Você está na página 1de 18

LEIS DO ELETROMAGNETISMO

Equaes de Maxwell
J.R. Kaschny
(2011)
Fsica Geral e Experimental III
Introduo ao Eletromagnetismo

Lei de Coulomb
Charles Augustin de Coulomb (1785).

G
Fji =

QiQ j
1
4 0 rG rG 2
j
i

G G
rj ri
G G
rj ri

G
G G
onde rij = rj ri
Lei de Gauss

G
E n ds = Q total

G
G
G
E n ds = 0 Edv = dv 0 E =

Anlogo Magntico da Lei de Gauss


Para uma carga q em movimento com velocidade v

G
G G
F = qv B

Como no existe monopolos magnticos (nunca detectado):

G
B n ds = 0

G
G
G
B n ds = Bdv = 0 B = 0

Lei de Ampre
Andr Marie Ampre (1820) motivado pelos resultados de Hans Cristian Oersted.

G G
B d l = 0 i

onde

G
i = J.n ds

C
como

G G
G
B d l = B n ds

G
G
G
B n ds = 0 J.n ds B = 0 J

G
G
G
B = 0 J = 0 J

estacionaria

Lei de Faraday
Michael Faraday (1832)

d
ou = Ri =
dt

1 d
i=
R dt

G
onde = B.n ds

Escrevendo a fora eletromotriz (que implica em uma diferena de potencial), como:

G G
= E.d l

como

G G
G
E.d l =
B.n ds
t

G
G G
G
G
B

E.d l = E.nds E =
t

Corrente de Deslocamento
James Clerk Maxwell (1864)
Consideremos um condutor percorrido por uma corrente i:
G
G
como B = J
G

J =
t

G 0
G
B = 0 J = 0
t = 0

ou seja, nenhuma carga retida ou criada no volume delimitado por S1 e S2.


Consideremos agora, um capacitor de placas paralelas sendo carregado:
S2 atravessada por i mas S1 no !!!
dq
a taxa com que a carga se acumula nas placas.
i=
dt
De qualquer maneira, a continuidade de carga garantida.
Contudo, pela lei de Ampre ....

G
G
B = 0 J = 0
???

=0
t

Olhando novamente para a equao de continuidade

J =
t
e considerando a lei de Gauss

G
= 0 E

temos:

G
E

= 0

t
t

G
G

E
=0
J + 0

Corrente de
Deslocamento

Logo, teremos consistncia da lei de Ampre com a continuidade de cargas se:

G
G
G
E
B = 0J + 0
t

Lei de Ampre/Maxwell

Equaes de Maxwell
Reunindo todas estas leis na forma diferencial, temos:

Lei de Gauss
Lei de Faraday
Lei de Gauss para B
Lei de Ampere/Maxwell

G
E =
G

G
B
E =
t
G
B = 0
G
G
G
E
B = J +
t

onde, para manter a generalidade, toma-se o cuidado de usar e no lugar de 0 e 0, com:

G
G
G G
D = E = 0 E + P
G
G
G G
B = H = 0 (H + M)
G
G
G
J = E + v

D = densidade de fluxo eltrico, P = polarizao do meio


H = intensidade de campo magntico, M = magnetizao do meio
J = densidade de corrente, = condutividade, v = velocidade de cargas livres

Correspondentemente, na forma integral, temos:

Lei de Gauss

G G
v E.d s = dv
S

Lei de Faraday

Lei de Gauss para B

G G
G G
vL E.d l = - t S B.d s
G G
v B.d s = 0
S

Lei de Ampere/Maxwell

G
G G
G
E G
vL B.d l = S J + t .d s

onde, toma-se o cuidado de usar novamente e no lugar de 0 e 0, respectivamente.

