Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Cartilha Kreyol Vocabulario PDF
Cartilha Kreyol Vocabulario PDF
Cartilha Kreyol Vocabulario PDF
POTIG
Primeira edio
Pastoral da Mobilidade Humana
da Diocese do Alto Solimes
Tabatinga, Brasil - 2011
Segunda edio
Ministrio do Trabalho e Emprego do Brasil ANN PALE
POTIG
e Instituto de Migraes e Direitos Humanos
Braslia - 2012
emiliotravieso@yahoo.com
arwolds17@hotmail.com
POU NOU KMANSE
(PARA COMEAR)
KREYL PORTUGUS
Bonjou Bom dia
Bonswa (apr midi) Boa tarde
Bonswa (asw) Boa noite
Kman ou ye? Como vai?
16 dezesseis
600 Seiscentos
17 Dezessete
oubyen Como que se fala ? Nove Silvoupl ki kote mwen kapab Por favor, onde eu posso encontrar (uma casa)
jwenn (yon kay) pou lwe ? para alugar ?
Kisa sa vle di ? O que isso quer dizer ?
M ap chache (yon kay) pou m lwe. Estou procurando (uma casa) para alugar.
M pa t konprann. No entendi.
Konben lwaye a ye ? Quanto o aluguel ?
Pale pi dousman, svp. Por favor, fale mais devagar.
Lwe Alugar
Lwaye Aluguel
KREYL PORTUGUS KREYL PORTUGUS Ou kapab jwenn nan ri (avni) Pode encontrar na rua (avenida).
Yon moun Algum Midi Meio dia Nimewo Nmero
1:00 p.m. 13h / Treze horas Otl Hotel
Psn moun Ningum
2:00 p.m. 14h Quatorze horas Restoran Restaurante
Tout moun Todo mundo
3:00 p.m. 15h Quinze horas Dlo Agua
Tout Todo 4:00 p.m. 16h Dezesseis horas Kouran Energia eltrica
Anyen Nada 5:00 p.m. 17h Dezessete horas Gaz Gas
Gwo Grande 6:00 p.m. 18h dezoito horas
NB: Pif kote, yo peye kay chak premye semn nan mwa a.
7:00 p.m. 19h dezenove horas
Piti Pequeno
8:00 p.m. 20h vinte horas
Pi gwo Maior
9:00 p.m. 21h vinte e uma horas KREYL PORTUGUS
Pi piti Menor 10:00 p.m. 22h vinte e duas horas Kay Casa
Anana Abacax
Svyt Toalha
Goute (tankou Mwen (pa) renmen... Eu (no) gosto de
Lanche
pate...)
Dra Lenol Boutik Mercearia Mwen grangou. Estou com fome.
Ze Ovo Manje (aksyon an) Comer
Lenn Cobertor
Pen Po Dejene Caf da manh
Mache Mercado Farin Farinha
Zorye Travesseiro Manje midi Almoo
Pm de t Batata
Soupe Jantar
Kle/ kadna Chave / cadeado espageti Macarro
A comida est
Manje a pare.
Sant komsyal Shopping Est muito pronta.
No jogar lixo Li cho anpil.
Pa jete fatra la. quente.
aqui. Ou manje deja ? J almoou ?
Woz Rosa mouye Molhado (a) Mwen konn f sa. Eu sei fazer isso.
Mwen pale (ak ekri) Eu falo (e escrevo) Estou Dokt Doutor (doutora)
K m pa bon.
passando mal.
Tr byen Muito bem
Enfimy Enfermeira (o)
Mwen ka aprann. Posso aprender. Mwen malad. Estou doente.
Dor da
Vant f mal
Yon ti konsy : barriga
Mwen f alji Eu tenho alergia.
Dor nas
Do f mal
Achte yon kaye kote ou ka ekri lt mo ak ekspresyon ou costas
Ansent Grvida
aprann pou kont ou. Ren f mal Dor nos rins
Akouche Dar a luz
Ou mt ekri mo yo jan ou tande yo (tankou si yo te mo Dor nos
Senti f mal
kreyl), konsa w a kenbe pwonosyasyon an. quadris Rg Menstruao
La fyv Febre
Si ou f ti ef sa a, w a vanse pi rapid nan lang nan. Kapt Camisinha
Estou
Mwen gripe. VIH (SIDA) HIV (AIDS)
Depi ou f nan lang lan, w ap jwenn travay pi fasil ! gripado.
