Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
CADERNO DE DECLINAÇÕES
CADERNO DE DECLINAÇÕES
BASEADO NO LIVRO
APRENDENDO
LATIM
2ª edição
ORGANIZAÇÃO
Katia Teonia Costa de Azevedo e Pedro Schmidt
COLABORAÇÃO
Kleveland Barbosa
REVISÃO
2020
A994c Azevedo, Katia Teonia Costa de.
Caderno de declinação baseado no livro Aprendendo latim / Katia Teonia Costa
de Azevedo; Pedro Baroni Schmidt. – 2. ed. Rio de Janeiro, 2020.
97p.
ISBN 978-65-00-10744-9
CDD
475
470.71
1
1. APRESENTAÇÃO
O estudo do latim é muitas vezes reduzido ao ensino da gramática, causando
certa dificuldade na aquisição de um conhecimento propriamente linguístico, razão que
faz das declinações um “bicho‐papão” das aulas de latim. O fato de o latim ser uma
língua morfossintática salienta o papel das declinações na estrutura da língua latina e
requer do aprendiz uma maior aplicação nesse aspecto da língua, o que não significa
dizer que estudar declinação tenha quer ser uma prática enfadonha.
conhecer bem as declinações latinas. Este material foi concebido para auxiliar o aluno
não apenas a fixar as declinações, bem como para contribuir para uma aquisição lexical
mínima, destacada ao longo do livro que adotamos em nossas aulas – Aprendendo
Latim, no campo denominado Vocabulário a memorizar.
Latim1, versão brasileira da série inglesa Reading Latin2 de Peter V. Jones e Keith C.
Sidwell, que compreende, em sua versão original, dois volumes, quais sejam: Reading
Latin: text3 e Reading Latin: grammar, vocabulary and exercises4. A edição brasileira
segue o modelo da espanhola5 que adotou um formato compilado, reunindo, em um
único volume, o livro texto e o livro dedicado à gramática, aos exercícios e ao
vocabulário.
1 JONES, Peter V., SIDWELL, Keith C. Aprendendo Latim. Tradução e supervisão técnica Isabella Tardin Cardoso e Paulo Sérgio de
2
Cabe ressaltar que a utilização do Caderno de Declinação não se restringe aos
usuários do livro Aprendendo latim, uma vez que o vocabulário selecionado pelos
autores da série didática Reading Latin está pautado em grande parte em índices
frequenciais do léxico
dos principais autores clássicos latinos. Esse vocabulário é apresentado a partir da
adaptação de textos de autores como Plauto, Cícero e Salústio.
Selecionamos, portanto, todos os substantivos indicados para memorização ao
longo das seções, totalizando 406 nomes, distribuídos da seguinte forma:
INTRODUÇÃO e SEÇÃO 1: 47 nomes
SEÇÃO 2: 41 nomes
SEÇÃO 3: 28 nomes
SEÇÃO 4: 81 nomes
SEÇÃO 5: 139 nomes
SEÇÃO 6: 70 nomes
Por fim, vale ressaltar que este material terá a sua distribuição de forma digital
recebidas que contribuíram para o aperfeiçoamento deste material.
Desde já agradecemos as críticas vindouras que podem ser enviadas aos nossos
e‐mails, indicados no final desse material.
3
2. METODOLOGIA DE ESTUDO
Para um melhor resultado da prática do Caderno de Declinação, recomenda‐se
que o aluno estabeleça certa disciplina; o foco e a atenção durante os exercícios são
fundamentais para a correta execução e a profunda memorização das formas. Reservar
um horário ou um dia específico, desligar celulares, televisões, rádios e outros aparelhos
que causem dispersão, e procurar um ambiente de concentração máxima são algumas
maneiras de otimizar os resultados. Declinar as palavras em voz alta também é um
excelente exercício mnemônico. Para que o aluno possa aproveitar ainda mais a
atividade é importante conservar as marcações das quantidades das vogais longas e
ainda observar o gênero das palavras, que estão organizadas por seções, de acordo com
a ordem de apresentação, isto é, da Introdução à seção 6.
