Você está na página 1de 32
( CHES co liehe imauinariuntos Dasartes visualsao cinema, ainteligéncia artificial Inteligéncia Entreo encantamento eaestranheza Das artes visuais 4 musica, do cinema a performance a inteligencia artificial ganha forca nas artes portuguesas. A IA aponta novos caminhos aos criadores. “As novas experiéncias so muito estranhas, até deixarem de o ser.” Mariana Duarte 12003, o arta porate Leonel Nour Ceveu um manifesto em gueafrmuva ge 2 ‘mapunsepam fuer oakursae cro. Heco, qe madd stefan ‘gens areal A) narra presente ese toraou presente pela dew fue que nd est Sno comegn mim que jest, tasloramene cs todo ode ‘AIA chespuem fora ares sss, Asa, pee formance, cinem Serta 0 dnc ow defers qt permit artnet ‘inclaboras cam as bins amanda a ‘xpress in rdw, man cone por Ca ‘Surana muldiplmar de 0 anos ue operas Immerse rte mises, performance, nsaga0€ teense. “Ointecsanten que etamosavirer qual que secre eere prc mca de Sonate catia = etext campo arene {Stl provcar uma moda afar dane Seva Laon! Moura, Na dese faa xpi com Aus ed tin ver" coma ‘hoje coneendo em 200. prime dosses ms ‘sree pores Aeoluro duenas ds tecnceg (di aucmayso sempre tv mplagoes mates.” “Aare sempre esi numa le compe, ‘ete e em cninon deseoreNimer com as capac nes ccoligias de tra cle, es copes ‘Sempdemasrte qr prac eae: meta ‘Simo perespomd peo pbco 9 Amel (Shs miqumsstrndormars cede deme ‘sq oilers demagar apart do pont devia ‘cul nu uo primo vl eng ona eae ered raid dns eee ai ese las Agieray Aas, engrbers dsfaaree ‘este laine american, nam tents publ em oro Anomolou At (202, rogue explora noes ‘aca cova lets de conbecrat dn a ‘eta so emegte, cag sfou empea Se rehisra dal omen cm CG ALL. aourey ‘sabe Deion Overduestac ma orden dod G ‘amore, pba, fre Mas sera “apenas und Verso mls stacade pero ~para em parol dace de sons ans do ga ‘amos id acaba oe esto a nos apnoea, ‘una home do conte de og Ll aes, Ruins ‘Grae que tee ear autonome aa doe “Ecomo quando Hamomentos que artificial i estamos a Subir uma montanha e so vemos um Docado clo que vai anarecer. Sao de encantamento e ha outros que nos assustam’, diz Joana Pestana Leonel Moura: “0 meio acha que a tecnologia é uma coisa do capitalsmo eda ciencia, ¢ 0s artistas € que sao os humanistas. Um disparate profundo: deenpanso" aseveravarsta,assinlando que a1A represent “uma sre Je pedo atss Wan fonmadeas Roperzaan de uma cicacomples pant pot dagatiade a ante era 2 ‘Sapaoceeréncnartkas etre a ansermag da experiencia do copectador exemplifies es que da corpo andy aa Fraceh sear owas iar aan ‘haeefisalaya "de eae mis qu teem ‘era a propsmago, algerie 1A °4 eg 30 ‘ora as eomcanrio tc remcets deh ‘fine euing aes esos dp pens ‘ype real vital pip, desea ara fa ‘Sm como tatramerno de ato de msi.” No erormancefmsalgs,oplscy pode andar pelo citrlandoa cpio wnrsem tempore “Ou npotae¢ entender que, eb map sten mado cada ezmas pare pode ica dete ames da iprensa de Gutenberg ee ovo cajun de ertamentat ua alors oa: ‘entero 8 encpldeeaga gs eu tatan ‘muto pode de cmputaio para paar nos em ars, ‘Sepote yrs mus peste ea aE Sette pemaderesmesigaio Sane Eudes ‘Sulse tals incancivespedagossabreo wodelAe ‘Stace a ates pres gc tem fete Sead din compart ari ¢ emptor ‘Sepa Leonel Wears, esa desir da IA ta comol fora porque ee =n sob reg Ext femnseaco, desta © pore va esr eset 0 sep cl qucatenio cumnacois do captains “Quparate retundo, pos ade hos als hasta ‘doque seca, esd ada ds Fea luda ‘Nocawepetice