Você está na página 1de 364

tf

,. : ""

. m
i^u> y L
c
--fc-n-

Vi l - X, ' ' -
*f'$J$
I ^

O IA*<. -cf-^XeJ^ M -fc-i^ //# Z&f, ^

1/

-s
TT

^\
T
T1

5 (-,. yv-^\^VO
,f
^

Vv
> t- )

M
y/i /? y^~ -?

<2 - V9 /^

&
*

( c >> ^-l ^^* **

f
T^TT \T%-

r\ r- ' :.

3tolo,j\como bom fc tiuc b* tolo.jtfr&o.Vj\mDamto. *-


5crottalgnar.-#- *^ 1Ctolojtjt\DoviMn3Dnmto z-
^;ttploa/como bom bcuc fecr tolo^Do.vij* moamto;
crfimaDpnffetcDobautifmo^ %itolo*mio.fc.m3oamcto* -,
Cf'3Cttolt|q qucrDt^cr jcpo i: Dtolo.jtjcu^Do.jun^amcnto.
DpnDe Dckcwoei fog acbaDo cfte" IDtolo^jciuj.Doa mDamcntoa
nome. T- em.gccraL
$%itolo.iiif.qmntae mmc^m /Xtolo#v\Do8pecaD08Jx *
fomDeffe T- I tolo.jtjwj.oo pccaDo o:giah
^tolo.v.q coufa bc (Fe. 3 I Xitolo^v>,qcoui:ibepecir)o. i
^CtoIo.vj,Do crcDo que be Dpto J ICitolo.jcmij.qutaamaiiciJraa
fj?mboIO"z comofomtrca fmbo* biiiDepecaDos.
I^TqquerDi5crfymbolo. 7 ^tlo.jcjcjjc. DOO pccaDoa mo: *',
<l^itolovi(q mancara Deufa tatea*
ber08 clrigos oe amjgosDaffe? /fStl.jtw.DopccaDoDafobcrba <
em q mancara os Ic^goa. 3 SCicolo^rjcjc.quanraa manearas -z
0jtoloMi .qutoa % quaacs f fomDefobcrba. ,
08 arnjgoaDa ffe 7 que 08 compoa tolo^jcri^aauare^a. *- ^
tem que mancara, * Xitolo.jtj^uj Da luxuria, A ^
<DDtoIo.ijc.q be bo que caDa bui !tolo.jt:jLjcui|,Dacmie/a. z 7
twsjaplsDifTe? copos no crcDo. ^ Citolo^Tjtv.Da gula. ^,
<pDrolo.jtDo crcDoiDa fuaDecra ^titolo.tfjcvj.Da pra UJ
rajom. o~ XtroIo.^jcvtf.DaactDta. 5r
'jXttbio.jtf ,Do *fatcr nofter % Da , folq^jwvii^con 10 Doa fete pe
fuaecraraom. ;o caDoafobje Ditos nac outrof mup
*)
ijXtolo.tfj.oa auc tilaria 1 ^ .toa, i'-
:
UXtolo^\DosDC5.moamctf ^itlo.mjc-como peca bom c
1 q coufa be mDamto % como f fajer bo que no Deitei quaaes fom
fcepartiDos Duaf tnanepras % qu. * v*** *~
:>g pccaDoa ^^z
Do co:a<5
tosfomosmanDamentoa. IT DtoIo.tl.DopccaDoDaboca ;>
0Cito\o4i\io p:imevro mDa* tolo^lj.DoapecaDosDa ob:a
mento 1 y %ito\o^Ujxoe pecaDos q fe fa*
/Xtto^v.Do..mDamto. '# em IcflcaitDo De fojer bo que k De
I Xitolo^v/.Do.hmDamento.^/ uefa5er 71-
I >^cil0^v^0-l,| mDamato.v ^itolojrt>aa ciromftancae
I ^fpIo^vui.Do.vwnaDainentp^^SapecaDoa^ -i

*
w
EDtoIo.jrtmj.Da0 virtuDea, -5 7 fericotDia co:po:aac0. -9# 3'O 1 ,^^_
Dtolo.clv.q coufa be virtuDe. 3 3 /.itolo..q coufa bc facramto.^<, 5^
Dtolo.jrtvf.quanta0 mancgra 331 'itolo.ij.DDefeDi5 facramto^^-v*
ti De vrtuDc0. j dtolo.j. q p:oucto ba 1100 fa \
itolo.jclvi(.Da ffc. 3 3 Iramtoe. <?-0
itolo.jclv j.quta coufa0 per 0Qtolo.mj.q coufas fom nccefla
teitc aapcrfc^" Da (Tc. -5 4 nas abo facramto. -y t
^ttl.jrti]c.qntoe beco fa> ba(^34- {[tolo.v.qu eftabelccco00 fa*
I jCttlo.l. Da cfpcrcai q coufa be 'jt cramento0. <? i
JXitolo.l.qiiawoe fom os p:o =?< <fl'ttolo.v .quto0 fom 00 facra*
1icptp0 Da cfpcrana . ^ mentor, f \
%to\o.U).T)a cariDDe. 5 <i <{JCitolo.vij.po: que 00 facramen
tltolo.liij.qutO0 p:oue#O0 fe tO0jom fetc. ^ \
feguDacarDaDc. JH jJICTtolo.vf.quaaes facramto*
^fitolo.lm/..DO0 rinaac0Da cari* fomDenccefliDaDe. t*
DaDc. j </ ^Dtolo.lv.Da o:D que tjito\o4?.T>o facramto Do ba*
fc Dcuc tcer tia carDaDe 1 como De tup?. -f ^
ttemp amar doo migoo. 7 <j 4tolo.t.q coufa be bautifmo* f ^
0i\t\.\v\ .Dao vrtur>e0 carDeacf ? ^ |1Citolo.jt.q coufa bc carater. fr*-
IL^Litol.lvj.como ba alma fet)e , Xtolo .jcij. quanta mane^rae
uc cnDcrar % regrar po: elfcm vir lom.De bautifmo. +- 1-
tuD.co. 3 <T . ^pCtolo.jciti.q coufa becatbe5f*
^itolo.lvj.DapzuDenWqu* mo? que coufa Dcue p:oj:eDer abo
ta,0 partc01 manegrae fom Delia. 3^ baittifmo +-}
(jXtolo.ljjt.Da tpera ? quta0 d^itl.jriii.q coufa be cjcoijifmo.
prjee fom Delia. 3 7 DDc feD5? aq apioucyta. -t- ?
ftolo.ljc.Da forteleja. ? 7 {fttolo.jcv.quto0 fom 00 Doef
tolo. i]C|\Da juftia. v 7 Do bautifmo. <fh
) tolo.lcif .como tftao virtuDef gj^toio.jcvj.qutaa coufa0 ,fe fa*
DcccnDo'utra0muvta0. 7 7 5e ro bautifmo q f facramtaaee f- 3
fitolo.l]cii|.Da0 fere ob:a0 tJ mi O^tol.jcvii.pozqu -rDonDefo
fercpjDa. 3 $ cftabclccDo bo bautifmo. ^- +-

i
*\%\to\o.\p\iu q coufa be mia ?^ 4[itolo|.jtvij, que poDe oar clle
Hl^r;ttolo.l]cv.quta0 foma ob:af facramto. ^ 4-
Dejitiferco:Dia % quaaeo fom. 3/ aXitolo.flir.Do0 p:oueeto Do
<ldtolo.ljcvj.Da0 ktc ob:a0 i mi bautifmo. + +

u oO-
/O
(l^Dtolotfje.qcoufasfom necefl <IXtolo^jcvf .fc bo louco ou b
mos fuftctaaee no bauufmo f* qDontte pbDe feer baut5aDo.t*>
0\to\o.?t.qut$6 coufae fe req j0L\to\o.nmi)* qnDo ba molber
rejicaDabu Doefacramcnto**4 - pareba meetaDebomtba outra .
0tHto\o*miqutoe Deu feer os . meetaDe figura De alunaria ouc
paDnnboe t acjue fom obrigaDoe.^ Duae cabeaf fe "uc feer bautjaDo f *?
0\to\o.wii quaaee poDem feer %\to\Q.mfc& no parto apare *
paDunboe1 qace n ? q t5uc fa5crf cer algu nb:o Da criatura q ma
' jptitolo.jcjcu^foimatpiattca negra fe Deuc bauti^ar* \
qfeDcuefa5crnobauttfmow-^ 0Eito\o tfl. fe bo q be bautt5aDo
4]j0rolotfjtv.Da fmtftcac ?Decra po: fo:a recebe bo bautfmo. *} *
ra De caDa bua Dae coufae que fe {p&tolotflf.feba molber p:cnbe
fajnobautifmo^z be bautjaDa fe bcbautijaDa ba cri
({Xrtolotfr.vj.po: que poo nome atura % fe mo:rer fe D'uc feer terra
nojjautifmo* -/- i Da^o jffXitolotflij.feba auguoa
Xttolo.tfVM.pozq eftefacram bememiraDa com outra coufa fle
to n fe fceue receber mage De bua poDe feer bautfmo.^
ve51 como Deuc Dt'5er quDo be Du (HLtolotflM.fe bo qDi'5 ae pala *
tuDa fe be alguu baut5aDo*f $ urae 5banDo k$ bo bautifm* "7
(0CtoIo.jcjcvuDa6 DuutDaeqpo (pDtolo tflij. fe imrtoepoDcm a
p acontecer efte facram"to*<H bauti5arabuu ou buuamtrte* '/
(pEieolo TO, (Te eftapalaura eu. {j^itolotflv.fc bo maao faccrDoo .
be De fuftcia DO bauttfmo. -* i> te poDe Dar efte facramto ou fe pe
tf%ito\o.m* q fe leri algiae pa cabo q bo recebe Dellc* 1 <>
lauraeDa fo:ma n be bautfmo**H (f^Citolotflvj,fepeca bomaaofa*
<^itolOtfjtjtj.fe trafmtiDa ae pala cerDoteDDoele facramto^/ \
urae^i ([Xitolotftfij.feboque jf%itolOtflvt)MTebofacerDote 110
bautt5a D15 palaurae cozruptae^ qrbauti5arfempcofclbotfacDar* 7 '
(pLitolo^jcjcu).fe bo bautifmo fle (pDtolotfivii* DDe fe Deuc Dar 1
poDe fa5cr n nomne jtpw+4 . receber bo bautfmo, 4
{^ttolotfjtjaj.comon tfueaucr 0pitolotfltf:. fe bo q be bauti^a *
Itrcualo tre bua palaura 1 outra/JV Do tpo De nccefiDaDe fclbe ^cuc
^tolotf#v\po: q n D15 voe bo poer crfnta ? fajer 00 outroe au *
qbaut5a.<H tO0.DcfpOH0. 7'
(Stttolotftfv.qncfte facramto .01 tolo .L fe be pjgo De mo:te
nfeDeuaDeroutraepalaurae^ aacriatura q leu abautjar % nem
b auguoa hluo bu poo mtr al> ^tolo.kfr.DoDDafabcDoua* +
to qDcu fajcr *j tolo.ljtjc.DoDDo tDimto; H
|[itolo.Ij.fernco?muDo poD 1Citolo.ljttj.Do D Do cfclbo. ^ t
<
bnuti5i\ i' 4pCttolo.It.felgiitl Xitolo.ltfif.DoDDaforteleja; 4*
querelo bautijar vifl vjr fcue em Xitolo.ltfUf.Do D Da cicia. h +
mijgos q bo qufcflcm matar fle fle Xitolo.ljtjcui.DoDDapicDaDe. 7 ^
Deue pcfcnDcr. *i' Xitolo.frjw.DoDDotcmo:. <? ir
^itolo.I).q bo batttifmo 110 De , XitoIo.ltfvj.Dotcrccro lacrai
uc fecr fc^to c crvfma velba. h ' meto q bc ba mifl? bo co:po tf D' W
4ftololiitji.coho toD tpo fc <[JDtolo.i;c;t\nj.quemcftabelccco
poDDar eftc facrameto. h ' bo facrameto Da mifla. ^
<C5Dtolo.Iv.Do facrameto Da con> ^itolo.Ijtjcvuj. po: q cftc facra >
finnaom. meto ba nome mifla. h^ J
CDtolo.lv.q coufabc cfirma^ Citolo.frcfr.qu poDe fa>cr enV
ICtolo.lvifjpo q bcDta confir* fcramcto.mCitolo.te.quan
mao. j 1 (Jf ICitoIo.lvj.quc efta Do k Deue celcb:ar ba mifla. 4 ^
belccco eftc facrameto. ^ 2. (t&tolo.ljCjw.aqbojafe Dcuece*
ifiDtolo.lfr.qual kc ba fama Def lebiarba miira^/{fXitolo.l]C]t]c|\
te facrameto.*?t. XttoIo.ljc.qual DDe fcDcuc cclcb:ar ba rniTa.
bc ba matria ttf ftc facrameto i * ^itolo.ljt]C]cii.comoba mtfla fe
IjlLitolo Jjc/.q coufa fom necefla Dcue.D5crcaDaDta.^ ^
na?.na confirmado. V * ^tolo.I^jcmj.quta coufas fc
{[/fDtolo.Iuj.qu poDc Dar eftc fa* requerncfte facrameto.^ 7
crmto.^ ^jLtolo.ljttij.como c {TCttolo.ljtjqtv. como cfte facramc
eftc facrameto tfue auer paD:inbo//? to bc, ma^6 eccltc q 00 outroe. ^"
^tolo.l;riu.quDo bom Deue Xttolo.ljcjtjcvj. cm q maneara fc
receber eftc facrameto. ^ 7 Deue celeb:ar ba mifla. ^ 7
<pitolo.ljcv. quantos p:oue^to ^itolo.i^tv.q ftgntfca ba m?
banelcfacramcnto.^n ermaed? o pfalmo D' fuDica me D' ^ ^
i0jto\o.\w*cm q mancara feDe ' Citolo.l^vti.Da confiflbtn. <r
uc.fa5cr eftc facrameto. </ ? tolo.lTOjc. q fignifica bo be^
^Titolo.!]cvi.q finfca ba palma jarDO altar.^o Xitolo.jtc.q fignt
DaqDnertefacrameto 1 bo pano fica bo pflido..(ro
q poc na cabeia. '/+- fototo.jcc.Do.Uyirielc^fon ^
iCitolo.ljtvj.Dofcte DoeDo 0tol6.rcii.Da gla n etcclfw.Go
fptnmfancto.^/^ CitoIo.rcu/.DoDuovobfc. &i
l-
, * -r' H -
.r
t>" v. ' >
.
. . Ai -
V-
U*/Ci.-1- '-1. .w -vi '
^'.//^.v;"

[XtoIo..rcm.tc0:cmti^ ^ vit).t)a.coiitinb^f.<fXitoIo.cjrj:fjC
3Dtolo.rcv.Da colem ou o:a$i Dntpba poft cmumcDa.77
IDtolo.jccvf.DcZlmctu V /^ttoliCtfc.De Ijtc ninfa clh -
hDtolo.jccvfD ptftola. V

/|^lciu)\Do(crtn5up:ec^)(c^f ojUeErDalga; 7 2
tpjDtolo.cv.Da o!frDaR(flttto IpDtold; ejerjem'/. He bo IiccrDotc
lo.cvj.Da bofca i vmbo ? at guoa V fetaroa D15CD0 no palauras. 7#
/pttolo.cvij.Do l.iuart>afnuo9f ^trolo.cjcjcjc\>. q ba Dofta ou bo
lL^ttl.cvit|5CM?rTcrcccrDocalc5 vmbo qeih fob:c bo altar n bc c
i: D boftia jtarolOi qjt.De o:a agraD.o faluo bo q ba tcnc x>c c
te frtrcefa(jfito\.ctti per oa fagrarboftccrDote. 7$
fcula cculoul ? furfuin co:Da.<^ {fctl.CjCjtjtvj.qu^ outro pbe
0Dtolo.cjrj.Do piofiji <\ tjxlJtiKiDo c outro trigo.-7
XttoOiCjtij^o auctwu 6 " ^ttolo.ccOT). fe na ofiia ouucr.
%ito\o:cpiii.Zfocmi 667 leuaoimv^^ifolo.cjtj^viif.cq
Xl.cjttj.Da DccIara,D cano^r agtio {come fa^cr ba bolha. -7 -;
tolo. cjtv.Da Dccrara Da p:t * f&tolo.aw. fe D'ue auer al tia'
iegra parte i pinto q tibt ofFerim^ bofti^<[XitoIo.cjrl.l*e bo lacrai
<3lcjcvj.Do pnme^ro Hicmctoi meto fe potf rajer c vmbo De agra
%lp9ihT>c cotmmictce. <T# o oti c mofto ou c bo q taa^ Do a
rolOiCjcvi.Dc bc igturobta$ 50 efp:cmDoo.74[3itolo.citlf
Xtolo.cjt/jtibc qii oblation^ fe fe poDe fa5cr c vmagre. 7 4
Iitolo.cjtjtib qu pibt'6 o> j^itoio.Cjtl j.quta augoa 1 qual
/ tolo.cjcq.D parte vnD ? m fe Deue poer c bo vmbo. 7 4
mo:e.7^|rXitolo.cjt:jt/<ba noe* <|^ttl.cjclu).c bo vmbo q bc au
njparte DO cano q be \p\kc6i 1. "*- guaDo.na cuba fe fe poli Di^er mina 7 9
C%\xm.Do fegDo rtctto.7 3 ($rolo.cjrtiif .fc bofacerDote n
I Xttolo.cjtjti/.D' nobe quq5 pc?tcb.flc vinbo no calej Dclpo^ Da
I 'jDtolo.cjtjtv.Do pater nofter. 7 f coiilagra Da boftta. S
I Xl.crjcv. Da o:ac Xtbcra 11007^ (fttl.ctfv.DaeDuuiDao q fe po>
j .%l;cjtjcvt'.Da W^0^*^ Dactecerquto aacjttci^. $<*-
* - u .. J --..... auuj;
UW]

^fptolo.cjclvSc bo acerDotc ou* miao ou ql feDcue ouutr tc. f 3


tie cntcn DC cfagrarquatro bof @D.cltu:j. fc tf u fccr rcccbiDof
tio % n parDo mace poo ctco.* O facramtoe DO faccrootc q efta
-<f l.cjclvij.fc bo q cclcbza cuyDa c pccaDo mortal ou bc p:uuico con
outra coufa qtiDoDi^ao palaura ^ cubinariofjJj^D.cl.r-v.fcba mifla
(L&.cjcl vii|. Dao DuuiDae q poDc q D5 bo maao faccrDotc a:oucta
actcccraccrca DO mmiftfo ? pmcg aoe finaDOG&^J^l.dn^fcDcu
ram|te fc goftDo algta gota. #0 Dijer mifla polloo mininoo q mo:*
rfS.cjcljjC.q o acerDotc n j>oDc rDcporopp bautifmo tc q ajpc
cceb:ar foofigpD.cl.fc bo faccr caWfCSt l.cljcvij.Da commbo q
t>otc tfpoo q comear ba mifla fo: 00 bomce ba oc fa5crDo co:poDe
ocupaoo qa n polia acabar<JpO tte % qurao VC5C0 % c q vDaD* ? efi
dj.le bofacciDotccftDona mifla Do fem pccaDojp^D.clr-vii.q bo
fcuo miigoo bo qfcilc matar fc fc acerDotc caDavc^q ccleb:arDeue
potf DerTcnDcr i %\o. clj.fc ara comugar#$pD.clfljC.q ncnbu
nbououtra coufa cayrno vinbo. n potf Dar nc aminiftrar bo co:po
(fJCo dtij.fe algiia coufa Do fguc De tfo faluo bo faccrDotc. d */
cayr fona DO calcjtf^D.diiij.fc o (fJCl.dtjc.q c tpoDcncccflDaDc
rato Icuar ba oftia^^l.clv.fc a bo q cila pccaDo moualarrcpD
oftia cavnio langue ou po: frialpa Dofc poDc receber bo co:po De tie %
X>c fc coalbafcoftngurj l.cv avnDa q crie c pccaDo n peca c ou
fc algufi fc5cr vomito Dcpor^ De to utr ba mifl.^ {jXl.clrrj.q toDo
maDa ba cucarfta^fjil^clvi.fe bom q comigar Dcue criar jejuu $ )
ao faccrt>otc fay/ langue Doo nari 4j3D<cImj.q bo fufpfo n cfco>
jcf ou fc5cr vomito cftDo na mifla^ migaDo n antreDito nDcuc rece
<0.dvj.fc ccleb:Do ofaccrDo ber cftc facramto. ? <?
te fe_aco:Da q efta pccaDo mouaU2- <f5Do.djCjrii.fe bo acerDotc Dcuc
l@Clo.tlft. fc poDc bo acerDotc Dt Dar cle facramto aoq fabc q cla
5cr mifla tc q Diga ao matnae.tf v pccaDo moual. $ <?
<.cljt.fe bereje ou efcomfiga * ,$;Kl;cljtrmi.fe algu cafo pot>
Do ou^DcgraDaDo poDc celcb^r.^ *- ccrDaDaba bolha n confagraDa.
4$L\.c\tifq pefloao n Dcu ceie* cmlugarDcconfagraDa. $ ^. .
b?ar#$ ICl.cIjcii. q cafoo potf bo ^%itolo.drjtv. fc bo acerDotc De
faccrbotcD5cr ina^o De ba mifla ue Dar bo co:po De D'o ao q bc Dcfl
nopta^^T l.cljtii.fe bc mdbo: mapp De algufi pccaDo. S <*
ba mfl DO bo faccrDotc q ba DO: |j3CtoIp.ci(tTVj. fc feDcucDaraoo
II

'ograc ?aaoeq.Davfoffictotf %potque feDutDar*'4f


<pD\cl# vj,fet>eue feer DaDo ef* ^p&.v.Da pctto* fegreDa. 4
te bcrnuito aoe louco0.furiofoe. MlXl.vj, quantas partes fom na
lunattco0?t>emumbaDO0, tf o ptnx>fy**m%\M\ coufa be c
JJ^lo*cljcjtrvitj. fe efte facramento trics ^%\M\\.({mm coufae
oueXeer t>at>o aofmoc * q #>atf^- inDu^ % traje ao borne aactrt, ?
rfl,cltjr#*fe Deue feerDaso efte j@titolojc.fe polia ctrt0 foo be
fcrmncto ao0cjmatpo:jufttca#r perpoasobopecaDo. <7'2-
(jXttl.cljCjCjc.fe fe Oara ele facra* Xitolo.jc.Da conftflorin
meto aoe q entra cm capo para fe .jcf.Do' tomou nomccfT ^
ttatar^Xtolo.djocri.como bo %\.t\)< que eftabeleccoacftfio 9 $
facerDotcDcuc teer femp boftiaea 3n,)ri\quc rctJuccfcflar^; 5
arelbaDaa cfagraDas para 00 eu tolo^f .oe q pecaDoe fe tfue
\crmo9?f^tolo.cl]t:jcjci|.po: q n oijojnconrelfar^>?
garD bo langue para comungar % jn\ql iJue fcer ba cfiflm. 41"
comunga fcmcllc^ 7 ttolcjcvhfc Deue borne oupo* *
0Z\.c\mii. como bo facerDote Dct)i5cr bo pecaDo albeo na cftf 4 7
ouejeuar o cojpo t) tte ao fcrmo?7 {fip&jevij.fe vai ba cftflbm qu*
0D*cljc# mj.como tpo tf atre 00 bo facerDot pgunta ? bo outro
Dito fe poDe Dar efte facramfco aoe refpDc^4[l.jcvuf.fe fe tfue bo
enfermos. 1 # m confcflarDoaDccaDoe que fom
0\.c\ww* q mancara fe Deue manfefto0)gXl.jt|jt:,feDeue bo
Dar efte facramto>wxi,cljc#vf m cfeflar 00 pccaDO0 outra vc?*
fe bo facerDote fcrmarDcpE Da ipy^fcDefpo^q bomfec
cfagra feDeue comgar*^ feflar tomar naqlle pecado q con *
0i\x\nm\x qutaf maneraf feflbufcDcue cfeflar aquelletos
fe comete pecaDo c efte facramto.^ outroe, <? 6
|(:ictov.qutO0 p:ouct08 ;Xitolo.M\fl fe pooe bom con
tefeguDeftefacramto.^ 1 - reTarqtriga outro fcuepccaDoe 0^
4fXl.cljt]Cjc(jr-.qutO0 Danoe fe fe* rfjDtolo.wrtj. aqu" fe Deue bom
guaqn bo toma nDgnamcnte^0 ccfofeTar. ^<r
,<i^ttolo.)\qcoufabepenDa. 4?.. ^ttolo,tf(,comocaDabuu fe
^^0 ^1Cl jj\DDeouue efte nome ba DcueconfcflaM^*
pcnDa.00 fitoloat)\quanta0 - 4{tolo.jcjriu)\fcbo facerDote po*
manearo fom De penDp, 3 <> X>e .afoluer aamolber c q cometco
4f:fo!o.mj, Da penDp pjuca pecado De fomtcaj-aDulteno y 7
---

4lCt'tolo^v\ q c qual qr lugar po {f^tolo.jronau fe Dcu cfcf*


De bo ferDotablblnerafcuo par far 00 q v De fua terra aouffvi
MafcftD'0ououtra maneia. 100
m manearo lomDe cura i x>c p:o {jXitolo>jcl,t} bo repto: Do fenbo:
pco accrtotc^74j7^itolo,.rj:vM co beDctoDafuacpanba )o ,.
mo bu curapoD abfolucr aoutro,^ (3titolo.jrt|\fcaIguf fe cfeflafle
0jito\o.%p9iii^qut fc poD cfef aoutro facerDotcqnfofle ptopeo
aVoj,parrocbano0 o^ po: piiottcia.wfpDtolo.jcUKqua
|(3Btolo.]Cjrfrcomobo faccrDotc Do fe poDc bo boni confcflr. 1 00
t>cue creer cicu pnrrocbtano fct>t> ^Cirolo. rlj.fe fc Dcue.borne* c*
fer q fc confcTou aoutro. OS feflar logo como pecar, !<>*.
(f3D'toIo.jcjCjtcomo bo plaDo poDc J^itolo4'lt.como toDa >aDc
Srliccaatotoaofeu fubpito0 jiebeuc bom confcflr * o^
q fc coiifeflcm aoutro qn feja Teu ^^tolo.jclv.qcoufaocbarg ba
cura o rcto:^([Xtolo.]ro.co pt>ccaoo(Ittolo,]tlvj.como bo
1110 00 fraDcs p:ccgaDo:c0 % meno repto: ou cura poDe cfcomgarao L
rco_pot) ouuir conftfloco^ parroebiano q 110 fc qr cfeflar f ' -
<f1 tolo.jccitif.fc alguu fe cfeflaf (pCitolo.jclvij.q maneira D'c teer
fc abo repto: ou cura qn ba Derep bo faccrDotc quoo algufi fe baDe
to afeu benefcio* <H cfeflar aelle )o 2. (Pitoo/;rlvj
|fit!.)cjcjcij^oo cftaDO0DO0bo Da manepra comolc Dcu" cfeflar 1 o 2-
mcsaqufeDcu confcflaripu* {pDtolo.jtlfc.Da0 pgtao q bo fa* J
mcpramtcDo papa 4 4 cerDote Dcue rajer ao q fe cfeua 1 1
jpLttolo.jwauj.aqu feDeu" con* (pDtoloJ.Dao pgtao acerca Das
Kflarpo carDcaaeoroo outro0Da pcflb0j i(t#oloJ|.Da0 p:egtm
co:tebopapa*)4 ^itolo.jtft:v\a ta acerca Do0pecaDoo. 10
que fcDeu cfeflar patriarca p:U . ^ttolo.li.Da pgunta acerca
I\X>OO arcebfpoe bpos % 00 outrof D eircftdaeij <nDrolo.lj.o
plar)O^^<ftolo^]C]tv}\aqu fc q oaccrDotc D'uc pg tar acaDa 2
bua
Dcue cfeflar bo pcraDototielrep D0peloaoqfecfeflr.i / -
% 00 outro grDe caualeproe 9 *> 0Lttolo Ji|Do0 relgtofo i clc*
<fc%itQ\o*xi;whbo qbuutpoDo ngp0 tDO0 outro c geraU 11 o
ano tiio:a c bua parrocba? outro ^Xitolo.lv.Da fattfac q be parte
c outra aqu fc Dcue cfeflar 9 4 Da pDca,ii^:i.lv|,q coufa bc
<J^itolo.jc#vu. aqu fc Dcue" con fatifa iDcfte ouue elcnonie. 1 ^0
fearo0caualcHro0. io (jJlJvt/.qnta0manepra0 fDe
(ii; fatifa, )20

^
^ 1 ^ f^>
TT 'vr % 7

toloMi). q cotiCi bc cfmolla DojquDofajotaco. '*V


?t)De ouuc cite nome. vi-o 4jJCitololjc.cvi/.qutarcontijocd
0Lto\o.ljp.qvtte mancaro o fercqrnaozacom* 'M
fcc efmolla. w jfCtolo.lt.fe bc <jXitolo.ljrjcvuf.fe fepotf peDtral
DcmauDamtom5crcfmolla.ta ga coula na o:ac aflmaDamtc.i^ ^
({tolo.lfl.fc bom bc teuDoDc
21 i^rolo.ljrjrjjc. qutoe ptouc^too
D^cfmollaDcncccflrio. i" - fcTe&ucDaou. 1 z.0
0ttolo.ljc.i[.aqu feDctte Dar ef> <(Dtolo.Ijcjcjc.oo jcftium ? q coufa
molla. i TI (pdtoloJjc!icm que be I,DOUDC ouuc cite nome. i z-7
manejri fcDcucDarbn clmolln .i>* 0Cito\o. Ijcjcjcj.qutao mancaro
<putolo.Ijciiif.^cqiic bcciwocue " foniDcjejui. 12-7
ccrjera bn cfmolla. i * ^ UXitolo.ljcrjci/.fe bo ?C|'uu bc tfnc
iJXitolo.ljCv. qu poDc ? Deue ta * ccfliDaDc a manDamco. i *- 7
5^1 molla. i x- a- IpDtolo.ljcjcjcif. cm quantas ma *
Xifolo.Ijev/.como bo q Da ba ef^ nc^ni fcfn oe bomce. 2-7
molla po: vergonba ou po: impo:* IfXtolo.teii.quta coufao fe
tmiDaDc nlbe cipzouc vtci. \i^ reqrjhtofcfml. JZ-T
pDtolo.ljcvif. feap2ouetaba<ft <jtitolo.ljCjcjcv.qu?quaac6 pcf*
molla fcta cm pccaDo mo:ral.i^ roaDcuicar%ocqyoaDc. i -*~y
^rol<!jcvuj.ql efmolla bepar* ^itoloJjcjcjcv/.quaaco lauraDO*
tett* (nrifeom. 12-^ vce foni cTcufaDooDe cjar, i ^ t?
dXitolo.ijcjjcDa ojaciq coufa ^[^itolo.Iirjcjcvjif.reDcuc bomDe*
bc % po: q tomou cftc nome. i ^r mDar licena quDo ba rejcmDc
(0Lito\oJtt. aqutfucmoo fcrcr qucb:tarbojc|u. 1 V
o:ac.2^jtitolo.ltf).fcba o:a ^itolo.ljcjcjcviif. quaaceDiaeDc*
Deite feerregta po: p.iUna ou abaf ucbomDeeimlar. n-4
tapollocojaom. iif <pDtolo.ljcjcjcfjc. qtiaaee manjarei
pDtolo JjCjrij.cm qlugar fcvcue fomDeffcnDiDoenojcjtl. i z-"
fa5erbao:;iom. Kt jpDfoIo.jcc.q coufae qbit bo fe
4]%ttoloJrruj.como na o:ac De* u.T^Xtolo.jcc|.como bo cfef
ue bom f cr ba entenc. i 2- f forn tfuc mDar fcfar oDomg.t ^
<pDtoloJjtjniii.fr tfue bom toDa z ipCttolo.jccM.aq bo:a Dcuc domer
via fyer o:ac<n (C z>cuc fecr longa; ) bo q jcja. j w <pDrolo.jKi|.fc bo
$%\to\o.\m.(e bc bom obaga> feital fcpDe muDarou rcmira^
t>o afa5cr 02ac, po: mDamto. i iM Do outra coufa.^-^
<f5Dto!oJjrjrvj\ fe ouuc tf e bo peca |{tolo.jccii j.fc ap:oucta o feju
trmpmo q be caiamcnto. (ftolo.cljtmt.como bo DiuDo
(pfrtolo.cljaf.quc couto be nutri dtabclecioo pollao levo embarga
mfflo ou caiamcnto. \<\1 bo matrimonio. * ^
(TUtolo.cUu.DonDe tomou elfc jTXitolo.cljr. como bo pccaDo
nmtbo. matrimonio? po: que. i f / embarga bo matrimonio, i <?s
JDtoIo.cIy ii/.o.De % quDo fog tfJDtolo.cltfjc.como IxiDiuerfiDatf
cftsibdccioo bo matrimoo ? po: qifr Da ic oucra barga omatrimoo
i l&tolo.clvwquaacopoD cafan#jJ3Citolo.cljcoi.como b.1 fo:$a . Jl& ccm
'jDtoIo.eljcvj. q mancara fcx>c orga bo matrimonio. * ^ 0
nc fti5cr bo matrimonio, i </ <7 j(Xttolo.cljcjC]cii.cono ba o:Dcn
(ptolo.cl;vif.como bo matrmo torga bo matrimonio. 1 <^t)
tnop cfpofogroo fc Du faer p:u* tffxtolo.c toi.como bo cafam
uicamente % qDano fc fegue Doo q toebarga bo matrimonio. 1 <jfy
fcfa5 ocultamte?qpcna b 00 K^itolo.cljc^ritii.como bn botica
qbyfcacertafrm. \o* ttDaD* embarga bo matrimonio. 17 <>.
ipLitolo.cltviii. como fefccu Dar (jXttolo.clftxv.como ba falta Do
ao boca aooq fccafam 1 como entoinicto barga bo matrimoo f 7
fc b oe velar na ygreja. ? ifo ^fCitolo.cljcjcjcv.como bo DiuiDo
(TltitoIo.cIjC|jcq fittfic 00 anceo D cunbaDo barga bo matrimoo '7 o
Tbo veeo q poo ao0 cfpofaDoo qu |XitoIo.ctovi .como po: n po
Do fe vela ^'([TDtoio.cl#.fe tfu Deraucrajuntamto ba molberao
receber ao bcoco 00 q caf Duao bont oubo bomem aamolber fc
veseo ou mai0.'^tolo.cljtjC).q embarga bo matrimonio. 17
p:oue^to0 fc fegue Do matrimonio^ ^itolo.cljc.rjcvii|.como bo Deferi
(jXtolo.cljcjci.cm qutao maneg1 Dtmto Da igreja barga bo matr
rao fc potf bargar bo matrimoo. ^ momo. ) 7 2-
(J^itolo. cl^if. como bo erro: Da tftolo. cjTOjc.como bo tp Daf
pefiba enbarga bo matrimon.i^t eriao barga bo matrimonio. 17\z-
Cttolo.cl^iii.como boerro:Da ^itolo.c^c.em q maneira fc par
conDi barga bo matrimonio;, ff fibo matrimonio % qu bo pDca
(pCtoIo.cl]cjv.comobovotoD'ca cufartDencar. 17 *-
tiDaDe barga bo matrimcnio.^4 <ftolo.ejeg.comoDetie feer fe^
{[^ttolo.cltfvj.como bo parentef ta ba Demlciac,om ou acufaom Do
co barga bo matrimonio. <T4 matrimonio, t 71
(fXitolo.cl^vi.como bo partef (jXtolo.cjm.como feDctt fajr
co fpiritual barga bo matrimoo. 7 boDcprtimtoDo martimono. 17 )

CLjfteUurobe cbamafco fara lee q foitt>e eftafco clercal.^ollo >


mental oqual coptlou % tirou Dag qual 00 clergoa cfpccjalmcntc of
%rat)a6fcrpturae nmtefon faccr)ote0tp:ellat)O8 qteemeu*
^5JDew^iab^aiTJotle^e^ ra t>alma6:ao0 quacc0 be t>a$o x>c-
Hretuago t>c valfrcgig ett aggre* faber 00 mtfteroe t>c tf 0.fcgum>o
a??ffion j>cra quetot>oftcl]Epaa t>5 fam luca0 em o feu eugclbo.
j6om t)efpenfctro0 x>oe facramen
~ca fua faluacm." t08t)a mat>:e fanta grcaBcuen
jfi^SDflb aluaso: fcftt jcjpo: faber % entender a0 fanta0 efertu
y^quc vco remi jr alguba ra0: % t>cucn rcfp:ant>cccr em ver
r^ gebumanal.t>euo:t> XXOCQ po: que per afua clartoafce
a regra: como viucfc* 00 q vtien cn eftat>o t>e lego0 fie*
^moei itoe foubefemod analomeat)O0:q eti otra mane^
|f faluar. ftabcIeceo r>oue cftaooe ra feria ^ego0,j6egunt)o fe cotem
nutre 00 que em fua ffe fe autan no eugclbo. matbcjtv.c.jri.q.ii
t>c faluar.f.buu tf clergoe? outro inter verba bXcci funt.t T>ucce
tf leigos. 06 derrgos que o:afcn ccco:um.i per op:opbeta bfeu
/ % cnfmafcn a fua n % alua beroa* rentur ocul eo:ui 11.p0.lpiii.Bal
fce: ? parte foe nelle. a clrigo uni me fac.fecut>o.r]Cjcvii.t).c.)t)eo
s fet)t'5t)e cleros* jtjti.t). lero8 em al0 vt tncta. m outro logar.jte.
grego que qrtnjer em nolfa Ugoa I]CjCjci.Beu0flettt. Bcfccruntne*
gen fo:te . po: q be efcolb^o em 05 mtellejccrtmt. tencb:0 ambu
fo:tc X> tf0 ou q tf0 be fua fo:te ou "larft. i&poi quto po: nofibg peca
fua parte..Segunt>o tn? o pzopbe t>o0110 tempo t)ago:a.mu^tO0 fa*
)/
ta.p0.jev.onfcrua metnie.Bns cert)ote0 que bam cura0 fcalma0:
pare bcrctntat0 mcc. % cm outro nonfoomte fonvno:antc0 pra
logar.p0.ltf ij\Ul bottue tWra jnltrur % enfunar affe x cra? a0
cl^are mea t>cu0 eterni.0efta outra0 coufla0 que pette anofa
x>o x>oe legoe q viuefiem % traba* falua^am.ma0 ajnt>a non faben o
IbaTe^tmateucTembomitoo fe q tot>o boo jepao Dcuc faber Ben
$ut>o bc cfcripto.g.ii.c ^n labo:e fom intrut)o0 nen fvnat)08 em
Vult^tui vefcer pane tuo.a po: o afe^pal fegunt)ot)eu3m.^oque
p:opbem.p0.Cjr^ij.;8cati e.Xa be ma0 p:tgoirot t>anoTo algutlf
bo2C6manuutuaru5mt)ucabte no fabem nen enttJen a0 eferitu
\ outrof para q ouuiflenu fofem ra0:q cat)at)^a b)elecr 1 cantar
\
fo:mat>o0 en afe % crca Raquel po:atoeeurimente fanebe?
a
-f-r <::

,! / . O
)
X>c vcrcal bacbarcl cn Ic02lrcbc tno tto racional* tlofa Do faltcro
Dago De valt)c^:a6 cm aigrcja De &umtna bartboiia. 3obsim calDe
lon*:Hf nDa que pecado: ? itt>uo rinoXino. Bartbolo. j6cala*3l
p.opufc t>c trabalbar )c fa?er VM b:Dina 3lib:Do fc^ prol De cru*
b:cuc copilaom Dao couflao q nc - mego fcgDo opcional no quinto
ccfarao fom aoo ficcitJOfco. que tyuro ino.ij.ti. ?DcfpOo fo cai
bem curaoDe almaoXftanDoDa Seal T Depeno fop papa* ? fov cba*
mifcrico:paDc Dctte ? potqucmto maDo j&:cgo:io fcitimo*3ol:cmco
apoua i fiiDamento tf noln falua fnfumma cfcflbul le^oDcpartt
$011 be afe % bautifmo fcgtDo jbu Dao Doofo:ooDecaftclla iDcou*
jepo tufe no cuagclbo matc vlto trao eferpturao fauetae que puDc
cMui crDDcrit tbnptjatuo ft^ aucr a po:quto pollo meu pouco
c:it faluuo crit&como qr q efoo fabe: % polia mnba frac^a % ruDc
alteie couflao fom anejeao* a no 5a De meu aigcnbo mutae eferp
bautifmo fe cocruDc are r>a ql pro turae que aqui p:opottbo efereucr
ccpcmDuao couflaoXatcstfmo % nomao cntDo como cp:a* *(p)o:
ejco:cfmo*q f parteo Dlle % po: q enDc rogo polia pa^om De nofl
no catbe5fmo fe cote afl ? ci*a icnbo: faluaDo: jbu .vpo* 2loo que
- ctcnDo comear cm cita % n ente efte liuro lacm Ifc algiiao confie
Do aqui efereucr coua alguma t>c aebarem n bem otocnasaiou tf
meu cmtcnDmcnto nem De meu fectuofa6:que ae qram fopo:tar %
pouco faber* mao oque Dcuo me a coireger % cnmcnfcar % aclarar aa
Demftiiftra: % acbai eferto 1100 ItV altna c fa parte % enteio part
11:00 q fe fcgucBUma mcftreDao cftc liuro cn treo partee^m apu
fetpe Bccrcto* Dcgrctaeco Bcjc tne^ra fe trauetara r>a tiolfa crem^
to lcmctnao jEjttrauagtco f $a T arrgoo Da ftc tt>ecrara^ Do
^fiDro ao ctbimologiao atbo* crct)o:it)0 pater nofter lauc ma^
lc *papae ^naco Efto;iao fco ria:?t>06 mant>amaitoo t>ale^ et
laftcao*tejtto x>e leio. fan bcrotr X)oe fete pcccaDoe mo:tacco it>c
mo.j3a tbomaoDcaquino* e Vi> toDoooooutroo cmqbomcmpo
ebolao De lra*.San grcgo:o #lc t> pecari Dae fete virtuocei t>ao o
jcant>re De alce Hi-cDago fobze o b:ae t> mtfcrico:t)ia)^m aflcgiiDa
secreto % fob:c ofcjrto* ^nocenco voe facramento cm geral % efpe
Bernardo. tcrcto,irofiDo* bofc ciai t>oo treo prime^roo* ucm

tfer3mrqi6uilbe:moDe more afabaDo bautfmoiDa confirma


iauDino*no facramtal* &utlbcr*. cam % facratncntoDo co:po D* Do
3
12.
7 ^ ^^
<>
H

cm atcrccm Dos outros quatro tebo feonbto Deliro H efie be ctM
lacramtos q fom.pcnitcncta? cjc ftume q fie guarDa coiml mente co
trema vnc/. o;D D* clcrtja.matrt mo quer q rcb.t.c.ccdcfi.fl.Df.
moto. & po:qttto mtnba ciit ^D. ^o.bal.? outros Dtj q (te De
fc> t be De tractar prcipalmcntc ue acabar aparte Do boub:o feltro
008 facramtos f5D* nominaom po;q prtmeiramte foy crucifica
i pufle nome acftcliuro facram* X>^ amaao Detecta De jcfu jtpo:que
tal.SDqual fo comcaDo na ctDaD' acftra.fta maneara De b5cr fle
Secgonca.&trcsDtasDomcs Da moltra pollo verfo DO bino Da tia*
gofto.anoDo fenbozDe mjll x qua cca D' bil jtpo.3^greTu0 etus a pa
trocemos % vfiitc i but ano., ca tre x rcgrcfltts eius aD pat r, &p
botifenoaiioDevteitrcs en fui curftts vfq5 aDjnfcros.Bccurfus
De marco cmanob:c CIDCIDCD.C le aD feD Dei. '^o:.cgrcflus.cntDc
mos aquilo que x>ij. ^n nome pa
CXttolo prtmcpro como bomen fie trs. aqutllo qDt?. cjtcurfus vfque
-fccuc benzer ? afanar aD jnferos. entDemos aparte \'c(>
"Trlft nomnc patrtstfilj et tra.? po: aqutllo qD^. ftccurfue
fpiritus fanett am,po:que aD fcDDct.cntDcmos aparte De*
^eni toDas as couflas que os rc^ta. ractoiialt.lt. v.c.tj. .Stgiia*
bomens bam De fa5cr. primeira* monos.De confc.Dj.v.c.tj. qutD jn
mente x>ci\cm comear em nome glo.c os trcsDcDos afmiftcacam
t> DS louuanDo tafnoiDofc con a DafanctatrtnDaDe
crti5 x be?i5Dofe em nomeio pa*
DrczDo ftlbotDo fptrtu fancto. dXitolo.if.comoobomDcuefecr
$>o:Dc. prtmeiramte veiamos fojmaDo 11a ffc ate Do bauttfmo.
comoboomfleDcuc afjgnarou*
benzer, iba maneara be cfta em /7l^tbe5ifmoqtier Dt'5er. vt ait
colbDos oDcDo pequeno x oq cfta VJmagtfta ftctaru It.itj.D.v
acerca Dllc q cbanta meDcus x ai calraaterrogaco.paptas.i bugu -
aDos.o polbegar x oque ela acer ctus.i&linmamcnto ou cnfo:ma*
ca Do que cbama mDejt.? oDomco jom ou Doutrina DecenDe De cba*
Seuepoer amaao etiima Da cabe tbC3t50 catbe3t5as.que que: Dt5cr
Sa.tH5cnD0.3n nomme patrtsDef enfunar ou fo:mar ou Doctrmar.
ccnDDo it os petto0.Dt5eDo.ft* po; qqualqucrqbcjaDeDtfcrt'
ty.? alar amaao aparteDo bbro xvm abo bauttfmo.^rmcrra*
fcftro.fps fanctt.Deuca poer apar* menteDeuefeercnfo;maDOT em
QU

3
-fgnifp VDotrmaDo em fe % cm a crctoT]rtv.Dt.c.tf m*>ct nenbuum
crena? ena cncarnac Defefu cri 110 Dcue feer conftragiDovrafce
fio fegunDo lie conte 110 crcDo.De que qrDtjer bauttfmo. HfcgunDa
cfcDt.uj.aft.c*fcqutf po: q ]t]cvtiqa'contugepoUacarttt)atJ
Do catbc?ifmo cntDo Dijcr tio fa* qDcuc garoar omartDo? amolber
cramtoDo bauttfmo:pogfh.c par DonDe trcsbcsbano matrtmo*
te D'llc*aqut Dirc^ Da enfo:ma q nto.fcc.gcrac? facramcnto.afcc
ncllcDcucaucrantcDo bauttfmo bccaftiDaDc.&terccEra polia fcgu
qual quer jcpo, ra%a q bc cumbaucl ai tres par
tes % po: cfta t)t5 os Dcrcytos.jcrj:
( ttoIojtyqqucrDt^crjtpio^D . vi'.q*1^ol que ao cmtgoDcue fe
De DecDcr foi acbaDo cite nome* cr garDaDa afcc.aquarta ut.rjvj.
QuDoqrquc alguiqbeD*Da q.t.cjc btjs. De rcftituttonc fpolia
De nem ba aobauttfmo-r qr fe toJrs..po:ro.D*pfcriptintbue
cr jcpaao ofaccrDotc Ibe p:cgunta* ' qiiont p:o confcttta.^po: cfta fe
5Cu q queres fccr.cllc rcfpDc ri D15 toDo aquclle q non be De fec q
anoo. eue cllcDt5crXomo erc bc De ccicta bc pccaDo.&quinta
nome DcfccnDc vc jrpo ? no Da crt* po: cra polia qual cremoe oque
fma.Dcuccs faber q erc nome foy n vemos. ?Dt5 f :cgo:to que a
acbaDo em ttocbta p:tmcramc> fec a aqual ra5 bumanaDa efpc*
tc:quDo f pcD:o? ia paulo aty vi rtcntta no ba galarD.ut Iboftt.n
cero:fegjjDo (Te cotem em buu De fuma.c.f iDcs n b5 merttum cu
crcto,rftjDc. j6acrcfcta qana bumana raco pbct cjepcrtmcntiu
clet papa fej* a ate Dttfo toDos \ I Sfcjt:tapo:coifait^aut3ftt.Dere
fe cbamau Dtctpulos x Dcfpoys p ru Dt..vcmte2lfcpttma po: rjgal
unta ofaccrDotc que pcDcs aygre DaDc. De cjtccptonibus c uencra
ja BcfponDe aqlle que ba De feer j btlts..aD boc iufti tf cccc..Hctt
ppaorce ^c:De vejamos q cou cmlko: qD3e os Decretos q Das
fabefee* m % accoos % DcmanDas algtas (Tom
fpDtdlo* y*quauras mancaras t)c booa fec que be ygalDaDc % ou *
fcmDefce* trs tiTfcreito fcriptoZloctam po:
. /fc enrcnDccm murjtafma ItcrtDaDc.De Dopo* c bona ftDcs.ou
t ncpiaf.7dofti.Dc fumma tnn.; flaDnDc^ioiia poi no:ct p:o*
tate T ftDc catboltca.c.quot moDtf i babtlc*rT.D^ aq rcru^o.lboiw f
flpjtme^ra fle cntDc poilo facra* \ x>c.i Jbonc fDe cmptons.SDcci.
mento Do bauttfmo onDc D5 oDe* ma po: boa fymp:e5a:ou tgno^n
/"vf K
7
*.V
cia.jwjVq.ti.nc&.afE como qu artigos t>a ffe: poicn^e enteiflo a
^ot)5 cle bombe Dcboaffcq quyt)elle0trautar.
lc cntctftc que nombc maliciofo
mae no:antc.2ur>ccma po: boo Xtolo. vj.t>o cret>o que be trto
colfrmtc.fl.t>.c.cfuetut>ne. 2tou tymbulo % como fom trea fgmbu*
ot>ecma t)ifcp:ma.l.c.abf!t.2ltcr 100 % quequer t>5cr fymbulo.
<y Decima pollo que fle conte em 00 ^Z>/po: quto nettbuu n pot>e

artigo0Da ffe % po: cfta flct>5.bcc eer faluo c n aquelle q cre


cft ft^ee .p0. tuicuq5 vult.fit>C0 cr % Fo: bnut5aDo..9egunt>o Dfle
aut catbolca.;alguu0D5cm q fcfu crfo.matbei.vltno.c. tui
ffe ffe entcnDc pollo crcDo. ayn <\crtf>K>'rtt % bnpt5atti0 fucrit.^r
t>affet)5po:buat)affctevcrttfeo ? meramente tuflcqtu crc!Dtt>crtt
Da qual fle Dir aDiantc.f Dc$:a * lP>o:Dc aquelle que ba De feer fal
laetotaeaeoutra mane^rae o $ uo pollo bautifmopmnc^ramen*
ftoDcrraDqra? a quinta fascina } tcDcuc crecr o que c contem no
p:epofito.1||to:cnDc vc;amoe que ? fymbulo que o crcDo n Deu & De
coufla bcfce fcgunoocfa x>me ^ucmoofabcraitala ncompen*
mane^rae* v Dio .li.v.ti.j^.quc aby tree maney
* ra0DccrcDo.p:imcrocompo*
CEitolo.v.quc coufla be ffe* \ ferom oo apofloloa. jcwDi.i.t.glo.
.^a^giDo oapotolo f paulo na et ib arcbi.Kationalc.luj.t.Dc
cpiftola qcfcrcueoao0 juDc* ftnbulo.f po: fto be Dyto %n *
ua.bofti.in fup:a De fuma trnita bulotan:quequcrr)5ercm bu
teift catbo..quot moD0alia0 % bolue quequer D^cr parte ou re
in compDo.Uv.t.jtjc. tat) bcb:c 5om:po:qtte cllco cftDo em bu
00. jcj.c. ffe be granDc fubftancia ^ caDa bu Dilfc fua parte.i&fte p:i*
t>a0 coufls que cfpcram argum jj me^ramte foy fe^to para cnfyna
to )a0coufla0 que no aparece ,6c j mento Da ffe. compcn.li.v.t.jtjtri
gDo fnmauguftmo.jxcbc crecr *- fcgunDo fymbulo be o crcDon
oque no vece materialmentc.fee j vmijDcmmquc flet>5 na mifl. ?
be ccrtDom voltara Daf coufla0 foy cpofto no ajuutamto DcBi*
abftC0 como quer que outra0 x>U ^ea. vt.jcv.tJuc..? ibiareb. ratio
fincieaDam oaDouto:e0. ffioze. nali.iii/.t. >f?cio mfle.ti.tf fbu
De nyfto fle aflirm a ma^o: parte lo ) qual foj ^cleb:at)o no tempo
?po:quea noflaffcpo:queno0a Do papaftlueltretDo emperaDo:
ucmo01) feer faluo0 fle conte noa cofttino p:ime^ro.^ efte fo^ ki
a.u
- to a efplana x DcdaracamDa ffe foomte O0Dcu faber bcmDecla*
0 terceiro bcDa tanafyo que bc o raDO0 map apnDa rDcuemDar re*
Ctuciq? vult x cfte foy a Dcfcnf 5am^tv.Dt*ecce^ ^nnoaiiDt
Da ffe ? TOE compofto no tempo Do ctox. ftrmtei\Dellc quDo lbe0
papa julto que foy terceiro tfpoys fo: p:eguntaDo *jp>o:Dc punic^a
De fam flucftrc-cfto r>tfc fani tbo mente Drc^Do artigo q comua
mae em feu compendio no raco * mente ffe Deuem faber per topos
naUij.t.DQ fymbulo,Dt5 o fcgun b:cucmcnte egunDo fie conte no
Do fgmbulo foy gUrctqj vult,i creDo ii Dct x Dcpo Dtrcy algiw
caDabuuDcftc fymbuloe cft 00 pouco mav claramente fcguitpo
artigos t)a ffc*13o primeiro inpli ffe conte ito creDo n vmmDe\?
cte*quc fle entcnDc b:cuemcntc no pfalmo Do quicq5 snux c ou
) fcgimDo ejtplicite que lie aclara trao eferiptura fancta*
maye Ifto terceiro ma^o explicite
quefe Declaram ma^largamcte 05to\oMihqmntoex quaac
fegDo que aD^te fcDtra,0 quar lbm 00 artigo Da ffe x qu 00 c;
to fgmbulo bc que fle conte no ca* po0 TCIU q maneara*
ptolo ftrmiter creDimu0De fuma
trntatei ftDe catbolica* que fej E00 artigoDa ffe fegtDo optV
opapagrego:onono* njomDalgm.vtboftwn.fu*
p:a De fuma trnitate x ftDe catbo
({%to\oM.m q maneara t>eu lica*.quot-jque fomD05C,po:q
6 clrigo faber 00 artigos Da ffe fo:om conpofto pollo0DO5c apo
x cm q maneara 00 leigos ftolo? caDa buDfc but x afy c
poferom o creDo n vnum Dcum q
~l ""i ** ^MoDcue faber 00 art beD^to fymbulo^cgunDo opmi
VAjos Da ffe como quer q cmDt ont Doutro fom quatouecua bc
ue:fa0 maneirae^nno.tf fuma tr opinio may comtuuiDctequa
ntate x ftDe catbolica* frmitcr*? to:5C artigo 00 fete perte a D *
arcbiDi*jt:v*Di*c,tXa 00 le^go 00 uinDaDe x 00 fete a bumaniDatU
Deuem faber bzeuemcnte creDo 00 que pcrtecemaD^utDaDc fom
o que crec a maD:c fancta ggreja x cftcqucfefeguetm
O0clerigo0 que b cura Dalma0
ma^0 clara x abertamente feguiv S04 perteem a D^unDaDe*
Do ffe cotem no creDo n vnum DC O ptitnc^ro artigo bc crcer que
iinn to0p:elaDo0 mafpzeo nam be buu foo tie.H o fegfoo que D*
T

be pat>:e tot>o pot>o:ofo.0 terce^ erciua ii gtitum te cgit crepe


ro que jcfu ?po be flbo t>e tfe ver* recrftum.
t>a>cro, 0 quarto, que o fpirit 0.uintua te cogit n fanct creae*
vfcto bc t>a.0 quanto que t>e fe? repneuma*
i criou o ceco % a term. fejeto q e CreDimuamjcpm setatecuncta
ftabcleceo ? criou a igreja catbol creaTc*
ca i cumunbom t>o0 fanctoa % xc* jScjctua ait cretfrc quot> sominua
mTamsoa peccat>oa 0 feptimo peccataremttct,-
que toooa bam t>e refurgr em co: 0mnea furgemu0 feptemt fcct
potem alma^osboo aueram aperto;
glora.oa maaoa aueram pena* 410Tro0 verfo0 mava b:euea;
num creoe t>eum verum patrej
4l0a t>a buman#>at>e fom cftes* gnatu quoqj flamem uncta cre
ana recrea bomnea glouficabit
O^:tme^ro q nofo falua&o: je
fu r-po top concebido x>o (piri * 00 que pertcem abuman&atf
tu fancto. 0 fcgttoo que naceo <?a fotneftcaverfoa.
virgem mara*0 terceiro que pa* {[Conceptua natua paflua t>efc*
Ttcco mo:tc ? fo crucificado x fe^ t>t at> ^ma.Burgt % afcetut % ve
pultafco. 0 quarto quct>efccirt>eo niett>ifcernereccta*
aoe inferno6.0 quanto que refur U j& tot)O0 cice artigo lie ctee
geo ao terceiro t>a.0 fejeto que fo nocret>oint>eum*
troo aos ceeoe? flec aetat>o a vc% 4j 0 p:mcrot>a tmunt>at>et>om>
tra x>o pat>:e 0fepttmo?t>errat>eE tnjcreooinseum*
ro que ba x>c vifr a julgar 00 viuoe 0 fegttoo patrem ommpotcnte5;
^O0ino:to0* 0 terce^ro^t n iefum crifitt? f
lum eiua vnicut>omnunoftm
H&oetete pnmcgrod ba cftee ver 0 quartoXrcfco fprt fanctu
(baque fie feguem* 0 quinto. reato:e5 celiitcrre*
0 fejcto.Bctam ecclcfam catbo
<Dartculi0 feptemt>eitati0 crefce licam fanctomm cmunoncm re
reDebce. mifltoncm peccatojum*
&rtculua puittttamftratqtf t 0 feptimoXarnia refurrecton
fceuavnua* vtameternam,
3n patremqsfequenatuct quot>
re&erc t>ebea* 0 primeiro Da bumantafte fie c
aiij
teni 011DCD5 Mit conccptue eft verDaDc^ro ? nom fepto nem cria
Dcfpirtufancto. Do nem geeraDo Dalgutu tercep
ro que o filbo be D'e vcrDaDc^ro %
jMRatue c]c maria vrgne* nom fepto nem criaDo maye gee *
raDoDo paD:e ante Do munDo. 0
0.j.*paflue fubponcto palato quarto queofpiritufancto bctfe
crucifique tno:tut6 % fcpultue; vcrDaDciro nom fc^to nem criado
nem geeraDo mape que pioccDc %
;ui.BefcenDtaD nfcroe* faa^Do paD:c?Do filbo, quanto
que tfe be paDic? tfe be filbo % tfe
vXerca Dte rcfurrcjct a mo:* be fpiritu fancto em bua efencia
tue* nom tree tfoofce ma^e bu foo q
be criado: % comeo De toDae bae
>*v* &fcenDt'taD ccloefcDct at> coufle vfpbee fprituaac tpo *
Dejtteram Dei patrte onmpottie raace, fejeto que be buua fama
^grefa gccral catbolca DDc (Te la
vif^ntc vaituru6 cft iuDcare uam 00 bomene % fo:a Delia nom
vuoe et motfuoe* fc falua algua criatura % D*e per*
Doa 06 peccaDoe iva araa n foo
mete a aquellee que tom Da ^gre*
OMee^m.artpgoe afy b:cuc fa catbolica^ca polia fua graa oe
mente DEtoeflcDeucm faber fycee (Te ajunto em a vmDaDc tlia
per toDojrpaaoclcrgoou lepgo* % comeam oe facramcntoeDclla
^cro maye clara? mae largam % ganbom rem^flam De fcue peca
te fle Deucm faber polloe clcrgoe . Doe. fcptmo q em fym DO mi*
que b curaeDalnae ? polloe p:e Do no Dta Do ftr?o toDoe refurgi? *
. laDoe que bani urifDicionce em e ram em co:poe mcfmoe que ante
fta manepra. 0 piirncpro artigo teuerom % receberam caDa buum
.. becrecr nrmcmtcquebcbuum fcgtmDo fuae ob:ae oe booe glo-
flo De vcrDaDc^ro toDo poDo:ofo ria perDuraucl. toemaooe pena
fem comeo ? fem fym ? fem mu* perpetua* TDeree fete art^goe q
Damto % mcDDa.paD:c filbo fp> pertencem a DiumtDaDc, e qua*
ritu fanto.tree pefoae % bua efe* tro piimeproe pertencem a fulM *
cia % buua fuftanca ? bua natu ck x>a DiuttDaDe*? oe outroe tree
ra*) fegtDo be que o paD:c beD'e quanto a oe fc^toeDella.^efete
7

que pertence abumantoasefioiti ginalr ae leuou c% ao parado


eftce
O Quinto que ao terceiro tua q
morreo emeamefma carne em
^pr pume^ro qonoflb fcnbo: quepat>ec,eo?fo crucificado afe
jLEefu W? Po: rcmir i faluar a pultaso.rcfurio ? foj> vuo ? apa
bnmanaUnbagcmt>efcc:>cot>oe receo a fette tufcipulo0 ? conteo %
ceeoet tomou carne bumana t>a bebeo coelle
vrg glonofa fancta mara % top
concebido t>o fpritu fancto vcrt>a s vcjctoqucao0quo:enta:>ia0
sepro borne % vertat^ro tte com KJ q rcfurgto em cila mefma car
porto calmai tf carne bumana ett ne em que pat>cceo? naceo % refur
na tuufafe pertmraucl cm a bu> g^o fobpo aoe ceeoe ccX>o p:efen*
mante>c mortal te % vt)o 06 apoftolo % ucc afen
tat>o at>ejttra parte que be a glo:ta
<_) 5cgunt>o que naceo t>a virge abcmaucnturana&elle..
maria feenso % nct>o ella femp:e
. virgem ante t>o parto temo par * O ptimo que em ffem t>o mu
tOTt)efpo^t)oparto# t>o vi jnra com a gIo:ia t>a fua ma *
gcuW julgar 00 V1O0 % oe mo: *
(2>Xerce^ro que pat>eeo mo:te to0*?t>ara galaro 1 penada cat>a
pa^ram cm a crtr fegunso a car buu fcgimt>o fuae ob:ae*
ne bumana foomente quefcavir*
gem auta tomado po: rct>encann
fatoc t>abumanal Unbag nom *L Citolo.fr- que be o q cat>a buu
po: fo:c^ncmconftrgEt>o mace 000 apoftoloe tnfl-rcompoe no
x>c fua p:op:ia vont>aT>e fo^ mo:to crct>o.
ifcpultaso*
O Quarto quet>efct>eoaoer s^* quanto encima tufle que
fernoe a alma junta com a x>i J^J alguune tu^am que eram x>o
umt>aT>e quct>am>o o co:po c" abu 5^ art^goe po: que fo:omt>05e a*
mant>at>c no fepulcro % facou % h poftoloa que compoferon % po: q
urouaealmaet>o0fanto0pat>:ce oquebafccfccr jepaoseuc faber
que bp eftauam pollo pcccat>o o: o cret>o po: q melbo: tenba 00 are

\
tigoa Da ffe.ffco DDe Diret o que nt refurrectoite5Baittmatba
caDabuumDoeapoftolosDifleno Dfle*vtanveternanv
creDo ?Da Aclararam que algute
Doutoeefajcmnelle* 0uilbermo no racional opoe
(tBepoie que oe apoftolos re em outra manenraD5 que f
cebcromofpu facto tauyam peD:o vife reDo n Deum patre5
De bfcr p:eegar o cuangclbo falais omnipotente creato: celi et tcrre
Do em buu fob:c 00 artgosDa ffe Santo anD:e. ft n efum criftuj
fftabclccerom que afy como era flium etus vnicumDominum no
ccotDes toDoe em bia ffe que c ftrum.Santiago,lutconceptU0
coiDaDamcnte p:ccgaflcm bua ffe/ eft De fpirtu fancto natue ejc ma
^o:De fe5er no creDo caDa bu ria virgme* Sam obam.^aflue
cpoenDo fua parte.l^imetram fub ponco palato crucifitue mo^
te como f peD:oDfle fegunDo Zti? tm\e % fcpultue*S fclipc.Bcfc
boftu fuma* S peD:o DfeXre X)it aD inferoe tcrcia Die refurrejct
Do nDeum patrcm omnipotente a mo:tue*Sam bcrtbolamcu. %
creato:em celi et terre Santo an fcenDt aD celoe kx>ct aDDejctera5
x>tc Difc* fx n efum jcpm flium Dei patrie omnpotentie* S tbo
etuo vncumDommu noftrtu S ma0*3nDc?enturueeft uDcare
t^ago ornado: Dfle#(D.ui cccptue viuoe et mo:tuoe. Sam matba*
eftDe fpirtu fancto natue cjt ma * rcDo in fpirtum fancum.San
ria virgine. Sam obam.^aflu tiago o menon Sanctam ecclcf
fub ponco palato crucifitue mo^ catbolicam fancto:u5 cmunonc
tuue et fcpultue* Santo tbomae jSam f^mon^einiltonem pccca
Dfle BefcenDtaD inferoe terca tom.Sam tbaDcoXarnie rcfur*
vic refurrejcita mo:tue,Stiago rectonem* Sam matba. vitam
o alfeu Dflh&fccnDit aD celoe le * eternanujSam tbomaeDe aqir
Det aD Dejcteram x>ci patrie omni* noemfeucompenDiopoc outra
potentie. SamfelpcDifle* 3nDe otDem iDj.Ctue o primeiro art
vcnturue el uDcare v.tuoe xmoi go % o fegunDo Da DgunDaDe fam
tuoe.S bcrtbolameu Dfe. re fymonou tbaDeo,).v).matbiae*
Do n fpirtum fanctU5.Sam mat *vf*ftago o mao:* > p:tmc
tbcueDtfle* Sctam ecclcfiam ca ro % o fegunDo Da bumanDaDe f
tbolicam fancto:um cmunon* fobam* 0 terceiro fam tbomae
<Sam fymonDTe. ftcmtflionem ) Quarto fam matbcue. quin:
peccatozu^am tbaDeoDieXar to fantago o manou 0 fetfotfam

Q ^ ' .'t-- ^
L^V>?r^ ibfp-
&
<r
fcltpe* vj\? o fegui>o elte o:* tcntxoci pooer aqtr fcgunt>o cbo
tctianfc a%j petno t>tflc* re cm algufe >outo:e0 o ma^ toe *
oo tn t>cum patrcm omnipotente ue que pot>er*
Bam fgmon reato: ccl % teu |^VBet>o tnt>eum patr omnpo
rc.jSamo aitfne. i* m jcfum cri * v^ tente crcato: celi % terre. Mt
ftum fil eme vnct aomimij no m jcft jcpm filit eus vnctl fcomt
ftru. Bamttago o mayoi. tu CO num noftr atu conceptue *>e
ceptus cx>c fptrtu fancto natua 1{>trtu fancto natus eje maria vir #
q: maria vrgine^am fob,$iaf gtne^alue fub pco palato cru
fue fub ponco plato.crucifir-ue ctftjcue mouuuei fepultmBcfc
momuts % fcpultm j6 tbomae X>it a> ifcro tcrca t>c refurrcjeit
Bcfcctrtu at> nferoe tcrca t>ic re amouut^.SfctutaSceloe fc*>ct
urrcjrit a mouue Bamt^ago o at> Ocjctcm t>e patr omnpotcn *
mcno:#.fccn>t at> eclo (coct at> tt&^nde vcnturue eft tu^tcare vi
verteram Dei patrt omntpottia uca ? tiio:tuo6* ret>o m fprtu?
6am felipc^iftc venturue tu * fanctu fanct ecdeltam catboltca
()? carc vuoo % mo:tuoe*.6am ber ficto:ucinunionl\cintflonc
rolamcu, rct>o m fptrtu fanctfi peccatout5.aru0 refurrccton
ftnctam ecdeft catbolcam fan* vtetcniam.#mcm
toul ctnunonenn jam tasco* >&nto goftibo i omeftre t>a0
Bcmifon pcccatoutm.jSma* ^3f
!3fentenca0?fam tbomae x>c a
i?>t'a. arn refurrccton vtam qugno em bu compito que fe5
cernanK ulbermo no racional concotta
(l%ho\o.t.X)o crcoo ?t>a fiiat>e* iiclmcntc?>5em,que crecr be em
p daracanu 1
trs manc^rae^be crcer tf0 % cre*
/Cy> quanto poe boft? x>$ q cr a tf0? cm tfe.% crcer tf 0 be crcer
f';Jt^Atcba per eferturae notu aut) fecr tfen cfte cre 00 mouro0? 00
-y ncae&fto be o que cat>a bu $00 jwocue % 00 oabo0 reer a tf0 be
ispoftolos t)ilfc T compo0110 fym * crcer a0 coufl*a0 q o^ta0 f per tf0
^ lulo bc t>c p:cfumtr que fam tbo; % pollo0 p:opbeta0^ tMo crc 00
ime % gulbermo acbalcm outra mourofi 00 futf *cat>a buu feguDo
>J> c fcrttura o:t>cnat)a per outra ma ^ fua lc^ crcer tf 0 be crefco amar
( ? :c^ra:po:cnt)e bc t)c crcer que ca a tf 01 cret>o per clle % crccOo ale
y>: bua t)cftaf mane^ra0 bc booa grarfe nclle^o cjl fa5 foomte 00
; 1 po: quto T>fe que t>tra a efpla boo0 % 00 q crc tf 0 afy como x>e
^, Ksam i:r>edarajamt>o crcDo n* ttent creer.-r crcer fcer tf0 ^ crecr a

Si

w& Sr ^*- ^^ l-7/^o. ui-ttff-: / tf !V


Deua afy o crc 00 maoos x oe bo* que fomccleftaaes-rtcrreaae?
00 x quem Dt'5 crcDo u Deum x n ao fc$ x goucrna.toDa as coufla
-o anta mente* fleguefie aDtatc. que fc5? criou fo:om boae x fom*
o mal ? a malcia nom fot cryaDa
X B&cum.Btj m Deum no fn De DCU maye DO Diabo? acbaDa
gulai\po: que no Dcttcm creer em Doe maooe bonteno
muitos Dcoflce*? po: tfto fr ena ^l% m fcfum jtpm filtum ctus*
-iriso? poflonocrcDomaEo: qle V_>\ftc nome felue be p:op:o Do
canta na m^cu rcDo n v.n De filboDeDeueoqualfoE paineira
tutu oDc D15 oapoftolo.buu be tfe mente Denunciado ityto pcllo a
? bua ffc ? butim bautifmo . JBC* geo ante fofe con^ebtDo*? quer tu
guclTc.patrcitu *|>aD:c fie D5 em 5cr faluaDo:.po: que clle faluou o
nurtas ntane^raoSp:tme^ra be feu pouoo DO km pccaDosXr*
natural que gecra.H feunDa po: flua qucrD5crvngiDopo:qcfl:e
Dotrita ? cnfiman.a.afy como oq foy vngtDo Do olcoDalegria fcgun
be meftrc* % terceira po: grande Do si? Dt>. vnjct te Deus tfue tutto
EDaDcafy como oque be vclbo. % leo letice^fte fo buu ftlbo De
quarta po: DtnEDaDc afy como a * D'e paD:cDoqual DtfcD& filitt
quelle que be pofto em bonra. & meu ce tu:cgo boDc genut te. x
quita be oque tem ctrDaDo D' my? o apoftolcnfmuou De o kn filbo
tuftrar x Dar $e coufla q fom nc* nacDo Da molber ? fe^to fu leg x
ccflarias.H feita po: vocaf afy co eftc be nofo fenbo: que no criou
monoflbfenbo: tfe que criou to * x remfoca cramoe lentos albeo
Das ae coufla:? como quer q to oei pollo p:coDo feu fatigue ttoe
Dae cftae mancaras fle poDeri a* comp:ou*^cgucfle*
trbtrr x Dar aclle. fmpero aqtr
e conte polia DcrraDC|>ra mancg Qut cottceptti clDc fptrtu f^
ra quebepaD:c qcroutoDao ae Cto ttattt eje marta vtrgtne.H
coulfa6j)mntpotcnt^o: ifto qut fe comea o pumepro facram
be Dpto toDo poDcrofo po: que pol to Da encarna j De feftt jepo* tue
lo feu fyngular x foo poDYo fej to como ellefofepebe borne fc^to
Dasacottflae. nomDefemettteDevar ma^ec
ebiDo po: ob:a Do fpii ttt fato x a
^->JBeato:em celi x terre 3t'5 a* carne Do faluaDo: x alma racotial
Viqut crcaDo:Do cotDa terra .fo^ criaDo no vtre Da virg marb

m
po: que c\\t criou toDafas couias ai Dlla naceo verDaDe^ro D' X ver
J ~Vl nilii////
Y> //ir,
1
//
7
tfatfcpro bom Calina racional i ftc furto? pflato qucrt)5cr bom
cante fingulartf atf e tf perfoa tf que fere cmartclo:po:quc juftif
t)ct>5^fa^&ce vrgoccpetct cant>o jefurpo cont>cpttou x>i^c\u
pariet ftiu* vocabtur nome cine vo.tomtioco^ fcguifto vofa lc o
bcmaitucl. ^icqrtfijerolbaaccj julgaec,ifcgucflea fo:mat>a po*
vrg conceberam parira filbo?o Aram,
feu nonte fera cbamatf o tf 0 cono * * ">|l\ucifijcu0 2(qut)t5quc top
fco. ? o angeo no cuangclbo. &ue ^_>%>ofto na crtt5- ca cruciftjcue fc
maragraca plena tfommue tect t>5 oc cruce? fir-t.0 x>c cruce que qr
atfmtc. ^pe fctti0 fuperuettet T>i5cr tcnmto % fijeo quer >5cr fin
m te et virtue altfltmi obub:abit car ou firmar.? afy fo ato:menta
tib.quc qrD5cr.ofpritu icxo vb x>o nn cru?, fnofo fcnbo: tf 0 quie.
fura fob:c ti ?aucrtutfe tfo inu^ ai receber totmento na C1115 po: qua
to te alTomb:ara obumb:ara que* tro ra5oc0 $p:cmcra po:quc e
qrt>5cr far flbiirinatfc Dcficjo c flanco pofto eu cila fe moftrara fe
tra totf a quctura.f.tf e pecado fe er medianeiro entre tf 0 ? obom,
guefe. H fcgunt>a pollo t>apnp que viera,
^lfilt0 fub pocio palato &qui a nofo patne asam po: o maturo
L
c ofegttf o facramtot>a bu * vc$at)o:po: o mcfocro t>a cru? fof
naittascse fcfu rpo que bc afua fe rcfctut>o,B terceira po^e que
pa^r: no tempo t>a qual fc conta oDiaboo po: maturo vencera po:
que fo^ fub opor>crio t)e poncio p maScpro fofievcncto. & quarta
lato oqual ao tpoDc fua payr e: po:q claramente k moftrafic po:
ra atH<mtat>o t>o pouoo x>6e |t>cuf que padecia que era po: compnr ?
pcllo perat)o: t>c rom q foy cba* etteber ae catara t>oe geoo ma
mat>o t^berio. o qual fegunso t>5 000 que ca^rom Doe ecos? po: fa>
omenre t>a0 cfto:ia0 nacco cmle car 00 juftO0tf o tymotfo inferno,
-fob:coruetfano:?tH.Tc ponciopo:
q era tf bua terra que be cbamasa /T\:ttW0.mo:tc fctu'5 cm mtt^
pontue fcgttf o x>i$ fan 3fit>o:o Jl-i^ manc^rae Jba maneara
poncio quer 5crt>eclinantc.t)c*'ict5 mo:tc fpmtual.afy como 00
dinar quertri^cr recuar po: que que bm crimvnofoe tf c taec0 tfcl
recufou ocofclbo $00 jutfcu0 qua* toe que nom potf cm acufar a ou *
tf o tomou augua ? lie lauou?tfflc troeutra maneara fe t)5 mo:te
3unoc0 ego fu5 a fangune uftt ciucl.afy conto 00 q f tfftcrratfoe
buiue.fcm culpa.foo tfa mo:tc oc outra bc fagral.afi como of mjce

**~<^
(-0'^i.fC. .v i
M
que fom mortos quanto ^o mm* na pcDra.&prtmcEra maneara fle
Do ajnDa que vmeiu quanto a D'e prouci DDe D^ pofeo eitt feu mog
(Dutra bc De vontaDe afy como 00 mero* HfegtDa DDe Dflc que b
que menos pregam omunDo % a* clauci cauaDo napcDra* Stcrcep
coulas tcrrcaas ? Dfta D5aVB ra DDet>il.>nm lucas.t fan fo
paulo omtDo beltm crucificado bam.ft pofuit eu monumento
? eu ao munDoJ&utra morte bc c n qtio nonDu qufqu pofttus fu*
tentai pra fcnprcafycomo at>o crat.kue quer Dtyr que ops no
Daboo.outra maneara abp t> mo: mogmtoDDc nebu fle ama en
te q be cantai ou natural quanDo tcrraDo.i&fE parece q cfta fepultu
alma fle parte Da carne % cfta fop raellauafe^taanoa qnbu n
aDe jefu jcpo.DonDeDi? o apoftolo* eaua cntcrraDo nclla.Bquarta
j6e bu po: toDos mo:eo poys afi maneara (Te proua po: aquilo q Dt
toDos fon mortos % po: toDos fefu fle.>am jobam.\ccepcrut ergo
jtpo mo:eo,fleguefe q oe que viuc co:pus jbu et ligaucrut cu Unteis
no viu* po: % mas pollo q po: cl aromatbus (icut mos juDcis cft
lcsmo:eo?rcfurgio* fepelirc.giie qucrD5cr q jofepb
barimatia tnicDemus tomar
^% fcpultu^cpultura fc Dt'5 oco:po tf jb jepo % poferno enpa
V_Ae quatro mancpras/Bprtmcp noscefpccias tfboosoDo:cs fle
rafcpulturabctfDcrcyto prprio gunDo q be cuftumc aos juDeos x>
que alguu ba pra fe cntcrrar.Bfc enterrar % afy parece q fc5erom fo
aDa ologar DDe algui fe eterra IcpniDaDe enna fcpulmra. xo>
Hterce^ra be as enjeequias % as fo Das eftas coufas crucificado %
IcpnDaDes q fx$z no emterramc^ morto ifoterraDopaDeco foom
to.f toDas cftas quatro mane^ te em na carne q po: noe pccat>o^
rasflcouucromna fepulturat>>e res tomou.? cm na DiuDaDe em
fu jepo^ prouafe per fan mateus aqualn poDiapascer.ma em
mi)*cqDiflc.it accepto co:po:e acarne recibiDa De a virgen maria
fofepb tuoluit cu finDc mDa et po: reDc5am % fauDe Da bumanal
pofuit ii tnottumto fuo nouo lnbag.ae quaeee cottfaspaDee
quoD cjeciDcrat petra.quc querei o n po: fo:a n cftrgiDo mas
5cr jofepb tomou oco:poDc fcfu De prpria vontaDe po: ttoe remi^
)cj3oTcnuolucoemba vcftiDura jrDo pecaDoDo primeiro paDrei
De linbo linpa % pofeo a\ feu mo^ liurar Do jnferno? tios Dar viDa
meto nouo o qual auj>a cauaDo ai perDurauelXa ncitbuu n poDia
/
f \ - " n

* Y ~ 'P
V If-^P^r^^'': 7
emtrr no rebito t> tte fe ellc n
padecera ao couae fob:e tretas*
ma tf fDamcno ffoc .uc timo
0 fcctttt at> fhfero0cnci cco rcfponfcfcoabuij arccfyfpo:
moefabcrqucoifemoflc
emtcoe entmao manearo*-
$J5 q f fto fo po: alguue beregee*
q5i q jb jrpo fo:a pura creattt
bua manara fe eittcmtf polia pc ra % q fycara cm oe fnfemoo % po: -1
na t>o ferno ? po: cila Djem que fflo co fanctoe pafcrce aco:T>aroiit[? *" ;
ootuabooofcnpre atraem confy t>e calar eftc artijgo utroo t>3~
go ao inferno. & cn outra manc^ cm outra mancara que como bia
ra fie entav pollo lognar >a pena VC5 foe tucto x>c jb jcpo.T>efcr>t c Q
t>o ferno &ite fie fceparte en qua tf cclo.iaqlla palaura t)cfccnt)itl j
tro mane^rae bua be oferno x>oe n feja outra confia faluo cjtfami*
que fom cont>epitat>os: % eftc bc o narfeou mguarlequcr^cr an
mate bapjto.? cit efte fom trcuao cbilar ou euacuart>c pmer ou mi*
tf dentro? t>e fo:a? a\ clc fenp:e guar flcgifootH'50 apoftolo. i&p*
ba trilha % cbo:o. fcgfoo elh nanjut femctpfu?: a fe outra vc>
- ateima scfte^bctymo t>t>cM fc rcpetifle.sefcsit at> tfcroo.pa
00 minutos q mo:ren fem batttt^ refeira feert>ob:a:>a cjeamnaoiu
mo. terceiro efta ateima scfte % feria maneara tf erro: % po:att>c
q bc lugar t>o purgatouo % aqui f 00 fctoo pafcreo aorarem t>c ca
trieuae x> dentro ?t> fo:a . quar lar cftc artgo.fcefctnt at) iferoo
to bc ateima tfftc q be t>icto limo ^po:quc^lguutt0 creriam quera
t)oe fanctoe pafcrce ? alp fo: tree artfgo ficou em eftc fimbulo pe
uae t> fon mae n pua tf graa apoftoloe
aacle lugar oefcattfojlMijcpo.
aliurouDtoT>oeaqllce qcrat>g y^frciatc.Bquj bc otcfccyr
no0 tf feu merecmto.? afy como l^facramcnto %fcefpoe que fo^
00 fco pat)2C0 qn polia culpa t>a nto:to % fepultaso ? scfcattf o aos
pcflba mao foomatte polia culpa fcmo0tlmrou 00 qb^eftauam
t>a natura cftauam aty.j afy jbu % cm cfa ntefma carne cm que pa
iepot>cfcaitfoncllcaalmajuta c t>acco % refurgio ao terceiro x>k %
atuufoatf 110 fymbulo ma^o: q fo^ cftouc treo x>iae % treo noctee em
cftablccit)o 110 cfelbo tmicena q bo fepulcro,? fegfit)o x>ij facto JU
bc ocrctJo m vnu Dciu oqual fe ca gutittlx) ffto fo^po: bua figura q
ta na mifla % feito cotem nefte ar^ >i3i njttot>ocbe:q be qtifao fe po
7. .-Cr /-iv^ K

I ^ , tY^A.

Ai .
aparte, &fy como quanDoD5cm, ficaDa % rcnouaDa, O trea nume
eu fop cm tal x>ta\ ft cma.ajnDa raa ba De rcfurrc.H pzimcjna i
q by 110 clcticfc k no bua ow. % a mulaDa q parece fccrrefurrcco:?
i op:imtiro Dia que bc fcfta fey:a nom be afy como fop a De famuel
quDo fo^ crucificaDo jcu jrpo.foE que pareceo a fauL a fegiDo D5
aDcraDcra parte Do Dia, SD fegiDo a cfto:a efeolaftica nom refurgio
Dia q foi o fabaDo.fop toDo oDa c verDaDe^ramentc, % fcgiDa ma *
tey:o.2lo terceto t>ta q fop oDomt nqjra quDo a refurre nom be a
go fop aparte pmeira Do Dia.? ca cabaDa % perfeita afy como aDe f
Da bu T)cftce ouue biia iioctc que lacero q mo:rco outra VC5.& terce
p:ocDcfc.ca aferia feira ouue ano ra quDo a refurre be perfeita
tcDa quinta feira antea.? o faba> como a De nofo fenbo: jefu jepo q
)o anoctcDa fcfta fc^ra.ioDomin fo??bc perpetua? mica mo:rcra
go anoctcDo fabaDo.ntonca fe Defpo^aDa ql po: mtrtaa vejea
comeou acoutar oDa Dca anocte pareceo aoa fcuaDcpuloe? po; q
pafaDa,jcgtmDo Dis beDa.jEafy tar a DuviDa aoa ncreoa moftrott
oguarDom na ^grefa q afolcpniDa JbaacbagaaDoa erauoa % comeo %
De Da fcfta comea oDiaDc te aaa jnrbcbeoccllce.
vefperaa. afy parece que cftoue fdfccnDt aD eeloa.Squt be o qr
no fcpulcro quo:cnta bo:aaXqua to facramto Da rcfurreXa De >.
tro Da fcfta fet*a* i vpnte equatro, poa Da refurrej fobo aoa ceeoa
Do fabaDo,?Do5e Da nocteDo faba a quo:ta Daa q refucitou % afy fe
Do:quc eram Do Domingo que rc *. efereue em oa au ctoa Doa apofto *
furgio:fegucfe aDante. loa DonDe Dt'5 aoa quaeea fe Demo
ffurrejtit a moituia $>o: fu* ftrou vuo em mtrtaa manearas
a mgular potencia refutou Dcfpo^aDafuapa^ po:quo:ta
na carne verDaDcra: que tomara Diaa,Digo em mu^tae manc^raa.
na virg maria n fo^ vuo, \efu* ca a maDanela aparceco como bo:
mnDottomanDocfcmefmo cor tclan % aoa q pefeauam 110 mar co
po que ante tomou^ero non tal mo fantafma.i aoa Dicpoloa q bt
como p:mero mapl gloifcaDo q an em emaua como peregrino. Di
nom poDefle paDecr: nem mo:er 5cn que jcu jrrpo aparecco Depor
ric feer co:rpiDo* ca a carne De jc* Da fua rcfurream*je. vc^ea no DO
(n $o q cm feu nacimto flo:eceu migo Da refurrei emeo vejea >S
% en fua pajeam ca^o polia fua glo fato tomaaDTe q a p:ime^ra ve?
riofa refurre flo:ccco % foy #lo: aparecco a maDanella.S fe^vi^a
'm-

>
y*A i^<^^ ^- *%> ^^v-c-A^ ^rt-^. .rr-

as molbercs que vnbamDo mg taDe dle fubj>o"* Mumpc a vrg"
mento. H terceira a fampeD:o*B mara po: que po: vrtuoe De jefu
quarta aosoctpolosquebra cm jtpo q a tomou fo leuaoa aoa c,ee*
bemaus. H qtrnta aos ttctpoloe os*leuacam pertee toOos os
que cftauam encarraoos abfeute outros fantos que va ao parayfo
lanto tbomas,BefpoESDo Dom* % afy jefu jepo fubpo aos eeos cm
gooa refurreycam outras cvnco; ea mefma carne em que naco %
H pnmqro vc? apareo aos t>tctV paocco x refurggo vooo % canta
poios 110 octauo oa cftDo bj> fan Doosapoftolos:
cto tbomas.H fegunoa aos Oictpo &Ljx>ct ao Oejttcram t>et ptria
los q pcfcauamJl terceira 110 mo /- -^omnpottia* & fee a Ocjttra
te oc tabo:* 21 quarta no cenculo parte DO paD:e tooo pothofo* i&m
quanOoosrcp:oeo que eram m Duas manearas fle tcDe cfta aDe]c
crceos % a 0ure5a oc eu co:aam* tra.H buua be a vgaioaoeoa ma*
% quanta quoo Ibcs apareo no geftaoc na qual fee jcfu jtpo feg*
monte otyuete.toaUgfubpo aos po a ounoaoe* % fcgimDa le cn*
cecos como quer que algus Dis toe a glozia % a bauenurca oc
que o oa Da refurregam p:me^ D'siejccela Da graa emasqua
ro apareo a fua maD:e-z ocfpoys aes )cd\ jtpo flce fegDo a bumant
a fant^ago q fe5era voto De no co* OaOc,f po: cila Ocjrtra e entDe
mer ataa qovtfieviOcfpoEsao* a baucnturanca que be p:ometi*
fcpb abarimatia^fto 015 o rcio * Da a s fanctos cm a refurre^ cj
tial peron ITcacbapo: efertura (Tom a vnucrfal igreja q be co:po
autentica quaOas outras aparece nrftico De cfu jepo afy como polia
c,as quebranto tbomastoDoTe flccftra TeentcnDcam^reraTpe
p:oua pollo eugelbo faluo oc fan na perpetua q feraDaOa aos maa*
pcO:o que nom 05 ooe nem qu os
Do maps bemD5 fam lucas q be Iftoe venturus cft tuDcare vi
aparceo*Boc 05*1\efurrer4t Do < Luosi mouuos.qu^ be o qu
minus vere % appartrt fymon f to facramento0 nolb fenbo: je=
po: que aquy ffe? fa5 mencam Da a fujepo verDaOcvjo borne filbo De
icena como fubo aos cecos* be tie que na terra conuerfou com os
De faber conto boeferena antre bornes o qual nunca fc> fem o pa
afcatamtaflumpa? cleuaam D:e vinra em a glozia Da fua mage
Hcenc, am pertence foomente a je ftaDe a iulgar toDos os bomens
fu jepo po: que po: fua p:op:ia voti juftos i:pecaDo:esi Dar acaDa
b.t.
l t/
- ? (o p^- y< ^C St ./L r~y >*iL/iirf \}i t-

kJI
buufeguDofua0ob:a0o0 boo regno que VO0 cfta aparclbaDo Do
viDa perDurauel % aos maao0 pe < comeo Do muDo.#p:emetra clau
na para fcmp:e* IFIcfte )'u^50 fler fula (era cbamame"toDoamo:De
quatro o:Dcen0&p:cmeEra fera fefu jepo po: aquilo que Dt5.vmDe;
fcoequc ouucromfTefcm ob:a0? &fcguDafecra bccnDumalD
mo:rcrom em pecado abique ai * De t)t5*beento0S terceira fera a
gtumebccefe5cromafvcomo 00 mo: Do paD:eDDcDt5 De nteu pa
tnaao0 jcpao* ? cice fer julga * Xncft quarta gualarD De remune
DO0 % coitDanaDO0.& fegunDa o: * racom DonDcDi^tomaEorcEito*
Dcm fera DO0 j:pao0 que fejerom % quanta buu aparclbamento De
booa0 obia0 % atoa q pecar mo:* glo:ta DDe T>ij. q vo0 be aparclba
rerom em peuDena.cto fer fui Do.& fejtta bulia o:Dcna % Difpo
gat)o0 % faluo0* & terceira o:D fe fCom De tf 0 pcrDuraucl.DDe D5
ra DO0 tnaao0 que nam otmero-c Do comeo Do mDo.fm a fent*
bectmento Da fe tf fefu jtpo ? to ca contra 00 maaoeaucra outroe
tiam feram julgaDO0 % feram cott (cie art^o0que(Teconteem cm
DcnaDO0*& quarta o:Dfera DO0 aquclla quefleDi5*1temaleDict
mu^to boo0i acabat)O0 efte na tn ignem etermt? qut paratU0 eft
feram fulgaDO0 ma^ julgar % fe Dtabolo.tue quer Dtjer^De mal
rom faluo0.Do0quaae0Dtflcfam Dtto0emofogo perDurauelquea
tnatbeu0. VO0 q me fcgutftee qu parelbaDo eftaDoDaboo* &p:i*
Do o filho De tf0 fe afentara em a me^ra claufula fera apartamento
feeDa Da fua mageftaDe ?VO0 fere DeD*0DDeD54te*BfcguDamal*
C0afetitat>o0fobiet>O5e caDera0 Dtcom DonDeDt5maIcDcti. % ter
fulganDo o0DO5e trtbo0 De fraeU ce^ra cncarramtoDo crcere que
ifc eftc ftrjo que nofo fcnbo: fefu fle entcnDe po: aqlla p:cpol. n
po julgar feram Dua0 fentenaa % quarta crucia ti pena alty D6DC
bmla pollO0 boo0 % outra pollO0 Dt^agnem^ qirnta Defperaom
tiiaao0t a q fera DaDa pollO0 boo0 De luramento all^DonDeDj^eter
teera fye arttfgoe ou fcye claufu* num^fcjctacompanba DeDtjbo
la0 que (Te entendem em aquilo q o0alI^DonDe Di^quiparatuf8
fefu crifto Dtfle no eugclbo. ven Diabolo.
tebencDtcti patrmet perciptte aftcDom pm fanewm. Ctiic
regnum quoD parat el vobi'0 ab querD5ercreono fptrttufan
o:tgmeniunDi.gUterD5er*vmDe cto.qaf^comocreemo0ito paD:e
bccwtoe De meu paD:e % toma^ o an: tuemo0 creer no ftlbo- afy no
V
K^ft ->v~

<

k
Tt^
\0

fptrtu fanto qbevcrt>at)q>r tte x>o\\X>c tn^fanctam eccletam ca *


% pioceoci faacso pxoicxvo filbo tbolcam.?: cita igreja ttam be x>e
tgual no pat>:c<zao ftlbo? bua ma i$ Deuemoe crecr que bua p
fuftca % o fprtu be terceira pef greja catboltca aqual bc cafa ou t
foa na trt>at>c t>a qual mo^fee r>fpio se tte cm a qual o pat>:e % o ft*
(c. fptrttu t>o fenbo: era traj^o Ibo ? o fptrttu fancto mo:a JE tu *
fobic ae migueis ? itofo fcnbo: no 5eflc igreja po: qatofcoe cbama
cuangclbo* 0 fpjrtu quep:ocet>c pera fy 1 oe acbega cm buLoi? ca
t>o patnc vos cnfjmara tot)as ae tboltca.q qucrfcrcr vnucrfal po:
coufae,ca o fprtu fanto enfma % q vniuerfalmcute cmcllafoopo:
fantifica? fa5 vtuer % per&oa os pe graa x>o bauttfmo % fatiffacon sa
car>oepo: efte ganbatnoe a refur* penitencia fompert)oat>o0 tosoe
reE?glo:ta?vit>a pcrtmraucl. 00 pecados % fo:a t>ella nenbuum
na pose fcer faluo % b be a ygre *
jto Snctamccclcfiam catboltca* fa catboltcaSonsebc o afuntamc
igreja flc cntet>e cm tnu^tae tna tcooe fiee0 qpo: Seresta fl cre
nc^rae.Tfbua mancara be a j;grc* efta0 palaurae tasquefle feguc
a material q be lugar fagraso ou ataa fim t>o creso (Te posem ajnri*
cafa t>ont>c flc ajuntam 00 jcpaoe tar 1 entenscr a% reSo n fprt
a ouur oe $11111100 oflictoe % fa5cr ttt5 fanett (met ecclcM catboli*
o:aam.*Dutra mancara ttc enten cam.que quer Sjer creo pollo fpi*
> X>c plactafca igrqa.HZmoutra ma* ritu fancto % cm a ygrcfa catbolt *
nc^ra flc enteie t>ae rcnt>ae % fru ca que be ajuntamento SO0 fec0
toe Delia* im outra mancara (i * )cpaao0 fera fantftcasoXrSo t
niftea o bfpo. jEm outra mane^ fptrttum fanctum fanctonl cmu
ra fle toma pollae peflbae cclca * nioncmXreo pollo fptrttu fatito
flcaa^m outra mancara fle cn ?o0fanto0cm auntamctot>cca
tese po: a mapo: parte t>o cabido rioxoe fcer afitar>o0.rrt>o n fp
jm outra mancara flett>c po: rttum fanctum remtfltoncmpeo
o afuntamtosoe fanto.Sm ou catout5.rco pollo fptrttu fancto
j^tr manerra flc toma a igreja po: 00 peca)O0 feer pert)oat)O0Xre ^
"' jefu ?po.:m outra maneara po: vo m fpmtum fanctumcarnt0 re
o co:pot>c |'efu jtpo.qaun ecclef furrectonem vtam etcmXreo
^m outra mancara flc ctse po: pollo fptrttu fanto q a carne aucra
o ajuntamento toefieejcpaoe; glo:ta?aalma viDaparafcmp:e
% po: efta serra^ra entese aquy 0u cm outra manem* fanct cc *
b.i).
771
^- . (^i<
V: ^f- ft.
clefiam catbolicam* BegDo D15 'Y^iSmifoiipcccatrCu Hemif
fancto aguftno.n Dcucmoe cre JLXom q be pcrDoana Doe peca
er afy na ggrca conto cntDecoe ; Doe q be em (ete mancgrae.B p:e
mago crcamoe cm na fancta ggre megra be no bautifmo. U fegDa
acatbolca.iquDo cuerfamoe be matrimoniou terceira be fa *
ttclla creamoe cm tfe ? frmcmcn. 5er cfmola.;H quarta be pcrDoar a
te teemoe % confcflmoe aucr % a quellee quellc erraronnea De per
calar eftae quatro couae que fie Doa a clle*& qugnta quDo bom
fcgucmX anctonim cmunio * fe conuerte Do erro: % fle toma ao
ncm.peccatot rcmiflion\carnie camnbo t5tfeH fcjtta be mug gr
rcfurrection.vttam eterna % p:e De carDaDe como fog a Da maDa *
megra* ajuntamento Doe fattetoe nela.ft feptima be a penitencia %
% fcguttDa. perDontDoe pecaDoe* cbojoDc laarimae.afg como quan
% tcrcegra*rcfurregom ?glo:ifi* Doalguufleconfcfio facerDotc
cao Da carne % quarta.vDa per* conto Deue;
DurauelDotiDe afg fle poDe enteia aarnie refurrccton\ fm cila
DerXreo emita lata ggreja catbo mcfma cante em q itcftc mu*
lca comunbontDoe fantoeXrco Do vucmoei cm q fomoe cm q ca
q polia tfc que cn tenbo cftaDo em Dabu ob:a be ou mal? cm fgm
na fattta % vmucrfal ggreja eu aue DO ntDo no Dia De jug5o refurgg*
reg a cco:Dia ? comunb Doe fatt remoe tia muDDo a natura maie
i
toe que be pam Da bc ? aucreg DcgranDo a frac^a % a currupcom
rcmiflm Doe pecaDoejeurrcgc DcfiaviDa* .
? glo:ficaoniDa cantc*?vtDa per O^t eternfta vDa perDu *
Durauelparafemjnc* rauelqrD5erqfera fcntfgm
Qfnctium cotmmoni, tue DDc nunca auera mo:te mae be*
,f<0 quer Dt5cr commbont x parti autura pcrpctua.galarD Das
cipao De toDoe oe fantoe em viu boas ob:ae?fegunDaDc?pra5er
DaDe Do paD:e % Do flbo % DO fpirt o qual ii fle poDeria Djen 3n fe
x\\ fanto polia ffe % participa DO cuia fcculouim amem
co:po ?Do Tangue De jefu jepo* a <0Eux>To.n',Do pater nofter % Da
toDoe os feee jepaaoe Deu com fuaDcclarac,
gar oeDoniingoe ou em outra ma a0mo quer q a Dcclaraam Do
ncgra..Saiicto:um cmunioti.q pater nofter cuinbamelbo:
fe/a buua commbont % concojDa DcfpogeDo bautfmo po: q oe pa^
De crtDaDe na fattta ggre/a. D:inboeDeu fmarafcueaflba
jofajfooqucatrtefTeHrn umbaueea^cmeta o:acflet>*
bautfmo x>o facramcnto t>a mifa dam tctoo o que a boitt conuc pc
em aquel lugar T>T>C fle tu? o *ja ur a tfe? o que conu que tte \hce
ter nofter. ^ero po: quto comu T>e x cotem em fy (cte petiee em
mente tosolloe jtpaos fabe&o:es ae quaacs fe conte % enarr to*
i f^mple bam x>e faber o cret>o ? t>alla0 coufas fob:etrta0 & o:a*
pater nofter.outrofy Sue mara. com be 0:ie rcio, que quer t>5cr
po: q eftae t>ua ozaoea fomt>e nejom t>a boca, a fa5cr o:aom
uotas x efpectaaee^antrc tot>alla0 be falar ?t>i5er.fegunt>o im^e lar
outras fcguifto que amante (Te tu gamente lie otra no facramtosa
ra.f quanfco quer q o clrigo ot'5 penitcia no trautaoo t>a o:a
o:as canonca0t>cue em comeo %
etnf^mt)i5eropaternolleremca //^\ ater nofter.Iflo comeo t>at>e
paoja^quat)ot)t5a0 o:at)efan J^claraoocreoo fle infle qu&
ta mara ante que comece x quan* ta0 mane^ra0 fomt>c pater, em a
&o acaba? cat>a o:a aue maria.jSe mefma maneara que fle cntoe a*
gunt>o fie Ice no racional. & poye \l cm efa maneara fle toe aqir
infle a seclarapm t>o creoo enten B5 fam matbeue. que noflp fal *
00 aqui o5cr 00 pater nofter x x>c uat>o: fefu jepo vecfco mu^tae gen
Opo^6t>a aue mara. tc0fubufe ao monte eftsoafln
euca faber q o pater nofter be tat>o cbegarom 00 x>icpo\oe a elle
o:acomefpecial?ma0 ejccelente x contecolbe0 a tujer? finar mir
que outra algufa por quatro re50 ta0coufl*a0 antrea0quaaee tnfle
es. % pincpra po: autouoaoc x>o em cfta maneara Oeuec fa5er o:a
que a enfunou que fo^noAo falua com.^ater nofter? ccteraXa alt
t>o: jcfu jepo. U legDa por me be lbe0 moftrou o pater nofter. xbi?
4 mup b:eue em fy.& terceira po: q pnmc]?ramente.pat>:e.que be pa*
r
bemuyfuficenteemaspet.ee laumoelibcr>at)e tDegrant>e fin
x cotem ae coufiae neceflaras pa* 5a x tnjemoe a tio pat>:e po: q gee
ra efta vioa terreal x para a celcft ralmte be pat>:e De tot)allae couf
ai. & quarta po: que be auonaofa fa0 po: que a0 criou. ir> adiante
em coufla fantas ?t>euota ca c nofter cbamamolbe nolo po: que
tem em ft mup grant>e m^fterio? beaine efpecaltoa juftoe aoo^
fecreto fcgunfco t>5em 00 fanctoe pcoi po: q pollo bautifmo fomo0
meftree cm tbeologia.be o:ao x regcerat)oa x po: eftaetmaepala*
pettcomfetaa tfeDascouflaec ura01100 amoeftou Duaa confias.
Zlp:mcraqc garfccmoaagra* ^fpecaltnetttet)i5efle fer em oa
a t>a sopeio po: aquilo que t>5 pa juftoa po: que maa efpccalmte
tei\H fcgilt>a que gart>cmoa a vn rcfolanvca a fua creelcia em 00
omt ajuntamento t>e ^rmvaT>e 0?antoapo:glo:ia
po: aquilo qtnjnofter* Hntficetur nonten tuu.Ban
Qui ee m celi0.Utert>5ei\que tificavO feia o teu nome^qui co *
ca no ceeoa, 0 cceo le enten mea a p:entevra petio % po: qu
t>e entalias manearas. ftp:eme to a bauturaca t>o borne pnmep
ra po: o ceeo material que tte fo: * ramente be no apetito % T>cfcjo t>e
mou que be co:po puro % fegunt>o $e % a fua vont>at>c cm fy mcftna
natura imrfEmprejifem co:ru be bcauenturana po: vClcctac %
pcont mu firma nur grt>c em fiuom t>a qual 00 boma fom fe%
cantit>at>c ? mu{ claro em clartoa toa fantoa^o:cnt>e fob:e tosai*
T>c.% t)5cfle acclanto que quer t>* las couflaaovcucmoa amarit>e
5er cob:r po: que cela % encob:e fciar a fua glora.1 po: io t>pc
aacouflaafacretaaveva.>nfle 11100 em a picmejra petio. teu
vt5 a cclfitutnne que quer t>5cr ai nome feja fantfcavO.nam pct>i
te5a.po: que be ma^a alto que to* moa q fanttoave algua Ibe vba
fcallaa couflaaterrcaaea.imou t>e nouo nem pollaa o:aooca elle
tra mancara e entent>e ceeo pol* fcjafantficavO,caclle femp:cbc
100 angeoa ou pollo0 fanto0 % em fanto. maya q a fantvat>e que be
cat>a butla t>cftaa manc^aa (1c en pcrtmraucl refplvccacmaa cria
tense aquE-f quto ao p:ime^ro turaa fuaa.0 (cu nome que be cri
^atnc noflbquece noacecoa^q flua o qual veccnt>c t>e %paao t>ou*
qier vt5cr que be no fagrcvO t)iu x>c noaoutroa fomoa cbamat>oa
nal mageftat>cpollo qual noa be fe|a fantificavoi fique femp:e em
vat>a cfperanca t>e gaanbar o bem
noa po: que afy como fomoa fan *.
facreto % efesivo que be a glo:a, tfcat>oa no bautfmo % ent ^flb q
:Scgimt>o a fegfoa maneara, que comecamoa pcrfcucrcmoa.ian*
ca noo cceoa. q quert>5r <jue ce como oageoa que fom cuelleno
noa angeoa ou noa fanctoa mfloa ceeo fabem % entendem a fantifca
Donvc auemoa efperanca que noa vCvofeu nomc.afynoaoutroa q
far fantoa ? juftoa noa cceoa. fomoa na terra o merecamoacon
como quer que elle fefa em tot>aa becer % afy conto o feu nome be
eftaa coufaatemtovoa lugarea fantficat>o no ceeo fefa na terra*
ja?
TT
T
12-

o teu re^ito.^la be a fcgunba pe dtmos cpralTe a tua vontadc.que


tiom.? fcgunoo t)t5 que bua b quer di>er. nuia em nos o fpiri *
auenturana a vot>at>e oe tte ? bc tu de virtude? ppofito pra cprir
outra b auenturanca.que be a vi o que a tp apra5,?di5 adiante, afp
fom toclepte que em o veerna p- cm o ceco como a terra. 0 fan
greja que be o feu repito.? outrofy tos fom cm 00 cecos % fom tam a
fto be o q demandamos a t$e em cercada magcftadediuinal ?afim
cila fcgoa penom.que fefamoe tadosacllaquccllau' podefallc
participes i parcione^oat>a fua cernem defuiarda fua vontade.?
vdade ofquaaes em a fua b au po:de no0quevuemo0em eie
turanca.virto pito pedimos quan mundo que n fomos ajuntados
do diremos, veuba o teu rcpiio.? afp a c\k ppdmos que a graa x>p
di? vcnba.po: q ncnbuu pode vr untai cup:a cm 1100, teendo a nos
a os faluo le o crecr fegundo dTe fa vontade ? contornado a cotnTa
iam jobam em pcflbadc fcli jepo fua cmnoflas ob:as. afp como fie
fcmo poteft vettre ao me nt" pa contorna com os fantos que fom
ter qui mt me tra.tcrit c. tue no ccco.Em outra maneira (Te po
querdijer. IRcnbmtmnam pode de afp cntcndcr.cpraflc tua von *
vtr a mpm faluo lie o pad:c q me tade cm a terra afp como no ceco;
cuu^ou o trourcr.f bem fledi} que quert>t5cr.00 bornes lejam
rebito De tfo b aucnturca perpe- femelbauces aos angeos ? afp co*
tua po: q b be auondamto cbeo mocllcs etpremafua vtadeno
% acabado. u em outra maneara ceco afp fciacpoadosqttc fom
que noa mereamos coubcccr feu( em
em a terra*
repito % poderio.? que o repito p:o Hiicm itoftrtquotidianu d
mptido anopo: clle? ganbado nobis bodic.fenboj da nos o>
pollo (cn Tangue % pairam veubal [C01nofto poccadadia.&fta bc
cm noa. a quarta petp ^am em grego
r
^at voluntas tua lcut i\\ ceio quer t)j5er ? todo em nola ipngoa
xin terra.^eia comprida tua gcm. lEfia petiom pedimos que
vontade afp no ceco como na ter * nosde cm todo tempo as coufls
ra.&qu be a terceira petom. B neceflarias pera fuftcnta da vi *
po: quanto mttptas vc^es nam fa da tcmpo:al?davda fptrtual.?
bentos a fua vontade % qudo a fa cite pam de cada dia be o nofb fal
bentos n podemos % fomos p:p * uado: feto jrpo do qual fctfjnoc*
0uiofo9 oe a comp:r.po:endc pe uangclbo* go fom pauis viuus
bati)

I
qui Sc ceio Scfcs Bn fom pant se fclu jepo be fob:e tosallae furta
que ScfccnS so ceeo x po: eftc p ciae % tosallae craturae em gran
que bc o co:po se nofl fenbo: fe * se5aafantsase.
m crfto.oe fanctoe fom fancttftca et simtte nobesebita nonra
* Soe tlcuasoe abaucntttra sa ficutetnoesimittmue sebt
lua glo:ia.a tosolloe outroe facra to:ibue noftrte*:pcrsoa noflbe
metoesa ^grefa fle o:senam % c\\ pecasoe comopersoamoeaoe q
Sercmn a cfte % pesnso clle pes pecarom contra noe* J& cfta bea
moe tosolloe outroe.;fte facra * quanta pet-Eom* & po: quanto o
mento beent suae mancri\16 % piimc^ro % p:incipal que noe ent*
biua, quso o vecnioe vfiuclnic barga scganbarabaucnturca
te no altar polias maaoe so facer* que be a glo:a bc opecaso que b
sote.io tomamoe % rcccbcmoe cometemoe.po: que n posemoe
polia boca. & outra manevra bc q entrarem aglo:ia ataaquc toso
polia rc5om foomcntci po: cuten feja persoaso quto a culpa % qu
toapcna^po:scpcsimoe em
Smcnto sa vontade crecnso o to
tnamoe.ansa q nam o veemoe? efta petiom.rcmiflbm % persoan
Si? bofe % cntcnscfc para fcmp:c* asaesuuisaetsiuisae que quer
% po: casa tempo % aty como se ca s5erpecaSoe,po:qucnoe fa5cm
sasia auccmoe mefter efte facra * feer ob:igasoe a pena? usa lie
mento afy ba mefter que casas^a S5 suaemaneHrae.Hbua se
sigamos eftao:acom? boje pose snbc^ro.a outra s' offenfa^ aqui
fle entenserpo: cfta visa p:cfentc fle entense se a offenfa % tree sim
% rogamoe q nollo se bof c. a o sae pesimoe que fejapersoasae*
que nefefvisa nam merecer nam 0 pecaso que fc5emoe contra tte
-* poseria participar cuelle em a glo ? pecaso contra o p:ojtimo*i o pe*
ra.)s5 quotsianum. po: que caso contra noe mefmoe.oe quaa
casasa o recebemoe % tomamoe eeflccntcnscm emaquelleverfo
polloe faccrsotceamcnrtroe sa so falte^ro ques?. ^cecaumne
Egrcfa oe quaaee recebem efte fa* cum patribue noftrieaniuftc egi*
cramento po: fy x po: tosa a comt mue iniqutatem fecmue. *fl2>cca
ttbom % auntamto Soe ficce cri* moe com noflbe pas:ce contra ju
ftaoe. f. fam lucaeS5* pane no ftia ohamoe malsase.fejemoe
ftruin quotisaiuH. jam matbe pecasoe com noflbe pas:ce ctra
ue.patie5 noftrumfuper fubftta seeoe % contra uftca ob:ae ctra
Jcnt.? po:quecftequcbeo co:po noflb p:ojcmo maisase fejemoe
=FT=

/}

em noa mcfmoa* % po: que peca * ta^om nem fefamoa venciDoa em


moa contra tfapEDimoa que clle ella^ efta be a fejcta petiom D*
noa pcrDoe.? po: que pecamos c5 De Deuemoa faberqemDuaa ma
tra 1100 peDmoa que elle noa per nc^raa fie cntDe a tentado, bua
Doe nofiba pecaDoa ? po: que peca be booatcntaomafycomo Difie >
moa contra nofiba p:ojrimoa peDt DauD no falmo.^:oba me Dom .
moa q noa perDoe.afy como noa ne % tenta me.*p:ona me fenbo:
perDoasnoa a nofiba p:oj:imoa ?a % tenta me. que quer D5cr* % tua
toDoa be DaDa efta regra q como miferico:Da % peDaDcn me \c%
pcrDoarc afy feram pcrDoaDoa De jte feer tentaDo mapa De quanto a
Dccoe. a afy oDfie fefu jtpo* .Se minba fraque5a poDe fonrer & c
na perDoarDea caDa buu a vofiba corDa o que Difie o apoftolo* f toe *
y/maoa em ^OQ co:aoca nem liaaute? Deuaeft quino patetur
ovofib paD:cccleftal pcrDoa:aa voa tentart fup:a io quoD potcftia
voa oa ^>^ pecaDoa? noaDcue fiel beDceoa que nam confentra
moa cntDcr afy cm a fo:ma % ma que fcfaeca tentaDoe alem Do que
nepranoapcrDoa nofiba pecaDoa Dtle q poDeea fofircr* .fta tenta*
q perDoamoa a nofiba p:or.moa nom be maa antea be para vfo
ftcea r-paoa que contra noa peca* % exerccio que be em maa (inifca
rom* % fegtDo cfto o que nam per om.fDcfta Dt'5 o apoftolo famr
Doar De boo co:a,o a o que Ibe fc5 ago.Bcua non eft tentato: malo>
enfuria % ofcnfa po: efta petiam rum.tpfe entrn nemncm tentat
nam ganbara rem^fibm nem \\\ > vnufquifq5 tcntatur a concupfc
fulgncia mapa conDenaam % el tia fua.Bceoa na be tentaDo: Doa
lemefmo pcDcfecr conDcpnaDo* maaoa % na tenta a nenbufunae
t(Jo:enDcnequcremoa feerfulga caDa buu be tentaDo: De fim cubij
Doa co mfcrco:Dta % pieDaDe noa a. tDcfta tcntaom fie entenDc a
Deuemoa auer pcDaDei mferico: qllcD^to queDt'5^ 25eatua vir qu
Dia com aquellea que noa offcnfa fuffert tctattonc^.^em auentura
rom muriarom.ca tanto noa fera Do be o que fuftenta a tentacom
perDoaDo como noa perDoamoa & ^fto que Di5et ne noa nDucaa
>(% ue noa nDucaa n ttato* ntcntationem. IRamqucr D5er
VA nem>4iequerDt'5er^na quenca fejamoatentaDoa.maa
noa tragaa em ttaommam noa quenamnoalejce fallecerquan*
le^jcea feer j ulgaDoa em tentaom Do fonnoa poftoa em a tentacom
ou nom fejamoa nDU5iDoe em t 3ob?&b:abam?3ofcpb tenta*
Doo fo:om ma^onam fo:om tnDu rc.nam fabces oque voe coime De
5tDoe cm tcntaonu ca ncnbuum peDtr cm vofa o:a mao Dcfta
Dcteenam corifento aquillo que o:acom bc aberta % clara.ca pcD *
o ttaua. bom bc ttaDo* Hb moe fecr IturaDO Dae feitias DO
trce mancaras De ttaconu De tf e Daboo DDC Dcucmoo rogar a nof
DoDtaboo.Do bom1Ltano t?e fo fenbo: x$e que o que a nofla fra*
para p:ouar,?Dtfto clcc, tentou queja Da carne nam poDc cuitar ?
t>8 ab:abam,f tenta o bom pa * po; fua merece nos x>c fo;talc5a q
ra fabcr afi como flc Ice emDamcl fcjamoe cm ellce vcnccDo:ce.
qnc DTcao qucDauaDc coiiicra
ellc % a os outros minutos, tenta~L\
a~^| m mcn,af fca.ffta palaura a>
noopo:t>c5t)ta6Xeiaor)taboo^ o #Llm
Jjnciubet)crco cmcftc lugar
po; ganar afy como (Te Ice cm os~~ po: que Dcfcja fecr comprtDas to
autos DOS apoftolos.po: q tentou Dallas pcticf paflaDas.Smcn ai
fatbanas o cota Dcfta fie entem lclUa*fom palauras x>e ab:a^co ?
Daqui que fc5 o Daboo* nunca fo:om muDaDas cm outra
f
C fe libera 1100 a maio. mao tyngoajcm.n po: que tiam (Te po
N-2 IuranosDc mal.&cftabca Dcm intcrp:etar a Declarar mace
poftomera ? fcptpma pctycom po: que folie garDaDa a antiguDa
j efte mal (Te cntcnDc po: quatro t>c cm cilas po: auto:iDaDc faticta
mancEras.pollopccaDo pollo Dia que ouucrom,? po; que afy como
boo T polia maa ob:a % pollo infer Iam fobaitt as outro no ceco afy
'
noJ^ura nos De inal que quer D* Deucm fecr p:on ctaDas cm a ter*
5cr Jura noe De pecar % Do Diaboo ra fcgunDo fer cftabtliciDo pollos
?Das maas ob:ae tDo iferno. u apoftolos. , cftc nome amen ba
cm outra mancomunam nos lc * Duas fygnificaccs. % bua quer
tce tentar Do Daboo masDequ Dijcr afy fcia.B outra qr Djcr ver
too poflmoe rcgiftir.ma^s liura DaDe bc.? cm a p:cmera fgnfi*
noe De mal..8anto fiDo:o Dile q cacom flc cntenDc aqtr*
abDuas maneiras De mal.o buii
bc o que fe5 o bom afy como o pe Xitulo.r-if.Da aue mana
caDo que comete? o outro bc a pc
na que paDefcc pollo pccaDo ? x>c* JLMUC marta grata plena Domi *
ftes Doue maae pcDimoe fecr li ejljnie tem bcncDicta9tu multe
tiraDoe. % outrof o apoolo Dt'5 rb^t bcncDct fruetue vtrie tut
Befcttt qutD vobo opponct o;a efw*>c$ maria mater tft on p:o
't
hobs pmiotMo Smcn; ferueo cromado % leoDo: \>i *
Y^a? fc/a contigo maria cbeaDe~ fpos. JS D15 que quanDo angeo a
_k~>Jgraa.o fenbo: bc coitttgo.be pareceo a ioacbm Ibe D^Te. %m
cttta tu cm ae molbcre ? bcehto tnolber ana parira buia filba % a*
bcotcu froEtotDoteuvtre que uera po: nome mara. J vfto me*
be j efu jcpo.vrg maD:c De tfe ro* fmoDiTcaana.jSoefpo^s qavir
ga po: nos pecaoozce afy feja. Bc g maria naceo top Ibe polo cfte
gunDo ctafamlucaeno comeo nome que o geo Ibe atta Dito.f
Do feu cugclbo.0 attgeo fam ga mara querD5er alomeameto po:
biiel foz uaDo De tf 0 a virg fan* quto parto a \ny Do mfiDo que bc
cta marta o qual Dtflcetepala* o nolfo faluaDo: jcfu jepo.? quer D
tiras. &ue marta graca plena x>o? 5er cftrelaDo mar.po: que afy co*
mnud tecunt bencDcta tu n mu mo 00 qDam pollo mar no qual
lertbu* TO ma^s ? o q fe feguc. na ba camnbo gu^ fle po: buia
^tbeneoctuefructttsvetrts tu cftrela Do ceco que nam (Te ntoue
icuex cetcra.fo^ enaDiDo polia ^ %fy 00 que cm cic mDo ant>am
grefa? Debomcne 'oeuotoexfan rrat)O0 % fo:a De camnbo fom re
cto % be alouuaa a jcfu jrpo Dc DU5DO0 x guiat>O0 polia vtrg ma
fop tomado t>oqt>Te belifabetb ria.fm outra maneira marta cm
pollo fpritufanto.;8cneDctatu IjmguoagDe fra qrDjcr fenbo
t mulieribus? bcncDctu fruetue ra po: q parto ao fenbo: Do mifto.
ventrs n\i.j, o q fe fegue Baeta
maria o:ap:o nobset cetera.be (pi \acta plcna.comprDa De gra
petiom? o:aoma vtrg mara ^'a, I^ara melbo: yfto tDer
po: que ella be meDanc^ra antre t>euemo0 faber que graa fie ente
tioflb faluaDo: fcfu jepo % noe, & e T>c em muitas manearas. % p:c *
fta palaura Hue q qrDt'5er pa5 con mevra gecralmtc graa be ajuDa
tgo % be palaura De fauDaonn x>c tte gractofamtcDaDa a cratu*
ra. m outra maneara (Te D5 gra
'JVrici.&(tc nome marta be no ^aefpccal qucbeob pollo qual
Jlilme p:opoDa virgem marta, o bom fle aparclba para receber
o qual Ibe fo pofto pollo geo an o Dom Do fpirtu fanto.pollo qual
te t>o feu nactmento. BeguDo D5 Domo bom efeolbe fa5er beta
fam jeronrmo ent bitu liuro q fc5 partarfeDo mal. utra maneara
Do nactmento Da virgem marta % abEtfgraaqbcDtftfeqbeDa*
DO0 outros feue festoe. qual e * DoDtrona vtatfparafajcr.tacs

i
couf que merea a glo:tat>c tte neemelt
jEm outra mancara graa be nofc sf\ &net>cta tu m multerbus;
fo fenbo: tf 0 po: q gracofamcnte "VJBeta tu autre a0 molberc0.
r>a tot>alla0 coufa^ utra mane? fta palau^ be bc.? qr t>t5er;
m be tf graa q be fmal tf graa au ;5eenta e0 fob:e totallao molbe *
conto profet^ar ? fa5cr milagres re0*ca fera0 mat>:c % virgem? ma
SDutra mancara ab^oc graa que t):et)ctf0^t)i5eflebetarob:eto
be t>vnft>at>e.?t>e totKie efta0 gra* Dallao molberc0 po: que tot)a0 T>e
ao fo? comp:t>a a virgem marta* fpo0 quecua pecou ouucr tre0
% x>ij comp:ttfa po: que tosoe 00 q maUrco* % pme^ra foi t>ocfto
fom em cattuepro po: ella refceb para ao que nam concibiant q po:
reoemp,O0 trlics confolao*o0 fto t>tTc racbel quando pario a fo>
pecat>o:e0 pcrt>\ 00 ufto0 graa* fepb*4iitou tf 0 o mcuDocfto. %
00 aitgeo0 alegria.? totf a a trinca fcgunt>amatt>omfoEt>e pecado
x>c glo:a*5egt>o x>ij fam bentar a tosas concebia ent pecafco.? a
X>o foi cprtoa fccftao^raa po: f? o r>ife t>aut> no pfalmo t>c mtfe
quatro rc5e0 que fo:o ent fua v rere mcivcue.i&ccc enm iniqtu
t&oe que fom.rcucrena x>c bumil tatbuo cccptuofum^uempc
fcaDe.granseja De cafttoat>e? ffc.% eatJoo fo? conceb^o* % terceira
Ocrea t>e couonu maltnom foi quando a peita me
0mttU0 tecum. fcnbo: fc*. que pariam.catot>a0 pariam com
fa cotiao. fta foi palaura x>c pra soo: 1 afy (Te lee na ecrptura.^n
jcr.i egtoo Dt'5 fam bcrttartfo qr t)olo:epare0 flt'00 tuo0*iEmt>o;
Di5cr,0 fcnbo: tfe que be patnc q 0: partrao tem fboe. & a virge
geerou ao q tu eoncebe0* o fenbor marta foo fo? beta fob:e tofcallas
tie que be prtu fanto t>o qual co molbere0*ca em fua virgtoar>e c
cebee. % o enbo: tteque be ftlbo cebeo.? ent feu condimento fo?
que tu recebe em tua cante be c fantt>at>e.?tto feu parto fcrale*
tigo. 1D5 outrof^ que po: quatro grta^femtJoon
coufla0 qlbefo:oouto:gat)a0 fo vs\&\\&\ctue fructtt0 vm'0 tut
ceco Ibe fo? trto iD feitbo: be cori V^7fefu0^fta0 palaursi Bciie ^
trgo*& p:cme^ra.fo^ fantiftcafca t)tctu0 fructU0 vtr0 tui t>le fan
7x fcgttoa. po: que foi faufcafca T>o ta belifabetb po: prtu fato qu*
angeo* % tcrcc^ra.po: que veo (o* Do fanta marta a ro a vftar el
b:e ella o prtu fanto. % quarta* Vo p:cnbet>c fam obam^ quer
po: que o ftlbo t>e tf0 recebeo car * Dijer.beto be o frujto tf teu vtre
T)'
' V
que be holfo falafco: jcfu jbpo ha os nomes q ba fom cites;
po: q nos polamos be5er ao no^T \fiimeEramente ba nome jeps
fo fenbo: ? faluaso: jefu jcpo.ca oJ^Jq quer ojer.vmgioo* ffte be
meno: na pot>e beett5er ao ma^o: nome netynoaoe % em ab:a^co
mas que elc bccjcfc tot>as as cou quer t>5er metias*? em nolfa lini
fas. tosas as bcces t>efccnt> goag quer x>i^er vngtoo* os gre:
DeUci f<5 c elc q tofcas as cottfls gostnjcmjtps*
X>o nxCOo b t)i'5 T>c\lci Ibe t> gra
as % o louu\fegtfoo fie cotem no (Ijefnsbe abrc % em grego fo
pfalmo x>c beneoite. Renome ter..? em latim faluato:. manuel
vcccryc x>e flum q be aquella par beab:a^co.cmnofalmgoag qr
te em a gargata q tufeente ? julga tnjertfsconnofco*
o fabo: *>as viajas qual be x>occ %
qual amarga % al be o sclc^te % o ^tjcus t>ommus?t>eus % bo
fabo:t>cllas, 0u fletujscfruo: q mo po: que be palaura % cante*
p:opiamte qnertnjer auert>elcE
te t>as coufas fce tis JS afy o noo |[yngmto*fegum>o a cante btt *
faluaso: jcfu jepo tnfeerne % julga manaouuetrmaospo: at>opc"
qual be boo? qual maao % b be o Sos quaes elle fo? primognito.
Delegue ^osboos*
l~1fefus qrtnjcr faluafco:, ifte (fibmo.vtfom quer t)t'5er buta
~*-benomc maraulbofo.glrio fubncia po:quecomopat>:e be
fo*mu cjccelcnte.mu^ fanto % fo* buta fuftancia % po: fto sTe eu %
b:e tosolos nomes.em o qual fo j opatJzebufomos*
fcafco feer faluos a tofcos aqlles q
crcef em jefu jtpo.o qual faluou % |05m*vfom quequer bijerbe
Iturou ofeupouoo t>ospccat>os; femelbauel fufca*ca qual be tfe
qut)o quer q elc nome be T>& tal be a fuftancia.
to tot>os fccu fincar os gtolbos %
os que na fincar os gtolbos t>cu d^rinciptLque be comeo po:
ao menos inclinaras cabeas* & cj t>dle b comeo tosallafcoufas
como qr q noflb fenbo: aua min* % antes Mie na foi alguua coufa
tos nomes elle be o p:opo fcgmx
fco a tpofi ca Ibe fo? pofto pollo (urisTque quer tyer fim ou ac
angeo.? legtfao a njnifica^ca n bamento po: que na fim t>o ntun?
oue outro faluaso: faluo elle* j x>o elle quift tomar carnes nacer^i
'

moirerou po:qtoDa couflae ^:tmojcntuo;po:que feguit*


que fiemos a clle as rcfcrimoe % Do a ejccclca Da t)iutDat)e be (Tem
Define Dcllc nam ba|> couTa que ^rmaaoe*
polamos bufear,
<fl|)^ci;bocaDetfepo:que ellc <fe^tia,fabeDo:ia po: que el
befuapalaura* lercuela 00 fegrcDoo Da fabcDo:ia
lycrbu* palaura po: que o paD:e
po: ellc criou toDallas couflae ou fl^pletf:. cfclarcctmeto ^po:
ao rtiartDou fecr criabae. que cllc nwgntfcfta? teclara to *
Dal]aj?_co_ufle.
(Lvcrtae.vcrDaDc po: que na cn * 4JXumen*clariDaDepo:que ellc
gana mao que Dar o q p:omctco alomea
4fibu\lU5po: que para ctcplar
vitaiva po: que ellc criou tf vi a vcrDaDe % declarar % alomear oe
nificotu olboeDoco:aom .
(Qmago^mag polia fcmelban 'SoTpT que be alomcaDon
a^golaopaDK
(f0:cne. o:icntc po: que ellc be
4jig0ra*po: que recebeDo^a foz fo:te DC lume a Da crariDaDe? noe
maDeferuo? femelbanaDaeo* faj nacer para viDa DO parapfo*
b:ae De vertuDe ftgnifiou em fy
a ^magem % graceja fem mcDiDa fone,fonte po: que clle benaci
DopaD:^ mento De toDallae confias ou po:
^OnanueDominmao DcD*o po: que abafta % farta a oe fcDo:toe. -
que toDaeae couflae fo: festo
polKli^ <ipba % 0 .quer D5CI' p:cmcE *
iBejttaupo: q clle be fepto Da o* ro % DcrraDe^ro, ipncmcyro po: q
b:a t)c toDa criatura po: que p: el cmtcDclle namfoy algua coufliu
lcfojrfojmaDa, crraDc^ro.po: que ellc recebeo
<fc8:acbiunn b:af po: oiic nelle opoftome^roju^o
(Te conteem toDallae couiae*
4DtcDito:. nteDianc^ro po:que
3irtmvertut>e po:quc em fy ba fop cftabclccDo po: mcDcane^ro*
toDO o poDerio DO paD:ei po: que antre tfe % cllc borne po: que o \&
toDallae craturaeDo ceco? Da ter uaflcaelle,
ra gouerna* rege % ae tem em ft* / <Q>araclt^ vogaDo po: q rogua

