Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
InstitutoHumanitasUnisinosIHUAchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
AchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
24Janeiro2017
Outrolongoemortaljogocomeou.OprincipalchoquedaprimeirametadedosculoXXInoserentre
religiesoucivilizaes.Serentreademocracialiberaleocapitalismoneoliberal,entreogovernodas
finanaseogovernodopovo,entreohumanismoeoniilismo,escreveAchilleMbembe.Efazumalerta:A
crescentebifurcaoentreademocraciaeocapitalanovaameaaparaacivilizao.
AchilleMbembe(1957,Camaresfrancs)historiador,pensadorpscolonialecientistapoltico
estudounaFrananadcadade1980edepoisensinounafrica(fricadoSul,Senegal)eEstados
Unidos.Atualmente,ensinanoWitsInstituteforSocialandEconomicResearch(Universidadede
Witwatersrand,fricadoSul).ElepublicouLesJeunesetl'ordrepolitiqueenAfriquenoire(1985),
LanaissancedumaquisdansleSudCameroun.19201960:histoiredesusagesdelaraison
encolonie(1996),DelaPostcolonie,essaisurl'imaginationpolitiquedansl'Afrique
contemporaine(2000),Dugouvernementpriveindirect(2000),Sortirdelagrandenuit
Essaisurl'Afriquedcolonise(2010),Critiquedelaraisonngre(2013).Seunovolivro,The
PoliticsofEnmity,serpublicadopelaDukeUniversityPressnesteanode2017.
Oartigofoipublicado,originalmente,emingls,nodia22122016,nostiodoMail&Guardian,dafrica
doSul,sobottulo"Theageofhumanismisending"etraduzidoparaoespanholepublicadopor
Contemporeafilosofia.blogspot.com,31122016.AtraduodeAndrLanger.
Eisoartigo.
Nohsinaisdeque2017sejamuitodiferentede2016.
Sobaocupaoisraelensepordcadas,Gazacontinuaraseramaiorprisoacuabertodomundo.
NosEstadosUnidos,oassassinatodenegrospelapolciacontinuarininterruptamenteemaiscentenas
demilharessejuntaroaosquejestoalojadosnocomplexoindustrialcarcerrioquefoiinstaladoapsa
escravidodasplantaeseasleisdeJimCrow.
http://www.ihu.unisinos.br/564255achillembembeaeradohumanismoestaterminando
1/6
27/01/2017
InstitutoHumanitasUnisinosIHUAchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
escravidodasplantaeseasleisdeJimCrow.
AEuropacontinuarsualentadescidaaoautoritarismoliberalouoqueotericoculturalStuartHall
chamoudepopulismoautoritrio.Apesardoscomplexosacordosalcanadosnosfrunsinternacionais,a
destruioecolgicadaTerracontinuareaguerracontraoterrorseconvertercadavezmaisemuma
guerradeextermnioentreasvriasformasdeniilismo.
Asdesigualdadescontinuaroacresceremtodoomundo.Mas,longedealimentarumciclorenovadode
lutasdeclasse,osconflitossociaistomarocadavezmaisaformaderacismo,ultranacionalismo,sexismo,
rivalidadestnicasereligiosas,xenofobia,homofobiaeoutraspaixesmortais.
Adifamaodevirtudescomoocuidado,acompaixoeagenerosidadevaidemosdadascomacrena,
especialmenteentreospobres,dequeganharanicacoisaqueimportaedequeganharporqualquer
meionecessrio,emltimainstncia,acoisacerta.
Comotriunfodestaaproximaoneodarwinianaparafazerhistria,oapartheid,sobdiversasmodulaes,
serrestauradocomoanovavelhanorma.Suarestauraoabrircaminhoparanovosimpulsos
separatistas,paraaconstruodemaismuros,paraamilitarizaodemaisfronteiras,paraformasmortais
depoliciamento,paraguerrasmaisassimtricas,paraalianasquebradaseparainumerveisdivises
internas,inclusiveemdemocraciasestabelecidas.
Nenhumadasalternativasacimaacidental.Emqualquercaso,umsintomademudanasestruturais,
mudanasquesefarocadavezmaisevidentesmedidaqueonovosculosedesenrolar.Omundocomoo
conhecemosdesdeofinaldaSegundaGuerraMundial,comoslongosanosdadescolonizao,a
GuerraFriaeaderrotadocomunismo,essemundoacabou.
Outrolongoemortaljogocomeou.OprincipalchoquedaprimeirametadedosculoXXInoserentre
religiesoucivilizaes.Serentreademocracialiberaleocapitalismoneoliberal,entreogovernodas
finanaseogovernodopovo,entreohumanismoeoniilismo.
Ocapitalismoeademocracialiberaltriunfaramsobreofascismoem1945esobreocomunismonocomeo
dosanos1990comaquedadaUnioSovitica.ComadissoluodaUnioSoviticaeoadventoda
globalizao,seusdestinosforamdesenredados.Acrescentebifurcaoentreademocraciaeocapitala
novaameaaparaacivilizao.
