Você está na página 1de 4

23/7/2014 Referncias: apud, et al., et seq., idem, id., op. cit., passim etc.

http://www.brunocunha.com/blog/artigos/referencias-apud-et-al-et-seq-idem-id-op-cit-passim-e-etc/ 1/4
Referncias: apud, et al., et seq., idem, id., op. cit., passim etc.
Para os que j leram algum artigo cientfico certamente j repararam algumas
abreviaes, a princpio sem significado, nas notas de rodap e nas referncias
bibliogrficas. Essas abreviaes possuem sim um significado e devem ser
utilizadas para esclarecer a nota. O problema que a maioria (incluindo eu antes
dessa pesquisa) no sabe o significado desses termos e, na maioria das vezes,
simplesmente pula para a palavra seguinte.
O objetivo deste post listar esses termos, qual o significado de cada um e
principalmente dar exemplos de suas utilizaes. Seguem:
apud
- (do latim junto a; em) citado por, conforme, segundo Indica a fonte de uma citao
indireta.
Para referenciar um autor (a cuja obra o pesquisador NO teve acesso) que est
indicado num livro ao qual o pesquisador TEVE acesso, usa-se apud. Ex.:
(ANDERSON, 1981 apudARVALO, 1997, p. 73)
Estudos de Zapeda (apudMELO, 1995, p. 5) mostram [...]
BUTERA apud MONTEIRO, Washington de Barros. Curso de direito civil: direito
das sucesses. 30. ed. So Paulo: Saraiva, 1995, v. 6, p. 80.
OBS: A expresso apud a nica que pode ser usada em notas e no texto. As demais,
somente em notas.
Cf.
confira, confronte, compare
Cf. GOMES, 2001
et al. et alii (masculino), ou et aliae (feminino), et alia (neutro)
e outros. comumente usado quando voc no quer nomear todas as pessoas
ou coisas numa lista. Ex.:
23/7/2014 Referncias: apud, et al., et seq., idem, id., op. cit., passim etc.
http://www.brunocunha.com/blog/artigos/referencias-apud-et-al-et-seq-idem-id-op-cit-passim-e-etc/ 2/4
Eichelberger JP, Schwar KQ Black ER, et al. Predictive value of dobutamine
echocardiography just before noncardiac vascular surgery. Am J Cardiol
1993;73:602-7.
William MJ, Odabashian J, Lauer MS, et al. Prognostic value of dobutamine
echocrdiography in patients with left ventricular dysfunction. J Am Coll Cardioal
1996;27:132-9.
ibidem ou ibid.
Para fazer referncia, subseqente, de um mesmo autor, em pgina diferente,
de uma mesma obra. Ex.:
GONALVES, 2000, p. 61
Ibid., p. 203
MONTEIRO, Washington de Barros. Curso de direito civil: direito das sucesses.
30. ed. So Paulo: Saraiva, 1995, v. 6, p. 15.
ibidem, p. 25.
idem ou id.
Para fazer referncia, subseqente, de um mesmo autor. Ex.:
LAMPRECHT, 1962, p. 20
Id., 1964, p. 35
MONTEIRO, Washington de Barros. Curso de direito civil: direito das sucesses.
30. ed. So Paulo: Saraiva, 1995, v. 6, p. 15.
idem, p. 42
loco citato ou loc. cit.
no trecho citado Remisso a um trecho citado anteriormente
PAPALEO, Celso Cezar.Aborto e contracepo: atualidade e complexidade da
questo. Rio de Janeiro: Renovar, 1993, p. 278.
23/7/2014 Referncias: apud, et al., et seq., idem, id., op. cit., passim etc.
http://www.brunocunha.com/blog/artigos/referencias-apud-et-al-et-seq-idem-id-op-cit-passim-e-etc/ 3/4
PAPALEO, Celso Cezar, op. cit., loc. cit.
SILVA; SOUZA; SANTOS, 1995, p. 99-115
SILVA; SOUZA; SANTOS, 1995, loc. cit.
opus citatum, opere citato ou op. cit.
obra citada
GONALVES, 2000, p. 50
LAMPRECHT, 1962, p. 20
GONALVES, op. cit., p. 216
passim
por aqui e ali, em diversas passagens Indica referncia a vrios trechos da obra
GONALVES, 2000, passim
MOTA, Slvia. Testemunhas de Jeov e as transfuses de sangue: traduo tico-
jurdica. In: GUERRA, Arthur Magno Silva e (Coord.).Biodireito e biotica: uma
introduo crtica. Rio de Janeiro: Amrica Jurdica, 2005, passim.
sequentia ou et seq.
seguinte ou que segue Nos exemplos abaixo, da pgina indicada em diante.
PINTO, 1956, p. 31 et seq.
MONTEIRO, Washington de Barros. Curso de direito civil: direito das sucesses.
30. ed. So Paulo: Saraiva, 1995, v. 6, p. 15-17.
MONTEIRO, Washington de Barros, op. cit., p. 36 et seq.
isso. Adicione em seus favoritos para quando precisar fazer uma monografia
ou uma outra obra cientfica.
Referncias
23/7/2014 Referncias: apud, et al., et seq., idem, id., op. cit., passim etc.
http://www.brunocunha.com/blog/artigos/referencias-apud-et-al-et-seq-idem-id-op-cit-passim-e-etc/ 4/4
Et al Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary
Common Errors in English Usage
ASSOCIAO BRASILEIRA DE NORMAS TCNICAS. NBR: 10520:2002
Apresentao de Citaes em Documentos

Você também pode gostar