Você está na página 1de 13

De Interpretatione

Arist oteles

Texto em grego

is iwrxise
Cap tulo 1, 16a1 - 19

@IA rton de ji t nom k t mD peit t in pfs k ktfs k pfns k lgosF i i m` en on t ` n t fwn tn n t yuq @SA pjhmtwn molD k t ` gpfmen tn n t fwnD k er od` e grmmt p t ` tD od` e fwn tY n mntoi tt me prtwsD tt ` p pjmt ts yuqsD k s tt moimtD prgmt dh tbt F per m` en on totwn ereti n tos per yuqsY llhs g `r prgmtesF @IHA i i dbD er n t yuq t` e m` en nhm neu to lhjeein h yeEde jiD t` e d` e dh ngkh totwn prqein jteronD otw k n t fwnY per g `r njen k diren i to ` yedos k to ` lhjsF t ` m` en on nmt t ` k t ` mt oike t neu !njws k diirws @ISA nomtiD oon to ` njpwpos h to ` leuknD tn m pro ej tiY ote g r yedos ote lhjs pwF meon db todeY k g `r trglfos mnei mn tiD opw d` e lhj` es h yedosD `n m to ` eni h m eni pro ejD h pls h kt ` qrnonF
Cap tulo 2, 16a20 - 16b5

@PHA ynom m` en on fwn mntik kt ` !njkhn neu qrnouD s mhd` en mros mntiko `n keqwrinonY n g `r t ullipoos to ` ppos od` en to ` kjbuto ` mneiD er n t lg t klo `s pposF ou ` mn ou `db er n tos plos nmnD otws qei k n tos @PSA !mpeplegmnoisY n kenois m` en g `r to ` mros odms mntiknD n d` e totois oleti mnD llb odeno `s keqwrinonD oon n t pktroklhs to ` klhs od` en mnei kjb utF

Da Interpreta c ao DA INTERPRETAC AO

Cap tulo 1, 16a1 - 19


(1) Antes de tudo, e preciso estabelecer o que e o nome e o que e o verbo; depois a nega c ao, a arma c ao, a declara c ao e o discurso. A voz e s mbolo das afec c oes da alma (5) e a escrita da fala. E, como as letras n ao s ao as mesmas para todos, os sons falados n ao s ao os mesmos. Mas, aquilo de que essas coisas s ao s mbolos primordialmente, as afec c oes da alma, s ao as mesmas para todos, e aquilo a que estas s ao semelhantes, as coisas, tamb em s ao as mesmas. (10) Disto foi falado nos livros da alma, que corresponde a outro tratado. E, como na alma h a representa c oes sem verdade ou falsidade, como tamb em [h a as que] necessariamente pertence uma ou outra, o mesmo se diz da fala; de fato, o verdadeiro e o falso consistem na composi c ao e na divis ao. Os nomes e os verbos, por si mesmos, se assemelham ` a representa c ao sem composi c ao ou sem divis ao, (15) como homem ou branco, quando nada lhes juntamos, n ao s ao nem verdadeiros, nem falsos. Um exemplo e o bode-veado que signica alguma coisa, mas n ao e verdadeiro ou falso, se n ao lhe juntarmos o ser ou o n ao ser, ou simplesmente ou com refer encia ao tempo.

Cap tulo 2, 16a20 - 16b5


(20) O nome e um som falado signicativo por conven c ao, sem refer encia ao tempo e do qual nenhuma parte e signicativa separadamente. No nome C alippos a parte ippos(cavalo) n ao signica nada por si mesmo, como na express ao belo cavalo. O que ocorre nos nomes simples n ao ocorre nos (25) compostos: naqueles a parte n ao tem qualquer signicado, enquanto nestes a parte contribui para o signicado, mas considerada em separado n ao tem signica c ao em si mesma, exemplo, keles (navio) em epaktrokeles (navio-pirata).

