Você está na página 1de 1077

DICIONRIO ESCOLAR

LATINO-PORTUGUS
DICIONRIO ESCOLAR
LATINO - PORTUGUS
Organizado por
ERNESTO FARIA
Catedrtico de Lngua e Literatura Latinas da Faculdade Nacional de
Filosofia da Universidade do Brasil
Com a colaborao de
MARIA AMLIA PONTES VIEIRA
Assistente da Cadeira na Faculdade Nacional de Filosofia
SIEGLINDE MONTEIRO AUTRAN
Assistente da Cadeira na Faculdade Nacional de Filosofia
RUTH JUNQUEIRA DE FARIA
Professora de Latim do Ensino Secundrio
E dos professores
ESTELLA GLATT
PAULO MAIA DE CARVALHO
MARIA AUGUSTA BEVILACQUA
HILDA JUNQUEIRA
3? edio 1962
MINISTRIO DA EDUCAO E CULTURA DEPARTAMENTO NACIONAL DE
EDUCAO CAMPANHA NACIONAL DE MATERIAL DE ENSINO
Esta edio do DICIONRIO ESCOLAR LATTNO-
PORTUGUS foi publicada pela CAMPANHA NACIONAL DE
MATERIAL DE ENSINO, sendo Presidente da Repblica o Doutor
Joo Belchior Marques Goulart, Primei-ro-Ministro o Doutor
Tancredo de Almeida Neves, Ministro da Educao e Cultura o
Doutor Antonio de Oliveira Britto, Responsvel pela Diretoria
Geral do Departamento Nacional de Educao a Professora Dulcie
Kanitz Vicente Vianna e Diretora Executiva da Campanha Nacional
de Material de Ensino a Professora Heloisa Arajo.
Esta a terceira edio do Dicionrio Escolar Latino-Por-
tugus, lanada pela Campanha Nacional de Material de Ensino,
do Departamento Nacional de Educao. O rpido esgotar das
primeiras edies falam sobejamente da sua excelente acolhida
entre mestres e alunos.
Visa o Dicionrio Escolar Latino-Portugus a atender aos
estudantes dos cursos de grau mdio. Registra, pois, essencialmente
os vocbulos de uso corrente no perodo clssico da lngua, no
deixando, contudo,' de mencionar palavras usadas por autoi~es de
valor literrio, anteriores e posteriores quela poca. Ao
apresentar as diversas acepes de um vocbulo, faz citao
precisa de autores e das obras em que ocorre o seu emprego,
peculiaridade que o valoriza e o recomenda para a melhor
compreenso e aprendizagem do lxico latino.
A elaborao do Dicionrio Escolar Latino-Portugus foi
confiada ao professor Ernesto Faria, Catedrtico de Lngua e
Literatura Latinas da Faculdade Nacional de Filosofia da
Universidade do Brasil. Latinista e autor consagrado nos meios
educacionais do Pas, representa o seu nome uma garantia do valor
da obra, que agora se apresenta revista e ampliada.
Com a publicao da terceira edio do Dicionrio Escolar
Latino-Portugus, prossegue o Ministrio da Educao e Cultura,
atravs da Campanha Nacional de Material de Ensino, o seu plano
de assistncia ao estudante brasileiro, proporcionando-lhe uma
obra de alto padro por preo acessvel.
Rio de Janeiro, janeiro de 1962.
HELOSA ARAJO
Diretora Executiva da C.N.M.E.
PRINCIPAIS ABREVIATURAS USUAIS
ABL. = ablativo
ABS. = absoluto, ou em absoluto
ABS.t = absolutamente
AUS. = acusativo
ADJ. = adjetivo
ADV. = advrbio
CF. = confere, compare
COMP. = comparativo
CONJ. = conjuno
DAT. -= dativo
DEM. = demonstrativo
DEP. = depoente
DIM. = diminutivo
DISTRIB. = distributivo
F. = feminino
FREQ. = frequentativo
FUT. = futuro
GEN. = genitivo
IMPF. = imperfeito
IMPESS. = impessoal
INDECL. = indeclinvel
INF. = infinitivo
INTERJ. = interjeio
INTERR. = interrogao, interrogativo
INTR. = intransitivo
LOC.= locativo
M. = masculino
N. = neutro
NOM. = nominativo
NUM. = numeral
ORD. ordinal
PART. = particpio
PERF. = perfeito
PASS. = passado ou passivo
PES. = pessoa
PL. = plural
PREP. = preposio
PRS. = presente
PR. = prprio
PRON. = pronome
PREV. = prevrbio
REFLEX. = reflexivo
SG. = singular
SENT. = sentido
SINC. = sincopado
SUBS. = substantivo
SUBJ. = subjuntivo
SUPERL. = superlativo
TR. = transitivo
V. = verbo
V. = veja
VOC. = vocativo.


OV.
HER. = Heridas
IB. = bis
MED. = Medicamina Faciei
MET. = Metamorfoses
P. = Pnticas
REM. = Remedia Amoris
TRIST. Tristes
PRS. = Prsio
PETR. = Petrnio
PLAUT. = Plauto
AMPH. = Anfitrio AS. =
Asinaria AUL. = Aulularia
BAC. = Bacchides CAPT. =
Cativos CAS. = Casina
CIST. = Cistellaria CURC. -
= Curculio EP. = Epidicus
MEN. = Menaechmi MERC.
= Mereator MIL. = Miles
Gloriosus MOST. =
Mostellaria PERS. = Persa
POEN. = Poenulus PS. =
Pseudolus RUD. = Rudens
ST. = Stichus TRIN.
Trinummus TRUC.
Truculentus VID. =
Vidularia
PLN. = Plnio (o Velho)
H. NAT. Histria Natural
PLN. = Plnio (o jovem)
PAN. = Panegrico de Trajano EP. =
Epistulae
PROP. = Proprcio
Q. CURC. = Quinto Crcio
SAL. = Salstio
C. CAT. = Conjurao de Catilina B.
JUG. = Bellum Jugurthinum HIST. =
Fragmentos de Histria
SN. = Sneca
APOC. = Apocolocyntosis BEN.
= De Beneficiis CLEM. = De
Clementia PROV. De
Providentia CONST. = De
Constantia
SEN.
MARC. = Ad Mareiam
VIT. = De Vita Beata
OT. = De Otio
TRANQ. = De Tranquillitate animi
BREV. = De Brevitate Vitae
POLYB. = Ad Polybium
HELV. = Ad Helviam
EP. = Epistulae
NAT. = Naturales Quaestiones
AG. = Agamemnon
HERC. F. = Hrcules furens
HERC. OE. = Hrcules Oetaeus
MED. = Medea
PHAED. = Fedra
OED. = Edipo
TH. = Tiestes
TRO. = Troadas
S. IT. = Silio Itlico
SUET. = Suetnio
TC. = Tcito
AN. = Anais
AGR. Agrcola
GERM. = Germnia
HIST. = Histrias
D. = Dilogo dos Oradores
TER. = Terneio AD. = Adelphoe AND. =
Andria EUN. = Eunuchus * HEAUT. =
Heautontimorumenos HEC. = Hecyra
PHORM. = Phormio
T. LIV. = Tito Lvio
TIB. Tibulo
V. FLAC. = Valrio Flaco
V. MAX. = Valrio Mximo
VARR. = Varro
L. ou L. LAT. = De Lngua Latina MEN.
= Menippearum fragmenta R. = Res
rusticae
VEL. = Veleio Patrculo
VERG. Verglio
BUC. = Buclicas EN. =
Eneida G. = Gergicas
CATAL. = Catalepton COP.
= Copa CUL. = Culex.

A

a subs. f. (ou n.) indecl. 1) 1* letra
do alfabeto latino (Cc. Div. 1,23). 2)
Abreviaes diversas: a) A. = Aulus, Aulo
(prenome romano); b) A.U.C.= anno urbis
conditae do ano da fundao da cidade; c)
a.u.c. = ab urbe condita desde a fundao da
cidade (expresses frequentes nos historia-
dores); d) a.d. = ante diem (nas datas,
particularmente frequente nas cartas); aceppi
tuas litteras a. d. quintum Terminalia (Cc.
At. 6, 1, 1) recebi tua carta no quinto dia
antes das Terminalia; e) a = absolvo (nos
boletins dos juzes) absolvo, donde Ccero
denomin-la a letra da salvao (Cc. Mil.
15).
, ou h interj. Veja ah.
a, ab, abs prep. abl. e prev. I Sent. prprio:
1) Ponto de partida (da vizinhana de um
lugar, e no do interior do mesmo), podendo
ou no ter ideia de movimento: a signo
Vertumni in Circum Maximum venit (Cc.
Verr. 1, 154) veio da esttua de Vertuno ao
Circo Mximo. 2) Afastamento, separao:
de, longe de: ab oppido castra movit (Cs. B.
Civ. 3, 80, 7) levantou acampamento
(afastando-se) da cidade. 3) Ainda em
sentido local: do lado de: a decumana porta
(Cs. B. Gal. 6, 37, 1) do lado da porta
decumana. II Desses empregos concretos
passou a ser usada em outras acepes deles
derivadas, indicando: 4) Procedncia de, da
parte de: legati ab Aeduis et a Treveris
veniebant (Cs. B. Gal. 1, 37, 1) vinham
embaixadores da parte dos duos e dos
trviros. 5) Descendncia: de, descendente
de: a Deucalione ortus (Cc. Tusc. 1,21)
descendente de Deucalio. III Em sent.
figurado: 6) Do lado de, do partido de, em
favor de: ab reo dicere (Cc. Clu. 93) falar
em favor do ru. 7) A respeito de, quanto a,
acerca de: tempus mutus a litteris (Cc. At.
8, 14, 1) poca silenciosa quanto a cartas.
Com verbos passivos, indica o complemento
de causa eficiente: a magistratu
Aeduorum accusaretur (Cs. B. Gal. 1, 19,
1) seria acusado por um magistrado dos
duos. IV Sent. temporal: 8) Desde,
depois de: a tuo di-gressu (Cc. At. 1, 5,4)
depois da tua partida. Obs.: Como
prevrbio, ab-indica afastamento, ausncia, e
da privao: abduco levar para longe, afas-
tar; amns privado da razo, louco. Ab
empregada geralmente antes de vogal e de d, I,
n, r, s e da semivogal i (j); abs antes de t
(raro); a antes das demais consoantes.
Entretanto no uso corrente encontram-se
excees que mostram que essas regras no
so de carter absoluto. Em composio ab se
emprega antes de vogal, de h e das consoantes
d, 1, n, r, s; abs antes de c, t; antes de p, abs
reduz-se a as; a a forma reduzida antes das
bilabiais b, m.
ubaculus, -I, subs. m. Abculo (pequeno cubo de
vidro colorido para ornamentar pavimentos)
(Pln. H. Nat. 36,199).
abcus, -, subs. m. 1) Qualquer espcie de mesa,
ou tabuleiro: baco. 2) Tbua de clculo (Prs.
1, 131). 3) Mesa ou tabuleiro de jogo (Suet.
Ner. 22). 4) Ba, arca (Cc. Tusc. 5, 61).
abalinti, -nis, subs. f. Abalienao
(transferncia legal), cesso por venda (Cc.
Top. 28).
ablintus, -a, -um, part. pass. de aba-lino.
abalin, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Fazer passar a outrem, alienar,
vender: ea quae accepisset a maioribus
vendidisse atque abalienasse (Cc. Verr. 4,
134) ter vendido e alienado o que tinha
recebido dos antepassados. 2) Desviar, privar
(Cc. Fam. 1, 8, 5). II Sent. figurado: 3)
Afastar, indispor (Cc. De Or. 2, 182).
Abantus, -a, -um, adj. De Abante, aban-teu,
abantia (Ov. Met. 15, 164) ).
Abantids, -ae, subs. m. Abantada, des-
cendente de Abante, filho de Abante, i. ,
Acrsio (Ov. Met. 4, 607).
ABAKIS
ABO

Abri.s, -is, ou -idis, subs. pr. m. Nome de
diversas personagens: 1) bare, nome de um
rtulo (Verg. En. 9, 344). 2) Nome de um
companheiro de Fineu (Ov. Met. 5, 86). Obs.:
Ac. Abarin (Ov. Met. 5, 86).
Abas, -ntis, subs. pr. m. Abante, nome de
diversas personagens (Verg. En. 3,286.),
abvus, -, subs. m. 1) Trisav (Cc. Br. 213). 2)
Antepassado (geralmente no plural) (Cie.
Har. 38).
Abazea, -rum, n. pl. v. Sabazia.
Abbassium, -i, subs. pr. n. Abssio, cidade da
Frigia (T. Liv. 38, 15, 15).
1. Abdra, -ae, subs. pr. f. Abdera, cidade da
Trcia (Cie. At. 4, 17, 3).
2. Abdra, -rum, subs. pr. n. pl. O mesmo que
o precedente (T. Liv. 45,29,6).
Abdritae, -rmti, subs. loc. m. pl. Abde-ritas,
habitantes de Abdera (T. Liv. 38, 41, 9).
Abdrtnus, -a, -um, adj. De Abdera, relativo a
Abdera, abderitano (Marc. 10,25,4).
Abdrits, -ae, subs. loc. m. Abderita, natural de
Abdera (Cc. Br. 30).
abdicti, -nis, subs. f. 1) Ao de deixar de
lado, renunciar a uma coisa (T. Liv. 6,16,8).
2) Deserdao (Sn. Contr. 1,8,6).
abdictus, -a, -um, part. pass. de abdico.
1. abdico, -s, -re, -v, -atum, v. tr. I Sent.
primitivo: Negar, recusar-se a reconhecer.
Da: 1) Renegar (T. Liv. 40, 11, 2). II V.
refl. 2) Renunciar a, demitir-se de, abdicar:
magistratu se abdicavit (Cc. Cat. 3,15)
demitiu-se da magistratura. III V. intr. 3)
Demitir-se: abdicaverunt cnsules (Cc. N.
Deo. 2, 11) demitiram-se os cnsules. Obs.:
No sentido n' 2, usado por Sa-lstio, e na
prosa imperial, sem ser reflexivo: abdicato
magistratu (Sal. Cat. 47, 3) tendo abdicado a
magistratura.
2. abdico, -is, -re, -dixi, -dictum, v. tr. (termo da
lngua religiosa). Recusar (no dar mais sinais
favorveis) (Cc. Div. 1, 31).
abdictus, -a, -um, part. pass. de abdico, -is.
abdidi, perf. de abdo.
abdtus, -a, -um. I Part. pass. de abdo II
Adj.: 1) Retirado, afastado (Cc. Tusc. 5, 38).
Da, em sent. figurado: 2) Escondido, secreto
(Cc. Or. 30). 3) Subs. n. sg. (formando
expresses adverbiais) ex abdito (Cc. Or. 79)
de pro-
venincia secreta. 4) No pl.: as profundezas,
as entranhas: terrai abdita (Lucr. 6, 809) as
profundezas da terra.
abdixi, perf. de abdico.
abd, -is, -re, -didi, -ditum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Retirar, afastar: carros... in artiores
selvas abdiderunt. (Cs. B. Gal. 7, 18, 3)
retiraram as carroas para os mais densos
bosques. II Sent. figurado: 2) Encobrir,
esconder, ocultar (Cc. Div. 2, 51). 3) Cravar,
afundar, com dat. (uso potico) lateri abdidit
ensem (Verg. En. 2, 553) cravou a espada no
flanco. Obs. Com abl., ou com in mais
acusativo tambm de emprego potico (Ov.
Met. 8, 25).
abdmen, -inis, subs. n. I Sent. prprio:
1) Ventre, abdmen (falando dos animais e
principalmente do porco) (Pln. H. Nat. 11, 37,
84). II Sent. figurado:
2) Gula, sensualidade: insaturabile abdmen
(Cc. Sest. 110) ventre insacivel .
abdco, -is, -re, -dxi, -ductum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Afastar, fazer sair (Cs. B. Civ. 1,
15, 3). 2) Levar fora, arrastar (Cc. Verr. 5,
125). II Sent. figurado: 3) Separar de,
afastar, desviar (Cc. Tusc. 1, 83). 4) Levar,
destruir: omnia sternet abducetque secum
vetustas (Sen. Marc. 26, 6) a velhice abater
e levar tudo consigo. Obs. Imperat. abduce
frequente na lngua arcaica (Plaut. Cure. 693);
(Ter. Ad. 482).
abductus, -a, -um, part. pass. de abdco.
abdmen =abdomen.
abdxi, perf. de abdco.
abgi, perf. de abigo.
AblIa, -ae, subs. pr. f. Abela, cidade da
Campnia (Verg. En. 7, 740).
Abellnum, -I, subs. pr. n. Abelino, cidade da
Itlia, na Campnia (Pln. H. Nat. 3, 63).
abna, -ae, v. habena.
Abentinus, -i, v. Aventinus.
abo, -is, -ire, -ii, -itum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Ir-se, ir-se embora (e da: partir)
(Cc. Cat. 2,1). II Sent. figurado: 2) Ir-se,
desaparecer: abiit ille annus (Cc. Sest. 71)
foi-se aquele ano. 3) Deixar, livrar-se de
(abl. com prep. ab) (Cc. Div. 2,22). 4) Mudar
de natureza, transformar-se (ac. com a prep.
in) (Ov. Met. 1, 236). 5) Na ln-
ABEQUT
13 ABJDICATUS

gua familiar: abin in malam crucem? (Plaut.
Most. 850) por que no vais para o
inferno?. Obs.: Constri-se com abl. com as
preposies ab, de, ex, com aus. com in, bem
como com infinitivo.
abequt, -s, -re, -vi, v. intr. Partir a cavalo
(T. Lv. 24, 31, 10).
abram, pret. imperf. de absiun.
abro, fut. imperf. de absiun.
aberrt, -nis. subs. f. I Sent. pr
prio: 1) Meio de se afastar. II Sent. figurado: 2)
Distrao, diverso (Cc. At. 12, 38, 3).
abrr, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I
_ Sent. prprio: 1) Errar longe, des
viar-se do caminho, extraviar-se (Plaut.
Men. 31). II Sent. figurado: 2) Afas
tar-se (sent. moral) (Cc. Lig. 19). 3)
Desviar o esprito, a ateno (Cc.
Of. 1, 100).
abes, ind. pres. ou imperat. de absum.
absse, inf. pres. de absum.
abentis, gen. sg. do part. pres. abiens
(v. abeo).
abfre, ou abfutrum esse, inf. de absum.
abfrem, imperf. subj. de absum.
abfat, o mesmo que absit.
abfui, perf. de absiun.
abfutrus, -a, -um, part. fut. de absum.
abhinc, adv. I Sent. local: 1) Longe daqui
(Lucr. 3, 954). II Sent. temporal: 2) A
partir desse momento, a contar de agora (Cc.
Div. 2, 118). Obs.: Constri-se com aus. e
abl.
abhrrens, -ntis. I Part. pres. de abhorro. II
Adj.: Importuno, inoportuno (T. Lv. 30,
44, 6). 2) Que no se pode conciliar com,
incompatvel: huic profectioni abhrrens mos
(T. Lv. 2, 14, 1) costume que no se pode
conciliar com esta partida. Obs.: Constri-se
com dat.
abhorro, -s, -re, -i, v. intr. I Sent. prprio:
1) Afastar-se com horror: non debent... iudices
a musarum honore et a poetarum salute
abhorrere (Cc. Arch. 27) no devem os
juizes afastar-se com horror da glria das
musas nem da sal vaguarda dos poetas. 2)
Afastar-se, distanciar-se (Cc. Arch. 1). II
Sent. figurado (por enfraquecimento de senti-
do). 3) Ser estranho a, ser oposto, estar em
contradio com (Cc. Arch. 3). Obs.
Constri-se com ab e abl. ou s com abl (Tac,
Q. Crc), ou como in-transitivo puro (Cc.
Clu. 41).
abi, imperat. de abeo.
abbitur, fut. pass. impess. de abeo. abici,
v. abjicio.
abidum (Ter. Heaut. 249) vai-te, pois.
abignus, -a, -um, adj. De abeto (Prop.
3, 1, 25). abiens, -euntis, part. pres. de abeo.
abis -tis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Abeto (rvore) (Cs. B. Gal. 5, 12, 5).
II Da, todo objeto fabricado com
abeto: 2) Navio, nave (Verg. En. 8, 91).
3) Lana (Verg. En. 11, 667).
abg, -is, -re, -egi, -ctum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Afastar violentamente, afastar aos
empurres, enxotar (Cc. De Or. 2, 247).
Roubar o gado, tocando-o (Cc. Verr. 1, 28). II
Sent. figurado: 3) Fazer desaparecer,
desaparecer, dissipar (Verg. En. 8, 407).
1. ab, perf. de abeo.
i. Abii -rum, subs. loc. m. pl. Os bios, povo da
Ctia que passava por muito civilizado (Q.
Crc. 7, 6, 11).
abiti, -nis, subs. f. Partida: Quidve hinc abitio?
(Plaut. Rud. 503) por que a partida daqui?.
abitus, -s, subs. m. 1) Partida, afastamento (Cc.
Verr. 3, 125). 2) Passagem, sada (Verg. En. 9,
380).
abiv, perf. de abeo.
abjci, perf. de abjicio.
anbjct (ou abiect), adv. De modo abjeto,
vilmente, e, por enfraquecimento de sentido:
com desnimo, sem esperana (Cc. Phil. 3,
28).
abjct (ou abicto), -nis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Ao de rejeitar, de deixar cair. II
Da, em sentido moral: 2) Abatimento,
desnimo (Cc. Pis. 88).
abjctiis, -a, -um (ou abictus). I Part. pass. de
abjicio. II Adj.: 1) Baixo, abjeto (Cc. Mil.
47). 2) Abatido, desanimado, sem coragem
(Cc. Lae. 59). Na lingua da retrica: 3) Banal,
sem relevo.
abjicio (abico), -is, -re, -jci, -jctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Lanar longe, atirar longe de
si (T. Lv. 2, 46, 3). II Da, em sent. fsico
ou moral: 2) Jogar abaixo, rebaixar, rejeitar,
abandonar (Cc. Of. 1, 72). 3) Atirar-se, jogar-
se ao cho, atirar-se aos ps de, deixar-se aba-
ter (reflexivamente) (Cc. De Or. 1, 28).
III Sent. figurado: 4) Renunciar a,
desfazer-se de (Cc. Cat. 2, 14). Obs. A
melhor grafia deste verbo abicio, abi-
cis, abicre, etc.
abjudictus (abiudictus), -a, -um, part. pass. de
abjudco.

ABJDIC 14 ABORIOR

abjudc (ou abiudco), -s, -re, -avi, -atum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Privar algum de uma
coisa por sentena judicial, abjudicar (Cie.
Agr. 2, 43). II
Da: 2) Rejeitar, renunciar a, recusar
(Cc. Caec. 99).
abjung (ou abingo), -is, -re, -junxi, -jnctum,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Tirar do jugo,
desatrelar: maerentem abiungens iuvencum
(Verg. G. 3, 518), desatrelando o novilho
consternado. II Sent. figurado: 2) Separar,
apartar (Cs. B. Gal. 7, 56, 2).
abjnxi, pret. perf. de abjungo.
abjrtus, -a, -um, part. pass. de abjuro.
abjuro (ou abiro), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Negar por juramento,
abjurar (Plaut. Rud. 14). II
Da: 2) Negar, recusar (Cc. At. 1,
8, 3).
abltivus, -, subs. m. Ablativo (acompanhado ou
no de casus) (Quint. 1, 4, 26).
abltus, -a, -um, part. pass. de aufro.
ablgti, -nis, subs. f. 1) Ao de afastar para
algum lugar (T. Lv. 6, 39, 7). 2) Banimento,
desterro, exlio (Pln. H. Nat. 7, 149).
ablgtus, -a, -um, part. pass. de ablgo.
ablg, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. Afastar,
mandar para longe, exilar (Cc. At. 2, 18, 3).
abligurr, -Is, -ire, -ivi, (ou -u), v. tr. I Sent.
prprio: 1) Fazer desaparecer lambendo (Am.
Nat. 7, 3). II Sent. figurado: 2) Dissipar,
devorar (Ter. Eun. 235).
ablc, -s, -re, v. tr. Alugar (Suet. Vit. 7).
ablud, -is, -re, v. tr. I Sent. prprio: 1) No
estar de acordo no jogo com. II
Sent. figurado: 2) Afastar-se de, ser
diferente (Hor. St. 2, 3, 320).
ablu, perf. de ablo.
ablo, -is, -re, -, -tum, v. tr. Tirar lavando,
lavar [o sangue ou o suor] (Verg. En. 2,
719/720).
ablt, -nis, subs. f. Abluo, ao de lavar
(Pln. H. Nat. 17, 74).
abltus, -a, -um, part. pass. de ablo.
abnt, -s, -re, v. tr. Salvar-se a nado (Estc.
Ach. 1, 382).
abnegtus, -a, -um, part. pass. de abnego.
abng, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. 1) Recusar,
negar, denegar (Verg. En. 7, 424/425). 2)
Com infinitivo: recusar-se a, renunciar a
(Verg. En. 2, 637).
abnps, -tis, subs. m. Trineto (Suet. Tib. 3).
abnptis, -is, subs. f. Trineta (Suet. Ner. 35).
Abnba, -ae, subs. pr. f. bnoba, montanha da
Germnia (Tc. Germ. 1).
abncto, -s, -re, v. intr. Passar a noite fora de
casa (Sn. Vit. 26, 6).
abnrmis, -e, adj. Que no est de acordo com a
regra fixa (Hor. St. 2, 2, 3).
abnu, -is, -re, -ui, -utum ou -uitum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Recusar por um sinal de
cabea; fazer sinal que no (A. Gl. 10, 4, 4).
II Sent. figurado: 2) Recusar, negar (Cc.
Leg. 1, 40). Obs. Part. fut. abnuiturus (Sal.
Hist. 1, 50).
abnt, -s, -re, -vi, -atum, v. freq. Recusar
muitas vezes (com movimento de cabea),
recusar (Cc. De Or. 3, 164).
Abolni, -rum, subs. loc. m. Abolanos, povo do
Lcio (Pln. H. Nat. 3, 69).
abol, -s, -re, -vi (-ui), -Hum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Destruir, aniqui
lar, abolir, suprimir (Verg. En. 4, 497).
II Sent. figurado: 2) Fazer perder a
lembrana de, olvidar (T. Lv. 10, 4, 4).
Obs. Verbo raro (atestado apenas a par
tir de Verg. e T. Lv.), cujas formas
mais frequentes so o inf. prs. e o part.
pass.
abolsc, -is, -re, -vi, v. intr. incoat. I Sent.
prprio: 1) Extinguir-se. II Da: 2) Decair
pouco a pouco, perder-se, apagar-se (Verg.
En. 7, 231).
abolvi, perf. de abolo e de abolsc.
aboliti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Anulao, supresso (Tc. An. 13, 50). II
Sent. figurado: 2) Anistia (Suet. Tib. 4).
abolltus, a, -um, part. pass. de abolo.
abolia, -ae, subs. f. Abola, manto de l grosseira
usado, principalmente, por soldados e
camponeses (Marc. 8, 48, 1).
aboli, perf. de abolo.
abminndus, -a, -um, adj. Abominvel,
abominando (T. Lv. 8, 24, 11).
abmintus, -a, -um, part. pass. de abo-minor.
abminor, -ris, -r, -tus sum, v. dep. tr. I
Sent. prprio: 1) Repelir como mau agouro
(T. Lv. 39, 22, 5). n Na lngua comum: 2)
Afastar-se com horror, detestar, abominar
(Ov. Met. 9, 677).
Aborigins, -um, subs. loc. m. pl. I Sent.
prprio: 1) Aborigins ou os primeiros
habitantes do Lcio e da Itlia (Cc. Rep.
2, 5). II Da: 2) Os aborigins, pri
meiros habitantes de um pas.
aborior, -iris, -ir, -rtus sum, v. dep. intr.
Morrer, desaparecer, extinguir-se (Lucr.
3, 155).
ABORISCOR 15 ABSCONDITUS

aborscor, ris, -I, v. dep. intr. Morrer, de-
saparecer (Lucr. 5, 733).
abort, -nis,subs. f. Aborto (Cc. Clu.34).
abortivus, -a, -um, adj. Nascido antes do tempo
(Hor. St. 1, 3, 46).
1. abrtus, -a, -um, part. pass. de aboror.
2 abrtus, -fls, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Aborto (Cc. At. 14, 20, 2). 2) Obra (literria)
imperfeita (Pln. Praef.
28). abrd, -is, -re, -rs, -rsum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Tirar raspando ou cortando,
raspar (Cc. Com. 20). II Sent. figurado: 2)
Roubar, extorquir, arrebatar a (Cc. Caec. 19).
abrsi, perf. de abrdo.
abrsus, -a, -um, part. pass. de abrdo.
abrptus, -a, -um, part. pass. de abripio.
Abrincatni, -rum, ou Abrincatui -rum, subs.
loc. m. pl. Abrinctuos, povo da Glia que
deu o nome cidade de Avranches (Pln. H.
Nat. 4, 107).
abripi, -is, -re, -ripu, -rptum, v. tr. Arrebatar,
arrancar, levar fora: abripe-re a tribunali
(Cc. Verr. 5, 17) arrancar do tribunal.
Obs.: Constri-se, na prosa clssica, com as
preposies ab, de, ex; e com o dativo na
prosa imperial.
abripi, perf. de abripio.
abrogti, -nis, subs. f. Ab-rogao, supresso
de uma lei por intermdio de outra (Cc. At.
3, 23, 2).
abrogtus, -a, -um, part. pass. de abrgo.
abrg, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
tcnico: 1) Pedir a ab-rogao s, ab-rogar,
suprimir por lei ou decreto (Cc. Br. 222). II
Da, na lngua comum: 2) Tirar, suprimir:
abroges fidem iuris iurandi (Cc. Rose. Com.
44) tires
0 crdito do juramento.
abrmp, -is, -re, -rupi, -ruptum, v. tr.
1 Sent. prprio: 1) Separar quebran
do, separar violentamente (T. Lv. 3, 19,
9). II Da: 2) Rasgar (sentido fsico
e moral), romper bruscamente (Verg.
En. 3, 199). in Sent. figurado: 3)
Cortar, interromper bruscamente (Verg.
En. 4, 388).
abrpi, perf. de abrumpo.
Abrupls, -is, subs. pr. m. Abrpolis, rei da
Trcia (T. Lv. 42, 41, 11).
abrpt, adv. Bruscamente, abruptamente
(Quint. 3, 8, 6).
abrupti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Rutura (Cc. Div. 2, 84). II Sent. figurado:
2) Divrcio (Cc. At. 11, 3, 1).
abruptum, -i, subs. n. Precipcio, abismo (Verg.
En. 12, 687).
abrptus, -a, -um, I Part. pass. de abrumpo. II
Adj. Sent. prprio: 1) Abrupto,
escarpado, inacessvel (Tc. An. 2, 23). Da,
em sent. figurado: 2) Perigoso, temerrio (S.
It. 7, 219). 3) Intratvel (tratando-se do
carter) (Tc. An. 4, 20).
abs, veja a, ab.
abscd, -is, -re, -cssi, -cssum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Ir para longe, ir-se embora,
distanciar-se, afastar-se: abscede (Plaut. Aul.
55) vai te embora. II Sent. figurado: 2)
Ir-se, desaparecer (Ov. F. 3, 307). 3) Abando-
nar (T. Lv. 37, 25, 2).
abscssi. perf. de abscdo.
abscssi, -nis, subs. f. Ao de se afastar,
afastamento (Cc. Tim. 44).
abscssfirus, -a, -um, part. fut. de abscdo.
1. abscssus, -a, -um, part. pass. de abscdo.
2. abscssus, -s, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Ao de se afastar, afastamento, partida (Verg.
En. 10, 444). II Sent. figurado: 2) Ausncia
(Tc. An. 4, 57). 3) Retirada (Tc. An. 12, 33).
1. abscidi, perf. de abscido.
2. abscidi, perf. de abscindo.
abscid, -is, -re, -cidi, -cisum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Separar, ou destacar cortando,
cortar: abscidere caput (Cc. Phil. 11, 5)
cortar a cabea. II Sent. figurado: 2)
Cortar: abscissus in duas partes exercitus (Cs.
B. Civ. 3, 72, 2) o exrcito foi cortado em
duas partes. 3) Tirar, arrebatar (T. Lv.
35,45,6).
abscindo, -is, -re, -cidi, -cssum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Separar rasgando, rasgar, arrancar
(Cc. Verr. 5, 3). II Sent. figurado: 2)
Suprimir (Hor. Epo. 16, 35).
abscs, adv. Concisamente, de modo conciso
(V. Max. 3, 7,6).
abscissus, -a, -um, part. pass. de abscindo.
abscisus, -a, -um. I Part. pass. de abscido. II
Adj.: 1) Abrupto, severo, rigoroso (T. Lv.
32,5,12). III Sent. figurado: 2) Intratvel,
spero, inacessvel (Sn. Ciem. 1,2,2).
abscndi, ou abscondidi, perf. de abscndo.
abscondit, adv. 1) Obscuramente, abs-
trusamente (Cc. Inv. 2, 269). 2) Pro-
fundamente (Cc. Fin. 3, 2).
absconditus, -a, -um, I Part. pass. de
abscndo. II Adj.: 1) Escondido, invisvel,
oculto (Cc. Phil. 2, 108). Sent. figurado: 2)
Ignorado, secreto, misterioso (Cc. Cat. 3,3).
ABSCOND 16 ABSTINENTIA

abscnd, -is, -re, condidi (-condi), -cnditum
(cnsuni), v. tr. I Sent. prprio: 1)
Esconder, ocultar (Cc. Nat. 2,66). II Sent.
figurado: 2) Perder de vista (emprego potico)
(Verg. En. 3,291). 3) Dissimular (Cc. Amer.
121). 4) Deitar-se, desaparecer (tratando-se de
astros e na v. pass.) (Verg. G. 1, 221). Obs.: O
perf. absconddi o clssico; a forma abscondi
comea com Sneca, o retor.
absns, -ntis. I Part. prs. de absum. n
Adj.: ausente (Cc. Verr. 5, 109). Obs.: Abl.
sing. absenti (Plaut. Mil. 1341); (Plaut. Men.
492). Gen. pl. absen-tum (Plaut. Stich. 5).
absentia, -ae, subs. f. Ausncia, afastamento
(Cc. Pis. 37).
absentium, v. absinthium.
absentivus, -a, -um, adj. Ausente (Petr. 33,2).
absili, -Is, -ire, -silui (-silivi), v. intr. Saltar para
longe de, afastar-se saltando (Lucr. 6,1217).
absini, prs. do subj. de absum.
absimlis, -e, adj. Dissemelhante, diferente (Cs.
B. Gal. 3, 14, 5).
absinthium, -, subs. n. Absinto (Lucr. 1,935).
absisiiti, perf. de absisto.
absist, -is, -re, -stiti, v. intr. I Sent. prprio:
1) Afastar-se de, retirar-se (Cs. B. Gal.
5,17,2). II Da: 2) Cessar de, deixar de,
renunciar a (Verg. En. 6, 399). 3) Parar, no
continuar (Verg. En. 1,192). Obs.: Constri-se
com abl. e com inf. No significado 3) como
intransitivo absoluto.
absolut, adv. De modo acabado, perfeitamente
(Cc. Or. 227).
absolti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Ao de desembaraar-se, liber-tar-se. II
Da: 2) Quitao, soluo (Cc. Cat. 3, 9). III
Sent. figurado: 3) Acabamento, perfeio (Cc.
Fin. 5, 38). 4) Na lngua retrica: exatido
(Cc. Inv. 32).
absolutrius, -a, -um, adj. Que absolve,
absolutrio (Sn. Contr. 6,5).
absolfitus, -a, -um, I Part. pass. de absolvo. II
Adj.: acabado, perfeito (Cc. Of. 3,14).
absolvi, perf. de absolvo.
absolvo, -is, -re, -solvi, -soltum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Separar, desligar: te
absolvam brevi (Plaut. Ep. 466) eu te
desembaraarei imediatamente,II Da: 2)
Absolver, perdoar (Cc. Clu.
116). 3) Acabar, terminar (Cc. Fin. 2, 105). 4)
Acabar, dizer tudo (Sal. C. Cat. 38,3).
absnus, -a, -um, adj. I Sent. prprio 1)
Dissonante, sem harmonia, desafinado (Cc.
De Or. 3,41). II Sent. figurado: 2)
Discordante (T. Lv. 1,15,6). Obs.: Constri-se
com dat., ou abl. com a prep. ab.
absorb, -s, -re, -bui, v. tr. I Sent. prprio:
1) Engolir, devorar (Cc. Phil. 2,67). II
Sent. figurado: 2) Absorver, engolir (Cc.
Sest. 13).
absorbi, perf. de absorbo.
absque, prep. abl. Na ausncia de, sem, exceto
(Plaut. Men. 1022). Obs.: Na poca arcaica e
principalmente em Plau-to e Terncio, aparece
com sentido condicional, vindo acompanhado
de abl. e do imperf. do subj. de sum, esset ou
foret: absque te esset, hodie non viverem
(Plaut. Men. 1022) se no fosses tu, hoje no
estaria vivo.
abstmius, -a, -um. adj. I Sent. prprio 1) Que
se abstm de bebidas, abs-tmio (Hor. Ep.
1,12,7). II Sent. moral: 2) Sbrio (Hor. Ep.
1,12,6).
abstntus, -a, -um, part. pass. de abs-tino.
absterg, -s, -re, -trsi, -trsum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Enxugar, limpar (Cc. Phil.
14,34). II Sent. figurado: 2) Dissipar, fazer
desaparecer (Cc. Tusc. 3, 43). Obs.: Abstersti
(Ca-tul. 99, 8) o perf. sincopado.
absterr, -s, -re, -terrui, -territum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Afastar pelo terror. II Da:
2) Afastar, desviar (Cc. Verr. 2,142). 3) Tirar,
recusar (com ac. e dat.) (Lucr. 4, 1234). Obs.:
Constri-se com aus. e abl. acompanhado ou
no da prep. de, e com dat.
absterritus, -a, -um, part. pass. de abs-terro.
abstrsi, perf. de absterg.
abstinens, -ntis. I Part. prs. de abs-tino. II
Adj. 1) Que se abstm, abstinente (Col. R.
Rust. 11, 1, 13). 2) Moderado, reservado (Cc.
Q. Fr. 1,1,11). 3) Desinteressado (Cc. Of. 2,
76). Obs.: Constri-se com abl. Em poesia
aparece com genitivo (Hor. O, 4, 9, 37).
abstinnter, adv. Desinteressadamente (Cc. Sest.
37).
abstinentia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Respeito pelo que dos outros, ao de abster-
se de alguma coisa (Cc. At. 5, 15, 2). II
Sent. figurado: 2)
ABSTIN 17 ABUKIUS

Desinteresse (Cc. Of. 2, 77). 3) Abstinncia,
jejum (Tc. An. 4,35).
abstin, -s, -re, -tin, -tentam, v. tr.
I __ Sent. prprio: 1) Ter distncia,
manter afastado (T. Lv. 7,27,8). II Da: 2)
Abster-se de tocar, abster-se (Cc. Verr. 1,93).
3) Intransitivmente: abster-se, conter-se (Cs.
B. Gal. 1, 22, 3). Obs.: Intransitivamente
usado com abl. precedido da prep. ab ou sem
ela, e em poesia com o genitivo.
abstin, perf. de abstin.
abstt, perf. de absisto.
abst, -s, -re, v. intr. Manter-se afastado, estar
longe (Hor. A. Pot. 360).
abstrh, -is, -re, -trxi, -tratam, v. tr.
I __ Sent. prprio: 1) Levar puxando,
arrancar, retirar: ab matris amplexu (Cc.
Font. 46) arrancar dos braos da me. II
Sent. figurado: 2) Desviar, distrair, separar
(Cc. C. M. 15). Obs.: Constri-se com aus.,
ou abl. com as reposies: ab, de ou ex. Obs.:
Inf. perf. sincopado abstraxe (Lucr. 3,650).
abstrxi, perf. de abstrh.
abstrd, -is, -re, -trsi, -trsum, v. tr. I Sent.
prprio 1) Impelir para longe, empurrar. II
Da: 2) Ocultar, esconder (sent. prprio e
figurado): semina flammae abstrusa in venis
si-licis (Verg. En. 6, 6) Germes das chamas
escondidos nos veios do slex.
abstrsi, perf. de abstrd.
abstrsus, -a, -um. I Part. pass. de abstrd. II
Adj.: 1) Oculto, secreto, escondido (Cc.
Dom. 25). 2) Impenetrvel (Cc. Ac. 2,30). 3)
Dissimulado, fechado (tratando-se do
carter)'. (Tc. An. 1,24).
abstls, 2" pes. sing. do subj. prs. de abstlo
(are.) = aufro.
abstli, perf. de aufro.
absum, -s, -esse, fi (abfi), v. intr. I Sent.
prprio: 1) Estar afastado, distante de, distar
(sentido local ou temporal): non longe a
Tolosatium fi-ibus absunt (Cs. B. Gal. 1, 10,
1) no esto muito longe da fronteira dos to-
losates. (Senectus) haud procul absit a morte
(Cc. C. M. 77) ...a velhice no esteja muito
longe da morte. II Da: 2) Estar ausente
(Cc. Fam. 4, 3, 1). 3) Faltar (Cc. Br. 203). 4)
Diferir, ser diferente (Cc. Of. 1,50).
absm, -is, -re, -smpsi, -smptum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Consumir, esgotar (T. Lv.
23,12,4). II Da: 2) Destruir, aniquilar
(T. Lv. 24,47,
16). 3) Morrer, perecer (T. Lv. 5,7,3). III
Sent. figurado: 4) Consumir, devorar, esgotar,
dissipar (Cc. Quinct. 34).
absmps, perf. de absmo.
absmptas, -a, -um, part. pass. de absmo.
absrd, adv. I Sent. prprio: 1) De modo
discordante, desafinadamente: si absurde canat
(Cc. Tusc. 2, 12) se cantar
desafinadamente. II Sent. figurado: 2)
Estupidamente,' absurdamente (Cc. Rep.
2,28).
absrdus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Que tem um som desagradvel ao
ouvido, desafinado, dissonante (Cc. De
Or. 3, 41). II Sent. figurado: 2)
Chocante, desagradvel, discordante
(Cc. De Or. 2,85). Donde: 3) Absurdo
(Cc. Phil. 8, 4).
absynthlum, v. absinthium.
Absyrtas, -I, subs. pr. m. 1) Absirto, irmo de
Medeia (Cc. Nat. 3, 48). 2) Rio da Bria (Luc.
3,190).
Abudius, subs. pr. Nome de famlia (Tc. An. 6,
30): Abdio.
abndans, -dntis. I Part. prs. de abundo. II
Adj.: 1) Sent. prprio: Cheio de gua,
transbordante (Lucr. 1, 282). III Sent.
figurado: 2) Cheio, rico, abundante (Cc.
Quint. 40). Obs.: Constri-se com abl. e gen.
abundnter, adv. Abundantemente, copiosamente
(Cc. De Or. 3,53). Comp.: abundntius
mais abundantemente (Cc. Top. 41). Superl.:
abundantissim
muito abundantemente (Pln. H. Nat.
5,57).
abundantia, -ae, subs. f. 1) Abundncia,
plenitude (Cc. Ac. 1,18). 2) Riqueza,
opulncia (Cc. Cat. 2,10).
abnd, adv. Com abundncia, em abundncia,
abundantemente. (Cc. Fam. 10, 23,6).
abnd, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I)
Sent. prprio: 1) Transbordar, cor
rer copiosamente: amnis abndans
exit (Verg G. 1, 115) um rio transbor
dante sai do leito. II Sent. figurado:
2) Abundar, ter em abundncia, ser rico
(Cc. C. M. 56). III Termo de retrica:
3) Ser excessivo, redundante: oratio
omnibus ornamentis abundavit (Cc.
Balb. 17) o discurso foi excessivo em
todas as pompas de estilo.
Aburius, -i, subs. pr. m. Abrio, nome de homem
(T. Lv. 39,4,3).
ABSIO 18 ACCD
absi, -nis, subs. f. Catacrese (termo de
retrica): (Cc. Or. 94).
absiv, adv. Por catacrese, metaforicamente
(Quint. 8,6,35).
absqu (=usque ab), prep. De, desde (Verg. En.
7,289).
1. abusus, -a, -um, part. pass. de abtor.
2. absus, -us, subs. m. Utilizao de uma coisa
at seu esgotamento, consumao completa
(Cc. Top. 17).
abtndus, -a, -um, gerundivo de abtor: de que
se pode abusar (Suet. Gal. 14).
abtor, -ris, -tl, -usus sum. v. dep. tr. e intr. I
Sent. prprio: consumir no uso e dai: 1)
Usar at consumao, consumir, gastar,
dissipar (Plaut. Pers. 262). 2) Usar
completamente, esgotar (Cie. Verr. 3,61). 3)
Usar (desviando do uso normal) (Cc. Nat.
2,151). Donde: 4) Abusar (Cs. B. Civ.
3,90,2).
Abydnus, -a, -um, adj. Abideno, de Abi-dos,
cidade da sia Menor (Ov. Her. 18,100).
ac, conj. v. atque.
Academia, (Academia), -ae, subs. f. Academia,
ginsio onde doutrinava Plato (Cc. Or. 12).
2) Ginsio de Ccero em sua casa de campo de
Tsculo (Cc. Tusc. 2,9). 3) Em sentido
metafrico: a filosofia de Plato (Cc. Br.
149).
Acadmica, -rum, subs. pr. m. pli. Acadmicas,
ttulo de uma obra de Ccero (Cc. At.
13,19,5).
Acadmici, -rum, subs. m. pl. Acadmicos,
filsofos da Academia (Cc. Fin. 2,34).
Acadmcus, -a, -um, adj. Acadmico, relativo
Academia (Cc. At. 13,19,3).
Acadmus, -I, subs. pr. m. Academo, heri
ateniense (Hor. Ep. 2,2,45).
Acalndrus, -i, subs. pr. m. Acalandro, rio da
Lucnia, na Itlia (Pln. H. Nat. 3,97).
acalnthis, -idis, subs. f. Pintassilgo (Verg. G. 3,
338).
Acamntis, -Idis, subs, pr. f. Acamntide ou
Acamntis, nome primitivo da ilha de Chipre
(Pln. H. Nat. 5, 129).
Acms, -ntis, subs. pr. m. Acamante, nome de
diversas personagens gregas (Verg. En.
2,262).
Acanthis, -idis, subs. pr. f. Acntide, nome de
mulher (Prop. 4,5,63).
Acanthius, -a, -um, adj. De Acanto, cidade da
Macednia (Pln. H. Nat. 31,85).
Acnth, subs. pr. f. Acanto, me do Sol (Cc.
Nat. 3, 54).

1. acnthus, -I, subs. m. e f. 1) Masculino:
acanto, cuja folha muito usada como ornato
arquitetnico (Verg. G. 4, 123). 2) Feminino:
nome de uma rvore espinhosa do Egito e
sempre verde (Verg. G. 2,119).
2. Acnthus, -I, subs. pr. m. Acanto, 1) Nome de
uma cidade da Macednia (Plin. H. Nat. 4,38).
2) Nome de cidade da sia Menor, tambm
chamada Dulpolis (Pln. H. Nat. 5,104).
Acrnn, -anis, subs. pr. m. Acarnane, nome do
heri epnimo da Acarnnia (Ov. Met. 9,
914). Obs.: aus. sing.: Acar-nana (T. Lv. 36,
11, 6); aus. pl.: Acar-nanas (T. Lv. 26,24,6).
Acarnns, -ium, subs. loc. m. pl. Os Acar-
nanes, habitantes da Acarnnia (T. Lv.
26,24,6).
Acarnnia, -ae, subs. pr. f. Acarnnia, regio da
Grcia setentrional (Pln. H. Nat. 4,5).
Acarnnicus, -a, -um, adj. Da Acarnnia,
acarnnico (T. Lv. 26, 25, 16).
Acarnnus, -a, -um, adj. Da Acarnnia, referente
Acarnnia, acarnano (C. Nep. Tem. 1,2).
Acstus, -I, subs. pr. m. Acasto, nome de um
filho de Plias (Ov. Met. 8,306). 2) Nome de
um escravo de Ccero (Cie. At. 6,9,1).
Acbrus, -I, subs. pr. m. cbaro, nome de rei
rabe (Tc. An. 12,12).
Achataria, v. Ecbatana.
Acca, -ae, subs. pr. f. 1) Acca Larentia: Aca
Larncia, divindade da mitologia romana (A.
Gl. 7, 7). 2) Segundo a lenda, a esposa do
pastor Fustulo, a qual amamentou Rmulo e
Remo (Es-tc. S. 2,1,100). 3) Companheira de
Camila (Verg. En. 11,820).
accnt, (adcnt), -s, -re, v. intr. Cantar junto
de (Estc. S. 4, 4, 54).
accd, -is, -re, -cssi, -cssum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Caminhar para, aproximar-se,
ir ou vir para (sentido fsico e moral): hostium
equitatus ad castra accedit (Cs. B. Gal. 5, 50,
4) a cavalaria inimiga se aproxima de nosso
acampamento. Da, com ideia de hostilidade:
2) Marchar contra, atacar (Cc. Cat. 3. 8). 3)
Juntar-se, acrescentar (Cc. Lae. 66). 4)
Colocar-se ao lado, aderir, aceder (Cc. Verr.
3,69). II Empregos especiais: 5; Penetrar,
misturar-se (com aus. de movimento) (Cc.
R. Amer. 92). 6) Acrescer (na expresso:
ACCELR
19 ACCII

accedere quod acre : o fato que) (Cic. At.
1,19, D. Obs.: No perodo clssico usado
sempre intransitivamente. Salstio e depois os
escritores imperiais
0 empregam transitivamente (Sal. B.
Jug. 62,1).
accelr (adcelro), -s, -re, -vi, -
atum, v. intr. e tr. I Intr.: 1) Apressar-
se si accelerare volent (Cic. Cat. 2, 6) se
quiserem apressar-se. II Tr.: 2)
Apressar, acelerar: Merque accelerat
(Cs. B. Civ. 2,39,6) e apressa a
marcha. accnd, perf. de accndo.
accnd, -is, -re, -di, -cnsum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Pr fogo em,
acender (Cc. Pis. 5). Da: 2) Iluminar (Cc. Rep.
6, 17). II Sent. figurado: 3) Inflamar, excitar,
animar (T. Lv. 2, 42,1). accens (adcenso), -
s, -re (-censul), -cnsum, v. tr. Acrescentar,
juntar ao nmero de, associar (Ov. Met. 15,
546).
1. accnsus, -a, -um, part. pass. de accn
do e de accens.
2. accnsus, -i, subs. m. 1) Acenso, orde-
nana (oficial subalterno que acompanhava os
magistrados mais categorizados) (Cc. Verr.
3,157). 2) Soldado de reserva, destinado a
preencher as vagas nas legies (T. Lv. 8,10,2).
accntus, -us, subs. m. Acento, acentuao,
entonao (Quint. 1,5,22). accp, perf. de
accipio.
accepttus, -a, -um. 1) Part. pass. de ac-cpto. 2)
Adj.: aceito (Sn. Ben. 2, 7, 3). accepti, -nis,
subs, f. Ao de receber, aceitao, recebimento
(Cc. Top. 37). accpt, -s, -re, -vi, -atum,
(freq.) v. tr.
1 Sent. prprio: 1) Receber frequente
mente, ter o hbito de receber (Plaut.
Ps. 627). II Da, por enfraquecimento
de sentido: 2) Aceitar, acolher, suportar
(Q. Crc. 4,6,8).
accptor, -ris, subs. m. Aquele que recebe (com
a ideia acessria de acolher, receber de boa
vontade), o que aprova, recebedor, acolhedor
(Plaut. Trin. 204).
accptrix, -icis, subs. f. Aquela que recebe,
recebedora (Plaut. Truc. 571).
accptum, -I, subs. n. O que se recebeu, receita,
crdito (Cc. Verr. 2, 186).
accptus, -a, -um, I Part. pass. de accipio. 1)
Consignado no haver, i., creditado (Cc.
Verr. 1, 92). II Adj.: 2) Bem aceito,
estimado, benquisto (Cs. B. Gal. 1, 3, 5). 3)
Bem recebido, agradvel (tratando-se de
coisas) (Cc. Phil. 13, 50).
accers-, v. arcess-.
accssi, perf. de accdo.
accessi, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Ao de se aproximar, aproximao. Da: 2)
Acrscimo, aumento (Cc. Lae. 11). II Da:
3) O que se junta a mais, suplemento,
adjuno, anexo, acessrio: Syphax accessi
Punici belli fuerat (T. Lv. 45, 7, 2) Siface
(rei da Numdia) fora um acessrio
(desempenhara um papel acessrio) na guerra
pnica. 4) Complemento, noo suplementar
(linguagem filosfica) (Cc. Fin. 2, 35). 5)
Acesso de febre ou de uma doena (linguagem
mdica) (Sn. Ep. 72, 6).
1. accssus, -a, -um, part. pass. de, accdo,
2. accssus, -us, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Chegada, aproximao (Cc. Mil. 52). II
Da: 2) Acesso (junto a algum ou a um
lugar), possibilidade de aproximao (Cc. Q.
Fr. 1, 1, 25).
Accheruns, v. Acheruns.
Accia, veja Accius.
Accinus, -a, -um, adj. Do poeta cio (Cc.
Tusc. 3, 62).
accidens, -tis. I Part. prs. de accido. II
Adj.: Qualidade acidental, acidente (oposto
substncia), no essencial, acessrio (Sn.
Const. 9, 1). Obs.: Geralmente s empregado
no pl.; o sing. da decadncia.
accid, perf. de accido.
1. accd, -is, -re, -cidi, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Cair (para ou "em direo a) (Cs.
B. Gal. 3, 14, 4). II Da: 2) Chegar,
acontecer (Cc. De Or. 3, 28). 3) Acontecer
(sentido favorvel ou no): quid praeclarius
mihi accidere potuit? (Cic. Sen. 24) que de
mais magnfico me pde acontecer?; quod
acciderit, feramus (Cc. Sest. 143) su-
portemos o que acontecer.
2. accido, -is, -re, -cidi, -csum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Comear a cortar (Verg. En. 2,
627). 2) Cortar de perto, cortar rente, derrubar
cortando (T. Liv. 26, 41, 22). Da, por
enfraquecimento de sentido: 3) Abater,
destruir (Cs. B. Gal. 6, 27, 4). II Sent.
figurado de emprego potico: 4) Consumir,
comer (Verg. En. 7, 125).
Accinses, -ium, subs. loc. m. pl. Os adenses,
povo do antigo Lcio (Plin. H. Nat. 3, 69).
acci, -s, -re, -ivi, -itum, v. tr. Mandar vir
(Plaut. MU. 935).
aceu, perf. de acco.



