I - 43 I - 44

AXÏ II - ×\lTWl× úY§«Vp 2.1.4. EiûUd LûWNÛdÏm árUd LûWNÛdÏm

Es[ úYßTôÓLs (Differences between True
solution and Colloidal solution)
2,1, árUeLs Gi EiûUd LûWNp árUd LûWNp
(COLLOIDS) 1. JÚ T¥jRô]Õ TX T¥jRô]Õ
2. JúW ¨ûXûU ùLôiPÕ CÚ ¨ûXûULs ùLôiPÕ.
3. ÕLsL°u A[Ü ÕLsL°u A[Ü
 dÏm Ïû\Ü
10 A  dÏm
10  2000 A
2.1.1. EiûUd LûWNp (True Solution) CûPlThPÕ.
LûWùTôÚÞm LûWlTôàm LXkÕ EiPôdÏm 4. ¥iPôp ®û[Ü ¡ûPVôÕ. ¥iPôp ®û[Ü EiÓ.
JÚT¥jRô] LûWNp EiûUd LûWNp G]lTÓm.
5. ©ùW[²Vu CVdLm CpûX ©ùW[²Vu CVdLm EiÓ
G.Lô. El×dLûWNp, NodLûWd LûWNp 6. ªuØû]d LYof£ CpûX. ªuØû]d LYof£ EiÓ.

EiûUd LûWN­p Es[ LûWùTôÚ°u ÏßdL[Ü 1A 7. ÖiY¥Lh¥Vôp ÖiY¥Lh¥Vôp
 
ØRp 10 A YûW CÚdÏm. [1A = 10 –8 cm] Y¥LhP CVXôÕ Y¥LhP CVÛm.

2.1.2. árUeLs (Colloids)

2.1.5. árUeL°u YûLLs (Types of Colloids)
©¬ûL FPLØm, ©¬ûL ¨ûXûUÙm LXkÕ
árUeLs CWiÓ YûLlTÓm.
EiPôdÏm TXT¥jRô] LûWNp árUeLs G]lTÓm.
i) LûWlTôu ®Úm×m árUeLs
G.Lô. Tôp, T²l×ûL, vPôof LûWNp, ùT«ih ii) LûWlTôu ùYßdÏm árUeLs
árUd LûWN­p Es[ ©¬ûL ¨ûXûU«u ÏßdL[Ü i) LûWlTôu ®Úm×m árUeLs (Lyophilic Colloids)
  LûWlTôu ®Úm×m árUm GuTÕ ©¬ûL ¨ûXûUdÏm
10 A ØRp 2000 A YûW CÚdÏm.
©¬ûL FPLj§tÏm CûPúV LYof£®ûN A§LUôL
2.1.3. JÚ árUj§u AûUl× CWiÓ ¨ûXL[ôp CÚdÏm árUm LûWlTôu LYo árUeLs G]lTÓm.
B]Õ.
G.Lô. vPôof LûWNp, úNôl×d LûWNp.
(i) ©¬ûL ùTôÚs (ii) ©¬ûL FPLm
ii) LûWlTôu ùYßdÏm árUeLs (Lyophobic Colloids)
i) ©¬ûL ùTôÚs : LûWlTôu ùYßdÏm árUm GuTÕ ©¬ûL
árUj§p TW® LôQlTÓm ùTôÚs ©¬ûL ¨ûXûU
¨ûXûUdÏm ©¬ûL FPLj§tÏm CûPúVVô]
G]lTÓm.
LYof£®ûN Ïû\YôL CÚdÏm árUm.
ii) ©¬ûL FPLm :
árUj ÕLsLs TW® Es[ ùRôPo FPLm ©¬ûL G.Lô. árU ReLd LûWNpLs, árU ùYs° LûWNp.
FPLm BÏm. (LûWlTôu ¨ûX)
 I - 45 I - 46

2.1.6. LûWlTôu ®Úm×m árUj§tÏm LûWlTôu LiÔdÏj LiÔdÏl

ùR¬VôR ×X]ôÏm
ùYßdÏm árUj§tÏm CûPúV Es[ J°«u RPm J°«u RPm
úYßTôÓLs :
(Differences between Lyophilic and Lyophobic
colloids) J°

LûWlTôu ®Úm×m árUm LûWlTôu ùYßdÏm árUm

1. FPLm LYWdá¥VÕ FPLm ùYßdLd á¥VÕ
2. G°§p RVô¬dLXôm RVô¬lTÕ L¥]m.
3. ©¬jRp L¥]m ©¬jRp G°Õ. EiûUd LûWNp árUd LûWNp
4. G°§p §¬Y§pûX G°§p §¬kÕ ÅrT¥Yô¡\Õ 2) ©ùW[²Vu CVdLm (or) CVdL®Vt Ti×
5. ÕLsLû[ ÕLsLû[ (Brownian movement (or) Mechanical property)
Á. ÖiúQôd¡Vôp Á. ÖiúQôd¡Vôp LôQXôm. •
KÚ árUj§Ûs[ ÕLsLs ùRôPokÕ Øû\Vtß
LôQØ¥VôÕ. ùYqúYß úYLj§p CVeÏYúR ©ùW[²Vu CVdLm
6. CRu ÕLsLs ªu×Xj§p CRu ÕLsLs HRôYÕ JÚ G] lTÓ m.
ûYjRôp CÚØû]Ls ªuØû] úSôd¡ SLÚ¡u\]. •
FPLj§u êXdáßLs árUjÕLsLû[j RôdÏYúR
úSôd¡Ùm SLÚ¡u\]. CkR CVdLj§tÏd LôWQUôÏm. ÕLsL°u ÁÕ NUfºWt\
7. TôÏRuûU A§Lm. TôÏRuûU Ïû\Ü. úUôRpLs EiPôYRôp AûY Øû\Vtß CVeÏ¡u\].
8. CRu TWl× CÝ®ûN FPLj§tÏf NUUô] TWl×
FPLjûRd Lôh¥Ûm CÝ®ûN EûPVÕ.
Ïû\Ü.

