Você está na página 1de 179

O PAPEL DO PEDAGOGO NA EDUCAÇÃO DA

PESSOA AUTISTA
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

Meus agradecimentos a Daniella Carla


Pedagoga/Psicopedagoga clínica e
institucional graduada em psicologia.
http://www.webartigos.com

Agradeço também ao Edward M.


Hallowell & John J. Ratey em 1992
CH ADD National Office
499, Northwest 70 th Avenue, suite 101
Plantation, Florida 33317
(0800) 233 40-50
Internet: http://www.chadd.org

Tradução: Luiz Henrique


(031) 411 50-57
Cleber Canabrava Amaral
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

NO MEIO DO BARULHO EXISTE UMA


SINFONIA, UMA SINFONIA QUE
PRECISA SER ESCRITA.

Uma criança que nasce é uma benção para a família,


novos sonhos, novas esperanças, novas alegrias, mas
quando surge algum problema no desenvolvimento, é
como se tudo se perdesse. Mas não é assim. TUDO TEM
UM MODO DE SE ADAPTAR, DE CONVIVER E
MELHORAR.

Autismo é uma disfunção que precisa de uma adaptação


dos pais e dos educadores para ensinar e ajudar o autista
a conviver com o mundo. E nesse sentido, o pedagogo
assume uma postura de mediador .
Fátima Vieira dos Santos
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

Uma pessoa autista pode


ser um profissional
competente e bem
sucedido, pode ser um
excelente estudante e
também pode ser uma
pessoa de fácil
socialização, basta que
seus pais, pedagogos e
educadores, estejam
abertos a proporcionar
muita, compreensão,
partilhar e incentivar
atividades que
desenvolvam as
capacidades prejudicadas
pela disfunção. Esteja apto
a lutar pelas melhores
possibilidades de educação.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O termo científico desta disfunção de desenvolvimento é


Transtorno de Espectro Autista, ou seja, ocorre uma disfunção no
modo de comunicação, na socialização , no comparecimento do
individuo.

Não necessariamente, a pessoa tem todos os problemas de


desenvolvimento, por vezes na socialização há mais dificuldades,
por outra a fala e a escrita, cada caso tem suas especificações.

O que deve ser importante para o direcionamento dos pais e


educadores, é buscar associações, grupos e informações que
auxiliem no desenvolvimento da pessoa autista.

O importante é tirar o estigma, de que o Autista tem retardamento


mental que se cria um mundo próprio.

O que uma pessoa autista precisa é de maior atenção para


desenvolver as disfunções que apresenta.

Um ser autista pode ser um profissional competente e bem


sucedido, pode ser um excelente estudante e também pode ser
uma pessoa de fácil socialização, basta que seus pais e
educadores, estejam abertos a proporcionar muita,
compreensão, partilhar e incentivar atividades que desenvolvam
as capacidades prejudicadas pela disfunção. Esteja apto a lutar
pelas melhores possibilidades de educação..
Fátima Vieira dos Santos
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O PEDAGOGO E A AVALIAÇÃO PEDAGÓGICA

A avaliação do autismo deve ser fundamentalmente ideográfica,


pois não se trata de descobrir e analisar as características de
comportamento individual em interação com um determinado
ambiente.

Entre os vários instrumentos que podem auxiliar neste aspecto,


destaca-se o Programa da Escala Portage do Desenvolvimento
(David Sherer 1969), que permite a avaliação nas áreas de
linguagem, cognição, cuidados próprios, socialização e motora,
fornecendo a idade de desenvolvimento em cada uma destas
áreas e uma idade de desenvolvimento geral. (Gauderer, 1993
pág. 82).

OS CURRÍCULOS DEVEM ORGANIZADOS PARA PROPORCIONAR:

Maior precisão de responsabilidades, não dando lugar a


improvisações.
Maior eficácia na hora de eliminar ou trocar condutas
inadequadas.
Oportunidade para observar o desenvolvimento da
aprendizagem do aluno.
Diminuição de aspectos pouco mensuráveis.
Contribuição à avaliação da aprendizagem do aluno.
Maior facilidade para relacionar a aprendizagem do aluno com
os objetivos previstos no currículo.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

A avaliação do
autismo deve ser
fundamentalmente
ideográfica, pois
não se trata de
descobrir e
analisar as
características de
comportamento
individual em
interação com um
determinado
ambiente.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O CURRÍCULO ESCOLAR DEVE SER


ORGANIZADO PARA PROPORCIONA:

Maior precisão de responsabilidades, não


dando lugar a improvisações.

