l.odoYioo ..

r 1 0 • t 0

""1.1' I'.UILICOU

rr.lob 1 ... TeotU U I , k

I

DILtl.

Iratl.l.".

It'l

OSOBY

::::} sluhovia i:it:} alee;

ErOfilO} mladipl..'

Caridor .....

Luc:ram, kUpliar

r-a)gan~ kuplierov sInha Liiiak, 8luha

Fiitran, sluba

Klep,8C, podvodnik Kaleraib, sedliak StaUDa. 8lu!ka

Pudlik 1-

-i;:!:cl sluhovia

CriqalSoio: 8:'.rachtic

CritOn '-. .

!tatisti: Miipulee, Kohut, )(ur~ .:-- J sluhovia.. DVaja Cri t07:

... novoi: sa1: a brat.

. ;

~j • 88. odohri;va v taJ:~ .ate Sihari.

Javisko vo vi'ietkicb piat1ch dej6tvaeh je roVD&te a predstavuje ulicu- _sta aloha nSaestie.. .

P RiO L6.G

Komedia, ktorU v8.m (}naB zahrai: I,;.ll';;UUlltT Ba, ako viat8, Pat81ia B truhIieou. Pravda, preMo M.dam dvadaai: r-okov odvtedy, co sa hrala na ja visk8.ch lBIlohych eli vadiel. Uz aj vtedy kazdemu'sa vel"mi paella. ~ia1bohu vBak nedoatala. sa je j irut

OdIuena. Lak:omj" a. bczoeivj narod nakladatel'ov sa nanu vrhol ako

na. koris1:. VaetJro na nej dolmlrUi, ako

sa im za.chcelo. A potom predavali ju

po !:ramoeh a. na jarmokoch "kaidemu,kto

!3i zela1 t a to celkan Laeno ~ za bebku. Tak ju vSeIijako prekrutili, cmenili,

!e bola celkom ina, nei ju au tor Bvojho eMU napisal.NuZ priala viae r&z saIJIJ. oeobrw k a.utorovi B~ZO'ta1: ea. Pravda, Yutoval ju, ie tol'ko strasti preZila. a nechcel, &by to talc trvaIo aj~ej.

ft\1z zavolal ju k Bebe, urobi 1 ju eite knljaou, nei bola JtedyBi a v~tko na nej - obnovil, talde aj ten, co ju videl raz uz na ja..-isku, nebolb" ju ani ~oznal lmecf. OJ, t1) by bolo, kebr tak aj 8 _iii. aUe chlJq t.akU proeedUl"u lI()b.o1 urobi -t:,

. a.kU zrobil SYQje j kx:atldii! lCeby

rita tak now krrisu dodel, abr iu.ados-t:

"YO vas mow. rozkvital.a! To sa, pl"avda, llet;fka-YBa,.co sW palme. a.1.adul:ink8, takie netreba va. DOW bnil.da1: kr1isu, pOZadova1: .;9l"at wlacJIch rokov, pl'8tofe tM:to ~a.:kri~1: viae ~ Dlllbuclete • ... ~ta.1te • .we -.to & dobrfl

l"Ot,y .1t::rUae, - p~.

4

·5

8 vlastllim pO-yabOIl. Och, kol'ko , keby mohl i krajUe by~! starsie, aJ tie mladsie rady by '~;';:l'b~I*4tl~!iJI.~, nechcem na ne prstom ulaizae.

ze aU azda bez povabu,

no advazim sa tvrdit', ze by im len prospelo, keb~ sa z nich stali Zany este peknejsie. .Ak Bpravne vedia uvazovae, ak ai vezmu

. ~·:do rUle zrkadlo, nuz iate rahko poat.rehmi , ie im pravduvravim, ze je na tisice zien, co ieh krasou·prevYsia. A vselijake _sticky a pUdre z Vychodu az, ktore ustavicne nosia pri sebe, 1m wo

pomozu. Veer ak: aU pery trocbu pri vel'ke J

ale je noatek priDaly, H miesto nebo

trani <Uhi chobot, keer su zuby vystrbene, cierne, krive, riedke a ci aada pridlM, ked 8u oci priskurave, male abo

vyplestene, slovom, ke<r tu krasy chjba moe, tu uz nepomoZe veru l'udske umenie.

eo by take zeny zaplatili? Este

spomeniem i tie, co v davnych rokoch mladosti !witli aasou, keer tak mali sestnast',dvadsat' len! 6 vek. plnY~ladkej lasq! Kruta spomienka!

Ako ,:ychl>0' preleteli roky radoatd !

VraVim 0 tjch zenach, co uz prekrocili st~ri~~iatku ne4Prosnu abo sa k nej

pr1b11tuju. Veru je nae zivot prikratky!

Ako rjchlo mi1la sa a zrieme ako

v ,

vsetka krasa, vaetok povab v priepast' rUtla sa. A ~enaj~e sa clovek, co by vratit' vedel

krasu davno stratenu a mlaeJi zlaty vek.

~o by sme neviem akB v~dy ovladali,

co by sma hoci vsetko nome rabili,

davne roky sa. uz nikdy nikdy nevratia.

Nepomozu vselijaite;A§, ;let' vodick',y a !reby sme koZu ch~.~ mlYnak#mkall·menom vyhladit"1 by z nej.i*liVTUk1I1~-'~AJ"~>I'_~

. ."-;;r.,. ..... .. .• • . ..

marne by to bolo, ostaliby na tvari i na hrudi a vSade na tele, no najoo

taxn kde Saty vsetko zhovievavo zakryjU.

, t' .

Ale dos~ uz, necheem viacej dobera 81

iba zeny, hoci ozaj trpezlivo

zna.sa.ju vsetIty moje alova, nepoznaju hnev, veel au od prirody take krotke, poko jne ! Poveda1:: chcem eate daco nasim mladikom, najma. tYm; co Ziju vo vysoqch kruhoch

a maju tuzby take iate ako zeny: " •

chou byt' krrumi, vellni elegantni, pOvab01! A maju pra'vdu, lebo v lepaej spoloenosti len tak mozu ziakat' uspech skvely

a tid vel'ke hohatstvo, ak vynil$:aju kra.sou lJIUZn;Ym, elegantnjm vYzorom.

, "

Su aj taki, ktori ine sase dovody

maju, aby za povahom vrelo dychtili.. ..

Nepatram, preeo takto robia, treba chB;lai: najmii mlad;Ych, no aj atari neraz tUzia

is. tym, shy boli krasni, elegantni,

aj ked ail im' ubuda a chradne telo y. vetche, malatne /be. hadam paty vytrcla eoskoro -~ poZiju ai iOO zopar dni/,

no tjm hujarej8ie 01 t im v krvi kolota, tim ohnivejSie ovlada ieb nBruZivost'. Take reel vedu, take maju: JII181ienky, take ist'e tuiby, chut'ky, plane ziadoati, a~ ked rnladi boli ,veaeli a pochabi. Ako vtedy vra via 0 laske a pyeia sa hrdinak;Ymi ci,nmi; radi iDaJu. voiiavky akoJc.edYai a bes miery 68. .. ch'9a8taju ~ jal:ovj1ni r~Mli; no pri tom zakryi: chcu vek svoj pokroeili a tak: aklbu 8i

z hlavy ~,z bra~ ~d~;.ba mnohisi ieb. vSelija.lro.far~:ialten je eernov1pt, . ten ZJl$ ~. jeJle.! ~t f! .. trl ,dni sa vratia k holicovi V8elijald. Btl"aka.t1 •

• 'b. _ . .L.. .- _L.&. .... '.X.A.'; .. - ... : .-i.·abo .. 'lvaiau.. . "'~ .. O:r:1 "" ... ..........,....... ".' .. '

", ........•.... ,': .. ,"."':". .... .. .. ...: .,c. ::"', _' -, _,... .. ~

1

6

pol ,..Ul_._ 41 ..... krrJu. btl ..

- 1IlMf ....... 11 I '11.-1 buJDo b..t.la1.

-' ... YluJ ,0U!eD6, DoC paroc:bjut

.. aJ laid. 10 _ ~\ _ deA holla,

1100 YIU ,. p_1e t ., sap,-u rolr;J.

,- ,..,. _ ..... p ... an4i • clorf .. t1,

.. t.. 1\aI"oM. .. Y1..... Tattl.! 9ria1r;J.

10 16 'I6Dl 0111. p ... ari4_~

' '11 .. Ir, • pol_ a.......a 016.1.

trtoN "'W .".ola a, 68fto .11i.e.

AJ - \0 ri .. e, llbo • ..uleJ a...u

If ... - I &lob .1 bI.4M ~J\t.

leta .. .. ""_ boll ....., .",..ul,

..., "'01 .", .... 1 noJ1a

81 i ..,,-i ..... U .., .. UIrm.

eo ., tho Yletct:l IIIIplatUl. __ ,

-- _ .. 11 lab ... IrfOJta _del.' Ia "'to tf ... -.1_ IMal _, 0111.00

MdJUrl pok1a4. be aJ ~ tac.orV-t

.. -, utor MJ IIll.J __ IU ..

....... 1 .,. loa tM6 .1"'"

.., " .. ....jIIIa cU.t. t lrtGri aeJ.a411 •

.... ~ • u.t .",. ~ obdIt.r 11.

, .,. ta_ .,,11: gil aJ ... ~ pri ~

.1 ., • \0 bcAor..... twa.d .ut,

__ "to .. b ... ~ ... ,

--.1, ..., " .1 dlotl d .... (' pri.e_ ...... J

....

...... _t.. ,... al t(' iet4 .... ,

~ ._".. taao ., r.

'*, 1 a.1,tMIl r .. b'UrcIe

~ r _ft,"'" 1,

_.. to .,_ ".'1 .

-' • ,...._ ,.... 1Ilol " Ute 'Ir •

.... 1 ..

.,n ... U. Ie '" _ 1.1 •

....atr _,...

t Ua. ,. _ , .......

1M ...... 1. ,_.,_r ....... _1 al "

.rt •• Ie aa' ... Ja ,n_r .... 116 .

..., to .... 1 •• "... ... ~. ....a .. _146M " • .-1 • .....a1U.

PRvt DEJSTVO

Ak ho teda poznan, iate uiihovidel ai dye mlad~ eleCny, kramle ako ruze bet? Videlaom ieh.

Do jednej z nich Erofilo

sa. buchol, tuii ponej, da1 by :z.a nu vootkn, co len ma, be. predal by aj seba 88JBi,ho.

No kupliar, opl811, zbada.L, aka po D6j bali, dobre vie, zs CriaObolo, otec mladikov, najbohatSi obchodQfk je v aeate Sib8ri,

nui pyta aumu dvojn8.Bobnu a t&k

prekracuje ozaj vaetq medze -Bluin08ti.

HAVlWI. Ko11oo vlaatne ptta?

TBlVA.S.. leviem, nemam ani

tuaenia. lba tol'ko viem, Ie takU- mal zapYtal, skU Er-ofilo nellla, ba

ani kallarati jeho tIlkU ne2:o1exul,

iba otec mobol by.

HAVIWf. ~ teraz urob:l?

'l'BIVAS.. Okradne otca a tjm se1>a 88JIl6ho. .

- Mysiim, Ze si Z8U11lienil, preda-t: obilie, co tohto dna sam priSlo zo Sicilia, alebo prada hodv8.b" vlnu a ci tovar podobni, letort 1:azko zonna:!: na trhu .. TUto radu dal mu, dobre viem, ten oplan, cO.5a LiSiak vo\8.. Ostatna si

dODG'aliii. PrisM chvirka, ktoro cakali. Dtlasn8 nino start 1llUSe1 odceatovat: ~ochytro do Proci~.. A ti oplani neebcU vidie-e nikohoz n8s. v tomto doaae, shy sme im De. ieb plany azda nepri81i. .nad;Y pan n8a poslal bhdat: FUoatrata, "crt D8s vraj _YJ'hI1utna potrebuje. ' Alai plana' za.ieA1ra!

DYBU.. _ A co je tab&.

-do'toho? eo sa star8.i 0 .tie Yeei

vi4c8j _i IV oetatni? 6d cel:i tentO dc* VJ'kradnu, e.o eite ptii, p8i;ri1:bude raz.· _'otilori, ~ •. uGa ~ t f.:I."Ubir~.

'rRKVAS.

1;, v tat u p Trk-tas, Havran.

, I

'l'BKVAS. POjdem, neU:eba yam palica., ni ostl"y mee. aby ate IDa z tohto domu vyhna1: lIlOhli. P6jdeme v~tci raz(D, vyprazdniJDe doDl! Hor. ea, bermeie sa natei prec & 88J116bo nech8Jle ho tu, nech robi, yYcina,

. ako __ IIU zap8.Ci, nech ~ svedka tu.

HAV". V«U"ki blUon ad t,y Trkvas ..... 'OJ Tel'll

.. • f' _ ,

va,: ~1 aluboa alro a.1 Il,Y ostatrd t

DUZ preco robis. naprieq a ertr~kuje8, preeo JJeclbU 11& pokyny ErofUoTe?

S_ viel dobre, . i.e ti s toho osob D8~~ len .lkocJu ftl'lai ai II8l z takj'ch ciDov ddl. J)gparoa, p08luchaj ho tea, urob

vietko, eo len ii8.da, vad je to ayri .. jediDi n9.iho P8:na a vies dobra, ia IIU. Bluiit' budeme dlhSie aka jeho oteovi

tak;f je lIZ oaud.Ale, tie:1c ~OfJJOV,

preco vlaetne naailu chcss osta 1: v dome, ked' -Ql. a nami prec p08iala? Freco ehcas .f z nebo.8VOjho najhoriieho nepriatera?

TBKVAS. lCeby S1 bol doetal nB..j;>rianejsis roz.kaz1

od jeho otea, ako som ich dostal J8." -

Viem, is by si robil tak ieto. '

&V~. v ~~ __

TRKVAS A DO ••• u-.

• keby si vedel to t CO ja viera mtilo

by ii bolo, Co BOa 'Qkonal. t

HAVJWf.. . fo vies, vrav!

TBKVAS. Poviem ti. late pozruiS toho kupli8ra-; ktort predJlediVDea uSedi1 sa v ~j

- uliei. - .

HAvtwr. Pravdaift he PC}ZJl8at .leo dalej'

/

·TaYAS. Trubiroh si ty, ved nemas za ale m46ny ro'ZUIIU! Povedsie mi., Havran, ked' 8& vrati

.' -Crisobolo, . co ten so mnou urobf? Ines,

keel odchaidzal, dal mi do l"lik kl'uce od i.by, vktorej ukryte eu vsetky kl~ce os~tne. Roak8.zal mi vel'mi priSDe, ak len jeho las.ka.voet' a Zivot vlastnj cenim si,

aby som ieh st81enosilza p8.s0m

Blebo na ruk8.ve . dobre pri viazane.

NikolilU sam 0 tOlD nepovedal, nevie .

o tom ani mlad,f pan, a teda nEIIIomm_ ztohto domu vykroei t:. Vee'! nrus:im poslueha:f:! Crisobolo eate nebol ani v pristave

a lIIladj pan ui pj'bal kl'Uce ado mila.

Povedal mi, Ze chce hl'ada.t' porovnicky roh, ktary vzdy si vezme, ked' sa zbera porovat'.

. Kruce vzal mi nasilu. A tuSim bol si aj ty pra:ve pri torrmj •

HAVRA.Jf. Hie, len som poeul

pleskot, treskot, desa1: lebo dvana.s1: uderav Palice.som;U8ratal.

'l'BnAS. Ach, viae teb b91o,

moino pa.tna.st:~ moZno Yyse dva.dsair.

lIAVlWl. Veru

PQriadne ti vypraBili ctenj zadok tvoj. Nodivim Ba. Ze oi klYice ihned' muselda1:. akoda, 7.e som nebol pri torn, ked' 1k mastili!

TRUAS. At_ sase ruto je, ze bol 80m pri tom.. .. _'.l'u.Bfa by ma. boli na 8IIlrt' dokalieili,

ak im nedma kl'UCe.

HAVBU.. To ti verint, kamr6.t.

-'l'lICVAS. l!o 80m. robi 1: _I? .

HAlDAN. lJne<f si 1rlU ich l1l8l da1:,

alto 0 ne poz.iadal.. A z OODlU 8i mal. _

odia1:". ft.hl. ti to r·,,~klizfU .. letT pred ~ by Bi vt~Ql"ku mal ...... ta1c 8i. wasl kQ~f!', .je. t'a donu-tUi. KYslisazda,

!e 8tat,f b,-to D.~?V8ak<la'bre .ne, _

:1,1

ze Et-ofilovi sa vzopriet' nemozea. ; Je to xaladik panoVB.cnY, hrdi, pyBny, jedinacik.

TRKVAS. Tak je, doparoma! Pr~~uMknf

nemoZno celu vinu zvali t' na mria .

Stary je pan, nech ai rozka.~u~e a~ovi.! A mila nebor aka , vaetci znenaVl.de11

len preto, ze 80m p~liB dobry.a Ze necheem dovolit', OOy p8.na mOjho okradl.L,

HAVRAN. Znanavideli 1h vaetSi, to je pravda, ale skor len zato,. ze si hlUpy a ze nedbas na svoj vlastnj oaoh.

Kusis ch8.pa 1:,.

TRKVAS. 1:

Ze pri ruohe, ktoru. m8m tu ~kona , ¥ kazdeho by 'postihla len nenavist', uz

cO by to v ktoromkol'vek bolo do-:,. Jasne?

HAVllAN. Vaetci ate tu trUby sproste, ne:V1d1te

do veei· tak to byva., Ze aipani vZdycky za apra.;cu a domovnika zvolia toho najhorsieho, aby vyhorel a na nom ¥

aby priachla vaetka vina, ke<t.sa da~O zleho v dolDe stane; Ale nechaJDlO to. , Povedz se mi, kto je onen mladik, , ktory pred nedB.vnom prieiel sem a ktoreho n8S Erofilo me. tak roo?

TBKV AS. To syna.c ik je

mestsJrehO ruiCe1n1ka.

HAVRAN Akom sa vola?

'l'RKVAS: Caridor. Cheal by zas to. druhu dieveinu, ktoru. kupliar v dome ma.. A ayslim, Ze ju Ilelloie Jropiir, lebo nem8. f'uky ~ri~e

aleo n8A Erofilo. Hadam ta~iez ,huta,

alto otca okradnu1:. A dobrebo 1118.

k tollU radcu. FiJtran vola sa t.enlotar. .• Irofilovi _8 rad,y M_

Liiiak. HaZe., tito

._,-.~"'- Liiiak f¢ aebe ojaJ hcxU. - 41e'f1'aie. aJcol"Uc .,...

12

Ach, pozrUe tam,' Havran, obe dievea"ta prave vychMzaju z domu kupliara.

