Você está na página 1de 34
(Orgarizag dos Profesor. Ministro da Edueagio ‘Seerettio-Executivo de Educagto Continuada, Alfabetizagio © Diversidade Coordenagio Geral de Edueagio Escolar Indigena Kleber Gesteim Matos MECISECAD/DEDC Coordenagie Geral de Edueagio Escoler Indigena Tb Kanai Sle ‘Tent em Prngués Katina 1. Cutu ndigena. 2 Di Fone (68) 2225-31770 Pesquisa ¢ organizagio Tenn Sl bt Katina Consuitoria Maria Luiza Pnedo Geyson de Arai Tetra Editoragto Mara sina Pinedo Digitaczo f Contra Joaquim Mans Kasia Rose Farias ¢ Marla Cava Projeto grafico ‘Nesdesign Stadio Apoio Rainforest Foundtion Noruega FUNAI-COBESB. Seorsra de BetcaeSo do Estado do Ace Res ago Comisato Pro = indio do Acre 1, Pernambuco, 1028 - Bose» CEP 69907-580» Rio Branco Aste "el ©0000 0CSOSHOCHEHOSOO (68) 3224 1N26000 - plaereaepiacreog.br Na una Haska Xarabu. Apresentagto {Quem sto os Huni Kul do Ro Jodo. 0 Autor [A Historia do Cipé. (0s Cantadores Antigos do Nixi Pae Parte [= Misicas ensinadas pelo eantador Roméo Sales Tul Kexinawé Parte IL = Misicas ensinadas pelo cantador Agostinho Mateus Kaxinawé. Parte II ~ Misicas ensinadas pelo “Velho" Miguel Maciro Postficio, 9 Ct aay Na una Haska Xarabu "Na shaba 14 ushe shaubt heshe taix ial bari 2002 Mie tatca hanusha Huni kau! mle mera hiweabu xind ewawat, Hanushd muktt mimawa hunt pee@ kenexinaki, Haskatd hanushd yubebu; yuxiboxind taekiran,e lbirixle nuled beya& nab ‘einai bai ikubir®xinabu unakina, Unard huni pae, nxipaeniyubd xin una biranai nul mimawa ae na habia nuktt beya habiaya Tha nai bai nlc kayatibu ist nkaya kikira nai. Nixi pae aka yuikina hanua tae kirani bul kiran MY aa mia harisia bani mia uime keyuikiki ea ni habe nukukuna? nuk ibu aiburd. Nayuxibu 0 habuya hiweard haw xind pepaya hiwe kanakiki, Nuk yura kamiski, Beya kuxipa nawanar3 nuk beya yuxibu haya. Hawa hamé henea maki nuk xind pke meranua mia yuiki hat uima bietkt; mi xind kcuxipa hunei peard. Kaima tashnima birdnikiki, MF hufti merinus, Yubebt hawa hune ama biranikiki. Harish xind makT nenuma ulmakakekins. Hoanush hari bukt nixi pae yu bird rif ha xindishu ‘Yabe shenira hut; kuxipa keskari haw® ibu hunird exe ikaki smalgna. Hariri huni pae bani miyuikind ‘uni pae axiashabebetsaki; dau ni mera nuawe nd naximisk. Yuikina mil yura baka arupewale hui ibu exe ika ind yube shen pa tun ea axidki keyu tapt ark ikOki hawe duaki. Na nuunabu ikubiranaburd eska tind ana benua makirl, eska tin ena benuama kitts ki tap biranaki uldakewe. ‘Menekind shaba 16 ushe shaubt heshe tix ikei yanu 8 ashuki baria 2006 Isaias Sales Iba Kaxinawé ( meu pai Tuf me explicou a historia do cipé. Quando se prepara o cipé, se pinta com turucum 0 resto das pessoas, somente pequenos riscos. Depois de tomar o cipé, no outro dia, ul i (0 Terri comerou a viajar e pesquisar onde havia indios nas virias regi6es dos municipios do estado do Acre. Hoje slo 14 povos diferentes, com sua cultura ¢ lingua propria. O povo Kaxinawé ou Hum! Kut é 0 maior povo indigena do Estado do Acre, uma populaedo aproximada de 5.000 pessoas, vivendo em 12 Temas Indigenas, nos municipios de Feij6, Tarauacé, Santa Rosa, Marechal ‘Taumaturgo e no municipio do Jordao. (0 povo Huai Kur do Jord, depois de brigas, guerra, correrias, massacres ¢ eativeir, cconseguiu demarcar trés Terras Indi na & outra: Kaxinawi do Rio Jordto ‘com extensio de 87.293 hectares; Kaxinawé do Baixo Rio Jordao com 8.726 hectares; © Kaxinawé do Seringel Independéncia com 11.463 hectares. A primeira delas a Terra Indigena ‘Kaxinawé do Rio Jordo foi demarcada em 1986. ‘O nimero de populagto indigena do Jordlo no levantamento realizado em 2005 hhebitantes,divididos em 28 aldeias. Cada aldeia tem seu che‘e, paé, professor, agente de guranga, peteira, arteslo, agricultores, seringueios, criadores de animais Inos ¢ aposentados. agente agroflores domesticos, eagadores, pescadores, merendeirs, ‘Em 1983, surgiram as escolas indigenas diferenciadas nas aldeias e neste periodo, com os ceursos de Fortnagio em magistrio ind{gena realizados, produzimos virios livos: istériaIndigena, (Geogratia, Matemética, Antologia da Floresta, Mésica Tradicional, Shenipabu Miyai, Chegou o Tempo de Plantar as Frutas, Aprendendo Portugués nas Escolas da Floresta e outros. "Nosso povo é intercultural, incensivao fortalecimento da nossa cultura ea cultura dos outros ‘poves indigenas. ‘Todo ano, cada fami samo, atroz, puput tabaco. ‘Também construimos artesanatos ~ bolsa, rede, chapéu, cinto, pulseira, colar, vaso de , como tigelas, potes, panels, sminiatu - de cermica © borracha, jecha, borduna, langa e espeque, cestaria de virios modelos eesteira de ‘mandioce, banana, batatas, abébora,algodso, urucum, cana de a '0,cachorra, Também cagamos 1acaco,jacaré, abut, namb ome ants, veado, porquin jacamim et. 8 para canoa, varejo, rem: pildo deitado, mlo de pildo, esteio e calibro € Apren existe de riqueza dentro da nossa tera ‘Também comemos a comida tipica: macaxeira cozida e assada, carne, peixe cozi «e moqueada, banana cozida, assada e machucada; virios tipos de eaiguma forte e doc: co2ido, assado,torrado ete. Falamos a nossa Kngua deca ku, contamas as nossashistrias, cantamos misicas e cangSes de Dangamos vrios tipos de feta: katxanawa, boi, nixpu pima,nixi pa, slika ete 3 de reea,assopro e ervas medicinais da floresta "Nossa pajelanga cura com ritis das mi do campo, Norberto Sales Tene Kaxinaw Edson [xd Medeiras Kaxinawa I \ Veen ‘Quando tina cinco anos de idade o meu pai resolveu mudar para outra colocagao. Nesse saimos da colocagto Buraco © depois fomos para a colacag2o Sacado, Id ‘moramos muitos anos. Eu eresci ajudando meu seringa e no trabalho do rorade. tempo 0 nosso chef era @ imo do meu Sueiro Sales Bane, ele visjou por varios municipios. Esse meu tie. Sueiro, na &poea abalhava com 0 patrdo seringalista Carlos Farias, © meu tio levava a balsa de borracha junto com seu chefe nawa para o municipio de Tarauacd. Em 1973, quando tinhs nove anos, chegou 0 Continuei estudando © comecei a escrever 0 “Me matriculei com o professor Agostinho Muru, em 1974, quando tinha dez anos, no Seringal Fortaleza. Recebi o livro do MOBRAL, mas estudei somente duas semanas, depois parei somente a ler palavras Em 1976 chegaram duas mulheres brancas: Conceigdo Maia