Você está na página 1de 134

1

www.ebooksbrasil.org www.ebooksbrasil.org www.ebooksbrasil.org www.ebooksbrasil.org


2

Ccrnania c. 98 D.C.|
Pullio Cornclio Taciio 55-c. 1171120 D.C.|
Vcrsao para cDool
cDoolsDrasil
Para os csiudiosos, rcconcnda-sc a vcrsao cn
cDoolLilris|
Fonic Digiial.
Digiializaao dc Ccrnania
Traduao dc Joao Pcnicado Erslinc Sicvcnson
Ed. c Pullicacs Drasil

IMPORTANTE.
Vcja a
NOTA DE COPYFICHT

CopyrigIi dcsia cdiao
Donnio Pullico
3

Nota do Editor
A pullicaao dcsia olra, una das nuiias olras
prinas quc a Edics c Pullicacs Drasil S.A. pullicou
cn sua HIotccu dc Auto)cs CccI)cs, icn por oljciivo
divulgar junio s novas gcracs, quc nao iivcran (ncn
icni a oporiunidadc dc aprcndcr o laiin no currculo
cscolar, una iraduao scria c lcn cuidada dcsic
classico.

E, para inccniivar os auiodidaias quc quciran por
scus proprios csforos aprcndcr a lngua nac dc ianias
ouiras, inclunos o icio original laiino.

Cono nao icnos clara a siiuaao dc copyrigIi dcsic
iiulo, o lciior c convidado a lcr a NOTA DE COPYFICHT
ao final do livro.

Scn nais, loa lciiura!
4

GERMNIA
DE
CORNLIO TCITO
A grandc olra iaciiiana accrca dos usos c cosiuncs
dos aniigos gcrnanicos, foi clalorada ao icnpo dc
Trajano, cn plcna gucrra, insuspciiando o auior a
prcciosidadc nonuncnial, qual insinua Durnouf, quc
lcgava posicridadc, a rcspciio daquclcs povos.

Curia a olra", aprccia Monicsquicu, porque obra
de TcIto, quc iudo alrangc c iudo vc."

Dc fciio, o podcr dc snicsc c o csiilo vigoroso dc
Taciio, coloca-o cnirc os nais prinorosos cscriiorcs da
laiinidadc. Difcil, cniao, a sua assinilaao cn iraslado
para o vcrnaculo.

A aiualidadc do nanuscriio quc Jusius Lipsc
dcsvcndou ao nundo, na ncvoa dos icnpos dc Fona
Inpcrial, c quc a cdiao InseI VerIag colIcu s nais
puras fonics, ncrcccu acurada c nodcrna iraduao.

iil culiura nacional c aos csiudiosos das lciras
classicas, acrcdiianos ofcrcccr alguna coisa aprcciavcl,
con o volunc quc ora cdiianos.

EdIes e PubIIcaes
5
BrasII EdItra S.A.
Fua Lilcrdadc, 704
Caia posial, 1.806
SO PAULO
6

NDICE
GERMNIA
PreIcIo
ExpIIcao
CaptuIo 1
Liniics da Ccrnania
CaptuIo 2
Faios gcrnanicos
CaptuIo 3
Hcrculcs c Ulisscs
CaptuIo 4
Aspccios fsicos
CaptuIo S
Fccursos da icrra
CaptuIo 6
Arnancnios. Dircao da aric lclica
CaptuIo ?
Fcis. CIcfcs. MulIcrcs
CaptuIo S
Vclcda c Aurnia
CaptuIo 9
Mcrcurio. Hcrculcs. Maric
CaptuIo 10
Augurios c oraculos
CaptuIo 11
Asscnllcia dos povos gcrnanicos
CaptuIo 12
Jurisdiao
CaptuIo 13
Dignidadc das arnas
7
CaptuIo 14
CIcfcs para a viioria. ConpanIciros pclo prncipc
CaptuIo 1S
O icnpo nao dcdicado gucrra
CaptuIo 16
Haliian isolados c csparsos
CaptuIo 1?
Vcsiuario
CaptuIo 1S
Do nairinnio
CaptuIo 19
MulIcrcs c lilcrios
CaptuIo 20
FilIos rolusios cono os pais
CaptuIo 21
Ininigos c anigos
CaptuIo 22
Alincnios c ccrvcja
CaptuIo 23
Alincnios c ccrvcja (lisi
CaptuIo 24
Espciaculo
CaptuIo 2S
A dircao dos larcs
CaptuIo 26
Agriculiura
CaptuIo 2?
Funcrais scn ponpa
CaptuIo 2S
Caulcscs na Ccrnania. Ccrnanicos na Calia
CaptuIo 29
Daiavos. Maiacos-Canpos
CaptuIo 30
8
Os caios
CaptuIo 31
Ainda os caios
CaptuIo 32
Uspios c icnicros
CaptuIo 33
Druicros
CaptuIo 34
Angrivarios. CIanavos. Dulgilinos. CIasuaros
CaptuIo 3S
CIaucos c Frsios
CaptuIo 36
CIcruscos c Fosos
CaptuIo 3?
Cloria insgnc ao rcnonc dos Cnlrios
CaptuIo 3S
Sucvos
CaptuIo 39
Scnnoncs
CaptuIo 40
Lonlardos c os adoradorcs dc Hcria
CaptuIo 41
Hcrnunduros
CaptuIo 42
Nariscos. Marconanos. Ouados
CaptuIo 43
Ouiros povos gcrnanicos
CaptuIo 44
Ouiros povos gcrnanicos
CaptuIo 4S
Liioral dos narcs sucvos
CaptuIo 46
Fin da Sucvia. O nais c faluloso
9

CORNLIO TCITO


GERMNIA
(DE ORIGINE ET SITU GERMANORUM
Traduzido do original scgundo o icio dc Inscl-Vcrlag,
Lcipzig, con lrcvcs concniarios.

JOO PENTEADO ERSKINE STEVENSON
(Do Dcpariancnio dc Culiura da Fciioria da Univcrsidadc dc Sao Pauloi
10

Para ninIas filIinIas


DEATFIZ c FITINHA ALZIFA.
inccniivo para os csiudiosos das lnguas
classicas,

ofcrccc o

PAPAI
11

GERMANlA GERMANlA GERMANlA GERMANlA


C. COFNELII TACITI HISTOFICII
ILLVSTFIS XXX LIDFOFVM
OVOS AEDIT FFACMENTA
INCIPIVNT & PFIMO LIDEF
TEFCIVSDECIMVS VIXITOUE
SVD DOMICIANO
(Tiulo do nanuscriio dc Taciioi
12

PFEFCIO

do

ProIessor Doutor G. D. LEONI

(Da Facuidadc dc Filosofia Scdcs Sapicniiac
c da Socicdadc dc Esiudos Filologicos dc Sao Paulo
13

PREFAO
Todas as vczcs quc, ao alrir un livro, cnconiro a
palavra prcfacio", lcnlro-nc da jusia dcfiniao dc un
Iunorisia. O prcfacio c aquilo quc sc cscrcvc dcpois, sc
inprinc anics c nao sc lc ncn anics ncn dcpois"...
Nuna palavra c inuiil. Por isso ialvcz nunca nc agradc
cscrcvcr prcfacs para livros dc ouircn; c dcsia vcz a
cccao vcn confirnar a rcgra. Ouando o anigo Joao
Pcnicado Erslinc Sicvcnson, con cspccial coricsia,
convidou-nc para lcr a iraduao, c concniario apcnas
icrninados, da Ccrnanica" dc Taciio, confcsso icr
cpcrincniado una csiranIa scnsaao dc prazcr, quc
podcria scr inicrprciada assin. cis un csiudioso doiado
dc lon gosio c dc lon scnso.

Dc faio, o lon gosio cra jusiificado logo pcla cscolIa
da olra; o lon scnso cra dcicrninado pcla prcocupaao
dc dar ao pairinnio culiural dc scu pas a iraduao dc
una das nais nolrcs c pcrfciias olras da Iisioriografia
laiina.

Para dizcr a vcrdadc, scnprc gosici dc Taciio, cono
gosio dc iodos os cscriiorcs quc nosiran profunda
Iunanidadc. Mcsno sc algunas vczcs cssa Iunanidadc
dininui a aric. Mas cn Taciio, nao c difcil vcr o Ioncn
quasc scnprc unido cprcssao arisiica. quando
dizcnos csiilo iaciiiano", qucrcnos dizcr nuiio nais do
quc o sinplcs pcriodizar ou as caracicrsiicas da
linguagcn. O csiilo, cn Taciio, dcfinc nais o Ioncn do
quc o ariisia.
14

Ora, podcranos discuiir o faio dc quc a oljciividadc
do Iisioriador dcvcria iorna-lo conplciancnic inunc dc
qualqucr paiao Iunana c quc nas olras dc Taciio
dcnasiadas vczcs noianos cssa paiao; nas, sc
rcflciirnos lcn, a paiao nao nascc dc fonic poliica,
cono cn Salusiio, ncn iao pouco dc una parcialidadc
pairioiica, cono cn Tiio Lvio. a paiao dc Taciio c
noral, c civil, c social, logo vcrdadcirancnic Iunana.
Esic vivc, dc faio, cn cpoca dc iransiao, quando dcpois
dc alsoluiisno iiranico dos succssorcs dc Augusio,
Fona conIccc un novo pcrodo dc lcn csiar con Ncrva
c Trajano; nas a alna do csiudioso quc indaga o
passado oscilava cnirc a rcaao conira os cccssos c a
rcsiauraao poliico-noral dos inpcradorcs filosofos".

Dcssc nodo, soncnic, podcnos cplicar c
conprccndcr as idcias dc Taciio quc parcccrian
aniinnicas c quc, ao conirario, sao lcn cocrcnics. clc
pcricncia quclc grupo, quc dininuia cada vcz nais, dc
cidadaos cn cujas alnas coniinuava o cspriio
rcpullicano, nas cicnics da propria fraqucza c da
inpossililidadc dc conscguir aquilo quc no coraao
alncjavan, adapiavan-sc ao prcscnic csiado da poliica,
acciiando o inpcrio, invocando coniudo para cIcfc dc
govcrno un Ioncn quc fossc digno dc Fona por
inicligcncia, cosiuncs c valor.

Alcn disso, ial aiiiudc cplica cono clc iivcssc a
ccricza dc narrar iudo, cono un juiz inparcial, sinc ira
ci siudio", vcndo iodavia, nais facilncnic o nal do quc o
lcn c scniindo prazcr cn rcprcscniar con corcs
sonlrias aquclc nal quc via nos Ccsarcs c no Scnado.
15

Eis porquc Taciio nao sc prcocupa cn ligar os faios
cn suas grandcs linIas dc dcscnvolvincnio. scu
concciio Iisiorico nao visa as grandcs acs niliiarcs c
poliicas, nas olscrva con nuiio inicrcssc o inicrior da
Iisioria, os lasiidorcs, os cpisodios, os casos
pariicularcs, iudo, cnfin, o quc scrvc para iraar os
caracicrcs das pcrsonagcns c para iluninar os novcnics
psicologicos c norais das acs.

O nclIor ccnplo dcssa noralidadc o cnconiranos
jusiancnic nas duas pcrfciias nonografias. Agrcola c
Ccrnania. Pclo quc diz rcspciio, porcn, Ccrnania, nao
nc parcccn alsoluiancnic accriadas as olscrvacs
conuns lidas cn iodos os iraiados dc liicraiura laiina c
quc sc rcpcicn con nonoiona prccisao. Taciio quis
conparar os cosiuncs corronpidos dos ronanos con os
priniiivos c rudcs, nas sadios, dos aniigos povos
gcrnanicos.

Dcfinindo assin a olra do Iisioriador; os csiudiosos
liniian nuiissino a inporiancia dc una iraiaao, quc,
ao conirario, icn iodas as caracicrsiicas da noral
olscrvada sol o ponio dc visia social. Nao c a
conparaao, nas o conIccincnio rcal daquclcs povos o
quc inicrcssava a Taciio. na Ccrnania nao cnconiranos
una icsc poliica, sin una finalidadc infornaiiva.

A AlcnanIa aprcscniava un inicrcssc pcrnancnic
para os ronanos c cspccialncnic para qucn, cono
Taciio, possua clcvado concciio da nissao Iisiorica dc
Fona. Os povos gcrnanicos rcsisiian con icnacidadc a
16
una profunda pcnciraao da influcncia ronana; c o
inpcrio nao podia iolcrar vizinIos podcrosos c Iosis
quc liniiasscn a crpansao das Lcgics.

O gravc prollcna das rclacs cnirc ronanidadc c
gcrnanisno ainda nao iinIa sido rcsolvido; c cra un
prollcna csscncialncnic niliiar, quc Taciio cpc cn
sua quasc lruial nudcz (capiulo 37i. Sol cssc aspccio
dcvcnos acciiar a olra dc Taciio, assin cono cIcgou aic
nos, con scus nuiios crros c incaiidcs, quc nada
iiran iodavia da inporiancia da dcscriao; c sol ial
aspccio a Ccrnania iaciiiana c pcrfciia cn scus
proposiios arisiicos c cn suas pcculiaridadcs
csiilsiicas.

O inicrcssc do assunio nos lcvou alcn dos liniics
inposios por una sinplcs prcfaao. analisar ouiras
olscrvacs c ncncionar ccnplos nao icria ouira
finalidadc a nao scr a dc dcsiruir o prazcr do lciior na
lciiura dcssa olra pcrfciia, quc cnconira scu pcrfciio
iraduior poriugucs.

Dificilncnic acIo icr cnconirado cn ninIas
pcsquisas una iraduao nodcrna quc possa nais do
quc cssa concordar con o icio. Sou dc opiniao dc quc
cada idadc ncccssiia dc suas iraducs. scn duvida
alguna Taciio cnconirou scu nodcrno iraduior cn
lngua poriugucsa.

E fao voios para quc ncssc rcnascincnio dc csiudos
classicos (quc Ia algun icnpo parccc csclarcccr a
olscuridadc da inconprccnsao c para a qual procurci
17
coniriluir con ninIas nodcsias foras dc csiudioso c
dc profcssori o nonc dcssc iraduior sc cnconira unido
ainda olra inorial dc nuiios ouiros auiorcs laiinos.

Sao Paulo, 15 dc Maro dc 1945.
DF. C. D. LEONI
18

EXPLICAO
Difcil dcscrcvcr-sc as olras dc Taciio, iais os
ncriios quc dclas infcrinos rclaiivancnic ao conspcuo
auior. Diografo, Iisioriador, pcnsador, poliico c filosofo,
nao salcnos o quc nais aprcciar ncsic csiilisia
proicifornc da liicraiura laiina.

Sinplcs, iao sinplcs quao difcil na forna,
rcpassada dc ironia c dc profundo scnso criico, Pullio
Cornclio Taciio foi possivclncnic o naior Iisioriador da
aniiga Ccrnania.

Nao iscnio dc falIas c o adniravcl iralalIo dc
snicsc Iisiorica, nas, aic nossos dias, ainda consiiiui a
nais auiorizada fonic dc csiudos dos povos da
AlcnanIa. Faas, cosiuncs, lnguas, rcligics, gcografia,
clina, iudo ncrcccu acurada olscrvaao do polgrafo
ronano.

TinIa razao Monicsquicu quando dcfiniu a olra do
cscriior insgnc cono a dc algucn quc iudo alarca
porquc vc. Vc, olscrva c scnic. a vida vivida daquclcs
povo larlaros, por isso nao c cagcro dos cscriiorcs quc
qualifican a Ccrnania dc principal nonuncnio quc
Icrdanos da Iisioria dos aniigos povos do Noric.

O Iisioriador Louandrc, no scculo passado, afirnava
quc, iranscorridos nil c oiioccnios anos, podc julgar-sc
ainda a caiidao, c vcrificar airavcs dos aconiccincnios,
o pcrfciio conIccincnio do nundo larlaro rcvclado por
19
Taciio.

Ouais as fonics cn quc Taciio icria Iaurido inforncs
iao conplcios? Ainda Iojc causa-nos cspanio a
rcvclaao da aniiga Ccrnania, con alundancia dc
porncnorcs, quasc inpossvcis para a cpoca; solrciudo
para un cidadao ronano, quando o Inpcrio sofria os
nais consianics c fcros cnlaics dos larlaros. Scria
Taciio o gcnial rclcnio daquclc ouiro Taciio, gcncral
ronano, conandanic da Calia Dclga, s froniciras da
Ccrnania, a quc sc rcfcrc Plnio cn sua Hisioria
Naiural?

Conicnporancancnic con a liografia dc Agrcola,
icria Taciio clalorado a Ccrnania, no ano 98 dc nossa
cra. ianlcn dcssa opiniao, cnirc ouiras, Sir Willian
Pcicrson, noiavcl iraduior das olras dc Taciio c
profcssor Ionorario da Univcrsidadc dc Oford, por nos
ianias vczcs consuliado ncsia vcrsao. O nanuscriio
original, coniinIa o scguinic iiulo cn laiin. Dc siiu,
norilus ci populis Ccrnaniac lilcllus. Prcfcrinos o
iiulo da auiorizada cdiao alcna, Pandora n. 7, Inscl-
Vcrlag, Lcipzig. Dc Originc ci Siiu Ccrnanorun.

Muiias foran as cdics conpulsadas na prcscnic
iraduao, dcsdc as aludidas por Drunci, solrciudo as
dos auiorcs ncdicvais c do conco do nosso icnpo, con
o grandc liccnciado, Ennanucl Sucyro Las Olras dc
Cornclio Taciio Ediao da Viuva Mariin, Madrid, 1614,
dcdicada ao Arquiduquc Allcrio da usiria, quc iivcnos
a oporiunidadc dc caninar, graas fidalguia dos
inicligcnics lilliofilos c propriciarios da Livraria Drasil,
incansavcis colccionadorcs dc olras raras, aic s
20
inpcrfciissinas iraducs acadcnicas dc algurcs c dc
alIurcs.

Nao nos csqucccnos dos ncriiorios concniarios do
lacIarcl Eduardo da Silva CIavcs, lcnic dc laiin do
curso anco Faculdadc dc Dirciio dcsia Capiial, cn
Ediao dc J. D. Endrizzi & Conp. Sao Paulo, 1914
Ccrnania.

Fcsolvcnos acciiar a divisao da Inscl Vcrlag, cono
sc fora do proprio Trculncr, nas lciras Iclcnicas, ial a
auioridadc do nosso cdiior, quando dividiu a Ccrnania
cn quarcnia c scis capiulos.

Dc fciio o iralalIo dc Taciio csia dividido cn ircs
parics. a princira clc cpc a siiuaao da Ccrnania,
dcsdc a origcn da sua populaao, aic a naiurcza do
solo; a scgunda cn quc dcscrcvc os cosiuncs
gcrnanicos c a aric lclica; a icrccira finalncnic Dc
Ccicris Ccniilus Ccrnanorun csiuda os divcrsos
povos gcrnanicos cn suas principais caracicrsiicas.

Accrca do auior, cunprc-nos ainda csclarcccr quc
nuiio cnlora fossc clc dc inacrcdiiavcl nodcsiia,
quando aludia a naior paric dos faios rcgisiados nos
scus cscriios dir-sc-ian ncsquinIos c indignos da
Hisioria". E cnircianio quanio ananos, airavcs do
icnpo o scu nonuncnial rcgisio Os Anus...
Confcssava-o, coniudo. Nao sou iao dcsconIccido, c s
lciras dcvo cssc ncriio!"

Tanias cdics c cn ianias lnguas icn scnprc
21
aiualizado o nonc do inorial ronano. Ia a princira
inprcssa cn Vcncza cn 1469; a dc Londrcs, 1790; a dc
Edinlurgo, 1790; a dc Lcipzig, 1801. A nclIor iraduao
franccsa c airiluida a Naudci; Ia ouiras iraducs na
ncsna lngua. a dc Ancloi dc La Houssayc, a dc La
Dlciicric, a dc M. CIarpcniicr, cdiao Carnicr, a dc
Doiicvillc, a dc Du Fcau dc La Mallc, c a noiavcl
iraduao dc Durnouf. Nao falar nas afanadas cdics
alcnas, alcn da consagrada dc Nippcrdcy Dcrlin
1861.(i.

Dcscjanos igualncnic accniuar o valor inconicsiavcl
das criicas accrca do auior c da olra quc cnconiranos
no Laroussc, cn DroclIaus c na Enciclopcdia Driianica,
LuicIcrai, Dc Frcund, MicIacl Drcac, Calcpius, Cardin
Dincsnil.

Esia iraduao dcsprcicnciosa c scn duvida inada
dc inpcrfcics, visa dcsvcndar aos csiudiosos das lciras
classicas laiinas o inorial Iisioriador da Ccrnania.
Maniivcnos liicralncnic o icio, con prcjuizo da
clcgancia da forna. Alicranos apcnas a accniuaao c
alguns icnpos dc vcrlo para corrcspondcr ao vcrnaculo.
J.P.E.S.
22

CAPTULO 1
LIMITES DA GERMNIA
Toda a Ccrnania csia scparada dos Caulcscs, dos
Fcios c dos Pannios, pclos rios Fcno(1i c Danulio,(2i c
dos Sarnaias c Dacos(3i pclo rcccio (ncdoi uns dos
ouiros c por nonianIas, o Occano anplos golfos c
incnsas ilIas alrangc, c ouiros cspaos, Ia pouco
conIccidos, c povos c rcis quc a gucrra rcvclou.

O Fcno dos Alpcs Fciicos do inacccssvcl vcriicc
prccipiia-sc cn ligcira flcao ao Ocidcnic, dirigindo-sc
para incorporar-sc ao Occano Scicnirional. O Danulio,
do fraco c pouco clcvado cino do nonic Alnola(4i sc
dcrrana, por cnirc varios povos, aic irronpcr no Ponio
Euino(5i por scis canais; o sciino c alsorvido nos
panianais.
Laiin
23

CAPTULO II
FATOS GERMNICOS
Os proprios Ccrnanicos cu acrcdiiava fosscn
indgcnas,(i c alsoluiancnic scn cruzancnio con
advcnas c ouiros povos csirangciros; porquc os quc
procuravan nudar dc lugar nao sc iransporiavan por
icrra nas cn navios, c o incnso Occano alcn, advcrso
dir-sc-ia, da accsso aos nossos navios. Aquclc quc anic o
pcrigo do Iorrido c dcsconIccido nar, a sia ou a frica
ou a Iialia alandonassc, a Ccrnania luscaria no fcio
aspccio, aspcro clina, irisic dc Ialiiar c vivcr sc nao
fossc sua pairia?

