Você está na página 1de 50

0 mais Prximoblog Criarumblog Login

NAPOLEO,MESTREDELATIM
E S T U D O S V E L H O S D E M U I T O T O M O PA R A P E S S O A S C AT U R R A S

Q U A R TA F E I R A , 2 D E D E Z E M B R O D E 2 0 0 9 I N T E R E S S A D O S E M L AT I M

Lio47Noesdiversas
1stufeliz?
ARQU IVO DO BLOG

2LstuasobrasdeCcero? 2015(1)
Novembro(1)
3Osbiolevaconsigotodososseusbens[seustesouros]. Prezados,Comojdeveister
percebido,hmuito...
4Csarretiradosquartisdeinvernotrslegies,queinvernavamna
provncia 2010(7)
2009(48)
5Dequemestelivro?

6Cadaqualoconstrutordasuafortuna.

7Ascrianassoatradaspelosbrinquedos.

8Osmaresestoencapelados.

9Meuirmoeeuestamoscomsade/passamosbem.

10Osinimigoslutamentresimesmos.

11CsarchamaparasiDumnrigeeofilhodele[Csarconvoca
Dumnrigeefilho].

12Felizessoaquelescujavidaseregepelavirtude.

13Cadaumdensviverparasempre.

14Encontrarsalgodenovo.

15Comefeito,todasasartesqueserefereminstruopossuemum
vnculocomum.

Exerccio70Traduziremlatim

1Videbasnemilites?
2HelvetiiadCaesaremlegatosmittunt.

3Improbisemetipsossemperlaudant.

4Haeccarminatuamihiplacent/haeccarminatuasuntmihi
jucunda.

5Ubitantamvirtuteminvenies?

6Paternobisquaternoslibrosdabit.

7VirgiliusHoratiusquepoetaepraeclarisuntutermagistibiplacet?

8Militesbisinannovenient.

9Afratrevaldeamor.

10Bonisemetipsosnondiligunt.

11Illiquiselaudantstulti(nom.pl.)vocantur.

12ApudCiceronemmultapraeceptainveniespraeclara.

13LegatiademquaeCaesardicebatmultitudiniexponebant.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 20: 39 13 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 1 DE DEZ EMB R O DE 2009

Lio46Particularidadeseirregularidadesde
flexo
1 Certos nomes de 3 declinao terminados em es aparecem mui
freqentemente em is. Caso , por ex., de nubes (nuvem), que vemos
amidecomonubis

2Opes,umsignificarecursos,poder.Opis,dequenohnominativo,
signifocasocorro

3Estaspalavrasamphora,coelicola,vir,sestertiustmogenitivo
pluralregularemarumeorum,conformeadeclinao(amphorarum,
coelicolarum,virorum,sestertiorum)contudo,podemdeclinarsetodos
emum,irregularmente(amphorum,coelicolum,virum,sestertium)

4AEneadaecomosociumseguemaregraacima,excetoquandoessa
ltimavemnaexpressopraefectussocium(chefedosaliados),quando
aformaemumobrigatria

5 Essas palavras neutras em ium, de 2 declinao, no genitivo


singularpodemterminaremiioui.V.g.:studium,studiioustudi

6 No genitivo singular, senatus (4 decl.) pode apresentarse como


senatiousenatus

7 Equitatus (4 decl.), no dativo singular, pode apresentarse como


equitatuouequitatui

8Plebisscitu(abl.de2decl.)

9 Arbitratu (abl. de 4 decl.) meu a meu arbtrio hortatu (abl.)


CiceronisporexortaodeCcero

10 Os nomes em is, da 3 declinao, podem ir ao acusativo plural


sob a mesma forma que possuem ao nominativo singular: classis,
navis,hostisetc.aliodosbonsescritoreslatinos

11Locativoocasoqueindicaondealgumseencontra

12a)inurbe
b)Carthagine,Athenis
c)Romae,Lugduni
d)domi,ruri.

13a)Olocativoconstrisecomapreposioin+palavranoablativo
b)Olocativodenomesprpriosdecidadesda3,4e5declinaese
odenomesprpriosde1e2declinaesquesaparecemnoplural
todosvoparaoablativodesacompanhadosdapreposioin
c)Olocativodenomesprpriosde1e2declinaoquesaparecem
nosingularvoparaogenitivo,semapreposioin
d) As palavras domus (casa), humus (terra) e rus (campo), quando
desacompanhadas de adjetivo, vo para o locativo: domus domi
humushumirusruri.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 12: 10 U M CO MENT R I O :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A , 17 DE NO V EMB R O DE 2009

Lio45NomesGregos
1Osnomesgregosde1declinaopodemterminar,nonominativo,
emas,esee

2 Anaxagoras, ae. Anaxagoras, Anaxagora, Anaxagorae,


Anaxagorae,Anaxagora,Anaxagoram

3Alcides.ae.Alcides,Alcide,Alcidae,Alcidae,Alcide,Alcidem

4Cybele,es.Cybele,Cybele,Cybeles,Cybelae,Cybele,Cybelen
5 Grammatice, es. Grammatice, grammatice, grammatices,
grammaticae,grammatice,grammaticen

6Osnomesgregosdesdeclinaopodemterminar,nonominativo,
emeuseius

7 Prometheus. Prometheus, Prometheu, Promethei ou Prometeos,


Prometheo,Prometheo,PrometheumouPromethea

8Ilios(nom.)eIlion(acus.)

9Athos.Athos,Atho,Atho,Atho,Atho,AthonouAtho

10Georgiconlibritraduzsepor"olivrodasGergicas""Gergicas"
onomedeumaobradeVirglio.Adesinnciaonporvezesapareceno
genitivo plural especialmente em ttulos de livros, como o caso a
formaregularseriaGeorgicorum

11 Virgilius. Virgilius, Virgili, Virgili ou Virgilii, Virgilio, Virgilio,


Virgilium

12Genius,ii.

13Osnomesgregosde3declinaopodemterminar,nonominativo,
emes(nomesmasculinos),oudiversasterminaes

14 Aristteles. Aristteles, Aristteles ou Aristtele, Aristtelis ou


Aristteli,Aristteli,Aristtele,AristtelemouAristtelen

15Dido.Dido,Dido,DidusouDidonis,Dido,Dido,Dido

16PraeterIpiga.

Exerccio67Traduziremportugus

1AprocelaviolentaarrastavaEnas

2Comnobrespoemas,ospoetasfortificavamosnimosdossoldados

3LevantouseumacontendaentreAgamenoeAquiles

4Oscometaspossuemcabeleiradefogoetraamnocuumcrculo
imenso.

Exerccio68Traduziremlatim
1Homeruspoesispaterest,Homerifamapoematumaevivires
contemnit

2PlatoXenophonqueSocratisdiscipulifuerunt

3VirgiliietHoratiiversusajuventutelibenterleguntur

4Inomnibus,carefilimi,moderationecessariaest

5Heraclidae,Herculisprogenies,DorumducesinPeloponneso
fuerunt.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 15: 03 5 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 5 D E N O V E M B R O D E 2 0 0 9

Lio44MultiplicativoseDistributivos
1 Numerais multiplicativos, chamados tambm de advrbios
numerais,soosnmerosqueindicamonmerodevezesemqueum
objetoouumaquantidadetomada.Semel(umavez),bis(duasvezes),
ter (trs vezes), quater (quatro vezes), decies (dez vezes), centies (cem
vezes)etc.

2 Semel, bis, ter, quater, quinquies, sexies, septies, octies, novies,


decies,undecies,duodecies,terdecies(trecedies),quatuordecies(quater
decies), quindecies (quinquies decies), sedecies (sexies decies),
septiesdecies, duodevicies (octies decies), undevicies (novies decies),
vicies

3 Decies, vicies, tricies, quadragies, quinquagies, sexagies,


septuagies,octogies,nonagies,centies

4 Centies, ducenties, trecenties, quadrigenties, quingenties,


sexcenties,septingenties,octingenties,nongenties,millies

5Numeraisdistributivossoosnumeraisqueindicamgrupos.Singuli
(deumemum),bini(dedoisemdois),terni(detrsemtrs),quaterni
(dequatroemquatro),quini(decincoemcinco),deni(dedezemdez),
viceni(devinteemvinte),centeni(decememcem)

6Binosepodetraduzirpor:dedoisemdois,emgruposdedois,doisde
umavez

7Sim,aocorresponderaocadaumvernculo.CaesaretAriovistus
denos/ternos/quaternosequitesadducebant=CesareAriovisto
levavamcadaumdois/trs/quatrocavaleiros

8Viceni,ae,avicene,ae,avicenorum,arum,orumvecenisvicenis
vicenos,as,a

9Trinacastra,quinaelitterae

10 Singuli, bini, terni (trini), quaterni, quini, seni, septeni, octoni,


noveni,deni,undeni,duodeni,terni(et)deni,quaterni(et)deni,quini
(et)deni,seni(et)deni,septeni(et)deni,octoni(et)deni(duodeviceni),
noveni(et)deni(undeviceni),viceni

11 Deni, viceni, triceni, quadrageni, quinquageni, sexageni,


septuageni, octogeni, nonageni, centeni, duceni, triceni, quadringeni,
quingeni,sexceni,septingeni,octingeni,nongeni,singulamillia

12Deciescentenamillia.

Exerccio65Traduziremportugus

1Doisreiseramnomeadosdeumavez

2Sodados/doseduzentosdenriosparacadaumdossoldados

3Osinsetos,emsuamaioria,tmseispsosrestantestmoito

4Todasasavestmduasasascadauma

5Astravesestodistantesentresidedoisemdoisps(sugesto:as
travesestoseparadasentresiaintervalosdedoisps)

6Emcadanavioestavamtrintaremadoreseduzentosecinqenta
soldados

7Duasvezesporms/noms

8Naelegiaosversossoagrupadosdedoisemdois.

Exerccio66Traduziremlatim

1Biniconsulescreantur

2Terternasuntnovem

3Magisterquaternoslibrosnobisdabit

4Binosequosetquaternoscaneshabemus

5Hostiumducestrinacastrahabebant
6Mariusseptiesconsulfuit

7Bisindie

8Sngulivenent.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 15: 54 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 2 9 D E O U T U B R O D E 2 0 0 9

Lio43PronomesCorrelativos
1Doispronomessocorrelativosquandosecorrespondemquanto
formaouaosentido

2Como os correlativos pertencem cada qual a uma orao diferente,


podemter funes sintticas diferentes, i. , o correlativo da primeira
orao pode diferir em gnero, nmero e caso do da segunda orao
conformesuafunonafraseaquepertence

3 Marcus Aurelius fuit is qui germanos pugnabat. Is est no


nominativo (predicativo do sujeito), masculino (Marco Aurlio, m.)
singular (uma s pessoa gramatical). Qui est no nominativo (sujeito
da frase), masculino (Marco Aurlio, m.), singular (uma s pessoa
gramatical).

Exerccio63Traduziremportugus

1Felizessoaquelesqueestosatisfeitoscomsuasorte

2Felizaquelacidade,cujasleissoboas

3Pobretantoaquelequenotemosuficiente,quantoaquelepara
quemnadasuficiente

4Louvemosaquelescujacoragemsalvaaptrianolouvaremos
aquelesquetrememnocampodebatalha

5Queamizademaisslidaqueaquelaqueasemelhanadecarter
une?