A cada seção as palavras se subdividem em declinações e em seguida em ordem
alfabética. A ordem que o aluno deverá seguir para declinação das palavras deve
priorizar, para fins didáticos, aquela apresentada pelo livro, a saber: NOMINATIVO,
ACUSATIVO, GENITIVO, DATIVO, ABLATIVO. Uma sexta linha foi acrescida para que o aluno possa
incluir o VOCATIVO em sua declinação.
O gabarito, disponível na parte final deste material, só deve ser consultado em
caso de dúvidas ou, terminado o exercício, para checagem das respostas; copiar as
formas diretamente do gabarito não obterá efeito algum. É preciso não ter pressa em
encontrar as respostas; quanto mais tempo o aluno refletir sobre as formas, maior será
a memorização.
4
Estabelecer atalhos de memória, como pequenas frases contendo os morfemas
ou algumas ligações lógicas (exemplos: os nominativos e acusativos dos nomes neutros
são sempre iguais entre si; o genitivo singular é igual ao nominativo plural em algumas
declinações, etc.) tornará o exercício ainda mais produtivo e capaz de obter maior
impacto nos estudos. Além disso, o Caderno de Declinação será mais proveitoso se o
aluno praticar as palavras concomitantemente ao cumprimento das seções do método
Aprendendo Latim; portanto, vista a seção 1A, deve‐se trabalhar com as palavras da
seção 1A, e assim sucessivamente. Agora é só começar! Vamos declinar!
5
INTRODUÇÃO
familia,-ae f f lia,-ae f Phaedra,-ae f
família filha Fedra
serua,-ae f Staphyla,-ae f Eucliõ, Eucliõnis m
serva Estáfila Euclião
6
SEÇÃO 1A
aurum,- n coquus,- m seruus,- m
ouro cozinheiro servo
Lar,-is m
deus Lar
7
SEÇÃO 1B
8
SEÇÃO 1C
u c nus,- m ignis,-is m
vizinho fogo
9
SEÇÃO 1D
f lius,- m uir,- m
filho homem, esposo
10
SEÇÃO 1E
pluralia tantum
11
SEÇÃO 1F
12
SEÇÃO 1G
13
SEÇÃO 2A
pluralia tantum
14
manus,-üs f sümptus,-üs m
mão gasto
15
SEÇÃO 2B
pluralia tantum
16
SEÇÃO 2C
mulier, mulieris f
mulher
17
SEÇÃO 2D
18
SEÇÃO 2E
19
SEÇÃO 3A
20
SEÇÃO 3B
pluralia tantum
pluralia tantum
21
manus,-üs f
mão, tropa
22
SEÇÃO 3C
23
SEÇÃO 3D
uoluptas, uoluptatis f
desejo, amor, paixão
24
SEÇÃO 4A(i)
25
SEÇÃO 4A(ii)
26
SEÇÃO 4A(iii)
pluralia tantum
27
SEÇÃO 4A(iv)
28
SEÇÃO 4B(i)
29
SEÇÃO 4B(ii)
30
SEÇÃO 4B(iii)
31
SEÇÃO 4B(iv)
32
SEÇÃO 4C(i)
33
SEÇÃO 4C(ii)
34
SEÇÃO 4D(i)
portus, - s m
porto
35
SEÇÃO 4D(ii)
36
SEÇÃO 4E(i)
37
SEÇÃO 4E(ii)
38
SEÇÃO 4E(iii)
pluralia tantum
metus, - s m
medo, terror
39
SEÇÃO 4F(i)
40
SEÇÃO 4F(ii)
41
SEÇÃO 4G(i)
42
SEÇÃO 4G(ii)
43
SEÇÃO 5A (i)
pluralia tantum
44
SEÇÃO 5A (ii)
pluralia tantum
pluralia tantum
45
SEÇÃO 5A (iii)
pluralia tantum
46
SEÇÃO 5B (i)
spes, spei f
esperança, expectativa
47
SEÇÃO 5B (ii)
studium, -i n
entuasiamo, empenho
48
SEÇÃO 5B (iii)
49
SEÇÃO 5C (i)
50
SEÇÃO 5C (ii)
51
SEÇÃO 5C (iii)
52
SEÇÃO 5D (i)
lux, lucis f
luz
53
SEÇÃO 5D (ii)
pluralia tantum
54
SEÇÃO 5D (iii)
55
SEÇÃO 5D (iv)
56
SEÇÃO 5E (i)
humus,-i f
chão
57
SEÇÃO 5E (ii)
pugna, -ae f
batalha, luta
58
SEÇÃO 5F (i)
pluralia tantum
59
SEÇÃO 5F (ii)
60
SEÇÃO 5G (i)
subsidium, -i n
reserva, subsídio, auxílio
61
