Você está na página 1de 67

TRABALHO FINAL DE GRADUAO

UNIFACS UNIVERSIDADE SALVADOR

Aluno: Vtor Casaes Caldas


Orientador: Marcos Rodrigues
NOVO MERCADO 1 DE MAIO
(MERCADO DAS SETE PORTAS)

PROPOSTA
Trazer para o mercado atividades que
complementem a sua funo atual de
abastecimento, alm de acrescentar ao seu
uso uma cozinha-escola dando a este
atividades para restruturao do prprio
equipamento e seu entorno.

JUSTIFICATIVA
Requalificao do importante equipamento urbano;
Estado de precariedade da edificao atual;
Atual mobilizao de iniciativa do Governo do Estado
em requalificar os principais mercados pblicos da
cidade;
Histria e tradio que o mercado detm junto
histria da cidade.

OBJETIVOS
GERAL
Elaborar uma nova proposta arquitetnica para o Mercado 1 de
Maio (Mercado das Sete Portas)

ESPECFICOS
Criao de um novo mercado a fim de tornar-lo referncia para a
cidade;
Possuir funcionamento eficaz e salubre para a os comerciantes e
compradores;
Criao de uma cozinha-escola onde sero oferecidos cursos e
capacitaes;
Possuir espaos destinados a pequenas apresentaes de msicos e
artistas;
Possuir rea de degustao/refeio para os usurios do mercado.

LOCALIZAO
Localizada na Regio das Sete portas, na Av. Cnego Pereira, no
encontro com as avenidas J.J. Seabra e Djalma Dutra, a atual rea
do mercado de 6.961,89 m.
N

HISTRICO
Inaugurado em 1941 o Mercado 1 de Maio. No
antigo terreno da Secretaria de Beneficiamento da
Limpeza Pblica do Municpio , acontecia uma feira
livre. Os empresrios Manuel Pinto de Aguiar e Antnio
Balbino construram este que seria o novo mercado
pblico de Salvador. (Ansio Rodrigues)

HISTRICO

HISTRICO
Na dcada de 70, os administradores do mercado
resolveram, por conta prpria, criar uma placa de publicidade
na Praa 1 de Maio, em frente ao mercado, nesta placa fora
escrito: Largo das Sete Portas. Tal iniciativa foi vetada pela
prefeitura, e aquele elemento publicitrio fora removido,
porm ficou marcado na cultura oral do povo soteropolitano,
e assim a praa foi rebatizada de Largo das Sete Portas e por
sua vez, o at ento Mercado 1 de Maio, foi carinhosamente
apelidado de Mercado das Sete Portas . (Ansio Rodrigues)

REA DE INFLUNCIA
N

CIDADE NOVA
CENTRO
HISTRICO

NAZAR

BARBALHO

BROTAS

FONTE NOVA

LIGAO ENTRE OS MERCADOS


N

ENTORNO

ENTORNO

USO ESPECFICO

ESTUDO HELIOTRMICO

LEGISLAO VIG. SANITRIA

Lei n 5.504/99 Cdigo Municipal de Sade


Lei Estadual n 3.982/81 ( Dispe sobre o Subsistema
de Sade do Estado da Bahia, aprova a legislao
bsica sobre promoo, proteo e recuperao da
sade e d outras providncias)
Lei Federal 6437 de 20 de agosto de 1977 ((Infraes
a legislao sanitria Federal estabelece sanes
preventivas, e d outras providncias)
Portaria N 304, de 22 de Abril de 1996 (Estabelece
Normas para a distribuio e comercializao de
carnes)

PROJETOS SIMILARES

PROJETOS SIMILARES

MERCADO PAULISTANO SO PAULO-SP

COMPLEXO VER-O-PESO BELM-PA

MERCADO DE SANTA CATERINA


BARCELONA - ESPANHA

MERCADO CENTRAL - BELO HORIZONTE-MG

MERCADOS EM
SALVADOR

MERCADOS EM SALVADOR

M. So Miguel
M. Santa
Brbara
M. Sete Portas
EBAL-CEASA
Feiras Livres

MERCADOS EM SALVADOR

Ingredientes para a
cesta bsica
Alimentos tpicos da
regio nordeste
Ingredientes da cultura
e culinria da Bahia
Elementos essenciais
para a religiosidade

