Você está na página 1de 9

Akàrá L’oyá

Tradicionalmente as Casas de Ketú realizam o Ritual do Akará L’oyá ou Ajèrè


L’oyá o que seria a mesma coisa ...
Na ocasião todos os orixás ligados ao Orisá Oyá comem, tais como :

1. Sangò
2. Ogun
3. Osun
4. Ibeji
5. Omolú

Na mesma ocasião sai um presente ara Baba Egun, durante 9 dias são feitos
rituais a Oyá assiduamente com rezas e cantigas e comidas secas, fora é claro
os sacrifícios que lhe são devidos.

Dando inicio aos Rituais do Akará

Ebó Oyá para a pessoa de Oyá que rodará o Ajere:

9 Cebolas
9 Ekurus
9 Brasas
9 Bolas de canjica
9 Bolas de farinha com olhos de carvão

no primeiro dia que compreende os 9 dias de rituais leve a pessoa numa


campina onde haja bois e batendo os chifres de búfalo vai passando o ebó
acima na pessoa e pondo em volta de um formigueiro, ao término bate com
dois abanos e desmanche-os sobre o ebó.

Chegando no Ile dê de comer a Omolú com 2 frangos de cor.

Arria-se 9 akarajés para Oyá com uma lamparina acesa ao lado.

1
No segundo dia que compreende os 9 dias leve a pessoa diante de Sangò e
passe nela 12 genipapos besuntados de dendê e arrume-os sobre um amalá
bem quente, por cima de tudo cubra com a canjica cozida, neste dia dá-se 2
galos de briga para Sango comer, este ebó fica por 3 dias diante do Igba
Sango, ao fim dos quais segue para dentro de mato fechado.

Arria-se 9 akarajés para Oyá com uma lamparina acesa ao lado.

No terceiro dia que compreende aos 9 dias arria-se um Caruru para Ibejí e
sacrifique 2 franguinhos de leite para Ibejí, em seguida tome um banho de
leite de cabra e passe ebô no corpo inteiro de baixo pra cima e arrume sobre
16 folhas de algodão, cubra com morim branco e mande para o alto de um
morro.

Arrie 9 akarajés para Oyá.

No quarto dia que compreende os 9 dias tome um banho com bucha inteira e
sabão da costa africano, arrume tudo dentro de uma cabaça cortada na vertical
cubra com ekuru que passou no corpo e esfarelou sobre sobre tudo que está na
cabaça.
Despache em rio de águas limpas.

Arrie 9 akarajés para Oyá após ter dado de comer a Osun.

No quinto dia que compreende os 9 dias corte 1 galo para Ogun e por cima
deste Ogun arrume 7 akarajés e cubra tudo com mariwo verdinho.

Arrie então 9 akarajés para Oyá.

Nos três próximos dias simplesmente faça a reza de Oyá e arrie todos estes 4
dias 21 akarajés para Oyá.

Jogue canjica cozida sobre todo o telhado do Ile e despache a rua com uma
vasilha de água com dendê até o dia do candomblé.

2
No dia do Akará L’oyá sacrifica-se para Oyá pelo amanhecer, e a própria
pessoa de Oyá é quem prepara os akarajés que serão servidos no candomblé,
durante o preparo desta akarajé a pessoa mastiga dandá da costa e põe também
um pedaço de dandá no dendê que frita este akarajé.

No inicio de preparo destes akarajés frite 9 pequeninos acarajés e eles ainda


no tacho enfinque 1 pedacinho de carvão neles, retire-os da fritura e jogue na
porta do ile na rua, chamando por Oyá Egunitá para levar os ajés
ikamburukús.

O próximo akarajé a ser frito agora será o Akará L’oyá que tem
aproximadamente uns 15cm de diâmetro.
Em seguida frite inúmeros outros akarajés para serem servidos na festa a noite
por Oyá, estes inúmeros akarajés saem arrumados em um tacho ou panela de
cobre forradas com muitas ramas de louro verde e um ekó aberto em cima, por
cima destas folhas e ekós arrume os akarajés fritos e cubra com um belo pano
bordado ate a hora de sair a sala.

Preparando o Akará L’oyá ...