Maior eficácia na hora de eliminar ou trocar


condutas inadequadas.

Oportunidade para observar o


desenvolvimento da aprendizagem do aluno.

Diminuição de aspectos pouco mensuráveis.

Contribuição à avaliação da aprendizagem do


aluno.

Maior facilidade para relacionar a


aprendizagem do aluno com os objetivos
previstos no currículo.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O PEDAGOGO E A AVALIAÇÃO PEDAGÓGICA

Nas últimas décadas, acumulou-se uma quantidade considerável


de experiências em técnicas para o ensino das pessoas autistas,
desenvolvidas por educadores de vários países.

A maioria delas aponta para os seguintes objetivos gerais de


educação:

Prevenir ou reduzir deficiências


secundárias.
Descobrir métodos para recuperar
deficiências primárias.
Descobrir métodos para recuperar
deficiências primárias e descobrir formas
para ajudar a criança a desenvolver funções
relacionadas às deficiências primárias.
As pessoas autistas, em regra geral, apresentam dificuldades em
aprender a utilizar corretamente as palavras, mas se obtiverem
um programa intenso de aulas haverá mudanças positivas nas
habilidades de linguagem, motoras, interação social e
aprendizagem é um trabalho árduo precisa muita dedicação e
paciência da família e também dos professores.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

As pessoas autistas, em
regra geral, apresentam
dificuldades em aprender a
utilizar corretamente as
palavras, mas se obtiverem
um programa intenso de
preleções haverá mudanças
positivas nas habilidades de
linguagem, motoras,
interação social e
aprendizagem é um trabalho
árduo precisa muita
dedicação e paciência da
família e também dos
professores. Nesse sentido o
pedagogo é uma peça
fundamental, para revelar
possibilidades e manter o
otimismo do coletivo
educacional e familiar.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O pedagogo escolar ou clinico


devem informar aos pais,
educadores e educandos
autistas informações confiáveis
sobre os métodos educacionais
que possam sanar suas
necessidades individuais.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

A escola tem o seu


papel no nível da
educação.
O pedagogo,
juntamente com os
educadores, devem
elaborar
procedimentos
metodológicos para
que estes alunos
consigam desenvolver
suas capacidades e
poderem se integrar
com os demais
colegas.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O PEDAGOGO E A AVALIAÇÃO PEDAGÓGICA

A família tem papel crucial, porque são os que têm mais experiência em
lidar com os educandos, principalmente, porque os autistas necessitam
de atenção redobrada, durante 24 horas.

Muitas vezes, a profissão e o horário cotidiano não facilitam, mas é


importante dispensar algumas horas para que o seu filho autista possam
se sentir querido e mostrar o que aprendeu na escola.

Os pais podem encorajar seu filho a comunicar espontaneamente,


criando situações que provoquem a necessidade de comunicação.

Não se deve antecipar tudo o que seu filho precisa, deve-se criar
momentos para que ele sinta a necessidade de pedir aquilo que precisa.

Na realidade, os problemas encontrados na definição de autismo,


refletem-se na dificuldade para a construção de instrumentos precisos e
adequados para um processo de avaliação e condutas. Nesse sentido, o
pedagogo, deve assumir a postura de um pesquisador, para direcionar o
trabalho educacional.

Devem-se considerar as severas deficiências de interação, comunicação


e linguagem e as alterações da atenção e do comportamento que podem
apresentar alguns autistas.