Equao de Ondas para os Campos E e B


Suponhamos a situao onde:

G G
E = E(z, t) ,

G G
G
B = B(z, t) , = 0 e J = 0

que corresponde ao caso simplificado onde imaginamos estar longe das fontes de
campo, tal que eles dependem somente de uma coordenada espacial e do tempo, numa
regio sem cargas nem correntes. Calculando o divergente destes campos, temos:

G E x E y E z E z
E =
+
+
=
x
y
z
z
=0

G B x B y B z B z
+
=
B =
+
y
z
z
x

=0

=0

=0

Calculando o rotacional, temos:

x
G

E =
x
Ex

y
Ey

z
E y
E

=
x + x y
z
z
z
Ez

G
B y
B x
B =
x +
y
z
z

Aplicando estes resultados nas equaes de Maxwell, obtemos:


(1) Lei de Gauss

G
E z
E =

=0
0
z

(2) Lei de Gauss para o campo magntico


(no existncia de monopolo magntico)

(3) Lei de Faraday

G
B z
B = 0
=0
z

B z
=0
t

G
G
E y
B y
B
B x
E x
B
E =

x
y z z
y =
x +
t
t
t
t
z
z
(4) Lei de Ampere/Maxwell

E z
=0
t

G
G
G
E y
B y
E x
E
B x
E

B = 0 J + 0 0

y + z
x +
y = 0 0
x +
t
t
z
z
t
t

Ento podemos concluir imediatamente que Ez e Bz so constantes, ou seja, a componente z dos campos eltrico e magntico no dependem da posio nem variam com o
tempo. Estas constantes so normalmente adotadas como nulas!
Das outras duas relaes ....

E y

B y
B x
E x

x
y
y =
x +
t
t
z
z
E y
E x
B x

x +
y
y = 0 0
x +
t
z
z
t
B y

.... obtemos:

E y

E y
B x
= + 0 0
t
z

B y
E x
=
z
t

B y

B x
=
t
z

E x
= 0 0
t
z

relao entre Ey e Bx

relao entre Ex e By

que diferem, somente, pelas substituies Ex Ey e By -Bx

E y

E y
B x
= + 0 0
t
z

B y
E x
=
z
t

B y

B x
=
t
z

E x
= 0 0
t
z
B y

z z

E x
B y

=
t z
t t

E
= 0 0 x

z t

2
2B y

E x

= 0 0
zt
z 2

2B y
2E x

tz
t 2

2E x 2E x
=
tz
zt

2B y
t 2

2B y

=0
2
0 0 z

E y

E y
B x
= + 0 0
z
t

B y
E x
=
z
t

B y

B x
=
t
z

E x

z z

By

=
z
t

B y
E x
=

0 0

t z
t t

2 By

z
t

2 By
2Ex

= 0 0 2
tz
t

2E x
2
z

2B y
tz

E x
= 0 0
z
t

2B y
zt

2E x
t 2

1 2E x

=0
2
0 0 z

E y

E y
B x
= + 0 0
z
t

B y
E x
=
z
t

B y

B x
=
t
z

E x
= 0 0
z
t

Usando o mesmo tipo de procedimento que o adotado anteriormente com:

2B x 2B x
=
tz
zt

2E y
tz

2E y
zt

Obtemos o par de equaes:

Bx
2

t 2

1 Bx

=0
2
0 0 z
2

2E y
t 2

2E y

=0
2
0 0 z

Ento, partindo das equaes de Maxwell e das suposies feitas inicialmente, ou seja,

G G
E = E(z, t) ,

G G
G
B = B(z, t) , = 0 e J = 0

obtemos:

G
E

x
y

2E x
t 2
2E y
t 2

G
B

1 2E x

=0
2
0 0 z

2B x

2
1 Ey
=0

2
0 0 z

2B y

E z = Const.

t 2

t 2

1 2B x

=0
2
0 0 z
2
1 By
=0

2
0 0 z

B z = Const.

Resumidamente, temos para as componentes x e y dos campos, equaes do tipo:

2f
t 2

1 2f

2 z 2

=0

Equao da Onda

que corresponde a uma onda se propagando na direo z com velocidade

1
0 0

Velocidade de Propagao

Na direo de propagao teremos campos constantes, via de regra considerados nulos.


Cabe salientar as relao entre os pares (Ex,By) e (Ey,Bx), perpendiculares entre si e
tambm a direo de propagao.

NOTA:
Usando os valores numricos de 0 e 0 obtemos = 2.99792108 m/s = c !!!!

Referencias Bibliogrficas
Curso de Fsica Bsica, Vol. 3 Eletromagnetismo, H.M. Nussenzveig, cap. 12.
Fsica, Vol. 2, F.J. Kelly, W.E. Gettys e M.J. Skove, cap. 34.
Fundamentos da Teoria Eletromagntica, J.R. Reitz, F.J. Milford e R.W. Christy.
Electromagnetic Field and Waves, P. Lorrain and D.R. Corson

Você também pode gostar