Você está na página 1de 26

Fsica

Termologia
TROCAS DE CALOR
01.Determine a quantidade de calor recebida por 200 g de
alumnio para que sua temperatura passe de 20C para 60C.
Dado: calor especfico do alumnio = 0,21 cal/gC.

Resoluo:

02.Determine a quantidade de calor liberada por 300 g de


chumbo para que sua temperatura passe de 80C para 10C.
Dado: calor especfico do chumbo = 0,03 cal/gC.

Resoluo:

m
o
f

=
=
=
=

200 g
20C
60C
60 20 = 40C

m = 300g
0 = 80C
f = 10C
= 10 80 = 70C

Q =
Q =
Q =

m . c
200 . 0,21 . (60 20)
+1 680cal

Q = m . c .
Q = 300 . 0,03 . (70)
Q = 630C

Notas:
a) Observe que no exerccio resolvido 01 a temperatura do alumnio se eleva. Ele recebe calor e o resultado
(Q = + 1 680 cal) positivo.
b) Observe que no exerccio resolvido 02 a temperatura do chumbo diminui. Ele libera calor e o resultado
(Q = 630 cal) negativo.
Portanto:

Q > 0 temperatura se eleva calor recebido


Q < 0 temperatura diminui calor liberado

03. Uma fonte trmica fornece, em 20 minutos, uma quantidade


de calor igual a 600 cal. Determine a potncia em cal/min e
em watts.

Resoluo:
P=

fiscol-med3304-R

P =

600 cal
20 min

P = 30 cal / min

Q = 600 cal

1 cal = 4,18 J
600 cal = 2508 J

t = 20 min

1 min = 60 s
20 min = 1200s

P=

CPV

Q
t

Q
2508 J
P=
= 2,09 J / s P = 2,09W
t
1200 s

FSICA

04. Um corpo de massa 30 g recebe 2.100 cal para variar sua


temperatura de 20C para 50C. Determine.

Resoluo:

Q = 2100 cal

a) C =

a) a capacidade trmica do corpo


b) o calor especfico da substncia que o constitui.

= f i = 50 (20) = 70C
C=

b) c =

05.O calor especfico de uma determinada substncia igual


a 0,50 cal/gC. Para que a temperatura de uma amostra de
10g dessa substncia varie de 10,0C preciso que a
amostra absorva, no mnimo:
a)
b)
c)
d)
e)

0,50cal
1,0cal
5,0cal
25,0cal
50,0cal

0,10
0,25
0,50
0,75
1,00

70 o C

30 cal / o C
cal
C
c=
c=1
30 g
m
goC

Resoluo:
Q = m . c .
Q = 10 . 0,5 . 10 = 50 cal

t (C)

Resoluo:
= 600 cal/min
Em 60 minutos, temos
Q = 600 . 60 = 36 000 cal

120

Q = m . c .
80

36 000 = 600 . c . (120 40)


40

c = 0,75 cal/g C
te (min)
20 40 60

CPV

= 30 cal / C

Alternativa E

06.(MACK) Uma fonte fornece a 600 g de uma substncia


um fluxo calorfico constante de 600 cal/min, fazendo
com que a temperatura (t) da substncia varie com o tempo
(te) segundo diagrama dado. Nessas condies, podemos
afirmar que o calor especfico da substncia em cal/goC
:
a)
b)
c)
d)
e)

2100 cal

fiscol-med3304-R

Alternativa D

fsica
07. (UF-RS) O diagrama abaixo representa a quantidade de
calor Q absorvida por dois corpos A e B em funo da
temperatura t. A relao entre as capacidades trmicas
dos corpos A e B :
a) 9/4
b) 7/4
c) 5/4

Resoluo:
Corpo A

Corpo B

Q = 300 cal

Q = 200 cal

= 40 C

= 60 C

Q = m . c .

Q = m . c .

300 = mA . cA . 40

200 = mB . cB . 60

Q (cal)
A

300

200

d) 3/4
e) 1/4

100

20

40

t (oC)

60

mA . cA =

30
4

m A . cA
mB . cB

mB . cB =

20
6

9
6
18
30
.
=
=
4
20
8
4

Alternativa A

08.(UnB) Dois corpos A e B com massas iguais e calores


especficos diferentes esto mesma temperatura.
a) Se o calor especfico de A for maior que o calor
especfico de B, ento B armazenar maior energia.
b) Se o calor especfico de A for maior que o calor
especfico de B, para baixar a temperatura dos corpos
de 10C A dever perder maior quantidade de calor.
c) Se o calor especfico de A for maior que o calor
especfico de B, A ceder mais calor rapidamente.
d) Independente do calor especfico, os corpos
armazenaro a mesma quantidade de calor.
) de 5 g de
09.O grfico abaixo representa a temperatura (
uma substncia, inicialmente a 20C, em funo da
quantidade de calor (Q) absorvida. Determine o calor
especfico desta substncia.

Resoluo:
QA = m . cA . A
QB = m . cB . B
Para um mesmo , temos:
QA = m . cA .
QB = m . cB .
dependendo a quantidade de calor apenas do calor especfico.
Alternativa B

Resoluo:
Q = 100 cal
= 60 20 = 40 C

(oC)
60

m = 5g

40

Q = m . c .
100 = 5 . c . 40

20

c = 0,5 cal/g C
Q
0

CPV

fiscol-med3304-R

100

FSICA

10. (MACK/2001) Numa atividade de laboratrio, Fbio aquece


um corpo com o objetivo de determinar sua capacidade
trmica. Para tanto, utiliza uma fonte trmica, de potncia
constante, que fornece 60 calorias por segundo e constri
o grfico abaixo. A capacidade trmica do corpo :
a)
b)
c)
d)
e)

10 cal/C
20 cal/C
30 cal/C
40 cal/C
50 cal/C

Temperatura (C)

1 cal = 1,2
1 cal = 4,0
1 cal = 7,5
1 cal = 2,5
1 cal = 8,3

.
.
.
.
.

fiscol-med3304-R

Q
Q
60 =
t
20

Q = 1200 cal

40

120 0
Q
C = Q C =
40

20

C = 30 cal/C
10

20

tempo (s)

Btu
Btu
Btu
Btu
Btu

12. (MACK/2001) Admita que, em um dia nublado, cada metro


quadrado da superfcie terrestre receba a cada segundo
900 J de energia radiante proveniente do Sol e que um
aquecedor solar, cuja placa coletora tem 4,00 m2 de rea,
converta 25% da energia solar recebida em energia trmica.
Nesse dia, a placa coletora do aquecedor colocada
paralelamente superfcie terrestre. Para elevar de 15 C a
temperatura de 18 kg de gua (calor especfico = 1 cal/g.C)
necesrio o tempo mnimo de: (Admita que 1 cal = 4,2 J)
a) 15 minutos
b) 18 minutos
c) 21 minutos
d) 25 minutos
e) 30 minutos

CPV

t = 20s
P=

11. (MACK/2001) A unidade de medida de calor no sistema


ingls a Btu (British thermal unit) e a unidade de medida
de calor que utilizamos com freqncia no Brasil a caloria
(cal). Sabe-se que 1 cal a quantidade de calor necessria
para elevar a temperatura de 1 g de gua pura de 14,5 C at
15,5 C e que 1 Btu a quantidade de calor necessria para
elevar a temperatura 1 lb (uma libra) da mesma gua, de
63F at 64 F. Sabendo que 1g = 2,2 . 103 lb, a relao
entre as unidades caloria e Btu aproximadamente:
a)
b)
c)
d)
e)

P = 60 cal/s

60

103
103
102
102
102

Resoluo:

Alternativa C

Resoluo:

F
c
=
5
9

1 Btu = m . C .
1 Btu = 1 lb .

1 Btu =

1 cal 5
.
. 1 C
g C 9

1
2, 2 x 103

g.

