Você está na página 1de 22

CARTAS TUPI COMPLETAS - DOS NÚMEROS 328 AO 343 MAS, A PARTIR

DO NÚMERO 344 ESTÃO ESCRITOS EM HOLANDÊS.


328
Ao sñor Capitão Pedro Potig iade iara Pay tupae tecobe
Catu tomeeng Endebe ICo xepapera Endecepiag ianode
xeroriCatua opabenhe pemaraneyma reçe guiporadupa
xeabea Naxe maraninhe guitecobo peéme maemonháng
aguama reçe mae peremimotara maemonhang aguama
reçe Aymodoa xesoldados Ebapo nderapeypipe peçema
reçe peguay agua amoçema repiaCa guiyaboay mõdo Capitão
Diogo daCosta peyopiCig abamo Cojpo Cunha amo tapeymo
geta perenoçemae y Co oroyur peye I Çupe peymogeta ra
nhe Imogeta rojre tapeymodo agua moga Cuapa gui yabo
Pay tupa iade iara remigu abamo ICo xenheenga aymodo
Endebe sñor Pedro poti maranamo xea ndeanama rete
Catu Eyor Eçema anhanga rata nugara Çuy Ey Cuag Chris
tam ramo ndereco mara EreymoCanheng motareteCatu
pe Christãm ramo ndereco mara EreymoCanheng mo
taretepe Pay tupa rayramo ndereco mara EreyCo pota rete
pe tecoCuabeymamo ErenhemoCanhẽng motarete Catu
Ende anhe Eycobo mobigpe Christam Canhema Erecepia
Carayba na oCanhẽng bae rua maranamo Christãm

329
ramo CeCorime dyCatuy Pay tupa ImoCanhema ICobe oro
ICo perenoçema mota snor Capitão mor Anto. fhellppe
Camarão nheẽnga rupi opabenhe Carayba rubixaba
nheẽnga rupibe xeputupa bete a guitecobo pereçe
oreÇuy penheguaçema repiaca napeanama ruatepe
ore mae reçepe oreamota reyg peyepe ore noromo
nhangi mae aybamo peẽmoney peẽ napejmonhangi
mae aybamo orebe Emoqueybe Capitão mor Papera Çou
Endebe Emoqueybe Anto. paraupaba Çupe amo Capitão
mor Papera Çou Pay tupa temo oyque pepiapemo Chrystãm
gué aemo peçẽmo oreroribetemo peçememo meme
perepiaCamo Emoqueybe moCoy Cunha aymodo peẽme
moraduba reraçobo tomobeu que xereco Endebe —
Ayponho moraduba Çou peyCobe Catu PeyCobo Pay tu
Pa toyco Peyrunamo oye 21 deoutubro 1614 [s?] annos
nderibira nderauÇupara sargento mor Dom Diogo
Pinheyro Camarão
330
Aosñor Capitão Pedro Poti q̃ ds [g ds E???]
331
Pay tupãna co xe papera toguerõçigcatu demarãneĩgma
çupe xerõribagoãmareçe [I]xe ãque vargẽ pupe xererecoa
pe naxemarãninhe Edebe mae monhagagoãma reçe xe
remimotara rũpicatu —
Aimodobenhe ã xenheẽga Edebe deanameteramo gui
tecoboe tereyucaucar benhẽ e serã nhadũ Edebeco xepa
pera reraçoara maẽ rae amo Ereyucaucarigoã aebae ã
aicũgoãbigoã co marãna pupe te co cũgoãparãmo guiteco
boe na xeputupabi aipo dereco reçe marãnamo aicũ
goãcatu apiabaiba pope dereco derecobe abe Edeçau
çũba omour ã deriqueira Capitaõ Diogo dacosta denhe
enguera Ixebe Imobegoãbo Caraiba derauçũpara rae
denheẽguera ogue rur Ixupe Imobegoabo ae rũpi
be deriqueira Capitaõ Diogo dacosta aimodo Ende
be xepapera reraçobo coy ã deribira sargento
mor Dom Diogo Pinheiro aimodo Eboque cotĩg
opabenhẽ perece opabenhẽ perũbete rãmo gui
tecobo e Christaõ rãmo nhaderũpaguera nhade
reco monhãgaguera Edeabe ã nhade anamapa
raibigoãracũpagoão Igoãra vruburẽmigoãra yarerõy
ygõara guiratiãmigoãra opabenhẽ Caatinguigoã
ra raig rũera teco cũgoãbeĩma reco rũpi derete
meme deanga Ede ymocanhẽma tenhẽnh[a]çuj
e ã xenheẽga aimodo Edebe apiabaiba çuj de
çẽmagoãma reçe Emonanamo tereimo abaibi[m]e
apiabaiba çuj opabenhẽ nhãde anama rerõçẽ
magoãma niyabaibagai EdeãgoãrerõçẽmaEde

