Você está na página 1de 7

LUCRCIO - De rerum natura

Traduo de Agostinho Mendona de Falco (1!"#


$%ant&%-se a ortogra'ia original (e% co%o o )erso*
I, 1. 926-1007:
+% to escuro assu%,to (orri'ados
Co% o licor das Musas gracioso-
./isto (oa ra0o %e 1usti'ica-
2e% co%o 3uando o Medico ,retende
A%aro a(sinthio dar ao tenro in'ante4
5ue ,ri%eiro do co,o os (ordos corre
Co/ louro4 e doce %el4 ,ara 3ue illuda
A i%,r6)ida idade do %enino7
+ d/este %odo esg6tta o ,leno co,o
8o a%argo licor4 no ,or enganal-o4
Mas ,or3ue ,or esta arte as 'oras co(re9
Assi% eu4 )isto ser se)ero u% tanto
O assu%,to aos 3ue e% todo o desconhece%4
+ 3ue4 ao )el-o4 1: d/elle se des)ia%4
5ui0 antes na sua)ilo3ua linguage%
8as Musas e;,licar %inhas ideias4
+ co% seu doce %el dar-lhes doura-
8/esta arte assi% ,odesse eu attrahir-te
Aos )ersos %eus4 3ue a 'undo conhecesses
Os en'eites de toda a nature0a<
+ ,ois te 1: %ostrei4 3ue da %ateria
Os ele%entos solidos se %o)e%
=e% cessar4 a( aeterno indissolu)eis4
Agora e;a%ine%os4 se & 'inita4
Ou no a so%%a d/estes ele%entos4
+ se o )acuo4 3ue e;iste4 es,ao4 e t>a4
+% 3ue todos os seres re,resenta%4
'inito4 ou ,ro'undo4 e se% li%ites-
O Todo4 ,ois4 3ue e;iste4 & in'inito7
8e outra sorte u% e;tre%o hou)era n/elle9
Mas e;tre%o no ,6de ha)er u% cor,o4
=e al&% d/elle no ha 3ue% o li%ite4
?or tal arte4 3ue : )ista se a'igure4
.o ,oder ,rolongar-se al&% do cor,o4
8ado4 ,ois4 3ue nada ha al&% do Todo4
certo no ha)er e;tre%o n/elle9
.o te%4 ,or tanto4 ter%o4 ou 1: li%ite7
.e% i%,orta n/u%a estar4 ou n/outra ,arte7
?ois 3ue4 3ual3uer 3ue occu,e4 & 'oroso
8ei;ar ,/ra toda a ,arte in'indo es,ao-
8e %ais9 se este se d: ,or li%itado
+ 3ue algue%4 chega d/elle @ %eta e;tre%a4
8onde u%a setta e;,&a de arre%eo7
5ual %ais 3ueres4 3ue )Ae des,edida
1
+% sua direco o %ais 3ue ,ossa4
Ou 3ue ache estor)o4 3ue lhe encontre o )AoB
Ad%ittir & 'oroso u%a de duas9
Mas u%a4 ou outra tolhe-te a sahida4
+ te o(riga a negar ao es,ao o ter%o-
?ois ou a setta encontre estor)o4 3ue o(ste
A seu curso4 e 3ue chegue ao 'i% do tiro4
Ou )Ae %ais al&%4 no ha li%ite-
Assi% ,roseguirei4 e onde ,o0eres
U% 'i%4 ,erguntarei4 3ual o da setta-
Logo e% nenhu% logar ha)/r: li%ite-
=e%,re es,ao achar:4 3ue corra a setta-
=e o grande Todo 'osse li%itado4
+ at& certos logares circu%scri,to4
+nto toda a %ateria con'luira
8e toda a ,arte ao (ai;o ,or seu ,eso-
=o( o a0ul do c&o nada se creara
.e% 'ir%a%ento hou)era4 ne% estrellas4
+;istindo a %ateria 4 coacer)ada4
8esde in'inito te%,o e% ,ura inercia-
Ao contrario os ,rincC,ios da %ateria
.o conhece% re,ouso4 ne% e% todo
U% logar in'erior4 onde con'lua%4
+ onde e% inaco se1a% de assento-
?elo %oto continuo e% todo o es,ao
=e ,rocria% os seres4 e o in'inito-