2.1.7. árUeL°u Ti×Ls (Properties of Colloids)

1. ¥iPôp ®û[Ü 2. ©ùW[²Vu CVdLm
3. ªuØû]d LYof£ 4. §¬Rp
1) ¥iPôp ®û[Ü (or) J°«Vt Ti×
(Tyndall effect (or) Optical property)
3) ªuØû]dLYof£ (Electrophoresis)
• árUj ÕLsLs RmÁÕ TÓm J°ûV £R\¥dÏm
¨Lrf£ “¥iPôp ®û[Ü” G]lTÓm. • árUjÕLsLs ªuú]t\m EûPVûY. G]úY AYtû\
JÚ ªu×Xj§p ûYjRôp ÕLsLs AYt±tÏ G§Wô]
• JÚ LûWN­u Y¯úV Ko J°dLtû\ûVf ùNÛj§]ôp
LûWN­às ARu RPm ùR¬Y§pûX. ªuØû]ûV úSôd¡ SLÚm.

• B]ôp Ko J°dLtû\ûV JÚ árUd LûWN­u Y¯úV • CqYôß árUjÕLsLs JúW ªuØû]ûV úSôd¡
ùNÛjÕm ùTôÝÕ ARu RPm ùR°YôLj ùR¬¡\Õ. SLok Õ ùNpÛm ®û[Ü ª uØû]d LYof£
G] lTÓ m.
• árUjÕLsLs J°ûVf £R\f ùNnYúR CRtÏd LôWQm.
 I - 47
• úSoªuÑûU ùLôiP árUjÕLsLs G§oªuYôûV
úSôd¡ SLÚm.
• G§oªuÑûU ùLôiP árUjÕLsLs úSoªuYôûV
úSôd¡ SLÚm.
G§oªuØû]
– + úSoªuØû]
As2s3 árUj ÕLsLs
4) §¬Rp (Coagulation)
JÚ árUdLûWNp ÅrT¥YôÏm ¨Lrf£dÏ §¬Rp
G ] l T Ó m . ár Ue L° p Es [ ÕL sL s ªu ú] t\ m
ùLôiPûY. CûY SÓ¨ûXVôdLlTÓm ùTôÝÕ árUm
ÅrT¥YôL Uôß¡\Õ. JÚ árUd LûWNûXj §¬V ûYdL
¸rdLiP Øû\Ls TVuTÓjRlTÓ¡u\].
(i) A§L A[®p JÚ ªuTÏ°ûVf úNojRp
(ii) ARtÏ G§oªuú]t\m ùLôiP árUjûRf úNojRp
(iii) AR tÏ G §o ªu ú] t\ m ùL ôi P ªu Yô ûV l
ùTôßjÕRp.
2.1.8. ùRô¯tÕû\«p árUeL°u TVuLs
(Industrial applications of colloids)
1) LôhWp ×ûL Årj§ (Cottrell’s smoke precipitator)
×ûL GuTÕ L¬jÕLsLÞm Lôtßm úNokR JÚ árUUôÏm.
×ûL ùY°úVßm ×ûLúTôd¡L°p LôhWp ×ûLÅrj§
ùTôßjRTÓYRôp ×ûL«Ûs[ ªuÑûU ùLôiP L¬jÕLsLs
G§oªuYô«p ÅrT¥Yô¡ T¥kÕ®Óm. G]úY ×ûLVôp ¾eÏ
HtTPôÕ.
I - 48
2) Ï¥¿o çnûUVôdLp (Purification of drinking water)
Ï¥¿¬p Es[ árU UôÜ ùTôÚhLû[ Y¥LhP CVXôÕ.
G]úY T¥LôWm (Alum) úNodLlThÓ árUl ùTôÚhLs
ÅrT¥YôL T¥V ûYdLlTÓ¡u\Õ. ©u× ¿o Y¥LhPlThÓ
Ï¥lTRtÏ TVuTÓjRlTÓ¡\Õ.
3) úNôl©u AÝdÏ ¿dÏm ùNVp (Cleaning action of soap)
úNôl× ÖûW JÚ árUUôÏm. AÝdÏLs Õ¦L°p
JhÓYRtÏ GiùQn, ¡Ãv úTôu\ ùTôÚhLú[ LôWQUôÏm.
ClùTôÚhL[ô]Õ Õ¦Lû[ úNôl× ¿¬p AXÑmúTôÕ
TôpUUôdLlTÓ¡u\]. CRu LôWQUôL AÝdÏLs ®ÓThÓ
ùY°úVß¡u\].
4) úRôp TR²ÓRp (Tanning of Leather)
úP²u LûWNp G§oªuÑûUÙûPV árUm. úSoªu
ÑûUÙs[ ®XeÏj úRôûX AYt±p Sû]dÏmúTôÕ
SÓ¨ûXVô¡ L¥]UûP¡\Õ.
5) L¯Ü ¿ûW ÑjRlTÓjÕRp (Sewage Treatment)
NôdLûP ¿o GuTÕ TpúYß AÑjReLs ªÏkR JÚ
árUUôÏm. ARû] L¯Ü ¿WLtßm ùRôh¥L°u Y¯úV
ùNÛj§, ªuYôn RiÓLû[l ùTôßj§ ªuú]ôhPm
ùNÛjRlTÓm ùTôÝÕ AÑjReLs ÅrT¥Yô¡u\]. ùR°Yô]
¿ûW ©u× ®YNôVj§tÏl TVuTÓjRXôm.
6) UÚjÕYj Õû\ (Medical field)
árU¨ûX«p Es[ UÚkÕl ùTôÚhLû[ EP­Ûs[
§ÑdLs G°§p E±gÑm.
2.1.9. ùNVtûL UûZ (Artificial rain)
§iU L¬VªXYôÙ (Solid CO 2 ), ùYs° IúVôûPÓ ( AgI ) ,
ùTôhPô£Vm AúVôûPÓ ( KI) , úNô¥Vm Ïú[ôûWÓ úTôu\
úY§lùTôÚhL°p HúRàm Juû\ Lôtß UiPXd ¸rTϧ«p
®Uô]m (A) WôdùLh êXm úULeLÞd¡ûP«p ç® ¿Wô®ûV
¿ojÕ°L[ôLf ùNnÕ UûZVôLl ùTô¯Vf ùNnYúR ùNVtûL
UûZ BÏm.
 I - 49 I - 50