Texto em grego

o ` d e kt ` !ntkhnD ti fi tn nomtwn odn inD llb tn gnhti molonD pe dhlo g ti k o grmmtoi yfoiD oon jhrwnD n odn in nomF @QHA o ` db ok njrwpos ok nomF ou ` mn od` e keti nom ti de klen tY ote g `r lgos ote pfs inF llb w nom ri onD ti mows fb touon prqei k ntos k m ntosF (16b1) o ` d` e plwnos h plwni k toitD ok nmt ll ` ptis nmtosF lgos d in to t ` m` en ll kt ` t ` tY ti d` e met ` to in h g n h i ok lejeei h yedetiD to ` d` e nom eY oon plwns in h ok inY @SA od` en gr pw ote lhjeei ote yedetiF
Cap tulo 3, 16b6 - 17b25

`m d i to ` prohmnon qrnoD o mros od` en mnei qwrsD k in e tn kjb trou legomnwn meonF lgw db ti prohmnei qrnoD oon gei m` en nomD to ` d` e ginei mY prohmnei g ` r to ` nn prqeinF @IHA k e tn kjb trou legomnon men inD oon tn kjb pokeimnou h n pokeimnF o ` d` e oq ginei k o kmnei o m lgwY prohmnei m` en g `r qrnon k e kt tinos prqeiD t d` e difor nom o ketiY llb @ISA w ri on mD ti mows fb touon prqeiD k ntos k m ntosF `ymows d` e k gnen h to ` ginei o mD ll ` pts mtosY difrei d` e to mtosD ti to ` m` en to `n prnt prohmnei qrnonD t ` d` e to ` prixF @PHA et ` m` en on kjb ut ` legmen t ` mt nmt i k mnei ti @ h g `r lgwn tn dinoinD k kos rmhnAD llb e in h mD opw mneiY od` e g `r to ` eni h m eni men i to prgmtosD odb ` n to `o n eps to ` kjb !to ` yilnF to ` m` en g `r oden iD prohmnei d` e njen tinD h n neu tn !gkeimnon ok i noiF

Da Interpreta c ao

Por conven c ao [quer dizer] que nenhum dos nomes o e por natureza, mas s o quando torna-se s mbolo; pois mesmo os sons inarticulados dos animais indicam algo, mas nenhum deles e um nome. (30) N ao-homem n ao e um nome; nem sequer h a um nome para cham alo; n ao e discurso, nem nega c ao; e apenas um nome indenido, pois semelhantes a tudo, ao que existe bem como ao que n ao existe. (16b1) De F lon ou para F lon e outras express oes deste tipo n ao s ao nomes, s ao casos do nome. A deni c ao destes casos e id entica ` a do nome salvo que, unidas a e, era ou ser a, n ao [dizem] verdade ou falsidade - ao contr ario do que ocorre sempre com o nome. Por exemplo, e de F lon ou n ao e de F lon (5) nada [diz] de verdadeiro ou falso.

Cap tulo 3, 16b6 - 17b25


O verbo e o que co-signica tempo e nenhuma de suas partes tem signicado separadamente e e signo do que se diz acerca de outro. Digo co-signica tempo pois, enquanto sa ude e um nome, est a-saud avel e um verbo; de fato, co-signica o que se d a agora. (10) E e sempre signo do que se diz acerca de outro, isto e, do que se diz de um sujeito ou est a num sujeito. A est a-n ao-saud avel ou est a-n ao-doente n ao chamo verbos. Ainda que se junte ` a sua signica c ao a do tempo e seja acerca de um sujeito, esta variedade n ao tem nome. Digamos ser um (15) verbo indenido j a que pertence a qualquer coisa, tanto ao ser como ao n ao ser. Estava-saud avel ou estar a-saud avel tamb em n ao s ao verbos, mas casos de um verbo; diferem do verbo, pois este co-signica o tempo presente e aqueles o tempo que envolve o tempo presente. (20) Os verbos s ao em si mesmos nomes e signicam algo (pois ao serem pronunciados xam o pensamento e o ouvinte descansa), mas n ao indicam que algo e ou n ao e. De fato nem sequer o ser ou n ao ser s ao signos das coisas, por mais que se diga o que e isoladamente. Em si mesmo n ao s ao nada, sen ao que co-signica uma certa composi c ao, que n ao e poss vel pensar sem os elementos componentes.

