Reino Monera: As Bactrias (Morfologia Bacteriana):
Formao de esporos: Algumas bactrias formam, em condies adversas (temperaturas bastante altas ou muito baixas, meios muito cidos ou bsicos, presena de substncias txicas no ambiente, etc.), estruturas resistentes chamadas esporos. Essas estruturas so clulas de parede resistente, com pouca gua no citoplasma. Nelas a bactria permanece em estado de vida suspensa ou latente, com as funes vitais reduzidas ao mnimo. Um exemplo ocorreu na Antrtida, onde foram recolhidas bactrias que permaneceram na forma de esporo por quase l milho de anos, a vrios graus abaixo de zero, e que recomearam suas atividades quando foram colocadas em ambiente com temperatura favorvel. 'Portanto, a formao de esporos outro fator responsvel pelo sucesso das bactrias em ambientes inspitos. 2. As Caractersticas das Cianobactrias: Conhecidas tambm como cianofceas ou algas azuis, as cianobactrias so autotrficas, vivendo isoladamente ou associando-se em colnias que podem atingir at um metro de comprimento. A maioria vive em gua doce, mas podem ser encontradas tambm no mar, em solos midos e agregadas a fungos, formando os liquens. Alm de possuir clorofila (a molcula a clorofila A, encontrada tambm nas plantas), as cianobactrias possuem tambm a ficocianina (um pigmento azul) e, s vezes, ficoeritrina (pigmento vermelho). Esses pigmentos esto distribudos ao longo de membranas espalhadas no citoplasma. A parede celular idntica das outras bactrias, sendo s vezes revestida por uma capa gelatinosa, portadora de pigmentos coloridos entre outras, nas cores dourado. castanho e vermelho. Portanto, apesar do nome, muitas cianofceas no so azuis, j que pigmentos de outras cores podem mascarar a ficocianina. As cianobactrias possuem um glicdio de reserva semelhante ao glicognio encontrado nos animais. No possuem clios nem flagelos, mas algumas podem locomover-se por um mecanismo de deslizamento, devido a oscilaes das clulas. Muitas cianobactrias so capazes de fixar o nitrognio do ar atmosfrico, aproveitando esse gs para construir suas protenas. Essa capacidade de fixao do nitrognio, associada fotossntese, confere s cianofceas uma grande autonomia nutritiva e importante rara o equilbrio do ciclo do nitrognio. A reproduo das cianofceas no coloniais assexuada, por diviso binria, semelhante das bactrias. As formas filamentosas podem reproduzir-se assexuadamente por fragmentao ou hormognia: quebram-se em alguns pontos, dando origem a vrios fragmentos pequenos chamados hormognios, que, por diviso de suas clulas, daro origem a novas colnias filamentosas. Algumas formas coloniais filamentosas produzem esporos resistentes, denominados acinetos, que podem destacar-se e originar novos filamentos. Alm de acinetos, algumas espcies possuem uma clula especial denominada heterocisto, cuja funo ainda no est esclarecida, mas h indcios de que sejam clulas fixadoras de nitrognio e de que auxiliem na sobrevivncia e flutuao dos organismos sob condies desfavorveis.
JACKY14/03/08
Oscillatoria, Nostoc, Gloeocapsa e Anabaena. Imagens retiradas das pginas:
http://www.nostoc.pt/imagens/Oscillatoria.jpg; http://www.biologie.unihamburg.de/bonline/library/webb/BOT311/Cyanobacteria/NostocNihon500.jpg; http://www.marietta.edu/~spilatrs/biol202/microid/images/gloeocapsa_oil.jpg; http://www.bom.hik.se/nesch/kac/anabaena.jpg Alguns gneros de cianofceas. O Heterocisto uma clula especializada para a fixao do nitrognio.
3. Doenas Causadas por Bactrias:
Ao contrrio dos vrus, as bactrias so sensveis aos antibiticos. As doenas bacterianas podem ser transmitidas por gotculas de saliva dos doentes ou portadores (no caso da tuberculose, lepra, difteria, coqueluche, escarlatina, pneumonia, meningite), por contato com alimento, gua ou objeto contaminado (disenteria bacilar, ttano, tracoma, leptospirose, clera, febre tifide) ou por contato sexual (gonorria, sfilis). Tuberculose: A Tuberculose uma doena crnica, infectocontagiosa, produzida pelo Mycobacterium tuberculosis, atacando geralmente os pulmes. H tosse persistente, emagrecimento, febre, fadiga e, nos casos mais avanados, hemoptise (expectorao com sangue). O tratamento feito com antibiticos e as medidas preventivas incluem vacinao das crianas a vacina a BCG (bacilo de Calmet-Gurin) , radiografias e melhorias dos padres de vida das populaes mais pobres. Hansenase (lepra): A hansenase uma doena infecciosa, contagiosa, causada por um bacilo denominado Mycobacterium leprae, causa leses na pele, nas mucosas e nos nervos. O doente fica com falta de sensibilidade na pele. Quando o tratamento feito a tempo, a recuperao total.