A PROGRAMAÇÃO PSICOPEDAGÓGICA DE UM AUTISTA DEVE SER


TRAÇADA E CENTRADA EM SUAS NECESSIDADES, É PRECISO
OBSERVAR ESSE ALUNO, PARA AVERIGUAR QUAIS CANAIS DE
COMUNICAÇÃO ELE REVELA.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

Na escola
é de
competência
do pedagogo,
juntamente
com os
professores
adequar
o seu sistema
de
comunicação a
cada aluno.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

PROPOSTAS EDUCACIONAIS PARA O AUTISTA


É fundamental a preparação do pedagogo informando-se de
programas adequados de diagnose e avaliação dos resultados
globais no processo de aprendizagem, já que o educando autista,
algumas vezes, se caracteriza pela falta de uniformidade no seu
rendimento, levando-se em consideração o nível de
desenvolvimento da aprendizagem que geralmente é lenta e
gradativa.

É de competência do pedagogo, juntamente com os


professores adequar o seu sistema de comunicação a cada
aluno, respectivamente.

Antes de chegar à sala de aula, o aluno deve ser avaliado


pela equipe técnica, para colocá-lo num grupo adequado,
considerando a sua idade cronológica, desenvolvimento e
nível de comportamento.

As turmas são formadas por três (03) a cinco (05) alunos, no


máximo, sob a responsabilidade da professora, e um auxiliar
ou mediadora, que é de grande precisão, para haver um
funcionamento no ensino regular, é dada atenção especial à
sensibilização dos alunos e dos envolvidos para saberem
quem são e como se comportam esses alunos portadores de
necessidades especiais.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

Na educação do
autista o pedagogo e
os professores
precisam manter
uma postura que
não seja invasiva.
Devem agir com
muita paciência,
transmitindo
segurança e controle
da situação, e acima
de tudo,
muito amor pelo que
está fazendo.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

PROPOSTAS EDUCACIONAIS PARA O AUTISTA

A importância do ensino estruturado é ressaltada por Eric


Schopler (Gauderer, 1993), no método TEACCH (Tratamento e
Educação para Autistas e Crianças com Deficiências
relacionadas à Comunicação).

Com certeza, é bom ter em mente que, normalmente, os


demais alunos à medida que vão se desenvolvendo, vão
aprendendo a estruturar seu ambiente, enquanto que as
pessoas autistas e com distúrbios do desenvolvimento,
necessitam de uma estrutura externa para aperfeiçoar uma
situação de aprendizagem.

A participação voluntária de alunos normais nos programas de


tratamento do aluno especial que por si só já é positivo. Além
disso, se observou numa melhora na autoimagem e na
autoestima das crianças voluntárias envolvidas. Por tanto, aos
pedagogos, competem sempre, a mediação de possibilidades
educativas significativas nos planejamentos e nas atividades de
classe.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O trabalho com a
pessoa autista
impõe, ao
profissional,
desafios
contundentes,
dentre os quais, o
de lidar com a
questão do tempo
e a sua
articulação com a
emergência do
sujeito.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

É bom ter em mente


que, normalmente, os
demais alunos à
medida que vão se
desenvolvendo, vão
aprendendo a estruturar
seu ambiente,
enquanto que as
pessoas
autistas e com
distúrbios do
desenvolvimento,
necessitam de uma
estrutura externa para
aperfeiçoar uma
situação de
aprendizagem.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OS MÉTODOS DE ENSINO PARA A


ESCOLARIZAÇÃO DO ALUNO AUTISTA

OS PROPÓSITOS DO MÉTODO, SEGUNDO GARY


MESIBOV, DIRETOR DA DIVISÃO TEACCH SÃO:

Habilitar pessoas portadoras de autismo a


se comportar de forma tão funcional e
independente quanto possível;

Promover atendimento adequado para os


portadores de autismo e suas famílias e para
aqueles que vivem com eles;

Gerar conhecimentos clínicos teóricos e


práticos sobre autismo e disseminar
informações relevantes através do
treinamento e publicações.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OS MÉTODOS DE ENSINO PARA A ESCOLARIZAÇÃO DO


ALUNO AUTISTA

O TEACCH se mantém evoluindo, desafiando os


diagnósticos negativos dos médicos ao dizerem
que a pessoa autista não evolui, adicionando
nova descobertas de pesquisa. Só que só são
utilizadas somente a técnicas que foram
comprovadas em ampla escala, porque o
método não trabalha com uma técnica isolada.
Não iremos encontrar ninguém dizendo que irá
"curar" o autismo.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O trabalho com
a pessoa autista
impõe, ao
profissional,
desafios
contundentes,
dentre os quais,
o de lidar com a
questão do
tempo e a sua
articulação com
a emergência do
sujeito.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

O Diagnóstico é apenas o primeiro desafio que o Brasil


está começando a utilizar e está dando um novo olhar para
educação dessa década.