Texto em grego

Cap tulo 4, 16b26 - 17a8

vgos d i fwn mntik s tn mern ti mntikn i keqwrisE mnonD s fsD llb oq s ktfs h pfsF lgw dD oon njrwE pos mnei mn tiD llb oq ti in h ok inY llb i ktfs h @QHA pfsD n ti pro ejF llb ok to njrpou !ll mF od` e g `r n t ms to ` s mntiknD ll ` fwn i nu n mnonF n d` e tos diplos mnei mnD llb o kjb tD s proerhtiF (17a1) i i d` e lgos ps m` en mntiksD ok s rgnon dD llb s proephtiD kt ` !njkhnF pofntiko `s d` e o psD llb n to ` lhjeein h yede i prqeiF ok n p d` e prqeiD @SA oon eq lgos mnD llb ote lhjs ote yeudsF o m` en on lloi fewnY htoriks g `r h poihtiks okeiotr yisY d` e pofntiko `s ts nn jewrsF
1

Cap tulo 5, 17a9 - 24

i i d` e es prtos lgos pofntiks ktfs @IHAD er pfsY o db lloi pntes ndo esF bengkh d` e pnt lgon pofntiko `n k mtos eni h ptws E mtosY k g `r to njtpou lgosD `n m` e to ` in h n i h ti poioton pro ejD opw lgos pofntiksF diti d n t in llb o poll ` to ` zon pezo `n dpounY o g `r d t neggus eri es iF @ISA i d` e llhs prgmtes toto epenF i i d` e es lgos pofntiko `s h g en dhln h !nd esD poll ` k m g en h o ndetoiF o ` m` en on nom h m fs w mnonD peid ok in epen otw dhlont ti t fwn e pofneiD h pwtnts tinosD h mD @PHA llb oto `n proiromenonF otwn d` e m` en pl n pfnsD oon t kt tinos h t p tinosD d` e k totwn !gkeimnh oon lgos tis dh njetosF i d` e pl pfns fwn mntik per to prqein ti h m prqeinD s o qrnoi dirhntiF
1

O manuscrito B - Marcianus - acrescenta

kt ` !njken (por conven c ao).

Da Interpreta c ao

Cap tulo 4, 16b26 - 17a8


O discurso e fala signicativa, cada parte, considerada em separado, e signicativa como express ao e n ao como arma c ao ou nega c ao. Digo que homem, por exemplo, signica algo, mas n ao que em si mesmo seja ou n ao seja; s o haver a arma c ao ou (30) nega c ao se lhe juntarmos algo; uma s laba de homem nada signica, como na palavra rato, a s laba -to e apenas um som. Somente nas palavras compostas [a s laba] e signicativa, por em n ao em si mesma como j a foi dito. (17a1) Todo discurso tem signicado, ainda que n ao como instrumento, mas como j a foi dito, por conven c ao. Nem todo discurso e uma declara c ao, s o o sendo aquele no qual h a verdade ou falsidade, o que n ao acontece em todos os casos. (5) Uma s uplica e um discurso, mas n ao e verdadeira nem falsa. Deixemos de lado esses outros tipos, pois seu exame pertence ` a ret orica ou ` a po etica. Vamos considerar agora o discurso declarativo.