çYlTÓm úY§lùTôÚhLs ¿Wô®ûV G°§p §WY ¿o 1 0 . EXokR T²dLh¥ GuTÕ GRû]d ϱd¡\Õ?
êXdá\ôL Uôt± UûZVôLl ùTô¯Vf ùNn¡u\]. §iU L¬VªX YôÙ (Solid CO 2 )
TVuLs 11. ùNVtûL UûZûV ùTô¯V ûYdLl TVuTÓm
1. UûZ ùTô¯Vf ùNn¡\Õ. úY§lùTôÚs Juû\d áß.
2. ¿Wô®ûV AØdLUûPVf ùNnÕ ¿oÕ°L[ôL Uôt± C¥ ùYs° AúVôûPÓ ( KI) ,
ªu]­p CÚkÕ TôÕLôd¡\Õ. §iU L¬VªX YôÙ (Solid CO 2 )
3. Y\h£l TϧLû[ ùNÝûU BdÏ¡\Õ.
Tϧ - B
®]ôdLs 1) EiûUd LûWNp Gu\ôp Gu]? G.Lô. RÚL.
Lû Wù Tô ÚÞ m Lû Wl Tô àm L Xk Õ Ei Pô dÏ m
Tϧ - A
JÚT¥jRô] LûWNp EiûUd LûWNp G]lTÓm.
1. árUd LûWNÛdÏ Ko G.Lô. RÚL. G.Lô. El×d LûWNp, NodLûWd LûWNp.
Tôp, ùT«ih
2) árUm Gu\ôp Gu]? G.Lô. RÚL. (Oct. 2016)
2. árUj ÕLsL°u A[ûYd áß. ©¬ûL FPLØm, ©¬ûL ¨ûXûUÙm LXkÕ EiPôÏm
 
10 A ØRp 2000 A TX T¥jRô] LûWNp árUeLs G]lTÓm.
3. árUj§Ûs[ CWiÓ ¨ûXLs VôûY? (G.Lô.) Tôp, R«o.
1) ©¬ûL ùTôÚs 2) ©¬ûL FPLm
3) ©¬ûL ¨ûXûU Gu\ôp Gu]?
4. LûWlTôu ®Úm×m árUj§tÏ Ko G.Lô. RÚL. JÚ árUj§p TW® LôQlTÓm ùTôÚs ©¬ûL ¨ûXûU
vPôof LûWNp, úNôl×d LûWNp G]lTÓm.
5. LûWlTôu ùYßdÏm árUj§tÏ Ko G.Lô. RÚL. 4) ©¬ûL FPLm Gu\ôp Gu]?
árU ReLd LûWNp árUjÕLsLs TW® Es[ ùRôPo FPLm ©¬ûL FPLm
árU ùYs° LûWNp G]lTÓm.
6. árUeL°u Ti×Ls, GûYúVàm Ju±û] GÝÕL. 5) árUeL°u YûLLs VôûY?
¥iPôp ®û[Ü, ©ùW[²Vu CVdLm i) LûWlTôu ®Úm×m árUm
7. árUeL°u J°«Vp Ti©tÏ G.Lô. RÚL. ii) LûWlTôu ùYßdÏm árUm
¥iPôp ®û[Ü 6) YûWVß. LûWlTôu ®Úm×m árUeLs.
LûWlTôu ®Úm×m árUm GuTÕ ©¬ûL ¨ûXûUdÏm
8. árUeL°u CVdL®Vp Ti©tÏ G.Lô. RÚL.
©¬ûL FPLj§tÏm CûPúV LYof£®ûN A§LUôL CÚdÏm.
©ùW[²Vu CVdLm
7) YûWVß - LûWlTôu ùYßdÏm árUeLs.
9. árUeL°u ªu²Vp Ti©tÏ G.Lô. RÚL.
LûWlTôu ùYßdÏm árUm GuTÕ ©¬ûL ¨ûXûUdÏm
ªuØû]d LYof£
©¬ûL FPLj§tÏm CûPúVVô] LYof£ ®ûN Ïû\YôL
CÚdÏm árUm.
 I - 51 I - 52

