DISCIPLINA BIOQUIMICA DOS ALIMENTOS BIOQUMICA POS-MORTEM BIOQUMICA DA CARNE A composio da carne dependente de vrios fatores: -Espcie animal - Raa - Sexo - Idade - Alimentao Componentes Principais -gua: 65 a 85% - Protenas: 16 a 22% - Lipdeos: 3 a 13% ALTERAES QUMICAS PS MORTEM Estancamento do O2 Queda na taxa de ATP Anaerobiose Produo de cido ltico Queda de pH Esgotamento do glicognio Estancamento de ATP Rigor mortis
Qumicas: Aps o abate a fibra muscular deve modificar seu metabolismo para adaptar-se as novas condies e manter seu funcionamento. A fonte de energia muscular o ATP, sua degradao se d aps o abate pelas enzimas ATPases. Aps o abate a circulao de O2 paralisada e a nica forma de obteno de energia a anaerobiose do glicognio. Mudanas ps-mortem do msculo O ATP responsvel pela dissociao da actina e miosina na contrao muscular. A ausncia do ATP mantm o msculo contrado. Com o esgotamento do ATP o msculo no mais dissocia a actina e miosina, o msculo atinge contrao irreversvel aps o abate chamado de RIGOR MORTIS. CONTEDO DE ATP CONTEDO DE GLICOGNIO reduzido a medida que as horas aps o abate se passam. Em algumas espcies chega a haver queda de 5,5 a 6 vezes do total em 24H. Nos sunos essa queda chega at 15 min. No completamente depledado pois a reduo do Ph inativa as enzimas glicolticas, restando cerca de 2 a 20% no msculo abatido. Mudanas ps-mortem do msculo VALOR DE pH Um msculo descansado aps o abate tem pH de 7,0 -7,3. Aps o abate o incio da anaerobiose produz cido ltico reduzindo o pH para valores de 5,5 a 5,4. A reduo de pH dependente da espcie do animal BOI: 0,64 unidades/hora SUNOS: 0,27 unidades/hora A reduo do pH acelerada por altas temperaturas. Mudanas ps-mortem do msculo REDUO DO Ph PS MORTEM
Ph animal 7,0 a 7,3
ANAEROBIOSE
PRODUO DE CIDO LTICO
pH da carne
5,0 a 5,4
BOVINO: 2,0 a 3,0 HORAS SUINO: 15 a 30 min
MATURAO DA CARNE
Amolecimento da carne aps 3 a 4 dias sob refrigerao.
Processo complexo que compreende a ativao de enzimas proteplticas
As calpainas so ativadas pela reduo do pH
PROCESSOS POST-MORTEM ANMALOS
CARNES
PSE Pale, Soft, exudative ou Plida, mole, exudativa
CAUSAS Quando no se resfria o animal aps o abate a temperaturas a 19C o pH tende a decrescer rapidamente quando a temperatura do muscular ainda est por volta de 37C.
CONSEQUENCIAS Essa combinao (Ph + temp) provoca a precipitao de protenas sarcoplasmticas e desnaturao das protenas miofibrilares.
EFEITOS EXUDATIVO: As protenas desnaturadas tm a capacidade de reteno de gua reduzida nas fibras musculares e gua exudada para fora do tecido. Principalmente durante a mastigao e coco se tem uma perda facilitada de gua deixando um resduo fibroso.
MOLE: A desnaturao das protenas sarcoplasmticas causa a abertura da fibra muscular.
PALIDEZ: A reduo rpida do pH e a desnaturao da mioglobina causa sua transformao em metamioglobina irreversvel de colorao mais parda.
CARNES DFD Dark, Firm, dry ou Escura, firme, seca
CAUSAS
Quando o animal submetido ao stress ou exerccios extremos antes do abate sua reserva de glicognio reduzida.
CONSEQUENCIAS
Baixa reserva de glicognio e baixa produo de cido ltico causando a manuteno do pH fisiolgico muscular.
EFEITOS
FIRMESA: O rigor mortis rapidamente atingido pois as reservas de ATP so rapidamente exauridas, porm o pH elevado no permite a ativao de enzimas de maturao.
RESSECAMENTO: A firmeza da ligao actino-miosina causa dificuldade de reteno de gua causando um ressecamento das fibras.
ESCURECIMENTO: A concentrao protica e a ligao entre essas protenas no permitem a entrada de oxignio.
PROLIFERAO MICROBIANA: O pH elevado causa maior probabilidade de carnes com deteriorao microbiana.