direst, est “ec tenner eer apd bea a [Erma cers noe dear de autor “Oats do ‘cu XXttabas em cobborain com ous pesos ‘commazuinas Quemainachaque smth feos qnetiootdam alt simagearcooneeiaa, ‘event que contrast” dy corer [cone outa tanec perme spent ‘itemise: serrectom Sema {et porqcagor majo ocr er adn ‘seul porque esas casa” Lee Moura = gue erarioves ees io Dia Art Future, um now meu rd Sauda exch ‘mente dedicates dias = aquest de tar onsen do ecmsitemaaris “A iir Fare dos progamadores, rectors de macs cue Sores andr ave conse segura 9 secu XN. pecipecie quid re ebeiedt nec ‘curse quetaraimudaneasm mapa cmos po ‘Size como se dugaspeopetaarte ““Abanalidade de um mundo 100% digital” ‘obritinio menos caustco qu‘ portugues). © que est ‘ncn Gunanova capaho dae rt farts none pacer soca 39 desea dems noe ‘Senn yar de acuta peo mend {mo alg fo, Nd acho gurus are ect SE gous danse dedienrtosmmmencs see {Ture contr saat cberes yar he ferramentas dea sero integra ns peas ates Algamsspessossiao at com me FR ‘Spa ours como" sein ous 30 er EP Oartstamestigadorreonoe que hi certs Fico, msi seals com iss apoclpcs “ATA ‘Sepals oraple sparse campe ‘bs esata questono quate pees (ite chro gursinvedoyie de nove palo Samael un pace Serica cco {istics sungitoda” insportant rar que aexpresso aria sna corn term lor inst eonga "incur h segues os man Sepamos er ‘inal com uy ranance produsdo pol PT (0 ‘recta nda do hatGP. ds Open tase ‘ena alder rpiamente escent at Dts ico qt ena de ramen venti rattan ex degree Sao errant, en deo Sma todenracomplecar cu asia aus {osdeservign pene cima reed ge lmao em mplten a dessa acm 9 ‘ltr tet seu pre pigment, fra sua propa ‘ist saks as Pesta A oetipaoes rte {ge ue mor preecupago ente os tsar ‘or esp, Ro cit do des, creda qe range ‘nada pasaapor uno gun decompetins ‘diss prfinonasunaaleracao nana Ge pete de prejectar Ress une pst de fe uns compara Arista nerdseipinar de 26 anos ost a recortor {osiatema DALL‘paraconceber Arif. que ‘nauguras10de Outubro nas Galerie Manipal detisvon cemrezsanese oxen Gail Abrames “Kas Fes eet andi detent {ot deretado pel compar Deep Bs no a dos 21590. Nocona je ona ae eon ase ‘Bpulridde ene een de vrs Kd, que ele Ronvertmjogpeate haere equ ver dlscmept {ores prt tao smnpesmersenednte™ Mol inulin nas et ge res tnemrcisinarcom saree ost Sito {calores nn paver ncrin dem dacs es ‘Gal apont Abrams, pars quem o a de ages produc pelo DSLLE, una frames anda com Snug “made lord, er a ‘im “comum coment sabre seins Sana ‘Guede um undo t00% dig Aancndocncms oceio emit ieee det ‘eto en ie de qe Nei pro [ndosrle mdeaparesoledecabocepeserde ‘bo htumealto de perma cane w ots po tne ri crib que em a ro [er scoms ces" rspara be as mundane flexes pasa e sents” eae dos nis is pear de cae, ‘stor gur ter mulls poueo stews, prelate ‘hon que naam cones naga tec para feckge sbadoes ance vem ca” AIA como “arquivo performativo” Nofundo,creaminda, hum element che deren ‘Gk por uma miu abiogaf deeada arts, i Su pate daescrtsea rodooaristca vend ‘lan inna” not rl aes ‘Seto ps tas ees, “prance especcas cada smu’ ponasbtbnytunse Talmiokis necesararmemeomodo como suis © Interprets tecnologia, Vamos so em Ode, ca ‘Surdagom 1A catsup da sani > ‘denlgnenovst Maraciae Fen X Eetratars Paradsiee, Organizapbosem Gentroserd ‘eapresentadone Porto Designsiennse, que > mctoaneme mmm métde de “moves pare ‘et ema hotonopratacspectene comes contra sera begets da iri, procera Inever pela compos, pte