8: eterna %at&ria aos cor,os todos-
+n'i%4 )e%os 3ue u% cor,o outro li%ita4
Os %ontes li%ita o ar4 a este os %ontes7
Ter%ina a terra o %ar4 o %ar as terras7
.enhu% ser e;terior li%ita o %undo-
Tal do es,ao e logar & a nature0a4
5ual a de u% claro rio4 3ue 'luisse
Ab aeterno e% ,er,etuo4 e logo curso4
5ue no andara %ais4 3ue o 3ue lhe resta4
Tanto &4 ,ois4 des%edido este uni)erso4
=e% li%ites alguns de ,arte algu%a<
lei constante4 e%'i%4 da nature0a4
5u> nada se1a ter%o ao Uni)erso-
5ue o 'i% se1a do cor,o o )acuo4 e d/este
=e1a li%ite o cor,o4 e alternados
Assi%4 de% in'inito o grande Todo-
=e u%4 ,ois4 no li%itasse o outro4 e 'osse
?or nature0a o )acuo ili%itado4
=u(sistir no ,odera ne% u%a hora
A terra4 %ar4 as lucidas estrellas4
Os ho%ens4 ne% os cor,os de al%os .u%es 7
?ois dis,ersa a %ateria4 e se% liar-se4
?or todo o grande )acuo di)agara4
=e% 1:%ais ,rodu0ir cor,o 'or%ado4
D
?or no ,oder liar-se4 e reunir-se-
.e% co% intelligencia4 e ,or sua orde%4
+ saga0%ente os ato%os se unira%4
Ou os seus %o)i%entos concertara%7
Agitados de e%(ates in'initos
+% o )acuo4 e so''rendo toda a casta
8e %oto4 e )ariado a1uncta%ente4
Chegara%4 ,ro)a)el%ente4 a tal ,ostura4
5ual a de 3ue se a0ou este Uni)erso- $1"D*
II. 1010 11349
=e da 'ace dos cor,os se destaca%
Os at/%os de continuo4e nos ,arece
5ue nasce%4 e 3ue %orre%4 ne% ,or isso
os de)es ,resu,,Ar %enos eternos7
.e% a %orte4 3ue d: ca(o dos cor,os4
Os ato%os destroe4 %as to s6 %ente
Lhes dissol)e a unio4 o,&ra outras4
8:-lhes '6r%as di)ersas4 %uda as cAres4
8: sentir a u% ser4 a outro o nega7
8onde & (e% conhecer4 o 3uanto i%,orte
Considerar dos at/%os a %i;tura4
+% 3ual situao elles este1a%4
5uaes %o)i%entos d>%4e 3uaes rece(a%7
?ois os at/%os4 3ue 'or%a% c&o4 e terras4
O %ar4 rios4 e sol4 esses gerara%4
Ta%(e%4 os ani%aes4 'ructos e ,lantas-
Assi%4 nos )ersos %eus cu%,re notar-se4
5uaes lettras4 e 3ual se1a a orde% d/ellas4
5ue4 (e% 3ue e% grande ,arte se%elhantes4
=6 na co%(inao se di''erena%-
Assi%4 ta%(e%4 nos cor,os4 se se %uda%
8istancias4 direcEes4 lia%es4 ,eso4
+%(ate4 concorrencia4 %o)i%entos4
Orde%4 co%(inao4 e as )arias '6r%as4
Ta%(e% %uda% de ser os %es%os cor,os-
8a s ra0o agora4 ou)e os dicta%es4
?ois )ai no)as )erdades ,resentar-te4
+ no)a orde% de cousas se desco(re-
Cousa no h: ahi de le)e %onta4
5ue ao ,rinci,io no custe acreditar-se9
Assi% nada ha to raro e ,ortentoso4 -
5ue no dei;e de o ser4 correndo os annos-
=e a cAr a0ul do c&o4 se a lu0 3ue es,alha%
As estrellas errantes4 o lu0eiro
8a lua4 e o 'ulgor do ceo (rilhante4
?ela ,ri%eira )e04e de i%,ro)iso
+ncarasse u% %ortal4 3ue %6r ,ortent,4
8o 3ue a3uelles ,od&ra considerar-se4
F
Ou 3ue nao ousar a acredital-osB
Tanto asso%(ra% ta%anhas %ara)ilhas< -