332
Ipotarime Emonanamo Etenheume ãnhadeanamateco
cũgoãbeĩgma reco rũpi Eicobo Enhẽmocanhẽ Etecatuabone
Emoqueibe deribira Dom Diogo Pinheiro aimodo
Eboque cotĩg quepe deçẽme apiabaiba çuj depicirõ arã
ma reçe Emonanamo decẽ nhãnode tereimoecatu
deribira dereco rãma reçe Emonanamo deraminha
tuibae ara[rũ]na derũba Iagoãrari amo opabenhẽ
nhade anãma tererur cenocẽma co bae teco mae
goãçũ E[r]e Edebene Ede Imonhãgime E[?]ej çupe
ne co be aico Edebe dereco reçe Icaneõbaerãma nã
apiabaiba derereco puera yabe ruã Irã Ereicone Emo
nanamo Erõbiar xenheẽga opabenhẽ morador[es] de
mobeu Catu Ixebe cobae reçe xerõrĩbete guitecobo
aiponho xenheẽga Edebe pai tupãna tadepopiti
bõ derecorãma rece oye 4 de outubro de 1645
Opabenhẽnhaderũba reco biara deriqueira
Cappam. mor Camaraõ
333
Aosñor Capitaõ Pedro Po tĩg de Paraiba ag̃ ds̃ gde. [E???]
334 Paytupa toyCo Peyrunamo Pemo maranejma sñor Capitão
Etaguẽ xeroriCatua Pemaraneyma reçe guiporadupa xeabe
a naxe maraninhe guitecobo pẽeme mae pereco tebeÇaba
monhanga aguama reçe aymodoa xenheẽnga peẽme 4
Capitão Etaguẽ Capitão Barthezar araberana Capitão
Gaspar Cararu Capitão Pedro Valadina Capitão yedaia
naa xenheẽnga aymodo Peẽme xemour a Capitão mor
Dom Anto. fhellippe Camãrão pereçe que paraype Eyqua
tiar papera Imodobo agua Çupe peçemotape orebe oro
yur a perenoçema Ere agua Çupe papera modobo
Ey a ahẽ xemou aerupia ICopapera aymodo peẽme
xea nayCoy teco ayba reçe maranamope peyeguaçem
oreÇuy na oreanama rua tepia peẽ peimour ICo xe
papera poepiCaba mara iayopea EteCatupiane oyoanamamo
iade recopupe pia iajCo tecoayba rire peymono Ico xepa
pera poepiCaba aanipeẽ xeri penhemo motarey
me aerime tayCuane pereco aanipeẽrime tayCo
Omene pereçe naxeputupabia pereçe

335 Snor Capitão Etague peẽ Christam ramo pereco r[a]j[o]e


Coy peẽ peCanhema rece nateCatupe Erimae Chris
tam reÇou Paytupa rauCuba peabo rau
Ajponho moraduba Çou Paytupa toyCo pejru
namo oye 21 deoutubro 1641 [s] annos
perauÇupara peanamete Catu sargento mor
Dom Diogo Pinheiro Camarão
336 Aosñor Capitão Barthe

zar araberana q̃ ds

g de [E???]
337 Co xenheega aimodo Edebe derũbete rãmo guitecoboe
deremimotareĩgma rũpie serã maranamo derũbeteramo
guitecobo naipotari Christaõ rãmo derecorime decanhẽ
tenhẽnha aque Çoo tupã cũgoãpa reĩgma reco yabe demo
apicigquigoãnipo apiabaiba Irũnamo dereco opabi
goãnipo [ni] turũçũbae erereco depope coy mae abe
pe Ereipotaribe Ixuj deretee ã çauçũpape Eicobo
Christaõ rãmo derecopupe derete me me deanga
mocanhẽ Ete pota co dereco nae Catuinhẽ cepiaca
derauçũpae co derecorãma reçe orõmogacũgoã xerõbãg
derũrime opabenhẽ co Igbigpupe mae aiba deremimo
nhãguera reçe aecatu xerõbaque derũrime xegirõnamo E[d]e
be xeremimotara rũpicatu Emonanamo Etenheume ã Ca
raiba coipo apiaba agaipaba xeçui ogoapixara remireco
rerõyabapara nheẽga xenheẽgmo ãga mobeu rerõbiane
meme ã Caraiba deremig[u]gõa Caturamo Çecoũ nhãde re
çe ogue miauçũpotarãmo ae Edebe nheẽg aba Ete Ete o
Çaãg Edebe noimeẽgagai ahẽ peẽme coartel Eibae nheẽga
oçaãg peeme maranamo toicoime ahẽ ogubixa
ba reçe ca toiconhẽ co ahẽ apiabaiba Irũnamo toma