eepremologas qe io ¢ marge drfamanidde estate, 5068 Shlsemquetcaiase prcuras mas umarguve due formar’ ees sgificades ¢ stay constamtes ar ean ata pata eo sda pada or exe, ped {SALLE pra me drama pomraa leo do baneco neaexperimertarperfamesmam aro che de re Comes srt estan opus stones Tee som, uma det deco ma (sop peace den Hun qualquer ue me peas, uma ‘es seredae coma metered aad cde ‘omen taal" asin artista, gue at ao alo ‘mast gra Leura Sao ona ums expo ‘ao cris com Dina Pocarp ag Pin, onde ram Salers esas retest. ‘tte an uleres wars cit feria servede ‘lotsa nlidual que Oster rar enn Ota, ‘Galeri ds ava, em Lon. rats de wt ‘eciedade do elo IX, deepens, ete $e de documenns Un dees acamncntes fu ac deanna apace ap ‘prerhnde, erie expenses degen. “Teno, mesmo tempo, projet permite um questions ment no que 8 coxperdhdase da "ANS ‘hte rq ma suede eerie: de ater (Go planeta que pete que se em maguinas que Stent oma tec aperta Ode Eos ‘aramente pei dh" rac espocs ‘tombe sobte a1 ser sect que rsa de ‘mamma qurcolog Os humane dacs Sieg cmeguam stra mesic eles pani en ‘acne ae at an pti a ‘cng eons {amiss cespectes ear doit ‘Nese rao ance ander, ee comet ‘senutcatalha lttaes mas epteseta esd ‘ura ede certs copa -Quando eu quer produ ersorapens rar, IA ana sempee una ses com [dean = davame ume mule cba, am remem coma A percep ac ma pessoa Wane nae publ” O ue setrnou tga pos delle dove peat dete, dee conf ear srpreendia pia eva "an partsocoms ste dee pc (Stila de que aA ser mu protec, enave ‘Sequel bastante suas cov aden Fk Us pewmqae ch me dees, ememmocema girs ‘Migs deeness de herburbs® Anda, cpr ‘Rocks sua aun" Aproiuma de eth ‘Gee derokarquesioextdporquedepenie spre ‘Secoem linen a1 Por ts qe erecta pe pectrsuniersaaeae andr oareno Gore ‘SOODALLE, eurstecemenio ber ques alapentou ‘cme aimetou Devs er aneparends” ‘Regulamentar estraga “receita secreta” ‘Diaras, no ini desta conversa oe alongs farcolrnentextenunteparasesctiba ada ness ‘qs 30 caracteres ol produ con ajuda do CGsscim,que ath ums feramenta cra > “Asartes vaoficar bem.” Sera que vao? ‘AIAsorve um niimero infindavel de obras para gerar ‘outras. 0 criador original deve ser pago? Como? ‘Asobras geradas por IA si0__ riagdes ou imitagbes que ‘violam direitos de autor? Um debate em curso. Por Daniel Dias ashy A. peta ‘Sarno oun eo Sein De Mat Diyhurst: anecessidade cones plot do Sony rks hogy ‘pear masta recber pr, vogue itpe hv crida com recunos1A Expo sepetsqnecancoren para iar um debe sobre" fe qurremor oun corte “nes deen Ago de M2, M.A ‘ence uma compen de ares ta Peta stad do ‘alrado nos stad Unio, com urs agers ‘raksconeccuoae Mijeticy “Overt tovan der quamreares ocoreers ques “punea sera capa dearer oq eua0 Nase ‘pas armen dsr de dco je ‘om pevsonges rarovelmemt police. _Empregos obsoletos e novos: Nos BUA. onde actors eargumentstas esto afer {uy eve caja ela pruer ver abo 1A cad men de esc Om nbn femem qc sevice Soe lsntmon apes de far tent lags dela descaravt asl (Stone sctores,prseaturo, emer qe, em Fegacio qu o prot, ar sua ans everscam ‘repress por ea cna facores par [pve devon (ns epeng porexemp) ques ‘Stdoa ver amelgtnca aaa fuer ostuwababo pede sien acho quc hs esto etrahalo gc vo ‘ecapareer ae onem eb goa ve? arshancor de imagens mscarecometeon, or ‘niu ascerummactosraicaae, Tod acho ‘ur surpcdonovosemprege pata ametar os Sstemes que ce ocupar dese aa. "Assis vao fea bem. Aart do ment et gps oer nrvemente tae ae mage it {husks grec, das