SEÇÃO 5G (ii)
62
SEÇÃO 5G (iii)
63
SEÇÃO 6A (i)
64
SEÇÃO 6A (ii)
geralmente no plural
65
SEÇÃO 6A (iii)
66
SEÇÃO 6A (iv)
rumor, rumõris m
diz-que-diz, fofoca, censura
67
SEÇÃO 6A (v)
68
SEÇÃO 6A (vi)
Não há substantitvos a memorizar
SEÇÃO 6A (vii)
69
SEÇÃO 6B (i)
70
SEÇÃO 6B (ii)
Não há substantitvos a memorizar
SEÇÃO 6B (iii)
Não há substantitvos a memorizar
SEÇÃO 6B (iv)
collega, -ae m
colega
71
SEÇÃO 6B (v)
Não há substantitvos a memorizar
SEÇÃO 6B (vi)
72
SEÇÃO 6B (vii)
amicitia, -ae f
amizade
73
SEÇÃO 6B (viii)
74
SEÇÃO 6C (i)
Não há substantitvos a memorizar
SEÇÃO 6C (ii)
75
SEÇÃO 6C (iii)
76
SEÇÃO 6C (iv)
Não há substantitvos a memorizar
SEÇÃO 6D (i)
77
SEÇÃO 6D (ii)
78
SEÇÃO 6D (iii)
tenebrae, -arum f
trevas, escuridão
79
SEÇÃO 6D (iv)
pluralia tantum
tunica, -ae f
Caderno de Declinações túnica 45
80
GABARITO
INTRODUÇÃO
SEÇÃO 1A
SEÇÃO 1B
81
aedi aedibus furi furibus honõri honõribus seni senibus
aedi (-e) aedibus fure furibus honõre honõribus sene senibus
aedis aedes fur fures hono honõres senex senes
SEÇÃO 1C
SEÇÃO 1D
nõmen nõmina
nõmen nõmina
nõminis nõminum
nõmini nõminibus
nõmine nõminibus
nõmen nõmina
82
SEÇÃO 1E
pluralia tantun
nuptiarum animi animõrum consilii consiliõrum dõtis dõtum
nuptiis animõ animis consiliõ consiliis dõti dõtibus
nuptiis animõ animis consiliõ consiliis dõtem dõtibus
nuptiae anime animi consilium consilia dõs dõtes
SEÇÃO 1F
SEÇÃO 1G
uirtus uirtutes
uirtutem uirtutes
uirtutis uirtutum
uirtuti uirtutibus
uirtute uirtutibus
uirtus uirtutes
83
SEÇÃO 2A
amica amicae astutia astutiae cera cerae luna lunae
amicam amicas astutiam astutias ceram ceras lunam lunas
amicae amicarum astutiae astutiarum cerae cerarum lunae lunarum
amicae amicis astutiae astutiis cerae ceris lunae lunis
amica amicis astutia astutiis cera ceris luna lunis
amica amicae astutia astutiae cera cerae luna lunae
sumptus sumptus
sumptum sumptus
sumptus sumptuum
sumptui sumptibus
sumptu sumptibus
sumptus sumptus
SEÇÃO 2B
litterae sapientia sapientiae lectus lecti uerbum uerba
litteras sapientiam sapientias lectum lectõs uerbum uerba
litterarum sapientiae sapientiarum lecti lectõrum uerbi uerbõrum
litteris sapientiae sapientiis lectõ lectis uerbõ uerbis
litteris sapientia sapientiis lectõ lectis uerbõ uerbis
litterae sapientia sapientiae lecte lecti uerbum uerba
84
SEÇÃO 2C
meretrix meretrices miles milites mõs mõres mulier mulieres
meretricem meretrices militem milites mõrem mõres mulierem mulieres
meretricis meretricum militis militum mõris mõrum mulieris mulierum
meretrici meretricibus militi militibus mõri mõribus mulieri mulieribus
meretrice meretricibus milite militibus mõre mõribus muliere mulieribus
meretrix meretrices miles milites mõs mõres mulier mulieres
SEÇÃO 2D
hõra hõrae praeda praedae annus anni equus equi
hõram hõras praedam praedas annum annõs equum equõs
hõrae hõrarum praedae praedarum anni annõrum equi equõrum
hõrae hõris praedae praedis annõ annis equõ equis
hõra hõris praeda praedis annõ annis equõ equis
hõra hõrae praeda praedae anne anni eque equi