Cap tulo 5, 17a9 - 24


O primeiro discurso declarativo uno e a arma c ao, (10) o segundo e a nega c ao. Os demais t em unidade por conjun c ao. Necessariamente, todo discurso declarativo ter a um verbo ou caso do verbo; e o discurso homem, se n ao acrescentarmos o ser, ou o ser a ou o era, ou algo semelhante, n ao e discurso declarativo. Mas dizer porque animal terrestre b pede e uma unidade e n ao v arias - com efeito, n ao ser a unidade porque se digam tudo junto - (15) corresponde a outro tratado. O discurso declarativo uno e o que indica uma s o coisa ou o que tem unidade mediante conjun c ao; s ao m ultiplos os que n ao indicam uma s o coisa ou n ao est ao unidos por conjun c ao. Dizemos que nomes e verbos s ao simples express oes, pois n ao e poss vel dizer que indicam algo como a fala de tal modo que sejam declara c oes, (20) seja respondendo a algu em, seja por si mesmos. Das [coisas] ditas anteriormente, uma e a declara c ao simples, por exemplo: armar algo acerca de algo ou negar algo de algo; e a outra e composta destas, por exemplo, um discurso j a composto. O discurso declarativo uno e fala signicativa de algo que pertence ou n ao pertence a algo, segundo o tempo.

Texto em grego

Cap tulo 6, 17a25 - 38

utfs d in pfns tinos kt tinosF pfs d in pfnE s tinos p tinosF bipe d` e i k prqon pofnei s m prqon k to ` m prE qon s prqon k to ` prqon s prqon k to ` m prqon s @QHA m prqonD k per tos kto `s d` e to nn qrnous twsD pn n ndqoito k o g ktfh tis pofi k o g pfh tis ktfiF e dlou ti p ktfi in pfs ntikeimnh ki p pofi kt fsF k w ntfs ntikemeniF lgw d e ntike i @QSA tn to to kt ` to toD m mwnmws dD k ll tn toiotwn proiorizmej pro ` s t `s fi ik `s noqlisF
Cap tulo 7, 17a39 - 18a11

bipei db t ` m` en kjlou tn prgmtwn t ` @RHA d` e kjb k on @lgw d` e kjlou m` en o g p pleinwn pfuke kthgoreiD kjb k on (17b) d` eo g mD oon ntrwpos m` en tn kjlouD ulls d` e tn kjb k onAY ngkh d` e pofnei s prqei ti h m t` e m` en tn kjlou tinD t` e d` e tn kjb k onF `n m` en on kjlou pofnhti p to kjlou ti prqein @SA ti h mD nti nnti pofnisF lgw d` e p to kjlou pofnei kjlouD oon p s nhjrwpos leuksD odes njrE wpos leuksF tn d` e p tn kjlou mnD m` e kjlou dD ti m` en ok en nntiD t ` mntoi dhlomen in eni nnt potF lgw d` e to ` m kjlou @IHA pofnei p tn kjlouD oon i leuko `s njrwposD ok i leuko `s njrwposY kjlou g `r ntos to njrwpos ok u `s kE jlou kqrhti t pofniY to ` g `r p s o to ` kjlou mnei llb ti kjlouF p d` e kthgoroumnon kjlou kthgoren to ` kjlou ok in lhjsY odem g `r ktfs lhjs iD n to @ISA kthgoroumnon kjlou to ` kjlou khgoretiD oon i ps njrwpos pn zonF bentikei m` en on ktfn pofi lgw ntiftiks tn to ` kE jlou mnoun t t ti o kjlouD oon p s njrwpos leuks o p s njrwpos leuksD

Da Interpreta c ao

Cap tulo 6, 17a25 - 38


Uma arma c ao e uma declara c ao de algo acerca de algo; uma nega c ao e uma declara c ao de algo separado de algo. E como e poss vel declarar tanto que algo pertence, como n ao pertencendo, e algo que n ao pertence, como pertencendo, e o que pertence como pertencendo, e o que n ao pertence como n ao pertencendo, e tamb em com rela c ao ao tempo, cabe negar tudo o que se (30) arma e armar tudo o que se nega; assim e evidente que a toda arma c ao se op oe uma nega c ao e a toda nega c ao, uma arma c ao. Chamemos contradi c ao (antikeimen e ) a arma c ao e a nega c ao opostas (antiphasis ); digo que se contradiz (35) do mesmo acerca do mesmo, mas n ao de modo hom onimo, nem de outra maneira que distinguimos contra as distor c oes sof sticas.

