Você está na página 1de 13

1.

MATERIA

a. Equipamentos e reagentes:
1. Balde Conforme o grupo
2. Copo Conforme o grupo
3. Àgua Conforme o grupo
4. Papeis/ jornais usados Conforme o grupo
b. Procedimentos Serviços
1) Prepara um papel, um balde e àgua
2) Colocar a àgua em balde ate o meio da balde
3) Colocar os papeis no fundo do copo e presione (para não caio)
4) Vire o copo dentro na balde que foi colocando a águas como a figura ao lado
5) Presione e deixa alguns minutos
6) Tira o copo e observa os papel no copo, E preencha o
resultadu na tabela de observção!
c. Tabela de Observação
Baseia-se nos seus resultados experiment, preencha a seguinte
a tabela!
Observação sobre os papeis
Estado papeis antes vira em àgua Estado papeis depois vira em àgua

2. PROPRIEDADES FISICO DA MATERIA


a. Equipamento e Reagentes
1. Vela Comforme Grupo
2.Tigela Comforme Grupo
3. Copo Comforme Grupo
4.Garrafa Comforme Grupo
5. Balão (dois Tipos) Comforme Grupo
6. A àgua Comforme Grupo
b. Procedimentos Serviços

Os procedimentos / etapas de trabalho neste experimento são:


1. Conhecer as características dos sólidos
 Prepare a vela, tigela e copo.
 Coloca a vela no tigela. Observa a forma e o volume!
 Na tigela, mova a vela para a mesa. Observe a forma e volume!
 Finalmente, da mesa mova a vela para o copo. Observa a forma e o volume!
2. Conhecer as características dos Líquidos
Prepare água, tigelas, copos de água mineral e garrafas de água mineral usada!
Coloca a água na tigela! Observe a forma e volume!
Na tigela, transfira a água para o copo! Observe a forma e volume!
Finalmente a partir do copo, coloque água em uma garrafa de água mineral usada, observe também a
forma e volume!
 Digite os resultados das observações nas tabelas disponíveis!
3. Conhecer as características dos Líquidos
 Prepara o bolão tipo A e Tipo B!
 Sopra o bolão Tipo A, observa a forma e o Volume!
 Sopra tambem o bolão tipo B, observa a Forma e o volume!
 Digite os resultados das observações nas tabelas disponíveis!

c.Tabela de Observação
Baseia-se no resultado experimento, preenche a seguinte tabela de observação!
Observação
Objeto
Forma Volume Distância das Partículas
Vela

Àgua

Ar

3. DENSIDADE
a. Equipamentos e Reagentes

 Provetas
 Balanço analitico
 Àgua
 Oleo cozinha
 Cubo de ferro
 Cubo de alumínio
 Cubo de arvore
b. Procedimentos

I. Densidade dos Líquidos


1. Prepara a proveta e a àgua!
2. Balancear a proveta vazio! Coloca na coluna m0 da tabela!
3. Coloca a àgua na proveta ate 50 mL! Preencha na coluna V da tabela!
4. Pois, balancear novamente a proveta que contendo àgua! Preencha na
coluna m1 da tabela!
5. Calcula a massa po volume (m/V)!
6. Repita os passos acima para óleo de cozinha e álcool!
II. Densidade do Solidos
1. Prepare o cubo do ferro, alumínio e arvore
2. Peça os cubos refere e coloca o resultado na coluna m da tabela!
3. Medir o comprimento, largura e altura! Digite os resultados em c, l e a!
4. Calcula a massa por volume (m/V)!
c. Tabela de Observação
I. Líquidos
No Objetos m0(Gramas) m1(gramas) m=m1-m0 V(cm3) m/v

Observação;
m0 : massa do proveta vazio (g)
m1 : massa do proveta contedo àgua (g)
m : massa àgua (g)
V : volume da àgua (mL)

II. Sólidos
No Objetos m(Gramas) Comprimento(c) Largura(l) Altura Volume m/v
(cm) (cm) (a) cxlxa
(cm)
4. Atomo, moleculas e iaun

