Você está na página 1de 10

CASA DE CANDOMBL E

CABOCLO
AX OSUN
IL IB OB OMITAONIS

CACERES/SETEMBRO DE 2008

FILOSOFIA
Estabelecer entre o culto dos orixs e o homem uma comunho capaz de gerar
um equilbrio existencial entre o cu e a terra, o omorix e sua inkice, o profano e o
sagrado, para assim esclarecer e propiciar o conhecimento de nossas ancestralidades,
num estudo profundo e rigoroso das emanaes que envolvem nossa verdadeira
natureza , tendo como base o seguinte lema; O homem um ser divino, nico e
singular e seu orix parte constitutiva deste ser.
MISSO
O culto dos orixs tem como base o equilbrio do homem em total plenitude,
sendo assim, esta casa de ax tem como fundamental principio auxiliar, apoiar e
fornecer aos seus adeptos, clientes e freqentadores condies necessrias para um
aprendizado onde Olodumare o ser supremo onipotente e onisciente de todo orun e s
a ele cabe nosso emi, porm, junto de seus orixs de ori e seus odus de nascimentos
sero capazes de ter uma vida longa, saudvel e em perfeita harmonia.
COMPONENTES RESPONSVEIS PELO AX
Zelador: Omitaonis (Cleiber de Osun) babalorix do ax
Yalas: Kewany (Ekedji Rose de Osala) me que cuida do ax
Asogun: Gbaoni (Marcus de Sango) pai que ampara o ax
Yakekere: Yakemi (Cida de Iemanja) me pequena
Sidagan: Guelode (Geni da Osun) responsvel pelo pad
Obs: estes cargos so preenchidos conforme ordem de iniciao e tempo de casa,
podendo se acrescido mais alguns cargos, visto que ainda h muitos a serem
preenchidos.
PRECEITOS / QUISILAS / PROIBIES E OBRIGAO/DEVERES
Todos dentro tm a obrigao com seu orix e com sua vida, por tanto de suma
importncia que ame teu orix da mesma forma que ames a ti prprio;
A troca de beno entre todos, porm esta atitude benfica aos seus
caminhos, a sua vida e no h problemas em deixar de pedir beno, mas
lembre-se que o candombl um culto s divindades e para tanto suas bnos
nossa grande recompensa;
O estudo e conhecimento dos orixs parte individual, portanto cabe a cada um
busca da sabedora para poder cultuar e compreender seu orix, ods e demais
entidades. Este conhecimento s adquirido com muito estudo, humildade e
orientados por boas obras literrias comprometidas com a verdade e com
zeladores capacitados no ax para exercerem suas funes.
O respeito casa de santo e ao zelador o mesmo que gostaria de receber,
porm lembrando que esta casa onde mora teu santo e este ser humano que
mexe em teus odus e em teu ori;
Todos iniciados: proibido por toda vida:
2

- comer peixe liso (barbado, pintado, bagre etc.);


