Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
1. POESIA TROVADORESCA
CONTEXTUALIZAO HISTRICO-LITERRIA
ApoesiatrovadorescafloresceemPortugalenaGaliza,emCastela,LeoeArago,desdefinaisdosculoXIIatmeadosdosculoXIV.Oidiomausadoporexcelnciaogalego
portugus(dialetofaladonaGaliza,anortedePortugal)
Podemosdistinguirquatroperodosnonossotrovadorismo:
operodoprafonsino
operodoafonsino
operododionisaco
operodopsdionisaco.
Operodomaisricodapoesiatrovadorescaoperodoafonsino,queabrangeosreinadosdeD.AfonsoIII(12451279)edeAfonsoXdeCastela.Sendoqueosautoresmaisantigos
queseconhecemsooreiD.SanchoI(11451211)eJooSoaresdePaiva(nascidoporvoltade1140).
Oscultoresdestapoesiachamamsetrovadoresejograisousegris,sendoosprimeirosnormalmentedeorigemsocialelevadae,comodizJacintopradoCoelho,criadoresde
poesiaporgalanteriacortesecomprazimentoestticoeosjograisou
segrishomensdecondioinferiorqueoracantavammsicaepoesiaalheias,oraelesprprioscompunham,paratiraremproveitodasuaarte.Estesltimosandavamdecorteem
corteadistraireentreterossenhoreseeramfrequentementeacompanhadosporsoldadeiras,mulheresqueeramremuneradasparacantaremoudanarem,animandoaindamaisos
seresnoscastelos.
Paraexplicaraorigemdapoesiatrovadorescaexistemquatrotesessistematizadaseexpostas:
Tesefolclricaexplicaonascimentodapoesiatrovadorescaapartirdasfestaspagsdemaio,daPrimaveraedoscultosdeVnus,Bacoedasdivindadesligadasvida.
Teselitrgicadefendequeestapoesiaumaderivaodapoesiareligiosa,comorigemnapoesiahebraicaequeocultoVirgemMariaestarianabasedocultodamulher,da
veneraodotrovadorperanteadamacantada.Tratarseiadaprofanaodapoesialitrgicaaquenoseriamalheiasasromariaseperegrinaesreligiosas,especialmentea
deSantiagodeCompostela.
Tesearbicajustificaoaparecimentodapoesiadostrovadoresporinflunciadapoesiarabe.
Tesemdiolatinistaexplicaofenmenotrovadorescoapartirdapoesialatinasentimental(nomeadamentedeOvdioeCatulo),queteriasidopopularizadapelosgoliardos
(mongeserrantes,antepassadosdostrovadores)equeestarianaorigemdapoesiaprovenal.
Emboraaorigemconservealgummistrio,parecequeahiptesemaisprovvelpressupeacombinaodatesefolclricaedateselitrgica.
OstextosconhecidosestoreunidosemquatroCancioneiros(trsdecarcterprofanoeoltimodecarcterreligioso),muitoprximosentresi:CancioneirodaAjudaCancioneiroda
BibliotecanacionalCancioneirodaVaticanaeasCantigasdeSantaMaria.
NosCancioneirosdaBibliotecaNacionaledaVaticanaestorepresentadostrsgnerosdiferentesdecomposio:cantigasdeamigo,cantigasdeamor,cantigasdeescrnioe
maldizer.
CANTIGAS DE AMIGO
Nascantigasdeamigo,otrovadorexpressa,pelabocadeumadonzela,amenina,ossentimentosquesupequeestasenteemrelaoaoamadoeosestadosemocionais
experimentadosporela,quepadeceriaapaixoamorosaacoita(desgosto)deamor.
Asvariedadesprincipaisso:
alvasoualbassoascantigasemqueapareceoromperdodia,aalvorada,comomomentodeseparaoedespedidadedoisapaixonados.
barcarolasoumarinhassochamadasassimpornelaspredominaremosmotivosmarinhos,referentesaomarouaorio,ondeadonzelavaiesperaroamigooulamentarseda
suaausncia.
bailiasoubailadassotodassimplesqueacompanhavamamelodiadedana.Daaimportnciaquenelastemoaspetomusicalrealadopeloparalelismoeexistncia
indispensveldorefro.Aocontrriodasanteriores,emqueotomtriste,otemaaalegriadevivereamar.
cantigasderomariaouromariasmencionamsefestaseperegrinaesasanturiosecapelasondeadonzelavaicumprirpromessas,rezarpeloamigoousimplesmente
distrairseemlocaisdecultoqueaindahojeperduram.
Ascantigasdeamigosoderaizpeninsular,originriasdaGalizaeNortedePortugal,eapresentamumasimplicidadeeespontaneidadenotveis,emoposioaopalacianismoe
convencionalismodascantigasdeamor.
CANTIGAS DE AMOR
Ostrovadoreschamaramcantigasdeamorscomposiesemqueopoetaexprimeosseussentimentosporumadama,refletindoamaioriadasvezesumamorinfeliz,
incompreendidoeinsatisfeito.Peranteasenhor,opoetaapaixonadohumilhase,suplicaeadoracomoumvassalooseususerano.Frequentementedizslherestarmorrerdeamor
aoapercebersedaindiferena,friezaedistanciamentodaamada.Ascantigasdeamorgalegoportuguesasrefletemforteinflunciaprovenal,nosanveldocontedocomoanvel
formal.