A. Equipamentos e Reagentes:
Ekipamentu no Reajente:
1. Cortador/ Tudik
2. Batata Doce/Fehuk midar
3. Canetas ou regúa/Lapizeira ka regúa
4. Pedaçinhos de papel/ surat tahan rahun
5. Tecido de lãs/ kabas kroset
B. Procedimentos/ Prosedimentu servisu
I. Átomos/ Átomu
 Prepare um pedaço de batata-doce que é facilmente cortado
Prepara fehuk midar ka pedasu fehuk midar ne’ebé fasilmente bele ko’a
 Prepare um cortador
Prepara tudik ka cutter
 Corte o pedaço de batata/batata em duas partes
Ko’a fehuk ba parte rua
 Uma parte, cortado ao meio novamente, e assim por diante.
Parte ida, ko’a tan ba rua. Halo nune’e nafatin.
 Observe o tamanho, sabor, cor e escreva na seguinte tabela de observação
Observa tamañu, sabór, kór no hakerek iha tabela observasaun nian

II. Moleculas/ Molékula

Poluição do Ar (Estudo de Caso)


Poluisaun Ár (Estudu Kazu)
Actualmente, Dili é usada como a capital de Timor Leste, onde a cidade será
preenchida com uma população muito densa, com elevados níveis de
congestionamento e um grande número de actividades industriais. Enquanto isso,
o problema do congestionamento foi reclamado pela comunidade nesta cidade. O
congestionamento é causado pelo número de veículos que os veículos de fumaça
que são liberados não são ecologicamente corretos, fazendo com que a poluição
do ar aumente.
Oras ne’e dadauk Dili sai hanesan Kapital Timor Leste iha ne’ebé, sidade ne’e nakonu ho
kuantidade komunidade ne’ebé rigorozu ho aumenta nivel congestionamento no sei aumenta moos
estabelesementu industria. Enkuantu ne’e, konsikuensia husi problema congestionamento reklama ona
husi komunidade iha sidade ne’e. Congestionamento hanesan kauza husi númeru veikulu nune’e veikulu
sira produz su’ar ne’ebé la familiar/ ladiak ba ambiente, halo/ provoka poluisaun ar.

Poluição do ar é a entrada de seres vivos, substâncias, energia e / ou outros


componentes no ar por atividades humanas ou processos naturais, de modo que há
uma diminuição na qualidade do ar a um certo nível que faz com que o ar se torne
menos ou não funcione de acordo com sua função.
Poluisaun ar mak entrada seres vivos sira, subtánsia, enerjia, no komponente sira seluk ba
iha ar husi atividade úmanu ka prosesu natural nune’e akontese deminuisaun kualidade ar to’o
nivél determinadu sei kauza ar sai ladiak tuir nia funsaun.

A poluição do ar pode ser causada por gás e partículas. Seguem-se algumas


das fontes que causam a poluição do ar em Díli: vapores de veículos automóveis,
incêndios florestais ou incêndios florestais, fumo de cigarros, que libertam CO e
CO2 para o ar.
Poluisaun ar bele kauza husi gás no partíkula sira. Fontes balunn ne’ebé kauza poluisaun
ar iha Dili mak hanesan veikulu, sunu/insendiu florestal, sigaru suar, ne’ebé husik suar CO no
CO2 ba Ar.

A poluição do ar / poluição do ar tem um impacto negativo na vida. O


monóxido de carbono (CO) é capaz de se ligar à hemoglobina mais forte que o
oxigênio e se ligará ao ozônio (O3) em quantidades relativamente pequenas na
atmosfera. No momento em que a concentração de gás CO no sangue alto pode
causar a morte em seres humanos.
Poluisaun ar iha impaktu negativu ba moris. Monoksidu karbonu/ monóxido de carbono
(CO)iha kapasidade liga hemoglobina ho forti kompara ho oxijéniu nomoos sei kesi ho ozóniu/
ozônio (O3) iha kuantidade ne’ebé relativamente ki’ik iha atmosfera. Iha momentu, konsentrasaun
gás Monoxido de Carbono CO iha ran aas bele kauza ema mate.