e Keilah Diniz. Elas passaram trés meses no Seringal Fortaleza, ensinando a ler e escrever. Nesse tempo eu morava mais embaixo ¢ no pude estudar com elas, somente recebi um livro de matemitica e continue estudando com o meu pai Em 1983 recebi um convite para participar de um curso de formaedo de professores na 16 cidade de Rio Branco. Nunca pensei que isso fosse acontecer. Sonhei ‘a cidade através da miragio do cipé. Comecei s acreditar no meu sono, Participei desta capacitagio durante trés meses e aprendi as quatro operagbes. Escrevernos aba”. Quando voltei para minha aldeia, comecei a trabalhar com a doze alunos para ens { ‘Trabalhei no seringal Bom Fardim com 0 Jodo Sales. Depois de dois meses chegou a primeira que fizemos durante o curso, era a cartilha Piaba. Foi com ela que comegamos a | | lezes que ia pare Fiz viagens de intercambio para conhecer ‘povos no Parque Indigena do Xingu ¢ estive | ‘magistrio indigena e venho participando dos eursos de formacio continuada. Isaias Sales Iba Kaxinawé A histéria do cipé conta sobre um indio cagador da floresta e uma india encantada. © homem da tocaia comegou a prestar ateng&o no segredo da ante, off © homem da tocaia viu o segredo da anta ou awa e somente observando, que ela estava fazendo, A anta ficou na beira do lago jogou as frutas def gpaixonou-se pela mulher encantada. ‘papo, para baixo, pra cima e no meio. A anta (awa) ficou esperando e io da espume ela ‘Aanta (awa) terminou de fazer amor com ela e combinou para se encontrarem na outra semana. O homem Centro “- tocaia ouviu a conversa dos dois. Aawa foi embora ea mulher sumiu para dentro do lago. O hamem pensou. Saiu de dentro da tocaia fazendo do mesmo jeito que a awa fez: pegou Q homem falou assim com ela. Ela achou graga ¢ respondeu pra ele: trés frutas de jenipapo, jogou do jeito que ele viu. Demorou pouco tempo ~ Eu sou uma mulher, mas nao sou daqui, eu moro muito longe. Faz comegow a sair espuma, saiu do mesmo jeito, a mulher muito bonita (hadua). tempo que tu estas aqui? Ela chegou a beira do rio e procurou o homem, que a chamou: Ele respondeu: — Onde vocé estd escondido? Saia logo. — Faz horas. E eu vi tudo como a anta fez com a mulher. © homem da tocaia fez isso, ficou escondido e respondeu: A mulher perguntou: Tu tem mulher? = En estou aqui esperando vocé. q Ela subiu para a tertae encontrou o homem sentado. Ela chegou perto if dele e perguntou: q ~ Quem me chamou? O homem respondeu: 1 | — Fui eu. Estou chamando porque estava cagando, encontrei jenipapo na } beira do meu caminho, vi anta e veado comendo muitas frutas de jenipapo ff _ Ela aceitou. O homem txutou, Ela gostou muito de fazer amor. Depois ‘ Fiztoosia para fear esperando veado e anta. Aaa chegoue fez magica no disso a mulher nfo quis mais deixé-lo. Ela 0 convidou pra morarem juntos | Jago. Saiu uma mulher muito linda, eles tiveram relagao, vi de dentro da; HO homem aceitou. minha tocaia. Quando foram embora, a anta ¢ a mulher, fiquei apaixonado pela mulher. Fiz a fitesma coisa que a anta fez. ' © homem respondeu — Eu tenho. E vocé tem marido? Ela falou: ~ Somente tenho namorado. — Entfia vamos txuta? A mulher pegou remédio, botou remédio no olho do indo 6 encantadoll jm dia a mulher jbsia comesou a preparro cipé par tomar com o seu com ela. Ele foi com ela pra terra da jibdia debaixo da agua, para outro ayo, ‘mundo, virou encanto de jiboia. HF "Quando estava tirando muito cipé e fazendo o preparo, o marido chegou, CChegou a sua casa, enirou no quatto e ficou dentro de seu quarto. eperguntou: Ela falou assim pra ele: = O que é isso? — Eu vou avisar para 0 meu pai e a minha mae Foi e avisou assim: os = Eu ja consegui maridog — Esse ¢ cip6 Huni Pae. Estou fazendo ché para beber e ver coisa bonita. Ele ficou animado e disse: = Ento eu vou tomar também. A mulher disse que no podia beber. — Vocé é uma pessoa nova que esti conhecendo agora, entdo vocé nao pode tomar com a gente. Os parentes dela gostaram dele, Ele morou com ela 12 anos, fez tres fithos jibéia, dois homens ¢ uma mulher. ten O homem teimou e jomou o cipé preparado. A mulher, o sogro e a sogra tomaram e veio a miragao muito forte, apresentando muita luz forte. 7 O homem nfo agtentou, quando @ mulher comegou a cantar, a sogra € sogro estavam cantando também. Ele comegou a gritar, pensando que no tetomaria mais, estava vendo na miragdo que seu sogro 0 estava engolindo, ele 4 se viu dentro da jibéia. ' Quando a pressdo foi embora o homem parou de gritar, mas quando estava gtitando contou sobre a sua vida. E quando estava dentro da jibéia descobriu que a mulher dele era uma jibia, Até entdo ele néo sabia que estava encantado. ‘Até que um dia chegou uma mulher bem morena. O homem estava sentado 1é fora pensando, a mulher passou perto dele. E falou: ~ O que voce est pensando homem? © homem respondeu: —A minha mulher nao quer mais morar comigo. A mulher respondeu: —Té muito facil meu nome & Lxké, moro perto da sua familia, que voc deixou. Esta vendo 0 meu cabelo todo assanhado? E por causa de vor: que deixou a sua familia. Esto todos pasando mal, eles queriam me pegat ¢ puxaram o meu cabelo. Melhor tu ir embora, nao deve morar mais aqui, @ | tua mulher jibéia esta aprontando para te matar. a cabeceira, | raiz da paxitiba, onde esta O indio falou com Lxké: — Como posso voltar? —E muito facil. E assim: vai pegando o igarapé, subindo até pingando Agua. Tu sais, vai embora, /xké explicou pra ele. ‘No outro dia 0 indio foi cagar, falou pra muther assim: — Eu vou cagar e volto aqui. Ele saiu bem cedinho, pegou fo igarapé, foi subindo até encontrar com Zxkée encontrou | a raiz de paxidiba, boiou perto da sua casa deste lado do Encontrou um parente dele, ficou na casa do cunhado antigo. Contou a 5 sua historia com a mulher jib6ia, © homem passou um tempo morando § com seu cunhado. Os trés filhos que teve com a mulher jiboia estavam muito preocupados procurando o pai Deste lado do mundo, ele foi cagar de novo na beira do igarapé, ent encontrou o seu filho mais novo. O filho jibéia vendo que encontrou o pai dele, chamou o outro irmAo, a irmé e a mae. fiho que encontrou o pai, logo engoliu o dedo do pé, 0 filho jib gritou assim: ~ Siri sir siri Veio 0 outro filo mais velho ¢ engoliu até a coxa. Veio 