scgunda iònna de !n'i..r.

rde c nìelhor carxclefEda corno

um sennüento dúìrso deprcocutiLção ou tenxÌ quc se ongnìadc Lm

_Ellllr pcnsameìrro oudcse.lô reprrnrl. lrsta ònnd de dsiedâde ì€sponde

pelâs psiconeuoses - histerir.l. !âs e neuroscs obsessrvas FIcud
.
comp.€€ndra cssas coidìçòcs e r sicdade â eias assocìâdâcoÌno
esÌando rclâcion adas, primar irrÌÌe ú€, a 1ìtores pslcol(igicos. ao Írvés
Transtornos de Ansiedade Je iìtore\ fisioló8icôs O conlìÌ , ìrtrafsiquìoo é rospoDsi\el l)cìa
alsicdâd0 e rr{oneuros€s, c Fre,Ld obscÌtou qüe a ansiedrde rcsul"
tâììreé nìcnos uLersâ e d.â'n.Ìic,rque â drsner.oses rea's
Co|n a tubl rc:ìçio d€ ,, rba .i. t, ,S/rr,rr !,'1,?gr; ítl. cnì I 9:6.
Ì6,1/ Panolama Gcral lreLrd cÍjou unì! rìola teorir Ja tr,ìsiedrde què expìrca!â lanto e an-
siedade €ÍeÌÌìx feaì !ìuè.tu r nc r osc irttema rreLfot rca como respos
trìs a ü'nr silLraçào dc perigo I rc!,j idenl ilì cou dois tlpos de sìtuâçõcs
Os tÍansrcmos de insr€dâde são os ârs âfetalos l)clos cr(ér ios an$iogênicas Umadel.s eÌì!(,Ì\ e,, c\cesso de .stirnuhçàÕ instiÌìftrâl.
: .,inó$Ìicos tercem edrçia do
da ral lt, Dìo1!r/:)\ 1j.\1 e l:latít- clrtopfotótr]ro éaexpciêÌrcrid.iì1ìscinìenÌo Em srtuâçõcsdesÌa es-
.r,lt Ird íano\ lúent.Ìt\ (DSNí-Ìll).
^ltii pels terceÌmediçàoÍe!rsada p<.c. qrrlrd.rd<.r,e'. r. I,\ o-ufcnJ\bJFeirr\tro'cu'd
:rS\IJII'R)cquana ediçâo (DS\'ÍlV) e peÌocresccnLe co$ecnnen- do cgo. prodrÌzjndo LrÌn es(rdo d. rnpotêncÌ! c tÌauÌna A scgunda
:rercadaÌrÌologia daâÌìsrcdadc. \os úhìrÌos l5 anos. a psr.t|farnrì sirrução. Inais co,nuÌn. en\t'l\. .ì aflsiedade !ue se des.nlol\c em
Íe-americâ1ra lcnl-sc âlàstâdo de onìa sonceiturìlizaçio dos tr ans- âmecìp!çào ao terigo. ao nì\es lcresuìtafdcÍe EsLe aÌeÍa aoorga'
r.sde ansiedade bâsea&enr fonÌuÌaçôcsps'codinânìicas drs ner- niiÌo, corhêcrdo corno an5r..,.ì.lc sinâliz:ìdofa. ofcÍa en um nr\el
1 lìbelÀ Ì6 l-l), ìe!.ìndo à supÍessâo do le no ììeurosc ds tro .! È,r<(<.Í ef Í,
," /. -(J,
1' ío ...d.
r;optt. e'it.r o
'cs
rìerìc hftrla ofic As d N isòes entre os \ ários r ransronÌos dc an- pcrgo I ontes erlerlìas oì Ì ri e ì ì.ìs dc perigo podonì pìod uzir csÌ.
,

. .iade ÌêÌì sidoiìitâs

'âl combâs€ eÌncri!órìos c]nìicos de validâde e
. :ì:ìabiliúdercconhecidrs
\ ' r\Jlu rÍr I".ier, e a ,. o",. Je\c-.e J,a( e L. . .r fe .
' f..' nomáis e pâtoÌôgicos de aiìsiedâde Iììì orn ni\eì pralico. a an'
. j lâde patológica d istnìgue-sc da aDsiedade nonnaì pcla a!a lÌação
,i jrâ pÍeserìça pelo pacìerÍc. Íta 1ìÌriljâ, iìnìrgos. nìédrco Essâs
. rÌÌaçõcs fLrndâmcnÌanì-se Ììos estldos iÌìte$os dcscritos fcÌo
'..ie'ìte, seu compoíanento c câplcìdade dc lìrncioììar Urìì pa'
: eIìÌ€ com ansledadetsÌoÌógÌca requeÍ unr! compÌera :ì\alrxçào
r.n opsiqurátflc, e uDì planô dc lratamento indirldÌraljzado. O
fìedrco deae estar ciente de que â ansìedade pode 1ìzer paÍte d0
' ri1ds condiçõesrnédicâs eoltros Ífanslomos ÌnerÌars. eDr esfc-
. :.J LÍanstof nos depÍesslros
Uma!czqueécÌartìÌìente!anatosoresponddconr ânsrcdade
jì cerlas siluações ameaçadoras. lode'se lãlar de unìa ansredadc
--.^',',.i,.0. -o'-,.',.oia.,,o"', '
.:.Jàde
.'p..i | ;., r,
é nonnâlpâ.â o bcbé ameaçado coÌn o atìÍanrcnro dos pari
rcoÌìaperd!doi or|ìa1aascrjançâsrìoprnìerÌodiâdccscolN.
..a os adoÌcscentcs no pnÌìerro narnoÍo, prìra os ãdultos qre con-
;)rtlan avcLhicc c a Ìnode. c para quaìquerrÌÌn qÌre oÌìtule uDrâ
.-.edç.ì Â arìsiedade é urìr acomp3nhamenlo nonìaldo crescnÌentô.
.hs D\rdênças. deexperiências norâs e ineditrs. do€ncontro dap.o'
,r idcnridâde esentido da lrda A âìsledìde pâloìôgrcr- eÌìì cor.pâ'
ìção, é uDrâ rcsposta ìnâdeqrnda â detemì âdo€stimujo.cm!rÌÌude
:: nr. rÌcDsidade ouduração
HISTÓRIÀ
Quâse unÌ século Ntrás, Sigmurìd Freud criou o t0Ímo neuro"
.:Jeansiedadc e rdentifrcou dLlas iirnas de ansiedadc Umlifodc
rÌsredade fesultâ da libido Êust.^dir EDì oLrtras paÌavÍas. uÌnau-
-:nÌo iìslokjgico dâ 1eììsão se\uâl Ìevâ â Ìrm rümento coÌÌcspo.-
:.nte daìÌbÌdo. âreprcseniaçÀo nrcrìtaÌdcsÌe irsiológrco A
evcì1Ìo
.r:scar'!rârornâl desrâtensão. segundo FrcLrd. jrÌercufso se\Lrri
é o
.iÍetanto. outras práticas se\uais, como.Ì abstinèncn e o collo In'
reÌrorÌìpido. iìÌpedcÌìâlibcÍâçàodâLensâoercsL ta!ìrcnì ncuroses
:cìis As con diçôes dc ans icdcde a ün e nÌ.rda felâcio nadas ro bÌo-
ruerc lrb,djnal iÌìclire,n neurastenia. hìpocord,ia c neuroses dc'
.risicdade, coiìsidcrâdrsfoÍ lrrcud co!ÌLì tcÈdo unalìas€ bloÌóSr.
vnaÌ. que lcva ô cgoafccìr(r'nÌ clris|ìos estccjncos de dclèsa flra
e\1ta.ou ìeduziíogrâu dc $c:r.iào jDstrntuil
ANSI},D.\Dtr NORNIAt,
A se.saçìo dexnsiedrdc c Lrme\ìvèncrâ conrnn dc !jmLaÌrnen-
re.LdìtL,d nr . \ ", . .,ô.e.,rar'e i/.po u .er iì(, I
'crì.r
drlìso. desaEôdá\ el c vaso Je i tircensâo. fÍeqúenÌ€ nÌenr e. acoÌifa-
llado por s;ÌnoÌnas auÌo ì,!ì .,,s (lìbclâ 16.1-2). como cefâléir.
peÌs!trÌção,píìlpitaça)es.:ì1,úÍ(n,ìoperÌoele!cdesco o,toabdoÌnÌ-
nrl UÌìa pessoâ ansrosaÌrfüriì podc sentn inqlnetação. nìdiclda
por incapacidade pâí!fenÌ.Ìrc!er sentada o! imóvell]ormuiÌo tenf
Iro A coníel.çào piÍicuh I dc srntoDràs trcseìles duraDtc a ansÌcda
de t€noe atâÍiiìf€nIrc âs t).rsn.rs
-
}lcdocAnsiedâdc
A lnsiedade c uÌì srraldc aìerÌa. quc servc fâra avisarí)lre
possrì,rlir:.ì lonradr de nìedidrs paü oÌriìerìuìÌ l
urìr peago rrìrnenÌe c
aDeaçâ Om!do.uìì sìn.Ì (le âlcda sÌnìilar drstrnglre'sc dâ ansrcclà
de po. ser umi .espoía a LÌìr.r.!ncâça corlìecidâ. eúenìa- dclì,)rde
orl dc origerÌì não'coúfiiÌr(xa A àrsrcd.de é u ìa resposú â umr
âÌìc.ìça desconhecidn. jnlcnìa. \ rSâ ou deorsen conlhlLroe
A distrrção cntfe nrldo . ansiedâde surglÌr lor acrdcnte (ls
tnlnerros lrrdLrrofes de Silrìr rd Freud radÌrzrâÌn drr\/. apNla\rj
rlcÌÌrã l)âra mcdo. como an! redrde O llÍópr() FrerÌd. em _qcral. rgnc
r!!a adÌ$Dção que assoc,rì ! rDsiedôde coDr oÌn obÌeÌo rcpr;nidn e
nconscreftc e o ìledo conì Lrm obl eto conhccrdo e ci€rno ÁdistnÌ
çìopodeserd'lìciì.porqrr o DcdotaìÌbénì lode scr provocado loL
Ìrììrobjetoimcmonconseic .eÍepíìnidodeslocÀdopâraÌnrouüi
obl€to no rnuDdo e\tcnro lÌ! i \ Olnplo. ulì Ìììenino podÈ lef Ìncrlo d.
cìes!otutue.n:ìrefdâde,Ìç,ìrc,.upai eoâssocix.ÍìconscÌerÉnrefÌ.
conìcãrs ErÌ ounÕ ereirlilo. Lrìì urenjuo pode sentir'se vaganìentc
âprcensi\oaccrcadcsair{l!.atx.pofqucerpcrtrneÌìÌoue\crÌeçnr;È-
\'./lrJ l-( .r(..1' .' f. n1( ì.{..ì:'.,.ie.. '. ..
crcntencrìte. âserLssentlrLcìir,s scxu3rscârr.gadosdccIlpa
De acoÍdo coììì as ln mulrçòes psrcan.rlil rcas. â seprLÍ.çãÒ cntrc
r ,edu ü .Í. c.l de c t' i, li.r\e \uÍo\r. L .
pcÌâraprdaatroxlJìaçàodcrnr caroaÒaaâvessânìosârLLadilcfe do

Itur\tt,rDt ú Át^ìeírkI 515

 'Ìnhelâ 16.1-l - Ncuro\c\ PsicJrì'iì.r\ c frnn(rrÌx no DS]V N .lnÌtrlstro d.\ lâbrlsìf, tcnìo dr\ bo.lìc.lìír. ur, ,Ìo Di (rqxfh ú nlho5
.sb€allìrJos cíào í\Òt i! oblena do r.troÍ or ÈüLrì r,.\.i \f trìqu,.Ìatrì.tr1. Jl
ali..ì1 , !jo du DS\t.l\ Lu Lado 0r'i outro \r 0trp lâr li!rtr, licrr dÌlrhnís Todos os rnÉ.ü!os do (r.p.
Ìr.nnf ,tu d. âosicdrd. ecDcÌaìÌ{da podenì rônrF\crigdos otr $rcrì Ì.içüìos crì dNììentos coi\trkn.\ A: rÌios
Aeor!,,hr. òbiâs eirÀcinca e scrnl sioalLcnmdaDÒÍ.lcclìrds.alicnis.fre{lÌi.rlcDÒìte.emnìÒ\trÌcìtoscsn,$ìodr.
Ìrarr Ìf . dbs6!Ìo.conrpuìsno cos Osbraç.sp.dcD \cr.n$didos .orNparaè\,lJÍ. algür,pcr!Òânicàqid..
otr luç.dos licndicaDuú. sobre a o.h.çâ Ftrì outos..$ hr Lmi L.ddaN[
rep.rLlmcÍ1.ór1'olârc rlLLCi rqtrílctàoifcDsi qu N soldndos DUs.ô' i osos
'Ìr.rr trr. de dcspcrk!ì.1,2âçiô pldeìì s.Íd.fnnrdÒs riò' rDì siLhN pi rL.o

Ftrnçõcs Àdrtlât;vâs dn
^ísird{de
Trbllr la l-,1 \lrniÍ.rx\ú,. l,'iÍ!rirr\,lcrn.n'hLl.
(ìrrtrd! c,ììb,dc:rda rnìpìcsÌeDrc c.nr!r uDì:irìalde alcrlr t:
ansÌcd,rJe rode se' cn.rÍada ..nro uìì:ì .rnoçã.ì rgLnl io.ìcro ì
!ÌÌsiedadc âlena sobrc unâarncrçâ rrlLenn ou!xteüìì. tendo qLLìl dÈ
des de Ììresenaçì. da \idâ [n um ni!0] rÌais bâi\o. a ans,edrd.
!ieíaqurnro aanrcrças de lcnìcs coÍpofrrs. dor nìNÌônciâ. p.ssrei
pLLnrçio oufrusnaçìode ncccssdade, socials orÌ coL|oraìs, de scÌr!.
ração de ticssoâs aÌnadâs.de !nri aìneNçiì.o sucessÒ ôLÌ Íorlrc.€nì
nÌtina âniìrse. de rnìcrçâs rì f,orriâ utidrdc ou rrìregl Ìdatle l)esl€
r. J.f!r.ú r'J\ ', , , d -,( J, ..c , .1.'.c
tuì.!ça orl pclo rìe.os, !tcnrEr sras consequancüs Alslnsc\cÌn'
tar a
plosdrcsquiiãâ dìerçâs da \rJa cotÌdÌânx rnchÌcÌn ocÍudo ifduo cÌì
f_onÌrganìcmo nas e\tcoida'les prcplr.Çào pd â ruìr tìo'a. des\ÌJr deurnr boìd qre \eN dc cncÒrÌÌo l
cabcç.! enÌúde rììrìÌìsnho em cie Ìlìrde dr f orte. p.Ì. evrÌa.pLnrçìo e
corÌ€f paft pegxfo últinìo ônrbus A eDsicda.ìc, torrrìnlo evÍr drüìos.
d elr j .t! ' .--, ..,' € e f.(l-( . r'
Fre'ìiìôDcii. rerenqõo. neênc!! trÍi'ìána

Èxtressc. Co n nìto e Ansìcdade

descontbno \ago quepodemos e\tc, rmentar. qumdo cnconnamôs
$ssoas novâs ern un l]mbìenrc es I i r)|. Á püìc ipal difercnça ps ico-
Ìógrcaentrcâsduas resposÌls cno, r,rLirs é ârànrreza agudâ do med.
eocâráteÍcÌónicodaa-lrsicdâde -
ChâÍiesDaNin saìtcnlâ\.ai,,c rçàodaprla!ra"mcdo"aaÌgo
reÌ)cniL1oepefÌgoso.Adunçàoúnìl! ìparccesef viraÌoosfcnòÍìe-
nos neuronsiokigicosdcdìsiedadc r nredo EÌn Ì896, ChâÌ lcs DffNÍr
olcrcceu a scguinte descrìçào pstr('lisrológìcâ do medÒ agud.'. pas-
O nìcdo c, li.qucnrenì.nlc. pÍe..(1tr|,, pclo esru{o. c c rãÒ ÈíÍerr!ìcorc
rchc onadô âcíc, queadbosdcs
âudrçio En.nìbôsosc6ôs.Õsolhosca h..,,rì.ÌdrollÌDdìl.abeno\ccrqaÌÌ sc
N sol'ranc.lhâs O h.íEnÌ arc!í.ihdn , r,, {.rpio. úcrcotrìo unìa.iátua. Dò-
rcL csoÌr€spìÍrr ou abaì\aac conìoqur DiÍrcscaprnúnDtniúc cdcscrìsto
OcolaÇãobateÍiipida cvioÌ.Ì|lDcnte.d. ünloquepalpÍôoubâl..otrÍã rs coíc-
l6:D.s ó nuro du\ doso qucôlc. cntâo. r ìlìr hc nìais Ònc,cdorcnlc do qucôlìâbi-
turl âtìnd€Drrrlff tr,rÌorq!ÌÌrrdrded...n(rcrrodrs ìspdesdô..ÌÌb úâ!c7
qú i peÌe in{ilâhtrìen(€ crÌpilde*. Òrtr' dtr.ônlcúì dcsúioirìcip,crlc Esta pa
lidczdr supdncic,cntcl,.(o.rihc4dcÌi {.oì grdìdcrd.otr$cÌLÌ$\ ìcnte. !o
fatô d. o eDrrc 1àbrìotor ser rlirado de Ì rl,, i caNd r conlÍâçàÒ dâs iíúioÌâs dr
D€|. Ofatoder pclcscrnuÍorlchd!i.i. .. riçãod.úrda inÌ.nsôcôbscnâdotrr
nìrÌcú tr,úiuÌhosa c i',€\plLci\!l conn, ïtrd'itanì.rl. lhe brob
l$idrudrçâÒó.r,danìaÀrorâ\cl portL,.i !Ìpcrllc c Ìamaì€c liii. r|l o teDo
irÕi iì'0. cdr,dc' do qic às glilnduÌ!! iih,rpdrs sio rdc4tradnÌcnrc Nida\.
qr dÒ. sup.ín.'e c.q€cda Os |Ilo. .J Ì.íiç.d6 cos uúscllô! supeÍI,.'rÉ
tcncnì Júlúìciro* âp.turbrçãodr.Ír,dxdcciÍdúc{.ÌcsptrrçioscaFÌèrà
ÀsgltudL'las srhvirosagcn nntErlcnaììctrtri ì bNa slom sea.rb'i'ìdo o lèÒhtu!
do'{côúlìcqúô.cii loúohtrihònrob(ì, rlti qüc. sob uD) Dcdo Ì.!ü. hi umâ lôíc
ÈÌ-[Nn a bo,ÌJar Ur d6 s rlonìls núr. n]ì ciúó e ô rÉnìoÍ d. ród6 Ò. dús.olo3
doq,'Tii. fr.!Nrroì.'Íc.rEÌonnmcm r" l.'hÌôs for.{cnÌolno. c lFli se.rràd.
bNr. i Ìor ky.Èsc.ouúâÒtr údrstiÌÍx. r{Lr(nì 1ìllrai co n!)lclaDrerrc
Á Dredid. quc o .ì.nÒ rrmdÒrf,., . ruÍâ as.tr,a dc l.roÍ. obscnaD$
rcsulltrdos dn.Ísllìcrdos. c.rrr sob (ìì].
u., ctrìo;ão\lncnh O.d.çiobrlcdc.
scnúcJdaiDcfte otr podc falhaÍ. .aüs!'ìJi ÌJrl,gem: lÌi LfÌ! p3hdc1d. Èoltcr r
rcsptrqão é orÌiÌndâ: as frír.s ficar, ,L' x1id6: hi un ü^nnctrkì ofce.ntc c
O làtod€un e!lnÌo Jerper..biJo conocstêssafte d.Nnde ii:
sua natrtreza. bcÌì conrc dos rècüÌsos. feÈsas c nelinrsNrs fe rna
nejo d. ìrìdrviduo ltscs en lol!,cÌn o ego. trÌnd âlÍtnçào coleLi\ï | rÌ€
se relerf aos prôccssos pelÒs quais r Ììesson tcrccbe. pensr 0 !ì1r:i
sobfe . s elenÌos .\remos o u rìtuÌsos trÌerfos UnìrpessorcrLlreli
€Íejá flric(Ìrlndo iJoquadrnrcnte encontra-se enì trm c(l!Ìlbfn
Jadl r\ . T. "ì,..1^ ier .. \ i, re
funcrÒniìndn !ilequadamenle e o desequrlrìÌjô coDlinuc por Ì.rìf
sulìcierìtc. a !Èss{)r rpresenral a ansi€di!ìc eÈrìicx
ÍÌìdcpendcntcrnenÌe do o desequrÌih|io sef c\tcnÌo. e.n c rÌs f rc j
sões dÒ rìLÌndo c\leÌror e o eg. do pâoeftc ôu nìrerno, cnLìc seüs
tr'puìsôs (po.ê\ . a-g.cssnos. sc\uârs oìr dc depe'ìdafcrr)ij surìcorìr
ciêncra. o desc.lü Ìlibro |Íov ocaiá Luì con u úo Os conilüos câusiìd!.:
por aoonlecrmcìrtos extcÌÌos. ern gcÍâ1. sLìo d.nÒÌniì ados ,?/r//),1\, !
l1rr. erqÌìafto os ciusadLìs prlr evcnÌôs iDtcnr.ìs liio ch.uÌrdos i1:
ú1Ìntr\itrkr\ aú tütnr'|\\,dr1 Untì c(ìnrÌriÌÌrç.ìo Joi d{ri c 1ìr i:
veÌ. cÒnìo nocaso do srbof(lrnido .Ìue Ìern üÌn clrelc.\ccssr\,rrfefÌi
exÌseme oucrílco c precìsacÒrìtrolâro úìpulso de ÂB.cdfloNr nr-j.
Jeperdrr. .r11rr:" O . ,:fl^. . Lrtr'". "r', i.rr,t .,t,r.. ..
. rríspÍãçio \€Ìdadc. esÌà,). g.ralÌnenÌe. conrbÌnâdôs. poìs os scres humtrtr!\:,:
amrais socres c serspLncipr s cotìitos enrolvenr ontrrs pessL.::
SiÍtonìâs Psicológicos e Cogniti\ús dâ Ansiedâdc
.\ crpeÍióDcr,r de arscdade tcm dÒis conìporcftes: lld cu:i;
anciadc sensaçò.s fisroìogicrs lcomo prÌfúnçàoc ndnr.s.ìc: lc.::
ciôncir d0 esÌafn!f\oso ou :ìrìredfo.ta!ìo À anjrcd,rJe fodc scÌ ., .
nrentrdntoÍurìr scntiìnertod0 !eÌgonhrì Os oìÌtl1)s percebenf ,ì:,
cstóúconìnìedo \lüiÌasÌrcssoaspodcnì sentn Nnle\rdaderoi::
ceìreÍerììqueosoutrosfàotôrnconhccúìertod.srransreda,lc.i ..
tô4 nio â\.ailanr sua lnl.nsrd.ìde

516 (on/,èüdn) dc Pskttndtkt

 Alenì .br .ièÌr. ,s iDfnrrc\ e \ isce.. rs dlì alsrc(lade sêls e1èi Ìos
lre o|'eÌìsrÌnenrLì. i perccpçàoc o afrcndrzado Ìrã,r devenr sef igno'
A dìsi.dade tc|de i prodLÌzir coniirsào c drsrôrçòes perceFrâs
"lns
ìr ap.nâs cnr 1enìi\ JetcÌnpoc espeço. Nas de pcssoas e srSnrtjcâ-
. er€Ììros lsìs drLorç(ìts poLÌ.'ìr interiìfrr Iìo aÌlreÌìdÌzâdo.
dos
.f\ando a cüìccDü rçào. .eduzr ndo â nrcÌnorla c üeiudrcâÌìdo âca-
' ,rdade dcreÌacioirì uiìa corsa conr oLìtì! {associaçãol
tjnì as|cckr In\r.,nere drs emoçòes . strâ sclctr idadc O,D-
:\iduos rrìs(ìsos sìo catizer dc selccrúìar certos objeÌos tm scu
, fbÌente e rgnorar oÌrlros, erì uÌn eÍòfço Parâ prlìrâ.em qìre estão
i:1os âoconsid€rl|Ídnr. silrnçio â{cilrontâdorr c xo rcsl)onderenì
ir acofdo com estateÍcepçào Caso seus teÍìofes scj arn tÌìlsamente
.nìfi cados.. r,ìsicdade é auÌnentâda pcL Íes!oía seìch!q oriando
,r circulo !icioso de ansÌedado. perccpçào dislorc,da- ânsredâde au-
rìrada Se. po. outÌì lado- tlxnqúiìiz.nÌ-se iãlsl]rì1eÌÌte !(raves dô
rìsârnen(o seÌcti\o. a:Ììsiedade adcqucda pode scLreduTÌda, e el.s
.<n. fl rJ. .ìoo!^ rì(Li i( _r r. r'r''\l rlco \ò(: . !!erlrrd
ÁNSIIIDADtr I'ATOLÓGICÁ
tcori|s Psico'ósicâs
Três tÌuciparr escoìâs daÌcoiì fsjcológìcr Psicmalitrca.
.rnponaÌìrcnaì ehrsten!iàl deranì nra connlbulçào !s teonas
. -.o rJ-br,.d'.r 5dJdì.rJJide r. L' :,Je'.a.te.ti' <t
' lrdaderlìI]tc'co.ccilualquâììtoprâLìcr. noÌratanìcnlodcpacrentcs
uÌìnsÌ,'nìos dc ânsrcdâde
rn
'l csriâs
Dsicanalíticrs A c\ oluçào das te!.iNs de SÌgÌDLLnd ìlrcud
r;.ìLl!as à arsiedade pod. ser ÍcconsÌ inrida desdc seu ensaÌo de I 895.
!.s.Í1tdr e lnàr6. íe seu ensaLì posÌcnor ÀÍr./, r ,1rr d HiÍ.r./.
À \ê dcnronstrdìdouÌncÍêscüue nrc'cssepcnìsenloquoscogriÍ,ros
. lìnaÌnenle, cü l916.1rrr4ïir, ,Í,rd,o ! l/,gr;rt, N€stc ultiÌÌo
,:ìsan, freud propõc cìue aansiedade sefr! run sìÌril fâra o ego de quc
.:) Irsr;Ío iììaceirá\ cl está e\rgrìdo Íèp.esenlaçào o descat4ìs conscF
. ies ConÌo srnãl. x xnrcdâde itr\'â o eso. par a qre este tonìc uredidas
:jÌaÌìsr\,as c onn a as üessõcs nìteriorcs C $oaa.sLcdàde sc oleleacÈ
-: dobaj\o nileÌdc nÍeÌrsÌdâde cdrcreristicode sualuìção co'no sr-
.,, pod€ etneÍgú .L!n Ìoda i iìna dc uln Jtilue de drnco Dc rnane it1
.re.r . o nso da rcfrcssìo some! rtc de\ efrr r esulraf .rn u,na reíauraçácr
r e!uiìilrÍiotsÌcoÌosic.. seÌì li,nnrìção de sirlorÌ!ìs. rLrÌavc/ qucuìâ
,:.cssãò elalÌr a e r.rpar dc corìer coÌÌplerdneDle is urstunôs c L,s 3le-
, peÍE) cfl uDì! dÈler inDúdr . rr!-,i iô c rsrbesrmarer srrs capluL -
(.,... . ...-.,|n "r 1.1-o.,. r...(,n \e.. ef (,.ro .r'
' eì ,.ied,Jdcof J(le.. ,.uo.ì...ú'F .,to e\..i tre^;.
' psicológlco EsÌc ìÌÒdeÌo r tì ÌÌn ã
:: n,uúìenlo regesrìc\ ) podcìn Íesuhu Ììn i-omdçào de snlorras- des-
.. iiodo. produúdo urn quìdrc de tünnonìo n.uoücoclxssrco (])or
, fòbir .curcse obsess i!o-cofrÈrÌsì!â )
'.histerr.
l)crlrodalcoiapsicmiÌì1ica a.ursredade"rrrstaentcnrosde
.:,rn .rtcsoiaspnncrlais. (ieFnJcnd.daaxkncz.drsconsc.Ìüêrì
- rs tcnndas rnsÌedadedo süpcrcgo. rcdrd€ d. câíraçÀ.. ânsre
.ìrÌs
:lc de selaraÇãoe ansiedâdc do id..,u pulsloÌìll Acíedita-se qüe
..areo:oc'Je.r..rcd- trJ ..r lì. nro..i^ ^ sen lìrìrcntLì de 3ns redadc crrìDi..
ngo do crcscimento e descn\olvlmcnto. À dr\rcdddc do
-rtslonaÌe \.ista connì estaìd. reÌacion:ìda ao dcscor'ìforto
.::t!s.ì do bcbê. ao scntir-se csÌragado tìor necessidades e rsÌínLÌìos
. rre os q uâls seu cstido dc nlporènc r:ì iì ào lhc o lèrece .(nt.o le -\
ir\uldtt: dc \eruNçào t.tàre-se âo rstágÌo d.ì crarça rÌn pouco
:rs !cÌÌìrì. ,ììas dnrdi tfó-edrprand. que teÌnc r perda df amor ou
:rìno oxbmdono por seus pals. caso nìo consr3a coìíolare dlÌ1grf
.J.b trnfu Í)s de acordo coiì scus ladfòcs ee\rgincÌ.ìs Âs iantâsrâs
: j.3stÍNçào quc câractcDzâ'ìr a cüâìçâ edÌf ia.N. paÌ1ÌcuÌâÍrrcntc eÌn
. rçào ! seus inptlsos se\Lilis em dcsen\!ìlì irnmlo. fclìelenÈsc n!
.r:reda,lc decast.çiodox,iLrlto A dsredâde do sÌrperegn é decoF
-iÌ:ci.ì dlrOta dâcorìsu açào do descnvollnncnto do s uporcgo maf-
cmdo r plssagcD) do conplc\ r c. !d)po e o âd\enlod.ì lìcì roLì.ìprc'
[xisrcndilcrgéncias f rtsr!ânà]ìseq .ìnto astonleseafattL
Íeza dr ansiedadc Oúo R. l. pf,
excmplo. fcnlonlou a gênesc dc
rodaâ !nsÌcdade xos proc€sr.i iì5:lrc rados ao trxLnrado nas.rm.!Ì('
HaÌI Srack SulÌilan deu én1!se xs pnÌÌe'ras r€lações entrc üràe.
fÌÌho e à iìrÌlorriDcra dâ ÌransÌììN'ìo da ansÌcdade dâ rnàe pârr s.r
bcbe Irrdepen,lerìrcìnente d. ( .Ì! {ì ì a .seoìa tx rcânâl il ic ü erìr paú r
cular, cntÍelanro. o trâtârììOntú d.i nansionÌos de ansÌcdadc dentÌf
desÌe modeìo crvoÌ\e, gera|ììenÌf. tLrììa psicoÌeratiâ de l.nsa doÌr-
ção onontada prm o ,rlifll .\r I srcanálisc dirrlrdâ à 1ìnÌaçà.' Llc
uÌna Ìransfe.ênc ix que pcnn rtiÌ a r.ehbo.açào do pÍoble xcvoÌuri\!
e arcsoluçãodos srnlomrs f eurotrcos
'lcoriàs corìrpoú!mrtrrais As lcorias coÌnpoÌ14ìe,rÌals o! do
aprendizxdo tóDì !€Ìrdo rìs ri rÌ,ìrì.nt( js ÌÌìars ctcutos pd n .)5 ü.nj(Ì.
nos de rnsledade Eìâs srLgcrcnì qtLc a ansÌcd.ìde ü ür)ìr resÌtoí,1
condjc (ìrâda,r cslinulos a ìen uìs cspecilìcos lììurlmodekr(lc
condicìonamento cjàssrco. Ìr:ì3:csíra quê nào teúâ qulkÌucralci'
gid a iìlìmentos pode. pofc\.mp o, tìcarnÌf() doe.Ie. após conìcÌ
osúa s coÌrtan iìlrdas cm u r Ìcs1ãrLf1ì1ìÌe.eascxposrçõcs subseqLrcrì-
lesaostraspoderìì1rzêlaprs.:ììrxl S upõc-se quc. aÍN les d3:ctc-
t"ìzâçào, taì p€ssoalodcrr.r .ir !,lesconiiard€ Ì,rdo€,trnl.Ìu.rrlr-
Ìncnto quc nào lcnlìâ sido preJrxtudo por cla rÌ ófì Ì4. Corno possLb rl !
dadc erioÌôgica aìtefnetr!N. Lrì r!Ìd)viduÒ podc alrerìdc. a ter u r
Ícsposrxnrtenì3deansiedlìd.. rDr tarìdorsr.sposìasans(ìsxsdescur
pâis (tcoÍlada âpfendizag.nì soc,al) De qual!rermÂncra. o úrìÍ''
mcnlo. cm geral. en!oÌ!e Nl!unrd lòìnra de desscnsibili/rção âü â!c.
de e\posiçnes ÌcpeÌrdâi â,.. nìr: .rlr lnslnsirrci. ic.,rìÌrrrìÌúdr ü(
dbordnscns psicol€ rÉuLrcrs crisnr ívâs.
Nos úlÌtrìos anos. os dcteÌìsorcs dâs Ìcoras conìportaÌÌìenrxrs
na concciüalizrçnô e tÍa(uÌef!,, dos transÌonìos d. .ÌÌìsiedaJ.. tì!
mesÌno teÌnpo qLrc os reónc os {tgD úr!os pfo}ruseürì .Ì(€nìa!Ìvâs t)n
tcnciâlnìcnÌ€marsUárcast,aÌr,snrodcloseÌroÌógicosÌrrdicioiì.rs
da reofÌtì da aprendizâgcrr: rr iìnsrcdade ,\s corceIual'23çò..
cogúú Lvas dos cstados ans i(,ros nào-iobrc.s s rgcrcm qLLe prd()cs ii.
pensdnenlo inconatos- dÌí.rcd$ ori con!Ì epÌ1ìduccntcs rcomÌrdDìirìf ì
ou pr cc€dem os conpoúaÌììcJìl.'i rìxGpÌador ros ÍansrlüÌìs emJrl
onars Segundo um dos m.(Lt os. os Í)acrentes foÍadorÈ \ dc tr.uì sl oÌ .
Dos de ansledadc LerìdcrÌ iÌ sirtcresÌinaro gürr c dffÒbrbrÌrdâdc rl.
ae.d.eìr.r.,r.r, ' -, ( ,r ,."ce'dr., .r le, (.. | ".
quc pacÌcnLes
os com Ìl.anstorlì Ò dc
pânico. nÌritssrezes.Ìênr ì).r)sa Ìcntosdefcrda doconrroleenìcd,,
de morr€r s.gu Indo-se a scì:";i es lì sioiogÌcas iìerpl Lci\ crs ( cnur.
pâ1pr1üçõcs. ÌaquÌcârdiac s!Ììsaçalo de vazio na càbeçrr. nas prc('
dem e. dclrois. lìroÌnpn.hiìrr ns !Ìdquesde tirìÌ!.,
'lìo.iâscìislenciâis !: :-ôri$ e\rsrcn.rüisda!rsre.lader,rl
Íece,ìì um modclo pxra. r,risÌ,nìÒ de ansÌcdade gc.!fillzad.ì fL
quâl niio erisÌe uÌn eslÌm,1,, ei|ccrlìcanrcntc identÌïjcLrvel parr uf
idéra cc11r,Ì da reor r e\islerorl
d ar ^
é ode que as pcssoastonÌìrÌrs. únrscrenes dc uorproiìndoÌazr!ì eri
pmìiii\o c suasvidâs urìa tìercepçã.r qÌrelodc tü]raf-sc arlìda m.r \ lrerlufbnd.rl
doqÌrc arceÍaçì. da inc\ ii:trldldc da'noi1c Aans,edrdcéaÌc-
posta dc 1Ììd1! rduo a esÌc fie.,) \ìz1o de.\rsrèncra c srsrúìcrd,,
foisugerrdo quc as prcor upaçòcs cxistenc ü rs aum€.ÌtrnmdeÍlc (l
desei!olrÌrnenl(J das aüìrs Ìì riclcarcs
'leorias Bioìógicâs
,\s Ìeon!, tr iológÌcrs. c I i n\ endo a inncdade. d.r!nÌ rìl\ €, .ì Ììr
se a paÌÌir de esnrdos pró{lirÌcos coìì]Ìnodelôs.niúais dcansredrde
ltúI\^tr,^ J, r,!../,,ú 5Jï
do eÍudo de pâcÌèntes nos quais loraÌ)r deten nados fatofes biológ1-
cos. do cresc€Ìrte coÌüecinÌenlo eÌ,r oì!€Ìrdo àne'roclêncla lìásica e
das âçòes das úogaspsicoierapêulìüs hm une\neÌìo háosque
afi nram qÌÌe as akeEções broiógrcas mcnsìÌrávcrs nos pâcÌcmcs com
ftnÌstomos dc ansiedadc .cileteN o s rosuÌtad.ìs de conllitos psÌcoÌô
sicos; o polo opoío âfima que os e\en{os blológicos precedeÌn os
co.fìtos fsÌcológrcÕs AÌnbas as s ituaçôes !odcn cxNhr cm iÌrdrr i
duc,s esfccificos. podendo hâ\eÌ rm esirectÌo de sensibilidâdes dc
bes.brológrcae.rrcaspessoascorì ;nìt.mesdelmnsronnsdcensie-
Si.rcrrâ ncno\odutÃnom, d i. rr.r o i
ânrônomo lS\A) câusa cctos sintomas cardiorascuÌârcs (por cx.
taquicardia). musculres (por ex , cct.ìÌéia). sâstrÌÌtestrnâis (porc\ .
diarréia) e respirâtódos (por e\., lâqulpnéial Essas marifeslâções
teilèf icas de ansiedadeIlão são *cl$ilaÌne]lle dos eÍa{ios ansrosos
rem esÌãoÌrecessâriamerte coÌÌeÌacÌona.L1s com a e\teÌiêf cra subJe-
lrvade ansiedade. No Lniclo desle sécLrlo. ú1aher Cannüì deÌronsÍou
que galos expostos â latidos de câes eiliâ sjnais corìiponanÌentâis
e nsrológlcos de m€do que estalarì assoclados corn a Ìibefaçio de
adfenaÌh! A leoria de Jarìes Lange ejìrmava quea ansic{ladc sLüe-
ti\'. erì LuÌarcspsta a cssesieDôme.os pcrilëricor Aoprrl]ãogerãÌ!
Llc que a 3nsieilâde do slsleÌnâner\ oso cenÌralpÍecede as nìaìiÈsÌa
ções de ânsiedade. e\ceto onde ha rÌìâ causâperiièrica especitlcâ
LFor ex .leocrorÌrocnonâl M rìiÌos Dacrenles com tfar stonro de ans ie-
dade. espec iâlÌÌìente aqreles coÌn rransrcnro defâìico.Ìênrun S\A
qüe eribe uüìa lnle.sìficaçào do tónus s npático, adapta-scìnâÌs Ìcn-
LamenÈ aeíihulos re!etidos e resfonde excessrvaÌnentc ecstÌmulos
Ncr ron ânsnì;ssors {)s t ôs tÌ Ìrc ÌpâÌs DeuÌotràrsÌDlssores as-
socrados àansicdrdc conr bxsc cm cíudosdc ânlnals erespoíâsâ
Ìntanrcnlosììcdicamcntosos são. norâdrenâlíìa,serolonÍìa e ácido
ramnobrti.rco (CABA) Grândcpâr1cdâs infonnâções básicasdâ
neuÌÕciênciâ sobre â âlsiedâde pro!é deexpedênclascom annÌars,
cDvolvendoparadiEÌìâs coÌrÌportarlgrlais e agenieslsicoaiivos Um
dessesüìodelos daâisiedadeem afÍìarsé o teste do coDlìúo, no qud
o dDinál ó simult!ìcnrÌente coniìoúâdo coiì:ì eslirnulos posúivos (po.
ex. aliìÌcniol o negátivos (por ex . choque elerjcol Ás dfogâs
ensioÌiúc.s (poÌ o\ . benzodiâze!nncos) tendern a I:ciÌltar a adapra
çâo do â
maÌ a eíâ sltuação. âo passo qÌLe oÌrÍès drogas (por cx .
anlèÌanììnas) deslnlegranr aindamris es suas rcspostes cômpoÌ1.nncn-
NOR^DRE\AIINÀ A |eorla geral. e.lollendo o papel dâ
norâdrcnalnn nÒs trânstomos de a sredade. é de que os pacrcntes
â1ètâdos podern rer urn siste a no.adfenéÌgico fi a camente re.culado
quc atrcscnti $úosocasionâis dc rti!idâde Os corpos ceìÌrìafes do
srst€mâ noÍrdrenérgico srtuâm'se. prtrìcltaLììenLe. no / o.xs cc rülcts
dd ponte c pÍojetâr]1 seus sxôrloi Dara o côúex cerebreÌ, srsterìâ
hDbico. Ìronco ceÌlbrale meduìa As expe é.cÌâsemtnìatasdcnaÌrs-
mffì qÌÌe a estÍrdação do /,cr^ dnrlcrr prodLz mrrcsposLa cle nerlo
.os anmais. e qÌre a abìaçâo desta ár c! iÌnbc ou bloqueiâ coÌr:ìplelaÌnei'
le a capacidade de os ;ünÌnais ionnecÌn unâ Ìespostâ de nedo
I n !o,.or- l"r-rì,cr.o I n r rq'rr.er'p rie le.cor n"ns-
tomo dc pânioo, ôs âgo,istâs P-adr€nérglcos (por ex . ,soprotefeDol) e
anÌagon rsras .x,-adrenérgicos (poÌ cx . ioDnbinâ) podeÌn !ro! ocaf ata-
qrcs ficqiic.rcs e se\eros de pânico h\ ersaÌÌìente. a clon idina. unì
ago.r sta ('--adre.ó.grco. .cduz os srntorìrâs de ansredâde e'n alguÌÌìas
. tcrãpôtrircds LJm âchâdo úrenos coÌìsNen
sinÌâções expeü mentars
leéodeque oslacientes comhansnÌrús deânsiedade,paticular
mente rfa.stonro do pânicÕ. tênr nÌ\eis ele!âdos do metabóÌrio
nof odrcnéÌ.q,co 3rÌctóxF.1-hidróxtsfcÌìilglicol (NlHl'G) no Ìiquoi-oü
STROIONÌNA A identifÌcrçào do muiros tipos de feceptofes
ce r,, c.r'rl',r'." ..l.o D<ÌrJld eroror i-,1
518 ( onttndb de Psiqrìdtnd
latogénese dos trânsronìos de x.rcdadc O nÍefessereíe senhdLl
foi ÌnoÌi\"do. inicialmerte, telâ obscnação dc q|le osa.rldepr€ssú,s
sefotoné€1cos têÌn etèÌtos le pêuticos em .Ìguns lr anstoüos dc â.-
siedade pofexem!lo. rJÌoÌÌìj!iâ nÌ.1, no rânstomo obsess Á o coÌn-
puÌsÌlo r\ cÍòiivÌdado da bÌrspirona. u1Ì1 agonista dos receprofe!
seroto.eÍgÌcos dotipo lÀ (5JÌTr4), nonata en to dos tÌarsrorÌos dc
ansiedade, também suge.e a possibilidâdc dc uÌa assocraçào entrc â
scrolorDd! aansiedade Oscorpos celLrlares dâDr&riedosieuÌônr,i
serotonéLqr.os sÍuaÌì c erebr d ostn
,e nos núcLeos da refc no tronco r
e se frojelam lara o co.le\cerebÍaì. srsrcìÌaìjmbrco lespecialm!ÌÌr
aÌnigdali e hilocampo)e hipotálarno Embora a admr.rst.açào d.
agentes sefoto. ergicos em anÌnnspro!oquo unrconìlofta'ìe |o$L
scstilo d. ansÌcdade, os dados sobre efeitos simÌ.ì.rcs cnr humaüfi
são menos robustos. Div€fsos felatos irdicam 9uo a rr
cloroleriipjperâzrnâ (rnCPP). umd drosa ;om rìiilrlplos elc,r..
seforonergrcos e Ììào serotonèrgÌcos, c a liníllnamlla. aue câusr .
llberação da seroÌÒrÌrÌa. ÍealÌnemO. causaìn nnr auìefto dâ ìÌrsÌÈLÌtoi
emfâcÌenles cornrÌânst.ìÌos dc a.siedade: oulr os relalos inforÌnr,.
lndican qÌre os a luc uìogenÒs e estiÌDulantcs scfotonergÌcos tlor !\
diehlaÌnide do ácido lrsegico [i,SD] e i.,lrnehÌolodÌoxinreraÌ
(.f J \LD\'\ r-, r\i o ., ' de.e or., K ..lj!
lomos de â.sledàde lârÌÌo âguJÕs qnânú crônicos enr Dessoas ,1.r.
üsarnessâsüogas
CAIIA Liì papeldo ácftorânìrÌobuÌirico (CÀBA)nos nrf:
romos de ansredade é apolado mâis \igorosâDìcntc Dch c1ìcâ. .
nrctutá\'cì dos benzodÌu epíricos, que aurneftaiÌ a a1i!idâde do c,\B
do rcceptor C ABAa. no tntemento de aÌguns tipos de lr'a. í onos .:
msiedâde Erììbon os be.zodiazcpinicos dc brirr potencra sel rm nr ,
efeÌi\osparaosslnrorìi.ìsdetrunstonìoderÌìsìcd.dcs.nctuirhh.,
beÌrzodiazepüìicos de aLLa potência. corÌÌo âlp zoÌân. sào oïìtr!.s l
rraÌamento do trârstorno de!ânrco hstudÒs elnprnnâtâs dcsc.Ì.:
raÌn q ue os sr,rroììas aÌrtonômicosdos lÍans|orìÌÒs.de ansiedadc !i
drzdo.. q' rdo e.dìi, .-1do ,, '.o,i ,, e
benzodiazcp ina iÌìa-3 -cafbox iÌ1co ( }lCC Ìr
ác,do Ê-cd bol ) O Bl a :
mmbóÌn câusâ ânsicdâdc cm loÌuntários DoÌrÌeis de conÌÌole r::
ânlâgorì ista dn benzod a7€pina, fìumazen lÌ, caüsl] fi €qüerÌìes ârd:lli .
se\.eros de pârico eIìì pacienLes corÌr úâníonìo depâÌÌico Esscs.:
dos têm levadoos fesqÌrisador€s â especul.ÌrerÌì que .ìÌguú fN.Ì.Ì.::.
coÌn lEnstomosdeansredade téÌì um lìlJrclonameÌÌLo ìnoÌÌÌìal d. s.
fcccftorcs CÀ844. cÌnbora csta conexão nìo lenha s ldo diÍelrmJ :.
APLYSIA U Ìì modeÌo de JreÌrforarrÌirsor L,ra r xns r.d:::
foÌ pfoposto coÌì bis€ no estudo do 1nolusco maÍnìho -rliiÌ.
rdl'1,/,(d, qne feage aope go afastando se. relraiÌxlo-se pd.r ::
1ro de sLnconcha e comporlâÌncnto aÌiìn..rer H:..
dlmjnuindo seu
conpodanrcftos podem sefclêssicâÌÌìenLe condicionxdos. dc Ìì:: :
que o mohNco respondãa um esÌiÌÌulo neÌiro coÌno selossc uì .i
DruÌo rcrÌgo$ 0 nnnusco fodc únrbénr sersensibrlrzrdo Dr'.
ques aleâÌónos de rnodo ! e\ibtr uDra rcsposti d. tìgr nâ iÌ lsé.r .,
perigoreal l,aralelos LìrâÌn lÍâçadoscntre omodcÌodcc.ncrcr:
nÌeÌìio clássico € â a|sledade fóbica huÌn:nâ O /p/Ì,vd nìbmcÌ ::
condicìonamenio cìássìco detnoÌìstü aìler ações Ìne1ÌsurareÌs .a :::
Ìitação prc-sináptica, p.ovocando aÌÌÌnenLo da lib€r]rçì :,
rìeurotransnissores. F.mboraoììlolusco1rìaÍiúo sejârm ârnnìr .
!Ìes,esrelrabaÌho ilLÌsÌfaunaabord0geÌÌì erperinìenlâÌàos c,ì,:,
xos pf ocessos f eÌroquirìrcos. totenciiLÌeúe. erÌlolvidos.(r Ì: :
roÌnos de ans,ednde e,n hüìÌanos
flsiudos dcìÍragcns c$ebrâis U ra gâtnâ de estudor ' d.
gef s c€rcbrdÌs. quase s€nì|re feal i?ados coÌn ÌÌÌìr tfaÌÌsbnìo de :Ì::: ,
p:ËoenÌendimenÌo dor ::
dade espccilìco. teÌÌ dadovánaspistas
tomos de a.siedade, 0ìguns estudos esrulufâis pÒr e\.rì :
onotriacorpr:rdor / d. r e n !<1 po Í( o,"
tica (lRÌ\i) dcscobrranì uìÌ auìÌenlo de 1ômarho dos veÌÌr.r;-
 : Lrìesludo.orurne|LoestrìvacoÍtlâcronrdoconrotc po iÌrdo ÌÌ arsÌorìo ÌÌ rsto de lnsied, ìde_Jcpressio (Ìodos dÌscuÌÌdos iÌr!L
. -,j frcienÌcs h!\ inm loììr rdo bcrìzod tiÌ
. 'a,efirìrcos di-
j,rtrsc11orì Ì,m dclìrto€stccitjcorìÕÌoboterÌìtoral
. \in!.ilmèrìtc. qurlqueÌ I !;n'iì que.Ònnmx aÌc..1 Ìetì. I,eÌ!ì
:- - ,Ê r ..rìr trân stonìo de ún ico Direrros outìscslrì,los Ìììenos. !Ìgr ì!s .casiòcs €nr ú! rv\L â sìrÌìÍán.)a tarr .edLrzrÍ i
. -:Ì.btursdescrcverrnÌèchrdos rnonÌÌtìis ÌÌoÌìc 1slano anicdade. rnds lìcqiÌenrcrnefr. .ì .ÌnsÌeftdc sn.ìrl In] conÌrrrÌc
. :...hc is laio $(tÌref.ìo- srger nìdo .t lìâri icçaçào de .studos b€fì controlãdosdosc,,l{ rrnr !ue os efeÍos doáÌcooìsobÌt !
rr .LirfìeLÍ1a !cfebr0l no descnfol\nn.nLo d.s srntuBas rÌìsi.dade Íìo\xÌ ra!cts c |oii.,f :., srsnrljcili\2nìenÌ. âÈt.dos p..
. . .,.e... ..tej, ,Fe., .c.c_ seru. qua.Ììdadc dc illcool cof{,nrrda eniitud.s cultuaÌs ConlÌ1.Ìo.
.,i ÌìorexcmpÌo. ronlrsftUa f.renlssì. dc posÍrons oi rünsroI]ìrìs Ìr.r uso dc iìcn, ìr f.nsloD$ r.lxc Ìonllos â oulì rs
.rraÌìi por crnissào de iìlof unrca lStrECTl e subsrárc i!s estio. hâb rturlrìcr r È. rssocrxdos co!Ì Ìrinsl oirìos d€ xn-
: ::31ìx {Í:l(;ì ilot traníonÌìs Je ârìredidc ..LìLam sildâd. or Ì.míoin.s poÌ !', ac ilcooì sà. cercd de autÍr !czes
: .ier ro c.11c\ lìonLal. nas xrcas occlpLÌfls etcrìrJiorris c. n ìs conlnsentfcospNcicllcr.rrn trmst(rrrodcÌrinrü)doilLrc en
.. ìr' ! r o pâ,:Èhìpocïntì,ìÌ e'ì crìso de 3Ds(ì no de fd 1r tre iì nop!|ìçio leraÌ. ccrca dL I I \ lzes nììrs coìi)uns crÍre os tr'
-:,r uìlcrfrctrr €Íes dados deròrÌna colìserlrdora, ifiÍ' cientcsconìtünstonroÒbrcss\.'-"r'drÌì'rlsi!oece,crdel.5 rc,ermâir
: r!.rÌi ir.cre,ìÌcs corì líÌ.sloaÌìs d. Nrsi.drderarìr uÌn3 cor\Nsefr'e ostiì.icnLÈsc.Ìì, nhr:s ìládrvc.soscÍud.s!ìi,c1nl.
. -.:.!rl tìuìcronâldcr'ìons1ft!cÌ. e qrc a trÌcì1,)giir pode quedÌares.s geniri.xsp.Ìrrìs Ì.1.Ì,rnrnosdcrnsr.ü!le.tÍiJÌvnnr!ì
: r'r1e rcìe\anre prra scus sirLlfnas de ÌüìlÍor'ro de pof sod..ìÌcooi podeÌÌì co's.,r cgifsc eÌr !]g'rnì.ìs famLÌixs
'
I t: !d, I s Scnót icos Os csr rÌdos genóricos rêìì prcduzido dâdos
.'Ni."d(Ìcl f.cLs. r:,.' L'mrord'c jdìe- 'lrâns&r'no de .\ Ì!ìed! d c l)c\idoâ {rna (loídiçrlo
: : i. i\ .ÌvirÌennr dos trâììstonÌx de ansiedrdc Cefcâ dc 5 09/o ,\IédicâGcral
.: .i..nì rmnsroúrì dê pan,co tèn. Nìo nìcnos. llrn pdente
ì ìlmeros psra ourl)s tíiÌníomis de Nnsredade. cnìiìora O trnnstorlìo de ansredr.L! l.!Ìdo auìacorÌd çaúr ìrÌèdrc.ì gerxl
. :.rìl)cinnìdicam Lrúìâiìcqiléncia rìr'nfdc do€nçì nos 1ìi list!lo xrDS]\1 lll-R cofr, i!ìdrorìedc
si.drde orsLìnce.
1,,ì..ì af
.: ì rÍÌ.r.rfogrru dos pnclcnles â1cÌrdos Jo quc iìospâ.rcn' urlì dos ÌraÌìstoÌnìs Ìrcntlls or:,1r .!s rssotradosc.nr trinÍonìos ol
-,. ,: r:lo-afer!(l:s Enì.ora iìio 1)ìa Ìelalos de cstudos de cofdiçõerlisìc.rdoEr\oÌÌÌ í rrìro rìo câíì dc our ras siJìdÌ onres iÌì'
' ÌLnìsroÍìos de ansredad.. os.ìrìdos rclaÌrvos a serreos Ììorriìnrcsrtore\. ìrsrcosc e s I r, :Ìì$ de rmnrroúÌr do huÌìroÍj. n Ìr:!Ìs'
. ,.!rì r hjloÌcsc de rlue o\ {íansr,'ììos de a.siedlde são trnrLr dc arsicd:rlc delirlo a ÌL Ììl .on.liçã. iìredio.ì geüÌ ior rn!htrd.
..:ìr fiÌÌÌc. generrcanìenÌc Jclernì nr.ios nâseçìoÍel.\ârÌ..Èa,!cncnÌ.1,i,.ì]òrÌnui:rçioccorsrdrrnçìÒdcu.ì
r\lder!çôes neüroânatôÌrìcas L) /.).6 .r/r/fr!
e os nu diasnosl lco diÌèferc iaì comt lr1, ,

: : rfrìlerinÌ-se.trnlcrpaÌrnente.ìrtì!aosríeiJìrliÌnbrcoeo Epideíriologia Âo.iÌ r:.Ìrdes!ìt(Ììrs(ledrsidd.ileferâ.i.