Como pedagogos, sabemos que o progresso do autista


depende muito também da participação da família.

Um dos principais objetivos é esse, a família e o trabalho


na escola é a interação de ambos para estimular a pessoa
autista, onde alcança total progresso e é dessa forma que
as escolas estão realizando o seu trabalho.

O trabalho clínico demanda do profissional, em primeiro


lugar, uma tolerância com respeito à temporalidade
singular que caracteriza o mundo destas pessoas.

QUANDO EXISTE INFORMAÇÃO A REAÇÃO


É OPOSTA, A FAMÍLIA AJUDA E A ESCOLA
AJUDA AO AUTISTA, TODOS
TRABALHANDO JUNTOS CHEGAM A UM
TRABALHO SINGULAR, POIS TODO
AUTISTA É ÚNICO.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

NAS FASES DA
VIDA DO
AUTISTA
IRÃO PASSAR
PEDAGOGOS,
PROFISSIONAIS
DA SAÚDE E
EDUCADORES
E DE CADA UM,
UMA
EXPERIÊNCIA
SEGUIRÁ PARA
A VIDA TODA.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

01 - Antes de tudo, tenha certeza de que o que você está


lidando é DA. Definitivamente não é tarefa dos professores
diagnosticar a DA, mas você pode e deve questionar.
Especificamente tenha certeza de alguém tenha testado a
audição e a visão da criança recentemente e tenha certeza
também de que outros problemas médicos tenham sido
resolvidos. Tenha certeza de que uma avaliação adequada foi
feita. Continue questionando até que se sinta convencido. A
responsabilidade disso tudo é dos pais e não dos
professores, mas o professor pode contribuir para o processo.

02 - Segundo, prepare-se para suportar. Ser uma professora


na sala de aula onde há duas ou três crianças com DA pode
ser extremamente cansativo. Tenha certeza de que você
pode tem o apoio da escola e dos pais. Tenha certeza de que
há uma pessoa com conhecimento á qual você possa
consultar quando tiver um problema (pedagogo, psicólogo
infantil, assistente social, psicólogo da escola ou pediatra)
mas a formação da pessoa não é realmente importante. O
que importa é que ele ou ela conheça muito sobre DA,
conheça os recursos de uma sala de aula e possa falar com
clareza. Tenha certeza de que os pais estão trabalhando com
você. Tenha certeza de que os colegas podem ajudar você.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

03 - Conheça seus limites. Não tenha medo de pedir


ajuda. Você, como professor, não pode querer ser uma
especialista em DA. Você deve sentir-se confortável em
pedir ajuda quando achar necessário.

04 - PERGUNTE À CRIANÇA O QUE PODE AJUDAR

Estas crianças são sempre muito intuitivas. elas sabem


dizer a forma mais fácil de aprender, se você perguntar.
Elas ficam normalmente temerosas em oferecer
informação voluntariamente porque isto pode ser algo
muito ousado ou extravagante. Mas tente o sentar sozinho
com a criança e perguntar a ela como ela pode aprender
melhor.

O melhor especialista para dizer como a criança aprende é


a própria criança. É assustadora a frequência com que
suas opiniões são ignoradas ou não são solicitadas. Além
do mais, especialmente com crianças mais velhas, tenha
certeza de que ela entende o que é DA. Isto vai ajudar
muito a vocês dois.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

05 - Lembre-se de que as crianças com DA necessitam de


estruturação. Elas precisam estruturar o ambiente externo, já
que não podem se estruturar internamente por isso mesmos.

Faça listas. Crianças com DA se beneficiam enormemente


quando têm uma tabela ou lista para consultar quando se
perdem no que estão fazendo. Elas necessitam de algo para
fazê-las lembrar das coisas. Eles necessitam de previsões.
Eles necessitam de repetições. Elas necessitam de diretrizes.
Elas precisam de limites. Elas precisam de organização.

