Você está na página 1de 54

EQUILBRIO CIDO- BASE

OBJETIVOS:
Abordar a origem dos cidos e das bases Identificar os mecanismos de manuteno do equilbrio AB, como os sistemas tampes, a regulao respiratria e a regulao renal O tampo bicarbonato O tampo fosfato O tampo amnia Os distrbios simples do equilbrio AB

CIDOS
O que um cido??? O conceito de ser cido O prton, o metabolismo e os outros eletrlitos.

PRODUO DE CIDO
Metabolismo de gorduras e carboidratos cido VoltilMetabolismo de protenas, aminocidos, incompleto da glicose, alteraes metablicas (DM2, alcoolismo, jejum prolongado) cidos no volteis O metabolismo tende acidose.

MANUTENO DA CONCENTRAO DE H+

ORIGEM DAS BASES


Metabolismo de aminocidos aninicos Metabolismo de ons orgnicos da dieta ( citrato ) Metabolizao de glutamina gerador de HCO3Excreo de ons amnio

CONCENTRAO DE H+/ pH
CONCENTRAO NORMAL DE H+ = 0,00000004 Eq/ L pH = log 1/ ( H+ ) = - log ( H+ ) pH do sangue arterial = 7,4 pH intracelular = 6,0 a 7,4 pH urinrio = 4,5 a 8,0

O pK = - log K H+ = K x H2Co3/ HCO3- H= K X (0,03 x Pco2)/ HCO3-

EQUAO DE HENDERSONHASSELBALCH
pH = 6,1 + log HCO3(0,03 X PCO2 )

Pulmes controlam a tenso de CO2 Rins controlam concentrao de bicarbonato

SISTEMAS TAMPES DO SANGUE


BICARBONATO = plasma e hemcia NO- BICARBONATO = hemoglobina, protenas do plasma, fosfato orgnico, fosfato inorgnico

TAMPO BICARBONATO
Mais importante no extracelular Um cido fraco = H2CO3 Um sal de bicarbonato = NaHCO3 CO2 + H2O (AC) H2CO3 NaHCO3 Na+ + HCO3Co2 + H2O (AC) H2CO3 H+ + HCO3- (+ Na+)

TAMPO FOSFATO
Pouca importante no extracelular = corresponde a 8% da concentrao do tampo bicarbonato no extracelular

Importante no intracelular e no fluido tubular

TAMPO FOSFATO
Transporta o excesso de ons H+ na urina e gera novo bicarbonato Aps a absoro de todo o bicarbonato, o H+ restante se combina com HPO4 ( 2- ) Forma H2PO4Excreo do sal NaH2PO4

TAMPO PROTENAS
So os tampes mais abundantes no intracelular 60 a 70% do tamponamento qumico ocorre no intracelular

REGULAO RESPIRATRIA DO EQUILBRIO CIDO- BASE


A eliminao pulmonar de CO2 equilibra a sua formao metablica O aumento na concentrao de H+ estimula a ventilao alveolar O aumento da ventilao alveolar diminui a concentrao de H+ extracelular e eleva o pH

EFEITO DO PH SOBRE A VENTILAO:

CONTROLE RENAL DO EQUILBRIO CIDO- BASE Reabsoro de ons bicarbonato Produo de novos ons bicarbonato
Secreo de ons hidrognio

BICARBONATO
Totalmente filtrado por corpsculo renal Bicarbonato filtrado= TFG X HCO3 Plasmtico= 180L/ dia X 24 mmol/ L= 4320 mmol/ dia

BICARBONATO/ REABSORO
Todo o bicarbonato filtrado deve ser reabsorvido no mecanismo de conservao da homeostase grande produo de cido a cada dia, que precisa ser eliminada Processo ativo, envolvendo secreo de hidrognio

REABSORO DE BICARBONATO NO TBULO PROXIMAL


MEMBRANA APICAL ( LUMINAL) = sada de H+ para a luz tubular atravs de contra- transporte Na+/ H+( ao da AC) MEMBRANA BASOLATERAL= sada de bicarbonato para o interstcio por co- transporte Na+/ bicarbonato