8) ¥iPôp ®û[Ü Gu\ôp Gu]? ARtÏd LôWQm 3) árUeL°u J°«Vt Utßm CVk§W®Vp
Gu]? (Apr. 16) Ti×Lû[ ®Y¬. (Oct. 15, 17, Ap. 16)
árUj ÕLsLs RmÁÕ TÓm J°ûV £R\¥dÏm ¨Lrf£ ®ûP : Sec. 2.1.7 (1 and 2)
“¥iPôp ®û[Ü” G]lTÓm.
4) ªuØû]dLYof£, §¬Rp Tt± ®[dÏL. (Oct. 15, 17)
9) ©ùW[²Vu CVdLm Gu\ôp Gu]? (Oct. 17) ®ûP : Sec. 2.1.7 (3 and 4)
KÚ árUj§Ûs[ ÕLsLs ùRôPokÕ Øû\Vtß
5) árUeL°u ùRô¯tÕû\l TVuTôÓLû[ GÝÕL.
ùYqúYß úYLj§p CVeÏYúR ©ùW[²Vu CVdLm G]lTÓm.
(Oct. 16)
10 ) ªuØû]dLYof£ Gu\ôp Gu]? (Oct. 17) ®ûP : Sec. 2.1.8.
árUjÕLsLs ªu×Xj§p ûYjRôp ÕLsLs AYt±tÏ
6) ùNVtûL UûZ Utßm ARu SuûULû[ Tt±
G§Wô] ªuØû]ûV úSôd¡ SLokÕ ùNpÛm. CRtÏ ªuØû]d
GÝÕ L.
LYof£ G]lTÓm.
®ûP : Sec. 2.1.9.
11) §¬Rp Gu\ôp Gu]? (Oct. 14)
JÚ árUdLûWNp ÅrT¥YôÏm ¨Lrf£dÏ §¬Rp G]lTÓm.
12 ) AÑjRjûR úNôlTô]Õ GqYôß ÑjRm ùNn¡\Õ?
úNôl× ÖûW JÚ árUUôÏm. AÝdÏLs Õ¦L°p
JhÓYRtÏ GiùQn, ¡Ãv úTôu\ ùTôÚhLú[ LôWQUôÏm.
ClùTôÚhL[ô]Õ Õ¦Lû[ úNôl× ¿¬p AXÑmúTôÕ
TôpUUôdLlTÓ¡u\]. CRu LôWQUôL AÝdÏLs ®ÓThÓ
ùY°úVß¡u\].
1 3 ) ùNVtûL UûZ GqYôß ùTô¯V ûYdLlTÓ¡\Õ?
§iU L¬VªXYôÙ (or) ùYs° IúVôûPÓ ( KI) úTôu\
úY §l ùT ôÚ hL û[ U ûZ á hP ú UL eL Þd ¡û Pú V
çYlTÓ¡\Õ. CqúY§l ùTôÚhLs ¿Wô®ûV G°§p §WY
¿oêXdáßL[ôL Uôt± UûZVôLl ùTô¯¡u\].