Mycobacterium leprae e Lepra. Imagens retiradas das pginas:
http://www.fiocruz.br/ccs/especiais/hanseniase/hanseniase2.hm e http://www.brasilescola.com/upload/e/lepra.jpg
Difteria (crupe): uma doena infectocontagiosa causada pela
toxina do bacilo Corynebacterium diphteriae, que provoca inflamao da mucosa da garganta, do nariz e, s vezes, da traquia e dos brnquios. A vacina antidiftrica est associada antitetnica e a antipertussis (esta ltima contra a coqueluche) na forma de vacina trplice. Coqueluche: A coqueluche uma doena extremamente contagiosa provocada pelas bactrias Bordetella pertussis e Bordetella parapertussis que ao entrar no organismo permanece incubada at 14 dias. O tratamento consiste em repouso, boa alimentao e, se o mdico achar necessrio, antibiticos e sedativos para a tosse. Pneumonia bacteriana: Embora algumas formas de pneumonia sejam causadas por vrus, a maioria provocada pela bactria Streptococcus pneumoniae, que ataca o pulmo. Comea com febre alta, dor no peito ou nas costas e tosse com expectorao.
FAO IMPACTO - A CERTEZA DE VENCER!!!
VESTIBULAR 2009
PROF: HUBERTT
hora. Como conseqncia, o doente apresenta muita sede,
cibras, olhos encovados e pele seca, azulada e enrugada. Se o processo continuar, pode haver rpida insuficincia renal e morte em 24 horas ou menos. Por isso, preciso procurar logo atendimento mdico para que a perda de gua seja controlada atravs de reidratao endovenosa, com soro e antibiticos. Mais de 90% das pessoas que contraem o clera permanecem assintomticos, isto , no chegam a adoecer, podendo sofrer apenas uma diarria branda (embora possam transmitir a doena por cerca de trinta dias). A doena contrada atravs da ingesto de gua ou alimentos contaminados, crus ou mal cozidos (a bactria morre em gua fervida e em alimentos cozidos). Embora haja vacinas contra o clera, sua eficcia apenas parcial (em geral, cerca de 50%) e dura poucos meses. Por isso, a doena somente pode ser erradicada atravs de medidas de higiene e saneamento bsico. Febre tifide: Causada pela Salmonella typhi, provoca lceras no intestino, diarria, clica e febre. O tratamento feito com antibiticos. A preveno inclui vacinas e melhoria das condies sanitrias da populao. Questes: 1. Qual a importncia das bactrias para a espcie humana e para a natureza? 2. Cite duas formas de reproduo das bactrias. 3. Descreva a estrutura de uma bactria. 4. Quais os tipos de nutrio e respirao das bactrias? 5. O que so esporos e qual sua importncia para as bactrias? 6. Cite o nome de cinco doenas causadas por bactrias. Questes de Mltipla Escolha: 01. (UFMG) Em que alternativa as duas caractersticas so comuns a todos os indivduos do reino Monera? a) Ausncia de ncleo presena de clorofila. b) Ausncia de carioteca capacidade de sntese protica. c) Incapacidade de sntese protica parasitas exclusivos. d) Presena de um s tipo de cido nuclico ausncia de clorofila. e) Ausncia de membrana plasmtica presena de DNA e RNA. 02. (UFOP-MG) O microrganismo Vibrio cholerae, causador de um quadro de diarria intensa conhecida como clera, um tipo de organismo unicelular. Assinale a alternativa que identifica correta-mente o tipo de organismo e o reino ao qual pertence. a) Bactria monera b) Bactria protista c) Protozorio protista d) Vrus monera e) Vrus protista 03. (Fatec-SP) As bactrias so organismos microscpicos, procariontes e muitas so patognicas, pois causam doenas. Entre as doenas humanas causadas por bactrias podemos citar: a) varola, poliomielite, hidrofobia e Aids. b) sfilis, gonorria, meningite e ttano. c) pneumonia, tuberculose, caxumba e sarampo. d) encefalite, poliomielite, hepatite e clera. e) botulismo, febre tifide, gripe e Aids. 04. (PUC-RS) A figura abaixo representa agrupamentos de cocos que, de acordo com a seqncia das letras, so exemplos de:
a) estreptococos estafilococos sarcinas.
b) pneumococos estafilococos ttrades. c) sarcinas estreptococos ttrades. d) estreptococos espirilos vibries. e) estreptococos sarcinas espirilos.
