Você está na página 1de 99

1/198

Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.


Fundaes Indirectas por Estacas

Fundaes Indirectas por Estacas


1/127

2/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Introduo
Principais Mtodos Construtivos
Principais Aspectos Construtivos
Tipos de Comportamento de Estacas
Projecto de Estacas

2/127

1
3/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Introduo - Fundaes Indirectas

Objectivo principal: transmitir as cargas estruturais ao estrato firme


localizado a uma dada profundidade
Utilizao:
Quando o solo sob a estrutura:
- No apresenta capacidade resistente para acomodar fundaes superficiais
- muito compressvel assentamentos
- A compressibilidade e/ou a distribuio de cargas varivel assentamentos dif.
Quando necessrio resistir a foras horizontais e/ou arrancamentos (traces)
Quando a escavao necessria para atingir o estrato firme no econmica
Estacas e Barretas (grandes profundidades) (D/B>10)
Principais tipos de Peges (pequenas profundidades) (D/B>4)
fundaes profundas:
Microestacas (atrito lateral) e Colunas Jet Grouting
3/127

4/198
Mestrado em Eng.
Carta Geolgica de Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Portugal Continental

Geologia muito
heterognea e algo
aleatria

Solues de fundaes
diversificadas adaptadas
s singularidades
geolgicas geotcnicas
e estruturais de cada
cenrio

4/127

2
5/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas - classificao e tipos Pilar


Quanto ao tipo de material Pavimento
Enrocamento
Madeira
Beto armado
Ao Macio de
encabeamento
Mistas
Solo inapto para
Solo - cimento fundaes directas

Quanto ao comportamento Estaca


Estrato firme
Ponta
Atrito lateral
Ponta e atrito lateral

Quanto ao mtodo construtivo


Moldadas in - situ Perfis metlicos
Beto Madeira
armado
Pr-fabricadas e cravadas
5/127

6/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas - tipo de material Estacas de ao


Estacas de madeira Cravao mais fcil do que com
outros tipos de material
Utilizao mais antiga (ex: Baixa Pombalina)
Material de boa qualidade e sem defeitos Perfis laminados (em geral HEB)
e perfis tubulares
Dimetro mnimo de 0,30 m
Desvantagem: corroso, em
Sempre abaixo do NF maior preservao particular em terrenos com pH <7
(pntanos e turfas)
Estacas de beto armado
Resoluo: - aumentar seco
Cravadas ou moldadas - revestir a beto
Recobrimento mnimo de 4,0 cm (cravadas)
Recobrimento mnimo de 6,0 cm (moldadas)
Estacas mistas
Madeira (abaixo do NF) + Beto
Estacas de beto armado pr-esforado Ao (perfil) + Beto (barreta)
Sempre pr-fabricadas e cravadas A junta entre os 2 materiais requer
Pr-esforo destina-se a evitar a deteriorao cuidados de forma a garantir a
durante o transporte e cravao eficiente transmisso de esforos
6/127

3
7/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
(Micro)Estacas de madeira

7/127

8/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
(Micro)Estacas de madeira

8/127

4
9/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
(Micro)Estacas de madeira

9/127

10/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
(Micro)Estacas de madeira

10/127

5
11/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas de madeira (efeito da variao do NF)


Degradao da
estaca de madeira
pelo efeito de
rebaixamento do NF

Piso
trreo

Grelha de
distribuio
Estacas
madeira

NF actual

Exemplo de aplicao: Baixa Pombalina micro-


estacas como elemento de tratamento do terreno
11/127

12/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas de madeira
Baixa Pombalina

12/127

6
13/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas de madeira Baixa Pombalina: grade de


distribuio de cargas

13/127

14/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas de madeira Baixa Pombalina: Faseamento


construtivo das estacas

14/127

7
15/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas de
madeira Baixa
Pombalina

15/127

16/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas de madeira Baixa Pombalina

16/127

8
17/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas - mtodo construtivo e respectivo campo de aplicao


Estacas pr-fabricadas Areias e argilas (havendo
Percusso necessidade de verificar a
susceptibilidade para liquefao)
Solos brandos, aluvionares, para
Rotao atingir o estrato rijo
Boa resistncia ao arrancamento
devido s laminas laterais

Solos coesivos (quando no pro-


Estacas moldadas vvel o desmoronamento do furo,
Furadas ex: TC armaduras at 12m)
No Solos pouco coesivos e/ou com NF
entubadas Fluido Estabilizador Altura das lamas dimensionada
para anular a presso do solo nas
paredes do furo
Tubo recuperado Solos muito pouco coesivos com
Entubadas NF e percolao
Tubo perdido Obras martimas ou fluviais 17/127

18/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas metlicas cravadas por percusso: martelo


pneumtico

18/127

9
19/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido


dctil

19/127

20/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por


percusso: martelo
pneumtico sistema
seco, apenas com
resistncia de ponta

Via seca

Cabea de cravao
20/127

10
21/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido


dctil
Via seca Critrio de paragem

21/127

22/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por


percusso: martelo
pneumtico sistema com
injeco de preenchimento

Cabea de cravao e injeco


Via hmida 22/127
22/91

11
23/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido
dctil
Via hmida atrito lateral

23/127

24/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido
dctil
Via hmida

24/127

12
25/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por


percusso: martelo
pneumtico sistema com
injeco de preenchimento

25/127

26/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Miniestacas cravadas por percusso: campos de aplicao

26/127

13
27/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Miniestacas cravadas por percusso: energias renovveis

27/127

28/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido


dctil
Caractersticas das Miniestacas

28/127

14
29/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido


dctil
Principais acessrios

29/127

30/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Miniestacas cravadas por percusso: tipo TRM em ferro fundido
dctil
Medio do
recobrimento

30/127

15
31/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado cravadas por percusso: bate-estacas

31/127

32/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado cravadas por percusso: bate-estacas

32/127

16
33/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado pr-fabricadas, cravadas percusso (I)

As estacas so formadas por troos pr-fabricados, cujo compri- Almofada metlica de


mento condicionado em geral por razes de transporte proteco colocada na
cabea da estaca antes
Os troos sobrepem-se sucessivamente, atravs de dispositivos
de ligao constitudos por colares metlicos e pinos, at da aplicao da carga
perfazerem o comprimento total de cravao
Norma: EN 12 699, Execution of Special Geotechnical Works Displacement Piles
33/127