BAVlWr. Bui

a ktorU z nich to l'ubi ErolUo?

TRKVAS. ¥ • Ttl, ,

c? prvavysla, tamtu l\1bi drub,Y mlaMk.

HAVIWl. Riehlo prec! Keby prieiel Ero:tilo

a nasiel by n8.s, zle by bolo. Hneval lOb . by sa, pO~dal by, ze len zaluU"ame! /' aJa odidu./

2. v t stu P CorisC8., Eu181ia.

CORlSCA. Pod len,. EultUia, start Luoram odiSiel, vy jdiaeai ted&. na prechadzku je to

zdra.e. •

PllJLU. Talc je. JCeby sine vaak na tej

. prech8tblkB

~budnu1!' aspen trochu mohli na n8.8 osud ::b lahi, drab8. CoracaS Bille iba sluUy,

~e~ otrokyne. Azda by SIDe lepeia

syo.J os~ zruS.iat: IlQbll, lteby inakiieho ~~ -li_a, eo viacej citu l\adBkosti ... ~ vllrudi mal. No lladzi VBetktnn. niLS

t.s:ar' naj~tej8i, najlakoalM, kl'aje, ~. ~oV7 je, rouliri ba bez pricin1· t . tDt bo.l. 0SlJd, Co ~ zavial k toJllll

CORIseA. ~~ •

it . 'll-pezll..vos1:, draht\ moja

~DBb~d-; .takt? trpie1: DaV8ky:

teJto' bi' naa Da&1 priat.elia. raz zbayia

~.. .;:11 . .,' .6<1. . v,yJqipia.

-"'~I,(p.]; •• ' bd dot..el:'az

13

I

CORISc.l~ lbb:te viem, co Caridor rui

sl'Ubil. 8., ty- dobrevies, co Erof:ilo al'Ubil tebe zaaej iate 8i by"!: mOZama, i.e ti dvaja vrelo rubia naa.

EULALIA. Viem, slilbili,

no ci slovo dodrZia, to inti je uz

ot8.zka.. Ba 8.j to je eate pO$ybne,

Ci naa lUbia., ve(! im nevid:i~ na dno..: duae. Len to vieJDe, 1.e by mali 1\1b11:.

CORISCA. Vraj mali rUbii:! Kuais pre dea pevno verii:, ze n8.a l'Ubia, ve(!su mladi, plni ohlia!

A ke(! n8.a lubia, muds veri 1:, Ze mim vaetko urobia, co na.m sl\1bili uz tisie ra.;.

EULlLIA. Ech, radaej n8m to JIIOhli poprie1: tisfc raz alebo hod dvetisie. lfo sY6bit" 11811

iba re.z. SkDr by SoDl bola. Yerila. Ak zrobit" to chell, preeo _akaju a ~ju"l Corieca, var mi, nechoe sa ill do toho, blaznov ei Z Me robia a lan skodu __

• z toho, ved miasto nich by azc1a bali priili !ni, co by tol"ko n6rozpraYali, no , ekutkallli by 18sktt dokaIlOYa1.:1. '

lias pan LucraJll niJQi poorda ui f zhaMl pr-edsa , i.e len sa nOs 'fOdia.ho a arubuju. kedi vim sa, is - nechee osta 1: v Siberi

a zajtra iste vyd8Jae sa l'l& cestu.

Prato bude lepiie, ked' sa zaras 'Vl"atiJae domoY a zba1.i.me ai vec:::i t ako mba to k8.zaJ. pan. lIesaie.e by\: l~e,

- lebo na JUis biedne bysi yYlial SToju Ciernu Ue a hn«.

CORISCA. Ach, drah8. JDOja, -.ari

m8.me odisi: z tohto _sta, co sa ani

s priatel .. i nerosl11CiII&? To pekne nie jet mJl.IA. ICeby.o_jboli, alto vavis, prtatermi, neboli by veCi sdli ~o d'aleko, ~.,.jatebl _. rq UboliaClcT

~nilili ali rozlu.ci 1: ~, trpke "zpoboJll" dat'~ Bali by nea vykUpili z"naaho otroctva,

aby BJIlB a nimi lII'ohli oata'f tu.

Ja nechcea nwlej stracai:, veti' naa eate mozu vylmpit'l EU.LM.IA. Vra:t"me sa domovf ICed' sa oni nechcii von)w ulaba:t:, nealusi sa, aby Sme Bli klopa1: '

na dva~. . .

-Eul!Uia, poekajmeza chvil'ku cste, lnidanl, sa len OnJeskali, prldu ••• Aha, PoC\1j, d~i-e Qkripu ••• late oni budu to ... ;

COIUSCA.

CORlSCA.

WL1Lu. CORlSCA.

14

Haj, orri.,

\_ .. ,,,

No tak vid;l-s, tu ich lIIaS.

l".TY(S t up

$ro:tilo; Cartdo; ~ Eul81ia, Coriaca.

EBOFJJ.O.

GARIlXlR.

Caridor mOj draht ,vidim uz, ze naae plany vaetky podaria sa: dobra, ataatna znamenie, ked'mis take krcisavice .

cakaju. ;-

Ach, moj drahy Erofil0, to aU iiarive asptisonoane hviezdy dYe, CO

more nasich ~ali rozb6rene utiaia.

Skor by sme mohli 0 vas poveda-t:to my,

pre n8.s je to dobra znamenie. ked' B .. -eand atretnEWle sa, vr ate naSa bviezdy jaane, BpB.aonoane. Lenze to by miasto va$ich slav ciny nasledova 1: lIlU8el i. Vy vie te

sl\ibo_t", ale al'uQy neplnite. "~ .. i ruku, E~8.lia, daj mi rulnl, Carioca,. takto ate n_ W'Q-veli a sUblIUJ;)i .

No tu jeden porte: "lfech_'rezl.fua

.8 ten druhi: ~ l18.ibbect

ked' ih zajtra nevykUpim, moja predrah8J" Zle by bolo, 1mby sa tie alova DB vas vyplnil i, Lebo ate uz DB al'ub zabudl i.

EROFILO. Kri vdis nam, ke<f tak vravia.

El.lLALI!. Ak ate sYachtici

a bobB.Ci, p ravo nOOlate tak polWda-t:

zenakjm srdcom, zahravat sa B nim

klamlivo. !j ke<f kruty oaud v otroctvo

naa uP oniiU , dom vo vlasti sme

patrili roductenemu a vzneaenemu.

EROFlLO. Eu18.lia, vYCi tkami len mi strpeujea lcruty z:ia1'. Beda , 100 a1 0 nas nemyeli, ze sme elova hovorili plane, jalOV6

a ze&zda celou du&ou netuzime;

aby 5mB v8.a vykUp il 1 Z ru1q toho tyrana-. Lanie nejde to taIc'rahko, aka by- sme chceli .. }fade. sa to spravi-f zaraz

hnec.f, hoed. m8me vralu soah.u, ordce ocbotne.

V idi a, ie m9.m Sa ty ako vel"q pan,

poe ula, s1, ze moj otec bohatj je

obchodnik, nuz ai myal.:is, Ze sa. moiam,kedy chcem, llraQ.a-f v jeho duk8.toch 8: mfilai: ieb: ! v takjch istych paaeroch je prate1' mOjo Poruke au. vel'JOO bolla tstV8. a aum.Y.

lenze Demame ~ praTO 8 Dimi Sararie.

Obaja JD8me otcov T&l'k;f-ch igrlosov, huzevnato vedia hna1: sa za bohatatvom,

lei aj hiizevnato driia ho.. Bui doteraz, priaahd.ut ti, nemohol som zobra1: ani groi. No mes reno otee koneene sa vzdiali:J., odoostoval do Procidy. Bepochybuj_,

Ze dolaHem ti, akO boll. moja aloft

tiprimne. Moies verejlle _ naZ'Va1: lotrOll, pOOl iakOIl a nevd'&Cnikom, ktori nie je hoden. aby ho zem nosila, ak zajtra •••

Etll:.JLU. Erof1lo, zl& by bolo, keb,. som ti

..

16

yarUa. Pride "zajtra", "pozaj'tra" i "Doll. 4C, a t7 d'alej budei altubovat'.

~. . Och, dmol,

nech do~f. a poeuvaj, clo porle. til YietkD ace prezradi t' ti n.&iea,

no bud iat" WI" at, dlhif tendn neiiadll,i do sajtra len. Zajtra budei YOl'n&,alobodlil

mJt·D. Po'f1ldzlle, Ie wani praydu. /Veri 1: efee ntaa .. , no pripUi&a, Ie ocbotu .aJ

a tiel IIOZIloat' zrobi'f tak./ eo 1111 to p~ led' - Wha, ll8po.Rha l18lc ui niJaktI *1 s1 iii ho akorej podat', ked _ eite

1i_OO1&. "art osaj nanei, Ie III

sajtra odcb&dsame 8 pano. so Sibari'

BJl.JFlLO. "chce _ iii 'feri t', Ie je talc.

mr.u.n. .iet pricliDJ,

1Ib,- ec-. ti lubala.

COJUSCA. Hej, odcWdz ... ,

'ferte mba.

EBOFlLO. ¥d yeria, Ie to LUd'aII rielcol

-.. ~aZem riak veri'f, Ie va. pra.ydu powdal.

CABIWJl. J:rofilo, ved' _ ikoda nastane nUt

nijalai, bit LucrBllOvi uveri ...

Aspon uvidfJle, eli _ dnea dk T7lamat', co aZ sajtra 'lilcaDat' BIle cheali.

mnJI.IA. Povec)ste

1.u.cra.aIcm., aJr;t z8aer .ate, iatotDe

va. lmrri, yed aJ Ja verla. Prial\1bte ., Ie bned' zajtr& .ale si prist' po penw-, nep&jdeIIe nikaa.

ElQ"lU). " '. Ied'ie otec .oj sa

pobra1 pree a ~&ie .. sWe ~O'fat', pe~ verht, i.e sa vaetko pocJar1. u.uf bU., Eul.8J.:ia, zo Siberi nep6jde8

a 1IlOjou budei, lRojou jedinet

Caridor.. . A ja to

iaw tebe ~, draM Corisca.

EU1.M.IA.

EROFlLO.

EUI.Jt.u. CORISCA. CARIJDR.

·COBISCA.

CARIIOR. EUL4Lu.

EROFlLO.

17

Kech vas panboh vys1ysi a pomSha yam zmenit' slova veiny. Iste vasou povinnost'ou

je nas rubi t' a n8m pom~e po~kytnu:. Ved ad prveho dila, C9 pozname vaa, naee srdeia zahoreli laskou vrelou voci yam a vidy vM budeme 1Da1: v ucte posvtitnej. Ale teraz dOB1: ui tyehto reeil Beda ,

kBby sa. tak: vratil Lucram a nas naSiel tu::_ Zopar hodf.n este, a uZ budes somnou

n.a slobode!

Jkj to Boh!

A co ja?

Aj tela, draha, caka talOO iate s1:astie am Eul8.l.iu.

To ilia ozaj taM.. Odch8.dzara 8 touto n8.dejou.

Chod a budapokojnaJ Bud

zbohom, Erofilo!

ZbohOOl, Eulalia!

4.' vis t U E Erofilo, Caridor.

EBOFlLO.

Ako len m8m jej vysvetl\..t'~ Ze l~ako~ vrelou rubilll ju? AJro jej m8m dolazat', v ze VJ.&C ~u l'Ubim nez otca. svojho, viae nez se~t.V1.ac nez kohokorY"ek na. svete!? Len ona nil. Je najdrahiHa .Kusim jej' uz v,yb i t' z ;Ua1a.idU

pocbybnos1:. Nech zbytoenesi ~Sl"a,

Ze 8i s 'nOll len zahravam. Chcer,n, &by dnies

: to

ll8P~ed;r bol~t 0.0 .. nii·. take ~o. . trplm ~itela r , EitedDe.S .••• p~~l.

CARIlXm.

18

slobodu jej ziska~, co hned muse1 by som ~lIdeeto nej otrokom sa sta1:. Beeh LiSiako'Ve taraniny nElllusim viae poeuva1:. Bech v jej

oeiach nie som viacej nevdacnikom vier010mnjm,.

co nevie rubi~ uprimne. Ak Lisiak does uz daeo nevykona, ak aj dnes IJI8. zasype

~ko zVyC)ljne len jalovjmi recami,

llebudem ho ani poeuva ~, ved vyse

dvoch tyzdiiov za nos vodf ma. a tara, tl"epe. Srubil, ze prefikanY kUaok urobi,

takie otec moj nie nezbada a BumU

potrebnu mi dat lebo domnieva.~ sa bude,

Ze roM obehod vjnosnj. A potom zas mi Blubn, ze tak to zariadi, co otec ani groB mi da~ nemusi, ba ani poziCiava~ nade nebudem r vraj dievca dostanelD6 porahky. Toho na:fukanca Lucr8.llla vraj pokostole hvfzda~ n&uel. a poriadnu

DIU priucku da, ostrihli ho dOhola

aka barana. Huz ozaj neviem, Ci m8m

veri 1: tjDtto vysnf vanYm bajkam, razpravkam. Dop~OD18, ,..neverimf Ked tuzba moja

n::~ pns1: k ciel'u 'potajomk:y, nuz to

8 1lIl otvorene. Striebra a iHat boha.tych

~ T dome hodne, bude toho za tisice dulol.tov. Ved ci mam tu prahnu~, vzdycha~

aka Tantalus, ktorj po krk vody llI81 a pritoJll amiidom hynul.!

K.eby SOl'l.l 19J1 mohol na tvojOJll byi:. miest<;. Erofilo! Keby otee mOj len

na cas kratq zo Sibari paty vyt iahol! 'fuk by som muvydrancoval dam. Za dtudtik

.,,_ ,

:en navrate my8le_l~ by fJ1·,W tu clivi

~anieli na C8$ baSovali.' Me hl'a..dIDe, ,

pra.ve pricbJidza ..

19

Ach, ktoze priehadza.?

No

kupliar pr-edsa , v •

Keby aspon ame mu moh11 I v • I zasoli~ riadne, ako si to, podliak,zasluzl.. /Oba.jl. odidu./

EROFILO. CARIDOR.

•

5.· v i. Btu p Lueram.

J{ed poCujete prl1is chvati1: krasu zeny niektorej, lebo steclro8~ daktoreho srachtica. ci avatj Hvot niektoreho mnicha a.lebo vel:kj' poklad obchodnika. e. oi bajny

blahobyt a rah.ki zivot v meste d.tt.k!orom, nuz takj1n reciam. maIo verte, be. ekor

. zmj.8rajte

Gpaene, lebo to au !setko ihe.. _plane taraniny. No ked pocuje te 0 nl.ekOlJl

nepe kneho daco,tomu Terte, ~v~at "

tol'ko verte! llaprildad, ,ked' cU,Jet.;! ze tamten kmin je, ·ini zaae l~omec ,C1,,; I podvodnik, zradca a Ci faJ'so~te~ pe~~~ OJ, verte,., verte; lebo ne~esb vzdy va.c:6:

nez sa 0 nich hoveri. No zato.Cnostl,

dobre vlaBtnoBti VzdymenSie.b~u, -

nez vravi 0 nichmienkaveI"6JIDi. ~ :ooto zjavu pri~inou jeJ neviem· sam, no. ~sen()$~ rna nauCila, ze..--takje to, akc) vranm.

Is. to plati 0 kaidOJll, nech talc Ci ~k, vola.aa. laCa poviem vim. Ked ~eda:vno 8011

v Janave~bol, detok ,to"f8.X' "oJ .IJOID preda1 vthoc)1e.· ~ -. a·v.rubol.to tow.r,.aa ktorom

SOIl ·1'ahko·aQhol pr,1"oh1 1:./ .1CG~. soasJ. troT)'

>:gcIp.QiI:l-'ti¥ 1,"~IJ~,,~,IIIi. ce'li. .. ~.o~

LUGlWl.

20

. dukatov. Tu sompoeul/ 0 Sibari, ze tam l'udia viae nez inde ziju radovankam, tuzia po U.ske a ro~kosi, ze tam Ziju bohBCiska a Ze mladi sraehtici

peniaze tam rozhadzuju obidvoma

rukami. Nuz som prieiel do Sib~i,lebo

• uveril som mienke verejnoati. Poteail

som sa, ked san pocul, ze tu ludia takmer veetei grofmi navzajom sa volaju a

tituly vznesene si davaju. Sam v sebe

takto som ai pomyslel: Nuz v mnohych mestacb casto iba jaden grof je lebo ani

jed~n. K~d tu j~ tol'ko grofov, duka.tiky muSla lezat; v hrbach po ceataeh adato miesto daida prSf tu. No presli tridni

a uz som ol'utoval, ze som prieiel sem. Okrem t~tulov a planYch reei, ktore rO~lynu sa ako dym, a okrem pychy, chva.atavosti nic aom vznesene tu nevidal ~eskUsil. KeC:~j kt(lsi peni~e ma, vydti fCh ien na bohate saty. Muzovia sa liCia pOmQ4uju ako zeny. Kazdj z nich~ J mulicu apanoSa.,co"drobcia 1TZdyeky

za nimi. Nui taJd au to pani! Chodia

po uliciach, n8.J:nestiach a pritom skUlia ako aovy, POSunkuju aka opice.

Myslia at , ze hodvab, elegantne Baty, ~ble~, , pomp~ urobia ich vznesenjmi,

ze kaz~ s,; un bude klaiiat'ako srach14com a vel'k;jm panom, Zatia..l' VSak au ako akatule zvonku pekoe marovane, ale vnutl-i

ziva pra.zdnota. Nuz niekto by si h8dam ~ys:el, ze ~ret~ sa tak vel~olepemezu

saht', ked l.chzeny akrblia gros

aed.ia ataIe doma, , ,

&by uaporil!, CO synkovi a rOZBI!L1"fiLI' No III8X1zelq au

21

manzelia. Deery spolu a matkami Be. anaZia utraca~ co najviae z rodinneho majetku. /

Nuz dobre, nech sa atroja, cifruju a parlidia,

. ved tak robia vsetky zeny.. Tu v8ak: ide o ina. Jednu tnedzi nimi neaajdete .;

lak len jej muz nie jeobycajnj n8.dennik/, co l:lf z domu vysla pesky. !{riZom ce z castu ani jedm peso nepojde. Ved by to

pre riu hanba bola! Kazoo sa chce po pansky viezt v kra.allOm koei POZla.tenOIl, a hodv8.bnymi zaclonami~ a peknjm' zaprahom. A k tomu

eate muaia tu byt: aluzky dve a komorna, paiata a stolbovia. Takemuto

bia.znovatvu sa oddavaj6 nielen bohaci,

l~z i ehUdobni a neraz doma ani

grosa nemaju, no part:ida tu musf byt'.