. :iìal llrÌ conìbinaçiìo conr os drdos dos estúosd€ ime- on&LosacondÌçòcsÌnédLcêscerr sccornLrn.emboraarnoiGrcrecìo
. : r .1 :. csras ar.as ronìariÈ se a loco dè nìnilâs hipotcses. lrâr sÌonìo se-ìa \':ìr iá!cì parz . .'d6 . Dnd iç4.\ rììédrc a
-,Ìerl espec iijcrì
- :-r , L:s srLìsnalÒs ncrtronnatônricos dos úansl.ìnros de rnsle' Eiioìog;a Llmâ dnìpìr!..Ín! dc condiiòcs nrédLcNs podc |ro!.-
caf snlo.ìrs aosnbscr\0d.. L:ÌranÍorihsde!nsrc(l.de1liìbelr
'ì i \1A L.lXIBl( 0 .\lem dc feccÌ)cr Lnen oção foÌxdf.ncf' l6 l-:jl HrltnreoìiÌisnÌr.hrt'l,frordisnÌr.lìipopi(ari,.,flÌsn\,e!le
.: ì€r,rÌc iì. a ssrenÚ limbicÒ c(ìnlen unra alld cÒfccì1mçâo
r ficìèf ciadcuLaiìlÌrall -esÌrì,,. rìeqÌlerlenreirìe- rssocLadoscôÌ !.
. . fis(ìÀBA^ EíLrdos dc rbl.çno e estiürLlryìo c nì prÌ Inatâs ÌoÌÌìis de.nsredrde ilrn È..,r, io.roÍìr pfoduz adJ.nriiir. r oui
:f , ,s tdìÌrcm têìì irìplicldo o sislerìa limbico ra seração de podc caÌrsar etrsódios paF!sri.os de ensiedede Ccn,ìs l.!ìes d(,
:. rr a.srcdâde c nedo Duas areas do srsteiìa lÍìbrco lènl ccrfbrJ.c'red t^-<',. r, d,/1,, L.r,r, r",,i, .l
: .NciaÌ a{ençào na ÌitcnÌrÌd a arivr&dc aÌnrentNda do tracto lomns idônl rcos Nos aiÍos no r.ì rsr orÌro obsess\ o-.onìp!lsrvo i\LgÌÌ
.-,imfrÌ fode le\ar :i ansìedade. e . SrRr .jo cinguìo lcDÌ nÌrsoulrasc.ndrçõcsÌììèdii. . ÌnoarÌlrì,i.!ril,..rì.frd€rìfr.dÌ,
rl Jrilo. paÌ1ÌcuÌirÌcì1e.ra ÌìsiopaÌoÌogrr d,. Ìmn ston ìo (rb- zn sLnt(rÌr,ìs 1ìsroÌógrcos dr L .ì,Ìí(\nro dc fâìLco ,\ lIto.!rÌLcenr:
urrL)cDìpodc )nìúâÍl]s srJìi.!r:s dc trrnsto.rì.ì dc rrsrcdd(le f..
riì [ICliREBl.(AL () cór1ex ccrcÌ)ÌrÌ liontaì cú conecÌâdo dÌrerse, co.dÌç(ìes Ìnédrc!s r.Lfazes dc cansar srrtonas dc rnse
' :.ì l)iÌrdc,ìÌrfal..ìogirodo.irl!:rÌl.cxohrfoLáhrno:pôÌ1a. aao.foúeiìlerÌDÌ nrecaÌir!rr, jDÌìuÌÌ. o sÌsÌeÌì)xn.r,ìdr.n0 grc(
:: srejrcndvrd.,ra pÍodlrç.ìì da rrsred:ìde.0 coíe\ ccre e ìbofx os cleìÍ(\ solìrc o s 'r.,Ìì.r s.rot,rnc.cico râDrh.nr .stelirr
' ,.ìlren srdô nrdi.rìdo c.fro !n) snjo dr
. ::i, l ír rssncÌrçiìo .srì bri!.ìdiÌ Ììa srnìLhrrd.ìde
'ìsrÒfrìtdiìgìco
clrìrca e Diâgnósti(o O drrsr..ì,-' Jn DS\l-J\ p.ì,rÌrari5rLÌhrde ;,1
i:,!rcdÈrtrcrl,r|mspncrcnresünnetLÌctsrâdoloblrlcmpo- sledrde d0\.ido r unracondr\ r,,rìedÌca ger'!Ì Llibcld ÌÒ l-41!rrgc L

i, i,ì rcs coÌÌì tnns Ìonìrr o bscssi!o-conÌpuls Ì!n pfescnça dos suro ìa\ de r.
i iÌnslonìo dc ârìircdâilc (l DS\l l',
ÌtcnÌrlte.specúìcaì: sco tüÌLl\ìüìo sc câfa0tcnzr forsrntomis d€ rf
sicdad. :crerrìì/idÀ àrn(ru( , ,l. .:ìn)co ou sr r.trìrs oL)s.se\ os-cor,.
] R,\\Sï()R\OS Dìì ANSTIDÀÍ}[ DO DS\I-I\
ìj,Lrspcrrrsdc\efìn . !.rc!frirodlìSrosolf dc!rìr!Ì
l)SN1-i\ relicÌ
a os segr!lìres tr:ìÌìsÌo,rx\ dc ansicdlde siedadc cÌ liÌr rcr orÌ td(x rÍr. r .Lrsl)e iÌdi .oÌÌr rÌDr do€,ìçx lìj L.i qr(
. :.ì.icpi')icoconrcscrr.-{oratbìrrr.agoìrìlììba:en hrstorÌâ corìììo\.&ÌÌerìtc. causi esì.. snx0fres crr al!u)stacLcntes suíl\
r , r:lr.rÌr depãnÌco.
de DãnÌco. ìtìrxrsesDecifcâsèsocÌrl
ìi,ìrxrs especifcâs c socÌrl. tËnsromo
rmnsromoÒl)ses-
obses- taro\istÌcosde hrperr€rsà!, ( n ur pacÌcn(e an\loso podÈüì LndÌc.r
. r:ìlìrl!v.ì. trarslômo de esresse pós-t|auDrlìt ico. tíansÌoÌìro de u.rr inre st rgâçio pâra 1ìocÌt,m)ciÌoÌìâ Llnranì!eÍigrçãonadrcr
: ...ealudo.triÌ.stonìodeânsied.ìde !cnenÌrzrdaíi(\l.s drs.LÌtì
..re aiudo. tr:Ì.stonìo de â'ìsiedìde gcn€mÌrzrda($dosdrscutr geraltode rc\èÌ dLìb€Ìc. r,,Ìì : Ì ddfenaÌ. doençx dâ tr'coiJc ou Ìrn.,
i : ìì frr!as scções dcÍe capilLÌÌo). transtonÌo do Ìsi€dad€ deyido coÌì{l çãoDeÌrrológrc.ì l'}orr\. }rÌ..aÌgÌrìspacìcntescorÌctÌlepsl
: ...,1Lçìo nredic! seË|. rrâns()mo dc ins iedrde odüzd.por
., p0Ì!ÌâÌcorììpie\:ìp,rdcÌÌìrer.; , .1 os crt cmrs ie ansrciì e ournei.
. ircr.ì e tÌ dììí orno de als iedade sem oulr a Ospecjfrcaçào. ncl'r coìììo uÌì jcas Ìn.rrricÍaçòcs,1. i1trÌdadc cl)rléìr.Ll

ln,tirrD\,t ,,r..,7,trr 5l )
 TJlr.ìr lô.1-J Irxnno'nu. r{o.ixtìr\ tünì \n'i.tlâ'ic
(.nd'çõcsd^ctsas
Il.'sio.,os
'sÌtroÌógicÒs
N.orhsnrrc.icbmr llipqL.ena
Tmrmilru. ..rchfuÌ. lnìúonìcs Sindroú..4r. N d.
ir.s ..ncÌúsio (ÌÌìdqõ.s ììal gtris rnóúnoâ!
oo.nçr..rcbÍrÌ\xsela. SrdrôD,c pré menhLtÌ
Ìiüìoírg,a suba'acnóidc Docfçrs li6ri! c i0fccçõcs crônica5
NldnnnrÌ..sc dacc'os!
srìdÍ.nìc poçhcp.!te
abínêDcÌa J. rÌ.onl
Aecntcs sDrpatonìn,.ú..s
Agcnrcs\r$prcs.rcs
Docnç. ci'ìiovascüÌ!Í Cafcini e abínìônci.
Cârâctcrísticâs clinicâs Os siIÌomas deÌfansionro de an!.-
dâde delido aüÌne condição médicageral podenì scr Ìdanticos rLi
dostrarstonìosÈrììadosde siededc UrÌâ sindrome s!Ìnlnr ao trarv
tonrdepàìico é o qradro cÌinico Ìnârs comuÌÌ, eÌ!nasi.dronìesr
rnllarì üÌra l'obÌa c ancDoscoÌìu,1Ì.
Ttu\NSTORNO DE PÀN ICO Os pacrcntcs con mrrardrola:
podcm teÍanais aL1.ì nìcidênciadeÌünslonÌr dc rinÌco secuÌrdârr'.
Lrma coDdição medlcâ gefal Uìr esüdo r.lrtou .luc t 3":" dos pr.ÌcÌ:.
tes conr mÌocãrdio prtia. xsrüÌdândo lransplâr€, apresenrevdn s úÌi
mas de transtono detfuico t.m maior (ìnlÌs .omdrcnorgÌco nc$.:
facÌcDtespode seÌo esÌimrÌlo desencadcidordos âtr!ucs de pàni.
En1âlguns esÌudos. ccrcd dc 25% dÒs pacrelìle! coü doefça de l':-
c drlgrs l ._\,fu ro rol 't:.'. ,. ,'r r ' '
tÌânstomo depâÌìico OutÌos transtonrsmódrcosassociadoscon tra:'
tomo de pâÌìico nchrenr dorcfônÌce. cmosebilÌârprnìàrÌ: e etnc:.
siÀ pânicuìaìrÌrente. qrÌn do o fòco se ìocâÌiza no gÌÌo tüa hrpoctuìrf,.,
dc cofcnm

TRA\ SIUR \O Dl A^-SII D]\D[ GEh" F]RA L.ÌZA i ) A H a -.

J'xuJì:Ìênür Èl ..ar
Ìâtos deurraalti ÌrrcreÌancÌ! de sÌmornas de LÌarstoaìo de a.srcii:::
genefaÌizida cm pacìcrÌ€ s corÌr siìdtome de S i.qrcn. pdcndo cJ:
relacronadosaoselèiLosdestas;rdfonresobfcdsfìt.çõcscottÌ.. :
sÌrbcoúicâL e sÒbre a iunção daÌir€óÌdc A mais âlt!rÍevalên.Ìtr::
DrfúÌciô rlis DaÌal,rea,dc\ s.rcn1as de LÍ:fsÌorno de tuìsÌcdidc Scnc.âlizâcìacr)r unì !àÌÌsLf.::
DNnrllcto de c,óoto ìÌédico larece.coÌrcrnr doe!çâ de Ga!es. nn qual ate dois Ì.Ì.:.
dos pâcÌcntcs s.trs1ìz os üllé.los pâÌa un irenstdìo dc atsr.,l.:.
lDtncra.ür i asÌnírn
Írannrnì.! Ìirlli/a,Ès en DnÌÌÌì.rcs
TÍrníÒnìôs ps qu,irrÌcos'dÌóp.o.os FOBIAS SÚtoÌìas dc tòÌrÌas p:ücceDr serraros. aÌresxr d.ì.\ .
tancÌa de uÌìr eíudo apresc.tando una preraLência de llo:i de s,r
nras de lobia sociaÌem Ì)rcÌcntcs coÌndoerìça de Pa*lnson
1lìANS IORNO OBSESSIVO CONiI'Ul.S l\rO Os reÌiÌ.r. :
TraníonÌ,s d. &n.did.
ArsicdadegÒnôftlr^di
l.e. 'e ode o .
1onìo obsessrv.-coÌnfuÌsiÒ corÌr coreiade Sydcnhlnr c cs.li::..
Dcnc!ôÍcrde \râÌ n.tsr: TÍxníorì.s fótloos
e ]iâríorìo dc.íress. p.s1.rúÌ1- Di. gnósti.o dilcrcì ciaÌ .\ msÌcddd e corrÌo snÍoÌÌa pndr ..
assocÌâdâ com müitosiünstoÌìDs psiquiátricos, aláì dos u arsÌr'-_
deansicdadc propÍlarììente ditos Urn cÌrÌne do estado rìerìl.ìl .
TabeÌa e\tâidâ d.I L Cunni,ìgs í t,trrl,\crtrytÌrr,arÌr ! 211 CÍorc &
Srrton. Onoúdo l')85 Usaü comDcnÌÁlio cessário. tâfâ delerÌinar a pfoscnçâ de snÌoÌnas de hunì.:
p. *^ .e.od. r,.rod.
.l podcr+e corcluìr qLrcrm pacÌcntc 4reserìla um1ü.sioÌìo iÌe: ì:
lìlrclr I6,l Crilé.i0s Diâgrrisrìc0s Dâm Tr!ó(orno dcÁn!itd{d.
Derido â üDr Condi(io \'lédicr Ccfd dade delido a ÌrÌìa condjçao nédica geraÌ. estc dcÌo tcr üm : :
prcdorìriÌìio dx ansr.dNdc e uìr tfausloÌno medrconi._rìsrrlr:::
,\ ANcdx{Lc p@nnfenle. rkqu.i d. Dir,.o obsesões or cÒnÌÌnúsõcs prcdonn câusadof especilì co Pdra detennÍrar o gmÌr €nr quc a co!.liç:rLì | : :
ca geral esÌá causandc' â âúsiedade. é prcctso srbcr c' ghr :.,
B ii\rt.úc!idarcra:.apanÌrdahrúrr..\x .iecoorrhid.sÌNlìÒrald,ar dc lação entrc ! coÌrdìçào medica e os sinknn.s dc âìsÌeda.ir r :
rllc ? p.dübaçà. conscquôncú fs.lo!'.i dÌÍçra d. trdìx co ÌdÌçioÌÌédì.age_ da 1iÌeratlÌra, idad€ de !niclo (transl.mos lriÌnárús üe :r:. ,
de. eÌn gerâ]. Lj1iclaÌn afÌesd.s35 anostelìislórialxÌrllriÌ i
C Ape,rurhrçã.nã.úcrplic.dapo' on!oúinío.Dúlcrlrllpo' c\.Ìraniofr. lo. tarìsÌonros de ansÌcdrdc c conúções mér1ìcas teìer rntr.
n.AldmìcoroCouÂ'siedrJr.noqtrxL ô.íic$orcrD,asòrià.ôdd!çãonìcdi ex. hi!eltifeoÌdÌsÌno) UÌìì diagnóslrco dc trdnstonìo de :Ì
enLo com ansrcdade tâlÌbèm deve s.rconsÌdcrddo olÌ:,::
D ApcÌúb.çíô trão o.o,.e €\clnsÌa\i.nl. dura rc o cuBo de uni.?c/nt,,ì
F,\ FínrbâÇào.rúa sofnnìcrtoclr.nìrì.ntÒ Íg 1ìcaliro ou c.Ìnpdn.lrì.nto
íìrrso c prognósÌico A oxferìência de rni ;Ì !:.
fo luD.xìì.nrnlô socút. @upacionr.n.Dr oúrâs árcas rnD.íul.s d. rrdr do
ìflem Ìtcnte pode s€r devisÌa.1.tu nrLeflèi,ì do em Ìodos .i . i.
dalidadatìessor xbranscndo seu luncio.anrento $cirl. f..rr -.:
et 1 .^r,-o .' ,.. e ,.dd.
Com Ansicdndc Ccneràli,.d! se'ìÒu\.rprcdonìi,rio de ànícd.dcou pÌcocu
o urdn idLro :comcrido abuscar aüiilro mé.ÌÌco or tsrqrrdif . :

co dnersô! c\.úos or anridlde! út âpÍcscftação chnìor

rifidârneiìte do quc quândÒ o nìicjo é insÌdÌoso O trâtâ c:i::
Drçio cxcc$tr"
Com Árrqucs dc Plni.o: S€ ôs ALaqrcs dc Páric. t Ícnô.!râ0ì ìi aPtsenia
:!:.- :
r0nìoç ão da caLrs! nródjcr prtrnária de ansÌcdadc, cÌn gcml.
culsodenrtrdrnelhoüIìossirÌomasdcnaníornodeansre.i::i, :
Conì Sin(oÍtds Obs.snolconrtìrl\no\ se ôhs.$òcs ou coD,p!\õ.! prci._ ìlguns casos co.tudo. os snxoÌnas de n rnÍoÌÌo de aÌìsredxi!::
Nfaìì na r!rÒs.út.ião chmci Ér.!., I r..c'p.ú/u
pÌo.na ansicdadcco.tnì'!ìatosurÌ cti$dÌÕ dceÌìceialr{e .i.:
Írb.lx o\tÌidx d. DSNÍ lV. /)kr{',.r{ .r, !rzr\!.,1 lktrnì nl MLnnt!
/rw,".,1. 1" ei Copr íghl Aìm.in Pn .hixkl. Asocil,of. \\hnmgbn lr91 so.âlguÌìssiitonus,tdllculanìe.ledctrânstonrÒobsesv\r' :
si!o p€riÌdcceÌn p.ir füLsl.nrÌro do !!e os oÌr1'os srnÌomr!.:

351) t ortatìdb de l'\ülnattnr

romo de ansredâde QudÌdo os sinroÌnas detÍxnstomo deânsiedâde
'fnbelú 16,1-5 Critórior Dilgnrlsticor I!r!TÍústorn0 deÀ.iiedftdc
rndrzido ìroí Subslância
DersisteÌn poÌ um periodo significativo após o tmt menlo do trânstoÈ
;o médico. provâvelÌn€úe, cabe tÍâl]ar dos siúomas rernânesceDtes A Artricdadc pr@nìiirenlê. Árâqucs de Pâúico. ôbscssões d côItrpuhões predonn
como selossem prirmrios lsto é, coÌn psicotefapiâ. fârmacoterapia
B ExúteÌì.r1dôDcÌrs, pdn da lÌí.Íir cÍtuìcfisicod âchâdos lâbo.alonaÉ de
Trâtànrcnto. O iratdnenio pnmário para o lÌâÌìstomo d€ ansre-
dâde de! ido a Nna coDdição Ìnédrc.Ì geraì cons Íe em n atNÍ da condr
(l) os sin{ónús ru Cilirio A desenÌôlv.laDlsc drÍaDre tu d.nkÕ '1. nDì Dès
Çàomédrcasubiacentc Caso opâcrentelenlÌâuÌn transtomo por uso rpós a lrÌo\icâção ouÂbí ôrc,. dc SubíâncÌâ
de álcooÌ ou oora substàrcla €ste, pÍovaveLnerie l nbún devc seÍ (2) orso d€ uúl rcdicaììenb Òní ctiolosican,êúl.rcb.ion.do conì o dÈlúrìJ1Ò
abofdedo. pafâque seobÌeÌìrâo controle dos sinloÌrs de ÍâÈstoÌÌÌo
C O dNurbio neocnrllìoÌc\plrcrdô po úm TrlDsionìô dc Aisicd.dc trào rnduT'
dc aDsiedad€ Se a ÍeÌÌoção dâ ccndÌçãonédicapnnÌ:rra nãorcvedef
dô por substrrì.i. As eyidênciâs dc qrc os $nroúas sâo Dcllìor exphcado\ pÒr
os siÌnomas detruìslonbdeansi€dâde. o l|atameúo desl€s deve se- utr Tmrstonìô d. AN'cdadenàô nìduzido por sub{ânciâ p.dcn inclun as se
uutr as diretrizeste|aDêuticas para o tÌanstonronìentâÌ espocii'1co Em
strfltos: os snÍoDrs prec.ncin o ioicio do uso dt $'6íâ!cra{ou DedÌc Enú,):
iuaÌ. técnicasde moditìcaçãoco potlanrcntal. agenleseüloliticos c os si'noúas pcÍsisÌenr r.r pcrìodo subsrarcÌâÌ dc lcmpo (poÍ q , @Íca dô Ìtr!
ãihdcpressivos scÍororérgicos 1ém sido âs nodalidadcs de tütamcn- 'd
Ììôt rpós accs.ção & abíinên.iâ 3!udâ ou screra nlóiÒâção otr.xccien
!!bÍ.nc,!Ìm.nrcos quc senânì cs!cr.'los. tcrdo eÌì rNa ô úpo oú aquâDldidc
da subsLânc,r rstrdr ou a dnr&iô dcscrnso. oue\istcírôtrtâscvidôtrcL.s suge
i c\islôcia do d Tnnstomo de
ndo a dcpcDdenle. não i' udÒ
^n\iúxdcrôcôdcntcs Ìão reÌacÌonados i
porsubíilN,r (por e\ . Ìúràlìslória dcepisodio!
Transtorno dc Ansiedâdelnduzido por SubstâÌIciâ

O Dslvl'ÍV inclui os transtonos Ìnentais induzldospor srLbs- D O dÉrúÍbiô úo @ore e\ÒÌúir âoìcnic duÍanLe o cúsô dc uoì d?/t ,n
ÌánoranâscateSoriâsdâs siÌìdrones dosreqrcctrvos rransìomosmer- È O drdrbiocâus0 sof'nìentÒ.Ì'nicüìcrtc vgììifi câlivôou oúpro!Ìct!Ìcntono
teis O h anstomo de ansiedade induzìdo poÍ sübstâìrcÌa, poÍanÌo rú lìncioo.nDfto sNial. Òcuprcronal ou enì ônlrâs íÌcâs inporlatrtes da ìIdà do
paíe da catcgoÍiâ de tì mstomos de .ÌÌsiedade No DSÌ\'1ìIÌ-R csses
paclentes erun class ificâdos como potlâdorcs dc ruì t.àrstomo m€n_ Otìs.: E!1. diasÌòíi.. d.Ìc sci fcno ao iNis ds dreróíico dc lÍoÍ,caqio
tal orqâÌÌico induzido por substânc]â psrcoatrÌá
'd
côú Súb$ânci! otr AbslnÌôrcra de subsãn.1a, apc!0s. quardo os $Ìromrs d. ân-
Epiden'iologia O t an stomo de an siedade indu;do por subs' ricd.dccxceden âq0clcsììabiiurÌ'Ìôrl. âssoi.dos coDr a sindrome dc iÌr{ôricâçÀo
Ìáìciâ é conrum. tanto eÌn conseqúência dÌ ingestão dâs châÌnadas ou abí ôNir. e. quadÒ os siÌìroDìas de ãn$edrdd sâ. súcicn
drogas rccrcâclonais, quanto coÌÌo fcsullâdo do uso deummedìca- prrx údicarcD, unìã ârcúçio cliÌÌ'ci ndeDendúrc
í ,.r/n1, fraNo.,o dÒ atricdadc hìdu?idopor Strbíâncra lspcciÍcrl
Etiolosiâ ünâmplo Ìequede sÌìbstânciâs pÒde causaÍ sÌÌìio (Alcool. ADlèurìnÌa (oü Sub$âÌcir Tìpo Arúcta!Ìnìa). Cnfenìl. CanníbN: ( ,
mas de arsìedade capazes de nnúâr quaÌquerulr dos transtomos de \ouq b rÂtr.i' ilor"..ldn
ïsredâde do DSNIIV l--'nbora os slÌnpa!ìcomÌmeúcos 0ror e\. ,n." 0, I'p'o'Lo.o. cf
'oÌ'o
o
',\L'r:', 'LL5h.r".D.^c
mfetâmina, cocainâe calèiüal tenham sido mâis assocrados com a
produção dc sülomas dc tÍanslorno dc ânsiedade, müitâs drogas
jerotone€icas (por ex , LSD e MDNIÂ) tanbém podenì pÍolocaÍ Com^nsicrìrdc G.t.r izrdr s. ÌìouÌer pÍen nìnnÒdcanidlâdcouprcocu
rifd, on,cs de ânsjedadc âgudas ou crònicas em seN usuáÍros Umd p,çã. c\cesnas acÒr.a dc dnctsos €\onto5 otr a{rÌldâdcs tra oprcscnração
:mpÌa 1àìxade medtcamenLos prescrtos tâmbeÌn cstr âsqôc1x.le cotn â
Con Auquer dc Pnúco: sc \ouEr prcdÒúnìio dc Atr.lÌcs dc Pânico na apE_
?rodução de sìúomasde transtonÌo de aÌìsiedadc cmpessoas sLLsccti-
Con S;nloDN Ob*rtn o (loÌìpuhiros sc lìoutr predoDrnno d€ Òbscssòcs
Diâgnósticocfiténosdiagnósricos do DSlvllV par â L'ìrns-
Os
ou conìpukôcs M Ècseniaç
o ão c linica
romo de ansiedade xrduzido po. sÌrbstáncìâ eligem a prcsença de
Coú Si 0nrNFúbi.ôi s.lÌouÌd prcdoÌìirÌiodesntoì,aslób,cÒsMaptscr'
aìs,edadcproem;ne e, âtâques depánico.obsessões ou compulsões
. \id l \r \.aIeÌ i/e.doDS\4-\.1'r,ìqrLo's:iÌor''a'
de!.en tcÌ-se deseNoìÌìdo durante ouso dâ subsÌáÌrcia ou detÌtro de
Co lni.ioDurunte Into\i.rçio: sc sâo s.lisfcLtos oscnrenospxra Into\Ì.â_
rm mêsâpos â cessaçâo do seuuso htreiânlo- o l)Sl\,Í-lv ÌecoÌr'ìeÌr'
ja o d€\ ido di scemnneúo cljnico. pârâ âvâijaf a reìação cttÍe a eì(po- çáocôr subÍn,oÌa.e \cN ín(ôÌnâs dcsc!Ìohcnì seduÍaDre a snìdroncd.
â

ìçãoàsubstàrorâ eos siÌúomas detursiedade A estÌutura do diag- ComÌnícioDuurlrAbÍinônci! sesãosarisLitôsoscrilóíiospiraAbstrrôtr

:osnco NcLul a espccilicação da substâDcia (!of ex. cocanìâ). a .údanrb$ãtrciâ,ercossn'ori.sdcscrvo\ctrì s€dnrãnieoLlogorposÌunr
ijlecificaçào donspecLjvocstâdo duÌa e o Íìício (pof ex , snìdron,e de,hínìôncir
'Íoxlca-
iào) e a mcryâo do padÌão strÌtolnálico especilico (por ex , aÌaques dc
Ìab.Ì, c\rÍridado ÌrSÌvr tv. ItaÈholttc d,.1Sta1ì!ìút Mmtat ..lNèrntl
D/r,/dcrr 1!cd Cop)ÌighlAmri.d Ps).hi0lÌÌc AsNirtr.tr. Wadii,,glor. l9r{
Câ râcterísiicâs clínicâs. As câracteÍisticâs cliÌìicas associadxs
aüanÌ dc âcordo corn a substâÌlcia padcuÌar envoÌvidâ. Ale tn esmo
'.

r uÍr !ìÈeqüente de psicoestimrlanÌes podc provocar srnÌomas dc

Írstomo deansiedadcenl algünâslessoas r\ssÒcüdos corÌ os rn' berdoumâ drogâuìplicâdal e na.sromos do hunror que. frtqiìente
rrn:s de rranstolro de ansredadc pode hâver comprolnchmenlos menlo. acolÌpanham-se de snÌomrs dc lÌanstonÌos de ansiedâde Os
:ngnitivos na compreensâo. oáìculos e memórìa Esses défic]ts trDstomos darersonaÌÌdadc c r sÌmulâçãodevern ser consrderados
.n$ntjÌos. €ìn ge.âI, sãoreve$ireis con1acessação do uso dâ subs no diagÌróstìco diferenclaÌ, paniculaÌmenÌe, en aìguÌnas salas de ener-

Diâgnóstico diferênciâI. O dia$óstìco dlferencial incìuì os Curso e prognóstico O curso e ôprognóstrco, eln geml, de'
:amtomosprirnáriosde ansiedade, traüstomo de ansiedade de\ ido a penden da rcììoção dâ substáncìâ causalÌ€rte erÌvoìvida e da capa-
rjÌra condição médicâ geral (pa|a o quâlo paciente pode estarrece- cidâde do pâclente afeÌado dc ]ììììtaÌ o uso delâ Os ef€llos

Ttdrstlrrbs dc Areednde 551

ansiogên icos da naiofìa das dÌogassão reversiv€is QÌta.doaarNie'
dadc nâo revefle conr ã cessâçâo da dro.ca, o nédico delcÌeconsrde-
rar o diâgÌósl jco de iranslolno de ansicdade 1ndtLrjdo tof subslàncra
.u exanin:f aÌtossÌbiÌidade de quc â subslânc ia lenhx causado um
dâro cerebraÌ rni:rersiveÌ
Tratn ìento. Oaatamcúoprnìáro pdao trmstomodc árÌsie'
dxde nìúr,ido pof substãncla consrstc na renroçào dâ sub$ân cia cau-
sâlmeDte cnvolvida. O tratamcnto deve, po'tanto. concmt|ar-sc nâ
descobeÌ1a dc !nì n atamento aÌtem.ti\o. caso asÌrbstânciâ seraÌrma
droga indicadapdr. ur]âcolìdição ìÌó.licâ, oLrnâlimitação da exposts
çào dopâcicnte.caso a substiìrciâ tenha sido inroduzlda atfa!és
da
e\losÌção aDrbienÌal. ou no ÍatarneüLo do tmnstomÕ básico reÌacìG
nadoi substância Seos sÌ.nÌÌâs dÈ lÌa.stomo dc âlNiedade co.tÈ
nuareÌÌÌ atesâr do término do uso dasnbstârÌcja. loder-se-ánÌdlcar o
Liìlarnento dos sÌntonas de lransfurno de ansledade coD as tnodali_
dades psicotcÌâpèulicas oulanìacotcrâpéuticas cebircrs.
TranstoÍno dêAnsied{'ìeSen Outra Especilicâção
AlgL!Ìì s tên srrì1o1las de t ìDstomos de ansicdâde. Ìnâs
pacreDtes
não sâÌisfaTem os oÍitérios pafa qmÌ.luer tÍaÌrstofno de ansledade
csfecjfico do DSI\'ll\i lÌarìsÌonl o de ar $t.uneu{o coÌr huÌnoÍ âÌÌsloso
oLÌ trarìstomo mrsto de ânsiedade e dcÌ'rcssio Esses pacìenLes sio
classilicados mais âdcquâdarnenie conro pot'1âdores de un trâÌìslomo
dc ansiedade sem outrâ especificação (SOE) ODSÌ\'Í-IV alresenla
quaro exemplos de condições à quiÌs,c âp1ica o diâgnóstico (Tabe-
Ìx l6.l-6). Um dos exenìpÌos é o transtomo mislo de ànsiedade€ dc-
Transtorno dep.cssivÒ-1ìÍsioso O DSN{JV scsue os
'nisb
passos da décrrì:ìa Íevisão dâ Classificação ÌÌìtcn1acìonaÌdc DoelìÇàs
íCÌD-10) ìnclulndo. noârôndice do l)S\'Íl\. conro ü'ì excDplo de
lünston1o de an sledadc SOE. oLaìstornomisto de ansredâdeede
e trdr stonio aLÌarge os Èlcìcntes que aprescDtâIn ïnlo-
trcssão Eí
mas tanto dc ansiedâde qÌÌanio dc dcrÍessâo. nras não Íe'uì€m os crÈ
túÍios diagnós!Ìcos pâÍâ um r'a.sÌonú de âlNredade ou Lrn Ìr?n stor_
no do hìrmor A conblnação de srntoÌì.ìs de ansiedâdc e depressào
resuÌli eìÌ um coiÌprometimento funcionaì signilìcati!o para o mdF
vidÌro etììâdo. A condição fodê ser paÍrcularmcnte pfevalentc !â
prática de aterÌdnnenÌo prmário e eÌn cli.Lcas âDrbu1âloriôis dc srúde
mcúìl Enúetanlo, osopôsitorcs argumcntâm queâcondiçãose srtua
lÌbet{ 16.t 6 (Ìitó.io\ DiagÌóÍico! p!.t T.rnÍorno de Aíliedadc Scìn
Outrr0tc(ific.çÀo
Eita cârcgorh cnglob0lraníonìos cô1t ârícd c proemnenrc or csqu,Ìa lóbicâ
quc nio satisfazeú os cÍilórios par. $alquer TrâúíodÌo dc AnredrdÒ cspccinú
frdstonìo de Ajuíamenlo côlt,\Brcdade ou TÍrníôíìo dc AjustamcÌb llrÌ. dc
\nredadc.D.prcsão Erenìdos nrÒÌucoì
I Tr.r stonìo ansi ôÍldcprc$ i vo 6to $ntìì rs .lini..nEnto tgn lical r\ c dc $
Ì de ansrcdâde quafto dc dcpressão e aprescnçâ dc.Lguns sjntorìxs
'ì
sicdadeedepEssâô,DôÍóinni. sâosaLúleú.s oscritiriosparaunì TrÍslôrìodo
Húror otr üÌ T'aÌlío, D. de .\tiúad. .speificos
I Si'ÍotriÀ dc lôbiâ social cli!ìcanìeDlê \ignnca(ircs. Íelacxììal.s ao Dlacto
rNi.l dc Ìcr rna condìção módM lcrâlor uDì traní..1Ò drnta lpoÍer. dôcr'
çxd.Púlinson.erdiçôesdÒnìúrologlcis Tananìud.4ArôÍ.raNe'aosr,Tràtr'
rônÒ dÒ D^nróúco CoÍporuÌ)
m!5 ô
-1 SÌlIaçiEs nas quais o clinÌco conclLiu p.la prsonçs de unà Anecdade
in.aÈrdcdcrcúÌinaÍse€íêé prntário. dctÌdo aun,acoúdìqio Nédicagúâl otr
n uido por $ìtistârcÌa
T$.la c\Ìraida do DSM-r\'. ,ìdenrltt lnd Slot61ìctt M.rtul alMrnltt
winnnglo! 1tr'1
/liv,Ì?.fr. {!cd CoÈrigììr ln,ôri.ar Pst.hiinc
^\i,.iÌlio.
532 t'arìpêtdú d. lJsktltidttiQ
da nomalidado e não indica a clessLfÌcâçìo cono !Ìn
.os luìitcs
Íanstomo menial. A.guDrentân, arrìda. qrÌc a Drcra disponibilldade
do diâsÌlostico desenco.âjâosÌnédlcos de tomdrcn o tcn]po n€ceisa
iopâra aobrençào de lma ÌrisÌória psiquiátricâ coÌnpleÌa. Jìar3 üÌnâ
diièÌ enciaçào crh e verdadeìros lranstomos delressl! os e lerdaderros
lranstomosde âmieüde
EPÌDÈNIIOLOGIÀ A coexistência de trtuNtono deprcssrvo
nâiof coÌÌ trânstomo de pânico ó comurn Até 60r; dos pacrenÌes
con1 sinloÌìasdetÍessivos 1àn snÌomas procmiÌrentes de !Ììsiedade.
30% podern sarisf:ucf os cÍltúios diagnóshcos pârâ tr:nìstonìo de
pârÌico Os pos.lursàdo.es têrì rcÌatado qÌuc 20 r 90% dosfacreites
corÌr lranslorno dc pàìico 1én episodrosdelÌlnsÌonìo depressivo nrâ
ior Esses dados sugerem qLre lode s$ cornum a coexistênc ia de srn-
ÌoÌìas depressi!os e ansiosos. scDl que se salisfaçam os cntónos dÌag'
nóstioos para o!ÌtÌos tra$tomos depressilos c dc aDsìcdâde AtuaÌ'
Ìncnre. conludo. não há dados epidem iológicos rònnais dispori!els
sobre o ranstomo ÌnÌsto de a. siedade c dcprcssâo ConlÌrdo. a gurÌs
climcos epesquÌsad.Ìes estinatì que atrcvrlancÌ! do ÌrdnsloÍìona
pop'rlação gcrâl sejâ de até 10% e, nasclinicâs de aÈndtrnenÌo priÌná-
ro.de. c\p,e, l. c' nrl.. -o.be..'i, .,5i'in In,
trevaìônclade cerca dc l% nâpopulação geraL
ETIOI OGÌA Quâtro linh as prnrcÌpais dc cridêüclas sugerem
umiligxção caLrsalcnte srìtoÌnâs de aisicdadc oos snìÌornas deÈes
srros erÌì al$nìs lac i.nLes afetados Enr prnncÌrc ÌugaÍ. dl\'eÌsos ú!
vcsÌÌgâdores reÌatam ichâdos ne$oendócruos slrìla.es nos t' anstor
Dos depr€ssrros o tfâ]ìíornos de ansicdâde. pâdiculame.re, irans-
tomo depâ.Ìco, Ìncluindo um embotamcDto daresposta do cortNôl
aohomônioadÍenocoÌticolÌópico (ACI H),unr eÌÌÌrotmcntodâsres-
postls do holrôJrio estinuladordâ tireóÌde (TSHI e daprolactlraao
honnônio liberadordctiroropina íTRÌl) EDr segundo lugar. dìversos
rnlcstigadores a!rcscntarìdados nrdÌcendô que a hipetâtìvìdade do
sistcmânoËdrcné!gicÒ é, câúsâlrnenlc, rcÌcvânte eür âlgLr. s pac ren-
tes con1tÍalrstonros deprcssilos e em eÌgmstacienLes com trâ.sionro
dcpârìico Esl]ccificãìenÌe, esscs cíudôs descobf raÌn conccntraçòos
elevadns do n1etabóliÌo de nondrenaLrrÌâ 3-neióxts'1-hidro\iÈniLeti
Ìcnogllcol 1\'{l ÌPtì) na urjna. plasììâ ou hquofde Dacre.Ìes dctrnì!
dos etacientcscomlÌânsÌoÌÌo dcf âúÌco que estâvanì expcnmcntan-
do ali\,anìcnte uÌn ataque dc pâDico Clomo ocore coÌn outrostrâDs
lomos dc ânsiedadeedep.essão. â se.oionrnaeo ácido1-amnoìJulF
rico (CABA)lambeÌn toLìen €star causalm.Dtc cnvoÌvidosno tars
r" r r * dej nd.rdeedepre,-o Ir 'cr.erol,!/1 n ri(o c ,-
dos descobrÌrarnque as drogas sorolonérgicas. conro afluoxctnra
€ aclornìÌr.ânìina, sào utcrsno trâlamerìto dostra.stomos lanl.
ânsiosos quânto depfessivos Em quârÌo lugrr. drvcrsos cÍüdos
de fìniLias traz€m dâdos indicando qnc a ânsÌedade e os sÌnro-
m{sd€pressivos cstào geneticamentc ligâdos enÌ. peLomenos- al
DÌAGNOSTICO Os critaÌios diasrósticos do DSMJVsâo sr
ÌnilaÍes âos crilériosdaCID-10 pârâ tÍatsiomo nrÌsto dc aDsiedade €
depfessãô, que exigeÌn aprcsençâ de sintonras sub$Dd.òmrcos ranÌrì
êuiônoüos, corìo trenìoÌ. palprtâções. b.ca sccN e descorrfol1o abdo-
ìnn1â] ALgÌÌns€stüdostreliminares indicdDquease.slbilidldcdos
cÌinicos gerais â uma snrdronÌe de transtonrc nisto de arìsiedade e
deprcssào ébaixx. crnlora a iàlÌa de rccoúecnììentopossa reiletÌr i
r., d( , ì, rorr.^ Ji. é,oç coaf I r. lo p.Í, "n.i.rr
"
'
alA RACTIRiSTTCAS CLÌNICr\S. As caracÌeristÌcxs cliÌìicâs
do h ânsiomo ìnisto de âÌÌsiedade o dcpressão enlolÌeÌn rÌma coÌnlÈ
nação de algum sintomas dc transtomos de an sìcdade e algum stnto-
mâs de Ìranstomos depressilos À1émdìsso, os sDtonasde ÌrperaLr-
vìdâde do sÌstcmâ ner\ oso antôno]no, coÌno qÌrerxâs gastr!Ìteshnâ1s
sio conÌuÌìs e conhìluem pafa aaltalÌequéncracom aqualos pacter'
Ìes são !isros eÌÌr cliÌìcas!r1édicas ambulatorìais
 l)1,\CNOStlcaÌ DtlrERliNCÌÀl O drrsÌìosrico diferer)ciâl Hlthr H \.n 1.Ã\cr D $ìodhctr I] .t \ìcrr ârddcpro\stôn D.connDünir\
, . .rÌroslr:rnsto os dc ans red:di: depÍcssivos e r rdìstdlìos dâ
e .... lh.,,f .. ..0.rú,r -...,t.j".
. ::.ìlid:ìde Inlf. osu2rìstonros dè aDsiedxdc o r fansÌôrro dc an-
- .,.1:!-eremÌr2ndâtenanìâiof probúilÌüdedes(üJ€posiçàoconì JoiììsoÌ EO t,utr liB T (i. ChroL \., ú
' CotdÍ,$ \l.cunNN.r n,c* A
- ì:Ì.'rìo n sto de ansiedâde c deprcssìo Enrre os I m.srorÌìos do 4raD.n1rn'.\ or nonrcúl rìd,,rln.krat hotr&srrlcs \crúo5c, LìôU.h.l
, : .:. o tìan$to'Ìro
distimico e o ÌransÌonro dcpressiro menoÌsão
..i $ars prop€nsos a sobrepo.em-se ao rr.anslonìo rÌÌsto dc ansie- loütu0loJCl$r.âll,srclìiaÌ11:l\1ir.drì\trr\mddcprcssn!Ì^trosôbglcrcâhrÌ,ì
. :
:
:: I : .l.pfessào Enre J( i'ìPs\c[rii\ jrlÌ.suÌjl) 2. Ì!!ì
os rmnstofnos da p€rsorìaìidadc. os t.ansror-
K.rof Ì\' IìoÌ B)rr. P NÍj\cd ar\rrÌ xrddcpÍ.sur Ábrcnì pschotl,//
:: r::...!onaÌrdsde esqutra. deperdcnle c oL)scssr\o conputsi|r P J

r: ì: :c. iÌxom:is q{c se rsse!ììcllìatì aos ercorìhìdos h?r)stÒdÌ)

, le $rsrcdâde e dcpressão Unr diagnóstico dcno lri:nsÌornÕ
s
I.\!iârd R I (Ì{\ íj,jgdcprcssDi ar,1i,{.r\ SpcchlJ,rlfôíÌ. ij,.t úcirn.h1
Ásüc! CÌrnI,\\.hrrr^ j2(6 sLr )11 Ì99Ì
J
' 're . .lcr dc.eÍ c.,..|e .,. I r,ìc Ldf.!,rJÌ _ N iúìc\ R I \! lson\\ fl d( r:Í.|ìmlblood ]].ì ÀnìJprÌclü.r^ /r-
- . -r .\:mc clo estado
Ìnenrd e un conÌrecrmento opcrarire los cr- ^ì\rcF
. .;:.ecilicosc1o DSI{-tV podenì â.tudar o ÌnédLco adrrèrenciar Ìlcrì.Í R IJ ,\i.ú]ìoltr$ an,l ìbu\. nú1\ti^ ro.n\,.rr psr.t)d,t Cti,ì Noílì
: . iit$.oÌìd'ções
: RSa)E i,ROGNOS tÌCO Conr base nos drús cìrlììcos ariL
: :'.ìcrenles FÍeccm estâr iguilmcnÌe. propcÌìsôs r rnrc,nìcnr
i _ ÌrÌ)rs procn l,)entes dc ans ìedldc. sìrÍomas proenì inentes dc
: :! \Iì nu lrìa mescìa rgìrâ1 dos dois trpo$ d€ sirìroÌìì as DrLranto.ì 16.2/ lì'ânstorno de l,âoico e Agorafobia
.' . jd..1.iro5d(.rr.cJrdrcd, ce|r...r",nd.n r .r_
- .T\\Í.\-o Up rnoJ co rl e!..|i..to..,ll.ne-r.
i r'.oì.^l!cL rt . rd., '..du.d.:pc,,r\(,.. Dcsde que . diâsnósl ic. ar r: lnsroD ro dc pânico t.o1 cod In.x,
.1 : n. d 1'd.ÌJerd( r.ar.rrr(n'u oJr1.,,.-,ato,rìo.n\rod( dó- eÌì 1980.nârcrceÌkedrçit i\r \ tdrtúÌ d! Dn|txtrj t.b a L\tuiy
. : :.,J. c deprcssjo. a le'ìdèDcra é tmta. o pâcicnte com base nos tLd d( lid nottu)\ 1eükÌt-\tDSÌ!1 III ). acrm u toÌr-se Ìnì. âbundãn-
rs tresentes, scgundo grâ!idadee dc âcordo corì o Djlelde c' r dc didos dc p€squlsas sotÌ c (, Ìr rDíonìo e erperjêncLas cÌinjcns
: :. c erpmèrciâ do Ììédioo com as vàrjas ÌnodaÌid.ìdcs .te rr ar:ì"
: : r Os cnlbques
fsicoicr apêuricos podcn envotvcf e.foques de ' rd(r.r!r,'.t c ru,.irorÌ....1 r,. JorrôdJDjr.cor.nLr.o,.JÉ,
tudc.c-n'erÌp-J "r ri\:ìo r'ì d t;c ij. ior poÌ1d nLr- oe -\,r.f , \I r-r'rr(.,r, ..Jc.er,oir,ÌenroJ(,,d,,...Èü-
.' l"r't,Llico ...e'ì fl rrìroaLp..\u.er t.i,.r... ,r,os
..: rüo. coüo a psrcoteraprâ orÌcnlad! pam o ,, lrúl A lìrnraco_
roscspecrlicosdeeÍìcrìcraconrfì.,. a lodososrojìss()raisd.ìsrìo_
de dcrenì se. ciìpazes dc Íe!Èl)eie. os stnrotrr:ìs Jo n.lrstonìo
de
|, ' rn'.sro'm misr.de 1|,\,ed rüe e dcfr$.,:. nude r,(t, l pi,,.- .ìr.1.Jrq,(..t:cr. L trrJo .)r Jn c. jLJe J rÌ pb
. . ', Jih'eddde rÍlrd(Dresr\.ì.. u,, .Ì td. | ,,rrr J. ür,,-"s ,.' ,.toJ_erìr(.td ,.,j.Ì-Ìopèlrr- sef.-u.cr ..rJ
Jpr tr..rír.,
. .!s. â1.!ruDs dados rrd tcoì quc o ÌNo de tÍi(ìzoÌobenzodirze- O lranstorno de pânLco se{iitucÌenztì pcLx ocoÌ1.encÌa
e$oni:ì,
- r ' p.f cx . aÌpra7oÌam ) pode ser iìrdjcado enì vrsúde Ì-cìe. (.Lídr rr rr.!(e.J( r(^ OÈntr.tt,.\.t.t t.t,, t,t.l
. r.r:ld€ no lÌ aiânì ento da depfcssào .ìssocÌacb co!, u ans ed su,r
d€ lrr-c.ro'\'.r... rd'.11(tL. r' r<r.r. r'er..dcu. ..',. r. I
:.fsrqucatètcosfcceptoresdcseroÌonrnadoÌilo lA(S-HTrÀ1. úìÌ1..," r{r.d Jc ^u, ed...,., . 1r.r,ìtorn.r...rn.rt,cnsLUÍÌ,\tnl
. tr rusprona. pode râinbóm ser nìd Lcada [ur e os an titÌeprcssì_ p,taçòes enqnipneir Llma \e/.lL,c os p.ìcienics coÌnaraqucsde
. :i:eiaf drsteorÌasnomdrênégicastrgandoos(raDíonÌosdoa.- t"ìÌi
.^ rrÉ!l.rfl,rL, c'il(.pr^,t.irr - .r,t,,êü,cJ,.o,nr,l,,m,r,p.-ct,
. :. í.Lrìrcr''mo\üÇrcqr\o:.,ìsdlidet,<srrú\r(r,ror,crËrr^\ ..r.rr.rl 'i":rosu-,0rr"r . Lír.. j.r,\r,.rea,ri p.r c\
rri\elr'r.rìpGlcm t(f o\ n:ì.sclcti.o,ì.. Jrt"|,ern^d^b.rIr.
r 'ìlr.d.f c.ì,J.t,. ..r .i .1 .,..r,,rr,...te,.
":;r r dc msiedâde e deprcssão. cnìbof.ì
jnc\isünr oaqos alìoj. cì.ì(- ,.r i.. \f.,r.1r!. . | ,. o I d(t ì. ár d ^,.ì.,-.r.
oÌr rr, .Ìr.ú<:Jc rl .t t^..,., tr.J r.I rL In |
l_-
jc. pr-
'. Lr i
nxs. atg'r.s aÌâqucs drÌtuÌÌre Lar i.|r,, O rranvorro <re pàrco e iìc
r,(,t(nerr( :r' 1 !,a,ìjldo r. .,tr.,/ìr,. u,,relro!Ìer rà,^zr,,o
erìro\Jr.p,rt,thusí|ìore\. L,.... crrJou{,.esL^LrJjr,ür,le.,d soc
o'ìJeJrr.,r.',. JJ\üJJ .rr.. ., I rern.o"occo-^rr(r,.,nJrd.t.,er(
' H Dcprslsior d1d ar\icr\ se.ondaô tÒDedirat
' .1r
E
th /J 5!7. Ì(r91r
ilhr.$ ps\ctjrilÌ CLtr t;r( \,: ,ro'."r,orJ.. ,,.ó,. nlót -,r"Ì.J-tor..J. I I.
- . . ,i . Fnd'corÌ l. \'rotú C Atrìq\ st nd, otrìes .s cprplìorcrÌ.ni
erìoe q!. t,,nr 11! tc-.Í. ii.,r,...r!. r.,.. pj.deJJírnr.-
.r tlnì.n cbnarcnì súuâçòcs socixrs e |ri,lLSsurais 1òr.ì dc ersa
: rr+r6!on olrs!ìc diinìr| rtp5\.1ìop.rhoÌos\ atrì., ps\.h,ah /j, Nos [srados trn].1.ìs, a m.L rrLâ dos
tèsqÌ|saitores nâárea do
: r' Ìh.rólcolúciD\g&ta rf fcâr Íknc.Ì aredí.jrìe LnD rcru.tr\ jorrnl
. ÌÍrnsÌoÍìo de pinrco acredrrr !t!r a agomròbìiì quasÈ senìpredcscn
r r.dcls ôfu\1.rt Ìronds phinnâcÒl sci I i 15. 19.)2 \ oÁ e{ê corìo ümr cornplrca, ì, rnr pac ientcs poÌlaoores
dc raosnÌ-
'- 'l \ . o,,j5. roJ.\,.ootrJ.,.\.r,,\.r.,, . n,t1.,t.p.1.,,. .. n^õt o.u.r(! Ln.rnrdrpJt., f.|le.L,J_eq.r..".,.,{drobrJ"./
f\ | nn -.J í5 !,!t)ìì-Èì t4ì ir r\rddt. !d( er ....ì.\' r(drJr rôrir....rd(rn.r.,..(
: ::r : Tarsclil! rahctrr rr ririenrs rldì rr\c{i s\.ì!roDìr ofrì\r.h and de pâDico €Ìn uÌn locdlpúbìÌLc I o quat a sâida scÍra düìcit t1uúrìs
: r J( i' P$.trJ,t . ,.t .rrt, 1.. t"r, pesqursNdorescctrntcosrào,rcrrrarÌ esÌâteofLa F:rifet.jl.ìto.
. i\ RoJ-tstnìc I e (o\rL6 D S. Shorcs Nl iú. DÌüÌcr D L DtNl-l]I R aquâna
::r..,,r úroÍtjds ,tr a mNd and in\!cr\ d6ordc( çrn,ú prc1a,.nc..
chçJ Joì5\ Lr5,t-\ t,/.r..rÌ,r"r.oojp;r .cv . ,.ij,.,ur,..
'F üd
:trbrd'l\ ctinrcrl corctarcs ] ÁfDÁordcF -.- 7J 71) I99l
oeconr.rr( rJrJcL -,,r ., i d,..r o...,.\oJ,.,r.rahr e .,-
::l C O Ps\chÒd\D.rìic psrchialr ii llìc ..{l..ide Ò1 rE bÍ,Ír rÌc \,,rì rjomn.Lrdeírd,r. r lentur,corcÌ aËo,rtobÉ utrr\j.
,rtr 0\' rr? 991. t9tl
J ,\ ||'r'be'n,ô,rcrn(nrarr . 1 c,r,.o,oLr:gorariora.er..r,,r -
^
: r I \1. tìrp L A. cd,rorcs Atrr1cr\ disordcB Ii /lru L,/r\r.rdrì flí de h anÍorD,, dè pirìico ( ì s ,r iq ues dc p$ìrcô pod€nì o.onlr cir
\oL
r lÍÌíf. [l 2.rj A cnci,ì pscll|rhÌ. pfos. ur d\r rdrJ!J-lrd'.vr,.r._..por....rlr,.l^nì..
\ ) e\.rr0ì.e!r'rJ!J.lto,,. dt, r,i rc (. (lrt:-ç1o..lllre..-
B Rib! cdrrorcs. p r\:a-
,.rt .-