5ue saciados de as )er todos4 a,enas
?or u%a ou outra )e0 os c&os conte%,la%-
2e% 3ue te %ara)ilhe a no)idade4
.o dei;es de attender-%e4 antes ,rocura
?e0ar %inhas ra0Ees4 e a(raal-as
Co% %6r a''inco4 sendo )erdadeiras4
Ou (e% dar-lhes d/encontro4 se so 'alsas-
=endo4,ois4 do Uni)erso i%%enso o es,ao4
Trans,onho os seus li%ites4 e e;a%ino
O 3ue e;iste al&% d/elles4 e at& onde
O li)re ,ensa%ento arro1a o )oo-
G: %ostrei ser in'indo o grande Todo9
+% (ai;o4 e% ci%a4 : de;tra4 e : sinistra4
Li%ite algu% no ha9 a e)idencia4
+ a essencia do )acuo o a,regoa%-
=e4 ,ois4 &4 co%o disse4 in'indo o es,ao4
+ se de ger%es a tur(a innu%era)el4
A( aeterno %o)idos )aria%ente4
.ada no )acuo so( ):rias '6r%as4
?6de crer-se4 3ue s6 'osse creado
+ste uni)erso %undo e 'ir%a%ento4
+ 3ue e% inaco 'osse% tantos ato%osB
M6r%ente4 sendo ,ela natHre0a
Creado este uni)erso4 e sendo os ato%os
+% u% contCnuo %oto4 e encontrando-se
Ao acaso4 e de(alde ,or %il %odos-
+%'i% coadunados ,rodu0ira%
+ssas %assas4 3ue 'ora% o ,rinci,io
8a terra4 e %ar4 de todo o ser )i)ente- $1"IF*
?elo 3ue & 'oroso4 3ue con'esses4
5ue outros a1uncta%entos de %ateria
8e)era% con1unctar-se4 co%o a3uelle4
5ue :)ido a(raa o ar no es,ao i%%enso-
Ja)endo4 ,ois4 %ateria e% c6,ia tanta4
+ es,aoso logar se% o(staculo4
=eres ,or certo hou)era% de gerar-se-
=e dos ger%es & tanta a c6,ia i%%ensa4
5ue dos ani%aes todos as edades4
?ara contal-os4 (e% no a(astara%7
=e t>% ,ara adunar-se a %es%a 'ora4
+ a %es%a nature0a de aggregar-se4
5ue os %ais ato%os t>% d/este uni)erso4
Con'essar & 'oroso4 3ue no es,ao
Outros %undos e;iste%4 outros ho%ens4
+ de outros ani%aes es,ecies )arias-
Accresce4 no ha)er na nature0a
Indi)iduo algu%4 3ue nasa e cresa
Unico e% sua es,ecie4 e 3ue no se1a
?ertena de u%a classe innu%era)el-
K
=e os ani%aes ,ri%eiro considerares4
8/esta arte os achar:s e% toda a es,ecie4
Rel&s de errantes 'eras %onte0inhas4
I%%ensa tur(a de ho%ens7 e cardu%es
8e ,ei;es esca%osos4 de )olateis-
Corre a %es%a ra0o4 ,ara assentar%os4
5ue a terra4 lua4 e sol e %ais cousas
.o so s6s4 %as e% nu%ero se% conto7
?ois sua durao & li%itada4
+ d:-se e% todos elles nasci%ento4
Co%o as es,ecies t>%4 3ue e;ta% no %undo-
8e,ois 3ue este nasceu4 e )ira o dia
A terra4 o %ar4 o sol4 at/%os se% conto
Recrescera%4 cingira% o uni)erso
Todo e% redor4 ,or3ue ti)esse au%ento
O %ar4 e a terra7 e o c&o ali%entasse
As ethereas %ansEes altas a(o(adas4
+/ todo o ar4 ta%(e%4 se reno)asse7
?ois de todos os ,ontos do uni)erso
Ato%os4 se des,rende% ,elo cho3ue4
+ cada u% )ai unir-se : sua es,ecie7
A agua : agua )ai4 a terra : terra4
O 'ogo ao 'ogo e o ar ao ar se )ol)e4
At& 3ue a creadora nature0a
Tudo le)e ao seu 1usto cresci%ento9
O 3ue acontece ento4 3uando se eguala4