exercitus exercitus
exercitum exercitus
exercitus exercituum
exercitui exercitibus
exercitu exercitibus
exercitus exercitus
SEÇÃO 2E
uita uitae malum mala foris fores mors mortes
uitam uitas malum mala forem fores mortem mortes
uitae uitarum mali malõrum foris forium mortis mortium
uitae uitis malõ malis fori foribus morti mortibus
uita uitis malõ malis fore foribus morte mortibus
uita uitae malum mala foris fores mors mortes
85
SEÇÃO 3A
uictõria uictõriae bellum bella imperium imperii dux duces
uictõriam uictõrias bellum bella imperium imperiõs ducem duces
uictõriae uictõriarum belli bellõrum imperii imperiõrum ducis ducum
uictõriae uictõriis bellõ bellis imperiõ imperiis duci ducibus
uictõria uictõriis bellõ bellis imperiõ imperiis duce ducibus
uictõria uictõriae bellum bella imperium imperii dux duces
SEÇÃO 3B
cõpiae ferõcia ferõciae terra terrae ager agri
cõpias ferõciam ferõcias terram terras agrum agrõs
cõpiarum ferõciae ferõciarum terrae terrarum agri agrõrum
pluralia tantum
cõpiis ferõciae ferõciis terrae terris agrõ agris
cõpiis ferõcia ferõciis terra terris agrõ agris
cõpiae ferõcia ferõciae terra terrae ager agri
manus manus
manum manus
manus manuum
manui manibus
manu manibus
manus manus
SEÇÃO 3C
fõrma fõrmae dolus doli pugnus pugni nemo
fõrmam fõrmas dolum dolõs pugnum pugnõs neminem
fõrmae fõrmarum doli dolõrum pugni pugnõrum neminis
fõrmae fõrmis dolõ dolis pugnõ pugnis nemini
fõrma fõrmis dolõ dolis pugnõ pugnis neminis
fõrma fõrmae dole doli pugne pugni nemo
pes pedes
pedem pedes
pedis pedum
pedi pedibus
pede pedibus
pes pedes
SEÇÃO 3D
gratia gratiae auxilium auxilia impedimentum impedimenta uoluptas uoluptates
gratiam gratias auxilium auxilia impedimentum impedimenta uoluptatem uoluptates
gratiae gratiarum auxilii auxiliõrum impedimenti impedimentõrum uoluptatis uoluptatum
gratiae gratiis auxiliõ auxiliis impedimentõ impedimentis uoluptati uoluptatibus
gratia gratiis auxiliõ auxiliis impedimentõ impedimentis uoluptate uoluptatibus
gratia gratiae auxilium auxilia impedimentum impedimenta uoluptas uoluptates
86
SEÇÃO 4A
fama famae Agrigentinus Agrigentini nuntius nuntii simulacrum simulacra
famam famas Agrigentinum Agrigentinõs nuntium nuntiõs simulacrum simulacra
famae famarum Agrigentini Agrigentinõrum nuntii nuntiõrum simulacri simulacrõrum
famae famis Agrigentinõ Agrigentinis nuntiõ nuntiis simulacrõ simulacris
fama famis Agrigentinõ Agrigentinis nuntiõ nuntiis simulacrõ simulacris
fama famae Agrigentine Agrigentini nuntie nuntii simulacrum simulacra
SEÇÃO 4B
sia calamitas calamitates comes comites hospes hospites
87
Lampsacenum Lampsacenos cõnsulem cõnsules cupiditatem cupiditates conuiuium conuiuia
SEÇÃO 4C
argentum argenta genus genera põculum põcula modus modi
argentum argenta genus genera põculum põcula modum modõs
argenti argentõrum generis generum põculi põculõrum modi modõrum
argentõ argentis generi generibus põculõ põculis modõ modis
argentõ argentis genere generibus põculõ põculis modõ modis
argentum argenta genus genera põculum põcula mode modi
