Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
org/
BRIHADARANYAKA UPANISHAD
Traduo para o espanhol
Apresentamos aqui uma traduo para o espanhol, por Hugo
Labate, de uma das mais importantes Upanishads: a Brihadaranyaka.
Esta uma das dez upanishads primrias ou principais, sendo
considerada uma das mais antigas existentes, sendo certamente
anterior ao surgimento do Budismo e podendo ter sido escrita cerca
de oito sculos antes da era cristo. Est contida no Shatapatha
Brahmana, que um texto associado ao Shukla Yajurveda (ou
Yajurveda Branco). As outras duas upanishads que so consideradas
tambm muito antigas so a Chandogya Upanishad e a Jaiminiya
Upanishad Brahman.
Yajavalkya transmitindo o Shukla Yajurveda aos seus
discpulos
1
BRIHADARANYAKA UPANISHAD1
bihadrayakopaniat
.. bihadrayakopaniat ..
kva pha .
Brihadaranyaka Upanishad,
versin de Kanva
OM
pramada pramida
prtpramaducyate .
prasya pramdya
pramevvaiyate
1.
atha prathamodhyya
prathama brhmaa
Primer Brahmana
2.
antarikamudara
pithiv pjasya
dia prve
avntaradia parava
itavogni
mscrdhamsca parvy
ahortri pratih
nakatryasthni
nabho msny
vadhya sikat
sindhavo gud
yakicca klomnaca parvat
oadhayaca vanaspatayaca lomny
udyanprvrdho
nimlocajaghanrdho
yadvijimbhate tadvidyotate
yadvidhnute tatstanayati
yanmehati tadvarati
vgevsya vk
aharv ava purastnmahimnvajyata
tasya prve samudre yon
rtrirena pacnmahimnvajyata
tasypare samudre yonir
etau v ava mahimnvabhita sambabhvatur
hayo bhtv devnavahad
vj gandharvn
arvsurn
avo manuyn
samudra evsya bandhu
samudro yoni
La tierra, el pecho.
Las direcciones (cardinales), sus dos flancos.
Las direcciones (secundarias), las costillas.
Sus miembros, las estaciones.
Las coyunturas, los meses y medios meses.
Los pies, das y noches.
Los huesos, las constelaciones.
La carne, las nubes.
La comida semidigerida, la arena.
Los vasos sanguneos, los ros.
El hgado y los pulmones, las montaas.
Los cabellos, las hierbas y los rboles.
El sol naciente, sus cuartos delanteros.
El poniente, los cuartos traseros.
Cuando l se sacude, relampaguea.
Cuando l patea, truena.
Cuando l orina, llueve.
Su voz es en verdad el Verbo vk.
Dvitya brhmaa .
1.
naiveha kicangra sn
mityunaivedamvitamsdaanyayany hi
mityus
tanmanokuruttmanv symiti
sorcannacarat tasyrcata pojyantrcate vai me
kamabhditi
tadevrkyasyrkatva
ka ha v asmai bhavati ya
evametadarkasyrkatva veda
2.
po v arka
tadyadap ara st tatsamahanyata
s pithivyabhavat
tasymarmyat tasya rntasya taptasya tejo raso
niravartatgni
sa tredhtmna vyakurutditya titya vyu
titya
sa ea prastredh vihitas
tasya prc dikirosau csau cermva
athsya pratc dikpuccham
asau csau ca sakthyau
daki codc ca prve
dyau piham
antarikamudaram
iyamura
sa eopsu pratihito yatra kva caiti
tadeva pratitihatyeva vidvn
sokmayata dvityo ma tm jyeteti
sa manas vca mithuna samabhavadaany
mityus
tadyadreta st sa savatsarobhavan na ha pur
3.
4.
Segundo Brahmana
No haba nada aqu al principio.
Todo esto se hallaba envuelto por Muerte, por Hambre, porque el
hambre es muerte..
El pens: Sea hecho corpreo - tmanv
Se movi (de un lado a otro) venerando.
De este que as veneraba, se produjo agua
Y dijo: Ciertamente, mientras veneraba rcate yo, me apareci agua
kam.
Por eso es que el rka2 se llama rka..
En verdad hay felicidad - kam para aquel que as sepa esto: por qu el
rka se llama rka.
En verdad el agua - p es rka,
Y lo que era espuma del agua, eso se endureci.
Se convirti en tierra - pithivi.
En ella se fatig (la Muerte), y de esta as fatigada y acalorada procedi
Agni, la esencia de la luz.
Ella se dividi a s misma en tres: Aditya (el Sol) un tercio, Vayu (el
aire) un tercio.
As aquel hlito - pra se volvi triple.
Su cabeza fue el cuadrante oriental, y los brazos, ste y ste3
Luego su grupa fue el cuadrante occidental, y las piernas ste y ste4
Los flancos fueron los cuadrantes Sur y Norte,
el lomo el cielo,
el vientre la atmsfera,
el pecho la tierra.
As ella, (Mrityu, o Arka) se yergue firme en las aguas,
y el que as lo sabe, se yergue firme dondequiera que vaya.
Ella dese: Que nazca de m un segundo individuo tm"
Y se junt la famlica Muerte mentalmente en un abrazo con Vac (el
Habla).
La simiente que hubo all se convirti en el ao. Antes de entonces no
5.
6.
7.
tata savatsara sa
tametvanta klamabibharyvnsavatsaras
tametvata klasya parastdasijata
ta jtamabhivydadt sa bhakarot saiva
vgabhavat
sa aikata
yadi v imamabhimasye kanyonna kariya iti
sa tay vc tentmaneda sarvamasijata
yadida kicarco yaji smni chandsi
yajn praj pan
sa yadyadevsijata tattadattumadhriyata
sarva v attti tadaditeradititva
sarvasyaitasytt bhavati sarvamasynna bhavati
ya evametadaditeradititva veda
sokmayata
bhyas yajena bhyo yajeyeti
sormyat sa tapotapyata
tasya rntasya taptasya yao vryamudakrmat
pr vai yao vrya
tat pretkrnteu arra vayitumadhriyata
tasya arra eva mana st
sokmayata
medhya ma ida syd tmanvyanena symiti
tatova samabhavad yadavat
tanmedhyamabhditi
tadevvamedhasyvamedhatvam
ea ha v avamedha veda ya enameva veda
tamanavarudhyaivmanyata
ta savatsarasya parastdtmana labhata
pandevatbhya pratyauhat
tasmtsarvadevatya prokita
prjpatyamlabhanta
ea ha v avamedho ya ea tapati
haba ao.
Ella lo llev durante el perodo de un ao, y luego de ese perodo lo
pari.
Cuando naci, abri (Muerte) la boca como para tragrselo.
(La criatura) grit Bhan!, y eso se convirti en Vak (el Verbo).
Ella pens:
Si lo mato, me har de poco alimento.
Por lo tanto, con ese Verbo y ese cuerpo (el ao), produjo todo esto:
El Rig, el Yajus, el Saman, los Chandas,5 los sacrificios, los humanos6 y
los animales.
Y todo lo que (Muerte) produjo, resolvi comrselo attum..
Ciertamente, como todo lo come - attti, por eso es que Aditi (Muerte)
se llama Aditi.
El que as sabe por qu Aditi se llama Aditi, se vuelve omnvoro, todo se
convierte para l en alimento.
Ella dese:
Sacrificar otra vez con un sacrificio mayor.
Se fatig y se acalor por la concentracin de enega - tapa7. Y de ella,
as fatigada y acalorada sali una energa gloriosa.
Verdaderamente, esa energa gloriosa son los sentidos - pr.
Despus que los sentidos se exteriorizaron, al cuerpo se le dio por
hincharse vayitum, y la mente qued en el cuerpo.
Ella dese:
Sea este (cuerpo) apto para el sacrificio, y sea yo envuelto por el mismo
- tman
Entonces se volvi caballo - ava, porque se hinch - avat, y ste
result ser apto para el sacrificio - medhyam. Por eso el sacrificio del
caballo es llamado avamedha.
Ciertamente el que esto sepa, conoce el avamedha
Despus, liberando al caballo, medit y al final de un ao lo ofreci (en
sacrificio) ante s misma,
mientras que le cedi los (otros) animales a los devas.
Por lo tanto los sacrificadores ofrendan (an hoy al caballo purificado)
dedicado a Prajapati entre todos los devas.
Ciertamente el ardoroso (Sol) es el avamedha, y su cuerpo - tman
1.
2.
3.
es el ao;
Agni es este fuego sacrificial - arka y estos mundos son sus cuerpos.
Estos dos, el fuego sacrificial y el avamedha son a su vez una (sola)
Deidad, esto es, la Muerte. (El que sepa esto,) vence a las repetidas
muertes, y la muerte no lo alcanza. La muerte se vuelve su Mismidad
tman; l se vuelve uno con estas deidades.
Titya brhmaa .
Tercer Brahmana
Dos eran (las clases de los) descendientes de Prajapati: los Devas y los
Asuras.
De ellos, por cierto, los devas eran los menos, y los Asuras los ms.
Ellos lucharon (disputndose) aquellos mundos. Los devas dijeron pues:
Con el udgtha8 derrotemos a los Asuras en los sacrificios.
Le dijeron al Habla - vc: Canta para nosotros (el udgtha).
S, (dijo)
y para ellos el Habla cant (el udgtha).
Lo disfrutable que hay en el Habla, ella lo obtuvo para los devas al
cantar; lo que ella dice de auspicioso, queda para ella.9
Supieron (los Asuras): Ciertamente con este cantor nos van a derrotar.
Por lo tanto se lanzaron sobre el cantor y le hincaron el mal. Ese mal
consiste en decir lo que es contrahecho, ese es aquel mal.
Entonces (los devas) le dijeron al Olfato - pra: Canta para nosotros
S,
dijo el Olfato y para ellos cant.
Lo disfrutable que hay en el Olfato, l lo obtuvo para los devas al cantar;
lo que l huele de auspicioso, queda para l.
Supieron (los Asuras): Ciertamente con este cantor nos van a derrotar.
Por lo tanto se lanzaron sobre el cantor y le hincaron el mal. Ese mal
consiste en oler lo que es contrahecho, ese es aquel mal.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
El que esto sepa, se eleva por s mismo por encima del pariente que le
odie.
Entonces (los devas) dijeron:
Dnde estaba este que as nos adhiri?
Era (el prana) interno de la boca - syentar
As (se lo llam) aysya; es la savia - rasa de los miembros - ag, y
por eso (se lo llam) Angirasa.
Ciertamente, a esa deidad se la llam dr, porque de ella la Muerte est
lejos - dra.
Lejos est la Muerte para el que esto sepa.
Luego de haber sacado el mal o sea la muerte de aquellas deidades,
la Deidad la envi a donde estn los confines de los puntos cardinales.
All deposit sus males.
Por lo tanto, que nadie vaya donde esa gente, que nadie vaya a los
confines (de los puntos cardinales), para que no llegue a encontrarse all
con el mal, con la muerte.
Luego de haber sacado el mal o sea la muerte de aquellas deidades,
la deidad los cruz ms all de la muerte.
En verdad cruz primero al Habla. Cuando ella quedo librada de la
muerte, se convirti en Agni (fuego). Ese Agni, luego de haber ido ms
all de la muerte, resplandece.
Luego cruz al Olfato. Cuando l qued librado de la muerte, se
convirti en Vayu (aire).
Ese Vayu, luego de haber ido ms all de la muerte, sopla.
Luego cruz al Ojo. Cuando l qued librado de la muerte, se convirti
en Aditya (el Sol).
Ese Aditya, luego de haber ido ms all de la muerte, calienta.
Luego cruz al Odo. Cuando l qued librado de la muerte, se convirti
en los puntos cardinales (espacio).
Estos son nuestros puntos cardinales luego de haber ido ms all de la
muerte.
Luego cruz a la mente. Cuando ella qued librada de la muerte, se
convirti en Chandramas (la Luna).
Ese Chandra, luego de haber ido ms all de la muerte, ilumina.
Al que sepa esto, aquella deidad lo lleva ms all de la muerte.
Entonces (el prana) se procur para s alimento comestible, cantando.
18.
19.
20.
ea u eva bihaspatir
vgvai bihat tasy ea patis tasmdu bihaspati
21.
ea u eva brahmaaspatir
vgvai brahma tasy ea patis tasmdu
brahmaaspati
ea u eva sma
vgvai smaia s cmaceti tatsmna smatva
yadveva sama plui samo maakena samo
ngena sama ebhistribhirlokai samonena sarvea
tasmdveva smnute smna syujya
22.
10
Pues cualquier alimento que se coma, slo por l es comido, y con ese
(alimento) l se sustenta.
Dijeron los devas:
Por cierto, este es todo el alimento que hay, y al cantar te lo has
procurado para ti. Danos pues una parte de ese alimento.
Entonces sintense a mi alrededor (les dijo.)
S, (respondieron,)
y se sentaron en derredor suyo.
Por lo tanto, con aquel alimento que coma (el prana), por este quedan
satisfechos los otros (sentidos).
Si un hombre sabe esto, entonces los suyos se le sientan alrededor de la
misma manera; se convierte en su sostn, su principal lder, su
gobernante fuerte.
Y si a quien posee este conocimiento alguno entre los suyos trata de
oponrsele, ese no podr sostener a quienes de l dependen.
Pero el que siga a un hombre que posee tal conocimiento, y que con su
permiso desea sostener a los que de l dependen, ese podr
verdaderamente sostener a los suyos.
El es Ayasya Angirasa,10 pues en verdad es la savia - rasa de los
miembros - ag
En verdad el prana es la savia de los miembros, s, el prana es en verdad
la savia de los miembros.
Por eso, aquel miembro del que se retira el prana ciertamente se
marchita, pues en verdad el prana es la savia de los miembros.
El es tambin Brihaspati11,
pues en verdad el Habla es bihat (el Rig-Veda), y l es su seor pati,
por lo tanto l es Brihaspati.
El es tambin Brahmanaspati12,
pues en verdad el Habla es brahma (el Yajur-Veda), y l es seor de
ella, por lo tanto l es Brahmanaspati.
El es tambin Saaman (el Udgitha),
pues en verdad el Habla es sma (el Sama-Veda), y aqul es a la vez
habla - s y aliento - ma. Por eso es que el Saaman es llamado
Saaman.
O porque es igual - sama a una termita, igual a un mosquito, igual a un
elefante, igual a estos tres mundos, en fin, igual a este universo.
ea u v udgtha
pro v ut prena hda sarvamuttabdha
vgeva gthocca gth ceti sa udgtha
24.
25.
26.
27.
28.
13
14
Por eso es Saaman. El que as conoce a este Saaman, obtiene unin con
el Saaman, vive en su mundo.
Este (prana) es el Udgitha.
El prana es en verdad ut, pues todo esto est apoyado - uttabdha por
el prana; y el habla es gtha (canto). Y como l es ut y gtha, por lo
tanto es el Udgitha.
Por eso dijo Brahmadatta Chaikitaneya,13 mientras beba el regio
(Soma):
Que este regio (Soma) me arranque la cabeza, si es que Ayasya
Angirasa cant el udgitha con algo distinto. Porque ciertamente l lo
cant con el habla y el prana.
El que sepa qu es lo propio de este Saaman, logra propiedad.
Por cierto, dicha propiedad es nada ms que la entonacin.
Por lo tanto, que el sacerdote que va a realizar la tarea sacrificial de
cantor del Saaman desee que su voz tenga buena entonacin, y efecte el
sacrificio con una voz bien entonada. Por eso la gente busca para el
sacrificio uno en quien sea propia una buena voz.
El que as sepa qu es lo propio de este Saaman, logra propiedad.
El que sepa cul es el oro14 de este Saaman, obtiene oro.
Por cierto, su oro es nada ms que la entonacin.
El que as sepa cul es el oro de este Saaman, logra oro.
1.
15
mityormmita gamayeti
sa yadhsato m sadgamayeti
mityurv asat sadamita
mityormmita gamaymita m
kurvityevaitadha
tamaso m jyotirgamayeti mityurvai tamo
jyotiramita mityormmita gamaymita
m kurvityevaitadha
mityormmita gamayeti ntra tirohitamivsty
atha yntari stotri tevtmanenndyamgyet
tasmdu teu vara vita ya kma kmayeta
ta
sa ea evavidudgttmane v yajamnya v ya
kma kmayate
tamgyati taddhaitallokajideva na haivlokyaty
sti ya evametatsma veda
caturtha brhmaa .
Cuarto Brahmana
tmaivedamagra stpuruavidha
sonuvkya nnyadtmanopayat
sohamasmtyagre vyharat - tatohanmbhavat
tasmdapyetarhymantritohamayamityevgra
uktvthnyannma prabrte yadasya bhavati
sa yatprvosmtsarvasmtsarvnppmana auat
tasmtpurua
oati ha vai sa ta yosmtprvo bubhati ya
2.
3.
4.
5.
6.
eva veda
sobibhet tasmdekk bibheti
sa hyamk cakre yanmadanyannsti
kasmnnu bibhemti
tata evsya bhaya vyya - kasmddhyabheyat
dvitydvai bhaya bhavati
sa vai naiva reme tasmdekk na ramate
sa dvityamaicchat sa haitvnsa yath strpumsau samparivaktau
sa imamevtmna dvedhptayat
tata patica patn cbhavat
tasmdidamardhabigalamiva sva iti ha smha
yjavalkyas tasmdayamka striy pryata eva
t samabhavat tato manuy ajyanta
so heyamk cakre
katha nu mtmana eva janayitv sambhavati
hanta tirosnti
s gaurabhavad iabha itaras t samevbhavat
tato gvojyanta
vaavetarbhavad avavia itaro gardabhtar
gardabha itaras t samevbhavat tata ekaaphamajyata ajetarbhavad vasta itaro viritar mea
itaras t samevbhavat -tatojvayojyantaivameva yadida kica mithunam piplikbhyas tatsarvamasijata
soved aha vva siirasmy aha hda
sarvamasikti
tata siirabhavat siy hsyaitasy bhavati
ya eva veda
Athetyabhyamanthat sa mukhcca
yonerhastbhy cgnimasijata
Tasmdetadubhayamalomakamantaratolomak hi
yonirantaratas
tadyadidamhur amu yajmu yajetyekaika
devam etasyaiva s visiir ea u hyeva sarve dev
atha yatkicedamrdra tadretasosijata tadu
7.
8.
9.