0 outro filho mais novo e engoliu até acintura, ‘O homem comecou a gritar chamando seus outros parentes do mundo de cd: ~Veniham meus parentes. As jibdias esto me engolindo. Gritou para os outros parentes escutarem. O parente escutou, veio na carreira Hf) encontrou o homem com a cintura sendo engolido pela parenta jibia. Com os $f outros parentes conseguiram ti ‘ homem ficou com corpo ficou na rede, estava doente, falou para seu cunhado: _§/- Quando eu morrer me . soysiSnterra, passando seis meses pode me procurar na minha sepultura. Na parte direita vou vvirar cip6, na parte esquerda vou vVirar rainha. Tira 0 cipé, corta uma palma de comprido, bate com um pedago de pau, tira a casca, bota égua junto com a folha, pode cozinhar e depois cantando, eu fico dentro do cipé explicando pra vocé. Foi explicando pro cunhado dele enquanto ele morria. Enterraram, passou is meses, cunhado dele foi visitar a sepultura ¢ jé tinha nascido o cipé ¢ & nha, Tirou-0s dois juntos. Fez como ele havia explicado, Fez o cipé, tomou, veio a miragdo, teve muitas explicagdes, mostrando 0 futuro, presente e passado, E verdade, do homem surgiu o cip6. E essa a nossa historia, Os Cantadores Antigos do Nixi Pae O meu pai, Romfo Sales Tui Kaxinawé aprendeu com eles: Chico Curumim Dua Bake Tene ensinou cinco misicas de cipd pars seu filho Tul: -Haw8 Nisiri Have Tx [Nai Mapu Yubekat -Huushu Nawa Aiba Yube Txanimai -Hushu Nawa Aiba Mi Banu Awainf Ixtkana sampaio Kaxinawa Inu Bake Kupi ensinou seu sobrinho Tut quatro misicas de cipé: ‘awe Dautibuya Haw Matsi kawanai -Yame Awakawanai Ha kamé Betote HF Pedro Sereno Sid Dua Bake ensinou seu sobrinho Tui uma miisica de cipé: Poke Dua Aibu Xiku Mitt Ixd Dua Bake ensinou 0 seu sobrinho Tul Kaxinawa somente duas misicas de TA Manduca Mateus Itsairu Inu Bake ensinou 0 seu querido sobrinho Tut Kaxinawa duas f misicas de cipé GB -Dua Meke Newane Nai Panu Rio Branco Dua Bake Busé ensinou o seu primo Tutuma m ‘Txal Kama Kuri axinawa Inu Bake Shane ensinou 0 seu primo Tut Kaxinawa trés misicas de ci nar a forga: ca de cipé Parte I ‘Misicas ensinadas pelo cantador Romfo Sales Tul Kaxinawé -Hawé Dautibuya -Matsi Dau Nai Kawa -Hawé Bekai Sabino Kexinawa Yube ensinow duas misicas para seu sobrinho Tut Kaxinawai ‘ ‘Shupa Waka Mewe Dutibuya Meka Daya UT Balkt Ati Hawe Ti fai no dia 21 de abril de 1992. Quando ‘pai Romdo Sales Tu, de 75 anos de idade, que pela misica do cipé. smabalho. TTodo Final de tarde 0 ‘Quando ele deitou na sua rede, comecei a per yuando se tome. Ele me falou que quando se can ado. Dentro do cipé e dentro da .§ causa a previsdo de ver a verdade: © que acontece, @ sa a forga .Abbranda a forga cle aprendeu. a do cipé, fem o seu significado, A tereeira musica eu aprendi com meu pai. O nome da misica é “Hawé Dautibuya” (Veni G1) Nike puna katana haya ehace ‘odo fantasindo), com 45 versos. 32) Nike bera katani haya ehaee 33) Huni kar peseri tayaehaee 34) Han kara tateké haya ehaee HAWé DAUTIBUYA 35) Nei tana keneva haya c hace DUA MEKE NEWAN@ 36) Nai txane beai haya ehace i 37) Nai ran buanai jaya hace Dua meké newané nya ehaee 38) Barinisti bimini haya e hace Pae txaka baiya hayae hace 39) Ura ramé buansi layne haee Yura kibi anak fayae haee 40) E ceaxinamaki raya e ha ee Hoan kara murah fayae haee 4l) Ea tana marie haya hace Tape shand beimé inyae bee #2) Tena inakewand fhaya e ha ec Hund kara peseri layae bee 43) Bepe ina kawant haya e haee Mik intent fayae hace 4) Mis kia butane fayae hace Huni shake shayayu hayae hace 45) Eakia kaini haya e ha ee ‘Shaya yume katt fayae haee Haw8 dauti buya fayae hace Essa terceira musica do cipé meu pai aprendeu com seu tio Manduca Mateus Mura, uma Yabe bad dau? fayae hace las pessoas mais antigas que veio do Rio Purus, ¢ que morava ha anos 10 Rio Jord, Ele 2) Yabe hush puked! fayae haee Yube hushu bibeya fayae faee Mave nitinamaki fayae hace ‘Nitib0j narnaki fayae baee Bari shubtbimiri hiyae hace Uraramé buen bayae hace Teere bushi keyuwa faye hace Bac tau bai hayae hace Craramé buaai fayae haee Yaw hab keys fayae bee baa fa fayne bee arr, hayes beoe a Tribu tehka dakatit hayae hace q Meda ie fae beee Siow fara fat eeelieee ein pecan eaideaaee mayaciace (ish bout ree E besuatini haya e hace os tempo. Miwé yuna nisiré Yura Bene nisiri isi dai kumend Nig bea matani Dau erashu nisiri Trashy bak aisari Nisi bea matani ‘Mf besua tri Nai sere hinari Hise keme kawits Puke yar mixtimné Nai bapa duari Hitse keme kawat Bu dau teukuri Yamand beim? ia Menani, Romao Tu HAWé NISORI ‘Dau yuma sékerinatia mixtimé = aa Nati mivdime nia kia yaa aa jaeaaine jaeaaiae feaaine ineaaiae neaaine ineauine Esta quarta misica do cipé tem 21 versos. O nome da misica & “Hlawé nisin”, ela cur fraqueza. Essa mésies, meu psi aprendeu com seu pai Francisco Curumim Tene. O pai ‘met pai, mew avé, veio do Rio Envira para morar no Rio Jordio, com o senhor Feliz CCerqueita que o encontrou e eriou, quando tinha 12 anos, og ‘© meu avé Chico Curumim morreu no Seringal Fortaleza no Rio Jordao, em 1946. Ele e ‘um dos chefes do povo huni ku. Quando morreu, deixou 7 ilhos, cinco homens e duas mulheres ram eles: Sueiro Zane, que morreu na Aldeia Nova Empresa, Nicolau Bane, que morreu ‘Tarauacd, Hurbano /6d, que morreu na Aldeia Boa Esperanga, Francisco Tui. que morreu Seringal Fortaleza, Vitorinha Danie ‘io quatro filhos que jé morreram.,e tés que ainda estio vivos. Contando as historias do Acquinta misica é do meu tio Tui Dua Bake, Possui 13 versos ¢ 0 seu nome é “Ha Kamé petite” (Vem de sua Frente) HA KAMé BETOTE 1) Uke nai yukea era era néné 2) Nai Seya duama cera era nd né 3) Seya dua matani era era né ne 4) Neke mai kame eraera nd ne 3) Mai Arind Apabaini era era né ne era era né né era era né né cera era né né era era né nd era era né né era era né a8 13) Dé ipa bani era era né nd ‘A quinta misica, meu pai aprendeu junto com o velho Sampaio Kupi. Quando eles cantar essa musica é quando jé esti passando a miragdo do cipé, ou seja, quando esti eve 0 nome da sextiinsica é"Hawé Matsi Kawanat" (Ld vem o Freio).O meu pai aprendett i Escrevi esta misica do cipé junto com meu pai Roméo Sales Tu Kaxinaws. Continuamos com o seu parente. Ela possui 13 versos. S@ escrevendo a nossa misica antiga, que meu povo sempre cantou ainda canta quando toma Cipé, O som da misic fala tudo sobre o tai. O nome da misica é “Tra? Kami Kardl (0 HAWE MATSI KAWANAL W cactoro do Cunhado & Cinza).Possui 14 verso. 