'(
n
ff*>-*< *$&*&'-x(S f-0^H^*?r^ >^C \

po: nos sio pa$:e fcguno $15 fam (Gljarenu& nasaretb oufan *
job. vogat>o ? furto tccmos accr* cto ou tympo x>c nasaretb que era
cat>opaP:e anoflb fenbo: leflt jcpo Daquclle lugar ou po:q merefea
(jjwraclmtf nome grego q qr fte notne najarenu que quer d
t>i5er em latim v>ogat>o ou confol 5er fancto ou tympo que nuca fe$
-"\ fco: i cfte nome pertcc tbem ao pccatnx
fprttu fancto como ao ftlbo. (Spintd.pam po: que elle foi car
ne bumana.
- (l3nterceflb:rogat)o: po: que ba <[yt^po: que pollo feu fgue fo
ctrsa&o x>c quitar ae noa cul * mos rcmfoo0,
pa0?pecat>oa* ([fi.frol po: que foi cfcolbfoo;-
<Lp6m0*po:que?>ccettZ>eot>o <i>uucirrc|?ra po: que po: elle i*
ceeo % (Te ajuntou a glo:ta, moatfe. \
|0bolumpo:ta po: que po: elle
3twete.geo polia anuncac cntramo^^moa^
polia pt>at>e t>o pat>:e ou fua.po:
fto (Te lee.magm cotlti atigelua* [moiJttonte po: que be mote;
angeot>egrant>c cfelboa^nsaq
bc tte % fenbo: $00 angco0, (5ptr^pct):a po: que bc a frtme
5a 000 que crem.
djnflu6autat)o po: queapareceo
a cte inundo palaurafe^ta cante <{apt09gular0,prt>:a que tem
bimawn 0Dua0parer)e0po:qucfa5 pam
(ftboincT.bom po;que naceo p:o cm nj ao0 angco0 % aos bomens.
pbeta po: que reuelou ? p:opbett*
5oua8couTa6po:vtr. <[Xp0lfenlont0.pc?):a fce me
nofp:eco po: q elle fcenfco mui bu
accrt)o0.facert>ote po: q oflb mttoofo offcn&ercno % menofp:e*
recco facnficto po: no. ar 00 encreeo01 foi fe^to pe$:a
x>c cfcant>alo 300 j'ut>eu0
(L^cn.gart>at)o: po:q be guar
t>at)etot)alla0coua6. ({JnnTentu.funt)amento po:
que emcllebeaffefirmetpo: q
(agfcr,po: que bc mcftre po: lob:e ellebebet)tfcat)a apgreja.
que enfuna % semotou <^nu0"c:OeEro po: gnoccia q
cmjdUfeomic, 06 fanctos tiam fe etftcrca a pe*
4g)ui0,ouclla polia grant>epacten tcam a ellea pra que a cump:;
cia que ouue* &oue cab:ito polia ma^0 queperfeu0 merccmto
fciuclban q tomou t>a cante bu i plegaria0 afa fepto feguoo t>i5 f
mana_quc era fubjecta ao pecaoo* totboma0po:enoe no0pct>mo0
<jvituusbe5ero po: que foi facr avirgem maria que ella rogue po:
ficado pojlo itoflb pccat>o. tto0 po: que be met>ianera atttre
XeoJc po: que elle reinou % a *5 % ito0 ca be signa para offrecer
fotfdSl* a0 nola0 ovacee % peticoee0 ate
Iferpetioferpente pollamo:te elle -zo5cmo0 que rogue atte po:
? polia fabcooria lua* tto0i po:jtoo0 pccat>o0 na no0 a
Uverm bufano po: q reflucitou treuemo0 a rogar a tte afy como a
o publco que trou no teutplo q
C8q^aguapo:qt>cfpoE0 sa na oufaua alar O0olbo0ao c,ceo
refurre^am fubio aoe ccco0 po: fto auemo0 noflb recurfo avir
gem mara que be matne t>c mfe
lEJSmcia marta mater t>et. rico:t>iaat>cpet>at>c*
|Qfta0 t)tta0 o:aee0 o pater no.
3K%
EUr comea a o:a,am % peti*
^amquefajemoavtrg fau fter? aue maria fom t>euota0? nta
ta maria ?tH5.mara mat>:et>e tte ie frequentaoa0 % vfat>a0 que ou*
a fcgut>ot>i5 fanctoftoo:o matne tra o:acam algua pllae rc5ee0
quer o5cr matria X>c q e fa5 ai * q encima e tflerom en no pater
guua coMTa?mat>:ebeafE como nofter*? po: q a primeira foi po:
matria x o pat>:e be caufa % ap boca t>e tte % cfta polia boca t>o an
t>a virgem mara be feta algua geo X>IUQ*% fegunoo e lee em 00
coufa ca elle foi filbosetfeq be mlagre0 t>a virgem mara mtr *
fob:etot)a0a0coufa0 cngctnaoo tO0 fo:om liurat)O0 x>$e pettap t>o
?t>clla tomou a matria t>a cante inferno po: tu'5cr cfta o:ac c gr
bumatta % o pat>:e fi caula % afy t>e oeuoam a virgem maria % ou*
r
ella fo matne t>e tte mat>:c De pie tro0 fo:omajut>aoo0po: fancto0
t>at>e i mat>:c t>c caroase? mat>:e % qualquer queat>5com grande
T>e confoiaam i matoe x>c bumil* t>euaamt)euemo0creerque fera
Saoe; aco:rtt>ot>a virgem marias ynt>a
O Ba p:onob peccatonbus* po: que 00 bom0 aj nta^Deua^
Boga po: noe pccatwce* Co amt>et>i5cr erla0t)ua0o^oee0
ttto quer que noe filemos o:a j a O0par>:eofancto0 acuftumarou
TT7-
)7
to:gar certos Dta0 De pcrDom .e be em toDalas outras coitfla wc
- que fincam 00 g^olbos? Dt'5 tree ' foomente po: graa em ba mane
vc?ce o pater nofter com suie ma* ra q be em 00 anto bomo mae
ria quanDo cleticfe em algnae p a^nDa po: refeibimento Da carne
grefae cm bo comeo Da noute a ca o co:po VUDO % ajuntado a atui
o:a qucbcDcputaDaDa aue mana DaDe foi fo:maDo DO0 fanguee li>
% cfta o:aom e acaba amcn.que pe % puroe Da virg maria % cfte
quer D5CI' afy fefa fcgtDo t>tffc em ue encuberto % efcDiDo Dtro em
jnmDo pater nofter* fuae entranbae noue mefes.
"Tie marta contem fete fagre * A7\ itncDtcta tu n mulierib*. tu
pe ou faut)ac,# p:tmeg? >^Jc0 beenta em as molbcim q
ra.auc mara.H fcgDa.gratia pie quer Di?er fob:e tofcallae molbe *
na,& tcrce^ra.t)ommu6 tecum.U ree.ca ae molberes leram bctae
quarta,bencDcta tti.&qtrnta.m em ti afy conto oe bomens cu teu
tnulicribu0.2l fcjttfa.bcncDict* frtt filbcn
eme veittrt tui. % feptima|cfu0 IJ beneDctU0 fructU0 vtrr
q Declarou q eftc frusto era feto.v-Atu. beto o frusto Do teu ven
"^CT~ucgratia plena* lfycolao De trc.po:fto q cocebera o filb tf tf0
/|i|?ra pooc outra cjtpoftomDa ncalu mancara De vonDaDe \\u
aue marta ?D5an\qne fam fero^ fitiDa nos em quto be maD:e tr
njmio em bu ferm Da afump filboDe tteDc fcDaDe nfmDa. &
Da virgem marta declara cite pa* quattDo o an^eo fatiDou vtrgctt
Iau:a0gratia plcna.Bc DiTe gra> maria na Dtfle cite palau:as.25t
tia plena.cbea % comp;iDa, .a ae neDtctti0 fructti0 ventri0tui,po^
outrae be DaDa graa em alguae quanto a^tiDanamauia cctbtD
coultaejna a virg mara fo^Da ofilboDetf0<ma0Defpo^0quD
Do toDo o comprimento Da graa confentio cftoncee cccbeo.
cm ella toDa tnam foomeute cfta Cl;a^fpo0 queaquellcqb De
graa Ibefo^DaDa comp:Da?D3 'receber a fteDe \du jrpo fo: eti
Da em ba vontade mae cm bo vcu fo:maDo 00 artijgo0Da.ffc % fou*
tre em quanto po: graa De tf0 (m ber o creDo % o pater nofter % aue
guiar fo^ fc^toque ccebcflcofal martaDeue reerfo:maDoem 00
ttaDo:. De5 manDamentO0De tf 0, ^o:cn
OPmtnuo tecum.Beeoe be c De traurareE aqu^Do0De5 tnanDa
tigo nam foomtc po: efaxeia mcnto0.DoDe Dcucmo0 faber que
potencia ? p:cfcnca.fcgunDo que cmalcfo: Dapa0Dua0mane^
cu
ra Xfc mntmeno; Kbue ma % primeiramente trir que couf
t>amentofo:om mo:aae0qquer be mandamento % como o maiv
x>i$cr que cnfoim o cutume q Damentoe lTct>epartemem t>ua
06 bomen fccuem auer acerca t>e manegra
'tf % t>a conuerfaom t)e feu p:o* fl3Citolojcttdot>e5 manDam*
>:imocomo fom o fce? madame toe % que confia be mandamento
. toe t>a Ie que tte deu a tnogfem*? _JZ como fom Depart#>o em tmae
. eftc enten)enfe fegunt>o eftam e manearo % quanto fom oe man
fcrito1ba outra maneara t>e m damento
lamento qite fom m^ftteoa qtie yTVlndamcnto bealguia coufl
quer tujer que fo:om dat>o em fJ|_L|fccr mandada fa5cr ou t>efFen
gura que %nificam outra coufl dida de nam fa5cr.de firer afy co*
, do que efta eferto ek mda mo ado:ara a btm d'bonrara
. mento departenfe emdua ma * a teu pad:cBcrTendtda afy como
neprae^buejom facramentaae nam furtara.nam matara,
x outro cnrhinaae^e facram O>$ mandamento fomde5.?
taaee fom do que posem dar re * deite alguu fom afltrmat *
5am po: que fo:om eftabilictdoe a UO0 % outro ncgattuo) affuv
fc cmoda circuncifom ide guar* matiuo q mdou fa5cr fom tre.
dar o fabadotdo outroe fcmelba *D primeiro % terceiro? quarto.co
ueee^cenmon^aaefom dtoo mo quer q algu poo o p:mc*
de cerimonia? eftc fomdaqllc ro negatiuo.? 00 negatioedcf'*
que nam fle pot>em dar re5om.ar d fajer alguia coufla.cftc fom
contornam arara com bop % afno fott. D fegdo o quanto o fejeto o
mm trar veftcduracofyda com feptimo o otauo o nono o decimo
la ? linbo? todollo outroe feme fdcteedej mandameto que fo
Ibaauee fegundodj fanto tdo:o rom dado a mo^fem 00 trc0 per*
.erimontapjop!amtebeo qoe tcemad'0? ctelbcfo: dado
judeu guardam % fa5emabftin* %eferpto ema primeira tauoa
cia tf alguia couflae aft como na ) outro fete pertcem a 00 p:o
comer carne de certa alimria ? jmo?fo:omdadoi cfcrpto
de certoe pefeado % tf outra cou cmafegundatauoa
fa fcmclbauccqflc guardam?
le^da todalla outrae mane? * JE primerro mant)amto be b
ra X>c mDamto0 aqup fTe trauta " rare buu foo tfe
ra x>oe Sc? mandamento t>a le^; flSfegimt)o ttam furara em (eu
11
ttoiiemva, Xutcuq5tbo:um refqjcaueto
([jboirceyro gaitaro bofa fna0.
ba&Lt_ <BStTojttu.t>o pumegro matt*
<E>o quarto brara a teu patne lamento.
latuamaDie. 3D p:ime^o mandamento fc*
Tbquno n farae fomca, J!ff tfoo ba nolfa lep be affrma;
tbo fejtto.nam matara. tuo po: q nono falnaso: jefn jepo
fo fepttmo nam farae furto. quant>olbet>emt>aromqnal era
Ibo octauo nom farae falfo teftt bo ma^o: mioamentosa lc. Ke
tnunbo^ fpon^eo.Smarasaten fcnboztte
<[Tbo nono na cobiaro ba mo* t>e toso te cojacom it)e tot)a tua
lbcrmeup:orimo. alma.? a teu p:ojrimo afy como a
HJbodecimo nam cobiaras ba t mefmo. % em eftee t>o0 mfca
confia albea. mentos (Te contem tofcaba le^.i
lScgubo bo que Dijon bo p:p afy noflb faluat>o; ccrutno tosol*
mq?ro aftrmattuo poo eftee ver > loa t>C5 mant>amento0 em eftce
fos que lfefeguem* t>on0. Ca bo primeiro mant>am
to concrutuo boa tre0t>a purne^
(|vtium cole t>em ne furee vana ratanoa quepertecembaife.
peremn. pollo fegimso concrtmo tot>ollo0
(Oabbata fanctfieeo venerare outro fetesa fegnt>a tauoa que
qnoqigarmtm pertcem a boe primos.? afy to
<poUmcbar noltq5 t>c cet>e no t)06 junto afy aftrmattuo como
tarj___ negatiuo retM5to affrmattuo.?
dfnrtacaue fteri nc e terte ntl po: fto algun poem bo p:tme^
veri* ro manoamto tre bo affirmatt
Bon cttptae miptas me querae no. a fegun&o ba le velba tt
reeaUenae. anta mapa t>e Sons affirmat^no
d3JTB0 q poe negatiuos poe X>e guarfcr bo fabat>o? brar a bo
efteeverfo. patue.i e eftc uer affirmattuo b
C5pernel>eo. fugto pertura ? negatiuo yfl mefmo.& fcgun*
fabbata ferua. t>o (Te cotem em ba lep velba que
<|Sittbi patr amo:.ftt tbt ma t56 t>cua mofembe, B anera0
tnabojioj^ sceofe albeoe ate nnmi.nom fa*
Bon fie occifo:.fur mecbn0.no rae #>olo nem femelbana que fe
teftt mtqnu . jat>c cima t>oceeont>a terra t>e
c,tf;
bavjrcMttaecoufaequ fom em 5cm boe maaoe jepaoe ca boe fo
bae auguae lt si terra nem at>a* bcrbobonramiaooiam baefe*
rae n bonrarae* iB em ele mau melbaitcae % bae coufae que fom
~t>amto fe contem tree craufulae fob:e o cceo.ca fob:e tooallae couf
Iba pzimegia be nom auerae t)eo> fae am?t>cfc)amtecr fenbo:io
fee albeoe ante mgm.po: ela T>cf jboe auarentoe aoo: ba femelb
faxoc qu enom feja aDo:at)ae bae aoaecouflaequefom naterraq
criaturas fptrtuaeee q fom 00 an be bo t>nbc:o % bae rctfae. Ibo
gcoe.lba fegunoa itam farae #>o* Uijcur^ofobraba femclbaoae
lo que quer t)5er gmagene fitae q condas que fom em bae auguae p
ttam rcjnefcnt coitlfa algua na* fio be boe tftcgtce.i afp ctra ele
turaL Ifra terceira nam fara que mandamento fajem tooolloe po
quer oijer magemt>a algu couf latrae % beregee % boe que T>cyt
fa que fe/a no ceco t>e cima aft co * fo:tcei boe aoeuinboe em qualqr
mo bo foi % \n lua tiem que fe/a inanega % boe q v a ellce. .
em ba terra t>e fmoo afp comooe 0ut[o.w.T>o fegunoo manoa*
borne lyTt>cfemclbaueee nem mento.
rt>ae que fom em bae auguae fu a BE) fcgttoo manoamto beno
terra que fom boe perece n boe tomaro bo nome De teu k*
at>o:eet>e fepto que paream oe fo nbo: em vao.? po: ele moam
ra n boe bonrarae po: vtaoe t>e to fisef&e tot>o perjuro bo qual
t>entrot>o co:ac.? o: elae couf* be em mugtae maner/ae.? ctra
fae oemollra que n fom t>e reg: ele mt)ametofa5cmboeq fura
t>cr boa jtpaoe que fa? r^mage. fem caufai rejo alguua.ca nome
IRam para at>o:ar .mae para auer a tf 8 9 be a vert>at>e fobre tosallae
memoua t>e oe? t>oe feue fantoe. coufle fem auer rej po: q bo fa?
% fegt>o rejom ba p:mcna crau 5* , outrofy v ctra boe q fura
fula oele mandamento Demolira falfo po: quto v ctra t>e*i em
que boe (uoeue? boe mouroe que tree mane^ae peca bo q fura jura
b t>eofeealbcoelboejut>euebo t>o ctra coccncia furando coufla
tncjcae que be bo ante jtpo. % boe t)efonella ou fa^oo ctra bo jura
mouroeamafoma*ontraba fe mtoqfe^. 2^p:ime:amte que
gttoa n fara vfcolo paratj\yJlo que faj uramento q tt fe(a bon
Fa5 bos berefee q n cre em tfe no t)e certa fabet>o:a.ou faje blaf
fie n bo q po: mginac % fan * femoo af^ como qut)o algu ju
ta%t fmgXontra ba terceira fa ra polloco:ac oupolloco:po t>e
TTT

tfe oupo:algunb:o.ubo fa5 4tolo;jtv.Do terceiro manDa


nom catanDo reuerea a tfe.afvco mento*
moboqucurapollae cbagae^e "F^SD ttrcevro mandamento be,
fefu jtrpo avnDa que fure ba verDa * mJGb:en te De guardar % fan
De peca mortal % grauemte.&fte tiftear bo tua Do fabaDo. fq>e Dtae
mauDamto n foomte fle entett obiarae bofe^tmoDiaque beDo
De fegtDo ba rejDe letcra.mae a teu fenbo: D'e n farae ob;a tu n
rnDafcgiiDoba entcne.cabono teu ftlbo u tua ftlba nem teu fer*
me De D*e lie toma em tree maney, uo nem tua ferua nem teu boy n
rae emvaoJba pitmqna pollo teu afno n alguua alimria tua.
co:ae % vontaDc.lba fegunDa pol j& em efte mDamcto abp algua
la boca.fba tercejna polia ob:a.fe* parte qbemo:tal que fomtaem
giDo ba p:tmq>:a manqra bo to* aquilo que mDa garoar % fantifi
ntam cm vao pollo co:apm boe car que be rogar.o:ar.aDo:ar % p
maaoe jtpaoe que foomete ba bo far em tte.Sfp algua parte q be
tiome De ]cpao9 % n bo fom feg cerimonial em bo qucD5 q bo fa*
Do bae ob:ae. ca como qr q refee* baDoquebcbofetmoDta ftgntfi
berom bo facramto Do fanto bau calxifolgan^a.TqceflemDe toDa
ttfmo nom b nem teem ba graa ob:aquefgiuficaqueDcuiam cc(
Do facramento De q fom em peca * far t>e toDo pccaDo. & ftgmfica ba
Do mo:tal. Iba fegunDa mancha folgana DO Dia De jcfujepo embo
bo toma cm vao polia boca boe fepulcro. & outroft folgada perDu
que fura maamtc? boe que tra* raucl cm bo ceeo.&fte inDamen
fpafam bo voto. % boe que p:cega to Te poDe tomar em tres manev/
rom c vaa entcne.tboe que fa rae.lbapnme^a geeralmteque
#
5cm o:aom fem Dcua. Da qual ceflemoe Doe pecaDoe.lba fegDa
oiaom iTeD}. fftepouoo bonr cfpecialmtc que ceflemoe Dae o *
me polia boca? bo (cu co;acom be b:ae co:po:acce que barg bae o
longe De mm..SegDo ba terce b:aeDe De Iba terceira be mave e
ra mancara bo toma em vao pol fpctal afy conto be boe q efeolbe*
la ob:a.boe ypocritae que tomam rom bavtDa contplatuaque fle
bo nomcDc tte fingvnDo feer bo > aparta De toDallae couaeDo mu
os em bae ob:ae t>c foja em ba \\> DO po: que poam De toDo cm to *
poa DO co:acom fom maaoe.? a * DO ferutr a D*e. Iba p:mcvja be ne
\l recebe bo nome De tfe em vao ceflana.fba feguDa beDutDa. Iba
ca refecbero feu galaro tercev^a bepetficom.jfcgunDo
lio fabaDo quer Dtjer folgha.q gerajqbo parente mae p:opn
be citar? pfar bom em bae couf co cafafe c fua molber para fulc*
fae fce tfe..? afy bo t>a DO Domgo tar l>a linbagc. utroe fo: alar *
po.e fecrDto fabaDo ? caDa Dia q gaDoe aft como.bo matrimoniou
be eftabelcfciDo a folcnDaDe ? b fy mefmo q antigamte era man
ra De t boe quacce Dae be ce DaDoqbo quequ^flele^ar fua
far t>e toDa ob:a De pecaDo.?De to molber qlbcDeleba carta Do rc*
Da ob:a q embarga a boe q elitcn* puDo ? q ba Ic^cafle^efu jepo m
Dcm cm bo feruto De tfe? bae o> DOU q n ba le^afle faluo po: fo:*
b:aeDc feruiDoe Determina ba i nica. utroemDamtoe fo:
grei a que fom bae ob:ae mcccmt* omigoaDoe afy comom matarae
cae.afy como boe q laur a terra? bo qual be mingoaDo em boe ug
fa^ panoe,? boe que laur ferro 5ee q poD matar fem pccaDo, u
? metal.? boe q fa5 qualqr mcr* troe a q recebem Dcfpenfacom a
caDo:a ? bae outras ob:ae feme * fi como no voto? boeDi5cmoe.ou
Ibaueee Dcftae ? cftae f Defefae. troe q fo: muDaDoe afr como bo
3E em eftc mauDamto poDe algu fabaDo q fov muDaDo cmDomgo
umDuuiDar po^e fo mDaDo gar . polia rejo fnfoDta. JcDt'5 fancto
Dar bo fabaDo po: q ba igreja m tbomae q bo Dom ingo n fubce *
Da guarDar bo Donrngo.B elc re Dco em lugar De ftbaDo po: mDa
fponD boe fantoe Douto:ce q cm meto. mae po: cftitu^ Da gre*
eftc mDamento cm quto conti* ja?cuftumc DO pouoo jq)ao.?.po:
tiba moialiDaDc que era guarDar? enDe n taift eftrcyto bo DcffcnDi*
fantificarnom fo muDaDo. mae mento De ob:ar boDomgo como
t m quanto Difle fabaD ? fcpttmo era bo Do fabaDo. a alguae o *
Dia q era cerimonial q nulifica foi b:ae nom fom DucDaDaeDe fa5cr
gaca. fop muDaDa cmDomgo pol bo Domingo q er DcfinDiDae cm
la rcfurrcE De (em rpo ? po: ba bo fabaDoafy como aparclbar vi
folgana pcrDuraucl q aucmoe De Dae? outrae coulTae femclbaueee
aucrDefpo6 q refufcitarcmoe fe* & algue Dij q bo fabaDo fcr Da
gDo (Te conte no Decreto.ca mu DO a bo pouoo De ifrael para q ccl^
toe Doe outroe q fle conte em boe fafeDe trabalbar para q ba figura
cermonacee conte parte De ceri * folie em folgca.DDc fabaDo De e
monacce.alguie fo:om tp:aDoe b:apco tomaDo lati qr D5cr foi ^
afy como bo matrimonio q mDa ganca. po: q D'e folgou t> toDallae
m q quDo alguum mo:refle fem ob:ae q tnba fe^to ? aqlleDa foi
-T~T

ou o fenbo: tio fepulcro po: q c* viutra longamente fob: aterra;


firmafic o meftcro que bc fccreto arc5ombequeo cjuebegarda*
de aquclla folgca.o qual em m* do: da vida albea feia merecedo:
dado aos judeus cm maneara de da fua q fc/a gardada.E cm ade *
fomb:a ou de fcgura q gardaTcm. clara do credo fle dilfe fob:c aql
masdefpot>s q no fepulcro cop:io lapalanra patr.queer muitas
a fcgura.aaoardadaqttcllcdia cc manchas tf pad:c.po: aqtr (1c cn
fou. Xccfle cm ao cfto:cas cfcola* tdc cm a maneia p:imc^:a que
ftcasqucos apoftollos qb:arom confia bc pad:e natural q geerou?
p:tmc^:amcte o fabado qudo co* be comeo de gceraom.quto ao
mero 00 graosdas cfppgas.Te* po: feer d* natura ou po: aqnelle q
fu jepo 00 efeufou. .Santo fido:o bc comeo da geeraconu (alua.
t>5q o fabado fcr dado aos fude* quanto aofccrdegraaaf^ como
po: mandamto cm figura do que o pad:c efprtual.oulle pode ente
eftaua po: v/r.?defpoS que fcfu der po: cl rep que bc pad:c po: def
jepo eftaua no fepulcro ttc comp:o fcnfom.jS elc mdamento bon *
efta.po:endc ceifou de gardarfeo rar (Te entede em duas maneias
fabado.? afy como fie manda gar* B p:mc^:a em ob:a co:po:al. cm
dar o Domingo p:incpalmte.dc* fuftentar as confias q fom mefter
u gardar todallas outras fcftas para vida dcftc mundo para o co**
q manda gardar a mame fancta ^ po. % a outra e ob:a fpritual q bc
grea. ? fc grande nccefiidadc fo:* obedincia % reuerencia. ca efta o>
toda ob:a fie pode fa5cr em os do* bediencia deuefecrdiucrfa como
mingos % cm ao fcftas.E outrofy os pad:es fomdiucrfos.ca o p:ela
toda ob:a fprtual.af comol* do q be pad:c fpi:itualdenentos o
ees.enf|mar efeolares % Iccr em li bedecer ent as confias fpirtuaees
uros % cftudar % p:ecgar % outras i ao piado lepgo que beel rcpde
cotifias fcmclbaucs, uemos obedecer no tpo:al. & ao
4tolo.jcvti.do qrto mdamto pad:e cantai cm o q o:dcnar i m
Quarto mandamto be.bon dar acerca do que bc mefter.i*. k*
' raras teu pad:e % tua mad:e gnndo encima bedto em os de?
po: que viuas longamente fob:c a mdamentos q fo: dados a mop
terra* % cm cfte mdamento fle c fes fo:cfcrtos cm duas tauoas
tem o q d's p:ometco a aqlic que o po: efta re5.H alma racional que
gardafle.ap:omcteaaquelle q ds deu ao bom deue o:dcnande
bonrcr fen pad:e % fua mad:c que fpoer a d's que bc criado: % aos bo
c.uif,
"^77

mee q fomfuae creaturae. % po: 0\to\o*piihX>o quanto mansa


ifto fom suas tauoa.B p:mc^a mento
le contem tre mant>amto que
fom ap:optat>oatrc peflbafce OgUrnto mt>amto be.nom
tte i fegunfco tre ob:at>alma ra mataro. Ifto quarto mant>a*
5oauel que p:oceD ? faa x>c tre mento fo trto conto 00 tree m*
potencia fua q fom entensme t>amentot>a tauoa pume^ano
to.vontase % memo:ia* Woe qua* oereau 1 o:t>enau -z tnfpunba
eea treemasamto jabetrto a trepcflbat>et>eeo fegunso
cima. fcftc tre manfcamtoa a le^ t>a j uftia. fm a fegunsa ta*
fom ftmsamto t>e tooollof msa uoa e contecm 00 mant>amtoa
mentot>ale. jEtofcoboojepao queno tnfpunbambotfenaua
que tee temo: % befceuoto ellese 90 nolfo p:oujttmo.? ^fto be legun
ue garoar efte mansamto p: x>o tmae mane^a tf juftic,a.H p:i
cpalmte.H fegunoa tauoa conte mct:a feguntJobcmfeEto.&ou*
fete mDamto que pertcem ao tra fegunt)o que inocncia. H p:t*
pwujcmo.Tfccfte fete.efte c\be o rne^a maneia tfuemo ao patne
primevo be aflirmatmo.? 00 feya obedecer % fajer rcuerena fegun
fom ncgatuo. *& como quer que x>o tyto be ent o quarto mfcam*
aquHfegtmtJoaletera bomt>eue to.& fegitoa Deuemoa a tot>o p:ou
bonrar a (eu patne? a fua matne q jrimo que be ^noceitcia.ca nom t>e
o geerarom t>t>o Ibee. o que bam uemo sanar nem empecer a nof*
meftcr % obet>ect>olbe. mi mee fo p:oujttmo. it>efta fle trauta em
fmo t>eue obedecer a totJollo ou * efte quanto mfcamto. em 00
troo pecat>o:ea. afy como o q o en* outro cinco % em efte mansamc*
fnouquebepat>:e po: doutrina. to claramente t>effcnt>e que nom
a ao q be velbo q be patne po: tt . faa omectoo. mae em ellee en
gu#>at>e.? o qbe pofto emtuntoa tewoe qtie bet>effcitf>it>o toso mo*
De que be patoe fptrtual fle be p:e umtoT>e^:a contra o p:oufmo.
lat>o. % (Te tempo:al be patne po: %(l como j>:a se co:ac,om. que be
fceflnfom? guarda, afy como e rco:. a j>:a que be ita vontat>e
be rey ou fenbo: ou que amnftra >e boca af^ como fle confefla % en
% t>a as couflae neceflana apcflba fria t>e palaura. ^ be oefTentu&a
que be pat>:e po: cura % cirDafco % afanba)aob:a.afHComofaria ql
omantquatoao fuftentamento quer que feia ataque nomfefa
co:po:al. Demo:te.0utroftpo:efte man*
ii*/-
-2. i

lamento be deffndda a ocafiom ueomaldi5ente7emaqual vjua


? cafo que bc contra f uftia.o qual pjimeyro po: booa fama*& ainda
pode feer fepta em trs maneias efte odeobeemaob^afy como
alcomocmaquellequpbe mo:* quando alguum po: maao enjeem
to fem culpa ou fem sereno, afy pio daocarom a outro de mojte
como quanto o que mata que no ou de contendaXa efte que deu o
be firj nem ba poderio de o fa^cr maao enjeemplo fedi? natado: m
ou lie be ftr? ? n mata po: amo: terpetratiue* cm efte mandai
de juftia. mas po: vingana mento be defFcndido de nom ma*
tan&efto (Te entende de todo bo
Orneado fledt5emduaema* m queonompolfa fa5erpo:f.
nenae1buu que be verdade^ mas nom daquelle a quem a ler %
ro. i efte be co:po:al. )utro que dere^to Ibe da poderio para ora*
be entrepetacom que be maneia 5er.afy como ao jtrj. J omecido
de orneado? efte be fpirttual.i c* bc mo:tede bomem fe^ta po: bo*
fie fle parte cmduae manchas mcm. _
% pnme^a quando alguum levjea (UiFt^ijc* do fejeto manda *
t de fa^cr bo que detie fa>er em efte mento*
cafo.afy como quando alguum vi
ra a outro em p:ifgo d' mo:te 11be OjSejtto mdamento benom
pode aco:rer? nom lbeaco:redi* fara fomtca jom.Bj fancto
jefe que elle o mata* interpjetat agoftnbo que po: efte mandante
uc. utra maneia em cometdo to fledeffende todo vfo que nom
ou fajendo.aft como qudo alguu be licito? conuinbaueel aoe mem
tem ox>co ou mal querenca em m b:os que fo:om criadoe para gee *
co:aom contra feu p:oujrmo* -& rar. qual vfo em bonefto % nom
defte t>5 fam obatn* Ui odt fra conuinbaueel efa5 parap:ocu*
trem fuum omcda eft, que te rar lujtura % contrariar a caftida *
odeoafeu b^mao omecidobe* de yfto fie faj cm ktc manenae;
jajmda efta maneara pode feer % pnme^a po: adultrio^ fegu*
quando alguu nom foomentetee da po: fomicaom.H terceira po:
odeo no co:aom*ma8 na boca dtV merifrcio* % quarta po: eftrupo
5endo mal idetrado de feu p:ou Bqu^uta po:facrlegp> Hfejcta
%imo* defamandoo. .a aquelle po: cefto. 2Lvi|\po: pecado cotra
de quem dj mal idefama mo:to natura.lbetffaber qabcaftdatf
be em a ccencadaquelle que ou t> marido? molben a caftidatf co
mtu\? b cafitoafce p:eul(gta:>a trautar a coufia albe contra vota
fcgttoo tfto qualqr que f$ cftc x>c x>c feu fenbo: com cobijea se a
pecaflo q be ctra cafttoasc t>c ma ganbar-rteerpara fy.HftcmW
f^o ? molber comete atmltcro.? meto fcgttootn^fanto agoftmbo
fico f? ctra cafttoase comtiu ou bet>cflfentut>o x>c n trautar n to*
qbfcmta a cafttoaoe c molber foi mar coufl albea fem pccat>o.pero
tegia.cntoce comete fo:iucac,fie em tre maneias pot>e tomar bo
com molber q fie t>a a to>o0 oe q me fem pecat>o ba confia albea.H
a qtier. entonece comete mertert p:tmc^:a qut>o o n faj c cobtf *
cio, que be contraio ou qb:an jra.mae obct>cct>oaf como fe5e*
tat>o: t>a caftfoase q be p:cuiUgta* rom 00 jttoeue qut>o fap: t>e cgp
Tfa q bet>c moca virg ou t> fre:a. pto,& fegufca maneara quant>o ai
flccftepecaso comete c virg be guu toma a coufia po: efeufar mal
cbamat>o eftropo.ffccomete com afy como o que furta o custeio ao
frey:a be tyto facrlego, que co tollo para que n faj mal afy nc
mete ee pecado cm outra maucp a otttrcm.H terce^a quso fie fa?
ra t)H0 fob:ct)ta be contra natu* po:neccfiit>at>c.afE comoquant>o
ra cftc comete c x>ine manc^ae* ab granDc famc.cftcc pose bo
ou loucamte ctra a fo:ma % ma* me furtar pam po: q n moira.ca
tiepa qtie tosallae alimrias x>cfc cm tempo oc ncceflfofe tot)alla9
jam % b apettto^ efte fie D15 p:o> coufle fom commms. po: cftc
piamente ctra natura.ou o come mT>amcntoirct>cffrnt>e tot>a viu*
te contra mt\\xcw&fy como quV ra ? roubo ? frauoe % gano,? gee
so algu peca com matne ou flba ralmte tot>o gaanbo q nom be It
ou brma ou ctra pefloa cjita? cito % onefto. % que a coufia albea
be cbamat>o ceftu.fe o pecado c n feja tomada nem t)etcut)a fem
tra natura fegunso a p:imcE:a be ttoloalguu
rnupto grane % bb:e tosoe se eu^ "Tiblo.jcrit>o otauo moamto
tar % (Te t>euem garoar t)elle, & ai _>tauo mttimto be.n t>
guu6t)5em q (ofepb acufou a feu Vae falfo teftemunbo contra
b^rmao serc pecado trante t>e teutuoujeimo^o: efte mtoamV
fcu4>a&e* to fie seffcnse tot)a manef:a ti me
IKttolo.)cjc^o fept mfcamto t^:a contra feu p:oujrmo quelbe
OBeptimo mt>amcnto be.n pot> empecer T para t:fto melbo:
farae furto.^umqpamente faber t)t5j6anctoSgomnbo que
Deuemo faber q furto b tomar % tre manearo fomt>e mentira.
w^r
-2-Z-

?ba p:ime:a be quDo ffe fa5 po: ptoujcim.ft mhDamto h bo


pieDaDe ? efta bc quDo no cntpc^ decimo fo:om amboeDaDos juta*
et a nenbut ? ap:oucta a alguu mente % nom apartaDoe.mas me
afy comoquDobepo: DeffnDer fturaD09,ca na let velba quDo fo
a coufl tpo:alDoutr\ou po:Def romt>at>o0eramar^efcrtO6, Bo'
fcnDcr ba viDa ou po: garoar cati concupifees remp:onmtunec
DaDe.afy como te alguum qufefe DefiDerabs vjco:em e1u0.no feru
roubar a outro ou matar ou fo:ar nonancllam.n' bouenutott afi*
Ibe ba molber.? Ibc fofe DemaDa num neq5 omna q illiue fiit* 1R6
Dofefaba parte Dalguum x>eiee cobiaras ba coufl De teu p:oujct
efconDDoo ntalfe^to:c.a^nt>aq mo.nem Defejara fua molbeiMt
bo foubefe negafe q bo n faba. bo feruo n ba fcrua.n bo bop n
Iba fegtDa quando fle fa$ po: tita^ boafnojitoDaoutra couflas;
nqna De jogo % efta fle fa? cm DU* j po: q em clco Doue mDamcn
ae mane:ae.ou po:vtaDetfm too eram DeffenDDa Duas cobij;
tr ou po: fa5cr p:a5cr a bo q bo aeba Da cante i ba Dos olboe; %
ouu\? efta mentira tio empece? po: que ba Da cante era mapo: po:
Deleita terec^a be pernicofa yfto o:Dettar bo nouetto matiDa*
queqrt)i5r mo:tal.quDo fle hy mto^nomDefeiaraea molber De
c entenDe matar? para q Dane teu vc5nbo.p:ime^:o que bo Deci
?pcca.?efto noap:oue^ta mas mo qbe no cobiaras fuae couf*
empece a toDoe3D5 fanto ago * fa.T po: ete noueno manDamen
ftnbo q na p:intera be pouca cul to feDcffcnDe ba coba q be fim
pa.na fegtDa meDiatta.na tercei . Damento De toDollos pecaDos* %
ra granDe* f t>t5 bofti.como qrq po: que efta cobifa Da carne ntup
toDa mentira feja pecaDonapiE* to arnba fle telna a natura co:ru
me^ra. liba fegtDa maneia be ve ptapo:eitDefo^DaDo eftcmanDa
mal*? na terceira femp be mo:tal mto.aquE nom beDefinDDo bo
utrofpo: efte mandamento fle apetito qtieDefcettDe Dacomipo
enteie q no tfue callar ba verDaDe Do p:imej?ro paD:e que fo^ aD bo
em tpo De neceflDaDe. ca a caufa aperto Da DHe^ta.que be bo p:
? opo:tom'DaDe fa^ q bo callar no mejtto moumto*ca bos p:ime^
feia licito nbonefto. roe mouimento nom fom em po-
Xitlo.mo nono mDamto Derio DO bomem^mas beDefenD
nono mandamento be.n Do bo apetito que vem De confen *
cobiaro bamolberDc teu tmtoDarejotmipo: efteaDoue
manDamtoen foomtc ficDcf* o:Denemoo % enDcrccemooDerct*
foc bacobijaDamolbcr caaDa tamente a tfe.lbo quarto qbe bo
?Dae couiTae DO p:oujctmo.mao \> pnme^ro Da fcgiDa tauoa 1100 or*
inucrfalmattcbcDcnenDiDatoDa Dena DcTctamcntc a boe paD:eOi
cobtcaDc inaa vontade* ?boo outroo kex>^ fcguDa tauoa
(|3utlojtTO.Do Decimo manDa hoo o:Denam a inocncia De nof*
mento* foo pwujtmoo.i po: quanto cm e
'0 Decimo mDamcto be. n fico manDamcntoe % em outroo
.jobifaraebaecouflao Dctcu nurtoologarcoDa fancta cfcrttu*
p:ojrimo.^o:etomDamto fle ra (Te leeDo p:or.mo afy comoDt
DefnDc toDa cobja q poDc vfnr fe jefu jepo 110 cuangclbo.Bmarae
polia vfta Dooolbooqucbc ra^s a teu p:ourmo afy como a t me
De toDolloo malleo fegDo Tct>t5 fino* . outroo uurtoo logarce
no euangclbo, >c bo teu olbo fo: que (Te fa5 mcnomDcllc.&lguue
maao toDo bo teu co:ac, fera cbeo DuutDarm quem bc fcup:opmo
De treeua.&po: toDolloo outre fcgDo bofarifeo qucprcgtoua
mDamcntoo paflaDoo ncgatiuoo jcfutpo. ca pzoujeimo (Tc cntcnDe
afycomon matarao.nom fara c mu^tae mancaro. Ibapiimq?*
fo:ntcac.n furtaro, nom Diro ra ie cntDc pollo que be vc5nbo
falfo tcftcmunbo % boo outroo (c* Iba fegunDa boquebe parente %
tnelaittco be DcffcnDiDo toDo auto DcfccnDcDc fua linbagcm.lba ter
De fcyto De fora Defoncfto? n con cc:a bo q baDpuDo De cunbaDo
uinbaucl ctra bop:oujmno.iEm po: rejomDe cafamto.lba quar *
cfteo Douo nono % Decimo be Dcf ta be po: cuerfacom. Iba quanta
fenDiDa ba cobja que entra polia be qual quer que be De nofia uatu
potfaque fomolboe.capo: cftao ra bumana.tcgunDo cfta Derra *
Duao cobrae ve toDolloo outroo Dc^ra mancha De uDeuo? tf utou
malleo % pccaDoo.? po: Dc ba lcp roa? DctoDallaooutrao naoee
De tfo booDcffcnDco toDolloo mal q n fom jcpaoe fom noflbo p:ou
Ice % pecaDoo.i&fta cobija bc alV jtimoe. % bo q fle D5 no cugclbo
como bofeb:c Do qual toDollooti qDcue bom amara fy mcfmocn
Iboe queDefcenDDeaDam enfer> tDefe q Deitemos amar bao couf*
ml ? geeram toDolloo malleo. i a faoquefcm fuDctffuaalma.afE
fr parece que lbmDC5 manDamcii como bao coufae que bo beinem
too. tree Da p^mevra tauoa no eoobfapara fvmefmoque fom
quacco noa bc maiiDaDo que itoo a lauDeDc fuaama.po: q po: rtfo
n -r*f
^b
nom fl cntcttoc q borne n t>eua ba vef&toese tfs.Bo terceto m
qrer?p:ecurar penas co:po:aees t>aboamo:setfs scuoto ?scffeit
pra feu p:ojrimo aquellas que fe* sebo amo: fcmseuac. Boquar
gunfco Dere^to feDcuant t>ar.u to mansapesase acerqua Doe p
trofy bomt>etiefa3>crbas otoae S:es.?serfcnse bascfbonra. Bo
t>e mfcncortna a feu p:ojttmo fe* quanto serTense ba y&% masa ba
gunfcoba consoo fca pcfoa, manfisuuc.Bofejeto seffcnseba -
4E^tT^Tt>*toe mt>amtoe fomicaom ? mansa ba caftsase
acerai. Bo fepttmoserTsc bo furto? ma
D mo quer q fceftee t>C5 man* sa largueza. Boo^tauo seffensc
>amtos algus fom affrma ba mttra? msa ba vcrSaSe.Bo
tuos ? fom tJoite.iSoarSaras bo nono seffensc ba cobia sa carne.
t>ia >o fabafco. ibonraras teu pa* ? mansa caftsase se vtasdbo
t>:e i tua mat):e, fftce mansa fa tfcmo seffensc ba cob jca sa couf
5cr algua cottfl q bc brar % gar fa tempo:al.? mansa largucja se
DaMbos outros opto fom ncgatt> co:ac?af parece que tosolloe
uosialguuns poocbo p:ime^:o mansamtos contem em fy nega
po: affirmaruofeguntjobc trto tiua ? affrmatiua ? msamento*
em ctma.em cftes t>cnrnt>e vc fa * ?afy em toso mansaincto lie con
5er algua coufa afy como no at>o tem visa ? bem? mo:te? mal.poi
raras bos fccofes albeos.n fura * garSar ba ICE fie feguc bcenom.?
ras em vao.n matarae. n fur* polia qucb:ar ffc feguc malsom
taras? afy tws outros.i& como qr & borne garsso balcgfa5rcue>
que algus manfcametos fom af* rena scusa a tf e ? be fyel scuoto
firmatiuos? outros ncgattuos.pe PEcsofo.mfo.cafto. largo.verSa*
ro cat>a but contem em fy afitrma sc^o.conttcSo feu p:opio ? \\\\\
com ? negado % mandamento? t>e po em feu co:aom.llo qb:au
-fcutnmto.quanfco tfe t>cfcnt>e ai tamtoDa le^ be borne ^olatrtai-
guia coufla em algu matft>am& blaffamaDo: % fem t>cua. cruel
to q be negattto ptobtbtono nel omectoa^foinicaDoi.laDionh meu
le iitoa fa5er bo ctarro feu.Bo ttrofq^c^i{cofo.cartiaK
pnmcyro Deffcitoe?nega at>o:ar "T^^itoro.jcrv.Doe pecatoe
fceofes albeos que bc #>oIatra.:g JJEfo:mat)o bo catecomtno co
mansa que omito emente feja at>o moDcue creeremDeeoe? gart>ar
raso buu foo tfs.Bo fegunso t>ef* boe feue mandamentos t>euelbe
fense bo perjuro ? msa affirmar bo faccfDote enfunar? enfo:mar
como pollo bautinobc purgai t>etfeifegunt>o fantoamb:ofo
a pena x>o pecat>o original? outro pecado bequeb:tamentot>a lc
fylbefceueenfcnmar como fefce* inumai ou t>efobet>enca x>oe m*
uc gart>ar t>e pecar ^o:t>e aqu^ fcamentoa celcftaeee? pecado no
(Te trautara t>oe pecados primeva be coufla algia nem fubftancia
mente (Te tma que coufla be peca * ma^e be effeto x cozruptella x nt *
&o?fca0crcftciat>ecat>a buu cbl q be nenbutla coufla po: trs
re2ee0?ba primeira po: bot>ef*
y
3D'tolo.jtjcvf\t>o pecado original fe^to cabopecafconainbe coufia
alguta natural mae coirompim
r ^cafco original be a culpa o: to t>c bem. Iba fcgunt>a pollo feu
gnal ^a alma oe at>a q pafou cjfe^to caia? a bo bom feer nafca
e almas X>oe que fcelle t>efcent>e
baeaU ?t>efralecr t>ofeuvcrDat>eErofe*
rom metuante ba carne po: ba co* er "ba terceira pollo feu tJefTe^to
bija gcerat>aou em outra mancp ca fe5 a bo bom- vil que nom feja
rapecat>o original bebo qual to * x>ino Xfc galarfcom? ajmt>a bo pe*
t>os trajemo t>cbe at> bo ql co * cat>o be tyto ma5ela po: que pec
mo quer que fofle criado Tem peca fcalt>at>e na ^mag t>e tte. Ibc pc *
X>o fop co:rupto pollo pecat>o.?af cat>o be cometo t>a vontaDe ou t>o
como ba alma pecando fer ba car luro aluneo x comecafe no pen*
nc mficiatJa-uomipta? clmat>a famento x p:ocet>e x crefe em ba
a tot>a cobtj fa.afg tosallas q fcella seletacom x acabafe em confent
vecetoerom troujrerom confio meto x fom tuias manearas t>e pe
co:rupcom x corompero ba alma cat>o ctrafcuas parteefca jufta
x afy bo pecafco original be em ba que leyjcar bo mal? fa5er bo bem
alma? na carne como em matria
i originalmente na alma fo;mal 4ti#vuj.quantae mane^ *
mente como em fubfecto rafomfcepcaso

tolo]cjcvMq[ coufa be pecado Ouao mancaro fom x>e peca *


)0.couem a fabcrpecat>o ve
caso be fcgunfco D15 fancto npal x pcca&o mo:tal. x cm eftas
agoftynbo vontade seretecr ^t)ua manearas fle conerttoem to*
> xmfce
nfcefegutrbo qbafufticavefca? Dollos outro pccaSoSutuacce
fccfffce ou cm outra maneara be aniaee6 BpuaeeXaptaee;
tH5crcob/c>r.oufa5er contra le 3ecat>o venial femp:e ioceocoe

/
M
Zf
vontasc que mouc ou lc$ra x>c rc* contra concenca avnt>aqucflcja
eliri x tffte vcnacc0*u5 fcim je coua l^ge^rabe pecado venial,
rormo. 0 pecat)O0 que fle fa? po: que tot>a coufa contra ccicn*
po: jmo:ancia ou po: fraque?! t>c cia betufca a pena 00 inferno po:
ligeiro fom pcr>oaDO0,l fanto a cwoc peca moualmcntc.H fcgun*
goftinbo poc alguuno 00 peca * t>a quso o pccafco be em Deleite
t>09 vciijcc0 afy conto comcr.be* x p:a?er ao que o fa? x nefta fcg*
ber, falar ? calar maye fco q be me x> mancara fle entende x>o que x>i(
ftcr.rcfpDcr mal ao p:oue que pe fe fanto agoftinbo que nom ba pe
x>c po: tto.lflam jejuar quando 00 cat>o venial que n feja fcv,to mo:
outroo jcjuam.cfto nam fle euten tal quanoo ap:a>c, & terceira po:
>et>c jejui cftabelcctoo polia ^gre Dcfpoc ca vfanfco bo borne mui
j'a.ca fle cftonce nam jejafe peca* ta0 VC5C0 o pecatto venial t>cfpoc
ria mortalmente. Bo:mir tntrto a pecar mo:talmtc.2l quarta cm
x bvr tarfcc a ^grcja.. bo mariDo pxoceX>x>o x vfaitto.ca quat>o p:o
conbecer a fua molber nam po: re ccx>c a pecar venialmente fle nom
5a Seauerfilbo0*vtttartart>e 00 flet^ra Scllcpofcc p:ocet)cr apc*
que cft no crcere x 00 enfermo0 caDo mo:tal x po: que 00 pccat>O0
Bom poeer pa? x concottia antre mo:taee0 matam a alma x n po*
- 00 ocfcoco:t)aDO0. q a feu p:ojri Demfcerti?rat>o0*>cfpo0So bau
mo ou a fua molber ou a feu filbo tifmo faito polia pcntcia.po:cn
ou a (cu feruo Dtfcr palauraf mate X>c t)clle0 enteso aqtr fallar.ca 00
afpcrao ou tna^0 bzoae que con* vcnace0 fom quptat)O0 x pcrUoa*
uem *>5crpalaura0 ganofaota t)O0 per o^to maneara fem pen*
outro mapo: que fysa po: vonta* tica.f.H pmcjra polia comtmb,
x>e ou po: ncccTtoatJc.ar aoo po x algtiu0 t)t5cm que polia efirema
b:e0 majarc0 t>clctofo0 t>c gr cu vnom.B fcguitoa polia agoa bc
fia, f aliar na igreja ou fo:a Delia ta.& terceira po: cfmola? algnu0
palaura0 ociofao.^urar em jogo x cn afcem po: perdoar a juriae.q
ligcpramte^cr mal % cftcex ou be efmola fpiritual.H quarta pol*
tro0muto0 que feriam \$OX>C la o:acom fpecialmte pollo pater
cotar fom pecat>o0 venace.? fan nofter* fl. audita polia confyfltn
totboma0 scaqmmotnjquc em gccral.&fcjtta polia bcencom x>o
quatro mancara o acto que bc t>e btfox alguu0t)i5cmque apm
pecado venial pose fer fepto mo:* polia sofacerSotc.Hfcptna po:
tal.H primeira quatfto alguufa? ferirfeno0pet;tO0com fccuaom.
TL ->
H octaua polia contrcom De co:a* tncttojco p: que nam (Te pgualoc
om nam foomcntepo:qualqrDe coclla.H foberba be comeoDe to
flvi opto ninne^rie 11100 po: qual Do pecado po: treo rc^ce. Hp:i*
qucrbooaotoa.TDcftao opto ma* mepra polia caufa que bc acbaDa
neprao ba eftc0 vcrfoeXonftco: em tooo pccaDo que bc mcnofp:e
tuiiDo confpcrgo: contento:. 20 ooe D'0 o qual bc na fobcrba.efie
CDO 00110 per bec vemalia pono. bc caufa De tooo pccaDo % maio *
fp:co % tpraiTc o borneDo criaDo:
Xrt5jcjcv)09 pecaDO0 mo: * % amar mapo o mal que c muDa
taaco que nam o bem que nunca c mu
f \3pccaDo0 mo:taac0fomfe* Da.? afy como fem a cariDaDc n a
Vv^te 00 quaae0 fom cftce q fle fe p:oucvm coua alguta.afy 00 ou*
gucm.Bobcrba.Huarcja.Xuru* . tro0 pccaoo0 (Tem a foberba fom
ria.1lEnucfa.16ula.3ra.HciDia.lE nenbuua coufa, H fcguDa rc^out
toDoecfteo fcte pccaoo0 mo:taa* po: que a foberba fop o p:cmepro
Clc poDtccrnamcmo:ia mae pccaDo ca po: cftc pecado oDiaboo
- Deligcpro po:cftaDi<5aligpa cit 110 CCCOT o borne 110 paraifo.H ter
toctte pouaDa IctcrabuumDoo cepra po: queDdlc \wccm outros
Dptoo pccaoo0.pollo.f..!3obcrba. muproo que fom enueja fegunDo
pollo p:imcpro.a. Huar5a. pollo beDpto.iDa enuc/a pra.iDa pra a
I.Xurura. poHo.t.^ttucja. pollo cioa.iDa aciDia auarcja.^Da aua
g.iula pollo outro.p.y/a. pollo reja gula.TDa gula lururia.iEm c
DcrraDcpro.a.HcDia. *Dutros po* fia mancara a foberba po: que qr
ebuuvcrfo.Xuruo auafupcrac Jccr- mapon fcnbo:a oe toDoo.? fy
iiimp_uyragula. algut quer fecr ki\ v.gual T>ctfc %
TtooTrrjc.Do pccaDoDa fober Dcftc Doo: nacc a enueja.? o emie
ba. fofo De ligcpro toma fanba contra
O^mcpro pccaDo mo:tal be aquele que l>a cnuqa.Daqup nac
fo berba que be raynba % ra v> . a vra % a vra quanDo (k nam poDe
De tooolloe pccat)oe.it)5 fancto vingar ba trirtc$a.?Daqm:nacca/
agoftbo.jSobcrbabe pecado x>c(> ciDia.t a aciDia bufeanDo confola*
o:DcmDo t) alteja pcrucrfa.- maa .com fci5 cfcaccfa.iDaqui vem aua
IT>J que a foberba Ixi enueja a to reja.? po: que auarc^a bc auogcu
Dolloo feno pguaaco po: que c p* Da oc riquejao tcmpo:aac0 poDe
- gtioloa coclla.a 00 may,o:c0 po:q vfar impo De gula.? oa gula pollo
-na c pooe pgualoar cocllc0. a 00 fomtto DO ventre Icutafc ? mo*
wv
J-V
uercltiiurm^if^a foberba D eufo tenerc. &ue qr Dt5er.B ICE
ceiftem tofcolloeoutroe pccafcoe obedecer T n quero fa5er mansa*
pollae rc5o6ce fnfo trtae.T a cob meto t>o outro. &fegit>a filba be
>a betrta ra0t>etot>olloemcu> ctensa.? fcgfoo fanto agoftmbo
Ice fegttoo tn'5 o apoftolo.po: qu. ontent>a bc mpunar a veroaDc
to a cobia befce amo: t>efotf>cna fabfooa c cffo:ot>o clamo:?Doe
Sopolloqual (Te mouca aunara* b:aDoe.om b:aat>oe? c bo^ce
conal a cobcar a creatura i.lcvjta qr vencer % parece nas palabrae.?
atfe.&lujcuna fcgunsotnjcafia* o trtat>o Deftc t>i> Ibec p:aua pu *
no bc ra^ se tot>o pecado por que to que mclo:a fcio.&e coufae que
06 tflcptce carnaace fom naturaa cu fc% q fom booae trgo ? reputo
ee.? 06 bomece De lgejno c cn * ae fcrmaae.&tcrcqna filba be
dnam a, ae coufae naturaaee. 1& jatcia q be louuauca polia qual o
alfy cmtruerfae manc^ae cat>a foberbo va glo:iolo reconta % D5
buf Deftee tree pcca>oe be sito fc fcuebce po:q fcjalouuaDo Doe
cr ra^5 tf tot>olloe mallce.H fober queo ouurem % foubcr\. o D^ta
ba?vaglo:ia quafybcbiuipcca DO tf ftc Di^jEjctollo me verbie ma
Do.pero ba bt>efcrena atttrc cl* la loqttDo fupcrbe.&u me eiural
IceXa a|mt>a que cm cat>a bu fe co po: palaurae De foberba falDo
ja apetto t>c pzopza crxelcncia.f De iiivm grant)ce cotifae.S quar *
o foberbo cobij a gransee coufae ta bc ^pocrifa polia qual o fober*
t>ct>cntro t>a vontaDc.? o va glo> bo % vaglo2ofo quer parecer boo
. rtofo louuanca Defina. 21 foberba % glo:iofo a toDoe. % o DytaDo DJ.
ouvaglona tfetcfilbaeq fom vt vtoear grata foat vrtue fimti
eWBcfobcDcnca.contt>a..a lata. & po: q parea booa moftro
tanca.pocrifa.pcrtinacia.t>ifco: veiDaDc x>c fo:a a qual nom teubo
Da.p:cfun.? fcu DttaDo bc cfte. na vontaDe.B quanta bc pertur*
Cetera q fupero magna tranfeen* cia a qualbe malcia ou Durca e
Derc qucro.Ctue qr D5cr.:u que maao p:cpofito pollo qual o fober
fob:e tosoe tciibo fcnbo^o fob:e bo % vaglo:iofo DcffDc o mal fep
mm mcfmo qro aucr mclbo:ia; toou fuamingoanqr conbecer
Bipimepa filba bc mobctrca. quctcnbaerraDo.teeftaem fua
ca a foberba nom quer fecr meuoi malcia tDurcja.a o D^taDo Deita
tf outros qual feria (Te fi^efle m bc. Iftec male ccepta mutabo nec
lamento t>c outro. tutat>6 Defte malc ccepta. Ift muDare^ o que
X>5* IRefctoparerc mcbuuflare* na vontade tcnboi cometo a^nDa
^jr^" cJUL
queeja mal feyto % maao,& fcjcta O:6cgundo pecado bc auareja
bedtfcozdia a qual tomou fcmp:e fegundodt? tulio.auareja be
a ctraricdadcpor va glo:a,o ti* - amo: defo:denado de auer % acaU
tolo dcfta bc. Tona dfco:da fa ar rq5a.jE em outra maiijjjra
cit difco:dia co:da, 21 difco:dia fa? auareja be cobjca que nuca fetar
a vontade que cftam eonco:dc Xn de algua coufa, f fegundo
defconco:dar, R fetima be p:efun o apoftolo. Suarcja be feruidoe
om de coufa noua % po: cita p:e* do dolo0.ca o borne auarto ou
limcom a va glo:ia o foberbo r>t5 daaa0 criatura q fom a rique*
ou rala algua coufa noua po: 5a o quedeuria dar ao criado:,co
que fcjalouuado^poftoem repu ucm a abcr,fl.cfpcranca,dclcta*
taco, o titolo dcfte be, redc me co,cfta tre couto da 00 auarcn
tant fum per iura tantiXree me 100 ao dtbc^:o % a arufca. % fom
que cu foo tam grande % ki tanto rcp:cndido fpiritualmaite po: q
convoque fc5 00 dcrq>to, pooe k\\ amo: em coufa tam vil q
4Cflo,jtjcrj,qua mancara bc a rqja q bc da terra a qual na>
Qfomdefobcrba, -tura enferma ?flaca o:dcnou,i&
uatro mancha fom de fober dij falom no cclcafrco qn ba
ba.aquaae aleita fam grcgo:io coufa ma^0 uolta cm pecado
cm 00 mo:aac De /ob. 21 tnirne^ oauaratto po: quatrorejooc.$
ra be quando o borne pat la % cree p:mc^:a q polia mapo: parte 00
que o bem q tem que o ba po: fy % que fe mete em pecado po: aua*
fua induftria % boo rccado.& fcgil reja 00 comctcnnafy como furtar
Da bc qudo 00 bc q tem q lbO0 pcrjurar.matar, ou outro feme*
deu d po: feii0 mercimento, H lbaucc,B fegunda que be contra
tcrcejna qudo o borne" fe gaba te* lep de natura % eferiptura, Cad?
er? auer <r pcfir: a0 coufi q nom famluca,oqucquerriadcqvo0
t,H quarta be qudo menofp:e * fcjcfl m 00 bomecn flb mefmo
ca a todollo outro0 que elle quer fajec voe.fftc mandamaito foo
fecr angular po: qa foberba fa? -era na lq> d' natura, > que nom q
afoberbo, /uria a tf ao qual fede ria para tinofaja a outro, B
ue fometer ? fecr mato: ao bom tercena po: que bc ctra let eferi^
ao qual date fecr ygual? quer fecr pta,a dij fam luca.^cdc mife
mato:, rtco:diofo ccmo o voo pad:c ce*
<lXitolortji:jc|.T)o fegido pecado leftial bc mifcnco:diofo. . o aua
daauareja, raito.fegudo dt5fantOltdo:o,be
4 /~
0L Le^*#7?^ ov /

>^C5j- ~~Ti i**s V. "( i^'Pir*--

/
TTj 2.

"afproa no fabe receber a nenbuu fouro para t>ar ma0 nom para gar
* ent ma cpanba c5 p:a?er^ quar XJanBaauareja fegim&otnjfan*
tapo: qutobccontraley vntucr cto ^ftt)o:o tra5 tmrtos malc0.ca
faLa qual manoon comunicar to* o auarento be maldito t>e tf e oon*
Dallae coufae.? o atiaro tem tot>al x>c tnjfancto agoftinbo. maldito
to coufae captiua0>c maneara q be o t>cfpfet:o auarto t>o fenbo:
nom pot>em fecr comunicadas* i quebe largoutn? fanto UOo:o
fcgi^o lto be mmtoa fe alguu po que auaro vcfcvc x>e auare ent lo*
T>e fa5er tefouro fem pecato saua* tmq quer em nola lnguoagcm
rcja,a ^to fe pot>e rcfpont>cr q ba t)i5er cobiar iquto ma^e tem
b^tuae maneias tf fa5er garoar mao cobija.tbc comparado ao
tefouro, 21 buta fem nccciit>at>c t>:opico que qrt>5cr,que qtito
fua ou Soutr mae com vontade tf mas bebe mayo: fct>c ba.ot5 f
auarc5a % efta maneia beseffen feron^mo que o auarto tanto Ibc
Doa a ttiooe.nc fe pooc fa5er fem falece o que tem como o q n tem
pecado, utra maneia babrfcc % omercat)o:be louco que voe
ajuntar % garoar tefouro com pui o regno $00 ceeo0 % atoa a tf0 po:
fcca ? fabct>o:ia*? cfta be ouae poueo0 apiibc^os. & $to peo:
manepao^H pume^a po: nccefll be o auarento que jut>a0,que o:
t>ase.?fegunt>ocftapoT>cm oeca trta Dmbe^:o0 vent>eo a fcfu jepo,
fafcoe ajuntar tefouro % riquejas ca eftcalgua ve5 vct>c o co:po X>c
para criar Tcnfvnarfcuefilbot tfepo: bu?)EnbcE:o.;auarc5a
para cafar fuae ttlbae mae n pa* fcgoo t)5famgrego:iotem fetc
ta 00 enriquecer it)e garoara ma filbao? afl^ ella como a0 filbae ca
nc:a * e^ ^ peuoaH feg t>a bua t feu titolo,? ella be caV
t>a manchabefcc acbcgartgar* fafca p:ncipalmente e 00 maaos
$ar tefouro po:p:oue^to publico mcrcatwco.? o ttolo fcela matne
ffy como para t)effeirt>cr oregno be eftc* vt cuptoo per me fine Ic
ou para aumentar ou aerectaro ge cupoo.quc quert>5cr.2l cobi|V.
feruio tf tie.i fegttoo to 00 re^e ca fl*e effo:ga po: m^m no cobfeo
pot> teer tefouro para t>effcnt>er fo fem regra ? fem mct)it)aH p: *
feu0rcgno0?para acrectarofer me^a flba be furtos o feu ttolo
uio tf tf 0.^0 pcToae eclefiaftica be cftetu rem furtiue colit fub
nuca pooem teer tefouro0 nem t> me perit tile* ) q furta per m^m
nbe^o com ten x>e o garoar -& perefee em m^m feruo mo:re&
$15 fanto amfoouo* 21 igreja t te fegut)a filba be rapina q be roubo
-?violcncia, % o fcu titolo bc eito perflUDaDe % ecefio fobiepufam
(yriue obtnct non nica mo:e to t> toDa coufa bonefta x ba lugar
mco.mcu coftume be tf tonta: per no comer % bcucr.fallar. veftir.an
faaascoufaoqnfom minbao DarDo:m\ % em toDallao outras
% eito fa5Do Dano publicamente* coufao fcmclbaucco quDo borne
B terceira be vfura.t outra ma* cjcccDe Do q Dcuc fajer. po: q aqup
nena fle cbama apetito De ganbo fie cntenDe pollo pccaDo Da carne
% oTcu ttcolo be eftc.Xucrte vfurc -& lujcuria bc fcclcctacom Da carne
Dttari miebi cure, toDo meu cir -De Dcccflbe maaoo qDcfccnD De
DaDo be De cnriqccr, c ganboo t>c Dcffalccimtoo ligq>:o0. cm ou
vfura.21 qrtabcfrmoma.to fcu tra mancha lujcuria bc Deleite c
titolo bcell:e,|[yeSrenontHneo apetito Dae coufao fnpcrfluao. o a
quetio facraDco..6ctemo: vDo etito fie Di'5 aqu^ quDo vDe co*
ao coufas que fom facrao ? DcDica lentimto Da rc5om.ca tal apetito
Dae a D*0.& quanta be falcia q be bc pccaDo mo:tal quanDo a rejo o
mentir % enganar encubertamte no rcfrea. fom mutao maueg *
1 o fcu titolo bc cfte. HD vDcnDu rnoDc liijcura.H pumqna bc fo:*
aptio % in cmDo femper meto:. nca com molbcr folta. S fcgun
^>ara mclbo:vDcr? cp:arfcm - Da bc mcritricio.q be quanDo cfte
p:e mtmto.B fejeta be pcrjuroXa pccaDo fie comete com molbcr pu
00 cobikofos % auarentoe o perj tt blica q fie Da a toDoo po:Dinbe^:o
ro tec pfte po: cobia De ganbar & tereq^a be aDultcro.q bc qu*
% o fcu titolo be efte. Ifluttqu con Do fie comete c molbcr cafaDa. U
uro r verbie aDDcrc curo, tuan quoartabceftrupo.que bcquDo
Do fao juramto ntca curoDcDi* fie comete c virg. B quita bc flv
5r verDaDc.H feptima be frauDc. crileo q bc quDo fie qb:ta a c
? cfta Tc faj cm picfcna po: pala*. tincciaqbc fagraDaiDeDicaDa a
-urao enganofao % nDutuao para t0afl^ cemo nas religiofae % reli
fa5cr>ano a outro o pioucpto a % giofo % cm 00 clcrigoe De o:D fa
%o fcu titolo be cfte. l^ccimam era % em toDallas pcflbas q p:ome
aDero vtDefpic femper labo:o. tervoto DecaltDaDcBfejrta be
*D Dnbct:o be meu tte % femp tra ncclu quDo fie comete c parett
balbp De enganar pollo aucr., ta ou cunbaDo ou cunbaDa^paDr
Cftolo<jtjCjtu|.Da lujcuria. nbo ou maD:mba.afilbaDo ou aft
O terceto pccaDo be lujcuria co IbaDa.Hfcptimabe pccaDo ctra:
mo quer q lujcuria be toDa fu*. natura ou De foDomia. pollo qual
H1/'
^7
vfo natural fle mut>a outra fte fanto gftmbo7naob:at>alUjcu*
ma Bt'5 fant^ago ? fancto tomas riaafl^be ccgoobomq nomba
t>e aqtrno que antre tosallae ma nelle re^om alguua. o ttolo t>efto
ne^rae t>e Usurpa efte pecado be beefte. metteejcecaturquelujtu
ma^egraue quenenbut>o0ou* re famulatur.&u a altijcura fer
troe. po: que trafpafla fegtoo o q ue a vontat>e tem cega.B fegtmoa
t>e natura bet>etcrmnat>o. Bjita filba be;enconfit>eraco q qr tH5er.
meto tf marfoo ? molber alguae nom pfar o b n qrer veer a ver*
vejee be lcito % algutae ve5e6 no t>at>e.a o lujrorofo nom confse
be lcito.1belicitoquant>o(Te fa5 ra n pfa mo:te i o inferno q Ibc
po:auerftlb06oupoj cp:rot> t>ara a luxuria.? ku ttolo be efte;
uso.ou po: eu(tar fomcaom.? e Bec vit>eo verc nec ver curo vit)e
fias trs maneias nbe pecat>o re. Bem vejo vert>at)e^:amtc n
xcm cinco n be licito. B p:ime^ qro veer a veroaoe.B tercep:a be i
r qut>o po: foo lujcura % t>clete conftcia.ca fajaobomfeer mo ^ -
o fa?, H fegut>a quoo ctra natu* uiuel % nom firihe. po: efte pen
ral maneia (Te fy.U tacqna qu fa % oefeja ago:a bua coufa % t>e ?
-t>o cm tepo vet>at>o. & quarta qu po^eoutra.? o ttolotfftabeefte
t>o em logart>effent>it>o.& quanta umleuio:venti0 quot) egt>et
com molber p:cnbe.que cftat>e tio metia. % ceguit)at)e t>a vtate
parto ou em meftruo q no tempo me faj feer impe lgc^o q 00 ven
-fooe acontecer ae molberee fegun to0.B quarta beo amo: t>o mut>o
t>o fua natura. 21 luxuria be cafa ou o ku pollo qual o Jujeoriofo t>e*
t>a p:ncpalmtecomae peflbae feja mtrlga vit>a para que cfp:
ecclefiafttca. % ella % luas fylbae fua vontaoe % km oele^te0.o tito
fom ^epart^aei t>erramat>ae per lot>efta be efte. Bol cura me t
tot)olloe outro cftat>O0t>oe bo* mcbt nulla t). Boomte be^ ctr
ntce. em maneia q n acbarae t>at>o t>e tn^mi nom curo t)e tte.H
coufa t>ont>e ella n mo:e. ella ou quanta be pciptacoqquer x>i^cr
alguua t> fuae filbae* o feu t>tat>o t>efo:t)enat)o aque^jtamto % apjef -
be efte. Bento (ic venerari quot> furamto pollo qual (Te aqvjca bo * -i
bonefti nolotencr.Memet>ou m t ap:eTura para b^r a pecar po, -
a luxuria q n qro feer autoa one * ent>ofle a tot>o p:ijgo t>e mo:te po:
ftamte.:tieteflba0 aequaa comp:rfualu]curia.t o ttolo be.
ce fom eftaeS p:mem be cegu Btl baiet)fcernitqu p:cpato
t>at>e t>a vontaue. a fegunt>o t>ij cernit.B t booa t>efcric o q ca^
t>.ij;
salto po: ku ap:efluramto rarra ca cftar ouciofo.Domar acame po:
batamto, % km q be oDii Dei q . feiuueTablinenciaeitrabalboe
bcab:rccratte.eftobcpo: qtte & qualquer tentac que vent refe*
fie alonga DO0 lujcuriofo0 % Da pc * ftilla feutemte no comeo,
, na 1 a qucllee que fcgu 00 Dclcp Citolo.jc#iij, *>& enueja.
tc Da carne aoe qttaaeo fc felina OCtuarto pecado be enueja.? e
a lujcuria. % po: pito (Te abo:rccem fta bc cafaDa p:incipalmentc
* 1 o feu titolo be cfteXtc oDt0 cri com oe relgiofo % ouciofo0, f fe
ftum D mutrou t>ltgts iftf. 0 q gunDo D5 fanto agoftinbo enueja
cftc miDo ama abo:rccc a (efu jepo be nojo Da bcaucnturaca.; fegfo
Hfeptina bcDefpcraDo outro Do jobDamaceno. ueja be tnftc
* mDo polo qual Defclpera Da glo - 5aOo bes albeo0. 0u em outra
ria 1 De acalmar pcrDom De kue pe mattcjna.fcguDo fanto tomas.en
caDo0.o ku titolo be.tbcu qua De ue(a be Doo: tf co:a pollo bc que
fpero fpc fine femper ero. iEu po: a outroe bc qttDo etcctci ba maia
qDefefpcro femp:e ferep fem efpc bem que ellc.fnuej'aqrDi5er no
rana.% como quer q toDoIlo0 pc veer. po: que o ucjofo nom poDe
caDo0 pifam o pccaDo:,pcro cfte o vcer 00 be0 DO0 outroe. a enueja
cuja ma0.00 outroe fom fo:a Do ba cfte titolo, ^:ofpcra Du viDco
co:poi efte bc no co:po mcfmo.Do p:otiittt0 inurco, 0uanDo vejo a
qual fajfcgimDoDTcoapoftolo, . p:ofperiDaDc De outro logo bq> en
p que fcjer fomcac em ku coi* ueja.gfegunDoDsfam grego:o
'po peca* % lujruria pece em mu^ Defta nac cinco filba0.& prime^
.ta0mane^a8,2lpme^:abe e/uri ra be oDio q be malquerca. polia
ofa a tf0 ? plajtiepra aos Daboos qual o enuejofo quer mal para ai *
ao co:po Danofa. efcDaI5a ao p:o guuz nom quer q bc Ibc viefk.i o
jno.Dana % condena a alma p:o* ku titolo be cfte.TbicDeu negligit
Pt>a. foomente a btitf fenbo: mu qui p:ojcimu fuu n Diligt.0 que
vil que a carne % feu0DcIeHte0.cc* no anta a ku p:oujcimo abo:rece a
ga x louquece a vtaDc.00 rente jcfujtpo. a fcgunDabcalegria no
t>08 ctra cila fom elee. fogjr 1 sano x>e ku p:oujcimo polia qual o
tvrarfe DO0 cafoa 1 coufae po: que enue/ofo ba p:a5cr % alegria no fca
fie cila poDefajer.pfar? rcDU5tr no De ku pzoujeimo % mal que ac
cm memoria comoDauiD tam fan tece a outro, % o ku titolo be eftc;
to. falom t fabeo. famfom tam Ifluttquaacturacuuflibetct mi
fo:te ca^rom per efie pecado. *M* cbi cura Buca bc^ cuDaDo -6 mal
i\ * r
IS?
Mc Dano q a outro venba.S terceg J$o:o. pam q be vfo para 00 bo*
ra afl? trfte^a polloo beo que meeue ri/00 be mlt a 00 mem *
outro ha ? baucnturca. pollo qi noo. BD o uc/ofo bc cparaDo
o enuc/ofo ba gr pefar cm feu co> ao q te fcb:e ao qual coulle q
rac polia bauturp D* cn p:ott Tom booa.amj como p ou viiibo
jtmo.? o feu titolo bc cftc.Hnnu '1 carne fom a clleDanofao.^Dutro
pena mcb p:ofpe:tta0alcna.pol fy a iteja be comera a D'0 q bc t
la batienturana De outro cu beg boo.fcgDoDi^fmto agofnboq
gra pcna.2l quarta be fufurrao q Dos maaoo laca? tp:a b.? cita be
beDjer mal doutro cm abfenca o ttftttjr q tto be maa qDoo bo
polia qual o enuej ofo aUD 05e"Do 00 laca % tr:a mal. & tte toDoo f
? murmur&o mal afcDiDamcte tio bcDa toDoo^T 00 fa5 comu*
Dquellc t>c qU ba enuc/a.? o tto tmo.T cft fa5 o ctra^o.lRatural
lo beXulpn ntntte plena murmu mete o b DO borne p:a5 a D'0.? ao
re hm plcnc.j5cp:e culpo ao coti enuc/ofo Dcfptaj;.? o uc/ofo erra
faob fcgtao murmurDo. S qu* muyto. a qri rctcberDano po:
ta be Dctr\ q bc trautar ?Di5er q aqllc D* q ba enuca ouueflc mal
malDoutwcm p:aa.poIla qual o ? pDa.. mtrto louco bc aqllc q
enuc/ofo t>!5 mal Saquei!c De q ba qna qlbet^raflcnosfcuo olboO
emic/a Diante De muytoo c enten po: que a outro q quick mal ty*
com q 00 q o ouuir entent q be rafem bu. JS aTg faj o cnucj'ofo
melbo: q cllc? o feii titolo bc.Be % o Diaboo q po: que b cntie/a De
trabo Directe quD fien puto rc* oiitroo ma^o Dano fa5cm amj mef
Ctc.gXuanDo qr q alguhio coufao 111O0.H enue/a atonneta o enuc/o
veio b fcprao femp:e ao retraio % fo.j^po:rloDC5ia fcncca.murto
Dtgo mal Ddlas.B cuefa faj mu^ me p2a5ra q 00 nuieofoo tctief*
toe malco. p:mc:o be q cega femoIbooTotcIbao toDallascg
a vita po: q no pofl vecr oe bece DaDco po: q p0: toDolloo booo fev
De (cu p:oujmnoDonDc o atucofo toofcn ato:mtaDo0.?acnuc)a
bc cparaDo a aconifa % ao morce* bebua aruo:cq ta0ra^c0 De
go q abo:rcc a clartDaDc. onDc mal qrenca % a co:t^a ti oDio % aa
Dt'5 fanto agoftnbo.q a I115 q bc a flo:eo De rjTo % efcarnco.H frurta
tnaDa T>oe olboe q cft faoo.bc o Dcla aruo:e bc Dclru^. o unio
Diofa % abo:rcciucl aoo enfermoo. bc malcias ae folba Delia ama*
SDutrofy o q bc vDa a outroe ao c reliam ao q a cata mcnofp:ea.t
ucjofo be morte. jBDeDt? f gre* ao q menofp ja mata. fie poDcW
D.i;V
rompco,como quer q cticfsi be t>6 te comecom gr cobijea; a o vfo
erfc t>o b" t>c fcu p:oujcimo. & t)j t)o manjar n be pccat>o mae a co
fcmcto tomaeq t>tisie manearas bfa >elb:t>enat>a x>c comera qu
pot>e borne aucrtrifte5at>ob x>c ta quetoo alguu c chtto grat>c a*
outrox n pecar 21 p:imegra bc c parelba feus mjarcsSe tnuerfae
algu vce que o fcu mi/go ba p:o manearas ttmierfos fabo:e6^ c
fpcrit>at>c t>a qual fc teme que Ibe tofcae cftas mancaras Ocue bom
v|'ra p:igo po: que Ibe pofcera em comer o q a neccfa>at>c requere x
peecer cita trifteja mapf be tento: n o que a vtat>e x sclc^tc* & to*
q enueja, % fegitoa maneara qua* t>ae ctae cinco mancaras fc ente
Do alguu tc x>ooc t>o b t) eu p:ou x>c x concrut) eut cftc verfo.fl^o*
jeimo n po: que o t mas po: fale perclaurenimie artter ftutnofe
cer a elle mefmo^fto n be enue* tue qr t>5erXet)o Delicado mu
i amasbjclo* to afmba x c eftut>o & fcgunt>o
Stlo.]Cjcjcv.t>o pecauo t>a gula T>v> fam grcgo:iooa gula nac cm
OgUrnto pccat>o bc Ula,jSc* quo filbae.? cila fcu titolo? cat>a
gtoo t)5 fanto agolmbo* gu buia fcao flba 0 fcu titolo bc
ta be cobia r>cfo:t>cuaT>a itf ma> eftcXo:po:evclco:t>c nuquma
l'ar com Deleite 0u em outra ma nco fine f o:t>c*1fto co:po x na vota
negra.guUi be lupcrflujt>aT>e golo t>c nuca cftou fem cugt>at>cBp:t
fa q n (Te contenta t>o q be neceb megra filha be feurilitae q querei
faro anatura. . fcgunfco x>i$ fam r^cr gafgtupcc x palricc ti vagOa
gregono.q em cinco manepras fc t>e a a gula mouca t)t5cr pala*
comete o pecado t>a gula. H pmep uras vasfe? loncae.fallar mu#o x
ra qut>obom come ante t>a o:a i>3cr mah vitupcn'00 T outre pa
qt>cue?fto fcofa5po:n auer laurae vaae. % o fcu titolo be eftev
pacincia t>e n efpcar o tipo con 'Bie magnatu fcurilitae in efea
mbaueel* % fegtoa quat>o p:ecu palati.00 gargautoc % palrcp^
ra?semt>a manjares p:cciofoe x roa po: golofice fc antremet nos
&clcytofo0t>oe quaaes T>c$k ou tu majarc T*oo gran^c. Ti feguu^a
t>io,feft virtue plactoie abftinuf* filba bc babitu^o mte. mpngoa
fe bone. vertufce be refrearfe t>oe meto xt)effalcimtox>e rejo xX)c
be ap:a5uee9. % terceira quan entt)imentooqualvc polia gula
T>o alguu ejcccac em comer? beber x o fen titolo be clc. J^t fum vino
mapa t>o que t>cue.& quarta qu * plcnus fum ratio egenus. lu
- po ba p:efa i rnup aquerjcat>am t>o foo abatoo t>c vinbo foo min^
m
goaDo t> re5o. % tercem bc clnie Dia Doo mnfarc fpirtuaaeo.afy
tas que bc bebedice. % eta Demo* como pcgaoco % booe ejrplos %
ftra a uaiDaDe q vem Da gula .a coufaeanctae. ,6cguDoDi5fam
Delia Delccnoc gomito % feDo:.i o matbeu.n viuefoomte bom
feu ttolo bc cfte.flaufco poft ite* no p masnapalaura quefa^ Da
rum plus babitura vinue.fao g boca De tfe. 0 fcgfiDo rcmcDo bc
mpto po:quepoflDcpov9 beber pefar femp na mostc.i como cfta
ma^vinbo.Hqrtaftlbabe mui carne cmq viuemobaDc Durar
ti loquum.que bc pairaria a qual pouco.&Di? fam crommio.o que
vDe mtrto comer % "oc imrto be ctrDa como ba De moirer ligeira*
bcr.? o feu ttolo be efte. Bcpiu mente meiiofpzea toDallae couf*
oftenDo que n funt apta loquDo faeDcflc muDo. ) terceiro reme
fallanDo mtrtoDgo algiiae couf Dio bc penfar na ceca % no manjar
fae q no fom coumbauce.H qu* Da glo:a que D9 ba De Dar a oe bo
ta ttepta letica q be alegria % p:a oe Defpo^o Dcla vDa. tf fia ceca
jer vao.a qual x>cke\oc Da gula, De^ia fam lucas.lbuum borne fc5
% o feu DitaDo be cftc.^n k v>ccc* butlagranDeccea Tcbamou mu
pta letatur mepta.m fy engana too. 0 bom be jcfujcpo. % a ceca
Da alegria touta va.21 gula fa5 fa bc o feu cojpo % a glo:ia que Dar
5er muitos malee tDanoe. lana aoe boo9.0 quarto rcmcDo bc re
o bom Do rejmo De D6 como Iam coiDarfe Da fome que jctii jepo fof *
cou a aDam DO parayfo.fa5 pcrDcr freo-z aco:Darfc ti \cm pobzce.noe
toDollos beeno fpirituaac como quaacecllepaDcccfomctfcDcfc* ^
fe^ a efau pcrDcr a p:mogenitura CJDO o cuagelbo.uuc fome % De *
jEfta tnDuje % tra5 luxuria, alp co ftce me a comer. J a gula rnaje )
mo fe5 a lotb.ffta fa5 cometer o* bc t) cTDcrar o Deleite % a cobja
mectDo.como fe5 a beroDce q ma DcfoftenaDa Do comer x beber via
toua f job.J&fta tra5 mo:tc na* Dae % mjarce. a algu poDc co
tural.aflHComot)5 falomcmoe mer mjaree nur pciofoc % no pe
\
p:ouerbio6. DO: bcbct)ce mu jtos car cm cfte pecaDo. i outro comer
perecer.ffia tra? mo:teDe infer mJareeDe pouco valo: % pecar.
no.comoD? f lucasDo rico a que <[^Tolo.jrjcjcv.t>o pccaDoDa ^ra."
DemanDaua fam la5aro cfmola k * Oer.to pecaDo bc pa. jScgun
pultaDo be no inferno. e reme* DoDi"5fto agoftinbo.^ra be
Doe ctra a gula fom cftee. pu coba x>c fc vigar. SegunDo 015
me^ro vfar muitas ve5ee?caDa afDo:o. 3ra be mouimento DC
co:accm moudo a pena. & g:a ba fentec^ pata do mfernobe o rectl
o feu fecr cm duas mancaro. U cio da cnta. Ba y:a nacem (c^e
buua be natureza, ta outra-bedc filbae. ? ella t cle titolo* Bulia
columc.? qudo naturalmente a fugtt crnea me dumfcruetm
r bc pavjt do bom.entccs no tra. tudo cm ra me cfqueento
bc pccado.tcobcpcna daquclle com yra me leua ncnbu veendo*
qucbc ^adofcgdoacalidadede % p:imcpra filba be rijca contida*
fu natural qudo a :a T>C(OCC ? cta bc atrcuda para vigar a en*
nada ao bom quto a de % quto jura da vontade? o titolo bc cle
a feu pjoujrimo qucrdopcrfy to jScpiue 111 mte faco pcrurate
tnar vingana a qual nom dcuc to tce.Hoobooefcmctda cp:q>
mar per uj mae dcmdala a tte ou toe % baralbaoi 00 trago a nimba
ao /UH5 qc cila cm logar.cnt bc tcnda.B fcgt>a be clamo: que be
pecado mortal. E>eu* pooc treo pc Dar b:aaooe?ra5crrut>oi: alar
cadoe acerca do pecado da jna cm a V05 em vituprio po: que o rco:
aquellc q dilelu ot/ucr yw c * q t no co:a vba ae o:ciba t>a
tra feu byrmao fera culpado cm qttcllc x>c qu t a vra* o feu titol
' fmjo.iS qu dtcr racba q querdt be cle. 'jpHic comlpo filaitia cia
/ 5cr vao % vydade ou leni cclcb:o mo: ripo.H pa5 cu a co:rpo com
culpado fera cm ccclbo.? o q diO b:aar>06i o callar rpo.S terceira
fer louco fera culpado na pena do bc nt>mao qbc5cfp:cpmto?
infernos cftce tree graaoe affy co mcnofp:cp.t cila be vrade i> fe
tno creccaculpa afycrccea o:d vingar po: ob:a t) fo:a fajdo no*
dela pena, a o p:imcy:o graao q ot dano a aquclle de que ba ^ra.'.
fer y:a fein palama. % alfy foy cul> 0 (cu titolo be cle Ibcc no digna*,
* pado po: u^oo onvnfma.? po: tf tur quod lgua benigna loquaturv.
fo foy culpado ent concclbo.0 ter ^la 110 noa le^jta fallar palaura
ccy:o foy y:a c palaura t>e contu * d* caridade^ quarta be blaffcmia
melta % eujuria.? po: vTb foy code qbe vtadede fe vigar po: di5cr
nado pollapcna do inferno, fe^ doello a x$e % aos fantoe.o feu tit
gundo 015 tanto agolinbo* no p: tolo be elle mo: feruo meu cu
mero q y:a foomte no fegundo male dtco dei.t $e % aos faiictoa
fOH IM1 v05.no terceiro y:a % t>c * dooelar ^lofootoacolumanH
chrci de fua fentca; j&dj Iam quita be ctumelia a qual be qu*
grcgo:io que o /u^o bc conbccdo do algu fe qr vingar po: doclos
t>a |>grc/ao ccclbo be ^cfnc^ a de maleo. % o titolo be.ele, 3rag
vT *
U

mente Dum intimotoeottez 3>erscoufas grDs? bobas ?De


S&uDo com fanba me foo moticr vertuDe. . Dt'5 fanto tomas.q fe *
meu cnftume bcDe mo:Der. H fejc gunDoDamaceno.actDiabe butfa
ta be omecDo. efta quanDo no be trtfteja que agraua o co:a Do bo
contte De vgarfl polias outras m em maneia que Ibe n ap:a5
maneio mas quer tjnara viDa De fajer coufa alguta. efte peca
* a aquelleDe quem ba a ^.t o m Z>o tem DOU nomes, cu a faber
ttolo be efte. t v:a vero bomc trifteja ? acDta. ? a rejom Deftes
Dm facere quero ^a ? penfar Doue nomes be efta. flo: que em
femp:ccob!)co matarXtra a y:a efte pecaDo be apartarfe bom Do
ba cftes rcmcDtos. 0 pmet>:o gar bem fptrtual.o qual cfttma ? pen
Dar fplco.callar ? n fallar.? po: fa feer graue. alfy como jejuar ? o*
^ftoDi? lalam.StuanDo falecer a rar ? fajer outros bccns femclba*
Hgoa matar fie ba o fogo.? afy co uees. ? fegnnDo efta beD^ta trifte
mo Do ferro? Da peD:a q fomDous 5a.>ntrof em efte pecaoo be to:
co:pos ferDo bnt com outro faaj> narfe bomacreatura.afy como
fogo.? aflpDas palauras afperas? ao folga5quepenfaqbe ltgcp:a
Duras Dosbomesfaapna.^o: ? noin be graue.? fegunDo eira be
jpftoDtlTefalomo osp:ouerbtos. Dpta acDta.f efte pecaDo quatiDo
H repofta booa qb:anta a fanba.a beD^to trftcja be contraio a ale
palaura oura moue contDa.) fe* gra fprtual que be no cjtrerctcto?
unDo rcmcDto be pfar na pa^o yfancaDas coufas fprttuaacs. &
De jefu jtpo.DDe x>iy fa m gregono quanDo beD^ta acota be contra
tue fe apa^jtrom De jefu jcpo be re ra aavertuDeDa fotfalejaque bc
DtijiDa a memoria nhab? coufa comear ?fa5er as coufas grDcs
po: maa q feia q no feja fonriDa. ?foffrcr asaDuerfyDaDes*2laDt
be Df*a De actDeo.que quer Dt5er a
ifitolo.tffwio pecaDo Da act uerbom anguftanoco:aom.?
Dia. feer onftrangtDo De nojo po: que
O Neptuno pecaDo beacDa.? a alma po: ^fto ba nojo ? auft^a
acDta be le^arfle bom qu* De toDa coufa fprtual. & IcgDo
to a alma Do boovfof ejrerctcto Dt5 fam grcgorio.a acDta tem ktt
boo? a vontaDeDe vertuDes.)u filbae % ella % caDa bua Delias t
outra maneia aciDa beocfcTiar fm tttolo.o DptaDo m be. XrilU
bom De toDas fus fo:as p:op* cta gero nl p:eter teDeo quero, txi
as ? Da ajuDa De tfe po: cpjr ? fa fteja be meu geerar nojos femp:e
, bufcar.H pimyza be tttalica que Deft rano: be cfte.Bqhis m le
fegunDo fanto agoftinbo be vota * DtnunquDc mente receDt. 2>e
De De pnfar mal % poeef afe^tan* alguu me Dana nunca perco a fa*
a ou De empecer a alguu.ifta nba. H quita be to:po: q be buua
be quDo algut faj ftira a outro p:eguca acDaDoe mDamtoe
entces toma fanba % ^:a ctra el T>ctie aqualefto:uabomquen
le ioep06t>a p:a recebe trfteja* cp:a oemDamtoDale^q tte
?Defta vem a malcia. % o feu tito mDou. % o feu titolo be efte. lhec
lo be efte. Solcita cura qro fem* mcbi vrtu amo: eft nec cura fa*
per noctura. ffte be meu ctroa; lute.Bom be amo: De vtuDen
Do empeecer % fcmp:e Danar. Jk fe ctrDDo D* fauDe.S fejrta be euaga
gDa flba beDefpcraom._ca a De tio mti que be buua p:Egira D*
fpera % cfancaDoe Demritos co:acom aciDiaDae coufae que n
1 pecaDs maD:e be De Defefper* fom boneftas.? efta tbem be em
a Doe galarDooesXa o q Defefpe toDollo outros pccaDos como a
ranca feraperDoaDoDoe males cDa. % o feu titolo be efte. gXuos
quefej.nefperaaucr galarDDe feio triftarf facio quoqj mete vaga
pentcca nem De bem que faa. % ri. % 00 que vejo em trfteja vo >
Defto nace triftej outra vej. & o taDe ponbo p:gguca. U fetima be
feu tttolo be cfte.lbeu qua Defpe* timo: meti que be temo:Da von
ro fpe fine femper ero, fl^o^ que taDe ou Do co:acom.o qual tp:a ao
Defefpero efperca nuca efpcro.H borne bem fajer.t o feu titolo be
tercejrcabe pufilammtaeq quer efte* Jntcrue mente fct tactua
Dijer fraqueja De co:aom.?efta t'fta timtem. &\\ foo poDerofoDa
nace Da Defcfca que vem De p vontaDe fajer temerofo. & aciDa
famtoDa enfermDaDep:opa.? p:opamte bequpobom vue
o feu titolo be efte. Bl poflum ca otra fua vontaDe ou poDe bem fa
reofrufta vigo:e. ^ope npoflo jer x o nom faj.-zbe bua trftea
bem auer m^nba faca bcp De per que agraua % afl^ aba^jca o co:a^
Der.H quarta be rco: que be ODO % a vontaDe Do bom que no poDe
% malquerca enuegiDaDeDe logo fajer coufa.Hf^ que toDallaa cou
tpo. % aT como Da carDaDe fom fas q faj fom fna. ^o:em a aci *
booae ob:as Dae quaaee be a con* Diatrajno/oaobomemDe bem o
firmaom Da carDaDe. afl^Da v,:a b:ar.tbe ctrap^a a acarDaDe. ca
be acDia.? Da aciDa be v,:a longa au} comoacariDaDe le enarDece
que Dura mu^to tpo* % o D^taDo % ba p:ajer em toDallas couf De.

'/./
!/
tfo alfy aciDa (Tc rcfre ? ba trite (^jme^amtet>a foberba fegit
5a? Dcfp^cr Doo beco fpirituaa Doefcgue. :
coq fomDetf$*DaactDta nac dSobrba.
tmrtoo malco. 0 p:ime^:o me* On^eDtcia.va glo:a.cntcn
nofp:camtoDoo mDamtoo tf Da,jatanca.Epocrcfta,pe:tmacia.
tf o,? po: rfto t)ifle tf e anoflb paD:e DtTco:Diap:eunom.
aDn\Bouo:Datua cara contero (OBuarcja*
o teu pnm. > fcgtDo qitc o ociofo <|^urtorapma,vfura,fymoma*
bc malDito.i po: fto noflb fcttbo: mtirapcr|uro.cngano
fefu jtrpo malD^c a fge^ra q leua (QLuruna,
folbao tnin fri^to,)tcrcc^o,q JXguiDaDcjnal pfarancftan
Defaco:Da em toDallao criaturas. ca,amo:Do munDo, p:ecipitacjo.
ca o foi % a lia fa^cm (a\ curfo.ca * abo:rccer otf SDcfpcracom.
Da t>t'a* % oo bomco % ao planto _ (gnueja.
D feuo fru^too a feuo tcmpooDc* CmTlqucrc^alcgraDo mal De
uiQoe.x ao alimarao vtu po: fua outrcmurmurajoin triftcjaDo*
inOtiftra 1 fabeDo:ia q IbeoDeu a bemDe outro. Di3er mal
natura, a a^nDa a fo:mtga q be tESuf.
pequena acbega no veraoparaq tfSrgitu^ce.embotamto^Dere
coma em o tucmo.f o que be ou o.bcbcDtce. palraria.alegri va*
cofo n faj coufa alguua Daquel * ^raT
laoquelbc pcrtecele^afl^comoa d3rTc5teDa.clamo:Tb:aaDoo.N,
auga efcmDo qucDa fe co:rpe. % Dcfp:ccmncnto, uuna.cmeciDa.
o ferro fe ournece % fle come tre blaffcmea,^
f{\afl o bom ouctofo bc co:rp dciDTa;
Do De pecaDoo i o co:po % a alma <fkipa.Defpcrac,om* fraqueja tf ,-
DeftrugDoa. co:ac,.ranco:,p:e(;uicatemo:Da
d^tlo.rjcjcvu* como Doo ktc vtaDe, varia Do co:acom .
pecaDoo fob:cDttoo nacem outroo /^[Beftco pecaDoo afyDoo p:c
muptoo* ^Apaaeo como Doo q Dclleo Decc
GilEgunDo ao coufao fufoDttao Dem D^tobeDecaD buen feu
' ffe poDe rccolegir como oo pe luganpcro po: que bab^Duao ma
caDoo mo:taaeo fom fcrc.conu a ne^:ao De pecar, conuem a faber.-
faben j^oberba.auarcja .lujcura. fajDo bom o que n Deue. po:e
inuca* guiada. acDa* ?Dc caDa Di5 aqu^ De caDa butla Dcftao ma* -
bu tfftco nacem outroo nurtoo* nenao*

/A
'teyf ?v j-fzt ^-/~ ' : / ./
'&Y* 1
-
VV, \
* *
1 rVi"
T~~ ~7K._s
7 ' 'a
^ ^v
>..
Cw c-
^ "
-Tf/.
3C(toI(>^jci^omp pea bornir? gonteiit)a.amaca.contraDt>r ca*
fa5cr o que n t>euc ? quaae fqin TDaDe amo: % amo:io. fcmcarDi*
oapccat)O0t)c co:a,pm. fco:Da.Defcobur fecreto. Dijcr fal
/jOHjeitpo borne o que noni Vc * fo tcftirnunbo. Dar maao cfelbo.
Jute. peca tre nunte^asi po: efarnecer. contraDijcr ba obcD
co:aom.polJa boca.po: ob:a. 0 ea.p:ouocar ao p:ourimo a fanfca
pccaDos DO cp:ap fom ftes. ifc rcp:ebenDcr o mal De que poDera
famto. Dclcta^oin.ocfcQ maao. fcer rcp:ebDiDo.faIlar coufas v*
vontaDepcrucrfa.DuuiDarna ffe. as. fallar mu^to.fallar coufas lou
nom auer Dcuacom.p:efunc<5.De* cas.D5cr palauras ouciofas fuper
fperac.tcmo:.no qrcr feer vntiU ftuas.Dar granDes b:aaDos. rfos
De.amo: maao.fofpettar mal. u yaos.Di^cr coufas to:pes. fallar
a.na.oDo. dlcgrarfle com o mal coufas De lujturia.eantar cantares
De leu p:our4'mo.mnofp:ccar os Dcfoncos.nos cantos Da igreja,
potttce.gr affy com 00 parciv cantalos antes por va glo:ia que
tee carnaae.alcgra va Do mim nom po: ferucoDe Ds.murmurar
Do.triftca.n aucr paciencia.aua fcerauogaDo em p:ctos.ctra fu
rc5a.fobcrba. auer no/o Do b. aci ftia.
Dia. nnt fcer firme no bem. Doer Xitolo.jrtf.Dos pecaDosDa ob:a
fe po: q nom fej ma^e mal. $XM. 0& pccaDos que fe fa5em pol*
crefia. amo: De fjerpiajer.cobtf la ob:a fom cftes. i&ula.liuu
a,pe bs tempo:aaes.va glo:ia ra.bebcDice.facrilegio. f^monia.
Doebequeouue naturalmente lanhar fo:tes.n garDar as feftas.
ou per booa ventura ou per graa, queb:ar os votos.Dcfuluc no ofli
vingana Dos amigos pob:es. cio Dunal.Dar maao airiplo po:
que outros fe cfcanDal5\fa5cr pe
Jtolo.jrt.Do pecaDo Da boca; car a outro.Danar a feu p:oujtimp.,
a\ pccaDos Da boca fom efteo, ema pcflba x em 00 bcs cm a f*
urar falfo. furar muitas ve* ma.furtar.roubar.Dar a ganbo cu
5ee.bla{Femar. tomar o nome De ganar.jurar. vcnDer a jufrica.lan *
&em vao. contra Dijer punar ar pcttas.efcugtar a0 coufa0 ma
a; ver^aDe. brer as o:as nom cont as. Dar algo aos julgares, nom fe
aqulla reucrea tDeuaqfc De* barbpmafH niefmo as coufas q
uemDijer.DetraefqbeDjcr mal, fom nccclfarias.'* tomar borne as
potitro.pijcr cfcarneoo.mentir Di que fom- fuperfluas, Huer ccuftu,
jer vituprio. malDi5cr.Defamar>. nicDe pecar %mw.PQ\ muitas'
yrj
?z.
vc5e em butim pecaoo.fmgtr o q fanttomrcorpet/o m*
tiont be. tecr ofltco ao qual n be ttoo bua vej tto ano.n bonrar a
pertecente o qttal nom lie pooe fa feu paO:e nem a fua maO:e. no co
3cr fem pccaoo.baplaroanjar. fal nbeccrafymefmo? rcp:ebenoer
lar coufao nouae.reuelar ctra 00 fua concicta.menofpzcar % nonv
majwo.agrauar ? fa?er mal aoo comp:ir ao pentencao q Ibe fom
menojeo.pccar cm qualqr Ooo cu Oaoao.n fa5cr logo ao coufao q a
que fentiooo.quc fom.vecr.ouutr oe fa5er % algalao. nom fe go5ar
cbe^nr. tocari goftar.fa5cr algu ooo beco oe Teu pwtuumo. n fe
pecaoo em ao ctrciftciao q agra> ooeroe feuo malco. nom perooar
tiam mayo.quc fom. tempo Jogar ao cn|uriao.nom garoara ff? p:o
mane^a.numero.que be imrtaa metimtoa fcupoujctmo.n Ibe
.ve5C0perooa.tarOanc,a.fabcoo:t'a agraoecer ? remunerar 00 beo q
3-poape ate q feja ttano a pecar Ibe fe^cr.nom co:rcger nem rep:e
(ttlo.jtli)'.t)oo pecaooo q fle fa benoer aoo que fa5cm mal.nom a
5cm levjcanoo oe fajer o que fe oe manfar? tiraro contenoao.uom
uefa5en enfinar aoo que nom fabem.nom
O.cgtoa maneia o'pecar be confolar aoo atribulaooo. nobc*
Oe omifom q be le^jcar borne ocfcer aoo amoftamtoo booo*
De fajer ao coufao qoeue fa>er. % (|3LTtlo.jtU).oaocircunllanctao
00 pecaooo que comete fom cfteo. Ooo pecaooo.
IRo penfaremocuo.no o temer* * 'Ji\ 0 circunftancao Ooo pecaooo
nom o amar. nomlbcoar gra,ao^JOagrauamooclctcouopeca*
Ooo beo que Ibe fcy. nom contar Oo.? ao circunftcao fom opto.ao
90 ob:ao que fa5 a tfe, n fle ooer qttaaeo fe conte em efteo verfoo
Ooo pecaooo comoOeue.nom fle a tuio.quio. vbi.pcr quof.qnocto
parelbar a receber graao.n vfar cur. quomooo.quanoo. gtmlibct
Oa graa rcceboa ngaroala.n obferuet anime meocamna oan*
fe tomar a tio. n confo:mar fua t)0.queqr0t'5er. tu.que OonOe;
vontaoe c a vtaoe oe 00. x nom po: quaaeo. quantao ve5co.po: q.
entenoer acerqua oe oi'5cr o:aom em que maneara, fquoo efta
le^jcaroeoi^er ao OMOCO que be coufao oeue garoar qualqr q ba tf
obngaoo po: voto ou manoamto oar fauoe % mesmba a afua alma;
ou offico q tem* menofpzcc, ar a y> U0* que be o que pecou. ;uto
gre/a.fog^r oao p:eegaeo. n re 0ue pecaoo fo^oque cometeo.-
uftr ao tentajoocomom lie ckb vboe foi cometoo o pecaoo;
mm*m

'Perquoa. quaaeofor mcitfbfc^ De foberba u De ^olatrta.omcc


100 DU5Do:c0Do pecaDo. Ctuoc Do ou outro DO0 pecados mo:taa *
eti0.quanta0 VC5C6 cometco ope* C6. ou fle qucb:ott 00 mt>amto0
aoXur.po: qual cutcu o n?. De tte ou alguu Dellc0.fle o pecaDo
(iSuuiDo.cm q manc^a.SXuan be mo:tal ou veal.lc bc mir flo
Do cm que Dia cm q tempo. ou meDcano.Te bc principal ou a*
ago:a cu Declarar caDa bua ccflcnio.manfcfto ou coberto.De
J2cjfo0 parteo.? quanto a apu pouco tempo ou logo tpo que fc *
me:a q be qttie.que qr Djcr.qu a. luto ao terceto vbi.queqr
bc o que coittetco o pecaDo. i& be Dijcr cm que logar facro ou cm ou
De confiDcrar a pcflbntTe bc bom tro logar em cafa ou fo:a D* cafa ou
ou molbcr.? Te borne fle bc mcc p:aa ou fo:aDclla. na ^grefa ou
bo ou velbo.ltDmo ou fcruo.no * fo:a Dclla.cm cafa tf fcnbo:algut
b:c?De poo cftaDo.fle bc cflitti^ De fcupaD:c. SEtuanto ao quarto,
Do cm DniDaDc ou cm officto ecle* per quo0.q qr D5er po: ql.quaaea
fiallico.fecular ou (Te bc p:uaDo q fo: 00 mcDcanc^:o0 ou mfafe^
tio t pfficio ncttbu. ffe bc Difere* roa outM5t>o:e0ou fauo:aueea
to ou louco. (Tc bc auftDo ou fabe para que o pecaDo folie comctiDo
Do: cm 08 negoctoaDo numDo<ou po: quaaco.i ctra quaaco fop co*
lmplc5 ou ito:antc.folto ou caa mctiDo. Ctuanto ao quanto quoci
Do.le^go ou clcrgo.fccular ou re * cii0.quc qrt>i'5cr quanta0vc5e0;
ligofo.lctraDo ou nom IctraDo.la per qutao ve5C0 pecou.? per qu
uraDo: ou cftalaaDc^o. peltte^o ta0vc5C0 tomou a Dob:ar empe*
ou outro offcal. mcrcaDo: ou c* caDo.quta0 vc$ce cometco fober
paubcp:o ou nom companbcjno ba.auarc5a.lujcuria % toDollo0 OIM
fle bc bom oucofo ou Diligente tro0 pccaDoo mo:taac0.i contra
jcj3io ou ttDcu.bcree ou pagao* qutoo.? qutao molbcreo conbe
tic ba contrc ou fle arrcpcnDe ou eco. % quteo VC^C ffe bebeDou.
o fa? po: fymulaco. fle bc molbcr % qutao palaura0 Dife furiofa*
fle bevrg.oucomita.vcuua ou % contra que % quta ve5ee % afl*^
molbcr Do mfao q (Tc Da a toDoo* De toDolloo outro0 pecaDo0.SD.ua
afaDa ou foltc^:a. CCc be fcglar ou to ao fejeto cur. que qrDjcr po: q;
religiola .mccba ou velba.ocgr com qual cutcom fo^ cometDo o
De cftaDo ou pcqno.&uto ao k * pccaDo.fle o fcj ante que Ibe veflb
gDo que Dij quiD.quer Dt5cr q pe tta ou Dclpo^a.ou no o refefto
aoo conetco. (Tc cometco pecado ou n poDeflc DC feugrapo ou per
~i**r
7 7

fooufgfwcon)aoialott fcin tude^ume^rametc q coifl bc


cono. lc per cobifca ou po: po * virtude cm geeral.? quantas ma *
b:c5. po: mancara de jogo o c negras fom d virtudes, depois e
vontade de fi^cr mal.luanto ao efoealde cada virtude*
. fcptmo.quomodo.qrdjcr cmq (LXtlo.rlv.q couTa be vertude
m^nc^ra. delia maneara e fo (^y^aundod fantoagoflinbo
fa5er ou cm padcccr.aparelbar o * j vertude be booa caltdadc ta
b:as.penlar.fallarencubcrtamcn vontade polia qual borne bem vi*
te ou defcob:ndo feercto. fle fo^a ueincnbuunvfamal. polia ql
parte ouflcmamfcftamte.tpo: foo tfs ob:a no bomem. cila de
que outro no confauadclle. lc co fin bedada cm cparac, a tte cj
t neteo dado dinbcyro ou ameaa* da ao borne virtudc.Du cm outra
doourogando.lTe mudou as vclt ; mancara fegdo o mefmo fanto a
duras o abto ou fingo fcer outro golinbo virtude beauitaoda v
Do q cra.&uto ao otauo.quoo; tade bc cllabclecida % ottenada.?
q quer t)i"5cr quando lc fo. em dt *fta dcfmc bc quto ao fub|cto c
asdepafeoasoufelasou domn quebea virtuoe.Begdop pblo
gos ou doutros dias. Be em tcp fofo.virtudc be buua abta voltl
defpo8depa5fetaou refonna* taria na cntom.? quto a nos a
da ou antc.de poEsdej^enitcncia caba e po: rc; fegdo q fo: fabc*
ou ante % b:euemte.}(| cilas font do: determinara. % lo bc quan
as circuflancasdctodollos peca to ao fc^to acercada qual clabe
dos gecral.pero maps largam* a virtude. outra maneara di'5
te fe trautara no facramto da pe 0 pbilofofo.vtrtudc bc dcfpofi c %
tritenca nas p:cgttas que o cTef o:d'na<5 acabada % imr mu^to b
fo: deue fajer de cada pecado x as -& pilo fle di5 quto a fim da virtu
crculancasdelle em efpecaK dc5toy/ido:o virtude bcabito
(J^wlo.jrtiiif .das virtudes. 1 dTpofic da natura feruico da di* \JW

^-^H\autado ad^todos pecados undadc.bonra do bom. mrito?


Vjlpo: quanto a natura bumana galard da vida perduraucl. e*
bc fraca i teimada a pecar % no re* gtdo e entbmologia.virtudc qr
ftlr a ma malcia tas ttaocs di5er virtude tus.que quer dt5cr;
do migoda bumanal lnbagcm. fo:a de denrro.ou vir atus.q qf
ba mellertf lie armar de virtudes di3cr.elladodevar. ou vru tus v j

po: que polia refelir a os males,


^oide aquH e trautara das vir*
que quer di5er.qdefende igoar*
da ao bom de pecados.
V
C.
\

Ju^Hquta ttwiietmw DaDe cnDera ao grDc be\ Defeia


fom De virtude; Do ? amDo*& ff be acerca Da vir
-f^uae mane^ae fom tf virtuDe tuDe.& efpcra Deu arDuo ? mir
S^buui vtrtttoee bab? q cba * granDe.& carDaDe acerca Do bem
ma tbeologaac0.que qrDi5cr que l^olla ffc be te conbccDo, afty co
/
tg ao0Coftumc0 iavDapo bo nto o que be verDaDe^olla efp**
\\\c.&T)i0c mvimlce De carD> rana bc aufoo.alfy como perdura
ne q bc o coucinbo Da po:tapo: q uel % fem fim ^olla carDaDe be
oll^ cotno a po:ta flc ab:e ? cerra c amaDo.alfy como vontaDcf poU
aquelle carDineafy a viDa DO bo * lae quatro DerraDeprae flepTpooe
tn lie regei gouerna po: cfta0 vir % o:Dena bom ae couflae q tange
tuDee apnDa Ibee cbam poli * ao p:ouramo % (Tc fo:ma c booae
tica po: que fa5 ao boiti poliDo ob:ae ? fle arma ctra 00 pecaDoe
io:DenaDo na viDaDo munDo,Bi i&ollap:uDencia efeolbe bomem
jfe bumana6po:qpoUo eftuDo 00 be0^ollafo:tele5a fonte ae
Do borne flc gaitbam ? iTc ap:D. aueruDaDe0 % malce* J^olla tpe
po: que ae virtufce De tbeolo * raa vfa Da0 coufl couinbaucea
ga a alma a qual efta a ^mag t> tpolla ultia Dcfirebuee ?Da ca
#e flc enderea iDcfpoc a o cria* Da bu o fcu. J a pmDencia perte
Do: que o fe?.? eftae tree ffc.cfpc* cec o que poDe peccer ? Danar. H
ranai cariDaDe.? po: ae vrtuDee tperanp:efumiro quenpo
carDinalee flc enderea % o:Dena ? De.& fo:tale5a fa5 o q poDe. & ju *
regra o bomem a fuae fo:ae para ftia querer ma^e^fe^Do o que
ao couflae Do mDo % anDa a De. fu!bbet)^totot)alla0Vtrtut>e0 af^
i eftae fom quatro.^uiDcaJo: f^ tbeolagaaee como carDnace f
tcleja^tcmpcra^ufta^oUae feteconu a fabcnfFc, efpera^ca
tree piimctrae o bom fle oTpoe rit)at>e. p:ut)cncia.tpcrana,fo:*
aae coufae qpcrtccematteiaal tele5a.juftiaXonu t)i5er De ca *
ma po: contcplaom be cbamaDa Da bua Da0 virtuDe0 ent cfpecia]
a pfeua Da fanta trDaDe po: tree punte^ramteDae tbcologaaee q
ap:opiaooe0 q fDaDa0 aae tree fom trc0 (fc.efpe:acarDaDe.p:t
peflbaeDeDeue&rTcenDera ao meyramtcPaffc*
niu alto em a vcrDaDe q be fob:e OCSblo.]clviDa ffc
toDallae couflae crcDo % confentt Gfebe fuftanciaDa0 couflae q
DoS efpcra enDc:a ao mtr ai -^cfperamo0 a:gumtoDa0 cou
to.contplanDo % cfperDo.H cari fae que aparecei Dijefe fuftancia
3t
'l/t'"l'

que quer t)i*5er fuitatmto.q fol a Seuac.afi couto fop a fetfa m


bo cocfco piritual q be a graa % Iber aaqualofenoflb fenbo: jcfu
glo:a.a si ffc fa5 q aa coufaa q e jepo. molber grfoe be a tua fe. %
fperamoa eftem em noa po: a glo quarta q fe/a p:ouat)a po: booaa o
ria.Du t>5efc q a fe be funsam* b:aa.afp como for a rc tf comelto
fo t>e graa ? tf g!o:a.po: q ella be cturo. 00 qual ie lee oa autoa
a primeira babita? cometo oaa Doa apoftoloa.H quanta que fqa
virtuoca. &i)C(c argumento que firme po: fo:teIe5a.a como a fe
be argucna mtcm.q quer t)i'5er x>e fanto efteu % oe fam loureiro
fvnar a vtaoe. Hrguere befcemo ?ooa outroa martp/ea; a polia
flrar ou cnfpiar.po: q a ffefcemo * ffe fact dmt fortea bello.q qr x>u
fira i alumea o cnttumto a cre * jer.q fo: fo:tca na batalba. feje
er as coufla que n apareceix>i ta q fefa t>cco:aoa ? o:t>enat>a po:
^efcoaa coufaa que n aparecem obedincia como fop a t>e ab:ab.
po: q a fre po: fua Uij? virtut>e ma que foj obcoienteDefacriftcar q
nifefta ? Declara ? tfmoftra ae cou era vnico % foo a clle* % feptima q
faa qnaparec.alfyaa paflt>aa fcja fobj'er,ta? fometit)a po: bumil
compjiepo: vijr. DaDe.aty como foi a t>a virg ma*
lXitl.rlvt^quantae coufla ria que infle* &ce ancllatjomm
pcrtec a perfep t>a fe* iu ferua foo X>o fenbo: faa feg*
Qf ite coufla pcrtecc a perfep * t>o a fua palaura. )utrof^ a fe be
!? t>a ffc.2l p:mejpra be q fe buia.afgna coufla pfcntce co*
effo:ce em averoafce.affy como fe5 mo naa q eftam po: vfr* apnt>a q
mofca*q fe negou fccrfplbot>a ma^a craramtefeanaaque per
filba x>o rei fara.? qutfo mara ic tcc a fefujrpo.q naa coufla qfo^
er afflegt>o?pat>ecerco poouo romte Oefeuvfmto afl^como
De tfa que n auer liberDaoe % go ; a len noua be ma^a clara que a le
5ar t>e pecat>o tpo:ah 21 fegoa q vclba. a o que creemoa creemo
fejafomtaoa emcartoafce como lo po: q aconteceo fa em feiii %po;
fanta maria mafcanela. a qualfop apatrarcbaa Dale^velba cr
faluas perfcoaoa r>e pecados pol- que auil De mir.Uffz qe tot)allaa
ia gram fe* & afp 17c D15 em o e * coufaa que ellea efperau vjr noa
ttangclbo.que Ibe fo:j)erooat>08 crcemolaa po:quefapaflr M*
muptoa pccatJoa. po: q ela mu^to uo quatro coufla % qtro artijgoal
amou. o qual amo: era carioase; oa cjuaaea eft po: v>* 0 p:ime^
Btercepra qfejamuEferutoa em ro q tot)olloa mo:toa bt>e reluct
tar.0 feafooqucbamTfeauertt flS^XWcfpcrafqcoufabe.
^LU 0 terceiro. JVoperada, cfta virtudeelpe*
fte^Mtterflalaro.qttar tArarbom certametea beaue*
toqueogmaaoeauera pena turapo:v)rqvieDcfcet>c Dagra
flx5T.]rtijc.qutto6 bece faj a cat>e tte TW mericimento p:o>
pto0 ^15 aqu? efpcrca Da bau
l^vTrtoo be faj a rTc no bom tura polia graa t>e tte % po: nof
_JLl) primeiro faluao.aity conto foo mciTCtntto0.po:qa0 noflao
fcrtrcto amaoanela. % tua ffe te ob:ao no fom mcrito:ia0 fe n t>a
fej falua. 0 fegttoopurga ? alpa graa De tfe.i fem mcrcemcnto c
a vtaoe.aflV como (Te lee 1100 au * fperar algutia coufa nont bc verpa
to0OO0apoftolo0.poUarTe fo:om t>era efpcra.antc be picfun
purficat)O0 % alimpai 00 co:a > j cm citafcefm fe determina o
oc0 t)elle0.0 terceiro q pclcfa mouimto saclperana-rn fua
cotra o muso.como fctflc Iam pau virtuoe.mao a tfft tffta virtude
lo.00 fantoe polia (fevencer 00 fetnj emcftamaneyja. Sper
rcjmo0.0 quarto empetra tacal* be efrb:coou aut>acia.ououtat>ia
ca ao coufle que pofce.afy como t>a vtat>c cccbvoa Da largucja ue
hittc ^efujejx) amolbcr. fcranfcc tte scaucr avisa pcrtmraucl po*
bc a tua rfc.outowaso % fc\to te fe booo mcryrimtoe. Stttre ff ? e *
ja como tu qreo.0 quanto t>e per fpcra be Dcfcra.ca a re bcfcaa
feucranca % continuado se bc.alr couflao paflat>a0 % &10 po: vi) r.a e
comootrtcoapoftolo.tu cita ?pcr fperana be t foomtet>a0 q cft
feuera em tua ffe. mcnofp:eca aa po: vijr.onco:o cmbuia coufc
coua0 tpo:aae0. afy conto a fc fa. a alfy a ffe conto a cfperana
t>e motfeo q negou feer ftlbo t>a ft ba ccrtiooe t>a0 coufao unbceo
Iba >el XCIA afl| menofp:e,ouao tquenoaparec.
coufao tojaaeo. 0 fejeto que faj {jgQtl.lquantoo fom 00 p:o*
ao bom feer fufio.foctHj oapo ucjrtoofca cfperana.
ftoo7sV:a~b cr <*: a tte foiXbfTW ' # cfperana ap:cue#al mu|
rcputaoa 1 ctafca ajuftia. 0 fett . 0 mancam &p:imcra q
mo que faj ao bom feer bautu liura # tribula.fcgtoo t>t'5 o p:p
raoo 1 fancto. sonse tefu jcf-o t>i5 > pbeta cm o pfalmo. ^n te fperaue
Cbomae que me vtfte crecle. b ruitt patrc0 nr:fpcrauerut % libe*
aucttturasoo fera 00 q me n viro rafti eo0.m ti fperar 00 noflbo
-xmecrecr. patocoouucr cfpcrpiliurallc
?*
oe;Jo: cfl efpranca foj? lura * Sue be teer couf ti vtaDe* mo.
Da fanta fnfana % Daniel ? outros ftraroutraDefo:a*:a ffenx>w
mu^toe tf fuae tribulaoe0, & fe feerfraca.ma0Deuefeer fo:tecon
gunDaaleaa vontade a tfe^ontJc traa0 tribulacooe0tauertoat>e3
Dt'5 ^fa^ae* *D q efpera no fenbo: Kbuu fabeDo: q cbamaua pzofper*
mudara fita fottcl^a. 21 terceira em bu liuro que fe5 Da viDa com
falua o bom.Dont>cD5 o p:opbe templatua D5 a(T^* arDaDe be
ta no plalmo.EjcauDi Domine tu* feguDo 'a m^m parece.vtaDe fir *
ftc me:qui faluoe facto fperan me reta % De toDo pto t^raDa Dae
tce m te*tu faluae 00 q efpera em cou(a0 terreaae0 % p:efteeajta
ti.H quarta Da ? ammftra 00 be * Da a tf0 fem apartamentos vntDa
en9 tpo:aaeet)t)e D5 o p:opbe* De junta DO fogo Do fpiritu fancto
ta no pfalmo. cul boinmu tn te lacenDDa Daquelleaqu ellafe
fpertDomine:et tu Da0 illie efe refere ? toma.? tyraDa De toDo pe
tn tpo:e oppo:tuno, fenbo: 00 caDofob:etoDalla0 coufasqfom.
olbo0 DO0 bome0 efpcr etn tt:T amat>a0 carnalmte*ma0 alta.co*
tu?>aflbe0 cottfa0 ncce(Tara0kem bofaDa contplaDeumaLfau
tp.o_co4iuubauceK De DO0 coftume0.fim Dos gualar *
KitooJj.Da carioaDe* Dooe0 celeft^aae0.femaqual no
G J^gunDo Dt'5 o apoftolo.cari * poDe nenbu comp:a5er a tte^c a
fZ-Jbaoe bc fim De moamto De qualnenbulbc poDcDcfp:a5ei\
co:acom limpo ibooa cciencia? cbea De boo0 fruptos em 00 q fa5
?>c ffe verDaDe^ra ? n f^ta..^ t>t5 pemtenca,Da qual toDa coute Oe
aqtr fim-TcntDeTeDe acabam! booa ob:a vttera, medre Da0 f
to ? perfegDe toDo mDamto* tenas em o terceiro liuro D5 afl^
^oDelfe t)t5cr fim tf teermoe Dos arit>aDe be buum amo: pollo ql
mDamto0.po: q toDalla0 ob:as oeu be amat>o po: f^mefmo % o
q fom em mDamto toDa0 le cn p:ottjcimo po: tf0 % em Deu0 fcgu #
Merea a cariDaDe* Beguefe. Be 00 tbeologa, arita0 (TeDi^^cara
puro co:acom q quer Djer De en * vntta0q quer t)i5er.vnt>at>c ama
tenD^mto lmpo.Ca quanDo bo t>avel carft t>eo fadeis que quer
m ma^0 ama.f booa quer tujer Di^er/ajer ao bom feer amaOo tf
booa efperca0 que conccia t
booa % limpa feguramte efpera; J^tto7ri|\quanto8 p:oue^toa
feguefe,De ffc verDaDe^ra nf j^feguemoa cart)a)e.
-tacita qrDrcer n fninulaDamte utoe prouetoe fl fegu Da
eAU
crtoat>c^:tmej?ametctra 00 qDireefujtponocgelbo* SEtu"
pecat>o0 como fo:ont pert>oat>O0 a beber Defta agoa que Ibe cu t>cre
masanelafcequfoEtrto* mif nunca aucra fei>e,
fa funt ei pcccata multa quom vi XtoXo.Xiiloe fttaac0 fca ca*
lettinultu* muto0pecat>o0 Ibe rt>at>c*
fo: perDoat>o0po:quemutoa* B coufl0 que moftr ao bo *
mou*& fegt>a confcrua ? guart>3^ & m cartoase x amo: com feu
a lc^ont>e^)5 o apoftolo*Uicm' p:oujEimo fom cfta0*(D amigo ou*
ama a fcu pzoujctmo cp:0 a leg mrt>e booa mete a feu amigo xx>c
% terceira ajunta o borne c tfe. x booa vtaDe.faliar Delle muitas
p:ouale poi fam job. 0 que cita ve5e0 x penfar nelle fem nojo x o*
em cartoafce tf0 permanece x tte beoeceleoco:po?tot>a0 fua0cou
cm elle.H quarta bonrra x nob:e fa0 poer po: cllc*guart>arfc tflbe
ce a \>tat>e 1: o co:ac, t>e virtufcc0* fa5cr offenfa x enjuria.T (Te o vee a
t>ont>e t>t'5 o apoftoloXarit>at>e pa no/afcoalcgralo reDujdoapiajer
cre be benigna*? c* H quita tra5 x gojaife com (cu b ifcoocrfe se
perfe^ feguDot>50 apoftolofal feu mal. ap:a5cr co fua pzefena x
lanDo t>a carit>at)e^nt>a outro ca Doocrfc t>c fua aufencia* p:ocurar
ntibo ma0ej:celTcvo0 moftrou po: trajer a outro a fua amjifcatf,
que be a carfoafce* % fcjtta t>a glo * 00t)oe0icoufla0 queocllercce
raam fobam no cugelboo}. bei* nom a0 t>ar a outro* x se booa
0 que a nt ama o meu pat>:e o a * mente receber feu0CTelbO0? pg
mara x vijrcmoe a elle x taremos Dcrlbe a0coufa0q lbeap:a5 co
nola mo:at>a acerca t>elle* > (cm grande feujaseffe*
acarioascnenbuubque (cja(c% ,<tlo*lv.t>a oioem q lie t)eue
to 110 amouevta fcgttoo T>i$ o apo * teer na cartoasc x comot>eucmo0
ftolo.eeurallaneca0 lingoas amara 00 miigo0*
&O0 bome0 -1DO0 angeos x fofe /^\5 fncto agoftinbo.q a oioc
p:opbeta x foubefle tot>ollo0 fecre A^ba cartoafcc be efta^:imq> *
t>oe?tosalla0fciencia0? ouueflc ramtc t>eucmo0 amar a 1100 x x>c
tam grffe qucpooeife trafpafar fyoquebe fob:eno0quebetf0.i:
00 montc0 x fleDefle tosalla0 mi* Dcpo0 o que no0 forno que fceue
nba riquezas a 00 p:oue0 iscfle mo0 amar a no0 xvcfy o q cfta a *
meu cojpo ao fogo x n ouuclfe ca cerca De no0 que be nofl p:oujtoJ
rfoafcen meaptoue^tara coufl Santo amb:ofio Disque p:imc*
nenbuu*fcartoat>e beagoa Qc ramte vaiemos amar a tfoo fe*

1
1
36
.- gun&o ao patJre % matne %x>cpo% fomos ob:gat)O0 tf amara nofls
aosfilbos.i&efyaos familiares. emnijgos bo amo:.fegaario % n
* o t>crrat>erro aoe mjgo8.& fegt p:incpal que be o b fajer be que
t>o fo m^s acuemos amar buu rer % cobiar 00 bc0 tempo:aaes
qtie outros amar maps abml que para fcti0 mijgos. B fegtio yfto
outro cntenseTc cm mirtas ma * nom acuemos fcmp:c amar a nof
ncEras.f.po:ma|>o:afcc? amo fo0 migos. a nom Ibes cuem
rio, % fegtmoo fo Deus r^cuc fecr fcmp:eaucer bccii0 tcmpo:aae0.
mags aninho fob:e tofcallas couf* & fcgunao cfhs coutos acuemos
fa0.i antre 00 bomee mays T>& amar nofls mijgos po: que no
uem fecr amados 00 pa^tce q boa Ibe acuemos fajer mal nem aa *
filboG.1 mae 00 filbos que 00 pa noaluopo:bemaapcfla pub:i*
rente^ma^boe parentes que ca % comu.Bcuemolosamarfa*
bo0cftraiiboo,;fegtmt>o aaffc 5aolbes bem fptritual que be ne
com carnal 00 filbos fom m^e a* ceflroafauaca' fua alma.afyco
tntooe q 00 ptics. \ms p:ime * mo fa^er o:acom po: clles.nom e
ramente acuem fceraco:riao0 00 fpecial mas gecral ou em comti.
pnt):c0 queosfilbos. ? p:imcro c maneara que nomos taremos
o ptoue que o rico. fcgunao u * aas o:aco<5es comus paralbcs fa
fo a^cto be aeucmoo amar ao0 cn 5cr bcs tcmpojaac0.nom fomos
ini)go0,T o amo: be cm tuias ma* ob:gaaos faltio em tempo ac ne*
ncHra0, lho p;imq>ro bcae n fa* ccTiaaae.
jer mal. "too outro beaefajerb. <JjD'toI7lvj.aas virtudes carae*
fcgunao bopjmqYo fomos o aaes.
b:igaao0ae amar nonos mijgos Oflto aas virtudes tbeologacs
po: que nonlbcs acuemos p:ocu em gecral ?ae caaa bua ael*
rar mal ncmlbo fajer faltio quan las cm efpccal. jConuajer aas
to bcaclle ejtpeante ou conu ou caracaaesquefom quatro fegute
pertence acoufla publica ?p:oue ao fufo be apto. pmacncia.tcmpc
to cpmun.&uanto ao fcgtmao a * rana. fo:tclc$a. fuftica. *(^:imc^
mo:ae bem fajer be cmauas ma ramente ffc aira ac tosas em gee*
nepras.pjmcpal ?nom p:ncpal rolttfpw tf cat>a bua efpccial
^:ncipal be. quererbom bem (^tlo.lvi).comoalma feacue
(
para feus mtjgo0?aefcjarq aj enacrenar % regrar po: cftas vtr^
be0 fpirttuaae0.afl como a gra * tuaes.
a ae tis % a glo:ia. & fcgao ^fio /<^)llas virtudes caraeaaes b
Kr cAi
alma fle ewcrc % regra cm do cm biltra mancar. p:ut>chciabc
fo:ca0.a ci puiscnca etttera % tffp:ccar o moo 1 tot>a0 fua0 cou
regra alma racional. % fatclcja c fa0que ttellefompo: contp:a^
cra a potencia t>a alma q bet>e t>a0 coufa0 oeuinaae0 % tecr % oe
fpxrerlbeso itiaaoa fcitoe.Q t rendar tot>o o conbecimto t>alma
pcraira enscra? regra apoteu foomente ttao coufao tmiinaaco
cia t>a alma que cobia o ptajer % .111 a p:ut)enca baby tre0 partee
bem & futia regra % cnscrcnca 3ntclligcncia.p:uOcncia % memo
to^allae coituaofcguifoo nome ria..6egunt)ot)5tulio,3iitelligeV
x>c jula comp:sc que no foom ciabe aqnclla polia qual oco:a
tcauuica fpiritualmaea juftica acepta x vec tot>alla0 coufia0 p:e *
t>a0 \c%e que be t>o rnuoo % tempo fentc0.*{p>:ouK>cia be aqlla polja
ral fegioo q 00 bomece fom ob:t* qual o bom veei cofocra algtua
gauoo a obedecer aoe maifamcn coufa que be po: vfr ante que feja
toe^t ela comp:cnt>c gecralmte tq;ta. memo:ia beaquclla polia
tot)aUae virtttf>c0qucse(po<5c ao ql obont acata % ret a coufa q
bom % Ibc endeream a leu p:ou fo:om pafltoao.ft p:ouit)encia ba
j-imo* afy como ygualfcasc % lar> t>c reger % goueniar a0 outrao vv
guc5a. % 00 que ottcn % scfboe tut)C0 cm kiw autoo a ob:a0 fegii
* regram para n> mcfmoo.afy co t>otot)a0 partc0DepbilofofiaIxi0
mo a penitencia % ygnoccnca que quaae0 fom eumtbica >cmo *
be arrcpciDciTc bom t>o0 malc0 ftra % fyna ao bom 00 cofhtmc
festoo % nomcmpecccm sanar quanto a nj mefmo como t)cua vi>
a outroe,E 00 que o:t>cn % >cr WCXA comonica como ocue reger?
. am borne a *>>? affy como a pie goucrnar fua famlia % cpanba %
t>at>c % obcsica.i po: to le tn? fua cafa.^olitica enfuna comove
que a indica cerca tot>alla0 fo:c,a0 ue reger % goueniar baoc^ase
% m foomente be virtude cfpccial % 00 retno0.1Crc0 mancra0 fom
ma0_geeraK t5e p:ut)encta.H p:ime^ra bet^e co
<0uto!oJv(.t>a p:ut)cia % qu* . raom afccfpopc? o:t?cua bao cou
tap partee- mancara fom fcella*
io fn0 p:efente0 % pfa na0 paaDa
ftuscnca fcgunt)o)i5 mao* ^efta0DilTcmofc0 emocantt
btio be screar tot>alla0 coit co que comea Tvtoitc ccli.fallt>o
Ta0 que penfa % faj, JE regrai o:t>c t>o pouco tc0 (utcii0 vtiti fepe
nanatJcrcjom.inom quer nem rct<z mtellgert actiomfllma p:o
faj m\^ faluo seresta? jufta.>u ufocrent* minba vtatc feria que
^

foubefem % cntocfeitt jttuccfem virtude pollqual a cobia t>o po


as coufasfccrrasepras q fle enten uoo ou&e ajuntamento x>c gente
t>em afy foubefem as coulas p:e* be regfoa per boo goucrnamento*
(ct\tce.mtcx>cnk ao coufiao pafl #bftmencia be vrtuoe polia qual
Das p:oueTeas serrat>e|?raeqf refrea borne a fanba que toma t>
as coulfas po: vjr.H fcgtmsa ma tra outro ou a encob:e com cara a
. ne^ra t>e p:uaencia be oa-bpra cm legre. nuftcftga be virtude polia
tpcrarfe bom? feer mot>cfto em qual a vergonca bonefta faj ao bo
luas palauras^scfta t>c5iafala* mem aucr auto:it>at>c amat>a % fir
mo nos pzouerbeos. ) que mot>e ine, s
fto? tpcrafcobcfuas palaurae (QCtololjc.T>a fonema.
fabet>o: ? p:ufcctebe &t>auto tto ^Y*D:telc5a be reer co:acom fo:*
pfalmoqcomca,Bommcclanta^EUteem00p:ifgos.nom temer
u. .Scnbo: po: guar>ar a minba faluobas couuas fcas ? t>cfbone *
boca.& terceira manearat>c p:u * ftas. foitcmtc fopotfar ao couf*
Letcia be t>a ob:a.? fegfoo 015 tu fas atmerfas % cotrayras.iDu oi
lo.efta p:nt)ciabefoa^r^o mal tra mancara* jo:tele5a be vencer
1 efeolber o bcm.& t>iuo sc5a t>tf bae pa^troesso co:a,om cm ma*
no pfalmo que comea, 25enetnc ne^ra qno fayba tomar fanba n
tmm.S&arta te t>o mal? faje b cobiar confia alguia. n em ou
. <l5titolo.lv.T tpcrana.tqu tra maneara./o:telc5a be aquella
tas partes fomt>clla. que femp:e cita em buu pjepofito
-^"Y&mperana fegimt>oT)i5 ma> % nunca fle numa. Stuatro partes
V_Acob:io be nom cobiar coua fomt>cfo:tcIc5a.i:ant>e5a.feu5a
seque bomflcpoTa arrepender pacicnria.pcrfcucrana.i>:ant>c*
nem tfcefcer a regra t>o tpcram 5a be penfan aT>mmnrar grt>es
to? refrear a cobijea po: rcj.&m ? mu altas coufas com o:t>cnaco
outra mancara temperana be leg larga, fo:a be virtude polia qual
jear tot>allas coulfas q o vfo X>o coi bo co:ac, em fy (Tc aflelega afenta
porequere em quanto a natura o mupto nas grfces ? boneftas co
pose fopotfar. m outra manefc fas com certa elbcrauafce feusa.
ra teperaca be nont foomente le pacincia be fopotfar bom t>e
Itar bas cobtjcas terreaaes mas t>e vontade % longuantcnte bae couf
tot>o efqucecclas.lba temperana (as mu arguas % grauce po: one
tem tres partesXontenoa.abt fitoasc % p:oue|?to, Seguro Ban
nenca % mot>cftta.onttncia be cto tboma % Battcto agoftinbo.
pacincia beaquclla polia qual fuftica be ofco De guarDara vfi&t
com co:ac jufto % j>goal fofrcmos % carreara De casa bua Dao vwtu
06 males que com maao co:ac,om Dee. )u jufti,a be vontaDe firme
n legamos oe bee polloequaa i perpetua que Da a caDa buum o
co acalamos outroa mclbo:e. % feu sereno* BepartceDa jufita
D'fta t)i5 fr^ago.a pactcia t ob:a fom fe^o. onuem a faber.Bclu
acabaDa. & fam grego:io buua giont.picDaDc.graa.vga.guar
omela.21 paccnca bc rap^goar Da % verDaDc.kligiom be vertia
t>at>c toDallaa virtuDc0.*(|l>erfcuc* De quetra5TDaaC0ufiq fom
rca be virtude polia qual p:cma* facretae % cura Das couflae que t
nece bom firme x perpetuamte gem aD'.*(p)icDaDc be aquella pol
na re5om b confiDcraDa.B fo:te* la qual boo bomecne fa5em bon*
lc?a (Te parece em cinco coufae.iE rra % feruio De bem querenca aoe
pzime^ramteem actecer ao cou parentes.traabeaquclla polia
fao aroua t granDce. como tyflc qual bo bomem ba vontaDe D'Dar
DauiD em o pfalino ctue comea. galarDomt (TeacojDaDa am5Da
3n teDominc.Ufascc mir fo:te * De % bonrra que Doutro rccebco.v
mente % cffozcefc vofib co:aom gana bc virtuDe polia qual bo bo
0 fcgfiDo em menofp:cc,ar ao cou mem DcfenDenDo? vnganDo a ou
fas terreaaee como fej mofcm.q tro Ibe tjra a ofenfa % injuria que
quie fcer ma^o com o feu pouoo a Ibc bc fe^ta.0uferuancta ou guar
fligiDoq cbamarfleflboDa filba Da be vtrtuDe polia qual boe bo*
Del rj\ terceiro em fofrer trtbtt meene quctccmpoDcrio? fcnbo
lacoeo.aflj como Dt5 no pfalmo. ropo: feruicot bonrra fom aui*
tn a trtbulaco eu cbamep ao fe * Doe em reucrena. verDaDe be ver
nbo:.SD quarto em regcftr ao teu tuDe polia qual bao couflao que f
tacooes.? afl Dt5ta fam paulo.lRe fo:om ou feram fleD5em fcer mu
nbml auera co:ooa faluo o que bc DaDas. 'Jufica bc ma^o: % mapa
pcllear. quito bc feer bom c> poDeioa De toDallae virtuDce.
traproa ospecaDoeiempunaloo <[jhtolo.ljrij.como Deftao virtu*
i pelejar contra ellee. &tyftoxti? DcDcfcenDcm outrae mirtao.
5^ ob. % vtDa Do bomem fob:e,a L fgunDoeftaecouflTaecn*
terrabccaualana* ' ma D^tae poDcmoe cntenDcr
itoro.ljri,Dajufttca t% faber como fom (ete vrtuDce.c"
fta bcDar a caDa buum o q uemafaber.tree tbeologaaee. ao
be feu, u outra maneara. :quaaeo fom.fre^fperca ?arb
?/
T>ax>c. x quatro caroeaaes.q fom; aos fete pecados mortaes tfosq
tzwom. tperanca.fouclca.iu bom (Te seue guaroar se fajer. x
;a. c>eftat>efcent>em outras. fcas virtudes. polla0 quaacs o bc*
Ca tws quatro cart>caacs x>c(ccx>c m pooe regeltir ao0 pecasos.con
cftas quefefcgucm.BaputOcia ucmaqmj persas fete ob:as x>c
t>cfccnt) mtclligcia.pKMttcta. mifericotfDta que fom em b fa5er
mcmo:a.Ba tperana t>efccnt> Bsquaaes toso bom beob:ia*
coutinca.abmncncia.moscftia* t>o x>c fa}cr cm tempo x>c necefitoa
Ba fo:telc5a Defccns-f. magnific X>e pot>em>oasfa5er.ip:imcEra
cia. fiu^a.pacicnca. pcrfeuera. mente fc t>ra que coufa be mier
Ba juftra secens.rclgi.pieDa* co:t>ia x quantas fom as ob:as t>e
t>c.graca.vinguan,a.guart>a x ver mifericotfia x cat>a buia delias.
page. tiX?tlo.1jnii|.q ceufa be mia.
|[yrtut)es tbeologaaes.ffe.cfpe* /f\ ^fericottia be.fcocrfc bom
rancjuarrafce. II "jQacovta x mifcra De feu p:cu
([vtrtutfcs caroeaaes.^mtenca jrmo x jcpao.f ob;a t>e mferico:
mtcligciicia.p:outcia..memo:a t>a be o;acom x>c ob:a,a be a fa*
temperana, continncia, abftin ber que tmas manearas fom vc o*
cia.moPcina. reom.lbua vocal que bet>a bo*
fo:telc5a.niagiuficencia.fiu5a' ca.aE como a ojaom q fademos
pacicnca.perfcucranca. roguDo a seus pctsolbe lgtiua
lOfufra rcltg. picsat>e.graea.' ccufa.*Dutra be real qbct>cob:a;
viugana.guaroa.veitKtoe.feftas reliabc cfmola.?cftao:aom X>c
SgtajLKrtutC b cftes verfos. ob;a fom as ob:as t>e mifcrico;t>ta
{[j^pcs.fiDes.caritas. funt tre0 oualgua t>ellas.& affy como as
tbcjologicctantum. enas cannicas t>a ygrefa fom fete
Ituiit puitxfs.juftus ac tempe afl*H as ob:ast>e mifcrico&ia fom
ranciajit0. fctefcgtmtJo aSvantc fe t>ira.
>unt caromales.vtrtus quatttt rjfjjtolo.ljtv.cntas fom as ob:as
oiiftc. X>c mifercotoia x quaacs fom.
<KitJjci).t)a0 fete ob:a0 tf titia "TpY&s ob:as tf mifercort>ia fom
~\): quanto $15 fam gregouo; I wktc. como quer que alguuns
K_>^nom abafta ao bom para fe pooe quato:5e.mas rcDU5fe a fe *
laluar x tprarfe tf fa5er mal x peca te. a fom fete fpirituaacs x fete
t>os.masconuemqucfa5a booas co:po:aaes. &s fete fprituaaes f
ofaas.^cncnseSECto? trauta&o eftas.nftnarXonfelbar.aui
guar.confolar/on*r.peft6ar,ro \ fubitos,'% o Yc^tox a fei0 parro >
guar* cbiano0el re? a fua gtc* o \v^ a

ZE ~2tp:meEra be,cnfyiiarao0E fuap:oucia.opatneafcu0 filbo0


_iup:aiite0Xa scucmoe cnfy * omartoo a fua molber.opiouea
liar ao fymp:c0 qn fab o q fa * fuftancia,o rico afcu0 familarce,
jem.i 110 fceuemoe fccr efcaflbe tf j algui0 Di5c que o vijibo afeu
fpnar o q fabcmo0, & 00 plat>oe v5inbo? o parente a kne paren *
loeqtcuraetJcu cnfynarafeu te0Xomoqucrqeftc0 caoabuu
pouoo % a fcue fubt)ttoe a ffe % crc co:rcgc feguifto o pot>cr q tetiu %
ena t>e fefu jtpo.? ciifojmaloe cm quarta be cfolar. tot)o jcpao boo
00 moamtO0De tie.i cm 00 fa * t>cue cfolar afeu p:oujtmo (Te vce
cramto0 oa fanfa matnc greja* q tec algua tribula ou pioueja
fcgioo q no comeo fo^D^toS.fc ou eftacmalguu granoepiigo*?
goa bc acfclbar a fen proiijrimo nseucefcarncccrselle ngosar
fe o vec errar ou citar preito para lie oa fua tribula % a%,teoe
pecar que o parta % t^rc t>c CITO^ uetrabalbarflet>eo rraroetrifte
para que fc guar&c t>c pecar*? o c 5a % co^ta q tem.guaroSo o q 05
fclbo vcrDaaqjro bc*cfcolbcr o bc o p:opbcta cm o pfalmo q comea
?Icprar o mal % guaroarfe x>oe p;i Beii0 vltion^cgunoo a multi*
go0 tfftc mttoo q potr cicteccnt St>a0 minba0t)oojc0cm o meu
terceira bc caftiguanE p:ime^ra co:ao:a0 tua0 c5folaooc0 alegra
mente caoabuu oeuccaftyguara r a minba alma afij> cat>a bu
fy mefmo, ca a carfoat>e otfenat>a tiuc fofteen cfolar % ajudar a feu
a fy mefmo tfue comear* % tpo^0 pzoujcmo qufoo eftcuer triftc %
co:rcger? cafigar ao q pcean? 116 tribulat)e fe^to-zc palaurai
po: palaura0afpera0iicpo: ot>o cob:a,& quanta bcpcrooar. to>
nem mal qucrama0 po; cartoa Do boo paaot)cue perooar afeu
t>c ? o: booa bgrmtofc* ? afl^ o p:oujcmo toso rco: ooio % mal q
Dflc j efu jtpo cm o ctiangclbojSe raanuria.offciifa q Ibe auia fep
pecar cm ti teu b^rmao co:rcgco tofcgufo o jccmplo oe nofo fal*
% caftigo tre t % cllc mefmo foo* ttat)o: fcfu po^que nom foomeii ?
fafytooojrpao t>eueco:rcgera teperoooua0 iiiuria0i sefbon*
feu pioujrimo fcgunoo cartoase? ra0 % Ooefto0 q Ibe fo:om fcjta0;
Ermt>aoeccrta0 pefoa0 fom ma0 a^noa rogou ao pat>:e q per *
que XJC necefltoat>e t)eu co:rcgcn fcoaife aquelle0q Iboauifcjto;
caftguanafy como o bifpo a fcue %> vj\be foflrer a (m p:oujco q Ibe
?*
fc5cr mal x Ibe t^tt nfur %i>& 4toce*confule.caftiga.folare*rc.
bonrra n t>eue logo tomar fanba mitte*feno:a.q qrt>5 cr. enfunar.
contra elle nem to:uarfe x vingar cofelbar.confola.pcreoa.fofre.ro*
c \me fug^r a efpcrar q fl*e men* ga.caftiga.
x>e.x lie n fe menfcar perooalbe ((JCSolo Jr-v(. sao fete ob:ao t>e
t Ictjear a pra x orenco^i cometer mtfcrcottia co:po:aaco.
x leptar a vinga a tte, q nom qr
qucmnl alguupafie fem peita n 0 ob:a0t>c mfcrico:>a co:*
bem fem galatt.H fetitna be p;aac0 fom feteXonu a fa
garXasa buit X>ci\c rogar a tf f ber.ft. emi|'r.vcftir.t>ar poufat>a.>
frpollo0vuo9como polloemo^ terras Bcftao ktc ob:a0t>c mito*
tos x polia matoc fancta igreja q rico:t>ia flet>ecrarara asitc mar
tfo a gar&e x tfffca.f pollos re^e largamctc.? a0 pumeyra (cio fc
x pnndpce jtpaaoe que t)6 Ibee x>c conte em o eugclbo q fam mate
paj? perfeucrana em 00 feue m U0 efcreuco.t>t>ct>5. SDuue fome
Damtos.T que tfe conferue ? gar t)tc0 me a comer.ouuc kx>z xfce
t>c a caftit>at>e ao0 virge a religto me a bcbcr.bofpefcc era x acolbe *
Toe x ctinctce que p:ometer ca* fico mentiu x mbiiftee mc.cnfcr
fttoat>c.? aoe cafat)oe X>c vtat>e,a mo x vifitaftco me o crcere era
ae viuuae x otfaoo confolacoce x vieftee a mLH fetma fle entese
aoa p:oue rque5ae com que pof* na effo:at>etbobia0.Bont>ctH5
fam eftc munt)o paflar. aos atri que fa5ta eftas (c^e ob:a0t>e mife
bulaoos % afrltctoe o b q t>efej x rico:t>ia. x aliem sifto enterraua a
confolaao0 pcrigrinos x cajrti * 00 mo:to0que recebia mo;te pol>
nbantee que tf 0 00 to:ne a fus ca la le^^ leefc que cm o t>a vo )i\%
fas. aoo q ant>am ito mar lbe0 t>c 50 noflb fenbon falua^o:icfu jtpo
po;to x>c laifte.iE x>me x>c a tot>oe em a cont)cnnom Voe maaoo x>i*
grac> x aos boos q perfeucr x c* ra.)uuefomcTnommet)cde0a
ftc firmes ema fre* faos maaoe comer.ouue kDcx nom mct)cftc
ue 116 perea n fc perca* Beftaa a beber.i aflige tot>alla0 outra o
2 .ete ob:a0t)e mtfcricoitua fpiritu*
aee0 po: q m^lbo: tfc retenb em
b:ae)e mrerico^a-! nom serha
t)ara t)O0 mant)amento0 nemt)ou
a memoua ba bu verfo. o qual tra coufla* po: quanto o que nom
po: cat>a parte fle ctoc bua t)aa fajob:a0 t)emiferico:t>ia nom
trtas (ete ob:a0t>e mifericotoia q ba cartt>at>e em clle* lE qual quer
be eftc q lie fegue* que nom ba art>at>e certo n Ibe
mouerta confl til b* qfaca; que te meftavr no Dcucmoe mo
^^Soto^cmiTcricw nofp:ecaraop:oue neDi5crpala<
^a b.viW.ca toDo boo jtpa ume alpcrae*af^^mo^a^ieta
aoDeuc vifitar a fcu motijmno cu 5cm. q n foomcntcDar Ibc vc co>
ferino, marinete flebcp:ouc % men q Dcu Dar ? fejerfbe cfmola
nom foomtc vifitar. maeDarlbc mae n Ibc D augoa ? feje Ibc pc
fifico? mcjmbaflefuao riqjaea far? nojo quDo Ibc DcmD po:
baftam adiei: fle fto nom poDcr tf e? o q bc cfcafibi auarto ba pc
fa5erDcueo confolar ? (Tc aqcer DC faranojo quDolbcDcmD poi
mo.rercnterreoatoDoefomos tfe.%recebe malaop:oue? emao
bua carnebumana. q V;to fe * DcfconfolaDo. ^comoJ^J^
5er nom otmra no Dia Do ju # o *> a fam Ia5ar0.no Te aco:?a?o qlb
qlla palaura cfpantofa, vifice me Deu toDallae nrae.? De q Dtflcvi
enfermo x no me vifitaftee, ttee me que ama fepe ?Deitce me
-p^Tf *fcguDaob:aDcmifcnco:Da a beber A quarta bcjeim^po:
__Jbe Jbe Dar De comer ao fanrnto; efta cfmola\x ob:a ^c mtfrrico*a
pola ql tfuemoe Dar tf comer* for, tf ucmoe % fomoe obligaDoe remi
Dolal
tar ao p:ouc*pcro n Ibc tfucmoe ir * facar tf caturro oe q cfta em
Dar manjares DdtcaDoe % Ddcrto poDcrio De inficce para que fejam
foe.n fa>cr cuitee vc granDc cn ficce jtpaoeXa remi meto a not
fta fegtDo q be Dj;to ja tre oe pc* fo jtpao noflb p:opio fanguc remi
caDoe veniaaee, a afly como oe moe tomDo cnjcplo cm noflb fal
ricoetDcgranDe eftaDo enrama naDo: jefu jepo que noe remio po:
alguaevcseecomcnDo mjaree fcu fanguc p:eciofo Do cattuqjro c
grofoe % vlee*aty oe pob:ce fer queeftamoenctemtDoDa pena
m comDomjareeDdertofoe: pcrDuraud que auemoe tf receber
?oqucrartaaop:oucranaa tm no
% o que farta ao p:oue farta a jefu inferno*
IWHHU V. ^..*M^
o que x>fc. tuan*o a bm DoeT^qurjua be ^.Bcmnce
meue p:ouce fcjetee ob:aDc mJL%0ir ^ P:?ue ^ch K^
ferico:Daa mofc^ee.^qual ^-^^JP^^SSf
querqemtipoDeiicceflDaDe n aaqudlcequctemu^vcmDi.
Da De comer ao faminto matao* t rae % mujtoe p?noe WK
va ctra omDamentoqD5*no DarDoniaDametoDc;^^^
matarae^tercerabeDarDebe. queDiire.aucmtcucrDuaefaiae
ber* ^0: cfta (Te entDe que toDo De a bmla ao q a no te* "Ro mi^o
>pao Dcue Dar De beber ao p:oue no ba 1 ta j ufto ne ta efeaflo como