Tϧ - C
1) EiûUdLûWNÛdÏm, árUd LûWNÛdÏm Es[
úYßTôÓLs RÚL. (Ap. 17)
®ûP : Sec. 2.1.4
2) LûWlTôu ®Úm×m árUm, LûWlTôu ùYßdÏm
árUm - CûPúV Es[ úYßTôÓ VôÕ ?
(Oct. 15, 16, Ap. 16, 17)
®ûP : Sec. 2.1.6
 I - 53
2,2, Sôú]ô ÕLsLs
(Nano Particles)
2.2.1. Sôú]ô ùRô¯pÖhTm (Nano Technology)
AÔ (or) êXdáßL°u A[ÜLû[ 1nm - 100nm YûW
U ôt \ m ù Nn Y Rô p A R u T Vu T ôh û P A §L ¬ dÏ m
–9
ùRô¯pÖhTm Sôú]ô ùRô¯pÖhTm G]lTÓm. (1nm = 10 m)
2.2.2. Sôú]ô ÕLsLs (Nano particles)
–9
S ô ú ] ô Á h P o (10 Á h P o ) A [ Ü L ° p E s [
ÕLsLs Sôú]ô ÕLsLs G]lTÓm.
G.Lô: (i) C – C ©ûQl©u ¿[m 0.12 – 0.15 nm
(ii) DNA CWhûPf ÑZt£«u ®hPm 2nm
2.2.3. Sôú]ô ÕLsL°u Ød¡V Ti×Ls
(Important Characteristics of Nanoparticles)
i) Sôú]ô ÕLsLs Ruû]jRôú] Uôt±VûUjÕd
ùLôsÞm Ti×ûPVûY.
ii) Õû[L[t\ AûUlûTd ùLôiPûY.
iii) CYt±u ªu LPjÕm §\u ªL A§Lm.
iv) ¿¥jÕ CÚdÏm RuûU ùLôiPûY.
v) CY tû \ Uô t± A ûU lT Ru ê Xm × Õl ×Õ l
ùTôÚhLû[l ùT\Xôm.
2.2.4. UÚjÕYj§p úSú]ô ÕLsL°u TVuLs
(Applications of Nano particles in Medicine)
1) ­l©h úSú]ô ÕLsLs AZÏ NôR]l ùTôÚhL°Ûm
¡ÃmL°Ûm TVuTÓjRlTÓ¡u\].
I - 54
2) 㬠V UV L §o Lû [ RÓ lT Rt Lô ] ¡Ã mL °Û m
úXô`uL°Ûm ZnO úSú]ô ÕLsLs TVuTÓjRl-
TÓ¡u\].
3) ùR°Yô] MRI vúLu Utßm AphWô NÜih
Ø¥ÜLû[l ùT\ EúXôL úSú]ô ÕLsLs ERÜ¡u\].
4) Jtû\ CûZ DNA êXdáßLû[d LiP±V ùYs°
úSú]ô ÕLs ERÜ¡\Õ.
5) ùYs° úSú]ô ÕLsLû[d ùLôiÓ LôVeL°u ÁÕ
LhÓ úTôÓYRôp AûY ®ûWYôL ÏQUô¡u\].
6) ϱl©hP ùNpLÞdÏ UhÓm UÚkR°dÏm Øû\L°p
Sôú]ô ÕLsLs TVuTÓjRlTÓ¡\Õ.
7) úNRUûPkR §ÑdLû[ ×Õl©dL Sôú]ô ùRô¯p ÖhTm
TVuTÓ¡\Õ.
8) SÅ] Øû\«p EÚYôdLlTÓm §ÑjùRô¯pÖhTm
U²R²u BÙû[ A§L¬dLl TVuTÓ¡\Õ.
2.2.5. ªu]Ô®V­p úSú]ô ÕLsL°u TVuLs
(Applications of Nano particles in Electronics)
1) ªu LXeL°p A§L Nd§ úNªdL Sôú]ô ùRô¯p ÖhTl
ùTôÚhLs TVuTÓjRlTÓ¡\Õ.
2) CPU Utßm DRAM LÚ®L°p Es[ ªu ÑtßdL°p
Sôú]ô ùRô¯pÖhTm TVuTÓ¡\Õ.
3) GMR–LmlëhPo Hard disc–u RLYp úNªl×j §\û]
A§L¬d¡\Õ.
4) úSú]ô ÕLsLs Ïû\Yô] A[Ü ªuNôWj§p SpX
RWUô] ¥´hPp display dLû[ EiPôdÏ¡u\].
5) T¥L úSú]ô ÕLsLs EiPôdÏm úXNoLs, ûPúVôÓ
úXNoLû[d Lôh¥Ûm RWUô] J°d Ltû\Lû[j
RÚ¡u\Õ.
6) LôoTu úSú]ô ÕLsLs A§L §\u YônkR Field
Emission Tube Lû[ EiPôdL ERÜ¡\Õ.
7) JúW úSWj§p TX®RUô] LQd¸ÓLû[f ùNnV úSú]ô
ÕLs ùLôiP ÏYôiPm LmlëhPoLs ERÜ¡u\].
 I - 55
2.2.6. E«¬Vp ùTôÚhL°p úSú]ô ÕLsL°u
TVuLs
(Applications of Nano particles in Biomaterials)
E«¬]eLÞdÏ UÚjÕYj Õû\«p
ÏQlTÓjÕRp, EPpTôLeLs TZÕ ¿dÏRp (or) T§­l
ùTôÚ[ôL TVuTÓm ùTôÚhLs E«¬l ùTôÚhLs
G] lTÓ m.
1) Sôú]ô ùRô¯p ÖhTjRôp EÚYôdLlTÓm CÓl× Utßm
êhÓLû[ U²R EPp Htßd ùLôsYRôp, GkR TdL
®û[ÜLÞm EP­p HtTPôÕ.
2) G§¬ ÖiÔ«¬L°Pm CÚkÕ TôÕLôdL Sôú]ô éfÑ
TVuTÓ¡\Õ.
3) E QÜ l ùT ôÚ hL °u R Wd L hÓ lT ôÓ U tß m
Tôd¼¬VôdLû[d LiP±Rp TúVô-ùNuNôo êXm
ùNVpTÓjRlTÓ¡\Õ.
4) E«¬Vp úSú]ô ùTôÚhLs UÚjÕY imaging p
TVuTÓjRlTÓ¡u\].
5) RWUô] EQÜl ùTôÚhLs Utßm E«¬]l ùTôÚhLs
A§L SôhLs ùLPôUp TôÕLôj§Óm ùRô¯p Õû\L°p
ùRô¯p ÖhTm TVuTÓjRlTÓ¡\Õ.
6) ùNpLû[l ©¬jùRÓdLÜm Utßm çnûUlTÓjRÜm
E«¬Vp úSú]ô ÕLsLs ERÜ¡u\].
7) êhÓ Uôtß £¡fûN, GÛm×j RLÓLs EÚYôdL
Bone cement, Contact lens ù Tô Új ÕR ­Û m
TVuTÓ¡u\].
®]ôdLs
Tϧ - A
1. Sôú]ôÁhPo Gu\ôp Gu]? (ApXÕ)
Sôú]ô ÕLsL°u A[Ü VôÕ?
–9
1 Sôú]ôÁhPo = 10 Á
–9
(1nm = 10 m)
I - 56
Tϧ - B
1. Sôú]ô ùRô¯pÖhTm YûWVß. (Oct. 14)
úSôn AÔ (ApXÕ) êXdáßL°u A[ÜLû[ 1nm - 100nm
Yû W Uô t\ m ùN nÕ A Ru T Vu Tô hû P A§ L¬ dÏ m
ùRô¯pÖhTm Sôú]ô ùRô¯pÖhTm G]lTÓm.
2. Sôú]ô ÕLs (or) ÖiÕLsLs Gu\ôp Gu]?(Oct. 14)
–9
Sôú]ô ÁhPo (10 ÁhPo) A[ÜL°p Es[ ÕLsLs
Sôú]ô ÕLsLs G]lTÓm.
G.Lô. DNA CWhûP Ñt±u ®hPm 2nm.
3. Sôú]ô ÕLsL°u Ød¡Vl Ti×Ls CWi¥û]
áß L.
1) Õû[L[t\ AûUl×
2) CYt±u ªuLPjÕm §\u A§Lm
4. UÚjÕYjÕû\«p Sôú]ô ÕLsL°u CWiÓ
TVuLû[j RÚL.
(®ûP : Sec. 2.2.4p HúRàm CWiÓ)
5. ªu]Ô®V­p ÖiÕLsL°u CWiÓ
TVuTôÓLû[j RÚL.
(®ûP : Sec. 2.2.5p HúRàm CWiÓ)
6. E«¬l ùTôÚhLs Gu\ôp Gu]?
E«¬]eLÞdÏ UÚjÕYj Õû\«p úSôn ÏQlTÓjÕRp,
EPpTôLeLs TZÕ ¿dÏRp (or) T§­l ùTôÚ[ôL TVuTÓm
ùTôÚhLs E«¬l ùTôÚhLs G]lTÓm.
7. E«¬Vp ùTôÚhL°u Sôú]ôÕLsL°u TVuLs
CWi¥û]d áßL.
(®ûP : Sec. 2.2.6p HúRàm CWiÓ)
 I - 57 I - 58

