Você está na página 1de 27

ESCOLA SECUNDÁRIA TÉCNICA VOCACIONAL

DOM BOSCO MAUMALI, MALIANA

Curso : Técnico de Eletricidade

Ano letivo : 2022

Titulo : Instalação do circuito running LED e


lâmpada LED num presépio

Nome : Domingos Carvalheira


FOLHA DE ACEITAÇÃO I

2
FOLHA DE ACEITAÇÃO II

3
AGRADECIMENTO

Conhecimento sei iha folin, se bainhira ida ne’ebé sai nu’udar hun no
rohan ba conhecimento ne’e hamutuk ho ita. Tanba buat ne’ebé ita hala’o sei la
sai realidade se bainhira la la’o hamutuk ho Aman Maromak Nia tulun. Ho ida
ne’e ho fuan no laran tomak atan ha’u agradece ba graça moris, matenek no
força ne’ebé haraik ona mai ha’u. Ho oportunidade ida ne’e ha’u hakarak hato’o
ha’u nia agradecimento ba:

➢ Ministério da Educação Departamento Ensino Técnico Vocacional nian


ne’ebé cria ona PAP (Prova de Aptidão Profissional) ba estudante ESTV
(Escola Secundária Técnica Vocacional) sira.
➢ ESTV (Escola Secundária Técnica Vocacional) Dom Bosco Maumali,
Maliana liu hosi salesiano, professor/a, staff sira ne’ebé oferece ona
fatin, facilidades no sira nia tempo barak mai ha’u hodi fahe sira nia
matenek mai ha’u durante tinan tolu nia laran.
➢ Instituição Eto-Telco, rua Ai-mutin Díli, ne’ebé ho sira nia laran luak simu
no oferece ona fatin mai ha’u hodi bele hala’o ha’u nia FCT (Formação
em Contexto de Trabalho) durante fulan ida.
➢ Ba família, liu-liu pai ho mãe ne’ebé suporta nafatin ha’u liu hosi sira nia
domin, oração no suporta material.

4
ÍNDICE

CAPA ..............................................................................................1
FOLHA DE ACEITAÇÃO l ..............................................................2
FOLHA DE ACEITAÇÃO Il .............................................................3
AGRADECIMENTO ........................................................................4
ÍNDICE ............................................................................................5
INTRODUÇÃO ................................................................................7

CAPÍTULO I
INSTALAÇÃO DO CIRCUITO RUNNING LED E LÂMPADA LED
NUM PRESÉPIO
1.1 História do presépio .................................................................................... 8
1.1.1 Presépio ................................................................................................... 8
1.2 Definição da instalação do circuito running LED ......................................... 9
1.3 Princípio de serviço ..................................................................................... 9
1.4 Função do circuito ...................................................................................... 10

CAPÍTULO II
OS MATERIAIS UTILIZADOS NO CIRCUITO
2.1 Lâmpada LED ........................................................................................... 11
2.1.1 Construção da lâmpada LED .................................................................. 11
2.1.2 Característica da lâmpada LED............................................................... 12
2.1.3 LED miniature.......................................................................................... 12
2.1.4 Característica do LED miniature .............................................................. 13
2.2 Photocell..................................................................................................... 13
2.2.1 Construção do photocell .......................................................................... 13
2.2.2 Função de cada componente do photocell .............................................. 14
2.3 MCB (Miniature Circuit Breaker) ................................................................. 15
2.4 Fio elétrico .................................................................................................. 16
2.4.1 Nomenclatura do fio NYM 3 x 2,5mm2 .................................................... 16

5
2.5 IC (Integrated Circuit) ................................................................................. 16
2.6 Potenciómetro ............................................................................................ 18
2.7 Condensador .............................................................................................. 18
2.8 Resístor ...................................................................................................... 19
2.9 Adaptador ................................................................................................... 19

CAPÍTULO III
APRESENTAÇÃO PRÁTICA
3.1 Esquema funcional ..................................................................................... 20
3.2 Recapitulação dos materiais e preços ....................................................... 21
3.3 Desgastes dos materiais ............................................................................ 22

CONCLUSÃO ............................................................................... 24
BIBLIOGRAFIA E WEBGRAFIA .................................................. 25
ANEXOS

6
INTRODUÇÃO

PAP (Prova de Aptidão Profissional) mak requerimento ida hosi


Ministério da Educação, tuir decreto lei no 8/2012 de 15 de fevereiro, ne’ebé fó
ba ESTV (Escola Secundária Técnica Vocacional) sira atu avalia estudante sira
nia conhecimento kona-ba área ne’ebé estudante ida-idak hili ona.