Cclclran cn aniigos caniicos, quc c a unica
nancira cnirc clcs dc rccordar os anais(1i do dcus
Trisiao(2i fauior da icrra. E a Mano scu filIo,(3i origcn c
conduior do povo, airilucn-lIc ircs filIos, cujos noncs
dos nais proinos ao Occano sao (dcnoninadosi
Ingcvcs,(4i os do ncio Hcrnionos,(5i os ouiros Isicvcs.
Alguns, quc ncrcc da vciusics, afirnan, dccorrcn do
dcus ouiras dcnoninacs, cujo vcrdadciro c aniigo
nonc sao os Marsos,(6i Canlrvios(7i c Sucvos,
Vandalios.(8i

Alcn disso, o nonc Ccrnania, c rcccnic c pouco
usado (adoiadoi, ncsno porquc os priciros a airavcssar
o Fcno cpulsaran os Caulcscs, c agora (dcpoisi sao os
Tungros(9i quc foran cniao cIanados Ccrnanos; assin
o nonc da naao, nao do povo, prcvalcccu aos poucos,
paulaiinancnic, c iodos (princiroi anics do nonc
24
invcniado pclo vcnccdor (para incuiir ncdoi, c pouco
dcpois o nonc por clcs ncsnos invcniado sc cIanaran
Ccrnanos.
Laiin
25

CAPTULO III
HRCULES E ULISSES
Enirc clcs cisiira a ncnoria dc Hcrculcs, cclclrado,
cono o princiro dos Icrois, ao narcIarcn para as
pugnas. Tcn clcs ianlcn da ncsna forna caniicos,
cujos vcrsos, (cnioaaoi, a quc cIanan lardiio(1i,
cciian os aninos c propician o ciio dc fuiuro cnlaic;
ircncn ou porquc ircpidan, scgundo saa o ccrciio; nao
parcccn vozcs nas una Iarnonia (un conccrioi dc
viriudcs (coragcni. ScnclIan (afciani prccipuancnic a
aspcros sons c inicrronpido nurnurio, cn colocando os
cscudos loca, para quc nais cIcia c gravc rcpcrcuia a
voz.

Ouiros sao dc opiniao dc quc Ulisscs, cn suas
longas c falulosas dcrroias lanado a csic Occano,
pcncirou s icrras da Ccrnania; c a cidadc dc Aslurgo,
(2i quc nargcn do Fcno csia siiuada c quc ainda Iojc
c Ialiiada, foi fundada por Ulisscs dc qucn conscrvou o
nonc; fora cnconirado ianlcn aliar consagrado a
Ulisscs, adiiando o nonc dc scu pai Lacric, ao ncsno
lugar, c quc ainda nonuncnios c iunulos con
inscrics grcgas cisicn nos confins da Ccrnania(3i c
da FIccia.(4i O quc nao icnIo inicnao dc confirnar
con arguncnios, ncn dc dcsncniir. cada un a scu
ialanic nclcs confic ou dcscrcia.
Laiin
26

CAPTULO IV
ASPECTOS FSICOS
Eu ncsno propcndo opiniao dc quc os povos da
Ccrnania janais sc aliaran por casancnios a ouiras
nacs c nao foran dcsnaiurados,(1i c cisiiran cono
povo (naaoi pcrnancnic c puro soncnic scnclIanics a
clcs proprios.

Da o aspccio corporco (dc corposi, nao olsianic o
avuliado nuncro dc Ioncns, scr o ncsno cnirc iodos.
olIos iurvos c ccrulcos,(2i calclos loiros, grandc
csiaiura, c soncnic inpciuosos no aiaquc. Para as
fadigas c iralalIos, nao icn pacicncia c nao podcn
iolcrar a scdc c o calor; suporian porcn o frio c a fonc,
cn conscqucncia do clina c do solo.
Laiin
27

CAPTULO V
RECURSOS DA TERRA
A icrra nao olsianic difira no aspccio, icn
gcralncnic grossciras sclvas (inirincadas florcsiasi c
panianais; c nais unida para as parics da Calia,(1i
nais cposia ao vcnio Norica,(2i c Pannia; (3i fcriil
cn graos, inpropria para arvorcs fruifcras, alundanic
cn gado, quasc scnprc pcqucno. Ncn ncsno possui o
ornaio quc c a gloria da sua fronic. Conicnian-sc con o
nuncro, quc sao suas unicas c agradavcis riquczas.

A praia c o ouro lIcs ncgaran por ncrcc os dcuscs
cn ira. Nao sc afirna ianlcn quc ncnIun vcio a
Ccrnania produza dc praia ou ouro. qucn foi canina-
la? Nao sao afcioados pcla sua possc c uso.

Enirc clcs vccn-sc vasos dc praia ofcrccidos a scus
cIcfcs c lcgados, quc considcran ianio cono sc fosscn
dc larro, conquanio os quc nos csiao nais proinos
usan no concrcio do ouro c da praia c conIcan c
prcfiran nossas nocdas. os do inicrior pcrnuian
ncrcadorias confornc a aniiga sinplicidadc.

Prcfcrcn o dinIciro vclIo c nais conIccido,
dcniado, con una liga (carro puado por dois cavalosi.
Prcfcrcn nais a praia do quc o ouro, scn prcdilcao
cspccial, porquc o nuncro dc praias (vcn da praiai c
nais facil para o uso da conpra dc ncrcadorias conuns
c dc nfino prco.
28
Laiin
29

CAPTULO VI
ARMAMENTOS. DIREO
DA ARTE BLICA(1)
Ncn o proprio fcrro possucn cn alundancia cono
sc coligc (infcrci, do gcncro dc suas arnas. Faros sao os
quc sc uiilizan dc gladios ou dc lanas naiorcs. usan
francas, na sua cprcssao (linguagcni, dc fino c curio
fcrro, nas iao aguadas c dc facil nancjo (usoi quc con
a ncsna arna luian dc pcrio ou dc longc dc acordo
con as circunsiancias. E a cavalaria (o soldadoi sc
conicnia con o cscudo c a franca; a infaniaria lana
ianlcn (dardosi flcas, grandc nuncro cada qual c
grandc disiancia, (andani nus ou colcrios dc un saioic.
(2i NcnIuna (jacianciai osicniaao; cnfciian apcnas os
cscudos das nais varicgadas corcs. Poucos possucn
couraas, apcnas un ou ouiro icn capaccic dc ncial ou
dc couro.

Os cavalos nao sao afanados ncn pcla forna
(lclczai, ncn pcla vclocidadc. Nao sao ancsirados a
fazcr varias volias, cono c do nosso cosiunc. dirigcn-
nos (rcioi dirciio para a frcnic ou cn curva para a
dirciia, cn un apcriado conjunio (csquadraoi dc
nancira quc nao fiquc ningucn rciaguarda. En
csiinaiiva gcral Ia nais vigor na infaniaria; c por isso
pclcjan cn conjunio (niioi. cavalaria c infaniaria, c sc
iorna uiil c pcrfciia (congrucnic, convcnicnici pugna
dos cavalciros a vclocidadc dos infanics, quc sao
cscolIidos cnirc a juvcniudc para a vanguarda do
30
ccrciio.

Esialclcccn (fiani o nuncro. ccn para cada aldcia,
assin sc cIanan na sua propria cprcssao, c o quc
rccclcu o princiro nuncro (convocaaoi, ja, agora,
consiiiui noiivo dc nonc c Ionra. O ccrciio c conposio
cn forna dc cunIa. Fccuar do lugar, dcsdc quc rciornc
a carga, pcnsan scr aio dc lon aviso dc prudcncia c
nao dc icnor.

Trazcn os corpos dos scus, ncsno na indccisao do
conlaic. suprcna iorpcza alandonar o cscudo, c nao
c pcrniiido ao ignoninioso conparcccr aos sacrifcios c
s asscnllcias, c nuiios quc solrcvivcran gucrra
conjuraran a infania con o lao (cnforcancnioi.
Laiin
31

CAPTULO VII
REIS. CHEFES. MULHERES.
Os rcis sao cscolIidos cnirc a nolrcza, os gcncrais
pclo ncriio. Ncn os rcis dcsfruian dc infiniio c livrc
podcr, c os gcncrais nais pclo ccnplo do quc pcla
auioridadc sc inpcn; sc forcn prcsios, valorosos, sc
aiuan na vanguarda, dcspcrian adniraao.

A ningucn c pcrniiido scnao aos saccrdoics, punir,
anarrar, c ncn vcrgasiar ncn cono pcna, ncn por
ordcn do cIcfc, nas cono por inspiraao dc dcus, quc
clcs crccn dirigir as gucrras. Efgics c snlolos
ciniilanics (rcsplandcsccnicsi lcvan aos conlaics; o
principal inciiancnio (cncorajancnioi audacia, c quc
organizan o conjunio (csquadraoi cn forna dc cunIa,
nao ao acaso ncn por foriuiio cnconiro (rcuniaoi, nas
por fanlias c (parcnicsi vizinIos; c s proinidadcs cn
garaniia dcian as nulIcrcs cujos lancnios sc fazcn
ouvir, c o vagido das crianas.

Sao para cada un as nais sanias icsicnunIas,
scus naiorcs (csinulosi louvadorcs. as nacs c as
csposas pcnsan-lIcs as fcridas; ncn sc arrcccian dc
coniar ou sugar (curari as cIagas, irazcn alincnio c
cniusiasno (coriaaoi(1i aos conlaicnics.
Laiin
32

CAPTULO VIII
VELEDA E AURNIA
Fcncnora-sc quc ccrciios indccisos foran
inccniivados pclas nulIcrcs, da consiancia dc suas
prcccs c ofcrccincnio dc scus scios (pciiosi, c pclo
caiivciro (por clcsi prcsscniido proino, dc quc sc
arrccciarn nuiio nais para as suas nulIcrcs do quc
para clcs proprios, dc ial nodo sc dcnanda con nais
cficacia o conpronisso (fidclidadci das cidadcs, dclas
cigindo-sc cnirc as prcsas (rcfcnsi noas nolrcs.
Acrcdiian ainda quc clas icn algo dc saniidadc c dc
(providcnciali prcvidcncia, nao dcsprczan scus
consclIos ncn dcsaicndcn suas prcviscs (oraculosi.

Vinos sol o divino Vcspasiano, Vclcda(1i
considcrada pcla naioria, por longo icnpo, cono dcusa;
c adoraran, ianlcn, algurcs, Aurnia(2i c ouiras
dcnsas, nao por (adulaaoi lisonja, ncn para cndcusa-
las.
Laiin
33

CAPTULO IX
MERCRIO. HRCULES.
MARTE.
Dos dcuscs o quc nais vcncran c Mcrcurio, quc cn
ccrios dias acIan lciio inolar-lIc viinas Iunanas.
Hcrculcs c Maric aplacan con aninais pcrniiidos. Paric
dos Sucvos sacrifica ianlcn Isis. dondc provcio a
causa c origcn dcssc culio csirangciro, rcccn (Ia poucoi
dcscolcrio, sol a forna (signoi dc una navc,
cvidcnciando quc a rcligiao (c csirangcirai vcio dc fora.

Alguns c nao iodos airilucn nagnificcncia aos
dcuscs ou guardan-nos cn parcdcs c asscnclIan-nos
figura Iunana. os losqucs(1i sao consagrados aos
dcuscs, c dcnoninan pclos scus noncs aquclc siio
sccrcio (nisicriosoi, quc clcs vccn apcnas cn cspriio
(rcvcrcnciai.(2i
Laiin
34

CAPTULO X
AUGRIOS E ORCULOS
Sao (cnirc ouiros povosi os quc nais acrcdiian
(olscrvani nos augurios c oraculos (soriilcgiosi. O nodo
(cosiunci dc iirar a soric c sinplcs. Corian una vara dc
arvorc fruifcra c cspalIan discrciancnic, ao acaso
assinalando-as, por solrc una alva ioalIa, (pano
lrancoi. Ao dcpois, sc Iouvcr consulia dc inicrcssc
pullico, o saccrdoic(1i da cidadc, ou o proprio cIcfc dc
fanlia, no inicrcssc privado (pariiculari, dcprcca aos
dcuscs, ausculiando os ccus. iona-os cada un por ircs
vczcs, c os inicrprcia scgundo o sinal olscrvado (noiado
anicsi. Sc Iouvcr proiliao, ncnIuna consulia sc faz no
ncsno dia accrca da ncsna coisa; sc pcrniiircn, cigc-
sc a confirnaao dos auspcios.(2i

E aqui ianlcn sc olscrva (o sisicnai dc inicrrogar
as vozcs c os vos das avcs. proprio dcssc povo
cpcrincniar ianlcn os prcssagios c as ncnsagcns
(avisosi dos cavalos. Susicnian clcs nos ncsnos
losqucs cpcnsa pullica dois cavalos lrancos c scn
coniacio con o iralalIo profano (dos noriaisi; os quais
airclados ao carro sagrado, o saccrdoic c o rci, os
principais cidadaos aconpanIan c olscrvan scus
rclincIos c lranidos (csircnccincniosi.

NcnIun auspcio inspira naior fc, nao so ao povo
cono aos naiorais; os saccrdoics, quc sc julgan
ninisiros dos dcuscs, fazcn-nos scus confidcnics. Ha
ainda ouira nancira dc consuliar os augurios, con o
35
qual ausculian as cvcniualidadcs das gucrras. Ao
indivduo do povo con quc sc csia cn gucrra,
aprisionado dc qualqucr forna, fazcn luiar con un
clciio dc sua naao, cada qual con suas arnas pairias
(nacionaisi. a viioria dcssc ou daquclc c iida (acciiai
cono prcjulgancnio (prcsagioi.
Laiin
36

CAPTULO XI
ASSEMBLIA DOS POVOS
GERMNICOS
Os cIcfcs dclilcran solrc as coisas dc soncnos
inporiancia,(1i c as dc naior nonia dccidcn iodos, dc
nancira quc ianlcn iais assunios, pcriincnics (arlirioi
aos assunios do povo, scjan pclos (principaisi cIcfcs
prcjulgados (anicriorncnic iraiadosi.

Fcuncn-sc, quando nao Iaja faio foriuiio c
inprcvisio, cn ccrios dias, nas princias da lua nova ou
da (luai cIcia; porquc julgan o noncnio nais favoravcl
(auspiciosoi para cnircicrcn os ncgocios. Nao conian
(conpuiani o nuncro dc dias, cono nos, nas os das
noiics. Assin sc rcuncn, assin sc congrcgan. a noiic
parccc inpclir (conduziri o dia.

Ofcrcccn a dcsvaniagcn (inconvcnicnici, dc nao sc
rcunircn iodos (ao ncsno icnpoi, para nao parcccrcn
dirigidos (conandadosi, c dispcndcn dois ou ircs dias
cn sc rcunircn, quando a nuliidao sc acalna, clcs sc
scnian arnados. O silcncio c inposio pclo saccrdoic,
quc icn o dirciio (auioridadci dc ccnsurar (rcpriniri.

En scguida o rci(2i ou o cIcfc, pcla ordcn da idadc
dc cada un, scgundo a nolrcza, scgundo a Iicrarquia
gucrrcira, scgundo a cloqucncia, sc fazcn ouvir, nais
pcla auioridadc dc pcrsuasao do quc pcla propria fora.
Sc dcsagradou a dccisao, rcpclcn-na cn clangor; nas sc
37
agradou, agiian as frcncas; c a forna nais Ionrada dc
asscniincnio (aprovaaoi, dc louvar con as arnas.
Laiin
38

CAPTULO XII
JURISDIO
liciio pcranic a asscnllcia (conclioi acusar c do
ncsno nodo conIcccr dc crinc capiial. A disiinao das
pcnas c fciia scgundo o dcliio. os iraidorcs c os
dcscriorcs cnforcan-nos cn arvorcs, os (corrupiosi
indignos c covardcs (infancsi afogan nos cIarcos, sol
una gradc. A divcrsidadc dc suplcios icn por fin
oculiar as infanias c dcnonsirar os crincs, duranic a
puniao. E Ia para os dcliios nais lcvcs a pcnalidadc
corrcspondcnic. cn ccria quaniidadc dc cavalos c gado
sao nuliados os condcnados.

Paric da nulia pcricncc ao rci ou cidadc, paric ao
proprio ofcndido, ou aos scus proinos (parcnicsi.
Elcgcn cn as ncsnas asscnllcias os cIcfcs,(1i a qucn
cunprc adninisirar jusiia nas aldcias c (canicsi
povoados; cada un possui ccn asscssorcs popularcs
para assisii-los (aconsclIa-losi c prcsiigiar-lIcs a
auioridadc.
Laiin
39

CAPTULO XIII
DIGNIDADE DAS ARMAS
Dc nada cuidan, alcn disso, dc ncgocio (coisai
pullico ncn pariicular, scnao arnados. Ningucn,
porcn, scgundo o cosiunc das arnas, podcra irazc-la
anics quc a cidadc o icnIa dcclarado capaz. Eniao na
propria asscnllcia ou algun prncipc ou o pai ou
parcnic arnan o jovcn(1i con o cscudo c a franca. cssa
c a ioga viril cnirc clcs, a princira Ionra para os jovcns;
anics disso c clc considcrado no lar, ao dcpois (do
Esiadoi coisa pullica. Nolrcza insgnc ou grandcs
ncriios dos pais cnprcsian aos adolcsccnics a ncsna
dignidadc dc cIcfc; os dcnais sc rcuncn a gucrrciros
nais cpcrincniados (rolusiosi, c ja nuiio
(cpcrincniadosi provados, ncn icn pcjo (rulorizan-sci
dos rudcs conpanIciros.

O proprio scquiio alcn disso icn ianlcn scus
graus scgundo a conprccnsao dos quc o scgucn; c Ia
cnirc os conpanIciros grandc cnulaao na olicnao do
princiro lugar junio ao cIcfc;(2i os cIcfcs icn a
cnulaao dc congrcgar o naior nuncro dc
conpanIciros c os nais valcnics.

O quc consiiiuc a sua dignidadc, o quc faz o scu
prcsigio c csiarcn ccrcados scnprc dc una nuliidao dc
jovcns cscolIidos, apanagio na paz, rcduio (aulioi na
gucrra. Sc a sua conpanIia (scquiioi solrcssai pclo
nuncro c valor, o scu nonc c a sua gloria nao sc
liniian soncnic ao scu povo, cIcgan aic as cidadcs
40
vizinIas; sao, pois, procurados por ncio dc lcgados
(cnlaiadasi c cunulados (ornadosi dc Ionrarias c na
naioria das vczcs dccidcn as gucrras con a sua fana (o
scu rcnonci.
Laiin
41

CAPTULO XIV
CHEFES PARA A VITRIA.
COMPANHEIROS PELO
PRNCIPE
Assin cono cn conlaic c dcsIonroso ao cIcfc nao
cccdcr cn coragcn, c vcrgonIoso conpanIia nao
igualar cn valor ao cIcfc. Na vcrdadc c (oprolrioi para
ioda vida c infananic a solrcvivcncia na gucrra ao scu
cIcfc.(1i dcfcndc-lo, garanii-lo, acrcsccr-lIc a sua gloria
as suas proprias proczas consiiiui o scu principal
(sagradoi jurancnio. os cIcfcs luian pcla viioria, os
conpanIciros pclo cIcfc.

Sc a cidadc cn quc nasccran, cn longa paz c ocio
cniorpccc, a naior paric dos nolrcs adolcsccnics
procura aquclas ouiras nacs quc sc cnpcnIan cn
gucrra, porquc o rcpouso c dcsagradavcl (ingraioi a cssa
gcnic c porquc para clcs sc iorna nais facil susicniar
una grandc conpanIia (scquiioi pclo saquc c pcla
gucrra; cigcn, pois, da lilcralidadc dos cIcfcs o ncsno
cavalo na gucrra, c a sangrcnia (crucniai franca da
viioria, accpipcs c adornos alundanics ainda quc
grossciros prcfcrcn cn vcz dc soldo. A nunificicncia c
paga pcla gucrra c pcla pilIagcn.

Ncn arar a icrra ou cspcrar a colIciia anual c iao
facil para clcs cono provocar o ininigo c scr fcrido;
acrcdiian alcn disso scr prcguia incpcia (incrciai
adquirir pclo suor o quc sc podcria olicr pclo sanguc.
42
Laiin
43

CAPTULO XV
TEMPO NO DEDICADO A
GUERRA
O icnpo quc nao dcdican gucrra, passan un
pouco a caar,(1i nais icnpo porcn, voian ao ocio
cnircgucs ao lciio c ncsa; os nais forics c agucrridos
nada fazcn; conciidos o cuidado do lar c da fanlia c
dos canpos, s nulIcrcs c aos vclIos c s pcssoas nais
fracas dc cada casa. vivcn na ociosidadc, scndo dc
adnirar a coniradiao da sua naiurcza, o dc icrcn
apcgo incrcia c odiarcn o rcpouso (quiciudci.

cosiunc das cidadcs forncccr cponianca c
scparadancnic aos cIcfcs ccria quaniidadc dc rclanIo
ou dc ccrcais, acciios cono una Ionra, quc, alcn disso,
vcn cn auilio dc suas ncccssidadcs.

O quc nais aprccian sao os donaiivos dos povos
vizinIos, nao so os rcnciidos pclos pariicularcs, nas
ianlcn pclo pullico (govcrnoi. cavalos cscolIidos,
pcsadas arnas, arncscs c colarcs; ja os cnsinanos
ianlcn a rccclcr dinIciro.
Laiin
44

CAPTULO XVI
HABITAM ISOLADOS E
ESPARSOS
NcnIuna cidadc c Ialiiada pclos povos gcrnanicos
scgundo o quc consia (sc salci, c clcs nao pcrniicn quc
as Ialiiacs sc agrupcn (sc junicni. Moran isolados c
csparsos confornc lIcs icnIa agradado una fonic, un
canpo, un losquc.

Nao insialan as aldcias nancira nossa con
cdifcios(1i coniguos ou junios (ligados, juniancnici.
cada un ccrca a sua casa dc un cspao (inicrvaloi, ou
scja rcncdio (prcvcnaoi conira casos dc inccndio ou por
inconpcicncia cn cdificar. Ncn (naoi fazcn uso dc
alvcnaria (cincnioi ou dc iclIas. cnprcgan naicrial
conplciancnic rusiico c scn lclcza c aparcncia.

Cuidan da casa diligcnicncnic, csfrcgando-a con
icrra fina c lrilIanic quc iniia piniura (as corcs da
piniurai, cosiunan ianlcn alrir sulicrrancos colcrios
dc grossa canada dc csirunc, rcfugio dc invcrno c
dcposiio dc ccrcais, porquc sc rcsguardan do rigor do
frio cn scnclIanics lugarcs, c sc cIcgarcn ininigos,
dcvassan os canpos alcrios, nas as riquczas oculias c
(ignoradasi cnicrradas iludcn (o ininigoi, porquc dcvcn
scr procuradas.
Laiin
45

CAPTULO XVII
VESTURIO
O vcsiuario dc iodos c o saioic, prcso por fivcla, ou
na falia dcsia por un cspinIo. quanio aos nais, dos
colcrios, passan os dias iniciros junio ao fogo. Os
alasiados sc disiingucn pclas vcsics nao fluiuanics,
cono fazcn (usani os Sarnaias c PcriIas(1i porcn
jusios (apcriadosi c rcvclando as fornas. Trazcn
ianlcn pclcs dc aninais. aquclcs quc fican proinos
praia, pclcs nais conuns; pclcs nais prcciosas
(cquisiiasi os quc fican no inicrior, porquc a ningucn c
fornccido adorno dc concrcio.