Pp la O povo
an franse, Naturalidade Vil kote ou ft
Passaporte Pasp
oubyen nou Sexo Sks
avk Com
an kreyl. Si Non manman w ak non papa
Filiao
ou pale panyl, w
Carteira de Kat
pinga ou Estado civil Eta sivil identidade idantite
Ansanm Junto
twonpe li pa Solteiro (solteira) Selibat
gen menm sans Casado (casada) Marye
Youn Um (uma)
ak la gente Carimbo So
Divorciado (divorciada) Divse
an panyl. Pa
kk Alguns (algumas) Viuvo (viuva) Vv
egzanp, pou
ou di n a w Profisso Pwofesyon (metye)
Visto Viza
plizy Vrios (vrias)
an potige, ou Endereo Adrs
kapab di : a Bairro Katye
Toujou Ainda gente se v . Telefone Telefn
. O Brezil, yo rele
E-mail Iml
Poko Ainda no kay not piblik
Men yon lt CEP Kd pstal (pou zn kote ou
cartrio .
rete a)
Yon lt fwa Mais uma vez koze ank :
Celular Selil
Pafwa, pou ou
Sa Isso Brezil, anpil fwa Se yon nimewo leta ba w
f yon demach
pou idantifye w nempt kote,
l yon moun CPF tankou NIF la an Ayiti. W ap legal, yo mande
Sa a / Sila Esse (essa)
prale, yonn svi av l pou nenpt demach
nan bank, nan travay, elatriye. ou f yon cpia
konn di um autenticada ak
Si ou poko gen yon pys
abrao (yon Documento de
yon dokiman. Sa
Poutt sa, l mo a fini ak te , yo pwononse l tankou En consquence, la voyelle finale dun mot ne sentend
tchi tou. presque pas (ex: Oiapoque = Oyapock/Oiapoqu nest
Pa egzanp : dente dentchi ; Boa noite Boa noytchi prononc que par les Guyanais qui veulent faire exotique).
Menm jan tou, yo pwononse di (ak l mo a fini ak Sil nest pas en avant-dernire position, il est indiqu par un
de ) tankou ji . accent (ex: Belm).
Pa egzanp : dia jia ; tarde tarji
Il est trs important de marquer laccentuation, sinon les
L yon mo fini avk l , oubyen l gen yon l avan yon risques dincomprhension ou de malentendu sont trs
konsonan, yo pwononse l preske tankou ou , selman yo f levs.
de la da Nous Ns
A la fin des mots le te ou le de se mouille (ex: noite=notch, Vocs /
liberdade=liberdadji); cest plus ou moins le cas selon les des dos / das Vous (pluriel) Os senhores /
rgions. As senhoras
dans le (les) no (nos)
Ils Eles
u=ou (ex: nibus=aunibous) dans la (les) na (nas) Elles Elas
Riske Arriscar
KREYL PORTUGUS
ou=o la fin dun mot (eu vou=eu vo) Tounen Voltar
F Fazer
Blese Machucar
Manje Comer
Nou te jwenn sa sou paj entent ki rele:
Pote ale Levar
http://www.brasilyane.com/index.php/culture-bresil/parler-qbresilienq Bw Beber
Pote vini Trazer
Mache Caminhar
Mande Perguntar
Chita Sentar
Priy Rezar
Rete Ficar
Mete Colocar
Ale Ir
Kmanse Comear
Achte Comprar
Fini Terminar
Vann Vender
Tonbe Cair
Travay Trabalho
Lave Lavar
VB KI FINI AK -ER YO
(comer, vender, entender, compreender, nascer, viver)
FAZER (f) DAR (bay) PODER (kapab) QUERER (vle)
Tan
Tan pase Tan pase Pou tan FITI a (futuro),
Eu fao dou posso Quero
Pronome
prezan
(pretrito (pretrito men sa k pi fasil :
perfeito) imperfeito)
Voc faz d pode Quer
Eu como com comia Konjige vb IR epi
Voc come comeu comia
mete l ansanm ak lt Ele / Ela faz d pode Quer
vb la nan enfinitif.