1 cal 5
.
. C 1 cal 4 x 103 Btu
g C 9

Alternativa B

Resoluo:

E = 900 . 4 = 3 600 J
EEL = 25% . 3 600 = 900 J P =

900
= 900w
1

Q = 18 000 . 1 . 15 = 270 000 cal = 1134000 J


E = P . t 1134000 = 900 . t
t = 1 260

s = 21 min

Alternativa C

fsica
13. (MACK/2000) Uma fonte trmica fornece calor,
razo constante, a 200 g de uma substncia A
(calor especfico = 0,3 cal/g.C) e em 3 minutos eleva sua
temperatura em 5C. Essa mesma fonte, ao fornecer calor a
um corpo B, eleva sua temperatura em 10C, aps
15 minutos. A capacidade trmica do corpo B :
a) 150 cal/C
b) 130 cal/C
c) 100 cal/C
d) 80 cal/C
e) 50 cal/C

14. (FEI/2001) 10 nadadores saltam para uma competio de


1 500 m nado livre. Sabendo-se que o calor liberado pelo
metabolismo de cada nadador Q = 425 kcal e que a piscina
possui 50m de comprimento, 2 m de profundidade e que
cada raia possui largura de 2,5 m, qual ser aproximadamente
a variao da temperatura da gua na piscina aps a prova?

Resoluo:
Q = C .
P . t = C .
Para o corpo A:

P . 3 = 200 . 0,3 . 5
P = 100 cal/min

Para o corpo B:

P . t = CB .
100 . 15 = CB . 10
CB = 150 cal/C

Alternativa A

Resoluo:
Qtotal = 10 . 425 kcal = 4250kcal
Q = m . c .
Q = d . V . c . 4250 000 = 1 . 10 . 50 . 2 . 2,5 . 1 .

Obs: desconsiderar as trocas de calor da piscina com o ambiente


e o trabalho exercido pelos nadadores sobre a gua.

= 0,0017C

a)
b)
c)
d)
e)

Alternativa D

0,0040 C
0,0031 C
0,0020 C
0,0017 C
0,0013 C

15. (FEI/2002) A mesma quantidade de calor fornecida a


3 corpos A, B e C de mesmo material com a mesma
temperatura inicial. O corpo A possui a maior massa, o corpo
C, a menor massa e o corpo B, a mdia das massas de A e
C. Com base nos dados acima podemos afirmar:
a) O corpo A o mais quente.
b) A temperatura do corpo B a mdia das temperaturas
dos corpos A e C.
c) O corpo C o mais quente.
d) O corpo B o mais quente.
e) O corpo C o mais frio.

16. (PUC/2002) O grfico representa a temperatura (T) em


funo da quantidade de calor (Q) recebida durante o
aquecimento de 100 g de um determinado lquido.
Determine o calor especfico do lquido.

b) 0,2 cal/gC

10

fiscol-med3304-R

Q
= m . c

Quanto menor a massa, maior a variao de temperatura, logo


o corpo C o mais quente.
Alternativa C

Resoluo:
Q = m . c .

Alternativa C

d) 0,4 cal/gC

CPV

Q = m . c .

c = 0,3 cal/gC

30

c) 0,3 cal/gC
e) 0,5 cal/gC

Resoluo:

600 = 100 . c . (30 10)

T(C)

a) 0,1 cal/gC

600

FSICA

17. (PUC/2001) Um aquecedor de imerso (ebulidor) dissipa


200 W de potncia, utilizada totalmente para aquecer 100 g
de gua, durante 1 minuto. Qual a variao de temperatura
sofrida pela gua? Considere 1 cal =4 J e cgua =1 cal/g C.

Resoluo:
Q = m . c . Q = 100 . 1 . . 4 = 400
Mas Q = P . t 400 = 200 . 60
= 30C

a) 120 C
b) 100C

Alternativa E

c) 70C
d) 50C
e) 30 C

Aquecedor de
imerso

18. (FUVEST/2003) Dois recipientes iguais, A e B, contm,


respectivamente, 2,0 litros e 1,0 litro de gua temperatura
de 20C. Utilizando um aquecedor eltrico, de potncia
constante, e mantendo-o ligado durante 80s, aquece-se a
gua do recipiente A at a temperatura de 60C. A seguir,
transfere--se 1,0 litro de gua de A para B, que passa a
conter 2,0 litros de gua temperatura T. Essa mesma
situao final, para o recipiente B, poderia ser alcanada
colocando--se 2,0 litros de gua a 20C em B e, a seguir,
ligando-se o mesmo aquecedor eltrico em B, mantendo-o
ligado durante um tempo aproximado de
a) 40s
b) 60s
c) 80s
d) 100s
e) 120s

Resoluo:
1o) Aquecimento da gua em A
Q = mc
Q = 2000 . 1 . 40
Q = 80 000 cal
POT =

Q
POT = 1000 cal/s
t

2o) Equilbrio trmico entre A e B


Q1 = mc
Q1 = 1000 . 1 . (T 60)
60 000
Q1 = 1000
Q2 = mc
Q2 = 1000 . 1 . (T 20)
20 000
Q2 = 1000
No equilbrio trmico:
Q1 + Q2 = 0
1000T 60 000 + 1000T 20 000 = 0
= 40C
3o) Ligao do aquecimento eltrico em B
Q = mc
Q = 2000 . 1 . (40 20)
Q = 40 000 cal
Como
POT =

Q
40000
1000 =
t = 40s
t
t

Alternativa A

CPV

fiscol-med3304-R

fsica
19. (FUVEST/1999) No grfico, a curva I representa o
resfriamento de um bloco de metal a partir de 180 C e a
curva II, o aquecimento de uma certa quantidade de um
lquido a partir de 0 C, ambos em funo do calor cedido
ou recebido no processo. Se colocarmos num recipiente
termicamente isolante a mesma quantidade daquele lquido
a 20 C e o bloco a 100 C, a temperatura de equilbrio do
sistema (lquido + bloco) ser de aproximadamente:
a)
b)
c)
d)
e)

25 C
30 C
40 C
45 C
60 C

Resoluo:
Pelo grfico, temos que
metal = 100C Q1 = 5 kJ
lquido = 60C Q2 = 9 kJ
Ento: Q1 = m . c . (metal) 5000 = m . c . 100 mc = 50
Q2 = m . c . (lquido) 9000 = m . c . 60 mc = 150
Na mistura do lquido com o metal:
Qmetal + Qlquido = 0 (equilbrio trmico)
mc . (x 100) + mc . (x 20) = 0
(50) . (x 100) + (150) . (x 20) = 0 x = 40 C
Alternativa C

20. Um corpo de C = 50 cal/C aquecido a partir de 20C por


uma fonte de potncia de 100 cal/min, constante, durante
10 minutos. Represente, num diagrama cartesiano, como
varia a temperatura do corpo em funo do tempo.

Resoluo:

(C)

40 C

20 C

10

t (min)

em 10 minutos:
Q = 10 . 100 = 1 000 cal
1 000 = 50 . (TF 20)

21. (PUCC) Sobre o conceito de calor, pode-se afirmar que se


trata de uma:
a)
b)
c)
d)
e)

medida da temperatura do sistema.


forma de energia em trnsito.
substncia fluida.
quantidade relacionada com o atrito.
energia que os corpos possuem.