16
soma
etvadv ida sarvamanna caivnndaca
soma evnnam agnirannda
sai brahmaotisiir yacchreyaso devnasijat
tha yanmartya sannamitnasijata tasmdatisiir - atisiy hsyaitasy bhavati ya eva
veda
taddheda tarhyavykitamst
tannmarpbhymeva vykriyatsau
nmyamidarpa iti
tadidamapyetarhi nmarpbhymeva vykriyate
asau nmyamidarpa iti
sa ea iha pravia nakhgrebhyo yath kura
kuradhnevahita syd vivambharo v
vivambharakulye
ta na payanty akitsno hi sa pranneva pro
nma bhavati vadanvk payacaku ivan
otra manvno manas tnyasyaitni karmanmnyeva
sa yota ekaikamupste na sa vedkitsno hyeota
ekaikena bhavaty tmetyevopsttra hyete sarva
eka bhavanti
tadetatpadanyamasya sarvasya yadayamtm
nena hyetatsarva veda
yath ha vai padennuvinded eva krti loka
vindate ya eva veda
tadetatpreya putrt preyo vittt preyo nyasmt
sarvasmd antaratara yadayamtm
sa yonyamtmana priya bruva bryt
priya rotsyattvaro ha tathaiva syd
tmnameva priyamupsta
sa ya tmnameva priyamupste na hsya priya
pramyuka bhavati
Tadhur yadbrahmavidyay sarva bhaviyanto
Es decir, atma es la respuesta definitiva a la pregunta cognitiva: qu hay que saber para saberlo todo?
Este Atma que es mas cercano a nosotros que nada, es ms querido que
un hijo, ms querido que la riqueza, ms que todo lo dems.
Y si quien slo venera como algo querido a Atma fuera a decirle
perders eso que quieres - priya al que declara querida a otra cosa
que Atma, as ocurrir muy probablemente.
El que slo venera como algo querido a Atma, no (ver) perecer jams al
objeto de su querencia.
Se dice: Ya que los hombres piensan que mediante el Brahmavidya (el
conocimiento de Brahman) se convertirn en todo, qu era lo que
10.
11.
12.
17
13.
14.
15.
16.
18
dharma.
Este Brahma, Kshatra, Vis y Shudra son Aqul. Entre los devas, Brahma
se convirti en Agni (fuego); entre los hombres, en los Brahmanas, en
Kshatriya a travs de los (divinos) Kshatriyas, en Vaisya a travs de los
(divinos) Vaisyas, en Sudra a travs de los (divinos) Sudras.
Por eso la gente hace votos para (ir) al mundo de los devas a travs de
Agni (el fuego sacrificial) y a travs de los Brahmanas entre los
hombres, pues Brahma se convirti en estas dos formas.
Ahora, el que se va de este mundo - loka sin haber visto su propio
mundo18, se que l no conoce no lo protege, lo mismo que los Vedas no
ledos o las (buenas) obras no hechas.
Ms todava, incluso si quien lo desconoce realizara aqu una accin de
gran mrito, esta (accin) suya perecer al fin (y al cabo).
Venere uno tan slo al mundo de Atman. No perecen las acciones de
aquel que venere tan slo al mundo de Atman, pues cualquier cosa que
su mente pudiera desear, de Atman eso mismo surge.
17.
pacama brhmaam
Quinto Brahmana
1.
19
yatsaptnnni medhay
tapasjanayatpit
La Shloka (dice):
Cuando el padre (de la creacin) gener mediante
2.
ekamasya sdhraam
dve devnabhjayat
trytmanekuruta
paubhya eka pryacchat
tasmintsarva pratihitam
yacca priti yacca na
kasmttni na kyante
.adyamnni sarvad
yo vai tmakiti veda
sonnamatti pratkena
sa devnapigacchati
sa rjamupajvatti lok
Yatsaptnnni medhay tapasjanayatpiteti
Medhay hi tapasjanayat pitaikamasya
sdhraamitdamevsya
Tatsdhraamannam yadidamadyate
sa ya etadupste na sa ppmano vyvartate
mira hyetat
dve devnabhjayaditi huta ca prahuta ca
tasmd devebhyo juhvati ca pra ca juhvaty
atho hur darapramsviti
tasmnneiyjuka syt
paubhya eka pryacchaditi tatpaya
payo hyevgre manuyca paavacopajvanti
tasmt kumra jta ghita vai vgre
pratilehayanti stana vnudhpayanty
atha vatsa jtamhur atida iti
tasminsarva pratihita
yacca priti yacca neti payasi hda sarva
pratihitam yacca priti yacca na
tadyadidamhu savatsara payas juhvadapa
punarmityu jayatti na tath vidyd yadahareva
juhoti tadaha punarmityumapajayatyeva
vidvn sarva hi devebhyonndya prayacchati
kasmttni na kyantedyamnni sarvadeti
puruo v akiti sa hdamanna puna
3.
4.
5.
6.
7.
20
punarjanayate
yo vai tmakiti vedeti puruo v akiti
sa hdamanna dhiy dhiy janayate karmabhir
yaddhaitanna kuryt kyeta ha
sonnamatti pratkeneti mukha pratkam
mukhenetyetat
sa devnapigacchati sa rjamupajvatti praas
Trytmanekuruteti mano vca pram
Tnytmanekurutnyatraman abhvam
ndaram anyatraman abhvam nrauamiti
manas hyeva payati manas ioti
kma sakalpo vicikits raddhraddh
dhitiradhitirhrrdhrbhrityetatsarva mana eva
tasmdapi pihata upaspio manas vijnti
ya kaca abdo vgeva sai hyantamyattai hi
na
propno vyna udna samnona ityetatsarva
pra
evaitanmayo v ayamtm
vmayo manomaya pramaya
trayo lok eta eva
vgevya loko
manontarikaloka
prosau loka
trayo ved eta eva
vgevargvedo
mano yajurveda
pra smaveda
dev pitaro manuy eta eva
vgeva dev
mana pitara
pro manuy
pit mt prajaita eva
mana eva pit
Se dice: tres hizo para s mismo, (significa que) hizo para s mismo la
mente, el habla y el prana. (La gente dice:) Mi mente estaba en otro
lado y no vea, mi mente estaba en otro lado y no escuchaba pues se ve
con la mente, se escucha con la mente.
El deseo, la deliberacin, la duda, la fe, la falta de fe, la determinacin,
la falta de determinacin, la vergenza, la reflexin, el temor, todo esto
es la mente. Por eso, incluso si alguien es tocado en la espalda, lo sabe
mediante la mente.
Cualquier sonido es en verdad el habla. Ella por cierto es para delimitar
(las cosas), no es nada por s.
El prana, el apana, el vyana, el udana y el samana y el ana, son todos
los pranas.
Por cierto el individuo (atman)20 est constituido por esto: constituido
por el habla, constituido por la mente, constituido por el prana.
Estos son los tres mundos:
La tierra es el habla,
La atmsfera es la mente,
El cielo es el prana.
Estos son los tres Vedas:
El Rig-Veda es el habla,
El Yajur-Veda es la mente,
El Sama-Veda es el prana.
Estos son devas, Pitris y hombres:
Los devas son el habla,
Los Pitris son la mente
Los hombres son el prana.
Estos son padre, madre e hijo:
El padre es la mente,
La madre es el habla,
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
21
22
vmt
pra praj
vijta vijijsyamavijtameta eva
yatkica vijta vcastadrpam
vgghi vijt
vgena tadbhtvvati
yatkica vijijsya manasastadrpam
mano hi vijijsyam
mana ena tadbhtvvati
yatkicvijta prasya tadrpam
pro hyavijta
pra ena tadbhtvvati
tasyai vca pithiv arram
jyot rpamayamagnis
tadyvatyeva vk
tvat pithiv tvnayamagni
athaitasya manaso dyau arram
jyotrpamasvdityas
tadyvadeva manastvat dyaus tvnasvdityas
tau mithuna samaitm tata projyata
sa indra sa eosapatno
dvityo vai sapatno
nsya sapatno bhavati ya eva veda
athaitasya prasypa arram
jyotrpamasau candras
tadyvneva pras tvatya pas tvnasau
candra
ta ete sarva eva sam sarvenant
sa yo haitnantavata upste .antavanta sa loka
jayaty atha yo haitnanantnupste ananta sa
loka jayati
sa ea savatsara prajpati oaakalas
tasya rtraya eva pacadaa kal
El nio es el prana.
Estos son lo que se sabe, lo que ha de saberse y lo que no se sabe:
Lo que se sabe, eso tiene la forma del habla,
pues el habla es lo que se sabe.
El habla protege al que se ha convertido en esto.
Lo que ha de saberse, eso tiene la forma de la mente,
pues la mente es lo que ha de saberse.
La mente protege al que se ha convertido en esto.
Lo que no se sabe, eso tiene la forma del prana,
pues el prana es lo que no se sabe.
El prana protege al que se ha convertido en esto.
De ese habla (que es alimento de Prajapati), la tierra es el cuerpo,
y la luz este fuego es la forma.
Y tanto cuanto se extienda el habla,
(otro) tanto se extiende la tierra, (otro) tanto se extiende este fuego.
Luego, de esta mente el cielo es el cuerpo,
y la luz este sol es la forma.
Y tanto cuanto se extienda esta mente,
(otro) tanto se extiende el cielo, (otro) tanto se extiende el sol.
Los dos (fuego y sol) se abrazaron, y naci entonces el prana.
El es Indra. Es sin rival.
Por cierto, un segundo es un rival,
y el que esto sabe no tiene rival.
Luego, de este prana el agua es el cuerpo
y la luz esta luna es la forma.
Y tanto cuanto se extienda este prana,
(otro) tanto se extiende el agua, (otro) tanto se extiende la luna.
Estos son todos iguales, todos infinitos.
Y el que los venera como finitos, obtiene un mundo finito,
pero el que los venera como infinitos, obtiene un mundo infinito.
Ese Prajapati es el ao, de diecisis partes - kala21.
Por cierto las noches son quince de sus partes, y Dhruva22 es su
decimosexta parte.
15.
16.
17.
23
dhruvaivsya oa kal
sa rtribhirev ca pryatepa ca kyate
somvsy rtrimetay oay kalay
sarvamida prabhidanupraviya tata
prtarjyate
tasmdet rtri prabhita pra na
vicchindydapi kikalsasyaitasy eva devaty
apacityai
yo vai sa savatsara prajpati oaakalo
yameva sa yoyamevavitpuruas
tasya vittameva pacadaa kal
tmaivsya oa kal
sa vittenaiv ca pryate .apa ca kyate
tadetannabhya yadayamtm pradhirvittam
tasmdyadyapi sarvajyni jyata tman cejjvati
pradhingdityevhu
atha trayo vva lok
manuyalok pitiloko devaloka iti
soya manuyaloka putreaiva jayyo
nnyena karma
karma pitiloko vidyay devaloko
devaloko vai lokn rehas tasmdvidy
praasanti
athta samprattir
yad praiyanmanyate atha putramha
tva brahma tva yajas tva loka iti
sa putra pratyhha brahmha yajoham loka
iti
yadvai kicnktam tasya sarvasya brahmetyekat
ye vai ke ca yajs te sarve yaja ityekat
ye vai keca loks te sarve loka ityekata
itvadv ida sarvam
etanm sarva sannayamitobhunajaditi
tasmt putramanuia lokyamhus
18.
19.
20.
21.
24
tasmdenamanusati
sa yadaivavidasmlloktpraity
athaibhireva prai saha putramviati
sa yadyanena kicidakaykita bhavati
tasmdena sarvasmtputro mucati
tasmt putro nma
sa putreaivsmil loke pratitihaty
athainamete daiv pr amit vianti
Pithivyai cainamagneca daiv vgviati
s vai daiv vgyay yadyadeva vadati
tattadbhavati
Divacainamditycca daiva mana viati
tadvai daiva mano yennandyeva bhavaty
atho na ocati
adbhyacaina candramasaca daiva pra
viati
sa vai daiva pro ya sacaracsacaraca
na vyathate .atho na riyati
sa evavitsarve bhtnmtm bhavati
yathai devataiva sa yathait devat sarvi
bhtnyavanty eva haivavida sarvi
bhtnyavanti
yadu kicem praj ocanty
amaivs tadbhavati
puyamevmu gacchati
na ha vai devnppa gacchati
athto vratamms
prajpatirha karmi sasije
tni sinyanyonyenspardhanta
vadiymyevhamiti vgdadhre
drakymyahamiti caku
roymyahamiti rotram
evamanyni karmi yathkarma
tni mityu ramo bhtvopayeme tnypnot
piensa). Por lo tanto, a un hijo que sea instruido (en realizar todo esto) le
dicen lokya (que permite lograr el mundo), y por eso se lo instruye.
Cuando un (padre) que sabe esto se va de este mundo, entonces entra en
su hijo junto con su prana.
Si hay alguna cosa que haya dejado sin hacer, de todo eso lo libra el hijo
(putra), y por eso se lo llama putra (liberador).
Por medio de su hijo, el padre se sostiene firme en este mundo. Entonces
estos divinos e inmortales pranas entran en aqul.
De la Tierra y del Fuego, entra en l el verbo divino
Y es en verdad divino ese verbo, ya que aquello que diga, eso mismo
viene a la existencia.
Del Cielo y del Sol, entra en l el la mente divina.
Y es en verdad divina ese mente, por la que se torna bienaventurado, y
ya no se apesadumbra.
Del Agua y de la Luna, entra en l el prana divino. Y es en verdad
divino ese prana, que ora se mueva o no se mueva no se cansa y por
tanto no perece.
El que esto sepa, llega a ser el Atman de todas las existencias.
As como es esa deidad (Hiranyagarbha), as se torna.
Y as como todas las existencias honran a esa deidad (con sacrificios,
etc.), as honran todas las existencias al que esto sepa.
Sea cual fuere el pesar que sufran estas criaturas, en ellas tan slo se
queda; a l slo va el mrito (punya); ciertamente el mal (papa) no se
acerca a los dioses.
22.
23.
25
tnyptv mityuravrundha
tasmcchrmyatyeva vk rmyati caku rmyati
rotram
athemameva npnod - yoya madhyama pras
tni jtu dadhrireya vai na reho ya
sacaracsacaraca na vyathate .atho na
riyati
hantsyaiva sarve rpamasmeti
ta etasyaiva sarve rpamabhavas tasmdeta
etenkhyyante pr iti
tena ha vva tatkulamcakate yasminkule bhavati
ya eva veda
ya u haivavid spardhatenuuyaty anuuya
haivntato mriyata ityadhytmam
athdhidaivatam
jvaliymyevhamityagnirdadhre
tapsymyahamitydityo
bhsymyahamiti candram
evamany devat yathdaivata
sa yathai prn madhyama pra
evamets devatn vyur
nimlocanti hyany devat na vyu
sainastamit devat yadvyu
Athaia loko bhavati
Yatacodeti sryo
sta yatra ca gacchatti
prdv ea udeti prestameti
ta devcakrire dharma
sa evdya sa u va iti
yadv etemurhyadhriyanta
tadevpyadya kurvanti
tasmdekameva vrata caret
pryccaivpnycca nenm ppm
adhytmam26
Cuando se mencionan los pranas en plural, puede referirse a las funciones de los sentidos, o a los cinco aspectos en que se subdivide el prana como se enuncian en el verso 3 de este mismo
Brahmana.
26
La palabra adhyatman significa en este caso en lo que respecta al cuerpo, al plano de lo corporal. Cuando la palabra atman es tomada en su sentido ms alto, significa en el plano espiritual
mityurpnavaditi
yadyu caret sampipayiet
teno etasyai devatyai syujya salokat jayati
aha brhmaam .
Sexto Brahmana
1.
traya v idam
nma rpa karma
te nmn vgityetademuktham
ato hi sarvi nmnyuttihanti
etade smaitaddhi sarvairnmabhi samam
etade brahmaitaddhi sarvi nmni bibharti
2.
atha rp cakurityetademuktham
ato hi sarvi rpyuttihanti
etade smaitaddhi sarvai rpai samam
etade brahmaitaddhi sarvi rpi bibharti
atha karmamtmetyetademuktham
ato hi sarvi karmyuttihanty
etade smaitaddhi sarvai karmabhi samam
etade brahmaitaddhi sarvi karmi bibharti
tadetattraya sadekamayamtmtmo eka
sannetattrayam
tadetadamita satyena channam
pro v amitam
nmarpe satyam
tbhymaya prachanna
3.
27
1.
2.
3.
28
dvityodhyya .
Segundo Adhyaya
prathama brhmaam
Primer Brahmana
diptablkirhncno grgya sa
sa hovcjtaatru kyam
brahma te bravti
sa hovcjtaatru
sahasrametasy vci dadmo
janako janaka iti
vai jan dhvantti
sa hovca grgyo
ya evsvditye purua etamevha brahmopsa
iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
atih sarve bhtn mrdh rjeti v
ahametamupsa iti
sa ya etamevamupstetih sarve bhtn
mrdh rj bhavati
sa hovca grgyo
ya evsau candre purua etamevha brahmopsa
iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
bihan paravs somo rjeti v
ahametamupsa iti
sa ya etamevamupste .aharaharha suta prasuto
OM
Antiguamente existi el orgulloso Gargya Balaki28, hombre de gran
erudicin.
El le dijo a Ajatasatru, (rey) de Kashi:
He de hablarte de Brahman?
Dijo Ajatasatru:
Mil (vacas) damos por esas palabras (tuyas), para que la gente acuda
diciendo Un Janaka,29 un Janaka!
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el Sol, yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como el supremo, cabeza de todas las existencias,
el rey.
El que as lo contemple en verdad, se vuelve supremo, cabeza de todas
las existencias, el rey.
Gargya le dijo:
Al purusha que est en la Luna,30 yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como el grande Soma, el rey vestido de blanco.
Para el que as lo contemple en verdad, da tras da es preparado y
vertido (el Soma), y no le falta el alimento.
4.
5.
6.
7.
8.
31
Y en el corazn
Y en el espacio (interior) del corazn
Y en la respiracin
34
Y en el corazn
32
33
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el relmpago,31 yo lo contemplo como
Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como el luminoso.
El que as lo contemple en verdad, se vuelve luminoso, y su progenie se
vuelve luminosa.
Gargya le dijo:
Al purusha que est en Akasha (el ter o espacio),32 yo lo contemplo
como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como aquello que es pleno (purnam) e inmvil.
El que as lo contemple en verdad, se vuelve pleno de progenie y
ganado, y su descendencia no cesa en este mundo.
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el viento,33 yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como Indra Vaikuntha, como al ejrcito invencible
(de los Maruts).
El que as lo contemple en verdad, se vuelve victorioso, invencible,
conquistador de sus enemigos.
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el fuego,34 yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como el indulgente.
El que as lo contemple en verdad, se vuelve indulgente y su
descendencia se vuelve indulgente.
Gargya le dijo:
9.
10.
11.
12.
35
sa hovca grgyo
ya evyamdare purua etamevha brahmopsa
iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
rociuriti v ahametamupsa iti
sa ya etamevamupste rociurha bhavati
rociurhsya praj bhavaty atho yai
sanigacchati sarvstnatirocate
sa hovca grgyo
ya evya yanta pacchabdondety
etamevha brahmopsa iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
asuriti v ahametamupsa iti
sa ya etamevamupste sarva haivsmilloka
yureti naina pur kltpro jahti
sa hovca grgyo
ya evya diku purua etamevha brahmopsa
iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
dvityonapaga iti v ahametamupsa iti
sa ya etamevamupste dvityavnha bhavati
nsmd gaachidyate
sa hovca grgyo
ya evya chymaya purua etamevha
brahmopsa iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el espejo, yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como el brillante.