Faça uma massa de akaça e forre a panela de barro vitrificada, após ter
endurecido ajeite o akarájé de 15cm em cima, e por cima deste akarajé duas
mãos cheias de lasquinhas de madeira que foram embebidas anteriormente por
dendê, e por palha de caroço de dende, esta panela fica arrumada diante de
Sangò, na hora de sair para a sala é acesa também diante de Sangò, quando
retorna da sala vai ara diante do Igba de Oyá e será apagado com um pano
vermelho abafando.

3
Cantiga para acender o Akará L’oyá

1. Ajèrè ajèrè l’oyá


Oyá ajèrè
Ajèrè ajèrè l’oyá

Cantiga para servir o Akarajé na sala

2. Akará e akará l’oyá


Oyá akará
Akará akará l’oyá

Todas as vezes que for arriar os Akarajés nos 9 dias deverá ser acesa a
lamparina com uma moeda de cobre dentro e deverá ser entoad a
seguinte cantiga :

3. Bara ina ketipo


Bara ina kitiobá

OBS: Antes de sair a bacia de akarajé que será servida na sala ao publico
tem a saída do Akara de fogo primeiro.

Cantiga do run de Oyá

1. E Oyá de o
Mariwo
Oyá de wá
Mariwo
Kara mu salé o
Mariwo
Oyá eleiyé
Mariwo

E Oyá de o
Mariwo

4
Oyá de wá
Mariwo
Oyá de o
Mariwo
Oyá de
Koro majegbé
Ori a kara lobi
Jan koló
Oyá de
Mariwo
Ori a kara lobi
Jan koló

2. El’Oyá
Felebé mi o
Aiyagbá oro oro
Oyá felebé mi o

3. E a lebe o
El’Oyá
Lebe lebe
Oyá lebe o
El’Oyá
Lebe lebe
Oyá lebe o
El’Oyá
Lebe lebe
Oyá se lunbó
Se lunbó
Eleyié
Eleyié

4. Awa deí
A oyo
A oro i jan jan

5. Oyá gba
Mu da
Mu da

5
Biri biri
Oyá lode o
Ajimuda
Mu da mu da
Biri biri
Oyá lode o

E loko e loko

6. Omi gégé
L’Oyá o
Ori a ba osi
Akara ló
Omi gégé
L’Oyá

E lorogun
E lorogun

7. Oyá kati rewá


Mana mana
kê odo

E loko
E loko

8. Ewá roko
Ke iyagba
Loke iya d’aba
Oyá loke o
Ke iyá
Loke iyá d’aba
Oyá loke o
Koke iyágba
Loke iya d’aba

9. Biri biri ba
Agan l’oju
Oberi k’oma

6
Mariwo
Biri biri ba
Oloju
Oberi k’oma
Mariwo

10.Gan e gan
Iroko
Igi igi
Saworo

11.Oro dide
Oyá motun igbalé
Oyá Oyá

12.Eru gan
Be lokue
Afulélé
Aiyagba ko be loko
Afulélé

13.Afulélé
Ade o
Afulélé

Aiyagba ko be loko
Afulélé

14.Gbalé lé
Mo r’oku agan
L’ayo l’ayo
T’enun t’enun
Gbalé lé
Mo r’oku agan
Agan go b’alajá

7
15.Ke m’ati
Ala gba e
Ke m’ati
Ala gba ti ekó
ke m’abó
Ke m’ati
Ala gba e
Ke m’ati
Ala gba e
Ke m’ati
Ala gba ti ekó

16.T’ani agbo
Fará jô
T’ani agbo
T’ani agbo
Fará jô

17.Mana dupé
Alado igi igi
Oyá lode

Mana dupé
Alado igi igi
Oyá lode o

18.Gbalélé
T’ani a kua ti ña

19.É Bagã
Fere ré
Kun fere

20.Eke ri agan
Mariwo

8
21.E l’Oyá
Nisè
Oyá nisè nisè
Oyá nisè
Oyá nisè nisè

22.Oyá de mi e l’Oyá
Oyá de Olorun o

23.Gbayla seru iya o


Gbayla seru iya

24.Gbayla sé l’Oyá
Gbayla sé l’Oyá o

25.Se l’egbé
Se l’egbé
A un l´ó
Se l’egbé
Oyá un boko so

Você também pode gostar