/ tu jíorrd tL ÁNeda.I 553

ÌàrcD): a ocorràrc ra de um ataque de fánico não ln uÌca, poÌ
dÌagnóstÌco dc Ìì anstonro de pàIco
IIISTORIA
A concernrâllzâçào do atursÌom(' de ptujco pode rer suâs rdzcs
.o corceito de si'ìdroÌne do coração lnìtá!el, obsenâda eÌn soldâdos
ra Guerrâ Civil noíe-âmericânâ por -leoôb \'lendcs Da Costâ A rí,,
dtu e dc t)d(-asta |ncl\riamuiios dos slnromâs somáticos
cÒs atuâl êúemchridosno, cntónos dragnóstìcos paÍatranslomo
pânico. l-:nì 1895. SigÌnund Freud ütroduziÌr o conceito de reurose
dc ãnsiedade, co.sistìndo de slntomas psíquicos e sonáticos agudos
e crütlcos À ucruosc dc aDsiedade aguda de freìrd era simllar ao
tÍanslonÌo dc pânico do DSÌ\tÌV lreud for o pfl'nerfo a obsen ar
r.clâçào enne ataques de pârico e âgorafobia. O 1eÍmo
' agorafobia ' fòi cnado, em l87l para âcondiçãÒ rÌâ qual os pà-
.ienies pa.ecen ref medo de perìnaneceÍem em Lo!ais p'rbÌÌcos
dcsrconìpaDhados de amrgos oLr pafenies A pâlalra derlra do
J]Íelo t:{oro c l.,bos e sÌgnrlìcx lnedo da lraça !úbÌÌca" Ì-ll!
Ì980. o DSÌv1'1ÌÌ âb$donou lìuiìncntc o diesnóstrco de neu-
Ío'e de. - ed.re c .. . . 4. ,..
pâÌÌrco A \âlidâde dâ cLâssificâçâo 1cn sido banìjustilicâdâ dcs-
de I 980, pe lo desenvolviÌnento d e râtâmentos especiicos !ârâ o
nanstorno de pánico
IPIDIMTOLOGTA
Os eshrdos €prdeìnioìógrcos tôrn f eìalado pf evaÌêncras durante
operiododevidade 1.5 â39/"pamohanstomodcpânicocde3
para osalaques de pà.rco. Os esÌudos uhÌiz1ÌàÌ os cÌúénos do DSM-
III. quc sãô nrais fesaitivos que os datefceira edição revisada (DS\{-
ÌllR)e do DSÌvÍ-IVi poÌ1eto. a vcrdãlcrn prevaÌêncÌxdnrotc avida
iende âsermâiordo que esses núÌneros indicân Porexelnplo. unl
cstudo rêcentc dc mris dc I 600 aduÌios aìeato aÌìenie seÌecionados
no Ìèrâsdescobrr un1â tâ\â de rrcvdÌônciâ du?ntc a lida
paralmníomo de pânÌco. 5.6% fdfd dtaquc\ dc pãnÌco c l.2ro Ìrara
âla.lues de pânÌcocoür srDtoÌÌâs ÌiÌìúxdos quc.ão ìcunanìlodos os
crltÚios dlagnósdcos
Ar mulhercs têÌn Ìma properÌsão deduas a três vezesnaioÍdo
quc os hoÌnelts, enboË o subdiag óÍ1co do tmrstonÌo de pâmco nos
homcns possa contnbÌrir pafa este vrés da dlstribÌicão As difefença s
cntÍe hispânicos, brancos não-h rspân rcos e negfos são pequenas
único íãtof sociaÌ ideniìfi cado corìo conÌ.ibu1 do para o deseÌ! olvr'
L I lôrJ orr actirr.oe r. jo k"e.e,' eoed
seÊìÍâçâô. O lÌmÍonìo de pâ.ico desenvoìve-se naÌs coÌÌrÌmenie na
idâde âdultxìovenì (inicjuLrdo cìn n,ódi! porvoìta dos:5 anos). Ìnas
tânLo o bànstono dc pánico .Ìumtô e agoEfobia lodeÌì doscDvoìvef-
se em quâlqueÍ idâde. Porex€Ìnp]o. o transtoüro de fânico tcm sido
descrito em crianças e âdolescentes. sendo pÍovâvellnente subdlâg-
nosticado nessas laixas eúrias.
A prcvaìência feìatadadaêgorafobia.o periodo de vidarara
de0.6%até6% Oprrrcipalfatof evandoaestâampìavariaçãoììas
estrmat[as éo uso dc vanados cntóÌ ros diagDóstÌcos c Ììótodos de
â!a!âçâo Enborâ os estudos dâ agoraiobia cnÌ coDtcxtos psr.Ìuiálri-
cos ifdiquemque. telo nìenos.75"i dospâclentesâfetádos tê ÉÌn-
béÌn tftÌstonÌo de!ânico. os estirdos dâ âgoralòbiâ eÌn.ÌÌìostrâs da
conÌunidade descobriaÌnque até 509'0 dospâcientes Lêür âgoralobiâ
.(f .Í r.ro-ud<pjrrco \'-.r2 .,; t" J .rcpì,c d
corhecidas.nras, provavcÍrcntc. cnvolverr diièrcnças nas tóo. jcas
Ìe.ler c ,o f1l . Jiro' ciso, o . d. a;or. 'oL : .e;r.e:se.
551 (:l"npindb de t)\jqtntttìd
s I so unr trt tot-oGLÀ
Íatorcs Iìiológicos
Ásfesquisas cnvoì\'cndo biológicas do tra.storno dc
as bâses
pâ.lco lên p.oduzjdo uÌÌa sdnâ s úì a irúcÌprcÌ!çào e de
de achrdo
quc os sÌnlonras de nanslorÌìo de pàrico todcnr resulÌa.em unaJàrxe
dc anormelidades bioÌógìcasna est.ut'rac Íìmçào cerebraL ODraiol
volume daspeílursas len'se conccntmdo .a á rea do uso dc estrnÌÌ
epsnìu- ìaDtes bioÌógicos na nrdÌtção de atâques dcfânico enì pâcrerÌtes conl
de trânstomo depiìnicô.Isscs e oulros eÍÌrdos produzÍanr ìrpótescs
ÍÌpìica.doo sisleÌìaneôosôtrúto penfé.co auanLo ceDbdÌ O ísÌe
maDcNoso âutônomo de alguns pâcieúcs comll iistonìo depânÌcô
exrbe. conlònnc rchlos. uÌn tónLÌs slmpá{icÒ âurÌcnrado. adapk-se
maislentâÌnente r csrjìÌ!ÌÌos feperidos e respondc cxcess tr aDreI]re a
cstnÌuÌos modcrados Os estudos dâ sit'râçào.crroe.dócrl1r dos
tÌ anstonro de pâllco descrc\ cranr váras af oÌÌnaLidâ-
f rcÌcnlcs com
des. embore seusachâdos renlì.ìÌn sÌclo ürcon$st.nte5
Os pnncÌrars sNrenras ieuforrânsüssores nÌnìÌcad,rs sâo os
da noradrcnaÌrna. serotoDmâ c acÌdo lnnrinobütirlco (cÀBAl a)5
dndos blológicos enì su.ì roLalidado focaÌizararr aatenção dasposqu
'. oe '".,o eo - 'co.e|eÌÍ"]
noradfenóÌgrcos do h.,\..frlcrlr e os ncürô.Los s€roloférglcos du
Dú!ìoo da ralc nredienal, o srstena Ìirnbico ípossircÌncnte. responsi-
yel !cì.ì gerâçâo da ansÌcdâde enlecrpaÌónr) e o cóÌte\
tréJìo.ial
Ítossr\elmerle,ÍespÒììsi\elpeìigcnçâ. deesqrÌr\xlòblcat.
Substinciâs indutofas de pánico StrbsÌúcias uÌluÌ.o.as d.
páÌìico (aÌgu,nas !ezes chàÌÌr.ìdâs dc fanÌcogôn i.asl são as .tue nìd!-
zerÌr anqlLes de pânicona rnârorix dos flcrcntcs coÌÌ nanstorÌìo d.
panrco e. em Drenor pfoporção, er'ì!€ssors serÌ trânÍonìo oLr üma
a,19/" hÌstória dcaiaqnes dc pânrco O Ìrso de subslâncies lrdutons de pâ
nÌco cstáestntxnr.ntcÌinntâdo aconte\tos depesquÌsâsinão sc Ìustl
lìcarìaclinlcaesurìulârlì(aquesdcflìlnco.ostaci€.!es AscharnF
dassrüsLììcias ÌespiraÌóias r.duloÍas de pânico oÀs:m x cslinìulaçã.
rcstrrai&il] euììa âìtenção do equiÌibdo ácido-bà\c Ehs inclueÌr
dló\ìdo de caòoro (rì istufas de5 a359/0), Ìdctaio sódicoebicarb.Ì
dc 3.89/o -to \'.r\. c". re ro.'.rn;. J'.r . rr.o.qreJc(
atrarés de s úlenra]l neurolümsmissores especificos. rncÌuora roinrbirr
(\bco.). unr anÌagonlsÌa do recetror o.'lrdÌe.crgico: a tìntìuÌarìn:r
(Po.diÌìnì1, unì agente Ìlbeüdorde serorcrìna a,È cÌofolcn rlfipc
tuzÌra 0ÌCPPJ. unr agcDtc coÌì ÌriÌltiploseÈilos serotonórgÌcos: drrì
Sâs do ll-cârbolinìcas, ago.istes rrvefsos do f€cepÌor c,\BAr.
colecistocinÌìâ ecâiènrâ O isotroÌcr.noÌ (lsuprell lalnbéÌn c unri
I substá1ìcia induLoÍâ de pânicÒ. cÌnborâ scu necanisrÌo de âção.ì
íLt1uçiodosetaqrcs scjafiecânrcnteconrDreendldo .\s sübstincri,
! Ì. oo I respi.âúrlas 1ÌìduLoÍìs de pãnÌco. trÌ!cz, aÌu.Ìì. r.rc,ãlJÌen(e. sobr.
os baroreceFtores cardiovasculaÍes pcrLftrÌc.s, tÌensÌì itif do seus s,.
nârs por afefe.ies lagals ao nucleÒ do Lfucro s.ÌÌtiro e. depois. a.
núcìeo parcgrgantocelÌìiff do bulbo As sulstârcias .cufoqu únr c,:.
de indução do pinico presumrveÌmente aluan dietamcntc sobre o.
rcccpt res nôr.&cnérgicos. scroto.érgicose GABAérgicos dÒ siste
mâneraoso âutónoDro
Ìúâgers ce'êbfâìs Os es(udos das !Ìag.ns dc esrrìnms cerc
brars poÌ ereÌÌìplo. 1Ìnagern pof rcsio.âncÌa nìrgnén ca ( lR Nll c.
!acienÌes coÌÌ tfê.stomo de pânlco rêüì mplicâdo uDratiioÌ.-sri d..
Ìobos terìtorais, paÌ1rcrÌÌafÌÌente. do Ìripoc.ìürpo Por cxcnrÌo, Ìrf
cstudo de lP.Ì4 rcìr1d ânfrrìxlÌdtuies, taÌ1icÌrÌafÌerìle âÌr 01ìâ coútra .
nolobo teÌìrtorâÌdÌrertoJcprcicnlcs com ÌÌar sÌoÌÌo d e pârÌico O.
estudos de mâgens cereÌrrâr s 1ürcionais pofexeinplo. lolnogralì:
r,do tor cìÌÌssão dc Ìró,úìo.s (P[T) têrì ]Ìrpìicrdo uüra d€srcgu]âscfl
dofìuxo sangüiìrco c.rcbmÌ lspecúìcaÌnenÌe. os lÍìnsÌorìros dc ai
u r siedade e ataquesdep:nico eíão associâdos conr unìavasoconÍdçÀ,
corcbrâÌ qnetodc rcâìÌctusnÌoìÌasdosisiemaneraoso ce|ú:Ì. coììri
 :rì. e sintomas do sislemâÌìenoso pefriarico.ìue pôdeÌn s€r tr1 eunì.ìhrs(ìfla,le.nsie,lrdeJ.:.Ì raçâo A 1òbra dc èslar $zrnh.'
::! tìofhipeneìlilâçào e hipocapÌìia. ììaiotiados cstudos de emìularcs publicos s inìboÌrzr c sÌi rrs ied0dc nì lanhì de scr âtrando'
,

^
.jiì.erÈbEislìrìcioÌì3isütÌllz3uìaslbsràncÌi.sp€crlicat rca Os rD..rn)s|ìns de d.r'.,r L.,,dos siìr a relìressìo o deslocâ'
nr,l.'
,: Co tânrco (por ex.lacÌ.to, calènÌâ oo rornìbnìal cln conÌrF m€nrlr.: e\ÌLèçì! e! srnìboÌr/,rçr' . cDLre orLros Tal!cz. as scprJà'
. ,. rì l-l P .u rornograrì a paìrenÌssìo do folor único ISPECT) çõej Iaurìrü!a\ duúrìre arrìÌlfir:,r1cterìì o Li€s.)r\oL!])rrentu do s's'
::..rl,àros efcÌtos dâ s!Ìbstánciae doâtrqüe depânÌc,r uÌduzÌdo reorìresosodd.ÌLaÌçrcleÌnL Ìrnì r.queolasetoÍnanìaissusceli\..
: :ìr\.rsanguineoc.reÌrüÌ a Ìaìs rnsìedades !r: rriln adlll i

Prclapso dã válvtrlâ trritrÂl AlcsaÍ do gmnde $tcÌcsse, inte' NlÌr(osfâ!renÌesd.sci.fcLì (tuc os xÌaqu.s de pnnÌto surg€ÌÌì
- - : i.. dcÌìonstrado pof lnìi assoc r!çào cDlre o proìrpso dr váÌ- ''doiìrda .conìose niohou\r\s. !tunì.luef fâÌLtrrìsÌc(nógÌcoenvoì-
ÈtJ)-.atLc.r.!\ ! o. mâs lì c\pl,rÌrìçào psrc..d ú Ì.ìÌÌì L- r. iÌc.lL€mcnÌ€ntc rcveÌa ún cÌú.
i: . .nì! uer xnpoÌ1ã.c xssociaçì. O
ia ou fcle\'âÌìc;a clirìica dcsla âLi!rdorfsicolólicotircorl.L+rc defiÌlrco ErnLrorâos dlNques df
.r \. dâ \rlvul.ì nÌtÍalt uÌìa v.drr'ìe hclerogtr€â. consúÌrndo pân Lco € n. raÌn .oÍeÌrc romn, : it u|otisÌologrcnmcnÌe conì o /.r h
- :.lrsndeumâdasinhasdrváìrulnmitÍrl quepÌ.rocâuÌncìrqüe ..rrldr!. Ò micÌo do liirnco grÌxlrrcntc e s Ìr rtìãc ion!.lo conr llto.es

: . . . ;Ìoìrc. ne x$clltaçâo cÀ diaca r\s ocsqüis.s des.Òtìriaì qnc aDrìrenrâisoupì.cnó!rcos ( 5 f,.icnÌes conì nrfsroüÌDdc pànicn
: .:laDcladotraììstonxi defánrco cnrfdcientcscoDìproÌrp$da Lênì !mâ rìc1dèncja nrris nìÌr.le r.ofrecnrent(ìs rÌtrÌs esÌÌc$sanre:i.
, ÌnÌrÌxÌnào ditèr. da prclaÌêncra d.ì traDstdrF de tânico etìì pa,l rculaüÌenrc. pefdrs. .orri .rì ...r,s cr-nr contlr)les. nos nìcsrs iìnt.5
: : rlci scnì lroÌNpso p,ìÌr., r\lclr d sso. os |rcrenÌcs 11!rc!
do rnrcro do nânstonlo dc
meir(e\l{n.,(,'r1r, rdro rr ".ür(JJ.." lr(cr...rr r\
tars!ue.s sujei(x.oÌnroÌc
ÍstoÌes Gênéticos Ahrpotcse dc qre ererÌLns r.,coÌó!ìcoseÍrcstrnlesprodlznì
aÌr€raçôesncurÒtìsiologicas !) u ,r rì sÌonìo de pânÌco enco!ìr fa apor.
\Êesar do pequeno núnrcro de cstrdos bem connoÌ!dos dâ bse enì urn esrudo leúo cotì irÌni.gêr Lcas Orachadosdapcsquìsarere-
: :: !.ìdoÍü1sÌoflìodefâricoedalgoü1òbra,osdadose\rstenies. Ìlrrnr qoc o trârìÍonìo de pi ,1..ì cstar.ì rìfieÌÌì.Dte sssocÌxdo.orÌ
: ::..r. àpóranì a concl!ìsào dc quc os imrÍorrôs ÌêD Ìrnr conrrio- scparaçio Lrd cÌìlflì e Ììroúe d. uÌr i Jos paì s anLes dos Ì I ânôs A scp:r'
. .- 'erh d.,ro \lí d +..1i.r .J.Ll .iLli.s.,,c.,r..r .. raçìo daÌÌììc no rnicÌo dr rrn., rc:rLta!â nxÌs cÌxramerìÌc. corì nr.(ìr
- .ir Ìrirìrca côm agÒElobir sq.t una fom rrrrs sevcra quc o pÍoìrabilìdaáe- enúanÍonÌ),lc ìri.rco do que a scpamçào do pNi. ÌìN
:.r JL. d. pdÌcoscm agorrlobiâe. foí rìrÌo. rìrr
proncnsa a seÍ cooncde Ì 013 0des Jc gèiìr$,ìraclrìlìnìrçÌnâd cÌonal fr.os
, :: r.iâ, Vá.ios c studos descobrjrnÌìì unr rune.to de qüarrc rì orÌo nrccarìisrnos p$!dógìros.o 1.anir(,r1ro dc pánrco podc ser ificnda !
:: ì.r]scopafÂdanstonìodcpâ.rco€nucdst$enÌese rtllrÌìeF Danrt d€!,Ììì es(,dod. pacr., .i:r.ìlrdos conì r!cestuco r t.'rãr,!
Lt-.iert...ortr.rr.roJ(pá r...,."r t., \J. ol cognrÌrar Anrcsdxtcrapid t,s rre renÌcs resÌtoÌ rd Lanr ,ì üma ìÌì.ìuçao
i _ r: c:rÌes cÌn pn meiro grau de ontros p.c rentcs ps rqu ráÌncos Os de uÌr ahqucde f'ìnrcocorì r.:rÌo Apcìs a Ìer afÌâ cognrÌi\ r benì
-.1r\ com gêmcos feaÌrzndos aÌé ornomculo- cnì gemì, reÌatâì qu€ sucedÌd!. a iìílsão de lxcLrl,, nrLr Inais ÌesultNva clr uÌn atirquc J!
.: .1-.j Ìrìonozrgóri.os eíão u!Ìs pr ope sos n s€rcnì concoÍdrÌtes
: rfrìrìs(ìnÌo dc pânìco do queos gêneos dizrsoúcos As 1)cs.lursas rn.hc:nr,n,c.,.ìusa dos rìÌrÌ(tues do pãnrco terìdr
acir.r,l!crosrgììÌlìcadoo.l rsi !.(e d.e\enti)s esrrüss.Lìrcscquc l
sur paroganes€ tode cíar ,.,i.{ nnada tì t.lores.eLrolìsrì rgÌc!.
I:arorcs Psicossocia;s arì!ados Nlas r!!çõei tsic,,,," ]s OsclnÌicnsÌrsicodnàÌr cosde.
lerì senì PÍe Íeslrzaf lr1a c, i r! ú,ì uN estÌgaçà. ace.ca de possN. \ L

eo.iâs coglitrvo-compôrtaÌnerìtaÌs e psicâDaìíhcrs forâÌì dc-

I ah!adores. senpfe que reâlL/i.r rnìa â!,ìliaç,o diagìosÌrcrì cìr Lrnl
. r,.L\ idâs, pâra€rplicarcm a patogô!€se do transÌonìo de pânÌco e pacrcnte coÌntr:ìnsronìo de l rLr.\!
Lid O.u.cKodu,enluIrc.-
Eì' ' - npor.r.icì.,i.
rr.ìcnto dcsses transtonÌos pod. acrcscetrlâr crédro às renrils
:ìr Ìo-conrÌrofl ÌncnÌais DIÀGNOS (]O
TeoÍias cogn itir o-compo rtsmcn.ais ìs leorias c orÌìpon.nÌcD-
rri ::iìnDdÌ qu. ! LÌnsicdade c uma rcsloslr alr.Ddìda l]cla'nodeÌr- No DS\l'l\iri drtcref \r!ì,r )SÌ\llll-R. oscntcÌ1osdüsrósj
-. .i.,..rÌìpo.t.inent,rpaEúrloupelo p.o.essoJecondrcronLrmer- co\prìrârDÌâlrì!uedeÌriÌrrc'.1 lÌstrd.lscon!unìc.Ìun1òsepair
i i\sico lìnì uúr .òofd.ìgetn ao trrnstonì!. dc !àn rco c agorô Iobia dodecrtaÍjos(TnbeL ì6I L r )1oDS:lJÌÌ-lì..scÌÌrenospafaü,,1
.-. l . r"l" n.,me'r".ìJ's(o.,,.n,,.',1 ,.r.^t".-. '.r' alâÌììedcpãnrc! eslr\anr,ììr..1ô\derÍiÌìdcscrtrenÒsdÌr$ìostÌ.r^
:.nrc dclinrcol
quc ocofrc corì um esriÌDulo ncuuo tlìof€\ . íuÌdar p3Ì!ÍâÌrstonÍì dc prnrc. ,\ r)Ì ,ìú+ralú2ìop i urì c(ìnlu!ìl(ì scparÈ
:: rr: Ìrüs ì pode Íesullâr rìa c'vÍaçào do esÌÍÌ uÌo DÈulÌ o ( J utÌ as teo.j- do dc cfrlarios drasÌìosÌicD: 1..r. rtaquc tle páDco é que eìes podeD
, i ..rnpoÍÌarÌrentars âliìììam h 0\ cÌ uma Lgiìçào enrrea perc.pçào dc ocotÌererÌr outÌ1ìstÍrnston . rd ÌriÌLs qu. fìo o tftnsroÌÌo de Ìrirf cL ì
. .1-Ìn0s súDìaticos menoresipoÍ e\ . ÌralpitaçòesJ c a!Èaçào de ulr
tarrcuLrÌÌìenÌc. enì lôbÌrs (:iì!ci1rcds. lòbÌx srìcÌaÌ c lún\1oíro rlc
,cJ<o.n .. (nr"pÌcrc -r.b,,...e"n",cojr i\"-rJrÈ.n" esrres s. pns-tfu(ÌnnÌ L.o A . r .L jn.. d nì clusàn ,los cn 1ériLrs ÌJrra xr.l
,

:. r. s possiÌn al udar . c \fÌrcrr o dcscÌr !oì!Dnenr,, de asomloL'i. o! .luc de pÀ)rco.ntreoscorer n.lrr!.óstìrostsanrnsro..ôdcplìr -

.. I(nent(ì no rìunrero ou se\erid.úe dor arirÌ cs de |rÌìc.. clâs c,r,rpÌr.tì\a!rLcos.n!q!c ;,:,aiurscrrrcspcrrJ.s.rrrrò,r, .

..tì.' , .^ ri,-rd.o .r.i arqL,.Jel rc ,. p". - - p!f,ì salÌ\lazefrÌnos crirer,,: J,i!f óstic.Js :\1rìqües nìespcnLlos (1.
Fnrcoo..ÍenìddÌìiìdreri., ..ìin15i.,craJ,rs.onqurìquer csriììi.,.
Teoúâs psìcanâlíticâs As teor ias psroarìalitrcrìs concertualizì,.n Ìosituacrorìalidc.Ìiiìclvel I ìrcldnto, oe ata.ìrcs dc fânico nàof,c-
i rìqLEs de pân rco como resuhâÌìtes de onradclèsa crsarnscf rnesFrados.jaq . j! ìtìrcreÌìr€scLÌnfobr.ìsocjrì€lòbji.
'naisuccdida
: r,rrra rmprlsos ansiogónicos O que anterionncnle era Lrm srn!ìÌ ÌÌe- e$ecificas eÌc$. gemÌrnenÌr. !:ìo e stcr?dos ou ocorcÌn peìa preserça
:ri gÌ a\r deansrcdade Ìonìa-sc ufla scnsâçào s,rbrepüi.ìììle dc ap'€- deuncsrìrnuÌò rd.n.lìcal. , r rsrìecilìÈ. .\l-rutrs.l|qúes dcpâ.j.1
,rÌsà.. com Lodos os sjnÌomas $omárcos CoÌn Íelação a agoraÈbia. fio se erìquadrÍìnr luc r|lìrer rr i drstnìçiocrire n.sp.r ados e espc, r
,i Ìeôr ins tsrcaììaliticas salienlama pcrdâ de un] dos pàis na nìlãncìrì dos- seJìdo deÌì oin rrâdos 31.r :ì. s de pân rco sÍuJcio.iìÌrÌcrúe pred i s
 rÍos. eÌes poden oLr nào ocorer {l Ì.uÌltì umpncÌenle c eìposto a ÌllÌclr ìí.1-1 ( rnôrio\ Di.!n.!ricos t)!r, AIr{lúrdc Pìntr.
| ,,. J -erpl.,fi\..o,en,1oo. "".(d 11r!, !.ru. L\t - Ohs.: UiÌ Á1xqu. JD !â,irÒ úo i trrì lraií.nìocoJilÌ.i.cl (ÌÌìili.Í.dÌftdis
. rà,r ou det,!s de urì inlcìr rìlo c.rìs i1.rì\ el r.c.\p!cifi.oNqtrrl.Ár?qurdcPi'nr...úr Ìpor.\'lr.dtrrtrNd. I'iÌì,ü

Lr p.'iododÌ(nl.dc trÍctr\o rciìof on d.sr.nr!ío. f.{lulqurrolN rìãtriJos

Trâísii)rnodc Pinico
scgrN.r rnr.rìis d.!cr\olL.rrnr .. xh'trpÌinenL.. ilJrìçr.itrì trtrì DL.o .rì I j
ol)S\ll\Ic.DlèÌÌdorscoDlu.ç J..ÍÌiìLìsdra!!ìoíÌcos|.ra
(l t p. púrçò.s rtr íúN.rÍin.! rç1.'xd.
ars(f1rc dc pânrco. uÌn soü agori Ì;bL! t Ìabclì l6 l-l )e o,ILno
r

rrm asoÍa1oÌ)r. (Tlbela l6 l-.1) rrì,!( .r'ì1ìos exÌgcÌnlì t)rcseììçn fe

.ir.1qlr.sdepânrco.Ìalconìosào dc\j:i.,snâ lrbcl.ì l6 l-l .1lgo.s lr) çrÍçòcs dc lrh. n. ar.tr n'nrrmcf 1.
rs do! naconuDÌdade nìdìcaraDr (l rcos Ntaquesdcpàrco sào co-
frlns. cnnìrenra imporlânredodeí|.!. \ menrodoscnróìrosdrag' i6l Jor ou d.s$ìfono rüri.i.o
f oíicospâra tr.urslü'nodepinico,ì, a ilerc.]Ìinaçâod€ rLmfnrlcÍo í7J nr&a.u d.raDl.10 rbrb rral
\r fÌ erìiiô1rcir ììrnì:f dos âr ârìÌres de I Jì i.. crigidos pam o dragnÒslr- 13) sc ìsrÇâo dD 1odhr. rs{atì lLdxd. r.rús..ìútrd.s!rf
;,ì O.srabeÌccunen(,deunìlrìiaÌ Ìf LÍf lÌìi\o!carctr odrigìoslF i9) d.Ícil,7rçao rs.rrJ!òsd. rÍ.ilrdi d or dc\F.'cor.'lr/Jqiò i.írÍ{1,!itr
codc0x|sÌo ìode piÌìjcocmlacÌcr resrìucrìàosìopr.ludrcadosp.r
,.ìcrìì um âtâqucdeúDicrì ôc.sìon,ì r esrxbelec rlÌento de Ìrn ìrmjar í10) D!dodcpcrdcrorfrlÍ.Ì.o!ctrlouqL.ccÍ
nulto nko resulta enì uÌna s rtuação | ,r qr ral os picrenÌcs sào pÍel udF
(l2l p.itícs is(ârúÍcsron sc,Li,iôcs du IníìLlx N oJ
.:dos por seLrs ataqÌres de párrico. Ìrs Dìo satÌsfazeìn os cÌrlèIos I l3) cibliúsoú ordâ\ d..ror
ú:gnosticos Às sunlezas do estabcl..rncrto dc Ìrnì!d.s são evrden-
riadxs peìa variação dos ìÌììiârcs .Í iÌì!ìâdos cÌÌì divefsos crliirios do DSÌ!l-l1/t.!r.\tL .tl St(trL!t lúttrr.l rl f!.nta1
Ìabcli c\r.ldr
.ÌragDostr.ds Os Critérios Drasnú'ì..r fara Pesquisâs IRD( ) c\Ì Dvr[,.. ]r.d aôp\ÌllrL\ì.,r.dPr1.ììirtric \\irl!fgrìì l')(rJ
^s\Nmr'ôn
sem seis etrqÌres dc pânico durâÌìÌr ,úÌ |oriodo dc seis scnanas A
l0l re\ rsà.r da C1âssjficaçàô ÌÌrreÍìr. rjì 3l de Docìrças (a'tD-l0r exi
!c úès dtiqrLcs ern Íras seDunas (1ì.ij úfcÌìça nÌrderrdì)ou quaÌro Trh.l.' In.:.1 ( ri'rnr, Dl.rxnritr,^ l'.,r.' 1!úÍJÍ,,1,,.r
ÍlqrescÌn!urÍosÈnranas(paradLìfiìçascyem) ODS\llÌl-Rexigrâ
Ob\.:,\ tr.i úrxLorìo üi Lúcí 0 CodrljÈÍormf{onìo.st{!i-
.:urlrô araques cnÌ(lurtro sernânâs r ou ììrâisnlaqúcs segurd(rs ^goririil)'rri.!
lìloroqnalr\go,aa.brGoÍüílx{.\ l,rrbnNdcPiD,.oC.nÌ.\godnhLiotr
por pcloneÌìos. urìì mès de tcüÌor t,(rsrstcrìte accrca do ler um outrÌ)
Agon nbr. Scnì iÍú;! nc TrJrLrìnÌi dô Ì)iì'n.ô)
rÌaau0 O Ì)Sl\l'ÌV rìiìo esfccifica rrf rÌDero Ìnnìimo de rtaquès de
Àtrtrcdidc rocr.í d. oiir.nÌ lÈa6.u sruaÇôcsdcotrd. po$ã --ídirìcn rÒtr
f:fr.Ò oL! ÌrÌn ìntenalo d. LeÌnto. ,.is e\rge que pellr rrcnos. uÌn ^ embi,açoso) Ò\cap.r on ondc o,n'\il ! Dodc rin cíxr d nFtrNcl. ra.\.nL\'.Li
3trqud selr segurdopor noÌÌiÌrnìo ! n môs de lrcocrLlação qü.rÌLo a
drdc d. rcÍ ui, Ahqrc J. tirÌro rìc\p.'ido üú prcd sFAlo p.Lr stuirio ou
i.. nurÌo âra(Ìue de pâ co ou qu.r,:r .i ÌnpÌrcaç!ôes.ìo ataque ou si'Íodis tô. piìni:o Os t.nÌ.r.s agurifDbi.oi r'pi.rnì.or. .n\ohc'n r!^'pi
uüìa rlteraçìo srgnrïìcâtir. do conr r,',ïramento O DS\lìV mÌììlróm N,0flN ca'ì!1.,isrLc.s ic ! Ltrrçò.s. qtr.,rclrcrr
.\igc!ueos rtaqucs depãnico. ger rlÌn..1e- selarìr urespcìrdos. rnâs d.\a.ofìrrnlì:Jo. .$r .D N,. i un,.ì D,ul1,dì. .n F- ìr,.rci ctrÌ uni, llir:
irennrteatâqucse$eíados ouprc,lr:Ìrnsrospch srturçìo .{-Ììbcia òiÍr.trÌ trtrir oorlc. \ {Í d. (nLLbÌs tctrìour(Loiìo\.1'
I 6 2-lreìacronaoscrÍéfiosparã Ns,ralòlria
On\.: (ÌìrnlcÍar o dLrgnoiL.o d.IoÌ,iJ Lspc.ilìcr sc i csqÌri \ü ÌiDii. r.
.p.Ìrs unr o( ilg nsst'rq(ìcse5o..,fi.rs .r d: Fobri s€'xl sc rr\qrtrn
sc Ì'Darar a !0açõc\ rN a,s
Agorafobiâ Se Histór;a dr I.âtrstoNodePânico
B 1sr u!çòcss;oònrdJslp.'c\ \ris.rssiorcníry'dinoú$iÈnrdr\cor,
..ctrtLtdo s.litrlcrl. ou.otrì si.dadr xccr.rn. Ìcr ü' Atqo Jr Prú,.. ou
os crÌciosdì.snósticos do l)SIT-l\ par.r agorctììLria scÌÌì his- nflonìrs rp. único. ou c\L:!D) i pÍc\rrç. d! !Di aconÌiriìlrrr
!ÍaCc transtomodc pànrorlãL)| I Ì', ]'51 mrntènì os crÌer ros do
'll. ?.r.,.-dì. no,L.l dc . ,. r"r' ..i'i'ocirÌJ"f..1"r,. C.\irsLcdâJ.of e\qÌtriago'iÌób,.àdaoenÌcllìÒÍ.\.ôl,c hp.ioLlr.krìnonrl
'<.\ rctrLal corì Ìnìbii \oüi.l(p.rc\. acnl!rva \c | ÌiLa íelúiq(l.s s@ 0,r n ìo
o\ | Ì ,1éros da Cl D I tt crrgen a ue-
.,u erììbaÍaçoso Enì contmste.
nìc'lodoqÌbiÍiço).1'ol"r tsp..ificr (po'.\. i csqtrrr sc liìÌri iumr (rLci
renç defobias inoFrelacionades , r s.Ì)feposr.ìs. mas fãodo L
rtrúqio. ..trìo cnx, cni .lc1rJ!Í.t Ì.rní!nro Obscstr!.Corìntrhnn (t.r
ìrlinÌas irìcatrcilaÌcs ou eDrÌìr,aços(is
'ìedo
de 3\.!nlÌLii. i striciÌr Ì alg!or .ôtrì nni obscsòó d. ün1â.ìi,ìrçi.r fans
Os.rúefios ilo DSì\1-lç úÌì i.. ì: :ìbordàÌn i csqui!r de srrüâ- 1ôúìod.Esrcs.Po-rr.ú, .orÀÍc\ c.o!"idc.{rtu'losr*d'rd.r.o,u
.....,ì r((.,'.n t1J...fJ, .o,Jì r',r'Ì.'r .or
"' è úìcírôssorsc\cforÒn li.tr{.,nod. lcdxScrr{rlçìo1Ì)nÍc\.cÍtltr.â
i:-.,p.rJ\''hJude.úìr',iúr^ :ird.Je,,..r'fJ(ier'Ìc.. íì d. ifrdâÍsc dÒ lar ôf dc piÍcìrcs) ^Ncri
doeÌìçx c&liacã s.!era)
Trbcli c\t. rìr dô DsN,rl\'. /)jqr.rI a,,ttk'trrr!l i1.,r.l .itLnntl
D^rnl,,r .! !d Cop\rchr Atrìcn.aD F\\Jì ilnLA$cìrror.\\:{ì !1otr. lr9l
CAR,\CTERISTICASCI INICÀS
'l rânstorno Pânico quakìucÍhábúo ousrt'râçào que, gcralÌìcnre. pfccedaos alaqu.sde
'l€ pârlcodeuur pacierttc Ess:rs âti! Ì dldes podcÌn ifcìuiÍ o utu de crfc-
O prmero araqu€ dc pânr(,,. Ìr!Íãs vezes. é cômpìelarnente ina. áìcooì. rì rcotnì. ou our râs sutìsrìrcias. pldròcs incô,ìrÌurs de sono
esDonLáneo. emborr os (1. pánÌco. em gerâl, ocorrÍìr .pós onâ|ÌncnÌaçãoecoÌìtexrcs âmbrentals e ccificos. conÌ) lLues n)nes
^taques
eaciriçào.csfofço lìsrco.âli\1.ìi(l.se\üÌoutÍìLUìrâe'ÌocroDaìmo-
d.m\ì. O DS\{-ÌV solÌeÌl(a que rcÌ. renos. os pflrìclros atâqües O anqre. ii.quenÌcnìenrc. c.m eçâ com unr i,.noda dc I() nì ts
ì.- - |.e i,.le
'l . r.,ôe -' ',rvsoc\Ì nr.. | ".ìtddirr,f.' .^ f n .r.
Ìonì!ì Lìe pirì co sejrm saÌrslèitos , ì Ìr.dico dcle Ìentâr dcÌenn iÌÌar pfinc ipais sào c\tÌ e nÍ' ÌÌìedo e urìì senso Jc morlc e crlin.ole DL

556 ti,út,at,hÒ ú Ptttk d

 Trhch lí.? l-Crilúri0! DirgdoÍiros !!.rT.rÌíorno de Piiico aonÌ
.:Llr 16.2-3 (:.iló.i0s DilgÍósticos l!.rT.nnÍor.0 d.Pinno Scnì
Àgor!foDir Ago'llobir

i:trqLrs dcPinico rcconcnres 3 Ìncspcr ados al) dePán'coÌmÍenFsc nìcspcrados

por üe\ ^trqrcs I nìôs (oü Daúlde mâ ÌÌas
: :!i. n.n.s lotr ÌìaF) dc úÌa (2) p.lo nìer.s u!Ì rìos araqucs for scsuidopôr íotr
(ou )
Lútr dos abqucs foi seguÌdÒ
ì:trÌi das scgrrtes carâÒ1crsiÌca\
(
( a) prco.u paçi. pcsrtd re r.crü dc rcr aÌa qucs rdì cÌônÍ
- p.co. úpaç tio p.^ Árcnte acr.x (tì) pr@cnpâÇioiceÍcr dxr nrplicações do rr,qrcotr Íms coDseqtun.Ìa! (por
r trnrnpâção accrcâ d.s iuplrcaçõer dÔ âlâquc ou sÌâs colscqueÌcÌ'! (pot
c\. ncÍdcr oconrol.. rcr unì.Ìaquo oardiacÒ. úcâr louco )
:\. pÒrdcÌ o conir.ìo.lcr uìì atâqn. câÍlirco lì.ft l.tr.o )
ío) unì. al tc raç ào .ônDon.rncnr aÌ sgnilicâriva.cl.c'onrdr rôs âlâqrcs
, tr ni alÌcrâçtocooìpor1lntú{al signLncatìrrclâcrotroda aos xlâq0cs
B Prcsonça d. AgorafobÌ!
.,::: rdc ÀgoÍalôbr
C Os ALiques dcItnco não rcdc..iì ioscleil.s lìsúló!i.osdircros deuìr \ubs
i::qrsde PânÌco nâo sc deì enì aos cfctos ,i lobgicos iltrctos dô dta srbs
1nìcÌ!(poí*.dÍ,grdc.büso.trì.n'ca cnloloüdcrnìâconòqiÒÌcd,.ilcrtl
:: 1!.Ìr e\ . drcg. dc âbuso. m.dicanìctrto) on d' utrâ Nnd ção nròdrca lcÍa
(por c\ . lìrpcÌúcodisDo)
r::.\ l!Ê:íncoÌdúD)
D Os dc não são D,cÌLì.r c\pllc.dos poÌ outo úrúíoíìo rcntil
fiììi.ó
: : lLrqús dc Pâ!ÌoÌãô sãó Ìnclhor e\PÌiÒados poÍ ourro tdslonìo $enlrl. côm^lâqücs
Fob,a Socixl (porc\.. ocor.ndo. qü.ndo da e\Dosiçio x r!'açõcs sÉúr
-: Folìia SÉial (pÒr cr..coÍendÒ, quâMo d!eÌpÒsição â sruaçõès reiâh bnidat. Fobir Espccúca (por c\ , qtraDdodi e\posiçãÒ â nú1r sihaçâo lólìrci
:_ lrl. Fobia Esp.cúca (DÍex Mrcndo qurÌdô da c!-{sçâo a nm situ' .pe1 : 1'.Í'r"f OD- o,or'fu \Ò qtr. dod.'uo-'roJ' i'
::_ òbÌcaesp€úcâ). TrdÍônoObscsiÍo CôÌnpulsiro (poÍ e\ ' qu.ndo da
cD algnô.! coD uD,a ohs.*ão dc.ortaDìnrçãô) lìarÍorìo de EíÍe$e Pôs
. rri.ì.. sujcm, €Dr algúnìoD um! obrc$ào dc cor'amnúçiÔ) TÌaníoF
Tranoìílco {poÍ Ò\ ctÌrcs}.{ía r ús'ntrìos.sN id
r: tftcscPós Tnunitico (poÍ eì . cú rcspo$â aeínnulos âscr.dosqìnì rô)ouTr.nsto.aJJc-ArÉrcdadc descprrtçiÒ (porcx.eÌìresp.sir aÒírrúìíi
_ :rE$ú sòúd ou TraDíômô dc ANiedad! dc scpüaçào (tor c\. cnÌ
dô do l.r cisa ou d. p!ÌcnÌcs qrerdos)
:ìni i eíar aúíâdodo lar ou dc pârcnlcs quendos)
TabeÌâ .1úaida do DSNI-ÌV l)nst| ttc .nl <it ìltjLdt Md,r.t .l Mt'nll
: .\raidâ do DsM l\'l Lrdgr'\b. .ntl shtilÌr.l nLtüntl .l llenLl
DÁazlc,x.rrcdCop)riglìrArÌcíicitrfsFì,Ìaticdrsôcialio[\lishnìgtotr,Ì991
;. 1!cd C.Ìr]Ì,ghl Arìcn.an Psr.hirtic Asoc,rhoD. wâslliilqiof . Ìtç1

:.:. Os pacienres, em gcraÌ. são iÌìcatazes de rnd'cafern âlonie de Trbcìr 16.2-S C.itarios Dúsnúritos p!r! Scm úisúrir dc
1Ìânsorto ^C0rutubiâ
Pln;.o
:, iemDres.Podenìsenllr_sebaslanteconliLsosetcrctnprobLeÌÌas tle

r: .:ìce.nação Os srnars fisicos. freq!'Ìenlcmcnte. rncLucnì A Prcscrìç! de ÁgÒrafobia rclaorìnldr xÒDcdodcdesen\oìvcÍ!Ìbmrs tpó pâr'
: :]fdia taÌpitxções. dislnéia ê sudorese O Fciente. comunclte, co (torc\. rortu a ou dÌâÍó1â)
- :riabandonrÌqualqÌlersitudçàoerìquesccncontre.pa|alruscrÍ
B JaM6lb.r $lslcLlos os cn'.qrs ptu0Tfrtrsto.,odePiiDÌtô
:: O ahque. cm genl. dÌtfa 20 a 0 r:ìrl]uros, aaDrenLe 3

i : r.m I Ìm ex.Ìne do eslado netÌtaL, durante un âtâque de 'nâsdc

pàìioo. C Ap.rtu'ìaçã.ìàos.d.\c a.s !lar.. lniÒloercosdr€rGde NÌasubíâÍ.Ì. (por
e\. drÒgâ dc.tìuso. nr.dicturumolou de uìr c.nd'Çãonìcdrc. gcral
: r: imbân. demonstrd rminação. drficuldade parâ faÌa. (por ex..
D Ns pÌosençâ dc drm condiçioÌìódi.a gct.Ì r$d,!da. o nr.dÒ d.scnro m Cftc
;= :if,a) e compromotrmeúo demeÌnófla O pâcieÌÍe todc. tl]mbéÌn. ro A e\cílc.l.rmìcDre aqNl. ôrÌ gcmla$oci oÒoú1â...diqào
, r::rÌnentãÌ depressâo ou despersonalizâção Os súÌoma! podeÌìr de-
::r3c€r.ápidaougradualmente Entie os anques, o pacÌenle pode tef Ìrbcl. crrÍaid! Jo DS\{JV. /)nlrrrt. ahd S1dürrcnl M.nt.l .l Jicntui
r . 3lâdc antccipatóÍia em relação â uÌn nolo ataquc A dist'lção entÌ€ DJr,,/.,r,+cd CoD\Íighr lstchLatÍic Asi,cÌ.tiôn. ['asÌìi0!ro. ]9!l
. r :jade ânteclpaÌória e tÌmstomo de a.sredade geÌrerâli2adr pode ser ^mcn..rì
r.ucodificil. eÌnbora Ìn pâcìeiÌe coì! rdstomo depânrco cot11
j , iede antecipamnâ deva ser catz dc ndicar o íòco de sua à1siedâ-
Ìm anrigoouiàÌnlliafem ÌocliscorÌÌo fuâs e Ìojasmovimenràdas. espa
Preocqrâçôes sonáticas rclrti'âs pofprobÌcÌnâ câÍdia-
à rì:ìorÌe ços fecìados (coÌno úneÌs. tontcs, elevadores )e \€icrLìos fccrddos (corÌÌo
. i.spiratújo todern sef o fòco prmcipal dâ âtençãodo pacrente q.ro.or.rLr'.a. . . e .;e.l
r jì. umauque de !ánico- todcndo âcredÍirt que as ÌtâlprlâçÕes e coDrpânlÌia. semfrc que saerìì de casa lstc coDrÌronÍnelÌ|o pode r esuL
- : no peÌto nÌdicam que eÌc cÍá frestes a d. ateque cârd'a- m enÌ drscórdia conl ügal, q pode scr diagìroÍlcadâ nÌcorÌeÌârÌìenÌ€
20% d€ssespacientes
'Ìorer
de 1àiotônepisódios de con1o
're
sendooptubleÌÌaprnÌìito Ostâcicntesn1aÌs gmvelÌìerrealèÌa-
-Dro\Ínadamenre.
e o,r"r c n \..or,,.o. .Dd.ie, e.q.".c dos podem. smplesÌnente rcdsd cDlse â sâÌÍ de casa Os paclenÌes corì
",d 'edepáìrc. pà pâíiculannente antes do diagnósnco
.:-rs:nÌam às saÌas de energêncìa são individuoslolelÌs (naÍarxa transtomo de ìco e agoLalbbÌ..
: .l.ranosì.frsicâmenlesarLdáveisque.nioobstânte.insstenrquc concto, podelÌ sentif pavor dc pcnsarelìr que eslão ícando loucos
:::i.. ÌÌcstcsanoÍrereÌn deünataque cddi.ìco Ao im'és de imedra'
.ì.ÌneconsrdeÍârtais!acÌenÌescono hipocondriacos".omúdÌco
i ien iço de eÌÌìergènc ia delc considerff uÌn diagnostLco dc trânstor- Sintu nus Àssocìados
li ptuico A hipen€ntiìação Ìrode provocâÍ alcalose respimtóriâ e
, .r -ìmâs âdicionars O antiqúissìmo rnétodo de respirff dent.o dc ur SintoÌnas depfessivos fì cqücnteürenle estão presentes no trans
,,:.r JepâpeÌalgumas !€zes aJuda cm târs sÌtuações. tomo de pâ co e âgorafobra, c em aÌgünspacÌentes um transrcnìo
d€pressivo coexìste como lr ânstomo de!ânrco lstudos rcvelam qüc
o rlsco de suicidio corÌ o tÌarslomo depâ.Ìco ó mâÌs alto do quc cm
Âgo.âfobiâ pessoas seÌr trâDíomorneirla) O m édico deve estu aÌena para o ns-
codesujcídro Aìé dâ agoraÌìbia, outras fobias e rraìsromn obscs-
Os pâcienÌes ago|afóbicos eritân rigldalnente as situdçôes nas stro-compulsivolodcÌncoex;slf coÌn o ransloüo deprììico Asco.-
:,js senadificilobter auxilÌo EÌcs pÍc1eÍeÌn estâ1 acompanhados poÍ seqúêncìff psicossociajs destc tììnsrolio. xlém das desarençâs clr1ì

'li aúoüor,1t /"ntda,tu 55'l

 j ugâislnelc ionadas aciÌnq podcÌì r.cluìr perdâ tciÌpo útìl !âÍâ o im- Trbelr 16.2,6 DirgróÍico Difcrcn.iâl Orgâni.o do TrínÍorìo drÌiDi.o
ÌraÌho. dificuldades financeiras relâcionadas àlerdâ do cÌnlfego e
Doenças cardi.r âs.drres
abuso deálcooÌe drogas

Uúr cortldo. dc 30..N dc rdidc for cn .rìniìrdo poÌ scn iú.nnía tu

prqurln, pôrclusa deumâ hislónâ des€rs lEscs dc nrnx Econerrcs dc c\rEnìo Ì'sutìcÌércra cardiàôr coìgcíilt
úÒdo. de nìicb súb'lô, ico paÌnúdos ô.r sudoÌesc. falh d. .r p pihçõ.s. J.. Estado hip.Ìalrvo D adrenóleio
lúrcÌca. toÍ!râ. ânèsesia nos dcdos c xnclhos c mcdô d.Íroder Seu nÍctunlà o
subúreleÍai uD cxd€ ljsÌcoconÌplcLo un ECC. uDr lcíc d. rterâncri i gli.ôrêe Pntapso d. \ álÌuh nÌral
oulfos rc$Òs \dngüÍìcos. Mo cncono atrdo qurlqtr.r aronÌ.hdadc
O pâcième eíaÌa casâdô hr cn.o âDos Ì!ãôúh!JìÌììos Eítrdr\r àno,lcc Ìi qu oxrdiâ lti aÌ laÌodoìâì
l.ab.lhâ\adedia.pamoLtcrun gra! dc Ììc*.do enì Admnúr.çiô:enì seu cnìpr.-
go. ox c1]cienle e nìu to âprcÒiàúr Flc c . csp.rx.uÌap'ofcsok.
scrrìÌìertc con-
\triaD er lìdmônia ê Ì{$uianì r ários .arE aNgc.conos qu!Ègoía\ândesarr
E0ì muàôú\ ahqucs.,lr.ô..Í,rì ncspcrâdaúôntoeenì ríÌi$ sjruações
Ìirias\c1èspoÌscnìana,ônâcierte.om.çouâesqun"rscdcdnìgnseuaur.nì.\ÒÌ
cd. ú à loras Dovimcntadâs.p€lotcÌnÌ dc kr nnì ariquc ncssÒs 1o.rú Conìcçôn â
rÍítrqueaesposaoaúÍìpônhasc cnì $Ìâs rfdaìçrs c. dúâtrte o ôs antciiôr Dô.ÌìçàcéÍebro-vAculâÍ
4eDr'u{ccodôírìel.aDcms.dr.rsacorIcsp.s0 Fnìrì'ns,rc.rdamrrensc-
gnÌndoetrfrenrarapÒ6pecn\"dcsândccasa.irmlrâb.lho.ped'uaf.sxnronropoÍ D@rço dc Hunlilrgron
noü\os do saüde !n c.sa crpernÌcD{or xtrcràs epnódos oc dôr ÌoÍ&rcr c Lún
lÒc rorÌDr enì seusdcdos rìàs tr€DhuD ilaqrc.onìpÌero
QtraÌdô in,llgadosbrcas Òmu'sràncrasc.\.h.ìdooapaÌcclNnrode strs
akqucs. o laÒroÍe declaÍou qrc clc s rua csposa \ úúxrì dxcüri'ìdo. ul1itu,Derrc.
.ccr.â da compm dc úna casa edc sc N'dâre do rp.Íânìcllo onde Ìncnì El. Ahqu€ 6quénriüo hrnsitòrio
0úì!liuque as dcco.ìprrdrcrsa o nlnDidâyanì erel.cr.róo â
'csponsâbilidades
nportâNirda Dud rÇa âprcftupaçõcs súÌilrr.\ quesua DìãclirÚâ.ô que scnìprc
.\Íar. quc sctrs p.is ddquiÈscr câs!Fapria
lrkdrasà SuíosMrc ê\. i',cspcmdosde.\rrsÌoÌìcdodc úlcjosub io.
conìs$o.cscaâlladeü.pllprtâçõcsdÒrkÌácica.ancícsiacp3Dsanìenros{tcnÌúe.
nâ ausèìcÌa dc uolr cdnsi oÍsirrc. i'ÌliÒxnì o d asìóúcó d. rãníonro dc pilnie
Conìo ftcqÌictrlch.nie ocoÍc. . âgorâlôhia nretlida qrc ô
'lesenroÌrctr*c,
pacrcntc reíntrs'! su.s atividàdes Do.ì s úrio cônscgura cMrcrlxr à
lre^pcct|a
{lc satrdecasapdâ i.aotÍabaÌlìo) dc\iJ. ro mcdo dc tcar.m stuaçõcs dcô ea
tugr p.dcna se.dilj.il ou ÒurbaÍaçosr otr.ndc o ru\itopodcria rãô eíiÍdisp.ni-
rclmc\dÍuaìdadcdcdtrrt,quedcpir1c. (.lirar!di"sn sc!.âÍôou tr. loj6 TÌâtríônìos da nìcmpâusâ
Ì,ovmcÌtada9
Si'Ìdmr. prórìenÍ'ÌiÌ

DIACNÓSTICO DIFIRENCL{L

Trânstorno de Pân;co

O diagnósiico dife.encral de unr pacieÌrte com tmnstomo de

pàrico ÌrclÌri ü11 EaDde núÌner.i dc nansromos módÌcos{ làbeÌa t6.2-
61, âlém de ,nÌ tos trâÌrstonros mentaú
Tr{nstornos rédicos SeÌÌìpÍe .ìue uÌÌ pacientc. Dão jmporlrn-
do sua ldad€ ou fatores de risco. co'ìrpâÍece r uÌa sala de enìefgênciâ
com srrtomas de umaco.diçâo róreìciâlnente latal (por ex . nrfarto
do nr ncáfdio), dcle-se fazer umr Âiân!ìese ììódjca comptcra e um
exaìì e fisico Os frccedimentos laboütoriris padronlzados jncluenì
mr heÌnogllrìa conrplelo, elctÌól iÌos, gliceìÌìa de JeJum. cátcìo sénco.
limção bepáticauréia, creâriÌrnrae ÌÌreóide, enáìise dâ urinx, rfjagerÌì
tre|a drogâs eum eÌetrocârdiogrima (ECc) DescaÌ1adâ â prcseoçâde
DcnciôncÌa de ÌÍarnì. tsÌ:
uma condição ìmcdiaianente anìc0çadora à \ ìda, a sÌÌspejrâ clinica é
PcínrbâçõesclelÌolitlcâs
de.Ìue o paclente te.haÌrÌn trr.srorno de pâtrico Apossibilrdâde
hÍo\rcrçãô 0or n,eral pcs.dô
de p.ocedime.tos diagnósticiìs adÌcionxis Ìe!eìaren uìÌa conor-
ção Ìnédica dcve serpesâda conlÌaos potcnciais efeitos ad!ersos Lupus crncnaroso súiémis
dosprocedr cntos. quândo se aJÌrda opâcieDte 3 acertâr o djâg-
nós1rco de trânstomo de pânico Conludo. a presença dc sìnro"
Ìnas ahpicos (po. eÌ . vertigem, perda do coDtroÌe uretÌâÌ e jn-
coÌìscÌôncia) or o inicio tardio do prnrejro ârâque (após os 1s
rnos) de!e lìzcr com qÌre o médico feconsidere â prescnça de pecralmente eìì pacrentes con 1àiorcs derisco oardiaco (por cx obc-
uÌnâ condrção não'psiquiáÌricâ sidadc c hipeÌ1ensão), podem rlìdlcarâ nccessrdade de iesÌes cardj:,
À ììvestjgação hâbÌtuaÌ descfila aciìÌa au\iiiâna âvallação dâ cosâdicio.ãis, nìcluindo un [Cc
de 24 hoìãs, Ìm Ìeste de esforç.
prcsença de câüsas de atâqres dc pânico rclâcionadas a rircóide, uìì.aro-X torácìcoc ìì€drçào dâs enzimascardiâcas A pr€sençad.
paraiÌÌ eóide, adrenais e substâic[s Os snÍoDras de oor roracÌca, es, srntornas ncurológrcos aÌiticospode indìcar â nccessìdâde de um etc.

558 (:Òrlpa"dio de PiquioLnÌ

 :ì.etàÌo.!.ânìr oÌ' rnra lR\Í par3 !\tl,rí a Ììi5srì)rli,ìrì.lc de urÌÌe dufanre i Ìrìtrìf.rr. ìrìicrc da ad. .i.rrcìa c Ìncia jddde NgÌrns dr'
:tsrâ d., 1ob. leÌnporNl. esclcÍosÈ múlllfli i\r aÌgumâ lesâÒ cerc- dos rÌtÌrcrm rLn anrrento dos cnÍ. I sore s ps roossocìars fainibiça.
: r\pansive A ftÍx possÌbìl ade de utÌri sì
'ìd0Ììe
carcr'N rde .,I' do t, inÍox Ìn l. tánrür. eÌnbor r Jì Èi ,r .m estrasso. pt cLrssocral l]ossa
,-)Ìnôcltoìrì podes.Ì DcÌÌì.r re,riciJarcloe\3rnc darrinadc scrÌdernji.3df coììcerlczanNn rrì radoscasos.
- r.ris paÍa ÌneÌab(ilÌtos dascrotonirra ou cNle.o nnÌìas F]ìrbor.l 0 rÌtìnírmo de!ânlco..ni !.irÌ. è c.ònr.o, €nbofa seu cü'n,
:lomcnre se achrssequc i lìÌpogìrcenìia eír\.sse !ssocirdr co'n o
:r.modcpáÌìico.cspecialnìentc n!ÌilcrarLrl!Ìeisâ.osdadoshole (ls estrdos de sfgunìento alor!ot),.2o dÌsponi\ers sobfc o !|trÌÌslor-
.: rnirels rndica'n que hipogliccnf arariunerÌe causâ ai:ìqu.s de p3-
a no dc pânr!. dúicci! dc Inrcnr.Ìâr. pofque niocoìlroÌlfan o!
s:ìr.
iìl ausônci de o!lros sirÌornas qnc at)onìempartì ahìpogìicennt cÍc;ÌÒsdotr'aÌtuiìent(, Corìi do .cr(.tde30440%dosfrìclentcspr-
Transtornos nrctrtrh O dragrLrsllco diJtrenc rr psq uiaü1co do L recÈ,ìr esÌrf lrnes dc sÌnt.rÌâs n', s(i rÌmcrìlo:ì Ìongo pruzo: ccr'câ dc
.r,rÌo de pirì ico rìchri sÌn ulaçãô. trr:ìstofnÒ ücric ro. hipocondn r 500,; (ôÌì siritorìrssülìci€ìrterììefre ( fes paÌ? nào aiitarcn suls rldrìs
r r Lìro de d€stcÉ.nâll/.ção. iòbrL[s especiiicas, lòb L. socÌdl. trdìs- sigrrrìcatLramcr!.. € ccrÈi de i J ,, l!9" contLÌuâÌn L€ndo s,rìtcÌnrs
'. J{r.\\e _|
tU..' d' r'( . r rn {'1r'ì( iü. .: e! o,'/^-
. .i No dÌâgnósLico djlircnciaì, de\.o-sc dcrcrmÌnar. se o âtaque dc AÌros unr .lÌ dnÌs !1aque\ Lle tuico. o f.ìcrentc po,lc €írr.e r-
:c lòr Inesl]crado,li$do à srÌudçào oofrÈdrslosÌopeÌl srtLriçìo riç.nÌenr. deipr.i'cupâdocLÌì Ì.1\.ro à sL,a cond içiìo: cììúetì ìro. ôs
: : rques de pãn icLì ìnesperâdos são câÌxcìeriíicos do trtürsrolro de qiúonris logo rra.s1ì)nìaÌn-sc funr I pfcocupaÇào rìau Op!ìc1eDr€
r ...osltâqLrcsdcpàìicoIgadosasÌiuaçìo, gcralmefre.nìdicârÌl pode t€Ììrxr n nreÌ os alaqucs nc ,.ìüco enì scgÍcdo. dessè nodo-
:.:.ndiçi., ditèrente. cono lòbir socÌà1.! Lnr. iòbra esfecifica caus.ndo lìreocupiçào à lalDiì1.ì e r,.s aÌnigos coÌnfeìâçaio aìndan-
rìdo â Itssoa é e\posÌ. â ÌÌrna srLuãçào fób1cal. lünslorno obseÍ çasrncxplrcálcrserìseucoÌnff:Ì.lrento AÈeqúinciaeagrayidadc
-,.úìoukitï (qÌnndo rcnÍâ res úlú a uDra conìÌÌrìsàol oÌr ur tr âns' dos tìlxlLìc s d. Ì.ánÌ.o fodem \ ì !rÌ fodendÒ oco! ef d \ e6âs vezos r

- JefÌcssi!(ì(qÌÌaÌìdolonxìdosÌrehrf sÌc(lodc) OlircodN âüsrc- ao dla ou rììcrìos de uÌna lez |)oÌ nra\ O consuno cxcessN o dc ciltbrÌa
-: ,r! nìcdo Ìa'nbenr c irnpÒr1lnle \ìo ÌÌortrc unr ioclr (cônìo no ou nr.LÌúìapoìe e\.ccnìar o! s ìri.'ìâs
i:.ìmodepânÌcol ou hc\uvc utn loco csrìeoiljco (lofcr. nredo (ìe A dctressiÒ tode colnt|!,ìr qundÌo slnLoÌnrìrico c1rr.10 a E(r%
',
i .onrrlnìSuaprcsa c ì||mi pcsso'ìcoìr rìriìrsocÌtìlì OsÍdìs- dos lìacÌentes. conrìÌrìc usÌiN.,ii.. i d. \árDs esrLidos EÌnhoÍanì('
_ ì nnüì1oiì)nn.\ larnÌìem de\ cnì sc! consrdeì rd!rs nLì diâgf óír co oe .". I f.' Íe,
.Ìprr.' .,., J.,. .,.ie, J e,.(.
j.f. rr - enÌbora prcÌente lìossiì rcuÌì ir os cnter os ptu â u,ìì lrarì s-
Ò tènr. Ììâ \0rdadc, unì nsco aunrrni.iÌo de suÌcLdro Adcpen.ìôrcirde
r.rì.nl]1òmìc c ü.nstonìo dc tiânico alc|oìe ouúas dÍolrs ocorrc Ln :rrca de l0 a.109i dos lacienres c
ÌrOÌJIAS llSPl';CÌFlC^S I SO['ÌAÌS O DSI\'1lV abofdâ a ta- um Í:ìrìsroÌÌìo obsessl1l!comlr Lrlsr \, l lxDrbénì podc descn\.oL!clïe t)
r .asronsÌncnte.dìr'lcrld.dÌsÌrngurÍenÌ1co rÌxníômodeptui desoìrpenlìocscoÌâreproïlss,nÌ::,r c as Intcrâçõrs fonrìrarcspodcJì
. ^ì rscìíalbbja. pornm ì0do. c lòbirsesfecilìcas c socrals, por solìercorn os srntonras dcíal)enLtrbdçào Os ìrâcrenì€s con uÌn bo,n
- \ Surs tacÌcrles qÌrelcfhaÌì ur LÌnÌcült.ìqrÌc le p.nìrco em iLtrìcronòncnÌo prelnorbÌdo c , ü,!na\ de duíaçìo ÌìrÌs bfcr e Ìer'
- :::.\roc+ìecilìcoiÌ)orc\.cDruÌnel.Ìàdof )tìodcrnÌÌr.!pìe- derr a uÌÌì Ìn€llìoÍ !rlrgnosì]cr
:.. t|'ne csqLÌi\ a a 1{!ìgo pru., do conte\ ro especilì co. nìdepe n-
: r':rcnÌe de rercnrourr. alâque de párìrcr lìtsestacìenressdlisla-
, ! cfltérios Ìrâír limr fob i! espccillc a. e()s édicosdevenüs{r ÂgorâlïbÌâ
, ..i!.uìenÌo nccrca do dLagxjstrco mârs apÍopnâdo EÌn oúro c\enL
ìcssor que tcnhl un ouÌìris âriques definicopderá vrr a
r:râ A nìâioria dos casos dc ,,gor ìl otri.ì sào. sÌrp.sranrerìÌe. de! rdos
ìaìedodelâlar cnpúblicopor medod€ rcr'rnì:ìÌaqued{rpânrco âoÍÌ.Ììsn)modepiÌÌrco lraÌr,i..ì
mns(oflÚ de pin ico. a asoÍaiòì)Ìi
: :::!!ção Erììora o qx:rdÍo cliÌrco serr qlrse idinÌico ao da t|eqiieJrÌcmerre nrclhori conÌ,:J.. ssar (Ìo tcrììpo ì'afa urnareduçìo
iì.ial, uìì dirgÌrósrico de loÌìLa so.1al ú e{cÌrldo, pofque a eÍ m^rs Íáf ida . compleÌa da as! .Ì.,i I a. ir \.ezes. indica-sc unr.L rer.ìpÌd
, j: riuâçì,r pübhcr csti baseaCâ x. medLr ile Ìc. urn rlaqüe de
s .-, t' l|1 ,dr.l \J- r,l ,l,.c..leì . .. | . ., .' .