34/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado pr-fabricadas, cravadas percusso (II)
Seces correntes [mm] Nmx servio [kN]

250x250 450
235x235 600
270x270 800
300x300 1000
350x350 1400

Beto C45/55
Ao A500NR
Soluo de apli-
cao condiciona-
da em terrenos
com material
pedregoso
34/127

17
35/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado pr-fabricadas, cravadas percusso (III)

35/127

36/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado pr-fabricadas, cravadas percusso (IV)

36/127

18
37/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas de beto armado pr-fabricadas, cravadas percusso (V)

37/127

38/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Efeitos secundrios de cravao de estacas

38/127

19
39/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Efeitos secundrios de cravao de estacas

39/127

40/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Efeitos secundrios de cravao de estacas

40/127

20
41/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

(Micro)Estacas auto perfurantes por rotao


Tecnologia
Cilindro de ao ou beto com lmi-
nas helicoidas nas suas superfcies
laterais (tipo parafuso sem fim)
Penetra no solo por rotao

Materiais
Ao: facilidade de ligao
Beto armado (com ou sem pr-
esforo): ligao com chapas

Utilizao
Solos brandos, aluvionares, at
atingir o estrato rijo
Boa resistncia ao arrancamento
devido s laminas laterais
41/127

42/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas (betonagem antes da colocao da
armadura)
Estaca trado contnuo
Tecnologia
Furao realizada por trado contnuo
Furo preenchido com beto de mdia
trabalhabilidade (slump S4 EN206)
Colocao das armaduras no interior
do furo (com vibrao do beto) exige
grande coordenao entre operaes
Materiais
Beto armado

Utilizao
Solos coesivos (quando no provvel
o desmoronamento das paredes do
furo, ex: TC armaduras at 12m)
Norma: EN 1 536, Execution of Special Geotechnical Works Bored Piles
42/127

21
43/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas (trado continuo CFA, Faseamento)

1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Fase 5 Fase43/127

44/198
Mestrado em Eng. Estruturas:
Mangueira Edifcios
Estacas furao
em B.A.
moldadas 44/199
com trado contnuo
Fundaes Indirectas
Roldana por Estacas

Cabea de rotao Equipamento de furao dimetros correntes


f400mm
Prolonga
f600mm
f800mm
f1000mm
Trado oco

Comprimento mximo das


armaduras: 12m

Guia e Comprimento mximo da


limpadeira estaca: 20 a 30m
Na presena de materiais
pedregosos, de dimenso
Ponteira
superior a 0,20f, a tcnica
pode tornar-se desadequada
44/127

22
45/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas furadas (no entubadas) trado contnuo


a) Furao

a) Furao

c) Colocao
de armadura

Armadura antes de ser


colocada no furo b) Betonagem
45/127

46/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas (trado continuo CFA, para rocha)

46/127

23
47/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas (trado continuo - CFA)

47/127

48/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas
(trado entubado)

48/127

24
49/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com fluido estabilizador (no entubadas)
Tecnologia
Furao realizada por trado e/ou balde Estaca furada com
medida que a furao progride, equipamento hidrulico
estabiliza-se o furo com bentonite rotativo - vara telescpica
Colocao das armaduras no furo kelly e balde
Furo preenchido com beto de grande
trabalhabilidade (slump S4 EN206), que
dispondo de maior densidade expulsa a
bentonite
Materiais
Beto armado
Utilizao
Solos pouco coesivos e/ou com NF Norma: EN 1 536, Execution of
Altura das lamas dimensionada para anular Special Geotechnical Works Bored
a presso do solo nas paredes do furo Piles
49/127

50/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios
Estacas moldadasem B.A.
furao com 50/199

Fundaes Indirectas por Estacas


equipamento hidrulico rotativo (vara
telescpica kelly)
Vara kelly
Equipamento de furao dimetros correntes
f500mm
f600mm
f800mm
f1000mm
Cabea rotao
f1200mm
f1500mm
Guia f2000mm

Balde
Comprimento mximo da estaca e das armaduras: 40 a 80m
Pode ser utilizada em qualquer tipo de solos 50/127

25
51/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com fluido estabilizador (tubo de boca)

51/127

52/198
Mestrado
Estacas em Eng. Estruturas:
moldadas Edifcios em B.A.
com fluido estabilizador: limpeza com
sistema air
Fundaes lift (fase 3)
Indirectas por Estacas

52/127

26
53/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas com bentonite (apenas tubo de boca)

53/127

54/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas com tubo recuperado (entubadas)


Tecnologia
Tubo colocado com mesa rotativa e
Furao realizada por trado e/ou
balde sob proteco de tubagem, escavao com grab, suspenso em grua
cuja base deve estar abaixo do
fundo do furo
Tubagem enterrada por vibrao /
Beto
rotao medida que o furo avana
Colocao das armaduras no furo
Betona-se, a partir do fundo do furo,
com beto de grande trabalha-
bilidade (slump S4 EN206)
medida que se betona, extra-se o
tubo devendo a base deste estar
sempre cerca de 1,0m abaixo do
nvel superior da betonagem
Norma: EN 1 536,
Utilizao Materiais Execution of Special
Solos muito pouco coesivos com NF e Beto armado Geotechnical Works
percolao Bored Piles 54/127

27
55/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios
Estacas em B.A.
moldadas tubo colocado 55/199
com mesa rotativa entubadora e
Fundaes Indirectas por Estacas
furao com grab suspenso em grua

Equipamento de furao
dimetros correntes
f600mm
f800mm
f1000mm
f1200mm
f1500mm
f2000mm

Comprimento mximo da estaca e das


armaduras: 40 a 80m
adequada para solos pedregosos, onde
necessrio incrementar a capacidade rotativa, e
para a colocao de tubos de boca 55/127

56/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo recuperado (furao com mesa
rotativa e grab suspenso em grua)

56/127

28
57/198
Mestrado em Eng. Estruturas:
EstacasEdifcios
moldadas em tubo
B.A. colocado com57/199
Fundaes Indirectas pormesa rotativa entubadora e furao
Estacas
equipamento hidrulico rotativo

Equipamento de furao
dimetros correntes
f600mm
f800mm
f1000mm
f1200mm
f1500mm
f2000mm