Nie diY, Ze kedcudzinee semprfde;nena.jde tu Iudi pohostinnych lebo usluZnYch,

ako je to v mom kraji. K to sam pride

z eud,iny a nepozna leh uzkoprff.1

sposob zivota~ nuz mysliet: isto bude ai, ze 8U' to sand'1a.k:omci; a m,Ylil by sa. Sker . by Dazva t' mal ieh marnotratnikmi a hlup8.kmi. Koby boli lakomi, nuz aspan

by as. obchodovat: snazili a peniaze

I by zhrtiali. Ale t:i..to kaido" pracou pohrdnu a len toho za'vel'keho pana umaju,

kto bez roboty Zije. v z8.hal'k:e. A nie dost: na tom. Tak: aj otec jeho J declo, pradedo na pupku leiat: musel celi Zivot, zah8.Ul.t: .. Celkom prevra.teni nasor, nezmyse1nt zv,yk.

A toto meato kvitxuit' ehee a rut:! Ech, to je pelmi poriadok tu, pekn6 IJIl"avy! Ten l~ tu vyuii va cas I ... Nui ale kto ho pri nest: ma

k rozUIIlU? Ja? Veru by SOIl neetaral sa,

nech si chell, a nech 81 robia,

co vlq,stD,t ~ 'bl .iat4 •.•• a.to

22

biSkup, ktoremu ieh nebo zverilo. Uz

tri masiace ~u, co sompriSiel do Sibari

- s Tel~u nSdejou, Ze dobre predam sToje dieve&t8.. Poell'a mojej JIlienky zaaluiia si tieto mlade kr8.sne pa.nny, aby vaetei JIlllidiei ich obeeli za DIBllzelky, aby

88. 0 ne trhali a. vykUpili teh

za kaidU sumu, ktorn od nich poziadam. Beda , aklama1. som sa! Prieh8dzaju sice· lIII1ohf, eote viacej $tari akn mladi.

Ten by tU cheel kUp i 1:, ten zaa tamtU druhu. pttajU 8fl na eenu, a ked im poviem,

kol'ko pitam, zhacia 88. a odcM.dzajU. »aIdon vSak ostanu a jednaju sa,

no len . .naoko. Ked 8Dl6 sa dohodli uz

a c~, Ze sa duk8.tiky zaenu sypa1: mojej do keeene, naraz kupci mil! vykrUcaju, ot8,'raju, proeia 0 tenrln. Vraj zapla tia mi," az ked ovce oatrihaju. In:£. zaae: a.Z ked eeno pozvRmju ,az ked bude po iatve a oberaclaieh. - Zavdavok mi nik nedava, tu kazdj' iba ·sl'ubuje a otrca mi papier s po<lpiaom•

hde vZdy mi· kupci vyplatili na dlaii,hned! o takom daCom tlllUi Vern nechjrovat:.

No ja kedpotrebuj_ maso, v:lnO a ei chlieb, musim siahnui: rukou domesC8. a zaplati 1:.

Keby som dostal to, CG potrebujem, zaslov8. a sl"uby t za papierik podp!sani, nui by f'l0Dl aj evo je dieTky za to predaJ_! K.to by at _ to pomyslel: v takOm meBte, kde· jetol"ko bohacO"f elegantuieh p8.nOV, ie by nena.alo sa

na tisiae kupeov pre dvebiele

ako mlielt:o, sTieZe ako ruz.ove?

BadaJl si tu !8.1..&d:i P8Jrl DAlllfiil"rt.ilt. ie ani jedrJa !ella nib jej 8Toju l8sk:u _In,.,,.l

aU tu sud hOlDOeI8X1I14l.1

23

sa zenit: nepotrebuju1 Och, radaej 0 tom vsetkoni pomlC:fm. Uz nemam nade j , Ze tu v Sibari sa najdu pani, ktori moje dievcata by odkUpili. Iba dvaja.

mladi gavalieri, nie BU rodom Sibsrcania, prejavuju zaujem a ochotni BU

ka.zdu s~ mplati1:. Len keby ma:ti

toYko odvahy Co tuzby, keby 8VOjim

otcom siahli smelo do kesene, ako

mi to prislubili, nui by 80m sa s nimi dohodo L, Ale uz _ dlhe dni len za nos t'ahaju a ni~o sa k Cinu nemaju.

Otec tob~ jedn9ho je obchodnfk a

v tomto byva dome. Prist:ahoval sa ss nedavno len z Procidy. A otec toho dr-uheho je Katalanec, sudcom je tu, meBtsqm na.celnikom, sudi zloeineov. Oboch mladikov vSak mus:im pohnat" k emu dajako. Budern predBtiera.t:~ Ze odcestujEIJI zo Sibari. late mi ten figer pomoze.

No teraz mus:fm vratit: sa co ~sk8r domav, lebo by som. 8kodu utrpel. ~;ie dve husi, tie dYe hlupane a nicomnice ni~

nevedia saspravat:, ako od nich z:iadam, ..

vidyeky musim hrozii:, kopat:, buclmato'9&t: alebo schytii: palieu a o~s:hat: ieh.

24

D R U H_ t 1> 11; J Sf V 0

1. v Y stu p Lucram, GalE7U1.

LUCHAU.

GALGAB. LUCIWI.

CALGD. bUClWl.

Ten moj sluha nadarmo saGalgan nevola, odkedy ho calaim, este yzoy sa nevracia. Ha trZnici oatai, red'kovky nii klipi t' mal. Mrslel 80m, ze bude domaeate skor

nez ja, lebo 80m sa zastavonl po ceste. \ Ale pozri, prave prich8.dza .... Och , ty trul'o, c1 ddy lI1U8:lm poh8.na:t: 1k palicou a t. bieam? Veel' inakSie ta ani 0 krok nepohnem. No talc teraz pod oem leu nne, dobre pOOU'98.j, lebo .. iDak: ooi vykolt'lll ti, juyk

vyrezem! Aleba lm.Zdeho dDa na ehrb8.t

takjeh Dlaatojch. naloif.m ti~ Ze az zub8llli budes ikripae ad jedu. Ak teda nechc8s,

&by som ti l'.Ilavu napazderie dodrUzgal

a mo~gom :"ojimdlaU:u pOf'rkal, tak dobre natrc uchue a poeuvaj, co pOTiem til Pane, ja aj uata roztvp~.· , by vaSe

slova. lepaie do .na _vn'ikli.

Len ieb zavri!

Otvorhoci daCo dolu vzadu ale

hubu nie! Ale len pip.nei daio z 'toho, co ti ~raz prezradim, .tak oCi vypichneID ti, Juyk vytrhnem!

Ach, budem cuia1:!

.." No tak

pocu"laj! Vies dobre, Ze ui tiiden rozpra.~ o tOlD, ako na Sicili u odeestujeIB:

a c~.iba.na to, ked» lodnY kapitan, ktor.r t,. 8IIe'l"om pla_, zdvilme kot;vy. 'l'oJ.'1CD eo. ui tlarozpraTal 0 tej cest~, iemi

kalc\t -ri. Veris t1. aj obe dievea-ta.

A vera ~. Co .. k-D8a chodia. do .doIlU ..

2'

co sa so mnou stykajuo No celkom inak zmYsYam. Ani na um nepride mi odpla.va1:. Iba som sa pretvaroval. Vies, ie dvaja mladi pankovia by chceli alebo len predatieraju, ie by chceli nasedievcata.. A tak maly-m tigYom popohnat' ehcem oboch pankov , abyza jeden deli 1.U"0bili,

co by inak dvadsa1: dnf im potrvalo,

aby sa. uz vyjadrili tak c1 onak.

Ked' sa my dvaja dakde ocitneme, kde aj ini mohli by nas poout', oi uz dievcata alebo l'udia, na ktorych m1 ztUdi, a cheem, aby mojej ceste verili, nuz dtim ti eelu ~bu prikazov. No pamataj si:

ne ielam Bi, aby ai ieh vyplnU! ,A

hlavne aby si mi ani duk8.t neminul,

lebo len talc naoko aj peniaze ti dam!

Bud' obozretni, prefikanj, pretvaruj sa sikovne a da.vaj pozor, &by s1 mi

dajakU skodu neurobil! Rozumel si

dobre?

Rozumel!

Nuz vra.ti me sa tada

domov. PostUp dalej leu dvers.m. Tak. Este kUsok. Dobre, postoj! Tak ty vrana, Ie mes kapitan chce nase veci naloZ1t'?

Hej,

talc som povedal.

A zajtra ehce uz z pristavu

sa hnut' a odplai'Yat'?

GAI..GA1l. 'l'ak m1 to riekol.

LUClWI /otvori dvere dQaru, &by ho IlOhl1 dnu poCu~.

To_

teda musime ui popoa8hl"ae! eUjte,

ieJl1 kri.aaviee, co 1& _ ikodu ria

.a. a oaoh niJalrl ai neprizl&iate f

~ .at.e litle, prekriane. Ie Illktol18l1'J4e ea, cO b7 s· o1l"0C'ta .. Y7 ..... U. Ocb. iId

GALGAN. LUCRAK.

GALGANo

LUClWl.

veru n1~ au taJd slap:!, vreCOIIl buchnut1., ako som bol ja, kecf kUp U 8011 vas Z8 cJraIW peniaze. )(yaiel 80m a1 f • Ze m8.m kl8ll0ty, dva eiate drahokally, ale je to 1ba aldo!

No -bucfte iate, ie to· takto n8llech8m! Ja nesmie. skOcio"ftl. ft ICed nedoatanem naraz, co 80111. za vas VaolU, nul vytlHell to

po troilaich. »va 'c1 trl tie dUkatiky denne IIIUsite IIi vyrobii:, ci spevom a ei

taIlcom. Len tak: maZem Satii:, krmii: vas. Ked Dallliesto sa dostaneme, kam sa zb8rame, otvorime podnik z!ibaVntf Tu veru

8 mecilll. tak;fm nezacnem. lIech si to mladi pankDvia zo Sibari n8l'l8llisl'aju! To potesenie nedoprajem ill! Ved grosa DeDlaju. Ale zato na:t6knui: sa vedia

ako z Dlydla bubliny. Och, hlUpe ieny poCuj~te! ~o tu hovor:im? oea, vy leaz;, darmozrackyt U! aj do roboty. Z postel:!

barte pre,8tieradla, vankUse a periny!

P~kne vs~tko zbal'te, bluzky a tiel sukniCkyl ~1.8te a ci zaSpinene vaetko jedno r . P0aJ;ladajte capee, C1pky, Heidla a

st:U!~! va8tk.! ~oje tal'atatky! Zrkadla, !l'ashc~ a tegliky sipekne medzi

saty ulozte, by e6stou sa vam aZda

nero~ili! Ponahl'ajte sa, at nechcete,

&by 'Vt:UIl zatanco"i8l korbac rezko Da chrbte! .l ty, Galgan, pojdes kUpi1: nieko11c:o dab PO'9r&20V azviaies spolu skrine, truhliee, pos!,!le ~. -trace! . A zaro1en IIi

:no~Co! 88s1:, ba co vravim, osera radaej p?-ve~l.e~, Q&eh mi V8etko D4raz odAeeU! eo eate e~?~ sa OkUDa8? Ct· vid:£. te .

aviAu leni~? - _ri neel1jei? Ui

sa her na POviai 1m ~, oplan£Jllt

k: r.8m '. preSTal Y~OOCU . .\JIIII'. &by

som neskor nemusel ui truhly, debny o'hlira-r.

EUlJLlA /zacnu za kulisami plaka1: a bed8k8:t:/ .. CORISCA ... •

LUClWl. Ach, noze poeuj, alai muzika Il8 calai

za dvermi! To muzika ,je z Ciatej 18.skf!

GALGAN. Ako ked dvaja hraju zalospevy na basu!

LUeRA» /zatvori dvers/. v

Vrai: sa az 0 dlhsi cas, nech vyzera to, se - ozaj ai bol v priatave .. Ked' prides,pov~ei JBi, ze bol ai a kapitanom a to ti vraj poveda.l, ze zaj tra s .1od'ou odplava:t: m.l, a~e ze _to musel odloZi i: a llBvie, kedy vyraZl..

Ale povedz mi to taint kde obe -dievcfAt8. ' to pocuju. Tjeh mladikov ~voch: Caridora a tiez ErotHa takto sa nam pod.ari.

z domu vyl8.ka 1:. DotJi: poouli uz. 0. tom,

ze ehcea odis1:. Hadam prfdu dohodnui:~, . zd6. sa mi Ze teraz maju viacej peilazl. ..... No nechea~ ieh tu caka1: na ulici. FAte

by si mysleli, ze kvo1i niDI tu sto~i~

a calaim na nich, aby so IDllOU hovonll..

/Obaja odidu, Lucram do domu a Galgan do mesta./

2. vis t u I? Caridor, Erofilo •

CARIDOR.eo len teraz Ul"obime, Er?filo, "9 e .,

, ked SIIla ist:(, ze ten k.up~iar odcluidza. i

m8me za nim 1S1: a navrhnU.1: mu d8k:e .

ine plany? Ako lII.ys1ii? .A ci .bUd~Si lepaie, ked ho poprosfirte ~ naJkraj. e ~ ....,

ako ,sa len chi, aslubilll6 mu. dob1'7 Z1S~~ :PoT1e_ ie.· obebod .altoro uzavri(Se,

.' '. ......• .. ·eas atakto

28

.vsetko, co sa. len -M, aby sme ho zdrZali. Kim sa 'v8ak neporadim s mUdrym LisiakOll, nechcea rozhodnut' sa. Neviem, co si 0 nom mysliet'mam, preco tol'ltO mesk8., neprich8.dza?

C.I.RlDOa.lCeby aspon FistrOn prieiel sem, ked Lisiaka nikde nevie najst'. Nech zbytocne cas nest~ EBOFILO.M.usim Lisiakovi vsetko rOzPovedat',

~adi t' sa, lebo inak neviem konat'. ' CARIDOR. 'a, tu i~ m8me, prich8.dzaju obaja.

.J··1 i 8 t u ~

Lisiak, Fistran, Caridor, Erofilo.

LlmAK. Vern, FiStron, &by sme dvoch zal'ubenYch mladikov mohli zachrani t' a lakomeho, nicomneho, kuplia.ra zas pravom potrestat', ~ l~~iu lest' 80m vymysliet' uz ozaj nemohol:

FI.,n .... N.LiSl.ak, mne vSak zda 88., Ze ma. svrbi chrbat.

'. lliidam bitku dostaneme. Veru tento tvoj pl~ r~zi podoba sa, co ma. plno trnov. Mozno ze Sa prilis popichti.me a tej vane ujde sa na.m tba mBlo, pram8lo. ICed sa na.m to nepodari m8.me utechu:

. ,

~~eme aapon, sa Co vyDuatia nasa ostatne, ,<;0 sa hor8ie .moze prihodit' nam, nez to,

FISTR6N ze d08tane~ palicou? .

• . . - .ua.s pravdu. Chrbat tVOJ

Je naJPeVllejBi na svete. M.8.8 kozu na nOJll

s~ reman. •

LI§lAI!.:.

~ Veru,'a I~ jeden chrbat sa.

. mojmu V)'ro'¥1';Ui: tvoj. Zdrzis bitku, .deaat' ch~ov Unane a holest' neci-tiS. Sto CAlUlXla.pall.c za'dtmDiOiu zl.8.uJat' 1)8. tebe.

d1 . :., !ch,

£Q~ .... ,.'VaJDl& .

29

LISUK.

No l'a.l'a,

tu ruia nasi papi calmju. '

CARJlX)R. Hned mam ntidej

vaEaiu, ked vid:lm, ze su taki waeli.

EROFILO. Ech,

to j6 plana veselost', ved eate nevedia, ze Lucram zajtra odcestuje.

LI~IAK.· Boh vas ochranuj,

pani al'achtici!

EROFILO. He j ,

pravdu mas,nech n8.s chr8n1 Boh a s nim cele nebe sa; ved potrebujeme pomoca ochranu.

LI§IAK. Nuz pra.ve prato prich8.dZ8Jll.

Boh i nebeaa mDa aameho v8m poslali, aby som vaa zachninil. A odteraz uz

na nevolajte LiSia.kom, 1ez Z8.chrancOOl!

EBOFILO.A1e beda, iate nevies, ze nas Lucram zajtra rano Ledou odplava.

LWAK. Neell len plaYa,

doparoma, peknu bUrku prajeme mn! ,

CAHIOOR.RadSej nie! Veer s n,.im budu obe di~vcat~!

Nechceme abysa im pri trafilo nest'ast1e.

LISIAK. VEld ja ~m to tak mya1el, shy obe dievcata. oataJ.i tu a on ally na.logal sa. . morslrej vody. Ja eam pre vas s-t:a.st~e, zacl1rana,

no pre:iiho z.n.aCim<~zfihubu. Som rozhodnutj

.; stoj c~ atoj DIU priueku dat' a. vas zacblTSnit'.

Ale never+e DIU, Ze chce o-zaj odplava'!: ".

EBOFILO.Veru odplava, mne moZes veri'!:, ja to nem. L:IDlAK. Oplan, pretv8ra sa, Ze chce odcestovat',

abyvas tim postrasil. . '

CAlUDOR. .Ved nevJ.del naa,

ne.I tusenia. ~ blizko rae a pocuvame t a "IY~ro~ka~, by dievca.ta.sl ~at~ . per~tt.p~ ... ti.~:ra.dla.pelcne zlozill., b:J_"zlq 6i~" .blA.aJi ~i.Dav§ .1'31 dO. trublic

, .. I. .:' .: .. ,'_ ,'_ .. , ." __ ',,'co .r: ::;~_:

30

poa1rladali. Svojho sluhu Gal.,. bp.eI - colnicu poel.a1, &by viatko zar1&4il. Olc:rea toho rozk8.zal IIU privies1: nOlli6kt &by viatlq veei na lod odniesl1. )ful, wr ai, bud 8i isti', Luera odce8tuje. Badal Ked je ozaj talc, co sprarlJD? Iu • pabDe Eul8J.ia, Tiada za iiou p6jde

srdce IIOje.

Za CoriBcou _Be IIOje

,poleti.

I Ale Bi pan ..oj drah;t 1II18lil, Ie zaj1!'l.

r8llO tvoje srdee odcestuje, poSli

- ilmed na colnicu pas 1DU vybavi f, Jria ' taa eite nezatvoria kancelarie. Ner84b1

&by tvoje srdce zajtra zadrZali '

v prietav ••

FI~. 'l'eb., pan .aj, radim:svojW

daj Ijchlo _ty ui!1:. ICed ho takB Dllhate EBOP' , najdu vr-y'i or1)', IIOhli by ho rozc!obaf• n:.o. Bracfle, Caridor m&j, ako Bi. I n8s uto d:vaja oplanisk& str1eraju.!

