Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
1. Sangò
2. Ogun
3. Osun
4. Ibeji
5. Omolú
Na mesma ocasião sai um presente ara Baba Egun, durante 9 dias são feitos
rituais a Oyá assiduamente com rezas e cantigas e comidas secas, fora é claro
os sacrifícios que lhe são devidos.
9 Cebolas
9 Ekurus
9 Brasas
9 Bolas de canjica
9 Bolas de farinha com olhos de carvão
1
No segundo dia que compreende os 9 dias leve a pessoa diante de Sangò e
passe nela 12 genipapos besuntados de dendê e arrume-os sobre um amalá
bem quente, por cima de tudo cubra com a canjica cozida, neste dia dá-se 2
galos de briga para Sango comer, este ebó fica por 3 dias diante do Igba
Sango, ao fim dos quais segue para dentro de mato fechado.
No terceiro dia que compreende aos 9 dias arria-se um Caruru para Ibejí e
sacrifique 2 franguinhos de leite para Ibejí, em seguida tome um banho de
leite de cabra e passe ebô no corpo inteiro de baixo pra cima e arrume sobre
16 folhas de algodão, cubra com morim branco e mande para o alto de um
morro.
No quarto dia que compreende os 9 dias tome um banho com bucha inteira e
sabão da costa africano, arrume tudo dentro de uma cabaça cortada na vertical
cubra com ekuru que passou no corpo e esfarelou sobre sobre tudo que está na
cabaça.
Despache em rio de águas limpas.
No quinto dia que compreende os 9 dias corte 1 galo para Ogun e por cima
deste Ogun arrume 7 akarajés e cubra tudo com mariwo verdinho.
Nos três próximos dias simplesmente faça a reza de Oyá e arrie todos estes 4
dias 21 akarajés para Oyá.
Jogue canjica cozida sobre todo o telhado do Ile e despache a rua com uma
vasilha de água com dendê até o dia do candomblé.
2
No dia do Akará L’oyá sacrifica-se para Oyá pelo amanhecer, e a própria
pessoa de Oyá é quem prepara os akarajés que serão servidos no candomblé,
durante o preparo desta akarajé a pessoa mastiga dandá da costa e põe também
um pedaço de dandá no dendê que frita este akarajé.
O próximo akarajé a ser frito agora será o Akará L’oyá que tem
aproximadamente uns 15cm de diâmetro.
Em seguida frite inúmeros outros akarajés para serem servidos na festa a noite
por Oyá, estes inúmeros akarajés saem arrumados em um tacho ou panela de
cobre forradas com muitas ramas de louro verde e um ekó aberto em cima, por
cima destas folhas e ekós arrume os akarajés fritos e cubra com um belo pano
bordado ate a hora de sair a sala.
Faça uma massa de akaça e forre a panela de barro vitrificada, após ter
endurecido ajeite o akarájé de 15cm em cima, e por cima deste akarajé duas
mãos cheias de lasquinhas de madeira que foram embebidas anteriormente por
dendê, e por palha de caroço de dende, esta panela fica arrumada diante de
Sangò, na hora de sair para a sala é acesa também diante de Sangò, quando
retorna da sala vai ara diante do Igba de Oyá e será apagado com um pano
vermelho abafando.
3
Cantiga para acender o Akará L’oyá
Todas as vezes que for arriar os Akarajés nos 9 dias deverá ser acesa a
lamparina com uma moeda de cobre dentro e deverá ser entoad a
seguinte cantiga :
OBS: Antes de sair a bacia de akarajé que será servida na sala ao publico
tem a saída do Akara de fogo primeiro.
1. E Oyá de o
Mariwo
Oyá de wá
Mariwo
Kara mu salé o
Mariwo
Oyá eleiyé
Mariwo
E Oyá de o
Mariwo
4
Oyá de wá
Mariwo
Oyá de o
Mariwo
Oyá de
Koro majegbé
Ori a kara lobi
Jan koló
Oyá de
Mariwo
Ori a kara lobi
Jan koló
2. El’Oyá
Felebé mi o
Aiyagbá oro oro
Oyá felebé mi o
3. E a lebe o
El’Oyá
Lebe lebe
Oyá lebe o
El’Oyá
Lebe lebe
Oyá lebe o
El’Oyá
Lebe lebe
Oyá se lunbó
Se lunbó
Eleyié
Eleyié
4. Awa deí
A oyo
A oro i jan jan
5. Oyá gba
Mu da
Mu da
5
Biri biri
Oyá lode o
Ajimuda
Mu da mu da
Biri biri
Oyá lode o
E loko e loko
6. Omi gégé
L’Oyá o
Ori a ba osi
Akara ló
Omi gégé
L’Oyá
E lorogun
E lorogun
E loko
E loko
8. Ewá roko
Ke iyagba
Loke iya d’aba
Oyá loke o
Ke iyá
Loke iyá d’aba
Oyá loke o
Koke iyágba
Loke iya d’aba
9. Biri biri ba
Agan l’oju
Oberi k’oma
6
Mariwo
Biri biri ba
Oloju
Oberi k’oma
Mariwo
10.Gan e gan
Iroko
Igi igi
Saworo
11.Oro dide
Oyá motun igbalé
Oyá Oyá
12.Eru gan
Be lokue
Afulélé
Aiyagba ko be loko
Afulélé
13.Afulélé
Ade o
Afulélé
Aiyagba ko be loko
Afulélé
14.Gbalé lé
Mo r’oku agan
L’ayo l’ayo
T’enun t’enun
Gbalé lé
Mo r’oku agan
Agan go b’alajá
7
15.Ke m’ati
Ala gba e
Ke m’ati
Ala gba ti ekó
ke m’abó
Ke m’ati
Ala gba e
Ke m’ati
Ala gba e
Ke m’ati
Ala gba ti ekó
16.T’ani agbo
Fará jô
T’ani agbo
T’ani agbo
Fará jô
17.Mana dupé
Alado igi igi
Oyá lode
Mana dupé
Alado igi igi
Oyá lode o
18.Gbalélé
T’ani a kua ti ña
19.É Bagã
Fere ré
Kun fere
20.Eke ri agan
Mariwo
8
21.E l’Oyá
Nisè
Oyá nisè nisè
Oyá nisè
Oyá nisè nisè
22.Oyá de mi e l’Oyá
Oyá de Olorun o
24.Gbayla sé l’Oyá
Gbayla sé l’Oyá o
25.Se l’egbé
Se l’egbé
A un l´ó
Se l’egbé
Oyá un boko so