ACCINCTUS 20 ACCOMMODATI
accinctus, -a, -um. I Part. pass. de accingo.
II Adj.: 1) Bem ajustado. Da: 2) Pronto,
disposto (Plin. Pan. 20, 3).
accinger = accingi. inf. prs. passivo.
accing (adcingo), -is, -re, -cinxi, -cin-ctum,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Cingir, ligar por
meio de um cinto (Estc. Theb. 1, 428). II
Da: 2) Armar, equipar: ipse Vitellius
paludatus accinc-tusque (Tc. Hist. 2, 89) e
o prprio Vitlio vestido com seu trajo militar
e armado; accincta flagello (Verg. En. 6,
570) armada de um chicote. 3) Preparar-se
(reflexivamente): ad con-sulatum accingi (T.
Lv. 4, 2, 7) preparar-se para o consulado.
accinx, perf. de accingo.
acci, -Is, -Ire, -Ivi, (-ii), -itum, v. tr. Cha mar,
mandar vir (Cc. De Or. 3, 141). Obs.: Imperf.
accibant (Lucr. 5, 996).
accipi (adcipio), -is, -re, -cpi, -cptum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Tomar para si, receber,
aceitar: ab defessis accipere scalas (T. Lv.
26, 45, 6) tomar as escadas das mos dos
atigados. II Da: 2) Receber (pelos
sentidos), ouvir, ouvir dizer, escutar (Cc.
Phil. 8, 28). Donde, em sentido intelectual: 3)
Compreender, interpretar, entender (Cc. Dej.
26). 4) Aprender (Cc. Arch. 18). 5) Em sent.
moral: sofrer, experimentar, suportar (Cc.
Tusc. 5, 56). Obs.: Fut. perf. accepso (Pac. Tr.
325).
accipter, -tris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Ave de rapina (de modo geral) e
especialmente: falco, aor (Cc. Nat. 3, 47).
II Sent. figurado: 2) Ladro (Plaut. Pers.
409). Obs. Feminino em (Lucr. 4, 1009).
1. accitus, -a, -um. I Part. pass. de accio. II
Adj.: Importado, de origem estrangeira
(Tc. An. 14, 20).
2. accitus, abl. -u, subs. m. Chamamento,
convocao, ordem de vir (Cc. Verr. 3, 68).
Obs. Geralmente s usado o abl. sg.
Accius, -, subs. pr. m. cio, nome de famlia: 1)
L.. Accius, Lcio cio, um dos grandes
poetas trgicos romanos (Cc. Fin. 4, 68). 2)
T. Accius Pisaurensis (Cc Br. 275) Tito
cio Pisaurense.
acclmti (adclmti), -nis, subs. f. 1)
Sentido favorvel: aplauso, aclamao (T.
Lv. 31, 15, 2). 2) Sentido desfavorvel:
clamor, grito de desagrado, vaia (Cc. At. 1,
16, 4). 3) Exclamao (termo de retrica)
(Quint. 8, 5, 11).
acclmtus, -a, -um, part. pass. de ac-clmo.
acclm (adclm), -s, -re, -vi, -atum, v.
intr. I Sent. prprio: gritar, soltar gritos. 1)
Da, em sentido desfavorvel (uso clssico):
soltar gritos de protesto, vaiar, apupar:
acclamatur (Cc. Pis. 65) solta-se um grito
hostil. 2) Sent. favorvel: soltar gritos de
aprovao, aprovar por aclamao, aclamar
(acepo frequente nos escritores imperiais)
populus et miles... Neroni Othoni ac-
clamavit (Tc. Hist. 1, 78, 3) o povo e a
militana aclamaram Nero Oto. II
Transitivamente: 3) Proclamar (T. Lv. 34,
50, 9).
acclr (adclr), -s, -re, vi, -atum, v. tr.
Tornar claro ou evidente (T. Lv. 1, 18, 9).
acclintus, -a, -um, part. pass. de acclino.
acclinis (adclinis), -e, adj. I Sent. prprio: 1)
Que se inclina para, inclinado, encostado a
(Verg. En. 10, 835). 2) Inclinado (em declive)
(Ov. F. 5, 154). II Sent. figurado: 3)
Propenso a, inclinado para (Hor. St. 2, 2, 6).
acclin (adclin), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Inclinar (para ou contra ),
encostar-se (Ov. Met. 5, 72). II Sent.
figurado: 2) Inclinar, propender, pender
(sentido moral) (T. Lv. 4, 48, 9).
acclivis (adclivis) -e, adj. 1) Em aclive, em
rampas ascendentes (Cs. B. Gal. 7, 19, 1). 2)
ngreme (Cc. Q. Fr. 3, 1, 4).
acclivits, -latis, subs. f. Direo ascendente,
subida, escarpa, encosta (Cs. B. Gal. 2, 18,
2).
Acc, -nis, subs. pr. m. Ao, nome de
personagem gauls (Cs. B. Gal. 6, 4,1).
accognsc (adcognsc), -is, -re, -vi. tum,
v. tr. Reconhecer (Sn. Ep. 118, 12); (Petr. 69,
2).
accla, -ae, subs. m. O que habita ou mora perto,
vizinho (Cc. Verr. 4, 111).
accl (adcl), -is, -re, -colui, -cltum, v.
intr. Habitar junto de, nas margens ou nas
proximidades de (Cc. Rep. 6, 19).
accoli, perf. de acclo.
accommodt (adcommodt), adv. De modo
apropriado, convenientemente (Cc. Fin. 5,
24).
accommodti (adcommodti), -nis, subs. f.
1) Adaptao, conformidade, apropriao
(Cc. Inv. 1, 9). 2) Condescendncia, esprito
de acomodao (Cc. Verr. 3, 189).
ACCOMMODATUS 21 ACCUSATIO

accommodtus (adconunodtus), -a, -um.
__ Part. pass. de accommdo. II
Adj.: Apto, prprio para, conforme,
apropriado para (Cc. Of. 1, 42). accomd
(adcommd), adv. De modo apropriado,
apropriadamente, conve-
nientemente: accornmodissme (Quint. 9, 3, 82)
muito apropriadamente. accommdo
(adcommd), -s, -are, -v, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Adaptar, ajustar: sibi coronam ad
caput ac- I commodare (Cc. De Or. 2, 250)
ajustar uma coroa cabea. II Sent. figurado: 2)
Apropriar, adaptar, destinar (Cc. De Or. 22, 159).
Obs.: Cons-tri-se com dat. com ad ou in e aus. e I
raramente como intransitivo.
accommdus (adcommdus), -a, -um, adj.
Prprio, conveniente para (Verg. En.
11, 522). Obs. Constri-se com dat.
accreddi, perf. de accrdo.
accrd (adcrd), -is, -re, -didi, -ditum,
v. intr. Estar disposto a acreditar, acre-
ditar em, dar crdito a (Cc. At. 6, 2). Obs.:
Constri-se geralmente com o dat. Subj. prs.
are. acereduas (Plaut. As. 854). accrsc
(adcrsc), -is, -re, -crvi, -crtum, v. intr. I
Sent. prprio: 1)
I Crescer, aumentar de volume, desenvolver-
se: flumen acerevit (Cc. Inv. 2, 97) o rio
cresceu. Da: 2) Ser acrescentado ou anexado
a, acrescentar-se, acrescer (Hor. A. Pot. 252).
II Sent. figurado: 3) Crescer,
desenvolver-se (Ter. And. 539). accrti
(adcrti), -nis, subs. f. Aumento,
acrscimo (Cc. Tusc. 1, 68). accrtus, -a, -um,
part. pass. de accrsc. accrv, perf. de
accrsc.
accubit, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Ao de estar deitado (Cc. Of. 1, 128). II
Da (como os romanos comiam deitados): 2)
Ao de tomar lugar mesa, participao num
banquete (Cc. C. M. 45). accubitus, -s, subs.
m. O mesmo que accubito (Estc. Teb. 1,
712).
accb (adcb), -s, -re, -cubu, -cubi-
tum, v. intr. I Sent. prprio: 1) Dei tar-se,
estar deitado. Da (como os ro manos comiam
deitados): 2) Estar dei tado mesa, tomar lugar
mesa (Cc Tusc. 4, 3). II Sent. figurado: 3)
Es tar deitado, repousar (Hor. O. 4, 12, 18) 4)
Prolongar, estender (Verg. G. 3, 333) accubl,
perf. de accbo e de accmbo aceud, -is, -re,
-ud, -usum, v. tr. A jun tar (a uma quantia)
(Plaut. Merc. 432)
accmb, -is, -re, -cubu, -cubtum, v.
intr. I Sent. prprio: 1) Deitar-se junto
de, deitar-se (Plaut. Most. 326) Da (como
os romanos comiam deita dos): 2) Estar
deitado no leito me sa, tomar lugar mesa
(Cc. Mur. 74)
accumult, adv. Com abundncia, largamente
(Cc. Flac. 89).
accumultor, -ris, subs. m. Acumulador (Tc.
An. 3, 30).
accuml (adcuml), -s, -re, -vi, -atum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Acumular, amontoar
(Cc. Agr. 2, 59). Da. 2) Cumular, aumentar
(Verg. En. 6, 884).
accurt, adv. Com cuidado, com diligncia,
com solicitude (Cc. Br. 86). Comp.:
aceuratius (Cc. Part. 14). Superl.: ac-
curatissime (Cc. Div. 1, 22).
accurti, -nis, subs. f. Ao de cuidar, zelar,
prestar ateno (Cc. Br. 238).
accrtus, -a, -um. I Part. pass. de aceuro. II
Adj.: Feito com cuidado, acurado,
completo (Cc. Br. 283). Nota: Nunca se
refere a pessoas.
aceur, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Cuidar de,
ocupar-se com cuidado (de alguma coisa ou de
algum) (Cc. Inv. 1, 58). Obs.: Constri-se
com aus. (Cc. Inv. 1, 58), ou acompanhado
ou no de ut, ou de ne (Plaut. Mil. 165); (Ter.
Hec. 738).
accrro, perf. de aceurro.
accrr, -is, -re, -crri (-cucrri), -cur-siim,
v. intr. I Sent. prprio: 1) Acorrer, vir a
correr (para junto de), correr em direo a
(Cc. Verr. 5, 106). II - Sent. figurado: 2)
Ocorrer, surgir repentinamente (Cc. Div. 2,
138). Obs.: Constri-se tambm com a prep.
ad (Cs. B. Gal. 1, 22, 2), e com a prep. in
(Cc. At. 15, 3, 1) com dois dats. (Sal. B. Jug.
101, 10), e com aus. em Tcito (An. 15, 53).
O perf. aceucurri raro.
1. aceursus, -a, -um, part. pass. de accrr.
2. aceursus, -fis, subs. m. Ao de acorrer (para
junto de algum ou em direo a algum)
(Tc. His. 2, 43).
accsbilis, -e, adj. Digno de ser acusado,
censurvel, repreensvel (Cc. Tusc. 4, 75).
accsti, -nis, subs. f. 1) Acusao, in-
criminao (principalmente em sentido
jurdico) (Cc. Mur. 46). 2) Discurso do
acusador (Cic Br. 277, 3). Em particular os
discursos de Ccero contra Ver-






ACCUSTIVUS 22 ACERVTUS

res (Cc. Or. 103). Obs.: a) Com gen.
subjetivo: Catonis accusatio (Cc. Mur. 7)
acusao de Cato, i., feita por Cato; b)
com gen. objetivo: M. Aquili accusatio (Cc.
Br. 222) acusao de M. Aquilio, i.,
contra M. Aqulio.
accstvus, -a, -um, adj. (casus) Acusa-tivo (o
caso) (Quint. 7, 9, 10).
accstor, -ris, subs. m. 1) Acusador (Cc. Br.
131). 2) Acusador de ofcio (Cic. Brut. 131).
3) O delator (Tc. An. 2, 28).
accustr, adv. maneira de uma acusao,
com paixo, como acusador (Cc. Verr. 3,
164; 4, 2).
accstrius, -a, -um, adj. De quem acusa, de
acusador (Cc. Clu. 11).
accustrix, -leis, subs. f. Acusadora (Pln. Ep.
10, 59).
accfistus, -a, -um, part. pass. de accso.
aceusit, -s, -re, -vi, -atum, v. freq. tr.
Incriminar (Plaut. Most. 712).
accs, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Acusar: me tibi excuso in eo ipso
in quo te aceuso (Cc. Q. Fr. 2, 21) excuso-
me naquilo mesmo em que te acuso. Da, na
lngua jurdica: 2) Acusar em justia, intentar
uma acusao (Cc. Clu. 108). II Expres-
ses diversas: 3) Accusare ambitus (Cc. Clu.
114) intentar uma acusao de cabala
eleitoral. 4) Accusare pe-cuniae captae (T.
Lv. 38, 51, 2) intentar uma acusao de
venalidade. 5) De pecuniis repetundis (Cc.
Clu. 114) acusar de concusso. 6) Accusare
ali-quem capitis (Cc. Fin. 2, 27) intentar a
algum uma acusao capital. Obs.:
Constri-se com gen. de crime (n* 3 e 4), abl.
com prep. de (n
9
5), com orao infinitiva
(Tc. An. 14, 18), etc.
1.acer, -ris, subs. f. n. Bordo (rvore), madeira
de bordo (Ov. Met. 10, 95).
2. acer, -cris, -cre, adj. I Sent. prprio: 1)
Agudo, pontiagudo: acres stimuli (Verg. En. 9,
718) aguilhes pontiagudos. Donde, em
sentido fsico: 2) Penetrante (referente ao frio)
(Hor. O. 1, 4, 1). II Sent. moral: 3) Vivo,
agudo (falando da inteligncia e dos sentidos)
(Cc. Fin. 2, 52). 4) Impetuoso, violento,
enrgico (falando do carter) (Cc. Br. 86).
Obs.: O neutro acre usado substantivadamente
significa: violncia, rispidez (Hor. Ep. 1, 10,
14).
acerbe, adv. Sent. prprio: 1) Asperamente,
duramente, cruelmente, acerbamente (Cc.
Verr. 5, 19). Donde: 2)
Impacientemente (Cc. Clu. 59). Obs.: Comp.:
acerbius (Cc. Lae. 57); superl.: acerbissime
(Cc. Plane. 86).
acerbits, -ttis, subs. f. Sent. prprio: 1)
Aspereza, agudeza, acidez das frutas verdes
(Cc. Plane. 92). II Sent. figurado: 2)
Acerbidade, rigor, severidade, rispidez (sent.
moral) (Cc. C. M. 65). 3) Calamidade,
desgraa (Cc. Cat. 4, 1).
accrb, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Tornar acre,
tornar amargo (sentido prprio e figurado)
acerbare gaudia (Estc. Theb. 12, 75) tornar
amarga a alegria; acerbare crimen (Verg. En.
11,407) agravar uma acusao. Obs.: Verbo
de emprego muito raro.
acrbus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Acerbo, azedo, spero ao paladar, ao ouvido,
ao olfato: acerba uva (Fedr. 4, 3, 4) uva
azeda; vox acerba (Quint.
11, 3, 169) voz estridente; acerbus
odor (V. Flac. 4, 493) cheiro forte.
II Da: 2) Prematuro, inacabado,
imperfeito (Cc. Prov. 34). Sent. moral:
3) Cruel, mordaz, penoso, hostil (Cc.
Br. 266). Obs.: O pl. acerba significa:
coisas penosas, violentas (Verg. En.
12, 500).
acrnus, -a, -um, adj. De bordo (Verg. En. 9,86).
acrra, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Acerra
(caixa de guardar incenso) (Verg. En. 5,744).
n Da: 2) Altar sobre o qual se queimava
incenso, perante um morto (Cc. Leg. 2,60).
Acrrae, -rum, subs. pr. f. Acerras. 1) Cidade da
Itlia, na mbria (Pln. H. Nat. 3, 114). 2)
Cidade da Itlia, na Campnia (Verg. G. 2,
225).
Acerrni, -rum, subs. loc. m. Acerranos,
habitantes de Acerras (T. Lv. 23,17, 5).
accerrim, adv. superl. de acriter.
Acerrnius, -i, subs. pr. m. Acerrnio, nome
prprio (Cc. Tui. 16,17).
acersecms, -ae, subs. m. Que no tem o cabelo
cortado, escravo favorito (Juv. 8, 128).
acervlis, -e, adj. Que procede por acumulao
[com referncia ao sorites] (Cc. Div. 2,11).
acervtim, adv. 1) Em monto, conjuntamente,
acumuladamente (Lucr. 6,1263). 2). Em
resumo, sumariamente (Cc. Clu. 30).
acervt, -nis, subs. f. Acumulao (Sn. Nat.
2,2,3).
acervtus, -a, -um, part. pass. de acervo.
ACRV
-23
ACHRN

acrv, -s, re, -vi, -atum, v. tr. No
pntido prprio e figurado: acumular,
amontoar, acervar (T. Lv. 5, 48, 3); (Sn.
Ben. 2, 29, 5).
acrvus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Acervo, monto, grande quantidade (Cc.
Tusc. 5, 45). II Da: 2) Sorites (raciocnio
composto de uma srie de proposies,
encadeadas umas s outras); (Hor. Ep. 2, 1,
47).
acsc -is, -re, acui, v. intr. Tornar-se azedo
(Hor. Ep. 1,2,54).
Acesns, -is, subs. pr. m. Acesines, rio da ndia
(Q. Cure. 9,4,8).
Acsta, -ae, subs. pr. f. Segesta, cidade da
Sicilia (Verg. En. 5, 718).
Acestaeus, -a, -um, adj. De Segesta, aces teu
(Pln. H. Nat. 3, 91).
Acestnsis, -e, adj. De Segesta (Cc. Verr. 3,
83).
Acsts, -ae, sub. pr. m. Acestes, rei da Siclia
(Verg. En. 1, 550).
actblum, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Vinagreira, acetbulo (Quint. 8, 6, 35). Da:
2) Prato ou vasilha, especialmente prato de
baixela (Ulp. Dig. 34, 2, 19). 3) Copo de
prestidigitador (Sn. Ep. 45,8). Clice das
flores (Pln. H. Nat. 26, 58).
actria, -rum, subs. n. pl. Legumes tem-
perados com vinagre, salada (Pln. H. Nat. 19,
58).
actum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Vinagre. II Sent. figurado: 2) Esprito,
graa, sagacidade, agudeza de esprito (Hor.
St. 1,7,32).
Ache, -rum, subs. loc. m. 1) Aqueus, povo
que vivia ao N. do Peleponeso (T. Lv.
27,30,6). 2) Gregos (expresso homrica)
(Juv. 3,61). 3) Habitantes da Grcia, reduzida
provncia romana (Cc. Caec. 64). 4)
Habitantes de uma colnia grega, no Ponto
Euxino (Ov. P. 4,10,27).
Achias, veja Achaias.
Achaemns, -is, subs. pr. m. Aqumenes,
primeiro rei da Prsia, av de Ciro (Hor. O. 2,
12, 21).
Achaemenidae, -rum, subs. loc. m. Aque-
mnidas, povo da Prsia (Pln. H. Nat. 6, 98).
Achaemends, -is, subs. pr. m. Aquem-nidas,
companheiro de Ulisses (Verg. En. 3, 614).
Achaemenius, -a, -um, adj. Da Aquemnia,
aquemnio, prsico (Hor. O. 3, 1, 44).
L Acheus, -a, -um, adj. Aqueu.
2. Acheus, -I, subs. pr. m. 1) Aqueu, heri
epnimo dos aqueus (Srv. En. 1, 242). 2) Rei
da Sria (Ov. Ib. 299).
Achia, -ae, subs. pr. f. 1) Acaia, regio ao N. do
Peloponeso, junto ao golfo de Corinto (Pln.
H. Nat. 4, 12). 2) Grcia (em poesia) (Ov.
Met. 13, 325). 3) Depois da destruio de
Corinto, designa. va a Grcia reduzida
provncia romana (Cc. Fam. 15, 15, 2).
Achlas, -adis, subs. loc. f. Mulher da Acaia ou
da Grcia (Ov. Her. 3, 71).
Achicus, -a, -um, adj. 1) Acaico (Cc. At. 11,
14, 1). 2) Grego (Verg. En. 5, 623). 3) Da
Grcia (provncia romana) (Cc. Fam. 4, 4, 2).
4) Acaico (sobrenome de Mummius) (V.
Patrc. 1, 13, 2).
Achais, -idis, subs. pr. f. 1) Acaia, Grcia (Ov.
Met. 5, 577). 2) Acaica, grega (Ov. Met. 15,
293).
Achius, -a, -um, v. Achicus (Verg. Catai. 5,1).
Achrnae, -rum, subs. pr. f. Acamas, povoado
da Atia (Estc. Teb. 12, 623).
Acham nus, -a, -um, adj. De Acamas (C. Nep.
Them. 1, 2).
Acharn, -Ss, subs. pr. f. Acarne, cidade da
Magnsia (Pln. H. Nat. 4, 32).
Acharneus, -i, subs. loc. m. Habitantes de
Acamas, acarnano (Sn. Phaedr. 21).
Achrrae, -rum, subs. pr. f. Acarras, cidade da
Tesslia (T. Liv. 32, 13, 13).
Achates, -ae, subs. pr. m. Acates ou gata. 1)
Rio da Siclia, no qual se encontraram
primeiro as pedras chamadas gata (Pln. H.
Nat. 3, 90). 2) Acates, companheiro de .
Eneias (Verg. En. 1, 174).
Achelas, -adis ou Achelis, -idis, subs. pr. f. 1)
Filha de Aquelo. 2) No pl.: as Sirenes, filhas
de Aquelo e Melp-mene (Ov. Met. 5, 552).
Achelius, -a, -um, adj. Da Etlia, de Aquelo
(Verg. G. 1, 9).
Achelus, -i, subs. pr. m. Aquelo: 1) Rio da
Acarnnia e da Etlia, o mais importante da
Grcia, hoje Asproptamo (Pln. H. Nat. 4, 5).
2) Deus deste rio (Ov. Met. 9, 96). 3) gua do
rio, e, por extenso: gua (Ov. F. 5, 343);
(Macr. Sat. 5, 18, 3).
Achrn, -ntis, subs. pr. m. Aqueronte, 1) Rio
do Bruttium, na Calbria (T. Liv. 8, 24, 11). 2)
Rio misterioso dos infernos (Cc. Nat. 3, 43).
3) Os infernos (Hor. O. 1, 3, 36). 4) Deus
deste rio (Verg. En. 7, 91).
ACHERNTIA 24 ACIS

Achernta, -ae, subs. pr. f. Aqueroncia, hoje
Acerenza, cidade da Aplia (Hor. O. 3, 4, 14).
Achros, subs. pr. m. = Acheron 1: (T. Lv. 8,
24, 11).
Acheruns, -untis, subs. pr. m. Aqueronte, rio dos
infernos (Plaut. Capt. 689).
Acherunticus, -a, -um, adj. Do Aqueronte (Plaut.
Bac. 198).
Acheruntini, -rum, subs. loc. m. Aqueron-tinos,
povo das margens do Aqueronte (Pln. H. Nat.
3, 73).
Acherusis, -idos, subs. pr. f. Aquersis, caverna
da Bitnia (V. Flac. 5, 73).
Acheriisus, -a, -um. adj. Relativo ao Aqueronte.
1) Dos infernos, infernal (Lucr. 1, 120). 2)
Relativo ao rio dos infernos (Pln. H. Nat. 3,
61).
achta, -ae, subs. m. Cigarra (Pln. H. Nat. 11,
92).
Achilla, v. Acilla.
Achills. -ae, subs. pr. m. Aquilas, assassino de
Pompeu (Cs. B. Civ. 3, 104, 2)'.
Achillon, -i, subs. pr. n. Cidade da Tra-de,
onde se acha o tmulo de Aquiles (Plin. H.
Nat. 5, 125).
Achills, -is (ou -i, ou -ei) (ac. -em ou -ea), subs.
pr. m. 1) Aquiles, heri grego, celebrado no
poema pico de Homero, a Ilada; era filho do
rei Peleu e de Ttis (Cic. Tusc. 1, 105). 2)
Sent. figurado: um Aquiles (Verg. En. 6, 89).
Achillus, -a, -um, adj. De Aquiles (Pln. H. Nat.
4, 93).
Achillids, -ae, subs. m. Descendente de Aquiles
(Ov. Her. 8, 3).
Achina, -ae, v. Acina.
Achivi, -rum, subs. loc. m. Os aquivos, i. , os
gregos (Verg. En. 6, 837).
Achivus, -a, -um, adj. Aquivo, grego (Ov. P. 1,
4, 33).
Achlla, v. Acilla.
Achreus, -i, subs. pr. m. Acoreu, nome de um
sacerdote egpcio (Luc. 8, 475)
Achradina, -ae, subs. pr. f. Acradina, bairro da
cidade de Siracusa, na Siclia (Cc. Verr. 4,
119).
Acidalius, -a, -um, adj. Acidlio, de Acid-lia,
fonte da Becia, onde se banhavam Vnus e as
Graas. Acidlia era o epteto de Vnus (Verg.
En. 1, 720). Da, o sentido: relativo a Vnus,
de Vnus (Marc. 9, 13, 3).
acide, adv. Amargamente, com azedume, de
modo desagradvel. Obs.: Comp.: acidius
(Petr. 92, 5).
Acidinus, -i, subs. pr. m. Acidino, sobrenome
romano (Cc. De Or. 2, 260).
acidus, -a, -um. adj. I Sent. prprio: 1) Azedo,
cido (Verg. G. 3, 380). II Sent. figurado:
2) Desagradvel, agudo, penetrante (Hor. Ep.
2, 2, 64).
acis, -i, subs. f. I Sent. prprio: 1) Ponta,
gume de uma lmina (Cc. Verr. 5, 113). Da,
por metonmia: 2) Espada. II Sent.
figurado: 3) Penetrao, faculdade de
penetrao do olhar (Cc. Fin. 4, 65). Donde:
4) Olhar (Cc. Tusc. 4, 38). E, por metonmia:
5) Pupila (Cc. Nat. 2, 142) e tambm:
6) Olho (Verg. En. 4, 643). 7) Penetrao da
inteligncia, brilho da inteligncia (Cc. De
Or. 1, 151). E: 8) Brilho, refulgncia (Verg. G.
1, 395). III Na lngua militar: 9) Linha de
batalha, exrcito formado em linha de batalha
(Cs. B. Gal. 1, 51, 1). Da: 10) Batalha (Cc.
Lig. 9). Notem-se as expresses: prima acies
(T. Lv. 8,8) a primeira linha de combate ou
linha de frente; secunda acies (Cs. B. Civ. 1,
41) a segunda linha de combate etc; in
aciem procedere (T. Lv. 9, 27) marchar em
batalha; media acies (Cs. B. Gal. 3, 24) no
meio da linha de batalha. Obs.: O gen. acie
aparece em (Cs. B. Gal. 2, 23, 1) e em (Sal.
Hist. 1, 41).
Aeilinus, -a, -um, adj. De Aclio, o historiador
(T. Lv. 25, 39, 12).
1. Acilius, -a, -um, adj. De Aclio (Cc. Verr. 1,
26).
2. Acilius, -i, subs. pr. m. Aclio, o nome de
famlia, notadamente o historiador C. Aclio
Glbrio (Cc. Of. 3, 115).
Acilla (ou Acylla, Acholla, Achilla, Achulla), -
ae, subs. pr. f. Acila, cidade da frica
Romana, ao sul de Thapso (T. Lv. 33, 48, 1).
1. atina, v. acinus.
2. Acina, -ae, subs. pr. f. Acina, cidade da
Etipia (Pln. H. Nat. 6, 184).
acincs, -is, subs. m. Cimitarra, alfange (Hor.
O. 1, 27, 5).
acinus, -I, subs. m. (ou acinum, -I, n.,
principalmente no pl.). Bago de uvas, baga de
fruto ou cacho (rom, sabugueiro, etc.) (Cc.
C. M. 52). Obs.: Em Catulo aparece a forma
feminina: acina, -ae (27, 4).
acipnser, -ris, subs. m. (ou acupn-ser e
aquipnser). Peixe martimo raro e muito
apreciado (Cc. Fin. 2, 91).
Aciris, -is, subs. pr. m. Rio da Lucnia (Pln. H.
Nat. 3, 97).
Acis, -dis, subs. pr. m. cis. 1) Rio da Siclia
(Ov. F. 4, 468). 2) Pastor amado
AC1SC0
25
por Galatia (Ov. Met. 13, 750). 3) Subs. f-:
uma das Cidades (Pln. H. Nat 4, 66). Obs.:
Voc. Aci (Ov. Fast. 4, 468). Ac. Acin (Ov.
Met. 13, 861).
acisc, veja acsco.
aclys (aclis), -ydis, (-Idis), subs. f. cli-de,
dardo pequeno (Verg. En. 7, 730).
Acme, subs. pr. f. Acme, nome de mulher
(Catul. 45). Obs.: Aus. Acmen (Catul.
45, D.
Acmn, -nis, subs. m. cmon. 1) Nome de um
companheiro de Eneias (Verg. En 10, 127). 2)
Companheiro de Dio-medes (Ov. Met. 14,
494).
Acmnnsis, e adj Acmonense, de Acm-nia,
cidade da Frigia (Cic. Flac. 34).
Acmonids, -is (ou -ae), subs. pr. m. Ac
mnides, um dos Ciclopes. (Ov. F. 4, 288).
Acoets, -is, subs. pr. m. Acetes, 1) Personagem
mitolgica (Ov. Met. 3, 577; 582). 2)
Companheiro de Eneias (Verg. En. 11, 30).
aconitum, -i, (ou aconiton, -i), subs. n. 1)
Acnito (Verg. G. 2, 152). 2) Veneno
violento, bebida envenenada (Ov. Met. 1,
147). Obs.: Geralmente usado no pl.: aconita.
No sg. aparece o ac. aconiton em Ovidio
(Met. 1, 147).
Acontus, -i, subs. pr. m. Aconteu, nome
prprio (Verg. En. 11, 612); (Ov. Met. 5,
201).
Acontius, -, subs. pr. m. Acncio (Ov. Her.
19 e 20). acsmos, beleza descuidada (Lucr.
4,
1160). acquisc (adquisc), -is, -escre, -
quivi,
-quitum, v. intr. I Sent. prprio:
1) Dar-se ao repouso, repousar, des-
cansar (Cic. Leg. 15). 2) Encontrar
repouso em, encontrar alegria ou
consolao em (Cic. Fin. 1, 53). II
Sent. figurado (tratando-se de
coisas): 3) Descansar, acalmar-se,
estar em repouso, em segurana (T.
Lv. 4, 60, 2). 4) Tomar o ltimo
repouso, morrer (C. Nep. Han. 13, 1).
Obs.: Perfeito acquie-runt (Cic. Mil.
102). acquiro (adquiro), -is, -re, -quisivi, -qui-
situm, v. tr. I Sent. prprio: 1) Ajuntar a,
aumentar: quod iam ad vitae fruc-tum possit
acquiri (Cic. Cat. 3, 28) o que possa agora
ajuntar-se ao benefcio da vida. 2) Adquirir,
obter (vantagens) (Verg. En. 4, 175). II Sent.
figurado: 3) Juntar dinheiro, enriquecer (Tc.
An. 16,17). Obs.: Formas sincopadas: acqui-
ACRITER
sisti (Cc. Fam. 6, 11, 2); acquisierint (Cic. De
Or. 3, 131); acquisisse (Sn. Contr. 1, pr. 14).
acquisitus, -a, -um, part. pass. de acquiro.
acquisivi, perf. de acquiro.
Acradina, veja Achradina.
Acrae, -rum, subs. pr. f. Acras, cidade da
Siclia (T. Lv. 24, 36, 1).
Acraephia, -ae, subs. pr. f. Acrfia, cidade da
Becia (Pln. H. Nat. 4, 26).
Acreus, -a, -um, adj. Acreu, epteto dado s
divindades adoradas em lugares altos (T. Lv.
38, 2, 1).
Acragantinus, -a, -um, adj. Acragantino, de
Agrigento (Lucr. 1, 716).
Acrgs, -ntis, subs. pr. m. Agrigento, cidade da
Sicilia (Verg. En. 3, 703).
acrtophros, -i (ou acratophron, -i, n.) subs. m.
Acratforo vasilha para vinho (Cc. Fin. 3,
15).
acre (aus. n. de acer, empregado adver-
bialmente = acriter). Com ardor (Sal. Hist. 4,
76).
acrdla, -ae, subs. f. Nome de ave des-
conhecida, talvez a coruja ou o mocho (Cc.
Div. 1, 14).
Acrnses, -ium, subs. loc. m. pl. Habitantes de
Acras, cidade da Siclia (Pln. H. Nat. 3, 91).
Acriae, -rum, subs. pr. f. crias, cidade
martima da Lacnia (T. Lv. 35, 27, 2).
criclus, -a, -um, adj. Ligeiramente picante, um
tanto mordaz (Cc. Tusc. 3, 38).
Acrllae, -rum, subs. pr. f. Acrilas, cidade da
Siclia (T. Lv. 24, 35, 3).
acrimna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Acidez. II Sent. figurado: 2) Dureza,
acrimnia, austeridade (de carter), aspereza,
energia (Cc. Verr. pr. 52). 3) Eficcia (de
argumento) (Cc. Inv. 2, 143).
cror, comparativo de acer.
cris, v. acer.
Acrisin, -s, subs. pr. f. Acrisione (D-nae),
filha de Acrsio (Verg. Catai. 9, 33).
Acrisinus, -a, -um, adj. De Acrsio, de Argos
(Verg. En. 7, 410).
Acrisinids, -ae, subs. m. Descendente de
Acrsio (Ov. Met. 5, 69).
Acrisius, -i, subs. m. Acrsio, rei de Argos (Hor.
O. 3, 16, 1).
Acrits. -ae, subs. pr. m. critas, promontrio da
Messnia (Pln. H. Nat. 4, 15).
crter, adv. 1) Acremente, de modo penetrante
(Cc. Pis. 68). 2) Energicamente (Cc. Lae.
44). 3) Encarniada-

ACROMA 26 ACTUSE

mente: acriter pungnatum est (Cs. B. Gal. 1,
26, 1) combateu-se encarniadamente.
acroma, -tis, subs. n. Msico, artista (Cc.
Sest. 116). Obs.: Emprstimo grego.
Propriamente: o que se ouve com prazer,
audio, concerto, sinfonia (Petr. 53).
acrosis, -is, subs. f. Auditrio erudito, audio
(Cc. At. 15, 17, 2).
acroceraunhis, -a, -um, adj. Acrocerunio, dos
montes Acrocerunios (metaforicamente:
perigoso) (Ov. Rem. 739).
Acrocorinthus, -i, subs. pr. f. Acrocorin-to,
cidadela de Corinto (T. Lv. 33, 31, 11).
Acrn, -nis, subs. pr. m. 1) cron, nome do rei
dos Cennios (Prop. 4, 10, 7). 2) Nome de
guerreiro morto por Mezncio (Verg. En. 10,
719).
Acronma (Acrun-) Saxa. Acrnoma, lugar
desconhecido, perto de Roma (Cic. At. 13, 40,
2).
acrostichis, -idis, subs. f. Acrstico (Cc. Div. 2,
111 em grego).
arrola, -ae, subs. pr. m. crota, rei dos Albanos
(Ov. Met. 14, 616).
1. acta, -ae, subs. f. 1) Costa, margem,
praia (Verg. En. 5, 613). 2) Prazeres de
praia (Cc. Verr. 5, 94).
2. acta, -rum, subs. n. pl. 1) Coisas fei
tas. 2) Aes, feitos (Ov. Met. 9, 134).
3) Atos oficiais (leis, ordens, resolues
de magistrados ou atos relativos ao Se
nado) (Cc. Phil. 2, 83). 4) Registros
de atos oficiais (Suet. Dom. 20).
Actaen, -nis, subs. pr. m. Acteo, filho de
Aristeu, transformado em veado e devorado
pelos prprios ces, por ter surpreendido
Diana banhando-se com as ninfas. (Ov. Met.
3, 138).
Actaeus, -a, -um, adj. 1) Da tica, tico,
ateniense (Verg. Buc. 2, 24). 2) Actaei, -rum,
subs. m. Os atenienses (C. Nep. Thras. 2, 1).
actrius, veja actuarius.
Act, -s, subs. pr. f. 1) Antigo nome da tica
(Pln. H. Nat. 4, 23). 2) Acte, favorita de Nero
(Tc. An. 13, 12).
Acticus, -a, -um, adj. 1) De cio (Ov. F. 1,
711). 2) De Apolo (que tinha um templo no
promontrio de cio) (Ov, Met. 13, 715).
Actas, -adis, subs. loc. f. 1) Da tica (Verg. G.
4, 463). 2) De cio (Estc. S. 3, 2, 120).
acti, -nis, subs. f. 1) Maneira de agir, ao,
atividade (Cc. Ac. 2, 62). 2) Ao
do orador (gestos, recitao, atitudes) (Cc. De
Or. 1, 18). 3) Ao de um magistrado no
exerccio de suas funes pblicas (Cc. Or.
148). 4) Na lngua judiciria: ao, processo
(Cc. MU. 36).
actittus, -a, -um, part. pass. de actito.
actit, -s, -re, -vi, -atum, v. freq. tr. I Sent.
prprio: 1) Fazer muitas vezes (emprego raro
e tardio). II Da:
2) Advogar muitas vezes (Cc. Br. 246).
3) Representar frequentemente (Cc.
Rep. 4, 13).
Actum, -I, subs. pr. m. cio, nome de cidade e
de promontrio da Acarnnia, clebre pela
batalha de cio, que deu a vitria a Otvio
(Cc. Fam. 16, 6, 2).
Actius, -a, -um, adj. De cio (Verg. En. 3, 280).
activus, -a -um, adj. Ativo, em ao (oposio a
passivo) (Sn. Ep. 95, 10): (Quint. 2, 18, 5).
Obs.: Termo tcnico da lngua filosfica e
gramatical.
1. actor, -ris, subs. m. 1) Aquele que
empurra em sua frente alguma coisa, o
que faz mover, avanar (Ov. Her. 1,
95). 2) O que faz alguma coisa, o
executor, o homem de ao (Cc. Sest.
61). 3) O que representa, o ator (T. Lv.
7, 2, 8). 4) Orador (Cc. De Or. 3, 213).
5) Advogado, o que move uma ao
(Cc. Verr. pr. 2 acusando) (Cc.
Sest. 75 defendendo). 6) Agente, ad
ministrador, superintendente (na poca
imperial) (Tc. An. 2, 30).
2. Actor, -ris, subs. pr. m. Actor, av de
Ptroclo.
Actorlds, -ae subs. m. Descendente de
Actor (Ov. Met. 13, 273). Actorus Nas,
subs. pr. m. Atrio Na-
so, historiador (Suet. Ces. 9). actuaria, -ae,
subs. f. (subentendendo-se
navis). Navio ligeiro. (Cc. At. 5, 9, 1).
acturila, -ae, subs. f. Barco pequeno
(Cc. At. 10, 11, 4).
1. actuarius, -a, -um, adj. Ligeiro, fcil de se
mover (Cs. B. Gal. 5, 1, 3).
2. actuarius, -i, subs. m. 1) Aturio, intendente
militar, fornecedor (Eutr. 9, 9). 2) Aturio,
secretrio (Sn. Ep. 33, 9). 3) Guarda-livros,
contador (Petr. 53).
acturn, -i, subs. n. O que se realizou, ato, ao
(Cc. Fin. 3, 58). Obs.: Geralmente usado no
pl. V. acta, -rum.
actus, adv. Com veemncia (Cc. De Or. 3,
102).
ACTUOSUS 27 AD
actusus, -a, -um, adj. Cheio de atividade,
operoso, diligente (Cc. Nat. 1, 110).
1. actas, -a, -um, part. pass. de ago.
2 actus, -us, subs. m. 1) Fato de estar em
movimento, movimento: actus faci-lis rotae
(Petr. 135) movimento rpido da roda;
(Verg. En. 12, 687). 2) Impulso empurro
(Cc. Rep. 2, 67). 3) Ao (do orador ou do
ator), gesto, representao (T. Lv. 7, 2, 11). 4)
Ato (de uma pea teatral) (Cc. C. M. 5). 5)
Realizao de uma coisa, execuo (Quint.
10 6, D- 6) Cargo pblico, administra
o (Traj. apud. Pln. Ep. 10, 28).
acttum, adv. Imediatamente, rapidamente
(Quint. 4, 3, 13). acua, acurius, v. aqua,
aquarius.
1. aci, perf. de acuo.
2. aci, perf. de acsco.
acla (aquolo), -ae, subs. f. Fio d'gua,
regato (Cc. De Or. 1, 28). aculetus, -a, -um,
adj. I Sent. prprio: 1) Provido de
aguilho ou espeto, que tem ferro (Plin. H.
Nat. 20, 247).
11 Sent. figurado: 2) Penetrante, su-
til (Cc. Ac. 2, 75).
Aclo, -nis, subs. pr. m. Aculeo. 1) Cognome
da gens Fria e Visellia (T. Lv. 38, 55, 5). 2)
Clebre advogado, que se casou com a tia
materna de Ccero (Cc. De Or. 1, 191).
aculus, -I, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Aguilho, ferro, ponta: aculeus apis (Cic.
Tusc. 2, 52) o ferro da abelha. II Sent.
figurado: 2) Aguilho (Cc. Flac. 41). Da: 3)
No pl. com sentido metafrico: aculei
orationis (Cc. Sull. 47) aguilhes da
palavra (i. , palavras capazes de maltratar).
4) Sutile-zas (Cc. Fin. 4, 7).
acmen, -nis, subs. n. I Sent. prprio:
1) Ponta, aguilho: auspicia ex acumi-
nibus (Cc. Nat. 2, 9) auspcios tirados
das pontas das lanas. II Sent. fi
gurado: 2) Agudeza de esprito, suti-
leza, finura: acumen verbi aut senten-
tiae (Cc. De Or. 2, 244) sutileza de
expresso ou de pensamento.
acu, -is, -re, aci, -ctum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tornar agudo, aguar: acuere
serram (Cc. Tusc. 5,116) aguar uma serra.
II Sent. figurado:
2) Aguar (Cc. De Or. 3,121). 3) Esti
mular, animar, excitar (Cc. De Or.
1, 115). 4) Termo de gramtica: dar
acentuao aguda, pronunciar de modo
agudo (Quint. 1,5,22).
aus, -s, subs. f. Agulha (de coser, bordar ou de
cirurgio) (Cc. Mil. 65); acu pingere (Ov.
Met. 6,23) bordar.
Acsils, -ae, subs. pr. m. Acsilas, historiador
(Cc. De Or. 2,53).
act, adv. I Sent. prprio: 1) De modo
penetrante. II Sent. figurado: 2) Stilmente,
engenhosamente (Cc. Lae. 6). Notem-se as
expresses: acute cernere (Lucr. 4, 810) ver
distintamente; acute sonare (Cc. Rep. 6,18)
ter um som agudo. Obs.: Comp.: acutius e
superl.: acutissime (Cc. Inv. 2,51).
Acutilius, -i, subs. pr. m. Acutlio, nome prprio
(Cc. At. 1,5,4).
actlus, -a, -um adj. Ligeiramente agudo, sutil
(Cc. Nat. 3,18).
actus, -a, -um. I Part. pass. de acuo. II
Adj. Sent. prprio: 1) Agudo, pontiagudo
(Hor. O. 3,27,61). Da: 2) Agudo, alto
(tratando-se do som) (Cc. De Or. 1, 251). 3)
Penetrante (tratando-se de frio) (Hor. O.
1,9,3). 4) Picante (tratando-se do sabor) (Plin.
Ep. 7,3,5). III Sent. figurado: 5) Penetrante,
agudo (Cc. Plane. 66).
6) Agudo, fino, perspicaz, sutil (tratando-se
da inteligncia): homo acutus (Cc. Verr. 2,
128) homem perspicaz.
7) Fino, sutil, leve (tratando-se do estilo)
(Cc. De Or. 3,66). 8) Termo de gramtica:
agudo: syllaba acuta (Quint. 1,5,23) slaba
aguda. IV Subs.:
9) Sons agudos: acuta (Cic. Rep. 6,18).
10) Riscos, perigos: acuta belli (Hor.
O. 4, 4, 76) os riscos da guerra. V
Adverbialmente: 11) Claramente, dis
tintamente (Hor. St. 1, 3, 26).
Acyla, v. Acilla.
Acys, v. Acis.
ad, prep. com aus. e prev. I Como preposio
indica: a) Aproximao, direo para
(geralmente com ideia de movimento),
aplicando-se ao espao e ao tempo: 1) A, para,
at: cum ego ad Heracleam accederem (Cic.
Verr. 5, 129) como eu me aproximasse de
He-raclia. 2) Com nomes de cidades e
pequenas ilhas, indica a direo ou a chegada
nas vizinhanas das mesmas: ad Genavam
pervenit (Cs. B. Gal. 1, 7, 1) chegou s
vizinhanas de Genebra. Sent. temporal: 3)
At, em, durante, por, dentro de: ad hanc diem
(Cc. Cat. 3, 17) at hoje; ad vespe-ram
(Cc. Cat. 2, 6) pela tarde; ad annum (Cc.
At. 5, 2, 1) dentro de um ano. 4) Indica a
proximidade em seus

ADACTIO 28 ADAUG
vrios aspectos: perto de, junto de, em casa de,
diante de, na frente de, do lado de (sem ideia
de movimento): pons qui erat ad Genavam
(Cs. B. Gal. 1, 7, 2) ponte que havia perto
de Genebra; fuit ad me (Cic. At. 10, 4, 8)
esteve junto de mim (ou em minha casa); ad
populum agere (Cic. Phil. 12, 17) falar
perante o povo; ad laevam, ad dextram (Cic.
Tim. 48) esquerda, direita. Desses
sentidos gerais e bsicos de em direo a ou
na vizinhana de, decorrem numerosas
acepes derivadas: 5) Em vista, para: ad
omnes casus (Cs. B. Gal. 4,31,2) em vista
de todas as eventualidades. 6) Relativamente
a, com relao a, quanto a, (Cic. Verr. 5,22).
7) Segundo, conforme: ad naturam (Cic. Fin.
1, 30) segundo a natureza. 8) Em
comparao com (Cic. Tusc. 1, 40). 9) Cerca
de, pouco mais ou menos (com numerais)
(Cs. B. Gal. 1, 4, 2). 10) Contra (na lngua
militar) (Cs. B. Gal. 5, 9, 1). II Como
prevrbio ad indica a aproximao, a direo
para, e, desses sentidos, passa a indicar o
comeo de uma ao, o que o faz entrar
frequentemente na formao de verbos incoa-
tivos: eo, adeo, amo, adamo, venio, advento,
adolesco. Exprime, tambm, ideia de adio:
do, addo, modum, admodum, augeo, adaugeo.
Obs.: Em composio, o -d- final do prevrbio
geralmente se assimila consoante seguinte,
como em aceurro de adeurro, affero de adfero,
aggero de adgero, appelto de adpello, etc.
Mas, antes dos grupos consonnti-cos gn, se,
sp, geralmente sofre sncope o d de ad: agnitus
de adgnitus, ascribo ou adscribo, aspicio ou
adspicio.
adactio, -nis, subs. f. Ao de obrigar,
obrigao, constrangimento (T. Lv. 22, 38,5).
adctus, -a, -um, part. pass. de adigo.
adaequtus, -a, -um, part. pass. de adae-quo.
adequ, adv. De um modo igual, de tal maneira
(Plaut. Cas. 857).
adequ, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Aplainar, alisar, nivelar com (Cs.
B. Gal. 3, 12, 3). II Da: 2) Tornar alguma
coisa igual outra, igualar (Cic. Arch. 24). 3)
Alcanar, atingir (igualando) (Cs. B. Gal. 1,
48, 7). 4) Comparar a (Tc. An. 2, 73) Obs.:
Constri-se na prosa de Ccero mais
frequentemente com abl. acompa-
nhado da prep. rum, e ainda com aus. ou dat.
Como intr. absoluto: (Cc. Q. 2, 4, 6),
addalligo, -s, -re, -v, -atum, v. tr. Ligar a
(Pln. H. Nat. 17,211). Obs.: Constri-se com
a prep. ad e com o dat. (Pln. H. Nat. 27,89).
adamntus, -a, -um, adj. De ferro, duro como o
ferro, como o ao, de diamante, duro como o
diamante (Ov. Met. 7,104).
adamantinus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Adamantino, de diamante, duro como o
diamante (Pln. H. Nat. 37, 11, 73). II Sent.
figurado: 2) Inflexvel, indomvel (Hor. O. 1,
6, 7); (Prop. 3, 9, 9).
adms (adamans), -ntis, subs. m. I Sent.
prprio: 1) Ferro ou outro metal muito duro,
diamante (Verg. En. 6, 552). II Sent.
figurado: 2) Inflexvel, inexorvel (Ov. Met.
9, 614).
Adamstus, -, subs. m. Adamasto, um habitante
de taca (Verg. En. 3, 614).
adamtus, -a, -um, part. pass. de admo.
adambl, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. Passear,
ou andar junto de um lado para outro (Plaut.
Bac. 768).
adm, -s, -re, -v, -atum, v. tr. incoat. I
Sent. prprio: 1) Comear a amar, apaixonar-
se (Cc. Amer. 121). 2) Amar profundamente,
amar muito (raro) (Sn. Ep. 71, 5). Obs.: No
atestado antes de Ccero.
Adna, -rum, subs. pr. n. Adanos, cidade da
Cilicia (Pln. H. Nat. 5,92).
adaperi, -Ts, -erire, -peri, -prtum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Abrir completamente, abrir
(T. Lv. 25, 30, 10). Da: 2) Descobrir (Sn.
Ep. 64). II Sent. figurado: 3) Deixar ver,
tornar visvel (Pln. H. Nat. 2,47,48,129).
adapertilis, -e, adj. Que se se pode abrir, que
deixa ver por uma abertura (Ov. Trist. 3, 11,
45).
adaprtus, -a, -um, part. pass. de adaperi.
adaperi, perf. de adaperi.
adapttus, -a, -um, part. pass. de adapto.
adpt, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Adaptar,
ajustar (Suet. Oth. 12).
1. adauetus, -a, -um, part. pass. de adau-go.
2. adauetus, -us, subs. m. Aumento, crescimento
(Lucr. 2, 1122).
adaug, -s, -re, -auxi, -auetum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Aumentar, ampliar (Cc. Ac.
1,21). II Na lngua religiosa: 2) Oferecer
em sacrifcio, consagrar (Plaut. Stich. 386).
ADAUGSC 29 ADGI

adaugsc, -is, -re, v. tr. incoat. Comear a
crescer ou aumentar, crescer (potico) (Cic.
Div. 1,13).
adaugmen, -inis, subs. n. Crescimento, aumento
(Lucr. 6,614).
adbb, is, -re, -bibi, -bibitum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Absorver bebendo. II __ Sent.
figurado: 2) Escutar com ateno, ouvir (Hor.
Ep. 1, 2, 67).
addcet, -re, v. impess. Convir (Plaut. Bacch.
128); (Plaut. Amph. 1004).
addens, -s, -re, v. tr. Tornar denso ou
espesso, condensar (Verg. En. 10, 432).
addns, -s, -re, v. tr. Tornar espesso,
condenar-se (Pln, H. Nat. 20, 230). Obs.: S
usado na passiva.
addic, -is, -re, -dxi, -dictuni, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Dar o assentimento a, estar de
acordo com, aprovar (T. Lv. 1, 36, 3). Dai, na
lngua jurdica: 2) Adjudicar alguma coisa ou
pessoa a algum, declarar por sentena: cum
in-dicatum non faceret, addictus Hermippo
et ab hoc ductus est (Cc. Flac. 48) como
no executasse o julgamento, foi adjudicado a
Hermipo e por le levado. ) Pr venda,
vender, adjudicar (em leilo (Cc. Mil. 56). 4)
Consagrar, de-dicar, entregar (Cc. Plane. 93).
Obs.: Addico uma das palavras sagradas
pronunciadas pelo pretor ao regular ma
instncia: do, dico, addico: nomeio o juiz,
declaro o direito, confirmo a vontade.
Imperat. are: addice (Plaut. Poen. 498); perf.:
addixti (Marc. 10,31,1).
addict, -nis, subs. f. Adjudio (do pretor)
(Cc. Verr. pr. 12).
L addictus, -a, -um, part. pass. de addico.
2. addictus, -i, subs. m. Escravo por dvida (T.
Lv. 6, 36, 12); (Sn. Ben. 3, 8, 2).
adddi, perf. de addo.
addisc, -is, -re, addidici, v. tr. Acrescentar ao
que se sabe, aprender alm do que se sabe
(Cc. Of. 1, 23). Obs.: Com inf.: aprender a
fazer alguma coisa (Ov. _Met. 3,592).
additmntum, -i, subs. n. Adio, aumento,
aditamento (Cc. Sest. 68).
addtns, -a, -um. part. pass. de addo.
addix, perf. de addico.
add, -is, -re, -didi, -ditum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Colocar junto de, pr juntamente:
cui me custodem addiderat (Plaut. Capt.
708) tinha-me colocado junto do qual como
guarda. II Da: 2) Ajuntar, acrescentar,
aumentar: pau-
ca addit (Cs. B. Civ. 1,8,4) acrescentou
poucas palavras. 3) Tornar-se mais corajoso,
dar coragem (na expresso addere nimos)
(Cc. At. 7, 2, 5).
addoc, -s, -re, v. tr. Aumentar a instruo,
ensinar (Hor. Ep. 1, 5, 18).
Adda e Adua, -ae, subs. pr. m. dua, afluente
do rio P (Pln. H. Nat. 2, 224).
addubittus, -a, -um, part. pass. de addu-bto.
addubit, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. In-
clinar-se dvida, estar em dvida, duvidar de
(Cc. Nat. 2,118).
addc = adduc, imperativo de addco.
addco, -is, -re, -dxi, -dctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Puxar para si, fazer vir a si,
levar consigo (Cs. B. Gal. 3, 14, 6); (Cc.
Div. 1, 123). Da, por enfraquecimento de
sentido: 2) Conduzir, levar: adducere
exercitum (Cc. At. 7, 9, 2) conduzir o
exrcito. 3) Na lngua jurdica: fazer
comparecer em juzo, chamar em juzo (Cc.
Verr. 1, 115). 4) Contrair, enrugar, emagrecer
(Ov. Met. 3, 397); II Sent. figurado: 5)
Levar a (determinado lugar, estado ou modo
de pensar) (Cc. Br. 322). III Na voz
passiva: 6) Ser levado (emprego excepcional)
adducor litora (Ov. Met. 3,598) sou levado
praia. 7) Ser convencido (persuadido)
adducti iudices smit po-tuisse reuni
condemnari (Cc. Clu. 104) os juzes foram
convencidos de que o ru poderia ser
condenado. Obs.: Imperat. ar.: adduce (Plaut.
Stich. 151); (Ter. Phorm. 309); perf.: adduxti
(Ter. Heaut. 819); inf. pass.: adducier (Plaut.
Bac. 112).
addct, adv. (desusado): adductius comp.):
mais vigorosamente, mais duramente (Tc.
Hist. 3, 7).
addctus, -a, -um. I Part. pass. de addco. II
Adj.: No sentido fsico: 1) Contrado,
enrugado (Ov. Her. 2, 131). No sentido moral:
2) Grave, srio, severo (Tc. An. 12, 7).
addxi, perf. de addco.
addi, perf. de addo.
add, -is, -re, -ddi, -sum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Pr-se a comer, roer, devorar_
(Verg. G. 4, 242). II Sent. figurado:' 2)
Devorar, gastar perdulria-mente (tratando-se
de dinheiro) (Cc. Quinct. 48). 3) Consumir,
devorar (o fogo) (Verg. En. 9, 537). 4)
Destruir, inundar (a gua) (Hor. O. 3, 29, 36).
adgi, perf. de adigo.
ADLPHI 30 ADHRBAL