ormamse has ea aris ‘Shera quarts iar lg rs sj bara ‘reprint esgic tars name dlc mecaloot eb Dav eof do cleo dears ‘mules CO:QU0 (eur peso aera ati antes taper ered (piods que oladshummnate perder Importncis Lembraa congo Harton mys, {angadaen Abr pr um ritaador do ATO que ‘ta porapragroe qu sami Date tee “Oqueaspessoasadoraramfa oft de queeram deft dese dss = que nee co ‘Specs, scalar cham ast malas peas esas que so do que pelamiscaquefazem. Aco quelgoars pessoas por detrs dare no omiderar oases peas usa ess omsormem (ot, nocao da generaiiade doscadores ae) Istoclegal? [pmieratorecete de “are ke ase Insaos, con ode args No sabe Dias omeme kate arin tal pars, sccade ‘quest poderaser una boa mn dealcaeat ‘hvorptbices Depa eno pega osenome, ‘Tara ver seu pega em que hav traathado tera _runstancs, posta so dente preted or eho auoasseriser precio cer devi erm, kn portuguese conten, fa me” Pde seria hone ocean de ‘Merete aan stan dls atores queso pecaente prams parade sea flue oud diesem Never especalacm propre lectin Dank Gera a0 stenodkom expec em {cence There “Qual propose dauiiasSo ‘qualdimpacioe meres” Seo wo deus {raat arti er como se osama de, Standort ~ sj separ dese abaho ‘cvaktena de Arar umobjecto sem ena ‘erate aco pe ten pede ae ‘odoin -acetinManeaeshode mac (Oe rg resumia que cnqnnotreinar sistemas lA tne ematahon desir dees Scensernds aru, arcane omnes Sistemas pli poder vramerecer onideragescferens.“Penenisocom03 (Sierenacanelaoer date aioparaun fie ‘entar comprar umeatrocom de sete ots pape eee ee et co een ieee eae see reer ee ree es eee ae Seco pete en cae Siete perce eesti ciaae eeoeee encarta feaeet cabo earner a eee iat he aren oer es oreo Sa oes ecleete = ee eae cee eee ee eae ees SB" ee eee Se apeahi reg ern pease ater cans erates ana eoreceas en prereset eae ee arene eramecnste pe eee eee eee Sceenetrcuo oy reaotpeaet — ee tee riee coed eee Sexaeseegeemiaene Peete casteeersensl See, Seneca es Seen Sohail ast eaae! steerer: Sees ices eee “Quando toda.a gente conseguir fazer algo razoavel’, usando lA, “havera de os artistas fazerem algo melhor clo que razoavel ‘eto Sous ete no202817 Gabriel Abrantes: “Nao tenho dividas de que a Netflix vai produzir guides fazer filmes com A, pois é um proceso mais industrial e onde a parte social ede culto de personalidade é menos forte do que no mundo das artes” ‘manklde pc ancaemcontreal daca ee ‘queatgume verte, ‘mara pongo aces tcnolg io 0d mcr seu. Sede, pe |uetuts des dle de genera prtern ‘Stpresr sea noe EUA cs ina 2 uss ope. [otencias mundi, existing sempre a possblicade Ectareminerescse manasa Tere meme, Song he rane, ne festa present, SOmmitinctsEraasde Fractree Ratt = i 30 ‘Sctrugaram sobre stems daviinca ota (sisinide depots de decocets pe ‘inte a comeing ecole gas ini ‘Nonna ado com fm X Jana Pestana fers «451A de forma mai diet. “0 prose coms ‘lagi deunaplaforma onic de sto ge ‘Sat um mde dese descends Obici fra deseo de um aim apart desa cones, ‘epoisheuve uns inte fem Veu to sdeo Go feshalfrdie meron” Ete bate crete tase imvesgadcresde arias reas, masta ‘Sdides mats que humana” co-ctadss pelo ssa (Ee ceadade, ds exteacgao de dads Ou rene, comtextala Joana Pesta vgn, tls opr de para du desgner par cepa 1A cmandres faze ome peje finale esd, ‘mestigncofol mito inspradn por toda dscussin de do sobre prvciade, aos pessoal evil" ‘coud mvestigadora professors dads no Port, ‘xteabally aaboupecondutr ao desenvolvimento ‘curr pajeste ene lesa