CARlDOlt. ' Darmo

LlilUl:. kaidj- je nebor8Jc, leto Blui! Amo;ovi.

Ach, Piitr6n, ked' lIlY dTaja takim "'A)U'\'MlLltlJ'~· 'sluziae, nuz _e neboraci dvojn8.sobni! Erofllo, nebol by BOIl veril Ie tak ~~elcOIlli d6verujei. Ked j~ pri tebe Ll.iiak tvoj, CO sa bojii malickoati'

~. Toto

LI§IAK. ie je aliCkoBt"'l lui co je potOll ve1'k8 Ale, .al.e, d8:vajteie poaor obaja!

Kupll&r teda odcest1lj*? »obre, pripUl-' ~ je pravda, co tu Yl"ante. lui sl~ V8IIl, ,aJc 1_ JIOjej 'f61ipodrobfte sa,' 50 do zaJtra. tebev ~,. Ylom ~81ill, tebe ~tTOJu.~UJcu~.l.~,

ClRltmJrt.. oplanim" oa~,,""'WcCi ~ "'l·",s

y:ftxnoDe,t.w.t' . ,,.., ...

Skvele, ba.jeeno!

No teru povedz mi, mas pripra.veno na strib8liie no mice , ako santi povedal.?

EBOFILO. ' . eo? Ak:B

no1.nioo? Neviem, 0 com hovor:ia!

ei 80mti

napovedal t aby e;i mi 'Z8£)bstaral

od izby tvojho otca k1~et oatatne ze zari.&dim?

EROFll.O. II8:aI ich.

LI~hAK. -, ilaJ.ej 80m i:a proeil,aby 8i

sluhav vaetkYch poalal prec, no lI8.jm8.

, ' Tr1tva8a?

Vsetko 80m urobil.

Ui teda m8.me nOmice,

o k:torych som bovoril .. A ·tor&., dobre , ..... poeuvaj t liaBiel 6081 tu bystreho a pre fl88 plan

alio'by 8tvorenoho ml~ka •. Je to ~Y . priater moj este z cias, ke(f 8 tvoJ~otcom 8OJJJ.

kupcil v Neapoli. Tam 80m sa s rilm "

spriatelil ..

Je toal uha tamojSiflho sra.chtica a

ten ho taraz poslal za obchodmi donMbo I118sta. Zajtr~ Ba m8.vr8.tit: domov. Iba

veera priSie1 sem a predtjIJ niJaJ1' nebol tu.

Dobra ale co mna vlastne po tcm? . .

, PoVUIJIl ti,

len me. poCuvajl ChcempriBtrojit:.ho do fiiat

tvojho otca. ObleCie s1 jebo kabat~v '

nohavice, top8nk.Y a k tomu, dlhi pl~t:, vyzerat: mua:i ako nao:&ajsU:tY., obchotbUk •. Spni;mt: sa vie dostojne, nuz tak ho pn- ,

. etro j:ull ,

Ze b.idi, ktOhO~' 'bude domnievat: S8,

LI!h.AK.

\ EOOl"lLO. LISIAK..

EllOFILO. LI!rAK.

31

32

Ze m8. mum bohat~ pred aebou, No'

a te.kto prestrojeny pojde ze.. Luer-amora . s truhlicou jemnej zlatej priadz8,ktorU tvoJ otec dostal do uschovy ako z81oh,

kjm sa tie dve stri.nk.y z Florenoie pri ride nejako pOkonaju.

EROFILO. A co dalej m8. byt'?

Ll§IAK. '!Uto truhlicu moj priatel' LucrBl;llOvl,

, odovzda ako z8..toh, &by pustil za to Eul8..tiu na slobodu.

EI¥)J'ILO. eoie? Truhlicu

necha.. v ruk8.ch Lucr&movi? !

LI§lAlC. -'no, Lucramovi.

UOFILO. Tomu kupliarovt?

LI§lAlC. Tomu kupliarovi!

Len _ chvil'u poouva.j! ChceII, &by dal tu trUblicu Lucramovi aci kupliarovi,

aleo chces, tak ho pCllel1ujea. Povie mu, Ie

truhlicu IN nachA ako z810h na den, dva, ....

k:;ia zaplati IlU plnU cenu, na ktorej sa

8 nim dohodne.

EROFlLO. Rej, rozumitlll. Ale doparo.,

preco obces necha~ u kup11ar& truh1icu?

LI!iAK. Preto, shy na slobodu pustU jedno

z dievcat. A hned potom pojdeme... 'taj

EROFD..O. Ech, vyhu

dajaki ini plan! Ted do rUk tak:ehoto oplana a lotra, najviCSieho zl~ja n8llloielle predsa vyda~ ta.lct vel'k;Y

poklad. '

LIAUlC. ,Jechaj vsetko na miia! PooUvaj -!

EROFILO. To je 'prilis nebezpeene.

LIAuK. Ani nie, ,len

poeuvajl Ved potoll eelkQla rahlto •••

EBOFILO. , CoZe?

LI!ux. At _ nacW dohovori~t poYiea tl to hne<'f. 'l'ruhlieu _ potora nie~loberie.

33

•

EROFIUh Ale, vrav:l.s ml iu teraniny, bajk:y

plane!

LI§IAK.

Ked' IDa nechces vypoeu1:, to tvoja. skoda bude , Nech som teda hl6py taraj!

CARIDOR. Ved ho nechaj dohovor11:1

EROFlLO. No tak hovor I

, LI§IAK. N'a.m8.ha.m sa, aby Ball ti pomohol, 8.

ty nie new na •• Noch me. zhltne Iloraki bee,

ak ti este •••

/RObi sa, ze chce odis1:./ '

CARIDOR. lleodeh8dzaj, Liiiakl A tr

aspon trochu poouvaj ho I

EROl'n.o. 110 talc, ~o cbcei

vraviet"? ·PoCd-.- ~.

LIaUX. 'eo che .. mrleft Jba

' toto: celt 1>0£1 den mi h~il do uti

a III prosiA, sUrii, aby sam len naJiel dajakt sp5sob, aka 'ziska ~ dieveinu. NaSiel 80S tych sposobov aj do eta h8.dam, ale ani jeden sa. ti nepozMva.

Jeden j~ ti priUs 'thikj, druby. zase priUs ilebezpecnj sa ti ridi. Treti

sa ti zd:ihavt zd8., stvrtt priUs naivnj. Kto-1k maze p'ochopi t'? Aj chcei, ale potom zase nechces. eosi. chcel by si, no s8m u! naviei, co. Ver iii, Erotilo, ani jeden 'Vel"q cin ned8. 'Vltona1: sa pez n8mahy,

. nebezpeeeJl8tva. C1 azda dannieval sa, Ze sa podari ti vzdychanill a slzami

. o-.rplTVllit' kupliara, by dievca V7dal ti?

Eli>Fn.o. line sa vidi vel'k;tm blamovstv(8 da ~ tol'Jct poklad kupliarovi., je to nebezpeene.

B&daa navieS, ie ta zlat8. priadza s truhli-

cou. ~o judo 6sch0Y7 dali a&jaa otcovi, dyetiaic dulc8:tov a .,fIlo riacej hodra ~. leby to upoii detko -ae bolo, l*abi1e .

34

by 8011 8& OIIMlil riskovat:, no takto 1dB. .. Ie tie noinice akor o8tribaju nBs nei b~ o lctorca &!Ii hovoril.

LI!IAX. ~i polclad8.8 _,

:r.-otilo, 18. takllho blazna, aby so.

wl'1cit polclad atratit: -ahol a uz vopred sa nepoataral, alco spilt: ho zi8kat: riehlo? Rechaj to l~ na.ma, ved' a8m by som horit. na tom bol net ty, kBby 8& to Depodarilo, coho sa V8aK nebojim. Ty iba trpk8

alova by ai m&8a t: musel, ja viale by a~ b1tkou. bromou. pykal a Ci dakde v temn1ci hladOli u.m1eral.

DOJ'lLO. eo je to al1 spoaob:

tru.blieu. ~ kupliarovi odovzdat:

a potom lase od Debo ju. vziat"? Ved' nevydi ju., lc;tm mu. nesaplat:iJle, co dlhu.je.e,

a riel dobre, 18 ,..., gr08a ~a.. A

beda by D8m bolo, keby otee vratU 8& ak6r, nei by .. nazad ali naSu trublicul A co ked' eite tejto noci kupliar oq,laa "1M Il.atu priadlu 80 aebou.! eo potoa \U"Obfae, ako vyvialDl8lae 1 toho

., neita.atia? eo ai poena_, no 'frav!

LI!UX. Ale troiltU

len trpezliv1 budei, hned' 8& preaveclcU, Ie plan m6j ozaj vYbornt je a Ie aite tejto nod l'ahko do.tulsa truhlicu.

EIOFll.O. Po!U'VUl ~, nole Yy8V8tl"u.j!

LI!lAI. led' kupec nU

necha Lucramovi truhlieu, ked die..ca doaiu.. I&I'llZ pojdel rono Ie .. tak8D ..ualmkoYi, ~ ('teem priatel"a je

t".jbo, a poYlai: le ... a praw ukradll ti I ... alata plD6 trublleu a lI78lii -.raj.

IDD.O. ~l to qUai", ktort bt- _cU .. .,.,.

LIlt.. \hw1& tt, lebo kupUa:r ....

CARIDOR.

LI!IA1C.

aorILO. LI!tJ.l.

35

charalcter a slodejem by l'ahko mohol b~. Budei proBit: ~elnika. ab7 poalal strainikov, Co by prekutali dOlI, late

kupl1ar bY_. Caridor u.1 sar1acli to u otca,

&by sa to rychlo .talo.

To je pre ..

OI&J l'ahk& we. A _by bolo treba prid .. aJ ja so .tr&ini1clli.

PM_11M

ea co naJrYchlejiie Ie LUCI"POri, takle ne.tihn. odnieat: tru.bl.lau a bude _ ..Y7horirat:, Ie Yr.j uti a\llld obohodDik .. mu. Ju. del am -'lob 40rledy t Ir;f1I up 1& t1 1& d1ev6a, ktorll kUpU. Kto dak UYeri k'upl1aroYi? Sltchal to net, .y ktoa1 1& toYar, co ja Bod_, po'fed.... talc ato duW.toy, dal dloh bodeD du.k&tov .!

dwt1aie?

Ked' _ najde v do_ kupl1arovOli truhlloa, bespochyby uawdcUa he 10 dod.jet_

a do bu7 bo I&chlopnU. Ak pate. obesia bo a H poaekajU na kd.ky, eo rWs

do teilo? Za sloe1ny .voj. ci to pred.ea auluhu.je, be aj Y1acej by at lotcr zu].uiU!

, Tine hrollOY, to je skYeit pl_1

'fo .. iata poclari t

'fy, Cart dor, .i

_I iUtoVQf a budei wd1et: _*_1 t: al dram) .Uen.ku. A len eo I&vru Luc:raa, pori.i at.J-&iaikca, by dod.elli ti d1e'f!1zN. Potom Dedl _ deje 6okol'wk, uch oMa1&ho &lebo _. ho put.ia, deO.o "'.0. &It bo p_U., __ ~ byt' adS. ........ u. PorieI _. Ie p .... to ,_till hO, lebo

a1 ,t'08il 0'" • tiel ~bc> ,l'later •••

;Fl~'1'H6N .. LJ!I.lK~

LllhAK. EROF:ILO. LlJUX.

CAIUlJOR. LI§:U.K.

36

ktoremu obleeieme saty obchodnika~ CudUj6lU sa, ie tu eme ni.e je, no ui dlho meslm. 1: . UOOlOie.

A sam ai poneaie

truhlicu?

o to sa U7. starai: u6Jll.usis.

J e 2 mill uraaten,t aedliak. S1 liz is. obaja jednelllU panbvi. Ten oboch posh.1 sem, by kUpili tu zopar jalovic. Nuz anon eedliak bude teraz )'J.oaicom. Tu, priprav teda Saty, vaetko, co len bude treha, ked" lIlOj pril),tal' pride. OOy ~kal.

Viia

tu net.rebat\ oi bej?

Hie. IIOzea' odie1:, . Caridor• V8a.k: ti oznamime, als:o pokracujU

veei.

}lui

tak pOjdent. Zbohom!

Ak tu ani. nepotrehuj6s, nuz_ pojdem dOlDov SO $Voj:illl

p8noJn.

L1ID:AK.. Nepotrebujem th~ mOzes odist:.

/Caridor s Fi8trOnODl odidu./

4. vis t up

Li8iak, lUepec, K8.lerSb.

L:r§IAk. Jla1 sOIIlna to P_I&.-wl~1i zriedl!apone Drl!LVCIU_

uSati, ke(ffJom

37

Ak aj teraz podl'a avojho zvyku okl_e

rna, nepride, co poenem ai ja nebor8.k? VeCf uemozelll uakutoenii:pla.n avoj! Wruu-adu lllieato Klepca pr-edsa Il6II'Itlm I1ijakU. Ach, dopar orea , tu je, prave" prich8.dza. No

uz varim, ze sa vaetko skvele podari. Pocuj, Kalerab, je oza~ div, ie nikdy nevykonas robotu tak, aby clovek mohol ~/pochv8.lit:.

No eate vMsi div je, mily Klepac, ze ty konaa pracu vjborne ale ioo' pre druh,Ych, sam pre seba nic nevykon8A, ne:m8.B kedy, iba do cudzich hrncov strlaiB nuchae zvooo:vj fi

EOO, to nie, •

veci.Liaiakove aka svaje vIe-a tile .

hodnot:im. Ked: a druhjch 88 staram, to mOj zvyk, takto vzdy 8i zisknm no"ych pria.teh Nuz ak mas takY zvyk, ze novjch ddyck;y-h1k-

- das

priateYov, 88m 8i hl'a.d8.j icb f1 neob~zuj nile. aj inYch t _ ktod takBtuiby nt1D8ju.

Kl..EPEC. Veil ooze, aj takinu pracu nem8.me. .

KAI.:ER{B. Coby nie f Seno prinieai: na lad' dobytku t Aj pre ruis potraviny treba. pozluulai:.

KLEPEC. Na to m8m.e cas.

LI§IAK. Ej, Klepac, uz sOBI myslel,

ze si lin oklama,] a nepridea sem.

KLEPEC.' )(r zi ma.,

milj Lim ale , Ze ai""'008i talre veril

o moe. Ual aom a tebou cestlle Umysly.

LI§UK. Ooh ,

KLEPEC.

KALERiB.

KLEI>EC.

KALERAll.

KLEPiC.

vel'nli 1:8. potrebuj{ID pre ulohu vjznamnu.

Nuiketf mam dnes brat' z8.atoj muZa vj2l:'lamllcho t DlUfliJll nauc i t' sa ta:aCa 1: daleZito~ pomaly.

]8

LI!UK. '- , Ej, tu uz by si

damo vedie1: mal, ved' neraz mal' si na noh8cli

za sTOje uarachtile'ciny zeliezka a

v tych sa' utiCa ozaj pomaly.

JCLEFEC. 'A ktoze

dlhsie nosil ich, ale ty nie? Ked rna d1Uce hoviadko neviem akY prudkj krok a pan lIlU stale d8.va pevne opraty, nuz chodi ~ veru pEime MOO1 sa. 'lAk aj ty ai

dlho maval n8ramnice na nozkach, nui mete ai sa chodi1: pekne MuCil.

LI§IAK. Pod',

nechaj reci jalova, nech nestr8.came cas! /LiSiak a nepibc odf.du, /

2. vis t u p Kaler&.

KAI..ERiB. lk>paroJl8, najradaej by 80m sa: vratil

do hostinca a tu nechal toho trura blUt?ebo, CO inYm sluH1: ehce , :ho na moj vrub: ja 'lliesto neho nam8ha 1:' sa mus:im. On za to iate d08tane par duklitov •. Keby odmeny nie, isteA>Y ea do toho nehnal a tak;Ym z8palom. A na mila

pritcm nemysli, ja nebcrak nie ned08tanell'

Aka sa mi vid!, dakoho cbC'l1 oa.eknu1:. .

Kobo, pravda, neviem, no ked' vaetko prez11e

sa,

v:i.nn,Y budem i ja •• ked' lJ.epca potrescu,

, ani • treat 'neminie a b8dam vlacej b1 s(/I ausel pyka1:, lebo -ri.a.cej by SOIl IIlObol 8tra~i 1: nei on. Ja.\l ataci. ke<f,1IU Z ud01 am.:iau ieliezka, no _e to D8staC;i. Ted IIlOholby saa pl"is1:oavoje honadka, bo

1ate bJ JJi vali. 1Qb. Pea' romoane bt,

skodu z mOjho bradit' ehced.j mm 1(rf)..vy,e.ee~ kozy, svane a tiez hos_podarske ririradie, ktore veru ato li~ hodno je i via.eejl

Lepsie bude , ked' sa. domov vratim. Ale

beda., ved' sam sl'ubil, a ked ne40driUm

alovo, . nuz 88m si spraviDl z Klepea

najbor!ieho

nepriatara. Viem, 2e mohol by mi storakYm aposobom Bkodi~ u pana a iote mi &j

akodi 1: bude, lebo jazyk tak:i OIJtry mat

ze by holi 1:' moho 1 ,nfm •• moj pan DIU doveruje. Kazdj predsa radsej p~va

toho, co rozprava zle 0 druh08l.Ttch,co dobra rozpravaju, wo je, no tit co lb& zle do~aju, vel"Jni lllJlohi sUo To u! je

tak;f zl:ikon: kto sa. panovi chce za.liika.-r, mual.. zalova 1: mu co len najviac zlebo

na druhj ch , a ked' dobra vrav1, wei

vel~ z toho zmenai1:, zamlca1:. A dBlej mum. ulffi.za1:, 1.e inf za nic nestoja,

au to lenivei a poval'aei, ktor.l

o ptioa sa nestaraju, Ci sa dobre

vedie mu f).. ci zle .. Be.. kde len moiu,

tam ho okrad:nU. A potom lIlusi prida1:,

ze len on sSm je vern:i, oddaxli a dobrj, horlivj a atarostlivj. Bach uz t.a.k je

a Ci onak, bude, myslim, najlepsie, ked DIU apravim po voli, by na miia neZaloval u ptina. Len co vee sa vybav1, bned' ujdem

. do hostinea,keby daco stalo sa, nech ma. a nimi nelapia a nepos8.diado Qhl8.dku.