6Quemomelhordospoetasgregos?Eleaquelequeosgregos
semprelouvavam:Homero

7Ospersas,queatacavamosgregos,eramtantosquantasasondas
domar

8Quantoshomens,tantassentenas[Cadahomem,umasentena]
9Muitasvezesofilhonotalqualeraopai

10Nosoutograndequantotu.

Exerccio64Traduziremlatim

1Amoeumquimeamat

2Scioidquoddcis

3Nonsemperfelicessuntiiquimximasdivitiashabent

4Isquibonusetjustusestabomnibusamatur

5Civisbonusvitatidquodlexvetat

6Taliseratqualises

7RomanontantaquantaLuttiaest

8Essmilisiisquibuscumhabitas.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 11: 48 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 2 2 D E O U T U B R O D E 2 0 0 9

Lio42PronomesIndefinidos
1 Pronomes adjetivos indefinidos so os que determinam o
substantivo de modo vago, sem indicar, com preciso, aquilo que eles
modificam.Algum(a),certo(a),qualquer,todo,umetc.

2 Pronomes substantivos indefinidos so esses mesmos pronomes,


desacompanhados de substantivos ou outras palavras especiais
empregadas exclusivamente como pronomes. Algum (a), certo (a),
qualquer,todo,umetc.

3Quicumquesignificaqualqueroutodohomemque,qualqueroutoda
mulherque,qualqueroutodacoisaque.Sing.:quicumque,quaecumque,
quodcumque cujuscumque cuicumque quocumque, quacumque,
quocumque quemcumque, quamcumque, quodcumque. Plur.:
quicumque, quaecumque, quaecumque quorumcumque,
quarumcumque, quorumcumque quiscumque quiscumque
quoscumque,quascumque,quaecumque

4 Quisquis significa quem quer que (nom. masc. sing.). A forma


neutradessepronomequodquod
5Utercumquesignificaqualquerdosdoisque,qualquerdasduasque,
qualquer das duas coisas que. Sing.: utercumque, utracumque,
utrumcumque utriuscumque utricumque utrocumque, utracumque,
utrocumque utrumcumque, utramcumque, utrumcumque. Plur.:
utricumque, utraecumque, utracumque utrorumcumque,
utrarumcumque, utrorumcumque utriscumque utriscumque
utroscumque,utrascumque,utracumque

6Quantuscumque(pormaiorqueseja),quntuluscumque(pormenor
queseja),quotcumque(todososque,quantosforem)

7 liquis significa algum, alguma, alguma coisa (ou algum, algo).


Sing.:aliquis,aliquae,aliquodalicujusalicuialiquo,aliqua,aliquo
aliquem, aliquam, aliquod. Plur.: aliqui, aliquae, aliquae aliquorum,
aliquarum, aliquorum aliquis, aliquis, aliquis aliquos, aliquas,
aliquae

8Noseempregaoali,dealiquis,emcertoscasos,principalmente
depoisdasconjunessi,neenum:nequis,necui,siquis,siquid

9 Unusquisque significa cada um, cada qual, cada. Sing.:


Unusquisque, unaquaeque, unumquodque uniuscujusque unicuique
unoquoque, unaquaque, unoquoque unumquemque, unamquamque,
unumquodque

10 Quidam significa certo, um, algum. Sing.: quidam, quaedam,


quiddam (quoddam) cujusdam cuidam quodam, quadam, quodam
quemdam, quamdam, quiddam (quoddam). Plur.: quidam, quaeda,
quaedam quorumdam, quarumdam, quorumdam quisdam quisdam
quosdam,quasdam,quaedam

11 Aliquid mali significa algo mau, algo ruim (traduo literal:


algumacoisademau,algumacoisaderuim).Essaconstruosegueo
modelo de quid difficultatis est (Qual a dificuldade? ou, em traduo
literal,Quededificuldade?),emqueopronomevemnogenitivoneutro
muitocomumemlatim

12 Quispiam (algum, algum, um) Quivis (quem quer que queiras,


quemquerquerseja,sejaquemfor,qualquer,todo)

13 Nemo significa ningum. Nemo, neminis, nemini, nemine ou


nullo,neminem

14Nihilsignificanada.Nihil,nulliusreiounhili,nullirei,nullare
ounhilo,nihil.

15Necquisquam(nom.masc.sing.)significaningum
16 Alius, alia, aliud significa outro, outra, outro. Sing.: alius, alia,
aliud alius, ali alio, alia, alio alium, aliam, aliud. Plur.: alii, aliae,
aliaaliorum,aliarum,aliorumalisalisalios,alias,alios

17Aliussignificaoutro,quandosefaladevriosaltersignificaoutro,
quandosefaladedois

18 Uterque significa um e outro. Sing.: uterque, utraque, utrumque


utriusque utrique utroque, utraque, utroque utrumque, utramque,
utrumque. Plur.: utrique, utraeque, utraque utrorumque, utrarumque,
utrorumqueutrisqueutrisqueutrosque,utrasque,utraque.

Exerccio61Traduziremportugus

1 Qualquer homem/todo homem que nos conceda estes benefcios,


amloemossempre

2Quograndequesejas,diantedeDeusspequeno

3 Esse menino nunca obedecer autoridade de ningum/de quem


querqueseja

4Cadaqualamasuacidade/ptria

5Avidadecadaumdenspreciosa

6 O porto era assaz/suficientemente espaoso para uma armada to


grandequantopossvel

7Umfoimutobomemanso,outromuitomaueferoz

8Nenhumdensperfeito

9Nadamaisfrgilqueabeleza,nadamaisefmeroqueasriquezas

10Paracadaum,oseu[oquelhecabe,oquelhepertence].

Exerccio62Traduziremlatim

1Quantacumqueestmisrianostra,nedesperemus

2VitauniuscujusquenostruminmnibusDeiest

3QuaegensquemquamDeumnonadorat?

4Deusculibetmultabenefciadat
5Temsthoclesprudentiorfuitquamquisquam/fuitquoquam

6 Quaedam voluptates pejores sunt quam calamitates/sunt


calamittibus

7Fructusquarumdamarborumamarisunt

8Fciledvitessumussiquidvisnobissatisest

9Virmalusanulloamatur,nminisamicusestnequequisquameum
amat

10Prosequisque.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 16: 58 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 20 DE O U T U B R O DE 2009

Lio41PronomesInterrogativos
1Opronomeadjetivointerrogativosoosqueacompanham,numa
pergunta,osubstantivojopronomesubstantivointerrogativofazas
vezesdosubstantivo

2Quis(nom.sing.)seempregaquandoforpronomesubstantivo
interrogativo,qui(nom.sing.)quandoforpronomeadjetivo
interrogativo

3Quid(nom.n.)seempregaquandoforpronomesubstantivo
interrogativo,quod(nom.n.)quandoforpronomeadjetivo
interrogativo

4Quandoesseinterrogativotiveramesmaformaparaostrsgneros
latinos,acrescentaseosubstantivores,reiformaneutra,paramaior
clareza

5Cujushaecdomusest?

6Quisnam(m.)=quempois?quaenam(f.)=quemelapois?
quidnam(n.)=quepois?

7Quid.Sing.:quid,cujusrei,cuirei,quo,quid.Plur.:qua,quorum,
quibusrebus,quibusrebus,qua

8Quis.Sing.:quis(qui),quae,quid(quod)cujuscuiquo,qua,quo
quem,quam,quid(quod).Plur.:qui,quae,quaequorum,quarum,
quorumquisquisquos,quas,quae

9Quisnam?Sing.m.:quisnam,cujusnam,cuinam,quonam,
quemnam.Plur.m.:quinam,quorumnam,quisnam,quisnam,
quosnam

10Uterseempregaquandosefaladedoisindivduos,equivalendoa
qualdosdois?.

11Uter.Sing.:uter,utra,utrumutrusutriutro,utra,utroutrum,
utram,utrum.Plur.:utri,utrae,utrautrorum,utrarum,utrorumutris
utrisutros,utras,utra.Empregauternopluramquandoosdoisseres
estonoplural

12Qualis=qual?dequeespcie?dequenatureza?Quantus=deque
tamanho?quogrande:Quotus=emquenmero?quanto?Declinao
dequalis.Sing.:qualis,qualequalis,qualequalisqualiquali
qualem,quale.Plur.:quales,qualiaquales,qualiaqualiumqulibus
qulibusquales,qualia

13Iste,ista,istudille,illa,illudipse,ipsa,ipsumuter,utra,utrum.

Exerccio59Traduziremportugus

1Queanimaissomaisferozesqueostigres?

2Dequemanunciadaamorte?

3Quemdensestsemvcios?

4Quemaisbeloqueavirtude?

5Quevciomaistorpeparaosmeninosqueamentira?

6Comqueseassemelhaosono?

7Quem,pois,mechama?

8Quograndeteucampo?

9Qualdosdoisinterrogarei?

10Dequemso,portanto,asobrasmaismagnficasque[as]deDeus?

11Quantassoasespciesdepronomes?

12PlautoeTernciosoilustrespoetascmicos:asfbulasdequal
dosdoismaisaprecias?

13Dequeespcie/naturezaoparecer/adeliberaodesses?
14Queidadetens/Quedeidadetens?

Exerccio60Traduziremlatim

1Quodlignumduriusestquamquercus/estquercu?

2QuodflumenrapidiusestquamRhdanus/estRhdano?

3Quamregionemhabitamus?

4Quaevestrumhuncpuerumverberbit?

5Quidcariusestquammater/estmatre?

6Cujusreisomnusestimago?

7Quaevoxmeasauresverberat?

8Utermximusduxfuit,CaesaranAlexander

9Quotalumniinsecundaclassesunt?Quotusalumnusinsecunda
classeest?

10Utervestrummevocat?

11Utrusmorsnuntiatur?

12CuihomineslaudemmaximamdebentquamDeo?

13DemsthenesetCcerooratorescelebrrimifurunt:illegraecus,
hicromanuseratutertibimagisplacet?

14Quidconsiliimihidas?Quodconsiliummihidas?

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 12: 17 17 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U A R TA F E I R A , 1 4 D E O U T U B R O D E 2 0 0 9

Lio40PronomesRelativos
1apalavraque,vindonumaorao,serefereatermodeoutra

2Ocujoestabeleceumarelaodesubordinaoentreostermosque
liga,i.,ostermos(antecedenteeconseqente)nopossuemomesmo
valor gramatical: o antecedente o termo subordinante, j o
conseqente o subordinado. Essa relao corresponde ao genitivo
latino,ouaoadjuntoadnominalrestritivodoportugus,eindicaidia
de posse (livro de Carlos ...Carlos, cujo livro... sentena de Plato
...Plato,cujasentena...).Oantecedenteopossuidor,oconseqente
opossudo

3 O cujo deve vir precedido de preposio quando o verbo que se lhe


seguirexigila

4a)OpadrequemorreumrtirnoCongoBelgaerafrancsb)Orosto
queBartolomeureconheceunafestanotinhaolhosc)Aabadessaque
expulsouamonjadesobedientefoiinjustamentepunidad)Asmeninas
quecirculamnasdesolaesdosertobuscamcacimbasdegualimpa
e)Osvestgiosqueindicamaculpadocenturionamortedolegionrio
foramapagadosf)Asmentirasqueconteiagorasevoltamcontramim
g) A rosa que colhi para minha namorada no tinha espinhos h) Os
cidadosaqueCsarsedirigiulheeramfiisi)Antgona,cujoirmo
morreuporptriaestrangeira,apelasleisnoescritasj)Osfilsofos
cuja retido era evidente escreveram seus melhores trabalhos l) O
princpio a que os vares retos obedecem chamase verdade m) As
freiras de Compigne, que os revolucionrios executaram, entoavam
loassobaguilhotinan)Osmenestris,queosreissecompraziamem
ouvir,possuammemriaprodigiosao)Osgermanosforamderrotados
pelosromanos,quepocaeramimbatveis.