- mexerica;
- abacaxi;
- aos filhos de Oxossi so proibidos os bichos adquiridos na caa;
- aos filhos de oxum proibido comer ovos com a gema inteira;
- aos filhos de oxal proibido o uso de roupas pretas, permanecer ou estarem sujo com
dend e carvo;
- carne vermelha nas sextas-feiras;
- aos filhos de xang o banho com folha de mangueira e outras folhas de ogum;
- nunca colocar folhas com espinhos na cabea;
- assoviar;
Yaos: durante seu primeiro anos de vida no santo proibido:
- ir ao cemitrio, velrios, hospital, rio, cachoeira, mar, mergulhar em piscina;
Yaos: durante seu perodo de kele proibido:
- sexo, drogas, bebidas, fumar;
- sentar ou falar mais alto que zelador;
- nunca deixar a cabea sem o touco ou no tempo;
- vestir roupas curtas e escuras, principalmente preto;
- pisar em corda de cavalo;
- passar prximo ou ir a cemitrios, velrios, bares, prostbulos;
- estar na rua em horrios fortes como 06, 12, 18 e 00hs;
- estar prximo de pessoas doentes, drogadas, bbadas;
- no abraar, no tocar ningum a menos que este tenha passado por um banho amaci;
- no comer pimenta;
- pegar em vassoura;
- gritar muito alto ou assoviar;
- bater palmas desnecessrias;
- comer ovos enterios;
- comer carne na sexta feira;
ATOS E FUNDAMENTOS QUE FAZEM O SANTO
O santo vira quando do ato:
- bater pa para o prprio orixa;
- bater pa para o zelador;
- cortar para o orix Tempo;
- cotar pombo;
- cortar angola:
- todos abians e Yaos com menos de um ano de santo feito, ou sem obrigao de um ano
obrigatrio virar ao cortar para Tempo, Xoroque, Ossain, Oxumar; todas as vezes
que for cortado um bicho de quatro patas; cantar para o prprio santo no xire;
- yaos e abians viram ao cortar para ariax (intouto) e comunheira;
- o santo vira ao ser jogado canjica branca em cima do telhado da casa, mas isso
somente valho se for jogado por algum com ax e com anos de santo;
- todo yao e abian viram ao rezar o ingoroci a faca de koti, especialmente ao chegar a
louvao prprio orixa;
- todo Yao e abian viram ao rezar o oriki, ingoroci e bere do proprio orix;
- todo ya e abian viram ao ser gritado o morunco ou urunko (nome sagrado) nos dias
de sada de orix;

- todo yao e abian viram ao santo do zelado ter rodado, e viram, tambm, quando o
santo da me (pai) pequena(o) e da me (pai) criadeira(o) virar.
- yaos com menos de um ano de feitura e abians viram em dias de xire ao cantar pra o
prprio santo;
- yaos e abians viram, tambm, ao tomarem banho de amaci e ab;

SAUDAES AOS ORIXS


Exu Laro i exu, broko-broko mete-meta ki a mojuib ki banda gira kaba, laro i
exu.
Ogun Patacori Ogun jesse-jesse au meg unt singa Ogun anau, Ogun i.
Oxssi Okearo omorod sibimba bomboque aruleque coke mai okearo.
Ossain Eruassa eu, eu assa, eu, eu Ossain.
Obalua Atot ajubero acoro Sapata ax peleb kora rancoline zuane coragebe atot.
Oxumar Nicolo Bessem, nicolo Bessem y roboboya.
Xang Agodo do pam bura obanix Ka Kabecil.
Tempo Zara Tempo ela compadre, Tempo zara.
Yans Gueguerrei de mensum de Olorum eparrey Oi.
Yemanj Odoy mexexera rizo ilominomi odoy.
Oxum Ora yeyeu minha fidriom eleopond ossi.
Nan Saluba Nan sussurre Sapata.
Ob Lariox Ob.
Logun Ed Loci ,loci rizo Logun.
Ew Rinr Ew.
Vunge Bussir Vunge.
Oxal Xeueu pa Baba e pandomila ela Zambi a pongue e Deus katu mandar.
Ori ori oh orix
SAUDAES AOS KATIOS
Ere: eremim tateto vunge
Caboclo Ok caboclo, ok sibandoke.
Boiadeiro Cheto, marrumbaxeto, chetru.
Mestre Salve os mestres.
Marujo Ela mano, ela compadre.
Preto velho Adorei as almas.
Bombogira Laro i Bombogira, cabalaro i legbara mogibara quebara, laro i
Bombogira.
Suspender Orix Anari Orix Kis, kis v um l.
LNGUA DE SANTO OU DIALETOS DO CANDOMBL
Tateto: pai
Abian: iniciante j feito bori ou no
Abo: banho envelhecido
Acaa: bolinho de farinha de milho branco no formato de pirmide
Acudid: pena vermelha de pssaro africano que o orix usa na sua sada
Ad: homossexual