Procuran aninais (cscolIidosi c ncsclan (cspargcni
con pclcs arrancadas dc ouiras pclcs nancIadas dc
aninais, quc o Occano Scicnirional (cicriori c (ignoioi
dcsconIccido nar produzcn.

As vcsics fcnininas nao difcrcn das dos Ioncns,
salvo apcnas quando as nulIcrcs sc colrcn con
nanios dc linIo c os iingcn dc purpura, c nao anplian
s nangas a paric supcrior do vcsiido, irazcndo os
lraos nus; a paric supcrior do scio (pciioi fica
dcscolcrio. Ainda quc scjan scvcros os casancnios,
nada causa naior adniraao (coisa algunai cn scus
cosiuncs.

Sao quasc os unicos dos larlaros quc icn una
so nulIcr, ccciuados os poucos, quc nao por
inconiincncia, nas por noiivo dc nolrcza, sao
46
soliciiados (accrcadosi, por nuiias csposas.
Laiin
47

CAPTULO XVIII
DO MATRIMNIO
A nulIcr nao (doiai ofcrccc doic ao narido, nas o
narido nulIcr. Inicrfcrcn os pais c os parcnics c
vcrifican os prcscnics; prcscnics nao para dcspcriar
(vaidadci nulIcr, ncn para con clcs sc adornar a
nova csposa, porcn lois c un cavalo arrcado c un
cscudo con a franca c o gladio.

Con iais prcscnics c a nulIcr acciia, c por sua vcz
cla propria ofcrccc algunas arnas ao narido. inaginan
nisio o nais profundo vnculo, o arcano nisicrioso dc
sua uniao, o dcsgnio dos dcuscs.

Para quc a nulIcr nao sc julguc alIcia s cogiiacs
dc coragcn c aos cvcnios da gucrra, c advcriida (ncssc
scniidoi pclas proprias ccrinnias do nairinnio,(1i
cujas prnicias cono conpanIcira dc iralalIos c
pcrigos do narido, con qucn dcvc sofrcr c luiar (ousari
nao so na pz cono na luia; os lois jungidos, o cavalo
cquipado, as arnas doadas, assin lIc cnsinan.

assin quc dcvcn vivcr, c assin quc dcvcn
pcrcccr. rccclc un dcposiio para iniacio (inviolavcli c
digno a scus filIos rcsiiiuir, c quc (o quali suas noras
rccclcrao c por sua vcz iransniiirao aos ncios.
Laiin
48

CAPTULO XIX
MULHERES E LIBERTOS
Envolvcn-nas a pudicicia,(1i scn as scducs dos
cspciaculos, scn as caliacs dos lanqucics. Os
naridos c as nulIcrcs ignoran o nisicrio das carias En
iao nuncroso povo nuiio poucos sao os adulicrios, cuja
incdiaia puniao c pcrniiida aos naridos. dc calclos
coriados, dcsnuda na prcscna dos parcnics, o narido a
cpulsa dc casa c a pcrscguc, dc aoiic por ioda a
(povoadoi aldcia; nao Ia na vcrdadc pcrdao, nao
cnconirara narido, ncn icndo lclcza, ncn icndo
riqucza.

Ningucn la sc (rii divcric con o vcio, ncn o
corronpcr c scr corronpido c o vivcr cono o scculo.
MclIor proccdc ainda a cidadc cn quc so as virgcns
podcn casar c quc soncnic una vcz sc fia o liniic para
o voio da nulIcr.

Assin so sc vcn un narido da ncsna forna quc Ia
un so corpo c una so alna (vidai, para quc scu
pcnsancnio nao va alcn c scu dcscjo (cupidczi nao scja
nais (prolongadoi inicnso, para quc ancn o narido,
ianio cono o nairinnio. Liniiar o nuncro dos filIos
ou naiar algun nascido, c considcrado infania pois os
lons cosiuncs valcn a nais do quc as loas lcis.
Laiin
49

CAPTULO XX
FILHOS ROBUSTOS COMO
OS PAIS
Vivcn no lar nus c sujos, c assin crcsccn con csscs
ncnlros c corpos dc quc nos cspanianos. Cada nac(1i
cria (anancniai scus filIos,(2i c nao os cnircgan a
criadas ncn a anas. NcnIuna disiinao Ia cnirc o
scnIor c o cscravo quanio cducaao. vivcn cnirc scus
rclanIos, c na ncsna icrra aic quc a idadc scpara os
livrcs c o ncriio os iornan conIccidos. ConIcccn iardc
nulIcrcs, c isio (prolongai conscrva-lIcs a juvcniudc
(pulcrdadci.

Ncn sc aprcssan cn casar as filIas; dcvcn (os
nulcnicsi scr iguais cn corpo, idadc c foras. c assin sc
iransniic (rcflcicni a rolusicz dos pais. Os filIos das
irnas gozan no lar iio da ncsna csiina (Ionrai cono
cn casa do pai.

Alguns pcnsan quc scnclIanic parcnicsco c nais
prccioso c niino (lao dc sanguci. Ouando rccclcn
rcfcns os prcfcrcn con o nais scguro c firnc anino dc
conscrvar o lar.

Todavia os filIos sao os Icrdciros c succssorcs dos
pais, c ningucn faz icsiancnio. Sc nao sao livrcs| os
irnaos, os iios paicrnos, os iios naicrnos. nais
agradavcl (considcradai a vclIicc aos quc icn nais afins;
nao Ia vaniagcns cnirc clcs cn nao consiiiuir fanlia.
50
Laiin
51

CAPTULO XXI
INIMIGOS E AMIGOS
ncccssario scr ininigo dos ininigos do pai ou dos
parcnics c anigos dc scus anigos; nao duran
(inplacavclncnici porcn as ininizadcs; porquc aic o
Ionicdio c conpcnsado con ccrio nuncro dc ovclIas c
ioda a fanlia rccclc csia saiisfaao (rcparaaoi, o quc c
coisa uiil para o pullico, pois sao nais pcrigosas as
ininizadcs quando Ia lilcrdadc.

NcnIun povo sc ocupa con naior cniusiasno dc
lanqucics c Iospiialidadc. Porquc consiiiui (coisa
ncfasiai grandc naldadc ncgar a casa a algucn; cada
qual rccclc con nanjarcs prcparados dc acordo con as
possililidadcs (posscsi.

E quando nada rcsia para ofcrcccr quclc ncsno
quc o Iospcdou, o conduz c junios cniran casa dc
vizinIo scn conviic. O quc nao inporia. os dois sao
iraiados con Iunanidadc. Ningucn disiinguc o
conIccido do csiranIo.(1i

E c cosiunc cnirc clcs nao ncgar nada ao quc paric
(o quc sc vaii; c o quc fica icn a ncsna facilidadic cn
pcdir. Aprccian as dadivas c nao sc olrigan pclos
rccclidos. (A coricsia c un aio dc Iospiialidadci.
Laiin
52

CAPTULO XXII
ALIMENTOS E CERVEJA
Ao sc lcvaniarcn da cana (do sonoi, quc prolongan
a naior paric do dia, lavan-sc princiro a naioria das
vczcs con agua qucnic, porquc c quasc scnprc invcrno
ncssa icrra. Dcpois dc lavados, conc cada un cn
asscnio c ncsa paric. Dcpois vao arnados para os
scus ncgocios, c nuiias vczcs aos lanqucics.(1i Nao icn
por dcsIonroso passar iodo o dia c ioda a noiic lclcndo.

E assin dc ordinario Ia rias c dcsavcnas quc nao
acalan con palavras nas a naioria das vczcs con
fcrincnios c noric. EnpcnIan-sc ianlcn nos
lanqucics cn rcconciliar os ininigos, dc coniraiar
casancnios c dc clcgcr scus cIcfcs, c finalncnic das
coisas da paz c da gucrra, porquc cn ouira ocasiao o
cspriio (aninoi nao csia nais apio para as cogiiacs
sinplcs, nao cuiusiasna ianio para as grandcs
cnprcsas (cogiiacsi.

E con scr cssa gcnic pouco asiuia, c sagaz,
dcscolrcn os scus niinos scgrcdos; nais ainda rcvclan
suas inicncs. Podcn ao dia scguinic dcsdizcr-sc
(rciraiar-sci, porquc rcccia-sc o quc Iaja cnirc os dois
icnpos (onicn c Iojci. c assin dccidcn (dclilcrani
quando nao podcn fingir, (agcni rcsolvcn quando nao
podcn crrar.
Laiin
53

CAPTULO XXIII
ALIMENTOS E CERVEJA
(Bis)
Fazcn ccria lclida dc ccvada(1i c irigo, fcrncniada
scnclIana dc vinIo; os quc Ialiian proinos
nargcn (do Fcnoi conpran vinIo. Os scus nanjarcs
(alincniosi sao nuiio sinplcs, naa silvcsirc, caa
alaiida no noncnio (carnc frcscai c lciic coalIado. scn
aparaio, scn accpipcs (rcquinics da ncsai doninan
(cpclcni a fonc. Mas nao usan dcssa icnpcrana con
rcspciio scdc. E sc lIcs dcsscn dc lclcr quanio
quiscsscn, nais facilncnic scrian vcncidos pclo vcio do
quc pclas arnas.
Laiin
54

CAPTULO XXIV
ESPETCULO
Os cspciaculos sao iodos dc un unico gcncro.
nancclos nus, a qucn o ccrccio(1i c scu divcriincnio,
salian (sc arrojani cnirc cspadas c francas cn risic. O
ccrccio da-lIcs aric, a aric a graa, scn ncnIun
inicrcssc ou rcnuncraao porquc rccclcn cono prcnio
(ncrcci dc sua icncraria ousadia o prazcr dos quc csiao
prcscnics (cspcciadorcsi.

coisa noiavcl, ncsno scn icrcn lclido, fazcn
calcdal dc jogar dados, con iania icncridadc cn
ganIar ou pcrdcr, quc, quando ja nao lIcs rcsia nada,
cn dcrradciro c dcscspcrado lancc aposian (jogani a
lilcrdadc c o corpo. E o quc pcrdc (o vcncidoi, iorna-sc
por sua propria voniadc cscravo. c ainda quc nais noo,
c nais rolusio dcia-sc anarrar c vcndcr. E sao iao
olsiinados ncssa pcrvcrsao quc ainda dizcn quc c por
nanicr a palavra (por loa fci. Vcndcn os cscravos assin
Iavidos para sc livrarcn ianlcn da vcrgonIa dc
scnclIanic viioria.
Laiin
55

CAPTULO XXV
A DIREO DOS LARES
Nao sc scrvcn dc ouiros cscravos(1i cono fazcnos
nos, quc cnprcganos cada un cn scu nisicr. qualqucr
dclcs icn sua casa, c govcrna os scus pcnaics. E o
scnIor faz-lIc pagar un iriluio cn grao, ou cn gado
(ovclIai, ou cn vcsics, cono sc fora un lavrador. porquc
a nulIcr c os filIos prcsian ouiros scrvios casa.

Faras vczcs cspancan o cscravo ou o anarran, ou
foran-no a iralalIar. porquc naian-nos, nao por
casiigo, ncn scvcridadc, nas quando ccgos dc palao ou
dc colcra cono sc fora algun ininigo, ainda quc o faan
scn ncnIuna pcnalidadc.

Os lilcrios sao pouco nais csiinavcis quc os
cscravos, c por cccao icn auioridadc cn sua casa,
janais na cidadc, cccao fciia quclcs povos quc sao
govcrnados por rcis. Porquc ai podcn (valcni nais quc
os lilcrios c os nolrcs; quc cn ouiras icrras a
dcsigualdadc da condiao dos lilcrios(2i c prova da
lilcrdadc.
Laiin
56

CAPTULO XXVI
AGRICULTURA
Nao salcn dar por inicrcssc (jurosi; ncn
acrcsccniar o calcdal con usura, o quc c olscrvado
cono sc fora proilido. Todos os noradorcs dc una
cidadc scgundo scu nuncro ocupan os canpos quc sao
pariilIados cnirc clcs, confornc a qualidadc (dignidadci
dc cada un; c podcn fazc-lo facilncnic (conodancnici
dcvido anplidao do canpo.(1i Mudan dc icrra iodos os
anos c ainda lIcs solra a icrra.

Porquc nao procuran auncniar con o iralalIo sua
fcriilidadc c grandcza, planiando ponarcs, ccrcando os
prados c rcgando as Iorias. da icrra (inpcni cigcn
soncnic o irigo. Do quc nao dividcn o ano cn ianias
csiacs. o invcrno, a prinavcra c o csiio icn noncs
(sao conIccidosi, dcsconIcccn o ouiono c as suas
dadivas (fruiosi.
Laiin
57

CAPTULO XXVII
FUNERAIS SEM POMPA
Nao (icni usan ncnIuna (vaidadci ponpa nos
cnicrros. incincran os corpos dos varcs ilusircs(1i con
ccrio lcnIo. E nao lanan fogucira ncn vcsics ncn
pcrfuncs. so qucinan ncla as arnas do norio, c
algunas vczcs o cavalo.

Erigcn a scpuliura dc rclvas (ccspidcsi. dcsprczan a
vangloria do lavor dos nonuncnios cono coisa gravc c
nolcsia aos dcfunios. Dcian lcns as lagrinas c os
pranios, c iardiancnic a dor c a irisicza. O pranio (c
Ioncsioi convcn s nulIcrcs c a rccordaao aos
Ioncns.(2i

Isio c o quc cn gcral aprcndcnos da origcn c dos
cosiuncs cnirc iodos os gcrnanos. agora farcnos
rcfcrcncia aos riios insiiiucionais dc cada povo, c cn quc
difcrcn uns dos ouiros, c assin ianlcn as nacs quc
da Ccrnania passaran (inigrarani s Calias.
Laiin
58

CAPTULO XXVIII
GAULESES NA GERMNIA
GERMNICOS NA GLIA
O divino Julio (Ccsari o nais cnincnic auior rcfcrc
quc o podcr dos Calos fora naior nos icnpos aniigos; c
assin parccc vcrosnil, quc clcs (gaulcscsi icnIan
passado ianlcn para a Ccrnania. Porquc nuiio
pcqucno cra o olsiaculo dc un sinplcs rio para quc a
naao, scgundo ia prcvalcccndo (forialcccndoi, nao
dciassc suas icrras por ouiras, quc cran conuns a
iodos c ainda indivisas? Dc nancira quc os Hclvciios(1i
iivcran iodas as conprccndidas cnirc a florcsia Hcrcnia
c os rios Fcno c Mcno;(2i posicriorncnic os Doios,
passaran nais adianic cnirc anlos povos da Calia.
Fcsia ainda o nonc dc un lugar cIanado Doiano
(Docniai, c significa rccordaao daquclc povo
(Ialiianicsi.

Nao sc salc ao ccrio sc os Araviscos,(3i scparando-
sc dos Osos (naao Ccrnanicai passaran Pannia
ou os Osos para sc apariarcn dos Araviscos vicran
Ccrnania (inigrarani pois ainda usan a ncsna
linguagcn, lcis (insiuicsi c cosiuncs; porquc scndo
aniigancnic uns c ouiros iao polrcs quao livrcs iinIan
(crani os ncsnos lcns c nalcs cnirc anlas as
nargcns.

Os Trcviros(4i c Ncrvios(5i prcicndcn dcsccndcr dos
Ccrnanicos (origcn Ccrnanicai, cono sc por cssa
59
Ionrosa dcsccndcncia nao sc scnclIasscn cn frouidao
(incpciai aos Caulcscs. Nao Ia duvidar quc os povos quc
Ialiian as nargcns do Fcno sao Ccrnanicos, cono os
Vangics,(6i os Trilocos,(7i os Ncncios.(8i

Os lios(9i ainda quc ncrcccran scr colnia dos
ronanos prcfcrcn quc os cIancn Agripincnscs, dc
nonc dc scu fundador, coran (cnvcrgonIani dc sua
origcn, porquc icndo sc apossado dcsia paric foran
conscrvados para cpcricncia dc sua fidclidadc solrc a
ncsna nargcn para quc a dcfcndcsscn c nao para
scrcn vigiados (prisioncirosi.
Laiin
60

CAPTULO XXIX
BATAVOS, MATIACOS-
CAMPOS
Os Daiavos(1i sao os nais valorosos dc iodos csscs
povos, possucn pouca icrra nargcn do Fcno porcn
ocupan (Ialiiani una ilIa; cn icnpos passados foran
dos Caios, c por ccria rcvolia inicrna vicran para csias
(icrrasi plagas, para sc sujciiarcn ao donnio ronano.
Fcsiou-lIcs a Ionra c o icsicnunIo da aniiga aliana;
nao sao nolcsiados por iriluios ncn vcados con os
inposios. pois para dclcs sc scrvircn na gucrra dcian-
nos dc rcscrva cono arnas c dardos.

Conccdcn os ncsnos favorcs (olscquioi ao povo
Maiaco;(2i porquc a grandcza (rcvcrcnciai (donnioi do
povo ronano cIcgou a csicndcr-sc alcn do Fcno, c alcn
dos aniigos liniics a nagnificcncia dos Fonanos. E
assin ainda quc vivan c Ialiicn a sua nargcn csiao
por cspriio c voniadc conosco; quanio ao nais sc
parcccn aos Daiavos, a nao scr quc rccclcn ainda da
sua propria icrra c clina a sua crucldadc (o scu aspccio
acrci (aspcrczai.

Nao coniarcn cnirc os povos da Ccrnania, ncsno
quc fiqucn csialclccidos alcn do Fcno c do Danulio, os
quc culiivan os canpos Dccunaics.(3i a gcnic nais
lcviana dos Caulcscs, cuja polrcza (inciiavai caliava o
aircvincnio, ocuparan csias icrras dc propricdadc
inccria; dcpois invadiran nossos liniics c clcvando nais
61
adianic a adninisiraao (guarnicsi sc acIan cn ncio
do inpcrio cono paric dc una provncia.
Laiin
62

CAPTULO XXX
OS CATOS
Pouco nais adianic Ialiian os Caios dcsdc os
prinordios da florcsia Hcrcinia,(1i nao cn lugarcs iao
planos c cicnsos ncn con ianios panianos, cono as
ouiras (rcgicsi povos, con quc sc aprcscnia a
Ccrnania, porquc coniinuan pclas colinas, quc sc vao
dininuindo aos poucos, c a florcsia Hcrcinia scguc
(aconpanIai scnprc os Caios aic alandona-los. Esic
povo c o nais rolusio, scus ncnlros nais rcforados, c
icn o aspccio nais Iirsuio o naior vigor dc anino.

E cono cnirc os Ccrnanicos, sao Ioncns dc nuiia
inicligcncia c sagacidadc. porquc clcgcn para os cargos
pcssoa cscolIida, olcdcccn a scus cIcfcs c guardan
scus posios, (conprccndcni conIcccn as ocasics,
difcrcn cn npcio, aprovciiando-sc do dia, foriifican-sc
noiic; icn por foriuiia (duvidosai a foriuna c o valor
por coisa scgura o quc c nuiio raro, c so a conscgucn
pcla disciplina ronana; fazcn naior calcdal do
conandanic (cIcfci quc do ccrciio.

Toda sua fora consisic na infaniaria, quc
solrccarrcgan alcn das arnas, dc uicnslios c
(viiualIasi proviscs. as ouiras pcssoas pcrcclcr-sc-ia
vao ao conlaic, os Caios para a gucrra. Sao raras as
cscaranuas c foriuiio o conlaic. Porquc coisa propria
cavalaria c prcparar logo a viioria, c dcpois rciirar-sc. a
vclocidadc dcnoia icnor, a dilaao consiancia.
63
Laiin
64

CAPTULO XXXI
AINDA OS CATOS
O quc cnirc ouiros povos da Ccrnania c usado raras
vczcs, c por aircvincnio dc alguns, ja csia iniroduzido
cnirc os Caios,(1i c o cosiunc dc dciar crcsccr o calclo
c a larla, quando sc iornan adulios, c nao dciar csic
Ialiio voiivo, (prcsoi olrigando-sc coragcn, aic quc
icnIan naiado un ininigo. Eniao solrc o scu sanguc
dcspojos dcscolrcn (rcclanan-sci o rosio c pcnsan
Iavcr cunprido o iriluio dc scu nascincnio c quc sc
iornan ncrcccdorcs da pairia c dos pais; os inlclcs c
covardcs coniinuan rcpclcnics (aspccio icnclrosoi.

Os nais valcnics irazcn o ancl dc fcrro (coisa
ignoniniosa cnirc clcsi qual vnculo a quc nao podcn
livrar-sc, scnao con o rcsgaic da noric dc un ininigo. A
naior paric dos Caios aprccia cssc Ialiio, c ainda quc
ja csicjan cncanccidos sao assinalados (aponiadosi aos
scus c aos ininigos.

Elcs sao os quc inician as laialIas; fornan scnprc
a vanguarda, icrrivcis visia; porquc ncn ncsno cn
icnpo dc paz scrcna o (aspccioi rosio (scnllanici.

NcnIun dclcs icn casa ncn Icrdadc c ncn
cuidado. ondc cIcgan sao rcspciiados, prodigos do lcn
alIcio c ncnosprczadorcs do scu, aic quc a dclil vclIicc
os iorncn incapazcs para iao rudc (durai viriudc.
Laiin
65

CAPTULO XXXII
USPIOS E TENTEROS
Os Uspios(1i c os Tcnicros(2i csiao nais proinos
dos Caios c Ialiian a nargcn do Fcno, quc dcsliza
(cupo alvcoi iao anplo (fioi quc podc scrvir dc liniic. Os
Tcniorcs alcn da rcpuiaao quc alcanaran na gucrra,
lcvan grandcs vaniagcns solrc iodos os ouiros na
disciplina cqucsirc (cavalariai; ncn ncnos csiinada
(louvadai cnirc os Tcnicros c a sua cavalaria quc a
infaniaria dos Caios.

Os scus anicpassados lcgou-lIcs o ccnplo c os
posicros os iniian. Esics sao os lrincos infanis, a
cnulaao dos nancclos. cn quc pcrscvcran ncsno
anciaos. Dao-lIcs cavalos cono paric da iransnissao da
Icrana. c nao os rccclcn cono a as ouiras coisas o
prinogcniio, nas aquclc quc sc nosirc nais fcro c
pronio (nclIori para a gucrra.
Laiin
66

CAPTULO XXXIII
BRUTEROS
Os Druicros(1i foran ouirora (lindcirosi conarcs
dos Tcnicros. nas agora scgundo a narraiiva ocuparan
suas icrras os CIanavos(2i c Angrivarios,(3i, dcpois dc
icrcn cpulsado c dcsirudo ioialncnic os Druicros con
o conscniincnio das nacs circunvizinIas, ou por odio
quc lIc voiavan conscqucnic dc sua solcrla ou pclo
dcscjo (prazcri da prcsa ou por alguna ncrcc pariicular
quc foran scrvidos dc fazcr-nos os dcuscs; ja quc
ianlcn nao nos ncgaran o gosio dc scnclIanic
cspciaculo.