338 ramonhãg oCapitaõ Mor reçe aerime tareco Co ahẽ remi


recopuera coipo taig rũera tagiruera xeremiaucubamo
ca oyaboe ã Caraiba xenheẽg abaeteEre moanga raan
gi peẽme Ixe pepiçirõ çui e Emonanamo Erenheũme ã
bae rerõbiãne nã Caraiba ruã Ixe derũbae ã Ixe Emo
nanamo tereimo abaibime apiabaiba çuj nhade ana
meta de Irũmo oicobae xerõçẽmagoãma tererur ãgoã xe
rõbaque opacatu xegirõ ãgoã çũpe de Irũnamo be niae
Catui nderambinhã nhadereco monhagaguera mo
Canhem Erecatuabo yaicobo oyoupinhẽ nhonhomo canhe
ma oyepe nhade recopupe na rĩmaebe rũa tuibae [co] yo
apitĩg rerecoũ oyoupi Co apiabaibae ã co teco oimonhãgucar
nhãde aerime e dereco Caturãma recaçapee Ereco co apia
baiba retãme Eicobo nã xepeabo rũa ae yabe Ixe aço Ba
ragoãçũpe ã nhade recorãma recae Ixe nae catui xerũ
ba amirĩ nhãde reco Catu monhãgaba mocanhẽma [?] nha
de yoçuj Emonanamo tererõçẽ apiabaiba çui nhade ana
mata xerõbaque penhe agũ yme xeçui aipo pereco niyabai
bagay co teco Ede Ipotarime Imonhãga Eboqueibe derũ
ba sargento mor Dom Diogo Pinheiro aimodo aipo
pereco reçe Pay tupãna Co teco reçe tapepopitibõ pere
Co Catu rãma reçe xeremimotara rũpi oye 4 de

339 Deoitubro de 1645 @

O Pabenhẽ Perũba CappTam. mor Camaraõ


340 Aosnõr Capitaõ Anto. Paraupaba ag̃ ds̃ gde. [E???] No Rio grande
341 paitu panãe xe[p?]aperi, togu[i]ro cig
catu demaranẽ ỹg maçupexeribiri gui peropoti gui
Eboquebe xepaperi iamodo, Edebe
maẽ tecope ereimoã cig [j]aiemonhabig
teripe mãe pe Ereimoa cig Eiõr, eçema
acuẽ mebe aicoxecaneº,ramo dereçe
nderigue igrabe capitaõ mor abe, meme
deribigri, Saligento mõr, abe Eçemi, co xepapera
repiaca rupibe marape ereico apiãbaiba
raũçupa ixepenaxerau çubi iepe marape
rei co xega[n]adeipo ahẽ, Eyaboxebe, xepeã
bo, deioçei, xepemo caraiba deãgaõ nai mobeũi
xuẽ, ndebe opotar etecaraiba [m]urubixaba
deçema çoribete ni ã opabenhẽ caraibeta
paraibi guara deiemgã guera rurime
deçema, abaime, [e]imouer abamoxe[g]moga
cuãpa taço ne derenoçema coipo ede, ycu
guãpabarupi omemmota ni ã murubixa
ba deçema reçe maẽgua çuetendebe Eyor
ecema naxeraũ, çupeiepe omanora[c]aẽ
deribira lippe tocaia, yadeciomano, muçui
pe aiponhote xeribirigui derique igra
capitaõ digo da costa oie daçaçeti deoitubro
1645@
342 Aosnõr capitaõ peropoti q̃ ds̃ g de
343