1) Hlawé matsikawanai dume matsi tawanai nia ve ne nia ne ne TXAT KAMA KURA 2) Kawanai Yanuri ria ne ne nia nee 1 3) Dume Txina Kawanai Kawanai Yanuri nia ne ne nia ne ne | re haiaha ea 4) Dume Kena Keneta date and beimé aia ne ne nia nee Bf 2) Tai karat urd erat kam urd fa iahaea 5) Dume Mati Keneya Kekyani beimé eee : 3) Kama Kura Payani Kama Kura sha ia haea 8) Dume Tepi Keneya depi and beimé pe eee f Payani Kama Kura Payasi faiahaea 7) ‘ume Puts deashnaideashnai dati tia ae ne nia ne 08 ee meer faiate 8) Dume Nisa bewanai bewanat dakani nia ne ne nia ne ne 9) Twat Kurs nixpu kara nix a eel 9) Dume paxi bewanat bewanai dakani nia ne ve nia ne ne a 9 Netaojaakantbu iting ary 10) Dume bai sheshamé bai shesha dabemé nia ne ne nia ne ne a 9) Nekanibu line mae me 2 shlpinjpa isting nia ne ne nia ne ne S a 1) Dame ana beat ship ip it ere 9) Txai Pupu sheta pupusheta bakeni fa iaha ca i 2) Peshi nina a 10), Bakenibu iis bakentbu kimé faiahaea 13) Dume mia néwine mia new’ dakani ie ee Ole 1 U1) Nai kaya tasét naikaya taset naikaya taséland beimé fa iaha ea . q 12) Tasé and beimé tasé and beimé ba ia béea . 13) Nai Tard ivand aa tr8 wand ta iahaea Essa misica também foi ensinada por Sampaio ao seu sobrinho Tul Kaxinawd, Essa mi gate eased aa) ‘eahtes de cipé se canta quando esti amanhecendo o dia e ainda se esti mirando, E quando comera ccantar 0 sabia ‘A sétima musica meu pai aprendeu junto com seu tio Rio Branco Bust Kaxinawé, ela se chame “Txai Kama Kur”. Quando a cantamos, miramos nublado ¢cinza. O senor Rio Branco ca da familia do meu pai. Ele nasceu no Rio Jordfo e morreu no Seringal Veneza no Rio 45 | ‘Hard babianu mi desket kiaki, Na kuxipana shumerukui mt imis keskawkine. Ha eskatl hi ‘haux akina ba hanumnt dewe betsa deskeshi. Na temashkeri manité pee lene marikawansi ne, Temashkerind unu mi shea unu raf mapuki beshumé pae lene marikawanairi. Uy Jue butukain’ agora ha hie ikird. Han nafbu kaunike imiskiaki. la nafbu had duakat ‘imiskiaki, Hebi my betsa na bund dun awa bain kanish na shuri sheaibu uftani, Nukunara a shuri ne pae na buni ni amiski. Shurird nukunamé bdtra betsanadaka? Shurirl esheubuna ‘aki Karn nawa bua kiki HUNI MEKA MATSI DAU PAYATI ‘Mats dau tapuans har 80283 ‘Mats dau tapurntt ad 82a a Mia nawe katand ‘Matsi nawe katanit Exeika banaai Bans niba pateke Uke hamerdoua dal 6 0 88 a Hlawé dautiabu, ‘fad 88 0 28 3 Yube bad dau had 8a 6 “Hawe sika puketi hal & a Ba ‘Sika puke tabu bal 88a a Yube shubu merdnu bal 88 8 a Haw cura tai fal 8 2 2 a Pute bei dakak ‘har 88 2.28 3 Yube aawa afb bal 8 2 8 a Ha duki bani hat 8 a 26 9 Banibi dakake fat 88 a 28 a Nubr baki bani hal 88 2 8B a Yube nawa aiburd hedika bani dakakéhat 8 2 & 2 aki bata dakasha ‘hal 86 0 88.3 Yubeba xind ‘hat 88 a 88 3 Birakina ‘at &8 0 88 a Banibi dakasha Hat BAB a Yube indbanani hal 88 a & a Hea ra ikainika kaki al 08 a & a Eouakeird yubein ‘at & a 28 a Yube ind banané ‘har #8 a 88 3 Bana nibi unit. al Oa 6 a Nai kawa buruka hal 88 0 28 a ‘Matsi dew tapuma hal 82a 88a ‘Shane hunidabané ‘Shavwa buni banani Bana nibu takuni Oke hamerinua Yube shubu meranu Yube ind and E touarabané Eibu bak? ‘Haunubi kata Ea kat marive (ind kat marie ‘ube hana debuki ube hana debuki Haau pai yakett Uke nai yukea Yube bawé x Mesh ake bicdwe He tsi nara haskawai ti bat? Na dewerd ha habia & mia yuishu baitaet nawa buna D Jesus keskart exe ika ind yuberd babudvk inibukiaki, Haska kirani unu habia habuduka “hanukt nabd yur maki nexi pac na mis na hunird ad amis. é nuku yura betsaba shuriwaris Hashuri habl una tae wabiranira. Haskawabiran’ bukina unu habudura bent hating wiki wou) ‘nd eranibu uk baskawa birani hukénd unw ba ika yushd yube nawa arbus hadka bani ni ‘bani bani deka sh. Ha una tbw xarabu a betes brsnai hanubi yuibed &6 abe tink ba de “yuikina. Unu kashawa bai kakina unu ha mt ximd berutuard mua xima tashnimakina, Hi kuka § ‘hai kabairéhania yomakiakai? Kabir ne habia nenua yamakieki dependéncia auard 1954 ri haw kenara Manduca Mateus lsairahini pu inti. HUSHU NAWA KEYUNAI NANA E NA NA E NAINA NA E NAT Hush awa keyunat: nana e nai na na nae 2) Keyunat dakake 3) Keyunat dakake 4) Basi pia wai aianike 3) Miki tara seshunat Shesunat dakake 2) Ea bira sheani Dabe kat sheani Bana ibubeimé -_ H) Hunipeimerins 12) Hawé Isa kemi 13) Kem kiranaita 14) EA bira sheani 15) Sheanrbi dakake 16) Hlawe tui bak 17) Blanidakasht 18) Ht betsa betsa kt 19) Yaishund af hawe 20) Nara pae dari branaiuikt a tiki 21) Na mekard keuira YUBE BAU DAUTI Eeeaeeadeade 1) Yube bat dauti 29) Yube shawa hina 2) Yube ure biti 30) Mia matsitanamé 3) Mia mai matana 31) Pae matsitanamé 4) Nai shawa hina 32) Yube nure mati 5) Miamenittana 33) Mia mabitanam 6) Yube bad dauti 34) Yube baddauti 7) Yube sheta teutt 35) Mia pekama ta kt 8) Mia teumatana 36) Yube sheta teuti 9) Yube baa dauti i 10) Yube mebikeneya Mia sawematana Yube ball dauti Yube hyshe e keneya Mia sawe matana Hawé dautibuya Yube sipu tarind Sfpu tari keneya Mia sawe matana Hayabi # munut Mi besuatunu awe dautibuya Mondini tanaya Nai bukil txari Siri pake bawaker ia pae sirima Pac pekamatak ‘Yube ball dauti Haw@ shaw hinari HAUX HAUX PAE SE SE [WANA NA PAE DEMASHKE TIRI PAE BEA KAME HA HA RA PAE PECA MAKAE TI KAYATIBU ‘Temash Keri Pae Mania Ketiri Pae Bua Kamé Ha! Ha! Misicas ensinadas pelo “Velho” Miguel Macério tho” Miguel Macério como & chamado nasceu no Alto Rio Purus, onde muitos dos ‘Tem aproximadamente setenta anos ¢ atualmente mora na considerado pelo seu povo um grande cantador ou cxana ¢ conhece as do | Nixi Pae, Tari, Katxa Nawa e do Nixpu pit bém conhecido como um mivui nike 34) Hamu mayakatand tere, teree, teree 35) Miki pae mayaka teree, teree, teree 36) Pae mayakatBkt teree, tree, teree 37) Hanu shaba kawand 38) Miki pae shabaka HUNi MEKA TERE ANA PAEMé 1) Tere and paem® teree 1) Hana tere shunume 2) Terea buime 3) Kuti Pei Terela 4) Tere And Paemé *5)Terea Buimé 6) Hanu Maya Katana 1) Maya Kamit Baini teree, tere, teree 8) Hanu Bua Kamé 46) Tere Ana para teree, teree, teree 9) Tere And Paomé 47) Tere Ana perm