Altos níveis de CO2 na atmosfera podem causar um efeito estufa. O


mecanismo do efeito estufa vem do calor do sol que penetra na atmosfera e é
refletido na Terra.
Teor dioxidu karbonu/dioxide de carbono (CO2) ne’ebé a’asiha atmosfera bele kauza
efeitu estufa mekanismu efeitu estufa ne’e mai husi loron nia manas ne’ebé borus husi segmentu
atmosfera no penetra ba rai.
III. Ions/ Iaun sira
1. Corte pequenos pedaços de papel de óleo.
Ko’a/tesi surat tahan (HVS) halo ki’ik oan
2. Coloque o papel na mesa.
Koloka/tau surat tahan rahun iha meja
3. Segure a caneta perto do papel. Observe as mudanças que ocorrem nas cobras.
Se besik lapijeira ka regúa ba surat tahan. Observa mudansa ne’eb’e akontese
4. Esfregue a caneta com força sobre o pano de lã e segure-o no papel. Observe as
mudanças que ocorrem nas cobras.
Ros/kose lapizeira ka regúa ba kabas kroset ka ba fu’uk hafoin ne’e se besik ba surat tahan sira ne’ebé tesi kiik onaa.
5. Preencha a tabela de observação
Preenxe tabela observasaun nian

C. Tabela de Observação/ Tabela Observasaun


I. Átomos
Átomu sira
Número de peças Sabor Cor Observação
Númeru pedaxu Sabór Kór Observasaun

II. Moleculas
Molékula
Número Moleculas Átomos de Constituentes
Númeru Molékula sira Átomu Konstituente sira
III. Ions
Iaun sira
Número Objeto e processo Observação
Númeru Objetu no prosesu Observasaun

Papeis cortidas + caneta, antes


1 esfregou no pano de lã
Surat tahan ki’ik + Lapijeira, antes
kose/rós ba kabas kroset/fu’uk

Papeis cortidas+ caneta, depois


esfregou no pano de lã
2
Surat tahan ki’ik + Lapijeira, depois
kose/rós ba kabas kroset/fu’uk
TIPU MISTURA

A.Equipamentos e Reagentes :
Ekipamentu no reajente Sira:
1. Copo plasticos Conforme Grupo
Kopu plastiku
2. Coelher plasticos Conforme grupo
Kanuru plastiku
3. Oleo de cozinha Conforme nessecidades
Mina te’in
4. Àgua Conforme nessecidades
Bee
5. Sal de Cozinha Conforme nessecidades
Masin
Conforme nessecidades
6. Leite em pó

susu ben uut


7. Areia Conforme nessecidades
Rai henek
8.Café em pó Conforme nessecidades
Kafé uut
B. Procedimento Serviço
1. Prepare cada um dos 5 copos de plástico e colheres de plástico com rótulos 1, 2, 3, 4 e 5
Prepara kopu no kanuru plastiku lima no tau rotulu 1,2,3,4 no 5
2. Encha os quatro copos de plástico com água suficiente
Enxe kopu plastiku lima ho bee ne’eb’e sufisiente
3. Adicione uma colher de açúcar ao copo 1, óleo de cozinha ao copo 2, sal ao copo 3 e lixe
ao copo 4
Adisiona kada kopu ho mina, susuben uut, masin, kafé no raihenek
4. Agite de cadas copos ate totalmente dissolvida
Kedok kada kopu to’o totalmente dizolvida!
5. Observe e anote suas observações na tabela de observação!
Observa no hakerek ita nia observasaun iha tabela observasaun!
C. Tabela de Observação
Com base nos resultados do experimento, preencha a seguinte tabela!
Nú Tipo Mistura Carateristicas