1 1
r #

be o que foo Dcfpent % gafta baa po: efta ob: De pieDaDe tia Da ga*
coufla q ba.ca mujrtoa pob:ca fo larDom em efte mDo tf no outro;
em mefter. J t gr pecaDo be tio BonDe vi$ o a poftolo. vfa a ob:a
Dar aoapofoeaaacoufaaquc b Da pteoaoe.ca be boo vfoDo co:po
mefter como tomar % roubarlbc o & a peDaDe be p:ouctofa a toDal
feu. ao que t 10 que be efeaflb oe laf coufaa.ca po: ela be p:omitioa
- tem o pooa mefterofoa q paDe viDa tifte mDo % Do outro. & tu.
cem fome % garoa 1 encerra ao ve po: que ab:aba?lotb recebiam a
houraa Doanuua.itantoa bca oa p:ouea merecer receber oa an

m
trouba qfoa poderia Dar ale Doa gcoaDetia;
q bam mefter fasDo bem % a nof" rfcptima bc.fepultar oa mo:
fo fenbo: jcfn jepo caDaDa fle que_ oa.;& toDo fycl jcpao o be o*
relia 1015, vice me mm % 110 me urgaoo De terrar oa p:ouea mo:
vcllce* toa. % ffc fttaa rpc^aa abaft a lhe
7R fejeta be Dar poufaDa. Iftos fajer aa enfequeaa? botiraa a elle
temoa receber noflaapott conutnbaueea tomDo enjcemplo
faDaa aoa p:oue8 9 nom te cafaa oetbobtaa.queantrctooallaa ou
p:optaa em q poflam mo:ar. % n traa ob:aa De tnferco:Da qoe ca
Deucmoa conenttr que 08 p:ouca Da Dia faja era efta. quDo qtter q
eft aa po:ta8 De fo:a c e cate. aebatta aguuna mo:toa De fua (Te
a fegUnt>onaturale5at)a cante ou q era feua p:oujcmoa terraua
humana acuemos auer cariDaOe oa. jqlqrqpoDecp:r toDaae
em 08 p:ouea q fom homens afl^ ftaa ob:aa ti miferico:Dia ou ql qr
como noa. ca quanto qr que o p:o Dellaa % o nom fa5 peca.? Ibe fera
ue feja vil? fceo. feitura beDe tia; DemDaDaa no Ota Defumo mir
% como quer qtoDoa fomobltga* efpantauelmte feguOo Otobe.
Doa oe fa5er efta ob:a ti mtfertco: ^o:De oa recto:ea % curaaDaa
Dia mu^to mapa oa pzelaDoa? fa grefaaoeu comp:r po: ob:a.? a*
ccrDotea..SegtmOo q fam paulo e moeftar % apmer a (cue parroeba.
fereueo emfuaa eptftoIaa.:oi5 noa % frcyguefea q aa cp:am. &
fam jeronimo q a caa 00 clergo para melbo: faber eftaa obiaa De
Deuefeer cumutlatoDoa po:trea miferico&aaucea eftea verfoe*
re^oea.&pnme^a po:qfeelle _UaaTpirituaaea..
n Da poufaDa nem recebe oa p:o* ([j2oce.cfule.cafttga.folare.re*
uea nom pooe amoeftar bem a oa mittc.fer.o:a.tftrue. tuqjtibi p:i
outroa qofacmm&fegDapo:q muoebeamiferer
(pio bao te mfcrtcoiD cou cobertura % fcmclbana Dao coufc
powaeo f cfteo rcrfoo cj (Tc fegue fao vilmco.HvirtuDe DCD*O ob:a
([^to.poto.cibo.rcDimo.tego, fecretamte fatiDc. .SegtDo bugo
coligo.conDo. Ibec fcpt imt ope*. De fam vtoj.facramto be alam
ra quibuo cft Dilcctto vera. to material De foja q parefcea vi*
fia Do borne que po: mftituuom
d5qt comea bo fcgunDo liuro ftgnfca % po: femelba rep:efcn
Doo facramtoo* ta que Da alguia graa vifucl p:
^V^Dopoquc Decima be Dto feJE^onn
?trautaDoDoo arttfgooDa (BCitolo.tj.DDe (Te Dt'5 facramto
fTciDoo maDamtooiDoo C^Scramto be Dto Dao virtu *
pecnt>aemonaaco?Dao vrttwee J Dcofacretao ou fagraDao. &
' i Dao ob:ae De mfcrico:Da.2lqM 00 facramtoo fom Dptoo por que
fie Dj>ra como o faccrDorc Dcue ai com frusto fle fa^ acerca Da gre*
fozmar, ao que ba De receber a rfe? ja.po: que o fpinni fanto q be nel
00 facramcutooDa maD:e fanta p la fecretamte ob:a o effe^to Doo
greja. fpttmcgximteflc Draq facramtoo afitDa q feja DaDo po:
coufibc facramtotDDeTeDij booo ou po: maaoo mgmftros. ca
facramento.? que p^oitcptoo faj o o fpirttu fanto q be bu facramen
facramto % qu 00 eftabclcceo % tofaj viucr? ap:ouc^tarnem be
quatoo fom 00 facramentoo. ?De ma^o: pollo mcrccmt Doo bo*
caDa btit em cfpccial % qu 00 po> oomEutftroon menoj pollo pe*
DcaDmnftrar* caDo DOO maaoo. a o q planta %
<E?lo pnmcgro que coufla be o que rega nombealgutla coufia
facramto. n apioucta ao que femeca. mao
G^Scramettto be fcgunDo D15 o )0jofa5 crcccr.
/ZJmeftr^Daofentao faial De : |[Xitoloa't|.quep:ouetooba l
couTa fagrapa..ScgD0D5 fanto 00 facramtoo.
agoftmbocmoluroDa Doutrina /f\uzto0 piouc^toofe feguem
jcpa. cramtobe fo:ma v^fuiel. llfcoo facramtoo. pnmqjro
que e poDc vcr.De graa q n po^ beq alimpa Doo pccaDoo.aflpco*
Se fccrvtk.j& cito Dermi ena* mo be o bautifmo.0 fegtDo c
De omcftrcDao fentaopo: que firma em 00 beeno que bom faj.
inoftrc % traga fua fcmelbca..Se afl*E como a confirmado. *D terce^
gmiDoDij fanto agoftinbo.facra * ro cjuefajao bomeerDo cojpo
.tntobeaqucllacouTaaqual fub .mirfico que bc o corpo ti jem jepo.
cft bebo facram to t>aco!itnbo* meittosfebtra prtcolarmfc.
Do cojpo De Ds.lbo quarto que fa? OJCttoloTv.qu cftabelecco bos
ao borne fecr furto, aflg como a p facramentos.
nttencia.lbo qupito que aparclba" D noflb faluaoo: fcfu jepo efta
cio bom para vioa Do outro imitia [^cleceo bos facramtos, bos
Do que be a glo:ia DO paragfo, alfy DousahtcsDo.vinmto.cuafa /
como ba ejetrema vnc.lbo fer-to q ber bo matrimonio % ba pcnitca
cnfmanDo alomea.aify como faj a % eftes cottfirtttou % acabou- , De*
o:Dem clcrcaUbo feptimo q gar* fpogsDe kxx vi)meto em a IcgDos
Da abo bom De pecar ?Dc mal.af euattgelbosquDop:eegouba pe
fg como be bo matrimonio, D's nitenca^fogpfcntea bas voDas
Deu cila vtrtttDe aos facramentos em cafa De arcbitcclino. % bos ou*
quDo cftabclccco que bo que rece tros facrametttos elle bos come *
bclebo facramto q recebelTe ba ou/^:tinerramtc bo bautifmo
graa % vcrtuDc oe D's fe tio folie t> recebDOTDatiDofo:macomo fle
fe^to ou culpa 00 que bo rccebclc fejclTeqnDorecebeobo bautifmo
^>o:Dc coiiu que bo que oimer po: maoDc famjobam.iDflca
tf receber 00 facramto ou algu bos Dtcpulos. 3D.e % bautijaDe to
X>c\lc6 e qurfer auer cftes p:oucg Dallas getttesemuomeDo paD:e
to q 00 receba Digita mete % eftce ?Do ftlbo IDO fptritu fanto.iEba
limpoDcpccaDos.:m outra ma* confirmacom quattDo pimba bas
negra mags Dano Ibe farta q Ibc a maos fob:e bos pequenos q rece
pioucgtartam. ^aflt como tfslcg biatn bo fpritu fatteto. Iba er-tre*
jeou vrtuDe em bas" cruas % bas ma vnom cttuiatiDo a feus x>i\xi *
peD:as % bas palaurao para far pulos a far a bos fermos q bos
' ba0 infrmiDaDcs DOS jco:pos.aflg vttggattt com leo & cftabelecco
quis Dar virtttDc aos facratntos bo facramto Da o:Dcm DattDo po*
para far as firmiDaDes fpuaacs.- Dcro afeus OtfcipulosDe legar i
^itolo.tit.quc couas fom nc* abfolucr.t DanDolbcspoDcrio De
ceflaras ao facramento* fa5er o facramto Da mifa, JE cila
f^rfico cottfls fom necefartas beleeco bo facramto Do feu coipo
VjUm caDn buu Dos facratntos quanDo bett5cot confagrou bo p
f.matera.fo:martctttcnDo mg % bo vnbo tranfuftancianDoo em
niftro q fa? o facramto que ajura carne? emfangue? Detto afeus
ba fcnmaaba matria,^Dcftas Dtfcipulos em o tempo Da fua pag
trs coufas caDa buu Dos facra> jtom
l

lf
djDtoIorv.quantc fomboe fa fm.te fegDa bcDo que pelef
cramcntoe. ipara efte beba cfirma. te
0 facramto0Da fanta ma * terccp:a beDo fraco que le vam
xc Egrefa fom fete. onu a eflfo:cattDo.i para efte be bo co:*
faberrBautfmo.confirma.co:* po De tf.te quarta beDoqflca
poDc tf0.penfcncia.o:D clerical, leut.? para efte bc apenitcia.
matrmonio.ejttrcma vn.teftt te quita be Do q morr.a para e
enft i guilbcrmo tto facramtal; lcbcbaejrtrema vn.te fejtta
? ba primeira parttDa q bc Do .000 q aminiftram.? para efte bc
DcreytO0De caftella.? fob calDert "ba OOC clerical te retinta Do q
poe efta o:D. te mcftrefcao k\\ traje caualepro 1101100 a ffc? pa*
tena ? fanto tomae Dcaqutto* ra efte be bo matrimonio.^ ou*
anriq no racional.? outros fantoe trofy.f fete bo facramto. po:
Douto:e0poeba cjtrenta vncom que fo:om finifcaDo p: ktc kh
po: qtrnto facramto^po: quanto 100 co que eftaua fcllaDa ba Ie^ ve
fc conta em bo cinco q font tf ne Iba que vio fam foba.bo quaae
cefliDaDc.i efta o:Dcm fe flepoe tfclarou bo co:Dctro quctnbaba
no qupnto bc booa polia rc?o fufo cbaue DeDauiD.quccerrai outro
trta.lbo q bo poc po: fctiino be nenbui n atoe. % outro nenbu
booa.afl mefnto po: q efte facra * itom cerra. utrofp po: q bo0 fa >
meto (Te Deue tomar cm fim tffte cramto foro finifcaDo polias
ktc facramcto.bo quaae fe co ktc trompa0 c q bO0 angeo foa
p:e~Dem em efte verfo. fcgifoo uam.SDutrofy fo: ImficaDo ol
ba primeira o:D\Hbluo.firmo.c la0 ktc eftrella que tinba ent lua
bo.pget.vjco:.o:Dirat.xmgit.tec Deftraboqera femelbauelabof
feptem vere jep facramta fuere ' Ibo X>o borne* % a bo fete pae tf
Bcgfloo ba outra o:D bo vafoe quenoflb fenbo: fartou l>a mult
(TeDi^afl.Hbluo firmo cibo piV DoeDa gente? a ba ktc cDea
0etvttg(to:Dmatvjco:. que eftauam pofta fob:e bo can *
-[%ito\oMhpoiq bo0facramcn tfc^ro* ^outrof^ bo facramto
to fom fete. f kte po: q Defpoei o:t>cn a bo
facramtoDa matf:e fait bom para aucr ba kte virtudes
ta igreja font ktc feaiDo ktc a bo bautifmo be facramto Da
manettae De bome q fom ella ffe. ba confirmac Da efpcra.bo
te mimara, be Do q vuem em co:poDe tf0Da cariDaDe.ba paiitc
fiw (fe^para efte bebo baut cia Da )'ufti(a. ba ejttrema vnc Da
Da perfcnerca q be cpnmento tf tro flepoDreceber mapeve5ee;
fcntcleja.ba b:Dcm Da piiit)citcti liba pentcncia.bo co:po De tfe.ba
bo mDamtoDa tperca. ejctremavnc? matrimonio. a
lXitoi.vii.quaace facramtoe em boe que (Te cmp:em? poe ca
fomDencccflDaDc. rater n feDob:.:fe boe outroe x
Ofteefacramentoe boecco eftee b ertee verfoe. fe.crfma.
f tf nccefliDaDe? 00110 tf vota o:Do.n cetera funt reitcrDa.
De.BencccftDaDc fom bautifmo, t^toIo.tjc.Do facramtoDo batt
cfirmac. pcnte*ca.co:po De tfe. tfmo.
ertrcma viijom.iS >t5fc De neccf /{^\^ qto bo bautifmo be po:
fiDaDc po: q De neceflaro boe De * l^tatf toDolloe outroe facram
uc toDo borne" tf receber.? qual qr roe.T anteDellc n (Te poDe amu
que boe leyrafie po: menofp:cco ftrar outro ba fanta maD:e rare*
npoDcria fecr faluo. & como qr fa. *poicX>c aqup no comeo fre Dp
q clree facramtoe fejam De itcccf ra Do bautifmo.pnmeHramte q
lDaDe quanto a boe q fomDcvDa coula be bautifmo x qutae ma *
De x Dtfcrr.pcro boe minnoe x ne^rae f Delle x qutoe fom boe
boe q n uuero entDmto bem Doee Do bautifmo x q x>cuc p:oce
fe poDeram faluar.foomtc co bo Der TquanDo fop inftttuDo.T po:
bautt ino.f po: iflo bo bautifmo que x qu be bo mmtftro q bo po*
be mape tf ncceflDaDe q toDolloe De Dar x que virtwocx p:oucto ba
outroe. fem bo qualnenbu nom x quantae coufle Te requer x ba
poDe fecr faluo poo que 'mica aja fo:ma x matria em q fleDeue fa *
pecaDo.ca fem boe outroe bo que jertamintnrar.
nuca pccaTc poDcria fcerfaluo.S ~7tolo.je.q coufa be bautifmo.
boe Da vtaDe fom.0:D x matri* ^fO^utifmo fegunDobo mertre
monio.;Di5efle De vontaDc po: q ^Hjpae fcntae be lauamto fe
em vtaDe bcDecaDabutlDe boe to fob fo:ma De palaurae. Bato a
receber ou n.ba comeco.mae De goftinboD5.;autfmobc tang^
ipo^e q boe ba rec^btDo be ob:iga mento em agoa fantficaDapo: pa
DoDeboeguarDaM^Deftee fom laurae De viDa.BeguDo bot .bau
eftce verfoe. :Do voluntate eft tifmo be lauamto De fo:a c fo: *
Dant quiq? necefe EDeftee boe ma tf palaurae.fem bo ql nenbuu
treeficDeuem receber buiave?? nom poDe fecr faluo x ap:oue^ta a
nuca ma^e. bo bautifmo.ba cfir fauDe.tmlber. bo facramental.
mac % ba o:DDo clerigo.f qua* bautifmo be agoa fagraDa po: pa
' ti).
latim que tge bocoip % alpa ba negras. Iba primeira be bu fy *
almai bo cow Doe pecaDoe.jSc nal que punbam antgamte a bo
gtDo bo Decreto.Bautifmo be la* caualleyro em bo foaco po: borra.
uamto Do borne Defo:a c certa % outro fase a boe que falfam bae
fonnaDepalaurae? carater pofto leterae Do papa. % a eftee po: Doe *
% fincado na alma acbcganDofca fio. Ibabg outra maneara De cara*
palaura abo alamto i& bautfno ter q be fptrtual. % tffia maneara
grego qtDtscr lauamto c lati. fe falia aqtr. cfte carater lie em
Ctolo.fl.q coula be carater. pmeilfe empoeembaalma Do
: q aqtr be fcyta incido De que recebe bo facramento Do bau*
carater % algtui DuuiDara q tfmo zbo facramentoDa cofirma
oufla be carater coiui aquy Discr om % t>a o:D faccrDotal.t em ca*
q cottta beXarater be filial fan * Da bua Dae (ete o:Deeti6. omo
to Da fFc comu .pollo qual bo bo* quer que beDuuDa (Te efte carater
me be DcputaDo para cumtmcar? (Tc recebe em ba pnme^ra o:Dent
participar co boe outros ftcee jtpa De co:oa. % cfta Determmaom %
aos boe facramtoe Duinaace % q a bos tbeologoe. M cfte carater
em ob:ae fantao.2 em outra ma* nuca k poDc t^rar ttem partir Da
nepra. carater be ftnal fpritual q alma.Caa(f como bo carater q
nom poDe fecr tpraDo % apartado po<5c a bo caualcy:o no b:ao com
Do q be fiel. u em outra mane^* ferro quete.i a bo falfario em ba
ra.carate: be bua crarDaDc q alo fronte nuca fle poDe tprar fem co:
tttea aalma para vecr may lgc^* romperfe em bo cozpo.afy bo ca*
rameute q be bo q ba De creer % fa rater be.que pofto na alma nunca
5cr % notit fa5cr. afy carater be flepoDcrtatgrar femco:rupDcl
buta caliDaDc q o:Dcna.ablita?a la.i po: que ella nuca le poDe con
lomea a alma para receber ba gra romper.bo carater nunca (k poDe
ca. JS fcgDo tufobmo.carater
be guarda Da votaDe po: quto f* gJCtolo.jci.quanta manearas
p:e ba garDa % nuca fie parte Delia fomDebautfmo.
f po: q aparelba % abtta ba gra*-Y*"y^e manearas fomDe bautt*
c,a.polla qual ba alma be garDaDa VAfmo.lbo p:me^ro beDe agoa
i carater be nome grego.? nof* % Defte fie trautara aqtr. pp fegu
fa tyngoag quer Discr ^mag. tS Do be tf fogo que be DO fpirtu fan
Duae mane^rae f" tf carater.bua to. afl^ como (Tc alguu DcfejalTe fe
beco:po:al.<KftabeemDua0ma erbautisaDo^aute que recebefe
ti
bautifmo mo:rcflcnoin acbatiDO macDe rtifgoeDa ffe ?Dac ou>
quem bo bnutjaTe x eftc tal (cria traecouflae qperticemaba cree
(ahtcaflfe como lie foe baut5aDo aDoe ficce jcpaoe.lba fcgDa pa
Tbo terceiro be tf fatigue em bo ql ra q bo que ba De receber bo bauti
fo:om baut5aDoboe ^nocte fmofaa p:ofiiroirtDafFe.t>ater*
aflV como tc algu creefl em jefu eep:a para q p:omcta t> garDar ba
fpotaibicaTc fecrbaut5aDoa fe. po: ifto a boe bomee De De
te q rcccbcflc bo bautifmo bo ma* fercom? De^DaDeDemD cftae
taOe.cfte tal feria faltio. po: qit tree conflae.po: quto po: fy me *
to cm cftes tree facramtoe bauti fmoe pecar.? a boe mminoe po:
imo.confirma x o:D e fie rece q fom x>c pouca ^DaDe DemanD c
befle carater na alma po: fto nun feu nome a boepaD:inboepo: q
eafleDeue receber mayeDc bua npecar pe: fy pe: ob:a.
vcj.a boo outroe poDcnf receber ^XSo.jciiii.quc couTa be erx>:*
bua ou Duae ou ma^ ve5ce. 5fmo x DDC fie T>i$x a quem ap:o
<Kitolo^i.Cjuecoulfabe catbc uepta. , , ,
5tfmo x q coufla tJue p:eccDer a bo ejco:5fmo be cfconjurajoi teve
bautifmo. pao contra bo Daboo q fie a*
a2ltbe5tfmo x ejco:5fmo Deue parte Dobome\?Di5efeDecj:o:5t*
picccocr a bo bautifmo. ca 50 que quer Di5er efeonfurar x baf
tbC5ifnto bc enfnamto De Dotri* o:aoee qDi? bo facerDote teDo
na q Deue feer fepta abo que ba De bautifmo contra bo Diaboo.au co
receber bo bautifmo ante q bo re * mo.&riabeo-ztoDallae outraeo
cebaXaDeuefccr pume^ramte raoce q fa5 men Dclle.f fo
enfytiaDo em boe artifgoe Da ffe * efrabilcDo pollo poDero q bo Dia
como Deue aucr cariDaDe x bao ou boo aua ent bo borne pollo peca *
trae vrtuDce. x Deue faber bo pa * DO DO pnmqjro paD:e fofie tyraoo;
ternoftcritoDallao outraecouf* fc, fegDo D15 Gatito tbomaa. bo
fae q perteecem a bo rpao. x ^to er-o:5ifmo ap:oue^taabo co:pot.
Ibe Deue enfunar bo facert)ote que aalma po:q amgua bo poDero
bo ba t>e bau^ar.Dae quacs cou DoDiabooqn polia empeefccr a
fae largamctebe De fufoDyto. fc bo borne tanto comoDtepoDia
D5cfe D* catbejijo catbe^ae.q qr % po: ;q no bargafe bo bautifmo
Di5cr enfunar a Doutrinar, ? bo ca tbo outroe bee.iDepo^q bo
tbc5tfmo fcr eftabeliciDo po: tree bautifmo bcacabaDo.bo poDero
coufle. Iba p: me^ra polia enfo> Do Diaboo be t^raDoDe toDo.
fiU
^itolo.jevTqiita fom boa Do m. llxxv.be quDo bo mete tia a
ca Do bautifmo. goa.? efta be ba ma^o: fo:a DO fa
o~aDocaDo bautifmo fom fe* crameto.cafemeftc lauamtoDa
Xe a fcmelbanca Doe fcte Do agoa o$ outros Doea no ap:ouep
CD Do fpu fancto. 1bo p:mcro bc tart 1bo.vj\bc a crifma q poe bo
bo fal q poe na boca a bo q ba De faccrDote cima Da cabea po: q a*
receber bo bautfmo.po: q afy co ja parte bo regiio ccleftal.? feja
mobofaltporal cferuatgarDa cbamaDo jepao.q ffc Dt'5 De jepo. %
baevianDaaDc apoD:eccr?lbce jepo qr t>i'5cr vngiDo c crfma. 1bo
Da fabo:.aflp efte fal q be fpirtual vij.be ba cfirma , q bo bpo faj.
garDabaaImaDcapoD:ccerfe cm ? cle facramto bc po: fp. aDpte
pecaDoe ? Ibc Da fabeDo:pa po: q fletrautaraDclle.
c garoe De pecar Jbo fal fgmfcd Xulo.r-vf.qutaa coufla fe fa
bos pnmcproa fynamtoa Da ffe 5c no bautifmo q f facramtaaea
fcmboqltoDo bombcfemfalq "grXguilDijquc fete coufla
be fabeDo:a.1bo fegDo bc bo to> _fLUom facramtaaea q (Te i&fi c
car q faj bo faccrDote ou bo mini* bo bautifmo.quatro ante Do bau *
firo c ba fajma em baa o:clbaa % tifmo? trceDcpoya.lbaa quatro
em boa narijea. a Dar a tenDer q p:mc^rao fom eftaa. Iba pumeg?
como nolo fenbo: Deu fauDe com ra be bo fuffiar q faj bo facerDotc.
- ba fayua a bo mtiDo % fo:Do % cego Iba.). bc bo fal q Ibc poe em ba
aflp baa o:dbaa Do que ba De feer boca. 1ba.tij.be ba fapia q poe c
baut5aDo (q abertaa para ouur baa o:clbaa?noa nanica Jba.u
fcua manDamtoa.iboa narijea bo oleo q poe noa peptoa % naa e
para tomar bo oDo:Da juftica ?Da fpaDoaa. Ibaa trea q fa5 Defpo^a
noticia x$x>cue. tbo terceiro be ba Do bautifmo f cftaa.lba prmc^ ^
CI115 q bo facerDotc fa5 em ba fr * ra ba crifma q poe cima Da cabe
te ? boa peptoa c oleo po: q bo c.a.lbaa/.be bacDeaqpoe ba
Diaboo n aja lugar clle.maa ba maao.Tba.i.ba vclDura b:ca q
vtaDe (Te cfoicc ba ffc Da fanta Ibc poe encima Da cabea. % algu
trDaDe.lbo qrto be quDo Ibc vn* unaD5cmqpo:caDabua tfftaa
g ao cfpaDoae c bo mefmo oleo couflaa q fe face no bautifmo na *
po: q epa garDaDo D' toDaa partea cc DuuiDa fpual q barga boa ca *
% fe effo:ce polia graa De tio a fa * famtoa.efpcctalmte c bo catbc*
?erbooaaob:ae.apollaa cfpa* 5tfmo % c bo ejco:5fmo % bo pooer
Doae fe entDc ba foueleja Do bo; Do fal % Da fa^ua % DO oleo % Da cri*
ff
fma/r toDolloe ooutoies quafy c ho polia fcjer bae palurae.t a^n
coroa q embarga bo matrimonio Da bo paD:e? ba maD:e c grDe ne
q (Tc no fac.pero Defpope q b fep cefioaDepoDe bautijar a fcu flbo
toilJfe poDe partir* CERlo.r-jc.Doe pjouc^too DO
(Gtitolo,jcw|.po* que i x>x>e fog butfmo*
<ftabeefciDo bo bauttfmo. ^Tk u^toe prouc^toe fie fegu Do
noflb feiibo: fefu jepo eftabe J_Lbautifmo Tbo.q be po:ta i
Jeceo bo butfmo De fejrto % entraoa De toDolloe outros facra *
po: enjtrploquDofoE bautjDo mto.ca ate tfftc n poDe fecrDa
po: f job.i aty Deu ba vprtuDe % Do facramto na maD:e fta ^gre*
ba fo:^a ba agoa, para faar Doe pe a1bo.t|\alpa ? purga bo pccaDo,
caDoe bo butfmo DTccDDo bo % pfto top fynficaDo bo mar ver*
fpu fanto nella. & outrofy eftabe* melbo q paflro boe juDcue. ooc
lecco efte facramto po: palaura % fo: monos boe De cg^pto. ca po:
po: mDamto quDo DTea fcue eftebctyraDobopccaDo o:g^nal
Dcpoloe^De po: toDo bo mDo? x toDolloe outroe pecaDoe* Ibuij
tnftmaae toDallae gtee batit^an q Da graa % amfa ? tyra ba ra^5
Doae nome DopaD:c ? Do fi'Hx> % DO pecanba qual finfica ba frira
Do fpu fanto:tabeleceo outrofy Dagoa.lboaiif.q fa5 bo bom fecr
c efeito quDo paDcceo na cru? % Da comnbDa igreja. 1bo*vqbo
faao De (cu coftaDo fgue % agoa. me be efcufaDo ti fatifta^er Doo pe
fiXtIo^jcvit^qu poDe Dar efte caDoeqba fepto ataaaqlleD^a q
facramto* recebe bo bauttfmo^fto fe entDc
obpo ou faccrDotepcrtcceDe De fatifl tf ob:a De fo:a ca ba
mmftrar % Dar efte facrame vtaDeDeDtroDeuefle arrepDcr
to fcguDo boe tbeologoe.pero em i auer ctrippolloe pecaDoe que
vjpo De necefliDaDe temenDoe De f5bo q beDercreto %-6 ^DaDeJbo
mo:rerbb'qDeuefeer bautjaDo; v)'.q mgoabo poDerio Do Daboo*
Dicono poDeDar butfmo? ql bo qual unifica bafurlaq fa5
qr outro clrigo oule^goou ereje bo facerDoteJbo,vi).q ab:e ba po:
ou juDeu ou mouro ou efeomuga * ta fco ceeo^bo qual notifica bo bau
Dooubomemou molberfefo:De t fmo De fefu jepo e cl fo: boe cec*
fereto ou De DaDe q n feia infan* 00 abertoe fob:e elle, ca ba pa^-o
te ou loucos q garDe ba fo:ma Da $ fcfu jep ab:^o ba po:ta Do para^
tgrea qDeue garDar a amntrar fo po: mrito % fantifica geeraU
ctefacram^ounfe/a muDoq Tbo bautifmoab:e ba Do parado
f.ij*

*
. po:tajija fmgular* refeloounomarouhor^ooii la w
Xtolo.w.q COUTII fom nccet gooa ou ftc ou em t)ccoat>a.&
farias % fuftcaac0 tto bautifmo. ' fte facramto X)ci\c feer fcto em a
a^nco coulTa fom neceflarias goa po: mujtad rc5oe0.'ll}a.i.po:
i bo batfmo.lba.be q feja q alf^ como ba agoa laua? alimpa
p:onciat>a0 baepalauraeta fo: * ba ug#>at>c0.aflE em efte facra*
ma q efn jcpo t>iflc q be &\\ te bati meto fom alpat^aeba ma5Clla0
ti'50 nome So pat>:e % t>o flbo T % ugtoaseoalma.lfra.if.po: que
t)o pti fanto, . q n feja lepraDa ba agoa ba vitimefccrcfnar.? af
palaura n astoa n mu&atu nem fy em efte facramto bo entsim
. trafpcrctat>a.ma0 q po: efta o:t>em to t>a rap tf pecar He refria. Ifra.ij
. fcfi x>iue q iefu jepo bae ofle.j^ e po: q efte facramento be maps co
fta0 palatirao fom fo:ma x>o baut muh ma^ ligeiro oaucr.? po0
fmo po: q eftao palaurae (Te t* efte facramentox>e neccfiit>at>ebe
Sem tot>a!lao coulae q fa5 baut ma^e comm1.t>cuia feer ferto em
fmoXa po: efta palaura cu.fic eu bo alamto maio comu.utros
tcnfcc bo muftro.? po: efta pala* t)i5 q ba matria fceftc facramto
ura te fle ctoc bo q recebe bo bau . be agoa po: tree rejoee % p:opie*
tifms) q be matria p:opca polia tJaDco q ba em fy. q fom.lpa.cra*
palaura qtn'5 m noc patrs* lie ai . ra % fria. & alty ba agoat)o baut *
tt>c q bo fa? l nome? lugar t>o fmo po: UpC5a 1100 alpa.? po: fua
patnc q be fenbo: p:cpal. eufo lu craric>at)c 1100 alomea. % po: fua
gar % ofcio t bo mililitro q faj e* frira 1100 cfrria r)a qentura t>a co
fte facramento ? poe cilas pala * bifja. l^a.ui.coufl q fie reqre ne *
urae p:opamte metetftoo na a* fte facramto be. q qu^o bo q ba
goo fotmai fa5 bo bautifmo ft.f. De feer bauti5at)ofo:mettt)o ba
coufla q fe reqre bo bautifmo be agoa cfe mefmo tpo feia tjta
agoa q be ba matria % q feja fep* ba0 palaura0^o te baptizo no
to lauamto ella t>e tooo bo co: * mine patri0 % ftli t fp0 fanct. H
po ou ba nuro: parte % m^lbo: t5l po: aquelle q bautja % n po: ou*
le.? efta agoa ba tf feer versarra - tro Jfoiumf; be que bo q baut5a a
1 pura % no artificial.afy como ba ja ehten^e fa5er efte facramto
agoa qtrt>a0 rofasoufccruas. em ba mancara q bo fa? ba ygre/a
ou como agoa arrete q fa5 t>o vi * :vniuerfaL, aut)o efta ten po
hbo.&trijfooKatio.qflc pot>cfa x>c bo0 mouro0 % boo jitocue % to^
3cr agoa refolutoa t>c ncue ou t>e t)ollO0outro0quenomfom %ce
TI
"jcpa'Wr q no fabem leterae batit tifm % b agoal ba enten bc
5ar.0utrof boquebautija Dcue q bo que faj bo bautifmo aja ente
auer enteno q entesa qtieolfe co> ' comDefajerboquefajba igreja
molauaboco:poDcfo:a.afie boe vniuerfal & po: aquelle bautifmo
co:acooee alimpa DC pecados tfD fera purgat>o Doa pecaDoe. )utro
tro. Coutro^nc requereque bo 1*2 bo que bebaut5aD0Dcuc aucr
que be baut^oo fle bc x>c Deferi * entenom De receber bo bautifmo
com que receba efte facramto c % que aja ffe q po: ellc (Te poDe fal*
ftae entenoes fufo Dptaa ou to uar.E fegunDo yfto % bo que De ci
qualquer DellasXa bo q be bauti mabe Dpto cm efte facramto (Te
5aDo po: foza no recebe bo iacra > requer o^to couflaaJbap:mcg*
meto verDaDc^ro.lba quvnra be q . ra bo mmftro que bo ba De fajer*
ffc bo que ba De receber bo bauti < ca nenbuum nom ffe poDea fy me
fmo be Dc $>aDe ? Defcreto q Dctie- fmo bancar. Iba fe^unDa ba pef*
auer ff.a boa mminoeque tia foa q baDe fcer baut^aDa.lba ter*
fom De^DaDecm baffcDa igreja cepra bo p:onuncamto Daa pala
fom baut5aDO algue Discm uraeca bo muDo n poDera baii *
qucbommmo qucpoDcmfaU tijar.lba quarta baagoa.^ba q
lar De po: IV rcfponDer, ta q fefa banbaDo cm ella.lba kp
(JjStfo.jw.quantae coutae (Te ta que bo miniftroaja entenom
requerem em caDabuumDo fa* De fa5cr efte facramcnto.lba fcpt
cramento. maquebo quebaDc fcerbautsa
< gtmDo De cima bc trto Dott Do aja entenom De receber efte fa
L?De le trautouDoo facramtoe cramento fe bc De ^DaD* Iba o^ra
em gceral em caDa bu Doa facra* ua que afa ffe.i lie bc mcno:Dc ?
mentoa fle requer trea couffaa fu DaDc bo paD:nbo ouboe paD:U
ftanciaace % neccflariae.f.fo:ma. tiboepeuem p:ometerba flfe*
material entenom.baequaaee U5Citolo|C]ci).qnto0 tfu feerbos
- fom fuftanciaace cm efte facram paD:ittboe % a q fom ob:igaDoe*'
to.m eftae trea coufle (Te ccru ^\>: que aqtr bc fc^ta men
Dcm % encerram bae cinco que en \J Doe paD:nbo6.Deuemos ta *
cima fbmtrtae.? toDalla outras cer que aty como bo paD:c natu *
que pertencem a efte facramento ralbcbu.aujbo paD:c fpritual
Jc ba fojma efte facramto fom DCUC fecr bu % nom ma^e.bomc
bae palaurae. go te bautjo* ou molber.feguDo bu Decreto q
ba matria be bo q recebe bo bau* bo papa le CJA afl como bo bau
ttfmo fw>efeerbutu^mefitio fe cria ? cuerfa tre jepao. o <5l
. na confirma fceue feer bm ? n no era tia pnmmtta igreja, ca t
< tnu^toepor*mare50e.1baa.a ma^o: oiitgcia fe punba*a qual c
fcmelb >o patne natural, feg efte tempo fle tfue poer* (Te bo pa
fco q be Dito per embargo pot>e tia t>:e t>o bauti5at>o ou confirmado
cer 1100 cafamcnto,ca per efte fa* fofle fofpeptofo na ffe.ott fe o nu*
cramto naceoiuoo (pitai q bar nino ouuefe t>e cuerfar tre bo
ga bo cafamto fegtio (Te trra q no fofle jcpaao.: bo q be patni
nofacramtofco matrimono.po: nbo bo catbc5ifmo. efle mefmo
qem algtta ygreaEfton (Te pooe feer 110 bautifmo ? na confir
guaroa.ca fom muito paounbo mao fle fo: ueccfoaoe.em outra
. % mao:inba po: tma re50e.& maneira c caoa bu tfite auer but
primepra.poj q (Te fo: tmuiua Dal* patmnbo, bo faceroote ou qual
gutt fe be bautija&o quto tna^e quer q efte facramto fa5 be patm
patmnbo fo: tanto inap larga nbo. como qr q bo patmnbo ou
' mete fle pose p:ouar bo bautifmo patmnbo f neceflno para re *
toa AU po: q mflbo: pot>e feer n * fpocr % p:ometer ba ffe para 00 q
ftrupfco x en(jnat>o na ffc po: mup ftfmcno: t>at>e,pcrotU5.6cto
to0 q po: buu**bo patmnbo ba x>e agoti. q bo q rcfpt>e o patninbo
enfatuar a boafilbafco em bopa pertcea folnit>at>c tjfte facram
ter nofter % no arti/go t>a (Te.? tf toma0 n a neccfltt>at>e.ca 00 mi*
ue garoar tot>o (cu poderio q nom nino n fle falua ba fe q be na
.erre na fln ame ba tftea % aja ca vontade Doaq cre. ma bo facra
roa)e % ba0 outra coun q per* mgtojMJfe 00 fa5 (ecr fyeeo.
tecem a boo jcpao.q afl (Te ob:t * - Xu^o^ii4ee0poDfeerpa=
.gquTfofeuftat>o: qur>op:ome ?>:nbo0 % qce n % q b % fa?er ;
tco a (fe po: clle.? (Te bo patmnbo ^\D)O bom ou molber pot feer
J^eneglgte em bo fajer pecagra V^p^u'nboouma):ittba faluo
uemte.dto-tbo.dt? q quanto a uij\mancira0 t bome0,Hfe be
inftrirc i enfinamto q b oe fa ; abat>e % religipfo % mje % mofa %
3e.r bo patmnbo a bo batttisat>o outra peflba0fcmelbauee0qlqr
.u cfrmat>o q n be g:t>e p:tfgo q fef % conegoa rebate. Bi|\o
# bo tpo t>ago:a. po: quito 00 pa que nom fom baut5aOo*Tf>a.it*
T>icea parteafco qbe bauti^ato bo que nom fom confirmado;
<>u cflrmo f jepao.? b" fe po Ca atoa n X)cuc veroaoe^ramte
p.c^umr.qbo(narba(fe? feer cbamat>o feenf Deuem fe
t <f
cr vcrOaocgrao tcftmtmbao. Ibi ptouueKt p:egtmta bo facert>ct
qrtannnegra bcbomarisoifua 3obanc q pet>co a ggrcf a. fe po:
molber q nvcncmfecr boo pa*. fg poDer refpoer rclpda. % c be
x>:mhoe t> buu.iaoa t>> i&uilbe. pequeno boe patmnboo refpont>
no rational.q (axoo patmnboo oe po: clle ffe. % bo faccrt>otct>iga.ffc
butquenpooocpogo aucra que te p:eftara.1F\efp.vit)a pcrt>u
tamcnto. npoDc fecr patmnboo rauel. bo faccrOote t>ga. fta
laluo (Tc puincgramrc p:omctcf> be vtt>a pcrourauel.que cpnbccao
icm caliortde. Como qr q ourroo buu t)ovcrt>at>cgro? jcfjtpo teu
X>i?c qnocu fccrpaTttinboo oc filbo.tc.iEaqug fie comea bo ca*
bu po: que boe fymp:c % \mo: tbc5tfmo.i logo bo facervote bafe
tco crccri que naceria antrcdlco jara tta face t>elle treo vejee ma*
oguioo fpual. mao cm algutao i> negra X>c cru? t)5t>o afg cat>a ve5
grejao cfte coftume n lie garoa; ^obaneo. acctpe fpm fattet ? per
c\ bo mnrioo % ba molber fom pa tit fuflationttJci benetnetten
tnnboo X)c bu. bo patmnbo ? paj ttbi % c fpiritu tuo.?c. faa
ba mat>:nba ou fc mago fo: tfu Ibe butla cru? na fronte c bo ttoo
rcfponocr pollo q ba X>c fecr baut pollegart)5cnt)o afig. 3obanco (i
5aoo c bcOc pequena gOaDc q tio gtt fluato:o m frtc tuo pono
fabc fallar.ou (Tc bcmut>o.fo:>o. outra noo peitos oijoo ftgn.ic
ou cfcrmoXa cfteo na fFcfcc fcue 3n pccto:c tuo ponoa noe ptrio
paoinboo fie falua. & como qr q ? ftltt et fpe fancti.Sccipc tgnum
T>\\c fecr bttt paoiinbo ? bua ma crucio tc.^pooolbe bao maoo
Onnba.pcro fle muptoobg fofiem bb:c ba cabea fct'5 certao o:aoV
i teuelem bo menino % alguo X)i eo.iftofc^tobo faceroote c ba
$cm q na fronte ou rcuer bo pano fa^tia tge c bo tfoo pollegar ba
eqbo poe logo como bo tgroa o:elba t>o q recebe bo lacramto %
prato/Doo cfteo fom patmnboo. tuj.cffcta. qr T>$CY abrete be fcgu
IJgj^Io.jmuj.oa forma % p:at Oa pefiba 00 pcratiuo Da paltuat
ca q kx>cwc fa?cr no bautifmo. n ba mago ncftc tterbo. % tifpoge
Quattoo alguu ba t>e receber bo tagoo boonart5COt)5.3tiot)o:c -^
J?autifmoocue vjr trante ba fuauitatt'0.1 rcfp.cffcta:? oTpbgo
po:ta oaggrca.ou Tebe menino tge ba outra o:clba 1015. tu ante
Oeuelb p:egtar.como qreo auer cffijgaret)iabole % app:opinquare
nome. % rcfponoc bo patmnbo. fo rcgttu t>t'.Kcfp. Efieta. tipogo
bane. ou outro nome comolbea* OeftoOgto 03 afig. 3obanco abre*
ratlogopoeba crfmaTDoolco
tio.pt obti0 opcrtbu eiU0Bbrc na agoa % acabaDa ba becom Da
nfitto*ft omnibu0 pompi'0 ciu0. agoa tcDo bo paD:nbo ba cratu
jlbrcmintto.jE bo faccrDote c bo ra ateima Da pia me maoepij.
DeDo pollegar fa5 bufi final tf cru? omo te cbam.i refponDe e feu
colconoe pe^toe-z outra naee* ttome bo paDnbo po: elle. bo fa
fpaDoa Dt^enDo a%-;t ego te \i cerDoteDi51obne0 abrenutiae
ncoDe oleo filuti0t)cpo^0bc fatbanc-ftcfpDe- &brcmmo.t
5c bo hl T toma Dclle ? poono na omntbue operibtt0 cu0.Bbrcnu#
boca DO infante % T>i$. ^obanco ac to.ft obti0 ppi0 eiu0 ?c,po fa
cpc fal fapeittie*?D5 certae o:a < cerDote c bo DCDO pollegar fa5 bu
oC0 Do cjco:5tfnio ba0 quaac0D um f^tal r>e cru? c oleo 1100 pcy *
ta0 toma ba criatura polia mao to01 outra na0 afpaDoa0 DijenDo
% metea na igreja D5cnDo. 3ngre aflK Ego te lneo oleo faluti0 i
Dere tn fancta cediam .? D5 bo Dt5 bo facerDote reD0 n Deu pa
pater nofter % bo crcDo.t logo bce trc^c.BcfpDc.creDo.et m icfum
5e ba agoa c no cria bcta c ba )cpm.reDt0 in fpm fanctu fancta
laDajmbai outra0 o:aoc0q fle ecclam.-TC.fcfp.crcDo.Bepo^
fegu.i quaoo cbega a aqueUc lo* T>i? bo faccrDotc.vio bapti5arf\c
gar DonDeD5.Uu bancaqua.fa5 fpDcvolo.Etomaoua0 mao0
buta cru5 tta agoa ? quDo cbega % meteo tjba^jco Dagoa DjiDo. ^o
a bo logar DcD?* Bit bec fancta bane.? ego te baptijo in noe pa >
et mnoc0*tangc ba agoa com ba tr0 % filit 1 fp fancti ame ? logo
mao.? quDo cbega onDe 015 vn fa5 butl fatal De cru? c ba crifma
De beneDico te. fa5 outra 0*115* B cma Da cabeia ? D5 buia ojaco,
quDo D5 tut teDe paraDfo ma* Beu0 omnpotctt0 pater* ? polbe
nare fecit x \ quattuo: flumnbus bma vcftDura De Unbo bica na
Xa ba agoa a quatro parte0* UB cabea D 5cDo*&ccpc vcft cDtDa
quaDo Dt'5* 25etteDco te per efum ^plbe bufiacanDeaaccnDiDa na
jtpm.fa? ba terceira cru5.iE qu * maaoD5Do.&ccipelapaDaarDe>
DoD5* Cu bengttu0 afpira. fa5 tc.?Dcpo0 enuolta ba criatura e
bufynal encima Da agoa treo vc* feu0 pano0 leuala a bo altar ? ofe*
5C0 cfta maneara 1 onDe THJ. me rece aty aqlla cDea acDiDa^ afi^
tibU0 efficace0mete o cabo Da cV fe acaba efte facramto^ tfto fcg
Dea Debato Dagoa,? quDo cbega Dobocoftume Da^gW roma
onDe T>i$. Ibtc omniu peccato:\t ^eroTeouuerem outro bifpaDo
r/
ousgrea outrocotum apotia* (^^guelebotercc|:o^reii^
Do gattDo bae couiTae futcaa* jO cta Do Diaboo.fc po: cita re
c Dcue bae garoar x vfar boe Da mmctac fle enfma ? foima na vi
qucllebifpaDo, DaqbaDefa5er.
Mlo.^v^afmtfica^oatJccla Y^&fpoEe bafciabo facerDote
raDecaDabtutaDae coufaeque N^rtreeve5cenoqual fnmcaq
fleWm no bautifmo, bo poderio Do Dtaboo fe|a epeltoo
^-3nn6o:a Deuemoe vecr De caDa ? po: efte fato myftcro bo fpu ma
JLM^iim Dae couflae q f Dytae- lno Da lugar a bo fptritu fanto.f
i&iimcmmte r>t5 bo facerDote; aqup comea bo ejro^ifmo*
&uc peDee a vgrca.? rcfpDe fie. l\ib fal beto q poe na boca U>
i aquv fa5 pzoftfloDa ffe x pcDc fc*.J-Xufca boe pume^roe enfeita
cr fonnaDo c cila. omo querq mtoeDa ffc*po:#0015na o:a*
cm alguae ygreae pume^ramc. om &ue a) ruDimeta fiDci voca*
te pocbo nome q faa cfta enter re Dgnatuecft. DofalDj;to bc
roaa.? y fio no bc tf curar q cat>a nojcte Dooce Do bautifmo,
varcia aarbe feu coftume.cm tto V\) pater noficr?bo crepo qDt
q toDaeeftae couflae fobicO^tao^Lliem^criioftraqucboqba^c
nom Icwem alguaDcllae. feerbautt5aDo boe Dcue faber. ^
<SSlo.rrv.pw que poe nome boe paDnnboe boe Dcu enfynar
em bo bautifmo* a boe q no boe fouber? fom D pe
D fcgiDo q poe nome abo q quena #>aDe quDo vier a ^Daoe
J> De bautijar po: quanto bo DeDefcr pollo tang^mctoqbo
bautfmo be c logar Da crcueto facerDote faj. to verDaDe ? fabc*
ba qual boe uDeue poe nome a Do:ia De D'e ab:? tra5 faufce Do q
fem ftlboe.po: q aqlle tpo Da ctr ba DC receber bo bauttfmo* x tej
cuncfom ftr muDaDo bo nome a abrtoe ki\e nart5ce ? o:elbae fe
ab:ab\ a puincpramte fle cba gunDo beDjrtonoe fetet>oee Do
mauaabwTDcpo^efo^cbamaDo bautifmo. *,-.
abjab.*f>cro fle a bo tipoDo bau tV#s crn5ceDo oleo q fa5c noe
tifmo fe efquccclfeDe pooer bo no -*^J_lpeytoe x antre bae efpaDoae*
me*ou fl pofeflc abo borne nome Iba cru5 q fa5c noe pc^toe fmfca
De tnolberouaba molber nome q bc o DO fpu fato x tyra bo erro:
x>c bom firme feria bo bautfmo; ^ba jmo:ctaDo co:a -rba cru5
x ba cfirma q fa5 bo bifpo (Te Datrc ae efpaDoae fmfica q polia
pooeria outra ve5 bo home* graa t>o fpu fc tiraalcatpDane
glgcia % p:^gti^ x vfa d booas .it vna c farigune fuo de
otoae. latere fuo p:odujtt. Ibo quanto
Gfgueflba bcencdaagoa &utte omsgtcebapt^ari p:e
K-^tudo faj ba cruj na agoa fi cepit. & em todos cite milagres
nfica q feia fantficat>a pollo (piri fl tfmoftra ? declara bo bautfmo
tit fautor q bo fpiriti maligno fc 2& pollos doue q fo apartada ba
fa lanado ? cjepclido. JE polia fan terra da agoa fjmtfica q pollo bau*
tificaomdij.Ui bacaqu rege* tifmo fomos apartadoe dae couf*
nerandi % bominibue.&da ejtpul fae terreaaee Jba agoa fle muda
font do diaboodt'5 ^>:ocul ergo te vinbo po: q tj?ra ba trifteja delles
iubente. omitis fpe immdue ab ba vtadcdo co:ac (Te alegra c a
cedat.lba fegtmda ve5 q tocam ba legria fpual.ca bo vinbo aleg:a bo
agoa c ba maao % nomea ba trin co:aom.^olla fcgda qdr q b
dade. bonde di?./one viuus* refe fpu cratra?idofob:cbae agoas?
reo a bo pad:e.qua regeneras, a qdoufob:eclla cboepecs.fmt
bo filbo.vnda purifcane. a bo fpt fca.q ba ob:a do pad:c?do filbo?
ritti fanto.lba terceira ve5 lana a do fpiritu fanto be nuifibcl. Ibos
quatro partes ba agoa. .Segundo terceiros q dij" q te mandou ma*
dyto be em ba be da agoa pode nardo parayfo.? q ti fo% bautja
cinco mtlagjee q fo:om festoe nel do po: la job. Umfm q ba graa
laXinco ante de icn jepo.? como q faao do par^fo be fufa % pofta
defpops que jcfu jepo veco.lbo p:* naoagoas do-bautfmo. ?fop k*
tne^ro dcdi5.tui te verbo fepa* meada % alargada po: quatro par* -
rauitab rida. Ibo fegudoXttiue tee do mudo. Ibo quarto q di^ q
fpirtuo fuper te fercbatur.lbo ter te fe5 no deferto fa idocc. donde
cero. (DA tcx>c paradifo manare era amarga.lbo outro quedi5 que
p:ecepit,1bo quarto.tui te inde* te trouuei tirou do feu lado bu
ferto ama*a5 fuauitate dieta fecit c bo feu fanguc.fimfica q boa g
potabil.lbo quanto bc&t litien tioe q era deleito % lepjcadoe polia,
te populo de petra p:odujcit. Boe agoa do baptifmo bo fcjfaoe^
cinco derradeiros defp06 qveeo fo^ fe^ta doceba agoa. a polia
efu rpo Ibo p:meiroXu cbana pa^omde nofib faluadon polia a
gallee tnumiit m vittu.lbo fegi* goa q faayo do (eu lado bo batit ^
s?*&wpetHbu0upcrte ambula fmo recebeo ckim acabada? per
tut. ibo terceiro. tm te a iobne fc^ta.lbo quinto dj^q te rrou da
bapti5atu eft i to:dane. Ibo quar ped^ para bo pouoo q auia fede %
tr
bo outro q mahDou feno Dtfctp tiiDcf q fempiDu eftar apare*
\oe q ti bauti^aflm tDallae g> IbaDo para Dar re50tn Da ffe a qual
tc0.f$pifica qttebo bautifmo ou quer q Iba DcmDar. a polia ca *
c cometo De jefu j:po que foy pe * bea flcctitctiDcbo cntcttDimcto
D:a ? fartou a bo feu pouoo q auwi ?voiitaDeDcre5om,
feDcXa bo bautifmo nap:ouc ~tF\R veftDttra b:ca q lbe poe
ta faluo abo que bo Defcja.lba p:e JJna cabea Defpo^e Da crfma
fltaqucbo faccrDotefa5rcD0 figuiftea a jmoccia? lpc^i Da pie
m Deum ? c.jSgntfica que Deite e DaDeba qual DeucgarDar Dcpove
ftar ctifo:maDo etn ba nc iDura ? Dae ma3elae que ree tmba latia*
perfeuera etn boo ppofito..6egtte Das pollo bautifmo? c ella apfen
fe aDite q bo tfue tneter tia agoa? tarfe ante jefu jtpo bo Dia Do juvso
T>ci\c meter tree ve^ee a fygnifica* ,a icii jrpo aquella vcftiDttra b:
t>a finta trnDaDe,? outrofy pol ca pofta tia cabea era fytial De co *
toe trceDiaeq fcfu jepoeftcuc no roa DO re^no De DeDo qual bc fev*
fepulcro fcgunDo algue Dij.pc * to nb:o,? arnDa efta vcftiDttra m
ro fegutiDo outros D5 abafta que iitfica Ixi refurre^ Da igreja ba
butla ve5 bo meta na agoa, etn qual bc,q boe co:poe q bamDe re
^fto que Dette feer tnetDo tia agoa fucitar com ba almae bo Dia Do
buta ve5 ou tree Deue fie guarDar ju^o, atDa ftifica ba refurre^
bo coftume Da igreja, % bo coftu * atn D06 q cM etn pecaDo q fle Ic*
me beqfefa baut5aDo butla vc? anta po: pcnitca^ fegDo Dt'5
?nom treo, ^Dcueo meter toDo bo racional, cfte pano % bo q poe
fo agoa ou ba cabea ou ba mapo: 11a confirma Dcue bom tra5cr
parteiro fle po: ftrmiDaDe ou fetcDiag,
po; outra algutla caufan poDer l^a" cDea q lbe poe na mao fi
feer toDo bautt5aDo tia agoa aba * _njfica qtfuc eftar aparclbaDo
fta q Ibc lancem ba agoa per cima c catiDea % lume De vtrtuDcs ?De
Da cabea. booae ob:ae D* receber bo noflb k*
pra crtt5 que lbe fa5em encima nbo: jefu jrpo quDo vier a bae vO
JLa cabea c crfina^gniftca Dae na ^grefa celcmal, J^outrof^
qDaty atlante toma bo nome De fmiftc q tpo^oDa c^gu^DaDe cm
jtpao qDecDC De fefujcpo.q qr D que elatt polloo pccaDos,be alo^
?cr vng^Do c crfma i q aja parte ineaDo pollo bauttfmo*
no rcti De D's, outrofy faj c (J^tolo,jcrv4poj que cle facr
ma Do ccleb:o Da cabea a Dar aen meto nom TeDeuc receber ma^
De bua vc? * como t>ucDt5cr qti t>e lgitu <|ttc no bc bautjaDoDc*
Do bc DuutDa.fl bc alguum baut ne outra vej receber eftc facram*
5aDo. to^bo miniflro Dcttclbe altyDtyr
e.6tcTacramtonom flcpoDe j6e ee baut5aDo cu nom te rebati
receber ma^o t> bua VC5 po: #50. mao c n co baut5aDo*ego
cinco rc$oco. Iba punic^ra po: q te bapti50 n note ptrio et fili et
clc facramento fop cftabclcfcDo fmrjtujjmj*amcn.
po: t^rar bo pccaDo o:tgmctl.i aT (^tTTJEvu.tKie^uut^a q po
comocftcpccaDonombc tita^e t5 Dem acotecer neftc facramto*
bua ve5 no bom* afty bo bauti v 0: quanto ncfte facramento
fmo no eue fcer rccebDo mace tfj^/poDcm nacer DuuiDae.po^Dc
bua ve5quebc mc5nbaDo peca Tonucmaqu^Dt^erDealguitae^
Do o:iginaL*ba fegunoa po: que c po: quto tf lufo bcDto* ba fo:
fie facramento trabapena? ba ma DO bautfmo bcefta,#o te
culpa.ibo que bo recebeDuao ve baptizo m note ptrio % ftl ? fpo
5eo ou nia^e caDa ve5 ama De t $ fancti.p:imcramte flcDram.
rar ba culpa % ba pena.i affy feria bao DuuDaoqpoDe nacer acerca
ocafom De pecar* 1f>a terceira b Da fo:ma % Dcpope acerca Da mate
que bo carater que po: cftc facra * ria q be bo bautt5at)o % agoa % cm
mento bettcflbi porto na alma fim bao q fom acerca Da ten^ q
mica poDc fecr rapaDo? tyraDo Del ba De aucr bo q bauti^a % bo.q be
fou? fle outra VC5 lc recebefle feria Wutjggo*
enfuna abo bautfmo. aflV como tfiitolo^jct^fl cila palaura.eu;
bo que qr confagrar ba boftia que beDe fuftanciaDo bautfmo*
bc confagraDa.lba quarta po: qtt i\imq>ramteflcbo quebau
pollo bautifmofomoo figuraDoo jLAija tfueD5cr cfta palaura.eu
a mo:tc t>c3cfu jepo* &po$ clle craDuuiDa fe era baut5aDotoDoo
buta VC5 mp:reo bo bautfmo De* conco:Dam qbebauti^aDo.? que
uc fecr recebido bua ve^lto qu cfta palaura.cumombe fuftcal
-
ta bc po: q affy como bo borne be Da fo:ma Delle.mao foy cftabelect
gccraDo naturamte bua ve5.af Da polia M:efa.po: q ba entecDo
h ba regeerac q c fa5 pollo bati q bauti5ane mayo acbcgafe a bo
tfmoDeuefecr buta T n maps* * bauttfmo.fmpcrobo quebolep
-& a(T^ po: cftae cinco re50oco bo jcafle fabenr>oo pecaria grauemte
bautfmo no fle tJue receber ma^o Woutrof^ cda palaura.amen. no
Oe bua vc$. ^ero (Te bc tumfca bc De furtancta DO bautfmo ma?

y
se cftabelcmto t>a ^grcfct* 3n nofe patrie x filia x fpe fanett
t 3Dtolo.#je.q (c le^ri alguuae am. auoo ten q aquellae f
palaurae t>a foimanom be bauti* ae palaurae Tqbautija na fama
fino. t>a igreja bautfmo be* x pot>efle
3 bo facersote ou bo q anti * fa5er bo bautfmo po: eftae pala *
nftra eftc facramto le^afe urae q fletrram em lat.et ego te
aiguuaeouflat>aetrtae palaurae baptiso.ou e romance ou grego.
q fom fuftcaace. afy como fle tu OBtolo.#jrii.fle bo bautfmo fe
felfe.cu te bMtijo. noe ftlito le^ pot>efa5eriitnoejrpi.
jealfepatrie.)ufle:ufeflem noe > 3&gunt>o boe eanoniftae bo
ptrio x lc#rnfle filtrou le^afle e* f^jybautfmo lie pot>e fa5crt>5en
fta palaura balindo ou fpe (ctuC t>o.go te bapti50 n noe jcpt foo
entom n era bautfmo. mente.ou nnoe trinitatie.po:q
4[Bolo.jTO\fe trafmuDa bae pa eftee (Te cntocm tot>ae tree pef
laurae foae.mae boe tbeologoe tnj que
(Srf bo q bautja pofer outras n be bautfmo. po:qtot>ae tree
S ^palaurae logar oaqftae.afl peflbae flet>cucmt>ccrarar x efp:e
comoflct>fcre.egote bapu'50 m mer.? a eftee tfuemoe em efta par
noe genitoue ? geniti p:ocet>ete *t ma^e creer.
ab utroqj.nom feria bautfmo.iS iiCitolo.jcjcjcii.q nom t>eue auer
trafpo:tafl*e bae palaurae T>i?x>o. efpaco tre buta palaura x outra;
3n noe patre baptizo te x iuxc ^Vntrc eftae palaurae t>a fo:ma
nom feria bautfmo. )u po: q fle V->v>o bautfmo n fet>eu inter*
mut>a bo,entftmto feria bauti * petraroutrae rejoeemape fcefq
fmo.afy como et>ifefle. ^nnoe bae comear que bae acabe x q no
ptrio x fiix fpe fanct bapti'50 te tarsese bua a outra, ^ero fe tu
it lie sifefle noe fili x patrie. fe fint>o ou cofp^nto fle fceteueTe no
gtt>o boe canoniftae no be batia* embargaria bo bautfmo.
fmo.po:queba ort>t>aTo:ma (Te (JXtolo,#jtv.po: que nfc? voe
t>eue garoar.Begfoo boe tbeolo* boquebauti'5a.
goe be bautfmo po: que nae pef* ^ -& bo que bautja t>fefl.u
foaet>et>enbao:t>. iC 5 voe batitjo.ounoe te bauti *
(nDtolo.jejCjci.flc bo q baut5atu*5 5amoe n feria bautfmo.faluo fle
palaurae comtptae. fofle papa ou bpo que fempre aeo*
GX& bo que bautija t)tffer eftae ftumaflet>e*>5cr noe em logar t>e
A* * palaurae q nom fa^ba latim eu.oupo: reuerc,at>obauti5at>o*
g.
afy como fe foflc refett filbo tf rfc noquenbaDcfcri. ifet>fpo^
ou outro granDc. TDifefle. cu voa que foEDeEDaDetocDifcrco Ibe
bautso. pcro mace fcguro bc Di ? crecco ba loucura % te ate q.lbc \nc
5ereutebatt"50. te auia vontade De receber eftc fa <
flittolo^jcjcvf.q nefte facramto cramto poDe feer baut5aDo.2lf
110 te Deu aDcr outras palauras Do queDonnc q te antcDoDozmtr
^Jff bo miniftro q fa$ efte facra auia vtaDeDco receber poDe feer
1
5 meto en aDe ou poc alguiae bautjaDo. I^ero fe bo louco toV
palaurae aalDaequefom nefta na algmas n$ce cm fua Viterbo
. fo:ma.cgo te baptizo* nome pa* . ma6 fcguro bc efperar aquelle t
tr i filii ? fptrtue fc amen. Be po*ou a bo qucDonnc ataa q cftee
bas palaurae q aDe cozrompem cfperto. *pcro te qualquer Dellcs
efta rozma.afy como fcDifelc. 3n ante Da loucura ou DO Donnir n a
noe patre maio:ie? fil minozs ua vtaDe De receber eftc facram
no feria bautifmo. mae feno co:* 'tojtombebautijaDo.
rpem cftae palauras. ent te pol 4itolo.jtjtjcvuj.qnDo ba molbcr
lae que cn aDe? poe cntcDe fajer parir a mctaDe bomem % ba outra
bo bautifmo cm outra mancara q metade figura tf alimria ou com
ba igreja vuiucrfal bo fa5 nom bc Duas cabeas fcDcue fecr bauti5a
bautifmo.^cro feo fejele CDC* Do ou nom.
uacom % que faria bo bautifmo fe veba ntolbcr parir ba metaDe
guttDo ba maD:e fauta ^gre|aafl^ ^5 bom aba mctaDe alimria
. como fe Difefe.Ego te bapti50.i1* ou algua outra coufa. ou fe parir
note patrie % fili % fyivitue fanct btm bom com Duas cabeas* ou
amen % beate mare et omnit an meo bom % n mapa. bc DuuiDa
ctoru.tfcmclbantcs palauras De fe eftes taacs Deucm feer baut5a-
ftas feria bautifmo. Dos ou como tfue feer feito bo bau
Clttolo.jCjtjcvij.fe bo louco ou bo tfmo.fcDcu feer bautijaDos. 1
que Dorme poDe feer baut5aDo.> A Dj q fe bo que nacer parte De bo
H cerca Da matria q be bo bau m? parte Doutra alimria teucr
ttsaDotDa agoa poD nacer ai ina^e parte ou Declinar ittave abo
, guuaoDuuiDae.^nmeEramente m q nom a outra coufa Deuc feer
fe bo louco ou bo q Do:me poDe fe bautijaDo.& te nacer c Duas ca *
erbautt5aso,febo louco ouuclon becas DepartiDas ?DOUS pefcoos
cura Dcfqic nacco ctinuamcnte. % Dous peitos pfumefe q tec Doue
be De urgar aty como bu* mini* co:aoeo TDua0alma04Deue fecr

i

ibaut5aS6 como suas peflbas si* mo fe alguttm ameaflem Seo ma
5cnso,igo vos baumoperos5 tar ou se Ibe tomar tosoe feua be
que mate feguro be butijar casa oouseoatozmtaruo co:po ou
bupo: (m parte sijso* Ego te tf Ibe fa5cr outro mal feno recebe
bauttjo, & fe be suusa que fom fe bo facramto,? elle que qufefe
Suas almas seue bautijarpnmeE feer mapa baut^aso que 110 rece *
ramte bua cabea ?ba outra si* :ber ba mo:te ou outro sano efte
5er*Be ce bautijaso eu nom te re tal receberia bo bautifmo.ca arit *
bautijo.fc n ee bautt^aso ego te sa que ba vontase foy fo:asa v>
baut^o ^n noe patrie % fil.fc, tase fo como quer q efte tal re
(pIDtolo.r-jwfc no parto apare cebe efte facramento n recebe ba
cealgu mbjosa criatura,bcsu virtuscscllc*
um fescue feer bautijaso* <tolo .&. feba molbcr pictu
Cvuansoalgut mbjosa criam be fo: bautijasa fe be baut5asa
ira aparece se fo:a % n be na* ba criaturas fe mo:rer fe seue fe
ciso se toso. ou efte mb:o be ba erenterrasa*
cabea ou outro mb:oalgu\fic BiB ba ntolber p:enbe be bau *
be ba cabea % fe teme tf p:tfgo se t5asa bo flbo ou filba q tem
mo:te pose feer bautijaSo*? fe ba no ventre nom be bauti5aso*apu
masrc mo:re % ba criatura foi vi sa que fefa parte tf feu co:po, % qn
ua seue* ab:ir ba maS:e % t^rar ba So nacer tf ne feer bautijaso,? po:
criatura ? bautjala. utrosS5 yfto ttace outra suuisa.jSe ba m
que qualquer mb:o q parea Se * Iber p:cnbe mo:rer,poe ba cria *
uefeerbaut5aSo. tnra que tem no ventre n be bau
. ^4toJo]rt.fc bo que be bautt'5a ti'5asa fc seue feer terrasa emei
So po: fo:a recebe bo bautifmo* mtcro^st5 1bofticnfe,fe be cer
^Ealaufoflebautjaso po: to que ba criatura qeftano vtre
* ? fo:a feria suuisa fe receberia be no:ta seue feer ba molbcr en*
efte facramento,? 00 souto:c si* terrasa com cila* fle be certo q ba
5cm q Ixb^ suas manerra tf fo:* criatura be vua ou efta suuisa.
a,1ba bua abfoluta. afl| como fe ba molbcr mouaScue feer aberta
teuel but borne % bo ataemse tfeba criatura fo: vua seue feer
pcee? niaoeibobaut5afl* po: ;bauti5asa,? fe fo: morta tfue feer
o:a % contra fua vontasc*cfte tal enterrasa fo:aso cmiterio*
it recibe bo bautifmo. "ibe outra 4JZ^tolo*jrtt| *fe na auguabe me#
maneara tf faca caufatua*aln: co iturasa outra couTa alga f pose
1cerbaut5aDo; . tt5ar.tego te bauti'50^t feria
Bcerca Da augua q be amatera bautifmo. laluo (Te foTc cerco que
icftc facramto poDe fecrDu* tinba entonc De bauti5ar. a as
tuDa fc bc mefturaDa outra alga palaura q (om Dptas per maneg*
confia co cila flc poDe fccr feyto c * ra De cngnamento ? Doutiina n
k (acramto.Di5 00 Docto:es DeufeerapzcaDancm tra5iDas
lc ba coufl que be mefturaDa na -aeffccto.
augua muDa ba fuftcta Delia* em OCitolo.jcliif. lfe mu^topoD
mancara q ja itom bc feta augua bauti5ar abu ou bu amutoe.
cuinbaucl para lauar. ctocee n ^TrXcrca bo miniftro poDcm na
ifle px>c c cila fajer bo bautifmo fXjLccr algae DuuiDae.pzimc^ra
j& fle bo que bc mcfturaDo na au * mte. fie rmrtoepoD bautijara
gua 116 bc tit cntiDat)c que feja buu.^D5 fancto tomae fobze bo
ma^e que cila n ba muDe cm ou* quarto Das fentencao.qtic (fc caDa
tra fuftcia.cwcee poDe fccr fci* bu tem entendo De fa5er toDo bo
' to bo bautifmo ntlla..8ufo fo% ty facramto % q caDa bu Diga go ,
to que poDera fccr fc^to bo bauti* te baim'50.? n Diga noo te baut
fino c augua fcc lagooa. (Tc cfta au 5amo.que b poD bauti^ar.Hflg
gua folfe mefturaDa cm I0D0 ma mcfmo bu poDc baut^ar amt*>
nepra que parea fccr I0D0 mate q too bu fle t enten De 00 bau
augua.nom (Te poDena nella fajer ti5ar toDoeDi5cnDo.go voe bau
bofacramento. t50.& bu bautt^ar: amtrtoe %
Xitolo.jcluiMTe bo q D15 ae pala* muitos abu. n Dcue fccr fcto
uras juganDo fa? bo bautifmo. faluo agrDe ncceliDaDe.
ercaDa entencom poDe fccr :<[ ^Lttolo.jrtw (Tc bo mao facerDo*
!DuuiDa fie bo que faj bo bati * te poDe Dar efte facramento ou pe
tfmo D15 jugDo a palauras.cgo ca bo que bo recebe Delle.
te bauti50.Tc.crle tal entDe fajer Ourrou: poDcria fecrDimiDa.Te
eftefacramto.entonceebebautt bo mao facerDote ou bo mao
fmo.t fleDt'5 ae palaurae mancg miniftro poDcDar erre facramto.
ra De jogo % n com eut t>c bau afl como bo boo % ffe peca bo que
ti5ar.n0 bc bautifmo. i aflfc tnc * bo recebe Do mao.? &c vai tto bo
fmo.fealgu po: maneara De Dou bautifmo Do mao como DO boo,i
trina efnafle outro abautt'5ar 1 to quato apzimera "ouuo^ aflp poDe
mafle ellc augua % ba lafle enci* fccr feno pollo mao como pollo
ma Doutro % Dfefre.aflH we tf bau boo.ca~ba vDaDeDo miniltro n

/
H
bcoe necefliDaDenele facramto tifm7?mtalcafoabafta bobnu
Ibo que recebe bo facfamento Do tifmoDo fpirtu fanto l be vDa*
ma* ffe be cifmattco ou berefe ou De bo que fe quer bauti^an? fle be
efta noto:iimte em pccaDo mo; * minino.bo que t cura Delle em te
tal faluo eni tempo DenecefliDaDe po tf neceflfoaDe bo poDe bautrar
peca bo q tf tal recebe efte facram ou fajer q outro b batmje*
to B tanto vai efte facramto fe^ (JlCitolo.jrtvit.onD fleDeueDar'
to pollo mao mimftro como pollo % receber bo bautifmo
boo^uto abo cfecto p:incipaL v^\ ^nbut no Deue mniftrar n
<plitolojclv.fle peca bo mao fa^^LJLteceber efte facramento faluo
cerDoteDDo efte facramto. me Egrejae onDe fom aa pae be=
Outrofy DuuiDara alguu fle pe* DificaDa0 % Deputadas para efie fa
caria bo mao facerDoteDanDo cramento fe n fo: ftlbo De rej> ou
eftefacrainto,;Di54flcDa efte De granDe p:ncpe ou em grande
facramto cba foleniDaDcq fa5 neceflDaDe De p:i)'go tf mo:te que
ba igreja peca moztalmte. % leo nom pofl |>r a^grefa, ca entoncee
fa^ em tpo De nccefliDaDe% bautt OOC quer poDe feer bauti5aDo*
5a aflp conto fle bauti5aflebua ve* 4L1itolo.jtlije* fle bo que be bauti
Ibaiiompeca saDo em tempo De neceflDaDe Ibe
C^tolo.jtlvi.flc bo facerDotc rio Deuem pooer crifma % U$a 00 ou
quer bautijar fem p:e,o fe Ibo De* troaactoaDefpova
uemDan BiB temenDofe De p:ijgo tf moi
>v * quanto fe alguu Defle p:e /C^.te tesalguu fofl batjaDo ca 4
\^}o pollos facramentoe peca * faou outro logarpo: clrigo.ou
totalmente. BeraDuuiDafleal le^go femfolenDaDc qba igreja
guu facerDote no qufefle bauttjar faj-Depo^a que folie fo:a De p;ijgo
ba criatura fem pieo fle Ibe Deue Deue Ibe pooer crifma cma Da ca
feer DaDo p:eo pollo bautfmo an bea % bo oito noa petoa % antre
te que lejpar ba criatura po: bauti a0 efpaDoaa.t bo facefDoteDeuefe
5ar.iED5 .Santo tomas que nom enfo:mar Da fo:ma De que foy fe^
Ibe Deue feer DaDo p:eco.nDeue to borrto facramento*? fle fcr b
receber elle tal facramto Defte fa* garDaDa ponba leo % crifma.? fle
ecrDoteaaDaqpofla bomDar n fop. bem garDaDa bamboou*
Dnbe^ro polia augua para bauti* tra ve? % fup:a bo q faeceo.
5ar a^nDa q fej'a confagraDa n bo ipttolo .l.fle be p:jgo De mo:te
poD Dar pollo facramto Do bau ^ ba criatura q ieuH abaular 1 no
QiU
tccm augua faluo bitu pf tiiir buum balm^afl? outro Difefleae
alto queX)ct\chyc\\ palatirae.
^jr ctlgtul leuaflcalga cmttu (L itolo.l?. flealguqucrcnDo
zC 5 ra abautijar a^grefa q ctouef bautijar viflevjrfeue mtfgosq
fc mug lje DO logarz no caminbo bo qufeflem matar fie ieDeueDe
ouucfle p:f'go De mo:tcDa criatu* fcnDer.
U x n ouucfle augua cm qo bautt t ^ e bo facerDote teDo ba criatu
jar faluo but poo mir alto De q 7^ ra nas mao para bautt^ar?
nom poDcflcmtyrar augua. ?po: v^eflem (me mifgoe para bo ma
que ba cratttra no mo:rclfc fem tar be tmutoa fe potf le#:ar ba cria
bautifmo ba laitaflcmDtroD5 tura q cfta em p:i(go De mo:te po:
Do.Ego te bauti50.Era DuuiDa fc bauti5ar?DefFenDerfc.oufle Deuc
feria bauti^aDo? Queria feer ter receber ba mo:tc po: que ba alma
raDo cmcmtcrio.TDjqn be Da criatura nom perea. Efta qua
bautijaDoXa n foomte fl*c req ftioin be DefputaDa antre boeDo *
rcbo bautifmo que feja metDo cto:c. t>t5 que lie po: ventura
na augua.maG q fc/a metDo ? ty * ba criatura poDe entece feer bau
raDo. Dijcm que fle pofcflem ba tjaDa po: outro ou fltpoDc vuer
criatura em algta coufla % c bia tanto q Depois outro ba pofla bau
<o:Da bo meteem na augua Dije tijar que ba t>euc le^jtar % DefFeit *
x>o Ego te bauti^o.? trDoa q era Dcrfe.cm outra maneara qtcDe*
bauti5at>o.pcro ma^ feguro leria x\c efperar ba mo:te q n le^ar pe
meter roupa ou coufla em q poDcP recr ba alma Da criatura.
fc vjr augua? batttijala c bo qtc ([IDtolo.lj.q bo bautifmo nom
l>al_erp:emeflcm* bmc feer fc^to c crfma velba.
(fjtitolo.li.flc mao % muDo po * >-^ uanDo bo facerDote fc5er efte
Dembautijar. V JrfacramtoDcuc pooerbo olio
tjy & acontecefl q manco % mu TcrffilTcgDo fufo bcD^to q ba
~Do qufeflem bauti^ar em ma De feer Do q bo bifpo t cfagraDo
nc^ra qbomuDo bautjafle? bo aquclle ano nouamte % n c cri*
manco Ucc ae palauras Ego te fina velba Do outro ano. faluo em
bautt50.Tc.no feria bautifmo* Ca tpoDe nccefliDaDe grDe. E lco
bo manco que tuffl, ego te bauti fejer T>ei\c feer punso % pataco
50.Tc.no feria verDaDe.ca bo mu * pojLfeup:elat)o.
T>o bo bauma % n cllc.ncm Dotis ([Xitolo.lii. q em tot>o tpo fle
n poderia fajcrclefacramto fe pose Dar efte facramto.
7
W 0mo quer qanhgamtc era bo baYtfm\? at que tempo bo
\^ otocnaoo fcgfoo oe cnones t>eue borne recebera que p:ouc *
qcucfacramentonfofl ccleb:a tos e feguoelle^ em q manc^
t>o (Te nom cm fabaoo t>e pafeoa ? ra fcoeue fajer % q fpitfc a cou
bo fabaso t)c penrcofte faluo po: fas que (Tc fa^ nefte facrameto;
gratftc nece(TTOit)e em quatro ma {[ toloav '4 coufa be cfirma
ne^as^a pume^ra fle alguil ca* om.
ftello eftourcercaooJba fcgioa aSDnfrma be bua graa con
lfe ouueTepcrfeguise mouros p:toa oe tte q arma % cnfyna?
ouoe enfiees. Iba terceira quoo cabos qfom baut5at>os pa*
be p: jgo oe mar Tba qrta po: p:t' ra confcflr firmemente bonome
gooe enfermoaoc,pcro po: quan Sejrpo.
to efte p:{go tf enfirmoaoe c cu 0tttoloJv|\po: que be t^ta con
tenoc largamte po: q os boinecs nrmaom* - ,
n fabqualtra ntempo^fa^r aDnfirina' tomou efte nome
scfta vioa p:efcnte ba ^grc ac * x>c con que quert^cr c binui
ftuma o' fa5cr efte facrameto tooo firma que qrtn^cr co:robara?
tpo % caoa tra ? o:a polia fraq5a cfrbjco.po: q bo que be firmaoo c
t>a natura bumana q efta em p:t|V bo bautifmo polia graa seuinal
go % em cfpera oe ca^r, ? ajmsa itefte facrameto be maps cp:to&
que as igrejas % logaree efteem a mete confirmaoo.B ajmoa x>i^ck
treo^tos pooe oarfe efte facramen confirma po: ejccela: ca como
to* quer que em outros facramentos
(pjjitolo Jv^o facrameto oa con po: pooer ba mao encima t>a ca *
fFmaom; bea fle recebe bo fpiritu fanto. p-
-*~ fegunfco facramentobe ro po: quto nefte lie recebe mays:
| \ ba confrmaom.*j^o:em>e comp:toamte,po: pifo bet^to co
J f trautaoo so bautirmo cou finna.
t>t5crt>o facrameto ta confrma <iCitololvt|\qu eftabeleceo e
aipjtmc^ramtefeD^raq coufra ftefacramto*
be cfrmao % ofoc ouue efte no
me % que bo eftabeleceo % qual be^ El 3> facrainento t)a confrmaco
E eftabelicioo po: nofib fe^
ba forma % ba matria x que coufr' nbo: jefu ]tj3o q bo outo:gou % nt
fas fom neceflrtas nelle % que bo t)ouaos apoftolos^ellesbovfa^;
pooe fajer ? mmiftrar*? como nel ri fc5er t)efe^tofcguDoTc lee
le x>mc auer patmnbo aluj como nos autoe Doo apoftolos. x>c tu?
ique punba ao maoe fob: aqlle ifcitolo.ljCLq cufie fom necef?
q crant bautjaDoo i recebiam bo faraeembacfirmaoun
(ptriti fanto* ^y^gutiDo Dij 00 Docto:e0 em
0Btolo*ljc.qual be ba fo:ma t>e 1^.5 fanta tbcologa cinco couflae
ue facramto* f necefariao acftc facrameutoX
I-r-H fornia ocfte facramento be matera.fo:ma mftro TDanDa*
_Jae palauras q bo bfpo D15 qn De ptfcal x ent^om x q leia ba
Do poe ba crfma ae quaace fom crfma poftana frtc.toutroeen
efta0tjtgno te figno cruciei con aD q feia bautijaDo bo q ba tf xc?
firmo teaifmate falute ^n ttoe ceber efte facramento lafg fom
patrie x ftltp ? fprtuo faticti ame fege coufae,ae Duae pzmcgraeDe
2tynDa q 11a pumegra ggrefa 00 a* parte DO facramento.? ae Duae te*
poftoloe nDes palaura&mae gDao Da parte Do q bo ammftra
foomte punbam ao maoe fob:e x ao Duae tercegrao De pauc DO qo
ae cabeo* recebei efta confirmado flcDcue
4f1Ctolo Jjc.ql be ba matria x>t> fajer nafrtc.pozqna cfirma
ftc facrameto. feDa ouaDia x cffo:o fpiritual pa
|^*#fib fenbo: fcii jepo nem 00 ra confeflarbonome Dc3cfujqk>
^Jjfcp0^0100 n vfr tf matria 1: pelejar contra teue mtjgoo. bo
algua n De fama nefte facramen qual cfrbio be cotttra ba vcrgca
to.fe n foomte pooer ae maoo % tcmo:.quc mage fc Demolira na
fob:e ba cabcc>po: quto bo fpiri fronte q outra parte ftae teve
tu faitcto que aparecia era auDo a coufae fom futanciaaee a efte fe
cllce po: matria x fo:na.bo qual cramto.T fallecDoqualqr Della0
Durou algtu tpo na pzgmetua g* nom feria facramto. ufcaeba q
arefa^i Depois po: fraquesa Da ffe fom De bonefttDaDe.aTgcomo bo
- faleceo.po:cnDe fog mefter que 00 que Der efte facramto x bo qo re *
paD:e0 antoeYegcDotceDa ggreja cebe q eftc jejuite. x q bo qo rece*
acbaflm outra matria ba ql be ber aia paDtnbo.? que IbcD bua
crfma q Ife fa^Do olio iDe balfa * palmaDa na face a bo .confirmaDo
ino,? bo olio fgnifica ba continen x que Ibe at bu pano na fronte
cia x caftDaDe que Dcu auer 00 q toDae eftae coufae fom DC bonefti
recebem efte facramto* B bo bal DaDe mae n De ncceltDaDe x tem
famo" ba booa fama q "ocuc auer.? elide potf fecr fcgto bo facramto
alg ba matria tffte facramto be 40Btolo,ljr.qu poDe Dar efte fa
ba crfma. cramto.
TT

-o mcnift.ro tifte facramto D nbo ou maD:nba h fom De fuft


J3_ue fccr bpo ou outro fuperio: cia Do acramto.ca f CUC fe potf
'qaja o:D De bpo.afly como arceb fajcnmae.qubo fc5Clc fabeDoo
po ou puarcba ou papa. a eftee pecaria.
lom logar Doe apooloe.oe qua , ({^DtoloJjmt.quDo bomDcuc
iee fejcr eftc facramto. Como receber efte fajtra mento.
quer qbo papa pose cometer abo ScgDo be eferito no ftatio.n
q fo: facerDote q pola aminiftrar bu 110111 D'uc receber cfte fa *
cfte fcramto.mae n bo pot5 ca* cramtoDepo6iJbaut5at>o ataa
meter a outro meno: q 'facei Dote* De? % (ete trae paffaDo polloo fc>
fegunDo comu opiniomDo0Docto te soeeDo fptrttu fanto que rece*
rc6 tbeologoe ? canonftae bco nobautifino^croc^ que
(JJptolo.ljriij.como nefte facram j Crcmente papa eftabelecco
toDeueatterpaD:inbo. que bo q folie bautijaDo logo rece
sf^Roxinbo x>eue aucr cfte facra* bcfe cfte facramto bo ma^e b:e *
L>J mento que pfente bo q ouuer .ue que poDcflc.po: que ataa q efte
De feer cfrmaDo abo bpo.po: qn .acramento tewcffc rcccbtDo n be
to efte facramto beDaDo para fo: acabaro jtpao Te po: negligencia
teleja % be effo:co Do fpritu faitto ou menofp:cco bo IcijtaDc tomar*
que fo^DaDono bautifmo.iboq faluo fc bo n poDcfTc citter*
ror cfrmaDo ntenba pfunq, . iJCtolo Jjt\\quantoG p:oue^tc8
elle poDe auer cfta foitele^a fufc* /iv bancftcftcramto.
enteie eftarpo: n\ ipo:De fo ljLuEtoe p:ouc^to6 fe fegue tfftc
eftabelecDo q bo teuefle outro au facramto, 1bop:me^ro cfirma
te bo bpo,? cite q bo afi ba De te* ba graa q fo^DaDa no bautifmo.
teer poDe feer borne ou molber. % po: ifto fcDi5c 110 pfalmp-.cffrnia
po:quto nefte facramto fe Da? .boctfos qtfopcratue nobie, iD
confirma acabaDamtebo fptritu eft bautfmo.q qr Di^er^e cfe
fanctoDo bauttfmo % le faj botite ma aquillo q cm 1100 ob:afte,f,bo
nouo acabaDo.po: tto mu^tae ve bautifmo.lbo.. q cite facramto
* jee fle muDa bo nome nefte facra> aparelba para cauallaria fprtual
meto toDo partefeo fpual q an po: q 00 cfirmaDoe f ugDo0 af^
=tre 00 paD:nbo0 % maDrinba % o como 00 q v apelcfar ctra (em
bauti'5aDo naceno bautifmo. ^flb mf'go0,po: q n pofla trauar Del^
mefmo naceantrebo paD:inbo? lc0 lgetramente.T po: q toDolloe
maDunba? cfrmaDo.&fte paD jcpaoe D'ucmeftarnabatall>a De

6
T

3efu jtpo.po.cntf ot>0 tf ctt rec tfo mortal q n tfe receber efte fa
bcreftcfacramentopoiq maj^lt cramto.? 00 q fom t>e ypaoe p: *
gcjramte pot> pelejar contra bo meramtefiet>eu confefarque
mtoo i ba carne % bo tfiaboo que bo receb.iS como nacctmttfo fp
fom (cm Imif gocteo terceiro ef* ritualque embarga bo cafamto.t
foicabobomparaeftar coftante qnenbuunp:eftema^0tf buu
na confflbm tfo nome tf 3efu ]cpo ou t>ou0.como quer q efto be tf bo
a a toso jtpao pertcc confelr itcfifoaoe, logo bo bfpo tira ba
% creer bttt foo tf01 bom em to * mitrai ta a0 mao0 ante 00 pe
Dolloo arttgo0t>affeJbo quarto to0 %05 bua o:acom que comera.
qttet>aabo borne frentofura fpirt >mtpot0 femptterne DCU0. Em
tual? lmpe5at)et)troi:Oe fo:a. ba qual fie ct tot>ollo0t>oc0t>o
x>c t>entro po: limpeza t>e concien* fprttu fanto^t)cpo^0 afentaso
cia.? tfc fo:a po: ot>o: tf booa fama fua catara tet>o altar ou em ou
lbo quanto eftb:abo bom para tro lugar conuinbauel. casa bu
fsrcr b % fopo:tar bo mal com pa x>oe que (Te b t>e confirmar ffettn
ctcncta^ca elle be bo fpirttu fan * 00 golbO0 pfentattoolbc bo patn
to para fo:telC5a t>a alma % t)o cot* nbo.f bo bfpo c bo t>et>o polle *
po* Ibo fer-to que oepo^o q t pele gar porto em ba crifma cfrmao
jat>o 1 venefoo t>lbe co:oa.? aqttp fajenoolbe bo final t>a cru? em ba
lo fnfia bo pano q ata tta cabeia frte % tujso afl^obnc ou ma
DO confrmaDo. ria figno te fgtto cruct&et cfir*
0D'tolo.ln>. q maneara fe tfue mo te crifmate faluti0.3n note pa
ftjercfte facramto. tri0 % fil % (piritne fancti amen
^-v uant>o bo bfpo ouuer tf fajer vtmpleari0eot>fpirtu fancto?
vjjcrte facramto tfeue teer am* babea0 vit eterna amen. ifcalbe
ttvcftolla x capa b:anca % mitra; bapalmatfa na face*? bo pat>:i*
% t>eu vjr 00 q (Te t>eu cfrmar nbo atalbe bu pano t>e liitbo na
ante elle % ficar 00 gtolbos? tcr frte t>arrt>o: t>a cabea % alty ca *
jutas a6 mao ante 00 pepto0. % t>a buu. B x>cme q yllo be fe^to
bo bfpo tfuelbee tn'5cr % notificar bo bfpo lauaffe % cm tto que elle
como bo q fo: cfirmafco no flet>e fie latia 00 aftftcte0 comea x>e c
ue outra ve? cftrmar.? bo q notn m ba tipbaXftrma boc t)cu0
be cfirmaso q nom pose feer pa* i& tfpo^0 t>5 certa0 o:acoe0 % afi^
ttinfo neftc facramto.f. bo que acaba bo facramto: bo ql acaba ^
eftcuer efeomungaso ou em peca* t>obo bfpo. s5ao0 confirmat)06
ir
como peucin trazer 00 panos \n tolo jjcvii^o fetet>e0t>
cabeal tree tra0 aborra t>a fama fpiritu fanto*
trnt>at>c.? x>epoye que 00 laue bo s ^:qu~tonefte facramto fle
faceroote na pya.? 00 queime ou \~>to\\\\irm bo fpiritu fanto que
00 faemcant>ea0 paraquemar fot>at>o no bautifmo.i porque
no0 altare0.? vcue sentmeiar ao0 (em auto0 fe fa5 menc t>o fptrtu
pat>:mbo0comobm t>efo:mar fantopo:fce aqup fe trautara i>e
ao0 afilbat>o0 cm boa0 ob:a0 % e\\ x>ocex>o fpiritu anto que foiri fe*
jtnarlbca bo cret>o % bo pater no* tcfcgun&oflclee pollo p:opbcta
fteri aue mariana ayfto fle ob:iga 3fa^a0^ fom efte fegitoo ba *
rom quetoo 00 ap:efentarom T>cm q bo bom poc. Babet>o:a
| tolo Jm.que fymfica ba pai cntt>mto.cfclbo.fo:tcle5,fci*
mat>a ettt cfte facramento % bo p encia.pct>at>e % temo: tf tie.% fom
tio q Ibe poe ria cabea, fete po: q po: clles (Te tyram % De *'
JL\& palmada que t>a bo bilpo c nruemo0fctepccat>O0 mo:taae0
JLxefte facramto lie fa5 po: qua Iba abet>o:at>eftrueba lratrtt
trore5ooe0.1ba p:mcra po: que lho ententumto ba gula,1bo con
mtlbo: fle acotte t>o facramento; fclbo ba auaresa* Iba fatclcja ba
Iba fcgunt>apo:qefl:e facramto acfoa Iba fcica ba yra.lba piesa
be t>at>o para fouelc^a t>a ffe % que te ba ernseja* "bo temo: ba fober *
nE cftee fo:te nclle q nom aja ver ba.Bi? fanto ftgoftinbo fob:e e^e
gonba t>ea confefar? p:cegar attte cbel. poliafabct>o:afomo0 ma*
toT>o bomMba terceira po: q fim r>uro0.s pollo tentumto p:ou
fcaquco0apoftolo0punbam ba x>oe.i pollo cfelbo fabet>o:c0.pol
tnao fob:e ba cabea* Iba quarta lafo:tcle5a effo:at>o0/pollapie*
po: cfpantarbo tnaboocomo fc5 t>at>e miferico:t)iofo04 pollo temoz
jSam #eto,qlurou bu monj bumilt)C0.polla fcicia t>efcreto0.'
t>o fpiritu malignocba palma* _XitoloJjcijc,t)ox>*>a fabet>o:ia.
t)a quelbefccu fegmttoflelecno k^p p:imero t> 00 fpiritu fait
Dialogo x>e fam grcgo:io*bo pa^LAo be fabet>o:a.? fabet>o:ia fe
no b:anco q Ibe poe cma t>a ca t)i'5 x>e fabepo: t>e vrtut>e,po: q bo
bea notifica ba co:oaque Ibe fera q t fapicia be vrtuofo,t po: eft
&at>a na glo:ia (Te vencer 00 mj * fapiciaauemo0bo conbecimto
go fufo t)to0 % pefe po: que ba t>e tte fem embargo t fem meeo^
crifma.sequefoEvngHfco noca^a (cm outra coulfa algia met>eaiic
ncmflcti?re* ra po: efper^enca tomamos
rr-

t goftamos ba fm DulcDooe* e pollo cfelbo poDemo euitar 1 eje


fte be buu grnDe, De t>e para a eufar 00 pnjgoe q em efte muiDo
quelle aqu ellc bo quer Darca n poDactecer*iefteDDeuemo0
fie pose copiar po: ouro n p:ata auer em 1100 para quepoflamosa
a fcgtfao D5 bo pblofofo. bo q uer cnofeo cfelbo para vuer bo*
tem fapcia nunca poDe eftarfoo neftamteob:anDobem? tyrDo
ca cfygo t fabeDo:e0 ? fcouto:ee no0 De pecara t)euemo0 Darcon
conquem femp:c falia ? De qu be fclboanoflb0p:o]t:imo0 quDoer*
conrolaDo. rareim? co:rcgelo01 cafttgalo,
<!.1D'toloJ.rjc.DoDDo tDmto IpDtoIo,\mj.Do D Da fo:tele5a.
^3D fegunDoDDo fptritu fan * ~|TT" quarto D be fonema. Da
^JLltQ be bo tDmto.i po: efte f X qual be D^to me virtuDe. iB
conbccentoe a T5 conbecenDo a0 Deuemo0 auer fo:tele?a para refe*
criatura q fej.? po: fnaae i po: ftr a0 afectada DoDiaboo.bo ql
alomcamtooae coufae q leemoe fie trababa D* perDen Dcftrur aql
. me efcriturae,t efte be vn grDe le0 que eft ma^0 no feruio 1 fer*
D Do fptritu fancto.poUo qual 00 tio: Do fcnbo:? ma^0 acbcgaDo
bom teemDealuiDo entender atfo,_-
bo b x mal,? ba vcrDaDe % ba m 4[XttoloJ]C]t:i|\Do D Da fcenca.
ttra.ba fuftiaiba tnjurtta.iquc r quanto D DO fptritu fanto
pofa efeolber b % lc#:ar mal, fccfcicncia.? efta fcicia nacc?p:o
<tolo Jjcfl.Do *> *>o confelbo; ce^c DO0 comeo Da ff* % efte D
Tp} 0 terceiro D be confelbo^ e Da fcenca enfina abom vuer De
fte D le entende ent tree manc^ * rc^tamte % em fuftica ncfte mtm
ra* Iba primeira po: tfliberaom Do onDe 00 bome0 fom tclinaDoe
pa coulfa q bom quer fajer.? efte aperuerftDaDe ?amalDaoe.2 efte
confelbo be Dpto p:uDca*1ba fe * Dom Da fcenca be enDercar abo
gunDa be Dta amoeftamto De fa m fua0 ob:a0 aaregra % rejom q
jer algtlaa coufae aq n be bom U0 o:Denou % para enfo:marfe c
ob:tgat>oaT como.vap % vDe to elle.^po: efte D fabe bom qu
Do bo q tee.ic. Iba terceira ma ? be elle mefmo % qu bo fe? a para
nc^ra beDe cfelbo,q be fabiDo:ia que fo fcyto.f po: efteDom fabe
vfaDa antre 00 que vu efte mu* 100 bo bcht % maM fabemo0 to*
Do.? Deliberacom De toDalla cou mar bo bemi: le^jtar bo malbo b
fye ou De alguae mup graDe. aae para q bo vfemo0. * bo mal para
quaaee fomos obngaDo ou n % qucbofabamo0 rcp:mDer?me

-
77
nofp:ec,ar. po:cm t>cucmo imij l gurtta % farta ~. x hoe Da ao cou*
to trabalhar po: auer ba (cincia; fae q auoa meljer.no poDerio Do
mapnnente 00 cclcfiiftcoe; aoe qual (o 00 cceo % ba terra, 1 nos
quaaee noflb fenbo: De Dt5.tu me Da faifte 1 liura noflae perfigu*
no(b:eca tninba (cicmii eu me* coee/? nos Da confola cm ellas
nofpjeareE atg. % noe t aparclbaDa ba glozia fe fe
CStolo.ljCjciti j.Do D Da pieDaDe 5ermoe bo q Deuemoe po: fua v*
-|^trfcjeto D be pieDaDe ba qual taDe % mia. 1 n po: noflbe merci
| /bc tree coula.lba p:imc* mentos,
ra no ferindo De D.lba fegDa em ^ ^&ftce kte Doe ba eftee ver
bonrrar ba fanta efcritura/lba ter JL^/foe q fe fcgu.comcjDo ba
ceyra em bonrrar afeu p:ojtimo. % DcrraDe^ra parte pelico.? acaba fe
DcftcD que bcDo fpiritu fanto.fa em ba pnmeyra fcgmtDo bao con
fbDtoemaeob:aoDcma. DKoeo que fmificam eftcoDoee
(J^itolo.ljp.DoDDc temo:* (pEfto ttm6.pu0.fcien0.fo:tie.
T^jSD feptimo D be temo:. % ba cfulo tib^ol intcllectuo.fap
Ub^Te^ manevrao De temo: tia Dona per mple.
Iba primeira quaito bom teme (J tolo.ljcjcvj.Do terceiro lacra*
ba coulTa que naturalmtc Ibe em mento que bc ba mifla % bo co:po
peece ou IbeDaua.? po: cfta n ba De De De,
D'e,
mrito n pecaDo.fba fegunDa bc 7~) terceiro facramento bc

XK
bo temo: que bo bom ba De mo: * bo co:po D* noflb faluaDo: fe
rcr.? ante cometeria pccaDo mo:* fu jrpo.bo qt be bo feup:ec
tal que le^arfe mo:rcr.1ba tercei ofo fatiguei carne que (Te cfagra
ra be temo: tf perDcr 00 bee tfftc no facrificio Do altar na mifla. 1E
mDo Iba quarta be feruDoc.ba po: quto nefte facramento ba b
qual be quanDo bom teme De pe Duae manearo* Tba p:imepra. q
car po: temo: Do inferno p:nctpal *ODO jcpao Deuc eftarDcuoto.? a>
mentc.lba quanta be quDo teme Do:alo c mir grDe Dcua % bu*
bom ba pena Do inferno polia of milDofamte toDo tpo quDo (Te
fenfa? pecaDo q comete contra tte confagra em l>a mifla. ma^omien
Iba fecta be bo temo: que ba bo fi te em boe Domingos % fcftae fole*
Ibo abo paD:e.alfy como bo que te nee.lba fcgunDa.q boDeuem rece
me De ofrcnDcr a D'e.po: q boapr ber tree ve5ee em bo ano.f, jEm
tarai tarara De f 1 t>e fu glo:ta.j Dia D* noflb fenbo: ^efu ]tpo. ba ql
Deuemoe remer tfe q noe fe5 cria be ba faaBatiuDaDe,bo Da
t>a rcfurre^otit ?bot>7at>a cmce ofFcreceo pivmbo trafmuT>>o,
fina.ou abo menos buta VC5 no a bo pam em feu co:po % bo tfnbo
no po: pafcoa T>e refurim. i& ql feu fatigue. Ibos apoftolos logo q
quer q bo tt recebe ent eftes tem comear a fajer cite facrtftcto no
pos n be catboltco fcgunt>o atr Di5t outra coufa faluo citas pala*
te icom.i po: que pnmcjramte uras que fefu jepo tnflra.? Scpoys
ba confagra Deite facramto fle cnafcer bo pater nofter.? Scpoys
faj em bo facrifictofca mtfla.^o: etabclecerom que fe leefc aptfto*
em pumcyramte t)^rc^t)o facrt * la abo eugelbo*?t>cpOS q fcx>i*
fictosa mtfl.iqucmbo ctabelc* felfe ba mina. po: tpos triuer *
ceo % po: que ouue cite nome rntfl fos bos apoftolos % bos fantos pa
fa? quem pot>c celcb:ar elte facrft X>iee o:t>cnar % eftabclecer bas
cto,? quso ? em que lugar ? qua outras oracoes que fe Dt^ em ba
tas coufls fe requer ent elle. % mtfla fegttoo adiante fet>ira.f x>i
q maneara tetiuc celeb:arbamif 5em que fantyago % bafylto brfpo
fa ? que ftmtftca casa ba t>as cou vc cemea Derom ba o:t>em tfecle*
fas que T>t5 em cila.? se mtrtas b:ar ba mtfl como ago:a fetnj.a
negligencias ? cafos que acontece T>a que cm tnuerfos tposXa cite
em cila.? fmt>t5 t>a fegtoa mov fantagofilboSalpbcofop boq
nepra como tot>o jcpao bo t>euc re primeiramente t>ttc mtfla atttre
ceberemfaut>ei:tfpOEsao tempo bos apoftolos Sefpors q 3efu jtrpo
t>a mo:te* fubto a os cecos, x eta bonrra Ibe
4ltolo.I#vu.quem cftabelecco t>crom po: ejecelcta tf fua fanttoa
bo facramto t>a mtfla. x>t.% bafylto fop aepops grande t
frS) nofofenbo:^efu^po eta p tpo x>c ^ulto apoftota t>o pa
JLXbeleceo bo facramto t>a mtf* pa t>amafco q fo: Depois t>a mo:
Taba quita feirat>a ceea ate t>a fua te tf ^cii j:po ma^s trcjtos anos
pa^ fajen&oo* amoetansooa t>eporjsfam petnocmttocbta
feus apoftolos quando tomou bo i j6am marcos ent aleria:ta ceie
pam % Danfco graas abo pao:e bo b:ar ba mifl^t)t5 Bam grego
becjeo % partnseu a fcusstctp rtoq boctot>a mifl fo^ compor
lossijenoo. tomate % comee ete fl:ot)ebuu leterat)o-rfabeo.^t)e
be bo meu co:po q fera tra#>o po: po^s fo: en at)t)as muitas couf^
vos^fto fa?ee mmba memotta. fas* % os que at>er nclle fo:6 os
j aflcltabeleceo elte facrtftcto fe pa):es fcs3lejcant):e, i6elaf^
guifto ba o:t>se melcbtfe&ccb.q #:cgo:toXeoXclefto Bamab,
(
1
%iloAmiihpt q cftc facr * nom tftij>tc po: quanto cfte facra
mento ba nome imlEu mento pertce a bo tempo Da gra *
O,0: quatro re50oe bo facrif* ca bo qual fmiftea boDia.fegunDo
cto Do altar beD^to mifla. Iba DoDlfe Bam paulo. Iba noytepa
pumgra po: quito mifla querD* fou % bo tua fe acbegou. & bo tra
5er euuaDa. bo facerDote cite entenDefen foomte quDo faae
facriftco emiia a bo pouoo a tf0 ro bo foi mae Ocfquc parefee alguta
ganso po: clle.fba.feguoa po: que cottfa De U15 % comera amanbecer
t>eti9 emita b boe angcoe para q faluo ba no^tcoc natal que fe D5
recebam bao o:aoee Do pouoo nifaocnovtc.t antigamente afy
Iba terceira po: que tf enuou bo feDe5ta bo fbaDo tf pafeoa cm bo
cn filho q recebefl carne buma * comeo Da ffe. &Di'5 algute q ql
na % fofe feto facriftco po: noe qrqteq amanbecaDi"5 ba intua
Do qual fe fa5 renemb:ana em ba peca mo:talmtc.po: que va^ con
inifla.lba quarta po: q Depois De tra bocoftume geeral Da igreja/
nofo faluaDo: efn jcpo foy euaoo faluo com Defpenfa*
Deftc miDo abo paD:c po: que ro *
gaflcpomoo. dXt tolo.ljtjeje.a que bo:a fe Dcue
Ctitolo .Ijcrtc. quem poDe fajer c celebrar ba mifla.
fte
ue facramto.
lacrameto. - I^H H nitTa
mifla fe Deuc celeb:ar c ba
i,^ o facerDote poDe celeb:ar ele IJpnmcprabo:aDoDtapollafy
* rjacramcntoDa mtfla.ca outro nfca" Da refurrepc.rc De jcii jrpo.
alguunopooecelcb:arncm cfo ? em Ixt bo:a Da tcra.po: que ettt
grar bo co:po % bo fatigue De nof* tal bo:a fop crucfcaDo ^efu jepo
fo faluaDo: jefu jtpo. faluo faceiro pollae ltgoaoDoo fuDeue que DM
te tf mifla o:DcnaDo fegitfo ba fo: 5i.cruciftge.crucifige. & po: que
ma % :DenacDa ^grea.? qualqr em tal bo:a utou tfo bo fpirim f
outro que tio folie o:DcnaDo fegt * to fob:e boo apoftolo.0utrofi fe
Do cftao:Dena? fonnapofto q celcb:ara cm ba fejeta. po: que em
fe5efle toDallae coufae pertcctes tal bo:a fop crucftcaDo? pofto em
a cftc facramto nom poDeria con ba cru5* & tia bo:a Da tiooa fe ceie
fagrar po: mu^to fanto q foflh b:ara po: q tal bo:a fe parto bo
fpirtu Da carnc.H bo:a De p:ma
tiXTtolo.ltfjc.qulDo feDeue ceie* ibcfoc p:ma ataa a tera ou ataa
toarbamTa. nooa fe be /e/u feDtjem bae mtf
^f^HtntTa feDeuetfijer DeDtai faopnuaDaeqnofomtf folmDa*

1 /
r
De bo Dtao Doe Dothgbo i D fe Dt'5e que quDo quer qbamflfe
fiaefoenefleDeueceletear ba Di5 fo:a Da igreja cm qualquer ca
bo:a Da tera lbooDae que no foque beneceflaria Defpenfaom
fom t)e fefta em ba bo:a Da fejeta v Dobtfpo* ..
bostaDe jefu ?De quatro tempo iLtolo .lwqrii.qtteba mina feDe
raobabo:aDenooa.? atmDaqit Ene celeb:ar caoa D^a.
Do (Te fase o:Dene poD fe celeb:ar % mifla o'uc feer celeb:aDa ca
mavo tarDe em bae vefpcrae* Da Dia po: cco re50C6 feguDo 015
ptolo Jjcjcj.t)ont)e fie t)euet>i anto tbomae Jba pamegra po:
5crbamfia* que fcmp:cDeuecftar p:cteo ba
I"YETmtla fe t)ettc celeb:ar na # me5nba para bos pccaDoe x>c ca>
Jgrefa em altar confagraDo.ou DaDia.lba fegfiDa po: que bo ma*
<" fenomfoufagraDoem aracfa* se^roDa voa fcmp:e efta em meo
graDa que b Dta altar po:tatile* Do parado. Iba terceira po: q bo
em ba qual boe bifpoe poD ceie * noflb faluaDo: fe ajtc a noa po: c
b:ar ou mDar celeb:a: camtb fie facramtot nos a ellc fprttual
' ou em lua cafa ou onDc qmfr.f mte-lba quarta po: que caDa D^a
yfto memto poD frcr be fraDeo ajamoe mcmonaDa fua pa^am;
p:ccgaDo:e % mcno:ee f perju^ t>a qirtita po: q caoa Dia vfemos
50 Da igreja parrocbial. fc bo ai * Do co:De^ro verDaDepro que fo fe
tar que ba De feer cfagraDo % cftc gura bo qualDcfcarn boe juDcue
po:tatle ^flb mcfmo que ba De fe* % em fim Do mDo quDo fe cuer
er cnfagraDo -zDeue fcerDe pcD:a tcr^afyboDffcbo p:opbeta.
<n De maDe^ro n De terra. fc fo onuerttur aD vefperam % fam
raDa \#reja bami.fla n Deue feer patientur vt cane^er conuer*
ccleb:aDa faluo co Dcfpeiifa Do tioo em ba ftm % teer fome alfy
btfpo ou po: grDe necefiDaDe pe como caco.q be bo Dcfcfojpo co^
rocDefpenfacmtcpoDe neccf De^ro. fafycomo ba mifla Deue
fiDaDc poDefe celeb:ar em bo capo feer celeb:aDa caDa D^a.af^toD
Debato tf tDae; ou outro logar jcpao Deue ouuir caDa Dpa. mapo:
bohcfto auenDo b^ ara % bae ou * mete a boe Domtgoe ? feitas fole
trae couae q fom neceflariae pa * nee.faluofeo: ncceflDaDe gran
Va ba miTa, mas em bo mar nem De bo le^alTe* fc qualquer q em e
em ro n Deue fecrDyta mina co ftee taaee D^aa p: menofj3o le^
mo qr q fc poD b^D5er bo offic jcale ti ouuir m^flatoDa ataaque
inao no ba confagrao, fc alguite bo faccrDote Der ba beenjom;

v,
77
pecaria mo:talmte,jbo0ta iqut)talepecatatempU0 fcebituj
ce t>iae x>cne bo faceroote p:egun* altare vefte buufmotn mcbfto*
tar eeftabjalguu parroctyano mnu0 confacra ft eft o:tnnatU0 et
Doutra parrocbiaqpo: menofpze afllt titentio debita matria % fov
0 t>a feu p:op:ia curai reptozquej ma fet> grauifltme pecat ft feienter
x>c ouuir mTa.tfleoacbar tjueo becfacat-
Sentar fo:at>a igreja. J' 3ftc facramento t>a mfla be
IfCitolo, tottt^qutao couflas iaj>0 excelente q tot)ollO0 ou
fe requer em efte facramto. cramto0 po;muta0per#
Quatro coufiae fuftctaaee % ne rogatiua0i coua0 cfpectaae0 que
r
efarae fe requer cm efte fa nelle ba.lba p:imeyra q bociueD
crameto. Iba pnme^ra q bo q ou * fer ba mia t>ue eftar fcjuj Joa (c*
ne\"oc confagrar bo co:po t>e noflb gitoa q ba tfuetnyr fob:e bo altar
faluaiDo: ^efu po feja facroote o: em ba igreja faluo po: neccflfoafce
t>enat>o na fo:ma'.da fancta ygrefa -fcgttoo ia trto beJba teecepra qo
fegunt>o encima bctrto.lba fcgu que celeb:art>eue feerfacer^ote
fca que fefa b pa % vinbo.lba ter * fba quarta q Sette feer vefttoo t> ve
ce^ra q bo q celeb:a efte facramen flrurae confagrafcas/lba quanta
to aja entendo t>e cfagrar bo co: * quet)cue fcertrtafceDta faluo em
po t>e noflb fenbo:3cfujtpo.;1ba 00 tpO0 q t)ec(ma trto be.lba feje
quarta q trga aquellae palaurae ta que fccue eftar by lumcctuso
'que noflb fenbo: ^efu jepo Sifle ba Iba fetima q fe x>\^em em ella pala
quita fcpraDa ccea que fom cftao. ura0 que x>e Dif.afl^ como bo pa
Iboc eft co:pu8.metl. Ibic eft calijc ter nofter % a0 palaura t)o euge*
afyqualqrfcefcm quatro couf* Ibo? palaura0t)O0geo0qbe ba
fae que falecefle n pot>cria confa* glo:ia in ejccelfts Iba otaua q fe X>i
grarboco:pot>e3efujcpo* 5em palaura q fom a0 ma^0 no >
{pDtolo Jtjcjcv.q efte facremento taucc0taf^nalat)a0quefom bo
be ma^e cjcceltc que tot>ollO0 ou mtfao qbelingoag ab:a^ca aflp
troo. como fabaotb % ofana.? liugoag
-^>te facramentosamifla be grego aflV como hgrielcgo.i lati *
"A|na^6 ejrcelte q 00 outro0 fa * naagcomotot)alla0couira0 que
cramento0* &uft> f omttatur ali fetnjemba mifl.lbanona que
quis t>e bii0 q at) rtu celeb:atio0 em ba mifa fom tto0 m^ftenoa
pertntfesfecutmm tbomial % facretO0 como ba ti augua gotae
00 tbeologo0 quibU0 omitt0 ali * em bo mar % elrellae em bo ceeo
b.ij,

CV>M\V)-

>
V.
i angeo0 ctntat)a eeoo.lba De* 5Hccione0 ttr0. logo fubefe a
cima que ae ngrcaa folcne bo bo altar x beyfe meo Delle 1 Defy
que ccleb:a t miigto0 mmftro0 pafeeaDcjctra parte Do altar t c
0riilente0.)^acbono0Trubt)iacbo 00 afilte0 D15 bo offico.jE quan
noa ? acboltoe Iba vnDccima que Do be folene mtre q bo facerDo *
oa angeo0 cft p:efeiite0.,lbi Duo* te D15 ba cfifom Dij 00 oficiaDo
Decima que bo enbo: Do ceeo ? Da re0 bo officio* bo qual trto po: eb
terrvteftwi bp picfencalnite, \co ou oU facerDote.Di^ buum
^^itolo JjCcv/.cm q maneara fc verfo c glo:ia patri.? toma outra
Deueceleb:arbamifia. VC5 aD5cr bo oliko.afr q fe Dob:a

I
T\ facerDote q baDe eclefoar Ibo ql Dito comea l:\rtelevf tre0
JLJba mta t>eue eftar vertido Da veje0.a outra0 treo jcpcletf.iE y*
guella0 veftiDura0fanta0q aefte fto Dgto bo facerDote meo DO ai *
acrificio pertcem.? v ante bo ai tar comea >lo:a m ejccellbDeo.
tar x incrnaDa ba cabea Dt5*3n * 3E 00 q eit no cbo:o ou 00 q eft
.trombo aD altareDe.iE comea bo acerca Delle p:oceD ataa qa acaba
plalmo tf iu^tca me tte.? 00 q efi & acabaDa bo facerDote voluele a
4
.acerca Delle Dj bo outro verfo a* bo pouoo TD15 fomimie vobifctl
taa q fe acaba bo pfalmo.?acabai & bo cbo:o ou 00 q clf bv rcfpou
Do efte pfalmo 015 eftce vcrfo0 J\\ D jt cum fpu tuo.? bo facerDote
trombo aD altare tfi. x fitemmi to:nafe abo altar x T>i>. 02cmti0 e
Domino quombonu0.?D5ftDM lDo meo Do altar, x oefy palfe a
tojiu noftr in noe Domin x fa? Dejttra parte x Diga ba o:a conut
logo ba cfifiom geeral c 00 que nbaueel aaniifa q be D^ta coleta
bp eftam x 00 outro0 Di5em* 2eo Tfba ql acabaDa 00 q eft b j ou bo
gr0.mtrereaturnr omp0 t)eu0.t cbo:o Dtj Smen.-t logo Di5cfe ba
acabaoo D5 afy mefmo ba cfif* piftola aparte fytra Do altar pollo
fom.jE bo facerDote D15 jnferea* fubDtacbono ou pollo facerDote fe
tur tu 1 Depow ^nDulgti ? re n t fubDacbono ou po: outros
tmffon et abfolution.& fajDo leefe tDo ba cara contra bo altar.
ba confifom tenba ba0 maao0 ju -B t tanto q ba pftola fe D5 bo fa*
ta0 Dte DO0 pe^tO0 x tfpo^ D5 cerDote q D15 ba rtiifl afete ba ca
cite verfo0. >ene tu cuerfu0* x ra ctra bo pouoo ba Decftra parte
Dfibe ttobt0? Bn ejeauD o:ato Do altan afl^ ea ataa ba allelu^a
n me\? Bominu0 vobifeu x ba D^ta x ba p:ofa. fe 00 afifl:te0 ou
.pjaco Bufcr a nobi0 x alguns X>\ * mimftro0 cM al acerca Delle/t a
77
cabat>a ba ptftola entfbo refptt t>o bo facr&otc tontafe abo pouoo
fo que be sito gratmal T efte rcfp 1 t)5 Bominuo vobifcu.t :em*
fo n fe t>ob:a n fet>i5 cm cllc glo % logo t>Vba offrenfca. % ofrec 00
ria patri.ma bufi verfo tn^c cl * que qr frecer. % bo faceroote la*
le foomte.-z oefpo^efte rcfpon uafle ae maoe at>eftra parte t>o ai
fo &ijem ba aHelu^a c buu vcrfo* tar.? tto que elle fe laua bo t>a
bo qual acabat>o to:n outra ve5 a ebouo eftenfce 00 co2po:aacs enet*
fcijer ba allclu^a*? algtlao ^grc> ma so altar fe be confagratw ou tf
fae ba allclu^a x>v$ bo0 mooe. ? ba ara.T ba augua ? vinbo q efta c
bo refpfo 00 mao:e0. ? tf ucfc c bocalejtba bofttapofta encima
tar contra o:ite.? "oce ba fe^tua * Da patena q tfue teer bo tracbouo
gefma ataa ba viglia tf pafcoa n aparclbat)o ouellemefmo.^ba
fesijalla* mae em fcn lugar x>\& augua n ba scue mifturarc bo
bo trato.? trta ba all T>i$ ba p:o vinbo faluo bo bfpo ou bo facer *
fa.? cm algut'10 lugares fe cbama t>ote.i tomafe em meo x>o altar %
fequca.fSeu catar tooolloe q ofrefccbaboftiaqefta encimada
eft em bo cbo:o jutamte.? qu> patena poetttoa cimat>o0coipo>
t>o n fe m'5 allclu^a n fe a? p:o* raac % t> 5t>o. .Sufc pc fancte pa
fa. E acabat>a ba p:ofa ou ba all teme^so bo final sa cru? qua
leutafe bo faccroote % pafafe afc* x>o ba poe.t logo ofrece bo calej
Ora parte x>o altar ?t>5 bo euan * fajsobo final saeruj? t^cfcoa'
gclbo quDo n ba tnacbono.i qti qlla o:a. ferimue tibt seme
%o celcb:ar ctnacbonotnjeo bo cnlice\?c, logo aqlla o:a^u*
fcacbonol piimcgro vaa ate bo feipe fc trinitae bc oblatio^tc
p:efte? t>i5*3ube x>nc benctftccrc ? juntae ae maoe ante 00 peitoe
j& bo faceraotefcalbe ba bex>u iincrmat>a ba cabea Dj aquella
5ent>o^omnu9 fit in co:t>e tuo? o:a.3n fpirtu bumilitati0^ a *
m labi)0 tuie vt tnne pofi anni cabaia voluefe abo pouoo % sij
tare cuangelm T>.& toma bo \U fagret)o.:ate fratrc0 p:o me.ic
nro x>o altar % vaa aDijer bo euan * fvefponD l facreto. memo: fit to
gelbo abo lugar acoftumaso apar miuu0 facrificj tu.ac. % fufcipiat
te feftra t>o altar ou em bo plpito Dominuo facrifici tuu. ^t fpiri *
f acabado bo euangelbo comea tu0fanctU0fuperuetette. ou^tj
bo facersote ret>o m vml t>eunn mittat tibt t>ommu0 aujcil x>c f
?bocbo:o?O0 qbpeft comea cto< ou 3mmolat)co facrifitm lau
^trem opotent.bo qual acaba vio*& voluefe abo altar % Dijba

>
o:aom fegrefca ba qual tnTe atite nomea quelle pollo q quer fa *
t>a oflroa.? aefta o:a<5 cbama k* jer ojao.? at^ate t>i5. muntc
gret>a.? otitroe tuj lacra.? acaba tee.em ba qual fle ctcc X>o^e app*
t>a ba* oia cm fim comea l alta itoloe ?t)05e mrtires. ? acabalfe
vo>. $>er oma fcula fcculor.po em per etoem t>omimi noftri.?c.
t>o ae mao fob:e bo altar ? 015 jSeguefle.bc gitur oblaton.jE
Bommue vobifciUftefpoift.&t em algtlae igrejas incrinafe bo fa
cum fjpiritu tuo.lbo faccrDotetn?. ceroote qut>o bo m'5.? acabado >
j6ur(u cotfa. \efpt)no co:o ou fto comea.Ui oblaton. ?qu
00 que b eft fbabemu at) t>omi Do D5 bcnet)ictam.fa5 ba cru? fo
nfu ? logo tu?. ir6 agamu0t>o> b:e ba bolha ? fob:c bo cale?.? ou
mtnooeo noftro.Kefpon. Bignt tra quOo x>i^ feript ? outra quan
et tufti eft.iE dle comea.vere tu* t>o 05 rata.? quoo tu? co:pU0 faj
gn ? iuftft .?c.?t>5 bo pfao c> outra fob:eba boftia? outra cru?
uinbattel amifl q cdeb:ar ba t>a fob:e bo cale5 qut>o Dt'5 fangm'0.
-qiiellas 015 que fom canoni^aDao. j. logo toma ba boftia c g:*oc re
fe bo p:efao acabado r>t5 bo ebo * uera tao as maos ?t>5. Xut
ro.jSanctU0.fanctu9.fanctus x>o * p:fotc antequ pateretur.? quaso
mmu9 t)eue fabaotb.?c. tgc ba cbega alE*Dont>ct>i5benet)\%it fa5
. cpainb ou campana. ? 00 q eft cima fca boftia ba cru5 ?t>5 ae
emba mifiat>eufl incrmar?t>e palaurae t>a confagra que fom.
u citar alTp ataa q fle acabe bo pa Iboc eft coime Bitae ae palaurae
ter nofter ? vi$cm kx> libera 1100 a ala ba boma confagrat>a c bae
inalo, ftrto' fanctti.-recomea ao maoe em mancara q polia fe *
bo cano facretamte.te tgitur cie* cr vifta t)O0 q ouu ba mifTa. ? qn*
mentiflune pater. mcrint>ofe tc X>o ba ala >eu tanger ba campa*
bo altar.? quoo cbega aquelle lu tuba ? T>cu teer cirio0 cent)it)O0
ar t>e T>i$M accepta babeas.be^ fepofta fob:e 00 co:po:aac0 ?lo
>a em bo altar.? quDoDj bccfco go comea .6tmli m.3^ quando
na fa5 ba cruj fob:e ba boftia ? o cbega alfy x>o\oc Q5 beneDijcit faj
calej. ? outra qut>o D15 bec mune cima t)o cale5 bua CHJ ? a&pante
ra.? outra qusoX>i$ bec fancta fa t)i5 ao palaura0 t>a cfagraom t>o
crmca.? diante comea, Jn pxi* fangue q fom.lbtc eft em calijc.?c
mie q tib offerimu0.Beguefe me fe logo ala bo cale? com bao as
mento domine famuloj. aqup mao0 ? Defpo^e poe bo fob:e 00
roga bo facerfcote polloevtuoe ? co:po:ae0. ?qusobo alaDeu
T W
tanger b campajwbaT & pofto fo l?<? qut)o tu? cu po outra tna^
b:e boo co:po:aac0 aj.vnae? tttc ba#ca,? quando tu? n pfo* fa? ou
mo:c6 JE quant>o tn'5 boftiam pu* tra dentro cm ba boca t>o cales &
ra.mfas bua crus cimasa boflta emefttibtt>eopatr ommpotenti
%o calcj.? outra quando t>i5 bo * fa? outra t>o meo oaboca t>o cale?
fitam fattct.? outra qut>o t>t5 bo contra 00 feu0 pe#O0 fceretam*
fttam maculatam* JS quando tu? te antre ellc? bo cale?*? quao tu?
pane fanctum. fa5 outra cru? enc invnitate fprttue fanctt.fa? outra
mat>a boftia foomte.? quootn? x>e ba boca t>o cale? "oe fo:a t>cfc*
et calicem falutie perpetue/a? ou t>cht)ot>e cima aba^o em mane^
tra cru* encima so caleja feguefe ra q ba cru? fe faa antre bo cale??
logo fuptaq? p:opciU0. % ao^mte bo face:t>ote tcent>o ba boftia com
quao t>5 iiplcee te rogamue t bamao seresta encimado cale?
crinafe,? quando cbega a quot> eje com balla0 a0 mao0 ala bo ca*
bac altarte be^a bo altar? quoo le5 bu poucos pofto fob:e 00 co:
tu? co:pU6 fa? bua cru? encimada po:aae0 ba boftia ? bo cale5 come
borfta.?qut>otu??fangun' fa? a^cr omnia fcula fcculo:u?*al
outra encimado caleja fumpfe* cant>o a0 mao0.? refpont>ent>o a
rimue oinni benetctione fignafe men*oi50:emu0 p:eccpti0*?c;
% fa5 outro fynal oe cru5 ante fua rcfpont>t>o pollocbo:oou pollos
fa ce.T t>efpo^0 fegueTc.memento que bj eft ct> libera no0 a ma *
eti t>omc? nefta o:ao roga pol* lot)i? ba o:aom Xibera 1100 que
f 100 ftat>O02quanootu? nobta umit0 t>omme em filencio em ba
quoq? peccato:ibu0.ferefe ofpei qual fe cteem tre0 apoftoloe^
toe?ctefeellco|?to apoftoloa $ct>roj6am$>aulo?jSto ftn
? marrree.? fete virgee? acaba t>:c.? logo toma ba patena emba
per jtpm fcomnu noftrt Beguefe .mao ? fygnafe com ella ? pooeba
per que omitia bec creaa,? quso encima t>O0co:po:aae0pooo ba
t>i? fancttftca0,fa?bfjacru? fobie boftia encimado cale5?toma ba
ba boftia? bo cale?,?quootu? w bofla cima t>a boca t>o calej? par
-ufcae outra ? benct>ci0 outras tea em t>ua0 parte t>5enoo ^)cr
qut>o tu? pfa nobbo oacbo * cupem t>ominumnoftriK?c?ba
no tira 00 co:po:aac0 tf cinta x>o ca parte que ftea em ba mao tire^ta
le? ? fe n ba tuacbono bo faceiro pooeba fobte ba patena t>i5cht>o
tc.% toma ba boftia? tu? per jrpm. >4ii viuiM ba outra metade que
fa?ent>o bua cru? alta fob:e bo ca* fica ba mao felra partea outra

-1
ves? ba parte que fica b ma cebDo bo cotpo % bo fangue De J
fcftra pooba emba patena com ba fu jepo laua oaDeDoe.? 00 que eft
parte puinepra.? ba que fica ba em no cbo:o Dtsem ba antpbana
maoDcre^ta tena CODOU DeDoe que cbam cmunicDa ou cornei
ecmaDa bocado calC5 IQJ* *f>cr x>Cuf bo facerDote be^ja em bo ai
oma fcula fcculon.tccDo bo ca * tar % tomafe abo pouoo iDts.Bo*
lc5 alaDo ba parte t>a bofha buu mitiu vobifc.? 0:emue.i vafle
pouco, EabaranDo bo cale5D5* para ba parte (Deftra Do altar % Dts
^ajc Domiti fajcitDo trs ve$ce aquella o:ac, que be conutibaucl
bo fynal Da cruj fob:e bo cale? co aba mifla.a rcrponDiDo&menpol
aquella parte Da boftia que teme loa que eftembo cbo:oDts. jte
ba maao Deregta % poba com bo mTa .ou 2$eneDtcamtt0.ou f\c>
fangue em bo cales DisDo,fat co quefeant m pace. JDS aqui logo
nti.rto bec facrofc.ic* & algite ba o:ao jfMaccat tibi Domine fan
nout pooe eftas tree partes Da bo* cta trinitae.TC.^ j>fto fegimDo bo
ftia em ba patena, mas te na em curtume romao.pero fle outro cu
ba mao fob:e bo cale5 f logo bo ftume ouuer etti algu bifpaDo ou
cbo:o % oe que b eftam acerca x>u igreja q feja apiouaDo guarDatiDo
5em.2lgnu0t>ei qut tollte* tree ve bo fuftancial Deite fc guarDar.
5ce? as Duas pzime^ras Dsc.m* >r^fta ba mattejra ? p:attca co>
erere nobie. %f. ba terceira Dtj* \J{ mo ba mifla fle Deite celeb:an
Dona nobie pac.E logo bo facer* conu aqup Diser que fintftca caDa
Dote recebe paj Do co:po D' tfe % Da bta Das coulae que fle Disem % fa
pa5 abo minftro.bo qual Da ba 5em ettt ella fegiDo poe c 1Cbo
paj aboequeb^ eftam. lEquDo maDe aqu^tio em leu compDo.'
Dt5 mtfla pollos ftnaDoo em toDal % bo Batonal % i6uilbermo bo
lae tree vejee 1100 agnue Dei Dt?* <3acramctal.como quer que aqtr
Dona e requiem em lugar De m- fcDira bo maia b:eue q feer polia.
ferere nobio ? DeDona nobi pac
% nom Dam pas.iE bo facerDote re <[ttoo..l]cjcjcvi.que f^tificaba
cebe bo co:po De *}e(u ;tpo toman * mernaom % bo pfaltno De 3uDt *
Do ba boftia % bo fatigue que be c cameDeua.
bo cales DjDo. Bominen fum s^JiimeiramentcciMnVo bo fa
Dgtiue. t.oipu6 Domini noftr J^cerDote vem ante bo altar n *
3efujcpf^ tomado bo fangue crinafe aDar aentenDerque noflb
D^jSgueDommtnoftrUc. Be fenboi Je(u jtpo lie crnou % aba
o
jtouDefcenDenDoDoe ceeoe aterra fflbmDaboca? fatifaco Da obu*
-rtont!nt>o fama tf fcruo fcenDo f quanDo bo faccrt>ote T>i$ ba con
fcnboj. 1bo pfalmo De 3uDica me fiflm \taa ae inaoo ante oe pei
t)eu9 bo qual eftabeleceo bo papa toei mcrinafe.Efte ajuntamto
cclcfltno primeiro em bo qual ro Dae maoe finifica Deuacom % aju
ga que apartado De gente nom (c tamentoDetoDolloebeeque De*
% liuraDo Do maao borne feja Dno fccnDcmDetfs.
t>e entrar abo altar De tf e. capeDe 4|Xttolo4jC]t]cjc,q Unifica bo be^ *
feer UuraDoDe toDa tentada fecr jar DO altar.
nlomcaDo De graaXmifica que pe "fc 0 faccrDoteD^ta ba cfTom
De atf0 que IbeDee que oflrefa.c JLJ fobefe abo altarr be^ja meo
tiem afaber a feu filbo 3cfu rpoaf tf llc.-z fmifica que bo nono fcnb:
fy conto Deu ab:aba De bua cioox>c % faluaDo:3efu jtpo quanDo veeo a
que cbama ^apia.? em outro lu* no DefcenDeoDoeceeoe aterrai
gar fe lee queD5enDo fam ^eroni ajtou a elle ba maD:c fanta jgre*
mo cfta palaura h^:ielef. cinco f\i.ca bo altar fmifica ba greja*bo
repo que v^erom po: Ibe fa5cr Da * facerDote 3efu j:po. % bo be^ar a *
110 fugir*? po: ventura efta pala* juntamto.
ura l^nclctffmifica outra couf* jpCitolo^c.q gnifca bo orneio
fa mao facreta q no fabemoe. ou bo intrito,
^pQtoIo.ltTjcvuf.Da confillbm. 43 E9&O bo altar bo facefDote
Tp^confiflbmquefajbe po:q palalfe aDejrtra parte Do altant f*
JL/ffeja mace limpo ? entre fem nifica que ^efa jepo pafibu Da pa^
malfeito em efte acrificioaDara jcom polia refurre^com % viDa per*
entenDerquetoDoaauelle queba pctua.utrofy que 3cfu rpo paf*
De cclcb:ar Ixi mifl vc tfue p:imc fou Dafeftra quanDo tomou viDa
ramteconfeflri: purgar De fcue tempo:aUTDepo fo^ aDeftra qn
pccaDoe facretamteca no abafta DO fub^oaoe cecoeiefta aDeftra
ria efta confiTom geeral para feer parte Do paD:e? bo facerDote que
Digno Dcfte facriftct'o?quDo fa5 p:me^ramte fe palia aDeftra paf
ba confiTom ferefe em oe pe^toa te Do altar finifca q 3efu jepo p:i *
embo qualba trcecouTaoXgol* meramente veeo aoejuDcus.og
pe ? fo T tangtmto.ae quaae fU quaaee fmifica baDeftra polia lep
nifteam trs coufls que fom l ba que tnb.? 00 gentt joe afefta pl
vcrDaDeyja penitca neceTaria* loo ^Doloe que aDc:au\j bo offi
que fom.contrjom De co:a co.con cio que b^Dij inifica.q 00 patrf.
forni*
cbas* f!itosp.iD:es Da lep yclba trs fcgtDaspo:q nos Dcc graa
- cnbi^oobovinito^c^cfu jrpo Da ff.? efperana % cariDaDe.lbas
II pine^ramaite Dt^n fcusDefcjos? trs terceiras po: que a|amos ba
faliam booas ob:as iDauam gra* glo:ia. polia ql aueremos p:a?cr
as ? louuo:es atfs.as quaacs n fob:e nos D's.? antre tios De nos
ficam bo oficio, t>a glo:ia patri q mcfmos.? acerca De nos % De nof*
fl r>t*5 hcllc ftnfica.q Dcfpops Das fos p:oj:imos..D!5Te trs vc?cs
ob:as Dcuebom Dar louuo:es? hyriclcgf abo paD:c.t trs VC5CS
graas atfe.? figiiiftca ba glo:ia q pclcvfon abo filbo .-nrcsvcjcs
bc ygoal Do paD:e ? DO filbo i t>o h^rcc^fon abo fptrttt fanto -&
fpu fio. tDobzafe bo' offico po: q abo pao:e ? abo Ipirtu k flc D5
tfue repitir ODTCJO DOS fcs paD:es h^rcle^fon. emba mancara.
i (nifi ca q Do.noflb comeo nos D* bo filbo ITeDi5 jcpclcpfom po: ou *
uemos apartar Do mal ?ra5cr b. tra mancara Ducrla.po: quto bo
<j^ux>lo^c.Do.l:rcIcEfon.. paD:c? bofpuitufcofomDe bua
"^nrrabaDo boofficioD5l:Erclc natural bo filbo como quer q fe *
Itxibiti q bc grego.? querer ja Defa mcfma natura t outra c
ttoa lngoag. Domine mferere* cila polia bumanDaDe. ?po: yfi
? cm outra maneara h^ncle^fon Djjcpclc^fon. po: outra manc^
querDjcr al% h^ne.qrDt^erDo * ra q abo paD:ci abo piritu fanto
tnne.lepf mtfcrcrc.ou jepe mife* J& algusDi5 q ea nlattra Ir*
rcre.OtitrooDij.I^r.fpc.el.^ riclc^fon bacmfy grDe virtuoe
ejMnifercre.fon.nobis. alfy 1:^ % fo:a.ca fanto Bafilo D5C11D0 c
relepfon.qucr Dijcr.rpe D's mife* ftepalaural:rclCfon. fieab:ir
rereiobis. &D5efl*enoue vejes. as po:tas Da ^grefa De bua ciDaDc
po: que ba Decima o:D Dos borne que cbamau papa. c outro tu*
eus feia reparraDa % a/untaDa aas garfl lcequcD5Do fam^crom
ttoueo:DesDosangcoos.ou po: mo cft pnlanra h^rclefon. cco
que ba igreja fe ojute aas noue o: rcs q vmb po: Ibe faserDano fti
,f
Deens Dosangcos. .6cgunDoD5 g^r.i po: vtura efta palnura hy
fancto tbomas.Di5Te noue vc5ea rielc^f.finifica outra coufa mapa
po: noue mancaras que DemanDa fcgctaqucnomfabcmos-
mos ba miferico:DiaDc Ds. Ibas <^itolo4ci|.Da iIa cjcccls tfo
trs p:mc^ras po: remtfio De nof np: > papa tbcIcfo:o eftabelccco
fos pecaDos que fa5emos pollo co J P fe Difefc ba mfi i6la in
rap % polia boca? polia ob:a fas 'CjEcclfia DCO.- ellabcleceo ba co:e^

1,
T

fina q foliem fepat>ae fere foma * porto pollo papa ftmtcM efi a glo.
me cinte Da pafeoa 01110 qr q ba ria icbij c ba miTa toDollooDcn
co:onca martmianaDj.quc fam goe % fcrlao^ em oe Dae De cfltu
l>cD:o eftabclecco jejuar ba co:c* nom fctJij. faltio 110 fabaDoDa pa
Ima.? q e Dfcl tree imfleTra fcoa x>e cincoefma.n" fe D5 em 00
De natal & fo bo o^tauo papa De Da0 que kr>ij ba mifla cm rcucr
fpoe De fam pcD:o,ccnto % eoie\\> ca Dealguu faneco ou fcfta,an:co
raaiioDcuSopeDanaccna Dejfe 1110 De fanta mana % tf k\ fpiritue
iujcpo.caDcpo^Defam pcD2oro> ou Da cru5 n ba fetuagefuna ataa
rcltc0.Xno,cleto.clemctc*ana* bo fabaDoDa pafeoa. faluobo bi *
clcto.cuarifco.alcjcanD:e,fijcto 1 lo fpo q ba D5 ba quita fe^ra Da ccea
go tbclefojo cm tepo Do pcraDoz quDo fa? ba crifma.n fc D15 qu
troiano* & glo:a cjccclfe bc butl x>o Dt5 miffa po; finaDC0.; bo b
b^nmoqoe angco0 cntaro bo fpo DcbctblcccaDaDaDi5 glo:ia
nacmtoDc ^efu j:po,?afyDa te* n ejtcclfie cm ba mifla a^nDa que
ttmunbo Da fua naccnca.i bo fa Diga D' requic.poj q cm aquclle lu
cerDote comera gla m cjccclfto DO gar fc> p:inerVamteDta polloe
irepfcntaelle boangcoDcgrDe. ageo0.EfcgDo fanto ICbcma
confclbo q anunciou bo nacimto t> aqirno tfmoftra.fmftca ae gra*
t>c noflb faluaDo:.i quando bo fa ca0qpamo0 anoflb fenbo:
cerDote comera cfte b^tnno cfta jf^tolo^c^DoDcniin^vobfcu;
meo Do altar Jnfca q ^cdi jepo q Ofpo0 Da cabaDa ba gla bo
nacco nico Da no^tc fcgiDo aql * faccrDote volucfe abo pouooa
lo q ilc lec B mcDi flctu tene, fauDaoDi5CiiDo,D0 vobifcfuq qr
rent oa,?c.1bo co:o q rcfponDc f* t)t'5cnbo fcnbc: feja couofcota
iiifca ba multDoeDO0 angeoo q psilaura (e tomo Da le^ velba qua*
Dj ? cantan glo:a ejccelfe tio vo boc0 fauDou 00 q coibia feu p
feguDo flcIccjEt facta c c ange* DijcDo D0, vbifc. % bo p;opb
lie multtuDo cclcfts milice lati* a5rta0qiiDo fauDouao repaua?
Ttti et Diccntiu glo:ia n cjccclfe ao0 q c elle era DisDo.D vobt\
#o?c;te b^mno fo^ ctaDo pol % qnDo bo angeo fauDou agcDe %
loe angeoe ataa, et in terra pap bo t>tfle.Dommu0 vobi . cfla fauDa
mmbU0.t bo q (Te fegue amante to q bo faccrDote faj abo pouoo ft
lauDamu0 te^c.foj cpofto fegu* nifica ba fauDac q noflb faluaDo:
Do Dse alguue pe: fanto laro b jefu po fc5 ao feue Dtcipolo0 x>e*
fpo De piteoe 0 utro0 Dj q foi o po0 Da refurretp g. quanDo qr
que b facerDofe baDe t>t5er ba o * D Egreja.Biacbono n t>t5 Domi*
raom p:megro D? Bommti vo nu0 vobifcti5 em toDolIo0 outro0
bifcum. faluo cm ba o:a qucDij po:q ffc coubera feermeno: Do0
ante t>a9p;opbcca6iemaa que facerDotC0. i bo btfpo lugar De
Dt5em fob:e bo pouoo em ba co:e* Dommu0 vobfcum Dij.pa.c vobi0
fma % a o:aoe0 que e fegu po: que fimfica que elle Deuefeer
Depo^Da pumegra colecta..Sete perfeito ma^0 q 00 outro0 facer *
veje fauDabofacerDoteabo po* Dotc0 meno:e0.
uoo emba miflaDt5cDo.Dommu0 <@Dtolo.jcciiif.Do o:emn0.
. vobifcum.lba pnme^ra em bo co* Ojfpo0que bofacerooteba
meo aute0Da colecta, fba fegiDa DgtoDommu vobifcum.vol
ante Do eugelbo.lba terceira De* uelfe abo altar.? aflp como p:ocu *
poyo DoeuangelboouDepo0 DO raDo: De toDo bo pouoo tuj 0 o:e *
creDo ante Da offrenDa.lba quarta tnu0. que quer taitto Di jer como.
ante Do p:efaco.lba quanta tcDa tot>O0 rogaee comigo.po: queno0
pa5 quaDoDis. pajcDomin fit fem fefa outrogaDo bo q DemDamo0.
per vobtfcum.oa fejeta anteefca o % afy elle amoeda que facmno0 o*
raom queDij poft comunicato^ raom.? quanDo (Te volue abo po*
ne.lba feptima ba acabaDa ba o:a uoo iDefpo^o abo altar femp:e fie
om poft cmuncDa.iS efto be a volue amaobere^tai po: efa me
Dar aentDer que tpraDo De f? 00; fma fe toma abo altar.aDar aent
N fetcpecaDo0mo:raae0.recebaem<l Der que t ba vtaDc po: ft % pollo
' fy 00 etcooce Do birtu fanto.T pouoo Dercgta? c Dcuac aa0 cou
bo pouoo refponDe.&tcumfpiri* fa celcltaae0 q fwifm ba Defira
tutuo.qquerD*er.MEComotu H qnDo D5 :ate fro p:o me.to:
roga0 po: 11o0.au> aquelle fem bo hafle abo altar polia parte fenra.
qual n ba br b algu feia c bo po: q fle lee bo pfalmo. Circuiut
teufpiritu.boDiacbonon t>j et tmolauitebentaculoeiu0.?c.
t>omimi0 vobifc.po: que n tini* $Dar aentDer q aparelbaparafa
fica a^efu jepo como bo facerDote. 5er bo facrificio ? fajer bo circulo;
faluo quant>otU5bo euangclbo? tomDofle afeftraentDeqn be
beeii5ebo crio.? D5eoquDo Dl? perfeito para bo facrificio. 1 polia
bo cugelbo. po: que t oficio be tenra fe entDe coufa q n be aca*
p:eegar.?quanDo been5ebo crio baDa. % quDo bo facerDote (Te vol
po: querep:efentabarcfurre. ue femp tfue eftar meo Do altar.
ou fegunDo bo vfo comuu % gceral OCitolo^cv.Da colecta ou o:a.
-=-3