Adlphi, ou Adelphoe, -rum. subs. pr. m.
Adelfos, comdia de Terncio (Ter. Ad. 10).
admi, perf. de admo.
admpsit, subj. perf. de admo = ade-merit (Pln.
Ep. 363).
adempti, -nis, subs. f. Ao de tirar, supresso
(Cic. Dom. 78).
admptus, -a, -um, part. pass. de admo.
1. ad, adv. I Sent. prprio: 1) At a, at
esse ponto (sent. local) (Cat. Agr. 40, 3). 2)
tambm usado em sent. temporal, vindo
frequentemente reforado por usque e seguido
de dum, donec, quoad: at que, at ao
momento: usque adeo hominem in periculo
fuisse quoad scitum sit Sestium vivere (Cic.
Sest. 82) ter o homem corrido perigo at o
momento em que se tenha sabido que Sestio
estava vivo. II Da, passou a ser
empregado nas gradaes (em correlao ou
no com ut): 3) A tal ponto, to, de tal forma...
que: adeone me delirare censes, ut ista esse
cre-dam? (Cc. Tusc. 1, 10) julgas que eu
esteja a tal ponto longe da razo, que acredite,
serem reais estas coisas? 4) Com maior razo
(ou, quando precedido de atque): muito mais,
ou melhor (empregos reforativos) (Tc. Hist.
4, 80); (Cc. Cat. 1, 5). 5) Alis,
principalmente (para pr em realce uma
palavra que o precede imediatamente) (Cc.
Verr. 3, 120); tuque adeo Caesar (Verg. G. 1,
24) e tu, principalmente, Csar.
2. ad, -Is, -ire, -u, tum, v. intr. e tr. I Sent.
prprio: a) Intr.: 1) Ir em direo a (para),
aproximar-se, ir ter com (Cc. Verr. 4, 26).
Da, em lngua militar: 2) Avanar: Caesar...
adit (Cs. B. Gal. 6, 6, 1) Csar... avana. II
Sent. figurado: 3) Empreender, encarre-gar-
se de (Cc. Pomp. 70). b) Tr.: I Sent.
prprio: 4) Dirigir-se a, aproximar-se (Cs. B.
Gal. 4, 20, 2). 5) Ir encontrar (ver), visitar
(Cc. Dom. 30). II Donde, em sent.
figurado: 6) Recorrer a, invocar, consultar (T.
Lv. 23, 11, 5). 7) Expor-se a, afrontar (Cc.
Amer. 110). Na lngua jurdica: 8) Aceitar,
tomar: hereditatem non adire (Cc. Phil. 2, 42)
no aceitar a sucesso. Obs.: Constri-se
como intransitivo absoluto e com ad e in, e
ainda como transitivo.
adeps, -dpis, subs. m. e f. 1) Gordura, terra
gorda (Cc. Cat. 3, 16) 2) Gon-
gorismo, rebuscamento de estilo (termo de
retrica) (Quint. 2, 10, 6).
adepti, -nis, subs. f. Aquisio (Cc. Fin. 2,
41).
adptus, -a, -um, part. pass. de adipiscor:
1) Tendo conseguido, tendo adquirido,
tendo conquistado. 2) Passivo: tendo si
do conseguido (Sal. C. Cat. 7, 3).
adequit, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. Ir a cavalo
em direo a, contra, ir a cavalo ao lado de
(Cs. B. Gal. 1, 46, 1).
adram, imperf. de adsum.
adr, fut. de adsum.
adrr, -s, -re, v. intr. Errar, ou vaguear em
torno de, ou junto de (Estc. S. 2, 2, 120).
ades, 2. pes. do indic. prs. e do imperat. de
adsum.
adsdum (de ades e dum), vem pois (Ter. And.
29).
adesse, inf. prs. de adsum.
adest. 1) 3' pes. sg. Indic. prs. de adsum.
2) 3 pessoa sg. Indic. prs. de addo,
em lugar de adedit (Luc. 6, 267).
adsuri, -is, -ire, -Ivi, v. intr. incoat. Comear a
sentir fome (Plaut. Trin. 169).
adsus, -a, -um, part. pass. de addo.
adendus, -a, -um, Gerundivo de ado: onde se
pode ou se deve penetrar.
adf- = aff-.
adg- = agg-.
adherens, -ntis, part. prs. de adhaero.
adhaer, -s, -re, -haesi, -haesum, v. intr.' I
Sent. prprio: 1) Estar aderente a, aderir, estar
ligado a, ficar fixo em (Cc. Nat. 2, 137). 2)
Manter-se ligado (Lucr. 3, 557). II Sent.
figurado: 3) Estar sempre ligado a, manter-se
preso (T. Lv. 41, 20, 2).
adhaersc, -is, -re, -haesi, -haesum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Tornar-se aderente, aderir a,
prender-se a (Cs. B. Gal. 5, 48, 8). II Sent.
figurado: 2) Prender-se a, ligar-se a (Cc. Ac.
2, 8).
adhesi, perf. de adhaero e de adhaersc.
adhaesi, -nis, subs. f. Aderncia (Cc. Fin. 1,
19).
1. adhesus, -a, -um, part. pass. de adhaero e de
adhaersc.
2. adhesus, -s, subs. m. Aderncia (Lucr. 3,
98).
adhl, -s, -re, v. tr. Atingir com o hlito (Pln.
H. Nat. 22, 95).
Adhrbal, -lis, subs. pr. m. Aderbal, filho de
Micipsa (Sal. B. Jug. 5, 7).
ADHIB 31 ADIVI

adhib, -s, -re, -bu, -bitum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Aplicar a (sent. fsico e moral)
(Cc. Sest. 135). Da: 2) Empregar, recorrer,
fazer uso (Cc. (Verr. 2, 122); adhibere vim
alicui (Cc. Verr. 4, 116) fazer uso de
violncia ntra algum. II Sent. figurado: 3)
Apresentar, oferecer, mostrar (Cc. Fin. 24). 4)
Convidar, fazer aproximar Cc. Verr. 5,
70). Reflexivamente: 5) Proceder, portar-se
(Cc. Q. Fr. 1, 1, 22). Obs.: Constri-se com
aus. acompanhado ou no de in ou ad, com dat.
e com abl. com in. adhibtus, -a, -um, part. prs.
de adhibo. adhibi, perf. de adhibo.
adhinn, -is. -ire, -ivi, -itum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Relinchar ou nitrir para ou ao lado
de (Ov. Am. 1, 280). II Sent. figurado: 2)
Relinchar (pejo-tivamente aplicado ao homem),
gri-tar de alegria, exultar de prazer: ad illius
bane orationem adbunnivit (Cc. is. 69)
relinchou de alegria ao ouvir as palavras
daquele. adboc, veja adhuc.
adhortti, -nis, subs. f. Exortao, en-
corajamento (Cc. De Or. 2, 11). adhortator, -
ris, subs. m. Aquele que
exorta, animador (T. Lv. 2, 58, 7).
adhorttus, -a, -um, part. pass. de adhor-
tor. adhrtor, -ris, -ri, -horttus sum, v. dep.
tr. Dirigir exortaes a, exortar, encorajar,
incitar (Cc. Phil. 4, 11). Obs.: Constroi-se
com ac.; com ad (Cc. Phil. 89); ou com in
(Sn. Ep. 94, 37); m de (Cs. B. Gal. 7, 17,
2); com subj.: adhrtor properent (Ter.
Eun. 583exorto-os a se apressarem; com
(emprego comum): exortar a (Cc. Phil. 1, 22);
com ne: exortar a que no Cs. B. Gal. 6, 37,
10). adhuc, adv. 1) At aqui, at agora, ainda
(Cc. Verr. 4, 102). 2) Ainda agora (Cc. Amer.
18). 3) Emprego no clssico: ainda
(referindo-se ao passado ou ao futuro): cum
vigerem adhuc viribus (T. Lv. 28, 40, 10)
quando eu estava ainda m todo vigor de
minhas foras; nines adhuc tibi favebunt
(Luc. 7, 212) todos ento ainda te apoiaro.
Dian-te de compar.: adhuc difficilior (Quint. 1,
5, 22) ainda mais difcil. 4) Expres-so
idiomtica: adhuc locorum (Plaut. Capt. 385)
at agora. adhcne (adhucne), adv.
Acaso ainda
(Apul. Met. 9, 3). Adiabn, -s e Adiabena,
-ae, subs. pr. f.
Adiabena, regio da Assria (Pln. H.
Nat. 5, 66). Adiabni, -rum, subs. loc. m.
Adiabenos,
habitantes de Adiabena (Tc. An. 12,13).
Adiabnus, -a, -um, adj. De Adiabena,
adiabeno (Tc. An. 12, 14). Adiatrix, -igis,
subs. m. Adiatorige, rei
dos Romanos (Cc. Fam. 2, 12, 2). adici
= adijico.
adiens, -eiintis, part. prs. de ado. adig, -is, -
re, -dgi, -dctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Impelir para fazer
entrar, fincar (Cs. B. Gal. 7, 17, 3). II
Sent. figurado: 2) Obrigar a prestar
juramento, obrigar a comparecer (pe
rante um rbitro), exigir um juramen
to (Cc. Ac. 2, 116). Da, na poca im
perial: 3) Obrigar, forar, constranger,
compelir (Prop. 3, 29, 14). Obs.: Cons
tri-se com aus., acompanhado de ad,
ou in e com dat. Subj. Perf.: adaxint =
adegrerint (Plaut. Aul. 50).
adii, perf. de ado.
Adimntus, -i, subs. pr. m. Adimanto, nome de
diversas personagens (C. Nep. Ale. 7); (Ov.
Ib. 327).
adim, -is, -re, -m, -mptum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tirar, arrebatar, suprimir, subtrair
(Cc. Ac. 2, 61). II Sent. figurado: 2)
Proibir: adimam cantare severis (Hor. Ep. 1,
19, 9) impedirei de cantar s pessoas
severas. Obs.: adempsit = ademerit (Plaut.
Ep. 363).
adiptus, -a, -um, adj. I Sent. Prprio: 1)
Gordo, cheio de gordura. II Sent. figurado:
2) Pesado, grosseiro (falando-se de estilo)
(Cc. Or. 25).
adipes, -is, v. adeps.
adipiscor, -ris, -ci, adptus sum, v. dep. tr. I
Sent. prprio: 1) Chegar a, atingir,
alcanar: fugientes Gal los Macedo-nes
adepti ceciderunt (T. Lv. 44, 28) os
macednios tendo alcanado os gauleses em
fuga os mataram. II Sent. figurado: 2)
Alcanar (Cc. C. M. 4). Da: 3) Obter,
adquirir, apoderar-se de (Cc. Leg. 1,59). Obs.:
Inf. are: adipis-cier (Ter. And. 332).
adips, v. adeps.
1. aditus, -a, -um, part. pass. de ado.
2. aditus, -fis, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Ao de aproximar se, aproximao (Cc. Phil.
5, 9) Dai: 2) Acesso, entrada: non est aditus
viris (Cc. Verr. 4, 99) no h acesso para os
homens. II
Sent. figurado: 3) Acesso, entrada
(Cic. Mur. 17).
adivi, perf. de ado.
ADJACENS _ 32 ADMGRO

adjcens, -ntis. I Part. prs. de adjaco. II
Adjacentia Subs. n. pl. adjacncias,
vizinhana, circunvizinhana (Tc. An. 1, 79).
adjaco, -s, -re, -c, v. intr. I Sent. prprio:
1) Jazer perto, estar deitado ao lado (Tc. An.
1, 65). II Da, por enfraquecimento de
sentido: 2) Estar situado perto, estar contguo
(Cs. B. Gal. 6, 33, 2).
adjaci, perf. de adjaco.
adjecti, -nis, subs. m. 1) Adio, aumento,
anexao: Romana res adjectio-ne populi
Albani aucta (T. Lv. 1, 30, 6) o poderio
romano aumentado pela anexao do povo
albano. 2) Termo de retrica: repetio de
uma palavra na frase (Quint. 9, 3, 18).
1. adjctus, -a, -um, part. pass. de adjicio.
2. adjctus, -s, subs. m. Ao de pr em
contacto, aproximao (Lucr. 4, 673).
adjici, (adici), -is, -re, -jc, -jctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Lanar (alguma coisa) ao
lado de, atirar, jogar perto (Cc. Nat. 2, 144).
Da, por enfraquecimento de sentido: 2)
Ajuntar, acrescentar, unir a, aumentar (aus.
com ad, ou in) duas legiones ad Servilianum
exer-citum adjicere (T. Lv. 22, 11, 3) ajun-
tar duas legies ao exrcito de Serv-lio. II
Sent. figurado: 3) Dirigir ou voltar os olhos
ou o pensamento para algum (Cc. Agr. 2,
25). 4) Lanar (em leilo) (Cc. Verr. 3, 77).
adjdictus, -a, -um, part. pass. de adjudico.
adjudico, -s, -re, -v, -atum, v. tr. 1)
Adjudicar, atribuir (Cc. Agr. 2, 58). 2)
Pronunciar, decidir (Cc. De Or. 2, 129). Obs.:
Constri-se com aus. ou dat.
adjiimntum, -i, subs. n. Ajuda, socorro, auxlio,
assistncia (Cc. Verr. 5, 124).
adjuncti, -nis, subs. f. 1) Ao de unir, unio,
aproximao (Cc. At. 7, 2, 4). 2) Adjuno
(termo de retrica) (Cc. De Or. 3, 206).
adjnctor, -ris, subs. m. O que acrescenta (Cc.
At. 8, 3, 3).
adjnctus, -a, -um, I Part. pass. de adjngo. II
Adj.: 1) Atrelado, e da: unido, junto,
acrescentado (Cc. Clu. 30). 2) Como neutro,
tomado substanti-vadamente: parte integrante
(Cc. Leg. 2, 54).
adjng, -is, -re, -jnxi, -jnctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Jungir, adj ungir, atrelar (
Tib. 1, 9, 7). II Sent. figura-
do: 2) Juntar, unir, acrescentar, ajuntar (Cs. B.
Civ. 3, 89, 1). Da: 3) Aplicar, fazer incidir (Cc.
Amer. 86). adjnxi, perf. de adjngo.
1. adjr, -s, -re, -v, -atum, v. tr. 1)
Adjurar, afirmar por juramento, acres
centar por juramento (Cc. Fam. 9, 19,
1). 2) Em poesia: jurar: adjuro Stygii
caput fontis (Verg. En. 12, 816) juro
pela fonte do Estige.
2. adjr = adjavero.
adjt, -s, -re, -v, -atum, v. freq. tr. Ajudar,
aliviar (Plaut. Cas. 579). Obs.: usado a partir
de Plauto, mas no aparece na prosa clssica.
adjtor, -ris, subs. m. 1) O que ajuda, auxiliar
(Cs. B. Gal. 5, 41, 8). 2) Assistente, ajudante
(ttulo oficial) (Cs. B. Civ. 3, 62). 3)
Substituto (no teatro) (Hor. St. 1, 9, 46).
adjtrium, -I, subs. n. Ajuda, socorro, adjutrio
(Sn. Ep. 31, 5).
adjtrix, -eis, subs. f. I Sent. prprio: 1) A
que ajuda ou assiste, auxiliar: Minerva adjtrix
consiliorum meorum (Cc. Dom. 57) Minerva
que ajuda os meus planos. II Sent.
particular: 2) No Imprio, nome de duas
legies auxiliares de fuzileiros navais: prima
adjtrix (Tc. Hist. 2, 43) a primeira legio
auxiliar.
adjtus, -a, -um, part. pass. de adjuvo.
adjuvi, perf. de adjuvo.
adjuvo, -s, -re, -jvi, -jtum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Vir em auxlio de, auxiliar, ajudar,
favorecer: bonos cives adjuvat fortuna (Cc.
Phil. 13, 16) a sorte ajuda os bons cidados.
II Sent. figurado: 2) Sustentar, manter,
animar, realar (T. Lv. 1, 25, 9). 3) Impessoal:
ser til (Cc. Fin. 4, 64).
adl- all-.
admtr, -s, -re, -v, -atum, v. tr. Apressar
(Cs. B. Gal. 7, 54, 2).
admemrdi = admrdi, perf. de admor-do.
admensus, -a, -um, part. pass. de adme-tior.
admtior, -iri, -mnsus sum, v. dep. tr. Medir
alguma coisa ou algum (Cc. Verr. 3, 192).
Admtus, -I, subs. pr. m. Admeto. 1) Nome de
um rei de Feras, na Tesss-lia (Ov. P. 3, 1,
106). 2) Rei dos Mo-lossos (C. Nep. Tem. 8,
3).
admigr, -s, -re, v. intr. Ir para, juntar--se a, ir
juntar-se a (com ad) (Plaut. Pers. 347).
ADMIVICULATUS 33
adininicultus, -a, -um, part. pass. de
adminiclo. adminicl, -s, -re, -vi, -
atum, v. tr. I
- Sent. prprio: 1) Escorar, estacar, empar
(termo tcnico tratando-se de videiras) (Cic.
Fin. 5, 39). II Sent. figurado: 2) Apoiar,
ajudar (Varr. Men.
105).
adininiclum, -I, subs. n. I Sent. prprio: D
Estaca, escora (Cic. Nat. 2, 120). II Sent.
figurado: 2) Ajuda, apoio, adminculo (Cic.
Lae. 88).
administer, -tri, subs. m. O que ajuda, auxiliar,
operrio, trabalhador: unus puer victus
cotidiani administer (Cic. Amer. 77) um s
escravo que ajuda a preparar o alimento de
cada dia; sine administris (Sal. B. Jug. 74,
1) sem auxiliares. Obs.: Constri-se com
gen. ou com aus. acompanhado de ad.
administra, -ae, subs. f. A que ajuda em alguma
coisa, criada, auxiliar (Cic. Pomp. 36).
adininistrti, -nis, subs. f. I Sentido
prprio: 1) Auxlio, ajuda, assistncia: sine
administratione hominum (Cic. Of. 2, 12)
sem a ajuda dos homens. Da: 2)
Administrao, direo, governo: ad-
ministratio reipublicae (Cic. De Or. 1, 165)
administrao do Estado. 3) Execuo
(Cc. Inv. 2, 163).
administrtor, -ris, subs. m. O que admi-
nistra, administrador, encarregado (Cc. De
Or. 1, 210).
administrtus, -a, -um, part. pass. de
administro.
administro, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. e intr. I
Sent. prprio: Tr.: 1) Auxiliar, ajudar,
prestar auxlio, servir (algum) (Varr. R. 3, 16,
5). II Da: 2) Ocupar-se de, cuidar de,
executar: ad tempus omnes res
administrarentur (Cs. B. Gal. 4, 23, 5) que
todas as coisas fossem executadas no
momento oportuno. 3) Governar,
administrar, dirigir (Cic. Verr. 5, 43). 4)
Administrar (tratando-se de governo),
governar (Cc. At. 6, 4, 1). 5) Cumprir as suas
obrigaes (Plaut. Epid. 418).
adinirbilis, -e, adj. 1) Digno de admirao,
admirvel, maravilhoso (Cc. Lig. 37). 2)
Extraordinrio, prodigioso (Cc. Phil. 3, 18).
admirbilits, -ttis, subs. f. O que digno de
admirao (Cc. Nat. 2, 90).
admirbilter, adv. 1) De modo admirvel,
admiravelmente (Cc. Nat. 2, 132).
2) De modo estranho, bizarro, diferente (Cc.
Tusc. 4, 36).
admirndus, -a, -um. I Gerundivo de
admiror. II Adj.: 1) Digno de admirao,
admirvel (Cc. De Or. 1, 76). Obs.: O neutro
pl. substantivado admi-randa significa:
coisas admirveis, maravilhosas (Sn. Ep.
114,12).
admirti, -nis, subs. f. 1) Admirao: magna
est admira tio dicentis (Cc. Of. 2, 48) grande
a admirao pelo orador.
2) Espanto, surpresa (Cc. Nat. 2, 124).
admirtor, -ris, subs. m. O que admira,
admirador (Sn. Contr. 2, 2, 8).
admirai ns, -a, -um, part. pass. de admiror.
admiror, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. tr. I
Sent. prprio: 1) Admirar, olhar com
admirao para, surpreender-se, ad-mirar-se:
admirantibus omnibus (Cc. De Or. 3, 213)
tendo todos olhado com admirao. II
Da: 2) Admirar com desejo, desejar, cobiar
(Cc. Of. 1, 20).
admisc, -s, -re, -misci, -mixtum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Juntar ou acrescentar
misturando, misturar: admixto calore (Cc.
Nat. 2, 26) pela mistura do calor. II Sent.
figurado: 2) Juntar a, confundir: his
Antonianos milites admi-niscuit (Cs. B.
Civ. 3, 4, 2) a estas legies juntou os soldados
de Antonio.
3) Reflexivo ou passivo: imiscuir-se, in
gerir-se, ocupar-se de: admisceri ad con-
silium (Cc. Phil. 12, 16) imiscuir-se na
deliberao. 4) Misturar com (Cat. Agr.
115, 2). Obs.: Constri-se com abl. acom
panhado ou no da prep. cum, com
aus. com a prep. in e com o dat.
admisci, perf. de admisc.
admisi, perf. de admitto.
admissrus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Garanho, reprodutor (Varr. R. Rust. 2, 8, 3).
II Sent. figurado: 2) Homem lascivo (Cc.
Pis. 69).
admisse = admisisse, inf. perf. de admitto
(Plaut. Mil. 1287).
admissio, -nis, subs. f. Ao de admitir
presena de algum, audincia (Sn. Ciem. 1,
10, 1).
admissum, -i, subs. n. 1) Ao, ato (no sentido
pejorativo) (Lucr. 5, 1224). 2) M ao, crime:
admissa Poppaeae (Tc. An. 11, 4) os
crimes de Po-pia.
admitt, -is, -re, -misi, -missum, v. tr. I
Sent. prprio: 11 Deixar ir, deixar aproximar-
se, dar acesso, deixar entrar, receber, admitir:
admittere in hostem

ADMIXT 34 ADMURMUR

equos (T. Lv. 25, 19, 3) deixar ir os cavalos
contra os inimigos. II Sent. figurado: 2)
Deixar fazer, admitir, permitir, ser favorvel:
quod semel admis-sum (Cic. Fin. 1, 2) o que
foi permitido uma vez. 3) Permitir-se alguma
coisa (sent pejorativo), cometer, perpetrar:
admittere in se facinus (Cic. Mil. 103) -
cometer um crime; admittere scelus (Cc. Q.
Fr. 1, 3, 7) perpetrar um crime. 4) Acolher,
aceitar: admittere preces (Tc. H. 4, 60)
acolher as preces. Obs.: Constri-se com
aus. acompanhado da prep. in ou ad, ou com
dat.
admixti, -nis, subs. f. Mistura (Cic. CM. 80).
admixtus, -a, -um, part. pass. de admis-co.
admodert, adv. Proporcionadamente, de modo
adequado (Lucr. 2, 169).
admdum, adv. I Sent. prprio: 1) At
medida, at ao limite. Donde: 2) Inteiramente,
grandemente, bastante: admdum diligere
(Cc. At. 1, 13, 4) estimar grandemente. II
Da, com numerais, indica que o algarismo
no exagerado, i., em nmero redondo:
admodum cen-tum et viginti (Cs. B. Gal. 5,
40, 2) em nmero redondo cento e vinte.
admoeni, -is. -ire, -ivi, v. tr. I Sent. prprio:
1) Fa?er trabalhos de cerco, cercar a muralha,
sitiar: ...oppidum (Plaut. Pseud. 384) sitiar
uma cidade. II Sent. figurado: 2) Preparar
uma cilada (Plaut. Cist. 540).
admlior. -iris, -iri, -itus sum, v. intr. e tr. I
Intr. Fazer esforos para, esforar--se (Plaut.
Rud. 598). II Tr. Pr em movimento para,
aproximar, deitar a mo a algum (Plaut. As.
570).
admono, s, -re, -moni, -montum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Fazer lembrar, relembrar
(Cc. Verr. 4, 5). II Sent. figurado: 2)
Aconselhar, avisar, advertir (Cc. Har. 44).
Da, por evoluo de sentido: 3 Castigar, dar
uma lio (a algum), chamar ordem (Sn.
Ciem. 1, 14, 1). 4) Excitar (Verg. En. 10, 587).
admonit, -nis, subs. f. Ato de relembrar,
recordao, evocao, sugesto, advertncia
(Cc. Fin. 5,2).
admontor, -ris, subs. m. O que faz lembrar,
instigador, evocador (Cc. Fam. 9, 8, 1).
admonitum, -i, subs. n. Advertncia, aviso,
conselho (Cc. De Or. 2, 64).

1. admonitus, -a, -um, part. pass. de admono.
2. admonitus, -s. subs. m. 1) Aviso, advertncia
(Cc. At. 9, 10, 5). 2) Conselho, sugesto (Cc.
Verr. 2, 60). 3) Instncia, palavra de
encorajamento (Cc. Rep. 2, 67). 4) Evocao,
lembrana: locorum admonitu (Cc. Fin. 5,4)
pela evocao dos lugares. Obs.: S usado
no abl. sg.
admonl, perf. de admono.
admram, admrim, admrunt = admo-vram,
admovrim, admovrunt.
admord, -s, -re, -momrdi, -mrsum, v. tr.
Em sentido fsico e moral: morder, tirar
mordendo (Prop. 3, 11, 53); (Plaut. Pers. 267).
Obs.: O perf. tambm aparece sem
reduplicao: admrdi.
admorsus, -a, -um, part. pass. de admord.
admst = admovisti.
admti, -nis, subs. f. Aproximao, aplicao:
admotio digitorum (Cc. Nat. 2, 150)
aplicao dos dedos (s cordas de um
instrumento).
admtus, -a, -um, part. pass. de admovo.
admov, -s, -re, -movi, -mtum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Fazer mover para, aproximar,
fazer aproximar: hoc opus ad turrim hostium
admovent (Cs. B. Civ. 2, 10, 7) fazer mover
para junto da torre dos inimigos esta mquina
de guerra. II Da: 2) Aplicar, empregar,
inspirar: admovere orationem ad sensus
animorum inflammandos (Cc. De Or. 1, 60)
empregar o discurso para inflamar as paixes
do auditrio. III Desses sentidos funda-
mentais desenvolveram-se numerosas
expresses como: 3) aurem admovere (Cc. De
Or. 2. 153) aplicar o ouvido, escutar. 4)
fidibus manum admovere (Cc. Br. 200)
aplicar os dedos s cordas de um instrumento,
dedilhar; manus admovere (T. Lv. 5, 11, 16)
pr a mo. Obs.: Constri-se com aus.
acompanhado da prep. ad, ou com o dat.
admgi, -is, -ire, -gii (givi), -gitum, v. intr.
Responder mugindo, mugir para (Ov. Am. 1,
279). Obs.: Constri-se com dat.
admurmurti, -nis, subs. f .Sussurro:
a) de aprovao (Cc. Q. Fr. 2, 1);
b) de censura ou reprovao (Cc. Pis. 31).
admurmr, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. Fazer
sussurro: a) em sinal de aprova
ADMUTIL
co (Cic. a
o (Cic. At. 1, 13, 2); b) em sinal de censura
ou reprovao (Cic. Verr. 5,
41). admutil, -s, -re, -vi, -atum, v.. tr.
Tos
quiar, e da: lograr, surripiar (Plaut. Capt.
269).
adn- =ann
adnscor = agnscor.
adnt, -s, -re, -vi, v. intr. 1) Nadar para
(Pln. H. Nat. 9, 38). 2) Nadar ao lado de
(Sn. Agr. 452).
adntus, v. agnatus.
adnvg, -s, -re, -vi, v. intr. Navegar para
(Pln. H. Nat. 35, 81).
adn (ann), -s, -re, v. intr. 1) Nadar para,
em direo a, nadar perto de, ao longo de
(Verg. En. 6, 358). 2) Chegar a nado, vir por
gua: .. .ad urbem (Cic. Rep. 2, 9) chegar a
nado cidade. Obs.: Constri-se com o aus.
acompanhado da prep. ad e com o dat.
adol, -s, -re, -lvi, -dltum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Queimar, fazer queimar (Ov.
Met. 1, 492). II Na lngua religiosa: 2)
Queimar, ou consumir pelo fogo em honra de um
deus (Verg. En. 7, 71). adolscens, -ntis, v.
adul-. adolescentia, -ae, v. adul-.
1. adolsc, -is, -re, -Iv, adultum, v.
intr. incoat. I Sent. prprio: 1) Crescer,
desenvolver-se, engrossar, tornar-s2 maior
(tratando-se de seres vivos, das plantas) liberi
cum adoleverunt (Cs. B. Gal. 6, 18,3)
quando os filhos tiverem acabado de
crescer. II Sent. figurado: 2) Crescer,
desenvolver-se: cupiditas acendi aliquid
adolescit cum aetatibus (Cic. Fin. 5, 55) o
desejo de fazer algo crescer com a idade.
2. adolsc, -is, -re, v. intr. (incoat. de
adolo), tr. Transformar-se em vapor,
arder, queimar (Verg. G. 4, 379).
adolsse = adolevisse, inf. perf. de adolo e de
adolsc.
adoli = adolvi.
Adn, -nis, subs. pr. m. = Adnis (Varr. Men.
540).
Adneus, -ei (trissl. oxt.) subs. m. = Adnis
(Catul. 29, 8).
Adnis, -is (dis), subs. pr. m. 1) Adnis. que
foi clebre por sua beleza (Verg. Buc. 10, 18).
2) Rio da Fencia, ao sul de Biblos (Pln. H.
Nat. 5,78).
adoperi, -Is, -ire, -perl, -prtum, v. tr.
Cobrir, fechar (Verg. En. 3, 405). Obs.: No
aparece nem em Ccero nem
ADORIOR
ro e pelos autores do perodo imperial.
empregado principalmente no part. pass.
adoprtus, -a, -um.
adoprtus, -a, -um, part. pass. de adoperi.
adoperui, perf. de adopero.
adopinor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. tr.
Conjeturar, pensar, julgar (Lucr. 4, 816).
adoptti, -nis, subs. f. Adoo, perfilhao
(Cic. Tusc. 1, 31).
adopttus, -a, -um, part. pass. de adopto.
adopti, -nis, subs. f. Ao de adotar, adoo
(Cc. Dom. 34).
adoptivos, -a, -um, adj. 1) Adotivo: a) Que
adota (Cc. Dom. 35); b) Que adotado (Tnc.
An. 13, 14). 2) Obtido por enxertia (tratando-
se de frutos) (Ov. A. Am. 2, 652).
adpt, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tomar por escolha, escolher, fazer
escolha de (Cic. Phil. 6, 13). Da, na lngua
jurdica: 2) Adotar, perfilhar (Cc. Dom. 37).
II Sent. figurado: 3) Ajuntar, reunir:
adoptare Caesaris libertis se (Pln. H. Nat.
12, 12) reunir-se aos libertos de Csar. 4)
Dar seu prprio nome a, pr um nome em:
Baetis provinciam adoptans (Pln. H. Nat. 3,
9) que deu seu nome provncia de
Btis.)
ador, -ris, subs. n. Espcie de trigo (Hor. St.
2, 6, 89). Obs.: A quantidade do o nos casos
declives deve ser breve.
adrbilis, -e, adj. Adorvel (Apul. Met. 11,
18).
adrti, -nis, subs. f. Adorao (Pln. H. Nat.
28, 22).
adrtus, -a, um, part. pass. de adoro.
adra (adrla), -ae, subs. f. 1) Recompensa
dada aos soldados, adrea (Hor. O. 4, 4, 41).
2) Glria militar, adria (Pln. H. Nat. 18, 14).
Obs.: Palavra de raro emprego; no aparece
em Ccero nem em Csar.
adrum, -I, subs. n. Trigo, espelta (Pln. H.
Nat. 18, 191).
adrus, -a, -um, adj. De trigo: adorea liba
(Verg. En. 7, 109) blo de trigo.
adria, v. adra.
adorio = adoror.
adoror, -ris, -Irl, -drtus (adorsus) sum, v.
dep. tr. I Sent. prprio: 1) Atacar, assaltar:
adoriri aliquem gladiis, fusti-bus (Cc. Sest.
79) atacar algum com espadas, com paus.
II Sent. figurado: 2) Comear, empreender,
tentar
X
35


ADORNTUS 36 ADULESCENTLUS

(Cic. At. 13, 22, 4). Obs. Subj Im-perf.
adoreretur (Suet. Claud. 13).
adorntus, -a, -um, part. pass. de adorno.
adrn, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. I Aprestar,
preparar, prever, equipar: Pompeius naves
onerarias adornabat (Cs. B. Civ. 1, 26, 1)
Pompeu equipava navios de carga. Da: 2)
Ornar, enfeitar, adornar (Cc. Verr. 1, 58).
adr, -s, -re, -v, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Dirigir uma splica a, pedir
(suplicando), implorar (T. Lv. 6, 12, 7). II
Da: 2) Adorar, prestar culto a, venerar (Suet.
Vit. 2). 3) Venerar, admirar, reverenciar (Sen.
Beat. 18, 2). adrsus, v. adrtiis.
adrtus, -a, -um, part. pass. de adorior.
adpet-. v. appet-.
adpl-, v. appl-.
adpsc, -is, -re, v. tr. Pedir a mais (Hor. Ep. 2,
2, 100).
adpr-. adpu-, v. app-.
adquiro = acquro.
adr-, v. arr.
adrd, -is, -re, -rsi, -rsum, v. tr. Raspar, tirar
raspando, tosar (Hor. Ep. 1, 7, 50).
Adramyttnus, -a, -um, adj. De Adramita,
adramiteno (Cc. Flac. 31).
Adramyttum, -, subs. pr. n. Adramiteu, cidade
da Misia (T. Lv. 37, 19, 7).
Adrna, -ae, subs. pr. m. drana, rio da
Germnia (Eder) (Tc. An. 1, 56).
Adrnuni, -I, subs. pr. n. Adrano, cidade da
Siclia (S. It. 14, 250).
adrsi, perf. de adrdo.
Adrstis, -dis, subs. pr. f. rgia, filha de Adrasto
(Estc. Theb. 12, 678).
Adrstus, -i, subs. pr. m. Adrasto, rei de Argos
(Verg. En. 6, 480).
adrsus, -a, -um, part. pass. de adrdo.
Adra, adrieus, v. Hadr-.
Adrumtnus, -a, -um, adj. De Adrumeto,
adrumetino.
Adrmtum (Hadrumetum), -I, subs. pr. n.
Adrumeto, cidade martima entre Cartago e
Lptis (Cs. B. Civ. 2, 23, 4).
Adryas, -adis, subs. f. Hamadriade, ninfa dos
bosques (Prop. 1, 20, 12).
ads-, v. ass-.
adsp-, v. asp-.
adsum, -ds, -desse, adfi ou affui, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Estar perto, estar presente,
estar entre, ou junto de: qui aderant (Cc. Verr.
4, 85) os que estavam perto; ad diem adesse
(Cc. Verr. 2, 99) estar presente no dia mar-
cado. II Sent. figurado: 2) Defen-
der, favorecer, assistir algum (Cc. Fam. 6,
14, 31. 3) Participar, tomar parte, assistir: tuis
rebus adero (Cc. De Or. 2, 272) defenderei
teus interesses. 4) Tratando-se de coisas:
estar a, haver (impessoal) (Cc. Tusc. 5, 15);
(Cc. Tusc. 5, 62). 5) Ter, possuir (com dat.):
Domitiano aderat aninius (Tc. Hist. 3, 59)
Domiciano tinha coragem. Obs.: Subj. Prs.
arc. adsiet (Plaut. As. 415); adsient (Ter.
Phorm. 313).
adt-, v. att-.
Aduatca, ae, subs. pr. f. Adutuca, cidade da
Glia Blgica (Cs. B. Gal. 6, 32, 3).
Aduatci, -rum, subs. loc. m. Adutucos, povo
da Blgica (Cs. B. Gal. 2, 4. 9).
adlans, -ntis. I Part. prs. de adlor. II
Adj.: afvel, adulador, lisonjeador (Pln. Pan.
26, 1).
adlti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Festa que fazem os ces e outros animais (Cc.
Nat. 2, 158). II Sent. figurado, aplicando-se
ao homem:
2) Adulao, lisonja (Tc. An. 11, 21).
3) Ao de lanar-se por terra, prosternao
(entre os orientais) (T. Lv. 9, 18, 4).
adltor, -ris, subs. m. Adulador, vil lisonjeiro
(Sn. Contr. 7, 3 (18), 9).
adultrius, -a, -um, adj. Adulador, lisonjeiro
(Tc. An. 6, 32).
adltus, -a, -um, part. pass. de adlor.
adulscens, -ntis. I Part. prs. de adu-lsco.
II Adj.: 1) Jovem, adolescente (Cc. Fam. 9,
8, 1). III Subs. m. e f.; 2) Jovem,
adolescente (de 17 a 30 anos) (Cc. Clu. 11);
(Ter. And. 488). 3) Para se distinguir duas
pessoas do mesmo nome: D. Brutum
adulescentem... prae-ficit (Cs. B. Gal. 3, 11,
5) pe no comando... D. Bruto, o jovem.
Obs.: Gen. pl.: adulescentium e, s vezes, adu-
lescentum (Plaut. As. 133).
adulescenta, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Adolescncia (perodo da vida que, nos
homens, vai dos 15 aos 30 anos mais ou
menos), mocidade (Cc. CM. 4). Da: 2) A
mocidade, i., os jovens (Cc. Arch. 16).
adulescentla, -ae, subs. f. Mocinha, menina.
adolescente (Ter. And. 118).
1. adulescentlus, -a, -um, adj. De homem novo,
de jovem adolescente (Cc. Phil. 8, 14).
2. adulescentlus, -I, subs. m. Um homem bem
jovem, mocinho, rapaz, adolescente (Cc.
Caec. 68).
ADULSC 37 ADVHO
adulsc = adolsco 1.
adl, -s, -re, vi, -atum, v. tr. Aproximar se
fazendo festa, acariciar (Lucr. 5 1070). Obs.:
Verbo arcaico e raro.
adulor. ris, -ri, -tus suni, v. dep. tr.
_ Sent. prprio: 1) Aproximar-se
fazendo festa (tratando-se de animais),
acariciar (Ov. Met. 14, 259). II Sent.
figurado, aplicando-se ao homem: 2) Adular,
lisonjear (Cic. Lae. 99). Obs.: Constri-se
tambm com dat. (C. Nep. At. 8, 6); (T. Lv.
36, 7, 4), construo esta reservada ao
segundo sentido.
1. adlter, -era, -rum, adj. I Sent. prprio: 1)
Alterado, estragado, falso (Ov. A. Am. 3,
643). II Donde: 2) De adltero, prprio de
adltero (Ov. Am. 3, 4, 5).
2 adlter, -ri, subs. m. 1) Adltero (Verg. En.
10, 92). 2) Amante (Cc. Sest. 39i.
adultera, -ae, subs. f. Adltera (Hor. O. 3. 33,
25).
adultert, -nis, subs. f. Adulterao
falsificao (Pln. H. Nat. 21, 32).
adultertus, -a, -um, part. pass. de adultero.
adulterimis, -a, -um, adj. I Sent. prprio: D
Adulterino, de raa cruzada (Pln. H. Nat. 7,
14). II Da: 2) Falsificado, falso (Cc. Clu.
41).
adulterum, -I, subs. n. Adultrio (Tc. An. 4,
12).
adultero, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Alterar, adulterar, corromper,
falsificar (Cc. Caec. 73). II Sent. figurado:
2) Seduzir, cometer adultrio (Cc. Of. 1,
128).
adltus, -a, -um. I Part. pass. de adolsco. II
Adj.: em sent. prprio: 1) Crescido, grande,
nutrido, e da, adulto (Cc. Br. 330). III
Sent. figurado: 2) Forte, desenvolvido,
vigoroso (Cc. Cat. 1, 30).
adiimbrtim, adv. De' modo vago, sem
contornos precisos, imperfeitamente (Lucr. 4,
362).
adumbrti, -nis, subs. f. Esboo, bosquejo
(sent. prprio e figurado) (Cc. Or. 103).
adumbrtus, -a, -um, I Part. pass. de adumbro.
II Adj.: Sent. prprio: 1) Esboado,
figurado a traos (Cc. Nat. 1, 75). III Sent.
figurado: 2) Vago, superficial (Cc. Tusc.
3, 3) Fictcio, falso (Cc. Lae. 97).
admbr, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I'
Sent. prprio: 1) Pr sombra, cobrir de
sombra, sombrear (Col. 5, 5, 15). II Sent.
figurado: 2) Esboar, delinear, pintar (Cic. De
Or. 2, 194). 3) Imitar, reproduzir de modo
imperfeito, inventar, fingir (Q.Crc. 10,3,14).
aduncits, -ttis, subs. f. Curvatura (em forma de
gancho): ...rostrorum (Cc. Nat. 2, 122)
curvatura dos bicos.
adncus, -a, -um, adj. Recurvado, adunco (Cc.
Tusc. 2, 24).
Adunicts, -um ou -um, subs. loc. m.
Adunicates, povo da Glia Narbonense (Pln.
H. Nat. 3, 35).
adrens, -ntis, part. prs. de aduro.
adurg, -s, -re, v. tr. 1) Apertar contra (Cels.
7, 12, 1). 2) Perseguir (Hor. O. 1, 37, 17).
adr, -Is, -re, -ssi, -stum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Queimar na superfcie, queimar
ligeiramente, queimar: sine gremitu aduruntur
(Cc. Tusc. 5, 77) deixam queimar-se sem um
gemido. 2) Queimar (tratando-se de frio)
(Verg. G. 1, 92). II Sent. figurado: 3) In-
flamar, abrasar (tratando-se de amor) (Hor. O.
1, 27, 15).
adsque, prep. com aus. At a (Verg. En. 11,
261).
adssi, perf. de aduro.
adsti, -nis. subs. f. I Sent. prprio:
1) Ao de queimar, queimadura (Pln. H.
Nat. 20, 61). II Sent. figurado:
2) Inflamao, esfoladura (Pln. H. Nat. 17,
116).
adstus, -a, -um. I Part. pass. de adro. II
Adj.: Adusto, queimado, queimado pelo sol,
escuro, bronzeado (Sn. Nat. 4, 2, 18). Obs.: O
n. pl. adusta, -oram, significa: queimaduras
(Pln. H. Nat. 20, 71).
advecticus, -a, -um, adj. Trazido de algum lugar,
importado, adventcio (Sal. B. Jug. 44, 5).
advecti, -nis, subs. f. Ao de transportar,
transporte (Pln. H. Nat. 9,169).
advct, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Transportar
(Tcr An. 6, 13).
1. advctus, -a, -um, part. pass. de adveho.
2. advctus, -Qs, subs. m. Transporte, viagem
(Tc. Hist. 4, 84). Obs.: S usado no abl.
advh, -is, -re, -vx, -vetum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Levar para, transportar para (Cc.
Verr. 5, 64). II Da:
i
vag
Fict
ADVLANS 38 ADVRSUS
2) Chegar (Verg. En. 8, 136). 3) Importar
(Tc. Germ. 9). Obs.: Constri-se com o dat.,
com o aus. (ling. potica) e com o aus.
acompanhado das preps. ad ou in. Obs.: perf.
advexti (Plaut. Merc. 390); Inf. Perf. advexe
(Plaut. Mera 333).
advlans, -antis, part. prs. de adveio.
advl, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Pr um vu
em, cobrir, velar, coroar, cingir (Verg. En. 5,
246).
advna, -ae, subs. m. 1) Estrangeiro (Cic. Verr.
4, 130). 2) Adj.: m. e f.: Vindo de pas
estrangeiro, dvena, estranho a (Cic. Leg. 2,
19). Obs.: Pode ser aplicado aos trs gneros.
advnat = adveniat.
advn, perf. de advenio.
adveni, -Is, -ire, -vni, -vntum, v. intr.
I Sent. prprio: 1) Vir para perto
de, chegar, sobrevir: advenire in provin-
ciam (Cic. Phil. 11, 30) chegar pro
vncia. II Sent. figurado: 2) Chegar:
cum id advenit (Cc. C. M. 69) quando
isso (o fim da vida) chegar. Obs.:
Constri-se com o abl. sem prep. ou
precedido da prep. ab ou ex, e com aus.
acompanhado da prep. ad ou in, ou
como intr. absoluto.
adventiclus, -a, -um,, adj. I Sent. prprio: 1)
Que vem de fora, adventcio, estranho,
emprestado (Cc. Pomp. 24).
II Sent. figurado: 2) Relativo che
gada, pela chegada (Suet. Vit. 13). 3)
Que acontece de maneira surpreenden
te, extraordinrio (Cc. At. 1, 19, 4).
advento, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Chegar rapidamente,
aproximar-se, chegar: Caesar adven-tare
jam jamque nuntiabatur (Cs. B. Civ. 1, 14,
1) j se anunciava Csar chegar
rapidamente. (Cc. Fam. 2, 6, 1). II Sent.
figurado: 2) Chegar, aproximar-se: quod
tempus adventat (Cc. De Or. 1, 199) o
tempo que se aproxima. Obs.: mais usado
nas formas de prs. e impf. Constri-se com
aus. simples ou com ad, e rara-ramente in,
ou com o dat.
adventor, -ris, subs. m. 1) O que vem visitar,
visitante, cliente, fregus (Plaut. Truc. 616). 2)
O que vem de fora, estrangeiro, hspede
(Plaut. As. 359).
adventrius, -a, -um, adj. Que se oferece a
quem chega, pertencente a um hspede (Marc.
12, pref.).
advntus, -us, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Ato de chegar, chegada, vinda (Cc. Cat. 1,
16). Da: 2) Vinda, invaso (na ling. militar)
(Cc. Rep. 2, 11). II
Sent. figurado: 3) Chegada (Cc.
Tusc. 3, 29). Obs.: Gen. sing. adventi
(Ter. Phorm. 154).
advrr, -is, -re, v. tr. 1) Varrer, arrastar.
E da: 2) Exterminar, expulsar (Estc.
Theb. 4, 203). adversa, -rum, v.
advrsus, -a, -um.
1. adversaria, -ae, subs. f. Antagonista,
adversria, inimiga (em qualquer acepo)
(Cc. Fam. 2, 4, 2).
2. adversaria, -rum, subs. n. pl. Minuta,
rascunho de um escrito (Cc. Com. 7).
1. adversrius, -a, -um, adj. Contrrio, oposto
(Cc. Caec. 4).
2. adversrius, -, subs. m. Antagonista,
adversrio, rival (inimigo em qualquer
acepo) (Cic. Mur. 9). Obs.: Gen. pl.
adversarium (Ter. Hec. 22).
adverstor, -ris subs. m. O que se ope,
adversrio, opositor (Apul. Socr. 5).
adverstrix, -icis, subs. f. A que se ope,
adversria, opositora (Plaut. Most. 257).
adverstus, -a, -um, part. pass. de advr-sor.
adversi, -nis, ou animi adversio (Cic. Arch.
16), subs. f. Ao de dirigir para, aplicao do
esprito, ateno (Tert. Marc. 2, 13).
advrsor (advorsor), -ris, -ri, -atus sum, v.
dep. int. Voltar-se contra, ser contrrio, hostil,
opor-se: adversante ra-tione (Cc. Tusc. 4,
14) sendo contrria a razo. Obs.: Constri-
se com dat. (ser contrrio a algum) (Cc. Phil.
1, 36). Obs.: Inf. advorsarier (Plaut. Amph.
703).
1. advrsus, (adversum), adv. Em senti
do oposto, em frente, contra (Plaut.
As. 295); (T. Lv. 27, 2, 9).
2. advrsus (adversum), prep. aus. I
Sent. prprio: 1) Em frente de, dian
te de, em presena de: porta quae ad
versum castra romana erat (T. Lv.
26, 14, 6) a porta que ficava em fren
te ao acampamento romano. II
Da: 2) Contra, ao encontro de (Cs.
B. Gal. 4, 14, 2). 3) Em resposta a (T.
Lv. 22, 40, 1). 4) Relativamente a,
com respeito a, para com: pietas ad
vrsus deos (Cc. Fin. 3, 73) piedade
para com os deuses.
ADVRSUS 39 AEBURA
3 advrsus, -a, -um. I Part. pass. de '
advrto. II Adj. Sent. prprio: 1 Voltado
para, face a face: adversis hostibus
occurrebant (Cs. B. Gal. 2, 24,1)
encontravam-se face a face com os inimigos.
III Sent. figurado: 2) Contrrio, oposto,
inimigo (Cic. Mil. 3). 3) Contrrio, adverso,
infeliz, difcil (Tc. An. 2, 53). 4) Em lgica:
contrrio, oposto (pelo sentido): referunt ad-
versa contrariis (Cic. Or. 65) referem-se a
termos de sentidos opostos. Obs.: O n. pl.
adversa, -orum significa: adversidade (Ter.
Hec. 388).
adverti, perf. de advrto.
advrt (advrto), -is, -re, -verti, -vr-suni, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Voltar para ou contra,
dirigir para ou contra, aplicar: advertere ter
ris proram (Verg. G. 4, 117) voltar a proa
para a terra. II _ Sent. figurado: 2) Prestar
ateno, escutar (Verg. En. 8, 440). 3) Chamar
a ateno, fazer lembrar, advertir (Tc. An.
12, 51). 4) Ver, notar (Cic. Sull. 9) Obs.:
Constri-se geralmente com acus., e com aus.
com in, ou com dat.
advesperscit, -vit, -ascre, v. impess.
incoat. Entardecer, fazer-sa noite, apro-
ximar-se a noite (Cic. Verr. 4, 147).
advxe = advexisse, inf. perf. de
advho. advxi, perf. de advho.
advxt = advexisti, 2" pess. sg. perf. do
indicat. de advho. advigilo, -s, -re,
-vi, -atum, v. intr. Velar, vigiar,
olhar por, estar alerta (sentido prprio
e figurado) (Cic. Leg. 2,39). Obs.:
Constri-se com dat., com abl. com
prep. pro, ou com aus. com ad ou in.
advocti, -nis, subs. f. 1) Assistncia,
defesa, consulta judiciria (Cic. Fam. 7, 10,
2). 2) Reunio, assembleia dos defensores (do
acusado) (Cic. Sest. 119). 3) Prazo (de
um modo geral) (Sn. Ir. 1, 18, 1).
advoctus, -I, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Que assiste ao que foi chamado perante a
justia, assistente, patrono (sem advogar,
ajudando o ru com sugestes, conselhos, etc.)
(Cic. Sull. 81). II Sent. figurado: 2)
Ajudante, defensor (T. Lv. 26, 48, 10).
advc, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Chamar a si, convocar, convidar
(Cic. Dom. 124). Da, em sentido particular:
2) Chamar como conse-
lheiro (num processo), chamar em seu auxlio
(Cic. Quinct. 69). 3) Tomar como defensor (na
poca imperial) (Sn. Ciem. 1, 9, 10). II
Sent. figurado: 4) Apelar para, recorrer a,
invocar a assistncia (Ov. Met. 7, 138). Obs.
Constri-se com aus. com ad ou in, ou com
dat.
advoltus, -fls, subs. m. Chegada em vo, vo
(pot.) (Cc. Tusc. 2, 24).
advl, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Voar para, aproximar-se voando
(Cc. Nat. 2, 124). II Sent. figurado: 2)
Voar para, precipitar-se, acorrer (Cs. B. Gal.
5, 17, 2). Obs.: Constri-se com o aus. com
ad ou in, com o aus. sem prep. ou ainda com
0 dat.
advoliitus, -a, -um, part. pass. de advlvo.
advlvi, perf. de advlvo.
advlv, -is, -re, -volvi, -volutum, v. tr.
1 Sent. prprio: 1) Rolar para junto
de, levar rolando: advolvere ingentes
montibus ornos (Verg. En. 6, 182).
levar rolando das montanhas enormes
freixos. II Donde: 2) Deixar cair
junto a, prostrar junto de (advolvi ou
se advolvere) (T. Lv. 28, 34, 3).
advrsus, advrsum, advrto, v. advrsus,
adversum, advrto. Adyrmachidae, -runi,
subs. loc. n. Adir-
mquidas, povo da lbia (Pln. H. Nat.
5, 39)..
adytum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) dito,
a parte mais secreta de um templo, santurio
(Cs. B. Civ. 3, 105, 5). Donde: 2) Mausolu
(referindo-se a um tmulo) (Verg. En. 5, 84).
II Sent. figurado: 3) Santurio (Lucr. 1,
737).
Aea, -ae, subs. pr. f. a, nome da Clqui-da, nos
tempos mitolgicos (Pln. H. Nat. 6, 13).
Aeacidius. -a, -um, adj. Dos ecidas (Ov. Met.
7, 472).
Aeacds, -ae, subs. pr. m. Ecida, descendente
masculino de aco (Verg. En.
6, 58).
Aecus, -i, subs. pr. m. aco, rei de Egina, av
de Aquiles (Ov. Met. 13, 25).
Aeea, -ae, (Aeae, -s), subs. pr. f. Eia, ilha
fabulosa, morada da feiticeira Circe (Verg.
En. 3, 386).
Aeeus, -a, -um, adj. De Eia, ecio (referente a
Circe) (Verg. En. 3, 386).
Aes, -antis, subs. pr. Eante, rio do Epi-ro (Ov.
Met. 1, 580).
Aebura, -ae, subs. pr. f. bura, cidade da
Espanha (T. Lv. 40, 3, 3).

AEBT1US 40 AEGAEUS
1. Aebfitius, -a, -um, adj. De Ebcio (Cic. Leg.
2, 21).
2. Aebtius, -i, subs. pr. m. Ebcio, nome de
famlia romana.
Aecae, -rum, subs. pr. f. Ecas, cidade da Aplia
(T. Lv. 24, 20, 5).
Aecni, -rum, subs. loc. m. Ecanos, habitantes
de Ecas (Pln. H. Nat. 3, 105).
aecstor, v. ecastor.
Aeclnum (Aeculanum), -I, subs. pr. n. Eculano,
cidade do Smnio (Cic. At. 7, 3, 1).
aecus, -a, -um, v. aequus.
aedpol, v. edepol.
aeds (aedis), -is, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Lareira, lugar em que se faz o fogo. O singular
indica, especialmente, a morada do deus, o
templo: in aede Castoris (Cic. Verr. 1, 129)
no templo de Castor. Da: 2) O plural aedes,
-lum tem valor de coletivo e indica o conjunto
de uma construo; casa, habitao (Cic. Verr.
1, 53). Donde: 3) Quarto (Verg. G. 2, 461). 4)
Templo (pl.). (Cic. Verr. 4, 119).
aedicla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Pequeno templo, capela, nicho (onde se coloca
uma imagem) (Cic. Dom. 136). Donde: 2) No
plural: casa pequena (Cc. Cael. 17).
aedificti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Ao de edificar, construir, construo (Cc.
Rep. 2, 44). Da: 2) Edifcio, casa (Cc. Fam. 5,
6, 3). aedifictiuncla, -ae, subs. f. Pequena
construo (Cc. Q. Fr. 3, 1, 5).
aedifictor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Construtor, arquiteto (Cc. Nat. 1, 18). E da,
pejorativamente: 2) Que tem mania de
construir (C. Nep. At. 13, 1).
aedifictus, -a, -um, part. pass, de aedifco.
aedifieum, -I, subs. n. Edifcio, construo (de
um modo geral) (Cc. Q. Fr. 3, 9, 7); (T. Lv. 5,
41). aedific, -s, -re, -vi, -atum, v. tr I
Sent. prprio: 1) Construir, edificar (Cic. Dom.
146). II Sent. figurado: 2) Construir, criar,
constituir: aedificare mundum (Cc. Nat. 1, 19)
criar o mundo.
1. aedilicus, -a, -um, adj. De edil, relativo a edil
(Cc. Clu. 126).
2. aedilicus, -i, subs. m. Antigo edil (Cc. Phil.
8, 24).
ardil is, -is, subs. m. Edil, magistrado romano
(Cc. Sest. 95).
aedllitas, -ttis, subs. f. Edilidade (cargo
de edil) (Cc. Verr. 4, 133). aedilitius, v.
aedilicus. aedis, -is, v. aedes. aeditimus
(aeditmus), -i (subs. m. =
aeditum. Guarda de um templo (Cc.
Verr. 4, 96). aeditens, -ntis, subs. m. Guarda
de um
templo (Lucr. 6, 1275). aedituus, -i, subs. m.
Guarda de um templo, porteiro (Plaut. Cure.
204). adn, -nis, subs. f. Rouxinol (Sn. Ag.
671). Aedi (Haedui), -rum, subs. loc.
m.
duos, povo da Glia Central (Cs. B.
Gal. 1, 10, 1).
1. Aedus. -a, -um, adj. duo.
2. Aedus, -1, (sg.) subs. loc. m. Um duo,
habitante da dua.
aedus, -i, subs. m., v. haedus.
Aeta, -ae e Aets, -ae, subs. pr. m. Eeta, rei da
Clquida (Cc. Nat. 3, 48).
Aetus, -a, -um, adj. De Eeta, eeto (Catul. 64,
3).
Aetas, -adis, subs. pr. f. (Ov. Met. 7,9). ou
Aeetn, -s, subs. f. (Ov. Her. 6, 103) ou
Aetis, -idis, subs. pr. f. (Flac. 6, 481). Filha
de Eeta, Medeia.
Aetus, -a, -um, adj. De Eeta, eeto (V. Flac. 6,
267).
Aefla, -ae, subs. pr. f. ou Aeflum, -, subs. n.
fulo, pequena cidade do Lack), destruda
desde o tempo de Plnio (Hor. O. 3, 29, 6).
Aefuln, -rum, subs. loc. m. Efulanos,
habitantes de fulo (Pln. H. Nat. 3, 69).
Aefulnus, -a, -um, adj. De fulo (T. Lv. 26, 9,
9).
Aegae (Aegeae, Aegae, Aegiae), -rum, subs.
pr. f. Egas. 1) Cidade da Macednia (Edessa,
mais tarde) (Plin. H. Nat.
4, 33). 2) Cidade da Elia (Pln. H. Nat.
5, 121). 3) Cidade da Siclia (Tc. An. 13, 8).
Aegen, -nis, subs. m. Egon. 1) Outro nome
de Briaru, gigante de cem braos (Verg. En.
10, 565). 2) Nome de um deus marinho (Ov.
Met. 2, 10). Da, metaforicamente: 3) O mar
Egeu (Estc. Theb. 5, 288). Obs. Aus.:
Aegaeona (Ov. Met. 2, 10).
Aegeum (-um) mar, subs. pr. n. Mor Egeu
(Cc. Pomp. 55) ou Aegum pel-gus (Varr. R.
Rust. 2, 1, 8) ou mar Aegeum (Cc. Fin. 3,
45) ou somente Aegum (Pln. H. Nat. 9, 52).
Aegeus (Aegus), -a, -um, adj. Do Mar Egeu
(Verg. En. 3, 74).
AEGALS 41 AEGRT

Aegals, subs. pr. m. Monte da tica (Es-tc.
Theb. 12, 620).
Aegts, -um (Aegtae, -rum), subs. pr. f. Ilhas
Egates (T. Liv. 21, 10, 7).
Aegds, Aegts, v. Aegae.
aeger, -gra, -griun, adj. I Sent. prprio: 1)
Doente, enfermo (Cic. At. 6, 7, 2). Donde,
substantivado: 2) Doente (Cic. De Or. 2, 186).
II Sent. figurado: 3) Atormentado, inquieto
(T. Liv. 1, 58, 9). 4) Penoso, doloroso, angus-
tiante (Verg. En. 5, 432). 5) Infeliz (potico)
(Verg. En. 2, 268).
Aegeria, v. Egerla.
aegerrim, superl. de aegre.
Aegetini, -rum, subs. loc. m. Egetinos, ha-
bitantes de uma cidade da costa da Calbria
(Pln. H. Nat. 3, 105).
Aeguni mar, v. Aegaeus
Aegus (dissilabo), -l, subs. pr. m. Egeu. rei de
Atenas, pai de Teseu (Ov. Her. 10, 131). Obs.:
aus.: Aegea (Ov. Met. 15, 856).
Aegil, -s e Aegila (ou -lia), -ae, subs. pr. f.
Egialia, mulher de Diomedes (Estac. S. 3, 5,
48).
Aegilus, -i, subs. pr. m. Egialeu, filho de
Eeta, irmo de Medeia, tambm chamado
Absirto (Pacv. apud Cic Nat. 3, 48).
Aegids, -ae, subs. m. Filho ou descendente de
Egeu (Ov. Met. 8, 174).
Aeginss, -um, subs. loc. m. Egienses,
habitantes de gio (T. Liv. 38, 30, 1).
Aegila (Aegilia), -ae subs. pr. f. gila, ilha do
mar Egeu (Pln. H. Nat. 4, 57).
Aegimrus (Aegimros), -i, subs. pr. f. Egimoro,
ilha perto de Cartago (T. Liv. 30, 24, 9).
Aegina, -ae, subs. pr. f. Egina. 1) Filha de Asopo
(Ov. Her. 3, 75). 2) Ilha montanhosa da Grcia
(Cic. Of. 3, 46).
Aeginnss, -um, subs. m. ou Aegintae, -arum,
subs. loc. m. Eginetas, habitantes de Egina
(Cic. Of. 3, 46).
Aegininss, -um, subs. loc. m. Habitantes de
Egnio (T. Liv. 44, 46, 3).
Aeginium, -i, subs. pr. n. Egnio. cidade da
Macednia (Cs. B. Civ. 3, 79, 7).
Aegon (Aegium), -I, subs. pr. n. gio, cidade da
Acaia (T. Liv. 38, 29, 3).
Aegira, -ae, subs. pr. f. Egira. 1) Cidade da Acaia
(Pln. H. Nat. 4, 12). 2) Antigo nome de
Lesbos (Pln. H. Nat. 5, 139).
aegis, -Idis (-Idos), subs. f. I Sent. prprio:
gide. 1) Escudo de Minerva, com a cabea da
Medusa (Verg. En. 8, 435),
2) Escudo de Jpiter (Verg. En. 8, 354). II
Sent. figurado: 3) Escudo, defesa, gide (Ov.
Rem. 346).
Aegsos, -I, subs. pr. f. Egiso, cidade da Ctia
(Ov. P. 1, 8, 13).
Aeglsthus, -I, subs. pr. m. Egisto, filho de Tieste,
morto por Orestes (Cic. Nat. 3, 91).
Aegium, v. Aegon.
Aegius, -a, -um, adj. De gio (Pln. H. Nat. 14,
42).
Aegl, -s, subs. pr. f. 1) Egle, uma das niades
(Verg. Buc. 6, 21). 2) Nome de mulher (Marc.
1, 72, 3).
Aegocrs, -tis, subs. pr. m. Capricrnio, signo
do Zodaco, Egceros (Lucr. 5, 615).
Aegn, -nis, subs. pr. m. 1) gon, Mar Egeu
(Estc. Theb. 5, 56). 2) Nome de pastor (Verg.
Buc. 3, 2).
Aegos flmen, subs. pr. n. Nome de um rio
(Egos) e de uma cidade do Querso-neso da
Trcia (C. Nep. Lys. 1, 4).
aegr, adv. De modo aflitivo, com dificuldade,
penosamente, de m vontade (Cs. B. Civ. 3,
63, 8).
aegr, -s, -re, v. intr. Estar doente (Lucr. 3,
106).
aegrsc, -is, -re, v. intr. incoat, I . Sent.
prprio: 1) Adoecer (Lucr. 5, 349). II Sent.
figurado: 2) Adoecer, sofrer (tratando-se da
alma) (Lucr. 3, 521). 3) Piorar, enfadar-se,
irritar-se, afligir-se (Verg. En. 12, 46).
aegrimnia, -ae, subs. f. Sofrimento (moral,
principalmente), desgosto (Cc. At. 31, 38, 2).
Aegritomrus. -I, subs. pr. m. Egritoma-ro, nome
de homem (Cc. Verr. 2, 118).
aegritd, -inis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Doena (fsica) (Tc. An. 2, 69). II Sent.
figurado: 2) Desgosto, inquietao, aflio
(Cc. Tusc. 3, 27).
aegror, -ris, subs. m. Doena (Lucr. 6, 1132).
Aegrtt, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Doena (fsica) (Cc. Tusc. 4, 28). II Sent.
figurado: 2) Aflio, preocupao, ansiedade
(Cc. Tusc. 3, 8).
aegrt, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Estar doente (Cc. C. M. 67). II
Sent. figurado: 2) Estar doente, estar abalado,
estar em m situao (referindo-se alma)
(Plaut. Trin. 72).
AEGRTUS 42 ANUS

1. aegrtus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Doente (Cc. Tusc. 3, 12). II Sent. figurado:
2) Preocupado, ansioso, inquieto (Plaut. Trin.
76).
2. aegrtus, -I, subs. m. Um doente (Cc. Phil. 1,
11).
Aegyla, v. Aegla.
Aegypta, -ae, subs. pr. m. Egita, liberto de
Ccero (Cc. At. 8, 15, 1).
1. Aegypthis, -a, -um, adj. Egpcio (Cc. Nat. 3,
59).
2. Aegypthis, -I, subs. loc. m. Egpcio (Cc.
Div. 2, 22).
Aegyptus, -i, subs. pr. f. Egito, nome da regio
ao nordeste da frica (Cc. At. 2, 5, 1).
Aelinus, -a, -um, adj. De lio, eliano. Cc. Br.
206).
aelinos, -I, subs. m. Canto fnebre, nnia (Ov.
Am. 3, 9, 23).
Aelius, -, subs. pr. m. lio, nome prprio de
homem (Cc. Pis. 10).
Allo, -Gs, subs. pr. f. 1) Aelo, uma das Harpias
(Ov. Met. 13, 710). 2) Um dos ces de Acteo
(Ov. Met. 3,219).
Aemathia, v. Ematha.
Aemila, -ae (via), subs. pr. f. 1) Via Emi-liana
(Cc. Fam. 10, 30, 4). Donde: 2) Nome da
regio em que se encontra esta via (Marc. 6,
85, 5).
Aemilina, -rum, subs. pr. n. Arrabalde de
Roma, Emiliana (Varr. R. Rust. 3, 2, 6).
Aemilinus, -a, -um, adj. Emiliano, sobrenome
do segundo Cipio Africano, filho de L.
Emlio Paulo (Cc. Of. 1, 121).
1. Aemilius, -a, -um, adj. Emiliano (Hor.
A. Pot. 32). 2) Escola (de gladiadores)
fundada por um Emlio Lpido.
2. Aemilius, -i, subs. pr. m. Emlio, nome
de famlia romana, ilustrado por vrias
personagens, entre as quais L. Emlio
Paulo, vencedor de Perseu.
Aemininsis, -is, adj. Eminiense, da cidade de
Emnio (Pln. H. Nat. 4, 118).
Aeminium, -i, subs. pr. n. Emnio, cidade e rio
da Lusitnia (Pln. H. Nat. 4, 113).
Aemon, v. Haemon.
Aemonia, Aemonids, Aemonius, v. Haem-
aemla, -ae, v. aemlus.
aemulti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Emulao (no bom e mau sentido), rivalidade,
desejo de igualar (Tc. Agr. 21). Da: 2)
Rivalidade invejosa, inveja, cime (Cc. Tusc.
4, 56).
aemultor, -ris, subs. m. 1) Que procura
igualar, emulo, competidor (Cc. At. 2, 1, 10).
Donde: 2) Rival (Tc. H. 3, 66).