FAO IMPACTO A CERTEZA DE VENCER!!!
VESTIBULAR 2009
Fale conosco www.portalimpacto.com.br
O mdico deve ser chamado para iniciar o tratamento com
antibiticos e o doente deve ficar em repouso. Escarlatina: Provocada pelo Streptococcus pyogenes, causa dor de garganta, febre, dores musculares, nuseas e vmitos. As amigdalas ficam inflamadas, com pus, e a lngua apresenta pequenas salincias ("lngua de framboesa"). Depois disso surgem erupes na pele e manchas vermelho-escarlates. O mdico deve ser consultado e o doente tem que ficar em repouso. De modo geral, a evoluo benigna, mas pode haver complicaes causadas pela disseminao da infeco para outros rgos do corpo. Ttano: Produzido pelo bacilo do ttano (Clostridium tetan), pode penetrar no organismo por ferimentos na pele ou pelo cordo umbilical do recm-nascido quando este cortado por instrumentos no esterilizados. H dor de cabea, febre e contraes musculares, provocando rigidez na nuca e mandbula. H casos de morte por asfixia. A vacinao e os cuidados mdicos ( aplicado o soro antitetnico em caso de ferimento suspeito) so essenciais. Leptospirose: Causada pela Leptospira interrogans, transmitida pela gua, alimentos e objetos contaminados por urina de ratos, ces e outros animais portadores da bactria. H febre alta, calafrios, dores de cabea e dores musculares e articulares. necessrio atendimento mdico para evitar complicaes renais e hepticas. Tracoma: Inflamao da conjuntiva e da crnea que pode levar cegueira, causada pela Chlamydia trachomatis. Surgem bolhas nos olhos e granulaes nas plpebras. necessrio pronto atendimento mdico. A preveno inclui uma boa higiene pessoal e o tratamento feito com sulfas e antibiticos. Disenterias bacilares: Constituem a principal causa de mortalidade infantil nos pases subdesenvolvidos, onde as classes mais pobres vivem em pssimas condies sanitrias e de moradia. So doenas causadas por diversas bactrias, como a Shigetta e a Salmonella, e pelos colibacilos patognicos. Transmitidas pela ingesto de gua e alimentos contaminados, exigem pronto atendimento mdico. A profilaxia s pode ser feita atravs de medidas de saneamento e melhoria das condies scio-econmicas da populao. Gonorria ou blenorragia: Causada por uma bactria, o gonococo (Neissera gonorrhoea), transmite-se por contato sexual. Provoca dor, ardncia e pus ao urinar. O tratamento deve ser feito sob orientao mdica, pois exige o emprego de antibiticos. Sfilis: Provocada pela bactria Treponema pallidum, transmitida, geralmente, por contato sexual (pode passar tambm da me para o feto pela placenta). Um sinal caracterstico da doena o aparecimento, prximo aos rgos sexuais, de uma ferida de bordas endurecidas, indolor (o "cancro duro"), que regride mesmo sem tratamento. Entretanto, essa regresso no significa que o indivduo esteja curado, sendo absolutamente necessrios diagnstico e tratamento mdicos. Sem tratamento, a doena tem srias conseqncias, atacando diversos rgos do corpo, inclusive o sistema nervoso, e provocando paralisia progressiva e morte. Meningite meningoccica: Infeco das meninges (membranas que envolvem o crebro e a medula). Pode ser provocada por vrus, mas a forma mais comum de meningite causada por uma bactria o meningococo. Os sintomas iniciais so febre alta, nuseas, vmitos e rigidez dos msculos da nuca. O doente no consegue encostar o queixo no peito e deve ser hospitalizado imediatamente, sendo submetido a tratamento por antibiticos, pois a doena pode ser fatal. Como transmitida por espirro, tosse ou fala, importante a notificao escola caso uma criana a contraia. Clera: Doena causada pela bactria Vibrio cholerae (vibrio colrico), que se instala e se multiplica na parede do intestino delgado, produzindo substncias txicas e provocando uma forte diarria. As fezes so aquosas e esbranquiadas (parecendo gua de arroz), sem muco ou sangue. Ocorrem tambm clicas abdominais, dores no corpo, nuseas e vmitos. O grande perigo est na rpida desidratao provocada pela diarria: o doente pode perder de um a dois litros de lquido por