Cap tulo 7, 17a39 - 18a11


Das coisas, umas s ao universais e outras singulares (chamo universal o que e natural que se predique de v arias coisas e singular (17b) o que n ao o e, por exemplo, homem e um universal e C alias um singular). Necessariamente deve-se declarar que algo pertence ou n ao pertence, seja a um universal seja a um singular. Se, pois, declaramos universalmente de um universal que algo pertence (5) ou n ao, haver a proposi c oes contr arias (enanti os ). Chamo declarar universalmente de um universal, por exemplo, todo homem e branco, nenhum homem e branco. Mas quando se arma de um universal, por em n ao universalmente, n ao se tem contr arias, mesmo que as coisas designadas sejam contr arias. Chamo declarar de maneira n ao universal (10) de um universal, por exemplo, o homem e branco, o homem n ao e branco; com efeito, homem e universal, mas a senten ca n ao e declarada de modo universal; com efeito, todo n ao signica o universal, mas que se toma universalmente. Mas predicar universalmente sobre o predicado universal n ao e verdadeiro; de fato, n ao haver a nenhuma arma c ao na qual o universal se predique (15) do predicado universal como, por exemplo, todo homem e todo animal. Op oe-se contraditoriamente ` a nega c ao a arma c ao que signica o universal com respeito ao mesmo, no qual a nega c ao signica do modo n ao universal, por exemplo: Todo homem e branco Nem todo homem e branco

10

Texto em grego

odeis njrwpos leuks @PHA i tis njrwpos leuksY nntws d` e tn to kjlou ktfn k tn to kjlou pfnD oon p s njrwpos leuks odeis njrwpos leuksD p s njrwpos dkios odeis njrwpos dkiosF hio ` tts m` en ok oon te m lhjes eniD t `s d` e ntikeimns ts ndqet pote p @PSA to to m lhjes eniD oon o p s njrwpos leuks k i njrwpos leuksF i m en on ntifis tn kjlou e kjlouD ngkh tn trn lhj eni h yeudD k i p tn kjb k D oon i wkrths leuks ok i wkrths leuksY i d` e ep tn kjlou @QHA mnD m kjlou dD ok e m` en lhjs d` e yeudsF m g `r lhjs in epen ti in njrwpos leuks k ti ok in njrwpos leuksD k in njrwpos klo `s k ok in njrwpos klsF e g `r rsD k o klsD k e gnet tiD k ok inF dxeie db n @QSA xfnhs topon eni di ` to ` fnei mnein to ` ok in njrwpos leuks m k ti odeis njrwpos leuksY to ` d` e ote tto `n mnei ojb m x ngkhsF pnero `n d` e ti k m pfs mi s ktfs iY to ` g `r to ` de pofi tn pfn per kt efhn ktfsD k po ` to (18a) toD h tn kjb k tinos h p tn kjlou tinsD h s kjlou h s m kjlouF lgw d` e oon i wkths leuks ok wkrths leuksF `n d` e llo ti h pb llou to ` tD ok ntikeimnh llb i kenhs trF t d` e p s njrwpos leuks o p s @SA njrwpos leuksD t d` e tis njrwpos leuks odeis njrwpos leuksY t d` e in njrwpos leuks ok in njrwpos leuksF yti m` en on mi ktfi m pfs ntkeiti ntiftiksD k tnes en tiD erhti k ti ntiD lliD k tnes en tiD erhtiY @IHA k ti o p lhjs h yeuds ntfsD k di ` tD k pte lhjs h yeudsF

Da Interpreta c ao Nenhum homem e branco (20) Algum homem e branco

11

Op oem-se contrariamente a arma c ao do universal e a nega c ao do universal, como por exemplo: Todo homem e branco Todo homem e justo Nenhum homem e branco Nenhum homem e justo

Pois estas n ao podem ser simultaneamente verdadeiras, ainda que suas opostas o possam em rela c ao (25) ` a mesma coisa, por exemplo, Nem todo homem e branco e Algum homem e branco

Assim, pois, em todas as opostas universais dos universais, necessariamente cada uma delas e ou verdadeira ou falsa e tamb em todas as que se referem ao singular, por exemplo: S ocrates e branco S ocrates n ao e branco