40

"

T RET IE DE J ,S T V 0

. l~"v is t",u P

LHiia.k, nepec, ErofUo. "

/n'fPBC jepreatrojen,t za bohaceho ol?chodnika.1

LmUK~ Prv nez ad ruia odidea, chcem eate ra.z.. ti

./ opakQVlt.i:, ~o 80m ti uz atoi:rat vravel: 'dobre ¢ vBt~ do pam.iiti, k8m m81i 9i9ve8. odrlest. a~l ai ju nedajbof.e d8.kde

~ n~za.vliekol. pajde~ rovno ulicou,

d k sUporadiu, potom vedl'a koetola, tall '28.boi'i$1 peknedol"ava e. za., prvjm.,bned rPhag B~ top1a.te dveJ"El ..

" , , 00 Bavie., preeo

JA:i. to, a:tale hudi..es do uAf, -red sOlll8.t' ' by to JIlugel ch8pat:. Ak a1 mystis, ze to zabudnelll, ~uz ca.kaj Die. tu~ prived1.eIIl jU Bam 'a ty 81 ju uz potom mozes odviesi:,

kam ~ ti len za.pac i. .

Nie, tak nie, lebo Lucram by to mohol 8po~oitovat alebo, od niekoho poeut:. Pre hlUpost: by odkrY11.

8lIIe, po~zi1i caly plan. ' "

'Tak teda cus!

Len

LI~IAK.

f KLEPEC.

L~lA.C. ~C. LIA1AK.

KI.."EPEc. ElO'lLO.

to11ro eSte: au tam. nove dvere , take n1zucke.

J)obre, vie ••

A pani domu.·· _

, Viem, VleJ'

Lena vola sa. A naproti . je oblok

8 vjldfJllkom. . , _I

JUj, vee? 11m. tortw .ned~\lj· Dost' uz pltmtch reef.! Bude_ v tODl d()l!Mt Caka 1: hO.~~Ze8&POllifl'it'.

41

L:WIAK.

Ked' za roll .

zaboel.s, zacnea hvizda"f. Pocujeme to a. vyjde~ ti v ustrety •

. .une hrdlo akosi

cestouvyachlo od fIIIMu,nui tRiko by 'mi hvizdat: s10. 0

Napij6S sa do vole.

Ja by som

taraz chce l ,

LIID:AK. Kuais ~ fat' triezvy, aby' rozUll

mal si pohromde. Nemysli ai. ze lIlM

do cinenia a hlupWcom! »y chc~ jeho

o 8meknut' , ale pozor , ahy neoameklll '-'

- nBsI Otvor pred nfm truhlicu.a zlatupriads.u waH mu! Potom truhlicu Z8.S zatTor, ..mi

a kl'uc dones nrun! No nezabucbli~ po~Ol" dajt do ktorej izby 8eho~ vsacnu trubli~.

'1'0 n.BJJa mus:1.spowda.:t', by ... ju raz-dva na61i.

~C. Pochopil aom, teraz miuz svatj

pokoj daj! Ozaj stedro sypes slow, keby ai, tak Btedro yineeko mi do poh8.ra. lial,

to by bola. radoat:! ,

EBoFlLo. Nechajme ho v pokoji!

Richlo ur-obme , co este treb4 urobi 'ft,

2. v t a tu p Kaler8.b, Klepec.

lKalerab prinie6QI z Erofilovho domu truhlicu./

KAl...ERAB. lij"chl~ vybav tU vee t vel~ Casu nechcem

trr '_rn _ stracat:~A eVo

A.lA.U'.o;A,~sa tak JUihlis'i" Akii pracu mas"!

K'ALERiB. Dobytok neaoieui dl..b8ie ostat'

_8 ani steble sena.

~.JIl8ie ee1u noc

_ ,bOl!. hovida a

I

42

vflCsie nez tie v IOaatali, a.k by SIlO iBn iOO aenoa k:Mni 1: a tim by fOe Za.$6Skal'i skve-Iu veceru a pobs.venie 8. d6n:wni.

KALERAB. Oataii, ak sa ti tak paci, ja v3ak,len CO sa truhlice zbavim, zmiznelll. ako gafor, keby som ta cakalco Ian ehvf.I'ku , krk mi mOZe! odtrbnu-t: •. Dovoliln ti •.

KLEPEC. Ticho! Vrzli dvet'e.

late je to kupliBr I 'led rna vjzorlot:ra.

3': V is t up Lucram, Klepac.

LUClWI. Lepaie bude von vyjsi:,ved' tieatraq

potvorsk6 ustavicne skreCia,divnd hla.va nepraskne' Celkom 118 zllicia, styraju apri vedU ELZ do hrobu.

Kl..E:PEC. Muohi nos ia odznak zamestnania

svojho na hrudi, notento clovek svoje povolanie ~la.cene ma natvan, jEt

<. to lotor.

LUCRAJI. ... Poekajte, vy baby mizerne, vecf

ja vas D8.ucim uz poalucha1:, aj !reby ate pritolll zgegnut" mall.

KLEPEC. . T,Ymi slovamI--Ien

potvrdil moju mienku.

LUCIWl. 4Iffi au to pyBne

bezocive avine! Vzdy by Ba. lenskriepif, vadi 1: cheeli. VZdy len odporujU mojbl,

rozlmzom a hl'adia, co lIlohli ukr8.dnui:

lIli .. Len na to my·H.ia., podvieei!' lila a

o~:t:. Chceli ty na miz:inu,

. TDjeich tUiba

ItLEPEC.

LUCRAM.

43

mi.tak vyc~valuje tovar evoj.

Tell, !ctO by_ na duai mal vsetky hriech:r, late by ro. odpustenie vyproBil, ak by·' deil co den'

m8.$al kriky, vreaky tak;Y-ch zenslljch, ako IBOje f!u .. Keby to znasal trpezlivo, xc by v kaidej chvil'ke nerozzUril aa a nekl1al, nehresil, 7-a by narozbUril avojimhnevOll:ta1ll i more S oblohou, nuz t.akt cloyek nadobudol

by si zael uh M.dam viacnez pustovniei Bvojim bdenfm , poatmi, mrtvenim ..

. . No ked zeny

strpia 'te ba , oplan auro..,y, to ma.51,

ze BU trpezlive talaner a100 Job;

. A100

ea mi vidi J tanto clovek pri8iel z pr!st&vu. Ma 80 sebou aj DOBies.

Tu vol'akde ten muz bY-va, take in.fo:rmacie mi dali.

Tu je vel'kj dom a tu zaa uzka ulicka, tam 'dva VYklenky -.

Ui viem, co tanto hl"ad8.: noc.Iah , k:de by platH: DelllUS&l. Kti znBmeb.o tu, nuz ohce uiiho drichma-f zad8rJDo.

lIra, tu je clovek, ktorj iate poradi mi. VSa.kze, sl"achetn,i pane? Ja. som totiZ cudzinec.

To vidim. line tu. nikto nehovori "sYache-wy pant!". Takj ti tuln('ll1al 8lli otec mo j ,

. bs.. ani dado, nikto z mojho r-odu,

Prepa.c, ak. tjm nevedOJllky uradl .. Ui teraz Poved-de mi, nesl'achet.n,1 JllUZ, . latol",pbavnik ..... Ach ,doparoma,

'ft"Y'1"'-_ .ales' kobo. hl'aMra.

KL&EC.

/ LUCIWl.

~EC.

LUC1W&.

LUCBAll.

LUCW. KLEPEC.

LUClWI. KLEPEC.

LUCRAM. ILiP.EC.

LUCIW&.

KLEPEC.

LUCIW&.

K.U.PEC. LUClWi.

IlDEC. LUCIWI. Il.i:PEC.

44

A koho vlastne hYadas?

Hl'ad8m lotra, sudiera, podvodnika, oplana a zlodeja. Poekaj, uz si na stope. A meno? Ako

jeho meno znie?

Nui vola sa ••• Ach, bodaj ho, teraz som na jazyku mal to meno. Naraz len 88. mi stratilo.

Ej, azda a1 ho vypl'ul &lebo preglgol.

Nuz najskor vypl'ul t lebo ZIlelo talc osklivo, ie iate by som necheel zhltnut: ho, hnecf by som sa povraeal.

Kecf si meno vypl'ul, najdes ho tu v praehu predsebou.

~ Ech,

co tam po mene! Kecf op1sem ti taho

Hoveka, akj je, hnecf poznaa ho aj bez mena. Ustavicne kriCi, nadava a preklina.

A kto by sa aj mohol zdriat:, keby v dome mal take zenske ako ja?

A d'alej: je to luluir, krivopr1sain1k.

Nuz tat to llada moje zaDestnanie.

Falsuje tiei peniaze.

To je predaa venDi vjnosne.

Je vreckovj

zlodej, kradne penaienky.

LUCIWI. Talc s1 m8.lo

cenis ruk;y sikovne a vyevicene? iCLEPEC. Je kupliar.

LUCIWil. tara, moje blame zamestnanief

ILIPEC. Je to uaw a newayt&. papura •.

. LU VWe vyvola_ ikrleplq, ikand&le.

~. mA

nenaatlba.j cfalej, bezpochJb1 0 ..

45

ide. Eate svoje menD poviem tit nui volam sa Lucram.

ICLEPEC. J.no, tak mi powdsli,

lotor Lueram.

K sluZbam.

Ozaj hladam Luerama. ja som Lucram. Povedz teda, co 81 zelaa.

Najprv treba zaniest: tuto truhlieu k tebe. Potom objasnim ti, .... co oheam. Chocf teda dnu a poloi ju, kmD _ ti zap~l. ~ny, pomoite mu zloZi t: bremeno!

. I~y

sl'aehtie v Heapoli, kecf sa dopoeul, Ie odchadzam do Sibari, poveril 1IIl, aby

,som si pozrel krasne dieveat&. dve, ktor'

vo evo jom dome m8B vraj na predaj. 'l'6, co ea. krajsou mi zdat: bude, • bnecf preilho Jaiplt:, ak len bude eena obatojna. A potaa

na locf kapitanovi ju odovzdat: .,

ktorj ilia Sell priviezol. Tell eite dnes v noei odplava, hoci sa tu dlMie zdr!at: cheal,

tat mi predtim povedal. A tjm so. doetal _ do nEIDUeho poloienia. Prive urobil

80m obehod., ktory vyprazdnU .i melee. Za.jtra vecer najneakorSie peniaze ti prinesisa

a doTtedy tu nech8m z8.1oh t ktory tol"ko

hodD§ je co dieveat pat:deaiat, aj keby

lcaZda krisna bola aleo sama Ven_ ,

ci Helena. 110 - urob1me obchcd? ' ..

LUCIWf. KLEPEC.

LUCIWI. No tak, odo mila

KUPEC. LUCIWI. lClDEC.

LUClWl.

Ale •••

tie dievcata som predal ui. Aj zavdavok 8011 zobral. Za.Jtra _ju rietko vyplatit: iii.

. 110 h84am •••

~C. Chap_, choes iii powdat:,!e nerM

by ei v.y81el na .izi.nu a tak ausii

Ti4y 1 __ &lek poaerat:.

47

46

L~. Hej, tak je, dohre ",

ai JIB. pochopil. To patri k mOjJlu reJDe!du. 1feaia ohrad na tjeh, co ilia cak8.t: :ne¢haju~

/' ' Pod' ku line do domu.

'~. Vedz, ze ti vyplat~ •. ~

-vyaoJa1 eenu, ak je tovar kvalitnY.

l.A:LElWJ.Oatal dnu a 0 comsi tam diliputuje.

Skoro sa to iate neakoncl a rone sa

veru nechce <Salmt: nech 6& atane cokol'vek.

, i '

Pravda, ked mu teraz ujdem, strat m zasluhu

~ to, ze som truhlicu au odnieaol,no neche Uz 80m strati 1 maie z8.sl:uhy. Ci dobre urobim mu a1ebo nie, je to zajedno.

On vZdy chee len uZitok mat: z ineho, ci aluha je to af.ebo pan, ktory iba

uram ho; Ked mu apranm daCo

z dobrej _vole, myalf, zeto bola moja poviJ:moat:. Za to, ie vie troaku Citat:, pisai!', Ze Tie ra.tat: prijmy, vjdavky 8. ~ pan a nim Casto prerokUva svoje obchody,,ta.q. pylmjm stal 'sa, akobJ sSm panom bol,

4 .. v t at up tucr8JII, St8.illDa.

/Stamma vyjde z domu a z8.atavi Lucrama./

Zdoehliny ru1.m vari, ie by, sa to bnusilo

aj 'vlkolll a Ci havranom. No v jednej 'leci stedrj' je: V bitke. lO.ati, buchnatuje, kope, pal icou bije, di v nam komi nepol8mel

al'ahB. bieom, ze :118m oBts;va.ju mna

ITaky po tele a. casto prudom krv 68

vali. Och , aka soer len neai:8.stll6.J Tie druha aspoii nadej maju, ze sa oelobodia

a.Leho aspon zmenia pa.na a tak sa

doa tanu z,moCi tohto ukrutnika. :Le.hko tak;Ym dufa~. Tie, co mlad6 au a kr6.an~, iate d~j6~ alobody uz H skor

a ci neskor, lez ja atara Bom & oskl!va. Aj keby pan me. darova-t: ehced., nevravUa) ze predat:, a.j talc_ by ma nikto neprijal. Ach, veru nikto nenajde sa, co by z tejto

biedy vytrhol ma. Prekliaty je osud moj!

STAIIJlA ..

Toptinky mam 'If oprave u priaiipk6ra, coakoro uz' cestl,tj8l1e ~ nechcem, aby

lI:i tam ~atali, nui lDohol by si, pans, poala-t: po ne Galgana, a.z pride .. Aloba daj .i pai: duloitov a prinesiem ,ieb __ a Tol'ko pita pd st_ip loir ..

. Ty kQm hlUpa., daj

5. vis t u p Kalerab.

mi pokoj!

IOdide do dOlJlu s nepcom a Kalerab.om, ktory DBaie trubl-ieu./

STAIIU. Vidy 80Ul koza, ked si nieCo pytaJD

ad nehn, M8loktoqplin je voei alubOJll

taki krutj ako on.' Vael nechal by n8..s pomrie1: hladOll1, no vie ie -hrin seba poSkodil by, lebo stratU by v :ms Tl~~ovn.fkOV': Jes~

r. n8I

d8:ia iba preto, abY neoalabli ~e

a neeboreli, aby ame BtU .ohli ]mna:t:' pra.ce.. ~ z td.to' __is iu v dome plnO obilia a hItch veei, bit lUis kMui

i~ cblebOlD plesni'¥jJa akdou.J: prosa, travy .. otrUb. Blada naJbiednejiia vina, to MIt kUpi .. Am spol.J- ZhnitS, JIIiaO ~, . co lIiiaiari'ui- pnsda,1:m:aaiu" dajU ho tdIlu. ~OIfIcon ,t,a~"da~o<!

"

4H

. ,

ba atokrat viag nez panama Nemozem s ni.

STOrne

na..ziva1:. St8.le na mDa kric:l, vyhraza. sa, nadava mi do 60r00.r0V hlll.pych surovo.

~a mi bude iate vera. huca.f·do usia

Ale nech , a.j ja. mu svoje poviem, nedam aa.

Nie'3me predsa. v.Heapoli v dome pano~om, kde musim v atrachu cuaaf, vsetko mlcky znies1: •.

Ale co to aki cblapi priqhM.zaju? .

Ech, eo JIIa po n ich , neIDam a nimi do cinenu. /lij-ehlo OOide./

•

6. v i: 8 t U P

Pud1ik, Castan, Havr8Il, 'l'rkvaa, RySavec.

PU1Ln. CASTAN.

Ten Filoatrato iate bude d8ky sYachtic! Ak;Y atedrj dobr8.k ad kosti !

l~ie-, nie je slachtie. Patri medzi rudi, ktori sami aluhmi aU a :inj1n robi 1: nekB.zu, ba

dRvajU im. eate pi1::. .

A kol'ko miiaiaka

TRKVAS.

tam bolo na atole!

HAVRA.:N. . Ach radooj hovorme len

\' I

o vinlru, do ato hr-omov , to mi chutilo.

~~ Ve~

eate nikdy nevi del som take eiate vinecko! Aka topaz!

HAVRAN. . ~i, ste, I'ud.ia , pili

da.kdy takt napoj VODavj a Yubezny?

PUDLtt. Zhadal si, ako na jazyku. Spelo, aka pBlUo?

HAVRU. . Veru p8J.ilo viae ako",bozk;y

x.. cerventch zensqch perl.! . noei

RY~VEC. Keby solldnes v

toho vinka co 1M fi'dIeu v izbeJDalI

49

HAVRAN. Ja by som radsej cheel mat: pri posteli celi dzban, aeh , ba lepeie celi sud!

CA!TAN. Ej,mQhol by si

Erofilo zmyslie1:hoci kazdy den, aby

sma mu takto sluzili!

PUDLtK. He j, ale vldy by

n8m musel schysta~ takU Bkvelu hostinu!

HAVRAN. Nevi6'll, pravda, ako vy sa citite, no ja c:i tim tak:i osial' opojni, ie seba samaho nepoznavam.

RYaAVEC. Myslim, ze v tom stave

vaetci sme a to rovnako.

'I'BKVAS. Ech, bodaj by sme

rovnako v tan boli, aj ked' pride start pM! Pri hosti.ne, pijatikB vaetei jednako

sa UCastn.ime, no ked_P8n sa vrati, ja sa. za to vaetko vyhorim a pci de mi to pridraho.

HAVBAlt. l!o sa staras, aomar, 0 zlo, ktore

eate neprislo? Co vyhadzujes za.dkom,

ked tk eete neb.iju? Ktovie, co sa v8etko ooze stat"?

'1'lIcVAS. Hie SOIl 8strologom, nie BOIl ~ i

prorokom, ale uvidl.a, ked' pan 88. vniti, bude tak, 8};0 80m ti. predpovedal.

HAVBU. Ani

.]a 'nie sam astrologom, ani prorokom,

a predsa predpovedBm ti: Ak Erofila znepriatelis si, nui Da to doplatis. A keby si zanovito 001 sa pricJrZal BVOjho povodrWho Umyalu a nabol

by 1rl zamj] ho, tak. Erofi10 bol by Zlla8tU cltrbat tvoj a 001 by dokopal ..

. ako pea. Moille ...,1 b7 hlaw dodrUzgal ti

a t __ zoia'riJ.. eo _ JIIU bol.o prUlo

do '1"Ult7 t tP b7 "boI. obr8Jlel, Ci u! atolic!bJg .!elto trojl'loikou. Bo1 by fa 'h8daa 0Cbr-u, olD 'f;FUll U aleIto ..

52

KLEPEc.

svojim ~ lickam: tjmi Blzamif

Kam ju odYedieme,. lceif ju uZ lila t' budeme?

.K n8m do domu ju nanoZeIDe privl.est', to b1 bolo nebezpeene pre n8.& a tiei pre p_. f..abko by nas mohol zbada 1: vol'aktoa

hnec! by vedel vaetko.