Finalidades hosi PAP (Prova de Aptidão Profissional):


➢ Atu hatene estudante sira nia conhecimento iha aspeto teórico no prático
iha área ne’ebé estudante sira estuda ba durante tinan tolu iha escola no
mós iha fatin FCT (Formação em Contexto de Trabalho).
➢ Atu bele compete iha campo de trabalho.
➢ Iha possibilidade bele cria campo de trabalho ba nia-an rasik no mós ba
ema seluk.

Objetivos hosi PAP (Prova de Aptidão Profissional):


➢ Atu halo resumo ba buat hirak ne’ebé estudante sira hetan ona e ao
mesmo tempo aumenta mós sira nia conhecimento.
➢ Atu halo diferença entre ESTV (Escola Secundária Técnica Vocacional)
no ESG (Escola Secundária Geral).

Tópico ne’ebé ha’u hili ba trabalho ida ne’e mak: Instalação do circuito
running LED e lâmpada LED num presépio. Ha’u hili tópico ida ne’e baseia ba
conhecimento ne’ebé ha’u hetan ona iha escola durante tinan tolu. Trabalho ida
ne’e hafahe ba capítulo tolu:
Capítulo l: Instalação do circuito running LED e lâmpada LED num presépio.
Capítulo ll: Os materiais utilizados no circuito.
Capítulo lll: Apresentação prática.

Trabalho ida ne’e hakerek ho lian tétum no português, bainhira hakerek


ho lian seluk mak sei hakerek ho italic(I).

7
CAPÍTULO I
INSTALAÇÃO DO CICUITO RUNNING LED E LÂMPADA LED
NUM PRESÉPIO

1.1 História do presépio


Iha tinan 1223, São Francisco de Assis mak santo ida ne’ebé dahuluk
hamosu presépio iha mundo. São Francisco de Assis halo presépio ida iha
nação Itália, iha cidade Grécio. São Francisco de Assis halo presépio ida ne’e
nu’udar símbolo ida, ne’ebé fó hatene ba cristão católico tomak katak, ita nia
Na’i Jesus Cristo moris iha animal nia luhan/bibi luhan iha rai ida naran Belém.
São Francisco de Assis sai nu’udar santo padroeiro animal nian no responsável
ba primeira tradição católica nian iha mundo. São Francisco de Assis moris iha
dia 5 de julho de 1182, iha cidade ida naran Assis no mate iha dia 3 de outubro
de 12261.

1.1.1 Presépio
Presépio mai hosi lian latim “praesepium” significa fatin ne’ebé coloca
animal ba ka animal nia luhan2.

Ilustração 1-1- Imagem do presépio

1
https://noticias.cancaonova.com/brasil/conheca-a-historia-e-o-significado-do-presepio/
2
https://www.decorfacil.com/presepio/

8
1.2 Definição da instalação do circuito running LED
Instalação nia liafuan origem mak “instalar” ,katak monta ka tau hamutuk
aparelhos elétricos iha fatin determinado ida3.
Circuito eletrónico mak conjunto hosi componentes eletrónicos ne’ebé
liga hamutuk ho forma ne’ebé corrente elétrica bele atravessa ou circuito
fechado, no ho forma ne’ebé corrente elétrica labele atravessa ou circuito
aberto4.
Running LED katak liga tiha corrente elétrica ba circuito refere, iha
ne’ebá LED fó sai naroman ho maneira passa ba malu, katak LED lakan tuir nia
ordem iha ne’ebé circuito preparado tiha ona5.
Portanto instalação do circuito running LED e lâmpada LED num
presépio mak, instalação ida ne’ebé halo hodi fó sai naroman no nabilan ba iha
presépio liu hosi lâmpada LED no running LED iha tempo kalan.