SEÇÃO 4D
classis classes cohors cohortes nauta nautae pirata piratae
classem classis/ classes cohortem cohortes nautam nautas piratam piratas
classis classium cohortis cohortum nautae nautarum piratae piratarum
classi classibus cohorti cohortibus nautae nautis piratae piratis
classi/ classe classibus cohorte cohortibus nauta nautis pirata piratis
classis classes cohors cohortes nauta nautae pirata piratae
88
securis securium uestis uestum
securi securibus uesti uestibus
securi/secure securibus ueste uestibus
securis secures uestis uestes
SEÇÃO 4E
cibus cibi Cleomenes imperator imperatõres litus litora
cibum cibõs Cleomenem imperatõrem imperatõres litus litora
cibi cibõrum Cleomenis imperatõris imperatõrum litoris litorum
cibõ cibis Cleomeni imperatõri imperatõribus litori litoribus
cibõ cibis Cleomene imperatõre imperatõribus litore litoribus
cibe cibi Cleomenes imperator imperatõres litus litora
SEÇÃO 4F
causa causae lictor lictõres salus salutes sanguis sanguines
causam causas lictõrem lictõres salutem salutes sanguinem sanguines
causae causarum lictõris lictõrum salutis salutum sanguinis sanguinum
causae causis lictõri lictõribus saluti salutibus sanguini sanguinibus
causa causis lictõre lictõribus salute salutibus sanguine sanguinibus
causa causae lictor lictõres salus salutes sanguis sanguines
uinculum uincula
uinculum uincula
uinculi uinculõrum
89
uinculõ uinculis
uinculõ uinculis
uinculum uincula
SEÇÃO 4G
libertas libertates mora morae neglegentia neglegentiae praesidium praesidia
libertatem libertates moram moras neglegentiam neglegentias praesidium praesidia
libertatis libertatum morae morarum neglegentiae neglegentiarum praesidii praesidiõrum
libertati libertatibus morae moris neglegentiae neglegentiis praesidiõ praesidiis
libertate libertatibus mora moris neglegentia neglegentiis praesidiõ praesidiis
libertas libertates mora morae neglegentia neglegentiae praesidium praesidia
supplicium supplicia
supplicium supplicia
supplicii suppliciõrum
suppliciõ suppliciis
suppliciõ suppliciis
supplicium supplicia
SEÇÃO 5A
arma coniuratiõ coniuratiõnes coniurator coniuratores cõnsulatus cõnsulatus
arma coniuratiõnem coniuratiõnes coniuratorem coniuratores cõnsulatum cõnsulatus
armõrum coniuratiõnis coniuratiõnum coniuratoris coniuratorum cõnsulatus cõnsulatuum
armis coniuratiõni coniuratiõnibus coniuratori coniuratoribus cõnsulatui cõnsulatibus
armis coniuratiõne coniuratiõnibus coniuratore coniuratoribus cõnsulatu cõnsulatibus
arma coniuratiõ coniuratiõnes coniurator coniuratores cõnsulatus cõnsulatus
mõns montes res publica res publicae aes alienum aera aliena aetas aetates
montem montes/montis rem publicam res publicas aes alienum aera aliena aetatem aetates
montis montium rei publicae rerum publicarum aeris alieni aerum alienõrum aetatis aetatum
monti montibus rei publicae rebus publicis aeri alienõ aeribus alienis aetati aetatibus
monte montibus re publica rebus publicis aere alienõ aeribus alienis aetate aetatibus