Exerccio57Traduziremportugus

1Asrosaseasvioletassoflorescujoperfume/aroma/cheiromuito
suave/suavssimo

2Nemtodososcamposqueaquelelavradorpossuisofrteis

3Ascoisasqueanaturezaproduzsomelhoresqueaquelasqueaarte
humanaproduz

4Atorei,aoqualtodosobedecem,obedecesleis

5Amamososlugaresondeencontramososvestgiosdaquelesque
estimamos[Traduoliteral:Amamososlugaresemqueencontramos
osvestgiosdeles,osquaisestimamos].

Exerccio58Traduziremlatim

1Rexquemomnescivesamantestflix

2Alumniquosdceosuntboni

3Mors,cuisomnusestsimllimus,hominemcujusvitafuitnnocens
nontrret
4Homosemperdesderatidquodnonpssidet

5Magisteralumnosquorumperasuntbonadligit.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 18: 33 8 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 13 DE O U T U B R O DE 2009

Lio39PronomesDemonstrativos
1Hic,haec,hoc(este,esta,isto),hi,hae,haec(estes,estas,isto)iste,
ista,istud(esse,essa,isso),isti,istae,ista(esses,essas,isso)ille,illa,
illud(aquele,aquela,aquilo),illi,illae,illa(aqueles,aquelas,aquilo)

2a.Hic,hujus,huic,hoc,hunc(este,deste,aeste,poreste,este),hi,
horum,his,his,hos(estes,destes,aestes,porestes,estes)
b.Haec,hujus,huic,hac,hanc(esta,desta,aesta,poresta,esta),hae,
harum,his,his,has(estas,destas,aestas,porestas,esta)
c. Hoc, hujus, huic, hoc, hoc (isto, disto, a isto, por isto, isto) haec,
horum,his,his,haec(omesmo)

3 a. Iste, istius, isti, isto, istum (esse, desse, a esse, por esse, esse),
isti,istorum,istis,istis,istos(esses,desses,aesses,poresses,esses)
b.Ista,istius,isti,ista,istam(essa,dessa,aessa,poressa,essa),istae,
istarum,istis,istis,istas(essas,dessas,aessas,poressas,essas)
c.Istud,istius,isti,isto,istud(isso,disso,aisso,porisso,isso),ista,
istorum,istis,istis,ista(omesmo)

4 a. Ille, illius, illi, illo, illum (aquele, daquele, quele, por aquele,
aquele), illi, illorum, illis, illis, illos (aqueles, daqueles, queles, por
aqueles,aqueles)
b. Illa, illius, illi, illa, illam (aquela, daquela, quela, por aquela,
aquela), illi, illarum, illis, illis, illas (aquelas, daquelas, quelas, por
aquelas,aquelas)
c. Illud, illius, illi, illo, illud (aquilo, daquilo, quilo, por aquilo,
aquilo),illa,illorum,illis,illis,illa(omesmo)

5Ambosseempregamindiferentementeparaindicarumobjetoquese
mostra,umobjetopresenteouprximo

6Is,ea,idele(este),ela(esta),o(acoisa,isto,isso,aquilo).Sing.:
Is,ejus,ei,eo,eumea,ejus,ei,ea,eamid,ejus,ei,eo,id.Plur.:Iiou
ei,eorum,iisoueis,iisoueis,eoseae,earum,iisoueis,iisoueis,eas
ea,eorum,iisoueis,iisoueis,ea

7 Empregamse indiferentemente quando se referem a um objeto de


quesefala,objetoausenteouafastado

8Noseioquedizes,sseioquefazes.Tomaoquetedei!
Noouooquefalas!

9 O o (objeto direto) traduzse por eum, quando corresponde ao


acusativomasculino,comonafrase"Lninodelatou"traduzseporid,
quandocorrespondeaoacusativoneutro,comonafrase"Lninofez"

10 Hoc, hujus rei, huic rei, hoc, hoc haec, horum, his rebus, his
rebus,haec

11Seusetraduzporsuus,sua,suum,quandoopossuidorosujeitoda
frase,eporejus,quandoopossuidoenoosujeito

12 Idem, adem, idem ele mesmo (este mesmo, um mesmo), ela


mesma (esta mesma, uma mesma), isto mesmo, isso mesmo, aquilo
mesmo.Sing.:idem,ejsdem,idem,edem,eundemadem,ejsdem,
idem, edem, eandem idem, ejsdem, idem, edem, idem. Plur.:
idem,eorundem,isdemouesdem,isdemouesdem,eosdemedem,
erundem, isdem ou esdem, isdem ou esdem, esdem edem,
erundem,isdemouesdem,isdemouesdem,adem

13 Ipse, ipsa, ipsum prprio, mesmo. Esse demonstrativo se utiliza


para reforar os outros demonstrativos, um pronome pessoal ou um
termodaorao.Sing.:ipse,ipsius,ipsi,ipso,ipsumipsa,ipsius,ipsi,
ipsa,ipsamipsum,ipsius,ipsi,ipsa,ipsum.Plur.:ipsi,ipsorum,ipsis,
ipsis, ipsos ipsae, ipsarum, ipsis, ipsis, ipsas ipsa, ipsorum, ipsis,
ipsis,ipsa.

Exerccio55Traduziremportugus

1Ocomandanteerasaudadopelosseussoldados

2RmuloeNumaPomplioforamosprimeirosreisdosromanoseste
foipiedoso,aquelebelicosoosfeitosdaquelesomaisclebresqueos
feitosdeste

3Estenegciofoiprejudicialparati/ati

4 Grandes recompensas so tributadas a estes vares pelos nossos


cidados

5Aquelaregiomaisbelaefrtilqueesta

6Deussemprefoi,eseromesmo

7Aboamecuidaelamesma/elaprpria/pessoalmentedaeducao
dascrianas

8Aspartesdaterrasocinco:amaiordelasasia
9Aterraproduzosfrutososollhesdiminuioazedumeedsabor

10AIladaeaOdissiasoobrasdeumnicoemesmopoeta.

Exerccio56Traduziremlatim

1Alexander,Macedoniaerex,Philippigloriam,patrissui,superat

2Rexnostersibiomniumanimosbonitatesuaconciliabat

3Nonignorovitiameamultihominessuaignorant

4 Catilina homo improbus fuit Ccero senatui conjurationem ejus


indicabat

5Haecpraeceptabonasunt,filimiDeusnobiseaimperat

6Egotibihocnarrabo

7 Virtus pretiosior ipso auro est/Virtus pretiosior est quam ipsum


aurum

8Omnescivesejusdemregioniseisdemlegibusobtemperant

9Virsapienssempersibiconstat

10Istud/hocopusnonestuniusetejusdemhominis.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 17: 16 7 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 22 DE S ET EMB R O DE 2009

Lio38PronomesPossessivos
1Meus,mea,meum
Tuus,tua,tuum
Suus,sua,suum
Noster,nostra,nostrum
Vester,vestra,vestrum
Suus,sua,suum

2No,no.Sing.:meus,mea,meummi,mea,meummei,meae,
meimeo,meae,meomeo,me,meo.meum,meam,meum.Plur.:mei,
meae,meamei,meae,meameorum,mearum,meorummeismeis
meos,mes,mea

3Sing.:noster,nostra,nostrumnoster,nostra,nostrumnostri,
nostrae,nostri,nostro,nostrae,nostro,nostro,nostra,nostro
nostrum,nostram,nostrum.Plur,:nostri,nostrae,nostranostri,
nostrae,nostrinostrorum,nostrarum,nostrorumnostrisnostris,
nostros,nostras,nostra

4Sing.:vester,vestra,vestrumvestri,vestrae,vestrivestro,vestrae,
vestrovestrum,vestram,vestrum.Plur.:vestri,vestrae,vestra
vestrorum,vestrarum,vestrorumvestrisvestrisvestros,vestras,
vestra

5Nostri=dens

6Denosso,osnossos

7Nestaorao,tuigenitivodetu.

Exerccio53Traduziremportugus

1Eumesmoeravossomestre

2Osbonsnovivemparasi,masparatodos

3Ameninaescrevecomsuaprpriamo/deprpriopunhoumacarta

4Oshabitantesdascidades/oscitadinosdefendiamasieassuas
coisas/osseusbens/osseuspertences

5Nossosprpriosvciossoacausadequasetodososnossosmales

6Tambm/attu,Brutos,meufilho?

Exerccio54Traduziremlatim

1Quodvosetfiliavestravaletiscontentisumus

2Omniameamecumporto

3Magisterdocte,filiosnostrostibicommendamus

4Amicecarssime,sempermemortuiero

5Rarolberossimilessibiheroesgenerant.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 17: 02 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U A R TA F E I R A , 1 6 D E S E T E M B R O D E 2 0 0 9
Lio37Principaisconjuneseinterjeies

Exerccio51Traduziremportugus

1Avirtudenoscativaasamizades,mas[as]conserva

2Afilosofiaacinciadascoisashumanasedivinas

3TlioHostlionosomentefoidiferente[diferia]deNuma,mas
tambmfoimaisintolervel[orgulhoso,arrogante]queRmulo

4Oabandonodointeressecomumcontraanaturezaportanto,
injusto

5Comoparaviver,novivoparacomer[Traduoliteral:Comopara
queeuviva,enovivoparaqueeucoma]

6Aamizadepossuimuitasegrandescomodidadesornaa
prosperidade,ofereceabrigonaadversidadeeconsolo

7Ovaroforteeconstantenoperturbadopelaadversidadenem
temeamorte

8Osdiscpulosdiligentessoeserosemprelouvadoseamadospelos
mestres

9CsareAntnionosomentenosoabastadosericos,masainda
soindigentesepobres

10Achegadadomeuamigoontemfoiagradabilssimaparatodosns.

Exerccio52Traduziremportugus

1NaBritnia,onmerodediaslimpospequeno

2Entreosromanos,acondiodosservoseramiservel

3Saciadadepastagemesatisfeita,aovelhapermanecenoredil

4Oscrimessinistrosaterramospacatoshabitantesdacidade
[citadinos]

5OpaidemeudiscpuloAntniomoranumaclebrecidadedaItlia

6Osmaioresanimaisesto,nasuamaiorparte,nomar[Traduo
literal:Amaiorparteeosmaioresanimaisestonomar]

7Comoadurezadoferroamolecidapelofogo,domesmomodoa
durezadoshomensamolecidapelapoesiaepelasartes

8Exercitemosamemrianajuventude

9Osateniensesnosomentetinham(depositavam)amaiorconfiana
nocomandante,mastambmomaiortemor

10Afelicidadedosjovensestquasesemprenosconselhosdos
anciostodavia,osconselhosdosanciosquasesempresomolestos
aosjovens.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 20: 36 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 1 0 D E S E T E M B R O D E 2 0 0 9

Lio364ConjugaoAtivaePassiva(Noes)
Notaconvoco,refugio,remaneo,commoveo,obsideo.