Comprimento mximo da estaca e das armaduras: 40 a 80m


adequada para solos pedregosos, onde necessrio
incrementar a capacidade rotativa, e para a colocao de
tubos de boca
57/127

58/198
Mestrado em Eng. com
Estacas moldadas Estruturas: Edifcios (entubadas)
tubo recuperado em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

58/127

29
59/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo recuperado (entubadas)

59/127

60/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas com tubo perdido (entubadas)


Tecnologia
Furao realizada por trado e/ou Estaca furada com
balde sob proteco de tubagem, equipamento hidrulico
cuja base deve estar abaixo do fundo rotativo - vara
do furo
telescpica kelly
Tubagem enterrada por vibrao
/rotao medida que o furo avana
Colocao das armaduras no furo
Betona-se, a partir do fundo do furo,
com beto de grande
trabalhabilidade (slump S4 EN206)

Materiais
Beto armado
Norma: EN 1 536, Execution of Special
Utilizao Geotechnical Works Bored Piles
Situao pouco comum, adoptada apenas em obras martimas /fluviais (ex: obras c/
grande horizonte de projecto , tubos c/ espessura extra de dimensionamento) 60/127

30
61/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo perdido entubadas (furao com
rotativa hidrulica e balde)

61/127

62/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas com tubo


perdido (entubadas)

Furao com mquina


hidrulica rotativa
Colocao do tubo
moldador com recurso
a vibro fonceur

62/127

31
63/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas com tubo perdido (entubadas)

Colocao
do tubo
moldador
com
recurso a
vibro
fonceur

Preparao do tubo
moldador em
estaleiro
63/127

64/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo perdido (entubadas)

64/127

32
65/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo perdido (entubadas)

65/127

66/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo perdido (entubadas)

66/127

33
67/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas com vara telescpica Kelly:
aspectos construtivos
500 1000 2000 3000 [mm]
0

100

Prof.
67/127

68/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas com vara telescpica Kelly:
aspectos construtivos
Resistncia Compresso [MPa]
5 12 50 100 200 250

68/127

34
69/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas furadas com vara telescpica Kelly:
aspectos construtivos
Resistncia Compresso MPa
5 12.5 50 100 250
D
e
nt
e
s

F
e
rr
a
m
e
n
t
a
s 69/127

70/198
Mestrado
Estacas em Eng. Estruturas:
moldadas Edifcios emferramentas
aspectos construtivos: B.A. furao
Fundaes Indirectas por Estacas

70/127

35
71/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Dispositivos de
fixao dos
vrios troos de
tubos
71/127

72/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Dispositivos de
fixao dos
vrios troos de
tubos
72/127

36
73/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: trados


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Ferramentas de furao
com rotativas hidrulicas
trados rocha e solos 73/127

74/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: trados

Trado para solos

Trado rocha

74/127

37
75/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: baldes


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Ferramentas de furao
com rotativas
hidrulicas - baldes 75/127

76/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: baldes

Balde com 1 face cortante

Balde com 2 faces cortantes


76/127

38
77/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: caroteiros


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Ferramentas de furao
com rotativas
hidrulicas - caroteiros 77/127

78/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: caroteiros

Caroteiro de Caroteiro Caroteiro


bordos de faces e de bordos
cortantes bordos com roller
cortantes bits

Dispositivo para alargamento


da seco da base da estaca
78/127

39
79/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Ferramentas de furao
com rotativas
hidrulicas - caroteiros

Desmonte de um bloco
de rocha preso no
caroteiro
79/127

80/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura
escavao com recurso
Ferramentas de

a grab

80/127

40
81/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Ferramentas de furao
tipo percusso com
recurso a trpano

81/127

82/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Caroteiro (furao Balde (limpeza Aps a concluso da furao


em rocha) do furo) o furo deve ser limpo com
balde ou grab 82/127

41
83/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: 2500mm de dimetro

83/127

84/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos: 3000mm de dimetro

84/127

42
85/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

Colocao de espaadores
boca do furo para garantir o
recobrimento das armaduras

85/127

86/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura
Betonagem submersa
com recurso a tubo
tremie (fmin =0,20m),
de baixo para cima,
podendo condicionar a
relao dimetro /
comprimento da estaca
A base do tubo deve ser
mantida
permanentemente no
interior da massa de
beto, num
comprimento mnimo
de 2m 86/127

43
87/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas moldadas aspectos construtivos


a) Entubamento b) Limpeza c) Colocao d) Betonagem
e furao do furo da armadura

87/127

88/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A. 88/199

Fundaes Indirectas por Estacas


Estacas moldadas aspectos construtivos,
furao com alargador da base

Furao Estabilizao do furo Estabilizao do Furao da base


com trado c/ bentonite furo com o tubo com alargador

Introduo do Selagem do tubo e Remoo do tubo Concluso da


tubo moldador remoo da bentonite moldador estaca 88/127

44
Estacas moldadas com tubo perdido (furao por flying drill)
89/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

89/127

90/198
Mestrado
Estacas em Eng. Estruturas:
moldadas: Edifcios
furao atravs em B.A.
do sistema flying drill em
condiesIndirectas
Fundaes de acessibilidade condicionada
por Estacas

90/127

45
91/198
Mestrado
Estacas em Eng. Estruturas:
moldadas: flying drill Edifcios em aplicaes
principais B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

91/127

92/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas moldadas com tubo perdido (entubadas flying drill)

92/127

46
Estacas moldadas:
Mestrado flying drill Edifcios em B.A.
em Eng. Estruturas:
93/198

equipamento de furao
Fundaes Indirectas por Estacas

93/127

94/198
Mestrado
Estacas em Eng. Estruturas:
moldadas: flying drill Edifcios
furaoem B.A.
com circulao inversa
Fundaes Indirectas por Estacas

94/127

47
95/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Estacas moldadas: flying drill sistemas de
furao Fundaes Indirectas por Estacas

95/127

96/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Injeco do p
das estacas

96/127

48
97/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto


Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca

Motivos da excentricidade:
heterogeneidade do solo
(blocos, camada dura inclinada, etc.)
plataforma de trabalho desnivelada

Valores mximos admissveis da


excentricidade (e): O projecto de fundaes N
deve considerar esta V M
e e < 0,15 m excentricidade (e):
para estacas de N=N
qualquer dimetro