22. (UNISA) O fato de o calor passar de um corpo para outro


deve-se:
a)
b)
c)
d)
e)

CPV

quantidade de calor existente em cada um.


diferena de temperatura entre eles.
energia cintica total de suas molculas.
ao nmero de calorias existentes em cada um.
nada do que se afirmou acima verdadeiro.

fiscol-med3304-R

TF = 40 C

Resoluo:
Calor a energia trmica em trnsito entre corpos a diferentes
temperaturas.
Alternativa B

Resoluo:
O calor a energia trmica em trnsito entre corpos a diferentes
temperaturas.
Alternativa B

FSICA

23. (PUC) Assinale a frase correta conceitualmente.


a)
b)
c)
d)
e)

Estou com calor.


Vou medir a febre dele.
O dia est quente; estou recebendo muito calor.
O dia est frio; estou recebendo muito frio.
As alternativas c e d esto corretas.

24. Misturam-se 10g de alumnio a 80oC com 10g de gua a


20oC. Considerando-se que a troca de calor ocorre somente
entre o alumnio e a gua, qual a temperatura de equilbrio?
Dado: cal = 0,20 cal/goC

Resoluo:
Calor a energia em trnsito entre corpos a diferentes temperaturas,
portanto, ele transferido de uma fonte quente a uma fonte fria.
Alternativa C

Resoluo:
Temos:
Qgua = m . c . = 10 . 1 (f 20)
Qalumnio = m . c . = 10 . 1 (f 80)
10 (f 20) + 10 (f 80) = 0
10 f 200 + 10 f 800 = 0
20 f 1 000 = 0
20 f = 1 000
f =

1.000
= 50 o C
20

Nas trocas de calor: Qa + Qb = 0

25. Misturam-se 40g de gua a 10C com 100g de gua a 90C


em um recipiente de 200g e calor especfico 0,2 cal/gC.
Determine a temperatura final atingida.

Resoluo:
Qgua fria + Qgua quente + Qrecipiente = 0
m . c . + m . c . + m . c . = 0
40 . 1 . ( 10) + 100 . 1 . ( 90) + 200 . 0,2 . ( 90) = 0
40 400 + 100 9000 + 40 3600 = 0
180 13000 = 0
180 = 13000
= 72,2oC

26. Para se fundir um slido so gastos 100.000 cal. Sendo a


massa do slido 100g e estando o mesmo na temperatura
de fuso, no incio do processo, qual o calor latente de
fuso deste slido?

Resoluo:
Q=m .L

fiscol-med3304-R

L=

Q
m

Q = 100 000cal
m = 100g

CPV

L=

100 000 cal

100 g

L = 1 000cal/g

fsica
27. Qual a quantidade de calor necessria para transformar
10g de gelo a 10C em 10g de vapor a 110C?
Dados:

Resoluo: Construindo-se o grfico x Q, temos:


(C)
110

cgelo

= 0,5cal/gC

Lfuso

= 80 cal/g

cgua

= 1 cal/gC

Lvapor = 540cal/g

V
100

IV

c vapor = 0,48cal/gC

III

II
10

QI

m . cgelo

QII

m . Lfuso

QIII

m . cgua

QIV

m . Lvapor

QV

m . cvapor

QI

10 . 0,5 [0 (10)] = 50 cal

QII

10 . 80 = 800 cal

QIII

10 . 1 . (100 0) = 1 000 cal

QIV

10 . 540 = 5 400 cal

QV

10 . 0,48 . (110 100) = 48 cal

Qtotal =

28. Misturam-se 100g de gua a 90C com 40g de gua a 10C.


Qual a temperatura final?

(Q)

7 298 cal

Resoluo:
QC + QR = 0
100 . 1 . (TF 90) + 40 . 1 . (TF 10) = 0
140TF = 9 400

CPV

fiscol-med3304-R

TF = 67,1 C

10

FSICA

29. Num calormetro ideal introduzimos 525g de gua a 30C e


um pedao de gelo a 10C. Sendo a temperatura final 20C,
qual a massa de gelo?
Lgelo = 80 cal/g

Resoluo:
QC + QR = 0
525 . 1 . (20 30) + m . 0,5 . 10 + m . 80 + m . 1 . 20 = 0
5 250 + 105 m = 0
m = 50 g

30. Num calormetro ideal, misturam-se 200g de gelo a 0C com


200g de gua a 40C. O calor de fuso do gelo de
80 cal/g. Qual a temperatura de equilbrio trmico e qual a
massa do gelo que se funde?

Resoluo:
Q = m . c .
Q = 200 . 1 . 40 = 8 000 cal

(para gua ir a 0 C)

Com isso, consigo fundir:


8 000 = 80 . m
m = 100 g

31. (FUVEST) Utilizando pedaos de alumnio a 0C,


pretende-se resfriar 1 100g de gua, inicialmente a 42C.
calores especficos em cal/g C

gua: 1,00
alumnio: 0,22

a) Qual a massa de alumnio necessria para baixar em 2C


a temperatura da gua?
b) De posse de uma grande quantidade de alumnio a 0C,
seria possvel transformar toda gua em gelo? Explique.

Resoluo:
a) Q = m . c .
Q = 1 100 . 1 . 2 = 2 200 cal

10 000 = 40 m

33. (UE-CE) Cedem-se 684 cal a 200g de ferro temperatura de


10C. Sabendo-se que o calor especfico do ferro vale
0,114 cal/gC, conclumos que a temperatura final do ferro
ser:

Resoluo:

fiscol-med3304-R

m = 250 g

Q = 100 . 80 = 8 000 cal


Alternativa E

Q = m . c .
684 = 200 . 0,114 . (TF 10)
TF = 40 C

CPV

b) No, pois quando a gua atinge 0 no h mais trocas de calor.

Resoluo:

10C
20C
30C
40C

(para baixar 2 C)

2 200 = malumnio . 0,22 . (40 0)

32. (UNISantos) A quantidade de calor necessria para derreter


100g de gelo a 0C , em cal:
LFg = 80 cal/g
a) 0,8
b) 8
c) 80
d) 800
e) 8 000

a)
b)
c)
d)

T = 0 C

Alternativa D

fsica
34. (FUVEST) Uma barra metlica temperatura de 100C
colocada num recipiente termicamente isolado, contendo
1L de gua temperatura de 20C. O equilbrio trmico se
estabelece a 60C. Qual a temperatura de equilbrio se o
volume de gua fosse 3L, mantendo-se as outras
condies?
a)
b)
c)
d)
e)

11

Resoluo:
Q1 + Q2 = 0
m . c . (60 100) + 1 000 . 1 . (60 20) = 0
40 . m . c = 4 000
m . c = 1 000 cal/g

25C
30C
35C
40C
50C

m.c

. (TF 100) + 3 000 . (TF 20) = 0

1 000 (TF 100) = 3 000 (20 TF)


TF 100 = 60 3TF 4TF = 160

TF = 40 C

Alternativa D

35. (FUVEST) Misturam-se 200g de gua a 0C com 250g de


um determinado lquido a 40oC, obtendo-se o equilbrio a
20C. Qual o calor especfico do lquido, em cal/gC?
Calor especfico da gua: 1,0 cal/gC
Desprezam-se as trocas de calor com outros sistemas.
a)
b)
c)
d)
e)

0,25
0,50
0,80
1,00
1,25

37. (FUVEST/2001) Em uma panela aberta, aquece-se gua,


observando-se uma variao da temperatura da gua com
o tempo, como indica o grfico. Desprezando-se a
evaporao antes da fervura, em quanto tempo, a partir do
comeo da ebulio, toda a gua ter se esgotado?
(Considere que o calor de vaporizao da gua cerca de
540 cal/g)
T (C)
minutos
minutos
minutos
minutos
minutos

70
60
50
40
30

4
= 0,8 cal/g C
5

Resoluo:
Q1 + Q2 = 0
mA . cA . (45 90) + mB . cB . (45 20) = 0
45 . mA . cA = 25 . mB . cB

Resoluo:
QS = m . c .