teree, tree, teree Hoanu Tere Shuname 48) Tere buime teree, teree, teree \Nawa Huni Terekt Hanu Teshunamt ‘Tere And Paemé “Terea Buimé Hawe Pae Terdis Hawé Pae Terek Hanu tere shunamé “Terea buims Hluninixi trek 49) Hanu bua kame teree, teree, teree Haux Haux Pae Temashketii Pae Maniakita Pae Bua Kame Ha Ha ‘Tana ani birand ‘Shaba buni Paem2 ae yaw shunum® 33) Terea buime . Eu eserevo a misica do cipd do velho Miguel Macdrio gravada em 1997, na ald no tio Jordlo, O senhor Macério veio do rio Envira e esti morando muitos anos no ri 59) Shaba kawa naita 69) Miki mewe kuamé 60) | Midau du nisumé 70) Hanu xubi mashunit 61) Mi nawa sunt 51) Xabi pe baw f 62) Kokvikinisut 72) Mi dau duke oisume | HUN! MEKA HAR? NA Ni Ni DAU KAPA NAWE KAI 3) Miki maweluttk 73) Minawd ninna ie 64) Hanu xubi mashund 74) Miki mawe kuamé Hi, ai aif my yy 65) 75) Kitku iki aisut t Dav tapes hoa, na, har har nn, i a =n Fae | + 67) am HAUX! { (Ni nawi nisume: Pushpulanisul ‘Ni nawa nisume: 32) Xubi pake birdwe Miki mawe kusené Dau fax bimirs Hoanu xubishumamé: ‘Miki i itana Dau mari bakem® ‘Bas ake birand HUN MEKA Mi MEKé PANT Pushpule isut ‘Mani bai she shaké bac, hae, hae. (Ni naw nis Kru paka tabu ‘MI mek® pant: hae hae hae hae Mild mawe kuamé Kura kaw nil eke pani revest hae hae hae hae Akg kayawamald Pae yuashunnamé Pia kame kawishs hae hae hae hae Ni naw nisunt ~ 40) Nindwd nisuna Pia kame Kawsh he bee hae hae | Dau ava nisumé 41) Miki mae kum 5) Bivea bul tatxame lage fae bae hae Miki mawe kuamé 42) anu kaya wamaki 6) Uke buki bebaya hae hae bae hac Hani xubi shunam 43) Hanu xubi shuname 7) Shiti Sti Kahu he bee hae hae He dau yawa nisumé 444) Mand bai shesbakt 8) Ani Boo Kemumé hae bae hae hae (Ni naw ison 45) Karat peimé 9) Mitxua Hanuri ae hae hae hae Miki mawe kuats 46) Shula neta 10) Puxpu puxpu awes ka Ie be hae hae ‘Hana xubi shunamé “41) — Shaipa baini 11) Shiki Shati Katsho hae hae hae bae Tush iki nit 4g) > Hanu buaka me 12) NiNawa Nisund hae hae hae ba ia mi dau teashu nisumé 49) Kuru paka peimé 1B) Ninawd nisund hae hae bae hse [Ni nawa nisumé 50) Shuku tsai nett 14) Ha Pikt anisht hac hae hae hae Mia Shana Tsakeni hae ne hae hae Shana Burd Tsokani hae hae fae hae : Shana Burd Apa he bae hae hae | Shana Burd Apakt hae hae hae hoe Hamwxabi Mat he hae hae hae Xubi Pake Dusrd hae hae hae hae ‘Trai Poke Duar hae hae hae hae Mia Puke Matand hae hae hae hae Mii mawe iuame 51) Shaipabaini “Mani bai she shalt 52) Ni nawd nisund Kuru haxiniske 33) a Kuru kaw nlkawa 4) Hla af naw oisunt 35) Mi naw’ nisume 36) Hana xubi matakt Miki awe kukt 57) Hahahanu xubi mashunu Rawe subi mashunu 58) Hanu shaba kawand 2B) » 25) 26) 2 28) 2») 30) 3) 32) 33) em) 38) 36) x) 38) 8) 40) 4D 2) 8) ”) 45) 6) n 48) ») 50) 51) 32) 33) #4) 53) 536) 57) 58) 59) 60) Ha Pilg Anish Mia Burd Tsakani Shana burw Tsakani Shana Bors Tsakani Han Xubi Mashund ake Birand Xindwe ‘Anishd Mia Burd Tsakani Shana Burd Tsakani Shana Bur Apaki Hanu Xuri Mashund Pake Birand Xuri Pake Birand Mi Bene Award Bene Awa Nisume Mis Burd Tsakani Bene Awa Pukumé ‘Awa Pulu Meshtem® Puku Meshte Betsaya Keri Mani Kawai Mia Shani Tsakani Hanu Xuri Matakr Xuri Pake Birkwe Bemé Awa Taem® Hlanu buri Kawakt anu busi Kawai Bawa Tae Seys Seya Dua Mati Ha Pik Anish Shana Burd Tsekeni Hanu Xubi Matikt Xubi Pake Birand ‘MI Yura Xinawe hae hae hae hae hae hae Hae hae hae he hae hae hae hae hae hae ae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae fae hae ae hae ae hae ae hae hae hae hae hae fae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hnae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hnae hae hae hae 1 ae hae hae hae ae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae fae hae hae hae hae hae hae hae hae bae hae bae hae hae hae ae hae hae hae hae hae hae he fae hae hae bbe hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae imi Txawa a Shand Tsakoni Shana Burd Tsakani Mia Aki Kiki Mia Aki Kiki Mia nasé nase Shana Burd tsakani Xubi Pake birand Deshta Kiri ME ‘Nua Dury Shewané Kosmoa nunc Hive Pee Bitna Mia Burd Tsakeni Shana Burd Tsakani ‘Shana Burd Apaki Hanu Xubi Matakt Shaw Kuni Henera Mia Natxa Matt Puku naxu apaki Hawe Pae Batik ae Bat Shunamé Hanubua Kataki Xind Kaya watakt Kya iti Mekené Bene Punt Shunt Bené Pae Shunk ‘Xubi Pake Birand ‘Touma inibussha Shave nisti Takumé Xubi Pake Birand Hanu Bua Kamé Pee Bua Katakd HAUX HAUX hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hee hae hae hae hee hee hae hae hee hae hae fae hae hae hae hae hae bee hae hae hae bnae hae hae hae hae fae ae hae hae hae hae hae fae hae hae hae tae hee fae hae 2 hae hae hae 2 hae hae hae hae he ae hae hae hae hae hoe hae hae tae fae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae he hae hae hae hae hae hae hae he hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae tae ae hae hae hae hae hae hae hae hae hae hae 15 Nawa huni tapuma Hawé keare nukua Kene nuku kafshit Yura haw amakat Sika doka tonime Hawé yube atbu Yube af buati Yube awashenima Hakia pleats Hi Tubt banani Bana Ana buash Nai pane banani Bana bu xaramé Nane hewa bimime Haka Pikatsi Bwv@ yube awaint Yuibe At bust Hoakia Parish Parl Ana bush ‘Yube awashenime Yabo albutri Hokia hushume ‘Beoxi ana buisha Ha kia Betxisha Ha kia Pikatsi Hawe ki pardsha Pard ana buasho Hakia betxisha Betxi ana buésh Miisica do Miguel Macério do Huni Meka NAWA HUNI TAPUMA haya ca, haya ¢a, haysea haya e a, haya e a, haya ea haya ea, haya e a, hayae a haya ea, haya e a, haya ea hayaea yaea haya ea, haya © haya ea, haya es, haya ea haya ea, haya e 2, haya ea haya e a, haya e haya ea, haya e haya e a, haya ea, haya ea haya ea, haya ea, hayae a haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e avhayae a, haya e a haya e a, haya e 8, haya e haya ea, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya e a haya ea, haya e a, haya e a haya e a, haya e a, hays e a haya e a, haya e a, haya ea haya e a, hayae a, haya ea haya e a, hayae a, haya ea haya ea, haya ea, hayae a haya ¢ a, haya e a, haya ea haya e a, haya ea, haya e 2 haya e a, haya e a, haya e @ hays e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya e 8 haya e a, haya e a, haya ea MI yube atbu ‘Yube AT bur Yube awa shenitt Mia kia parts Para ana buashd Hakiapinike Pile kia wa