-. rirì fÒ pÌótrrio rìedo de t:LÌâr eìn prLbÌico Lnìi \ez qu€ os podc sef baÍnnte r ncâprcúâÌì r( e c L ônica A dcpressào e . aLcoolrsno
: . :irìrrri.ossobfeisdisÌ!rçò.ssàrlLrnrtrdos.oDS\Í'lvaconse ,ÈqiientcDìenle complicrln.,lui,l,o sintoìì:ìÌico
zrçiò do lulgancnlo clirìico Dafâ làzcr . dirilóslrco nos

TRdl{ }r llNl c)

\sorafobiâ Se llislóriâ dr IÍâns1oÌno dc Pânico C..ì 1ìrlaÌncnÌ.. iì mrr Í r J.s trcr eDl es nì elioü drrÌnatica-
nìentcdè seus sÌnlonÌâs dc tÍiì, rÍo nodeJrâncoc agotutòbr0 Osdors
.lir!n.síc. úiiìr enc iaÌ d.r .rco, ricrb,i scrì hríó ideiÌrnÍ
i: rì.ìÌúì rncìurtodos os 1üfsÌonÌ,sÌìúdìco\ caplì7cs dc causa coÌÌrpol1arnorLaÌ ÌefN!ialiì.ìLlr, edc grupolodc 4udros flcÌcn-
.- ir. .Ìr J eÌrrcssào (] d L.ìs. ôs( ico J rÈ,rürlal nsi.ìuirrrcn nìclui t.s itèt!dos. ïi^s^ .i.!.LstaÌcrÌì arr iât. (le qu€.s l)acrcr(es
:' .j:Ììj.s!Ì\.!lÍor esqLr/n1ì.Ì);lì.l.rnífnNd.personiìF Ì;nr ot nstonNc às ';nrÌras.ì
dnìcuÌJ."les rìsicossocrtìrs qrìco LÌansr!ìo t.s
- .i.fr.rJe.ranstoüìodr pefsonâlrdade.sqü \ae LmnsLonnda
: :. r.ì:J. dep.ndenrc
FÌrÍtrrâcoftrìpiâ
.I RST) [ PROCNóS'TTCO
.\s dnsas tric cÌr.ìs. .t:..L.hctìs os rnÌ bidofes da nr(ÌÌmnÌ
L in\turn0 dc Pâdiro no\jdascll\1^Os).os úìiln.l rcs scìetirosdnrecrptaçioda scroL,nr
na ( ISRSs ì e .s beirzod,uep ,, Ìcn. srìo eleti\ .s no traÌanìenÌo do ÌÌ rfs-
:ìil,'-r ir tirìÌc.. enr gefrl. le!ì seu inicro D.' Íìnrl da ronìo dc pá)ììco Conlud( r!
rDlagoDistrs dos rcceptores fÌ-
.-.:i: ,:.una drde ldrÌÌar ovcrì. enìiìofrì1erìbdn lossa tÌurc ipa. adrcrérg;cos -tor exernpÌo tÌDliraúolol rì ìo sìo eicü! os no LÍnrd-

1 ftnìe.nn^ d..l"\ieldtL 43.)

nìcfro ilo tÌ-,ìnÍorno de pan;co e r .:7 isrit(.nrs anrilnìcúe
\eìi rÌìrexcnplo. L,ustinìa r,fn,'arèlmente. trão sào elicr/es.
únrbomcisÌrnsdetìnÌÌÌ\osnì.te, r,!n, rrdoconJuzrdos t;Ìì enl.quc
r,rnscnador baseaJo nos ú:dos r ,rì nentedrsp,rn,ie
LLsâi unrì úô,!a lÍìciclica por crc.ìd, ,. cìorn rpI"nìina Òtr trÌì rp aNrn
coÌno drog de pnÌìc1Ìa linhr. sc:1,tri.Ì poÌ ens0k)s.o!ìì Iì\1ÂO. ISRS
ouhcrì?odjazeprÌìico.serdÌÒgaÌ .tr .dràoiòf elctÌ\roütrtcfàdâ
ìltemât'\aìenre- aÌgüs cìiìrcos Ì! ercreìr u$| urr ll\ uÌn ÌSRS
ou um Ìrenzodr.zef nìico coÌlìo ci, gr {lcpnnìerra lIúir^O
Drogâstricíclicâs e.ctrtìri(lìf {s [ÌrrÌ! as.hogns Ìricicl]cxs.
.sd.dosDiâisdus(\rÌostram,,e., cÌonìrpr.mnìie i rtrrpr,ìnìirr.
sàoeletNasnotìa!ânìeD(ìdo ner.Íì n. depárÌco FnÌrcÍrrìÌo. !€\-
I]cÌréncraclnìicNrn.Ìrci.luc'ìcÌ.ì,,rìrÌiÌìre.ìr!ìrDfanìrÌìrde!.Ìììi.f
injcr"dis erÌì L'ri\rs d.,$sens. I , ìr Jir. e.!rncrtrdir. ÌeitrÌÌrc.rc
de LnÌcro. err ìoÌnglia e rnt. \el,'s de I x I dLas. aet.rs. m.ìrs
ínprdènìcntc, e|ì l5frg dra, d !r..r ,l,,rs r üas LÌLrs. se rs Lìnr\ns !Ìosrì-
ge|r.ì fof€mbemldcradrìs O.lc c.ìrlerd nìxìsco uÌn. qÌìe!aÌr!r
tìlÌr de rdesìo nos tacrcnÌes co trrrstorno dc pinrco tatrdos conr
cLomÌpraÌn Inâ e irÌì ipranr Ìoa- c a . Ltcr r slnÌrüiNçÀo dur.rnÌe ,' nì Ì. ro do
ÍaÌ.ünenlo O e\cesso dc eshm, .,; a ,. gc' ihnerre. e e\ ,l adf peì(' rÌí.
de!Ìn csqucrìâdeÌcrtaelc\rçã',,laLlosâscrìr trnÌtrr csÌ'rd.sDrcìr
Ìnifèrcs úÌdrcasserÌ que.s pacÌ.ftejco'n lnrìsnrmo !ÌeliÌnÌcn rcs-
pondcrr mris.âprdanenrc € r d. i r:rLìs rÌ.r's ìrni\rs dc' quc osr:icìe,ì'
tes con trâÌìstomos deprcssr!os. csrudos ÌroÍenoÌcs nrosÌrômDr que
cste nàoéocaso OspacientesL,,n lransrontode tânroo nccesvÌrÌÌì
d€ plenasdosâgcNdeclonipfâÌ rf !c nnrtmm :ìc.eÌngcral.precÌ
sam de um longo teüpo fâra r€st"rfJcfeìì. h^Ì)rtraÌÌncnle.8 3 sc-
.F 'er'" r 'ra ,'et . 'i
AÌguns Cados ialarìÌ a tìr.ì nr .rì cdc ra (li deÍpÍrÌr, m nn ü at!
Ììenlo do lrürstoìÌro de pàn rco: . | dados n'cìÌcanìqüc aììatÌonhla
'rri
e a! azodo.a são menos eiatì vâs , u e x desrprnnlìnlì Rclat('s mlììrnrrs
erclâtÒsde casos nìdÌcrmrcl,. Lcrr !ìe outfrLs dÌogâ\ nÌcicÌÌcrs rn-
clurndo nonriptrìiÌìÍ. â'ììirrrìtÌ,r. Jo\rpnr Ensrr.scl,tÌc.r conr
'. 'r '1r.,
r.'l^ (r f,. ìd à 1
g.rahìcntc. :sÍìcÌNda com ìì.n, \ !1.úos ad\crs.r qìre our'rs ürogas
r úcrclr.x. Ìrno . ünìr Lir.rga ÌrÌc.cJicr) .\lsrns rcìârôs indiclrì qli
OLcLcÌrcâs. cspcciahìenre. ììrÌÌ.:(:rsiì,, orleslrìÌ rca
Inibidoresdâ monoâ'Ììio\itlâsê Os rÌrrbr(ìorosdrfìorìonnn-
n(ì\idâsc(|NÍÀOs)ra lìón sa..lervos ìoÌrìLanìenÌo do1Ìarr!ÌoÌÌro
dê pánico A niioía dos est'1n,. ienì otilizx\lo r ÈDelzrììa. cnìbôre
aì5rustcnham Lr;ad,ratrarilctrf Írif d \lgÌrnsestÌ,J.srôfr Ì]nlicrd,l
!uc os lÌ!1\Os sìo Ìììâls clètrr.s,li que as dr1)srs ÌriorcÌic.rs. c reiirlos
nìtìrÍìdis rrdrcâm que paiiúnÌ.\ (Ìuc rÀr rcsfoìde,Ìì as dkÌsai
os
lncrclcas podeni- Fu:ì\eÌìel,.. rspo.der rìos l\1Ai)s Qua'ìdont
:Jo' r 'Ì \'.\O . .. p.. ( , i
,
', '.'rÌ n.
.letx,.. '. t.-e-
ccm Ìcr o clèito colêlc.al lrcÌ.Ll le supercsnÍìulaçâo !rslo conì is
drdsas l ciclicas Ás dosrseì' a. I\lAOs derien rlcançrr rquclas
usadas paÌi oü atdneDlo ú d.Ì,t.ssão. e enslio tcÍstôLrtrco dc\e dLr-
ü.dcSaL2scnrdas
ln;bidoÍcssclcti!os(la f..altrçâodcse'rÍon;Íâ lr;\ISRSs
csÌão drsponircis nos lÌstad.i I rìldos flâÌnììém l3msìl N do L lr.
1ì uoxetrn!- seÍffâ]ìnc e pâro\er i Ìrc a\ dedos de cúudosbern control!-
dos sohre â etìcacra dos ISRS; r", nrnstònr.ì dcpânÌco sio lnìilidos.
Jnrs â ciic!c1a dacÌúÌipraÌì!Ìl trr Ììacientes conì ,Janí.rììo dcpÍì!
e|suscr:ctLreosISRSsderc rinrt)émrerclahvos irJìcsru.ìobcirì
..nLÍolado dLì ISRS fluLLr\ri fr úìdÌ.ou quc r düìsr e etcìÌÌrì rÌo
1,ala,ìcnlo do lranjìronìo dc f if .., Rclnlos nfo!ìDlì rs. c,rnìììdo. indts
,
crìm que os pâcienles coú ti $ ìnoÍno dc pà!Ì rco sào pan rculrmefrc
scnsv€is ao e\cesso de esrirllL iL,:à. causado l)cÌos ISRSs c qu.ô cli
nrco dcie eÌercras dosagerr..1r.ìdga len ncric \ ìerìla eÌ.rrçio
dr dosagen dr íìuoretìna É 1Ì,s,\tl. drssohendo-sc rÌnl càpstÌÌôcÌÌ
rsua oLr sL,co de iìLÌÌxs out. Lr rtro {1o elr\rr (lc tìLr.rxr(rnì. rtúaÌÌnènt€
dÌiponÌ\ cl n. m.rcado As , i... ì rcÌìs uì ,ciars podenr 5ef (ìe. âpends. l
r Jnrgdìr e dcvcm ser levlr.liJrs Jrârâ: a,lÌÌìg.jdiâ cnÌ lntervalos de
560 t'.,húnt!t Ò,tt ]\rtìt L, t t t
"
disjìorìts diìis r qÌraÌ!Ì) dias O oLìctrv. de\c s.f n lc,rl..ìÌìi:r. irì.r.ri!rrjr'
t€i i!èut.a cônìpleÌrì dc. I)eio rnc.lrs. llrDr.{ úrr
B.nzodiarcpinicí,s O uso d. t e,ìzod uerinì.rj ìÌ- r..,i:rì:c :
do Ìrdrst(,nÌ. de tânrco ÌcrÌr siclo ìm1Ìado. enì !Ìs1a de IìÌcr.n!.Ìçarc:
coÌ'ì depc|dônci!ì. cornpforÌìetnìeno cog.úivo€ abus!ì C.niuiLn r:
ÌrerìzodrazepiÌìicos sìo ei.LIos no mt.ìÍìerìtodo tfa|rÍ(Ìïr Jc pinir.
e podenì ier unì úìicro mâisrápÌdo (cìì LÌlrlr r dÌrâs seìrâ.rs a]ca:ì'
çando um trco eÌì qurtro â oÍo scììa.isl!(Ìe Lrut'as ÍxnìacoleÌrpra!
|otrì nlguns pacicnÌ$. o tÌ aÌdnen!r. pDde icr iÌn ciido .nrÌr !nÌ b.Ìu...
drlzeprìrco. rn!ÌÍurìdo se. l.mrnìcÌ)Ìc. t|or .\. ckììrpüinnr,ìì .
crlào. drnìiÌìulido rao lorgo dc 4 r Ì0 senìrnasl o bonzodr.ìzcpLnL.,
al)osSe I 2semf is Osf ÌelhofesdadoscsràodrsÌrorÌ,!crsÌr:riì.ur.
d.J rllÌì/oÌrm nôtrtrtamenÍ'do üaníomo dc pânì.o. ürrboia rì!r1..
dc casosuÌìrquemqococlonâzefrú.quec c€rcd.ledurs\ozcsrna \
forcnLe que. alflazÒlanr. e ô lorazeprnì. que Ìcrn c..cxde mcÌad. ú.i
p.tòrìcr do altraz()innr. lanrbérn sìo lfatrìmcnlo\ efern lrs Orrâ1.ì.
nrcÌ)Ìo coÌn !l!rd2ohm pode sefnrciado em ll.5mgqraÌ11) lezes a,,
dia Enrbofrì rÌ /.,,./d,,i l)r,S,l(/rrflrrrlf,Ì {fDAt rp..!e dos.i.
ge Ììs âÍc i 0nìg, d In Nxra o r'al.ìrìì.rìlo do Ìr.u ìstonìo de p:nÌco. as dos.!
liers mris elèn\ as. enr geral. s rtL,rm-se crr fe 4 e 6ì9,'{lla Os frnic i '
rNÌrì1ãÌìcn con r bd Ìrodi:ucu nÌcos sò a .i.pendcÌì. Li (
fxrs fÌslos
ÌipLrJ< -.', .'c'(.(,\.ÌrLr. .c'r,t (\,(.''r.,o
po.\árÌos rìcses. dcsla tomr. e\isindouìrâ descoDLlnuaçio gradu,ì
do LenzodÌlì7cÌìinrco. csÌìecÌaLmc.1c, do dlpm/oÌdrn. .tuando e (oÌìr!'
da d.c saodccessiÌronreJrcânrenro Contrd,r daiÌos sóiidos
lo 'ndÌ'
canì que os pacienlesnào se âÌn loleÍântes aor e1è rlos ânipân icr
ll dos beÌìrodja7cplni0os. conro indicado pÌiÌa 1rìkale DccessrúJc p.
unì arÌnìenti nr dosrg.!ì do bcnzodlrcpin Ìc Ò no Ìr ltìmer ro tr on!.
Irâcassosdostíâtâ.ìentôs Se rÌnìlì drogâ cl€ !úÌrrcÌasso 1p,ì
cì . lna dn)gatrìcicìica )nìo e.lèrva. Nradrogd de c xssc dilcÌen(c
ipor e\.lÌm lÌ\l.A(rrdc\e rerrMúda Caso o lmtrÌìenlo corr !r::
únìco 3Sen1e rÌo scraclèriro. coinìrnraçÔes podcn scrÌcÌrladds (un.
ber,o.lrazcftrìLco e unìâ dr.ga trLcLc|ca. Lún ISRS o unÌâ dros.l
aÍrcorìvÌrìsrr.drÌcs(pof c\..cablmazepirìae\,âl!ÌoaÌo)lêmsldoelì-
ti!os. e ourfos rclalos ridic.rnaclìcacia dos Ìnibdof.s dos cnÌìaÌs Lr.
càÌcio 1p.r cr . \efrpoÌÌìilJ no ÌrIaÌìrenro d!ì Ìr1nsÌÒnro de Ìrãnrü
DiaÌte de ìrn fircassod(ì ImlaJn0rìro. cÌrn r recorìsÌdefar o dirìgiiiç
tico. N\dljaÌ â a(lcsà. do pâcrerìr! ao ÌÍâúnentc 1tìossr!elnrentc. côr
d.sagcís Ìrhs Ìn.ìÌ Le.N ,li dfogx)e cfnsitletur àrdes Dotcn.r!ìrr.n:,
c.nìplead(.l es dr!:!roslrcos psr(turrlr icrìs corìór brdÒs côftr detrú!
1
sio e rsode áÌcool. ÌnrcoÌÌìa c ouÍas substâncias r
Drrsçio dâ lârnrscotêÍ{piâ ÌrrÌì tÍaunrcnlo Ìãnìì.ìcoÌLrgrc.
eicrrvo. cnì gcÌ aÌ. dc\ e conr inuâr por 8 â | I ììrcses Os dados d ispc.r
rcrs ;ìdìcôm que o tÍârìÍorno dc ìrâÌlico é urÌìr cüìJiç:ìo cfônÌc,l
i^Lvcz. !ÌtnÌÌcra c .ecrdtrâÌìrc com n ÌnÌcÍrÌpçào do r.aÍxrnerìü ( r:
csludos rèhtarÌr quc d. i0.9ú'0 dos trc'cnles conì lr.nrlorD. .i:
fiìrìÌco Ìral.dns cfnr sÌrc€ss.ì sôiÌem recardrì. qÌrandf seüs ncò(!
nìeÌÌtos sào desconttrrurdos O s pacrcnt.s pod€ nr render a recrrúr. ii
òrenì iraÌadoj corìÌ trcn/odiaz.piDicos. e a lempra l('f tcÌÌÌ inidr i,
fôrrnr !.rtls.rsinÌ(nnr\ dc absÌnìancÌd
'terapirs { ogn;tirâs c Co'npo11â Dìen taìs
\..dlrb.u., Ì..,.(c.1 .fu.1J'.ìe.,. .ìJ,-Dr( ú s.r.
\os Dïa o lraììstorio de Ììárico !árjôs rêlatoscorcÌuijanr qÌÌ.,,
Ìcratias cogDil i!!s e cÒÌnpôda ìrcrl aì s são sì rpcr Lorcs à lìmrrot0r.,
.. JJ ). I r"p D.e. .
'. d.Ì(.rÌi,,.
d-e.Ll.^..\eì{.1r f" ..,i'ì.r1".,. n r..r
.,,
p.naìneflâl con faDacolerNlìri e Drajs cfeh!a do qlre quaìqLìL
enfoq ue reËlêutico lsoladaìÌente. DivcÍsos esÌudos iénr nìÈluÌJLr :
: : -ìrÌ!ì a Ìongo pru o de pacÌenlcs tntados coDì tcrdpÌa cognÌÌrvâ drLrronÌ qÌc Áo os mxr.à. cooÌì d.cnl€s nìcÌun dc nì.io quc 0 i'ts\cnçào
_:ì.rÌenrcÌÌa1. veincandoqueâslerapÌâs sâo efellvasld pÌodu- picoreúÌrôulm i rcce$tna pârx qnc corprcendanì e sÌiÌnin.n nú r.sí.r.râ i
fanìrcol.,rpia Parrúlpl o ibraÌgenteeelhlnôdclralamcnlo cscsDocrentcs
:: :!!nÌ s sào duradoutu dos sÍrtoÌnas
prccran d. e'ìli{Ìucs p$coteÍaPatro.Òs rlóiÌ dos nÌcdioaÌìentos lPÍrpriados L
Teràpia cognitivâ. Os doÌs [incipais focos dâ tcrâpra cognÌtF
bd.sos pãcienrcsco[ si orì!!dot íôíìodcpâDúou agoÍalbbix, unìacnÌdâ_
: .:rÍofnodcpânicosãoainstnìção.envolrcndoâs1àlsascrcD- dosa i'xìiiqâo prcodtrìiìnÌ.r rf[dat:i. pondc.aÍ as contnbniçõcs n s fxl.rcs Ú10_
:
ìfiraçõcs do pacie.tc com rel.ìção aos dtâlues de pâ. ico A
: :r..nltnvendo falsâs crcnças centraÌÌzâ'se.â Ìendôncu do
-- :_:. rnÌearet equi\ocâdànenÌe Lelcs sctÉaçÕes corloÌ âÌs coÌno
: : :: . as de alâqoes de pânico. cal ástfofì ou moíe I ncnlos. As
'nr
ataques depânico dopâcienre ürcÌuem expÌF
-.r.i.sqÌLeacercados iJ
.! :3 estes, quârìdo ocorcnì. têÌndLrração ìrDitrda e não são BillcfserJ C Ìllcdicalon dnconúrn.rio. $ panic dro.der J CÌnì PslcÌìial!_

Relârânrëítoâplicado O objelivo do r.].NâÌneÌÌlo apìicldo (por BÍÌÒ\ DÌl Colnirive hÒ1ìrrior.l ipDroiches lo Da!,cJisôrdÚúìdsôc,âl pholir
jú (2.n'pl I all, l9!2
: ri o do reìNdnenlo de Herbct Bensor) colrsisie cDr ÌnstÌlâÍ
:-3
Btrl1 Ì\lcotrn,seÍarlin
Scrgun s 1 prôs!€lÀc ín{l} oI px[c .fd
\'lÍls I }'Í.
Bxsollu rV, ítNrcr)_ i,ì
r::i. d. connoÌe nos pacicntcs, conÌ relaçào a scüs tliyels de ago,aphobir \nh p.ric drsoíler 3Í.lPrr-Òhiala /ó, 57.lrt2
::r1.. relâ\aÍìerto Atuvós do uso de técnicâs básrcas parao BÌact D$I. \rcaÌc.R.Borers \V Gâbcl JrAconìpârÈof of nulo\anrc.c.gDjt,le
: - :-IÌonuscÌrlare imagü.ìçào de situaçõcsrelâ\ântes, opacts rÌìerâp! and pli.ebo Ìn lÌì. k a[ì.ol.fpafÌc d6o|ìeÌ Ai!Ìì G€n Ps\rhiatÍ].
:, :.:.nlc tacÌicas qìre podoìÌ âjuda-lo a sÌrpoúaruÌn âlaque de
allì.nìÈ D S, \'oüls S \!: Kr_nal I I Ì. Nag,r Ì. v. HeDnìger Cì R Norâ{ìrer€ÍgÌ.
Trèinânrento rcspirâtó.io Liìa vezquc e lÌÌpcr!enlÌlrção as_ nenÌoDrÌdrs*úlanotri,ìFnL.dÌ\oÌd.r'Ìhcc1Ìc.6ofi r.lctrous)ohribtrìc
::: J!ìnì os aÌaqücs dÊpâ.rco, prolavelÌeDle. €íárÈlacronadiâ iDd cÌÒnidnìc nì patrE dsoÍder p!úcnt Aclâ Ps!.jìrtuScrnd3ó l7l 19'rl
i : i,.Ìonìâs. oomo toÌìÌrL|as e dc$Ì!ios. urì eniòque dfcto parâ o Copìan J D. ComìanJ N. Klenì D l' S.rÒlonin Íchlcd futrcllotrs iì p.rì c'.trÌ'cr
r r . Jrìs arâquesdepârico e!\ olve o Íe nânÌcnto dos pacinles no AcÍirical.r.Íicì NcuroDìchophãnìa.oÌog] ó Ì39 199
. ::r : iaânsratorhipervertilar Lste nrnârnenlo capacúa osfâ- Cross \rúÒúâl CollaboÍltive FrnÌr Slud\ Scconn Uì6c Jtrfcstisa(or Dnrr
lrcamÌcnt of panic dnôrdcír Conip0.âtirc cfi cac) of !lpra4ìrnì. nÌiPÍ!Ììi,,e
x técÌìjca, pafa obierern o connole soìr.e a
â.{lplaccbo Brj
Ps\.Iì,xrÍ\ róar 'r1.1992
: -- ::rÌÌÌrçao duraÌÍe üm niaquc dctàIjco.
dclaFuoDh.l R cdllor Prtricd6orJ.. f\rdÌàtAurrr 2. Ì9r0
t]\Ìrosição ir vn'o. A exposLçio r? rìro cosÌum.v. scro tntâ_
Err.n \\' \\: Kcr I P \'1 tuskfa.lors lo.lhe.ns.r old'rgÌÌôri. idcrrics rcluldci
- : :.rrpftemcnt .l prnÌìário paü o tranÍomo de !árìico Atócn! DSNI lll âgomphobia nì â Flp..lnc p.pul.liôr'bascd $udr Arch Cctr
. :- r:r e uma exposiçâo seqüe. clalm entc mrÌof do !âcrenle ao cst! ls\rlì,út: J7 819. 1990.
: :rìÌdoi com o tempo, o pacicntc tomâ-se desse.srbilizâdo à Fa\rcer.r: Sui.idc I sk facroF nì dcpr.*nÒ dÀordc6 and D rc drsoÍdcr J Cltrì
: :.:::ncra AnterionnenÌe, o Í-oco cÍavâ sobfe eslimulos cxtemos: Psr clìialÌ_r'jJ (1. supì ) 9. lrr)2
IJo:,1\po.i!dodofd.'er J ,.erì - FoDhin. R. Brclon C. R. f{raÍÌcS,!1.R TcnpoÍnllobc abnonìaÌities i,,
De'l
:ì -r.úràsremidas (pof ex. trquipréiâe o medo de ter uÌ]1 atâque púic d ÌúRl ítrd\ &ol Ps)chiarry .2 7: 10J. ì 991)
so.deÌ
^nSúau$ C C A,oidatrtdsoideÍandsôcÌâì phôb', ú dhúlicr
ÌrxNG C.I.6i C C.
aìd adoÌ.\ccús r -!!n acad CÌìtd Psr.lìi.!_ 3lr ltrlì6. L9'r:ì
^d.lcrcth CÌrtat lú.,.c 1Ite DSM tt'
Gabbard a; O rçr.l,.f?,,/. /1s rhnú\,
rúrir, Án,eÍicrô Psr.lìiatic Prcss. \l.shiì,gron. 1994
Ou t râs Teràpiâs Psicossociais
Cabbaril C O P$clìÒdrMÌr. ps\chiaL.J rnthe decrd. Òl thÒ brâuì Aol
Ìsrchrità llr:99Ì lrtl
lefâpìâ fâmjìiâr AiànìiÌirdc mr pâcÌenle com tÌanstor.o dc Ccl.nÌtc' C S, llhdc I W. Ctìbo,. P. r\nìLoll D B. \l{toÍ. 8 l. lìrcr ìú F
. : r agorafobiàpode sofrergrrndc distúfblo. durâÌìleo crÌrso dâ ts.r1\ol i: Coenilnc'b.|[rio,xl itrJ phinìa.ologrcaì tenb.n( ô1 sdinÌ pl$bÌr
: "-:r 1 Ìeratia fannlid dirigida !âra a educação e a])oro. ireqiìerÌ' llc! stüdj aÌch (len F\rrhiâlô.13 1)38. Ì!tl.
: :1:c .lastâúebenéficâ ^cÒnkR C. Birlo$ D H: Ne\ dcÌrlônúcrs ír c.enilNc-ticÌÌNioml thctalì: lor
Hennb.Ìg
PsicoteÍâpia oricntada pârâ o nrstgr, ApsÌcolemp'a oreÌÍa- social pììobÌâ .l C|o Pslchiah jl ( l. supl ) 2i, 199ì
: :I o r?j?grtpodem scrbenéicâno fâlamenlo dot.anstono dc lli'ìlc J À. C't í,1 D, Cúlis C C. FÌucDl T E: Nlode of ons.i ôf siìryle plÌÒbir
: : : 3gorafobia o n etanìcnto corÌcenLra'se erÌì aj ud opaciente íLblrpcs Furlhc, errdenceoi h.tú.s..cnr- Ps\.IÌixq Rcs 16: 17 lrrl
H.nvrrlì E fl.rtìcn J D.HoIe D^. BcÌlac(A S Vâlilil\ ôf rlìcdiínìúiorb.n\..i
. : -:.r.cndefo sÌgnifìcado inconsciente da ansiedade, o srnboÌrs-
gôrúâlLcd sÈi.l phob, a anbnd r\ oidút pc^ôMl1{} d*orúr ] AliNn! Ps.lìol
:: rÌu!çio citadx. â necessidâde de fepr mn ÌmluÌsos o o gdrho
.: ,-:rnó dos sintonâs A resoÌLìção de coilìitos edipÌanos e dà pÍr Jôlúsôn J. Hornis C D. [pid.rì,Òl!!] oIpân1c drpodu nÌ Aticâr-ArÌúcars
' .r,.or(ltrro -.e co ì. re oÌLrr^du.ü.r'.'.es.,rJdL l Prlchiâl4 jJ, 145. 199:l
^m
Jou.,al d Clúi..j Psr chiatD: Pan'c dsordeÍ: St'aiegie\ lir nng bmì tÍeímenl I
üh lsrllìÌah: j: (2. supÌ ) 2. lr)rì
Combinâçâo Psicoterâpià e l'ârmâco.erâpi" Krlìn R S v.n PÌrag ii M |!fÌ. d,!or{têr hr,l.g,.âl pcrlloctve Lnr
NctrÍops)chopia.nacoÌ 2: i. Ìrr)2 ^
\Í.smo cLuando a làmâcoteÍâpiâ é elèúvapârâ a eilÌnrnação Karcrìdai,iDÃ.R-inÌl P: LilitDopÍ.}àÌcÌ.cÒf pani.íâl.s ÀnÌJPstcliâLo
- : i:.Ìonra,frÌmáriosdotrânstonodeprfico.atslcoterapiapode lior 1,16. l99a
(cllcr Ìij R, Hanls D L CÒÌúsÒ dd oulcÒ.ìc nì pâ.i. di$rdcr PÍÒg NdLtro
: -::.ssrna. pam otìzimentô dos sintonxs secundários. Glerì o.
Psìchopha.ìacoì Bid PsrJÌÌ'rúa //::jÌ, 19r,1
KeniÍdr.J. Frie{l L. Krrc.ìcÍ ll C TolorCB PsrclÌolori..lprccrfio of pâuc
il! prcrcnlcscoD tÍarstonìo de pâtrrco.lieqüenrenÌerro, ucssilanì dô urìr rllacls BrJ Ps\lhrarN /ó' 6611. 1992.
:::ròodcrcBpiamc!!c!Ír.ntsrcpÍc.tÒ$rri. Mc!!. q ardo os p0.rcrÌcs tr
(L.nÍan ai L DÍ'e lrc0üìcnt ofpatrLo dÈoider Replr lo conÌìent b\ li1.Às 0nd
:::l.sn. pâfto c.gorâfôbix tàì scN lnlomis lamaco o!'canìcnr.coDto arsocrxtcs Br I PsÌchÌain Ì6Ì: 1ôt. Ì992
Lrcìro\rtz Ìí R. Schneicr l', Cânìl].ft R. HÒllxndcr!,HâltoJ,!_j-.rÀ. (jo.nrn.r.
- ;::nr. trtcnrnlc. oìostraDsc rc I'ta cs a atenlÌ(r eD se no nìundo Ìo\ ânìenre
:
:: irr..sitxricinlcíc{õcspsic.t.r.pitrlcas piÍaaJ,ida.L$.$'p!Íii csLe P.pp L. D.1'cs S. Gully R: PììeDúl^ìe vs ârenoÌd Ìn Í,Jiôlrhobir: À placebo
. : ..i3us pacicnlcs obíi'ìad0nìcúoÍecusa qlalquernÌedÌcanìetrtJ.p.Íàcro- cÒrlrôl lcd conìpa n sof Àrch(len Ps)chiaF lr:290 lr92

IturnÒD^.tc Atúkdd& 56l

I \d,rrd R B. LcsoÍ Ì Nl. Rallú{cr í firfúì R l. LrÌa'a j\1. DL lÌrt R A n\d' Dâda de lobrâ snìpìes nr (cfceÌraedrçar. Ìevisada di) l)Sl\'l (DSl\lìlÌ-
doscítrdLolilpx-lâh 2nìs. iifÌr^,lrn 6 g. nìdph.ehoi ì Da .Jis.rdc R) ,\ i*in socÌrl. lim tréÌì Ì conh ec rdLì .oDlo lÌ aiìskmo de ât s cd'ìd.
.l CLn Psr.ì,oph.íÌacôl /2 ,ô. lr1rl soc iàÌ c!r'.ìc (erizâ-sc pô' urÌ medo c\cessÌ! o de h unì ilhaçâo ou eF
\li.qral J. BiÍlo\ D H. CÌ.Ìl D Nl Ì. : ì \ .r P$chologL.xl lÍcrtìcrl of prnrc bâraçocrìr ! os conìc\ros socÌars. cÒnú làÌarerÌ publlco. mn.Í eìrì
\\n* nì progrcs.n our.oDi. ..r'\i rri.1i.r( dfÕilN\{rt Íl.hi\ Rsnì.Í uir balctc fublrco e ialarcon o lraicetro dc un erìcÒrifo ro àìÌrco
U n tlpo s!.cra lizâdo dc frlbiâ soci0 | é, lìcquen teÌnc.re, ümr oorì il !
\J(ú3h K. $cíbcrL! A lnrls.n t Srt.n.r t\ olcldn,prannrco\DÍÌnrtrrrìirìÈ
itr the lrcrürctrL of parÌ. drsord r 1 Ìr ic!rtì.-..nrollcd úirÌ J Clr0 çào crórreLì c deblllt:ìnrc. caracÌcflzrda por ura csqui!a lóbicn .lr
fs\chopharmc.L ll l5l lrí)l nlrofladrsiitreçòessocrìrs EsrcÌÌp(rd.1òbiasocrâl Ìrodescrdilìcrl
\l(Ìürr D. \\'crin \l ì!l Prú,rirN.l-.r' kl,cnâDJrd de{lìstrnsurt dr transrorDÒ dâpersonr|&de esqur\a
tuìJ Ps\chrrlF l], ll0ô l')tl
Ì\orúh P P. EnxÌcLlioìp P \l Lin\ ( Srrixl phol Ìndi,,dual,cnnNcpanc'fs
.J ÌlìcÌôrg leÍrclÌ{(of bchi\iiÌr rìrlco![l,\c i,xcÍctrr.tr\,\ foLo\{'F EPIDIMIOLO(;I,\
iudl Bcir\ Rc. Ìlì.r liÌ ì57. L'))
\.\.! R R.'rh I (lìníúFcD J Su.l/r \l PlnhÌ B aôÌtrÌl\\'A Otrto c of CoDrÒ foÌ DÌ.ncio.ido âffìra. rs òlì,:s sàonar)sÌomos nrerì[r!
p lìrlrrioDslxptìd'r!tr n,c nLb(\ t.s atrd.ontrhÍl'r\. Arc| Ccn col]Ìnìs. cnìbora uìÌa gmrìdc pofccrìÌ!gcnr das rcssoas fiìrici\ Dai
'cd6oÍdcÍ
i)srclìiâlry /7: llrrr, l99t) cheguc ì rtcf çào dos DredLcos ou receb.ì dÌagnósLicos rìcoÍctos. qLM-
Nor D.l-a$nrì C Pâri. auacls A Ì.r.ocllcn|calorctr]c\ Òl D,Õdcls md do Ì ec€be rr.ndrÌÌìenÌ(i néd ico ou (ìuÌix rco
ncchani$s BrJPnchìar^ /., L,r ,!:
Ìrs

On t- G BÌo.d .Ni trìJsl,otr pl,obn 'n -\:!Ìotrnri iDd.ognirtrc. ÍJlr\nÒÌog,cil.

ôdd bchaiorilrrnrbics. J Abdonì !r.hoÌ lrl 6rl lr9l
Fohiâ Específicâ
ItÌDcc R Ì!1. Lnsnì F M. AarÌor D ll
iurr.rorLrì.Lcnhor$rbr(rs\Íhpxn'.
drlo|ìq àinoi conìp&nnf s'trc.tr ,\n.rPsr.lìLrln ?ri 610. lr!0
Ri.lcL K, SclìscL/.r E. $tu! !. 7i\.l,rrl S Nlxrú.mnce dR'!r k.xln,rDr foi
\ lòbLa especillüì é ÌnâÌs cofruÌÌ qüe a lòLrir socirì [Ìn È |
nanstonì. rìcnÌal rnrìs co,Ìnrnl cnìÌe xs muìheres c. següddo rììiìÌ.
prtrr dtsordcr ll Slion ând l(!ì!r!-i.$onÌ..lìcrdn,g ripcr \Ích Ocr
!{clìr 50 aL lr9l coÌìrun] eìr1Ìc os hon]ens. \ ndo dcpors Jostranstonros relaclonados.i
^
R.$.J: Sociolphohìi Thc aNi.Lì l)ro,l.rr ol ÂD,cf.x lrlN raÈc sLrìríânciâs  preìalôncll1 eÌn scÌs nìeserdilobir es|ccifica e do ceÈ
rh. \e'Ì of isnorntrcc J Cliiì P\\ch ì . í !l ) .1r. l9rl
r!! -r,' ^ssocntd
1
c!de5a I í) fôr i 00 pcssaâs A prot.fçìo dc InrÌheÌ cs parâ honlcr:

\.!'cLcÍ | R.,oÌìnsotr J. H.n cl ( D .i.,ìrú/ \l R. Wcbsníì Nl ltÍ S..'rl âtctados e de I taü l. eÌìnNm esta Ìaxiì esleja mais prÒ\rmâde I I).ìÌ.ì
Íìlìobr.: Co o'h'di\ rnd oÍbxl'r\ . i ì .pjdcDnoÌôgic sàrpl. ,\..ìì C.D I ptì.â o nn sânqrc-irìr eç.ì.tènnrenl(ìs À rdadc dc t)ico para . |ì ic Ì
Ps\.hiad ,/9 182. lt9: dostrposxnìbre Lenan Nl e sdn.cüerrìpçàorìriÌìcnmseírnxiiÌ\i
Sclr$oÌ1er E. RiúlÒk (
\\'cns S. Zi\ÒdDrrr 5 Nlri,úcDan.c dnrgr torrncnt of dos 5 aos() rnos. embôm o nricro ternbóÌì ocorlr cÌì idadcs rììrl\
prúÌu drordcf ReÍúts I .l
r prtspúrn. Dr..ctìÒ-Òoirrollcd corìp.nson of t:Ìrdias üì co.Íaste. a idrde depico (le lnicú Ìrari o rifo situacl.f:
rllìra/oÌânìÌnd tr[prxNnc ÂrclÌ C.] PlilrLôt^ j, jl. lrri .,! ,.n.,1
Slìcar \l ii C@p.' A \1. Kìenn O L l-1!.! ì f \. Sh.proT A È\chodsì.nìi. '(\.er. rRì.1,r1,, , '( r ioín.,.Ì
à rdade de rnicÌo parâ .ì rìSoralìbìa Os Òbjctos e si1!dçòes tenridi:
trìodcl olpaìic dEôrd.r Anì J Ps\rh,ià li0 rii9. Ì991
(cìn freqÌGrìcri decf esceiÌc de aparcc jnrerto) sìo irì jmris. tenìpcsÌr
d€s, ãltü.s. doença. fer nìennx e Ìnodc

16.3/ Fobia Especifica c Fobia Social FÍ,bir Sociâl

A pr€!!lôncia €m scis meses da loblâ írcrale dc cefcadc I r.:

Rccentes estudosepidcÌìì1ohsicos rerelaran que is òbias sâo por 100Fsnìâs [m eí udos epid€]n niógicos. isnÌrÌhercssàoaÌi(3
.s Iranstonos nìeDrdis mais cornÌrf: J..s tsrados {-nidos Hstinìa-se dasconÌmaror liequancr. do que os hoDrcns. rìas cnì âÌnosrns clDi.
que de 5 a l0% da população se a,n allgÌdos poresses lr'anstomos cas. lreq iicnlenrerÌe. ocore o mvcÌ n(ì Á s fuòes pnrâ essas obsen i.
tcÌ [rbâdores e, por !€zes. ÍÌcl|Ì]xcúânÌcs Ilstimâti\âs nrenos coúscr çõesdiscrcFntessãodcsconhecidls i\idrdedepÌcode lnícro|Nm.
lad(lÍas lrclu€rÌ rté2i9;dapopuluçì. O solìÌne.to assoc ildo corÌì rc,L,.r,.rrls . -. rIrl le-r rcr.,.<.,1^rro,p.r(.,1,flu\e ,- .
trs lòLjias. especial enÌe qu:urdo nì,, r.c.fhecÌdâs ou efrerdrdas como Ììuìnaos 5 ou até aos li âDos.
Ìinnonms tnent pode le\rf a c,ÌnfÌr..çóèspsÌqtrralrìcâs ádicio-
's.
nars. rrcluiÌìdooLrtìosÌünstorììos f eâ.sicdrde.transro ìodeprcssr-
\ o nìaLor e ranstomos rcÌacìorì.ì.los i sLÌbíarìorns. espccirhìenre h:uN- ITIOI,OCIA
iiinìos poÍusode álcool O s uiÌÌ ccn:rhec Nìcnto dâs lob rrs é pâÌ1Ìcu-
lannenÌê inlèliz. já queesrudos dÈ ;,eltluìsxs recentcs dcscobnünl ld.r^Jr;L,de,f-. l:.J tuúro, b .n.rJrl\ *',enr'p." .
'
que âs fobìas. liequentemcnre. rcì!ndÈrn !o tmlanr.nto coìì ca usâs Fnc rsas lenderÌ r divergiHe \1èiÌo enre os Ítos. coDro flì:
psrcoleÍálÌas cognrl'vas e cornponxmcntars e ao tÌaÌ3rÌìento corì rodos os11.âustomos n]dìtârs. encontra+e unaleterogcncrdade d0 cr.r.
lhrnicotcrapiascsIccificâs. incìuìrrdodrogrstricicìicas. uribidores sas A pâtosa.cse das lahl.rs. Lrnrì ! cz coÌÌrpÌ lcndida. |ode ÌÌostÍrr :.
h rn,rnomrno)irdase e anÌagoüsÍar J.i receptor0s P-adredeÍgicos
'.'n
rnode'^cL.. u Jr. l Ìe, rt.." q.. e l.ú .. l ôlo-!r,j. ^ e sel(ì{., l.
U-ulJrü c .,,n mei, i,Ìr.| , ,ctiJ\o(rJc\r'.,\,cuf\\L ,.r..dn. e\err..ó,.{e..,,p .r.ì, \o ip ..,ì,e.r'-\'-.
cftedoôbjeto. alrvidade ou sÌhrâçio especifrcâ Ìcmida  pÍescnça Iè.mcÌÍos os rJìdì\iduos aJel:rdos podenì lcfhcÌ d1do rm rcilexo !a,ìo!asr
orÌaarìtecipâÇãodaentidadc liibicN pr.voca Eâ\'e sofi Ìne rìLo Do üÈ pàrncuÌannenle lòrrc-qLre se âssocia coÌìì cììoções 1ì;brcas
.lìviduo afetâdo. que reconhccc sÌrì ..açio conÌo sendo ercesstr â De
:.Jiì mdrèirr a rcaçào iõbrc a Jc:ìrÌ è :r nìr3 pÈnürbeção da Èìprcìdade
Jc 1ì crona enlodoüdividìro Princilìos Ger{ is
Aleln da agoraiìlrilì. a udl I) rìE|i)rrc.
qÌlnfÂ.àiçào da ilot I
l.\ktti\üco dt I tornÒh]os Ìtr'.r/,r/ ! i DS Nl.lV ) relac iona d uas ouir as l'âtores com po úârìentâ is Em | 910. J ohn ll \\'ârson esc Ì ..
l t)Lrl.rs lòLìii csp.cilìcâ e fobia soc r Ll r iìb ú eqp€citìca erâ denomr \ eu uÌì ânrgo intituìado Reações Eìnocroiìais CondrciônÂdaç . \Ì:

