Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
2
Plínio, Epistle. X.96.7. In: BETTENSON, Henry. Documentos da
igreja cristã. Trad. Helmuth A.Simon. 2.ed., São Paulo: ASTE,
1963. p.27.
3
“Quem escreveu este livro, ou parte de um livro, a partir de
que fontes, em que cenário histórico e com quais objetivos?” é
para os críticos literários na nova pauta uma série bem menos
produtora de perguntas do que “Qual a estrutura e o estilo
característico deste escrito, ou segmento de escrito, e que
significado projeta ele desde dentro dos seus próprios limites
como obra de arte ou como sistema de significados linguísticos?”.
GOTTWALD, Norman K. Introdução socioliterária à Bíblia hebraica.
Trad. de Anacleto Alvarez. São Paulo: Paulinas, 1988.p.34.
4
Ver 1Coríntios 14.15,26; Colossenses 3.16; Efésios 5,19,20.
23
tolas da prisão”.
5
Efésios 5.14, 1Timóteo 3.16, Filipenses 2.6-11; Colossenses
1.15-20; Hebreus 1.3.
6
De uma estimativa de 287 citações do Velho Testamento, 116 são
do livro dos Salmos, isto demonstra que durante os dois primeiros
séculos, a igreja usava as Escrituras tanto como um livro
profético quanto um hinário litúrgico.Ver SHEPHERD, M.E. hymns.
In: BUTTRICK, George Arthur (ed.ger.).Interpreter’s dictionary of
the Bible. Abingdon: Nashville, 1962.
7
Sobre o lugar de origem destas cartas, Hendriksen defende “De
acordo com a tradição da igreja primitiva, foi de Roma que Paulo
escreveu as quatro Epístolas da Prisão. Não foi senão até aos anos
1800 que surgiu a teoria que defende Cesaréia, e 1900 que surgiu a
teoria que defende Éfeso como lugar da redação. A ausência de uma
razão plausível, que nos constranja a abandonar a posição
tradicio- nal, é o bastante para sermos sábios em continuar
sustentando-a”. In: HENDRIKSEN, William. Comentário do Novo
Testamento: Filipen- ses. São Paulo: Casa Editora Presbiteriana,
1992. p.46.
24
das correntes da crítica literária sem definir entre elas uma li-
8
A autoria paulina destas cartas é contestada por algumas cor-
rentes da crítica literária. Embora, Colossenses está incluída no
corpo das obras paulinas desde as mais antigas referências como em
Irineu, Cânon Muratoriano, Clemente de Alexandria, Orígenes, na
lista de Marcião, e nas versões latinas desde o segundo século.
Lohse considera as cartas de Colossenses, Efésios e II Timóteo
como deuteropaulinas. In: LOHSE, Eduard. Introdução ao Novo
Testamento. 3.ed., São Leopoldo: Sinodal, 1980. p.40s.
9
Ver Filipenses 2.6-11, Efésios 1.3-20 e Colossenses 1.15-20.
25
guinte tradução:
13 e que nos tirou do poder das trevas, e nos transportou para o reino do seu
Filho amado;
14 em quem temos a redenção, a saber, a remissão dos pecados;
10
As preocupações da crítica das formas, crítica das tradições,
crítica retórica, crítica das redações e crítica canônica
permitiram uma nova crítica literária da Bíblia, a qual procura
olhar para a textura retórica da obra como um todo acabado em vez
de contemplá-la ao longo de uma linha cronológica de
desenvolvimento desde pequenas unidades a ciclos maiores até a
última etapa de composição. Ver GOTTWALD, Norman K. Introdução
socioliterária à Bíblia Hebraica. p.34.
26
literário e o vocabulário.
de leitura.
11
Ver bibliografia de Eduard Norden, Charles Masson, Eduard
Lohse, Eduard Schweizer.