1. aemultus, -a, -um, part. pass. de emilor.
2. aemultus, -As, subs. m. Emulao,
rivalidade (Tc. An. 13, 46).
aemlor, -ris, -ri, -tus sum, v. tr. e intr. dep.
I Sent. prprio: 1) Igualar imitando, ser
emulo, procurar igualar, imitar (T. Lv. 26, 36,
8). Da: 2) Rivalizar, competir, ser rival (tr. e
intr.) (Prop. 2, 34, 19). 3) Invejar, ter inveja
(intr.) (Cc. Tusc. 1, 44). Obs.: Cons-tri-se
com aus. e com o dat. e, s vezes, com aus.
ou abl. com a prep. cum, ou com orao
infinitiva.
aemlus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Que
imita, que procura igualar (no bom e mau
sentido), comparvel, emulo (Tc. An. 13, 3).
Da: 2) Rival, adversrio (Tc. An. 15, 13). 3)
Ciumento, invejoso, inimigo (Verg. En. 5,
415). 4) Rival (em amor) (Cc. Verr. 5, 133).
Obs.: Geralmente substantivado no masculino,
aemlus, -i; ou no feminino, aemula, -ae.
Aemus, v. Haemus.
Aenria, -ae, subs. pr. f. Enria, ilha vulcnica
no mar Tirreno, na costa ocidental da Itlia
(Cc. At. 10, 13, 1).
Aena (Aena), -ae, subs. pr. f. Enia, cidade
martima da Macednia (T. Lv. 40, 4, 9).
Aenedae, -rum, (-um), subs. m. I Sent.
prprio: 1) Companheiros ou descendentes de
Eneias (Verg. En. 7, 616). II Sent. figurado:
2) Romanos (Verg. En. 8, 648).
Aeneds, -ae, subs. m. Filho ou descen-
cendente de Eneias (Verg. En. 9, 653).
Aens, -ae, subs. pr. m. 1) Eneias, filho de
Anquises e Vnus, famoso chefe troiano
(Verg. En. 1, 92). 2) Aeneas Sil-vius, rei da
Alba (T. Lv. 1, 3).
Aenets, -um (-um), subs. loc. m. Habitantes
de Enia (T. Lv. 40, 4).
anetor (ah-), -ris. subs. m. Tocador de
trombeta (Sn. Ep. 84, 10).
Aen, -rum, subs. loc. m. neos, habitantes de
Enos, Trcia (T. Lv. 37, 33).
Aenis, -Idos, subs. pr. f. Eneida, poema de
Verglio (A. Gl. 17, 10, 7).
Aenius, -a, -um, adj. De Eneias (Verg. En. 7,
1).
anus, (ahnus), -a, -um, adj. I Sent.
prprio: 1) neo, de bronze, de cobre (Cc. Of.
3, 38). Donde: 2) Da cr do bronze (Suet.
Ner.2). II Sent. figurado: 3) Duro como o
bronze (Ov. Met. 1, 125).
NIANS 43 AEQU
Aenins, -um, ou Aeninss, -ium, subs. loc.
m. Enienses, povo entre a Etlia e a Tesslia
(Cic. Rep. 2, 8). Aenids, -ae, subs. pr. m. 1)
Filho ou descendente de Eneias (Verg. En. 9,
653). 2) No pl.: Habitantes de Czico (V. Flac.
3, 4).
eninss, v. Aenines. -ngma, -tis, subs. n.
Enigma, obscuridade, mistrio (Cc. Div. 2,
64). enfi, -irum, subs. loc. m. Habitantes de
Enos, na Trcia (T. Liv. 37, 33). eningia, -ae,
subs. pr. f. Eningia, ilha do Oceano
Setentrional (Pln. H. Nat. 4, 96).
nps (ahn-), -edis, adj. De ps de
bronze (Ov. Her. 6,32). Anobrbus (Ahn-), -
i, subs. pr. m. Aeno-barbo, epteto dos
Domcios (Suet. Ner. 1).
Aenos (Aenus), -I, subs. pr. 1) Fem.: Enos,
cidade da Trcia (Cc. Flac. 32). 2) Masc: Rio
da Rcia (Tc. Hist. 3, 5). "num (ahn), subs. n.
Caldeiro, marmita, vaso de bronze (Verg. En.
1, 213). Aenus, (ahn-), -a, -um, adj. I Sent.
prprio: 1) De bronze, de cobre (Lucr. 1, 316).
II Sent. figurado: 2) Firme, inflexvel,
inexorvel (Hor. O. 1, 35, 19). Aels, -um,
subs. m. Elios, povo da sia Menor (Cc.
Flac. 27). Aelia, -ae, subs. pr. f. 1) Elia,
regio da sia Menor (Cc. Div. 1, 3). 2)
Residncia de olo, deus dos ventos (Verg. En.
1, 52).
Aeolae inslae e Aeolae, -rum, subs. pr. f.
Ilhas Elias, perto da Siclia (Plin. H. Nat. 3,
92).
Aeolcus, -a, -um, adj. Relativo aos elios,
elico (Pln. H. Nat. 6, 7).
AeoIIdae, -rum, subs. loc. m. Elios, antigos
habitantes da Tesslia (Luc. 6, 384).
Aeollds, -um, subs. m. Filhos ou descendentes
de olo (Ov. Met. 12, 26).
Aelis, -dis, subs. f. 1) Natural da Elia,
Tesslia (Ov. Met. 11, 579). 2) Regio da
sia Menor (T. Liv. 33, 38, 3).
Aeolius, -a, -um, adj. 1) Elio, dos elios e de
suas colnias (Ov. Met. 6, 116). 2) De olo
(deus dos ventos) (Ov. Am. 3, 12, 29).
Aelus, -i, subs. pr. m. olo, deus dos ventos
(Verg. En. 1, 52).
Aephtus, v. Aepytus.
aeplum, v. epulum.
Aepy, subs. pr. n. Cidade da Messnia (Estc.
Theb. 4, 180).
Aepytius, -a, -um, adj. De pito, da Arcdia
(Estc. Theb. 9, 847).
Aepytus, -i, subs. pr. m. pito, rei da Arcdia
(Ov. Met. 14, 613).
aequbilis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Igual
em todas as suas partes, regular, uniforme
(Cc. Nat. 2, 23). Da: 2) Que pode ser
igualado a, igual: jus aequabile (Cc. Of. 2, 42)
direito igual (para todos). II Sent.
figurado (sempre igual moralmente): 3) Justo,
imparcial, constante (Tc. An. 6, 31).
aequbilits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Igualdade, regularidade, constncia, unidade
(Cc. Of. 1, 90). II Sent. figurado: 2)
Justia, imparcialidade: aequabilitatis
conservado (Cc. De Or. 1, 188) conservao
de imparcialidade.
aequbiliter, adv. Igualmente, uniformemente
(Cc. Verr. 5, 52). Obs.: Comp.: aequabilius
(Tc. An. 15, 21).
aequaevus, -a, -um, adj. Da mesma idade, coevo,
eqiievo (Verg. En. 5, 452).
aequlis, -e, adj. I Sent. prprio: )1 Da mesma
grandeza, da mesma estatura, do mesmo
tamanho: paupertatem divitiis esse aequalem
(Cc. Leg. 2, 25) ser a pobreza da mesma
estatura da riqueza. 2) Da mesma idade,
contemporneo, (Cc. De Or, 1, 117). E, final-
mente: 3) Igual, uniforme, constante (Hor. St.
1, 3, 9).
aequlits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Igualdade, uniformidade (Cic. Leg. 1, 49). II
Sent. figurado: 2) Harmonia (igualdade de
propores), regularidade na vida (Pln. Ep. 2,
5, 11); (Sn. Ep. 31, 8).
aequliter, adv. Em partes iguais, igualmente,
uniformemente (Cc. Verr. 3, 163).
aequanimits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio:
1) Benevolncia (Ter. Phorm. 34). Donde 2)
Equanimidade, igualdade de nimo (Sn. Ep.
66, 13).
aequtio, -nis, subs. f. Nivelamento, igualdade,
distribuio igual (T. Liv. 8, 4, 3).
aequtus, -a, -um, part. pass. de aequo. Obs.:
Locues: aequatis procedere ve-lis: ir de
vento em popa; aequatae aurae ventos
favorveis.
aequ, adv. I Sent. prprio: 1) Igualmente, da
mesma maneira (Cs. B. Civ. 2, 10, 2). II
Sent. figurado: 2) Justamente,
equitativamente, sem fazer di-
AEQUI <
ferena. Obs.: aequissme: muito equi-
tativamente, com muita equidade (Cic. Verr 3,
147); comp: aequus: mais equitativamente,
com maior equidade, melhor (Sal. Hist. fr. 3,
93).
Aequi, -rum, subs. loc. m. quos, povo vizinho
dos Latinos (Cic. Rep. 2, 20).
Aeqiiicli (Aequiculni, Aequicli), -rum,
subs. m. quos, eqiiculos, ou equicula-nos
(Pln. H. Nat. 3, 108).
Aequiclus, -a, -um, adj. quo, equculo (Verg.
En. 7, 747).
Aequcus, -a, -um, adj. Dos quos, relativamente
aos quos (T. Lv. 3, 4, 3).
aequilibrits, -ttis, subs. f. Exata proporo das
partes (Cc. Nat. 1, 109).
aequilbrum, -I, subs. m. Equilbrio, nvel (Sn.
Nat. 3, 25, 6).
Aequimaelium, v. Aequimelum.
Acquuiiliiun, -I, subs. pr. n. Equimlio, nome
de um bairro de Roma (Cc. Div. 2, 39).
aequinoetilis, -e, adj. Equinocial (Catul. 46, 2).
aequinoctium, -i, subs. n. Equincio, igualdade
dos dias e das noites (Cc. At. 12, 28, 3).
aequiparbilis, -e, adj. Comparvel (Plaut. Cure.
168).
aequiparo (acquipr), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Igualar, pr no mesmo
nvel, equiparar (Plaut. Mil. 12). II Sent.
figurado: 2) Igualar, comparar, pr em
paralelo (Ov. P. 2, 5, 44). Obs.: Constri-se
com o aus. acompanhado da prep. ad ou com
o ablat. precedido de eum.
aequipr = aequiparo.
aequits, -ttis, subs. f. .1) Igualdade, equilbrio
(sem pender para nenhum lado) (Cc. Tusc. 1,
97). Da: 2) Justia, equidade, imparcialidade
(Cc. Verr. 1, 151). II Sent. figurado: 3)
Moderao, tranquilidade de esprito (Cs. B.
Gal. 6, 22, 4).
aequ, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Aplainar, tornar igual, nivelar,
igualar (Cs. B. Civ. 2, 2, 4). 2) Tornar igual a
(Cc. Of. 1, 3). II Sent. figurado: 3) Atingir,
chegar a, igualar (T. Lv. 4, 10, 8). Obs.:
Constri-se com abl. com cum, ou com dat.
aeqiiom, veja aequus.
aequor, -ris, subs. n. Sent. prprio: 1)
Superfcie plana (em geral): in eam-porum
patentium aequoribus (Cc. Div. 1, 93) na
superfcie plana das plan-
4 AERARIUS
cies abertas. Da: 2) Plancie (Verg. En. 10,
450). Donde: 3) Superfcie do mar, ou das
guas em repouso, mar, rio (Verg. En. 1, 29).
II Sent. figurado: 4) Mar: magno feror
aequore (Ov. Met. 15, 176) navego em alto
mar, i. , trato de um grande assunto.
aequorus, -a, -um, adj. Marinho, martimo,
equreo (Ov. Met. 8, 604).
aequum, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Terreno plano, plancie (T. Liv. 22, 14, 11). II
Sent. figurado: 2) Equidade, justia (=
aequitas): quid in jure aut in aequo verum
esset (Cc. Br. 145) o que houvesse de
verdadeiro no direito ou na equidade.
aequus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Plano,
liso (no sent. horizontal), sem altos nem
baixos: aequiore loco (Cs. B. Gal. 7, 51, 1)
num lugar mais plano. Desse sentido geral,
passou, especialmente na lngua militar, a
significar: Vantagem do terreno para um dos
contendores. 2) Vantajoso, favorvel) (Cs. B.
Civ. 3, 73, 5); e da, na lngua comum:
favorvel (Verg. En. 9, 234). II Sent.
figurado: 3) Igual, justo, imparcial (Cs. B.
Civ. 1, 26, 4). 4) Benvolo, amigo, propcio
(T. Lv. 38, 55, 4). 5) Igual, calmo, tranquilo,
resignado (Cc. Amer. 145).
r, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1) Ar
(Cc. Nat. 2, 42). II Linguagem potica: 2)
Ar (atmosfera) de uma regio: in crasso aere
natus (Hor. Ep.
2, 1, 244) nascido numa atmosfera pe
sada. 3) Cimo (Verg. G. 2, 123), 4)
Nuvem, nevoeiro (Verg. En. 1, 411).
Obs.: Aus. sg. mais usado: aera (Cc.
Nat. 1, 10, 26). Gen. sg. aeros (Estc.
Theb. 2, 693).
aerra, -ae (cella), subs. f. Mina de cobre (Cs.
B. Gal. 3, 21, 3).
aerrium, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Tesouro pblico, errio (T. Lv. 28, 38, 14).
Donde: 2) O dinheiro do tesouro, os
dinheiros pblicos (Cc. Tusc.
3, 48). 3) Aerarium sanctius: tesouro
secreto, a parte mais sagrada do tesou
ro, i., a reserva do tesouro, a caixa de
reserva (Cc. At. 7, 21, 2).
1. aerrius, -a, -um, adj. 1) De bronze, de cobre
(T. Lv. 26, 30, 6). 2) Relativo a dinheiro, do
tesouro (Cc. Cat. 4, 15).
2. aerrius, -i, subs. pr. m. Errio, cidado que
no tinha direito de votar e que pagava,
apenas, uma taxa (aes) fixada pelos censores
(Cc. Clu. 122).
AERTUS 45 AESEPUS
aertus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Coberto de bronze, ornado, guarnecido,
revestido de bronze: lecti aerati (Cic. Verr. 4,
60) leitos guarnecidos de bronze. Da: 2)
Feito de bronze (Verg. En. 11, 656). II
Sent. figurado: 3) Cheio do dinheiro,
endinheirado (Cic. At. 1, 16, 3).
Aera, -ae, subs. pr. f. rea, cidade da Glia
Narbonense (Pln. H. Nat. 3, 36).
aerus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) De
bronze, de cobre, de lato (Verg. En. 7, 743).
Donde: 2) Guarnecido de bronze ou cobre
(Verg. En. 5, 274)
Aera, -ae, subs. pr. f. Aria. 1) Antigo nome de
Creta (Plin. H. Nat. 4, 58). 2) Antigo nome
dado ao Egito (A. Gel. 14, 6, 4).
Aeras, -ae, subs. pr. m. Arias, rei construtor do
templo de Vnus, em Pafios (Tc. An. 3, 62).
aerfer, -fera, -frum, adj. Erfero, que traz
bronze (Ov. F. 3, 740).
aerips, -edis, adj. Que tem ps de bronze (Verg.
En. 6, 802).
erius, -a, -um, adj. f. Sent. prprio: li Areo,
do ar (Ov. A. Am. 2, 44). Donde: 2) Elevado,
alto: aeria quercus (Verg. En. 3, 680)
carvalho elevado Obs.: O adj. aerius ,
sobretudo, potico.
Aerpa, -ae. e Aerp, -s, subs. pr. f. Aropa,
esposa de Atreu (Ov. Tr. 2, 391).
Aerpus, -I, subs. pr. m. Aropo, nome de
homem (T. Lv. 29, 12, 11).
aeriiginsus, -a, -um, adj. Coberto de azinhavre,
ferrugento (Sn. Contr. 1, 2, 21).
aerug, -Inis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Azinhavre (Cic. Tusc. 4, 32). II Sent.
figurado: 2) Rancor, fel, inveja (Hor. St. 1, 4,
101). 3) Avareza, cobia (Hor. A. Pot. 330).
aerumna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Sofrimento, provao, tribulao (Cic. Tusc. 4,
18). 2) Aplica-se especialmente aos trabalhos
de Hrcules: Heculis aerumna (Cic. Fin. 2,
118) as tribulaes, os trabalhos de
Hrcules. 3) Misria, desventura (Cc. Prov.
17).
aerumnbilis, -e, adj. Atribulado, aflitivo,
desgraado (Lucr. 6, 1231).
aerumnsus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Cheio de sofrimento, de misrias; infeliz,
desgraado (Cc. At. 3, 19, 2). II Na
linguagem potica: 2)
Atormentado, perigoso (Sn. Ir. 2, 7. 1);
aerumnosum salum (Cc. Tusc. 3,67) mar
perigoso.
aes, aeris, subs. n. I Sent. prprio: 1) Bronze,
cobre, lato: ex aere (Cc. Verr. 4,72) de
bronze. Donde: 2) Objeto de bronze (tbuas
de leis, esttuas, instrumentos de msica):
legnm aera (Cc. Cat. 3, 19) o bronze das
tbuas das leis. II Sendo a primeira forma
de moeda em Roma para servir de base s
trocas, compras ou vendas (o aes grave, i. , o
bronze a peso), passou a significar: 3) Moeda,
dinheiro, o asse e suas fraes: prodigus aeris
(Hor. Art. Pot. 164) prdigo de dinheiro.
III Sent. figurado: 4) Fortuna, meios,
recursos: meo sum pauper in aere (Hor. Ep. 2,
2, 12) sou pobre (mas vivo) com meus
prprios recursos. 5) Dvida (Cc. Cat. 2,4).
6) Soldo, salrio, ganho, lucro (T. Lv. 5, 2, 3).
Obs.: Dat. are. aere (Cc. Fam. 7, 13, 2).
Aescos (Aescus), -I, subs. pr. m. sa-cos, filho
de Pramo (Ov. Met. 11,791).
Aesar, subs. pr. m. sar. 1) Deus dos etruscos
(Suet. Aug. 97,2). 2) Rio da Calbria (Ov.
Met. 15, 23).
Aesareus (Aesarius), -a, -um, adj. De sar (Ov.
Met. 15, 54).
Aeschns, -ae (-is), subs. pr. m. Esquines. 1)
Famoso orador grego (Cc. Tusc. 3, 63). 2)
Discpulo de Scrates (Cc. Inv. 1, 31). 3)
Filsofo da Nova Academia, discpulo de
Carnades (Cc. De Or. 1,45). 4) Orador
asitico, contemporneo de Ccero (Cc. Br.
325).
Aeschylus, -a, -um, adj. De Esquilo (Prop.
2, 34, 41).
Aeschylus, -I, subs. pr. m. Esquilo. 1) O primeiro
dos grandes trgicos gregos. (Cc. De Or. 3,
27). 2) Rtor de Cnido, contemporneo de
Ccero (Cc. Br. 325).
Aesculpium, -I, subs. n. Templo de Esculpio
(T. Lv. 38, 5, 2).
Aesculphis, -, subs. pr. m. Esculpio, deus da
medicina (Cc. Nat. 3, 57).
aescultum, -i, subs. n. Floresta de carvalhos,
carvalhal (Hor. O. 1, 22, 13).
aesculus, -a, -um, adj. De carvalho (Ov. Met.
1,449).
aesclus, -, subs. f. sculo, variedade de
carvalho (Verg. G. 2, 16).
Aespius, -a, -um, adj. Do Esepo (V. Flac.
3, 420).
Aespus, -i, subs. pr. m. Esepo, rio da M-sia
(Pln. H. Nat. 5,141).
AESERNIA 46 AESTUARUM

Aesernla, -ae, subs. pr. f. Esrnia, cidade do
Smnio, destruda por Sila (Cic. At. 8, lld, 2).
1. Aesernlnus, -a, -um, adj. De Esrnia
(T. Lv. 10, 31).
2. Aesernlnus, -I, subs. loc. m. Esernino.
1) Habitante de Esrnia (T. Liv. 27, 10).
2) Subs. pr. m. Nome de um gladiador
clebre tomado como o tipo do lutador
temvel (Cic. Q. Fr. 3, 4, 2).
Aesins, -tis, adj. De Esinas, cidade da mbria
(Pln. H. Nat. 11, 241). No pl.: Aesinates,
habitantes de Esinas (Pln. H. Nat. 3, 113).
Aesis, -is, subs. pr. m. sis, rio da mbria (T.
Liv. 5, 35, 3), Obs.: Aus. sg.: Aesim.
Aesus, -I, subs. pr. m. sio, rio da Bitinia (Pln.
H. Nat. 5, 148).
Aesla, v. Aesula.
Aesn, -nis, subs. pr. m. son, pai de Jaso
(Ov. Met. 7, 5).
Aesnnss, -ium, subs. loc. m. Esonenses,
habitantes, de son, cidade dos Pire-neus, na
Espanha (Pln. H. Nat. 3, 23).
Aesonds, -ae, subs. m. Descendente masculino
de son (Jaso) (Ov. Met. 7,164).
Aesonitis, -a, -um, adj. De son (Ov. Met. 7,
156).
Aespus (Aespius), -a, -um, adj. De Esopo,
espico (Sn. Pol. 8, 3).
Aespus, -I, subs. pr. m. 1) Esopo, clebre
fabulista grego (Quint. 5,11,19). 2) Ator
trgico, amigo de Ccero (Cc. Fam. 7, 1, 2).
Asquiliae, v. Esquiliae.
aests, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Vero, estio (Cc. At. 4, 2). II Do sentido
de vero, estao do ano, passou, no imprio,
a significar: 2) Ano: quae duabus aestatibus
gesta (Te. An. 6, 39) acontecimentos
ocorridos nos dois anos, (cf. Verg. En. 1,
756); e da: 3) Quadra de vero (Verg. En. 6,
707). 4) Calor do vero: igneam aestatem
defendit cappellis (Hor. O. 1, 17, 3) protege
os cabritos do gneo calor do vero.
aesti, veja aestus.
aestifer, -ra, -rum, adj. I Sent. prprio: 1)
Que traz ou produz calor, ardente, abrasador
(Verg. G. 2, 353). II Donde: 2) Queimado
pelo calor, que comporta o calor (Lucr. 6,
721).
Aesti, -rum, subs. loc. m. Estios, povo da
Germnia (Tc. Germ. 45).
aestimbilis, -e, adj. Estimvel, que se pode
avaliar, que tem valor (Cc. Fin. 3, 20).
aestimti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Avaliao, clculo, estimao: aestimatio
frumenti (Cc. Verr. 3, 202) avaliao do
trigo. Donde: 2) Pagamento pela avaliao
(pl.) (Cc. Fam. 9, 18, 4). II Sent. figurado:
3) Apreciao, valor de uma coisa (T. Lv. 37,
59, 2). Na lngua filosfica: 4) Preo de uma
coisa, valor (Cic. Fin. 3, 20).
aestimtor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
O que avalia, avaliador (Cc. Pis. 86). II
Sent. figurado: 2) Apreciador (T. Lv. 34, 25,
8).
aestimtus, -a, -um, part. pass. de aes-tlmo.
aestm (aestm), -s, re, vi, -tuin, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Fixar o preo ou o valor,
avaliar, julgar do valor de alguma coisa:
aestimare frumen-tum (Cc. Verr. 1, 95) fixar
o preo do trigo. Donde: 2) Fazer caso de,
estimar, ter na conta de, considerar: aestimare
levi momento (Cs. B. Gal. 7, 39, 3)
considerar como de pouca importncia. Da,
por enfraquecimento de sentido: 3) Pensar, ser
de opinio, julgar (Sn. Nat. 1, 1, 13). Obs.: O
ltimo significado raro, aparecendo, prin-
cipalmente, com orao infinitiva.
aestiva, -rum, subs. n. pl. I Sent. prprio: 1)
Acampamento de vero (T. Lv. 27, 8, 19).
Donde: 2) Tempo apropriado para campanha,
expedio militar, campanha: aestivis
confectis (Cic. At. 5, 21, 6) terminada a
campanha.
aestiv, adv. Como no vero, com roupas leves
(Plaut. Men. 255).
aestivsus, -a, -um, adj. De vero, que tem o
calor do vero (Pln. H. Nat. 34, 116).
aestivus, -a, -um, adj. De vero, estivo (Cc.
Verr. 5, 81).
Aestraeum v. Astraeum.
Aestrinses, -ium, subs. loc. m. Estrien-ses,
habitantes de Estreo, cidade da Macednia
(Pln. H. Nat. 4, 35).
aestuns, -ntis. I Part. prs. de aestuo. II
Adj.: Quente, fervente, estuante
(Cc. Har. 2).
aesturium, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Esturio (lugar alagado pelo mar na mar alta
ou deixado por le na mar baixa) (Cs. B.
Gal. 3, 9, 4). Da: 2) Charco formado pelas
inundaes de

ESTUMTUS
AESTUMATUS
um rio, esturio de um rio (Cs. B.
Gal. % 28, 1); (Tc. An. 14, 32). aestumtus
= aestimtus. aestmo = aestimo. aestul, -s, -
re, -vi, -atum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Arder (tratando-se do
fogo), ou ferver (tratando-se da gua)
(Verg. G. 4, 263); (Hor. O. 2, 6, 4).
Donde: 2) Ser ardente, ter muito calor
(Cic. Tusc. 5, 74). II Sent. figurado:
3) Desejar ardentemente, arder de amor
(Ov. Met. 6, 491). 4) Inquietar-se, agi-
tar-se, ficar agitado (Cc. Verr. 2, 74).
aestus, adv. Com calor. Comp.:
aestuo sus (Hor. Ep. 3, 17) com mais calor.
aestusus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Muito quente, ardente, estuoso, abra-
sador (Cc At. 5, 14, 1). Donde: 2) Fervente,
agitado; freta aestuosa (Hor. O. 2, 7, 16) mares
agitados. aestus, Os, subs. m. I Sent. prprio:
1) Calor ardente, ardor: aestu febrique jactari
(Cc. Cat. 1, 31) ser atormen-
tado pelo calor e pela febre. Donde: 2)
Agitao do mar, ondas encapeladas, mar: furit
aestus harenis (Verg. En. 1, 107) as ondas
encapeladas revolvem com fria a areia. II
Sent. figurado:
3) Agitao de esprito, perturbao,
agitao violenta (Verg. En. 4, 532).
Aesla. Aesulnus, Aeslum, veja Aefula, etc.
aets, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1) Idade:
aetates vestrae nihil differunt (Cc. Br. 150)
vossas idades em nada diferem. Da: 2)
Tempo que a vida dura, vida (Cc. Br. 39). 3)
Perodo da vida, poca, tempo (Verg. Buc. 9,
51).
4) Gerao, sculo (Cc. Or. 186). 5)
Juventude, velhice (particularmente fa
lando): aetas ejus dare potuit suspici-
oni locum (Cc. Cael. 9) sua juventude
pde dar lugar suspeita, aetatis ex-
cusatio (Cs. B. Civ. 1, 85, 9) a deseul
pa da idade avanada. Obs.: O gen. pl.
mais usado no perodo clssico : acta
tum.
aettla, -ae, subs. f. Tenra idade, juventude
(Cc. Fin. 5, 55).
aeternits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Eternidade (Cc. Div. 1, 115). Donde: 2) Vida eterna
(Cc. Tusc. 1, 39). aetrn, adv. Eternamente (Ov.
Am. 3, 3, 11).
aetrn, -s, -re, v. tr. Eternizar, tornar
eterno (Hor. O. 4, 14, 5). aetrnum, aus. n.
adv. Eternamente, indefinidamente (Verg. G.
2, 400).
AETHRE
aetrnus, -a, -um, adj. 1) Eterno (Cic. Nat.
1, 20); (Cc. Cat. 4, 22). Dai: 2) Perptuo, que
dura para ssmpre (Ov. Trist. 1, 3, 63). .
Aethalia, -ae, subs. pr. f. Etlia. 1) Ilha perto de
feso (T. Lv. 37, 13, 2). 2) Antigo nome de
Quios (Pln. H. Nat. 5, 136).
Aethlos, -I subs. pr. m. talos, nome prprio
(Ov. Ib. 621).
aethr, -ris (ou -eros), subs. n. I Sent.
prprio. 1) ter (ar sutil, que envolve a
atmosfera): (Cic. Nat. 1, 37; 2, 42). Donde: 2)
A parte superior do ar, o ar (Verg. G. 1, 406).
II Sent. figurado: 3) Cu (pot.): rex
aetheris (Verg. En. 12, 140) rei do cu. 4)
ter, deus do ar, Jpiter: pater omnipotens,
Aether (Verg. G. 2, 325) o pai onipotente,
ter.
aetherus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Etreo (Cc. Nat. 2, 42). Da: 2) Areo, do ar
(Verg. G. 2, 292). II Sent. figurado: 3)
Celeste, divino (Ov. Met. 2, 512). 4) Relativo
ao mundo do cu (em oposio ao inferno)
(Verg. En. 6, 762).
Aethin, -nis, subs. pr. m. Eton, nome de um
adivinho (Ov. Met. 5, 146).
Aethip, -s, subs. pr. f. Etope, antigo nome da
ilha de Lesbos (Pln. H. Nat. 5, 139).
Aethipes, -um, subs. loc. m. Etopes, habitantes
da Etipia (Cc. Div. 2, 96). Obs.: Aus.
Aethiopas.
Aethiopa. -ae, subs. pr. f. Etipia, regio da
frica (Pln. H. Nat. 6, 187).
Aethioplcus, -a, -um, adj. Etipico (Pln. H. Nat.
6, 209).
Aethops, -pis, subs. pr. m. 1) Etope (Catul. 66.
52). 2) Etope, filho de Vulcano (Pln. H. Nat.
6, 187).
Aethn, -nis, subs. pr. m. Eto ou ton 1)
Nome de um dos cavalos do Sol (Ov. Met. 2,
153). 2) Nome do cavalo do jovem Palas
(Verg. En. 11, 90). 3) Nome de homem (Marc.
12, 77, 3).
1. aethra, -ae, subs. f. I Sant. prprio: 1) A
parte mais elevada do cu, onde ficam os
astros (Verg. En. 3, 585). II Sent. figurado:
2) O ar puro, o cu (Lucr. 6, 467).
2. Aethra, -ae, subs. pr. f. Etra. 1) Filha do
Oceano e de Ttis (Ov. F. 5, 171). 2) Mulher
de Egeu, filha de Teseu (Ov. Her. 10, 131).
Aethr, -s, subs. pr. f. Ilha perto de feso (Pln.
H. Nat. 5, 137).
47


AETIOLOGIA 48 AFFCTUS

aetiologla, -ae, subs. f. Investigao das
causas (Sn. Ep. 95, 65). Atin, -nis, subs.
pr. m. Acion, nome
de um clebre pintor grego (Cc. Br.
70). Aetna, -ae, subs. pr. f. Etna, 1) Vulco da
Siclia (Cic. Div. 2, 43). 2) Cidade ao p
do Etna (Cc. Verr. 3, 57). Aetneus, -a, -um,
adj. 1) Etneu, do Etna
(Cc. Nat. 2, 96). 2) Da Siclia (por extenso) (S.
It. 9, 196). Aetnnsis, -e, adj. Da cidade de Etna
(Cc.
Verr. 3, 47). Aetli, -rum, subs. loc. m. Etolos,
habitantes da Etlia, povo da Grcia (T.
Lv. 37, 4, 6). Aetla, -ae, subs. pr. f. Etlia,
provncia
da Grcia (Cc. Pis. 91). Aetlcus, -a, -um,
adj. Etlico, da Etlia
(T. Lv. 37, 6, 5). Aetlis, -idis, subs. pr. f.
Mulher da Etlia
(Ov. Her. 9, 131). Aetlius, -a, -um, =
Aetlcus, adj. Etlio,
da Etlia (Ov. Met. 14, 461).
1. Aetolus, -a, -um, adj. Da Etlia (Ov. Met.
14, 528).
2. Aetlus, -i, subs. pr. m. Etolo, filho de
Marte, que deu nome Etlia (Pln. H. Nat. 7,
201).
aevits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Idade, durao da vida (Cc. Leg. 3, 7) Da: 2)
Longa durao, velhice, eternidade,
imortalidade (Apul. Plat. 1,120).
aevitrnus, -a, -um, veja aeternus.
aevum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) Tempo
(considerado em sua durao, continuada ou
ilimitadamente) (Lucr. 1, 1004). Da: 2)
Durao da vida, existncia (Cc. Rep. 6, 13).
E, por extenso: 3) Idade da vida, idade:
aequali aevo (Verg. En. 3, 491) da mesma
idade. 4) poca, gerao, sculo: omnis aevi
clari viri (T. Lv. 28, 43, 6) os grandes
homens de todos os sculos. 5) Eternidade,
longa durao (Hor. Ep.
1, 2, 43).
aevus. -I, subs. m. (are), v. aevum.
Aex, Aegos (ou -is), subs. pr. f. Aigos. 1)
Rochedo do mar Egeu, semelhante a uma
cabra (Pln. H. Nat. 4, 51). 2) Aegos flumen
(C. Nep. Lis. 1, 4) rio Ai gos.
af, prep. (are), v. ab (Cc. Or. 158).
Afer, Afra, Afrum, adj. Africano (Ov. F.
2, 318). Obs.: No pl.: os africanos (Cc.
Balb. 41).
affblis (adfblis), -e, adj. A quem se
pode facilmente falar, afvel, acolhedor
(Cic. Of. 1, 113). affbilits (adfbilits), -
ttis, subs. f.
Afabilidade, cortesia (Cc. Of. 2, 48). affbr
(adfbr), adv. Artisticamente,
com arte (Cc. Verr. 1, 14). afftim (adftim),
adv. Suficientemente,
amplamente, abundantemente (Cc. At.
2, 16, 3).
1. afftus (adftus), -a, -um, part. pass.
de affor (adfor).
2. afftus (adftus), -iis, subs. m. Pala
vras dirigidas a qualquer pessoa, dis
curso, fala (Verg. En. 4, 284).
affci (adfc), perf. de afficio (adfico).
affectti (adfectti), -nis, subs. f. Pretenso,
aspirao para alguma coisa, procura, paixo
(Sn. Ep. 89, 4).
affecttor (adfecttor), -ris, subs. m. O que
aspira a, ou se esfora por, pretendente (Sn.
Const. 19, 3).
affecttus (adfecttus), -a, -um, part. pass. de
affcto (adfcto). Obs.: Tem muitas vezes um
sentido pejorativo: afetado, rebuscado (Quint.
11, 3, 10).
affect (adfecti), -nis, subs. f. 1) Relao,
disposio, modo de ser, estado (Cc. Tusc. 3,
10). Da: 2) Boa disposio para com algum,
afeio, sentimento, paixo (Tc. An. 4, 15).
3) Vontade, inclinao (Tc. Germ. 5). 4)
Influncia (Cc. Tusc. 4, 14).
affct (adfct), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. freq.
de afficio. I Sent. prprio: 1) Meter-se a,
abalanar-se a, empreender (Cc. R. Amer.
140). II Da: 2) Procurar obter, pretender,
aspirar, ambicionar (Sal. B. Jug. 66, 1). Obs.:
Cons-tri-se com aus. ou com orao infini-
tiva.
1. affctus (adfctus), -a, -um, I Part. pass. de
afficio (adfico). II Adj.: 1) Afetado,
possudo de, dotado, tomado de, cheio de (Cc.
Tusc. 4, 81). 2) Que se apresenta desta ou
daquela maneira; disposto (Cc. Tusc. 3, 15).
3) Bem ou mal disposto, doente, abalado,
enfraquecido, oprimido (Cic. Cat. 2, 20).
2. affctus (adfctus), -us, subs. m. 1) Estado ou
disposio de esprito (Cc. Tusc. 5, 47).
Donde: 2) Sentimento, impresso (Ov. Met 8,
473). 3) Sentimento de afeio (Ov. Tr. 4, 5,
30). 4) Paixo (termo da linguagem filosfica e
retrica) (Sn. Ep. 75).
AFFRO 49
AFFLICTUS

affro (adfr), affers, -ferre, attli (adtul),
alltum (adltum), v. tr. I
Sent. prprio: 1) Trazer ou levar (sentido
concreto ou abstrato): afferre can delabrum
Komain (Cc. Verr. 4, 64) trazer um
candelabro para Roma; af-ferre scyphos ad
praetorem (Cc. Verr. 4, 32) levar as taas
para o pretor Dai, em sentido abstrato: 2)
Trazer ou levar uma notcia: afferre nuntium
(Cc. Amer. 19) trazer uma notcia. II
Donde, em sentido figurado: 3) Anunciar,
comunicar, contar: quidquid huc erit a
Pompeio allarum (Cc. Fam. 7, 17,
5) tudo o que fr comunicado para c a
respeito de Pompeu. Donde: 4) Anunciar,
comunicar uma ordem (T. Lv. 23, 27, 9). Na
lngua jurdica: 5) Trazer ou produzir um
testemunho, uma prova, uma causa; donde:
alegar, referir, dizer (Cc. At. 11, 15, 1); (Cc.
At. 7, 9, 4).
6) Trazer como conseqncia, ocasionar,
causar (Cc. Phil. 6, 17). Obs.: Inf. Pres. Pass.
adferrier (Plaut. Aul. 571).
afficio (adficl), -is, -re, -fc, -fctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Pr em determinado
estado, em certa disposio, dispor (Cc. Verr.
4, 151); nimos ita afficere ut (Cc. De Or. 2,
176) dispor o esprito (do auditrio) de tal
sorte que. 2) Impressionar, causar impresso
(boa ou m) (Cc. Fam. 16, 4, 1). 3)
Enfraquecer, afetar (T. Lv. 28, 15, 4).
affictus (adfictus), -a, -um, part. pass. de
affingo (adfingo).
affg (adfig), -is, -re, -fixi, -fixum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Enfiar em, pregar em, fixar a,
prender a (Cc. R. Amer. 57); affixus ad
Caucasum (Cic. Tusc. 2, 28) preso ao
Cucaso. II Sent. figurado: 2) Fixar,
gravar, gravar na memria de (Cc. De Or. 2,
357). Obs.: Constri-se com o aus. sem prep.
e tambm com as preps. ad ou in, e com o dat.
affing (adfng), -is, -re, -finxi, -fictum. v. tr.
I Sent. prprio: 1) Imaginar alm ou em
acrscimo, acrescentar imaginando, ajuntar,
anexar (Cc. Nat. 1, 92). Donde: 2) Atribuir
falsamente, Imputar (sem razo) (Cc. Or. 74).
affinis (adfinis), -e, adj. I Sent. prprio: 1)
Vizinho, limtrofe: regiones af fines barbaris
(T. Lv. 45, 29, 14) regies vizinhas dos
brbaros. II Sent. figurado: 2) Cmplice,
que est imiscudo em alguma trama (Cc.
Sull.
70). E tambm: 3) Aliado, parente por
afinidade, afim (Cc. Verr. 3, 138). Obs.
Geralmente affinis subs. nesta 3' acepo.
Constri-se com dat.
affinits (adfinits), -ttis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Vizinhana, contigi-dade (Varr.
R. Rust. 1, 16, 1). Da: 2) Parentesco por
afinidade, afinidade, parentesco (Cc. Sen. 15).
Obs.: O gen. pl. mais geralmente usado no
perodo imperial : affinitatum.
affnxi (adfnxi), perf. de affingo.
affirmt (adfirmt), adv. De modo firme,
solenemente, formalmente (Cc. Of. 3, 104).
affirmti (adfirmti), -nis, subs. f.
Afirmao, segurana, garantia (Cc. Of. 3.
104).
affirmtiv (adfirmtiv), adv. De modo
afirmativo (Prisc. 18, 92).
affirmtus (adfirnitus), -a, -um, part. pass. de
affirmo.
affirmo (adfirm), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
1) Firmar, confirmar, corroborar, provar (Cc.
Inv. 1, 67). 2) Afirmar, asseverar, assegurar
(Cc. Ac. 1, 16).
affixl (adfixi), perf. de affigo.
affixus (adfixus), -a, -um. I Part. pass de
affigo. II Adj.: Aplicado, atento
1. affltus (adflatus), -a, -um, part. passi. de
afflo (adflo).
2. affltus (adfltus), -fis, susb. m. I Sent.
prprio: 1) Sopro, vento, respirao (Pln. H.
Nat. 9, 6). II Sent. figurado: 2) Emanao:
inspirao: nemo vir magnus sine aliquo
afflatu divino unquam fuit (Cc. Nat. 2, 167)
nunca houve nenhum grande homem sem al-
guma inspirao divina.
afflictti (adflictti), -nis, subs. f. Dor,
tortura, desolao, tormento (Cc. Tusc. 4,
18).
afflict (adflict), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
intens. I Sent. prprio: 1) Afligir muito,
bater com violncia, arrastar (Cs. B. Gal. 4,
29, 2). II Sent. figurado: 2) Perturbar,
inquietar, atormentar, vexar, abater (Tc. Hist.
4, 79). 3) afflictare se (refl.) ou afflictari
(pass.): cair em desnimo, afligir-se, estar su-
cumbido, estar doente de corpo e de esprito
(Sal. C. Cat. 31, 3).
afflictor (adflictor), -ris, subs. m. Aquele que
arruina, destruidor (Cc. Pis. 64).
afflictus (adflictus), -a, -um, I Part. pass. de
affligo. II Adj.: Abatido, acabrunhado,
desesperado (Cc. Of. 3, 114).
AFFLIGO 50 AGAMEDS
afflig (adflig), -is, -re, -flixi, -flictum,
v. tr. I Sent. .prprio: 1) Bater em, abater,
lanar contra, bater com fora em, derrubar,
despedaar, quebrar: ad scopulos afflicta
navis (Cc. Post. 25) o navio lanado contra
os rochedos. II Sent. figurado: 2) Abater,
abaixar, atenuar, atormentar, destruir: ne-que
ego me afflixi (Cc. Div. 2, 6) e eu no me
deixei abater. Obs.: Constri-se com aus.
com ad e, s vezes, com dat.
afflixi (adflxi), perf. de affligo.
affl (adfl), -s, re, -vi, -atum, v. tr. intr. I
Sent. prprio: 1) Soprar (para ou contra, ou
sobre), bafejar (Varr. R. 1, 12, 3) Sent.
figurado: 2) Exalar, espalhar, transpirar (Tib.
2, 1, 80).
afflens (adfluens), -ntis. I Part. prs. de
affluo. II Adj.: Sent. prprio: 1) Que corre
em abundncia. Donde: 2) Abundante,
copioso, cheio, rico (Cc. Lae. 58). Obs:.
Constri-se com abl. e com gen.
afflunter (adflunter), adv. Abundantemente.
Obs.: Mais usado no comparativo:
affluentius (Cc. Tuc. 5, 16).
affluentia (adfluentia), -ae, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Fluxo, ao de correr para (Pln. H.
Nat. 26, 94). II Sent. figurado: 2)
Abundncia, superabundncia (Cc. Agr. 2,
95).
affl (adflu), -is, -re, -fluxi, -flxum, v. intr.
I Sent. prprio: 1) Correr para, vir
correndo, afluir (Tc. An. 2, 6). II Sent.
figurado: 2) Vir em grande quantidade, vir,
chegar (T. Lv. 24, 49. 5). 3) Ter em
abundncia, abundar (Cc. Fin. 2, 93). Obs.:
Constri-se com aus. acompanhado de ad,
com dat. e com abl.
affluxi (adfluxi), perf. de afflo.
affor (adfor), -fris, -fri, -ftus sum, v. dep. tr.
Falar a (Cc. CM. 1). Obs. Verbo raro, arcaico
e potico. Formas usadas em Ccero: affari,
affatur, affatus; nos poetas: affabatur,
affamini, affare (imperat.) e affatu.
affre (adfre), inf. fut. de adsum.
af forem (adfrem) = adessem.
affrng, -is, -re, -frctum, v. tr. Quebrar
contra (Estc. Theb. 10, 47).
affric (adfrc), -s, -re, -fricui, -fric-tum
ou -frctum, v. tr. 1) Esfregar contra,
entrechocar-se (Col. 7, 5, 6). 2) Comunicar
pelo contato, pelo ato de esfregar (Sn. Ep. 7,
7).
affrictus (adfrictus), -us, subs. m. Ao de
esfregar, frico (Pln. H. Nat. 31, 72).
affricu (adfric), perf. de affrco.
afffidi (adfudi), perf. de afffindo.
affui (adfi), perf. de adsum.
affulg (adfulg), -s, -re, -fulsi, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Brilhar (tra-tando-se de
astros), luzir, aparecer brilhando; navium
speciem de caelo afful-sisse (T. Lv. 21, 62,
4) (diz-se) que no cu brilharam fogos em
forma de navios. II Sent. figurado: 2)
Brilhar, aparecer, mostrar-se, luzir (T. Lv. 23,
32, 7).
affulsi (adffilsi), perf. de affulgo.
adffundo (adfundo), -is,-re-fudi, -fusum, v. tr.
I Sent. prprio e figurado: 1) Derramar em
ou sobre, espalhar, verter: venenum vulneri
affusum (Tc. An.
1, 10) veneno derramado na ferida.
(Sn. Ben. 4, 11, 6). II Sent. reflexivo
(affundere se ou, na passiva affundi):
2) Derramar-se sobre, espalhar-se, lan-
ar-se a (Sn. Nat. 1, 8, 2). III Sent.
passivo: 3) Ser banhado, ser regado
(Pln. H. Nat. 3, 24).
affusus (adfusus), -a, -um, part. pass. de
affundo. Afrnius, -i, subs. pr. m. Afrnio. 1)
Afr-
nio, clebre poeta cmico (Cc. Fin. 1,
7). 2) General de Pompeu, na Espanha
(Cs. B. Cv. 1, 37, 1). Afri, -rum, v. Afer.
Africa, -ae, subs. pr. f. 1) frica (Sal. B.
Jug. 89, 7). 2) Provncia da frica (Cc.
Pomp. 34).
1. Africnus, -a, -um, adj. Africano (Cc. Dej.
25).
2. Africnus, -i, subs. pr. m. Africano, apelido
dos dois Cipies: um, o vencedor de Anbal, o
outro, Cipio Emiliano, o destruidor de
Cartago e Numncia.
1. Africus, -a, -um, adj. Africano, africo (Cc.
De Or. 3, 167).
2. Afrcus, -i ou Africus ventus, subs. pr. m. O
Africo, vento de SW (Pln. Nat.
2, 119).
fui (abfui), perf. de absum.
Agamatae, -rum, subs. loc. m. Agamatas, povo
vizinho do Palus Metido (Pln. H. Nat. 6,
21).
Agamd, -s, subs. pr. f. Agamede, cidade de
Lesbos (Pln. H. Nat. 5, 139).
Agamds, is, subs. pr. m. Agamedes, um dos
arquitetos que construram o templo de Apolo,
em Delfos (Cc. Tusc. 1, 114).
AGAMEMNO
M
51 AGGSTUS

Agammnn (Agamemno), -nis, subs. pr m.
Agammnn, supremo comandante dos
gregos em Tria (Cc. Tusc.
4, 17).
Agamemnonids, -ae, subs. pr. m. Filho de
Agammnn (Orestes) (Juv. 8, 215).
Airamemnonus, -a, -um, adj. De Agammnn
(Verg. En. 6, 489).
Aganipp, -s, subs. pr. f. Aganipe, fonte do
Hlicon (Verg. Buc. 10, 12).
Aganippus, -a, -um, adj. Aganipeu, de Aganipe
(Prop. 2, 3, 20).
Affanippis, -Idos, subs. f. Consagrada s Musas
(Ov. F. 5, 7).
agso, -nis, subs. m. 1) Moo de estrebaria,
palafreneiro, escudeiro (T. Lv. 7, 14, 7). 2)
Lacaio, criado de baixa condio (Hor. St. 2,
8, 72).
Agassae, -rum, subs. pr. f. Agassas, cidade da
Tesslia (T. Lv. 44, 7, 5).
Agtha, -ae, subs. pr. f. gata (hoje Ag-de)
cidade da Glia Narbonense (Pln. H. Nat. 3,
33).
Agatharchids, -ae, subs. pr. m. Agatr-quida,
filsofo grego (Pln. H. Nat. 7, 29).
Agathcles, -is, (-1), subs. pr. m. Agto-cles. 1)
Rei da Siclia (Cc. Verr. 4, 122). 2) Escritor
da Babilnia (Cc. Div. 1, 50).
Agathoclus, a, -um, adj. De Agtocles (Sil. 14,
652).
Agathyrna, -ae, subs. pr. f. Agatirna, cidade da
Siclia (T. Lv. 26, 40, 17).
Agathyrsi, -rum. subs. loc. m. Agatirsos, povo
da Ctia (Verg. En. 4, 146).
Agv, -s, subs. pr. f. Agave, filha de Cadmo
(Ov. Met. 3, 725).
age, agite imperat. de ago, usado como interj.:
Eia! Vamos! Coragem! Pois bem! (Cc.
Caec. 48); (Cc. Mil. 55).
Agedincum, -i, subs. pr. n. Agedinco, capital dos
Snones (Cs. B. Gal. 7, 10, 4).
Agelstus, -I, subs. pr. m. Agelasto (que no ri),
apelido de Crasso (Cc. Tusc. 3, 31).
agllus, -i, subs. m. (dim. de ager.) Campo
pequeno (Cc. Verr. 3, 85).
agma, -tis, subs. n. Corpo ou diviso de
soldados, segundo a organizao mace-dnica
(T. Lv. 42, 51, 4).
Agendicum, veja Agedincum.
Agnr, -ris, subs. pr. m. Agenor, antepassado
de Dido: Agenoris urbs (Verg. En. 1, 338)
Cartago.
Agenorus, -a, -um, adj. Agenrio, de Agenor
(Ov. F. 6, 712).
Agenoridae, -rum, subs. m. Descendentes de
Agenor, agenridas (cartagineses) (Ov. P. 1,
3, 77).
Agenords, -ae, subs. pr. m. 1) Cadmo, filho de
Agenor (Ov. Met. 3, 8). 2) Per-seu,
descendente de Agenor (Ov. Met. 4, 771).
ager, -gri, subs. m. I Sent. prprio: 1) Campo:
agri arvi (Cc. Rep. 5, 3) campos lavrveis.
II Da: 2) Domnio (pblico ou particular),
territrio (Cc. Verr. 1, 82); ager publicus
(Cc. Agr. 2, 56) territrio (domnio) do
Estado. 3) Campo (em oposio a urbs) (Cc.
Cat. 2, 21).
Agsilus, -i, subs. pr. m. Agesilau, rei de
Esparta (C. Nep. Ages. 1).
Agsimbrtus, -i, subs. pr. m. Agesimbro-to,
almirante rdio (T. Lv. 32, 16, 7).
Agsiplis, -is, subs. pr. m. Agespolis, nome de
um Lacedemnio (T. Lv. 34, 26, 14).
Agessints, -ium, (-um), subs. loc. m.
Agessinates, povo da Aquitnia (Pln. H. Nat.
4, 108).
Aggaritnus, -a, -um, adj. De Agar (Pln-H. Nat.
5, 30).
agger, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Materiais amontoados, monto de terra (Cs.
B. Gal. 7, 79, 4). II Da, nas lnguas
tcnicas: 2) Terrapleno, muralha, trincheira,
aude, baluarte, estrada, calada (Cs. B. Gal.
2, 30, 3); (Tc. An. 13, 53); (Verg. En. 5,
273). III Em poesia: 3) Elevao, colina,
outeiro (Verg. En. 6, 830).
aggertus, -a, -um, part. pass. de aggro.
1. aggr, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Amontoar terra. Da, por
enfraquecimento de sentido: 2) Amontoar,
acumular: aggerat cada vera (Verg. G. 3, 556)
amontoa cadveres. II Sent. figurado: 3)
Exagerar, aumentar, encher (Verg. En. 4, 197).
2. aggro (adgro), -is, -re, -gssi, -gs-tum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Levar, trazer a ou
para: ingens aggeritur tumulo tellus (Verg. En.
3, 63) leva-se quantidade grande de terra para
o tmulo. II Sent. figurado: 2) Amontoar,
acumular (Cs. B. Civ. 3, 49, 3); 3) Prduzir
muito, produzir em massa
(Tc. An. 2, 27). aggssi (adgssi), perf. de
aggro. 1. aggstus (adgstus), -a, -um,
part. pass. de aggro 2.
AGGESSTU
S
52 AGMEN