QS = m . 1. 40

QS = 40 . m 4 minutos
Para a ebulio total da mesma massa m de gua temos:

Alternativa E
2

(CA < CB)

Alternativa B

Logo, temos:

1
fiscol-med3304-R

4 000 5 000 . c = 0

QL = mL

t (min)

CPV

200 . 1 (20 0) + 250 . c . (20 40) = 0

Alternativa C

a) cedeu uma quantidade de calor maior que a absorvida


por B
b) tem uma capacidade trmica menor que a de B
c) tem calor especfico menor que o de B
d) tem massa menor que a de B
e) cedeu metade da quantidade de calor que possua
para B

18
27
36
45
54

Q1 + Q2 = 0

c =

36. (FUVEST) Dois corpos A e B, inicialmente s temperaturas


tA = 90C e tB = 20C, so postos em contato e isolados
termicamente do meio ambiente. Eles atingem o equilbrio
trmico temperatura de 45oC. Nestas condies, podemos
afirmar que o corpo A:

a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:

QL = 540 . m

40 m 4 minutos
540 m t t = 54 minutos

12

FSICA

38. (FUVEST/2000) Em um copo grande, termicamente isolado,


contendo gua temperatura ambiente (25C), so
colocados 2 cubos de gelo a 0C. A temperatura da gua
passa a ser, aproximadamente, de 1C. Nas mesmas
condies se, em vez de 2, fossem colocados 4 cubos de
gelo iguais aos anteriores, ao ser atingido o equilbrio,
haveria no copo
a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:
Com 2 blocos de gelo:
25C

QC

apenas gua acima de 0C


apenas gua a 0C
gelo a 0C e gua acima de 0C
gelo e gua a 0C
apenas gelo a 0C

1C
QR2

0C

QR1

MG = massa de 2 cubos de gelo


MA = massa de gua
QC + QR1 + QR2 = 0
MA . 1 . (1 25) + MG . L + MG . 1 . (1 0) = 0
24MA + 80 MG + MG = 0
81MG = 24MA
Com 4 blocos de gelo: Para trazer a gua de 25C para 0C, ela deve
ceder: Q = MA . 1 . 25 = 25 MA =

25 . 81M G
= 84,375MG
24

Para derreter todo o gelo, seriam necessrias: Q = 2MG . L = 160MG


Logo, a quantidade de calor cedida pela gua suficiente para derreter
apenas parte do gelo.
Alternativa D

39. (UNIFESP/2003) Sobrefuso o fenmeno em que um


lquido permanece nesse estado a uma temperatura inferior
de solidificao, para a correspondente presso. Esse
fenmeno pode ocorrer quando um lquido cede calor
lentamente, sem que sofra agitao. Agitado, parte do
lquido solidifica, liberando calor para o restante, at que o
equilbrio trmico seja atingido temperatura de
solidificao para a respectiva presso. Considere uma
massa de 100 g de gua em sobrefuso a temperatura de
10C e presso de 1 atm, o calor especfico da gua de
1 cal/gC e o calor latente de solidificao da gua de
80 cal/g. A massa de gua que sofrer solidificao se o
lquido for agitado ser
a)
b)
c)
d)
e)

CPV

8,7 g.
10,0 g.
12,5 g.
50,0 g.
60,3 g.

fiscol-med3304-R

Resoluo:
QC = m . c .
QC = 100 . 1 (10)
QC = 1000 cal
Foram retiradas 1000 calorias, logo:
Q=m.L
1000 = m . (80) m = 12,5g
Agitando, temos:

Alternativa C

fsica
40. (MACK/2002) Em uma experincia, tomamos um corpo
slido a 0C e o aquecemos por meio de uma fonte trmica
de potncia constante. O grfico abaixo mostra a
temperatura desse corpo em funo do tempo de
aquecimento. A substncia que constitui o corpo tem, no
estado slido, calor especfico igual a 0,6 cal/(gC). O calor
latente de fuso da substncia desse corpo :
a)
b)
c)
d)
e)

40 cal/g
50 cal/g
60 ca/g
70 ca/g
80 cal/g

13

Resoluo:
Na fase de aquecimento da substncia no estado slido temos:
Q1 = m . c . = m . 0,6 . 60 = 36 m
A potncia P da fonte trmica vale:

c P=

Q1 36 . m
=
= 12 . m
t1
3

Durante a fuso do corpo, temos:

d Q 2 = m . Lf
e Sendo P =

Q2
t 2 Q2 = P . t2

Substituindo-se c e d em e, vem:
m . Lf = 12 . m . 5 Lf = 60cal/g
Alternativa C

(FEI/2000) O enunciado a seguir refere-se s questes 41 e 42.


Uma cafeteira de caf expresso funciona com uma resistncia eltrica que fornece 10.000 cal/min. Para se obter um caf com leite so
necessrios 50 mL de gua a 100C para o caf e 40g de vapor de gua a 100C para aquecer o leite. Considere a temperatura inicial
da gua 20C e despreze as perdas de calor na cafeteira.
CH O = 1 cal/gC
2

Lvap = 540 cal/g.


41. Quanto tempo necessrio para se obter somente caf?
a) 60 s

b) 48 s

c) 30 s

Resoluo:
Q = m . c .
P . t = m . c .
10 000 . t = 50 . 1 . (100 20)
t = 0,4 min
t = 0,4 . 60s
t = 24s

d) 24 s

e) 15 s
gua: d = 1g/mL

Alternativa D

43. (PUC) Tem-se 50g de gelo a 0C. Que quantidade de calor


devemos fornecer massa de gelo para obter 50g de gua
a 10C?
Lf = 80 cal/g, calor especfico da gua
c = 1,0 cal/gC e ponto de fuso do gelo 0C.
a)
b)
c)
d)
e)

CPV

4 500 cal
500 cal
4 000 cal
40 000 cal
40 500 cal

fiscol-med3304-R

42. Qual a quantidade de calor necessria para produzir o


vapor que aquece o leite?
a) 21.600 cal
d) 19.200 cal

b) 24.800 cal
e) 4.800 cal

Resoluo:
Q = m . c . + mL
Q = 40 . 1 . (100 20) + 40 . 540
Q = 3200 + 21600
Q = 24800 cal
Alternativa B
Resoluo:

Q = Q 1 + Q2
Q = m . L + m . c .
Q = 50 . 80 + 50 . 1 . (10 0)
Q = 4 000 + 500 = 4 500 cal
Alternativa A

c) 3.600 cal

14

FSICA

44. (FATEC) A figura representa o grfico da temperatura, em


funo do tempo, de um pedao de chumbo de massa de
100g que absorve, de uma fonte de potncia constante,
200 calorias por minuto. Pode-se afirmar que o calor latente
de fuso do chumbo , em cal/g:
a)
b)
c)
d)
e)

2
6
8
20
327

Resoluo:
No patamar:
Q = P . t = 200 . (4 1) = 200 . 3 = 600 cal
Q = m.L

T (C)

600 = 100 . L
327 o

L = 6 cal/g
Alternativa B

4 tempo (min)

45. Qual o estado final de um bloco de 500 g de gelo a


20oC, quando ele recebe:
cgelo = 0,5 cal/goC
a) 48 000 cal?
b) 25 000 cal?