1Osverbosda4conjugaolatina,noinfinitivo,terminamemire

2Soidnticasquelasda3conjugao

3overboaudire(audio)

4udio,udis,udit,audmus,audtis,udiunt

5Sncior,sancris,sanctur,sancmur,sancmini,sancintur

6Veniebam,veniebas,veniebat,veniebamus,veniebatis,veniebant

7Custodiebar,custodiebaris,custoriebatur,custodiebamur,
custodiebamini,custodiebantur

8Sepeliam,sepelies,sepeliet,sepeliemus,sepelietis,sepelient

9Sepeliar,sepelieris,sepelietur,sepeliemur,sepeliemini,sepelientur

10Amare:amem,ames,amet,amemus,ametis,ament.Delere:
deleam,deleas,deleat,deleamus,deleatis,deleant.Lgere:legam,
legas,legat,legamus,legatis,legant.Audire:audiam,audias,audiat,
audiamus,audiatis,audiant

11Amare:amer,ameris,ametur,amemur,amemini,amentur.Delere:
delear,delearis,deleatur,deleamur,deleamini,deleantur.Lgere:legar,
legaris,legatur,legamur,legamini,legantur.Audire:audiar,audiaris,
audiatur,audiamur,audiamini,audiantur

12Invcas,rmanes,cncinis,spelis
13Invocare:invcem,invces,invcet,invocmus,invoctis,invcent.
Remanere:remneam,remneas,remneat,remanemus,remanetis,
remneant.Concinere:cncinam,cncinas,cncinat,concinmus,
concintis,cncinant.Sepelire:sepliam,seplias,sepliat,
sepelimus,sepelitis,sepliant

14Obsidere:obsdeo,bsides,bsidet,obsidmus,obsidtis,bsident.
Reperire:Reprio,rperis,rperit,repermus,repertis,repriunt.

Exerccio49Traduziremportugus

1Serva,tuasenhoracastigartuapreguia

2Horcio,poetaromano,eraamigodeAugusto

3Osperigosdaguerraamedrontarooslavradorespacficos

4Celebremospoetasosfeitosdosvaresilustres

5Asguiastm/constremosninhosnasrvoresaltas

6Omaragitadopelaforadosventos

7AsobrasdeCcero,umgrandeorador,sobelas

8Aprudnciadosvelhosgovernaainexperinciadosmoos

9Csarrelataseusgrandesfeitosnoscomentriossobreaguerrada
Glia

10Conheceseoamigocertonaocasioincerta.

Exerccio50Traduziremlatim

1Nautaetimidimareprofundumtimeant

2Matrumamorergafiliosmagnusest

3Multaenavesinhostiumpotesttesunt

4Bellaoppidanisetruricolisdamnamagnasemperparabunt

5Judicesintribunalisedeantetjustitiamadministrent

6Hominesquinquesensushabent:visum,auditum,olfactum,gustum,
tactum
7Divitumdomusporticuslongasetopacashabebant

8Exercitusromanicornusinistrum/alasinistrahostiumimpetum
sustineat

9Amiciveriinomnibusfidemservant

10Amicifirmiraroreperientur.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 19: 46 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 8 DE S ET EMB R O DE 2009

Lio35Principaisadvrbiosepreposies
1Advrbioapalavraquesecolocajuntoaoverboparamodificara
aoqueoverboexprimepodesetambmempregaroadvrbiopara
modificaroadjetivoou,ainda,paramodificaroutroadvrbio

2Modificarentendeseporacrescentarumaidiaaoutrapalavra

3CamiloiamuitocontenteaosairdaRelaoseuclamojse
gastaramuito.Andavarpido,parachegaracasamuitocedo

4Onde=ubiaonde=quo.Ubiseempregacomverbosde
permanncia(lugarondeestou,fico,permaneo)jquo,comverbosde
movimento(lugaraondevou,dirijome)

5Unde=dondequa=poronde.Undeseempregacomverbosde
provenincia(lugardondevim)jqua,comverbosqueindicam
passagem(lugarporondepassei)

6Hodie,cras,nunc,deinde.Cotidie(todososdias),diu(pormuito
tempo),dum(enquanto),heri(ontem),postridie(nodiaseguinte),
pridie(navspera),saepe(muitasvezes),semper(sempre),simul(ao
mesmotempo)

7Fortiter(fortemente,corajosamente),feliciter(felizmente),prudenter
(prudentemente),quoque(tambm),difficile(dificilmente)

8Preposioapalavraqueligaduasoutraspalavras

9Locuoprepositivaapreposioqueseconstituidemaisdeuma
palavra

10Emlatimaspreposiesregemoscasosacusativoeablativo

11Inter,supra,ad,ante,apud,erga,extra,per,propter
12Aouab,cum,eouex,de,sine

13Apreposioinpoderegertantoacusativoquantoablativo.Elarege
acusativoquandoempregadacomverbosdemovimento(eoinurbem
euvoucidade)regeablativoquandoempregadacomverbosque
indicampermannciaoumovimentocircunscrito(suminurbeestou
nacidade).

Exerccio47Traduziremportugus

1Amanhvoltareiminhaatenoparaosnegciosdacidade

2Eueratemidopeloinimigo

3Osvarespasseavamnoscampos

4Ondeestseaondevais?

5OsdiscursosdeCceroeramlidosatentissimamentepelosromanos

6Osjovensobservamprudentementeospreceitosdosvelhos

7Attu,Brutos,filhomeu?

8EntreosantigosEgpcios,asmulherescuidavamdosnegciosfora
decasa,eosvares,dacasaedosafazeresdomsicos[nooriginal,a
palavracasaestnopluralcasas]

9Oarsemoveconosco

10NolivrodeTcito,oscostumesdosantigosgermnicosso
magnificamentelouvados.

Exerccio48Traduziremlatim

1Magisterinhortocumfiliisambulat

2Caesarepistolasplurimassimulsolebatdictare

3SuevitransRhenum,GallietHelvetiicisRhenumhabitabant

4Benevoliergaomnesdebemusesse

5Interomnesvirtutesjustitiaetpietasmaximaesunt

6SupraDariitabernaculumsolisimagofulgebat
7AquitaniaaflumineGarumnaadmontesPyrenaeumpertinebat

8Librosdeamicitiaetdesenectutescribemus

9Gallihominesprovictimisimmolabant

10Oratorpopuluminimprobosinflammat.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 17: 22 9 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 3 D E S E T E M B R O D E 2 0 0 9

Lio343conjugaoativaepassiva
1No,poisqueosverbosdeterceiradeclinaopossuemsua
terminaoeretona,recuandooacentodoverboparaaslaba
imediatamenteanterior.Comoterminamambosverbosemere,bom
mododediferencilosconjuglosprimeirapessoadopresentedo
indicativo:osverbosde2declinaoterminaminexoravelmenteem
eo,aopassoqueosde3no.V.g.:prohibere1pessoadopresente
doindicativo=prohibeo(2declinao)lgere1pessoadopresente
doindicativo=lego(3declinao).Paraalmdetudoisso,osverbos
de2declinaotma2pessoadosingulardopresentedoindicativo
terminadaemes,eosde3emis

2Viderespostaanterior

3Placre(agradar),cdere(cair,escorregar),snere(consentir),
miscre(misturar),secre(cortar,dividir),favre(favorecer,socorrer),
sedre(sentarse,estarsentado),sonre(soar,fazereco),srgere
(levantarse),ridre(rirse,alegrarse),frngere(quebrar,fazerem
pedaos),domre(domar,amansar,sujeitar),vidre(ver,olhar),ptere
(pedir,rogar),manre(ficar,permanecer),flere(correr,manar),
bbere(beber,embeber),vetre(vedar,proibir),prandre(jantar),
vvere(viver,estarvivo,gozaravida)

4Comparadass1e2conjugaes,ofuturoda3conjugaono
apresentaondiceb(a)(i)paraofuturo.Contudo,comosinaldistintivo,
possuiessetempoasterminaesdoimperfeitodoindicativo
antecedidaspelasvogaisdeligaoa(paraaprimeirapessoa)ee(para
asdemaispessoas)

5Seco,secas,secat,secamus,secatis,secantplaceo,places,placet,
placemus,placetis,placentduco,ducis,ducit,dcimus,dcitis,ducunt

6Secor,secaris,secatur,secamur,secamini,secanturplaceor,
placeris,placetur,placemur,placemini,placenturducor,duceris,
ducitur,ducimur,ducimini,ducuntur
7Secabam,secabas,secabat,secabamus,secabatis,secabant
placebam,placebas,placebat,placebamus,placebatis,placebant
ducebam,ducebas,ducebat,ducebamus,ducebatis,ducebant

8Vetabo,vetabis,vetabit,vetabimus,vetabitis,vetabuntvidebo,
videbis,videbit,videbimus,videtis,videbuntvivam,vives,vivet,
vivemus,vivetus,vivent

9Domabor,domaberis,domabitur,domabimur,domabimini,
domanbuturvidebor,videberis,videbitur,videbimur,videbimini,
videbunturducar,duceris,ducetur,ducemur,ducemini,ducentur

Exerccio45Traduziremportugus

1SomosgovernadosporDeus

2Tucomandarsoexrcito

3Sereiabandonadopelosmeusfilhos

4Ocegoeraconduzidopeloco

5Asmisriasdavidasodiminuidaspelaesperana

6Muitasvezesosbonsvarestambmsoacusadospeloshomens
mausdemsaes

7Oaneldeferrogastopelousocontnuo

8Aavarezasempreinsacivelnodiminuda[aplacada]nempela
abundncianempelanecessidade.

Exerccio46Traduziremlatim

1Patremetmatremdiligimus,quianobisomniabonadant

2Triamilliahominumcaedntur

3ResmeaeaDeoregntur

4Homeripoematasemperlegntur

5Multinostrumfelices,multivestruminfelicessunt

6Patriaestnobiscariorvita
7Parentesamo,quiamihiamicifidelssimisunt

8Spestibiroburdabit.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 00: 29 14 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U A R TA F E I R A , 2 D E S E T E M B R O D E 2 0 0 9

Lio33Principaisformaspronominais
1Pronomeapalavraquesubstituioupodesubstituirosubstantivo

2Pronomepessoalapalavraquesubstituioupodesubstituironome
deumser,pondooemrelaocomapessoagramatical

3Emportugusdividemseospronomesemretoseoblquos

4Pronomespessoaisretossoosquesubstituemosujeito.Ex.:eu,tu,
eleouela,ns,vseelesouelas

5Pronomespessoaisoblquossoosquesubstituemoscomplementos
dosujeito.Ex.:me,mim,migo,te,ti,tigo,se,si,nos,nosco,vos,vosco,
os,as,lhes,se,si,sigo

6Videexemplosdasrespostasns4e5

7Mihi,tibi,sibi,nobis,vobis

8Sim

9Mecum,tecum,secum,nobiscum,vobiscum

10Me,te,seousese,nos,vos,seousese

11Mei,tui,sui

12Deduasmaneiras:nostrumounostri,vestrumouvestri.As
primeirasformasdizemsequandosequerindicarexclusooupartio
dentrens,dentrevs.Assegundassedizemaosequererindicar
pertenaouinteressedens,devs.[N.B.:arespostaanterior
discrepadoqueestnolivrodoprof.Napoleoalidizsetosomente
queassegundasformasqueremsignificardens,devs.]

13Pronomesdocasoreto.Sing.:Ego,tu,tu.Plur.:nos,vos,vos.
Pronomesdocasooblquo.Sing.:mei,mihi,me,metui,tibi,te,tesui,
sibi,se,seousese.Plur.:nostrumounostri,nobis,nobis,nosvestrum
ouvestri,vobis,vobis,vossui,sibi,se,seousese

14Havemosdetomarocuidadodediscriminarentreosobjetosdiretos
eindiretos,queemlatimsetraduzirosobformasdiferenadas,quais
sejam,oacusativoeodativo,v.g.,meemihi,teetibi,seesibi(em
portugusrespectivamenteme,teese).