562 ( Òbryttkha LIc Í'!1nútnd

!ual coDlavasuisexfcrjêncrascorn oPequerÌo ÀÌb.n.unì belècotn
tinnaderxÌoscc(xlhos .\L'.oúriìrrcdoPeqLrcDoÌl:ìrsd.Frend.quc
ilcscnvoìveìÌ sfrom.ìs no ctrbo n.tLllïlde sc! è!Ì.rdufcoÌrìcrt. rs
drtìcuid:ìdes dn l'eqúeno.llhcÍt Ì c$rli:r\ n'n ,lìr'eÌe!ìenÌc dat c\pcn-
ència! c)crìtiiic.ìs dedoÌspsrcologos. quc usaÌ rÌn ÌccrÌrcNS que t1Ììharr
ndrrido. coD sucesnr. resfoslrìs crìndÌc o.!das cÌn an nn$s de Ìabo
r
nìodcìo pa!ìo\laro lradìcio-
A fonìulrçâo de \\rdrson Dì\ocâ o rcsultassen da nsiedrde dc ! eÍÌ, rçào. leóricos psicanahììcos Dltrs
.Âl de estÌlÌ!Ìk!Í€sposta do rcÌÌe \o cordrcionrdo coÌno csponsave
'
i.clacfiâçàonìicraÌdâ1ì'lir Ouscta.a.rnsieüdeédcspcÍidapôf
eíinìuÌo natuÌlÌÌúenÌc assrìsÌèdo. que oconc !ontÌgrnmcrÌed unr se'
lundo estinrulo rìeurro Crììo fcsüÌtldo d! co.tigìridadÈ. c\!ecjaL
ìctrte quandl-r os dors estirirìrÌos sìo pr cados cnrilve.s.ìs ocìsLôes
tr)cessvrìs. o cíiiÌrlo originúìcnte rcü1ro rdqul'c tì c:ìjr!cidadc de
.iêsÌ,cÌtìf. poísr só.iìansLcdade OestunukrrÌeurrf.porÌrlllo,Ì|anÍ
r'rnna \c r u.r csÌnìulo clrìdicionad. raü â |rod!ç ào dd ansÌeJrdc
S.günd., reonicl:isr.rd. eíinìÌrln-fctÌrstr.ocsÌrÌuÌôcôndl
r(ìrâdo l1erdc. gÌadÌ,alneìr1e. $ra !.têfcLa, ÌJam dcïcn:ì. arcs
Ì\ìsra. sc €iÌi nlo tin r eiòrçad. p.r unì i rcpÈr içao lcnodÌca do .sn
r rulo iìrcondlc ron.do \_o s inlorìllÌ 1òbrco. ee i rlen rÌação dâ .eqr(xra
r,r c'rüì rÌo 1ìb rco ìsto é. coirdic iofido nì(,ocôÌÌe.erìbdaosii-
1'rÌâ pôssa pcrclufaf por |]nriÌos lìÌìos sern.ìualqucr relòLÇo e\tenú
,Nrentc \rc
a do .onJic r(ìnrnìenlLì .|.
ntc. nìars Ì c.entcÌìì entc
:fÌÌnuld(]a.ïònìeccurtr!ÌodelottìÌ0c\plLcâresÌc1èÌì;nìcrÌ,r NaLeonâ
ìì.usfe.ciÌe..rôDsredadce ì rstr cono rdì iÌDpuÌso {tr)e nolrva d oÌ-rÌr-
risrìo d iazcr o què pudeÌ: pârr eÍìLrvarse do âlèto doloroso
ir:rso dc seu componamenlo llcarôno.(ì !nnÌâl Ìogo Npfendr qne
!e!Ìas âçòeso ajrdam ae\rtãÍ os cÍinuÌos ansiogènrcos Eíespâ'
l'òcsde esquivãper mâneccü esÌáÌers |crr longos t)criodos. e'ìr con
ic,ìiièÌìcia do rclòrço que fccebeÌn pof suâcnÌ,acld.d€ de drmrnrLirem
.'ìsiedrde LslÈ modelo ó lììcilrììc.1e rtìljcâlel a s 1ììbrâ s. na nrol ida
-,ìr que a eÍtulvado oble() ou sLÌ!3çìo aÌrsi.gênLcr exercc ünr palel
..: - 1., r. nt .,.er.re-- .n Jr'oìcL.'i-
.1. dc\ do âiL'iciìcdcÌ! enr proÌegcÌ rì fxcrene dâ a.stedade lòbrcâ
A teoÍia dd aprcndiãìseÌr Ícnr imtodàìeia paÍroularpara
'rrìr
. tìcÌrurtrâçrì.s lìbìcas € tòmecc erplrcaçlics srnìtles È ÌnreIgi\ers
r ÌÌìuiros aspcctos d.s sìr)túìas ibb rc fs OscÌ'iLicosâ1l ìâì.c.ìre"
:,:n1r. iìrr elaÌtuÌaÌìdri do\ rne.xnrs'ìÒs supcdìcriLs dâ lònr,ìçào ios
. )romrÌs.eqÌìc. Lâlv0z. s0irmenosiÌil do.lrcâsÌcorias psicanaliti-
- i. frfx esÌxbeieccr u,n cnl endnÌento de al!ms dos
: conÌteros
' .cessôs pslquÌcos basÌc(ìs eÌvÒl!Ìdos 'nars
Fatorls psi.aÍâlíiicos lrfeud!fres.nt.\!üura lòuNìâçãcd.
:rfosc ióbrc,r. quc f asuaessaf cr!Ìdrìou-leacrplÌcaçàonnrLliÌica
...1obiiisocr,ÌÌe sÌrnpÌes Ì:reud lc\.rìiou r lìrpr\tcse dcqu€ r iirnçâ.
rrcrptìldaarsied deconsisto erÌì avisâro egodc que ÌrÌnrmpuÌso
.rnsclente Drorbrdo eslá e\igrrìdo c\Dfcsião conscìcme. issÌm.
ertrido-o parn iòraìeccr e pc,sicÍ)lraf su.ìs d€tìsas corìLÌa a iòrçx
'::Ì1r\ã !Ììeaçâdora Freud consÌd.rara o lfarstooro ióbicô ou
r:sr€d.dehrsténcn . côrnoochaDrâra cÒnseqÌ,éncindecorlÌ1ros
.: -. xlÌzados cüì rÌ!ìa srnÌução ediFlc x iÌrfanr i I nã.ì resol\
t:nÍo se\LÌnl conrlúua a Ì!r r!ìa tìÍc coloraçãú IncestrLosano adul-
r.srünulaçào sc\uallcnde r desN|tlr unraâìsiedrJe qrc é. ca-
| || ..t^ o., ri, .r{..o I r.. L Jf.c,,
'rr!:ue scr rÌ€ndÌenÌcbeìÈsocedÌd.ì. é tÌccÌÍì quc Ò ego conro-
- deÌèsrsruxil.ìfes \os p.crenrcs lòbrcns. a dcìcsr enrÒl\€ prF
r Ììcnle i uso do de sÌocdnento: .ì! seia oco.lìilose\uâlè dcslo,
r dc Ac\lefiôncia, crì.ìc(r ll. r.ì si csm.ì.lìodc íì ÌÌnrrespôstâ r
:i úpessorqueo eloca p3Ìa um otì eto ousrruâçio afdÍen(.rìrenl€
,r:ìÌl]ca.Ìc. qüe. cntào. assrnììc orìodcrdcdesÌt.rÌar I constclaÇâo
r Ìi de aletos. nclunìd. aÌsiedad. de srnrl aJ obj ero ou s ÌtuaçiìLr
.r llodelo uDrr lrgdÇão asÍrcraÌÌvrì dlrcÌr conì J foüÌe tunóÌla dLì
. -ì:(. .. po,Ìant(r. pãssa a srÌbolrzalo (rìrec rsmcr de delèsa d.
-..ì I zrçio ) AÌéì1 disso a s i1lrâçio ou oLr rcto é {cì alÌÌì€nre ÌaÌ. quc
:jr.nte a (ipaz de sc ..rlàÍar e. pof en€ mècanrs|ìrì dc del-esr
adrc ronel de c\l nçio. csqurv.ìi s. J. Lmâ anledúc sera FrcrÌdaÌrre-
seÌìlou esÌiì lììrDÌ,laçào tcoicr Jà l.,lm:çio dr lìrbia qre al buÌuâo
uso .los nìc.J!.Ìsnros dc.Ìe\1, ü.icnto c evrÌ.rnre.!"l dos LLÌÌpul\,j
gen,rijsedr|]3nfs nìcestuÒs(ì\!.r.1 rìsieil.ìdedccasÌrLrçào.r!!é.elic
hisnÌ1: do Ìrc,l!..o tlans'. uÌì ftnriodc 5 quc tInh! rÌred. dÈ
'!ìos
EnÌbor! os Ìeóncos t.rsa'\enr, ofrginal'nent., que rs iììras
L recentcs rêm sugcndoo possir.i..troÌ\ mento dc ourros npos dc aJì-
uDl sied.Je \a agor.ìfobra. poì .\cf no. â ânsÌedrdc de sclaraçiúle-
serÌtnh!ì claranìenÌe unr pâl\l (. n!ì.nte. c m erirolòbÌa I que pod.
sefrìrarìi10Íêda conìo umnìcd. d! entubcsc€r ). oelenrcnto dc vcrgo-
nò.ì sug.Ìc o.tr!LrÌ\ rÌento ltr::ì,1!dâd. do superegn -isnÌrscr\a-
çõcscliÌncasÌev 1apcüsr:f Irerrìsredrdeassocradràst()ÌnâsrcÌn
unì r red.dê dc lòntci e nìr..Ìì.-i
'r'r .. r l,.Ì.,.c.f ..
co,ìírtuc(Ìr3Ìc esÌrèssores trrÌÌ enÌârs Os èÍudos l.n!ÍuJrìrrs
u rgercÌn que ccÍas orlançiÌs esriio constLÌucronahnenÌc !r€(1rs-
postrs â iiìbrrs. porÌue n!\reÌìr . orn unì 1e!ìperaDìuìÌr. cspecrÍìcc
cof hecido coÌno iniblção cnnìjr,{tamenlal âo dcsconhceido [Ìì
rrcranlo. algum l4ro dc es{r.i!( rÌnbrcntal crô3Ìco dc!c agtr so
ÌrÌc esÌâ d stosrçìo Ìcmpe,,fn€rLÌ!1. pnfd cr|llruüìô iibi.ì coÌìple-
tx Lsüesso.es lorìo a m.ìrl€ . r o atrsl:nìrrÌÌ. dc urì d.s pr -c
criücâs ou lìu,ìiilhaçòes fo r,Ìì L nào Ìna s !elho c UolaÌÌcÌr n.
Ìâr fo.ìenr !1jvlu a diáÌesú Í. re denÌro dr cr'laììça. .lc Dro{lo r
\o toÌì)áìâ srntorìitÌca
ÀTl IUDIICONTRAI rltsr( Â. Oto ferìchel ch.]Ìnou â drer-
çào t^râ o 1àro de quc r ansreJâd. Jòbica podc !sta..cuftr Jrordèrús
d€ rÌìtud0s e padrõcsconrP,!ÌanieftaN que rcpfescrúam !ÌrÌâne!a'
Çio. dequeool)teÌoorLconÌ.\r! r.dridocpcrLsoso..( entì\ide{ìuc.l
lesÍìa o leme Ììnìddn)entâl n€sÌf lènômero a rì nrlcÌtio d! siLuâçio
enr !ue. dcliÌ|nìapass\adc.rÌir ìstocirsevcnras. o Ír.itr rduÒ ptÌjrì
DJ ri' 'J^ _,. -rer p(. ir\o...r'r!,..lor''- ..
i.rre O drru.o+ r,. .- . ..rr"r.c ...r.L'crr: . .
'orr "p".
!l{c para clss cntusi.rsticsr cnÌ. os adcplosde esfoÌ1es I)crigÒsos
cornopxr3ltuedrsÍìocâlp n !r:. rure\eÌìpkr. rrodenì csrrì, c\ìLnfdi
uÌìrco poíaÌÌrcÌì1oconrratì,t)Ì!( TaisÌrndÌnesÌrodenr sef sccundiÈ
osr.ursÌcdxdeslòbicrsneuL rir.,,. ouLrsrdoscorììou,,,,,i€h,ronf:,
de cnÈentaf ufì. slÌurçto ferI sÌ Lcalnento pef gosâ (l logú das cnNÌÈ
çasp.rdecont$elemonÌos c, rrì,,lòbicos. comi,o brincâÍdè rncdr.. r
dara bo.ecarnìj€çìoantcÌ,rÌì.nlerccrbrdN noconsuÌtoÌlodop.dÈ
ârra [sre |üdiìo ,le c,ìDrpor ' :rc (o pÒde cn\ oL\ cr ürì nrc0rÌÌsfÌ, de
r
dctosâcoÌÌelan). de rdcnÌúLrçi , ccÌn. rgÌessol
Fobirtrstecíllca
O dcsenlolvlÌìcnlo (lc rì,,J iòbir especifìcd pode icsulÌrr Lla
âss.'ciaçio de unÌobtctooLr c,rnr as úr1oç(ì!s de üìciirì
'rrÌr.ìçìoieÌìrdas
rd! Qnno . etinjco Váfios ne0.ìrrl5D,$ Ì.f:rn postulâdos para eí!.ssocLrìçìo
ün geral. ârendêncrx uìesr,:!ÌLL,Ì ae\pcnmentarnì.do o! rtrìsL€drúc
1-onÌa o fâ.o de füìdú; irr,.uanì trm e\ento dspecilìco rdìÍign: fnr
,J.. e\cíì!Lô )éãsÍ)c1adÒ con i Ì üì.r .\ penêncÌâ enÌocrÌìarlÌrÌì rüd.nir
p.Íe\eDf1o).onìdìvlduoÌ,'rL scnÌscelrveÌ I uÌnaasso. içào enìn-
. r(Ìral Ì).nì?Dcnle entÍe d I jiÌ1i u.uro,ìxncrs. e.Ìnedo.u iÌrsr.i.Ì.
unì úr.rdertcc\Ìenro.cofr üiì re dentc de t ránsto. orÌ !rì ì uì. rd.r:: i
Ine,.' .'.edc .. I J.r.j ...:..r,.
\oltaf rcÌpernìe Ìar umr.Lrr.( dcpàrÌcocnìo$rrslirrefisc.Ìrir .^
diagnósÌìcos|rì.â Lr ansLor tr, de frìrico. o mdÌlldÌr,rJìodetcL un rircdf
ScneraÌrzrdodcdnr-qi( !. r:,.i dc unì nr.don)anrfcsrâdrd.r.r Ì Ìr:
atnquedcpãnico.er(ìüâlrrLìtinigc Outììs Ììecanrsnìosde rs\rorlÌqin
enÌr. oôbtclLì c.s erììoçi'.. r..Ì,!ci:s rtrclue ! nodeìr5crr. nn rì!.ì.
tturs , tos Ll. Áì^r\l&k 563
rìdtrìduo ôbser!r â rcaçào enì oulÌr pcsos lporex. cìì !rìi dos!du).
c ! !nnsferêncrr de rìlomrdçacs. r,ì qurlo ifdiriduo c onsrnado ou
!leÌÌrdo acerca dos Defigos 4..ì.r.Ì.i espccitìcrs 1po' c\ , cobras
tâtores gcné1icos,\s1òlììr..i.c.rÍlcâs Ìendenr rrcrrncidô.'
crtìJìnriliaf OtrÌx)safgue jÌÌoça. Ìà rr ncn()s Ìem uÌìra tondôfcra fr-
rìl irrÌìâÌlrcularÌÌc.tealÌa Os csÌLLdorrclrtlm que de aí)r75%dos
'.,,J ie(. :r..peo' .,.,ì.'! '. e ,p ,.
J fnì rnra lìrbr ü esFcúìca d friÌ
eÍanto- os csrudos De'
ces.Ìr(x com Sènìeos e adoçòes . i.1ôraÌìì oÒDúprdos.lìrrr descaÊ
rc .r . . r.r1l'rh.r'. 1.rir.f d Í ,ü.ú r ç. ì.' - c'ei
cr dr lobiâcsÌì.ciÌìca
Fobia Socitrl
l)ilerÍx El:tr(l! 1Ììossì\elprcscnçrde un tnço
esrrÌdos tôÌn
em iììlrmas cnançds.camcrerizd, ..Ì rm paòàoconsìsrcntc de rJn
ÌìiçiÒ compoÌtarìe!ìtâÌ [ste rrrç. fod. ser DrÍicu]anìor1e conrüì
nos lìlhos dc rndjviduos aferrìdos rcÌn ÌransLÒÌìo de párììco e fode
tmstòmâÌ-sccn) uÌìr.ìscyeriÌirÌìr ez .ìnìedrdaquciscrl.Ììçasrma-
J(Í..cÌì PeLo nenos. algum:$ teii,r:ì, conì òbia socralFrdem tcr
3\iLriJ.ì nribrçìo contìona,ììenl]l c !aÌrÌe r nrtìncra Ial\cz.âssocra'
Jns conr cÍeÌr0çÒ dcìrase sLrftìsÌrnrc.le brlnogio eslernnr cìsddos
psrcolÒgrcos. indicNÌÌdo qüe os pdÌs dc ]tSs,)ÍscoÌì 1òbìa ÍJcÌdl cmÌn.
ünÌì. úÌn !nÌl]o- rnenos cdnìNsos ì !! e.hxç.ÌÍcs c supeTro(etores
r
li qle outros oars .Ugumas pevlrrs!! sotnc â tobri socrâlluenr
r.]èÌtncrx 40 es|ecÌÍo q uc raÌ dÒ d, .n rr r. à sÌrìJn sào- o Dser\ ado no
rcnn afmÌâì. PofeÌeÌnplo. os huÌn!Ììos donìrìrntespodcrrì eíarpro-
fcfsos acâmun rem de câb.çaeÈuila c â iàz€rem conÌxto vrsuâl
.nqrânÌo os s.res hurìÌâtu)s sub,ììis.i j.rdeÌÌr âp.escnt{ uDì.rÌerÌilcf-
.rr t)aíaün
raÈn de cxbcç. bâr\-1. r cvrÌ:ìfernocorlrÍo \ isuâÌ
ltìtores gcnóticos OsfnrèÌnesempÌflìelÌo!Ìâudos úrdr!rdu-
os conr fobia soci:ÌÌ estão
ceÍcr de Ìi €,s-.ezcs nr a is Uop
rÈ(adcìs com fob,. soclal do qu" .fl,".eur.' p"'n"'., g."u oe
rdi\ tduos seml.anstomos m€Dtiri I l:rr drsso."-aìguns diìdôs preìts
Ìnrares lrdicanr Aueos gêrìeos nÌnroTrgoticôs sãonraÌs lìeqileDte-
merìle concofdarìlês do que os gêDrc.s diziSoticos, cnrbôI?nâ lolia
nrc in I sej x paÌ1icülânÌcnte im poÍlântc cstudar os sônìcos cfiâdos sc-
ÌrarrdâÌÌÌentc, tafâì|ldârnocontr(Lc dfs tb(oresânbrenrxrs
Dj,{G.\..ÓSt lco
Fobiâ Específica
A lobir c$eciiìcâ no DS\l'lÌl-R cÌa deroÌnnrdi tobiâ sim-
rìcs foìÌìudado pâÍâquc o l)S\rlv scâJÌrsLasse:ì nonreìclx-
O nome
ftrft dr dócnna È!isìo da ClassilìcNç:ì. Ì.tenÌìcionaì de I)oençâs (CIl)
I ì ì c pârà e\ Ìtâr umâ restriçìo rì,ì :ìrìi3)gênc rr .lo dt.goostico Pol
1 qucnaoseerìcàÌ\dìÌnos!ìir!tr.riposiìrtcroresl t)súadosp.c riìr.
.\enplo. Nìa\erquc os aÌrqresdc fanrco s!ìÒ co'nufserìì pâcÌcnÌes
con ioLìa especriica, o norìe lobÌr sÌÌì!les nnplrca. equirocada-
,Pr( trc."d..l,..,de1J,rr'r .r'.,.oc-';fido e üc ..r'rè-
DrversasallcraçòesadicìdrairJìÌa lcrÌasnol)SÌ!flVcnrre
laçìo âÕs crténos paü fobiaespecúìca ( li:Lìêlâ l6 3-l ). Os cnlónos
A e lì foÍâm refonÌìuÌâdos de modo i Derìiliremalossibìlidâde dc a
r\posiçâo aoeíinnLÌo ióbrco resüìÌuenr Lrmâtaque de pânlco. EÌì
,,nniìrteconolmnstomodepinrc. .iÌríaDrÒ.ndÌobraespècúìcao
,ìrl.l!e de páÌì1co csta ligado iì srÌLÌrçì,:' de ocoftfcra dc1 estÌnìuìo
ì.1ìro osFcifico O cfitúioFdoDSv'lV ürcìui aressaÌ\i ììão me-
Ìlìc! c\fÌicado poi fafa salicnL.rfl] ie.essidldc de um. !lsâÌncfto
. rf Ìc,r nâ coi srderâçào do dragrìostr... lLrs srntònìõ o corÌeúdo
561 trntpetidk) Je t'r.tttdtìnt
Trlnìr ló.1 ì Critiriôr Dir!Ìôrlico\ t,nf.l0hir E\ìcrilrcr
\ ltícdor.rtrL oep.r (crt.e\.c$rÒ.uÍrrcodrl rcr.lrdop.hr..s.nçrfr
rnL.opJi:nì J.unìrhr.hotr ntru.a.fób,!x i0.re\ \orr.Lltrtrxi rtr{ir! Ì'
rìa.u'Ìr nìL!ìaÒ r:r rtrrgtr.,
B \ c\Jrnliú io.slnÌtr11ì lnìì'.o prú\.cr. ,ttrrn qne mi'[\.hìcDlc trdÌi
'.r
p.ía n!.r|rÌr dc ânsi.d c qrc pÒd. :strtrìi r 1ì,.ìa dc trtrÌ^!a$cd.Píì.ô
lLlado r \iüçio ou F..J !lÌts10 p.lr nÌ'rçìÒ aJbs FÌÌcírÌçis.af\icJid.
r'. p.dcs.' c\or.sxdiporrl'.í, rÌxqR\d.ntr. A.b,hdrd.&cotrìD.dlna,..
a O nìdridr) Í..dÌìecc{Ì!. onì.do ó c\ccsi\ôor rmcnnìrl Obs ! .r rr\.
c{xrijicL.rrrLtxpodc cír' xtrscf rc
D,\ struçrì. rrbLJr .L s úr\(ì.ìr. crirdi.u n poirJJ Jf u drsr atrr.'Lrr:
E -{c\tuqào.rÍrÌiprçàoï\krrousolìrncìbrasiluçàu ÌüDdo(.únrurii..
NcrLrcngn,ficrúàm.fr. ìr rolrMnonìiL.LÒDdridü!.cr\eufumiÒrrrcr
'À p ..r , ..d. .. o .tr rr...l'n. o l- '{. '. .
.\isic acc{úrJ. soiiÍfüÍ. .r..Í.r d. 1.Í r In!r
F FD !ìdn'dur co! rr.ro\ J. Iâno\.:dÌ rçÀ.nìj ni.,1.únìescs
(ì Axtrsicdrdo..sÁÌ.qucsdol)ir coÒrr.sqL \.1ôb'cras$d,drr.fro.bNtrì01
silÌLâçiôc\llrjÍì.0fi.sj|0ì.1ìof c\ÌrlL.ãdrspoÍourro!itr!$nmD,cr(at rd r
lnníinro()rr5.\jÌ. 4.('Nrj\.rpor.\ ri.d.dcnJ.rrcf nl,!rrN(.rrrír.
Òbs.s\i.dccônr.nnnrçio' IírnLrnìod.L{r.\rePo!lÍ ììr!.. poÍr\ .:
qúxd..í trn'losôs!.,rd.!cf,ruDeírc$ÒÍ$\e.o). 1ìr\b.ìodcA0scrr
dc d. Scl{rrç {por c\ rÍLL \x dr cscohl. FobLx S,{lil1lÈ.r\.3<qÌ 1r J!
riruiçõcs Í{Ìrrs eì !trh J. Ìì.do do. ì.traçol lrrxtÌM dc Pin,.. (.i
AgÒraliìhrr ou lg.rxlnb'r \:dì HF1.rr d! l.rDno.rodc ri,nr.n
Tit,üA li(trrr\xrnrx, t . J.rJ d. "'.
Tiro Sx||!úe Inlcçio-r'.riÍìf trl{r
'.-'.
TipoSitsr.n'n!lL|!í.\ r\ri.s..liìd c(.Lcx6li:ììrJ.\ì
Oúr0 ì iD. ípo. c\ lsqL \r fob1.i d. \ nìlçò.r {1tr. |.d. ì llrxr r rni\ J
\óDì1$ otr r coftrÌ ü ni dÒcfça. cD rLrìçrs. csrìurr do \.'s rlLos otr 1)!!
soDigc r \dÌdrt coD,I'ri.\ d€ faftieri)
ÌìbeÌa c\tí'J. do DS\r l\'. /)t.,rn.ri. t"tl SLu.tr.nl \LthLni .j \L,'!.
D'\.ft[/a.]".! Côp!nlhl Ìi)r
^rìÈr.ânPs\rìnú'.Á!ír'ihotr.\\$hnìltor
peciicÒdr iòb,âe a iìÌ çi dâreiáçao l1rre\. evocodiìoundoe\.c&r:l
cníe o eslrnì!ìo c uÌr aliì(lüc de pànico l.IrnbéÌn plccrsr se.oonsi(lF
l-Ìma \!z !ue unri rc\ rsào da li(cÌ:ìtrr i indlcnLrqÌre a Èbr! c.
t<Li,:(r. r.ì .. .,.,d", i,. ri,JJ .1.' 1,.d.i,,. ' f,,t",...
Ìfe os seÌos. hrstoriâsiinìrlr.res cìesNslâs 1ìs.logro!s. o llSì\l- .
!rcluiliposdÌsÌin1osd01ììbla espccltìca: t4ro a.ifu. tÌf. anrbrcrrri
ndtn âl (pof e \ , tempestrdcs )i tìpo srngue rnleçào- lèriÌncntos: rf 1
(fo. ex . rei.olosl: e oulro tuo ípar.ì Ìabrrs eslecú1r.,.
srtuâcÌonal
nârcs iÌÌ]lc0rìr qu.of pLrrrrnbicnÌen|tuirl óDìarsconrrD eÌrcrrf\..
coìÌ nìenos dc l0,rnos c o Ìrpo srtÌrlc o.al é mrjs coÌnun n. i
cúr dacasa lLcìs l0 anos Otitosansuc-L.jeçào ïcrne,ìLÒsdLsr '.
suc-se dos outros. fo 5cuÌrdo de quc a taquÌcaÍdrâ ,rrc[Ì . .
ì)ìum cnr todrs as toli!s. lÌeqr.nÌenÉ.1c. c s€gÌ,iJrì dc bfadlcarrl
ehipotcnsào OLiposan.{ue irrJeçõ€s-jeÍineDÌosetâúÌcuìarDìenr!
Cropenso a aicÌafnìLriÌos rìenìbros c Sersçòes dc ÌIrì:ì lìnìilrâ I
ripo {le fot,nrsÌrecific. rclrtaJo.cce,ì1eÌìentc é i fobia csf.c ,:
rìâ qu3ros l:ìcÌeDÌ.s ÌenrL!Ì caÌf_ se Jìi'o cÍtr eferìr fni\!nìrs a Ì
ìpoÌo irsr.o. coÌno unr,r parcdeoLr uma cadeira clrJ, .
^ì!Ìrfs
mdicam qÌre os paci.iles âlctxdos ÌNilcm tef urìr lirncLonarÌcfr
âDonraìdo lreÌnÌsltno drcìto- possi\ cÌrncnte. resLÌllr.d. en cor.
e5- promennr€rìlÒ \ Ìso-espncLsl
 !obiâ Sociâl esrrrnlLlo fóbrco ou sua arccÌpação resulla cÌuasc que Ìn'aÌÌâlelÌÌìe]r
tc, emLm ataquc de pânico. en umapessoapÍopensâaeles
o critério diagnóstico do DSÌv1-lV pda iobiâ sociâl (Tebeìa I 6 3' Oslacicrtes coÌn fobias, Por dellmção, €ntam €!úar o estnnu_
òr modincado cÌn Íelâção aoDSMIÌÌ-R. Como alòbiasocialpode lo ióbÌco. r\lgúrs toÌnâDr srarldes precauções paracvrrdem.s srtua-
:::rssociâdâcom aÌaques depânico, oscfiléDosB c F do DS\|ÌV çõcs :ìnslogên icâs PoÍ ererììplo, um pacicntc fóbico tode aiÍâ! essar
: :rÍì reescrltos visando â incluir taÌ fato (c.rtúro B) e pffa todo o paisdc ôDibus. âo rnrés dc tomâr uln â\Êo. parâ evrÌêr o con-
!. do.lÌrìgaÌnento clinico ao ser ièito o diagnostico final'ncentrvar
(oÌúóÌio laLo com o objcLo de suafobia íno câso. â\tões) ÌãÌïez. com o oì'ro
, O L)SI\Í-ÌV inclui uln lilo de fobÌa socjâl. o generalizado, que modo de eritarÕ estresse do estiÌìulr lóblco,Ìnuilos pacrenlescorl
_ :rserìiÌrÌ.atrcdÌçãodocufso,prognostÌcoeDâresloíaaoÍata- lobiìs 1êÌì I a.stonros relacjonados a substàìcias, pdÍiculdneÌite !of
-:ì:. ODSN4-ÌV excluium diegnóstico de fobia sociâlqna.do os uso deálcooì AléÌn disso. apfoxnìâdamcnte. urnte{o dos pâcients
: .:!ìnas sâo o Íesuhado de cvÌ1açâo soclal orlgrìêda de complica' conì fobia sociâÌ 1eln Lranstoüìo dcp.csrvo mâtor
:, - I'd \. u.lrr rrJ. C aI ri-a^r rJu o princlpal achado no crane do estâdoÌnentnl è aplesençade
um medo íÌacìonaÌc cgô-drslôr'ìlco de unÌa situação. atrvldade ou
objcto especificos Os pâciontes tambéIn são capazes de descrcvefe'ì
Cr|RÀCTER IS I'ICÂS CLI\ICAS como se esquivam do coDtâto conÌ a situação fóbica. A depfessâo.
gerahnente, é obscnâdano erâÌne do eslado Ìnental e. taìvez- acome-
ls carctenzàrÌ-se pelo surglme.ro dc scvcr^ :ìrsÌedâde.
ÍòbÌas taaiéìrm tcrço dos pâcìenLes fóbrcos.
:-]do paciente é cxposio ÌuÌnâsituaçào ou ob eio €sfocilico ou
o
P.ciofre ÌÌascrLiúô. dcll xnos liÌcrdo cD, Seattle coD, sra esposi T.abr
::rd. pcvô aexposiçâoàsituaçãoouobjeto o DS Ì\1-ÌV sâLlenlâ a ìhaÌa conal !.ndc{lor dc scgüÍos denle sua gÚduxçào en Mrtcnìdü.â PÍ{rÍJu
: i: !b Ìlidxde de âtâques de pòr ico. que, 1ìcqücntêìÌente. podem ocof- urì p$qü'arà raíicdd poÌ ÌccoÌìcrdaçào de uDraÌ,ieo. qu€i\ando-sc de mso
: :npâcientêsconlobiasespecilìcaousoorâÌ.mâsosâlaquesde
: =i Ì:D, e\ceto, tâLlez. peÌos pnmeiÌos, são espeíâdos A exposição ao O p.cic c dcscrcrcu r! nìcnnô Òômô uú1íucno crt \cíidocrdiá'cl
dlúântc todr a sr. adoÌescêtrcÌa. nìicÌôJa d.dc úuÌb, scnÌ p ôblcrìas sóíos â1.ô
lcrccro odalàculdad.. qúndo.o0ìcqoü ascf l'r sec\lÌeD,anìetrtete'socncm
af
pÌcpa6Í pârâ âsprorâs.râballìos acadônncos seDcoraçãodispa.ava.is
so eo sc
Tâb.ìr 16.3-2 Critario! Di!gnóslicos ìrÍr F0hin Socirl mlÒs lrcrìix[ c sui\anì. de nrúì quc, muiris \.2ôs o coüs.guia i.tìigtr sôus
tâhxlhôs. quaMoofa,Ì.,coD!Ì$ir os dcÌDis dô prvn dô cnt.gâ Nò.con*gtrìr
'l:d. nÌar situações sGiris on dd d.-
tenìor acenruadô c pc6islcrlc dc unÌa ou
conprender p.r qúfi.x\x lão nc^ oso atrlc a rca i-çãodctabaÌhosepÍor.6.larc
,-ìaúô.ó.dcô nìdnidroó cxpoío!pe$oas eímnÌìls.u roposncl cscn{i.
fâs quc ro pr$:d. $m!rcrcxl2tua b.Dì CônÌornrltidoda rìocdrcsa dc.ls!N
' oi.'. p. ,oJ Utrd ' -, ,, J i i'0.1. o., ô . i'lo..r
'Ju tÍaba[ìos e de seu .ú,s. crì our.s ! .s notas Iôn]ì sc.iÌìcntc âÌctad.s
::ircdadc)huÌÌilhatrreee brÍrçòsopadsipróprio Olìsrrüorafças. d$c
Logo ÍLâ Lnrlurx. opi.Lcftc foicD,Fe!.docotrìo ÌrDdcrror tracoD
: !:.\rdõNrsdccapacidadepúrreÌrc,onrÌrdÍÒs !Òcidâprôpriâdosà id.dc 'pôs
patrÌìir scgtrrâJôra Sctr úclmNe x. i:n.ial(conìpaÌecer a p:leíras. Ealiza.det r
::r: r.síìas qrcÌh.ssãÒ1ì.riliaÌcs.c raosjcdadcde\eGo'.ercnì oonre\bsqÌE
nìúaúslc,lüÍrsì dcu sese ta'*l!.ros. xs lào 1.g. ..,Ì.çÒu . l.r cliôr{.! su.
- r!l\âm s.us pàrcs. Mo apcnis crì !Íc.açôcs corÌ aduLros
dN,cdde Íeronìou Fica\a c\r.'iìí.ìcdc ncíoso. lrü0nrio csp!Ír\r ,.idon Ìrs
socraÌ lcmida. q!rse que inr ãÍiârÈÌnìeÌt pÍô\ oô âo!c-
:\pÒ!çãod el,'ação decherbs QumdÒ sr IclotoncÈoircr!úÌlocara. coDeçaÌa a úcnìeÍ o. as 1€7es.
:::. asNnr a fo' adeu
qoc pÒdc dc Pinicô i,sado à siru4ã. ou nãoÍespondir PortuÌ c\ÍavaoncÌ1osÈÌìo.dcÌ\and.deDarciÍencotrÍoscnio
^laque
: :iÉpríopoísirú4ão Obs :FDc',arqas.alDsi€dadetodes€'e\pr.sâdâpor qú.dc\cÌix lctrdcr
contatando conì ÒÌicúcs
qt d.' \ .-1..r 'L 'rJ f'ôd. Quardô !Ìdilado sobE. qui. nessai {trÌiçò.\. o dei\arr ner.r. ús\c
qtr. s. prcoctrp.ra cotrì o que o cÌ,.rrc lcnsaír dcÌe O cÌ,-"" r,-. ..-' q'.
. a\roar.6úec.qucoNloó cÍccssoou t'acLonaÌ Oü3 EDrcnanças, eíl c{ou feMoemeaa/.rpcr!0Nrs qrc úo scr rcsDotrdcr Eu Dìc scnLnr um roio '
::dcrírc. p.dc cst r 0uscnte CoÌÌo ÍesuÌlalô, r@scrdiâ crcfonLrlila rcpcldiDentc suas fihs paÌa as coflc'
s$tclcfôdcas.poÍl]ue eí!\rnìui.pÍcúupâdô.nìdÌ^raÒoÌrx..rtâ,\choqng
. : trtu.çõôs s@iâis c dc dcscDìpo ìo temidas sâo €vÌtadls ou suD.nldas com
nìc prcNupo ììuilo coD, o rDìgrÌìeìb âos oulrôs
i::nsa anrcil.de € sofnnì€trro
I oo'|,.J- l'fidl.J. "pre,,Jôôp "fl..nnìô r '. .
. :iqrr. .[ccipacão aNÌosa ou sofrnncnÌona riuaçãos@rd oudedescnpe n .ioMndocnì.apenas.20%dcsLÌcrprcidrd.JÍ.dtrúrt.o,lue5euenìpÍegldlr
: l.nìi dx núÚfccn slgnin.al n a oìcnl c nâ roti nr. luì.lonânìcrlo €üpac or. I I bl.iarx. pdqrcos rcf dcdo'€ssàopigosil,EDas porc.nn$ào NosÌlltrnosinos. o
:rdêDcot. âtivÌdades s@ras ou ÌeÌacioniD,enos do iDdr irlüo. ou e\iste solil picFntcpr4rou lo aÍenìprestrd. grddes snnrs, raÍa po,l€Ín,hÍe!neÍ
::r1. a€ntrÌrdo por teÍ a fobir Enìrori as reíÍiçõcsftìano.Ìaslò$Òm uüd.arg. ô pâ.Ì.ntc. a suaesp.
iâ ÉÒ.b'.ü cÒrÌid.das cnÌ ciÍ rclr iÌDcnicc dcsnrÌa\anìdc cDcontros socrÁ
: r Lndnrduos cor Ì,€Ns de I 3 anos. : dnraçãô mnÌD,a € d€ nìe5es
'i cÒn âmiCô! cnr piqrcriqucs, lcsas c Nasõcs io!ìr[ OplèrcfEloÌcÌtotr lssô
:f,n.roÍ dsqnivàniôsedêrcxôs úcn.stsolóeúsdnòLô!deÌür ÍÌbslàìri, coffc,apcfas.qraÌloseesperaqrc.niaçaaÌg. Enrlo.ócomoseeuesÌc$ceÌÌ
rÍ.\ . dÌ.!i dc âbúso Ndic.nìcrlo) ou ic úrâ côn{l,çãÒhadi.xlcrâl úcúa un palco. !o1,o...nì kdo.Ìtrìdo DrcobscnrnJô'
-:rlu.\nhcadopoÍ.triÌ.tÍrníonì.nìentll (t.re\.TrnDsto.ìodc?e cocoDl
scnt T,aníonìo de de sepa,açio. TranÍoíìo
i .rrrlico
^gúralbbia. ^nredadç
CorpoÍrÌ. ÌÍlnstomo |Nlsno do Deservo\i'ncrto on T.iníomo
Ì)rl'lrRltNct^l,
:: r.'s.nâlidadc Esqtriãidc)
DIACNÓSl tCO
: r r.ôs.nçr d. núa..trdiçã. ú&licà gòral ou de ourro 1,aníonìo nctrtal. o A Iobla especifi ca e a fobra social pf ecrsarn ser dilerenciâdâs do
_
ncmCrncriôAnãotcÍrclaçãocônìosès:!.re\,omedoÌiodi7ÍespcÍoi
medoâpropÍladoedalinider.omÌal.respecllvânente ODS\'ÍJV
:ìüntrd.r úÒÌìôr m dô.nç, de PrrüFon..u e\ib,ção d€utrì o.DìpoÍtaÌìctrio
: ìrf,rar môín.l nâ Àno-\iâ N.í Òsx ôtr BuÌnnÌd\en.sa auxiliana dlferenclaçào. e\jgn)do que os snìLon]as cornfroÌÌctlm â
câpacidâde de nnrcionaf atropfiaúÌre.te As condrçòes edicâs nã,r-
fsiquiá1r icas que pdem pÌo\.caf o desenvoÌliÌnento de üna fobia
ainerâliz{ú: sc.s tcnìôrcs nì.lucnÌ. ÌÌâioria das slLúçòcs $ìci!É (coDsid€Ía
unbèr o dÌi8nósrio icioral dc Tfanío[o ü Pc6oMl xdô lsqúrx)
ir. re, or'odc:' r"r . t"'i-',J,,( re.a r! ró;ej,osesil
palicoÌIiÌnélicos). turnores do s rstema nervoso cenlral e docnças caìc-
::: 3 .nnida do DSNf-iV D,asronD hd stúrtrel Moür.l oJ Mc"tol bro-vds-uìïe. O ú,.or. Íobr.os,e,.e.c"so,ço ,.tí^. \c . .

'.ifi. l! cd CoplrielÍ AnÌdcdr Ps! clialJic Á$ociârio., Wasi1inglotr. ì 991

: ausênciarÌe aclâdos sugcstivos adicjorais nos exames 1ìsico. neuro
lóglco e do esÌâdo neÌÌal Aes,:lirizofrenia lârÌrbérÌ fâzpanc do diag-
nóslico diferencial de ambos os iipos de lobi4 Ìá que pacledes es.Ìuì-
zoliénicos podetn tcf snÍomas fóbicos como pâne de suas psicoses
I e Jr ro d d,Íe-e rçr oor c eì es e\au,/otrL
I Lo, . pd\ erÌe
tóblcostôm, rAfu dâ lÍâcionaÌidade de seus lemores e não derÌrons,
travam aquâlidadebìzarae outros sútomaspsìcóÌicos queâcoÌnta-
nÌìm a esquÌzoÈeniâ
No dragnósiico diÈreDcÌaì lanro da lobiâ especilìca quàìro dâ
foba s(ÉlâI. o médìco deve coÌr,rderar o raÍrsromo de pàrico. agomfobla
e lÍânstomo dapersonâlidâde esquiva. O DSV-ÌV rcconhece que â dife-
Ìencnção enlÌe tÌarstomo de pánico, agoÉfobia, fobiâ social e foblê
espccifica pode ser diffcìÌ em casos individuâis e aconselha o médico a
usar seujuÌgmento cljrìico. Em geraì, cortudo. os pâcientes co'n lbbjâ
c pe. fc/ ou Í ('a. calnao;oc,lz"o"rerden"e\pe nerL.r.ì.
sìedade nnediâtamente. 1ìede âo êstíÌnuìo fóbico Alén1disso, aansr
cdade ou !ânico i!Ì ilal a-se à situâção idenrificâda- e. eÌn gerãÌ. os paü-
entes oão são âìonìalmente ansioÍx, quando não corlÍontâdos com o
êstimuÌo fóblco nem Ìevados a preve.em o estimuìo
LÌn pâcrentc aeorafóbico Èeqiìenremerúe senre-se confoÌ1ado
peLrì pfesença de outE pessoana sttuâçâo ansÌogên'ca. enqurntô o
paciente coÌÌ fobiê sociâl tona-se maìs ansloso do que antes, peLa
presençâ de outns pessoâs A làlta de ar. tonruras. seDsaçào de
sufocâmento € Ìnedo de moÍeÍ sãô comuns no imnsromo de pânjco e
.a agoraíobiâ. âô passo que os sÌnromas associados com ât'bbia so-
c)aì. geraÌmente. envolvem rubor faciâl. conraçõesmuscuÌârese m-
siodade acerca do êscrutiÌr io por ouÌÍos. difercnciação enlÌe fobìa
^
sociâÌe tÌ ansiomo dâ pemo.alidade esquivâpodc sefdrficile exlgir
ext€nsas entre!rstâs c aDaÌnneses psÌquiátricas
FobiaEspecíficâ
OÌirosdiâgnósiicosêconsidenrnodìagnósÌicodifer€ncj de
lòbia especifi ca são hìpocondìra- rranstomo obsessivo-coììpÌrlsivo e
trarìstomo da personalidâde paBróide A hipocondnâ ó o medo de ler
Ìmâdoençâ. enqÌHúo âlbbiâ especificado lipo doençâé omedode
contrâÌr a doença Algúrs pacientes com ftìnstomo obsesslvo,com-
pulsivo man ifesrm ur corrporÌâÌnento lndilì.enc iáveì do de ruì pa-
ciente com iòbiaespecificã Pof exemplo. ospácicnl€s co,n tÌanstor,
no obsessivo-conrpulsi!opodcÌn cvitar facâs, porque tôm pe.saÌnen,
tos compulsivos acerca de ú1âtaÍ seus fì l]ros, enquânto os pacienies
coÌì fobiaespeciiicaenvolvendo 1àcas podem evitálâspôrìnedode
secoúaÌen (J tÍânstonro da personãlidade laÌaróide pode scr dife-
Íencrado da fobiâ esDeoilìcapelo medo gcneraÌizado nos pâcicnr€s
com trâníonro da peÍsonâlÌdade pa.ânóide
FobiaSocial
Duâs consideraçôes diagnósÌicas diïè.encìais c adìciomis para
â fòbia social sãô o iraìslomo dcpressivo maior e lràÉtomo da perso-
mlid.ade esquizóide A esqui!â de situações sociais pode.lieqúente-
n1eDte, serumsintômade depressão; cntreranto, uÌnâentÍevistapsj-
quiátrÌcacom olacieúc tende a fomecer uÌna ampÌa consrelação de
sutoìnas depIessivos. Elnpacienres com tran stomo dâ penônaldade
esqÌÌizórde, é a fãlta de interesse po. socializaf se, não o ìlcdo de se
sociaÌi7.ár que lev! ao coinponânelto deesquiva socral
CURSO I PROCNOSTTCO
Não se sãbe muito acercâ do clLrso c pfognósiìco das fobias
especificâc sociaì, envisÌâ de scu.econheciÌneúorelâtivÊnenre rc-
cente como traDstomos mentâis ìmpofianres A rÌúrodução de
566 Corgê"dla d. Prqnatrrt
psrcotempÌas e 1àmacoterapiâs especilcas paraotÌata,ne o dlìsfo-
b:J. "ï er it. . rrrrerDí(d,- J.aJaoscobr!c.r .^epÍoËrô
hco, amenos que os cíudos conlrolenÌ as estrarég]âs dc t|aiamenro
Os tÌarstomos fóbicos poden lsta associados coÌÌ rÌrâÍ)
úoòrdâdc do +Ìe se pensâva enteriomerre. DTe.den do dô gralr eDr
que o corÌÌport Dento fóbico nLeÍìrc na capacidâdc de 1ürcionànenÌo.
o I'acÌe.te pode ler dcte.déncia financer|a de o urÌÕs. quando âdul
tos.€vaiados gaus dc coÌrprometiÌÌo.toem suâvida socìat, no n a
baÌho e. no caso de pessoas j o vens, .o desenpcnho escoÌar. O de,
senvohmenÌo de Ìr"nÍomos associados rcÌacionados â subsiáncìas roì-
bán pode afhar adveÌsaüeftc o curso e o pÍoglóstico dos tr"ÌTtomos
TRATA}IENTO
Ps;cotcrâpiâ Orienrada pâm o r's;grt
No nricio do desenvoÌvnÌenÌo da psicdráìise e dâs psicorerapjes
de orìentâção dnrâÌìica, âcreditava-se que esscs nréiodos iòsseDr o
tratamento de escoÌha pêra aÌÌeuÍosc ïóbicâ..lue sc pensava. enrão.
lòssc derivadâ de coDfìrros edipico,gcnriais Logo. cnÍetanto. os
teÍâpeúas .econlìeceÌ:m que. aDesaÍ do Dfoeresso narevclação e âná-
llse de conflúos incorscientes. os pacier'ìres, Ècqúentemenre. não con-
seguìaÌnpeìdd seus siÌìlomas fóbicos.,Alérn d;so. mediantê â.sqÌr!
É dâ srÌuâçâÒ lb|ic os !aclentcs cxcìuiam doproccsso analitìco urn
gÌausignificaLr\ode ansredade e suxs assoclaçòes r€laoionadns Tr.
to Ffeud quânto scu discìpulo Sandor l'ererczi reconhecemÍì que.
paü ocolrer ur progresso na anáÌÌsc dos yntonÌas. o terapeuLa dc!.€
ria iraìémde seu pâpel ÌÌeramente ânaÌítico e iinpeÌirarrvamente !.s
pâcientes fóbicos a expÌorarcnr a si1lÌação fóbica e a cxperunenlarem
a aÌÌsiedâdc e o td'grlresultârte Desde então. teÌÌ havido um corì,
senso gerâ1, ent.e os psiquìâtrâs de que uÌnâ intcn enção aL.l!â por
paÌtc do ieraperLtâ é. treqiie.temenre. n€ccssáfia, para trrr.r coir s !-
cessoaa.eedadefóbicâ A decisãodeâplicaf asiécr'ìlcasdeieraprâ
psrcodì.âÌnica de t, r/grr .ão deve baseâÌ-se, apeÌÌas.nâtlrsençâ ij.
sinlomafóbico. nras eÌÌ mdicâções posúilas da est.utura do ego Ê
padrões de vidâ do pacrenle par.â o üso deste Ìnétodo oe oalâmenÌo -
e DLo-erÌ. Ì,D. 1. .,lrll0..,o '.o,.LooJJ-r e.oi.pi!e'
dxaoreem dalòbiâ. o 1ènômeno dogâ.ho secundáno c opapet d:
Í€srstênc,ae o ajudâ â descnvolv€ÍlonÌâsìnars saudáreìs dc Ìidarerì:
con1 estiìÌrÌlos ansìogénìcos
OutÍâsTerapias
A hipnose. â tc.rpia de âpoio c a terapla fanilìar podem se
üteÌs no íalamentÕ dos tfansionÌos lóbicos A hipnosc é rìsada par:
aìnplificar a sugestão do terapeuÌâ dc qÌre o objeri'o ióbico nã. ;
;-er 'o,o.e"ar.ro-l
rpro.epode.er <,. ,Jdc,opo-( re\or oL
métodÕ de relaxamento, quaDdo confÍontrdo com oobj€Ìo lóbico
pslcoteÍâpia de apoìo e âtcratiafamiliâr. Scqiienrenente. sãoúÌe:!
-
parâ âjudarcÌn otacieniê â cnfìentar allvamcnte o objero fóbico dL-
rante orâlâmcnto A terapia fâmiÌiafpode nào âpcnas recrurà o aL.
xilio dâl.ìmiìraroÌÌâta !.to do pacienle, mas tode iaÌnbém .Ìl udar :
l:ìmiliâ a compreender â natureza do pro|lemâ do pacielle ExrsÌ.
os EUA, uma atìvidade terâpô rÌcaedeaporoadicronat aAssoc;:,
ção de Transtoüros de Ansiedadc dâ Anrrésia(ADAA. en Íìg]êsì
FobiâCspêcilicâ
O ftrtaÌì€.to mais rsado pâra a tobia eqecifi câ é a Ìerâpixj:
exposição, ü.n hto do rempia conìpoíâncnlal cdada por Joscph [bljÌ
 O Psr.hon\ìaúli.sof panrc{Lsorder rnds@ml phóia BnllMef rine'r
le Jo(rkde .cnr\r'rlroprc el e. Icdd I e Ind'e tr dee\t^': CabbaÍdC

5 r;dh^ e d' roc.,rroLa 'ooerrìIoôqrcôu'raD( (rri ' Clirì jó Ípr):,{3 i992

(z
Jü'nai oíclúrcaÌ t\]chFtq SÒ.ial tnobr.r Ádtanccs iÌì undedandnì!
,-;".".'.',.,''..'.,.pdrJlrooÍ!oÌdd'edd'('l'rrd' úerúrúr1 ì, (ll. snpl ) 2 199Ì
'nd
3laxamento. conlrole rcspirarório c enfoqucs cognitÌaos Os cnfoques Fcrìbcrg R C, D.dec C S. Hopc D ,\ .r xl Cocn rú! c_ bcÌìaì oÍâÌ Eo 0p tÍe!ínenr
ì

: r $ritilos incÌuen reloÍçar a peÍcepção cle qu€ â sÌluação é, ra

verda'
lìrÌ sorirl phobi. CoDìPaúsor$ith | úr.diblcpÌacÒbÔ conrrol Glgr Ìììcr]ìcs
:.. segu, a Os asp"ctos ess"nciais dâ rerapi^ componxmeÌrtaÌ bem-
:.,;edìda são: (1io conpromisso do paciente conr o Íâmmcnto: l) Nlxrkìr R P Pcte6 L. Clarke I C EtpoÍft ard cogníive rc$ructunns lòr sNlal
:riibÌemâseobjclivos oleâÌnentc ide ifÌcâdos; e 3 ) esLratégiâs âlter- pìiobia A coútollcd stuô Bchav t0::r. 1939
:rÌLras disponiveis pãrananejar.nos sentnìentos dopacicrteNa Par*ú J D A, Târ 1ü G J, atgtìr- R N{. 'ì.Í
Á.|lnì NÍ W: Alcrilh,tnÌa in Énì' dnorder
:rnrção esp€ciÌL de fobia'sâ. glrc-D1jeção-ferin]enÌos. âlguìs te'4eütas âM siDpÌ. plìobÌa A coNparrtiÌc Íúdv r\m J PslchÌarÌr /j/r ì líì1 ì993
' :.omendanqueospâcientcstensioDcm seÌNcorposdumteaexpo- Pol$ N L S Davidson J R T SsÌâl ph.tìi. Biol.gical 6psrs ,nd ph.maoilìerdp'
Pròg Ncur oplchophann...l BioÌ Ps].Iìútl 16 61i.1992
, .lo r,ennaneça'i senrudos dÌtünle esta. tarâ eliÌarem â possibiÌi-
Sclìnei.r f_R Súixl phobÌa Psrclìiatr1dtri'/ 119.199Ì
::,le "tle desmarx poruna reação vâsovagal à esirmuÌação íóbicâ Ji€ú \'Í B. Tandcr v E. (ìdcíúcÌ (: S. rÍrooc B J
(rhnc T \u NJardd'ptsro0nì
: rlsÍelatos ÌÌel,'ninaes Ìndicam que antâgonisÌas ÍJ-.ìdr€'érgros pxticds rÍÌ1sciâlphÒb'a Atrì lfsclìiaq lJ7:617 t'r'r0
, , .:em se' urciì iratânenÌo dâ fobia especifica Quândo a fobia SNin!ô!RP Cô\B J. lvoszczrrìa C R Lrsc ofrì.dic,l schiccs ard teâLnicú for
'ro
:r:ecilìcaestáâssociadâ com atâques de pâmco, a 1ânnâcoteraprâ ou pnnÌc dis.ÌdcÌ s r ÂSorapÌìobir â.d foÍsdiâlphotìra Cm Mcd I IJz: 373.
:r psicoterapìa dingida aos âtaqu€s depânicopodem se'úteìs 1992
VânAnìenng.nÌ\1.\'ÍanciniC.StreÌndJ)l,FÌÌorclúccrìiclearnsÔcialplÌobiaJ
CÌ,n P!]clìiaq Jl 27 1993

Ìobiâ Social leEiâúi \'Í. NaÍli A F,. lvÌúdnn F D ÂìvÒs A B Liebositz Ìú R. Amreiir R
Pììa.ar.oÌlìerap) ÒfsocÌal pl'.t!â À coDtrollcd índr\idì nìôclobdìÌde od
O tfatànenio dâ fobiir sociâl usa tanto a ps icoierâpla qurnro a phcneÌ^r BI J P\r.lìiiLq lói,ij:j 1992

.i.roo.cr loq e J rrd..o pdr "'r' .(r'e-

: rzrrlo e siiuaçòes rledcsernpefho indicaÍr qÌre o
: r.è psicoterapja produzÌìelhores
assocÌação de famacolenpiâ e^lgrÌìsôstudos
:.rltcdos do que quâlqueftcfâpiâ isoìadrÌnenÌe. cmbora est! âcha_ 16.4/ lrân\lorno Ob.er.it o-( ompulsiro
: Ìijlez, nâose atìique a todas as sìtuações e pacieDtcs
DÌr.rsosestÌrdos coniroÌâdosdescolrirarn quc os inibidorcs da
_ mlr moxidase, ospecìaÌÌÌen1e a feneÌzÌnâ. são eictÌ! os .o Íâla'
_ O tÍàÌstomo obsess ivo-c.ìÌrpoìs iÌo é ün exempìo dos elerios
hârstomo
-:ìro do dpo generaÌizado de 1òbia sociâl Outras dÍogas clètivâs- DosirivosqueasÌnodemaspesqLrlsaspod€mlersobrcìnì
. :],rrmercìalos. elnbo|anão en tantosesÌudos conlÌolados. ÌncÌtLem ;nr ur]l cÌrto reriodo No início dos anos 80. o 1r anstomo obsessivo-
r-r^ìaÌn. cÌonazepaÌn e. possivelìente- Nibidofes scletldos dâ conpLrÌsivo eraconsÌd€Íâdo \Ì.r truDstoiÌìo incoÌnuneconr tmc!res'
:: :inção dâ serororÌÌÌâ As dosagens paE cssas drogas sâo paülclas !oíaaotrrtaìììento AÌuaìmc ôë. Ècorhecc-sc q ue o lünstorro ob
.: .r: seu nso nos tmnstomos dcpressilos. e â resposla]rode levarâs sessivo-corÌpulsÌlo é comum fÌrÌgura L6 4-l) cbaslanÌe seÈsivci âo
:.rc a scis semanas habinrais ,UguÌÌs dados !ìdìcam que as drogâs
r:.dicas e abusprona podennão ser êfetivas na fobia socieÌ, embo- Unìa oòr.rja, é urn pensxÌnenlo. senhBerLo. jdéÌâousensâ
: :r dados scjâm lìmitados enão definltivos ç:,o rn rrr rt7r"Ò
Arsicoterapn pâra o tìto geneÌaÌrzâdo de fobia sociaì gcrâÌ- estende Eado fcconente. corìÌo conÌâr. rerúrcaÌ ou evrÌer As o lJ
e

:.Ìe. envoìve ulna conÌbaação dc meiodos cotnpoíaÌncntars e sessôcs âurìentan â ansred!,le Capessoa- orlquanto a exccuçào das
.^ ,-1, roo ,jí(irJ ne o.o"r ''. dc.erci\ i/d,;o.e'- conpuisõesarcduz EntfcrânÌo. iuândo um jndividnoresisteàÈaÌi'
I I dìÌe d,,e!.-e.. e | ì, \oÍ edóde õ! (\eíc cr'. TàÍa çe_cì

O tra!âÌncnto da fobia sociaÌ associâda conì siíúções de de-

. .. re.bo. 1ÌeqiierleÌnent€. en vo lve o usô de anlâgomslâs dos r.cep
:i B-adfcnórgicos Lm l)ouco ânÌes da exposiçãoao csttuulolóbÌco =
i :iÌs co1ìposÌos amplane.ic usâdos sãoatcrÌo]ol50a 100mg, Ìo-
: . - nÌarnrãs on unâ hora uìiies da srttr{ção de deseÌnpenho. e ::
: r :rilroìoÌ 120 a a(Jne). As técnÌcâs cognilirâs, compoÌtamerrÌars e
. :\posìção po.1eÌn ser tanúén úteis onÌ sÍuações dc dcsempe.ho t:
2Z "." ;P.
t: ou
za
íi
rrìrtr Ìt r]!t A J. i!1lnnuza S. KÌcin D F: A conìp.rron .f rcalcd and 2ã
..i tr'fl p$ o ,
:. D B. As'as w Sr llìc $e$úÒnlârl fta!ìent Òf p.rlorìrnle ãn\icr] rÌ
:lnnaDs Aú J lsFlìÌatD r]f 5r8.199Ì
.:.r S C. Qaúd A B. Deì \4ôdiÒo V J SecoDdq socd plìobÌa nì pâliclh
l, DaJoÍ deDrcsron Ps)clìialryRcsJJ:ll, ì9r2 Figürâ lí.-l 1.1ì\..Ììunl ded,rg$ii.osdclra slonìoobsc$sÔ_ú!ìprls^oeDtre
: :LjG.l,aíCC.SlJâtrsCC: A\oidartdEoÍdeÍands..1alplìobjrn1.Iilúcn lados os dllgnóíi..s un lìo\prrl oíqtriilÌÌ.o e a la\â lnual dc pnblicaçôes
cnÌ
:.1:doÌescenrs I Anì Acad CÌìild Adolcs. Psr cììiÍry J 1086.1992I slbÍ.ô lrxnÍonìoetrrrc l.dos.s rc rLos dc l.\.ltrisâs Dódrcas pubÌicldos. Ìr6!
{ J. \lúuã S. Gaìlops N1 S. ÌllorÍúr Ì, Y. AlrÒoson C ConÌaD .l Nl. Licbo\ iÌl 1990 (lìigtr,x.\kiúdedLSloll tlrìlìeì,RJÌÌld.$rrr lNÌc.$ngliequ.i.Ì
'.1 ì. t.leiÌì D F: FanìiÌ,ll tânsnissoì ol snaph plìobras aDd ler( AÌch Ger of obscsirc-coDr'Ìulrrcdsordcr J Pir.hiâq1r!: 619 19'J2
oflÌrcdiasn.ln
.rllarn r/:2i2, 1991). ^nr