Resoluo:
a) Se eu forneo 48 000 cal, consigo derreter todo o gelo e ainda
subir a temperatura.
Q = 48 000 = Q1 + Q2 + Q3
48 000 = 5 000 + 40 000 + 500 . 1 . (TF 0)
TF = 6 C
b) Para virar gelo a 0 C: Q = 500 . 0,5 . 20 Q = 5 000 cal
Para derreter todo gelo:
Q=m.L

Q = 500 . 80 = 40 000 cal

Seu eu forneo 25 000 calorias, tenho gelo a 0 C misturado com


gua a 0 C.
Se eu forneo 25 000 cal, utilizo 5 000 cal para virar gelo a
0 C. Sobram 20 000 cal para derreter o gelo, da:
20 000 = m . 80
m = 250 g (gua) a 0C

46. (MED-ABC) Num calormetro de capacidade trmica


desprezvel, colocam-se 50g de gua a 80C e 50g de gelo
fundente. Sendo o calor especfico da gua 1 cal/gC e o
calor de fuso do gelo 80 cal/g, podemos afirmar que a
temperatura de equilbrio trmico da mistura , em graus
Celsius:
a)
b)
c)
d)
e)

CPV

8
4
50
zero
80

fiscol-med3304-R

Resoluo:
Para gua a 80 C virar gua a 0 C, ela precisa ceder:
Q = m . c . = 50 . 1 . 80 = 4 000 cal
4 000 = m . L

(massa que derrete)

4 000 = m . 80
m = 50 g
Todo o gelo derrete, mas a temperatura de equilbrio 0 C.
Alternativa D

fsica
47. (U.C-MG) Dois corpos, inicialmente a 10C, ao absorverem
a mesma quantidade de calor ficam a 40C e 80C.
Colocando-os em contato trmico, a temperatura final de
equilbrio, em C, :
a)
b)
c)
d)
e)

52
60
70
80
120

15

Resoluo:
Q1 = Q2
m1 . c1 . (40 10) = m2 . c2 . (80 10)
7
m1 . c1 =
m . c2
3 2
Depois do contato:
Q1 + Q2 = 0
m1 . c1 . 1 + m2 . c2 . 2 = 0
m1 . c1

. 1 = m2 . c2 . 2

7
m . c2 . 1 = m2 . c2 . 2
3 2
7
(T 40) = (TF 80)
3 F

10 TF = 520
TF = 52 C
Alternativa A

48. (FUVEST) Um aquecedor de gua que utiliza energia solar


absorve num dia ensolarado uma potncia de 2000 W. Para
aquecer 100L de gua, de 15C at 40C, nesse aquecedor,
desprezando-se as perdas, sero necessrios aproximadamente:
a)
b)
c)
d)
e)

P . t = E = m . c .

Para passar a energia para calorias, devemos dividi-la por 4,2.

Alternativa D

E = P . t
E = 600 . 60 = 36 000 cal
E = m . c .
36 000 = 600 . c . (120 40)

Alternativa D
40

t (min)
30

fiscol-med3304-R

Resoluo:

c = 0,75 cal/g C

120

CPV

E
t

t = 5 250 s ou 87,5 minutos

( o C)

0,10
0,25
0,50
0,75
1,00

P =

2 000
. t = 100 000 . 1 . (40 15)
4,2

10 minutos
20 minutos
40 minutos
80 minutos
160 minutos

49. (MACK) Uma fonte fornece a 600g de uma substncia um


fluxo calorfico constante de 600 cal/min, fazendo com que a
temperatura da substncia varie com o tempo t segundo o
diagrama dado. Nessas condies, podemos afirmar que o
calor especfico da substncia em cal/gC :

a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:

60

16

FSICA

50. (UEL-PR) Um corpo X tem massa mX, temperatura X e


calor especfico cX. Um corpo Y tem massa mY, temperatura
Y e calor especfico c Y . Sabe-se que
mX = 2mY, que 2X = Y e que, postos em contato, sem
troca de calor a no ser entre si, os dois corpos chegam ao
equilbrio trmico temperatura
razo

a)
b)
c)
d)
e)

cX
cY

X + Y
2

. Neste caso, a

Resoluo:
QX + QY = 0
mX . cX . (TF X) + mY . cY (TF Y) = 0
2mY . cX .

FG X + Y X IJ = mY . cY . FG X + Y Y IJ
K
H 2
K
H 2

FG X + 2X X IJ = c . X + 2X 2 X
K Y 2
H 2

F X IJ
2 . cX .
= cY . G
H2K
2 . cX .

vale:

2,5
2,0
1,5
1,0
0,5

cX =

cY
c
1
X = = 0,5
2
cY 2

Alternativa E

51. (FUVEST) O grfico abaixo representa a temperatura (oC)


em funo do tempo de aquecimento (t, min) da gua contida
numa panela que est sendo aquecida por um fogo.
( o C)

Resoluo:
a) Q = m . c .

Q = 200 . 1 . 80 = 16 000 cal

b) 1 minuto 16 000 cal


2,7 minutos x

FGUVX IJ43 200 = m . 540 m = 80


HW 2 KSobram 200 g 80 g = 120 g

100

20
t (min)
0

1,0

3,7

A panela contm inicialmente 0,2 kg de gua e a potncia


calorfica fornecida pelo fogo constante. O calor latente
de vaporizao da gua de 540 cal/g. Determine:
a) a quantidade de calor absorvida pela gua no primeiro
minuto
b) a massa de gua que ainda permanece na panela aps
3,7 min de aquecimento

52. (FGV) Quando dois corpos so postos em contato, h


transferncia de calor entre eles at que atinjam o equilbrio
trmico. Isso ocorre desde que eles:
a)
b)
c)
d)
e)

CPV

apresentem temperaturas diferentes


tenham calor especfico diferente
tenham a mesma capacidade trmica
tenham a mesma massa
estejam mesma temperatura

fiscol-med3304-R

Resoluo:
Pela teoria

Alternativa A

x = 43 200 cal

(vaporizou)

fsica
53. (FUVEST) A temperatura do corpo humano cerca de
36,5oC. Uma pessoa toma um litro de gua a 10oC. Qual a
energia absorvida pela gua.
a)
b)
c)
d)
e)

55. (PUC) Quando passamos lcool na pele, sentimos que ela


esfria naquele local. Isso se deve ao fato do lcool:
ser normalmente mais frio que a pele
ser normalmente mais frio que o ar
absorver o calor da pele para evaporar-se
ser um isolante trmico
ter baixa densidade

56. (UFViosa-MG) A pasteurizao do leite feita pelo processo


conhecido como pasteurizao rpida, que consiste em
aquecer o leite cru de 5C a 75C e mant-lo a essa temperatura
por 15 segundos. Em seguida, j pasteurizado, resfriado,
cedendo calor para o leite que ainda no foi pasteurizado.
Esse processo conhecido como regenerao, o que
permite uma grande economia de combustvel. Estando o
leite a 5C, a quantidade de calor, em kcal, para pasteurizar
uma tonelada de leite de:

CPV

4,7 x 103
5,6 x 103
6,4 x 104
7,0 x 104
7,4 x 103
fiscol-med3304-R

Q = m . c .