06 - LEMBRE-SE DA PARTE EMOCIONAL DO


APRENDIZADO

Estas crianças necessitam de um apoio especial para


encontrar prazer na sala de aula Domínio ao invés de falhas
e frustrações. Excitação ao invés de tédio e medo. É
essencial prestar atenção ás emoções envolvidas no
processo de aprendizagem.

07 - Estabeleça regras. Tenha-as por escrito e fáceis de


serem lidas. As crianças se sentirão seguras sabendo o que é
esperado delas.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

08 - Repita as diretrizes. Escreva as diretrizes. Fale das


diretrizes. Repita as diretrizes. Pessoas com DA necessitam
ouvir as coisas mais de uma vez.

09 - Olhe sempre nos olhos. Você pode "trazer de volta" uma


criança DA através dos olhos nos olhos. Faça isto sempre.
Um olhar pode tirar uma criança do seu devaneio ou dar-lhe
liberdade para fazer uma pergunta ou apenas dar-lhe
segurança silenciosamente.

10 - Na sala de aula coloque a criança sentada próxima à sua


mesa ou próxima de onde você fica a maior parte do tempo.
Isto ajuda a evitar a distração que prejudica tanto estas
crianças.

11 - Estabeleça limites, fronteiras. Isto deve ser devagar e


com calma, não de modo punitivo.

Faça isto consistentemente, previamente, imediatamente e


honestamente.

Não seja complicado, falando sem parar. Estas discussões


longas são apenas diversão. Seja firme.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

12 - Preveja o máximo que puder. Coloque o plano no quadro ou


na mesa da criança. Fale dele frequentemente. Se você for
alterá-lo, como fazem os melhores professores, faça muitos
avisos e prepare a criança. Alterações e mudanças sem aviso
prévio são muito difíceis para estas crianças. Elas perdem a
noção das coisas. Tenha um cuidado especial e prepare as
mudanças com a maior antecedência possível. Avise o que vai
acontecer e repita os avisos à medida em que a hora for se
aproximando.

13 - Tente ajudar às crianças a fazerem a própria programação


para depois da aula, esforçando-se para evitar um dos maiores
problemas do DA: a procrastinação.

14 - Elimine ou reduza a frequência dos testes de tempo. Não há


grande valor educacional nos testes de tempo e eles
definitivamente não possibilitam às crianças DA mostrarem o que
sabem.

15 - Propicie uma espécie de válvula de escape como, por


exemplo, sair da sala de aula por alguns instantes. Se isto
puder ser feito dentro das regras da escola, poderá permitir à
criança deixar a sala de aula ao invés de se desligar dela e,
fazendo isto, começa a aprender importantes meio de auto-
observação auto-monitoramento.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

16 - Procure a qualidade ao invés de quantidade dos deveres


de casa. Crianças DA frequentemente necessitam de uma
carga reduzida. Enquanto estão aprendendo os conceitos, elas
dever ser livres. Elas vão utilizar o mesmo tempo de estudo e
não vão produzir nem mais nem menos do que elas podem.

17 - Monitore o progresso frequentemente. Crianças DA se


beneficiam enormemente com o frequente retorno do seu
resultado. Isto ajuda a mantê-los na linha, possibilita a eles
saber o que é esperado e se eles estão atingindo as suas
metas, e pode ser muito encorajador.

18 - Novamente, cuidado com a superestimulação. Como um


barro de vaso no forno, a criança pode ser queimada. Você tem
que estar preparado para reduzir o calor. A melhor
maneira de lidar com os caos na sala de aula é, em primeiro
lugar, a prevenção.

19 - Simplifique as instruções. Simplifique as opções.


Simplifique a programação. O palavreado mais simples será
mais facilmente compreendido. E use uma linguagem
colorida.Assim como as cores, a linguagem colorida prende
atenção.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

20 - Divida as grandes tarefas em tarefas menores. Esta é uma


das mais importantes técnicas de ensino das crianças DA.
Grandes tarefas abafam rapidamente as crianças e elas recuam
a uma resposta emocional do tipo eu nunca vou ser capaz de
fazer isto. Através da divisão de tarefas em tarefas mais
simples, cada parte pequena o suficiente para ser facilmente
trabalhada, a criança foge da sensação de abafado. Em geral
estas crianças podem fazer muito mais do que elas pensam.