Tϧ - C

1. Sôú]ô ùRô¯tÖhTj§u UÚjÕY TVuLû[ ®Y¬.

(®ûP : Sec. 2.2.4.)
2. ªu]Ô®V­p Õû\«p Sôú]ô ÕLsL°u
TVuLû[ ®Y¬. (Ap. 17, Oct. 17)
(®ûP : Sec. 2.2.5.)
3. E«¬Vp ùTôÚhL°p Sôú]ô ÕLsL°u
TVuLû[ ®Y¬.
(®ûP : Sec. 2.2.6.)
2,3, ®û]úYL Uôt\m
(Ap. 16) (Catalysis)
2.3.1. ®û]úYLUôt± (Catalyst)
J Ú úN oU m G jR û LV ® û] ú YL U ô t\ j§ tÏ m
EhTPôUp JÚ úY§®û]«u úYLjûR Uôt±]ôp,
AjRûLV úNoUm ®û]úYL Uôt± G] AûZdLlTÓ¡\Õ.
2.3.2. ®û]úYLUôt±«u YûLLs
(Types of Catalysts)
1. FdL ®û] úYLUôt±
2. R[oÜ ®û] úYLUôt±
1, FdL ®û]úYLUôt± (Positive catalyst)
JÚ ®û]úYL Uôt±, úY§®û]«u úYLjûR
A §L lT Ó j§ ]ô p A Õ Fd L ® û] úY LU ô t± G ]
AûZdLlTÓ¡\Õ.
G.Lô.
(i) úaTo Øû\«p AúUô²Vô RVô¬jR­u úTôÕ CÚm×
FdL ®û]úYL Uôt±VôL TVuTÓ¡\Õ.
(ii) KClO 3 £ûRYûPÙm ®û]«p MnO 2 FdL ®û]úYL
Uôt±VôLl TVuTÓ¡\Õ.
2, R[oÜ ®û]úYLUôt± (Negative catalyst)
JÚ ®û]úYL Uôt±, úY§®û]«u úYLjûRd
Ïû\jRôp AÕ R[oÜ ®û]úYL Uôt± G]
AûZdLlTÓ¡\Õ.
G.Lô.
(i) H 2 O2 £ ûRY ûP Ùm ®û] «p ¡°N ¬u R[ oÜ
®û]úYL Uôt±VôLl TVuTÓ¡\Õ.
(ii) CÚm× ÕÚl©¥dÏm ®û]«p ¡°NWôp R[oÜ
®û]úYL Uôt±VôL TVuTÓ¡\Õ.
 I - 59 I - 60

2.3.3. ®û]úYLUôt\m (Catalysis) 2.3.4. ®û]úYLUôt±«u Ti×Ls

JÚ Ï±l©hP ®û]úYL Uôt±ûV úNodÏmúTôÕ (Characteristics of Catalyst)
úY§®û]«u úYLj§p HtTÓm Uôt\m 1. ®û] Ø¥kR ©u× ®û]úYL Uôt±«u úY§Vp
®û]úYLUôt\m G]lTÓm. Ti©p GjRûLV Uôt\Øm HtTÓY§pûX.
®û]úYL Uôt\m CÚ YûLlTÓ¡\Õ. 2. ®û]«u Ø¥®p ARu CVt©Vp Ti×L[ô] ÕLs
A[Ü, ¨\m úTôu\Yt±p Uôt\m HtTPXôm.
1. JÚT¥jRô] ®û]úYLUôt\m
3. Ïû\kR A[Ü ®û]úYLUôt±úV úTôÕUô]RôÏm.
2. TXT¥jRô] ®û]úYLUôt\m
4. JÚ ®û]úYLUôt± ®û]ûV ùRôPeÏY§pûX.
1, JÚT¥jRô] ®û]úYLUôt\m (Homogeneous catalysis) HtL]úY, ϱl©hP úYLj§p ¨LrkÕ ùLôi¥ÚdÏm
JÚ úY§®û]«p ®û]TÓ ùTôÚhLÞm, ®û]«u úYLjûR UôtßYúRVôÏm.
®û]úYL Uôt±Ùm JúW CVt©Vp ¨ûX«p CÚkRôp 5. JÚ ® û] úY LU ôt ± Ás ®û ]« u NU ¨û Xû V
Aq®û] JÚ T¥jRô] ®û]úYLUôt\m G] UôtßY§pûX.
AûZdLlTÓ¡\Õ. 6. ϱl©hP ®û]dÏ Ï±l©hP ®û]úYLUôt±ûV
G.Lô. TVuTÓjR úYiÓm.
ùXh NômTo Øû\«p, LkRL AªXm RVô¬dÏm úTôÕ, 7. JÚ Ï±l©hP ùYlT¨ûX«p ®û]úYLUôt±«u
®û]TÓùTôÚhLÞm, ®û]úYL Uôt±Ùm JúW CVt©Vp ù NV p§ \u A §L Uô Ïm . Ak R ùY lT ¨û X
¨ûX ARôYÕ YôÙ¨ûX«p Es[]. optimum ùYlT¨ûX G]lTÓm.