Mais dc scsscnia nil pcrcccran nao pclas arnas c
dardos ronanos, porcn coisa ainda nais gloriosa quc c,
para cnircicnincnio c rccrcaao dc nossos olIos.
Dcprcco aos dcuscs sc nao nos iivcrcn anor csias
gcnics, ao ncnos coniinucn a sc odiarcn, ja quc
dcclinando o dcsiino do Inpcrio, nao podc a foriuna
fazcr-nos naior favor, do quc con a discordia
(disscnaoi dc nossos ininigos.
Laiin
67

CAPTULO XXXIV
ANGRIVRIOS. CHAMAVOS.
DULGIBINOS. CHASUAROS
Os Angrivarios c CIanavos csiao cnccrrados
(fccIadosi pclos Francos os Dulgilinus(1i c CIasuarcs,
(2i c pcla frcnic pclos Frsios.(3i Sao dcnoninados
naiorcs ou ncnorcs Frsios, qual cprcssao do scu
podcrio.

Anlos os povos sc cicndcn pclo Fcno aic o
Occano, conprccndcndo lagos incnsos por ondc ja
navcgaran as froias ronanas. Porquc alcn disso
icnianos por aqucla paric o proprio Occano. c diz-sc
quc ainda sulsisicn as colunas(4i dc Hcrculcs, ou scja
porquc icnIa vindo Hcrculcs a csias plagas ou porquc
iodas as olras grandiosas (nagnficasi quc cisian as
airilunos na confornidadc dc scu rcnonc. Ncn faliou
inircpidcz a Druso, nas o Occano olsiou sc colIcsscn
infornacs ao ncsno icnpo a rcspciio dclc c dc
Hcrculcs.

Dcpois ningucn nais icniou c parcccu nais sagrado
c rcvcrcnic acrcdiiar nas naravilIas dos dcuscs do quc
(csclarccc-lasi pcncira-las.
Laiin
68

CAPTULO XXXV
CHAUCOS E FRSIOS
Aic aqui foi o quc dcsvcndanos da Ccrnania pclo
Ocidcnic; rcnonia por una grandc flcao (curvai aic o
Scicniriao. Os CIaucos(1i ncsno quc scjan os
princiros na icrra dos Frsios c ocupcn una paric do
liioral, coniornan iodas as nacs quc noncci, aic quc
dao volia para os Caios.

Nao so possucn os CIaucos (iaoi incnso cspao dc
icrra nas ianlcn ocupan-na ioda, c csia c a naao
nais nolrc cnirc iodos os Ccrnanos c a quc prcza
nclIor conscrvar sua grandcza pcla jusiia. Vivcn
quicios, rciirados, scn (rispidczi avidcz, nao provocan
gucrra, ncn praiican rapina c lairocnios.

E o quc consiiiui o naior arguncnio dc sua viriudc
c valor, c quc cIcgaran scn fazcr injuria a ningucn a
scr supcriorcs a iodos; csiao scnprc pronios para a
gucrra c sc fora dc nisicr scguirao con un ccrciio,
porquc possucn clcvado nuncro dc Ioncns c dc
cavalos; c nao c ncnor a sua rcpuiaao na paz.
Laiin
69

CAPTULO XXXVI
CHERUSCOS E FOSOS
Ao lado dos CIaucos c Caios Ialiian os CIcruscos
(1i os quais cono nao cran aiacados gozaran dc ociosa
c dcnasiada paz. c isio con nais gosio (alcgriai do quc
scgurana (prudcnciai, porquc nuiio cnganado vivc
(aquclci o quc sc pcrsuadc quc dcvcra rcsiar
(pcrnancccri iranquilo cnirc podcrosos c insolcnics.
porquc ondc iudo sc dcva lcvar pclas arnas, sao a
(cquidadci jusiia c a nodcsiia os noncs dos nais
forics.

E assin os CIcruscos quc dcvian scr Ioncns lons
c jusios, sao agora cIanados covardcs c csiulios; c a
loa soric (foriunai dos Caios viioriosos iornou-os
considcrados c salios. Aiingiu ianlcn runa dos
CIcruscos os Fosos,(2i povo vizinIo, scus (associadosi
conpanIciros na advcrsidadc, nao Iavcndo pariicipado
da sua prospcridadc.
Laiin
70

CAPTULO XXXVII
GLRIA INSIGNE AO
RENOME DOS CMBRIOS
Os Cnlrios(1i csiao naquclc ncsno golfo da
Ccrnania proinos ao Occano, c Ialiian agora una
cidadc pcqucna, porcn dc grandc gloria. Os scus
vcsigios sulsisicn ainda, c cn anlas as nargcns Ia
vasios acanpancnios c cspao, por cujo anliio podc
ncdir-sc a grandcza c podcrio dcssc povo c crcr na
fidclidadc dcssc incnso ccrciio. Havia scisccnios c
quarcnia anos csiava fundada a nossa cidadc, quando
sc ouviu falar pcla princira vcz das arnas dos Cnlrios
sol o consulado dc Ccclio Mciclo c Papirio Carlao c sc
dcsdc cniao conpuiarnos aic o scgundo Consulado do
inpcrador Trajano, acIarcnos pouco nais dc duzcnios c
dcz anos. ianio Ia quc andanos a conquisiar a
Ccrnania. E cnirc cspao iao grandc dc icnpo Iouvc
nuiios rcvczcs dc paric a paric.

Ncn os Sanniias, ncn os Cariagincscs, ncn as
EspanIas, ncn as Calias, ncn ainda os Parios nos
inquiciaran ianias vazcs. nais dura c dc vcnccr a
lilcrdadc dos Ccrnanos quc o rcino dc Arsacc.(2i Con o
quc nao sc podcra oljciar o alaiido Oricnic, scnao con
a noric dc Crasso, icndo pcrdido clc proprio o scu
Pacoro, sol Vcnidio?

Os Ccrnanos porcn, dcpois dc icrcn dcslaraiado
ou prcndido Carlao c Cassio c Aurclio Scauro c Scrvilio
71
Scipiao c Cnco Manco arrclaiaran cinco cnsulcs ao
povo Fonano, iiraran ianlcn dcsdc Varo a Ccsar ircs
lcgics; c nao os vcnccran inpuncncnic Caio Mario na
Iialia, c o divino Julio nas Calias, c Druso c Ncro c
Ccrnanico cn suas proprias icrras; c dcpois dc iudo
isso ludilriaran as grandcs ancaas dc J. Ccsar.

Cozaran do ocio (pazi, aic quc nossas discordias c
gucrras civis lIcs dcran ocasiao para dcpois dc Iavcrcn
dcsirudo os alojancnios dc invcrno das lcgics, cnirar
nas Calias, dc ondc foran ouira vcz rccIaados c Ia
pouco sujciiaran-sc aos nossos iriunfos cono sc
iivcsscn sido vcncidos.
Laiin
72

CAPTULO XXXVIII
SUEVOS
Agora falarcnos dos Sucvos,(1i os quais nao fornan
una so naao, cono os Caios c Tcnicros; ocupan a
naior paric da Ccrnania scparados cn nacs proprias
c dc noncs difcrcnics, ainda quc gcralncnic sc cIancn
Sucvos. Trazcn para disiingui-los o calclo anarrado
con un no. porquc assin sc fazcn conIcccr os Sucvos
cnirc os Ccrnanicos, c sc difcrcncian os nolrcs dos
cscravos (scrvosi.

Enirc ouiros povos usa-sc pouco cssc cosiunc scnao
cnirc alguns quc sao aparcniados con ao Sucvos, ou
fazcn-no, cono ordinariancnic succdc, a sua iniiaao,
cnquanio sao noos. nas os Sucvos ncsno dcpois dc
cncanccidos usan da ncsna nancira, lanados solrc
os onlros c nuiias vczcs prcndcn-no cn cina da
calca; os cIcfcs irazcn-nos cono parancnio.

E apcnas nisio procuran parcccr lcn, nas
inoccnicncnic; pois nao o fazcn para anar ou scrcn
anados, c dcian crcsccr aic ccria aliura para
aicnorizar nais os ininigos na gucrra, aos olIos do
ininigo (a sua visiai.
Laiin
73

CAPTULO XXXIX
SEMNONES
Os Scnnoncs(1i afirnan scrcn clcs os nais aniigos
c nolrcs dos Sucvos; a crcna cn sua vciusics csia
confirnada pcla rcligiao. Porquc cn ccrio icnpo (fiadoi
do ano sc rcuncn por ncio dc scus cnlaiadorcs
(lcgadosi iodos os povos do ncsno sanguc cn un
losquc consagrado pclos Nuncs (Augurosi dc scus pais,
c por aniiga supcrsiiao, c con o sacrifcio pullico dc
un Ioncn cclclran os Iorrvcis (princirosi princpios
dc scus riios larlaros.

Culiuan ianlcn cssc losquc con ouira ccrinnia.
ningucn nclc pcncira scnao anarrado, cn sinal dc
infcrioridadc (dcpcndcnciai para confcssar con isio o
podcr divino. Sc acaso cai, nao sc podc lcvaniar. nas
dcvcra arrasiar-sc (rolari pclo cIao. A supcrsiiao sc
funda na pcrsuasao dc quc clcs iivcran sua origcn
ncssc lugar, c quc a rcina o dcus scnIor dc iodas as
criaiuras a qucn iodas as coisas csiao sujciias c
olcdcccn.

O quc auncnia nais a auioridadc c grandcza
(foriunai dos Scnnoncs. possucn ccn (povoadosi
cidadcs, c con o podcr solrc clas sc pcrsuadcn dc quc
sao a calca (capiiali dos Sucvos.
Laiin
74

CAPTULO XL
LOMBARDOS E OS
ADORADORES DE HERTA
Ouanio aos Lonlardos(1i pouco sao cncarccidos.
ccrcados dc nuncrosas c valorosas nacs, clcs sc
nanicn cn ncio dc conlaics. c quasc pcricliian. Os
Fcudignos(1-ai cn scguida c os AvinIcs(2i os Anglos(3i
c os Varinos(4i c os Eudosos(5i c os Suardcs(6i c os
Nuiics(7i sao dcfcndidos pclos rios ou florcsias. Nada
dc noiavcl possucn cn pariicular, ainda quc cn gcral
adorcn Hcria,(8i quc significa a nac Tcrra, quc inicrvcn
scgundo acrcdiian nas coisas Iunanas c visiia os
povos.

En una ilIa do Occano Ia un losquc cIanado
Casio c Ia nclc consagrada dcusa un carro colcrio
con un vcu; apcnas a un ccrio saccrdoic c pcrniiido
ioca-lo. Elc salc quando a dcusa csia cn scu saniuario
c con profunda vcncraao (unaoi a aconpanIa quando
cla vai puada por novilIos. Aquclcs dias cniao sao dc
alcgria, csiao cn fcsias os lugarcs, quaisqucr quc a
dcusa considcrc dignos dc sua vinda c visiia
( Iospcdagcni.

Nao vao gucrra, nao pcgan cn arnas; iodo o fcrro
fica guardado (fccIadoi; a paz c o rcpouso apcnas sao
olscrvados, cniao soncnic sao anados, aic quc o
ncsno saccrdoic rciornc ao saniuario con a dcusa,
saciada da conpanIia dos noriais (Ioncnsi.
75

Dcpois o vcculo (carroi, o vcu c sc qucrcis crcr, a
propria dcusa, sao lavados cn un lago sccrcio; scrvcn
ao ccrinonial cscravos quc ao dcpois o proprio lago
consonc (alsorvci. Do quc un icrror sccrcio c una
sania ignorancia accrca da naiurcza do nisicrio quc
soncnic c dcsvcndado aos quc vao pcrcccr (norrcri.
Laiin
76

CAPTULO XLI
HERMUNDUROS
E csia c rcalncnic a paric dos Sucvos quc sc
csicndc nais inicrnancnic na Ccrnania. a cidadc nais
proina dc nos (irci scguir agora o Danulio cono pouco
anics fiz con o Fcnoi, c a dos Hcrnunduros,(1i povo ficl
aos Fonanos; c por isso sao apcnas clcs cnirc iodos os
Ccrnanos os quc nao ncgocian nargcn do Fcno, nas
nuiio para o inicrior aic a prcclara colnia da provncia
FcIcia.

Passan livrcncnic por iodas as parics scn guardas;
c ainda quc aos ouiros povos osicnianos nossas arnas
c acanpancnios (ccrciiosi a clcs, quc nao colian,
alrinos nossas casas c Icrdadcs. Na icrra dos
Hcrnunduros nascc o rio Allis(2i (Ellai, rio cclclrc c
conIccido aniigancnic. apcnas agora rclcnlrado.
Laiin
77

CAPTULO XLII
NARISCOS. MARCOMANOS.
QUADOS
Proinos aos Hcrnunduros fican os Nariscos (1i c
dcpois os Marconanos(2i c os Ouados.(3i Sao nais
csiinados (aprcciavcisi c nais podcrosos os
Marconanos, c ganIaran pclo valor a icrra (pasi quc
possucn, c cpulsando dcla os Doios.(4i Ncn lIc sao
infcriorcs (dcgcncrarani os Nariscos c Ouados. Esia
fronicira da Ccrnania aic ondc a cnvolvc o Danulio.

Os Marconanos c Ouados airavcs do icnpo aic
nossos dias naniivcran rcis dc sua propria naao, da
nolrc csiirpc (sanguci dc Maroloduo(5i c dc Tudro,
agora iolcran quc os govcrncn rcis csirangciros, ainda
quc csscs rcis nao icnIan nais podcr scn quc lIcs
cnprcsicn a auioridadc ronana.

Farancnic os ajudanos con as nossas arnas,
porcn frcqucnicncnic con dinIciro, scn o quc nada
valcn.
Laiin
78

CAPTULO XLIII
OUTROS POVOS
GERMNICOS
Fican para airas os Marsignos, os Coiiinos,(1i os
Durios,(2i cnccrran a rciaguarda dos Marcornanos c dos
Ouados. Dos quais os Marsignos c os Durios nos
cosiuncs c linguagcn lcnlran os Sucvos;(3i pcla lngua
galcusa quc falan os Coiiinos c pcla Pannica dos Osos
noia-sc quc nao sao Ccrnanicos c sofrcn iriluios.
Pagan (sao inposiosi iriluios cono csirangciros, paric
aos Sarnaias,(4i c paric aos Ouados; c os Coiiinos para
naior afronia (vilipcndioi iralalIan nas ninas dc fcrro.

Todos csics povos ocupan poucas plancics, vivcn
cn grandcs florcsias c pclos nonics (scrrasi. Dividc ao
ncio a Sucvia una cadcia coninua dc nonianIas, c dc
ouira paric Ia nuiias ouiras nacs, dcsias a quc sc
csicndc nais ao longc c a dos Lgios, cujo nonc csia
difundido cnirc nuiias cidadcs. Dasiara noncar as nais
podcrosas. os rias,(5i os Hclvcccs,(6i os Maninos,(7i
os Elsios,(8i os Naarvalos.(9i Enirc os Naarvalos cisic
un silvcdo (losquci da aniiga rcligiao. Prcsidc-a
(rcligiaoi un saccrdoic quc anda vcsiido con irajc dc
nulIcr, scgundo a inicrprciaao dos ronanos os dcuscs
sao Casior c Pollu. Dcnonina-sc a csia foric dcidadc
Alccs.(10i

Nao Ia ncnIuna inagcn, ncn rcsqucio dc
supcrsiiao csirangcira; adoran-nos, cnircianio, cono
79
irnaos, cono jovcns.

Os rias alcn do podcr quc icn supcrior a csics
povos Ia pouco cnuncrados, sao icnvcis (insidiososi, c
auncnian con ariifcio o scu fcro aspccio, scgundo as
circunsiancias do noncnio. ncgros sao os scus cscudos,
piniados scus corpos; cscolIcn as noiics para os
conlaics c pclo pavor c sonlra do icnclroso ccrciio
infundcn icrror, ncnIun ininigo rcsisic ao csiranIo c
infcrnal aspccio. porquc cn iodos os conlaics
princirancnic sao vcncidos os olIos (pcla visaoi.
Laiin
80

CAPTULO XLIV
OUTROS POVOS
GERMNICOS
Alcn dos Ligios(1i os Coics(2i sao govcrnados pclos
rcis, con un pouco nais dc prcsigio do quc os ouiros
povos da Ccrnania, scn prcjuzo iodavia da lilcrdadc.
Logo cn scguida do lado do Occano csiao os Fugios,(3i c
os Lcnovios;(4i c iodos csics povos irazcn qual insgnia
cscudos rcdondos, gladios curios c rcspciio (olcdicnciai
aos rcis.

Dcsic lado Ia a cidadc dos dois Suincs,(5i no
ncsno Occano, alcn das foras dc icrra c sao podcrosas
as suas froias. A forna dos navios c difcrcnic, porquc
cn anlas as circnidadcs da proa scnprc pronias para
alordar dc frcnic. Nao dirigcn navios vcla ncn uncn
aos flancos ordcn dc rcnos. nas dcian solios os
rcnos, cono fazcn cn alguns rios; nudan-nos
confornc a ncccssidadc dc qualqucr dos lados. Ha
ianlcn cnirc clcs o orgulIo da opulcncia, c por isso
apcnas un inpcra (ordcnai, scn ccccs, o nao
prccario dirciio dc scr olcdccido.

Nao conscrvan cn conun as arnas, cono sc da
cnirc ouiros Ccrnanos, nas fccIadas (guardadasi sol
cusiodia, a cargo dc un cscravo, porquc o Occano
inpcdc os aiaqucs suliios dos ininigos; alcn disso una
nuliidao dc gcnic con arnas s naos no ocio facilncnic
proncic cccssos; na vcrdadc nao c dc uiilidadc aos rcis
81
colocarcn frcnic dc scus ccrciios ncn nolrc, ncn
livrc, ncn ncsno lilcrio.
Laiin
82

CAPTULO XLV
LITORAL DOS MARES
SUEVOS
Mais alcn dos Suincs Ia ouiro nar parado, quc
nao faz novincnio algun o qual acrcdiian cingc c ccrca
o orlc da icrra, porquc o uliino rcsplcndor do sol
quando sc pc sc prolonga ainda aic quc iorna a
lcvaniar-sc, dc nancira a ofuscar as csirclas; alcn disso
Ia a crcdulidadc dc quc sc ouvc o rcssoar do sol quando
incrgc no Occano c sc vccn figuras dc cavalos c os raios
da sua calca; aic aqui c vcrdadcira a fana porquc iao
grandc c o podcr da naiurcza. Ao rcnoniar-sc porcn s
cosias do nar Sucvio cnconiranos os Esiios,(1i con os
ncsnos cosiuncs c lcis (riiosi quc os Sucvos, ainda quc
a linguagcn sc parca nais con a dos Drcics.

Adoran a nac dos dcuscs. E cono insgnia dc sua
rcligiao (supcrsiiaoi irazcn figuras dc javalis. porquc
isio lIcs scrvc dc arna c anparo (iuiclai aos quc
(culiuani rcvcrcncian a dcusa, ncsno cnirc os
ininigos.

Faro c o uso do fcrro, c nais frcqucnic o uso dc
lasics. Dispcnsan nais cuidado ao irigo c ouiros graos
c con nais pacicncia do quc sc podcria cspcrar da
indolcncia conun aos Ccrnanios.

Alcn disso cploran ianlcn o nar. E sao os unicos
povos quc dcpois colIcn s praias o anlar, a quc
83
cIanan gcsun(i. Nao cuidan dc inquirir ou dc salcr o
quc scja, cono larlaros, (ignoranicsi quc sao da
naiurcza, ncn cono sc cngcndra; c foi por nuiio icnpo
confundido con iudo quc o nar voniia (arrojai aic quc
nosso luo lIc dcu nonc.

Nao fazcn ncnIun uso (dclci. irazcn-no lruio
(cono o cnconirani c rccclcn adnirados o pagancnio.
MclIor porcn sc podcra conjcciurar quc c suco dc
alguna arvorc, porquc nuiias vczcs sc vccn iransluzir
alguns aninais icrrcsircs c volaicis, quc sc cnlciando c
cndurcccndo-sc cssa naicria ficaran nciidos ncla.

Sou dc opiniao dc quc Ia nas ilIas c icrras do
Ocidcnic, assin cono nos afasiados confins do Oricnic,
florcsias nais fcricis c losqucs ondc sc produzcn
(disiilani o inccnso c lalsano, quc csprcnido c
dcrrciido pclos raios dc sol vizinIo cscorrcn para o nar
proino, c pcla violcncia dos vcnios (icnpcsiadcsi c
inpclido para as praias oposias.

Ao cpcrincniar-sc a naiurcza do anlar, lcvando-o
ao fogo, ardc cono o cIa, produzindo una cIana olcosa
c dc foric odor; cn scguida anolccc cono pcz ou rcsina.

Os povos dos Siics(2i confinan con os Suincs. En
iudo scnclIanics so difcrcn dclcs cn quc os govcrnan
una nulIcr. ianio dcgcncraran dos povos livrcs cono
dos cscravos.
Laiin
84

CAPTULO XLVI
FIM DA SUVIA. O MAIS
FABULOSO
Aqui sc acala a Sucvia. Esiou a Icsiiar (duvidari sc
Ici dc dcscrcvc-los cnirc os Ccrnanos ou Sarnaias, os
Pcucinos c os Vcncdos(1i os Fcnos,(2i ncsno porquc os
Pcucinos(3i por alguns dcnoninados Dasiarnas cn sua
linguagcn, a casa c norada, fazcn (iniiani cono os
Ccrnanios.

Todos gcralncnic sao sujos c prcguiosos cn viriudc
da nisiura dos casancnios nosiran alguna coisa do
aspccio Iorrvcl dos Sarnaias. Os Vcncdos pariicipan
nuiio dos scus cosiuncs; porquc crran pclos losqucs c
nonics quc sc clcvan cnirc os Pcucinos, c cono os
Fcnos sao salicadorcs. Elcs dcvcn iodavia dc prcfcrcncia
scr considcrados gcrnanicos, porquc consirocn casas c
irazcn cscudos c gosian dc caninIar a pc.
conirariancnic dos Sarnaias quc vivcn cn carro c a
cavalo.

Os Fcnos sao sol iodos os aspccios sclvagcns c
niscravcis (paupcrrinosi. nao icn arnas, ncn cavalos,
ncn casas; alincnian-sc dc crvas, vcsicn-sc con pclcs,
a icrra c o scu lciio. iodo o scu rccurso consisic nas
flcas, quc falia dc fcrro arnan con ossos poniudos.
E con a ncsna caa susicnian os Ioncns c as
nulIcrcs; clas (as nulIcrcsi os aconpanIan c pcdcn
paric da prcsa.
85

As crianas nao icn ouiro alrigo conira as fcras c as
cIuvas scnao rcfugiando-sc cn alguna cIoa dc ranos.
a sc rccolIcn os noos, a sc rcsguardan os vclIos.
Julgo cnircianio quc c naior fclicidadc isio, do quc
gcncr c lavrar os canpos, consiruir casas, avcniurar-sc
cnirc a cspcrana c o icnor dos lcns proprios c dos
alIcios. vivcn scguros conira os Ioncns, scguros conira
os dcuscs, c alcanaran coisa assas difcil. nao icrcn
ncccssidadc ncn ncsno dc dcscjar.