Pela divisão de tarefas o professor pode permitir à criança que


demonstre a si mesma a sua capacidade. Com as crianças
menores isto pode ajudar muito a evitar acessos de fúria pela
frustração antecipada. E com os mais velhos, pode ajudar as
atitudes provocadoras que elas têm frequentemente. E isto vai
ajudar de muitas outras maneiras também. Você deve fazer isto
durante todo o tempo.

21 - A memória é frequentemente um problema para eles. Ensine


a eles pequenas coisas como neumônicos, cartão de lembretes,
etc. Eles normalmente têm problemas com o que Mel Levine
chama de Memória do Trabalho Ativa, o espaço disponível no
quadro da sua mente, por assim dizer. Qualquer coisa que você
inventar - rimas, códigos, dicas - pode ajudar muito a aumentar a
memória.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

22 - Permita-se brincar, divertir. Seja extravagante, não seja


normal. Faça do seu dia uma novidade.

Crianças DA adoram novidades. Elas respondem às novidades


com entusiasmo. Isto ajuda a manter a atenção - tanto a delas
quanto a sua. Estas crianças são cheias de vida, elas adoram
brincar. E acima de tudo, elas detestam ser molestadas.

Muitos dos tratamentos para elas envolvem coisas chatas como


estruturas, programas, listas e regras. Você deve mostrar a elas
que estas coisas não estão necessariamente ligadas às pessoas,
professores ou aulas chatas. Se você, às vezes, se fizer de bobo
poderá ajudar muito.

23 - Sempre que possível, devolva as responsabilidades à


criança.

24 - Experimente um caderno escola - casa - escola. Isto pode


contribuir realmente para a comunicação pais - professores e
evitar reuniões de crises. Isto ajuda ainda o frequente retorno de
informação que a criança precisa.

25 - Tente utilizar relatórios diários de avaliação.


O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

26 - Esforce-se e não se dê satisfeito, tanto quanto puder. Estas


crianças convivem com o fracasso, e precisam de tudo de
positivo que você puder oferecer.

O fracasso não pode ser super - enfatizado: estas crianças


precisam e se beneficiam com os elogios. Elas adoram o
encorajamento. Elas absorvem e crescem com isto. E sem isto
elas retrocedem e murcham.

Frequentemente o mais devastador aspecto da DA não é DA


propriamente dita e sim o prejuízo à autoestima. Então, alimente
estas crianças com encorajamento e elogios.

27 - Com os mais velhos a preparação para a aula deve ser feita


antes de entrar na sala. A melhor ideia é que a criança já saiba o
que vai ser discutido em um certo dia e o material que
provavelmente será utilizado.

28 - Esteja sempre atento às dicas do momento. Estas crianças


são muitos mais talentosas e artísticas do que parecem. Elas são
cheias de criatividade, alegria, espontaneidade e bom humor.
Elas tendem a ser resistentes, sempre agarradas ao passado.
Elas tendem a ser generosas de espírito, felizes de poder ajudar
alguém. Elas normalmente têm algo especial que engrandece
qualquer coisa em que estão envolvidas.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

29 - Use resumos. Ensine resumido. Ensine sem profundidade.


Estas técnicas não são fáceis para crianças DA, mas, uma vez
aprendidas, podem ajudar muito as crianças a estruturar e
moldar o que está sendo ensinado, do jeito que é ensinado. Isto
vai ajudar a dar à criança o sentimento de domínio durante o
processo de aprendizagem, que é o que elas precisam, e não
a pobre sensação de futilidade que muitas vezes definem a
emoção do processo de aprendizagem destas crianças.

30 - Avise sobre o que vai falar antes de falar. Fale. Então fale
sobre o que já falou. Já que muitas crianças com DA aprendem
melhor visualmente do que pela voz, se você puder escrever o
que será falado e como será falado, isto poderá ser de muita
ajuda. Este tipo de estruturação põe as ideias no lugar.