Iit,sl.nx^ d( Ars?d.kÌ. 56'1

 zâção d€ uma coÌnpÌrlsào. â aÌÌsicdade aümenta Um laclentc conì
tmnÍomo obsessivo-compulsi!opercebc o carátef irraciorìal da ob,
sessão c cxpeónenlatanto â obscssàoqÌrê.Ìoaconpulsão conroego-
dlstônicos. O tnnstomo obsessi!o-compuìsivo tode ser um tÌdrstor-
no inca!âcilarte. porqu. as obsessòespodcÌn coDsu'niÌ tempo e nrcr-
ièrÌremsisnrficaÌivamente nrìronDe noÌmaìdo indlviduo. cnr seu tun
cionamentô ocupacionaì, atiridades sociais habìtuais ou relaciona-
mentos coÌn ânigos e faÌÌìlìares
EPIDf,MIOI,OCL{
Apl€vâlênciaDo!e.jodo de vidá do ! anstonÌo oDsessìi,o-corì-
pnls rÌo na popul4ão geml es1á estnÌada em : a 3%. Alg'ulsl]esqu,
sadof es esl]nÌaü quc o tra.stonìo obsessìvo-coÌÌpulsl\ o s€jâ cncon-
lrâdo cÌì até 109/d dos pacìcntes aÌìbulaloriâis cm cliÌricas pslquiárrF
cas Esscs.úrÌeros toma]notransioÌÌìoobsessiro-comÌruÌsno o quâr,
1() diâgnósticopsiquiátrico ÌìâÌs comun! âpós asfobias, Ìrânstonnx
reÌacrorÌâdosasubsiánclas e tÌxnsrorno delressi!o maÍrf Os estudos
epideniológicos naEuropâ.Asja c AíÌica têÌn conïìÌado essas Lâ\âs
Nâ idade adulta, ambos os sexos esrâo iguâ]n,uJ,r! rro!c,,sos a
seremafetâdost c.neÌanto. em edolcscentes. osÌnennos sãonrais a1è
tedos cont o nâDstoüìo obsessNo-conrpulsilo do queâs mcni.as A
Ìdâde média d€ inicio é pof loha dos 20 ânos. emboü os homcns
leúatn uma idade le\emeDtc Ìì!is precoce de tuicio (cnì médiâpor
r oLta dos I 9 anot do que as n,Ln heres ípoÌ voÌra dos 22 aros). Nô
geral. cercâ de dois terços dos facÌentes rêm o jnicio dos siÌÍomâs
xnÌes dos 25 âDos. e menos de Ì59,; dos pacìerìtes 1êÌn o micio dos
sÌntomas após os 3 5 anos O lralì stomo oìrsess ivo-cornpulsivo fode
ter scu rnicro na adoÌescôncÌa oÌ! |ìlância, cn aìguns casosjá âos 2
nnos de idade Pessoas soltcms sãomals afetrdãs com o lranÍomo
obsessrvo-compuìsrvodo que rs casadas. embora este acludo. prova
veÌmente, r€1Ìitâ â dijì cuidade qUÊos l]acientes cotn r.ârstonrc obses,
sÌvo-coÌnpÌ si\Õ tàn paÉ'naÌìterenì unì reÌacionarÌrento O r.anstor
Do obsessrvo'coÌÌpulsivo é er'ìcoìtnìdo com menor ]ìeqiii.cìa entre ne
gros do que brmcos, cmbo|â o âc€sso ao sÌslema de saúde possa ex!ìicar
âÌnârÕ.tarte deslì vúâção, ao iNes de dilcrenças Ì aciais na prc'\alôncia.
Os pacientes com lÌanstomo obsessivo-conrpuÌsivo. gerâlÌnen-
te. sâo â1ètâdos l]or ouros trïnstomos nìer.Ìtais pfevaÌéncla no pcri-
'dode\ dddor" Jod'o.le ^po. r rc.. r. r- r
torno obsessÌ!o'coÌìpuÌsi!o e dc ccrca de 67%. e â dafobia soclaL é
dc cefcade 25% OutÌ os diagÌìosricospsiquiátÍicos corìófbidos co-
muns empacreDtoscorìì úanstonroobsessrvô-coDrpuÌsrro rncluenì
lrarstomos po. uso de á]coo] lobieespecificÀ xãnsronrodepàìco c
frnsÌonros alrmentârcs
ETIOLOGIÀ
ÍatoÍesBiológicos
Neürotrânsmissores. Os Ìmriros cstlrdos clínicos rcâlizìdos corìl
v|i.las&ogâs âpóìam a hipóÌeso de qlÌeumâ dcsìcgÌrlagem da serorü
ni.a está envoìvida m lorÌÌação dos sintonras de obscssòes e
co.o'.Ì ..O,ddo.r,..raì (5a J..e {oreÍ;tr,..;.,r'.
efetl\,as qü. dfogas quc.úeram ouúos sistcmas feLrÌ!trusnrssores
as
Enlretânto, ainda rão está clafo se â seroronina eslá enyolvidi na
ceusado transtonro obsessivô-.oÌìpÌrh1\,o Estudos cÌi.lcoslérÌ ava-
1i.ìdo concenbqões de da seroÌo'ì anoiqtur
!oÌ exeF
'netalólitos (5ìÌÌAAl
pÌo, ácrdo 5-lìldro\inrdoÌacéllco e alìnidrdcs c núnìero
dc sitlosde l;sação plâctlerá. a dc lmipfaÌlrÌra tÌiriada (qÌ'e se ljgâ aos
sjtros de recâptação da seroto.jnale rêrìrelâtado rcÌrrdos dlscrefan-
568 Conpêrd@ tL PiqÌttrtul
!esdeÍas Ìnediçòcs cnì pacienÈs com rranstomo obsesrvo-compd-
sivo Aìguns pesquisadofes a1ìrÌìâÌn quc os sisremâs colnìérgico c
dopmnÌórgrco em pacìentes com rransÌomo obscssl o-mmpulJvo são
dLüs a.eâs pâra cstudos futuros.
Ustüdos de inragcns cercbr$ is liÌìa lariedâdc de est udos de
Ìnâgens ftÌncìonais do córcbro !or exenrtlo. iomogÍâfia tor elr1ie
são de pósÌtrons (lEP) tem descoberro uÌna atividade âumenladr
(!oÍ ex.. metaboìismo e 1ìuxo sangúiÌreo)noslobos Jionrars. gângÌlos
bdsâÌs (espccralnrenle. ocâldado)ecr guÌo dc pacrelres coìì ÍarÌs-
tono obsessivo-corÌpulsivo trarâmerros lanÌacológicos e coDì
Os
tor1ânrentirs. conlònDc osrelalos ÌevcÌtcÌn essrìs arÌomrelidades (Ìì I
sorâ l6 4-:) Os dâdos dos esludos de nnascns ce.ebÍâis trnciom s
sào consÌstentes corÌì os dâdos dos estrdos dc rÌagens esrmruroLsdo
cèrebro Estudos Ìanto de romogralìaconputddo.zadaíTC) quarrt,
de rÌnagen1 por ressonánciâ mâgnética (ÌÌL\'t) dcscobnfaln utn aum eÈ
Ìo bilaterâl de tâìÌa.ho do caudâdo, cm pêcienres com lransro ooìr
sessr\o-coììrpulsÌvo OsesrÌdosde imagenscerelraisranrofuncro
nais qÌranLo estrúur s também são co.s isÌenres coÌr â obse.vâçâ,. de
quc os procedÍnentos ncuÌ ológicos. eDvoÌvendo o cnlguÌo. ocâsi.-
DaìÌnente. são eìèriros Do n araÌnenro d. pacreriescom hansÌorno ob
.e.r\o-c ìprÌ.. r | -ece ree.r..J. ae,nJq(ìt rre..o d,
nì.ìg.ctìcarclâtou um aumeÌrto do letnpo dc reÌaÌâmenro Tl no co1le\
lionldl, uÌì achado consistcnte com alocâlizaçâo das anonÌaÌÌdadc!
encont rdes em esürdos de TIP
Genétic{ Os dados g€néticos dìsponíreis soore o ranstorri
obsessÌvo-compulsivo sãô con slstentes coDr a hìpórese de qüe a hc-
nnçadoÍanstomo obscssÌvo-compulsiroterr un comporente genc-
-
Figurâ 16,.t-2 Ìúag€'s dc lorogralir poÍ cDissõo iô pósrroÌs.o Lg-'
IìÌLMoJcso\illicosc dc p..i.nres reD'.sci1xri\ôs cnì uD ptano non/oD,!r no nr:
iìcdi0n. da cibcça dos ru.lôos caudidos .nl.s c.pós uD lraramnrc er{rÒ r"-
drogas ou lÚàJrÌaconìpon€rncnlrl (Bc|ar T\)p.r. úxríonìoobscsrô ÒoDìpLrlr
\ô( JOC) A5mâgcnsfoÌtuìriúe$idtrparxrclcúsìatax0nìchhóljcadcgt,.s:
rcgnlrxda poÍ ladi clcnìcnto dô Ì,,\el. dnrdiü pôr lrluek dc,oooo rereDtu -.
scra5 Dìòcaì a c0tìcÇà dnôih tlo rúclco.âtrdado (A nnigcÍ nnnE$i scgtr. :
con\€Dçio mdÌolosi.x c 0dàróDÌca dc scc\íno hdodi.cit. à ôsquerdi d. qr:
obs.írlGeÌcDpÌoslomolÒscollrÌdosDafrildlr.çâoeDrinúdcdxe\atidioi:
Ì.pÒici..âúcfrodarn.3cnìcpÒrÍ,ostÍi,.nì ririosgnnsnÌÌdarÌç.nâ !nch:
rnn!lent'.csqtrü{ô-dirèilodoü]cÌco.ândâdo, anles câp.sô hranìenro (rjrL.:
r\taidadc Ì. R BxÌrcrli.l NJ Scìì\ÍaÍz K S Bcrgnan. NÍt S4ba B H cnz. j _
Nl.z,orl{ Ára,,ati. C E Scltn_ H K Fens p NlrìtìÍd. Nt E plìclpr Card::_
^
slucosc nìcta bol ic rÀlc ch Ànges nj lÌì borlì dnLg ônd beìì aÌror 1l$, p) tor obsc$ r :
|
coDrJÌknô dóorder ArcÌr Ccn Ps\clìian 19:685. l9t2 ljsôdn com pcÍnissio
 :::r\ o íJs dâdos. conmdô. airdr nâadrslnìsuenr a mlìu iurìifarür\riìouaÌecord.ìçiì,,l;L.rcrcnt,rreaì Quando{{orcisoh
. -:i Ì$ cultrm$ e conÌpoftêúrentais sobrc d úr sÌnissàndo nìenÌo. o.ìrcro e o rnrpulÍì (l , . 1.rÌ der \ ! sÌc, sefafados do coÌnpo
iíudos da cofcofdáncrr orr gêm.os pâra o transtono nemc rderÌr!o e e\nuÌsos (ì.Ì (.ns.iêncir Sc o isolanr.nn) e colììpÌeu
.. rÌtulsÌvo têr)ì dcscobeÌÍooonsjsicnteÌn€Ìì1c uma ìa\a de nrcntebeÌÌr-sücedido o rììÌìLr sn cseu ataí) rssociado sÌo loLaL'ìentL
' I LdÌ,\,rc|edriìfi.' é,. 'r '{ .,,rot ^t reprimidos. c oracLentc tenì..x:cÌêrrcir rì'eÌus da rdei,r. scÌì o afet,,
, ,: zÌ-icìticos Ì:studos das iìnìilasdcDâcì€nÌ.scLnn rans_
... i,r conrpuÌs1vo dcscobÍÌfÍrìr que l5o 0 dos!aÌ.ntes€rìì \\Ì rl.AÇ.\O l)€\ rJ,, .i ,n.sÌanrc rrÌìeaça dc cÌrLc,) rnrpuìs,
. - .,., iìe fâc icntc s corn tran ÍoÌrÌr (ìbsessrvo-conìÈrÌsvo Ìxnf possa cscNtìrÌ ! delèsx frì rro ,r iì. is..i'uì c.lo e Ìibcna.-rc. noms ofc
' : d.speloÌmnÍoÍìo raçò€s dclÈ ìsLvas secundrìrl!s si) noccssirras. pi.aoonìbnlê-lo e rcll
!rf,'s dad0s biÒli)gir0s l íud os elcÌroíis io lô!N cc's. esÌudo\ .r.,' ir,L...:r I. ..-L !.ì^d |,Ì.^,..,.'ir
-,;ìr osrâDìr íËËCr Jo sorìo c cÍudLrs.cuÍoendócnüos
.L :o conÌdâdos quc ÍÌd,cnrìì xÌgurspont{ìs conruns enl.e 0 xn, c,rnrÌìuìsÌ\o c.,r,rrtr i a ì3nrtcstdçàosup.rilcÌxldeurì.1
',ns dcp.essivos c o lÌarìsronÌr obsessl!o-coÌnprLÌsivo E\is- oper:ìçio d!lèfsiva d€s1rì[ìr ] reduTir.r ansiedade c contÍolaÌo irn
..: . ,' rJ teor r.iJ!.i I iììle e.ol,- pulso b:isr.. qìLc nâo lì, n ljcrerÍeDeDÌc corÌlrdo lcÌo isolauerr.
,rìì.sprcÌcnlrsobsessilos-conìtÌ r\os fÍudosdeL[(ì t-nìa,rpÈ'içào de1èÌìsÌ!r' \rrìftri.f.! Ìr.!1r(ulanìentc rDììonanìe. desÌr
. . f:rrdÌdÌonÌaÌidadÈssrm,hÍcsâquelcs!reasnoinlDs- ÌipL.. co nì.!rnirìradr xn!1.,;a aonú l pn a\n strscre. €h reièrc-.
lâtê cia RtNl JrJnL.uL,l'ì Os cÍudos a uìnaÌo c.rnpulstro c\c.uì,d,. rr tcntrlL\a dc Npedrr.u.nujar r\
j.. r Ì inos taÌnbérì1 de scobrÌraÌn !lsuÌìas senìclharças conì r conseqilêncirs !e otrcr.,rre LreciorÌ.ihìente espcü de urnpense-
..,: i.:ÌoÌÌâo'supressãonolestedcsupressàodadexaÌnctâsoÌìa nìcúo oLr irììÌrulso obscssr (i n1.Ìrorzâìle
: , .ic u Érço dcsses pacÌcD1cs e secreçâo dìnrNúda do fORl\1AÇÂO REÂ Ì L! ì isolaDremo e aDulâçào sào nranobras
| .resciÌnen(ì com inisòcs de clonrdnâ
.r delèìs;\r\ nÌlnamlnrcef \, .r.:rs.âprlrduçâodesnÌo!Ìrscìurcf
'
A r_oÌn ç.nr Ìern\a Íen,lli ÌrrrL: rìa tònìrçio de tì3ços dc cdr:iteÍ J.
iluc dc iÌ)(rnras Co,no sLLirÌ. ! Ìenìo. r ioÍnaçio rortÌ\aen\ol\!
rrr fcs cotrrPoÌlâ nrcnt{is fadr õcs nìDfoÌ1dÌÌen 1r rs r ì.u) rl esÌos c atrtudes consc LcntcnìcÌl{e e\
!€fúìcnrddÍÌs{luc siÒ e\aÌirner]1Ê o oposlo dos iÍrpuhos básicos Frc
..ridrco os t€óncos da afrcndrzasenr. .ìs obsessacs çnì qaientcnrerìle csscs Dad,ìici r,.n.,rÌÌì. âo obscô ador rh:rnrcntc c'\a!(
..,,rdrciona.ìos lim .stiÌÍulÒ elrtrvmìe.rc rìcutror se Âss.- rados c, !s \ezes. ÍÌâhìì.rrr! rfrJequa.los
- .1. ou ânsredndc atrares de unr processô dc cond'cion!- OU Ll((lS F^TORI S l,SÌLlOÌ)l\i\NÍICOS Na ÌeorLapsÌcau
-.)fndenle. ao scf pâreado conì c\eìlos quc siìo. por natL'Íe' íoüÌì .1,sc,sivo-conpulsiro era chuuüi1o deneu
litica c1ássiN.L o úa.
- !!uansrosôDìlos l)ortdÌo. obt eros c pen sânrentos ârÌelr ' rose obscssr\o corìtrlsi\u e r.frcscrra\a unra rc3fcssio dâ là\ü
. : j :,a.rÌosronìsDlseesrimuÌoscondrcioMdôscatazesdeD,o' cdipian. rìrÍrr ÈsejìsÌc.sse\ ,:Ì anildodesei\oh Inrcnto Quâìrd
. .lisLedadeoudesconforto os pacle. Ì6 coÌn lransr.n n ' , 's.s!\ o-c(Ìn pulsÌ$ scnlcÌn se arìer
,

r.frpuìsõessàocstdbelecldas,ìo 11ilè.erÌeÌìrnc1Ja. Llm Ì!

. çadosrcÌr nfsiedade rceic.Ld. rctrìraçaoou pcrda dc 0nr objetô sÌ:
: iis.(]ÌÌe que clrÌa âção redÌÌz r â sÌedad. !lÌìcl,lada a unÌ núìcâhrÒdeânÍrr.relÌacì si,lìlosrçà)cdÌÈarìaeregrd.nÌ1Ìr
.:r,, obsessilo Porlanto. eír.ìregÌus de clrtr.ì rrila na lìr' uD cíâSi(ì cDbcÌ|ììal ,.r!,ì\.r,,r,(e anr lì ir !ÌonÌe : ssoc rdo corÌ a lìs.
:-: :i ü lsôes ou cônìporrarìenros ì1r ual, stÌcos Jio des.n \.ì!ì. 3nôÌ,\ìÌrLr^aÌ;Dcìaesh I f :r,t3dâcorro dcsÌüìdâ'ÌìcnÌ.dasur\.
., ! ü11role .ln ans redade C fâduaÌÌnerte. cÌn ! i(udc dc surì tusão erìn'. tulscì.ss€iuìa e r!ì!ssrlas. c xcterislrc.ì.Lr hsc cdiprÌÌ.r
. - . r.1redução de rÌnrÌÌìluìso sccundáfio doÌorcso (r ansied!- A cocrisrincìa de ódLo c r',!ì oela mcsrì.ìpessoâ dei\ro pdcÌcrìÌ.
, . -.:Ìrlégras dccsquiva sc iixruÌ conropadròesnprendÌdos dc pâraljsâdÒ nordú\ida o rìdrcÌsao
:: r,ìì qrtcì complrlsiÌo A teoiâ di apÍendiTngen olìÍece cô.. tììdosispecÌosD r5.,!r!crdÒstacrenÌescômtrartoúroôi,
, . . rì. pnra ae\pltcâção de ccnos aspectcs dos tcìrômenos ot)- sets^ Lr(LÌÌDuÌiÌÌ.J e o 3r rÌ. .:ìi .ì!e se Dt.ocuPdn oDr â iìgress^rdrr.
, ;.ìrfnÌsircs por eNemplo. â capacrúde lrì-srogên rcãs de dets oü a lnnoc/r. Ì.uno ab€'1r,r.ìr! iìo conÍ'j'ido de seus srÌlonras. qüatrr,'
- :ì,, sìo necessaÌrirÌcDte arnedrontrdorâs €Üì sÌ mesnÌas e o Dxs âssoc rç(ìcs que estàL ì Ir L nc(rà s dc Lcs Podanlo. â psrco-qôncsc dL,
ì

: .:rìcnto de padròcscorÌÌprLlslros dc conponârì.nto hnÌrstonÍJ (iì!ssi!o-c.rìÌrlsn ú €poÌisn onì DcÍu biçoes do crescüìcnr, ,

edescn\ôl\ne.tono rl ri.ir..!dÒàIàsea.aì-sadrcl
tÌl,i,dli,.!, ì rN . :lôDcrr i o fesuh.dô d crc' de u|.1
i rt,'rcs Psi(oss,)ci{h r.d ì,' '., .r. . ....J r' r, f,r ..1 -.r r.rn.
tantc dd cÍ oiçanoÌrìraldri,rfr. r 1.Ìse tlì.ìl sádica do dcscnroh merl
FrtoÍcsdàpcrso'rrlidâdc O trì ìstomo obsessl\ o-co pulsr\Ò to. Ìsloe. iì.fllnçâ senÌe $ì ir c !rÌì odì o issassnú ÌrcÌ(ì ì ncsrno oblc
. :ì:cdoÌEnÍonrodaDeBonNlidxdeobsessrlo-cnrìrnLsrrlr .\ to.às\ez.s. srnultarearìcrr1. ( )pacrerlc c.ìÌ1râDslorìoobsessr\Li
r.i,5 tacìentes com lmnstonú obsessii rr-conÌÌrlsn o nà.ì !cÌìl cornpÌrstr rì ruìras \ .7cs. c\;.c: rìenraH conscìcnÌcÌìcrÌe üÌìoÍ e Lra , l
(

. I rì,\..pre-nor\J . fo1 r^ c....rr.ço" h..i., '.

poÍurììoLìtcto Esteconlì,i rú.emoçòcsopostaspodcser\isron,\
::!rr rns nenr sulìcientesparao dcscnrolviÌnentodc um !ànÍofrìo ìrldúes dc corÌtoÍaìììenL. d. irzcf-d!slàzere dú\ rdÍìs pâralÌsanrúr
. : . i r\ ,!corÌ! dsivo
frlrÌiìn.ìdânrenÌe. I 5 a 3 59i, dos tacienÌcs
A
. : - Ìirçosobscss\ òs rÌe-mórüdos ,r... r.-,./.!.jr.
I rtnr$ ps'co'ìinánìicos Si r''Lr"J I re:J de . v.crrtrcsprrrr. la nFJos a
errrcs dc p(,,,i
;rto. ro rnrcs de mpulsos. rsro e.,r
: , rrccrnrsmos deteftì trìanÌ d lbmrâ e ll
cìe de lèsa psrco bgrc.ì q ue 1ìnçòes Lio €go. rssur ct{i ,, ,A d. rd. stìo ttmbeÌn alcÌiÌdas pele,.
: :rJc dos sí1toÌÌras obscssivo-cÒÌnprLlsivos c tÌaços de carntcl gessào hìcrcntc âo pensxr)rrftL) nrxgÌco estaa onipoÌêrrcrado pcnsr
:rÌ.ro. arruÌação e ior maçàoreatr!a menlo A fcs$asenteqr c nrcrâmeDl.t-ìorpensarelì urncventolLì
:\oLr\\lENl O O rsoìaDrcnrÒ ó uÌn mecanrs|ìn) dc delesa quc nnnìdÒ e\rerú. pode f37er ..iì quc o c\ erìlo ocoÌlâ seiÌ ações tì sicJ\
: ::3: lcssoadosalltoseimpuìsosgcÍrìdrÌesdÈ.osrcdâde SÒb In!üln.dHras ìlsÌc*_DlDÌrni: rnri xss{suìútr plÌâ,r5 paclenres .,: ,
- : rrinìcLasconruìs.oLÌìdr!iduoc\pcnn€nÌacorìs.ientcmcmeo nanst{Ìì. rbsessÌ!o-conrt nj, .oo irtodc tcrunpen5utÌÌentoâgÍe\
:: : j i rnÌâgen]mentaldcLumldéìa carregada de erÌloç ào. sclr cla

ln,^k,,rt l( 1,tal.n/c 561)

 DIÂGNOSTICO iÌremclür.Izar O DS\'l-lv tanìbém cÌrúìrìâ a d.Jìrjçiìo do l)StrÍ-Ì]1,
R Je co!ìnrlsòÈsconro !frerìcÌonarse \,ì[ÌnÌarias. Ìi que os pacrenÌcr
En$oÍa os cntónos drâErosiNns ]ìl]ü trìBlonro olrsessi!o-corìf heque.le')ìcrre reìaÌàì qucxs coDrFÌlsòes Dào sào ìeÌ]l ! oh!Íâmls rer)
pÌrlsr\o natcfceirâedição re\isà,lrtr itltlìtultu Didpìtt\ | tca t l.\- ' e ,.ro r,r' /ì ì(\. 1\ r\,
Ìdti\lÌcd lc !idkttohior ttu rd^ DSN1-llÌ-R)tcnìansi.1omantidos
'ic., c, ': r.;r. o.p.,.r'e. e. . rp
''com /Ì'/.ú Nbre" de h !Ìrìstonìo olkssr vo-conrpulsi}o. se. de uÌ nìcì{lL,
cm graÌìdepJrlenaquanredlçà.., Ds\l'ÌVìíTâbcÌ! l6 1-l). Ìmtof- geml..ão rc.o.hec€m o c\agero de suas obscs,òes e corÌìtulsòcs
1ântes Ìnodrììc.çòes foraÌn tìuãs .ri .letirnçòes doDS\l-l\ipara ol)-
sessões c coÌnpuÌsõcs EnquârÌÌ.., DsNl-lll-Rdennra
obsessòcs
^s
coDo!ensrnlenlos corì1Ìnrlsò.s c.fro açòcs, o l)SN1-lV
e as introduz CARAC]'f [,RiS'I](]ÀS CLíN ICAS
r obscnaçâôcìiìricade quc pcnsarìerìn,s (ìslo é. âtos menrais)podeÌì
serobsessõesoucompuÌsÒ€s. def.f d.rdod.aum€.Ìríenr iansieda- Os frcrentes conì rLnrnomo olrscssr\o cc!ìf LLlslfo. 1ìeqLte.Ìc.
Jc Ìobsessa)es) ou a ÍedrzrrèÌìÌ r,ìÌrukLìês) O DS\l-lV tamtìenr nrenle. !Í,clrmnì madÌcn5 d!Ìrcs que nà. tsrrtììi.ìx as I lìbeÌr | 6 .r-l
reÍì)nìÌìl: I denriçào dc obsesjii.\. taÍâ evitar a pNlarn ego Os pacÌeÌrlcsque lê txn(r obscssòes iìrrrnto corrlalìsòÈs constinrenl
JÌstôìrca ddtcrcen"ediçIo(DS\l ÌÌÌ)cxexpÍessão seÌnseniido' t.lo menos. 75ti' dos pao rcrn es âfctld(ìs pesq uisadof.s e c L
do Ds\tlÌlìì. quc têrÌ sÌgnilìcado\ ìrì definidos c dificeis de nÌcos acredi(ânì que o nunrc(r l]ode afr o\ nìrn.se
^Ìguns nì uit, nrars de I 0111
".
se os Ììacientes lbrem culd:ìdosamentc a\.LLìdos qLnnto i tresença d.
compulsòcs nenÌâis. ileÌìr drìr coJìpuls@s cLrinp,rn;ìnreJ)rris ìrore\oÌ
Trt'rh I6.1 ì Critérior Di4lna{icos t'.rÌ TrM(oÍno Ohscsno
tlo. Ìr'ìra obscssào acercr de rììâchucrÌ unr lìÌìo podc sef seguìda Jro,
Conìrulsno
uÌìacoÌìr!!lsÀomerìtâì dorepetÌÌunrepfeceespecilìcnde(€nninad(,
\ Obse$ò.s o! cotrìptrlsò.s núÌìefo de tczcs Erlretanto. hápcsqLr s.ìJores ecllÌìLcos quecÌaerì
I tn\ròe! khrJl. jbì tt) t:) t)) t I qucaÌ!un;!r.ÌcntesÌên.rtef?s.pensrrììeÌìtrìsobsesslrosseiìtercn
tlrp.Dsiirc òs.,mpulsos oú,'ìa!.,! ,(f,!'cnrcs c pcÍ\i{cfrcs qrc .m il coÌÌrpuÌsòcs lrses prcierì1es Ìendern rì Ìcr fersancflos rcpeÌilr\.\
gnnì Droü.trrôduÍanlc a pÒdurbac:ì! \inc\tc |ììcrl.d.s ono i ÌlrLsì.\ sobfe algun aio se\urÌ ou .ìgressÌva que Ìhcs parece rctfeet1sjrel
c nrdeq ôdos ÒcausiD, í.cntrLrdi i r! cúd. ou son !núk, AsobscssòeseascÒDrpulsòcstêÌìcedosasp€ctoscrncorÌúD
'o,Dc'.,--.r'o.LD'1.^i..rr. s'J'.'-p'co.up.,., .c..F Ì ) uìn! rdéix ou um i'np( siì rnvadc InsiÍeüte c persst..Ìem€nr. r
\as..úì prôblcD$ dr v'dx rcxl conscrincra. I ) uìÌ sentrncnro de Ìncdo lì|ìstrìs.'a.onìpâDha amanr-
(l)apcssoa lcrÌa ignorar ou srp úpul\ôs ou nnJesDs. lèsÌaçào cenlrNì. c freqúenlrÌìenÌe. le\ r a ])essoa a tof ìnr nìcdldas cor-
o! ncrlrill/ilos conì âlgutrì ouro p.r\r
cnroon.çào lra â idóra ou rÌpuÌso rficral. l)r olìsessÌo ou c.nrtìÌÌsÌo a ilheir !.
(l)r De$.i r.Òônhecc quc or ponsâi,cÌhs. rtrìtulsos or rnìigcns obscss.s ego. ou sclr. e e!Ìde.cr.Ìdr corÌ. a go csÌrìnho à cxÈ êncìã qLre r
sôÒlradL ro dc nd p.ópii rìcÍr. rÌ4., nNíÒ\ a príirdt
lÒÍr. cono na
pcssoa tem dc s I mesmr corì o uDr s€ | ts rcolL)qrco: 4 ) Lnd€pendcnre
Ncrçào dc pensrrcrÌosì
Ìncnte.ìüão \i\'r& e conìÌrclldôÍa s.ìa. otìs.ssào ou.orìpulsao.;
I o,ìtukòfJ lLlrì.lds pat I l) | t, pcssoa recorhece-a coÌìr(ì rbsÌrrda e nr acrÒüaÌ:51atessoa qLre soiì i
(rlcorìpÒírìctrft rcpèlìt\ôs(p.r.\ lIr .siìÀôs.orgin 7ôÍ \.nli.ito!
deobsessòesecoÌnpìrlsòcsscnte urÌlìnledesclo delhcsfcslsLlÌ: [..
âros n, lia (lor e\. orôÍ. lonhr .L r.l)cr'r rilavms .rì slôrcÌo) qtrc r
1r'elanto. ccfcadâ mctade dos pacienÌcs olèrec€ porcíÌ reistèfcÌr:r
pc!Í,a 5è scNc conìÌrc ìdi x c\-rt. n rÒ\poía a u ni fbl.sio oÌ d.
âcordo c.nì regras quc dcrc n scr -:: d trrctrrcnpli.rda.
coÌìpuhio E0i,; dos t!cienÌes fcfceberÌ qL,e.L
rlloscoorponrnìenÌosonikì\rrctrk :,r. nilrc\c.;durcdr/'rôsÕGi cr ^pro\ÌnìÍd!rììente,
Loon c\ÍiÍllgui, c\cnb Òu nnf;nJ i.rrdr. cÌli.lrnb c\scs conponi
rìcntos or âros .,eD!ar rôo ranì !D,i f,rì.\iìo reiÌnlr co . quc \rrn r 'lìhclr lí,1 1- fsNcirìií alinico$\ão-I'riqtri)ilricosrtrc P.0r$rìnìcnrr
i.ulmlLzirou e\itaÍotr sào clari Alcn(lc.n0 P,cicnt$ ü,m TrunÍDrnd Ohk!\n0-Conìrnnsn o
rl Inrlqufr pododuÍaDÌcoc(fsodor,rì(Ítrd.o 0dnidtuÍ(ô(Ìcccuqtr.is
ôbs.ssõ€sou còn,pukõ.ssioc\cess , r:.1 rr..iotrrÈ ìotÌ: lsso tràÒ s. JÌrl'
\'lios ÌâchMrs..ÈiòDc,: ccTcDirkrdc
{ obscssõós o! côúìpuhõcs usuì rc.nrii{ki $f.rÌcrlo..oriìnen tchpo Mcnb.o d. lMrilLi li!!{c e\cc$nanìentc podr
^s
(roÌìar nì0's dc t horx por di.) ou ,)I.nn..trì signilìcat,\incDLc ra Íotrnt .ncìonar on|r sòcs dÒ cotrt.Í.tr \enficrÍ
iiLncronân.trròô.upãconal(o!r.adôr'aì rtld.desdr.rr.r.inncrtF5o
a ÍcNniiEtrrcn(cd.qN r.nì strúôNde
craú habÍ(ô6 dô nìdniduo 'ounü:
piÌadeììçJs,trf€cb!r\ fic'ên!'aalqrtr,di(AlDSi
Lr se nnì otrrro trrtríoíìa do Er\o I cíâ pÍc!.rrc. o coÌreúdo dls Òbrsõcs of
.ôrìÈhôcs ìiÒcíiresLrlorcÌe(porc\ r,rcocupiçìo.oÍ,rlirÌctrlosnrI)Ic
lÌrìslo'oo obscs$\o-con,puls 1o x\\{,ido cor
úaf íorìôd.Íorrcuc lei'oqírúD:. eprlcp. r
scnç, deuD I.rD(onn ALN$1aÍ: p!\rÍ.,.,rb.los n. prcscrçr dc Tri.o.Ìo
.fr.'rs..Ì Íis Lo\a.rou úirtrkÍ,.sdo\eâDqL
^
nara prc.crp.çla.ônr a ipiiôncia rr f..scnçtr de TÍaríonÌi Disnìórn.!
Corpaml pÍccup.çìo.ô dÍôaâs n:.r...rii d. uÌ ÌÌifío!ìô p..Lso dc
SubíiDcìa. prcocupâção c.rì ièr'Í!. J.cnçi !f i\c Dr FescDça dc H'pocorúrx lÌr's1onìoôb\.!!, o-.ôDpukno Urx\ Êe rtrrxLrì.
prcôcup.qio c.nì .nscros or lhrriras s.\trr s r. prcscnçr dc L trìx Pdr!lìÌ,i. 'f'rrloh. oLrsc$],Ò ooD,pulsìd polp.dô
,trüìiraçôcs dò cuÌpa ni pr.scfça dc úri l..fínrno Dcpresn o \i.ior)
ÌÌ.o.rr!9i-o ios f JÁ accÍcâ i. corip.dxDerro rL.
r' àNdurbiçiotriosedercaorclc,Ìoslii..nì:.osdtrclGd.unrrnLbsLâN'JípoÍ rntrnqi. g.ÍalD.rrc.ônì lôr Jgcis c\ccsn 3s
r\.dÍoga dc abuso. D.diciDr ro) òü trrìr roid'çàôÌìedi.: g.r.l
". ìrrrslonìo oIs!\ì\ô.odìpnk \ô s..trtrdá']o ,

Com.r,siÁ,/Í l0brc: !e, fr Dìil.r pxr!. d. rcú'BJ Jtr.aDtc o crì6r,J'o anú1. o

-ìmnrar
d Joflô Ic.c,l.,. \. ... p.lo...'... i.,. ctìEr llas repcr dis 0rrr camc(crnr!as
I c!ò.s Cls gcre^!\ p.r c\..rÍ\ i cs.ô\..to d..
r.hclr c\rardi dô DSill i!. /rd!,,\rr ,r,r !r/rì,.r/ llnnwÌ rt tlütdl
/)rÚrll.r\.]lcdC.Ìì\riglìlAri.n.aÌfs\.rìí,,r\so.ri1ioi.\\rs!ngton19i),1 Txbôlae\ràjdidc JL Raúpon ÌlìcNlrobiolos\ Òf obsc$nc-.Ò flrlíÌcdnoicÌ
JAMAla, l11ll9. L98ll tlsâdí cooìpÒ.n6sio

a?ll (-drttrtrtÒ dP
^ryaúüt
 : jì- È 1íacionâl e .ì)surdâ. Ocasjolìalnrcnlc. âs oÌìscssões e Trbúlr lí.1-l Otì\e(ó0\ e (t,nìrìLkõc\ Rchl!drs.d ?0 P{rienlet
: :.i.: Ì(,man-se sup€rvalorizâdâs Itlos pacidrres poÍe\cÈ Co.rúc!ri\rr C'irrçr\ c Ádolcr.enre\
: : i !ì.\lerÌì msisnÍ que a lunpeza compuhlva é nrü alÌncnte col.
. r:::r.Ìr te.hanperdrdo seusemP'lgos em rczão do lempo gâsto
Prücipri Sirronìx Aprc!.ntith
: :r.scntâçàodâsotìsessòcseconìt sòesehclcìogêneacD
i ìÌiì.la l6.l-l)c cm crimçâs e 3d.lcscenres rlibcla ì6 4-Jì P.e.:$r!ro.tr..pr'lsx pÒrd.kr...'r sccr.çi.\
: ::Ìr.r j de um p.crènre mdn jduxl podem sotrf.f or se e mud.- .ôÍp.,rÁ 1úf.. fc7es. s.Llrir. rLÌetrr. g0.
: :ìr. Ì$\ìo.mrscìrÌafstonoolìsessÌvo'coìì1ìruLsr!opossurqM- oìcs. lli\irìrs xrrbief rrÌ\. r(.
r i1ì. \ s i(ìm1Ìicos tnncipais OnìaÌsconruDróuraoÌrscssão \ d]| {i. iÌrr rìloúrsr \.Ltì!.r inmcerír!
: ::: :ì.ìçì.segu'üdcÌr\agensoLìrìconrfenhxdldeDnue{rr'
.;triirì r,oícou dÉ..rçr co ,ì,:r.qürínc.
:..i.:\rdoobtet,)sirpostaÌc!Ìecantamrnaih Ooblctolemrdn
. rr dr\ d cloe!.., I.r!\ (/!r. , r.'.p (;r '^'
:ir ' Pilo.uprçio ou necesÌdi(L d. nDÌüt'.. ddctrì
facÌerìtes podcü. lilerrÌrìonrc. esfolifa pcledasmàos
,rrs
r2 (ì 7)
: i:ijjì\ as lalagcns oLl sefenÌ mcrlìr7es dc sâjrcrr de câsâ erì)
. , :rr.rì.ranslremìes lmbora â ansicdâde sers âì esposta enì.- E..tup!n \.\.esnìos{!'ô..\ :\..:n\úsÒtr cr
: ì.ì : lonum âo ot)icro ternrdo. rL \crgo Ìra € n rì(ìto obsessrlo
'\l-.(re! . \(.Ó( gitr.ü düì(ú oop!.1.tr1.
: 3 rì1e.rcrcditâm que ! coÌÌtanì rnaçìo c Jifundida dc objeÌo parl \nD,c,.slc írr. ou rzaf
::: :j! ilc }rcs$âparâ l)essoââlra\esdonârsle\econi.ìLo P.D!.Nìnos. nâec.s ôD frrL \,, prorbLda' c
I:e:und{rpâdrâo ìaÌs coÌÌurn e unì! obsessào dc d o!1da sc-
:: r. úììtì compÌÌlsào dc !erificaçìo À obsessào iìcquentemcnrc sons. ruLi\Íisounìú$r.s
: : , j rÌgum pefigo orLvioléncrx (p!ìf e\. esqucccrde desìigâr o
.ì: .\ \eifìcaçãopodeenvolref rììúlnfìosÌetonNàcasr.parr
, 'rr:,ìio,ròo TaÌspacientcs tèm uÌìì.ì Insesuârça oLrsessi!!. corro E\ccsôôn'ínrÌ,zÈÀodÈlrr!. :! J.DàÒs. br
: .: ì):. \c scnhssenì cuiptìdos por rcÌenì esqÌìec'do ou conìerldo trlìos. 6.0\ aÇ:ì! n. .r! :iiounctrr.rÍ
'lu.has
arÌcrçcropaddo nrxis corìum c o de pensanrcntus obsessrvos
.i r:.r1È ;ì(rÌsjvos senr urÌa coÌnpülsìo Esses obsessões. gctuÌ-
tulLmÌs ÌorìÒ11111os (cnrÍar0 Í , d! iposeDh.lc.
:.:: rrlr s isr eD dc Ìrcnsrn€ftos repel rl ivos ÍìÌe NÌgrnr aro sc\ut I
i:-:\!r\ r€pf.cnss èlaos nihos d.r !ìíc1enÌc
n \!ní.iiiod.!Ènõ aÈ)ìílLÍ.. :.r:f.lhÕs. iicì

lurlo p rao Ììì0 s comunl é .ì nec.ssiJrdc de srmctnr rìú

Ir
:: j:n.qÌrcfodeley rÌuÌnâcoüDulsiodeÌenlÌdrìo Ostxcierìres l.iìpc/!cotrrosrirÌüÌ\p rú\.rcrìcotrLr.

Trlìrb 16.{-3 SinÍ,nrâs Obsrsi\o-( nmDükiìo\ c$ l,r t2lr)

^rlullo\

\1edLdÀ pÍi.r,tarenÌ pür!, pr a s no{ro c

prrx òúLrcìì íror c\. rofdL,i ioupa(dud.-
.ti

ìl uílÌJ
lr{
RirÌh,\ drcAos(po'.\. 1,'nl,oÌ .ÁpÍ \Òntr
\. dc rlcrcrìDìro! D,rÌ.i .
: \lüllipl.s nnnÌÌr! rrcÌ.6 J. I l- qu.or{.ic\.cic 7r
labclxc!rr,J.tdclLR.pnDo Ì i ì: ì.rohrl.$nfotìsstr..r.nrp snddarrJ.l
t,\lv^ ló, 2N8tr. lt33 ll(rL f,nrJ.dssa!

I:::r!'lrúL dc p..gutrri' ru..nl.s!., tì I. :. Ììui jìrzcìernu,nrrelerçàooubarìÌ

lodeúì Ìc\aÌ:lrterâIìenÌ..
:rl :rem'se (lbs€ssòes rc lis, ì..Ìi i aÍÌì:ìTefdnrento conì p! ls N o sào .,
mms nos pac rentcs conì | r ü rrirÌrìo oirscssrvo-oonrpulsl!o À tÍÌc(rÌ l
_r. di l)oúnçr (N = I0|f loìnarìja í.rnencer os Ìl,l)rIos cabelos) c i onicolìËia pode i.Ì
comtÌrlsòcs Ì clacjon.ìd,rs l, . Ì fri sÌr.rìo obscssivo'conrpülsì!o

) UrrnìcdoEstâdo Ucnral
7l
t, No e\nnrc do csla dr, rìenlâl. os pac jerÌes coDr n rìníomo olsúi
' ::J.dc!nc'o Hon,eN.l7.5:ó3aDs trtr'lLÌcres. :{i.3 r s: rtros s'1<r-corÌnÌÌi !o nìosrÍâr, i Ìì: : Jus dcfÍcssiÌos. q úe esdo p.eserì Ì. \
:r:ir.\!n'dr ds S A Rrí!!$cr. J r- EEcD Ì11..pidciìiolòS\ afd{tiller.nlll €Ìì cerc:Ìdc509ndeles,1 !!n! pacrcntcscomrÍânsromoobsessN..
: tr,rNns ônìhr.snôco puli\cdÈo.der J( ljnPsrchiab jj(.r.sDÌ ) 6, Ì9'r: comldsi!o ÌèrÌì mços dc c.! ir.. srgcstivos d€ t al]srom o da !e$oi L.l
lidadc oÌìscssi! o-corììpÌrlsrr ! Ìnas isio Ì)ào ocore conr a Ìnaìofiâ (\

l rdrr.ntus dc.lnred.kl. 511

:r:1rrrf rer.nÌr lr,ìns11rìf !ìf
mci,: Ìé.rrrì,rÌa\e.r.r1.rqu..iiì ::rr:i!e rl'::. I ì:.:..'ì .: :- .j::. '':j.i:.: ...:...'.-. :r:]..::: r '': i:.'..:':
' .tr |.l r., l. l'- I

a(nì ldcrrsatsa\rrrr:.Ìì.rs,ì: i :i J,.

L I c(DdrÍc rfrcÍlkío dô Dr .rí. rl. l0 anos qrcr\or.\r r. s.ü
trr.ínsÌr & d'lì$Ldid.r p.ri cshìdrr tl .,: i\ uLrsìos \.* oìcscl. rìnràr.i.
ÌrÍJilostrrÌrÒ c prcocuFdo com pcr\, fcn[\ q!. fão coi\cgìriâ alì$, Tod]
mÍ. fisala Ìrtrs rcpishdo ôs eì.rLr d. d'r .\pconl'ì.nlc cràçò.\ ...r
co 1ÌrnÍ!nìn,ìl'scsrrÌ,-.r.ìnrl\rì.r:.l.rJin.fÌ. .r,,t : -
Lriei.L, .
(\úüs...diçòes ììsquÌ:rÌ1c.ìs.ìuep,\li.ì.i1 *r: i.: - .
ì cìì.iÒrìdâs cÒnì o Íarstof ìr obscs\ \rÌc.n|uls\o sì ,,r hLf.r, ì l

trDr!.! r prolssoÍcs ú.nnúi\chn.rr. .ri- rdo..Ínrrtrìctrrc ródô\ as.Íôr. t.eníÒnìo dúnrorlìco coÌÌrliìle. t.s.!ì eÌnì.NÌ...!r f:1Ì.: ..
.ng.Ns Des.'.rc0 opÍ{.$oconìos.nJi scf,eLhanlc i toclr dìa fita úc ldcodc dos nÌpulsos. c.rìro clcp({naÌì,r . logr p,ì(,lo! cn hn[.drir..:,
ràlr rconlenNnlo Et.üJis re,e\. or ! ú D,crlc. digando a $ Drc$Ìo sc sc rrânsÌomos. c{rsle unì pcrsarìenú lforer . fr.ocuÌìrçao.o.r,,:
rr.í.r. ap'ôpnadaÌcúc ed,roìdô ì . .r.:D$qne&ÍrôÌ.lhordc. ou dnse
:o
r J\!\i.cnr.L rüdd.trr.trkr dod'r :1.,/1.Ì n.scDnn!ind.!., raninlÌr
fro c..rf o) or !Dì comtÒ'ramen1lr Jcf eirlr!Lì r Ìr..c\ lürlos r I . .
sos Sfupos de fcs,luÌj.r,i csÌio nn.5trgsfdLì esr€j tÍ.rfÍn.rì:. . :.
{Lpoíi,ìcnic .{L ditrdo. DaìÒnrc. olÌi\ì llar:0 rcÌógiÒ..po\ uúdcscr n núos
dcnnìiraçã..rlrrcclì,aq( p.rani!,)í!ti dus.s!i\h.r.slìâ\nnpÀsâ'
reÌaç{ìes corì . ÌrrnsLonnì obscssrro-comprLLsro e ìLes rcspr: ,.
Jr \rit i.rr\ qÌ í!Ìtrnrj . pr;.il|nJ\
Q,'ardo rd,.'onxhrü rc qn.ndr.ìl .. tr trnì n!,trldedm5 Lrorrs Drrx
'n(
s. a j mtd qux io Lx !ìtrof rfrlsc.f nì DÌs.\ L)a ne$ lo'Ììi, brÍlÌrar se. nl
i,r lii,n,o. rdnli! os.3hclos c ìc{tr \. .,i Ì i.\ quc c\'lntrr p.'lciçiiÒ ìl.iì ( t Rso t: PRoGNÓsr ri o
ü,d. ri ::n.Lr !Lp.6nç \ qú ...ntrì.rrr p.r
donrmrrirrÌJ, diarh. qfc ld.lÌ iaÌ' c!1, r..n.r nradio!.rqran(ô rrÌ,nclsirx o !larsdet1rojdosfícrcnÌescLrnrTO( c\pefúÌcnu uìì,Ììr.
.rnìÈÁ.scDr!Í *. scnì0.. ro L.rccn r$rrtrìiJ LìtriÌr. fiLc,r)úrí'isrLJdcr,l. c
'rì ir lo, r..\. ' 1.d.1.re..u -L,oD.l .,..r. .
iÌ,ìlìr\.üsltrÌot:lrprcìunì!r.,r ì i:uiii. íìbr. i crn.trr iir.! dc . nìicrod.s innf,mss qÌ\ rnì !c.rìÌec;nr.Dtr) e!ÌÍes\rnÌc.lrl!.
güvide7. Foblenra sc\ur .rÌ rìoÍc ( le um 1r.Ìrcrìt€ ]-N.ÌÌcz{uerÌr, ì:.
L

l)a.h\,ì, O trr0Ìc trio \'\f r. {,ns nDrnaç{i6 i.crcr d.s crcftos yflorÌascìr segrcdo.hir iieii)or :
'rÌi
C. d J r.Nì cìrDd. s.li sÈu c.Ìtrô]. \, ,fr rr . renrÀ. gnoÍa l$ otr sunnìn facÌ€Ìrtes procÌ | im ÌÌar1c I scus
merìrèrm:iÌenì'rr de5 iì lljd\ìs rÌech.!$Úìro pstrÌÌrialÌ?.,:nrl.
hr \ rnrb,CL rlide a..Í.x d..\s.! p!,..1n. ò s.renì \.'ridctrrs Òbs.sò.s.tr
nì.tuni.iiìaçr. ocr!.tril|bdc rcr mpf,L.ì.c'i d'rsdóstLci Ì)nÍr dsl'Dgtrtro trtrs estadcnroraesÌ.rr.pro!iL\chÈnrc. scndoeÌìcrÌ1edrc,Ìì a.Ìcs!.ìì :
nn..bscsn.-..rìpuLs\o Joaaní.nÌ !h|c'vÌrâlidadcobso$no cotrìptrknac coìscrc.tizaçì,i do lrattÌorrc ottre ìcrgos c orìss o,raìs O curr
Írìinm.J. t6,cdadc lctrcÍd'zr,lr. r,. qr ,. ì ru'Ìiììrçàd lìlqú.rrúìcn€ €(r gemlDrüìre e l.rìSn mas \ rÌ r: !el: ! l!üns p:c, c.tcs e\fenmc.Ìr,)r .l
orcs. te Ndr.!aso. o p.cLcnre tuÒsÍxÌ rLrds nri6 dc$rpu\ò.! unì c.trÈ cLrNo lLLLtuente.eoutros. !rì curioconsÌ3ntc
'
poÍrÌ.nlôrcpcLiLnÒcxccriãdô dc..oÍ1,,.. ccírs rcgrxs ou d. unÌa liìh,xcíc- Cerld de l0 n 30% dos p.ìcÌcnÌes tanr ì)relhoús signifrcdt r::
r.otDJd..quctriosêr1i3uD,âInNi.,I r.rìch!grdâ\clenìsDìcsno em seus siÌÍúnus. e.10 x 50'ri,lêD unìa m.ìhfra Ìrodcfrda HnÌelin.
tenad.s de que:0 a.10o. d.s p,ìtrefrcs Êcrnrrne.cn loenÌe\ \\.Ì :
pÌorNÌÌì cm seus srÌorÌìrs
DIAGNÓSTICO DITIIìI, \CIAI, \pÌorrrÌìxddÌeììÌe. unr terço dcscst.rcrcnte! dÈsenv.h. lrìr.:
toÌìì. dcpresi,\n nìâ1o,: . ! $n.rJ(ì e uÌÌì rÌscu DìÌ.lndos el.\ ì
Clond iç{:}cs ll, éd icas 'o;_. r- r. .-cr Ì.tr- .' ...'
dâÍes,siôrÌcÌ,r)tìscorÌìD!ls;cs. rÌìrcronanìllncÌâ !onìlìrlsòcslì'r
.ì e\rsaÌrciâ dr.rsnrnrci rì i\\l-ì\
eni Inr,{Ìlr fctsaâl e d€ .âsen.ccssÌdrJ.de]r,IÌrrrlìr:çà. l,nÌììelh.f Lìr..rìf nrcoe jr!e'
.(!rrpfonr.nrìe.Ìo1ìncLoraÌ,dÌlr'ÈncLrÒúânsÌôüìo obs.ss,\o corÈ do f.Í un b,rÌìr,rlusr.ÌtrìcrÌo s.cÌ!1 e ÌrÌlrtlssroÌÌ.ì. rusercra i.
j .j.i odet.r. rì,, .. '.n. r,]e..-,dre, ,J*r . .
conrpÌ,lsõesn!tìresençN(le obscssncs.pfcs.nç! deìúìcve.Ìod.sel
Lls pr ".t
nc;pris rrlsÌonìo s neur.l.!
r i. i r sererÌ côDsrdemdo\ rìrì d1a3- .adcìf tccstrìÌ.nr.sderrÌufczr Èr,,sódiür (lc.nÌcülodaoÌì\cssi:
.osr'co diÈfcncÌaL sãó Ìtuì1stüÌr nc l l [retÌc. our fos t.drìsronìos de .eìlnr'io pèrec. cía. Ì el.ì!r onado .ìo trognostrco
nqües, epiìclrs]a do Ìobo teÌnpoÌ:, e. .c as oraÌmerìtc. úa unì dÌl srno e
..nì!rlcaçòes rós-erc0lalilicas
TÍanstornode Iou.cttt ì : !.Ì.rììas cnf.L. tensricos do úane TIÌATA\IIN IO
loiro d. Tdnelle são tiques Ìnolf, cs. \o.ais quc.coreÌn lìcquentc-
menl e- r,irt!rlnrentc, quase tod.\ ,i d,rs |) lranilonìo dc TourcÌle c . ( nÌn rs.rescc.(cs e\ Ìdô..Ììs de rlrc o rra.sÌ.nìiì oÌrsrssrrrn
r.rìrrstomodbsessi!o-co'npuìsr\ raÌì ümã idad. srmil3rde if iciô c .oÌnpr h 11 . c ìDr irÌarncf (. d.tcnn Lf rd(r Ììor lìrnr cs ò (ìlogi.os. r Ìcf
rJìlomâs sinilares Cerüdc 9i)"" dos pâcientcs üorÌ tnnsLoiìo dc iia psrcinalilÌcxcìassjciì rìcrdc! sru pÌesti$r. Àìenì dlsso. rna !e,l
Toìrì ette têÌÌì sìntomrs coìr!uÌsr r ì ç. c dlé dois tcrlos feúne!ì) os critú- .tue os snÌorìiìs do Ìra,rstomo o )sc\si!o conrpulsÌ\o trljccrn se
.iòs dragtróí icos pdr t ansÌoÌÌr ì ìr's: tstr o-conìpülsr\ o anì!hÌÌ.iierelrrtlnos rtsr.otcmtìrrprÌ..drnjnÌc:ì. osir.üìert!.:
1anÌì.ìcoÌóSrcosec,:ìnt.,ÌaÌìenÌr,sÌô serônìrdocooÌns EÌìrfeÌaÌl
tc. os 1ììlorcs 1)s,çodlfinri!.s!odcnr presÌlfcoÌrsÌdef.ì\,clbe.€lìcÌ. a..
Condi{ões Psiquiátricâs .nteÌìdmeÌìlLì d| que Precrtú:1 .s c\rcefLìxçrier ild ìrnnsi.flÌ!, e 3i
rÌâ(ârÌr.fto l€ \irÌds lìÌì!s de resLÍancü r clc. coD]Ò lalti dc rd€sài
dilc'
Aspfirìcipâis consideraçi\.. Ìrstrluìáh icâs Ììo djrsnós1ìc.
rÈr.raldôtr íonìôòtrsessi\.-. -.rlsi!oràocsqLìr7n1ìerra.lraf- \ftÌÌros t,ìcreìtc\ Nfr|] eD'ldì\ì .hses5 i\.-rfrììp!lsr\. resr!
rnrÌìo d.ì person!1id.ìd. oÌrsÈssr\'..,!rÌf ulsrâ lì,brrs e 1r.nrÍoÌì.Ìs ÌeÌìì rc ìazÌÌìe.te xosestinçosdctfrtarÌìenÍ,r EÌes p.(Ì.rÌ .ec uir -s. .
detrcssvos Onanío oobses\,' -rjrÌÌrlsrvo,gdnÌÌìente lrodcscr roÌnârcnì nìedilrÌÌìenÌos c resiÍiÍcn â r..Ì izar as ÌIcfâs de casâ c
JriiìcncìNl,' da c{tLrlzoïìcni. :r !r\èrcL!.1ü.ìÌnos srnnììii oulìxr.tilidrdcs pÍ€s.i úrs p€lôs tcì afeütìs do corìtoìÌâmÈìì1(ì arr
ciqrrzLrliarÌrcos. tcÌ.Ì faü.czr r ì ì. ÌìL/,ìrÌa J|s srnÌ,!nis e |.Ìrì p.opr ros eÌìtrnÌìrs obses\ L\ o coÌr1ÌüsÌ \ os. Ìì:ìo uìÈrnrndo qüì. bi.-
,,r!r/dÕìr!.rcrÌcdeseundr\1. !f {)LrinÍ..!ìdâpeMraÌidlde logicrúìenÌe brseados, pode,n tcr r ìì !ortxntcs s ign il dados ts rcoLóg!
obscs lvo-lrDtuÌì \ r | ì. 1er ì , J È .üìi r,ììrc' €rÌo iiDcÌor.l cos qrc tonìarì.s pacicìÌesrehxrnles enr rìbando.ilos UÌnac\tlc

5'72 ( ."ttr''\tr..i t''t trt.:!r|:

 ,, :!tcodiDâDicadarcsistêncìadopacrenÌeaotrâtaÌìeDtopode
, :. .ì meihor Âdcsão.
:iÌrdos contlolâdos descobrrËm que iamÌacoicrâpn, terapÌâ
r : i:mertal ou una conrbinâção de anbâs são cfctivas para a re'
: : : fltìcetivâ dos sintoüâs dos pacienles com bânslorÌo obsee
-::::::,ulsrvo. A decxãoervoìvendo o 1ìpo de teÉpìaa usarestá
. '::: iDlulgarÌento expeìrôncia do cÌúico e.aaccitaçào das
e
- -'laÌidadcspelopacrcnte

farmâcoterâpiâ

- rlì ca.iâ dâ fânnacotcrâpia n o t anstonìo obsesstvo'compul'

': :rmpfovâdaemÌnuitosestudosclíricos. Âeficáciâédestaoa- SeansiÒsÒ Scdepnn'do
:: r : rjellâção de quc os esludos rclelaüì uÌnatdâ deresposÌrâ / \
. .: r .e iercade 5%. uÌnaporccntâgern bar\a- se conparade com
. 0de \od(r('p rJd ol^(lo .il t re ne fe iJ'erì
' r . . r:Ìì drogas aìtidèpressivas o ansioÌiticas
: dados drsponiveis nrdican que as drôgâs usadas no trâtâ'
- :: ranstomos depressrros c ouros lmnstomos Ìn e.tais Poden
'i .: ::rj enì suas dosagcns hâbituais os elèilos i. rciars. geÍâlmen-
- ::ros após !Ìuat o â seis senìmas de traÌanrent{r, embora 8 a I 6
.