27
13 e que nos tirou do poder das trevas, e nos transportou para o reino do seu
Filho amado; 14 em quem temos a redenção, a saber, a remissão dos peca-
dos;
13 ὃς ἐρρύσατο ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους καὶ μετέστησεν εἰς τὴν
βασιλείαν τοῦ υἱοῦ τῆς ἀγάπης αὐτοῦἐν 14 ᾧ ἔχομεν τὴν ἀπολύτρωσιν, τὴν
ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν:
ral:
2l Καὶ ὑμᾶς ποτε ὄντας ἀπηλλοτριωμένους καὶ ἐχθροὺς τῇ διανοίᾳ ἐν τοῖς ἔργοις
τοῖς πονηροῖς, 22 νυνὶ δὲ ἀποκατήλλαξεν ἐν τῷ σώματι τῆς σαρκὸς αὐτοῦ διὰ τοῦ
θανάτου, παραστῆσαι ὑμᾶς ἁγίους καὶ ἀμώμους καὶ ἀνεγκλήτους κατενώπιον
αὐτοῦ,
dade significativa:
(15) ὅς ἐστιν εἰκὼν τοῦ θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως,
(16) ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ ὁρατὰ
καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι: τὰ πάντα
δι' αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται,
(17) καὶ αὐτός ἐστιν πρὸ πάντων καὶ τὰ πάντα ἐν αὐτῷ συνέστηκεν.
(18) καὶ αὐτός ἐστιν ἡ κεφαλὴ τοῦ σώματος, τῆς ἐκκλησίας: ὅς ἐστιν ἀρχή,
πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα γένηται ἐν πᾶσιν αὐτὸς πρωτεύων,
(20) καὶ δι' αὐτοῦ ἀποκαταλλάξαι τὰ πάντα εἰς αὐτόν, εἰρηνοποιήσας διὰ τοῦ
αἵματος τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ, [δι' αὐτοῦ] εἴτε τὰ ἐπὶ τῆς γῆς εἴτε τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
O texto, portanto, está delimitado entre os versos 15 e 20, como
verso 20:
ação de graças
seguinte disposição:
Substantivos 22
Artigos 20
Pronomes 15
Preposições 14
Verbos 10
Partículas conjuntivas 08
Advérbios 07
12
STURZ, Richard. Colossenses: o Cristo preeminente. São Luiz:
Ed.Evangélica, 1957. p.104.
30
Adjetivos 05
imagem do Deus
invisível
primogênito de toda a primogênito dos
criação mortos
o qual
é
o princípio
antes de todas as
coisas
a cabeça do corpo
13
CERFAUX, Lucien. Cristo na teologia de São Paulo. São Paulo:
Paulinas, 1977. p.302. Bultmann “admite uma hipótese análoga rela-
tivamente a 1Pd.2.18-22, mas prefere dizer que o autor glosa um
texto que tem diante dos olhos, quer seja um hino, ou uma
confissão de fé.
31
métrica do texto. Esta forma poética era comum nos cânticos primi-
tivos.
poético:
(20) e que, havendo por ele feito a paz pelo sangue da sua cruz,
por meio dele reconciliasse consigo mesmo todas as coisas,
tanto as que estão na terra como as que estão nos céus.
Desta forma o texto de Colossenses 1.15-20 possui uma independên-
tamento.
tária:
14
CLAPP,P.S. FRIBERG, Timothy, FRIBERG, B.(ed.ger.). Analytical
Concordance of the Greek New Testament: Grammatical Focus. Grand
Rapids: Baker Book House, 1975. p.632.
34
15
CLAPP, Philips S. op. cit., p.2230.
16
Ibid., p.1308.
35
não tão comum no NT, sangue e cruz, formam uma expressão singular
Além destas expressões, a série de termos que representam as “coi-
sas que estão sobre a terra e nos céus” é peculiar ao próprio hi-
visíveis invisíveis
tronos ( dominações
17
CLAPP, Philips S. op. cit., p.42.
18
Ibid., p.1873.
36
2.2.6 Verbos
Também acontece no uso dos principais verbos. Embora mostrem uma
19
CLAPP, P.S. op.cit., p.689.
20
Estas diferenças de terminologia e estilo levou Lohse a
concluir que o trecho é um hino recebido da tradição, adaptado
pelo autor, um teólogo pós-paulino, que alterou-o e interpretando-
o no sentido da teologia paulina. In: LOHSE, Eduard.Introdução ao
estudo do Novo Testamento. 3.ed., São Leopoldo: Sinodal, 1980.
p.31.
37
texto?
poético.
tão. O texto grego editado por Kurt Aland, New Testament Greek,
te do documento bíblico.
21
“material tradicional”.
17:
21
ALAND, Kurt (ed.ger.). The Greek New Testament. 4.ed. London:
United Bible Societies, 1993. p.686.