2. aggstus (adgstus), -us, subs. m. Ao de
levar, transporte (Tc. An. 1, 35).
agglomr (adglomr), -s, -re, -v, atum, v.
tr. Enovelar, reunir, amontoar, aglomerar
(Verg. En. 2, 341).
agglutintus (adglutintus), -a, -um, part. pass.
de agglutino (adglutno).
agglutn (adglfitin), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Colar a, grudar a, soldar,
aglutinar (Cic. At. 16, 6, 4). II Sent.
figurado: 2) Unir--se estreitamente a algum
(Plaut. Cist. 648).
aggravtus (adgravtus), -a, -um, part. pass. de
aggrvo (adgrvo).
aggrv (adgrv), -s, -re, -v, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Tornar mais pesado,
sobrecarregar: aggravare caput (Plin. H. Nat.
25, 20) tornar a cabea mais pesada. II -=-
Sent. figurado: 2) Agravar, piorar (T. Lv. 4,
12, 7). 3) Fazer carga, oprimir, acabrunhar:
aggravare reum (Quint. 5, 7, 18) fazer carga
contra o ru.
aggredior (adgredior), -ris, -grd, -grs-sus
sum, v. dep. tr. e intr. A) Tr.: 1) Ir contra
algum, atacar, agredir (Cs. B. Civ. 3, 40, 1).
Da: 2) Sondar, procurar atrair (Cc. Verr. 2,
36). 3) Empreender, abordar (Cc. B. Civ. 3,
80, 7). B) Intr.: 4) Caminhar em direo a,
dirigir-se a, ir em direo a, ir ter com,
acercar-se de, aproximar-se: si-lentio aggressi
(Cs. B. Civ. 3, 50, 1) tendo-se aproximado
em silncio.
aggrg (adgrg), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
Reunir, ajuntar, associar, agregar (Cc. Mur.
16).
agressi (adgressi), -nis, subs. f. Ataque,
assalto (Cic. Or. 50).
aggrssus (adgrssus), -a, -um, part. pass. de
aggredor (adgredor).
agilis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Que vai
depressa, gil, rpido (Ov. Her. 4, 169). II
Sent. figurado: 2) Ativo, vivo (Hor. Ep. 1, 18,
90). 3) Que pode ser movido facilmente (T.
Lv. 30, 10, 3).
agilits, -ttis, subs. f. Agilidade, rapidez (T.
Lv. 44, 34, 8).
Agis, -dis, subs. pr. m. Agis. 1) Rei de Esparta
(Cc. Of. 2, 80). 2) Irmo de Age-silau (C.
Nep. Ages. 1, 4). 3) Nome de um habitante da
Lcia (Verg. En. 10, 751).
agitbilis, -e, adj. Que se pode mover facilmente,
agitvel, ligeiro (Ov. Met.
1, 75).
agitans, -ntis, part. prs. de agito.
agitti, -nis, subs. f. 1) Ao de pr em
movimento, agitao (T. Lv. 27, 29, 2). Dai:
2) Atividade, prtica, exerccio (Cc. Of. 1,
17).
agittor, -ris, subs. m. Condutor de carros, nos
jogos; condutor de cavalos, de bestas de
carga, cocheiro (Cc. Ac.
2, 94).
agittus, -a, -um. I Part. pass. de agito. II
Adj.: Mvel, gil, agitado (Cc. Tim. 9).
agito, -re, -re, -vi, -atum, v. freq. tr. I Sent.
prprio: (com ideia de movimento): 1) Impelir
com fora, fazer avanar; donde: agitar:
agitare equum (Cc. Br. 192) fazer avanar o
cavalo; corpora Inic et illuc agitare (Sal. B.
Jug. 60) agitar os corpos para c e para l.
Da: 2) Perseguir (sent. fsico e moral), no
deixar em repouso, excitar, inquietar,
atormentar, censurar: eos agitant Furiae (Cc.
Leg. 1, 40) as Frias os perseguem. II
Sent. figurado: 3) Remover constantemente
(no esprito), pensar, refletir, debater, discutir
(C. Nep. Ham. 1, 4). Da: 4) Ocupar-se de,
tratar de, falar de, deliberar, preparar (Sal. B.
Jug. 66, 1). 5) Com ideia temporal (tr. e intr.):
passar a vida, o tempo; viver, habitar (Verg. G.
4, 154). Obs.: Constri-se com obj. dir., com
abl. com prep. ou sem ela; ou
intransitivamente.
Aglaia, -ae, (Aglai, -s), subs. pr. f. Aglaia,
uma das Graas (Sn. Ben. 1,
3, 61.
Aglaphn, -ntis, subs. pr. m. Aglaofon-te,
clebre pintor grego (Cc. De Or. 3, 26).
Aglaosthns, -is, subs. pr. m. Aglaste-nes,
historiador grego (Pln. H. Nat. 4, 66).
Aglauros (Aglaurus), -i, subs. pr. f. Aglau-ro,
filha de Ccrops (Ov. Met. 2, 560).
Aglosthns, v. Aglaosthns.
agmen, -inis, subs. n. I Sent. prprio:
Movimento para frente: 1) Marcha, curso,
movimento: leni fluit agmine Thy-bris (Verg.
En. 2, 782) o Tibre corre num curso calmo.
II Na lngua militar: 2) Exrcito em
marcha, fileira, coluna: ordo agminis (Cs. B.
Gal. 2, 19, 1) ordem do exrcito em marcha;
primum agmen (Cs. B. GaL
AGMNTUM 53 AGO

15, 5) a vanguarda; novissimum
agmen (Cs. B. Gal. 1, 15, 2) a reta
guarda; agmen constituere (Sal. B.
Jug. 49, 5) fazer alto; lentum agmen
(Tc. Hist. 2, 99) marcha lenta. III
_ Da, na lngua comum: 3) Multido
em marcha, multido (T. Lv. 6, 38, 5) 4) No
pl.: tropas, esquadro (Verg En. 1, 490).
agmntum, v. amntum. agna, -ae, subs. f. I
Sent. prprio: 1) Cordeira, ovelha nova (Tib.
1, 1, 31).
II Na lngua religiosa: 2) Vtima,
ovelha nova, oferecida em sacrifcio
(Verg. En. 5, 772).
Agnla. -ium, subs. n. v. Agonalia (Ov. F. 1,
325).
agnseor (adgnscor), -ris, -ri, tus sim, v.
dep. intr. I Sent. prprio: 1) Nascer ao
lado, nascer junto: quidquid agnascatur illis e
caelo missum putant (Pln. H. Nat. 16, 249)
o que quer que nasa junto a eles (os
carvalhos sagrados) julgam enviado do cu.
II Na lngua jurdica: 2) Nascer depois do
testamento (Cic. Caec. 72).
agnti, -nis, subs. f. Parentesco pelo lado
paterno, agnao (Cic. De Or. 1, 173).
1. agntus, -a, -um, part. pass. de ag
nseor.
2. agntus, -i, subs. m. 1) Parente pelo
lado paterno, agnato, ou agnado (Cc.
Inv. 2, 148). 2) Criana nascida quando
j esto estabelecidos os herdeiros, na
turais ou por adoo (Tc. Hist. 5, 5).
agnina, -ae, subs. f. (= agnina caro). Carne de
cordeiro (Hor. Ep. 1, 15, 35).
agniti, -nis, subs. f. 1) Conhecimento, agnio
(Cc. 'Nat. 1, 1). 2) Reconhecimento (Pln. H.
Nat. 10, 194).
agnitor, -ris, subs. m. Que reconhece (Quint.
12, 8, 13).
agnitus, -a, -um, part. pass. de agnosco.
agnsc (adgnsc), -is, -re, -nvi, nitum, v. tr.
1) Reconhecer: Gabinium si vidis-sent
duumvirum, citius agnovissent (Cc. Pis. 25)
se tivessem visto Gabnio como dunviro
mais rapidamente o teriam reconhecido. 2)
Conhecer (pelos sentidos ou pelo esprito),
perceber (Cc. Tusc. 1, 70). 3) Admitir,
declarar, confessar, considerar como (Cc.
Fam. 5, 20, 5). Obs.: Part. Fut. agntrus =
agniturus (Sal. Hist. 2, 73). Formas
sincopadas: agnorunt (Ov. Met. 4, 5, 5);
agnosse (Ov. Met. 4, 613).
agnvi, perf. de agnsco.
agnus, -i, subs. m. Cordeiro (Cc. C. M. 56). Obs.
Na lngua antiga agnus era dos dois gneros.
ago, -is, -re, gi, ctuni, v. tr. e intr. I Sent.
prprio: 1) Empurar para a frente, impelir,
fazer marchar na frente, fazer avanar, tocar:
vinctum ante se regem agebat (C. Nep. Dat. 3,
2) fazia marchar na frente o rei acorrentado;
en ipse capellas ago (Verg. Buc. 1, 13) eis
que eu mesmo toco as cabritas. Da: 2)
Dirigir-se para, ir, vir (reflexivo ou passivo
com sentido reflexivo) (Verg. En. 6, 337).
Donde, com dat.: 3) Fazer sair, lanar, expul-
sar, fazer ir, arrastar (Cic. At. 11, 21,2). 4)
Fazer entrar, afundar, introduzir, enterrar (Cs.
B. Gal. 4, 17, 9). II Sent. figurado (ideia de
atividade com sentido durativo): 5) Agir, fazer:
quid agam (Cc. At. 7, 12, 3) que farei?. Da:
6) Ocupar-se de, tratar de, regular um negcio
(Cc. Br. 249). Empregos especiais: 7) Viver,
passar a vida (tr. intr.) (Cc. Tusc. 5, 77); agere
incerta pace (T. Lv. 9, 25, 6) viver numa paz
incerta. 2) Agere em oposio a quies-cere,
agir (principalmente com gerndio), fazer,
ocupar-se (Cc. Nat. 2, 132). Na lngua jurdica
(intransitivamente): 9) Encaminhar uma ao
segundo a lei, agir, proceder segundo a lei,
intentar uma ao, advogar, defender: agere in
hereditatem (Cc. De Or. 1, 175) intentar uma
ao a respeito de herana. Na lngua comum:
10) Tratar de, discutir, sustentar, empreender
(Cc. Mur. 51); (Cs. B. Gal. 1, 13, 3). Na
lngua religiosa: 11) Cumprir os ritos dos
sacrifcios (rituais), sacrificar (Ov. F. 1, 322).
Na lngua do teatro: 12) Representar,
representar um papel (Cc. De Or. 1, 124). 13)
Proceder bem ou mal para com algum (intr.)
(Cc. Quinct. 84). 14) Passivo Estar em
jogo; estar na ordem do dia, estar em perigo
(Cc. Quinct. 9). Notem-se as expresses:
agere gratias (Cc. Phil. 1, 3) agradecer;
laudes agere (T. Lv. 26, 48, 3) glorificar;
paenitentiam agere (Tc. D. 15) arrepender-
se; agere otia estar em descanso; etc. Obs.:
Constri-se com aus. de direo, com inf.,
com dat., com supino, com aus. e abl. com
prep., e intransitivamente. O inf. pass. arc .
agier aparece nas frmulas jurdicas at no
perodo clssico (Cc. Of. 3, 61).
AGN 54 AGYRINNSES
agn, -nis, subs. m. Luta, combate (nos jogos
pblicos) (Plin. Ep. 4, 22, 1).
Agnlia, -um (-irum), subs. pr. n. Ago-nais,
festas em honra de Jano (Ov. F. 1, 319).
Agnlis, -e, adj. Que pertence s Ago-nais
(Varr. L. Lat. 6, 12).
Agonia, -rum, subs. n. pl. v. Agonalia (Ov. F.
5, 721).
Agnis, -dis, subs. pr. f. Agnis, nome de
mulher (Cc. Caec. 55).
agornmus, -i, subs. m. Magistrado en-
carregado da superintendncia dos mercados
em Atenas (Plaut. Capt. 824).
Agra, -ae, subs. pr. f. Agra, cidade da Arbia
(Pln. H. Nat. 6, 156).
Agrae, -rum, subs pr. . Agras, cidade da
Arcdia (Pln. H. Nat. 4, 20).
Agre, -rum, subs. loc. m. Agreus, habitantes
de Agras (povo da Arbia) (Pln. H. Nat. 6,
159)
Agragantinus, v. Acragantinus.
Agrgas, v. Acragas.
agrri, -rum, subs. m. pl. Os partidrios da lei
agrria, da repartio de terras (Cc. Cat. 4,
4).
agrrus, -a, -um, adj. Dos campos, agrrio,
relativo aos campos (Cc. Of. 2, 78)
agrdla, v. acredula.
Agrei, v. Agraei.
1. agrstis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Dos
campos, relativo aos campos, rstico, agreste:
vita agrstis (Cc. Amer. 74) vida do
campo. II Sent. figurado: 2) Silvestre,
selvagem, grosseiro, inculto, brbaro (Cc.
Amer. 74).
2. agrstis, -is, subs. m. Campons (Cc Cat. 2,
20).
Agrines, -um, subs. loc. m. Agries, povo da
Trcia ou da Pannia (Cc. Pis. 91).
1. agricola, -ae, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Lavrador, agricultor: o fortu-natos nimium
agrcolas (Verg. G. 2, 459) agricultores
extremamente felizes. II Adj.: 2) Rstico
(Tib. 2, 1, 36). Obs.: Gen. pl. agricolum (Lucr.
4, 586).
2. Agricola, -ae, subs. pr. m. Agrcola, general
romano, sogro de Tcito (Tc. Agr.).
agricultio (ou agri culti), -nis, subs. f.
Agricultura (Cc. C. M. 56). agricultor (ou
agri cultor), -ris, subs.
m. Agricultor (T. Lv. 4, 25, 4). agricultura
(ou agri cultura), -ae, subs.
f. Agricultura (Cc. Of. 2, 12).
Agrigentini, -rum, subs. loc. m. Habitan- i tes
de Agrigento, agrigentinos (Cc. Verr. 4, 73).
Agrigentinus, -a, -um, adj. De Agrigento,
agrigentino (Cc. Verr. 4, 48).
Agrigntum, -, subs. pr. n. Agrigento, cidade da
Siclia (Cc. Verr. 4, 93).
agrios (-ns), -a, -um, adj. Selvagem, agreste
(com relao s plantas) (Pln. H. Nat. 12, 45).
agripta, -ae, subs. m. 1) O que luta pela posse
de terra (na partilha das terras aos veteranos)
(Cc. At. 15, 29, 3). 2) Colono, i. , o que
recebeu uma parcela de terra, em partilha (Cc.
Nat. 1, 72).
Agrippa, -ae, subs. pr. m. Agripa. 1) V. Menenius.
2) M. Vipsanius, genro de Augusto (Tc. An.
4, 40). 3) Postumus (Tc. An. 1, 3). 4) Nome de
dois reis | da Judeia (Tc. An. 12, 23).
Agrippnss, -um, subs. loc. m. Agripen-ses,
povo da Bitnia (Pln. H. Nat. b, 149).
Agrippina, -ae, subs. pr. f. Agripina. 1) Mulher
de Germnico (Tc. An. 2, 54). 2) Filha de
Germnico e me de Nero (Tc. An. 4, 75). 3)
Mulher de Tibrio (Suet. Tib. 7).
Agrippnnss, subs. loc. m. Habitantes de
Agripina, agripinenses (Tc. Hist. 1, 57).
Agrippnnsis Colnia, subs. f. Colnia de
Agripina, que ficava sobre o rio Reno, Colnia
(Tc. Hist. 1, 57).
Agripplnus, -, subs. pr. m. Agripino, sobrenome
romano (Tc. An. 16, 28).
1. agrius, -a, -um, v. agrios.
2. Agrius, -i, subs. pr. m. grio, nome de
homem (pai de Trsites) (Ov. Her. 9, 153).
Agro, -nis, subs. pr. f. Agro, cidade da
Etipia (Pln. H. Nat. 6, 193). Agug, -nis,
subs. pr. f. Agugo, cidade s
margens do Nilo (Pln. H. Nat. 6, 180).
Agntum, -i, subs. pr. n. Agunto, cidade
da Nrica (Pln. H. Nat. 3, 146). Agyies, -ei, ou
-es, subs. pr. m. Agieu
epteto de Apolo, guarda das ruas (Hor.
O. 4, 6, 28). Agylla, -ae, subs. pr. f. Agila,
cidade da
Etrria (Pln. H. Nat. 3, 51). Agylles, subs.
pr. m. Agileu, nome de
homem (Estc. Theb. 6, 837). Agyllinus, -a, -
um, adj. De Agila, agilino
(Verg. En. 7, 652). Agyrinnss, subs. loc. m.
Habitantes de
Agrio, agirinenses (Cc. Verr. 2, 156).
AGYRINNSIS 55 ALACRITAS

Agyrinnsis, -e, adj. De Agrio, agirinense (Cic.
Verr. 4. 17).
Agyrinus. -a, um, adj. De Agrio, agirino (Pln.
H. Nat. 3, 91).
Agyrium, -, subs pr. n. Agrio, cidade da Siclia
(Cc. Verr. 4. 50).
ah, ou , interj. Ah! ai! Oh! Exprime fortes
emoes, como a sua correspondente
portuguesa ah! Indica, assim, sentimentos
diversos: dor, alegria, clera, admirao,
espanto, ameaa, indignao. Pertence,
principalmente, lngua falada e poesia
(Plaut., Ter., Verg., Catul., Ov.); (Cc Rep. 1,
59)
aha, forma reduplicada da interj. ah.
Ahla, -ae, subs. pr. m. Aala, sobrenome de
famlia romana, dos Servlios (Cc. Cat. 1, 3).
Ahrna, -ae, subs. pr. f. Aarna, cidade da
Etrria (T. Lv. 10, 25, 4).
ahn-, veja an-.
ai, interj. ai! Designa dor (Ov. Met. 10, 215).
aibant, 3 pes. pl. imperf. sincop. de io.
aiens, -ntis I Part. prs. de io. II Adj.:
afirmativo (Cc. Top. 49).
in, forma sincop. de aisne, usada na poesia: 2'
pes. sg. do prs. do indic: dizes tu? (Cc. Or.
154).
i, ais, v. defect. I Sent. prprio: 1) Dizer
sim, afirmar (Cc. Of. 3, 91): II Da, por
enfraquecimento de sentido: 2) Dizer (Cc.
Verr. 1, 117); (Cc. Or. 155). Obs.: Ait
aparece, muitas v-es, ora intercalado, ora
posto depois uma citao, ora acompanhando
um Provrbio. Formas usadas: indic. prs. aio,
ais, ait, aiunt; imperf indic: aie-bam ou
aibam, aiebas ou aibas, etc; imperat.: ai
(raro); subj. prs.: aiam, aias, aiat, aiant;
part. prs.: aiens 'raro). Quanto quantidade:
is, is ou ais (ditongo); it e ait (ditongo); i.
isti, 2 pes. perf. de aio (Ov. Her. 11, 61).
Aius Loctius (T. Lv. 5, 50, 5), v. o seguinte.
Aius Loquens, -tis, subs. pr. m. Divindade que
anunciou aos romanos a chegada dos gauleses
(Cc. Div. 1, 101).
Ajax, -cis, subs. pr. m. Ajax. 1) Filho de
Telemo (Cc. Tusc. 1, 71). 2) Filho de Oileu
(Cc. De Or. 2, 265).
la, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Ponto de
articulao da asa ou do brao, parte do brao
desde a espdua at cotovelo, axila, espdua
(Hor. Ep. 1,
13, 12). Da: 2) Asa (de ave ou de qualquer ser
alado) (T. Lv. 7, 26, 5). II Sent. figurado:
3) Ala (de um edifcio) (Vitr. 4, 7, 2). 4) Ala
de um exrcito (sentido muito comum) (T.
Lv. 27, 2, 6). 5). No pl. alae: a) esquadro
(potico) (Verg. En. 11, 604); b) caadores a
cavalo (Verg. En. 4, 121). Obs.: Depois, ala
passou a ser aplicado especialmente
cavalaria (T. Lv. 26, 38, 14).
Alabanda, -ae, subs. pr. f. e Alabanda, rum,
subs. n. Alabandas, cidade da Caria (T Lv.
33, 18, 7).
Alabandnss, -ium, subs. loc. m. Ala-
bandenses (Cc. Nat. 3, 50).
Alabandnsis, -e, adj. De Alabandas,
alabandense (Cc. De Or. 1, 126).
Alabandus, -a, -um, adj. Alabandeu, de
Alabandas (Cc. Br. 325) e Alabndis, -ium
(Cc. Fam. 13, 56, 1), subs. loc. Habitantes de
Alabandas.
Alabndus, -I, subs. pr. m. Alabando, heri
epnimo de Alabandas (Cc. Nat. 3, 50).
Alabnnss, -ium, subs. loc. m. Alaba-nenses,
povo da Espanha Tarraconense (Prn. H. Nat.
3, 26).
alabrchs, v. arabarches.
alabster, -tri, subs. m. Vaso de alabastro para
perfume (Cc. Ac. fr. 11).
alabastrits, -ae, subs. m. Pedra de alabastro
(Pln. H. Nat. 36, 182).
Alabstron, -, subs. pr. n. Alabastro, cidade do
Egito (Pln. H. Nat. 37, 143).
Alabastros -, subs. pr. m. Alabastros, rio da
Elia (Pln. H. Nat. 5, 122).
alabstrum, -i, subs. n., v. alabster (Marc. 11,
8, 9).
Alabi, -rum, subs. pr. m. Povo da Etipia, os
labos (Pln. H. Nat. 6, 190).
Albis, -is; Albn, -nis, subs. loc. m. Rio da
Siclia (S. It. 14, 228).
alcer (aleris), -is, -e, adj. I Sent. prprio:
1) Vivo, cheio de entusiasmo, esperto,
impetuoso (T. Lv. 6, 24, 7). II Da: 2)
Alegre, risonho, jovial (Verg. Buc 5, 58). 3)
gil, rpido, veloz (Sal. Hist. 2, 19). Obs.: O
m. alacris raro, aparecendo, porm, em
Verglio (En. 5, 380). O comparativo de uso
geral (Cic. Rep. 6, 13), mas no tem super-
lativo.
alacrits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Vivacidade, ardor, entusiasmo: canum
alacritas in venando (Cc. Nat. 2, 158) o
ardor dos ces na caa II Da: 2) Alegria,
jovialidade (no bom e mau sentido) (Cc.
Tusc. 4, 36).
ALNDER 56 ALBN

Alander- ou Alndrus, -I, subs. pr. m. Alandro,
rio da Frigia (T. Lv. 38. 18, 1).
alapa, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Bofetada
(Fedr. 5, 3, 2). II Sent. figurado: 2)
Liberdade (Fedr. 2, 5, 25). Obs.: O senhor, ao
alforriar o escravo, dava-lhe uma pequena
bofetada, que fazia parte do ritual da
cerimnia: a bofetada significava liberdade.
lrii, -rum ou lrs, -um, subs. m. pl.
Cavaleiros auxiliares, alrios (Tc. Hist. 2,
94).
lris, -e, adj. Pertencente s alas de um exrcito
(T. Lv. 10, 41, 5).
lrius, -a, -um, adj. 1) Que pertence s alas de
um exrcito (Cs. B. Civ. 1, 73, 3). 2) Alarii
(substant.): tropas auxiliares a p (Cs. B. Gal.
1, 51, 1). 3) Cavaleiros auxiliares (Cic. Fam. 2.
17, 7).
Alstor, -ris, subs. pr. m. Alastor, um dos
companheiros de Sarpdon, morto por Ulisses
(Ov. Met. 13, 257).
Alatrinas, v. Aletrinas.
ltus, -a, -um, adj. Alado, que tem asas (Verg.
En. 4, 259).
alauda, -ae, subs. f. 1) Alauda, calhandra, cotovia
(Pln. H. Nat. 11, 121). 2) Nome de uma legio
romana nas G-lias organizada s custas de
Csar, (Suet. Cs. 24).
alaudae, -nim, subs. f. pl. Os soldados da legio
Alauda, acima referida (Cic. Phil. 13, 3).
1. Alba, -ae, subs. pr. f. 1) Alba Longa ou Alba,
antiga cidade da Itlia, capital do primitivo
Lcio (Verg. En. 1, 277). 2) Alba ou Alba
Fucentia: Alba, cidade dos quos, nos confins
dos Mar-sos, na Itlia Central (Cs. B. Civ. 1,
15, 7).
2. Alba, -ae, subs. pr. m. Alba. 1) Nome de um
rei de Alba Longa (Ov. Met. 14, 612). 2) Alba
Aemilius, confidente de Verres (Cc. Verr. 3,
145).
AIbna, -ae, subs. pr. f. Via Albana, que
conduzia Cpua (Cc. Agr. 2, 94).
Albni, -rum, subs. loc. m. Albanos. 1)
Habitantes de Alba Longa (T. Lv. 1, 29). 2)
Albaneses, habitantes da Albnia (Tc. An. 2,
68).
Albnia, -ae, subs. pr. f. Albnia, regio da sia,
nas margens do mar Cspio (Pln. H. Nat. 6,
36).
Albnum, -I, subs. pr. n. Casa de Alba. 1) Casa
de campo de Pompeu (Cc. At. 4, 11, 1). 2)
Casa de Cldio (Cc. Mil. 46).

1. AIbnus, -a, -um, adj. Albano. 1) De Alba
(Cc. Mil. 85). 2) Da Albnia (Pln. H. Nat. 6,
38).
2. AIbnus Lacus, subs. pr. m. Lago Albano,
perto de Alba (T. Lv. 5, 15, 4).
albtus, -a, -um. I Part. pass. de albo. II
Adj.: Vestido de branco (Cc. Vat. 31).
albens, -ntis, part. pres. de albo.
Albnss, -um, subs. loc. m. Albenses, ha-
bitantes de Alba (Pln. H. Nat. 3, 69).
alb, -s, -re, v. intr. Ser branco, alvejar (Verg.
En. 12, 36).
albsc, -is, -re, v. incoat. intr. Tornar-se
branco, alvejar (Cc. Ac. 2, 105).
Albinus, -a, -um, adj. De lbio (Cic. Caec. 28).
albicapillus, -i, subs. m. Velho de cabelos
brancos (Plaut. Mil. 631).
albicra olea, subs. f. Espcie de oliveira branca
(Pln. H. Nat. 15, 70).
albicris, -is, subs. f., v. albicra (Cat. Agr. 6,
1).
Albic, -rum, subs. loc. m. lbicos, povo
vizinho de Masslia (Marselha) (Cs. B. Civ.
1, 34, 4).
albic, -s, -re, v. tr. e intr. A Tr.: 1)
Embranquecer alguma coisa (Varr. Men. 75).
B Intr.: 2) Ser branco, alvejar (Hor. O. 1, 4,
4).
albidus, -a, -um, adj. Esbranquiado, l-bido
(Ov. Met. 3, 74).
Albingaun, -rum, subs. loc. m. Habitantes de
Albingauno, os albingaunos (T. Lv. 29, 5, 2).
Albingaunum, -i, subs. pr. n. Albingauno, cidade
da Ligria (Mel. 2, 72).
Albinius, -i, subs. pr. m. Albnio, nome de
homem (Cc. Sest. 6).
Albinovnus, -i, subs. pr. m. Albinovano, nome
de diferentes personagens romanos: 1)
Acusador de Sstio (Cc. Vat. 3). 2) Celsus
Albinovnus, contemporneo de Horcio (Hor.
Ep. 1, 8, 1). 3) Pedo Albinovnus, amigo de
Ovdio (Ov. P. 4, 10, 4).
Albintimilium, -, subs. pr. n. Albintim-lio,
cidade da Ligria (Tc. Hist. 2, 13).
Albnns, -i, subs. pr. m. Albino. 1) Usurrio
romano (Hor. A. Pot. 327). 2) Autor de uma
histria romana em grego (Cc. Br. 81). 3)
Esprio Postmio Albino, que tomou parte na
guerra de Ju-gurta (Sal. B. Jug. 35).
Albn, -nis, subs. pr. f. lbion, antigo nome da
Gr-Bretanha (Pln. H. Nat. 4, 102).
ALBIS 57 ALCMAN
Albis, -is, subs. pr. m. Elba, rio da Alemanha
(Tc. Germ. 41).
albisc = albsc.
Albius, -, subs. pr. m. lbio, nome de diversas
personagens (Cc. At. 13, 14, 1); Albius
Tibullus (Hor. Ep. 1, 4, 1) o poeta Tibulo.
Albrna, -ae, subs. pr. f. Albruna, nome de uma
profetisa germnica (Tc. Germ. 8).
Albcius (Albtius), -i, subs. pr. m. Alb-cio,
nome de homem (Cic. Br. 131).
Albucrarnsis, -e, adj. De Albucrara (Ga-licia,
albucrarense (Pln. H. Nat. 33, 80).
Albla, -ae, subs. pr. m. lbula, nome antigo do
Tibre (Verg. En. 8, 332).
albulus, -a, -um, adj. dim. de albus. Es-
branquiado, branco, cr de espuma (Catul.
29, 8).
lbum, -I, subs. n. 1) Quadro branco, em que se
registravam os nomes dos magistrados, as
estas solenes, etc, exposto publicamente para
que todo mundo pudese ler o que continha.
Depois, passou a designar qualquer registro,
lista (Sn. Ep. 48, 10); (Tc. An. 4, 42). 2)
Branco, cr branca, parte branca de alguma
coisa (Verg. Buc. 2, 41); (T. Liv. 4, 25, 13).
lbum Intimiliun, -I, subs. pr. n. Cidade da
Ligria (Pln. H. Nat. 3, 48).
Albuna, -ae, subs. pr. f. Albnea, fonte perto
de Tbur (Hor. O. 1, 7, 12).
Albrnus, -I, subs. pr. m. Alburno, montanha
da Lucnia (Verg. G. 3, 147).
albus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Branco
(sem brilho, em oposio a ater) (Cc. Tusc. 5.
114). 2) Plido (por doena, terror, etc), que
faz empalidecer (Prs. 3, 115). II Sent.
figurado: 3) Claro, lmpido, sereno (Sn.
Contr. 7, pref. 2). 4) Favorvel, propcio (Hor.
O. 1, 12, 27). 5) Em expresses proverbiais,
como por ex.: aveni albani videre (Cc. Fam.
7, 28, 2) ver um melro branco, i. , uma
raridade.
Alceus, -I, subs. pr. m. Alceu, poeta lrico
grego (Cc. Tusc. 4, 71).
Alcamns, -is, subs. pr. m. Alcmenes, nome
de clebre escultor (Cc Nat. 1, 82).
Alcnder, -dri, subs. pr. m. Alcandro. 1) Nome
de um troiano (Ov. Met. 13, 258). 2) Nome de
um companheiro de Eneias (Verg. En. 9,767).
Alcnor, -ris, subs. pr. m. Alcanor, nom" de
um troiano (Verg. En. 10, 338).
Alcath, -s, subs. pr. f. Alctoe, nome dado a
Mgara (Ov. Met. 7, 443).
Alcathus, -I, subs. pr. m. Alctoo, filho de
Plops e fundador de Mgara (Ov. Met. 8,8).
Alce, -s, subs. pr. f. Alce, cidade da Espanha
Tarraconense (T. Liv. 40, 48).
alcdo, -nis (-inis), subs. f. = alcyon.
1. alces, -is, subs. f. Alce, espcie de veado
(Cs. B. Gal. 6, 27).
2. Alces, -is, subs. m. Alces, rio da Bitnia (Pln.
H. Nat. 5, 149).
Alcst, -s, e Alcstis, -is, subs. pr. f. Al-ceste,
mulher de Admeto (Marc 4, 75).
Alc, -rum, subs. pr. m. Alcos, nome de duas
divindades germnicas (Tc. Germ. 43).
Alcibids, -is, subs. pr. m. 1) Alcibades (450?
404 a.C), filho de Clinias e sobrinho de
Pricles, foi brilhante homem de Estado e
general de valor (C. Nep. Alcib. 1). 2)
Lacedemnio que tomou parte na guerra
contra Roma (T. Liv. 39,35).
Alcidms, -ntis, subs. pr. m. Alcidaman-te. 1)
Nome de rtor grego, discpulo de Grgias
(Cic. Tusc. 1, 116). 2) Nome de outras
personagens (Ov. Met. 7, 368).
Alcidmos, -i, subs. pr. f. Alcidemos, epteto de
Minerva (T. Liv. 42, 51, 2).
Alcides, -ae, subs. pr. m. Alcides, descen dente
de Alceu (Hrcules) (Verg. En. 10,460).
Alcimd, -s, subs. pr. 1 Alemede, me de
Jaso, mulher de son (Ov. Her. 6, 105).
Alcimdn, -ntis, subs. pr. m. Alcimedon-te,
nome de homem (Verg. Buc. 3, 37).
Alcinus, -I, subs. pr. m. Alcnoo, rei dos
Fecios (Ov. P. 2, 9, 42).
Alcipp, -s, subs. pr. f. Alcipe, nome de mulher
(Verg. Buc. 7, 14).
Aleis, veja Alei.
Alcith, -s, subs. pr. f. Alctoe, uma das filhas
de Mnias (Ov. Met. 4,1).
Alcmaeo, -nis, (Cc.) e Alcumus, -i, (Plaut.
Capt. 562), subs. pr. m. Alcmon, ou Alcmeu.
1) Filho de Anfiarau (Cc. Ac. 2,52). 2)
Filsofo, discpulo de Protgoras (Cc. Nat.
1,27).
Alcmaeonius, -a, -um, adj. De Alcmon, ou
Alcmeu (Prop. 3, 5, 41).
Alcmn, -anis, subs. pr. m. Alcmano, ou
lcman, poeta lrico grego (Pln. H. Nat.
11,114).
ALCMENA 58 ALEXN

Alcmna, -ae, e Alcmn, -s, subs. pr. .
Alcmena, me de Hrcules (Cc. Nat. 3, 42);
(Ov. Met. 9, 276).
Alco (Alcn), -nis, subs. pr. m. lcon, ou
Alco. 1) Filho de Astreu (Cc. Nat. 3, 53). 2)
Artfice siciliano (Ov. Met. 12, 683). 3) Nome
de um escravo (Hor St. 2, 8, 15).
Alcumaen, v. Alcmaeo.
Alcumna, v. Alcmena.
alcyn (halcyn), -nis, subs. f. Alcone, ou
alcio, ave martima (Verg. G. 1, 398).
Alcyn (Haleyn), -s, subs. pr. f. Alcone. 1)
Filha de olo (Ov. Met. 11, 384). 2) Filha de
Atlas, uma das Pliades (Ov. Her. 19, 133).
1. la, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Jogo
de dados, jogo de sorte, jogo (Cc. Phil. 2, 56).
Dai: 2) Sorte (Suet. Cs. 32). II Sent.
figurado: 3) Risco, perigo, azar (Hor. O. 2, 1,
6).
2. Ala, -ae, subs. pr. f. lea, cidade do
Peloponeso, a NE da Arcdia (Plin. H. Nat. 4,
20).
letor, -ris, subs. m. Jogador (Cc. Cat. 2, 23).
letrius, -a, -um, adj. Relativo ao jogo de sorte
ou aos jogadores (Cc. Phil. 2, 67).
Alebas, v. Alevas.
lec ou allec, v. hallec.
Alct (Allect), subs. pr. f. Alecto, a mais
terrvel das Frias: era o espirito da vingana,
representada com a cabea envolvida de
serpentes (Verg. En. 7, 341). Obs.:
indeclinvel.
lcla ou allecla, v. halecula.
Al (-ii) campi. Plancie de Ale, por onde errou
Belerofonte, depois de ter sido lanado fora de
seu cavalo Pgaso e ter ficado cego por um
raio de Jpiter (Cc. Tusc. 3, 63). Aleia arva
(Ov. Ib. 255).
Alius, -a, -um, adj. Do territrio de leo, na
Lcia (Cc. Poet. Tusc. 3, 63).
Almn, -nis, subs. pr. m. Almon, pai do
fundador de Crotona, cidade da Magna Grcia
(Ov. Met. 15,19).
Almonids, -ae, subs. pr. m. Filho de Almon
(Ov. Met. 15, 26).
Alentinus, v. Aluntinus.
l, -nis, subs. m. Jogador (Catul. 29, 2).
1. ales, -tis, adj. I Sent. prprio: 1) Que tem
asas, alado (Hor. O. 3, 12, 4). II Sent.
figurado: 2) Rpido, ligeiro (Ov. Met. 10,
587).
2. ales, -itis, subs. m. e f. 1) Ave (pot.) (Verg.
En. 8,27). 2)Auspcio, agouro (na lngua
augurai, uma vez que cabia s aves, pelo vo
ou pelo canto, dar os prognsticos felizes ou
funestos de uma empresa) (Hor. Epo. 16, 24).
Obs.: a) O feminino mais frequente que o
masculino; b) gen. pl. alitum (Lucr. 2,928) e
(Verg. En. 8,27).
Alsa, v. Halaesa.
alsc, -is, -re, v. incoat. intr. Crescer, aumentar
(Lucr. 2, 1130).
Alsia. -ae, subs. pr. f. Alsia cidade da Glia
(Cs. B. Gal. 7, 68, 1).
Alsus, v. Halaesus.
Alts, -ae, subs. pr. m. Aletes, nome de um dos
companheiros de Eneias (Verg. En. 1, 121).
Altrins, -tis, subs. m., f., n. De Altrio (Cc.
Clu. 46).
Altrntes, subs. loc. m. Aletrinates ou aletrinos,
habitantes de Altrio (Cc. Clu. 49).
Altrlum, -i, subs. pr. n. Altrio, cidade dos
hrnicos (Plaut. Capt. 883).
Alvs, -ae, subs. pr. m. Alevas. 1) Tirano da
Larissa, morto por seus soldados (Ov. Ib. 323).
2) Nome de um esturio (Pln. H. Nat. 34,
86).
Alexnder, -dri, subs. pr. m Alexandre. 1)
Alexandre Magno (356-326), filho de Filipe II
da Macednia e discpulo de Aristteles (Q.
Crc). 2) Alexandre, rei da Macednia, filho
de Perseu (T. Lv. 42, 52, 5). 3) Tirano da
Tesslia (Cc. Div. 1, 53). 4) Rei do Epiro (T.
Lv. 8, 3). 5) Outro nome de Paris (Cc. Pat.
34).
Alexandra (ia), -ae, subs. pr. f. Alexandria,
nome de diferentes cidades, entre as quais: 1)
Cidade do Egito, no delta do Nilo, fundada
por Alexandre Magno (Cc. Fin. 5,54). 2)
Cidade da Trade (Cc. Ac. 2, 11). 3) Cidade
da Sria (Pln. H. Nat. 6, 91).
Alexandrini, -rum, subs. loc. m. Alexandrinos,
habitantes de Alexandria (Cc. Rab. 14).
Alexandrinus, -a, -um, adj. 1) Alexandrino, de
Alexandria, cidade do Egito (Cs. B. Civ.
3,110). 2) De Alexandria, cidade da Trade
(Pln. H. Nat. 15, 131).
Alexinus, -i subs. pr. m. Alexino, Filsofo de
Mgara (Cc. Ac. 2,75).
Alexin, -nis, subs. pr. m. Alxion, mdico do
tempo de Ccero (Cc. At. 7, 2,3).

ALEXIRH
Alexirh, -s, subs. pr. f. Alexirroe, ninfa
filha de Granico (Ov. Met. 11, 763).
Alxis -is (-Mis), subs. pr. m. Alxis, liberto de
tico (Cc. At. 5, 20, 9).
Alfatrni, -rum, subs. loc. m. Alfaternos,
habitantes de Alfaterna, cidade da Cam-pnia
(Plin. H. Nat. 3,108). Alfelln, -rum, subs. loc. m.
Alfelanos, habitantes de uma cidade dos hirpinos
(Pln. H. Nat. 3, 105). Alinus ou Alphnus, -I, subs.
pr. m. Alieno: Alfemis Varus, jurisconsulto romano
(Hor. St. 1, 3, 130). Alfins ou Alphius, -I, subs. pr. m.
lfio, nome prprio romano (Cc. Plane. 104). alga, -
ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Alga, sargao
(Verg. En. 7, 590). II Sent. figurado: 2) Alga
(indicando uma coisa de pouco valor) (Verg. Buc. 7,42).
algens, -ntis, part. prs. de algo: frio,
que tem frio, gelado. algnsis, -e, adj. Que
nasce ou vive na
alga, ou se alimenta de algas (Pln. H. Nat. 9,
131). alg, -s, -re, alsi, alsum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Ter frio, estar com I frio, gelar
(Cc. Tusc. 2, 34). II Sent. figurado: 2) Morrer de
frio (Juv. 1, 74). algsc, -is, -re, v. intr. incoat.
Resfriar-
-se, tornar-se frio (Ter. Ad. 36). Algidum, -I,
subs. pr. n. lgido, cidade do
Lcio (T. Lv. 26, 9, 11). 1. Algdus, -a, -um,
adj. Do monte lgido (Ov. F. 6, 722). 2. algdus,
-a, -um, adj. lgido, muito frio, gelado (Catul.
63, 70). 3. Algdus, -I, subs. pr. m. lgido,
monte perto de Tsculo (Hor. O. 1, 21, 6).
algisus, v. alsisus.
algor, -ris, subs. m. Frio, frio rigoroso, algor
(Tc. Hist. 3, 22).
algsus, -a, -um, adj. Coberto de algas
(Pln. H. Nat. 32, 95). algus, -us, subs. m.
Frio, frio intenso (Lucr. 3, 732). 1. Alia, v.
Alia. 2. alia, v. ala.
3. alia adv. Por outro lado (T. Lv. 38. 40, 8);
alius, alia (T. Lv. 30, 4, 2) um por um lado, e
outro por outro. Alicmn, v. Halicmon.
aliae, gen. e dat. v. alius.
alias, adv. 1) Em outra ocasio, em outras
circunstncias (Cc. Fam. 9, 25, 2). 2) Alis,
de outro modo, sem o que (sentido
condicional, a partir de Plnio, O velho)
(Tc. An. 16, 1).
ALIL
alibi, adv. 1) Em outro lugar (Cc. At. 13,
52, 2). 2) Em outra coisa (T. Lv. 10, 20, 16).
Alicarnssos, v. Halicarnssus.
alicbi, adv. Em qualquer lugar, em qualquer
parte (Cc. At. 9, 10, 7).
alicunde, adv. De qualquer lugar, de qualquer
parte (Cc. Verr. 2, 48).
alid, v alis.
alinti, -nis subs. f. I Sent. prprio:
1) Alienao, transmisso do direito de
propriedade para outro (Sen. Ben. 5, 10,
1); (Cc. Or. 144). II Sent. figurado:
2) Separao, rutura, desinteligncia
(Cc. Phil. 2, 1). 3) Alienao mental,
delrio (na lngua mdica) (Sn. Ep.
78, 9).
alintus -a, -um, part. pass. de alieno.
Alini (Frum), subs. pr. n. Frum de Alieno,
cidade da Glia Transpadana (Tc. Hist. 3, 6).
aliengena, -ae, subs. m. Nascido em outro pas,
estrangeiro (Cc. Font. 32).
alinignus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Estrangeiro (Sn. Ep. 108, 22). II Sent.
figurado: 2) Heterogneo (Lucr. 1, 860).
alieno, -s, -re. vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Afastar, distanciar (Cc. Sest. 40).
2) Alienar (amizade), tornar inimigo, tornar
hostil (Cc. Sull. 64). II Na lingua jurdica:
3) Alienar, vender, transmitir os direitos s
propriedade (Cc. Agr. 2, 33). Na lngua
mdica: 4) Alienar (a mente), perturbar (Cs.
B. Gal. 6, 41, 3). 5) Sent. passivo (Sal. B. Jug.
48, 1).
1. alinus, -a, -um, adj. I Sent. pr
prio: 1) Que pertence a outro, alheio,
estranho (T. Lv. 3, 62, 9). Da: 2) Es
trangeiro (Cc. Verr. 4, 114). II Sent.
figurado: 3) Afastado de, contrrio,
hostil (Cs. B. Civ. 1, 6, 2). 4) Inoportu
no, deslocado, imprprio, incompativel
(Cc. Verr. 4, 109). 5) Prejudicial, des
vantajoso (Cs. B. Gal. 4, 34, 2); (Cc.
De Or. 3, 155).
2. Alinus, -I, subs. m., v. Allinus.
Alifae, v. Allfae.
liger, -ra, -rum, adj. Alado, algero
(Ov. F. 4, 562). liger, -ra, -rum, adj.
Alado, algero
(Verg. En. 1, 663). Aligri, subs. m. pl. Os
Amores (S. It. 7, 458).
1. alii, v. alei.
2. alii, gen., v. alius.
59





ALIMNTUM 60 ALIQUOTIENS
alimntum, -, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Alimento, subsistncia (Cic. Tim. 18). Da,
metaforicamente: 2) Penso dada aos pais j
velhos, para sua subsistncia (Cc. Rep. 1, 8).
II Sent. figurado: 3) Alimento, pasto,
assunto (T. Lv. 35, 23, 10). Obs. Usado
principalmente no pl.
Alimntus, -I, subs. pr. m. Alimento, sobrenome
da famlia Cncia (T. Lv. 26, 23, 20.
Almne, -s, subs. pr. f. Alimne, cidade da Frigia
(T. Lv. 38, 14).
alimnia. -ae, subs. f. e alimnum, -I, subs. n.
Alimento, alimentao (Tc. An. 11, 16).
al, adv. I Sent. prprio: 1) Para outro lugar,
para outra parte (com ideia de movimento)
(Cc. Fam. 14, 1, 7). II Sent. figurado: 2)
Para outro assunto, para outro fim (Cc. De Or.
1, 133).
aliqui ou aliquin, adv. Por outro lado, de outro
modo (T. Lv. 27, 27, 11).
alirsum (aliovrsum), adv. Para outro lugar, em
outra direo (Plaut. Truc. 403).
lps, -edis, adj. I Sent. prprio: 1) Que tem
asas nos ps, alpede (Ov. F. 5, 100). II
Sent. figurado: 2) Rpido, ligeiro (Verg. En.
12, 484).
Aliphae, Aliphnus, v. Allifae, Allifnus.
Aliphra, -ae, subs. pr. f. Alifera, cidade da
Arcdia (Cc. At. 6, 2, 3).
Aliphraei, -rum, subs. loc. m. Alifireus,
habitantes de Alifera (Pln. H. Nat. 4, 22).
lipilus, -I, subs. m. Que tira os plos das axilas
(Sn. Ep. 56, 2).
alipta (alipts). -ae, subs. m. Alipta, o que unta e
perfuma os atletas ou os que se banham (Cc.
Fam. 1, 9, 15).
aliqu, adv. 1) Por qualquer lugar, por qualquer
parte (Cc. Verr. 1, 67). 2) De qualquer
maneira (Verg. Buc. 3, 15).
aliqumdi (aliqundu), adv. Durante algum
tempo, por algum tempo (Cc. Ac. 1, 12).
aliquam multl, -ae, -a, (raro) Bastante numeroso,
bastantes (Cc. Verr. 4, 56).
aliqund, adv. 1) Algumas vezes (Cc. De Or. 2.
326). 2) Outrora (Verg. En. 8, 602). 3) Algum
dia, uma vez (Cc. Cat. 4, 20). 4) Erim.
finalmente (Cc. Verr. 3, 144).
aliquntillus, -a, -um, adj. Bem pouquinho (Plaut
Capt. 137).
aliquntlum, adv. e subs. n. (diminutivo de
aliquantum). Um pouco, em pequena
quantidade (Plaut. Merc. 640).
aliquantum, subs. n., mais empregado como
advrbio. Grande quantidade, quantidade
aprecivel, bastante: secum aliquantum
nummorum ferens (Cc. Inv. 2, 14) levando
consigo uma grande quantidade de dinheiro;
aliquantum commotus (Cc. Clu. 140).
aliquntus, -a, -um, adj. Bastante grande: timor
aliquntus (Sal. B. Jug. 105, 4) um temor
bastante grande.
aliquntnus, adv. At certo ponto, at certo
grau, um tanto (Quint. 10, 1, 74).
aliques, v. aliquis.
aliqui, -qua, -quod, pron. indel 1) Algum, alguma
(Cc. Inv. 1, 94). 2) Algum, algum, alguma
(sem acompanhar o subs.) (Cs. B. Gal. 5, 26,
4); sive aliqua est culos in se dejecta
modestos (Ov. Am. 2, 4, 11) ou se alguma
baixou modestamente os olhos. Obs.: Aliqui
mais raro que aliquis. Ocorre para o fem.
uma forma aliquae'. que rara Aliquod nunca
aparece isolado, e aliqua, muito raramente. O
plural rarssimo no perodo clssico.
aliquis, -qua, -quid, pron. indef. 1) Algum,
algum, alguma coisa (indeterminado, mas
existente): dum modo aliquis (Cic. At. 10, 15,
3) contanto que haja algum. 2) Algum,
algum, alguma coisa (no importa qual): cum
aliquam ob causam navigarent (Cc. Verr. 5,
72) como navegassem por um motivo qual-
quer. 3) Algum ou alguma coisa (de
importncia) (Cc. Verr. 5, 11). 4) Alguma,
algum = qualquer (com sentido irnico) (Cc.
Phil. 2, 14). 5) Cerca de, uns (com nmeros)
(Plaut. Men. 950). Obs.: Dat. sing. arc. aliquoi
(Sn. Contr. 9, 5,11); dat. abl. pl. aliquis (T.
Lv. 24, 22, 14).
alqu, adv. I Sent. prprio: 11 Para qualquer
lugar, para qualquer parte (com ideia de
movimento): aliquo concedere (Cc. Cat. 1,
17) retirar-se para qualquer lugar. II
Sent. figurado: 2) Para alguma coisa, para
algum fim (= ad aliquam rem) (Cc. De Or. 1,
135).
aliquoi, v. aliquis.
aliqunde, v. alicunde.
aliquot, pron. indecl. Alguns, um certo nmero,
vrios (Cc. Mur. 32).
aliquotiens, adv. Algumas vezes (Cc. Br. I
217).
ALIQUOVORSU
M
61 ALLV

liquovorsum adv. Para alguma parte
(Plaut. Cas. 297).
Alis, alid " alius, aliud (Lucr. 1, 263).
Aliso ou Alisn, -nis, subs. pr. m. Aliso,
fortaleza na Germnia (Tc. An. 2, 7).
Aliter, adv. De outra maneira, diferentemente
(Cc. Verr. 1, 24). 2) Em expresses: longe
aliter (Cc. Amer. 138) muito
diferentemente, de modo muito diverso.
litis, gen. de ales.
alitus, -a, -um, part. pass. de alo.
alibi, adv. Em outra parte, alhures (Sn. Ep. 99.
29).
lium, -, subs. n. Alho (Plaut. Most. 39).
alinde. adv. I Sent. prprio: 1) De outro
lugar, de outra parte (Cc. Tusc. 4, 2). II
Sent. figurado: 2) De longe, de outra coisa
(Cc. Fam. 5, 13, 1).
alus, -a, -ud, pron. 1) Outro (falando de mais de
dois) (Cc. Flac. 39). 2) O pl. n. alia significa:
outra coisa, outros fatos (T. Lv. 29, 18, 7). 3)
Diferente, outro, diverso (Cc. Fam. 11, 12, 2).
4) Os outros (alii = ceteri) (Cc. Verr. 4, 44). 5)
Outro (em lugar de alter) (Cs. B. Civ. 3, 21,
2). 6) Em locues: alius ac, atque, et, praeter,
quam, diferente de: unicamente (Cic. Verr. 2,
128). 7) Alius... alius (repetido duas ou mais
vezes): um... outro; alii... alii (mais comum):
uns... outros; alius... alius... ple-rique (Cs. B.
Gal. 6, 37, 7): um... outro... a maior parte. 8)
Alius alium (marcando reciprocidade ou
alternativa): um a outro (Cc. Rep. 3, 23). Obs.:
Formas raras: gen. f. aliae (Cc. Div. 2, 30);
dat. m. alio (Sn. Ben. 4, 32, 3).
allbor (adlbor), -cris, -lbi, -lpsus sum, v. dep.
intr. I Sent. prprio: 1) Escorregar para,
escorregar at, correr para, aproximar-se de
(arrastando-se) (T. Lv. 25, 16, 2). II Em
poesia: 2) Chegar a, aportar, arribar (com
aus.) (Verg. En. 9, 474); (Verg. En. 3, 131).
allabr (adlabr), -s, -re, -vi, -atum, v. intr.
1) Trabalhar em, trabalhar com esforo, ter um
acrscimo de trabalhos (com ut) (Hor. Epo. 8,
20). 2) Ajuntar com trabalho, trabalhar para
juntar (por juntar a) (Hor. O. 1, 38, 5).
allcrimans (adlcrimans), -ntis, part. pres. de
alacrimo ou de alacrimor: chorando junto de,
chorando por causa de (Verg. En. 10, 628). Obs.:
S esta forma empregada, sendo, alis, rara.
Allantnss, -um, subs. loc. m. Alanten-ses,
habitantes de Alante (Macednia) (Pln. H. Nat.
4, 35).