El que as lo contemple en verdad, se vuelve brillante, y su descendencia
se vuelve brillante y con quienquiera que vaya, l brilla ms que ellos.
Y en la simiente y el corazn
o sea, consigue compaa (Nikh.)
37
La palabra gana que aqu se traduce por huestes quiere decir tambin nmeros
36
Gargya le dijo:
Al sonido que lo sigue a uno cuando se mueve, yo lo contemplo como
Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como la (duracin de la) vida.
El que as lo contemple en verdad, alcanza el total de sus aos en este
mundo y el prana (la vida) no lo abandona antes de la hora.
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el espacio, yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como el segundo e inseparable.
El que as lo contemple en verdad, se vuelve poseedor de un segundo36 y
sus huestes37 no se separan de l.
Gargya le dijo:
Al purusha hecho de sombra, yo lo contemplo como Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
13.
14.
15.
16.
38
39
sa hovca grgyo
ya evyamtmani purua etamevha brahmopsa
iti
sa hovcjtaatrur m maitasminsavadih
tmanvti v ahametamupsa iti
sa ya etamevamupsta tmanv ha bhavaty
tmanvin hsya praj bhavati
sa ha tmsa grgya
Sa hovcjtaatrur
Etvann ity
etvaddhti
naitvat vidita bhavatti
sa hovca grgya
upa tv ynti
Gargya le dijo:
Al purusha que est en el individuo (Atman),38 yo lo contemplo como
Brahman.
Ajatasatru le dijo:
No! No me hables de ese.
A l lo contemplo yo como aquello que es dueo de s (Atma-vi).
El que as lo contemple en verdad, se vuelve dueo de s y su
descendencia se vuelve duea de s.
Entonces Gargya se qued callado.
Ajatasatru le dijo:
Slo eso?
Slo eso.
Eso no basta para conocer (al verdadero Brahman)
Gargya le dijo:
A ti me acerco (como discpulo)
sa hovcjtaatru
pratiloma caitadyadbrhmaa katriyamupeyd
brahma me vakyatti
vyeva tv japayiymti
ta pvdyottasthau
tau ha purua suptamjagmatus
tametairnmabhirmantraycakre
bihanparavsa soma rjanniti
sa nottasthau
ta pinpea bodhaycakra
sa hottasthau
sa hovcjtaatrur
yatraia etat suptobhd
ya ea vijnamaya purua
kvaia tadbht
Ajatasatru le dijo:
Va a contrapelo39 que un Brahmana se avenga a un Kshatriya
pensando: Que l me declare a Brahman.
Sin embargo, voy a hacrtelo saber claramente.
As diciendo, lo tom de la mano y se levant.
Los dos se acercaron a una persona que estaba dormida. (Ajatasatru) lo
llam por estos nombres: Oh gran rey Soma, envuelto en blancas
vestiduras!
No se levant.
Despus, sacudindolo con la mano lo despert,
y (el otro) se levant.
Ajatasatru le dijo:
Cuando este hombre estaba as dormido, donde estaba entonces el
purusha, el inteligente? Y de dnde regres?
Gargya no lo saba.
La palabra atman (uno mismo) significa distintas cosas segn la declinacin y el contexto. Aqu significa el cuerpo fsico
O sea, es antinatural
17.
18.
19.
20.
40
kuta etadgditi
tadu ha na mene grgya
sa hovcjtaatrur
yatraia etat.suptobhd
ya ea vijnamaya puruas tade prn
vijnena vijnnamdya
ya eontarhidaya kas tasmichete
tni yad gihti atha haitatpurua svapiti nma
tadgihta eva pro bhavati
giht vg
gihta cakur
gihta rotra
gihta mana
sa yatraitatsvapnyay carati
te hsya loks
taduteva mahrjo bhavaty
uteva mahbrhmaa
utevoccvaca nigacchati
sa yath mahrjo jnapadngihtv sve janapade
yathkma parivartetaivamevaia
etatprngihtv sve arre yathkma
parivartate
atha yad suupto bhavati
yad na kasyacana veda
hit nma nyo dvsaptati sahasri
hidaytpurtatamabhipratihante
tbhi pratyavasipya purtati ete
sa yath kumro v mahrjo v mahbrhmao
vtighnmnandasya gatv aytaivamevaia
etacchete
sa yathorabhistantunoccared yathgne kudr
viphulig vyuccaranty evamevsmdtmana
sarve pr sarve lok sarve dev sarvi
Ajatasatru le dijo:
Cuando este hombre estaba as dormido, entonces el purusha
inteligente que mediante la inteligencia (vijana) de los sentidos
(pranas) ha absorbido en s mismo toda inteligencia, resida en el
Akasha (ter) dentro del corazn.
Cuando recoge estas (diferentes clases de inteligencia hacia s),
entonces se dice que el purusha duerme (svapiti).
Entonces el prana queda recogido,
Recogida el habla,
Recogido el ojo,
Recogido el odo,
Recogida la mente.
Y cuando se mueve por doquier en el sueo (y al soar), entonces esos
son sus mundos.40
All es como si se volviera rey, o un gran Brahmana. Es como si
ascendiera y descendiera41.
Y como un gran rey podra someter a sus propios sbditos y moverse por
doquier segn desee dentro de sus propios dominios, as ese (purusha
dotado de inteligencia) somete a los diferentes sentidos (pranas) y se
mueve por doquier dentro de su propio cuerpo (al soar).
bhtni vyuccaranti
tasyopaniatsatyasya satyamiti
pr vai satya temea satyam
1.
2.
3.
43
dvitya brhmaam
Segundo Brahmana
4.
1.
2.
46
47
trata de esta cabeza (nuestra) pues su boca (la boca) est debajo, su
fondo (el crneo) est encima.
Al decir en ella se ha puesto la gloria de mltiple forma, ciertamente
los pranas (sentidos) son la gloria de mltiple forma, y por lo tanto se
refiere a los sentidos.
Al decir en su labio se sientan los siete Rishis, ciertamente los Rishis
son los pranas (sentidos), y por lo tanto se refiere a los sentidos.
Al decir con el habla, el octavo, se comunica con Brahman es porque
el habla, el octavo, se comunica con Brahman.
Estos dos (odos) son los Rishis Gautama y Bharadwaja; el derecho
Gautama, el izquierdo Bharadwaja.
Estos dos (ojos) son los Rishis Vishvamitra y Jamadagni; el derecho
Vishvamitra, el izquierdo Jamadagni.
Estas dos (narinas) son los Rishis Vashistha y Kasyapa; el derecho
Vashishtha y el izquierdo Kasyapa.
La lengua es Atri, pues con la lengua se come el alimento, y por comer
(Attir) se lo llama Atri.
El que esto sabe se convierte en omnvoro, y todo se vuelve alimento
suyo.
Titya brhmaam .
Tercer Brahmana
3.
4.
5.
6.
48
etatsthitam
etatsat
tasyaitasya mrtasyaitasya martyasyaitasya
sthitasyaitasya sata
ea raso ya ea tapati
sato hyea rasa
athmrta vyucntarika caitadamitam
etadyad
etattyat
tasyaitasymrtasyai tasymitasyaitasya yata
etasya tyasyaia raso ya ea etasminmaale
puruas
tasya hyea rasa
ityadhidaivatam
Athdhytmam
idameva mrta yadanyatprcca
yacyamantartmannka
etanmartyam
etatsthitam
etatsat
tasyaitasya mrtasyai
tasya martyasyaitasya sthitasyaitasya sata ea raso
yaccaku
sato hyea rasa
athmrtam
praca yacyamantartmannka
etadamitam
etadyad
etattya
tasyaitasymrtasyaitasymitasyaitasya yata
etasya tyasyaia raso yoya dakiekanpuruas
tyasya hyea rasa
tasya haitasya puruasya rpam
yath mhrajana vso
es Sat (definido).
La esencia de eso que es con-forma, que es mortal, que es slido, que es
Sat,
es el sol que brilla,
pues l es la esencia del Sat (lo definido).
Ahora lo sin-forma: la atmsfera y el aire son lo inmortal,
son lo fluido,
son Tya (indefinidos).
La esencia de eso que es sin-forma, que es inmortal, que es fluido, que es
Tya, es el purusha que est en el disco (solar),
pues l es la esencia del Tya (lo indefinido).
Hasta aqu lo referente a los Devas.
Ahora lo referente al individuo (Atman)48
Todo es con-forma, salvo el prana y el Akasha (ter) interno del cuerpo,
es mortal,
es slido,
es Sat (definido).
La esencia de eso que es con-forma,
que es mortal, que es slido, que es Sat, es el Ojo, pues l es la esencia
del Sat (lo definido).
Ahora lo sin-forma:
el prana y el Akasha (ter) interno del cuerpo son lo inmortal,
son lo fluido,
son Tya (indefinidos).
La esencia de eso que es sin-forma, que es inmortal, que es fluido, que es
Tya, es el purusha que est en el ojo derecho,
pues l es la esencia del Tya (lo indefinido).
Cul es la apariencia de este purusha?
Como la vestidura de color azafrn,
Como blanca lana,
yath pvvikam
yathendragopo
yathgnyarcir
yath puarkam
yath sakidvidyutta
sakidvidyutteva ha v asya rrbhavati
ya eva ved
thta deo
neti neti
na hyetasmditi netyanyat paramasty
atha nmadheya satyasya satyamiti
pr vai satyam
temea satyam
1.
2.
3.
49
Como la cochinilla,
Como llama de fuego,
Como el blanco loto,
Como el relmpago repentino.
La prosperidad del que esto sepa es como el relmpago repentino.
Ahora (viene) la descripcin (de Brahman):
No as, no as!49
Pues no hay nada superior a esto: (decir) No as
Despus viene el nombre (de Brahman): Verdad de lo verdico50
Los pranas (sentidos) son la Verdad, y este (Brahman) es la Verdad de
aquellos.
caturtha brhmaam .
Cuarto Brahmana51
Maitreyi le dijo:
Neti neti puede traducirse como No es esto, no es esto (otro) o sea, no es nada que pueda imaginarse.
Idem nota 25 arriba.
El discurso que sigue se repite prcticamente con las mismas palabras en el 5to Brahmana del 4to. Adhyaya
52
Maitreyi y Katyayani eran las dos esposas de Yajavalkya. Maitreyi estaba instruida en el conocimiento de Brahman, Katyayani slo saba los conocimientos tpicos de las mujeres.
50
51
4.
5.
Yajavalkya le dijo:
Verdaderamente me eres estimable, querida, y dices palabras
estimables. Ven, sintate, te lo explicar.
Pero atindeme bien y medita (en ello)
Le dijo:
No es que el esposo sea amado por deseo del esposo, querida, sino que
por deseo de Atman es amado el esposo.
No es que la esposa sea amada por deseo de la esposa, querida, sino que
por deseo de Atman es amada la esposa.
No es que los hijos sean amados por deseo de los hijos, querida, sino
que por deseo de Atman son amados los hijos.
No es que los bienes sean amados por deseo de los bienes, querida, sino
que por deseo de Atman son amados los bienes.
No es que el poder espiritual (Brahma) sea amado por deseo del poder
espiritual, querida, sino que por deseo de Atman es amado el poder
espiritual.
No es que la soberana (Kshatra) sea amada por deseo de la soberana,
querida, sino que por deseo de Atman es amada la soberana.
No es que los mundos sean amados por deseo de los mundos, querida,
sino que por deseo de Atman son amados los mundos.
No es que los devas sean amados por deseo de los devas, querida, sino
que por deseo de Atman son amados los devas.
No es que las existencias sean amadas por deseo de las existencias,
querida, sino que por deseo de Atman son amadas las existencias.
No es que todas las cosas sean amadas por deseo de todas las cosas,
querida, sino que por deseo de Atman son amadas todas las cosas.
En verdad es Atman lo que hay que ver, lo que hay que or, lo que hay
que pensar, lo que hay que meditar.
Maitreyi, querida, es por la visin, la escucha, el pensamiento y el
conocimiento intuicional de Atman que se conoce todo esto.
6.
7.
sa yath dundubherhanyamnasya na
bhychabdchaknuyd grahaya
dundubhestu grahaena dundubhyghtasya v
abdo gihta
sa yath akhasya dhmyamnasya na
bhychabdchaknuyd grahaya
akhasya tu grahaena akhadhmasya v abdo
gihta
sa yath vyai vdyamnyai na
bhychabdchaknuyd grahaya
vyai tu grahaena vvdasya v abdo
gihta
sa yathrdraidhgnerabhyhittpithag-dhm
vinicaranty eva v aresya mahato bhtasya
nivasitametad yadigvedo yajurveda
smavedotharvgirasa itihsa pura vidy
upaniada lok stryanuvykhynni
vykhynny
asyaivaitni nivasitni
sa yath sarvsmap samudra ekyanam
eva sarve sparn tvagekyanam
eva sarve gandhn nsikaikyanam
eva sarve rasn jihvaikyanam
eva sarve rp cakurekyanam
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
53
accin tiene por nica morada a la mano, todo goce tiene por nica
morada al rgano genital, toda excrecin tiene por nica morada al ano,
todo movimiento tiene por nica morada al pie, y toda palabra tiene por
nica morada a la Voz,53
Ac se listan los gana-indriyas (funciones de conocimiento), los karma-indriyas (funciones de accin), la mente (manas) y el intelecto (corazn o hrid).
tatkena ka manvta
tatkena ka vijnyt
yeneda sarva vijnti
ta kena vijnyd
vijtramare kena vijnyditi
1.
2.
3.
4.
pacama brhmaam
Quinto Brahmana
5.
6.
7.
8.
9.
puruo yacyamadhytma
prastejomayomitamaya puruoyameva sa
yoyamtmeda amitam.
ida brahmeda sarvam
Ayamditya sarve bhtn madhv
asydityasya sarvi bhtni madhu
yacyamasminnditye tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma
ckuastejomayomitamaya puruoyameva sa
yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
im dia sarve bhtn madhv
s di sarvi bhtni madhu
yacyamsu diku tejomayomitamaya puruo
yacyamadhytma rautra
prtirutkastejomayomitamaya
puruoyameva sa yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
aya candra sarve bhtn madhv
asya candrasya sarvi bhtni madhu
yacyamasmicandre tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma
mnasastejomayomitamaya puruoyameva sa
yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
iya vidyutsarve bhtna madhv
asyai vidyuta sarvi bhtni madhu
yacyamasy vidyuti tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma
taijasastejomayomitamaya puruoyameva sa
yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
aya stanayitnu sarve bhtn madhv
asya stanayitno sarvi bhtni madhu
yacyamasminstanayitnau tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma bda
aliento.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Este Aditya (el Sol) es la miel de todas las existencias, y todas las
existencias son la miel de este Sol. De igual manera (lo son) el preclaro e
inmortal purusha en este Sol, y el preclaro e inmortal purusha que a
nivel individual es el ojo.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Estas direcciones (disha, los puntos cardinales) son la miel de todas las
existencias, y todas las existencias son la miel de estas direcciones. De
igual manera (lo son) el preclaro e inmortal purusha en estas
direcciones, y el preclaro e inmortal purusha que a nivel individual es el
odo.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Este Chandra (la Luna) es la miel de todas las existencias, y todas las
existencias son la miel de esa Luna. De igual manera (lo son) el preclaro
e inmortal purusha en esta Luna, y el preclaro e inmortal purusha que a
nivel individual es la mente.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Este relmpago es la miel de todas las existencias, y todas las existencias
son la miel de ese relmpago. De igual manera (lo son) el preclaro e
inmortal purusha en este relmpago, y el preclaro e inmortal purusha
que a nivel individual es la chispa (vidyuti).
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Esta nube tronadora es la miel de todas las existencias, y todas las
existencias son la miel de esa nube tronadora. De igual manera (lo son)
el preclaro e inmortal purusha en esta nube tronadora, y el preclaro e
inmortal purusha que a nivel individual es sonido y voz.
10.
11.
12.
13.
14.
54
55
sauvarastejomayomitamaya
puruoyameva sa yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
Ayamka sarve bhtn madhv
asykasya sarvi bhtni madhu
yacyamasminnke tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma
hidykastejomayomitamaya
purua.ayameva sa yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
aya dharma sarve bhtn madhv
asya dharmasya sarvi bhtni madhu
yacyamasmindharme tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma
dhrmastejomayomitamaya puruoyameva sa
yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
ida satya sarve bhtn madhv
asya satyasya sarvi bhtni madhu
yacyamasminsatye tejomayomitamaya puruo
yacyamadhytma styastejomayomitamaya
puruoyameva sa yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
ida mnua sarve bhtn madhv
asya mnuasya sarvi bhtni madhu
yacyamasminmnue tejomayomitamaya
puruo yacyamadhytma
mnuastejomayomitamaya puruoyameva sa
yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
Ayamtm sarve bhtn madhv
asytmana sarvi bhtni madhu
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Este Akasha (ter) es la miel de todas las existencias, y todas las
existencias son la miel de este Akasha. De igual manera (lo son) el
preclaro e inmortal purusha en este Akasha, y el preclaro e inmortal
purusha que a nivel individual es el Akasha del corazn.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Este Dharma es la miel de todas las existencias, y todas las existencias
son la miel de ese Dharma. De igual manera (lo son) el preclaro e
inmortal purusha en este Dharma, y el preclaro e inmortal purusha que a
nivel individual es el Dharma54.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Esta Esencia de lo Real (satya) es la miel de todas las existencias, y
todas las existencias son la miel de esta Esencia de lo Real. De igual
manera (lo son) el preclaro e inmortal purusha en esta Esencia de lo Real
y el preclaro e inmortal purusha que a nivel individual es la Esencia de
lo Real.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Esta Humanidad es la miel de todas las existencias, y todas las
existencias son la miel de esta Humanidad.. De igual manera (lo son) el
preclaro e inmortal purusha en esta Humanidad y el preclaro e inmortal
purusha que a nivel individual es lo humano.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Este Atman55 es la miel de todas las existencias, y todas las existencias
son la miel de ese Atman. De igual manera (lo son) el preclaro e inmortal
purusha en este Atman, y el preclaro e inmortal purusha que es el
15.
16.
17.
18.
56
yacyamasminntmani tejomayomitamaya
puruo yacyamtm tejomayomitamaya
puruoyameva sa yoyamtmedamamitam
ida brahmeda sarvam
sa v ayamtm sarve bhtnmadhipati
sarve bhtn rj
tadyath rathanbhau ca rathanemau cr sarve
samarpit
evamevsminntmani sarvi bhtni sarve dev
sarve lok sarve pr sarva eta tmna
samarpit
ida vai tanmadhu
dadhyatharvaovibhymuvca
tadetadii payannavocat .
tadvm nar sanaye dasa ugram
vikiomi tanyaturna viim
dadhya ha yanmadhvtharvao vm
avasya r pra yadmuvceti
ida vai tanmadhu
dadhyatharvaovibhymuvca
tadetadii payannavocat
tharvayvinau dadhcevya ira
pratyairayatam
sa v madhu pravocadityan
tvra yad dasrv api kakya vmiti
ida vai tanmadhu
dadhyatharvaovibhymuvca
tadetadii payannavocat
puracakre dvipada
puracakre catupada
pura sa pak bhtv
pura purua viaditi
Atman56.