Exerccio43Traduziremportugus

1Passeamoseuemeuirmo

2Csartinhaconsigotrslegies

3Levocomigotodasasminhascoisas/todososmeuspertences

4Ccerolouvadopormim

5Amanhjantareicontigo

6Osmaussempreobedecemasiprprios

7Oshelvcios[atuaissuos]transportavamconsigotodootrigo

8Oshelvcioseossquanosdavamrefnsentresi[trocavamrefns
entresi]

9Oprofessorrecomendarnosati

10Deusonipotenteejustssimo,avsobedecemos[traduoliteral:
atiobedecemos]

11Osbiodono[senhor]desimesmo

12Alembranadevssempreagradvelparameuspais.

Exerccio44Traduziremlatim

1Nosamatis,vosamamus

2Crasmecumcoenabis

3Duxtreslegionessecumportabit

4Improbiintersesepugnant

5Alumnimihiobtemperantetmelaudant

6Munus,puer,tibidabo

7Unusvestrummunusdabit
8Laudabimur,vituperabimini

9Sibiimperareimperiummaximumest

10Unusnostrummunusdabit

11Tupraeceptribustuisnonobtemperas,egosemperobtemperabo

12Hostesanobissuperabuntur.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 23: 03 7 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 11 DE AG O S TO DE 2009

Lio322conjugaoativaepassivaaposto
1Terminamemeo

2Noflorpleoplceotceodbeo,hbeo,mneo,dfleo.Todos
pertencemsegundaconjugao

3Nre,flere,replre,placre,tacre,debre,habre,monre,deflre

4Nere=fiar(neo,nes,net,nemus,netis,nent)deflre=chorar,
deplorar(defleo,defles,deflet,deflemus,defletis,deflent)

5Fleor

6Placeo(imp.ind.at.):placbam,placbas,placbat,placebmus,
placebtis,placbant

7Debeo(imp.ind.pas.):debebar,debebaris,debebatur,debebamur,
debebamini,debebantur

8Delecto(fut.ind.at.):delectabo,delectabis,delectabit,delectabimus,
delectabitis,delectabunt

9Delecto(fut.ind.pas.):delectabor,delectaberis,delectabitur,
delectabimur,delectabimini,delectabuntur

10Deleo(fut.ind.at.):delebo,delebis,delebit,delebimus,delebitis,
delebunt

11Deleo(fut.ind.pas.):delebor,deleberis,delebitur,delebimur,
delebimini,delebuntur

12Monebmini
13Apostoapalavraoufrasequeexplicaumouvriostermos
expressosnaorao

14Fundamentaldoapostootermoaseexplicaroumodificarpelo
prprioaposto

15Quandooapostovemapsseufundamental,tantoemportugus
quantoemlatim,permaneceeleentrevrgulas

16Oapostohdeirparaomesmocasodapalavraaqueserefere.
Conformeoexemplodadopeloprof.Napoleo,temseoseguinte:Jesus
(nom.),hominumservator(nom.),DeiestfiliusJesum(acus.),
hominumservatorem(acus.),adoro

Exerccio41Traduziremportugus

1Osescritoresnarraroavidadosvarespreclaros

2OscostumesdosantigosgermanoseramlouvadosporTcito,
escritorromano

3Asfaculdadesdaalmaseroexercitadaspelosmeninos

4Ospombossoamedrontadospelomnimobarulho[Ospombos
amedrontamseporqualquerbarulho]

5Somoseseremosensinadosporbonsprofessores

6Notemereiachegada/vinda/aproximaodosinimigos

7OslivrosdeCceroagradammuitoesempreseroagradveis[Os
livrosdeCcerosomuitoagradveis/agradabilssimosesempreo
sero]

8AvindadeCsaraterravaoshabitantesdacidade/oscitadinos

9Oshabitantesdascidades/oscitadinoseramaterrados/aterravamse
pelavindadeCsar

10Osantigosromanosnotemiamafora/aviolncia/oataquedos
cartagineses.

Exerccio42Traduziremlatim

1Romanimagistratusapopulocreabantur

2Mareventoviolentoagitabitur
3Paucihominescentumannossupplebunt

4Peccatumtuumlacrimistuisdelebitur

5Timeminiquiainjustiestis

6Cicero,oratorromanus,aCatilinatimebatur

7Tacitus,scriptorromanus,antiquorummoresgermanorumlaudabat

8Solnubibusobscuraturetsaepeobscurabitur

9Classisetmilitumadventuscivesterrebit

10Hostiumvimequitesetpeditesnonsustinebunt.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 12: 04 5 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 6 D E A G O S T O D E 2 0 0 9

Lio31Ordinais
1Sim,osnmerosordinaissodeclinveis.14.Sing.:quartus(a,um)
dcimus(a,um)quarte(a,um)dcime(a,um)quarti(ae)dcimi(ae)
quarto (ae) dcimo (ae) quarto (a) dcimo (a) quartum (am, um)
dcimum (am, um). Plur.: quarti (ae, a) dcimi (ae, a) quarti (ae, a)
dcimi (ae, a) quatorum (arum) decimorum (arum) quartis dcimis
quartisdcimisquartos(as,a)dcimos(as,a).

2Prior

3Alter

4 Primus, secundus, tertius, quartus, quintus, sextus, septimus,


octavus, nonus, decimus, undcimus, duodcimus, tertius dcimus,
quartusdcimus,quintusdcimus,sextusdcimus,septimusdcimus

5 Duodevicesimus, undevicesimus, duodetricesimus, undetricesimus,


duodequadragesimus, undequadragesimus, duodequinquagesimus,
undequinquagesimus...

6Unusetvicesimus,unusettricesimus,unusetquadragesimus,unus
etquinquagesimus,unusetsexagesimus,unusetseptuagesimus,unus
etoctogesimus,unusetnonagesimus...

7 Dcimus, vicesimus, tricesimus, quadragesimus, quinquagesimus,


sexagesimus, septuagesimus, octogsimus, nonagsimus, centsimus,
duocentsimus, trecentesimus, quadrigentsimus, quingentsimus,
sexcentsimus,septimgentsimus,octingentsimus,nongentsimus

8 Millesimus octingentsimus octogsimus nonus. Milsimo


octingentsimooctogsimonono

Exerccio39Traduziremportugus

1 Os soldados da dcima e dcima segunda legio tomavam o


acampamentodosinimigos

2 A coorte era a dcima parte [um dcimo] da legio romana, o


manpuloatrigsimaparte[umtrintaavos]

3 Xerxes equipa uma frota de mill e duzentos navios e prepara um


exrcitodesetecentosmilinfantesequatrocentosmilcavaleiros

4OvigsimosegundolivrodaIladaagradvel.

Exerccio40Traduziremlatim

1 Romae reges septem furunt: Romulus primus, Numa Pompilius


secundus, Tullus Hostilius tertius, Ancus Martius quartus, Tarquinius
Priscus quintus, Servius Tulius sextus, Tarquinius Superbus septimus
fuit

2 Hstium castra a miltibus dcimae et duodcimae legionis


expugnabantur

3Equitessexdecimmilliaetpeditesquindecimmilliapugnabant

4 Classis ducentarum et mille navium a Xerxe ornabatur, et exercitus


septingentorummilliumpeditumacquadringentorummilliumequitum
parabatur

5Iliadisliberduodevicesimus/octavusdecimuspulcherrimusest.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 19: 33 2 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U A R TA F E I R A , 5 D E A G O S T O D E 2 0 0 9

Lio30Nmeroscardinais
1apalavraqueseacrescentaaosubstantivoparaindicarquantidade
ouordem

2Dividemseosnumeraisemcardinaiseordinais
3 O numeral cardinal indica quantidade j o ordinal, ordem e
seqncia

4Unus,una,unum.Masc.:unus,unius,uni,uno,unum.Fem.:una,
unius,uni,una,unam.N.:unum,unius,uni,uno,unum

5Usaseopluraldeunus,una,unumcompalavrasquesexistemno
plural, ou naquelas cujo plural tm significado especial. Una castra,
unaelitterae

6Utilizaseocardinalunus,una,unumparaindicarasingularidade
dotermoaqueserefere,significandoumasousomenteouainda
nico.UnumDeumlaudo=louvoaumsDeus,somenteaumDeus
Deumlaudo=louvoaDeus

7Somenteoshomens

8 Duo, duae, duo. Masc.: duo, duo, duorum, duobus, duobus, duos.
Fem.:duae,duae,duarum,duabus,duabus,duas.N.:duo,duo,duorum,
duobus,duobus,duo

9Tres,tria.Tresoutria,tresoutria,trium,tribus,tribus,tresoutria

10 Unus, una, unum duo, duae, duo tres, tria quatuor ou quattuor
quinque sex septem octo novem decem undecim duodecim
tredecimquatuordecimquindecim

11Se(x)decimoudecemetsexseptemdecimoudecemetseptem

12Duodevigintioudecemetoctoouoctodecimundevigintioudecemet
novemounovemdecim

13 Se(x)decim ou decem et sex, septemdecim ou decem et septem,


duodeviginti ou decem et octo ou octodecim, undeviginti ou decem et
novemounovemdecim,viginti

14Vigintiunus,a,umouunus,a,umetviginti,vigintiduoouduoet
viginti,vigintitres,iaoutres,iaetviginti,vigintiquatuorouquatuoret
viginti, viginti quinque ou quinque et viginti, viginti sex ou sex et
viginti,vigintiseptemouseptemetviginti

15Uniusetvigintimilitum,duabusevigintirosis

16 Unus et viginti, duo et viginti, tres et viginti, quatuor et viginti,


quinque et viginti, sex et viginti, septem et viginti, duodetriginta,
undetriginta,triginta

17 Viginti, triginta, quadraginta, quinquaginta, sexaginta,


septuaginta,octoginta,nonaginta,centum
18 Ducenti, ae, a trecenti, ae, a quadrigenti, ae, a quingenti, ae, a
sexcenti,ae,aseptigenti,ae,aoctingenti,ae,anongenti,ae,amille

19 Nongenti, ae, a nongenti, ae, a nongentorum (um), arum


nongentis,isnongentis,isnongentos,as,a

20 Unum et viginti millia, unius et viginti millium, uni et viginti


millibus,unoetvigintimillibus,unumetvigintimillia

21 Duo millia peditum, duorum millium peditum, duobus millibus


peditum,duobusmillibuspeditum,duomilliapeditum

22Octingentaoctogintaoctomilliaoctingentietoctogintaocto

Exerccio37Traduziremportugus

1 O mundo obra de um s Deus [do Deus nico, de somente um


Deus]

2DoismareslimitamaGlia

3Atenasaptriadostrspoetastrgicos

4OTigreeoEufratessodoisriosgrandes

5Oanooespaodetrezentosesessentaecincodias

6 Um nico amigo fiel mais seguro [mais confivel] que cem


[amigos]incertos(incertos,noorig.,abl.plur.)