1. allpsus (adlpsus), -a, -um, part. pass. de
allbor.
2. allpsus (adlpsus), -s, subs. m. 1)
Aproximao em silncio (Hor. Epo. 1, 19).
2) Curso (de gua), escoamento (Apul. Met. 5,
1).
alltr (adltr), -s, -re, vi, -atum, v. tr. e intr.
1) Ladrar contra, injuriar (T. Lv. 38, 54, 2). 2)
Bramir (tratando-se do mar), bater de encontro
a (tratando--se de ondas) (Pln. H. Nat. 2,
173). Obs.: Este verbo empregado apenas
em sentido figurado.
alltus (adltus), -a, -um, part. pass. de affro.
adlaudbilis (adlaudblis), -e, adj. Digno de
louvor (Lucr. 5, 158).
allud (adlud), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
Exaltar, louvar muito, encher de elogios
(Plaut. Merc. 85).
allec, v. hallec (allex, hallex).
allct (adlct), -s, -re, v. freq. de alli-cio, tr.
Atrair fortemente, convidar a (Cc. CM. 57).
allct, v. alct.
allctus (adlctus), -a, -um, part. pass. de allgo
(adlg).
allgt (adlgt), -nis, subs. f. Misso,
embaixada, solicitao (Cc. Verr. 1, 44).
allgt, (adlgt), abl. usado na expresso
meo allegatu: por solicitao minha
(Plaut. Trin. 1142).
allgtus (adlgtus), -a, -um, part. pass. de
allgo (adlg).
allgi (adlgi), perf. de allgo (adlgo).
1. allgo (adlg), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. 1)
Mandar, enviar, despachar, deputar (Cc. Phil.
5, 14). 2) Alegar, dar por desculpa (Quint. 3,
18, 46).
2. allgo (adlg), is, -re, -lg, -letum, v. tr.
Juntar por escolha ou por eleio, admitir
numa corporao, associar, eleger (T. Lv. 10,
6, 6).
allgoria, -ae, subs. f. Alegoria (Quint. 8, 6, 14).
allevmntum (adlevmntum), -, subs. n.
Alvio (Cc. Sull. 66).
allevt (adlevti), -nis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Ao de levantar, elevao (Quint.
11, 3, 83). II Sent. figurado: 2) Alvio (Cc.
Fam. 9, 1, 1).
allevtus (adlevtus), -a, -um, part. pass. de
allvo (adlvo).
allvi (adlvi), perf. de allino (adlino).
allv (adlv), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Levantar-se erguer, elevar
(Sn. Ep. 80, 1) II Sent.
A
ALLXI 62 ALLUVIS

figurado: 2) Aliviar, mitigar, diminuir (Cc.
Br. 12). 3) Passivo: Aliviar-se, con-solar-se,
tomar coragem (Tc. An. 6, 43).
allxi (adlxi), perf. de allicilo (adlico).
Allia, -ae, subs. pr. f Alia, regato na regio dos
sabinos, onde os romanos foram vencidos
pelos gauleses, em 390 a.C. (T. Lv. 5, 37).
Allina Rego, subs. pr. f. Regio Aliana, entre
o P e o Tessino (Pln. H. Nat. 19, 9).
allibsc (adlibsc), v. allubsc (adlu-bsc).
allicefac (adlicefaci), -is, re, v. tr. Atrair
(Sn. Ep. 118, 6).
allicefctus (adlicefctus), -a, -um, part. pass de
allicefac.
allici (adlic), -is, -re, -lxi, -lctum, v tr.
Atrair, seduzir, aliciar (Cc. Tusc. 1, 6).
allici (adlici) = allxi.
allido (adlid), -is, -re, -lis, -lisuni. v. tr. I
Sent. prprio: 1) Esbarrar contra, bater de
encontro a, ferir contra, quebrar: ad scopulos
allidi (Cs. B. Civ. 3, 27, 2) ser batido de
encontro aos rochedos. II Sent. figurado:
2) Ficar arruinado, sofrer dano: in quibus dam-
nationibus Servius allisus est (Cc. Q. Fr. 2, 4,
6) nas quais condenaes Srvio ficou
arruinado.
Allinsis, -e, adj. De Alia (Cc. At. 9, 5).
Allinus, -i, subs. pr. m. Alieno, nome de
homem (Cc. Fam. 12, 11, 1).
Allifae ou Alliphae, subs. pr. f. Alifas, cidade do
Smnio (T. Lv. 8, 25).
Allifanus, -a, -um, adj. De Alifas, alifa-no (Hor.
St. 2, 8, 39).
alligtus (adligtus), -a, -um part. pass. de alligo
(adligo).
allig (adlig), -s, -re, -v, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Ligar (no sentido fsico e
moral), atar, amarrar, unir: ad palum alligare
(Cc. Verr. 5. 10) amarrar a um poste. Da:
2) Apertar, contrair, tornar espesso: hare-nae
quae humore alligantur (Sn. Ep. 55, 2)
areias que pela umidade se tornam espessas.
II Sent. figurado: 3) Amarrar, prender,
reter, submeter (Cic. Nat. 2, 64).
allin (adlin), -is, -re, -lvi, -litum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Untar esfregando, ungir (Sen.
Nat. 4, 2, 9). II Sent. figurado: 2) Pr um
revestimento em, pr um sinal em, manchar,
cobrir, impregnar (Cc. Verr. pr. 17).
Alliphae, veja Allifae.
allisi (adlisi), perf. de allido (adlido).
allisus (adlisus), -a, -um, part. pass. de allido
(adlido).
allium, veja alium.
Allobrgs, -um, subs. loc. m. Albroges, povo
da Glia Narbonense (Cc. Div. 1, 21).
Allobrogicus, -a, -um, adj. Dos Albroges,
alobrgico (Pln. H. Nat. 14, 3).
allocti (adlocti). -nis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Alocuo, fala, discurso (Quint. 9;
2, 37). Donde: 2) Palavras de consolao
(Catul. 38, 5)
alloctus (adloctus), -a, -um, part. pass. de
allquor (adloquor).
alloquium (adloquium), -i, subs. n. I Sent.
prprio: 1) Alocuo, fala. conversa (Luc. 10,
174). Donde: 2) Palavras de consolo,
exortao: deformis aegri-moniae dulcia
alloquia (Hor. Epo. 13, 18) doces
consolaes do desgosto horrendo.
allquor (adloquor), -ris, -lqui, -loctus sum,
v. dep. tr. I Sent. prprio: 1) Dirigir a
palavra a, falar a (Cc. Clu. 172). Da, como
intr. 2) Fazer uma alocuo exortar, arengar
(Sn. Ep. 98, 9).
Allubsc (adlubsc), -re, v. incoat. intr. I
Sent. prprio: 1) Agradar (a algum) (Apul.
Met. 7, 11). Da: 2) Comear a agradar, gostar
de, encontrar prazer em (Plaut. Mil. 1004).
allce (adlc) -s, -re, -luxi, v. intr, I
Sent. prprio: 1) Luzir perto, brilhar junto de
(Sn. Ep. 92, 5). II Por enfraquecimento de
sentido: 2) Brilhar, luzir: nobis alluxit (Suet.
Vit. 8) a luz brilhou para ns.
alldi (adidi), -s, -re, v. intr. Gracejar,
brincar com (Plaut. Poen. 1234).
alld (adldo), -is, -re, -lsi, -lusum, v. tr. e
intr. I Sent. prprio: 1) Dirigir gracejos a,
gracejar, brincar (Cc. De Or. 1, 240). Da: 2)
Aludir, fazer aluso a (Hor. Ep. 1, 10, 6).
alli (adli), perf. de allo (adlo).
all (adl), -is, -re, alli, v. tr. Sent. prprio e
figurado: Vir molhar, banhar (Cs. B. Civ. 2,
1, 3).
Allsi (adlsi), perf. de alld (adldo).
Allsus (adlsus), -a, -um, part. pass. de alld
(adldo).
alluvis (adluvis), -i, subs. f. Inundao,
transbordamento (T. Lv. 1, 4, 5).
ALLUVI
63 ALTERCATI

alluv (adluvi), -nis, subs. f. Ao de trazer
banhando, aluvio (Cic. De Or 1 173);
(Apul. Mund. 23).
allxi (adlxi), perf. de alluc (adluc)
Almana, -ae, subs. pr. f. Almana, cidade da'
Macednia (T. Lv. 44, 26, 7).
Alm nis, subs. pr. m. Almo. 1) Regato perto
de Roma (Ov. F. 4, 337). 2) Divindade desse
regato (Ov. F. 2, 601).
1 almus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1)O que alimenta, nutriz, criador, almo
(Lucr. 2, 992). II Sent. figurado: 2)
Benfico, propcio, maternal, doce, bom
(Hor. O. 3, 4, 42).
2. Almas, -I, subs. pr. m. Almo, monte da '
Pannia (Eutr. 9, 11).
alnus, -I, subs. f. I Sent. prprio: 1) Amieiro,
alno (rvore) (Verg. G. 2, 110). Da, por
metonmia: 2) Objeto feito de amieiro,
principalmente barco (Verg. G. 1, 136).
al, -is, -re, alui, altum ou alitum, v. tr. 1)
Alimentar, nutrir (sentido prprio e figurado)
(Cic. Nat. 2, 124). Dai: 2) Fazer crescer,
desenvolver, animar, fomentar (sent. prprio e
figurado) (Cc. Cat. 1, 30).
Bl, -s, subs. f. 1) Alos ou loe, nome de
uma planta (Cels. 1, 3). 2) Amargor (Juv. 6,
181).
Alus, -i, ou -os, subs. pr. m. Aloeu, nome
de um gigante (Luc. 6, 410).
alogia, -ae, subs. f. Disparate, alogia, tolice
(Sn. Apoc. 7).
Alidae, -rum, subs. pr. m. Alodas (Oto e
Efiaito, gigantes filhos de Aloeu) (Verg. En.
6, 582).
Alp, -s, subs. pr. f. lope, cidade da Lcrida
(T. Lv. 42, 56).
Alpeconnsus, -i, subs. pr. f. Alopecone-so,
cidade do Quersoneso da Trcia (T Lv. 31,
16, 5).
Alpes -um, subs. pr. f. Os Alpes (Verg. G. 3,
474). Obs.: Constituem os Alpes uma grande
cadeia de montanhas, situada ao N. da Itlia.
Dividem-se em trs seces: Alpes
Ocidentais, Setentrionais e Orientais.
alpha, subs. n. indecl. 1) Alfa, primeira letra do
alfabeto grego (Juv. 14, 209). Donde: 2)
Primeiro (Mara 2, 57, 4).
Alphias, -adis, subs. pr. f. Alfias, filha de
Alfeu (Ov. Met. 5, 487).
Alphnor, -ris, subs. pr. m. Alfenor, um dos
filhos de Nobe (Ov. Met. 6, 248).
Alphnus, v. Alfnus.
Alphesiboea, -ae, subs. pr. f. Alfesibia, mulher
de Alcmeon (Prop. 1, 15, 19).
Alphesiboeus, -i, subs. pr. m. Alfesibeu, nome
de um pastor (Verg. Buc. 5. 63).
1. Alphs, -a, -um, adj. De Alfeu (Verg. En.
10, 179).
2. Alphus ou Alphos, -i, subs. pr. m. Alfeu, rio
do Peloponeso, entre a Elida e a Arcdia (Ov.
Met. 2, 250).
Alpicus, -a, -um, adj. Dos Alpes, lpico (C. Nep.
Hann. 3, 4).
1. Alpinus, -a, -um, adj. Dos Alpes, alpino
(Verg. Buc. 10, 47).
2. Alpinus, -i, subs. pr. m. Alpino, nome de um
poeta (Hor. St. 1, 10, 36).
Aipis, -is, subs. pr. f. Os Alpes (Ov. A. Am. 3,
150), v. Alpes.
alsi, perf. de algo.
Alsinse, subs. n. Propriedade de Pompeu, em
lsio (Cc. Mil. 54).
Alsinsis, -e, adj. De lsio, alsinse (T. Lv. 27,
38, 4).
alsisus, -a, -um (ou alsius, -a, -um), adj.
Friorento, que teme o frio (Varr. R. 2, 3, 6)
Obs.: Algisus forma posterior.
Alsium, -i, subs. pr. n. lsio, porto da Etrria
(Cc. At. 13, 50, 4).
alsius (comparativo neutro do desusado alsus):
Mais fresco, mais frio (Cc. At. 4, 8, 1).
altra, -um, subs. n. pl. Altar em que se
queimam as ofertas feitas aos deuses (Cc.
Cat. 1, 24).
alt, adv. 1) Em cima, do alto, ao alto (Cc. Or.
98). 2) Profundamente (T. Lv. 1, 41, 5). 3) De
longe, do princpio (Cc. Or. 11). Obs.:
Comp.: altius (Tc. An. 2, 82): mais
profundamente; superl. altissime (Pln. Ep. 5,
15, 5).
alter, -ra, -rum, pron. 1) Um (de dois), o outro
(falando de dois) (Cc. Tusc. 1, 97). 2) O
segundo (numa enumerao). o seguinte (Cc.
Br. 197). 3) Outro (Cc. Lae. 80). 4) Outrem
(Cc. Quinct. 51). 5) Alter... alter: um... outro,
o primeiro ... o segundo; alteri... alteri (sentida
coletivo) (Cc. Sest. 96). 6) Alterum tantum:
outro tanto, o dobro (T. Lv. 1, 36, 7). 7)
TJnus et alter: um e depois o outro (Cc. Verr.
2, 75). 8) Unus aut alter: um ou dois (Cc.
Mur. 43). 9) Alter alterum: um ao outro (Cc.
Clu. 122).
altercti, -nis subs. f I Sent. prprio: 1)
Altercao, disputa (T. Lv. 1, 7, 2). II Da,
na lngua jurdica: 2) Debate judicirio
(ataques e respostas entre advogados),
contestao (Cc. De Or. 2, 255).
ALTERCATOR ALUMNUS

alterctor, -ris, subs. m. Interpelado!
-
,
aparteante (Quint. 6, 4, 15).
alterctus, -a, -um, part. pass. de altercor.
alterco, -s, -re, v. intr. Altercar, disputar (Ter.
Andr. 653). Obs.: Verbo raro e arcaico. V. o
seguinte.
altrcor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. intr. I
Sent. prprio: 1) Discutir, altercar (Cs. B.
Civ. 3, 19, 5). Da, em linguagem jurdica: 2)
Discutir, debater judicialmente (Cic. Br. 159).
II Sent. figurado: 3) Lutar com (Hor. St. 2,
7, 57).
alterius utrus, v. alterter.
altrnans, -ntis, part. prs. de alterno.
alterntus, -a, -um, part. pass. de alterno.
alterais (abl. pl. de alternus tomado ad-
verbialmente). Alternativamente (Verg. G. 1,
71). Obs.: Aparece repetido: alter -nis...
alterais (Sn. Ep. 120, 19) ora... ora.
alterno, -s, -re, v. tr. e intr. I Sent. prprio:
1) Fazer alternadamente, alternar (Sn. Tranq.
17, 3). 2) Ir alternando, estar alternado (Verg.
G. 3, 220). II Sent. figurado: 3) Hesitar
(Verg. En. 4, 287).
alternus, -a, -um, adj. 1) Um depois do outro,
alternado (Cc. Arch. 25). Donde: 2)
Recproco, mtuo (T. Lv. 23, 26, 11).
alterter, -tra, -trum, pron. Um ou outro (de
dois), um dos dois (Cc. Caec. 58). Obs.: s
vezes, pode aparecer a declinao dos dois
elementos separadamente: altera utra (Cc.
Rep. 3, 62), alterius utrius (Cc. At. 10, 1, 2),
alte-rum utrum (Cc. Fam. 4, 4, 5), alteram
utram (Cc. Div. 2, 62), altero utro (Cc. Br.
143), altera utra (T. Lv. 8, 5, 6).
alterutrque, -traque, -trumque, pron. Um e outro
(Pln. H. Nat. 20, 64).
Althaea, -ae, subs. pr. f. Alteia, me de Meleagro
(Ov. Met. 8, 446).
alticinctus, -a, -um, adj. 1) Cingido em cima,
arregaado. Donde o sentido de: 2)
Desembaraado, ativo (Fedr. 2, 5, 11).
1. altilis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Que se
alimenta, que se engrossa (falando
principalmente de aves), que se pode engordar
(Pln. H. Nat. 19, 2).
2. altilis, -is, subs. f. Ave domstica engordada
(Juv. 5, 115). Obs.: de uso mais comum no
plural (Hor. Ep. 1, 7, 35).
Altnts, -um (him), subs. loc. m. Alti-nates,
habitantes de Altino (Pln. Ep. 3,2,2).
Altinum, -i, subs. pr. n. Altino, cidade da
Vencia (Pln. H. Nat. 3, 118). altisnus, -a, -
um, adj. I Sent. prprio:
1) Que soa alto (Cc. pot. Div. 1, 106).
II Sent. figurado: 2) Sublime (Juv.
11, 181). altitnans, -ntis, adj. Que
troveja do
alto ou nas alturas, retumbante (Lucr.
5, 745). altitd, -inis, sul s. f. I Sent.
prprio:
1) Altura, elevao (ou profundidade
de um rio, do mar, de um fosso (Ces.
B. Gal. 7, 69, 4); (Cs. B. Gal. 4, 17, 2).
II Sent. figurado: 2) Grandeza, pro-
fundidade (Sal. B. Jug. 95, 3). altivlans, -
ntis, adj. Que voa alto (Cc.
Div. 1, 107). altivlus, -a, -um, adj. Que voa
alto (Pln.
H. Nat. 10, 42). altor, -ris, subs. m. O que
alimenta (Ov.
Met. 11, 101). altrim scus, veja
altrinscus (Plaut.
Pseud. 357). altrinscus, adv. Do outro lado,
de um e
de outro lado (Plaut. Mil. 446). altrix, -icis,
subs. f. A que alimenta, a
ama (Cc. Flac. 62). altrvrsum ou
altrvrsum, adv. Do
outro lado, para outro lado (Plaut. Cas.
555). altum, -i subs. n. e alta, -rum,
subs.
n. pl. I Sent. prprio: 1) O alto mar:
naves in altum provectae (Cs. B. Gal.
4, 28, 3) navios arrastados para o alto
mar. 2) O alto do cu, o ceu: Maia ge-
nitum demittit ab alto (Verg. En. 1,
297) envia o filho de Maia do alto do
cu. 3) Profundeza (Sn. Prov. 6, 9).
4) As alturas, os lugares altos (Verg.
G 2, 210).
1. altus, -a, -um, part. pass. de alo.
2. altus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Alto, elevado (Cc. Scaur. 4). 2) Pro
fundo (tratando-se de rio, mar, etc):
flumen latissimum atque altissimum
(Cs. B. Gal. 1, 2, 3) rio largussimo e
profundssimo. II Sent. figurado: 3)
Nobre, sublime, alto (Verg. En. 10,
873). 4) Profundo (Tc. Hist. 4, 82).
5) Soberbo, altivo, desdenhoso (Hor. O.
4, 9, 42). 6) Remoto, antigo, ilustre
(Verg. En. 4, 230).
lcinor = hallficinor.
alui, perf. de alo.
alumna, -ae, subs. f. Pupila, discpula (Cc. Br.
45).
almnus, -i, subs. m. 1) Criana de peito (Cc.
Verr. 5, 169). Da: 2) Pupilo, discpulo (Cc.
Fin. 4, 72).
ALUNTINU
S
65 AMARE

Aluntnus, -a, -um, adj. De Alncio, alun-tino
(Cc. Verr. 3, 103).
Aluntum, -i, subs. pr. n. Alncio, cidade da
Siclia (Cc. Verr. 4, 51).
alta, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Couro
tenro (amaciado com almen). pele macia
(Cs. B. Gal. 3, 13, 6). Don Cic por
metonmia: 2) Sapato (Ov. A. Am. 3. 271.3
Bolsa, saco (Juv. 14, 289) 4) Cosmtico (para
enfeitar o rosto (Ov. A. Am. 3, 202).
Altae -rum, subs. pr. f. Alutas, cidade da
Librnia (Pln. H. Nat. 3, 129).
Alutrnss, -ium, subs. loc. m. Alutren-ses
habitantes de Altria, cidade da stria (Pln. H.
Nat. 3, 130).
alvrium, -i. subs. n. Cortio de abelhas (Pln.
H. Nat. 12, 98).
alvere, -is, subs. n. Cortio de abelhas (Quint.
1, 12, 7).
alvelus, -, subs. m. 1) Vasilha pequena,
gamela (Fedr. 2, 5, 15). 2) Tabuleiro de jogar
(Cc. Fin. 5, 56). 3) Leito estreito de um
regato (Q. Crc. 6, 4, 4).
alvus, -i subs. f. 1) Vasilha de madeira, cuba,
gamela (T. Lv. 1, 4, 6). 2) Poro de navio (T.
Lv. 23, 34, 17). 3) Cavidade profunda,
cavidade (Verg. G. 2. 453). 4) Leito de um
rio, lveo, canal (Verg. En. 7, 33). 5)
Tabuleiro de jogar (Pln. H. Nat. 37, 13). 6)
Canoa (T. Liv. 21,26, 9). 7) Tina para banho,
banheiro (Cc. Cael. 67).
alvus, -i, subs. f. 1) Cavidade intestinal, ventre,
intestinos (Cc. Nat. 2, 136). 2) O tero, a
madre (Cc. Div. 1, 39). 3) O estmago (Cc.
Nat. 2, 136). 4) Corti o de abelhas (Pln. H.
Nat. 21, 73). 5) Poro de um navio (Tc. Hist.
3, 47). Obs.: Masculino na lngua arcaica
(Plaut. Ps. 823).
Alytts, -is, subs. pr. m. Aliates, rei da Ldia,
pai de Creso (Pln. H. Nat. 2, 53). Obs.: Gen.
Aliattei (Hor. O. 3, 16, 41).
Alytt, -rum, subs. pr. m. Aliatos, cida de nas
fronteiras da Galcia (T. Lv. 38, 18, 3).
Alyzia, -ae, subs. pr. f. Alzia, cidade da
Acarnnia (Cc. Fam. 16,2).
ama, -ae, v. hama.
ambilis, -e, adj. 1) Digno de amor, amvel,
amoroso, terno (Cc. At. 5, 19, 2). 2)
Agradvel (Hor. O. 3, 13, 10).
ambilits, -ttis, subs. f. Amabilidade (Plaut.
Poen. 1174).
ambiliter, adv. 1) Com amor, amorosamente
(Ant. apud. Cc. At. 14, 13, 2).
2) De modo agradvel (Hor. Ep. 2, 1, 148).
Obs.: amabilius, comp. (Ov. A. Am. 3, 675).
amb, fut. de amo, empregado como expresso
de cortesia: por favor, por merc (Cc. At. 2, 2,
1).
Amafinius, -i, subs. pr. m. Amafnio, filsofo
epicurista (Cc. Tusc. 4, 6).
1. Amaltha, -ae, subs. pr. f. Amalteia, ninfa
que amamentou Jpiter com leite de cabra;
nome da prpria cabia, segundo outros (Ov.
F. 5, 115).
2. Amaltha, -ae, subs. pr. f. ou Amai-thum ou
Amalthium, -i, subs. n Santurio de Amalteia,
na casa de campo de tico, no Epiro, depois
na casa de Ccero, em Arpino (Cc. Leg. 2, 7);
(Cc. At. 2, 1, 11). 3) Uma sibila (Tib. 2, 5,
67).
mandti, nis, subs. f.' Afastamento, exlio
(Cc. Amer. 44).
amandtns, -a, -um, part. pass. de amando.
mnd (mnd). -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
Afastar, exilar (Cc. Verr. 5, 69).
amndus, -a, -um, adj. Amvel (Hor. O. 4, 11,
34).
Amninss, ium, subs. loc. m. Amanien-ses,
habitantes do monte Amano (Cc. Fam. 2, 10,
3).
amans, -ntis. I Part. prs. de amo. II Adj.:
1) Amante, que ama, amigo (Cc. At. 11, 28,
7). 2) Apaixonado, enamorado (Cc. Q. Fr. 1,
1, 15). IH Subst.: amante (m. e f.) (Cic.
Tusc. 4, 27).
amnter, adv. Como amigo, amigavelmente,
afetuosamente (Cc. Fam. 5, 19, 1).
Amantia, -ae, subs. pr. f. Amncia, cidade do
Epiro (Cs. B. Civ. 3, 40, 5).
Amantiilni (Amantini), -rum, subs. loc. m.
Amantinos, habitantes de Amncia (Pln. H.
Nat. 4, 35).
amanunsis, -is, subs. m. Secretrio, amanuense
(Suet. Ner. 44).
Amnus, -i, subs. pr. m. Amano, cordilheira
situada entre a Sria e a Cilicia (Cc. Fam..2,
10, 2).
amracinum, -i, subs. n. Essncia de manjerona
(Lucr. 2, 847).
amratnus, -a, -um, adj. De manjerona (Pln. H.
Nat. 21, 163).
amrciun, -i, subs. n. (-cus, -, subs. m. e f.)
Manjerona (Pln. H. Nat. 21, 67).
amarntus, -i, subs. m. Amaranto (flor) (Ov. F.
4, 439).
amr, adv. Amargamente, com amargor (Sn.
Ben. 5, 23, 2).

AMARITlS 66 AMBDO
amrits, -i, subs. f. (ou amrita, -ae).
Amargor (Catul. 68, 18).
amritd, -nis, subs. f. Amargor, azedume
(Pln. H. Nat. 21, 160).
amror, -ris, subs. m. Amargor (Verg. G
2, 247).
amrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Amargo (sent. fsico) (Cc. Fin. 2, 36). 2)
Acre, desagradvel (falando-se de cheiro)
(Pln. H. Nat. 18, 122). II Sent. figurado: 3)
Amargo, penoso (V. Max. 7, 6). 4) Amargura
(n. pl.) (Hor. O. 2, 16, 26). 5) Sarcstico,
mordaz (Ov. Tr. 3, 11, 31). 6) Irritvel,
impertinente, colrico (Cc. At. 14, 21, 3).
Amaryllis, -Idis, subs. pr. f. Amarlis, ou
Amarlide, nome de uma pastora (Verg. Buc.
1, 36).
Amarynthis, -dis, subs. pr. f. Amarintide, ou
Amarntis, epteto de Diana, a quem foi
consagrado um templo em Amarinto (T. Lv.
35, 38, 3).
Amasnus, -i, subs. pr. m. Amaseno, pequeno
rio do Lcio (Verg. En. 11, 547).
Amsis, -is, subs. pr. m. Amsis, rei do Egito
(Luc. 9, 155).
amsiuncla, -ae, subs. f. Amante, namorada
(Petr. 75, 6).
amsiunclus, -i, subs. m. Amante, namorado
(Petr. 45, 7).
amsius, -i, subs. m. Amante, namorado (Plaut.
Truc. 658).
amasso = amavro, fut. perf. de amo (Plaut.
Cas. 1001).
Amstris, -is, ou -idis, subs. pr. f. Ams-trides
ou Amstris, cidade do Ponto assim chamada
em homenagem mulher de Dionsio, tirano
de Heraclia (Pln. H. Nat. 6, 5).
Amastricus, -a, -um, adj. De Amstris,
amastraco (Ov. Ib. 331).
Amastrini, -rum, subs. loc. m. Amas-trianos,
habitantes de Amstrides (Pln. Ep. 10, 99).
1. Amta, -ae, subs. pr. f. Amata, mulher de
Latino e me de Lavnia (Verg. En. 7, 343).
2. amta, -ae, subs. f., part. pass. de amo,
tomado subst.: amante (T. Lv. 30, 14, 1).
Amthus, -ntis, subs. pr. 1) Masc: Amatunte,
fundador de Amatunte (Tc. An.
3, 62). 2) Fem.: Amatunte, cidade de
Chipre, com um templo de Vnus (Verg.
En. 10, 51).
Amathsia, -ae, subs. pr. f. Amatsia, i.,
Vnus (Ov. Am. 3, 15, 15).
Amathsiacus, -a, -um, adj. De Amatunte (Ov.
Met. 10, 227).
amti, -nis, subs. f. Manifestao do amor
(Plaut. Capt. 1030).
amtor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1) O
que ama, amigo (Cc. At. 1, 20, 7). 2)
Amoroso, apaixonado (usado adjt.) (Apul.
Met. 5, 24). II Sent. pejorativo: 3)
Dissoluto, libertino (Cc. Cael. 50).
amtri, adv. Apaixonadamente (Cc. Phil. 2,
77).
amtrium, -i, subs. n. Meio de provocar amor,
filtro amoroso (Sn. Ep. 9, 6).
amtrius, -a, -um, adj. De amor, amoroso, que
provoca amor, relativo ao amor, amatrio
(Cc. Tusc. 4, 73).
amtrix, -eis, subs. f. Aquela que ama,
namorada, amante, amsia (Plaut. As. 511).
amtus, -a, -um, part. pass. de amo.
Amzn, -nis, subs. f. Amazona (Verg. En. 11,
648). '
Amzns (Amzonides), -um, subs. pr. f. As
Amazonas, mulheres guerreiras, que
constituam uma nao governada sem
homens, nas proximidades do Ponto Euxino
(Verg. En. 11, 659). Em sentido figurado:
herona do amor (Ov. A. Am. 2, 743).
Amzonicus (Amzonius), -a, -um, adj. De
Amazona, amaznico (Pln. H. Nat. 3, 43);
(Hor. O. 4, 4, 20).
ambctus, -i, subs. m. Vassalo, escravo (Cs. B.
Gal. 6, 15, 2).
ambges, -is, subs. f. e principalmente: ambgs,
-um, subs. f. pl.: I Sent. prprio: 1)
Sinuosidades, rodeios, voltas do caminho (Ov.
Met. 8, 161). II Sent. figurado: 2)
Circunlquios (sent. moral) (Verg. G. 2, 46).
3) Obscuridade enigma, incerteza, dvida (T.
Lv. 1, 56, 9). Obs.: O sg. raro e usado quase
que exclusivamente no abl. (Ov. Met. 8, 161);
(Tc. An. 12, 63). Em Tcito ocorre tambm o
nom. sg. (Hist. 5, 13).
Ambrri, -rum, subs. loc. m. Ambarros, povo
da Glia Lionesa (Cs. B. Gal. 1, 11, 4).
ambe v. ambi (primeiro elemento de palavras
compostas).
ambdi, perf. de ambdo.
ambd, -is, -ere, -di, -suni, v. tr. Comer em
volta, roer em volta, devorar (Verg. En. 5,
752). Obs.: Encontram-se tambm as formas:
ambes, ambest, am-bens por ambedis,
ambedit, ambedens, respectivamente.

67 AMBRACITS

ambsus, -a, -um, part. pass. de ambdo.
ambi', amb-, am- ou an-, primeiro elemento 'de
palavras compostas: em volta de, de cada
lado.
Anibini, -rum, subs. loc. m. Ambianos, povo
da Blgica (Cs. B. Gal. 2, 4, 8).
ambibam, imper. de ambo.
Anibibarii -irum, subs. loc. m. Ambib-rios,
povo da Armrica (Cs. B. Gal. 7, 75, 4).
ambindus, -a, -um, gerundivo de ambio: que
deve ser lanado em volta.
ambgo, -is, -re, v. intr. I Sent. prprio: D
Empurrar de um lado e de outro, pr nos
pratos da balana. Da - -Sent. figurado: 2)
Deixar em suspenso, hesitar, estar indeciso,
duvidar (Tc. An. 1, 16). 3) Disputar,
contestar, estar em litgio, discutir (Cic. Fin. 2,
4). Obs.: Transitivamente, s na v. passiva
(Cic. De Or. 2, 110).
ambigue, adv. Ambiguamente, de modo
duvidoso (Cic. De Or. 1, 140).
ambiguts, -ttis, subs. f. Ambiguidade,
incerteza, obscuridade, equvoco (Cic. Inv.
1, 74).
ambiguum, -i, subs. n. Dvida, incerteza,
ambiguidade (Cc. De Or. 2, 110).
ambigus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Ambguo, de dois sentidos (Verg. En. 3, 180).
II Sent. figurado: 2) Incerto, duvidoso,
indeciso (T. Lv. 4, 42. 10). 3) Equvoco,
enganador (Cc. Tusc.
3, 20).
anibii. perf. de ambio. Ambilatr, -rum, subs.
loc. m. Ambila-tros, povo da Aquitnia (Pln.
H. Nat.
4, 108).
Ambiliati, -rum, subs. loc. m. Ambiliatos, povo
da Blgica (Cs. B. Gal. 3, 9, 10).
ambi, -Is, -Ire, ii (-ivi), -Itum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Andar em volta. rodear, cercar
(Cic. Tim. 29). II Da, na lngua poltica: 2)
Procurar obter, disputar um cargo pblico
(fazendo corte aos eleitores, cercando-os com
pedidos ou promessas), cabalar, fazer cabala
(Plaut. Amph. 74). Obs.: a) Cons-tri-se com
aus. com ut ou ne, e com orao infinitiva, b)
Impf. ind.: ambibam (Ov. M_t. 5, 361); (T.
Lv. 27, 18. 6); ambiebam (Q. Crc. 4, 2, 9);
fut. impf.: ambiet (Sn. Oed. 505); ambi-bunt
(Pln. H. Nat. 18, 345).
Ambirix, -gis, subs. pr. m. Ambiorige, chefe
dos Ebures (Cs. B. Gal. 5, 41, 4).
ambiti, -nis, subs. f. I Na lingua poltica: 1)
Solicitao, pretenso, cabala (referindo-se s
manobras dos candidatos a cargos, a fim de
conseguirem votos) (Cc. Sull. 11). II Da,
na lngua comum: 2) Ambio (de um modo
geral) (Cic. Of. 1, 87). 3) Desejo de
popularidade (Cc. Of. 1, 108). 4) Desejo de
agradar, lisonja, adulao (Tc. Hist. 1, 1). 5)
Ostentao, pompa (Tc. Germ. 27).
ambitis, adv. I Na lngua politica:
1) Com cabala, com empenho (Quint. 6, 3,
68). II Da, na lngua comum:
2) Ambiciosamente (Tc. Hist. 1, 10).
3) Com lisonja, com complacncia (Cc. At.
15, la, 2). 4) Com ostentao (Tc. Agr. 29).
ambitisus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Que rodeia, que faz um crculo, que envolve
(Hor. O. 1, 36, 20). II Sent. figurado: 2)
Ambicioso, intrigante, que cabala (Cc. Leg. 3,
39). 3) Que procura agradar, desejoso de
popularidade (Cc. Q. Fr. 1, 2, 4). 4) Faustoso,
cheio de ostentao (Tc. Agr. 42).
1. ambitus, -a, -um, part. pass. de ambio.
2. ambitus, -fls, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Circuito, caminho em volta de, sinuosidade
(Hor. A. Pot. 17). Da: 2) Contorno, mbito,
circunferncia (T. Lv. 27, 8, 17). II Sent.
figurado: 3) Circunlquio, rodeio (T. Lv. 27,
27, 12). 4) Na lngua poltica: disputa ilegal
dos cargos pblicos, cabala (Cc. Cael. 78).
Da: 5) Ambio, intriga (Tc. An. 1, 7). 6) Na
lngua retrica: perodo (Cc. Or. 38).
Ambivarti, -rum, subs. loc. m. Ambiva-retos,
povo da Glia (Cs. B. Gal. 7, 75, 2).
Ambivart, -rum, subs. loc. m. Ambiva-ritos,
povo da Glia Belga, na margem esquerda do
Mosa (Cs. B. Gal. 4, 9, 3).
ambivi, perf. de ambio.
Ambivius, -i, subs. pr. m. Ambvio Trpio,
clebre ator da poca de Terncio e grande
amigo do mesmo (Cc. CM. 14).
amb, -ae, -, num. Ambos, os dois ao mesmo
tempo (Cc. Br. 94).
Ambracia, -ae, subs. pr. f. Ambrcia. cidade do
Epiro (Cc. Pis. 91).
Ambracinsis, -e, ou Ambracius, -a, -um, adj. De
Ambrcia, ambraciense (T. Lv. 38, 43, 2).
Ambracits, -ae, subs. loc. m. Ambracio-ta,
habitante de Ambrcia (Cc. Tusc. 1, 84).
AMBRNS
AMETHYSTINUS

Ambrns, -um, subs. loc. m. Ambres povo de
origem gaulesa (T. Lv. Epit. 68).
ambrsia, -ae, subs. f. 1) Ambrsia, alimento dos
deuses (Cic. Tusc. 1, 65). 2) Ambrsia,
blsamo celeste para untar o corpo (Verg. G.
4, 415).
1. ambrosius (-us), -a, -um, adj. 1) De an brsia,
ambrsio (Marc. 4, 8, 8). Da: 2) Suave,
agradvel, perfumado de ambrsia (Verg. En.
1, 403).
2. Ambrosius, -I, subs. pr. m. Ambrsio, nome
de homsm (Juv. 6, 77).
Ambrysus, -I, subs. pr. f. Ambriso, cidade da
Fcida (Pln. H. Nat. 4, 8).
ambbiae, -rum, subs. f. Tocadoras de flauta
da Sria, cortess, ambubaias (Hor. St. 1, 2,
1).
ambulcrum, -i, subs. n. Alameda, ambu-lacro
(Plaut. Most. 756).
ambulti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Passeio (Cic. At. 1, 18, 1). Da: 2) Lugar de
passeio (Cic. Tusc. 4, 7).
amhultiuncla, -ae, subs. f. Passeio pequeno
(Cc. Fam. 2, 12, 21.
ambultor, -ris, subs. m. 1) O que gosta de
passear, passeador. Da: 2) Vadio,
bufarinheiro (Marc. 1, 42, 3).
ambultrius, -a, -um, adj. I Feito durante um
passeio (Apul. Met. 1, 2). 2) Que vai e vem,
mvel, ambulativo, ambulatrio (Pln. H. Nat.
21, 80).
ambultus, -a, -um, part. pass. de ambl.
ambl, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. e intr. I
Sent. prprio: 1) Dar a volta, e, da: dar uma
volta, passear, ambular (Cc. De Or. 2, 60).
Donde, por generalizao de sentido: 2) Andar
a passo. caminhar, ir, marchar (Cc. At. 8, 14,
1). Obs.: Constri-se como intransitivo
absoluto ou como transitivo com aus. de
objeto interno ou com acus. de es pao
percorrido.
ambr, -is, -re, -ss, -ustum, v. tr. Queimar
em torno, queimar (Plaut. Mil. 835). Obs.:
Usado principalmente no part. pass. (Cc. Mil.
12).
ambssi, perf. de ambro.
ambusti, -nis, subs. f. Ao de queimar,
queimadura (Pln. H. Nat. 23, 87).
ambustultus, -a, -um, adj. Queimado em volta,
tostado (Plaut. Rud. 770).
1. ambstus, -a, -um, part. pass. de ambro: 1)
Queimado (Cc. Mil. 12). 2) Quase atingido
pelo fogo (Cic. Sest. 143).
2. Ambstus, -i, subs. pr. m. Ambusto, epteto de
vrios Fbios (T. Lv. 5, 35, 5).
amllus, -i, subs. m. Amelo (flor) (Verg G. 4,
271).
1. Amenanus, -a, -um, adj. Do Amenano (Ov. F.
4, 467).
2. Amenanus, -i, subs. pr. m. Amenano, rio da
Siclia (Ov. Met. 15, 279).
mndo = amando.
mens, -ntis, adj. I Sent. prprio: 1) Que
perdeu a mente, que est fora de si, desvairado
(Cc. Phil. 5, 37). Donde: 2) Louco, insensato,
amente, demente (Cc. At. 7, 10). 3)
Extravagante, absurdo (Cc. Verr. pr. 7).
menttus, -a, -um, part. pass. de amento: atado
com uma correia, pronto (em condies de
poder servir); hastae amentatae (Cc. Br. 271)
lanas prontas (para serem usadas).
mentia, -ae, subs. f. Alienao mental,
demncia, loucura, amncia (Cc. Tusc. 3, 10).
mnt (ammnt), -s, -re, -vi, -atum
(amntum), v. tr. I Sent. prprio: 1) Prover
o dardo de uma correia, atar uma correia ao
dardo (Cc. Br. 271). Donde: 2) Arremessar
um dardo por meio de uma correia, atirar com
fora, disparar (Luc. 6, 221).
mntum (ammntum), -i, subs. n. I Sent.
prprio: 1) Correia de dardo (Cs. B. Gal. 5,
48, 5). Donde: 2) Cordo atacador de sapatos
(raro) (Pln. H. Nat. 34, 31).
Ameria, -ae, subs. pr. f. Amria, cidade da
mbria, entre o Tibre e o mar, florescente no
tempo de Ccero e sob o imprio (Cc. Amer.
18).
Amerini, -rum, subs. loc. m. Amerinos,
habitantes de Amria (Cc. Amer. 17).
Amerinus, -a, -um, adj. Amerino, de Amria
(Cc. Amer. 15).
amerila, -ae, subs. pr. f. Amerola, cidade do
Lcio (T. Lv. 1, 38, 4).
ames, -tis, subs. m. Pau ou forquilha para armar
rede aos pssaros (Hor. Epo. 2, 33).
Amestratini, -rum, subs. loc. m. Ames-tratinos,
habitantes de Amstrato (Cc. Verr. 3, 89).
Amestrtus, -i, subs. pr. f. Amstrato, cidade da
Siclia (Cc. Verr. 3, 101).
amethystina, -rum, subs. n. pl. Roupas da cr
da ametista (Juv. 7, 136).
amethystintus, -a, -um, adj. Vestido com roupa
da cr de ametista (Marc. 2, 57, 2).
amethystinus, -a, -um, adj. 1) Da cr da ametista
(Marc. 1, 96, 7). 2) Enfeitado de ametista
(Marc. 10, 49, 1).
AMETHYSTUS
AMIX1

Amethystus (-os), -i, subs f. Ametista
pln H. Nat. 37, 121).
amfractus, -a, -um, v. anfrctus (T. Lv.
32, 11 2). amintus, -i, subs. m. Amianto
(Pln. H.
Nat. 36, 139). amca, -ae, subs. f. Amiga,
amsia, aman
te (Cic. Cael. 32). amc, adv. Amigavelmente
(Cic. Lae. 9)
Obs': Superl.: amicissme (Cic. Caec.
29). amic, is, -ire, amici ou -ix, -ctum, v.
tr I Sent. prprio: 1) Pr em torno de si
uma roupa, vestir, cobrir-se com uma veste
exterior, i., capa, toga, man to, etc. (Cic. De
Or. 3, 127). II Sent figurado, em
linguagem potica: 2) Envolver, rodear (Hor.
O. 1, 2, 31). Obs.: usado intransitivamente
no sentido de: vestir-se, arrumar-se (Plaut.
Cas 723); (Prop. 3. 21, 8). Fut. amicibor
(Plaut. Pers. 307).
amicita, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Amizade, simpatia (Cic. Las. 48)
II__ Donde: 2) Aliana, boas relaes
(entre povos) (Cs. B. Gal. 4, 16, 5). Obs.:
Gen. arc. amicitiai (Lucr. 3, 83).
amcits, i, subs, f., veja amicita (Lucr. 5,
1017).
1. amictus, -a, -um, part. pass. de amico.
2. amictus, -s, subs. m. I Sent. prprio: D
Ao de lanar um manto em volta de si (Cic.
Tusc. 5, 90). Donde. por extenso: 2)
Qualquer pea do vesturio, toga, manto (Ov.
Met. 10. 1). 3) Maneira de se vestir, como se
envolver na toga (Cic. De Or. 2. 91). II
Sent. figurado: 4) Ar ambiente (Lucr. 6.
1133).
amici, perf. de amicio.
amicla, -ae, subs. f. Diminutivo afetivo:
querida amiga, queridinha (Cc. De Or.
2, 240).
amiculum, -i, subs. n. Qualquer pea do
vesturio, manto, amculo (Cc. Nat.
3, 83).
amiclus, -i, subs. m. Diminutivo afetivo:
querido amigo, queridinho (Cc. Verr. 3, 79).
1. amicus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Amigo de, que ama (Cc. Sest. 121). Da: 2)
Devotado, afeioado (Cc. Sest. 29). E na
linguagem potica: 3) Agradvel (Hor. O. 2,
17, 2).
2. amicus, -I, subs. m. I Sent. prprio: D
Amigo (Cc. Of. 1, 63). II Dai, em sentido
figurado: 2) Confidente, fa-
vorito (Cc. Div. 2, 135). 3) Aliado (Cc. Verr.
4, 67). Obs.: Gen. pl. amicum (Ter. Heaut.
24).
mgro, -s, -re, v. intr. Emigrar (T. Lv. 1, 34,
7).
Amlcar, v. Hamilcar.
Aminaeus (Aminus), -a, -um. adj. Ami-neu, de
Aminia, regio da Campnia, clebre por seu
vinhos (Verg. G. 2, 97).
Amisnus, -, subs. m., v. Amisus.
mis, perf. de amtto.
Amisia, -ae, subs. pr. m. Amisia, rio da
Germnia (Emo) (Tc. An. 1, 60).
Amisos, -i, v. Amisus.
amssim = amisrim, 1 pes. s. do perf. subj. de
amtto.
missi, -nis, subs. f. Perda (Cc. Pis. 40).
Amissis, -is, subs. m., v. Amisia (Pln. H. Nat. 4,
100).
missus, -a, -um, part. pass. de mitt.
misti = amisisti, 2' pes. s. perf. de amtto.
Amisum, -i, v. Amisus (Pln. H. Nat. 6, 7).
Amisus, -i, subs. pr. f. Amiso, cidade do Ponto,
residncia de Mitridates (Cic. Pomp. 21).
Amisni, -rum, subs. loc. m. Amisenos,
habitantes de Amiso (Pln. Ep. 10, 93).
amita, -ae, subs. f. 1) Tia paterna (Cc. Clu. 30).
Magna amita (Tc. An. 2, 27) tia-av.
Amiternin, -rum, subs. loc. m. Amiter-ninos,
habitantes de Amiterno (T. Lv. 28, 45, 19).
Amiterninus, -a, -um, adj. De Amiterno (T. Lv.
21, 62, 5).
Amitrnum, -i, subs. pr. n. Amiterno, cidade dos
sabinos, ptria de Salstio (T. Lv. 10, 39, 2).
Amitrnus, -a, -um, adj. Amiterno, de Amiterno
(Verg. En. 7, 710).
Amithan, v. Amythaon.
Amitinnss, -ium, subs. loc. m. Amiti-nenses,
povo da Etrria (Pln. H. Nat. 3, 52).
Amitinum, -i, subs. pr. n. Amitino, cidade do
Lcio (Pln. H. Nat. 3,68).
mitt, -is, -re, msi, missum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Deixar escapar ou afastar-se, deixar
partir: cur eumdema-nibus amiserunt? (Cc.
Cael. 64) por que o deixaram escapar de suas
mos ? II Da, em sentido figurado: 2)
Perder involuntariamente (Cc. Caec. 15). 3)
Perder voluntariamente, abandonar, renunciar
(Cc. Verr. pr. 13). Obs.: amisti = amisisti
(Ter. Hec. 251).
amixi, perf. de amicio.
AMMAEENSIS 70 AMPHIARUS
'- amoenus, -a, -um, adj. Agradvel, encantador,
aprazivel, ameno (Cc. Leg. 2, 6). Obs.: O
plural neutro substantivado significa: lugares
agradveis, ou aprazveis (Tc. An. 3, 7).
mlor, -ris, -iri, -Itus sum, v. dep. tr. I
Sent. prprio: 1) Fazer esforo para mexer ou
tirar do lugar. II Sent. figurado: 2) Afastar
com esforo, afastar, desviar, retirar (T. Liv.
28, 28, 10). Obs.: Inf. Prs. amolirier (Plaut.
Most. 371).
mlitus, -a, -um, part. pass. de amolior.
ammum (ammon), -i, subs. n. Amomo
(planta) (Verg. Buc. 4, 25).
amor, -ris, subs. m. I Sent. prprio:
1) Amizade, afeio (Cc. Flac. 103).
Donde: 2) Amor (lcito ou ilcito)
(Plaut. Merc. 325). 3) Paixo, grande
desejo (Cc. Sull. 73). 4) Paixo, grande
amor (Ov. Met. 1, 452). 5) Desejo, von
tade (sent. potico sem sent. ertico)
(Verg. En. 2, 10). Obs.: amor (Verg.
En. 11, 323).
Amrge, -s, subs. pr. f. Amorge, antigo nome
do feso (Pln. H. Nat. 5, 115).
Amrgos, -, subs. pr. f. Amorgos. uma das ilhas
Esprades (Tc. An. 4, 30).
mti, -nis, subs. f. Afastamento (Cc. Fin. 1,
37).
mtus, -a, -um, I Part. pass. de amo-vo. II
Adj.: afastado, distante (T. Liv. 25, 16,
14).
mov, -s, -re, -movi, -mtuni, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Afastar, apartar, arredar,
remover: aliquem ex loco amo vere (Cc. At.
1, 12, 2) afastar algum do seu lugar. II
Sent. figurado:-2) Tirar, subtrair, furtar,
roubar: frumen-tum amovere (Cc. Ver. 3,
20) roubar o trigo.
amvi, perf. de amovo.
Amplos, -i, subs. pr. f. mpelos. 1) Cidade da
Macednia (Pln. H. Nat. 4, 37).
2) Promontrio e cidade de Creta (Pln.
H. Nat. 4, 59). 3) Subs. m.: nome de
um jovem amado por Baco (Ov. F. 3,
409).
Ampelusa, -ae, subs. pr. f. Ampelsia, pro-
montrio da frica (Pln. H. Nat. 5, 2).
Amphiarus, -i, subs. pr. Anfiarau, clebre
adivinho de Argos (Cc. Div. 1, 88).
Amphiarids, -ae, subs. m. Descendente
masculino de Anfiarau (Alcmeon) (Ov. F. 2,
43).
Amphiarus, -a, -um, adj. De Anfiarau
(Prop. 2, 34, 39).
Ammaensis (Ammaiensis), -e, adj.
Ame. ense, de Ameia, cidade da
Lusitania (Pln. H. Nat. 37, 24).
ammintum, -I, v. amntum.
Amminsis, v. Ammaensis.
Amminus, v. Aminaeus.
ammiror = admiror.
ammitto = admittco.
Ammn (Hammn), -nis, subs. pr. m. Amo,
nome dado a Jpiter, na Lbia, ou melhor,
divindade egpcia posteriormente identificada
com Jpiter (Cc. Nat. 1, 82).
ammono = admono.
Ammni, -rum, subs. loc. m. Amonos, povo
da Arbia Flix (Pln. H. Nat. 6, 159).
Ammnicus, -a, -um, adj. Amonaco, relativo
a Amo (Pln. H. Nat. 31, 79).
amnicla, -ae, subs. m. Amncola, o que habita
ou cresce junto de um rio (Ov. Met. 10, 96).
amniclus, -i, subs. m. Rio pequeno, regato (T.
Lv. 36, 22, 8).
amnicus, -a, -um. adj. De rio, fluvial (Pln. H.
Nat. 16, 166).
amnis, -is, subs. m. 1) Rio, corrente d'gua (Cc.
Fam. 7, 20, 1). 2) Torrente (Verg. En. 4, 164);
(Verg. G. 3, 447). Na linguagem potica: 3)
gua (Verg. En. 7, 465). 4) Constelao do
Eridan (Cc. Arat. 145). Obs.: Feminino em
Plauto (Merc. 859). Abl. sg.: amni ou amne
Amnum, -I, subs. pr. m. Amno, rio da Arbia
Flix (Pln. H. Nat. 6, 151).
am, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. 1) Amar, querer
bem, estimar, gostar de (usado com referncia s
pessoas, aos deuses, ou s coisas) (Cic. Lae. 10).
2) Estar apaixonado por, ter uma amante, ter
uma namorada (Cc. Verr. 5, 82). Na linguagem
potica: 3) Amar, gostar de (Hor. O. 1, 2, 50).
Obs.: 1) Notem-se as locues: a) ita me dii
ament (ama-bunt) (Ter. Hec. 579) pelo amor
dos deuses, com firme certeza, sem dvida
(frmula de juramento); b) amabo te, ou
simplesmente, amabo: por favor, por merc (Cc.
At. 2, 2, 1). 2) Constri-se com aus., com
infinitivo, com orao infinitiva, ou ainda,
intransitivamente (no significado 2). Fut. Perf.
arc. amasso = amavero (Plaut. Mil. 1007).
Amoebefis, -i, subs. pr. m. Amebeu, tocador de
harpa (Ov. A. Am. 3, 399). amoenits, -ttis,
subs. f. Encanto, delcia, amenidade (sentido
prprio e figurado) (Cc. Nat. 2, 100); (Tc. An.
5, 2).
AMPHIBOLIA 71 AMPLIFIC

amphibola (amphibologia), -ae, subs. .
Anfibologia, ambiguidade, duplo sentido,
anfibolia (Cc. Div. 2, 116). Obs.: Os
manuscritos atestam frequentemente
amphibologa. amphictyns, -um, subs. m.
Anfieties, magistrados que representavam no
Congresso da Grcia as diferentes cidades deste
pas (Cc. Inv. 2, 69). amphidms, -ntis, subs.
pr. m. Anfida-mante. um dos Argonautas (V.
Flac. 1, 375).
Aniphigenia, -ae, subs. pr. f. Anfigenia, cidade
da Messnia (Estc. Theb. 4, 178).
Amphilch, -rum, subs. loc. m. Anflo-cos
habitantes da Anfilquia (Cs. B Civ. 3, 55,
1).
Amphilocliia, -ae, subs. pr. f. Anfilquia, regio
montanhosa ao N. da Grcia (Cc. Pis. 96).
Amphilochus, (Amphilochcus), -a, -um, Adj.
Da Anfilquia (T. Lv. 38, 10, 1).
Amphlochus, -, subs. pr. m. Anfloco, 1) Filho
de Anfiarau (Cc. Div. 1, 88). 2) Escritor
grego (Pln. H. Nat. 18, 144).
Amphimdn, -ntis, subs. pr. m. Anfime-
donte, nome de um lbio morto por Perseu
(Ov. Met. 5, 75).
Amphinmus, -I, subs. pr. m. Anfnomo,
irmo de Anpis (Sn. Ben. 3, 37).
Amphin, -nis, subs. pr. m. Anfio ou Anfon,
filho de Zeus e rei de Tebas (Hor. A. Pot.
394).
Amphionus, -a, -um, adj. Anfinio, de Anfio
(Prop. 1, 9, 10).
Amphiplis, -is, subs. pr. f. Anfpole, cidade da
Macednia (Cs. B. Cv. 3,102,2).
Amphipolitnus, -a, -um, adj. Anfipolitano, de
Anfpole (T. Lv. 44, 45. 9).
Amphisa, -ae, subs. f. v. Amphissa (Pln. H.
Nat. 4, 8).
Amphissa, -ae, subs. pr. f. Anfissa, cidade da
Grcia Central (T. Lv. 37, 5, 4).
Amphissos (-us), -I, subs. pr. m. Anfisso, filho
de Apolo (Ov. Met. 9, 356).
amphithetrum, -I, subs. n. Anfiteatro (Tc. An.
4, 62).
Amphitrit, -s, subs. pr. f. Anfitrite, deusa e
rainha do mar, uma das filhas de Nereu,
amada por Posseidon, que com ela se casou
(Ov. Met. 1, 14).
Amphitro (Amphitryo ou Amphitryn), nis,
subs. pr. m. Anfitrio, rei de Tebas, marido de
Alcmena (Ov. Met. 6, 112).
Amphitrynids, -ae, subs. m. Descendente de
Anfitrio, Hrcules (Verg. En. 8, 214).
amphra, -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) nfora, vaso de barro, com duas asas,
para lquidos (Hor. Epo. 2, 15). Da: 2)
nfora, medida para lquidos, igual a
duas urnas (Cc. Font. 9).
Amphrysicus, -a, -um, adj. Anfrisaco, de
Anfrsio, de Apolo (Estc. Silv. 1, 4, 105).
Amphrysius, -a, -um, adj. Anfrsio, de Anfrsio,
de Apolo (Verg. En. 6, 398).
Amphrysos (-us), -I, subs. pr. m. Anfriso, ' rio da
Tesslia (Verg. G. 3, 2).
Ampia, -ae, subs. pr. f. mpia, nome de mulher
(Cc. Fam. 6, 12, 3).
Ampius, -i, subs. pr. m. mpio, nome de homem
(Cc. Fam. 6, 12, 1).
ampl, adv. I Sent. prprio: 1) Amplamente,
grandemente, em larga escala (Cc. Verr. 4,
62). II Sent. figurado:
2) Pomposamente, gongricamente (Cc.
Tusc. 5, 24). Obs.: Superl.: amplissime
(Cc. Verr. 2, 112). Comp.: amplius (v.
amplius) (Cc. Mur. 15).
amplctor, -ris, -ct, -plxus sum, v. dep. tr. I
Sent. prprio: 1) Abraar (sent. fsico e moral)
(Verg. En. 4, 686). n Sent. figurado: 2)
Abranger, conter, compreender (Cc. De Or. 3,
34). 3) Li-gar-se a, seguir, dedicar-se a,
perfilhar a opinio de, eleger (Cc. Mil. 73). 4)
Amar, estimar, favorecer (Cc. De Or.
1, 110). 5) Louvar, admitir, acolher, re
ceber (Cc. Fam. 5, 19, 2).
amplextus, -a, -um, part. pass. de ampl-xor.
amplexo = amplxor (Plaut. Poen. 1230).
amplxor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. tr. intens.
I Sont. prprio: 1) Abraar (sent. fsico e
moral) (Cc. Fam. 1, 9, 10). Donde: 2), Seguir
a opinio (Cc. Q. Fr. 2, 10, 3). 3) Acariciar,
amar, apreciar (Cc. Mur. 83).
1. amplxus, -a, -um, part. pass. de amplctor.
2. amplxus, -us, subs. m. I Sent. prprio e
figurado: 1) Entrelaamento, abrao (Cc. Div.
1, 79). Donde: 2) Carinho (Verg. En. 1, 687).
amplificti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Acrscimo, aumento (Cc. Div.
2, 33). Donde, na lngua retrica: 2)
Amplificao (Cc. Or. 102).
amplifictor, -ris, subs m. O que aumenta,
amplificador (Cc. Tusc. 5, 10).
amplifictus, -a, -um, part. pass. de amplifico.
amplific, adv. Magnificamente (Catul. 64, 265).