1.3 Princípio de serviço


Bainhira liga ba fonte 220V~, mak lâmpada LED no LED miniature sira
sei lakan kedas, tanba photocell nia contacto sei iha condição normalmente
fechado. Liu tiha 35 segundos mak photocell foin serviço normal, hodi muda nia
contacto hosi normalmente fechado ba aberto bainhira iha tempo naroman,
nune’e lâmpada LED no LED miniature sira sei mate. Iha tempo nakukun, mak
lâmpada LED no LED miniature sira sei lakan, tanba resistência hosi LDR sa’e
hodi limita corrente elétrica, nune’e elemento de aquecimento sei la manas hodi
muda contacto do photocell ne’ebé iha condição aberto ba normalmente
fechado. Iha ne’ebá mak tomada sei funciona hodi liga circuito B ba tensão
12VDC liu hosi dispositivo ida hanaran adaptador. Iha ne’e, IC NE555 serviço
ho modo astável, katak pin 3 (output) muda constantemente ba nia lógica entre
high no low. Pin 3 (output) hosi IC NE555 liga diretamente ba pin 14 (clock
input) hosi IC CD4017 ne’ebé ho nia função atu halo mudança de lógica entre
high no low ba output sira hosi IC CD4017. Output sira hosi IC CD4017 sei liga
ba LED miniature sira no LED miniature sira ne’e sei lakan bainhira output hosi

3
Dicionário português-tétum. Portugal, autor: DLP (Departamento da Língua Portuguesa). Coordenador
geral: José Bettencourt, pág401.
4
José Saavedra Faria. DISCIPLINA ELETRICIDADE E ELETRÓNICA – MANUAL DO ALUNO. Módulos 1 e 2.
Portugal: gráfica pátria, LDA, 2013, pág29.
5
http://blog.unnes.ac.id/antosupri/running-led-sederhana/

9
IC CD4017 fó sai lógica high no sei mate bainhira simu lógica low.
Potenciómetro iha ne’e, usa hodi regula velocidade hosi LED miniature ne’ebé
lakan passa ba malu. Condensador ho valor 0,1 μF usa hodi halo IC NE555
serviço ho normal. Bainhira iha tempo naroman, mak resistência hosi LDR sei
tun, nune’e facilita corrente elétrica atravessa ba elemento de aquecimento.
Então elemento de aquecimento sai manas hodi halo mudança ba contacto do
photocell ne’ebé iha condição normalmente fechado ba fali aberto hodi desliga
lâmpada LED no LED miniature sira.

1.4 Função do circuito


Função hosi circuito ne’e mak atu facilita ema nia serviço iha tempo
nakukun hodi la precisa ema atu halakan no hamate lâmpada LED no LED
miniature sira iha presépio ne’ebé hari iha fatin ruma. Iha ne’ebá, photocell mak
sei liga no desliga lâmpada LED no LED miniature sira bainhira iha tempo
nakukun no naroman, la precisa ema nia intervenção.

10
CAPÍTULO II
OS MATERIAIS UTILIZADOS NO CIRCUITO

2.1 Lâmpada LED


Lâmpada LED mak recetor elétrico ida ne’ebé transforma energia
elétrica ba energia luminosa liu hosi material semicondutor díodo6. Lâmpada
LED ne’ebé usa iha trabalho ida ne’e mak lâmpada LED ho tipo IP66/10W.

+ -

Ilustração 2-1- Físico e símbolo da lâmpada LED

2.1.1 Construção da lâmpada LED


Lâmpada LED (Light Emitting Diode) ne’e composto hosi componente
rua:
➢ LED Driver;
➢ LED SMD (Surface Mount Device).

LED Driver mak componente eletrónico ida ne’ebé usa atu transforma
corrente CA (corrente alternada) ba corrente CC (corrente contínua) no regula
energia elétrica ne’ebé tama ba LED SMD refere7.

Ilustração 2-2- Físico do LED Driver

6
https://goldenergy.pt/glossario/lampada-led/
7
https://www.lumicenteriluminacao.com.br/drivers-e-a-vida-util-dos-leds/

11
LED SMD (Surface Mount Device) mak chip LED ne’ebé monta iha PCB
(Printed Circuit Board) hodi fó sai naroman bainhira liga ba fonte8.