Apoiadopelopodertecnolgicoemilitar,ocapitalfinanceiroconseguiusuahegemoniasobreomundo
medianteaanexaodoncleodosdesejoshumanose,noprocesso,transformandoseelemesmona
primeirateologiasecularglobal.Combinandoosatributosdeumatecnologiaeumareligio,elasebaseava
emdogmasinquestionveisqueasformasmodernasdecapitalismocompartilharamrelutantementecoma
democraciadesdeoperododopsguerraaliberdadeindividual,acompetionomercadoearegrada
mercadoriaedapropriedade,ocultocincia,tecnologiaerazo.
Cadaumdestesartigosdefestsobameaa.Emseuncleo,ademocracialiberalnocompatvelcoma
lgicainternadocapitalismofinanceiro.provvelqueochoqueentreestasduasideiaseprincpiossejao
acontecimentomaissignificativodapaisagempolticadaprimeirametadedosculoXXI,umapaisagem
formadamenospelaregradarazodoquepelaliberaogeraldepaixes,emoeseafetos.
Nestanovapaisagem,oconhecimentoserdefinidocomoconhecimentoparaomercado.Oprprio
mercadoserreimaginadocomoomecanismoprincipalparaavalidaodaverdade.Comoosmercados
estosetransformamcadavezmaisemestruturasetecnologiasalgortmicas,onicoconhecimentotilser
algortmico.Emvezdepessoascomcorpo,histriaecarne,infernciasestatsticasserotudooqueconta.
Asestatsticaseoutrosdadosimportantesseroderivadosprincipalmentedacomputao.Comoresultado
http://www.ihu.unisinos.br/564255achillembembeaeradohumanismoestaterminando
2/6
27/01/2017
InstitutoHumanitasUnisinosIHUAchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
Asestatsticaseoutrosdadosimportantesseroderivadosprincipalmentedacomputao.Comoresultado
daconfusodeconhecimento,tecnologiaemercados,odesprezoseestenderaqualquerpessoaqueno
tivernadaparavender.
Anoohumansticaeiluministadosujeitoracionalcapazdedeliberaoeescolhasersubstitudapelado
consumidorconscientementedeliberanteeeleitor.Jemconstruo,umnovotipodevontadehumana
triunfar.Estenoseroindivduoliberalque,nofazmuitotempo,acreditamosquepoderiaserotemada
democracia.Onovoserhumanoserconstitudoatravsedentrodastecnologiasdigitaisedosmeios
computacionais.
AeracomputacionalaeradoFacebook,Instagram,Twitterdominadapelaideiadequehquadros
negroslimposnoinconsciente.Asformasdosnovosmeiosnoslevantaramatampaqueaserasculturais
anteriorescolocaramsobreoinconsciente,masseconverteramnasnovasinfraestruturasdoinconsciente.
Ontem,asociabilidadehumanaconsistiaemmanteroslimitessobreoinconsciente.Poisproduzirosocial
significavaexercervigilnciasobrensmesmos,oudelegaraautoridadesespecficasodireitodefazer
cumprirtalvigilncia.Aistosechamavaderepresso.
Aprincipalfunodarepressoeraestabelecerascondiesparaasublimao.Nemtodososdesejos
podemserrealizados.Nemtudopodeserditooufeito.Acapacidadedelimitarseasimesmoeraaessncia
daprprialiberdadeedaliberdadedetodos.Empartegraassformasdosnovosmeioseeraps
repressivaquedesencadearam,oinconscientepodeagoravagarlivremente.Asublimaojnomais
necessria.Alinguagemsedeslocou.Ocontedoestnaformaeaformaestalm,ouexcedendoo
contedo.Agorasomoslevadosaacreditarqueamediaojnonecessria.
Issoexplicaacrescenteposioantihumanistaqueagoraandademosdadascomumdesprezogeralpela
democracia.Chamarestafasedanossahistriadefascistapoderiaserenganoso,amenosqueporfascismo
estejamosnosreferindonormalizaodeumestadosocialdaguerra.Talestadoseriaemsimesmoum
paradoxo,pois,emtodocaso,aguerralevadissoluodosocial.Noentanto,sobascondiesdo
capitalismoneoliberal,apolticaseconverteremumaguerramalsublimada.Estaserumaguerrade
classequenegasuaprprianatureza:umaguerracontraospobres,umaguerraracialcontraasminorias,
umaguerradegnerocontraasmulheres,umaguerrareligiosacontraosmuulmanos,umaguerracontra
osdeficientes.
Ocapitalismoneoliberaldeixouemsuaesteiraumamultidodesujeitosdestrudos,muitosdosquaisesto
profundamenteconvencidosdequeseufuturoimediatoserumaexposiocontnuaviolnciaeameaa
existencial.Elesanseiamgenuinamenteumretornoacertosentimentodecertezaosagrado,ahierarquia,
areligioeatradio.Elesacreditamqueasnaessetransformaramemalgocomopntanosque
necessitamserdrenadosequeomundotalcomodeveserlevadoaofim.Paraqueistoacontea,tudodeve
serlimpo.Elesestoconvencidosdequespodemsesalvaremumalutaviolentapararestaurarsua
masculinidade,cujaperdaatribuemaosmaisfracosdentreeles,aosfracosemquenoqueremse
transformar.