V idim, t'8.zko ti je odchlidza 1:.

lam teda odvieBt' ju? odld..&.r to mrun vediet'f

Nul tak sa

zo Sibari nlhnc.

HA.YlWl. !q>aro_, .....-vAS ..

. . : .,-"". d~ toho neeie8ajme!

- - IJlVltU". , . B8daa nechcee, lan,

&by so ... to nechal ta.k a hrom _ potes rozp8.ral. ?

ICI.EP.EC. NeplaA! -tol"ko,. neprelievaj 81:11

Vl"ele, ved nepojdeme dklekof .

BAYBU'. • . ·Co. 1mb1

BIlle zavied1i ju k PBnU Galanovi, je to pred8a Erotilov priatel' oddanj a

br.a na odl"ahlom lli.e8'te teBlle vedra

. -stem j hradb,. ..

Pum..1L Dobra Yravii,. pozd6:ta 8& iii

nielen .1eeto, ale aj ten cloyek.

BA.VRU.. Jlotak

pod'Jaer Vy ho JaOc:neZdrapfte a keby .. breni ~ cheel, nui ho aast:ite a dokopete, kol.'ko sa len doilho YJIIe8ti. Zatiar ja a 'lrbas ot'hed1elae kr8.uavicu.

GdTAlf. ])()Bt' ui

bolo Blov, har sa. Dap:red, ft!!Ile1f jur.uici!

KUPEC. Beda, co to aid 'chlapi Zelni sa tak

prUdko sa nai' .

HAV".. ~toj,.kupe'~f 8ltB dievea JIO

vediei 80 sebou.? .

Ty si dakde ukradol ju a teraz abcea ju prepaiovat'. Iate nemas listok, potvrdenie, ze S1 zapla til. Uk8.z nam ho, ak ho mas!

. A ci

azda na zlodeja vyzeram, vecf si me:

Leps i.e pozri! Na co by mi listok bol?

Ak ho nemas, to je znak , Ze podvodnik l3i, paSltru!

Nemam listok, kUpil som to dievca, a to

so atra.tou.

Dobra vra.vis: "130 Btratou", hned' ti dieveR zoberieme, prepasova.t: si ho cheal! Sam a nou!

Ozajmiju chcete zobrai:'?

JloI.j ju

53

HAVRAN.

KLEPEC.

HAVRAN. KLEPEC. HAVRAN •

KLEPEC. HAVRAN.

podobrotky, vravl.m ti.

PUDL:tK.. .. Ech, ak ju nechee

dat', odeekn i mu ruku od. pleea!

ICr..EFEC. A c i

v Sibari tak ;abijaju cudzincov?

TRKVAS. Pod,

Eul8.lia, k Erofilovi t:a zavadieaae • HAVRAN. OCi vykol' tomu oplanovi, keby

azeia reva 1: cheel!

GA!'l'Alf. A gebul'u IIlU rozsekni

na dvojo!

ICLEPEC. PomOc! Pomoc! POmOzte mi. richlo,

obcania!

RY§AVEC. Naco v8.bat'? VyreHe IIIU jazyk,

aby nekrical!

Inbcia sa a Klepcom./

~!AN. Jaj, hryzie, bestial

."4.->AVEC. Poekajte,

vezmem tamten kamen, vyraz:im mu vaetk;y ICL1i:PEC. zuby •

vy 1Sver,.,

Ech, nechaj te ho, nech si rUJD8.dzga a poc:fte prec!

Joj, co si teraz poenem,nebor8.k? Aj keby zabi1: 111& chceli, musim za nimi a vysliedi 1:, kaII ju od"f8du.

Kam sa ienies? Ak hneer in,Ym smerOll netdUchne8, vedz, ze ti hlavu sproatU

rozatkill na ta.ke drobne kUsk;y, na' alee sa strWla IIrm, keer I nej idU vari1!' kaJicku! Ai<

a1 1I181U, ie U.i pravo na to dievc&, nul. da.tav na radnicu k nacelnikovi a

poialuJ 8&1

1U7.IC. Ale .. ti oholUi,

becla! DievCa tobrali mi, do bl&ta _ n&lUi, dokopali, stikli, di. v IIIi oCi ne'f1bili. lapokon .. eite vy8llli.ali!

8. v j at\! »

Erot110, Li8iak, nepec.

55

ze som dal ju dobrovolhe.

EII>J'lLO. .ole, lcupee,

kde je dievea? Vari ti ju necheel predat'?

LI!UK. A lede s1 truhl Leu dal?

ILEPEC. KUpil SOlD to dievea

& vi8dol som ho 80 aebou.

!Q'lLO. Och, hadar

ILiHC. Jfa tc.to

• lIieate &m piLtnU1!' "f8gabundov naraz prep&dlo _. Vietei boli po .uby &1

ozbrojeni.

£1klrlLO. Tuiill cert sa do .... ei •

... ieBalI

llDiC. Obkl\icHli _ & pow.lill

na 1811, lII1&til1 _, tbill, die. lobralU IJU'lLO.Zobrali t1 ju?

ltIPEC. 'l'ra.. 6der'ai _ na sea

zrazili polo.rtveho & pow. bill -, mow bili, t'!kli, obiha.li, .. tiU, obr8bel.1J kec! U lI1a1e11, Ie _t;vy BOa, necbali _, acSUchli prec.

11IOFn.o. A Eul~ iu

so eebou odvl1ekl i'P

lLIPEC. lui _via 18\8, ale

.1111, I. &no. lee! sa mal •••

LI!UI. A trvbllcu

kup1 iaron odondal?

EIrlFn.o. Vee! ul he DeCb&j

dokca.clt', necb zaJprv ~ovie •• , to je

L ..... pred-. d6leiU.ji:lef

l0i0J.&.AX. BJ, a co .at.

by1!' d61eilteJiie •• 1 truhlica? Je predaa Jam', Ie 4ievCa nali, doIJ1!' ul 0 toe.

~. '~i

1. l_ .. ...,YO).,fJa Id60bDuft ltIIia 1& .iait Il.inc. 1ruW.ou .. p .... cJa _cba1 ~11 LIlla ......... ·· __ ft 00 vlMtU ..., ..... ,

57

iBtj' kupec. ktorj Da s1_ nehra41 a

nedba IUl ikodu. Chcel, ab1 .. au precla1 jedno z dieveat. lejedDal _, .1UbU vyplatit', co _ zaUadal. Ba aka ..uGh dovteq, 1ft- prine.ie a1 tuIq, dal a1 truhlicu pau DajJ-ejieJ alatej P;Oiadu. Je to poklad ceanejti nai obe cU • .6a"',

cennejii nel rietkJ kr 1«0', 60 1cb

1811 j. D& nete. lui t.eda YMca" a

uiecSkaw pnl.Uto.t dobra ¥Jutlt.

leb7 80. bol lcSiot a necbal a1 Ju

Fed DO.,. uJat, .,hol bI eo. cIlho __ f, al _ podotma .. YJaIc7tM! Ich. ., .. otaral, al .. kupec pride ft1af .t noJu truhlicu, ... b7 .. at potoll • bndJ GIllp, 't7lklbal a obe.U __ .,A,u • ..,

:E~~~$=.:s1. ~ "._

&lebo ~_ rano, kecf __ atake ..., .

otyoria. Zajtra _ tu ni.kto neu'f1di r

JecSnoet&j 0 bobat.t .. rojcl1 eo. a tera&

MIl _ 'f'J'Plnil! To, co _ baJkou a4alo,

rOlpraYiou, Da ekutoCnoae II8Id _I IAt4 pridl kupee po truhlicu a acf _ tta ....ajlt.,

dal"IIO bud. bed8kae, len ... j. aa ria ••

Pr1 jal 8011 ho al", ked' aJ. prilt.l do cta.. en dale predtta ~ ai, Ie .. lotor, pocD.1ak, po4YodDik .. hiller, kl.8U, .1Ii Dent.ti. Pomal _ .. preda 46wru

'to ... *1_1. to je 1b& jeho 'f'iIa.

Aba, tv je Oalpn. I4pU .1 teD pomu'

1 Ir:de DOeicU -t ktori 1'eCi o«al~

__ ~, Ual .. ti, ., a11ch ,rift_I.

,_ • 7catia a1 10 ... btu. rotd..t

...... . .........

at,. 40afal _ pla# alatiaUillo

.... Iol1to 1_ U'" ale

58

. Aka to r~08-t:J potecha! No ·teraz mine:

Zavolaj dvoch n08icov! A tu mas: za tieto .tr~ !oruny mi kUpis povr-az , ale pevnj!

: ZV18.Zeme nim ~tozinu. A uz utekaj

rovno na namesUe. Do dvoch hodin l'ahko kUpis, ved az potom zatvaraju obchody.

\

§ T V R T t D E J S TV 0

1. v t stu P LUiu.

LI!lAK. Len zlo a nestastie sa vali z kaZdej straDJ na teba, Lisiale ubohy, a veru maiei poveda.-t:. ak sa ubranii, ie doblj sermiar si. Osud neprajoY vidy c!ha okom bdeJ.ta, pozorn;tm, alee plany l'udia _uju, &by

mohol vietko pokazie. Ui budU dva .ttldDe, co sa morim, lopotim a mozog Zlqfkall, VJ1IItsl'am, hutam, plany robim, alctm triJa)ll ad Crisobola ziska 1: sumu potrebnu

na zakUpenie onej k:rasky alebo

akim kUskom pref'ikanYla vyl8.k:a:e ju

ad Luera. zadarlllo. OJ, s aleou tUibou cakali sme den, ketfpan sa vyd8. na cestu, aby sme cosl mohli podniknu1:. A dnes. odisiel. Nui SIDe podnikali. Pueu ame kupliarovi n&ehystali, dievea BIlle au vWi, groa za nu nedali a dklej sae plany SIlovali. Ul iba wo chibalo

a. tu sa naraz osud zloprajrli n8m vloti

do veei, poale l'udi, eert vie,skadiar,a ti n8m dinea ukradnU. Och, predvidal _

V§etlcy nehodT, ale tuto nie, ba ani len

na WI ta.lce cosi nezi810 lIIi. Teraz

mOze Erotilo nielen 18.sku svoju

stra ti 1:, predmet tuiby ohni vej, Is z aj ""llIi skodu na _jetku mOze utrpiee. A

z boha!iska .ale bed8rora sa

Ale em ul ...abec n8poeuw., CO IIU chcel_ za zlQC!ejai be!ae, riby CI02~1Iti A, .. jv octfiecll.i. Iadano 110

"'~ 60

mintllfl .. " nutim, &by zasiel k mestskeDlU

iko a staZoval sa na kradez

ce ak, ako sma sa boli vopred

i ... ked' nepojde ta &lebo

~~_d_ odkladai:, nuz pride 0 truchlicu,

~risiel 0 dievca. Skor a ci neskor

dievea predea nasiel by, no truhlicu uz nie, ale tejto noci kupliarovi umomi

odDiesi: ju. To by nielen seba znivocil,

lei aj otca. Okrem toho by to .bola

hrosrul hanba! Stue by sa dona preto

,'9&dil i. Ja veak by som za to YO vazeni P7kal, trapil sa a bladoll zmieral. Beda ail bda bl SOIl sa lIOhol tomu nestastiu UbriDi't, hoci vel"ke je, len keby BOIl trochu ~u -.l. a Jlohol II1ser slistredi't.

Z jednej s~ strach ... deaf, ze ten kq)1ia1' teJto noei zaime s polcladOlll sik g&ror.

Z d:rWlej s~ mse bojiJl sa, ie pride n-.zdajky pan a v duchu vidia ho ui.,

ani co bl ozaj prich8.dzal. Ten bl Il&

tu zaaestnal, ie ne~ by som ani tol'kD caau, &by SOlI s:i hodil alueku na uk

a zacollbaral iJmed' hn8. tlDi '10 vzduchu.

Otrok _nom POIltiCO len pred chviroekOU priiiel z n8breiia a oznamU, ie lmoM

lode vracajU sa do prietavu, lebo

nepriunive vewl spai: ieb Zenu. Ale

co sa to ake svetlo bliZi YO t1De? Bois, len abl nie nas start ••• Beda, beda, 1ste je to nas pan Crisobolo. Liiiak biedn,y, roduc ea so avetoll! Och, co len urobi-'

Ku sa podia, uboZ1ak'? Kam 8& .. obratit"'l taJi. KeSe sa skryt'? Ako ujS\'? Ach, kde Je llie.to

na ktol"Olll by SOlI 8& hMJd' prepadol a uJ1a:s...! talc rietkja trupota. a b1eda1a, ktOr6 dis ....... noc! n& .. nebonUca hrome Yalia _t

I

61

2. v i Btu p Crisobolo, LiSiak.

CRISOOOLO. Nemusim sa veru rozcul'ova't, Ie de poeasie zabrenilo ceatu do Procldy.

LI§UK. /Zato via.lc v8.i ayn 8& roacUlll a Ja t1e1f/ CRISOBQ,(). LepSie, ked' sa. oatal, hoel .1 to ......... bolo .,.l'ai protl vall. 'l'akto vIH1 .let __ , nei keby SOlI bol ocloeatoftl.

LI§lU. ' Ito _

eite ukB.ie, ~i ziak -'i, a C1 ilrD4ul/ CRISOlm.O. Ked' _ opl.'t prirazlll le brehu, etreto1

- pr1atera, ktoreho 8011 ~ie 4qaUt roll:oY

nevidel.

LI!lH. /J.ch, ake stUtie by to bolO,' ..."

8l1li aj teba 4'V8D8ai: rokev nerl4el11

CJlISOBOLO. Ui 8O1l 11;)'81.1, i.e je art",. V Aleaadr'U SQIIl au na jeden role poli~al ISto arabelrjcb dulaitov a 01r:rem toho to-.r sa cheato dukatov. A hned' potoa priater sbenlr:rotowl.

M181el eoa lSi... ,

LI!Ia. /Ja 801l talctiei ~buII:roto-..l

CJUsoQ.o. ••• Ie ul'~ Mho nevtl~i- _1 groIa.

Vravel iii Ie bol v Aribi1, • In411.

.... ' /1ch,

L~UI.

kebJ ... aj Jay .u. i talrtch paov, kton na cele rolq odch8.dmju pree, ba na eele IStoroeia!/

CIllSOJU..O. Roapri.val, ie zbohatol a 1lmed'

vyplatll 111' dwstoo8emdesiat. dulc&t.ov. Sl'libil, Ie ai zvyiok da, ked' to_r prada, ktor;t sloiil na colnici. 'tak m:i dlho rozpraru 8Voje d.iitlQ', &1 priila DOC a vietko naokolo sahalila tmu.

Ltlxu. lOch,

Ubohi', "1lakui Liliak, kde je teru

tVOja8l8el08t"; pre:f:ikanos'f 8. tvoj b1st~o Sedia pri kormidle na lodicke svojho

ii vota a bOrka sl8.ba. tak tk vystra~?, Zazen strach a bud takY Lisiak, akt bpal 8i ked neoozPeCenstva ta obkruci1il Vzdy .si bjval pre:f:ilmny, nux aj :eraz

o takt. bud! Potrebujes rozum ako eate nikdy!/

CRISOBOLO. . Ui je vera hodf n,

Ll~I.&L -. 0 - /Vela, no eate

nie je neskoro a nasa tu.zby maiu IIusfa

Bplnit" ea. Veru prieiel prave na~~.

88. dat" ihned" do toho a: d8ky1D chytrym

f'igl'om prajdem mu uz cez rozum./ .

CRISOOOW". lecf ~cas

zabranil I1li do Procidy odplavat", nuz sa vzda. tej c~ty, poslem list 8. tjm detkO

vybavi. Pre mila bude vjhodnej8ie ostai:

tu. . . . _ ~

LI§IAK. /Pre na.s vBak to vYhodnejaie nebude, 0

M~~.I .

Cm:SOOOLO. Ved' je nebezpecne nechat"eelj

majetok pod dozorom takejceliadky. /

LI§J:a. /Svltlo ti v hlave, ale trochu nes~~rl CRIS01lJLO.A najlllii., ked' je tu aj moj syn, ten '~iki vt8C .

o ':waf

Jtaidi den od nina az do noei vie ~edla,

sa s lau~)linmi a hodovat". A uz mu J a

obyeajne 8Jli Destacia, ridYJllus1. 'ile-

_1: to, co je najdrabSie a najvz~J sa

LI!~. /Keby aj tentoraz bol iba a hOSt1j0U

.u8pokojil, ~ by eate dobra. bol0!c.-e, CRISOBOLO .lft1k rtchlo 8011 sa vri.tll. a talc, Jl ~ aj Ie iate Jlemal ea. niclzleho spr&!i 'tel

LI§m /stran.ou/. 10 ve{1

zbad8.B co6koro! Aj keby si bol prifrkol rjchlo ako jelen, aj talc na Cas Ilebol by 8i prim el! Ale coze ot8l'am, vecf kart,.

m8.m uz prichyetane, Z8.cnell teda hra1:1

ICrisobolovi./ Ach,

beda , beda , akesa len _ stalo hreau8 naataatie!

CRlSOBOLO. ~o je, milj Lliiak'i S!pim caei

neblahe.

LI§lAlC. V tomto IDeste prekliatoa je plDo

zbojnikov a lotrov!

CRISOBOLO.. pomaite IIi, Debe_I LIaIAl. Och, ten oil-an blaznivj, ten podliak,

o • nedbalecJ

CRISOroLo.Ale 0 CO vlastne ide?

LI§IAK. 0 Pan m&j drahi,

zle sa cHit" budete,kecf povi •• , 0 co ide ..

mns~. Li8~!

LI!UK. Vlastne tak v8.m trebal Keel ste

odisli vaetkD zveri11 ate hlup8kovi, Trkvas~vi, ktoremu ate viaeej verili

nez svojmu synonl

CBISOOOW. Ach, trasiem sa a potim

o od strachu Ze daco zle sa prihodilo.

L!§lAK. Prep1nene k-.o..maty ate dali stra.ii~ tomu volori. veer celj den ieh nechal otvorElllO. Bohne kade chodil, niJcdy doJQa nebol!

CRISOOOLo. Lisiak!

LI§lAlC. Ak ju dnesnej noei

neruijdeme,. potom je s nou koniee!

IChee odi at"./

ClIsoll>LO. Fockaj,

LiSiak, Deodch8.dzaj f

LI~IAK.

Vy ate, pane ,nap.

tridaiatku!

CRISOOOLO. Liaiak, 00 to tropes? Bodaj ti

hued ja~~k uschol na prach, ak to ozaj pravda bude.

Cujem hlasy, Yolaju mao Lisiale,

LIAIAI. CRlSOBOLO.

cakaj!