AMPLIFICO 72 AMYGDALA
amplifico, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Amplificar, aumentar.
desenvolver, engrandecer (Cic. Rep. 3, 24).
Dai, na linguagem retrica: 2) Desenvolver
(um assunto) (Cic. De Or.
3, 104).
amplio, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tornar mais amplo, ampliar,
aumentar, alargar, acrescentar (Hor. St. 1, 4,
32). II Na lngua jurdica: 2) Adiar (Cic.
Caec. 29).
ampliter, adv., v. ample (Plaut. Bac. 677).
amplitd, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Amplitude, grandeza, dimenso (Cic. Verr. 4,
109). II Sent. figurado: 2) Grandeza,
importncia, prestgio, categoria (Cic. Tusc. 2,
64). Na lngua retrica: 3) Pompa (referindo-se
ao estilo (Cic. Or. 5).
1. amplius, comp. neutro usado substant com
gen.: Maior quantidade, abundncia (Cic. Cat.
4, 9).
2. amplius, adv. (comp. de ample). 1) Por mais
tempo (Cc. De Or. 1, 74). 2) A mais (Cs. B.
Gal. 1, 35, 3).
amplus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Amplo, largo, espaoso, vasto, importante
(Cc. Of. 1, 139); (Cc. Verr.
4, 96). II Sent. figurado: 2) Magn
fico, suntuoso (referindo-se a coisas)
(Cc. Mur. 37). 3) Ilustre, importante
nobre (referindo-se a pessoas) (Cc.
Amer. 102). 4) Fecundo, sublime (re
ferindo-se ao estilo) (Cc. Or. 97).
Amprntae, -rum, subs. loc. m. Ampren-tas,
povo da Clquida (Pln. H. Nat. 6, 12).
Ampsnctus, -i, subs. pr. m. Ampsacto, pequeno
lago sulfuroso da Itlia (Verg. En. 7, 565).
Ampsivarii, -rum, subs. loc. m. Ampsi-vrios,
povo da Germnia Ocidental (Tc. An. 2, 8).
amplla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Pequeno vaso de barro, frasco, am-pula (Cc.
Fin. 4, 30). II Sent. figurado: 2) Estilo
empolado, nfase (no pl.) (Hor. A. Pot. 97).
ampullceus, -a, -um, adj. Ampulaceo, em forma
de frasco (Pln. H. Nat. 15, 55).
ampullrius, -i, subs. m. Fabricante ou vendedor
de frascos (Plaut. Rud. 756).
ampllor, -ris, -ri, -tus suni, v. dep. intr. Usar
de linguagem empolada, exprimir-se com
nfase (Hor. Ep. 1, 3, 14).
amputt, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Ao de cortar, podar, corte, poda, amputao
(Cc. C. M. 53). Da: por metonmia: 2) Objeto
cortado ou podado (Plin. H. Nat. 12, 118).
amputtus, -a, -um, part. pass. de amputo.
amputo, -s, -re, -vi, -atum, V. tr. I Sentido
prprio: 1) Cortar em toda volta, mutilar,
amputar (.Cc. CM. 52). II Sent. figurado:
2) Diminuir, encurtar, abreviar (Cic. Fin. 1,
44).
Ampycids, -ae, subs. pr. m. Ampcides, filho de
mpico (o mgico Mopso) (Ov. Met. 12,
456). Obs.: Aus.: Am-pyciden.
Ampycus, -i, subs. pr. m. mpico, sacerdote de
Ceres (Ov. Met. 5, 110). Obs.: Ocorre tambm
a forma Ampyx (Ov. Met. 5, 184).
Ampyx, -ycs, subs. pr. m. mpix. 1) Um dos
Lpitas (Ov. Met. 12, 450). 2) Guer-reiro
petrificado por Perseu (Ov. Met. 5, 184). Obs.:
Aus. Ampyca.
Amsnctus, v. Ampsnctus.
Amtrgis, -is, subs. pr. f. Antorges, cidade da
Btica (T. Lv. 25, 32, 9).
multum, -, subs. n. Amuleto, talism (Pln. H.
Nat. 28, 38).
Amulius, -I, subs. pr. m. Amlio, rei de Alba
(Ov. F. 4, 53).
Amunclnus, -a, -um, adj. De Amiclas (Tc. An.
4, 59).
Amyclae, -rum, subs. pr. f. Amiclas. 1) Antiga
cidade do Peloponeso (Lacnia) (Ov. Met. 8,
314). 2) Cidade do Lcio, destruda por
serpentes (Plin. H. Nat. 8, 104); (Verg. En.
10, 564).
Amyclaeus, -a, -um, adj. Amicleu ou ami-
cleano, de Amiclas (do Peloponeso) (Verg. G.
3, 345).
Amycls, -ae, subs. pr. m. Amiclas, nome de
homem (Luc. 5, 520).
Amycl, -s, subs. f. Amicle, nome de mulher
(Prop. 4, 5, 32).
Amyclids, -ae, subs. m. Descendente de
Amiclas (Jacinto) (Ov. Met. 10, 162).
Amycus, -I, subs. pr. m. mico. 1) Filho de
Netuno (V. Flac. 4, 148). 2) Nome de um
centauro (Ov. Met. 12, 245). 3) Nome de um
troiano (Verg. En. 10, 704).
Amydn, -nis, subs. pr. f. midon, cidade da
Macednia (Juv. 3, 69).
amygdla, -ae, subs. f. Sent. prprio:
1) Amndoa (Pln. H. Nat. 12, 36). Da:
2) Amendoeira (Pln. H. Nat. 16, 103).
AMYGDAtUS 73
ANAGNINUM

amygdalus, -a, -um, adj. De amndoa ou
de amendoeira (Pln. H. Nat. 15,
26).
amygdalinus, -a, -um, veja amygdalus.
agygdlum, -I, subs. n. Amndoa ou
amendoeira (Ov. A. Am. 3, 183). amylum, -,
subs. n. Amido, goma de amido (Pln. H. Nat.
18, 76).
amymn, -s, subs. pr. f. Amimone. 1) Uma
das cinquenta filhas do rei D-nao (Prop. 3,
26, 47). 2) Fonte perto de Argos (Ov. Met. 2,
240). amynnder, -dr, subs. pr. m.
Aminander,
si da Atamnia (T. Lv. 31, 28, 1).
amynomchus, -I, subs. pr. m. Aminoma-
co, filsofo epicurista (Cc. Fin. 2, 101).
Anynts, -ae, subs. pr. m. Amintas, rei da
Macednia, pai de Filipe (C. Nep. Reg. 2).
Amyntids, -ae, subs. pr. m. Aminta-;.
1) Descendente de Amintas (Ov. 297). 2)
Nome de um pastor (Verg. Buc. 3, 66).
Amyntr, -ris, subs. pr. m. Amintor, rei dos
Dlopes (Ov. Met. 8, 307).
Amyntorids, -ae, subs. pr. m. Amintri-filho
de Amintor (Ov. Ib. 257).
Amyrus, -i, subs. pr. m. Amiro, rio da
Tesslia (V. Flac. 2, 11). Amystis, -Idis,
subs. f. Ao de esvaziar copo de um s
trago (Hor. O. 1, 36, 14).
Amyth. -nis, subs. pr. m. Amiton, li
de Melampo (Ov. Met. 15, 325).
Amythonius, -a, -um, adj. De Amiton
(Verg. G. 3, 550).
Amyzn, -nis, subs. pr. f. Amzon, cidad
Caria (Pln. H. Nat. 5, 109). ou anne, conj.
(partcula interrogati-que traduz uma grande
dvida ou uma restrio). I Na
interrogativa direta simples: 1) Ser possvel
que? por ventura? acaso? adeone me delirare
censes, ut ista esse credam? an tu haec non
credis? (Cc. Tusc. 1, 10) jul-gas-me delirar a
tal ponto que creia que isto existe? ou
porventura no crs nisto? 2) frequente o
seu emprego em frmulas de civilidade como:
ama-bo, obsecro, quaeso, dic, etc: por favor,
acaso, peo, porventura? dize, acaso? (Cc.
Quinct. 81). 3) Exprimindo uma restrio,
especialmente nas interrogaes oratrias:
acaso? porventura? (Cc. Amer. 148). II
Nas interrogativas duplas, ou trplices tem
sentido dubitativo. 4) Ou (a primeira
interrogativa introduzida por ne, utruni ou
num): utrum superbiam prius memorem an
crudelitatem? (Cc. Verr. 1, 122) qual das
duas devo mencionar primeiro, sua soberba ou
sua crueldade? 5) Ou (sem nenhuma partcula
na primeira interrogativa): est an non est? (Ter.
Eun. 546) ou no ? III Nas
interrogativas indiretas empregada depois de
palavras que exprimem ignorncia ou incer-
teza: 6) haud scio an aliter sentias (Cc. De Or.
1, 263) no sei se pensas de outro modo.
Obs. Anne forma rara que se emprega
principalmente em interrogativas duplas cujo
primeiro membro introduzido por an;
tambm antes de vogal, ou por motivos de
ritmo ou harmonia da frase (Verg. G. 1, 25).
Ana e Ans, -ae, subs. pr. m. Ans, rio da Btica
(Cs. B. Civ. 1, 38, 1).
anabthrum, -I, subs. n. Estrado, ou ar-
quibancada mvel para assistir aos jogos, s
leituras pblicas, etc. (Juv. 7, 46).
Anabra, -rum, subs. pr. n. Anaburos, cidade da
Pisdia (T. Lv. 38, 15, 14).
Ancs ou Ancts, -um, subs. pr. m. pl. naces
ou Anates, sobrenome dos Dios-curos (Cc.
Nat. 3, 53).
Anachrsis, -idis, subs. pr. m. Anacrsis, filsofo
cita que viveu durante o sc. VI a.C. (Cc.
Tusc. 5, 90).
Anacrn, -ntis, subs. pr. m. Anacreonte, poeta
lrico grego, natural de Teos, na Ldia (Cc.
Tusc. 4, 71).
Anacreontius, -a, -um, adj. De Anacreonte,
Anacrentico (Quint. 9, 4, 78).
Anactoria, -ae, subs. pr. f. Anactria, antigo
nome de Mileto (Pln. H. Nat. 5, 112).
Anactori, -s, subs. pr. f. Anactrie, jovem de
Lesbos (Ov. Her. 15, 17).
anadma, -tis, subs. n. Enfeite para a cabea,
anadema (Lucr. 4, 1129).
Anadyomn, -s, subs. pr. f. Anadime-ne (a
que sai das guas), apelido de Vnus (quadro
clebre de Apeles) (Pln. H. Nat. 35, 87 e 91).
anaglyptus, -a, -um, adj. Esculpido em baixo
relevo, anaglptico (Marc. 4,39,8).
Anagnia, -ae, subs. pr. f. Angnia, cidade do
Lcio (Cc. At. 16, 8, 1).
Anagnnum, -i, subs. n. Anagninum, propriedade
de Ccero, prxima de Angnia (Cc. At. 12, 1,
1).
ANAGNINUS 74 ANCHISIADS

Anagninus, -a, -um, adj. De Angnia. anagnino
(Cc. Dom. 81).
anagnsts, -ae, subs. m. Leitor, anagnos-te (Cc.
At. 1, 12, 4). Obs.: Aus. anag-nosten.
analcta, -ae, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Escravo que tira a mesa, que recolhe os restos
de uma refeio, analcta (Marc. 7, 20, 17).
Da: 2) Restos de uma refeio. II Sent.
figurado: 3) Fragmentos, compilao (Sn. Ep.
27, 7).
analectrids, -um, subs. f. Almofadinhas (Ov. A.
Am. 3, 273).
analeptrds, v. analectrids.
analogia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Relao, proporo, simetria (Varr. L. Lat. 8,
32). Dai, na lngua gramatical: 2) Analogia
(Quint. 1, 5, 13).
anapaestum, -i, subs. n. Anapesto, verso
anapstico, poema em versos anapsti-cos, i.,
constitudo de ps formados por duas breves e
uma longa (Cc. Tusc. 3, 57).
anapaestus, -i, subs. m. 1) Anapesto (p
composto de duas slabas breves e uma longa
(Cc. Tusc. 2, 37). Da: 2) Verso anapstico
(Cc. Or. 190).
Anph, -s, subs. pr. f. Anafe, ilha do mar de
Creta (Ov. Met. 7, 461).
anaphra, -ae, subs. f. I Sent. prprio. 1)
Ascenso dos astros (Pln. H. Nat. 7, 160).
Da, em linguagem retrica: 2) Anfora
(repetio de palavras) (ex. em Cc. Verr. 2,
26).
Anpis, -is, subs. pr. m. 1) Anpis, irmo de
Anfnomo (Ov. Met. 5, 417). 2) Rio da Siclia
(T. Lv. 24, 36, 2).
Anpus, -i, subs. pr. m. napo, rio da Siclia
(Ov. P. 2, 10, 26).
Anrts, -um, subs. loc. m. pl. Anartes, povo da
Dcia setentrional (Cs. B. Gal. 6, 25, 2).
1. Ans, -ae, subs. pr. m. Ans, rio da Es
panha, o atual Guadiana (Cs. B. Cv.
1, 38, 1).
2. ans, -tis (-tis), subs. f. Pato, pata:
anites (Plaut. Cap. 1003) patos; ani-
tum ova (Cc. Nat. 2, 124) ovos de pa
tas.
anaticla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Patinho (Cc. Fin. 5, 42). II Na linguagem
afetiva: 2) Amorzinho (Plaut. As. 693).
anatina, -ae, subs. f. ou anetinus, -i, subs. m.
Carne de pato (Petr. 56, 3).
anatocismus, -i, subs. m. Juros compostos,
anatocismo (Cc. At. 5, 21, 11). Anausis, -is,
subs. pr. m. Anusis, rei dos albanos (V. Flac. 6,
43).
Anaxgoras, -ae, subs. pr. m. Anaxgoras,
grande filsofo grego, natural de Cla-zmenes
(Cic. Br. 44).
Anaxrchus, -i, subs. pr. m. Anaxarco de
Abdera, discpulo de Demcrito, acompanhou
Alexandre em suas expedies (Cc. Tusc. 2,
52).
Anaxart, -s, subs. pr. f. Anaxrete, moa
cipriota transformada em rochedo por Vnus,
que assim a punira de sua indiferena pelo
amor de Ipis (Ov. Met. 14, 699).
Anaximnder, -dri, subs. pr. m. Anaxi-mandro
de Mileto, contemporneo de Tales e seu
sucessor na direo da Escola de Mileto (Cc.
Div. 1, 112).
Anaximns, -is, subs. pr. m. Anaxmenes de
Mileto, o ltimo representante da Escola de
Mileto (Cc. Nat. 1, 26).
Ancaeus, -i, subs. pr. m. Anceu filho de Netuno
e rei de Samos (Ov. Met. 8, 315).
Ancalts, -um, subs. loc. m. pl. Ancalites, povo
da Gr-Bretanha (Cs. B. Gal. 5, 21, 1).
anceps, -cipitis, adj. I Sent. prprio: 1) De
duas cabeas, de duas caras (Ov. F. 1, 95).
Da: 2) Duplo (Cc. Pomp. 9). II Sent.
figurado: 3) Ambguo, equvoco (T. Lv. 8, 2,
12). 4) Duvidoso, incerto, hesitante (Cc. Rep.
2, 13). frequente com um matiz pejorativo.
5) Perigoso, desvantajoso, enganador (Tc.
Hist. 1, 5).
Anchrius, -i, subs. pr. m. 1) Ancrio, nome de
uma famlia romana (Cc. Sest. 113). 2) Q.
Ancrio, tribuno da plebe durante o consulado
de Csar e Bitulo, destinatrio de uma das
cartas de Ccero (Fam. 13, 40).
Anchemlus, -, subs. pr. m. Anqumolo, filho
do rei dos Marrbios (Verg. En. 10, 389).
Anchilos ou Anchilus, -I, subs. f. e An-
ehilum, -i, subs. pr. n. Anqualo, cidade
martima da Trcia (Ov. Trist. 1, 10, 36).
Anchsa ou Anchiss, -ae, subs. pr. m. An-
quises, membro da casa real de Tria, pai de
Eneias (Verg. En. 1, 617).
Anchisus, -a, -um, adj. De Anquises (Verg. En.
5, 761).
Anchisides, -ae, subs. pr. m. Filho de Anquises,
i., Eneias (Verg. En. 6, 348).
ANCHRA
75 ANDROMDA

anchra (e seus derivados), v. ancora, etc.
ancile, -is, subs. n. 1) Escudo sagrado, segundo
a lenda, cado do cu no reinado de Numa
Pomplio (T. Lv. 1, 20). 2) Escudo oval,
ancile, ou ancil (Verg. En. 7, 188).
anclla, -ae, subs. f. Criada, escrava, ancila (Cc.'
Mil. 55).
ancillris, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Relativo
a criadas, ancilar (Cc. Tusc. 5 58). II Sent.
figurado: 2) Servil, baixo (A. Marc. 26, 6,
16).
ancilltus, -a, -um, part. pass. de anclllor.
ancillor, -ris, ri, -tus sum, v. dep. intr. I
Sent. prprio: 1) Ser escravo, servir como
criado, servir (Titin. 73)II Sent. figurado:
2) Ser subserviente, depender de, obedecer a
(Pln. H. Nat. 2, 213).
ancillla, -ae, subs. f. Criadinha, criada nova
(Cc. De Or. 1, 236).
ancsus, -a, -um, adj. Cortado em volta (Lucr. 3,
660).
Ancn, -nis e Ancna, -ae, subs. pr. f. Ancona,
cidade e porto de mar, no golfo de Vencia
(Catul. 36, 13); (Cs. B. Civ. 1, 11, 4).
Anconitnus, -a, -um, adj. De Ancona (Cc. Clu.
40).
ancora, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
ncora (Cs. B. Gal. 4, 29, 2). II Sent.
figurado: 2) Refgio, recurso (Ov. Trist. 5, 2,
42).
ancorle, -is, subs. n. Cabo de ncora (T. Lv.
37, 30, 10).
ancorrius, -a, -um, adj. Pertencente ncora
(Cs. B. Civ. 2, 9, 4).
anctus, -a, -um, part. pass. de ango.
Ancus, -i, subs. pr. m. Anco Mrcio, quarto rei
de Roma (Verg. En. 6, 815).
Ancyra, -ae, subs. pr. f. Ancira, capital da
Galcia (T. Lv. 38, 24).
andabta, -ae, subs. m. Gladiador que combatia
a cavalo e de olhos vendados, anbata (Cc.
Fam. 7, 10, 2).
Andania, -ae, subs. pr. f. Andnia, cidade da
Messnia (T. Lv. 36, 31, 7).
1. Andes, -lum, subs. pr. f. Andes, aldeia perto
de Mntua, bero de Verglio (Don. Verg. 1).
2. Andes, -lum, subs. m. Andes, povo da Glia
Cltica, habitantes do Anju atual (Cs. B. Gal.
2, 35, 3).
Andocids, -is, subs. pr. m. Andcides, notvel
orador grego, nascido em Atenas (C. Nep.
Alc. 3, 2).
andrachl (andrachn), -s, subs. f. Beldroega,
nome de uma planta (Pln H. Nat. 13, 120).
Andraemn, -nis, subs. pr. m. Andr-mon: 1)
Pai de Anfisso, transformado em ltus (Ov.
Met. 9, 333). 2) Pai de Toante, guerreiro elio
na guerra de Tria (Ov. Met. 13, 357).
Andra, -ae, subs. pr. f. 1) ndria, cidade da
Frigia (Pln. H. Nat. 5, 145). 2) Cidade da
Lcia (Pln. H. Nat. 5, 100). 3) Ttulo de uma
comdia de Terncio.
Andrcus, -I, subs. pr. m. ndrico, nome de
homem (Cc. Fam. 16, 14, 1).
Andrscus, -i, subs. pr. m. Andrisco, homem
humilde, escravo ou de origem servil, que se
fz passar por filho de Perseu, ltimo rei da
Macednia, provocando assim a terceira
guerra ma-cednica (Flor. 2, 14, 3).
Andrus, -a, -um, adj. ndrio, natural de Andros
(Ter. And. 906).
Andrcls, -is, subs. pr. m. ndrocl*es, chefe
dos acarnanos (T. Lv. 33, 16, 4).
Andrclus, -i, subs. pr. m. ndroclo, escravo de
um procnsul romano na frica, que curou a
pata de um leo no deserto. Posteriormente
atirado s feras, aconteceu que o mesmo leo
o reconheceu, no lhe fazendo mal algum
(Sn. Ben. 2, 19, 1).
Androgn, -nis, subs. pr. m. Andrgeo, ou
Androgeo, ou Androgeu, filho de Minos, e
clebre participante dos jogos atenienses
(Prop. 2, 1, 62).
Androgenus, -a, -um, adj. De Androgeu
(Catul. 64, 77).
Androgs, - (Verg. En. 2, 371) e An-drogus, -
I (Ov. Met. 7, 458), subs. pr. m. Androgeu, o
mesmo que Androgeon. (Ov. Met. 7, 458).
androgyns, -is, subs. f. Mulher com coragem de
homem (V. Mx. 8, 3, 1).
androgymis, -i, subs. m. Andrgino, her-
mafrodita, o que tem dois sexos (Cc. Div. 1,
98).
Androllitia, -ae, subs. pr. f. Androlcia, antigo
nome de Magnsia (Pln. H. Nat. 5, 114).
Andromcha, -ae e Andromch, -s, subs. pr. f.
Andrmaca, filha de Hecio, rei de Tebas, e
esposa de Heitor (Verg. En. 3, 303).
Andromda, -ae, e Andromd, -s, subs. pr. f.
Andrmeda, filha de Cefeu, rei lendrio da
Etipia, e de Cassiopeia (Ov. Met. 4, 671).
ANDRONICUS 76 ANGUSTE

Andronicus, -i, subs. pr. m. Andronico. 1) Lvio
Andronico, natural de Tarento. Foi o
verdadeiro criador da poesia latina (Cc. Br.
72). 2) Nome de um amigo de Ccero (Cc. At.
5, 15, 3).
Andros (Andrus), -i, subs. pr. . Andros ilha das
Cidades (Ter. And. 222).
Androsthns, -is, subs. pr. m. Andrs-tenes,
nome de homem (Cs. B. Cv. 3, 80, 3).
nllus, -i, subs. m., v. annellus.
Anemuriensis, -, adj. Anemuriense, de
Anemrio (Tc. An. 12, 55).
Anemrium, -i, subs. pr. n. Anemrio,
promontrio e cidade de Cilicia (T. Lv. 33,
20, 4).
anthum (-thum), -5, subs. n. Endro, planta
odorfica (Verg. Buc. 2, 48).
anfrctus, -s, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Curvatura, sinuosidade, circuito (Cc. Nat. 2,
47). Da: 2) Desvio. dobra (Cs. B. Gal. 7, 46,
1). II Sent. figurado: 3) Circunlquio,
perodo (Cic. Div. 2, 127); (Cc. Part. 21).
Anga, -ae, subs. pr. f. Anga, cidade da Tesslia
(T. Lv. 32, 13, 10).
angllus, -i, subs. m. Pequeno canto, pequeno
ngulo (Lucr. 2, 428).
angina, -ae, subs. f. Angina, inflamao da
garganta (Plaut. Trin. 540).
angiprtus (angiportum), -s (-i), subs. m. e n.
Viela, beco, angiporto (Hor. O. 1, 25, 10).
Angina, -ae, subs. pr. f. Angicia, filha de Eetes,
irm de Medeia (Verg. En.
7, 759).
Anglii, -rum, subs. m. pl. Anglos, povo da
Germnia (Tc. Germ. 40).
ang, -is, -re, anxi, anctum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Apertar, estreitar (sentido fsico e
moral) (Verg. En.
8, 260). II Sent. figurado: 2) Opri
mir, atormentar (Cc. Tusc. 1, 83).
Donde, na voz passiva: 3) Angi: ator
mentasse (Cic. Tusc. 1, 22). Obs.:
Constri-se com orao infinitiva (Cc.
Br. 7) e com quod (Cc. At. 12, 4, 12).
O perf.: anxi ocorre em A. Gl. 1, 3, 8;
e o part. anctum em P. Fest. 29, 8.
angol-, v. angul-.
angor, -ris, subs. m. 1) Opresso (moral) T. Lv.
5, 48, 3). 2) Angstia, aflio (Cc. Tusc. 4,
18). 3) Amarguras, tormentos (pl.) (Cc.
Phil. 2, 37).
Angrivarii, -rum, subs. loc. m. pl. An-grivrios,
povo germnico (Tc. An. 2, 8).
anguen, -nis, subs. n., v. anguis.
anguicmus, -a, -um, adj. Angcomo, que tem
cobras na cabea, como cabelos (Ov. Met. 4,
699).
anguiclus, -i, subs. m. Cobrinha (Cic. Fin. 5,
42).
anguifer, -fera, -frum, adj. 1) Angufero, que
traz serpentes (Prop. 2, 2, 8). 2) Que alimenta,
que produz serpentes, cobras (Estc. Silv. 3, 2,
119). Obs.: A forma masc. substantivada
designa a constelao do Serpentrio (Anth.
761, 49).
anguigna, -ae, subs. m. f. Anggena, nascido
de uma serpente (Ov. Met. 3, 531).
anguimnus, -s (ou -I), adj. O que tem tromba
flexvel como uma serpente, o elefante (Lucr.
2, 537).
anguinus, -a, -um, v. anguinus (Ov. Trist. 4, 7,
12).
anguinum, -I, subs. n. vo de cobra (Pln. H.
Nat. 29, 52).
anguinus, -a, -um, adj. Anguino, de Ser pente,
semelhante cobra, serpente (Catul. 64,
193).
anguips, -edis, subs. m. Angupede, o que tem
ps tortos, terminados como a cauda de
serpente (Ov. Met. 1, 184).
anguis, -is, subs. m. e f. 1) Cobra, serpente (Cic.
Verr. 5, 124). O Drago (constelao) (Verg.
G. 1, 244). 3) O Serpentrio (constelao)
(Ov. Met. 8. 182). Obs.: Palavra rara na prosa,
algumas vezes feminina (Cc. Nat. 1, 101).
anguitnens, -tis, subs. m. A constelao do
Serpentrio (Cc. Nat. 2, 108).
angulris, -e, adj. Que tem cantos, ngulos,
angular (Cat. Agr. 14, 1).
angultus, -a, -um, adj. Que tem ngulos,
anguloso (Cc. Nat. 1, 66).
angulus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Canto
(de uma sala) (Petr. Sat. 29). Da: 2) ngulo
(Cs. B. Gal. 5, 13, 1), 3) Recinto, lugar
retirado (Cic. Cat. 2, 8). II Sent. figurado:
4) Quarto de estudo, sala de escola (Cic. De
Or. 1, 57).
angust, adv. I Sent. prprio: 1) Es-
treitamente, apertadamente, de modo apertado
(Cs. B. Civ. 3, 45, 1). II Sent. figurado: 2)
De modo limitado, restrito, acanhadamente, de
modo mesquinho, escassamente (Cc. Br.
233). Na lngua retrica: 3) Concisamente,
lacnicamente (Cc. Or. 117).
ANGUSTIA 77 ANIMADVRTO
Angusta,- ae, subs. f. (raro), angustiae, m, pl.
(comum). I Sent. pr-rio: 1) Espao
apertado, estreiteza, desfiladeiro (Cc. Fam.
2, 10, 2). Re-ferindo-se ao tempo: 2)
Brevidade, cur-ta durao (Cc. Verr. 1,
148). II Sennt. figurado: 3) Dificuldades,
apuros, precariedade (Cs. B. Civ. 2, 17,
3). Angstia, aflio (Cic. Nat. 1, 88). Obs.: O
sing. muito raro, dele s aparecendo um
exemplo em Ccero. angusticlvius, -I, subs. m.
Angusticlvio, o que usa uma banda estreita de
pr-pura na tnica, tribuno da plebe (Suet. 10).
angust, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Sent.
prprio e figurado: 1) Tornar estreito, estreitar,
apertar (Catul. 64, 359); (Cc Rep. 6, 21). Da:
2) Restringir, reduzir (Sn. Tranq. 8, 9).
angustum, -I, subs. n. e angsta, -rum, n. pl. I
Sent. prprio: 1) Espao estreito (T. Lv. 27,
46, 2). II Sent. figurado: 2) Situao crtica
ou difcil, perigo: res in angusto est (Cs. B.
Gal. 2, 25, 1) o negcio est em situao
crtica. Na lngua potica: 3) Augusta (n. pl.):
estreiteza (Verg. En. 2, 332).
angstus, -a. -uni, adj. I Sent. prprio: 1)
Estreito, apertado (Cs. B. Civ. 2, 25, 1). Da,
referindo-se ao tempo. 2) De curta durao,
curto, restrito (Cs. B. Civ. 3, 43, 2). II
Sent. figurado: 3) Limitado, acanhado, mes-
quinho (Cc. Fin. 1, 61). Na lngua retrica:
4) Seco. sutil (Cc. Or. 187).
anhelans, -ntis, part. prs. de anhlo, tomado
adjetivamente: anelante, esbaforido, ofegante
(Verg. En. 10, 837).
anhltus, -a, -um, part. pass. de anhlo.
anhlitus, -us, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Sopro, suspiro, respirao dificultosa (Sn.
Ep. 30, 14). Da: 2) Exalao (Cc. Div. 1,
115).
anhlo, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Respirar com dificuldade, estar
ofegante, anelar, arquejar (Verg. En. 5, 425).
Da, passou a ser empregado transitivamente
com o sentido de: 2) Exalar, respirar, exalar
vapores (Cc. De Or. 3, 41). II Sent.
figurado: 3) Respirar (Cc. Cat. 2, 1).
anhhis, -a, -um, adj. I Sent. prprio: D
Anelante, ofegante (Verg. G. 2, 135). Da: 2)
Que resfalfa, que torna-ofegante (Verg. G. 3,
496).
Anictus -i, subs. pr. m. Anicato, nome de um
liberto de tico (Cic. At. 2, 20, 1).
Anictus, -i, subs. pr. m. Aniceto, liberto da
famlia Cludia nomeado comandante da
esquadra de Miseno. encarregado da execuo
de Agripina (Tc. An. 14, 3).
Anicius, -I, subs. pr. m. Ancio ou Ansio, nome
de famlia romana (Cc. Br. 287).
anicla, -ae, subs. f. Velhinha (Cc. Div. 2, 36).
Anidus, -i, subs. pr. m. Anido, nome de
montanha da Ligria (T Lv 40. 38. 3).
Ann, -nis, Ano, -nis ou Aninus, -i, subs.
pr. m. nio, afluente do Tibre (Cc. Br. 54).
Aninsis, -e, adj. Aniense, do nio (Cc. Plane.
54).
Aninus, -a, -um, adj. Anieno, do nio (Verg.
G. 4, 369).
Anigros (Angrus), -i, subs. pr. m. ni-gros, rio
da Tesslia (Ov. Met. 15, 282).
anilis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Anil. de
velha (Verg. En. 7, 416). Da: 2) maneira
de uma velha (Cc. Tusc.
1, 93).
anilits, -ttis, subs. f. Velhice da mulher
(Catul. 61, 158). anliter, adv. Ao modo de
uma velha, como
uma velha (Cc. Nat. 3, 92). anima, -ae, subs.
f. I Sent. prprio:
1) Sopro, emanao, ar (Cc. Nat 2,
138). Da: 2) Alma (princpio vital),
sopro vital, vida (Cc. Tusc. 1, 19). 3)
Alma dos mortos (que se escapou do
corpo por ocasio do passamento), al
ma (em oposio ao corpo) (Cc. Rep.
6, 3). Obs.: Gen. are. animai (Lucr.);
dat. abl. pl. animabus (decadncia),
animblis, -e, adj. Vivificante (Cc. Nat.
2, 91).
animadvers, -nis, subs. f. I Sent. prprio:
1) Aplicao do esprito, ateno, observao
(Cc. Or. 183). Donde:
2) Censura, repreenso (Cc. Or 1951.
3) Punio, castigo, pena (Cc. Of. 3, 111).
animadversor, -ris, subs. m. Observador (Cc.
Of. 1, 146).
animadvrsus, -a, -um, part. pass. de ani-
madvrto.
animadvrti, perf. de animadvrto.
annadvrt, -is, -re, -verti, -versum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Aplicar o esprito a, prestar
ateno, notar (Cic.
ANIMAL 78 ANNINUS

Amer. 59). Da: 2) Observar, ver, reconhecer
(Cs. B. Civ. 3, 69, 3). 3) Notar, criticar,
censurar, repreender, punir, (Cc. Br. 316).
Obs.: Constri-se com obj. direto, com aus. e
inf., com ut e com aus. com ad ou in.
animal, -lis, subs. n. I Sent. prprio: 1) Ser
vivo, animal (geralmente refe-rindo-se aos
animais, por oposio aos homens) (Cc. Ac.
2, 37). 2) Animal (termo de injria) (Cc. Pis.
21).
animalis, -e, adj. 1) Que respira, animado:
animale genus (Lucr. 1, 227) a raa dos seres
vivos. 2) De ar, areo: (natura) vel terrena,
vel ignea, vel aninilis, vel hmida (Cc. Nat.
3, 34) (substncia) ou de terra ou de fogo, ou
de ar, ou de gua.
1 animans, -ntis. I Part. prs. de animo. II
Adj.: Animado, que vive, que respira, vivente
(Cc. Nat. 2, 78).
2. animans, -ntis, subs. m. f. e n. Ser vivo,
animal (Cc. Tim. 12).
animti, -nis, subs. f. Infuso de vida, ser
animado (Cc. Tim. 35).
1. animtus, -a, -um. I Part. pass. de
animo. II Adj. Sen. prprio: 1) Ani
mado (Cc. Top. 69). Da: 2) Disposto
(bem ou mal para com algum) (C.
Nep. Cim. 2, 4).
2. animtus, -us, subs. m. Respirao,
vida (Pln. H. Nat. 11, 7).
animo, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sen.
prprio: 1) Animar, dar vida a, vivificar (Cc.
Nat. 1, 110). Donde, em lngua potica: 2)
Transformar (Ov. Met. 14. 566). II Na voz
passiva: 3) Ter uma disposio particular de
esprito, estar disposto desta ou daquela
maneira: terrae suae solo et caelo acrius
animan-tur (Tc. Germ. 29) do solo e do
clima de sua terra tm uma disposio mais
ardente.
anims, adv. 1) Com coragem, corajosamente,
com energia (Cc. Of. 1, 92). 2) Com ardor,
apaixonadamente (Sn. Ep. 73, 5).
animsus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Corajoso, intrpido, ardente (Cc. Mil. 92).
Da: 2) Magnnimo, que tem grandeza de
alma (Sn. Prov. 5, 5). 3) Orgulhoso,
impetuoso (Ov. Met. 6, 206). 4) Apaixonado,
ardente (Tc. H. 1, 24).
animla, -ae, subs. f. (dim. de anima). Pequeno
spro de vida, almazinha (Cc. At. 9, 7, 1).
animulus, -I, subs. m. Amiguinho, cora-ozinho
(termo de carcia) (Plaut. Cas. 134).
animus, -i, subs. m. 1) Princpio pensante (em
oposio a corpus e anima), esprito, alma
(Cc. Tusc. 1, 80). Da: 2) Corao (como sede
da coragem, do desejo, das inclinaes e das
paixes), vontade, desejo, nimo (Cc. Marc.
8). 3) Sede do pensamento, pensamento, inte-
ligncia (Cc. De Or. 3, 67). Donde, na lngua
potica: 4) Carter, condio, natureza (Verg.
G. 2, 51).
anites = anates, pl. de ans, v. ans.
Anus, -i, subs. pr. m. nio, rei e sacerdote de
Delos (Verg. En. 3, 80).
Anna, -ae, subs. pr. f. Ana, irm e confidente de
Dido (Verg. En. 4, 9).
Anna Pernna, subs. pr. f. Ana Perena, velha
deusa romana, identificada por alguns com
Ana, irm de Dido (Macr. Saturn. 1, 12, 6).
Annaea, -ae, subs. pr. f. Ania, nome de mulher
(Cc. Verr. 1, 111).
Annaeus, -i, subs. pr. m. Aneu, nome de famlia
romana, a que pertenciam os Snecas e
Lucano (Cc. Verr. 3, 93).
1. annlis, -is, (subentendido: liber), subs. m. 1)
Livro de anais (geralmente usado no plural:
annles, -ium, (Cc. De Or. 2, 52). 2) Annales,
subs. pr.: Os Anais, ttulo de um poema pico
de nio. 3) Ttulo de uma obra de Tcito.
2. Annlis, -is, subs. pr. m. Analis, sobrenome
dos Vlios (Cc. Fam. 8, 8, 5).
annt = adnato.
anne, v. an.
annct (adnct), -is, -re, -nexi, -nxum,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Ligar a,
atar, unir (Cc. Nat. 2, 136). II Sent.
figurado: 2) Ajuntar, acrescentar (Tc.
An. 4, 28). Obs.: Constri-se com ad,
com dat. e com orao infinitiva. Annius, -,
subs. pr. m. Aneio, nome de
famlia romana (Cc. Fam. 15, 4, 2). annllus,
(anllus), -, subs. m. Anelzinho
(Hor. St. 2, 7, 8). annexi,
perf. de anncto.
1. annxus (adnxus), -a, -um, part. pass.
de anncto.
2. annxus (adnxus), -Os, subs. m. Reu
nio, conexo (Tc. Hist. 3, 34). Obs.:
S usada no abl. sg.
1. Anninus, -a, -um, adj. De nio (Cc. At. 4,
3, 3).
2. Anninus, -i, subs. pr. m. Aniano, nome de
um poeta romano (A. Gel. 6, 7).
ANNIBAL 79 ANNUUS

Annbal, v. Hannibal.
Anniceri, -rum, subs. pr. m. pl. Anic-rios,
discpulos de Anceris (Cc. Of. 3, 116).
Annicris, -is, subs. pr. m. Anceris, nome de
um filsofo cirenico (Lact. Inst. 3, 25, 16).
anniculus, -a, -um, adj. De um ano, com um
ano de idade (C. Nep. At. 19, 4).
annfer, -fera, -frum, adj. I Sent. prprio:
1) Que produz (frutos) todo o ano (Pln. H.
Nat. 16, 107). Donde: 2) Que se renova todos
os anos (Pln. H Nat. 19, 121).
Annisus (adnisus), -a, -um, part. pass. de
anntor.
annitndus (adntndus), -a, -um, gerun-divo
de anntor.
anntor (adnitor), -ris, -ti, -nixus ou -nsus
sum, v. dep. intr. I Sent. prprio: 1)
Apoiar-se em (sentido fsico e moral),
encostar-se a, firmar-se em (Cc. Lae. 88).
Da: 2) Dobrar-se com esforo, fazer esforo,
esforar-se (Sal. B. Jug. 43, 4).
Annus, -, subs. pr. m. nio, nome de famlia
romana, qual pertencia, entre outros, Milo,
defendido por Ccero (Cc. Mil.).
anniversrus, -a, -um, adj. Que volta todos os
anos, anual (Cc. Verr. 5, 84).
annxus (adnixus), -a, -um, part. pass. de
anntor.
ann = adno.
annna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Produo do ano, colheita do ano, colheita:
vectigal ex salaria annona sta-tuere (T. Lv.
29, 37, 3) estabelecer um imposto sobre a
produo anual do sal. Donde,
especialmente: 2) Colheita de trigo, provises
de trigo, provises, vveres (Cc. Dom. 12). II
Da, em sent. figurado: 3) Preo alto,
carestia, escassez (Cc. Agr. 2, 80).
annsus, -a, -um, adj. Carregado de anos, velho
(Verg. En. 6, 282).
annottor (adnottor), -ris, subs. m.
Observador, o que espia, toma nota de (Pln.
Pan. 49, 6).
annottus (adnottus), -a, -um, part. pass. de
annto.
anntnus, -a, -um, adj. De um ano, do
ltimo ano (Cs. B. Gal. 5, 8, 6). annt
(adnt), -s, -re, -vi, -atum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Pr uma nota ou um
sinal, anotar, tomar nota de
(Quint. 1, 4, 17). Da: 2) Notar, observar (Tc.
An. 13, 35). 3) Designar, destinar (Suet. Cal.
27).
ann (udnui), perf. de anno.
annuiturus (adnuitrus), -a, -um, part. fut. de
anno.
annulrius, (anulrus), -I, subs. n. Fabricante
de anis (Cc. Ac. 2, 86).
annultus (anultus), -a, -um, adj. Que tem ou
traz anel (Plaut. Poen. 981).
annlus (anlus), -I, subs. m. 1) Anel (do dedo)
(Cc. Of. 3, 38). 2) Anel (de cabelo), argola
(de cortina), qualquer espcie de anel, anel
com sinete, etc. (Marc. 2, 66); (Pln. H. Nat.
31, 62). 3) Anel de ouro (distintivo de
cavaleiro romano), ttulo ds cavaleiro romano
(Cc. Verr. 3, 176).
annumertus (adnumertus), -a, -um, part.
pass. de annumro.
annumr (adnumro), -s, -re, vi, -atum, v.
tr. Contar, contar no nmero de, incluir no
nmero de, acrescentar ao nmero de (Cc.
Verr. 2, 144). Obs.: Constri-se com aus.,
com dat. e com abl. com a prep. in.
annunti (adnunti), -s, -re, -v, -atum, v.
tr. Anunciar, fazer saber, relatar (Sn. Vit. 28).
ann (adn), -is, -re, -ni, -ntum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Conceder por um sinal de
cabea, fazer um sinal, aprovar com um
movimento de cabea, aprovar, consentir (Cc.
Cat. 3, 10). II Da: 2) Afirmar, confessar,
designar por um sinal, perguntar por um sinal
(Cc. Quinct. 18). Obs.: Constri-se
absolutamente, com dat., com aus. e com or.
interrogativa.
annus -, subs. m. I Sent. prprio: 1) Ano
(Cc. C M. 24). II Da, na lngua rstica: 2)
Produo de um ano, colheita: nec arare
terram aut expectare annum (Tc. Germ.
14) nem arar a terra nem esperar a colheita
(do ano). No sent. potico: 3) Estao (das
colheitas), outono (Verg. Buc. 2, 57).
annt (adnt), -s, -re, v. intr. Fazer sinal
afirmativo com a cabea, consentir (Plaut.
Merc. 437).
annum, -i, subs. n. (mais frequentemente:
anuua, -rum). Salrio de um ano, rendimento
anual, penso (Sn. Ben. 1, 9, 4).
aimus, -a, -um, adj. 1) Que dura um ano, de
um ano, anual, nuo (Cc. Sest. 137). 2) Que
volta cada ano (Cc. Inv. 1, 34).
ANOMALIA 80 ANTECSSI

anomalia, -ae, subs. f. Anomalia, irregularidade
(Varr. L. Lat. 9); (A. Gl. 2. 25, 1).
Anquillria, -ae, subs. pr. f. Anquilria, cidade
da costa da frica (Cs. B. Cv. 2, 23, 1).
anquir, -is, -re, -quisivi, -qusitum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Procurar com cuidado,
examinar, procurar (Cc. Of. 1, 11). II Da,
na lngua jurdica: 2) Fazer uma investigao
judicial, processar, acusar, perseguir (T. Lv.
6, 20, 12). Obs.: Constri-se com abl., com a
prep. de, com gen. ou abl. (de crime). As
formas derivadas do perfeito so sempre
sincopadas: anquisissent (T. Lv. 2, 52, 5).
anquisvi, perf. de anquir.
ansa, -ae subs. f. I Sent. prprio: 1) Asa, cabo
(Verg. Buc. 3, 45). II Sent. figurado: 2)
Ocasio, oportunidade (Cc. Lae. 59).
anstus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Provido de asas (Varr. L. Lat. 5,
121). II Sent. figurado: 2) Com as
mos nas cadeiras (Plaut. Pers. 308).
1. anser, -ris, subs. m. Pato, ganso (no fem. a
fmea do pato, pata) (Cic. Amer. 56).
2. Anser, -ris, subs. pr. m. nser. 1) Amigo
de Antonio (Cc. Phil. 13, 11).
2) Poeta latino (Ov. Trist. 2, 435).
Antaeus, -I, subs. pr. m. Anteu, gigante
filho de Posseidon e de Gaia, morto por
Hrcules (Ov. Met. 9, 184). Anandrius. -a,
-um, adj. De Antandro
(Cc. Q. Fr. 1, 2, 4). Antndros (-us), -, subs.
pr. f. Antandro,
cidade da Msia (Plin. H. Nat. 5, 123).
1. ante, prep. de aus. 1) Diante de, na presena
de, perante (ideia de lugar): ante oppidum
considere (Cs. B. Gal 7, 79, 4) tomar
posio diante da cidadela. 2) Antes de (ideia
de tempo): ante primam confectam vigiliam
(Cs B. Gal 7, 3. 3) antes de terminada a
primeira viglia. Em abreviatura: a.d. = ante
diem. 3) Mais que (ideia de superioridade, em
estilo potico): scelere ante alios immanior
omnes (Verg. En. 1, 347) o mais monstruoso
celerado de todos os outros. Obs.: s vezes,
nos poetas, vem posposta palavra com a qual
est construda (Lucr. 3, 67); (Ov. F. 1. 503).
2. ante, adv. I Sent. local: 1) Diante. adiante,
antes (Cc. Ac. 2, 125). II
Sent. temporal: 2) Dantes, anteriormente,
antes (Cc. Tusc. 1, 99); (Cs. B. Cv. 3, 105,
2).
ant, adv. At agora, at ento, antes (Cc.
Pomp. 13). Obs.: Seguido de quam significa:
antes que (Cc. Dej. 30).
antectus, -a, -um, part. pass. de antego.
anteg (= ante ago), -is, -re, v. tr. Conduzir
adiante, frente.
anteambl, -on is, subs. m. Antembulo,
escravo que vai na frente do senhor (batedor)
(Marc. 2, 18, 5).
antequam, adv. Antes que (Cc. Dej. 30).
Antecnem, subs. pr. indecl. Procio,
constelao antes da Cancula (Cc. Nat. 2,
114).
antecapi, -is, -re, -cpi, -cptum (-cp-tum), v.
tr. 1) Tomar antes, obter antes, receber antes,
antecipar, preceder (Sal. B. Jug 50, 1). 2)
Antecipar, preceder (Sal. C. Cat. 55, 1).
antecptus, -a, -um, part. pass. de ante-capo.
antecdens -ntis. I Part. prs. de antecedo. II
Adj.: 1) Antecedente. precedente, anterior
(Cc. Fat. 24). III Substantivamente (neutro
e em oposio a consequens): 2) Antecedente
(Cc. Top. 88). Obs.: Frequentemente usado no
plural: os antecedentes (Cc. Top. 53).
antecedo, -is, -re, -essi, -cssum, v. intr. e tr. I
Sent. prprio: A) Intr.: 1) Caminhar na
frente, marchar na frente, anteceder, preceder
(Cc. Phil. 2, 58). B) Tr.: 2) Preceder (no
tempo ou no espao) (Cs. B. Gal. 4. 11, 2). 3)
Chegar na frente, anteceder (Cs. B. Civ. 3,
75, 3). II Sent. figurado: 4) Exceder
(sentido fsico e moral), ultrapassar, levar
vantagem (Cs. B. Gal. 3, 8, 1). Obs.:
Constri-se com dat., aus., abl. e
absolutamente.
antecll, -is, -re, v. intr. e tr. (S usado na
comparao). Elevar-se acima dos demais,
distinguir-se. ultrapassar, exceder, ser
superior. A) Intr. (Cc. Mur. 24). B) Tr. (Tc.
An. 14, 55, perodo imperial). Obs.: Constri-
se com dat. (Cc. Of. 1, 107), com aus. e com
abl.
. de relao.
antecp, perf. de antecapio.
antecptus = antecptus, -a, -um, part. pass. de
antecapi.
antecssi, perf. de antecedo.

ANTECESS
81 ANTQUAM

Antecess, -nis, subs. f. 1) Antecedncia,
precedncia (Cic. Tim. 37). 2) Antecedente,
fato que precede (Cc. Of.
1, 11)
antecessor, -ris, subs. m. 1) Batedor (Suet. Vit.
17, 2). 2) Predecessor, precursor, antecessor
(Apul. u. 9); (Lact. Inst. 2, 8, 5).
1 antecssus, -a, -um, part. pass. de antecedo.
2 antecssus, -Os, subs. m. Antecipao '(Sn
Ben. 4, 42, 4).
antecrsor, -ris, subs. m. Guarda avanada,
explorador, batedor (no pl.) (Cs. B.Gal. 5,
47, 1).
ante, -is, -Ire, anti (antu) ou anteivi (antivi),
antetum (antitum), v. intr. e tr. A) Intr.: I
Sent. prprio: 1) Ir na frente, adiante, preceder
(Cic. Agr. 2. 93). II Da, em sent. figurado:
2) Ultrapassar, exceder (Cc. Lae. 69). B) Tr.:
1) Preceder algum (Hor. O. 1, 25, 19). 2)
Antecipar, prevenir (Tc. An 5, 6). Obs.: Os
prosadores e poetas da poca imperial usam o
pre-vrbio na forma sincopada: ant: anteat
(Ov. Am. 2, 276), antissent (Tc. An. 3, 69).
antefr, -fers, -ferre, antetli anteltum, v. tr. 1)
Levar adiante (Cs. B. Civ. 3, 106, 4). 2)
Preferir (Cc. Or. 23).
antefixa, -rum, subs. n. pl. Antefixa, pequenas
figuras decorativas colocadas verticalmente
frente das telhas, no vrtice e nas beiras dos
telhados, e que serviam tambm de goteira (T.
Lv. 34, 44).
antefixus, -a, -um, part. pass. do desusado
antefigo, tomado adjetivamente: an-tefixo,
pregado diante, na frente (Tc. An. 1, 61).
antegredior, -ris, -grdi, -grssus sum, v. dep.
tr. Caminhar adiante, marchar na frente, ir
antes, preceder (sent. pr prio e figurado)
(Cic. Nat. 2, 53).
antegrssus, -a, -um, part. pass. de ante-gredior.
Antehab, -s, -re, v. tr. Preferir (Tc. An.
1, 58).
anthc, adv. At agora, anteriormente
I(Cc. Fam. 12, 23, 3). Antius, -i,
subs. pr. m. Anteio, nome de homem
(Tc. An. 2 6). anteii ou anti, psrf.
de anto. anteivi ou antivi, perf. de
anteo. anteltus, -a, -um, part. pass.
de antefro.
antelogium, -i, subs. n. Prlogo (Plaut. Men. 13).
antelcnum, -i, subs. n. Aurora (Sn. Ep. 122,
1).
antelucnus, -a, -um, adj. Antes de amanhecer,
at amanhecer, matinal (Cc. Cat. 2, 22).
antemeridinus, -a, -um, adj. Que antes do
meio-dia, matinal (Cc. De Or. 3, 22).
antemisi, perf. de antemitto.
antemissus, -a, -um, part. pass. de antemitto.
antemitto, -is, -re, -misi, -missum, v. tr. Mandar
adiante, enviar antes Obs.: A melhor forma
ante mitto.
1. antmna, -ae, subs. f. Antena (de um navio)
(Cs. B. Gal. 3, 14, 6).
2. Antmna, -ae, e Antmnae, -runi, subs. pr. f.
Antena ou Antenas, cidade dos sabinos, no
Lcio antigo (Varr. L. Lat. 5, 28).
antnna, v. antmna.
Antenor, -ris, subs. pr. m. Antenor, um dos
chefes troianos, amigo de Pramo (Ov. Met.
13, 201) .
Antenorus, -a, -um, adj. De Antenor, relativo a
Antenor (Marc. 1, 77).
Antenorides, -ae subs. m. Descendente de
Antenor (Verg. En. 6, 484).
anteoccupti, -nis, (melhor: ante oc-cupati),
subs. f. Antecipao, ato de antecipar uma
objeo, anteocupao (Cc. De Or. 3, 205).
anteparta, -oruin, n. pl. Bens adquiridos antes
(Plaut. Trin. 643).
antps, -pedis, subs. m. P da frente (Cc. Arat.
454).
antepilnus, -, sub. m. Antepilano, soldado das
primeiras linhas (T. Lv. 8, 8, 7).
antepoll, -s, -re, v. tr. Ultrapassar (Apul.
Met. 7, 5).
antepn, -is, -re, -posi, -positum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Pr adiante, antepor (Tc.
An. 15, 32). II Ssnt. figurado: 2) Preferir,
dar preferncia a (Cc. Br. 68).
antepositus, -a, -um, part. pass. de antepn.
antposi, perf. de antepn.
anteptens, -ntis. Adj.: mais poderoso,
superior, antepotente (Plaut. Trin. 1116).
antquam (ou ante quam), conj. Antes que (Cc.
Mur. 2). Obs.: Constri-se com indicativo e
subjuntivo. Cona indicativo indica uma
simples relao tem
ANTRS 82 ANTIGONEA

poral, enquanto que com o subjuntivo indica
ainda certos matizes lgicos ou estilsticos.
Antrs, -tis, subs. pr. m. Antero. 1) Irmo e
companheiro de Eros, deus do amor
correspondido (Cc. Nat. 3, 60).
2) Escravo de tico (Cc. At. 9, 14, 3).
antes, -um, subs. m. 1) Fileiras (de
cepas de vinha) (Verg. G. 2, 417). 2) Canteiros
(de plantas, flores) (Col. 10, 376).
antesignnus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Antessignano, soldado que combate diante das
insgnias, soldado da primeira linha (T. Lv. 22,
5, 7). 2) An tessignanos, soldados que
combatiam diante das insgnias ou bandeiras
cuja defesa lhes era confiada (no pl.) (Cs. B.
Civ. 1, 43, 3). II Sent. figurado:
3) Chefe, comandante (Cc. Phil. 2, 29).
antesttus, -a, -um, part. pass. de antstor.
antsti, perf. de antsto.
antst (ou antst), -s, -re, -stt (ou stiti),
v. intr. I Sent. prprio: 1) Estar frente de,
diante de, no primeiro lugar (Cc. Rep. 3, 28).
II Sent. figurado: 2) Levar vantagem,
exceder, ultrapassar (Cc. Inv. 2, 2). Obs.:
um verbo are. raro.
antstor, -ris, -ri, -tns sum, v. dep. tr. Tomar
por testemunha (Cc. Mil. 68).
antetll, perf. de antefro.
antevn, perf. de antevenlo.
anteven, -is, -ire, -vni, -vntum, v. intr e tr. I
Sent. prprio: 1) Vir antes. chegar antes,
antecipar-se (Verg. G. 3, 70). II Sent.
figurado: 2) Ex-ceder, ser superior a, tornar-se
maior, superior (com dat.) Obs.: Empregado
transitivamente tem os mesmos sentidos (Sal.
B. Jug. 48, 2).
antevrti (antevrt), perf. de antevrto.
antevrt (antevrt), -is, -re, -verti, (-vrti),
-vrsum (-vrsum), v. intr. e tr. I Sent.
prprio: A) Intr.: 1) Ir na frente, preceder,
chegar antes (Ter. Eun. 738). II Sent.
figurado: 2) Prevenir (Cc. Mil. 45). B) Tr.: 3)
Anteci par, prevenir, (Apul. Met. 1, 10). 4)
Preferir (Cs. B. Gal. 7, 7, 3).
antevrtr = antevrt.
antevid = ante vido.
antevl, -s, -re, v. tr. Passar na frente voando
(Estc. Theb. 3, 427).
Anthea, -ae, subs. pr. f. Antia, cidade da
Lacnia (Pln. H. Nat. 4, 16).
Anthdn, -nis, subs. pr. f. Antdon, cidade da
Becia (Ov. Met. 13, 905).
Anthedonius, -a, -um, adj. De Antdon (Estc.
Theb. 9, 291).
Anthemsia, -ae, subs. pr. f. Antemsia, cidade
da Mesopotmia (Pln. H. Nat. 5, 86).
Anthemsias, -adis = Anthemsia (Tc. An. 6,
41).
Anthemsium, -i = Anthemsia (Eutr. 8, 3).
Anthes, -i ou -os, subs. pr. m. Anteu,
companheiro de Eneias (Verg. En. 12, 443).
Obs.: Acus. sing.: Anthea (Verg. En. 1, 181).
Antis, -tis, e Antits, -um, subs. loc. m. Os
anciates, habitantes de ncio (T. Lv. 27,
38).
Antict, -nis, e Anticatns, -um, subs. pr.
m. Anticato ou Anticates, ttulo de dois
trabalhos de Csar (Quint. 1,
5, 68).
anticipti, -nis, subs. f. Conhecimento
antecipado, pressentimento (Cc. Nat. 1, 43).
anticiptus, -a, -um, part. pass. de anti-cipo.
anticip, -s, -re, -v, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tomar antecipadamente, antecipar
(Varr. Men. 48). II Sent. figurado: 2) Levar
vantagem, ultrapassar (Cic. Nat. 1, 76).
1. anticus, -a, -um, adj. Que est adiante,
anterior (Cc. Tim. 10).
2. anticus, v. antiquus.
Anticyra, -ae, subs. pr. f. Antcira. 1) Nome de
trs cidades, clebres pela produo de elboro
(Hor. A. Pot. 300). 2) Cidade da Fcida, no
golfo de Corinto (T. Lv. 32, 18, 4). 3) Cidade
da Lcrida (T. Lv. 26, 25, 1). 4) Por si-
ndoque, o elboro (que se julgava eficaz no
tratamento da loucura) (Prs. 4, 16).
antid = anteo.
antidtum, -i, subs. m. ou n. Antdoto, contra
veneno (Celso 5, 23); (A. Gl. 17,
6, 6).
Antigns, -is, subs. pr. m. Antgenes, nome de
homem (Verg. Buc. 5, 89).
Antigenids, -ae, subs. pr. m. Antigni-das,
msico clebre (Cc. Br. 187).
Antign, -s, e Antigna, -ae, subs.- pr. f.
Antgona, filha de dipo e Jocasta (Prop. 2, 8,
21).
Antigona, -ae, subs. pr. f. Antigonia, cidade
do Epiro (T. Lv. 32, 5, 9).
ANTIGONENS
IS
83 ANTIQUUS


Antigonia, v. Antigona.
Antignus, I, subs. pr. m. Antgono. 1) Nome
de vrios reis da Macednia (Cc. Of 2 48). 2)
Nome de um liberto (Cc. Fam. 13, 33).
Antilibnus, -i, subs. pr. m. Antilbano,
cordilheira da Sria (Cc. At. 2, 16, 2).
Antilchus, -i, subs. pr. m. Antloco, filho de
Nestor (Hor. O. 2, 9, 14).
Antimchus, -I, subs. pr. m. Antmaco. 1) Poeta
grego, cultor da elegia e da epopeia (Cc. Br.
191). 2) Centauro (Ov. Met. 12, 460).
antinomia, -ae, subs. f. Antinomia, oposio de
duas leis (Quint. 7, 7, 1).
Antinus, -I, subs. pr. m. 1) Antnoo, um dos
pretendentes de Penlope (Prop. 4 5 8). 2)
Escravo de Adriano, de rara beleza que,
morrendo afogado no Nilo, o imperador fz
divinizar (Tertul. Apol. 13).
Antiocha, v. Antiochla.
Antiochnss, -ium, subs. m. Antioquen-ses, ou
antioquenos, habitantes de Antioquia (Tc.
Hist. 2, 80).
Antiochnsis, -e, adj. Do rei Antoco, o Grande
(V. Max. 3, 7, 1).
Antiochus, -a, -um, adj. 1) De Antoco (o
filsofo). 2) Antiochla (n. pl.): opinies de
Antoco (Cc. Ac. 2, 115).
Antiochia (Antiocha), -ae, subs. pr. f.
Antioquia, capital da Sria, uma das cidades
mais povoadas, mais ricas e mais cultas do
Oriente (Cs. B. Civ. 3, 102, 6).
Antiochii, -rum, subs. m. Antocos, discpulos
do filsofo Antoco (Cc. Ac. 2, 70).
Antiochinus, -a, -um, adj. Do rei Antoco, o
Grande (Cc. Phil. 11, 7).
Antichis, -idis, subs. pr. f. Nome dado ao mar
Cspio (Pln. H. Nat. 2, 167).
Antiochius, -a, -um, v. Antiochus, -a, -um.
Antichus, -I, subs. pr. m. Antoco. 1) Nome
dado a vrios reis da Sria (Cc. De Or. 2, 75).
2) Nome de um filsofo acadmico, mestre de
Ccero e de Bruto (Cc. Ac. 2, 132).
Antipa, -ae, e Antip, -s, subs. pr. f. Antopa.
1) Filha do tebano Nicteu, de beleza
extraordinria (Prop. 3, 13, 21). 2) Esposa de
Piero, me das Pirides (Cc. Nat. 3, 54).
Antipter, -tri, subs. pr. m. Antpatro. 1) General
de Alexandre, a quem ste deixou no governo
da Macednia, durante suas campanhas (Cic.
Of. 2, 48). 2) Nome de vrios filsofos (Cc.
Tusc. 5, 107), etc.
Antipatra, -ae, subs. pr. f. Antiptrea, cidade da
Ilria ou da Macednia (T. Lv. 31, 27, 2).
Antiphts, -ae, subs. pr. m. Antfates. 1) Rei
dos Lestriges (Hor. A. Pot. 145). 2) Filho
de Sarpedonte (Verg. En. 9, 696).
Antiphilus, -i, subs. pr. m. Antfilo, nome de
homem (T. Lv. 33, 1).
Antiph, -nis, ou Antiphn, -ntis, subs. pr. m.
Antifonte, o mais antigo dos oradores ticos
(Cc. Br. 47).
antpodes, -um, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Antpodas. II Da, em sent. figurado: 2)
Pessoas que fazem da noi-te dia e do dia noite
(Sn. Ep. 122, 2).
antiqurius, -a, -um. I Adj. 1) Relativo
antiguidade, de antiqurio. 2) Antiqurio, o
que gosta de antiguidades (subs. m.) (Tc. D.
21). II subs. f. Antiquria, -ae: 3) Mulher
que gosta da antiguidade (Subs. f.) (Juv. 6,
454).
antiqutus, -a, -um, part. pass. de antiquo.
antiqu, adv. moda antiga (Hor. Ep. 2, 1, 66).
antiquits, -ttis, subs. f. 1) Antiguidade (tempo
passado) (Cc. Br. 60). 2) Costumes antigos,
carter antigo, a antiga simplicidade (Cc.
Verr. 3, 209).
antiquitus, adv. 1) Desde a antiguuida-de (Cs.
B. Gal. 6, 4, 2). 2) Na antiguidade, nos tempos
antigos, antigamente (Cs. B. Gal. 2, 4, 1).
antiquo, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Rejeitar (uma
lei, uma proposta de lei) (Cc. Leg. 3, 38).
Obs.: Muito usado na lngua jurdica.
antiquus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Antigo, velho, passado, de outrora (Cc. Tusc.
5, 10). II Sent. figurado: 2) Mais
importante, prefervel, muito notvel (no
comparativo an-tiquior e no superlativo
antiquis-sinms usado metaforicamente)
(Cc. Div. 1, 27). 3) Antiqui (m. pl.): os an-
tigos escritores, os homens de outras eras (Cc.
Or. 218). Obs.: A forma anticus tambm
encontrvel (T. Lv. 38, 17, 20).