Nestecontexto,osempreendedorespolticosdemaiorsucessoseroaquelesquefalaremdemaneira
convincenteaosperdedores,aoshomensemulheresdestrudospelaglobalizaoepelassuasidentidades
arruinadas.
Apolticaseconverternalutaderuaearazonoimportar.Nemosfatos.Apolticavoltaraserum
assuntodesobrevivnciabrutalemumambienteultracompetitivo.
Sobtaiscondies,ofuturodapolticademassasdeesquerda,progressistaeorientadaparaofuturo,
muitoincerto.Emummundocentradonaobjetivaodetodosedetodoservivoemnomedolucro,a
eliminaodapolticapelocapitalaameaareal.Atransformaodapolticaemnegciocolocaoriscoda
eliminaodaprpriapossibilidadedapoltica.
http://www.ihu.unisinos.br/564255achillembembeaeradohumanismoestaterminando
3/6
27/01/2017
InstitutoHumanitasUnisinosIHUAchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
eliminaodaprpriapossibilidadedapoltica.
Seacivilizaopodedarlugaraalgumaformadevidapoltica,esteoproblemadosculoXXI.
Leiamais
Ademocraciaquetemosnotemfuturo.EntrevistacomBoaventuradeSousaSantos
Adifcilreinvenodademocraciafrenteaofascismosocial.EntrevistaespecialcomBoaventuradeSousa
Santos
AtaquescotidianosdemocraciaeaescaladadoEstadodeexceo
Oquecobraraocapitalismoneoliberalemcrise
Usus,abusus,fructus:ostrspilaresdocapitalismofinanceiro.EntrevistacomGalGiraud
JodieFosterexpecircotenebrosodasfinanasglobais
Aconstruodeoutromodelodefinanceirizaodependedeumagovernanaambiental.Entrevista
especialcomAmyraElKhalili
"Afinanceirizaoaprpriacrisepermanentequesetornaformadegoverno".Entrevistaespecialcom
GigiRoggero
Comunicarerro
NOTCIASRELACIONADAS
Transioenovoscenriosdecontrapoder
emergenterepensarasnovasestratgiasdelutaeresistnciafrenteaoatualcenrioeconmico,poltico,socialecultur[...]
LERMAIS
DengXiaopingfezograndeajustechins:alegoriaeutopia
"DengXiaoping,quandodisputouosrumosdodragochins,noCongressodoPCChinsde1982,paraobemeparaomal,convence[...]
LERMAIS
AssustanosofatodequeosEstadosUnidosestejamnegociandoduasbasescomMacri.EntrevistacomLeonardoBoff
Franciscanoat1992,LeonardoBoffconcedeuumaentrevistaaestejornal,naqualnarrousuaprpriaexperinciaperanteaInq[...]
LERMAIS
Mercadosemdesenvolvimento:acausadacrise.ArtigoinditodeKarlMarx
OtextoabaixoumdosachadosdoprojetoMegaMarxEngelsGesamtAusgabe,que,apartirdosarquivosdeKarlMarx,estorg[...]
LERMAIS
http://www.ihu.unisinos.br/564255achillembembeaeradohumanismoestaterminando
4/6
27/01/2017
InstitutoHumanitasUnisinosIHUAchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
0Comentrios
Recomendar 20
ihu
Compartilhar
Entrar
OrdenarporMaisvotados
Iniciaradiscusso...
Sejaoprimeiroacomentar.
TAMBMEMIHU
InstitutoHumanitasUnisinosIHUSim,hmuitos
bonspadresgays
BresserPereira:"Novejonadasendofeitoparao
Passuperaracrise"
1comentrio2mesesatrs
1comentrio22diasatrs
AvatarLuizAndradeNadacontra,desdedequesejamfiisao
celibato,nadamuda!
AvatarRobertoPrezados,ogovernoTemerNOQUERqueo
Brasilsupereacrise,poisobedeceordensdosEUA.TioSam
noquer
ReferendopopularparaPEC55passaaserbandeira
demovimentossociais
InstitutoHumanitasUnisinosIHUNosirvam
nossasfaanhasdemodeloa
1comentrioummsatrs
1comentrio2mesesatrs
AvatarPaulaTinaMenteFicacontraditrioumgrupoque
derrubagradesequebravidrosreclamardosdireitoscivis,
mais
AvatarMileneParabns,VitorRamil,pelobelotexto!!!!!!!!!!!!!
Inscrevase d AdicioneoDisqusnoseusiteAdicionarDisqusAdicionar
Privacidade
http://www.ihu.unisinos.br/564255achillembembeaeradohumanismoestaterminando
5/6
27/01/2017
InstitutoHumanitasUnisinosIHUAchilleMbembe:Aeradohumanismoestterminando
http://www.ihu.unisinos.br/564255achillembembeaeradohumanismoestaterminando
6/6