O 2-
zf^to ojeitW0*t>5 b<i colecta? o. tae t>efpoet)a ofTrenfca? tanfae
-v_>n\nfom.?acabat>a ba pnmeira t>epo]?et>a cu munb comofcuif
algae vcjeetu^algae colectae ferem cm bo comcco.& eftae o:a*
t oiaoocefce mae.ir.ftae not>e> oee fc cbam colectae ? colecta
nem t>e fecr ma^e tf (etc po: q cm besta po: q o faccr&otc q be mefe
ba o:aomt)o pater nofter.que t>e je^ro cnutaao atfe pollo pouoo rc*
moftrou afeue sicipoloe n ba b cobe i ajunta ae o:acoce ? p^ti *
maio ri kte pctoce as quaaee coee t>o pouoo para q ae pfente a
(Tc contem bo ncceflrio aalma % a tf e *l^:op^amtc colecta be trta o
- bo cozpo.otitrofi polloe fete >oce racom que fe 015 fob:e bo pouoo q
t>o fpirtu fanto. ? algae ve^cetu cfta a|untat)o em pjicilom quafco
5cm bua colecta afignifcar ba vni fe ajunta t>c bua igreja para bpr a
t>asc t>a (fe ou bo facramento sa v outra, 2fegttoo fanto tbomaet)c
inDase. utravejeeoi^ trcea aqu^no cm (cu compt>io ba cole*
Imiftcaoinso mtftriot)a trnt>a>- cta fmfica o:a, Seuota.E qut>o
De po: que 3efu jcpo trs ve5ce bo accrfcote comea ba o:aom ai
fc5 o:a cm ftia parrom. utrae p ae maoe 1 eftenscae. % bo ai *
vc5C tujcm cinco arcnb:ca $ae arsae maoe fgmfca que^efu
cinco cbagaet>e 3cfu jtpo.)utrae ]tpo alcat>ae ae maoe fub^o aoe
vc^ee tujemfctepolloefcoce X)o ceeoe.? cftenser ae maoe fignifi
fpirtu fanto.? afiV eftae o:aoee ca que quOo a^efu jtpo eftenfcer'
? colectae nom $i\ fecr paree po: ae maoe cm ba crir rogaua poU
que t>0 nom ouue outro ygoal tf fy loe que bo perfegur? matar.
jpo: quebu finfica vntoat>c.? 0tito\o.?cvj .t>o Hmen.
t>oue fa5em tnuifom t>e vnit>at>c.? "'JrtfCabaSa ba o:aom que be co
atfe n Ibe ap:a5 tnuifom. & pot^JKlJccta bojcbo:o? oe que bj? eft
fo nom t>eu ba beom bofgun' rcfpon^em Smen.que be palaum
t)o t>a que criou ae coulae fcgun x>c ab:a^co^ qr t)5er.aiT^ ca fep*
x>o q cm tot>olloe outroe feyetnae to como tu rogafte. u q'uert)i5er
fegtmt)0 fe conte cm ae fentenae ba tuaojaom fe)'abem recebtoa
% em bo secreto.? atoa fanto $m* po:tJe.Batoamb:olot)ecrarac*
b:ofiot>5 em cttc mcfmo secreto fta palaura que outorga % afirmai
QUC bo conto que nom be vflual q ^emolra ba vontade % bo confen
be lpo.t em ae gransce fcffae no timento x>o que ba ^A ela pala*
>i5cm ma^escbia colectai t* ura fo tomada Doapocalipfi feg
tae ojaoee fet)euemt)i5er facre t>o t>? t fim t)o pater noften
4Cj5tolo^cvij\t>a pftola. faom t>oe f ut>cu. % bo verfo q (Tc
"]|nrQb^a ba colecta cm colectas fcijem ellclmificaba conuerfaco
fHeefe ba ptftola,q figmfica ba toagetit|O0^ ba pftola fmfica
soctrna % enfinaa t>oe apoftoloe ba p:cega t>c Bam jcb\? bo rc
iEpftola quer x>i^er coula enua * fpfo ba x>oe apoftolos,po: que fy
$a t cima po: que fop eitutaoa pol wifica bo cbo:ot>a penitca,?aflg
loa apoftoloo fob:e ba le^De mo^y mefmo ITgnifica aoe que trabalb
ke*% leefe at>eftra parte x>o altar a em efta vit>a p:cfcntepo:et)e no
xm aentoer que 3jefu jepo p:tiiie^ fetuj em ba pafeoa nem ba cm*
rametttevceoaoejut>eu0quc fiu - cuefma n em fuao 0tauaa
fica ba x>clm polia lc que tmbV
Djefc primeiro que bo cuange 4fSolo.]tcjt.t>a allelupa.
Ibo dignificar bo ofFico q B 30 Ol!to^ore,Pono fcgueflbaal
bam tetie antes t>o vtfmiicntodc lelira que be cato x>c alegria,? fop
3efu po que veeo aparelbar bo ca trto % catado polloe angeoo % bc
nimbo ante Dclle.? bo q leer ba pt mirb:cue % fyxfm mu grant>e
ftola Deue teer ba cara ctra bo ai* p:a^er & fegfoo Bam Jernimo
tar que Unifica a^cfu jtpo.po: que allclu^a,quert)i5er.cta^alouuait
ba p:ecgao oe Bam (oba cittcr a abo fenbo:* fegtoo Bato 21*
aua % guiaua aelle % atofcollos ou goftinboqr^cr falua me fenbo:
troe ti^ctii jrpo.&uantw fle D5ba % fegtfoo Ba :ego:to quertnjcr
piftola eftamoe atcntooe po: q patne filbo pirim fanto.ou qrt> *
ba soctrina 1 enfjmanca t>cue feer 5cr luj.vtoa.fauDc,? po: q be voca
ouutoa em folgana? em ftlcnco, bolo p:opeo t>a bauenturana t>o
como qr q 00 q fom cauale^roe a* parayfo. po: pito fefct'5 muitas vc
. coftuma x>c eftar pee quoo (fc le 3es em tpo t>a pafeoa t)e refurrep
em as pftolae x>e Bam paulo abo ^om qiie unifica ba bauenturaa
ra t>elle.po: q fop caualle^ro que elta po: vir^Bam i6rego:io e
ftabeleceo q ba allclu^a fleDiflclTc
<(^tolo,jtcvi>o refponfo:io ou cm ba mfXomo qr que em \b>
gradual pox>o papaDamafo fo^ eftabcleci*
^r^J^fpo^ t>a pi ftola sij bo re * r>o. S po: quet)e ba fetuagelnta
-^-Jfpofo q em outra maneara fle ^m ba pafeoa efte tempo fimfica
T>i'5 gradual, tsemoftrabo cbo:o trile5apollocatuevrot)O futm
t>a penitencia % pertce aae ob:as po:t)e 116 fe tu'5 c effe tpo all .lha
Da vit> actiu? mfca ba conuer alia q(Tet)5pme:o?Oelpoabo
T C
h
vcrfo.boqualDptottmtafearep^ fta bn q tfmDa bo Diacbo*
tr.fmfica q oe que fo: abo parai no fmmca q ttenbuu n Deue p:ee
fo auer p:a?er Dob:aDo Daalina i gar fe nom fo: enuiaDo fegtDo 3e
Doxo:po. fu r.po Dife aoe apoftoloeBogaDe
<tolo.c.Do tracto; abo fenbo: Da mefe q utje feue o
>^x): quito em ba fetuagclma bze^roe c cila.? ftgnfca ba beco
j^Jnfc canta alleUra.bo papa qrecebeo ^faEaequDoDifle.jSe*
telepbo:o eftabeleceo q em lugar. nbo: pfto ftou uija me.? ba been
feu fe cantafe bo tracto, bo qual k ,om q recebeo mo^fee em bo mo*
Deue cantar pafo ? t>e vagar.? %* te quDo Ibe fcr DaDa ba lej\? lee
niftca ba longa efperana Doe fan fe bo euangelbo afcftraparte. 1 ffe
- toe paDzee q ouuer Delle auinm niftca q pzime^ramte top p:eega
to De ^efu r-po.? bo cbozo % traba* Da ba ffe aoe juDeue ?Dcfq ba me
Ibo que oe juDeue ouuerom no ca ttofpzearom foj> p:eegaDa aoe g*
tmgro* tijoe fegunDo be efcrito pollo apo*
<j3Stolo.ct.Dap:ofa. ftolo.^o: que mcnofpzeaftee ba
^-^wuanDo feD? alleltra algae palaura De tf e ? voe fe5eee inDi *
vJLgrejae Defpope Delia Dj ba gnoe Delia tomamonoe aoe gtij*
p:ofa.? alguune lugaree cbam oe & bo euangelbo Deuefe leer
fequcia q be como acabamto Da bui lugar alto po: que ba Dotrina
alleluga.i pzofa be cato tf alegria, Doauangelbo fo^DerramaDa po:
% tto quer x>ijcr fegDo D15 fanto toDallae parteeDo munDo.fegun*
^Dero como re? longa.q n be Do bo que fe lee em bo pfalmo.^n
pofta em regra De verfoe.t fequen omn terra crtuit fonue eo:i.?c?
caJD5 no euangelbo. boqbaDeD5erbo euangelboD5
j$%jiolo.cihT>o euangelbo. pumcEramtc.Domnue vobifctu
ff vfpojjeDcftae couflaeD^tae ? Demoftra q ba tf rogar po: toDoe
-vJ^guele bo euangelbo*? quan q tf e fef a c cllee.? po: cp:r bo q
Do Tet)5 ba mTa folenemte pol jefu po mDou. fm qual qr cafa
lo btfpo ou po: outro faceroote c q entrareDee pnme^ramete Dpree
muuroe bo Dacbono D5 bo eu paj fefa efta cafa. ? bo co:o ou oe
gelbo.iante qboDpga Demanda q b eft refpDem. 3^t cu fpirtu
ba beenc abo bfpo ou abo facer * tuo.que querDjer. Ibo fenbo: fe*
Dote.? bo fubDacbono leua bo li * ja contigo po: que Dignamente po
wro Diante bo Dacbono ataa bo lo fae Djera leer bo euangelbo. J
gar DonDe t>eue Dijer bo eugelbo quDolTe lee bo euangelbo toDoe
tfec cftar i p fegt>o q b papa encima ebo cceo^Dcucmosaucr
Bnaftafo pjtmcro cftabeleceo. a efperlca em dle foo.? poz q bo cr
Dar entenocr que Deucmoo citar Dobe palaura t>o eugelbo qut
aparelbaDos a pele/a polia ffc De afmifcac % entDimto.po:enD
3cfujcpo,;efteanaftaftofoE t^c* qupo fe DJ Dcuemos cftar pee;
po6 Da nacen a De 3cfu jepo qua* alfy como quDo fex>i$ bo euange*
trocetosiDoueanos.mfo quor* Ibo. jbo papa Damafo cftabele*
tai tree anos Depois t> faitt peO:o ceoqbocreDo fcDifeflealta voj
em tpo Dos peraOo:cs arcbaopo em ba mfla.? Deuefe Dijer em to*
i bono:o* i& ate q comece bo eu Dollos Domingos % cm ba fefta Do
gelbo D^toDominus vobifc\D5 nata W >a ep^pbania ?Da circu*
fequta faiicti cugelj?cq quer fom T ba quita fe^ra Da ccea % tra
Dijer.cfte be bo litiro % bo euange De pafeoa? Da afcetifom ? tf cncue
Ibo De tfs & cfte be bo litiro De Jc fma?DctoDaIlas fcftasDcfancta
fu jepo bo qual voe be D* p:eegai\ % tnaria ? fanta cruj ?Dos angeos ?
os oo co:o refponD, gloria ttbi Do toDollosapoftolos* pro alguue
mine,? qr t>t'5er. ba tua glo:ia que Dijcm q n fe Oeue Di5cr as feftae c
. nos ba tf feer p:ccgaDa cm bo cu T)c fam lucas ? tf fam marcos;?oe ~
gelbo permaneam fique cnofco uefe >i*5cr " as confagracoes Da
fem f % femp crea,? D5C1100 yfto ftjrcas ? em ba fefta De toDollos
fa5 bo feital Da cru? ba frtei na fantos % a otauaa Do nataUfal
boca i 06 peptos.t acabado bo c uo bo D^a Doe ^noctee % cm o^ta
uagelbo algmle Dj' tio grs* aflp ua^roa Da epipbaniaTDa pafeoa i
como c fim Das outras lifoce* ou Da afcenfoim cincuefma ?oc fam
troe t)5 BeneDictus qui venit n peD:otDefam paulotDa afun
nocDomim; DC fanta mara % bo D^a De fam jo
C4tolo,cj\Do creDo; bam bautifta %x>t fam lour n>
O3to bo euangelbo bo facerDo feoi5 creDo pero cm feue otua
te eftanDo em meo Do altar as ro0Di5efe.po: q cace em as o^ta *
maoslcaDas comea borcDo uasDe fam peO:o tDa afun, &
lnifcaque)epo^8t)ap:eega alguuaD5 quefeOeueDtyr D^a
Jom q be bo eugelbo fcoene fe * De fam fob bautifta poz quto fe
guirba creenaDocozacba qual DeueDijer toDollosD^asq ITefaj
fe conte em bo creDo.? as maos mceIle;ifo pegou bobau
que t aladas Unifica q Dcuemos tifmo pme^ramte^algueDij
DeDemDar atfsascouflsq cft caDa D^a o creDo Des a pafeoa ataa
bo tra t)a stceitfotit % crttta tra t>e saraentenSerquc sepo^equeou
fantamariamasanelapoique bc uermo cpusosce msamtes
x>iu aity cotno apoftolo* q pittneg scucmoe oiferecerano mcftnoe
ro anunciou bo p:a5ert>a refuiree aft como fe casa bu sifefe.creo %
com.? ba fcfta t>e fam martinbo amimo baffcqfo^tano creso
po: que fe lee q fo pgoal x>oe apo* i po: ob:a ba cp:e ofrecso % c*
ftoloe.? qut)ot)5 miia t>e Tanta fentinso ba o:ac, so facersote q
maria? sefcfpiritue ousa cruj fe oferece abo altar.? casa bu se
ououtras femelbauece.iEm rcnc tic offerecer.fegso fe ect ba \ci
b:an$a fenombc trasefefta n velba.Bon aparebie m confpcctu
fescuc o^er ret>o* & quantas meo vacu*. IDo q oftei cce sue bc
mancaras fotn tf crcso % ba fua eje jar ba mao so facersote % f^nifi *
poli -zsecrara. encima basTe ca ffe c ob:a. ? oe crerigoe % fra >
?t>ccraretpo:t>e n enteso aqir ses n oferece faluo quan&ofaj
sisermaesclle. bo ofrtcot)08 rnouoe % ba mifa
Jjtolo.ctti^o ferut ou pegac noua So; facersote % c bas grades
^^wo: que bo cuangelbo be p:ce* felas q elles mcfmos vuisas of
JL^/ga^ % bo creso p:off sa (Fe. fertas % cllcs ? tosas fus coufas
po:scSEto bo euangelbo? bo cre fomofTrccisasatfs.
sosise" ferm ou p:cega, ate bo
pouoo asar acntser q bo q pree * <Tttolo.cv)\saboftia? vmbo?
ga cfcfla ? afirma ba (Te ba qual Saaugua. _
fe contem em bo crcso,
f itolo.cv.Sa offerensa*
^~*J%to bo euangelbo ? bo creso
O j mtres q fe S15 ba offeresa
, bos^aebono fe ba mifa be fo^
leneafe tn? c mmtro eftense
Jbofacersotevoluefe abopo* 00 co:po:aac8 % aparclba ba oftta
uoo % oij.somnue vobifcth como 1 bo calcai poe bo vnbo em elle
fesfefe.fctfenbeconofco nom % fe n ba b^ siacbotto fa^ bo fa+
posemos rogar po: nofla fause. i cert>ote1boeco:p:aae0q eftse
logo sis.o:cmu8* amoeftso abo encima x>o altar fobjeq pebo ca
pouoo que faa o:a?q creeaba le? (niftea aqlla vcftisura tf Unbo
. ffe que fo^ta no creso ou em bo ent que fo^ enuolto bo co:po De je
euangelbo,? feja eftauel % perma* fu enfio. % oe cojpojaaes que eft
neca nella^ loco bo cbo:o canta quat):at>061 pgasoe que poe fa*
ba offerensa.ba ql ftniftea bo lou b:e bo cale5 fmtftca bo toa^io c
uo:^ftonces oferece bo pouoo a q foH cuberta ba cabeja tf tbu jtpo.
ba bofta t)eue feet rcDDa" fe p alga coufa cfteucr cma q fe alt*
De trigo? fetd co atigua pum fcm pe mata para Dar acntDer que.bo
fomtento n IcucDaDura. JE bo vi langue % ba augua q fao Do coifa
bo Deuc fecr Duuae? Dcue fccr me Do De ^efu jepo co:rco ataa terras
fturaDa ba augua c bo vinbo.lbo ante que ba augua feja mcfturaDa
faccrDotc rep:cfenta a^cfujtpo. % com bo vnb ba bc^e bo bpo ou
ba bofta r:DDa fpntftca q D* n bo facerDote/r no bec5e bo vinbo.
ba cometo til fim ? rep:cfcnta bo po: q bo vinbo fimftca a^efujepo;
fcu co:po i bo vinho leu fgue ba bo qual n ba mefter becn^? ba
augua bo pouoo Dos fyece jcpaoD augua mifca bo pouoo q nom po
bo bfpo ou lacerDotcDcuc me* x>c cm efta viDa vtucr fcm pecaDo;.
fturar baaugua cbo vinbo? rio pollo qual ba mefter beom para
outro por q rep:cfcnta a^efu jepo. fecr ajiitaDo a^fcfujrpo.-rDeuc fccr
bo qual foo remijo abo pouoo poli maa vinbo q augua % fcmp:eDe*
lo feu fangue.? po: q ctc meftura ue ficar ba fo:tclc5a Do vinbo que
mento fmifica boa/untamto DO finific^ q ba igreja fe enco:po:ara
pouoo c Jcu jtrpo.bo qual ajunta a^cfu jcpo ? n 3cfu jepo aapgreja,
tito n poDc fecr fe^to f ba gra* ic. quDo bo miniftroDa abo facer
a D* 3efu jepo ba figura % fcmclb Dote ba abula ou vnagcra Da au>
ca t>o qual te bo bifpo ou bo facer* gua bepalbeba maao.? quDo Da
Dote. bo papa alcj&mtnc p:ime ba Do vinbo n. po: que bo vinbo
ro que fo cto % vinte ? tree anos finifia Jcu jtpp-z ba augua ba btt
Dcfpog Da naca De 3efu jepo em manai linbag.t bo beijar Da ma
tipo Do cinpraDo: trajano cftabc ofmifca barcrbmtacDa pa^q
lecco qfofie mefturaDaba augua be tre bo bomt tia.pcro comtm
com bo vitbo a Dar a cntoer q ba mente quDo quer q alga coula
fauDeDopouoon poDcfccrffe* Da aboqceleb:a ouelleDa alga
cr DerramaDo bo Tangue De ^cm coufla fcmp:e Ibc bc ba mao,
jepo, % po: que De feu coftaDo fao aD*molrar q toDo feruteo i tooa re
fanguez augua & cttc cftabelcceo ueren^a que beDaDa ata. cm eufo
qba bofta folie fem fo:mentoou lugar clle eta.T Dcuc fccr po: fer #
leueDaDura % pequena. & quanoo uo: De carioaDe ba qual fe contem
poc bo vinbo? baaugua em bo pollo bepar Da mao.
alcj ptirnepro Derrama buu pou* Kttolo.cvi/.Do lauar Das maoo
co terra n fomte para alpar Ocpo^e que bo facerDote ba re^
aquelle lugar po: oDepaflou k cebiDa ba offcrtai: taparcll)

x
pn-*
r /
C^
Da ba boftia? b cle5c bo vnbo fceo ba cru?. &fy ete facrfico q
.fcgunDo beDto.lauafea0 maoe fe fa5 em fua renb2anca Deue fe *
como quer q ante que (Tc veftcfe er fe^to com fynal Da cruj. ? ba bo
00 veliDltras para celeb:ar fe De > fta q poe cima Da cruj X)o altar
uelauarpo:quemag0 limpamen ' cfagraDo ou Da aara mifica.q je*
te pofaofirccerbo facrificioaD'0. fu jtpo pofc ba fua carne ba cru?
% ftnfica que bo q ba De fa5er efte & Depop0 poe bo calej c bo v
facnficio Dcue lauarfe % alimparfe nbo T ba augua encima DO0 co:po
Tua concica c lagrimasse peni> raac0 DijenDo ferimu hbi ca li
tencia.&Dcuefe lauar outra ve5? c.?c.fo5enDo bo final Da crucia
quando fe latia Dcue eftar aDcftra feentao cm maneara q ba boftia e
parte Do altar-: ba Dcftra parte fi ftcc tre bo facerDote % bo calc5.?
nifica p:ofpcriDaDe ? baucimir* mifxc^ q bo noflb faluaDo: be me
a t>efte mDo.? ba feftra bo con * DcanejTODc D*0?DO0 bomc"0.? fe
trayro.? po: quto 00 bomes em gtmDo cfto.bo facerDote fimfica a
efte muDo maps peca quDo teem bo paD:e. 1 ba boftia a^efu jtpo. %
baiienturaa 1 riqueza em elle q ba augua que efta pofta em bo ca*
n quDo bam aDucrfiDaDe0 % cri* IC5 abo pouoo. q fem fcer efu jtpo
bulacoc0.po:De (Tc laua aDeftra meDeancyro n poDcmo0 vjr abo
parte. p:a^er Da refurre^. omo quer
HlutoTo.cvut>o oflreccr DO ca * que fcgunDo ba regra Da igreja De
U?.? Da boftia rom poe bo cale? aDcftra parte
OEfpo^0 q bo facerDotc be Ia * Da boftia. J bo altar fob:e q elen
uaDo % alpaDo poe ba boftia Dem 00 co:po:aae0 fmific^ ba me
encima Da patena 1 fajcnDo bo fy fa em q efu jtpo ceou com 00 (ene
inalDa cruj.afenta ba boftia enci* Dicipolo0.e ba aara ba cruj ou bo
ma DO0 co:po:aaee Serenamente fepulero.tba patena ba vontaDe
fob:e ba cru? q foi fe^ta co ba cV crara que D'ue auer bo que' faj efte
fma em ba confagra^ Do altar ou facrificio.;bo facerDote poeba
DaaaraD5Do.ulcipefc pater patena Dba^jco Do0 co:po:aae ou
j ba boftia q poe cima X>oe co: ba aparta Da ara afnificar q ba vo
po:aae0 fnifica.qnoTo faluaDo: taDe crara q 00 apoftolos tinbam
elle mefmo eftabclecco efte facra* fugHO^ffeefcbeo DellesquanDo
mento. % bo t>eu ba igreja que bo fotpjcfo efu ]tj3o.
f^efie % garDafe.? ba cruj que fa5 dttTo.cviij, De o:ate fratree.
fnifica.que alfy como elle fe ofre* O flrefcDa ba boftia % bo caiej
*>h
s
- V

criiafebo foccftoteity.&nfci* fcula feculouuamificar q tJpo^


. efancta trmttas.lba ncrmaom Da refurre^om r efu.rppcegou
q fa5 bo facerDote ftgntftca ba bu* abertamete % pub:icamcntc.a po:
maniOaDe r>c jcfu jepo que (k incr que elle be aflj? como mcfccvro xK
, nou? abadou atomar tb:ma tf fer p:ecuraDo: Do pouoo DcmDa feu
uo ? fo obcDite ataa receber b confaitimto,po:ent)e Ibe refpon
mo:teDa cm^B ante que comece .Dem Umciu po: quto elle tfue
bo facrmento voluefe abo pouoo Icyjtar toDo penf amento Dae couf*
? em fegrcDo or.Bomnue vobt * fae tempo:ae6 % Darfc toDo atfe,
fcit5.i logo bu pouco ala ba V05 abo qual ba De lacriftcar. po:enDe
?x>$ >iMe p:o me frs.bo qual f poe ae maoe fob:c bo altar x>vfi
tufica bo eme 3efu jrpoDiTc afeuo Do *(>cr oma fcula fcculoul. ?De
Dicipoloe.hatenc mtretie tn t* fpoye Di^.Dommue vobtfchibo
tationem. fajeDe o:a n trees poouo rcfpoDc.ct cu fptrttu tuo &
em tentaj.Bequere % amoerta q bo faccrDotcD5Burfco:Da.al*
Taa o:a po: que bo facrifteo k* anDo as maoe;? amoerta que te
. ja ma^e ap:a5iuel atf0. UB 015 ba o libamos as vontaDce em ae coute
raom ou ozaoce fccrctamte.T fae cclcftaace % 110 as tcrrcaaes
aquella ou aqllae algme cba * Tbo co:o ou 00 q b eft YcfponD*
ma fecretaeoutro6t)5em fecrete ibabemue aD Domm.como (Te Dt
tae.? outros Dr lacra. i&Qijcte c fefle.afl Ix) tfuemos fajer? bo fa
fegreDo.po: q ba bumaniDaDe no cerDotcDi?. j:atiaagamue Do*
poDe entender tam grande mrte* mmoDco noftfo; a po: toDolloe
riocomobeboco:poDetfeqfcba noflbs bee que nos t>eu Ibe t)eue
; De celeb:ar, iB atoa po: q noflb fal 11100 Dar, graas. refpoiDe.Bi ^
uaDo: |efu jepo quando veeo ba c gn 1 (uft el^q be furta coufa %
fagraDorcuco^o.Deeba boja Digna t>ar graae ate po: cllo.
Da ceeaataaq fop porto ba cru? lltolo,c]ct.t)o p:cfao*
Too fj o:aom.ba qual fmifca ba a0mealogobo facerfcotebo
fecreta ou facra qDi5Defpope Da p:cfaco vere Dtgn % urtu cft
oflfrcnDa* iS aqu^ fle comea bo p:ologo t>o
. tfXtlo.qr^e^croa fcula fe can&t)t5 Diomupoique^d be
culonj, tDeurlum co:Da Digno? bo.jufto.po: que Da bene
"jOXabaDa Ixi colecta % o:a c (e* fico.equtKpo: qbe mtferico:DtO
^JLLgeta ou o:acoes.comeca cm fo.falutarepo: que nelle be acaba
alta vj bo facerDote* ^er omitia Da ba fauDe^i5 aD$mte,Bo8 tu

C
>->/> Ti--7 -.- -.->./_/ >

./
T v O'

b femper et vbqs grata tigfe; cal. %00 btttett0 q be ba natura,


Bomine fancte pater omjte ter* bunanlouuba magelape pet
rte t>eu35 fcmpetvque toDo teit tte.nompo: p:funcDe fobrba^
po be t>eti9 perDuranel ? fcm fim; maa fuplici confeflone Dtcente0. -.
Et vbtq5 que D*0 be e toDo lugar* vel DicenDo po: bumilpe cfifom
^ater omp* que toDo tpo % eni DijenDo ctU0.fanctU0.fanctU
toDo lugar % c toDallaa coua0 be Ct)eucmo0 faber.que bo papa g:
poDcrocn *ptx criftu Domin 110 * laf pumegro que fog Dcpog Da
ftrum.&Dar aenteDcr que teemo nacena De \c(u jtpo po: quatroceti
atogaDo em jefu jtrpo acerca Do pa* to0 % nouenta ano0 compofe bo p
D:e,jeguefc. *)^er que maieftat fao? a0 :aoc0 % 00 tracttm 00
tuam lauDt angeli.aDo:t Domi* bymnoe. tae pfacone fom De?
natonea tremt poteftatee *jjo: cation5aDa0^ifa p:me^ra Da re *
quato po: nofo fenbo: % faluaDo:; furrc^. t>a fegDaDa afunom.
poll qual fo:om criaras toDalla Tb terceira ba ctcuefma.lba quar
coulae bo louu % aDo:a 1 teme a ta Da nacena ou natal.Tba quinta
tf0^5 mcirom $00 co:o0'Do0 ati Da cppbia.lba feyftaDO0 aporto
gco.po: quto 00 ageoe fom p:e* 100. TbafEtimaDa trinbaDe. Iba
fenreo aefie facramtoX x>i$ atui o^taua Da cru?. t>a nona Da co:e*
tcXeli ceo:uq5 viruttc0.tt.0qug fina % Do jejum & efta0 noue fom
00 ceec0 fe cntcnD po: aquclla 0: cnon i?aDa0 pollo papa pelageo q
sem 000 aiigeo0 q cbam tronu0 fo qutbto0 % fetta ano0 #po0
1 po: que bo ceco :be fella De tte.f Do nacimentoDo noflb faluaDo: fc
po: cbcrub quoq 5 ac ferapbnr pol fu jcpo. ^ bo papa vrbano feguD
100 outro0iiome6t)O0aHgeo0 fle quefo^ Defpo^Donacimento De
entD toDa0 noue o:De0Do0 w> mill % nouta anojem bo cfeb
geo0. qfbm.angco0.arcbangco0; que celeb:o craro mote. outroa
troho0.Domattone0.virtute0.p: Djem qtnp:a5ena.en aDeobo
cipatU0;potelate0.cberubt % fera Dectnop:efao De fancta martaX
pbn. u qubue-<t nofirao voce0 ^ueetvnigenttutuu.
focia cUltatioh.?c; ^po: quanto Citpld.c)t:i|\Do0 jSanctua;:
D'0 criou tot>alla0 criaturas rcio * rabafto bo prcfao.bo co:o ou
naae.quc be gelcal i bumana
natura para que Difeflem gra^a a.
elle.poDtoDallanoue o:De0
ih 00 que b eftam cant^jaii ^
^ctua.fanctu.fnctua tboql
o:Dnou q (Te cantafe em ba mifa
fob:et)ta0,quebe ftaturaangelte bopapajctopume^ro qucfoDe

^ /:- <
pope tio nacimento tie 3efu jcpo c ;ttol.cjcittio cnon; < .
to i trinta anos em tpo x>o empe tO0 00 fanctim.comea bo ca
raso: pbetypo. & cfte cato be x>oe non ali? ootie comea. %c igt
angeo0. % be 000 bomee* $00 an tur.&lgufo rt'5 que ali? fie come
geoe be bo que felee em ^fa^ae q a ba mfla.ca a0 outra0 coufas f
00 ferapbtfne cramaubobuu a t>e folenit>at>e % nom t>e fuftancia;
bo outro % t>e5tam..SanctU0.fan> % eft que fegret>o e x>i^vce aty
ctU0.fanctU0.t>ominu0 x>c\(e ejccr* atnte algu0 bo cbam acto.pol
cituu5 plena eft terra gloria eiU0. 100 fanctO0 mftero0 q b fe fa5.
j bo t>oe bomeene be bo que fle j& po: efto em algufo luro0 ante
lee em bo euangelbo t>e fam ma t)eontuncte0 efta efcrpto.^n
tbeue.09 que ^arn adiante % 00 q fra acton. j outrofi cbamfe ca
00 feguiam tiauam VO3K01 tn^i* no.q quer ojerregra, po: quanto
25enesctU0 qu vent n note ao * fo cpofto po: regra voe (coe pa *
mini ofna ejccelte. it>5efetrc0 T>iee.c\ algua0 coufa0 b eftabele*
ve5e0 fanctu0afignificar ba trtn* cer.ftnsefe Becreta. q qr tnjer
baoe.iba ve5t>ominu0t>eu0.aft coufa oculta % efconpfoa.po: que
gnificar q be bu foo tie.OB quan* 00 bome0 nom pot> cp:t>am>
00 comea at>i5er 00 fanctu0.t>eu te entoerbo fegret>o occ facrtft
fe mcrnar tot>ollo0 que eftam em cio. % t>5efe facrfico.q cfte be bo
ba mfla.po: que em efte cato aue feu p:opeo nome % magdtimotioe
100 memoria tia carnaom % t>a outro0.Eem algu0liuro0 efta
tiiuinal magcftatie. qutio tiij ba figura tie Jeu jcpo ante que co
]6ener>ictU0 qu venit.tiuemono0 me.%e igttur. % finfica que no
ftgttar x>o fignal tia crispei q Tom foomte bo entendimento t>a lete
palaura tio euglbo, pollo qual ra*ma0veoo ba pintura afamos
fnait>a cru; vcemoe abotitabo renemb:ana t>a pa^jc pe fefu ]tpo
jEijefle aquy Sabaotb % )fna & bo cnon comeafe em efta lete
abaotb qr t>i5er.fenbo: T>e boe * ra.t*q f^nifica bo miftcro t)a cru?
fte ou tie companba00fna quer Eemalguu0luro0eftaba tna*
tii5er falua como fle tiifefle. falua g x>o pat>:e*r ba tio crucftjco.po: q
teu poouo f qutiotij jSIctus bo facertiote veja pfente abo q ro #
tangem as campa^nbas algtlas ga % com bo que falia. & quando
^grejao. % be afigmfcac. tie quan comeaste gitur.bet 0^ pee0 t>a
DoBauipfajia facrtficioq tangia mageftatie? tjocrucifijco.po: que
oetromento0* pumctrotij tNt^tijtio.te igt

s
iir ttcrmafe* dtgntftcsir'qtte fam encima t>a*boflt i t> cale5. j qn
^e:o fe ncrnou quanso acatou t>ot)t5* t>cc muncra.outra.lbec f
;
em bp mopncto;& ftgniftca a^e* cta facrifica.oumu & fvgmfica q
fu jtoqflebumttt)ou bapa$rV noflb faluafco: ^efujepo fop tra$>o
2ED5 qtiebo papaelaf|?o que amo:te em facrfcto po: tre0 m *
fo^ququageftmo p:tmot>*pop0t> negra&lba p:ime^ra po: q bo pa *
fam ^etno. quatroctoe % nouett t>: bo enutou t>e fua p:op^a vonta
ta anoe t)epo^ t>a nacena t>e nof t>e*1ba fegfoa po: cobia ? auare*
fo faluat>o:3efu;ejx^compofe bo 5a.ca t>er po: elle trta t)tnbe^ro0
canaottcnou p:cpamteataa Iba' terceira po: enuefa. caleefle
quecorncpalto^eromna tecu ; bo eugelbo, q ptlatii0 bem fabia
la feculo:u..8om onjepartmlba que po: enueja bo trajiam amo:te
pume^ra comea^n p:tmi0 q ti * % po: efto St^^ater clemtiflune
blba fegut>a,memto.1ba tercei offermu0 ttb becsona. polia t>o'*
ra Comuntcatee.lba quarta/lbc naco qt)0fe5*bec munera. pollo
igitunlba quita tua oblatione?* tnubero q jut>a0 tomou,bcc fan *
Iba fefta Xu p:it>ie, Iba (cptm cta facnficia^pollo facrfcto q 00
jmilt mot>o* Iba crtaua vnt>e et jueu0t>elle fc5crom bamo:te.?
memo:e0* Iba nona fuplicea* Iba ela0 tre0 coufl0 fe fa5em em re*
decima, memento, Iba vnt>ecima nemb:anca t>a fanta trinsase. po:
Bobt0 quoq5^ *Dutro0t>5 q fom cujo poderio fe conuerte bo pa em
* cco partc0*? po: fo 0i5 fl^er e carnes bo vnbo fangue t>o nof*
; t>em cco veje0 po: que casa bua fojaluaPo^efuypo.
t>aquella0 cco parte0 fe acaba em ^to,c]cv^at)ecrara0t)a p:^
^eretfaem* - metra parte ^n pimie q tib off*
^ttoio;cju.t>a tferara t>o cano Gegucfle n p:mt0 q tbt offer*
aDmea bo faceraote.te gtur fls mu0,?nomot"5bo faceraote
1
clementifime pater.cotnu* offro.fet) offermu0 a fmfcar q
X>o bo q fe tufle ctrna &ctueM\ elle celeb:a eftefacrfco nome #
ctu0.fanctu0.Tc. j^t)5^o:ent>e tt)a ba igreja.& qu^ fe pot>e t)e
fenbo: po0 e0 fiKto.icit (up\ce$ moftrar a que fe offrece efte facrtf
te rogamu* i& qut>o x>i$.vt accc* cio que be buu foo ti$. % po: quem
pta^be^a bo altar em renb:an* fe offrefce.polla igreja fanta catbo
' ga t>a pa^om t>e ^efu %po. at>ar a lia,-! em que maneiem vnjt)a^
tender que ba comparo?SOOJ.JE t>e oa ffe. 1 po: q fle offrece pollos
quoot>5,lbect>ona* fajbacntf be0 fprituaae01 tepo:ae0,
MJ.
ILCtoicjcv^optm^rmO coe0.nemb:eft.p:qubue tibi
mento. o(fermu0i vel qtt tibi offertt boc
/Ti mcritooominfamulomm facriftciu.?po:quenom foomte
JLX^mttliarnq5tiiru/T omhium bo facerooteoffrecebo facrifico.
r,cunftantij\ Bqui fe comea ba ma0 tot)ollo0 ftce0.po:ent)e 05 of
feguntfa parte. ba .qual bo facer^ fermu0.vcl qut tb orTert.^ bo
Oote fa5 oi^ pollo VUO % potf que bo facerfcote fa? em nome t>e
nomear oequequifer. aembo tooollo ftcee fe fa? t>oc facrificiu
outro memento roga polloe fina * laut)i0.B5em facrificio tf louuo:.
soe.* aqir roga polloe, q eft p:e* fegunoo bo q oifi bo apofrolo. to
fentc0*ipo:t)e be granoe p:ouey t>o quanto fe5ert>ee em louuo: De
to i fauoe ouur mtlTa. tSalgue tf0 bo fareee po: que feja louuaoo
oei nanoart poge que tf0 tooallae em VO0 *p%o fe fuifq5 ombu0 pio
couao fabe.po: que tu'5 eftc tne reoempttone aarum fuaru et fpe
meto que fenemb:eoeno0.? efto ialutt0 et mcolumtatie fue. ^o:
fe entoe.q como quer que tfe fa^ fi be oecrara bo que fe fegue po:
ba toDallao coufae mae ba eferi* reoooefuaeaalmaoa efpera
ttir efta que fe aco:Oat>o0 bee % x>c fauoc % figurada, ^ufq? omiti
fe efqueecet>o0 males quoo bo q bue. po: feue partee % amigoe;?
bebemaaofeconuerte embooa fannliaree. Comoqrq oeueino
oteae.? efqueece 00 beene % lb:a rogar po: no0 ? po: noflo0 parem
fe 000 trato quanoo bo boo lej>jca tce % amgo0.tt)i5 p:o rcoptione
tfeob:ar b.-rofoamal.^alguae animarum fuaru. jpo: reoenom
ve5e0etH5 que tf0 fe nb:a para a . tf fua0 aalma0 % n po: b n p:o*
4 uerm.a.afE comovia 30b. me* uegto tpo:al. npo: cubica oae
* mento ineioeu0.i:c.Eiteftma* coulfa0 terreaac0. >ex> p:o fpe fa*
negra Oi5emo0 aqug memto. i luti et tcolumitati0 fue. tnae po:
alga0 veje0 fe lb:a para oar pe* efperana t>e fua fauoe-r fegura.
tta.aiTg.como fet>5 em bo pfalmo que quer t)i5er.que po: faut>e % %
x>c Buper fluma.memo: efto oo* gurana x> co:po venbamo aab
mine filiowm etf m oie / erufal. auenturanat)O0 bee tpo:aac0.
% afg p^rimoe que aia miferico: * a ba fatfe oaalma TOO co:po tf
oia t>e noe.jg. feguefe.&uou tibi . tf0 vcm.Xbiq5 reoout vota fua e
ft>e0cpgntta ? nota oeuotip.u terno Oeo vtuo et vero.H ti tf0 ver
q ae mferico:t>a tf tot>ollo0 fieee oaoep/o oam kue votoe % p:ome*
% fabee fus coicienc.iae ? oua * timento0.votobe quanoo borne

**** /-
'<~h*
&t
p:mete alguacoufi t>e fua vonta t>o ba beecom t>o btfpo ou t>o facer
x>e.i po: que aqtr t>e voritae p:o* t>ote.memo:ivcnertes. venerar
metemos? Samos nofls vonta* be fa5er folenioat>e r>a memo:ia,q
Ses gorpflb fr&vota fu* ba vtrg marta pollo vjmento t>a
([Xttro.c]cv^emuntclte0* graa t>o fpiritu fc foy fe^tama*
amumcantes ? memo:i ve* x>ic t>o ftlbo tf tfs.? po: efto t>5 ^n
rierantes, Hqtr fe corneta ba p:imts glonofe femperq? vtrginis
terceira parte oo cano.? eftas pa * martele* ;6eo etbcato:um. fac
lauras foi o:t>enat>as t>e fe poer moaqu^memonaoa virgma*
em no cario potlo papa jSirtacq ria % x>c x>ojc apoftolos % ooje mar
fop quo:erita anosfcefpops oe iam teres* po: qpo: feu rogo? a)'ut>a
^etno. em efta maneara aefpoES selles ajamos ba glo:ia x>o para^ *
T>e fam Ijetno fojom enmXino. fo & po: q ba vtrg marta ccebeo
letoXlemte,&nacleto.juari cjtteUe que be verDaOeyro facrtft*
fco,&lejeant>:e.jcto.Xbelefo:o. cio q fe ba oe celeb:ar. % o: q os a
Eugeno* lo. &ntceto. Botes. poftolos % marteres t>er tetymu
HZleutenoMtot.&eferino. altV ;nb t>eftefacrftcto po: palaura?
fto.vrbano. $>oncano, Sntbero. po:berramameiitot>e feu fangue.
fabio,BoacianoXo:nclio.Xu -& fom t)05e aftgntficao x>oe 005c
cio.Btepbano.BMegoo.Bto nomesx>oe 005c trtbus x>c ifrael q.
ntfto.felt^utciano. i6a^omar bo faceroote ba Iep velba ttnba e
{
celtno. marcello. jEufebio. melcb fcrtoei no fe fe? aqu^ memo:a
ases.BiluenWmarco.^ulo. Xt x>oe confefl:es nec outros luga*
bero.felije fcguoo.Bamafco..i* ress cano ont>e fe fe? men^ oos
rtacojeftercrt>efpoEs xnm* fantospo: q n paoecer ba mo:*
mento t>e 3efu r-po trejents i no te como 3efu jepo.em ba mentora
uent % trs anos em tpo x>o ep* t>a qual pa^ fe fe? efte facramen
rat>o: tbeosoio % acbaoo ? bono* to.iEm alguas fgrefas Ot5 ^uo^
J
roXmumcantes. Comunicar, ru folntas bor>te n confpectu. %
tanto qriri5er comoparttctpar em eftaspalauras l az>o em bo cano
bo mijar t>os angeos? t>os fahtos fco papa Bgo:io terceiro* q fo^
em quatro manearas comunga fetectos % trinta anos fcepops Da
mos ba igreja. Ub pantera re> nacca^e 3efu r-po. efte t^rou a
cebenoo bo coipo x>c tfs.lba fegun bo empraao: ba uro De rom
*>a fcan&jba pa?. Iba terceira t>an si x>e talia t t>e eloanba. acaba
t>o bo j5 facto.t>a quarta receba bo facerDote em per euDem.ic.t

/^\
t

algutujq aqmmomt>euere* folaiitoto-z borra qfajemoaaoa


fyser&m.nemataaq parta ba angeo % aos fanto^alf^ como fie
boftia, po: quanto x>i^c q bo co:o Jfcc to ab:ab q ato:ou 00 angeoe
x>oe ngeos que eftam aefte fanto % lotb % jacob 1 efau % 00 filbos to
facrficio refponsem Hmen* acoba^ofepb, noe^emo.
(Gg^o.cjcvuj.te Ibc gitur. . ruc tua aop^mue comine* % a
Une gitur oblatonem.^c/l efta cbamam 00 tbeologo0 suia;
_iqir comea baqrta parte t>a % nom be ato:ar fegunto tf0ma0
mtfla^ em algae ^grcja quso atf0 fa5emo0 folemtotoibonrra*
. bo facerDotesij eito crmafe rnu^ 50tefq5 noftro0^c Ibo papa Xeo
, to A ftgmfica bo que em ba Ic^ ve tnj que jtou 3nfra acton Ibc
Iba fajia bo faceroote q era cubei* igitur oblationataa placatu ac*
to po: q netibuu nom bo vfle qtt ripia0.jfam irego:io q fo qui*
Oo punba bo encenfo.po:que efte nbento0t oitenta tfeteano0 to*
facramento be mup fecreto tcncu po0 to 3efu jcpoatoo efta0 tre0
bertoXa nopot>e ler trta n cup peticoe0.1ba pume^ra.^iefq? no
t>at>a ba virtude % pofcerioqbe em TO0 tit tua pace oifponas^ba fe >
as palaura.bo qual 00 bomeena gunto.&b eterna topnatie noa
nemoaangeoa npot>faber* J eripc*1ba terceira fcx n electom
po: eito em alga^grejae quan* tuo: iubea0 grege nuemar* f
x>o bo faceit>ote comea bo cnon em tre0 lugare0 fie faj ojaco em a
eftfcc ae co:tma q eftam se bua mlia polia pa5*1ba primeira aqui
partem t>a outra t>oaltai%.Serutu onto pi.yn tua pace t>t'fpona0*
te noftre*<zc*t>e noflb feruo.q qr Ibalegunto emXiberano0qfu*
srer meu %x>c tox>os aquelle que mu0Oommeont>etH5.Ba p:opt\
te feru. jtwa0 manearo ba se tiu0pace*lba terceira empajeto
feruico,lba primeira ba que hco mini* onto si? Bona nobi0 pac\
utoaanoflbfenbortte crat>o: tf to M po: efto bo facert>ote bew'a trea
Dallae couflas.i aefta cbamam 00 >e5e0 em bo altar. Iba primeira
tbcologo latra,i aefta pertcem tfo comeo x>o cano t)5mt)0* vt ac
a ^grea^o altares aefeftas^ae cepta*f>a fegut)a ent ba o:a Bu
crimonia % tooallae outras ciif ;plce0,1ba terceira t>efpo^0 oa o:a
fae q pertence abu foo tf 0* fegfa o . om Bomtn iefu *pe qm t)i]rtli a
bo que fc lee em bo euagelbo* Bo plpli0tui0iompqrq algua
.minutou tmr ato:ab0:? ll blt beriam noue vejea no altar aft *
feri, Iba outra maneara be ba nmcapmtoanoie co_:o$ t>oa age
1 c>4
ogmefejam em fua afuD. uaDo: ^efu jcpo; H fc &mb:oft
COtolo.gnjr.tf qu obaton Dij.q euao palauras Ibac oblatio*
/S u blation^c.&quE.come* n.fom t)o cuagelfta ataa alvon *
V*ca ba quanta parte Da mfla " DeD^Hccpite et mDucate.&tbi
ba qualbo facerDote fe cbega aac biteejcboco0.0utro0t>5 qbo
fagraDo co:po tftie D5Do tua papaHlejcanDte primeiro aDep
oblatione?. bo qual facrtficto q be bo cano eftae palaurae tui pote
matria terreal DeftnaDa ? bepu * -zc.ataa.lboceft co:pue me.
taDa abo co:po De teu ftlbo. tu De*
quelumue it omnibue.& ti tte ro . ti^itoXAWM tui p:iDie*
gamoeque ctoDo confentimto
% contoDa vontade ? c toDo cnt* Ou puDie.&qut comep ba fe*
Dimento Btgnert facere beneDM fta parte.? fegunDo ecma be
ct.afcript,rata5 ratiqnabil.ac* trto.bo papa BleriD:e p:tme^ro
ceptabilcm. te poi bem Dea fajer q foE.vi.DepoEDe f petno. efta
beta.pollaqual UO x>cce be maneara Xino ftr pme^ro tfpoys
c oe ceeo0Bcript\polla ql noe e tf fam peD:o.i logo leto,lem
fcreuas antre 00 teus efcolbiDoe* te.&naclcto. Euarifco. HlejtD:^
Bata que be firme, polia qual bo efte aDeo em bo cano Xui p:iDte
piomctimento DanoflafauDefeja ataa Iboc c co:pue.i fo? tfpo^eDo
firme. Battonale .rejoauel. polia ttacimto De 3efu jepo.cmMnoe*
ql fefa rc5oauel bo feruioDa nof* ?efte aftabeleceo qfe mefturafle
fa feruiDoe.Hcceptabilem.aceta* augua c bo vinbo em efte facrfi>
uel. polia qual noe fomos aptajt * co.-ui p:it)ie q5 pateretur.Squi
ueee at.iE qulDo 015 beneDctam comea bo mifterio q 3efu jepo fej
fa? bua cnr.iS cjuDoDi? afcrpt ba quita fe^ra t>a ceea.f c\rx>i^cu
fa5 outra* quaDo D5 rata. fob:e bu. b^a antes t>a fua pa^. que
ba boftia % fobie bo cale*, aftgnift Dar afeue tnripoloe bo facramto
cao DOS trinta Ditibe^ro po: que DO feu co:po % Do feu fangue q bo
3efu]cpo rcrvenDiDo. oequaaee Dei aanos* Uccepit pan.bo que
bam comeo De tree po: mltipla p:ime^ro orreceo facrficioDe p-t
caom. quDo Dt'5 co:pue fa5 ou De vinbo fcr melcbfeDecb.que e #
tra cru? fob:e ba boftia. quDo m facerDote De tte. & fegunDoDt'5
D15 fangue.ra? outra fob:e bo ca * fanto 3fiDo:o.efte foj ^em bo fi*
^ej.aftgmficar ba beom % ba cV Ibo p:imogeuitoDe Boe.quebe^
p:a q fo feta tf nofo fenbo: 1 fal Dificou alberufalem & fo&f

^^s,
Deliam flreceo Nn % wnbKafni (Te nomacbamefcrttaepo:alguu
ficar q a(%omo bo pam be mjar Doe euangelila01bap:ime^ra be
fob:c toDolloe mjaree para fufl tfee alty DonD e D5 Eleuatie oceu*
tamto D co:po ? efo:ca bo co:a? le.ataa&ccepiMba feguDa,;ter
combo vinbobo alegra* afybo m telamcntUfra terce^ra^m^le^
co:po tf noflb falutfo:3*fu icpo be rttim fiDei/jp>ero nenbuu 110 t>eue
fob:e toDolloe manjarei fpirtua p.efumir que outro bopofee De
ee?Da alegria perpetua que be ba feu*falu que jcu jepo x>cn efla fo:
vDa perDuraueL & polia ma^o: ma aoe apoftoloe* % ellee ba Der
parte em ba boflia poe ba figura ^grej ca mtrtae coulle oe eu
% bo nome Do noflb faluaDo: ^efu geltfta le^ar po: ab:iuiai\ q oe
jtpo. afignificar que po: ymag fo> apftoloefupnrom tf fpoe*afl co
moe refo:maDO0 ? recciliaDO0 a mo bo que fle lee em ba pftola De
' tf0*1 pollo feu nome fomos efer * iam l^aulo q DuTc.que fem jtpo De
toe em bo Uuro Da viDa*:E outros fpoge tfa refurre^om apareceoa
figuram cotfepro/afignmcar que ma^etfe quimbentoDoeDcpu*
eftc bebo veroat)e^roco:t)e^ro q loe elantfo f ti toe. -zDefpoye aa fan
be facrificaDo po: noe.j. bo p De tigo/EDcfpoEe a toDolloe P0>
ue fcer fem leueDaDura % Tem foi * loloe % Dcboye aelle aify como a>
mento* q fgnifica comip, po: q mo:teccojfe outroe mtrtoe lu *
no co:poDe ^efu jepo no babp co^ gareeqtie fupuoqle^aroe eu
ruo alga* leuatie oceuli m ce gellae De efereuer. % em outro lu
lumaD tet>e patr omnipotente grb quebueugelfta leyr-ou
tb gratiaeagene*EalcaDoe o fup:^o bo outro. Sfl como eftae
olboe atttfepaD:eDDotegrace palaure. Iboc e(l co:pue meu5* q
^o: elo que D5 q alou 00 olboe tDollo eungelilae conco:D q
*>a aententfer noflb faluaDo: q t * cmpoferima^e Bam lucae foo
bailas coufaeouueDo paD:e.? qu pfie tu pio vobie traDetun % f
'nbe em toDallae ob:ae q fa5emoe mtbeue % fam marcoeD5**p:o
bucmoe teer ba vontade com .tfe multe* % f lucae *pxo vobe*? f
% aquello q alou oe olbo a tfe mattbeue foo pofe 311 rcmifllonc
ilbeDeu gracae noe enfin q tf pcc:um. JScguefe i6:atae age
empe rogar tfe paD:e q Ibe p:a ^6eneD]i:rt* ^po:eflo(TeDaeri*
$a que t grande facrmto como - tehtfef que 3efu crflo cflabelece
tile facabtfo.pornofl mao. ;el fant facramto DDogra^ae
%re cotiflae fe efereuem aqu^ q noni poiellc. riiae p:noe^ po:
7
nofl repapraco.iE quso bo face? erqtal betfoqualaelle ap:ouue:
uoteos 25enet>jt.teent>o ba bo * ? tal qual elle lbia % foube.^ero.
fiia cm ae iiaoe.faj bua cru? en quealguue srem q afy como elle
cima Della.&fignifica.q ^efu jrpo mefmo era boq fesaua.q nom p
fog crucifcatfo toso te^ro em co: Dta receber mo:te nempa^.a po
po ? aalma. ? po: que 3efu jtpo Sefesserqtall^seubofeu co:po
tomou bo pi rfoo cales ae fus entoncee fegiiso q bo tnba q era
fantae maoe ? bo besco. po:en moita] % que ppsia padecer. % crio
Sebo facerDoteafemelbira befto 'nom fo fegunso ba butnana na *
tornando bo calca; % ba boftia ae tura. mae fegunso bo poderio se
mao6ben5eo fa5sobof]malt>a tf0.pollo qual faja bo q qria. T&*
crti5 fob:e buu apartasamte.% a* feipule fut0.2lquE fop suuisar ai
qtr 05 BeneSjcit et fregt* fe p:i guue.lle fut)ae tomou bo co:poSe
me^ro fe pooe eftas palaurae *e* ^efu rpo com 00 outro0 apotolo0
nesijatet fregtt^t>eptt irifctpulte am luca0 moftra bp q jusa0 era
fut0.que ae palauraet>a confagra* hl p:efente. fe $15 que quso aca*
om Iboc eft co:pu meufe fegi* bou se t)5er 3Xu p:o vob0 effun*
t>o eftop:me^rot)euta bo faceroo setur.sire.verutamen.ecceman?
te partir ba bofta q faser ba cfa* trasente mecu eftm menfa.E to
gra fegunso q fefu jtpo fe5. ma? solloe que fo:om b p:efentee to^
pose t>5er que elle bo fe5 po: vir * maro bo co:po De tf0 fegunso fam
tuse siual que be aanoe oculta % mattbeue q 015 & biberut et eo
encuberta. -a primeiro cTagrou omeo.como ^eiu ]cpo moara.^Bi
% sepop0t>eu ba fama. pollaquat btte eje boc o0,^cro feguiiDo D15
06 apoftoloe x oe q sepoyo t>ellee fam mattbeu0 jut)a0 parece no fe
vieflem be^elem % facrficaflem, er p:efente.q logo como Ibe vero
3Epo:fua p:opea vontase beseo t>ifle yrtu WO.M biba amot)o^c
% confagrou* % noe po: aquella c* ^onec tllut)bibvobifcu regno
fegramoe % beeu5emo6,ba ql noe patri0 mei.a po^0 \ ut>a0 no auia tf
amofirou.Betutq5.&qUE poderia feer com elle no rejwo x>e tf0.nom
fer suusa q be bo qseu afeuetri era fa p:efente c efte cafo.Bij aU
cipulo*fe era bo fcu co:po mo:tal guue q po: vetura be tf creer bo q
ou no mo:taU ou bo q recebeo ba fam 3b t)iTe;.q uoae logo q to^
pa^rom q nom posta receber mo: moubo bocado q jefu]cpolbet)eu
te. fe fegunso ba rTe que bo bom fa^o;fo:a. fe tfpo^e ti toDolloe m
seueteer fimp:e5menteAbafta cre arc0t>eubofeuco:poaoo feuoDt
<
t f

cpule.que fe p:ua j?ot fattt %u* 5er.q rion muDar ba Maneta


cae que Dtfe. .Stmiltter ? caltccm outra.&alguum poDeriaDiuiiDar
poftqu cenaut.f afi pa:ece que po: quato ae palauraeDa cfagra*
juDae pjtme^ro fe auto partiDo.E omDo pam fefaj pume^roq ba
po: q 3efu jcpo Deu bo bocaDo aju* DO vtnbo como efta bo co:po fem
Da enuolto em vinboba igreja e fangue.E aefto Dj algu 0 tbeo*
ftabeleccoqbo co:poDeD'0nfe> logoe, que quanDo p contagrao
}a molbaDo em vtnbo. Hcctpitc et fe faj Do co:po.by be bo fangue. q
mttDucate.iED5 unilbermo em nuca efta bo co:po fem fanguc.n *
bo !\ational.q 3efu jcpo t>fle Bcc bo fangue fem bo co:po.? quanDO/
pite et manDucate er. boc oe. apn fe fa5 aa confagra^ Do fangue b
Da que po: nenbuDo euangelt * efta bo copo. outroeDt5 q qu
ftae nom fe acba que fog D]?to.fal> Do toDallae palaurae f Dttae.afip
uo bo Tanguei 3efu jcpo mefmo Da cTagrac,Do co:po TDO fangue
p: fu mao bo Deu ateus Dipti toDo be tecto % cotuagraDo.&caba
loe. foc fua mao bo recebcrom. Dae tf Dt5ereftae palaurae Iboc eft
ihombotomar ellcepo^me* cmm.ic. bo facerDote ala ba bo *
moe.lboc eft entmco:pu0 meum ftia cTagraDa em maneara q toDo
iE efta conjugo enim.n be DaTu * bo poouo ba poa aDo:ar. & cfto
ftanctaDa forma Deftefacramto. fe fa5 po: cco rejooce .Iba p:tme
mae Deuefle Dtjer fcgunDo bo vfo ra po: que toDollos q fom p:efen *
Da ygreja.bo qual vfo ouue come * tce aamfl bo vejam % faam peti
joD j6am peD:o.'? quanDo bo fa coee que ap:ouet aafauDe Dae
<etooto5efta0palammfie con ltiae almae, Ibaa^atimoftrar que
uerti muDa bo pam carne % co: efte be bo ma^ alto % mao cjcce*
p De "Jefu jcpo. j quDdDt'5 Ibic lente facrficioDe toDolloa outroe
ehim caljt fanguinie.bo vtnbo (Te facrftcto.Tbaat^aDaraentDer q
mDa ? conuerte em fatigue, po: a efte be bo ma^ p:ectofo-z ejccelte
qulla vtrtuDetf tte.pollaqulDtf mjarD* toDolloe outroe mjare*
fe % fo:om feitas tDala coufa. 1baiti( aftgntficar ba refurrc^*
mDou % fo:om criD. ? muDoit Iba, v,po: q toDolloe q fo: p:efeh
ba molberDelotb * eftataDefaU tea fe encrn i ba ter fa % bo D *
iba vara D mo^fee em ferpntc; r. Ibo facerDote quaitDO baDeai
'^aauguaDo egpto em langue '^ar ba bfta bo cale5 al^ao co
*0oi$ mirto ma^e couf maram abalas maoe po: mato: reueren
Ibfa b tf tenbua coufa criara fa pi fegunDDe. ^qUhDd quer,
T
7
queatcbaboftaoubo calejam seu afeuo sicipuloe Si5ens.25e
gem bua clpanba ou cfqulla po: bee tosoe tflie ? sifle a palaurae
que tot>oetent>o0queba ouu Sa confagracom q fom eftae. Tbic
que bc alty bo co:po se tf0 i bo ve cl enm calijt fangune mei. q qr.
nbam aSo:ar.? po: pifo tange ba St5cr.jEfi:ebebovafoque tembo
campajmba qusoleubo co:po meu fangue. -& bo fangue finfica
tf tfe aalguu fermo*? 00 aclitos ba pa^jcom.E po: eftot^^atne
acens cinoe % tenoe arsso af* fe pose feer q eu nom beba efteea
gniftcarqueboco:pose3efu jtpo le^lftouetetcrniteftamti. que
bclujversasepraqalomea aev quersi5er. cfirmac^Sop:ometb
tat)eet)O0 bomee Btmtl moso mento nouo % perpctuu.ou so te *
&qu fe comera ba feptma parte ftamento nouo ou vlbo.&st? no
em que fle fa5 ba confagracom So uo po: que tte 1100 fe? 1101100 polia
langue. & como quer que ba coit * ffc se 3efu ?po. JS t>5 v^lbo po: q
fagraom so co:po ?so fatigue fe* ba le^ noua no ba fim ba fua efpe
ja bua po: fy.po: que bo pam fe rc rana como ba lep vclba. q p:ome
fere aa carne* ?bo vnboaaalma tia a0 coufla0 tempo:aaee?a0 cou
que jcfu jepo tomou bo facerso fa0 que fe paliam? bam ftm.iE ba
te Seuc tomar bo co:po Se tf e fem lep noua p:omete a coufae q fom
bo fangue.^oftqu cenauit. ?bo perpetua0 % fem fim. mifteri f *
noflb faluaso: tf fpo^e Sa ceea Seu Sei. mifterio qrs?er fegreso. r% St
bo feu co:po % bo fangue afeue tu* ?efe tf mtfttjt ouse mifticc em gre
cpol06po:q eftefacramnetofoE go.q quer s?er em latim fcgreso
boserrasepro mansamto se feu js? fam i6rego:io.po:De feSi?
teftamento. Hcciptes ? buc p:ecla aqup mifterio po: q Seuemoe cre *
rum clice?. Sqtrsi? calc pollo cr q \>i be ba nofla faluaco*?po: q
fangue que eftaua em elle. % poe fem fle no fe pose fa5er efte rara*
bo calc5pollo que fle conte elle mento. SXue quersi5er. q fem rTe
qbe bo!angue;56enet)t^Hqu^ nom fe pose entenser cp:isam
fa5 bo facersote bua cru? po: que te.Est5efe mtfterio q be fegreso*
po: vertnse sa0 palaurae fe musa po: que fegreta? efconstsatba
ba natura So pa em carnes bo vi* sefpenfaom % graa q em ella ba
nbo em fangue.Hcciptte ejeeo oa -& S15 bo l^apa Inocncio. &ue
Ibic eftenim caltjt fanguine meu nom fle aeba que alguum Soe eu
^ t>epo9 que tomou bo cale? em gellaesfefle eflaepalaurae.fe^
fus fantaemaosTbo bejeo? guso.encma be sito l ).ui pnste

^
tupt vobi ? p:o multe efim cale?:? repicfenta bo quj efu jtpo
setur rcmflcm peccato:u\ B15 tnfl iB qut>o T>5 ;eneir.t;afen
que cfte langue t>e j cfu *po fogftcr- tao fobze bo altar po: que pofla be
ramat>o poitofco obome* ca fa?er bo fmal fca cru?. & quando
(T tot>oe creer cm ellc ttfooe foz XSccpite.alao bunpouco.? f
faluo; acabadas T>ct>5crefta fy bo tem ataa acabasae ae pala a
palauras.bo laccrsotcala bo ca * uras x ala alto.lbcc quocienfeun
le? po: que toso bo poouo bo pof* q5 fcceritie.ic* &fta claufula fa*
fa-vecr cubcrto com 00 cozpozaacs relaomt> confagrasocozpoaf
jE%nifica que cite lacramtobc fy como t>o langue.? po:~t>cflet>e
mtr tcrcto/i tiur efc^Do-r mu ue t)i5er t)cfque be pofto bo cale?
grauefce entender.? cm alga ^ no altar, po: que cftefacrifico fle
greja nom ba bp ma^ t> bu pa fa? em memo:ia ?>a pa^o t>e Jefa
nt)c co:po:aac que efta cftc\\T>\* ]cpo;po:cnoc lie fegue Jn mei me*
t>o fob:e que pooc ba boftia? bo ca tno:i faciet.jE fgnfca q e ellc
lC5>cftoncc ala bo cale? oefcubcr* facramentot>ecat>a t>aflerenoua
to.? fignrca que sclpo^ que 3fe ba metno:iat)a pa^ % mo:te tf je
fu jepo eftabcleceo efte facramto- fit jepo. % po: efto nunca cfte lacra
bo feu fgue fcr feito viflbeU fo. mento flet>ob:a ante fle fa?T)e no*
vfto quat)o fo t>crramat>o em ba uo cat>a t>ia. fm tre manearas a
cru^fcoutrofy alam bo calc5t>e ucmo renembia fca pa$co t>e je
fcubertopo: que ba boftia ficafo> fu jepo.lba pzime^ra quanto ba v^
b:e 00 cozpozaaee* % em outra me. fa a ^magee T pinturas? poj
te nom fle poderia cobzr bo cale? cfto pinta ba ^mag t>o crucifico
com eUeei afcn&a alguite leftram liuro peftc facramento ? em a ^ *
Debicar cuberto po: pijgo que po grejae* Iba fegit)a bo oumr.afy
Seria actecer.pozqueoe potreria , como em ba p:eega t)a pa^coim
derribar bo vento ou ca^r po: ou* Tba terceira quto abo recame*
trocafofoznrto, ilogoqbopoe to Da boca^am como quoo recebe
encima t)o altar bo cob: co 00 cot mos efte facrameto
pojaaeeque eftamcfte&too&TnV
gnifca qt)efpo^0 que jefu jtpo fo Xitoo^cjCjc^a parte*vnt)ei; me
fepultaso poicrom ba petna enci* motes*
nta t)o mtrmento % bo entcrrarcV Ht>eetmemo:ea^cetera* %
jEquanao bofacert>otep5*&ccm qu^ fle comea ba o^taua par
piemcaltcem* ala buu pouco bo te t) cano iqnso bo facerDote co
T
Tf

7
mefa.vnDeetmemo:e6,aperra09 frreepfom ? t> afcenfom\mpe
DeDo pollcgarco cbointycee ro DonDc fe fa5 meiKDa.natiutDa
po: que Dcfpopo q cbegou com cl> De be De creer que foi fe^ta c gr
lee abo co:po De ^du jcpo. n cbe De auto:DaDeca nom beDc p:efu
uc aoutra coufla.tafnmcrqoo mir que algu fofic ta atrtutDo nc
teco jcpaoeDeucm cftar funtoe p:efuntuofo q em efcrtturaDonDe
cariDaDe, & po: q em ba parte ate tam grDe facramento % mfterio
Delia cm 3imtli moDo Die 3ef fe trauta folie onfaDo De enaDcr t*
jcpo Ibec quocieifciqj fecerttie m ftao palaurot vencrDe nata*
met memo:i factctt8/po:enDea tatto. vnDe et memo:eoqr*H5cn
qtr ba maD:e fancta greja fa5 re noo facerDoteo ? bo teu pouoo fan
ncnitea De trs couflao.conu a toDamoe tcmmunboDa memo*
fabenDa pa^om ?Da refurre^ % ria DO teu filbo 3efu jtpoXa oo fa
Da fua afcfom.lE quaDo Dt5 bca* ccrDotee fcDeu lemb:ar/z fccr en
te pafltomo*bofacerDotc eftDe ao fmaDoo como celeb: ba milTa a*
maaoo? efta Detecto amatteyra De jtemp:o De3efujcpo.;bo pouoo
cru5i finfca que ao maaoo De je Dcncfe lemb:ar que 3efu jcpo rccc*
fu jcpo fo;ottt eltDDao na entubo beo pa$: que bc fanta, n foom
qual outroe fajem quaDo Dt'5 bac te polloe facerDoteo mae po: toDo
tgitur oblation.afmtficarquc lo* bo pouoo,? Dtjcfc a%vnDe et me
gobaDc trautarDa crucificado De mo:eo Domine noo tui ferui (cx> et
*|efu jcpo. i quDo Dt'5 Iftcc n ab plcbo tua fancta Ifloo teno fcruoo
ifcriorefurrcctoe* cobe ao ma* qucfomoo facerDoteo ?bo teu po
06 contra IV % alaae bnu pouco a uoo c q be ba gente jtpa,onrcce
fimficar q fcfn jcpo fe alou Da mo: moo aba tua mu^ crara mageftatf
te % refucttou. B quanDo D5 3eD De tmoDono.q querDt5cr.Do fro^
? m celu glouofc afccnfionto, ala to DO teu pam.t efto D15 polia bo *
ao maaoe^goalmtecm Derepto fita quebeconfagraDaem carne,
-Doo bb:oo.cm final q noflb falua BcDatio.q quer Di5er Doo fru^toa
Do: alcaDao ao maaoo futyo aoo Dao aruoree.t D5C0 pollo vnbo q
cccooicftabaDerra parte De tte be cfagraDo fangue.0fenmu9
paD:e> em alguie liuroo efta c* bom purboma5 fancr. bofli
icrto* Xam vencrDenatiutatto immaculatl, ^pan fanctum vite
qu beate paflioo.tc* & como qr eterne et calicem falutio perpetue
qucfcgunDo ba ^gre/a roma n q quer Djenonrecemoo te faafi^
fe fa5 mcn&faluo Da paloma re cio limpo ifanto ou femma5ela;
X *n
T7K7^: ra
coimem afaber.panrfancto x>e vti ?>oteafemelbanat>e faceftote t>a
t>apert>uraueWvafotffautfe para le velba,q pefca miferico:t> pol
femp:e,iE t>5 bofti pura po: que 100 pecaDoe t>o pouoo Bicuti acce
cfit jepo fop limpo em fcu pTam pta baberet>gnatu ee munem a
to.lbofti fanct\po: que fcr fan * behicEfta palaura ficutt>emo*
tto em teu fallar. Ibofti immacu fira femelban^a mas n em tcfoo*
lata, po: que fop fem masella em a muyto mace ap:a5iuel be efte
feu trito&ca nunca fe$ pecado n facrifico qnombot>e abel.nbo
fo acbaso fua boca gano. *{p>a* X>e ab:aba. n bo tf melcbifet>ecb.
nem fanct\ que qrfcjer q fantif JE nomefe aqu eftee tim&beL
ca ba vitfa perourauel quanto aba &b:ab* melcbifefcecb. po: q fo:
carne, jt clice faluts perpetue* em tpo 00 teftamcnto velbo. po:
q t>a ba fau&e aalma para femp:e. que cllea % feus facrifictoe mapa
bo facerfcote fa? aqu^ cinco cru fprtualmte fmificar eftefacra
jee Iba pnmepra qufoo 05 bofti mento x>o co:po x>c j efu jcpoXa af
puram.t outra qut>o si? boftiam fy como abei fo mo:to po: enueja
fancta\? outra quando tu? mma- talE comoab:ablnom perdoou
culat*? eftae tree fa5em fob:e ba afcu filbo* alfy tf0 n perdoou ba
bofta % bo cale51ba quarta qitan mo:te a feu ftlbo fefu jpo.antc bo
x>o tujem pane fancttl fob:e ba bo X)c\x ba mo:te po: noe pecat>o:e0
ftia.lba quinta qudo tu? clice f i bo facrifico tf melcbfefcecb t
lutie perpetue fob:e bo cale5* c* p:opamcntc fmiftcou ele facrift
ftae cinco cmjee fmficam ae cni- cio que abo ftlbo tf tf0 fo trto, tix
co cbaga^qnoflb faluat>o:ouue feras facert>otepara femp:e fegtm
ba crt)5^up:aq5 p:opitio ac fere^ 00 ba o:Oem t>e melcbifet>ecb,jB
no vultn refpice Dgncrie^taa a * ctu facrifciu.bofti immaculata*
qup fe5'bofacert>ote o:aatfe q Efto en at>eo bo papa leo pumeg*
quitefle confagrar efte facrifico, % ro que fo^ quatrocentos % quo:ta
confagrado oftreceo,? aqup roga q ano t)efpo^9 Da nacena x>c ^efu
bo quebra receber? Ibe fefa acepta jcpo em tempo Do emperat>o: tbeo
ueUp:a5ueL awj como bo facrift t>of\efte fo^ quo:ta % teie anos
cio x>c abei x x>c ab:ab % tf melcb *>e}W3t>efampet>:o.
fafcecb* ^joptio qr fcijer mfer * Sitoro^cjcjci^a nouena parte x>o
co:T>ofo*ac fereno vultu.q be com canqbejSuplice0.
acatamento craro % apzajiueK Ke O^uplice0 te rogamus omnipc*
fptc fcigneris^quE roga bo facer f^-Jte Deu0^c,Hqu^ fe comera:

: . -
/>
^. / w ...
W^y -4-
ba nouena parte que roga bo fa* eftobeDecrerque bnge cla
cerote atf0 que mDe ofrecer % p alp p:efente. n poKfagrar.mao
fentar efte facramto ou facrificio para ap:efentar a0o:aoc0.Do %
teba fuaDiuinalmageftaDc po: cerDote % DO ponoo atte.3n fubli *
que tetooe 00 que ouuercm partci me altare tu.q quer Di5er.n0 teu
pa^Delle fe/am cp:iDO0De bem altar, q be tanto como ba tua x>iui
om ? graa celeftal. . quD61>o na mageftaDe. & bo que fe fegue.
facerDote D5 ^upltce te roga* 3n confpectu Domini maeftats
mueancrnafe. % fmifica quDo je tue.Becrra bo lufo Dito 311 fubl
fu jepo fe apartou afa5er oza/5 ? lie me altare. q quer D5er.1fto acatai
ncrinou.tlgnficabo fpirituDe mento Da tuaDiuinal mageftaDe?
3eu po.:. tent as maoe mt5a* Da tuaco:te celeftial.po:qtf0 be
Da Diante DO0 peptoo.? fgniftea altar alto. % alfy pebe que aelle fe *
que ba bumilDaDe DO coia eflon 9 p:efentaDo.vt quotquot ejt bac
cce be Diana x>c feer ouuDa De tf0 altari0 particpatone facrofanct
quanDq lap Da ffe Da vtaDe. -& ao fili tu co:pu8 % fangun fumpfe
nta0 q tem cru5aDa0.be tto co rmu0omnbeneDtctioe celcfti et
mo feDifefie.rogo te pola tua cru? gratareplcamur.UiequcrDi5er
^papcomqmanDC0 receber efte Xuto0 recebermo0 bo fanto co:
lacrficio.tcete.^ubebecpzoferr. po? fgue Do xtw filbo.po: efta par
5>i5 fam :ego:io. q tanta be ba ticipaom % comtib Do altar que
altC5a ? ejccelencia Defte facramen be tf0. fe)'amo0 cbeoo % acabaDoo
to. q nom ba entcnDmto DO0 bo Da been % graa celeftial. qua
iuecn0 que bo poDeffe penetrar n Do bo facerDote Di'5.quotquot. be
bo poDefl faltara D15 q ba bo * ja no altar bua ve?. ? f^gnifica ba
raDaconfagrae polia palaura Do pajq fuDa0Deha3efujcpo quDo
facerDote Te ab:em 00 ceeoo./t 00 bo troujee aamotfe. & outro be#
co:o0 DO0angeo0bm ptefenteo. jam treo vejeo. af^gnficar qDam
%&e cofla0celeltaae0 (Te ajunta grajao aatrDaDe.0utro0Dua0 ve
aao terreaae0.3ubebecp:ofem 3C0. aDar aentatDer q em fefu jepo
^ube.qrDjer.tufaj.pwferri.fecr ouue natura De D'0 % tf bom^ po:
p:eentaDa0 efta confiai conu a que paDeceo em co:po % c aalma.
aber bo pam % bo vmbo.^er ma . qnDo bo facerDote D5 o:pU0?
nus fancti angeli tu. q quer Dt'5er fa? bu final tf cruj com ba mao
poUom^fterioDO0angeo0 qoflre cma Da boftia. ^ quDo D15 fan*
cem nofao ozajooes ate tfe . po: Guine* faj outra encima DO cale?*

-e
j-^^>3--^
"^>

\\y~z;
vi ~y<*>-"t #
j quanto tn'5 mnibent>icte ust feruas.E ba pgrefa roga p
faj outra Dtt Da fua face ? cilas los Defuntos geeralmcnte.po: qn
trinca fgtficam ba o:aom q fe$ to alguis falecem parentes % anti
<mte oa fua pa^.po: q cm fua o * gos que rogue po:elles.;como
rac que fej ate De (m pa^jc trs tfsfeuemb:a.cmbo outro meme
vejeeDfc eftas palauras mefmas to fo Dpto. A\i nos p:eccfierunt
$>ater fi pofllbile tJiiJb* p:ime cnm fgno fioeuDe quaacs nos p.
racru5 nulifica bo fu: Do feu co: ceDcr % fe partirom toftc mundo
po.lba fcgba as gotae Do feu fn com fjmalDe fTcX aqu^Dij ffc.no
gu que fuou.to terceira po: que po: que no outro munto afa ffe n
mcrinu % abancou ba cara cm f* efpcrana.ca b be ba ffe % bo que
fa o:aom q k$A acabafic aqti efpcramos.masDs pollonl pa
^ereuDem. (Fc q bc bo cateter que recebemos
<ODtoJo.cj:jc\Do feguDomemc* l bo bautifmo.q bc %il De jtpan*
to, DaDc.pollo qual fynl fom coube*
vrrv^m^nto etiam Domine, ?c.& ciDos? apartaooe es fjee Dos que
C ) Iqttr comea ba decima parte nott Tom ftjce. j. Dfle carater top
'to cnon.? aqir bo faccrDote cer * Dto no facramenro Do bauttfmo.
ra 00 olboe i efta but pouco x>cc> Ht Donmtmt m fompno paets.^
fpaco.t (gnfica bo cfpnco q "Jela Do:m~ cm fonoD' jpaj.q quer bijer
. jtpo fc5 023^0 qnto fc apartou Dos q fom finaDosXa ba igreja nuu>
feueDicpuloe antcDapa$:.i:ba tas ve5ce tuj Do:mientcs pollos
peleja que itiia alma racional c mo:tos.a afp como 00 que to: *
tra a carne .polia mo:te cjue aui nicm fe leuant to fono.afty os fy
De receber % cria conjunco.cti.fe iiaDos fc bam t> leuantar na refur
pooe quando bua rejoni fcmelba* re^om ^ po: ^fio Dtjia bo apolto
uet (Te contnua com outra. po: ;lo. Moio voe ignc:are free to to:*
que no comeo to cano cm aqucl * mientibue vt n contnlcmnt n%
la parte q comea.mcmto tome cu t et ectert qut fpem nom babt.
bo facertote fa$ o:acom pollos vi ^rmaaoe qro que faybaee q D09
uoe.&qup contnuanDo (m o:a* ue fe finam nom toueee aucr tr
com ro#a pollos mo:tos. peDnDo ftc5acomoa0outra6gciitee qn
atte q fe nemb:e.aueDo com clee bam efperaa.iE ^en jcpoDtfic 110
mjfcnco:Da. famulomm famula cuagclbo Xa5aro nofib amigo Do:
rctf tuaru.-tc. j quer D5er outro me. iB bo facertote pofce fa5cr a *
%enbo: nbreletc DOS teus fer "qu rcnb:ana*t,cnt pcml 000

4__^
7f
fmatfo quqmfer^piotomm peccatoubuo.
buo in jepo qutefeentbuo. & ellea >^ ^bo quoq? peccatoulme. qf
i atot>oo 00 q folgam em jefu ]tpo J fsiser.flnoo pecat>o:eo te' fer*
que^raosar lugar t refrigero vc -"uooque efperamoo tra multtoooe
IU5 afce paj * folgana |efu jtpo Dao tuao merceee algtla parte* co
SquHt)uuDari alguo* po^ooo panbia com 00 teue fantoe aporto
q t>orm em paji folgua em ^efu 1001 marrereo.ic. Bqu comea
jepo parece q eftam c para^fo. po: ba vnDcctma parte Do cano A cbe*
que roga po: ellce.E a ^fto refpV ga ataa ip>cr omnta fcula feculo *
Dem.q efteo q t>o:m em pa5 fe en rum.Uit>obofacerDotetri5 1ft
tenoe q eft em purgato:io ? mo: bio quoqj pcccmbuo.ferefe emoo
rerom em cart>at>e. ? purgasoo l pctoo.T ala ba V05 buupouco. 1
purgatouo t>e alguuo pecaooo co * ^fto fygmftca ba contr, o 1 ba c*
feflat)08 Pequeno fejer" cpjra fiflbm t>o laDiom q fer crucificado
fattfft..b' t>e br oparapfo. ? po: com 3efu jtrpo. f outroty ftgnilca
efteo roga aqu^po: que fle anrn* bo que centurto % 00 que com elle
guebapenaso purgato:io. Xocu eram t)i5am. lie verDaDe^ramc
refrgcrj.que quer Dtjer em logar tecrafUboDetfe/zferirfe em 00
owoc nom ba o:t>em t>e penas Xu peptoo.1Flob0quoq5 pecribuo.
cto. ont>e nom be obfcurtoase t>e Bt5 pccaT>o:eo.po: quecomo quer
treeuao.t paco.Xugar ont>e n que em tosotpo nooDeuemoo re
ba b? peleja algta. f tooao eftao co:Darpo: pccatweo.mupto mata
couuao fom no para^fo. Ca b n abotpo queceleb:amo0 aquefte
baart>o:.polloqual paliar ao ai* fanto facramto. Be multtuDne
mao no purgato:to.be lugar tf U15 mferatoni tuarfi fperantibU0.H
oe nom ba trccuao.i be lugar t>e qur tn? q fom mn^taa miferco:t)
pa5 ont>e nom ba bp pcleja.lbo pa ao e tf0. ^ero ba mifericortna x>c
pa Igtiocencio eftabeleceo qnom tfo bebafoo.a nom be outra
fecefem memoria soo fmasoo no couMaluoelleqbe mferico:tio
primeiro memto.antet>a confa * fo.ma0t)5fe mu^tao miferico:t>i
graom.mae neftc.DefpOEO&ella. ao polloomu^tooefTectoot bea
po:quep:imeramcte era rejo t>e , que bab na fua ma.^art aUcfc
om-ccer bofacrifteo poiaguellee et foctettDonaret>tgneri0. & co
po: que bo celeb?auaante q fejef* mo qr q tfo feia tot>allaa coulfaa
fe mci * rogafe po: elleo, 1 fauDeigalart)oiglo:iaDe cat>a
. (jXitolo.cmii* De Bobie quoq? buu.ilqwttJemDamoo parte* c5

K
paitba.po:qaDabuu baDeticr it cohfo:tiu tion ejtimafo: tier
fcu galaro ? gjoMa^fera contte ti fet> vene quefumti0 largtto: D*
com clla,aT como capa butl bc c<5 initte. q qr Dijer.Scnbo: Dano
tteDe colo: x clariDabc tf fol.ftn Dtilgcia? perD tre ba cpanbia
Da q abuita bc quccntc ? Da ma^a Dcfta0.no eftDo n conftDeranD
clarDDc que aoutroe. ,um um noflb0 mercmto.? aqu^ acaba
fanctio apoHolt8? niartprib.ct *Pcr criliux no rcfponD.po: q ai
iqbnc.rtcpbano et matba.ic. Q guuetvtf q 00 geo8 fM ty q re
qir flepooc.algutte fanctos cj fo:<5 fpD. ? po: que cfta0 palaura fe
na p:mitiua igreja q nom fie pof> t)5 calanDo % n ouue 00 q eft
ferom cm aquclla parte mum* cercai outrofi po: q fe ba De Djcr
cant. i aquy poefle Iam 3oba em bu jttametc c bo que aDan
cj era nomeado 1100 outroo cmu* te fe fegue per que bec oma. -& lo
ttcaittce; polia DiguiDaDc q ouue go como acaba per jepm ante q co*
De feer apoftolo x virg. &IguDu inece per qu oma. cm a!gu0lu
uiDaria po: que fe pooe ante fanto gare bejem a0 vua0 Dia Da trem
^flcticj 00 apoftolo0,matbia x bar ffiguraclho papa octacano q fo^
. haba*!^ D5 que fe poe junto c Dcpo^0 Da nacenca De ^cii jepo Do
fan ^obam polia companbia Da 5to0 x fetta anoo. tpoDo em
virginDaDc q ouucXa cfte foi vir peraDo:e0 valerano x clauDpo. j
gem fegtmDo fe p:oua.po: que fo Deo^0 Hureliano etabcleceo que.
DaDtDepntaDopolloa apoftoloe be5eflem a0vua8T efpiga0ta0
para fcrucoaveiiuao^agtu faua0 pnte^ra0 ^er que5 bec oa
Tom efcrtto0 opto fanioe x fete au femper bonacrea0,Bi'5 aqu^.poU
te.x fignific a0 opto baucntu * lo ql toDalla0 coul'a0 booa0 crtW.
rana? ? fetie' graca0 Do fpintu fait capo:3efujtpo filboDeD'0 fo:om
to q nm foinDDaa po: cfte facra a0 coufa0 toDa0craDa0 jdif creaa
mentol aqui x ba terceira par fajDoaa x fo:mDoa0 x criDoae
tmuttictc0.fufo.D]?ta*em ai* TegiiDo natura, .Santificai confa
guu0lir0eftercnto0 alguma grDoella matria po: elle fepta.
outro0 fanto0 aliem DO0 q ally x a viuifica0.muDDo ba fulancia Do
qup efi efcfttoe? be De creer que pam xx>o vnb co:po x em fan*
o:om pofi:o0 po: grDeaut:Datf gue*T6eneDici,be5C0 ela0 couf
fegD q fuf0 be o^to em vnDc et faa po: q garD ba vnDaDe x cari *
:'mmo:ce,onD fojj cnaDDo.t ve DaDe antre*o0fife0]tpao0. ^bo
ncranDe natiuitati0. "fiitra qu TacrDote qut) T>i$ fahcttficsfa$

T 7V
fc.
bua cr5* quanbobi? vtuifcae* qubocrucfcar^DaDer
outra. quDo Di? beneDc.ou * raDe^rae fgnfic.quDo ba alma
tra.&eftae tree crujesfa? fob:e fe apartou Da carne tf jefu ]tpo.)u
ba boftta * fobje bo cale?.? figmf ae tre9cru?ee pnme^rae fignifca
ca q ba pmepra pgrea recebco ba trs tozmento que jefujrpo rece
ffeDatriDaDe.^eftaenob.qu beona fuapa^om#1bop:ime^ro
Do bo facerDote Di? fto tira 00 coi ante q bo cructficafem.De palma*
po:aaes Decima DO calc5 ou bo Dia Das -zDeaoutee % Doefto.lbo fe*
cbono.E figmfica que quando ba gDo quaDo bo crucificar na cru?
alma De ^efa j:po fe partio Da car * Ibo terceiro na lanaDa q Ibe Dero
ne bo veeo q eftaua 110 templo top Depo^eDe crucfcaDo. Iba p:ime
partiDo pollo meoDe cima ataaf ra cru? fignifca bo pme^ro tojme
Do.BaaentDerqueecoufle q . to.lba feguDa bo fegunDo, Iba ter
eram efcuras na ley velba.noe fo * . ce^ra bo terceiro. Iba quarta cru?
r abertae tDeclaraDae na let no* . fignifca bo apartamtoDaalma?
ua.^er ipfum et cu pfo et m pfo Do co:po que ro em ba mo:te t> fe
eft ttbiDeo patri omnipotti vni fujcpo.lbaquptabo DefcenDme
tate fpirtue mcti omnie bono:; to abo tymo DO inferno. & em ai*
2& bo facerDote aqtr toma ba bo * gae ^grefaDeftas Duas cru?e6
fta 1 fa? tree crujes com ella enci DerraDe^ra n fe fa? fe n ba bua
V ma Da boca Do cale?. % ba bua alta i& Defque bo facerDote comea bo
quDoDi? per ipfum.ba outra bap cano ataa qup.em ktc lugares fa?
jtra quDo Dt? et cu pfo* % ba outra bo faial Da cru?.lbo p:imeyro em
Dentro na boca DO cale5 qulDo D15 te gtur.tre cru?C6 alty onDeDi?
in pfo outra Dee bo meo Da boca Ibec munera.bec Dona. bec fancta
Do cale? Dereta contra ba fua face facrificia. Tbo feguDo Ui obla*
quD0D?.eft ttb Deo patri omnt* ti0rte.0nDe.fa5 cinco cru?ee aty on
potent. fa?.outra Dee ba ourei* De D5 ;6eneDcta. afcript. ratam
Ia Da boca Do cale? DefcettDenDo a ratonabil.co:pu6 % fanguie. Ib
funDo contra bopee quDo Di?. in terceiro em Un p:iDe. orDe fa?
vntate fpirtue fancti. eftaeDu Duas. ba ba em dBeneDijw. % ba
ae DerraDejw fe fa? antre bo fa outra no fegnuDo BeneDict. be f
cerDote % bo cale?.Be trs p:ime mli moDo. Ibo quarto em.vnDe %
ra0cru?egnificaa tree bo:as memoie. onDe fa? cinco alty 011 *
quepafartffque oeuDeuDi? DeDi?.1boft pura. bofit fnct*
crucifge. mcfg^cxuifige. ataa bollia immaculat lan fahct
vitc cteriie.?calfaluti0.1byqui IC5 c ba bofta todo juto* & bo fa
to lugar cm &i\p\kee.x>e fa^iu cerdote q bo ala fignftea aBco *
ae alty ondcdij .o:pi6 et fangut demus,q alou a^efu jepo na cru*
ncmXa ba terceira qbg fa* nom i& bo alamto que fa5 iignfica q
r
fe conta cm as outras, po: 4 nom bo alaromde terra para pocr no
bafa* fob:ebabomanfob:e bo fepulcro*f qudo di* ^eceptis
calmas te fegudo b fo^to* falntaribus monttomao apoer
Ibo fcjcto logar bc cm *per quem no altar* % fgnifca.q bo co:po de
bec.onde fa* trs ondedt5.j8anti 3efu]tpo fogaflentado ? poftono
ficas, viuftcas etbcncdcts. Ibo fe fepulcro* ^ofto bo cale* % ba bo *
timo bg onde fa* cnco.qudo 05 ftia 110 altar, poe 00 co:po:aaes c
Tp>er ipfum % c tpfo 1 tpfo eft tu cirnam fgnifica.q depois que fog
bi t>eo fptrttus fanett^ afy bo fa pofto bo co:po no mu^mento.que
cerdote fa* trs lugares tres ve * rog ennolto em bua vcftdura lim
5C0 efte final de cru*,? em tree lu* pa.? que Btcodcmus pos ba pe>
gares duas ve*cs.? em dous luga d:a na bocado muimto.fbodta
res cinco vc*cs aflp q fom po: to * ebono be^fabo bb:o defiro abo
das vinte % cinco. jE bo CJUC eftas facerdote.afinifcar.q ^efu jtpo le.
cru*cs fygnificam de lufo be dyto uou ba cru* 110 bb:o* 1&:eceptis
em cada lugar onde fc fa*\ mis falutarbus mont.ic.Bquy poe
bono: etglo:ia, q querdi*cr. toda bo cale*? ba bofta fegudo fiifo be
bonrra ar como afenbo:*? gloria dto, j qudo comea ^ ter no*
jfycomoatfe, fier,alaasmaaosi:efiendeas co
([Jtolo.CjCjcv.do *(p>ater nofter* mo pnmc^ramte fe5era. E rep:e
^->v r oma fcula fcculo:). #ca fenta,q enna bo poouo q faa o *
tj^J bado bo cnon bo fcerdote r com feruo:de co:a 1 aino:
dt* alta voj^eroma fcula (ecu \ que afa ba vontade booa % dereg
lo:um* % ftgnifica que 3efu jepo ai ta a to q efta no alto. JS dt5 f^:e *
ta vojdtlfe* Hbcl^bel^quando fl ceptis falutartbue ntontti* Tdua
partio bo fprttuda carne.Du ala inftitutonefo:mat^o:quenof
:
ba vo* po: q bo poouo fagba q bo fo fenbo: mandou aoeapofoloe q
cnon be acabado* % refpd Hm difeflem eta o:aom q elle eftabe
Svnfca bo cbo:o q as molbcres . leceo* fc nos dae que n fom d* fe
fajiam quando crucificau a^efn fta deuemoe eftar inclinados fa5
jcpo*& qudo d* $icr omitia fecu do o:a ataa que fefa acabado bo
la feculo:n. ala bu pouco bo ca * l^ater nofter. osdadas gr^

SIKI. TiT m,
T 7
DeafeftaaDeuemoa eftarempee* jE t)i"5efe em lendo efta o:aeoat
f bo papa fam i:ego:o elabele nficar.q bo fabaDo q jefu jpo ele
ccoq feDifefe bo^aternofterna ueno fepulcro.ceflbu bameegac*
mifia. bo qucil flerta tpo Doe ca toDoo calar & ba feita fqpra f
apoftoIoa.jE em bamifl Doe gre * ta Dijefe alta voj.afygnficar.q 3
goe, a( 00 lepgoe como oe cleri* fu]cpo,ma0 rifo veo qnDo tomou
goe^toDoejtamteDjibo^a* Doe infernoe % liurou 00 km* fU
ter nofter alta voj^JS po: quto fu merceDente beata et glo:ofa fem
fo Difle ba cjcpofj iDecrarac Do perq5 vrgnc marta, %o: que n
pater nofter.aqui n eitt^o ma^e fomoa ognoo De DcmDar fccr M *
Di5er Delle fc acabaDo bo pater no uraDO0.peDimoa q po: o:accm p&
fter. bo poouo ou bo co:o x>i$.g>T> vrg mana,?DO0baueMuraDe
libera noe a maio , bo facerDote fam $>eD:o % fam *$>aulo x fanto
t>t5 em fegreDo Hmcm & como qr SnD:e ?DO0 outro fco, fejamo
q toDallaa outras o:acoee Bm UuraDoo* & nomefe aqtr trco a*
figmficaDefeo.7:ncfta fvtttfica c poftolO0*afnificac DO0 trea Dia 0
clufom Dae ptttocd festo atfe que bo co:poDenofib fenbo: 3efu
bo facrificio. .D5eo bo facerDote jcpo eftcue no muymto* ' em aU
q be meDeanepro tre tfe % bo poo gui0 Uuro0 eft efcntoo fam job
no. aDar aentcnDen q ae o:acoee ^fant^ago^beDecreerq forpo
Do poouo fom ouuiDae*iD5eo em fto0 po: autoDaDe De algu fcgu
fegreDo afigmficar.q D'e quer q fe* Do (a Difle em vnDe et memo:ee. %
ja oculto? efconDiDo ao pouuo que em Iftobtequoq^Ba p:optt*pa*
*ae o:a,oee fuae f ouuiDae.po: q ccm^c* q querDtjen tu fenbo: Da
nom cefte$e fajer o:a, oee, noepa?. embaql fejamoeliuree
f^itolo.cjcjw.&ao:a$ Xibera DcpecaDo.iDanoepajtftpo po:
noa quefumu0 comine. q fefmo0 fegurooDe toDa tribula
^|"/^|bera noe,1ftefta o:ac fe c* om 3E bo facerDote fgnafe c ba
LLtm bo q DTe em fim Do $>a patena tbe^fa^efte final De cru?
^ternofter* a afiy cubaria alguue que bo facerDote faj com ba pat #
q era fuperftua % n bo be, a em na te fy.be po:q polfaeftarguar
fim DO pater nofter.fe t>tle Xbe * neciDo afirme para acabar bofer*
ra noa a maio,? em ele x>i$ Xbe ukoDeD'0 fem embargo j^.be^a
ra noa Doe malee pafiaDO0,p:efen . afgnifca^ q peDe pa? Do co:po %
tee % po: vlvA Dcfpog0 roga polia Da vota? iDa aalma aa* gui5a
paj.onDe Dt5*$ttoptiue pac. %c. quDoDij ^:opmua pc^be^
ba patena** qnanDoDijab omnt .eftesbam meler mtTertc:Dia De
pcrturb*itione fecuri.fmafe.iE ai > tepoi ^(Tb mefturacfta parte c
,gu8 com ba patena toca encima bo fanaue q fo nofl reDencXa
Da cabea % etn meeo ? no pee.;? l .08 q eira no para^fo n bo bo* me*
mfic 08 tree tomttoe q (efu jtrpo fter.noequeeftem purgatrio
p>Deceo*f.Ba cabea % noa peee % que te efpera De b^r ao parado
: no laDo. utros toca pitmegranic ^^ajcDommtut fempcrvobifcu5.
te no pee*?Defpo8 no meeo ?De B5CHD0 bo facerDote eftae pala*
fpoe encma.aDar aentDer* q ba uras.fa? tree. crujee encima Da bo
jurtuDeDefte facramento aucmoe ca Do cale5 c ba partejmbaDa bo
: De acalar grDe alte5a polloe gra lia que toma Da parte feftra.a c
v Doe tf virtuDee, 'jj^er eDem Dom ftae tree cru5e8.i|mificam os tre$
num*?c & DJCUDO bo facerpote* Dias que bo co:po De noflb fenbo:
fl?>er upem Domimu tra 00 o: * 3efu jtrpo efteue no fepulcro. 0u q
. poiaaee De fob:e bo calej. % toma aetree molbcresDemanDau aje
..* ba boftia % pona fob:e ba patena. fu jepo apo:t Do mu^mto^D^ >
A^l ba toma % partea pollo meeo to bo facerDote pajtDomim. refpcV
. ateima Do calcj^fegoo q fa bex>i De bo poouo.ft cu fpiritu tuo*?
, to no ttolo que tratou como fie De niftcaqfeia paj para bo facerDote
ueDi^er ba mina N
& bo queb:arDa ipeDepajparaffyipozq fe/aD^
boiia fmfca. q jefu jepo partio bo gno De auer.Dij tre8 vejee Sgnue
p\ x partipo bo t>eu aeu Dicipti * x>i qu toU*8^c. Ba primeira 1 m
lo8.? ba parte q ficou na maao fee fegunDa.Dij miferere nobie*? na
ura partea outra ve5? aquella par terceira Dt5.Dona nobie pac. q l
tjinba q tomou Da parte qtna nifica que DemanDa paj pollo fan*
maao efqucroat)topa]t: Domin gue 1 carne De icu jfcpo* fc, algue
mefturaa c bo fanguevlba p:ime qnDo DijDona nobi8 pac meflu
ra parte Da bofta Da maao Dercp * ramaquellaparte5inbaDa boftia
ta. fgntfica e que cft no paraj * com bo fangue ^ outros ba me *
,fo, Tba fegtiDa parte q t na maao (luram ante que Dig\Bgnu8 x>cu
cfquerDa que partio em Duas par* H efte meftnramento lgnifca q
tee.ba parte que ajuntou co ba Da bo co:po De 3efu jepo nom fo^ fem
maoDereta^f^niftcaoo qefiam fanmie^nem bo fatigue fembo co*
. cm Durgatoao* ? ba outra parte q po.te outre parteo fetae^Da bo
itielturou com bo Tangue* rmftca tfia ujgntficam, tba pumetra Cm
osqueviuem eftemDo^pojq carne, Tba fegunDa oefantoe. Tba
^O -~^
v^>! ^^O
\
^<V
V-NJ h ^> V^>4

^
^ 1 \^
^ ^ ^ ~ >-.
^ K> <5>
%
: ^ ^. ^* ^ >
i 1
^ r r
terceira OQ que vwemttefte mun> om. Botnme 3efu crifte. po: t
Dcn^oe verme. lia re5omantreoe monges? reli*
$Xxe partes facte tfi co:po:i u jiofos.nom fet>am paj.po: qfom
gnant*$mma fuam carnem.fan* atrDos po: mouoe quanto aefte
ctofq? fecunda fepultosXerciavt mun^o.
(U&es.bcceftnfanguine tit* ^[Xftolo,c]C)cvit|.t)a cominb.

COolo.crjvij.Da pa?* ^TfXabasa ba pa5.bc.facettote


abat>ot>ct>i5erlgttU0t)c^ J/ltpma bo co:po? bo fancjue.JE
Irlbo facerootc totna ba pa? t>o efta cominb que bo facerbote m
co:po t>e tfe J5 outros Dijem t>o ca tomando bo co:po % bo Tangue* r
-le5;que finiftca bo fcpulcro. ou* nifca ba afccnfom t>e noflo faluas
.trost>o altar. lEDapa?abo mini* t>o: aos ceeosfbofaceroote ante
,ftro. ?anificaque Depois qtiec que tomeboco:po?enofpfenbo:
furofauoouaosapotolos-zlbee D15 alguae o:acooee.arcomo.
?iTe- &uo:um rcmifcrits pecca > -pane? celdfcm. JBomme non
ta remitttiir eis.? cetera. )utra fumt)cjnu0.tcetera.^t)i5eo po:
vejoe fauSou?Dtfie.^ar.vobie. -aeuacom % bumitoat>e.reputanT>o
2toar aentenDer.que nom foomcn fetconbccentfofcfecr inT>icjnoT>c
te tfuemoe fajcr pa? na boca ma0 receber tam grpe facramento co*
na vtat>c. fbapa5 quet>a bo facer mo be efte.lE quando toma ba bo
Dote abo mmirtro.fmifica. que ba fita confagrat>a S15. o:pue t>omi
pa5 efpirtual fo^t)at>a por jefu cri M noflri felu tpi euftanat. *cete.
.fto aabumanal linbag. J bo mi* J p:imeramte que tome bo fan
ittijro t>a 300 outros pa?. % tosoe eme si? aqueUe verfoe. tuit> re*
Dfe pa? antre fy. &t>ar aentent>er tribuam somino.TcXalicej falu*
quetosoeDcucmauerpaj? coco: tarieaccipam.ic. &quaT>o toma
t!ia em V.quam>o tuj mtfi pol* bo fangue.toma bo calej com ani
los finaos,nom t> paj. asar aen baila maios para maro: fegurt *
y.
tenw.quc ..v, as
^ almas
~\ *^I*** a*** cri
sosfieee t>at>e^ reuera.
M TMTIM reuertea. & confumeo etl
4* onfumeo em
ftaaos ja nom fom. nem feramfca tre0ve5e0,afmificarba fantatrn
qup atrante em turba t>efte mit Dat>e.. acabado r>eo tomar, quan
Do.mae bm folgja em Deus. > x>o l^am bo vnbo fob:e 00 Det)os
po:>e naquella mtTa nom be ne* teno com bj malo.i 00 ttoos t>a
ceflana ba paj.que be finalt>e pa? outra aiuntaoe.HDar
. - antenDer
-- q
1$conco:Tna.nemt>5 aquellao^ bofancjueianombeallt.
\fitof<t?xmtipM poli tf fua afeeno peruerau % cftau
<ommunicanDa.vel poft cmum em o:a.? acabafe ba o:ac ^cr
nem. Domina noftr.&Dar aentcnDcr cj
s{~\
s
&(poie que bo faccrDote tem ^efujepo benoflbauogaDo acerca
K^J tomaDo bo co:po % fangueDe Do paD:e. acabaDa ba o:a toi*
3efu rj3o.D5 atipba que cbama naf ao poouo outra vej ibi$.3do
poft comtmicoaou poft cmunio mnue vobtfcu. ? figmfica q 3cfu
nem. ? ftgnifica bo pjascr que ou* jtpo oepopa Da refurre^; Duas ve
uerom oe DtcipoloDa' refurre^co ?C fauDou aos feus Dicpulos >i *
i aparecera De ^efu Tpo.lfcgunoo jcnDo par vobis. Styto Dominus
fe lee no cugelbo. iutTi funt t>i vobifcum.boDiacbono ou faceiro
fcipuU vifo Domino Jctu te Dt'5 alta vo5.^te mifi cft. re*
p:efcnta bo que foi D jto aos apo *
0i\to\Qxmt Ite mif eft. ftolos quanDo ^c jepo futyo aos
cecos. t>k "Jefus qui aflumptus e
^> eccbiDo bo cojpue jcpi ? cotnw a vobe in celu.ic.^temDeuemos
I__lgaDo.bo faceroote bc^ja bo ai faberque ba mfl lie acaba trs
rtar abar acntcnDcr.que crec firme mancrras.lba pnnte^ra c ^temif
mente ?outo:ga toDallas coulfaa fa cft. ? yfto em oe Domingos ou c
q fom fertao no facrfico. ; volue 00 Dias Das fcftas quDo quer que
fe ao poouo % fauDa DijenDo. Bo? fe canta, te^e lauDamus? eia
minus vobifct;? to:nafe aaDeftra in ejrcclf Deo & quer Dt'3cr. toma
parte Do altar.? fgmfic.<j cm fim Dcuos auofls cafas. ca bo facrif >
Oo mtlDo. q ante ba tf vtjr bo ante cio De fauoet>a bmanal linbagV
jtpo.?3fu $0 aafua p:cegaco to* enuiaDo % oflrecioo be. 0u anca
tiara aos uDeue? oe conuertera % ou notifica ao poouo. q ba tmfla %
er aluo.iEalca ae maos ?D aeo:aoe0acabadas fom iHtyc
ba coletaoucoletasqDt^cm poft Do 3te milfa et.voluefe ao poouo
cmtmionem.iD? tantas como po: que aoe que Damos licena c
DiTeanteDapiftolatfecretaeDe* ellee temoa ba face. t>a fegutiDa
po^eba firoa fegunDo by fo^ ty inaneirafeacababamiTa em^e
to.ija qual ou nas quaacsDa gra * ncDicamu0Dommo.emo6 Dias 5
Jaatopotquetem recebDoeft h fom felae ^ geeralmente qua
facramcnto.Ttnificm eftas o:a * Do quer que nom fe D5 Ce Deum
|oe6.q 3efu jepo roga po* 1100 ao lauDamuneniloiiam ejccelfe
paD:c.j]que 00 apoftolos Depois Deo.q lmfica.q amoeda ao poouo

y
O TT ijj-^l .
7
quefcegracaeatfo at>efpO0De pnme^ra tmufoa bequaaea
to^uaecpufaetcuemos bumte ^bm ao palauraa neceflarae a
Damos at>ar graaa attequDo fie afo:ma oa confagraofcefte facra*
acaba ba mta em ?tc mtfla \ ou mento ta Determinado be q para
em BeneDicamuaDomto.bopoo* ba confagraomt>oco:potftte fo
uo refpont>e*Beo grs*? ftgmfica efN a9 palaurae Iboc eft em co:
bo p:a?er q 00 apoftoloe ouuerom pua meuca cfta confundo enim.q
oa adunco De ^efu jcpo.9utrofrTi fe poe b^bc x>e cgru#>at>e mas
niftca bo p:a?er q oiwer 00 pato nomt>encceut>at>e*jftaDic6 en
rea.quDoouurom Diversa nac at>eo fam^et>io*fegunt>o be trto
ca tf lefu jcpo*fegt>o tu? fam Xu em Uu p:it>c. f como quer que
cae.Beuerlfunt pafto:eeglo:ifb fem efta t>om fe pot>cria fa5cr ba
ctee t>et TC, ba terceira maneja confagrao.pecanagrauemte ql
ra l acaba ba mtfa * nequiefct querqbale^afe.po^ebet)* cotu
in pace.? fto be qut>oTn'5 mfia me p:ouat>o t>a ^grea. aS 30 pala *
pollo fmat>oe*i refponfc.&meu uras neceTanaeaafo:ma sofan*
tue quer t>t5er.afi fefa.po: q x>& gue tuj algu6 que fom.lbc efi: e
fcam folga para 00 finaooe & mm calr-fanguiniamei.^utroa
aflVJe acaba bamtua, t)i'5 q fom tosallaa palauraa ataa
4ffito\oxm\z* autitos q po> Bcmifionem peccato:um. &*>
x>cm acontecer em cMacramto* i&uilbermo no .Sacramtal. que
O^toitrautafcofco facramto milbo: be teer q fom fuftanciaaea
t>a mTa.? que ftgmfica casa ataa Bemimon pcc:um, ^fto
bua Daa coufaa q fe em ella t>5? mefmo t>i5 fanto tbomae % bo me
fa5em*2lqut entent>otri5ert>a0T>u ureDaefentcaa*
utoaeque acercafcefte facramcnto
pot>acteca\&po: qfufofcrtr <{Jtolo,c]cicpj fe fe fa5 ba conte
to qnefte facramto (Te requerem gracomT>5t>o ae palauraa coiru*
quatro coufl^f. fo:ma,matera. ptaa ou le^ant>o alga.
mmiuro.enteuom, ^o:ent>e p:i
wutrofy feria tmufoa quant>o ai
merramte t>5 t>ae tmutoaa q po>
t>em acontecer na forma qfomaa O!^/guutnfeTeeftaa palauraco:
ruptaa pollo maao latim ou le#af
palauraa t>a confagrac,
Ctolo.c)cje]ctquaae0 fomaa pa fe algaa Dae letraa.alfy como x>i *
laurao necefiariaapara ba cfagra 5t)o.1boccopU0meou meus
com.. ou femelbte. fe faria confagra.
ri

-J^^-U^^r^^e^--

i ;
lha determinac be q fle eltae p l que yfto fe5efl era imr mu^to de
laurae afi comiptaedj afabdae recender.
com duftria T p:poftto, nom fa5 <TjEtolo.cKwiti.fle bo facerdote
ba confagraonnpo: q 110 fa5 bo q fa5 tardca di^edo ae palaurae*
ba mame fnta igreja cftabelecco gj JS bo facerdote faj algua. tar *
^erofebe tartamudo oubalbu* A^daica nae palaurae da confa*
centequom pode bem p:on5ciar gracom,)5em q efta tardana q
ae palaurae.ou po: gno:anca ou faj.ou be grde.afy como fedifef*
po: outra acupac. fe ba co:rupc fe.lhoc et co:pue*? dTpoyedfclTe
Das palaurae be tam grande q fre bua falle5inba ante q difefc meu
mude bo cntdmtodellae* % bo oudonnflem feria confagracom
vfodefallarqnom pode feer ente iB fe ba tarda ou efpaco fo pe
dido,n cfagra.f fe ba co:rupc qno^aify como fc comecaflcdetuf
be tal que fique ba figmfcac dae fir ou cofpr.ca entonce confagra *
palaurae % ba enre de confagrar lnfegundo fufo bedpto no baut
1 fa5 bo que manda ba mad:e fait fmo.iE fe comeando ad^er ae pa
ta ygrcia.confagra* fe efta duuida laurae actecefle tal embargo abo
quando acdtecer. bo inape feguro facerdote que ae nom podcll aca*
he. tomar adt^er ae palaurae ou * bar35em q outro facerdote d*ue
tra VC5 como fe deu dijcr* & fe ai comear ali j> onde le^jtrou* & para
gtla.palaurabo facerdote le^afi ma^e feguro deue de dijer ae pala
da fo:ma.af como fe difefclboc urae de comeo* ,
cft co:pue*? lejtafle metano faria <[Xto!o,Cjrrjcv*qba bofiia? bo vi
confagrac^feenadefle outras nbo qeft fob:ebo altar n fom
palaurae da fornia q mudafle bo confagradoe.faluo bo que ba mtl
tctidmtotMae.oubdifere po: de confagrar bo facerdote*
atingir erro: ou fa5er outra.cbufl
do que fa5 ba mad:e fancta ygrefa ^IfCtee mtrtae ve^ce q no ai
nom feria confagrac\ ^ero fe en ItXtarondc"
jtar onde bo facerdote celeb:a
adefl taaee palaurae q n mudf C etam alguae outrae bofiae ou vi
fem ba fgnfica h ettdU5Tem nbo fem ba boftia % bo vinbo que
em erro: ou foliem d^tae po:deua bo facerdote confagra.Buuidaria
\a%como fedfefe.boc eft cot* alguum fl eftae boftiae ou efc vi
pue meu benedctu vel fanctu- ou nbo feria cTagrado.E disque n
outrae femclbaueee.no fe cmbar* fom confagradae* pope nom ouue
ga ba confagrao* como qr que bo entencom de bo confagrar.,
TT^J

^Ctolo,c]cjcjcv|\qut)0 outro pa teue feer feto efte p com augua


be mcfturato c bo trigo* pura natural % nem c outra..a
Tp^te tuuitae q potem acoute * lie fofle fe^to com alga outra n
fJier quto toca aamateria t>te feria facramto. ca entom n feria
facramento fom efiae. ^imqira conuinbauel matria ao facram?
mente po: quto be tyto q ba ma tO. - - '.'
teria be pm te trigo? vinbo te vi $[3&o\o.cmit* Teteueauerfal
te. qnto actecc q algue graaoe n bofiia. ..
tutro pam fc mefturarTem c bo ^7>w.ftept>eq flfajbaboina
trigo fe feria facramto. tt5 fan A^m "ocuc auer fal n outra coii
to tbomae fob:e bo meftre tae f* fa algia. feguntoti? i&mlbermo
tencae.q fe tantos foflem oa gra noBatonalfob:e aqlla parte qut
oa q mutafTcm ba fnftaneia to tr p:ite. <i '
go.nom feria facramto. ^cro fe IjXitolo.Cjrt.fe bo facramento fle
ma^efoflebo trigo % n fe mutaf pote fa5er c vinbo te agrao ou
fe ba fuftanca feria facramto. com mofio ou c bo que faac; to a*
*^o\oxnw\& ba bofiia teuer jeo cmp:emtoo,
leuatura. /-\0: que fufo for trto q bo vi*
//
fc >ffM que fufo bc trto q bo pa Lyfiibo nefte facramto teia fe*
JJjDeua fecr fem fomtto % leua er t> vte.algu tmlitaria fe fe po
tnra. tuuDariaalgui. fle eitt efte teria fa5er c vinbo te agraco.t/
paru oueflc fo:ment ou leuat>u> Semqucn.po: q apta nom t e
ra fe feria facramto. ,ti? q ajm* fpeca te vifoo.ma tefq ae vuae
ta q bo que fto fe5efl*e pecaria gra fom maturas, q (Te pote flerte
uemte.pero feria facremtoXo* mofio. po: que ja t ba natura te
moqr que 00 canoniftae tenp bo vnbo.tatoafefoTencceflaro po
contraio. _ vette efp:emerboa5eoa fa5erbo
tflitojo.gwviii.eom qaugua fe facramento com bo que fa^r fegtk
teuefa^erba bofiia. - . to tt5 t>oftienfio.anto tbomae
sS~\ca que bo pam q be botta no r>i5que nom fe pote celcb:a com
^L^eue bomte feer farinba foo mofio mu^to rescnte.po: que n
nem grao foo. mae tfue feer ama be vinbo apurato. i i^ulbermo
fato-zfevtop .Hlgu tuutaria no facramtalD5.q n fe pote fa#
feeftepam potera feer amaflato jer c bo q efp:eme t)o ajeo. \;>\.
cauguatcrofas ou outra augua 0pitolo.c]rtj. fc e pote fajer co
aitificfeLjSanto tbomas ti5. que vinagre. /...-. ;
77====

pfttr mcc outra t>tmtb*(Tc fe augua em pouca ctfafoe, em ma


Lpt>e fajer com vinagre pos ne^ra quesetofcofeconuerta em
n thufcou ba fuftca, Ibo l\atio* vnbo.iS poe iulbermo no Ba
nals? q fe pofce fajer^anto tbo cramental, qabaft tmaou trs
mae a 25uilbermo no Bacramen gotae tf augua po: q ma^ em b:
tal x>i$. q fc bo vinbo be agro ou uc feconuerta em vinbo, f poe
se&o em manepra q nom feja to * outra tmutoa, Be poe outra tn *
>o to:nat>o vinagre, que pot>e feer ta augua como vinbo,po: q enton
fegto com elle bo facramto, mae ce nom fe poderia conuerter ba au
fe be vmagrepuro nom fe potJC fa gua em vinbo, Bt5 q como quer q
ja acTagrao com ellc,po:q f be eftagualba canttoafceqba forte
mut>at>o em outra efpecta, Ca bo leja x>o vtnbo potf atraer bat>a au#
vtnbo bcquetci bumedo? bo vi gua,? aE ferta facramento, pero
ttagre be frtj o % feco. afy como bo q fe po: fraqueja x>o vinbo ou po:
bom mono n be bom. aft bo ba augua feerem mago: ctfoaoe,
vinbo vinagre nom be vtnbo, Bi* ba vtrtttoe t>a augua fone mapo: q
jm q como quer que poflm ceie* ba t>o vinbo, nom feria facramto
b:ar com vinbo ajefcoou mofofo '& bo meftre t>ae fentenae x fatt*
qite fe quer co:romper ou muoar to tbomao t>5,q efta augua Deue
empero q peca graue mete qualqr feer natural.? nom augua rofaoa*
que bo com elle ccleb:a. nemaroentenemoutra femclb*.
te. mae fe com algua x>c(ke ceie*
jpKolo,cjtIt, quanta augua % ql b:aflem, fena facramto. a^nt>a q
fefceuepooer c bo vtnbo* pecaria grauemente qu bo fejef*
OjEfte facramto i>eue feer me* fe,t>vfto flet)ireno quafti qu*
fturat>a augua cottt ba vinbo* taante<?efta.
i algutmutoarta em quta quan ((pitolo.cjcli,como bo vbo que
^ ttoaseseuepoocrauagua.Bijem be auuat>o na cuba fe (Te pot>e x>i*
C ce fanctot>outo:e % metrce em jer mifl,
H tbeologta,qaauguanomfemcfttt ^ontecealgua veje quat)o
4 jracombovmbooenecefifoaset>o fe cobe bo vtnbo auguafe na
^ ^facramento, ca femellafe poderia tfmufoarta algml fe^ele vt *
^ ^celetoanavttfca que grauemtc pe ttbo fle poderia celeb:ar efte facra*
U^ J caria que bo fejelTcma meftura* mento.out)outro vnboqueefte^
fe afygmftcao t>o a juntamto t>o ttefleaugua^o ante que bopofef*
.^ pouoo com 3efu jepo, % seue feer a fem bo cale* fem melurar com

t 4
Sr
Ni
l4 U 18
_N V fe N
t*
elle augua p^efa eftauamdtufa; outra boft % vnbo % agua % tou
t>a.? t)t5em q com efte vnbo b fe nar at)5er ae palaurae efe Uia
pose celeb:ar.mae tfuebfeer me oblation.? ma confagraom fca
fturafca augua na celebro fegun boftia ?t>o vnbo.? sepoye toma*
t>ocoftumet>aEgrea. lo toDo ataque com ba pme^
|Tptolo.c]cUuj* c bo facettote ra boftia ouuefe tomat>o augua.
nomaebar vnbo no cale? Depene queacbounocale5.po: qbo man
t>a cfagrao t>a bofta* t>amentot>e receber efte facramen
O^ actecer algae ve5ee q bo to be mayoi que bo mandamento
?5 tnacbono ou bo facerfcote Ibc. x>c recebelo jejui. i& bo ratonal
elqueefle t>e pooer vnbo ? augua, tn'5 quctoT>obalogarfeflefa5 po:
ou qualquer sellee.? bo facerfcote efquecimto. mae fe bo le^ou t>e
t>efpo^e oa confagra sa boftia a pooer afabt>a6pointret>u5rbc* -
cbafle q no eftaua vnbo n augua refia? errom fe fa5 bo facrameto
225 fanctolCbomae.que fe fto a ^f?tolo.cjtlv.t>ae tmuisae q po *
eboubo faceftote tpo^e t>a confa* 5em actecer quto aenten,
gracomt>a boftat>eue logo pooer auantoaentenso faceroote
vnbo % augua % fa$er ba confagra )ot>c feer tmufaa fie bo facer *
( t>o fatigue ? comear sebe >\ tjotetnfefleae palaurae *>a fo:ma
ml mot>o.le$:at>aeaesua0 cru* ? \>l efteuefle ba matria que fe re
jee q fa? fob:e ba bofta* iB fe t>e * quere ? nom ouefe entendo t>e co*
po^e "oc tot>allaepalauraet>a con* fagrar.fe feria co:po t>e tio.&VW
fagraom aebar q nom poe augua a fe efte t>e tot>o entot>o nom ouue
X>ene proceder azrtetno pooela nten eftoncee t>e confagrar.no
poye nom be se necefifoase. ca t>e beco:pot>tte.oupo: ventura lio
;
pove t>o vnbo confagrat)o n tfue ouue entenc t>e cfagrar. mae ou
mefturar agua em nenbuamane^ ue entom t>e fa5er bo que fas ba
ra. ^ (Te sepo^e t)e tot>allae pala * igreja ? oe outroe facert>otee que
urae t>a confagra ate q aja toma nella celebram.? eftcee fa5 ba c
Sobaboftaacbarquepoe augua fagracom.utrofy nom p:onaa
i nom vnbo tfue tirar aquella au* t>o ae palaurae no confagra.
gua % t>ep06 poer vnbo % augua*
x tomar at^era palaurae t>a con tf^tolo.cjrtv.fle bo facerDote ou
fagraom t)0 fangue.sefoe jSmi* ueentenom t>econfagrar quatro
lmooo.Efe^oacbart)epo^0 q boftiae % nom parado, mtee poa
ba tomado ba bote t>eue pooer cinco; v
.Bho faccfaot po quatro b n feria facrStento;
yV*J
5 fttas para cfagrar auettoo ctt - IjXitolo.cjrtviij.&ae tntufoa que
tcn^o fceftae quatro, a nom parati poaacteceracccatJO mtmftro?
>o metes po cinco b^ouutoaria piime^ramcte bebe"t>o alga gota
nlguuquaaeseram confagrat>ae* ^npCerca t>o mmiftro pose acon
&T>i5 i&ulbermo no facramtal. mjfceccr alga tmutoae. f p: *
que fcbofacersotcouue enten ^meiramente po: quanto efte Ba*
t>c confagrar quatros ba enton cramento scue fcer cclcb:at>o % re
fe rcfcro % cnt>ercou aao p:mc* cebtoo em jcjuiu po: reuerena se
rao q cftauam encima, q aquellaa tam grsfoe mifterio ? atmt>a x>e bo
fom confgrat>a. % fe n fe seter* nefttoattooolloe outroefacram
minou ba entenc aalgasellaa to0.-6eriat>uuit)a fe bo facersote
mne gecralmetc q cfagrua qua* lauanfcofe ou em outra maneara
. tro*po8 b eftau cinco % nom fe bebefe alga pouca t>augua fe em
tfterminou quaace quatro nem fe bargaria ba celeb:ac. ^15 Iboft
fab.non fop nenba confagrasa - fle bo fe5 com p:epofito qnom t>e
polia entenc vaga que ouue. ue celcbiar* mae fe nom bo fe5 c
j]fcolo*Cjrtvtf fe bo q celebia oxy piepolto n parando mentes; no
"fca outra confia quando tusaepa* fe embarga tfccleb:am pecapo:
lauraa. ello. & fe beber augua c gr eoe
s^~\$)x quanto nefte acramento nomfccue celeb:ai\ Como qr que
JjL-^bua t>aa couflaa neccflarae i aalgutfe pareceria q era efcufaso
vuftanciaae c[k rcquer beba en polia necefltt>at>e % po: q ba augua
tcnc 5e bo facert>otc incenso ae nom qb:anta bo jcjuil. mas quto
palauracttg&a em outra eoufla.fe abo facramento ba augua ou leitu
ratmutoa fe faria cfagraom. E aro ou mejnba qualquer q feja q
t>5 tutlbermo em bo facramta bianta bo jefuu.? fe fcepopa q ou *
HXue fe ba entenc tf fa3>er bo que uer comido ou bebtoo quifer ceie *
fajbamatnefanta^greja.q fefer biar t>euet>o:mr ou folgar tto e^
bacoufagra.a|m:>aqellebo n fpao como ba be# bo:a "oe p:ima
creaa cu^t? em outra coiifl^aT^ co: ataa fejcta ou como x>ee ba bo:a x>c
mo bo ttDctt q bautija.q n cree % tera ataa vefpera, em niane^ra q
bo que be#>ota % gn:ante q n bo que crneo ibebeofe/a tffgefti
entende nem fabe bo qu bij* q f po. Squ^nace outra t>uufoa. Be
nom ent&efi fa5er bo que fa5 ba alguut)epo^6 que ouuefe comido
igreja nem entent>e(Te confagrar ou bebido celb:afle fe feria confa*
TT
r a*
gr.feDt^.q como quer Smug far ba mTa.? fcDepo^sDa eonfa*
grauemtepccarta.maepoDc con graom Da bolia OUDO vinbo.De *
regrar, ue outro facerDote comearDonDe
ClCttolo.cjrtr.q bo facerDote n clle lepjcou x acabar ba mfl; ? Ife
poDeceleb:arfoo. nom fouber onDe lc$:ou.Dcuc co^
^-s^ >: quto qualquer clrigo po mear De p:inctpio.? fe le$:ou co
/L^/DeDtjerao ozafecanojuca oo meaDasaapalaurasDa confagra
-^recria algu.q affy poDcra bo fa* onnDeuc as Di5er De comeo? aca
cerDoteDi5er mia fco.ba qual n bar bo facramento. fe Depois que
Deue Diser fem Doue q feja p:efen* bo facerDote tcomeaDa ba mifln
tes que Ibe rcfponD .fcguDo fe c nuca ba Deue lc$:arcomcaDa.po:
tem no secreto, po: quto Di'5 Bo que bo facrificio nom fe Deue Du
inmu0vobfcum.?:atefratrc0. Dr nc partir, faluo polias coufas
Deu feer Dous ou mape 00 que b fufo Dtas.faluo po: grDc ncceffi*
DrcfponDer. omo quer q t>oflt DaDc.af como fe vtfle que bagrc
enfio T outros tecm.q bu abafta ja queria capr. ou outra coula fe*
fe quDoDjc omnue v.obtfc. mcjbante.
que bo D5 aa^greja. fe ainDa algu <fXitolo.clf.fe bo facerDote eftan
fieDiflcrom.q bo facer^ote foo p Do ba mifl feus mtjgos bo qtu
De celcb:ar.mao n bo poDe fa5er. ferem matar kk poDcDcflnDcr.
? a^tDa que Deue eftar outro facer 8fe bo facciDote eftDo na mtf
Dote quanDoalguii cclcb:ar. poiq fa ia omeaDa feus mijgos
fe actecer algu tmpeDimto.fu * ou outros bomecnsbo qufelfem
p:a 1 acabe bo facramento.fegun* nvatar.poDele^jcarba inuTatDef*
DoqueaDEantefeDtra. fenDerfe. % cafo que bp fe actecef*
fjXrtolo.cl.fe bo facerDote Depois fe De matar alguu.poDe tomar n
que comear ba mififo:acupaD,o De leflou na mifl % acabla pope
que bano polia acabar* . n pecou % fa5enDo bo que fe5 pot
Bfe. bo facerDote Depois que co auto:iDaDe Da \cp fe ba rejo Dtfto
mear ba mifl acontecer ai * be*com quer que as counas tpo
guu empeDimto ou embargo po: raaes fe Deu p:epocr polias fpirt*
que ba n pofl acabar, alnj como tuaaes. ba fptritual fepoDe fup:ir
enfermDaDe. ou po: outro qualqr <Kp:trpo: outro.* ba tpo:aln
aciDente.fe fe efte embargo Ibe a> fepoDe reparar po: outro fe ento
conteceo ante q comepe as pala ce n fe remeDgaTe.* po: ^fib iebe
uras Da cfagra*eftoceapeue cef ue piimro foco:rer bo tpo:al.
W
d3fttolo;cItj.fe aranb ou outra outro lugar femclbante. feca^r
coufa algta capr no vtnbo. fob:e bo pano q cfta encima t>o ai*
r->- S aranba ou mofca ou outm tar.bo faceroote oeuc lauar aqucl*
/&coufi maa i fea capr bo vi * la parte Do pano em q cayo bo fan
nbo.ou pconba mchtraoa c cU gue tree vesea fob:e bo cales.? ***
le.fe antena confagra ca^r.fceue tte tomar? confumir aqlla attguoa
bo faceroote lauar bo cales ? pocr c q bo lauou.faluo fe ouuefe no *
outro vinbo para cfagrar.? leve* joDeo tomar.ca etitoncee bo Dcue
po^e t>a cfagra ca^r. aquilo q poema pifcuia ou terralo acerca
car.tfue fecr tomaoo befereta % fa x>o altar.? aquella parte Do pano e
beamte % lauaoo mtrto.? tpoe que ca^o.Dcue fecr couaoa % qe^
quqmaoo.i ba augtta cm q te la * maDa.? ba ctjnfa garDala no altar
uar ocuc fecr pofta no (agrrio, ou jEfe porventura toDobo fangue
lattcaoa na pia, Empcro fe ba cou fe Derramou que 116 ficou coufa ai
laqcarno fatigue ro: pconbofa gua no cales* oeue poer ba boha
oupcconba mefturaoacboan* cfagraoa em garoa, ipocroutra
gue.oeue fecr garoado cftc fatigue boftta % vinbo % auguoa % come *
em but vafo. ? bo facerfcote laua * car outra ves sefoe Ibanc igttur c*
t>o bo cales Deue poer outro vinbo blation.? faser ba confagra no
sauguoa? comear outra ves ba uamte.? ba bolia pnmeyra gar*
confagra t>o fatigue i cp:ir k\\ DaDa.cm fim Da mfla Deca ao m
officio.po: que bo facrfcto nom ft nnro? garoea para 00 enfermos*
que mperfecto n mingoat>o; & ba penitcta q oeue faser bo fa*
<[4tolo.clit j.Tc algfia coufa oo ccrDote aqu cfto actcccr be cfta;
fatigue ca^r fo:a oo cales. >c bo fgtte ca^r fo:a Do altar. De
BE acontecer q bo vtnbo fe ver tte faser penitencia quoita Diae;
tefe ocpop oa confagra ou & fe ca^r fob:e bo altar treooiae*
fe tfrramafle algta parte x>o vtnbo JE fe paliar ba feguoa fau quatro
ou tooo.fe algta parte cao em pc Dtao.f fe ba terceira notte tnae,?
naou taboa.fc ca^o em peo:a oe * fe ba quarta quo:ta Diae. it cfta
ueo tomar bo faccrfcotccom ba lin penitencia fcentoe.qnom peue
goa quto pofccr.?oeue fecr rapa* receber efte facrametttopo: ftes
t>o aquelle logar i queimar ba ra* t>ia0 em ccleb:ar efe facrficten
paoura % guardar ba ctjnfa ? foter CXifolo.cltitj.fe bo rato leuar ba
rala acerca r>o altar & j>fto mefmo boftta confagrara>
feia feito fe carfob:c taboaou em ~|gg:ontece alguas vesce* q po:
TT
9*
ht^ (jarDa i negligencia Do facetv acontecelfeq alguDepoa
Doteq bo co:pue jtpt Depo^e De c que ouuefTe recebiDo bo co:po
fagraDobo rooemto ou outro am Stte fe5efle vomito, fe bo fe? po:
mal.ou fe perDeo ba boftia ? n fe bebeDice ou po: auer comtDo mu
acba.Deue fa5er penitencia trinta to bo Dia ante.fe be le^go.Deue fa*
Dtae.t fe po: fua negrgcia fo: ba 5er penitencia quo:ta Dias. e b
c boftia toDa comDa De bufanos ou clrigo ou mofe ou p:efte ouDtaco
De traja. t>eue fa5er pemtcia ~ pa no ktait^ Dias. % fie bfpo noucta
% auguoa trs co:efma9. % (Te fo: a Dias. & bo vomito "ocuc feer quey
cbaDa em terra ou teuer algtm bu maDo.? ba cifnfa cnberta % terra
fano q ba roer.Deue feer quepma '* Da acerca Do altar.? fe be enfermo
oo % ba ctfnfa Deue feer guarDaDa Deue fa>cr penitencia DefeteD^ae
Dentro Do altar po:qfocem culpa,
<j3Dtolo.clv.feba boftia ca^ em {pptolo.clvtf.fe ao facerDote fa *
bo fangue.ou fe po: grDe frialDa* r fatigue Doe nari5ee ou fe?cr vo*
De fe coalbafe bo Tangue. mito eftanDo em ba mfl.
f>r po: graDc frtelDaDe ou po: "jrKntecenDo q bo facerDote co*
/^ ^negrgcia ba boftia ante que fflmccaDa ba mifi Ibe recrecef*
feja partida capr Dentro no fatigue ^Tefair fatigue Dos naipes ou fa5er
po: efto n Deue reiterar bo facra* vomito.tfue aquelle fatigue ou vo*
mto.ca pofto q n fefa partiDa ou mito tomalo em buu vafo. % am
ba partijinba n feia pofta no fan paDo bo nari? ou ba boca.Deue to*
gue.no fe embarga bo facramto* marDaquelle lugar DDe lejco\%
n fe Deue po:^flb tomar.f fe po: p:oceDer aD^ante po: feu mifterio
grDe frielDaDe fe coalbafie bo fan x acabalo. & fe Ibe recrecer mx>cn
gue embo ale5.Deuebofacer* teDeenfermiDaDe.Deuefe apartar
Dote trabalbar com bo alento po: abua parte bo altar ou afentarfe.t
que (Te refolua bo regelo, x ttc com efperar taa q feja pafaDo bo ac *
efto n fe poDer refoluer. ttae poer Dente. ? tomar ao lugar DonDele
DarreDo:bo cle5 panos qutes. % jcou x acabar k\x officto.JE fe ba en
feno ap:oue^tar.Deueopoerem fermDaDe fo:graue qnom polf
uguoa feruenDo. % Deue garDar q acabalo.outro bo tfue acabr.fegu
n entre Dentro auguoa* Do encima beDto*
^Ttolo.clvif. (Te celeb:anDo bo
(SoIo.clv.fe algu fe5er vomt facerDotefeaco:Daqefta empea
to tfpo^sDe tomada ba ucarifta Domo:taU
*D: quato bo que efte facram ^-^Eiibut no t>eue celeb:ar ante
?. to celeb:arfccuc eflr fcm pc * 'j f^uctnga ae matinae,? cm ou
cat>o.jSe bo fkerootc comeca<xr tra mancara pecaria mo:talmete
ba mina fe aco:t>aflc q eftaua pc po: q faria ctra bo coftume cfer*
caso mo:taUtwutoara algutl fc t>e uat>o.t>a pgreja. mae bo q celeb:ar
uc le^ar ba mina ou fe ba "oetic a* ante qtnfcfle ba p:ma,n pecaria
cabar*S>i? qt>cue auer mujfgran mo:talmte*faluo fe bo fe5e(Te cV
x>c arreptnmto % ooerflc po: que tra mt>amto % eftatuto. B aqir
t tttc vcco apeoa* % p:opocr nace outra tmuioa. .8e bo faceroo
Sefecfcflrboma^ecm b:cucq te t)ffefe matinas ante T)a no^te ?
pot>er % acabar ba mfla* JE em ou t)cfpo9 bebefle % comcflhfc pot>e
tra mancara* qualquer q celcb:af* ria em efta maneara celeb:arfem
fe*pecara grauemente fcm aucr e pecat>o uilbcrmo tu? no facra
fte arrependimento ou fcm fe con mtal.q como quer q antre as ma
feflai\ fe ate q comeafle ba mif tnae % ba mina no x>cuc comer.n
fa feaco:t>alTe q cfaua cm pccat>o bcbct\q fe cntt>e qut>o fichem
mo:talt)euefleconfeflar.tfe nom scmanba.i q efte bem jpot>e ceie
outer faceroote aqufc confeflar. b:ar fcm pecado fe b no fo gar *
t>cue ceifar ?>c celebzar.faluo fle De gantara n bebet>ice*t>aquE na
heceiriat>ebo'duucfiet>cfa5cr* af ce outra tmufoa. Be bo q comefle
fy como fe fofle mfia foleucou ou Denode % n T>o:mTe em tot>a ba^
uefle algut fmaso ou outro cafo fe tiote.fe poderia na manbajele^ t'
melbauel.ca ctonces poderia ceie b:ar.i;tH5\q fet>efpo^6t>emeea
brar arrepen>cnT>ofe % p:opocnt>o noyte cmeeo, q n x>uc celebiar
fcefe cfeflr x fatifajer fegtfoo fu po: reucrca t>o faramto % pollo
fo be t>to.EtH5 fanto &guftmbo coftume t>a grcj'ai? po: q t>ft>e ba
Tbo que no tem vontade t>e pecar? mca wte fe comera bo t)a qua
fatilajer c lagrimas ? o:aoce. to ao-fejuum,
confiando t>a mifcrco:t>a tf tte. fe ^titplo^ci.febreie ou efeomu
guro? fem temo: pooe receber efte gaoo ou t>cgrat>at>o poccelcbwr*.
facramto E bo fcer^ote q fe con y~^* qutojio cqmejoDefte fa*
fclar x logo oepoe t)a cfilfom an \J cramento fo^ t>to q pujtro ne*
te que fatilTaca n cp:a ba pcnjprtbu n pot)ia celeb:ar faluo bo q
aj^ll^e be Dat>a celeb:ar n peca era facerfcote % o:t>eiiat)o p:cle, fe
Utolo.clije.fepot>c bo facerbote gunt)o.bo eptumei: toena Da ^
jer mifla tc q Diga ae matinas, grei, algiiu DuiDaria fe bo facer*
r u
Dote. folie DegraDaDo ou fufpTo ou fa t>o Dta*?tra polloa fnaDos fe
efcomigaDo oubcrefe.fe poDeria enDo pjcfentebo co:poDo finado
confagrar.Bij q como qr q peca* ou nom p:efeiite ou po: anuerfa *
ria grauemte*pcro poDe cfagrar rio ou po: Deuac*? cm tanto q no
feenDo by ba matria ?D5Do as feja co maa cnten % co:rupta.n
palauras ? auenDo entom De c contra curtume Do lugann ctra
fagrar.po: quto bocaraterq ftr crtitup finoDaMbo terceiro po:
tmpierto % pofto na alma.mca po necefltDaDe De mtrtoe peregrinos
De feer tirado JE qual qr Dos fob:e ou bomee q veDe camnbo ou c
Ditoe q celeb:afle oue feer tifpofto fermo ou po: voDa palfDofe bo
Doojfcioi: beneficio* tpoq fcDeu celcb:arJbo quarto
4jXitolo*drj .que pcflbaa nom De quDo po: feer poucos clerigoe ou
uem celcb:ar* po: fere ae jgrefaa p:ouee com*
^->7omo quer q toDo facerDote po Dam abuu facerDotesuas grejaa
V^foe ccIeb:ar^cro ba^ algu & efte tal poDe D5er em buu Dpa
q Dcu fecrDefciiDiDos q nom ceie x>me mifla6*ba bua em bua ygre*
b:em.afi como ao que tremem aa fa.? ba outra em ba outra .mpe
mnoo % ao q ba gota De q cay % ao ' ro em nenbuu Dcrteo cafoo faluo
q toma ba loucura algiae vc5C6 % no pncaro, n tf ue clcb:ar ma^
ao q be mtrto ^Dota % iio:te ou De Duao mifle*? quanDo ae ceie=
be cafy cego* a fe poDeria ftgu^r b:ar.cm bapume^ra mite n D'uc
granDcp:ijgoDa cfagrac Dertee tomar bo vinbo q t>it fob:e oeDe
taae* voe bo cale? tfpopeDa cominbcn
(JjDtolo.cljrj* q cafoe poDe bo fjjtlo.cljtif.ql be m^lbo: m
facerDote Dijer ma^e De bua milfa fa DO boo facerDote ou Do maao ou
no Dia* x>e qual Dcue borne ante ouur.
^| ): quanto bo facerDote poDe /f^pi quto encima for D^to em
jt^cclctoar Tito outro alguu cm^J bo comeo Derte facramto*q
certae bo:aa Do Dia* feria DuuiDa toDo fiel r-pao % catolico.Deue ou*
fe poDeria em bu Dia D5cr mao uirba mila.efpecialmteoe Domt
x>c bua mirta^ fom quatro cafo goe % fertae folenea* Hl algu Du *
em que poDeD?er buu Dia maio uDariaql era rn^lbo: mua.Tqual
t>e bua mTa. Ibo pnmeyro beDia seue borne ouuinba Do boo acer*
$e natal q poDe celeb:ar tre mif* Dote ou Do maao*E 08Douto:e q
fae* Ibo fegDo be.q em qualquer erta matria fallD5*qDamif*
. Doe outroDlae poti Di'5erbua mf fa fe poD confiDerar Duae mane^
/

0
I I,
nid.lbapiimegra qut q be fu actecemaovDae coipotaaee*
ftancal clla.q be boco po tf f efu que ba vDa que Da bo feruDo: H
jepo.iqutoaeftoEgoalmentc be po? boncfto. ma^e alegremte %
booabamTaDe qualqr facerDote tmelbo: vontade ba toma bom
q baDga. ca a(ty poDe celebjar bo q tomaria aquella mefma Do ferui
maao como bo boo.ca ba ob:a que Domyp^Defoncfto.
aqtr fe faj q be bo facramto^go (retolo.cl]ci.fe t)eu feer rece^
almente be boo % vrtuofo. 0u po btDoe oe facramtoe Do facerDote
De feer. auiDa confiDeraco quto ao que efta em pecaDo mortal ou be
que be ancjco aefte facramto. aflp pub:ico concobnaro.
como ba booaDeuao? booa fama |tit ba quaftiom cmaDta po
% boneftiDaDc Do q celeb:a.? fegt^ , be nacer ba graDe DuuiDa.fe
Do efto mglboi be ba mifla Do boo tfue borne ouuir ba mifl? receber
facerDote que DO maaoXa efte fa* 00 facramtoe DO facerDote q fabe
cramto n foomentc ap:oueta a que efta em pecaDo mo:tal.'afig co
00 bome polia eflficacia % p:oue mo em aDulterio ou be bub:co c
to % efeito DO facramto. mae pol* cobinaro ou cfta em outro pecaDo
laDeuaDo q celebra, x fegDo e* femelbauel. ?Defto fotn Dtuerfae
4o fefem bargo algu ^goalmen opnioe6.B5 fanto tbomae.que
te fe poDe ouuir ba mfl DO boo co Dcue bom receber oe facramen *
mo DO maao*m^lboibe ouuir ba too Do tal facerDote em tanto que
mi (Ta Do boo. JED? fem bargo ai ba igreja bo tolera % cfente citar
grnu ca po: obeDica poderia "feer em pecaDo.nem Deue feer euitaDo
bom cftrangiDoDc ouuir mifla fl^ero D5 que nom be feguro De re
Do maao % nDoboo.entcee wvp ceber eftee facramentoe-faluo em
Ibo: feria ouuir ba mifla DO maao* tempo De necefltDaDeje ba con *
ca mylbo: be obeDefcer q n facr* cincia IbeDaiacufaquecfta em
ficar ou fajer facrificio. fto feria pecaDo motfaLba qual concenca
afy como be eftabeleciDo oe par poDe Depoertle^ar.cabo bom
rocbianoo.q caDabuDeue ouuir cm nur pouco efpaco fe poDe em
ba mifla aoe&omgoiae feftae mDar polia graa De D'e. utrofy
folenco em ba igreja Da fuaparro D15 Do pub:ico % noto:io ccobina*
cbta. j quDo n ba bp embargo rio n Deue feer rccebDo bocoipo
fegunDo be encima trto. Dt5em q De tfe.? outroe Dt^. que nom De *
be mylbo: ouuir ba mTaDo boo ue feer ouuiDa fua mifl nem feer
facerDote q ba DO maao. aify como recebDO0Dclleoe outroe facram
7
it
toe fe be troto*;ba qual notoie 5 taDoe ou algu no UDO fus mf
t>4t)e fe ait>e em tre mneirae. fae nem recebendo fcvt facramen
Be be conDenaDo po: fentiica ou toe po: ytura ma^eDe ligeiro ve
bo confefou em j tr50.ou fe bo fet nbam aapeitDenp. maenpo: q
to be t euiDeute ? tam aparefcen oefecramtoenfejam verDaDeg
te q em algua maneara nom fe po roe quto ao efeito x fanctiDaDe q
De encub:ir.0utroe x>ijc q etioe q em ft bam.&Dae tree man^rae
bo facerDote fcja pecado: ? eftee q DTcDe noto:ioaeDuae peime^
pecado mo:tal.q no Deue feer em * rae fom De noto:ieDaDe DO secreto
taDo.n DeulcjearDe receber 00 quDo be conDenaDo ou quDo bo
facramtoe Delle x otiutr fua nufla cfeflbu em fu^o. Iba terceira be
a porto q elle feja pccaDoMi po De not:ieDaDe De festoou cjuDo
De minguar n afear oe fantoe la * n fe pose encobur po: algtia ma*
cramentoe. oequaaeefom puroe ne^ra.? eftoojem algutieq be no
x limpoe em ba flD igreja. . ai concobinario quDo algu fmaa*
gute Douto:ee refponDao Deere* eeanDam fob:eba terra. )utroe
to que t)t'5.q nenbu nom Deue ou t)t5 quDo tem molber fofpc^tpfa
uirba miflaDopub:ico concubina ent cafa ou ba recebe em feu lepto,
rio.q cfto ba lugar quDo elle be a x 00 filboe cbo:am ou D V05ee a *
mocftaDo po: (eu plaDo em ba fo:* cerajDo fogo.
ma que Deue x n quis abftincr x {fttolo.clj:v.fe ba mtflaDo facer
ccffarDo pccaDo. tcpcrfcuera em Dote ap:oue^ta aoe finaDoe.
ellc.entoncen Deuefccr ouuDa >^->*): quto encima betrto que
fua mifla x poDe fecr eutaDo tf \\\^JX>* mia Do boo facerDote.au
receberDelle 00 facramento6 xn DO cfiDerac, aoe meritoe ?Deua*
cm otitra manepraXa ante q fe(a c x>o q cekb:a. be mlbo: q ba Do
amoeftaso be fufpenfo quto afy ficerDote maao.po: quto oe q vt#
x n quto aos utroe.iDefpoEe u em efta viDa n^c alguie beene
Delle amoeftaDo fe nom cea b fu polloe partee x amgoe finaDoe
fpenfo quto afl^ x quanto aoe ou algu DuuiDaria.fe ae mfle q D
troe. omoqr quealgue Di5em acantar.t faltegroe x o:acoee are
que boDereitoae amoefta quanto 5ar,ap:oue^tari aoefinaDoe po:
afufpcnfom.? oe Dercj>toe queDi * quaefa5 Di5ertre5ar.alni.poW
5em q n tfnem ouur ba mill DO loe maaoe como polloe booe. *Du
facerDote ccobinaro p:ub:co? no Dt5.q noe beehe q oe maoe fa5
to:o.fo: festoe po:q feenDo eu polloe finat)oe fepb contoerar
UiiU
/
V
Q:

}/i

V'
ir.ee maneprao.Tba primeira qu* Doo^nDa q eftce em pccaDo mo:
Do algu maao De fua p:opea vota tal ap:ouet. ca n ao fa? em feu
De faj algtla efmola ou jcju ou o* nome-tna^o nome Da grefa. ba
rac. ftce n ap:oueit laluo em qual roga atfo polloo finaDoo. ,
qutoDDoba efmola aoop:otteo ^_^
00 mouera arogar atfo poloo fina (fitolo.cljevf Sc tfu Di5er ba mf
Doo.lba (egu\XO maneara bc.que ia polloo minnoo q mo:r Depois
efteo bco fe poD fa5er po: algnu Do bauttfmo te q aja pccaDo*
maao.affy como po: mmftro tf tfo /S^* qttto encima bcDto que
pubuco ?De toDa ba Egrcja.afy coj^~JquanDo bo facerDote ccleb:ar
mo bo lacerDotc q fa5 ao cjtcquta^polloo fiuaDoo.toDolloo bco que
polloo mo:too em ba igreja % D15 po: ellco fa5 fom feitoo po: aquel
ao miao % o:a$oeo.? qnDo eftao leo q eft em purgato:io.po: q t'
mtile o:acoeo fecntciiD feer f rcleuaDootafoltooDao penao*
festo polia igreja em cujo nome DuutDaria algutl feDeue feer D^ta
aoD5 o facerDote* po:De po: mu ba mifla polloo mininoo qDcpoo
to pecaDo: q elle feja ap:ouct e * Do bauttfmo mo:r te qaj corne
fteo beo. ibJt.iti.be quDo algu tiDo pccaDo q n cM em purgato*
maao fejefle algu tf Itco beo po: rio n b mefter bem fepto Doo vi*
mDatfo tf alga pefaa fingnlar q uoo.Hefte quafti refponD.q po:
cfteuefle cm cariDaDczfofle viuo elko taaeo feDeue celcb:ar ba mif
oumo:to.aflcomobtfpoou boq fa.n po: q fej rcleuaDooDa pena
becuraDalmaooUietecuto:Dalgu pu^Hiiuwuvivnhi^v*
pope q nella n fom. n po:Hq fej
.M*.
um teftamto.ca eftonceo 00 beo acrectaDoo em gla.mao po: treo
q qualquer Dcfteo fi^efle ap:oue> rejoeo. Iba.t. po: fola5 % p:ajer qj
tari po^o 00 faj em nome Daqlc bam 00 viuoo em bo fajer. Iba.tj.
q 00 mDou fajer q eftaua em cari aDar aentDer q efteo taaeo fom
DaDc.^ero Di5 q mapo mrito fe ba cominb % ajttamto DOO fijeo
ria fe aquelle q 00 fa5 cfteuefc em jepaloe em quito faj ao ejeequiao
cariDaDei fem pecaDo.aln: conto a em ba maneara q polloo outroo q
quelle q bo manDou fa5er. ca feria ei em purgatouo.lba.i.po: lou
bobfetopo:Dua0parte0.jEDi5 -uarbominiftroDanoa reDen*
bo Katio. q ba mifla % bo orTtcio t Da qual fe fe5 rhib:a em efte fa
ao o:aoeo'% colectao % ao laDa^ * cramento. ^olla qual reDen 00
nbao % toDallao 'outrao couao q mininoo fem mrito alguu acalma
bo facci^te faj ou D15 polloo fina r vtDa % glo:ia pcrDuraucU
T"^