O 3ue se restitue4 co% as ,erdas4
?or u% instante a )ida se e3uili(ra4
+ en'rea a nature0a os seus aug%entos- $11D1*
Os seres4 e% 3ue )>s 'eli0 crescena4
+ a u% ,onto su(ir de adulta edade4
8e '6ra %ais rece(e%4 do 3ue larga%4
O ali%ento re,arte% ,elas )eias 9
Mal a(ertos os ,oros no ,er%ite%
8is,ender %uitas ,artes4 e 3ue a %achina
=e arris3ue a ,erder %ais do 3ue rece(a-
=o''re%4 ,or certo4 os cor,os grandes ,erdas4
Mas co% %6res aug%entos as re,ara%7
+% 3uanto de crescer no 'inda o ter%o-
?erde%-se ento as 'oras ,ouco a ,ouco4
+sgotta-se o )igor4 e declineando
Lai do %al e% ,eior se%,re o )i)ente-
?ois 3uanto & %ais e;tenso4 e dilatado
U% cor,o4 e te% chegado a %6r crescena4
Tantas %ais ,artes ,erde4 e de si larga- $11FK*
MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM
N
III-
Muitos cuidados e(rio te ator%enta%4
Lacillas na incerte0a4 )agas no erroB
=e os ho%ens conhecesse%4 co%o sente%4
O ,eso4 3ue lhes ,re%e4 e gra)a a al%a4
As causas d/este %al4 e donde e%ana
+ssa %ole4 3ue o ,eito tanto a(a'a4
=ua )ida no 'ora to %o'ina4
Co%o )e%os4 3ue a )i)e%4 no sa(endo4
.e% o 3ue ho de 3uerer4 se%,re lidando
?or %udar de logar4 co%o se n/isso
Lhes 'osse4 de tal ,eso e;onerar-se-
O so(er(o ,alacio :s )e0es dei;a
O 3ue n/elle se eno1a e logo )olta 4
?or no sentir %6r gosto e% outra ,arte-
A3uelle a toda a (rida : gran1a corre4
Co%o se a,agar 'osse n/ella o 'ogo7
Tanto 3ue chega alli4 o eno1o o to%a4
+ ou ,e0ado so%no o ator%enta4
Ou (usca distracEes4 ou (e% na )olta
=e 'a0 1: da cidade4 onde re)erte-
8/esta arte cada 3ual de si ,rocura
Fugir4 se% 3ue 1:%ais ,ossa alcana l-o-
Indeciso )acilla4 e se ator%enta4
?or3ue a causa do %al %es3uinho ignora9
5ue conhecendo-a4 tudo dei;aria4
=6 ,or (e% estudar a nature0a7
?ois )ai-nos n/este estudo u%a tare'a4
.o de u%a hora s64 ,or&% de toda
A durao eterna4 e% 3ue os hu%anos
Tero de ,ersistir de,ois da %orte-
+%'i%4 ,or3ue u% ta%anho a%or da )ida
Tantos sustos nos ,/rigos nos ins,iraB
Te% chegado ,or certo o ter%o : )ida9
.ada o ,6de %udar7 ,artir & 'ora-
Ora )i)endo %ais4 no %undo )i)e-se9
.e% se 'or1a% ,/ra n6s no)os ,ra0eres4
Mas se o 3ue se dese1a nos 'allece4
?arece a)anta1ar-se aos (ens 3ue te%os4
+ se nos chega : %o4 dese1a%-se outros-
8/esta arte nos te% se%,re se3uiosos
U%a sede de )ida4 a 3ue se a1uncta
O incerto 'uturo4 a du(ia sorte4
+%'i%4 3ue a eterna edade nos destina-
.e% ,rolongando a )ida cercea%os
A durao da %orte4 ne% ,ode%os
A'astal-a de n6s ,ara %ais longe-
Inda 3ue %uitos seculos )i)esse%os4
=e%,re u%a eterna %orte nos es,/rara9
.e% ha de estar ,or %enos te%,o %orto
O 3ue o curso da )ida honte% 'echara4
5ue a3uelle 3ue %orreu ha longos annos-
FIM 8O LILRO T+RC+IRO
I
O

Você também pode gostar