Ciertamente l es lo mismo que ese Atman, que este Inmortal, que este
Brahman, que este Todo.
Y as este Atman es el seor de todas las existencias, el rey de todas las
existencias.
Y as como todos los rayos estn contenidos entre el cubo y la contera de
la rueda,
todas las existencias, todos los dioses, todos los mundos, todos los
pranas, en este cuerpo se hallan contenidos en ese Atman.
Esta miel (el Madhu-Vidya) fue proclamada por Dadhyak Atharvan a los
dos Ashvines, y al presenciar aquello el Rishi, dijo:57
Voy a revelar, oh hroes, vuestra pavorosa accin codiciosa, como el
trueno revela la lluvia,
La miel (el Madhu-Vidya) que les proclamara Dadhyak Atharvana por
medio de la cabeza de un caballo.
Esta miel (el Madhu-Vidya) fue proclamada por Dadhyak Atharvan a los
dos Ashvines,
y al presenciar aquello el Rishi, dijo:58
Oh Ashvines, ustedes le pusieron una cabeza de caballo a
Atharvana Dadhyak
y deseando ser fiel (a su promesa)
l les proclam la miel de Tvashtri y la que ha de ser de ustedes
en secreto, oh poderosos.59
Esta miel (el Madhu-Vidya) fue proclamada por Dadhyak Atharvan a los
dos Ashvines,
y al presenciar aquello el Rishi, dijo:
(El Seor) hizo cuerpos con dos pies,
hizo cuerpos con cuatro pies.
Primero se convirti en ave,
y entr en los cuerpos como purusha.
Este mismo purusha en todos los cuerpos es el puri-saya, o sea el que
19.
1.
2.
60
Esta miel (el Madhu-Vidya) fue proclamada por Dadhyak Atharvan a los
dos Ashvines,
y al presenciar aquello el Rishi, dijo:60
(El Seor) se volvi semejante a todas las formas, para revelar esa
forma suya (de Atman).
Indra (el Seor) aparece multiforme mediante su Maya, pues sus ciento
diez caballos (sentidos) estn controlados (Yukta).
Este (Atman) es los caballos, este (Atman) es los diez y los miles, los
muchos e infinitos.
Es el Brahman, sin antecedente y sin consecuente, sin nada dentro ni
fuera; este Atman es Brahman,61 el Todo-existente. As dice la enseanza
(de los Upanishads.)
aha brhmaam
Sexto Brahmana
atha vaa
pautimyo gaupavand
gaupavana pautimyt
pautimyo gaupavand
gaupavana kauikt
kauika kauinyt
kauinya ilyc
chilya kauikcca gautamcca
gautama
gniveyd
agniveya ilyccnabhimltcca
3.
nabhimlta nabhimltd
anabhimlto gautamd
gautama saitavaprcnayogybhy,
saitavaprcnayogyau praryt
praryo bhradvjd
bhradvjo bhradvjcca gautamcca
gautamo bhradvjd
bhradvja praryt
praryo vaijavpyand
vaijavpyana kauikyane
kauikyani
Anabhimlata de Anabhimlata
Anabhimlata de Gautama
Gautama de Saitava y de Prachinayogya,
Saitava y Prachinayogya de Parasharya,
Parasharya de Bharadwaja,
Bharadwaja de Bharadwaja y Gautama,
Gautama de Bharadwaja,
Bharadwaja de Parasharya,
Parasharya de Vaijavapayana
Vaijavapayana de Kaushikayani,
Kaushikayani,
Ghitakauikd
ghitakauika praryyat
praaryyaa praryt
praryo jtkaryj
jtkarya suryacca yskcca
asuryaastraivaes
traivairaupajandhaner
aupajandhanirsuri
surirbhradvjd
bhradvja treyd
atreyo mer
mirgautamd
gautamo gautamd
gautamo vtsyd
vtsya ilyc
chilya kaiorytkpyt
kaiorya kpya kumrahritt
kumrahrito glavd
glavo vidarbhkauinyd
vidarbhkauinyo vatsanapto bbhravd
vatsanapdbbhrava patha saubhart
path saubharoysydgirasd
aysya girasa bhtestvrd
bhtistvro vivarpttvrd
De Ghritakaushika;
Ghritakaushika de Parasaryayana,
Parasharyayana de Parasharya,
Parasharya de Jatukarnya,
Jatukarnya de Asurayana y Yaska,
Asurayana de Traivani,
Traivani de Aupajandhani,
Aupajandhani de Asuri,
Asuri de Bharadwaja,
Bharadwaja de Atreya,
Atreya de Manti,
Manti de Gautama
Gautama de Gautama,
Gautama de Vatsya,
Vatsya de Shandilya,
Shandilya de Kaishorya Kapya
Kaishorya Kapya de Kumaraharita,
Kumaraharita de Galava,
Galava de Vidarbhi-Kaundinya,
Vidarbhi-Kaundinya de Vatsanapat Babhrava,
Vatsanapat Babhrava de Pathi Saubhara,
Pathi Saubhara de Ayasya Angirasa,
Ayasya Angirasa de Abhuti Twashtra,
Abhuti Twashtra de Vishvarupa Twashtra
Vishvarupa Twashtra de los Ashvines,
Los Ashvines de Dadhyak Atharvana,
Dadhyak Atharvana de Atharvan Daiva
vivarpastvrovibhym
avinau dadhca tharvad
dadhyatharvaotharvao daivd
atharv daivo mityo prdhvasann
mityu prdhvasana pradhvasant
pradhvasana ekare
ekarirvipracitter
vipracittirvyaer
vyai sanro
sanru santant
santana sanagt
sanaga paramehina
parameh brahmao
brahma svayabhu
brahmae nama
1.
atha tityodhyya
prathama brhmaa .
Primer Brahmana
OM
Janaka de Videha hizo un sacrificio con abundantes donativos (el
Ashvamedha).
All haban venido Brahmanas de los Kurus y los Panchalas, y de ellos
quiso saber Janaka de Videha cul de aquellos Brahmanas era el ms
entendido.
Por lo tanto, encerr mil vacas, y a cada par de cuernos fueron
amarrados diez padas (de oro).
2.
3.
4.
63
tnhovca
brhma bhagavanto
yo vo brahmiha
sa et g udajatmiti
te ha brhma na dadhiur
atha ha yjavalkya svameva
brahmacriamuvcait
saumyodaja smaravd iti
t hodcakra
te ha brhmacukrudhu
katha nu no brahmiho bruvtety
atha ha janakasya vaidehasya hotvalo babhva
sa haina papraccha
tva nu khalu no
yjavalkya brahmihosd iti
sa hovca
namo vaya brahmihya kurmo
gokm eva vaya sma iti
ta ha tata eva prau dadhre hotvala
yjavalkyeti hovca
yadida sarva mityunpta,
sarva mityunbhipanna
kena yajamno mityorptimatimucyata iti
hotrartvijin vc
vgvai yajasya hot
tadyeya vk soyamagni sa hot s mukti
stimukti
yjavalkyeti hovca
yadida sarvamahortrbhympta,
sarvamahortrbhymabhipanna
kena yajamnohortrayorptimatimucyata ity
adhvaryuartvij cakudityena
cakurvai yajasydhvaryus
tadyadida caku
Y les dijo:
Venerables Brahmanas,
que el ms sabio63 de ustedes se lleve estas vacas.
Mas aquellos Brahmanas no se atrevieron.
Entonces Yajavalkya le dijo a su brahmacharin (discpulo):
Llvalas, querido Samasravas
Este se las llev.
Los Brahmanas se encolerizaron y dijeron:
Cmo puede decir que es el ms sabio de nosotros?
Haba un tal Asvala, sacerdote hotri de Janaka de Videha.
Este le pregunt:
Eres en verdad el ms sabio de nosotros, Yajavalkya?
Le respondi:
Me inclino ante el mejor conocedor de Brahman, pero verdaderamente
deseara poseer estas vacas.
Entonces Ashvala, el sacerdote hotri se decidi a interrogarlo.
Yajavalkya, le dijo,
Aqu todo lo alcanza la muerte, todo lo vence la muerte. De qu modo
entonces queda librado quien sacrifica, ms all del alcance de la
muerte?
(Le contest:)
Por medio del sacerdote hotri, que es Agni (el fuego), que es el Habla.
Pues el Habla es el hotri del sacrificio,
y el Habla es Agni, y l es el hotri. Esto constituye la libertad, la perfecta
libertad (de la muerte.)
Yajavalkya, le dijo,
Aqu todo lo alcanzan el da y la noche, todo lo vencen el da y la
noche. De qu modo entonces queda librado quien sacrifica, ms all
del alcance del da y la noche?
(Le contest:)
Por el sacerdote adhvaryu, que es el ojo, que es Aditya (el Sol). Pues el
ojo es el adhvaryu del sacrificio,
y el ojo es el Sol, y l es el adhvaryu. Esto constituye la libertad, la
5.
6.
7.
8.
64
sosvditya
sodhvaryu s mukti stimukti
yjavalkyeti hovca
yadida sarva
prvapakparapakbhympta,
sarva prvapakparapakbhymabhipanna
kena yajamna
prvapakparapakayorptimatimucyata ity
atimucyate iti
udgtrartvij vyun prena
pro vai yajasyodgt
tadyoya pra
sa vyu sa udgt s mukti stimukti
yjavalkyeti hovca
yadidamantarikamanrambaamiva
kenkramena yajamna svarga lokamkramata
iti
brahmaartvij manas candrea
mano vai yajasya brahm
tadyadida mana sosau candra sa brahm s
mukti stimuktir
ityatimok
atha sapada
yjavalkyeti hovca
katibhirayamadyargbhirhotsminyaje kariyatti
tisibhiriti
katamststisra iti
puronuvky ca yjy ca asyaiva tity
ki tbhirjayatti
yat kiceda prabhid iti
yjavalkyeti hovca
katyayamadydhvaryurasminyaja hutrhoyatti
tisra iti
perfecta libertad.
Yajavalkya, le dijo,
Aqu todo lo alcanzan el crecer y menguar de la luna, todo lo vencen el
crecer y menguar de la luna. De qu modo entonces queda librado
quien sacrifica, ms all del alcance del crecer y menguar de la luna?
(Le contest:)
Por el sacerdote udgatri, que es Vayu (el viento), que es el aliento. Pues
el aliento es el udgatri del sacrificio,
y el aliento es el Viento, y l es el udgatri. Esto constituye la libertad, la
perfecta libertad.
Yajavalkya, le dijo,
El cielo es como si no tuviera subida (escalera). De qu modo
entonces se aproxima quien sacrifica al mundo del Svarga?
(Le contest:)
Por el sacerdote Brahmana, que es Chandra (la Luna), que es la mente.
Pues la mente es el Brahmana del sacrificio,
y la mente es la Luna, y l64 es el brahmana. Esto constituye la libertad,
la perfecta libertad.
Estos son (los medios para) la completa liberacin (de la muerte.)
Ahora (se declaran) los logros:65
Yajavalkya, le dijo,
Cuntos versos del Rik emplear hoy el sacerdote hotri en este
sacrificio?
Tres.
Cules tres?
El Puronuvakya, el Yajya, y en tercer lugar, el Shasya.66
Qu conquista con ellos?
Todo lo que posee vida.
Yajavalkya, le dijo,
Cuntas ahutis (oblaciones) emplear hoy el sacerdote Adhvaryu en
este sacrificio?
9.
10.
67
katamststisra iti
y hut ujjvalanti
y hut atinedante
y hut adhierate
ki tbhirjayatti
y hut ujjvalanti
devalokameva tbhirjayati
dpyata iva hi devaloko
y hut atinedante
pitilokameva tbhirjayaty
atva hi pitiloko
y hut adhierate
manuyalokameva tbhirjayaty
adha iva hi manuyaloka
yjavalkyeti hovca
katibhirayamadya brahm yaja dakiato
devatbhirgopyatty
ekayeti
katam saiketi
mana evety
ananta vai mano
ant vive dev
anantameva sa tena loka jayati
yjavalkyeti hovca
katyayamadyodgtsminyaje stotriy stoyatti
tisra iti
katamststisra iti
puronuvky ca yjy ca asyaiva tity
katamst y adhytmamiti
pra eva puronuvkypno yjy
vyna asy
ki tbhirjayatti
pithivlokameva puronuvkyay jayaty
antarikaloka yjyay
de alabanza (Nikh.)
Tres.
Cules tres?
Las que al ofrecerlas, llamean,
las que al ofrecerlas, hacen mucho ruido,
las que al ofrecerlas, se hunden.
Qu conquista con ellas?
Con las que llamean al ofrecerlas, conquista el mundo de los devas;
pues el mundo de los devas es como si llameara.
Con las que hacen mucho ruido al ofrecerlas, conquista el mundo de los
Pitris (ancestros) pues el mundo de los Pitris es sumamente (ruidoso).
Con las que se hunden al ofrecerlas, conquista el mundo Manushya (de
los humanos) pues el mundo de los humanos est como hacia abajo.
Yajavalkya, le dijo,
Con cuntas divinidades protege hoy este sacrificio el sacerdote
Brahmana de la derecha?
Con una.
Y cul es?
La mente, por cierto;
pues la mente es infinita,
y los Vishvedevas son infinitos,
y con ella l conquista el mundo de lo infinito.
Yajavalkya, le dijo,
Cuntos himnos stotriya67 emplear hoy el sacerdote Udgatri en este
sacrificio?
Tres.
Cules tres?
El Puronuvakya, el Yajya, y en tercer lugar el Shasya.
Y qu son estos en relacin con el cuerpo?
El Puronuvakya es el Prana (aliento ascendente), el Yajya es el Apana
(aliento descendente), y el Shasya el Vyana (aliento que retrocede).
Qu conquista con ellos?
Con el Purovakya conquista la tierra,
con el Yajya la atmsfera,
con el Shasya el cielo.
dyuloka asyay
tato ha hotvala upararma
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
68
69
Dvitya brhmaa .
Segundo Brahmana
10.
yjavalkyeti hovca
yadida sarva mityoranna
k svits devat yasy mityurannamity
agnirvai mityu
sopmannam
apa punarmityu jayati
Yajavalkya, le dijo,
Aqu todo es alimento de la muerte.
Cul ser pues la deidad de quien la muerte sea el alimento?
El fuego es verdaderamente muerte,
y l es alimento del agua.
El agua a su vez vence a la muerte.
11.
yjavalkyeti hovca
yatrya puruo mriyata
udasmtpr krmanty aho neti
neti hovca yjavalkyo
atraiva samavanyante
sa ucchvayaty
dhmyati
dhmto mita ete
yjavalkyeti hovca
yatrya puruo mriyate
kimena na jahtti
nmety
ananta vai nmnant vive dev
anantameva sa tena loka jayati
yjavalkyeti hovca
yatrsya puruasya mitasygni vgapyeti
vta pra
cakurditya
manacandra
dia rotra
pithiv arram
kamtmauadhrlomni
Yajavalkya, le dijo,
Cuando muere una persona as (un sabio),
los pranas70 salen de l o no?
No, dijo Yajavalkya,
Quedan recogidos en l,
y l se hincha,
se infla,
y as inflado reposa el muerto.
9.
12.
13.
70
Yajavalkya, le dijo,
Cuando muere una persona as,
qu no lo abandona?
El nombre,
pues el nombre es infinito, los Vishvedevas son infinitos, y por aquel, l
conquista el mundo infinito.
Yajavalkya, le dijo,
Cuando el habla de esta persona muerta entra en el fuego,
el prana en el aire,
el ojo en el Sol,
la mente en la Luna,
el odo en las direcciones (cardinales),
el cuerpo en la tierra,
el atman en el Akasha, el vello en las hierbas,
los cabellos en los rboles, (y cuando) sangre y simiente descansan en el
vanaspatnke
apsu lohita ca retaca nidhyate
kvya tad puruo bhavatty
ahara saumya hastam rtabhgeti
hovcvmevaitasya vediyvo
etad na nvetatsajana iti
tau hotkramya mantray cakrte tau ha
yadcatu
karma haiva tadcatur atha ha yatpraasatu
karma haiva tat praasatu puyo vai puyena
karma bhavati ppa ppeneti
tato ha jratkrava rtabhga upararma
1.
71
agua,
dnde est pues la persona (purusha)?
Amigo Arthabaga, dame la mano. Los dos solos hemos de saber esto;
que esta cuestin nuestra no se haga pblica."
Entonces los dos salieron y discutieron, y fue del karma (accin) aquello
de lo que hablaron, fue el karma lo que elogiaron, esto es, que el hombre
se hace meritorio mediante acciones meritorias, e inicuo por acciones
inicuas.
Con esto, Jaratkara Artabhaga qued en paz.
titya brhmaa .
Tercer Brahmana
2.
1.
Te dijo me supongo que fueron a donde van los que han realizado
el sacrificio del caballo (Asvamedha).
Y a dnde van los que han realizado el sacrificio del caballo?
Este mundo est a treinta y dos jornadas del carro del Sol.
La tierra, el doble de grande, lo rodea por completo.
El ocano, (a su vez) el doble de grande, rodea a esta tierra por
completo.
Ahora, entre ellos hay un espacio (akasha) grande como el filo de una
navaja, o el ala de un mosquito.
Indra, convertido en pjaro, se los entreg (a travs del espacio) a Vayu,
Y Vayu, llevndolos dentro de s, los transport a donde moran los que
han realizado el sacrificio del caballo.
Esto fue de los Parikshitas, que haban realizado el sacrificio del
caballo.
De este modo, (el gandharva) tambin elogi a Vayu.
Por lo tanto tan slo Vayu es vyashti (en lo individual)
Y Vayu es samashti (en lo colectivo).
Vence a su vez a la muerte el que esto sepa.
Con esto, Bhujyur Lahyayani qued en paz.
caturtha brahmaa .
Cuarto Brahmana
2.
1.
72
ya udnenodniti
sa ta tm sarvntara
ea ta tm sarvntara
sa hovcoastackryaa
yath vibrydasau gaur asvava ity
evamevaitadvyapadia bhavati
yadeva skdaparokd brahma ya tm
sarvntara ta me vycakveti
ea ta tm sarvntara
katamo yjavalkya sarvntaro
na dierdrara payer
na rute rotra iuy
na matermantra manvth
na vijtervijtra vijny
ea ta tm sarvntaro
.atonyadrta
tato hoastasckryaa upararma
pacama brhmaa .
Quinto Brahmana
Es perecedero (Nikh.)
1.
73
74
aha brhmaa .
Sexto Brahmana
es perecedero (Nikh.)
Gargi, hija de Vachaknu, es el nombre de una mujer muy sabia.
1.
saptama brhmaa .
Sptimo Brahmana
2.