CJtolo. clr.vt.t>a cominho q O poftolo.&ui mtmcat et bbrt n


bomceoeufa5erT)oco:po:>ette. tugneuustctu ftbi moucat.&ual
i qutas vc5e % em q #>at>c % co> quer q recebe bo co:po fce noflb fal
mot>cueftarfempecat>o. uat>o: ^efu jtpo eftso cnipecaDor
O^to % trautaso t>a mifla t co* mo:te ? u5o ? cont>enac,o toma 1
noboco:pot>e3efur.pofec recebe. treuaeritco:po:e?fan ^
fagra cm ella ?t>ae outras couflae gum9t)i.E fera culpado na mo:'
q amifla pertenc.aqui enteso x>\ tese noflb fenboi 3efu jepo. 1 rece
5cr como tot>o fiel jcpao oette rece benooopcca mortalmente.
ber bo cojpo t>e 3efu jtpo Dcpo^e q
beconfagraso. ffegfao encima ^jXtlo.cljcvii.q bo facerfcote ca
no comeo t>ofacramtot>a mifa t>a vej q celeb:a seue comtgar.
pt5.toT>o fiel jcpao tfue receber bo ^-^ ut>o quer q bo faceroote ceie
co:po T>e ^efu jepo tree ve5es no a* v JPb:at>eue comgar % receber ?
no.f. Bia t>e natal? bo T>at>a pa * tomar bo co:po % bo fgue q ba c
fcoa t>e refurre^ % bo t>ia se cm * fagraso ba mifa.faluo fe Ibe ac
cuefma.ou abo menos ba ve5 no tece firmtoase ou outro cafo po:
ano polia pafeoa t>a refurre^. & qt>c necefltoafcc cuuefle t>c le^car,
qualquer q bo aflt n fe^efle n fe* ba mifla comcasa.^cro fe outro
ria auibo po: catbolco jcpao t>epo baouueflescacabaraquellc x>c\\c
9 qfoflcse^aSe legitima para comgar B qut>ot>ifcfle treo mil
bo receber a efta #>at>e be t>efquc fas ou oia x>e natal ou Duas em 00
fabe trifeerner ? julgar antre mal? cafoo q encima fomtrtoe. em to*
b % mfar fpiritual % te"po:al que t>ae vcuc comungar, mae n scue
be T>epo q cbega aoe"oc$ ou on * tomar bo vinbo que Sentam fob:e
*cano0.faluofetkonfelbo t>efeu oe t)cD06 no cale> faluo na Serra *
cWeflb:bolc^afler>e receber ou sc^ra feguso ja encima be t>ito no,
po: outra caufa alga re5oaucl. -& facramtot)a mifla.
qualquer que boafy 1tofe5cr.no |J|Cttolo.cljci]c.qnenbuunpot)e
seue feer recebtoo na igreja, nem t>ar naminfirar boco:pot)e tf
t>eue feer enterrado em cemitrio; faluo bo facefoote.
&tot>o aquellequebat>e receber y^enbuu nt>euet)ar efie facra
bo co:po t>e rtet>eHe eftar em cari* ^ jmto. faluo bo faceroote p:o*
t>at>e % fem pecado mo:tal lEm ou ^pu outro facerfcotefce fua liceh
tra maneara feria afua sanaom % a.upo: falecimento T>e faceio
peftimtofegusoboqefcreuebo te pope bo Diacbono, % eito quoq
bo p:ee foriccbfcnte/rcm gratu tomar.poDenDoaucr facerDote t>e ,
De. itccclIOipe^T ajmDa bo fcerDo u confefarfe* mas fe n ba b fa *
te pfente.pDe Dar bo Dicono bo ccrDote aqu fe confederais como
eo:po t>c tfe per manDaDoDo fhccr quaDo bo clrigo quer celebrar*
Dote. & Tc fo: grande necefliDaDei repcnDoofe % auDo grDeDoo: ?
bo picfte abfente em maneira que ctric.0 Deuotamtc.poDc celeb:ar
no pofia cfpcrar feu mDaoo. fem bo co:poDc tfe.fcguDoDifie cima
ellc bo poDe fa^cr. & fe algu eft no facramtoDa mifla,p:e|x>cnDo
t>o em graDe nccefiiDaDe como De bo ma0 b:eue q poDcr De fe tfcb
mo:te.T bo facerDote tffenoefle ao far.i eito poderia acontecer em ai*
Dicono q n IbeDelTe bo co:poDc gu fermo q pcrDelle ba falia p:c
tf0 DecrarD olbc ba re5po: q.afl poenDo De fe confelar bo ma^ ce
como fl bo queo pcDe fofle vfura 5* Do q poDcflc. poDe tomar bp co:po
rio 1116 omiefl recebDo penDea* De tfQ.% como quer q bo q efta em
eftonceDeue bo dicono obcDefcer pecaDo m:talnDeue comngaiv
ao facerDote % n em outra manep empero n peca em ouuir ba mia
rafe n Dccrarafle ba 1x50 po: que ?veerboco:poDetf6
Ibo DefDia,2& logo nenbu n De (jXttblo.cU]c>\q totf o borne q co*
ue tremeterfe De Dar bo eo:po De mfaarDeuc eftar ieiuu.
tf a algml.po: quanto efte facram^^jtDDo bomque quifer comuii
to n be De iieccfiiDaDe.ca fem elle i^igarDeue eflar fe/uum'.DetoDa
poDe bo jrpao faluarfe.faluo fe bo coufa.q poDe feer tornada cm ma
lefpafle po: menofpo i fe algun nepra De comer ou tf bebera fom
monjeou relgiofo fe entremetei DuamanetraDcieiutmulbapn
fe aDar bo.co:po De tf0 algut fem * me^ra be jejufi De natura, bo qual
licena Do feu p:opeo facerDotc.cn fe quebjanta po: qualquer coufa q
amia em fentenca De efcominb* feja tomaDa para beber ou para co
(pptolo.cljtjr.q em tempo De ne* mcr.? tffte f ejuu fe entDe c cfte fa
ceflltfaDe bo q efta em pecaDo mo: cramto^o:De bo que ouuer be
talarepenDDofepoDe receber bo biDo aguoa ou outra qlquer coufa
co:po De tf0. x arjiDa q eftee cm p ou toma me5tnba ou leptuaro ou
aDo n peca em ouuir ba mifla ouuer comiDo outra qualqr coufl
giDo cima beDito. nbuu q tf comer feja.no "ocue tomar efte
n Deue receber bo cojpo tf tf0 . facramento.iEmpcro fe ficafe ai *
clanDo em pecaDo. ^ero fe acte igun peDaco ou migalba Daqllo q
ceife <jouuefle necefiiDDe para.bo comede ates antre oe.Dctca n$
T^ r g r
boca. % outro tua bo comefc c ba fe em efcotiDDo". Deuelbo ngar.i: ,
faltua.no fe qb:anta bo jejuo.* po amoeftarlbe q bo n oemDe pu
Dcria comgar-lba fegDa manes b:tco & fe bo Demoar pubneam
ra De jejuu bc bo q bc eftabclectDo te. Deuelbo Dar. a ba Derc^o De
polia igreja para abftincta Do co: bo tfmDar como bu Doo outros
po.no qual om DefenDtDao ao vm parrocbanoo. po: q bo q be encu
DaoDao crneo tao que Dcllao De berto.n feja rcuelaDo nfcja e(c
fcenD.? efte jejuu tal no fe qb:an Dalo aoo qbo vr Ca jefu ]tpo Deu
ta po: beber auguoan tomar me bo feu co:po a jttDao q era encuber
5tnba n couTa femclbaucl. E ba to pecaDo:. fto qDi5 De juDaofe
igreja comea actar bo Dia.DefDe trautou cima no cano Uii pDe.
mea no^te quto ao jejuu? po:cn fob:e ba palaura Bifdpultofuio.
X>c.fc algu comefle ou bcbcTeDe* %bi fomao opmtoeo ma^olar*
:
po^o De mea no^te n pose tomar gamjtte.
cftefacramto aquclleDta.empe* fj^Kolo.ctyjrtuj.fe em algu cafo
roem enfermiDaDcpoDeoreceber poDe feer DaDa ba boftta n confa*
DpogoDe comer. graDa cm lugar De confagraDa. .
(ttolo.clvjwj.q bo fufpfo n bo gZ^m ucnba maneara nem po:
efcomugaDo n bo entreDtto nom f^lalgua rejo bo facerDote n De
Deue receber efc facramento. ue Dar ba bolha q nom be cfagra
fccrDote tiom D'ue Dar efte Da ilugarDc cfagraDa. afy como
r era mento ao q fo: cntreDto fa5 em alguto lugareo aoe q ve *
olfpenfo ou cfcomtgaDo. po: q l ?D bccoco Do cafamto.? D
efta fo:DavmDoco:po tmfttco ao cpofo ?acfpofa Depo^oDa mif
Doojyeopaoo. fa ba boftta po: cfagrar.t em ou*
{ffBolo.cljcjmj.fe bo facerDote De troo lugareo aoo mo^oe peqnoo.?
ue Dar efte facrametito ao q fabe q efton fe tfuc fajerpo: Duao rejoc*
efta cm pecaDo mo:tal. eo. Iba. po: q no lacramto q be
^V^ algm q eftouefle e pecaDo verDaDe n fe D'ue fa5er ftngtmto
^ mo:tal DcmanDaTe efte facra* algu nDar bia coufa po; outra*
meto ao facerDote. u efte pecado Tba.j. po: q bo q toma ba bofta a
be mantfefto % notono. ou be ocul t>o:aa. jE afl^ bo facerDote feguDo
to % fegrcDo. J6e bo pecado be ma D15 (c Sgulhnbo. Daria ocai ao.
tufefto n fe DeueDar efte facram : q ba recebee De ^Dolatria.
to,? fe bo pecado be oculto.ou Ibo d^itolo.clj^v.febo facerDote De
DcmDa cmpub:tco ou efcDiDo; ue Dar bo co:po De tio ao q be Defa
tnaDDe aguupecaDo. ^c algufnaccfc cm efta loucu*
Bi&ewoo nlgm Dcfantt>ot>e ai h-5 ra nom Ibc tfue fecr DaDo efte
gu pecaDo moual.afy como (facramto. fe fofe tam louco q n
De aDultero ou De omtciDio ou ou ouucfc Difcri nem vfo De reom
tro fcmelbaucl.2& fe cfta Defatna * algua. mas te bo tal louco ouueTe.
o p:oceDcDe pub:ica fama ? efte algia pouca tf Difcri % Deua, %
tal t>emant>ar eftc facramcttto cm recebeife algfia Dotrma i.cnfmca
publico ou cm cfconDiDo. bo faccr na fre poDco recebera te algu q
Dote nomlbo Deuc Dar. ^cro fe e* foc Defcreto.po: alguu cafo viefle
fiat)cfamap fo: fecrcta ou ba fou em loucura ou perDefl ba falia. %
bce foo bo accrDote.fe cm fcgre* ante q efte cafo Ibc ^ctcccte eft*
Do bo Demandar. nlboDcue Dar. Do em fua Deita? fifo Demoftrou
ante bo Deueamocftar q bo n De* .Dcuac Da ffe % Dcfte facramcto.po
manoe.Be cm pubneo IboDem* Deo receber em tto q n feja vitu*
Dar.Deuelbo Dar fcgioo bc Oito no perio n Docfto. % q fe n tema De
ti tolo fegiDo antcDcfte. alguu pujgo ou De vomito ou tf cu
^Sltolo cl!]c vi. fe fcDcueDaraos fptr ou Doutra coufa fcmclbauel.?
fograacs? aos bomcs q anDam c fc algia VC5 tomar c teu ftfo.efton
vi/s offfcios. ce b Ibo poDe Dar. Ibo tf moninba
"JPL Q facerDoten DcueDardk Do bem poDe receber efte facram
JL pfacramtoaoajograaesvelba to. faluo fe fofe certo q po: alguu
coo q gaft bo teu cm maaos vfos pecaDoouueefta firmioaDeiera
% vu cm pecaDo pub:icamente.? aromicntaDo.
vfam tf Dijcres ? jogos Dcfoneftos ((Xtolo.cljcjcvii.feefte facramen
% De arte magica % De efetamtos toocue fecrDaDo aos mocos % em
i De outros fcmelbauees ofFkosi >vCjue^DaDe.
artes. a no be coufa couinbauel 1|S moos q n b T>iteri. n
aamagcftaDcDetfsnem aaccrcla fres x>cuc feerDaDo efte facramen
ftica Difcip:na.q eftes taacs rece * to.po: q em elle fe rcqrc tfuac.ba
bam t alto % t fanto facramto. qual eftes taees n poD^ri aucr.
ijcro eftes taaes fe fc conuertem tnasDefquecomcafem tfauerDt
Dos taacs offtcos. nom Ibce Qeue fcric.ante q ouueflcm legtima ^
fexDencgaDo. DaDe.aty como quanDo cbeg aos
C^tolo.cljcvu.fc ftefacramto jc.anosouaos.jc.caellce blbes
tfuc fecr DaDo aos loucos furiofos poDeria feerDaDo feDemoftraT f
rlunatcos tDemonnbaDos. nal De Deuac ou De Dfcr*
VI *
T n
0it[o*dmt.tfe t>eue feer t>a * fpara ^ftofo^efabelectoo pot*
x>o efte facramto aoe que matam loefce patnce* q oe facerootee q
peijuftc bam curaft>almaft>eu garoar bo
"~Tpr^) que ouueflem X>e enfo:car ftiae cfagraoae para oe fermoe
JLlpuocgolar.ou outra \m\\m quoo otiucroe comgar* Eftae
^rimatar pe: futKa.fe fe confelfa * boftiae oeueao teer em lugar mu
r % receber bo acramto T>a peit lpo % bonefto fu booa garoa % cba
Oa.nlbee oeuefcer fcenegaoo ue.i qualquer q bo afy n fecette*
efte facramento* &x>i^c ague.q % po: lua culpai ncgligca foflem
aquclle triaqlbet)erboco:po t>e furtaoae ae boftiae para alguum
ttenombooeu matar* malefcio ou maltrautaoaeooutro
0Kolo*cltrjt.fe fct>euet>ar efte ocuc feer fufpcnfo po: tree mefee*
acramto aoe q entra em capo pa Bocuc confagrar i garoar tantae
ra fe matar* boftiae qutae entenda q cp:am
'Jnrtguue tuuroar fe efte facra fcgtmoo ba multiooc ooe parro *
JuJLatQ t>eue feer t>at>o aoe q m cb^anoe tf q t cura, & efta bofta
txz em capo, & alguns tu^.qpo: ou boftiae q alfy garoar.n ae oe *
quto cfto be t>erTcttt)ioo*ar pol * ue teer ma^e ti o^to oiae*a caoa fo
loe tireptoe canonicoe como pollo mana aeocucrcnouarpo: temo:
fceregtb cucl.po:t>c efte facram? q n apoO:cc>; fe efte tpo oe*
tono lbeet>cuc fccrt>at)o.0utroe ftceoyooaeqguarOa boco:pue
T>v>z q tfuc feer Dar>o ao retat>o que jtpi n ouuer cafo po: q feja oe me*
fe oefrenoe.? n ao reptado:. i ai fterpara enfermo* Beuc tomar
gtuie outroe trij. q fe Ibce bc m cfumir ba bofta ou boftiae gar *
Oaso pollo iu\5 q entre em cpo*q Oaoae c ba cfagraoa ba mifa
bc0oc recebv- efte facramto* fi outra ou outrae renouaoae poel
^%ito\ox\mixomo bo faceroo* lae garoa para oe fermoe para
ttocuc teer femp aparelbaoae bo tnante. como qr q cat)a t)a pot)e x>i
ftiae cfagraoae para oe fermoe* 5er mla % cfagrar fe fo: neccTa *
s^z* betnto como oe bomce rio tf comgar oe fermoe* .& tfue
/l/ q eftam faoe t>cu comigr bofaceroote garoar eftae boftiaa
'^tornar bo co:po t>c te ao menos cfagrat>ae para comgar oe fer^
bavejnoano.conuaqu^er. moejnae n bo fangue IR oe q
como oe q mo:r qut>o Ibee acon ft laoe nt>eu comiigan faluo
tece algae enfyrmi&fee Oeu re foomtecomboco:pooe tieatom
cber efte facramto ante q motr tomando oo fangue
<[jCtoto;ctic^t|\po: que n garD gua tugareecmugctoDo bo
bo fatigue para comiigar % comun facramto.iE algtu 0 t)outo:ee Dt*
gamfemelle. 5c.q 00 Da o:D x> ciftcl % outroe a*
J^-^Di quanto encima fo^ tyto.q cofi um\quDo muitos b De c *
/
lL^JquDobo facerDoteceleb:ar. mgan q bo faccrDotc tomDo bo
"^fcue tomar bo coipo % bo fatigue, fangue Aem bu pouco tf lie 110 ca
% nDcuele$:arDe tomar bo an> lej^foteaquelleDeEt vinbo.Do
gue. algus DuuDari, po: q 00 q qual toma 00 qcomung.&Dij
comtgam toma bo coipo % n bo q cfto nom beDe rep:ouat\
fanguc.Hefto refponD. q po: qu
to onDe be bo coipo be bo fangue* . ^jt\ox\miihComoho faceio
?alfy recebe toDa a virtude Do fa* teDeueleuarbo co:poDetf0aoen
crmtcn utrofy, po: temo: q fie fcrmo.
poDeria derramar bo Tanguei a OuDo bo.facerDote ouucr De le
Da D^.q como qr q 00 gregos co* bar bo co:po De D*e alguu fer
mung com toDo cnte^ramte.ba mo,tfue p:itnci:ramte lauarfe aa
igreja roma bo fa5 c ma^o: gar* maoa x vtftirfe bua fob:epiltcia %
Da % cautela.DanDo foomctc ba bo ba ftola poela fob:e 00 b:oa, % co
lia cfagraDa.q be bo cojpo De D'0 imr grDe rcuera tomar ba bo*
ente^ramente. B bo coftume Da i fta cfagraDa? metelaDtro no i^
grefa roma.be avtDo po: lcy, u* k5 % cub:ila c but pano lpo,? to
troe D*5 trea rejoea. Iba p:me maio na0 maaoa x>u 000 pcitoe
ra. q po: vtura crtria alguiu q bo % ba cru? X>i^tc T lumet auguoa be
eo:poDe 3efu jepo n era terame enta^-z quaDo cbegar aacafa Do en
te novnbo.?po:trarefte erro: fermo^bo q letia ba auguoa beta
boD foomte bua efpecia. q be T>a\e efparger Delia DijDoSfper^
ba botia 1ba.if\poIla rejo encima ge0 me* % paje buicDontu, & logo
Dita*q feria p:tjgo De fie Derramar bo facerDoteDcuefajer aDo:arba
Tb.ii\* po: q ba vtrtuDe q be no fa crti5 ao fermo % D^erlbe a% 3r#
cramento refpDa ao q fe faja eui mao vee0 bo cojpo x$ noflb fbo:
fu figura? fmfica em ba le^ ve ^c(i\ jcpo*Xu cree0 q efle be itofi
Iba. ,a 00 facrifictoe q bo faccr* fauDe.nofl vt % refurre^.iDe
bote facrifcaua, n recebia confia eDi5er bo enfertno.creo. feDeue
atga Do vinbo % t>as coufaa q era Ibe Dtjer como bo flbo D' Da x>ckc
f iqutb q flc poDi beber omo Deo DO0 cceoe aterra % tomou car *
quer q x>i$ bo facramtat.q em ai * ne bumna ba virgem fc mara %
fo^coricebft)o fpirtu (ant^c* fe^tbT t)eue bo facerfcote tomar aa
JE au: faelbe oi^cr 00 artijgoe Da Egrefa,? alfy como leua bua bolfta
bumaniDaDe caDa bu por%? flc confagraDa para Dar abo enfermo
creerquc eftebebo cojpoDe^efu af^oeue tomar outra confagraDa
jt:jx>qalffoECcebiDo.nacDo*mo: po: que n aja nem feja erro Doe cj
to x fepultaDo* a refucitou ? futyo v com bo cojpo De tfs . q cuiD q
aoe cecos* 1 ba De vfr julgar 00 vi bo co:po tf tf0 va Dentro no cale?
uoeioe moztos.Eoutrofy creer como bo leuar. % feria erro fie bo
que bo acerDoteDjenDoaquellas no tojnaflem.f como cjr que cm
lanctas palaurasq^efujtpo t>fle alguuae ^grejae n fe garDa fegiV
aquta fe^ra Da ceea em ba fojma Do aD^te feD^ra ^Defque tomar
que mDa ba Egrefa.que bo p flc tfue poer bo cale5 ? bo co:pue cri
conuerte em carne % bo vinbo cm fti fe bo tra5 ent kn lugar a em
fangue 1 fe fa5 co:po De t5e verDa #' algae igrejas acotum leuar Dti
Depro D* *3efu j:po & bo fermo De ao bofhas confagraDae. tDar ba
ue refpDenq alrg bo cree toDo. f bia abo fermo^ tomar ba outra
logo Ibe oeue amoeftar qfefcii^ fm outras ygrefas leua ba bo *
b:eDalguu pecaDo mortal q fe con ftia.tDa ba bia parte ao fermo.?
fefle.tDeuelbe mDar fa5cr ba c<v ba outra parte to:naa a^grefa. cm
fiflbm gceral.f bo facerDoteDiga outras igrejas ba parte ou ba bo *
mifereatur vcftr ompe x>em.tc. fta q leua toDa a Da ao enfermo %
f logo Ibe D*ue Dar ba bofta. ? bo n toma coufa algua. % quDo to:
enfermo fcue Di5er? toDollos que na bo co:po De tieeuc tomar lu *
fog efteuercacerca quando at>o:ar me encenDDo.? cpajmba tange *"
bo cojpo De tf0. &Do:o te 3efu cri * Do como aabiDa.? quDo n toma
fie et beneDico tibi:qua per tuum coufa algia n x>me uer lume n
cozpu ? fanguin reDcmifti mun foar cpaba . y afy aa^Da como a
Dum>u afluBalue luje imo ver vjDa boqpaflar JOIIO lugarDDe
bupatre.boftia vera*vua caro.Di leua bo co:pus jcpt x>cne fincar 00
muitas ntegra.verusbomo* *Du giolboeT acpanbalo.i fe fo: caua
bo pater noftenou outra femelba* leprottoefe Decerapeeaapartarfe
ttel o:acom Deuota. f logo ba De # Daqlle lugar.? Defque tomar aigre
ue receber com grDe Dcua.? bo fa. bo facerDote Deueouto:gar 00
facerDote DDolba DeueDi5er.o: pierDoesq fo:om outotgaDoapol
pusDomini noftr ^efu jtpi euflo * los paDjee fntoe^aoa que aconpa
Diat te m vtam eternal ^fio afl nbamboco:pobetf0
7 TT

0Xo\o:c\twiih como cm teo ba mao.onu que aquella ffe q


De cntreDyt te te poDe Dar efte ta*, toDo jcpab comeou acreer no bati
cratrient ao enfcrmo. tifmo % ptometeo tf guarDar % gar
/^/0riio quer que quando algu Dou toDa fua vpa.q ba onfclfe aQ
t^Ajugar cfta attre05t0.be Defeti tempo Do acabamtp. &po:cnDe
DiDo q nom amintflr 00 facram vog quero p:egtmtar ba ffrf ?Digp 1
toe aoe Daqllc lugar, fl^ero ba pc* VO.SSIE. rceDe0 em tf0 paD:e to*
nitencta 1 eft facramto. pDcfic D poDo:ofo q fcj bo ceeo 1 ba ter*
Dar aoe enfermoe.? amDa que em ra-ztoDallae coua0 celertaa0^
tal tempo 110 recebe algut aoumr terrcaae0 & refpDa clle >i creo,
mtfla.nem fe tange campae.^c Cree0 em 3c(u creo
jepo feu flbo.f re
ro qttDo bo c:poDe D'0 leu algu , fpoitDa >z r?eDe0 no fpiri
um fermo.tangba campajmba ' tu fanto.? refponDa f? creo. ree*
JE toDollo0 que v acpanbanDoo De0 q fom trc0 pefoa0 paD:e % f *
bo atfo:a quDo bo recebe bo fer* Ibo % fpirttu fc. % bu foo tf0 ver*
mo.ca Ibo tfutfar em picfencja De ' DaDe^ro. f\efponDa fy creoXree *
toDollo que b? cfteucr. Deeque^cfurofoy cccbDopol
^tol.cljcjccv.em q maneara fe la virtuDeDo ipmtufc.atomou
Dcuc Dar efte facramto ao que be cameDe fanta mana. ftefpDa.fy
enfermo. ^ creo.reeDe0 quenaceo Delia ver*
^-^fpoye que bo Doente fo: be DaDep/o tf0 % verDaDe^ro bomem.
^JcfeflaDo 1 afoito 1 ba lua aal i\efppDa.f creo. jCreeDee q ficou
ma 1 toDa fua fajDa bem o:Dena*;. vfg fanta maria antee Do paito^
Da % cnDcraDa. tragalbe bo co:* *i no parto.? Defpo^e DO parto. \e
pope-tf bo confeflb: i comugueo fpDa.fy creo.reeDe0 quetomou
contDOO tf feu pecaDoe % co Dcua moe % ^aycom ent ba ru5 fu
on % c amo: D tf0. & quapp bo; poDerio De pilato po: ttO0 pecaDo *t
p:efte tfoujcer bo c:po De tf0. tra * rce faluar. % que ro mo:to em qn-
gairi fmpe lume trte como m&: to bomtfepultaDo. BefpDa.f^
Da ba igreja xguoa beta. a tra crepXreDee queDefcDeo 300 t
g fenip:e bo c:po tf tf0 bo m^e ferrioe i t^ru De (m poper ^oe te*
bonertamte 1 ma^e brrDam. U0 amgo0.l\efp6Da.ft reoXrce
tcmpoDer. jSquaDo cbegarao, Dee que refucitou Da mo:te aavtDsi;
eiirermo fuDco k pzeguntelbe. fle ao terceiroDa.ftefponDa.f^ creo.;
quer comugr J Defque elleDfler, reeDc0 q fub^P aoe cee0 % fee $
que f.tfigalbear^ tDo ba cru5c Deftra parte De feupap:e.!\cfppD$
~N
^7 ^
\\ ' *
r #<7

t reo; CreeDee que ba t5vfr fui fg creeo, CreDe q que recebe bo


gar o.vuoe % oe mo:toe.1\eTpon copot fangueDe 3efu jtpo q cob:
raft cfeeoXreeDee q auemoe to* viDa perDurauel/f\efpDa.fycreo
t)oe DercTurgyremaqucllae car* Xuereee receber i tomar bo co: # .:
nes cm q Damoe ? viuemoe. a re po ? Tangue t> nofo Tenbo: fcTu cri
ceberemoe galarD De quto Te5e * fto em.efta ffe % nefta creciia ? tte
moe.oe maaoe pena ? oe booe ga (la eTperanca De auer viDa perDura
lart)5 T.glo:apert)ttraueL Bcfpon ucl em eftc Tenbo: q v em cfte ih
Da. T^ crceo. Bqiw Ibc faa aDo:ar po avtTitar ba voa aalma jP\eTpon
ba cruzem efta fie ? em cila cren Da.fy quero De graDo^ perDoa^ a
ca que confcflftee t>i'5ee a% BDO go:a quatoe bomce % mlberee
ramue tejepei: beneDcimue tib voe te crraDo %vos fc^ero pefartf
qua per cruc tua fcm reDcmift boo co:a, ?De booa vtaDc. % per
mmtDu.iE aqtr poDe fajer ba coit Doara tte avoeoevoflbe pecaDoe.
fflbmfevjrqucfaj mefterpo:re. \elponDaeu perDooatoDoe quan
5om Doe pecaDoe cotiDianoe q faj. toe me mal Te5erompo:amo: DO
bom caDa Dia mu De ligeiro meu Tenbo: jem jcpo.t piDolbe po:
Dcpope tome bo co:po tf tfe em ae merece que me quebra perDoar Oe
maoe mu^boneftametei lume meue pecaDoe.? q quebra ellc vjr
Diante % Diga alfy. &iiDa voe fica c pa5 % c kvoc % co miTerco:Di
r De confcflr oe facramentoe D aminba pouTaD no Digna Derece*
fancta igreja po:quevoe aueDe beraelle. Bqtip tomeba paiaura
De Taluar.?po:DeDi5ee fe creeDee boDoentc a^eTu ]cpo % Digalbe afy
' quebe bua Tanta igreja Doe fieee jcnbo: nTomDgno q tu entres
jcpaaoe.ba qualpollo bautifmo ba minbapouTaDa.Tenbo: Diba
toe fce Tacramtoe* recebemos tua palaura % Ter ba niba aalma
t>e tte P^D t>oe noflbe pecaDoe ? Talua* % aT^rcceba bo co:po De t^
iioe fa? parte Dae fuae coufae fan* bo clrigo alT^o:pueDommi no
tae* BefponDa. fy creeo* reeDcs. rtr teTu crifti cuftoDat am tuain
que pollae fantae palaure q^efu Dvta eterna ame
icpo DiTe na quita fe^ra Da ceea qri ^ttolo^cl^v^T bo TacefDote
Do noe lCjcou De fy memo:ia em e fermar DcTpo^e Da conTagra (Te
fte facramentoq<luDoaeD5b Duecomgar
clrigo Tob:ebo altar que Te fa5 Do W^DepoyDa conTagraj cri.
pam carne % DO vnbo Tangue D je K:5 tecero TaccrDot qD5 ba.mf
fujepo verDaDeEramte\TpOttDa fa alguua firmiDaDe p: q b no
pofa acabanbo facersote q ba ou* fejelbefcoeftoin Ibe catou reue
uer T> acabar* x>ei\e comear onoe ra nenba* % be femelbauel aos
bo outro ba Icflca.? fe outra bofta q bo receber % tomar % fcefpoys
nom ouuer.ocu partir ba boftia? bomatarom.
t>ar ba bua parte ao enfermo % ba dJCttolo^cljcjcjcvu.quto p:oue?
outra tomar elle* toe fe fcgu fcefte facramto abo q
(JjOtolo.cjcjcjclv*em qutae ma* Dgnamtebo recebe.
neirao fe comete pecado em efte fa yjv utoe p:oucto0 fe fegu tifte
cramto. I 1 fjacramto ao q signamte bo
S~>{m tree manegrae comete bo* freccbe^umeiramte retM5eo aa
\~A w pccaoo em efte facramto memona baj>a#: se nofibfenbo:
15 pumegra fe bo nom tomou ao 3efu r.po.t>clto fe lee no eugelbo
meuo bua ve5 no ano feguDo fu * Iboc facite me cmemo:ation.
b be sito.? afo fc lee no agelbo Tbo fegfao cfirmao na ffe.lbo ter
X>e fam ^ob. Bft msucaucrtio cepro acrecta ba efpera. 1bo qr*
carne filt j bomint non babebtts to encseo em cartoat>e. Ibo quito
vt in vobt0, jSe n tomardes bo fcalbe vt>a x>e graa. Ibo fefto ajun
co:po x>e 3efu jcpo i bo feu fangue taoa^efujepo.lbofctmo farta ao
no auereco visa em voo.lba fcgu > que bo toma t>e cfolac fpirtuaU
t>a qu>o alguu toma bo co:po x>c Ibo ogtatto eflb:cao. TDO nono fo *
te ? efta em pecat>o mo:tal.ca efte fteno para b ob:ar. IDO scco gar*
tal.fu^d % mo:te toma para ft fe * t>ao? t>albea|'ut>apara regift/ae
guitto fufo ia berto. Xm fumt ttaocmaapofua fraqsaou,
insigne (utnciu fib mtmcat. Iba po:tentar>o>aboo.1bovnt>ea* ^
.terceira be quando sepop q t co mo que refra bo art>o:t>a cubica.
ltnungat>o n fe gart>a $e pecasoo. Ibo tmot>ecmo q perdoa 00 peca *
efte tal erra trs manearo. Iba x>oe vcnaaee % alga ve5 00 mo: *.
pumegra po: q com vituprio laa taaeo.afy como quoo bo facerfco '* <
pe fy a^efu jcpo q reccbeo.lba feg te ti neceflfoatf ba tJ celeb:ar % efta
t>a be tal conto uoae q ceou c elle pecado tnottal t n acba aqu fe
.3 tflpcrs troujceo aamojte.? como cofefar.ca eftce fe ba booa ctn
Bbfalqconutoou afeu^rmao? po: efte facramto Ibe fom perdoa
Oepo^e matouo. Iba terceira q no x>oe oopecaDoo mo:taae0* vnt>e
gart>a I>a o:t> c boneftit>at>e. ca verfuo. ^nflmat memo:atfuft*
te que bo tomafle Ibe recebeo com tatrobo:at auget.1boftafpe5pur
reuereha. ?>epo?0.qbo,touefE gatreTftitvitsat.t vuttcftr
TT

tttatq5ft> mmutt fomitcc&reniit ciilid eo: no <t qut babitct.quan


tit. IDutrofyQiic q bo co:po oetf^ to abo.vuM no ma^e efta parte
be me5inba ao0 enfermos. /o:na*
fca ao pclgrina. cflbzjo aoa fra* <(5q fe comea bo.iij.luro q trau
cot)ele^teao0 faao0,fa ba enfir tat)oe qtro facramto serrarei?*,
mifcaOe.garDa ba faut>e.fa5 ao bo* rb.q fom.pcnitcncia.ejctrcma vn
m feermanfo paraacoireponn c, io:t> t>c clrigo % matrimonio
mace paciente para afcooz. mate
actnoo abo amouma^fabeso: % -*D quarto facramentobe ba
auifa&o para fe gar&ar.ma^ apa * , penitencia.? po^ ataa qup
relba&o para ob^ecer*ma^e^eo 'be Dito Do facramto mtf
topara *>ar gra jas atte. Va % bo co:pot>e tfa. aqu entendo
0Dtolo.cljejCjcijC.qutO0 t>ano fe trautarfca pentcia. % pme^ram
icgu aboq reccbeefte facramto teturenqcoufa be pentcia i&oe
tngnamtc, ouue efte nome % quantas mancp
^np6^ como bo qtngnamcntc re raefomMlaqutaepartefom '
^Jjjebe efte facramto fe feguem nella, Et>epoget)ret qu fe t)cue
C mujto0 p:oueto0.aty abo qbo re cnfefar % x>c qpccafco * qualscue
. cebe eftaoo cm pecat>o mortal Ibe feer ba confifom % aqu fefccue c
.., ve mu^to malce* Ibo.i.claa bo feiar ? qutio % em q fama ? ma *
bgtti. fo.j. aparelbao at>ana,. nepra fceue fa^er ba cfiTom.t co*
Bo.ij.cfctJalja abop:ojco.lbo mofet>eueauerbofacert)otc com
fuj.ceega ao co:a. Ibo.v.trajco a bo que confefar. % q pzegutae Ibe
. entenc^.lbo.v.fa? fanba atte.t>o t>eue fa5er.i q pena % fatifa tfae
< vtj\ab:euia % en curta ba viDa tem t>ar i mat>ar po: cafca pecado. % x>c
poial. Ifro.vif .scfpojao x>oe beene muitas coufa Duutae q toca % a
oo mDo.E t>cftot>5a bo p:opbe contec nefte facramto* % em fim
ta nopfalmo.fiat menfa eo:u co: fcirej^aabfolu,
pfe m laque.tuto abo.j.t t ClJptolo. .q coufa be pentcia*
retrbutiea.quto abo.if.&t fca B^gunt)oo5 fanto&mb:ofto
fcal.quto ao.ij.Dbfcurtur ocu pentcia be cbo:ar bom oe
li eoui ne vrct.quto ao.iii). x . pecat>o paat)oa.i oa pccafcoe.af
Sozfum eoui femper incurua.qu* fr cbo:ar nuca 00 majra cometer
to abo.v. EfTtoe fuper eo ir tua com #to coco:t>a fam i6rego:o
quto ao.v). jFiat babitatio eoui se ?^5. .ue penitda be cbo:ar 00
ferta.quto ao.v\*t in taberna * pecados fe^to0ante toepo^a n
ma
06 cometer Btogoftmbotn$. raDacjfa qucbebop:imeEro Dia
q bapenitcia be ba vingana Do em que fe comea bo iqw Da co:e
que fe DooetarrcpecDe DanDofc pe efma*tffcalo % veftiDo tf {xmoe De
na % auDo Doo: Do mal q t feto* fayal vi0 aapo:ta Da ^grefa*ba ca?
f ajmDa fanto &mb:ofio D5 ou bea incrnaDa % trifte % c bo acip
tro lugar* penitcia }>eDoo:De co fie ? 06 clerigo0 Da igreja onDe be
rac % amargura DaalmapollO0 pe . parroebiano*^ bo bifpo com fcue
caDoa q caDa buti cometco* & aiDa minftro0 faae aapojta Da igreja %
outro0Dt'5* q penitcia be Doerfe metefe Dentro % laafe em terra De
home t)e tooos cue pecados c v tra0Do bifpo re5anD*O0pfalmoe
taDe tf n tomar mage aelle nem pemtencaae0* 00 qcco acabaDoa
00 cometer* - leutafe bo penetcial* ? bo bifpo
djtolo*|*onDe ouue efte nome ponlbe a0 maao0 encima Da cabe?
penitencia* a % D5 aflgXomo aD fo lcaDo
y^vSmtcta quer Diser quafi pe ? DO para^fo. aflp tu feraa laDo Da
-<\Jr\ tmem* q be pena para pe* greja & lanaDo fo:a*O0 clrigos
nar a coufao mal fqrtas.Bcgtm* canta aquelle rcfponfo q comea*
Do fanto3fiDo:o penitencia qual- '-^H ftipQaevultuotu.i&scue per
ageii0.po:qbo borne fajDopcni toDa ba co:ccfma mo:ar c ba <a?
tecia fe Da pena pollo malee q fe> bana fo:a Da igreja %\\ cafa. i
Ca ao q verDaDc^ramente fa$c pe ba quita fefra Da ceea tomar aapo:
mtenciam faj outra coufa aluo ta Da igreja como veeo no pmeiro
no lepjcar fem pena bo ntal q fe5e ? Dia Da co:ecfma % trara Dtro? ou ^
r* J^. otjefe peititcca a pctutDo* uira ae o:a0 canonica0 c 00 denV
q quer D5er*auer bom pefar* a f goaataaboDomgoDe quafimo^
requerefeqabopecaDo: femp Ibe Do*ma0 n Ibe Dar pa5 nbo co:
tfuepefar pollo pecado q cometeo* po De tf0* 3EDepo^0 n entrara na
(pCitolo*ii*qutae manearas f igreja ataa comeo Da outra co:e
.De penitencia* fma x afl^ bo far caDaaano ateia q
rj iftee manearas fom De penit ieja cpuDa ba penitcia q Ibe fo^
V>Acia*'lto.be folepne*1ba*ij*be DaDa.lba qual cp:Da rcccilialoa
*. p:uuica*1ba*u*be puaDa ou fecre? bo bifpo* ca outro lgui n bo po?
taJbaa.be Dita folcne po: q fe faj De fajenE ella penitcia n fe De?
eco granDe folcniDaDe* % bafe De fa? ueDar faluo po: IIIUJJ graue peca ?
$er em efta mane^ra^fbo que fa5 e Do mo:ral % muy notojio na ciDtf
fia penitcia ba De v/r ba qrta fez ou logar onDe actecer.E n fe De
14* w.
r Tnr~l

ueo^rafacertotepo: btirrr>3oi. poi qutobpcaooqb ptmtco


o clerical.faluo c folfeoegraoaoo afa me5tnba puiuca .Iba.tj.que a*
p:mepramte.nem Iba pooe poer quelle q grauemte peca.oeue pa*
outro faluo bo bifpo.i n ca fe tfac oecer groe confufom?: vergonba
oar abu bom faluo bua VC5.& Iba..q feia enjcp:o % caftigo aos
bo q efta penitencia fe5er.n0 pooe quebovr. Iba.mj.porqooqbo
o^aoanteauerbonrra oeclcrijia fouberaj manepraoe fearrepen
nem oeue veftir panoeOe coo: n oer % riooefefperar po: nenbue,?
cafar.pero fe cafar vai bo matrimo graucepecaooe.
nio J jpBtolo.v.oa penitcia feercta.
{[5E5olo.ut.oa penitcia p:ubica.: "% terceira maneara oe penite
y^\ ^nitenea p:ubica be ba q fe ta be fecreta. ba qual tooo cri
IJt^Jfal c-m pwbico.mae n c aql ftao ocue receber c fegreoo oe feu
la folenioaoefufoo|rta.aflcomo faceroote. efte be facramento cj
quoo ntanoa aalguu qfapi alga tooo jepao oepoys q be oe oifcr, o
romaria ou q traga alga foga cin tfue tomar tre vejee em bo aano
gioa ou ferro, ou anoeoefcalco ou ou abo menoe bua vej fegunoo ftt
entre em morteiro ou fcmelbte fobeotooocoipooeite^tfftaen
coufaqfefoe fa^erempumico., tenOoaqutrautar.
JE efta penitcia pooe oar tooo fa* (HDtolo.vi.quanta partes fom
ccrOote que t curaoaalmaequal rfe penitcia.
quer parroebiano feu. & efta pen y-ym efta penitencia ba oe auer
tecia Oeue feer poda abo faceroote Kjltree coufa. 1baa.be ctnc*
q bo pecaOo q Ibe fop cfefioooe* Tfba.f. be cTTom polia boca. iba
fcob:e. foe 00 penitca^rooo ttf. fatifaj po: ob:a. eftae tree
pap oar eftas penitcaaalguue coufaeaitaoaofajba penitcia
q (elbee cfefam oe rauee % no: acabaoa.ftfftae tree coufaoot^ia
mce pecaoos. manolbeeoaroe fam *5:ifoftomo.1ba perfeita pent
fcalcoe % nuu polias igrejas on * tecia cftrge? fa? abo bom fopo
oebeba corte 00* ou tree otas ou nar tooallae coufaeoebooa vota
mace.? oepoa enuiaoe afeuo b* Oe.i no feu co:ac, ctr, % na bo*
fpos.q confioeraoas as crcuftan * ca confiom % na ob:a tooa bttml
cias 00 pecaoolbeso penitencia Oaoe.^eftabepeititda acabaoa
fauoauel.nboacoftuma oarfo:a 1 perfeita % c frusto. f& po: q em
oa eo:te. JS efta penitcia p:uuca trs manearo offenoemo axa;
fe tfueoar po: qtro rejoes, 1ba. po:^elettaj oepenfamto item
tniu
vergonba Da fUipci foberbaD gunoo Kbofl contrc be Doo: ver
obza*T|o:De be re5om q fatifaa* Daoepra polloapccaDoa festoa co
moa poztreacoufla contraras. pzepoito De nunca mapa oe come
H>o: contrtco ctra "ocleyte.poi ter % oe 00 confeflr % fatifa5er Del
cfflbm ctra bo fallar fem vergo Je&ffta contrc be quDo ba ou
nba*tpor fatifaom ctra ba ob:a re5a Do pecaoo: fequebiata polia
Da foberba. JDutrofg pollo pecaoo gr Doo: qba Doa pecaDoa q fe^af
offenoe bo bom atf a ? a^gre/a ? a Ti como ba cafa q efta em terra q fe
f mefmo. ? polia contrito be reco queb:a % fe faj em muytaa partea
ciliaDo atfa,polla confiflbm a^gre* & Dijefe ctri. c qtf e fmul
ja.polla fatifa af mefmo.&ftaa vel tott % tero,q querDi^er <}b:an*
trea parteafom aatrea jomaoaa tamento em buu ou em tooo. % qr
q fe le na lep vella.faremoa camt Dijcr que b q eftaua tooo jtito afl
nbo ti trea Diaa*? ctaa leu bo bo como ba Dureja 00 co:a que bo
magloza Dopara-lo perDuraueU quebianta em partea mcuoaa* JS
f fgnfic 00 trs mo:toa q 3efu ela ctri tfue bom auer tf qual
$0 refuctou.lbo. j.fcr ba filba Do quer'pecaoo moual efpecal. pe*
pupeoa fnagoga q refucitouD ro fe no fe aco:Dar Deuea auer gee*
tro na cafa.t figmfica bopenfam r^lmteDe tooollo pecaooo que
toqbombaDtrona votaoecon cometeo q Iben lembi. JSO5C
tra ba ql be b ctric&lbo.i.mo:* pe .tbeologoe q bab atri d % ctr
tofopbo filboDaviuuaquercfucv cMtri be arrepoimto no aca
tou apo:ta Da cafa,? Imftca bo pe* baoo OO0pecaOo0.1pa ctrij be a
caDo q bomem fa5 polia boca q be cabafco arrepomto
ba po:ta.ctra ba qual be ba confi ^Citoovu>quantao coufae tra
fom.lboi.foi fam la5aro q efta* 3>e abo bom averoaDe^ra ctro;
ua no fepulcro % Daua fa feDo:.? t^ S^gtloo alguua Ooutojes tbeo
gnfca ba maa otoa.ctra ba qual logo fe^ coufae tntroouj %
beba fatifa.i tf ftaa trea partea jraj abo bom actr^. Tba. j.be
Da pentcia edu aqUD5en % p:i penfamto Doa pecaDoa q fe5* Kba
me^ramteDacontrr'.' vtba vergonba q Dellea ba* Tbaatf
Xitolo.vij.q coufa becontrtc.V ba vileja Do pecaDo, IbziiU bo te
^-ViDtttrrom beDooi q bom to tno: Do Dia Dofu^o.lba.v^ba Doo:
V^ma oe lua vontaDe pollo pe* po q perDe bo re^no Doa ceeoa. U
caDoa q cometeo c piepoftt tf os v.ba efper^a q ba Da gkma. Tbo^
cfeflr % x>c fatifajer Dellea, i fe * ftienfa en aoe outraa Duaa^fo te
Vi^ TVTT d) -L~

mo: Da pena Do inferno % ba Doo: ba efpera q bom t l tf0. ba ql


De muitas ofenfas q fe5 atf q be be em tre manearo/ &fpera
criaDo: &uto ap:imera q be ar De perD. polia qual 00 pecaDo:ee
Dar no pecaDo*? .leefe Del re feje fom perDoaDo0.Efperac.aDe gra *
cba qDiie. Becogitabo tb oa a polia qualb ob:amo0. ffpera
annoa meoa in amartuDe anime ca De gla polia qual aueremo ga
me. fen penfare toDolloe meua larD.iDifto fe lee no apocaltpfe
anoe em amargura Da rnmba aal* pefoa De nofo faluaDo:.ataDe q
ma Ba.tj.q be vergnba DO peca eu ftou % cbamo, bo q ouuir b mi
DoJeefepollopiopbeta Ba.lba nba V05x ab:ir ba po:ta eu entra *
faceDetlebe fe^ta negra ma^ q rep aelle % ceare^ co ellcz elle comi
caruooee* ^a.f.q be vle5a Do pe go.&.vi).be temo: Da pena Do fer
caDo.polla qual be bo bom fe^to no ba qual be mu? graue % cfpto
vil % mnofpieaDo.Di5 ^erem^ae fa.iDefta fe lee no apocalipfe. joz
jFc^to be mu? vil vfDo muitas ve pfaba befta? e.ellabuup:opbe*
jeo a tuas carrearo maas.&.u ta maao. 1 00 q receber carater 1!
qbetemozDo tt^oboqlbemu^ final tf befla % aDo:ar ba fua ?ma
terrbel % efpantofo ao pecaDp:ea gfo:lanaDO buulagoDefo*
ftfftoD5 fam 3o grfofto.tua go.? efto fe D5 pollo tfernof em
Do quer q orDo naqleDia toDo b outro lugar oe temerofo krcoex
meu co:po be cbeo D* temo:.? fe co efcomgaDoe t omecDa fornica
mo ou bebo ou Durmo ou fao ou * Do:e0^Dolatriaei toDolloe mtro
tra coufa femp me parece q ouo a foe ba fua parte fera no lago X>o fo
t qlla bU5tnai: tropa efpantofa.mo: go arDte ?De feDo:.bo qual be ba
toeleuta^uoeaboiu^5o)utroi fegunDamo:te.T outro lugar bo
fe lee nae pftolaa De fam ^eD:o galarD Do pecaDo be ba mo:te. U
jSe bo jufto apenas fera faluo* bo vj*be ba ofenfa % erro q bo bom
pecaDo: onDe aparecera lbav. be ba fejrto abo craDo: q be tf0.? efta
ba gr Doo: q babo bom po: per Doo: fegDo D5 fant ;6ernarDo De
Der borejmo DO cecos^Deflo fe ue feer amargo ? mapa amargo %
lee no apocatypf %tl% garDa bo mu^to ma amargo^margo po:
' q tece po: que nenbuu no te torne qofenDeoabofenbo:tfa? criaDot
. ba tua c:oa fe outro lugar* *& De toDallae coufae* ma^a amargo
autraDo be bo q vela 1 garDa fu* po: q fopctra bo paD:e celefttal q
ae vefiiDura poVq n anDe nuu % neDatoDallae coufaeqfomne*
parece fus vergonbas. lba.vj.be celfara0mu ma^ amargo po: q
fe5 enfuna x ofenfa abo noflb reD mo:talmte*comoqrqbo pecaDo
to: q noo remifo po: feu p:opeo fa p:imero jamais n tomaria pois
guc. ? itoe litirott DO pecaDo iDas ja De toDo era perDoaDo*? n be De
penas DO infernos eiras coufas 1 entenDer q ba contri tira bo pe *
caDa bua Delias enDuj abo borne caDo* mas ba graja tf tf s q perDoa
auer contrc 1 arrcpDmento De toDallas coulae* q n fe perDoa to
fcjispccaDos. Dallas ve5C6bopecaDo polia ctrt
(0Dtolo*ijc*fepolla cotr^ foo be om liuremte* 0 nDe fc &mb:o*
perDoaDobo pecado. fioDijJbapalanraqbe bofilbotf
^nr-tguusDouto:es poe quafti tfs perDoa % t^ra 09 pccaDos* )u *
Stll polloarrcpDimto foom* trof^D5 fc&goftinbo* Benbu
te fem conftfom be bo pecado per n perDoa 00 pecaDos falno foo ^e
DoaDo 1 quite % como quer q foni {u jepo q be co:De^ro % tira 00 peca
muitas openioes conco:D tD* Dos Do muDo*$>eroD5alguus q
5em*q ba contrito % arrepDimen Eito ba lugar quDo n poD auer
to Do coja foomtc tira bo peca * facerDote aqu fe cfeflm.
Do fe verDaDeEramte ba aactri * <[tolo*jc.Da confflbm*
c. ba qual fe requer cftas couf Tp^ fcguDa parte Da penitencia
las. q fefa De toDollos pecat>oe vn JL_?beba cfiflbm* j6cgunDoD5
uerfalmtecpjxrtoDen pecar te Sgoftbo*cfiflbmbe aqlla pol
ma^s % De fe cfeflr 1 fatfajer Do la ql ba enfyrmDaDe encuberta fe
pccDooupecaDoe. EaimDa Dr Defcob:e po: efpera De auer per *
ma^s* q t grDe poDe feer efte ar* D* Em outra maneia conftTom
repDimto q n t foomente tira be Decrarac legitima fe^ta Do pe*
ria bo pecaDo mas tiraria ba culpa caDoDiteDo facerDote* egunDo
Do pecaDo* *pcro conto quer q pol fc3fiDo:o*confiflbm be p:ometi *
lo arrepenDimento feja bo pecaDo meto % p:ofiflbm De le#:ar bo peca
DetoDoperDoaDoDeuefe confeflar Do % erro:* fom trs manearas
% fatfajer tfpois po: Duas rejees De cfiflbm* Iba p:ime^ra be ba q
lba*f .po: cp:ir bo manDamto e* ba bomDentro em fua vtaDeqn
ftabelecibo polia Egrefa*lba.i*po: to atfs*1ba feguDa be ba que fe fa?
q nenbuu n be certo q bo teu ar* DteDo facerDote.amjcomo vga
repDimto fop t granDepo:que fo De tfs* Iba terceira be ba que fe
bo teu pecaDo ftrperDoaDo*? qual fa5 Diante Do ju& e >u5o. % efta
quer q tfpo)?sDo arrepDimto n n fe faj c cfpcra De perD*% De
(Te confeiMe? fatifejefie pecaria fta 1 Da p:me^ra n fe trauta aqui
^n*rr' -^
4*
mas t>a fegfoa q be facramto* .. voflbs pecat>o,t>eu aent&er q 3e
<0Ctolo,fl\oitt>e ouuc efte nome fu jtpo auia eftabelectoo efte facra*
conftflm. mtofca cftflbm?ellebo punba
^<->jnfiflbm tomou nome tf con em efecuco % efeito*
vJUfafiom rm)ant>o.a*em.e.?
comquer tJt^er em bu % cm toso* ('tolo*jcuj.qufe T>eue cofelfar*
- % falto outo:gamto ou cbecimV
to.po: q bo que fe confefl T>euc c -77 g)>o fycl pao tfpo^e q be t>e
fefiarfe em bu pollo co:a0 % pol* vJ^aseoetnfcrt fet>euecfef
Ia boca^seue cfeflar ttioo bo er far*? efta #>at>e fe entene oefque
ron erro:e q teuerXa aquelle c fabe f urgar qual be bo mal ? qual
felfa boquet>etot>o? certamente be bo b. i fegunt>o fo trto fufo
outoigatconbece* no facramento t>o co:po t>e tf e^e *
(Jolo,jtij\quem eftabeleceo ba fque borne cbega a$?a$e x>c fcej a*
conftflbm* no ouses ano % meeo q fe p:cfu
s\ >flb faluafco: ^efu jepo eftabe me q t tufcri^E tr atute femp
4 lieceo efte facramto em aquel fe jtac cfeflar bua ve5 no ano^e
laepalauraeqtnfleaoe feueapo ro fquatro cafoe fe t>eue bom co*
ftoloe gUiout remtferitte peccata feflr all tf fta ve5 q bo tfrecto ma
remittuntur etB,&06 que voe per* t>a*1bo piimerobe qusoqtterq
soardes 00 pecafcoe feerlbee bam bom quer receber bo co:pot>e tfe
pert>oat)O0*TO8quaae palaurae ou celeb:arbofacrftcto
v
Damifla*
oecrarou tmao coufae.Bo quetuf* 1bo fcgso be quso bom efta
feaoequeperfcoarfceos pecados pnjgose motfe.lbo terceiro quan
entent>efe confela&osavoe* Bm 00 bom baconctctase eftarem
quto fallou ao apoftoloo.entrt* pecaso moual lb quarto be fe x>u
t>efe % afeue fucefoiee, 00 quaaee utoar que em aquelle ano pot>era
fomoe faceraote quto aamin* auer confeflbt.fse neceflit)at)e to
ftra t>oe facramtos. & bo q 3e t> jcpaao ou jcpaa be obngaDo t> fe
fu]cpoma^ouao6 apoftoloenom conrelfar a(f fegfoo ba lej t)o te *
t craramte t>a cfflbm* ellee bo lamto velbo.q mant>a orrecer fa
poferom tpo^e em fcecrara % bo crificto pollo pcca&o*? mant>aua q
efpltcar?t>enuciar craramente tnagtttreftafe cat>a bu feu coiac
jem aquello que t>iT fanttago* te tfofegao fe lee 1 cote no pfal
onftemm alterutr peccata ve tno*)ftstt co: tilo co:t>a veltra
ftraXfefaUoe bupaoe outros 5ee % tcraraee ate tte vofoe co^
recooee. como,polia lep noua* fe * bom cotifefar.
guaobeefcritna piftoatffantta y<~^S>ieqtox>obornefefcucott
#o.fitemmalterutru peccata^L^feTarDefquebet>eypxoeqpo
veftraXfeTa)MO0 bute aoe ou*^be pecar bet>e fabert> q pecat>oe
troe voflbe pecados. Iflenbu no fe seue cfelar* % oe pecafcoe fom
fe pot>e efeufar t* receber efte facra oe mtrtae manerrae a ba b pe
meto n se fe cfefar q feja velbo cat>o o:tgtnal ? outro pecafco be au
nc moo. bom n molber. p:oue tual.t efte fe reparte emtmae ma
n rico.qtenba tnntoafce nfce me ne^raeXa bu be venial ? outro
no: eftat>o.clcrigo ou le^go. bom mouaK? t>e cafca buu fceftce tnj a*
x>c granfce Unbag ou pequena.n otante.^ecafc ongmal be aquela
ot>et)t5er nfceue cufoart>epo|?e le q tofcoe teemoe % c q nacemoe
q be ?>a trta #>at>e q be fem peca * x>c at>am q fop criado fem pecafco%
So.iE tree coufae fom b* madame fcepo^e fopcomipto po: pecado. %
to no facramtot>apenitctaXon ar oe q tflle ?>cc> tra5 efta cot*
tri0.confflbm*fattfa. a ctri rupoa pwnepra mala c:rupta
. Dt^oel p:qpbcta.cintute co: t>eat>.t>a qualboco:pot>o bom
Oaveftra et no vertimento veftra* be fo:mat>o no vtre Da fua mat>:e
^arttoe % queb:tat>e voflbe co:a fc cftc co:po aify comipto be po*
$oce tfn vofle veftitwrae.t Ba fia ba almalimpa.ba qual fe co:r
utmo pfalmo tf miferere met o: pe x>cpoye t>a co:rupp bile. afly co
contritus % bumilatufceue nt>e mo boquepoebovboou outra
pictee..3enbo:tfetun menofp coua Upa em bu vafo ufo co:ru
cee bo co: contrito % bumtoe* pto.fe mu^tob^ela t>anafe?co*
Ba confflbm s5 bo p:opbeta 3e* rpefe. jt>efte pecado o:ignala
remiae. &ffunt>e ficutaquam co: faj fo^ tyto fufo no trautat)o t)oe
tuuBerrana bo teu co:a como fete pecafcoe mo:taaee.i Qette pe *
auguoa.iE fantagoXonfttemim <at>onenbuu nfepot>e confear
alterutru peccata veftra* CfelTa^ nfepot>e alimpar po:penitca
voe buue aoe outroe voflbe peca * impero baalmaqefla int)U5it)a
fcoe.B fatfa tu? fam matbeue em ugtoafc%fea po: ele pecao,
facite ergo fructtl t>ignu peniten * o:ignal.almpareTlauafepo: ba
ciefa5eebo frusto t)a pentca q tifmo. omo quer q oe que ve a
fefa Signo.bo qualtujia polia fatt bo bautfmo em ^t)at)e se t>ifcric
fem. necefiarabeba contrito para q ba
0Cttolo.jcui^e q pecat>o kx>cuc aalma fe alinipe^eciaDovenal be
T
\A, * U1-
?f
bo qualcaDa Diafa5emo0.~ij:nc 00 pcaDc* mortaa fom mu
Doo:igmal.boqlcaDaDa comete toet em Diuerfae manearo qno
moe ? naceDefte original, ba ra#> fe poD contar. omo quer q bo a
Doqual ftcaabobomDefpo^Do poftolo poealgu qfom eftes
baunfmo.E^ofo^t>Hto ^5 no 3Dolatria.pecaDo contra natura*
trautaDoDo0 pecaDo0 mouaae^ mlDaDe.malicia.fomicaj.auare
po: quitas maneiras be perDoaDo ja.uefa. bomeciDo.contDa. fem
jfte pecado venial be em tree ma rejo. egano. maligniDaDe.murmu
ne^.lba.f.q algufo pecabo v rar. Dtjer mal Doutro. Doeftar. fo#
ntaace fom tto vfaDO0? em coftu berba.inobeDtcia. feer borne fem
me q fe toma em mo:taee0.&De nta % amiftana.Em outro lugar
fies t>t5 fanto &goftinbo. q n ba Dife.00 pecaDoeDa carne magmfe
pecaDo venial q fe n tome mo:tal ftoe fom.fcugiDaDe.no caftiDaDe.
fe Ibe ap*35 % be mu^to vfaDo.E e lujcuria. feruir 00 Dolo0 % le^ar a
ftes taaea pecasooDeu feer cfeb te.fajer enctamtoe % nmi3Da
faDo^&.j.maneyratf pecaDoove Dee.contDa.menofp:e$o0.uea0
niaeee be. q fom meno:ee % no ta ^ra6Difco:Da0. fe^tao.Deuifooea:
vfaDoe.? efte t>efe cfefir gee* omecDO0.bebeDice. mu^to comer,:
ralmte.Haif.mane^ra beDe peca % coufa0 femebauee0 tf la0.f co
000 vcmaee q fom muy peqno0* moquerqboapoftolo conte eftce
aT como qnDo borne cu^Da em ai pecaDO0 mo:taee0.fete fom 00 p:
guacoufa? n comute Dcpopo no cpaeea joberba.auareja.lur-uria
pfamto.&ftaoDuao manearas ^ra.gttla.enuea.aciDa. iTtefteet
x>c pecaDO0 veniaeea DerraDe^raa x>oe q Delle0 nacc fufo beD^to lar *
fe perDo % tr em muitas mane^ gamte. como quer q toDo peca
rae fegtDo fufo betuto no trauta * uo mo:tal be crimal.tre 00 mo^.
Do DO0 pecaDo. afy como po: to * taee0 algufo feDt5em crimnaees
mar bo co:po De tf 0 Dignamte. ? po: fere majra grauee.? fom mu
polia auguoa beta ? po: eju % e to0 no0 Dereto0.empero 00 Dou *
fmola t D^er bo pater nofter. ? fe to:e0 Decrar algutte % fom cfte0.'
ferir noe peitos co Deua^.? polia Tbo p:imero be pecar na ffe Da trl
cftflo geeral fegioo q Defto maa DaDe po: que va ctra bo primei
largamte ia foi Dito ) pecaDo au ro maDamto. 1f3o.if.be pecaDo c
tual beboq bom comete De fua tra natura. % efte pecaDo be ma^
pttpeavtaDe.iDeftoafajfoE % graaue.q foomte no fallar fe juja
to DTufo no trautaDoDo pecaDoa. a boca % bo aarboaij\be omeciDO;
Tto quarto be treno* Kb quito b booa voritafc? fa\ tmefe ajmfca
facrilegio.bo feito be incerto que q nom ba culpa.,t>e tot>o pecaao
be pecar c pateta ou cunba^a no mo:tal qualqr q fc/a fe requere c*
gro Defenbtoo. Ibo feptimo be c fflbm efpecial fe fe aorar, que
jurao q be quso algusbomee Dos efqciDos abarta ba cfifom ge
faj ajuntamto para fajer mal c eral. _
f uramto.lbo oytauo be adultrio pDtolo.v.qual tfue feer ba con
lho nono be falfo tertimunbo.lbo fmom.
Decimo be unonia. Ibo vnsecimo confifom verDaDeira Deue a
b vfura.E crtes pecados fom no* luer ft.jcvf.cDioes as quaa
meados po: que fom maio grauce csTepoDem faber per cites verfos
& como quer q tooo pecado mo; * ^TBttftmplejcbuinilis confefio
tal be maj>sgraue.bo pecar no fp pltra ftoclis. Stq5 freqnens nufca
rtu fatteto be maps gratte q outro Difcreta libes vcrecunDa. integra
pecado.? cite fe comete c fete ma * fecreta lacrabiltsac celerata fo:
negras. Iba.i.be ot>o ? mal qren * tis et accufaits,? (it parereparata.
a po: qnto bo fptrtu fco be amo: Xue qr tuyr.q ba conftfom oeue
% be querena. 7ba.tf.bo que be ob feerfimp:e5.bumiltf.pura.ftcl.fre
ftinaoo % cnourectoo na vtasese qnte.crara.Defcrta.volutaria.ver
nunca fearrcpt>er.lf>a.iij.tffpera* gottbofa.ente^raT fecreta % cbo:o T
como em capm % fusas, 1ba.m| la. fo:te.ap:elrurat>a. que fe acufe.
bo que peca c efperca q tanta be obeDte. Kba primeira conDij Da
ba mifcricortna t>e tis q n Ibe Da * penitcia be que feja fimpej. a
r peita nenba, am: como ghige* bo q fe confefia t>eue cfefar bo pe
nes.lba.v.be bo q etn toDo tempo caDo na maneara quebo cometeo
.peca^ntcafeconfefi efpert>oq inom mefturarbEOUtrascoufas,.
qut>oouuert>e mo:rerfcconfcfla IfM.if .bumiloc.bo pecaDoztfoe bu
ra.ltta.vf.blaffamar contra bo fyi* tnilDcmte conffarfe teDofc po:
rtu fanto Iba. vif. pooer fcifcortnas erraDo. afy como bo pubricano q
& fegtfo bo fufotrto. bo pecado tt oufaua aljar os olbos abo ceeo
original n requere cfiTom.Bos Iba.ij :be ptira.ca Detie fecr pura x
ventaes em algus fe reqr conft limpa ba entendo Do q fe confeflsu
fom em efpccial. em outros cm g i tfue feer Dereta % furta % booa f
eral. ? em outros n em geeral n Epocrrfta. % n ava glao mur>o
em efpectahB^nt)a q ma^s feguro i f afe^ algia. 1t)a.iii.be q fefa
be conffarfe x>c tosos. ca bo q ba fiel. qqrtJijerq fe/a verDa^rat
T W|.
1*1
fem rienbua falfoatf.te quita bc Ib nouna q fefa vergohbfa.po:
q fe(a frequte q be muitas ve5ea que bo que fe cfeTa Deue auer ver
conferarfe.como querq^fonbe gonba Do erro q cometeo. H n fe
neceflaro n fuftcal t> fe cfeflar louueDoe pecaDoeq cometeo po:
mirtae ve5e.q cfearfe bua ve? nenbua va^DaDeDo mDo* Ca ba
tio ano abafta para fefaluar.faluo vergonba be graDe parte Da fatifa
em certos cafoe^feguso adiante fe com Da penitcia.lba decima qfe*
Dra no titolo quso bont fe oeue ia ente^raca n Deue le#:ar coufl
confefar. *(^ero bo pecado: oeuefe alga DO pccaDoe q ba oe manfe
confefar mu^tae ve^e.fe muvtoe ftar.ma tooolloe ba x> cfear en
VC5C6 peca.Ca bo q cap pollopeca te^ramete abuu faceroote anom
Oo.oeuefe leutar polia penitcia. Deue confefar bus abuu % 00 ou *
? n taroar mtrto no pccasojcgt troe aoutro po: vergonba n po:
Do atlante fctra. Iba fefta q fcja frauoe % engano. *\$cro fe nom bo
crara ? aberrado; q bo pecado:oe fejefic poialgasDeftae coufae?
ue confefar craramte bo pecado % fofi po: efquecimento.be fe poDe*
n pairar n encobnr nem colo:ar ria fa5er. &05 fanctoUgoftinbo;
po: maneara De efcufarfe. & 00 pe i&arDanpartaebapemtca po:
caoos maie grauece q oe cfcfc c. vergonba. q n Deue lejcar coufla
ma^o: carrega % grauc5a.1ba fcpt alga no co:a quoo comecarba
ma be Difcrcta.? tfto fe entoe em confflbm.1baon5Cttaqfca Defere
Duae mane^rae.H p:ime^ra q bo* ta fe bopecaoo be oculto ou efcoi
me D'ue efcolbcr confeflb: fabcoo: Do. Ca bo que fem auer re3 cfef
% Defcreto q bo fayba abfolucr.co * fa puiucamte feu erro: n be fa *
moqucrqbo DeuefajcrDe tyca bcoo:. Como qr q fe bo pecaOo be
De feu p:ppeo faceroote fcgunoo q puiuco.Dcue fa5er ba cfifom p:u
aDante fe Dra no titolo aqu fe De uica Iba 005ena t>eue feer cbo:ofa
ue borne confeTar.Em outra ma* po: q bo pecaoo: Deue auer gr t>o
nc^ra fe entDeDefcrcta. q fe bo q 0: emlagrimae poUopecat>o que
fe confefa n acufa afy DO pecaDo* cometeo.*Dn&etri5fam >:ifofto^
n tfue tpouco acufar aoutro. Iba mo. %e lagrmae lau bo pecado;
o^taua q t>eue feer voluntria % n Iba tre5ena q feja ap:efurat>o.q no
po* fcna n conftrgiDa.aflt como algue Deoia oa. maebo ma^s
- ba confiflbm De acreo. mae De fua ainba q pooer fe cfefe. Como qr
p:opea?booa vtaoecomoba Do qoenecefariofeDcuebom cfef
laD: q foH crucificado c 3efu jtpo (ar buua ve5 no ano % efta abada
para fefaluarfegtmDofufobeDj De t>jr bo pecado albeo cm ba co
to. mpero t)cue borne trabalhar fiflm.
por n eftar cm pecaDo. tDefpopa rzy& alpu ouueflc cometioo ai*
q pecar bo mapa ceDo q pooer con >C!5 gupccaoo.bo qual n fe po*
felarfe po: mttjrtae re5oe0. Iba.t. Dcfle conreflr fem frer mcnDe
po: q ba bo:aoa mo:te n bc certa outra pefoa.era DuuiDa fe t>eue c
% bom tio fabefe vfra atai tepo q fefar bo pccat)o albeo. fcx>i} q fc
a/a lugarDefeconfcfirlbo.ij.po: poDe onfcfar bo pecaDo p:opco f
ncn aDernacrcctar pecaooaa fajer men Doalbeo.q bo t)cue fa
pccaDO0. Iba.iijpo: q bo que mtr ?er T garoar ba fama Doutro qu
tae vjea fe conrefl ma0 agnba to poDer. & fe n bo poDe cfeflr
acalca ba graa tf tf0 q bo garoa De fem Defcob:ir aourra pefia. ou fe
pecar. 1ba.iitj.po: que bo que cta fegueDalty algmlp:ijgoDe mozte
cm pecaDo fe afafta De tf 0 fegunDo ou n. Be fe fegne p:tgo. Dcue De
t>f5 BautD no plalmo. 00 q fe afa mDar licca aquel cfcffoi para fe
ft De tt perecem. t>a, v.po: q bo q confear c outro q n afa notcia
efta cm pecaDo n fe bumlDa pa * Da pefia ou ao fuperio:. afy como
ra comierterfe lba.vf.po: q bo que ao bifpo ouao arcebifpo.tanto que
mu^to efta em pecado fe v acnfr ba pefia n coubca.E feno fe fe
mDaoe oa mo:tc n fe poDe arre * gutr p:ifgo poDco D51T % notificar
poer po: q ba grocDoo:.1ba.vij. ba peflba abo cfefi: para que ro*
po: q bo q cila cm pecaoo mo:tal guatf0po:clle.
cfqucece afy mcfmo.? tfa efquecce (^itolo.jevij.fe vai ba confiflom
allc. lba.]tuiKont)ic Da penten quDo bo facerDote p:cgunta % ou
cia bc q Dcue fecr fo:te. q po: ver* trorcfpoitDc.
gonba n po: temo: n tfuc lepjrar OutrofjbcDuutoa fe ba confif*
Se cfefar bo pecado q fej po: fco fom q fofie fcyta quDo bo c*
que fea.amj como ba magDanela. feno: p:cgta abo que fe cfefa. T
Iba.jtv.qfeacufcboqtie feconfef* bo que fe cfefa rcponDc.po: qu
fa.ca t>euc acufar afy mcfmo? n a to caDa bu Dcuc confelfar feu pe*
outro.onDe Oejia jSalom.lbo ju* caDo po: fua boca fe abaftaria pa ^
Ito acufaDo:bcDe fymefmo. Iba ra fe faluar. jEDr que abaa qu
pj.que fe(a obeote ao facerbote. to aquelaaoe que p:egtmta. BaU
% ctp:a i faa tot>alla0 coufaa que tio c bo que fe cfefa fofe tal pefr
poKUe lbcfo: manDaOa0. foa.quc ante legaria De fe confef*w
Wft^?V>*ft <*ue bom ou po* far que auerDe D^eros pecapo
' ^ i

po: fua boca. po: quto be foberb p:e? in erasfcreto.ca efte fceue
i amante fe x>m no titolo t>ae p:c fe cfefar t>epo^0 aoutro ma^0 x>c
gttae qfceue foerbo facerDoteao fcreto.lfra.ii.fe ba cfflmn fop
quefeconfelfa. te^ra. q cfeflbu algus pecafcos
CBtolo.jcviij.fe fe t>eue bom co % le^ou outro0.ca cntce x>cue to:
feflar t)oe pecat>o0 que fom mani * nr acfeTar 00 q lejcou % 00 cfef
feftos* fat)O0Jba.i.felbe efqueceeobo
Outro alguutmutoara fc fet>e qlbefo^man^aoo po: 1atifac,.ca
ue bom cfeflar $00 pecat>o0 eftce tf uefe cfeflar outra ve? % c
q fom notozioe 1 p:uuico0 po^e q p:r ba penitencia q Ibe t>er. & ai
bo faccr&ote aqu fc ba t>e confcf* gu0 015c q quat>ou ouuc arre
frbo fabe. l t>5 q como qrq 00 lumto como ocuia quso fe cfef
taae0 pcoto fej notouo % ma fou.q fe t>cue outra ve? cfeflr.i
nifefto0 abo facersote afl^ como a D5 fanto tboma0. q quta0 ve?e0
buu bomt>O0outro0,peropo:q iama^0faceroote0 feconfeflabo
no Ibe fom confeflso fonna oe pecat>o:. tto elle be ma^e trat>o
ju^o.ca be ju5 na pentcia.po: t>a pena.po: q ba vergonba q rece*
t>e. qut>o quer q fejam pub:ico0 % be fe cfefar be parte t>a fatifac
noton'00 00 pecat)O0 fe tfu cfefar % atoa q tta0 ve?C0 fe potfria cfe-
Citolo.jti]t.fe:>cue bom confef far q feria pcrt>oat>a tot>a ba pena.
J
far 00 pecat)O0 ja outra vej confef 0tito\o.nSeX>epoi6q bomfe
fafcO0. cfeflar tomar ao pecado q cfefou
OSfpof0 q bom ba confelaDo fe t>euc cfefar aqlle 100 outro0..
feu0 pecat>o0.algu0rmuiDa* O^po^0 q bo pecat>o: fe confef
ria fe ba b alguu calo po: que x>c * farfcalguu pecat>o % outra ve?
po0 00 t>eua cfeflar outra ve?. f. toma aca^r nelle.era tmutoa fefce*
Dij q fe bo pecado: qr cfefar ou* ue cfeflar aqlle 100 outro0 q con
tra ve? bo pecado* que faj b po: a feflbu.E )5 q bo pecat>o q be bua
uer mao: graa % ma^0 agtba per v5 cfeflt)o nuca majra fe t5ue co
x> t>elle0.ma0 n be ob:gat>o ao0 fenar.)utron>r)cue cfefar como
cfefar outra ves.faluo qtrocou fo^ aratOTDefconbeciDo atte. % co
fa0. Ita-be fe bo facerDote aqu mo fo^ abfolto t grauee0 pecat>O0
fe confeflbunbopofce abfoluer. polia pentcta pmetramte.i^ e^
ami como fe be cafo Do bifpo ou t>o fta DuuiDa naceo po: q algt x>i$i
papaouncrafeup:opeo faceiro qfe alguu t)epoi0 qconfeMe ai*
te.toaaj.be fe bo faceftote era fin guu pecado cata nelle outra ve?. q

-w
:<2
J .^7' oTs ^?V4 j^J^UP ^*3rb>v{$
bo pzmegro reuema alfy como fe fom fe deue faser aos fcerdotee x
nunca foTeconfcflado. depois nom aoutroe* &oe quaaee ts poa
de mtrtae opinoce determina* para o:denaf x reger fua Egreja*j
q bo pecado bta ve5 cfefldo n* deu poderio para qpodefem ligar
camada toma. x abfoluer. fc. quto aapenitencia
%ito\o.wSe fe pode borne confef bo facerdote be 111^5* & todo faccir
farqdtga outro feuspecadoe* dote n ba poderio de abfoluer* U
^-^E alguu po: vergnba ou po: ganmaaaqucllee aqu bedda cu
S5 outra algta caufa po: fcrttu * ra x reto:ia algutla da ^gref* ou a
ra fe confcflfc.ou eftando elle p:e que be dado poderio de puuir cn*
fente q outro dfefle feue pecados ftflbce* iB como qr q qtido bo f
poderia fccrduuda fe era confefla cerdote recebe ba o:dde facerdo *
do.jEdtjque pozefcrttura nem te Ibebe dado poder para ligar x
po: outra pcfla eftdo ellep:efen abfoluer* fmpero efte poderio e *
te n fe poderia borne confcflr.ca fta ligado xn pode vfartHle taa
alfy como noe outros facramtoe que Ibe be cometida cura dalma
bab certas coufas x matria tfter algas ou dalgu ppouo oggre *
minada como ba auguoa iio bautt ja pollo papa ou outro p:elado q a
fmo*aflina cfflbm be determina ja poderifo deo cometer ou Ibe dar
da ba palaura x confiflbm da boca licena para abfoluer ou Itgar.en*
p:opea* impero boq folie mudo ^tonce pode abfoluer doe pecado
ou doutra lgoa que bo cofeflb: bo q Ibe foic confeflad09*faluodaql *
nom podefle entder* cite tal bem Ice qi\e fom rcfcruade aoe fupert
poderia po: eferitura ou po: ma* o:ce* a em eftee aflj t ligado x
ee ou po: medeane^ro q bo enten* embargado bo poderijo como noa
delfe confeflrfeXa d'e no demait outroe ante q Ibe fofe dada ba*cu
da ao borne mamado q pode fajer ra ou licena para confeflr.& noa
^pcrorn abfcta do facerdote. n parrocbianoe doutra parrocba* q
le poderia confefar po: medeane^ nnoe cafoereferuadoe nem doa
ro nem po: letra* albeo parrocbianoe n pode ab*
CXtolo*#i|*aqu fe dcue borne foluer*
confefar* 4^tolo,#i. como cada buu fe
O3to qual deue feer ba peniteit deue confeflr*
cia x a condtcocedella.coit Bfgundodccma bedto todo
emdreraqu fedeuebom con* fiel jrpaao fe deue cfeflr afeu
feflanduemoe faber q ba cftf p:opeo facerdote q bo pode abfoU

O' ,;-
^\ ""iyp-
17
uer x noni outros tot>o bom ba tra legitima caufa*t>euclbeoutot*
tree accrtea piopeoe.f.bo papa gar ele ba lka.m&o fe bo faj po:
bo btTo bo recto: % cura x>a parro menofp:eco feu entenscnt>o q clle
ebta x>6x>c viue. % qualqr Seftee bo cftaua cm pecntxn n be tngno t>e
pot>e abfoluer % outro alguu nonn lbat>ar.ou outra femelbaucclcau*
faluo em certoe caiba, afli como fe fa po^ ba igreja bo bfrc? be tole
bo:opeo faceroote folie bereje ou raso b Iba pot>e tfnegar.E fe nas
fofic encrinat>o em aqttelle pecado coufae q lhe fceue outo:gar ba Ucc
q bo parrocbeano Ibe quer ccnfcO Q nom IbaseTe.clle pose b^r aott
far.ou fct>efcob2c ba confiflbm.ou tro ou reco:rerfeabo fuperio: q bo
fe bo pecado be ctra bo facerfcote ap:ema q Ibo t>e ou tfmsala acll
aqu fe quer cfcflar.?x>t tosolloe lbo.i|.qut>o bo parrocbiauo mu*
cafoo Scqfetcme vjrpttjgo abo t>a fua cafa tf btla parroebia aoutra
facert>ote ou aelle.ca eftce tfuclbe cmo quer.q.eftonce n be albeo
petrir liccea ou auer recurfo abo fu parrocbiatr .mas be ja p:opco feu
\ pcro:.Ten pofcer aucr lcca n lboatfqut)o algutl be vagamun*
' recurfo abo fuperio: be afy como* x>o que n t cafa em ba parte n
fe n poT?clc aucr faceroote.? ent em outra.lbo.iiti.qufco algu lc
ce n palia bo maiftamto.bo ql jra fua cafa % vap bufear aoutra par
n fe eftoe aliem t>a cartoafce. i te doe mo:e ou ansa pollo mar. ca
Tbofticnflo poc ojrto cafo.em 00 cfte n t cafa n bet>e parrocbta
quaaeo fe pot>e bom cfelfar aou "bo.v. quso alguu comete algu
tro faccfDoteinabo feu p:opeo pecaoo em outra perrocbia.cabo
lo.j* bcquso bo facerDote nom faccrt>otct>aqucl!abotfue afolucr
be t>cfcrcto.ca ent pofce bufear c ^cro fe bo pecafco be encuberto x
.feTo: fabeso:. a boqfeqrconfc n be,elcomgat>ot)o plafcot>aqN
far. sctie bufear faceroote q bo fap le logr on&e cometeo bo pecado*
ba afoluer.pero ftofccueo fajerc potf ilc cfeflarafeu facersotc.maa
lcca X>o p:bpcoaccrt>ote.bqual fe fo^efcomigaso afi como fe fo
n ibe t>uc outoigar fe elle fe ente ncoftumar noa furtoe.eu tce tfue
x>c po: fufictte. como quer q nom bo faceroote cnuialo aaqlle q bo e
fccue tto confiar tf fy n pjefumir fcomgou q bo afolua. to.vi.qu
fcc fuficica. feboparrocbiano T>oalgu vaaboeftut)ot)e Uc^a
oitaer alguarejencuberta out>e tf feu p:elat)o.ca eftoncea be parro
mal querca ctra elle. ou q fcr c cbianot>agrefat>aqlle lugar doe
paiibe^ro 11a quelle pecafco ou ou * be bocllutH>.fo.vi|*em tpo tf ne

-^'iv ^>^<. 7 ^zV-ux ^^ IDP^' ^ ^

7
^-^
^ >

<cffiotioe.1fy como fe cfta em tem teuefle algua molber p:um'ca com


po x>cmo:te ouba t> entra r em ba que pecalfe ou cometefle fornicado
talba ou jufta ou no manca enton ou atmltertoc algua x>c fuaparro
cce fe nom pose auer bo p:opeo fa cbia.feriatmutoafcgiutoo bofufo
ecraote poselfe confelfar aoutro ql trto fe ba pot>eria abfoluer* &*>e*
-quer faceroote % a|Wt>a alepgo que termina 00 aouto:e0 q ba pot>e ab
lia bomou molber. 1bo.viij.be foluen pero mapa feguro i maa
fe t efpera no k\x facerfcote pio bonefto be q Ibe x>c licena para fe
pcoque bo auera po: firme i agra confeflar*
cfcauUpmo quer q efte cafo serra* t Citolo.jcjtv.como qualquer lu
:t>e"ro. comumente n fe garsa, ca garpotf bo faceroote abfoluerafeu
auer bo borne ba confia po: firme parrocbtano* ,
em 00. taaes cafoe n ba lugar. JE ~T^> facert>te que ba cura pai *
em qlquer cafo q boacert>ote ou * JLlma pot>e abbluer abo parro
M ba confifibm $o parrocbtano a* cbiano feu fcentro no termo t>a fua
.: Ibeo fem Itca x>o p:opco facerfco* parroebia ou fo:a.po: qutoba pe
,te>euelbe marcar q fe rep:efente a * nitenca besejurn voluntria
eile logo q pofia auer fua p:efcnca % as cuTa0 q tocaaajursi VOIM
& como quer qno0 cafoo fob:e$ taria pofcfe determinar % cjtpetnr
ttofepo^ecfefiar aoutro faccrfco em qualqr lugar po: aquelle qa0
te qnfeja feup:opeo*tmuiDaria pot>eria determinar % fajer cm feu
algu fe efte facerfcote tfue auer c\x termo PDe ba a|'urt)i.
ra-t>alma0*ouoeueauer pot>ertjo *<|1Jtolo*jrjw/,quta0 manearas
t>c?.bfpo para ouur confinam* m fomfce cura i X>c p:opeo facersote.
:t>etermna be.q&eue auer cura >Ymo quer q fufo rufie q toso
alinai? ou pot>er x>e ouuir, fiflb V A km auia tre0 q eram facer*
,..f^luoem tempofceneVefltoase <x>otce p:opeo0.peroalguu0 souto
quao Ibe t> lica para algu cer re0t>i5. q fej>0 manegrae fom Se
to u aqualquerq fe cfefia.ca eft p:opeo facersote* Iba pitmevra be
; ceabafta q bofaccroteparrocbial ibo bifpo ou curasa igreja. Iba.if.
:q t>eu licena afeu fre^guee aja po :bo que tem posero so bifpo ou tf
i&pjppe bo abfoluerou t>e Iba t>ar cura q besito vgav/olbaai.po: p
<[3Stolo.tfitif\fe bo faceroote po uilegio.afl^ como 00 frasco pega *
x>c abfoluer amolber. com q come t)o:e0 x mpno:e0. 1MM\: quanso
j:eopecado tf fomicaefa adultrio* bo p:peo faceit)ofe t?a licena afe
g^alguu pielaao ou faceiWe U0 freguefce q fe cfefem aoutro
cl.il
u * \M- <fg
tboTv^m tpo De nVcflDaD, ca i ^fto fufo Dj*'b b toDolloe ou l
tempo Da mo:tc quaqr clrigo po troe q anD em camnbo ou ne *
De abfoluer, IfcKuvf.poi Defeito De goco fo:a De fuae cafae & fe bo
pouco faberDo facerDote, afinco* peregrino fejalgu pecaDrefer*
mo quDo bo q b ^Dta ou reuel uaDo abo bpoea DuuDa fe bo po
la ba cfiflbm ou be Defonft aaa tfria abfoluer biu J*p:e5 facerDote
mobres q com elle fe confefam; Dij" algutte q ao tepo q geeralm
ca entom fe n acbafle facerDote q tetoDoebDe comugarafycomo
teuefe licena* auto|DaDe para fe embapafcoa.qbo poDe abfoluer
confeflar poDeria confefarfe aquat masDeuelbemDarq logo empo
quer facerDote q fofeDefcreto. DDo auer ba p:efenca De fcu bifpo
{JJDtolo.jcjcvij.comobucura p q fe confefe aelle % receba ba peni
De abfoluer aoutra, tenda Delle utroDr q em th
Tpro facert)ote cura De bua ygre potneceTiDaDeafl^comoDe mo:
JL&a n poDe abfolueraoutra cu> te ou De peleja ou De jufta ou entra
'ra Doutra igreja fem licena ou au Donomarouemcoufas femelba
toiDaDe geeral ou efpecial DO fupe ueee fe cfefou q bo potf abfoluer
rio:, empero fe bo bifpo bo fabe % % Defpo^ n fe tf ue maio cfefar.
comutlmte bo vee % bo qr tolerar mas fe alguua fatifaj baDe fa5er
i fopo;tarp:efumefeqDa licena Deuea cp:r, JE fe fe abfoluee em
?boap:oua tal cafo De algua fentca Defcom *
IpDolo.jCjCvt.aqu fe poD cfcf nb q Ibe uueflepofto bo bpo. fe
fer 00 parrocbtanoe^p^''-*; Depopa n fe ap:efenta ate elle.to*
s^&i quto caDa buu fe peucc.. nalfe em aqlla mefma fentcaDe>
IkJfefiar^feu p:opeo facerDote ai efcomnb q eftaua p:ime^raml
gutDiHi&arta aqufe poD confef tcBjife confefouemtpoq n
far 00 peregrijn? romeiros, i D eraDe necefiDaDe q bo n poDe ab
5em q fe rcceberlbo vo*D % talej> foluer. i^Djqeftabeoupiniom
ga Do p:opeo facerDote q oe been * mavverDaDe^ra.
5eo ou Ibee Deu Itcca para q fe c* (f^tolo)r.como bo facerDote
feflaflem^fcpo: ventura n Ibes Diecreerafeu parrocbianofeDf*
Deu lica para bir em romaria no fer q fe confelfou aoutro*
fe poD confeflar aoutro,faluo e" t SiB alguu parrocbiano Difefle
poDe necefDaDe/f erpfumflfr afeu p;opeo facerDote q fe au
que fclbes Deu lica para rom: a cfeaDo aoutro % q Ibe x>efk bo
ria q afl^ fe? para q fe cfeTaTeim co:po De tte.era DuuiDa k bo XfcUc
crecr. Bz>i5c$ no fuj^o tpo:al x fem Itca x>e fus cura,n bo rep t
q n bc t> penttda ito q bom S15 to: pofccria oerfenscrafeu parro*
ctraf^becnDo.Tntioqbc po: cbano em cfte cafo q it fe confef*
furnas no fu^o q tocaaapenttem fafleaoutro.? felbot>rocfle,bo tal
cia t>cue fcer crifOo, no q 015 ctra oefenotmento feria nenbumjE oe
fg,po:t>e fe bo faccroote parro^ pecaooe qaefte cfeflb: confeflu
cbtal fabe q bo fuboito eftaua efco n 06 tfue confefar outra VC5 afeu
mungaoo.po: quto rifo pertence p:opeo recto: po^a ja fop abofolto
ajuyjo q nom be penftcial n Ibe OellC.
Oeuc crecr apnoa q tuga q be abfol ([53tolo^jcjri\conto oe frat>ce pe*
to.faluo fe elle bo amoftrar.n Ibe gaT>o:co ? meno:c pooouurc
tfue fcar bo co:po x>c $s.-& fe bope MOC.
caoo pertce aapentencia q be fe * OJ6 fraoes p:egat>o:e9 1 meno
creta.t>etteo crecr po: fmp:e5 pala xe foo^am aucr p:eu,ilcgto t>e
ura ?t>arlbe ba comtb* x lfo me buumpapa 25cnet>tcto para ouuir
fmo ba lugar no parroebiano q t>f confifloee.bo qual be (a Derroga*
fefle q tnba lca t>o p:opeo facer t>o x tirado.mao pot) ouutr ao pc*
X>otc para fe conrefar aoutro facer ntciao em cila mancara, "bo me
X>otc.q bo q toca aapcnttca oeue lrc t>a o:o ou bo p:outcal 000 pe
feer enjoo. gat>o:e ou feuo vtgaros JE bo mi
4(^ttolo^comobop:elaoo po niftro gecral ou mmuro x p:out
x>c oar lica atooos km fubmtoe caae x culfoooo X>O franco me *
q fe confelem aoutro q n fe/a fua no:e4^:ime^ramente scu cbe^
cura x recto:, gar aoe ottenavroa po:fyou po:
Bj bo bifpo ou bo fuperio: t>cr outroo fraoeo.^oeulbea petnr. q
liccnja abo parroebiano, oe ai 00 frat>e6 q fo: elegiDoeq pofam
gua cura q fe cfeflaoutr quaqr ouutr confiflbe em fuae coaDce
q feia pfte.bo tal parrocbto n be x bifpat>oe x em fuao jttrt)oee*i:
teut)o se oemoar Itca alua cura Dar ae pentcae x abfoluer aoe q
n fe faj enfuna aaquelle ti que bc felbee confeflar^Depo^ 00 taa
parrocbo po: quto be cm fauo: ce plat>ot)a0 otae o:t>ecn peu
?p:oueEtooopoouo?aferuio t>e efeolber peflba concas q pfent
tte.3fib mefmo be fcelle fe bo pia * ao^toe pla^oabae^greae po:
fcooeflc licena aalgu qouuuTetf q oe fua Itca x graa pofam ou ^
conftflbce ao t>c fett bibat)o.a uir aDta cftfloee, J^ efle pia
efte tal 00 pooera ouur? abfoluer Doe n poo ouutr penttcias fo:a

1
JJr
-
V- W]'
1<?
De bpaDos x>5x>c Ibea be baDa ba po^niacafe tfpo^fouberqno
ltca*i eftes afy enligiDoDeu ba Derepto no beiteficio ou I acum
feerttos qutoe ctp:abo poouo Beue b^rabop:opeo facerDote*
feguDo ba multtDoeDo bpaDo* J verDaDe^ro % cfcflarfe outra vej %
fe 00 p:elaDos Dae igrejas n rece DemDeqboabfolua.
ber algutfeDoe p:efentaD06. tfu <[3^1O.JW. Doe eftaDoeDos
fer poftoe outros feu lugar* a fle bome aqu fe Deuem cfeflar* %
De tot>o pto 00 recufar % n qu* p:imepramteDopapa*
fere Dar licca. eftcepo: auto:it>a y^vD: quto caDa buu Deue cfef
Deapoftolcal poDeouuirae Ditas <V-^far afeu p:opeo facerDote bab
conffee.emperon ba ma^ po mu^toe tf que bom poderia Dum
t5rio efpecial* utrofi bo bpo Ibc marquem be feu p:opeo facerDote*
poDeDar efta lca fem ba foleni * ^pK>:DecoriuaquED5erDe caDa
DaDe fob:eDta fe qmfer.cometen buu em efpecial aqu fe Dccon*
Dolbe fua lurD^* jEftee fraDes fear*? pzme^ramte comeando
b puilegio Do papa rmte*uj* no papa po: q be cabea % n t (n
j^efte poDcro air DaDo pollo bpo pero:ee. % T>i$ q poDc eleger qual
Dura Depois t)a mo:te Daqlle q bo cfelfo: elle qufer* ca como qr q el
Deu ataa que fefa ba igreja p:outf le fejaboma^o:? n af fuperoi
DaDep:claDo* b fe poDe fometer em efte cafo a
0itlo.xmi Sc algm fe cfeflf qlqr facerDote catboltco* bo qual
fe abo recto: i cura q n ba Dere^ * t lugar tf tfe ba terra* % ba pe *
to afeu benefcio* nitcia poDe abfolueraboqfelbe
k & ^Q ** & confcllflc abo re * confeflar.
1 1

jO to: ou cura Dlgtia ygrefa q n ttolo.]tjtjcuj\aqu fet>eu confef


t Preito alguu abo beneficio pote faroecart)eaeeTOUtroDa co:te
efte n potf ligar? abfoluenera Du tio papa*
MDafefeDeuia cfefar outra ve?* D cart)eaeet)eufe cfefar
? alguo Dij* q como qr q as aal* ibo papa ou afeua penftcta^
mae fom ganaDae tal cafo*pe* Toe* omo qr q ma^ feguro be q
ro ba no:ac,ia aefte tal efcufa % n t>emant) lica abo papapara eiv
fe Deue cfeflar outra vc?. mae tfe legercfefo: qnconfeflarfe aoe
bo DemDara aefte facerDote q fo penitcia^roe* S fe bo cardeal fo:
em culpai comoaalmaDefteq abfente t)a co:te tilega^ alguas
fe cfelbu fofe perDiDa utro D parte6*pot)e eleger confeflb: qual
5 qbo qtal penitca recebeo tffte quifer & oe familaree Do papa De
n*uj<
nce cfeflarafeus pentccia^ro* gasos T letrasos Te seu cfeflr a
x afy inclino 06 familiares soe car os facer^otes? curas onsc cllcs f
Seaaes? tosollos outrofq f cot parrocbtanos.
te so papa. eomo quer q 00 famili? IpDtolp.jrjtjcv. aqu fe Seu cfef
aressoscarseaacs posfc cfeflr far boperaso: ou bo rep x 00 ou *
aoutro facerSotc. casa bui c lic* tros grses caualepros.
ca se aquelle fcnbo: c qu vuc. fv^ emperaso: se coftume tj
j0itolo.]CjCjcv aqu fe Seu cfe^JLigo ja t certos cfcflb:es p:ela
far patriarcbas.puasos* arcebpos Soe q fom capelaes majwes cm
btfpos.? os outros plasos* ba fua capela.aoe quaaes fe cfc(*
00 patrarcbas x arcebpos x biV fa ellcr fua molber. E bo rcp fe t
^ fpoa x tosollos outros plasos mo:aSa principal em alga ctsasc
inferio:es q fom pfcutos pose en> abo bifpo Delia fcscuc cfeflr ou
leger confcl: p:ouiso ?scfcreto, ao facersote so lugar q be cura ou
mas efte cfclo: a(fy cnlcgso po: repto:, faluo fe toueflc p:uilego q
ellcsnom poScabfolucrsos nur posefle enleger cfeflo:. & fe tem
grauees pccasos n tf fentcnase muitas motasas? no parece qual
efcomiubo mago:. 2lsa qalgus be ba principal. S15C q fpose con
Sifler bo ctryro. 0s outros p:e fcfar abo bifpo saqlle lugar onSe
lasos tferio:e0 q no fom pfcntos fa? fua mo:asa quso fe ba Se con
ndposenlegercfeffo: fcm liceu fear. x efto mefmo fe entese sos
ca so papa ou Do bpo ou se fua p:o suques.marqucfcs.cscs x varo
pea cura.1|^o:se bo abase ou p:i* es x ricos bomes x cauallCros q
o: q be fubje^to abo bifpo. Scuell te mo:aSae em stucrfos lugares
confefar aelle ou aoutro se fua li * omo quer q Si5 q bo maio fegu
cena.? os mofes afeu abase ou fu robe bo qtem mo:aSa emsiucr *
peno: ou abo bifpo fegso luas re fos lugares x bpasos que semSe
gras.como qr q bo abase be tfcn * lcca aos bpos soSe mo:.
to x t outro pas:e abase fuperio: <putolo.jt1t3wij.60 q bu tpoSo
x aelle feseue cfeflr. Ibo seam x ano mo:a c bua parrocba x outro
arcesiago.prio: tefiwro.medre e em outra aqu fe seue cfeflr.
fcola cbtre * 00 outros cnegos x BealguusSosfob:esitos fbo
bettcficiasos.seucfeflrfe afeu res ou outra peflba qualquer
bifpo au aoutro Se fua licca. & to quemo:aralgua parte So ano em
slios familiares So bpo ou os cie bu lugar x ba outra em outro, fe
rigos* parrocbiaees.souto:cs. vo * bo fej c mtcn se muSar ba mo
r -T":
rt>a - aflflegar em bo terr^t)etr<> to: tr fe fceu ccmfeflar j fe ouuer
lugar oe allp be fepto parrocbano entendo oe fe bpr po: algu tpo *
?]abo re^to: a cura ti aquelle lugar fe to:nar abo lugar ooe p:imet *
fe oeue confeflr.iE fe no ouue eu* ramteefiau.aquell repto:? n
tenctfmuarbamo:aoa pume^ aoutro fe oeu cfefar. faluo tf fua
ra.aynt>a q algu tipo oo ano mo* licerica*i otj q bo mav0 fao c
rafe outro lugar, elle % tooa fua felbo para ef tae q semano
companba fe t>eu cfeflr abo rep licena 00 feu recto: para fe confef
to: % cura oo lugar onoe p:mevra far aoutro*
mete mo:aua* <pttlojrt.q bo recto: 00 fenbo:
(T3Cttolojic3cvtt.aqu fe t>eu con beoe tooa ba companba*
f&Haroe caualeyroe* ~r?-o q be p:opeo repto: 00 fenboi
~"pTH) ^) caualev/o
caualepro fymp:e5
fpmp:e5 q no ba JJbe
I fbc p:opeo repto: tJo* tooolloe bo
JLJmu^tae mo:aoae oeuefe con * '^mce
mu^taemojaoaeoeuefecon^^ i><* q com elle vtu\ jEpofto q fe
feTar abo re^to:? cura onoe t ba ja rep ou outro p:incipe granoe no
fua mo:aoa ou aoutro oe fua lccn pot>e percfcreuerpo: couume que
ca* i efto mefmo be 000 mcrcaoo* pofa eleger cfefo: para elle % pa*
ree % 000 outroe q ano foja oe fu ra fua companba femltce^aoefua
ae cafa em negoctoe fegupfufo cura* repto:,
be opto no titolo q conta t>oe pelt * C^tolo^lf.fe alguu fe cnfeTaf*
grtfne aque feoeu cfeflr*, e aoutro faceroote q no fofle p:o *
<fitolo.tfjt:je,aqu feoeu cfef peo po: pno:anca
far 06 que v oc fua terra aoutrae y e alguu 000 fofoefcptoej ou ou
% vue afoloaoa ou em outra ma* ^5 tro qualquer fe coifeafe ais
nepra* guilque no foeve|?to: ou curap:o
s\ > qe v oe bua terra aoutra peo.fe bo fe5efle c po:ca % fim
V^/ou oe buum bpaoo aoutro po: p:eja % n po: menofp:eo % ent#
- mo:af bo uerno ou bo veraao a vt t>oo q n pecaua.como quer q no
uem c alguue caualevro ou com 00 pooe abfoluer bo tal faceroote;
outroe quaaeeqrpo:oloat>a ou 00 taaee faluo fonuca ba ctr^o.
outra manepra.fe fe muoar c en % ba ffeoa pgrefa vnterfal 00 alm
teno oe lepjtar bo p:tmepro lugar pou sopiecaoo.a pofto q faleceobo
% fe bpr amo:ar aqlle lugar oe vt* facrament n faleceo ba ffc 00 fa^
ue bo fenbo: co que eft ou t)onoe cramto.
ellee v mo:ar.eftce9 fom parro * 4J^tolo*]tU|\quant> fe pot>e bo*
cbtano oe aquelle lugar % abo rep. mconfefar^ c, d ; ,'

t( :V** :v
V.^-
' **\

^->JUt>o qr q borne pccafl fet>c * ceflit>t>e tf motte oti pjigo.1bo.'|


1,,/ue cfcflar.ca bo que csr mu quat)o entcfce q n pooera auer co
tas vejeo pollo pecat>o.muta0 ve feflb: abo tpo cuibauecl. Ibo.m
5co fe t>eue leutar polia pentcia qut)o ba ccicta bo acufa q fe c*
1110 oeue taipar ti fe cfelTar fcgu fefle*0utrot)t5fet)efpOH8t)a c
t>o fulo fer trto no titolo q trauta tric pot>ent>o auer facerfcote n fe
qualt>cue fecr ba penitencia Tt>ae ctefla q n Ibe apjoue^ta ba ctri
ct)tcoee t>clla fob:eaqlla x>xe com. Outros t)i5 q como qr q n
palauraa feftina frequene. E abo feja ob:gat)o oe fe cfelTar logo a*
meno0oeuefe cfelTar bila vej no t>aq bep:t(got)e fe tart>ar.po:t>e
ano ? tomar bo co:po x>e tte po: pa q rnas feguro bet>e fe cfelTar ca*
fcoa.faluo fc bo le^alfe po: confe* t>a vej q pecar.? fe tart>ar t>c fe con
lbot>efcuconfelfo:.?qualqrq bo felTar. guart>efe t>e fajer algua o *
n fc5cr n t>eue feer recebido na i b:a q fefa rcnb:ca ti t>0. afy co
greja.? & mo:rer n acue feer ter mo bo celeb:ar ? receber bo co:po
rat>o ent fmttero fegfo fufo be t>e tfe ? O6facramto0.*(^o:t)e oe
trto.f. cila cftitir % cftabcle * facerfcotcaqb t>eccleb:ar?ami*
cimento t>o (ce patnea t>eue feer ntftrar 00 facramtoo t>cucm cat)
mu^tao vejee p:uucat>a " as }>grc t)ia confefarfe tJcfqueouuer come
.. fae.po: que nenbuft nom fe efeufe ttt)obopecat)o.
portxo:anca. . <[^rtolo.jrtiii|.como em tot>a p>3
4[%ito\o.flii.fe fet>cue borne c t>e fe t>eue brn confefar.
feflar logo como pecar* v~^vpo0 q bo borne cbega a#>a
^Egunt>obe fufo trto feria tm "V_>rt)et)et)fcr^ q bet>e$ ano0 T
z5uit>a feoe neccfilt>at)ct>eue bo meo ? acerca voe 0115c fcgtt>o que
tbomconfelfarfelogo como peca. fot)^to no facramtt)o co:pot>e
:jtn'sem oat>outo:e9 q logo como . t>*0ioe fufo em cfte facramto.em
peca t>eue borne auer ctri % p:o qualqr ^t?at)e q fefa fe <?eue confef
poer oe fe cfelTar x>c fcgto.egu * . ar.moo.mcebo.bom.vclboou
:
x>o mt>amcntota igreja ma^se mu^tovelbo.Ebofacert)otet)eue
bua vej no ano fegunt)o fufobe tu cfit)erar ba t>at>et)e cat)a buu pa
; to.faluo em quatro cafoa* Ibo.f.fe " ra Ibe mt)ar fatfajer. ^ em bua
bat>e receber o:t> ou boco:po t)c maneara tiuet)arba pentcta abo
pe em qualqrtpo. ca nenbu n moo? em outra abo velbo. ?em
~ tnic receber ne comgr fem fe c- bua maneara abo murtovelbo % c
felTar p:imetramte. 1bo.ij.em ne ^ outra aboq n be.tto velbo.ca bo
f
JM

q pafl De 0tta arioe n Ibc teue fao.nDarlbepemtcta.maeDe*


moaretiar. mae fa^ero^oce; uclbe Dt5er Be tu foflce fao eu t
ou fa5cr efmollae fe t bce o* q ae Dina que fejefleetaaeecoufae ou
faa, . fe foi tflbe 00 fctta aanoa taaee cfmollae ataa tal tpo; maa
ataaoe oEtta.mavoipctcia Ibe po: q ce enfermo n te Dou efta pe
tfueoar q n abo De oytta. ca bo nitcia.empcro Digo te % manDote
mal vfaroefteetaace be jtp:oa que fe Defta firmiDaDe mojreree
00 mccboeparaoetrajcrapccar q faae tal efmolla ou ba manDee
EtffteeDijia Iam j>:cgo:io Ibo la fajer ateue berDe^ro.i cftce ab*
co Doe mccboe be oe bomee ve* foluao em ba fornia q fe Dir no ti
Iboe maooe.E maloito bebo mo toloDaabfoluom*
o t)c eto anoe. Ibo q be t velbo (jJEitolo.jrtv.q couflae embarga
q pcrDc ba oifcric.bc De jurgar co ba penitnccia*
mo bo intimo % como bo furiofo* ^~>w uatro couflae pjincipalmcntc
Doe quaace fog oito Defufo. utro v >?embara ba penitencia ou ba
fj> toDo bom fcDcue cfeflar fau coiififloiti.fvcrgonbatemo:efpe
De % n cfperar acnftrmiDaDe. ca c ran>Defcfperaom.lbop:tmcvn>
ftce be booa ba pcntca quanDo embargo be ba vcrgba* % efto be
bom pooe pecar % cfte mtDo lei quDo algu ba vergonba De fe co
jcar00pccaDoe.ieftabe pcniteia fcflr.bo qual retrae % trra amup *
certa.Ibo q fe cfcfi quDo 11 po* toe De fe y/ acfcflar.afll como oa
De pecar. 00 pecaDoe le^jca aellet ypocritae % oe foberboe que querc
n elle aoe pecaDoe. & cfta pcntt parecer tffo:a booe,? fom fcmelba
cia 110 be certa, mae n fcx>cuc \K> uece aoe bomee q teem alga cn
gar feguDo Dij fc #goftbo .po: ftrmiDaDeDcDtro % querDe fom
cnDeDeue bo enfermo cfcflarfe.? parecer booe.faoe % fcrmofoe.jS
ajmDa be tffcnDiDo ao ftfcoe que para tirar bom cfta vergba fom
n cure n faa mcjinbae aoe en * tree rcmcDioe. Ibo pjiineyro be q
fermoe ataa q fe cfeflem.po: qu Deue bom cfiDerar ba rejem na
to fe tfpo^e q comeafle acurarDcl tural que fe nom tcue vergba De
:lee % Ibee amocftacm poDera vi* pecar que be coula tffonefta % fem
tr em DefefperacDe fauoc. ? qual p:oueyto.nomDeue auer vergba
quer fifico q bo ctraro fe5efe no De fe cfeflar q be coufl bonefta %
x>cue feer recebiDo em ba rgreja. x pjoucytofa Dt'5 fam bemarDo.
bo facerDote n Deue mDar abo c i6:anDe loucura be Doo bomee q
fermoqfaca fatifaaf^ como ao b vergonba De fe lauan? n bam
ver jonba De f u/ar. tbo fegunDo fia nopte leuar osDaboos ba tua
remato be cftDerar como a#s n aalma.bo q ganbafe para qu fe <
fe Ibe efcDe couflalgua.foomte ra.tba.iif.efperanca beDe auer mt
bo mcno;pfamtoqbo bomem ferico:Dia ou perD Dos pecaDos. a
&5. j&Dijta bo apoftolo. toDallas jmDa q nom fe confefle.t Defto T)i*
confias bm craras ? abertas ante jta fam6;ego:to.Hbo|U^5 jufto
00 olbosDe tfs.tbo terceiro reme? pertce fegftDo juftiea q bo q fem *
Dio be pfar bo bom ba cfufont p:e qtus viuer em efte muDo pe *
% ba vcrgba q auera bo Dia Do j u caDo femp:e vtta em to:mento no
joonDcferamoefcubcrtas toDab outro.tbo.iiij.bargo be Defefpera
las coulae vergbofasqbo borne .i efta be Duas manearas, tba
touer.lb fegunDa coufa q embar* . primeira be bo q Defefpera De m\*
ga ba penitencia be bo temo: a ca auer perD De teus pecaDos.afl
muitos teme q n posem conp:r como ain queDiJJc.t grDe be
ba penitcia q Ibes fera DaDa. % c ba nimba malDaDe q n mereo a
tia efte temo; fom tres remeDios. uer pcrDom.? ctra efta Deefpera *
tbo primeiro beconftberar como be bo q T>iffc BauiD no pfalmo*
be ba pena p:efcnte pequena. tbo tba miferico:Dia De D*s be fob:e to*
fegDo q efte muDo be mir bieue Dallas" mas olnas.tba.j.Dcfefpera
fbo terceiro q be ba pena Do infer om be pfar q fe muitas vc5es pe
no mir grane % mup cruel para f car q tf s n bo perDoara po: pent *
pze.tbo terceiro embargo Da pem" tecia.? penfa % Dt's antre f. para q
tenm be ba efperca.? efta efper meconfelfarep que logo pecarea
ja be i tres manearo, Ifa p:imc menba.i ctra efto be bo q fe lee
rabe efpereaDeviuerlgosDas no auangelbo quanDo fam *pc*
% efta fe Deue refrear cfiDerDo co D:o p:egttou a3efu jrpo. fe pecafe
mo bo bom viue pouco tpo fegu Teu b^rmaao contra elle (ete vejes
Do D5ia 30b. tbo bom naciDo Da fe bo perDoaria. BefpDcolbe jefu
molber viue pouco tempo.cbe De )cpo. q n foomte fete vejcs.mae
muitas mjqutDaDes tba.tj.be De fetenta vejes ete pecafe ttas Ibe
aqtterir rique5as tpo:aaes contra pcrDoaflc.t quis D5er q qutas ve
bo qD5ia fam lucas no cugelbo* ^ee fe arrepDele po: penitencia q
*>o rico q acbegou muitos frutos tantas ve5es Ibe perDoaffe. all
% muitas rtqjas % Dt5ta aafua aal* Deles quatro embargos ba bp ou^
ma.come % bebe % folga po: mu * tros mutos.afl^ como auerbo bo
tosanos.fDTelbctte. Xoucoe* m De cu^Dar De aliuiar De fua cul^
7 f o l^

paiagrauarbaalbea? encarrega a tfueo utar afeurepto:faluo noa


la.TOtitrofypenfarcomo mu^toe cafos fufo Ditos ent q fe poDc con *:
fm 00 q pecaMbo coftume Do pe * feflr abo q n fo: feu repto: % fe to
car be fobrba Do co:a^ ? Deleita* uer licena algue DO0 cafoe i\ *:
Do pecado % outros femelbauee foDpto0 ou fo: \'m parrocbanoDe
^fXttolo,]rtvi.coiito bo repto: i uelbe enfnar ba fo:ma % manepra
curapoDeefcomungarabo parro* Da coftflbm. ?Deue cftDcrarDDe
cbano q n fe qufer confeflr, be ?DDe fop craDo % nactDo. ?De
^-vJSalguu repto: ou cura tcuef* uelbe p:egtar fe fabe bo pater no
J5 fealguuparrocboqeftottef cr.% aue mara ? bo crcDo. ? fe oe
fealguu pecadoputucoTito (Te n foubcr*Deuelbeamocftarq 00
quifefl cfeflar po: algtlae oae re ap:Da,?t>euelbetn5croeartifgo6
50ee fob:et)ita0 ou po: outra cou Da ffe % como n Deue creer outra
fa.Defpop0 q bo aja amoeftaDo po* coufla.faJuo bo q bp fe conte* nem
Deo efomiigar tDcnuctar abo ftw DuuDar em cllee^ como Deue gar
pcrio:.E fe ouuer mim5DaMco* Dar oeDej mDamtoe.? como fe
tra algu\Deueo cpcler % cftran* . Deue guarDar Dos pccaDoe mo:taa
ger q vettba apa? % acco:Dta co el ee % De capr nellce. % Deueo amoe *
le. j outrofp poDeo apemar q fa* ftar como feDene tncrtnar % fincar
a penitencia De perfuro, fornicado oe golbos aoe pes DO cfcTo:.? fei7
adultrio % DO0 outroo pccaDO0. ? fo: molbcr q n.tenba ba cara cn
fe nom fo: obeDicte afeu faccrDote tra eUc.Ttfue inDU5irabo pecaDo*
poDcoDeptarfo:aDapgrea, ?efto po:booa0palaura8TDocee actri
bet>oe pecados pumicoe.E c efta c % arreptimtoDDolbe aenten
amocftabo^eue rep:cbDerp:i Der quatoe bce tf<0 em cfte muDo
mepro beniuamtc.T t^fpote mate ]bebafepto?fa5 uomo bonofl
afpcro.? fe fo: rettel efeomugueo, faluaDo: ^efu jtpo DecDeo Dos cee
irtolo.jrtvi.q manepra Deue te 00 aaterra % tomou mo:te po: noa
h ef bo facerDote quDo alguu fe ba pecaDo:e0, % fe vir q ba vergonba^
De cfeflar adie, t5ue rrabalbar po: Iba tirar DjDo
S~*\ u^ cll^u" ^ vcr ^cfeflar a Ibe q tio fe confea abom map0>
V^bo facerDote fe n bo cbecer D*0 A bo q all^ encob:e q T5e bo De*
tJuelbe p:egutar q bom be % De q fcob:ira no Dia DO \\\I$OA bo que a
conDr? eftaDo? ofcio % que be qtr reuelar* que ^0 bo encubnra;
feu recto: % cura * fe t lera Delle % q mtrto ma^o: vergonba Ibe fe*.
para fe cfeflr feno touer lic* ra bo Dta DO fuj^o oDe cofeara to^
a>
aolloa pecafcoe qfe$ q acah cfef ser fa5cr^noa6f5cm tofcolloe
fou.Dantc tf0 % x>oe angeoe ? tf to t)ia0 tf mnba vtt)a^:imc^ram^
fco bo hiuoq no allt t>oe tio efta te me confeito po: pecado: % culpa
fe n ellc foo* % sigalbe Sa0 penas r>o po: tanto auer tart>at>ot)evjr
t>o inferno q bani t>e fopo:tar 00 q a cfitm,? n fe me nb:a t>e to *
n fe cfeflm % outras coufas fe* &O0 meua pecat>o0nauer Dellea
melbaueesfcs? booas para boi ver^asc^ra ctri 1 Doo:.? me te*
DU5tr at>euac, fe buber ba fo: * mot>eaqu adiante x>c n auer fir
ma x>c fe confeflr tfueo ouur. % fe me p:epoftto De me tirar t>e pecar;
uont ba fouber tf uelba enfinar. ba n rogue^ atf0 como fceuia po: que
qual be cila que fe fegue. meouto:gafle efta0 coufla0.$o:
{[Citolo.jrtvii>\t>a maneara como ent)evo0rogopat):e fpiritualqro
,bo borne feoeuccfeflr. gue0 po: m^m me5qubo pecat>o:
^vu pecaoo: mtr vil % intugno % q elleme qgra&ar? outo:garpo:
v^Aculpt>o? cbeo t>e pecat>06 me fua fanta miferico:t)ia a0 coufas q
cofeflb atf0paD:etot>o pfcerofo? fomnecefirt"a0aavert>at>era cou
abcauenturat>afempvtrg fancta fiflbm, outrol me confeito? me
maria.iafam miguei arcbgele? tbo po: pecafco:. po: que n vfep
atofcolloo arcbgelc0.? fam 3ob DO0 cco ftiooo q me tfs t>eu afua
bautifta % atot^olloe patriarebas % \ -louuca % p:oucto x>c meu0 p:ojc
pzopbetae, -rafam 'pcozo % afam mo0 fegunOo q Oeuia.antc pufe e*
pauIo x afanto Hmne-r afantiago fcansalo % 1350 % engano,
?atot>ollo0apoftolo0.?afc efte* ^eque^pollo ftioo t>a vfia.ca vt
uom -zafam lourco -rafam victe muitas molbere0 % 30 cate^ c co
?atot>ollo0 martrc0,iafam mar bf^atelujcuria.tfbooa vtaDev
tinbo % afe agoftinbo % atot>olloe ogo0t>ca0 % outras coufa vaae
outro cfeTo:e6 % t>outo:e t>a 1 * em q me Oelente^ % alga0 ve5ea
greia.- afanta catbelina % afe ma ouue t)oo: po: q 30 molbere0 em q
ria magt>anela?atot>alla0 vrgec me tfle^taua tf veern me olbau.
f geeralmte atot>ollof(coe % fan dJputroft peque^ l ouuir.ca mu^
tas t>a co:tct>o ceeo. ?avo0 patne ta ve5e0 tf maao coftume q tinba
ipritual q teetftee lugar t>e tf0, to as palaura0 va0 % ociofa0*to:pe3
fcolloo meus pecat)06 q cu fi'5* co* %oz camaltoafce. tf malt)5er.enga
meti ate bo meu fenbo: tfe. maa nofa0.t)etreHc.falfa0.mtirofa0*
00 pefamto0 x maa0 ob:a0 tmr tf If|'a0.ua0.tf fonefta0.ma0t)e
tao coufas x>c tis fptrituaec0 q po * boomte ouui % ecuitc^ q a0 pa*
T
* l

i^
iaura que era booas ? bonefta ? le^ta em bo cbegro t>o vtnbo ? tf
p:oue^tofae aaconcicncta.? eittm* outra0 cfpecia0.&mu^ta0ve5e0
lre^aoutro mirtoparaaeou* vfe^oe cbe^ro0 oefoncfto ? p (00
utr po: :cprir ba maa cobija oa carne
4f^equepoUogoftoemboq to (J^Pequc^ pollo tocamcnto.po: q
cafallarXa femelbaueeepala^ mu^ta0 veje0 toque^ ? contrate^
uraeftaeq euouuifalle^oTe molbcre6 com enten oe lujcurta
mu^tae couflae mttrofe ? falfae ? auer oele^ta. ? p:ocure^ polu *.
ae quaeea afirme^ po: juramento c,omoc minbap:opea vontaoe.? a
? t> booa mete efcu^te^ ? ouui aoe co ? cnoujt aluturia muyta nto
qtaaee coufa 0151a.? a0 afirme^ lberc0 bc^anooa ? ab:at>oa0 ?
? aoutros minuta para a ouutr. ? cm clguio lugarc? tpo0 n con
fu efpectaoeamo:io?oe verfcafce uinbauee0.aT^ como cm jgreja?
encobria alguo maf^ctce p:a? Dia t>e jejut 0 ? oe perooa qua
some ma^oooanooe meu piojct oooeuera eftar c ma^o: ocua.
mo ? oe fua oefamac q noe fua f^onfelTome ? tenbome muto
mcrma ?t>a juftta ? vert>at>e. pecaoo:. C^ peque^ em 00 ktc
i-m quanto conu acomer ? be peca$o0 mo:taee0.
ber pequep no gofto comoo ? be * (Qp:tme^ramte no pecat>ot>a fo
benooc groecobijca?oeletait berba 00 co:ac,. ca tome^ alga
Dome mtrto no fabo: ? cbeyro ou vejc0 ejtcelcnca? maioria po: ape
no comer.? comfco ma"^0 oo q ba ttto tfloiuio: 00 mfoo ? va gl;
nccefltoaoeoa natura reqrta.? co* Tpequep po: ^pocrla ? fitmula*
moofem temo:?fcm louua? com.ca qui0 feer autoo po: mtlbo:
fem oar graa atfe. ? queb:tpo x>o que era. ^eque^ po: p:efun$o'
06 jejuns elabelectoo polia ?gre enten<?oome?auen^omecu por
fa.? 00 q me fo: oao'00 em pemt mtlbo:? ma0 rteo ? ma0 pot)ero
cia ma^0 po: vtaoe q po: necefit * {o ? fabeoo: q outro po: apetito ?.
saoe.? comoo em 00 x>e tf jejuu cobija ti borra? x>c ma^o:ta.i^no
ante6 00 tpo ? oa bo:a conunba pecasofca foberbaoo co:po pequei
uecl.2Epo:muto comer?beber camepefaua polia reuer$a?b#
f^5 vomito.? alga ve$ee p:ocu * ra q fa^ia aoutro ? n ba fa^ta a
re^ ? bufque? m jare T>eltcaoo0 ? m^m? po: t>efconbtctmto ? oefa.
^elc^tofo0?rab:ofo0 po:comer? graotrmto ca 00 bete q tinbaen,
beber ma^ 00 qne Oeuta. tota q eu po: mi 00 ouuera, ? a^n
(Cpeque^ nq cbqrar.ca oue x>^ t>a ena q fe tte mo t>efle q era po*
meus mricmtos/r po: meu boo Ma.:aflamegDos fantstDfle
rectoo.% algas vejes determina mal Dos feus milagres*
ua os tfoe efconDDos D tis* i& H^piequep po: foberba Da obia an
murmure^ contra tis po: alguas DanDo foberbofamte bo pefeoco
tribulacoesi: aoutes qpo: meus Derepto % os olhos alaDos % to ve
pecaDos me Deu. mnofp:ece ba ftftmras fremofasmrDo cintas*
obedincia Dos p:elaDos Da v,grefa bolfas x custeios fremofos? ti gr
?De meu paD:e iDe minha maD:e valo:,? n qra olhar aos bomes
? Dos outros mao:esaqu Deua De menofp:eo.? po: malicia ouue
obpDecer.jS;cobtice auer louuca vergonha DOS partes pob:es % nc
polloe bes que fa5ta. ? aua trifte gaua q nauDiuiDo comigo, M
sa^iiDo no me louuau po: elles 00 ricos poDerofos ajmDa q no er
(fpequep po: foberba Da boca lou rneue parentes po: foberba % vaa
uanDome DOS bes q aua festoa glo:a Djia q aua DiuDo c elles*
ou mntinDo Dos q nom aua fez * & po: Defconbecca menofp:ece
tos* JE enDurecDo DefenD bo mal os bes De tis? Dos bomes*? qu
q aua feyt po: palauras p:efun * DO aua alga aDuerfiDaDe ou tra *
tuofas? vais.? me louueg t>e auer balho no ho fopo:taua pacincia
fepto alguua coufl q nom fiy % fo ante murmuraua ctratis. ?mug
ber bo q nom faba? teer alguu be tas ve5es ouue vaglo:ia maam
q no tnba*ic foberba Dil pala te Da ciencia.Da falla.D fo:teleja;
uras De efearno ix>e Doefto % vtu DO engenhoca p:tiDca*Da hrra
pero aoutros com vo5es % c pert DasriquejasfDe toDollos outros
n^ia,a(%emDifputaoes como bes q tis me aua DaDo* ha gjre*
em faUas.po:qparecefleq eu era fa De tis entraua c foberba % l as
ma^s fabeDo: ctenD % falleg % De booas ob^s-rem ho oficio De tis
fputep,? baralhando % contDDo leDo^cantDo/ajDo o:a^ ma^s
com alguns DTe palauras De ame p:ocuraua ti cp:a5er aos homes
ajas % me louueg falfamte De c q n atfe* % efto fa5a po: Dar booa
cia % De rieflas % nob:e5a De linha* fama ti m^m % po: fauo: DO poouo
gemi De parentes? em eftas cou oue me louafle, Ibo poDerfo q me
fastemfemelbaueesem p:uuico ro^DaDoeuhovfe^ mal vfurpDo
i e efconDtDo bufqueg ocafiom po: ho que nom me peertenca com fo
que melouuaflm.Hlguas ve5es ,berba* fe alguns me queria co: *
louuep alguus po: amjDaDe que reger? ncrepancDure5a?mal^
aua com elles ma^s Do q nelles a DaDe Do co:ajom os abo:reci % n

/
T^
T i &

meque mt>afarttebo% po: ftad polia vdef riiglboLLiteto$


po: rembqj % tmrja T>a vtbe. te bo f uramto poi venderba cou
dffiequei po: pecado x>e auareja fa ma^e ou po: n pagar bo q auia
no co:a muitas vejeei c groe p:metdo.
feruo: cobio cafas. rique^ae% {finque? poi auare^a na ob:a*ca
brrae a bant>arica tpo:al*n c ae coufiae de meu p:jttmo po: fur
tentetio beene que tnba* cobj* r to ou roubo ou engano ou po: viu*
ant>o mughmgto fecrrco.pollo ra tiue % furtep % tome^ no dcuid
qual ouue muitas tentaoee t>o mete.? fem fua fabedo:ia? vtade
?>iaboo.? ouue tmrtod tffejoeTem d eufae era ae tiue gr ripo* % po:
f
poue^torpoU6qualfi^em grfce vtura n as reftitu n to:ne. H
p:t<go t>e no:te/i t> persif.pollo 6 lad:oe0 ? roubado:e0 dep aju*
qual ca muitos pccat>O0,:fe poi da? participe^ c ellee, % algas
lo ctrt>at>o q tnba t>ae coufa? t* vc5es poder embargar % contrari
po:aeee mtofp:ece^a6 fpirtuaa ar ao que furtau % roubau n
eex ncuret>llae t>elett>ome bo%.? amUEto defame? % nom
cm o0taae0CUt>aT>o0t>o mundo Ibee reftitu fua fama f. nom pa
c grande apetto obtjce ae cou gucp ba dutda abo tempo qdeua
fae albea q outros tmba.aty co * Jj^o: Itionaria ouamea^ae ou yp
mocencia.fcrmofura.fo:teIe5a.rt crifa gbe^i ouue lgae coufae^
q^aeiaeoutra coufle fcmelba Be empftado c entej % efperl*
ucee fe poder auer adano % min * Ja t)e auer t> algu p:oue^to % ga>
gcjado0qa0tinba.no para louua nlaaXp:r>o % vatooo c frau
a de tte mae para va gla d mu x>c % malcia engane^.Slgfa pef*
do t po: cpnr mnba vontade foas q merecia pena t co:rup^ n
4^eque^ po: auareja da boca. ca Iba t>e po: p:efente6i fcoee q me
po: ganbar algae coufl fo Uf ber^pollo qual eu t>efuie t)a ver >
gctroaalguifofpo: p:ometim *>at>e t t>a fum^a. Ibo fola^ro % bo
toei afagooTt)oee alga ve5 eu fonial qt^euia auer algu nom Ibo
gancEtmamteaalgue? po:aa pague^ tanto comot>euia. Iba me
nbar a coufl albea0.*$K>:defa^ fma coufa que comp:e^fem auer
mar aoutro % Ibe fa5erdano c me m0bo:amto veneta ma^6 cara q
ttra i falfidadedife q ba coufa va ba comp:e^^o: falfa conta ouue
lia ma q bo fufto pjo polia auer algufia coufa ba qual era fceuiDa a
po: cllo.3ure2? mu q ba coufa a outro.lRomrftitu^boalbeo que
uia euftado ma^do A me Mia cue tnba posfcoo fajer % le^ce^o po:
^s^^^^mmg^tmm

p?r$h ou po: cpbua.algua0 ve* tdome.? cobtjjdo q me riflem %


?c.e afabcnda tutrae po: no: ouuilem % cobiado mutae mo *
eiadiflefalfo teftimimbo. 08 be* Ibeim & murtas coufl u ja0 %
cnda grcfa t>cfpt>iqG maamcte to:pc6 x feae do pecado da lujtura
tem imaoe vfo0.2lo0 q era meue cujge^ em meu co:ac.
fubotoe laicep pcdido0 ? ftj mu tflpcquei? po: ob:a cm bo pecado
ja0mjulic^0.po:quefefe5clfea da fornicado com molbcrolteyra
p:efla j uftiaou badilerafie recebp ou viuua ou com comipta ou po: a
t>ntbcro9 ?doc0.1fto q fop porto dultcrio c molbercaada.lDu po:
.amm garda n bo to:ncy como incerto c parem ou c monja, u
deucra po: q medefle alga coufi itrofy luga/ agrado bua ou mr
Ibo q eu c% certo q deuo n bo pa tae vejee.i em tpo fanto % de je *
;gue? n bo reftitup. ometi facr > jufi ou de fcftae. & algiiae VC5C0
legio tomado ae coule da igreja po: deleite ou po: p:oucpto ou po:
% ae q eft cm ella garoa po: fo:* malquerer fi$ fo:p alga tange*
a ou po: furto./1> efmola Dae cott do x tocado c ae maos em diuer
fe q auia furtado, ou as coufae q fae manearo nte mouia apecar. %
auia furtado pufeae em meu p:o> po: efpeciae quteo p:ccurc lujm
ucrto^ ria.f15 algae coufae ou alga ar*
<f$^qucEpo: lujcttra em ba boca te po: q ma^0 medelctaflc na lu*
endujdo ? cncdcnDo algus bo jtuna. ^0: meu aque^amnito %
meejie ? molberee em lujrorta po: figumetoalgtae molbcreocajT
palaura0defoiich0? contra caft em crte pecado. muta0 VC5C0 top
pde.touuindode booa mete ou* donde a0 molberc0ertau" pollae
troada matria vil.&rigane? mo> enganar c palaurae fagera0? de
Iberea po:pa!aurae falfae? p:onu -?ugraria0 % po: fgnaeee deolboe.
ttmtoe % as acedi % trouue po: ca polloqual mutta0poluoe0 m
trc mo:ofo0. ou po: palauras acontecer velando ?do:mdo.tra
docee % p: jugraria0.? quto pu * balbc po: trajer alga0 ameu a>
p troujeeab ameu amo: po: afagos mo: po: fo:telc|;ro0 oupo:adu;
tpalaura mmtirofae nbae.Bep beruao % beberageena
vffiWe% polia lujcura do co:ac para q alga0 fe^eflem abono pa*
po: maaoifcos pcnfamentei ra q panlfem ate do tpo ou cfen
P&Vltypcee nb:ando me do ti aa0 q bo fc5ero malciofa mente
5?!PE^do0pecado6 paliados cu% po: q fabia que amau aoutro. ou
?3p9 em eiieg.? polia obwdele^ po: q n amau anrm ou po: po *
U' f<Vf '
) <j
bij % trabalbo t>e no pooer criar rolaoe. femee? trifc&iaiptt
00 filboa ou po: abo:rectmento oa fe 00100 antre 00 q eram amgoa*
mojbejv-- % fe antre ellea auta otfco:t>i tra *
dnequeem enuejaoo co:ac,oo balbep po:que ourafl pooo maa
enSomeoo beco ? bauenturlca vtaoe abo buu % abo outro, ^i
be meu p:ojeimo % folgoo oe feue mataoe ou po: n trabalbar nom
inaUeipe fua0auerfioaoe0 fa5en curcp oe poer conco:ota % pa5 tre
fcolbo cu ou actecoelbeoe outra o0Oefcco:oaOO0.Oefcob: algua
parte ^o: ue/a ouue ooio ? mal fegreoo0. Ibo pecaoo ou maloaoc
querca aoutroe po: fere mate gra que fabta t>c outro \ fi'5 po: mane^
ciofo0? m^lbotce q eu acerca tf tfe ra q vtefle anotcia t>e muto0*oe
? Doe bome0* fo^ ctrapro aauer cfelbo algut0 em ku t>ano % per
aOeatipugneE % ctrariep po: eti* Otc.0 oanoolbe0 aentoer q era Teu
uefa ba lentca % boo0 |U0O0 oou amgo^
tro0 % me pefou quanoo bo ouuta* 4j^^eque^ po: enuefa oa ob:a p:c*
yi% p:efomit>efeer ma^o:tauer curoomal % engano aalgutfe em
perrogatua 000 q eram mlbo:ee 00 be0 % borra0 % em 30 peflba %
que eu.? no potna perooar n que* pfanoo ctra elle0 tre^oe0 <vi
rer b ao0 q auta uefa* % bufque^ fco:Ota0 % male0 em pumtco em
po: maa0 manegrae? afe^ta0 co efeonoioo olbt>oo0 c ba cara tur
mo pooefle em palaura ou em fep baoa ou po: ueja n 00 qrerolbar
to tomar % rep:ent>er ameu p:ojci * nem fallar % embargue^ ou tfflru^
mo % oi^er mal oelle. a fij oano % ou amigue^ fua0 booa0 ob:a0t bti
iencobupo: maao0t>t5cre0 veroa* fque^ ocaftomparaa0 peecer ou
x>citoe oii mntirofo0 00 boo0 fey? oanar.t tire^ algua tf leu amo:io
tO0i booa0ob:a0.t>eaqlle0 aqu q 00 qn a juOar 2Ugta0 veje0 Ibe
n qrta b % fofpe^taua q me que * pooera oar alga afuoa ou cfelbo
' ria mal.p:e cobtjcet vngarme % n bo % 00 mle8 q euauta fe^
t)a0 iuriafq fb: feta0 am^m ou to0C juramto? mtttraatf^teoa
abe meu0.i aco:t>oome t>a0 tnju aoutro po: parecer q eu n ouuefle
rt0 me acentn em enuefa, culpa*;
if^eque^ po: enueja fca boca mur (fpecjpez po: gula em meu co:a ^
muroox>c meu p:opmo % otjoo ^0 cobi^oo manare0Oelicaoo0t
mal ? querelanoome Oelle fem re* muto0 aloo0 q ba natura reqre
30111? acuanooo falfamte tfetraa ?t>o0 qabo eflaoo tf minba pefla
fcelle po:maao0t)t3ere0ou maa0 cuinba* acerca 000 comerea^ ml
7
jareofuperfiuos-zDeos o:Dcnar? Dtra aoutros que 00 queb:aflm;
aDubar m ocupcp.pollo qual lcp * JE tmrtao vc$ee po: comer c gr
C bo oficio Dtuual % n bo x>iuc cobia % mupto map0 00 q Dcuia
comoDeuia a no fij o:a1 outros pcrDt boapetitoimcveo vomito
bej^ntucce. % pcrDt ba vtaDe t> fa?er be. % po*
{f^equcy po: gula na boca falan bebcDicc algao veje0110111 pooia
Do mugtad coufae vaas rendando b p:ontciar a0 palaurao.pollo ql
fegrcDo0.reuoluDo % ittDit^tiiDo a n Diflc cp:Damtc bo Dtuinal o*
rot>o0 % ctenDa po: bnagucj. ficio ou bo lejteE D* toDo. JE po: be
muytae vc^es fi$ juramto % bo q beoice? mtrto comer?beber fle
jurc^ c loucura compito po: pnla> turbou bo meu cntDimto % bo fi
uraeyn me moftre? me louuc fo Daalma ?00 co:ac q no fc5efle
(OP^quc^ o: gula na ob:a come alguobco nob:a0oe picDaDe.
Do po; goloficc 1100 Dia0 De jeju % pollo qual vim aftrmtDaDe.ba ql
1100 outros otae ante q bo oiunal me bargou q n poDefle fa5cr as
oficio folie cp:iDo na igreja 1 r.n * ob:a0 fpirttuaaco.? po: muvto co*
te De tipo ? Da bo:a cuinbauccl % mer a beber ca c pecado D' lujcuria
omDo % bcbDo all 00 q abafta (TpKquep em ^ra po co:aom me
aanatur5a. 0utrofy comDo % be nof p:cDo aoutroo 1 tet>oo0 em
benoo c gr feruo:? cobia toma pouco.E po: n feer firme % polia
D mjareo p:ecofoe % DclicaDos? turbat>o entendimento T po: ce
auoo gr Dcleptac em muitos % guit>aoet>a vtaoe.ca polia ^ra n
(biucifoe tiiiiare rajDo aarclba pooe julgar tonbcccrba coufaq
ou aparelbooimrto trajares fa ^nurta^booa
bzofoe po;cp:irboDcfcjo qaua ^InrqueH po: ^ra em ba boca x>itf
Da gula.toDo apetiDo cobtja que Dopalaiirae to:pe0.mout)o bara>
ouue De comer D' qualquer manjar lba0.leutant)o ctcnt>a0 po: ox>io
Dcleptofo ou De gr curta afli bo c \ malquerer alga ve5 crarainen
p:i % me tfleyte cllo.iE algtlae ve te.outrao ocultamente po: maaoa
5ee c bofpeoee ? cuipaDoo comi penfamto0;po: confura^oe 1 a
% bebmu^to maysDoq Dctiera* luntamto Tpiufoe0 % cifmas q
tueb:ante 00 jejum eflabelici * leuante^ p:ocure^c juramto De
Dos polia igreja.? 00 q me fo:o Da feerc outro0para fa?cr mal aaW
Doo pemtcia ou 00 q tnba vo> gu0 fi5 c efpira^ ctra outi'00
to fem grDe neceTtDaDe % mefter Dano. fle enjuras 1 ameap01
1 n foomte 00 qb:ante. ma0 m vituperioo maao % falfosDi^ereo
l/l wl*
1 o c
'i outros muEtDocfto aalguus jeanDe culTafpintuaeeoporq
$>o: j>r i botn pfcpb:^ bp peca* no perDefle as tpo:aeee % ouuc gr
Doou bo confelbo q Doutro fabia. Doo:po: perDerbacufl tpo:aU
Ibe-antep contDa pp: ra, z con ^onemo: cfentalguue males
traoiffc ba verDDe.Te b:alTcnu" po: q n me fcjelem Dano. *(^: c
ae Da voDape % poDerto? jumca De bargamto Da vtaDeiDo co:a
SU^rme^alguacufla falab:a cugDeg mtrtae coufle vae % no
ffemaDo att ? aoe fce em jogoe cuinbaucee quDo Deuera arDar
i outra e ob:ae maasX pra ju * em ae bo:ae canoncae % c oe.lou*
rep faifa ? feamte % ouunDo, mal uo:ee De tte^equeg po: mug gra
Deoutroepe bopa mete, De trinca? ranco:^ alguae vejee
(jpiquefpo:^ra'emob:a eman q me traria emDefefperac,a co*
Dar com p:cfun ? c gefto Defo:* bfc;ar ba mo:te ? po: noio De topo
DenaDo^o: me vingar ft5 enfur bipo: n feer firme navontaDe
ae aoutroe,po: oDo? ^r enfamey legjteg bo boo p:opolto % po: fraq*
algue falfamente. ou po: me vn 5a Delia n ouue padecia noa ma *
0ir 09 acufe^i acufanDooe as cou lee? ouuefoberbanoe beene po*
fae q eram DuuiDofae afirme^ feer loucura Da vtaDe.q lejrcg bp boo
certae*? algtule coane^ falfo p:opofito q comeara % temi De bo
rano: % ^ra X>ct fem^ao po: p:e * comear em murmurar ctra tf;
co ou po: r ou rano: ou oDto f5 Ca rcp:ebD oe ju5e feue % n
Dano aalgutl em fuae couae % ameg bo q aelle era ap:a5tueU %l
ba bonrra % em ba fama ou em ba oluiDar ate.ca n curDe^ bo efp *
peflba fcrnDoo otl fajDplbe q fof to DO Dia Dofu^o prmenolpar
fc fertDoX cofenti em algua mo: babautur^a perouraueUcan
te De botn.iaoeqbomatar ou ba cobf cep c afe^c q tuta po: n
percurar De matar peg confelbo % bpr aapenttca* ca po:belete Do
ajuDa % fauo:. ^o: malcia ou ga pecaDo menofp:ecep ba penitcia.,
no ou po: pouco faber acrecteg ba. % n meDo^Do pecaDo ante eftuue.
firmiDaDe De algui. Bo quieDar aparelbaD para pecar outra ve5;
cfelbo.ajuDa % fatio: algue bo* tuue p:opofito De pecar auDo Deli
meex molbereeqbo DemDar berac como pecaria ou.qpari no.
auenpoomeften pecaDo q auia contetiDo ou como a
U^eque^po: aDia. % p:imejra uera ocafiomDe to:naf ell/
mete po: frq$a D co:ac temDo ^que po: aciDa Da boca p:e^
bo q n era De temer.aty come leg - gutjofamtefa5Doo:ajfemfer*
o*uV
uo:DeDeuac.malDTeae bo:as? D boo p:cpto* $>o: tentacoes
abo tpo po: nojo Da vDa po: q n maae meDefptieapngo tf pecaDo
fx$ as coufiae como cu qria, Kc* ^olla p:eguta % nofo DO b nom
fponDt mal aalguusc amargura afuDc^ aoeq bob:auou cftau
x>o co:a, ? c pouca pacicta.co c em p:t|go, *||t)o: p:guca i maa v
tenDa i repa rep:cuDenDo alguie taDc n clmeu aoe no:atee % que
ma^e DO q tinia. qb:anDo voto citi n fabam.n tire^De maao prepo
palauras vaane i oucofae po: ale fito aoe q errauam* ^o: temo: oii
grta vai po: palaurae tfograriao po: fauo: DO mtlDo calep ba verDa*
^J^cqucH po: aciDta cm ob:a po: De. l coircQi n caftigue^ aoe q
mu^to Do:mir? po: qrcr fccr iuo: mal ob:au\ ueb:tcE afabDae
te menofp:c5Do qrcr fccr cnfma * o manDamtoeDe tie* i ckwtiw
Domo qrenDo fabcrpo: ntc efcufar DO em nurtoe penfamtoe vaoa
po: p:igma De booa ob:a,ca bo b % maaoe % em maae ob:ae* % qb:
q poDera ap:Der po: mcnofp:co tci voto folene ou puuaDo % conuc
n bo apiDi. ou bo que latya po: ricia ?p:ometimtoou p:opolto
maa vtaDe n bo cnme$ % anD Dep:ofcom ouDeo:D?eto po:
Do vagarofoi foltamte otugar pitguia Da vtaDe q bo n compu
lugar po: pouca conctcia Da vota* quDo poocraou como Dcuerapt*
De x "oo co:po.po: taroe b^r aapcin po: menofp:eco q ti cure^ Deo c*
tecia % aaconftflbm.% po: n fatifa p:tr poDooo fajenOuue p:iguta
jer.? po: Ic^ar bo q Dcuia.aify co> De me aleutar aa matinae % aae
mo bo ofcio? as bo:ae aq era ob:i outrae bo:ae % De cftuDar % fajer o
gaDoJFl cpu bo q me era mDa* rac % De aminiurar % atar % leer
Doem penitctapo:fecrociof De i Di5er bo oficio DiuinaU? toDal *
booa ob:a.ca po: ucgligcia i nofo lae coufs ouue pouco feruo:*fu *
De b.eTcg De pfar booas coufas giDo trabalbo para bo qual foi na
% fantao % De amoeftmtoe % De o CDO % le^et paar meu tcnpo em
b:ao vrtuofaeXpgura tarDe^ muitas mane^rae* pollo qualn
% n De vontaDe ouut ba palaura ti fe poDe colber bo frusto De mim q
tie i ba Dfle* HZ quDo Dijia bo ofi fcDeuacolbcr.
cio Da igreja % ae bo:ae n curaua CfeTomeqfoH queb:antaDo:
q fc fcjelfe b ou mal fe n acabai* DoeDej manDamtoDeite. ^:
lo % ttrarmeDe trabalbo^o: ale* me^ramte mecfeuoqpequcc
gria vaa% po: loucajmba De co:ac, tfa bo pnmc^ro manDamcto q be
*":*po:iricpa^ubaaoutroo tire^ Bauerae Deofe albeoa*^o:q
u t/ti-
1 oji
nameE attemeucriapo:De toDo .Stiftcaras % giatDarae bo faba \
meu co:a ? tf toDa minba aalma Do.*j|cqueEqueb:tanDo osDomt
fob:e toDallas coufas fegDo bo q gos % feftas fjDo ob:as co:po:a*
Deua,;antepo:autura amc^ti ees c mnbas maaos ou fajDo q
nrc mtlbo:feruo:ramo:oaal* outros trabalbafememos taaes
ga criatura que nom atte,? ame Dias trabalbep po: me Daraos p:a
mansas couflaetpo:aeesq fom 3>eres % Diflblucoes DO miDo q no
tranfito:as? vas q as celeftiaees ao:ac % Deuac. q os taaes Dias
q fom para femp:e.BpeTe nos anDana em Dantas % tyaolbaras
mDamtos De tte fegtmDo fom o molberes? ascouflasvas? aas
b:igaDo.mas temenofp:eceD'os tauernas? fi5 outras coufas vijs %
cpnr % foi grato i Dafconbccto Defoneftas
Doe bes q me t>eu & aaygrefa vni ([Xontra boa(.mDamto qbe
ucrfal no Ibe Dc as graas q tinia Ibrrarae ateu paD:e? atua maD:e
po:elIes*nameEamcu p:ojtimo *peque^ veenDooe em p:oue$a % e
afy como anrm mefmoi fle bo a necefliDaDe no Ibes De as couas
me^ncomamo:io verDaDcrot* ncceflrias* fcrDefobeDite aelles
tfs.ca n bo ame^ po: resDe fuae mou&oosafanba-z ?ra muitas ve
virtuDcs ou fca ^mag De D's q era 5escontraD5Do fus palauras x
nelle. mae po: feer meu parte ou feus feitos n Ibes catDo ba bon
po: natureza ou po: algutl p:oue> ra ? feruio % reuerca qDeuta^an*
to q me fe^elTe )utrolt crj algas tes IbesDejia palauras ctumelo
ve5es aforres? aDiunbos? a* fis % fem reuera**Dutroft aos pa
goureyros a em eftomuDos % c c* D:es iprituaees qfom plaDosDa
tos De aues?po:cnctraralgiiae fanta maD:e igreja q te as vejes
alimrias % l ferptee % artes ma* De ts naterraBcate^nfi5 ba
gtcas % em cbamar 00 Daboos % t braqDeua ante Difle mal Delles
poer cartasabo colo impelias* ^ % rep:Dta % furgaua falfamente k
UXontra bo fegDo mDamto q us fe^tos.a qual am n conuinba
be, Bo furaras bo nome De tis em Baco:r^aas neceTiDaDestp:ef
valo furDoou metinDo vamte fas Da maD:e fanta ^grefa avnDa q
1 fem p:oueyto DuuiDDo ou fng^ Ibe era feitas alguas apulooesi
Damte (urt>o afabenDas.n com males n cure^Delbas t^rara^n *
p:inDo os votos % p:omettmentos Daq poDeranf5 o:a0atJsq as
quefiseatfs t^rafe c bo feruonDeuacom que
(t tra bo.ij* tnanftamftq q be Deuia*
4^trabo.v,mahomto que b (pntra boa^manoamto q br
Wtmm6.*pequeiq mate^m n cobjcaras ba molber tf teu p:o
juftamte algui borne po: minba ]cimo^equequta6ve5e0 cobtj
p:opea auto:toat> fem fecrfu^5 n ce^otro em minba vontaoe.fajer
aer pot>erijoparaclloou fajoo aoulterto c molber tf outro,t>ele
fo:a po: mmbas maos abo q n toome % cfentmoo em efta cobif
ama culpa.voo alguu q b mata p % apetpto,ou quantas ve$es mo
tta fem rejo n Ibc ajuoep oe von * ui ba molber ooutro para q fe5ete
tafce nc po: afuoa n ve% confelbo atmlte:o faloo % Oanoolbe ooes
ti po:ob:ancnoq pooera.oun oube^Ooaoufa5Oof^naae6 ou
aco:r aalgu q v? em groe necef acatooa ou ab:aooa ou enutan*
frt>at>e t> mo:te pooooo faser. oolbe mefejerros ou cartas ou ou*
tfntra bovj.mant>amto q be trs coufas (emelbauces*
fil fars fo:mcac.*|p>equeE attett 4ftra bo;jfc,manoamto que be
Do ajuntmto c molber fegtfoo B cobjfpiras a6 coufas o* teu p:o
qjatHfle no pecado oa lurura. jetmo. JptequeE qutas ve5es c mp
<fotra bo.vif manDamto q be nba votaoe cobtice^ n oeutoam
B fars furto. ^cquef>tomoo te % c maa entendo as couflsOe
furtuelmte ba coulTa oe alguum meupzojttmo*
ou roubaooa ou po: fo:ca ou rcen |[peque nas fete ob:as oe mife
ooa ctra vtaoe be feu fenbo: ma ncortra co:o:aees po: q noe^ Oe
mfefta ou encubertamete.ou x>etU comer aos q au fome n tf beber
ue ba fotoaoa ou bo jornal aqum aos q atua feoe Ift veftt aos nuus
me fcruto.ou ba tnufoa tfnegoo B remif aos capttuos B vtfite^
% n Iba qroo pagarXomet fj os enfermos Boe^poufaoa p:
ganp ou frauoe nas mercat>o:tas t5s aos pelegrfns t etranbos bo*
quefaja^ou fe alguusemp:efte* fipeoesnp:ocure^qba ouueflem
leucjMna^s oo q Dep.q be vfura. . MO enterre^ os mo:tos q bo au
<$3^tra bo,vf\manOamto q be tnefter
Ift falaras contra teu p:ojmo fal jpque^ nas ktt ob:as oe mia
. fo teftemunbo. ^equep acufanOo fptntuaes po: q n trouue ba c *
falfamte ameu p:ojctmo ou x>^cn : coiota aos q eiaua oefco:Oes ante
Oo falfo teftemunbo ctra elle.o* -os co Oefco:tJia % fanba % con
r
oo fent falfa contra bo q n era tenfca.fl confole^striles W
clpOOvufo:a o* u^o.Befameg kouue pa^ oos p:oues q eftaua
alguw pusoefeortrias Itre ells triblaco. Efcarrieci Oos p:oues
% aos qu antfaua apetn'r cu me mt q b confirmado* b qualfo
ttb:ece oulbeo refpontntlbea t>at>a po: foitelejaoepo^ oo bau
*>tfle mal ? tire aoutros q Ibee no tfmo po: q no me ofirect apelefar
fejefemb* fit>eEConfelbo ao0 polia freoe^efujepo.
q mo fcemanfcar. B garoeg bo a 4j3P?CjUct cotra bo terceiro facraj .
uangelbooe^efujrpona cozre^o meto q be o:o clericaUpo: qe no
se meu p:oimo amoeftanooo pi cpu bo orneio oiutal x mirjtas ve
meramte^caalguaveje co:re 5e0 bo le#:eE oe cp:ir. x ar no of
g^ ma^ po: me vingar q po: cari* ficio como noe facramtos cometi
t>at>e* & aoo q me offenoer ma^e fymonta.? n f5 babonrra que se
grauemte co:regt qoeuta,'* ao q uia ao0 facramto0? mnif:ro0oa
crlmanoje qeuDilTelbes Ufjae igreja x atotra ba cleri5ta3eeitoo
em lugar tf rep:fom % vc amoeft clrigo n veui boneftamente*
mtosecartoaoe* (fpque^ contra bo quarto lacra
{fefime em no auer mi ae fe mento que be bo co:po tf tf0.po: q
te vrtiioee. ba rTe pume^ramte pouca0 vejeo x n co ba fceuac x
fcuuioso em ella x ctra cila.? no na maneara q tfuia bo tomet x bo
viuct>o feafmoa couae q creo n trauteia algas veseo eftanso tt
curanoo aber 00 artt jgos t>a ffe n Dignos empecaoo mo:talouu?
creer firmemte x como ocuta* otite mifTao.ou eftsoa cuuoo ou*
([pque^ ctra ba efperana que ue maao0 pfamto0 toflc pala*
mtrtas ve5e pero.? vime mtr * ura0 va ou aminiftre^ 00 lacra *
tae vejee em tempo tf oefefpera, mentoo fem ba rcuera qfceuia*i
Ctu auer $la auenso fepto muy fem ctri^ x cfiflbm craraibooa
pouco mritos ou nenbuue*^e* tome^ bo co:po x>e tf0Befpo^ Da
queg outrofi ctra ba efper^a que . confiTomtt)e comtlgaso n me re
muitas ve?e0 peroi po: q no ba bo frcep t)p0 pecat)O0. ante tome aca
re^n ouue efperana no remedi ^rno0g tinba confe(aoo0*
00000 kte facramentoo t>a rareia ^^eque^ ctra bo qunto facra
fegttoo fceuia. ante pequey x Ft5 c meto que be ba penitcia po: mu
tra elles. ^nmeyjiamte ctra bo ta0mane^ra0.po: efqueecimento
bautfmo.q perot ba yno:cia x \U ou p:egui$a n ba cp:^t fe ba c
pesa q ouue nelle pollo noflb falua p:f5eotar)ea p:egujfamente
tw^emjepo.uoluoome oepo6 ou ate que ba cpnle to:ne^ aca^r
empecat>06* nos peat>p0 qa^inba cfefliK)0v
(OPeque^ ctra bo feguntK) facra ^eque^ ctra bo fefto facramV
cMiii
- p

to q be matrimomo.ctra bo qual q deuta amar bo meu co:po % tra *


peca oe q queb:ant ba f bo ma* balbey pollo teer muj> to delicados
rido aamolbcrou ba molbcr abo n bo fometi nem fomgue^ abo fe
marido ? 00 q vfam mal doo bee nxmodaalma ou medeg amujrta
q fomdadoo matrimonio, 00 cie abftincia no co:po ou Ibe tmi ae
rigoo peca cite facramto q fe ati couae q eram rna^o neceflarao a
tremetdao molbcrco cafadao. avioa,
(QpcqucE ctra bo feptimo facra . {J^pJequep ctra ba caridade po: q
meto q bc ba cjctrema vnc. po: q feendo obngado de amar abo meu
ante q ba rccebcflc -depo^o no ba amigot p:ojcimo.amc^o ma^o po:
ouue em tta borra ? rcucra co * partefeo % anmidade q n po: ca*
mo deua.enuoludome mutoo rtdade.? pollo diuido q aua n cot
pecadoo T menofp:cand e peca regp bo feu pecado.? polia amiji*
Doo veniaeeo.oo quaeeo tra % ali* dade fi$ ctra juftea? foi li|je^ro
pa cftc facramento. -in gardejj fialdade abo meu anu'
(fpTequcE contra ba caridade.po: go.mao algutao ve5eo Ibe ft'5 mal
qdutaamarma^o arntnbaaalma dade.-r outrofy dTcobu feu fcgredo
q bo meu co:po.?auia maio cpa^ t((3P>equc ctra ba caridade, polia
pdo c:o qdaalma.? po: ncglt * qualdeue bomem amar (ene mij 1
gencta no cfeTc^ meuo pecadoe. goo.po: q eu 00 bargueg ? contra
pollo qual me efqueci de confcflr reEalgaoveseoao bonrraotoo
muitos delleo.-z alguuae ve5co 00 beo daqllco que mal qria ou Ibeo
Ic^jcej^ d' cfeuar po: vergonba %e fi$ outroo danoo? malleai tue
mi % ame mayoao coufao tpo:a maa vtade % raco: no meu co:ac
eco qn ao fpirituaeeo % para fem ctra cllco.tdtflelbeo % fi$e Ibee e
p:c.pouco cuidado auia da fande tf fcarneoe \ deonrraa? vtuperioo.
minba aalma.Blguuaox^eo fiy <fpequej> ctra ba p:udcia noni
mwe pollo partefeo % carnalida * me aco:ddodo6beoqueme xte
de q n po: candade.ca amep mu deunpfandonoo beetfp:efcn
to ma^o ameuo parteo q nom ba te comodeuo. n penfe^ nn parep
faudede minba aalma. ? percurep mteocomoba minba natura bu
Ibco brrao Tdignidadeo aynda q mana be fraca % bo mdo be couf*
n cr dtgnoo para ellao.t tf^lbeo tranftto:ia 1 q fe pafl. n ouue
bco q ama ou efperaua auer ante ate meuo olboe 00 p:a5ereodo pa
1
qaoap:oucoqboauimelter. ra^fo n ao penao do inferno.nem
(j^queg contra ba caridade.po: ao tenbode p:efente fegdodcuta
"V*- Viiw
I /