Ilustração 2-3- Físico do LED SMD

2.1.2 Característica da lâmpada LED9:


➢ Fluxo luminoso 3.600 lm
➢ Eficiência luminosa 90 lm/w
➢ Vida útil 25.000 h
➢ Temperatura 4.000 K

2.1.3 LED miniature


LED mai hosi língua inglesa: Light Emitting Diode. Portanto LED
miniature mak componente semicondutor ida ne’ebé transforma energia elétrica
ba energia luminosa10. LED miniature ne’ebé usa iha trabalho ida ne’e ho cor
vermelha, verde no azul.

+ -

Ilustração 2-4- Físico e símbolo do LED miniature

LED miniature iha cor oi-oin no entre cor hirak ne’e consome voltagem
ne’ebé la hanesan. Tabela tuir mai sei hatudu voltagem de cada cores ida-idak.

8
https://www.criarfazer.net/o-que-e-um-led-smd/
9
https://superfluonecessario.com.br/aprenda-a-identificar-as-caracteristicas-da-lampada-de-led/
10
Teresa Sobrinho Simões e M. Fátima Coelho. DISCIPLINA FÍSICA E QUÍMICA - MANUAL DO ALUNO.
Módulos F3 a F7 e Q5, pág86.

12
Cores de cada LED miniature Voltagem
Violeta 1,2 V
Azul 3,6 V
Vermelha 1,8 V
Branca 4V
Amarela 2,2 V
Verde 2,5 V
Laranja 2V

Ilustração 2-5-Tabela de voltagem de cada cores do LED miniature

2.1.4 Característica do LED miniature:


➢ Medida Ø = 5mm;
➢ Duração do tempo = 25.000 horas.
2.2 Photocell
Photocell mak interruptor elétrico ida ne’ebé serviço tuir princípio de
eletrotérmico, katak manas ne’ebé produz hosi elemento de aquecimento mak
sei halo mudança ba nia contacto do photocell hosi normalmente fechado ba
aberto. Função hosi photocell iha trabalho ida ne’e mak atu liga no desliga
corrente elétrica ho maneira automática11. Photocell ne’ebé usa iha trabalho
ne’e ho tipo photocell SELCON 220V~/3A.
Line

EA CP

LDR
Load

Neut

Ilustração 2-6- Físico e esquema do photocell

2.2.1 Construção do photocell


Iha photocell nia laran existe componentes tuir mai: LDR (Light
Dependent Resistor), elemento de aquecimento, resístor no contacto do
photocell.

11
https://ruangbelajarlistrik.blogspot.com/2019/01/pengertian-photocell-dan-ldr-light.html

13
Ilustração 2-7- Construção do photocell

2.2.2 Função de cada componente no photocell:


➢ Elemento de aquecimento nia função mak atu halo mudança ba contacto
do photocell hosi condição normalmente fechado ba aberto bainhira
manas.

Ilustração 2-8- Símbolo do elemento de aquecimento

➢ Resístor nia função iha photocell mak atu limita corrente elétrica.

Ilustração 2-9- Símbolo do resístor

➢ Contacto do photocell nia função mak atu liga no desliga corrente


elétrica ba iha recetor elétrico ruma. Nia atu liga no desliga corrente,
depende ba manas ne’ebé produz hosi elemento de aquecimento.

Ilustração 2-10- Símbolo do contacto do photocell

14
➢ LDR (Light Dependent Resistor), nia função mak atu liga no desliga
corrente elétrica ne’ebé atravessa ba elemento de aquecimento.

Ilustração 2-11- Símbolo do LDR

LDR (Light Dependent Resistor), mak resistência ne’ebé nia valor


depende ba naroman no nakukun12. LDR categoria ba tipo hosi resístor variável
ida ne’ebé nia resistência depende ba naroman no nakukun ne’ebé LDR refere
simu. Resistência hosi LDR sei sa’e bainhira nakukun ne’ebé nia simu ho valor
31,5 lux no resistência hosi LDR sei tun bainhira naroman ne’ebé nia simu ho
valor 125 lux.