Aimodo Venhe xenheega opauenhe peeme xeraigreta perauçupaẽ perecomo nhagaua


Aimodo uenhe peeme maranamo opauenhe perubete ramo guitecoboẽ pereco Catu Canhe
ma Çuy ni Catuynhe Conhade retamapupenhe perecopupepe Canhe mete Catuabo xeçuj
Christaõ ramo pereco pupe —
Co xenheegã aimodo uenhe TeCoaiba çui pepiçig ro aguamareçe Emonanamo tapei
Cuguapaue pepoçaga peẽ ma xeremi [do] aiCo niã Ixe peẽme opauenhe mae mo
nhaga goa ma reçe çaçig Ete a[õ] Ixeue mae ai ba peremimonhagoera reçe Co marana
pe[r]auçuba reig ma maranamo Coigbig pore tera mo pe[ro] Corime ã maramonhagape
oreguaçẽbaba n[a]çauçuba[r]ip[iramo] [rua] [çe]Cou mae tepe moCoi [iguam] Maramonhagape
[orer]eçe maramo nhan baẽ Apiabaiba peti boana Canhe babi P[ar]ianh[a]ime apiãbaiba
pĩtĩ bo sara opacatu ICanhemi Cueçea [q̃] maramonhagape apiãbaiba Irunamo o
rereçe omaramonhan bae puera opaCatu ICanhemi oreçuj Nonhemeegagaj agõa çupe
Cuartel maranamo Coigbig poreteramo agõa xeCorime poi CuguaCatu Caraiba opaue
nhe maẽ aiba peremi monhaga reçe opaue [Culpa] ceitiquete aerime Cobae
sui pepig roaguama reçe Coixe perecorama peremimonhagoáma perecomonhagaba
aimodo venhe peeme tapeimo abaibĩme apiabaiba oiopaũme o[r]oer[u]na mo pererec
[r]ime Ixui pesema guama Mbaẽ apiabaiba reiia sui p [p]eie ag[u]ne oCanhe mete
Iguan[ia] apiabaiba oreçui queçe orogoar Venhe [?] tubixaba opabenhe ynhama[ma]
[J]ero biaçaba [?] sen[ho] I[b]o[i]a oiopitera rupi orog[?]ar amo oCanhem orecui [iru]namo [o]
Canhẽ Capitaõ andre de souza Vy obig Capitaõ mathias montr. Capitaõ gaspar [ig]
ibaqu[e] [p]i[re]bã opauenhe ibo[e]a abe abe peimo agime mara monhagape oregua
çebaba çupe Coartel nhemeega peimoagime apiabaiba oreçui pepigçiro Ixupenh[o]
[o] Coartel nhemeẽgi maranamo çobagi guaramo çecorime ẽ Emonanamo petenheume
Venhe aba onhemomotauenhemo apiabaiba maranirunamo ogueco ramareçe nai
potaragai Venhei peCahema Emonanamo opauenhe peior xeropenhana yxebe
peiquiabo xegirogatuipone poemene opauenhe mae a[I]ba peremimonhague
ra reçene Conho peposanga Emonanamo pepua çeçe yxui peçema Emona pere
Corime xeroribetene opomoigo Jebir Catune aqueme perecopuera rupi Catune Coxe
nheega rupi oiCo [Ei]bae [a]eip[o] ne imoCanhemete piramo nheçecoune mamo mone
Ixou xesui o[r]eguasema toimo a[?]gime aba Emona oiCobo Comarana aqueme
aque amo armada recopuera Jabe Çeco aqueibae reco Ixexeai CugoaseCo pete
ime peieaguabo pegua[e] mo xeçui aimeegatuipone perdaõ geral peẽmene
xeremimota[?p?Catu opauenhe m?bi xe?ta aba oieorurete] peẽ
me peruraguama reçe ae abe oimee perdaõ geral peeme n [Ogubicy] aba ogueco
monhaba rupi [(] oie 19 de agosto de 1645 @ (Co?) peierobiareigme
ig[a]naripig ramo peico
maranamo Aju rujuba
oimeẽguan Coigoig Cera Cappam. Mor. Camaraõ
ybaçupe Emonanamo pei
Cugua pereco —

Ixe anama gui ha jur gue oCappam Simão Soares parayba


perorosema teco aha hiba suhi
Cobe aj co, pejo ro biar ixe rece
tipor aj po
che nhe enga

Oude West-Indische Compagnie (OWIC) » Inventaris nr. 62, Scan: 328

http://www.gahetna.nl/collectie/archief/inventaris/gahetnascan/eadid/1.05.01.01/
inventarisnr/62/afbeelding/NL-HaNA_1.05.01.01_62_53_0001/scan-index/328

Você também pode gostar