1g>eq cor ra ba tpcra qut>o qr % outroe mm*oe De q n me aeo: *


q me aparte;; a pecar mortal ou vi Do.i fcDo fico cobicep ma^e Do q
nalmte.i: fcDoDuro? cruel ame tba.ou feDo cafaDo ouue acbega* -
ue cpaiibcpro.n fcDo tpera * mtoaoutras molberee. muitas
t>o ou moDefto em meue penfam ve5ce cometi but tal pecDo % tau
toei minbae palaurae i minbae to tpo eftiue nelle ? e outroe.o
ob:ae. ranbafijoffenfat unaaoeqma
n^equepctra ba fo:tele5a po: q fe^er ? n mafejer. Bnte q ou *
n fog foite para rcgytyr bo peca* uele tentado ou auDoa me le^e^
Do quanDo me aparelbe para kl* ca^r no pecaDo.? algae ve5ee em *
toe vt|6% maabe n poDo efpcr* lugar fagraDo % em Diae tf j cujus
p abo meu amigo ficLpoDo cfpe ifeftae.
raa nae couae vae aflV como (fj^feflbme q n ba mi ae couf
fbnboe ou em agoiros ou c outrae fae q fe reqr aaverDaDepra confif*.
couifte femelbaucee. foportanDo fom.? temo q ba minba cfifio na
ae nfurine % amoeftaoce c tri * fefa fuup:e5 % cba % crara.fcgDo
fteja.n continue^ oe bee que co qDeuia npura.-x n que n puDc
mecep. rectar mcuepecaDoet vil.fca*
. k>- (0Pc<lucE c^trl ba fufttja n Dan maamte como oecc meti.t temo
Do acaDa bu bo feu.f.aos ma^o * q efta mitba cfiflbm n feja fiel
ree rcucra.? aoe pguaaee m5 manevra q ella ouucfe alga eii
Datf.aoe meno:ceguarDa iDicipli cuberta.ou q errep nae palaurae a
na.trocDo minbae coufle c en * fy como na ob:a.ou n for fiel. em
gano ? c frauDe B parti nem De maneira q ba cftflbm n fop feita
ftrebiw ae brrae % DigmDaDce co na fte De 3efu jepo % em contri %
moDcia.jE muptae ve5eeDcp fa* remiflbm Do pecaDo* onfeflbme
uo; % tffenDi bo q era ctra juftra. po: quto nome confelTep muvtaa
ve5ee. pollo qual nom puDeDijer
(JfeflbmcDae coufae q faj 00 bem meuepecaDoe n mbae mal
pecaDoe fecr mape graueee.q feen DaDee polia tarDanp Den ouuir
Do De o:D De facerDote ou reiigio > ba confiflbm* Cemo que cfta min
fo ou porto DtnDaDe fpiritual ou ba confiflbm n feja crara.po: que
tpo:alottfcDop:elaDo ou borne emmeconfeflanDonom Decrarep
IcrraDo ou b entDiDo ou De gran oe meue pecaDoe po: palaurae fe*
De pDaDc* gDo q feai maamte oe fi5 polia
^peque^ noe pecaDoe fobieDtoo ob:a temome q ba mba cfifoni
"yr

n foy Defcreta po: Dt5er ae coufad momeqnfooaparelbaDo para


q auia De calar x calar ae q auia De beDecer x receber ba penitcta que
Dijer, & algtla ve?ce quando me mefo^DaDacomotuiafegDo 00
confefit q no efcolbp confeflb: De grauces x muitos pecaDo0 qfr. t
fcreto. fabeDo: ? ^Donco, Outrofy lbb:e ^ftomacufot cfeflbq n
me temo. q ba nimba cfiflbm no Dtle po: vergonba a0 coufle q fie
fo^ volutara feguDo tfua. a po: reqri na verDaDe^ra cfiflbm aflfc
ventura ago:a x outro tcpo quDo como aoDeferenao Doo pecaDoo c
me confefleg mace bo fij c temo: geeral como Do oiigmaf autuai.*
De ?fe ou po: penapcrDurauel q no po: qDo pecaDo -o:tgal fop lpo no
po: veroaDe^ro amo:Delle ou po: b3uttfmo.po:De cfeflb q Depo^o
pena ou rep:enfom DO mDo.t te * me enuolut em mutae ugiDaDes
mo q efta cfifibm no for vergbo % mu^to0 ttialee. pollo quaaes
fa como D'uta feguoo ba fealDaDe x perDt ba rgnoccta x lpeja q ouue
multiDoeDe meuo pccaDo0*1Le* no bauttfmoXonfeflbme q po: te
mo q efta cfifibm x q ate ft*3 q n mo: DO0bome0 cometi muitos
fef enteprao lepriDo alguite peca pecaDO0.ca algfiao ve5eo me tem
D06po:vergonbaparao8 cfcflr ma^01> fajer onenfa x injuria aos
aoutroCemo q efta n outra que bomco q atte.* ajmDa muptoo pe
tenba fcyta n fe|a fecrcta.ca mup caDoo fi*5 po: amo: De parte0 % De
tao vc?eo acoteceo q po: luuanca x amigoe.ca alguae vejcs qut'0 ma*
vaa glo:ia reuele^t)fcob:t meu0
pecaDoo aalguts bomeo.Ou po: >co:a*
vtura quoome confeirep no Dife c, pfanDo x DeletDome x cofcn
meu0 pecaDoe fo fello De verDaDc^ tiDo npo pecaDoo x Dele^te0
ra cfifibm. "ICemo x confefo q ba fi3Sque polia boca fallDo mal
minba cfiflbm no fop cbo:ofaa c oreflbme q peque^ ctra tfo bla *
Doo: como Deuta.nouue aqllac ffamDoctrameu p:ojcimofa5ett
triom qDeuta auerXfeflb q po: Dolbe, mutta8 enfunao x ctra mi
mmba maa negligencia tarDe^De mefmo aparelbanDome aoo peca ^J
me vjr aconfelfan temo que ba mi Doo fob:eDito0 x aoutro0.mu^tO0.
- nba coiififlbm n fcr fo:te n be a Cfeflbme q pequct le#Sb De fa
gora quto aaverDaDepra ctrij x 5er cou(Ta0 booa0 q Deuera fa5er %
fatifa. Cfefib q n me acufet a fa5enDo ae coufa0Deqme Deuera
cabaDamte feguDoba fealDaDe* De garDar* feflbme geeralmte
mltfoe DO meus pecaDo.1^ De toDo pecaDo venial x mo:tal.
V- IA/1*
Jf*-1
) i
(j^tlo^lv^ pguf q b fo pecou x c* qu. no q acufe outro;
cerfcote Seue f%$tx abo q fe cfefl man: mefmoitntequaaepef
rv e bo qte cfefar fouber ba fo: foao.Te bo fej po: fy ou po: outro.
O ma tifta cftflbm fob:etrta t>e po:fuavotat>eupo: mfcamto.
uo abfoluer t tot>oUoe pecasoe q ou que boent>U5o.*Dutrofybo q
ellepooeabfolucrfegtoo anante bmant>ou oumoueoaellofe era :
fetnra.Efle n fouber efta fama feu fenbo: ou feu pat>:e ou era ou *
ou fo: fymptfj q n fe fabe b" con tro eftranbo. >t enuiou mefeje^ *
fefcbo facerfcote Ibe acue mar rosou maaoecfelbcvrooU efpi
fegtmso ba fama fob:etrta* f ai ae para q foubcfle bo (egreto t)ou^
guus 515c q Ibe seue p:egttar p:t* troo ou bo ganaflem* & eftes taa
merosoefcte pecafcoe mouaae ce mefecEroe fe er maliciofo ou [
1hx> fcgut>ot>a9 manearo t>e cat>a fabetwes ou ump:e5ce.
buu oellcJbo terceiro fcae ctrciV (J^Ttoloai^a p:egunta acerca
ftanctas oellee fbo quarto t>oe Dcj t>o pecafco*
mt>amto. t>o, v.t>oe cinco fen * ^njrCerca t>oe pecafcoe tfue ptue
tiT>O0.t>efcenT>$o aap:atica t>efta$ fllramte p:egtar q pecafco co
p:egtae.po: q alguue facersotes meteo.? pnnctpalmte seuepgun
q fom fimpiejc qut>o alguti vier tarfcoe tetc pecados mo:taaeea co
acfclTarfe.bo facerootc tfue pme mefoona foberbatrigalbe. forte
ramte faber te be teu parrocbio* foberbo*? te tnfler q fy.sgalbe. co
ou te bc cftranbo x>e q terra ? CX>U mo % em q maneara % fltufier que
% ofTto fegunfco fufo hcoito no no^ou q bo n t>ecrara b t^euelbe
ttolo.q maneara tfue teer bo facer t>i5er.3rmao po: vtura tu n fa*
oote qu<Doalgufcvter acfeflar bea queouflabefoberba.poucoe
ftmp:e? ou t>efc:eto*fle fo: ftmp:e5 fom 00 q nella n peci atr t>euc
q boenfne.Te fo: sefcreto qbo ou pgutar tot>ollooutro6 pecaDoe
ca fmp:e5mte % n c$ra muyto c EDtgalbe* refpt>eme fegufco tua
- fcomnbar. fftao p:eguta6 fom fa conctcta^fejerte ou tnflefte ai
tre maneraJba.j.acerqfca pef gua coulfa abrrat louuafco mu
foae.1bat(acerca t>09 pecafcoe.ba t)0 po: auer algua borra, ^mpun
j.acerca t>ae circuftancias x>e\\ee. fteouctratate afabenDaebaver
pStolo.l^a p:eguntae acerca sase.fejeftectraoe mant>amen
JDae peTba to0t>e teuma^o:. abafletet)oc
^rjnCerca t>ae peflba t>eue p:egu era t>outroe*ou bo q fe5er outros
fri tar bo facerote quem be bo q que era tm. i&abaftete alguua vej
t>e tua fabet>o:a % b falar % fermo nbo mjufto aflt como aviuuas.bo:
fura ou quto ou nob:e5a ou tugiu fos.pob:es ou outras peflbas cu%
fcaDe ou t>as outras graas q tte tg ' tat>ae.jt>euepgutar outras mmj
t>euou te cjcalarte ou ouuerte va tas manearas qfom&e auare5a?
gloria po: ella.menofpirafte aal cobra.ca tot>ollos ertasostJo mu
guu toso q no era ta boo como x>o no tpo t>ago:a fe enuolu em e
tu. foberba pgualartete c ou * rte pecat>o alfy os t)e grant>es erta *
tro mao: q r ou pfarte q milbo: t>os como os tf meaos % meno:es
poderias tu teer feu lugar ou fcgnt j poj&e n fe pot>ealguu efeufar
sat>e.% regelo q elle % que bo fabe =* t>ertepecat>o*
rias mtlbo:fa5er* ou cobijanfcoo <Ba Itijcurta t>eue p:eguntan 0
cu&arteem teu co:aom foberba* metefte fornicado que be bom foi
&ntre tg contenserte. blaffemarte to c molber folta q n feja vtrg*
Dos beens t>e natura ou t>e graa % ometerteat>ulterto q be com mo
t>e fentuna q ouuerte tf tfe % n Ibe Iber cafat>a,ou folta c cafat>o* 0
Dele graas po: ello. ^urgafte 00 meterte icertu qbec parenta car
males q outro fajat n os teus* nal ou fpual ou religtofa, omete
tomarte para r ba louula % gla rte pecado ctra natura q be conbe
? bottrra i bo JU5Q 1: n as t>efte a cer amolbcrem outra maneara q
tfs*as quaaesaellefoo pertcerm ba natura reqre.ba qual maneara
Bertas doutras coulas muitas tot)o bom fabe* Hcteceotenc
femelbaueest>eue p:egtltart>a fo* polt^ fetnffer % p:egtelbe.e
berba* velado ou t>o:mmt>o* fe tufler q
C^a auarejapo&e pgttarXome Doimwio.fc fop po: fonbo t>e mo*
terte fymonia ou vfura,.eent>o f Iber oupo: molber q aua cobra*
nbo: fjertc fo:,a*feent>ojm5 feje t>o ou co outra.ou f aua bo tua t>a
fte in/urticta*Berte maao cfelbo* tce compo mtrto ou bebido. Be
forte vogat>o malictofo, ffcreue* t)iTer q velt>o*p:egute fe era com
rte falfoa&e/urtafforoubarte.per molbef ou n % em q maneara fo^
j urarte, comtefte facrilego, forte Be gutfa^ po: fua boca cfelfe co*
ugat>o:,&rrancarte ou trarte ma* rito Ibe acteceo* utroft t>euelbe
Iboes ou fitos ou ftnaees t>as ter* p:egtar fe cobiou alga molber
ras ou termos* lueb:tarte as fe ou cfenro em erta cobt^a que be
fias q era x>c guart>ar,fe^erte falft* pecado mo:tal. Beue p:egitar.en
t>at>eem mercat>o:a* fejerte fora coerteou mouertealgua molber
ou aptyfomaalguas pflbas po: ga alujcurta alguta vej po: Vi ou por
U * *M
\ n
outro po: tua frmfura ou afecta venial* i fc muitas vre etn ma #
meto ou loucaimba, efto be maya ne^ra De coftumebe pecado mo:#
Depegfitaraaamolbereo po:qfe tal. omefte all oo q Deuaa.Be
afectam x poe colo:e0 po: q pare benDoauguoaouvnbo foomente-
am fermofas % para p:ouocar aos fem ufta caufaqb:afte 00 jejuife q
bome alujturia.? para cito va a te fo: moaDoa cm pemtcai oa
ae p:ocfo6e8i aae ^grejaa ante q q bm cftabeleciooa polia tgreja..
po: tte.? ano! cm oae pollao ru Beccbcfte bo co:po De$e ou ba c
ae fc5cMc rffo ou caiuaffc ou fc5e firmac ou 00 outroa facramtoa
fte miaacoaalgfiamobcrou cila n c too jejuu feenoo fao % rijo*
ti c entcnDc fajer efte pecaoo fem prijgo algu.ou vijnDo Pt<>
n aucnoo vtaocoello^ enecnoe q bo poDeriaepnmepramctc fajer
fte ati mouekte comoo leitua^ omcfte bt bebefte veoo? fabe
rioe queentea ou outra mancara 00 q algua potoeaftau acerca
para vfar oe lujcuria.Bfefte meti* De r q au famc.? n curafte Del*
rao ou palaurae ociofaa para aucr IcaXomeftcccDo teoe tera noa
alguamolbcr*?comoba mentira tuaa q n cr oc j c jua. % 00 D c jc *
bc pecasomoual fufobetrto no j ml ate t) noa ou te De mita poDe
onaijoinanoamto. Doa ouuir n feoo efermo n fra *
Ba cnucfa oeue Demanoar alfy.1 co.febo fc5cftcpo:gololtceout5e
) uucfte pefar alguiia vej Do bc De cpanbia oefonefta. onuioaftc a
outro po: enueja oupjajerDe feu outroo para q bebefiem ql bebena
tnal.Bfefte cm p:uuico mal De ai maia on abeber mu^to.tomaftc ai
gut ou De vtaDe ouuiftc aoo q bo guao cfpccia0 % le^tua^ro0 n po:
Diriam H>ifcrl:c ou ouuiftc mal po: mcjba mao po: te bo vinbo faber
rcj D' Defamaj Da pefa ou bcea milbo: ou q poocfca beber all 00
ou festoe ou Dttoa alafte algua q ba natura reqre ou bo aparelba *
beca q fabiae Doutro po: q n fof* flc Tocftc aoutroa.fC5cllc ^flo me
fc mapa gracofo c alguune.llou fmo 00 mjarea. comcftc vtaa
uaftet algae vesca aalgu % cm ou ocftc aoutroa all Do q ba natu
fim Di5iao fc n fofle po: tal coufa rc5aoemanOa.omcrlc carne ba
ii pro tal couflafi^&Deftao? feua fe^ra ou bo fabaDo ou outroa
Doutras coufaa femclbaueea Dcue Diaap:uucamctc contra cofiume
p:egtar acerca Da enuefa. Da terra em q cftaua0 em efcDalo
<raTgula poocp:eguntar* forte DO0 q bo viro ou fouber. orne ?
bebeoo,? fc foz bua VC5 be pecado ftcoubcbeftecom granDecobijja
V

x>c gula mancara Dcc.n partiu c juramto ?Tem uramto po: q


Do nDD t cpnbcro. co tepo^efe vingar
merte encnDDo em gula mv co* d^acit>ta poDep:eguntar.fofte
biifamte ci^ttr>a q ba vianDa fof rcrniTooupuguicVoem fajerb
fe maa n b mafcanDo mae engu poDDoo fa$er. XanarteDetp ba
linDoa maneara De vflb ou De ty graa Do fpiritu fancto q te era Da*
CuDart algui rcoe % nom po Da.q be quaoo bom pfa De fajer
tnes.-r tfrtelbe acomer muitae vi ou Se Dijer algu b i n ama? ba
anDaeallDaqllae q ba naturaDe vontaDe% bo le^Xe^jcarte D* bir
uiafeercontte. aa^greja ou aae pegaoce po: p:
4I^^rapoDcp:cgutarfet ot)o gura.forte mupto octofo ou te ett*
aalgua pelfoa, ca bo bomcm beDe uoluerte em DcleEtea.tarDarte tf te
amar aflE como crcatura De tte, ? a b^racferarma^mteem toDo
tvoa q (em pecaDoa % erro:ca fcj boano,mcnofp:ccarteba peniten
- De abo:recer. Bfefte algute t>oe *. cia q te foy DaDa % no comp:irte b
rtoe aalguVou algu qtoDifefi facrifi cto eclefiartco q te fr mlDa
refpDertelbe co fanba cm maney ^Do,tarDarteDefa5erjurti^4{^o:p
ra De vingada, ferirte algu co ^ra gu,a n quiferte ouuir penitencia
DTerte Doertoe ateu paD:e ou ateu po: re tirar tf trabalbo % querer foi
patmnbo ou atua maD:inba./e5e> gar.^o:p:egmcantfrte cfelbo
rtcDanoalgu poupou po: outro % ajuDa ateu p:ojcimo qo auya me *
acufatiDoo tyte teu fenbo: ou Do rtcr.;po:neglgcian tomarte
feu ou embargDo feu b ? bonrra logo bo albeo acujo era. a?rte ai
u poDo fogo ou co:tDo aruoiee gave5Defefperac.0uucrteno
ou furtDo ou roubando fua ouf fo Da vioa po: efeufar bo trabalbo.
fae ou em outra maneara ocupan* fol negligente no feruo fiel De
Dooe po:fo:capo:qboqra mal teu faibo:.t a9 coufie q auia me*
ou Ibe tinbaa orno x malquera* rter menofp:e^afte % n curarte D
moiertecontenDaa.poferte x>ifci garDar bo uramto q fe5crte. Be^
Diao.Dcrtc ocaftm p:et.Dcrte teuerte ba foloaDa ou f :nal abo q
falaefentja.tfuYcfelbo ctra te feruiot Ibo pagarte tarDe ou ibo
furtiva, Derte feriDaa. mtrte po: tio pagarte.Beto be qu nbu
mal qrcnca. Durarte tD b Dia i Dertaecpufl tio pecou.
toDa ba note c ra.mouerte bata CJCTtolo Ji.Dae p:cgut acerca
Iba ou pelea contra j urtca/ejert Daecrcurtanciae.
ajtamte ? cnjurapoe maas v CSrcaDae crcunftancaDo
v: wJ*

ccaDo poDep:eguntar per o#o bo pecaDo: n Deue acufar aoutro?


manearo* aequaeee fom eftae q aifybofacerDotenDeue p:egun*
fe conte cm efte verfo,tu0'quiD: tar bo nomeias ba peflba qual %
vbtper quosquoctenacurquorno qu %x>c que caliDaDe be DeueDlt*
Do;quDo.Uulib5 bomo feruet a* gentemte p:egttarjE fegDo ba
nime meDtcamma DanDo,Xue qr caloaDe % coi Delia Deuelbe p:e
Di5er*Ut.q cou(Ta*onDc.po: qua gttarDoutroe muitos % Duerfos
ee^qutas ve5C6*po: q.em q ma* pecaDoe* % fcgtDo ba aDuertDaDe
negra.quDo* H coufae garDDo DapeToasipecaDoe. baDepoer,
Dar inejba afua aalma, JE tfftas ba penitcia f egtDo q aDite fe D
circuftancae pzme^ratnctc Deue ra,j efto quto aao crcuftauciae
p:egutar?faberbofacerDt qu Da pefloa ou pcloa q fe entende
era bo q pecou po: efto qDi'5 qu. po: aquella palaura quie,
qu\fe era bom ou molbcr. mace (jJ&Xtiato aa crci ftancias Do eo:
boou velbo.Depeqnalinbag ou po que fe entesem o: aquella pa*
se arDc etoo ou DigtnDaDc*ecie laura qutD.algua fom jtao % c*
-fiaroco ou fegrar ou fem pgnDatf paitbe^ra com bo pecaDo, outras
- co:Do ou loco* fe be fabeDo: ou De fomq atra5em c Deleite apecar,
(creio nae coufa Do munDo.fim * Bae q fom juntas % cpanbevras
p:e5 uque fabe pouco/olte^ro ou Deue pgtar efia maneara, fiXue
cfaDo. clrigo ou leygo* fegrar ou be bo pecaDo q conteteo % qual. ie
religtofoJetraDo ou no letraDo.la* foi De foberba ou De auare5a ou $
- uraDo: ou pelite^roou outro oficio lujeura,? an: pos outros, jfe fe fo:
qualquer ou tauertiepro ou merca veiai ou crtmal.fe fo: mu^ feo ou
DouompanbeEro doutro ou nom meseano.fe foi p:cipal ou aceTo*
cofo folgaram ou t:abalbaDo:ou rio* manfefto ou n manfefto. fe
Dligcte*)'uDeuou jtpao* bereie ou ba pouco qbo cometeo ou granD
mouro ou pgaao. fe ouue contri * tpo*fe bua vc? ou muitas* fe DU *
com i fe arrepetreo ou em manc rou mtrto nelle ou pouco.fe bo te
ra De efeameo Bo pecaDo Da forni uejmcoftumeoun*
caco fabeamte fceue p:eguntar fe (fybi.ot\X>e cometeo bo pecaDo* fe
era virge ou co:ruta.veuua ou mo* foi em logar fagraDo ou l outro lu
ber DO miDo/e era cafaD ou foi* gar.ou cafa De fenbo: ou fo:a* (Te
tetra*religofa ou n religiofa.pa * cometeo aDultero.fe foi l cafa De
rcrita ou n parta, pero n it>eue feu mariDo ou De paD:e ou outro
DemanDar bo nomeXa af^ como lugar*? afl^Da outra^e coufae.
<jjr quos.po: quaees metfeneg emoutrotempo,feDepostf refoi
rosou mcfefeyrosou cfelbe^roe maDa paj ou ante DeposDa peni.
cometeo bo pecado pp: quaees c tenca_puante*
quec? ctra quaaea. tfJCiioloMijo q bo facerDoteDe
(jl&uoct.quanta vejee bo co * ue p:egtaracaDa bua Das peffoas
meteo % tornou aellea* fe fe aco: qfecfeflrerm
Dar bo q fe confeflr Deuelbe Djer OfcenDDo em efpectal bo que
quitas vejc cometeo foberba cV Deuep:egtaracaDabua Das
tra butl ou ctra muitos ou ctra peToas q fe confeflr be efto. j6e
quto ? quta vejes cometeo a fo: cardeal pumeyramete X>euex>e
^Dulterio % qutae c bua molbcri mDar ou faber, fe po: teer granDe
" com quta molberea, & quitas etoo pecou em foberba q be ma*
ve5C6 foi bcbeDo i bebeDou aou * D:e # toDollos pecaDos* ou em va
tro.i quta vejeeDiflc palauras glo:taqDeftru2toDallas virtuDes
Defonfta.mj uriofas.falfae % Da * feemauareja qbeDefugr como
nofae ? ctra quaees % quantas. % De peconba.ou fepo: afep % amo
jfofrtoDoUos outros pecaDos rio # partes q Ibe roe na vDa co
([Cunpo: que c q entett ou an mo mofeas % Depois Da viDa bo De
te q fofie tentado pecou fe De vota fp:e iDtjem malDelle Di5enDo.
De ou per fo:afe c conDif ou foi bem me fe5* mas feqmfera ma^s
tamte/e po: cobia ou po: pob:e me poDera fajen ? outras confias
ca.fepo: fugar ou po: fa^ermal.a rmrtasq toca feu granDe eftaDo
fatas ou parDo metes 3flo mefmo q be Dos cartfaaes po
^uomo<?o.q maneara Befta De DemaDar abo arcebpo % aos p:e
maneara baDe p:eguntarDo fajer laDos q fom inferiores.? 00 arcebt
ou padecer aparclbar,ob:an pefar fpos? bifpo peca em outros mu
% fallar.afl como fe fofe ncuber* toe cafo9.t)O quaaea fet>eue fo^
tamte ou po: tre^, ou aparte ou htar bo confeflb:. lho primeiro (Te
craramte*? fe outro fiaua Delle.? eftant)o em pecado mo:tal afabeii
fe Ibe fop DaDoDbepro ou ameaa 1 pae celeb:ou ou fej oocce ou )eu
Do'ou roganDo* fe muDou bo abito ju0O antre feua fubDto:e01bo fe
oufefmgeo feer outro Do qera.f gunfco fe Deu benefcio aalguu De
lftDas outras coufas. feua partes po: afe^ De paren *
~<(JkuaDo q quer Dijer quando fe tefco.nom feDo Digno para tal be
foy tri as folenes o n folenes nefcio.lfoo terceiro fe o:Denou aU
cm tpoDe co:efma ou De je/u ou guu q nom era Doheo n fuficte
17. wi *
M h fl
*m literatura: ou q tttba bu pee q n cura De pugnir % co:reger Deli
nas couflatpo:aee.?bo outro to po: cp:ajer abo poouo 1 ante
na coufl eclefiaftica lbo.iiij.fe toma cfelbo Doe lq$o q n oae
rogou polguq foflc nDigno^ efoa ecleftaftica0.lbo.1cvj.qno
cm mu^ta maneara feDijmD faj efmola0 ao0 p:oue0 Tafy em
no * n ^Dono para fe o:Denar. vao te nome De bpo. Ibo.jcvif.
aos quaae fe Deuercpeller fegun* q fom negligte em DerTenDer ao
Do aDite feDira no facramentoD vtuua? 00 o:foo % 00 p:ouea a
orD.lbo.v.fe tirou algu mje outra peflba mifcrauee,aDefcn
oureligofoDefeu morteiro fem fom Da quaac pertce ba igreja
caufa Icgitima.lbD.vf.feDeu o:De* lbo.jcviij\que te gra cu^DaDo Da
eu ao q bo feruir po: remuttc * coufa tpo:aae.c nDeui tcer
raDe feruio.lbo.vi|.q fcDo lep cura algaDe fajDa ,maDe eftu*
008 fl o:oenar ou q ba lua elic Dar? p:ecgar.lbo.]t:.q& muyto
n fo^ jufta lbo.viij.fe o:oenou cie beneficio aba pelica ctra ba re
rigo fem ttolo ?Dcfpoj> ouuer gra DO apoftolo % De fam ^:ego:o
De vijr p:ouc amDigar.lbo.ijc. fe Ibo.jcjc.q n qr teer moo:Domo
o:0enou 00 clrigo Doutro bpaoo n percuraDo:e q goucrn a cou
fem letcra0 De fett bpo.lbo.jc.q afe fa Da igreja fegDo Derejto* ma
U0 clerigo0 p:opeo0 yooneo % fu* ellc bo quer manDar % fa^cr? fe
ficictco le^jeou bj?r tabfentarfe De te moo:DomooupcrcuraDo:c.
feu p:opeo bifpaDo*lbo.fl.fe fe? 0: quer q fcj lepgo ou feu paren*
Denar algu po: foia n auenDo' tee.tbo.jEtf.q bu b cnucja Do
rejo po: q 00 poDcfie fajier o:Denar outro 1 trabalba caDa bu po: q
ma0 po: ventura q bo fcjcl fa5er bo outro ca^a % Dcfaco:D no ofiv
po: ODO lbo.jctj.fe eleb:ou a o: coebumaee* Ibo.jcjcij.q ap:opca
De em tpo q n fe Deueflem ce * 1 ocupa para fytoDollo beenDa
leb:arfegDo eftabelecmtoDa y? ^greja.polla qual ba deriva Da era
grefa. lbo.jciii.fe garoou bo epao mo:c.? D 00 ccnDcna. .flciij.q
- q fceue garoar em Dar a o:Deen? . menofp:ec ao facerDote De el*
quito tpo Deueauer De bua o:D lc eft. % n Ibe le^jc fajer feu
aaoutra. Ibo.jci.fe lefltou eftar fe oflico ne p:eegar.D.jCjciitj,q o:De
U0 clrigo em pecado c Delibera na po: Dnbeyro.iefte taae cae
onu nom 00 quer co:reger po:fer em lep:a.ca o q alfy fom o:Dena *
ttjcoquelbefa^em.ou po:fauo: DO n poD feer faluo fe n renu
ou DHnbeEroquelbeDam.lbo.jtv. ci..jcjcv.q outra mu^tae ma*
negro comete fymonta. Tbo.jtrvj\ petta afeu clengo ctra Derct 5
qtomconfelboDoclerig6enTa to.lbo.jOTiif. q toma vgca De fu
nbo? menofp:ec o fcue 4 o c a injuria.?Defpo receo bifpa
felbar mtlbo:.1bo.jcjtvj.q 00 let* Do.? fem bifaytp injuria tDefco*
0O fab fim cctcia % 00 clrigo munga" % quer leerDemDaDoie
n. ? n tcc contgo capitulario j x jU5e.lbo.jcjcjcv. q po: pequenas
Doneofegu"Do Deuia.1f*>.j^tj,q ' culpa poefcnta Decominb.
como quer q em alguf tpo efteue baqual nfeDeuepoerem algu
r em derjta fom #>iota ? Egno* bom.faluo po: granbe pecaDo.
rate1 recebe 00 bpaDo no fcDo ou fe em outra maneara n c potf
Doneo para ellc.1bo.tjcijc.q fe* co:reger.lbo^jcvj.qperfegu o
Do abile1 p:onto n quer ap: ferutDo:e D' km pDccefio:e.? ai*
Der n feer enfmaDo contra bo x>% ga veje Ibe tomam bo q Ibe
to De fam remte q z>i$ q 00 taa* fo^DaDo po: remunerado tf fcu fer
C0 fom fce.1bo.#jc.q n fab n ui^lbo.jcjrjcvt j.q n qr pagar n
qr obedecer aa regra Da maD:e remunerar boqp:ometer afeu
fc pgreja.tDeut feer reniouDo vogaDo ? ao que 00 feruir. Ibo
Da aminiftra q tcc ataa q fatife * jttjevuj,q quer feer crjDo ent per
- jefem.? bo q no fabe obedecer 00 jujtfo Doutro contra Dere^to. Ibo
cnone n be Digno ti amtmftrar ITOr.qfoo Defpoeao clrigo
bo altar.ca 00 cnone fo: fejrto n bo poDenDo fajer. a na Dccra
po: milito Do (piritu fanto. % qual ra % Defpofip Do facerDote b De
quer qtraellefa5 peca 110 (piri feer fe^bpo fem bop:opeoqbe
tu fanto.? 00 bfpo muita vcjte bo feptimo % Do Dacbono tre 0
faj ctra cllce to.xm* q cre De mo quer q bo bfpo poDe Dar borra
ligeiro em perfumo Doutro x an abo clrigo foo. n Iba poDe rrar
te que fej certo D fua fcntw* foo.1bo.jcL q impugna % f ctra^
bo q nom poD fajer fegfiDo Dtsa ro ao efento contra jufiica ? n,
fam grego:io..Se alga coufa aa Ibe garD kxxe p:eutlejo. Ibo.jtlf
tua o:e!ba vier De algu clrigo q efcomung" 1 aofolu fcm conbe
n crea De ligeiro, Ibo.tfjHj .qD" cer primeiramente Da caufa.polla
a DiniDaDe ao q o feru % ao qual Deui paDeccrDiucrfa pena
q elle ama 1 n aaqlle q fab q & alnj como algu po: fauo: cn *
feria pioueitofo aaEgrefa.1bo.tfjc jcalc % bonrr.aft po: ODO abav *
iij.q pouco apouco ttr o tireyte jam?Defonrr*aoutro. Ibo.jrltj.
aa igreja parrocbiaee? lacam que n fa5 lecr lijoe na efcritu*
k* wi*
Uf
rasetfa fegsoseue* jrtj.que panbefegsobarej sebutmT
quso eft na igreja ou em p:uu* sase tosoa fomos pguaaca* #
co fiwasa camar q n tra5 aquel v/.q s murtaa sulgciaa % pa>
la veftisura qseu trajer fotoe as soeafuperfuaatrina rnane^..
outraa veftsuraa? tras mteea ra q 00 tfret>toa mansa. m eftaa
abeftoa,*]rtujqcurmaEaSoa % em outra0 muitas coufaa ejtce*
conutea q soa offtctoe suinaaea. De 00 bpoa x arcebifpo0 feguso ba
onse fefeguepecasose lujcura? carrega q be pofta aa0 signisasea
palauraa vaana % ocofaa ? outros -& yfto n fe efcreue pollo repien
tmrtoe mallea*?asuroquafyn ser.ca ellea fom pasiea? fenbo:ea
celebi quatro vc5ea no ano % fa5 ao0 quaae0 nenbuu no pose resar
q ibea Siga aa.mflaa acerca se fu* gutr.maa pollo0 cfefoiea kwe fe
aa camaa ? legtoa onse efta muita am enfcmnasoa. % ellea leenso %
c,ugsase ? p:ouoc apactcta tf tf a venso f>fto fe refte tfftaa couflaa.
ayra % fanba.onse n fe atua se ce IfHcerca soa abasea que te cu
Icbzar fem neceflsase. 0,jrtv.que to ou colegio.be tf cfiserarcomo
no garoa ao coufaa % nftrumento peca em mu^tae manearo* Tbo*f*
sa Egrea.anteseftruaa coufaa q algut a recebe bo babtocefpe
Sellaaminrlrsoaamalctra bo rana % entenc se feer abasea. >
que 00 sereptoa mansa* $>.t\v\ ti* que muitas ve5e0 comp: ba a
vfurp aa coufa0 albea0 % aa que basia^ ele0 taaea nm pose feer
feuaanteceflozea ocupar n a0 q filuo0 fe n renuncia feguns be
rem reftitur % legjcar louuansooa sitotKMi.qn recebe nenbuu
se gr conctencia % fantisase. % cu fuao:S* faluo po:sbero oupo:,
r pouco so p:i)'go se fua aalma0 outro p:oue^to tpo:aU Hbo*iuj\ q
q ocupar aa couflaa albeaa* >.jrt ao ^grefae em q ba Sere^to se pa *
vij.q no fe conbcc aft mefmoa cu s:oasego ap;opam afj mefmoe %
O0 ftlboa fom % se q visa ? lnba* nom poe nella clengoa q aa fer
gennmaa c mu^ta va gloria te M.t fe 00 bp poe tomlbea aa r
somitraaSeouro?pes:aa p:ecio saa que au tf auerse Sereno ou
faa*a fentasoa fuaa caseiras me n Ibea s bo que fom ob:igasoa
nofp:e afeua facersotea % cleri * asanem maneara que no bam fo*
goe q fom (ene byrmaoa.? 00 fa* ftimton posem pagar oasere^
5^fl*entar afeua peea.bo qual no toa aoa bilboa* Tbo.v^que quahso
.Seui fa?er faluo na^grcf a, a fe* baseap:efentaralgfiaa Egrefaa
* gfoo sj fam &regouo* nse cul que bl paSioasego recebe snbet
pJU
ros polia ap:efenta o. para eco* ram alguusmonies? reltgiofos
b:ir fua cobijca. quatfo vaga alga p: fauo: ou afew tf partefeo ou
igreja recebe "p:eftatfa certa qua* po: amo:io. ? tf efcnrr % abanca %
tttf atf e fob:e 00 frtrtos tf ella.? tfe* ap:em aoutros po: mal querja?
po^apiefetitl tfpjtfo q ba ygrefa po: enueja ou po: q amimtr % fa
% as outras couflas paliam c fua 5 x viu bem. .r-i.q fimultfo
carrega. Ibo fefto q arrentf terras nrerpietfatfe cob:fua maltfatfe
% poufoes ou empft algua couf po:ocaftomtf bofpitalitfatf e come"
fa c contf te quelbespagu" ostf > tf o carne fo:a tfo reftouo. % tf b
jmostfastaaespofiuoes oupo: tfe comer aos que b em famtltari
que af tfe eleger fepulturas feus tfatf e % amijtfatf % os outros patf e*
morteiros perjupotfas igrejas cemfome.D.jcv.qucncurtfos
j>arrocbiaces.1bo fetmo q fom ne fermos % fracos n tfelbes tfar me
grgentes tfe Dar pena aos mieei 5inbas n outras vtfas. faluo as
religtofos q fojem tfe feus moftep- comuas. .jcvj.que lepri aos m
I
r

rosne curatfe00bufear? tra5era jes teer igrejas? tf jmos? tf nbefc


ao:t).1bootauoq recebe alguus ros contra auto:ttfatf etf os fcs pa*
mon jes ou reltgiofos tfalgufis mo tf:es iD.jtvij.que toma tf maotfos
k ftetros fem letras comtfatidas tf leigos fljrcjas % tf ijirnoe % outras
feus ma^o:es. ) nono que fem tfi coufas fptrituaaes acomete cura
ferp lana feus mjes.*D tf ecmo tfaalmasaos m/es ou rcligofos
fltf letras tfimiflbrias afeusmon fem lcatf o bpo,? faj colaoes
jes ou rcligofos fem caufa Itgttt * tfe benefcios? p:tt tfe vontatfe.
ma.ielles creqpojtaaes letras >.jeviif.que pertf aos mes que
fomabfoltos.boqualn bevertfa fom tfe Itnbag po: potferio tfe pa *
tfe ataa q fom recebidos tf outroa * rtes ? amigos, os quaees fe n fe
batf e..j:j.<jue os q fe to:n aao:* qtufeflcmco:regertfeui feerla*
tf cm que fujer * aoutros q come * tf os tfo morteiro po: que n tfanaf
ti alguw tflto poeos em prifoes femaosbos.
% a$outos como aos latf:oes. po <pDs monjes como quer que peca
tf tfoos co:reger em outra mane* em muitas % tf iuerfas manearas
ra.ooll qual enco:r em fenten ca bo maps raue peca quato:5e ca*
tfefcomnb. (D.jttf.quequantfoal fos.(D p:me^ro que fa5 confpira
gus apell tf elles n Ibes tfam lu joes.conurapes % aiuntameti*
gar apelac ante os p:entf 11 os e tos contra feu abatf e po: q 00 quer
(comunga. .jriij. que ejcal^l % b co:reger.a cutfI tf eo tf efpocr % fa >
I l/Vi *

") <l \

5cr outro.0 feguD que n foom mj\ q ouu fiftca i leps, ? os taaes <
tefelcuanttajuntcontra feut po: efte mefmo fe^to fom efcomu?
baDc para boDefpoermas algias gaDos.fem eftas % outras rnup i-V?^
VC5C6 para bo matar como fejer tas coufas peca os mjes treme
feus mjesafam Beto, 0 tcrce^ tenDofe nas coufls que n perten
ro que tta familiaridade b c as ce afua relgi % Ibes fomDefenDi?
molberes q fe faj feus cpaD:es; Das*fgeeralmentetoDallas couf
bo qual be ctraDerqrto 0 quarto fas q fomDefenDiDas aos clrigos
que cuerfam mu^to c as mjas fomDefenDiDas aos monjesirel
fem Diferido 0 quinto q atgas ve goos.
5cs fe cafam tf fegto.agnDa q bo ca (jj0sDeaes peca em mtrtas cou
famcto n vai fom bgamos.0 fe? fas ^umegrmte.q fom ctra^ U\
fio que anD vaaganDo fo:a Do mo ros % foberbos afeusbifpos.0 fe? Bei1

fte^ro fem licena De feu abaDe* 0 gunDo que em menofp:eoDo bpo


fetmo que muitas vejes fom cio n fa5 os ofcios Diumaees como
fos* bo qual be gr lajro para q bo Deu.0'terceiro que polloDeleite
Diaboopofa catiurluasaalmas. % peaDo Doutro pooe trcpito nas
0o^tauo que comem carne ctra grejas0 quarto que c bo feello
fua regra no auenDo necefltDaDe ai Do cabifDo feel algas cartas fem
gua.0 nono q toma va gloria ai? confentimto % fabeDoriaDo cabtj
gute po: ferem De booa linbagem, Do,0 quinto que b q beDe coma
% po: teer muitos amigos % quer ntDaDe ap:op afy mefmos % bo q
feer fenbo:es DOS outros % toma % DeueriDaraos p:oucsboreteem
Da muitos cuttesasquaaes cou para fy.0 fcftoqucn quer o:De
fas fom DefenDDas, 0jt*que que? narfeDe mifl.abo qual fom ob:i ?
r teer camars apartadas Das co gaDos. 0 fetmo q confynt afeus
muas- n quer fajerabftmcia* bfpos em feus pecaDos % nos ma
)# que te p:opeo que be contra les que fa5. 0 o^tauo que n feq
regra0*]Hque ba enueja antreft r leuantar aas matinas ncftar
iDetra ?$t5em mal buus Dos ou nas outras bo:as cannicas nfa
tros % afy fom omtctDas fptrtua ? jer os outros feruios aque f ob:
ees* ca omectDo fe comete po: mal gaDos* De fe fom amoeftaDos pol
querela tDctraDotDisenDo mal lob.fpotnfatifa5 poDfccrpi
Doutro oumatDoocas maaos* MDOS.0 nono q fe abfent fem ty
0 *uique fom vogaDos nos p:e^ cena De feus btfpos. 0 Decimo q
tos DOS clrigos ^Dosle^gos^^ ouu leSbo qual Ibes be DefenDt
paij*
Do.lbo.rf.quc vfamDe ofcio De a * n DeuiDamtc.Dos quaees tfuem
- uogacia.1bo.]j.q fom mtr fober * feer % fom olbos.&lgus bifpos q
bos x Doeft? menofp:ec aos que r auer perDiDo cftes feus olbos.
riom fom letraDos? aos fimp:c5cs jpo:emboarceDtago queyftofe
? quer os fufugar ? fecr fenbo:es 5elfe Deue fecr remouiDo Da Dign>
. em toDallas couflas ctra ba auto* DaDe % loa igreja afy como mb:o
riDaDc Do apoftolo. bo qual ajmDa poD:c.bo.vi.que ctra fua bon
n conuaosbifpos. Ibo.jHi). que tfiDaDe querem teer em fus cafas
teem murros benefcios? muitas molberes fofpe^tofas. 1bo.fr:. que
DnDaDes fem Defpfa.ou fe ba fomnegltgtesno ofcio aq fom o
te n garD bo que nella fe conte bjgaDos.
que be que no menofp:ec bo fer * -[2)s acp:eftes pecam po: feer ne
uto Da grcja ou ba cura Daalmas gligtes em (cu oflftco % cm n fa?
mas j>fto fe fa5 c ba graDe auarc* 5er as coufas que toca afeu officto
5a ? cobia, na qual ba ma^o: par % as coufas que bam De faycr fom
te Das pcflbas eclefiafhce caeq efias^umenramte Deuem veer
nuca fepoD fartar po: muitos be ?/abcr ba vDa x>c toDollos facerDo
neficosquetenb. tes que fom em leu acip:ctfaDego
/fSs arcDagos peca cm muitas ? eftar na igreja continuaDamte4
couas.ias que ma^s fom tf peca quando fe Drem as bo:as. Ibo.i.
x>o % ma^s vfam (om eftas. Iba p:t que em abfencia Do bifpo x>cuc Dt *
mepra quelanc peitas aos feus 5er ba miifa ma^o: Da tera.? atoa
clrigos bo qual n poDem fajer. Deu Dijer ba mia matinal % par*
Ibo.tj. que quer leuar certa coufa rocbial.Tbo.t.que Dcu" p:oueer tf
poi poernapoTe Dos benefcios! miniftroaofacerDote?ammtfrar
Iboatj* q lejc cftarfeus clrigos Ibe quando Dflcr ba mtfl.? como
pecaDos po: Dinheiros? outras casa but em caDa femana ferua %
coufas que leu Telles ou po: ferui Das fefias.? como tfu comear as
c^s.lbo.ij.q n querem abfolucr bo&s.lbo.iif.que nas coufas que
os efcomgaDosfen IbesDpn n fom DefenDiDas fup:em?cum
meramte certa fumaDeDtnbe> p: as vejes Do bpo % reccili bo
ro. ibo.v. que venD fua furDc % enfermo De manDamto Do bifpo.
fus vigarias po: tnnbe^ros* Ibo Ibo.v.queDeucm comear bo offiV
vj.que n fe quer o:Denar De ooc cio eclefiaftico em abfencia Do \>i *
De Dicono aqfomob:taa&os.1bo fpo.?DarasbeencoesqueD os
^vi/*quefepoe contra ieusbifpos p:efbters.1bo.v.q Deu p:oueer
Ts; \A wi *
i4
que aja bo coipo De tfe pra e er coufae q fom carregaDae afua t
fcrmoe % fe nello ba algui tffeto luDapciofficio.
po: culpa Do facerDote. 0 feptimo (0bo mcftrcfcola pnme^ramcnte
queDeuouuraeconfiflee Doe peca leuDoDinbcgro polia lica
eftraiigeyroetDoe q ve tf o:a po: que Da aoe q b De enfmar grama
mDaDo DO bifpo.E cito fe enteie tca ou outra cincia.0 fcgunDo q .
Doe acipftce q fom nae ^grcjae ca tfncg ba licena aoe q fomDinoe
tbeD:aace loeacip:efte6 qfom para enfinar, terceiro q fccnDo
noa outroe lugares ou alDcae tfu yDiotae % fimp:c5ee recebe efte be
tecr cuiDaDoDo poouoiDa elegia ncficio.lbo quarto q fajem confp
- De fcu acp:cftaDcgo.?Dcu enq* raoce % cjuraoce contra feue
rer % fabcrDe fua vtDa* & fe algu bifpoe Ibo quito q po: cobia fe 0:
Defeito foubcrDeuo Denciara Denar % fe5er o:Denar*
feu bifpo. Em eftae coufie % ou (pBo cbtre peca p:i me^rantent
traefcmelbaueee pecatit 00 actpje recebDo oe inDignoe no co:o % l
lce fe ae n faj como Dcu. 1 al canDo Delle oe Dtgnoe % n oe rece
Dpfto peca po: que no jurga n fa * bcnDo. fcgunDo DanDoaeDeftr
5e coufa jufta. aluo que IbceDDi bu^coee? rcoce aoe q n eft
nbc|?ro0* % k n Iboe D nom faj bo officio T tirDoae aoe offtciaaee
juftie;a* 0aif mcnofp:cDo % queb:anDo
f)e tbefoure^roe ou oe fcrift oe cftaturoe % booe coftumceDa
eceDae greae catbcD:acee % Dae grcfa T n fajDo como Deue toDa
. outrae peca po: negligentce fc lae outrae couflae q fom carrega
ofificio acerca Da garDa Das coufle Dae afcu ofkio.. aty De toDolloe
fagraDae afl como vcftntae.ca outroe que tcDigniDaDce.
lejee ? arae. ae quaaee algae ve* <OD~conegoe peca mu^tae ma*
5ee faj trautar po: maoeDc le^ nc^rae.B ptimegra q feDo necefl
goe ouDeclcrgoe Demeno:eeo: DaDe ou p:oue|to Da igreja it fe q
DeeboqualbeDcfenDiDo polloe rem o:Dcnar*> fegDo q c gran>
fantoe paD:ce9.ij\que n poe a De cobif a recebe beneficio De bo *
3epte n cera para alomear leguDo m vuo % alguae ve5ee p:ocur q
Dcu.0.jqnpoeboao:Dena* lboDe*0 terceiro que alguae ve*
ttae po:tae n ae repa^r^n D 5ee fo& conjuraoce % ajtamctt
encenfo na maneara queDeu*n toe q fom DefenDiDoe, quarto q
te ctrDaDo Da pj>a % Do que pertc fe fa5 tmr tf licaDoe % n v mup
ce abo bautifmo n fa3 ae outrae tae vejee aa^greja. quanto que
p.lll|.
ajunta mirto Ditibero tf fuao p:e voglDefcobnnDoaaquellc aqum
ut>ae i n cura De Dar ao8 p:ouc0 afuD % auifanDo abo feu ctrgro
g).vj\q viu ntal ? Dfolutamte - efte0 taae fom x>itoo p:euanca
luxuria i em bcbeDtce0 ? outrae fe to:e0 % fommfamc0.lbo.1j.que vo
mclbauee coulf& ? polloe touco gam ? ajuo 1100 p:etO0 maao0 %
fe to:ua bo eftaDo Da ciDaDc,0*vij DefefperaDO0 contra fua0 cctenc
que fom DITCO&C no cabijDo ? fa* a0.CUij.cjue alega tnugtae Dilao;
5fc pnrtce mao:mte na elio } eco fupcrtlua0po: refu^rDoDcVeg
eejtas quacce ja n curam oe D0. to % alongaro0 p:eEto0.0.iij.que
. ma fegu aafeic oe feu0 parte recebe nur grDe0 foliroe % ajtV
ou DO0 amtgoe ? 000 fcnbo:e0 n D c cDi.0 que lbc0 D certa par*
,curaDo t>a rc5t p:oueto Da greja te Do p:eto.Xv,q O0que n lb
(p)Douto:co i mcftreo pztmeg* 00 Dei-^to0 ctenD po: mugtae pa
ramte pcc.qpo: Doee ou po: ro !aura0 % b:aaDoo. .vj.q t)x>c ba*
go que D aoe outroe Doutore re * bp muitos vogaDO0 algu0 po: t^
ceb boDouto:amto ou bo magi* rar bo p:ouepto aoutroo contenta
fterio.lbo*tj\que mcnofp:cca 00 fe fe c mu pouco folayro po: que to
U Dtcipuloe % fubDtoo po: fober * D08 afaln recurfo aellco .vinque,
ba.? po: atribuirafy ba cca n q recebe ^rDe0 fola^ro0 cfiDcroo
te enfmar bo que fab comoDcu. bo (eu lbcr % bo trabnlbo % coftu-
' ).uj.q menolp:e 00 fmp:c5e0* me Da terra,,vii/.que fa^cm pot
)att|que n cura De Djcr coufa0 coe0 % arti(go0 cautelofco % enga
p:oue^tofa0 ma0 a0 fotijo po: que nofopara ganarba parte aDuer
00 louti % aja vaa gloua? alfy ra * fa % inDuj ba fua parte fcer perfit
jperoerbotempo ao0 cftnttco ro % bufe teftemunb0 alfaa.lf^o
ou ao0efcolire0.),v.q enfin aU jcqtte recebenoo bofola^ron cu
gua0coufa0 quefomfalfao corra r Do p:e^to \\ D* cftuDar % po: Cm
1 uae conccia0 faboo bo contra^ negligencia fe perDe bo p:e|jto ain
ro po: fajer p:a?cr aalgufo.>.vj. Da q aquclle aqu afuD tcnba De ^
que cala ba verDaDe po: q elleo n rc^to.),]t,que ainDa que fab pou
fej rep:enoiD08 Dalgtui pccaDo co % nom fom fnfficictce toma 00
cm q cae. .v.q po: Dibe^ro Da folayro0 para vogara po: feu pou>
muHtocfelboofliroo co faber fe perD a DemDae % ap
([2)0 vogaDoo pec muytae ma ft fom em culpa. .#' que quDo
ite^ras cfperialmtc em 0115c* Ibo fe entenD que n fom ufitciciirca
piitncyro q falamre % c engano Dem feu lugar aoutroo que fabc
Vi vCT

1/7
t pouco como ellee.nqual fom D5er as bo:ae100 fficice Dcuina
em grDe culpa % cllce font ob:tga ee aque fom ob:gaDoe. & te to*
DO0 abo sano % rcmurc, \ Da elta0 coufae 00 amccfta fanto
^dcrgoeparrocbaceeq ba 3fiDo:o guarDai flc. Ibe.v.q mace
cura Daalma cometem mu^to0 De boamente Dam Dinbcyro ace jo
-i grauee0 crmce. % algufo ocilca - graree1 aa0 maa0 mclberee q no
fom oe reDujr aamcmoua.cfpeci* aoe p:ouce.? may^e Ibce p:a? Dar
almte cato^e.0 ptmcro que fa cantDo % DanDo b:aaDC0 que can
benDo elle0 que fom nDigno pa * tar na igreja. .ftae % outra0 mtr
ra tam grande cftaDo recebe ba o: ta0 eoue fajem que !be0 fem De
Dem facerDotal. fegunDo q nur fcnDDae.afy cemo cobiar ma^e *
ta0 VCJC0 fe ozDen po: fjmtonia.? Do q bcjufto % tcmarDcce 1 p:e *
eito taae0 noDeu cclebiar. 0.u? fenece* contra fuft^a contcDae.De
que viu em lutura tecnDo molbe manDa01 baralbae. Dcfputar cm
- rc0p:uuicamte* n viu bonefta p:acae Diante DO0 lcvgoe.SrrDar
mtc n fe traje comoDeu 1100 a* 1 fccrpercurato.ee 3cgraaee tf pa
bito0 % cm fua0 cuerfajoee. Ibo laura0 feae % maae.amaroe jogee.
tui.quc v aolbarD,ae.voDae.jo> fagraaee.gargantccV?palrey_roe
go0 ? ont)e eft a0 molberc0 ajta jogar a0 tabolae.trajcr vcft tturae
t>a011100 conuite putuicoe.? an Dcfoncftae.viucr cm Dclcttee.vfar
trcmctfe viDa Dcfonefta % c vto* bebeDicc ? gula. Zecr falfae mcDi
ra0? p:oucto0 fco0 a gano0 po: Da0 % pefoe.vfar mcrcaDc:ia0Defo
gauboDcDmbeEro.? cm offi>0 % nclae % tecr auee para caar ? ca
negocio DO miiDo. ? recebe tf boa QA boque be: mentira na boca to
mete DOC0 % p:cfcntee pollo q De lego be b:afl cma na beca to de*
u fajcrDe fcit0 offteios. fom enga rgo.Eftae % cutrae couffe inufc *
nat>o:c0fa5 cTpirarc % cju * tae.ae quaac0 feriam tmt^ Icugae
racoc0i ajtamto0.fegu tf boa De contar fajem 00 clcrigce q tem
mente ba malqra.malDiser ? eu DefTcnDiDae.nae qtiaaee peca graa
ueja. JE)C boa vraDc olbam a0 cou uemente.lbo fcfto que n fem fte*
fa0va0.nrcnrebalmgoa abo e afeue mavc:ee % l:c m cucja Del
que lbe0 vem a vontade De luturio le0 aDijcm inaltelle0.1 ce in^o
VO0 x fem vcrgba.fall % vfam ba rc0 afl^mefmo Dcllce.ee quaaca
conuerfaDae molbcree. .SDef Deu^rtam feen efiar fciv,p:c cm c
obeDttee % foberboe. louufe. n nDaDe % boa voritaDe. Ibo fcptmto
curDeDoctrna n^erejarn De queo0buun0a0utro0 tram^
: foca oeparrocbioa para que (Te as VC5C6 no Dia.faluo no tpo q bo
va afuaa parrocbiae ou fe enterre Derepto mDa ou celeb:Do fem lu
em fuaa Hgrefaa.? peca grauemen me ou em igreja violada ou cm ai
te % fom teuDoearefttUEr? to:uar tarconfagraDo qrbTemuDaDo De
toDo Ix) que aflt lcuar,.vi>.q fo buu lugar aoutro ou quebjaDaba
femclbanaDe vtuDee encob:em ara ou DijDo mtfla fem licena no
mu^toa pecaDoa % mallea.&uc fe altar De aquellcDa ouue celcb:a*
fom cobijofoe % auarentoa quer Do bo bifpo.Bc n garDam ba cri*
parecer largoa. & fe fom crueeq fma % ba eucarifta fegunDo Deue\.
rem que parea f^ello po: f uftia* fe n lau % alimpa ae veftimtae
i fe fom remifoa ? ncglgtes que . caleceacomoDeu. fo.jwij.que
rem q Diga que bo fa5cm po: aucr pooe efcanDalo?Difco:Dia l oa poo
miferico:Dia De cue fubDttoa. Ibo uoa. HZm eftea % c outroa muitos
|jc.q b enueja oabuapoa outros pecaDtfae 00 clergoa parrocbt
i fom pio:ea que 00 q rouba. 0.r- aeea Daa H#rejaa. oa quaaea bo fa*
q fom palrc^roe fem condem % Di cerDote Dicreto? fabeDo: po: fi po
5em muEtaapalauraa Dcfonetao De faber.
% mtirofaa. .fl.que n D teftc* 05o peraDo: peca em mtrtae 1
munbo % cfelbo verDaDe^ro abo pmeraa mane^raa efpecalmte
que fe Ibea confefl n bo acufanj noue.lba primeira po:namn*
vcrDaDeyramte po:meDoou po: trar uftia.ca tiom poDc em couf*
graa ou po; alga coufa qlbee D fa algua tanto ap:a5er atte como z
Ibo.jcj. que alguaa ve5ee comete vfar Oe fufta refreDo oa mallca
fomica c alga moiber fua par Tbo fegunDo em piminDo % ctrart
rocbana q ouuioDepenitcia. % t ant>oba fc matne ^gre/a. aaqual
eftc cafo fe fo: bpo t>eue fa5er pem be ob:igat)o De DefenDer % garDar
tecia quin5e anoa.f: fe fo; b;efb^ 0 terceiro q coMrange % apma oa
tero D05C. % fe vier noticia Do poo clerigoa que traut fuaa DemDaa
uo tfue feer Defpofto. Ibo.jrij, peca em feu fu^o feglan quarto que
nofacrificioquanDo celeb:cba fe antremet naa eloea Doa p:e
bofta queb:aDa.faluo em tipo De laDoa. quanto qDfterra TDefer
neceflioaDe. cdeb;Do cvinbo f D aalgufia po: malquerena ? ou
auguoaoucauguoafem viboou - troe De pouco eftaDo exala fegunt
pociiDo ma^eauguoa quevinbo; Do fua vontaoe. bo fcfto que poe
ou DisDo mina fo:a Da igreja fem pouageea nom auenDo re3 alga
necelfiDaDe ou ccleb:Do mifl DU* % muD ba moeDa em perjuro x>o
J -
*s>
vt
poouo.) feptim que bo empera* p:imicias fegtDo aeu&t) Dcimo
soioi^alquer outro puncipe x>c que fegu alguus agoiros ? aDem
fua autousase (c parte t>e fua mo * nbsi confia nellesi: laca fortes
iber, > oyteuo que alguas vejes ti outras confias femelbauees*?
cae em bcref?a.> nono que nom aty fe aparta iDefuDa verDaDet
bonrro 00 bifpos 100 outros pia * ra tfeato qual erra granemte. a
Dos mavores fcgifao tfu\ ate Ibes n ba confia que mavs refp;Dca
fa5 Defonrras % alguuas veses os no p;ncpe que ba fc tfreyta % ver
matam* DaDera*
<|)s reps peca muitas % Diuer * (muques tnarquefes condes va*
Tas manearas 1 bo ma^s graaue roes? caualcpros grandes pec c
De5.& primey/a que tras 00 elert* muitas manearas, fmmetrame
000 afeu |U50 % furtiva. > fegDo te lana peitas? fase fem resonta
que lana peptas? pcnfoes ? per* feus fubDtos n DetuDamente.SD
curaooes 300 clrigos % igrejas 1 feguDo que fa^ atutos % cftitu
pefibas cclefiaftca0 ctra Dere^o coes ctra ba UbcrDaDeDa vareja
% UberDaDe Da igreja, ca mage/iju pollo qual fom efcomgaDos elles
>a a^greja abo rejmoco:aoes. % os que 00 fegu % 00 que os gar *
que 00 cauale^ro0 c as armas 0 Dam. % perD os fnrtos que teem
terecepro que leuam 00 facerDotcs ta vareja, Ibo.ij. que querem te/
cfygo quDo v aa0 pelejas % aae er capella % capellecs fem autojt*
batalbas* quarto que n amini X)t DO papa ou DO bfpo ou DO0 bv,
ftr juflca. qtrnto que lanham fpo0 % quer q af ba cura oas aal
mugtas peitas afeus vafallosaa ma0 DC fua0 molberc0 ?De fua fa*
feus fubDtosnom DeuDamte? mlia % q feia fua ba oferta t>e qr
Ibes toma bo (eu % Ibes fase iniu * que lbe0 DiTer nitf. *mM *
rias c feus co:pos. 0 fefto qn f giga T poe em fcrufoe ao0 bo *
ctte0 co Teus reps,? quer ocu me0 lures-z 00 fase feruo0? Ibes
par a0 terras x reyjtos DO0 outros fomcruees.lbo.v.que nfomobe
tD feptimo queDeu feer cttes Ditcsafeus mapo:esnas coufas
sefuap:opeamolber?quer teer lcitas-T boneftasJb^vj que De fua
% conbecer outras muitas. ovta p:opeavtat>ele^mfuas molbe
uoqalgasveses comete facrle* . res % toma outras* Ibo.vij. que os
gio % vfuras* outo:g feus ofcios flbos q afi^ bam t> adultrio qe
aos judeus fob:e os jcpaos*0 n* r que fubcetr i Ibes fa^em fubee
no que no pag 00 Samos nas Der feusbes fraut>e^iengan
"
* 7r

Dos que fom feus berDeros.0 op fttja^sferu emasbatalbas q


tauo que n garD juftra aos p:o * no fom u(ke..priii.q repta? cti
ucs po: q n tcqDar. otealgu^d tram em cpo.bo qual be DeFenD
vcjes 00 foic % mata po: mup pe Do feguDoDere^toDtutnal. m to
qucno Deltto.0 nono que n bon* Das cftas coufls % em outras que
ram 00 bps % 00 outros clrigos fe ffcDtficrDo peraDo: ivrei pe*
gunDoDcui. ante Ibes toma feus cam toDollos outros grDesqte
Dcreptos % 00 te fujugaDos. 0 De pb$moifenbo:to.
ctmoquelgeEramte? po: pouca 41 e mercaDo:es pec Diuerfas
coufa mou guerras, bo qual nom manearas. $m'meramte cm n
fceu fajcr De fua auto:tDaDe*faluo paguar os Dtjtmos peflbaaes* aos
po: granDc neccfllDaDe. 0.ft\q n quaees fomob:igaDos 0 fegDo
D a0 p:imcas ?Dt5imos ? ofter* que D aentDer que po: fa5er gra*
ta0 ao0 q eft na igreja que Ibe De $a % largue5a ou po: peDaDe D l
uDar, 4)*rf,q qttDo alguu vafal gos termos nas coufls q vcnDem
Io ou bom feu fa5 algila cottfl c polias vDer mais caras Do que va
tra ellcs tomlbes feue beens % cl lem. bo qual be vfura* 0 terceiro
les jurg % D ba fentena qual eh que em venDDo % comp:Do fo:pi
Ice quer ? fom tf mDaDo:es % up Do be tf enganar.? poucas ve5es fe
5es,0,]rii).que alonga De fajer j'u* poDe fajer fem pecaDo, a venDer
ItiatfaDg as partes De muitas .ws caro que conp:ar be gaanbo
tffpefas ? nofos. 0,r.m. que pollo Dcfoneto 0 quarto q venD ma^s
poDero que te tomam aos fubDt* caro aos peregrms % cammbtes
tos po: fo:a x fem re5 bo feu fa * que n afeus ve5tnbos, 0 quanto
5Do cclufoes ? roubDo % fajett que te falias meDtDas % pebs .0
Do ctra juftra omecDos.0.]w* fefto que mente tper/ur q tanto
que n fom conttesDofolDoqos Ibes curta ba mercaDonatcjnom
emperaDo:e0 % res Vote D. efpe * ba \>i outra nrlbo: % >ur q n ba
calmente 00 caualeros q n fom Dar menos De tto p:co.? acte*
tpoDerofostps efcuDepeos que ce muitas vejes que po: gaboDe
rouba % faj fo:as.0*jtvf que pe* buuDmbe^ro comete trs ou qua*
lejtv contra fua terra p:opea? tro pccaDos mo:taees. 0 fetmo q
contra bofenbo: aquDeufalDa ngarD bo juramento ?p:omet
De.0.m|.queclironaD lugar mtoqfejerem fuascpanbas
afeus fenbo:es % confynt c elles quaDo ra5as mercaDo:ias.0.vu
nas couflsDcfoneftas? contra jy q n paga abo termo q poe % jura
vo
ae pagar.lbo nono q fe vai longae tfe Ibee Deu. Tbo.uacufanDo fal*
terrae ? comete adultrios ? fo:n famte % mtnDo. Ibo.v.cometen
ca ooee i ef granDee tipoe q n Do fornicado * aDulterio.ca alguae
ve afuae cafae. a Dam ocafioee a vejee l efta #>aDe ba malcia ante
uaemolbereeDe cometer avulte* cpaXa fe lee no Dialogo De am|
roe.fefiee * outroe mu? graueee i:cgo:o. que buu moo t> noue a\,
pecaDoe cometemos quaaee bo De * noeemp:enbouaamaqbo criaua
fcretocfeflb: potf po: ft b arDar fDij q BalomfccnDo De on5e
IflDe lauraDo:ce peca em mtrtaa Woegeerou bui ftlbo. como quer
manetrae. efpecalmte l quatro. q ae taaee coufae efpeciaeee nom *
Tbapmeraqnpag oeDijimoe DeufeertrasiDae acTequca. &
Dae terrae que laur % Do q ganb Difto q fufo Dito be Doe mocoe fe l
po: fuaepeflbae.afepag\trD tenDe De aqllee q fom De De? anoe
ba femtc % ae folDaDae Doe ferui* x meo q fe pfume q fom De x>i\cri*
Do:ee % ae cuftae. ? fa5em outroe ataa oe quato:?e anoe.? ae mo
fraudes tenganoeem maneara q Iberee ataaoeDojeXaD^aDte
npagoeDijimoe cpuDamete. poDem ca^r noe pecaDoe q quaaee
IbofegDo quenaco:roe rcoe quer outroe bomce ou molberee
aoe p:oue n 00 p:oue c te? me * De qualquer tDaDepoD cometer.
ftereefegunDo fom ob:igaDoe.1bo <mtlo,lii.Doe reltgiofoe.clert
terceiro q n pag tributo % fo:o a oe.i Doe outroe em geeral. H
ieue fenbo:ee feguDo fom obriga * crca Doe religiofoe fom tf co
Sonante oe tra^ em DemanDae % . fiDerar eftae coulfae.Se fo p
1
contDae po: Ibee nom pagar.? ai JiSo negligete-fie era fubDito %vu
guae vejce fe encomenda aoutroe cpoloDcfobeDite. vclbo cnDureci
mar poDerofoepo^oe DefenD t>o.mceboouctofo.rcligiofo Dar
Delleei po: no pagar bo que Deu\ cm co:tevogaDoitra3erbo abito
Tbo.iquengart) oeDomgoj? De panoDe gr pi^o. fe ouue man
% feftaeDe garDar.ante ae queb:a. jaree Dele^tofoe.mutofallar na
% cptnoquer q eftee peca em mw* , crafta. ctDer 110 capitolo. feer De
tae cou(lae.empero ba viDa Deftee -. foluto no co:o.n cftar c reuera
rbematefegura* acerca DO altar.ritofp:e^a: ae couf
ife mocoe peca em rmrtae ma faeconfagraDa.flmanojb:e feer
' itesrae. pricipamte em rico. Ibo fobe:bofo.fe p:otie enuejofo.fe te*
primeiro no facrileio.1bo.tj .e fur * ueDefeup:opeo. (TeeragarDa Dae
* to.lto.ij.n' conbecDo bo b que ;iou(raeDa relegm % fe ae garDou

\
T"T t

mal.jSerecebeomalos bofpeDes Diurnos1 p:emicias.cTos rtribu*


j6e entrou na o:D po: fimonia*& tos qDeu mal pagaDosDos gaa s
cerca Dos clrigos fegraes beDe fa Dos ? alimrias % frujtos % x>e ou*
ber. primeiramente Da vDa ? bo trae coufls q furta afeus vejbos*
nefttDatf ?Do abito.jSc cometeo fi omo arranca % tira 00 marcos *
mona..Sevfa negcios De merca - fitos.? Doutras coufas femelbaue
Dria q toca aauareca? cobja,e ea Sas molbere0 DO pcaDo Da car
bemaao ammitraDo:ou lapiDa* ne. De forte^ras, DeaDeuinbasvDe
Do:,.3e n recebeo bofpeDes c fua grDes afejrtamtos.De baralbas*
cafa aque era ob:igaDo,.8e n fcr* De palraria0 oucofas* tf menofp:e
u^o bo beneficio come Deuia. fe ca jar afeu0 mariDoa an qrer feer fo
vo ErrgularDaDe. fe be fugaDo:* jugaDas aellea ante qr feer fenbo
fle n DefenDeo ba ^grefa em q be ras.Deftas ? Doutras coufas muv*
beneficaDo feDolbe fepta n/uft* tas fe Deue cfeflr? arrepDerte
a fe top em elic ctra conctcia* flejco:Dar Delias*
fe fe} cfpira ctra feu pllaDo on BDtolo,lv*Da fatfac q be parte
(eu magonfe n garDou os mDa * Da penitencia*
mtos Da fua igreja? 00 eftatutos 0 fufo fo D^to q era trs par
finoDaees.Daenue/aoutf malque tes Da pentcaXcontrc,oc
ren^a*t>o menofp:eco % pouca reue fiflbm* fatfac. jpops beDpto %
rca DOS p:elaDos. Hos pricips fe trautaDoDasDous.q fom contric
grares ou leigos pot>e pgtar.Das % cfiflbm.conu aqu Di'5ert>a fa*
fo:as como n fa5juf!ica. como tifac.f para q ba penitencia feia
ba co:rpem po: Dibe^ro % como enteara % verDaDe^ra Deue bo peca
ba Dilata % alongai aos caualle Do: fometerfe % fojugarfe tf toDo a
ros De roubosi aDulteros.? como boju0o?manDamtoDe feucon
-. n garoa falDaDe n" amenag. % feflo:.? qualquer coufaq Ibeman
00 oficaaes q queb:ant % ob:am Dar cp:ir q b cump:a. a aTn co
De maos.De metras.De perjuros mobo qouuelfeDe mo:rermo:te
De ob:as q parece b % fom malfez tpo:al Dana quato Ibe fofe Dem
tas.&osburjefes? mercaDo:estf DaDopo: Dilatar i alongar ba mo:
baratos? vfuras *De vDer ba cou te.affi bo pecaDo: po: acalcar ba vi
f masDoqvalpo: efperan % De DaperDuraueltelcufarba rnoue
outros muEtoaganoeq fa5lem Deue c p^jer % alegna fajer % t*
00 trauts.Hos albeaaos % laura * p:r toDo boque teu confe(Toi Ibe
Do:es Das feftas queb:taDas,Ds " manDar. & bo cfellb: tfomefmo
*~T
TT 1

tfue Dar ba pemtca ctra|?ra abo lae outrae coulfaeqaflrgbo cot


pecaDo emqcaEoafeguDo aotate po po: beenDaalma q fom as o:a
fc D^ra.fe p:imei?ramtepara to coes.taeftafe reDujem toDallae
mttoo: faber conuaquEDijer que obzaet)e miferico:Dia fprituaace.
coufabefattfaom.. Mi que eftae tree manc^ae fom
4jTDtoio.l^vi.q coufa be fattfac* po: queDeuemoe fattfajcr.f po: o
onoeouueeftenome* ra,.po: fejuu % po: efmolla. ^0:
r^r fegunDo D15 fanto Sgoftmbo jeiu fe Defpoe? o:Dena bo bom
/C^ fa ttfacom be atalbar? tirar as em fc mefmo^olla cfmolla afcu
coura? comece Doe pecaDo0? p:ojamo.? polia o:ac, atte. *D utro
no Dar logar abo Dujtmto tilles fy ba fatifa fe fajDce bcc De fo
i be btia ob:aDe jufttp.poUa qual rafa5enOo efmolla. ?DO0 beDo
ba malDaDeDo bom q fe partto tf co:po jejuDo. %x>oebcce Daalma
.tfe pecDo fe reDuje vtaDe. & fajoo o:a, fegilDoDito be, q po: 1
txfa beDar ba borra q fe D'ue Dar eftae tree couTae Deucmoe 00 bo*
, atfe.fefegDofanto *3iDo:o.fat mee fattfajer ou po: alga tillae.
fac be l,ar bom De fy ba caufa? fempero ma^o:fatifajbeba Da
ocafi Do t>U5tmtot>o9 pecaDoo efmolla que n to fcfuu n Da o:a*
i Defpo^ n tomar aellee.fe Dije c po: q coricruDe % atra5 cm fy o*
fe fatiflkcre.q quertujer fajer fuf rac % jeu a obnga abo que be
ficictemte.po: q ba DiutDa % ob: DaDa ba efmolla afajer o:ac, % aje
be ob:igaDolbe feja ttraDa jar % fa5er outroo bee po: aqucl
olo.lvij.quantao menearas le q Ibe Deu ba efmolla* efmolla
Jfatifaom* be ma^e fattfatona 4 n ba.o:ao>
l como tfe Deu abo bomem 1 ba o:a ma^e q boiqutl .^De ca
te bce nefte mDo.f. 00 be Da buia Deftae tree coulae fe ptra
po:aaee Da fo:tuna.? bcena aDtte. ) facerDotDefcrcto Deue
^Doco:po?o bceDaalma.^o: mDar fatifajer abo q fclbe.confef
* De tfuemoe fatifajer em eftae tree far fcgDoba caliDaDeDo pccaDo
manearo toebe t*po:aaeepoi que fejXa fe cometeo pccaDo tf fo
efmolla/iaeftafereDuj toDallas tberbaDt5Do palaurae foberbofae
ob:aeDemtferco:ba co:po:aaee* 'Deuelbe mDar fajer o:a^ fe fe co
%x>oe bee Doco:poefutu ?aefta , meteopecaDoDe foberbanoco:a*
fe retmj toDallae outrae q refre om ou pecaDoDe lujcura.Deuelbe
. cobijaDa carne*afycomo romari mDar eilar. fe fe pecou em aua *
a6.Dicip:tna04bft incae % toDal* * reja u outro tal.Deuelbe manDr
=F^

5ercfmolIa?airg DO outros pie fomDeefmolla*


cxooe DDolbc no q pecou feguDo ^r|\ea manegraffom tf efmolla
aDiante fe Dir mie largamte no CJjt p:imegra be na ctric.af
titolo Das pcnitccm q fe Dcu Dar fg comoquDo alguu fe ofterecea
po: cxoz pccaDo.jE po: quto aqui tfs feguDo qtriTe .idalom. mfere
be fegta menc q ba fattfa Da pe reanime tue placsDco, tffta fe V.
nitcia Deue ler fegta po: bua De * canta na grefa. Bicut aqua ejetin
ftas trs matte^ra^f.po: efmola? guit igiiitaelemofma ejttnguit !
eput x ozap.pofto q outrae couf peccatXomoaaguoaDeftru^bo.
lasfejamanoaDao fa5er.toDa6fe fogo.afg ba efmolla Deftrug bo pe
reDuj aefta0. po: q bo facerDe* caDo.. j5alom,3gtt argentem
te milbo: fagba como Deue Dar ba ejctinguit aquarelimofjma refiftt
pcntrcia emalguatfftaetree ma peccatt.lba auguoa mata 1 apaga
negro mtDoliqupDijer Delias.? bo fogo arDte.? baefmola regilte
pumegramteDa efmolla ttfpoe % be ctra ospecaDos.lba fegimtfa
Direg Da o:a % DO jejuf gceralm be em auer cpagjt % mia Do p:o*
te,? Depois fe trautara em cfpectal imo.q be quanDo fe bom Dog.Do
q penitencia Deue feerDaDa po: ca Dano ? mallcs 1 auerfiDaDcs q vc
DgpccaDo* , afeu p:o]cimo afig como fe actecef
<QDtolo.lvf .q coufl be efmolla fem aelle.t Defta Di5ia ^obXont
?onpeouueeftenome go creceo ba mferico:Da ?Do ven
_ VjSmoIla fegiDo 015 fanto&$o tre De mnba maD:e fago comigo;
xZ^flinbo be otoa De miferco:Dia Iba terceira be Dar bom DOS fe
ntup verDaDcgra.Da qual t>i"5 alo m bes.bo qual fe entDe Daefmo
mf&uc miferico:Dia tf tua aalma la co:po:al 1 fpirtuaMba co:po:al
ap:a3ioo atfe. ? po: gfto nacemoe be fajDo as tete ob:as De mia co:
outra v? po: q faamos p:a5er a po:aees.1ba fpiritual fa^Do as fe*
tfe.f tomou cite nome tffta Dic te ob:as De miferico:Dia fpirtuaa*
cli.qquerDi5ertfe.? mpe* q quer es*Das cmaeee fufo be Dto larga *
v
Drer augua,p: q amata? tfifru mente*)fe como quer qtoDa tre
bo pecado como aauguoa bo fogo. fom booao. pro ba pme^ra beba
a outros Dtjequeelimolma to* mplbo: po: que bm fe frece afg
mou nomeie clem grego, que mefmo. Iba feguDa be milbo: que
quer Dt?er em latim miericortno * bajerce^ra po: q be fpintuaU
fouafl que elimona qr Dtjer mia. :itolo.l^*fe b mDamento fa*
CXitoIo .lijc,quantas manearo 5er bom efmolla

u
u W|' ) z- 1

v^** quanto fufo beDtto que to fcaqll fenb: q aa tquto apo


^Vr ^ bomDeue compjr ae fcte picDaoc. pcroqutoabovfo Ibm
^ob:a0 t)c mio. cio quaace fegifoo a> Daquelle0qpoD fccrfuftcntaoca
qtr beDito fom cfinolla fpirtual? Della0 j fcgutiDo j>fto algui poDe
tempo:al.2Ugu poderia DuuiDar ria Dijer que bo p:oue poDcra ?>c*
fcDar efmolla be mandamento De mDar efmolla Do fuperftuo? fobe
Depilo refpont>o6t>outo:e0. q o.ma0Di5o0Douto:e0 quenom
aquillo que Difie 3cftt jcpo lEfuriut ba Dereto DcaDemanDar.apnDa cl
% uDcDiffo mcbi inanDucare. q boqueticftc0be0De manDamc
fe cntoc fegtDo certa rejom fe re to ba tfue Dar.empero bo p:oue po
qucrc. ba qual bet>e coniDerarDa Deo tfmiciar aa^grefa. % bo bpo po
parte Do q Da ba efmolla que aquil De cpclcr aaqlle q bo touer que fe
loqueba DeDarufeja ncceario a efmolla iDfpenfar c bo p:otte
aellcmae q bo tenba fobcjo. % n que ba poDa peDtr.? fe elle n qup
foomtepara fo nina aDa para 00 ferDefpenfarpoDeauerrecurfo ao
outro De qu f cura ti Dar 00 cou fuperio:,? fe n Defpfar peca.
fa0 necelTariaaXa toDo bomcDc; ({Xttolo.ljej.fe be bom teuDo De
ue p: meramente pjotieer afy 1 -Dar efmolla De neceflrio.
00 feii0,1 Do que fobej'ar aco:rer a SjEgunDo bo fufo Dito toDo bo
O0p:oue0.TDerta efmolla Djia jc> m Dcue fajer efmolla D que
fu jepo no cuangclbo. ttf fupcrcft Ibe fobejaouDoquct fuperftuo.
Date climofyn 1 oma mtloa funt & fcgDo ]?ftoparecc que toDo bo*
vobt01boquevo0 fobcjarDaapo c inDeue Dar efmolla De nccefir
cm efmolla ? toDaliaa coufta fom j neccflrio fe toe cm Duaa nia
avoatympao. Dutrofyfereqre Da ne^rao.Hpme^rabe femboqual
parte Do que recebe ba efmolla qo borne 110 poDevtucr.iDftonfi
aja mcftcr.quc em outra maneara D'ue Dar efmolla.alfy como fe algu
naucra re5po:quelbe Deflcm erteucfcemnecefliDaDeDegr me
efmolla. % alty Dar efmolla Do que fterifoomte teuefe aquillo De q
abo bomfobefa? tDe ma^be fe poDefle fufttar % viuer elle ? fe*
manDamto & outrofyDala abo q U0 filboe? 00 outroa aqum ba te
be em grDe neccfiDaDe.?1 outra Dar aa coulaa q b melter. 1 beto
mancara be De cfelbo % n" De m Difo efmolla tararia afy ba viDa *
Damcnro.iDigo q 00 coufaa q fo aoa outroa, maa fe po: vtura vk(
beDeu fccrDaDaa em efmolla tf feqtirDoaf^algacouflDo que
inanDamto.c] como quer q fejam auiamefteri boDefleaalguapef*
q.
*r

foa polia qttwil ba igreja oii bo rc#> melter oube maj p:ouetofo aa
no rofe mteuDo ? fufttaDo po: li couflapniuica. caentonceantebo
urartalpcfiba Deucofa5er?poDcf Deue Dar abo cflranbo q abo paren
fe tf fpo: ap:igo De mo:te.po: que tcma^omite feno be mu^to con
ttte qrcr ante bo bem comu q bo juta peflba.lba.vi. ba enfermtDa *
bpzopo.lba fcgtDa maneara De DaDe % fauDe Do p:oue. a pnme
neccfiiDaDe be quDo bo borne no vmente Oeue Dar aoo q n poD o
poDc cuinbauelmte fegt>o feu ob:ar po: fus maoe % aoe q fom
cftaDo vtuere fuftentarfc fem bo q enfermos. & feguDo leps.bo q po*
tem. cftonce fajer efmolla be bem De trabalbar 1 DemanDa efmollao
moe no r>e neceflario n De manDa Deue feer pofto em fcruiDoeDaql*
meto mae Decoufclbo.lbo q ba De le q aparelba 00 offictoe p:uuicoe*
Dar alga coufl ou efinolla tf ue c . quando faj alguu Defpenfe^ro
fiDcrar iioue coufle .Iba..ba pef* para Dar efmollao.fe be p:oue? bo
foa aqu ba Da. ca mjrtbo: be Dalla ba mefter poDe receber para fy afig
ajepaaoqaenfielouabo quenbe como Dar aoo outros. 1ba.vuj.bo e
jrpao.faluo fe fo: feu paD:c.ca ain ftaDo % conDioDo p:oue. a ante
Da'q feia berefe vDoo grande ne Deue Dar abo De boa ltbajiabo
ccfipaDeDe mo:te ante bo Deue a * q fop rico % brraDo que fem culpa
co:rer q no abo eftranbo aDa q fe* perDeo bo q tiba q n aoutro. %
, I a jcpao ? fyel fe no poDe aco:rcr a te abo vcrgbofo q n aoutro H.fjc
, amboe.^ero fe ba efmolla be Da* ba calDaDeiifraqjaDa fcrmDaDe
. Da po: q rogue atfa pollo q Iba Da qantcDeue Dar abo cego q n abo
. ante baDcue Dar abo eftranbofiel macp.tafi Doe outroe femelbauee
. que n abo paD:e infiel.lba.t.que <nDtol.l]).aqu fe Deue Dar ba
Deue cfiDerar bomefter Daqllea cinolla.
quDabacfmolla.lba.ij.bologar ^Ymo qr q fegunDo e!ae cDt
DC efta bo p:oue.q quto mapa Vjkoee fufo Ditao toDo bom po
fegreDo lugar cftetier tanto ma^s De entDer aqu tue fajer efmolla
.be tf aco:rrer.Tba.i uj. q tenpo ba pro alguu DuuiDaria fleba Deue
baDefajer.lba.v.ba meDDa % me rajer aos maaoe % aoe booe. &X)u
rfura que bo tfue fa5erlba.vi.b0 pa 3 q ba efmolla fpirtual q fomae
rtefco.q ante Oeue Dar ao.0 paren ifete ob:a6Demta fpjrtuaaee af^
' tce qaoe eftranbo.como quer q feDeti fajer aos maaos como aoo
:cto Deue cfiDerar febo cftranbp Iboo 1 Da efmolla co:po:al q fom
.be mage-fc ou bo ba mugto maio i36 fere>b:a De mia co:po:aace
n
i lz^-J

riecflDaDe * artifgo De mit t^ittf fht 100 mete no tbefouroDo


feer DaDaaosp:ouesDeneceflrio tplo.BDeue confDerar ba peflba
iDemanbamto.nfoomte aos Do p:oue (Te beDelcaDa ou n. a
booe mas ajmDa aos maaos. E f jt tfoeDar malares DelcaDos aos
gunDo D5 fanto Hgoftinbo. oe b p:oues n veftiDuras p:ecfas fe *
meensalTKom De amar que feus #uDo fufo be Dito nospecaDos ve *
erros? pecasoeno fej amaDo0. j naees. foluo os qDe lua natura %
ba efmolla fe Da abo pecado: para conD fom ou fo: craDosDelica
uftta Do co:po fe bo ba mefter. Dos.l&a efmolla ttae feer fepta po:
a be mDaDo q fapmoe b anf amo: tf tfs % n o: louua D mu
foe emmijgos. mas para auDar a Do.? De feus bes p:opeos. tante
lua malcia n IbesDeue feerDaDa aos feus q n aos eftranbos. % ate
efmolla quaD foubelfem q ao que aos p:oues qn aos outros fegun
Ibes D vfam De malcia, faluo em DofufobeD^to. .
tpo De p:)'go De mo:te. ? pnDa a ptitolo Jjmtf De que beens x>eue
bo efcmungaDoDeue feerDaDa ef feer fe^ta ba efmolla.
molla para fufttamtoDa vDa. "~~rr~*Ds bes p:opeos % juftamte
^DtoIo,ljcu|.emq maneira feDe I_ganbaDos Deue feer fejta ba e
ueDarba efmolla. Omolla % n Dos q juftamte fom
fcHB efmolla DeucfeDartempera ganbDos.f aqu^ be DuuiDa qua
_fpamte confDeraDas as rique eesn fomfuftamente ganbaDos
-"^sDe aquelle q ba Da i ba p:oue * po: que favba borne De quaees ba
5a Daqlle aqu ba DaXa fe bo que De fajer elmolla. f. D5cm q os bo
Da ba efmola teuer muitas rcfaas mes aanb feus beens alguas ve
fuperfiuas x>cut Dar efmolla larga 5es juftamte % outras ihjuftam*
,?auDofamte em maneara qn 'te.Bobooijufto feDcue fajerba
faafuperftuEDaDe Daqlle aqu ba efmolla.ca Do maao n be mrito*
Da para fufttamto cujnbaucel. ria ba efmolla. masDeue bomDe
a milbo: b Dar amu^tos q n a feguj aquelle cfelboDe fam j6:e
buu. tw que Der efmolla Deuecon go:io q Dtj.faje toDo b q poDeres
Dcrar bo que ba mefter para fy % po: que^0 alomee teu co:a ape *
para os feus. caDrfton DeueDar ntcia.E fe os ganba njuftamen
efmolla fegurtDo lufo be DitoXo * te ou eftes bes era Dalgu fenbo:
mo quer q ^cn jtpo louuou mu^to o n.fe n era Dalgu fenbo: afl^
molber q n tinba fe nDousD . como os bes q algu bpo ou clen
nbegros pequenos para Uu foften 00 ganba em ca jar ou em outro of
am

fido qnbe boneftoaelle. Deite? ta cl aqutllo q borne ganba be teu*


taaco teo poDe feer feta efmolla Do Deo to:nar aaquclleoDc qu bo
a^nDaq fom ganbaaDO0Defonelta ganbou af^ como 110 roubo ou fur
,meiite.&fe omoe alguu ou 00 r to ? na vfura. 1 pope bo q bo t be
nba ctra vtaDe De feu fenbo:. De teuDo aborftituErnpoDc fejer.
fteo n p^Dc feer fcpta efmolla em efmolla Dellolba fegDa maneara
nenbuua mattcgra.afTg como 00 q bequanDo alguu ganbou n juta
lo tomaooepo: fcn.aouvfura ou mete alga coufa ba qual n be De
outras femelbaueee maneErao.ou uiD aaquelle D* que ba ganbou n
ou bo fenbo: Doe bco n bo fabia ba poDe elle reteerq be quanDo ba
Hfo mefmo n poDe feer fe^ta ef* coula be DaDa" % recebDa ctra )tt>
mollaafl^comoquaitooalguu bo Oia % contra Dere^to afy conto ba
:m acba algua coul % ba aconDc fgmonia.01iDe.bo q boDa % bo qu
*Du bo fenbo: Deu etee beeno abo bo recebe faj ctra balcpe tfo,
q 00 te\? entceo be em Duas ma jpo:enDeelteo beenoaflyDaDoo
neprae.lfra primeira fe bo q 00 re> po: finonta tfufeDetribuvrtDar
cebeo oerecebco Defonetamtc? nao conflo piaDofao. % afluem to?
como nDcue.aflE como ao vfuras DoUo0 outros cafo0 femelbauees.
os vogaDos q leu granDes folay em 00 quaaee bo q Da % bo que re *
roo % 00 fificoo % 00 ofciaee0 q le * cebe faj ctra ba le tf tfs.lDa ter*
timatoDefeusDereEtoa.iDefteo ce^ra maneira be quoo algua cou
zbeo n fe poDe fajer efmolla. u fa fe ganba Defoitetamte.n que
bo fenbo: 00 Da Defoneftamente.? ba ganaa feia juta mae ba couf
:Detc6 fe poDe fajer efmolla afy co fa po: q fe ganbou era Defoneta af
i mo bo q Da po: fomicac, aa0 mo * .fy como bo que ganba ba molber
Ibereo muucaeDo moo* u em pnmicaiqa^nDaqbo ganbou po:
DDo ertee beo bo fenbo:.be x>do oficio Dcfonefto poDeo tomar % po
nctiDatf.talTEDa parteDoqoopa De fajerDello efmolla^mo n De *
. como DO q 00 recebe comete tmo> :uefeerfetaoffertaDetal ganca
nia. % tf Ite nfe poDe fajer efmol DO q fe ganba abo ogoDooDa*
la*? em eito fe entDe bo que Dam DO0 % Dao tauolao npooe feer fe^
<abo jura po:que Dee falfa lentenca ta efmola po:qbo0 me ctra leg
x aateltemunba po: q Dee falfo te * ([^itolOcljcv.qu poDe -z Deue fa *
temunbo*utroeDt5em outra jer efmolla*
mane^ra^q nom juftamete fctnt "-T^)DobomeDeue fajer efmolla
$c em tre manerae; toa p:tme^ I^Afpmtual fegDo fufo be Dto.
/
0-?fvtf^ fttpcfav^
u . %M *
)lf.
fmoUatenpotalDeue faiertcfco. emperofctbeepararrenaeeeq T
{

bomq tbeefuperfluoe emas fom fo:a Do Dote ? be coftume que


manearas fufo Ditae clertgo.lego 00 tenba ella T n bo mariDo. ?De
varo ou molber quantoquer q feja ftee taaee poDe fa5cr efmolla. % flc
pecatfoiou eftee em pecaDo mo:tal be molber q fa^ba alguu oficioso
noto:o ou efcomgaDo* impero que ganbaarpoDefajer efmolla?
bab certas pefoae qnpoDfa* Do pa ?Do vinho % viDae T>c capa
5cr efmolla.alfy como monjcscone - Dia q ae molberce De coftume foe.
go ou relegrofo* faluo (Te tcucr ai* teer em feu poDcr poDe fa5cr tpc>
gua ammitra Dalguns be~6 t * raDamte efmolla feguDo ba rc^a
poiaeea.afy como oe abaDca p:io* DO marDo.i Deue enfonnar fua c
rea q toDo bo queIbee fobcja Deuc cincia q n Defp:a5era afeu mart*
fecrDDo c coufae picDofae. faluo DO? fe na conctencia Ibe parecer q
fe fofle eftabelccDo q bo q fobejaf* n Ibe ap:a?era Dcuca leyjrar tDef*
fe q fofc para bo morteiro ou para poer fe poDcr.Blfy mcfmo nom ba
outrovfotfpieDaDe.mae febom Deue fa?er fe bo marido Iba Defcn>
je ou relegiofo vifle alguile cm p:ij Dcr.faluo em tpo tf necefiDaDe ve
go DC rnoue Deuelbee Dar efmolla cnDo alguu mo:rcr tf fome.ca eft
q em crie cafoDe neceflDaDe toDal ceDe licca De tfe ba Da.t>o filbo q
laecoulTae fom comuas aDa qbo cftapoDerDopaD:e-znbc maiv
feu abaDe ou puoi contr^tfTeflc* q cipaDo n pot>e Dar efmolla DOS be
ni^lbo: bcobeDeceratfe quo aoe <. ens DO paD:e n Dp peclio aDuet*
bmees. a^nDa em grDe neccf ciot p:ofctcio q tcnba Bo peclio
jtoaDe bo mofe poDeria Dar alga caftrenfe poDea fajer. empero cre
pouca coufafenDo bo abaDe abfen DO que p:a5eria abo paD:e ou efta ?
tefuefpercaqlbe p:a5eriaDello* DO em eftuDo ou fe fofe romaria
fe bo abatf ou outro fuperto: Def De fua Uca De quaeee quer bcena
fe lcca abo mofe ou relegpofo pa* qteuerpoDcfa5er efmolla* "^ecuf &
ra yr em romaria ou eftar en\ eftu* . lio caftrfe be bo q fe ganba na ca#
Do eftonce poDeria fajer efmolla.q ualara poifolDo'DereOU Doutro
pote Ibe eu lic^a p>ara aquillo.en granDe fcnboj .tuafi caflrenfe be 4
tenDefe quelbe Daltca para qual bo q gaba bo letraDo po: auogaca
quer coufa q borne bonefto tfua fa
5er.1ba molber cafaDa npoDe fa *
3er efmolla fem Uca De (cu manV D:e.#eculio aDuticio fom ce be *
DoDosbeeneDellenDe feu Dote. ene qtemboflboqlbe pertecer
Doutra parte affy como erca tf ma pe vtaDe tfue feer fe^ta ba efmol
D: ouparte ou Doac q Ibe fe? o la* & qualquer q corra fua vtaDe
tra pefroa ou.Doutracoufa fcmelba ou po: vergonba ou tmpo:tuniDa *
liceMbo feruo n ba ferua nem ou D? aque^ramto Do qa peDe fe5er
tro borne n molber Uure q eftem efmolla peroe bo q Da % n ba me*
em ferute Dalgui fcnbo: n poD rtoalgu.
fajr efmolla DO0been0Dclle fem (JXitolo.lr.vi/. fe ap:oue^ta ba e(*
fu moaDo aDa q fejam moo:Do* molla feta em pccaDo mortal.
moa nDefpenfcro0,q comoquer ' /f~^>iq no terceiro titolo fufo an
qlbes tfr poDcro para trautar as Jb-^teDefte no comeo o trauta*
coufa p:otie^to Do fenbo:,nlbo DoqtoDobomajmDa qcfteepe
Der para auer fnbono nellae^em caDo mo:tal ou cfcomungaDo tfue
pero elee poD fa5cr efruolla Dal * fajerefmolla.&po: quanto osDe
giia pouca coufa q faa pouco Dano reptos t>5 q 00 bes que fe fa^em.
% mtngoa afeu fenbo: afi como t>o cm pecado mo:tal n ap:ouetam
p % Do Vinbo tt>ae coufa q trau * era DuiDa po: que foDto q eftes
t De icDaDta ? t>e fus folDaDa x taaes fejefem efmolla. & eito fe c
pco qlbeO po: feu feruico poD tcttDe que 00 bes q fe fa^ em pe*
Dar efmolla bo que qutferetquan caDo mo:tal nap:oueytam para a
Domufercm* - uer ba glo:ia.mas ap:ouet para
<f ttoloJjwf .como bo qDa ba ef* cco couflas.H p:t megra para auer
mpll po: vergonba ou po: impo:* bes tpo:aees.2Lij -para alomear
tunDaDe nlbe ap:ouef>ta. bo co:aj; avjr maps afinba apeni
"-if^D bom q feier efmolla ba tenca.Haij.para q ma^s D e Itge^
V^tfue fa5er tf tua vtaDe p:opea r poflm fopo:tar ba penaSLm.
fegDo De5ta bo apoftlo amoeM para fe acoftumar afazer booa0 o *
Do os tf conntbo q fejeflem efmol b:at rifto ob:aua bo bautifmo tf
la; vnufqmfq5p:utDefcnamtm fam ^ob^v.q bot>aboo n ba
COOC fuo no trttftcta aut eje necefl tanto poderio nelle como auera fe
tte bglar th! Datoz DtlgttDeus nom fe5era b fegut)o no Balogo
Da buu fegunDo p:ep8 % ouuc De fam t:ego:to Do fuDeu que fe (T
Deliberado emfeuco:aafl faca nou Da cru? % nlbe poDer empee
efmolla tnom po:trjffe5ah po: cero.Daboo0,
nccfiDaD.catfaama aaqlleq c fiiitolo ;lj^tjqi efmolla be par
alegria % boa vontaDe ba x>m&Te te Da fatifa^om,
iiflutfo ftc> Daflc entenDr q De p: ^J5& efmolla aque bom be ob:
>
ga&o^efajernbeparteae ftifo pewqoebomeefaj&oo^
com Pa pentca nue btconvcoz merea receber boq tte t o:t>eha *
aparelbamentapara ella* masto? fcofcefcar x>cebo comeo x>o mt>a>
fcaUacmoIIa aquebomnbe i&n rogamoeat) po: q Ibe secra
ob:gat>o pot> feer parte tie fatifa* remoe noflbe mefteree mas po: q.
om po: quto fomboao ob:ae me cu#Demo0 q to^ae noa necefii
rito:ta0. bo ql fe reqre na fattfa* MT>e& no0auemo0t>e foco:rer a&
(CCttolaJjcjc^a QM0 % q couiFa: fua a|ut>a, J fa5cmo o:ao ao f
bcipo?qtomoueftenme. ,hooc to0;uo que po:ellc0 fefa comprida
rrvjt &a cfmolla conutu5crx>a mas qpo: fee mercimentoa % ro
^-? o:aq be bafegsa parte pa go noflae o:ac,ooe0 fcj coputia&r
fatt facn l be buDele/o. pia * jSpot ^fto^tjemoat^mtferere
Dfofcavontaoeqbom ent>er,a uoba *aut> nos ? aoo fantoa :a
em 0*0. Ealgae vcjes po: que bo p: nobte^ te 00 tbeologoe que
co:a, no fe refrtc em p:egmca <5t> 00 fanto conbecetfab ae iroflaa!
jefe voj.impalaufao* utrpa o:a jooes.^ q qualqr fanto vee na e
fcij qo:a^ be bua Deua q p:oce fenciade tte tanto quto ba perfep
Det>o.coja^ut;o0p5q ovc cova bauenturp reqre.*ba per
be pttco fcgtaatfe fcte coufa que fty Da baucnturja reqre q bo
abo bomem fom neceTartaa % ptt bom aja qualqr couta qlbe ap:a5*
utbaueeo. utrpPtj q o;ac>.be, ^ulbeap:a5coufa Dero:t)enaD5
atuntamto oe palauraa qc ettoe mae pi vra^e f ufa %x>ercvu ca*
rcatte para empetrar i ganbaar Dbu quercoftbecerboqlbeyer.
atgu^ coufa, )^quer t>t5er pett tce^po:quanto*o0fantod tom
to* ca oar quer tnjcr pemvf oa * DeiberetavtaDequer conbecer
c tomou eltc.nome x>e 0:10 % ratio, i ^raber naplaura a0o:ooeett)
que quer fcjer boca i res.po: quei ifajoee Doebcme ca pertence
lia o:aco fceuefccr pe&tarcoufla re aaua gotta qtJauDa para afau *
5pauecl.q cm outra mancEr&nom tre aoo q ba b meftt. fe fe ^Igu
feriao:acom., ;s~, , : Diflt como pot>e fccr ^fto q ^0 foo
4j^ttolol#aquseuemo fa^er fabe 00 fegre<DO0t>aa o:a ocei no
o:acdm ^ outro alguu/ ba jaf be n o:*
sy ucmo6 fajeroraaatte. no j\Befpt>em q foo tfa fabe Oe p*
kjlp: q muscmo0.b q elle tem faffluroS co:a p: fymefmo,
6t)wt)o.ma0poq giibemoc] enipero 00 fantoa tto pot) cnbe
elle cfipa fua ocifafoteoai cer quantlbea be feueIat>o polla
, o:aeoc0 q faj po: palauraou em . Dcquerclbnt~cupDarfa5erbo* :
outra manctra.E afl^ cllce conbc rap antre fmcfmo aty ba Deu fa %
cem a0 o:aoe0 q fa5emo0 no: pfr; 5er. % fe eltouer longe Da igreja no;:
laura oupollcp:amanifeft>> bufque lugar q atyDDe cfta be lii*'
lba_$tf0. " / .. - ' '-: T gar conutnbaueelVJE t>i5 fant 3fy
4l%iio\c.\mSc ba o:a$ tfue feer: Do:o em a0 etbimologa0 % fegmv >
fe^ta po: palaura ou abafta polo Do coftume Da igreja apiouaDo *
coaom. ;.",- . ,r vfabo.ba o:afeDeue fajerctra
f-^'% o:c q bo facerDote fa5 na bo onte af como fie acoftumaat;.
jfjqxmc peflba De.totro bo poo; jer b mina Tas o:aeoc0 q kvi}c
tio cow q feja notificada polloque na ygrejaXomoquer que po^ tf 0
ba oflrecc.i ^fio noni fe poDeria fa cftacmtoDo lugar aqualqurpar*.t
jerfebj n ouuefle palaura^? poi. te poDe bom fajer ba o:ac*.
- ent>eetao:at>eucfe tf uecefiaro ^ ..
fajer polia palaura.Tba o:ac q ca* J rfSrolo.ljcrftj'* como na o:a pe* 1
Da buu fa5 po: ft ou po: outro ayn > uc bom teer ba ntenc.
Da q nom feja po: palaura abaft $'.
batenbanavtat>e. peroalgua0 GuanDo bom faj o:aDeuea* i
vejs fe ajunta palaurae ncll por uer entc, De rogar atf0 aquel
treo re5oe0.1f?a ptimegra po: mo. lo que tem na vtaD.T be necefia*
uer % nDujr ba vtaDc DeDtro a \ ria efta enteno po: que fe cump:a
Deuac.ipara qfefa acreccntaDa,. boqDefea % boque rogaperoquc
ft>a.|en aDfe palaura aao:aj tf efti necefiiDaD n fe ententf eDe
vontade aDaraentDer qbo borne quetla fem ba qual ba coufa no po;
tfcuc ferutr atf0 c toDo bo que elle Defeer.maDeaqulla polia qual;
IbeDcu q be baalma % bo co:po; '%.> milbo^ fe fa? ba coufa k mm em
d.fl? n roga fpomente na vontade b:eue..boqfa5o: fetbav
matfpo: palaura q be o:po:al.1ba taDeem outr0parte0tbafa5c
j.aar aentenDer bo grDe Defefo p:epoftto peca % n Ibe faj p:oue^;
que fa^Daalma abo co:pot>a ow$ to ba o:ao.EDcfto fc conte na re*
que fa5 ? Do q peDe atf. gra tfe fanto agoftinbo. quanDo ro
Slbtolo .Itfjj.em q logar kx>cue gaae0 atf0 re3D0 pfalmo0ou b^m*
5erbao:aonv. 7>V. no0 teDe no co^ bo que Dijeea
"H o:a fe tfue fa5cr na tgrefa polia boca.E mDa aoe clengo0 q
j:cipaimt fcgDo o0Deret c eftuDo tDeuotamteqtolbea^
)0mao 05 fam 25emarDo,qDon tf0Deratoerceleb: booHcioDi
,.
/
11-
<i
untai. Efebo qucfajba o:aeoro mtebotffefoDacariDaDe ooqual
k\c va ba vtaDe em outra? par * p:occDe * fa ba owf em 00 tem *
tce npecan perDebofnrt Da* poa q fom eltobelecDOD* ou pollo
o:a.caabhqboque comeou Defcjo que queD no q fej ba o:ao
afa5crbao:acouue boaentom. Depopoqa bafejo ou em aquell
Debafa5eraeitDaqDefpO0 Drcn - po:quebafe5.&bao:aDeuefe*
Doa fclbc fcr ba vtaDe cm outras erb:ene ante que longa fegDo ba
partea* '-*' ; vontaDeDo que ba faj ou ba Deua*
(fjCitolo.Utiiij.fc x>eue borne fa>.- com DO poouo Xe be em coinuu. ca
5er toDa vaoiaom? feDeuc feer, ma^0 Deue feerpo:gem^D06 que
longa, no po: palaurae lgas. & po: que
% o:ac no poDc feeir continua boemmijgoDurDo mutono
^em maneara q tDo bom fen o poDcria pocr algae coufa con
p:e eftce o:a\po: q mu^ta ve * trapre navontaDe. jEutrofyno
jee beocupaDo emoutrae ob:a0* qDtflc fam Jernimo q Dcuemo
fc-oil fanctoftgoftinbo q prtfTo*- rogar atfa pollo co:aco?nom pot
Dcucmos fa5er o:a certas bozae palauraa.rquema^val rejaroe
Do Dia po: que podamos mouer ba fete pfalmoa com Dcuaj % Iwnpc*
nfi vtaDe abo Defeio q auemoe 5a DO co:a$ q nom toDo bo pfaltev
cli o:aDeucDurarttoquan ro femDeuac % com trfteja. m
to n fefa nojo Da vtaDe % quanto. pro efto fe entDeDa o:a que be
Dura bo Defeio De fa5er o:a tau/: voluntria* mao ba que be necefla
to DeucbomDcftarnclla* EaH^, ria afi como a0 outra0 bo:a cano
couto bao:a q bom fj em fm* nica ou bo que be miDaDo em fa
guiar caDa buu po: fy ou po: outro tfaD penitencia nom b "poDc
Dcuc Durar quto bo Defefo Da vn .- nenbuuab:cuiar,
tciDeDuracDo qa faj.afl^ ba o:ao<
qfefaj pollo facerDote? miniftro <ftolo.l]cp?.re be bom ob:iga*
Da igreja em comu po: tot)O0 De* Do afazer o:aco po: manDamnt*.
uetto Durar quto Dura bDeua*
CDO poouo.iE bo q feDij no euan rvEgDO fufo bDitODuas ma*
gelbo.opportet femper o:re.con*, f5 negro fbm tf :a$om;bfa na
u fcmp:e o:ar. % bo qDifle bo apo vntaDci no co:acmi outra po:
flolo Bine ittermiflicne o:atefa palaura que beDaboca. quanto
3eDc o:a contnuaDamte.enten aap:imetra maneara tf o:a toD;
DcfcqbomDeuetccrcontinuaDa bombeoWgapo afajelapelet*
HDeretottaturaix Dtutfto qmait vejee-bootme porqbdl^e &#
Da que fe Defpdnba bomtfe apa* para qpaDefcr penav q feguDc* D?
relbeaaecoufa fem aequa&n tanto%oftbo. algs cous te
pdDeaucr b parafo.jScgunDo & n outo:ga c pic^al>cq c fahba
fto toDo borne tfue %croja em asoutojga.mastfsouueba o:a
fuvtaD qbo Defponba? o*oene Do pceaDoj fe be ferra c boo tfcio:;
t.&poiyfioT)ific |efu pcmo e TDeua^mporjtiura q boDeuef
uangclbo. ppojret femper o:are fe fs35er mas po: pura mia.tanto q
cmmqnaDefticefo.mtenDDoDa bapecaDo: rogue polia cuflq fe*"
oja Da vontaDe.qquer Dijcr* J ja faiDeDe fua aalma ? na o:ac fe
p:c cotui fajcr oip i mica falle * j' as conDioes q fe Dir no titoto
cerv& Dtj i6jifoflonioq ela paia feguente
ura*conu tta? neflfoaDc. ? affg ^ttolo Jjr^ij.quatas cDroee
DeneceflrtoDeuemoe fa5ero:ne * , ferequcrnaoiap*
na vtaDe. % quantcao:ae q be Jptj&oiaj tfue aucr trc5e coflDi *
Depalauraifefaj; pdlabca.affg coees.f;q feja fel/egara* bumtltf
aepefoas ecleltaltcae como toDol Defcrefa*Deuotavwrgonfoofa.facre
los outfojcpaaoefom otofgaDoe txuclara;cbojofa.centc comto
aafa^r poi cftabeltrimiito ? cftt c feruo: De bja ? cttnua* l&f *
tntfoee oa^grca* & ae pefibad c; conD^om be qfefa fiel.cjuc ferti (fe
deiafttcaepollae o:t)c tb^ncft* nenbim n poDe apfcrer atte 100
ct fom ototgaDos De Dtjer ? can^ fantos polia ffe acalfaro b que te
tar aa boia cannicas ? oe biui * Ibtfsuta p:omettDd. BauD fio
ns ofictdsnas ^rejae.? toDolloa pfaFmo.intferere me Deus qttont
outros leigos vfraasmtlfastti n re cftD aia mea.^>eus aue mi
uirae ojacocs q osfacerotes? fen'co:Dia Ve m q ehi t ba cdnfr*
mmturosDa gre/a fa5 nos D^ae ate mtnba aalnia^f3a(.cl (eja fc
Dos bomgoe % Dfcfte i cnfo: gufavqbo bom Deue pDr co gr
mar luas VontaDcs c as o:aes.' De figorfa femDuuiDmenba. t
qefaj. DeftaD^ta fantiago^fx) c Demdit
C&ttol&lft^fe ua e tfs abo pe tyar pea atiDo ff i n DuuiDe* to
caDo: quDofaj at ? cr* 2 s fique fe/a bumf fegwttDo D^a
^\ &u#tt0Ouue ba osa^oDope* Baiom. fa ofom DO que fe bu
**/ eat>* em qufoBecaDOJiQ be miDa trafpalfa a nuiref* ba.ti
(Te^g fegft) bo wejo Defti) pe que fejaDefcrra, Dela talDt5a
caDo pdi mia q Deiie jad agfas jim mattbet em bo eugelbo*
W-vsj]'
d
nom fabebee q peDa.E faritago Iba.jt.q fe faca tebo entenc % v*
-litaptflola* ^eDfe? n recebes tabe na owjo fegdDo encima be D
po: q pDife mal TenDfcretamn* to.? Defta btj no pfalmo.^nteDe
te.lba.v.qfejabuotaq bao:eom vocio:ationi9 mee.tem b tua en*
Deuefeer fejtfa pollo cota mja tenc em ba minba o:ac. %4\\ q
que polia boca.fegtDo fe leeDe Bn feja c feruo: % c Dtligcia. % befia
na maD:e De famuel.q fallaua em D5a ^erm^ae. mlDjtO; feja bo
feu co:a % ba palaura? ba vos no bom que negrigtemte fasbao
fooaua.^Dt? fanto Bgoftbo que bjaDejcte.B.jtf .q feja De ote.^De
n ap:ouepta bo arrobo Doa bep * fta fe lee.25oa be ba o:a c jeju
oe fe bo co:ac cfta muDo.iS fam t c efmolla^ em outro lugar (T
#:ego:to.luem faj o:ac fem De b5*Blcemo0O0noflb0 cojaoe
ua conDcnapm peDe.lfra.vj.ver c aenofla maoe. & fob:e efto
gonbofa afl como Do pumicanoq -gt5 fam i:ego:io.q aqlte ata feu
noufauaalcaros olbb0ab ceeo: <jco:a b&c fuae maos bo q c*
Iba.vij.que lefa facreta como Dria ^wna ba ma o:ac po: ctoae. Iba
fam ntattbeu. UinDo fejereo o jmj.be quelha continua amj como
ra tra em tua camar n/ase cft .bo amigo q entp:cftou afeu amigo
abo paDje q elle t ouutra l efe 00 "paee.q polia ctinua oja^fe
DDO, ^ fanto 3^Do:oDt'5. Iba o:a ouueDe leutar ?Darlboe.j*a>
omtios lugarc p:iua.D6 ? efcon poftoloeperfeuerDo na jao rece
DDO0 fe fa5 ma^6 cnutribauelme berbopiritu fanto.
te.lba.viij.q feja crara % lpa^De ^itoloa#vii).fe pobebom pi>
fta D5a fanto Bgoftinbo. #ianDe bir algua coufla naoiaj aflmaDaV
b bavtrtuDeDa o:acocrara. hbe mente, %
afl como b mefleie^ro fyelqfa5 0)ii q e bo cometo Da ozac fa
bo manDamto % penetra aljp on* Dito q rogaflmoa abe n pi
D bo bom n poDeri cbegar. & muDr fu vtaDe maapojq ttos
fanto i:tfoftomo. Iftenbu n po Deebo qt o:DaDo Dee bo comeo
De aclar ba glo:a Da viDa perDu*' bo muDo^o:De feria buuiba fie
rauel fenom fo: alimpaDo p:me 00 bmee poDen DemlDar ku
ramte.lba. fr.q fefa cbozoia fegfc' int alga coufa afinaDa.j Dije"
DoD5ia 3faa0.*Du ba tua o:a s q poD bemDr o bee fpuaaee.
com 1 vi ae tuae lagrimas. Xeefle gr^at gla.Doe qeean poDbo
que farra molberDe tob^aefa^en* me vfar nia n fe poDe feguer nial
Do o:a rogaua abe c lagrimas. 6lle bftee taaee beo Demo
oafantosfcgtftfobo qftjBautf* te fetepetiOea q pertc aafau*
Mentfe fari tua ? falui ermua. tf e. im efta o:a$ tf o pater nofter*;
#cnbo; tf emoftranoa ba tua face fe moftra como otfemoa tf mtfar
? feremoj faiuoa. j cm outro lu * atfaaa coufaa tpo:aaear ontf e tf s.
gar.0et>uc me m fcmtta mandato #an nouru cottfianum.fegifoo
r tuoul.tro?eme na carreara tf os bua fcccrrac sefta parte, tf a qual
tcua mantfamtoa.Baa coufaa te fofctfito tio pater nofter.
pp:aaea S5 fc Hgoftnbo.q aquil CTtolo.l^t>:.quto8 p:oue^toa
lo cpnu petfir qpcrtce abo borne fefcgu na o:acom.
tfefejar.J po^a aa coufia tpp:aa sj\ trtoe pzoueptoa fe feguem tf a ,
tepotf tf efejarpotf eaapetfirc(eu ILlpjaom.^integramentepo:
o:ap?na o:ac.En pricpalm 'cffiiauemoa mrito, ca po: ella fa
te para q ponba nellaa cfia pa ? moo efeufatf oa tf ttano. ntf e tf t'5
ra utfa tfacalcar ba bauenturati fam Jernimo, q bo q n quer fa *
ca?gloua.fpo:qba vfoabe fu*$ jeroc em tentado entra.iEfan*
ftentasataufcafcapoicllaa.pctH* * to Sgoftinbo tf is/loa o:abea(u*
moa atfa aa coufla tpt>:aaca qu tf a abo q ba faj. encentfimto ? tf e.
to conuaafaufce fpirtual.Sm ou ftru^ tf o cttgo. pza^ertf oa ange
tra mancara bo bom n potf e n oe.laccrificio agratf auel atfa. iDntf
tftesemtfar aa coufla tpo:aeca famleronmo tfi^.q au como pol
finalatfamte.ca potf efe feguer tf el lo feu fom tirat)ae ae eftenjaa
las mal % potf e tflla vfar b % mal t>o cojpo.aluj polia ojac fe curam
& tf 5 valero.q algiaa vjce petf a petena tf a vtatf e.lbo fegp
moa algiaa coitifaa q feria milbo: tfopo: cila impetramos alga cpu.
que noanomfoflm outo:gatfae; fa. tf 15 fant Sernartf o. Bbut
jfeoa bomea tfeu petfir trogara n menofp:eceba p:ac. ca tfa n
tf0 que Ibea tf ee |)o q petf felbea a ba menofptea. q ante que fa^a tfa
prouegta ? fe no ap:oue^ta q notn ttofla bpcaba mantfa efereuerem
Ibp p ee.lue ntilbo: fabe bo fifco bo feu luro.& fem tf uuttm bua tf e
bo q abo fermo ap:oue?ta % tfatta tmae coufaatf euemoa efperar.qttc
q bo mefmo fermo* $ as coufo tfara boqtfemtfamoeouboqbe
q pertc aafautfe.bonoflb fenbot maE0p:ouetofoXanoen fabe
3efu jepo aa lmou qutf o moftrpu moa bp que tfuemoa petf ir. & elle
icue x> ictpoo fa5er ba o:acom 1 quebamifericotf>iat>a noTa^gno
Ibeotffleafle^ireee.^aternoler rancia.ma^a benignamente rece*
qni c incelia. Ba qual o:ap fe c be ba nolfa ot^. ^ bo q entetttf c
~VT -%r*r

1?rl
qu no b ptuc^tofo no Ibo to: tf0po:r>eua*nt>eiret>t5nalefe
ga* Empero ba o:ac n pose feer: velba.qbofacrifinobeooo: mu?
f fru#o*q qut>o tf moamo atfe fuaue toante tf0..bo qual fignifca
coufa qn nos be p:ouetofa nom ba o:a Deuota.ba qual t>a bo o >
noa ouue fob;e bo qoemtmmoe i>o: aty como encfote bo fcnbci
ma* mut>aaem outra couifa p:o* (pCttolo .Ijtjtjt.fo ie)'uu % q coufia
uetofa* Ibo terceiro qba oiaom be toonoe ouuecfte nome
cbega atf0 abo q ba faj alongooo f\autapo t>a efmolla % o:acnf
t)a0coufla0p:elente6/i tpo:aae0 xonu aqupijer 00 jejuum .%
egfoosijia Bautonb pfalmoc pnme^ro oire^ que coufla |;e fejirn
ce longau fuge:et mft n folitu. ti bonoe tomo efe nome3e(ml be
ame. JSU me alonge^ fuginfco a ft^ tperamto oe vanfcao ? abftincn
quet foo.&uequcrtnjer.Eu fugi, cia se manjareo. . tomou cfte no*
oomaaoeiftque^foona votase mefce ba parte q efta fcentro no c:
onoc no era fe n tf 0. Ibo quarto q ftamago aobom qbe t>elgat>a %
fe fcera atf0 po: feruo: % amoup cbamaflefeut. -r.
? ent fpiritual fegtootnjta Ba 4gEitolo;lffi.qttta0 manetra
uio.^ingatur t>omme o;atio mea; fomacfeju. , _
cut incfum m cfpectu tuo.c* --^^"iftee manearas fomfcc lejwu.
nbo: ba mtnba o:ac fe enfcerence, loAlba pnmeera be jeju grant>e
afy como eucenfo ante r.lbo.v.q sgceralXabficncrfe bomiapar
trafpaTa ? penetra 00 ceeoe.Dnt>e tarfeaetoaallao matoafccifceto
tnjia jSalom.lba o:a t>o bomt olloo t)ele^tcot)o mtfao q n feni
t>e trafpaTa ae nuuco. Ibo.vj que bonefto0. ? cfte be pcrfcyto 1 aca^
entra ante tf 0 fegtOot>i5aBauio baso fejutubo qual tf 0 efeolbeo. B
3ntrctpoftulatio mea in cfpectu fcgoa be comer x beber tperasa
tuo. Tba mtnba o:ac entre no xexx utente % c otfcric cm maneara q
acatamto. & em outro lugar. 3n cat>a Dia coma bobom? beba bo
tret x cfpectu tuo gemitue compe q Ibe abaftar % n mate.^ cftao
t>to:nm. 0 gemioo0 % 00 ebotoe tfua0 manera0 cat>a t)a Deur moo
X>oe p:efo0 entre antet.iE cfto be jejuar*1ba terceira maneara te je*
polia ort>e fra q oeue auer bo q ju be comer bfia vej no t)ia atpo
toerozacfegtooijiajSantiago conuinbaueeU t)efpo6nccmcr
Ibo que fejer o:a,om nom t>umt>e mav0 ataabo outro tiafegute^
nenba coufla ioemt>c aufco ff cm ba bo:a n seue cemer car>
Ito.vj.queaa boo o&welle ante ne.cuoe.queto.mteiga n ceufa
T=

$DefceHba De femteDeeam; er boo a%<:omo 00-jfjpocrt; Tb


Xttolo.ltfjcij .fe bo fejufi beD iij. po: loucura aty como 00 lou *
neeefliDaDe % manDamto. CO0 q toma opmt De n comer.H
SEgunDo as Duao mancaras I v.po: p:ouept Do co:po aTg como
cima D^ta K>DO bom em to* faj O0qfe m^ grofoe. 11enb.ua
Do tempo bebngaDoDe /ejuuar* Defta cinco manearo De \e\\\\\ n
ca efte jcjuu beDe manDamto Da ap:ouet aafauDe Daalma. falu
legDenatura.boqual eftabeleceo ba fegunDa q afuDa avuerabome
tis no paraEb.TDepOE bofatiffej emwrtuDee*
quDo /eouquojta Dtae ? quoj <3CitoloAwwij.qttae coufae fe
ta no^tea no Defeito, g outrof bo requernojeu.
e/un q be mDaDo po: ktif De ^>/m toDo fcjut q be fauDe Daal >
pentcia q be mDa Do pecaDo q VZA ma De q encima foy Dpto q tf 0
f^flbmefmobeDeleE tf natura* cftabelcceo % Defpop ba ^gre/a fi
mae 00 x>m q miemoe x>c /ejar % requer quatro coufa^f.largueja.
ba maneara qDeuemo teer no/e* alegra.bo:a % mcDiDn. ^:ime^ra
fut beDe manDamto Da legDeDc mente fe requere largueja Da qual
-LMIP^ pofitiuoXa fo eftabeleciDo
0
D5ia fam Jernimo. Ba ao0 p:o *
po: ba igreja.* qualquer q queb: ue0 bo q tu ouucre DC comer qu
tar efte >e|uu alfy eftabeleciDo peca Do fejua0,po: q bo teu jejuei feja a*
mo:talmte feo fa? po: menolpje* baftanca Daalma % n ganncia Da
co.pero uDorej legitima po: boira.&Di5 fam j:ego:io q aquel
q bo Dua qbrtar n peca. ca efte le >eiuu recebe tf0iap:ouetta no
tal n qb:ta bo je/uu n peca mo: qual boq bom t^ra De feu comer
talmte n trafpafa bo mDamto Da aoutro*? onDe feu co:po % cante
4[Xttolo.lOTi/. qutas mane? be afrigypa. t bo co:po %cm\ De
wo/eiuam oe bomes, -feup:ojnmo piouemellerioro ieja
"pr)0 bome ?ei'u em mutae repa^raDa.lba fegtlDa be alegria.?
JL-l|naneHraealI DefWotoeD Defta Di'51'a fam mattbeu0no euan
ta0.lba./.po: necefltDatf afl^ como gelbo. 115 ieiunt0 nolitc fteri f
00 enfermo aosq manDl00 fify* cutipocritetriflc0. luanDo/e/a
co0qncom nbebitenbab ee0nfejaee0ai]^comoo0 Epocrt
fnnencia.7ba.ij.po: vrtuDeaflt co ta trfteo.lba terceira be boja c
mo 00 q viu Difcreta ? fabeamte tibatieel.? tfla fe lee no liuro Doa
% come" ? beb c tperp. 1ba*iij. rw.glue^onata filboDeBaul
be po: falfiDaDe? Dflmula, De fe que po: que comeo ante Da bp:a
\7\-Wj

\T~f
cumbauecl fop julgDo arititc* troaDije" q efta #>aD'e benao mo>
ta quarta bc meDiDa % mcfura no IbereoDe Dej % ktc anoo ? noo bo
. comer.? DcftaDCjiafc&goftbo. meo oeoe50^to anoo. utrooD
Iba vtaDe que fe selecta % alarga 3em De vinte % cinco anoo. outroe
em 00 maitjaree pcroc ba vrtuoe 0i5r>e vinte % bu fegDo beDto
Da o:aom. % outroo X)i}c De vte. & comoquer
<{lBtolo .itfjev.qutao penoaoDe q tfpo^o Defta vDaDe toDo bomem
ucmjejartDe qDaDeDeu feer be obzigaDo abo jeju algao pef*
00 q fom objigaDoo a jejuar. foao fom efcufaDao tf jejuar my co
U)DO bom be ob:igaDo De je * mo 00 que v em romana faluo fe
jar fegDo a0tre0 manearo boamte poD pafarbo trabalbo
Dcicjufi ag oaoDuao manearas q ou algar bo camtnbo ou amgalo
fom tf tfrc^to como Da terceira ma femDanoDa pcioa.mao fe ouuef*
ne^ra que be polia contitu^ Da feDe peregrittar ou ^r em romaria
vareja. impero 1100 jcjuo q fom lga x ouuefle De fa5cr ao jinaDao
cltabeleciDoo polia igreja toDoo 00 granDe ?Dc trabalbarmuto.n
Dcu jejuar Dcfque cbeg a^oaDe tf feria teuDo tf jcjar.mao em taaeo
vinte % buu ano.ca ataa cfte tenpo couflao como cftao Deue auerlicen -r
po: que crec 00 bomeo 00 treo ca Do fuperio:.faluo fe efta c coftu* |
fcptenarioo DavDaDeq fom vinte nie q 00 p:elat>oo bo foo definiu *
?bu ano n fom ob:gaDoo ap lar ca pjcfumefc qo outo:g\? cfto
jejuo cftabclectDoo polia ^grja.co fe cntwQ romaria q be necelfa^
moqr q buo f ma^o rijooDeDej ria i no Da q caDa bu fa5 po: fua
crro anoo q outroo De vinte? buu. vontaDe.ca eftce fe alguo Diao q
. po:"De ba ^DaDeDeue feer no ai b;taTepo:necefliDaDet>euco0 De
UD:ODO cfcfl: apnDa que no fej po^o jjar.00 cojreoo 1 mefeje^
ob:igaDoo De jejuar em eftc tettpo roo q ba De Dar camiuboo po: 00
Deuc vfar bo jef utl caoa bu fegun grDeo fenbo:co* fe bo camibo be
DO ba maneara Defua |?DaDe?feu t ap:e(uraDot ao jo:naDao ta gr
poDerio.Eoo relgofoo nouioo q Deo q n pofla jejuar f efcufaDo.
fo: Dcfta yDaDe x>cn eftar aDtfcri* mao fe D peqnao jo:naDao % tar
cDcfeu ma^o:. iSalguo Douto* t>e % pouco camibo Dcu jejuar 0
TCO ?)t5 q toDo borne be ob:gaDo q feruaoo fenbo:e0 grDeo? faj
De jejuar 00 Diao eftabeleciDoopol ba falua.fe come ante Do tenpo n
la igreja DefpoEoqba #>aDepara pecam po: tomar.t a vianDa ou DO
pecar aflt como na pentcncta.*Du .vb para auer tf fa5er ba falua n
qucb:tabojeju otifeleiantam laurlajonwHb Demteeraft?
Da mefa para tr^er vioa ou frut* aos feus x n poDeri aebar jornal
#r ou vbo1 tffpos tomar acomer De que fe poDecm mantecr fem q .
lE eito mcfmobe 000 que le ante bztar bo jejui fom fcufaDos. &
oefenhoice quaitDocom outio tflb mefmo beDos lauraDozes tal
fitoftero DO0 relgiofos.gte p:o* Deaos q b De fajer certas ob:as
ueoi ntmtrigtea queanDl apeDir x feruicosafeus fcnbo:cs. fe ueccf
fenpoD auerpara buia bo:a fu fioaDe 00 conftrge fom cfcufaDcs
tchtamentoDe viDa poD comer Dcjctlar.&fccrcq polloquebia
twa ve5e0,t fe poi mingoa De v tar que peca moztalmte.Deuem a
Da ouue grDe rome ante 00 jejui ucrrecurfoabop:claDoque Dcfp
maneara q n poDe j ejuar aqlle fe c clles. (aluo fe bo coltume fof*
Dia beefcufaDoDo jc(uu2l0 molbe fectrapro queospzelaDos vem
rce p:be0Ta0qt>le^tei: criam eftas coulfao x n cura Delias ias
feu0 ftlbo0oualbcojebo)euu lec palfar fu Dfimulac.eftces
be Danofoaafuapienba ou abo fe entese que cites D hcenca 1: n
filbo que t 110 vtre ou abo q cria b mefter outra Defpenfac.
tiom Deu jejuar. $0 fermos fra> 3Citolojjc]tjcvM\feDeueDemDar
CO0 x00 velbo0 fom efcufat)O0 De * licena quDo ba rc5 De queb:an*
fcjar.emperoquta Deuefeerb ~. tarbojejuii,
m
enfcrmiDaDe x ba fraque5a x ba # %sx quato be Dito no ttolo m
DaDe De vclbo be no aluiDiDo p:e tetffteqmut^pefibas fomefoti
laDo. 00 man'DO0 feoefeno aa0 faDa0 De jejuar 00 jejus eftabcle*
fua0 molbcrc0qiijeju nomfle ciDospollamaDzefca igreja aueti
efeufam po:cnDe tf jejuar, x fe que Do caufa Icgtima.alguumDuuiDa
bzantaflem bo jeju peca. faluo fle ria fe bo que quebztaTe aquefcs
fofie cfcanDaloantrebo mariDo? jejuns po; algasDas re5oe0 CJU
bamolbcr.caeftoncesn pecaria cima Ditas. feerauecciTarioDcm
pp:qb:tarbojejml, Dar lica abo fuperio: Hcfto rcfpo
L^ttolo J^jcvj.qtfaeee lauraDo * D 00 Doutozes.q fe ba caufa be no
res fom cfcufat)O0 De jejuar* tona x manifefta q nDeuDem>
OJS lauraDozes q laur fuae Darlic^aj>araelo.ma^o:mte(]
vmba0 ou em fua0 terras ou bo coftume be que n fe DemanDc
cm outras otoas poz feus coipo. balica.Sfebacoufa beDuuDo
fc fom r fraco q n poD laurar? fa.qDuDemDarlcenji abo feu
je/ar fcufaDos fom DO jejui. &e bifpo^canabaftariaba licraDo
vv