31 - Um sistema de pontos é uma possibilidade de mudar parte


do comportamento (sistema de recompensa para as crianças
menores). Crianças com DA respondem muito bem às
recompensas e incentivos. Muitas delas são pequenos
empreendedores.

32 - Mostre as expectativas explicitamente.

33 - Aplique testes de habilidades.


O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

34 - Faça a criança se sentir envolvida nas coisas. Isto vai


motivá-la e a motivação ajuda o DA.

35 - Separe pares ou trios ou até mesmo grupos inteiros de


crianças que não se dão bem juntas. Você deverá fazer muitos
arranjos.

36 - Fique atento à integração. Estas crianças precisam se sentir


enturmadas , integradas. Tão logo se sintam enturmadas, se
sentirão motivadas e ficarão mais sintonizadas.

37 - Incentive uma estrutura do tipo auto-avaliação. Troca de


ideias depois da aula pode ajudar. Utilize também os intervalos
de aula.

38 - Prepare-se para imprevistos. Estas crianças necessitam


saber com antecedência o que vai acontecer, de modo que elas
possam se preparar. Se elas, de repente, se encontram num
imprevisto, isto pode evitar excitação e inquietos.

39 - Sempre que possível, prepare para que cada aluno tenha


um companheiro de estudo para cada tema, se possível com o
número do telefone (adaptado de Gary Smith).
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

40 - Elogios, firmeza, aprovação, encorajamento e suprimento de


sentimentos positivos.

41 - Com as crianças mais velhas, faça com que escrevam


pequenas notas para eles mesmos, para lembrá-los das coisas.
Essencialmente, eles anotam não apenas o que é dito a eles
mais também o que eles pensam. Isto pode ajudá-los a ouvir
melhor.

42 - Escrever à mão às vezes é muito difícil paras estas crianças.


Desenvolva alternativas. Ensine como utilizar teclados. faça
ditados. Aplique testes orais.

43 - Seja como um maestro: tenha a atenção da orquestra antes


de começar. Você pode utilizar do silêncio ou bater o seu giz ou
régua para fazer isto. Mantenha a turma atenta, apontando
diferentes partes da sala como se precisasse da ajuda deles.

44 - Explique e dê o tratamento normal a fim de evitar um


estigma.

45 - Reúna com os pais frequentemente. Evite o velho sistema


de se reunir apenas para resolver crises ou problemas.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE ATENÇÃO EM SALA DE AULA

46 - Se a crianças parece ter problemas com as dicas sociais -


linguagem do corpo, tom de voz, etc - tente discretamente
oferecer sinais específicos e explícitos, como uma espécie de
treinamento social.

Exemplo, diga antes de contar a sua história, procure ouvir


primeiro a de outros ou olhe para a pessoa enquanto ela está
falando. Muitas crianças com DA são vistas como indiferentes
ou egocêntricas, quando de fato elas apenas não aprenderam a
interagir.

Esta habilidade não vem naturalmente em todas as crianças,


mas pode ser ensinada ou treinada.

47 - Acostume-se a dar retorno, o que vai ajudar a criança a se


tornar-se auto-observadora.Crianças com DA tendem a não ser
auto-observadora.

Elas normalmente não têm ideia de como vão ou como têm se


comportado. Tente informá-las de modo construtivo. Faça
perguntas como: Você sabe o que fez? ou Como você acha
que poderia ter dito isto de maneira diferente? ou Você acha
que aquela menina ficou triste quando você disse o que
disse?. Faça perguntas que promovam a auto-observação.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

DICAS PARA ADMINISTRAR O DEFICT DE


ATENÇÃO EM SALA DE AULA

48 - Incentive a leitura em voz alta em


casa. Ler em voz alta na sala de aula
tanto quanto for possível. Faça a
criança recontar estórias. Ajude a
criança a falar por tópicos.

49 - Repetir, repetir, repetir.

50 - Exercícios físicos. Um dos


melhores tratamentos para DA, adultos
ou crianças, é o exercício físico.

Exercícios pesados, de preferência.