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………
……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………
PROPRIEDADES DOS CLOIDES
a. Equipamentos e Reagentes
Ekipamentu no Reajente
Equipamentos e Reagentes nessecarios são:
Ekipamentu no eajente nesesariu mak hanesan:
Caixa de papelão/kaixa Comforme quantidade grupo
Tesoura/Tizora Comforme quantidade grupo
Lanterna/lampra Comforme quantidade grupo
Becker 100 ml /Kopu Kímiku 4 x Comforme quantidade grupo
Provetas/Proveta 4 x Comforme quantidade grupo
Spatula /spatula 4 x Comforme quantidade grupo
Papel de filtro/papel filtru Comforme nessecidades
Sal de Cozinha/masin Comforme nessecidades
Café/Kafé Comforme nessecidades
Leite em pó/susuben uut Comforme nessecidades
Àgua/bee Comforme nessecidades
b. Procedimentos de Serviços/ Prosedimentu Servisu
1. Faça uma ferramenta para testar a capacidade de espalhar a luz de uma forma/ halo
feramente ba teste kapasidade espalla luz nian
• Prepare uma caixa de papelão onde um rosto é totalmente cortado
Prepara kaixa ida ne’ebé nia oin ko’a kuak hotu
• Faça um pequeno orifício no lado do cartão para o orifício de irradiação da lanterna
Halo kuak parte sorin hodi leno lampra
• Faça um buraco de caixa do tamanho de um copo na frente do papelão como um
orifício de observação
Halo kuak ida boot hanesan kopu iha parte oin hanesan kuak observasaun
• Coloque o papelão com o rosto virado para baixo
Tau kaixa ho parte ida oin tesi ba okos
2. Encha 3 copos químicos com 50 ml de água, rotule-os 1, 2 e 3
Ense kopu kímika ho bee 50 mL, hakerek 1,2,3
3. Adicione 2 colheres de sal, café e leite em pó aos copos 1, 2 e 3 respectivamente
Aumenta kanuru rua husi masin, kaf’e, susuben uut, rai henek, no mina
4. Mexa cada mistura, observe a substância misturada dissolve ou não, faça um teste de
dispersão de luz para cada copo colocando o copo num cartão e direcionando a lanterna
para o buraco de irradiação. Em seguida, faça observações, através do orifício de
observação e registre suas observações
Kedok mistura, observa subtansia misturadu dizolve ka lae?, halo teste dispersaun luz nia kada kopu ho
meiu tau kopu iha kaixa no se lampra ba kuak ne’ebé iha. Observa liu husikuak observasaun no hakerek ita
nia observasaun.
5. Após todo o vidro ter sido testado quanto à dispersão da luz, agite novamente cada
mistura e, em seguida, deixe repousar por alguns momentos e observe quais mudanças
ocorrem.
Hafoin kopu hotu teste nia dispersaun, kedok fila fali kada mistura, hafoin ne’e husik hela minutu balu no
hakerek nia mudansa
6. filtro cada mistura. Observe qual mistura deixa resíduos e o filtrado
filtru kada mistura. Observa mistura ida ne’eb’e mak husik hela residu
c. Tabela de Observação /Tabela observasaun
Tipos de Teste de dispersão Resultado
Nú Misturas Carateristicas/ de luz/ filtro/
Tipu mistura Karateriska sira Teste dispersaun luz rezultadu Filtru
RESIDOU ORGANICO e INORGANICO
1. Equipamentos e Reagentes
Ekipamentu no Reajente
a. Cadernos
Kadernu
b. Camera/telemovel com camera
Kamera/Telemovel ho kamera
2. Tabela de Observação
Tabela Observasaun

Nú Tipos objetos Fontes Estado Classificação


Nú Tipu Objetu Fonte Estadu Klasifikasaun
Organica In-organica MPT
Organika Inorganika MPT
TIPOS PLASTICO

1. Equipamentos e Reagentes/ Ekipamentu no reajente


a. Cadernos
Kadernu
b. Camera/Telemovel com camera
Kamera/ Telemovel ho kamera
2. Tabela de Observação
Tabela de Observasaun

Nú Nome Plastico usado Codigo/Rotulo Carrateristicas


Nú Naran Plastiku uzadu Kodigu/Rotulu Karateristika
Reciclagem Não-Reciclagem
Resiklajen laresiklajen

Você também pode gostar