1^9
piopco facerDote.faluofenpoDef rejo^De oDolloe fattf00100 Dtae
fe auer bo bifpo fem grDe Dificul* qoebpoe eftabdecDe icjarcm
DDcou fem Dano. ca eftcebafta feu bpaD&oe quac toDce feuf
ria bi lcja DO fcu p:opeo facerDo* fubD^toe Deu jejuar, utrofy ba
te* He coufae po: q bo jejuu (Te po fefta reraDa ceea fcgfco coftume
D queb:tar fom efta0.enfirmtoa ap:ouaDo pot toDa ba Egtcja.faluo
Detrata oo co:po.cariftiaDae vi Dee pafcua ataa bo fanctiuttritue.
Daeou mingua.ptoucja.romaria. ca em efte tpo nom ba by jeuum
rrabalbo.alongamto De comer af nenbu polia grcja.faluo ae laDa
ft como actece aoe fcruiDozee Doe inba0. fe bo natal vierem fefta
enboice % otttrae rnuptae coufle fera nenbuu no Deuc jejuar mae
i6 quaaee bo p:elaDo Defcrcto po * anteDeucDe comer carnc.faluobo
DCDO: fjmiefmo cntDcr. q toucr fe^to voto De jejuar % nom
4JXtolo.ljcrvu|.quaac0Da6Dc^ comer carne. ,trceDra0 ante Da
uebom jejuar. acenfom fefaj efta lDajmbae.?
OS Diae q toDo bom bc teuDo edee treDiae fom x>c jejuar pollo
De jejuar fom e ftee.f.lfra co:e cftabclecimto Da igreja. Hlguae
fma. ae quatro tpo:ae. ba viglia vgliae tf alguue apoftoloe em ai*
De ttatal ? De fmti fprituo.bo vigi ga terra0 no" lie cuftum jejuar.
lia Da aflumpDc fatita maria.ae ? efte coftume DuefegarDar. como
vtgtlta DO0 apoftoio faluo ba De quer q algute Di5 q toDoe lfe D'u
tom pbetype 1 fantiago que fe ceie jejar.iE tf fam bertolamu queal
b:ana rcliirrep^Defam jobam guueDtiuD fe feentDe quanto a
eugclifta po:q beiaeo^tauaeDe bo celeb:ar Da fefta po: q alguune
naral.iSo apoftolo fom eftee. ba celcb: boDa q fo martela *
jam pcD:o. lauto D:e. fantiago. DO 1 n mo:reo % outroe boDia fe?
iam jobam.fam.pbetype. fam b.er guinteque mo:rco.mae ba viglia
tbolomeu.fam matbcue.fam tbo> fempebe De jejuar. .
mas. fmtagoflboDo alpbeo. f Sitolcljccjcjc^q mjareefomDc
fm/amuDacjbeD^to tbaDco Doenojeju.
1 iam matbao q top tomaDo lu > 11 toDo jejuu. que be eftabcled
ejar DC juDa0 cfcarotb.i aetea cn* yo polia igreja beDefenDiDo q
legeo ^cd jrpo iDepoeDa fua rc* no coma cante nouoenlqrten
furre^ fo^ fam paulo.E be coftu queijo n coufa qDecDa De carne
mcvnuerfalDa pgreja q ba viglia jE como quer q ba carne feja Defcn ^
t>c fam job bautifta % DC fam lou* DiDa gceralmte l toDo jcjuVmae
r.i*
as outras cotiKn q DccetiD" Delia boms tomar Defpors De come*
fom DcrTcnDiDas na cojefma, mas leitua^os? crcitos botstci tf iciuti
nos outros/qtitio fc cm alga ter- * cito mcfmo Das nimbas,
na b coltumc De as comer bo q as <Tfolo.j:cj,como bo cfctz nt
come n peca iic qb:anta bo jeju DcueDarDejcjarbo Domingo.
SpnDa q T>i$ q cm alguuas terras QuanDo bo cfelb: maiiDar fat
x>c n be coltumc bo q comer q* (a5erpoUo|C)u.poDe mDar
jo ouos ou le^tc tio queb:ta bo je jejuar qualquer Dia x> fomona. fal
ju.comoqr q peca m co:cfma, f uo bo Domingo q n conti jejuar,
De comer dias coufas fegftDo Dito ca be DiaDaligrta, i qualquer qDe
bc entpcil 1106 jej me q fom efta fua vontaDe jejuafie aqucllc Dia pe
bclcciDos polia pgrcja.mas n em cartai eito mefmo be Das outras
00 que D cm fatifa Da penitcta grDcs feitos % folcncs, po: quito
ca cm aqueilcs x>cuc cpnr bo que faria contra ba vontaDe Do poouo
bo confcflb: Ibe mDar. f bo q be jtpao. f fe alga viglia De alga
Dito q Dia De jcjuil n fe tfue comer fcfta ou D' fanto q feja etobeleciDo
carne? s outras coufas q Dcjla x>c De jejuar vier em Dommgo Deuem
ceiocxntcn^cic q afl bo Dcue fa* jepfir bo fabaDo.
jer toDo bom que jcja, falutf fle (toolo^ctf.aque boja baDeco*
folie tam graDe nccefllDaDc q nom mrbo q jejua,
tcuefle outra coufa#comer.a$co TET que jejua Dcue comer aabo. * \
tno os q fom ccrcaDos ou outro JLh* D noa ou pouco ante,m>
cafo lemclbaucl, q cm cfte cafo b} pro fe ouueflc ncccflDaDe poDc co,
PODccpmer as coufas Tufo Ditas, mer ante Deito bo:a. j os qmDa
flXitoIo.ljror.que coufas quebra rq ba bo:a conneniteDo comer
-ffittibociuiu :: Do jej era aanoa, nom pofcr ne
np^S) que bebe ante De comer ou cefltoaDc. q anDa q ante Daquclla
J-J&epo6De comern quebjt b: comefle nm pecaraifiuo f
bo jej.ialuo febebefle maps DO mu^t antecipafi bo tepo, mas fe
que Dcue, ca cftcc pecaria % poDe* alguu folfcDano cfperarataa aqlla
ria perDerb mrttDo jju, u boja ou acercDclla",bo pielaDop
toinaDo Icptuarro ou cfpccias que Dri Defpcnfar com clle af^ iio ie *
foe tomar n fe quebjanta bo je * juu como na bo:a, Ba co:cfma n
juu.luo fc as tomafe chi granDe Deuencnbuu concerataa fecr^*
canripaDe ou po: mancara De man ta ba v\\f% as vcfpcras.
jar, D* coftume ap:ouaDo foe os * <JlDtolo,jrctij.fe bo jejuu fe poD

ti
y/.'/?1-'

7
~T

1?
remijroumtflarfaj&o outra cou vgreja ouabot>efeuconfeflb:qbo
fa. mlt>ou jejuar. Ita fegifoa que >e&
OJ6 jejufo q fom eftabelectooe poo taparelba bo co:po acaftit>a*
polia igreja n fe pot> mtfcar ,t>e. Iba terceira q feacbega maa
n cbar poisar efmolla tf sibc^ aagraa se tfe ? booa0 ob:a0.f ou
ro nem po: outra coufa.faluo fe ou trofy Ibe ap:oue^ta para tetoas aql
uefe caufa legitima ou nccefllaa > laecoufa qfo:t)tacima^o0
t>e.omoqr qfe pot>e mut>ar bo je que faj quae quer beai q ap:o
juu em outro t>a ou em outro tem ue^taiiquellceqoafaj eftanao
po afl? como fe fa5 na viglia q ca em pecado mortal.
em t>omgo q fe miK>a abo fabat>o Ifjttolo.jccv.q p:ouef06 fe fegu
, )0 jejufi q fom se vontade ou 00 Sojcjuum..
5fe"ematifac napentteciapo -|^r0Wufialtmpabaytafcet>oo
.&feremi jr muwfoofeoutra cou* J| Jniaaoepcnfattjeroe.al$abo c
fa mclbo: fem caufa % fem uccefiu tentnmto aa0 coufa0 fe tte.faj fe
. t>at>c c attto:T>at>e t>o fuperto:. f. cr fubjeta ba carne aalma.fa5 auer
00 ejut0 t>a vtafcc fom 00 que bo contrito % bumtlttfte* tira 00 maa
me fa5 voto T>e jejuar x>c fua vonta 00 penfamto0t)a cobija. mata %
t>e ou 00 q bo facettote mansa na tira 00 art)o:c01 cobjc^tta luni *
penitecta jejuar fem aquelle0 que ria.ac&c bo amo: % arco: t>a caut*
fomcftabclcctoo0 polia igreja. & Dase.lbo jejuu n foomte bc vir *
. afoa Sij q bu bom pot>e. jejuar tut>eacabat>a.ma0be funfcamto
po: outro.auj
outro.air como bo iiura t>etot>alla0outra0
DO viuo liura ce uwmw v^ virtut>e0.fatifa
v.. ^vvV,-
abo finaoo 00 purgatono jejuando om.p:ut>ecta.camoa$e.rem ba qi
po:elleXomoqucrquefanto tbo ncnbuunompot>eveeratte.lbo)C
ma0t)i5 qeftoba lugar qut>o bo jufcat>euac>iftU5a? Sagrada
oue be ob:igat>o a jejuar n bo po * ra fajer o:a$ % coftrmar ba o:ao*
vc fascr.aefto be quto ao jejua (Xttolo.jccvj.que pcmtccia t>eue
volutart'00 i>ccima x>itoe. t*r boifaccrt>ote po: cat>a pecado.
4Citolo.]cciiij.feap:ouettaboe^ y-^)^ decima bct>tto como ba
faOabo q efta pecado mo:tal. 4^Tattfaco oeuc feer po: efmolla
0map:oue^tabo jejuu aque^ aipo:o:a^m ouiemu oupolla
Verta em pecado mo:tal para a coufa* q fe reouj acta tre^con
uei metrto. ma0 ap:oue^ta para uem aqu^ ftjer em q mancara bo
treo coufa0. Iba pnme^ra para obe facettote t>eue far ba penttcta ao
t^icta q obedece ao mpamto t>a pecado: po: car>a bu pecaoo q 10?
r- \

meteo. & como quer que feja Itm poer ba pemtcia p:uutca. no ma l
taDa?.seterminaDa ba penitencia ^o: n meno: q fo: acbaba na efcr
fegtoo oe cnones penttciaaes. tura.falo fe po: grDe coufa? leg
pro cfiDeraDasas crcuftancas tima folfe nella DefpfaDa maps q
DospecaDos.f.ba grDeaDopeca nos pecaDosiq fom ocultos, t pe
Do t q maneara fop fe^to ? bo efta ntencafepoDeDarpollo aluyD:o
Do Do qo cometeo i ba cDicom.fe DO facerDote fegDo ia fufo beDito
era molber ou bom on q offlcio a* B bo facerDote far bem felbe Dif*
uia, fe era rico ou p:oue. fraco ou c fer afle.amigo tu cometefte ttos
fermo.? fe bo cometeo muptas ve* pecaDos % po: caDa bu Deites pe *
5es. tfcoDas as outras coufasq fo caDos auias De fajer penitencia De
r Dtas as circuftcas Dos peca tantos anos. mas po: ventura tua
Dos.toDo be em aluiD:oDo faceiro vDa n Duraria tto para q ba con
tcx>e Darba penitciaq entDerq p:ifes.tp:De mDotc em penit
be conunbaueel? fatifaDo peca cia que %as tal % tal coufa. ?Dou
Do bo quet)t5 fam i>:ego:o q te q DonDe quer que fo:es as mDul
as penitcias fom falfas que nom gcias q te aer os plaDos te ap:o*
fom poftas fcguDo q fom Determi* ucit.i as tribulapes que te ac
naDas pollosDeretos % auto:tDa * tecer q paDeas com padecia.? ef
Dcs Doo Tantos paD:es. entDefe q mollas % o:apes./ejuus.romarM
fe De poer fegDo be efcrto. fal * as xtoDollos outros bes que feje
uo po: algua rejo legitima ? re5oa rs? malles q fopo:tares po: tis fe
uclcaufa ou polias circunftancis fam em remiflm D teus pecaDos
Do pecaDo femitigafl ouamgoaf j fe mo:reres tu te abfoluo. fegu
fe. bo que infle fam i&rego:ioq Do aDite feDira em ba abfoluom
maps p:olijta? longa Deue feerba i afypoDebo facerDote Defpfar
pemtcia q nom ba culpa. entDe confiranDo nas pentcias x em ce
fDapcnitcia DavtaDe?Doco:a leb:ar ba mifufaluo fe fofle x>efcn
com. a qutas vcjes bom (Te l DDo polia efcnturaXa os facerDo
nar Do pecaDo fe tfoe Doer po: qu e tes nas penitencias % em ;celeb:ar
bo cometeo.? geeralmente po: ca* ba ma A p:egar te lugar Dos a*
Da pecaDo mo:tal fe Deue poer pe * poftlos % teem s cbauesDos rep
nitencta D fcte anos. faluo fe fo: a nos Dos ceeos.Das quaaes cbaues
cbaDa ma^o: ou neno: c os cano * fepira no facramtoDa o:D. km
nes pcntcaaes.i: efto fe entenDe pro Deue garDar que tal maneara
fe bo pecaDo bep:uutco.q Deuefe Das penitcias que n feja menos
1/1

151
paDaba o:t) Da ^ref ou ae cba* <gfeja u otrao coufao ltgeprae.&
uesDo re$to que te. nem encrre Delbe&pmitcatoDosoe outros
gu affe rnefmos. a rxvfaccrDote b*nqfe5er.ilEt)euelbe<?i5cr co*
poDfcremijri: perDoarba fatfa mo bo 4 ent cite miDo Icfltar DC fa
DopecaDoqutoatte? quanto aa tfa5ef polia pentencia.qiie bo ba
greja. mas fc bo no fajDtfcretam D purgar ebopurgatozio T nia^0
te carregafop:e f^ bo q bo pecaDo: pena paliara buiDia no purgto>
Dcua cp:r* bo facerDote Dcue riocjueaquaemeto/ - -
:
Dar.ba-pemtcia ctravr abo peca (rf|titlo]tcvij.fe ba fatfa q be
Do fcDo ja fer D^to.f.abo fober * fegram pecD fe fe Deue fajer ou
boq faa o:a bumilDofa mte*ao trave?.
efeaflb efmolla. ab p:eguofo re* 2^gunt) bDto.bo facerpte
marias abo gargtom i lujcurofo jotoeue maDar abo pecaDo: q fa'*
ejuu.abftmcat a5oute0taou ca fatfa a pentca. % bo que fl
iras coufae q enfraquece abo co: > confefirDeuecompnrboquc afl
poDo bm. &bo fofpetofoDe bc ibe be mDaDo.E po: que poDeria
refta q pecou nop:mepro manDa? acontecer que bopccaDo: cip:iria
nieto % na rTe.fe to: clrigo fabeDot cfta pentca cftDocmpccaDo.a
que faa p:ccgaoeen perfiga aa aOb:a6quefeta5em pccaDono
berefee;^ abo4 % malD^ente q foju merto:iae.feria DituiD. fcDe
faa algute bee xDga cnaoee? Utitra ves fatifaser. &x>itf q ba
tnba ulcioi Ibee mDe fa^erou fatfa be fcnae mancaras. Tba
traeiatifaoescomefta fegiDO bua be q quDo quer que fe f5 fett
q cntDcr q fe ja mee5tnba para bo p:efica ba ob:a Delia ? bo efeito af
pecador. Efe alguu^fefleq iiom fyconio jejuar % f5cr efmolla.que
poderia cp:rbapcntca qbo fa D jejtiu fc enfraqucfcimentoDo
cerDote Ibe Der po: feer fraco ou en co:po.iEDa efmblla amngoameu
ferino ou po: outra qual qr coufla to Da fia fuftancia. % cila tal fatfa
aflV como De fraca cp:iflbm ou ou m nomba Deue tomar afazer ou
trfetnelbauel.Deueo amoeftarq tra vc?.lba outra maneara De fati*
cump:a ba pentca qlbcDa. & fe fao be queDcpovDefcvta nom ft
DTcr ent toDa maneara q ba nont a*ob:a alga n cfe^to.T^ como
poDccp:irnbo levjcebvjfem pe ba o:a ou filco ou otrae coufa
nitcta.Tfe m&p n poDer manDc feinelbaue* & cila tal fatfa De

Ibe D5er buupaternofter caDa Dia uea f5er outra vesXemo quer q
aqvaacaDa lomanabuuavcjaa^ nlbeDeuDartm grtepemt
ratf
cto como fe n ouuera compa&o ai faca 00 offici'00 Dos dergo0 De me
ga coa, noies ojDcens. a ty ataa ktc anos
<[%uolo.]ccvi|.Do0 cnones pent comp:iDos caD fomanaeufeba
fegutiDa fc^ra 1 ba quarta % (efta c
W >mo quer q bo faccrDotc po * pam % auguoa % a0 coiefmas.jg. e*
\1>\ De Dcfpcnfar na pcnitcias ? ftas fegDas febras q ba De iejuar
Dalae fcgDo tro be. poz q mas fa poDcratifa5erre5Dobuu pfalmo
bea * Difcretamte polia Defpenfar ou DDo buu Dmbc^ro aos p:oues
coitem q ^ba 00 cnones pcmt* ainDa q nom jejue. acabaDO0 os
ciaaes.00 qaesTom eftes feguteo ktc ano0 fe bo bpo ap:ouar fiia pe
([th piimctro be quequalquer fa nitecia poDeo refttuir no p:ime*
ccrDote q cometer fomicaeom faa ro cftaD. & efto fe cntDe DO q co
Sc? ati06 De pentcia em efta ma* meter efte pecaDo pmuicamente %
net>ra. EnarraDo bua cafa % ve fo:p:uuicofo:iitcaDo:.
ftiDo fa^al % fincaDos 00 gtolbo <fbo fegDocan be fe bo facerDo
'i DeptaDo em terra pefcinDo bumil te conbcccr afua afilbaDa q bauti *
pofamente mifericoiDaatte. tre0 3011 ou fej cTirmar ou ba q outro
mefe0 ctnuaDoo coma pam % au De cfiflm.faca penitenciaDojea
guoa De0 ba o:a Da vefpera0 ataa nos* j. fe fo: pjumcaDo. Deue feer
outro Dia fegunte abo:a Da vcfpe Dcfpofto.&fefobifpo Deuefa5er
ra0,faluo 00 Domingos x as fcfta pcntca De qut5eano0. fbamo
folate0em a0 quaac comera pou Iber Deue feer pofta em religi % to
co pefcaDo ?1egume0 % bebera b DO0 feus be0DaDosap:oues.
pouco De vinbo.facabaDo efte fBb terceiro cano be bo q come
trc0 mefeo fapra DO crcere DonDe ter pecaDo De lujturia ctra natura
efta cncarraDo.ma n conuerfara fe be clergo.Deue feer Defpofto 1
com bomeens puimcamtc.itr a trar em religi^ fe be le^go X)cne
pouco tenpot>eue comear ajejar feer efcomgaDo 1 nom participar
ano % mepo em pam % auguoa. fal cosfieesjtpaosataaq fatifaa^-
tio 00 Domingo afeita fegunD % eftc pecaDo be mais graue que t
prto be, 1100 quaae0 potf comer q conbecefle afua maD:e carnal.
l'o % ouo0 % mtega % beber vnbo |f too quarto cano be bo facerDotc
J^acabaDo bo anotmeyo receba que fo^ p:efente aa0 voDas q fe fa*
boacomugar laapa?? acamaras ? ocultamettte.Deue feer fufpenfo
bo:as na igreja c 00 outro0 facer poj tre0 ano. ? fe fo: em culpa De
Dote* ma no cbegue abo altar % uelbe fcerDaDama^o: penitencia
V . t/ti

pollo fupcrio:. a1gtiu0T>t"5 que <f^to.jt.qualquer faccrt)cte q co*


eftcs taae0 no pot>cm fccr abfoltof meter bomectoo t>e vtase. feia vc
faluo pollo papa.E t>cfto 110 facr* fpofto % nuca reftitu50.i faa pc#
meto DO matrimonio fctrira mao ntafeteanc0.
largamente* (px^jri j.qualquer que cometer o*
<hfx> qtrnto qualquer q qucb:an mtcitno que n feja voltarto.faa
ta voto ftmpic; x>c cafttoase % fe ca fete ano0 penitencia,
far. t)cue fajer penitencia t>e tree a (flfto.f ij.qualquer q cometer bo *
1100. mectio po; necefltoat>e ou Deffcn *
<f2Tfcfto qualquer faccrt>ote que t>t>ofe;fe bopoacra efeufar faa pe
citando efeomungafro ccleb:ar. x>e ntcia t>ou0 ano0. % fe bo n pose
uefa5er penitencia t>e treoanoet fe efeufar nomaucria pentcta ai*
n beber vmbo n comer carne ca* ga.ma0paraamoftrar fua^not
t>a fomana ba fegusa % quarta ? fe cia aa^greja b be que faa pent *
tafera. . ria.lbo que mata po: loucura nonv
<(J5o fetimo qualquer q acufar fal ba penitcia. B fe algut caftigfco
famte aoutro.? po: fua acufaom nsifcrctamtcbomcctoo cometcf
mo:rco.t>eue fajer penitcia tf quo fe.seue feer sefpofto. Ibo que ma *
ventafcae empamiauguoa.ifo tar lao: qtem atao ou p:cfo.T>ue
te anoo feguintes fegtoo foytrto fcersefpofto. ,
t>a penitcia puiuica. JE fe po: fcti |Ti5ojcujqualquer q matar afua
ocafiom perder nenb:o.t>cue fajer matue. faa penitcia fccj cmc0.bo
penitcia trc0quo:tena6. p:me^ro ano notn entre na igreja
M> ovtauo qualquer que conbecer a cftee ate a0 pojtao. ? acabado bo
afua rlba fpiritual q be tm aftlba ano. ajalicat>e entrar.ma0 no
t>a ou afua matoe. clle ? 00 que bo t>eue ccmgar. acabat)O0 tre0 a
confint faa pentcta fete ano0. no t>lbe ba cominb. Ift ofrece
jC) nono qualquer q fe cafar com ra ataa acabat>o0 00 outro (ete a *
tnolbcrefpofat>a ou cafafca t>e pfen no0. tot>c0 efte se? anc0 n
te.lefltea afeu efpofo ou afeu mart comera carne n bebera vmbo. fal
fco.? jejue quo:tat)ta0em pam? uo 00 Domingo % a fcfa x>c paf
augttoa. % faa penitcia fete ano0 coa ataa fatitifptrittie. 1E empara a
tg) tfcimo qualqr q conbecer tmaa pee % nca caualg^o. IRinca trae
<omat>:e0 ou$ua0 bynna0.faca ra n tomara arma0. faluo contra
pentcta fete ano0. avnfca que fe * 00 enfiec0. at)a omana jejuara
gunso bo sereno sema feer py,to. trcoriao? nem comera ataa bo:a
r.ij*
t>e vefpctm Ibo q matar fua mo* ou com q alimpa bo cale? ou vefi:b
Iber ba XK pafcecer mao:pena que mtaf fagrafcae.faa pcnitciaoe?
bo que mata afua matte; a bo q anoe i cinco mefee* fe fe fozznaco
mataafua molbcrouafcubpo ou. notrcsanoime^o
aoutro p:elat>o.mmcat)eue atilar /I5,jcjc,qualqucrque cometer fa
caualganso n cm cairo \\c em ou crilegio queb:antt>o ba igreja ou
ty>\ coua. mas fcmp:eapce. Tbo q. tomDo ba crftna ou bo cale? con
matar afcu filbo ab&oo*t>ue auer fagrat>o n teso ae maoe linpae
ma^o: pena qpo: outro bomectoo ou cftoo cm pecafco.faa penten
lE fe bo afoga na cama nom afab cia ktc anoe*? oet>oue pume^roe
fcae.bo btbo t>cue cfiocrar ba cul nom entre tt igreja,? ataa oe qua.
pa % ba peflba ? sarlbe ba penitn tro nom oflrea* fe icjfie treex>m:
ciajgt>o ku aluitoo* na fontana*
<pJ>Wqualquer q foi perfuro fe ([3D~*mj.qualqucr pane, ou mat>:e
juequo:entat>ia0 cm p tauguoa quequeb:antoe efpofoproeqoe
i faa pentca ktc anoe.? nunca ftlboe faj.tfeue fcer apartatwe X>
fejaiecebioo cm tcftcmunba. . comnb po: tree anoe.
<fK>.]cvf.qualquer q touc ou me * ^jcritj.qualquer q c ba molber
tro c flfa rnetnsa ou c falfo pg? cq cometcoatfulteriocafar*faa
fojejue trta t>iae a pam % atigioa <peutaafeteanoe.
(p5b.]tvij*qtie fe algu fe? penit fe.jejmtj.qualquer que b:alTemar
cia pwuicapo: algut pecado ?t>ef 'ou tufler mal x>oe fantoe em p:uu
pope bo tomou acmetenfaa pe* co.faa pentcia ktc anoe.
. ntt!at>o5e.ano0. ' {K?.fcv\qualquer faceroote qtfe>
' ([fe>.jn>u)*qualquer que conbecer < fcob:ir bo q Ibe fo: tufo cntpcnit
monja ou aaq fe? voto tf cafttoa&e* cia.Seue feert>cfpoftot>o ofltcip fa*
faa penitencia t>e t>e? aitoe* ? cila .ecrootalipofto embu mofte^ro
t"o mefmo. /t>e religi elre^tat>t>e fa?a pcnfc
^.jrir.qualqucr q cclcb:ar mifla a tofca fua vtoa. llge t>i5 q x>c
i n tomar bo co:po De tf 0. faa pe ue fa5cr ptfaae? ario.? tffpo^e
nitca bu ano.? em efte tpo no feer porto no morteiro.- \{,
tf euc celebrar* *, 4[0^jcvf*qualquer q iv>cx fa?er a
<[15b.]C]i:4qtialqur facerDote q en * outro furamento falfo* bo q fe? ba
- uolur algntf derigo fincf em oe fora T bo q fe? bo juramento bm
co:po:aace em q uolti ba fijuela ' pcr)'uro6*a cat>a bun tfue jear cp
unoe tooeecqcb:e bo altar . rta vm apam % augoa % fa?er fe>
v- V/V

te anoe enDca.E fe fo: feruo bo labo po: maneara De faber De fur*


q urou.raca pentciicta trce anoe. to ou De fcmelbauelcoufa.faap
<pi.jc3cv1i.bo que perjurar cm ae DencaDou0ano0.
mao8t)o bifpo ouccruj cfagra ^.tjtjmi.fepo: negrigenciaDo
Da.faca penitencia tree anoe. fe facerDot bo fatigue DO cou>o t> t>a
ba cru5 n fo: confagraDa.faape* fe Derramar fo:a DO altar, raa pen
nitciabuuano.& bo q fo: cltr Da quo:ta Da0.& fe cayj alguu
giDo ou jurar po: ^no:acia.fa$a pe x>c\h\o encima 00 altar tre0 siae.t
nttciatre6co:cfma0> fe ca^r fob:e bo lanol 1 paflar abo
fSTjcjcviij.qualqr q fabenDo q fa? fegiDo.quatro x>u\e. i fe paliar ao
juramto falfo ou bo fa5 furar aou terceiro lanol noue Dia0.? fe paf*
tro.faca petcia tete anoe^ejue far abo quarto lanol vte Dto.
co:etaDta0 aptaugoa. <J*D.jW.
qualquer q no Difle 00 oflcio Diut ([0 .]C]t]cv.qualquer q fejer vomito
11001 a0bo:ae canoncae fegDo po: bebetnce ou po: comer Depois
oe cofturnee De feue bpaDO0.fe bo q aja tomaDo bo co:po De tte.fe fo:
fe>er po: mcnofp:eo.Deue fr p:i le^go.Deue fa5er penitcia quo :en
aoo po: feie mefc Da cominbom taDia0.i fe clrigo fettaDia0.;ne
Dos outros facerDotC0. be bpo nouta. fe fo: po: enfer *.
(f^Wjc.qualquer bpo q o:Dcnar. miDaDefeteDas.
lgtut clrigo ctra fua vtaDe fetn fl) .^vj.qualqr q matar clrigo
legitima caufa.Deue fecr fufpenfo p:efte.faa penitcia D05e anoe.
po: buu ano. {^jtjcvj.qualqr q queimar cafa
, (g) .jcjtrj[.qualquer bpo q fouber q u erua ou pae0 po: fua vttf. to
algueDO0 fubDtoe mniftro0t>a DO bo q \>i fo: q^maDo % leuaDo %
vgreja toma D^iibc^ro po: Dar 00 furtaDo tf ue reftituv/ ao fenbo: De
facramto0.faapt)at)ou0 me* cuja era a0Dta0 coufae.? faa p
(ee.% bo q bo fejer fe fo: facerDot bena trc0 ano0.1ED5 bo Decreto
quatro mefc0. feDiacbono tree q fe bo fe5 c egano % maloaDe ou'
\nc(ce& fe fubDacbono ou cleri * po: oDeo. Deue feer efcomgaDo %
go x>c mcno:ee o:De0. DeuepaDe* iio feer abfolto ataaq fatifaca.iDe
cer penitcia no aluiD:oDo cofeflb: uelbe feer pofta penDa que eftee'
^b.jcjocij. qualquer q tytar fortee buu ano em fcrufalem ou* fanta
po: mncvraDe aDeunxiooce.fa go De gali^a na efpanba.j qualqr
a penitcia quo:enta me. bpo ou arccbpo qo afoluer fem Ibe
tf.^jcii.qualqucrq catar aitro Dar efta penDena.Deue reftitutf
toDas as ccufas q af fo:om quc bo q cometer pccaDo De tcetu q be
matas? pcrDDas,?abftecrfe t cc c parenta ou ambaDa graaoDef
farDas cottflasqpcrtcem aao:D fenDiDo. <05o.jelf .qualquer paD:o
cpfcopal bui aito.feguttDo 00 De* epjo Dalga igreja q Deftru^ 00 be
rectos marsDcrraDepjos Dagoza* ensDella. faa penitcta bimano
. ffc os tacs cnccnDeDo:es que (Q5).jcl .qualquer q vfa fua ca *
ppoem fogo aas taaes coufls to * fa arte magica ou D' aDeumacocs
ramocIfoDos pollos o:Denayjos para faber algacoufa.faca penit
? tio fejer pcmtcia % fatifac. tio cia cinco anos*{05o.jrtii).aqualqr
poDTcer afoitos (aluo pllo papa facerDote que bo rato comer ba b
(fl^.rr-jcvit).qualqr que ba parti* Uia cfagraDa.faa petiitca quo:
cipa ouconuerfaj cbereje.fc ta Dias. % fe ba pc:Der.trinta Dias.
be ptoilte ou po: n faber.faa pe 1 fe ba npofcr em boa garDa ajni
nitca bu ano.ife bo fabe cinco Da q bp no acteca Datio alguu.De>
anos. j bo q lepjcar ao bereje q D ucfoer penitcta tre meles*
ga mtfl.faea penitcta De quo:ta (pD^liitj.qualquer q jurar De tio
Dias fe po: yjio:ca.;& fe po: reue* fajer paj c feu p:ouj:imo. faa pe*
reu^a ou po: Ibe catar brra.bun a nitcta butlano.ttome acco:Dia
tio. .Se bo fa5 po: DU5ir aos fiees % pa? com ellcijTD^lv.po: perjuro
jcpaos aberefta. Deue feerDanaoo % aDulterio % boniicDto. geeralm
po: bereje. faluofefcjer pcmtcia te feD fetc anos em penitencia. %
po:Dej anos & fe alguu fapartar pifo mefmo polia fomicaapjiDa
D igreja fi fe fo: para 00 berejes % qnom tam afpera penitencia.
cnDujcr outro0 aaberefia.faa pe iQ^iclvj.qualquer q faj bauti'5ar
itttcia.jrij. nos.tres fo:a Da ^gre* Duas vejes fabDoo.faca penitcta
fai cte Dentro na igreja c 00 q fa fete anos. % ba qurta % ba fcfta fcg
5em o:ac.O0 Dos.q n onrea 1 po ra % trs co:cfmas cfe apam ? au
Da conulgar* guoa. & efto fle bo fejcr po: ramo
(flSo^jcjcjc.qualqr q conbeccr Duas De berefia. fe bo fejer po: fauDe
b^rmas ou maD:e ? ftlba ou ra % X>o co:po.fa,a penitcta tre0 ano.
fobutiba n bo fabenDo. fete anos H qualquer q fe fa$ bauttjar Duas
fa|a pemtcia.f fe bo fe5 fabDoo veje0 ou cfirmar beba furDtom
nuca jamais Deue cafar* Da ^grej^i Deue feer cotiftrangiDo
Ubo.tf.qualquer q conbeccr ani* aentrar em religionn
mal b:uto. Deue fa5er penitcta fe* (p^bo facerDote fabDo efte0 cano
te anos. & efta mefma Deucfajer nespettciaae0.fabera rntlbo: mo

MM
V- l/V)'
1?f
Dcrar * teperr ao pcntcae co poo clnpobe garoar caftDaDe*
mo qr q toDao ao circuftciae soe Bae mjae ba b nurtoo graaoa
pccaDoo fom t>e cfiDerar. t>eu bo q buae bab? le^gae % outrae co:m
facerDte pnncipalmte corifiDerar ptae % p:ofefla. i eftae n peca t
ba caloaDe )a peflba. q fe bo q pe* to como ao cfagraDae. Eoutra
cou fo: feruo ou bomq eftee fu po tc vceo De p:onflbm i n fom cou
x>crio doutro i pecar o: manDaDo fagraDao.t eftae peca mao. ou
De feu fenbo: apioa qn Ibe beuc tra fom carraDao. \ bo q peca c
cbcDccer cm cfte cafo.meno: pni alga Dcftae maia graaue pentten
tecia Ibc Dcuc oar. fe De fua viv cia Deue auer q fe c outra mofa pe
taDc pecou. DeuelbaDar mapo:. f eafc.f fc fo: outra moiber q nom
ba pcnttcia t>cue fecr porta em ef> feja religiofa.Deue ccnfiDcrar fe be
molla % o:ac ? jejut. abo q fo: moeaouvelba.virgou eomipta*
DelicaDo n IbetfaeDarjetuu afpe ou fe be fermofa ou feca. i Deue re
ro. mae 0'uclbe moar fa?er efmol frearba louambaifermofura m
la. Eocue confiDerar bo facerbote DanDolbc fajer o:acoee? jeuuo
fe be rico fe p:ouc. moo ou velbo: po: q n caa cm pccaDo tf luxuria
B feguDo ba caliDabe De caDa buu q ba luxuria Da moiber pio: bc que
Trilai poDcro.aflEDcue Darba ba DO bom. Efe caoem pecaDo
penitcia.SUie fe bc p:elaDo ou fe; Deuca cfolar po: q bc fraca t co:a
uboMiiao: pena IbeDcucDarpol . Be fo: cafaDa tal cnteca Ibe
lo maao cnjtemplo fe p:uucamete DcucDarq n fefa cfcaDalo abo ma
pecar.^e ftcretamcnte*meno: pe riDo & fe algufi pecaDo pniuico ou
m tfue aucr.E fe foi faccrDote ma ucrcometiDo qbomariDobofa^
vo: pena DCUC auer q bo Dacbono* ba.Dclbc penitcia po: aqlle t poU
iboDacbonoma^otqbo fuDiaco loa outroe ocultoo. cm mancara q
no^afl T>cx>tX)o*fc fe bc relgio bo mariDo nitDa q po: aqucllcpe
fo tfuclbc mDar q garDc fua regra caDo Ibc Dcr ba penitecia. :6c foz
q cfta be grDc penitcia. x n Ibc viuua.Dcuclbc mDar que faa o:a
Deue manDar fcj fiar n fa5cr outra coc01 jcut.Be fo: moiber foi *
coufa cm craufta cfpccal.mao po* tcra q fc De atoDce % me l peca *
Delbc manDar fajer o:a. fe be Do.tfaeaamoclarqfe aparte t)pe
moiber cm abito De religt i come car i tt ba pciDoara.em cutra ma
reo pecaDoDa carnc.Deuclbe man* ncra n fc poDc faluar.E quanDo
bar fa5cr o:aoce a ie\mie.n fc iro polloe trctce n f poftae certas
fovoto tfuclbe mDar que fc caf pt>cae tc buu ano ou x> DOU ou
t>cfere ouPojeousccertae co:ef* 'trprehtmrdd^grcd.&reddfae
mas ou Trine IMO fe conte comjoe peToas Pefie n po: afu&ar aifeu pe;
ue fa5r.cm aluiPo be Po facerP* ; capo*maepo: fuftta Po co:po T,
te empar como f faca. _ Pa ypamo pecaria nfertteuso
0C.iio\o*?ciiz.Qa reftttu^mW arcftituom fe f parte Popecapo.
cpufab" abcae*. i bo q recebeo bo jogral ou algua
j(7\ qwto bo pccaPo rm. be peftas peflae nom bo Deixe re%'
3^Ffaapo laluo fle ba coufl q tu^r abo clrigo qlbofceu polld pe*
borne tomou nom ba toma aref u. capo q cometeo;mafabo q focePer
iiiix abo fcnbo: tiqiic era, ^OCI cmfeu-lugar ou abo fperio: q* bo
^c ednti aqu^Djcr como bo cfct ponba? meta pjouetoDa ^grca;
p: Pcuc mPar rftmrr ae coufae :6e algta molber feitoo cafapa co>:
albca % .00 patioa q bo bom(cyi nxeteo adultrio % cceber tf outro
P couamal gaanbafcap.&fp:j" %0iir,oukfopoferftlboalbeoi
rccgrmctc fe aigut tomou couua, 5epo*q bo parto lla.pd: quto efte
lbe ou fe? t>ano fceueo rcftttut>r filbatal bcrDaos bee t>o mafiPo;
ott fa5cr emmfca aqucllc cuja;era.; pejla qnbefeupatne polia mal*,
u aaqll agu fe? bofcano fe t nV sape $ gano q eta molberfe^bot
qiejao t> q bo pofl fa^er* )e p facebote Pue feerPtfcreto ga:a Pafr
lapos 1'm outras pca eclefianj confelbo aefta molber cfiPerapa?
Q q teeaminlrap000 bepa ba caltPape 1 conPiPo maridoi}
tgrcjTfe algia coufa fcos. Pitos b' lua t Petal filbo. & lie bo martoo.
ene tomar? bopetar. c feu p:o^ be talq,faca topo bo q manPa ba;
topc feu patrimnio ou tf feu*, tnpber4cormteq%a azmltertow
negpcio pcip reftttrr. fe por . bo. fatepopelbo rcuelar,como "oi%
fua negligcia { mingpa recrefceo 7>oftfio*qvo> buabom q nom-
fct ou pcrPa aa^greja^pcuefati> pot>ia:conbeceralua inolbi: vton.
fa5er.i cfto n k ent&ex>oe fmz*} ftta q ouuefe filboePoutroe %o.
io 4Tom fcue omo qner^eiee criaua* % ele cafo ba molber npv
fe )eu berpent)er em bos vifoe % be teupa fa5er emnt>a algaique
pirafua nece1Pa^e0^ Po q fbe po^e IxwiaHP bo fabta % conren>.
jar^eu, fa5erlarga?efmoilae.ji tio;t>|poPeic^arfubejzaaqlle
feimc6 becoPer ainolbere t>efo ftlbo^ fe bo mar^ofmi^fb'
newae c q peca ou a)ograae0 ou a poo ou reuelPolbofert grtf efcl
rcfaee ou afemelbtcs peca mo: Paio feg^o q geeralmte acotece
talmte.i fe tc pzopcoPeu outro pp: tor>o*Pue cftPerarba caltPat
h

x>c tal filbo** fe be ftmp:e5? tf boa fco vafalloeTJCureftittrr boq


concc t>euelbe ba mat>:e tomar b receber.faluo bo q po: poftura
I uramto q bo n sefcubia* % tfue 'i contida pofer c fcue futontos;
Ibc Dtjer cuo filbo bciq nfe en* cnpero fe bo vafallo tf fua p:opea
tremem nabert>aDet>aqlleq pfa vtat>et>er alga coufa abo fenbo*
q b feu pat>:e % q etitre em religi bembo pose receber* qualquer
ou fe vaa outrae partes* -& fe bo coufa q enbo: po: fo:ca % ctra v ,
filbo be tal q n crera aamtne n ttfe leua tf oe vafalloe be tcufco ao
far bo q ella >i5*bo remetno be*q relttuir.E fe bo fenbo: ttoe p:o*
fcefta molbertbee.qfatifacaa , p:oue^tp ba leuatf o soe fcue vafa
00 bcrt>eVt>o mritf o em tanta los q n abnftari tofcoe fcue bee
parte quta ouiio ou pofce uer aql paraoe refttuir.t>cuc pcrtfoarlbce
le filbo t>oe beet>elle*i fe n ou* algua coufa t>e feruitf oc felbe tfu
uo beroe^ro fe n elle foo*faca cila l ou Ibee tfeuc outo:gar algua libera
efmolla tf feue bee fegfoo Ibe foi Ttt>e ou prulegio para emp:e du -
mt>at>o % confelbaao po: feu bpo; fajer algua grt>e efmolla t>c cfen
ii fe n t vc q fa tfaser n oar tU timto t>e vafaloe* Ibo qoe caua
moll* arrcpsafefco pecado % p: * lproe % efcut)e^roe rouba na gifer
pobnt>efatfa5crfetfe lbet>ert> ' ra jiifta n bo t>cn reftittrr. & fc
quc*iE fe fia fatifa fe ouuer O fa n be jufta t>cuo rcftitur*; fe be
' ^cr ao ber&ejjfo t>o marro.aue t>uutfofa*p: obetfcer afeue fenbo
feertnfcretamtepollocfeflo: ou ree font eleufafcoe* (De qfcer cn
po: outra boa peuoem mancar fclbo aju&a % fatio: aaguerra q n
que n poifamcntt>erpo:q nem bcjufta fntobugatJoe areftttu^
po: cuja parte fc fa?. JSC algut na* emmeDar e t>anoe q oe fenbo:ee
uio ou furta fo:qucb:atat>o ou per Yejero. J qiialqr q recebeo algua
t>too no mar.qualqucr que t>elle to coufa t>o q outr roubou como n
v mar algua coufa t>cueo rcftinrra t>ua.t>cueo tmr afeu t>anofal ^
'{bo fehboso riauo* % n embarga uo fe bo ouueiTe gaftt50 ate q fou ^
^chimcnfo:o.n chtut* ft bee q era tf ma parte* )e fifboe
mcfmo be t>e qualquer q toma ai * h ba molbert)o roubado: n tfu
guia coufiasoe romeiros ?pere* comer n beber n veftirfcc que be
grineqmo:rqo fceureftiurra ' roubafco. faluo (Te rio tcueflem ou *
fcue bci^roe*? fe c outra enten tra coufa tf q vefttr. % ^fto auso cf
c bo tomar peca motfalmtc. 08 per ja q bo roubo fe tomaria % fa*
fcnbo:ee q t>ct pe^tae % petftoe tfarta % clle fe mDaria* % fc nom
H U_

qufefle emmlsarfe itie co:reger jolla alma Saquelle cuja Top* &
Seu bufcar ba visa po: fitcios ou ebpju5 afabsao julga mal po:
po: fuae mao ou pesrpo: s's an malcia, % fabso q n era letraso
te que comer so que bo marso ou recebeo bo oficio % julgou ctra se
pas:e roubar . qualquer q copiar repto.tfue refttur tosollossanoa
. bo que fo^ roubado fabsoo ou cr aparte ctra que julgou fe fe seu
soo q era De roubo Scueo reftitur bafentenacafeTo: abo qual to*
? n fe efeufa vcnssoo ou em ou* S08 ama po: letraso % recoiri acl*
tra maneara apenbsoo ou crs> leo taaes negoceoebo ju^5 n
t>oo po: qualquer cafo. % n foom be culpaso mae bo afefo: fe ctra
te bo tfue reftmrr mae tosa ba ga Seregtojurga^ooq efcolbtcn
nci qsello ouiio fem facar efpen legem oe ju^eo % afeflb:e (Te n
fae* E afly como bo q cp:oou ba fom leterasoe % julga como nse
.coula ba ba tf rcftttiiir.aflg bo que u fom ob:igaSos arcftitirr oesa
.ba cp:ou sclle ajmsa q tf buf cm no.. 00 afefl:eo ? 00 outros ofi
outro ataa ccto.casa bu be teuso ciaae q bam certo folajro bo qse
b reftitut>r fe fouber q be Se rou mao leuscu refttur.Oo voga
. boinas fe bo cp:aso: n foubefe soe fe po: fua culpa fe perse ba se
. q era se roubo oii se guerra q nom msa po: nom feer fnftcite ou
era jufta quso comp:ou ba coufla po: negligencia seji rcftituir bo q
n be ob:igasoSeo reftitujr. ma leuar po: ajusar no p:eyto. & (Te
fe sepo^a bo foube qusoqr q feja fo: mjee ou clrigos aos quaee
Seuea retitugr. & le b q roubou besefensiso se vogar poftoqfej
. ou bo q conp:ou ou bo q fejSoc fuficites % Siligtes % n fe j em
atife5 abo fenbo: Sa coufa.bo ou> culpa nfeperSeobop:eto seu
tro ou 00 outros em cujo poser fo* Sar bo q afy ganbaro efmollas
re fom liurasosea reiitu^r.iE fe aoo p:oue0.aE fe po: caula^ a fiu
alguu furtou ou roubou algua cou tle5a ou malcia so vogaso aqueU
fa ou ba tomou ou ba aebou ba qt leaqueelleajusauavceobo p:e^
tfucreftituirafeu fenbo: tflkmt to asa q n tnba serc^toseue re>
fab Sse be n que be.Seue se c rtitu|r bo vogaso tosoo 00 sanoe
fclbo so btfpo ou so cfefCo senu qfefiguiro aboasuerfario saqlle
cialo na vgreja % pmuicalo fe be bp aquajusaua. 09qacuf alguud
algu q fa^ba cuia be ba coufa ou outfnuci alguuecrmee feofa5
Sonsebebo fenbo: Sella. ?feafl c malcia f teusoe areftitutr qu
n bo poser fabentfuca sar po: tf0 tossanoo recrecer aoe q acufau
u
r

i n foomcnte bo sano mao arefii 1L pot quato bo q furta Dctic rcftt *


tu^r ba fama ba qual fe beuc rcft tu^r ba coufa furtada, vDo alguu
tutrem efta maneyra.oiiDeacufou qn barcftitUEabcDuutDaflc ba
ou Denudou ou Dilfc mal.DeucDt * poDcria furtar aaquclleqa furtou
jcr qboeufle ouacufou maliciofa para baDar efmolla ou aofenbo:
mete % mcttfio po: ua boca f ba D3C q peca bo q ba furta abo la
tefttmunbaqDilTcrfalfotcftimu* D: para sarem efmolla.mao para
nbo contra outro cm jujo bc teu* ba Dar afeu fcnboi felba Da n pe *
Do De rcflini^r bo Dano q rccrcccrc ca. J fe alguu aebar algtuia coufl
aqucllc ctra que Dtfie bo alfo te nocaminbooulugarpuiuico ou
ftcmunbo. )o que fajf levo i con outro qualquer Deuea fa5cr ap:c*
fttugcoco fe fom ctra UberDaDe goama p:aa ou na igreja Daqucl
Da igreja aliem Dao outrao penao le lugar. 1 febanDolbc fpiaaco cer
coweuDao nooDercEtooDcu rcft too % bo fcnbo: parecefle Dcuelbo
tu^r coDoo 08 Danoo q recrcccr a rertituvr. &"(Te n parecer cujo be
ao Egrefae i pcfoao eclefiafticao c confelbo Do btfpo ouDofcucon
polias taaco levo % cftatutoo % con fettox fe be p:ouc poDco rctecr para
rtitu^oce^flb mefmo fefo: fc fv % rogar atf 0 po: aquelle tf quem
tao ctraDerc^to po: ap:emer ?Da be. fc be rico tfucoDar efmolla
nar 00 p:ouco % fubDtoo. 00 que aos p:ouco. B bo vfuratroDcue re
furta x D confelbo % ajuDa % fauo: ftinrr toDo bo q leuou Dao vfurao
tom tcuDoo arcftitur ba couflu j feria DuuiDa feDCUC reftttur ba
mayo bo cfctti tftie Dtfcrctamen pena que poe fe ba leuou. .Dis
te fa5cr ba rcftttuv em manerra que ITebapenapO0lx>iu^DnDo
a nont Dcfcub:a abo q felbe confef ba fentca q nom be vfura. 1 e fo:
fou.E fc algu mercar ba coufla q po: conua antre ao partes n be
fo: furtada anDa q feja eftatuto % vfura.faluo Doo cafoo qUe 00De *
o:Dena$ aquelle lugar q ba couf ;retoo p:efum feer vfiira. afl^ c *
fa q fo: cp:aDa l pumco % o:Dena mo fe bo q poo eftpeua acoftuma
ba aamoeDa bo fenbo: Delia n ba uaDar vfurao.ou fe ba pena fo po
poDa Dcfpo^o DcmaDar Dcuca relt fta po: mefeo ou po: anoo.lftcnbu
tupr.q n ba poDc teer fem pccaDo n Deue receber vfufao De mouro
1Z mpero fe te q foiibeTe q era fur i\x>c juDeu nem De eiifcl. % le ao
taDa ba vDefc n be tcuDo arcft* receber tfucao reliitutr aaquellc tf
'tur ba coufla n* bo p:cco. mao lie que ao leuouXomo quer q Di5em
alga ganca ouue Dcuca rcftitutr q be ma^o feguro Dalao cfmolae
ou poelas cm cfmolla pia ou De * outras femclbauees coufls qu
poftto lugar tagraDo.E fc bo vfu fe poDem vfar fempecaDo mona!
rario ouuergrDcganbo Davfura Outros negcios lomq De fuana
q leuou % D*pops fe arrepDjer? vier tura n fom Defoneftos mas po: a
apeiutca Deuc refttuir as vfuraa juntamtoDalga coufla fom ino>
i n ba gancia q cont cilas ouuo. neftos -zDcfcnDiDos.alE como pol
' 3 JS 06 que jogam os DaDos ou tauo la pefioa qo fa5 % bo lugar cm que
las ou outros femclbauees fogos be fepto % no tpo i po: entencom
fe po: cobija oe ganbaar ou cx>c* enganofa afl^ como vDcr % cp:ar
legte De jogar bofaj feperDcrcm % arrDar % eouao femelbauees./z
110 Ibcs tfue feer remtuDo bo que afl^ como as outras artes mecan
pcrDer*mas bo qo ganbouDeueo cas.alfapates.fapatciros.carptcE
Dar po: DS.T fe lugar ctra lua von ros? toDollos outros femclbauees
taDc ou po: inDujmto Doutro De JE toDas eftas confie fomDcfone*
uelbe fecrreftitu^Doboq peroer* fias iDcfenDiDas quanto aapcflba
impero algusbomesbabE q Do clrigo? DO religiofo.comoqucr
qualquer maneara q jogue Ibcs q quDo bo clrigo n tDo De que
tf ue feer reftttu^Do bo q pctDer af viuer poDc vfar Dalgufi Deftcs on *
fj? como aoo loucos peroiDos? aos cios. fe bo lugar os faj Defoncftos
titetio:eDe vinte % cinco anos.fo: alfy como bo lugar DDeelam as
Dos muDos.cegos % aos q bam eti maas molberes % em outros Teme
firmiDaDe perpetua.mje claftraU Ibauees lugares "ofoc fe viam couf
mMbercalaDa.filboqcfteuer em fasDefonefras % as igrejas % In *
poDcrio De cn paD:e % bo q amint* gares fagraDosDeputaDos para o*
tira bcsDa igreja feDcllcs jogar. rac.E pollo tpo em q fe f^e po*
bo q afy fo: ganbaaDo Deuee rcft De feerDefoneftos afl comoDenog
tir aos curaDo:es D* taaes pefioas te em tpo De felas. ^o: entendo
ou abo mariD tf tal molber ou ao enganofa. fom Dcbneftos fl^ co
i^xoxt tf tal filbo ou aapgreja cujos mo fa5cnDo aigano^frauDe nos
era os bcs que jiigou ou q amini? taaesnegoceosouvDeras couf
ftraua, 50os negoceaDo:es % mer* fasma^saoseflrge^ros q aos vi
aDo:es bctfe faber quito T>eu re* jiubos % mtinDo i perjurDo. iS
ftitirrbo q ganbaaro.fc fom algu em toDollos cafos fob:eDitos qual
une negcios Defoneftos? DefenDi quer qiie fclgtia coufa gaanbafle be
Ds airp como vfura? moma i bo teuDoabo relitur. >e efeomf ga
fficio Das molbercsDo munDo? DostoDoqutogaanbarem mer

^ ,1 ^ < is{t /^u ^-1'ViJ


U4 ^
* 57
wt):|a0 oii^cm qunlquer maneara, ^lerSppoooepecaDoo cfelTaDoe
ou IbeoftDaDo emDoeoou cm fauo Doe que pertc abo papa ou
Hgrcj,t* u rcfttirr ? Dar em cfmol . abobifpo.q ^lo ligabo t bo po *
ta.;ftomefmoDeufa5ero0q Derio q n poDe abfolur. abfol*
gaanbr beneftcioo.caftellooi er . to Doe pecaDosDe qelle poDe abfol
DaDcoioutraoquaaeo qr coufiao uer. 100 outroo De que n t poDe
n uftamcnten comoDeui % ou rio.Deueo remitir abo papa ou abo
uerD muptoo p:ouejjto<* % gana bpo. pofto q bo facerDote bo ab*
ciao toDo bo ocucm rcftitur ? Dar foluaDO0 pecaDoeDeqt poDero
po: tfe fe quer faluarfuao aalmao Deo abfoluer % bo remita DO0 ou *
egiioo confelboDop:claDoou Do tro abo papa ou ao bpo. n fe par
coiifeflb:f fe bo que ouucr De re * te po:Dc ba cfflbm.antee be to*
fiitu^r alga coufa fegiDo fufo be Da bua.E oe cafo0 q pertence abo
Dito veratttouejainteuerDe q papafom cfteefegutee,,
latifa5er.repo:vturattto que ^pfx> pme^robe bo q poc maoo
poDe fatifa^er alga parte Deueo ^pao no clrigo,
Frcr. e toDo bo q teuer Ibe be ^0bofegunp.qyalquerq cncDe
neceTario para fuftctamtoDe fy % , s ou^que&tajglefia ou lugar fagra
Defuamolbertcpanba mane^ Do.Defpope q be ejrcomgaDo % De
ra que em coufa alga n poDa fa>_ nkaDo be cafo Do papa. Hlo me
ttfa5er.abafta arrcpDerfeDo peca mo be tf qualquer outro q poe fo
Do i p:opoer que fatifara fe tte Ibe, , go acafa0 ou vinbae ou mcefiee fe
pr rtqjao De q bo pola fajer. % De \ fo:eDefcomgaDo iDenciaDo.
uetbe, jnDar bo faceapote que afl^ KlWtere^o bo q beDefcomga
bo faa icp:a. & abo q no teuer DO polia boca Do papa ctoDoo 00
Deque rcftitp* % fattfa5er.tfuclbe particplieo.; \ ,.r
par outra pDa po: q qb:tou bo. .^d^quajft<?:boqfalfaletera0Do
mDamtoDetfeqDfle. IR.furta pap^ou vfa.pellas. ?'
. rao.E em toDa coufa mal gaanba>: 0X> quanto 00 q perfeguem ao0
Da fe que?:ta bo mDamto. carDcaes % ca graDee penae.
{pptolo.c.como bo faccrDoteDe* {jlbpTcfto fealgueD licena pa
u abfoluer tf toDoo 00 pecaDoo.fal... , ra faser mal ou Dano ao peflbao?
uo noe cafooq pertence abo" papa> . em 00 beoDaquelleo q pofcr fen
puabobtfpo* tena Defcominb ou treDitopo:
Y^kffpo0qbofacerDote ouuer qbopoferom.
^'OUUIDO bo pecaDo:,tf ueo abfol lbo fcptmo qualquer q tyr ba
f.
I *
carne x>f algu fjmat>oouba coje Hlbo.jri1j.o0 q leu ou cnut'5 caua
para facar 00 boflo ? leualo aou* 100 %arma1 outra coulneccf
troparte. faria ao 111011100 7 mficc T pa *
(06o o#auo fc 00 qmfiDo:e0t>O0 gao pa:a pelejar ctra ojcpaoe
bcrcco po: ot>eo ou po: graa ou ou Ibe vciit> galcca ou naao %
fauo: oupo:t>oc6 q recebe lepjt ant> aroubar? faj guerrao c eu
fcep:occt>er contra algu. nauio0ctraj:pao0.
<pDo.jje.fe algu relgtofo fcm ty * 4pf>o.jeiij.bo que bc cfcomgafco
ccna t>o p:opeo faccrfcote ou DO bi Sopapa ou X>e feu Delegado,
fpo cafa algu nojmo? t>a bo cor ((^.jtv.fcgfco opem Dcalgu
o t>c tfe 1 ba cftrcma vn^ ou ab * bo clrigo que folenija 30 fegfca
folue&e algu pccat>o q Ibe fom vsae.? >eito como fe entende, no
fcefent>i>o0t>e sereno ou po: com facramto 00 matrimonio feDr/a.
ftitu^oe Imosaac ou fe afolue
aculpa 1 apena ao q fe cofcflm a fHD"cafot>o bpo fcm eftc.
cHe> liJ^o pumcr.ro calo bpal be quan*
Ipfto..o 4 perfcgu ao bpo x t>o fe ba oc impocr alga folcue pe
oevcltmouoepicttocm ou Ibe nitcia pollo pecado comcttoo.afl\j
mD fajcr mal % t> cfclbo % aju como fe algu pamicamte njuri
t>aafauo;. araj^greja.
(05, icj.fc algu clrigo ou rcligio Iflbo fcgftoo em ba fcnt$at>cfco*
fo \wou$c aalgu qfae.a algu voto minb pofta pollo Dcre^to cm aql
ou juramento ou ptomiflm para legcafo 00 quaac pose afoluer
eleger fopultura cm fua grcja ou '[Ibo.Tj.emba vjTegularioase.
morteiro ounrcuocarfcba tem Tbo.iij .bo que acfcc 30 mcfTc*
enlegtoa. nfbo.v.iio crimen pmuico aTg co
4[1Bo.i:. lc alade fcnbojc faje mono,b:affemat>o:.
tcftrgcm celeb*aro0t>iumaac /lbo.vj.bo q queb:ta bo voto.
ffcto % stjer mfla cm lugar eu Ijjfoo.vtj.fe bo bifpo ouue ba efif
trtoito ou cbam aos efeomunga* fom c>e algu pecado bo faceroote
>o q vcnba ouur a0 mifl cm a* inferio: n fe pose entremeter x>
quclle lugar ou fceffcnt> q 00 efeo* nqucl pecaDo*
mungat>o0 ou entretuto fava t>a 3).vitj.fe be curtume t>algu biV
bo:a quan&o Ibce amoeda % 00 q fpafco q bo bpo tiuc ouur cffiom
tioqucrfav.rt>cfpoEquc 00 amo De certo pecaoo0.ou fe po; autu*
elam. ra bo bpo ret algu cafo para li
Ujc.fce aqucllc q matam feti boefpeculabo: ent&eobo clrigo
filbop.,;. in fcri.q be perjuro ? noboo *
CiD.^bomecfoae. tr0>-: ^
ft>o*tj .000 facritgi fl^ como {0ffix>cue\\ce q caitbcftma
. fe viam nldl ba rfitt ottx>o cojpo mtee o -matrimnios n po*
t>ctte ou tkoufa lacra oufajfufto t^itos ha greja fegtib bo toi
na EgrcjcU bo bc_rctal um tnbibico*
.{pb.jHf.&oe falfart'00 af corno <p.jcjcf.aqueUe q cohbcce carnal
t>O6tttilinco0'qcfcfm q crcer mete aquella q bautijou ou^qtla
bapjauibaseberctica oufebefal* , cttfa cfiflom ouio.tal clrigo co *
Ta teftcmunba po: tiibegrouf) mo fte h pobe feer abfolto (te nd
fonojaro. pbllobfpo.
<j0.jatj.bct>O0q quebranta 06^ . (^jcti.bet)queUeq be efeonm
greja?? a0franq5a0? libertares gabo (JOUO btfpo.tto pob feer ab *
' Txltee. folto ppt outro crerigo infertj,
^0 .jcitil .Doo qfcettafo:tc0 ** vd tfp&^ij.bqcll q pwuicamte
tottoplgavrg, ^temboque .
- tpo*jW.Do fbomtttco* b q b'co|tu com (Ubta ou moura*,
fS^ pecabo cotra natura afl como rf0*ftiiiU b Crerigo q be ejccmu
coiitbcftd gb (binemt.talcletgo conio
d ^v.fcaqucllco q fajpecb efte cclebibo \ pobe feer abfolto,
e carnalioafre c parta aflf> conto fenpollobtTp*
c mb:e ou yrma ou qual qr ou * (T^tfV.aqlle que fere abo pab:e* %
tra parta ataa bo quartorirao; uimWe ou pfou bc matar afua
'([).pij.x>o q baht acco aalg molber c tobo pchfamento*
tnja bo: fq vifg boi n ou c (j).jw:v)\bo clrigo q butija afeu
fagra&a ou n. ? pilo nicrfi ifeba filbofenem tipobe ncceflibbe
niolber conhece cai nalfnreaqttal ou fe bo t no bautifmo ott' ha com
quer reltgiofo no pose feer abfolt firmc,otti
cnpoUobp. 0>*m\ie aquele q qtieb:attta
.. iJ^Tjcvuf.bena reftttuftoqt>c* bo Voto b caftibabc % bpo0 fe cafa
,. uc fa5er t)0 coufas furtat>ae ou to <pD .miibnc tobo lmoniaco c
titafcae po: fo:# ou em outra qual qutr itiattef q fe/a 3tm fe
quer maneara q fo: ^licitamente rpiiurafo.
acalabao^ ^.^.bo cl fo: othabobalgu*
t.jcibct)O0 perfurou fmba q nmfeu bpofemlcjbofei p:o
I.
,/
peobtfpo. feroaDoo abo papa lourrcoaosbt
.m.Daqlle j faj abortar ou p:o> fpoo.Doe quaac* n poD abfolucr
cura cftcrcltDaDc c fy ou cm outro., 00 faccrDotco ? cfclWe mferto*
rfj^.jcjrj.Do clcrgo q celebza mif> reo.&mpcro no artijgoDa mo:tc*
w n cftDo pcju ou fe celcbia em em tpo X)c ncccffiDaDe aTrj como e
altarnom confagraDo ou fem oma (tanso enfermo q ouefie fmaac tf
mentoDeuiDoe. mo:te ouauDotpcftaDc no mar
<>.jt]tir.bcDo crcrtgo q cletua ou auDo De entrar em batalba j u>
foa igreja trcDita afabDao ou cer Cia -i ftDo molber te parto ou af>
tamte fabDoo ou enterra abo eje* fy como fle fe temeflDe fcuo ctntj
comungado no cemiterio.n poDe goo ou x>c roubaDo:co ou De crueja
fcer ablolto po: ucnbu crengo m Dalgu fenbo: poDrofoou ouuef*
frtoj.faluo pollo bpo. feDe nauegar pollo mar ou fe efto*
^.jr#ij.bo que ra j luxuria cm t uefle cmcaftello cercaDoou cerca
grja cfagraDa, DDe tena troes % beeftae ibom
Kg) jerjetu^bo clrigo o:DeriaDopcr barDasiengcnboe ou em outros
alt. 3rcm l>a molbcrq conceoco famelbaueco pngoo qualquer fa *
ftlbo Doutro bom ? n De feu ma* ccrDotepoDe abfolucr DC toDooos
riDo i bo martDo recnDo q era feu pcaDot? a^nDa q fej rcfcruaDoo a
fe5eobert)ero bo papa ou abo bifpo.t ti toDa fen
<L7)t)crv.bo q nom quer farrDa teca Defcomtnb pofta pollo Dcrcfc
(jreja ? be efcomtgaDo i peiturba toou pollo flaDoq aja poDcrioDe
booflktoDcumal. ejxomiigar. efte tal eDefta en *
iiftce cafopoDe cometer bo b{k> fermDaDe ou prijgo mo:rer be ab^
aaocuraoouaoefraDeot aoutroa, folto.E bo facersotescuclbe m *
confeTo:eo. mao bo feu omoi. n Dar q fe conualccer t> aquclla enfer
oe poDe cometer faluo fe lhe fo* Da mtt>at)c ou efeapar Daquelle pnigo
Do poderio erpecal para cllo& fle que fe cfcffe bo ntae em b:eue q
bo talofictal n fo: faccrDcte*nom poser aaquelle q poDeno ouuer t>e
poDe cometer bo poDerio abo^cer bo abfoluer Doo taaee pecaDoe i fe
Dote. abfolua Daquelle q bo eccomfigou
<pDtoIo.cj\ccmo tcpopcueaf ou aquecia poDerDeo abfoluerDa
fiDaDc De mo:te DC toDo pecado po Otcominb em q atco:reo feDo fo
De bo faccrDotc abfolucr. ra De pnjgo.fc fe afl n fejefle De
a0moquerqfegunt)OWobe po^eq folTecualcciDo ouro:a De
certoo pccaDos ba b q om re neceliDaDeoup:iigo.to:naria cm
V*
T i J 91

ba Tcntcja oefcomtibo A p:f nteft jer ba abfoluj; toa rejoe uio


fanitc cltoua.Slgo X>i$ q t* teoXivoqbaopmifcc cavabuu
pooc ncccffioae q fe pooe cfeTar be boa.fe fe bo q fe cfeflar fo: ent
bo pecaoo: ao le^go^mao no bo po p:ijgo oe mo:te em 00 cafoo fob:
oe abfoluer q n t ao cbatico* oaa oitoo n Ibcoeueoar penitencia*
qaaco entoo t>t5er no facramto mao oeuclbcot5Ci\ tu polloo peca
D o:o fe ft mapo bco cfelbo 06 cfefioooeoteuO afazer tal
qnoemloamto* pnop ? tal*?feoefta nfcrmio
{fiDtolo.cij;oa fo:ma oa afoltt. oe motrereo ou 'ent cfte pingo* m
,f\fefpo^o q bo faccfOote aja ou* o ateuo beroeiroo q ba cpj.i (e
3[r/uto abo pecaoo: oe confifiom. efcapareoocfta fermioaoecu p:i>
Voe pcaooo ? clocraoa ba canti g q eftao q tccfetfee outra vej
ooe Oa penitencia qoeue porfie am ou aque a ja poocrio tf te abfol
ueo abfoluer.? ba fornia oa abfolu uer*-fe fe fn cafoo oo papa ou oo
jbecfa.mifercaturtuiopocuo bpo. manoelbc q fe vaa aabfoluer
etotmitat tibi onta peccata tua et Oellco % que cfp:a \n penoc,a que
peroucat te ao vta? eterna ameri. Ibe fo: t^aoa. fe fe bo enfermober*
teolla auto:ioaOeipooerooenof oer ba lngoa ate q vcnb bo vacr
to fenbot jcfu jepo % 000 bautura fcote ou n pooer auer facrootc pa
Ooo aplo fam pcO:o ? fam paulo? ra fe confelfar t moftrafe fniaaeo
Oa fc igreja too ofltcto amt ouro: t>e ctri^ % q fe cfefaria fe poocf
gaootoa minba pnrtc eu tcabfok fe ou ouuefe aqu.afi coiri fe ai *
oooopccaooo q aqu^ as confefla tareaihaoo ctra bo cce o If
oo ? 000 q n te aco:oao en quito FeriTe no pe^too ou oifelfe fehbt
poflbtocuo^nnoc ptrio ctfiuj nue miferic:Oia tf nt cu virg ma
et fptrttua c amfe mote qfa ria rogpo: m.efteo taaeo pooert
aotal ?tal coufa cmpenoena.fe feer abfoltoo oepo^ 0 oa moite p;
po: quto tu oeueraofa5er niaj?2 ,aquelle q 00 pooeria abfoluer cita*
pmitcia feguoo 00 pecaOo'0 cfef 00 VUO0. fe el abfpltj^apKucg
fabo.tooo0 qtrto beo fe^ere? ta po: q pooa feer enterrado, cm ce
perooeo q gaanbareo te fej * re * miterio.^ fe fo: enterraoo nbeuc
tniflbm ? fatifaoc teuo pecaoos feert)efenterfOo.fe ba abfou^
Tbo facramtal oj.q oepoo oa ab oeuelbe garoar ba fornia q fegar*
folu o'tic per bo faccfOotc ba pe t>a no q cfta viuo.fe fe bo co:po n
nitct fe bo anrtq Oj.q piiniera fo:cferrao.ooolbc c vergas o
tnte tfueoar ba poja tpo^e fa co a50UtC6 oig bo pfalmo ve mfc
f.i*
' '
rcre meue. Bfcfointerrapo* maio encima Pa ab.po: q fte
Pano np fe pulcro tPtjbp a6 oit* facramto n oa.mao tr os peca
irae o:ac,oC9 ? ba abfoluc cpri * PO.te Peuc fa3cr bo fmal oa.cruj
Pa safi^ como ba t>5 abo q efta vi * at>ar aejitscr q polia 111^fteno Da
uo.i qttt>o alguq fo: cjccomun cru5 fpm perooapp 00, pcapps>r
gabo.no amigo Samoue ou x>e ne omo quer q algus pij q b po
ccflioat)c fo: abfolto po:lritp:e5 fa pe bp facerpote Dijer.pumejramc
cerootc.fe fo: cjcomgapo po: ma te abfouton t remifiion.ic.fa
ntfefta offenfa oupo:poer mao jso o:ac po: clle. iPcpogoPijcr
grafcaono clrigo ou po: iacrilegio #pteabloluo.
ou po: qucbrtarigreja ou po: fe * $%itolo.cuij.em q couae beobr
mclbauel coufa po: q cia obnga&o gaPo bo facerpote abo q fe ibe con
afa5crfatifac.bo plaoo ou bo juj5 tela i como Pe teer facreto i que
itfue coftrger t ap:cmcr:af;n0 bcr pena ba fe bot>efcob:e.
Depros q fatifac Pe toso. bo q aflg "E7$> facert>otel>e cb:igat>oao<S
bera obngafco bo q fo abfolto. Ijfecofeflaelleem quatrocou*
. CpColo.c. De quatro coufae q taiuba pinc^ra qDuc tcer facre
fe requere na-pensca. to fopo bo q Ibe fo: confcraDo.to
'jDfffE como noe outros facram* ij.qDeue rogaraPe ? fajer efmpl *
f/B to0 fe rcc]r quatro coufle.f. lao po: elle. l>a.it.qt)eue receber.
<^o:ma.niatcria. cittc ? mtmftr bo;qlbeper?ii menofp:calo.1ba
BAB fe rcqr tta penPeca. t>a mate, iif.qPuePar tcltummbo o* fua pc
ria bc bo pccat>o: q fe confefl. Tba Pija fe Ibe fo: Pcmoato.i aHiiDa
fo:ma be eftas palaurae fufositae Ibe Pue amcftmr bo creDo % bo pa
qt>t(T tia abfolui.cu teabfoluo* ter nlter^ quanto aapume^ra
feacnteti bcqbo facerfcote aja toPo cafo bo facerfcote Pue cob:ir
ciiten x>e abfoluer. x bo q fe con* oq Ibe fo: cfclla&o.q afi^como Pa
fefl aia contrito % crcea q pofcc fe* cncob:e bo pecado t>o pecado: q be
cr abfolto pollo faceroote. tbo mi* "cncuberto.atybo faceroote bot>e*
ttiftro be bo faccrPotc q t bo pot>e ue encobnrPepoe c] Ibe bereuela
% rio rio abfolucr.? po:Pe P15 bo fa * Po % bo fabe. qualquer q bo t>ef*
ccroote.cu te abfoluo. erra 00 q cob:Tequeb:tariabo facramto
Pwobfolutton? remiffion.que a pele fecretot fello i>a penpca
dtobe x>c bene efle.mao na ablol* fe fegu mu^toe p:oue^to6. E po:
ue fe requere verbo fcatttoab* encobnr % garoar bo faceroote bo
foluo* % n Te requere q ponba ba 4lbc be rcuclaso em pcnitcia. oa
T-r
T
\.
bome mapeDeboa mete veaa >a que Deue fajer bo facerDote."
tonfiflbm^fimpicjmtefc eonfef ^ & alguu confefafe qDoimra
fam.& ba pena DO q rcuelale boq rt ealgua molber na igreja ou
Ibc fo: Dito em confflbm be.q tfue molber cbom.bofaeerDote h
feer Defpofto ? fa5cr toDa fua viDa boDeue reuelar ao bpo. faluo fe ql
pcnDa em bu morteiro tf regra querDeUcsbocfefafe pumcamc
eftrcrta B fe algu fe confeflfle q, tcDepov0.qcomoquerqemtal ca
auia comctiDo mirto pecaDo en fo ba ^grefa be violaDa i Deue feer
tre o quaace cometera pecado D -reconctlaDa. entDefe quDo be fe
berefia.ou q polia ventura alguie maoube p:uuicoXomoquerque
queria fa5er matrimonio ctraDc* ma0 feguro be que Diga abo bp
re^to ou q queria feer omecDo? que ba tal igreja ba mefter recuei*
moitee ou em outroe mirtoa mal liac..1 n meDemanDe ma^.E
Ice, bo faceroote n Ibo Deue Defco efto fe entDc quDpbe po: fornica
b:tr. maeDcue amoedar ao q fe c ou po: aDulte^ro.q fe folfe polu>
fefar q n feja em ello % q bo cflo: com em fonboe ou bo manDoDo:*
ue % barguc qu to poDcr.? Dijcl mTe efua molber na^grefa n
loaalgas boao peflbaeq poliam feria violaDa n aueria mefter re
bp ap:oueytr % n Danar n efpa * - cilia DemanDDoboDiuiDo ella
cificanDo pcfibae algtae n DanDo ou elle. como quer q alguio Di*
maneara q polia feer tDtDo ouDi 5cmq bo n poDe fajer.faliio fe no
?er abo bpo q ponba boa guarDa a poDelfe farDa ^grefa. HlguuneDt
b feu fubDtoe q muptoe Danoe 5 que mais feguro be que tal gre
eftam aparelbaDo? lemelbauea jafeareccliaDa.
coufa.fe algu6D5 que 00 peca ^Dtolo.cv j.fc bo jtrj fejelfe qu
Doe q nom fom cometiDoe aty co** ri^ Do que bo facerDote fabe con
mofe algu feconfelfafeq queria filiem.
matar aoutro ou furtar ou roubar Sfi alguu fu^5 fc5ee inqugrr
ou fa5cr aDtilterio ou cometer ou * De lgu pecaDD que folfe reue
troe pecaDoe.bo facerDote nom be laDo em confinem aalgit faccrDo*
teuDo DO callar mas tfueo tffcob:ir te % bo conftrgefc a ap:emefe que
abapcnD^abeD06 pecaDoeco Dfefe bo que b fabia.no bo ^)cuc
metDoo.maonDoeq eftam po: Defcob:ir. maoDcuclbe refponDer
cometer. ^ .. que n fabe b coufa algfta.jE ello
<J3titoIo.cv.fc alguu fe ccnfeflafe fe entDe que bo n fabe como bo*
qDc:mocalgua molber na tgre tn para bo reuelar % Dcfcob:ir ael>
f.iwj
k\ cila Decrara j fc fa> naqutllo abo faccrDott quDo foffe Doutra li
qucDilcfam msubcuo falauDDo goainbo tcDcfc.ou boleio q
t>j\i Do )up50. Bquellc 'cia ubo:a em tpo oc ncccTDaDc ouuc ba c
nenbuii n bo fabe n 00 anjo n ftiom Doutro.? fo mefmo qualqr
bo ftlbo t>c t>0i cntt>cfc para (Juc q ouuife 00 pecaDo Doutro quan*
bo rcucl ? Dcfcub a vo0. Do fe confek abo facerDote.
4pitolo,cv.fc bo facerDote fabc <[%itolo.cic.fe algu Dcfcobic ao
bopccaDoqlbebe confeTaDoDcu facerDote coitfiflbm bo q lbe tfo
tra parte fc bo poDc Dcfcob:r, ou bo q Deue ou bo q t em Dcpof
^v&bDobolaccrDotc algu pe to ou garDa fe bo Deue Dcfcob:ir.
]j caDo qlbc fo cfefaDo po: ou S> algu Defcobnflc abo lacera
tra parte fem ba cffom. nombo Dote em cfiflbm bo q clleDe *
Deue Dcfcobiir pollo efcanDalo q fc ua ou bo q lbe era DcuDo ou bo q
jpoDera fcgmrDg.n fallar tflle.fal elle ttnba De outro emDepofito % c
uo fe foc nccelTiDaDe. cfto teve guarDa ou cm outra maneara'% De
ucfa5erpo: mancara que 00 q bo po^o bo bifpo ou bo fun Do facer *
ouuir cntcnD q bo foubc Doutra Dote fcjcflc mqumDuao coufco
parte. fobKDitao. >c co tgia abo peca
dXtolo.cvtj.fe algu D15 aoutro Do alfy como De finto ou De roubo*
ffcllo tf pcnDcja algu feercto fc Deue bo facerDote cncob:ilo ? noni
fcopoDcDcfcohr. boDcucDt5cr. & fe algu rcuclaf*
SH algu Difcfie aoutro alguu f foomte bo q Deuta 1 lbe Deui
fecreto em maneara De pemt q n tocaua apccaDo i fu facreto tf
ria ou fu feio De pcntca.ccmo qr penDa 1 cfiflbm.n bo WK re >
qtfretamtc bofclloDa cTtflm ceber bo facerDote fu tal fello. 1 fe
n fccutoe laluono facrameuto bo receber? Dcpoo fo: fcyta mqut
Da pcnDca ? Dao coufae q tange a ric.DucDtjcr ba verDaDe.po: que
bo pecaDo..mpcro fc bo ouutflc a qulDo afy bo recebeo em fegrepo
:
recebele fu fcllo De pcnD. bo ql nom penfo que tal cafo actccerta,
itcnbu n Deue rcceberDc ligeiro ^ fe p:ometclTe ou luraflc De itca
Deueo garDar em facreto ? mica bo boDefcob:tn tal juramento n tal
tfaeDe.fcob:tr aflj> como bo faccrDo p:omcttmto n feria lctto n bo
te Deue fajer em bo qlbc be cotifcf ^ nefto n beDe garDar cm perjuro
' faDo cm penDjfo. &fto mefmo be De outro.3^ elo ba lugar quDo c
teuDo De garoar bo q be interpetre (uftica % cDereto % po: \\x^ coriv
? Dccrarafc ao palcure DoecaDo* petete foffe cftragDo.q fc em ou*
(pCitoIo.cjci.comobo DcfamaDo
n
tra maneara fe fejefl poDcria ref>
ponDer fubterfugDo ou calDo cm De algu pccaDo piuuico fe fc cfef
guifoLq n fe fa^ba bo q Ibc bc re * far abo bpo DCUC fecr pumDo.
uelaDo. >alguu q fole DefmaDoDe
<(jitolo.oc.fc alguu poi furto fo ^algu pccaDo p:uuico ? noto *
ejecomgaDo.bo facerDote q bo fa* rio fc cfeflafe abo bifpo ou aoutro
bc po: confiflbm k bo t>cuc t>cfco * pzclaDo queouueTe jurDi fob:c
bar. elle pera bo punir Daquclle pccaDo
^rjontccc algtfae vejee que Da % cllc fcenDo certo que bo bifpo ou
JllieartaeDefcominb ctroeq outro p:elaDo era certo Defte peca *
ml% eftc taaee confefanfe DO Doipo: cfcufarfcDa pena que Ibc
Deuta ccrDaDa fcconfeTafcaellc.
furto abo feu facerDote ou aoefra>
Dee p:ecgaDo:ee ou meno:ee q b bo bifpo Dcuc rcfpDcr. Eu bc fci i
poDeroDe confeftr % abfolucr. oe eftcpecaDo qcometcfteacomoes
quaacelbeemanD rcftmrrboq DiftamaDoDcUep:uuicamte.po:
furtar.i 06 confefliee x outrae De cu n bo recebo cm fegrcDo De
boae pcflba reftttu ao coufao fur pcnDcna.ma k Ibe DcmDar ab>
taDas fegDoqueDefufobe Dto. foluicm tfucoabfohtcr.qpo:cfto
~ & fc algutl vicfc atanta p:obc3a q nom fe embarga que nom p:occDa
nom poDefl reftitupr bo que furta contra elle?fa5cr tnquirt i Dar
ra % bo fenbo: Da coufa pcD q ba Ibc pcna.faluo fcDcfpenfar com cl
cjecominbom feia DeiimcaDa pu* le.& fe bo pecaDo fo: oculto tf po^6
mcamtc.bcDuuiDa fc bo facerDo* que fo: cfcfaDo.n poDe p:oceDcr
te Deue Denunciar ?p:uukar efta bacjccominb nDccob:ilo.?De*
fentcae ou bo Deue encobnr % ab* uco receber em pcDca % abfoluclo
foluer.iE Dij que ba cura ou bo bt ajmDa que bo fa^ba Doutra parte.
fpo no Deuem Dar ma carte nem d3Citolo.cjcii.como bo facerDote
cjccomgar. antcabfoluelo cm ba noDeucDefcob:ir bo que Ibc fo: rc
fo:ma Da greja % Dcfllmolar ba pc uelaDo confifom po: qccommb
ttom Do que pcDc fecr agrauaDae ^ycgDo tf cima bc D^to .ncnbuu
ae fentcas cm maneara que nom 5 nDeuereuelarncmDcfcobur
entcnD qufcr bo que fej bo fur* 'bo q Ibc bc reuelaDo*iDtto cm pcit
to.bo facerDote Deue mDaraa DfuilE pofto q bo bifpo ou bo p:e
. tai peToa q afy ftj b furt0 4 fa * laDo Do facerDoteJitaiiDefu pata
taa iquanDot^ Ibc Dcralga cou DC ejecommbem pira que Defcub:a
la DC que bopoTafajcr .boqfabc.nlbeDcue obcDcccrnc
Ibc.cmpece cntcitp Ocfcommbo. pcnoja. fe no fo: cucoo em
j (c fo: trajioo atdhmunba % to * jurjo u po: teftcmunbao. maooi
nuoo luramtp fob:e ba coufa q f feflebo lacciOoteqtal parrocbio
be cm confflbm. n baoeueocfco feu cometera tal pecaoo. % bo par *
b:ir.antc ocue oijcr q n fabc cou* roebiano oifcfcqlix>rcuclara em
fa algia.n po: cfto n be perjuro, confifibm.cntcc mate bc oe creer
po: q n bo fnbc afTg conto bom. bo faceroote q bo parrocbiano.co *
mo aflt como mtmftro oe tie fcgt moquer q ciitoce bo faceroote t>ue
oo oito be, Empcro oe licca ? con p:ouar qucooutra parte bo foube*
fentimto Oo q fc cofefou potfo oe em outra maneara oeue feer puni*
fcofoMnao ocue trabalbaroc n 00 fcgunooaluunooe feu p:claOo.
vfiroefta kcnu.i outrofyq nom : fe bo q Ocfcob:po bo pecaoo era
aja fcanoalo.it. abo q bo faceroote lepgo % n faceroote q em tpo oe
Oefcob:r efte (cacto. oeueo tcer necefnoaoc ouuio cfiOm ooutr
(cacto afil como clle mcfmo,faluo feguOo fufo be otto.ocuc feer puni
fc bo q fclbc cfcflou lhe p:ouue q t>o po: aluio:o 00 ju^.po: quanto
luremtebooifcfle. 00 peretoo q o ao penso fob:cOg
(Qttoloc]riij.q pena tfoe aucr bo tao falam foomete 1100 facerooteo
4t>cfcob:c ba penitencia jfealgu rcuelaflc outro fecreto
v-*Yjalgu ocfcobnflbboq Ibe que nom folie em poja % que bo
JO fcroito em confiTom.efte tal ouuefle rcccboo d\ fcllooc penit*
fcgooooOercEtoo antigos fc p:o cia.oeuc feer ptmioo ^flcmefmo fe
uaoo fo: ju^o.tfuc toOolloo Oiae gooaluiO:ooo|U5? fcgunooa
tf fua vira anoar peregrino. egt leo >O0 empcraoo:e0. bo que reue
oo oo ocrctoo .mago nouoo ao me la bo fecreto Ooutro merece mo:te
Moo oeue anoar cm penitcia fcte fe ba coula que elle coineteo bc fe*
ouocjanoo fegunoolbcfo: pofto creta tboncfta. ,
per (cu cfcfli ou per (cu p:elaOo t3CSolo.cctitj.como bo facerocte
ou maeou menoo.tOefpoo trar tfe rogar ato pollo q fclbc c(c(\a
em ba rclgt etreta* efta p:o X^p faceroote tue fajer o:apm
u q bo Oefcob:po (c ocue fajer em ^JLltt^r efmollio % fajer outros
tila manegra. e bo efcflr ju beeno po: aquelle ou aquelf eo que
50 ou fo: coaoo per temmunbaa felbe cfctiarc. ca 00 faceroteo co
q OiTeflcm q bo ouutra ojcr ? afir m 00 pecaooo 00 poouo % 00 tira*
mar p:uuicamte que tal borne ou Ocru^m per (me o:aocc0.? qu
motoer Ibe confeito tal pecoo to ma^o Dtgno fo: m^lbo: fom
7 i r i
buuiDotftte. bfaeerDotequ5 * aboa vioDDolbe confelbo para
DO D15 mifa Deue rogar atf no pu* fauDeDe fua aalma % auer cu^DaDo
trievjo mcmtoanteDa cfagrac Defeu pujgo % tribulacoc % a #
poUoe viuo q Ibe cfeflarom fcud ro:relbe ncllequanDo nccefafto
pecaDo.nofeguDo memtoDe Ibefeja,
pog Da confagra Deue rogar pol inCitoIo.cj^j. q coufa be ob:iga
lo fnaDo q aelle fe cfelfar.? af Do bo q fe cfefa abo facerDote
fybo facerDotc roga no nomeDa z. TBy como bo facerDote be obn
greja caDa Dia na mifa pollo vi aaDo ao qfelbe cfefa na cou
uo? pollo mojto.&Deue bo fa f ufo Ditae.affn bo pecaDo: be o
cerDotemuEtave5e vifttaraoq bttgaDo abo facerDote em mupra
fe Ibe cfefar para ver como conti coufa*^:imc]pramte tfucfe gar>
nua ba cfiflbm i eforatOi Dar Deo repjDer % Dcfamar n tfue
4J5Ditolo.cj:v. como bo facerDote Dijermalnouuilo.qo faccrDo*
t>cuc tomar ba efmolla ouboque teeq pox fua boca confagr bo cot
IbeDerboquefelbeconfcifa. ;f . po De tf0 Deuem feer obeDecDo %
-prD facerDote Deue tomar bocl teuDo De toDO0? nom Defama *
jaqlleque fe aelle confefaIbc Don maltrautaDo. po bo
Da t n bo menobiecar atDa qfeja poouo cobija q o bDg % o fal<
pouco afy como rajealguop:eU uTenfm\noDeu maltrajer
DDouto:e? mctrc4 fe bo p:o n reptDerXa o facerDote tfu
ue Ibe Da buu Dinheiro ou pouca fmaricojrcgeraopoouoin bo
coufa, bpoDefonraDeatomr.q poouo aellc. ?nfoomteDofeu
tot)O0O0qfomnatgreja fefuftm poouo. ma ti toDollo bome De
tDccfmoilaopo: grDeeftaDo q feerbraDo po tf o cbama
tenb.ipoj q Ibe D algo n Du na fua eferitura Deofc i ajo*
ouuirDe penifcia n cnDirir abo utrof^ bo q fe Ibc cfefa be obn
pccaDo: q Ibe De algua coufa; )u * gaDotfDarajuDatfufttamto ao
troft bo facerDote beobngaDo abo facerDote qu fe cfefou febe p:o
q Ibe cfefa Dar tcftcmunbo D* fua viA na feita % Domingo ouur
penDca fe fo: reqriDo po: dle ? co fua mifa % oflrccelbe** fe be facer*
mo be mDaoo tf algupecaDo Dote parrocbial Darlbe D3tmot
De q era DefamaDo.i fe mefter foi pmtcia, E comcclr que na cenfif*
pemicalotDjeloabobpo.tDeu fom bo que fe ccnfefa nDeue Dar
Ibe Dar boo cfelbo.a juDa ? fauo:. coufa algua ab ofaccrDote qo cfc
t amalo % trasello aboo coftumef ia a po: nenbu DO facramto*
v "I

n Deue fecrDaDoDmbcj;ro nlciu Tcflr aalgutf fraDcp:eegaDc: oua


tra coufa.&mpcro bc bouefliDaDe outro religtofoDe licena De feu fa
- ? cm fjmalDeDcua bo q fe cfcO ccrDotet n Ibe DeTe alga coufa
faDcuc? poDc Dar algua coufa afcu era opiniDalguus q n bo poDe*
confcflb: a]t:ctiip:o ua Iq> vclba.q m abfolucr u Dar confclbo po: q
00 que b abo p:opbcta ou abo fa pecaria^mas ba determinado beq
cerDotc femp leuau alga coufla bo abfolua? q IbeDiga afi.&migo
q Ibe Dar/M? como fe lee fr jSaul tu es rico % eu b:oue.fe n riie aco:
qnDo foi aBamucl ap:cgtar p<3l res e minba nccefltDaDe pecastri
. las afnasDc feu pat):e que era per* poDes feer faluo. j fe algu fe con
s DDas que Ibe Deu bu Dmbero;;? feafe afraDe De fam frcifeo a Ibe
Da molber De ^erobo que leuou a quifeleDar Dinbepro.po: quto el
.bo p:opb De5 pacs % bu folhai* te n bo toma na mao Deue Di5er
* D:e q be p fem leucDaDura? amaf ju n bo pofib tomar mas Dalo a
faDo % frito c ajeite % bu vafo De bo p:ocuraDo: Do moendo* fe fe
mel quDo fo abo p:opbeta abas bo facerDote Der penitencia q faa
*ap:egtar polia fermiDaDe De feu cantar mifias ou rejar pfaltet?rcsi
ftlbo.iE fcgunDo bo apoftolo.caDa n ao Deue elle catar n rjar.q fe*
bu Do q Determinar cm feu co:a * ria fofpe^ta que po: ccbija tf auer
om.q tis ama abo q Da % com ale> Ditibe^ro mDara fajer aquella pe
gria.jyrtoba lugar De n beco* mtcia. ...
(tuincDDar certa coufamasfefp^ <fCitolo.Cjcvi.qutosp:oueto
acoftumaDo em alguua terra ou lu fe feguDa penitencia, -J
garDeDar coufa certa aqulloDeuc ^t^uitos p:oue^to6 fe feguDape
Dar bo q fe confefir.f como quer f mutcci. (D.jaiura Da mo:tc. q
4 bo facerDote n boDeueDcmaiiv ^urcomobo q tcontDa n tpo
Dar. bo p:elaDoDeue ap:emer q bo tal tc algu i'u5 po: fua cMom
D & jrto memo be nos outros fa becDaD.alfy no foiritual be bo
cramtos j fe bo facerDote be p:o ctarro.q polia confiem q fa? be
ue.DeuefeerapmiDboqfecnff abfoltoDo pecaDo.pollqleftua
fa que Ibe De algua cufa. fnDa q cDenaDo ao ferno. 0.ii.ab:e opa
boconfelTo:iipoDeDemDarqu rafo.DcDi5fc#goft.marauilbo
be D coufa alga.poDe *Dcue to> fa palaura be peqp. q ab:cas po: *
mar bo q ibe fo:DaDo D* graa. % af tas Do para^fo fegDo fe p:oua pol
* fgDeue fa?er cm toDallas outras o lo laD: q cdaua aaDcftra quanDo
bs fpirituaaes.E fe lgute con 3cfu #o fo^ crucificaDo. aii.cn
>rii
cobjtafeonseo* peatooe&tioc pat)e:ttuperooa!e ba cruetoase
Djcm bftaefcritura.g)0pecat>o0 o meu pecaoo. ri.fup:c bo que
q bom t>efcob:e % reuela.tf0 00 ctt falecera fatifa> noc fe Ice na c
cob:e 1 efcfoe. Ifxutt j. q inclina 1 fcrttura.mt>amce confeflar 00 pe
tra> ba mifercofla ti tfo.onoe ptj caooe po:q ba vergonba ajamoe
ba glofa fob:e aquelle verfo t>o fal* p: peua.lbo.r-ij.q efeufa % goaroa
tcpro.Beltct meu cogmtu tibt fc qe n venba maye oano % mal af
cL t& peca&o q borne conbcceat^e r como fa? bo q t buu sente apo
boperooa.lbo.v4*>* alegria k oieciOo qbat>ooiqbo tirapote]
co:a.g>n:>eoe5a *>& 1" voce c* n apotneca 00 outros? fclbetrc
wltadonie 1 cfcflloni fnuo cpu boOoo:.utrof#fa5 outro pioue
lantio.lJ cantar 00 q come be na to fpiritual.que polia penitcia to*
vojt>ealegrtait>econrom.t>o.v t>ollo0 beo q foz festoo tc Do pe
q acrcccnta t mutplica 00 rogaoo caoo mortal q era mortificasoo.re
reo.poi bo faceroote roga polloo uiu 1 toma no pumeyro etooq
que fe creflam. Ito.vij.alimpa ba eftauXomoqrqooque fo:fet
conctoa.nt>eoi5 fcflaombo toe eftoo em pecaoo mortal eltc0
q bom cfcflartDofc. x>c feo % cujo fom moitooin pot>c retomam
fc to:na limpo. gXvtj.aita bo bo n refucitar. empero amoucrta pa
ra cinco coufa feDo rufo fcrtHto
m atfo.onoeoij fanto Hgoftinbo
.usote cfelfaenobab coufa no capttolo oa efmolla fe apjoue*
mace cbegaaa aae tuao o:elbae q ta quoo be feta cm pecado mo: *
ba vit>a que p:ocet>c oa fl q be tfo. tal q comera, po: q no tercerro ca *
.ijccnoera % guia abo bom a pitulo.ic. tffio poe 1x>ttcnfi0
carreara tf kwoc&woc t>i? falom cffc0vcrfo0.
noo pioucrbioe.CUii abfcoit fce * 0\* reuiuifci1t:que mortficata
lera lua nonOirigatur.lD que fe ab rueront,
foifte t>e (em pecaooo no fera a* (Tviuere non poflimt:que mortua
raoo n guaOo.pOEO bo q oeoe natafuerunt.
fcbur fera enocrenaoo na carrqr <JjDtolo.cr^uj.t>o facramentosa
ra t>e faut>e.0^.rra ?t>etnre 00 er,tremavn$.
pecaooo. noe orotf no pfalmo. > cometo soo facramentor
Bii.cfitcbo:aoucru meiniutt iooito como fegut)o opm
me oomino:i tu remififti m* x_jtf alguo pouto:eoba e^tre
pietatpeccati m<i.uouTe.cfef 1 ma vn$ erabo tfrra^e^ro facram
farrctramiatftaminbamaW to* % egfao outroe bo.v % cemo

:$r#f$>odt> i;c5pC0 fifctciitco ba opn x>qe cnnpniftap fantia*


iZmpcro po: que effc be ctr p t>e ', QO bo dbbdeceo^ijtrpphsq
^iiccciio^c^pnreccnicquebe on * 00 apoftol>0 elabclerpin efte fa
rtim&ui q icj poftaritte 00 ou* cramto % bopa cpnfirmac.pp: q
troa fycramtp be ucccflibafcc bo cfte fo:obabo0 e perfepep. pa gr*
pcrrabcEro. p:pc ntoo aquy *n a t>p fpirttu fantp. ba qual perfez
^erfccUe^ p:iinc^ra mete quecou* c \\ lebe ata;perpp0pa refur
tabc^cjrtranavitcm. xei.%sefp^qt> fpiritu tento
j0Uio\cw.q coulb bc ejttrema veo noa apoftolo0. % afl^ eiee T>o
. yncom T pDe ouue efte nome. U0 facrameutoeno fojo eftablect
V^jctrcmvnc' fegur>ot>ij iut t)O0 te. urro otj q fob:e efe
Albcrmo rio fcrauicntal be vn 100 outro? facramto fop funt>a
gueto mter3lt>eolcobct cont pa T frmao ba igreja 1 ba leg no
c:acp tf palara.poUo qual ba cu ua.obcfe p:efume q^efu jepo q fo
fcrmtoabe cfpirttual fe effo:ca pa * funpamro t>a Icypopzfy $ce
ra regefl jr ao0.pccat>o0, : ba enfer facramto rito po: outro*. iefta
: impape cp:po:al fe efrp:ca po: vir * tntutoa 4 queftto ihefma b tio fa *
, tubc0. & tomou efte nome ejttre * cramro t>a confirmado.;
. ma viic po: que fe oa T>rrabra 4jXtlo.cjcjcj4qiiata0 coula0 fom
pa outra? vncoonop perrabep necefl*art0 ele facramto,
. reptapeftavil.qfepaaon* ^-V^nocoitie fiiftciaaeo fefe*
fermoo que cfta acerca ba mp:te % V_AQU.^ cm efte facramento.l^a
tao6 fao. p:ime^ra be mimftrp que fa^a vn*
j0Dtplo.c>je.q cftabclecco efte g(mto.1>afegt)a aitco. Tl^a ter
, (Tramcnto. ce^ra .liiatena.lba quarta fo:ina.
S\ igm>o 00 enonmVp fant Ifra qu^nra Ipare certo chi que
go cftabclecco ofte facramto x>cu feer vngioo0;^:ineramen
naqucllo q Difle; 3jifimw/urquio te b mimftrp x>efic facranto>e*
.. n vobte moucat: p:ellbttcrp0;cccle* ue feer facert>ote 1 p:ete.pe ,mv]
f\ i o:t fuper eu vngeteg c leo o:penapo fegtl^o o:Deiiao t>a faii^
ct:ario ftoc faluabttfrmu. feo ta mat):e pgrea ou bifpd fe bo qui
. que trevp,enfermar traga 00 te* (cr fjer. J como quer que na au *
,. cerpote Da greja i fa<$q:ac" fo * to:toat>c x>e fatit^ago vi^wimt
b:e elle vntisoo co dl^/fcba o:aco . p:cfi>ttero0.(j| ba antenper q Peuc?
;. t>a fT faluara aboferm"Oi0 tpeo feer muitos p:c^c0^ tnpero bo
togpo fom Diucrlb.qalgu ice tecerDote com bu defigo boppt
n . W4 -

1f1\
aminirtrartDar.feEnDaem tipo recebeo ba o:b facerDotal. fe ppt
x>c necelTioaDe foo bo facerDotc bo queaty ja ftrvngDopo: reticrea
poDe fajer.lbo fcgDo q fe rcqucrc n Deue fecr alj vngiDo outra vc^v
em cfte facramento bc ba enten ptitolo. cm), qu poDe Dar cite
ba qual Deue feer afl^Da parteDoq facramto % aq pelfoas fe tf ue Dar*
bo Da como Do q bo recebe. Ibo ter ^EaDbcD^tonotitclo ente
ce^ro q fe requere be matria, ba ^Deftc.faccrDotep:efteDe mina
qual bcoloDeoliuas confagraDo o:DcnaDo fegDo ba fama Da ?gre
x> bilbo ou doutro mapo:. Ibo quar ia poDe aminiftrar cfte facramto
to q lie requere be ba fo:ma. ba ql % n outro algu. fe tfue feerDaDo
em cfte facramto be ba o:ac cm aos q fom em jjDaDeDcDifcr De
q roga bo facerDote pollo enfermo pecar feenDo enferntos De tal fer*
Di^enDo. *per tft fancr vncione5 mtDaDe q efte cm p:i;go De morte
et fu pijflima mifcrco:Di' inDul* ?aos velbos que falece po: grDe
geat tibt Domnus quiDquD pecea vclbice.fe n fe Deue Dar aos q cn*
ftper vifum.tc.fem eftc facram tr em batalba n em mar n acs
to foomte ba fozmabe ba o:acom qb De matar po: juftica.acomo
po: q lie Da em acommto % a;uDa quer q eftes taaes eft em p:t jgo tf
t)0 cnfcrmo.lto qirntp fe reqrc q mo:te n be po: Defalecimento Da
feja vngiDo e certas partes Do co: > natura mas po: cafo De fortuna ou
po.as quaaes fom aqucllas partes De vtura. fe n fe Deue Dar aos mi
em q fom os cinco fcntDos co:po* nnos q n b Diferido n pecarom
raacs.f.os olbos as o:elbas.os na nb Dcfpoficparaaucrcm efte
ri5C0. ba boca % as maos. fe fom facramto Dcua. naosfrcnefi*
tigiDos eftes lugares po: q fom fre cos n aos loucos, faluo fe ante q
ctasDa morte? ra^cs Do pccaDo. Ibes vefie ba loucura bo auiam De
-& algus vng 00 pees pollo mo* manDaDo.aeftcspoDc feerDaDo c
mmtoqfajapecar.tas recns? tantoqn feja fcjrtaDefoncftiDaDe
00 lombospollo apetto tf luturia no facramento po: elles. fe cm ai*
Como qr q nos pees 1 nos lobos gus o:Dcnaros c conte, que bo
n be x>e neceflario.fe fe teuer co:* q bati receber efte facramento aja
taDas as maos ou os pees. Deue Dcjoto anos.iq embuano n
Ibc vngiral? acerca DDe os teuera feia DaDo mais De ba vej apiDa q
fe as maios x>o q fo: facerDote.De muitas enfermiDaDes aja. mas De
ueas vngir De fo:a % n De Dentro* po^s DO ano paaDo bem elbe po
po;qutojafo:vngiDas quanDo De Dar outra vej*. fe lie bo enfer *
tito faar t>a .fewnfcatJc, fceulbe la
uar 00ii!^ix0ifec.fo vngft>o. frfser -bote % 00 orjiiioe na ^
bauguoa cqbolauar lancna grefa feunDobaDjuer-fDaD Das
no fogo fe i:rcrnt>uc fcr p:omricia6Tterra0a^ beDiuerft
lauabo bo co:po llHmfeer rc* DaDena flniDaDeDe am^nirtrar
5te*icomoqr q emtfte facram efte facramto % 00 outros garDan
to fejam yngfco mutoe Igarc Do femp:e bo fuftanctal.^o:ciiDe
% fe faa mtrtao vnoe0 empero ler^asaae outras opemoe poe
be but facramento q toDas fe otte- rcy ba foima q fe faj fcgunDo ba 2
tia abuu fiu^ fe bo facerfcotc q a greja De romana ql be eftaluan
minitra efte facramto fcefpojra q DO ouuer tfDarbofacrDote eftefa
ouuefic vngtoo algufo lugares fa* cramentoaalguu enfermo Deuefe
leccfiepo: fcrmtt>at>c ou mo:te ou veftir foteepeltjia % eftolla? 00 ou
em oiitra mattc^ra.outro faceiro * tro0 memur0 fob:epelt5ta0a to^
te seue cpjir bo q qtxm De fajer % me leo cfcbmiD<te enfermo0 %
n tonialo afa^erse comeo* auguoa beet %M tr&s %00^crios
^itoloctf ti.fe cfte facramento com ct>ea6 ehcDtDao"% va acafa
fe pot>e tomar nu^tae veje* Do enfermo 1 pollo caminboDijen
^fte facramto fepot>e tomar Do bo pfalmo De thferef mei D*U0
V^buuaoutJuaevejee ournape H quanDo cbegar trDo na cafa*
quta6ve5e0bomfo: enfermo a . bolacerDoteqbatgirtJtga^^
p:ijgo t> mo:te. omo quer q em buicDomuiet ommbubabttant
bun ano no bo pofce recebtr ma^ bu0 tn ea % SDiutouu noftru no*
TcbuavejaEnDaqa mu^taeen mmeDomini.? Bommus vobfeu
fermtoaDes fegtoo fufo betto.iE ? >:emu0.&SHga ba o:aom 3n*
fe algu ouuer cnfermtoaDe perpe troeat? Beu0 qu fmulo tuo eje
tua afli como ^t>:opela ou outra fe cbelt.c otitra0 o:aooe0 i^logo
meibaueLcoave^q eteuerpuj c auguoa beta far bua cru5 enci
go t>e mo:te Daqlla fermfoaDe po ma x>o enfermo % lanaraMl % c*
De receber efte facramento paflaDo, fpargera po: toDa ba cafa t)i'5ent)o
bo ano q bo aja recebido, q n foo Hfperge0 me.rmifcrcremet.&tu
ntte efte facramto ba refpcptoa ga abo enfermo ^rntao aq me fe
aenfermiDaDe* mas abo eftaDo Da 5efte cbamar 36Vefponsera bo en
enfermtDaDe. rermo^araqmeoet)e0 pewoa
($%to\oxmii.i q maneara i foi De meu6 pecat)O0i tncx>cx>ee ba f
ma fe fceue fajer efte facramto. ta V11C0.& bo facerDote t>ga &euf
I
M
V i '

aWj"*/
te pcrDoeo0 teus pccaDo^tfe De rtKoutra^ em fm.qutcqutD pec
ba ftua vn6 fauoaucl abo iipox icaftt peroDo:atft. -raln: mcfnto na
aalma. rfe n fo: confeuaDo.Deue boca.quicqutD 0:10 vicio Dcreltqut
fc cfcflar.? fc fo: confefioo. Dcue li.i me mao0.quicqD per tact.
\he p:cgtar fc fc aco:Da Dalguuno no0pce0.qutcqutt> per inccfitim.t
pccaDo0 cfto fcpto tfuc comear ha0 r0.qutcqutt) Ulbonl feu car*
00 fctc pfalmo0 pem'fcaac0 con nt0 vicio peccalu. caDa vej q fc >
fua laDanba. cm algae ggrj e jer ba cru5 bo mtmftro alimpe aql
fob:c caDa pfalntot>5 bua ttfa. le lugar c ba Das pcllae DalgoD
fob:o bo pnmcpro .Sana meDmi ou De eftojpa q ante federa % poclao
ne.fob:e bo fcgtlDo rat quiD re* buubacioDe p:ataitDelato ou
guluo.fotoc bo tcrccgroBomcDe em bu vafo viD:aDo De tcrra.
fccn>e.fob:c bo quarto .0: contri algut0 o:Dcharr0 mtiDa vngir c
ct\fob:c bo qutnro Bomine pter opto lgareo; iba pritcra enrama
mcu, fob:c bo fcfto Bomnc notr Da poc: m frte. % cfto cm poucoe
fu 111 T)igtiU6. fobjc bo Icprtnio X\ lugre0 be coftumc. acababa
aut foi occiDiflct. acabaDa ba la fia vncoe0 bo faccrDetc D13 ecr *
DavnbaDj J:rclcrjbn 1 paterno ta o:aooc fegDo fc cent tio l
ftci\t nc 1100. Baltift fac fcr.t tiroDO0 facramto0.malgta0 fc
nutre et Domine. iDcmmc eraurt;* grc/30 acotum q ent fimDcrle fa
Bommue vobtfc. :cmt<0. % ba cramto bo faccrDote alfpa ba bo *
o:amp0fcmpitcmcD0 qtu caaboaifermo'rDalbepa5. Def
bcaf tacob.? BomtcDcuo qui que bo ccrDote % 00 mttlroe fe
pcrapftolti tmT.i outraoconuetri' tonta acrgrea. Deu qmar ao pcl
entee. 00 mmtftroe fa5 pcllae la0Dalgo^o ou enjopa Kctvo na pia
De algoD ou De cftopae De Inibo % -laurbovafocaiigua quctitci
poo oito tia patena ou ctnbttu va lan^alo nell.Berla maicra % fo:
fo,?bo faccrDote mete bo DCDO po nta fcDcucfa^cr cftc acranienro
legar no oito ? fa5 bta crtt5 cm ca * fegunDoboolumcDe rem. maa
Da bitu voo olbo0 DO enfermo x>i$ fe l outra mancara fc cofltima ri fa
Do. *)p>cr ti fanet vnctcn et fu jereaiga outra0 H0fea0. caDa
fancr mtfcrico:D:pareatttbiDe* buit faa fcgnDo feu colume gar
qutcquiD pcccatt oculom vtfto. DanD0aticocoufa0 fuftcaaco
casa bua Da0 o:clba0 outra cru? fufoDta0.
t>5ent>o cla0 palaura0 fym.quic Cttolo<cjr)cv,qp:ouctto0ba cm
quD pcccalt per auDitj, noe na cftefcramto.
xp.trtoe p:ouctoo fefcgu fccfte motifo* M como quer q otr fe tnj
(JLXikramto. Ibo pumegro qt>a emmu^tamanepraJe^aoad to
faufce fpirtttial ctra ba fraqueja q
oallaa outras aqug fe6trat>a o:t>c
borne ouue xquedou x>o peca&o au ecletahca que be facramto.i p:i
tual ? ojiginal. ctra ba qual fraq *
megramteoireg q couf be o:t>.
5a cftefacramentooa eftcffojco. 40utolocfl:vi)\que coufa be o:D.
foo fcgoosa fauoe co:p:al fc c* riguns>o bo meftre &ao fent*
uaalauoe Calina. Ibo terceiro q faa x fam tbomae 1 outros f
tgra ? fceftnreoopecaooo mottaa >outo:ee.o:t>bebu final no
ea x vcnaaea fe no acba contrarie* qual be t>at>o pooerio fpiritual ? of
fcaoe na vontat>c t>o qo recebe, lhoficio abo ojt>enat>o.uilbermo no
quarto q moue ba vtaoc aoeua facramtalpoeefta mefmafcefin
^ma tygegramtefajaboq bo .i en at>e.ort>" be bu final fan *
recebe bgr aaglo:ia 00 paragfo.Kbo to^cJboftfiatuj* Qiohebu
3nocecto poe treo pzouegtoa t>oa facramto eftabelecoo x entretm*
quaaes poe eftea verfoa. 500 pollo0 apoftolos. bo carater %
0VLQO\ ejttremi vt t mtebi glo final 00 qual be pofto x fincado no
riamajo: que recebe ba ozx>c pollae maoeq
tjt leuo: mo:bu0 et mea pena bo pielaoo poe fegunoo ba fo:ma
mino; t>a igreja ob:anoobofpintu fanto
paraq poTaamimurarem certo*
Citolo.cjcp?f^o fefto fcramen officioa
toquebebao:t>enn <|3Cttolo.cjotvii.quta0 Ibmae ot
>ee0eclefiafiica0.
_ butano t>oa cinco facram jcgunt>o 00 tbeologos fom fe
too que pertence abo eftaoo 5te o:oea.quatro n facrae.bo
V^Aaa pefla em efpecial.conu nNagro.lecto:.ejto:5fta?acolito.
oscritrautar&oasoueq pertc trea facrae. fubt>acbono x staebo*
comumte aboeftatwfcaggreja q uotfaceroote.jSegtooo canoni
Com bao:t>e?b matrimonio. ftae fom nouc.eftae fete fufo ogtaf
po:qutobo facramtooa o:oem x ba o:oemfce coioa x ba epifcopal
pertce aagerac fpiritual t>a ggre* fl^oiqutoDijq ottfeentoe'
IM bo matrimonio aagerac tem treo manearo Iba mimegra be no
po:al.? bo fpiritual p:oceoe abo t me oe &Egnit>at>e ar como oe bpo
poial, po:ent>e XM oio ie trautara 1m outra maneara be nome ti of
pzimetramte x oepoge x>o matrt * ficio aflfc como o:?>em t>e pfalmifta

^m^^^u \J
l/l *
) 1* 6

eu t>e prima co2oa*im outrama* oeupatxrbofpirituaacc. St


nevra benomefce signftafrefbir cabelloq f cou tf yufotfarrc>oi
tual aflV como qualquer ooc lacra que n bargu ba ftfta it bo ou *
? tKLca&a bu t>elae fe tnra aste utr.igmfica q Du fecr cottJz
(jLitolo.cjcrtt.t>a cojoa i que con tirado 00 pecatfoatf vtt>c TXM
fa be ?t>oe ouue efte nome. carne po: que no embargue a vir
v^Vghoa be bu fmal pollo qual twoce t>o mmtftro tf tf0. & po: ^fto
vJUlgu be Deputado 1 fmalaDo t>t5 bot>ecreto q 00 clrigo t>cu
empartcDcfermotf tfo.ftrtjefe rrajerba cabea rapafcaia o:c*
t>e co:ono co:ona.po: que 00 clcri lba0 que parea & 00 lego que to
go recebe co:oa0 afcmclbaua t>e m otDem se rcligio q cbam cen*
rpo.q "ocxiregerafy ? aou trc.l uerfo0 cou 00 cabellosarreso:*
cbamafe o:t> clerical po: q 00 cie* n rapa encima ba cabca.po: que
rigo0 fom cbamafco fo:tc x>c ber como quer que lerio bc tepo*
t>ai>e x>e tf.a clrigo grego qr raae n fe ocupa 1100 ofticiot>uti
Dijer fone ou bcrfcatf. po: que fam naae.0 religiofo0? monte De*
matbia0 q pameramtc to? o:t>e u trazer mayo: co:oai mace reso
nat>ot>oapofiolopo:fo:tcfcrre t>aq o clrigo fcgtore polia re
cebro no numero tf llc, fomDi 50C fufo Dita. Tbo cerco DO ca *
toDefo:teouDeberDaDe po:qtie belloDarreDo:quen bamcoine
fom em fone ou cm berDaDc De tf o nem fim. figmfica q 00 clrigo
ou po: que elle b fo:tc ? parteDa, fom mmiuroe De tfe.bo qual nem
beoaDe De tf que fom 00 Drmof ba comeo n fim.a outroti qDcue
? 30 p:imtcia.o:oa 1 tonfura to feer limpo fem ugiDaDc ? vcrDa
Do be bua coufa.aptDa q alguuna De?ro em fua doutrina, x auDa
cbam co:oa aarafura Da cabea % po: quito ba co:oa be fmal De rc^
outro Dije 00 cabello q ficam Da fignifica q 00 clrigo fom faccrDo
reDo: po: tf ffDo co:taDo. empero teDe tf % b tf reger afy mefmo
toDo {fito faj ba co:oa. Ibo q t ba aaoutro vtrtuDc a q tc repto
co:oafoomtetbeo:t>enaDocomo Detfg.
Deue.Dctic goar Do p:cmlcgio cie* <J$,itolo.cfl*. DoDe ouue comeo
rcal Ebarafurqfcfaj encima ^foijacbatabaco:oa.
fca cabea, fmifica ba limpeaque -fXS manara tf rapar ba cabea;
t)euefeerna0VontaDe0t)O0querc iXfo^acbaoapnmc^ramtenr
ceb ba oioc. t q po: ocupo Doe-^leYvelb. na qual auia atgu bo*
be0tpo:aac0nfeembargueba meeqcbamaunajarcoaqem/t
-=7= 7
/ r /?
?>#'&
<k

tia! De contincia letjtau' crecer os teriaaesDa tgreja.? b3De Dar rejo


cabellos ? Defpo^s rapaunos x fa Das coufas q cila fom. , tomou
31' facrficto Dellesf afemelban* efte nome De boftium q quer Dijer
catfftesosromaosem DoeftoDe po:ta.po: que ba De teer 30 cbauea
^elnjcpo.fescr raparafam pet>:o D3S po:ta0 % gart>alao que nom eti
p:eegocmantiocbia em.maneg tr efcomung3Dos n cales n ou*
ra x>c co:oa.bo ql 00 fantos patnes tra coufa cuja. botado querDt
troijcer % tomar agloua % bonra 5er po:te^ro.po: q garfca ba po:t3.
t>evtot>a ba clcrtjta. l.n foomte . al ferue aos q celeb: 00 Duu
00 clrigos rapa as co:oas.masc naae0 ofltcios q n aj empeDim*
uem rapar as barbas po: suas rc * to nem embargo algui. &fta o:D
; joes.lfra pmegra po: q afy como fo% elfcibeleciDa afemclban.a Dos.
os cabellos Das barbas nac polia quatro porteiros que na lep velba
fuperfnrDaDcDos bumo:esDo e * garoaul as quatro po:ta0 t> tplo
flamago.afl*2 00 clrigos Deuem tg x>c jerufal.po: q maa coufa n p^
rar ? rapar as malDaDesDaalma q l'a nom entrafle Dtro.i afemelba>
fom cm elles fuperfruas. Iba fegu a t>e quoo ^c(i\ vpo laou fo:a t>o
Da q po: bumilDaDe % jmorca pa* tplo 00 que conp:aua % vcntn,i
re aos mimnos q no te barbae po: efto bo que ba tf receber efta 0:
? reja pgualaDos aos anjos q fem * t enfo:maOo pollo arcediago bo
p:e parece cm rDaDe De mocos. *D q ba x>c fa5er.bo b po Ibe oa as cba
papa auiceto eftabeleceo p:ime^ra ues^a igreja oijeitoolbe.an^ vut
mete q 00 clrigos fejelem ba co * ras? fars como fe ouitefles fce Dar.
roa reDDa? n legjcaflm crecer 00. ca atfs t)as ccufas q ci (n eba
cabeljps % rapaflm 30 barbas. cbaues, E ba fubftca oela o:t>
(FCttolo.ctjtjtj. Do boftiapro ?D* beem efto q bo bfpo Ibe Da a0 cb
Diouue efte nome % q qrDjer. ues. % tt>alla0 outra0 coufa0 fom
yEfpopsDa co:oa fegufl as Defplenit>at)e.
*V_^uatro o:Dcs q cbam mcno <JXitolo.ctfjcij.r>a o:D Tx> lecto:.
res.f.boftiaro.lccto:.ejeo:5ifta.a*, OI\r> tf lecto: be poserio.pollo
colto.^rimeEramtetrircE Da o:* qual pertence abo que recebe
Dem DO bolhado. :D oe boftiap cft o:oDeniciarba efcrtpturaDo
robepoDerio.ppllo qual bo que re teftamento Da lep velba % noua.^
cebeeftao:pem recebe racolbe 00 tomou cite nome tf lego lego.que
boo0 na igreja % laa 00 maaos r>l quer Dijer leer. fo cftabelecioa
la*fomlbeDaDas aecbaucsma> cia o:Dpo: que bo lecto: clara/i
1

7\
abertamtepwnuncie^tfiga boq tfemombatfo0 qcftanargreja.E
leer po: que moua abo poouo atf c * fegtfotf 5 ^ofepbo. efta maneara
ua.iE po: efto bo que recebe efta tf cjurar fo? acbatf a po: cl re^ Ba
o:tf tf eue feer fabetfo: % entcntfitfo lom.polla qual lca3r ejto:3ifta
para que polia b leer ? p:onkiar. que era tio templo lnaua 00 tf ia *
que lecto: qr tf i^cr relato: t>ae pala 0000 tf 00 co:pc0tfo0 bomc0 ?tfe
urae que 00 pjopbetae % 00 aporto po^0 n oufau tomar, fefta q:tf
100 % outroo fanto0 tfouto:e0tf iife : fetfa pollo bifpo qutfo tfa bo liuro
rom.&po:ttobo bifpo Ibe tfab em que efta cfcrito 00 cjto:5fmo0
liuro % tf 5. toma % fe? relato: tfa pa t>o bautifmo abo que o:tf ena.i Ibe
laura tfetf0..?feb; com:irc0 teu t>i5.toma efte liuro % cncomentf ao
oflftcio aera0 parte aqlle0 q ba aamemo:ai auera poDcro te po
palaura tf tte p:eegar 1 aminiftra era mao0 fob:eo0tfmombatfof
rom.f efto palaurae % bo luro q 1 fob:e 00 catbccommce q n fom
bobifpolbet>abe fuftancaltfcfta aintfa bautjatfoo.^ efte liuro que
o:tf .a outra0 coufa0 fom tf e fole* Ibe tfa % ao palaura q Ibe tf 15 fona
nitfatfe. jEaboofficioSo lecto:e0 ba fuftancia Dcfta o:t>.i a cutraf
pertce bjer 30 vua0?00 fru?to0 coufa0 fom tf e folctutfatf e. Ibo cjro:
fbo papa marnbo cftabclccco q jifta ferueaos mtwftro0tfo altar
outro nenbu n fub aleeruo pui po: que aparclba % alimpa a0 vota
pito faluo bo que pollo bifpo fo: o: t)C0 tf 00 bomc0 tf e pecatfoo \ tf pi
t>cnatfotfcftao:tfcm. gtoai>c0. algutl0 frjque tfcu
4[fc\to\oxnmx>* o:tf tfo ejco: > faber bo ejco:o:5ifmo fcm liuro.
<^itolo.cjt#iii.tfa o:tf tf o acolito
y^f<o tf cfo^tfta be potf crio pa ~% o:tf tf o acolito be potf crto.
CAa conjurar abo tf aboo cbam _2_pollo qual bo que efta o:tf re
00 bo nome tf tte.E tomou efte no cebe fetfefpoc % aparelba atra^er
met)ee)co:55OC]co:3t5a0*qqiiert) 1 teer 00 crio para alomcar qiian
5er onjurar.po: q bo ejco^ifta po X)0 fe cfagra bo co:po tfe ^efu jcpo
tfo a0 maac0 fob:e 00 q patf cc cn* f tomou efte nome tf e acolito cm
fermitf atf e tf e fprtu maligno % fo* grego, que quer tfi5cr ecroferario,
b:eo0qnom fombauti5atfO0 que em lati. ? em nofia Imgoa qr tf i$cr
eft em poderio t)o cmmigo tfa bu boque tra5O0cirto0. lEftaoitfem
manai linbag ctira 00 jjtobooe - fo? eftabelecttf a para que. aquelle
q fe parta tf elle0. abo officto tfo que ba recebe tenb 00 cixicei ato
ejcoijirta pertce Dar tfe comer aos mer qutfo fe Ice bo euangelbot
quDo ala bo co:po x>c nofl falua aebono % ba auguoa para fe lauar
TH>Z ^e(u jcpo.n po: que alomc^t 00 facerDote % a0 outra coufa q
faca clariDaDc material.ca poderia fom neceflria* tomou efte \\o*
actecerquDo fc Ice bo eugelbo me t>e fub.que quer Di5er t>e funDo
i fe celeb:a ba nufa q feria granDe po: q fom De vul DoDiacbono?
clariDaDeDe foi. ma arep:efentar b De fajer feu mDamento.^ fop
bo noflb faluaDo: jefu po q be ver ellabelecDa eftao:Dj>araque 00
DaDcpra lujqalomea toDo borne fubDiacbono recebeflem a obla *
que no mo viue.i outrofy para coe? ofrDa q be ba oftia % Dala
que aparelbe ba bofta % bo cale? a aboDiacbono q ba ponba fob:e bo
bo fubDiacbono ou abo p:eftc* Ibo altar 1 leuar bo calej? ba patena a
que recebe efta o:Dem Depoj? q be bo altar % Dar 00 pieboa c vmbo %
cnfo:maDo pollo bifpo como fe De? auguoa % teer ba toalba co que fe a
ue auer em feu offiao.bo arceDia > limpe bo bpo ou bo p:ck ou bo x>i
go oclbe bu canoiegro c bu d * aebono ? Darlbe agua aa maoa
rio asar aentDcr que be Deputado po:enDc quDo algu fe o:Dena
para meertoer 00 crio quando fe tf fia o:D bo bpo IbeDa ba patena;
Ice bo euangclbo % fe confagra bo % bo caicj vajio % Ibc Dispara me*
co:poDetf.)utrofilbeDaba am tce como bo m^e^roDe te te be
bolla ou bo vafo cm que cfta bo vi* DaDo.EboarceDiago Dalbebopi/
nbo asar aentDcr que ba tf ferur * ebo c vnbo % bo augamuniU aa
? amniftrar bo vinbo para ba con toalbao, jfta palaura % a con *
fagrac Do co:po De 5cfu jepo iE 00 fa que Ibe fom DaDa be fuftcial
aclitos feru ao miriiftro0Do ai** Dcfta o:D.a outra coufa fom tf
tar aparelbDo ba olha % bo vmbo folenDaDc. M ^efu jtpo rep:efen *
% encDDo 00 ciroa % alomeDo. tou cila o:Dcm quDo fej Dauguoa
05tolo.cjr#v.Da o:DDefubDia vmbo % tomou po: cita a toalba
ebono. ?po0 auguoa no bacio para lauar
y-^flautaDo Da o:De menotee 00 peco* 00 Dicipol.? Depop b
K^M que n fom facrao.aqup con igreja bo introDujio po: coftb:e.
uDi5eroa0 o:Decn mavo:e q fe Depor que fo^ eftableciDo pol
Dij facra po: cjrcclcia & p:ime la pgrefa que bo Diacbono Uftefle
ramteDa o:DDo fubiacbono.g): bo eungclbo.eftabelecer que bo
DDc fubDiacbono be poDero.pol fubDiacbono Difefe I>a piftola na
lo qual ba oflrDa aparelbaDa para mifl*}lao:DefeD5 lacra.po:q
bo facrificio be aminiftraDa ao D bque ba recebe Deue viuerfatita
w- tM

1 f
mente oupo:qttttoaltartc.ob:a $ v*ba rcto:i teDe jmfoDo brao
. facraoup.orquc.bobiTpo^befJn> treto aDar actDer q 00 trabalbof
tobVppc ntao0.b^qitgf35 e qpaflancftaviDa p:efmteqo0lb
00 outra orbee mrtoic". iefta po:t m parte feeftra q bc efte mu
. czTtba caftioeqnwA<\MlW Wataa ba parte Dcftraq ftgnifica
que ba rccebct>ue.viucr^tat)tc ba viDa perDurauel DDC aucr foi
calamtcE cfto.be po:coitfttu^ ganca.f ba fo:ma Defta o:D becj
coDa Egrejavma0.n' po: qit. bap: bo bifpo foo lbe ponba ba mao o
t>et)c lufteii bo tenba aneje.: ;; bic ba cabea,& ba mao be men
(^iti.cjcjcjcvl^a oroem DO Dia * b:o para ob:ar % ammiftrar.^cgt
ebotio. /.-.''>/ Do opimDalguuo em efta pofic
OKDeDeDiacboho bcbttu pobe ba mao q lbe bo bpo fa5.be impo
ro.poUo qual bo Dtacbono po fto % cmp:efl bo carater na aalma
De aminiftrar % (emir ?. aprclbar po q recebe efta o:D.? polbc ba cf
bo co:po i bo fatigue De Jebi jepo tolla fob:e bo bb:o fecftro DjDo
bo altar % p:ecgar ba palaura p t) 3ug enim meti fuauc cft.iDalbe
i& Diacbono tomou cftenome.pe bo,lturoDO0 eugclbo0 po: que en
t)ia.qqucrr)5crDou0 a De conu&q tcDa fcerp:caoe^ro % p:ccgaDo:Do
qiicrDt5cralrc5aouDtgmDaDc.po: cuangclbo.Bcfte facramto 110 \*
quebp.Diacbotio tDua0Digiripa* uro paftceq Deue receber bo cara >
Deo.f.mboacbaiip? Dtacbono. J . ter ante q cm 00 outroo ato0;ait
fcguboDij fanto 3fEDo:o,tomou e baqalgu0 D5I qboluro nbe
ftehomc tjetracni grego, qqr pe fuftancia.a^ttDa q cfto be maa
Di^cr mimftcr em lati.? nofialin be iMcm tnnye p:opco aefta 0:*
goa ferub:. &am: como bo facer. p.? ncfto be ma^Dirercncia Pfta
Dote ba De cnfagrarbo co:po De je o:Dcm a0outra0.quebo pocrDa
fi\ jcpo.aln: bo Dtacbono bo ba De a mao? Dar ba elola afi fe fa$ ob
.parclbar.fbo Diacbono t mutjtoe p:efte como abo Diacbono. J efta
uomc0. ^menrametefe cbama o:D ouue comeoDa lc velba qu
Diacbono q tomou bo grego fcgun Do.b0 mDou amo^feht Defpo^q
bo bc'bi.r..3"tc be pito lcuira.po:.q o:Dcnpu abar?afeu0 flbo0 em
cin ba legvclba 00 Do tnbu.be icu faccrDotc0 que manDale abotnbu
tinb efteomctb. ou leuta fleDfle leui q feruiflem 1 ammtftrairem
D ieiia.q quer D5cr feeftra ou c$* ao0:facerDoteo. E afl^ parece q pu
querD;po:qao0Dacbono0 poo meramte fo:om orocnaDof00 f
Jjaeftoiafobjebobbio ejquerDp cerDotc qp0Dtaebono0* & tia lep
0.111).
noua:ouue comeo qtianDo /Jefu laurabetf.
poDeu ?.amimftrou bo facramen <[^tolo;cjrnj.Da o:DDo facer*
toitfc k\x co:po ? Tangue afeua Dia loteou pile ?quto0nome0ba* ;
puloa ? qutfo Do:mi q 00 Defper
tou parfa5cro:a.Ba pmitua SfgDo fe leeno ejcoDo. tfe m
greja quDo oaapoftoloa enleger Dou amopfcn q vngife aar,?!
letccpiiooe Do fpu ft para efte o areU0 flbO0 facerDotca. % elle vn
fcio.oa quaaea fo: fc efteuioa go aar grDc facerDote % aos iu
outroa q fe le noa autoa Doa apo* Iba em menozea faccrDotea^o:
lloloa.l ao ofcio Do Dicono per ene ve/amoa q coufa be o:D tf fa
tece p:mciramte aparelbar bo ai ccrDote* Dio facerDotal ou De p:e
tar % os co:p:aaea % outraa vcli * fie be polia ql bo facerDote ba po *
mtaa fagraDaa % ba oftia % vinbo Dcro De cfajjrar bo co:poDe tyu
? augua 110 cale5.0utrof Ibe per* jrp ?.perDonar % relajrar30 penae
tece p:eegarle~Dobo euangelbor na penitcia % offrecer bo facrifico
ba ptlola q bc eferitura Da le 110 * ap:a5nel atfa.iS p:efte tomou efte
m qbe^ msnwogniDaDe q ba Da: nome De p:efbter grego, q qr D
lcp velba*ba ql poD leer 00 De me jer ma^e velbo.n po: q feja mata
no:ea o:De0. J n be tf entDer q velboDaDc.maa polia DigniDa*s
eftee poD p:eegarba palaura tf tf0, . De % bonra q recebeo na o:D* Em
fajenoo fermea.bo qual pertce outra maneira p:efte tomou nome
aoe bpoa % meftree tbeologa ta De piedb^ter. q quer Di5er.al|0 vi ^
00 q b curas Daalma % nom aou uc^oi p:ebenaiter,q Da aoutroa ca*
tro0,comoqr q tre 00 pfente ro * minbotf viuir.acerDoteouueno..
gaiiDolbopoDc pegara outra0 cou me tf gregoiDe latt.q qr Dijer qDa
fa0tnuta0 pertence abo t)acono. coufaa fagraDafou cauDlbo ou p:i
ma0 po: q * algua grcfa0 n (Te 1 cipe- & tomou nome De facrificar
garD nente"D0D5er Della0.la po: q facrifica % fanctifica* i bo q
o:D ba enep ba caftiDaDe afife co * recebe ela o:Dba mu^toanomea
mo ha o:D"Do fubDiacono fegtDo q be cbamaDo pile pollaa rcjooea
fufo bctyto. 7bo Dicono n poDe fufo Dgtaa.i be cbamaDo facerDo *
abfolner po: q n t 30 cbaue fe * te pollaa coufaa fantaa q facrifica,
gDoaDitc feDra 1bo Dicono b tbe cbamaDo tilea po: q cila an -
po: veftDuraba lmatcaqbccr te oa outroa % outroa n tf ue elar
raD.apar aentDcr q Deue aptper -. DteDelle* &algaa partea bo 1
para bufar ba.rej efcDi^a Da pa, cbam capelll. louue efte'nome
]~n wj"
I<H;
pot quto 00 re^s se trcia outro , b:ir. outroft bo bpo Ibe sa bo ca
tpo qnS u sir aalga batalba leVc vnboa ba patena c ba ftiai
leuau ba capase fam marimbo *.-' tS5.Hccipe.poteftat.ic >utros
punb ba bua tensa ba qual cba. srqaty fe sabo carater. po:qu ,
mau capella % ostfertgos garoa.*; to efte be bo auto puncipal q Ibe
uaqlla capella <zS"Se ouueronc sa poScro se cfagrar bo co:po se
ne capelaes.isaty tomaro coftu ^efu jcpo.&sefpois bo bifpo.poo
me c alguas partes se cbamar aos Ibe ba cftola fob:e anbos os ob:os
facersotes capellaes. utrosSi * asar aentser qscue feer bumilse
5c q quso bp as batalbas fa^t na bauturca % fo:te nas trtbula
nas tesas buas cafas pequenas cu coes % tfpops vngelbe as maos
bertas tf peles se cabzas.nas quaa \ fgnifca q recebe oflFtcto se fanti*
es celebwu mflas.? saty tomou ficar % facrficar. % seue fajer ob:af
nome capella polias peles sas ca * se carisase atosos. & conto outro
b:a. )te facramto fo^pimetra. nenbufaluobo facersote n tfue
mteeftabelecsopo:tisnaleE ve cfagrar bo co:po se jefu ppo nem
abfoluer.no facramtosa psen^a
Iba quso mansou amotfen q vn*
giie aar % afeus filbos c acerso * fe sife, % (Te sra asante no titolo
tes & po: jefu jcpo na le^ noua qua sas cbaues q fomsasas abo facer
so fe onreceo no facrificio Da cru5; Sote.fc nefta o:s bo bfpo sepois
?quso ellemefmofot facersote sa comnbsa pajabo o:senaso
% boftia musso bo p fua carne asar aentenser q bo recebe a^goal
?bo vinbo e feu fgue. Iba manei? o:se s que elle ba.B aos q eta ot
ra em q efta o:s fesa be efta.^u s recebe pertence faber os luros
meiramte bo bpo poe as maos sos facramentos % bo liciona^rot
cma so q fe ba tf o:Senar x tosos no q fe conte bo canto % bo liuro
os p:eftes q eft tyseuem poer as que eftbo bautifmotos outros,
maios acerca samaoSobfpo? facramentos % bo manual pra fa
sj.&ccpe fpirtt fantt. .polias berqusobeba fetuagefma Tba
quaaes palauras sefpo^s sa fefur* pafcoa % as outras feftas mouue ?
rercom seu noflb faluaso: aos apo est os canones|)entenciaaes que
ftolos poserto facersotal; & fegun fomba penitencia que fe seuesar
soalauussi5altyfe p:eme?be po: casapecaso.t bopfaltetro-iaf.
pofto bo carater naalma'1 aqui Ibe omelias que fe seuem St5er os so>
sa poserio para q pofl ligar % ab * mptgos x as :
feftas po; toso bo a*
foluer *s cbaues para cerrar ?a* -'no.- " -. '> - " *'
i
&%\to\o.cmviihX>a o:DDobfpo T>e cfagrar como bo bifpo. tuto
. -iprB o:D btfpalbc bua p:cmm abo fegunDo efeito mao poderio

I
JJta ? mamona q fe Da Da fegun t bo btfpo q n bo facerDot.q el *
. Da ob:a ? efeito De caraterDa o:D le Ibe oa ba o:D % ba matria q be
facerDotUpola qual ba coitfagra* bopoouo emqucvfeDopoDerio q
com Do co:po tf ^tfu jepo fc fa5 % fe Ibe be DaDo. k ret para ft bo poDe
acaba na igreja Doe ficcee jcpaaoa rio que quer iltmttao afuavtaDe
q cm cft mfiD vu* & ouuc efl:c &eye cafoe f comuts i gtiaaea
' nometfcpi* qqucrDt5cr ectma ou abo bpo ? abo facerDote.f.catbe5*
&c fofo? X>C fcomp.q quer Dtjer eu $ar q be enfnar abo que recebe bo
tnDcr ou acataro: que Dcue c\\ * bauttfmo.bautjar.pjcegar* confa
tenDeru acatar fob:ebopoouoq grarboco:poDe^efu j:po tabfol*
ibe bc cncomcnDaDo,pe cm gre ucr. iSnoue coufas ba bo btfpo q
go.qrt)t5cr fpcculato: cm lat.po* n poDc fa)er bo faccrDote meno:.
q Dcue cfpccular % acatar lbb:e bo Iba primeira o:Dcnar 00 clrigos.
pouo.'. afip cftc nome mar. bc Tba fegDa b5er as mjas vtrgef
:r Ve carrega que n Delxmra. jfe po: ?ba tercevra confagrarbfpos. Iba
; quto Dcue cfpcculan acatarfotne quarta pper ao maoe encima Doa
'^ bo pootio. po:eitDe bo papa clem que o:Dcna 1 bcsc Iba cjutta beDt
1 t cftabelecco que ba catbcDm bo ficar igrejas. Iba fefta tfpocr 09 9
lgarDo bifpo na greja feja ma^e bamDe fccrDegraDaDos.lba fcpti*
alto que outro J&po: quanto bo bt ma celeb:ar fmoD.lba 0t;ua f*
fp be facerDote, era DuiDa em q 5er cnfitia Iba nona cfagrar as ve
t ma^a pberio bo bpo que nom, limcritas % calejes para bo facrif
bo facerDotc.&Dijcm que bo cara cio A outras muitas coufas q per *
ter ou o:D facerDotal baDoue efe -tec abo oficio epal folamte. a^
t-.lbo pjtme^ro ? principal be c como crfmar 1 Dar ba bc folcne
Migrar bo co:po De Jefu jrpo.Ibo fe ate Da p^% outras cotifae femelba
gD efecto be aparelbar? :Dciiar ueo.H efta o:D n fe potf bar fem
bo poouo para que pofa Dgnam* p:mcramtc feer piele.po: qu^
te receber bo eo:po De tfsligDo? to DepDe Dar o:Dem faccrDptal. i
repelindo aque n fom Dignos % cila o:D ouue cometo quanbo nof
abfoluDo ? recebendo osque fom fo faluaDo: ^efur-po verDuero bt
Dignos, fquto abo pne^ro efeg fpo o:Dcnou 00 apoftoloe p:ene61
to n t ma^s pDeno bo bpo q b facerbote.ir eo be De efencta x>et
facerDot.q tam cpriDamene po* ta o:Dem quanDo lllbc D^fle,
-

4^
h t {AA'


TbocfadtcmmecmemoVattoti mingo aatoiasa ter po: que cm
aqplbee seu bo panteo po* tal stareceberbofpmtu Tanto oe
seriosecaraterscftao:sem.se apoftoloo cujo lugar tc oe bpoe*
poieSarefurreroefe5pftcequ & como quer qbo papa ?oe pam
to abo fcgso cfr^to quando stfih arebae % p:imasoe % arccbifpoe !e
Hcetpite fpirit fanct:quo:umr jam mayo:ee queoe bupoe.po: q
mfertie pcccata.ic. Bcfpo^e 00 te ma^o: jursi % ma^o: poouot
o:senou bifpoe 1 00 confagrou bo p:ounciae se regr.empero quato
Dia se cncoefma quso etiuou bo aao:S epifcopal yguaace fom.
fptritu fantofob:ecllcs aabo:ase (^itolo.cr#n;.comotqnsofesa
tera em lgoae se fogo. & 00 apo DO carater cat>a bua sae o:seee.
ftoloe comear se vlar sefte pose v-v 2>: quanto afi^ como em casa
rio se bifpoe quso o:seuar?ef* %J bua sae o:seefe saposeno
colbr ftenta % soue sicipoloe <C apartado para bo orneio stumal.af
foflrn ap:eegar po: toso bo mso fy em casa bua recebe carater bo
no lugar s'ftee fubceser tfpoe o:senaso.; fegunSo S3 Tanto to*
e faeerSotee ba maneira como mae. na o:s facersotal (Te recebe
feSeueSarefoo:S foeftabeleci bo carater quso bo bpoIbesa bo
Sa polloe apoftoloe quso o:sena calej 1 ba patena c ba ofta/i com
rom afam ^aulo % afam 25erna * boviboiccertae palauraeque
b poeittolbeo a maoe po: m entnce Ibesij^po: que all Ibsa
SaSoSo fpritu linto. quso la bo poscrio se cfagrar q be bo au*
peS:o? fantiago? fam jobo:se* to pzincipal em eto o:S fcgso fu
nar % confagrar em bifpo afant fo besito.lbo siacbono recebe ca *
ago bo meno: em jerufalem. sa rater quanso Ibe S bo liuro soe c
qtr fo^ o:senasa to: ma 1 manei? ugelboe.E bo fubsiacbono qu*
raq naconfagraoso bpo foliem solbesbocalc5va3io.1boacoli
tree tyfpoe?no menos, comoqr ^quansolbcs/bocasietro^
q ieguso 00 sere^to ttjgoe bof bola lo ejco:3fta quso recebe bo
cebifpo ou metropolitano poseria liuro soe ej:o:3ifmoe.t>o lecto: qn
confagrar abo birpo.? 00 bpoe p:o solbes bolmrose p:opbeciae
uinciaace aboarcebpo.Sgo:afoo lho botia^ro quSo Ibes ae cba*
mete bo papa ou outro po: fua au* uee.lBa co:oa feguns oe tbeolo>
tnsaseconfagraoe bifpoeiarce goe nm recebe carater po: que si
bifpoe,ba confagracso bfp jem que no be o:Sem* mae come *
ouarcebifpoSeuefeerfctem^ p s o;seenemae fegunso oa

.
canoniftaa be o:D na qual fe rece* Iba fefta q bo que ouuerDc receber
be carater Ba :D Do bpo em qua baortJemfejabatmjaDo primeira
to toca aaconfagracom Do co:po De mte.po: que bo bautifmo be po:#
tfe que be DO pumegro % pzmctpal ta De toDolloa outroa facramto*
cffegto n recebe carater. q borece qboquen folTebauU5aDon po
beo na o:D facerDotal.mae qu* Derafeero:DenaDouem receberia
to toca aaa outraa coufae q perten carater.
cem aao:D fptrtual q be bo fer* itolo*C]rt .que poDe amnftrar
Do effegto recebe cui * CT. como *tar bo facramtoDa o:D.