H
M = M + [N x e] + V x H
V=V e

97/127

98/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto


Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca

Ensaios snicos para avaliao da integridade das estacas (I)


Aplicao de uma pancada na cabea da estaca e medio da perturbao pela
onda incidente ao longo da estaca. Qualquer descontinuidade presente na estaca e
Conceito:

variaes litolgicas do terreno atravessado produzem ondas de reflexo


A onda incidente, e as suas reflexes, so detectadas por um acelermetro
colocado na estaca e os resultados so obtidos em velocidade - profundidade
Deteco de defeitos ou de descontinuidades numa fase anterior entrada em
carga da estaca, em particular: incluses, fissuras, juntas, alargamento e
Vantagens:

estrangulamento de dimetros, alterao nos materiais da estaca


Ensaio no destrutivo com possibilidade de ensaiar um nmero elevado de
estacas por dia (50 a 200 unidades), dependente das condies de acessibilidade
98/127

49
99/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto
Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca

Ensaios snicos para avaliao da integridade das estacas (II)

Dispositivos e
execuo de ensaios
snicos de
integridade de estacas
99/127

100/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Ensaios snicos

100/127

50
101/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Ensaios snicos

101/127

102/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto
Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca
Ensaios snicos para avaliao da integridade das estacas (III)
Ensaio cross-hole - estacas moldadas Emissor Geofones
Ensaio geofsico a realizar no interior de dois
furos, em geral negativos, deixados no
interior da mesma estaca, permitindo obter a
distribuio espacial da velocidade de
propagao das ondas ssmicas (VS) entre os
dois furos
Este ensaio mais completo do que o ensaio
snico convencional, pois a emisso e a
recepo so realizadas a vrias profundidades,
permitindo uma caracterizao mais selectiva
das singularidades e eventuais defeitos
102/127

51
103/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Ensaios Cross Hole

103/127

104/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Ensaios Cross Hole: tubos acoplados s armaduras

104/127

52
105/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Verificao da integridade das estacas: carotagem

105/127

106/198
Mestrado em Eng.
Importncia Estruturas:
da limpeza Edifcios
do fundo do furoem B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

106/127

53
107/198
Mestrado emconstrutivos:
Aspectos Eng. Estruturas: Edifcios
limpeza emdo
do fundo B.A.
furo
Fundaes Indirectas por Estacas

107/127

108/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto


Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca

Comprimentos de amarrao
Recobrimentos mnimos
Beto deteriorado 108/127

54
109/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia convencional

109/127

110/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia convencional

110/127

55
111/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia convencional

111/127

112/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia pr corte

112/127

56
113/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia pr corte

113/127

114/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia pr corte

Darda ou cunha Furao


114/127

57
115/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia pr corte

Corte de estacas com revestimento Corte da estaca


115/127

116/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia pr corte

Remoo vertical da
cabea da estaca 116/127

58
117/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Saneamento da cabea das estacas: metodologia pr corte


(Recepieux)

117/127

118/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto


Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca

Dosagem mnima de cimento (com vista a Dimetro mximo dos inertes:


obter uma boa trabalhabilidade):
Estacas cravadas: < 25,0 mm
Estacas moldadas c/ ou s/ tubo: Estacas moldadas c/ ou s/ tubo: < 25mm
350 kg/m3 Estacas moldadas furadas ou c/ lamas:
Estacas moldadas furadas / c/ lamas: mnimo: 1/4 da malha da gaiola
400 kg/m3 1/2 recobrimento
Trabalhabilidade - aferida atravs do ensaio cone de Abrahms: Relaes limite
A/C < 0,6
slump cimento > 280kg/m3
aps retirada do Classe mnima de
cone
exposio ambiental
Slump > 160mm, Classe S4 (NP EN206) EC2 (NP - EN206)
118/127

59
119/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes Ensaios de Consistncia: NP ENV206

Ensaio de abaixamento ISO 4109 Ensaio Vb ISO 4110

Ensaio de compactao ISO 4111 Ensaio de espalhamento ISO 9812 119/127

120/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes - Classes de Resistncia: NP - EN206/EC2


REBAP: B15 B20 B25 B30 B37 B45 B50 B55 B60

Cubos normalizados ISO 4012: 150mm face, curados conforme ISSO 2736
Cilindros normalizados ISO 1920 : f150mm e L=300mm, curados (ISSO 2736)

120/127

60
121/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes EC2
Valores do mdulo de elasticidade secante aos 28 dias: Ecm [MPa]

Valores caractersticos da tenso de rotura compresso (f ck cilindros),


valores mdios da resistncia traco (fcm) e valores caractersticos da
tenso de rotura traco (ftk), todos em MPa

121/127

122/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes EC2: Diagrama de Tenses Extenses em Compresso


Simples
sc <0
fc

scu

0,4 fc
Coeficiente de Poisson:
fc Tenso mxima n = 0,20 extenses elsticas,
ec1 Extenso tenso fc Ec n = 0,00 estado fendilhado
ecu Extenso ltima Ecm
ec1 ecu e122/127
c<0

61
123/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
EN206-1
Fundaes Indirectas por Estacas
Betes: E378 1996 (LNEC) / NP EN 206
E464LNEC

XC1
XC3
XC4
XC2

XS2
XS3
XS1

XA1
XA1

XA2
XA3
123/127

124/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes: E 378 1996 (LNEC)

(XA1) (XA2) (XA3)

Risco Risco Risco


Moderado Mdio Alto
124/127

62
125/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Betes: E378 1996 (LNEC) / NP EN 206

(XC2)

(XC3)

(XC4)

(XS1)

(XS2)

(XS3)

125/127

126/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes: E 378 1996 (LNEC)

(XC1) (XC2) (XC3) (XC4) (XS1) (XS2) (XS3)

126/127

63
127/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Betes: E 378 1996 (LNEC)

(XA1) (XA2) (XA3)

127/127

128/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Aspectos Volume [m3]
construtivos:
Fundaes Indirectas por Estacas
betes
Curva
no controlo da execuo das estacas
Importncia da curva de betonagem

terica
f800mm

Curva real
medida

Identificao da estaca e
da data da betonagem
Profundidade [m]
128/127

64
129/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Principais aspectos construtivos com influncia no Projecto


Desvios de verticalidade, Saneamento da
Betes Armaduras
integridade e limpeza cabea da estaca