Ginástica ajuda a liberar o excesso de
energia, ajuda a concentrar a atenção,
estimula certos hormônios e neurônios
que são benéficos.

E ainda é divertido. Assegure-se de


que o exercício seja realmente
divertido, porque deste modo a
criança continuará fazendo para o resto
da vida.
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Caixinhas com figuras específicas para a confecção de material didático
dos alunos. Facilitam o aprendizado na leitura e na escrita. São usadas
também em crachás e nos livros de histórias feitos por eles

http://ideiasparaeducadores.blogspot.com.br/2010/05/novas-caixinhas-educativas.html
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


CAIXA DE POESIAS E POEMAS

http://ideiasparaeducadores.blogspot.com.br/2010/05/novas-caixinhas-educativas.html
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


CAIXA DE QUADRINHAS E TEXTOS

http://ideiasparaeducadores.blogspot.com.br/2010/05/novas-caixinhas-educativas.html
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA

http://ideiasparaeducadores.blogspot.com.br/2010/05/novas-caixinhas-educativas.html
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

MATERIAIS PARA OFICINAS PEDAGÓGICAS


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

OFICINA PEDAGÓGICA NA ESCOLA


Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

EDUCAÇÃO, PLANEJAMENTO E AUTISMO


SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Período _____________________________________________
Conteúdo: ___________________________________________
____________________________________________________

Objetivo (s): ____________________


______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Procedimento (s) Metodológico (s): ________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________

Resultado (s): ________________________________________


____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

ALFABETO
QUEBRA-CABEÇA
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

Possibilidades de trabalho com esse modelo de forma:

1. Cobrir com diversos materiais de pintura.


2. Colar diversas sucatinhas, como: botões, papeis picados,
retalhos de tecidos, barbantes , etc...
3. É possível trabalhar a técnica do rastreamento para
compreender o movimento das letras.
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
Escola: _________________________________________
Professor (a): ____________________________________
Aluno (a): _______________________________________
Série: ____________________ Turma: _______________

LETRAMENTO E AUTISMO
SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DA
PESSOA AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

FONTES DAS IMAGENS:

https://picasaweb.google.com/111051813624882184196/M
ateriaisAdaptados

ÁLBUM DO PICASA DE ANDRÉA LUNGWITZ.

http://autismoamor.blogspot.com.br/2010/09/visitem-meu-
album-no-picasamuitos.html

https://picasaweb.google.com/111051813624882184196

http://www.cedapbrasil.com.br/portal/modules/xcgal/thumb
nails.php?album=7

http://www.childcareland.com/teach.html

http://salamultiespecialdaandrea.blogspot.com.br/2012/10/
sugestoes-de-atividades-e-materiais.html

Blog Terapia Ocupacional


Johanna Melo Franco
http://johannaterapeutaocupacional.blogspot.com.br/
O PAPEL DO PEDAGOGO
NA EDUCAÇÃO DO
AUTISTA
POR SIMONE HELEN DRUMOND ISCHKANIAN

REFERÊNCIAS BIBLIOGRÁFICAS

BEREOHFF, A. M. P. Autismo, uma visão multidisciplinar. São Paulo,


GEPARI, 1991.

_________________.Autismo, uma história de conquista: IN: Brasil


Ministério da Educação e do Desporto. SEE. Tendências e desafios na
educação especial – Brasília – 1994.

BENEZON, R.O. O Autismo, a família, e a instituição - RS Enelivros -


1987.

CARDOSO, Antônio Francisco Maganhoto, Educação e retardo mental.


4ª ed. SP, Editora: Manole, 1995.

GAUDERER, E. C. Autismo- década de 80 – SP – Savier, 1993.

_______________Autismo e outros atrasos do desenvolvimento: uma


atualização para os que atuam na área: do especialista aos pais- 1990.

JERUSALINSKY, A. – Psicanálise do Autismo –Porto Alegre – Artes


Médicas, 1984.

LEBOYER, M. –Autismo Infantil –SP, Papirus-1987.

SCHWARTZMAN, J. S. –Autismo Infantil –Brasília - Corde, 1994.

___________________.Síndrome de Asperger: temas sobre


desenvolvimento. Vol. 1, nº2, 1991.

Você também pode gostar