22
DIE BIBEL. Trad. de Martin Luthers. Berlin: Britifche und
Vusländifche Bibelgefellfchaft, 1984. p.202.
39
Ele é a imagem
do Deus invisível,
o primogênito
de toda a criação,
pois nele foram criadas
23
A BIBLIA DE JERUSALÉM. São Paulo: Paulinas, 1980. p.1535.
24
A BÍBLIA SAGRADA. Tradução na Linguagem de Hoje. São Paulo:
Sociedade Bíblica do Brasil. p.256.
25
NOVO TESTAMENTO, Nova Versão Internacional. São Paulo:
Sociedade Bíblica Internacional, 1993. p.261.
40
todas as coisas
nos céus e na terra,
as visíveis e as invisíveis,
sejam tronos ou soberanias,
poderes ou autoridades;
todas as coisas foram criadas
por ele e para ele.
Ele é antes de todas as coisas,
e nele tudo subsiste.
Ele é a cabeça do corpo,
que é a igreja,
Pode-se notar que as versões não têm obedecido uma mesma metrifi-
26
NORDEN, Eduard. Agnostos theos: Untersuchungen zur
Formengeschiche religiöser Rede. Leipzig: B.G.Teubner, 1913.
42
estíquios: Primeira estrofe: 15, 15b, 16a, 16b, 17a, 17b; Segunda
estrofe: 18b1, 18b2, 19, 20a, 18a, 18c. Embora considerado um ar-
28
LOHMEYER, Ernest. In: KASEMANN, Ernest. Essays on new
testament themes. (Studies in biblical theology) série 41. London:
SCM Press Ltda, 1971. p.150.
44
a
b
a
b
17a
17b
18b1
18b2
19
20a
18a
18c
cada afirmação é acompanhada por uma oração causal iniciada com
em 16b e 20b, culminam com uma frase pleonástica “feito paz por
29
CARREZ, Maurice, e outros. As cartas de Paulo, Tiago, Pedro e
Judas. São Paulo: Paulinas, 1987. p.214.
30
LOHSE, Eduard. A commentary on the epistles to the Colossians
and to Philemon. 2.ed. Philadelphia, Fortress Press, 1975. p.45.
45
.
dor do mundo. Para obter uma melhor simetria, ele omite certas
46
(15) He is the image of the invisible God, the first -born of all
creation;
(16) for in him all things were created, in heaven
and on earth, visible and invisible;
all things were created throungh him and for him.
(17) He is before all things,
and in him all things hold together.
(18a)He is the head of the body
( the church).
(18b)He is the beginning, the first-born from the dead.
(19) For in him all the fullness of God was pleased to dwell
(20) and through him to reconcile to himself all things,
making peace, whether on earth
or in heaven.
18b, 16a e 20a, 16b e 20b. Porém, Schweizer aceita que o hino ori-
(15)
(16a)
(16b)
(16c)
(16d)
(17a)
(17b)
31
SCHWEIZER, Eduard. Christ in the letter to the colossians.
Review and Expositor. Louisville, Southern Baptist Theological
Seminary, v.70, 1973, p.451.
47
(18a)
18b)
(18c) s
(19)
(20a)
(20b,d)
(20c)
2.4.7 - Ralph Martin
seria:
1a. Estrofe
32
SCHWEIZER, Eduard. The letter to the colossians: a commentary.
Trad. Andrew Chester. Minneapolis: Augsburg Publishing House,
1982.p.57.
33
MARTIN, Ralph. Colossians: the church’s lord and the christi-
an’s liberty. Grand Rapids: Zondervan, 1972. p.44.
48
or principalities or authorities-]
All things were created through him and
for him.
2a.Estrofe
3a. Estrofe
34
BEASLEY-MURRAY, Paul. An early christian hynn celebrating the
lordship of Christ. In: Donald A., ed., Pauline studies. Grand
Rapids: W.M. B. Eerdmans Publishing Company, 1980. p.169.
50
(C)
denção.
louvor a Cristo. Ele é louvado pela sua obra na criação e sua so-
forma primitiva, este texto pode ser impresso com a seguinte pon-
tuação e metrificação:
c) O texto tem sido destacado nas últimas revisões das versões mo-
co;
ta;
35
A tradução é uma reorganização da pontuação do texto da versão
revisada da Imprensa Bíblica Brasileira. O vocabulário foi
mantido, nos limtes da tradução literal.