ucrfe.empero fom bu facramen


to po: que toDae fe D abu fim.c
M
quer <* ;o'<>aa eftae o:Dcce fe/am D tz> bpo p:opeo potf amintftrar
_ x Dai ia o:Dcca abo que be De
k\x bifpaDo: n aoutroa. faluo De
u afabcr.para ba confagraom Do licena % com letraa comDaticaa
co:poDe3efujepo. DO btfpo cujoe futottoa foliem. &
(pDtolo.cjtLquantaa coufae fom outro meno: que bo btfpo n poDe
nccelfarae em efte facramento. bar o:Dce.omo quer q alguuna
TEZ facramento Da o:D fomne tec q bo abaDe bcto poDe taro:De
fXceflartae fega coufaa.ae quaa ene meno:ee aoa mieaDe feu tuc*
a fom fuftanctaaee. Iba piimegra ftegro % afeua fubDttoa % aoa mon
bo miniftro q aia poDerto De oioe * jee Doutro moftegro fe fo: cbama *
nar q be bo bifpo. Iba fegunDa ma Do para ello.f qualquer btfpo que
teria que bebavnj no faerDote. o:Denar aoa q nom fom De feu bpa
nae outraa o:Deabo atangimto Do fem lca Do fuperto: feu.be fu
DaacoufaaqemcaDa batflafe fpenfo po: bu ano que nom pofi.
D ao o:DenaDo.1ba terceira ba fo: Dar o:Dee.& bo que taaea o:Dca
ma q fom aa palaurae que em ca * receber fem licp Do fupero:.D'ue
Da bua Dellaa Dt'5 bo btfpo abo que feerfufpenfoDa erccuDaetaaea
o:Dna quioo Ibe Da bo poDerio De o:Dea.talguuax>i$ que tue feer
amnftrar emaquella o:D fegun* Defpoflo.E bo fuperto: qDeueDor
Do fufo beDito em caDa bua Dellaa efta Itc^a be bo bifpo Daquelle bg
|>a quarta q bo que ba tf feer o:t>e fpabo DDcbeaqllcq recebeaao:
naDo fefa borne % n molber. q ba X>ee naciDo ou t beneficio ou caa
molber n poDeria receber bo cara De mo:aDa. n Deue bo btfpo o#
tersa o:Dn poDcriafeer o:Dena DenarmenozDefeteanoa.faluo fe
;
baJba quanta beentenc..ba qual quifer entrarem religiom.nema
; Deu auer b bpo qba baDtta o:b bo que nom fabe eer nem menoa
u w
r ' 7
ao q n be De feu bpaDo como Dito conDtoe. ^ume^ramenteque
be n cafaDo.faluo fe quifer entrar feja cafto em coftumc % em pala *
cmrelgi ouo:DenarfeDe o:Deo urao.lba fegunDa que feja bonefl
facra quando bopoDelfe fa5erDc em feu babtto. % terceira q feja t
Dere^to.af^ como quDoDe cfen* peraDo em comer 1 beber B quar
ttrnto De fua molber bo fejefe & ta q feja letraDo ajmDa qn po: ej:
qualquer bifpo ou outro q algua celenca.B quinta q feja moDefto
Deftapeflbao:DenaTe befufpen % manfo. % fefta q receba bem 00
(b po: buu ano q nom pooeDar ox> bofpeDe. H feptima que fa^ba en
Denemco:oa. finar ba palaura De tf.& o^taua q
([ itolo*g:lij.em q tpo feDeu fa^ba cotreger 00 vio % 00 peca *
Darao:Deen DO0 po:DiciplnaB nona qDe en *
a< o:De geeralmte feDeu j:emp:oDe boa viDa % fama. 2Ljr.q
>ar em fe tipo DO ano.con faca reftDca em fua igreja ou em
uafabenno quatro fabaDo Da feubmcficio.fl.fl.que tfuefeerc
quatro tipo:a0.?bo fabaDo que tente Do beneficio fe fo: curaDo. %
fe canta jcite.q be ante Da DO* r4j.quefababaouernarfua cafa
mmca in pafionc bo fabaDo fan ? fua familia.Eita fom a0 coufaf
to que be na viglia De pafcua. If que Deue auer % fa5er bo que fe o: >
papa poDetoDollo Domgo?o Dena.Ba que feDeue garoar % no
Dia foleneoDar o:De De fubDia* tf ue fajer fom eftao.^ume^rame
cbono. JEO bpo poDem efte te De toDo pecaDo mo:tlq bo que
Domtgo a Dia folene Dar a me feo:DenanDeue eftarempecaoo
no:e o:De aalgui De maneara mo:taL0 fegDo nDeue feer pe >
que no fejam muyto q n parea lejaDo: nc reuoltofo 0 terceiro n
q celeb:a o:De gecraae. J ceie < Deue feer jugaDo:* 0 quarto n De
b:fe ao:Defacra em fabaDo ue antremeterfe em negocio mfi*
foomte ante que e* outro Dia por q Danaae* 0 quinto q n fejia caa *
bo fabaDo fgmfca folga po: re * Do: na caa onDeDam b:aaDo?
pfefentarq boqfeo:DenaDe o:D anDDefonefio.0 feftoquenom
facra fe tira DO0 trabalbo tpo:aa feja Diflbluto n traute c molber
e % pafl aafolgja DO0 puaac* 0 feptimo que nom fe antremeta
(pjtitolo.ctli q conDioe ba tf cm comere nem em fala Defone
auerboqfebaDeoiDenar. fta nem em conutte* Tbo oyfewo
npr0 q^ ba De receber efte facra que nom vaa olbar 00 jogo % cou^
JLJnientoDa o:DeDeue auerefta fao Defoneftae* Tbo nono que nom

3 5
-I '
P
"/
>.
J! JUL-LL1-

Detie ouuiroo fograaco? truaee offcio ou aminifiraDalgua corte


nDarlbco coufaalgtla nemtrar ou Dalgufenbo: ouba offio bc
cm ao tauehtae faluo anDanDo ca* :ef too crimtnaaco.D frgunDo 00
minbo.).je.nDeuc menofp:ec,ar q fom obrgaDoo aDar cta0 afl co
n Ic^ar DeDijer ae bo:ae ? boDt mo tttoid x 00 curaDo:c0 x pjpcu*
uinal ofjco.iD.jej.qDeucDar 00 fa* raDmco.faluo fe foliem pzoue ou
cramtoe De graa ? no per conu* milerauea peflbao. 0 terceiro bo
ca n po: Dinheiro. .r-j.q n fcja q be feruo.0 quarto bo q t co:ta*
cjtcomtmgaDo n fufpcnfo.D.jriif. DO alguu mb:o ou t algua enfer*
q n fcja apftata.0.jriii.q n fe * mDaDe no co:po ou t co:taDa ba
- f fimoniatico na o:D n no bene* mao ou pee ou 00 pDO0 Da mao
.feio. .jcv.q hont aja feito penit q n pofl tomar ba bolha ou bo q
cia p:uuica.fta coufae fob:eDi* t co:tar>o0 00 mb:oo gecratiuoa
tae poe fam tbomao cm feu com* feelleoo cortou ou Iboo cortarom
pDto. fboapoftolopoe quato:5e pp: fua culpa x bo q be cop quom
cDtc,oe0po: outra maneara. Iba poDe cftar abo altar fem paao x bo
:imcfa q fcja fem repjenfom. H que fofle mu feo afl como co:ta *
fegDa q n aja auiDo mas tf bua Doe 00 nar5eo bo cego. bo torto.
molber.lta terceira q fcja tpcra * bo lep:ofo.boDemonbaDo.bo (u>
Do em comer? em beber. % quarta rofo. bo luntico bo q t goteira
que fcfa fabeDo:.& quinto q feja ca que cace. Ibo quinto be bo q n be
to.& fefta limpo cm (eu babito.H be vinbo,0 fcfto bo filbo Do cler*
feptima q De poufaDa. % o#aua q go ou bo q nom be naciDo De legiti
fagba enfinar. & nona que n fcfa mo matrimonio. 0 feptimo boq
1
feriDo:. B..q tt feia pelejaDo: n nom flequt0baut5arataa qouue
rcuoltofo.H.rj.q n fc/a cob^ofo. cnfermtoa&e t)e que temeo mo:rer
H.jtij.q fa^b b gouernar fua cafa eito fe ent&e fco q be De tuferiom
S.jeiij q n feja nefito q be bo q x nom t>O0 minino0 to o^tauo DO
foa pouco tpo q fe conuerteo aafFe que be Doutra terra x n be cpnbe y

& comoqr q bo apoftolo po0 eftaa ctDo*!xMjt.bo mcno:Dc (ete mxoo


cotioiodee aos bifpos. pro tfuefe nomDeue auer co:oa nem (eer bo *
entDcr atoDo 00 que fe oioeti fe (lia^ro nem lecto: n cp^fta. n
unDoDi? fanto Bmb:ofio x fanto acolito meno: De D05e auoom De^
Sgohnbo.f allDctopoeou * ue feer meno: DeDejo^to ano fub
tro0 mu^tO0 q n tfu feer o:Dena Dcbono*meno:D*vte Diacbono.
Doa. fo primeiro qualquer q tem meno: De vte^cco p:e.t)o.jc.
J^ V>-1*
im

tnolber.ba qual ttom pose receber bpafco x em outras manqrnte. bo


caratar Seotoalgua fegoo fufo qual n t>eue fajer.q be enla5ar ao
betrto. tw.fl. boqbe bgamo 4 alms.ante t>euet>eabfoluer 004
cafou cx>me molberce ou c mo* febamt>eo:t>enart>etot>a fentea
Iber q fo co:rupta.Tbo q fe b tf o t>efcomnb?t>e Errgularoat* c
denarseue pume^ramente confef quto po: oerc^to bo poliam fa5cr
farfe ? t>eue eftar jejui qt>o rece* jjpjCttolo.cjclVfq p:oueto vabo
ber ba o:t>. & t>eue feer p:imera bomt>asot>es.
mete ejcamna&o. in tfe receber ^^rv Uto0 pjouqrtos fe feguem&o
;
0meno:c0o:t>e0 z fubtnacbona ( )facramtosa:t>c.ffl:imegra
tu em bu t>ia.n imas rene fa mente, qual quer q poe maos 1*
gratJas.neue pume^ramt to* ratno que Fo:o:t>enafco caa em
marba o:t>t>ct>icbonoq t>efub fentenat>efcominb mao:.t>a q!
tnacbono % iafljj t)e tot>alla0 outras feboferegrauemte npot>e feer
q n tome bua le$:aht) otrae tio abflto faluopollo papa.Tbo fegV
mego. n tfae feer o:t>enat>o algu D qlqrqbo ferir ou pofer mas
fein titolo. ncnbu n t>cue cbe vrat>a0nelle ou fe5er violncia na
gar atontar ae oifces faluo qut>o peflba.allt>a fentea Sefcominb
foj cbamaDo % p:cfentat>o.noeue em q caa^ comete facrilegio. > ter
fcer o:t>cnat>o (aluo noa tenpos oi ceyroq qualquer q recebe otfecno
t>cnat>oe polia greja.Eftae ? ou * the feer t>at>o abo beneficio eclefa
trae mu^tae coufao tfoe aucr i gar (tico * u aoutro.> quarto que bo
par bo q oioem i oq ba t>e receber fero fe faj liure fabent>oo % n bo
. ba ojt>.t>a0 quaaeen me enteso ctrat>i5eno bo fenbo:.) quinto q
antremeterpo: quto.cfte facrame netibuu nt>eue entrar n tomar
to pertce aoe p:elat>os % n aos q be t>e qualquer q be o:Denat>o a*
b curasse igrejas parrocbaaes. taa (eert)emaoat>o % conucoo m
^itolo.cjcUiij.como 00 pelt>os te feunr5. feftoqfom efentoo
h t>euc oefcomgar ao0 q b ti o: De tot>a urDj feglar.a n pt>em
t>enar mas abfoluclos % scfpcnfar feer tm^at)O0 nem trajfooamt
comelles. m
50. faluo ante bofu^ ecletaftico.
-|7rBbt alguus pelat>os q ante q 0,vj.fom efcufat)O0t)e tot>atlao
|_Jfaa0 otfcs poo fenta t>c peitas % tributo0t>o0 fenbotest
tfomnb em qual quer q trar a powae0. tt^as peitas peflaacs lo
receber ortrqnomfeja ejcamma* efcufatwfeus familtaroalTtco*
Do ou cbamafco ou q n feja fce feu mo elles* o^tauo q n fom o\ny
gat>oe x>c gartw b.a vila n ba cfoa ., n Ibe t>eue feer pofia puuiica peri
De. n 00 muros tpo De guerra. Dca ainDa q cometa tal crime % t
faluo fe foic ccrctiooo De fieee. grau po: q fe Dcua empoer penD
nono que fcuebce.icoufae bam ca p:uuica.).jev.q toDo bom que
efle mcfmo p:euilcgo ? lberOat>e . recebe :D recebe DigniDaDe % b*
q 00 becna Da ygreja. % qualquer q ra % ba ejcelcia ma^0 q 00 leigos
00 tomar ou entrar ou fejer em eh '% muita0perrogatiua0? bcDito c
\ee bano ou mal.ainDaq fc/a lepgo uaiero..]cv.po:quequto qrq
poDcfeerDemDaDotco fu^es fe/a mao % vle como n Dcua. po:
eelcfiaftjco0 afly como po: beaDa reuerenca De tf0 cujo mtmftro be c
t?grcjaIbo.je.q b jurDic foboe fua greja.Dcue feer bonraDo x>e to
tego0 iia0coufa0 fpintuaaea? t>ollo0 bome0 nDeuDijcr mal
as que delias DecenD.q a0 peflaf Dclle ntrautalo mal.O.jwi/.fefo:
eclel{alica0 q b jurDic poD >uk conDenaDo certa foma De Dinbe
gar % liurar 00 p:c^to0 De Dijt mes ro ou em outra xouh. n Ibe <?eue
a p:em ictao ? oblacoea. tf cafam feer DcmDaDo map0 De quto pof
to0.Dc legitimacooc0.De paD:oaDe fa pagar. jevij.fom efeufat>o0q
go 1 t>a0 fpulmrao 4Doa benefu nom feia titoiee n curaDo:c0.fal *
ioa.E poD Cjecomugar.fufpDer uo fe elle0 tf U? p:opea vtaDc qui
por antrepito0.tt>o0 ter moa 000 feflem receber tto:ia oucura^al*
bpat>o01 arctDanaDego0.1 fob:c $mo q fefam feua parte0.0,jci^
00 artijgo0Da ftet 00 facramentoa n x*cue feer pofto atomiento po:
Da fanta maD:cgrca.?Decrimen oufaalgua. faluofe foliem mu^
De berefia ? De fimonia.De vfura^tf fo:te0teuit)te0finiae0'z p:efun ,
perjuro % x>e aDulterio.De partir ca oee contra elle t bo crime % acu*
fanito0 % x>e faerilcgto.lbo.jcj.que facom fofl muegraaue.gXtf.que
aos q recebe o:De0 % fom clrigo efam fu guaroa t p:otec % t>efen
fe D 00 tH5mo0.p:imtcta0 % ob:a* t>imto t)O0 re^0t renbo:e0 tempo
coc.? 00 leggo0 n 30 potfaucr raae0.0.jer.que lego nenbuu n
n receber.. jn/.q n poD feer ti 00 pot>eacufart>e crime po:q tfu
tat>o0 nem cbamaDo ajuj^o qu* pat>ecerpenaco:po:aln tangim
Do eftcuer 11a wrreja DijDo.a bo to De mb:o n outra acufac q fe*
ra. jcj.q pofto q fe/a oftcial tfl >a criminal n fcertcftmunba c
reg. n ibe pope Dar pena a^nDa q tra elle. jcjcf.fe fo: citaDo para
cometa algu crime po: q Deua fe* fclu^feglar.nDcuevrpo: fm
cr puniDo co:po:aImte, >*mj.q cm$o nem mandamento fe bc no*
7/^CJtrjTVz.
i*y
^7/1 7
to:fo?manifcftoqbcclrigop:De fcr.0.jt#.qtoDoltoop:etoo%c*
itaD ti eaap em peita algiia ti be tDao q pertence aoo dengoo fe De
teuDoamoftrarp:euilegio* .ncij udeterminar ?1turar fcgutiDo 00
po: que fom mclbo:co ? mapojeo Dereptoo canonicoo ?110 feguDo co
mie 00 lejgoo tto quito ao coufaf ftume0.$.m'.fcurar fol, *te
puaaeo om mclbo:eo cj ao tempo bo ju^ fcglar n poDc po: elle feer
raaco.^.tfit.q n Deu feer ap:e pimiDo..tfjt.quc qual quer q rc
miDoo q faa jurameto faluo tref eebe o:Dem De facerDote no amigo
cafo. O p2imetro polia ffe.bo .f;. Da mo:te poDc abfoluer aqualquer
po:obcDicia.lxuij,po: paj ou po: pecado: q felbe confcflrDe gualqr
tirarDano aa^grcfa^nDa q fe c\\? pecado ? De toDa fcnta Dccomi *
ofoe bo quarto quDo bo abfoluc ti nb qualquer maneara q feia po*
fentca Dcfcominb. .#v.n De> fia ucllc^npa q fc(a Doo cafoe rc*
ue feer conftrangtDo aDar teftcmu feruaDooabo papa feguDo fufo be
ttba tute bo ju^j fcglar.'0.jc^q D^to no facramto Da peuitcia 110
bof'UE5 fcglar n poDep:Der abo,, titolo De como bo facerDote Vpo
clerigoa^nDacjabq clcrigoap:5a De ncceflfraDcpoDe, abfoluer De to
Dello % ba p:ifom feja fc^ta pe fua Dollo0 pccaDo0.0.jCtf.q 00 facer
vontaDe nDarlbe feriDao n a,ou Doteobmu^toonomeoDe graDe
teonoutra injuria co:po:a.*D,.jtjc DimDaDe? pcrrogatiua.q alguo
vu.fcalgui fecnDocafaDoDe cfeit lugareo ba eferitura 00 cbamaDeo
timto oe fua molber recebefe 0: * feo? anjoo.? outroo lugareo fom
Deo.poDe manteer 00 filboo ? ba cbamaDoo mefeje^roo ti tie..m:
tnolbcrDoe becnoDa^grea febo tf.quc tanto vale quatro elengoo
ouuefem meftertellen ouuefle para Darteftefnunba como kie \c%
outro patrimnio faluo 00 beeD goo O.wv.q po: rejom Da o:Dem
igreja..jtfvi.fe em alga cDatf fom DaDafao cbaueo Da wea apo
ou vila fo: fe^to eftatuto ou o:De > facerDoteo % poDero De abfoluer %
11aq qualquer q anDarDenorte ligar % outroo mu^too t Diuerfoo
pague certa pena, pofto q bo cleri > p:eulegiooi infmDae graaoi per
go affl>e Denode n caa em pena* rogatuao alfioo facerDoteo como
tomo qr que tiuc feer punfto po: ao papa % aoo bifpoo aeaDa butl fe#
feuu5;1t>o.]C]C]c4realgu Ibe/e* gunDo feu elaDo que feria graaue
jerf/una ou Dano ou malpoDb DeefplicartDeclarar.
DemDar ante bo |U5 ecleJtftico
ou te bo feglar qual cllc mago qii (pLttoloc]rtvf .t>ao cbaueo
a
I: quanfo bc fe^ta mcnco co>
mo 05 facrPotes teem a cba
"ucpa ggrc)'a para abfoluer % ligar.
tr. atgui puutparia fe fer inut*
tas cbauee ou buua. como quer
qucagutePijq fomPuae.f.fct
cia para Picernir i julgar ? poPerio:
I
po: pflb eonu aqu trutarpasPE
ta cbaucs i faber q coufa bc cba * ?jurP para abfoluer i cpenarv
- ue iPonse ouue eftc nome i p: q pero topo cco:Pa q bc bua cba*
beaEPttaqums fom? qu b uc emefenca* % fom sitas ebaues
poperto Peite cbauetPe outras no pular po: q ba POU efe^toe. 0
coufae.qaella pertence. primeiro efeito pertce aboju^o
<p5tolo.cjtlvi.q coufa bc cbaue x>t examinar % Pifcernr qu tfoc f
iPonDeouuecftenome. erligaPoiabfolto.ipo: pifo be Pt
/Wteuc bc poPerio Pe ligar ix>t ta cbauePcPfcri$. Ibo fcgPo bc
V^abfolucr.pollo qul.bo jtrj c * Pimtir % Determinar bo q p:ime^
elcfiafttco peuc receber oe q fom Pi ramte cftaua pcfamnapo.? be Pi
n % boo ?l,arPo repto celeftt ta cbauc se poPerio se ligar os pp
ai a q fom indignos ? maae JS noei abfoluer oe.Ppgno. icfta
tomou eftc nome P claso claupfe cbauc n be outra coufa faluo bo e
que qr sijer cerrar.^ bc Ppta cba* repto po carater que fo^ fincapo na
eafemclbanaPe cbauc material aalma Po facerpote qupo fo o:Pe J
c que ab:e i cerra a ptfap: q naPo.iE carater % cbaue topo be
aify comoaquella cbauc material bua coufa em efenca. ma ba \>i
ab:c ba po:ta q efta cerrada" % ante algua Ptfercncia antre bo carater %.
q fe ab:a n pope entrar algt.aft cbaue. que bo carater be comeo %
efta cbaue fpiritual tira b embar* caufa Pa cbaue.po: q bo carater %
go % ab:c ba po:ta para entrar abo tala abo bornePe final Pe Pe.i bo
recito Poe ceeo f afy como aqlla bont afl ftnalapo recebe ti tt pev
cbaue material n <p:oue^taria fe Perio^a cbauc*
n fofi moiiPa po: bom.aTi efta ^olo.ctltVcomp ascbaucfo^
cbaue fe n foc mouiPa po: aquel ro Papas aos faccrPotee*
le q ba poderio que bc bo facerPo * OS> facerPotce foomente bam-
..tenpoperaap:oucttar. elas cbauce alp como mini *
0Cttolo.cjrtwi/.fe fom Puas cba * lro6 pollo ofltco x m^ero q am
ttcouba. nllraivfam em virtupe Pa patto'
/S0: quito Pfl ^efu rpo afm Pe >efu jcpo.iS elle fo: PaPaa as:
\s ^eP:o.Xbi pabo clauea. ? cbauea % poPero portem po fa*s
^baPccretalPi5. tanta cft claupe raabfoluert ligar PPePifrc.ito
^UT t^v

I ip
rd remifcritte peccata.ic, & como cjua. como quer q bo maao facer
quer que afam ^et>:o t>tTe*ttb Da Dote t eoberoDefta cbauea.em*
bo dauc regni ce:ol\cmpero ato pero afmaticaou bereje ou fufpen
Dolloo apoftoloe ao outoxgou.abar foou cfcomungaDo ouDcgraDaDo
aentDer ba vnit>at>c Da ftpfa que no poDria vfar Dfte poDerio bftaf
fcmp fov bua ? q toDoe ouuefcmt cbaue* po: q Ibe bc tiraDaWbW ma/
rcceoeiemcomeo
rccebeflem comeo ? ougme
ougine Do00 po teria jtollajjgrefa
wrw pvu* emqDcui
miH - H ^ vfar
r
-
>ent>e fam peD:o?De feu0 fubcef Deliam f eftaa cbaue* fomDaDa*
fo:ee;^ qual quer qrteDa miTtioe % outo:gaDa0 ao fo^^W^
Delia fe apartaTe nom poDera feer Do recebe ba o:D facerDotal aty cm
falo nc entrarno reyno Do* cceoo D bo bfpo Ibee ba bo cale? c bo
. atftDaque toDollo facerootea vrtbo t ba patena c b bofta. ou
tenbam bo poDerio Deftaa cbauea troe bi5 q fe Da aty De Dij bo bpo
quanto aao:D que ba q atoDoa be #ccipc fptrttl fanctinquotu remi*
Dabo cfte poDerio na o:D facerDo * feriria peccara^
taLfyaoa facerDote* tferio:eaco l3tolo.cl;queDeferu# ba m
moao* bifpo* % abo papa.empero treba cbaue Do poDerio X cbaue De
alguu* ba b q no pob" vfarbclla* fabeDoia. ife bo facerbote q nom
pi q Ibe* falece ba jurDic que be be letraDo poDe vfar Deft:
cbaue t>
ba matria fem ba qual n poDem fabeDO:a. - . ;.
vfar Defta cbaue* afl$ como bo fer =r^>^: quto fufo fopto que era
rerro^bocarpte^ropobo me J^ba cbaue em efencia.j.Dijia
ftrcfque fejam fem ferro % ferh ma fe cbaue* po: DOU efetoa q ama.
Devr n o obanafl^ 00 q nom buuDDefcrit outro tfpoDerto;
tee 'urDifob:e algufie fubDtto aa%bebua cbaue bebeferiom %
ttl elte0 cbau0 x n poD vfar Del outra De poDerio para abfluer i \t
la.i: qttto abo poDerio Delia tto jar.BlguuDuuD^ria febeDefertt
te bo maao facerDote como bo boo aitre efl:a0 cbaue ^Dj que ba
po: quto elle n be bo p:ncpal q b^Defera em efta maneara* q b
bo faj x ramrmftra* ma T0. % ellc cbaiirDopODerobeba p:incpaU
betpmo eftromnto ^afl cojno po:q ba cbauDa Defcri % faber
ba%uopaTaaao:tapo: caalD- p: q fe DeueDefpoer i o:Denar be
peD:a u De maDe^ra 1 n fica cote feito pote!a.queboquebaDejul
fa Delia na caae* afl ba vertuDe1 gar ptirtiejramteDeue Defcern^r
Doo facrm&o0 DO maao facerDote 1i CTiqwm
DO0facrametO0Domaaoiacerwie enquerer Da coufa* afl^ bo
v wi^wii|; po r
w pvr
paflaofleeetnomficacufaai^ DerbbulgrnpoDe eftarfemfa
f.i|.

r
bcoia^bo qual n be tia frieia* quPo be. iPota % n fabe Pifcernir
h% qual pPcfccr femjPeno.Dn ' ijulgarciualbebooViqlbemaao
vi miiito&jupee baqnni fom l q cftce no pooc abfolur n ligar^
trapos ?julga" pollo pppertp.q tcct z qeft q bcfto:mto moueTe on
x mtrtoa qfomltraPa no foitt : trabavtaPet>opunctpatqbea;
ii^ee n julga p: que Ibee falece J po:enPe bo eltoiito q faj con
bp poPero. aqu^ poderia lmiu tra fua natura n ap:ouetta. i cm
tniioar fe bo faceit)te q n fofle tal cafo bo que fe cfelfafle aete fa
IctraPo? fabepo: poper >u|gar" ou cerpote flebotalconbccfe omp
pocir vfrpefta cbaue Pc fetciav n eraPfcreto^Peuefe cfelar ou^
4E t>i5c q em tre manearo fe en* tra vej^m outra maneara bo er *
teiiPe efta fancia.lba bmaneH ro: pot>e feerPa parte P qfe cpfef*
ra nos q fbm etraPos ino foni fot fa, alfycomo fecfefafealgtitepe
cerpotes q b ba feteciat n tc boi cappa i le^cafle outroa afabPae..
poperip.lfra fcgtjoa np0 faerPotcf q efte cafo pofto q bo abfolua T>e*
qno. fomlctfaooene fabeP:c x uefe outra ve? tomar aconfclfarq
b t poderio foomtet>a terce^ nom be abfolto* &m outra manc^
ra tios faerfcotee Pfcretos ? fabe* ra efte erro: pope vjroo que fe con.
ppre^ ba bo poderio % ba fcicta; fcfa ? t>o facerPote. alty como fe ai
e que n fom faccrPotee n p* gu feconfefafleqera concobina.
Pvlr peita cbaue. sfacerpoteo - rio ou eftouefe em outro femelba>
fabepoc pooem vfar Pella* ? afig uel pecaPo motah n ouuefe ente.
mefmo oefacerpoteequen fom jomPe fe partir Pelle ? bo facerpp
fbeao:e, como quer que pecaria te x elle pfaTem q efte pecaPo era
po: vfarpell n&ifcrctamte.fal* perPoaPo.s aTg bo faceroote erra ?.
u feerraflem ejcp:eflmte,a efto ria % bo outro n feria abfolto,
eco n poPera vfrpefta cbaue* <[^tolo,cliMmq maneara bofa
dEitolp.cj.como fe entpe fe ba cerpote liga % abfolue per eftaa cba.
cbaue errar, ....'. / uce.
): qutp be pito q fe errar bo, y^x): quto bcpto q 00 facrPp
faceroote n poper vfar tf fa %-J tce pervrtuPe oeftae cbaueei
cbaue Pc fccta % em muitos liiga. l^g - abfpluem. alguaouuipara:
ree fefci5 feb cbaue errar;Puufoa cm q maneara be efte ligar % obfol
riaalgu como fecntP.cft errar uerfe 05C os Pouto:ee q em trea.
j$ >i'5c cjue agae yejefefte errar . mancaras bo facrpotefe^Kga.r.
b Pa parte x>o facefPote*air^como x abfoler. t>a paineira 00 facer*
W- IA/)*
1
'!

X>oto liga % abfolu\q quer Djer q cfeueipoDerioDe jurpfoEba


moftr alguu feer ligaDo ou abfol * Da afam *eD:o ? atoDo km fu>
to afemelba Do q 3cfu m fc j ? ccfozee. ?00 putro apoftoloo % p
t>ifle quaDo Deu fauDe aoe lepjofo0 laooe receber ba pc fam ^cD:o.
ilbcS manDou qfoflm aoe faiai*" jefta cbaue befabcDoua DDifcer
Dote0.po: (u^3>o 000 quaaee mn * nr % julgar % poDcrio De abfolueri
Dou que c mofiraflem feer limpo? ligar, polia qual bo \i\y$ eclefiafti *
>utrofg afam Xa*ero q primeiro co Dcue receber 00 Digno0 x boo0 %
borefufctou%x>efyoie manDoua lacar 00 niaao0i inDigno0Da pgre
feu0Didpplo0 q bo foltaflenn Iba ja militte q be bo a jutamto DO0
fegDa manegra De tygar be quan* fie0 jcpo0 q em eftc mDo vu*
Do bo facerDote manDa na peniten j be Defercna atre ba cbaue cjue
cia fatifajeralgta coufa abo que fe feDa na o:D % efta pe furDicAq ba
confela.? quDo Da fatifac Ibe t cbaue q fe Da na o:D be bo fegbo
r algua coufa % quDo.polla pem* efeito DO carater q be porto na aal
teitcia 00 recebe aacommb DO0 fa ma Do o:DenaDo.? alfy como bo ca
cramento0, Tba terceira maneara raterbe perpetuo parafemp:cpoj
quDo efeomung % abfolu. 1 ato que be pofto na aalma que be para
Dae eft.10 coufaa conu aquilo que femp:e perDuraucl % nuca Delia k
Dfl 3efu jepo yo q foltarDe0 ou U poDe tirar,afl ba cbaue q fe Da na
garDco na terra fera folro ou liga o:D que Dcfpo % aparelba ao bo
Do 1100 ceeoHbo qual ba lugar qu m arte % afeu repio nuca fe parte
Do bo facerDote juftamte julga \u Daalma % femp Dura naqlle que be
gjnDo,ouabfoluenDo. - . o:DenaDo. ma0 ba cbaue De jurDi>
<ftolo.cluj.Da cbaue Da (urDi^ ^om q n be outra confia faluo ba
V,i fufo foDto no ttolo ante p:emiriencta % mamona q fam^e
S>befte tia terceira maneara $ li Dto ouuc fobzeo outro apoftolof
gar % abfoluer po: efcminbom.iE ajmDa q DefcenDa Da cbaue q fe Da
po: q algu0 q n fom facerDote? na OOC em quanto toca ao^fbje*
ppb ligar abfoluer? efeomungar; to0xao0 p:elaDO0tnbe ptopea
\ po: quanto ae. cbauc0 fo: DDa0 ebaueDo ceeo.ma0Defpofif?apa
foomteao0 facerbtc0fe{juDofu relbantto aaoutra cbaue pa oip.
fobeDito^alguDuuDara oeqn % nDura ma^0 q ba p:elcia /ima
fom facerDote0 como poD fto fa *. j^ozia nof fubDito0 q be ba matria
3ef,^:enDbeuemo0 faber q ba
\>loutra cbauc.DejurDiom.tefta
M'tj<
<(SIO.CIUM\DO fetmo facritt terrfx&qoaqfeefpofam p:omet
to q bc bo matrimonio/ < De ecafar^po: qantigamteera
coftume q ofq fe queria cafar fa5
g) comeco.Doa facramnt pzometmto? obna aaf molbe
fopDto como fegunbo oioe vce que auiam De tomar De fe cafar
_jta Dalguue Doutoies* bo com ellas,
facramentot>o matrimonio era bo fiStolo.clv.quanta mancaras
DerraDe^ro po: certas rcjoes. po: fomDe efpofoeroo.
enoe Dito x trautaDo tf facramto s~> uatr ro
manearas fom De efo *
Da o:D q bc o:DcnaDo amultplica lo??E $ to primeira be quDo
fpirtualDatgreja/conutfquE alguu p:omete aalga molber fim
rrautar DO facramento q bc o:Dena p:5mte x tem juramtoi fem ou
DO amultpltca tcpojal Doe ficce tra firmea De fe cafar c cila ou eh
pao q tom nella. j po: quanto la De fe cafar c ellclba feguDa ma
ae efponfala q cbam efpofoprof nfera bequDo alguu pjometcDe
bc comeo x parelbamto DO ma* fe cafar com algia ou ella c clle x
trimonioDreE no comeo Dofefpo 4be Da arras ou alga coufa q feia
fo^ro0.& p:mtCHramtcDtrc^ que lugar De arrae.lba terceira mane^
coufa be erpof^ro? DDC ouue efte ra be quDo Ibe Da anel final;co *
nomei qutas manearas fomDe mo querqbeDfera treDar bo
efpolcrro x que fe poDe efpofar x anel x cfpolarfeca Dar bo ariel per
entq mancha fe tfue fa5cr bo efpo tece aae Donas q fooe Dar aae efpo
fopro x q p:oucgtO0 fe fcgu Dellea las* lSa.iiimanera be quDo bo
x cm qutae maneiras fe poD par bom x ba molber faj juramto
tr i tirara Defpope fe Dir Do ma bu abo outro De fe cafar buu
trimoto q fe fegue Doe efpofo^ro. <0CitoIo.clvt)\qu fe poDc efpofar
<Ortolo,clvq coufa bcefpoforo ^0Do bom ou molber q fe po-
TDonDe ouue efte nome* Vjipe cafar fepot efpofar. ?qua
Sjgwfalia erolat ttoqrDi5er qnerq fenpoDecafarnfe poDc
como efpoftrro em nola luv efpofar.comoqrqnfe reqrctta
goaj.;fpoforo0 be meno ?p:o yDaDe no cfpofopros como no ca *
metimto q bo bom x ba molber famto*qoqb fete anoo cpu*
faj De fe cafarno tpp vtDogro ou Doe afy bo bom como ba molber
qbepo: vfr. 1 tomou efte nome t fe poD efpofar; no cafamtofe
bua alaura q be Dita cm lati fpon requere q b bom ai'a;]ciu.no6t
t>eoq quer Dijer tto como p:ome ba iholber.jc.ou qfej acerca tifta
u t/t/
\ <

oaoe. nos efpoforos.fe rcfyt T>tuf fa^er 00 efpoforos? qtaa


q.acim oaoeoe lerc ano0.poz que maherao fom pe elpoforos.
cftetpocom:c, oobomeotas s~^fm quatro mancras fe faoa
inolbereo auer Dtfcrijo ? coltuma X~J( efpo^roe^imcramtc qu
roelbeo p:a>cro0 cipoforoo.? fe 00 borne p:omete aamolbr oe ba
ante oefta oaoe e fc5efem n va* receber po: fua molber ou cila acU
Icn.iEmpero fe quaoo cbefem l.epo: feu marioo.afl como oijc&o
aeftatuoe Ibeopwuuelfe firmes fu te tomare po: minba molber
feria 00 cfooforos. & flb mefmo ' cila rcfponoa Eu te aucre at
feria fe foltem mu acerca OQS fete po: meu manoo.cu eu te p:omcto
anos feguoo opno dalgufis.f fe oe te receber po: minba molber. 1
bo bu fo: mao: Oe fere anosrbo ellarefpont)cll"efro mefmo cut>
outro metioj.como quer q 00 cfp fefle outras palauras fcmclbauccs
forros n vale.bo mao: po: qbo & eftes fom pzopcamcntc cfpfo
p:ometeo t>eue efpcrar abo menoi roo q faliam x>o ripo q cila po: vjr
ataa 00 cte anp.0 ffe 00: ventura a fe oifefle. u te recebo po: miU
Ibe p:ajcra ourar naqlle p:epofito nba-molber ou oa#o:a engate cu
1 fe bo no efpcrar peca. % tfuc fajer te aucre po: minba molber.? cila
pmitcia polia ft!'p:omctioa qno refponoclie vflb mcfmo.amoa que
teue.it. cites efpooros fe pooc h acoftum cbamar gcftee taacs cU
jern tam foomte antre 00 q cft poforosoc pfeute n fom clbofo
pefentes masantreos abfcntes. ros.antc fom matrimomo.B feg
aff como per mcfcjcro ou po: car KI mancra fie faj 00 cfpoforos
u auooo po: firme ocfpos q vicf quanoo bo efpofo oa arras.af co>
fe ama noticia.& qm>o fe efpofam mo oinbcros ou outrafcoutos an
os abfcntes bo mefejeroocueo* fetfom.itrmoo? dxrmfc arras
3cr citas palauras.u te prometo . cfponf alias. & fe bo q oa citas ar *
ocmoaoooefoaomeu fcnbo:* ' ras n quer cp:ir bo matrimonio
em (m nome q elle te recebira po* pertfc citas arras . fe bo q ao rece
molber % cfto jurou em fua aalma. be n cp:e.pcrc)ca0 oob:aoas, &
&clla rcfpoa.feu te p:ometo em fto mefmo ba luaar fe po: culpa
nome oec teu fnbon aelle po: ti t>alguuocllc0 n 1c cpno bo ma *
que u bo rcccbrc po: meu mari* trimonio. ltcrccrraniancra fie
fco faluofeper elle ficar lafl bo faj 00 efpoforoo quanoobo cfpo
juroL ' fo poe bo anel na mao t>a cfpofa
(0D'toIo,dvu|.cm cl mancra fe que bc cm final t>c amo:.l quarta
t.U).
:moqwfer ttb pDaptcme4$ <fc
molber f&ciiwtimto iMe cf#e. L ifarcielleifluofcellat)erent^
buft>~&a^hi>ab tyfMtimcfc. Derribe p:a5ta 00 q elle fa5ta*aut.
ra cjjfefcm epof^o? quftjo 00; crtio fe t q eftao palaurao pafaf.,
patoe&eftoo oofilbO0 piefente' ^ f fe trautau cfpofouofou cafam <
calatiDo biomtf&Qc 00 cafar buu to tre ellest qrtDo elle Ibe tomou >
& em otr nieiiera flc fa5 cfp ba maaojba Deu ella tf boavtnsci
fojtfo quOo fom mao:e0 oe fcte . entce fer efpofofo^ro$ x ella be
aite;bo varo hten: oc quato:5c? : obaaoa o.c cp:tr bo matrmoto*
? b ntolbr mcno: oe 005c fe efpo 4pUtolo,cltjc,q coufao fe feguem
IIIt farit po:palaura0t>ep:efenteq ctt Dooefpofo^ro0
tcc n feria matrimonio imecU upta0 coufa0 fe Jegue 000 efpo
ofc^ro fc ouraflcm cfte p:cpo Jfovroe,"lba pnmc^ra qualquer
lito ata cp:ioa ba ypaoe feria ma q fo: efpofaoo beoefenoioo q nom
tnmoiii., jflo mefmo aera lo* caf c outra n cllacoutroBfe*
Hl gar fe bo varo ou ba molber foliem gtoa qoeue feer eomp:iooDc cfu
!>

occmp:toa^t)t>e^rc efpofaflm mar x acabar bo matrimoto po: c


po: palauraooc p:efentc c cono * fura eclcftafttca. faluo 1100 cafoo q
c tnjenoo iu te tomo po: minta fe poD partir fcgunDo aDite fe D.
molber fcelre vier acue lugar ou ra ffto ba lugar quoo 00 efpofop
pofcr outra qualquer coicou b r0 fo: festoe antre taaeopeflbas,
pofcr aluto:o noutro t>i5o*?u q era oe legtima #>aoe x fo: vale
te tomo po: minba molber ou JSU sDcgro fcgDo tfrct6. 00 q fom
t tomo po: meu martoo fe anieu "fetto0pollo0 marweoc feteanoe
pat>:e prouer u aoutro qualquer. x meno:0 x>e 005c na molber x *oe
a cftc cafoo femelbaue a^ii quato:5e 110 varo* qoo cbegar a
Da q aoplauraeDepiefente feiam efta^oao legitima oeu fer cn ^
po: q fe z>ii fub conote, 01 fe poe ftrgio0 acp:ir? cfumar bo ma
em aluiD:o Doutro no be ntatrtmo trimonio.ma nom aqlleo q 00 pa
mame cpoforod.f fe alguu bo o:eo efpof.foluo fe cfe'tilTem tt
mem tomafle ba maoDalgia mo tuferap:emioo0 acp:irboma
Ibcr iDflcfle.u te p:ometoDe te trmonto^lba .if^coufa DOO efpofoi,
receber po: mjmba molber* cila ro0 nace but b&rg q cbam ^u
tio rfpooefle cotifa algta n fcril; . blce bneftt0iultifica.pollo ql
efpofo^ro0,ma0elleb eb:gaoot) nenbuu oo0parte0Oo efpofoon:
1

<afar com cila fe ella qutfcr.ms fe. Da cfpof npooe calarc"elle nem
\A t/vi*

'/

c ella afoa 5 00 efpoforoe fe paj>, goat>o. l eftecafoi>5 4*P&A


tifem po: paVentcfco^comquer q, . jurop cafarnseue conip:rbo
fe bo coifentimto falcefie noe ef cafamto n bo jramto. faluo fe
pofo^rpe^e qualqrt)O efpofatnt fofle bo matrimonio ja cfuma^o.
n mceefte embargo,. Tf> quarta fe t>cfop0 q fo: efpo
CSitolo.cljc.c quata0 maneia fat fob:eueo algu brgo T>e cu
ettrtfe parte 00 erpfo^re. -- nbat)5 fl"t como fe ll cohbeceo
^ 2^tti mu^ta0 manepra fe parte aga prfasa fpofa oillgUum
VJ^fe t>ea5cm0 efpof^ro. parente t>elle coibeco aela.E pa .
t>ap:imcraquoo qualquer $00 ra piuaf clo aljjufo tnj q abata'.:;
epofat)O0 entra em relgiom. bo ba fama foo*. fegto D15 Tiopti.;
qual pot>c fajerainsa q feja cafafco . abftabua teftimunba.ma febo 1
po: palaura pe pfente ante tfcfu riiatriinoniofofecfumat)0 n (Te
mat>o bo matrmoo afoa q b u> per partir, t>a.\>.febo cfpofo
tro boctratnflefle.? boqafli ficar -x b efpoia cncotf tf fe partir, co
be abfoltoso matrimoto % pot>e c m quer q lgui'10T>i$ q n ba tov
far c que qufer \ p.eroe a arra0 gar efto.ma 00 tbeolbgo0 te que
qt>eu/lbafegut>aquoobo buum : fe pot) partir.1ba.vj.qut)0 alguu
500 efpofat)O0 nom parece p: q fe t>elle0 cometeTc fanica.q ento*
c b outro bo poderia repelcrleE
fo aoutra terra0. ma0 fe bo q b
p:efente be cm culpa po: q n fe & tar.per fe. ba cfpofa folie c:rupta
cabaflebo matrtmonio.t>eue f5cr per.fo?ja fegfao >51bomenfi0 no
penitenciado perfuro? t>o p:ometi ba tjecfcccber.mao 00 tbeologf
mento que n garoo.f fe no C te q babcue receber p? n ffc t
pofotro0 n fo porto termo quan* culpa. % fe ba fiwmcac. fo^ ate $00
t>o fe cafalem, bo q ftcuer pfente efpfotro0
fe a tpoq
n fe pose opoer. faluo
fe cfpofa: elle pfou q
t>ene fperar ao q fe fo % be abfen
te fegoo le0 perso0 ano. u? ella era vrg % te q ba conbecefe
tro0t)t5qboju5 pofcealgarou fo^ certificado q era ctrupta. q cn
ab:euiar elie termo cfScrt>o b toce pot>ea le^ar. & m: como:pol
eftat>0 % caltafte fca pefloa. Iba la fo:nica carnarpoti o efpofo lei
tercem fealgur>o0 efpofaD0 tff jcaraefpollmuito ma^fpolla fo:nt
po^0t>o0 efpofo^b0fe;fc5 lepifo caco fpual.afii como fe fotleberec
ou paraltico ou peraco 00 olbO0 ou cfieU q tce feria ncnbuu0 00
ou bo nan'5 ou Ibc acntece outra efpof^ro0 9
0.vi*qi>o alg t>ofef
coufapotqfe fe5cfie.fce0.0u mm* '"- pofat) cafafec outro po:i>alaura
T=^v

De picfcnte ou pcrjpalarae De fu * Clo* *t im fe cntDe quanDo bo


turo % c conbecelcm carualmtc. mariDo mata afua molber po: ca *
cmpcro Deue bo q fc aify calaflc fo far c ontra.Bccflue, quDo aam
5cr pcititenci po: que n compuo boa ap:a5 q fe parta, fuga quanDo
ba fie i bo que aty p:omete<>. c algu foge para outrce terrae % n
algui fe efpofafe c algfa po: pa * fe fabe Delle.Ccpue.qtiDo ftr po
lauraa tf futuro cbamte ? fcm u fto acerto termo aq cafaTem % paf*
ramto * fcm ffe % Depe fc cfpofaf fou efte tpo.):Do.quDo alguum
fc co outra po: palauraeDe futuro Dellee trou rclig.BecDa qu
? c juramto ? ffe.Dcue cafar com Do fe cafa c outra ou c outro po:
ba primeira n embargante bo (u palaurae De p:efente,mo:bue.qu
ramto % fajer penitencia Do perfu DoaalgurecreceenfermiDaDe De
ro em q ca^o.lba optaua be quDo gota ouperlefia oulep:a ou outra
00 q fe efpofar Defpope Doe cte a femelbauel enfermiDaDe.Sfnie.
noa? cbegar aj>DaDe legtima q quDo elle conbeceoalga parta
bc ella Doje anoe % elle quato:je,i oa efpofa ou algu feupartc aella
fe algu Dellee peDe q feja abfolto vojcpublca.quDobefamaq fom
Doe fpofogroe % peDe licena para partee. vterq5 clamte.quDo oe
q fe polfa cafar elle c outra ou ella q fom mcno:e fe cfpofam.? quan
c outro.lba nona fe be fama p:u * Do ella cbega aoe Doje anoe % elle
utea q antre ellee ba algu embar* aoe quato:je reclama, tuilbermo
go po: q no poflm cafar De partc ttofacramentalenaDeoutroe trea
fco ou De cunbaDe? ou outra ma * cafoa,1bo piimerro quDo bo efpo
nev/a Tba.jc.quDo algu q be cafa forecebeo o:Dcfacra,t)o fegunDo
D jurou De cafar c algua molber fc lgu Dellee tffpo^e Doa eipofog
tf fpoyeDa mo:te Da fua*t ante que roa fej voto tf caftiDaDe fmp:e5m
ellamo:refieouue ajuntamtoacl te.quealfy como po: voto folcne fe
la, ou matou afua molber ou Ibc parte bo matrmomo.afllpo:voto
trautou ba mo:t po: cafar c ella, fmp:e5.fe parte oa efpofo^roa.lDo
& eftae manearo po: q fe partem terceiro quDo fe efpofar c algua
oe efpofoproe fe posem faber po: e conDi.q feba conDic nfecum
ftee verfoe. p:e n vall nc tec oa efpofo^roa.
{[ r imen Diceflue fugartempue? omo qr q fanto tomaa fa5 Difere
>ii :Do fecDa. ca? fy.q ela conDic ou be bon*
([STo:^ et afinie vojt publica vter fta ou Defonefta,'0e be boncl De
q5Clamante.: ue feer garDaDa. afl^ como fe Dif*
l/v - l/M *
1
7-1
feflee pumuerameus parte0. qte coftume % cuerfa De vtuer
: <Sc be tf fonefta ou ctra bj Do ma cm buu toDa fua vioa fem aparta *
trimoitto. afl? como fe Diiefle m mto.comuncDo % vfatiD De lq>
me cafaret contigo fe tomares ai * iDDere^to oe tf01000 bomes*
ga0me5mbaou outras coufa h c outra maneara fegDo bo mef
po: que no polias p:enbar* ctcc tre tfa0 fentcas.matrimonp bc a
n valeria 00 efpofor/00* perofe f untamto mariDauel tf varo % mo -
fofl ba coi Defonefta? no ctra Iber antrepeflba0 legima0qtee
betfo matrimonio aln como feDf coftume % conuerfao % vfana tf vi
fefeXu me cafaret ctigofeenco uer fem tfpartimto algut.E fegu
; btires rneue furtoe.entce vale 00 DO outro0.matrmoo be ajutame
efpofoiro0 ma0 no be De garoar ba to De varo ?De molber centenco
cfoicXomo qr q outras mu^ta? De ntca fe partir % garDar caftDatf
coua0 fe poDcri ot^er 000 efpofo bu ao outro.yfto fe entoe DO ma
roe.ttne po: qnto ago:a poco0 vf trimoniocfumaDopo: ajuntame
efpofarfe po:palaura0 tf futuro fal to carnal antre r-pao0. q bo matrt
no 00 q fom ma^o:e0 De fete ano0 :monio q no be cfumaDo b fe po*
% meno:e0 De yDaDe,po:De no en De tirar cm alguus cafos fegDo a*
tD fallar aqu map0DO0 efpofop Diatc fe o?ra. & tf fte tal q no be co
ro0^boqaqu falecer entDooDi fumaDDi5lborti,matrimoio be
5cr no matrimonio* confentmtooc varo toe molber
nptolo*cW*t>o facrameto Do ma p:efente.po: que aTfe como 00 og
rimonio qbecafamto; oe legitimamte fom uto0.au
3to % trautaDo t>o0 efpofoy/ ofco:pofpo: copula cantai fej vn
Jro0 q fom comeo 00 matr DO0 1 a jtaDO0 faluo fe po: tf0 foi
* mono.conuaqu^ijcroo 4 em outra maneira o:oenaDo?reue
matrimoniou pume^ramente q laDo.lbocafametofe comea 1100
coufa be matrimonio TDDC ouue elpofoyrc^tentcefe cbama3n
cfte nome % quDo % po: q xpioi ciattU afirmae pollo cofentm*
eftabeleciDo? q p:oueto0 fe fegue to?palura0Oe p:efente*entce
Ddle % c quta0 maneara fe poDe be ractu.f acabae po: ajuritam
bamar % po: qutaffe potf partir* to carnal % eftonece be confumatl
<g3tecWM coufa be matrmo 1 aty be acabaoo* % po: ft k"oif
woucafamto. . q bo cafamto tfue feer inicatil.ra
atrimotoou cafametobebuu ti cfumatuXomo qr q bo ma^
^untamtq De vari molber trmooDua0manetr0fe ttfe
fcr acabaDo, 21 pmcra qMDo bo qul fenbo:Da molbcr.pero mate
matrimonio fe fa? per confentm parece % fe tfmoftra no matrimot;
to oo co:aooe0 i palaura0.Dc p;e bo offici Da molber q bo Do varo.
cittc* % afl^ bc acabado ? perfeito r--q bo feu oficio be encarregofo te
mm (monto;* acfteacabamt tio Do parto.Dolorofo no parto.traba *
fe requere copula carnal.lb fc^im IbofoDefpo^ Do parto;
Da quDo bo matrimonio bc confu (j3ptolo.cljrii).DonDe foi eftabe >
mooiDe toDoconp:iDo.?eftefe IcciDo efte facrmto % po: que, .
rcayere copula carnal. Tp^D matrimonio Top pmetram
(pDtolo.cljri.DonDc tomou eftc JL f te eftabcleciDo po: De? no pa>
nome bo matrimonio % po; q. ra^fo ante q bo bom pecaTe po: q
atrimonio tomou nome DeDu uucflc geera q era neceflria fe*
as palaura q fom otae em la gteo fe pzoua pollae palauraeque
t.matri ? momij.matria quer Dt tf0Difle.refcte et multiplicam*
3>r De mab:c? mom offtco. toDo n. % em aquellao palaura q DTe
juto quer Djer oflcto De maD:e.i &D po: fpirtu fanto. t>oc 00 cp of
outros Di"5 q matrimnio tomou fibua meie: et caro eje carne mea.
nomeie muno muue.q querD* Efte oflb beDe meu0ofl0rcfta
jer guantefeer % guarDar ba maD:e carne Da minba cante, cntenDDo
De infmia De fomtca. & outroe qbo matrimonio era ejtabelccDo
t>i5 q tomou efte nome De moneo % feto po: Deue. B po: eftae pala*
qquerD5eramoeftar. porqme uras t>i5c 00 Douto:ce q foi ellabe
fia que k garDe ba caftiDaDe; )u > lectoo bo. matrimonio, j&xtefpove
troe Di'5 que tomou nome De mo '* q Ht) pecou fo^ eftabelecit>o ete
nea.q quer D5er bu.po: q De ma facramto na Ie Oe naturapara re
teria akntcoex>om k engemna frear bo vicio % pecado % etimolo
ik fa5 buu filbo ou bua geerac. t>a cante & po: q fofle apartmto
JTanto 3fyDo:o no.luro oae etbi Oa0peflba0ipo:cjbo bom temi
mloga6Di5.q matrimonio toma f molber ou molberee conbecioaf
nome tf matrona.po: q ba molber jSafl^ mefmofoeftabelect>o na
que be cafaDa be Dpta matrona, q le^ tf moHfem.T na le| De ^efu jepo,
querDjer mater gnati.q be maD:e fog ellbeleciDo e!e facrmto afg
tf filbo ou q poDe feer maD:e IbeD ttifificar % t>ar acnter bo auhta ^
to matrimonio De maD:e tnp* meto De jfefu jepo 1 Da ngre/a, ^ fe
trimoitio.tf pDD:.po: q como quer guhDotfio b facrmto bo, matri
q b varo be Ya?eDo: D geerao r moio Da noua \c^*M all fo rfabe
\A *, vvi
7
lecib &:Duao YC5OC0 p:t n6 bm #>aDe para cofnpnr bo tr
mttte;ifw p:ine^ra po: rc50jnDc wD.i fe ante Defte tempo fe cafa
gecraoparfcmir^e-fcguopbo . tm no valeria bo matnmonio.fal
q fe eeXrefcite% multipJirnmt u fe foliem mu j acerca #a ?DaDe
? b micta ou p:uDcia compnfl
D carne fegunt>ot>t5>piipoftoor bo que ba #>abe falece, f p: cila
vitae qiifc5 babeat M yjto:j>:o * mefma re5 bo q be louco n pobc
ptcr fomi&tium cuitD. aDa atfarp: q nom ba entcnDimento
buu tenb lia: fnolbcr ? caDa bua para confentir.f cflo fe ntDc DO
fcu mrDo po:'; fcuTfb fornica ? qnfmp.contmuamte be louco*
cm;omoqu'r qtcqutra mu; q fe atepo foelb^co - atpoe to:
ta^rcjoocbAb^qno fompnnct*; .nMeMlteVfc c:Do.abo tpo
paa po: quebo cafatnuto fov, e * 4fic'"c11cuc(R.Vm fifobc pDcria c
tbelcdDo, aflV cometn ajuDn* far.JB fe cfpo^ tf cfaDo retomaf
fcnifeo que buu aoutro fc fa5.)tm fe nta bucura no Tc partiria bo;
tamo^eperoa-i^e amigos ti, natrimono.j^ fqbp.bcJboDODe to
rctjeirefTinabc p5fcrmofu* Dote prDiDoio ciitenDimeto ? re
rait-rnoWer.'Toiifra:mttjt"0.fe* 5ma^qDia#alauro per
mdbieejubermono faram ttcenteafeocntatrimomof no po*
tlb.tjqptiti,ore50.e.fp er* & far;enpero;iraD ba $beDt,
^ blecibo. p:geerap,pp:fola5 DO ce fe bo ttiterpo: ftrmebp que fe5
bontD molber.po: remeDio feeb bebobp te ? vaibo mammo
contra bo pecaDo Da carne.?, po: n, mo.mafe b bbcDicc n&fofle t
gura DO facramto Da fel vmo. ta que be oDb tWc fc etit|Dim
SgCitolo.cljw.quaaef fe ppD cafar to ou Ba r5p valeria ^ cafmto.
-~^-M)Da pcflba q be abilcXba en^ jbo bebebo qtte boentcnDtme'
V^tenDtmto % poDerippjfa con totueTetf tDoperbiDp;cpnbecef
entir ? Dar* cop:ir bo viviipp q fe feaaquella cnt que fe efppfoupot
eqiereitomatrmonio ppDejcafar palttrae De p:efetite ou De futuro,
Bgeeralmtc toDo bom aqu no Di5 que fe ba v^ra pobe feer cer*
be DefenDiDo poDe ti.'f&<& <0 tifcaDa tf tal bebeDic.n be matri
Dcfenvt bo Dereyto fptti ftep. tx> ttonio*faluo feDefpp^eDa bebeDtV
varo ante q aja <\mpi%M> % ba cefco puueflepp: firme.Tbbquebe
molberant ^Do^p^lqtjanto cpabPDetbDo qnomt l.boe
quelbe fo:omcp:tDO0 Defpo^oq
xice como querq '*#wNM!P p|* itceo ouque naceo fem elleo. efte
laur qpertcraborm^rmomo
n pot>e cafar.po: quanto n pctot mejramtebo DeuS notifcarafu
Dar boDtueDo q fe requerc no ma* p:opeo recto: ou cura. bo qttfue
trimono. too muDo bpoDe cafar Denudar? p:opoer p:uuicamente
agnoa q n pot>e Oijer aapalaura* naggreja quDo bo K\X poouo. efto
conuenitea abo matrimonio por uerafutaDo.como tal, parrocbin
|iito poDc confentir.b qualtom ouparrocbiana fuaquere cafar c
entimto poDe Demrarpo: fina tal molber ou c tal bom. po:D
aee.% plTo mefmo bo foflo.foa me que Ibea amoefta % requer q fe l*
retrijc molber pimiat Do mDo fie guu fabe alguu embargo po: q bo
n fe quer co:rcger Do pecado nom Dto cafamto nfepofanc Deua '
poDe cafar. >e q fom abfenteo po* fjer q bo venbi Di$cr i notificai:
oem cafar po: p:ecuraD: q aja m ataa certo tpo. bo qual Ibe Deue
Damto efpccial para eito. empero ^afinar q feja conueniuelD qtinj
fe tc q bo p:ecurapo: outo:grbo Dm ou trea fomana & efta beiu
matrimonio fo: ruocaDo.nDa q .cia Deue fajer trea Domngoa ou
bo n fapba qual quer Dellea. nom treefeftaa folneabo repto: ou c
vai bo matrimonio & n Ibmen ra em fua igreja. i&acabaDa1ftaf
te po: pcuraDo: q tenba poderio fe Dcnciaoea fe oe q bam P cafar
poD cafaroa q fom abfentea.maa fo: pfentesDeu fy$er p:uuicam
apnDa po: lteraa q bu enuie abo te bo cafamto po: cftae mlura.
outro, maa conu q aquelle ou aql lla p:imepramte oeueaTi D%
la aqu fo: cuiaDaa aa leteraa De* 3^u te recebo po: meu efpofo ma
clare bo en confentimto po:lete* ripo.j^ elle Deue t)5hu t rece*
ra ou po: palaura aaquelle ou aqlla bo po: efpofa* molbr.u outraffe
que aa uou ou aoutro.que em ou melbauea palaurae polaa quaaee
tra mane pr quito quer q confen * Dejcrare caDabuu qconTnte^ ibe
tilfe em ma vontade% calafleqn ap:a5Do matrimonio.^ poDefe fa
Dccrrafle bo confeutimento n Ce jer outroft bo matrihini DtycD
ria matrimonio. (Dutra* mupta ^utro ae plauraa% 00 qu bm De
peflbaa bbp q n poD cafarlegu cafar oto:garibo em ellao. aE dia
Do appante ferira no ttolo quan folma feacortumaemod mapslu .
t manerraafepDe bararbd gareeem el maneara. Tbo repto:
matrimonio* ucira u outro alguu ftnDo pi
<pltolo.cljcv|\ q manerra fe pek ferite pa 4 fe: babe cafar.toma
ue fjer bo matrimonio* "".': - m bercjrtae bamboe1 fuhtatiw
Otttfoo algua fe qur cafanpn aambuumTDijenDot. fel ma
u vv
) j o o

riaqttereeaefte pcD:o-rtomae b vos aflfc como cm molber fua. ? tt


po:.efpofo TmariDo fcgDo ba fo^ cm Teu nome alfybo out:go t cV
ma Da igreja De roma. ella Deu fmto. rba molberbeuc rcfpDer
p5er fy.i Depor Dcue D5er aelle abo mefeje^ro ou p:ccraDor cft
%u peD:o qrce ? tomae a cila tta* manetra.&u mria recebo afoba *
ria po: tua molber fcgunDo ba fo: nc ou aafonfo teu fcnbo: po: nicf ;
ma Da fanta maD:e ^grja De rom epofo % marDo po? tfmefe^r Vp;
&elle Deue rcfpDer fy. , gfib fcg curaDo: ? meDcane^ro fcgilDoque;
to calgutld lugaree Ibc mete buu cll me ba rcccbDo po: fua cfpofa
anel m mao Delia final De arra^ % molber fcgimDo tu me as D^to %
j fo ba lugar cm aqllco q poD ccrtifcaDo ? cu outo:go? confftr'
fallar.mae fealguu foflcmuDoDef nellealfy como meu fcnbo: % ma'
que meco ou Dcfpopo ouuelft per* riDo^EaiiDa poDe rcfpDcr naj^;
Dibo ba lingoa abaftaria q fcjcte toeucDjDo aflj\u conento cm'
uaace pollo qaace fe moftraf* tobalae coufae qDe parte De foba* ,
fe q cfcnra % Ibc p:a5ia Do ritatri* hc ou 'gonplo tci\ fcnbo: me ao Dg
mo.no*i&gnDa alguuiDtj qa to. fe em cft tpo q bo faccrDo*
giae VC5C6 a molbere moa c te aft^liarc algun vtcr^DifllT q ba
vergpnba nDtjaepalaurae an b^alguu embargoantre aquello ;
Da q mofir bo cnfnnimcrito.? z q Dcu cafar po: quebo niiatrmo''
tal cafo b vai bo marrimmo.aflt: m n fe Dcue fa5cr<cuc DcfcnDcr
como qnDo 00 paD:ca % ae maD:c0 qn fefa^a* . como quer q efe
faj 09 calamtoe cftDooe ftlbos Dcnunciajoce aamocllaocbe
piccntce* . fe os q ouucrDc ca * ucm fcer rctae nae frciae fegini'
Icir fo: abfcntce. x>cuc(c fajer cm boDito be. pcro alguo lugarca.
cila mancara fenDo pfente bo me* n fe faje. i\ue ante DO matnmv
fc|eroDo varom q ba b cafar % ba n p: algu tpo faj 06 cfpofog
molber c que ba De cfar.bo nc * roe folenemtc % cm p:uuico.po:q-
fcjcoroDeue Djer afl*E aclla^ba* eftc tpo ataa que fefaca b ma *
neouafonfo meu fcnbo: cujo peu tnritono fe poba faber fe.ba b^ ai *
rabo: ji mefefe^ro eu fom vo uia gufi bargo po:q n fe Delta fa5cr/
tiiu^to afauDar % voe enui bjer i: lfi%itolo.c\wj.T)c como bo matr;
certificar q ellc po: minvamj como- moio ou cfpofo^roo c DCIK fa^cr
mefcjcro mcDcaue^ro % p:ecura * pmucamcntc % DO Drio q fe fcgiic
Do:Teu vo.rccebcpo: fua fpfaV DOquefefajocultamtc^qpc*',
fua "molber - outo:ga * cfente em. lia b 00 q fy? c acertafem.
-^-viDoe oe cfpoforo0 x cafam foflcmcafaDoo pmutcamtc.q cito
i^Jtto fe octi fajer pmuicamcnte cecnfoubcflcmbo embargo pu
cm rh^ct)c igreja fegDo oito be ? alguoellcnbo foubcfienDa
n oculta lie cfcootoanictclE bo c queoepo^ fe partife bo matrimo
fpofo^ro ou matritnoito feDij fcer nio ficaria ftlbos legtimos. B
fe^toocultamctepo: qtrorejoea qual quer clrigo cura ou recto: ou
ou ntancra. to p:tmera quoo regular ou religiofo q fofl p:efen *
alguu fe efpofa ou cala fciti algaa teaoetaae^efpfo^roe oucafam
folcniDaDea q fe rcqucr.aftcomo toe befufpenfoDoofficio po: trea
lebaquefcbaDeefpofarnbepc* ano.&t)efpo^ q fom festoa 00 e
WaaqueUee cujopoDcrio fpofo^ro0 ou calbmto0De pfntc*
u n Ibe be DaDo n afmaDo Dote 00 qalft fom efpofaDoe ou caiados
ou n lbc0D ae bcce na ^gre Du fa5"r folenc0 voDa0 % receber
ja quando b De cafar.to fegunDa a0 beenoea na igreja, ao quaae0
quaDo algufe fe efpofam ou fe ca * fe Du fajei* na fama q fe fegue.
Iam fem fere p:efcntc0algu0 te* {JjLtolo.cljevii).. como fe Dcu Dar
ttcmunba0. to terceira quDo ai*, a0 benoco aoo q fe cafanvz como
mm be efpofaDo po: palauraa tf fu fe bam De velar na igreja.
turo?fecafasepo8poi palaurao 0> que b De calar, boDa Da
De pfente c outra ou c outro fem t>oDa0 ante Da mifl Deu r Di
licena DO bifpo.to quarta qualqr ante Da po:ta Da igreja c (me pa*
que le efpofafle ou cafafl fem pu * rente0 % amigoa.E bo facerDote q
megramte fere fetaa a trea oe * 00 ba tf velarz b5cr veftiDo Da0 vc
nciacoe na tgreja polia cura ou tiDur0 facrae fapra aapoua DDe
recto: fegDo Dito be no titol ate elle0 eft % p:egtara fe fom cfef*
Delte.f- quato aap:mci?ra? fegun faDo % fe ba b algu bargo Doa
Da? terceira maneara qualquer q qaDitefcDrpo:quen poflam
bo fe5er peca. & quanto aaquarta n tf u cafar.E ^fpoe tomeDou0
maneara ofilbocftesque ar anee0.iemalgua0terra0 pooc
cafaflm ctra bo DefFenDimto Da 00 anee0tre5eDinbe^ro0t bua me
igreja fcDcfpo^ parecefiealgu alba. J bo facerDote D15 certaa b>
bargo pq bo cafamto fe t>euefl ^oe0 fob:eo0Ditofanee0iDinbeg
partir n feriam legitimoe n 00 e ro0. to pume^ra be Creato: et co
feufara ba ito:ancia D0 paD:e0 feruto:.toutra0qfefcgu fcQUtx
qut quer q ouueflem boa mo:! * x>o el ornaDo 1100 liuro0 Datgre
cia no cafamto,bo que n faria fe a q traut Deite facramonto como
",
l/V-
2ZL. Y
feueue fajer.a quaac0 owfooee a ba :ae Ikiopicare qo t>omi* \
t>epov0 otj ba pfado.Sm ptefta*
acabai bo facerooteaa buu anel
ao efpofo? poeo ^efpofa no quar tWrtuts.baql eabat>a tu^a*
tot>et>o q clMrit met>tcU0 t5ent>p t>omini.t pwcctf bo faeettte ataa
cftae palaurae^n noe patrt -j.tr q acaba b miTa &tJfpOt>j cer
et.f.f.am. &fpof*coefteancl co tae o:acoc fobie 00 qUe tefinca
mro me efpofo* cafo?t>e meu co: 000 00 gyotbo* * alfy fe acaba bo
pote bofo * fce.treje afobetroe mfterio t>a bren^ooe^be bot>aa
mealba teftmunbo tet>ou.iE t>o matrntono* ~
logo bo facert>ote t>a outro anel aa 4j3:itolo.cl^.qfmfco0 aneea
cfpofa.? ella poco ao efpofo no t>e abo veeoque po3cac0 efpofasoa
)otnto oij&o. ^n note patim jc, qut>ofe Velam. - ;
efpofo t>eftemeuanelte efpofo* TjSn papa Ettarifto cftabeleceo
t>o meu co:po te boro t p:ometo ti jLlq 00 que ouucfcmt>e cafar an
feer obet>tcnte em tosallae coufae te q cfumaflem bo matrmoto re*
fegut>o mant>a ba ley.iElogoocue cebeflem b^oe0t)ofacert)ote:na
cfparger ba augua beta folncHee vgreja p:uuicamente. & bo anel q
f, ^fto feto t>eu entrar na greja &a bo efpofo aaefpofa 1 bo q ta ba
?bo efpofo tfocleuaracfpofa pol efpofa abo efpofo ftgniftc q buu a
to mao % clle t>cuc vr aaparte tirei bo outro fe Deu amar.ott po: q fe*
ta t ella aaparte fceftra.T logo tfoe ia final ti 30 vraoc0i co:aooco fe
comear bo officio t>a inifla.;nc* j aurttat)O0. & ftoef b anel no
tncta Ut fc trnttae.t pocet>er pol quaro t>ct>o q cbarii met>cu0 pot
lo officio t>a mfla fegunt)o o:t>ena*quanto oijqtteilb bua vceat>e
fangue q w di bo co:a.0nt)e
c Xibera 1100 qe t)ue. 1 fito per t)i5 qbu labeo q cbamau p:o
tcii fe5 piime^ramte bu anel tJ
omitia fcula ft^^r?SJj^g ferfo m final t>e atito: % po0 nelle
^tt)omint.bo efpofotba efpofa
eu fincar ogtoboe atite boal* bujJebia qcbm aoamte.tt)^
fe tbeieceooaranelarra aae
tan poelbee cim buu pano b:a
cot>elnboout>efet)ai EalgUd efpofa.po^q ff como bo ferro t>6
luaaree poebu pano que be ba ma toballa0 coufa % be ma^0 fo:^
te.lt bo amo: vence tot)alla0 cou
bua parre t>elle b:caj ba oumuo
Vnm.% poe aelle cfte pano ena. a0.t afl*^ como bo aoantte be pe
ma coe 0110:00 % aella poi etnia t>a o^qnfepooe qb^tar.a^boa*
cabep. toepoEO bo facefDote tnga moi<vert)ero no fe pot)e partir.u.t. JE
DefpOs;po: tenpfog eftbclcDo gu Dt5 q fom Duas matiegraetf'
q lugar Deftcs anccs De ferro fof> benoes. Tba pjmera q be fepta
fem anecs De ouro i q tcuefem pe> em i?a faccDa|greja quDorpollo
D:a pjcciofa.poj q afi corno, bo faccrDote be p:uucaDo;bo matri *-.
ouro be melbo: q o outros metaa monio % feitasas Denciaocsq
es.afly bo amo: bc nclbo: q 00 ou. feDeu fajer fegDo cima beDpto,
troe bee nefte facramto.t afli co fem ba ql folcmDaDe bo matrymo;
mpjbp ouro bc mavs fermofo pol > no ou cafamt feria clauDeltno.
las pcD:afpciofas.fiV boamo:Do '. efta benc ? folcmDaDe fe Deue
cafamcntb mays fermofo com faser bua ou Dou0 ou tres vesefou
as outras verDaDcs. vccoqpoo ma^s* Jba fegfiDa maneara De b*
aas efpfaDas cima Da cabeia bc ocs be ba q fe faj na ^gre/a, c fo
asar tcDcr q x>cnc fecr femp fub IcmDaDe Detml quepoe buu
jctas afeus mariDos.t afcmelb* veco 300 q fe cafam % lbe0 D*5 cer
a pe.rebeca q quDo vy avfac leu tas ojacocs fegDo tf fufo be Dito
cfpofo cutagofeba cabcp l6 veco & cftas bocs % folcniDaDes n
mcfmo q poc adia ciba Da cabe* fe fa5 faluo quanDo cafac bom
a pooaelle cima Dosb:os.af virg com molbcr virg fegDo ai
nncar q bo ajuntamto toDoDeuc gus Di5\utros X>i$c q quDo ai
feer bu % n fe Deue co:roupcr ba guus calam ba fegunDa % terceira
fte DO cafamto.fa parte b:ca. De ve5.fe tiom au recebiDp outra ves
ftc pano qafll Ibcs poo unifica ba, cftas bcnpes q IbesDeu feer.Da
limpeca Da viva.x ba arte colo:a *, >a0 ba fegpa/r terceira vc5.il fl
Da (imfica ba geerac q Dlles ba De outra ve5 receber eftas beocs
Defcpcr. bos ou qualquer Delles nom Ibcs
jXitolo.cljcjt.fe tfu receber ba be Dcu ferDaDas na fegunDa n ter
c 00 q cafam Duas ve5cs ou ma^s cera ycj po^s ia'foto ben^iDos. f
VScima fo^Dito q os q fom efe qualqrfcerDoto qtaae0 btocs
^JpolaDosou cafaDo De pfcrte" Dcle ao femclbauec0 be fupenfo
Dcue receber as bcnocs11a rgre*. Do fcio i beneficio 1 "oene feer eu
l'a pmuicamte Do faccrDote A p: uaDo abo papa.lbotte.D5 q qual
quto be DefeiiDiDo no Dereito que querDellc0 q fefa bcnjiDo bua ve^
bo faccrDote n De bencoos 300 q n felbe Deu Dar Defpo^0 a0 bcu i
fe calam ba fegunDa % terceira vej oce po: q.buu n fe poDe ben5er
ou ma0,beDuuiDa q mancara fem bo outro.Jc Xbmas x>i$ q
fe entDe par cftas ben coes.;.. ai quDo batnolber be virg a^nDa q
L- wV
;

cfecbomqajafiDo cafaDoou*' baro.tfDereEtooupo: mo:tefeg<


tra ve5 ou outra0.Deu fe Dar eftas Do fob:eDito be n cama pena. %
bcoe0.Blguu0 D5qefta-pena efto be po: q taaes bencee como
que be porta aoe facerDote qDer eftaen fom facraihto. fegiDoDt
efta bcoes ao q fegDa ou ter* ' 5 alguite q n cntcnD 00 Dercj? *
ceyra ve5 cafam. n fc entt>c falu to0 q be facramto ma0 n bo be
efoflcoftumealguua ^grc>at>e ma0fomo:aoc0 qtnj fob:eql
Dar ae benoe aquaace querq ca le0 q-cafam Defpop DO facramto
aflem.qtcebbopoDcria ^CY q fe fa5 no matrimonio. & po^0 fa
em pecaDo. .SegunDo bo Dcrejrto cramtoji fom nc Dob:a po: el
Da partioa tf caftella. DeufeDar la0 bo facrament ajmDa q feja Da
cfta0bencoe0atoDO0O0q cafarc Da0.po:DentfnfeernegaDa q
bua ou Duafou tree mce.t ba le 30 nD 300 qcafar quata vc^ce
q falia efto bc efta que fe fegue ti quer q cafem c Derepro fcguDo D
verbo D verbu^joee poDeD.ar to be. cfta opiniDa0 partiDa0
bo clrigo aoe q fe cafam Duao vc * t Bartbolo na glofa fobje bo De *
5ee ou maJ fe fo: tfpartto Do cretq poe paia abo faccrDotcq
matrimonio cmqvmiante po: Da benoe 300 q fe cafam fegtm*
alguu bargo tf Dercito ou po* mo: Da ou terceira W5.& efta opiniom
te* Ib rc5<5 que femelba ctra efto parfce q qr teer bo mcftreDa (cn
po; q ba DefcitDiDo b igreja q n " tcaoDDeDij.jScDDe illo boc tei
Defem bencoee na igreja 00 cleri ligipoteft qui p:me vjco:i infiDia *
gooqe cafaTDua6ve5e0 ou tu putaturDcfiDerio fecunDe. &
mai.cntDefeDaqllee q cafam ou po: quato am n cuDetcrminar
tra vej viuDo fua0 molbere0 com efta queftoc q fom Diuerfa0.ca
quem fom cafaDO0.00 clrigo q a Da buu faa fcgDo feu coftume %
taae como ef!e0D bcoce outra fua.ma^0 fa cocim % feguDo Ibe
vej fabDoo viuDo ba pme^ra mo fo:cfelbaDopollo0q ma^nello
Iber fa5 mu? grDe erro % Deu a * fab. como quer q fob:e efto ba bp
uer ba pena q Ibe po ba tgre bua eftraua^te. ba qual be efta q
jaqDeu feerfufpfo0D oflkio? fe fegue. ocertatie antqu fine
nm poD feer bfolto falu fe 00 tmponere cupite in pmti Decla
bolie b papa ou aqlleq t fua < r rarnu eDto quoD lcet vir vel mu#
ve5e0;ma0O0 qDelem ben^e leraD.fecDa0nupcia0trlfi0be^
^o0qcafDa0ve50ou m^fec .neDic n.Debeat cumaliufuerit
to bo matrimonioDepartDo po: c > beneDctu ctrabacu fec benef
*. '

tctt)cbcbtauot>ffoitcaltereota xm ppx eftotfjr r^?^lf ol r f


nUmUotccme nupcatran maeqpoliam^ ^ ^W ^
fcuttteeittp:miebencoictitiofue wcelanoet>apena*Jufp~
rtbbacritbencDctioin fccDio, eftateleciDaeert^^f
fte antqui. volteo tcmprre ri pfam
5om
no feer fufpefoe po: elta rc-
fegDo opimDalguaDouto
goic:ciicct>inme vt p:ellb^ter qoi
fcntCY fcciDas nupcae beneDijce ree % recebe quaaca qr oztwene on
rint D feo aplica e.r fooc vcre mi* beneficotoefeu Diocefano 00
ninc tetietuhf5 pena fufpftom pD abfolucr Da pena Da fufpcnf
ej boc cafu oucta per IUO poflnt foteDta % poDDifpfar c ellce.U
Diocefano0 abfolui.fi qui vero i\xp urementeqpofam vfarDa0Dtae
taopinin quoulDamDociou c% o:pe0 ? teer eDtoe beneficio.
boc n repiitt fe fufpcnfos. et o:Dt 4lf4tolo.cijcfl.qne p:ouettofe fe
nee quo Ucet feu cumicia bene guDo matrimonio,
ficialccpcrnt Diocefan eo:u a pe ^rvtttfoe ^^^ffiK??
tia fufpfionie p:cDicte poe abfok tltnatnmoioq be feito legitima
Tm"c Seteamenelittere oy -mete x feguDo b firntuLDa?gre,a
Dihiet retentionebeneftiol bu Ibo p:meero q b bom I^ca Dcf*
ufmDi cxx cie libere valetDfpen po^ De cie Diae em feu lugar gee
fare. IfroefcctoDaqualejttrauag rac fegunDo bo que Diffe tfeXre*
te b efteXobif anDo poer fem ba ceDe % ft multiplicaDoe % enbee
bua ahtijga coutba % queft pollo baterra. anDa be granDe amo:
p:efente Decreto ou manbamentp aaterra DDeoe bomee nacepo:
Decraramo aDa que bo borne ou q fom criaDoe em cila. pero !mr
ba molber q cafar Duae vej nom grbe naturaleja Da terra be ba na
Dee receber aebcoe.pcrobo cca.? po: que efta natureza fe a*
>r ou ba ntolber q c efte ou c e crecteveuc 00 bomea cafarfe t>
fta tal cafar Deuea receber* % fe po: perao* n tarDe.lbo fegunDo que
atura algm Dclleoouamboa q no matrimoo ba b rTe,polla qual
aflt cafm ba fegua vej naprneg 00 cafabo0 Deuem garDar ba cafti <
oeuclbee fecf oaoas na fcgoa cet ro cjue pollo mammoiiio fefa^ g
tmentequer&otprarb rwo: ram.ttoooaUequcre ^ttoe
antife.ioutjgamofqoo pxftca aaretiMe f^wauer
oucfaboooDerbocoequc SW.1boquartoqw.bomam|
afarbuasvcjeotiomro ob%a tnomqberacramcto.bo qual nuca
L- w\ ' <f4 '
fe Deue partir cm to quanto Viii- fe at^u tttr agua nioiber foitg
00 q fom cafaDo jmDa que algim ta poi tttaeba? totief Delia flboa
Dcllee Derpo^fcf^erebertie ou tiamfaaefife cafarDefpop c eii
cego ou lepjofoou Ibeacontccfle >o: vrtutf Do cafamto eltef filboa
outro mal ou fca fermiDaDe tieiti taacefom legtimos* Ibo^ijk ba
po: outracoufa aIgfa*faluo p: foi molber Defpoye Da rnoue po mrt
mcouaDulterto fegtiDo aDfcte DO lio t Dote n DonDe polf vtucr
feDirano tttolo citi quta mancg :borieftamte.bcrDa ba quarta par
raafepoDe partir bo matrimonio te Doe bee Do HtarDo a^HDa q te *
jEftc lcramto DaremeDo ctra nbaflboe. & fe bo manbo ou b
toa cobia ? ecaDoDa carne.Tto.v itolbcr n le#ar fiboe n par cn
quepolio caliiientpoDe borne a tesataabo Decimo graao % fegtDo
calar grDe bonita ?DignDaDe4 bo fo:o julgo ataa bo fettmo graao
boqcafarc ra^nbapoDe feerrep bo q ftea berDa oe beena DO outro*
pollo cafamto.lbo.vj.que po: ver lbo.tuj.q fe algu cometer ecaDo
ruDe Do cafamento a molberes f De ncefto c alga inolber fu jp*
cjraljfaDae % poftaa em bra pollae renta.afanDofeccllanba tta
DmiDaDca De fcua martDo. baql peita como fe cometeflepcaDo <
boifa Ibee Dura ajniDa Defpojt Da cila fem matrmioo.lbo.ruj.feai*
tnoueDclleo.faluofe Depoecafaf gui tomapo:fo:caalgua molber
femcbomccnDe menoeftaDo. ? fe cafa c ella. nom b tta pena
Tfr.vij. q O flbosqnafeDo legi po* rejom Do matrimonio como
timo matrimonio berDa oe bce q fe ba fo:cafe em outra maneara %
le#am feno paD:e0Defpo0D fua n fe calae c ella. "bo.jcvque no
mo:te.ll*>*vu).q o paD:ea po: re* matrimonio a^nDa q bo bt qb:a
3om DO cafamento te oeftlboejc te ba ffe abo outro afl como conte
gitimoa cm feu poDcrio.foar. fle tDoaDtltcrto<aqueUe aqum fo^
boquebeferuo fecafaffec alga qubtaDa ba ffe n ba Deue que *
mi&er lure ou alguua feru c ai brattar b outro. ifto.jr.vj.que ba
gu bom lure fabcDoo bo fenbo: molber n b poDerio De (cu co:po
% rio bo ctrDi3Do*pollo cafam* mai q bo fflariDp tteni bo tfiafiDo
to b lure. tw.jfcq fe algu Der al> Dofcu*etn maneara qDefpo^ que
ga coufa em Dote ou em arras aal b auiDo afuntamto ncnbufi Del^
ga perifanDoqttbefua parenta ice n poDe entrar em rltgio nem
anDa queboD poi.err Defpoje p:omctct caftDaDe fem ap:a3tm:
n ibo poDe DmnDar. tft#qe to DO outro 1f>o.vi*b mariDoDe
u.iu
^ue fccr cpclDo t ap:mrox>c sar i; algutf errana peflb. toa.ij.quDo.
. bbiiutoafua molber Tconfuinar alguu erra na cobio Doutro 1}a>ii
bo inanmonioagnb-qtefp^jq: quoo alguu auta fe#o voto D ca*
V cfou coclln po: palaurae tf pfente fttDpe.1ta*m)*be partfc.lba**
tc qba .conbcc\ctoueflcq;fa5cr po: pecado q cometeo; 1ba*v*quaV
co algua fu parenta*. i * : DO fom De Dturfa le % cra Iba.
" <fCttolo*cljrf *em qutao manc^ vij.quaDo faj aaigu cafar po: fo:,,
. rae fe pose bargar bo mtrtmoo ^a.lfta* vt).quDo alguu be o:bena
YT^iiwse manenrae fom po: q (Te, DoDeo:t)facra*to*i]c*fealgube
VL^/barga bo matrunoo.&e tre* capabo* 1fc>a*jt*p: boneftDabe p:u
; ?e embarga n foomteqnfefa* uca*1ba*]Cj.po: loucura lba*j:i,po:
\ca maesefpoKeqbe fc^toqfepar.; cunbatnce* 1ba*jHif.fceUen poDe*
\ ta; epero cfto tcmto fe algui x>c auer ajuntam to aamolber.ouba
6 bargosera p:tmero e algtm molber abo varom*i ao Duas nta
xipe q fe cafar ate po matrimonio riefrq embarga bo matrimonio
ou Do cferitmto*q fe Depois ac mas r>efpo6 q be fe^to n bo par*
tecelfe tio fe partiria bo matrimoo t fom cftae*1ba pnmera quanpo
f^ como bo q be capaDo n ppfce alguu fecafa contra DeffenDinito
caTar.-zfecafafeOeuefl partir bo Daygreja* Tba fcgDa quDo alguu
matrimoo. & nenbu n pobe ca . fe cafa cm tpo Das febras. .Dao
far c ba parta Da molber q conbe pume^rae tre5e manepj-aooa Dou
ceo carnalmente rfe cafafl Deuefe ioiee poe cftce verfoo q fe fegtiev
partir bo matrimonio* mas febef* <[rro: conpcio vottirn cognacio
po6 que alguu be cafapo po: pala crimen. ... - x."'-;'
tiro oe p:ecnte ffc capado ou co Cultue pifpcrttao vte OK> liga^.
nbecefle ba parenta Daqlla c 4 be menboneilao.
cafaDd*n fe partirapoiDe bo nta Ijpfu et a fini fi fo:tc coire ne
trimono. H fto ba lugar c toDoe, qutut. ;* ';-:: ^
os bargo.faluo no voto ? reigt : pbccfocilDa vett conubta tcta
a qualqrDo q fo: cafaboe po: retractant.
palaurae De p:efcnte ate q aja af& ^Dabua manearo q embargl
taineto but pbe trar religi bo matrimonio maeDepo^ 'ci
jppllo qual fe parte bo matrimonio to n bo Dparte pe elt verfos
j ao trc5c manearas q ebarg bo. id^ccldie vetatu nec n tempus
matrimnio % parte bo q be ia fejfc ^fcrituttt* - >::.;::;:': ":' .
to fom cita.lba primeira quanDp impet)iutferi permtttutfca tetieri
u V^' 6,'f
&titobfaT>eft\mnfytttn bo=t foffemoouuirbomtcup
&o sijcr amante ma^e largamcte* fcfle q cafua t virg % cafafle c
?jtmetramte Da primara. corupta ou c boncita % cafafle c
4@Citpio.cl)C3rj,conto bocirro* rii Sefohcfta valeria bo matrimonio*
bargabo matrimonio* &c$p booefufotrto.fealguu
"T-C|tpiirhctra mancara po* q bi> rftico ou bomoe pouco eltoo t>t
_f f matrimonio fc barga be qua fee qu era flboT>crcg ou balguu >. \
^fcoalgut erra na peflba. afl^ como groe bom % tittmsifl aalga mo,
fe algu molbe: puucfc vifto abu Iber para q cafafle coellc. % cila cu%
q cbam peojo ou bo uuiflc Otjcr transo q era nob:e? r>c groe liba
ou poj fama foubefle alguua coufa $c confenttfle ncle % fe calic cccj
fccllc.f outro q ebamaflem joban lejeftc matrimonio feria valiofo.q
ou pea:o fingefle q era elle fte pe no errou iia peflba mao na caltatf
t>:o,? ella cuDoo q cafaua c cfte mo.qr q fe Xbomao oj.qlf
pcoio cafafle c (obanc.n feria ca* cfte erro: oa nob:c5a t siantoab
famto. ou fe algui cujfaflc cafar fetoma erro: t>a peflba.ar como
c jobua i cafafle c nura n va fe fta molber ouuefle cntcte to
leria bo tal matrimonio, pero p* fco tf cafar c filbo x>c re ou Daqli
ra ci bo erro* bargue bo matrimo bom groeoe que elle fcoifc fccf
, no femp fe cnrbc q bo q errar aja frtb qual qr q fofle.b ou mao.
algu conbecimento ou noticia ou rico ou p:ouc. fe outro Ibe viefle ve
po; vifta ou fama oaqlle ou aqlla p:efente ciroDO ella q era filbo.tf
cmqu cu^oa cafar. efte talma xci ou t>e grfcc borne nom valeria
mmori onoe be erro: oa peflba c] b matrimonio.
cu#>a cafar co bfa * cafa c outra 4j^itoloiCljrjrii.cottio bo erro: fc
ou ella cu^oa cafar c buu % cafa c eoiioic barga bo matrimonio.
outro nom val.po: qiito bo q erra fegflt>a mancara po: que bo
no cfentci ba vtwooq erra be latrimoio fc.embarga be ba
nenbfia; como qr q bo erro:. t>a nbi^ q quer D^er fermDoe.afl
peflba f? leer.uenbu abo cafam. como flealgun fofle Iture % cafafle
to*pero fe errafle na caltoaoeou c C algia feru cu^bo q era ltic
aa outras cufa q (bm actbtaad ou lg molber lure fe cafafle c
aapeflba U fe bargara b m3trt> lg bom feruo cu$>t>o q era It
monio^fl? como fealgufi t)ifefe q ure n valeria bo matrmoiuo. p^
era ricb^fofle p:bue utuefle 41* rofcocfpopet)o cafamto elle feu^
ra npb:? fioalgo % fofle ruftieo ou befle q era ferua ou feru % confciv
u.mj
TTSl -'" 7=" ^/p ^^"-

tifc-z bo rctificaflc po: palaurasfct Pifefe nseclarafl q era lua ferua


jpo. lbe piaria ou oe tq*to aucte gnoa q bo matrimonio rio vai at
&ujiiritmto cm bu.fcra valio rio fe ellc bo puueflc po: firme bef*
f b taicaiamento. : cfto mefriio p^aDa ItberDaoe.ertatal fcrua f
(ch l bo l^urc foubcfl q cila era ria lurepollo matrimonio fcguoo
fiua ou ella foubefl q clle era er^ encima ron^to 1100 p:oun>tab
uo/i abo i cafarrcin vai bin, matrimonio.^ como quer q ba c
trtfnpnio. &. fealgu q fof feruo bioo q be feruo barga bo matri
fe cafaTe c lga, fcrua cuEDop $ monio.mopo q be ja liur ipeue
era iturie ou ferua k cafafl com ai* algu feruico afeu fenbp: quebe li
$ feruo ujtf>Do q era Iture val-i. -bertino ou afriptic q bebeputa *
t bo mtrimoo.po: q nenbuu tfl DO alga berbabe.ri cribrga-bo
le it be nganapo. q .intre 00 fer" matrimoniou fe algu cafaflec
uos jcpaoo b.t" bo matrimonio algfa fcrua cu#>bo q era liure ta
^ripa q n onfiuta % bo contraiu; te que vielTe afua txotim bofeitbi
"tiig Ofenbo:c0 ocllco.mao pll; bamaametefl ? fejcTeiure fem
cfamto n fe barga bo fruio et bofaber fteq c ella cafar no fria
tJu fa5cr afeuo feitbo:c0.ncm 00 bo matrimonio po: b valiofo.p: ,

ehbo:c 00 pooe voer n calbear que no p:imro corifentimeto fo^


outro qfe| Doutra p:ouincia ou; erro. f fe alguu cafafle com algua
doutra terra maneara q fe/ apar ferua cu^Do qera iiure Ttitir^te
tasoa t>e cftrem bitu lugar ou cm eftano:anca elacafafie co outro
bf comarca.i fe 00 fcnbojca mo* bo qual foubefle q era ferua. vale^
rare em^iurfoa lugarea.b ggre* ria bo fegtoo matrimopp.0^0 bo
ja peu cftrgcr abo bitu blica cj p:megro n valia.jS fealgia mo^
vba bo feruo ao outro. %fc bo n, Iber cafaTe c algim feruo cu^pan^
quifer comp:ar bcieo copler j bo t> q era liure iDcfpo^a ella fobef
venoa aalguu boin be aqlle lugar fe q era r cjuifefe ear coele x
ou Daqlla tcrra.p: q eftea fruoa ellenquifefle onfentir rio matri
afife cafaooa mo: c but.jB fe n a . mpriio.t>euefeercpftrgippqcon*
cbar que bo copie aaqlla tcrra.fce, (intipero (e tift comitop q bo
ueo copiar ba pgreja.pp: q efte af, ap:em dia cafaux con outro vale
ft cafaooa n fej apartafcoa. HZ fe, ria bo fegt>o "matrimonio,& fe ai
lgu tture fe cafar c lgt fru: guua, fcenoocafabobpbuu fofe
cujtoDo que era liure eftfco feu fe: pemoat>6 em feruo. bo qfo: lir
nbo: p:centeoufabt)oo' nbo nx>cu ajtarfe aaqllc aqu b po
s>.r-
:'
> I
fta tfemtfa tf feruo avntfa c\ Ibe tfe trtas tf efque foi cafatfo ante 5 ajaa
mltf e bo tf utf o camal. outra ma j uritamto aamolber tf eue entrar
negra no fe partiria bo matrimoto em rligi. impero como quer 4
(pefpo^e tf tal voto n fe pope cafar
Ci3tolo.clncv.cpmo bo voto tf ca .p palaurae x>e p:efente,? fe fe ca*
ftt^c barga bo matrimonio . farnpotfeconbecerafua molber
I fem pecado mo:tal n potf e trar.
Ia terceira maneara que bar* relg.a tf efpcre q ba conbcccr.tfe
4^abo matrimonio bebo voto uelbe tfar bp tf utoo mae n semi
t>c,caftit>atf e.? be x>c faber que fom t>arlbo. & fe algu q ouueflb fe^to
tniae maneirasse voto. Iba pme|; votomp:e5 tfemoafleafua cura
ra be voto folpne. bo qual be qu ou aoutro fabetfo: fe potf ci ia .cafar
rio algut recebe p:tfcene facrao ou tfuelbe refpser q n pot>c. i felbe
fa5p:ofiflbmejcp:eflaotacta aal scmt>ar mge adiante, fe. cafar fe
gtla tfas o:tf ee ap:ouatf ae.j& cite* valera bo tnatrmonio.nt>cuc ief
ppt>er.q fe ^ifefe q n vahmettrta.
voto barga bo matrimoo q n fe
faca ? fe fe fa5 tf eparteo. te fegun xt tf ifefle q valsaria ocaf que
tf a manev/abe vtofimp:e5? n brtar bo voto %tf e pecar.? atybo
folpne.afly como qntf o algtiu pio 4 tal refporitfefe pecaria.
mete t>e n cafar ou x>c garoar cafti Jtplo.clrcvj.comp bo parente aq>
tfafce ou outras femelbaueee cpu *
fas.? eftc barga quen fefa,abo ftolnbarga bo matrimonio.
matrimono.masaefpOEeclbefei Tp3 quarta maneara q embarga
to no bo Departe.* quanto mae c (JBo matrimonio b coguaco.q
ptuuco fe raj efte.votofimp:e5tV quer tf 5er parentefco. % eft parcn
tp;tfueauermaoj perabo qboq tefcobc em tree mattctre.!. pare
tefcocrnal.parentefo IpirtuaU
tta. & bo voto fimp:e5 em tto
embarga bo matrimonio qe nom parentefco.leygal.q be fcgtf o efta
fe fap 4 fe alguu )efpot0 q ouuef^ belecimento tfas leto^afentefco
fe feVto efte voto jurafe tf fe caiar carnal be buu ligamento ajunta
c algua no fe tf ue cafatmag fa> mento tf e peflbae que tf efctf em tf e
5cr penitencia t>o urmto qfejt buu troco po: geracom gecraiitf o
cop:ir bo ;voto q p:ometeo ^ fe pu: camalmte.fc^fe tronco po:ql
meVo fe? juramento tf e cafar co af la peflba tf tf e ouur tf ctf inteto
ai % bfpo^e fc5 voto tf caftipaje ou comeoialfycomo atf fo? come
suegcnW bo juramto? cafarfe. coi principio tf c avji ? tf e Bbel i

SJ
r>

v
<_ i.
#? Zfi^Oi ' *"- ^

De toDoIloa que DeileoDccettberY g* n molfrcr c varo em cjtilquer


efte parentcfco carnal ba 'tre* graa<j feiamparcnte. J afl D *
o:De Aapujnera be Do0qfob 5emq fe&D ago:a fofle viuo uom
afig como paD:e % Dono ? btfDono? poDcria cafar c molbcr algt.po:
afl^ Do outro0.ZLtf.be DO0 q Dcc clto^ooDcfcmbtfUcpo: Itnba De
De como ftlbo nero i: biTner talE rcrta.lfta linba trafuerfal % efta De
Do0 outros & cfofcuaJ o:De0 fo coftaDo nenbut n poDe cafar com
b ? DfcetiD Dcrcyte. 2Luj.o:D algaDe fua Imbag q fc/a Dentro
be q efta aoo coftaDo0 Dcllco DU0 no qrto graao. Wi q 00 rmaoa
q be oe bgrm-aoa? 00 flboe tfUca q fomito pmetro n 00 ftlboDoa
% 00 netos % bilitctoe % afig Doa ou b^rmao0. q fom no fegtDo n 00
troe. J bo q Dtj D' vroee flb me htO0qfomno terceiro n 00 bif*
fmobDecntenDerDa0 molbcrea netoo q fom no quarto n poD c
afp como maD:c % aupo ? bifauoo, far.t fe cafar Deuefe partir bo ma
t ftlba % neta ? bifncta.tc? Da # trnoinokoDoUo0 outro0 DaDt
mlae x fcwe ftlboa % nctoe % btfne ante poD cafar* & fe alguu ocftee
tO9.0 graaoe cm efte parcntefco q fomDtro no quarto cjraaoJ cafar
fe conta a% 13a Itnba * o;D q fo* c algil q be fo:a Do quarto graao
be.bo paD;c? ba matne fom no p:i vai % tebo matrimonio.
meErograao.>auoo?baauoono ^[tolo.cl.rjcvi.comobopartef
fegnuDo. vifavoo % vifauoa no ter co fpirtual barga bo matrimoo*
ccero.trcfauoottrcfauooanoqrto V^iartefcofpritualbecpaDzM ,
"Ha linba q x>eci0 filbo % ftlba f Jt~J *>CQO q nace rDefcDe po* Dar ~
no pnmeerocjraao.o0neto0 tio fe* bofactamtDobautifmotbaccV
gunDo.00 bimetoo no terceiro. 00 firmac ou po: teer aqlle q bo rce
trefnetO0 no quarto* Ba o:D q be be.ElteDiuiDoDeparentefco fpirt
trafuerfal q efta De coflaDo fe ct tual nace em cinco mancra0. Iba
00 gfa0 nefta maneara. )0 bjtv p:imctra atttre bo q be bauttjaD
maoa ert no pme^ro graao. roo ouconfirmabo% aquelleqboteni
\rj? filbo Doa b^rmao0 no feguitDo. 1 ap:efenta,ll>a fegunDa tre bo q
00 neto0no terceiro* 00 bifiieta be confmaDo oubaut5abT0
tio quarto.& af na0Dua0 p:ime filboDpaDtinbo ^nDaqfe/l
ra0 o:De0 q fob % 'oekehVt alfi c gitimofou n legitimo&pcro feio
mo paD:et Don- btfDono^ afi co r filbo aDoptiuo0 b poDer ca&
mo filbo0met0t ki(\\etool%\\ fr co eft bautjab* 15a crcf 1:
110 potf cafar c mlber ri fua linba maneara be antre bo que be bau ^
/

'IcA

fcaclleque fw feu patwnbo-fe-pu> ,como qrq cftcK^"r%;F^

antre b bauti&oo ou cfirmapoji nbuu t>clle0.n paflb aoe netee. q


aqlle qlbesabo faeramto.&ql b pofcc rafar c qualqrnctofrc feu
qr oeMa.mane^ra barga bo ma patmnbo-jfc. fegunfco fufo be trto
trimonio q n k faa i apartabo q naceoiutoosc compat>jat)C(jotre
foife^to Bcftc^ou facramtoe bopatmnboibo patucfcoafilba*
bautifmo icftrma naceeftefc*. t>.* cfto fc ctt)c cm tuas nwrir*
tiip fptritual foomente i n t>e a* rae. Iba bua bc ,q nacc cftc x>mtoo
jju t)O outroe facramento.^ol antre aqlle q tem bo bciurija&o cu
to ctbe5fmo q bc bo enfmameto confirmado % bo pat>:e a ba mat>:e
qr*a5bafFeaboqfcbat) bauti3r t>cUe.fc>a outra bc q cite mcfno Dl
antesobautifmo nafcetuutoo fpi> nioo nace antre
*^v ~ bamollxrfcereq
nmalqbarabo matrimoo.mV 'A?tP1*0*ffiSfifi
comoqiKTqbeDcfcnoit.cTqnfe pKbtteabobatmfn***

mtiEtooerfeuerabo bautifmocu; ^*>^-a,,,W"S


SconfirmacatoCoeatge eftec pojmobereemojta l:abntfte
. > Kpritual.mae efteo V &* oufra'^^ &&S2
-fpoO-caarantreft.&fealgu Iber antequecafafle W&e"*c
borne bautijafl afeu fiibo piopco coutra.qcefpoEO bo manco cefla

Ibarsa-perofebofejelTefrau. maereoerpotoqfojocafacoowo
Sooqpoiftofe partiria bo fumapoboniflmmomototccjtia*
m9tSo.nf.caceuecemanCar wecealga.po,qefta?abeeccM
bociuicoco matrtmonio.Vceueo . ;mac>eConiar.coiiopoeCefpov6
Mrlbefotcemcaco. ai ,pamojteccma molbereafartoel
SSSlreramelbo'qboovi . .la^ealgamolberfofleccmacje
' S?emcafticaoc.&eioaueria , coutracalgutifilboqouuecoutio
arfebomanco foi pacnbo : ancomartooajca.qf^cefpoe
^ibooefiiamolberoubamo ' .pomammoiocofumacoogante.
* f

clla.2 bq beoitofco var flo . n^oraafarceila.utrof^^


mejmo bc t>a m olbcr q pooe cafr queUcq bo faceroote baun^afe n1 &
cpouo cp^jco^jS fegtip bt oita cafar c fua filba carrtl nf "'
be<T>efque bo mnrioo % ba molber feii filbo c b q elle bautt5alie.fi>
b cfumat>o bo matrinio % fom Iboefcoue cpao:ee b pot> ca*
bria arnc.qualqucrqbe cpao:e faf embuti ajmoaqfeja geeraopoV
oo biul q cfta pfentc tombe be c* ante q foTerii cpaP:ce ou Defpo^e /
pa<D: t>o q cila abfcnte ? paounbo faluo fe bebo filbo oufilba p: qu
alieno bautifmo conto na cfirma fo:o cpao:c8.q efc n pooe cafar
. fegun&o ^Ilo poocria feer ou cnenbuuDofilbooooconpao:e \
tapa fealguu conbecefalgua mo ; Defeupao:eouoefuamao:eqfoH ;
Iber po: rmca % ocfpope fofle feu pao:mbo.& fe alguft eito pfen
paounbo oe algui ou cpatucelto te abo bautifmo % n refponoe to *
molber qaua conbccioopo: forni ^ae ae palaurae como patmnbo %
cacom fe feria comao:e. oj ai * Pemoftra? finge q tange bcritu
gui q fyXa afl^ como polia fo:> ra ?n ba tange n ba t fob:e ba
- itca ttace oiuioo oe cunbaoio.af p$i.elle n bc cpatnc n fe bar *
fg nace tnuoo tf cpao:aOigo, af a po: efto bo matrmonio.m fe
g como bo marioo oefpope oe con toueTe ba criatura ou ba tocafle
fumapo bo matrimonio be fcta quaoo ba faam oa p^ a^noaque
bua carne c ba molber lua.afi be nrefponoefl palauraa algas?
fe^ta bua carne o: fomica com fe entenoefl feer paonnbo % fajer
ba molber c qu b ajuntameto. bo que bo patuinbo t)eue fa5f^a^
% eito opn te 00 ma^o a^hoa q ):nbo feria. % efto mefmot>igo oa
parece feergraauc. tbutroe oj q cfirmap. ca bo refpoer n brt>e
n nacccpao&oego.? a^toa q bo -fuftancia oa cpatefnioaoej qu
cpat>:c n pooe cafar c fua coma to abo efecto Do bautifmo pofc bo
fc:e.poo cafar c fua filbatant q m feer cpat>:e p: pjecurao: pa
nfe>a fuaafilbao. qa^tDaqbo ra p:ometer bo q fe p:omet nelle,
paojmbo n pooe cafar com afilba mae n q fe>a cpao:e n nafjfaty
ba be pope cafar c fua brma.jS oofpiritualoecpao:aoe5o que
bo (>P:e b pooafar c afilbaoa embargue bo matrimnio/
t>e leu filbo catiial. atPa q bo filbo tfX^ttol.cljtjcvO'.cmo bo tute
n popert cfar c aflboa oe cu dtobelecio pollae le^e barga bo
pap:e,jSe lgu" clrigo ou legotf "D oiuioo '., mtrimoo:
meno:e o:Dees bautijafl aalgua 4 be eflabeleciJ pllae le^

4.
u t/vi *
<&

q cbam sopeio barga bo matri q pose geeranca bo q n pose gee*


moio Hsopco c lattto qr sjjer rar fegsonatura.n potf asoptar
nofllingoage" comopeifilbam 1Z efto fe entese5o q nace se natu
\ to ou po:flbar.:& efta sopci be ra fem tcfticulO0. q fescfpo^ que
quanso alguu toma aalgia pefoa naceo lbooco:tar ou 00 ersco
eftranba po: feu filbo legtimo ou outra maneara ou po: alga outra
neto ou sp asitc. % foi aebasa po: enfermisase n pose geerar.b po
aqlle q fe^cr ae lee para folaj t seria asoptar. fio meno: Se fett
confolaco 000 q it bam ftlbo po: ano0ii poSearrogar.ma0posea
fa5er aemelbaso q fa? ba natu* soptar.faluo febo mtnctpc aebafle
raXomo quer q tamb pose aso* rejo po: q boscuelVe fajer.molbcr
ptar 00 q b filboo como 00 q nom n pose asoptar.faluo fe rc% ou p:
00 b. fom suo mane^ra0 se a cipelbosefleempuilegio pouofo
sopeio. H bua cbam^ arrogacio.q laso0 filboo q Ibe fojo mo:tO0 c
be quso alguum toma po: filbo a batalbac drenou peraso: ctra
outro q no tempas:e % be i'a mci* 00 mifgo0Sa fl. C0S0 bom ou
paSo % efte pada c toSO0 eue be *. molber potf feer recebso po: filbo
citeapotfroSaqllcq bopo:ftlbou. aSptiuo ttoqfcja meno:q boq
& efta arrogado nom fe pose fajer bo asoptar maneara q poseria fe
fem auto:isaSe Sei reiou & Pc** er feu pas:e ou mas:e naturalmen
pe. ft>a outra cbam asopci.q be te. iseuc feer pfente t n abfente
qnsoalgu toma po: filbo aoutro ? se fua preteria Seu feer aSop*
q t pas:e? efta feu poscrio 1 efte taso Ibo filbo asoptiuo fubcese ao
n palia abo poserioso que bopq: pas:e qbo asoptou fe nont fe?cr te
flbou.? efta fe pose fajer po: auto ftmto.ma0 le n quifer hom Ibe
rtoase Doutro qual quer up q aja legara coufaalga se fcu0 beeno
furoc merotmvto peno.$>o: sefpo0Se fua mo:te. f efta asp
se e alguu tomafe po: filbo aou* ou arrogac barga bo matrimo
tro em fua cafa ou ate algtia0 tefti> no treo maneyra0. % pmcra be
munba0 feria nenbua tal asopci siuiso tre bo pas:e que asoptar %
ou arrogac. & bo que ba tf tomar bo filbo ou filba neto ou neta q aft>
po: filbo ou asoptar.seue feer tf t be asoptiuo.ca bo pas:e n potf ca
ta psase q fegso natureja bo po * far c ba filba q asoptafTe.i ba mo
seria auerpo: filbo naturaUSeue Iberq asoptar n pose cafarc bo
feer efeii poscrio. pose asoptar filbo que cila asoptar.i fe cafarem
bo qtflbo0aboqno0 tibo seuefle se partir bo matrimonio.
1b.rffjttfflicgm bc antre pe flboa itlo*cljr.como bo pccaoo
naturaae Oaqlle q aoopta ? bo fi* embarga
r
bo matrimonio*
Ibo aoopttub* que ncnbu oefte . B 2t qirnta maneara q enbarga
filbe nturaaeo n poe cafar c bo matrimonio be crimc.q be
* filbo aooptiuo e tanto q efteuer " pecoo q algu comete* & alguns
pooerip oe feu paO:e. ? fe cafaroe pecaop ba bp q enbarga bo matr
uefe partir bo matrimoo. pro.oe mono q no fe faca % (Te fo: fe^to q
fpope q fom fo:a oe fcu poerto b feoeue partir* utros enbarga bo
poderia cafar*alfy como oTpojjoa matrimonio maoefpo^e q be fe^
mo:teoppao:e ou fe nancipaflea to n fe parte* j& oe q embarga bo
* boftlbonatural ou abo aooptiuo. . matrimonio % boocpart a^noa q
#*it)*marteira q enbarga bo matr feia fcto fomooti* pjime^ro fe
momo bctrc bopao:eq aoojptar alga molber trautou ba moitepe
% ba molber oo filbo aooptiuo*? a alga molber ?ba matou oefepto
trcbo filbo aooptiuo ?ba molber c entenjo oe cafar c (cu marioo*
o pao:c q bo aooptou*que eftc pa ou alguu borne, trautou b mo:te
0:c rica pooc cafar c molber tf fi aoutro ou bo matou oe fcyto c en
Ibo q aooptou ajmoa q ba ouueife tenc o* cafar c fua molbeniEftes
mancipaOo,n~ cite filbo aooptiuo taae n poo cafar? fe cafaroe >
nuca poo cafar com ba molber oo u~ feerapartaOos.Eftofe entoe
paO:e q b au aooptaoo*? fe cafa que cometelfem aoulter^o antena
meto fef^efe antreeumoeeflc mo:te oo marioo ou oa molber ou
partira como quer q beo^to que n*q foomtepollo pecaoo oa mo:
bo filbo natural n pooe cafar com te ocu auer ena pena Oe nunca ca
bo filbo aooptiuo oaqlle q bo auia far? fe cafar q feia apartaoos.tbo
aooptaoo*cio fe enteoeoo ftlbo le femioo. pcaoo q embarga bo ma
gitimo.clb 4 M be legitimo bem trtmpnio % bo fa5 partir oefpo^e q
OO* cafar c ba filba aooptiua* po: be fejto.be aoulterio. fl^ como (Te
q eftc filbo n efta pooeriooe feu algu queffecafaoo p:ometefl*e
pao:e*?buu bom % bua molber q aalga molber que folTecafaoa c
e/a aooptsjoo po: bu pao:e po * outro oe cafar c ella % ella ^flb me
oe" cafar em bml. afl comoopua a fmo.tf cafar c elle % cometelfem a*
filbaooetfbuubomepop cafar c tmltero % fe cafafem 0 fe^to nom
buu*Bntre.b pat>: q aooptara.al poer c^faroefpo^Oa mo:te oo
gutl? ba msoje natural oo filbo a marioot tal Molber ou fca molber
ooptmonbeouooalguu. : x>c tal mart^oq tal p:bmtimento
1

. f * '/
V
)o *

pecou fe fabta q ella era beree-iE te em bo q elle quer po: temo: Dal
l algu catbecomino q b ao que. gu p:ijgo ou Dano q Ibe fara.& ef
enfmam ba ffepara bautisaj ante te meDo be emDuae manrac>ba
que folie bauttjaDo fecafafle.coal* bua bc que toDo bom po: fo:te q
ga molberbautijaDa, n valeria feja poDcria auer mcD em tal cafo
bo matrimonio --, & cite temo: ou meo enbarga bo
<j^tolo,cltfjt?*como ba fo:ja cm , matrimonio? aparta bo que be.feg
. bargabo matrimonio*, toE poDe fecr em bua fcc quatro
-w^lfcptima manegra qbarga mancgrae.conu afaber. tcmoiDe
Jbomatrmoo bebafora ou mone ou De to:mcnto na pcfi ou
rwmeDo.q bo matrimonio q fe faj Defnra aamolberDe ajuntamto
po:fo:a ou po: meDo n vai, ? fle carnal ou Defajcllo ou vDcliopo*
to: fegto X)cuc fcer partido. Efara feruo.lE cftae quatro manciraeDe
eftoptimeEramteseuemo faber temo: tot>o bom s poDe auer n
que coufa be meDo ? que coufa be bomtcuafuapcflba.mae agnDa
f:a.mcDo bc bu temo: Da vou* temenDo que ae faria afcusnlbos
taDe re3oauel per algu piifeoque ou afua molber.E qual quer D'fta6
vee De p:efentc ou q enteie q fe fe* quatro manegrao barga bo mtn
guira amante, fo:$a bc bu fe^to monto % aparta boqfo:fcgto.to
arrebatado De bua coufa mago: % fegDa mancara De temo: be mais
De mage poderio q n poDc fecrfy ligegra.ba qual borne cfaaDo no
raDa n efcufaDa.Tfra f^a fe ente* temera.aflgcomo amcacaeac pala
De cm Duao manegra. bua abfolu urae ou fe Difefle algu. fe gfto n
ta % fem conDi q be fo:car ba v> fajesnaueras gra,a comigo u a
tpe.ba qual nenbu n poDe fo: * mouonembqucrena ou outras
ar. mas pose fcer fetatb:$aba femelbauec palauras. & tal me *
pe(Foa.ar como auer ajuntamto DO como efte n embarga bo matrt
aalguamolberpcrfo:p oufa5er monionbo parte quDobc fegto
Ibe outo:gar polia boca cafamento Tbo q efteucr cm pufom fe cftcucr
ou outra couta femclbaucel. -& tal p:cfo po: rc5om q fc caf c alga
faa como eftaquDobg n ba co n vai bo tal matrimonio, mae fle
fenttmto nomfajbo matrimoo po: outra coufa efteucr p:efo b po
fecr algu. Iba outra mauegra De De cafar. faluo (c eftcuefle c poDcr
fo:a be com algua cont>t$.i efta De miigo t fofl fcruoDclle que
be po: meDofl como quando ai* entcee poDe cafar como cafam oe
gu efta em poDer Doutro iconfm fcruo, fe alga molber fofieca^
atfapcrfo:ca?tfcfpo0 moiaflc tfe 00 tfujr c quto nellee fa.
feu martoo po: bitu ano ou meo ou Cutoio.cltfjtij.como ba o:tf em
incito: tpo fegtfo be" vifto folie a Jjarga bo matrimonio.
bo u^5 q era tf e p:efumir q cfenti TpT^ottaua maneara q embarga
r ra no matrimoo.pofio q recramaf XJjbo ma trimoo bc ba o:tf facra
fe n tfue feer ouuitf a.jg. fe Defpots afl^ como fubtf iacono.tf iaco ? p:e
tfocafamenropcrfo:abo marido (le.% fe cafar partelfebo matrimo*
ba conbecco.fc cila ouue tpo parti nio.06 tf meno:c0 o:tfe~0 potf ca
recramar ante q ba conbecefie? n far.fluo fe p:ometeflem caftitfatf e
I recramou. p:cfumcfe cfemir % n ou foflm p:ofe(fo0 algta o:tf fa
tfeue feerouuitfa. ma0feper fo:ca era. j6e bo cafatf o fe o:tf enalfe tf o:
ou per metfo ba conbece nom vai tf facra? recebefl ba o:tf ? etcen
bo matrimonio. H fe alguu ckn c x ba molber nello efentifle.t
nireperfocaalgml caamtoou tfeiTeella viuer caftitfatf e. . fere
fe5elTefuramcto.aHnt)aqelte jura cebeo otXfcce facrae (e fabetfo:ia ?
meto n bo liga n tfue cpnr bo q licena tf ella.reccbe bo carater % o:
furou fcgutiDo 00 tf crcto0 canoni tf l mafn ba e^ecuc.i po:pfto ii
coe.maa fegttfo ba conctcia ttfc* fe parte bo matrmoo.a^ntfa q ai*
re^toDuiinal q trauta tfa fauti tfaal guite antigamtetfijiqfe partia
ma tfeue cpjr efte juramto ou a* po: receber o:tf l facra tfpoi'0 tfo ma
uertfefpfacotfaqllc q potfetfefp* trimoo.bo ql tfercgto be ja tpratfo /

farfob:e bojuramto.jfeaJguu per bua tfcretal q fe5 bo papa joba


fejefl aalgua molber cafar coelle jpij.qcomcca.ftntiqm.
perfaa tpoucovalbo matrimo ([Xttolo.ciflrjriij.como bo cafanr
mo tf parte tf elle como tf cila. faluo toembarga bo matrimonio,
fe tf efoo^ cila cofentifle ? perma * TFT21 nona maneara q barga bo
neccree Ym ppoftto % cfcnttmto IJmatrimoo be qutf o alguu ou
K. fe tffpo^0 q ella cfent^o elle n' algta be cafatf o.q vitientfo fua mo
qfer clcntir.tf eue feer apmitf o pol Iberou maritf on potf outra vej ca
Ia Hgrefa.ca pfumefe tf tirar femp:e far.em outra maneara cometeria a
no ccntimcto f patf:e n" matf:e tf ulterto.pero fe alguic fofle cafa
n potf cafar per fo:a fem filboe tfO0per f)alaura0tfpfte.qlqrtfel
& afoa q traut bo cafamto % p:o le0 ate q efa cu matf o omatrmo
mete % j ura fob:e ello q cafara. ete niopo: copula carnal potf e trar
tf efe femp fe 00 ftlbo0 qufer % c* relig % bo outro be liurepara (Te
fcntir.? 00 patf :e0 fom otmgatf 00 cafara fe algu tf 00 cafatf00 mo*
TT iA\ *
) -7
7
rerboqfcarpot>e cafar ?uer m jnenummcnto^fenboioucpit
Ibert>troaoanot>oluto femtnfa cqfoEopolloecpanbeErosfe?
mia ant>a q ae le^e ibe bau efe ? abafe bua teftimunba c ba f *
pena,JS fe algua molber ouuiflex>i tha pwuca. & aptoa outroe x>\$z
?er q feu martoo era morto ? fe ca * q abafe ba fama c outras p:efun
far;feouueflre5 legitima fcecre oeseufentee.
er afy como fe bo fenbo: c q fop a ^ttolocl]Cjcjrt|,como ba bonef*
abatalba ou aoutrs terras Ibe tnf tfoafc barga bo matrimonio.
feTe q era morto ou outro bornem prH^ctma maneira q barga bo
oubomesaqu erare5t>ecreen JUftnatrimoobe ba boncftoase
be efcufat>a.? fe lgus flboe ou * q be trta lat.publice bonefetts
ue t>o fegunfco marfoo fom legt * iufticia; Begfrt>ot>i5 fc ^bomaa
moe. f. fe tpo^e er algua man tuflica publce bonefette.be buu
ra r^oauelcreerqbo outro be vi* partefco q ouue fo:a t> efpofoirof
uo. n tine auer ajutamto ao feg efebelctoo polia bonettoafce t>a
t>o martoo. i fe bo pmepro tomar igreja*? efe boneftoafce % bargo
ou fo: certo q be vuo logo qo fo sccfce t>oe efpoforos q fe fa5 po:
ber fe t>eue partir x>o fegunt>o % to: futuro ou fe efpofa po: palauras tf
narfeao pmcpro. outra manerra pfente c algua molbert>e fete an*
cometeria adultrio. iS bo p:meg ou x>cx>c arriba atoa qa n conbea
roDuea receber, faluo fe tf fpoge q nenbuu t>e feue partee dentro no
foube qera vuo cftio q ba conbe qrto graao n pot) cafar c aqlla
ceife bo fegtoo % afl cometeo atml q afl^ fop efpofat)a ne ella pot)e ca *
terio & fe algua molber cuoSo q farcalgutJoe feue parteetJen^
feu marido era vuo cafafie % elle e tro no quarto graao. % fe alguus fe
ra morto, vai bo matrmoo. faluo efpofae.taaee efpofovroe n vale
fe ella cre^so q era bargo no t po: q era partee. ou le era frio t)e
t>ia fajer cafamto.q fe;n ouu eh natura ou maleficafco perpetuo ou
tene tf cafar n fo matrmoo. M relgiofo ou per outra qualqrre^
te alguu fo: aabatalba t>e mouros po: q n vale os cfpofo^roe.alguu
ou outras terras? n tomalfen prte tJfee afl^ efpofaso n fe po
fabm fe be vuo ou mort.ba rno* Deraefpofarne cafar ataa boqrto
Iber n pot>e cafar ataa feer certifi* graao.faluo fe efef efpofoiroffof
cat>at>a morte.ou feffle|funos nenbuu6po:mgoat)e cfentm
t eutoetes q tio fe pobefe; pfomir to an: corno feboefoflemenojee ,
bo cotra^ro^ pose feer certificada x>c fete anos ou alguu Telles folie
v.i).
louco continuamte.fe alguu fe tor>o tcotnct barga bb matri *
efpofar c algta tpcfpo^fe efpo* TrrB 5ena maneara mono.
faic c outra parenta fua.cd ba pu fjq barga bo matrimonio be fa
me^ra fe>eue cafai\q ot>crra)c^ Meriinto se fifo.afl*^ como be no fu
roe efpofofro n barga o&pnieg riofo % louco continuo fcgttoo fufo
rpe.c alguu fe efpofalfc c alga be sito na qft ate fcefta no capim
c co ate q fe cpufle ba cx>i lo quaae0 pot> cafar. f o:be n
fe cafafle com outra parta sella too aqup mai0 viicr tf Itc bargo
po: palaurae^e p:fente,seu cafar (RCitolo.cUTjcvhcomo bot>iutt>o
C ba fegfoa.q $00 efpofo^roe fe tTcunba^o barga bo matrimoo
to c cfto aflg saqlle q n ba -prTtf 05ena maneira q embarga
b conferitmto n nace cftc bar Jjbo matrimoo be cunbatro. %
go1 publice boneftatio iuftca. po: fegunso 00 t>outo:e0 poo.cunba *
q fe t>eua bargar b matrimonio. tro be but>iuit>o? ami5it>at>e que
h fe Slio q fo: menozee t>e fetc a fcecse % nace t>o afutameto carnal
noe oubuu ma^o: ? outro meno: q alguu bom ba c alga molber
fe efpofaf ou oepatnes 00 efpofaf ou algua molber com alguu bom
fem.po: taae0 efpofojjro0 n nace na qual n ba parentefeo algu,j
efte siutoo tifta bonefttoaJe. faluo t>i5ajutamto carnaUpojq qual
fe t>efpo^0 q fofle mao:e0 ti fete a qr maneira q bo bom aja conbec
UO0 po: mo:ar buu ou t> palaura meto tf alga uiolber ou algumo
ouoefc^topareefl manfcftam Iber oe alguu bom nace efte x>im
te q permanecia neftavta&e t>o0 t>oatt>a qfejapo:fo:ncac oupo:
efpoforo0.3fo tncfmo feria fe cU adultrio outra qual qr maneara;
tce fe cafafle po: palaura0 tf pfente ifte>ut>ot)e cunbetwo barga %
faluofe fofle tmr acerca t>a #>at>e aparta bo matrimoo aflfc como bo
ou ba malcia x>e\\eo cup:fle bo q partefeo no quarto graao.? tosai*
mgoa ba #>at>e.Bo0 efpofoiro0 q la0 parenta0t)a molber ataa bo qr
00 pat>:e0 faj pollo0 filbO0 q fom to graao fom cunbat>a0 t>o marido
X>e fetc ano0 ou mao:e0 ?t>O0 q fe j afl^ mefmo 00 parteeDo marb
faj antre 00 abfenteo n naceefte QO f cunbat>ofoa molber ataa aql
t>iuit>o.faluo fe 00 ftlboo cfentfle le graao & efte ntefmo Dufoo q n
tf fpo^0 ou feent>o pfenten bo co ecoe cunbat>po tre 00 parte0 t)a
tratmefle ou 00 abfente0 bo retif molber % bo tiartoo nace tre aql*
caflemt>efpo^ le0 parente0 Daqlle ou t)aqlla q ou
(Jptlo.cljcjcjcv.como bo falecm" ueflem ajutantento camalaf nt)a q
I- 1^1 *
) -;

tio fflcm Cifit>oa fegunfco Tufo be aciotal afl como bo q capa ou bo


trto.ma0O0parentc0t>o marioo qbe majeficiaoo.j& ba potencia q
n fom cun.baoo0t>oe:>a molber* bcnatural algae VC5C0 barga bo
tofpartcfoa molbcr n f cunba matrimonio afy como 1100 mini*
&O0OO0 parteooo marioo. n bc noa.q tato cbarga bo matrimonio
f Oefentnoo bo matrimonio tre cl* qutooura bo tepo q n pot> aucr
lee aoa q ntogra bo marioo ou ba ajuntamento amolbcr, utrao ve
molbcr ou algu oaqlleo q ouucr 5C0 cbarga bo matrimonio para f
auntamto carnal, outra mane^ p:e ailg como no q be frio oe natu*
rafemp ficacfkouoooe cunba* ra q barga q n pooe cafar ? te ca*
0C5 antrc (ene parenteo % bo q fica lar q feia rraoo, maa I>a frialoaoe
wuo. j fc algu conbecefl alga q bc no vclbo n cbarga bo matri*
molbcr ctra natura % n fcgunoo monio.pero bobomqfoTcfrio
t>cuia.po: tal aditamento a^noa q it oc tooo pto % pooe fecr a juoa *
bc mup graauc pccat>o n naccoi * oopo: algae mc^tnbaonbar*
uoo oe cunbaocs. te alguum co ga bo matrimonio, outra mancp
nbcccfle alga molbcr q fofc pare ra ba molbcr tfuco efpcrar po: trc
ta ooutra no quarto graao n nace anoo aucnoo vfanca coellesc caoa
ria po:oe cunbaoes n fc barga* tna.. como qr q oefpoyefcoa trea
ria q pooeflc cafar com aquclla mo anoo te pooe partir bo matrimoo
tber cuia parcte era, ma^0 fegurobeq feja reqrioo bo
({^itolo.cltfjWf corno bo n po * capa fob:e cllo m te ba molbcr 15
f craucr afitamcro molbcrabom qbo borne bepotcntepo: mb:o
ou borne amolbcr embarga bo ma pcqno.ocuefcervifto perbome0
mmomo. aTfe cemo bc oa molbcr directa q
-p^ & tcrcaoccma manejra que tfue tecr vifta per molberef.? teTtif
I f barga bo matrimonio bc ba q bepotte polia groe5a 00 m*
ipotca q bequoo aJgu n pooe b:otfue fecr reqrioo bo papa. JS te
auer aiuntamctoaamolbcr ouba algu poocflcaucr a/untamtoc
molbcr abo var. efta ptcnca co:rupta ? n c vrg. pot> fegun
x>c\\ poocr aucr cite ajuntamto 00 mcoicina c algu cftromto r
aamolber ou ba molbcr abo borne pela mancara q pofl aucr ajunta
bc cm ouaa manc^ra.bua bc na* meto aella.Efe alguu fabcoo % en
tural aT como noa mininoa ou tcnoo q era potte cafalfc c ai *
00 q fom frioa De natura ou ba mo ga molber* a^noa q t>epor0 qpra
Ibcr q be nur eftreta. Houtra be partirfe oclla npot)c.fe cll coclle

s -:
qmfer cftar;& yfo iticfmo feria p ifem eftctpoouueratftamto
moiber q foubcc q era nur eftre aellat>eue permanecer coelle. ou*
ta % x pot>cfe feer conbecita "6 bo tra maneara t)eue feer to:nat>a abo
ni q n pooc partirfe oe feu mart> fegtoo em maneara q nunca t>eue
t)o fc ellecella quifcreftar.Jt. fe ai feer tomaoa aboprime^ro.E fe be
gufe cafafecalga moiber que. conuinbauel abm % directa aou *
foubfle q era tam eureka q n po tro.c aqlle aqu be cunbauel t>e
oia feer conbccta.tfue viuer coella ue ficar % c bo outro n vai bo ma
afy como brmaoa.2 fe ocfpojra trimonio. & quito ab bargo m
calar c outra vai bo matrimonio, t>tal 00 q fom capaooa n pofc ca
ma oeue oar mtimto aapzme far ? fe cafarx>cme partir bo ma?
ra.? ^flb mefmo feria t>a moiber ar trimoo.lbo q be maleficiaso q n
ta %X) borne frio q aaboaa cafaf pot>e conbeccr alua moiber. fe efte
femoett eftar bufi.comoqr q ba mleficiaso Ibe aconteceo Defpopa
moiber q be arta fe pot>e feer pofto t>o cafamto ante q ouueTe a/unta
remdio po: mc5nba oupo: vfar mt cba moiber % be perpetuo,
cbmqouueflmcbjo cuinba barga ? aparta bo matrimonio. %
ucl para ella.n fe embarga bo ma t>efpo6 t>eftc apartamento ella po
trimonio.mae n fe pot>oo reme* t>e cafar com outro.faluo fe ella fo:
t>ear fem grD p:fgo ou fofe cafa caufa t>o malefcio. M fe tf fpo^e t>a
t>a c borne q tcuefc tal menbzo q copula carnal aconteceffeefte male
n pot>e(Te cutjr.popefl partir bo ficio n fe aparta bo matrimnio.
matrimonio? ella calar c outro. & fe ante q cafalfe era maleficiaso
mafesefpEpollovfo fcofegnn fe bo malefcio era f po:al n bar
>o martoo fone fepta conuinbauel gane aparta bo matrimonio.?(Te
avar.fceuefe tomar abo p:mepro be perpetuo barga? aparta boina
atoaq bop:imc^ro fofe cafaDO c trmono.jS tcoo malefcio fe ente
outra ba qual T>cue lejjtar i tomar De feer tepozal abo comeo.mas fe
fe aapnme^ra. faluo e ella trafle bo martoo ? ba moiber eft bu
rirUgi.jE pot>e parecer conto efta trea anoa % trabalb po: auer ajun
moiber q pziine^ro n era cuinba tamto carnal % n pot> auelo.p:e
ucl avaro % t>efpoa q be fe^ta con* fumefe bo malefcio feer perpetuo.
unbauel po: jurameto ti boaa mo Hlgua X>ijc q cfte$ maleficioa po'
Ibcrca q ba vef % ba cat.f fefcef t> feer perpetuoa.af como quDo
, popa n ba.pot>er cottbecer bo pri * be DatJ acomer ou abeber alguua
me^ro.t)eue eftar coella trea anoa. coufa ou be mo:fo bo q fe^ bo nta ^
//
o,
*-&a-Grf% ,( f>foi
f
Jf-*S<si
/
fvl
17 2.
leficio ou o perfcfoa a$ coufas c q i ?bo fegunoo fo valePepro*
fo fepto ou bo qo fe5 no bo fabe ti i0tto\oxwwii.como bo oefin*
rarnfcefatar.alguue f malef PmtoPa igreja barga bo matrt
cat)oe q no pofce conbecer molber momo,
alga.? eftee n pot> cafar febo c quto:5ena maneara q em
bargo be perpetuou fe cafar par >arga bo matrimonio be bo
tcfe bo matrimonio utroe f mi DefPmto q fa? ba igreja,? efte c
lefciaoofq n poD conbecer fe n barga bo matrimnio q n fe faa
bua molber foomte* % eftce taae mae ^fo^e q be feito n f parte
pt>eri cafar coaqlla molber* 0u '& efto feria como fe algufi Difefe q
troo f maleficaDo q pot) conbe era efpofaPo ou cafat>o c alga? el
cer to&alla molberee (aluo aqllas Rbo negafie % bo plapo Ib seffn
c que caf\eftefpot>cfc partir bo Pefe q n cafafl c outro ataa q ef
matnmoo fegfao fufo beuito. & fte negocio foie determinado. Be
fe po: vtura t>fpo0 bo marido ou fe cafafe c.outro t>eu fajer/pent
ueie. eftat>o c ba molber tree an* cia po: mcnofp:ear bo mansame
ctnuoe fegfto betrto Tpfumn topa ^greja.mae rio fe t>eu partir
sofe q bo malefcio era perpetuo e bo calamento.faluo fe fe aebafle ai
ra partipo bo cafamento.iE fefcef* gu cafo Pof fufo t>toe po: q Puefc
po^9 po: tenpo efte malefcio fofle feer feyto t>uo:eio* J auV como be
iao % poaefe auer aiuntamto aa PeflntuPo polia igreja cj ncubuu
molbcr.ojqfebo malefcio era n fe caf ataa feer T>c\wcaPo na 1
gcral q no potria conbccc: molber greja pollo rcyto: ne afetubamte
alga tsefpOEePoe.j.anoe q fo^ * fegut)o fufo.beDito,pero fealguu
feito triuo:co no matrmoo coube cafar contra cite Dcftentnmcto vai
ceo algua. p:ouaflc q bo malefcio ' bo matrimonio % no fe x>c\\c partir
n era perpetuo.po:ent>e eue to:* faluo fe foie outro cafo fcgfit>o be
narfe aap:ime^ra;mae fe bo inale* trto* & oeDere^toe q t)i? q erle0
ficio era fingular q bo borne" pot)ia taae0 fet)eu partirentet)efe q x>e>
conbecer aqualqr molber faluo aa u eftar apartaDO0 po: alguu tpo
quella c qulera cafat>o atoa qfcef pollo menofp:e^o q fejer&o man,
po^ conbe,a outras not>eueto:* oamto oa ygreja*
nar aapmepra poe q po: ju^o Pa -Xitolo.cOTr-como botpot>ao
igreja fo manPaPo aella q cafae feria0barga bo matrimonio.
:
c outro % aelle q cafafle c outra % v& qu^n^ena maneara que em
bo pmcyro matrrcotofov ncnbuu JLbarga bo matrimonio be lx>

n
tepo Dafferao q fom efiabeleciDaf Dar polia tfcrctal q T>effenX>c q nom
polia igreja*? efta be bua Dao nia* fe faa Deo bo D^aDa fetuagefima
nqro q embarga bo matrimonio ataa Depo^o Dao otauaoDa refur*
q tio fe faa tuas n bo aparta Oef* rcworm
po8 q bc fcto.i efte tpoDeftao (putolo.cjtc. q maneira fe parte
feriao bc DCO bo pncaro Dya Do at> bo matrimoo % qu bo po# acufar
uto ataa bo o^tauo Dia DcpopoDa O|\autaD0 % vifto quta ma*
cpipbania i Dco bo Domingo Da fc negro k barga bo matrimo
tuagefima ataa bo optauo Dpa DcO* nio q fe n faa i fe fe fe5er q fe De*
pois Da refurre^o. J^ Deo treo Daf u part\conu aqu Di5cr como %
ante Da afcfomq bebo pumcyro q maneira quDo algu" Doo bar
Dia Dao laDa^ubao ataa bD^a Da goo fob:cDitoo aeontecefle como fe
trinDaDcE nefteo Diae fob:cDitof Dcuc partir. J po: q Depo^oDcfe^
conto qr q k poD fajer efpoftrroo to bo matrimoo n fe poDe partir
? cafamto po: palauraoDe pfente fem boacufarou Denciar algu.
empero ao boeo n ao foleitDa p:imc^ramte fe trautara qu po*
DC Dao voDao*n leuar ba molber De acufar ou Denciar q fe parta bo
para cafa n fe poDe fajer % qualqr matrimoo? cm q maneira.Equ'
q bo fa5 peca mo:talmte. fegu Do quer q algu matrimonio kx>c
Do oo Douto:eo efteo Diao x>cfte De* ua partir po: alguao Dao rcjoeo
fenDimtoooDo comejoiDa fim % embargoo fuo Dptoo. poDco De *
fe ixlVt incluftic.afle q bo p:inie^ nuciar ou acufar qual quer parte
ro Da Do attento n bo ojtauo D^a Do mariDo ou Da molber que afi ef
Da cpipbania n bo Domingo D fe tcuer cafaDoo n como Dcua.con*
tuagefima n bo Domingo Dcqua* u afabcr.paD:e.maDje.bErmao.
ft moDo q bc bo otauo D t^fpo^d b^rma^o ou ra Da parte DO pa*
Dcpafcoa nbop:ime^roDa Dao paD:e ou Da maD:e ou oo Da fua li *
laDajmbao n boDomgoDa trDa> nbagem. & feno ouuer parenteo
bcqbcboo^tuoD^aDc cccefma ou fe oo ba b q nom bo fabem ou
n fe tini Dar ao bcnoeo n fajer fom infameo.poD outroo Denun *
ao folcniDaDco Dao vQDao;comoqr ciar ou poDe bo bpfpo fajer nqu *
q bo*'q poo ba fuma frtBoliha ripDoo mapo velboo % mapo ver*
Dij q fe poDDar cftao bcnoco % DaDe^roo q fa^ba bo parentefeo ou
fajer foleniDaDeo bo optauo Dia Da embargo po: que fe Deua partir bo
cppbania % bo Dia pa trDaDc.mao matrimnio.;fe fe aebar alguua re
bo D^a De quat moDo no fe poDem 3om po: quefe Deuam partir bo

k
*>r C^l
ii
I ,7
A ' **} a
5
mrioo? ba molba\pot>em acufar 05t< ^tolo.cjtcj.cmo t^uc feer fe^a
? reiniciar q fe parta bo matrimo* ba t>enuciaom ou acufao t>o ma*
nom fepooe efcufaralguu>ellef ^-^SDmoqrqn trimonio.
po: aucr viutoo logo tpo c buu. E Vji be :opea acufapm no matr
como qr q bc trto q oe parte u monto faluo quoo DO marfoo acu
outro0 pot> acufar ou tfnuctanem fa aamolber tf atmlterio.cpero po:
pcrofe bo ma.trimoopofce fecrpar qbo q acufa bo matrimonio oen
tioopo: adultrio oupo:q beelle cia q 09 cafaoofeft pecado fe t)i5
frio t> natura ou malefciaoo ou ba cufa a^noaq mp20peamte.jE
molbcrbcarta ounompose aucr ba fo:mat>efta acula be efta q k
conbccmcnto ou po: q bu "ocllce fcgiic. i&u pet>:o parteoe Jobne
bc fcruo.n pox>c parente n outro tal graao >emlcio avo fenbo: bg
algu acufar, faluo bo marido a ba fpo ? Digo q acufo bo matrimoio %
molber. HBm tofcolloa outro bar ptoo feer feito oiuo:cio tre jobane
009 polloe quaace oa cafat)O0 viu % marta fua molbcn % ptoo feer bo
c pccat>o feenoo cafaDo^alfy como matrimonio antre ellescnuciafco
feenoo parentee carnaace ou fpiri* po: ncnbuu % feeroaaa licena aca
tuaac0ouctmbat>O0ou outros ca^ sa buu fcellef q pofla cafar c outro
foe fcmclbauc0oopartc8 ou ou* po: quto bo trto jobne % ba fcita
tro qualiqr t>o poouo pot5 acufar ou manaf partc no quarto graao
t>enucar omo qr q fe ae fcenucia boql meofreo ap:ouar jEfepo:
oce ouamocftapc >c fufo^ outra rejo pooe feer partoo bo ma
tas fo: feitas pollo facerfcote na trimonio.scuefc oecrarar ba caufa
Egrcfa % no tpo oaa ocnucaoea afy comofefofleparte0 fpaae0
no quifcroacufar.no bopoocrfam ou cunbatoa ou outra qual qr cau
xtepoie acufar ou scnucr.faluo fc , fa^aofobKD^taa^tJcuefajcrefta
aqllc qfcenaaflc era fo:a oa terra acufa ouoenucta po: eferipto
cmanetra qnpot>ev|'raafuano >a qualt)eue feerr>at)a copia % tref
ticau era muto enfermo ou no lat>o aaqllc ou aaqlle0 q eft cafa >
elkua feu entoimto ou era mo soa como no o'u po: q fa^b ba re
rsf*

o .q eftce t>euc feer ouuoo* c ou* 5po:quebepeoiDO feerfeytotn*


tra mancara t>eue feer rcpelioo.fal uo:cio antre elle0.Eoefo0 r>eue
ttofejuraTeqoefpo^raerenficia feer p:occt>too no negocio conio
coee foube bo bargo q renuncia 00 ontroo p:e^to0.como qr q nele
apit>a q bo foubefle rkqWce q cala pot)c bo i u^5 p:ocer>er areeeber tef*.
,r % n quifer amuctr. timunba ate x>o p:e^to cote too
***


/'<r .-//J ,'r/

,?n -yrr^v
/

t ba ftca Difnitua. pro ^ftott^ ma latiDuo:ciiKE^toau be


aucria lug^r e fe fejcftc acufap De buu apartamto legiimam&e fe
aDultero aDa q folepara fe apaf* to De mariD % molbavou Dtuo:cio 1

tarfl n viuel buu. i efta acufa be apartamto DafvotaDee. jefte


, irtemmcta l Deite f*5er ate Diuozcioouapartams bemu^
Do |u^5 cclefiaftico* faltto qnDo bo tas maiepra.q aigila ve?e0 fe a
. inariDe acufa aamolber De aDttlte *, parta De toDo manegraq qualqr
rio apena criminal.q mtcc bapo* DO0 qafl^eft cafaDO0poa cafar
De acufor ate ju5 feglar.f afy co* c outro ou c outraafl^ como noa
mo. 00 partee poD acnfar bo ma* q f maleficiaDo ou q bo buu Del* f
trimoo afi^ poD feer tcftimunbaf U0 fe cafe.aE como quoobu be
na DciulciatacufapXomo qr frio De natura.ou fe fa5 elle oepar*
q bo paDje % ba maD:e poD feer te timtou tDo mas parte, afi^
fimimba naacufa Do matrmo como quDp: fe parte po: aDnlterio
mo quDo pcD feer partDofpo: ai ou fomicaco.q comoqrq fe parta q
guti parentefeo ou outro bargo fe n efte n mo: buiuDura bo ma
melbauelpozqutoelleebo poD trimoo % nenbu tiWce n poDe ca
melbo: faber. pero fe folie pto q far qnto bo outro viucr. i&io me
alguutfmDaealga po:molber fmobe quDo algufitra relig
oualgaaoutro po:martDo.nDe Defpo^aDe cfumaDo bo matrmo
u feer recebDoe. ca fria fofpe^to nio.jE quDo cfteDiuoKo fe I^De

1
fo quDo bo paD:e ou ba maD:e tf fajerpoiqbo borne be frio D'natu
alguuDellce foTe ma^e rico ou no r&i ba ntolber peDe feer feito tpar
toe ou nta^e braDo q o outro.q f timto ba fe De fa5cr c eMa ntane^
p:c fe pfume q 00 paD:e qr bon ra. varo tine tecr ma^o: De.]cvii|.
1 ra % pouc^to para fua ftlboe.j^
efta acufa ou Denunca bo acu
ano0*t ella Deue Di5er q como qr q
ba eftaDo? cuerfaDo buu elle be
faDo: poDe feer tcflmtmba. afl^ frio ti natura 1 n poDe auer a*
([jDtolo.cjtcif. como fe Deue fajer
j. bo Departimto Do matrimonio*
iutitamto amolber % po: qnto el
la qr feer maD:e peDe feer feto De*
i 'yJLJ clto ^ acufa % Denicap %. partimto tre ellee 1 feer DaDa \u
^LrefponDiDo aella % pzouaDo bo c^a aella para q pol cafar c ou *
brgo po: q Deue feer repto bo De* tro.jE fe elle conbecer q be a% De
partimto Do matrimoo. bcuebq ueboi'u^5 Darlbetpo fegDo fm
L
(u^5 Dar fentca % tfpartr bo m iD:o afl^ como De buu mea ou D*
L
tnonio. JE cfte Departimto fc ou buu ano q mo: bufa tra
~' '

LUZ,, Utr <J~4.


M-i XC

i
s
.v > i

':

]
1
.<

,,J

OL4T}

"\
I

!
rr ' > -90.

W JP
L|

Você também pode gostar