SECREO DE ( H+) PELO TBULO PROXIMAL


Contratransporte sdio- hidrognio Secreo ativa secundria Ao da anidrase carbnica Secreo diria de 3900mEq/ L de H+ >80% do bicarbonato reabsorvido

1 bicarbonato reabsorvido= 1 H+ secretado


Fuido tubular proximal pouco cido

TRANSPORTE ATIVO DE H+ N CLULA INTERCALADA

REABSORO DE BICARBONATO NA CLULA INTERCALADA


MEMBRANA LUMINAL: H+ATPase promove a sada de H+ (ao da anidrase carbnica) e sada passiva de Cl- para a luz tubular MEMBRANA BASOLATERAL: sada de bicarbonato para o interstcio por contra- transporte com o Cl-

SECREO DE H+ NO NFRON DISTAL


Transporte ativo primrio na clula intercalada CO2 dissolvido na clula + H2O = H2CO3 H2CO3 = HCO3_ + H+ HCO3- reabsorvido H+ secretado ( H+ATPase ) TRASNPORTE POR BOMBA DE H+ NA MEMBRANA APICAL

Tampo
H secreo de 4.400mmol de cido por litro por dia, por enquanto que h filtrao de 4320mmol por litro por dia de HCO3. Os 80 mmol de cido so cidos no volteis e devem ser eliminados. A importncia do tampo de facilitar a eliminao do cido.

TAMPO AMNIA
Quantitativamente mais importante Composto por amnia ( NH3) e on amnio (NH4+) TBULO PROXIMAL:Uma molcula de glutamina na clula tubular forma dois NH4+, que so secretados e dois HCO3-, que so reabsorvidos Para cada NH4+, um novo HCO3- acrescentado ao sangue PRODUO DE NOVO BICARBONATO

METABOLISMO DA GLUTAMINA

TAMPO AMNIA/ TBULO PROXIMAL

DISTRBIOS DO EQULBRIO CIDO- BSE


ANORMALIDADE ACIDOSE RESPIRATRIA METABLICA ALCALOSE RESPIRATRIA METABLICA PCO2 HCO3 HCO3 PCO2 PCO2 HCO3 HCO3 PCO2 ALTERAO PRIMRIA H+ pH RESPOSTA COMPENSATRIA

DISTRBIOS DO EQUILBRIO CIDO- BSICO

EQUILBRIO CIDO- BASE/ RESUMO


O pH dos lquidos corporais sofre variao mnima, em virtude da funo coordenada dos pulmes, rins e fgado A quantidade de cido produzida pelo metabolismo, somada quantidade ingerida deve ser excretada na mesma proporo Os pulmes excretam os cidos volteis e os rins os no- volteis

EQUILBRIO CIDO- BASE/ RESUMO


A funo dos sistemas tampes minimizar as mudanas no pH No LEC, o principal sistema tampo o bicarbonato, que tem dupla regulao ( renal/ respiratrio) Todo o bicarbonato filtrado sofre reabsoro renal Os tampes urinrios promovem a excreo efetiva de H+

EQUILBRIO CIDO- BASE/ RESUMO


A alcalose e acidose respiratrias resultam de alteraes na PCO2 e tem como resposta renal, a modulao na secreo de cido ( LENTA/ dias) A alcalose e acidose metablicas resultam de alteraes primrias no HCO3 plasmtico e sofrem regulao respiratria com a adequao da ventilao pulmonar ( RPIDA/ minutos)*

Acidose Metablica
definida por diminuio de pH, abaixo de 7,35, e bicarbonato abaixo de 22mEq/L Pode ser causada pelo aumento do on H no derivado do gs carbnico ou pela perda gastrointestinal ou renal de bicarbonato Geralmente, no considerada uma enfermidade grave, porm quando o pH fica abaixo de 7,1, torna-se comprometedora vida

Acidose Metablica
A acidose metablica pode ter vrias causas e, s vezes, difcil o diagnstico etiolgico. Para facilitar o diagnstico, h dois conceitos: Acidose com nion Gap alto: No sangue, deve haver o equilbrio eletroqumica entre ctions, como sdio, e nions, como bicarbonato e cloreto. Porm, a quantidade de sdio maior que a dos nions, devendo haver mais nios para que haja o equilbrio, o nion gap ocorre quando h reteno de cidos no sangue, que se dissociam em on H e base inica ( c. Latico -> H+ + lactato-)e o lactato acaba aumentando o nion gap.