Exerccio38Traduziremlatim

1Magisterabunoalumnolaudatur

2 Unus homo fortis utilior centum ignavis est [quam centum ignavi
est]

3Unalexestomnibuscivibus

4Tresgratiaeetnovemmusaesunt

5Dariusquingentarumnaviumclassemcomparabat.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 20: 36 3 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM
S E X TA F E I R A , 3 1 D E J U L H O D E 2 0 0 9

Lio29Sintaxedocomparativoedosuperlativo
1Sim,hosdeigualdadeeinferioridade

2 De duas formas: no ablativo ou nominativo. Lucius est velocior


Antonio,LuciusestvelociorquamAntonius

3 Podemse traduzir da forma comparativa ordinria inteligentior


quamdivitior(ditior)ouseacrescentandomagisfrentedoprimeiro
dos dois termos, que permanecem na forma positiva magis
inteligentisquamdives

4Multointeligentior

5Acrescenteseminusfrentedaformapositivadoadjetivo

6Socerusnonminusmunificusquamsocrus
Socerusparitermunificusacsocrus
Socerusaequemunificusacsocrus
Socerusaequemunificusatquesocrus
Socerustammunificusquamsocrus.

7No,poisemlatimsoums

8 De vrias maneiras: podem ser traduzidas no genitivo, no ablativo


(antecedidasporex,eoude),ounoacusativo(antecedidoporinter)

9 Antecedendo o superlativo a que se deseja reforar com vel (at),


quam (o mais possvel), longe ou maximus (o maior), unus, unus
omniumouomnium(omais)

10Estnograusuperlativo.Optimus.a,um.

Exerccio35Traduziremportugus

1 O pensamento mais veloz que o vento os pecados so mais


hediondosqueascalamidades

2Osexemplossomaisteisqueospreceitos

3Aboaopinio[obomrenome,aboanomeada]maisseguraqueo
dinheiro

4Asdoenasdaalmasomaisperniciosasqueasdocorpo

5AsmontanhasdasiasomaisaltasqueasdaEuropa

6Oticofoitobompaiquantobomcidado
7Scratesfoiomaissbiodetodososgregos

8Aprimaveraamaisagradvelestaodoano

9Rmulofoiomaisbelicosodosreisdosromanos

10Asiapreparavaexrcitosmaisopulentosquefortes

11Osramossuperioresdasrvoressomaisfrgeisqueosinferiores

12Aurzeumarbustopequenssimo

13 Os vares mais piedosos [piedosssimos] so tambm os mais


felizes[felicssimos]

14 Os meus irmos examinam [a questo] o mais clara e


verdadeiramente[possvel].

Exerccio36Traduziremlatim

1Equusestfortiorquamasinus/estasino

2Leporessunttimidioresquamcanes/suntcanibus

3Alumnimeisuntdiligentioresquamtui/sunttuis

4Fulmenestnonceleriusquammens/estmente

5Senessuntprudentioresquamjuvenes/suntjuvenibus

6Bellaciviliasuntmultoperniciosioraquambellaexterna/suntbellis
externis

7Canisestfidelssimusomniumanimalium
Canisestfidelssimusexomnibusanimalibus
Canisestfidelssimuseomnibusanimalibus
Canisestfidelssimusdeominibusanimalibus
Canisestfidelssimusinteromniaanimalia

8Ferrumestutilssimumomniummetallorum
Ferrumestutilssimumexomnibusmetallis
Ferrumestutilssimumeomnibusmetallis
Ferrumestutilssimumdeomnibusmetallis
Ferrumestutilssimuminteromniametalla

9 Scrates sapientssimus philosophorum graecorum fuit, Plato


eloquentssimus,Aristoteleseruditssimus
10Magnusestequus,majorestcamelus,mximuselephantus

11Fratresoptimiamicisunt

12Honoressuntferesempersplendidioresquamjucundiores
Honoressuntferesempermagissplendidiquamjucundi

13Hominesblandssiminonsuntmunificentssimi

14Maretutiusquamolimsuperabamus.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 17: 51 7 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 3 0 D E J U L H O D E 2 0 0 9

Lio28ComparativoeSuperlativo
(particularidades)
1Comaadioderimusaonominativosingular.Ocomparativode
taisadjetivosregular

2Acrrimus,asprrimus,celrrimus,salubrrimus

3Fcilis,edifcilis,esmilis,edissmilis,egrcilis,ehmilis,e

4 O superlativo dos adjetivos anteriores se forma ao acrescentarse


limus aos respectivos RADICAIS. Entretanto o comparativo de tais
adjetivosregular

5 Magnificentior, magnificentius, magnificentiores, magnificentiora


magnificentssimus, magnificentssima, magnificentissimum,
magnificentssimi, magnificentssimae, magnificentssima.
Maledicentior, maledicentius, malendicentiores, malendicentiora
malidicentssimus, malidicentssima, maledicentssimum,
maledicentssimi, malendissentssimae, maledicentssima.
Benevolentior, belevolentius, benevolentiores, benevolentiora
benevolentssimus, benevolentssima, benevolentssimum,
benevolentssimi,benevolentssimae,benevolentssima

6Egentior,ius,egentiores,aegentssimus,a,um,egentssimi,ae,a.
Providentior, ius, providentiores, a providentssimus, a, um
providentssimi,ae,a

7 O comparativo e o superlativo das palavras terminadas em us


antecedido de vogal se faz com a anteposio dos adverbios magis
(comparativo)emxime(superlativo)sditaspalavras

8No,poisqueapartculaquumdgrafologo,aquelaletrauno
temvalordevogal

9Magiscanorus,a,um.Mximecanorus,a,um

10 Esto ambos no grau superlativo. Pois que o superlativo pode ser


formado a partir da adio dos prefixos per e prae, qual se v aqui
presente.Traduzemsepordificlimoeriqussimo

11 Em princpio, no, j que seu significado no admite variao de


grau

12Bonus,a,ummalus,a,ummagnus,a,umparvus,a,um.Bonus
melior, ius optimus, a, um. Malus pejor, us pssimus, a, um.
Magnusmajor,usmximus,a,um.Parvusminor,usmnimus,a,
um

13 Formase o comparativo imitao dos adjetivos neutros


correspondentes, acrescentandose ius o superlativo, pelo acrscimo
deissimeeime

14Videquestoanterior

15Frtiter,frtius,fortssime

16Msere,misrius,misrrime

17 Dexter ( direita, direito, dextro) dextrior, dextimus. Exterus


(externo, extremo) exterior, extremus. nferus (nfimo, abaixo)
inferior, nfimus. Psterus (que vem depois, seguinte, ltimo)
posterior,postremusoupstumus.Sperus(queestacima,superior)
superior,supremusousummus

18Sim.Citra(aqum),citerior(anterior,maisaqum),ctimus(omais
aqum).Prae(diante),prior(oprimeirodedois),primus(oprimeirode
todos). Propre (perto), propior (mais perto), prximus (ltimo, o mais
prximo)

19Plusaformacomparativademultus.Multus(numeroso).Comp.:
plus(nom.),pluris(gen.),plus(acus.)=omaisnumeroso.Plur.:plures
(plura),plurium,pluribus,pluribus,plures(plura)

20 Plurimus, a, um superlativo de multus, e significa


numerosssimo,amaiorparte.
Nom.: plurimus, a, um plurimes, ae, a. Sing.: plurimus (a, um),
plurime (a, um), plurimi (ae, i), plurimo (ae, o), plurimo (a, o),
plurimum(am,um).Plur.:plurimi(ae,a),plurimi(ae,a),plurimorum
(arum,orum),plurimis(is,is),plurimis(is,is),plurimos(as,a)

21Compluressignificamuitos.
Nom.: complures, a (ia). Plur.: complures (a), complurium,
compluribus,compluribus,complures(a)

22 lacer (pronto, esperto) alacrior propinquus (prximo)


propinquiorlonginquus(afastado)longinquior.

23Falsus(falso)falsssimusnclitus(clebre)inclitssimus.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 19: 50 4 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

SB ADO, 25 DE JU LH O DE 2009

Lio27Graudosadjetivos
1 So trs os graus do adjetivo: normal ou positivo, comparativo e
superlativo

2 O adjetivo est no grau comparativo quando, ao comparar dois


termos,atribuimaisaumqueaoutrocertaqualidade,ouainda,quando
atribui ao termo uma qualidade mais que outra. Ex.1: Olavo mais
inteligente[do]queSaderdizerqueograucomparativoatribuimais
inteligncia a um que a outro. Ex.2: Sader mais comunista [do] que
burrodizerquededoisatributos,osujeitopossuimaisumqueoutro.

3Videquestoanterior

4Emlatimcolocaseumadjetivonograucomparativoacrescentando
se raiz obtida a partir do genitivo singular as dessinncias ior
(m.ef.)eius(n.)

5Videquestoanterior

6Doctus.Gneroneutro

7Oscomparativosseguema3declinao

8Fortis,e.Sing.:fortioroufortius,fortioroufortius,fortioris,fortiori,
fortiore (i), fortiorem, fortius. Plur.: fortiores ou fortiora, fortiores ou
fortiora,fortirum,fortiribus,fortiribus,fortioresoufortiora

9Estumadjetivonograusuperlativoaoreforarumaqualidadeaseu
mximograu

10Superlativosintticoaquelequeseexpressacomumaspalavra
j o analtico o que se expressa por mais de uma palavra (com o
acrscimo dum advrbio). Ex.1: esquerdista desonestssimo, carro
velocssimo.Ex.2:omaisdesonestoesquerdista,ocarromaisveloz

11No,emlatimhodesetraduzirnumanicaforma
12 Acrescentese raiz obtida a partir do genitivo singular da
palavraasdessinnciasissimus(m.),issima(f.)eissimum(n.)

13Doctus.raizdapalavra,tiradaapartirdogenitivosingular(docti
doct), juntouse a dessinncia superlativa masculina issimus
doctissimus

14Segueadeclinaodebonus,bona,bonum

15Fortis,e.Sing.:fortissimusoufortissimaoufortissimum,fortissime
ou fortissima ou fortissimum, fortissimi ou fortissimae, fortissimo ou
fortissimae, fortissimo ou fortissima, fortissimum ou fortissimam.
Plur.: fortissimi ou fortissimae ou fortissima, fortissimi ou fortissimae
oufortissima,fortissimorumoufortissimarum,fortissimis,fortissimis,
fortissimosoufortissimasoufortissima

16Gravis,e. Comparativo sing.: gravior ou gravius. Plur.: graviores


ou graviora. Superlativo sing.: gravissimus ou gravissima ou
gravissimum.Plur.:gravissimiougravissimaeougravissima
Prudens, entis. Comparativo sing.: prudentior ou prudentius. Plur.:
prudentiores ou prudentiora. Superlativo sing.: prudentissimus ou
prudentissima ou prudentissimum. Plur.: prudentissimi ou
prudentissimaeouprudentissima
Aptus,a,um.Comparativosing.:aptiorouaptius.Plur.:aptioresou
aptiora. Superlativo sing.: aptissimus ou aptissima ou aptissimum.
Plur.:aptissimiouaptissimaeouaptissima
Solers, ertis. Comparativo sing.: solertior ou solertius. Plur.:
solertiores ou solertiora. Superlativo sing.: solertissimus ou
solertissima ou solertissimum. Plur.: solestissimi ou solestissimae ou
solertissima
Sanctus, a, um. Comparativo sing.: sanctior ou sanctius. Plur.:
sanctioresousanctiora.Superlativosing.:sanctissimusousanctissima
ousanctissimum.Plur.:sanctissimiousanctissimaeousanctissima
Felix,icis. Comparativo sing.: felicior ou felicius. Plur.: feliciores ou
feliciora.Superlativosing.:felicissimusoufelicissimaoufelicissimum.
Plur.:felicissimioufelicissimaeoufelicissima
Velox,ocis.Comparativosing.:velociorouvelocius.Plur.:velociores
ou velociora. Superlativo sing.: velocissimus ou velocissima ou
velocissimum.Plur.:velocissimiouvelocissimaeouvelocissima
Tutus, a, um. Comparativo sing.: tutior ou tutius. Plur.: tutiores ou
tutiora.Superlativosing.:tutissimusoututissimaoututissimum.Plur.:
tutissimesoututissimaeoututissima