Uke nai yukesh Yube afbuari Yube awa Hoakia pi Mi yube awai Hakia becxisha Ba kia parina Yube a bua ard Ana buisha ‘Yube awa biak® Ea kia parashi Ha pil anish Pikd kiawanish Haw ibu b YYube bake shenime haya e a, haya ea, haya ea haya e a, haya a, haya ea haya e a, haya ¢ a, haya ea haya e a, haya ¢ a, haya ea haya ea, haya ea, haya ea haya e a, haya e a, haya e a haya ea, haya e a, haya ea haya e 8, haya ea, haya ea haya e a, haya e a, haya e a yya ea, haya e a haya e a aya ea, haya ¢ a, haya ea haya ea, haya e a haya ea haya ea, haya ea, haya ea haya ea, haya ea, haya ea haya © a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, hayae a haya e a, haya ea, haya e a ya ea, haya e a haya ea, haya ea, haya e a aya ea, haya ea, haya © 8 aya ea, haya ¢ a, haya ea aya ea, haya e a, hayaea haya ea, hayae a, haya ea haya ea, haya e a, haya ea haya e a, 96) 7) 98) 99) Hoakia betxish Haw ibu betxisha Kena Ana buasha Yube ibu hushurné Yue a buari Hoakia Sheasha ‘Shea Ana buishd Hoakia parisho Pera Ana bush E a kia pika Hakia Hawe ‘Toua Kia htame ibubiaks Ea kia berxisht Ea kia manawe Ene ibu kenand Yube ibu kenand Kena Anabuash ‘Yubeibu hushume 100). Yube atbuari Hoakia sheash Shea anabuisho Hiakia Para Pard anabuasha Ea Kia Pikatsi 106) Hakia Sheasha. 107) Shea Anabuasho Haux Haux PaeTemash Ket aya ea, haya ea aya ea, haya e a aya ca, haya ca aya ea, haya ea haya €a, haya ea, haya e a haya e a, haya ea, haya ea aya ca, haya ca haya e a, haya ea, haya ea haya e a, haya e a, haya ©a haya a, haya ea, haya ea haya e a, haya ea, haya e a haya ea, haya ea, haya ea haya ea, haya ea, haya ea haya e a, haya ea, haya e 2 haya e a, haya ea, haya e 8 haya ea, haya ea, haya e 2 haya e a, haya e a, haya € 8 haya e a, haya ea, haya e 8 haya ea, haya e a, haya ea hapa ea, haya ea, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e 3, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya ea, bayae a, haya ea haya e a, haya ea, haya ea haya e a, haya ea, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya © 2 haya e a, haya ea, haya ea haya e a, haya e a, haya © 8 haya € a, haya ¢ a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea hays e a, haya e a, haya ea haya e a, haya e a, haya ea Poe Bua Kuamé Ha Ha ! HUNI MEKA HAWé PAE KAYAWA. Hawé Pae ka awa ae kayawatakt Ur yake birisha Uke nai yukea Nai ture kana Ture kana tximé Hianu shavva katikt Here shawa katakt Hawe sina paeya Pae yuashu nome Eki pae mawekat ae mawe leat Hanu bua kame Tana ini Ha mera sash Eskawald yu Mr bene xinane Bem@ xind tanaki Tana Eskawakt yOakt pee yu shunumé hana bua kame “Tana in birt Bene yuxi 0 eyaee, ¢ eyaee. © eyace, © eyaee eyaee, © eyaee eyaee, ¢ eyaee e eyace, © eyace e eyace, © eyaze c eyaee, e eyaee eyace, ¢ eyaee fe eyaee, e eyace eyaee, e eyaee eyace, © eyace eyace, © eyaee fe eyaee, e eyace fe eyaee, e eyaee eyaee, ¢ eyaee © eyaee, e eyaee © eyaee, e eyace © eyaee, e eyace 2 eyaee, e eyace eyaee, e eyace ce eyace, © eyace fe eyaee, e eyaee fe eyace, © eyaee eyaee, ¢ eyaee fe eyaee, e eyace eyace, ¢ eyace ce eyace, © eyaee fe eyace, ¢ eyaee eyaee, e eyaee 2 eyaee, © eyaee ce eyaee, © eyaee fe eynee, e eyaee eyaee, e eyace eyaee, ¢ eyace eyaee, ¢ eyace 9 Bene yura xindwe fe eysee, © eyace ska wali yuakt pae yu shunum® hanu bua kam&e eyace, © eyaee ‘Tana ini bietina fe eyaee, e eyace Bene meké debu® eyace, © eyaee awe pae shenlkl pae shunt shunam® ulyake birdwe © eyace, ‘Bene masa bini e-eyaee, ¢ eyace ae inakawi eynee, e eysee Hoanu yuk shuname eyaee, ¢ eyaee “Tana ini birdsho « eyaee, ¢ eyace 1 Honi sené shetivé eyaee, ¢ eyace Haw® pae baxakt © eyaee, ¢ eyace Nawa kaxi hewané © eyaee, e eyace © eynee, e eyaee e eyaee, e eyaee e eynee, e eyace Dake ipa baini « eyaee, e eyaee Miki pee maweku fe eyaee, e eyaee anu bua kam? 2 eyace, ¢ eyaee | Pae mawe kuam’ © eyace, © eyaee Haya mund kirand = eyes, © eyace | Bene bepll sumald ce eyace, © eyace Hun meshte betsaya e-eyace, ¢ eyace -cyaee, ¢ eyace Hanu mund kawan na e eyaee, e eyaee “Touma in biter eyaee, © eyace Tana ini birkwe eyaee, ¢ eyace | Mi yura sina © eynee, e eyace UT yake birana fe eyaee, © eyace Bene yura xinaive © eyaee, e eyaee Bene shaki keneya 2 eyaee, © eyaee Nai sake bit eyaee, © eyace fe eyace, © eyace eyaee, e eyace Ha meranu kaos eyace, ¢ eyace Hi 2 eyaee, e eyaee | Yura kene nykus eyaee, ¢ eyace Matera nikia © eyaee, e eyaee Kene nuku kaishd eyaee, e eyace ‘Terma niki kata fe eyaee, ¢ eyaee Mama Nama © eyaee, © eyace ae yua shi 2 eyaee, e eyaee Tana ini eynee, © eyace Ur yiike birtwe fe eyace, © eyace Unu mani tan eyace, © eyace Haw@ shubu keneya ce eyaee, © eyaee Ska daka tanimé © eyaee, e eyace ‘Nukd shubu naiskt © eynee, e evaee ais sake birand f eyaee, e eyaee Ma yura xinaw? eyaee, © eyaee Bent yura xinawe fe eyaee, e eyaee Haw? pae m eyaee, ¢ eyace iki pae maweleu pae mawek f eynee, © eyaee Hanw meshte shunamé eyaee, © eyace Hoa tuby banani eyaee, © eyaee Hanu shaba kawand eyace, © eyaee ‘awa huni banani © eyace, € eyaee Shaba kawa naitd @ eyaee, ¢ eyace Haawe yube mekénd eyace, © eyaee Ui ya ke birind eyaee, e eyaee uni nixibittsha Yura hawe amakat hawe ama Hakia benasht fe eyaee, © eyace eyaee, © eyuee eyaee, @ eyaee eynee, ¢ eyace © eyaee, ¢ eyaee Best dunt purukd © eyaee, © eyaee Pte tai kakand -eyaee, © eyace fe eynee, © eyaee e eyaee, e eyace ‘Yube shubu naiskt SShaba kai ulya 2 eyaee, © eyaee fe eyaee, ¢ eyaee 81 Mili betsa tanita Miki iit ‘Txasha dake tanimé Yue shubu tcipandt [Nue niwe ikimé Sent daka tanimé Utyske birawe Uke nai yukesto [Nai bipa keneya br iwand Haw? pae biana Pae bid nme Hanu bua kamé Ur yak birand Ur yake biciwe B uke manna | ‘Mama nit ma bash Hea Tubt banani, ‘Ni huni banani Nihuni pusime “Tsuma ini birkwe Haya mund kirawe ‘Mund kira naita Miki betsa tanaita Tana Mi ben’ xinana Bené xinakirime Hea tubt inani Ina nibu xarakeé Kaya iti meke ne Beng pee shuniki ae shun! shunamt Hanu bua kame eyaee, © eyaee eyaee, © eyaee fe eyaee, © eyaee e eyaee, © eyace eyaee, e eyace ce eyaee, e eyaee e eyace, © eyaee ce eyaee, © eyaee e eyaee, © eyace © eyaee, € fe eyaee, e eyace eyaee, © eyace e-eyaee, e eyace eyace, ¢ eyaee eyaee, e eyace eyace, € eyaee eyaee, © eyaee © eyaee, ¢ eyace eyace, e eyaee e eyace, © eyaee © eyaee, e eyaee -eyace, © eyace © eyaee, © eyace © eyaee, e eyace © eyaee, e eyace e eyaee, e eyaee e eyaee, ¢ eyace eyaee, e eyace eyaee, © eyaee eyaee, ¢ eyaee eyaee, ¢ eyace eyaee, ¢ eyaee © eyaee, e eyace eyaee, e eyaee ce eyace, ¢ eyaee Hanu mani kawakd Pac mani tanime Mia Pa damiwa Pad damivatand Maya kame tanim® Xind ini birand Dab daby ukané E ki pae mawekt shaba kawa nai tabenake Mara beke Txa ted buru tebetsi Miki betsa tana Toure ini birdwe Pae Bua Kamé H eyaee, ¢ eyaee eyaee, € eyaee © eyaee, © eyaee eyaee, e eyaee eyaee, e eyaee eyaee, e eyaee eyaee, e eyaee eyaee, e eyaee © eyace, 2 eyace, ¢ eyaee, eyaee, e eyaee © eyace, ¢ © eyace, © eyace, © eyaee © eyaee, € eyace © eyaee, e eyaee © eyaee, ¢ eyaee « eyace, ¢ eyaee « eyaee, ¢ eynee eyace, ¢ eyaee eyaee, ¢ eyace eyaee, e eyace Hat 83 a 2 4 3d 6) a a Ha uke nai yukeshu Hea nai bapa baker Ha maya kame beime Hayuma bira naita Ha maya kamé beam? Uke naiyukesha bitsi kat (Nai shuke bakeme bitsi kamé Hayuma bir8 naty® bits kame Ha maya kame birani bitsi kame Ha uke nai yukesh0 bitsi kamé Ha nai bapa bakemé bitsi kame Hea yur bira nafya bitsi kame Ha maya kam® bit Ha nai shawl bakeme bitsi kam& Hea nuy® bira nay bitsikamé Ha maya kamé-beim@ bitsikamé Ha uke naiyukesha bitsikamé Ha nai kana bakemi Ha uke nai yukes! Ha nai kana bakem® bi Ha yuma bira naiy0 bit Ha maya kamé beam® bitsikam® Ha uke nai yukeshtibitsi kam® Hi nai bapa bakem@ bi Ha yuma bird naiya Ha maya kamé beam? bit Ha maya kam beam® bit Ha uke nai yukesha bitsikam® Ha yuma bird natya ‘Hla maya kamé beam? bitskan Uke nai yukesha bitsikamé +a nai niet bakem® bitskar Hea yuma bird nai HUNI MEKA BITSIKAMé iia naff of ti iran nn of ni ira ao at i ira oo nica ann ni ira ato a ira ono ot Haux 36) 3) 38) 39) 40) 4p 2) 43) 4a) 45) Ha maya kamé beamé Hea uke naiyukesha bitsikamé ni ire oo a af Hea nuya bird nat ‘bawa bakemé haiuma bird nalya bistsika Ha maya kamé beime bitsikamé ni ira at Hoa nai shawa bakem® bi fea a a a Hea yuma bird nalya bitsikame nia nt cnn ia maya kamé bear bitsikamé ni ire oa ofa stow esrevendo as misicas do cipé do Miguel Mac, gravadas em 1997 na ald N ssa €a sexta misica Sto misicas mais compridas e repeidas ¢reptindo a mesma pala {jes vezes Bu ico muito contents com essa pesquss de misics antiga que caniou o pajé Sou: 4 primera pessoa cantar ocipé cuidando, zlandoe aprendendoo iio dose som. HUNi MEKA UKE MANANA 1) uke manana 2) Isahana mistnt 3) Trash i huaki 4) Hlabu mema dakana 5) Mema dakatanimé eeyae,exyae e-eyac, eeyae eeyac, ceyae ceyae, exyae eeyae, eeyae 6) uke mantna fe eyae, eeyae 7) Nawa mand baisho ce cya, eyae 8) Nawa shuke hewame e-eyae, exyae 9) Haw pae penaka ce eya., eeyae 10) Pee pena shunamé e eya.e, eeyae 11) Hamu shaba kawana eva, ceyae 12) Shaba Kawa naita 13) Uryake birana 14) O uke manana ec eya.e, eeyae e eva c, eeyae e cya e, eeyae 13) Bui hewa hua e cya. eeyae 16) Nawa shuke natibu e ence, eeyae 17) Habu ng dakand e ence, eeyae 18) Nund dakata nimé e eva, eeyae 19) ce eyaee, eeyae eeyac, eeyae 20 e eva e, eeyae 2) ce eya.e, eeyae 2) eeyne, eeyae 24) e-eyae, eeyae 25) e eya.e, eeyae 26) eeynce, eeyae 27) ce eyae, eeyae 28) ae yo shunamé e eya.e, eeyae 29) Pae yi shuntim® hanu bua kame © eya.e, eeyae 30) 3) 32) 33) 34) 35) 38) 37) 38) 39) 40) 40) 42) 43) 4) 43) 46) an) 48) 49) 50) 31) 32) 33) 34) 35) 36) 37) 538) 39) 60) 61) ®) 3) 64) 65) 66) ‘Tana ini bieawe Howe yube kena ‘Yube Kita keneya Mara beke tanime Hawé pae atxia Habu niin dakand Naina daka tanime Bite inv kateme Hoa kake plana Koke pla nak Shane shawe himira Ha exishu tuend Ha txira bekend Ha naxi man Ha tis amanat Shane shawe himir& ‘Kesha himi kash (Niskd bepa tanimé Yura mexundtini Bem® yuxt nuk Hanu hua Mz yura xindwe Neri yura xine ‘Yura xing inwe ‘Uke hameri nua hamerd Kaln ka inikirtwe Mi yura xindwe Bene yura xi ‘Yura xin iniwe Bene yuxt kalnd Uke bamera Hameréinu ks Nite inibirisha Hanu shaba Shaba kati kat katani Miki pae mawek Pac mawe kuat Han bua kame 0 Kar iniirana ceva, eoyae e cya, eeyae e eyac, eeyae oe, eeyae ecyne, eeyae e-eyae, eeyae ecyace, eeyae ecyae, eeyae ce eya.e, eeyae e eva e, exyae e eva, eeyae ceyae, eeyae e cya. eeyae e eae, eeyae ce eyae, ceyae 2 eyac, eeyae e eva, eeyae eeyae, eeyae eeyac, eeyae ce eyace, eeyae © eyae, exyae e eyac, eeyac ceva, eeyae ce eyne, eeyac e eva e, exyae e-eyac, exyae e-eyae, cxyae ceva e, evyae ecyac, eeyae ce eyace, eeyae ceva, eeyae e cya, eeyae ce eyne, eoyae e cya e, exyae e eya.e, eeyae eya e, cvyae 2 aya, eeyae He tubi brani awa huni brani Bia nibu xarake Miki betsa tanaitt Hani mund kawand Nai kaka batame Xumu betsa netsua Betsa teabatani Bata nabatilt Hawé batakt Ha nu bua kam’ Nat salcu puss Betsea kebirdkt Mia natxa maton Batsa tea batt Uke naiyukea Nai duma dunalet und mani kawake Mia paé durawa Mia pa® duntWva pa® dunfwa tana Ha ou mani kawald Mani kawa naith Nai shaw hinari Nai shaw hinati ‘Touma inibirand haya mund kirand Mond kiranaica Eki betsatanait Uiyake birand Kera mani kawakt Bake berd nab ani hews tekua Shara iki be san ‘Ta munut Mund kal Kawa Mi besua tumé Mia pat kashewa a8 kashewa Tana e eynce, eeyae ce eyn.e, eeyae ce eyace, eeyae e eyace, eoyae ec eyne, eeyae ceva, ceyae e-eya.e, exyae e eva, exyae e eva, eoyae © eyae, eeyae © eyae, eeyae e eyae, exyac e eva, eeyae e eyae, eeyae e eya.e, eeyae ce eyae, eeyae © eya.e, eoyae © eya.e, eyae © eya.e, eeyae e eyae, eeyae e eyae, eeyae e eya.e, eeyae e eyae, eeyae e cya, eeyae fe eya.e, eeyae © eyac, eeyae ec eyae, eeyae e eva e, eeyae b eyae, eeyae © cya, eeyae ce eyaee, eeyae e eya.e, eeyae ce eynee, ceyae eeyace, eeyae e eyne, eeyae ce eya.e, eeyae fe eyn.e, eeyae ae keshewalana bast ake birindi mi yura =e eyaee, eeyae Xindwe bene yure xinawe eeyae, ceyae c cya, eeyae e-cyac, eeyae ‘Unu hawe tishimé hawetsha nukuma, e eya ce, ecyae ay Mt pae maweku eeyae, ecyae a Miki pae maweku pae mawekuamé eeyae, eeyae ‘Nawa huni pusimé ec eya.e, eeyne as e eyae, eeyae eeyne, eeyae eeyae, eeyae e eva, exyae 19) 20) 2 2) 23) 25) 4») 35) MUNI MEKA Mi MUKA AWARA. Mi muka award Muka awa benerd ist beamasha Maha bua kamé Mi moka teashurd ‘Mauka txashu benera “Trashu bene pitt He pil anisha Mi nawa nisuna ‘Trash iki nisut \Nist bea mashund Mi muke yawara Moka yawa bener ‘Yawa bene pith Mi nwa nisund, Mia burd