Armaduras em todo o comprimento: para estacas flexo, traco e estacas inclinadas


Disposies das armaduras: N mnimo de vares: n > 6
Vares longitudinais: min 6, dispostos Dimetro mnimo:
simtricamente e igualmente espaados f longitudinal = 12 mm
de forma a conferir maior rigidez gaiola f cintas = 8 mm
Cintas: helicoidais p/ eliminar desperdcios Armadura long. mn. (Aslong):
Espaamento mx. armaduras longitudinais: 10cm c x 4 A235
Espaamento mximo das cintas ou passo das hlices: c x 3 A400, A500
Estacas cravadas: < 15,0 cm (com Ac - seco da estaca)
passo
Estacas moldadas: < 20,0 cm
Recobrimento mnimo: Estacas pr-fabricadas cravadas 4,0 cm
Estacas moldadas furadas 6,0 cm
129/127

130/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Aos EC2 / REBAP: Diagrama de Tenses Extenses e


Classes de Resistncia
Tenses + sc
Es = tg a = 200GPa,
fsyd Mdulo de elasticidade
Traco
Extenses (-e) -3,5x10-3 a +10x10-3 Extenses (+e)

Classes de resistncia:
Compresso
Aos fsyd [MPa]
fsycd A 235 204
Tenses - sc A 400 348
Designaes:
A 400 NR laminado a quente e rugoso
A 500 435
A 400 NL laminado a quente liso Os aos so classificados pelo valor
A 400 ER endurecido a frio e rugoso da respectiva tenso de rotura,
correspondente a cerca de 1,15 vezes
A 400 EL endurecido a frio e liso o valor da tenso de cedncia (f130/127
syd)

65
131/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Armaduras Tubulares Espessura extra [mm] para a preveno


da corroso em solos: EC3

131/127

132/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Armaduras Tubulares Espessura extra [mm] para a preveno


da corroso em gua: FNRA (Finlndia), 100 anos de horizonte
de projecto

132/127

66
133/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas em ambiente agressivo: zona critica splash

133/127

134/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas em ambiente agressivo: zona critica splash

134/127

67
135/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas - comportamento
Estacas de ponta
Executadas at ao estrato firme rijo (bedrock), desprezando-se o atrito lateral
Penetrao: poder ser aconselhvel alargamento da ponta (pata de elefante)
Funcionam como pilares encurvadura por varejamento
Estacas por atrito lateral
No atingem o estrato firme, sendo a resistncia conferida
essencialmente por atrito lateral
Necessrio verificar possvel mobilizao de atrito negativo Ponta Atrito lateral

Situaes
particulares: Areias soltas: cravao compactao resistncia lateral

Estacas de ponta e atrito lateral


Situao real
Especiais Mobilizao da ponta: s aps vencer atrito lateral assentamentos
cuidados: Maior contribuio para a capac. resistente conferida pelo atrito lateral
135/127

136/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas - comportamento

No existe
sobreposio
de efeitos

Distribuio da carga em profundidade Distribuio da resistncia lateral em profundidade


136/127

68
137/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas - comportamento

Estaca moldada
Estaca cravada

Qb resistncia de ponta mobilizada


Qs resistncia lateral mobilizada
137/127

138/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Estacas comportamento: superfcies de rotura

Deformao do solo durante a cravao da estaca (Berezantev 1961)


138/127

69
139/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas comportamento: superfcies de rotura

Superfcies de rotura assumidas por


Superfcie de rotura assumida por Meyerhof, para estacas longas (
Terzaghi, Sokolovski, Caquot e Krisel esquerda) e curtas ( direita)
139/127

140/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Estacas comportamento:
superfcies de rotura

Para qualquer
fenmeno de explicao
no linear existem
sempre vrias teorias

Superfcie de rotura assumida por


Superfcie de rotura (Janbu 1976)
Vesic e Skempton, Yassin e Gibson140/127

70
141/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas - Faseamento


1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca

2 - Pr-dimensionamento (Geometria)

3 - Clculo da capacidade de carga

4 - Dimensionamento das estacas, macios de


encabeamento e vigas de fundao (equilbrio)

5 - Verificao da Segurana - Etapas

141/127

142/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (I) - transmitidas pela estrutura
a) Peso do macio encabeamento, b) Distribuio das cargas pelas estacas
peso do terreno e excentricidade (macios com mais de 1 estaca)
N Nsd Msd
V M Macio de duas estacas:
Vsd
Nestaca = [NSd /2] +/- [MSd /L]
H Vestaca = [VSd /2]
e Macio com mais de duas estacas: L

Nestaca = [NSd(Ai/Ai)] + [MSdx(Ai yi /IxG)] + [MSdy(Ai xi /IyG)]


i
Ntotal = N + [h solo Amacio] + [V G 2
estaca = [VSd (Ai/Ai)], com: xG=(Ai xi)/Ai ;Ix =Ai(yi-yG)
V ] i i i
beto macio
y yG=(Ai yi)/Ai ;IxG =Ai(yi-yG)2
Mtotal = M + [Ntotal e] + [VxH], i i
G
(com e=0,10m - em geral) yG c c - ponto de aplicao da resultante Ntotal
G - centro de gravidade do conjunto das
Vtotal = V xG x estacas
142/127

71
143/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (II) - transmitidas pelo terreno

Aterro Ph

Areia

Argila Muro cais


mole Ph

Encontro de ponte

a) Movimentos horizontais de solos compressveis


143/127

144/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (III) - transmitidas pelo terreno

Argila
subconsolidada

Sobrecarga Atrito negativo

b) Consolidao de solos compressveis


144/127

72
145/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (IV) - transmitidas pelo terreno

c) Expanso volumtrica de solos


145/127

146/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (V) - mecanismos de rotura

a) Corte por carregamento vizinho b) Danos em estruturas e infraestruturas

146/127

73
147/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (VI) - mecanismos de rotura

c) Danos na superestrutura por condies de rigidez de fundao heterogneas


147/127

148/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
1 - Determinao das cargas actuantes em cada estaca (VII) - mecanismos de rotura

T C H

d) Traco das Estacas e) Compresso das Estacas f) Flexo e corte das


Estacas
148/127

74
149/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas Rotura por corte e flexo das estacas

149/127

150/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Rotura por corte e flexo das estacas