MERCADOS EM SALVADOR
Quem quiser vatap,
Que procure fazer
Primeiro o fub
Depois o dend
Procure uma nga baiana,
Que saiba mexer
Que saiba mexer
Que saiba mexer
Bota castanha de caju
Um bocadinho mais
Pimenta malagueta
Um bocadinho mais
Amendoim, camaro, rala um coco
Na hora de machucar
Sal com gengibre e cebola, iai
Na hora de temperar...
(Vatap - Dorival Caymmi -1942)

MERCADOS EM SALVADOR

Pierre Vergr - Vendedores da


Rampa do Mercado Modelo (1946)

Caryb -Rampa do Mercado (1990)

JUSTIFICATIVA DE
SUBSTITUIO DE EDIFICAO

JUSTIFICATIVA DE SUBSTITUIO DE
EDIFICAO

Descaracterizao da edificao original

Iniciativas de tombamento
Valor arquitetnico da edificao e do seu
stio

Atual estado de degradao

JUSTIFICATIVA DE SUBSTITUIO DE
EDIFICAO

JUSTIFICATIVA DE SUBSTITUIO DE
EDIFICAO

JUSTIFICATIVA DE SUBSTITUIO DE
EDIFICAO

JUSTIFICATIVA DE SUBSTITUIO DE
EDIFICAO

JUSTIFICATIVA DE SUBSTITUIO DE
EDIFICAO

CONCEITUALIZAO E
PROCESSO PROJETUAL

CONCEITUALIZAO E PROCESSO
PROJETUAL
O conceito para este objeto arquitetnico
segue em relao aos significados msticocabalsticos que percorre o nmero 7.
A relao entre o Mercado das Sete Portas
confere uma relao direta as supostas 7 Portas da
Bahia, porm alguns acreditam na relao da
fachada de uma edificao encontrada nas
proximidades destas, onde possua 7 portas e por
este motivo virou ponto de referncia para
encontros de pessoas naquela regio.

CONCEITUALIZAO E PROCESSO
PROJETUAL

As 7 cores do espectro:
Vermelho, Laranja, Amarelo, Verde, Azul, Anil
e Violeta;
As 7 notas musicais:
D, R, Mi, F, Sol, L, Si;
Os 7 sacramentos:
Batismo, Confirmao, Eucaristia, Sacerdcio,
Penitncia, Matrimnio, Extrema-uno;
Os 7 dias da semana:
Domingo, Segunda- Feira, Tera-Feira,
Quarta-Feira, Quinta-Feira, Sexta-Feira e
Sbado;

CONCEITUALIZAO E PROCESSO
PROJETUAL

A partir desta conceituao e da


anlise das funes existentes e as que
sero atribudas ao mercado, sero
adotados para o partido arquitetnico a
distribuio das funes em sete
volumetrias que tero vnculo direto entre
si. Esta subdiviso surge do levantamento de
usos atuais dos boxes e da necessidade da
setorizao destas atividades.

CONCEITUALIZAO E PROCESSO
PROJETUAL
PAVILHO DE SERVIOS
Subdividido em barbearia, embalagens, loteria, flores, etc.
PAVILHO DE MERCEARIA E HORTIFRUTI
Subdividido em farinhas, mercearias, tapiocas, frutas, temperos.
PAVILHO DEND
Subdividido em artigos religiosos, ervas medicinais e cermicas,
azeite de dend
PAVILHO PEIXARIA E MARISCOS
Subdividido em peixaria, mariscos, camares secos, etc
PAVILHO DE CARNES E AVES
Subdividido em aougues e avcolas
PAVILHO MSICA E BARES
Subdividido em restaurantes/bares e palco para pequenos eventos musicais

PAVILHO ESCOLA e RESTAURANTES


Subdividido em restaurantes/bares e rea para cozinha escola

SETORIZAO ATUAL

Setorizao Atual

MERCADO DIA E NOITE

Fortalecimento de atividades j existentes, criao


de uma cozinha escola e melhoria dos bares e
restaurantes para que o mercado seja utilizado
durante todo o dia, requalificando todo entorno

DESENVOLVIMENTO DA VOLUMETRIA

Com a definio do programa e pr-dimensionamento foi


determinado um pavilho mdio 15,00 x 25,00 m

DESENVOLVIMENTO DA VOLUMETRIA

Os sete pavilhes foram inseridos no lote e organizados por


seus usos.