,.-- :! :eüìÌnentc.s€lâ mecesaiaspanobrerscoúrimobenc-

. :::rfarnco Enbofaotratamenlo conr drogâs ânlidelrcssivas FÌNa$o !141
..rreÍd jrr pr.el"srP,r . rr\ddo'o"ci.n.'con dc 2ìSRs
-3cotrìbi'úçõcs
--..bsessil o-coÌntuÌsiro qlle f esf ondenÌ âo tÍataìì€nto com TEC
r :rÌÌdcÌrrossivas pareoe rccâi( se a tempie conÌ a droga 1bi
Trâr.rEnto conìpoíaDcúlâi

;iüoque convoncional corìsìsto cÌn conìeçatcom uÌnâ dÍoga

.- 'i: lla serotorma'-porexempìo, cloniprarnna ou rur utibìdor
. : , r recaptação (ISRS) da serotonina corno fluoxetrna, e,de-
, r ]çar paÌã outrâs estraiégias dc trâtâmento. sc ãs drogas espe- Fi!u'c lì.|-J Algonrr' p op. o !. Jo rJLr 'a b,olo' úC r", ' \'
' :r r:ÈrotorDânão lorem efcti!âs (Figun 161'3) 5p tr, o.od7 p.r. L.d. ,..
a lonì padrão pafa o 1ÌâtâÌnenlo do n ostor'
ipÍâ minâ A dÌ ogâ ÒÌÕnipramra, flur Ò\anìina.l:1no\€tnr, scírâliM. paroxehna) (Figúâc\lraid.dc
-.:i,.tr o-coÌnpulsivo clomipramLna. uma drogatncrcLlcaes-
é a \t K Gdlìrr. C J NÍoDonclc | È P, 'È PhamìacôrhÍâp\ ofobsc$'rc mnpuÌsn.
, , . : jÈroroni.a quct:ìmbém é Ìrsôdalzür o tratamenÌo dc trans' duo:ì€r J CM Ps,rchÌaLrÌ jJ (ì supl ):31. Ì992 Usadâ côn' pcrìrsã. )

::uìsrvo ó confirnada por ìÌuitos eshrdos cÌimcos A

-:r.rÌna c. geralÌÌrerìte. nrÌcildâ eìrì dosage.s dc 25 a 50'ìg à nenos cstudados paÌao trâtâürento depacÌcntes não'Íespondedores
:: j.nnire pode sef arüDertadâ a rìcremcntos de 25rng/dra a ìncìuem busprona, ÍeDÍÌLrantrìa, lrìptofaro e clonâz epàn
r r i n u três dias, até utna dosâgem máxnna de 2 5omg/dra o! o
- : : 1.nio dc c1èitos colatefais hÌitâdores da dose l-\nâ \ ez que a
: iL]1a e ümadrogatriciclicâ, eÌaestáassociâdacomosefertos Terâpiâ Compo.tan'entil
- . ::! habituaisdessas dÍogâs. incluindo scd.\ã..Iìpolensão, dÌs-
.ri:\ndÌcefeitoscolate€iselicolÌr'ìérgicos(porex,bocaseca) EmborâpoucascoììpdrÇ{:esponto por ponloleDhanr srdo iei-
lnibidoÌês seìetilos da recâptâção dcscÍotoninâ OslSRSs tâs, atenpÌa cÕmportâme.laÌ é tão clìti!â quâolo 3s famacoiefapias
. ir drspo.iv€is Dos Estados Unrdos mcÌtem flÌroxetina, ro t.a. stomo obsessrro-coììtulsivo eâlguns dados indicam aLre os
-: r e fâfoxeúra DiveÍsos eúsaios cÌiÌìicos tôrn Ìnostrado a elì- efertos bcnéficos duram m,rÌs com â terapra comloúanenlal PoÍan_
- r :: :ì u.xetina € dâ senrâlina no tEnstomo obsesslvo-coÌnpuìsl to, !Ìitos ciiircos considem â tempiâ compotarÌental o tmtamcnto
: : - rf\etÌnâ pode 1âmbérÌ ser efètiva. A 1ÌuvoxarÌrina orúo ISRS. de escolha pa|a o t.ansÌomo obsessivo-coÌnluìsrvo. podeDdo scr
:, :.'eiadisporìjveìnoslsiadosUnidos,mastem-seìnÒshâdo conduzidaerÌì contcxtÒs Ìânto alnbÌ atofiais quaDto dc iìÍcmaçào
. púcrpâis enloques compoftnentaN no í anstorto obsessrvo-coìÌ-
' .::.. rÍs|amento do transiomô obsessivo_compÌrìsiro Estudos
.:::rnaìo nansiornoolscssi!o'coÌììpulsivorêm usado dosa
Os
pulsilo são aexposiçâocâpÌe\ençãodaresposte  desscnsÌlnÌizaçlo.
. .i: -ia'lrìgdiâ pam a aquúrçào de Ìreneficlos tefapêuticos Enbo- Ìrlterupção do tcnsrrrlenLo. ÌrìeÍsão, teraprade implosão c co.dicn!
:ìSs eÍeiarì associados corn esúlnulação excessraa, mquteÌâ- naìncnto âversìvolaìnbóm sãÕ usâdos nos prÌclenles com ranslono
:::rÌera. i.sônla. náuseâ c elèrlosgaÍrirÌestrnais adversos, eíe obscssi\ o compuÌs ivo Nâ tempiâ coÌrlortaì)1efltaì. o pac iente deve
- - : :ÍracoÌógico ó meLhor coÌno trêtamenlo de Ìr.iÌììciÌâ Ìinha para estârplerìal]]ente corÌpÍometrdo com a meìhom.
-i : -rro ohsessivo-conrpulsrlo
Ourrlsd'{gff Qrardo lÌacâssa o râlaÌìento com cÌomipmrnrnâ
- i15. muitos Ìe.aleutasmelhorârÌì a!ineÌradfogapclo acrés- Psicoterâpiâ
' :: r:ro outns drogls cÌnepodeÌn serte.tadas noÍatmenÌo do
-i . : ,-].ì obsessivo-coÌnpuÌsivo ìncluem riibidofes da ÌìotoaìÌinô- Na ausàìcia d€ cstudos adequâdos da psìcoterapla onelÌtada
r:: l\ÍAOs), especiaÍnerÍe. feneÌzilÌa. Agentes 1ànÌâcoÌogrcos para o ,Ìr,grl úo tràrsiomo obsessivo-compulsivo. é diÍìcil f:zcr qum

I nttstt tr,:,L AnsnbJt 573

q crgcn.|aÌrzaçõcs válidâs acercx ae niâ e1ètr\idade, eììlt)ofa exrs-
tâÌn relâtos inlbmâisde sucesso A Ìg urìs anatjstas té'ì vìsto mudan-
çâsrìotávels eduradouraspa.a nreihor. em pacientes conr tÌ a.sioflro
dap€$oialidadeobsesstro-coÌnpnlsr'!. estccElmcntcnoscâpucs
de co.cilirrenr os üÌpuÌsos ag.ssir.s rofÍás dc seus tâços de c!Ì,È
ter Similarmente. os analistas c fs iq n rrnas dinaÌnicanente onenta-
.J :. n('h .J.Jl p,ci<ìr( .o
jo-ì
'., ^l-* ..v-- .,r '.,. oJ.J Jl,.eo'.o.,.o,(
onerÌadapam o ,,rjanr prolongadr
A icoterapra de apoÌo é de r. dubúáreÌ ìugar estcc ialmente
ps
pâÍââqueÌcs pâcÌcntcs corì trànsÍìmo oìrscssivÒ'cotnpuÌs]lo quc.
apesâr de sLntomâsde !âriados gaus de gra\idade, são càpazes de
tnbalhaÍ e fazer alusles sociaìs O.onÌaio conÌínuo e reguÌarcom um
frcfìssionaÌÌntcrcssado. ÍrÌÌdáno c c. coraj a.ìor podc .ìl udâr os pa-
.(re..rlr.ior r.(.,o.t.e{. ' i, ci.,. ,cio -;ldJÉ.
OcâsÌonahncDtc. quando os ntuâr s .bs.ssivos c a aDsiedâde aÌcan-
çxÌn'Lnâ iÌrteisidxde iÌrtolcrável. c ncccssário hospÍâÌuâr o pâcieÌìte
até que a pfoteção de LÌ|Ìa nrsritrÌrçào e a remoção dc cstrcscs do
aDrbieúc cxtcnÌo rcduzâm os sint.!Ìâs a uÌn nivel tolerável
Os faÌnillaÍes do pacienre. fteqrtenremente, são le!"dos às raìas
do desèspefo pelo coÌnpofa'neÌrto dele QÌnr squef €sforços psì cotc-
üpéutìcòsdevemircìuira aÌençào aos neinbros dalìmilia, nrcdiant€
apoio enóciomì, rcassegu aJne.Ìo. .xpÌrcações e conseÌhos sobrc como
m!ìcÌaf e rcsponder ao pacienlc
Hc\lÒrl W A. ViÌìÒgrâdor A.Agrxs WS CÌ{ìnipÍxnnne.cÌona/eFnì aúclotr1dnì-
Ìica!Ìcrl ofobsc$^c conrpuknc disordcr J Clnì Psr.h.phânnàdoÌ r: ,l
HollrDd.r[ (]bscsn\c-cdnìÈÌn\dsÌrsrrunìdisordeG FtchiatrcAr ilstJ Ijl
lN.l T R Tortrd . ncÌroânaronìr .f ob$$nô côrpnLlnc dÌsoÍ{ler Ar.h Ct
Psr.tu.rq 19 73{) ltrz
J.i,lc M A Nô\ dc\clorrìcrls ri rc,úì.nt.l ôüs.ssne.oD,ruÌsncdÈord.Ì r
,o lÌeu.r ail\rclidt.t \ol1Ì A Ìãsìar Ì\1 lr Ribx. cdnoÍe\. p l2r ÀnÌ.r..
Psr.lìrxric Prcs.$âsLi11gro l9t2
JcnilcÌviA.cdilor OlìscsLon. dM,dcis Ps.h,aú Cli'ì\.dlÌÁnì/i 71r.1!t:
JcniÌcN1r\. BlerI. B! lant,n.l ÌqarÌuza RL. T\ ncs S Crilúì.s I tsuuoÌph \l Ì
Ca!s.Í B H CingnÌaroDr] tÒrr.lilcr.n obsc$ive ooDuuhi\cduo'dcf {:
Cd Pslclìiarr) J,! j18. l19t
JonnìrÌ olCÌnncrÌ fsrcÌìÌalN Obse$ite conìNlsne dÈords üìlqralrn! ì.or-
úd ìrrNd.c ji (J. {Lpl) l. Ìrr)2
K!l/ R J. DçVcrugh (jeút J. Landlu F ClonipÍinne iiì obscsrc.corìpul\I,:
dnoÍdcr Biol Ps].Iìid4 ,'3 ,11)1. lrrlÌ
MÒDÒql. C J. CÒrúrd \\iK. Pri.. L H 1lÌô phrmüc.rherrD ol obsc$r\.
cofipuhnc dEo.d.r Pha.ìa.ops\chiah ]á{Sfpl ) lr lt9i
Srolì A L. T.hen lvl. BaÌdess!Íiìì R I ÌfcÌealng fÍequefq ofthc d ignosii i
obscstrc-coDpühncdiso.ds ArììJ Psrclìirrr lr! ór8. Ìr92
ZolÌxr J. ZôhaFKodolclì RC. KrÌdlcr S Cücrl corccpls n llìc plìânÌâcÒL{ìsrr
lrc.!!cnlofobscsnc-corìpLlsrcdisod.r Dr'!s.rJ 219 lr92

16.5/ Transtorno de Eslresse Pós-Traunrático e

Otrt'asTerapiÀs Translorno de Estrcsse Agudo
A teralja 1àmiÌraf é. lieq.ÌcnÌencntc, útil!o âpoio.ì fâmiliâ.
aludãndo a feduzr a discórdia coilugrÌ rcsultantc do trâÌìsÌono e
PamsercÌassrfrcado como poÌtâdor de tfan storno de esÌfei:.
consiÌuindo uÌìa aìiançalcraÉúici crÌÌ os mcììbÍos da f|rìilia, pelo
pós-ÌËunrático, o pacicnrc dcve tcrrÌve.ciado unr estresse emocrnÌ::
deÉÌ nìegDitudc. qucs.riâtrdumáticofard. tr.ticânrc.tc, qualqÌr.
A grupo(erapia é útil como rn slsterna de apoio para aìgu.s
pessoâ Esses ÌmLrÌnas rncÌueln expefrèncias de combate. câÌástÍÌi.
Dd rrrL \, ü \\ü ,' .' . .Ë. , .^.,,o, or.Lì.,r o.dÌeropL mtuaìs, agressâo fisicâ. eíupro e sérios acidentes (porcx. acrdcnr.i
âutomobilistic os e l]ìcÊndios eln edific iosì OtranstornodecstÌc..:
el€tfocon\rìsiva(TÌlC)eapsrcoc,rugiadevemscrconsideredas A
pósìÍâunállco consisle de (l) re!ivêlìciâdo úâulnâ atÍâ!és.1. si
TIC não é tão efetiva quanto a psic,]cn uryix. mas .ìc!e. pío!â\ eÌn]en-
úos perìsamenios dÌÌranÌe ê \igiÌla;(2) e!j1âção penisLentc.:
e de
rc, sc. tcntãda aDtca O froccdnnento psÌcociÌLrÌgico mâÌs con mp!Ìa
coisas que Ìembrem do traunra e embotamento da respoÍa a es!i,
o tânsto1Ìo (úscssiro-corÌpu1si\o c x cinguLotoniâ. que tein sucesso
ìidicadofes: e (3) hÌFrexcitaçãopersistenre SinloÌìasassocial::
no trâtánento de 2 5 â 3 09; de pâclen {eç de oulro Íìodo nào-responde-
dores A corÌìplicâção mals comÌLìì dr psicocinÌ|graéodesenvoìvF
. r-, r.J. rr .t , dr; ct,. J
sicdadc e dificuldades cogniti!âs (poÍ ex ïÌâcâ coDccnttuçãol I :
menÌode con!Ìrlsões. quase semfre são cortroìáv€is pcÌotralamcnto
com fenitoíÌa. AÌguns pacienles qne .ão respoDdcÌÌ áìrcnas a
q uââ edição do ,tlarrrdl / t'1gLtót | tca . l)st'1tin!co de lt
)ì1o rit
p.cocrii rJeqrerdore.!'o,d.r. -.u.r,l ..r.Ífrrf r- Ìr'r,/,ir (DS\tlV), a d!.âçào mirima dos sntoÌas dotranstonr..::
estressc póstrrtrmático c de um mês
vàÌ aresponder àfaÍnacotefapìaou
ponaÌnenlâl artes dâ operâçào
O DSNIIV mrÍoduz urn no!o dÌâ91óstrco. tr'mstonìo dc csh ej:.
ierapia coinpoúamentaÌ após a ps icocrrlIgÌa.
âgudo.parapacierìLes culos sintoÌÌrâs ocon erÌì denúo de q uatro scm:
nâs após o elento Ìraumátlco e dumm de dois dias â quârro serrdnri

Ba\tcrLR S.I\anzJÌú.Bc|3D,rr KS S^rba Ni e Cu?cR H. N1a//,otrl C. HlsÚRlA

Al0iali A. Sclin C E. !cüElll., Ì\TLdúoft P Plìclps ÌvlF CrtrdaleslÌÌcosc
nìelabohc,ate.hanges \ÌirÌì Ìr.(h dnL! rDd bcìúrnr $.rl'r lor obs.$nc Em vlstâ dâ pÍeserìça de sintoljìas cârdiacos aulôrìorìos, c.'::.
coDrpuisne dÉoÍler,{Ìrh (ì.ú P!\cÌì,xLt l, 68Ì Ì1)l): çâo de soldndo" foi o nome dado dufanle aGucfraCrlrl None-Ai:-
Irlacl D \(. Nqcs R CÒldí.nì R B lr Lrì N A Fxtrìilr í!ô of obscsrvc- rica!â a uJìa síìdrcme siÌriìâf ao lËnstonìo de estrcsse pós-tÌauüì.::
ô tL ô' I ' \'.r,. .,. 6. l , c(ì O re\ro de 1871 de.Ìacolì DacosÌa. "0, lttìÌúhla Htu a:
CLriprxúúì.CollxbôrxlncS{Ìdr Gioup ClÒrìipnoì!ì.indElrcalücÍof Dalcn{s
Corrção Inlrálel ), descrevia esses soldados Na lÌimelü Guci:
\nìì.bsô$nc'.ô Êtrlsncdisord.rr\'.úCúPs!.Iìialf r! ?i0 l99l
Àlundia1,âsi droÌne fol chamada de 'cboqÌE da sm.adt' e espet .
Fnìcb.re N BuÌnE( I NlônLgoìúÒr_r Lr a NlonlgÒnì.n S Á Sú.búì rcuplâk
^. r.ìrsestrccoDìprhr.dúoiìoÍ ÌrÌCÌirì Ìou-se.lÌle resuÌtavadetraumn cer€braÌ cansado pelaexplosãodeb.::
iDlìibnosarclÌr1rcalÌcDtofchorcc
Ps)cÌìoplì.ìrmcol.'(1. su!ìl ) 1:r. l9rl bas OsveteünosdaSegrnrda Gucra NÍundid, sobrcvrventcs dos ca -
CxhbrÍd G O PrÌJnlrr,,rr A].hnt.\ . a lr,..1 tarci.è nìr D\M lt' pos dc conceDhação nazrstas e sobrevr\ eÌìLes dos boÌnlârdeios âÌaÌì:
/ar!,, PschÌàtÌ. Pr.s. irr'l cos .o lapào .ìtrcscnta\ ârÌ smtomas snnilaÍes. ocasionâlÌnento. .Ìr:
GabbâÍd O Fsrchldrn, i. psr.lì'xtr rì
C ^nìencan ic dc.ad. olllc bran ÁrÌ J mados de neurose dc conrbâtc ou tàdÌsa opcrâcÌor ìxÌ Nâ!Ìr
âd..:
fsr.hi.ú /1, 99Ì. 1992 sèculo. â nrfluêncla da psicanáÌise cm vigo! osa. pïìtÌcuÌamcnte Ììi

571 (:ohjlètL o de Prqrútna

 :. .idos,.o diágnósljco dencuose LraÌnálicâíoÌ usâdo para LnclLreÌn ( I I i presença de um trauna na inIârciat (2) tr aços de trars-
: :I: \ neurose tÌaurnáticâenvoÌvìa a supostârealrlação de un ronro da lersonalidade ó,&L//rrc. paÌanórde. dcpendeúe. ou anl;
:.rre:iorrão fesolvidopelo evenlo trâunÌático. Em 1 9'11. os sociâì. (3)urìr s,stemâ de âpoio rrradequado:14) vulnenbil;dadege
. ::res de unr incôDdio en uÌÌ cÌube noturro, enr BoÍon. o nótico-coníitucro.al r doenças ps quLátì icas: (5) mudânças de!lda
ru c. rìostravâÌn crescenle ncô osislno. làdiga c fesâde- r€ccntes e estressantes, (6) percepção de uÌì sitrcde conlÍole exlemo.
: : -'rdade psiquiátnca âssociada cornos veleranos do Vretnã, ao mvós de lnten,o; c (7 ) cons uÌno fecenie e exccssir o de á1coo1
: :: aolxc o conceÌto de taDsronÌo de eslresse tós-tÌâüná|l- os esÌÌldos psicodinânicos de pessoas quc sobÍevireraúr as€
: . fÌnìecido aüahncntc EÌn todas essas rtürçÕes tauÌìan- reros Lraumas tìsicos ldeniìtcann der itiia 1rìcalacidade de
^
idenrlficar ou rcrb.lizâÍ estados €nrocÌonaÌs - colno üm aspecto co-
.: :3;i nìanstonÌo esLa\ À gnrro rx,./r. coÍelacrona.lo
ento do tÌ
' i: :: iadedo€st cssor osesn€sses mau se\eror lporex, cam_ I. ucor.o J rllr -" n corrOon. rerI
:: ::!..rrr.ção) resullavanì no aparccine'rto da sÌndtÌDe eÌn do desenvolvmenlo eÌnocio.dì Ì c $rÌtâ corì treqüência Se o traunra
:. -i:r dns vrlúnas ocorc nâ ldade adultâ, rma reg essào emocìonal frelueDtcmontc oco._
.e. EÍì qualquef run dos casos, os sobfeviventesdo traunr. geÍiÌnen_
te, rão conscgncm usaresÌados enìocionais ntemos corìo smârs e
r Pr l) r_ ÌÍ IoI-oGIÀ podenr cxpcÍinentafs'úomas psicossomáticos. EIes tambénÌ são rÈ
capazcs dc aca}ruen a s i rìcsrÌos. .Ìuando sob eslresse
-..riÌéncia.opcriodo de !]dâdoÌfansromodc csbessepos-
:: : r ei:a estinradaenÌ la l%dâpop'rl3çãogeral.enrborâ5â
:: :
fârs possaìn expcrimentâr lorÌnas sÌÌbcÌinrcas do n ânÍo.
.r Fârores Psicodinâmicos
: r: :rnpos de alto Íjsco cujos membros rireDcÌüaD elenlos
rs
:::;:s. as taxâs de prevalêncìapara toda a rida vâÍÌârn de 5 a O Ìnodelo cogn úivo do tÍarÌíomo de estresse pós-traumát'co
:-;,ì de]0% dos vel€ranos do \iehã h!eraÌÌ lranstorno de dl rÌ t'ea,|e. ^haterdd,.ìo rc"oJ"e.deproce' d LE,ior-
r.:.: : rinâuÌnáÌrco. e outros 25% tlverâm lòlmôs subcÌiÌricas do lizâr o Ìrauma qrc precilitou o nanstofno Elas todeÌì conhnuar
vlvenciando o eslÌ€sse e tenÌâÍem eviÌar suareexpe.iôncÌx|ortócnts
r:: : in.
ansionm de estÍesse pós rl?Ìnìánco possa afa ecer
n casdeesqurra CoDsistenteÌnenLe coÌrì sua capac idade DaroiaÌ de ìidar
. : :.rrdidc. ónâispÍe!âte teerÌì adultosJovens. elnristada cogrltrvamcntc coÌnoevento. oslacÌentespassam porpe odos aÌter-
.r 15sÌtrÌaçôcs prccrpúâdoras EÌÌLrelanÌo, anças podcDl as nados dereconhecnnonio e bÌoqueio do elento
.:-arf Lle esoesseponLÍâuÌntuìco O Ìraumâ para ìomcns. ge O modeÌo componanìenLaì do nanstonro de estfessc pós-lrau-
: : r Lnrcxp€ÍiêÌ1ciâ de coìnbate. elamas nìuÌhcrcsé. co11Ì Ìrìático diz quc otrrnstomo terììduas fêses en seud€senroÌvÌmenlo
_:i.,;ncÌ.ì.agÍessàolislcaoÌrestuprc OtroisÌomoÌende a's Em ffimeiro ìusâr. o ÌÌ aÌma (eslimuìo não-condicronado ) c ter.ado
jre .irJ...1.o...o ìpn 1,õe.
. :d.d, o., ro..di. atüvés do condicionarnenÌo classico. com uÌì cstimuhcondrcìonâdo
-r :rs nu socialÌnente isoìados (lcmbrctes fislcos ounrenlars do t.rlÌma) Em scguldo 1ugâr. âtravés
dâ alrendizâgem insrrnmcntâÌ. ttpâciente desenloh€ um padrão d€
esqrÌiva tanlo do cstimdo condlclonado quaito do esliÌìulo não-co.-
Ê IIOI,OGIA
A hrpótese do nodelo psiceneÌitrco do Íenstonn ò de que o
Lrfl t rc r.1 r.1,..1ri..,,.
cmborâ Dâoresohldo. A revr!êncrrdo trauDra daÌÍãncra rcsuÌta cm
.:: i.tìnrção, o cÍrcssoré o fâtoÍ câusâdor priÌnário no desen- rclrc,.ioero'..od .ne.J ,. JcJ,li.aJ.r,tr(\.:' r\)\ ô.
-:.:.ì do trânsronÌo de esÌresse pós-úaum ático contudo. Dcm ânulâção. O ego Í€vive e dcsta tbnÌã tenta dÕDrinâr e roduztr a
: :
.dÌ!idì}os Gm irarstonro de esÍesse Dóvnãumático âpós ânsledade. O lacÌcntc tâmbérn recebe ganhos secundános do
: :::rnautnátÌco O nìédico deve tmbétn conside.aÌ fâtores bio- mundo e\terno. coDro coÌnpensâÇão firanceira. ÌnaioÍate Çâoou
, :| Ìduaisc fatofcs psicôssociâÌs preeliíentes e e\entos ocoÈ solidarÌedadc e satislâçâo de recessldades de deper'ìdência. Estes
i: : -. ÌrauÌra Por cxemplo, làzer D&1e de unì grupo que sobf e- ganhos relorçam o trânstoÍrìo e sua persisténcia unÌa !isão
: r:: lesastre. às vezes, fenDrtc qne a pcsoâ Ìrde coÌn ô trauna. cognlrivado Íansiomo de cstressc tóstrauÌnáhco é de que o cè-
: ::.Ìos oompanrlherâm dâ experlênciâ Enfetâ o.acuÌpado rebfo esrá tentando DÌocessu a quantidâde Ìndciçr dc infbrm!-
: :rle. ocasionalnenl.e. compiìca o nìaÌìelo doÌranstomo de ções que olraumâtÍovocou ìredrante periodos âÌternâdos dc rc-
:::::.]rì|aDlnánco conhccimcnto c bloqueLo do e\erÌo
.. r.ccntes tesquisas sobrc o tnnÍorno dc cstrcsse póshzu-
: r:r: t.Ìocâdo maior ônlàsc na restostâ sLrìict;!â do mdi!idüo
: -.ì J. quc Da glrvidddc do póprio csFcsyÌ: Inìbore os siÌrto'
., FâioresBiológicos
:: ::rnstomo dc cstrcsse pòstrauÌnático tbsserÌ consÌdor.ìdos,
: ì::nÌe.como sendo drÍerâmenLe pro!orcronâÌs â severrdade As teoriasbiológicas en\ollendo ol.anstonìo de eírcssc ús
: :r: :ror os dados enpricos discordârr Como resuÌtâdo. o con- tmumático des€n!oÌveraÌÌì se a paúirde estudospré-c]íricos dcnro-
: ::.i.efte é de que o traistorÌìo re Ì mullo a ler con1 o signlficâ- delos alìínâis de esrresse e de Ìnediçõesdâs vâriáveis b;olósicas de
: ::iio do eíressorparâopac€nte. populâçòes cliricâs coÌìÌ lrarÌstonÌo de eslresse p(is'rrâuÌnátr0o. lvÌrr
':sÌÌìoquândofrenteâuüLrau âìÌaciço.ârÌejoriadaspcF lor sistcmas ncurorrâDsìÌissores tèÌr srdo nìpÌicados pof ambos os
,, -: - l€ senvoìve os süÍomas do l|aníoÌno de eíresse pós'Ìrau' co,!uÌìros de dados. OsÌnodeìos pfé-cÌinlcos do âprcndizado da i'n-
. . .dlr,.níÍa.( eno alepoderì porelcrL r\.e ,\ p r(,.r. d r\xr;o(.eìsrbr i/.,\ ' .r in ,d 'l\\r r reold,en
pffâ â mâiorlâ dâs pessorìs podcn pn)duí o tÌârì s-
.
- : ::::nÌóficos
ì 3lgL,ns indlvjduos. eÌn viÍâ de seu signitìoâdo subjctilo os
volrcndo anoradrcnalna, dopmÌrâ. ôp;áceos endógenos e fecepto-
rcs bcuzodirzcpiricos e o eixo hÌpotalàÌico-pitrÌitáDo-adreral E
: ! .i edisponentes de vulnerabilidâde quep.Ìecem o\crccrpâ- popülâçõcs chiicâs. os dados téÌÌì âtorâdo bìpótcscs de que os siste
.
- ì.rrÌos na detemrìnação do descnvoÌvimcnto rio t|anstomo nras,LoradrcnaUico c do oriácúo cDdóge.o. benr como o eì\o

ftdrstÒhtÒs Jc A,ti.dLú1! 515

hÌpotâ]ârnico'pi1L!ìta o-adÌenal s.io hiDerativos em. pcloÍìenos, al- Ì6.51 C.iiórios DirgnóÍicos pn.{Trrniorno dr E(.ês€ Pôr
guÌìspacie.Ìes coÌn tanstomo de estresse pósfauüâtlco Truunílico
Os oun os achâdos bloìógic,)s nìpor1dÍes sào maiofehvÌdado Erpsiçâo . dì cr cnÌo l.aurít,co Do qnrlo\ s.gunrcs qucsbs.í^úâtupÌ.
c nspostâdo sislema nenoso autôÌÌono, e\idenciadâ poÍ eÌeraçòes ^
da neqüência cafdiacx c dâ prcssàc sa.gúinea c morÌnâlidades da
L .,F \'.e or.: rLnl {ô n. 'o. .d.'.on, or Ji c c.'o
arquÍcnÌra do sono (por ex , ftagÌìentaçào do sono e laiénc ia aumcntn- {Lnc cnroheranì ÌÌoíê ôn gràrÒs lìrnncdos rclr oü rtrìcaçados. ou un.ì
da |rì o sono). Algiüìs pesquisadorcs ar cnt raln una sìmiÌeridadc cD- i egndad€ lìsiÒr. & oulros
ânÌeaçaà lrôoria Òu
tr. o lÌâÌlstomo de estresse pós-t|auminco e dols ouÌros Ìüìstomos ps! Í2) a€stN'!dâìr6sô. dtrolre' ìrtcnso nìcio. inìpotéfc,aouhoror Notu: FlÌi
quiárÌÌcos. a sabet lÍNríonÌo dep.essivo ìnâìoÍ e traÌrstorno de Ìtàrico cnrÌçr!. nb p.irc scr c\pÌcsld. p.r rni conìpo.taDe'lo desorgaf Ìzado or

B O.\ÒilÒ txumálicoó po$stenlemente Íerìv,do eÌì unr (ôuúr,tJdâs sôguìa..

DIAGNOSTICO
(l) reco,dações alì!Ìa!. r.côÍcnl.s c nÍrusnas do c\cúo. !ìch trdo Nig.n.
Osc eriosdiagnóslrcosdo DStrtlvparal|anstotrÍr dc esEcsse
lcnsamenio! oü r{rc.pçòcs NoIr: Inì cu.nç$ pcqu.tris. podcDì cotrt:
ús-lÌâuÌnalico ( Ìàbeìa I 6 5- I ) rÌacuraüì escÌarecef dilcrsos criténos iogo! rcpúrlnos. cor expresio d
da lercera ediçào rcvÌsadâ do DS \1 l)Sl\Í-ÌÌÌ-R) ErÌ pmÌen o hrgar, (r)\o'ú.satrroscilrìroxcscoDo.rentrr Noir: [nìü'rnüAFüì.m{]cif
o Ì)SMJÌI-R dcscreviâo esllesso..orìo "fttu dx irìrxa de expefiêncts Ícr soÌúos rcdÌontadores sem uD conrcúdÒ iJctr rilì. árcl
as hunanas.onÌaN Jáque esle cr Ìéfio era vego e nìcorfiálei, o ll) agtr o renlú úôúìô sc o c'.,Ìo !"rDìí!.o cíncsc ocoÍrcfdo roraDìcÌL:
i)SI\,ÍJV escìãrccc seu sigiìificado lcütém No DS\'l-l V, o criÌé- (i'ì.Ìui Ì$ sÒúldìcr{. dc rclrréÌìcia da c\penêfcÌa, rlusões. rìucnìâçôes:
no Bestecificâ. coÌnojá ocorÌiafo DSÌ\'l-lÌÌ-& ^) qLLe op opiúdios dc lóÌá,Jr dúsN,lri!os. nìcìusirc xqrclcs quc ÒcÒncnÌ.ô d.'
penúteDteìnente o e\.enlo lraÌtmáÌrco Os critérios C e D peüìdcccm p:d.r ôtr qraMo Lnto{Ìcado) Noi!: EÍ .írnças pcqtrcrxs p.dc .cor.:
renccr aç ão este.i lì Òâ dô tr,uúl
r.iftuahìentc os nìesmosno DS\4.lvrclcs especificam a esquÌ!âpcr-
l1)sofúncrtopsicolog,c. .nvìquanJÒdxc\posiçâoxrìdic,os nl.!Ì..'
..e nJ e\.'ro\JU,Á0..i<,r.
eae.cr .\srudJòe.e .u e\(en* qnc !ntrbo|r.!Ì oü lcDìÌrrin alguÌ lslìecrì d..Ì.ub trL
oD.\4-l\ e.p(. coqre
', 1 .l<.et'it.:r
c 1.r ".
hrrcrcxcitâçâo dLram mais dc Nìmês Parapac'enicscL'Jos srJÌlorras (j) redn'dâdc nsiolóe'cr mc\!ôsição a nìdicios iÌl.tuos ou c\lcnìos qnc s,::
Êslivelâmprcsentes porner'ìos de uJÌ nrés. o dragnósdco apropfiado tìoh/ânì ou ìcmbrdì âlgunì âspccto do c\lDro rÌauìírilo
pode seÍ de tËnstomo deesúesse agììdo (TabcÌa l6 5'2). Os cfrrétios l lma. cúlôrp.tx!.rlô J:
C Esquira pÒÍsúlúb dc csnÌulos asociados com o
diâgÌÌósticos do DSM-ÌV para t an stonro de estÍesse póÍlrauìÌàtìco Esponsnrdâd.s.ml (niopresenrenDresdoLÍâuür), úìdoados p.rtrôs (otrnÌtr1!
fennilernespecilìcdse o râníoúro é agudo (se os srÌìto'ìastèn du-
|âçãoÍìferioralrêsmeses)oucr ricos(scossÌüLorÌrasrènrdurrção
íÌ) cslorços ro sentdôd.Ò\úrp
detfêsÌreseso nâis) O DS M - l\' únrbéìÌ Ìrcn]Ìile especúìcâr sc o
Ìrânsiornoieve micio tâÌdio. caso os siìrtoìÌâs lenlam inìcÌldo soÌs
mss oumais âpÓs o e\€nto strcsnte
(31 rì.apac,dadc de r$ordxr àÌeLútr.spccto fÌpodafted. traura
(4) rcd!qio rcendÌrdadÒ nì1.,c$c ou d. piíÌ.,piçio ôrì rrnidâdcs sicninr
CATÌACTIRiSTICAS CI,I\ICAS
(5) \.nsâçâonc d6hNiaÌìctrro ou alìíxnr.ìb cúì rclâqão. o0lÌas !ìcssoar
16)hi\a donrerì rc$nr lpÒrc\ !ìcrpicidade de ie.sentn,.trú,r d. c:i
r\s pr cipâis caracteistica-c cÌinÌcâs do lfanstomo dc cstrcsse
Dós-traürático são a rcvirêrcjâ Jolorosa do evcnto. utn padrào de
eÍìLÌi!,a, alestesnmcnto enoc;oÌìal e hrpercxcÌiabrlÌdade ra"oa\€ Ììen- 'rc'. '. È' c{'. '.i,
1ìsional crsrììcnlo. fiÌh.s on Ìun !.ri.do n í!al dcv:da)
reco.sta.le olÌ.Ìlstomopodenào se des€nvoìverâte1
Ìno anos a!óso€vcnto O exaÌìÌe doesrâdo mcntdÌ. lieq üenÌemefÌe. D SnÍonas peBÌdcntcs dc c\cil.brÌidadc iutrìcrrda (Dio pR\.í.! , .r
'i.1
r€relà seriimentos dc culpr. rejelçào e hÌrmÌìhâçào OpâcrentetaÌÈ
na). di.x{ios !ddor (or âu)do\ scgrd.! qtrcnlos
be]n pode descre'cr cslâdos dlssoc rat los e aÌaqrcs de pâmco. podet- (l) dLrìculdade eD c.n.n,xr ou nurlcr o sofo
dolÌâverilusões e aÌucnaçõcs A te stagem cogr úrva |od€ rereÌaí unì (:) úrúaòLlÌd!de ou sútos d. rina
coÌnptorìetìm€lto dan€móriâ e da alenção (l) òll.trldâd.c cotrcctrtÍa' s€
Os snÍomâs âssociados podem nrchrjr âglessào, eoÌência, fi2-
(5) rcspoía de sórcsâÌro cxagcmdi
co controle de impuÌsos, depressào e trâìsÌomosrelacronados âsús-
tátcias Ospácie es 1ê!n escores S c, D. F e Ps elelados no lìrvcÌtárÌo E r\ dnraçào da pc'rurbação GnÍonrxs dôs Círc,ios B. C e D) ó sÌDe...:
\.Julti1ásico dePersonaiidadedc Nirììesou (\l\ÍPÌ). eos achâdos no
ús1e de Rorschac!. frcquentcìÌenle. Ììcluern matenaÌ isresstro e \ to- r A o.nlrbiqio cautâ {nnúôrlo clúi.xnÌctrrc sgn'nrauÌo ou ìr..rn^ R, a
.i.nâ.Etrro socialo! ocrpacÌòntÌ Òtr cd o1lÌas a'tas nìPodrnics \,,b l
'lr
uoì1clcmmdovÌ€rÌi,de26ar.!f.radrúLdoDoÌÌosPnalunìan rpós.
üì01di GrcrÍi do v'cúrt. pÕr sÒlicikçio dc $r csDosa. n n.ô .ç.Í. scntrdc
Llchaú. d.do Asudo: sc r riuração do( írl.ras é núcÍior a I esos
ìrrcsão. lNôDra c //aúrz.À dè sús \nôocLxs do IcDDoda skÍx
brì\rdô scrriçonllltarco'ì honras Ììidox dôr.dcpoadcD.ssaÍqurscum.r..dÌ Crônico: sc a dÌtraçijo dôs si olnasó dcl nìesesotrnìaú
cônÌbdc Tnq. aFnas dilÌcrldxd.s rÌrlnas ro toÌlaÍ i tÌdr rniL Ìcâsünindo
sdÈ st'd.s úr\c6itáiios. e deÌEi. .rsardo{.. sc6 rìcses aús scu rclóíìo A Co.ì lnjcio lirrdio: sc o nìi.iodo! $nlô as ô.orc pc o Ìnenos a nì3!es ãI! ,

csposaperebeuqueeiescmprÒÍ.lulx1.c falaÍsotrÍe$Ì4.\p.riôDanìiLrtir.Fas
Ècnsôu lraraÌ se de unr rcâçãoràlual i rcco.dnçòes dc\jgr íÌcr
Os snnôtrâs a!ìa6do paciente.on,cqxr.nnìris or ìcnos à éìro.r Jì q(da Tabclr cìriaidr do D5\4 l\. l)krghaetc atul Snttltttl l'l.tnt.l .l11.,
dc Sargof Elo conic{ou a sc irpreocuprçi! conl is rÒ,0s.cfas ap.escnlrd nt
/Ì:v,r.^. 4{cd Coprrgììr PsrclìLalíic À$ociahon, wdlnngn',. Ì'
^r,cicân
rclÕisão. sobr€oÒpiródrô DcpoÌs.coD,cçotr a krdin.trlúdcs p.Ìaconcllilosôd.
íJ dp. r'."J'oolJ

516 CoktpêiLio de I'sìttÌtìdbtd

 .1Li 16.5-1 Critóri0\ Dilgnósicas p{r! Trâ.Íorno dc E{r.ssc
Ág!ío
rr:iìio.unìerenlolrauáticÒooquaì amb.\Òsscgriftes qnes|scÍ're
: -*ü \ncNnu. teslcnnüüou ou toÌ .orli.Íadi .oÍ úm ôn rrr eren
:i ìr. .n\ollcranì nxÌrc oú sérioç lcrincNos. rca6.u aú.açados. ou
-: trrì.açr i nÍegndadc fis ca, pÍóprix or tlc our,.s
: : _:ip!stadapcsso. cnroiven nÍ.nso redo, Ìnìpo(êrciaou honoÍ
: :-:Ì.ì\rencia\aôuapósyN€ncÌârôcrcnÌoanÌrro-otdrridÌotenìtas
: -jj,lios scguirìtes innodâs dúsocÌltÌìts
: \.núncmo subretÌrôdc âncstcra. disitncirmcDto ou ausênciâ dc rcs
: --,r:dúcãodaconscÌêÌci3q('anloàscoMsqucôr.dciaDr(lror€\. cí.r
r-1:nr nisocjat,ya (,*o é. ntapicidade d€ rú.dxr ünLrspccro ÌnìpoÍ
: .. tn!ìanco é Frsis{cúc$cDtc '€rrìdo nÒ üìi1nrìo dc uDa drs s.-
. ::,ÌrD.nas inilcns. peÌsdúcnlÒs. sonìos, iÌu!ò.r c.pisúdios de
' ..ri rc.ôd.nÌcs, unìa seÌs!çâô dc rclirq a e\penónci.,.tr soliN€DÌc
.. r-.J. c\poíção a lcDbreres do c\dÌo tmnDãLÌco
i-:r rda.squi\a dc estnìuìos qú. proçNijn r€cord!çõôs dô trtui lpor
sas .liÌidades. locais . Pcsoat
: :-rJ a..nruâdosdcatrsiedadeouhaioÌc$nrbihdade(toÍc\ dúculdr
r i: doíì r. rtrÍrbiüdrde,lra.â.ofccfr'açio- Ììi!cí€ilânci..
'csposr
: :.:rÌo e\ager"da. inquiclaçio rìoiora)
::.rbaçÀo.0usa so|Íimenb clinlctuÌcnle ssn,lic!úo or prúiuizoio run_
rìerto soc,aÌ ou ocupaÒionâl ou cD oulrls árÒâs nnponânbs da ÌiJa dÒ
': ri. prejud,ca su!câpâcidadc dcrc.li7a'aleufrâ rârcla ncccsána laì
:-:.brer o :uxilió nccc$irio ou niobÌlizdÍ .cctr6os pcssoaN. contrndô ros
r:-rìi dâ familiâ âerca da $peÌiêncir traúrá11.â
:. rrbaiãor€DdurxçâÒtrÌio!ìad€2dirs.rú\i xtlc.lscD,anas.eôc.nc
: -r.! r scDìanas apo!. ercuro úâ$ì0!co
:,iJba.Ào não se de\e ao5 .lcnos nsioloEcos dnetos dc unra n'lìstinc:a
::i:..drosaderbrsÒ tucdiQÌìcfto)oüdennú.ôndiçâonódrcaseÍrl nto
-:rÌ e\pÌi.rda por um Trarionìo PscÒú.o llrcrc. rcD
'cprelenÌr
uúra
. r J.rrcrlì0Çào dc rr ÍaDÍonìo prc.\islcr(. do Firo I ou Ei\o !l
': : :\Ì,. da do DSM ÌV. /)/iì!nÒrt. drn St ìax.l Mdnüll rl M."kti
' '. lr ed c.plÌÌslìtAtu ric.oPsl.h'a!icÂ$NÌatnm. NisltrÌìglor l9!l
:.,!:.1:\ Sur.snosâtr.ô.trp.tr{cp.ÌnculaÍÌcnteünìderenì ôdra qú -
. . r: Lnü .ÌÈnêrciâ dc /atÀa.l ro qutil d crsr Ao \.r dì alrio
: r)i p.uco nìa6bairo do que ohrbíuxì.ôpacic8l.la3on{cm soo. bns
i:: :rb:.tu.a. pens!trdo que a retuúâv..ra ú lEìicóptcro c'ì nìÈsãod€aoqu8
.:: r ràn nôúciâ! Òlc âsislia nâ Elcv6ão. DaÈ asúado e nEocurado \c
'.nìâ-
-rÒú à Òuvn sôbr âs âu@idâdcs qucprcscN,nÍa e riveDcÌara e sôúLru{c
:,i: Ê-r LÍsobúiüdô, ènquânlonÌ'itos ârìrg.s havÌanÌ monidoeDr oon,b,h
. :is úrDbóDscmo$râ!âzangrdoeliìaÍgo.achandoq&ossacnnciasdclcc
r.: neriaÌn sido nrútcú
ì sposado ret€Íano contou quÒ â pr6upâçã. dô rmíido coüo Ucnìã sc
: Ìàô nÍensa que eÌe pâreúa dêsinlÒrcsxdo {L.lL'dô oNhccnMiofal:ìerto
: ,: d.la Quúdocla suecriü qucddcnaN fi7-d plafos paia o iuluro. ncruF
- - ìn i.,ìilia. clcrcsp.ndcü.onìosc snrid!cotr!íEse rFìas do nÌüdo do
:: :\Frnìenlados a dois anos. coìÌo sc n5ô lÌôuv.sc |ÌLtúÒ
DIAGNOS'üCO DIT'[RtrNCIAL
- naconsiderâçãolÌnpodnnteno dlagnóstico dotranstomo do
, i:.\. rús-trâuìnátÌco ó apossibihdâde de que o pâcienLe lâÌnbáì
lenhasotudo unìèles.io craÌriana düÌmtc.ìtÍaunìa Outras consrdcÌa'
sào elilerr
ções orgtulcâs qrÌcpoderncauser e e\acerbafos snÌonÌxs
si4 traníomos for uso de áÌcooi c o!{rosranstonúrelacÌorìados a
su'DslârÌclas. À rÍoric:ção agüda o| ãbstÌnôncÌadeaÌgumas sìrbÍiÌf
ciâs 1aÌÌrbénr NdematrcscDtâruÌn rl'radro cÌinico r:1ilìcil de dilère.cts
af doÌrrnsto.rodeeÍrcsscpos lraurnátrcoatcqu€ osefeiÌosdi sÌrbs_
1ância icnh|Ìn desaFrccìdo
\ocadamcnrc diagnosticado coÌro otrtÌotransto o ÌÌì en taL. r.sullai-
do no tmtamerlo i.e|roprìado dacondição. Epâílculanì.nie r'ìÌroÈ
tantc considerar o n à1srorno de csÌÌ osse los lr?uÌÌalrco cnr PacÌcntcs
corn iranÍonìos dolorcsos. abuÍr de sLrbÍâncras- ourros trânstcnrÒs
dÈ ânsledadc ou lúistoüìos do hrJno. Em geìal. o trâ!úìÌìo de
esh.sse tòs n aunìático pode se Ì dbtÌDg! Ìdo de oul' os n anstor ..s
n!Ì,eI e\.r rl "(op .o ...'. a.-
ãs tÍâulnálicas c pclâ nâlÌneza dos snrtornas alu,rrs OranÍo.r.di
perso.alidadc rrlrl.rr,.. transl.trlos dissocieÌLvos. Íanslonros
1ìcricios e s iÌìuìdçào Lanìlìém dc\cÌ. se. co. sidefados O tünsloff o
dâ persorì alÌdadc ó.,dclt,?r podc sc. {lilìciÌ de d isr ngu do 1Ì dsl oÌ -
'
no de eslre$c pos traurnitÌco Os (oìs tran stoiros todcÌn c.crrsÌn
p&Ìenlcs
ou, até ÌncsDo, eínren, câus.IleÌìl€- fe Laciofâdos Os coÌn
tranÍorìos dissorratÌlos. em geÈ1. i ào lèiÌ o gÍâu de compor'Ìarìerìlo
de esqtri\ a. â hlterexcit.úilidâde aÌrÌoiôrìÌce oLÌ xhistóriâ de tÌà'unr
qüc rcìâtân os pâcientcs corì LlanÍor.o de cstrcssc pos'tÍâulnatÌco
Câbe tâmbém considerara possibLlLdadc dc um tr$ìst.Ì o larlrcÌoÈ
snnulâção. en ÌìâÌlcdevido à NìtLrlrcLdâdc quc eÍe lr'arìÍorioÌefÌ re
d.
CL]RSO tr PROCNOSTICO
O n ,o Je e. ,(
.edl.
'.r,
,! .p Jto .'.
scrÌa ou lon!,o, como 30 arìos l)s s intomls podem ll uLLiâr ao lonso
.
Ìnars drrante periodos de eÍresse Ap'n-
do tenÌpo e lni.DsificãeÌn'se
Ìnnadârre te.309r" dos paciefres fecuperam'sc. 409'; térn sntoÌnas
1e\es,20% tênr sÌntonasrìrodeÌad.s c L0% Èennanece Ltallerados
ouploram UDrboÌnpfogróstrco èÌrÌlvisto p€Lo lnicio rtioLd. do, sl+
LoÌìas. dnraçàomâis c!ü1a dos Dciììos íhlèÍor a6 nesesl. bo.ìnÌr'
.r d'c_op,e ,, rJ p ".inc. r':.r,1!r.
orlro probÌenra fsi.luiátdco ou I s r.o ou ntnstonros reÌacÌon! d.s â
Ir.-er,l." ,d,.
dificuldade coÌn os eventos 1ÌauÌìÍrcos do quc âs pessoas ra rÌLÈÌ'ì
idâdc PoÍ exerÌpÌo. c.r oa dc t0"," ias c.in. ças Fqucnâs .ìuc ÍÍieiÌ
umn queimadura mosh am srnÌoÌìas de transiomo do csütsso IiÜs-fi :r'
nìático de unr a dois âr'ìos apósolifme.Ír'arcnds:0% tlos!,lulios
que sofìcm cstâ e specie defernÍÌo tam um trârrslonìode esÌrcs5e
pósìraurÌático após uÌì a.o Prc$ünrelneÌìte. as cÍânças pequerà:l
arndanãopossuerr um Ìn€canrs.Ì) lc cniientarÌerto adeqüìdc puâ
ìrdaren com os insultos fisLcos c cnx)curâisdo ÌÍâulnâ Da ÌìresrÌ:
foma. o; ndniduos idosos. qLLxrú) coÌnpâ..ìdosco adollosLnar!
lovens, tcndcÌn:rÌer ÌÌrecânLsÌn,rs rrris rigÌil.s,1e crìlierÍaÌre!Ìto c â
serem menoscapazes de colocâr e,n açio DÌì .nlb.luc tìlxir.Ì prtu
lidaren coÌn os ctcitos do lraud,a Aienì dLss., os cfark)s dotfâLìnzÌ
podem ser cxaccrbàdos Êelas delrl L.LÌdes iisÌces cddctcrisÌÌc!5 dc uìl
ctafe mais târdla d, !ìda. taÌ1rlulxmcntc. 1ìngnilales cl! ristcnìr
neNoso e sistema cafd ior xscuÌrf. ..mo Iuxo s3ngüi,ÌeÒ ctrebraÌrÈ
d'rzÌdo. lâìhavlsào,taÌpÌtdçarc' e.ÌiÌÌÌias f ragildrdespsrqLririlì
cas pfe€xisterÌes. scjam cì'ìs un rÌ.rÌrstonìo datersonaldade o! !'ìa
condiçãornais sérla, tambcrÌ eur.ntdm os eJertos dÊ €s1resíìrerc!-
pecilì cos À dispof ibiÌiddc dc sr foÌ1cs socuis txÌnliern podc r Lll !
enciar o rtescnroivmenLo. a se\efr.l]de e r dL]|açiod. treqsi Ìinr Lin
gc.a]. pac;erìtcsqüe têm runa boi,cd. de supoíe socÌâlLendenì anào cosnrí\o. al0Ìr]úe.r'erecrrFoL.. 3 !._ìr:..r:.. n :i:i:-:.:.: :.-.:: ::-
É'eDì oraìstomô. ôr â expcÍnÌefrar!aì. aperâs- lìrnÌa daÌerafÌapsc.sso.ralrnÌnÌn zi..rj$\ren.ììcrìrif;i.ii;:, ..:::.
Quesròcs de paÍlno râ . coIúì rnç!. .nüeraÌìio 1ì c.ìÌrJnÍc:ìtrì:: :1.:::r'
,d\c<d..d (rrdL.e,.\,aJ.ptrre,r. \r. ,t.r.ú ., - .

de\e super d a neg.ção do c\eDtonauÌììàlr..ì felop;rocme er)c,ril.l

TPdTAJ\I IìNTO lo n.êla\ire aLslálo da 1o]Íe dc estÍesse O pacrente devc s!. e ncr-
rrjedoâdonìn. usrrdonìedicâção. senecescáfl . Delc scconso-jLìrÌ
FienÌe a unì pacrert€ qur'.,\eÌì.iou urú naÌrma e-qr)Íìcali\o. o\ oâpo(, d., âinbrcntc (fofcx. amig.s e parentes) 0 pacierLe de!c !e
dors pdnciparsenioqucssì0. i"1 ,, c crcor.ìtamenlo para d iscL,trrenr encoiìjâdo. nüdd. arevef c a lìbcrar pofab{caçrìo se.ÌrmcrÌr.s crrf-
! e!€nro c a cducaçào ìrlâtirr .. rne rrÍicdade d€ ÌnccanjsÌìos dc cònâìs ÍcÌacronados ao evento tÍnLrÌnrìLrco e alìz€rphnos prra um.r
Dìânetô (pore\. rclâ\â,ììeìtol lì onr dc sedanvos e h 1pnól icos podc
ranrl)érìì serútiÌ un'ircrcntc quec\permcntou un elcn. A psicotcrapia. após LLm elento traunátLc.. dev. scgnrr uÌìi
to tÍauiìáÌ rco no ^oítender
passado e. ho.
renìuìì1ÌansioírrodeosÌresscpòs_ r\iocLo (te rìicÌaençào de cÌise com.ÌÌr.o. educ.ìçào. d.sen\n\
narrnálico. a enÈse de\ e rec!rr i!ìhÌe a €drLcaçao ace.cr do tríìnstor- dè mccafiinos dè miìneJ. ê àceil:ìçâodo eÌ.nlo ìììsprner
Jìo e selì lfrtarrìento. larìto ]ànr ac.logÌco qurnto lsrcotcrapêLrtico o
'ncrto
ì
!aLs cntòquesprÌcnteripôutrcos podenÌ scradrìtldos drânÌc do Irdì:
!!oio adicro.alparâ o pacront. c s!i 1ì,Ìiliapode scrobÌido aira\.és
de
-qrupos
de apoio loc!rs € n.,r1!rars paÍa pacienÌes co'n ( ranstorno 'rr'ul rÌiLod Ír,e.dt lerj,i-d' Je ì,n rr.ì...ioú,r c't..:i e,/r' r'
de ostrêsse pós-tÍaurnátrco ,\scrpoïçòcs podenr ser Litersai. corÌo narefllra !ÌrpÌosiva. ou gr3-
dL.âis. como nr dessensrbiliãção sistemálica O scguÌ)do enloqrì!
consrste enì eDsuriÍ sotacicrÍcnìólô{los dc üì an elo do .strcssc. rn-
|lârnucorcr3piâ cÌuÍndo lécìicôs de reldxrmeino e cnlaqucscognÌÍ1!os Algxnsdâdrs
preÌunÌnares urdÌcan.ì'Le einbora âs técnicas de,ìranclo do círcss.
\
,\ elicrcja dos tricicJic rn4r.rìnìnìa e mìiLr ipÌìljnr no nàta- scianr DraÌs ÌaprdaÌn€nte ciìoa,cs do.iue as tecnÌcrìsdç e\p.sÌçào.
'rs
ìnenro do rarìstorno de estrc\.È fós-traunìárico c apoÌ.ìd! por dÌ\ef- rcs!1Ìados des técnicas d€ e\posiçào sào |nlìis duÌidouros
sos esnÌdôs cìinicosconÍoìad,ìs Ìlmborâ algLüs cstudos dâs dÌES drè AleÍì das Ì.cnrcas dc Ìerapra !ìdi!rdraÌ. as rerâ|irs.ìegÌupo €
!a\ tcnhâÌnapÍeseÌrÌâdo aclìa'lo( fcgrìÌìvos- a m3ìona desscs cnsaros lìmilrar rënr s!do e1ètirrÌs. con i-onne .eÌ11os. eD crsôs dc ÌranstoÍn.
possuiafsìhassérias en scu,resrnho. inclÌrindo duiçàodcnìasrada' d! esrtuss. póstmunìâ1ico As \2rìtâ!cns dâ ÌeÍrpia dc AUpo urchreDr
Ììentecuúâ Asdosâgcnsde rmilfrt)Ìihnxe iìiprâmil]adÒerrlscras o comparlrlh.nÌentu de Inúltipìas c:ir)eÍrôrìciâs trauniì1crìsc o rporc
mesmâs que rsusadâs parâ o Ìrilrnrenro dos lrâìstomos dcpressr\os. deouúos nìcmbros d!ì gfuto degÍuÌ)ote'Ì s1dot.ì'ÌÌcüLJt
c a cxÌcnsrìo minima de ürr.rsrro ad.quado de\e ser dc oiio scm.ì_ ^rcrâfra A teÍap;a ]ìmiÌúì: 1ìequent€
rìcIìtc e\ilosa colÌ vcleranos deguera
rd!' \pdccrrcsrc\f ìJeo J or
"r\elr.(r'r(.d(\(r.r,nrinrir' ìcnle. a.ludâ r ÌnanterxÌn casâÌnento dtìa!ès depenodos de craoef-
Íànnacotcrapia por pelo IneÌ 1-ìs. üÌn ano, ânlcs de scr1è úrì uì0 leDtâ- brçio siJÍornrìÌrcn Àhospitalizaçào tode sef rìeccssalrìn. quândo os
lira dcrclrruadroga Àlgun'.núdos rì1dìcarìr qLre âÍàrmircoÌeütrâ ó .r'. ,,'. .'.iJn.'. r,, rJoìo' er i. jJ..
m.ìÌs eÍdi\.a Ììo rr.r.Jneúo d: ,lÊ'ressão. rpeÍ€xcrtâbrÌulrì'
ansicdade e h cidÌo ÕLr orÌra.sNcic dc rknóncL'ì
dc do que no rátamcnro de e!.1Ìrìr a nesâçãoeanesles!âcÌÌoc1onrL.
Outras dfogas que podciÌ ser íúers no lrataÌncrlo do Í auslomo
de eíresse pôs-trauÌnálic,, irÌclLrern os irrbrdof€s seÌ€tivos d^
rccapração dc seÍotonn:ì (lsRssì, inrbidorês da rìonoâmnìox idèse
(lMAOs) e aniconvuìsivantrs 1t)or ex . caÍbarÌrzep$a. \Âlpfoato) A Bl.usrer ì\l. qhor N.1ürldiaícts Pi\cìrlilric Ìcsalsc P\rchirtrAN-:/ í91
cìolrdiDâ e o pfopmÌoloìsìo sügeridôs pelâs teoúas €'ì!olvetìdo a
Âr.nnNrJD ScÒLr | \'Ì D.lifcvÂC.SourÌN crS N,Í.\íiçorJ $I. Johrson D R.
hìperâtrv jdâde rìorâdrenéÍ-!Ìea ìo ÌÍânslorno Ìlmbora aÌguns.clalos
lMr R B. NJ.CanLÌ\ C. Chr'nÒ\ D sr DcncÍs nìoírc nÌctrìò^ Li
úlonnaúapontenìpâ.aÂel.rtr,l.dedoilpmTolaìlnotnrslomode pontrúnanc $r.s dnoíd.r'lÌÌ J Pn.h'11'a /j, ìol5 lrrl
estresse pós-traLÌnÌáÌrco. o ir.,1.sra dÌogae corÌrplicâdo peìaalla l|5- a.cNÌü J D. Strìh.rg À1. So(lì\rt S \1. lolìn$D D R chrns D S Use ÒflÌÌ.
s.ciaçào dc r r.ürstonros reÌfuÌiìiìidos a sobstrnerasenì pac'cntes conì ííÈrüÍcd clin,rili'ÍeNc\ tuÍ DS[1-l! di$oridnc diserdes nÌ ${cfìrl]l
o rrafsÌoÍn. e pelo sr!! Ììirto dè srntünrs dc lbshrìarcra rìa Jss.srì.ìi of d,slocÌll1c sr plohs rì tÌsÍr.ütrml,. íÌc$ dÁÒrd., ,\nì I
d.sconlrnü3çâo&d.oga 1.)!3.eìão crrsrcnìdados posÌrrv!rsenrol lìsdìi.r^ /iÌì Ì|r1. rt91
rendoousodedrogâsarlrf{|ÍrcasnolraDstono- deÌìodô qlrc scu BÍcnxrN.Da\s(C.ÀrJrc\( PP.r.ffonÈ Í.Ìdnú. Òì ctrrs itrd ÍrtÌruiÌ i
r$o(|]olcÌ.. haloperdoll d.ì e serevitado. e!ceÌ.r. tâlvez- pârâ o con- Ír.rsdÌsod.fLr ar uÍúrnpopulrooúolrourg.dub \tlì Oqì l!\chr.I^ r,\
troìe r cÌÌìô prìlo da âgres\i. e agriaçâo soveÍa j Ps\ch,Í!- /ór
Drldson l D'Ìg rììcrlpr Òf posl'Lr.unìaric \tts d,sord., llr