150/127

75
151/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de
Fundaes
Indirectas
Solues
Hbridas: Ponte
de Messina
(Barretas + Jet
Grouting)

151/127

152/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Fundaes Indirectas Solues Hbridas: Ponte


de Messina (Barretas + Jet Grouting)

152/127

76
153/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Fundaes Indirectas Solues Hbridas: Ponte


de Messina (Barretas + Jet Grouting)

153/127

154/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
2 - Pr-dimensionamento (Geometria) (I)
a) Escolha da tecnologia de execuo das estacas Relatrio de Prospeco
Informaes pr-disponveis
b) Determinao do comprimento da estaca
Relatrio de Prospeco Geotcnica ponta (qual a profundidade ?)
e / ou
Caractersticas mecnicas das camada tipo de estaca? atrito lateral
Situao multicamada
f
- Pelo menos 2 camadas de
caractersticas diferentes so camada 1
atravessadas
- Encastramento: 3f, em solos camada 2 L=D
mnimo 1f, em rochas
Encastramento

154/127

77
155/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
2 - Pr-dimensionamento (Geometria) (II)
c) Localizao em planta Estacas: absorvem esforo axial (efeito de binrio)
(situao recomendvel) Vigas de fundao: absorvem momentos flectores
Afastamento mnimo entre estacas: 2,5 a 3,0 dimetros
Afastamento mnimo a obstculos (ex: constr. vizinhas): 0,70 m, condicionado por equip.
Vigas fundao com grande comprimento rigidez flexo momentos equilibrado c/
par de estacas (binrio)
d) Dimetros das estacas e) Macios de encabeamento f) Vigas de fundao
Dimetros usuais [mm]:
Vo: L < 7,0m L
400, 500, 600, 1000 e 1200 Planta Alado
Alado f+0,20
Seco transversal H
Controlo emprico dos f
f min 0,2 min 0,2 b>0,30m
assentamentos - estacas:
f min 0,2

b
[Nservio / Aestaca] < 5,0 MPa Planta Alado H>(L/10 a L/12; =0,14)
Esbelteza: [L/f] < 40,
H> Devem possuir rigidez
1,5f flexo para controlar as-
depende do processo sentamentos diferenciais
construtivo e tipo de solo min(3f0,75m) 4f min 0,2 155/127

156/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Estaca


2 - Pr-dimensionamento (Geometria) (III)

Pego

f L
f
L

L/f < 10
smx servio = 1,5 a 3,0 MPa 10 < L/f < 40
smx servio = 5,0 a 6,0 MPa
156/127

78
157/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca EC7
O EC7 prev os seguintes estados limites:

157/127

158/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca EC7

A segurana introduzida atravs de coeficientes parciais de segurana:

Majorao de aces (A)


Minorao das propriedades dos materiais (M)
Minorao das resistncias (R)

Para cada estado limite o EC7 prev valores (ou combinao de


valores) de coeficientes parciais adequados

158/127

79
159/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas: EC7

Aces (A): majoradas pelos coeficientes G e Q


Fd = G FG + Q FG

Propriedades resistentes (M): minoradas pelos coeficientes f , c e cu


fd = atang (f /f)
cd = c / c
cud = cu / cu
Resistncias (R): minoradas pelos coeficientes R
Rd = R / R
159/127

160/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Verificao da Segurana: EC7

160/127

80
161/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Verificao da Segurana: EC7

161/127

162/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas 3 - Eurocdigo 7 - EC7


Verificao da segurana de estacas compresso
(princpio orientador: margem segurana dependente do n de ensaios carga efectuados)

m - coeficientes parciais de segurana (b; s ; t)


Nsd = Fcd < Rcd = Rck / m
Rc - valor resistente de clculo; b - base (ponta)
Rck - valor resistente caracterstico s - shaft (fuste)
Rck= Rbk + Rsk
Rb - resistencia de ponta; Rbe - valor experimental
Rbk= Rbe / = qbk Ab Rs - resistencia lateral; Rse - valor experimental
Rsk= Rse / = qsik Asi
i

Rcd= Rbd + Rsd = [Rbk /b] + [Rsk /s] = [Rck /t]

Nsd = Fc <Rc = [(Rbe /) /b] + [(Rse /)/s] (*) t - quando a resistncia aferida com o seu valor total
162/127

81
163/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca - estacas traco

Ensaio de arrancamento
Verificao da segurana de
estacas traco (princpio
orientador: margem de Verificar se o
segurana dependente do n peso da estaca
de ensaios de carga suficiente para No
efectuados) anular a carga de
traco aplicada
no seu
Continuar o coroamento
dimensionamento Verificar se a
Sim diferena
equilibrada No
Verificao da segurana: pela resistncia
mobilizada
Conceito de estados limites (EC 7) pelo atrito
lateral

Continuar o Alterar
dimensionamento soluo
163/127

164/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca EC7

164/127

82
165/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Coeficientes parciais de segurana: EC7


M2

165/127

Projectoem
Mestrado de Estacas Coeficientes
Eng. Estruturas: parciais
Edifcios emde segurana: EC7166/198
B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

166/127

83
167/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca - estacas compresso (I)
Mtodos de clculo: Ensaios de carga , Formulas estticas, Mtodo do penetrmetro
Ensaios de carga (adoptados em cenrios particulares)
- Realiza-se numa estaca real carga aplicada na cabea
ou base da estaca
- Vantagens: mtodo que funciona como investimento
- Desvantagens: os resultados podem no ser extrapolveis

Ensaios de carga estticos

167/127

168/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas: EC7 ensaios de campo e ensaios de
carga dinmicos

168/127

84
169/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca - estacas compresso (II)
Mtodos de clculo: Ensaios de carga, Formulas estticas , Mtodo do penetrmetro
Admite: Capacidade de carga = % Resistncia de ponta + Resistncia por atrito lateral
Factor Segurana Global atinge o valor mximo para
para ser mobilizada necessita de
Qu = QP/3+ QL /2>Qservio deformaes pequenas deformaes
Admite que a resistncia de ponta e lateral se desenvolvem em simultaneo e de forma
independente do assentamento da estaca
Principais formulas: Caquot e Kerisel, Mtodo do Laboratrio de Delft e Mtodo de Meyerhof

Mtodo do Laboratrio de Delft: Q = QP + QL (capacidade de carga a partir do CPT)