Alternativa B

a) a gua ferve rapidamente,


atingindo temperatura
menor que numa panela
comum
b) a gua ferve rapidamente,
atingindo temperatura
maior que numa panela comum
c) a gua demora mais para ferver,
atingindo temperatura menor
que numa panela comum
d) a gua demora mais para ferver, atingindo temperatura
maior que numa panela comum

a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:

Q = 1 000 . 1 . 26,5 = 26 500 cal

10 000 cal
26 500 cal
36 500 cal
46 500 cal
23 250 cal

54. (UNIRIO) Numa panela de presso:

a)
b)
c)
d)
e)

17

calor especfico do leite = 0,92 cal/gC

Resoluo:
Aumentando a presso, a temperatura de ebulio da gua aumenta,
fazendo com que os alimentos cozinhem mais rapidamente.
Alternativa D

Resoluo:
O lcool retira calor da nossa pele muito rapidamente, fazendo com
que tenhamos sensao de frio.
Alternativa C

Resoluo:
Q = m . c .
Q = 1000 000 . 0,92 . (75 5)
Q = 6,44 x 104 k cal
Alternativa C

18

FSICA

57. (ITA) A potncia eltrica dissipada por um aquecedor de


imerso de 200 W. Mergulha-se o aquecedor num
recipiente que contm 1 L de gua a 20C. Supondo que
70% da potncia dissipada pelo aquecedor seja aproveitada
para o aquecimento da gua, quanto tempo ser necessrio
para que a temperatura atinja 90C?
1 cal = 4,2 J
a) 2,1 s
b) 2,1 x 103 s
c) 5 x 102 s
d) 1,2 x 102 s
e) 5 x 103 s

7,9kcal
7,8kcal
39kcal
57,5kcal
11,5kcal

Devo passar a energia para calorias.


E = P . t = m . c .
200
. 0,7 . t = 1 000 . 1 . (90 20)
4,2

t = 2 100 s
t = 2,1 . 103s
Alternativa B

58. (ITA) Cinco gramas de carbono so queimados num


calormetro de alumnio, resultando o gs CO2. A massa do
calormetro de 1 000g e h 1 500g de gua dentro dele.
A temperatura inicial do sistema era de 20C e a final de
43C. Calcule em calorias o calor produzido por grama de
carbono e do dixido de carbono.
a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:

CAl = 0,215 cal/g.C


CH

2O

= 1,00 cal / g . C

59. Um vidro plano, com coeficiente de condutibilidade trmica


de 0,00183 cal/s.cm. C, tem uma rea de 1000 cm2 e espessura
de 3,66 mm. Sendo o fluxo de calor por conduo atravs
do vidro de 2000 calorias por segundo, calcule a diferena
de temperatura entre suas faces.

Resoluo:
Vamos calcular o calor produzido com a queima:
Q = m . c .
Q = 1 000 . 0,215 . (43 20) + 1 500 . 1 . (43 20)
Q = 39 445 cal
O calor produzido por grama de carbono e dixido de carbono :
5g 39445
1g x
KAlternativa
. A . A
A

x = 7889 cal = 7,889 kcal

Resoluo:

=
2000 =

0,00183 . 1000 .
3,66 . 101

= 400C

60. (FUVEST) O calor do sol chega Terra por um processo de:


a)
b)
c)
d)
e)

CPV

condutibilidade, atravs das molculas.


conveco, por aquecimento do meio.
difuso de partculas no vcuo.
radiao, que pode ocorrer no vcuo.
transduo, ligada ao plasma (4o estado da matria).

fiscol-med3304-R

Resoluo:
A forma de transferncia de calor que ocorre no vcuo a radiao.
A conduo e a conveco necessitam de um meio material para ocorrer.
Alternativa D

fsica
61. (MACK) Numa noite fria, preferimos usar cobertores de l para nos
cobrirmos. No entanto, antes de deitarmos, mesmo que existam vrios
cobertores sobre a cama, percebemos que ela est fria, e somente nos
aquecemos depois que estamos sob os cobertores h algum tempo. Isso
se explica porque:

19
Resoluo:
Alternativa C

a) o cobertor de l no um bom absorvedor de frio, mas nosso corpo


sim.
b) o cobertor de l s produz calor quando est em contato com o nosso
corpo.
c) o cobertor de l no um aquecedor, mas apenas um isolante trmico.
d) enquanto no nos deitamos, existe muito frio na cama que ser
absorvido pelo nosso corpo.
e) a cama, por no ser de l, produz muito frio e a produo de calor pelo
cobertor no suficiente para seu aquecimento sem a presena humana.

62. (UNITAU) Um faquir demonstra sua arte entrando num forno muito
aquecido. prefervel que ele v:

Resoluo:
Alternativa D

a)
b)
c)
d)

despido.
envolto em roupa de linho bem fino.
envolto em roupa de l.
envolto em roupa de l recoberta de alumnio.

63. (PUCC) Em qual dos casos a seguir a propagao do calor se d


principalmente por conduo ?

Resoluo:
Alternativa D

a) gua quente que cai do chuveiro


b) A fumaa que sobe pela chamin
c) O cigarro que se acende mediante o uso de uma lente que concentra
os raios de sol sobre ele
d) A xcara que se aquece com o caf quente
e) A gua que aquecida numa panela colocada sobre a chama, no
fogo

64. (MACK/2002) Uma das razes que faz a gua prxima superfcie livre de
alguns lagos congelar no inverno, em regies de baixas temperaturas, o
fato de que ao ser resfriada, no intervalo aproximado de 4C a 0C, ela
sofre um processo de dilatao. Com isso, seu volume _________ e sua
densidade ____________. Desprezando os efeitos da irradiao trmica,
durante esse resfriamento a gua do fundo do lago no consegue atingir
a superfcie livre, pois no ocorre mais a ____________ e sua temperatura
diminuir, devido ao processo de __________.
As informaes que preenchem corretamente as lacunas, na ordem de
leitura, so, respectivamente:
a)
b)
c)
d)
e)

CPV

aumenta, diminui, conveco trmica e conduo trmica.


diminui, aumenta, conveco trmica e conduo trmica.
aumenta, diminui, conduo trmica e conveco trmica.
diminui, aumenta, conduo trmica e conveno trmica.
aumenta, aumenta, conduo trmica e conveco trmica.

fiscol-med3304-R

Resoluo:
Alternativa A

20

FSICA

65. (PUC/2000) Observe as figuras a seguir sobre a formao


das brisas martima e terrestre.
Ar frio
Ar quente

Dia

Ar frio

Ar quente

Noite

Durante o dia, o ar prximo areia da praia se aquece mais


rapidamente do que o ar prximo superfcie do mar. Desta forma, o
ar aquecido do continente sobe e o ar mais frio do mar desloca-se
para o continente, formando a brisa martima. noite, o ar sobre o
oceano permanece aquecido mais tempo do que o ar sobre o
continente e o processo se inverte. Ocorre, ento, a brisa terrestre.
Dentre as alternativas a seguir, indique a que explica, corretamente o
fenmeno apresentado:
a) um exemplo de conveco trmica e ocorre pelo fato de a gua
ter um calor especfico maior do que a areia. Desta forma, a
temperatura da areia se altera mais rapidamente.
b) um exemplo de conduo trmica e ocorre pelo fato de a areia e
a gua serem bons condutores trmicos. Desta forma, o calor se
dissipa rapidamente.
c) um exemplo de irradiao trmica e ocorre pelo fato de a areia e
a gua serem bons condutores trmicos. Desta forma, o calor se
dissipa rapidamente.
d) um exemplo de conveco trmica e ocorre pelo fato de a gua
ter um calor especfico menor do que a areia. Desta forma, a
temperatura da areia se altera mais rapidamente.
e) um processo de estabelecimento do equilbrio trmico e ocorre
pelo fato de a gua ter uma capacidade trmica desprezvel.

