Você está na página 1de 7

2008DMAMestagioneurologia

1
EXAME NEUROLGICO:

INSPEO

fcies - com hipomimia (sem expresso, sem mmica), assimtrica, com ptose
(mistenia, leso do III par oculomotor), com lagoftalmo (no consegue abrir o
olho leso do IV par pontina), de dor, etc.
atitude - posturas, assimetrias, contato

EQUILBRIO

esttico - prova de Romberg
dinmico = marcha

MARCHA

automtica (tronco cerebral/cerebelo)
sobre uma reta (no dficit discreto, sensibilizar a prova, dificultar a prova)
calcanhar/ ponta dos ps

MARCHAS ANORMAIS

ceifante = espstica - hipertonia dos mm extensores (no flete, p cado),
movimentos de foice (leso do trato piramidal) joga com o quadrado lombar
partica - arrasta membro partico (leso piramidal)
escarvante - ps se elevam sem flexo dorsal e everso (leso do n. fibular)
atxica - no mantm linha reta (leso cerebelar)
pequenos passos = "petit pass" (S. Parkinson) leso Nigro-estriatal
coreica (diferente da atettica; mais proximal) movimentos amplos (flutuao
de tnus, mais distal), desordenados (coria) (como onda)
vestibular - desvia para um lado (S. vestibular)
mioptica = marcha de sapo (miopatias) hiperlordose fraqueza de adutores
Duchenne sinal de Gauwer
em tesoura - hipertonia bilateral de adutores ceifante para os dois lados
tabtica perda de sensibilidade passo forte no se sabe onde se est
pisando



2008DMAMestagioneurologia



2
TROFISMO

Hipotrofia (= reduo de massa muscular de atrofia = mm denervado ou necrose
de tecido muscular)
muscular primria
secundria a leses de nervos
por inatividade desuso
processos articulares

Hipertrofia
miotonia congnita
pseudo-hipertrofia (Duchenne)


TNUS
(grau de contrao constante)
inspeo, palpao, movimento passivo

hipotonia - diminuio do tnus (neuropatia perifrica, d. radiculomedulares, sd.
desmielinizantes, d. cerebelares, fase aguda do AVE, etc)
hipertonia elstica ou espstica hipertonia por liberao piramidal - sinal do
canivete
hipertonia plstica - hipertonia extrapiramidal roda denteada (leso nigro-
estriatal)


2008DMAMestagioneurologia



3
MOTRICIDADE

MOTRICIDADE VOLUNTRIA


MANOBRAS DEFICITRIAS

Mingazzini para mmii
queda isolada da perna: insuficincia dos mm extensores da perna (quadrceps)
queda isolada da coxa: insuficincia dos flexores da coxa (psoas)
queda simultnea da perna e coxa: insuficincia do quadrceps e psoas

Barr
mm. flexores da perna

Mingazzini para mmss
mm. proximais e distais dos mmss

Raimisti
mm. extensores do antebrao


FORA MUSCULAR

MANOBRAS DE OPOSIO DE RESISTNCIA
- resiste na alavanca menor, no extremo do movimento
- em relao ao movimento ou ao msculo especificamente

Graus
0 - no contrai
1 - contrao muscular / sem deslocamento (isomtrico)
2 - deslocamento / no vence gravidade
3 - vence gravidade / no vence resistncia
4 - vence pequena resistncia
5 normal

PARESIA - reduo da fora muscular (graus 1 a 4)
PLEGIA - ausncia de fora muscular (grau 0)



MOTRICIDADE AUTOMTICA

automatismos
o 1
rios
- suco, deglutio, mmica emocional
movimentos automticos associados
o 2
rios
- aprendizado e treino (dirigir auto, p.e.)