2.3 MCB (Miniature Circuit Breaker)


MCB (Miniature Circuit Breaker) mak dispositivo eletromecânico ida
ne’ebé ho nia função atu protege circuito elétrico ida hosi curto-circuito no
sobrecarga. MCB ne’ebé usa iha trabalho ida ne’e ho marca BROCO
230V~/2A13.

Ilustração 2-12- Físico e símbolo do MCB

12
https://ruangbelajarlistrik.blogspot.com/2019/01/pengertian-photocell-dan-ldr-light.html
13
José Saavedra Faria. DISCIPLINA TECNOLOGIAS APLICADAS - MANUAL DO ALUNO. Módulos 6, 7 e 8.
Portugal: gráfica pátria, LDA, 2015, pág113.

15
2.4 Fio elétrico
Fio elétrico mak material ida ne’ebé sai dalan ba corrente elétrica hodi
bele liu ba aparelho elétrico sira14. Fio elétrico ne’ebé usa iha tabalho ne’e ho
tipo NYM 3 x 2,5mm2.

Ilustração 2-13- Físico e símbolo do fio elétrico

2.4.1 Nomenclatura hosi fio elétrico NYM 3 x 2,5mm2


N - Alma condutora de cobre
Y - Isolamento de alma condutora
M - Multicondutor
3 - Condutores
2,5mm2 - Área de cada condutor

2.5 IC (Integrated Circuit)


Integrated Circuit mak componente eletrónico ida ne’ebé halo hosi
material semicondutor ne’ebé constitue hosi transístor, díodo, resístor no
condensador iha nia laran. IC ne’ebé usa iha trabalho ne’e IC ho tipo CD4017
no NE555.
➢ IC CD4017

Ilustração 2-14- Físico e símbolo do IC CD401715

14
https://kamuharustahu.com/pengertian-kabel-listrik/
15https://www.teknikelektro.com/2021/02/pembahasan-ic-cd-4017

16
Observações:
Pin 1, output 5.
Pin 2, output 1.
Pin 3, output 0.
Pin 4, output 2.
Pin 5, output 6.
Pin 6, output 7.
Pin 7, output 3.
Pin 8, ground.
Pin 9, output 8.
Pin 10, output 4.
Pin 11, output 9.
Pin 12, carry out, nia função atu aumenta tan output ba IC seluk, se
bainhira precisa aumenta tan IC ruma.
Pin 13, enable input, nia função atu hapara mudança ba output.
Pin 14, clock input, nia função atu halo mudança lógica high (1) ou low
(0) ba output.
Pin 15, reset, nia função atu limita mudança ba output.
Pin 16, mak sei liga ba terminal positvo hosi fonte atu IC bele funciona.

➢ IC NE555

Ilustração 2-15- Físico e símbolo do IC NE55516

Observações:
Pin 1: Ground;
Pin 2: Trigger;

16
José Saavedra Faria. DISCIPLINA ELETRICIDADE E ELETRÓNICA – MANUAL DO ALUNO. Módulos 11 e 12.
Timor Aid e Prolong Press, China, pág65.

17
Pin 3: Output, hodi liga ba componentes seluk;
Pin 4: Reset, katak bainhira aplica terminal reset ne’e, sei hapara serviço
ne’ebé IC hala’o hela;
Pin 5: Control voltage;
Pin 6: Threshold, katak atu limita voltagem ne’ebé tama ba IC nia laran
labele boot liu 2/3VCC;
Pin 7: Discharge, katak descarrega condensador ne’ebé liga iha terminal
ida ne’e bainhira carga elétrica nakonu ona;
Pin 8: Atu simu voltagem hosi fonte DC positivo.

2.6 Potenciómetro
Potenciómetro mak tipo hosi resístor ida neʼebé nia valor la constante,
no valor resistência hosi potenciómetro ida neʼe bele muda. Mudança hosi valor
ida neʼe acontece bainhira ita dulas iha ninia cursor. Potenciómetro ne’ebé usa
iha trabalho ne’e ho valor 10KΩ.

Ilustração 2-16- Físico e símbolo de potenciómetro17

2.7 Condensador
Condensador mak componente eletrónico ida ne’ebé ho nia função
principal atu armazena energia elétrica, maibe condensador sei fó sai fali
energia elétrica refere ba circuito bainhira condensador rai energia nakonu
ona18. Condensador ne’ebé usa iha trabalho ne’e ho valores 100μf/50V e 0,1μf.