O nais c faluloso. cono quc os Hclusios(4i c os
Oincs(5i icn o aspccio (calca c rosioi dc Ioncns, c
os corpos c ncnlros dc fcras (aninaisi. asin dciarci dc
cuidar disio, cono dc coisa ainda nao avcriguada
(lcgcndariai.
Laiin
FIM
86

Notas
A Enciclopcdia Driianica Vol. 21, 14.
a
Ed., pg. 735.
Dcr Crossc DroclIaus, Vol. 19, pg. 120. DroclIaus,
Lcipzig, 1334.

CaptuIo I
(1i Taciio aprcscnia difcrcnics noncs dcssc rio, nos
Anus. Scgundo Esiralao nascc clc no nonic Adula,
ondc c dcnoninado Eizcl; para I. VillicIio icn nasccnic
cn S. Coiardo, dc duas fonics scparadas una da ouira.
(2i Nascc no nonic Alnoda; c o Daar, no Ducado dc
Viricnlcrguc; cn gcrnanico. Donacc.
(3i a aniiga Dacia, cono acrcdiia Esicvao DrodcriiIo,
conprccndcndo ioda a Transilvania, a Valaquia c a
Moldavia.
(4i Aniigo nonc da nonianIa da Florcsia Ncgra. Taciio
fc-la a fonic do Danulio, c os Fonanos a crigiran un
icnplo Diana Alnola. En Francnia sc cIana
Sicygcwald; cn ouiros lugarcs SpcssIari; no Ducado dc
Viricnlcrguc, Dic Daar, scgundo Oriclio, Hjunio c
ouiros.
(5i Ou Mar do Ponio. Os iialianos o dcnoninandc Mar
Maior c os grcgos MauraiIalassa.

CaptuIo II
(i Para os ronanos indgcna significava filIos da icrra,
naiural do lugar, possivclncnic uutoctoncs
(1i Anus. iradiao Iisiorica c cscriia. Crandc paric da
ciraordinaria olra Iisiorica dc Taciio csia
conprccndida cn scus adniravcis Anus. Os ronanos
87
dcnoninavan ncn)u iradiao oral. F. Doudinoi dc la
Doissicrc.
(2i Scgundo Salonao FcinacI conIccia Ccsar apcnas
ircs dcuscs gcrnanicos. o Sol, a Lua c Vulcano. Taciio,
por sua vcz, falando dos gaulcscs idcniifica os dcuscs
gcrnanicos ao PaniIcon grcco-ronano. O uso da
scnana cn scic dias dcsignado pclo nonc dos plancias,
cra ja conIccido no fin do scgundo scculo, cnirc os
ronanos". A icra-fcira, Mardi dos franccscs, dcs
Mu)ts, ja iornou-sc Tucsday cn inglcs, (dia dc Tiu ou
Tucs ou Tyr, o Maro Ccrnanicoi. Os dcuscs
gcrnanicos. OrpIcus; Pag. 187.
(3i Tuisiocncn dcu cn alcnao o nonc dcutscI,
scgundo Doudinoi dc la Doissicrc.

Era a pcrsonificaao da raa Iunana. Manno,
McnscI dcus das gucrras, icvc difcrcnics
dcnoninacs, Wodan, Wusian, Odin, OdIin. Os laiinos
os conparavan aos dcuscs Mcrcurio c Maric. Dcus da
nasculinidadc. dos Ioncns, cn alcnao ncnscI; cn
inglcs. ncn.
(4i Sol o nonc dc Ingcvcs csiao conprccndidos os
povos quc Ialiiavan o liioral no nar do Noric, a
cnlocadura do Fcno aic o nar Daliico.
(5i A par dos Ingcvcs, os Hcrnionos conprccndian
iodos os dcnais povos da Ccrnania.
(6i Un dos povos nais aniigos da Ccrnania. Oriclio
coloca-os na Frisia, no lugar dcnoninado Ocinarscn,
qucn podcra afirnar cnircianio quc csia naao airavcs
dc ianias provacs por quc passou Iaja conscrvado
cssc nonc?
(7i Alianiro airiluc a cssc povo o nonc da cidadc dc
Canlrai, nos Pascs Daios, na fronicira da Frana.
88
Hadriano Junio pcricncc aos quc airilucn a cssc nonc
a cidadc dc Hanlurgo; Oriclio acrcdiia cn scnclIanic
conjciura.
(8i Nonc quc sc iornou conIccido na EspanIa, ondc
Ia rcninisccncias, con a Andaluzia. Crauizin diz quc
ocuparan aniigancnic a Docnia, Polnia, Fussia c
Dalnacia, con o quc nao concorda Pcdro Nivcnoncic.
Na sua lngua clcs sc dcnoninan Windcn ou Vcndcn.
(9i Diz Toloncu quc sao os povos quc Ialiiavan cnirc
os rios Mosa c Talulda, aniigo nonc do Escalda, cn
cuja nargcn sc acIa siiuada Anvcrs. Taciio c Julio
Ccsar afirnan scrcn os ncsnos pcrigosssinos.
Florcsccran ao icnpo do inpcrador Dioclcciano,
scgundo cscrcvcu Flavio Vapisco. VillicIio diz quc a sua
cidadc nais aniiga cra MaisiricIi, dcsiruda pclos
Iunos; foi rccdificada c proino a cla sc acIa Tongcrcn,
quc conscrva o aniigo nonc.

CaptuIo III
(1i Hu)dt canio dc gucrra con os quais os gaulcscs,
lrcics, irlandcscs, cscoccscs, nas fcsias rcligiosas
cclclravan a gloria dos dcuscs c os fciios dos Icrois,
cciiando os gucrrciros nos conlaics. Fingal c scu filIo
Osscan foran afanados lardos. Wagncr cclclra cn o
consclIciro Hcnriquc TanIuscr, o iipo do canior lardo,
Mncssngc).
(2i Ha confusao na localizaao dcssa cidadc
ncncionada dcsdc Toloncu; Tonas Lodio asscvcra quc c
AscIlurgo, afasiada dc Colnia c nargcn do Fcno.
Alianiro prcicndc quc scja EnncricI, cnquanio Fcnano
inagina quc c Duislurgo.
(3i Pioloncu a dcnoninou a Crandc, quc c a ncsna
rcgiao da aiual a AlcnanIa ou DcuiscIland ou
89
TcuiscIland. Sucinio dividiu-a cn Supcrior c Infcrior,
alongando-sc a Infcrior para as Calias.
(4iPara H. Junio c a Sucvia. Os FIciios csiavan
divididos cn Supcriorcs c Infcriorcs; a paric Infcrior cra
na Davicra.

CaptuIo IV
(1i H. Villcrs, inspirado nos auiorcs ronanos opina quc
o povo gcrnanico cra conposio dc una raa pura c scn
nisiura; assin cnirc nilIarcs dc indivduos da raa
gcrnanica, nao sc rcconIccia scnao un unico iipo, con
os caracicrcs sonaiicos iao lcn accniuados por Taciio.
(2i A rcspciio do aspccio fsico dos gcrnanicos
indicanos a inicrcssanic olscrvaao dc F. Doudinoi dc
la Doissicrc Taciic. Ocuvrcs CIoisis. Liv. Haiicr. Paris
1932.

CaptuIo V
(1i Essa rcgiao, ao icnpo dos ronanos, cra nuiio nais
anpla do quc aiualncnic c a naao franccsa;
conprccndia ianlcn nuiias provncias da Holanda, da
Dclgica, c grandc paric da Iialia; Julio Ccsar, Plnio c
ouiros dcscrcvcran as Calias.
(2i Marco Vclscro, scguindo Oriclio, dizia quc cra
rcgiao da Davicra, icndo ao Oricnic a Pannia, ao
Ocidcnic a Sucvia, ao Sul a Iialia, ao Scicniriao o
Danulio. No scu Tcsouro Ccografico Oriclio cuida
anplancnic da rcgiao.
(3i Toloncu c cscriiorcs a clc filiados dividcn a rcgiao
cn Supcrior, conprccndcndo a usiria, a Carniia c
Carclia, na Infcrior iodo o rcino da Hungria. A. Oriclio,
cn scu Tcsouro Ccografico, consigna csia divisao.

90
CaptuIo VI
(1i Taciio, nos scus Anus, cnaliccc a olra dc Plnio, o
VclIo, considcrando-o o naior cscriior accrca da gucrra
cnirc os gcrnanicos. C. Pliniun Ccrnanicorun
lcliorun, scripiorcn".
(2i Sagun" cra un capoic dc la usado pclos soldados,
prcso aos onlros.

CaptuIo VII
(1i Anionio Piccarolo iraduziu cssa paric final
clcganicncnic da scguinic nancira. os fcridos corrcn
para junio das nacs ou das csposas, quc caninan c
curan as fcridas, c lIcs prcparan os alincnios quc os
cncorajan". A Cucrra c a Paz na Hisioria. Os povos
gcrnanicos no pcnsancnio dc Ccsar c Taciio. Pag. 123.

CaptuIo VIII
(1i Profciisa quc no rcinado do inpcrador Vcspasiano
sullcvou a Daiavia, na Calia do noric. Fciia caiiva cn
Fona figurou no iriunfo dc Doniciano.
(2i Nonc dc una profciisa gcrnanica, quc cra,
scgundo Taciio, Ionrada qual divindadc. P. Laroussc
Crand Diciionnairc Univ. du XIXnc Sicclc. Tonc
Scizicnc. Pag. 258.

CaptuIo IX
(1i Lucas" cra para os Fonanos o parquc Sagrado,
cnquanio ncnus" c o ariificial.
(2i Ozanan cn 1848 dcscrcvcu os culios gcrnanicos,
sol una visao caiolica; nao cisiian icnplos cnirc clcs,
cran adorados nas florcsias. TcuscI iinIa o scu aliar na
florcsia quc ionou scu nonc, Tcuiolurgcnsis Salius;
Hc)tu cra adorada cn una florcsia da ilIa dc Fugcn.
91

CaptuIo X
(1i Taciio foi o princiro Iisioriador quc fcz ncnao dc
saccrdoics cnirc os gcrnanicos; nunca Iouvc cnircianio
cnirc clcs una ordcn saccrdoial da inporiancia das quc
cisiian cnirc os druidas na Calia; nao olsianic os
saccrdoics gcrnanicos cran os guardics das insgnias
niliiarcs da naao; prcsidian as asscnllcias pullicas c
cccuiavan scnicnas capiiais por clas pronunciadas;
cran os unicos quc iinIan o podcr dc vcrgasiar un
Ioncn livrc.
(2i Os gcrnanicos ausculiavan o fuiuro por ncio dc
varas runicas. varas coriadas dc arvorc fruifcra, nas
quais cran inscriios caracicrcs nisicriosos, alcn dc
ouiras fornas dc oraculos por clcs invocados, ciiados
alias por Taciio. Funa, do gcrnanico FIunc, cran
caracicrcs alfalciicos dc scus aniigos povos c dos
cscandinavos. Vcr DrocIIaus.

CaptuIo XI
(1i Acina dc iodos prcvalccia a asscnllcia do povo
conposia dc os Ioncns livrcs.
(2i O podcr dos rcis cnirc as irilos gcrnanicas cra
ncnos liniiado na Scandinavia. Julio Ccsar dcnoninou
o rci Ariovisio cIcfc conun dc iodos os Sucvos. A
rcalcza cra gcralncnic Icrcdiiaria, c o rci cra cscolIido
cnirc as fanlias nais disiinias cono frisa Taciio.

CaptuIo XII
(1i En caso dc gucrra, cscolIia-sc cnirc os nais lravos
Ioncns un calo dc gucrra, con jurisdiao solrc iodos,
olcdccido, por dirigir o ccrciio cn conlaic, cnquanio o
rci pcrnanccia frcnic do povo. Convcn caninar a
92
copiosa olra dc Panclouclc-."Ccrnanic"; Traduii dc
Taciic, avcc un nouvcau connaniairc". Paris 1824.

CaptuIo XIII
(1i Era nas asscnllcias do povo quc sc adniiian os
jovcns cnirc os dcnais ncnlros da cidadc, ao ncsno
icnpo quc cran cscolIidos os juizcs dos canics, quc
por sua vcz cran assisiidos por ccn Ioncns livrcs
cscolIidos cnirc o povo.
(2i O cIcfc do lando cra o gucrrciro nais foric,
caador nais arrojado, c posicriorncnic scu filIo c scu
ncio. A clc os Ccrnanicos Iipoiccavan fidclidadc por
ocasiao dc solcncs sacrifcios cclclrados sonlra dos
najcsiosos carvalIos, ja nuiio anics dc scrcn os cIcfcs
dcnoninados rcis ou duqucs. Enil Ludwig Dic
DcuiscIcn pag.18.

CaptuIo XIV
(1i Ouando para a viioria algun cIcfc convida os nais
valcnics para un assalio, csscs sao os conpanIciros
para a viioria, porquc cono cplica Piccarolo os quc
adcrcn ao conviic sao considcrados nais valcnics c,
faliando palavra dada, cacn no dcsprczo c sao
cIanados dc covardcs c iraidorcs."

CaptuIo XV
(1i Dcpois da ocupaao nais aprcciavcl aos
gcrnanicos, a gucrra, clcs dcdicavan pariicular
inicrcssc aric cincgciica. caar para clcs significava
conlaicr; cra una cspccic dc gucrra, c as suas florcsias
cscondian cnirc os aninais sclvagcns dcsdc o lolo ao
urso, javalis, una cspccic dc vison c lois sclvagcns,
assin cono ianlcn grandc quaniidadc dc avcs dc prcsa
93
c falccs.

CaptuIo XVI
(1i As Ialiiacs cnirc os gcrnanicos cran nuiio
prccarias, un fosso c nuralIa circundavan as casas
consirudas proinas Ialiiaao do cIcfc. cra a dcfcsa
conira o ininigo. Consirudas dc nancira rudincniar,
nao aprcscniavan a ncnor aric. posics ialIados a
nacIado, ligados pclos ranos dc salguciro c larrcadas
con argila c palIa; sol o ncsno iclIado alrigavan-sc
as pcssoas c os aninais, conjuniancnic. Corrcspondc
con a adniravcl iraduao dc Sir Williain Pcicrson.
Agrcola and Taciio. Harvard Univcrsiiy Prcss. 1939.

CaptuIo XVII
(1i Nada icn a vcr con os PIarias arsacidas, quc
conquisiaran a Pcrsia, no ano 256 A. C.

CaptuIo XVIII
(1i A purcza dos cosiuncs dos gcrnanicos, cn grandc
paric, dcicrninou a saniidadc dc scus casancnios c a
iniinidadc da vida cn fanlia, faio cssc rcgisiado con
vcrdadcira adniraao pclo cscriior ronano quc ora
iraduzinos.

CaptuIo XIX
(1i A rcspciio da pudiccia dc quc os gcrnanicos
scnprc fizcran grandc csiinaao, cscrcvc Piccarolo quc
clcs porfiavan cn sc nanicrcn puros por nuiio icnpo,
alsicndo-sc dc ioda rclaao scual. Una das coisas
nais fcias c rcprovavcis para clcs c icr rclaao con
nulIcrcs anics dos vinic anos."

94
CaptuIo XX
(1i Vislunlran os cscriiorcs na solricdadc da vida
faniliar gcrnanica cssa grandc vcncraao quc clcs
diapcnsavan s nulIcrcs viriuosas. nao usavan ouiros
adornos quc a sua longa calclcira loira, c cplcndian no
frcscor da pclc rosada; irazian apcnas as suas vcsics dc
la prcsas ciniura por un cordao vcrnclIo.
(2i As crianas vivian quasc nuas, dc nancira quc
cnirc os ouiros povos, cniorpccidos pcla nolcza,
dificilncnic vingavan scus filIos nos princiros anos;
causava adniraao quc os gcrnanicos fizcsscn crcsccr
as crianas, con nagnfica saudc, scn lcros c scn
agasalIos. Dcsdc o scu nascincnio cran rcsguardadas
cono criaiuras livrcs c poriadoras dc dirciios. Nao sc
cnconira cnirc os gcrnanos ncnIun irao do podcr
alsoluio c dcspoiico, cono cnirc os ronanos o Paicr
Poicsias.

CaptuIo XXI
(1i Enirc povo algun na aniiguidadc a Iospiialidadc foi
nais largancnic ccrcida cono cnirc os gcrnanicos; o
Iospcdc cra rccclido ondc qucr quc fossc c con clc o
dono da casa rcpariia as suas proviscs. Praiica iao
adianiada podcria icr influcnciado cspriios dc cscol
cono J. Dcl ViccIio, quando cscrcvcu o scu adniravcl
csiudo accrca da L'Evoluzionc dcll'Ospiialiia". Hospcs,
Ioics" cst)ungc)o, ininigo, aforisna ronano quc
iraduz clarancnic o cspriio inanisioso quc prcsidia as
rclacs cnirc povos dc pairias difcrcnics, na
aniiguidadc, a cssc rcspciio consulic-sc o nosso iralalIo
Curso dc Dirciio consular" 1a. paric Fonics c
Hisiorico". Ediao Culiura" 1938.

95
CaptuIo XXII
(1i Cono lcn rccorda Pcrigoi, frcqucnicncnic nos
lanqucics c quc os gcrnanicos dclilcravan accrca dos
nais inporianics ncgocios.

CaptuIo XXIII
(1i Con a ccvada c a avcia clcs fazian una cspccic dc
ccrvcja, nuiio aprcciada, alcn do Iidroncl, ouira lclida
fciia con agua c ncl. A principal alincniaao dos
gcrnanicos cra a carnc.

CaptuIo XXIV
(1i Dcsdc a infancia clcs cnrijcccn scus corpos con
iodas as cspccics dc ccrccios; lavavan-sc con agua
fria cn qualqucr csiaao do ano, c ncsno os rcccn-
nascidos cran lanIados cn agua fria, scgundo a
iradiao dc cscriiorcs aniigos, nuiio cnlora Taciio sc
rcfcria sucpus cudu, cap. XXIII.

CaptuIo XXV
(1i Nao olsianic fosscn os cscravos considcrados
indignos dc irazcrcn arnas, privilcgio dos Ioncns
livrcs, a sua vida cnircianio cra suporiavcl, c scus filIos
crcscian, scn qualqucr disiinao, con os filIos dc scus
scnIorcs, o quc produzia solida uniao cnirc clcs.

(2i Accniua lcn Duncsinil quc lilcriino" lilcriino
c filIo do lilcrio, isio c forro, scgundo concniou
Eduardo da Silva CIavcs.

CaptuIo XXVI
(1i Os gcrnanicos janais irocarian o prazcr da gucrra
pcla agriculiura. Anavan iodavia, a naiurcza c
96
solrciudo a vida livrc do canpo; nao consiruian cidadcs
porquc as considcravan priscs. Os Iisioriadorcs
ronanos sc rcfcrcn s iniinas cidadcs quc afinal nada
nais cran do quc as Ialiiacs dos cIcfcs. Laroussc.
Op. cii. Tono VIII. Pag. 1221.

CaptuIo XXVII
(1i Assin cono ianlcn os corpos dos gucrrciros
valorosos. Droclaus.
(2i Taciio ncsic capiulo cscrcvcu adniravcis ironias; o
scu csiilo c nascido dc saiiras c cpigranas.

CaptuIo XXVIII
(1i Sao os Esguiaros ou Sussos. Esia naao das
Calias ocupa ainda a ncsna rcgiao por Taciio
assinalada. Esia nuiio afasiada cnircianio do rio Mcno;
a aniiga Hcivciia cra nuiio naior do quc a aiual Sussa.
(2i o aiual Mcin, cn poriugucs Mcno. Oriclio
cvidcncia a pouca difcrcna das rcgics rilcirinIas, c
rcgisia sua passagcn por Francfori c pcla Francnia.
(3i Ja rcfcridos por Plnio; Ialiiavan aniigancnic as
nargcns do Danulio; Toloncu localiza-os na Pannia
Infcrior ou Hungria; para VillicIio podcrian scr os
Ialiianics dc Fal ou Siignia.
(4i Da cidadc siiuada nargcn do Moscla; c Tricr,
scdc do arcclispado quc fornccia un dos Elciiorcs ao
Inpcrio.
(5i Naao da Calia Dclga; para Dccano sao os dc
Andcnardc, cidadc do condado dc Flandrcs; opina porcn
Marliano quc sao dc Dornicl ou Tournay da ncsna
provncia.
(6i Oucrcn os auiorcs quc scjan dc Worns, nas
PyrcIaincro prcicndc scjan dc Spcir ou Spira.
97
(7i Sao os da Alsacia c Siraslurgo, scgundo Pyranio c
Fcnano.
(8i Para Oriclio sao da Spira.
(9i Nonc aniigo. Os lios, posicriorncnic ionaran o
nonc dc Agripa, quc, scgundo Esiralao, fcz passar os
lios para alcn do Fcno. Opina Taciio, no Livro XII dos
Anais, quc csic nonc provcio dc Agripina Augusia,
solrinIa c nulIcr do inpcrador Claudio. Aiualncnic c a
cidadc dc Colnia, cn alcnao Kocln.

CaptuIo XXIX
(1i Taciio faz ncnao dos Daiavos nos livros IV c V dc
suas Hisiorias c ianlcn nos Anais. cicndcn-sc para a
ilIa da Holanda, porquc na aniiga Daiavia csiava
conprccndida ianlcn o lispado dc UirccIi, confornc
VillicIio, c paric da provncia dc Ccldcrs.
(2i Oriclio, Hadriano Janio, Mcirc c ouiros, convcn quc
sao da Zcclandia.
(3i Agri Dccunaics ou Canpos dos Dzinos. VillicIio
diz quc sao una paric do ducado dc Viicnlcrguc. ParaS
Lipsio nao Ia ncnIun lugar ccrio para localiza-los,
porquc acIa clc quc cran iodas as icrras quc pagavan
dzinos con scus fruios. Ciccro, alias, dcnonina
dccunanus agcr", iodas as icrras sujciias ao dzino.

CaptuIo XXX
(1i Muiios foran os cscriiorcs aniigos quc sc rcfcriran
a cssa cclclrc florcsia, c cn pariicular Ccsar, no livro VI
do Dc Dcllo Callico". Ponpnio csclarccc quc cn
viagcn, para airavcssa-la, lcvava-sc scsscnia dias. Hojc
csia nuiio difcrcnic do quc cra na aniiguidadc, c icn
varios noncs, scgundo as rcgics, cono Sicygcrwali,
Wcsicrwali, ScIwarizwali, Spcsari, Auffidcn, Hariz,
98
TIuringcrwali, DcIcncrwali.

CaptuIo XXXI
(1i Hadriano Junio, Ciorgio Falrcio c Alraao Oriclio
afirnan quc sao da Hassia; nas VillicIio opina quc sao
dc Hcilprun, Hcildclcrg, c dc ouiras icrras alcn, aic os
Esquiaros.

CaptuIo XXXII
(1i Taciio siiua-os proino ao Fcno; VillicIio
considcra-os dc Colclins (Collcnai.
(2i Dcscrcvcu-os VillcIio cono os Ialiianics dc
Hassia c paric da Francnia, o quc csia nais dc acordo
con Taciio. Para Hadriano Junio sao dc Drcni.