Rp RL
Resistncia de ponta Resistncia lateral
f
f S1 H1
RL1

QP = 0,5 x [Rp + Rp] QL = [fHiRLi] fc


S2 H2 i
RL2

avaliada com base na fc - factor correctivo


configurao do bolbo
Rp

8,0B de presses a partir de S3 H3 0,33 - estacas cravadas


RL3
Rp

3,5B valores mdios de Rp 1,00 - estacas moldadas


169/127

170/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca - estacas compresso (III)

Mtodos de clculo: Ensaios de carga, Formulas estticas , Mtodo do penetrmetro


Q = QP + QL (capacidade de carga a partir do penetrmetro esttico)
Resistncia de ponta QP = Ap kc qca Resistncia lateral: QL= f Hi qSi ], qSi = qci /aci
i
depende de: - encastramento da estaca depende de: - tipo de terreno
- tecnologia de execuo - tecnologia de execuo da estaca

170/127

85
171/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca - estacas compresso (III)
Mtodos de clculo: Ensaios de carga, Formulas estticas , Mtodo do penetrmetro
Tecnologia de execuo
Grupo I Grupo II kc - factor de suporte
estacas moldadas furadas (no entubadas) estacas cravadas penetrmetrico
estacas moldadas c/ lamas bent. (no entubadas) poos ou peges
Ap - rea da ponta
estacas moldadas entubadas (c/ ou s/ recuper. do tubo)
AL rea do fuste
barretas (painis de paredes moldadas com configurao em I, U, T, etc.)
Categoria da Fundao Categoria IB
Categoria IIA
Categoria IA - estacas cravadas pr-fabricadas - estacas moldadas entubadas
- estacas moldadas furadas ou c/ lamas
- estacas cravadas pr-esforadas Categoria IIB
- poos, peges e barretas
- estacas cravadas com macacos - estacas cravadas - percusso
Resistncia de ponta equivalente - qca [MPa] mdia de qc entre +/- 1,5f, em relao ponta (CPT)
lodos e argilas - qca = (1 a 2 NSPT)/10 areias finas a mdias, siltosas/arenosas - qca = (5NSPT)/10
argilas siltosas/arenosas - qca=(3NSPT)/10 areias mdias/grosseiras com seixo - qca = (6NSPT)/10
areias argilosas - qca =(4NSPT)/10 (alternativa de pr-dimensionamento ao grfico do CPT)
171/127

172/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Mtodo do Penetrmetro

Base da estaca

B- dimetro da estaca

Clculo da resistncia de ponta equivalente 172/127

86
173/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
3 - Clculo da capacidade de carga de cada estaca - estacas compresso (III)
Mtodos de clculo: Ensaios de carga, Formulas estticas , Mtodo do penetrmetro
QP = AP x kc x qca (resistncia de ponta)
QL = i (ALi x qsi) (resistncia lateral)
kc - factor de suporte penetrmetrico
qc - resistncia de ponta (CPT)
qs = qc / ac < qsmx (atrito lateral unitrio)
Natureza do solo
qcter. kc ac qs mx [MPa]
[MPa] Grupo I Grupo II IA IB IIA IIB IA IB IIA IIB
lodos e argilas moles <1,0 0,40 0,50 30 30 30 30 0,015 0,015 0,015 0,015
argilas de consist. mdia 1,0 a 5 0,35 0,45 40 80 40 80 0,035 0,035 0,035 0,035
argilas e siltes duras e rijas >5,0 0,45 0,55 60 120 60 120 0,035 0,035 0,035 0,035
areias e siltes soltas <5,0 0,40 0,50 60 150 60 120 0,035 0,035 0,035 0,035
areias e seixos media/comp. 5,0 a 12 0,40 0,50 100 200 100 200 0,080 0,035 0,080 0,080
areias e seixos compactos > 12,0 0,30 0,40 150 300 150 200 0,120 0,080 0,012 0,012
173/127

174/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
4 - Dimensionamento das estacas, macios de encabeamento e vigas de fundao (I)
Estacas compresso sservio < 5.0 MPa f Nsdservio Aslong min Asw/s cintas
Modelo de clculo:
Nsd
Msd 400 630 kN 6f12 f8//0,15
Vsd
500 980 kN 6f16 f8//0,15
obteno dos esforos khorizontal
600 1410 kN 7f16 f8//0,15
800 2510 kN 8f20 f10//0,15
dimensionar aos e.l.ltimos de 1000 3920 kN 8f25 f10//0,15
resistncia flexo como um pilar 1200 5650 kN 12f25 f10//0,15

Macios de 1 estaca f Macio[m] Aslong Asw/s cintas


Nsd 400 0,7x0,7x0,7 f10//0.15 f10//0,15
As
500 0,8x0,8x0,7 f10//0.15 f10//0,15
f10//0.15 f10//0,15
H

600 0,9x0,9x0,8
Alado Asw/s
800 1,1x1,1x0,8 f10//0.10 f10//0,10
As
f 1000 1,3x1,3x1,0 f12//0.15 f12//0,15
0,20 a 0,15
B
0,20 a 0,15 1200 1,5x1,5x1,0 f12//0.15 f12//0,15
174/127

87
175/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas: Dimetros Comerciais e Cargas

175/127

176/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Macios de Encabeamento (1 estaca)

176/127

88
177/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Macios de Encabeamento (2 estacas)

177/127

178/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas - Faseamento


4 - Dimensionamento das estacas, macios de encabeamento e vigas de fundao (II)
Macios de 2 estacas Nsd estaca = [Nsd / 2] + [Msd / L] + [(Vsd H) / L]
Nsd Nsd
Modelo de clculo para L>2H (bielas e tirantes)
Msd As As
Vsd Fsd estaca= [Nsdestaca]x[Lx0,5/0,9H] As = Fsdestaca/fsyd
estribos
Asw/s cintas
Asw/s
H

Modelo de clculo para L>2H (viga) Msd


Nsd
Fsdestaca
As As L
Nsdestaca Nsdestaca
L B Asw/sestribos = [Fsd estaca- 1 B d]/[0.9 d fsyd]

Vigas de fundao Msd macio = Msdmacio / (Bd2fcd) w = (1 + )

estribos As = w B d fcd / fsyd [ = 1: As = As ]


As Asw/s

H d Asw/sestribos = [Vsd - 1 B d]/[0.9 d fsyd]