75
sobravt
kabandha tharvaa iti
sobravtpatacala kpya yjikca
vettha nu tva kpya tatstra yenya ca loka
paraca loka sarvi ca bhtni sadibdhni
bhavantti
sobravtpatacala kpyo
nha tad bhagavan vedeti
sobravt patacala kpya yjikca
vettha nu tva kpya tamantarymia ya ima
ca loka para ca loka sarvi ca bhtni
yontaro yamayatti
sobravt patacala kpyo
nha ta bhagavan vedeti
sobravt patacala kpya yjikca
yo vai tat kpya stra vidytta
cntarymiamiti
sa brahmavit
sa lokavit
sa devavit
sa vedavit
sa bhtavit
sa tmavit
sa sarvaviditi tebhyobravt tadaha veda
taccettva yjavalkya stramavidvsta
cntarymia brahmagavrudajase mrdh te
vipatiyatti
veda v aha gautama tatstra ta
cntarymiamiti
yo v ida kacidbryt veda vedeti
yath vettha tath brhti
sa hovca vyurvai gautama tatstra
vyun vai gautama streya ca loka paraca
loka sarvi ca bhtni sadibdhni bhavanti
Kabandha Atharvana.
Y le dijo a Patachala Kapya y a (nosotros, sus) estudiantes: Kapya,
conoces el hilo (sutra) en el que estn ensartados este mundo, el otro
mundo y todas las existencias?
Patachala Kapya le dijo: No lo conozco, Bhagavn.
Y le dijo a Patachala Kapya y a (nosotros, sus) estudiantes: Kapya,
conoces al traccionador (controlador) interno (antaryamin), que desde
dentro tracciona (controla) a este mundo, al otro y a todas las
existencias?
Patachala Kapya le dijo: No lo conozco, Bhagavn.
Y le dijo a Patachala Kapya y a (nosotros, sus) estudiantes:
Kapya, el que conoce a ese hilo y al que desde adentro lo tracciona,
ese conoce a Brahman,
ese conoce los mundos,
ese conoce a los devas,
ese conoce los Vedas,
ese conoce a las existencias,
ese lo conoce todo. As les habl (el Gandharva),
y eso s.
Si t, Yajavalkya, te llevas esas vacas de Brahman75, sin conocer ese
hilo y al que desde adentro lo tracciona, tu cabeza rodar.
Creo conocer a ese hilo, Gautama,
y al que desde adentro lo tracciona.
Cualquiera puede decir Yo lo s, yo lo s.
Lo que sepas, dilo.
Le dijo: Vayu (el aire) es ese hilo, Gautama. Como si fuera por un hilo,
en el aire estn enhebrados este mundo, el otro mundo y todas las
existencias.
Por eso, Gautama, se dice de una persona muerta que sus miembros han
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
El que reside en el Sol, dentro del Sol, y a quien el Sol no conoce, cuyo
10.
11.
12.
13.
14.
15.
yamdityo na veda
yasyditya arra
ya dityamantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yo diku tihandigbhyontaro
ya dio na vidur
yasya dia arra
yo diontaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yacandratrake tihacandratrakdantaro
ya candratraka na veda
yasya candratraka arra
yacandratrakamantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
ya ke tihannkdantaro
yamko na veda
yasyka arra
ya kamantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yastamasi tihastamasontaro
ya tamo na veda
yasya tama arra
yastamontaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yastejasi tihastejasontaro
ya tejo na veda
yasya teja arra
yastejontaro yamayaty
sa ea ta tmntarymyamita
ityadhidaivatam
athdhibhta
ya sarveu bhteu tihansarvebhyo
bhtebhyontaro
ya sarvi bhtni na vidur
yasya sarvi bhutni arra
ya sarvi bhtnyantaro yamayaty
cuerpo es el Sol, y que desde dentro del Sol tracciona (rige), es tu atman,
el traccionador (controlador) interno, el inmortal.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
ea ta tmntarymyamita
ityadhibhtam
athdhytma
ya pre tihanprdantaro
ya pro na veda
yasya pra arra
ya pramantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yo vci tihanvcontaro
ya vna veda
yasya vk arra
yo vcamantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yacakui tihacakuontaro
ya cakurna veda
yasya caku arra
yacakurantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
ya rotre tihachrotrdantaro
ya rotra na veda
yasya rotra arra
ya rotramantaro yamayaty
sa ea ta tmntarymyamita
yo manasi tihanmanasontaro
ya mano na veda
yasya mana arra
yo manontaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yastvaci tihastvacontaro
ya tvana veda
yasya tvak arra
yastvacamantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yo vijne tihanvijndantaro
ya vijna na veda
yasya vijna arra
El que reside en el ojo, dentro del ojo, y a quien el ojo no conoce, cuyo
cuerpo es el ojo, y que tracciona (rige) desde dentro al ojo, es tu atman,
el traccionador (controlador) interno, el inmortal.
23.
1.
2.
76
77
yo vijnamantaro yamayaty
ea ta tmntarymyamita
yo retasi tihan retasontaro
ya reto na veda
yasya reta arra
yo retontaro yamayaty
ea ta tmntarymyamito
adio draruta rotmato mantvijato vijt
nnyotosti dra
nnyotosti rot
nnyotosti mant
nnyotosti vijtaia ta tmntarymyamito
atonyadrta
tato hoddlaka ruirupararma
aama brhmaa
Octavo Brahmana
atha ha vcaknavyuvca
brhma bhagavanto hanthamima dvau
pranau prakymi
tau cenme vakyati na vai jtu yumkamima
kacidbrahmodya jeteti
piccha grgti
s hovcha vai tv yjavalkya
yath kyo v vaideho vograputra
ujjya dhanuradhijya kitv
dvau bavantau sapatntivydhinau haste
kitvopottihed
evamevha tv dvbhy
pranbhymupodasth
tau me brhti
piccha grgti
s hovca
yadrdhva yjavalkya divo
yadavkpithivy
yadantar dyvpithiv ime
yadbhta ca bhavacca bhaviyaccetycakate
kasmistadota ca prota ceti
Pregunta, Gargi.
4.
sa hovca
yadrdhva grgi divo
yadavkpithivy
yadantar dyvpithiv ime
yadbhta ca bhavacca bhaviyaccetycakata
ke tadota ca prota ceti
Dijo l:
Gargi, aquello de lo que dicen que est por encima del cielo,
por debajo de la tierra,
que abraza cielo y tierra,
lo que ha sido, lo que est siendo y lo que ha de ser, eso est entretejido
en Akasha (el ter) como la trama en la urdimbre.
5.
s hovca
namaste.astu yjavalkya yo ma eta vyavoco
aparasmai dhrayasveti
piccha grgti
s hovca
yadrdhva yjavalkya divo
yadavk pithivy
yadantar dyvpithiv ime
yadbhta ca bhavacca bhaviyaccetycakate
kasmistadota ca prota ceti
sa hovca
yadrdhva grgi divo
yadavkpithivy
yadantar dyvpithiv ime
yadbhta ca bhavacca bhaviyaccetycakata
ka eva tadota ca prota ceti
kasminnu khalvka otaca protaceti
Ella dijo:
Me inclino ante ti, Yajavalkya, que me has resuelto esta pregunta!
Preprate para la segunda.
Pregunta, Gargi.
3.
6.
7.
Ella dijo:
Yajavalkya, de aquello que dicen que est por encima del cielo,
por debajo de la tierra,
que abraza cielo y tierra,
lo que ha sido, lo que est siendo y lo que ha de ser, mustrame en qu
est entretejido, como la trama en la urdimbre.
Ella dijo:
Yajavalkya, de aquello que dicen que est por encima del cielo,
por debajo de la tierra,
que abraza cielo y tierra,
lo que ha sido, lo que est siendo y lo que ha de ser, mustrame en qu
est entretejido, como la trama en la urdimbre.
Dijo l:
Gargi, aquello de lo que dicen que est por encima del cielo,
por debajo de la tierra,
que abraza cielo y tierra,
lo que ha sido, lo que est siendo y lo que ha de ser, eso est entretejido
en Akasha (el ter) como la trama en la urdimbre.
Y entonces en qu est entretejido el Akasha como la trama en la
urdimbre?
8.
9.
10.
78
79
sa hovcaitadvai
tadakara.a grgi brhma abhivadanty
asthlamanav
ahrasvamadrgham
alohitamasneham
acchyamatamo
avyvankam
asagam
acakukam
arotram
avg
amano
.atejaska
apram
amukham
amtram
anantaram
abhya
na tadanti ki cana
na tadanti kacana
etasya v akarasya prasane grgi
srycandramasau vidhitau tihata
etasya v akarasya prasane grgi
dyvpithivyau vidhite tihata
etasya v akarasya prasane grgi
nime muhrt ahortryardhams
ms itava savatsar iti vidhitstihanty
etasya v akarasya prasane grgi
prcyony nadya syandante vetebhya
parvatebhya pratcyony y y ca
diamanvetasya v akarasya prasane grgi
dadato manuy praasanti yajamna dev
darv pitaronvyatt
yo v etadakara grgyaviditv
Dijo l:
Gargi, los Brahmanas78 llaman a eso el Akshara (lo imperecedero).
No es denso ni sutil,
Ni corto ni largo,
Ni rojo (como el fuego) ni fluido (como el agua),
Es sin sombra, sin oscuridad,
Sin aire, sin akasha (ter),
Sin ligaduras,
Sin ojos,
Sin odos
Sin habla
Sin mente
Sin energa (tejas)
Sin prana,
Sin boca,
Sin medida,
Sin afuera,
Sin adentro,
No come nada,
Nada lo come.
11.
12.
1.
80
ityaama brhmaa
navama brhmaa
Noveno Brahmana.
2.
3.
4.
5.
81
82
ca at trayaca tr ca sahasrety
omiti hovca katyeva dev yjavalkyeti
trayastriadity
omiti hovca katyeva dev yjavalkyeti
aity
omiti hovca katyeva dev yjavalkyeti
traya ity
omiti hovca katyeva dev yjavalkyety
dvvity
omiti hovca katyeva dev yjavalkyety
adhyardha ity
omiti hovca katyeva dev yjavalkyety
eka ity
omiti hovca katame te trayaca tr ca at trayaca
tr ca sahasreti
sa hovca
mahimna evaimete
trayastriattveva dev iti
katame te trayastriadity
aau vasava
ekdaa rudr
dvdaditys
te ekatriad
indracaiva prajpatica trayastriviti
katame vasava ity
agnica pithiv ca vyucntarika cdityaca
dyauca candramca nakatri caite vasava eteu
hda vasu sarva hitamiti tasmdvasava iti
katame rudr iti
daeme purue pr tmaikdaas te
yadsmccharrnmartydutkrmanty
atha rodayanti tadyadrodayanti tasmdrudr iti
katama dity iti
Le contest:
Esos son tan slo los diversos poderes de aquellos; en verdad hay
treinta y tres dioses.
Quines son los treinta y tres?
Los ocho Vasus,
los once Rudras,
los doce Adityas,
treinta y uno.
Con Indra y Prajapati, treinta y tres.
Quines son los Vasus?
Agni (el Fuego), Prithivi (la Tierra), Vayu (el Aire), Antariksha (la
atmsfera), Aditya (el Sol), Dyaus (el cielo), Chandramas (la Luna), los
Nakshatras (las constelaciones) son los Vasus, pues en ellos descansa
(vasava) todo lo que habita y por eso son Vasus.
Quines son los Rudras?
Estos diez pranas de la persona81, y Atman82 es el undcimo. Cuando
ellos se retiran de este cuerpo mortal, entonces nos hacen llorar (rod) y
como nos hacen llorar, por eso son Rudras.
Quines son los Adityas?
6.
7.
8.
9.
10.
83
Los doce meses del ao. Son Adityas pues se van moviendo (yanti)
llevndose (adadana) todo. Como se van moviendo llevndose todo, por
eso son Adityas.
Quin es Indra? Quin es Prajapati?
Indra es el trueno, Prajapati es el sacrificio.
Y el trueno, qu es?
El rayo.
Y el sacrificio, qu es?
Los animales (del sacrificio).
Quines son los seis?
Agni (el Fuego), Prithivi (la Tierra), Vayu (el Aire), Antariksha (la
atmsfera), el Aditya (el Sol) y Dyaus (el Cielo) son los seis, pues ellos
seis son todo este (mundo).
Quines son los tres devas?
Estos mismos tres mundos, pues en ellos existen todos estos devas.
Quines son los dos devas?
El alimento y el prana.83
Quin es el uno y medio?
El que sopla (el aire),
porque dicen:
Cmo es que (siendo) slo uno el que sopla ha de llamrselo uno y
medio (adhyarda)?
(la respuesta es:) Porque cuando (sopla el viento) todo crece
(adhyardhnot). Por eso es uno y medio.
Cul es el nico deva?
El Prana; el es Brahman (el Sutratman) y lo llaman Tyad (Aquello)
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada es la tierra, cuyo
mundo es fuego, cuya mente es luz, el refugio supremo de todo ser
(atman),
se es de veras un entendido, Yajavalkya.
A ese purusha que es refugio supremo de todo ser, yo lo conozco,
Shakalya; este purusha corporal es ese del que hablas.
Contina.
11.
12.
13.
14.
vadaiva kalya
tasya k devatety
amitam iti hovca
kma eva yasyyatana hidaya loko
mano jyotir yo vai ta purua
vidytsarvasytmana paryaa,
sa vai vedit syd yjavalkya
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha ya evya kmamaya
purua sa ea
vadaiva kalya
tasya k devateti
striya iti hovca
rpyeva yasyyatana cakurloko
mano jyotir yo vai ta purua
vidytsarvasytmana paryaa
sa vai vedit syd yjavalkya |
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha ya evsvditye purua sa
ea
vadaiva kalya
tasya k devateti
satyamiti hovca
ka eva yasyyatana rotra loko
mano jyotir yo vai ta purua
vidytsarvasytmana paryaa,
sa vai vedit syd yjavalkya
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha
ya evya rautra prtirutka purua
sa ea
vadaiva kalya
tasya k devateti
dia iti hovca
tama eva yasyyatana hidaya loko
mano jyotir yo vai ta purua
Qu es su devata (divinidad)?
La inmortalidad, respondi.
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada es el deseo, cuyo
mundo es el corazn, cuya mente es luz, el refugio supremo de todo ser
(atman), se es de veras un entendido, Yajavalkya.
A ese purusha que es refugio supremo de todo ser, yo lo conozco,
Shakalya; este purusha hecho de deseo es ese del que hablas.
Contina.
Qu es su devata (divinidad)?
Las mujeres, respondi.
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada son las formas, cuyo
mundo es el ojo, cuya mente es luz, el refugio supremo de todo ser
(atman), se es de veras un entendido, Yajavalkya.
A ese purusha que es refugio supremo de todo ser, yo lo conozco,
Shakalya; este purusha en el Sol es ese del que hablas.
Contina.
Qu es su devata (divinidad)?
Lo Real-existente (Satyam) dijo.
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada es Akasha (el ter),
cuyo mundo es el odo, cuya mente es luz, el refugio supremo de todo
ser (atman), se es de veras un entendido, Yajavalkya.
A ese purusha que es refugio supremo de todo ser, yo lo conozco,
Shakalya; este purusha que escucha y contesta es ese del que hablas.
Contina.
Qu es su devata (divinidad)?
El espacio, respondi.
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada es la oscuridad, cuyo
15.
16.
17.
vidytsarvasytmana paryaa,
sa vai vedit syd yjavalkya
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha ya evya chymaya
purua sa ea
vadaiva kalya
tasya k devateti
mityuriti hovca
rpyeva yasyyatana cakurloko
mano jyotir yo vai ta purua
vidytsarvasytmana paryaa,
sa vai vedit syd yjavalkya |
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha ya evyamdare purua sa
ea
vadaiva kalya
tasya k devatety
asuriti hovca
pa eva yasyyatana hidaya loko
mano jyotir yo vai ta purua
vidytsarvasytmana paryaa,
sa vai vedit syd yjavalkya
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha ya evyamapsu purua sa
ea
vadaiva kalya
tasya k devateti
varua iti hovca
reta eva yasyyatana hidaya loko
mano jyotir yo vai ta purua
vidytsarvasytmana paryaa,
sa vai vedit syd yjavalkya |
veda v aha ta purua sarvasytmana
paryaa yamttha ya evya putramaya
purua sa ea
vadaiva kalya
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada es el agua, cuyo
mundo es el corazn, cuya mente es luz, el refugio supremo de todo ser
(atman), se es de veras un entendido, Yajavalkya.
A ese purusha que es refugio supremo de todo ser, yo lo conozco,
Shakalya; este purusha (que est) en el agua es ese del que hablas.
Contina.
Qu es su devata (divinidad)?
Varuna, respondi.
(Dijo Shakalya:)
Quienquiera que conozca al purusha cuya morada es la simiente, cuyo
mundo es el corazn, cuya mente es luz, el refugio supremo de todo ser
(atman), se es de veras un entendido, Yajavalkya.
A ese purusha que es refugio supremo de todo ser, yo lo conozco,
Shakalya; este purusha que consiste en el hijo es ese del que hablas.
Contina.
Qu es su devata (divinidad)?
Prajapati, respondi.
18.
19.
20.
21.
tasya k devateti
prajpatiriti hovca
kalyeti hovca yjavalkyas
tv svidime brhma agrvakayaamakrat
iti
yjavalkyeti hovca kalyo
yadida kurupacln brhmanatyavd
ki brahma vidvniti
dio veda sadev sapratih iti
yaddio vettha sadev sapratih
kidevatosy prcy diyasty
dityadevata iti
sa ditya kasminpratihita iti
cakuti
kasminnu caku pratihitamiti
rpeviti
caku hi rpi payati
kasminnu rpi pratihitnti
hidaya iti hovca
hidayena hi rpi jnti hidaye hyeva rpi
pratihitni bhavantty
evamevaitad yjavalkya
kidevatosy dakiy diyasti
yamadevata iti
sa yama kasminpratihita iti
yaja iti
kasminnu yaja pratihita iti.
dakiymiti
kasminnu daki pratihiteti
raddhymiti
yad hyeva raddhatte .atha daki dadti
raddhy hyeva daki pratihiteti
bhavati iti
kasminnu raddh pratihiteti
hidaya iti hovca
hidayena hi raddh jnti hidaye hyeva
22.
23.
24.
25.
(Dijo Shakalya:)
Quin es el devata del cenit?
Agni es el devata.
En dnde se apoya Agni?
En el Habla.
En dnde se apoya el Habla?
En el corazn.
En dnde se apoya el corazn?
Insensato! le dijo Yajavalkya,
26.
27.