mõns montes res publica res publicae aes alienum aera aliena aetas aetates
Caderno de Declinações 90 63
uersus uersuum insidiarum ltaliae operae operarum
uersui uersibus insidiis ltaliae operae operis
uersu uersibus insidiis ltalia opera operis
uersus uersus insidiae ltalia opera operae
SEÇÃO 5B
auctõritas auctõritates gens gentes natura naturae spes spes
auctõritatem auctõritates gentem gentes/ gentis naturam naturas spem spes
auctõritatis auctõritatum gentis gentium naturae naturarum spei sperum
auctõritati auctõritatibus genti gentibus naturae naturis spei spebus
auctõritate auctõritatibus gente gentibus natura naturis spe spebus
auctõritas auctõritates gens gentes natura naturae spes spes
SEÇÃO 5C
exemplum exempla ius iurandum iura iuranda gladïus gladïi põns pontes
exemplum exempla ius iurandum iura iuranda gladïum gladïõs pontem pontes/pontis
exempli exemplõrum iuris iurandi iurum iurandõrum gladïi gladïõrum pontis pontium
exemplõ exemplis iuri iurandõ iuribus iurandis gladïõ gladïis ponti pontibus
exemplõ exemplis iure iurandõ iuribus iurandis gladïõ gladïis ponte pontibus
exemplum exempla ius iurandum iura iuranda gladi gladïi põns pontes
SEÇÃO 5D
arx arces dolor dolõres fuga fugae lux luces
arcem arces/arcis dolõrem dolõres fugam fugas lucem luces
Caderno de Declinações 91 64
arcis arcium dolõris dolõrum fugae fugarum lucis lucum
arci arcibus dolõri dolõribus fugae fugis luci lucibus
arce arcibus dolõre dolõribus fuga fugis luce lucibus
arx arces dolor dolõres fuga fugae lux luces
genus genera imperium imperia õrdõ õrdines cõnscriptus pater cõnscripti patres
cõnscriptum
genus genera imperium imperia õrdinem õrdines patrem cõnscriptõs patres
generis generum imperii imperiõrum õrdinis õrdinum cõnscripti patris cõnscriptõrum patrum
generi generibus imperiõ imperiis õrdini õrdinibus cõnscriptõ patri cõnscriptis patribus
genere generibus imperiõ imperiis õrdine õrdinibus cõnscriptõ patre cõnscriptis patribus
genus genera imperium imperia õrdõ õrdines cõnscripte pater cõnscripti patres
SEÇÃO 5E
carcer carceres facies facies factum facta humus humi
carcerem carceres faciem facies factum facta humum humõs
carceris carcerum faciei facierum facti factõrum humi humõrum
carceri carceribus faciei faciebus factõ factis humõ humis
carcere carceribus facie faciebus factõ factis humõ humis
carcer carceres facies facies factum facta hume humi
SEÇÃO 5F
contiõ contiõnes decus decora dextra dextrae diuitiae
contiõnem contiõnes decus decora dextram dextras diuitias
contiõnis contiõnum decoris decorum dextrae dextrarum diuitiarum
contiõni contiõnibus decori decoribus dextrae dextris diuitiis
contiõne contiõnibus decore decoribus dextra dextris diuitiis
contiõ contiõnes decus decora dextra dextrae diuitiae
92
ferrõ ferris frumentõ frumentis ignauiae ignauiis õratiõni õratiõnibus
ferrõ ferris frumentõ frumentis ignauia ignauiis õratiõne õratiõnibus
ferrum ferra frumentum frumenta ignauia ignauiae õratiõ õratiõnes
SEÇÃO 5G
acies acies centuriõ centuriõnes cornu cornua latrõ latrõnes