Mas todas aquelas sobre os universais (30) de modo n ao universal nem sempre uma e verdadeira e a outra falsa; de fato, e verdadeiro dizer que homem e branco e homem n ao e branco e homem e belo e homem n ao e belo; de fato, se e feio n ao e belo e se chega a algo, ainda n ao o e. Poderia parecer (35) a primeira vista absurdo, j ` a que o homem n ao e branco parece signicar tamb em que nenhum homem e branco; mas n ao signica esta u ltima nem por sua vez, nem necessariamente. E obvio que para uma arma c ao singular, a nega c ao e singular, pois e necess ario que a nega c ao negue o mesmo que arma a arma c ao e sobre a mesma coisa, (18a) seja algum dos singulares, seja algum dos universais, ou como singular ou como universal, por exemplo: S ocrates e branco S ocrates n ao e branco

Mas negar outra coisa ou o mesmo de outra coisa, n ao seria a oposta, mas outra distinta daquela. A arma c ao todo homem e branco se op oe a (5) nem todo homem e branco e a algum homem e branco, nenhum homem e branco, a homem e branco, homem n ao e branco. Fica dito que, a uma arma c ao singular, se op oe contraditoriamente uma nega c ao singular e quais s ao estas, e que as contr arias s ao outras e quais s ao estas (10) e que nem toda oposta e verdadeira ou falsa e porque, e quando e verdadeira ou falsa.

12

Texto em grego

Cap tulo 8, 18a13 - 28

w d i ktfs k pfs g en kjb no `s mnouD h kjlou ntos kjlou h m mowsD oon p s njrwpos leuks ok i p s njrwpos leuks in njrwpos leuks ok in njrwpos leuks odes njrwpos leuks i tis njrwpos leuksD e to ` leuko `n g en mneiF e d` e duon g en nom ketiD ` ex n m in nD o m ktfs D oon e tis jeto nom mtion pp k njrpD to ` in mtion lwuknD th o m ktfs od` e pfs mF od` en g `r difrei toto epen h in ppos k njrwpos leuksF toto d` e od` en difrei to epen in ppos leuks k in njrwpos leuksF e on ti poll ` mnou k e pollD dlon ti k prth toi poll ` h od` en hmneiY o gr in ts njrwpos pposF e odb n ttis ngkh tn m` en khj tn d` e yeud eni ntfnF
2

B. - Marcianus - acrescenta

od` e pfs m - nem a nega c ao.

Da Interpreta c ao

13

Cap tulo 8, 18a13 - 28


una a arma E c ao e a nega c ao que signica uma u nica coisa acerca de outra coisa, ou de maneira universal sendo universal ou de modo diferente, por exemplo: Todo homem e branco O homem e branco Nenhum homem e branco Nem todo homem e branco O homem n ao e branco Algum homem e branco,

se branco signica uma u nica coisa. Do contr ario, se h a um u nico nome para duas coisas que n ao constituem uma u nica coisa, n ao e una a arma c ao; por exemplo, se algu em atribui o nome manto a um cavalo e a um homem, o manto e branco n ao seria una a arma c ao, nem a nega c ao, pois n ao se diferencia em nada ao dizer: o cavalo e branco e o homem e branco. Se, pois, estas signicam v arias coisas e s ao m ultiplas, e evidente que tamb em a primeira signica, ou v arias coisas, ou nada - pois nenhum homem e cavalo - de modo que nessas [asser c oes] n ao e necess ario que uma [das componentes da] oposi c ao seja verdadeira e a outra falsa. Continua... Cap tulo 9 - Futuros contingentes Cap tulo 10 - Proposi c oes armativas e negativas em pares Cap tulo 11 - Proposi c oes que parecem simples mas s ao compostas Cap tulo 12 - Proposi c oes armando ou negando o poss vel Cap tulo 13 - Rela c oes entre proposi c oes poss veis Cap tulo 14 - Sobre proposi c oes contr arias de uma arma c ao

Você também pode gostar