2 SO 2(g) + O 2(g) + 2 H 2 O ( g) NO
( g)
  2 H 2SO4 2.3.5. EVoj§Ls (Promotors)
JÚ ®û]úYLUôt±«u ùNVp§\û] A§L¬dLf
2, TXT¥jRô] ®û]úYLUôt\m (Heterogeneous catalysis) ùNnÙm úNoUm EVoj§Ls G]lTÓm.
JÚ úY§®û]«p, ®û]TÓ ùTôÚhLÞm G.Lô : úaTo Øû\«p AúUô²Vô RVô¬dÏm úTôÕ,
® û] ú Y LU ô t± Ù m ù Y q ú Y ß C V t© V p ¨ û X« p Uô­l¥]m, CÚm× ®û]úYL Uôt±«u ùNVp§\û]
CÚkRôp Aq®û] TXT¥jRô] ®û]úYLUôt\m G] A§L¬d¡\Õ.
AûZdLlTÓ¡u\Õ.
2.3.6. ®û]úYLUôt±«u SfÑdLs(Catalytic Poisons)
G.Lô.
.JÚ ®û]úYL Uôt±«u ùNVp§\û] CZdLf
úaTo Øû\«p AúUô²Vô RVô¬jR­u úTôÕ
ùNnÙm úNoUm ®û]úYL Uôt± SfÑ G]lTÓm.
®û]TÓ ùTôÚhL[ô] N 2 Utßm H 2 B¡V] YôÙ ¨ûX«Ûm
G.Lô. úaTo Øû\«p AmúUô²Vô RVô¬dÏm úTôÕ
®û]úYL Uôt±Vô] CÚm× §P ¨ûX«Ûm Es[].
®û]úYL Uôt±Vô] CÚm©u ùNn§\û] CZdLf ùNnÙm
Fe(s)
N 2( g) + 3 H 2(g)   2 NH 3
 ùTôÚ[ôL H 2 S ùNVpTÓ¡\Õ.
 I - 61 I - 62

2.3.7. ùRô¯tÕû\«p ®û]úYL Uôt±«u TVuLs ®]ôdLs

(Industrial Applications of Catalysts)
Tϧ - A
Y, RVô¬l× Øû\ TVuTÓm
Gi ®û]úYLUôt± 1. FdL ®û]úYL Uôt±dÏ Ko G.Lô RÚL.
RôYW ùSn RVô¬jR­p ¨dLp
1. úaTo Øû\ - AúUô²Vô CÚm×
RVô¬jRp 2. R[oÜ ®û]úYL Uôt±dÏ Ko G.Lô RÚL. (Hl.08)
CÚm× ÕÚl©¥dÏm ®û]«p ¡°NWôp
2. ùRôÓØû\ - LkRL AªXm ©[ôh¥]m LXkR
3. CÚm× ®û]úYL Uôt±dÏ EVoj§ Juû\d áß.
RVô¬jRp BvùTvPôv (Ad.08)
3. ùXh NômTo Øû\ - ûSh¬d Bdû^Ó Uô­l¥]m
LkRL AªXm RVô¬jRp 4. ®û]úYL Uôt±«u SfÑ Juû\d áß.
4. BvYôpÓ Øû\ - ©[ôh¥]m ®û]úYL Uôt±Vô] CÚm©u ùNVp§\û] CZdLf
ûSh¬d AªXm RVô¬jRp ùNnÙm ùTôÚ[ôL H 2S ùNVpTÓ¡\Õ.