Acidose metablica
O valor normal do nion gap de 8-12 mEq/L Nas acidoses com nion gap alto, esses valores podem chegar a 40-80 mEq/L e quanto maior os valores, maior a gravidade do distrbio Causas de acidoses com nions gap alto: acidose ltica, cetoacidose, uremia, intoxicao por salicilatos, metanol e

Acidose Metablica
H outros tipos de acidoses em que a gnese diferente, sendo chamada de acidoses hiperclormicas. Nessas acidoses, h a perda de bicarbonato para o meio externo ou a reteno pura de on H. Para que o equilbrio eletroqumico fique mantido, h ento reteno de cloreto para compensar a diminuio de bicarbonato e no h mudanas no nion gap Causas de acidopses hiperclormicas: diarria, fstulas biliares, entricas ou pancreticas, acidoses tubulares renais e diurticos poupadores de potssio.

Acidose Metablica
O tratamento da acidose metablica, deve diagnosticar a etiologia. Para isso, importante a dosagem de nion gap, cloreto, lactato, corpos cetnicos, natremia, calemia e creatinica A reposio de bases NaHCO3 est indicada em todas as acidoses hiperclormicas, exceto nas acidoses causadas por uso de diurticos e hipoaldosteronismo ( so corrigir a calemia) J nas acidoses com nion gap, a reposio no est indicada, exceto na uremia grave e intoxicaes por salicilatos, metanol e etilenoglicol.

Alcalose Metablica
definida por aumento do bicarbonato para 26mEq/L e um pH maior que 7,45, sendo causado por vmitos e diurticos TZD e de Ala. A alcalose com um pH maior que 7.7 considerado comprometedora para o paciente A alcalose surge quando h perda do on H para as clulas ou o meio externo

Alcalose metablica
Quando h um excesso de bicarbonato no sangue, todo o bicarbonato filtrado, mas parte dele eliminado pela urina. Nesse caso, h proteo contra a alcalose metablica. Porm, h situaes em que h um aumento da reabsoro de bicarbonato, como o caso da hipovolemia e da depleo de cloreto.

Alcalose Metablica
Relao hipocalemia e alcalose metablica No tbulo contorcido distal e no coletor, h reabsoro de sdio em troca da secreo tubular dos ons H e K. Na hipocalemia, h diminuio de potssio para ser secretado e mais on H secretado no seu lugar, levando alcalose. Algo parecido ocorre na alcalose metablica, em que h uma diminuio do on H, e no seu lugar o

Alcalose Metablica
O tratamento da alcalose metablica necessria porque ela pode causar vrias consequncias: Vasoconstrico cerebral Tetania, paresias Arritmias Hipoventilao pulmonar Aumento da produo de lactato Reduo de clcio ionizado (tetania, convulso) Encefalopatia heptica

Alcalose Metablica
Como tratar? Esperar 3-5 dias para que o rim funcionante possa agir eliminando o bicarbonato Nas alcaloses com depleo de volume e de cloreto, manter euvolmico, normocalmico e corrigir a depleo de cloreto. Para isso,SF 0,9% associado com KCl.

Acidose Respiratria
Reteno de CO2 - Hipercapnia Produo de CO2 > Remoo Causas: Distrbios Neuromusculares Leso de SNC, da parede torcica e miopatias. Enfermidades Pulmonares Asma , Enfisema etc. HIPOVENTILAO

Alcalose Respiratria
Reduo de CO2 no organismo Hipocapnia
Dor, Ansiedade, Tumores Cerebrais, estados de Hipxia, estados infecciosos, hipermetablicos, insuficincia Heptica etc

Hiperventilao Tratamento Aumentar a PCO2 ventilao com


uma concentrao de gs carbnico mais alta

Você também pode gostar