Resoluo:
Alternativa A

66. (PUC/2002) Analise as afirmaes referentes conduo


trmica.
I Para que um pedao de carne cozinhe mais
rapidamente, pode-se introduzir nele um espeto
metlico. Isso se justifica pelo fato de o metal ser um
bom condutor de calor.
II Os agasalhos de l dificultam a perda de energia (na
forma de calor) do corpo humano para o ambiente,
devido ao fato de o ar aprisionado entre suas fibras
ser um bom isolante trmico.
III Devido conduta trmica, uma barra de metal mantmse a uma temperatura inferior de uma barra de madeira
colocada no mesmo ambiente.
Podemos afirmar que
a) I, II e III esto corretas.
b) I, II e III esto erradas.
c) Apenas I est correta.
d) Apenas II est correta.
e) Apenas I e II esto corretas.

CPV

fiscol-med3304-R

Resoluo:
Alternativa E

fsica
67. Nas geladeiras, retira-se periodicamente o gelo do
congelador. Nos plos, as construes so feitas de gelo.
Os viajantes do deserto do Saara usam roupas de l durante
o dia e noite. Relativamente ao texto acima, qual das
afirmaes abaixo no correta ?

21

Resoluo:
O gelo mau condutor de calor mesmo estando a 0C.
Alternativa D

a) O gelo mau condutor de calor.


b) A l evita o aquecimento do viajante do deserto durante
o dia e o resfriamento durante a noite.
c) A l impede o fluxo de calor por conduo e diminui as
correntes de conveco.
d) O gelo, sendo um corpo a 0C, no pode dificultar o
fluxo do calor.
e) O ar um timo isolante para o calor transmitido por
conduo, porm favorece muito a transmisso do calor
por conveco. Nas geladeiras, as correntes de
conveco que refrigeram os alimentos que esto na
parte inferior.

(MED-Santos) Este enunciado refere-se s questes 62 e 63.


As garrafas trmicas so frascos de paredes duplas, entre as quais feito vcuo. As faces destas paredes que esto na frente so
prateadas.
68. O vcuo entre as duas paredes tem funo de:
a)
b)
c)
d)
e)

evitar somente a conduo.


evitar a conduo e a irradiao.
evitar a conveco e a irradiao.
evitar a conduo e a conveco.
evitar somente a conveco.

69. As faces das paredes so espelhadas para:


a)
b)
c)
d)
e)

evitar a dilatao do vidro.


evitar a irradiao.
evitar a conduo.
evitar a conduo e a irradiao.
evitar a conveco.

70. Explique o fenmeno que ocorre em regies cujo inverno


muito rigoroso, onde a gua da superfcie de um rio
permanece no estado slido (gelo), enquanto a gua abaixo
da superfcie encontra-se no estado lquido.

CPV

fiscol-med3304-R

Resoluo:
Alternativa D

Resoluo:
Alternativa B

Resoluo:

Vide teoria.

22

FSICA

71. (UF-MG) Em uma experincia, coloca-se gelo e gua em um


tubo de ensaio, sendo o gelo mantido no fundo por uma
tela de metal. O tubo de ensaio aquecido conforme a
figura. Embora a gua ferva, o gelo no funde
imediatamente.
chama

Resoluo:
A gua quente menos densa que a gua fria, assim, o gelo ficar em
contato com a parte da gua de menor temperatura.
A gua e o vidro apenas dificultam um pouco mais a transferncia de
calor para o gelo.
Alternativa D

tela

cubos de gelo

As afirmaes seguintes referem-se a esta situao:


I. Um dos fatores que contribuem para que o gelo no se
funda a gua quente ser menos densa que a gua fria.
II. Um dos fatores que concorrem para a situao
observada o vidro ser bom isolante trmico.
III. Um dos fatores que concorrem para que o gelo no se
funda a gua ser um bom isolante trmico.
a)
b)
c)
d)
e)

Apenas a afirmativa I verdadeira


Apenas a afirmativa II verdadeira
Apenas a afirmativa III verdadeira
Todas as afirmativas so corretas
nda

72. (ESAL-MG) Para sua comodidade, em dia de sol intenso


voc deve sair com roupas claras, a fim de evitar o fenmeno
da:
a) reflexo.
b) difuso.
c) absoro.
d) refrao.
e) conveco.

Resoluo:

73. (FATEC) Calor a energia que se transfere de um corpo


para outro, em determinada condio. Para esta
transferncia de energia, necessrio que:

Resoluo:

a)
b)
c)
d)
e)

CPV

entre os corpos exista vcuo.


entre os corpos exista contato mecnico rgido.
entre os corpos exista ar ou um gs qualquer.
entre os corpos exista uma diferena de temperatura.
nenhuma das anteriores.

fiscol-med3304-R

Alternativa C

Alternativa D

fsica
74. A transmisso do calor de um ponto para outro, graas ao
deslocamento do prprio material aquecido, um fenmeno
de:
a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:
Alternativa D

irradiao
conveco
conduo
radiao
emisso

75. (FEI) Para melhorar o isolamento trmico de um ambiente,


mantendo o material de que so feitas as paredes, deve-se:
a) aumentar o volume das paredes.
b) aumentar a rea externa da parede e manter sua
espessura.
c) diminuir a espessura das paredes.
d) aumentar a espessura e diminuir a rea das paredes.
e) nenhuma das respostas anteriores.

76. O dromedrio um mamfero que habita regies desrticas


do Oriente Mdio e Norte da frica; sem ele, a vida humana
seria muito difcil no deserto. Este animal suporta sol
intenso porque:
a) pode passar at 10 meses sem tomar gua.
b) tem pouca gordura sob a pele para armazenar energia
interna.
c) a anatomia de sua pele evita o fenmeno da conduo
do calor.
d) sua l um pssimo isolante trmico.

77. (UFU-MG) Assinale a alternativa falsa:


a) O calor se propaga, no vcuo, por radiao.
b) Um corpo escuro absorve maior quantidade de radiao
trmica do que um corpo claro.
c) Se o congelador fosse colocado na parte inferior de
uma geladeira, no haveria formao das correntes de
conveco.
d) Uma pessoa sente frio quando ela perde calor
rapidamente para o meio ambiente.
e) No se pode adicionar calor a um corpo sem aumentar
a sua temperatura.

CPV

23

fiscol-med3304-R

Resoluo:

K . A .
A

O fluxo de calor diretamente proporcional rea e inversamente


proporcional espessura da parede.
Alternativa D

Resoluo:
Como no acumula energia interna, no h perda de gua excessiva
atravs do suor.
Alternativa B

Resoluo:
Na mudana de fase, uma substncia pura pode receber calor, esse
processo ocorre temperatura constante.
Alternativa E

24

FSICA

78. (UF-GO) Analise as afirmaes:


I. Uma pessoa sente frio quando perde calor
rapidamente para o meio ambiente.
II. Quando tocamos em uma pea de metal e em um
pedao de madeira, ambos mesma temperatura,
o metal nos d a sensao de estar mais frio do
que a madeira porque, sendo o metal melhor
condutor trmico do que a madeira, haver uma
menor transferncia de calor de nossa mo para
a pea metlica do que para o pedao de madeira.
III. Um pssaro eria suas penas no inverno para
manter ar entre elas, evitando que haja
transferncia de calor de seu corpo para o meio
ambiente.
IV. Nas mesmas condies, um corpo escuro absorve
mais quantidade de radiao trmica do que um
corpo claro.
Podemos afirmar que:
a)
b)
c)
d)
e)

I e II so corretas.
I e III so corretas.
I, II e III so corretas.
II, III e IV so corretas.
I, III e IV so corretas.