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 19: 34 5 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

S E X TA F E I R A , 2 4 D E J U L H O D E 2 0 0 9
Lio26Adjetivosde2classe
1Osadjetivosde2classeseguema3declinao

2Terminamemi

3Omnis,e.Sing.:omniseomne,omniseomne,omnis,omni,omni,
omnem e omne. Plur.: omnes e omnia, omnes e omnia, omnium,
mnibus,mnibus,omneseomnia

4 Smilis, e. Sing.: smilis e smile, smilis e smile, smilis, smili,


smili, smilem e smile. Plur.: smiles e simlia, smiles e simlia,
simlium,simlibus,simlibus,smilesesmilia

5 Dbilis, e. Sing.: dbilis e dbile, dbilis e dbile, dbilis, dbili,


dbili, dbilem e dbile. Plur.: dbiles e deblia, dbiles e deblia,
deblium,deblibus,deblibus,dbilesedeblia

6 A nica diferena entre ambos tipos de adjetivos a seguinte: os


adjetivosdetrsterminaespossuemformasdiferenciadasparacada
umdosgnerosdonominativoedovocativosingulares,aopassoqueos
de duas terminaes se valem, nesses casos citados, duma mesma
formaparaomasculinoeofeminino.Porexemplo,acer(m.),acris(f.)
eacre(n.),eomnis(m.ef.)eomne(n.)

7 Cleber, bris, bre. Sing.: cleber ou clebris ou clebre, cleber ou


clebris ou clebre, clebris, clebri, clebri, clebrem e clebre. Plur.:
clebres ou celbria, clebres ou celbria, celbrium, celbribus,
celbribus,clebresoucelbria

8lacer,cris,cre.Sing.:laceroulacrisoulacre,laceroulacris
ou lacre, lacris, lacri, lacri, lacrem ou lacre. Plur.: lacres ou
alcria, lacres ou alcria, alcrium, alcribus, alcribus, lacres ou
alcria

9Celer,cleris,clere.Sing.:celerouclerisouclere,celeroucleris
ou clere, cleris, cleri, cleri, clerem ou clere. Plur.: cleres ou
celria, cleres ou celria, clrium, celribus, celribus, cleres ou
celria

10Prudentem(m.ef.)ouprudens(n.)

11Velocem(m.ef.)ouvelox(n.)

12 Prudens, prudentis. Sing.: prudens, prudens, prudentis, prudenti,


prudenti, prudentem ou prudens. Plur.: prudentes ou prudentia,
prudentes ou prudentia, prudentium, prudentibus, prudentibus,
prudentesouprudentia

13 Iners, inertis. Sing.: iners, iners, inertis, inerti, inerti, inertem ou


iners. Plur.: inertes ou inertia, inertes ou inertia, inertium, inertibus,
inertibus,inertesouinertia

14Felix,felcis.Sing.:felix,felix,felcis,felci,felci,felcemoufelix.
Plur.: felices ou felcia, felices ou felcia, felcium, felcibus, felcibus,
felicesoufelcia

15 Simplex, smplicis. Sing.: simplex, simplex, smplicis, smplici,


smplici,smplicemousimplex.Plur.:smplicesousimplcia,smplices
ou simplcia, simplcium, simplcibus, simplcibus, smplices ou
simplicia

16 Amans, amantis. Sing.: amans, amans, amantis, amanti, amanti


ou amante, amantem ou amans. Plur.: amantes ou amantia, amantes
ouamantia,amantium,amantibus,amantibus,amantesouamantia

17 Dives, dvitis. Sing.: dives, dives, dvitis, dviti, dvite, dvitem ou


dives. Plur.: dvites ou dvita, dvites ou dvita, dvitum, divtibus,
divtibus,dvitesoudvita

18 Partceps, partcipis. Sing.: partceps, partceps, partcipis,


partcipi, partcipe, partcipem ou partceps. Plur.: partcipes ou
partcipa,partcipesouparticipa,participum,particpibus,particpibus,
partcipesoupartcipa.

Exerccio33Traduziremportugus

1Osbensdosamigossocomuns

2Asguerrascivissosemprehorrendas

3Avidadoshomensricosproporcionagrandesprazeres

4Aguardadoscesfiistilaossenhores[donos]

5OsorculosdeJpitereApoloeramclebres

6Osexemplosdosvaresilustres[preclaros]esbiossoteisatodos
oshomens

7Aglriablicadosantigosromanosgrande

8 Milcades priva Paros, ilha rica e florescente, de (abl.) todos os


meiosdetransporte

9Osgregospunhamemfugaastropasterrestres[infantaria]eafrota
dospersas
10Orepousosalutarparao/aocorpocansado[fatigado].

Exerccio34Traduziremlatim

1Paterferocemfiliianimumcastigabat

2Psittacrumpennaefulgentessunt

3Omniummalorummatereststultitia

4Herodesinnocentiumpuerrummultitudinemtrucidat

5FlorensaustralisItaliaeoppidumeratTarentum.

6Omnespopuliregessapientesetclementesamant

7Lusciniaehominesomnesdelectant

8Minotaurusmonstrumterrbilifcieerat

9PalaestinaterrestreDeidomiciliumfit

10Infeliciumhminumtristitiamcritasmitigat.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 19: 40 9 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 2 3 D E J U L H O D E 2 0 0 9

Lio25Declinaodosadjetivos
1Classesdepalavrassoosdiversosgruposemqueestodistribudas
aspalavrasdeumidioma.Eilas:substantivo,adjetivo,verbo,advrbio,
preposio,artigo,pronome,conjuno,interjeioenumeral.

2Adjetivoapalavraqueaonomeconfereumatributo.Ex.:comunista
idiota, comunista assassino, comunista desgraado, comunista
mentiroso.

3de1classeoadjetivoquesedeclinaconformea1(paranomes
femininos)e2(paranomesmasculinoseneutros)declinaes

4 de 2 classe o adjetivo que se declina conforme a 3 declinao,


paratodososgneros

5Pelodicionriosabemosqueoadjetivode1classequandootermo
compulsado vem seguido das terminaes a e um, juntas ou
separadasdaraizdapalavraaqueserefere
6No,demodoalgum.Adjetivoshde1classequeterminamemer
(v.g.: pulcher, miser). Tais adjetivos se no imiscuem das regras para
os nomes de 2 declinao cuja terminao tambm er. Alguns
adjetivos perdem o e final no genitivo (pulcher, gen. pulchri),
enquantooutrosconservamno(miser,ge.mseri)

7Probus,a,um.Masc.en.sing.:probuseprobum,probeeprobum,
probi, probo, probo, probum. Masc. e n. plur.: probi e proba, probi e
proba, proborum, probis, probis, probos e proba. Fem. sing.: proba,
proba, probae, probae, proba, probam. Fem. plur.: probae, probae,
probarum,probis,probis,probas.

8Niger,gra,grum.Masc.en.sing.:nigerenigrum,nigerenigrum,
nigri,nigro,nigro,nigrum.Masc.en.plur.:nigrienigra,nigrienigra,
nigrorum, nigris, nigris, nigros e nigra. Fem. sing.: nigra, nigra,
nigrae, nigrae, nigra, nigram. Fem. plur.: nigrae, nigrae, nigrarum,
nigris,nigris,nigras.

9 Aeger, aegra, aegrum. Masc. e n. sing.: aeger e aegrum, aeger e


aegrum, aegri, aegro, aegro, aegrum. Masc. e n. plur.: aegri e aegra,
aegri e aegra, aegrorum, aegris, aegris, aegros e aegra. Fem. sing.:
aegra,aegra,aegrae,aegrae,aegra,aegram.Fem.plur.:aegrae,aegrae,
aegrarum,aegris,aegris,aegras.

10 Miser, era, erum. Masc. e n. sing.: miser e mserum, miser e


mserum, mseri, msero, msero, mserum. Masc. e n. plur.: mseri e
msera,mseriemsera,miserrum,mseris,mseris,mserosemsera.
Fem. sing.: msera, msera, mserae, mserae, msera, mseram. Fem.
plur.:mserae,mserae,miserrum,mseris,mseris,mseras.

11Tener,era,erum.Masc.en.sing.:teneretnerum,teneretnerum,
tneri,tnero,tnero,tnerum.Masc.en.plur.:tnerietnera,tnerie
tnera,tenerrum,tneris,tneris,tnerosetnera.Fem.sing.:tnera,
tnera,tnerae,tnerae,tnera,tneram.Fem.plur.:tnerae,tnerae,
tenerrum,tneris,tneris,tneras.

12Liber,era,erum.Masc.en.sing.:liberelberum,liberelberum,
lberi, lbero, lbero, lberum. Masc. e n. plur.: lberi e lbera, lberi e
lbera, liberrum, lberis, lberis, lberos e lbera. Fem. sing.: lbera,
lbera, lberae, lberae, lbera, lberam. Fem. plur.: lberae, lberae,
liberrum,lberis,lberis,lberas.

13Pstifer,era,erum.Masc.en.sing.:pstiferepestferum,pstifere
pestferum, pestferi, pestfero, pestfero, pestferum. Masc. e n. plur.:
pestferi e pestfera, pestferi e pestfera, pestiferrum, pestferis,
pestferis, pestferos e pestfera. Fem. sing.: pestfera, pestifera,
pestiferae, pestferae, pestfera, pestferam. Fem. plur.: pestferae,
pestferae,pestiferrum,pestferis,pestferis,pestferas.
14Satur,ura,utum.Masc.en.sing.:saturesturum,saturesturum,
sturi,sturo,sturo,sturum.Masc.en.plur.:sturiestura,sturie
stura,saturrum,sturis,sturis,sturosestura.Fem.sing.:stura,
stura,sturae,sturae,stura,sturam.Fem.plur.:sturae,sturae,
saturrum,sturis,sturis,sturas.

15 Plerique, pleraeque, plraque. Masc. plur.: plerique, plurimorum,


plerisque, plerisque, plerosque. Fem. plur.: pleraeque, plurimarum,
plerisque, plerisque, plerasque. N. plur.: plraque, plurimorum,
plerisque,plerisque,plraque.