+ _

Ilustração 2-17- Físico e símbolo do condensador

17
https://teknikelektronika.com/wp-content/uploads/simbol-dan-bentuk-potensiometer.
18
José Saavedra Faria. DISCIPLINA ELETRICIDADE E ELETRÓNICA – MANUAL DO ALUNO. Módulos 1 e 2.
Serviço do Centro de Impressão do Ministério da Educação, pág144.

18
2.8 Resístor
Resístor mak componente eletrónico ne’ebé atu limita corrente elétrica
bainhira liga iha ligação paralelo. Bainhira liga iha ligação série mak resístor
sei limita voltagem. Resístor representa ho símbolo R no unidade Ω (Ohm)19.
Resístor ne’ebé usa iha trabalho ne’e ho valor 1KΩ.

Ilustração 2-18- Físico e símbolo do resístor

2.9 Adaptador
Adaptador mak dispositivo ida ne’ebé usa hodi transforma corrente AC
(alternating current) ba iha corrente DC (direct current)20. Adaptador ne’ebé usa
iha trabalho ne’e ho input: 100-220VAC/3A no output: 12VDC.

Ilustração 2-19- Físico e símbolo do adaptador

19
Teresa Sobrinho Simões e M. Fátima Coelho. DISCIPLINA FÍSICA E QUÍMICA – MANUAL DO ALUNO.
Módulos F8 a F13, pág21.
20
https://www.google.com/search?q=pengertian+dari+Adaptador CCTV&ie=utf-8&oe=utf-8.

19
CAPÍTULO III
APRESENTAÇÃO PRÁTICA

3.1 Esquema funcional


Circuito A Circuito B
F220V~

F1
16 3
1K 2

7 4 8 7
R

CD4017
+

NE555
10
12V 10K 3 14
- 2 1 LEDs

EA CP 6 5 1 8 5

13 6

15 9

T 11
LDR L LED 100µF 0,1µF

N
PE

Ilustração 3-1- Esquema funcional

Observações:
F1 : MCB (Miniature Circuit Breaker)
T : Tomada
CP : Contacto do photocell
R, 1K e 10K : Resístores
LDR : Light Dependent Resistor
EA : Elemento de aquecimento
L1 : Lâmpada LED
NE555 e CD4017 : Integrated Circuit
LED : Light Emitting Diode
0,1μF e 100μF : Condensadores
12VDC : Adaptador
F : Fio fase
N : Fio neutro
PE : Protection earth

20
3.2 Recapitulação dos materiais e preços

Preço
No Descrição Quantidade Preço total
unitário
Disjuntor em miniatura BROCO
1 1 $ 4.00 $ 4.00
230V~/2A
2 Caixa de disjuntor em miniatura 1 $ 1.50 $ 1.50
3 Ficha BROCO 250V~/10A 1 $ 1.00 $ 1.00
4 Photocell SELCON 220V~/3A 1 $ 12.50 $ 12.50
Fio elétrico NYM 3 x 2,5mm2
5 3 $ 1.10 $ 3.30
(em metros)
6 Tomada 250V~/13A 1 $ 1.00 $ 1.00
Cabo eletrónico (AWG 22)
7 5 $ 0.40 $ 2.00
0,75mm2 (em metros)
8 Condensador 0,1μF 1 $ 0.50 $ 0.50
9 Condensador 100µF/16V 1 $ 1.00 $ 1.00
10 Integrated Circuit CD4017 1 $ 2.50 $ 2.50
11 Integrated Circuit NE555 1 $ 1.00 $ 1.00
12 Resístor 1KΩ 1 $ 0.50 $ 0.50
13 Potenciómetro 10KΩ 1 $ 1.00 $ 1.00
LED
14 20 $ 0.10 $ 2.00
(Light Emitting Diode) Ø 5mm
Terminais de plástico Ø 4mm
15 1 $ 1.00 $ 1.00
(em barras)
Adaptador input: 100-
16 1 $ 5.00 $ 5.00
220VAC/3A, output: 12VDC
17 Lâmpada LED IP66 10W 1 $ 12.50 $ 12.50
Pregos de madeira
18 1/2 $ 1.00 $ 0.50
Ø 3mm (em kg)
Pregos de madeira
19 1/2 $ 2.00 $ 1.00
Ø 5mm (em kg)
Papelão prensado
20 1/2 $ 5.50 $ 5.50
2,44m x 1,22m x 9mm
21 Madeira 6m x 6cm x 4cm 1 $ 6.00 $ 6.00
Tintas de madeira al-Tex em
22 latas 200ml azul,verde, preto e 5 $ 1.25 $ 6.25
dourado
23 Estátua de Maria e José 1 $ 7.00 $ 7.00
Preço total dos materiais $ 78.55