Adeja: sino ritual


Adi: galinha
Adouxo: cone feito de ervas que o orix carrega em sua feitura
Aga: cadeira
Ag: licena
Ago mitoro: licena para ir ao banheiro
Ajapa: cagado
Ajeu: comida
Ajoko: ajoelhar
Ajoko sibel: sente-se por favor,
Akete: chapu
Ala: pano branco
Amaci: banho novo
Apa: brao
Aquik: galo
Ara: corpo
Ax: tudo de bom ou fora da cabea
Ax: roupa
Ax de camba: roupa de cama
Ax de loju: tolha de rosto
Babaquequer: pai pequeno
Baj: menstruada
Bar: exu
Bere: reza da nao ketu
Bori: ritual inicial do candombl
Cacarucaia: velha
Cafu: casa de exu
Calunga: mar
Calunga menor: cemitrio
Camba: cama
Catulagem: raspagem
Cauris: buzios
Colof: bena
Colof a mim: deus ou orixa te abenoe
Comunheira: ax que segura a casa
Cura: inciso feita no corpo em formatos de cruz
Deka: obrigao de 7 anos
Delonga: prato
Delong: copo
Duburu: pipoca
Ej: sangue
Ekede: me de santo que no encorpora
Ep: qualquer oleo
Ep pupa: dende
Euin: mel
Gudup: cabrito
I: mulher
Iaba: santo mulher
Iabac: cozinheira do santo
Iaboro: me criadeira

Iaia: bombogira
Iao: iniciante raspado no candonbl
Iaquequer: me pequena
Ib: loua do santo
If: orixa ou jogo de buzios
Il: casa
In: vela
Ingoroci; reza da nao angola
Inkice: orixa
Intouto: centro de axe do barraco
I: sal
Isaba: folha
Itaba: cigarro
Izo: fogo
Jacare: sapato
Koquem: galinha de angola
Kossi: burro
Kossi bante: disque sabe e no sabe nada
L rua
Mameto: me
Map: vagina
Mitoro: mijar
Mona: mulher
Mucuiu: bena
Mucuiu no zambe: deus ou orixa te abenoe
Mutumb: bena
Mutumbax: deus ou orixa te abenoe
Nena: merda
Nena concia: diarreia
Ob: faca
Ob fari navalha
Obi: fruta do santo
Oboro: santo homem
Oco: homem
Og: pai de santo que no encorpora
Omi: agua
Omi dundun: caf
Omoloco: nao disciminada por angola
Ori: cabea
Oriki: lenda sagrada do orix onde conta suas faanhas atravs da reza
Orobo: fruta do santo
Orun: cu
Orunco: nome do santo
Ot: pedra ritualistica
Otin: pinga
Otin flunflun: vinho
Otin nimb: cerveja
Oy: direito de anos de santo
Pai ou me pequena: cargo confiado ao primeiro filho ou filha raspada na casa
Pano de costa: pano de cintura

Run: saida de gala do orixa


Runc: quarto de santo
Tabieji: tudo que no presta, uma ofena
Turbante: touo
Unl: vai te embora
Xocoto: coeca, calcinha
SANTOS QUENTES
So santos quentes aquele que s comem no barro e com todos os temperos em especial
o dend, como: Exu, Ogum, Oxossi, Ossain, Oxumare, Obaluae, Xango.
SANTOS FRIOS
So santos frios aquele que comem na loua s com mel e azeite doce, como: Iemanj,
Oxal, Ori. A quizila destes orixs o sal e o dend.
SANTOS MISTOS
So santos aquele que comem tanto no barro como na loua e com todos os temperos,
como: Oxum, Logum, Vunje, Oba, Ewa, Yana, Nan
COMIDAS, FRUTAS E BICHOS (ajeuns)
Exu: (pad)
Farinha de mandioca com mel
Farinha de mandioca com pinga
Farinha de mandioca com dend
Pipoca estourada no dend
07 Bife de fgado ou carne acebolado (cebola para exu cortada em rodelas)
Todas as frutas menos banana
Frango ou franga, angola, pombo, cabritos, dizem que exu come qualquer bicho que se
moviementa.
Ogum:
Feijo preto;
Cara cru ou cozido e descascado com 21 palitos de coqueiro
Canoinhas feitas com feijo preto amassado e recheadas com arroz;
Todas as frutas
Frango, angola, pombo, cabritos, cachorro
Oxossi:
Milho de galinha cozido e coco fatiado;
Moranga cozida cortada no formato de uma panela recheada com milho de galinha
cozidos, frutas cristalizadas, castanhas e coco fatiado;
Todas as frutas
Frango, angola, pombo, cabritos, pre ou lebre
Ossain:
Canjica amarela salpicada com fumo de rolo;