28.
yatraitadanyatrsmanmanysai
yaddhyetadanyatrsmatsyc
chvno vainadadyur vaysi
vainadvimathnranniti
kasminnu tva ctm ca pratihitau stha iti
pra iti
kasminnu pra pratihita ity
apna iti
kasminnvapna pratihita iti
vyna iti
kasminnu vyna pratihita ity
udna iti
kasminndna pratihita iti
samna iti
sa ea neti netytmgihyo na hi gihyate
aryo na hi ryate
asago na hi sajyate
asito na vyathate na riyaty
etnyavyatanny aau lok aau dev aau
puru
sa yastnpurunniruhya pratyuhytyakrmat
ta tvaupaniada purua picchmi
ta cenme na vivakyasi mrdh te vipatiyatti
ta ha na mene kalyas tasya ha mrdh vipapta
api hsya parimoiosthnyapajahrur
apajahrur anyanmanyamn
atha hovca
brhma bhagavanto
yo va kmayate sa m picchatu
sarve v m picchata
yo va kmayate ta va picchmi
sarvnv va picchmti
te ha brhma na dadhiu
tnhaitai lokai papraccha
yath viko vanaspatis
tathaiva puruomi
No digan De la simiente,
pues la simiente es producida por los vivos,
mas el rbol, venido de un grano
claramente vuelve a erguirse luego de la muerte.
Si un rbol se arranca con su raz,
no volver a crecer. Dganme:
De qu raz crece un mortal
despus de que la muerte lo tala?
Una vez nacido, no vuelve a nacer.
De dnde volveran a hacerlo nacer?
Brahman, que es Entendimiento y Bienaventuranza,
es alegra de quien da, y morada suprema
del que tiene mente firme y sabe.
atha caturtodhyya .
Prathama brhmaa
1.
2.
Primer Brahmana.
OM
Cuando Janaka de Videha se hallaba sentado (para dar audiencias), se le
acerc Yajavalkya.
Le dijo:
Yajavalkya, con qu finalidad viniste? Deseando ganado o en pos de
sutiles preguntas?
Por ambas, Su Majestad, le contest,
Escuchemos lo que alguno (de tus maestros) pueda haberte dicho.
Jitvan Shailini me dijo que el Habla (Vak) es Brahman.
Como podra decir quien tuvo (el beneficio de un) buena madre, padre
y maestro, as te dijo Shailini que el Habla es Brahman, pues de qu
sirve un mudo? Pero te habl del cuerpo (ayatana) y del lugar de
reposo (pratishtha) de ese Brahman?
No me dijo.
Entonces ese (Brahman) es rengo, majestad.
Dmelos pues, Yajavalkya.
El Habla es su cuerpo, el akasha (ter) es su lugar de reposo, y ha de
venerrselo como conocimiento (praja).
De qu naturaleza es ese conocimiento, Yajavalkya?
Majestad, la misma Habla (es conocimiento), le dijo, pues mediante
el Habla, Majestad, se conoce a un amigo, y asimismo el Rig-Veda, el
Yajur-Veda, el Sama-Veda, el Atharva de Angiras, el Itihasa (la
tradicin), el conocimiento de los Puranas (el pasado), los Upanishads,
las Shlokas (versos), los Sutras (reglas), las Anuvyakhyanas y las
Vyakhyanas (comentarios), lo que se sacrifica, lo que se derrama, lo que
ha de comerse y beberse, este mundo y el otro mundo, y todas las
existencias. Majestad, tan slo por el Habla se va al conocimiento;
verdaderamente, Majestad, el Habla es el supremo Brahman. El Habla
no abandona al que con este conocimiento venera a Aquello; todas las
existencias se le acercan, y devenido en deva, va donde los devas.
Te dar mil (vacas) y un toro elefantino (por esto), dijo Janaka de
Videha.
Yajavalkya le dijo:
Mi padre era de la opinin de no aceptar recompensas sin haber
instruido enteramente (a un discpulo).
3.
4.
5.
abravnme barkurvra
cakurvai brahmeti
yath mtimnpitimncryavn bryt
tath tadvrobravt
cakurvai brahmety
apayato hi ki sydity abravttu te tasyyatana
pratih
na mebravdity
ekapdv etat samr iti
sa vai no brhi yjavalkya
cakurevyatanam
ka pratih
satyamityetadupsta
k satyat yjavalkya
cakureva samr iti hovca
caku vai samr payantamhur adrkriti
sa hdrkamiti tatsatya bhavati
cakurvai samr parama brahma
naina cakurjahti sarvyena
bhtnyabhikaranti devo bhtv devnapyeti
ya eva vidvnetadupste
hastyiabha sahasra dadmti hovca janako
vaideha
sa hovca yjavalkya
pit memanyata nnanuiya hareteti
yadeva te kacidabravt tacchiavmety
abravnme gardabhvipto bhradvja
rotra vai brahmeti
yath mtimnpitimncryavnbryt
tath tadbhradvjobravc
chrotra vai brahmety
aivato hi ki sydity
abravttu te tasyyatana pratih
na mebravdity
ekapdv etat samr iti
sa vai no brhi yjavalkya
6.
84
rotramevyatana
ka pratih
anantamityenadupsta
knantat yjavalkya
dia eva samr iti hovca
tasmdvai samr api y kca dia gacchati
naivsy anta gacchaty anant hi dio
dio vai samr rotrarotra vai
samr parama brahma
naina rotra jahti sarvyena
bhtnyabhikaranti devo bhtv devnapyeti
ya eva vidvnetadupste
hastyiabha sahasra dadmti
hovca janako vaideha
sa hovca yjavalkya
pit memanyata nnanuiya hareteti
yadeva te kacidabravt tacchiavmety
abravnme satyakmo jblo
mano vai brahmeti
yath mtimnpitimncryavnbryt
tath tajjblo abravn
mano vai brahmety
amanaso hi ki sydity
abravttu te tasyyatana pratih
na mebravdity
ekapdv etat samr iti
sa vai no brhi yjavalkya
mana evyatanam
ka pratih
ananda ityenadupsta
knandat yjavalkya
mana eva samr iti hovca
manas vai samr striyamabhihryate
tasy pratirpa putro jyate sa nando
En India se asocia el sentido del Odo con el espacio, pues el odo puede escuchar sonidos que provienen de todas direcciones, a diferencia de la Vista, que slo percibe lo que est frente a
nosotros.
7.
85
Tambin buddhi
sa hovca yjavalkya
pit memanyata nnanuiya hareteti
1.
2.
3.
86
dvitya brhmaa .
Segundo Brahmana
La materia (Nikh.)
(Dijo Yajavalkya:)
El purusha que est en el ojo derecho, se llama Indha, y a ese Indha lo
llaman veladamente Indra, pues ciertamente a los devas les agrada lo
velado (paroksha), y les disgusta lo evidente (pratyaksha).
Ahora bien, eso que tiene forma de purusha en el ojo (izquierdo), es su
esposa, Virat.86
Su lugar de encuentro es el akasha interior del corazn. Y eso con lo que
ambos se alimentan es la roja masa interior del corazn; y su cobija es
eso que en el interior del corazn es como una red; y el camino por el
cual se mueven (al ir del sueo a la vigilia) es el nadi (la arteria) que sale
hacia arriba del corazn.
Los nadis (menores) llamados Hita, afirmados en el interior del corazn,
son como un cabello dividido en mil partes. Fluyendo por ellos, fluye
este (alimento), y es como si (el cuerpo sutil o Taijasa) recibiera un
4.
1.
87
titya brhmaa .
Tercer Brahmana.
Agregado de Nikhilananda
2.
3.
4.
5.
6.
7.
papraccha
Yjavalkya
kijyotiraya purua ity
dityajyoti samr iti hovcdityenaivya
jyotiste palyayate karma kurute vipalyetty
evamevaitad yjavalkya
astamita ditye yjavalkya kijyotirevya
purua iti
candram evsya jyotirbhavatti
candramasaivya jyotiste palyayate karma
kurute vipalyetty
evamevaitad yjavalkya
astamita ditye yjavalkya
candramasyastamite kijyotirevya purua ity
agnirevsya jyotirbhavaty agninaivya jyotiste
palyayate karma kurute vipalyetty
evamevaitad yjavalkya
astamita ditye yjavalkya
candramasyastamite ntegnau kijyotirevya
purua iti
vgevsya jyotirbhavatti vcaivya jyotiste
palyayate karma kurute vipalyetti
tasmdvai samr api yatra sva pirna
vinirjyate atha yatra vguccaraty upaiva tatra
nyetty
evamevaitad yjavalkya
astamita ditye yjavalkya
candramasyastamite ntegnau nty vci
kijyotirevya purua ity
tmaivsya jyotirbhavaty tmanaivya jyotiste
palyayate karma kurute vipalyetti
katama tmeti
yoya vijnamaya preu hidyantarjyoti
purua sa samna sannubhau lokvanusacarati
dhyyatva lelyatva sa hi svapno bhtvema
lokamatikrmati
Yajavalkya,
Cul es la luz del purusha?
El Sol, Majestad, le dijo, pues tan slo con la luz del Sol el ser
humano se sienta, se mueve, hace lo que ha de hacer, y regresa.
As es, Yajavalkya.
Y cuando el Sol se ha puesto, Yajavalkya, cul es pues la luz del
purusha?
La Luna por cierto es su luz, pues tan slo con la luz de la Luna el ser
humano se sienta, se mueve, hace lo que ha de hacer, y regresa.
As es, Yajavalkya.
Y cuando el Sol se ha puesto, Yajavalkya, y la Luna se ha puesto,
cul es pues la luz del purusha?
El fuego por cierto es su luz, pues tan slo con la luz del fuego el ser
humano se sienta, se mueve, hace lo que ha de hacer, y regresa.
As es, Yajavalkya.
Y cuando el Sol se ha puesto, Yajavalkya, y la Luna se ha puesto, y el
fuego se ha extinguido, cul es pues la luz del purusha?
La Voz por cierto es su luz, pues tan slo con la luz del sonido el ser
humano se sienta, se mueve, hace lo que ha de hacer y regresa.
Por eso, Majestad, cuando uno no puede siquiera distinguir la propia
mano, pero se alza una voz, uno va hacia ella.
As es, Yajavalkya.
8.
9.
10.
11.
12.
88
mityo rpi
Y para este purusha hay dos estados, uno es aqu (en este mundo,) y el
otro en el otro mundo, y como tercer (estado) el estado intermedio de
ensueo (svapna).
Cuando est en ese estado intermedio, contempla a la vez los (otros)
dos estados, este de aqu y el otro mundo.
Ahora bien, cualquiera sea su manera de entrar al otro mundo, al lograr
esa entrada contempla ambos, males y bendiciones.
Cuando se duerme, luego de haberse llevado consigo la forma material
del mundo entero, destruyndola y volvindola a construir, duerme
(ensoando) merced a su propia luz. All (en ese estado) el purusha se
vuelve su propia luz.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
svapnnta uccvacamyamno
rpi deva kurute bahni
uteva strbhi saha modamno
jakadutevpi bhayni payan
rmamasya payanti na ta payati kacaneti ta
nyata bodhayedityhu
durbhiajya hsmai bhavati
yamea na pratipadyate atho khalvhur
jgaritadea evsyaia yni hyeva jgrat payati
tni supta ityatrya purua
svaya jyotirbhavati
soha bhagavate sahasra dadmy
ata rdhva vimokya brhti
sa v ea etasminsaprasde ratv caritv
divaiva puya ca ppa ca puna pratinyya
pratiyonydravati svapnyaiva
sa yattatra kicitpayatyananvgatastena
bhavati asago hyaya purua ity
evamevaitad yjavalkya
soha bhagavate sahasra dadmy
ata rdhva vimokyaiva brhti
sa v ea etasmintsvapne ratv caritv divaiva
puya ca ppa ca puna pratinyya
pratiyonydravati buddhntyaiva
sa yattatra kicitpayatyananvgatastena bhavaty
asago hyaya purua ity
evamevaitad yjavalkya
soha bhagavate sahasra dadmy
ata rdhva vimokyaiva brhti
sa v ea etasminbuddhnte ratv caritv divaiva
puya ca ppa ca puna pratinyya
pratiyonydravati svapnntyaiva
tadyath mahmatsya ubhe klenusacarati
prva cpara caivamevya purua
etvubhvantvanusacarati svapnnta ca
19.
20.
21.
22.
23.
89
90
buddhnta ca
Tadyathsminnke yeno v suparo v
viparipatya rnta sahatya pakau salayyaiva
dhriyata evamevya purua etasm antya
dhvati yatra supto na ka cana kma kmayate
na ka cana svapna payati
t v asyait hit nma nyo yath kea
sahasradh bhinnastvatimn tihanti uklasya
nlasya pigalasya haritasya lohitasya pr
atha yatraina ghnantva jinantva hastva
vicchyayati gartamiva patati yadeva
jgradbhaya payati tadatrvidyay manyate
atha yatra deva iva rjevhameveda
sarvosmti manyate sosya paramo lok
tadv asyaitadaticchand apahatappmbhaya
rpa
tadyath priyay striy saparivakto na bhya
ki cana veda nntaramevamevya purua
prjentman saparivakto na bhya ki cana
veda nntara
tadv asyaitadptakmamtmakmamakma
rpa okntara
Atra pitpit bhavati mtmt lok alok dev
adev ved aved yajas ayajas.
hatra stenosteno bhavati bhrahbhrah
Clocala paulkasopaulkaso
ramaoramaastpasotpasonanvgata
puyennanvgata ppena tro hi tad
sarvchoknhidayasya bhavati
Yadvai tanna payati payanvai tanna payati
na hi draurdierviparilopo vidyatevinitvn
na tu taddvityamasti tatonyadvibhakta
yatpayet
En el cuerpo
Son la sede del cuerpo sutil, que es el depsito de las impresiones (Nikh.)
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
91
anyonyadvaded
anyonyacchiuyd
anyonyanmanvt
nyonyatspied
anyonyadvijnyt
salila eko dradvaito bhavaty
ea brahmaloka samr
iti hainamanuasa yjavalkya.
Esya param gatir
esya param sapad
eosya paramo loka
eosya parama nanda
etasyaivnandasynyni bhtni mtrmupajvanti
sa yo many rddha samiddho
bhavatyanyemadhipati
sarvairmnuyakairbhogai sampannatama
sa manuy parama nando
atha ye ata manuymnand
sa eka piti jitaloknmnando
atha ye ata piti jitaloknmnand
sa eko gandharvaloka nando
atha ye ata gandharvaloka nand
sa eka karmadevnmnando ye karma
devatvamabhisampadyante
atha ye ata karmadevnmnand
sa eka jnadevnmnando
yaca rotriyovijinokmahato
atha ye atamjnadevnmnand
sa eka prajpatiloka nando yaca
rotriyovijinokmahato
atha ye ata prajpatiloka nand
sa eko brahmaloka nando yaca
rotriyovijinokmahato
athaia eva parama nanda ea brahmaloka
34.
35.
36.
37.
38.
samr
iti hovca yjavalkya
soha bhagavate sahasra dadmy
ata rdhva vimokyaiva brhty
atra ha yjavalkyo bibhaycakra
medhv rj sarvebhyo mntebhya udarautsditi
sa v ea etasminsvapnnte ratv caritv divaiva
puya ca ppa ca puna pratinyya
pratiyonydravati buddhntyaiva
(Dijo Yajavalkya:)
Aqul, luego de gozar de s en ese sueo (svapna, el soar), luego de
haberse movido por doquier y de ver tanto lo bueno como lo malo, se
apura a regresar tal como vino al lugar del que parti, a la vigilia.
Ahora bien, igual que un carro pesadamente cargado avanza gruendo,
as este atman corpreo, montado por el atman inteligente (praja)
avanza gruendo cuando el hombre va a expirar.
Caturtha brhmaa .
Cuarto Brahmana.
Y cuando (el cuerpo) se vuelve dbil por la vejez, o se vuelve dbil por
la enfermedad, as el purusha entonces, separndose de sus miembros
como un mango o un higo o un fruto del Pippala se desprenden de su
vstago, se apura a regresar tal como vino (a otro cuerpo), a una (nueva)
vida (prana).
Y as como los policas, magistrados, senescales y gobernadores
esperan con comida y bebida al rey cuando regresa, diciendo Ya viene,
se acerca, as todos los elementos esperan al que esto sepa, diciendo
Ya viene el Brahmana, ya se acerca el Brahmana.
1.
2.
3.
4.
(Yajavalkya prosigui:)
Ahora bien, cuando ese atman pareciera como sumirse en la debilidad,
sumirse en la inconsciencia (sammoham), entonces los pranas (sentidos)
se congregan en derredor suyo y l, llevndose consigo esos elementos
de luz, desciende al corazn.
Cuando el purusha del ojo se aparta, entonces (el muriente) deja de
conocer forma alguna.
Se ha vuelto uno y dicen no ve,
Se ha vuelto uno y dicen no huele,
Se ha vuelto uno y dicen no gusta,
Se ha vuelto uno y dicen no habla,
Se ha vuelto uno y dicen no escucha,
Se ha vuelto uno y dicen no piensa,
Se ha vuelto uno y dicen no palpa,
Se ha vuelto uno y dicen no entiende.
El extremo de su corazn se ilumina, y mediante esa luz parte atman,
sea a travs del ojo, o a travs del crneo, o a travs de otras partes del
cuerpo.
Y cuando parte as, la vida (el prana principal) parte en pos de l, y al
partir la vida, todos los dems pranas parten en pos de ella.
Est consciente, y segn esa conciencia parte. Entonces tanto su
conocimiento (vidya) como sus actos (karma) lo siguen, as como su
sabidura pasada (purva-praja).
Y cual un gusano, tras haber llegado a la punta de una hoja de hierba y
haberse aproximado (a otra hoja) se transporta a ella, de la misma
manera este atman, luego de haber descartado este cuerpo y dejarlo en
inconsciencia, tras haber hecho una aproximacin (a otro cuerpo) se
transporta a ste.
Y cual un orfebre toma una pieza de oro y la convierte en otra forma
nueva y ms hermosa, de la misma manera este atman, luego de haber
descartado este cuerpo y dejarlo en inconsciencia, se hace para s otra
forma nueva y ms hermosa, ya sea semejante a los Pitris, o a los
Gandharvas, o a los Devas, o a Prajapati, o a Brahm, o a otras
existencias.
5.
6.
7.
92
8.
9.
tasmichuklamuta nlamhu
pigala harita lohita ca
ea panth brahma hnuvittas
tenaiti brahmavitpuyakittaijasaca
10.
11.
12.
13.
14.
15.
93
Yadaitamanupayaty
tmna devamajas
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
na bhtabhavyasya
na tato vijugupsate
yasmdarvksavatsaro
ahobhi parivartate
taddev jyoti jyotir
yurhopsatemita
yasminpaca pacajan
kaca pratihita
tameva manya tmna
vidvnbrahmmitomita
prasya pramuta cakuacakur
uta rotrasya rotra
manaso ye mano vidu
te nicikyurbrahma puramagrya
manasaivnudraavya
neha nnsti ki cana
mityo sa mityumpnoti
ya iha nneva payati
ekadhaivnudraavyam
etadapramaya dhruva
viraja para kd
aja tm mahndhruva
tameva dhro vijya
praj kurvta brhmaa
nnudhyydbahchabdn
vco viglpana hi tad iti
sa v ea mahnaja tm yoya
vijnamaya preu ya eontarhidaya kas
tasmichete sarvasya va sarvasyena
sarvasydhipati
sa na sdhun karma bhynno evsdhun
kanynea
sarvevara ea bhtdhipatirea bhtapla ea ea
lokevaras ea lokaplas.
hseturvidharaa e loknmasabhedya
tameta vednuvacanena brhma vividianti
23.