80. (UNICAMP) Misturam-se 200 g de gua a 20oC com 800 g de gelo


a 0oC. Admitindo-se que h troca de calor apenas entre a gua e
o gelo, pergunta-se:
calor especfico da gua = 1 cal/g oC
calor latente de fuso do gelo = 80 cal/g
a) Qual ser a temperatura final da mistura ?
b) Qual ser a massa final de lquido ?
Resoluo:
a) Calor necessrio para derreter o gelo:
Q = mL = 800 . 80 = 64 000 cal
Calor fornecido pela gua em seu resfriamento at 0C:
Q = m . c . = 200 . 1 . 20 = 4000 cal
No h calor suficiente para derreter todo o gelo, assim, a temperatura
final do sistema de 0C.
T = 0C
b) Q = mL
4000 = m . 80
m = 50g
Derreteram 50g de gelo
mL = 200 + 50
mL = 250g

Resoluo:
Alternativa E

79. (PUC) Num calormetro contendo 100 g de gua a


0oC, coloca-se um pedao de ferro de 200 g a 300oC.
Desprezando--se o calor absorvido pelo calormetro,
a temperatura de equilbrio, em oC, ser:
Calor especfico da gua = 1 cal/ oC
Calor especfico do ferro = 0,1 cal/ oC
a)
b)
c)
d)
e)

0
30
50
80
300

Resoluo:
QA + QF = 0
100 . L (T 0) + 200 . 0,1 (T 300) = 0
100T + 20T 6000 = 0
120T = 6000
T = 50C
Alternativa C

81. (PUC) 400 g de gelo a 10C so colocados em um


calormetro de capacidade trmica 40 cal/C, que contm
800 g de gua a 30C. Os valores especficos da gua e
do gelo valem respectivamente 1 cal/gC e 0,5 cal/gC.
O calor latente de fuso do gelo 80 cal/g.
a) Qual a temperatura final do sistema quando o equilbrio
trmico for atingido ?
b) Qual o estado final do sistema ?
Resoluo:
Para aquecer o gelo de 10C a 0C:
Q = m . c . = 400 . 0,5 . [0 (10)] = 2000 cal
Para derreter o gelo:
Q = mL =400 . 80 = 32 000 cal
Calor cedido pelo sistema gua-calormetro ao baixar sua temperatutra a
0C:
Q = ccal . + ma . ca .
Q = 40 . 30 + 800 . 1 . 30 = 25 200 cal
O calor fornecido suficiente para aquecer o gelo, mas no para derretlo completamente. Das 25200 cal cedidas, 2000 so usadas para levar o
gelo de 10C a 0C.
Assim: 25 200 2000 = m . 80 23 200 = m . 80
m = 290g (massa de gelo derretido)
a) T = 0C
b) mgelo= 400 290 = 110g e mgua = 800 + 290 = 1090g

CPV

fiscol-med3304-R

fsica
82. (FUVEST) Fornecendo uma energia de 10 J a um bloco de
5,0 g de uma liga de alumnio, sua temperatura varia de 20C
a 22C. Conclumos que o calor especfico desse material
vale:

0,20 x 104 JC . kg
1,0 J/C . kg
25 x 103 J/C . kg
1,0 x 103 J/C . kg

Q = m . c .

c = 1 J/gC = 1000 J/C . kg


Alternativa E

83. (PUC) Uma fonte fornece calor a um corpo de maneira


uniforme durante um certo intervalo de tempo. A variao
da temperatura com o tempo a indicada no esquema abaixo.
A plataforma BC pode representar um processo de:

liquefao
solidificao
condensao
variao do calor sensvel
fuso

Resoluo:
Se um corpo recebe calor temperatura constante, significa que est
ocorrendo um processo de fuso ou de vaporizao.
Alternativa E

temperatura

a)
b)
c)
d)
e)

Resoluo:

10 = 5 . c = (22 20)

a) 1,0 x 104 J/C . kg


b)
c)
d)
e)

25

D
B

84. (FUVEST) Aquecendo-se 30g de uma substncia razo


constante de 30 cal/min, dentro de um recipiente bem
isolado, sua temperatura varia com o tempo, de acordo
com a figura. A 40C ocorre uma transio entre duas fases
slidas distintas.

Resoluo:
a) No patamar:
te = 70 40 = 30 min
Q = 30 . 30 = 900 cal

t (C)

900 = 30 . L

80

L = 30 cal/g
60
40

b) Em T = 70 C, te = 77,5 min

20

Em T = 80 C, te = 80 min
20

40

60 70 80

te (min)

Q =30 . 2,5 = 75 cal


75 = 30 . c . 10

a) Qual o calor latente da transio?

b) Qual o calor especfico entre 70C e 80C?

CPV

fiscol-med3304-R

c = 0,25 cal/g C

26

FSICA

85. (PUC) Em um calormetro de capacidade trmica 200 cal/oC,


contendo 300 g de gua a 20oC, introduzido um corpo
slido de massa 100 g, estando o mesmo a uma temperatura
de 650oC. Obtm-se o equilbrio trmico final a 50oC.
calor especfico da gua = 1 cal/goC

Resoluo:
QA + QC + QF = 0
mA . cA . A + cc . F + mF . cF . F = 0
300 . 1 . (50 20) + 200 (50 20) + 100 . c (50 650) = 0

Desprezando as perdas de calor, determinar o calor especfico


do corpo slido.

9000 + 6000 60 000 . c = 0


60 000 . c = 15 000
c = 0,25 cal/gC

86. (UNITAU) Adiciona-se a 2 kg de vapor de gua, temperatura


de 100oC, uma certa massa de gua, a 0oC, de modo que,
estabelecido o equilbrio trmico, resulta somente gua
temperatura de 100oC. O calor latente de vaporizao da
gua de 540 cal/g e seu calor especfico de 1 cal/goC.
A massa de gua a 0oC que deve ser adicionada de:
a)
b)
c)
d)
e)

10,8 kg
9,3 kg
12,4 kg
7,4 kg
14,3 kg

87. (PUC) A gua do mar junto praia no acompanha


rapidamente a variao de temperatura que pode ocorrer na
atmosfera. Isso acontece porque:
a)
b)
c)
d)
e)

o volume da gua do mar muito grande


o calor especfico da gua grande
o calor latente da gua pequeno
o calor sensvel da gua grande
a capacidade trmica da gua pequena

88. (PUC) Numa cavidade efetuada num bloco de gelo a 0oC,


coloca-se uma barra de cobre de 200 g temperatura de 80oC.
Aps atingido o equilbrio trmico, qual a massa de gua
existente na cavidade?
ccobre = 0,092 cal/g oC
Lfuso = 80 cal/g
a) 9,20 g
b) 147 g
c) 1470 g
d) 36,8 g
e) 18,4 g

CPV

fiscol-med3304-R

Resoluo:
QV + QL = 0
mV . L + mL . cL . = 0
2000 . 540 + m . 1 (100 0) = 0
1 080 000 + 100 . m = 0
m = 10 800 g
m = 10,8 kg
Alternativa A

Resoluo:
O calor especfico inversamente proporcional variao de
temperatura, portanto, quanto maior o calor especfico, menor a
variao de temperatura.
Q = m . c .
Alternativa B

Resoluo:
Qc + QA = 0
mc . cc . c + mAL = 0
200 . 0,092 . (0 80) + m . 80 = 0
80m = 200 . 0,092 . 80
m = 18,4 g
Alternativa E

Você também pode gostar