Ele / Ela come comeu comia
Ns fazemos damos podemos Queremos
Ns comemos comemos comiamos Se menm jan ak an
kreyl, l ou di Vocs fazem do podem Querem
Vocs comem comeram comiam
mwen pral oubyen
Eles / Elas comem comeram comiam mwen va . Eles / Elas fazem do podem Querem
Pa egzanp :
Tan pase Tan pase
Tan VER (w) VIR (vini) PERDER (pedi) PEDIR (mande)
Pronome (pretrito (pretrito
prezan
perfeito) imperfeito) Eu vou beber gua.
Eu vejo venho perco Peo
Eu como com comia
Voc vai ver.
Ele vai sair. Voc v vem perde Pede
Voc come comeu comia Ns vamos trabalhar.
Ele / Ela come comeu comia
Vocs vo falar. Ele / Ela v vem perde Pede
Elas vo rezar. Ns vemos vimos perdemos Pedimos
Ns comemos comemos comiamos
Vocs comem comeram comiam Ou ka jwenn konjigezon Vocs vem vm perdem Pedem
IR yo sou pwochen
Eles / Elas vem vm perdem Pedem
Eles / Elas comem comeram comiam paj fy sa a.
Belo Horizonte Se yon gwo vil (plis pase 2.3 milyon moun),
se kapital yon gwo eta ki rele Minas Gerais. Nan eta sa gen
anpil brezilyen nwa, ki f yo pa p sezi l yo w ayisyen ; yo
ka pran nou pou brezilyen (nan sans sa, So Paulo, Rio de
Janeiro, ak sitou Salvador se menm jan).
Brezil gen 26 eta (yon eta se tankou yon depatman an Ayiti). SANTE :
Chak eta gen vil kapital pa l.
Brezil, swen sante a gratis ti cheri. Depi ou al nan lopital,
L fini, kapital peyi a se Braslia. Li pa pou yon eta, paske li gen laboratwa, ps sante ak famasi ki pou leta, ou pa bezwen
yon zn apa ki rele Distrito Federal, ki nan mitan eta Gois. peye anyen, ni pou randevou kay dokt, ni pou analiz, ni pou
remd. Se selman si ou al yon kote prive (yo rele sa particu-
Men yon lis tout eta yo ak kapital yo : lar), w ap peye.
Estado Siglas Capital Si ou gen yon ijans tout bon (aksidan, elatriye) ou ka al lo-
Acre AC Rio Branco pital, nan Pronto Socorro (Premye Swen), 24 sou 24. Si ou
Alagoas AL Macei bezwen yon ambilans, rele SAMU nan nimewo 192 .
Amap AP Macap
Amazonas AM Manaus
Depi se pa yon ijans, pito w al nan ps sante ki pou katye ou
la. Nmalman chak zn nan yon vil gen yon ps sante kote
Bahia BA Salvador
ou ka ale pou konsilte oubyen pou jwenn remd. Chache
Cear CE Fortaleza
konnen kote ps sante nan katye pa w la ye, paske la ou ka-
Esprito Santo ES Vitria pab jwenn swen ou bezwen an pi fasil.
Gois GO Goinia
Maranho MA So Lus Men kijan pou jwenn remd yo : Depi dokt a ba w yon
Mato Grosso MT Cuiab preskripsyon, al f yon kopi. W ap pote tould papye yo
Mato Grosso do Sul MS Campo Grande (orijinal la ak kopi a) nan famasi ki andan ps sante b lakay
Minas Gerais MG Belo Horizonte
ou a, epi y ap tou ba w remd la. Si yo pa genyen l, yo ka
voye ou tcheke yon lt kote (pa egzanp, nan famasi lopital
Par PA Belm
la) pou w si yo gen remd sa a. L yo voye ou tcheke yon
Paraba PB Joo Pessoa lt kote, yo rele sa encaminhamento. Si pa genyen menm,
Paran PR Curitiba ou ka oblije al achte l nan yon famasi prive (particular).
Pernambuco PE Recife
Piau PI Teresina Fanm ansent ak ti bebe yo : Gen yon oganizasyon legliz kato-