DESENVOLVIMENTO DA VOLUMETRIA

Com o conceito de criar uma grande calada que integra a


rea externa ao mercado os dois volumes laterais foram
rotacionados para criar um acesso diretos os pedestres
vindos dos dois sentidos da via.

DESENVOLVIMENTO DA VOLUMETRIA

Com a necessidade de criar um estacionamento privativo nos


fundos do mercado , a rea de carga e descarga, e rea de
recolhimento de resduos e estes acessos feitos pelas laterais
do mercado, os volumes foram unidos.

DESENVOLVIMENTO DA VOLUMETRIA

Com a necessidade de criar a integrao da rea externa ao


mercado e a captao natural da iluminao e ventilao,
foram feitas aberturas na volumetria.

PROJETO

SETORIZAO

PAVIMENTO TRREO

SERV.

MERC.
HORT.

DEND

PESC.

CARNES

SETORIZAO

PAVIMENTO SUPERIOR

REST.
PALCO E
ADM

COZINHA
REST.

SETORIZAO

PAVIMENTO SUPERIOR

PAVIMENTO TRREO

PROGRAMA E SETORIZAO
PAV. TRREO
BOXES
SANITRIOS
REAS DE LAVAGEM
VESTIRIOS
PRAA
ESTACIONAMENTO
CARGA E DESCARGA
GS
RESDUOS
MEDIDORES

PROGRAMA E SETORIZAO
PAV. SUPERIOR
RESTAURANTES/ BARES
COZINHA-ESCOLA
PASSARELA
PALCO
SANIT
ADMINISTRAO
MONITORAMENTO
VARANDAS

PROGRAMA - QUADRO DE REAS

TOTAL 3.320,57 m

REA CONSTRUDA 4.874,42 m

TOTAL 1.553,85 m

ACESSOS
N

GS
GARGA E DESCARGA

ACESSO PEDESTRES
ACESSO VECULOS

FLUXOS
N

GS
GARGA E DESCARGA

CIRCULAO
CARGA E DESCARGA

CONFORTO TRMICO

CONFORTO TRMICO

BOXES
BOXE DEND

BOXE FLORES

BOXE SERVIOS

BOXE PESCADOS
E CARNES

BOXE MERCEARIA

ESTACIONAMENTO

24 VAGAS

REA DE ESTACIONAMENTO

ESTACIONAMENTO PRIVATIVO
DJALMA DUTRA 40 VAGAS

ESTRUTURA

PILARES EM CONCRETO
VIGAS EM AO
TRELIAS NAS COBERTURAS

INSTALAES APARENTES

REFERNCIAS
MUMFORD, L., 1895. A cidade na histria: Suas origens, transformaes e perspectivas.
Traduo de Neil R. da Silva. 4. Ed. So Paulo: Martins Fontes, 1998.
SALGADO, I. MURILHA,D. A Arquitetura dos mercados pblicos. Portal Vitruvius. Disponvel em: <
http://www.vitruvius.com.br/revistas/read/arquitextos/12.138/4113> . Acesso em 20/04/2012.
SARAIVA, P.P.M. Requalificao do Mercado Municipal Paulistano. Portal Vitruvius. Disponvel
em: <http://www.vitruvius.com.br/revistas/read/projetos/03.036/2259 > . Acesso em
30/03/2012.
SERAPIO, F. Revitalizao de mercado pblico,So Paulo-SP. Portal Arcoweb.Disponvel em <
http://www.arcoweb.com.br/arquitetura/pedro-paulo-de-melo-saraiva-revitalizacao-de-17-112004.html >. Acesso em 10/04/2012
SILVA, G.G.1940.Arquitetura do ferro do Brasil. So Paulo: Nobel, 1986
VARGAS, H. C. Espao tercirio: o lugar, a arquitetura e a imagem do comrcio. So Paulo:
Editora Senac, 2001.
http://www.portaldascuriosidades.com/forum/index.php?topic=23545.0. Acessado em: 15 de
maio de 2012.

Você também pode gostar