Dà\rdsonJ Kudlcrli.SNllrR ilrlÌnNrSi.L'pp.ÍS.lla!Ìì.lrL.SrunJi6\\

LÌ.(lxÌoì!Í J(J ltcatrrsúof l!ítr(nd'díÍ.sdrardcrrÌllì Íi)t,prrl'i:
itrd plNcbo C.rPsrch'aür r':.lir.l9ril
A psÌcote.,ìprÀ psrc.Júìimicâ pode ser úÌÌìro lrataìncìrb dc ^Í.h ll S. Sr0úc4 w B. llclsu L. SDìirÌr R D sL.nì R \l
Dr\Fòr J R I. (trJlcÌ
nìujÌos pâc ren tes coÌn tran,tor no d. estressc pós-t.âumitico LÌta]- üppcÍ S. H iNÌ.rr E L V alìonìcv S L. Câvcn J O Jr PÍüllclrrg ÍcslÌlN.

guns câsos. ãreconstruçacì,loi evcntos trauìÌ31'cos. rssocrândoâÍcâ- ro anrtrprrlincú poÍh.n$aric íÍcss dNo'r.i.' ArìJÌs\chia!ì /i|) L01l
,J^ e cïrrs.,rbierçìo '( scrt(rupé,,Icd l-ntrcrd,rô -t.;.o-
!c ser indi!iduil z3dâ. porquc aìgurìs prclenles senlcrÈse
teÌ âpiâ d€ Foô F B. Rodrbatr n B O tusgs D S. NÍúdocl l-B Trcarìücn' ofpsllrau,ìarr.
demasiMânÌente tìigeìs L.i( a lma re\iveÌìciados rrâluÌas ír.s dÉ.rder $ Íapc \,.trF A cotrÌprrúor bcn\€tr cogrux\c hchr\roi
pr(cdúÊ5 indc.m!cii'r! J ( odn'h Cln'ls\chol j, 7 ii. le9l
As irìte^erìçõrs psi.,,1e.âpôuticãs pa|a o trâníoÍno dc estÍesse
pô$iraumátrco nìcÌücrÌì tei df ta coiìronaìre!rLal. tcrapìa co-1ÌnúÌviÌ e
c,r,o
'o
lìrr4i ^. r, ... .,,
,]trìcr.anPs\.h!ôri. PÍc$ \'anìii,g1.ì l911
hiprrosc l\'lurtos cìinrcos Nd!ôgmr psicotcfaprade ternpo Ìirnimdo CcGdtr!RPR Cúhc' Ìv[:PÒ$ trrunrllcíre$dNordcÍ: fheÌrúh^ olaÍ.cei
parâ as viliÌnâs de traLúnas EsÌâ teÍatia enr g€|aì. assLrÌne urÌ enìòquc úord.DL BÍJ l's,Ìch'3r'1 /al 7l lr9z

57Í3 t \,Dtúrdtu dt t\t.trt'tnd

 -.;\dlC SrboÀN nÌcphÒfoÌÌcroosic!Ìrtrdconcsptr'rlrÍcnhc.lìcnlecr
:l:rÌnìcpcrnììrlil] dÀordcr.nd PTSD An J P\rclìratrr r-v, 19. Ì993
: 3 r:. S.l'lcns.Ì\\'! HoughR.KuÌr0R\.\\'cirsD F.trbrú J A. N{âí!rÍ
..-rLlD,oindcumnr pr.rJl.n:.of sF.'lì.ps\.\iôrì. dt Íd.6.nìong
..fa.\er..Jtr!atrdconrôs r\r.hCctrPilcLÌriF rJ lü7. r19l
:ririrlrÍh.r( R.Knn.sN l)slchod)n!rr.g'oupt.al cf(ol pÒ!ìraLÌìrrc
. _ri dÁfrd.' D vi.úìâni \oL.iaE Ì J GotrD fs\clìollìc' r: 225. l99l
.ì I { RrìdÒlph C \ lÌiNnr}ltlrn,$ () CloÍcs L P lÍl,Des I I
: ìrtrül(ìs\ .J\d .oltrn'ol p\\.h'xric dtr.rd:6 ís<t,Icd sÍlÌ .ô.ìl'*
:.lnrr5r \lÁordcr Âuìl P$rli,.r\ r/ li6N.l99l
.i R.,d(iM.ì\llcrì\1(i.N.$roDlLO f!\dìoplìr!!logilcôrLcil.\.1
' :rrririnrLr (r.s dno.dc'trì vclMn, rcleúfs Rxn Psr.lìm1n -r; ,1ltr.l9rt)
| \ D CrIi\ E Ì: IIL ni \ N1 tlìjci!\ ol lrc.rÌncrrr Int poí iÍrüMr.
:..rLoÍJ.' \tr..ÌpÍ'.ilÌ.r'.\ J1\l:\,'/'f .)ì1. 1r9l
:i S \Í.liÃnilJ H lohr\oiDR Ì)R.(lrxÍì.. DS '\,rr'5Í,/,{' r/
i,írrrlr !,?:tr r^.r!f nì Rc\i.r olPr\.[rar{ ]olÌl A'firì:D lllB
_i.:JÍ.r.s.f 117 Àrì.r!rnPs\clìraú,cllÌ.$ WxsÌìngL,trì. 1992
li aI l.r l: L SoúlÌì\,.1S l\t Ì o\^ À1 Í.l\!.íìì W I Ìhn.tlìxlrntr'
::r rdrld\lfun.nÒn rì po{rrxu.ìrti ir.r! JìrdíJd ilnn Pç..lrrr^
:.6 Transtorno de ,\nsicdade Gcneralizada
:ì l9fìr).. tcrceiÍâ ediçào da llotìtnllc l)tdttìt^tìco e l:. o-
: j- t rã] \DS \ Í-lìì ) nì tÍodúzru d r\ ersas catc'go-
^t.,jt.\
:-irnrcrs nol as.^fu,krr
suÌrâgupa,ìdo trcientes anÌ.nonìenr. clxs
os
. r.r.ri..Ìr) Dorladorcsaìe feÌrosc dc ansiedldc l.lnìaciasno!.ìs
.i !i 1ìì | rl de (ransÌonr de alsrcdldc s€neralÌzddr. qüe. no DS \l-
-: :I.í0süÊ dr4nÒslrca desiÌnld.ì nos pac icnlc\ q !e fão rcun-
. :: r:tnrsparaoLtros drgüóÍicoì \n rercerácilìç:ìorcvie,ìrdo
:l\\Í-ÌÌl-tì) e naqürn.ìediçào DSNl-lV ì- onanstonro deanse-
L res de b€,ìz(úi:zepnxn,) ccÍeb,,, (ÌLÌf rs Íeâs ceÈbúr; hUÍcúcxnrc,r
. .jcrd Ì^detomou'se rNìacdidLìded rgÌròrlica d isl rnta. derxaÌì-
: ,-. Ì!Ìa 0atcgDria diagn(ìstica r€srdu!Ì O tÌa. slonfu dc ansieúdc
. c
r.,.,. r,rac,\.t .:.:. (,ce,.^.r(
.J.-dcrì.riJon^t)\\Ì-t\
.. ..t.np"rr]aì.p.rurn..' rì.ucJ<.i't r .r:.o'natr. .
:i codìr()nÌetlÌnení) siEìificaÌ vo Ìro fulìcionüÌr!Ì]to socìal orL
r.!.ial.rLâc€rìtÌìado solìinrenlo O DSNIJVcÌr|ìrìra categona
i ì 1-ÌlÌ-R (ìc lranstonìo de e\cesso dc rrs Ledadc dd mlìfcrâ e modr-
: :: :eú)s drrlnostìcos fu! t àÌìstrúìô dc :miedide ScncÍâìvâdâ.
::. . Ì L3Ììç!s e adoÌerccntes excess N $rcnÌe ênsro\os
t PÌD[\IIOI,OGIA
!.ìÌìsronro dc drsreJ.de gcDctulr(ìda e mra c.mdrçàô conÌrn.
. rnÌô. J(,nì os cfllèfos.csÍrtr\os do DSÌ\Jlll'lì e l)SNÍ-l\' o
, iÌ,lcrÌrredade gcÌìlrnluada lrfdc s..cr1co|rì'rìdo..ÌnnreD.l
i::.ìi .gi]rr. doquc(tutìrd.èrr!ì,isr,llsr,scüÌfr'r.s JoDS\l-
. .:(rrrtìr\ as razorvcrs da pre\ rÌcÌìcr.ì 1ìÌìurÌ d.r rrxnstonlo d.
. :-r.leSÈnemlrzadd\!rnmdelaS0r OrÌaníoúìodcdnsiedâdc
: : rr,ìJr ú pr orvcÌrnc ft e, o n ansnrrr r) n ìais coÌÌÌrÌnentc .ncoü-
-_. n !.ì lliìr]Íonro.ì.rìrrlc.ìe\rsLerìle_ enr g.ì!l. rL)rÌ ürÌrotri.s'
:i.ìxsr.dlde ou utrr rhnsronrÒJ.' h|lnÌ)r Til\cr.5iì0odos tl,
:i...nr n1ìÌìsLoÌÌìo de.ìÌìrcJrdc !eÌì!rìirTnda tcnhl|f r t,ìÌìbeÌn u,ì
\ DÌoj)()rçìodenüìlhcrcsparâ1ì.ÌìerìsètèÌadosóde:parr l.
. ::r.porcaiodcíìulhêresparahonìonsquerecebcnìlrltanìenlo
.: ::l:ìÌ pam o rranstonìo é de I plìm I AidxdedeinÌcioédiiìcil
: i:..Ìrìcar.la que arÌìaioÍiâdorpâcienles corì o turìíonìo Èia(a
:'eÍèdolnsÌoso até oÌ)de conscguc recordar Os pacicnt€s. eÌì
:i.!!nì a aterçâodo Dìedico poÍ volÌa dos :L) anos. el]ìb.m o
' : . .Òìrib medìco possa ocoFcr crìì \ rtuaLnentc qualqucÍ kìì-
t.cÌcnres comtrâÌrs|omodc msi€dade genc-
dc. Apen!ìs LrÌn Ìefço dos
falìzadabriscatìâtamenÌo DsiquraÌrico Nluitos pacrenLes I)rocur{n
clinicos,!efars. inteÌììist,rs. cardrologìsias. pncurìologis!as .u
gasÌro.ÌreÌ,rkrgisras. .nì tìI.:.: Jc tÌaramerÌo piìÍa o.omporcì)le
solnaiÌco do trârìsio!ìr)
Ë1ìOL0Gr.\
ConÌ, n.ì Ììaionâ dos 1Ìa.stonx)s ÌnenÉÌs, r 0ausa do Ì|nnstG
no de ansicLÌrde Sencrrlizada nio ó cofhecida De âcordo conì sir.ì
delìÌÌiçâo :ìlLial. o ÌrdÌslonr o. tÌ { \ r\ elnrentc- llel3 Lrnr gnÌpo hcr0f.
gèneo dcpacientcs. T3Ì!ez Ììrìr!ue urìì ccnogrâu de ansicdâdc seii
. omxl e adaptatilo, é diÍì ciL a d Èfc nc i{çào ern e onsÌcdâde ÌìÒ ìal
€ tatologrca c erÌÌre carsâs bÌaÌogrc.rs o psicossociais Os labfes b r.'
' 'i.^c-Ì..r.o r:,.tr. ..Ì ,cre. l-1., cì-. :, ,
!àtolcs ts;ológicos
 clìtr!rdade teôpêutr.a df i berìzodiazcpirìrcos e dff azaf rÌ1)rì!.
í por e\ . Büspiron. ) Èrn locaìrzì-J oj
€stor ç(E drs pcs!uisas LìroÌü: r!rò
nos srstcrüs neurorânsrìr rsn-rÌ!s CÀllAeÌèrcos e scr orofèrS.Ln / r .l I i
r)s bcÌuodrozepiìxcos (quc sì. agÒÌÌrsús do rcccptor de befzodrri0l)ìri l L
redu7f,Ìn.conìpfovddrìrerre.arxsedade.enqx$toolumrì?erìi 1un
anta-{oninr do rceptor de bcizr',Ìi.ìzèpirraì c as 0'Èìrboliras I rgôrì ìn ,.
nrversoi do Ì.cetlo. dc bcrzf a,;/eorÌì. ). ccÌnprovff lrnrcnt.. n,lur.'
ansleúdc EÌnb.mncnhurr.Lln, coÌr!irìceÌìrerfd(ìrLcqucosreccl,,:
rcs.h ber)zoilÌazefnr sio arì.n ì:is cLì Ìracrenres cônr ÍansrofLì(' a!-
ansi€dadc ScncÍ:Ì;,adr. rlsrn; ,trquisrdores têrtt Dvcsf:arlo o ìr
'1,
,
o.cpÍai. ondceslàolocr |r],i-ì: i: .onccn["iç'ões rs aha5 dc rceqrl.
'ìì.
te en!oÌ!rdds no transrotrìo déãrsrcdrde geneü|zâd! sàoos gâfS r(,s
basais. ô r jst€nìa limbico e ô côiÌcx tirìnal Llrìr!€zqucâ|usìrÌÍorìee
urÌ lSoDrsÌtì rìorcceprÒÍde i-lì:
\. di\ eì'Í,s lnrlÌ,s dc DeítuÌsrs cL D-
cenrnì-* na h rÈÌ.'e ü1 e \ rin'n. r.ì de uDa anonDr||dadc dâ .csúÌ:ì!r '
do rícnr.ì s€rotoraÌ -!Ìco fo .ÌarìsrdÌo de nns cdrdc leÌìera| zad,ì ( )Lf
-..!sf. r.,r'r' r +r.-1.-
dc geneÍairzad. ÌncluerÌr os is enìrs dc notuiircrìihìa qluÌâdrâl(ì c
coiecist(xrn ua Algrnì:ìs c\ rlèÌì. Js iDdrcan aL€ ôs Èlcrentcs corn r rüì:
tomo dc rìns iedrd. gcncÍn L/,rii[rde]n ter umr subscnsÌbrÌidrdc df:
rcceNtorcs ü. adfenúÌgrcos. nìd.ad!Ì pofuÌÌra liberação ed)orrdr 1,.
honìôìì1rì dLrcÌ.scÌÌìeni) rD.s NJìâ rìlìsãod. clouJÌ1ra
n!n0n.l,irrrrJo ile estudos.ìc rììÌr!eììs ceÌehirts
Apcrìrs uÌÌ
de pac,e,ì r.s coÌÌ lr3,ìÍor Ìr.
,l c rns redade geD.r. h zaJa loi ccÌÍlu/
do Lnr eslrKlodeÌonì(ì!ryrll,ìrr, €Ììrsàodeposrtlo.siÌ Ì-lPl..li(ÌL
trmrtâ\,r etnb,.lÌ.dnìfeúü f ,s g:ìrgiú\basàrsÈsubsúnciabmfcr
cm tâcreiìr€s coDtrdrsìo.n.r ic insrcdrde geÌìeÍr rTrdaque cnr i! -
iroìcsnorn.rs(IÌgorì Ìô o I ilslDs cstldos ge,rer r.os tr nbe |ì i.-
rancondrrrdosnâì!Ìiì llÌìì d..\,ìcscolJrÌuapossr\€Ìe\rsÌincr!ú.
ruDdÍeÌaçioe.trcoh.ììÌst.!,).d..r.srcdâdegenefaIzadaer sÌffn.
depressr!oüârofenì nÌrÌhcfc-. LÌn o uÌro estudo dcscolì jr uÌr coììr,
!on€nÌc gcnctìco- poÍérr d ficrlde (lu:!ÌìÌrircar. rr0 tÌansronrode rr,
siedade scicr xlÌâdr Ccr . r .r : j0 ; dos pârcrìres cnr jrr Drc uo lriì.l
de piìc ÈrìÌes..Ìn trlìrÌs(!ìÌÌnl Li. -!rsr.drde gÈrìÈrilr/aila Ìanb.,ìì \,1
rÌetâdÒs Os pnÌcntc\ tììnsc rL . isÌcrìdcrr dte.âLiiurìì uâÌìÍoúìrì |r rì
oso dc rlcove ey rjrìos r onr ,ra nr cos rcÌaunì uÌna corìcor ,tii|
^Ìgüns nìcrìD/Ìt.Lrcos e de l5q;0nr dizigdrcôs
cra dc iuco enìgêrnc,ìs
Unra unedade dc ai.,nì.Lltlades ao LÈG foranL uoscrrrurs
nrÌro aìlì c cm ptcnc urs el ocados O:i csÌudos de HtC do soÌro
mm um :ÌumcnÌo da descontinuiJâdÈ do sono drnìinurçìodo sono del 'rl.Í,!
la. djrì rftÌlção d,r soÌro do esÌa:rì | c uÌìrrì reduçào do sono RÌll\l Ì s\.ì\
rher âçôìt d úèfenr drs que sr.. .' ..rÌrÌdas Di,i oanst( ìÍìos dep.ejsr\ i :
 l'ìgurr 16.6 Ì NletabolÌrn. Joi
gôrìcliosbasis úm cscilaf o.ìiÌpaú
. g|cose moíra a dnnìn çâo nâ târ.
nìetabóÌicr âb$jul. dx g|.osc ro!
Câf9Ìios br\an dc dois sul.:Los lrplcos
conìüaistomode ariedado gdì.rih/a
da na fiÌetra supenor cÒúpxr.dôs corÌ
dor c.nb.lcs n íNÀ m filci,i Dfc i
or (Frguri catrid. dc J C \lu. M S
anôl[b.dì T C flcnìiq: E Hxreú,N
Si.oÍc .l CJohnson PETnìgon.fuÌ,/d
dÌ\Len dFor!ìor B,Òl PsrclìmrÌ }l
ì133, l9rj thôdr ..d pcnÌNsìo l

'Iàlìcìr lí.6 l -(Ìilório! Di!gnó!tic0s Drrn Trnnslorno de^isicdaÍlc

l'âtores Psicossoc!âis
G.nsâìizrd*
Àsduasp rcipaisescoiasile pensâmenioenvoÌ!end.i osfato- Â -\Ni.dadc d pocuaiio c\cesnr as (ôrpcôkú. ip.enlr a ). .cÒÍcúo m mF'
rcs !sicossociais.lue levâÌn ao dcscnvoh'lnento do tÌâüstorno dc aÈ ff dos dÌrs pÒr liclo Dcnos 6 Ìl
srcdâde geneÍalÌzadâ sâo â cognil Lro-conponam.ntal e âpsica.eÌiti- ..mô dcscrìp.Dlìo escolxr ôu prcrìsroìall
ca. A escolacogili\o compoltaÌ.rLaÌ sustentâ i htpolese d. quc os B O indiriduo coNdeú din.il corlrolar â FeocuÌrâçio
)d. en e..or r.ú ro.ìode.Fr. r'.e eredr'odo. re;dr c\lo'- C A.Dsedadc. r prco.rpiçào eíeo .$..i 6coD lrêsiotrmrÌtdôs
scerrlcs
dendo rncorctamerìte aos pe.igos que percebem EstâÌìe\itidào sc' s$ !trdús lcorì pclo nìeÌos ,lgms dclcs prcscrles M nìrnrit dos drs Ns
riâ geüda por urÌlr âtenção seÌenra x deraÌhes ne-!IâhlosJÌo aÌìbrcnt., trlrxÌos 6mos.s) No1n: À!eü! uDr ir.ü ò.rsido para.na4as
po.dNrorçõesroprocessaÌnenÌo de núbnnações. c por u'ìâvrsáo de-
(l) nì{luLckçàootr \ôN.qãodc csra, cof,.\ r.íos I noi di lel.
úasiadamcú€ negaliva dafrc!.4 câFcidâdc dc rÌlanejo Paìââcs-
coÌd psÌcarìalilicè âansicdáde e !rì srntomade conÍlilos nìconscren- (3) dilÌctrldadc cD conrentiÍs.ôu scnsações de
_b.aD6 na nìcntc
tes ÌÌâoÌesol\ idos Esta tcofla psi.óbgr c! dâ ansiedade 1òr âlresenta-
da. pcla prìmeiravez. por Signund F reud, ern 190'). na dcscriçâo do
Irequeno Harìs;antes disio, Freud concebiâ âaisledade como dolàdâ (í)penrbâÇào dô sono ídiJi.uÌd,dos.trÌ c.nciÌiaÍ ou DrnLú o sôro .u sono

dc rmalase íìsìoÌógtcr c Íì'tn,.to)

'nrr\111.ío
hierarquia cie ansiedadcs cstá relacronadâ coÌn os vâ.os
Llrna D O fo.o da rn'cdxd. or prcocup?çioniô cí...rlltr.do i isÌrectos dô un kàrç
nilels do desenlolviÌnedo No niv.i nâis prlÌì úÌvo, .ì .ìnsiedade podc Ìor tro d.li\.lr porN. a oncnxd. ou prcocrpaçio trio st rclìrc x lcr üDì Ali'
rcÌâcionar-se ao medo de an iquilamerìto o u 1úsão corn oulra pessoa qucd. Pitr'úi(úDonoTÍaníonì.dÒ Fáúcô). srcDìbaraçad.enì públ.o(coDo
EÌn urnrìjvelÌnars mâduro, aansrcdâde está relacnrâda coÌn a sete- na FÒb'. SoüaLl. ser.onhnnnxdo (conìo m Trmíômo Obscsro Conìpuú,
râçãodeum obletode ànor Emun DÌrel arnda maisnâdufo. a ân$e- Fl,lìcâr xs.do de casr ondcpiÍcnlcs prouÌos lcomônô Trafíonìo de
^tr
$edx{Lc dc Scpar4to). gadìsr pcso (conìo Ìâ AnÒrcÍia NcÕosa), rer múltipÌâ\
dâdeestácorectdâcomaperda,io ârÌÌordeuÌìobje|oíìrpoÌtaDtc,\
qrÌ\.sn$cis (conÌrno Ìituíorìo dc s.nü{i4çiÒ) ourc, fD,a d@nçr sÌòc
ersÌ.dãdede casraçãoesiá reÌa.ionadâco aràsc edipianâdo de- (c.mm Ìnpocoúrid). c aün.d.de ou PÍe.cupaqão.iooco'Ìee\cllsrtrÌ.f
scn\ohiìrenÌo € é considerad.? rnn dos ìnâls altos nilcis deansredadc rc du ani. o Trúí., ro dc Eíros\e PòçÌmufìr!.o
A afsìedadcdo superego. ou selâ. o ì edo dc dc laponrar os próprÌos
ideais e raÌües (derivados dos pa,s lntemrlÌzâdos). ó a lonnâ ÌÌÌa1s I A.aLcdrdÒ, x prc@up.çio ouos snìtodas necos cansaD s.linÌc o cli ca'
iìcnlc íln,i.aliÌo ou trorúi^ i.ftrnc,oramoÍ. \Rial or@ÌpacÌonrl ou.rr
m adurâ dc ânsredade
oul.riircÀ mponiDles Jr \idâ do nìdrtiduo
l' AlEÌnnbqlioDìoscd.lcxoscÈnos tulolóeicosdtrctosd€un,a$LÌ\ràìcr (dr.!r
DÍAGNÓSIÌCO nc rbuso. m.di.xrì.rro) ou dc uìâ cord,ção módi.r scml (poÌ c{
tipodncoidstrìo) ner ocoÍc c\clN^ arEnlE duranlc úr Trxníonìo do Ho\Ì
l' .o|o o' J 0.r1oÌi l
Os cf(éft)s dlâgÌìósticos d., l)Sl\'ÍìV (Tìb€ia l r-, 6- Ì ) incluem '
algumas nìodifìcaçòesdos cntóri!È do l)SÌ\'ÍJlÌ-R para 1àc iljtl]r erì sÌla 'r.bcta e\tridâ do DSÌí t\. trd$oaìr dnt SLrt!Ì.tl Mnntãt tl M.hkrl
rtilizâçìo e paraâtudàenr o cÌnìÌeo a dúèrcncixrentrertuütonìo de /rrdÍl!^. 4! ú Cop$ght Anì.ri.tu ?stclìiarrrc W0dìnglon, Ì rrl
rrânsÌoÌÌos €'Ì' ^s\ôdiâlon
ansicdâde geÌreralizâdâ. ânsÌedâdc ìonnal e ouros

5811 aaìnpúttlb de t'sì.turttti.r

:: l distìrìção erae t.anstomo de ânsiedâde generalizada e aDsie-
:i:: Ìr.nìaÌó saÌi€Dtâdâpelo uso dâs palavüs "excessila" c"dificil
:: ::rirolo nos criténos e pela especìficaçâo de quc os srntonâs
. ::i!1co prometimento ou sofnÌÌeDto significahvo
:3 :ransLomo deânsledade generalizldâ c
oühostÌàlsrornosÌnen-
: i : r'Àrliadano DSM'IV rorcxenpos deâspectos diièrenciadore,
::::c[oD
C.{R{CT[,RíSTICAS CÌ,íNÌCNS
Do obsessl \ o-coiuuìsivo lm g€ral. os prcicntcs oom tÌâDsÌono de
pânico bLrscan tratamcnkr antcs, sãomâÌs Ìnúâ!âcitâdos pcÌotÍans
1omo. ri! emm uìr Ìnicro súhito dos súlonâse sâo menos pcnubâdos
por sr.lonìas soÌnáticos do ! ue os pânenLes conÌ lÌansìonìo de âÌrs Ìe'
^drsÌinçào
dade genc.rÌ;zâdâ. A difeíerìciâção entre lÍanstomo de ansledade ge-
ncralizd!, trârÌíomo depfessÌ\omaror e lrânstonÌo dlstimico pode
s$ diíìcil. ra lefdade. os Ìranstonros. JieqúenÌemente. coexislem
OuE..ro .b '"de.da3' . c- a ,a,.o,,odedj,,r1,,., o.o
ansicdade. hipocondriã, trarìsrcnÌo de défici1 de atençàoúrroratrvts
dadc no âdulto. lÍ!r'ìío'no de somanzação etranÍomos dâpcÌsonaì!

Os pnncipãÌs siúomâs do trâústomo deânsiedâde geneÍaliza-

:: . Ìen sào motorÀ hipe.alividade âÌrtorômica e vigilâ.cÌa cognitÈ
-. : ìrsicdadc ó cxccssiva c ntcÌltrc cm oulros aspccros dâ vrda do
: r: ::rie A tensão moloÍâ é ÌnaÌÌifestâda. corn Ìnâior ]Ìeqilência. por
r:-:irs. trìquietâção e cefalélas Ahiperalivldade aulonôÌnica. em
-: :l nanifeslâ-se poÍ1a1lade âÍ, sudorese excessivâ, palpllaçòes e
- r : s rmoúrs gâstnnlesmâis A vigilânciâ cognitivâ é elidencladâ
: : : rrrÌabiLidâde dopaciente e facllidade comque se sobressalta.
aoÌn mâror1ìeqúéncìa ospacienÌescom íarÍomo d€ ansieda-
: ::.!mÌizada buscanuÌÌ cÌí,rico geraiou intenr rsta pof causa de
: - !ÌnÍnne somatÌco- oLÌ. entâo. frocüram um especÌrlÌÍa lrdÌz
- :.i.ìm!especííico porcxcmpÌo, diaróiacrônici lintrarstor
.:. ."- '. r: rcu..ÍJ feriJ<c .o u,Ju (o. pi.iJf J\
- . em seu compoíamenio de busca de prolìssrolars dasaude.
: :: r..rtamum diagnóstrcodetra.stornodeansreCnd. generâlF
: :i :iiretame.ioaproprado:outÌosconÌrnuanracorsuLÌnrÌÌedi-
r:, Ì,Ì. a seus p.obleÌnas
27.ms. aprcscnlon{coDì,rrcr\rs dc lcrliscns.
-nì elcúrcút.. casado. dc
. :: ÌÌirr.pal!ÍaÇôcscz0nìbrdohinmrdcdc2oilonìcscs Elchtrìtcnìcìt-r-
' .-r:,rsjcuran!ga.grÌta.peri.dosdeteDoÍÌncontoláÌ€lcunìcoDlirftescn
''tr..i:' ,L li. .drflr-, ríi,tr ,Jl
.. r: :.ììcentação Es€s lrloDìrs eíircranì pcscìtcs i rúlof parlc o lctrì!ìo
i : -.i trÌLnÌos d.n rros enâo sc Ìiinílranì a periodos deÌrÌìilidot
i:\Ìdôr o$essnionìr5..icpncuouomédÌcodaiànìlÌ,a.unìneurolog6ta.
: -rtrúgiâo, rD qriroprálicoc ún oliìÍholding.l€ií. Fo, iÒiadoruÌu
-.i I-!lL.ôúi.., rcccbcu nsi.lcr.pia !ârâ ú1nÒío oÌriaìdo. € fÒrÌhc dno
- : :r. hE$eiiuüpÌobÌeDranooüÌ,do fienìo'
\t\ rlliinos dotr anos.Ie\€ poucos coftatos sc,ar d$doa scus sntorras
,-:.. EÌ,bo.. âisünâsì.zcs tcúâ sido obierdo x d.i\aÍ. rrãbalho qnando
::ìs ro.ì.Ìanì sc nÍolcrárcÈ. connntra â lrâballìar na hôiri.onìpx ìir
.: r il rm tlbaÌììado derd€ quaÌÌlo e, a cíig nio. ipós i ldnÌ.lLtra.ro clrsô
.i. :i:. TÈnbu esmnde. seus lntomis da csposr c dos fillìos prÌâ os qíar
: ::i:.€rìFfoÌto.c'!l?toÌìalguDspfoblcrrsconìclcs cÍì.ôús.qüôÌ.iado
: -rÍò Os ln{Òrmsdc{cnsÀôüo(ôrâ trcnroÍnÌc.nÍoliiÌclt.hLlìc.lrnr
,:: : :1ìõ .xlveíigeD,i$u'ra\nÌàos.DaLpr.çõcs)c\r!ilíìcra..l.nçà.1uüì
r : :ctrlrÌcrl.d.nòÒisnìÒdrìgÌÌi'nc,!)sugerennnì1r.rí.rrod.rtre.-
:. -r Ì.7 qucos sirÍonms não sc lrÌilaü. pÒnodÒs d.lìD,d.s. coÌìo Dotatr
r: Frn,.o. rcD eÍãofocalizidos 1ìuì cílntrlo dônnid., coD,o fo tanío.,o
: r rLasúòiÌa é delraNronìode ansicdrdcgcncÍalizxdt
r!.sd da consuÌra a aáÍios nÌédr.os. â aúôncia dc pr.ocupação coìì o Dedo
, : :::: rôença lisicacspccific0cLilìnìa ú diagnòslÌ.oí€hrpocond|!
DITG\ÓSTÍCO DIFTRJìNCÁ[
.-ì dÌa$ostico dif erenciaì do traÌìstor1lo dc msredade gene|ali-
: : ' .. iui todos os Eanstomos medicos que possanr causaf ansr edâ-
:: ::rÌa Ì6 l-4) A mvestigaçãomédica deve ìrcÌurosÌ€sres fotl"
. i i Je quimicâ $ngüjnea. cìetrocardìogrâma e resrcs d. função da
: : :3 Devc-sedescaÍarìntoxicaçào coìÌ cafènra abuso de €stínu,
' :: :ì-.sÌLnénclâdeícooleabstÌrê.cìadesedativos.Ijpìrótìcosou
, : : r.s OexaìredoesrâdoÌnerrale âhistóriadelenÌexpÌorâras
,.:: I rftdes diagnóstlcâs de trâìstoüo de !ánico. fol:riâs € rr'âì
culìso r, PRoG\Ósr rco
Em vista da alta Ìncidència de üansÌonros rìÌenÌârs cornórbidos
em pacìentes com transronro de ansiedade gelìeraÌizâdâ,r cufso cÌF
!ìico e oprognóstico do Íarìstomo são dilìceis deprcdizcr ConÌudo.
alguns dados irdican que eventos vìtaìs eslão assocjâdos com o i.i-
cio do transÌomodeflìsicdadc genemÌizadat a ocoÍência dedrvcrsos
eventos vitâÌs ncg^tivos aum.nia rnrensamenle â prcbabilÌdadc de
desenaoìviìÌcDto do tr^nstonú Por delìnição. o raníonÌo dc aNÌe-
dxdc gencrdlÌzad. éw. coÌrdição crônrcaqLre pode tJeÌÌì sei vitalicrr
25% dos pâcientes er.ntlaÌÌDcnte exnefiencram türÌstonro dc
^tó
pârico Um altaporcertageü adiclond dc pacrcntcstende a l€rr.aüs-
rono depress'voÌì.ror
'rRAthMltNìo
O ÍaraÌn€nto nais efet i! o de pacientes com tÌdDstoüro de an
siedade genemÌizada e, tros\eÌmenLe. urì qu€ cornbuc cnfoqu.s
psÌçotq apüuticos, lànnâcotcr!$ulicos e de .poio O$atarìentofodc
tomèr um lempo sìgníìcaiì !o do clit]ìco enroÌudo. scl a cste um psr
qÌratr a. o Ìnédrco da faniÌla ou um ouro especiaÌrsta
Os prncipâÌs cnloqLcs fsÌcotcE|ètrlÌcos para o n anstoüo dc
3Ìrsiedâde senerâlizadâ sào cognÌÌivo-coìnpoÌramental de âpoÌo e orÈ
eDtâdofâr1ìo fildl Osdâdos anrdasão Imitadosacercadosmér-
tos rclâhvos dcsscs cnlòqües, eìnbora os esÌudos Ìnâls soiìsncados
erriro n".arzJo..or .. ca,.o;rr r. -.o,pond c-'dr. q,F
fareccmtorclicácia tanto â crÌno quanto a loÌìgo pruo Os e.foques
cogniti\os abÒrdâ djÍeÌaÌÌcnlc rs dÈiorções h ipoLéÌicrs cogn úrras
do paciente. e os enïìques cDrì1loÍaÌÌcntais abofdam os siltonìas
sonrál:cos defonnadrerâ As prnìclpaistócnicas usadasros eifoqrcs
comporlamenÌârs são de feia\arÌento e ,ioy'fú,.1r AÌgurs dad.s
pfeìnÌlnares indrcaÌn qoe a combìnação d€ enlòques cognihvos e coÌL
portaÌnenlals érnâisefetìri do {Ìuc quaìqueftécnicâ usada rsoìada
rrenÌe A terâprade aporc otcrcce aos lacìenles conlìrÌ1o e reass€gu,
ra'ìeÌìlo. eÍìbora núelicáoÌâ. Ìo.gotüzo sejâpostx cm dÌ\idâ A
pycotcÌâpÌxo.ontddapa|ao n\úr focalza-sc $bfe areleÌaçâo d.
conlÌtos Llconsoìcftcs c rdenÌiíLcação derccursÕsdo ego AelÌcâor'ì
dâ lsrcoterapÌa oDcntada Dara c, ,rrAnr par'â otrdsrorno de ansiedâ-
de gererallzadaeúescritrì eDr Ìnuúos feÌaios decâsos Ìnlomraìs,mas
arnda não exlstem $ândes esírdos contr oÌados.
AìÌaroriâdos paclentes e$eriencia umaacenruMareduçào tlr
ansìedade. quando hcs ó olìrec ida a oportrúìidadc dc drscüÌiÍ su.ìs
dificuÌdadcsco,ÌÌrÌììclinlcoâÌcrciosocsoìúafLo Quandooclinico
descobre sÍuaçò€s extenlâs quc prorocam a ansiedadc. ele pode
Íor- sozrnho oÌrcoÌnaaJÌdâ dos DrcÌcntcs e surs 1ànjlias rÌüdafoanrbÌ

7tuìs1.n6 de Arecd.nlc 5ll1

cnle e. as\|ì.rcduzrr as pressões jstf{santes I rììareduçiì..ossLì'
r(riììas iÌc!uenrcnì.fte Pe!ìn,rc ! :.. ÌìrìcJenlcr Jirn.nìerì cfch\â
ncnte ed scu trabalho ercìacromnr.rn.s driìÍÌos. o que oiclcce no!rs
recomfcDsas e grNlrlìcaçõesque .Ìì ! nrcsÌnas. sàote.etaulices
\ te$lreclr\ o psicmrlrtrc. .:. \ì!e. erL 0rrÌos c.vis..3Ìrsìè-
didostrrrliza um nrnruÌto r'ìcon.: erìü qu€ nrcÌcce rtr\.ì gação ì
rnsiedndc pode sef norÌnaì. ìdaf1 ÌtrÌr. desxdrl ladq denìlsrdo rn-
lcDsâ rìn lc\e de'nxis. depenJcrì,1. Ll | .rfcunsrìicÌas A rnsìedadc
ipr.ece rnr ÌNrnenisxs srrLírçare .rn ,Dgo d. cÌ.if \ rrtrl. .nr ÌnuÌr!.s
!asos. Òrlrvio sÌntorìátLco u,ìr. e Ì .rr'lLda ÌniÌ s tìdcqu i,il.r
Prr rpacrcntes psrcolog cr,r,cr,L.c.nscÌürl$eÌn,Ìr\iìdosDlfi
.ürprecr er z* l,:!ìr.s de rüi tr . ..1,r1.. e lircllcr3t'r lìlde s.Ì .
n.raÌìì€nllrdcesc.lhd A tefuprr iìii.,\Lrrâmrcr segu. o pr.sírposl.
d€.]ÌÌe r!nsredrdc fode auÌìÈnlii.., fn o lratâÌrìo.to elen\o Oobt!-
1Ì\ f do crilì..ìuc drnãnrLco pÒJc.. . Llc iune.hÌ . /,/rirdadrr'
'Ìl'.L.lo tacÌerìrcrdctìì,dxc.,, :, iLL,ìcipacrd:ìdepxrast ìrLransre'
d:ìdesenìtcf dedcsclìÍregá-.ìì.,ro m'rsdeelnÌ fiìd .\sìrcsquisrÌs
enÌrÍÌers rndrcàÌì qucrnujlos Ììr!re,r1(s cDÌìr ÌrD lraÌa.ìcrlo IìsÌc.Lc'
rrtauÌÌc,, h.ÌÈnr.cdL,lop(\1tnr. r: rìÌrrrerÌr.fl crì.rin,ìf ix5Ìc,lrJc
atos o Ì$Drnro d,r psicoter'Ntrr r.lnìú,Ldo. seÌ' coÌrÌ'olc rLroìetrÌldÒ
egircopermrtcì|esusar o slnt{ffa,l. insiedadc corro unì srnrÌpâm
r.ÍleÌúèrÌì sobre os conliros InÌciìi '. e)ipandìren scu,,1,rrl e ên-
tcndlmento Lm erlòqLLe psico.L:rini.odotmf stomodc insiedr(ì.
,reÌìemlizada envoÌ!e uÌna ìr(Lscr |cl , Ììredo L1ás ico do paciclìÌe.
ÍrnÌ:ìco&ürpiâ
': l( t'r'.r:- .r l't l .! i!
c.m r' nt omo
I de xnsÌedade gcr È
'. '
i. i /rdn rrÌ rnBÌc de\ e \cr tlÌìÂd!
f!triììrricônsuhi Enr rulìo h I r1,úezac.(ììrcxde!Ìe1rlnÍornf.
ÌnÌpL: . de râliìrÌìcÌltlr d.\ ú srÌ ii \:.ìnas:ìnìerrc t|içrìdf .1sdu.s
tfuÌcrtrLLs drogas r'scre c,rìsr(i.'ìx..rs D.ra o úxt!ÌnenÌo,l,r (ún:rÌ,r
ìrn dc iÌrsledadcge ìeralizâda s:ì,ì
i$zotli:zcpnrcos e r oLrsl,urrL:
I
rBtrsprtr OrÌìas drogas Lìuc f r.le scf üÌers iào lnlidcfrcss\Òs
ÌfcrcÌrc|rs porc\cmplo, i'ìrpr ÌìÌr'.LlIoJìanÌÌ) .annlistrmirì,ürs
càìligorìlsLâs'J-âdfenér!Ìc.s Ìr.Ì ü\enrpÌo.pnìp.arìol.l
llrìrlìora.tÌ!lamenlonì.,',l r.rtos.ìLìr'r orraf !lomodert-
rlÈ.ìiJ.!!re|alrz. .r.oc!,ofal'.:J ..s.lirÌslncoÌÌìrLmlJ.t3.ì.n1\]
de6a l:rììeses..Ìlgumase\Ìdiì.Ìrr xlicaÌÌì qrLcoÌratrtrentrilc!c
ser de lÒ!Ìso !üz.. taÌlcz. tìcl. r.sr. (la vid,ì acicâ de l5!n dos pì'
.'enÌesfccaennoprimctrômé. ì: i.ì dcscofrìrìuicào diì leratr:l. c
ô0 a 80oi Ìecaem dunuLe o af,ì je:urnte F.nrìÌJra algüns Ìracicnles
1ônre -sc dcperdcrtcsdosììerzo!ìrrÌctjn1cos.renhuÌìr tderárìcirì
d.ccnr olIei. piìm.sc1èrlost.::LÌ:LiÌrcosdosbrÌìToJrrcrif rcL)s.1,
Brízodiâzcpinicos ì.cr/,\lrazcprric.s 1.êm sril{' as dtr)grs
( )s
de cjcolÌ\atüa ò lranÍonro dc rri,.i1.,dcge.ctulr/ad. o!benzo.ìin-
zcDiÌì r.Òs tode'n s.r |.escr it.s .:ì L ìr.Ì iì.rse icrÌcces"Ìriô .d!!ül'
!ìu€ os paorefres (nnam ìrcr/1,ilrri.tìrnrcos l. rçìo ráp J! qu.ìfJ.
senÌern -jc faúicrìiìrÌentc rnì s .s LÌ! () enfìì!rÈ iÌtcÍìrÌr!. cnnsisie
elFc'c.e\ef bcD/iìdrezcprfr. ir'r úupc!nd.hnÍâd. dlra.Ìco
qL€l sa! rrìplemcÌ)ladoqeülìq i.s l.r.rjriuhcos IsÌcossoc!rrs
Ìl\isLeÌn dr!ersos proÌìl!ì Ì,is :r;sriados ro uso drx Ìtrzodiazc'
rrnicôsiìcsiapenurLì3çìô,\fr.rrÌ,.ìJincrìe. l5 r34"" dospacicrì'
rcs nàLì rclpondcin. € podcrÌì ,r, .Ì rolerììcri c dependaÌìcla tÌ'
guns t.ìc icntcs larìr1ìúnì exrurlr ìei r.r n !rÌìa virr r comfr onrcti:h, e n-
qrLNlf r.rÌrn essrs drogas c cN t.Ì1anÌo. rnì nsco Ll. !cjdeJrlcs
dr\nl\.ìrdo aÌrnuìo\ersür !Ìr..,,r:.Ll
A (lccÌsàocÌirìicadenìrc rio r.ÍxücÌìro conr un bcrìrodia,"c|i-
nrc.,de\escrespecificaelìcrì r'cncrJr OdiagnósrcodcunpacrcÌì-
rc ossrìiiDr!.1\oespecrtrc...ier lúraçìo do lr3tamenlode\ €Dì scf
d.1ìÌÌd.s c cst3 1f Ío.naçãt, ,1, \e rcf coÌnpanrlhadacorìì o pacrerìtc
582 t ,ult'irlh' & i\ru"út
O lr'aÍxnì€nto. Ìr^Ì â a nuÌ.ra das condrçòcs dìsns!s.d|fi üÌ tcrrÌìn
ile dLus a seis senran:s. segrÌido Òu duas jcrì.nìi-c de dìrrl
l.Íunr
nuÌç:ì(. d! dtuìSi. antes d. nrìruïr!nsào O .ü,r cl1Ìr1..rna,s co.ìtrì
corn ÒtrâLiÌnr€.1(ìcom bcrìzodiazct)lnicos corìslsÌecnr.lÈcldir prssÈ
vâJìre,ì1c.corÌirì!.ìi ÍrSclinìdarìcirr rì Í aÌdiìÍxo
Pirr3. n rt,rnr.ÌÌf tln .rnsreúrie. c eoÌjrdnr !nrrn! r und d',,!:1
no c\treÌno nìlìfoÌ .lc sLLr iiÌxà t.Ì|Ìfauuc.Lc !unìefr!Ì xilore nle
alinsrÌ riÌì! rcslìosrat.rrt,ÊÌrticr ( ) us. d. rm Ì.cDzfilrsTcpjnriL, de
eii.Ìthirrcn.cif!ìrrrs.ì liln!ri renJetrr\,úr rÌ!r.rJ..ici.r
tosrd!€6os !s!rciidDs ü[] o us. dc bcÌuodL.v.Ìrirncordc merir Liln
l.ngN O uso dÈ Joscs lÌrìcr.Dadas cyrta o desr rroh,tìcit'r de et0,r'.s
ltl\crs.s.rs!.üxdfscrfì xÌt$rìr\eislìasÌìrtrcosdetìic. .q fÈlli.rr
pr(ÌnLzriiafe ôsLre.TodrrzÈtì.i.o\ plde Lrrl.úr de$r irif plesclcú!
anirrnsredldc l'of e\cnÌl)lo. css!s (Ln)gas podcnr ldcfcon qre iì pri'
cicntc consrdÈre !inosrrr{Ìccfìcf1(ìs sob ÌDrr luzfn!tr\,r {sJr.-
gri l.ÌìbÈÌÌì fndcúìtef uìrLalÌgerlrrçìodcsìnlbdnÌ3. snìriaÌ.q!ci.l
obscnada apL)s rììodestrsquant|drles dc rle,)o
IluspiÍ,,ìr .\ bLÌsr,ftÌì: e nr irs!fovr\!lrtrenÌorÌclr\acÌi.1r.1
Srr'. rÌ.i Êiìci.,ncs .. ì rÌ.ì:inrLir' d: rn\i.!iiì.1. !rÌrcÌiirzrJr ( ì:
Jâdoi InJica,n !ue ab'LsIr'oia. rìraLS etctr\ì na f.Júçio d.\ s!,ìt,r
as $g.rti!()s do Íanslonìo dc !rsledldc ge.eÌNÌÌzrdJ d. qre fiì
redr)çìo dos s rDÌ o,nes sÒD)aÌitus 1sc\iJênciistambJnì ndicunìqu.
os fr.ientcs ìrìr€Ì Lomìentc rratadÒs con lì.n3,ìdÌ.rz€.i.icns rend.rn::
nìo Í.sÌrondercm âo ÌÌiì{rÌììento corìr busfÌÌÌÌú Á ÌrLliì il€ r.sfoíil
rorle scr der ìd0 r ausinç,u. corÌ. ÌraÌamcnrn coin 5!sl)ì.onr dc,ìl
' 1" '../.: , .:
xenìentl) u1!sc trhf e un tcrÍlnrcinì .ÌJr.uru debcni-cs|alr (.Lrìtrl
do.. rr\aLrer.1i!ìo rsú, r,,frenÌr,ìrì.3 â!sarcL. dc ci.irlr! cogril,\|!
e psi.oJnJÌ,-n.r c i. !im.!Ìrç i! .ì|.f fii.r3 Il.rÌ li.r
drhrì,i,..:
a dÌ.ga dc frLnì€ÌM Ìrrlìi dr Ìrll.Ìnúrúo d. rrxÌrsl.ÌnLì de !nsLc([dr
gcncr,rìrzxda,\ rftrìcrprl denrf ltLfenìdi ìì!sL,1fo.r Úque scÌÌs rfer
Ì.s lc\inì dc l!i< r s.niürìr rì ìri lüÌ]LcD seerraunles..!ì c.rl
'Ìa\
tr!nc.rÌncìs.t.rti,s q!rse rnr.!lr.ìitrs dos Lìerz.d'r/cLìr
aniLrÌlLrrcos
nicos bustrrììanào c !rì llïÌlrrÌerÌo clir\n terx N,rbsturcnc ir dç
^
0útris (lrogâs 5. r tfrÌd),.f r.r conì hürftrü,f, .üünÌ Ìrcf /,
drd/cI nÌcorrnr cfrrcirLnu cofìDlcrrrììe.Ì. clctÌÌo. o n'r(aììen(ì c(Ì'
u.ìâ dr{rglì ÌÚci.lrca oÌL ìxrÌ ìÌìr,r9(rìin,ì p'aJrcÌìerg cti l\üe scr.,i r.
JcÌr.ì. .\iiiÌrlxjìì:.,r,.ur1;trì rcÌìÌ.sÌf:trl.,eler'Ìrin,ÌrrÌ.rì,(r:
dâ,ìrìsrcdrde \s.ìÌogrì\ li.ìirü..Íi'crs tirìÌefeNYLdrl€ li.ì Ì!üarÌ,
tülrìrìrcnto dos sjrúorìrì5 Jc an;icJrìde Dc.lefrcos (|of ei . frlr,r(.f
çLìes. lrerlìof l L Jna,ìirr r rir.r rrll\ r e L,rr .oDbnì.ìc.i.( nìeJì..,
nìcn(\ìs c.r\Ìb€nzoJLr^pnr.os ú htrsf Ìr(ìÌi. Núirr dcsrai drL,:.ri
co.r L|]ìì antrdel)ressÌ!o ri crcÌÌc. (rL rordì1,rg.nrÍàlfrdrcnerqr..
rlì! ({ I L Oi{/ D CrDLi.i O a'. Lc. \l LÌ.rzn \Í adl'; (ì a lrldì,,:
!Ì.$rlÌ hfnrn r. ..\poii. b .1. ìLi tr. rì ^piÌJG Ìr ì !.fLnÌl'cd .trì\::r
dN d.Í,\'.Ì Cilr F\dì rLÃ 13 liT.lrrì
B!iLy( P':J,rÍ,!onLrôrri1c.ú.nn(iLì,rlcr'.,1^cd.Ì\,rr dtro'ìe, ll.h,
lì:s ÌlÌ:r:, :ìi llj!ì
Butlü (;. li.r0.lL Nl Íìobí, L P Cc i!Ì \l Cof ÌÌrÍÉ., ol hührlü tLÌ..rr. i :
r.gÍ11^c brlÌNio, lÌì.fup\ | tl,ctrin,on(d g.fcrrÌ,/.d rì\iÒ1r dÁo drf
Con!,lt Cl ì l\'.hol i, 167. l9rl
DLbo\s|\ S L G.nJrxlL/.d .r\'.rr d'jd,l.. \r\ .onc.pÌ1 x:
p$dhophr DÌrú!o:,,c tlìciípLcs l a L'D Pstclì,rt'\ jl I Ì. sL,t) I l. ÌrrrÌr
Cibr,nÍdGO rt\.h.Jrnxnr. rìsr.l!,rr nì 1lÌ. d.üd. ol 1Ì.únúì \ì
PsJh'trri lJl')!l l')'):
Ci,nÌìxÌiR[.Srf ]gLill.$l(.fl\rziìü',\J Scrd.LÌrDclRJ.(.lÌnlB \\'Lr.\.
s. FabÍ. L tl PcclúotLl (. SdnlÌì W'1. NiclcÌr ( LÀcoJ blrptronenÌ'Ìi1rü,,.
\rLlìgen.râ1,/cdan\ií. J Í craü.oc\trlrì!J.prcssnc!\DproD^ 1 fil-
xtrrÌrss of . !Í rindoN/.d roDt.ll.díuJ'cs \curòp!\rlìobr'lô!\ -'j':
 :!-rúi M. Baíleliã M, Diaferia C- Bcllodi L: Pe6onaliry texnrcs Elared Lô Nôjcs R Jr \\'oôdÍ.Ì C. Gln e: Nll, CÒ1, B L. Strclzc.M. Cllncy.J.ÁndeFon D
::neraÌird ânncrr'dÀorde. Conpr Ps)!ììialrl Jl 361 Ì990 J G.rcÌâLzcd an\Ìety disoi{icr \ s p!tric dúo'd€Í: Disúgu(hÍìg.lraeclcrí .s
: : -rrÌ J ìú, Pâpp L Â Chrotric anxieq D*idÍìg lhc lcDgììl ol r.rLtrol J Cli'ì ând pxuclr ol6morbidi\ .l Ne^ Mcnr Ds /J, :j6t.19r:
rn.hiatn J/ (Ì, supl.): I Ì. ì99t) Rrleh K, Sch\cizcr E ThecÌinÌ.âÌsr6cÍndlotrglemardlong tmÌm âgdÍcrr
. : :l:rK 5, Nôal. M C. Ke$lêr R C Ìlc
hÂC. EâvcsIJ ofgenÒrali2cdanxieq dÀò.d.r I CliÌI Pslchoplì a nìacol r, Ì0ìS.l9r0
: rnrdcr in rvoiìen: populanoÌì basod trviÌì studr: AÍcìì Ri.l.ls K Sch\e'ldrE llE lcalNcnt orgenerilÌ/eí aNic!- dsordd nr pâlrcD6
^ lilhdcp.ess,on\ prôìr.rolo!! J Cli'r Psycìiâh jr(Ì.$'pl ):21 199:l
. ::llf, 1:5.NeâÌcNlC.KcssÌúKC.HcâdìÂC.EarerLJr Nlâjof dcpEsronand SardcrsotrwC.BülorDll Ádcscrpl,onôfprticnlsdiâEìoscdlvrthDSMJÌI R
:-r.ral'.sd0Nie! dÌ\ordcr Saüc geDes. (prrllr) dilÌcrcrt ct\ úona.nls ) AJ.[ sefcrrli/cd.ì\ielrdÈordÚ J N.^ NlcrLDis 173 53$.1990
arì Pstchiar_a, 19 ?16.1r92 Shores MN1 ClÌrbtrìlCo$rc! D S. DagcrS R.Rol B)nìe P PDúnnerD L Thc
. r: (ollâi B CaÍdi& vr!âl toE nì eencraÌizú aarvcÁ dÈorder llr J
Il rcla! oÌsh ir b.t{dÌ â rll Eh and dcprèsiô! A .l irìicd conìpmso! ofgcncÍah 4d
11:lÌiaÌ't /61 831, Ì9rl nì\iq nisoÍdd dj"íllnnc d6oÍdú. Pni. di$rdcÌ âM nìaloÍ dcp.csrc dsorde,
r,.:.n,\ O. wâ6hâN Ì!t G,KelÌerM B: QualiL\ oflÌr€ andps)chi0lricrorbrdllr alônrpr PstllniB JJ:237, Ì91)2

r pm,d/isôrd.rând scne.aÌi /êrl 3úicr dsordeÍ ArJ Psr.ìiat!_ iJr:600. $Ju J C.DuclìsbauD M S. HÒÁlìc\ I C.Hazlct!. SL..ícN.toh,ronJ C PETÌn
gcncmli,€d amìcq disôrdcr B'olPsycììrnlry 2t ìi3ì. 1991
. j Fela-r,\. Atistâi lÌ S. Gaìü L. Gemô Ì C.sanoCR DeÌnniâhôn
C.
as:ne.aÌi7ed !mì.!- disôrdeÌ Cli'ric.l côúptrisoìs \ÌtrIì panÌc and úrjor
:Ìr.sNcdkordeG Con,pr Ps\clìi.u J/ '109. 199í)

'lrun\tÒt"o\ de ,1ü\iedaú Stl3