5. RôYW ùSn RVô¬jRp Øû\ ¨dLp 5. úaTo Øû\«p TVuTÓm ®û]úYL Uôt± GÕ?
CÚm×jçs
6. ¿o YôÙ RVô¬jRp Øû\ ùT¬d Bdû^Ó
6. ùRôÓØû\«p TVuTÓm ®û]úYL Uôt± GÕ?
7. ùSô§jRp Øû\ - GjR]ôp CuYoúPv, ©[ôh¥]m
RVô¬l× û^úUv
7. RôYW ùSn RVô¬jR­p TVuTÓm ®û]úYL Uôt±
Utßm EVoj§ûVd áß.
2.3.8. ¡[oÜ ûUVeLs (Active Centres) ®û]úYL Uôt± – ¨dLp
®û]úYL Uôt±«u ×\lTWl× NUUôL CpXôUp EVoj§ – RôªWm
©[ÜL[ôLúYô, £LWeL[ôLúYô, ®°m×L[ôLúYô Es[Õ.
C kR l ×s °L °p ® û] úY L êX dá ßL °u T Wl × Tϧ - B
LYWlTÓYRôp ®û]úYL Uôt±«u ùNVp§\u A§LUôL
CÚdÏm. CkRl ×s°Ls “¡ [ o Ü ûU V e L s ” Guß 1. ®û]úYL Uôt± - YûWVß.
AûZdLlTÓ¡u\]. JÚ úNoUm GjRûLV ®û]úYL Uôt\j§tÏm EhTPôUp
JÚ úY§®û]«u úYLjûR Uôt±]ôp, AjRûLV úNoUm
®û]úYL Uôt± G] AûZdLlTÓ¡\Õ.
2. ®û]úYL Uôt±«u YûLLs VôûY?
1. FdL ®û] úYLUôt±
2. R[oÜ ®û] úYLUôt±
 I - 63 I - 64

3. FdL ®û]úYL Uôt± Gu\ôp Gu]? G.Lô. RÚL. 2) Ïû\kR A[Ü ®û]úYLUôt±úV úTôÕUô]Õ.
(Apr. 16)
3) JÚ ®û]úYLUôt± Ás®û]«u NU¨ûXûV
JÚ ® û] úY L Uô t± , úY §® û] «u ú YL jû R
UôtßY§pûX.
A§ Ll TÓ j§ ]ô p AÕ F dL ® û] ú YL Uô t± G ]
AûZdLlTÓ¡\Õ. 1 0 . EVoj§Ls Gu\ôp Gu]?
JÚ ®û]úYLUôt±«u ùNVp§\û] A§L¬dLf ùNnÙm
G.Lô. úaTo Øû\«p AúUô²Vô RVô¬jR­u úTôÕ
úNoUm EVoj§Ls G]lTÓm.
CÚm× FdL ®û]úYL Uôt±VôL TVuTÓ¡\Õ.
11. ®û]úYLUôt±«u SfÑ Gu\ôp Gu]? (Oct. 15)
4. R[oÜ ®û]úYL Uôt± Gu\ôp Gu]?
JÚ ®û]úYLUôt±«u ùNVp§\û] CZdLf ùNnÙm
G.Lô. RÚL. (Apr. 16)
úNoUm ®û]úYLUôt± SfÑ G]lTÓm.
JÚ ®û]úYL Uôt±, úY§®û]«u úYLjûRd Ïû\jRôp
AÕ R[oÜ ®û]úYL Uôt± G] AûZdLlTÓ¡\Õ. 12 . ¡[oÜ ûUVeLs Gu\ôp Gu]?
®û]úYL Uôt±«u ×\lTWl× NUUôL CpXôUp
G.Lô. CÚm× ÕÚl©¥dÏm ®û]«p ¡°NWôp R[oÜ
©[ÜL[ôLúYô, £LWeL[ôLúYô, ®°m×L[ôLúYô Es[Õ.
®û]úYL Uôt±VôL TVuTÓ¡\Õ.
C kR l ×s °L °p ® û] úY L êX dá ßL °u T Wl ×
5. ®û]úYLUôt\m Gu\ôp Gu]? LYWlTÓYRôp ®û]úYL Uôt±«u ùNVp§\u A§LUôL
JÚ Ï±l©hP ®û]úYL Uôt±ûV úNodÏmúTôÕ CÚdÏm. CkRl ×s°Ls “¡ [ o Ü ûU V e L s ” Guß
úY§®û]«u úYLj§p HtTÓm Uôt\m ®û]úYLUôt\m AûZdLlTÓ¡u\].
G]lTÓm.
6. ®û]úYLUôt\j§u YûLLs VôûY? Tϧ - C
1. JÚT¥jRô] ®û]úYLUôt\m 1) ®û]úYLUôt\m Gu\ôp Gu]? ®û]úYL
2. TXT¥jRô] ®û]úYLUôt\m Uôt\j§u YûLLû[ RÏkR GÓjÕdLôhÓPu ®Y¬.
®ûP : Sec. 2.3.3. (Apr. 16)
7. JÚT¥jRô] ®û]úYL Uôt\m Gu\ôp Gu]?
(Oct. 17) 2) ®û] Fd¡«u Ti×Ls VôûY? (Oct. 15)
JÚ úY§®û]«p ®û]TÓ ùTôÚhLÞm, ®û]úYL ®ûP : Sec. 2.3.4.
Uôt±Ùm JúW CVt©Vp ¨ûX«p CÚkRôp Aq®û] 3) ®û]úYLUôt±«u ùRô¯tÕû\ TVuLû[ GÝÕL.
JÚT¥jRô] ®û]úYL Uôt\m G] AûZdLlTÓ¡\Õ. ®ûP : Sec. 2.3.7. (Oct. 16, Apr. 17)
8. TXT¥jRô] ®û]úYLUôt\m Gu\ôp Gu]?
JÚ úY§®û]«p, ®û]TÓ ùTôÚhLÞm ®û]úYL
Uôt±Ùm ùYqúYß CVt©Vp ¨ûX«p CÚkRôp Aq®û]
TXT¥jRô] ®û]úYLUôt\m G] AûZdLlTÓ¡u\Õ.
9. ®û]úYLUôt±«u Ti×Ls GûYúVàm
êu±û] GÝÕL. (Oct. 16)
1) ®û]úYL Uôt± ®û]ûV ùRôPeÏY§pûX.