Ilustração 3-2- Tabela de recapitulação dos materiais e preços

21
3.3 Desgastes dos materiais

➢ Papelão prensado

Papelão prensado ne’ebé sosa iha loja ho medidas (2,44m x 1,22m x


0,009m) no folin $11.00.Fahe ba rua, Papelão prensado ne’ebé ha’u hetan ho
nia medidas (1,22m x 1,22m x 0,009m) ho nia folin $5.50.
Área total hosi papelão prensado ne’ebé ha’u hetan mak 1,4884 hetan
hosi, área total = 1,22 x 1,22 = 1,4884m2. Área total hosi papelão prensado
ne’ebé ha’u usa mak 1,3328m2 hetan hosi hetan hosi, área total = 1,19 x 1,12 =
1,3328m2.
Área hosi papelão prensado ne’ebé ha’u la usa mak: área desgaste=
área total – área usado = 1,4884 – 1,3328 = 0,1556m2. Desgastes hosi papelão
prensado mak 10,45% no muda ba osan hetan $0.57. Hetan hosi contas tuir
mai ne’e:

𝐴𝑡 100% 𝐴𝑡 $5.50
= =
𝐴𝑑 𝑥 𝐴𝑑 𝑥
1,4884 100% 1,4884 $5.50
= =
0,1556 𝑥 0,1556 𝑥
0,1556 𝑥 100% 0,1556 𝑥 $5.50
𝑥= 𝑥=
1,4884 1,4884
15,56% $0,8558
𝑥= 𝑥=
1,4884 1,4884

𝑥 = 10,45% 𝑥 = $ 0.57

➢ Madeira

Madeira ne’ebé ha’u hola ho nia medidas (6m x 0,06m x 0,04m) ho folin
$ 6.00. Comprimento total hosi madeira ne’ebé ha’u hola mak 6m.
Comprimento total hosi madeira ne’ebé usa mak 4,9m. Comprimento hosi
madeira ne’ebé la usa mak:comprimento desgastes = comprimento total –

22
comprimento usado 6m – 4,9m = 1,1m. Desgaste hosi madeira mak 18,33% no
muda ba osan hetan $1.11 . Hetan hosi contas tuir mai ne’e:
6𝑚 100% 6𝑚 $6.00
= =
1,1𝑚 𝑥 1,1𝑚 𝑥
1,1𝑚 𝑥 100% 1,1𝑚 𝑥 $6.00
𝑥= 𝑥=
6𝑚 6𝑚
110𝑚% $6,66𝑚
𝑥= 𝑥=
6𝑚 6𝑚
𝑥 = 18,33% 𝑥 = $ 1.11

❖ Preço total hosi desgastes dos materiais mak:

No Descrição Preço
Papelão prensado
1 $ 0.57
(1,22m x 1,22m x 0,009m)
Madeira
2 $ 1.11
(6m x 0,06m x 0,04m)
Total $ 1.68

23
CONCLUSÃO

Ha’u contente tanba bele halo trabalho ida ho naran PAP (Prova de
aptidão profissional) no apresenta iha assembleia ida nia oin. Iha mós
dificuldades ne’ebé ha’u hasoru durante elabora trabalho ida ne’e no
dificuldades ne’ebé hasoru sei fó mós críticas no sugestões atu hamenus
dificuldades hirak ne’e:

Dificuldades:
➢ Menos conhecimento kona ba línguas portuguesa, inglesa no Indonésia.
➢ Difícil mai ha’u atu traduz definição sira ne’ebé iha internet no livro hodi
forma sai frase ne’ebé loos.
Críticas:
➢ Ha’u nia conhecimento kona-ba línguas portuguesa, inglesa, no
indonésia menos tanba ha’u consciente katak ho línguas ne’ebé ha’u iha
seidauk suficiente atu hatan ba dificuldades ne’ebé ha’u hasoru.
➢ Difícil mai ha’u atu traduz definição sira ne’ebé iha internet no livro tanba
definição ne’ebé iha livro no internet ne’e a’as liu compara ho ha’u nia
línguas ne’ebé base.