Tan slo deseando ese mundo (de Brahman) los (monjes) sin hogar
dejan sus hogares.
Al saber esto, los sabios de antao no deseaban progenie, (diciendo)
Qu haremos con la progenie nosotros, que tenemos a este Atman y a
este mundo (de Brahman)?
Y tras haberse elevado por encima del deseo de hijos, riquezas y
(nuevos) mundos, vagan como mendicantes.
Pues el deseo de hijos es deseo de riqueza, y el deseo de riqueza es
deseo de mundos (futuros). Y ambos, por cierto, son tan slo deseos.
Ese Atman ha de enunciarse Neti, neti! (No as, no as!); es
inaprehensible, pues nada aprehende; es imperecible, pues no perece; es
inapegado, pues no se apega; es no ligado, no sufre y no falla.
Al que (lo conozca), no lo vencen estas dos (inquietudes): Por alguna
razn hice mal, y por alguna razn hice bien, a ambas las vence. Y ni
lo que ha hecho ni lo que ha omitido hacer lo quema (lo afecta).
24.
25.
1.
2.
3.
4.
94
dsyyeti
sa v ea mahnaja tmnndo vasudno
vindate vasu ya eva veda
sa v ea mahnaja tmjaromaromitobhayo
brahmbhaya vai brahmbhaya hi vai brahma
bhavati ya eva veda
Pacama brhmaa
Quinto Brahmana
Es decir, quiso dejar el estado de amo de casa para retirarse al bosque. Este texto est repetido anteriormente casi sin variaciones en el 4to Brahmana del 2do. Adhyaya.
5.
6.
95
sa hovca yjavalkya
priy vai khalu no bhavat sat priyamavidhad
dhanta tarhi bhavaty
etad vykhysymi te vycakasya tu me
nididhysasveti
sa hovca
na v are patyu kmya pati priyo bhavaty
tmanastu kmya pati priyo bhavati
na v are jyyai kmya jy priy bhavaty
tmanastu kmya jy priy bhavati
na v are putr kmya putr priy bhavanty
tmanastu kmya putr priy bhavanti
na v are vittasya kmya vitta priya bhavaty
tmanastu kmya vitta priya bhavati
na v are pan kmya paava priy bhavanti
tmanastu kmya paava priy bhavanti
na v are brahmaa kmya brahma priya
bhavaty
tmanastu kmya brahma priya bhavati
na v are katrasya kmya katra priya
bhavaty
tmanastu kmya katra priya bhavati
na v are lokn kmya lok priy bhavanty
tmanastu kmya lok priy bhavanti
na v are devn kmya dev priy bhavanty
tmanastu kmya dev priy bhavanti
na v are vedn kmya ved priy bhavanty
tmanastu kmya ved priy bhavanti
na v are bhtn kmya bhtni priyi
bhavanty
tmanastu kmya bhtni priyi bhavanti
na v are sarvasya kmya sarva priya bhavaty
tmanastu kmya sarva priya bhavaty
tm v are draavya rotavyo mantavyo
Esta es la respuesta a la pregunta gnoseolgica: qu hay que entender para entenderlo todo?
Yajavalkya le dijo:
T, que eres en verdad de mi agrado, has aumentado lo que me agrada
(de ti). Por lo tanto querida, si quieres te lo explicar, pero reflexiona
(nididhyasana) sobre lo que te explico.
Le dijo:
No es que el esposo sea amado por deseo del esposo, querida, sino que
por deseo de Atman es amado el esposo.
No es que la esposa sea amada por deseo de la esposa, querida, sino que
por deseo de Atman es amada la esposa.
No es que los hijos sean amados por deseo de los hijos, querida, sino que
por deseo de Atman son amados los hijos.
No es que los bienes sean amados por deseo de los bienes, querida, sino
que por deseo de Atman son amados los bienes.
No es que el poder espiritual (Brahma) sea amado por deseo de poder
espiritual, querida, sino que por deseo de Atman es amado el poder
espiritual.
No es que la soberana (Kshatra) sea amada por deseo de la soberana,
querida, sino que por deseo de Atman es amada la soberana.
No es que los mundos sean amados por deseo de los mundos, querida,
sino que por deseo de Atman son amados los mundos.
No es que los devas sean amados por deseo de los devas, querida, sino
que por deseo de Atman son amados los devas.
No es que las existencias sean amadas por deseo de las existencias,
querida, sino que por deseo de Atman son amadas las existencias.
No es que todas las cosas sean amadas por deseo de todas las cosas,
querida, sino que por deseo de Atman son amadas todas las cosas.
En verdad es Atman lo que hay que ver, lo que hay que or, lo que hay
que pensar, lo que hay que meditar, Maitreyi.
Por la visin, la escucha, el pensamiento y el conocimiento intuicional
de Atman, se conoce todo esto. 95
7.
8.
9.
10.
11.
nididhysitavyo maitreyy
tmani khalvare die rute mate vijta ida
sarva vidita
brahma ta pardd
yonyatrtmano brahma veda
katra ta pardd
yonyatrtmana katra veda
loksta pardu
yonyatrtmano loknveda
devsta pardu
yonyatrtmano devnveda
vedsta pardur
yonyatrtmano vednveda
bhtni ta pardur
yonyatrtmano bhtni veda
sarva ta pardd
yonyatrtmana sarva ved
eda brahmeda katramime lok ime dev ime
ved imni bhtnda sarva yadayamtm
sa yath dundubherhanyamnasya na
bhychabdchaknuyd grahaya
dundubhestu grahaena dundubhyghtasya v
abdo gihta
sa yath akhasya dhmyamnasya na
bhychabdchaknuyd grahaya
akhasya tu grahaena akhadhmasya v abdo
gihta
sa yath vyai vdyamnyai na
bhychabdchaknuydgrahaya
vyai tu grahaena vvdasya v abdo
gihta
sa yathrdraidhgnerabhyhitasya pithagdhm
vinicaranty
eva v aresya mahato bhtasya
nivasitametadyadigvedo yajurveda
smavedotharvgirasa itihsa pura
12.
13.
14.
15.
96
Ac se listan los jana-indriyas, los karma-indriyas, la mente (manas) y el intelecto (corazn o hrid)
1.
aha brhmaa .
Sexto Brahmana.
atha vaa
pautimyo gaupavand
gaupavana pautimyt
pautimyo gaupavand
gaupavana kauikt
2.
3.
kauika kauinyt
kauinya ilyc
chilya kauikcca gautamcca
gautama
gniveyd
agniveyo grgyd
grgyo grgyd
grgyo gautamd
gautama saitavt
saitava praryyat
prryyao grgyyad
grgyyaa uddlakyand
uddlakyano jblyanj
jblyano mdhyandinyann
mdhyandinyana saukaryat
saukaryaa kyat
kyaa syakyant
syakyana kauikyane
kauikyani
Ghitakauikd
Ghitakauika praryyat
Praryyaa praryt
praryo jtkaryj
jtkarya suryacca yskcc
suryaastraivaes
traivairaupajandhaner
aupajandhanirsurer
surirbhradvjd
bhradvja treyd
treyo mer
mirgautamd
gautamo gautamd
gautamo vtsyd
vtsya ilyc
chilya kaiorytkpyt
kaiorya kpya kumrahritt
Kaundinya de Shandilya
Shandilya de Kaushika y Gautama;
Gautama,
De Agnivesya;
Agniveshay de Sandilya y de Anabhimlata,
Anabhimlata de Anabhimlata
Anabhimlata de Gautama
Gautama de Saitava y de Prachinayogya,
Saitava y Prachinayogya de Parasharya,
Parasharya de Bharadwaja,
Bharadwaja de Bharadwaja y Gautama,
Gautama de Bharadwaja,
Bharadwaja de Parasharya,
Parasharya de Vaijavapayana
Vaijavapayana de Kaushikayani,
Kaushikayani,
De Ghritakaushika;
Ghritakaushika de Parasaryayana,
Parasharyayana de Parasharya,
Parasharya de Jatukarnya,
Jatukarnya de Asurayana y Yaska,
Asurayana de Traivani,
Traivani de Aupajandhani,
Aupajandhani de Asuri,
Asuri de Bharadwaja,
Bharadwaja de Atreya,
Atreya de Manti,
Manti de Gautama
Gautama de Gautama,
Gautama de Vatsya,
Vatsya de Shandilya,
Shandilya de Kaishorya Kapya
Kaishorya Kapya de Kumaraharita,
Kumaraharita de Galava,
Galava de Vidarbhi-Kaundinya,
kumrahrito glavd
glavo vidarbhkauinyd
vidarbhkauinyo vatsanapto bbhravd
vatsanapdbbhrava patha saubhart
panth saubharoysydgirasd
aysya girasa bhtestvrd
bhtistvro vivarpttvrd
vivarpastvrovvibhym
avinau dadhca tharvad
dadhyatharvaotharvao daivd
atharv daivo mityo prdhvasann
mityu prdhvasana pradhvasant
pradhvasana ekarer
ekarirvipracitte
vipracittirvyaer
vyai sanro
sanru santant
santana sanagt
sanaga paramehina
parameh brahmao
brahma svayabhu
brahmae nama
1.
atha pacamodhyya .
prathama brhmaa
Primer Brahmana
OM
pramada pramida
prtpramudacyate
prasya pramdya
pramevvaiyate
kha brahma kha pura
vyura kham iti
ha smha kauravyyaputro
vedoyam
brhma vidur
vedainena yadveditavya
1.
2.
97
dvitya brhmaa .
Segundo Brahmana.
Esta invocacin que precede a varios otros Upanishads es interpretada por Nikhilananda como sigue: Infinito es Aquello (Brahman), infinito es este (universo manifiesto). Del infinito Brahman
proviene el infinito (universo). Luego de la realizacin de la Gran Identidad, o luego de la disolucin csmica, cuando la infinitud del infinito universo se disuelve en el infinito Brahman, slo
permanece el infinito Brahman.
98
Otra forma de responder a la pregunta gnoseolgica: qu es preciso saber para saberlo todo?
3.
1.
vyajsi iti
vyajsimeti hocur
datteti na tthety
omiti hovca vyajsieti
atha hainamasur cur
bravtu no bhavniti
tebhyo haitadevkaramuvca
da iti
vyajsi iti
vyajsimeti hocur
dayadhvamiti na tthety
omiti hovca vyajsieti
tadetadevai daiv vganuvadati stanayitnur
da da da iti
dmyata datta dayadhvamiti
tadetattraya iked dama dna daymiti
titya brhmaa .
Tercer Brahmana
ea prajpatiryaddhidayam
etadbrahmaitatsarva
tadetattryakara hidayamiti
hi ityekamakaram abhiharantyasmai svcnye
ca ya eva veda
da ityekamakara dadatyasmai svcnye ca ya
eva veda
yamityekamakaram eti svarga loka ya eva
veda
caturtha brhmaa .
1.
1.
2.
tadvai tad
etadeva tadsa satyameva
sa yo haita mahadyaka prathamaja veda
satya brahmeti
jayatmllok jita innvasvasad
ya evametanmahadyaka prathamaja veda
satya brahmeti satya hyeva brahma
Cuarto Brahmana.
Este (corazn) es ciertamente Aquello,
En verdad es (Brahman), lo Real-Existente.
Y quienquiera que reconozca a este grande, glorioso primognito como
el Real Brahman, conquista a estos mundos, y vence igualmente sea
quien fuera el enemigo; s, aquel que reconozca a este grande, glorioso
primognito como el Real Brahman, pues Brahman es lo Real-existente.
Pacama brhmaa .
Quinto Brahmana
3.
4.
1.
prairayamamumin
sa yadotkramiyanbhavati
uddhamevaitanmaala payati
nainamete ramaya pratyyanti
ya ea etasminmaale puruas tasya bhriti ira
eka ira ekametadakara
bhuva iti bh dvau bh dve ete akare
svariti pratih dve pratihe dve ete akare
tasyopaniadahariti hanti ppmna jahti ca
ya eva veda
yoya dakie.akanpuruas tasya bhriti ira
eka ira ekametadakara
bhuva iti bh dvau bh dve ete akare
svariti pratih dve pratihe dve ete akare
tasyopaniadahamiti hanti ppmna jahti ca ya
eva veda
aha brhmaa
Sexto Brahmana
saptama brhmaa .
Sptimo Brahmana
1.
1.
1.
aama brhmaa
Octavo Brahmana
vca dhenumupsta
tasycatvra stan svhkro vaakro
hantakra svadhkras
tasyai dvau stanau dev upajvanti
svhkra ca vaakra ca
hantakra manuy
svadhkra pitara
tasy pra iabho
mano vatsa
Ityaama brhmaa
navama brhmaa .
Noveno Brahmana.
1.
1.
1.
daama brhmaa .
Dcimo Brahmana.
ekdaa brhmaa .
Undcimo Brahmana.
dvdaa brhmaa .
Duodcimo Brahmana.
tanna tath
pyati v annamite prt
pro brahmetyeka hus
tanna tath
uyati vai pra ite.annd
ete ha tveva devate ekadhbhya bhtv
paramat gacchatas
taddha smha prtida pitara
ki svidevaiva vidue sdhu kury
kimevsm asdhu kurymiti
sa ha smha pin
m prtida
kastvenayorekadhbhya bhtv paramat
gacchatti
tasm u haitaduvca
vty anna vai vi
anne hmni sarvi bhtni vini
ramiti pro vai ra
pre hmni sarvi bhtni ramante
sarvi ha v asmin bhtni vianti
sarvi bhtni ramante ya eva veda
1.
2.
No es as,
pues el alimento se pudre sin la vida (prana)
Dicen otros que la vida (el prana) es Brahman.
No es as,
pues la vida se seca sin alimento.
Entonces, es cuando estas dos deidades (el alimento y la vida) se han
unido que alcanzan el estado ms alto (o sea, son Brahman).
Por eso dijo Pratrida a su padre:
Me ser posible hacerle bien a alguien que sepa esto, o me ser posible
hacerle dao?
El padre, hacindole un gesto con la mano, (le dijo):
No, Pratrida,
pues l lograra el estado ms alto tan slo con llegar a la unidad de estos
dos
Le dijo entonces:
Es vi, el alimento es verdaderamente vi, pues todas estas
existencias descansan (vishthani) en el alimento.
Es ram, la vida es verdaderamente ram, pues todas estas
existencias se deleitan (ramante) con la vida.
En quien conoce esto, todas las existencias descansan, todas las
existencias se deleitan.
trayodaa brhmaa
Decimotercer Brahmana.
uktha
pro v uktha pro hda sarvamutthpayaty
uddhsm dhasmdukthavidvrastihaty
ukthasya syujya salokat jayati ya eva veda
Yaju
pro vai yaju pre hmni sarvi bhtni
yujyante
yujyante hsmai sarvi bhtni raihyya
3.
4.
1.
caturdaa brhmaa .
Decimocuarto Brahmana.
Bhmirantarika dyaurityavakary
Akara ha v eka gyatryai padam
etadu haivsy etat
sa yvadeu triu lokeu
tvaddha jayati yosy etadeva pada veda
2.
3.
4.
5.
6.
100
ya ea tapati
yadvai caturtha tatturya
darata padamiti dadia iva hyea
paroraj iti sarvamu hyevaia raja uparyupari
tapaty
eva haiva riy yaas tapati yosy etadeva
pada veda
sai gyatryetasmisturye darate pade parorajasi pratihit
tadvai tatsatye pratihita
cakurvai satya cakurhi vai satya
tasmdyadidn dvau vivadamnveytm
aha adaram ahamarauamiti ya eva eva
bryd aha adaramiti tasm eva raddadhyma
tadvai tatsatya bale pratihita pro vai bala
tatpre pratihita
tasmdhur
bala satydogya ity
eva ve gyatryadhytma pratihit s hai
gaystatre
pr vai gays tatprstatre
tadyadgaystatre tasmd gyatr nma
sa ymevm svitrmanvhaiaiva s
sa yasm anvha tasya prstryate
t haitmeke svitrmanuubhamanvhur
vganuub etadvcamanubrma iti
na tath kuryd gyatrmevnubryd
yadi ha v apyevavidbahviva pratigihti
na haiva tadgyatry eka cana pada prati
sa ya imstrlloknprnpratigihyt
sosy etatprathama padampnuyd
atha yvatya tray vidy
yastvatpratigihyt
Verso octoslabo
7.
8.
1.
101
Gayatri.
Y si un hombre fuera a recibir como honorario todo aquello que respira,
obtendra el (fruto de conocer el) tercer pie del Gayatri.
Pero el cuarto pie, el brillante, el que resplandece por encima de los
cielos, no puede ser obtenido por nadie. De dnde podra uno recibir
semejante honorario?
pacadaa brhmaa .
Decimoquinto Brahmana.
hiramayena ptrea
101
satyasypihita mukha
tattva pann apviu
satyadharmya diaye
pann
ekare
yama
srya prjpatya
vyha ramn
samha tejo
yatte rpa kalyatama tatte paymi
yosvasau purua
sohamasmi
vyuranilamamitam
atheda bhasmnta arra
102
atha ahodhyya
prathama brhmaa
Primer Brahmana
Los ltimos tres versos de este Upanishad son parte de los ritos funerarios hindes, y se recitan durante las ceremonias de cremacin.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
103
8.
9.
10.
11.
12.
taddhovca
yasminva utkrnta ida arra ppyo manyate sa
vo vasiha iti
Vgghoccakrma s savatsara
proygatyovca
kathamaakata madite jvitumiti
te hocur
yathkal avadanto vc pranta prena
payantacaku ivanta rotrea vidvso
manas prajyamn retasaivamajvimeti
pravivea ha vk
cakurhoccakrma tatsavatsara
proygatyovca
kathamaakata madite jvitumiti
te hocur
yathndh apayantacaku pranta prena
vadanto vc ivanta rotrea vidvso manas
prajyamn retasaivamajvimeti
pravivea ha caku
rotra hoccakrma tatsavatsara
proygatyovca
kathamaakata madite jvitumiti
te hocur
yath badhir aivanta rotrea pranta
prena vadanto vc payantacaku vidvso
manas prajyamn retasaivamajvimeti
pravivea ha rotra
mano hoccakrma tatsavatsara
proygatyovca
kathamaakata madite jvitumiti
te hocur
yath mugdh avidvso manas pranta
prena vadanto vc payantacaku ivanta
rotrea prajyamn retasaivamajvimeti
pravivea ha mana
reto hoccakrma tatsavatsara proygatyovca
Aquel que con su partida hace que este cuerpo parezca peor, se es el
ms excelente.
El Habla parti, y tras ausentarse un ao, regres y dijo:
Cmo han podido vivir sin mi?