Pan mOj, vy "ute ••• tu?

80m. eo to Yapoce"

LI!lU. Och. 'Pan mO j!

CmSOBOLO. eo

L:r!IAlC.

CBISOBCI.o •

jaY Hover!

Zd8. sa mi, ie ••• late

nieco zleho.

LIAUX. Boh xtis tuMa zlizrakoll •••

CBISOH>LO.1fo yraj cJ:alej I

L:r!lAL '." pl"irledol sell!

CKISOB.>LO. No tak holOr

koneene, co sa zleho porobilo!

Ladva

LI!b:U. lapam dych!

CBISOll)LQ. ~o je s tebou?

LI§I.U:. Pan mO j, ked dB

vidia,

med sa. Iepsie dicha ••• Nevede1 80m,

ubo Ziak ,

na kobo sa obrati-e ..

CRISOBOLO. A co ~ trapi, vravt

LI§lAK. Sol 80m n.a ar1!' zUl'alt!

CRISOOOLC. CO?

LI§UJ(. 'l'eraz, pravda,

vaetko pre8l.o, lebo vidf._ , pan .oj ~i

CRISOBa.O.O co ide?

LI§IAJ:. Eite nie·· .jtt~j. stratena.

65

CRISOBOLO. Uz to vysyp f co sa stalo?

LI§IAK. )(oZete ju

opa1: ziska. t'.

CnSOOOLO. -, ~o m8m cpa. t: ziska t"? Tis:1 e

robatych, ved uz hovar! Dozviea .. to eite dnes?

Pan mPj!

POOUYBJJl. No?

Jeden z vaJicb aluhOY ..

LmIAK. CRISOOOJ..,O. LIAlAK. CBISOIQ..O. K tory?

WIAK.. .. Tr kvaB.

CRlSOOOLO. eo!e spravil'

LI!lAl. . Vel'kU ikodll .....

zapric inil.

CRIBOJn.O. . AJn1?

LI§ux. Uned v8m poviea, 1_ ai

dovort., ~oii troltku oddichnu~ ai.DII&8 .. coli den iba. beha1, sk8.kal sea a t .. t taJde sa uz ani hiba t: nevl8da_ a

100ft alov& ti811em ·z brdla.

CRISOOOLO. . A ved

st&ci slovlto. ~oZe spravil?

LI~I.U. Svojou nedbalost:ou

pri vie do 1 vas na mirinll.

CRISOIllLO. Uz ma nEID~

viacej, lotor, prestail _ uz 1aba~ na Skripec!

LI!lAL _ Pre jeho nedbaDliwst: ukradli ria dues z knmDa:t;y •••

C~. Oeh, !o mi vaali z m-t7,fl"avl

LI!:ra. ~ tej pane, v ktcrej obpjne ~aftte a

oct ktorej 1c:l'65e. toaa cplaDOvi dali

ate. A .pri1abali ate -, ab7 •• i_

~. ~m

utrafD.i z tej ~'tJ. ft'a~, vyppj to Io; .... t-

LIhAk. tr.Ii~t.> / _ '

CIlI8lIQ.o. JaJ ,truhlicu?

66

LI~UK.

Ttl, co si u vas ulozili dvaja. mladi pani

z Floreneie.

CKmO~. Ttl?

LI!IAK. Veru tu!

CRISOIKlLO. Oeh, beda! Keby

afippn bola mpja vlaatna, .a1e nepatri mne, mB.m ju iba v uBehove.,

LI§IAI. Zle ~v{te.

litHe vravie1:t mal som ju. Verl uz ju n_i.tS CRISOBOLO.6 ja. ubozia.k! eriaobolo biedny, najbiedneJS1 z polrolenia l'udskeho! Vydal ai sa. na. ceatti a dom ai straii 1: da1 -

b1a.znaa, zbabelcom a kupCikom a lotrom. Teras

sa mozes oOO8i i:! Verl to si DlOhol zftrif

dom radooj prave tol'kim oelom! b

LI§llJ[. pan moj,ke '1

pivnicu, kto:rU ate mi dali pod dosor ,

v neporiadku :naili ete, nui prosim, treeta.jte , bi te ma, kol'ko aa vam pa.ci.. S koJDDa tou

vSak nElll9.m do cinenla. ~

CmSOBOLO. To je pre nedbalos

mOjho Erofila. Praeo nedha. 0 moj ,

najetok, vetf a.j jemu patri! 'la.Jdo spn1&

sa dobIj sy:n? • f

LmlAK. lfevravte tak, syna za to }aiI'a

nesmiete. Vetf on lroDal a.ko jeho otec~

Vy ste, pan moj, 'l'rkvaBovi doverovali a.ko sebe sattttlw.. :Sui aj T8.8 ayn' IIU doveroval. Veril ako vy, ie dobra strui 1: bude vaSe poklady. Veer tuii ~ nemoho1, ze sot"-4 chrMt uJaUate, Trktaa odide a llech8. otvorenu

komnatu! .

CRISOBOLO. . AQ}l, BOIl atra.tcmtt.1 .. :aebor4k~o

WlU. lr6del 1. netl& ....... ~. .ite 110

•

67

\

v~atko napravi e. Ked' vas tu vid:f. pred aebou, pevne verim, Ze tU truhlicu api.t' na1calle.

Boh VB.a pri viedol a_ v praYj *.

CBISOBOLO. JMJ ••

dajakU etopu, ktora by D8.a z&viedla

k truhlici?

LIaIAK. ~s som sa tol'ko lopoti1,

tol"ko bahal 8_-tam, ako bel: res ....

A tel1lz, dutu, mala prezrad1 t' .,kde ". poklad ukryt;t.

CRISOBOLO. A pre co 8i to saraz

nepovedal, ked viel, kde je naia trUbllca?

LI!IAI:. lietvrdim, Ze vi_ to iste,. j& 1_ t.u., kde by a8i mohla b11!'.

CRISOBOLO. A kto ju podra

tvojej mienky vzal.?

. Ll!UK. aned rim to pOvi8ll,pocfte

- dale bliZsia ku DIlle! Eate bliisiefOOej od ttch dveri.

CRISOBOUl. . Kobo sa. tak bo jis, kto by Me tu

mohol pocut"?

LI§I.AK:. Ten, 0 kom sa. doEia-vaa, ie

truhlicu potiahol.

CRISOJl)LO. A vari je tak blizko,

Ze by ruis mohol zaC ut"?

LI§IAK. Diva. v tomto da.,

vedl"a v8iho nprava..

CJUSOJl)LO. llye1l.s, ze ju vzal

kupliar f co v tomto dome btva?

LI!LU. Il1slim, a

nl.1en JDi81im, soa t;ta celJcom Istt.

c.ttt8OlQ.o. . 'AJr:8' prot.\

neau·a8i d61autp

LIlIa. ..... . .. .... l\ieleQ ~"t"

~tu,uI·.80 .... poY84al~ Jo

68

teras, dopara.., ner8d by 8011 atrical Cu, a ,preto nebudesa 8& Biri1: 0 na-he, pretilcaDYch uakokoch, co pri vied! i _

na stopu. Bealobodno plytva1: C&8Oll, lebo. by sme na to veDai doplatili. lba

torko v8m porl_: Chlapilt chce bnecf U'8Da zd6cbnuf, len co ea lIests1c8 br8nJ otvoria.

CRlSOBOLO. . Bul a

podl'a tvojeJ llienky co .. tera, urobit"'l Paracf 1111 Celt tento pripad ... talc .. 1atol,

Ll!UL Ze ozaj n"1_, lede 111 hlava 8toji~

taktOt Chod'te na radaicu k nacelnikovi, povedzte, Ze yU' ZIIlizla cenna truhlica

a Ie ju kupliar ukra401. A potoll prost., &by ihDecf priiiei add18l _ata1c;fch .tril-

Dike"· Ak pridu saru Da byt ~11arovi a

ne_jd .. au, &by utiel IS truhl.icou,

tak ju isto uDho najdu.

CRISOBCJ.O. Ale ak8

LI!I.U: ud8a malcy, aka datu"

• Ved Je to

kup11ar, ul to h'4aa jaaDI dalla.,1e OIl Je alodejo.. A ked Y7 to pOYiete, ai asda n¥elnik newen ~. slona ak6r Dei bi'be d&tuo~

CBlSOlOLO. At me ...... d6b.S7,

ale je aDU1. ada YrCImoe~ preda ... ri Y1aceJ 'fie1iJU;fa Y7driduch., tup1iaJ'011 nef YWD.ta ob&molt a c..tn;. 1"ucJoa,

z ktOrlc:h .1 1_ pa.ech r.>b.f.. lobo ~ utl~' el Die obohodirdbYa Uel ra.u ... Web. alto .. aj Ja?

LIIuI. »norte 111. ~ .. tIOI»1

• -- 1.f. ,. ... loW .... ~

69

takle nUl kaidi uveri. 110 teras ziskaf chcell Cas, a preto Debudea Die objaaAo.,.f. Musi __ n8.h111:. Rozpraftlli. by _

kup1iarovi calSu poekyt1i, by IIOhol utujazdi t' abo dakde uJcryf truhl1cu.

CIiSOBCLO.Hui pod'Dle tedal Poekajt Do 1II181a Jr.! Yb~ol

utIAr. ini spl)aob. '1'ak to bude ucia naJlepii ••

- Vari je eite 1epa:!, bespeCaeji:! Ip&aob nef ten, co SOIl YJ11181.1 Ja?

CiISOBOLO /vol& na 81uhu, Ictor~o sblldal v dl&cli javillA/.

HeJ,hej ,lIilpulec,

pod a.t /Sluha pribehne./

Ujdea za Cri tonOil do Jeho do_ a povl.i, Ie bo prom., eby IhDecf prill.1 as. ap01u II bratoa a Mob prived!. aj .alebo daktcr8bo zo lI'fOjlch. Ivl pCNllir,

Dech _ pCJll8hl'a,ju, tu ich CaIaia. UI aJ MI, ba 1.1:!

ISluba odbehne ozloakrk1./

~~ A co t" budu rob! '"

• Potr.buj ..

feb sa svedkov, kecf vrasi_ to-. kuplia.rcM do do_. 'eb~ til cllbo ~ ... f stri.£nikoy. Len co zbadU svoju truhlicu, bnec:f ju beru. •• "sUa. Ie ... privo na

noj

-j.tokl laby 8ae 81i k Jlal.!eWkovi,

bolo by to nadarIIo. hcf by ..... odkUal,

Ie ide Da obed, 18 eU.rae yolaJu ho pOYinn08ti. Och. vie., ako ftl'ki pani

YOdia 1& Doe kald.8ho, ked' hlivejU, lcecf lllinaia ~ .. a hraJU v achy, " llart,.., tarot. Vt.q -.1Y1ac kriU .. , tol"kD .... robot,. f Pr1 _rich atoJ! aluba, ktorj 9p6Ht. lba

~Wy a eonJ ttwt., ale oW .. dat.oCiMho ._le.

70

Ked vilak poviete ' zs mate dolezitu vee

vas iate neodmietne. tenia ako IIlU to ,oznWnim? Vml dobra vi.'

aki BU ti Bluhovia! Vraj: "Teraz ~eIloino -6 panolD na.celnilrnlD hovori t'1" -0, pros:f.m, len tol'ko povedz te mu, ze ja nailho cak8l" -Ze.ka:uti JBi donM&t' mu odkazy! n Tak

IDa odbavia a hotovo, viae netJlliem 810vo po,e~1:. Preto bude lepsie, kedaa zaraz vyher:..em za zlodejom. StraZnikov tu cakaf nemumll. Vezmern a1 aj bez nich Bvoje datol

§ Bvoju truhlicu, len aby bola ozaj tall!

LI lAK.. Je--tam celkom iate, vojcli te Ian! rravdu

cistU hoyoral .

CR!SOOOLO.. V.f..... b d t'" ~ "- u

, ., 'V'" u eme u CCU'Q.i>

na Crl.tona, vyaVetlf~ mi, ako kUplia.r trublie~ ~ ukradol a porlee, ,aBe do~zy JiJ6B proti lleJBU.

, " To by bolo

ctlhe rozpra~ie.. Najprv sa len 8I'l8.Zrae dootai: nasad truhlicu a potOJll vsetJro

rozpoviem. .

CRISOOO:oo. U-'__ .. I

, .-wm casu doBt', len pekne hovor·

A ~d naaoiesmi vaetko vyrozpr4n1!',

LIS""" nuz mi a.tyoii eiaatku teraz pones.

~. .~r

CIUSOBCl.O by BOllI mOhol J ale akonei t' me ...

• ..' Veil :z:a. teD

cas, co tu 80 JllnOU t8ra8 JaOhol ai iii tel't.

pOYedat'. '

Ked' tak velb Chcete, Dui • porl'"

nacelnilrovi , vybavit',nuz CRISOBOLO.'

LlSm.

L:r§l.&.L· /Stranou./

CDTe :Dop~, ao

AU)080J.D /po cbrlli IUCllm:jJaJ

,~xa.

budeme .. Kupliar ~. Zatux zaiantroeit' dakde truhlie'! .• Bui"budo.lepBfe, }met .. zaraz za CritonOIl poberi611 a pon_

1lU, aby Xle1lleBkal 8; r't~apri8iel.

/Stranou./ .. Keby'

60111 mohol za ten Cas J 'kim .. pr.i du CritmoTCi

. -p8na zdria-t: nejak;fJn:1 t8r!tc_il -

CRISOBOLo.llie,. len nechoi1l'CritOt.ovci _okat' nebudU. pcldu za.r.az. Bovor; kedy -zbad ali ste,

ie mi vali trubliau? lIned po krideZi

ac.i neskUr as?

LI§lAK. . )lui ked to silou IIOCOU

vedist' chcata, poeuvajte! Po obeda . prav.e boli _at ked vas ~ Erofilo

as. domov vratU. lla:dtivit' 001 priaterov, ktori ho rana· k aebe pozvali. A 'l'rk.vas

hned' let! k neDlU a tak;§1aito slo'V8l8i ,"Kladi pan, ehcel-by 80JIl vyjst:do meata,

m8m daco

vybavit'. Tu. hl", mate k:1'Uce ad koIaDaV vaaho otca, otvorite ai, ak by ate

daCo odtW" patrebo'V8.li.· hi talc dal Trkvas kl'Uce, hoci nik ho 0 to neiiadal.

CBlSOOOI..().Pek:ni zaeiatok tu lIlUSim poeuvat'!

Ll§lAK.· lf8J

mladY pan, ktorj nie zle netuiil, nal Ic::1li&t a Trkvas odiSiel.

CRlSOBCLO. A preCo odiiiel?!

Vari 80111 IN nerozk8.za1 o8tai: doma, st:raZit: komnatu?

LI§IAlt. Bui potoa 8 ErofilOlD

rozprivali 918 sa 0 vaelicom. Rapolccm' o pol'ovaeIc8ch sma .. rozhcrvorlli.

Tu si l'Zof'Uo spOlllel1ul J]8 kra.., poro'ftliclq rob. Vidy 8i ho brival so _OU, kec!i:lel pel'o_-r. Ui damo .nevidel ho, ..

.••• ba. .• .u.>o.iorl. ~., nul .cbGel sa. posnet :;;,~ .. Jla.j. ~V,.~·T~ honeaijde.

71

72

Vzal. kl\ice t ktore Tr kYas dal JIlU, odomkol c.\'vGre, voiiel, ja hno<f za nfa. Va.s 8~'ad:i

,sea tea" p~ zbada, ze 'ttl cbjba trublica.

, , .. "'.1 ...... , ....

Obra:ti sn, pyta 88. ma, c i vraJ h, co

truh1icu 11 v8a ako z8l.oh wozili, ~88e si ju vzali ~ii-t:. Ja hlBdim. ako bez ducba, celt BtTpnutj. Truhlica

je .~! lined' BOIl riekel: '"Videl 8011 ju,

. . ked'n88

~ pan odch8dzaI fttT at4l.o. pri posteli eke T~!· ~:& sa'Dli T blaft rosjasllilo. Vaii aluba 'l'rbu l1U'1lfieil *0 blUpu 1.s1:': Xed' sbMa1, ze je trubllca preC,

odondal

)d\Q~e ri8Ial &non, by tlj GIl. Yinu , lli.esol, hoci. 'rrhas by Bi rieU:o, Zli~.

Cb8pe1e ui, preeo 'rrltvaa ld"UCe od~dal'

CJUSOWLO.Pravdaie, ch8peIB .. 10 len howr aaleJ, j!

Trk:vasa ui YyClidiI! ,

LI§"UI:. A blUpymrobi _, 1;aJl8B

je vBak eto rb 6slroCne jBi nei sa. sa •

Vy ho eiite dobreJ¥Jpozna.te.

-CB1SOJQ.o. Polr:ra.CujJ

I.ma latraaou/. . ..

Crit&a.m:inejchi. Bojfa _" ., nctsta~f! TJIIIPlie1!' tol"lm t8:nm:fn.. eo .ate. "f1'8,ylB • CRISOIQ.O. 'l'Diia si roZ'trz:ltj.

t..r!IAI:. ~ _. 28 nejdti

( Cri~i, _ am 1;U1 ~'" Aj p&IIi.~ -.i preto alfbi_. hi ako "tt'lyDa.

len Co ..,.· ..... 1 • .wai, :-Erofil-

..... C:t·t:to J8 ...... if" --;,- ~.

/

73

mne svoje. Dlho sme sa ramli, co robit" treba, ako zlodeja n8.j8~. Nevedeli sma ako zacaf, koot as. pohnu1: a co Podniknuv

.lin j drahy pane, tak Bom ai to k ardeu b;Q.l ze 80m Bi prial radsej wnrie~, odpOC:lvat" ' pod zamou. Lutova.l 80m, Ze 80m vobec priSiel na svet. r.a.ra~' prayS ide Crit6n, do Efto hromov, konecne. A Z8.rO'.leiLB n:im ide aj

jeho zaf a brat. •

CR1S0BOLO. Nuz taral at tu dlho

,

ale za celi ten CftB s1 nijakjmi

nedal dnkaz, Ze je kupliar zlodejOillt ze truhlicu on potiahol.

Len chodte k nemu

a ked' uOho nenajdete truhlicu, nuz moiete ma obeBi~. Ved keby Bom si

nebol lsti', nemohal by Bom tak pevne a preavedcivo 0 vaetkorn tu rozpra.va~.

1. vi B. t u p

/Cr:i,~Or:' CriSObolo, LiBiak. Critonov za1: abrat./

CIU~ .

B. Vaade,Bu zlodeji, no u nM ieh je viae nei

kdeknl"vek inde. Kde sa nasi obCan:ia.

moin cf ti t"bezpecne, ked' okradnu 1eb

;0 vlastnom dome? Aha, tu je Crisobolo!