2008DMAMestagioneurologia



4
MOTRICIDADE INVOLUNTRIA

Movimentos involuntrios espontneos

tremor (momento, freqncia, amplitude)
o de repouso (Parkinson) momento - f (via nigro-estriatal) A
o de movimento (leso de circuitos extrapiramidais) ) momento - f (via
nigro-estriatal) A
o de inteno (d. cerebelar)
o asterixis = flapping (distrbios metablicos)
o fisiolgico (cansao, emoo)
mioclonia (epilepsia, discinesias txicas, etc)
tiques (doenas psquicas)
movimentos coreicos (coria)
movimentos atetticos
balismo (leso subtalmica)
sincinesia movimento associado

Movimentos involuntrios reflexos

REFLEXOS PROPRIOCEPTICOS = miotticos

Graus
0 - ausente
+ - hipoativo
++ - normal
+++ - vivo
++++ - exaltado ou hiperreflexia - rea reflexgena ou reflexo policintico

axiais da face
naso-palpebral - nervos V e VII
orbicular do lbio - nervos V e VII
mentoniano - nervo V

membros superiores
biceptal - n. msculo cutneo - C5-C6
triceptal - n. radial - C6-C8
estilo-radial - n. radial - C5-C7
cbito-pronador - n. mediano e n. radial - C6-T1
flexores dos dedos - manobra de Hoffman e de Wartemberg - n. mediano e n. ulnar
- C7-T1

tronco
o abdominal profundo - T6-T12

membros inferiores
o aquileu - n. tibial - S1-S2
o patelar - n. femural - L3-L5
o adutores da coxa - n. obturatrio - L2-L4
o plantar profundo - n. tibial


2008DMAMestagioneurologia



5
REFLEXOS EXTEROCEPTIVOS = superficiais

cutneo-abdominal - superior (T6); mdio (T9); inferior (T12)
palmo-mentoniano
cremasteriano
cutneo-plantar - sinal de Babinski

REFLEXOS VISCEROCEPTIVOS

tosse
espirro


SENSIBILIDADE
(=estesia)

Paresia refere-se a fora, movimento, motricidade
Disestesia alterao da sensibilidade
hipoestesia
hiperestesia
parestesia
Anestesia supresso da sensibilidade

EXTEROCEPTIVA = superficial
ttil - pesquisa com algodo simtrico (trato espino talmico anterior)
trmica - pesquisa com tubos de vidro com diferentes temperaturas (4C e 40C)
mesmo tamanho e textura (trato espino talmico lateral)
dolorosa - pesquisa com agulha - desc ar t vel (trato espino talmico lateral)


PROPRIOCEPTIVA = profunda
cintico-postural - percepo da posio dos segmentos do corpo (olhos fechados, levar
um segmento mesma posio de outro)
vibratria ou palestsica - pesquisa com diapazo (sobre proeminncia ssea)
presso profunda ou barestsica - pesquisa com objeto rombo sobre a pele

TOPOGNOSIA = TOPESTESIA = capacidade de localizar um estmulo cutneo
(local)
GRAFESTESIA - reconhecimento de nmeros ou letras escritos na pele com objeto
rombo
ESTEREOGNOSIA - capacidade de reconhecimento de objetos pela palpao
(agnosia ttil ou astereognosia)
DISESTESIAS - sensaes anormais no dolorosas, ex: sensao de ferroadas,
umidade, calor
ANESTESIA - supresso da sensibilidade ttil, trmica, dolorosa
HIPOESTESIA - diminuio da sensibilidade HIPERESTESIA - exaltao da
sensibilidade PARESTESIA - metamorfose das sensaes
HIPERPATIA - retorno das sensaes (continua a sensao do estmulo petelar)
AGNOSIA no reconhecimento apesar do tato mantido


2008DMAMestagioneurologia



6

PROVAS CEREBELARES
(controle tnico, equilbrio, coordenao)

COORDENAO
ndex-ndex (olhos fechados)
ndex-nariz (olhos fechados)
ndex-ndex do examinador (vrias posies)
apreenso de objetos (coordenao de MMSS, observar se final do movimento
com tremor)
calcanhar-joelho coordenao de MMII escorregar o calcanhar pela tbia de
cima para baixo