Ervilha salpicada com fumo de rolo;


Abacate cortado ao meio recheado com milho de canjica amarelo ou ervilha salpicada
com fumo;
Todas as frutas
Frango ou franga, angola, pombo, cabritos
Oxumare:
Batata doce cozida amassada a metade com mel e outra com dend colocando num
prato de barro no formato de cobras;
Gro de bico
Todas as frutas
Frango, angola, pombo, cabritos, algumas naes tambm contam uma Dan para ele.
Obaluae:
Pipoca estourada na areia ou no leo sem sal;
Pipoca com feijo preto no meio; (feijoada do obaluae)
Todas as frutas
Frango, angola, pombo, cabritos, porco, pato velho
Xang:
Quiabo refogado com cebola, dend e gua (amala)
Quiabo cortado em rodelas e batido nos mao com mel e gua (ageb)
Todas as frutas
Frango, pato, angola, pombo, cabritos, cagado
Tempo:
Alpiste;
Semente de girassol;
Aca branco enrolado na farinha de mandioca;
Farinha de mandioca;
Todas as frutas
Frango, angola, pombo, cabritos
Ian:
Lentilha;
9 ou 11 espiga de milho verde cozidas;
Todas as frutas em especial pitanga e morango
Franga, angola, pombo, cabritos, pata, pre
Iemanj:
Arroz cozido;
Manjar branco;
Feijo branco;
Canjica branca;
Todas as frutas em especial pra e uva verde
Franga, angola, pombo, cabritos, pata, peixe
Oxum:
Feijo branco ou fradinho cozido, amassado com mel, dend, azeite de oliva e enfeitado
com 5 ou 8 ovos cozidos;

Todas as frutas em especial, Melo, Mamo e Maracuj;


Franga, angola, pombo, cabritos, pata, rolinha do mato
Logun-ed:
Tudo que Oxossi e Oxum comem, sendo divido no mesmo prato.
Os bichos se classificam conforme a qualidade deste orix sendo os mesmos do pai ou
da me
Nana:
Canjica branca enfeitada com beterraba;
Paoca de milho torrado;
Todas as frutas
Franga, angola, pombo, cabritos, pata
Ob (er):
Banana da nanica ou da terra frita no azeite de oliva e azeite de dend;
Todas as frutas menos as ctricas
Franga, angola, pombo, cabritos, pata
Ewa (er):
O mesmo que oxossi e oxumare comem
Todas as frutas menos as ctricas
Franga, angola, pombo, cabritos, pata
Vunje (er):
Banana da terra frita com canela;
Caruru
Todas as frutas menos as ctricas
Frango, angola, pombo, cabritos, pata
Oxal:
Canjica branca coberto com algodo;
Arroz cozido coberto com clara em neve;
Inhame cozido e montado em formo de um po.
Todas as frutas em especial pra e uva verde
Franga ou frango, angola, pombo, cabritos, pata ou pato , lebre branca
Obs: todos os orixs comem canjica branca e aca branco
Todos os santos quente comem aca amarelo e acaraj
CORES DOS ORIXAS
Exu: preto e vermelho;
Ogum: azul marinho ou verde
Oxossi: verde ou azul turquesa;
Osain: verde e branco em cores pagadas

Oxumare: amarelo e branco as vezes vai preto


Obaluae: branco e preto
Xang: vermelho e branco
Tempo: todas as cores
In: vermelho ou marrom
Iemanj: transparente ou branco
Oxum: amarelo dourado ou amarelo ouro
Logun-ed: amarelo e verde apagados
Nan: nils ou vermelho bem escuro
Vunji: todas as cores menos preto
Oxal: branco leitoso ou branco

10

Você também pode gostar