Microbiologia Clnica Microbiologia Cl Microbiologia Cl nica nica
A descoberta dos microrganismos As primeiras observaes: Leeuwenhoek (em 1677) Lentes 200 a 300 X 2 Leeuwenhoek: microrganismos ("animlculos) Pasteur (1822-1895) 3 A gera A gera o espontnea de volta ao debate o espontnea de volta ao debate Pasteur (1822 Pasteur (1822- -1895) 1895) Teoria microbiana da fermentao: 1850: Pasteur resolve problemas da indstria francesa de vinhos PASTEURIZAO Teoria microbiana das doen Teoria microbiana das doen as as Descri Descri o de bact o de bact rias associadas rias associadas s doen s doen as ( as (Staphylococcus Staphylococcus, , Streptococcus Streptococcus) ) Vacina anti Vacina anti- -r r bica bica Teoria microbiana das doen Teoria microbiana das doen as as Robert Robert Koch Koch (1843 (1843- -1910): 1910): Bactria = doena Tcnicas de isolamento 4 O futuro da microbiologia - rea mdica Doenas emergentes Microrganismos novos Reaparecimento de doenas yRESISTNCIA MICROBIANA: PROBLEMA DE SADE PBLICA MUNDIAL 5 Bactrias de antigamente... Ai! Que medo dos antibiticos! Bactrias do futuro... Quem tem medo de antibitico?! 6 Fonte: Madigan et al., 2004. Microbiologia de Brock Produo e Utilizao Anual de Antibiticos no Mundo * * * * * Antibiticos -lactmicos Fonte: Madigan et al., 2010 Teste de Difuso em Discos - Antibiograma Padres definidos pelo Instituto de Padres Clnicos e Laboratoriais (CLSI) 7 LABORATRIO DE MICROBIOLOGIA 0% 0% 10% 10% 20% 20% 30% 30% 40% 40% 50% 50% 60% 60% 70% 70% 80% 80% 90% 90% 100% 100% Sul Sul Sudeste Sudeste Nordeste Nordeste Norte Norte Centro Centro- -oeste oeste Hospitais brasileiros que possuem laborat Hospitais brasileiros que possuem laborat rio de microbiologia rio de microbiologia (2006 (2006 - - 2008) 2008) No responderam Possuem laboratrio de microbiologia No possuem laboratrio de microbiologia Patgenos microbianos e/ou doenas infecciosas recentemente descritos Pat Pat genos genos microbianos e/ou doen microbianos e/ou doen as infecciosas as infecciosas recentemente descritos recentemente descritos 1977: Ebola, Legionella pneumophila, Criptosporidium parvum Campylobacter jejuni 1981: Sndrome do choque txico (Staphylococcus aureus) 1982: Colite hemorrgica (Escherichia coli O157:H7), Doena de Lyme (Borrelia burgdorferi), Helicobacter pylori 1983: HIV 1989: Hepatite C 1992: Vibrio cholerae O139 1993: Colite por enterococos vancomicina resistentes 1994: Ehrlichia spp. 1995: Fasciite necrosante (Streptococcus A), Hantavirose (descrita no Congo, 1951) 1997: Vrus H5N1 da gripe aviria 1999: Encefalite (vrus West Nile - descrito em 1937) 2001: Antraz - Bioterrorismo 1977: Ebola, 1977: Ebola, Legionella Legionella pneumophila pneumophila, , Criptosporidium Criptosporidium parvum parvum Campylobacter Campylobacter jejuni jejuni 1981: S 1981: S ndrome do choque t ndrome do choque t xico ( xico (Staphylococcus Staphylococcus aureus aureus) ) 1982: Colite hemorr 1982: Colite hemorr gica ( gica (Escherichia Escherichia coli coli O157:H7), Doen O157:H7), Doen a a de de Lyme Lyme ( (Borrelia Borrelia burgdorferi burgdorferi), ), Helicobacter Helicobacter pylori pylori 1983: HIV 1983: HIV 1989: Hepatite C 1989: Hepatite C 1992: 1992: Vibrio Vibrio cholerae cholerae O139 O139 1993: Colite por 1993: Colite por enterococos enterococos vancomicina vancomicina resistentes resistentes 1994: 1994: Ehrlichia Ehrlichia spp spp. . 1995: 1995: Fasciite Fasciite necrosante necrosante ( (Streptococcus Streptococcus A), A), Hantavirose Hantavirose (descrita no Congo, 1951) (descrita no Congo, 1951) 1997: V 1997: V rus H5N1 da gripe avi rus H5N1 da gripe avi ria ria 1999: Encefalite (v 1999: Encefalite (v rus rus West West Nile Nile - - descrito em 1937) descrito em 1937) 2001: Antraz 2001: Antraz - - Bioterrorismo Bioterrorismo 8 Fatores que contribuem para a emergncia de doenas infecciosas Fatores que contribuem para a emerg Fatores que contribuem para a emergncia de ncia de doen doen as infecciosas as infecciosas Comportamento (sexual, uso de drogas) - AIDS Viagens areas - Disperso de microrganismos Produo de alimentos em larga escala - EHEC Uso indiscriminado de antimicrobianos - resistncia Condies sanitrias - Clera Comportamento Comportamento (sexual, uso de drogas) (sexual, uso de drogas) - - AIDS AIDS Viagens a Viagens a reas reas - - Disperso de microrganismos Disperso de microrganismos Produ Produ o de alimentos em larga escala o de alimentos em larga escala - - EHEC EHEC Uso indiscriminado de antimicrobianos Uso indiscriminado de antimicrobianos - - resistncia resistncia Condi Condi es sanit es sanit rias rias - - C C lera lera Importncia atual das doenas infecciosas Import Importncia atual das doen ncia atual das doen as infecciosas as infecciosas 9 10 Atividades desempenhadas pelo Microbiologista Clnico Atividades desempenhadas Atividades desempenhadas pelo Microbiologista Cl pelo Microbiologista Cl nico nico CUIDADOS COM BIOSSEGURAN CUIDADOS COM BIOSSEGURAN A A 52,9% 35,7% 35,2% Programa de biossegurana Profissional designado para biossegurana Manual de biossegurana (n= 193) 11 NB-1: Agentes nunca descritos como causadores de doenas e que no constituem risco para o meio ambiente. Baixo risco individual e coletivo Ex. Laboratrios didticos EPI NB-2: Agentes associados com doena humana com pouco risco para os profissionais de laboratrio. Moderado risco individual e baixo risco coletivo Ex. Maioria dos laboratrios de pesquisas biomdicas EPC 12 NB-3: Agentes indgenos / exticos associados com doena humana e podendo causar graves enfermidades aos profissionais de laboratrio. Risco individual elevado e risco coletivo baixo. Ex. Laboratrios para pesquisa de AIDS e tuberculose EPI = NB1 + NB2 + proteo respiratria NB-4: Agentes perigosos/exticos que causam graves doenas para o homem e representam srio risco para os profissionais de laboratrio e para a coletividade. Ex. Laboratrios que trabalham com agentes altamente infecciosos e que se propagam facilmente podendo levar a morte, como o vrus Ebola entre outros EPI