As Modelo de clculo
Msd Msd
B
L
178/127

89
179/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas - Faseamento


4 - Dimensionamento das estacas, macios de encabeamento e vigas de fundao (III)
Mtodo da consola equivalente - clculo do momento mximo (Mmax) na estaca a partir
Mmax = m LT Fh do valor do esforo transverso no seu coroamemto (Fh)

m = factor de reduo (grfico) l - distncia entre o ponto de aplicao (este mtodo simplificado no
de Fh e a cota do terreno resistente define a seco de M max e no
LT = L + l (comprimento equiv.) a solicitaes horizontais contabiliza de forma rigorosa

L = 1.1 4 [(Eestaca Iestaca) / Gs] Gs = Es / [2(1+n)], mdulo de distoro situaes multicamada, devendo
(considerar um valor mdio em ser adoptado apenas em fase de
(compr. elstico - vlido se L > 4L) situaes de multicamada) pr-dimensionamento) 179/127

180/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de
Estacas
Armaduras
longitudinais

180/127

90
Projecto
Mestrado emde Estacas
Eng. de Seco
Estruturas: bacos
Circularem
Edifcios
181/198
B.A. para clculo
de armaduras longitudinais em ao A235 (fsyd=204MPa)
Fundaes Indirectas por Estacas

Os esforos de flexo condicionam muito as armaduras da estaca


181/127

Projecto
Mestrado emde Estacas
Eng. de Seco
Estruturas: bacos
Circularem
Edifcios
182/198
B.A. para clculo
de armaduras longitudinais em ao A400 (fsyd=348MPa)
Fundaes Indirectas por Estacas

O valor de esforo axial crtico corresponde a n=0,40 182/127

91
Projecto
Mestrado emde Estacas
Eng. bacosEdifcios
Estruturas: para clculo de armaduras
em B.A.
183/198

longitudinais em ao A400 e beto C20/25: f500mm


Fundaes Indirectas por Estacas
NRd [kN]

baco r (% armadura), MRd, NRd


Estacas f 500mm
A400
MRd [kNm] r = As / Ac C20/25
183/127

Projecto
Mestrado emde Estacas
Eng. bacosEdifcios
Estruturas: para clculo de armaduras
em B.A.
184/198

longitudinais em ao A400 e beto C20/25: f600mm


Fundaes Indirectas por Estacas
NRd [kN]
baco r (% armadura), MRd, NRd
Estacas f 600mm

A400
MRd [kNm] r = As / Ac C20/25
184/127

92
Projecto
Mestrado emde Estacas
Eng. bacosEdifcios
Estruturas: para clculo de armaduras
em B.A.
185/198

longitudinais em ao A400 e beto C20/25: f800mm


Fundaes Indirectas por Estacas
NRd [kN]

baco r (% armadura), MRd, NRd


Estacas f 800mm
A400
MRd [kNm] r = As / Ac C20/25
185/127

Projecto
Mestrado emde Estacas
Eng. bacosEdifcios
Estruturas: para clculo de armaduras
em B.A.
186/198
186/91
longitudinais em ao A400 e beto C20/25: f1000mm
Fundaes Indirectas por Estacas
NRd [kN]
baco r (% armadura), MRd, NRd
Estacas f 1000mm

A400
MRd [kNm] r = As / Ac C20/25
186/127

93
187/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Macios de Encabeamento 4 Estacas


(Pormenorizao Tipo com armadura de suspenso)

Necessidade de
armadura de suspenso
187/127

188/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Macios de Encabeamento 3 e 4 Estacas


(Pormenorizao Tipo)

3 Estacas 4 Estacas 188/127

94
189/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Macios de Encabeamento de 4 Estacas

189/127

190/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas Macios de Encabeamento 5 e 6 Estacas


(Pormenorizao Tipo)

5 Estacas 6 Estacas 190/127

95
191/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Conceito de Estados Limites: Rotura e Utilizao


5 - Verificao da Segurana - Etapas
Carga
E.L. ltimo
Margem
Segurana
em relao
rotura
E.L. Utilizao
(comb. rara aces)

Deformao admissvel

Deformao
191/127

192/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Conceito de Estados Limites: Rotura e Utilizao

192/127

96
193/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Conceito de Estados Limites: Rotura e Utilizao

193/127

194/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Conceito de Estados Limites: Rotura e Utilizao

194/127

97
195/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Conceito de Estados Limites: Utilizao

(d / L) 1/100 1/200 1/300 1/400 1/500 1/600 1/700 1/800 1/900 1/1000

Limite para equipamentos


sensveis
Limite para contraventamentos
Aparecimento de fendas em edifcios
Aparecimento de fendas em paredes resistentes
Limite de segurana para pontes rolantes
Limite a partir do qual se torna visvel a inclinao de edifcios altos

Limite de segurana em paredes de alvenaria flexveis (h/L < 1 / 4)


Limite associado a danos estruturais em edifcios (E.L. ltimos)
195/127

196/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas

Projecto de Estacas
5 - Verificao da Segurana - Etapas
a) - Estados Limites ltimos
Capacidade de carga das estacas - terreno:
- Conceito de estados limites (EC 7): Nsd compresso< Rc; Nsd traco < Rt
- Conceito de factor de segurana global: Qu = QP/3 + QL/2 > Qservio
Flexo do macio de encabeamento e estacas - estrutura (EC2, REBAP)
Punoamento do macio de encabeamento - estrutura (EC2, REBAP)
Esforo transverso do macio de encabeamento e estacas - estrutura (EC2, REBAP)

b) - Estados Limites de Utilizao


Deformao vertical das estacas, frmulas da resistncia de materiais - estrutura + terreno:
- Deformao vertical da estaca: w1 = [N x h] / [Aestaca x Eestaca]
w = w1+ w2
- Assentamento devido ao terreno de fundao: w2 = [0.35 N x d ]/ [Aestaca x Es]
Deformao vertical, transversal e rotao: - modelos de interaco solo estrutura 196/127

98
197/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Q
Fundaes Indirectas por Estacas
d

Projecto de Estacas E .L. Utilizao


EA
L
h
Es,ns

db

Substrato

197/127

198/198
Mestrado em Eng. Estruturas: Edifcios em B.A.
Fundaes Indirectas por Estacas
Projecto de Estacas E .L. Utilizao

198/127

99

Você também pode gostar