Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Importncia
Informaes sobre:
Patologias renais
Trato urinrio
Extra-renais
Vantagens
Simplicidade
Baixo custo
Facilidade para obteno da amostra
Exames da urina
Exame fsico
Exame qumico (qualitativo e
quantitativo)
Exame microscpico
Identificao de clculos
Exames bacteriolgicos
Colheita
Urina 24 horas
- Esvaziar a bexiga pela manh;
desprezando essa urina colecionar
toda a outra at o dia seguinte.
Ex. 8 da manh at 8 horas do dia seguinte.
Colheita
Sumrio de urina e urocultura.
- Colher a primeira urina da manh;
- Higienizar as genitlias antes da
coleta;
- Desprezar o primeiro jato;
- Colher o jato mdio em coletor
universal estril;
Colheita
Puno suprapbica
Urina 24 horas
Exame quantitativo
- Uria
- Cloretos
- Glicose
- Cetosterides
- Protenas
Sumrio de urina
Exame fsico
- Volume
- Cor
- Aspecto
- Odor
- pH
- Densidade
Volume
Volume 1.000 a 1.500 mL.
Volume varia com:
- Alimentao
- Exerccio fsico
- Temperatura ambiente
- Quantidade de lquido ingerido
- Emoes
Obs. A diurese em crianas maior que
adultos.
Volume
Patologias envolvidas no aumento da
urina (poliria).
- Diabete melito e inspido.
- Amiloidose renal (acmulo de
protena amilide).
- Rim contrado.
- Polidipsia (ingesto de lquido).
Volume
Patologias e eventos envolvidas na
diminuio da urina (Oligria).
- Nefrite aguda.
- Molstias cardacas e pulmonares
- Febre
- Diarria
- Vmito
- Choque
- Desidratao
- Nefropatia tubular txica
- Enfarte hemorrgico do rim.
Cor da urina
Citrina a mbar Urocromo
Alaranjada Urina concentrada
Amarela intensa Riboflavina, nitrofurantona, cenoura,
beterraba.
Laranja brilhante Pyridium (fenazopiridina)
Esverdeada Bilirrubina, biliverdina, acriflavina.
Castanho-avermelhado hemoglobina, mioglobina, beterraba.
Castanha a negra envenenamento por fenol, melanoma.
Quase Incolor urina muito diluda
Vermelha sangue, rifocina.
Verde ou azul infeco por pseudomonas.
Leitosa quilria
Leitosa opalescente piria, lipidiria
Cores da urina
Cores da urina
Nveis de hidratao
Aspecto
Lmpida normal
Turva Piria, presena de
substncias (fosfato amorfo, uratos
amorfos).
Odor
Sui generis recentemente emitida.
Amoniacal envelhecida.
Obs. Alguns medicamentos podem influenciar o odor da urina.
Situaes pouco comum:
- Acetonria (maa)
- Alcaptonria (clorofrmio)
- Aspargo (enxofre)
- Bacilos coliformes facalide.
pH
Normal- 4,6 a 9,0
- cida algumas horas depois de emitida
- Alcalina aps 48 horas, aps refeies,
medicamentos alcalinos, frutas, alcalose,
vmitos, cistite crnica.
- Neutra
Densidade
Medido por densmetros.
Recm nascido 1,012
Lactante 1,002-1,006
Adultos 1,002-1,035 (mdia 1,015-1,025)
- Responsveis pela densidade da urina so:
uria, cloretos e fosfato
- Enfermidades extra-renais envolvidas: diabete
melito, diabete inspido e estado febril.
Exame qumico
quantitativo/qualitativo
Tira reagentes
Analisador automtico de urina
(clinitek 100)
Protena (albumina)
Pelo calor 5 mL de urina (aquecida a
55C) + 2 a 3 gotas de cido actico.
- Turvao acentuada. Detecta at 50 mg
por litro.
Obs. Se estiver turva filtrar ou centrifugar.
Protena (albumina)
cido sulfossaliclico: 5 mL de urina + 5
gotas do cido sulfossaliclico a 20%.
- Presena de precipitado branco.
Obs. Reaes falso positivo pode ocorrer por: aps
emprego de contraste radiolgico e doses altas de
penicilina.