CaptuIo XXXIII
(1i Sao os Ialiianics dc Munsicr c Wcsifalia aic
Ofcnlurgo, scgundo VillcIio c ianlcn dc Adriano
Junior; Ialiiaran a nargcn do rio Lipa. Cornclio
Kcnpa afirna scrcn agora os Ialiianics dc
Droclancsland, na Frsia Oricnial.
(2i Para Toloncu csic povo Ialiiava cnirc o Allis c o
nonic Mcliloco; (Msnia Hardiwalii, c scgundo VillcIio
sao da ncsna provncia. Ha qucn julguc quc lcgaran o
nonc Canpcn, na provncia dc Ovcrysscl.
(3i No Mapa da Aniiga Ccrnania dc Oriclio os
cnconiranos cnirc os rios Visurgis c Allis. Afirna
cnircianio Alianiro quc sao os Ialiianics dc Engcrn,
aniigo nonc dc Tangcrnuni, na Aniiga Marca. VillcIio
rcfuia csia opiniao.

CaptuIo XXXIV
(1i Para VillcIio sao dc Hallcsiadi, dc Drunsvicl c
99
HildcsIcin. Scgundo Alianiro sao dc CociiingIcn c
paric da Vcsifalia.
(2i No cnicndcr dc Alianiro sao da Hungria, c lcgaran
o nonc dc Casscl.
(3i Esiao divididos cn Frsios Oricniais c Frsios
Ocidcniais.
(4i Concnia con crudiao Silva CIavcs. Essas
colunas dc quc fala Taciio, cran provavclncnic as duas
circnidadcs da ilIa Scandia (Iojc Scandinaviai c a
Zclandia. A froia dc Druso icria avanado para fazcr
dcscolrincnios, aic a Juilandia"; op. cii. pag. 78.

CaptuIo XXXV
(1i Pioloncu dividc-os cn Maiorcs c Mcnorcs. Para
VillcIio sao os Ialiianics dc Croningcn, na Frsia; os
Maiorcs sao dc Drcncn, LucIcnlurgo aic Hanlurgo.
Toloncu c dc opiniao dc quc os Mcnorcs Ialiiavan
cnirc os rios Enls c Vcscr, c quc aiualncnic sao os
povos da Frsia Oricnial.

CaptuIo XXXVI
(1i Haliiavan janio ao Allis, no cnicndcr dc Toloncu.
Varios cscriiorcs siiuan-nos junio aos rios Sal c Allis,
no lugar dcnoninado Zcrlsi, ligando-os ainda paric da
Turngia. Para Alraao Oriclio sao dc Mansfcldi; para
Hadriano Junio, os dc Lucnlurgo.
(2i Sao os Ialiianics dc TIicinarsia.

CaptuIo XXXVII
(1i Consagrados auiorcs dcscrcvcran csia naao, c dos
prcjuzos quc causaran aos ronanos, quando
finalncnic foran vcncidos por Caio Mario; Ia conplcia
rcfcrcncia dc Floro, E ncsno quc Taciio infornc quc ao
100
scu icnpo cra ncsquinIo povoado, anpliou-sc nais
iardc dc ial forna quc conprccndia iodas as icrras cnirc
Lulccl, Hanlurgo, Ivislandi, Holsicin c ScIlcswig aic o
Scagc. Para A. Oriclio sc dcnoninava ouirora
CIcrconcso Cnlrica.
(2i Fundador da dinasiia dos arsasidcs.

CaptuIo XXXVIII
(1i Crandc paric da aniiga Ccrnania cra ocupada por
cssc povo, cono alias cvidcnciou Taciio, Esiralao,
Toloncu c ouiros cscriiorcs. O ncsno Taciio c Euiropio
dcnoninavan Lcgiao" a cicnsao icrriiorial
conprccndida pclos povos da naao Sucva; Toloncu
aponia cnirc clcs os Scnnoncs c Angilos ou Anglos.
Esiralao rcfcrc-sc aos Calduros, cnquanio Orozio ciia
54 nacs. Aiualncnic csiao csialclccidos na ouira
paric do Danulio, na rcfcrida Lcgiao"; consoanic
VillcIio, ianlcn cra conprccndido cnirc os Sucvos os
Vindclicos c alguns dos povos FIciicos, ianlcn
cIanados Sucvos. Lcgaran o scu nonc ao nar Sucvico.

CaptuIo XXXIX
(1i Nolilssina naao dos Sucvos, localizadas proinas
ao rio Allis; consoanic VillcIio fican siiuados os Sucvos
cn Favcllcrguc, Faicnaw c Drandcnlurgo, c nos
confins da Sania.

CaptuIo XL
(1i VillcIio coloca-os cn Madcnlurgo c Hallcrsiadi;
aniigancnic consiiiua una paric dos Sucvos, dcpois
cniraran na Iialia, dirigidos pclo scu cIcfc Aloino c
ocuparan ioda a Insulria, aiualncnic Milao; o nonc dc
Lonlardia iornou-sc cicnsivo rcgiao, cn 588,
101
scgundo Paulo Enlio, ou 579 confornc Dlondo.
rcinavan na rcgiao, quando Carlos Magno vcnccu o scu
rci Dcsidcrio.
(1-ai Alianiro coloca-os na Holsaiia.
(2i Alianiro louvado cn FIcnano, diz quc sao os
Ialiianics da Holsaiia, o quc c conicsiado por VillcIio.
(3i Paric dos Sucvos, quc cIanados cn aulio pclos
Driianicos conira os Scoios c Picias, ocuparan dcpois
ioda a ilIa Driianica. Scu princiro rci foi Eglcrio, no
ano 97D.C.
(4i Haliianics da Nova Marca (Ncuwc Marclii;
AIianiro pcnsa scr a cidadc dc Warnia ou Frawcnsiai,
na Prussia.
(5i Para Alianirano sao da Nusina. Oriclio consigna
cssc povo no scu Mapa da Aniiga Ccrnania; cnicndc no
cnianio VillcIio quc sao os Ialiianics dos confins da
Poncrania.
(6i Para Alianiro sao os dc Msnia; VillcIio siiua-os
nos confins da Holsaiia c Poncrania.
(7i FIcnano propcndc a acrcdiiar scr a icrra dc
NuiiIalandi, quc c a dos Esquiavos; Toloncu os
dcnonina CyiIoncs c os coloca nuiio longc.
(8i Dcusa NcriIus dc ScIlcswig, significa a
sulicrranca. Taciio a idcniifica con a Tcrra Mac. S.
FcinacI dcscrcvc a sua procissao con o caraicr dc una
fcsia agraria, dcsiinada a sccundar o dcspcriar da
naiurcza na prinavcra.

CaptuIo XLI
(1i VillcIio diz quc sao paric da Docnia, c paric da
Msnia.
(2i Fio assas conIccido cnirc os cscriiorcs aniigos,
cspccialncnic rcfcrido por Toloncu c Scncca; os alcnacs
102
o dcnoninan Ella; os locnios Lalc, nonc csic
provcnicnic do nuncro dc suas onzc fonics, ou dc ianios
rios quc nclc dcsaguan. O Ella para os alcnacs
significa onzc. Nascc cn Fiscnlcrguc, nonianIa da
Docnia.

CaptuIo XLII
(1i Scgundo Ciorgio Falrcio, VillcIio c Cunco sao dc
Voiilandia.
(2i VillcIio coloca-os na Moravia, dcsdc Olnuniz aic a
Posnia ou Prcslurgo, cidadcs siiuadas s nargcns do
Danulio.
(3i Para alguns cscriiorcs sao da usiria; Dulravio
cnircianio coloca-os na Silcsia, cnquanio VillcIio na
Moravia infcrior pcrio dc Icngcrndorff c paric da Silcsia.
(4i Sao provcnicnics das Calias, airavcssaran o
Danulio c pcnciraran a Ccrnania ondc ocuparan a
Davicra. Lcgaran o scu nonc Docnia, no cnicndcr dc
Oriclio c ouiros.
(5i Transfuga quc igualncnic cono ouiros cIcfcs cono
Caiualdo sc rcfugiaran cn Fona, c possivclncnic
ninisiraran a Taciio prcciosos inforncs accrca dos
gcrnanos.

CaptuIo XLIII
(1i VillcIio sc conirapc opiniao dc Alianiro dc quc
os Marsignos aludidos por Taciio sao os Marsignos dc
Toloncu, dcvcrian icr ocupado paric da aiual Silcsia.
(2i O cscriior Lazio siiua-os cn Coiicnlcrguc, cidadc
da Docnia, ondc Ia parcas ninas dc praia.
(3i nuiio provavcl quc csicja ccrio VillcIio ao
coloca-los nargcn scicnirional, cnquanio os Araviscos
sc cnconiravan supcrior, conprccndcndo paric da
103
Moravia, Prcslurgo c as icrras siiuadas cnirc os rios Cra
c Wagc.
(4i Ciorgio Drun aconpanIando Fcnznio diz quc
Ialiiaran a ilIa dc DcrnIoln, no nar da Sucvia.
Crisiovao Pyranio, coloca-os na Silcsia, nais concordc
alias con Taciio.
(5i Vcr Capiulo XXXVIII.
(6i Tclcnaco os dividc cn curopcus c asiaiicos; para
Oriclio a curopcia c a Fussia c a asiaiica a Tariaria;
Taciio cnglola na curopca a Polnia.
(7i Povo dos Lgios consoanic Taciio. Sao da Silcsia.
VillcIio coloca-os cn Ar, ilIa da Dinanarca, ondc Ia
lcnlrana dcssc nonc.
(8i Pcricncian a una paric dos Lgios na Silcsia;
Oriclio coloca-os proinos ao rio Odcr.
(9i Lagio siiua-os cn ManIarczpcrguc, cnirc a
Florcsia Hcrcnia c o Danulio. Hclusios ou Hclcvioncs,
iono os dcnonina Plnio; sao scgundo Alianiro os povos
dc DornIoln, ilIa do nar Daliico; scgundo VillcIio da
ilIa dc Hcil.

No scu Mapa da Aniiga Ccrnania, Oriclio afasia-os
do rio Odcra (Odcri; na Nova Marca c confins da
Poncrania.
(10i Ao nonc quc Taciio da aos Dioscursos
gcrnanicos, Alccs, cono prcicndc S. FcinacI, c ainda
Iojc incplicavcl.

CaptuIo XLIV
(1i oljcio dc ncnao no livro XII dos Anais dc Taciio.
VillcIio siiua-os na Silcsia.
(2i Scgundo Pioloncu Ialiiavan a Ulicrior ou Oricnial
nargcn do Vsiula; os Ialiianics da rcgiao dcnoninan
104
o rio dc Wicl, ondc csia siiuada aiualncnic a cidadc dc
Lcniz, cono pcnsa VillcIio; nao sc podcra afirnar scrcn
os Codos rcfcridos pclos nossos cscriiorcs cujo nonc
ainda pcrsisic na ilIa dc CoiIland.
(3i VillcIio c Alianiro considcran-nos dc Fugcnlandi,
ilIa do nar Daliico.
(4i Na opiniao dc VillcIio sao da Poncrania Infcrior,
das cidadcs dc Siolp, Launpraz c Collcrguc; Cunco
acrcdiia quc sao dc Lisland.
(5i Haliiavan as ilIas do nar Daliico cn frcnic
Poncrania.

CaptuIo XLV
(1i Sao da Prussia; scgundo Taciio rccolIian o anlar;
aiualncnic os alcnacs os dcnoninan dc Augsicin, c os
da Prussia Pcrnsicin.
(i En alcnao glcssc", cn inglcs glas" vidro.
Claudiano cscrcvia. In cclsas curguni clccira
colunnas". Ecct)on dos untgos.
(2i Sao os Ialiianics da Finlandia, scgundo VillcIio.

CaptuIo XLVI
(1i VillcIio siiua-os cnirc os rios Vsiula c Kronos
(Wicli c Mcncli ondc csia siiuada a cidadc dc
Kocnigslcrguc.
(2i Scgundo Alianiro sao da Prussia c confins.
(3i Ocupavan a Polnia, na opiniao dc VillcIio.
(4i Povo nisiurado aos Lgios.
(5i Sao pouco conIccidos; nao Ia ncnao dos ncsnos
nas icrras do Noric. Sao nuiio parcas as rcfcrcncias dc
Taciio.
105

P. CORNELI TACITI
DE ORIGINE ET SITV
GERMANORVM
1| Ccrnania onnis a Callis Faciisquc ci Pannoniis
FIcno ci Danuvio fluninilus, a Sarnaiis Dacisquc
nuiuo nciu aui noniilus scparaiur. ccicra Occanus
anlii, laios sinus ci insularun inncnsa spaiia
conplccicns, nupcr cogniiis quilusdan gcniilus ac
rcgilus, quos lcllun apcruii. FIcnus, Faciicarun
Alpiun inacccsso ac praccipiii vcriicc orius, nodico
flcu in occidcnicn vcrsus scpicnirionali Occano
niscciur. Danuvius nolli ci clcncnicr cdiio noniis
Alnolac iugo cffusus pluris populos adii, doncc in
Poniicun narc sc ncaiilus crunpai. scpiinun os
paludilus Iauriiur.
Poriugucs|
2| Ipsos Ccrnanos indigcnas crcdidcrin ninincquc
aliarun gcniiun advcniilus ci Iospiiiis niios, quia ncc
icrra olin, scd classilus advcIclaniur qui nuiarc scdcs
quacrclani, ci inncnsus ulira uiquc sic dicrin
advcrsus Occanus raris al orlc nosiro navilus adiiur.
Ouis porro, pracicr pcriculun Iorridi ci ignoii naris,
Asia aui Africa aui Iialia rclicia Ccrnanian pcicrci,
inforncn icrris, aspcran caclo, irisicn culiu
adspcciuquc, nisi si pairia sii?