crador eo cass. ‘ade us exposes ete 200 02 = respecte els oVeo fl pradacomecuo tes dopovo comose asm ‘DaignsSla “Trams contcocmsonpnzac Sere seinen wants Corgrom \daadamente nese send, No segument do aly ‘omseadoo primero projet sexperts i ‘erayoe consti en mod uo dee Thermo para quests poss opr por rariiar ‘indo pra fo cham opin oa tenes ‘Sede cenmeandoenas caer snemrress de these ptm cond, cag br der sero fndument par coral, Nine rt Perfo, mas achames ques asa abode temp "Scoop fr add deforma sian, ‘unclonar namo dot ambiente comer. Tot mova acspalarse hrs Defer madara cto otal tasnio tr adoieads cn cocoon ena das ‘mes dare nodeemodimenta dec modo depend ‘emer crindres jana Pesaran mp chdearen ‘evento ess mada de espera orportede sre dese “Tem de pensar re como pdms chine ‘alr “emalscaptale™ par empresas Esteprocesoderespersbizaio mp, por um ado, reas sos dk de rou ede bss don rr otrokid,¢necessin dear de miata” ta ‘ecto "Flr deste stereo assem independent: resuka tinea peas caves uu coor sobee ‘cn Tad der earner gq ex Faraum deco cull contin sobre ath No finde abe a arts, 3 toda geet esto, des pss acs rat apo ‘Siosds nmaniade, tooo gore plo mek, Het "Ar ova experiencia ho mt ean at pode deuce deoser™ Wena Oencerramento de salas de ensaio, entretanto cancelado, pds 0 centro comercial do Porto no topo da actualidade. A polémica mostrou ao pafs a for¢a de uma comunidade criativa. “OStopnao Invenitou musica permitiu ques Pedra Manuel Magalhdes Teresa Miranda isa Copasrsodeanea spats ANLONIO Serginno: “whcpietiedsunsinoe! J ASSEi Mais horas aqui do que nas 12 casas em que jamorei no Porto, Muit@S VEZ@SCNEGO — tarcistne auc pau prac esema"rconiesenhgetcm ums Soman dos Cemanhae saioag — ‘usmasderncanteo: aaa pa, in Sabeauma fou proves na is de ort © 4h. Tambem ja “incnuaAdnsietrakdogae Se {posses form ievanene StiQUEl O Colchao r reese. "rss OTT AQUI na ensou pea primera vex tisvereschepnde mani esso ds etree “sobre” ugar questa 80 ‘Gi vontade de conversarcom ‘ma também fose um gar onde 0 fimese neal Porte nao se ‘um gesero, wn pists une ‘mente teconhecte pats varios ‘Bore musndose sem sebum, ‘Sclseigres hgh. Tambien Eu ‘ane suo cui tate osnemoumnenicedees F uma “narrativag ‘hnendescoriagie cme eas hint de mone. Ese ramen Febomogalweeditemsssanbeas perancaesoltterizads"ho pe (falta na bees pear tcopetowemats procs OEXLEIMINIOISICO, csaicfatotivodspasrces dads om autas casera, fomenmimgesrdrcées* ESPIMUAIE CUILUIAL — atiprnrrinsegee semsoor gumquedecas saat Siattamertactmce™ EMMASSA’ (WAM — Race cesersasense sed as wn ps figpo. ha wn fneadte nen. @S tACUtOTaS, Sicmanesrsiacragubrcoge colt suns oraat emicasre Semcutwrnantinie aponaciualada por Smgmememtemeeces, mektnh.cep emake) gikmcroacsgecanccser QAMQUIDEIGQO GUIAQ —Sretngonosporemnpuranh, Derangement ars sompanhar nin sma 15, Alekand Ses torn epecanee ou qe as dep, Powe uefa ‘Contra da apenas fo poe quest sempre aspera de alguns estmparse do del Odo ‘adj masSadhndeianaa cos” Eweca, emvenctament, esque eaegam prasempre um Unhuapopubrienemoyrecize Seu lm que pee chegar sh fume qpesioetconara tad desofensineo Odden Ande wi, Be ornate eer ‘aligpangendosque rime pari ‘id, cle tina so onda a Shaeso ss pons pe gine oer Fam esa experi, Ea Ne fora convidada 3 acompaniar um de fre oss foam ms Seb tocaber ares omcren ‘smmmofim omar olarode_sompsnbein deepal ties: ‘Simones dec, pen “mamberomumpaplcn ren em Maa: cas eromndodocu Yeecutasmas

Você também pode gostar