aciem acies centuriõnem centuriõnes cornu cornua latrõnem latrõnes
aciei acierum centuriõnis centuriõnum cornus cornuum latrõnis latrõnum
aciei aciebus centuriõni centuriõnibus cornu cornibus latrõni latrõnibus
acie aciebus centuriõne centuriõnibus cornu cornibus latrõne latrõnibus
acies acies centuriõ centuriõnes cornu cornua latrõ latrõnes
SEÇÃO 6A
amor amõres uinum uina facetiae iocus ioci
amõrem amõres uinum uina facetias iocum iocõs
amõris amõrum uini uinõrum facetiarum ioci iocõrum
amõri amõribus uinõ uinis facetiis iocõ iocis
amõre amõribus uinõ uinis facetiis iocõ iocis
amor amõres uinum uina facetiae ioce ioci
Caderno de Declinações 67
93
lepõri lepõribus muneri muneribus sodali sodalibus membrõ membris
lepõre lepõribus munere muneribus sodali/sodale sodalibus membrõ membris
lepor lepõres munus munera sodalis sodales membrum membra
SEÇÃO 6B
fabula fabulae memoria memoriae collega collegae condiciõ condiciõnes
fabulam fabulas memoriam memorias collegam collegas condiciõnem condiciõnes
fabulae fabularum memoriae memoriarum collegae collegarum condiciõnis condiciõnum
fabulae fabulis memoriae memoriis collegae collegis condiciõni condiciõnibus
fabula fabulis memoria memoriis collega collegis condiciõne condiciõnibus
fabula fabulae memoria memoriae collega collegae condiciõ condiciõnes
SEÇÃO 6C
cursus cursus equitatus equitatus tergum terga flumen flumina
cursum cursus equitatum equitatus tergum terga flumen flumina
94
cursus cursuum equitatus equitatuum tergi tergõrum fluminis fluminum
cursui cursibus equitatui equitatibus tergõ tergis flumini fluminibus
cursu cursibus equitatu equitatibus tergõ tergis flumine fluminibus
cursus cursus equitatus equitatus tergum terga flumen flumina
opus opera
opus opera
operis operum
operi operibus
opere operibus
opus opera
SEÇÃO 6D
caelum caela diuus diui flamma flammae mens mentes
caelum caela diuum diuõs flammam flammas mentem mentes/mentis
caeli caelõrum diui diuõrum flammae flammarum mentis mentium
caelõ caelis diuõ diuis flammae flammis menti mentibus
caelõ caelis diuõ diuis flamma flammis mente mentibus
caelum caela diue diui flamma flammae mens mentes
95
coma comis tenebra tenebris collõ collis lacertõ lacertis
coma comae tenebra tenebrae collum colla lacerte lacerti
tunica tunicae
tunicam tunicas
tunicae tunicarum
tunicae tunicis
tunica tunicis
tunica tunicae
96
AUTORES
Katia Teonia Costa de Azevedo
Bacharela em Letras (Português/Latim), Mestra e Doutora em Letras Clássicas pela Universidade Federal
do Rio de Janeiro (UFRJ). Desde 2011 atua como Professora efetiva de Língua e Literatura Latina junto à
Faculdade de Letras da Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ). Contato: katiateonia@letras.ufrj.br
Pedro Schmidt
Bacharel em Letras (Português/Latim), Mestre e Doutor em Letras Clássicas pela Universidade de São
Paulo (USP). Desde 2014 atua como Professor efetivo de Língua e Literatura Latina junto à Faculdade de
Letras da Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ). Contato: pedro.schmidt@letras.ufrj.br
97