Cclclrani carninilus aniiquis, quod unun apud illos
ncnoriac ci annaliun gcnus csi, Tuisioncn dcun icrra
106
cdiiun. Ei filiun Mannun, origincn gcniis
condiiorcnquc, Manno iris filios adsignani, c quorun
noninilus proini Occano Ingacvoncs, ncdii
Hcrninoncs, ccicri Isiacvoncs voccniur. Ouidan, ui in
liccniia vciusiaiis, pluris dco orios plurisquc gcniis
appcllaiioncs, Marsos Canlrivios Suclos Vandilios
adfirnani, caquc vcra ci aniiqua nonina. Ccicrun
Ccrnaniac vocalulun rcccns ci nupcr addiiun,
quonian qui prini FIcnun iransgrcssi Callos
cpulcrini ac nunc Tungri, iunc Ccrnani vocaii sini. iia
naiionis noncn, non gcniis cvaluissc paulaiin, ui
onncs prinun a viciorc ol nciun, no ciian a sc
ipsis, invcnio noninc Ccrnani vocarcniur.
Poriugucs|
3| Fuissc apud cos ci Hcrculcn ncnorani, prinunquc
onniun virorun foriiun iiuri in proclia canuni. Suni
illis Iacc quoquc carnina, quorun rclaiu, qucn
lardiiun vocani, acccnduni aninos fuiuracquc pugnac
foriunan ipso caniu auguraniur. Tcrrcni cnin
ircpidanivc, proui sonuii acics, ncc ian vocis illc quan
viriuiis conccnius vidciur. Adfcciaiur praccipuc
aspcriias soni ci fraciun nurnur, olicciis ad os scuiis,
quo plcnior ci gravior vo rcpcrcussu iniuncscai.
Ccicrun ci Ulicn quidan opinaniur longo illo ci
faluloso crrorc in Iunc Occanun dclaiun adissc
Ccrnaniac icrras, Ascilurgiunquc, quod in ripa FIcni
siiun Iodicquc incoliiur, al illo consiiiuiun
noninaiunquc; aran quin ciian Ulii consccraian,
adiccio Lacriac pairis noninc, codcn loco olin
rcpcrian, nonuncniaquc ci iunulos quosdan Craccis
liiicris inscripios in confinio Ccrnaniac Faciiacquc
adIuc csiarc. Ouac ncquc confirnarc arguncniis
107
ncquc rcfcllcrc in anino csi. c ingcnio suo quisquc
dcnai vcl addai fidcn.
Poriugucs|
4| Ipsc corun opinionilus acccdo, qui Ccrnaniac
populos nullis aliis aliarun naiionun conuliis infccios
proprian ci sinccran ci ianiun sui sinilcn gcnicn
csiiiissc arliiraniur. Undc Ialiius quoquc corporun,
ianquan in ianio Ioninun nuncro, idcn onnilus.
iruccs ci cacrulci oculi, ruiilac conac, nagna corpora ci
ianiun ad inpciun valida. laloris aiquc opcrun non
cadcn paiicniia, ninincquc siiin acsiunquc iolcrarc,
frigora aiquc incdian caclo solovc adsucvcruni.
Poriugucs|
5| Tcrra cisi aliquanio spccic diffcri, in univcrsun
iancn aui silvis Iorrida aui paludilus focda, unidior
qua Callias, vcniosior qua Noricun ac Pannonian
adspicii; saiis fcra, frugifcrarun arlorun inpaiicns,
pccorun fccunda, scd plcrunquc inproccra. Nc
arncniis quidcn suus Ionor aui gloria froniis. nuncro
gaudcni, cacquc solac ci graiissinac opcs suni.
Argcniun ci aurun propiiiinc an iraii di ncgavcrini
duliio. Ncc iancn adfirnavcrin nullan Ccrnaniac
vcnan argcniun aurunvc gigncrc. quis cnin scruiaius
csi? Posscssionc ci usu Iaud pcrindc adficiuniur. Esi
vidcrc apud illos argcnica vasa, lcgaiis ci principilus
corun nuncri daia, non in alia viliiaic quan quac Iuno
finguniur; quanquan proini ol usun conncrciorun
aurun ci argcniun in prciio Ialcni fornasquc
quasdan nosirac pccuniac adgnoscuni aiquc cliguni.
Inicriorcs sinplicius ci aniiquius pcrnuiaiionc ncrciun
108
uiuniur. Pccunian prolani vcicrcn ci diu noian,
scrraios ligaiosquc. Argcniun quoquc nagis quan
aurun scquuniur, nulla adfcciionc anini, scd quia
nuncrus argcnicorun facilior usui csi proniscua ac
vilia ncrcaniilus.
Poriugucs|
6| Nc fcrrun quidcn supcrcsi, sicui c gcncrc iclorun
colligiiur. Fari gladiis aui naiorilus lanccis uiuniur.
Iasias vcl ipsorun vocalulo francas gcruni angusio ci
lrcvi fcrro, scd iia acri ci ad usun Ialili, ui codcn iclo,
proui raiio poscii, vcl conninus vcl cninus pugncni. Ei
cqucs quidcn scuio francaquc conicnius csi; pcdiics ci
nissilia sparguni, pluraquc singuli, aiquc in inncnsun
vilrani, nudi aui sagulo lcvcs. Nulla culius iaciaiio;
scuia ianiun lcciissinis colorilus disiinguuni. Paucis
loricac, vi uni alicrivc cassis aui galca. Equi non forna,
non vclociiaic conspicui. Scd ncc variarc gyros in norcn
nosirun doccniur. in rcciun aui uno flcu dciros
aguni, iia coniuncio orlc, ui ncno posicrior sii. In
univcrsun acsiinanii plus pcncs pcdiicn roloris; coquc
niii proclianiur, apia ci congrucnic ad cqucsircn
pugnan vclociiaic pcdiiun, quos c onni iuvcniuic
dclccios anic acicn locani. Dcfiniiur ci nuncrus;
ccnicni c singulis pagis suni, idquc ipsun inicr suos
vocaniur, ci quod prino nuncrus fuii, ian noncn ci
Ionor csi. Acics pcr cuncos conponiiur. Ccdcrc loco,
dunnodo rursus insics, consilii quan fornidinis
arliiraniur. Corpora suorun ciian in duliis procliis
rcfcruni. Scuiun rcliquissc praccipuun flagiiiun, ncc
aui sacris adcssc aui conciliun inirc ignoninioso fas;
nuliiquc supcrsiiics lcllorun infanian laquco
finicruni.
109
Poriugucs|
7| Fcgcs c noliliiaic, duccs c viriuic sununi. Ncc
rcgilus infiniia aui lilcra poicsias, ci duccs ccnplo
poiius quan inpcrio, si pronpii, si conspicui, si anic
acicn agani, adniraiionc pracsuni. Ccicrun ncquc
aninadvcricrc ncquc vincirc, nc vcrlcrarc quidcn nisi
saccrdoiilus pcrnissun, non quasi in pocnan ncc
ducis iussu, scd vclui dco inpcranic, qucn adcssc
lcllaniilus crcduni. Effigicsquc ci signa quacdan
dciracia lucis in procliun fcruni; quodquc praccipuun
foriiiudinis inciiancniun csi, non casus, ncc foriuiia
conglolaiio iurnan aui cuncun facii, scd faniliac ci
propinquiiaics; ci in proino pignora, undc fcninarun
ululaius audiri, undc vagiius infaniiun. Hi cuiquc
sanciissini icsics, Ii naini laudaiorcs. Ad naircs, ad
coniugcs vulncra fcruni; ncc illac nuncrarc aui cigcrc
plagas pavcni, cilosquc ci Iorianina pugnaniilus
gcsiani.
Poriugucs|
8| Mcnoriac prodiiur quasdan acics inclinaias ian ci
lalanics a fcninis rcsiiiuias consianiia prccun ci
olicciu pcciorun ci nonsiraia conninus capiiviiaic,
quan longc inpaiicniius fcninarun suarun noninc
iincni, adco ui cfficacius olligcniur anini civiiaiun,
quilus inicr olsidcs pucllac quoquc nolilcs inpcraniur.
Incssc quin ciian sanciun aliquid ci providun puiani,
ncc aui consilia carun aspcrnaniur aui rcsponsa
ncglcguni. Vidinus sul divo Vcspasiano Vclcdan diu
apud plcrosquc nuninis loco Ialiian; scd ci olin
Allrunan ci conpluris alias vcncraii suni, non
adulaiionc ncc ianquan faccrcni dcas.
110
Poriugucs|
9| Dcorun nainc Mcrcuriun coluni, cui ccriis diclus
Iunanis quoquc Iosiiis liiarc fas Ialcni. Hcrculcn ci
Maricn conccssis aninalilus placani. Pars Suclorun ci
Isidi sacrificai. undc causa ci origo pcrcgrino sacro,
parun conpcri, nisi quod signun ipsun in nodun
lilurnac figuraiun docci advccian rcligioncn. Ccicrun
ncc coIilcrc pariciilus dcos ncquc in ullan Iunani oris
spccicn adsinularc c nagniiudinc caclcsiiun
arliiraniur. lucos ac ncnora consccrani dcorunquc
noninilus appcllani sccrciun illud, quod sola
rcvcrcniia vidcni.
Poriugucs|
10| Auspicia soricsquc ui qui nainc olscrvani.
soriiun consuciudo sinplc. Virgan frugifcrac arlori
dccisan in surculos anpuiani cosquc noiis quilusdan
discrcios supcr candidan vcsicn icncrc ac foriuiio
sparguni. Mo, si pullicc consuliciur, saccrdos civiiaiis,
sin privaiin, ipsc paicr faniliac, prccaius dcos
caclunquc suspicicns icr singulos iollii, sullaios
sccundun inprcssan anic noian inicrprciaiur. Si
proIilucruni, nulla dc cadcn rc in cundcn dicn
consuliaiio; sin pcrnissun, auspiciorun adIuc fidcs
cigiiur. Ei illud quidcn ciian Iic noiun, aviun voccs
volaiusquc inicrrogarc; propriun gcniis cquorun
quoquc pracsagia ac noniius cpcriri. Pullicc aluniur
isdcn ncnorilus ac lucis, candidi ci nullo noriali opcrc
coniacii; quos prcssos sacro curru saccrdos ac rc vcl
princcps civiiaiis coniianiur Iinniiusquc ac frcniius
olscrvani. Ncc ulli auspicio naior fidcs, non solun apud
plclcn, scd apud proccrcs, apud saccrdoics; sc cnin
111
ninisiros dcorun, illos conscios puiani. Esi ci alia
olscrvaiio auspiciorun, qua graviun lcllorun cvcnius
cplorani. Eius gcniis, cun qua lcllun csi, capiivun
quoquo nodo inicrccpiun cun clccio populariun
suorun, pairiis qucnquc arnis, conniiiuni. vicioria
Iuius vcl illius pro praciudicio accipiiur.
Poriugucs|
11| Dc ninorilus rclus principcs consuliani; dc
naiorilus onncs, iia iancn, ui ca quoquc, quorun
pcncs plclcn arliiriun csi, apud principcs
pcriracicniur. Cocuni, nisi quid foriuiiun ci suliiun
incidii, ccriis diclus, cun aui incoIaiur luna aui
inplciur; nan agcndis rclus Ioc auspicaiissinun
iniiiun crcduni. Ncc dicrun nuncrun, ui nos, scd
nociiun conpuiani. Sic consiiiuuni, sic condicuni. no
duccrc dicn vidciur. Illud c lilcriaic viiiun, quod non
sinul ncc ui iussi convcniuni, scd ci alicr ci icriius dics
cunciaiionc cocuniiun alsuniiur. Ui iurlac placuii,
considuni arnaii. Silcniiun pcr saccrdoics, quilus iun
ci cocrccndi ius csi, inpcraiur. Mo rc vcl princcps,
proui acias cuiquc, proui noliliias, proui dccus
lcllorun, proui facundia csi, audiuniur, aucioriiaic
suadcndi nagis quan iulcndi poicsiaic. Si displicuii
scnicniia, frcniiu aspcrnaniur; sin placuii, francas
concuiiuni. Honoraiissinun adscnsus gcnus csi arnis
laudarc.
Poriugucs|
12| Licci apud conciliun accusarc quoquc ci discrincn
capiiis inicndcrc. Disiinciio pocnarun c dclicio.
Prodiiorcs ci iransfugas arlorilus suspcnduni, ignavos
112
ci inlcllcs ci corporc infancs cacno ac paludc, iniccia
insupcr craic, ncrguni. Divcrsiias supplicii illuc rcspicii,
ianquan scclcra osicndi oporicai, dun puniuniur,
flagiiia alscondi. Scd ci lcviorilus dcliciis pro nodo
pocna. cquorun pccorunquc nuncro convicii
nulianiur. Pars nuliac rcgi vcl civiiaii, pars ipsi, qui
vindicaiur, vcl propinquis cius csolviiur. Eliguniur in
isdcn conciliis ci principcs, qui iura pcr pagos vicosquc
rcdduni; ccnicni singulis c plclc coniics consiliun
sinul ci aucioriias adsuni.
Poriugucs|
13| NiIil auicn ncquc pullicac ncquc privaiac rci nisi
arnaii aguni. Scd arna suncrc non anic cuiquan
noris, quan civiias suffcciurun prolavcrii. Tun in ipso
concilio vcl principun aliquis vcl paicr vcl propinqui
scuio francaquc iuvcncn ornani. Iacc apud illos ioga,
Iic prinus iuvcniac Ionos; anic Ioc donus pars
vidcniur, no rci pullicac. Insignis noliliias aui nagna
pairun ncriia principis dignaiioncn ciian
adulcsccniulis adsignani. ccicris rolusiiorilus ac ian
pridcn prolaiis adgrcganiur, ncc rulor inicr coniics
adspici. Cradus quin ciian ipsc coniiaius Ialci, iudicio
cius qucn sccianiur; nagnaquc ci coniiun acnulaiio,
quilus prinus apud principcn suun locus, ci
principun, cui plurini ci accrrini coniics. Hacc
digniias, Iac vircs, nagno scnpcr ci clcciorun iuvcnun
glolo circundari, in pacc dccus, in lcllo pracsidiun.
Ncc solun in sua gcnic cuiquc, scd apud finiiinas
quoquc civiiaics id noncn, ca gloria csi, si nuncro ac
viriuic coniiaius cnincai; cpciuniur cnin lcgaiionilus
ci nuncrilus ornaniur ci ipsa plcrunquc fana lclla
profligani.
113
Poriugucs|
14| Cun vcniun in acicn, iurpc principi viriuic vinci,
iurpc coniiaiui viriuicn principis non adacquarc. Ian
vcro infanc in onncn viian ac prolrosun supcrsiiicn
principi suo c acic rcccssissc. Illun dcfcndcrc, iucri,
sua quoquc foriia facia gloriac cius adsignarc
praccipuun sacrancniun csi. Principcs pro vicioria
pugnani, coniics pro principc. Si civiias, in qua orii
suni, longa pacc ci oiio iorpcai, plcriquc noliliun
adulcsccniiun pciuni uliro cas naiioncs, quac iun
lcllun aliquod gcruni, quia ci ingraia gcnii quics ci
facilius inicr ancipiiia clarcscuni nagnunquc
coniiaiun non nisi vi lclloquc iucarc; ciguni cnin
principis sui lilcraliiaic illun lcllaiorcn cquun, illan
crucnian viciriccnquc francan. Nan cpulac ci
quanquan inconpii, largi iancn apparaius pro
siipcndio ccduni. Maicria nunificcniiac pcr lclla ci
rapius. Ncc ararc icrran aui cspcciarc annun ian
facilc pcrsuascris quan vocarc Iosicn ci vulncra
ncrcri. Pigrun quin inno ci incrs vidciur sudorc
adquircrc quod possis sanguinc pararc.
Poriugucs|
15| Ouoiicns lclla non incuni, non nuliun vcnaiilus,
plus pcr oiiun iransiguni, dcdiii sonno ciloquc,
foriissinus quisquc ac lcllicosissinus niIil agcns,
dclcgaia donus ci pcnaiiun ci agrorun cura fcninis
scnilusquc ci infirnissino cuiquc c fanilia; ipsi
Iclcni, nira divcrsiiaic naiurac, cun idcn Ionincs sic
ancni incriian ci odcrini quicicn. Mos csi civiiaiilus
uliro ac viriiin confcrrc principilus vcl arncniorun vcl
frugun, quod pro Ionorc acccpiun ciian ncccssiiaiilus
114
sulvcnii. Caudcni praccipuc finiiinarun gcniiun donis,
quac non nodo a singulis, scd ci pullicc niiiuniur,
clccii cqui, nagna arna, pIalcrac iorqucsquc; ian ci
pccunian accipcrc docuinus.
Poriugucs|
16| Nullas Ccrnanorun populis urlcs Ialiiari saiis
noiun csi, nc paii quidcn inicr sc iuncias scdcs. Coluni
discrcii ac divcrsi, ui fons, ui canpus, ui ncnus placuii.
Vicos locani non in nosirun norcn concis ci
coIacrcniilus acdificiis. suan quisquc donun spaiio
circundai, sivc advcrsus casus ignis rcncdiun sivc
insciiia acdificandi. Nc cacncniorun quidcn apud illos
aui icgularun usus. naicria ad onnia uiuniur inforni
ci ciira spccicn aui dclcciaiioncn. Ouacdan loca
diligcniius inlinuni icrra iia pura ac splcndcnic, ui
piciuran ac lincancnia colorun iniiciur. Solcni ci
sulicrrancos spccus apcrirc cosquc nulio insupcr fino
oncrani, suffugiun Iicnis ci rcccpiaculun frugilus,
quia rigorcn frigorun cius nodi loci nolliuni, ci si
quando Iosiis advcnii, apcria populaiur, aldiia auicn
ci dcfossa aui ignoraniur aui co ipso falluni, quod
quacrcnda suni.
Poriugucs|
<>| Tcguncn onnilus sagun filula aui, si dcsii, spina
conscriun. ccicra iniccii ioios dics iuia focun aiquc
igncn aguni. Locuplciissini vcsic disiinguuniur, non
fluiianic, sicui Sarnaiac ac PariIi, scd siricia ci
singulos arius cprincnic. Ccruni ci fcrarun pcllcs,
proini ripac ncglcgcnicr, ulicriorcs cquisiiius, ui
quilus nullus pcr conncrcia culius. Eliguni fcras ci
115
dciracia vclanina sparguni naculis pcllilusquc
lcluarun, quas cicrior Occanus aiquc ignoiun narc
gignii. Ncc alius fcninis quan viris Ialiius, nisi quod
fcninac sacpius lincis aniciilus vclaniur cosquc
purpura variani, paricnquc vcsiiius supcrioris in
nanicas non cicnduni, nudac lracIia ac laccrios; scd
ci proina pars pccioris paici.
Poriugucs|
18| Ouanquan scvcra illic nairinonia, ncc ullan
norun paricn nagis laudavcris. Nan propc soli
larlarorun singulis uorilus conicnii suni, cccpiis
adnodun paucis, qui non lilidinc, scd ol noliliiaicn
plurinis nupiiis anliuniur. Doicn non uor nariio, scd
uori nariius offcri. Inicrsuni parcnics ci propinqui ac
nuncra prolani, nuncra non ad dclicias nuliclrcs
quacsiia ncc quilus nova nupia conaiur, scd lovcs ci
frcnaiun cquun ci scuiun cun franca gladioquc. In
Iacc nuncra uor accipiiur, aiquc in viccn ipsa
arnorun aliquid viro adfcri. Ioc nainun vinculun,
Iacc arcana sacra, Ios coniugalcs dcos arliiraniur. Nc
sc nulicr cira viriuiun cogiiaiioncs ciraquc lcllorun
casus puici, ipsis incipicniis nairinonii auspiciis
adnonciur vcnirc sc lalorun pcriculorunquc socian,
idcn in pacc, idcn in proclio passuran ausuranquc.
Hoc iuncii lovcs, Ioc paraius cquus, Ioc daia arna
dcnuniiani. Sic vivcndun, sic pcrcundun. accipcrc sc,
quac lilcris inviolaia ac digna rcddai, quac nurus
accipiani, rursusquc ad ncpoics rcfcraniur.
Poriugucs|
19| Ergo sacpia pudiciiia aguni, nullis spcciaculorun
116
inlccclris, nullis conviviorun inriiaiionilus corrupiac.
Liiicrarun sccrcia viri pariicr ac fcninac ignorani.
Paucissina in ian nuncrosa gcnic adulicria, quorun
pocna pracscns ci nariiis pcrnissa. alscisis crinilus
nudaian coran propinquis cpcllii dono nariius ac pcr
onncn vicun vcrlcrc agii; pullicaiac cnin pudiciiiac
nulla vcnia. non forna, non aciaic, non opilus nariiun
invcncrii. Ncno cnin illic viiia ridci, ncc corrunpcrc ci
corrunpi sacculun vocaiur. Mclius quidcn adIuc cac
civiiaics, in quilus ianiun virgincs nuluni ci cun spc
voioquc uoris scncl iransigiiur. Sic unun accipiuni
nariiun quo nodo unun corpus unanquc viian, nc
ulla cogiiaiio ulira, nc longior cupidiias, nc ianquan
nariiun, scd ianquan nairinoniun ancni. Nuncrun
lilcrorun finirc aui qucnquan c adgnaiis nccarc
flagiiiun Ialciur, plusquc ili loni norcs valcni quan
alili lonac lcgcs.
Poriugucs|
20| In onni dono nudi ac sordidi in Ios arius, in Iacc
corpora, quac niranur, ccrcscuni. Sua qucnquc naicr
ulcrilus alii, ncc ancillis ac nuiricilus dclcganiur.
Doninun ac scrvun nullis cducaiionis dcliciis
dignoscas. inicr cadcn pccora, in cadcn Iuno dcguni,
doncc acias scparci ingcnuos, virius adgnoscai. Scra
iuvcnun vcnus, coquc incIausia pulcrias. Ncc virgincs
fcsiinaniur; cadcn iuvcnia, sinilis proccriias. parcs
validacquc nisccniur, ac rolora parcniun lilcri
rcfcruni. Sororun filiis idcn apud avunculun qui ad
paircn Ionor. Ouidan sanciiorcn ariiorcnquc Iunc
ncun sanguinis arliiraniur ci in accipicndis olsidilus
nagis ciguni, ianquan ci aninun firnius ci donun
laiius icncani. Hcrcdcs iancn succcssorcsquc sui
117
cuiquc lilcri, ci nullun icsiancniun. Si lilcri non suni,
proinus gradus in posscssionc fraircs, pairui,
avunculi. Ouanio plus propinquorun, quanio naior
adfiniun nuncrus, ianio graiiosior scnccius; ncc ulla
orliiaiis prciia.
Poriugucs|
21| Suscipcrc ian ininiciiias scu pairis scu propinqui
quan aniciiias ncccssc csi; ncc inplacalilcs durani.
luiiur cnin ciian Ionicidiun ccrio arncniorun ac
pccorun nuncro rccipiiquc saiisfaciioncn univcrsa
donus, uiiliicr in pullicun, quia pcriculosiorcs suni
ininiciiiac iuia lilcriaicn.

Conviciilus ci Iospiiiis non alia gcns cffusius indulgci.
Oucncunquc norialiun arccrc iccio ncfas Ialciur; pro
foriuna quisquc apparaiis cpulis ccipii. Cun dcfcccrc,
qui nodo Iospcs fucrai, nonsiraior Iospiiii ci concs;
proinan donun non inviiaii adcuni. Ncc inicrcsi. pari
Iunaniiaic accipiuniur. Noiun ignoiunquc quaniun
ad ius Iospiiis ncno disccrnii. Alcunii, si quid
poposccrii, conccdcrc noris; ci posccndi in viccn cadcn
faciliias. Caudcni nuncrilus, scd ncc daia inpuiani
ncc acccpiis olliganiur. vicius inicr Iospiics conis.
Poriugucs|
22| Siaiin c sonno, qucn plcrunquc in dicn
ciraIuni, lavaniur, sacpius calida, ui apud quos
plurinun Iicns occupai. Lauii cilun capiuni.
scparaiac singulis scdcs ci sua cuiquc ncnsa. Tun ad
ncgoiia ncc ninus sacpc ad convivia proccduni arnaii.
Dicn nocicnquc coniinuarc poiando nulli prolrun.
118
Crclrac, ui inicr vinolcnios, riac raro conviciis, sacpius
cacdc ci vulncrilus iransiguniur. Scd ci dc
rcconciliandis in viccn ininicis ci iungcndis
adfiniiaiilus ci adscisccndis principilus, dc pacc
dcniquc ac lcllo plcrunquc in conviviis consuliani,
ianquan nullo nagis icnporc aui ad sinpliccs
cogiiaiioncs paicai aninus aui ad nagnas incalcscai.
Ccns non asiuia ncc callida apcrii adIuc sccrcia
pccioris liccniia ioci; crgo dciccia ci nuda onniun
ncns. Posicra dic rciraciaiur, ci salva uiriusquc
icnporis raiio csi. dclilcrani, dun fingcrc ncsciuni,
consiiiuuni, dun crrarc non possuni.
Poriugucs|
23| Poiui unor c Iordco aui fruncnio, in quandan
siniliiudincn vini corrupius. proini ripac ci vinun
ncrcaniur. Cili sinpliccs, agrcsiia pona, rcccns fcra
aui lac concrciun. sinc apparaiu, sinc llandincniis
cpclluni fancn. Advcrsus siiin non cadcn
icnpcraniia. Si indulscris clriciaii suggcrcndo quaniun
concupiscuni, Iaud ninus facilc viiiis quan arnis
vinccniur.
Poriugucs|
24| Ccnus spcciaculorun unun aiquc in onni cociu
idcn. Nudi iuvcncs, quilus id ludicrun csi, inicr gladios
sc aiquc infcsias francas saliu iaciuni. Ecrciiaiio
aricn paravii, ars dccorcn, non in quacsiun iancn aui
ncrccdcn. quanvis audacis lasciviac prciiun csi
volupias spccianiiun. Alcan, quod nircrc, solrii inicr
scria ccrccni, iania lucrandi pcrdcndivc icncriiaic, ui,
cun onnia dcfcccruni, circno ac novissino iaciu dc
119
lilcriaic ac dc corporc conicndani. Vicius voluniarian
scrviiuicn adii. quanvis iuvcnior, quanvis rolusiior
adligari sc ac vcnirc paiiiur. Ea csi in rc prava
pcrvicacia; ipsi fidcn vocani. Scrvos condicionis Iuius
pcr conncrcia iraduni, ui sc quoquc pudorc vicioriac
csolvani.
Poriugucs|
25| Ccicris scrvis non in nosirun norcn, dcscripiis pcr
fanilian ninisicriis, uiuniur. suan quisquc scdcn,
suos pcnaics rcgii. Fruncnii nodun doninus aui
pccoris aui vcsiis ui colono iniungii, ci scrvus Iacicnus
parci. ccicra donus officia uor ac lilcri cscquuniur.
Vcrlcrarc scrvun ac vinculis ci opcrc cocrccrc rarun.
occidcrc solcni, non disciplina ci scvcriiaic, scd inpciu
ci ira, ui ininicun, nisi quod inpunc csi. Lilcrii non
nuliun supra scrvos suni, raro aliquod noncniun in
dono, nunquan in civiiaic, cccpiis duniaai iis
gcniilus quac rcgnaniur. Ili cnin ci supcr ingcnuos ci
supcr nolilcs asccnduni. apud ccicros inparcs lilcriini
lilcriaiis arguncniun suni.
Poriugucs|
26| Facnus agiiarc ci in usuras cicndcrc ignoiun;
idcoquc nagis scrvaiur quan si vciiiun cssci. Agri pro
nuncro culiorun al univcrsis in viccs occupaniur, quos
no inicr sc sccundun dignaiioncn pariiuniur;
faciliiaicn pariicndi canporun spaiia pracsiani, Arva
pcr annos nuiani, ci supcrcsi agcr. Ncc cnin cun
ulcriaic ci anpliiudinc soli lalorc conicnduni, ui
ponaria conscrani ci praia scparcni ci Iorios rigcni.
sola icrrac scgcs inpcraiur. Undc annun quoquc ipsun
120
non in ioiidcn digcruni spccics. Iicns ci vcr ci acsias
inicllcciun ac vocalula Ialcni, auiunni pcrindc noncn
ac lona ignoraniur.
Poriugucs|
27| Funcrun nulla anliiio. id solun olscrvaiur, ui
corpora clarorun virorun ccriis lignis crcncniur.
Sirucn rogi ncc vcsiilus ncc odorilus cunulani. sua
cuiquc arna, quorundan igni ci cquus adiciiur.
Scpulcrun cacspcs crigii. nonuncniorun arduun ci
opcrosun Ionorcn ui gravcn dcfunciis aspcrnaniur.
Lancnia ac lacrinas ciio, dolorcn ci irisiiiian iardc
ponuni. Fcninis lugcrc Ioncsiun csi, viris ncninissc.

Hacc in connunc dc onniun Ccrnanorun originc ac
norilus acccpinus. nunc singularun gcniiun insiiiuia
riiusquc, quaicnus diffcrani, quac naiioncs c Ccrnania
in Callias connigravcrini, cpcdian.
Poriugucs|
28| Validiorcs olin Callorun rcs fuissc sunnus
auciorun divus Iulius iradii; coquc crcdililc csi ciian
Callos in Ccrnanian iransgrcssos. quaniulun cnin
annis olsialai quo ninus, ui quacquc gcns cvalucrai,
occuparci pcrnuiarciquc scdcs proniscuas adIuc ci
nulla rcgnorun poicniia divisas? Igiiur inicr Hcrcynian
silvan FIcnunquc ci Mocnun anncs Hclvciii, ulicriora
Doii, Callica uiraquc gcns, icnucrc. Manci adIuc
DoiIacni noncn significaiquc loci vcicrcn ncnorian
quanvis nuiaiis culiorilus. Scd uirun Aravisci in
Pannonian al Osis, Ccrnanorun naiionc, an Osi al
Araviscis in Ccrnanian connigravcrini, cun codcn
121
adIuc scrnonc insiiiuiis norilus uianiur, inccriun csi,
quia pari olin inopia ac lilcriaic cadcn uiriusquc ripac
lona nalaquc crani. Trcvcri ci Ncrvii circa
adfcciaiioncn Ccrnanicac originis uliro anliiiosi suni,
ianquan pcr Ianc glorian sanguinis a siniliiudinc ci
incriia Callorun scparcniur. Ipsan FIcni ripan Iaud
dulic Ccrnanorun populi coluni, Vangioncs, Triloci,
Ncncics. Nc Ulii quidcn, quanquan Fonana colonia
cssc ncrucrini ac lilcniius Agrippincnscs condiioris sui
noninc voccniur, originc crulcscuni, iransgrcssi olin ci
cpcrincnio fidci supcr ipsan FIcni ripan conlocaii, ui
arccrcni, non ui cusiodircniur.
Poriugucs|
29| Onniun Iarun gcniiun viriuic praccipui Daiavi
non nuliun c ripa, scd insulan FIcni annis coluni,
CIaiiorun quondan populus ci scdiiionc doncsiica in
cas scdcs iransgrcssus, in quilus pars Fonani inpcrii
ficrcni. Manci Ionos ci aniiquac sociciaiis insignc; nan
ncc iriluiis conicnnuniur ncc pullicanus aiicrii;
ccnpii oncrilus ci conlaiionilus ci ianiun in usun
procliorun scposiii, vclui icla aiquc arna, lcllis
rcscrvaniur. Esi in codcn olscquio ci Maiiiacorun
gcns; proiulii cnin nagniiudo populi Fonani ulira
FIcnun uliraquc vcicrcs icrninos inpcrii rcvcrcniian.
Iia scdc finilusquc in sua ripa, ncnic aninoquc
noliscun aguni, ccicra sinilcs Daiavis, nisi quod ipso
adIuc icrrac suac solo ci caclo acrius aninaniur.