Turvao leve
Turvao mdia
Turvao macia
Cogulo pequeno
Grandes cogulos
traos
0,1 a 0,5 g/L
+
0,5 a 1,0 g/L
++
3,0 g/L
+++
5,0 g/L
+ + + + 10,0 g/L ou mais
Protena (albumina)
Tiras reagentes azul de tetrabromofenol (pH
3) colorao amarela. Na presena de
protena a colorao alterada para verde a
azul.
Albuminria funcional
Esforo muscular intenso
Frio excessivo
Urina de adolescente colhido durante
o dia.
Gravidez
Albuminria orgnica
Pr-renal: estados febris, insuficincia
cardaca,
mieloma
mltiplo
e
mixedema.
Renal: glomerulonefrite, nefrite lpica,
sndrome nefrtica e toxemia gravdica
(hipertenso, edema e proteinria).
Ps-renal: cistite, prostatite, uretrite,
infeco da pelve renal ou ureteres.
Classificao
Defeito na membrana glomerular
Menor reabsoro no tbulo
Altas concentraes de protena no
plasma
Drenagem anormal de linfa no rim
Glicose
Tiras reagentes
Ao da enzima
glicoseoxidase que remove ons de
hidrognio que forma o cido glicnico.
Glicose
Em caso de positividade realizar o
teste de Benedict.
Ferver o reagente e colocar 4 gotas da
urina.
Verificar a mudana de cor.
- Soluo azul - negativo
- Precipitado esverdeada traos de glicose
- Precipitado amarelado 10g/1000 dL
- Preciptado vermelho 20 g/dL
Glicose
A pesquisa s deve ser realizada duas
horas aps o almoo.
Tiras reagentes- urina em contato com
hipoclorito ou presena de vitamina C
pode emitir um resultado falso-positivo.
No teste de benedict pode ser positivo
para outros hidratos de carbono,
vitamina C, penicilina e tetraciclina.
Glicose-causa
Diabetes melito
Pancreatite aguda
Tumor de clulas alfa aumento de
glucagon
Traumatismo craniano hemorragia
subaracnide
Sndrome de fanconi leses
tubulares.
Acetona
Reativo de rothera 4 mL de urina no
reagente. Aparecimento de anel roxo.
Tiras de reagente
Acetonrias
Estado metablico diabete melito e
doena de von Gierke (acmulo de
glicognio).
Aumento as necessidade metablicaeclmpsia,
estado
febris,
exerccio
vigoroso, exposio ao frio, gravidez,
hipotireoidismo,
inanio,
jejum
prolongado.
Resultados falso-positivo metionina e
levodopa (antiparkinsnicos).
Hemoglobina
Reao de johannessen 5 mL de
urina, 20 gotas do reativo e 10 gotas
de gua oxigenada.
- Aparecimento de colorao de rosa
a vermelho.
Tiras reagentes- pesquisa de
hemoglobina ou mioglobulina.
Hemoglobinria
Bilirrubina
Reativo de fouchet 5mL de urina e
5mL de cloreto de brio. Passa no
papel filtro. Colocar no papel filtro 5
gotas do reagente.
- Positivo colorao verde.
Tiras reagentes.
Bilirrubinria
Encontra-se acima de 2mg/dL.
Detecta antes da colorao amarela
da mucosa e pele.
Ictercia obstrutiva (neoplasia)
Ictercia hepatocelular (infecciosa,
txica ou cirrtica).
Urobilinognio
Reativo de Ehrlich 5 mL da urina +
5 mL do reativo. Adicionar 10 mL de
acetato de sdio.
- Colorao rosa ou vermelho
Tiras reagentes
Aumento de Urobilinognio
Dosagem de uria
Princpio a uria na presena de
ons frricos, reage com diacetil, com
produo de cor rosa ou vermelha.
Obs. A dosagem da uria na urina tem
pouco valor clnico. A sua eliminao
depende da dieta (normal 10 a 20g
em 24 horas).
Aumento ou diminuio
Aumento: dietas hiperproticas,
estados febris (aumento do
catabolismo de ptns), neoplasia e
hipertireoidismo.
Diminuio:
dietas
pobres
em
protenas,
insuficincia
renal,
insuficincia heptica.
Cloretos
Normal 8 a 15 g de cloretos
Aumento: nefropatias, necrose tubular
aguda, ingesto excessiva de sal.
Diminuida: diarria, vmito, sudorese.