Exerccio31Traduziremportugus

1Asobrasdoshomenssolivres

2Aaladireitadosgregospeemfugaaalaesquerdadospersas

3Avidalongaparaohomemmiservel

4 Os cavalos do comandante no so negros, mas brancos e


vermelhos

5Minhameeradoente,eeutriste.[adltteram:eeueratriste]

Exerccio32Traduziremlatim

1Pretiosummettallumestaurum

2Mseraeratromanaeplebisconditio

3Romanarumvillarumporticuserantaltaeetvastae

4Parvapeccatasaepedolorummagnorumcausaesunt

5 Magister alumnos industriosos/industrios laudat, sed pigros


vituperat.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 12: 35 13 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

S EG U NDA FEI R A , 20 DE J U LH O DE 2009

Lio24Recordaoeestudocomparativodas
declinaes
1Acusativo.Casolexicognico

2Am,um,em,um,em
3As,os,es,us,es

41declinao:sing.:a,a,ae,ae,a,amplur.:ae,ae,arum,
is(abus),is(abus),as.
2 declinao: sing.: us er ir um, e er ir um, i, o, o, um
plur.:iiia,iiia,orum,is,is,osos,is,is,ososos
a.
3 declinao: sing.: vrias terminaes (n. e al ar, vrias
terminaes), igual ao nom., is, i e, em (n. igual ao nom., im)
plur.:es(n.ia,a)es(n.ia,a),umium,ibus,ibus,es(n.ia,
a).
4declinao:sing.:us(n.u),us(n.u),us(n.uouus),ui(n.
u),uiu(n.u),um(n.u)plur.:us(n.ua),us(n.ua),uum,
ibus(ubus),ibus(ubus),us(n.ua).
5declinao:sing.:es,es,ei(i),ei(i),e,emplur.:es,es,
erum,ebus,ebus,es.

5 So aqueles cuja forma permanece fixa ou, dizer o mesmo,


declinanamsesempredomesmomodo.V.g.:fas,nefas,instar,semis,
pondo

6 Significa a torto e a direito, seja ou no permitido [por bem ou por


mal,naboaounamarra]

7Aspalavrashebraicasseguemaregradaresposta5,noobstantese
encontremalgumasdelasdeclinadas.V.g.:Abram(Abraeoubraham,
brahae),Adam(Adaeoudamus,i).

8Substantivosdefectivossoaquelesquenosodeclinadosemtodos
oscasos

9Substantivosheterclitossoaquelesqueseguemumadeclinaono
singular,eoutranoplural.V.g.:Vasnosing.3declinao,noplur.
2 declinao jugerum, i no sing. 2 declinao, no plur. 3
declinao tonitruum, i no sing. 2 ou 4 declinao, no plur. 4
declinao.

10Pluraldeblneumblneaedeblneibalnerumdepulum
pulae

11Locus,loci(2decl.m.)=lugarplur.:loci,locorum(m.)ouloca,
locorum(n.)=lugar
Carbasus,i(2decl.f.)=linhofinssimoplur.:carbasa,orum(2decl.
n.)=veladenavio.

12Pluraldejocus,joci:(2decl.n.)joca,joca,jocorum,jocis,jocis,
joca (2 decl. m.) joci, joci, jocorum, jocis, jocis, jocos. Plural de
caelum,i(coelum,i):(2decl.m.)caeli,caeli,caelorum,caelis,caelis,
caelos

13Bos.(m.ef.).Sing.:bos,bos,bovis,bovi,bove,bovemplur.:boves,
boves,boum,bobusoububus,bobusoububus,boves

14 Caro (f.). Sing.: caro, caro, carnis, carni, carne, carnem plur.:
carnes,carnes,carnium,crnibus,crnibus,carnes

15 Rquies (f.). Sing.: rquies, rquies, rquii ou requitis, requiti,


rquieourequite,rquiemourequitem.

16 Sus (m.). Sing.: sus, sus, suis, sui, sue, suem plur.: sues, sues,
suum,sibusousubus,sibusousubus,sues

17 Supellex (f.). Sing.: supellex, supellex, supellctilis, supellctili ou


supellctile,supellctiliousupellctile,supellctilem

18Vesper(m.).Sing.:vesperouvsperusouvspera,vesperouvspere
ou vspera, vsperis ou vsperi ou vsperae, vsperi ou vspero ou
vsperae,vspereouvspera,vsperemouvsperumouvsperamplur.:
vsperes ou vsperi ou vsperae, vsperes ou vsperi ou vsperae,
vsperum ou vesperrum ou vesperrum, vespribus ou vsperis ou
vsperis, vespribus ou vsperis ou vsperis, vsperes ou vsperos ou
vsperas

19 Respublica, reipublicae. Sing.: respublica, respublica, reipublicae,


reipublicae, republica, rempublicam plur.: respublicae, respublicae,
rerumpublicarum,rebuspublicis,rebuspublicis,respublicas

20 Jusjurandum, jusjurandi. Sing.: jusjurandum, jusjurandum,


jurisjurandi,jurijurando,jurejurando,jusjurandumplur.:jurajuranda,
jurajuranda,jurajuranda

21 Terraemotus, terraemotus. Sing.: terraemotus, terraemotus,


terraemotus,terraemotui,terraemotu,terraemotumplur.:terraemotus,
terraemotus,terraemotuum,terraemotibus,terraemotibus,terraemotus

22 Paterfamilias = pai de famlia, chefe de famlia [ou ainda, pter


famlias ou pai de famlias]. comum que o segundo elemento
(famlias) permanea fixo, enquanto se conjuga o primeiro na 3
declinao(patrisfamilias,patrifamilias).Entretantopodeocorrerdeo
segundo elemento se conjugar na 2 declinao (paterfamiliae), ou
aindadeambosapareceremligados(paterfamilas)ouseparados(pater
familias).

Exerccio29Traduziremportugus

1bomDeus,d[dai]vidalongaameupaie[minha]med[dai]a
meus irmos e irms o amor concrdia aos moos a sabedoria de
espritoeasforasdocorpo,aosvelhosodescansoeapaz.

2Poucossoosbonspaisdefamlia

3Asgrandescidadessoadornadasporcasasopulentas

4Ascarnesdosbois[deboi]edosporcos[deporco]sodiferentes

5Cmonafugentavaasgrandestropasdostrcios.

Exerccio30Traduziremlatim

1Magnuseratnumerusdomorum/domuumurbis

2Jesu,humanignerissaluss

3Bubus/bobuspbulum,subus/suibusfrfuresdamus

4QuercusJovidicataerat,etlaurusApollini.

5Longarumnoctiumtnebraeaegrotishomnibusjucundaenonsunt.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 20: 51 9 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Q U I N TA F E I R A , 1 6 D E J U L H O D E 2 0 0 9

Lio235declinao
1 As palavras da 5 declinao so majoritariamente do gnero
feminino

2Sing.:es,es,ei,ei,e,emplur.:es,es,erum,ebus,ebus,
es

3Res,rei.Sing.:res,res,rei,rei,re,remplur.:res,res,rerum,rebus,
rebus,res

4 Dies, diei. Sing.: dies, dies, diei, diei, die, diem plur.: dies, dies,
dierum,diebus,diebus,dies

5 O plural da 5 declinao apresenta como ponto de nota para o


estudanteofatodequealgumaspalavrasNOsodeclinadasnele(ex.:
fides,ei),enquantoporsuavezoutrassosoincomplentamente(ex.:
perncies).

6Fides,ei.Sing.:fides,fides,fdei,fdei,fide,fdem
7Osubstantivodiesmasculinoquando:a)indicadiacomoperodo
de24horaseb)quandoestnoplural.Osubstantivodiesfeminino
quando: a) significa prazo, tempo, dia fixo ou ocasio b) quando
pospostospreposiesante,posteadseguidasdedemonstrativo

8Merdies(meiodia)sempredogneromasculino,enotemplural

9Aterminaogenitivasingularei,quandoantecedidadeconsoante,
temaletraEbreve,deslocandoatonicidadedapalavraslabaquelhe
antecede,aopassoque,quandoantecedidadeconsoante,oEdaquela
mesmaterminaoeilsecomoslabalonga,etnica

10Matria,matriesbarbria,barbries.Nopluralhodeseguiras
terminaesflexivasde1declinao.

Exerccio27Traduziremportugus

1Osmeninoseasmeninasgostamdosdias(acus.)festivos

2Adurezadoferroabrandadapelofogo,adoshomenspelapoesiae
pelasartes

3Afofundamentodajustia

4Asorteasenhoradascoisas

5Seaesperenaosinaldabondade,omedoosinaldamaldade

Exerccio28Traduziremlatim

1Historiaresetrerumcausasexplicat

2Spessuaevanaesunt

3Certaestmors,mortisdiesestincerta

4Fronsetculihumanaefaciipartessunt

5 Ingenuorum Gallorum obsides Csari slida prncipum et


optimtumfdeipignorarant.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 20: 35 22 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

T ER A FEI R A, 14 DE J U LH O DE 2009

Lio224declinao
1Sim,aquartadeclinaocontemplapalavrasmasculinas,femininas
eneutras

2 Para os nomes masculinos e femininos, as declinaes so as


seguintes:sing.:us,us,us,ui,u,umplur.:us,us,uum,ibus(
ubus),ibus(ubus),us

3 Spiritus, us. Sing.: spiritus, spiritus, spiritus, spiritui, spiritu,


spiritum plur.: spiritus, spiritus, spirituum, spiritibus, spiritibus,
spiritus

4 Specus, us. Sing.: specus, specus, specus, specui, specu, specum


plur.:specus,specus,specuum,spcubus,spcubus,specus.

5Sim,existemalguns.Sing.:u,u,u(ouus),u,u,uplur.:ua,
ua,uum,ibus(ubus),ibus(ubus),ua

6Genu(s).Sing.:genuougenus,genuougene,genu(s)ougeni,genu
ougeno,genuougeno,genuougenumplur.:genuaougeni,genuaou
geni,genuumougenorum,genibusougenis,genibusougenis,genua
ougenos

7 Exrcitus, us. Sing.: exrcitus, exrcitus, exrcitus, exrcitui,


exrcitu, exrcitum plur.: exrcitus, exrcitus, exerctuum, exerctibus,
exerctibus,exrcitus

8Jesus.Sing.:Jesus,Jesu,Jesu,Jesu,Jesu,Jesum

9Casolocativoumcasolatinoespecialqueservedeindicarolugar
ondealgumseencontra

10 Domus. Sing.: domus, domus, domus ou domi, domui, domo ou


domu (raro), domum plur.: domus, domus, domuum ou domorum,
domibus,domibus,domus(raro)oudomos.Loc.:domi

11 Sim, hos. Isso se d para que se no confundam com dativos e


ablativospluraisde3declinao

12Acus(agulha)cubus,arcus(arco)rcubus,artus(membro)
rtibus, lacus (lago) lcubus, partus (parto) prtibus, pecu
(rebanho)pcubus,quercus(carvalho)qurcubus,specus(caverna)
spcubus, tribus (tribo) trbubus citemse tambm os nomes veru
(espeto)eportus(porto),quetantopodemterminaremubuscomoem
ibus

13 Portus. Sing.: portus, portus, portus, portui, portu, portum plur.:


portus, portus, portuum, portibus ou portubus, portibus ou portubus,
portus.
Exerccio25Traduziremportugus

1Osresultadosdasguerrassoincertos

2Pressagivamos[vaticinvamos]grandeabundncia[abastana]de
frutos

3Oscaprichosdafortunaedoacasosoinconstantes

4 Os senhores das casas reais tambm so [esto] submetidos aos


acasosdafortuna

5 As ervas ms [malss, malignas] so prejudiciais [nocivas] aos


rebanhos.

Exerccio26Traduziremlatim

1Veteraniroburexerctuumromanorumerant

2Exrcitusagrospatrismeivastant

3Corporismotusrtubuscommodisunt

4Domisum

5Verisrditusagrcolasdelectat.

P O S TA DO P O R LU I Z DE CA RVA LH O S 19: 13 7 CO MENT R I O S :


LI NK S PA R A ES TA P O S TA G EM

Postagensmaisrecentes Pginainicial Postagensmaisantigas

Assinar:Postagens(Atom)

Você também pode gostar