Non nuncravcrin inicr Ccrnaniac populos, quanquan
irans FIcnun Danuviunquc conscdcrini, cos qui
dccunaics agros ccrccni. Lcvissinus quisquc Callorun
ci inopia auda duliac posscssionis solun occupavcrc;
122
no liniic acio pronoiisquc pracsidiis sinus inpcrii ci
pars provinciac Ialcniur.
Poriugucs|
30| Ulira Ios CIaiii iniiiun scdis al Hcrcynio saliu
incoIani, non iia cffusis ac palusirilus locis, ui ccicrac
civiiaics, in quas Ccrnania paicscii; durani siquidcn
collcs, paulaiin rarcscuni, ci CIaiios suos salius
Hcrcynius proscquiiur sinul aiquc dcponii. Duriora
gcnii corpora, siricii arius, nina vulius ci naior anini
vigor. Muliun, ui inicr Ccrnanos, raiionis ac sollcriiac.
pracponcrc clccios, audirc pracposiios, nossc ordincs,
inicllcgcrc occasioncs, diffcrrc inpcius, disponcrc dicn,
vallarc nocicn, foriunan inicr dulia, viriuicn inicr
ccria nuncrarc, quodquc rarissinun ncc nisi raiionc
disciplinac conccssun, plus rcponcrc in ducc quan in
ccrciiu. Onnc rolur in pcdiic, qucn supcr arna
fcrrancniis quoquc ci copiis oncrani. alios ad procliun
irc vidcas, CIaiios ad lcllun. Fari ccursus ci foriuiia
pugna. Equcsiriun sanc viriun id propriun, ciio pararc
viciorian, ciio ccdcrc. vclociias iuia fornidincn,
cunciaiio propior consianiiac csi.
Poriugucs|
31| Ei aliis Ccrnanorun populis usurpaiun raro ci
privaia cuiusquc audcniia apud CIaiios in conscnsun
vcriii, ui prinun adolcvcrini, crincn larlanquc
sulniiicrc, ncc nisi Iosic cacso cucrc voiivun
olligaiunquc viriuii oris Ialiiun. Supcr sanguincn ci
spolia rcvclani fronicn, scquc iun dcnun prciia
nasccndi rciiulissc dignosquc pairia ac parcniilus
fcruni. ignavis ci inlcllilus nanci squalor. Foriissinus
123
quisquc fcrrcun insupcr anulun (ignoniniosun id
gcniii vclui vinculun gcsiai, doncc sc cacdc Iosiis
alsolvai. Plurinis CIaiiorun Iic placci Ialiius, ianquc
cancni insigncs ci Iosiilus sinul suisquc nonsiraii.
Onniun pcncs Ios iniiia pugnarun; Iacc prina scnpcr
acics, visu nova; nan nc in pacc quidcn vuliu niiiorc
nansucscuni. Nulli donus aui agcr aui aliqua cura.
proui ad qucnquc vcncrc, aluniur, prodigi alicni,
conicnpiorcs sui, doncc csanguis scnccius ian durac
viriuii inparcs faciai.
Poriugucs|
32| Proini CIaiiis ccriun ian alvco FIcnun, quiquc
icrninus cssc sufficiai, Usipi ac Tcncicri coluni. Tcncicri
supcr soliiun lcllorun dccus cqucsiris disciplinac aric
praccclluni; ncc naior apud CIaiios pcdiiun laus quan
Tcncicris cquiiun. Sic insiiiucrc naiorcs; posicri
iniianiur. Hi lusus infaniiun, Iacc iuvcnun acnulaiio.
pcrscvcrani scncs. Inicr fanilian ci pcnaics ci iura
succcssionun cqui iraduniur. ccipii filius, non ui
ccicra, nainus naiu, scd proui fcro lcllo ci nclior.
Poriugucs|
33| Iuia Tcncicros Drucicri olin occurrclani. nunc
CIanavos ci Angrivarios innigrassc narraiur, pulsis
Drucicris ac pcniius ccisis vicinarun conscnsu
naiionun, scu supcrliac odio scu pracdac dulccdinc scu
favorc quodan crga nos dcorun; nan nc spcciaculo
quidcn proclii invidcrc. Supcr scaginia nilia non arnis
iclisquc Fonanis, scd, quod nagnificcniius csi,
ollcciaiioni oculisquc cccidcruni. Mancai, quacso,
durciquc gcniilus, si non anor nosiri, ai ccric odiun
124
sui, quando urgcniilus inpcrii faiis niIil ian pracsiarc
foriuna naius poicsi quan Iosiiun discordian.
Poriugucs|
34| Angrivarios ci CIanavos a icrgo Dulgulnii ci
CIasuarii cluduni, aliacquc gcnics Iaud pcrindc
ncnoraiac, a fronic Frisii ccipiuni. Maiorilus
ninorilusquc Frisiis vocalulun csi c nodo viriun.
Uiracquc naiioncs usquc ad Occanun FIcno
pracicuniur, anliuniquc inncnsos insupcr lacus ci
Fonanis classilus navigaios. Ipsun quin ciian
Occanun illa icnpiavinus. ci supcrcssc adIuc Hcrculis
colunnas fana vulgavii, sivc adiii Hcrculcs, scu
quidquid uliquc nagnificun csi, in clariiaicn cius
rcfcrrc conscnsinus. Ncc dcfuii audcniia Druso
Ccrnanico, scd olsiiiii Occanus in sc sinul aiquc in
Hcrculcn inquiri. Mo ncno icnpiavii, sanciiusquc ac
rcvcrcniius visun dc aciis dcorun crcdcrc quan scirc.
Poriugucs|
35| Hacicnus in occidcnicn Ccrnanian novinus; in
scpicnirioncn ingcnii flcu rcdii. Ac prino siaiin
CIaucorun gcns, quanquan incipiai a Frisiis ac paricn
liioris occupci, onniun quas cposui gcniiun laicrilus
olicndiiur, doncc in CIaiios usquc sinuciur. Tan
inncnsun icrrarun spaiiun non icncni ianiun CIauci,
scd ci inplcni, populus inicr Ccrnanos nolilissinus,
quiquc nagniiudincn suan nalii iusiiiia iucri. Sinc
cupididaic, sinc inpoicniia, quicii sccrciiquc nulla
provocani lclla, nullis rapiilus aui lairociniis
populaniur. Id praccipuun viriuiis ac viriun
arguncniun csi, quod, ui supcriorcs agani, non pcr
125
iniurias adscquuniur; pronpia iancn onnilus arna ac,
si rcs poscai, ccrciius, plurinun virorun cquorunquc;
ci quicsccniilus cadcn fana.
Poriugucs|
36| In laicrc CIaucorun CIaiiorunquc CIcrusci
ninian ac narccnicn diu paccn inlaccssiii nuiricruni.
idquc iucundius quan iuiius fuii, quia inicr inpoicnics
ci validos falso quicscas. uli nanu agiiur, nodcsiia ac
proliias nonina supcrioris suni. Iia qui olin loni
acquiquc CIcrusci, nunc incrics ac siulii vocaniur.
CIaiiis viciorilus foriuna in sapicniian ccssii. Tracii
ruina CIcruscorun ci Fosi, conicrnina gcns.
Advcrsarun rcrun c acquo socii suni, cun in sccundis
ninorcs fuisscni.
Poriugucs|
37| Eundcn Ccrnaniac sinun proini Occano Cinlri
icncni, parva nunc civiias, scd gloria ingcns. Vcicrisquc
fanac laia vcsiigia nancni, uiraquc ripa casira ac
spaiia, quorun anliiu nunc quoquc nciiaris nolcn
nanusquc gcniis ci ian nagni ciius fidcn.
Scsccnicsinun ci quadragcsinun annun urls nosira
agclai, cun prinun Cinlrorun audiia suni arna,
Caccilio Mcicllo ci Papirio Carlonc consulilus. E quo si
ad alicrun inpcraioris Traiani consulaiun
conpuicnus, duccnii fcrnc ci dcccn anni colliguniur.
ian diu Ccrnania vinciiur. Mcdio ian longi acvi spaiio
nulia in viccn danna. Non Sannis, non Pocni, non
Hispaniac Calliacvc, nc PariIi quidcn sacpius
adnonucrc. quippc rcgno Arsacis acrior csi
Ccrnanorun lilcrias. Ouid cnin aliud nolis quan
126
cacdcn Crassi, anisso ci ipsc Pacoro, infra Vcniidiun
dciccius Oricns olicccrii? Ai Ccrnani Carlonc ci Cassio
ci Scauro Aurclio ci Scrvilio Cacpionc Cnacoquc Mallio
fusis vcl capiis quinquc sinul consularis ccrciius
populo Fonano, Varun irisquc cun co lcgioncs ciian
Cacsari alsiulcruni; ncc inpunc C. Marius in Iialia,
divus Iulius in Callia, Drusus ac Ncro ci Ccrnanicus in
suis cos scdilus pcrculcruni. Mo ingcnics Cai Cacsaris
ninac in ludilriun vcrsac. Indc oiiun, doncc occasionc
discordiac nosirac ci civiliun arnorun cpugnaiis
lcgionun Iilcrnis ciian Callias adfcciavcrc; ac rursus
indc pulsi proinis icnporilus iriunpIaii nagis quan
vicii suni.
Poriugucs|
38| Nunc dc Suclis diccndun csi, quorun non una, ui
CIaiiorun Tcncicrorunvc, gcns; naiorcn cnin
Ccrnaniac paricn oliincni, propriis adIuc naiionilus
noninilusquc discrcii, quanquan in connunc Sucli
voccniur. Insignc gcniis olliquarc crincn nodoquc
sulsiringcrc. sic Sucli a ccicris Ccrnanis, sic
Suclorun ingcnui a scrvis scparaniur. In aliis gcniilus
scu cognaiionc aliqua Suclorun scu, quod sacpc
accidii, iniiaiionc, rarun ci inira iuvcniac spaiiun;
apud Suclos usquc ad caniiicn Iorrcnicn capillun
rciro scquuniur. Ac sacpc in ipso vcriicc rcligaiur;
principcs ci ornaiiorcn Ialcni. Ea cura fornac, scd
innoia; ncquc cnin ui ancni ancniurvc, in aliiiudincn
quandan ci icrrorcn adiiuri lclla conpii, ui Iosiiun
oculis, arnaniur.
Poriugucs|
127
39| Vciusiissinos sc nolilissinosquc Suclorun
Scnnoncs ncnorani; fidcs aniiquiiaiis rcligionc
firnaiur. Siaio icnporc in silvan auguriis pairun ci
prisca fornidinc sacran onncs ciusdcn sanguinis
populi lcgaiionilus cocuni cacsoquc pullicc Ioninc
cclclrani larlari riius Iorrcnda prinordia. Esi ci alia
luco rcvcrcniia. ncno nisi vinculo ligaius ingrcdiiur, ui
ninor ci poicsiaicn nuninis prac sc fcrcns. Si foric
prolapsus csi, aiiolli ci insurgcrc Iaud liciiun. pcr
Iunun cvolvuniur. Eoquc onnis supcrsiiiio rcspicii,
ianquan indc iniiia gcniis, ili rcgnaior onniun dcus,
ccicra suliccia aiquc parcniia. Adicii aucioriiaicn
foriuna Scnnonun. ccniun pagi iis Ialiianiur
nagnoquc corporc cfficiiur ui sc Suclorun capui
crcdani.
Poriugucs|
40| Conira Langolardos pauciias noliliiai. plurinis ac
valcniissinis naiionilus cincii non pcr olscquiun, scd
procliis ac pcricliiando iuii suni. Fcudigni dcindc ci
Avioncs ci Anglii ci Varini ci Eudoscs ci Suardoncs ci
NuiiIoncs fluninilus aui silvis nuniuniur. Ncc
quicquan noialilc in singulis, nisi quod in connunc
NcriIun, id csi Tcrran naircn, coluni canquc
inicrvcnirc rclus Ioninun, invcIi populis arliiraniur.
Esi in insula Occani casiun ncnus, dicaiunquc in co
vcIiculun, vcsic conicciun; aiiingcrc uni saccrdoii
conccssun. Is adcssc pcncirali dcan inicllcgii
vccianquc lulus fcninis nulia cun vcncraiionc
proscquiiur. Lacii iunc dics, fcsia loca, quaccunquc
advcniu Iospiiioquc dignaiur. Non lclla incuni, non
arna sununi; clausun onnc fcrrun; pa ci quics iunc
ianiun noia, iunc ianiun anaia, doncc idcn saccrdos
128
saiiaian convcrsaiionc norialiun dcan icnplo rcddai.
Mo vcIiculun ci vcsics ci, si crcdcrc vclis, nuncn
ipsun sccrcio lacu alluiiur. Scrvi ninisirani, quos
siaiin idcn lacus Iaurii. Arcanus Iinc icrror sanciaquc
ignoraniia, quid sii illud, quod ianiun pcriiuri vidcni.
Poriugucs|
41| Ei Iacc quidcn pars Suclorun in sccrciiora
Ccrnaniac porrigiiur. Propior, ui, quo nodo paulo anic
FIcnun, sic nunc Danuviun scquar, Hcrnundurorun
civiias, fida Fonanis; coquc solis Ccrnanorun non in
ripa conncrciun, scd pcniius aiquc in splcndidissina
Faciiac provinciac colonia. Passin ci sinc cusiodc
iranscuni; ci cun ccicris gcniilus arna nodo casiraquc
nosira osicndanus, Iis donos villasquc paicfccinus
non concupisccniilus. In Hcrnunduris Allis oriiur,
fluncn incluiun ci noiun olin; nunc ianiun audiiur.
Poriugucs|
42| Iuia Hcrnunduros Narisii ac dcindc Marconani ci
Ouadi aguni. Praccipua Marconanorun gloria vircsquc,
aiquc ipsa ciian scdcs pulsis olin Doiis viriuic paria.
Ncc Narisii Ouadivc dcgcncrani. Eaquc Ccrnaniac vclui
frons csi, quaicnus Danuvio pcragiiur. Marconanis
Ouadisquc usquc ad nosiran ncnorian rcgcs nanscrc
c gcnic ipsorun, nolilc Marolodui ci Tudri gcnus. ian
ci cicrnos paiiuniur, scd vis ci poicniia rcgilus c
aucioriiaic Fonana. Faro arnis nosiris, sacpius pccunia
iuvaniur, ncc ninus valcni.
Poriugucs|
43| Fciro Marsigni, Coiini, Osi, Duri icrga
129
Marconanorun Ouadorunquc clauduni. E quilus
Marsigni ci Duri scrnonc culiuquc Suclos rcfcruni.
Coiinos Callica, Osos Pannonica lingua coarguii non
cssc Ccrnanos, ci quod iriluia paiiuniur. Paricn
iriluiorun Sarnaiac, paricn Ouadi ui alicnigcnis
inponuni. Coiini, quo nagis pudcai, ci fcrrun cffodiuni.
Onncsquc Ii populi pauca canpcsiriun, ccicrun salius
ci vcriiccs noniiun iugunquc inscdcruni. Dirinii cnin
scindiiquc Suclian coniinuun noniiun iugun, ulira
quod plurinac gcnics aguni, c quilus laiissinc paici
Lygiorun noncn in plurcs civiiaics diffusun.
Valcniissinas noninassc sufficici, Harios, Hclvcconas,
Maninos, Hclisios, NaIanarvalos. Apud NaIanarvalos
aniiquac rcligionis lucus osicndiiur. Pracsidci saccrdos
nuliclri ornaiu, scd dcos inicrprciaiionc Fonana
Casiorcn Polluccnquc ncnorani. Ea vis nunini, noncn
Alcis. Nulla sinulacra, nullun pcrcgrinac supcrsiiiionis
vcsiigiun; ui fraircs iancn, ui iuvcncs vcncraniur.
Ccicrun Harii supcr vircs, quilus cnuncraios paulo
anic populos anicccduni, iruccs insiiac fcriiaii aric ac
icnporc lcnocinaniur. nigra scuia, iincia corpora; airas
ad proclia nocics lcguni ipsaquc fornidinc aiquc unlra
fcralis ccrciius icrrorcn infcruni, nullo Iosiiun
susiincnic novun ac vclui infcrnun adspcciun; nan
prini in onnilus procliis oculi vincuniur.
Poriugucs|
44| Trans Lygios Coioncs rcgnaniur, paulo ian
adduciius quan ccicrac Ccrnanorun gcnics, nondun
iancn supra lilcriaicn. Proiinus dcindc al Occano
Fugii ci Lcnovii; onniunquc Iarun gcniiun insignc
roiunda scuia, lrcvcs gladii ci crga rcgcs olscquiun.

130
Suionun Iinc civiiaics ipso in Occano pracicr viros
arnaquc classilus valcni. Forna naviun co diffcri, quod
uirinquc prora paraian scnpcr adpulsui fronicn agii.
Ncc vclis ninisiraniur ncc rcnos in ordincn laicrilus
adiunguni. soluiun, ui in quilusdan fluninun, ci
nuialilc, ui rcs poscii, Iinc vcl illinc rcnigiun. Esi
apud illos ci opilus Ionos, coquc unus inpcriiai, nullis
ian cccpiionilus, non prccario iurc parcndi. Ncc arna,
ui apud ccicros Ccrnanos, in proniscuo, scd clausa sul
cusiodc, ci quidcn scrvo, quia suliios Iosiiun incursus
proIilci Occanus, oiiosac porro arnaiorun nanus
facilc lasciviuni. Eninvcro ncquc nolilcn ncquc
ingcnuun, nc lilcriinun quidcn arnis pracponcrc rcgia
uiiliias csi.
Poriugucs|
45| Trans Suionas aliud narc, pigrun ac propc
innoiun, quo cingi cludiquc icrrarun orlcn Iinc fidcs,
quod circnus cadcniis ian solis fulgor in orius cdurai
adco clarus, ui sidcra Iclcici; sonun insupcr
cncrgcniis audiri fornasquc cquorun ci radios capiiis
adspici pcrsuasio adicii. Illuc usquc (ci fana vcrai
ianiun naiura. Ergo ian dciro Suclici naris liiorc
Acsiiorun gcnics adluuniur, quilus riius Ialiiusquc
Suclorun, lingua Driiannicac propior. Maircn dcun
vcncraniur. Insignc supcrsiiiionis fornas aprorun
gcsiani. id pro arnis onniunquc iuicla sccurun dcac
culiorcn ciian inicr Iosiis pracsiai. Farus fcrri,
frcqucns fusiiun usus. Fruncnia ccicrosquc frucius
paiicniius quan pro soliia Ccrnanorun incriia
lalorani. Scd ci narc scruianiur, ac soli onniun
sucinun, quod ipsi glcsun vocani, inicr vada aiquc in
ipso liiorc lcguni. Ncc quac naiura, quacvc raiio gignai,
131
ui larlaris, quacsiiun conpcriunvc; diu quin ciian
inicr ccicra cicciancnia naris iacclai, doncc luuria
nosira dcdii noncn. Ipsis in nullo usu; rudc lcgiiur,
infornc profcriur, prciiunquc niranics accipiuni.
Sucun iancn arlorun cssc inicllcgas, quia icrrcna
quacdan aiquc ciian volucria aninalia plcrunquc
inicrluccni, quac inplicaia unorc no durcsccnic
naicria cluduniur. Fccundiora igiiur ncnora lucosquc
sicui Oricniis sccrciis, uli iura lalsanaquc sudaniur,
iia Occidcniis insulis icrrisquc incssc crcdidcrin, quac
vicini solis radiis cprcssa aiquc liqucniia in proinun
narc laluniur ac vi icnpcsiaiun in advcrsa liiora
cundani. Si naiuran sucini adnoio igni icnpics, in
nodun iacdac acccndiiur aliiquc flannan pingucn ci
olcnicn; no ui in piccn rcsinanvc lcnicscii.

Suionilus Siionun gcnics coniinuaniur. Ccicra sinilcs
uno diffcruni, quod fcnina doninaiur; in ianiun non
nodo a lilcriaic scd ciian a scrviiuic dcgcncrani.
Poriugucs|
46| Hic Sucliac finis. Pcucinorun Vcncdorunquc ci
Fcnnorun naiioncs Ccrnanis an Sarnaiis adscrilan
duliio, quanquan Pcucini, quos quidan Dasiarnas
vocani, scrnonc, culiu, scdc ac doniciliis ui Ccrnani
aguni. Sordcs onniun ac iorpor proccrun; conuliis
niiis nonniIil in Sarnaiarun Ialiiun focdaniur.
Vcncdi nuliun c norilus iracruni; nan quidquid
inicr Pcucinos Fcnnosquc silvarun ac noniiun crigiiur
lairociniis pcrcrrani. Hi iancn inicr Ccrnanos poiius
rcfcruniur, quia ci donos figuni ci scuia gcsiani ci
pcdun usu ac pcrniciiaic gaudcni. quac onnia divcrsa
Sarnaiis suni in plausiro cquoquc vivcniilus. Fcnnis
132
nira fcriias, focda paupcrias. non arna, non cqui, non
pcnaics; viciui Icrla, vcsiiiui pcllcs, culilc Iunus.
solac in sagiiiis spcs, quas inopia fcrri ossilus aspcrani.
Idcnquc vcnaius viros pariicr ac fcninas alii; passin
cnin coniianiur paricnquc pracdac pciuni. Ncc aliud
infaniilus fcrarun inlriunquc suffugiun quan ui in
aliquo ranorun ncu conicganiur. Iuc rcdcuni iuvcncs,
Ioc scnun rcccpiaculun. Scd lcaiius arliiraniur quan
ingcncrc agris, inlalorarc donilus, suas alicnasquc
foriunas spc nciuquc vcrsarc. sccuri advcrsus Ionincs,
sccuri advcrsus dcos rcn difficillinan adsccuii suni, ui
illis nc voio quidcn opus cssci. Ccicra ian falulosa.
Hcllusios ci Oionas ora Ioninun voliusquc, corpora
aiquc arius fcrarun gcrcrc. quod cgo ui inconpcriun in
ncdio rclinquan.
Poriugucs|
Apud. P. COFNELI TACITI OPEFA
Iiip.11pairioi.nci1-lillard1cp1iac.Iinl
133

NOTA DE COPYRIGHT
A prcscnic cdiao foi fciia cn "fair usc", rcpuiando o
icio original cono dc donnio pullico. O prcfacio c
daiado dc 1945 c o copyrigIi da cdiao quc consia c dc
1952 c airiludo Edics c Pullicacs Drasil S.A., quc
nao conscguinos localizar na rclaao das cdiioras
associadas C.D.L. c da qual dcsconIcccnos icr ou nao
dciado succssorcs pairinoniais. Caso,
involuniariancnic, Iaja na prcscnic cdiao a violaao dc
qualqucr dirciio pairinonial, o lcgiino dcicnior dc iais
dirciios ou qucn iivcr noicia da cisicncia dc algun c
cordialncnic convidado a conunicar o faio
cDoolsDrasil.con livroscloolslrasil.con| para quc
csic iiulo scja incdiaiancnic rciirado da cDillioicca
Pullica c possanos infornar ondc o iiulo podcra scr
adquirido.
134

Vcrsao para cDool


cDoolsDrasil

__________________
Fcvcrciro 2001
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc pagou por cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos
CFTIS
dircio na fonic.
cDoolsDrasil.org
Edics cn pdf c cDoolLilris
cDoolsDrasil.org
__________________
Maro 2006
cDoolLilris
2006 cDoolsDrasil.org

Você também pode gostar