" J..utujem 1h, drahY priater. ~ ti k sluibw.,

ClU~btw _ urob_ Telmi radi, co nam pones.

~LU •• f8.ku.jem _. Prepactemi, £e v8s takto neskol"O vecer ~jem. Druht raz,

ak to bude troha, TdhCne posluU .. zaa

ClU'I\1 ja v8ra 0,

W. .A vecf to. za rae nesto ji, lIlY rad!

CRT_ .. pOIIIOZaae.

-~. ··poc!'te

9Y'~UI_Y~ sem dOtohto

74

domu, kde je moja ukradnuta. truhlica. Ideme ochotne.

Doat", ani e'l ova viacej,

podDle!

CRlSOBOU). PO<bne teda!

LmIAK. Nechajte IDa klopai:.

Pozdiz mu.ru stante si a skryte 18.l11pa.sel Ked 58. dvere o tvor-La , tu vsetci rYchlo dnu! Len jaostanem sta.t" pri dverach.Ky-m budele hl'ada'f: jecmym amarom, on by in;Ym smarom mohol ujst" aj 13 truhlicou a dakde b~ ju potom akryl •

. CRISOBOLO.Zak1op teda., konaj, ako si n8m povedal, ked myelis, ie tak bude· Jlf!t,jlepSie. !Lisiak zaklope. Otvoria sa. dvare a vsetei okrall ,LiSi.aka sa TOrula duu./

4. v t 13 t up Fi8tr~, LiSiak.

n§TR6N-. POZIlam. krikl'Unov, co. pysia sa a chvastajU, robia vel'kY hurhaj, no ked' pride k cin~! naraz BIIlelost"chyba im. A tal;Ym chvastunOll je. aj ten oiraD. Lisiak .. Ikles nam sl'Ubil

) naisto,

Ze spolus jadnY'm kamaratOJIl vyparatl. kupliarovi presiba,ny kUsok, vopred

dobra premyslen;i. Mal mf zara.z hl8.si ~,

len ~o sa to zaene, aby SIDe aj ,my sa

moh~J. p~a planu do tej veei zapojit". ' Caly vece~ cakali ames Caridoro-,

~e kde n~c tu nic, zprava nijaka. Jiui J.d_ za n:lJIl praz"ediet!' sa,Ci . sa daco v pUne ZlIIerlilo E. ci ho azOa nejaka

L ........ 1t ~ prelaiika necakarui ne%bat'ile.-.

~- I'pre aebal. "

"oai

15

uaaho domu a chce klopQ.t". /YaH. l'la FistrOna./

FI§TR6N. LI§ru. F:r§TR6N.

LI~ru.

FI§TR6B. LI§IAK. FIS.'l'B6N.

Hej, baj, ktoZe tam? eo chcete? Koho hl'ad8.te?

Ach, Lisiak, pnhe

tabs. hl'adam.

Fistrm, ani 8011 -Ql nepomal.

No co je? »a.me cakat", kim ty s Erotilom vykonB..S, co treba? Alebo ate azda pozmenili plan?

Deh, miJ.i FiltrOn, cert nBIl vopcha1 do tej veei nielen prsty, ako

sa to vravi, lei aj roby, a tak vae'tlq naSa plany poaota1!

! co sa vIaatne

stalo?

Poouvaj .. , -detko ti hned rozpovi ...

Ale. •• tieho, teraz budDle ticbo!

~o to

aki l'udia vych8.dza.jU z Lucramovho

dOIll\1?- Ako vykrlkujti,. nada.vajti.

5. v Y 8 t up

Lucram, Crisobolo, CritOnovci a predosl1. /Crisobolo Deaia svoju trublicu./

LUClWI. va.ient obean, takto teda spra.vate sa tuna. k cudd.ncan?

CRlSOOOLO. Och, oplan zlodej8kt a

ty ,. aka spra.vaik nU, ked statoCneho obCana- okr8.da8?

LUClWI. Ej, ale nell,sli si, ie

bude. cuia1:. Pod8a stainos1:, bud_ kriea1:, ai sa b017 budU trias1:.

amroOOW. ~

76

LUCBAM. Nemysli si~ ze mi azda neuveria, pretoie som kupliaromt

CRlSOB:llO. A ty 6i Bate

ta.kY bez oCi vi t ze sa odv8.zis tu pap ul'ova t'?

Veer m8m na to ja.zyk, sby ~ si Bvoje. pniva obhajoval.

CRISOB)LO~ Kat ti uz

paaoie, aby ai 8VOj jazycisko

vyplazil na piad z papule! No dJ.vajme sa, aki je ten lotor sely, ani CO by

u mila Maiel ukradnutu 'SVo ju vee, a nie ja unbar

lOZea IDa da-t:Blucii:, ba $j

vset)!ich. co mi sluzia, ja len tol1w mO.pO'Vedat" SudC01Il, ze mt truhlicudal aka z8.loh ist;; kupec, _tial' kim mi plnu

S1.DU splati za dieveinu. ktorU 80m DrU predal •

. CRISOBOLO. Ty sa eate OPQva.Zla otvarai:

tu pysk, ty lotor, prefikany pod! iak!

LUCBAM. T,y si

pref:ikan;;, kec! si prieiel BO svedkami rabova-t:!

CRISOBOLO. Acht. pes 00"1.-.· ... .t ... ~

, '''' P ~J 7 nauc........ -.

UlOreau! .

CBI'l'6N. Nerospra:vaj 8 Dim Po l1eda;mJ mu

odpoved? na tie tiran:iny! Te.kY

opl~ nae je hoden, aby si sa do reei s rum dale A ty, LuCnua, pocuj! Keel 81

myel!!, ie ti tanto ~loftk kri vdi obZaluj ho zajtra pred eUdoo.. Cb neut.ecle. ako

uda tyl Badi by $lIB Yideli ttl zajtra

pred -sta.,.. JUk:elnikoa.. .

LUCRAM. ·1)obre t8da' •• ~J

LlJClWl ..

LUCRAIl.

pred8tava~te! '1'u vas je na jedneho

pri vera. No tam pred 8l1do11l sa rozpr8.Yai: budeme am rovnj 8 rOV'lljm.

CRISOWLO. - Videli ate

kedy takU bezocivoee? Videli ate Jredy takehoto pyskateho lotra?

CRIroN. Veru este nikdy! Verke dobrodrui.stvo

prezivaA, mil;; Crisobolo.

CRISOBOl.C. Vel .. i vel'k8.

CHITON. P'rajes si e ete daco od nas?

CHISOBOLO. hto, &by

ate a.j vy moje alu!by pouZili, ked' to bude treba, ako 130m ja vase pOlliil. LiBiak, zaved' panov domov, vedli tento 18JJ!>8.81 Tu.as, IIllli Cri tOn, podaj IIlU ho!

§. v t e t u p

FHitran, LiB:iak, Cr1tooovci.

FI!TR6N .. LraUK.

FI!TR6N. LI§IAI:. rI!T~lJ. Lram. 11~N. LI!IAK.

n!TR6lJ. LraIAIC.

Prajes S1, Lisiak, &b1' SOIl 1:'8. cakal?

~o, caka,j, lebo chcem sa s tebouporozpl'avat'. V:ra:t:' sa riehlo!

Pride. zaraz.

Ides cIIl eleo?

Iba na par krokov.

Idem ted&. s tebou. '1'ak to bude ozaj lepsie. Cestou .olema sa. porozpravat'. Doparo .. r

Veri sa ti rozum ~iati? eo ti je?

Aeh, beda. preheda!

Ach, ja nebar&.k, to mac! pre" aiee, SIIIl't'!

eo 81: sase vykonal, ty ozembuch? · .. ··eo· ... Wo J h~r I

\

78

Ll!lU. Bada! Vomin,Fiitr6n,

lampaa, odpreva.dis ticbto panovf /.Li8iak paM l .. mnaB FiatrOnovL/

~ '&kU

. . slabu p~t: mam, e to hromov do nejl

FI~Tll6N /P0d8. latl4>aa-Critonovi/.

Mili

pani, tu hl'a. mate 18.lllpas, vezmi~ ho, sviet't& ai Bami, lebo ja aa musi. ihned d02lVQdie-t:, co sa mojmu priateYovi.prihodilo,

uz ci je to dobra, aci ile.

ClUQ. ' Oeh, vy ate

obaja. vel'lai ga:faliel"ski aluhoviar .1_

lfeehcel by lfom od vas 18l11paB, ale bojJ.a BIt Ze .n8.s Btretn.e castou oddiel mestslctch .

- . s~~

do ba.sy nIus lavrn, ked' nMllAjdu bel s:t-

a potoa ranobe~ otazky,kto amtl. co _, obasia naa J ezii cas n8.IIl D8p06lq'ttlU odvola t: sa k'vrcbnoat i 'a I'lldie. uzrU

ibaDaae, cte.ne :&adky na. sib&nici. at

hUpa-t: sa. Keby SOInsa tohto neb81, tr 0 hrolllOV, nechc,lby so. lempas od vas, !

. . p~

zbeheli IBu! ta.k pod'me, budeme- si 88111 8vietf't'. Vyser-eteraz ako chudobD1 rytieri, !o· odpre"fMzajU . sa na~8.jOll.

No talc co je, co I5a stalo? . !

Beda, prebeda lClepec eite etaJ.e ·t.rCiv SatMh n8iho

P8.na Cri8Obolal Zahudol som na to

a1co __ 1:'1 . Len Co'priAj,el·.a8.i Pa.,-:!.

J'~ •

. -

79

uZ a.j bez zaKlepcol1l: a. povodz,. ne eh :m rycblo dakde skry je, aby ho pan nezbadal!

LI~lAX.. Och ,

boJ-im sa ze uz je neslroro, ved cuj~

" , mO,;' tete naSl.e1.

akBai vreskyJ uz ho pan it • r

Pr ' ide eo to bude 60 mou? Beds.:\ m1 , ave. "napa.t:im

hiatr6n poeM naaledujuceho vystupu s

vaetko ru.eduje./

7. v * B. t U P

CrisobOlo, Lisiak, Klepec.

CRt v • .., ..a_:""'_ strih8.s nohami; ty

SOBOLO.Neutec1es, ~lIJU • stoj! Odldar tieto

zlodej, oplan,poetaj, po

Saty mtiS,he?

LI§lAK Islim It Bebe/. , 'a bedBr

eo len rObi~ mam, J

neathatnY? . 100 j co mi

CRISOOOLO. Ty si nebodaj teD. z e,

ukradol vz8CnutruhliCU~ j keb1 som mu

Lr§IA[ Ipre sabel. a t

mohol dacb poieplca:t:. ..

Cln'SO 'No odpovies

lU. roW. . . f{kani!? Hej, hej,

,8. Ci nie, ty :~or J?re chl a dria-e,

ludkovia :eomo. zte ml.' tohto, ap is

by mi ne~tiekol. Odr~ii, ~~s:,;i

nerozumie mojiJIslovam, ,

co by hluchonem;; hoI. II' to je GIlO,

Lr~IAX Ipre aeba/.. I ',. e~dze. 'ferae je cas

najlepsie vyChodisko Z

beZa1:na pOllOC.. coie strirate

/Crisobolovi.1

tu. 8 tjmto· hl\lChl()l1e1DJl1T

CBISOBW).. ..~~~.... .

eo

LIJIU. Do certa, ktoJe

IIU dal tie Saty, kte he 'Vpustil do doE?

CRlSOBCI..O.Ani alovko vytiahnui: sa nedS. z nebo. LI!D.JC. Prirodzene, ved je hluchon.eaaY, vravie1: nemoie.

. CRlSOItOLO. On je hluchonellli?

LI§ur.. }luz a ai ho

nepomate?

CRlSOImD. Ifikdy 80m ho eite nevide1.

LII~. Ifepozruite hluchon-eho tot' z bUzkej ~ -u veselej epice"?

CllISOBOU). eo' JJc8.

je to krCIIa? Aki hluchon8llj? AlaUe op lcu .. poma -r, truro? ei 80Il uda

....... _ olraniBko, letart pottb. sa po krc.M:b'

L~.I&L lictUa, Je' Baty.

CIll8OaJLO. If1d vfJff pr&ft

to .. rozhne'ftLlo, do certa!

LlllU. Ma dokGlCa

aj ... as klobUk!

CRlSOII>LO. Vsetko, co je D& Doll, petri

LIIIu .. , aj koiera a top8nky! .

• J¥i to je

o-J -jcudnejii pripad, aJci sa len "01 stat'. A spyto'ali st. 8&, 1ctO .. dILltieBaty?

Ca;rsoa:a.o. Spytoval a ftrU D8II8lo.

.0 am iii ..:l oapoveci.t' ked je _,

LI§lAI:. Po~~ lea, robi p~ ache ...

iate v_tIeD Yylmttl.i 1:.

CRISOJI)U). t-.a Bj, neros __

LI"YAr • kto DeYi. 'ft'IlYiet'. I

... Ja Yiak ro--

CJIl'SOJI)LO.pttaj _ ho tea, ka! .. ~eil

L~lU. h

- PcmeJ_ te.k dDbn, alto ., ..... hO'tOl"t ...

CUSORl,O. 10 tp._;-",",l1

81

LmAK. Kto ti toto

dal? Myslim, kto ti tieto iaty dal, no?

Povedz,

odkial' ich mBA?

CRISOOOLO. Di vajllle sa, ako 8& ti

dvaja zhov8raju poslzJcami t §ilcowe ako ini jazylmd! lui povedz, rozUlli.i mu, co ti vran?

WIAK. Hovori, Ie ktoa1 z D&lho

dolDU vzal IIU jeho ia ty. Wieeto nich au ti.to dale RozJabal lDU,aby ho tu callal, ktm sa vre. ti • .p'

CRlSOBOLO. POBUDJca-1 Dalila! !IU, 1e1»7.

I18jako ti na vedo.ie dal, kto to z llAIbo dOlllU bolo

LIIIB. Och, to pojd. l'ahko.

CBI~Keby soa naDho eival tine rom, yepu

by BOIl nerozwael ani sauk, co chce povedat', ani tS'OChu by SOIl neza1drel.

Co to !DOZe maaenat:, ked dviha rulal, hladkli 81 hlavu, tvar a casto siaha na noe a tiei lica na.dUva?

LI§Ia. Chce PO"dat', Ie

bol to clovek II8IlSej p08ta'1 a dlh.t nosisko iIal, hlaw kuCeraw, ble&i trir a trochu rtchlo hovori.

CRlSOBOLo. 110 zd8. sa .1,

Ie JDy8ll D& Trkv&sa. Odldal' riak vie,1e - hovori trochu riehlo? Kluchon-i je a poeuje?

L1§UI:. lie, nepovedal 110-, Ie rjcblo

hovori, 1.1: rtchlo uii.l do horf' lui" -.reli na Trk"naa. " .te, pee, altar to UhMli nei ,1&.

CRlS08Ol.O. CO chcel tjablfpJ al_ Jlch

doaiahDu~, Dcf tohto chlapaodel do 110

'!at?

LIlIa. Ja ai to,......~ taklo* d.de1

82

Ze tu zmizla cenna truhliea, ze vinni

je len on. Nuz cheel zduchnui: dakde do hOre !by

I bo vask nikto nepoznal a nezadrZa1.

. na ceate , obliekol sf Saty tohto chlapa.

CRISOBCLO.Preco mu vaak neda'l svoje Saty, ale '

moje?

Odkial' to mam vediet'? Trkvas predaa je tak trochu na hlavu.

CRISOBOLO. Cho<f, zave<f tohto

do domu, daj rou ine saty, shy moje

, ne zaap inil.

L~IAK. Spol'ahni te sa uz na mna.!

CRISOBQLO /pre seba/.

Doparoma, vedaj in.ak by to mohlo byt'! Nie som pr'edsa vrecom udrety! A viJetko LH1i~ovi verit: ner-adno , vee! jeho

slova nie aU eV8Jlj!lium. ! '

/Vola za odchadzajucim Lisiakom./

lIe j, Lisiak, nechod' es~, postaj chvil'lru! C i ten kupliar nevravel, Ze truhlicu mu dozaIohu

isty obchodnik dal? ~h ho neopisal

.. ' celJmm aka tohto muZa v mojich ootach?

" .IIyalfm, ze ilia pamii1: neklame.

Lli:lIAK. to? NatOlI

'. chcete atava1:, Co vam kupliar povada1?

CRlSOOOLO. - Nui

Lisi.t;k, Bni"na tom, co ty taras, st.ava~ , naaozno. Pockaj, ja to inak z8.t'iadim. /Otvon dvere svojho domu a vola .. /

LI~IAK.

Haj, :;lOOl pod'te xjchlo zvWtef

8)

dobrj liek na t~ hluchonemotu. Ech, momo vylieci ho z nej aj povraz ,

LI§IAK. Pane. •• ja... ja •••

iste neviem,ci je hluchonemy. No ak cheete Tsetko vyptitra1:, len mne hozverte! Zavediem ho pred kupltara, ten mi povie, ci je to ten kupec, co mu,truhlicu dal.

Kto by kupca lepsie pozna1, ak nie on?

CRISOOOLO. Ech,

ked mu priaudime atraook kolohrdla,

hned nam vsetko vy,zrs.di. -

/Kohut t Murin, Wiapulec sa zjavia na scene a crisobolo na nich vola./

_ Haj, rychlo, rychlo,

zvis.zat' hol Ak naporudzi illy povraz nemat,e , berte zo st.Udne apevno zviaite

mu ruky zachtbtom! Lez najprv yyzlecte mu

mojo kabat! .

KLEP.EC. Prep&;, Lisiak, pok;Ym osta.valo

iba pri slovach a. pri hr-osbach , .nu! SOlD ti

--- -BluZ1l.. Lenze teraz Ciny au uz na rade.

LI§IAK /pre saba/.

Beda mi, beda , och, ja. nebor8.k!

KLFJlEC.. Ech , wru

sa k:voli t ebe ned8.m ttjznit: a c:t zabit'!

CRISOBOLo.Tisic hr-omov , ved ten povraz treba zapi~1: do zoznamu najvzacnejs1ch liekov! Uzdra~l qam hlu~honemeho! Nuz Lieiak, ver mi, keby arne ten povraz uviazali tebe kolo

hrdla, 1au:: by aj tabs. vy liec il a

vybnal by ti zduBe vsetky nereeti a vsetku faloa. No tak, bluchonem.Y. teraz

VI!:'....... povedz mit kto ti moje eaty dsl?

-£C. Ito? Vas syn.

CIUS<)~ •• ($0 Liiiak?

ILEP~. ". Obq.ja v tea mali prsty.

'~=~et~~ tU-to.--JwMdia ,rebili? '

•• bp~~l:.~81!1f ..... i~,el rsabp