MOVIMENTO
prova do copo de gua (levar boca)
prova grfica letra grande e trmula?
prova do rechao (Stewart-Holmes) controle tnico segurar pela mo, puxar e
soltar tremor
fala escandida (variao de tnus)

EQUILBRIO
esttico ataxia - Romberg
marcha - base alargada, ataxia

DISSINERGIA
deitado, de braos cruzados, tenta sentar-se

ATAXIA - incapacidade de coordenao
DECOMPOSIO DO MOVIMENTO - desvio da trajetria do movimento no vai
direto
DISMETRIA - erro na medida do movimento
DISDIADOCOCINESIA - incapacidade de executar movimentos sucessivos (bater
p ritmado; bater palma/dorso)
ASTASIA - incapacidade de equilibrar-se estaticamente
ABASIA - incapacidade de equilibrar-se dinamicamente

SINAIS MENNGEOS

rigidez de nuca (em DD, no flete a cabea meningite; flexvel hematoma
submenngeo)
Kernig - flete-se a coxa, estende-se a perna sobre a coxa: resistncia e dor
Brudzinski - flete-se a nuca: involuntariamente flete as pernas e coxas
Lasegue - perna extendida, movimento passivo de flexo da coxa - dor a 30
(levar a perna)

FUNES PSQUICAS

estado de conscincia coma (no se consegue acordar o paciente), torpor
(consegue-se acordar mas volta ao sono), sonolncia, narcolepsia (distrbio do

2008DMAMestagioneurologia



7
sono; no acorda; semelhante ao coma)
atitude e comportamento geral - aparncia, vesturio, reaes
capacidade intelectual / conhecimentos gerais
estado emocional - apatia, depresso, ansiedade, hiperemotividade
orientao auto (no sabe quem ) e alopsquica (sem noo de tempo e
espao: dia e noite, local)
ateno
memria - de conservao (3 palvras de 5 ok), de fixao (3 palavras de 5), de
evocao (coisas que marcaram sua vida passada)
associao de ideias
julgamento e raciocnio (idias delirantes)
percepo (alucinaes e iluses)
vontade
delrio coisa irreal
alucinao metamorfosa o real (mancha na parede que vira monstro)

LINGUAGEM

afasia de compreenso = afasia de Wernicke = afasia sensorial ou de percepo -
alterao da compreenso da linguagem
afasia de expresso = afasia de Broca = afasia motora ou de conduo - alterao
da expresso da linguagem
afasia mista
DISARTRIA - problema na articulao da palavra falada
DISFONIA - problema na emisso da fala (corda vocal)
AGRAFIA - incapacidade de escrever
ALEXIA - incapaciade de ler e interpretar
PARAFASIA FONMICA - fonemas omitidos, trocados ou acrescentados
ACALCULIA - incapacidade para clculo
AGNOSIA AUDITIVA = SURDEZ CORTICAL - incapacidade de interpretar a
linguagem falada
AGNOSIA VISUAL - incapacidade de interpretar imagens

PRAXIA

PRAXIA - realizao de atos motores voluntrios adaptados a um objetivo definido
uso das mos
APRAXIA MOTORA - incapacidade de realizar atos motores voluntrios adaptados a
um objetivo definido
APRAXIA IDEOMOTORA
o movimentos elementares: fechar os olhos, mostrar a lngua, abrir a boca
o movimentos expressivos: adeus, implorar
o movimentos simblicos: bater palmas, sinal de positivo /negativo
APRAXIA IDEATRIA - execusso de atos motores que tm relao com o prprio
corpo, simulao de uso de objetos (pente, escova de dentes)

Ref. bibliogr.: Ramos Jr., Jos. SEMIOTCNICA DA AVALIAO CLNICA. Parte IX
Exame Neurolgico.

Você também pode gostar