Sugestões:
➢ Ho dificuldades ne’e ha’u rasik sente katak, buat barak mak ha’u precisa
aprende tanba ne’e sugere mai ha’u an rasik atu buka tempo extra hodi
lê no buka hatene vocabulário sira.
➢ Ho exigência hosi ESTV Dom Bosco Maumali, Maliana nian kona-ba
línguas halo ha’u muda ha’u nia hanoin katak línguas ne’e importante
tebes iha ha’u nia moris, no exige ha’u atu hatene vocabulário, lê,
hakerek no prática kona-ba línguas maske loron ba loron oituan maibe
bei-beik, ha’u bele pratica ho colega sira maske seidauk perfeito, maibe
ha’u agradece tanba ida ne’e hanesan graça ida mai ha’u tanba ha’u
nunka halo ida ne’e iha ha’u nia escola anterior no iha ha’u nia uma.

24
BIBLIOGRAFIA E WEBGRAFIA

https://noticias.cancaonova.com/brasil/conheca-a-historia-e-o-significado-do-
presepio/

https://www.decorfacil.com/presepio/

Dicionário português-tétum. Portugal, autor: DLP (Departamento da Língua


Portuguesa). Coordenador geral: José Bettencourt, pág401.

José Saavedra Faria. DISCIPLINA ELETRICIDADE E ELETRÓNICA – MANUAL DO ALUNO.


Módulos 1 e 2. Portugal: gráfica pátria, LDA, 2013, pág29.

http://blog.unnes.ac.id/antosupri/running-led-sederhana/

https://goldenergy.pt/glossario/lampada-led/

https://www.lumicenteriluminacao.com.br/drivers-e-a-vida-util-dos-leds/

https://www.criarfazer.net/o-que-e-um-led-smd/

https://superfluonecessario.com.br/aprenda-a-identificar-as-caracteristicas-da-
lampada-de-led/

Teresa Sobrinho Simões e M. Fátima Coelho. DISCIPLINA FÍSICA E QUÍMICA - MANUAL


DO ALUNO. Módulos F3 a F7 e Q5, pág86.

https://ruangbelajarlistrik.blogspot.com/2019/01/pengertian-photocell-dan-ldr-
light.html

https://ruangbelajarlistrik.blogspot.com/2019/01/pengertian-photocell-dan-ldr-
light.html

José Saavedra Faria. DISCIPLINA TECNOLOGIAS APLICADAS - MANUAL DO ALUNO.


Módulos 6, 7 e 8. Portugal: gráfica pátria, LDA, 2015, pág113.

https://kamuharustahu.com/pengertian-kabel-listrik/

https://www.teknikelektro.com/2021/02/pembahasan-ic-cd-4017

José Saavedra Faria. DISCIPLINA ELETRICIDADE E ELETRÓNICA – MANUAL DO ALUNO.


Módulos 11 e 12. Timor Aid e Prolong Press, China, pág65.

25
https://teknikelektronika.com/wp-content/uploads/simbol-dan-bentuk-
potensiometer.

José Saavedra Faria. DISCIPLINA ELETRICIDADE E ELETRÓNICA – MANUAL DO ALUNO.


Módulos 1 e 2. Serviço do Centro de Impressão do Ministério da Educação, pág144.

Teresa Sobrinho Simões e M. Fátima Coelho. DISCIPLINA FÍSICA E QUÍMICA – MANUAL


DO ALUNO. Módulos F8 a F13, pág21.

https://www.google.com/search?q=pengertian+dari+AdaptadorCCTV&ie=utf-
8&oe=utf-8.

26
ANEXOS

27

Você também pode gostar