Le dijeron:
Como el mudo que no se expresa con el habla, pero que respira con el
aliento, observa con el ojo, escucha con el odo, conoce con la mente, y
engendra con la simiente. As hemos vivido.
Entonces el Habla entr (de nuevo).
El Ojo parti, y tras ausentarse un ao, regres y dijo:
Cmo han podido vivir sin mi?
Le dijeron:
Como el ciego que no ve con sus ojos, pero que respira con el aliento,
se expresa con el habla, escucha con el odo, conoce con la mente, y
engendra con la simiente. As hemos vivido.
Entonces el Ojo entr (de nuevo).
El Odo parti, y tras ausentarse un ao, regres y dijo:
Cmo han podido vivir sin mi?
Le dijeron:
Como el sordo que no oye con sus odos, pero que respira con el
aliento, se expresa con el habla, observa con el ojo, conoce con la
mente, y engendra con la simiente. As hemos vivido.
Entonces el Odo entr (de nuevo).
La Mente parti, y tras ausentarse un ao, regres y dijo:
Cmo han podido vivir sin mi?
Le dijeron:
Como el idiota que no entiende con su mente, pero que respira con el
aliento, se expresa con el habla, observa con el ojo, escucha con el odo
y engendra con la simiente. As hemos vivido.
Entonces la Mente entr (de nuevo).
La Simiente parti, y tras ausentarse un ao, regres y dijo:
13.
14.
104
105
1.
2.
3.
Dvitya brhma
Segundo Brahmana
4.
5.
6.
7.
8.
(Gautama) le dijo:
Me has prometido un don: pues pronuncia ante m el mismo discurso
que hiciste en presencia de mi muchacho.
Le contest:
Gautama, ciertamente ese es un don divino. Nombra uno (que sea)
humano.
(Gautama) le dijo:
Sabes bien que tengo abundante oro, abundancia de vacas, caballos,
esclavos, sirvientes y atavos. No amontones sobre m lo que ya tengo en
abundancia, ms que en abundancia.
Gautama, quieres (que te instruya) de la debida forma?
Vengo a ti como discpulo.
Los anteriores (Brahmanas) slo nominalmente se hacan discpulos (de
alguien de menor rango), pero l (Gautama) habit como discpulo (de
Pravahana) para lograr la fama (de haber servido respetuosamente a su
maestro).
(El rey) le dijo:
Gautama, no te ofendas con nosotros, ni t ni tus antepasados, porque
esta sabidura (vidya) jams residi antes en ningn Brahmana. Pero a ti
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
106
106
Los que as saben esto, (incluso los amos de casa) y los que en el
bosque veneran con fe a lo Real-Existente van hacia la luz, de la luz al
da, del da a la quincena creciente, de la quincena creciente al semestre
en que el Sol marcha hacia el norte, de ese semestre al mundo de los
devas, del mundo de los devas al sol, del sol al lugar del relmpago.
Cuando han logrado as el lugar del relmpago, un purusha se les acerca,
y los lleva al Brahmaloka.
En estos mundos de Brahma habitan exaltados durante eones. Para ellos
no hay regreso.
titya brhmaa
Tercer Brahmana
1.
2.
(Luego dice)
Svaha al primero, Svaha al ptimo!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y
arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al prana, Svaha a la ms excelsa!, hace oblacin (de ghi) al
fuego, y arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Habla, Svaha al Fundamento!, hace oblacin (de ghi) al
fuego, y arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Ojo, Svaha al xito!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y
arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Odo, Svaha al hogar!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y
arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a la mente, Svaha a la progenie!, hace oblacin (de ghi) al
fuego, y arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a la simiente!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
107
108
3.
retase svheti
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
agnaye svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
somya svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
bh svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
bhuva svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
sva svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
bhrbhuva sva svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
brahmae svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
katrya svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
bhtya svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
bhaviyate svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
vivya svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a Agni!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que sobra
en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a Soma!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que sobra
en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a la Tierra! hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a la Atmsfera! hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Cielo! hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que sobra
en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a la Tierra, a la Atmsfera y al Cielo! hace oblacin (de ghi) al
fuego, y arroja lo que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a los Brahmanas!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo
que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a los Kshatriyas!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo
que sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Pasado!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Futuro!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha al Universo!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
sobra en el mortero.
(Luego dice)
Svaha a todas las cosas!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo
que sobra en el mortero.
4.
5.
6.
sarvya svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
prajpataye svhety
agnau hutv
manthe sasravamavanayati
Athainamabhimiati
Bhramadasi
Jvaladasi
Pramasi
Prastabdhamasy
Ekasabhamasi
Hikitamasi
Hikriyamamasy
Udgthamasy
Udgyamnamasi
rvitamasi
Pratyrvitamasy
ardre sadptamasi
vibhrasi prabhrasy
annamasi jyotirasi
nidhanamasi savargosti
Athainamudyacchaty
Amasy ma hi te mahi
sa hi rjenodhipati
sa m rjeanodhipati karotviti
Athainamcmati
Tatsaviturvareya
madhu vt ityate madhu karanti sindhava
mdhvrna santvoadh bh svh
bhargo devasya dhmahi
madhu naktamutoaso madhumatprthiva raja
madhu dyaurastu na pit bhuva svh
dhiyo yo na pracodayt
madhumnno vanaspatir madhum astu srya
mdhvrgvo bhavantu na sva svheti
(Luego dice)
Svaha a Prajapati!, hace oblacin (de ghi) al fuego, y arroja lo que
sobra en el mortero.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
109
pensando as:
OM! Que llegue yo a ser todo esto! Svaha Tierra, Atmsfera y
Cielo!
Luego de haber comido todo, se lava las manos y se sienta detrs del
altar, volviendo su cabeza hacia el Este. Por la maana, venera al Aditya
(el Sol) con el himno: T eres el Loto Uno de los cuatro puntos
cardinales; que llegue yo a ser el Loto Uno entre los hombres. Luego,
regresa por donde vino, se sienta detrs del altar, y recita la genealoga.
Uddalaka Aruni le ense esta (doctrina del Mantha) a su discpulo
Vajasaneya Yajavalkya, y le dijo: Si un hombre llegara a verterlo
sobre un palo seco, le creceran ramas y le brotaran hojas.
Vajasaneya Yajavalkya le ense lo mismo a su discpulo Madhuka
Paigya, y le dijo: Si un hombre llegara a verterlo sobre un palo seco, le
creceran ramas y le brotaran hojas.
Madhuka Paigya le ense lo mismo a su discpulo Chula Bhagavitti, y
le dijo: Si un hombre llegara a verterlo sobre un palo seco, le creceran
ramas y le brotaran hojas.
Chula Bhagavitti le ense lo mismo a su discpulo Janaki Ayasthuna, y
le dijo: Si un hombre llegara a verterlo sobre un palo seco, le creceran
ramas y le brotaran hojas.
Janaki Ayasthuna le ense lo mismo a su discpulo Satyakama Jabala, y
le dijo: Si un hombre llegara a verterlo sobre un palo seco, le creceran
ramas y le brotaran hojas.
Satyakama Jabala le ense lo mismo a sus discpulos , y les dijo: Si un
hombre llegara a verterlo sobre un palo seco, le creceran ramas y le
brotaran hojas.109
Que nadie le ensee esto a ninguno ms que al hijo o al discpulo.
Cuatro cosas provienen de la madera de la higuera (Udumbara): de
higuera es el cucharn sacrificial, de higuera es la copa, de higuera es el
combustible, y de higuera son las dos varas de batir.
Audumbaracamasa
Audumbara idhma
Audumbary upamanthanyau
daa grmyi dhnyni bhavanti
vrhiyavstilam aupriyagavo godhmca
masrca khalvca khalakulca
tnpindadhani madhuni ghita upasicaty
upasicati tn pin dadhani madhuni ghite
jyasya juhoti
1.
2.
3.
4.
caturtha brhmaa
Cuarto Brahmana
5.
6.
7.
s cedasmai na dadyt
kmamenmavakriyt
s cedasmai naiva dadyt
kmamen yay v pin vopahatytikrmed
indriyea te yaas yaa dada ity
aya eva bhavati
8.
s cedasmai dadyd
indriyea te yaas yaa dadhmti
yaasvinveva bhavata
sa ymicchet kmayeta meti
tasymartha nihya mukhena mukha
sadhyopasthamasy abhimiya
9.
japed
10.
11.
12.
13.
agdagtsabhavasi
hidaydadhijyase
sa tvamagakayosi
digdhaviddhamiva mday
emmam mayti
atha ymicchen na garbha dadhteti
tasymartha nihya mukhena mukha
sadhybhiprypnyd
indriyea te retas reta dada
ityaret eva bhavati
atha ymicched dadhteti
tasymartha nihya mukhena mukha
sadhypnybhipryd
indriyea te retas reta dadhmti
garbhiyeva bhavati
atha yasya jyyai jra syt ta ced dviyd
maptre.agnimupasamdhya
pratiloma arabarhistrtv
tasminnet arabhi pratilom sarpikt
juhuyn
mama samiddhe.ahau prpnau ta dade
.asviti
mama samiddhe.ahau putrapasta dade
asviti
mama samiddhe.ahaur isukite ta dade
.asviti
mama samiddhe.ahaur parkau ta dade
.asviti
sa v ea nirindriyo visukitosmlloktpraiti
praiti yamevavidbrhmaa apati
tasmdevavitchrotriyasya drea
nopahsamicched uta hyevavitparo bhavati
atha yasya jymrtava vindet
tryaha kase na pibedahatavs nain vialo
na vialyupahanyt apahanyt
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
110
21.
22.
23.
24.
s tvamasy amoha
smhamasmi iktva
dyauraha pithiv tva
tvehi sarabhvahai saha reto dadhvahai
puse putrya vittaya iti
athsy r vihpayati
vijihth dyvpithiv iti
tasymartha nihya mukhena mukha
sadhya trirenmanulommanumri
viuryoni kalpayatu
tva rpi piatu
sicatu prajpatir
dht garbha dadhtu te
garbha dhehi sinvli
garbha dhehi pithuuke
garbha te vinau devv
dhatt pukarasrajau
hiramay ara ybhy
nirmanthatmvinau
ta te garbha havmahe
daame msi staye
yathgnigarbh pithiv
yath dyaurindrea garbhi
vyurdi yath garbha
eva garbha dadhmi te .asviti
Soyantmadbhirabhyukati
yath vyu pukari
samigayati sarvata
ev te garbha ejatu
sahvaitu jaryu
indrasyya vraja kita
srgala sapariraya
tam ndra nirjahi
garbhea svar saheti
Jte.agnimupasamdhyka dhya kase
piadjya sanya piadjyasyopaghta
Que con los dos Aranis de oro los dos Asvines batan (el
vientre), hasta hacer coagular. Yo deposito el embrin en tu
vientre para que sea parido al dcimo mes.
As como la tierra tiene en su vientre al Fuego, as como el
cielo est embarazado de Indra, as como los puntos cardinales
tienen en su vientre al Viento, as hoy yo te entrego este
embrin.
(Cuando ella est a punto de parir, l la roca con agua y dice:)
As como el viento agita en todas direcciones a un estanque,
que as el feto se agite y salga junto con la placenta. Cuando la
simiente entr en el vientre, Indra (el prana) labr un sendero.
Oh Indra, sigue ahora ese (sendero) y sal fuera con el feto y su
envoltura.
juhoty
25.
26.
27.
28.
Asminsahasra puysam
edhamna sve gihe
Asyopasandy m cchaitst
Prajay ca paubhica svh
mayi prstvayi manas juhomi svh
yat karmatyarrica
yadv nynamihkara
agniatsviakidvidvn
svia suhuta karotu na svheti
athsya dakia karamabhinidhya
vgvgiti trir
atha dadhi madhu ghita sanynantarhitena
jtarpea prayati
bhste dadhmi bhuvaste dadhmi svaste dadhmi
bhrbhuva sva sarva tvayi dadhmti
athsya nma karoti
vedosti
tadasyaitadguhyameva nma bhavati
athaina mtre pradya stana prayacchati
yaste stana aayo yo mayobhr
yo ratnadh vasuvidya sudatro
yena viv puyasi vryi
sarasvati tamiha dhtave kariti
athsya mtaramabhimantrayate
ilsi maitrvaru
vre vramajjanat
s tva vravat bhava
ysmnvravatokaraditi
ta v etamhur
atipit batbhr atipitmaho batbh
param bata kh prpayacchriy yaas
brahmavarcasena ya evavido brhmaasya putro
jyata iti
Luego, acercando la boca al odo derecho del nio dice tres veces:
Voz, Voz!
Luego vierte juntas cuajada, miel y manteca clarificada, y le da eso al
nio con una cucharilla de oro puro, (diciendo:)
Te doy Bhuh (la tierra), te doy Bhuvah (la atmsfera), te doy Svaha (el
cielo). Tierra, Aire y Cielo, todo te lo doy.
Entonces le da su nombre, dicindole:
T eres Veda.
Pero este es su nombre secreto.
Entonces se lo entrega a su madre y le hace dar el seno, (diciendo:)
Tu seno, oh Sarasvati, que es inagotable, delicioso, abundante, rico,
generoso, mediante el cual alimentas a todos los dignos, haz que aqu
fluya.
Entonces le recita a la madre:
Eres Ila Maitravaruni. Mujer fuerte, has dado a luz un (hijo) fuerte. S
bendecida con hijos fuertes t que me has bendecido con un hijo fuerte.
Y los dos dicen al nio:
Que seas mejor que tu padre, que seas mejor que tu abuelo.
El que nazca como hijo de un Brahmana que sepa esto, verdaderamente
ha alcanzado lo ms alto de la felicidad, el elogio y la gloria vdica.
pacama brhmaa
1.
2.
atha vaa
pautimputra ktyyanputrt
ktyyanputro gautamputrd
gautamputro bhradvjputrd
bhradvjputra prarputrt
prarputra aupasvastputrd
aupasvastputra prarputrt
prarputra ktyyanputrt
ktyyanputra kauikputrt
kauikputra lambputrcca
vaiyghrapadputrcca
vaiyghrapadputra kvputrcca kpputrcca
kpputra
treyputrd
treyputro gautamputrd
Gautamputro bhradvjputrd
Bhradvjputra prarputrt
Prarputro vtsputrd
Vtsputra prarputrt
Prarputro vrkruputrd
Vrkruputro vrkruputrd
Vrkruputra rtabhgputrd
rtabhgputra augputrc
Caugputra skitputrt
Skitputra lambyanputrd
lambyanputra lambputrd
lambputro jyantputrj
Jyantputro mkyanputrn
Mkyanputro mkputrn
Mkputra ilputrc
Chilputro rthtarputrd
Quinto Brahmana.
Ahora (sigue) la genealoga:
El hijo de Pautimashi (recibi este conocimiento de) el hijo de
Katyayani.
El hijo de Katyayani del hijo de Gautami.
El hijo de Gautami del hijo de Bharadwaji.
El hijo de Bharadwaji del hijo de Parashari.
El hijo de Parashari del hijo de Aupavasti.
El hijo de Aupavasti del hijo de Parashari.
El hijo de Parashari del hijo de Katyayani.
El hijo de Katyayani del hijo de Kaushiki.
El hijo de Kaushiki del hijo de Alambi y del hijo de Vaiyaghrapadi.
El hijo de Vaiyaghrapadi del hijo de Kanvi y del hijo de Kapi.
El hijo de Kapi,
Del hijo de Atreyi,
El hijo de Atreyi del hijo de Gautami,
El hijo de Gautami del hijo de Bharadwaji,
El hijo de Bharadwaji del hijo de Parashari,
El hijo de Parashari del hijo de Vatsi,
El hijo de Vatsi del hijo de Parashari,
El hijo de Parashari del hijo de Varkaruni,
El hijo de Varkaruni del hijo de Varkaruni,
El hijo de Varkaruni del hijo de Artabhagi,
El hijo de Artabhagi del hijo de Shaugi,
El hijo de Shaugi del hijo de Sankriti,
El hijo de Sankriti del hijo de Alambayani,
El hijo de Alambayani del hijo de Alambi,
El hijo de Alambi del hijo de Jayanti,
El hijo de jayanti del hijo de Mandukayani,
El hijo de Mandukayani del hijo de Manduki,
El hijo de Manduki del hijo de Shandili,
El hijo de Shandili del hijo de Rathitari,
El hijo de Rathitari del hijo de Bhaluki,
El hijo de Bhaluki de los dos hijos de Krauchiki,
3.
4.
Rthtarputro bhlukputrd
Bhlukputra kraucikputrbhy
Kraucikputrau vaidabhitputrd
Vaidabhitputra krakeyputrt
Krakeyputra prcnayogputrt
Prcnayogputra sjvputrt
Sjvputra prnputrdsurivsina
Prnputra suryad
suryaa surer
suri
Yjavalkyd
Yjavalkya ddlakd
ddlakorud
arua upaveer
upavei kure
kurirvjaravaso
vjarav jhvvato bdhyogj
jhvvnbdhyogositdvragad
asito vragao harittkayapdd
harita kayapa ilptkayapc
chilpa kayapa kayapnnaidhruve
kayapo naidhruvirvco
vgambhiy
ambhiydityd
ditynmni uklni yaji vjasaneyena
yjavalkyenkhyayante
Samnam sjvputrt
Sajivputro mkyaner
Mkyanirmavyn
Mavya kautst
kautso mhitther
mhitthirvmakakyad
vmakakyaa ilyc
chilyo vtsyd
vtsya kure
kuriryajavacaso rjastambyand
De Yajavalkya,
Yajavalkya de Uddalaka,
Uddalaka de Aruna,
Aruna de Upaveshi,
Upaveshi de Kushri
Kushri de Vajashravas,
Vajashravas de Jihvavat, hijo de Badhyoga,
Jihvavat, hijo de Badhyoga de Asita, hijo de Varshagana.
Asita, hijo de Varshagana, de Harita Kashyapa.
Harita Kashyapa de Shilpa Kashyapa.
Shilpa Kashyapa de Kashyapa el hijo de Nidhruva.
Kashyapa hijo de Kidhruva, de Vach.
Vach, de Ambhini;
Ambhini de Aditya (el Sol)
As como vinieron de Aditya, estos puros Yajus (versos) fueron
proclamados por Yajavalkya Vajasaneya.
Los mismos nombres hasta el del hijo de Sanjivi,
El hijo de Sanjivi (recibi este conocimiento) de Mandukayani,
Mandukayani de Mandavya,
Mandavya de Kautsa,
Kautsa de Mahitthi,
Mahitthi de Vamakakshayana
Vamakakshayana de Shandilya,
Shandilya de Vastya,
Vatsya de Kushri,
Kushri de Yajavachas, hijo de Rajastambayana.
Yajavachas, hijo de Rajastambayana de Tura, hijo de Kavashi,
yajavac rjastambyanasturtkvaeyt
tura kvaeya prajpate
prajpatirbrahmao
brahma svayabhu
brahmae nama
OM