tsakani “Taush ki nisut ‘ist bea mashat Xubi pake birawe Muka mari benert Mari bene pitt MI uke kape ‘Moka apa benerd He pil anisha he é, he , he & he é, he é he & we & hed he he é, he é, he é he €, he é, he & he & Mi nwa nisumé Pash puku nisut Nawa nis beama Mia burd tsekani Xubi pake birana Mi muka shawera [Nawal nis beama Kaku iki nist Mi ndsva nisuna \Nawa nist beama Mi muka anus benera (Mi nwa nisunt Mia bura tsakani anu xubi Xubi pake bi ‘ME muke kumar Mule kuma beners Buri burinisut Mr nwa nisund awa nist beama ‘Nis bea mashuni he he é he & he & he é he é, he he é,he 6, be & he é he é,he &, he & he é She é, he & he é he & he &, he € he €, he & he & he €, he €, he & he é he 6, he €, he ¢, he é She & he é he 6, he he & he é he 6, he hee hae & he 6 he é he é he & he & he é he é he & he & he é he é hae &, he & be é he € he &, he & he é he é he é, he €, be & he & he g, he & he & he & au Mi bem@ xindna he é, he & he & he € Bemé xind kayawa heé, he é, he & he & ‘Xin kayawatile he 6, be 6, he & he & ‘AIG kaya wamakt he €, be 6, he & he & Mi mula isurd he €, he &, he & he € Muke isubeners he é. he & he & he & Ha pild anisha he 6, he &, he & he & Mi naw nisuna eg. he 6, he & he & 1Nawa niso beama he é,he 4, he & he € ‘Kalu ik nut hed, he é, he & he € Heanu xubi mashund he & he é he & be & 2) Kush kuiki nisut he é. he & he & 3) Xibi pake birdwe he é. he & he & 4) Mi nawa nisuna he 6, he ¢, he &, Haux! Haux! Pae Temash Ketiri Pae Bua Kam? Ha Ha ! HUNI MEKA KERE KERE TSAI TSAI Xubi pake birawe he é, he &, he & he & Mi mika dure he & he & he & he € Muka du benera he 6, he & he & he & ‘sal Du bene pita he &,he é, he & he é Ha pikt anisha she & he & Yura paxinaime Ewe yura pe Yura paxt naind Hoi haw nisume Mi naw nisuna ist bea masha ana of Hime Xing bene ay aa pale birtwe ‘Mma xinurt Mai se sre met Mula wna bones > avn Xina bene bee bee be & he é pe nist . Kava ks is aeren 12) Hob av sume Mada nisind hed bed hee bee ) Dasma st ‘Niwas beama ee bee be & hee )Neoria Ham ub mata tee be€ be & he & 15) Niso bea mashung | Xabi pak biwe eee ens 16) Hai hae nium MM beme winded hee hee be & bes 17) Da awa sun ; Ue hamering ecneciees 18) Habi haw sume Mi mula dakar hee hee be & he 18) Nihal | Muka dla benert he 6 hee be & bed 20) Kk ik ist 21) Habi haw nisume Duka bene he & he é he é he é Kush iki nsut heé, he & he é he é 22) Dau yuma nisume Mi naa oisund be é, he & he é he é Nawa nist beama he & he & he & he é Posfacio ‘A Area de Pesquisa na Proposta Curcular do Programa de Edcagio “Us Experi Nesse processo surge 0 Caderno de Pesquisa de Autoria dos indios do Acre” & um espayo para a interesao ene as diversas reas pesausadores. conhecimento no curiclo wi feilitador na capacitago e no desenvolvimento do estudd Nini ae o Expt do Floresta, obra do profesor Ibi Sales Kaxinawa € um dessesprodutos independent dos professors i i « reflete sua inclinagdoe gosto pelos conheciments relacionados A bebida sagrada do povo ‘ani Ku Sendo consierado un grande ncentivador da cultural do seu pov baver deixando uma semente dese impottante conhecimento em ouras Terras Indigenas por onde anda em ‘ora, a Pedagogiae Linguas que a Areal] visita aos parents, como por exemplo:Igarapé do Caueho ¢ Hur de Pesquisa, eve sua maior aproximagio, Nocase da stra, oamadurecimentodsselex8ex7{ As misicas do Nit Pxeconsituem um dos conhecimentos pesqusados py a0 longo dos ans, omado a0 incentivo es instramentalizagio dos profestres pare «psa que vem sendo pratcado efortaleido recentemente entre os jovens Kaxinaw Esse trabalho realzads, proporcionouo aumento no nimero de projets de pesquse ede restos hist aru novos caminhos pare o entendimento mais amplo do contexto que envolve ess pritcs cultura cultural como © uso do ni pae para cur, a8 regras de uso tradicional, o$ diversos ramos das Enquano os stds desenvolvdos na discipline Iiiagéo Pesquisa proximavamse,aravés!|/|*risicas e rittlisica, bem com as formas de utilizagaoatual da bebida denro e (ora da Tera da emograia escolar, da cada eda Pedagogia, 0 debate sobre pesquisa © Indigena consiugio de rosios na csciplina de Histra abordevam quests relatvas aos processo ‘Acontinudade dessa pesquisa resultou nacriagfo do prajeto Registro Sonoto das Trades histrcose prices tradicionis como a medina natural (eras, rezas et), « musicalidade’ i] Museais Kaxinawa, mais uma ago de apoio ao forialecinento das UinguasIndlgens. tsumento @ produto de professores esse professor Este Caderno de Pesquisa € resultado de todo o trabalho de levantamento e coleta, registro idades:temitico-funcional, pedago, «© organizago do tema escolhido pelo professor e representa & mobilizagio com os jovens & jizer que na Formagio Continuada @ pesquisa ¢ abordac ‘yelhos para revitalizar certas priticas culturas fragilizadas pela aproximago com o' mundo das rents A primeira delas, vlna para observa da pita dos proftstores, consti ||] _ ocidentl A importnla do eit pla excita va além dessa essa, podend-s afr ue uma etnografia escolar indfgena orientada pela prof. Marilda Cavalcanti. A segunda, de o fator de maior relevancia nesse processo foi, mais do que qualquer coisa, a reaproximagao © mais histrico-cultural, em dislogo com a dea de Histéria € desenvolvida pelo conjunto dos valorizagio dos velhos e das virios conheci coulturas, professores indigenas orientados pelos assessores formadores Maria Luiza P. Ochoa e Gleyson de AraGjo Teixeira. € importante notar que apesar da énfase dada & pesquisa nessas di 0 interesse pelo estudo dirigido, realizagdo de levantamentos eregistos,é também encontr Rio Branco, Acre, dezemibro de 2005. ividades propostas para o estudo independente e formagto a distancia por outros Maria Luiza Pinedo Ochoa Gleyson de Araijo Teixeira cde cada pesquisa, cada professor recebeut material de apoio que sto vir ionados & sua pesquisa: textos no indigenas, rlatérias de assessoria, projeto, transcrigSes de depoimentos e entrevistas, além de seus levantamentos transeritos € igitados a fim de serem lidos, evisados e melhorados. Durante esse processo de consti 4 Histéria Indigena no projeto de educaeo da CPU/Ac, os principais levantamentos foram 3s, cam dads novos ou com os que ja estavam disponiveis nos arquives da CPUA.

Você também pode gostar