ANTISSA 84 APAGE

Antissa, -ae, subs. pr. f. Antissa, cidade na costa
oriental da ilha de Lesbos, destruda pelos
romanos (T. Lv. 45, 31, 14).
Antissae, -rum, subs. m. pl. Antisseus,
habitantes de Antissa (T. Lv. 45, 31,14).
antistes, -His, subs. m. e f. 1) Antstite, pontfice,
sacerdote, sacerdotisa (Cc. Dom. 104); (T.
Liv. 1, 20). 2) Mestre (Cc. De Or. 2, 202).
Antisthns, -is, subs. pr. m. Antstenes, filsofo
ateniense, contemporneo de Scrates e
Plato, o fundador da escola cnica (Cc. Nat.
1, 32).
antistita, -ae, subs. f. Sacerdotisa (Cc. Verr. 4,
99).
Antistius, -i, subs. pr. m. Antstio, nome de
vrias personagens romanas, entre as quais o
jurisconsulto Antistio La-beo (T. Lv. 45,
17).
antist = antst.
antithtn (um), -i, subs. n. Oposio (Prs. 1,
86).
Antium, -i, subs. pr. n. ncio. cidade do Lcio,
perto da foz do Tibre, bero de Calgula e de
Nero (Cc. At. 2, 8, 2).
antl = ancl.
Antninae, -rnm, subs. f. pl. Discursos do
orador Antonio (Cc. Verr. 5, 32).
Antonininus, -a, -um, adj. De Antonino (nome
de vrios imperadores romanos) (Eutr. 8, 10).
Antoninus, -i, subs. pr. m. Antonino, nome de
vrios imperadores romanos.
Antnius, -i, subs. m. Antonio. 1) Marco
Antnio (o orador), um dos maiores oradores
de seu tempo, muito apreciado por Ccero
(Cc. Br. 139). 2) O trinviro, neto do
precedente, general e estadista romano,
companheiro de lutas de Csar e inimigo de
Ccero, que contra le escreveu e pronunciou
as clebres Filpicas (Cc. Phil. 1, 1, etc).
antonomsia, -ae, subs. f. Antonomsia, termo
de gramtica (Quint. 8, 6, 29).
Antrs, -ae, ou -is, subs. pr. m. Antores,
companheiro de Hrcules (Verg. En. 10, 177).
antruni, -i, subs. n. Antro, gruta, caverna,
cavidade (Verg. En. 5, 19).
antro = amptro.
Anbis, -is (-dis), subs. pr. m. Anbis, deus
egpcio (Verg. En. 8, 698).
nulrius, -a, -um, v. annularius.
nultus, v. annultus.
nlus, v. annlus.
1. nus, -i, subs. m. 1) Anel (Plaut. Men.
85;. 2) nus (Cc. Fam. 9, 22, 2). Obs.:
O sentido de anel passou a ser atri.
budo ao diminutivo anlus.
2. anus, -us, subs. f. I Sent. prprio;
1) Velha (Cc. Tusc. 1, 48). Donde: 2)
Velha feiticeira (Hor. St. 1, 9, 30).
Como adj. 3) Velho, velha (Suet
Ner. 11); (Catul. 68, 46).
anxi, perf. de ang.
anxi, adv. Sent. prprio: com ansiedade,
ansiosamente, com inquietao (Sal B. Jug.
82, 3).
anxits, -ttis, subs. f. I Sent. pr prio: 1)
Ansiedade, desassossego, in quietao (Cc.
Tusc. 4, 37). II Sent, figurado: 2)
Escrpulo, preocupao es crupulosa (Tc. D.
39).
anxifer, -fera, -frum, adj. Que atormen ta,
atormentador (Cc. Tusc. 2, 21).
anxitud, -inis, subs. f., v. anxits. An siedade
(Cc. Rep. 2, 68).
anxus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Ansioso, inquieto, atormentado (Sal. B. Jug.
11, 8). Da: 2) Penoso, angustiante, incmodo
(Verg. En. 9, 88). II
Sent. figurado: 3) Sem repouso, vi
gilante (Sn. Brev. 12, 2).
Anxur, -uris, subs. pr. m. nxur, guerreiro
rtulo (Verg. En. 10, 154).
Anxrs, -tis, subs. m. De nxur (T. Lv. 27,
38, 4).
Anxurus, -i, subs. pr. m. nxuro, epteto de
Jpiter, adorado em nxur (Verg. En. 7,
799).
Anytus, -I, subs. pr. m. nito, um dos
acusadores de Scrates (Hor. St. 2, 4, 3).
Aoed, -s, subs. pr. f. Aede, uma das quatro
musas primitivas (Cc. Nat. 3, 54).
Aonia. -ae, subs. pr. f. Ania, nome mitolgico
da Becia, derivado de Aon, filho de Netuno e
antigo rei da Becia (A. Gl. 14, 6, 4).
Aonidae, -um, subs. loc. m. Os anidas, naturais
da Ania (Estc. Th. 2, 697).
Aonides, -um, subs. pr. f. As Anidas, i., as
Musas (Ov. Met. 5, 333).
Aonius, -a, -um, adj. Anio, da Ania (Ov. Met.
3,339).
Arnos, -i, subs. pr. m. Aornos, pntano da
Campnia (Verg. En. 6, 242).
Aorsi, -rum, subs. loc. m. Aorsos, povo
srmata (Tc. An. 12, 15).
apge, nterj. Afasta-te! fora! para trs! (Plaut.
Amph. 580).
APAMEA 85 APHRODISIUM

Apama, -ae, subs. pr. f. Apamia, 1) Cidade da
Sria, cujo nome se deriva de Apama, mulher
do rei Seleuco Nicator (Cic. Fam. 12, 12). 2)
Cidade da Frigia, fundada por Antoco III
Soter, que lhe deu esta denominao tirada do
nome de sua me Apama (Cic. At. 5, 16).
Apamnsis, ou Apamensis, -is, adj.
Apameense, da cidade de Apamia (Frigia)
(Cic. At. 5, 21, 9).
Apamia, -ae, v. Apema.
Apelaurus, -i, subs. pr. m. Apelauro, cidade ou
canto da Arcdia (T. Lv. 33, 14).
apelits ou aphlits, -ae, subs. m. Vento leste
(Pln. H. Nat. 2, 119); (Catul. 26, 3).
Aplla, -ae, subs. pr. m. Apela, 1) Nome de um
liberto (Cic. Fam. 7, 25, 2). 2) Nome de um
judeu (Hor. St. 1, 5, 100).
Aplis, -is, subs. pr. m. Apeles, o maior pintor
da antiguidade nascido na J-nia (Cic. Br. 70).
Appellus, -a, -um, adj. De Apeles (Marc. 7, 83).
Apenninus, -, v. Appennnus.
1. aper, -pri, subs. m. 1) Javali (Cc. Verr. 4,
95). 2) Espcie de peixe (Pln. H. Nat. 11,
267).
2. Aper, -pri, subs. pr. m. per (nome de um dos
interlocutores do Dilogo dos Oradores de
Tcito).
Aperantia, -ae, subs. pr. f. Aperncia, pequena
provncia da Tesslia (T. Lv.
36, 33).
Apernti, -rum, subs. loc. m. Aperantos,
habitantes de Aperncia (T. Lv. 43,
22, 11).
aperibo, fut. imperf. arc. de aperio (Plaut. Truc.
763).
aperi, -is, -Ire, -peru, -prtum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Abrir: alicui portas aperire (Cc.
Phil. 3, 32) abrir para algum as portas da
cidade. Donde: 2) Descobrir (sentido fsico e
moral), mostrar, desvendar: caput, partes
corporis aperire (Cic. Phil. 2, 77) descobrir a
cabea e as partes do corpo. 3) Abrir, fender,
furar, cavar, escavar (T. Lv. 1, 55, 2). 4)
Abrir-se (refl.) (Cc. Div. 1, 74). II Sent.
figurado: 5) Expor, mostrar, esclarecer,
explicar (Cc. Fin. 4, 67). 6) Na lngua das
finanas: abrir um crdito (Cc. At. 5, 1, 2).
aperte, adv. Abertamente, publicamente, com
clareza, s claras (Cic. Cat. 1, 12); (Cc. Com.
43).
aprt, -as, -re, v. tr. freq. Abrir, descobrir
(Plaut. Men. 910).
aprtum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) Lugar
descoberto, plancie (T. Liv. 23, 46, 10). Da:
2) Ao ar livre (T. Lv. 43, 18, 8). II Sent.
figurado: 3) Abertamente, s claras: in aperto
esse (Tc. Hist. 4, 4) estar s claras.
aprtus, -a, -um. A) Part. pass. de aperio. B) Adj.
I Sent. prprio: 1) Aberto (Cc. Amer. 65).
2) Descoberto, nu (Cs. B. Civ. 1, 71, 1). II
Sent. figurado: 3) Sereno, claro, manifesto
(Cc. Div. 1, 2). 4) Aberto, livre (Cc. Phil. 14,
17).
5) Franco, sincero, leal (Cic. Of. 3, 57).
6) Sent. pejorativo: sem carter, descarado,
impudente (Cc. Clu. 48). Na lngua militar: 7)
Declarado (Cc. Dom. 29). 8) Descoberto, sem
defesa (Cs. B. Gal. 7, 50, 1). Obs.: Note-se a
expresso apertum est (Cc. Fin. 5, 34)
claro que.
aperi, perf. de aperio.
Aps, v. apis 1.
apex, -cis, subs. m. 1) Ponta, cimo (sent. prprio
e figurado): auge, fastgio, pi ce ou apex
(Verg. En. 4, 246). 2) Parte superior do barrete
dos flmines (pequena vara envolvida em l;
em seguida passou a designar o prprio bar-
rete, tiara, mitra, coroa real) (T. Liv. 6, 41, 9);
(Cc. Leg. 1, 4). 3) Crista, penacho (Verg. En.
10, 270). 4) Lingua de fogo (potico) (Verg.
En. 2, 682). Sent. figurado: 5)
Embelezamento, sutileza (Cic. C. M. 60).
Aphareus, -I, subs. pr. m. Afareu, nome de um
centauro (Ov. Met. 12, 341).
aphlits, v. apelites.
Aphidas, -ae, subs. pr. m. Afidas, nome de um
centauro (Ov. Met. 12, 317).
Aphidna, -ae, subs. pr. f. Afidna, nome de um
demo da tica (Ov. F. 5, 708).
aphrctus, -i, subs. f. ou aphrctum, 4, subs. n.
Navio sem coberta (Cc. At. 6, 8, 4).
Aphrodisa, -rum, subs. pr. n. Afrodsias, festas
em honra de Vnus (Plaut. Poen. 191).
Aphrodisias, -adis, subs. pr. f. Afrodisa-de: 1)
Cidade da Cilicia (T. Lv. 33, 20, 4). 2)
Cidade e promontrio da Caria (T. Lv. 37, 21,
5).
Aphrodsium, -i, subs. pr. n. Afrodsio, cidade
do Lcio, onde havia um templo de Afrodite
(Pln. H. Nat. 3, 57).
APICTUS APPARATUS

apictus, -a, -um, adj. Coberto com o barrete dos
flmines (Ov. F. 3, 397).
Apicius, -I, subs. pr. m. Apcio, nome de um
gastrnomo clebre (Tc. An. 4, 1).
apicla, -ae, subs. . (dim. de apis) Pequena
abelha, abelha (Pln. H. Nat 7, 85).
Apidnus, -i, subs. pr. m. Apdano, rio da
Tesslia (Ov. Met. 1, 580).
apinae, -rum, subs. f. pl. Ninharias (Marc. 1,
113).
Apilae, -rum, subs. pr. f. pl. Apolas, cidade do
Lcio (T. Lv. 1, 35, 7).
Apin, -nis, subs. pr. m. Apio. 1) Re-tor do
tempo de Tibrio (Plh. H. Nat. 30, 18). 2)
Sobrenome de um Ptolomeu, rei de Cirene
(Cc. Agr. 2, 51).
1. apis, -is, subs., f. Abelha (Cc. Tusc.
2, 52). Obs.: Geralmente usado no plu
ral: apes, apium ou a puni.
2. Apis, -is, subs. pr. m. O boi pis, ado
rado no Egito (Cc. Nat. 1, 82).
apiscor, -ris, -pisei, aptus sum, v. dep. tr. incoat.
I Sent. prprio: 1) Atingir, alcanar (Cc.
At. 8, 14, 3). II Sent. figurado: 2) Obter,
alcanar, ad quirir (Cc. Leg. 1, 52). 3)
Alcanar pela inteligncia, compreender
(Lucr. 1, 488). 4) Atacar (tratando-se de doen-
a) (Lucr. 6, 1235).
apium, gen., v. apis 1.
aplstre, -is, subs. n. Aplustres, ornatos da popa
de um navio (Juv. 10, 136). Obs.: Geralmente
usado no plural:
aplustria, -ium e aplustra, -rum.
apoclti, -rum, subs. m. Apocletos (magistrados
da Etlia) (T. Lv. 35, 34, 2).
Apocolocynthsis, -is, subs. pr. f. Apo-
colocintose, ttulo de uma stira de Sneca,
para expor Cludio ao ridculo (a metamorfose
em abbora).
Apodt, -rum, subs. loc. m. Apdotos, povo da
Etlia (T. Lv. 32, 34).
apodytrlum, -I, subs. n. Apoditrio, vestirio
de um balnerio (Cc. Q. Fr.
3, 1, 3).
Apollinre, -is, subs. n. Lugar consagrado
a Apolo (T. Lv. 3, 63, 7). Apollinris, -e, adj.
De Apolo, apolinar
(Cc. At. 2, 19). Apollinus, -a, -um, adj. De
Apolo, apol-
neo (Ov. Met. 13, 631). Apll, -nis, subs. pr.
m. Apolo, filho de
Jpiter e Latona, e irmo de rtemis.
a Diana dos romanos (Cc. Tusc. 1, 114).
Obs.: Dat. Apolloni (T. Lv. 29, 10, 6);
gen. pl. Apollinum (Cc. Nat. 3, 67).
Apollodrus, -I, subs. pr. m. Apolodoro. 1)
Filsofo grego de Atenas (Cc. Nat.
1, 93). 2) Retor de Prgamo, professor
do futuro Augusto (Suet. Aug. 80). 3)
Gramtico ateniense (Cc. At. 12, 23, 2).
Apollnia, -ae, subs. pr. f. Apolnia, nome de
vrias cidades (Cc. Phil. 11, 26).
Apollonitae, -rum, subs. loc. m. pl. Apo-
loniatas, habitantes de Apolnia (Cc. Pis. 86).
Apollonits, -ae, subs. m. Nativo da Apolnia
(Cc. Nat. 1, 29).
Apolloninsis, -e, adj. Apoloniense, da Apolnia
(Cc. Verr. 3, 103).
Apollnis, -idis, subs. pr. f. Apolnide, cidade
da Ldia (Cc. Flac. 51).
Apolinius, -i, subs. pr. m. Apolnio, nome de
vrias personagens gregas: 1) Apolnio de
Alabanda, retor (Cc. De Or. 1, 75). 2)
Apolnio Molo, tambm de Alabanda, mas
estabelecido em Rodes. Foi o mestre de
retrica de Ccero (Cic. Br. 307). 3) Apolnio
de Rodes, autor das Argonuticas (Quint.
10, 1, 87).
apolg, -s, -re, v. tr. Rebater, rejeitar, recusar
(Sn. Ep. 47, 9).
apolgus, -I, subs. m. Aplogo, fbula (Cc. De
Or. 2, 264).
apoprogmna, -rum, subs. n. pl. Aquilo que se
deve rejeitar (na moral estica) (Cc. Fin. 3,
15).
aposipsis, -is, subs. f. Aposiopese, reticncia,
figura de retrica (Quint. 9, 2, 54).
apostrph, -s, ou apostrpha, -ae, subs. f.
Apstrofe, figura de retrica (Quint. 4, 1, 69).
apothca, -ae, subs. f. 1) Lugar onde se guardam
os comestveis, despensa (Cc. Vat. 12). 2)
Celeiro, adega (Cc. Phil.
2, 67); (Hor. St. 2, 5, 7).
appart, adv. Com aparato, suntuosa-mente
(Cc. At. 13, 52, 1).
apparti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Preparao, preparativo (Cc. Of. 2, 56). II
Sent. figurado. 2) Sun-tuosidade, aparato
(falando-se do trabalho do orador) (Cic. Inv.
1, 25).
1. appartus, -a, -um. A) Part. pas. de ap-
pro. B) Adj. I Sent. prprio: 1)
Preparado, pronto. Donde: 2) Provido,
guarnecido (Cc. Inv. 1, 58). II Sent.
figurado: 3) Suntuoso, magnificente
(Cc. Sest. 116).
2, appartus, -us, subs. m. I Sent. pr
prio: 1) Preparao, preparativo (Cic.
APPARE
O
87 APPETITIO

phil. 5, 30). Da: 2) Petrechos, apare-
Ilhos (mquinas, instrumentos, equipa
gem, tropas, etc.) (C. Nep. Eum. 5, 7).
II Sent. figurado: 3) Suntuosidade,
pompa, aparato (Cc. Phil. 2, 101). Na
lngua retrica: 4) Pompa de estilo (Cc.
De Or. 1, 229). appr (adpro), -s, -
re, -parui, -pa-rtum, v. intr. 1) Aparecer,
estar vis-
ta, mostrar-se (Cc. At. 16, 2, 4). 2) Ser
visvel (sent. fsico e moral), ser evidente,
estar claro (Cc. Caec. 76). 3) Impes.:
claro, manifesto, evidente (Cc. Mil. 54).
4) Estar junto de alguma pessoa para servir,
estar pronto para obedecer, estar a servio de
(T. Lv. 2, 55, 3). Obs.: Constri-se com dat,
com acus. e com infinito. Com orao infinitiva
construo rara, que ocorre em Ccero (Fin. 3,
23). appar, -is, -re, v. tr. Obter, adquirir
(Lucr. 2, 1110). apprit, -nis, subs. f. 1) Servio
(prestado a um magistrado), funo, cargo (Cc. Fam.
13, 54). 2) Servial (Cc. Q. Fr. 1, 1, 12). apprtor, -
ris, subs. m. Funcionrio subalterno (ordenana,
litor, secretrio, intrprete, etc.) ao servio de um
magistrado (Cc. Verr. 3, 86). appr (adpr), -s, -
re, -vi, -atum, v tr. 1) Preparar, fazer
preparativos, aprestar (Cc. Verr. 4, 44); (Cc. Phil.
10, 7). 2) Preparar-se, equipar, dispor (tratando se
de guerra) (Cc. Pomp. 35). Obs.: Constri-se
intransitivamente, com acus. com as preposies ad e
in, com inf. e com ut. appri, perf. de apparo.
appellssis = appellavris (Ter. Phorm
742). appellti, -nis, subs. f. 1) Ao de dirigir
a palavra, apelo (Cs. B. Civ. 2, 28, 2). 2) Nome,
denominao (Cc. Dom. 129). 3) Pronncia
(Cic. Br. 259). appelltor, -ris, subs. m. O
que apela,
apelante (Cc. Verr. 4, 146). appelltus, -a, -
um, part. pass. de appllo. appellittus, -a, -um,
part. pass. de ap-
pellito. appellit, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. freq.
Chamar muitas vezes, estar habituado a '
chamar por (Tc. An. 4, 65). Obs.: Verbo raro,
usado apenas no imprio. 1. appll (adpll), -
s, -re. -vi, -atum, v. tr. I Sent. prprio: 1)
Chamar, dirigir-se a, dirigir a palavra a (Cc.
Phil. 13, 4). Da: 2) Dirigir-se a algum com
um pedido, solicitar, recorrer a, suplicar,
invocar (Cc. Amer. 77). Donde: 3) Nomear,
proclamar, mencionar, tomar por testemunha
(Cic. Lae. 6). Na lngua jurdica: 4) Apelar,
recorrer (a um tribunal). 5) Demandar, litigar,
(Cc. Dej. 3). Na lngua retrica: 6) Pronunciar
(Cic. Br. 133).
2. appll (adpll), -is, -re, appl, ap-plsum,
v. tr. 1) Impelir para, dirigir para, fazer chegar
a (Cs. B. Civ. 1, 26, 1). Da: 2) Aproximar-
se, e na lngua nutica: aportar, arribar (Cic.
Phil. 2, 26); (Cs. B. Civ. 2, 43, 1). Obs.:
Constri-se com ac. com ad ou in, com dat. ou
intransitivamente.
appndi, perf. de appndo.
appendicla, -ae, subs. f. Acessrio, corolrio,
pequeno apndice (Cc. Rab. Post. 8).
appendix, -icis, subs. f. 1) O que pende (Apul.
Met. 8, 22). 2) Apndice, suplemento,
acessrio (T. Lv. 9, 41, 16;.
appnd (adpnd), -is, -re, -pendi, -pn-sum,
v. tr. Suspender a, suspender; donde: pesar
(sent. prprio e figurado) (Cc. Verr. 4, 56);
(Cc. De Or. 14). Obs.: O sentido prprio de
suspender s aparece na decadncia.
Appennnicla, ae subs. loc. m. e f. Ape-
nincola, habitante dos Apeninos (Verg. En.
11, 700).
Appenninigna, -ae, subs. loc. m. e f. Ape
ningena, nascido nos Apeninos (v. Met. 15,
432).
Appenninus, -i, subs. pr. m. Os Apeninos, cadeia
de montanhas que atravessa diagonalmente a
Itlia (Cc. Cat. 2, 23).
appnsus (adpnsus), part. pass. de appndo.
apptens (adptens), -ntis. A) Part. prs. de
appto. B) Adj.: vido, desejoso, ambicioso,
avarento (Cc. De Or. 2, 182). Obs.: Constri-
se com gen.
appetenter (adpetnter), adv. Com avidez,
avidamente, com sofreguido (Cc. Of. 1, 33).
appetentia, -ae, (adpetentia), subs. f. Apetite,
desejo, vontade, paixo (Cc. Rep. 1, 2).
appetfi (adpetn), perf. de appt.
appetti (adpetitio), -nis, subs. f. I Sent.
prprio. 1) Ao de procurar alcanar; desejo
(Cc. Of. 1, 13). II Sent. figurado: 2)
Cobia (Cc. Of. 3, 30). 3) Apetite (Cc. Fin.
3, 23).


APPETITUS APPOS1TE

1. appetitus (adpetitus), -a, -um, part. pass. de
appto.
2. appetitus (adpetitus), -Os, subs. m. 1) Apetite
(sent. prprio e moral) (Cc. Of. 1, 101). Da:
2) Desejo, faculdade de desejar (Cc. Of. 2,
11).
appt (adpt), -is, -re, -petvi (-peti), -
petitum, v. tr. e intr. A) Tr.: I Sent. prprio:
1) Procurar aproximar-se de, procurar alcanar
(Cc. Nat. 2, 100). II Sent. figurado: 2)
Atacar, assaltar (Cc. Dom. 13). 3) Desejar,
pretender, cobiar, ter inclinao ou propenso
para (Cc. Lae. 46). 4) Fazer vir a si, puxar
para si (Cc. De Or. 3, 128). B) Intr.: 5)
Aproximar-se, chegar (Cs. B. Gal. 6, 35, 1).
1. Appia Via e Appia, -ae, subs. pr. f. A Via
pia, a mais antiga e a mais clebre das
estradas romanas, que punha Roma em
comunicao com a Itlia do Sul (Cc. Mil.
15).
2. Appia Aqua, -ae, subs. pr. f. A gua pia, o
mais antigo dos aquedutos romanos (Pln. H.
Nat. 36, 121).
Appini, -rum, subs. loc. m. Apianos, ha-
bitantes de pia, cidade da Frigia (Cc. Fam.
3, 9, 1).
Appas, -adis, subs. pr. f. pias (Ov. A. Am. 1,
82). 2) Nome dado por Ccero a uma Minerva
de pio Cludio (Cc. Fam. 3, 1, 1).
Appitas, -ttis, subs. f. Nome forjado
ironicamente por Ccero, para referir-se
descendncia de pio (Cc. Fam. 3, 7, 5).
apping (adping), -is, -re, -pinxi, -pictum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Pintar em, ou sobre
(Hor. A. Pot. 30). II Sent. figurado: 2)
Acrescentar (Cc. At. 2, 8, 2). Obs.:
Constri-se com o dativo.
appinxi (adpinx), perf. de appingo.
Appius, -i, subs. pr. m. pio, prenome romano,
usado principalmente pela gens Cludia (Eutr.
1, 18).
applaudo (adplaudo ou appld), -is, -re, -
plausi, -plausum, v. tr. e intr. I Sent. prprio:
A) Tr.: 1) Bater em, fazer bater uma coisa
contra a outra (Ov. Met. 4, 352). Da: B) Intr.:
2) Aplaudir (Plaut. Bac. 1211).
applausi (adplausi), perf. de applaudo.
1. applausus (adplausus), -a, -um, part. pass. de
aplaudo.
2. applausus. -Os, subs. m. Rudo (Estc. Theb.
2. 513).
applicatio(adplicti), -nis. subs. f. 1) Ligao
(Cc. Lae. 27). Na lngua ju-
rdica: 2) Jus applicationis direito de herdar
os bens de um cliente sem testamento (Cc.
De Or. 1, 177).
applictrus (adplictrus), -a, -um, part. fut. de
applico.
applictus (adplictus), -a, -um, part. pass. de
applico.
applic (adplic), -s, -re, -vi, (--ui), -atum, (-
citum), v. tr. e intr. I Sent. prprio: A) Intr.:
1) Aportar, aproximar-se, dirigir-se para (Cs.
B. Civ. 3, 101, 5). B) Tr.: 2) Aproximar de,
apoiar a (Cc. Tusc. 5, 77). 3) Fazer aportar (T.
Lv. 37, 12, 20). 4) Aplicar a, prender a, ligar a
(sent. fsico e moral) (Cc. De Or. 2, 55); (Cc.
Verr. 2,2). Obs.: 1) Constri-se com ac. com
ad ou in (raro) e com dat. 2) O perf. applicui
aparece uma nica vez em Ccero (Flac. 82).
appld = applaudo.
applr (adplr), -s, -re, -vi, -atum. Chorar
com, chorar junto de, chorar (Sn. Nat. 4, 2,
6).
applsus = applausus.
appn (adpn), -is, -ere, -posui, -posi-tum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Pr junto de, apor,
pr perto de, pr diante de, depositar: ad
malum versum notam apponere (Cc. Pis. 73)
apor uma marca a um verso mau. Da: 2)
Servir ( mesa), pr na mesa: legatis apposuit
tantum quod satis esset (Cc. Tusc. 5, 91)
serviu aos embaixadores, tanto quanto o
bastante. 3) Designar algum (para um
servio), colocar junto de, ao lado de (Cc.
Caec. 51). 4) Ajuntar, acrescentar, dar como
auxiliar a (Cc. Inv. 2, 117); (Hor. St. 1, 2,
107). Obs.: Constri-se com obj. dir., com
dat., ou com acus. com ad.
apporrctus (adporrctus), -a, -um, part. pass. do
desus. apporrigo. Estendido junto de (Ov. Met.
2, 561).
apporttus (adporttus), -a, -um, part. pass. de
apprto.
apprt (adprt), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Trazer,
transportar para, levar (Cc. Verr, 4, 121). II
Sent. figurado: 2) Causar, produzir (uma
novidade ou desgraa) (Lucr. 5, 220).
appsc (adpsc), -is, -re, v. tr. Pedir a mais
(Hor. Ep. 2, 2, 100).
apposit (adposit), adv. Convenientemente, de
modo apropriado (Cc. Inv. 1, 6).

APPOSIT
IO
APRUNUS

Appositi (adpositi), -nis, subs. f. Acrscimo,
adio (Quint. 5, 11, 1).
Appositum, -I, subs. n. Epteto, o que qualifica
(o substantivo) (Quint. 2, 14, 3).
appositus (adpositus), -a, -um. A) Part. pass. de
appno. B) Adjetivo. I Sent. prprio: 1)
Posto junto de, prximo, vizinho (Tc. An. 2,
7). II Sent. figurado: 2) Inclinado,
propenso, prprio para (Cic. Verr. 5, 188).
apposvi == apposi (Plaut. Mil. 905).
apposi (adposi), perf. de appno.
apptus (adptus), -a, -um, adj. Que bebeu bem
(Plaut. Rud. 566).
apprcor (adprcor), -ris, -ri, -atos sum. v. dep.
tr. Pedir, dirigir splicas a, suplicar, invocar
(Hor. O. 4, 15, 28).
apprehndi (adprehndi), perf. de apprehndo.
apprehndo (adprehnd), -is, -re, -pre-hndi, -
prehnsum, v. tr. I Sent. prprio: 1)
Agarrar, apanhar, segurar, apoderar-se de (Cic.
Nat. 1, 54). II Da, na lngua militar: 2)
Apossar-se de, atacar, assaltar (Cic. At. 10, 8).
Obs.: Em poesia comum a forn prendo.
apprehnsus (adprehnsus), -a, -um, pass.
de apprehndo.
apprnd = apprehndo.
apprnsus = apprehnsus.
apprssi, perf. de apprimo.
apprssus (adprssus), -a, -una, part. pass. de
apprimo.
apprim (adprim), adv. Antes de tudo,
sobretudo, principalmente (C. Nep. At. 13, 4).
apprm (adprm), -is, -re, -prssi, -prs-sum,
v. tr. Apertar contra ou de encontro, apertar,
estreitar (Tc. An. 2, 21). Obs.: Constri-se
com dat. ou aus. com ad.
approbt (adprobt), -nis, subs. f. 1)
Aprovao (Cc. Br. 185). Da: 2) Prova,
confirmao (Cc. Inv. 1, 67).
approbtor (adprobtor), -ris, subs. m. O que
aprova, aprovador (Cc. At. 16, 7, 2).
approbtus (adprobtus), -a, -uni, part. pass, de
apprbo.
apprb (adprb), adv. Muito bem (Plaut. Trin.
957).
apprb (adprb), -s, -re, -v, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Aprovar (Cc. Pis. 7).
Da: 2) Fazer aprovar (Tc. An. 15, 59). II
Sent. figurado:
3) Provar, demonstrar (Cc. Inv. 1, 58). Obs.:
Constri-se com aus. e com orao infinitiva
(Cc. Verr. 4, 142).
appromitt (adpromitt), -is, -re, v. tr,
Responder por algum (Cc. Amer. 26). Obs.:
Constri-se com orao infinitiva.
appropertus (adpropertus), -a, -um, part. pass.
de appropro.
appropr (adpropr), -s, -re, -vi, -atum, v.
tr. e intr. A) Tr.: 1) Apressar, acelerar (T. Lv.
4, 9, 13). B) Intr. 2) Apressar-se muito
(Cc. Mil. 45).
appropinquti (adpropinqut), -nis, subs. f.
Aproximao (Cc. Fin. 5, 32).
appropinqu (adpropinqu), -s, -re, -vi, -
atum, v. intr. I Sent. prprio: 1)
Aproximar-se, avizinhar-se, apropin-quar
(Cc. Fin. 4, 64); (Cs. B. Gal. 2, 10, 5). Obs.:
Constri-se com aus. acompanhado de ad ou
com o dat.
appgn (adpgn), -s, -re, v. tr. Atacar,
assaltar (Tc. An. 2, 81).
appul (adpli), perf. de appllo 2.
1. appulsus (adplsus), -a, -um, part. pass.
de appllo 2.
2. appulsus, (adplsus), -s, subs. m. I
Sent. prprio: 1) Ao de aportar,
acesso, desembarque (T. Lv. 27, 30,
7). 2) Aproximao (do sol) (Cc. Nat.
1, 24). II Sent. figurado: 3) Contac
to, ataque, dano (Cc. Nat. 2, 141).
apricti, -nis, subs. f. Ao de se aquecer ao
sol, soalheira (Cc. At. 7, 11, 1).
apricor, -ris, -ri, v. dep. intr. Aquecer--se ao
sol (Cc. Tusc. 5, 92).
apricum, -i, subs. n. I Sent. prprio. 1) Lugar
ensolarado (Pln. H. Nat. 16, 71). II Sent.
figurado: 2) s claras, luz do dia (Hor. Ep.
1, 6, 24).
apricus, -a, -um, adj. 1) Exposto ao sol (Cc.
Part. 36). Da: 2) Que gosta de sol (Verg. En.
5, 128).
aprlis, -is, subs. m. Abril, o ms consagrado a
Vnus (Ov. F. 4, 901). Obs:.: Frequentemente
usado como adj.: men-sis Aprilis {Cc. Fam.
6, 3, 6).
Aprninus, -a, -um, adj. De Aprnio (Cc. Verr.
3, 28).
Aprnius, -i, subs. pr. m. Aprnio, nome de
homem (Cc. Verr. 3, 22).
Apros, -i, subs. pr. f. Apros, ou Apri, cidade da
Trcia (Pln. H. Nat. 4, 47).
aprgnus, -a, -um, adj. De javali (Plaut Pers.
305).
aprnus, v. aprgnus.
APRUSA 90
AQUILA

Aprsa, -ae, subs. pr. m. Aprusa, rio da mbria
(Pln. H. Nat. 3, 115).
aps, v. a, ab.
apsinthium, v. absinthium.
e.psis (absis), -dis, subs. f. 1) Arco, ab-boda
(Pin. Ep. 2, 17, 8). 2) Curso de um planeta,
apside (Pln. H. Nat. 2, 63).
Apsus, -I, subs. pr. m. Apso, riacho da Iliria
(Cs. B. Civ. 3, 13, 5).
apttus, -a, -um, part. pass. de apto.
apt, adv. 1) Convenientemente, de modo
apropriado (Cc. Verr. 4, 54). 2) Na lngua
retrica: 2) Perfeitamente ligado (Cc. Or.
219).
apto, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Aplicar, adaptar, apropriar,
acomodar-se, pr, ligar, atar, prender (T. Lv.
44, 34, 8). II Sent. figurado: 2) Preparar,
equipar, aparelhar, munir (T. Lv. 22, 5, 3).
Obs.: Cons-tri-se com dat. e abl.
aptus, -a, -um. A) Part. pass. de apo 1) Ligado
(sent. prprio e figurado), atado, unido (Cc.
Ac. 2, 119). 2) Preparado, equipado (Sal. Hist.
25). Na lngua potica: 3) Munido de, provido
de, guarnecido de (Lucr. 5, 1428). B) Adj. 4)
Prprio, apropriado, apto, hbil para,
conveniente, adequado (Cic. CM. 9). Obs.:
Constri-se com dat., com aus. mais a prep.
ad, com aus. mais a prep. in, e com inf.
apud, prep. com aus. I Com nomes de lugar:
1) Junto de, ao p de, perto de: apud focum
(Cc. Rep. 3, 40) jun to ao fogo. 2) Em
(principalmente com nomes prprios de
localidades: rios, cidades, ilhas, regies, etc.)
apud Manti-neam (Cc. Fin. 2, 97) em
Mantina 3) Diante de (em lugar de ad,
marcando proximidade, com nomes de coisas)
(Cs. B. Gal. 2, 7, 3). II Com nomes de
pessoa: 4) Em casa de, ao p de, junto a, perto
de (Cc. Pomp. 13). 5) Entre (principalmente
com nomes de povos) apud Romanos, apud
maiores nostros (Cc. Verr. 4, 108) entre os
romanos, entre os nossos maiores. s vezes
aparece posposta ao subs.: Cumas apud
(Lucr. 6, 747) perto de Cumas.
Apulinus, -a, -um, adj. De Apuleio (Cc. Phil.
13, 32).
Apulius (Appuleius), -I, subs. pr. m. Apuleio,
nome de homem: 1) Lcio Apuleio Saturnino,
tribuno da plebe em 103 e 100 a.C, demagogo
exaltado (Cc. Br. 224). 2) Escritor romano.
Aplia, -ae, subs. pr. f. Aplia, regio da Itlia
meridional, na costa do Adritico (Cc. Dv. 1,
97).
Apli, -rum, subs. loc. m. pulos, os ha-
bitantes da Aplia (T. Lv. 8, 25, 3).
Apulus, -a, -um, adj. Da Aplia, apulo (Hor. O.
1, 33, 7).
aput = apud.
1. aqua, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) gua
(Cc. Verr. 4, 107). Da: 2) gua de rio, rio,
lago, mar, gua de chuva (Cc. Div. 2, 69);
(Cc. Verr. 2, 86); gua de chuva (Cc. De Or.
3, 180). 3) No pl.: guas termais, banhos (Cc.
Plane. 65). Obs.: Notem-se as expresses
como: a) praebere aquam (Hor. St. 1, 4, 88)
oferecer gua para as ablues antes das
refeies e, da, convidar algum; b) aquam
dare (Pln. Ep. 6, 2, 7) fixar o tempo que um
advogado dispe para falar; c) aquam
perdere (Quint. 11, 3, 52) empregar mal o
tempo que lhe dado para falar; d) mihi
aqua haeret (Cc. Q. Fr. 2, 6, 2) estou
atrapalhado; e) aquam et ter-ram ab aliquo
petere (T. Lv. 35, 17, 7) pedir gua e terra,
i., pedir a submisso do inimigo. Obs.:
Gen. are: aqui (Lucr. 1, 284); (Verg. En 7,
464).
2. Aqua, -ae, subs. f. gua, nome de uma
constelao (Cc. Arat. 179).
aquaedctus ou aquae duetus, -s, subs. m. 1)
Aqueduto (Cc. At. 13, 6). 2) Direito de
conduzir guas para uma propriedade (Cc.
Caec. 26).
aquliclus, -i, subs. m. Ventre, pana (Pers. 1,
57).
1. aqurius, -a, -um, adj. Relativo a gua (Cc.
Vat. 12).
2. aqurius, -i, subs. m. 1) Escravo que vai
gua, aguadeiro (Juv. 6, 332). 2) Aqurio
(signo do Zodaco) (Cc. Arat. 56).
aquticus, -a, -um, adj. 1) Aqutico (Pln. H.
Nat. 8, 101). 2) Cheio de gua, aquoso (Pln.
H. Nat. 16, 165).
aqutilis, -e, adj. 1) Aqutico (Cc. Nat. 2, 151).
2) N. pl.: aquatilia, -ium: animais
aquticos (Pln. H. Nat. 31, 1).
aquti, -nis, subs. f. 1) Aprovisionamento de
gua, aguada (Cc. Of. 3, 59). 2) Chuva (Pln.
H. Nat. 32, 76).
aqutor, -ris, subs. m. O. que vai buscar gua,
aguadeiro (Cs. B. Civ. 1, 73, 2).
1. aquila, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
guia (ave) (Cc. Div. 1, 26). II
AQULA 91
Na lngua militar: 2) guia (insgnia
I da legio romana) (Cc. Cat. 1, 24). 3) O que
leva a guia (insgnia) (Juv. 14, 197). 4) guia
(constelao) (Cc. Arat. 372).
. Aquila, -ae, subs. pr. m. guia, nome de
homem (Cc. Phil. 11, 6).
Aquilria, -ae, subs. pr. f. Aquilria, ci-
dade da frica (Cs. B. Cv. 2, 23, 1).
Aquiiia, -ae, subs. pr. f. Aquilia, cidade
da Itlia, prxima do mar Adritico
i. centro de considervel comrcio (Cs.
B. Gal. 1, 10, 3).
Aquileinss, -iun, subs. loc. m. pl. Os
aquileenses, habitantes de Aquilia (T.
Lv. 43, 17, 1).
Aquilinus, -a, -um, adj. De Aqulio (Cic.
I Of. 3, 61).
aquilifer, -feri, subs. m. Legionrio que traz a
guia, porta-estandarte, aquilfe-
ro (Cs. B. Gal. 5, 37, 5).
aquilinas, -a, -um, adj. De guia, aquilino (Plaut.
Ps. 852).
Aquilius (ou Aquilllus), -, subs. pr. m.
Aqulio, nome da famlia romana (Cc.
Br. 154).
1. Aquilo, -nis, subs. pr. m. Aquilo (ven-
to norte) (Verg. G. 2, 404).
2. Aquilo, -nis, subs. pr. m. Aquilo, esposo de
Ortia, pai de Calais e Zetes (Cc. Leg. 1, 3).
Aquilnia, -ae, subs. pr. f. Aquilnia, cidade da
Itlia, ptria dos Hirpinos (T.
| Lv. 10, 38).
aquilnus, -a, -um, adj. Do norte, aquil-
nio (Cc. Nat. 2, 50).
aqulus, -a, -um, adj. Escuro, moreno (Plaut.
Poen. 1112).
Aquins, -tis, adj. De Aquino (Cc. Plane.
22).
Aquints, -um, ou -ium, subs. loc. m. pl.
Aquinates, os habitantes de Aquino (Cic. Clu.
192).
Aquinius, -i, subs. pr. m. Aqunio, nome de um
poeta (Cic. Tusc. 5, 63).
Aquinum, -i, subs. pr. m. Aquino, cidade do
Lcio, rica e florescente, graas a sua indstria
(Cc. Phil. 2, 105).
aquipnser, v. acipnser. Aquitnia, -ae, subs. pr.
f. Aquitnia, uma das trs partes da Glia
independente, segundo Csar (Cs. B. Gal. 1, 1,
7).
Aquitni, -rum, subs. loc. m. pl. Os aqui-tanos,
habitantes da Aquitnia (Cs. B. Gal. 1, 1, 1).
Aquitnus, -a, -um, adj. Da Aquitnia, aquitano
(Tib. 1, 7, 3).
ARNELUS
aquor, -ris, -ri, -fiius sum, v. dep. intr.
Fazer aguada, fazer proviso de gua,
ir buscar gua (Cs. B. Civ. 1, 78, 1). aqusus,
-a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Aquoso, mido, cheio de gua (Cat.
Agr. 34). II Sent. figurado: 2) Claro,
lmpido (Prop. 4, 3, 52). aquula, -ae, subs. f.
Fio de gua (Cc. De
Or. 1, 28).
1. ra, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Altar,
lar dos deuses (Cc. Div. 1, 101) II Sent.
figurado: 2) Proteo, auxlio (Cc. Mil. 90).
3) Ara (constelao) (Cc. Nat. 2, 114). 4)
Urna funerria (Verg. En. 6, 177). 5)
Monumento honorfico (Cc. Phil. 14, 34).
2. ra, -ae, v. hara.
arabrchs, -ae, subs. m. Arabarca (recebedor
dos direitos de alfndega de gado vindo da
Arbia para o Egito) (Cic. At-
2, 17, 3).
Arbs, Arbi, v. Arabs, Arbus.
Arbia, -ae, subs. pr. f. Arbia, pennsula a SW
da sia, considerada pelos antigos como
riqussima em recursos animais, vegetais e
minerais. Dividia-se em Arbia Petraea, ao
NW, Arbia Deserta, ao N. e Arbia Flix, ao
Sul (Cc. At. 9, 11, 14).
Arabs, -bis, adj. e Arbes, -bum, subs. loc. m.
pl. rabe, os rabes (Cc. Fam.
3, 8, 10).
Arbus, -a, -um, adj., e Arbus, -i, subs. loc. m.
Arbico, rabe (Pln. H. Nat. 36 153) e
(Verg. En. 7, 605).
Archn, -s, subs. pr. f. Aracne, moa ldia,
hbil na arte de tecer, que aprendera de
Minerva. Foi transformada em aranha pela
deusa que a punira por sua audcia de querer
rivalizar com ela (Ov. Met. 6, 5).
Aracynthus, -i, subs. pr. m. Aracinto, montanha
da Etlia (Verg. Buc. 2, 24).
Arados (Ardus), -i, subs. pr. f. Arado, cidade da
Fencia (Cc. At. 9, 9, 2).
Aranditni, -um, subs. loc. m. pl. Arandi-tanos,
povo da Lusitnia (Pln. H. Nat.
4, 118).
arna, -ae, subs. f. 1) Aranha (Verg. G.
4, 247). Donde, por sindoque: 2) Teia
de aranha (Plaut. Aul. 87). arnela, -ae,
subs. f. Aranha pequena
(Cc. Nat. 2, 123). arnelus, -i, subs. m.
Aranha pequena
(Verg. Cul. 2).
ARANESUS 92 ARBCSTUM

arnesus, -a, -um, adj. 1) Cheio de teias de
aranha (Catul. 25, 3). 2) Semelhante teia de
aranha (Pln. H. Nat. 11, 65).
arnum, -i, subs. n. Teia de aranha (Fedr. 2, 8,
23).
arnus, -a, -um, adj. De aranha (Pln. H. Nat.
18, 156).
Arar, -ris, e Arris, -is, subs. m. pr. Arar ou
raris, rio importante da Glia Cltica,
afluente do rio Rdano (Cs. B. Gal. 1, 12,
1).
arter, v. artum.
arti, -nis, subs. f. 1) Lavoura, aco de lavrar
(Cic. Tusc. 5, 86). 2) No pl.: terras que o povo
romano cedia para serem cultivadas, mediante
o pagamento do dzimo (Cic. Verr. 3, 43).
artor, -ris, subs. m. 1) Lavrador (Cic. Phil. 3,
22). 2) Rendeiro das terras do Estado (Cc.
Verr. 3, 124).
artrum, -i, subs. n. Arado (Cc. Amer. 50).
Artthus, -I, subs. pr. m. Arato, rio do Epiro (T.
Lv. 43, 21, 9).
1. aratus, -a, -um, part. pass. de aro. Obs.: O n.
pl. arata, -rum significa campos cultivados.
2. Aratus, -i, subs. pr. m. Arato, matemtico,
poeta e astrnomo grego (Cc. De Or. 1, 69).
Arxs, -is, subs. pr. m. Araxes, rio da Armnia
(Verg. En. 8, 728).
Arbla, -rum, subs. pr. pl. n. Arbelos, cidade da
Assria (Q. Crc. 4, 9, 9).
arbter, -tri, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Testemunha (ocular), espectador, assistente
(Cc. Verr. 5, 80). Donde: 2) Confidente (Q.
Crc. 3, 12, 16). 3) rbitro (escolhido pelas
duas partes), juiz (termo de jurisprudncia)
(Cc. Com. 25) Donde, em sentido geral: 4)
rbitro, juiz (Cc. At. 15, 1-A, 2). 5)
Expresses idiomticas: a) arbiter bi-bendi
(Hor. O. 2, 7, 25) o rei do festim; b)
elegantiae arbiter (Tc. An. 16, 18) o rbitro
da elegncia (Petrnio)
arbitra, -ae, subs. f. 1) Testemunha, confidente
(Hor. Epo. 5, 50). 2) rbitro, que julga (Sn.
Ep. 66, 35).
1. arbitrtus, -a, -um, part. pass. de ar-
bitror.
2. arbitrtus, -us, subs. m. I Sent. pr
prio: 1) Arbitragem, deciso, julgamen
to (Cc. Fam. 13, 42, 1). II Sent.
figurado: 2) Vontade, arbtrio (geral
mente em abl.) meo, tuo, suo arbitral
(Cc. De Or. 1, 101; Dom. 8, etc). Obs.: No
perodo clssico s usado no abl.
arbitrium, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Arbitragem, sentenca arbitral (Cc. Of. 3, 61).
II Sent. figurado: 2) Julgamento, deciso
(Cc. Fam. 1, 9, 23). 3) Poder de decidir de,
vontade (Cc. Amer. 131).
arbitr = arbitror: arbitrto (Cc. Nat. 2, 74) s
testemunha.
arbitror, -ris, -ri, -atum sum, v. dep. tr. e intr.
A) Tr.: I Sent. prprio: 1) Observar, espiar,
ser testemunha de (Cc. Font. 29). Da: 2)
Julgar, pensar, crer (Cs. B. Gal. 1, 2, 5). B)
Intr.: 3) Julgar, pensar, crer (Cc. Phil. 12, 28).
Obs.: Constri-se com acus., com duplo acus.
e com or. infinitiva. Imperat. are: arbitramino
(Plaut. Epid. 695). Por vezes, aparece com
sentido passivo: (Cic. Mur. 34); (Plaut.
Epid. 267).
Arbocla, -ae, subs. pr. f. Arbcala, cidade da
Hispnia Tarraconense (T. Lv. 21, 5, 6).
arbor (arbs), -ris, subs. f. I Sent. prprio: 1)
rvore (Cc. Flac. 41). II Da, por
sindoque: 2) Objeto de madeira: a) mastro,
remo; b) navio; c) patbulo; d) lanca, dardo
(Verg. En. 5, 504); (Verg. En. 10, 207); arbor
infe-lix (Cc. Rab. Perd. 13) patbulo; lana
(Estc. Theb. 12, 769). 3) Expresses
idiomticas: a) Arbor Jovis (v. Met. 1, 106)
o carvalho (rvore consagrada a Jpiter); b)
arbor Phoebi (Ov. F. 3, 139) o loureiro
(rvore consagrada a Febo); c) arbor Palladis
(Ov. A. Am. 2, 518) a oliveira (rvore con-
sagrada a Palas); d) arbos Herclea (Verg. G.
2, 66) o olmeiro (rvore de Hrcules); e)
Pelias arbor (Ov. Her. 12, 8) a nau Argo (o
navio dos argonautas). Obs.: O nom. arbos
frequente nos poetas, principalmente em
Verglio (Buc. 3, 56; G. 2, 57; En. 3, 27; etc).
arborus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) De
rvore, arbreo (Verg. G. 1, 55). II Sent.
figurado: 2) Ramoso; comua arbrea (Verg.
En. 1, 190) chifres ramosos (do veado).
arbs, v. arbor.
Arbuscla, -ae, subs. pr. f. Arbscula, nome de
uma comediante, contempornea de Cicero
(Cc. At. 4, 15, 6).
arbstum, i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Pequeno bosque, lugar plantado de
ARBCSTUS 93 ARCHIDMUS

rvores, arvoredo (Cc. CM. 54). II Sent.
figurado: 2) rvore (pot.) (Verg. Buc. 3, 10).
arbustus, .a, um dj. Plantado de rvores (Cc.
Rep. 5, 3).
arbutus, -a, -um, adj. De medronheiro (Verg.
G. 1, 166).
arbtum, -i, subs. n. 1) Medronho, o fruto do
medronheiro (Verg. G. 1, 148). 2) O
medronheiro (Verg. G. 3, 300).
arbtus, -i, subs. f. Medronheiro (Verg. G. 2,
69).
arca, -ae, subs. f. 1) Cofre, arca, caixa (para
dinheiro), armrio (Cc. Div. 2, 86).
Especialmente: 2) Caixinha (cofre
de jias) (Cc. At. 1, 9, 2). Por extenso: 3)
Caixo, sarcfago (Hor. St. 1, 8, 9). II
Sent. figurado: 4) Crcere (Cc. Mil. 60).
Arcds, -um, subs. loc. m. rcades, habitantes
da Arcdia (Cc. Nat. 3, 57).
Arcdia, -ae, subs. pr. f. Arcdia. 1) Regio do
interior do Peloponeso (Verg. G. 3, 392). 2)
Cidade de Creta (Sn. Nat. 3, 11, 4).
Arcadcus, -a, -um, adj. Arcdico, da Arcdia
(T. Lv. 1, 5, 1).
Arcadus, -a, -um, adj. Arcdico, da Arcdia
(Ov. F. 1, 462).
arcn, adv. Secretamente, em segredo, em
particular (Cic. At. 16, 3, 1).
1. arcnum, -I, subs. n. Segredo, mistrio (Hor.
O. 1, 18, 16).
2. Arcnum, -i, subs. pr. n. Arcano, granja de
Quinto Cicero, nos arredores de
:
Arcas (Cic. At. 5, 1, 3).
arcnus, -a, -um, adj. Secreto, oculto, arcano,
escondido, misterioso (Cc. Fin. 2, 85).
Arcas, -adis, subs. pr. m. 1) rcade, filho de
Jpiter e de Calisto (Ov. F. 1, 47C) 2)
Mercrio (Marc. 9, 35, 6).
Arcens, -ntis, subs. pr. m. Arcente, nome de
homem (Verg. En. 9, 581).
arc, -s, -re, -ci, v. tr. I Sent. prprio: 1)
Conter, manter, reter: alvus arcet et continet
quod recepit (Cc. Nat.
2, 136) o estmago contm e retm o
que recebeu. Da: 2) Manter distn
cia, ao longe, afastar (Cc. Mur. 22)
Obs.: Alm do acus., constri-se tambm
com dat. (emprego potico); com or.
inf. (emprego potico); com abl.
Arcesils, -ae, subs. pr. m. Arcsilas, filsofo
grego acadmico (Cc. De Or.
3, 67).
Arcsus, -i, subs. pr. m. Arcsio, filho de
Jpiter, e pai de Laerte (Ov. Met. 13, 144).
arcessii, perf. de arcsso.
arcessitor, -ris, subs. m. O que chama (Pln. Ep.
5, 6, 45).
arcessit, abl. m. do desusado arcesstus: a
convite de (Cc. Nat. 1, 15).
arcesstus, -a, -um. I Part. pass. de arcsso. II
Adj. Vindo de longe, de origem estrangeira,
afetado, no natural (Cc. De Or. 2, 256).
arcsso (accrs), -is, -re, -ivi (-i). -Hum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Mandar vir, ir buscar,
procurar, mandar chamar, chamar (Cc. Clu.
27). Na lngua gramatical: 2) Conseguir, obter,
tirar de, extrair (Cc. Br. 332). Obs.: 1) Cons-
tri-se com acus., com dat., e com acus. ou
gen. 2) Formas sincopadas em Ccero:
arcessierunt = arcessiverunt, arces-sierim =
arcessiverim; arcessierit = arcessiverit;
arcessieram = arcessive-ram. 3) Inf. are:
arcessier (Ter. Eun. 510). A forma accerso
de menor emprego. Formas conjugadas pela 4'
conj. so raras e s aparecem depois do pe-
rodo clssico.
Arch, -s, subs. pr. f. Arque, uma das quatro
musas primitivas (Cc. Nat. 3, 54).
Archelus, -I, subs. pr. m. Arquelau. 1) Filsofo
grego de Mileto, mestre de Scrates (Cc.
Tusc. 5, 10). 2) Rei da Macednia (Cc. Tusc.
5, 34).
Archemchus, -i, subs. pr, m. Arqumaco,
historiador grego (Pln. H. Nat. 7, 207).
Archemrus, -i, subs. pr. m. Arqumoro, filho de
Licurgo (Estc. Theb. 4, 718).
Archesils, v. Arcesils.
archetypum, -i, subs. n. Original, modelo,
arqutipo (Pln. Ep. 5, 10).
archetypus, -a, -um, adj. Original, que foi feito
em primeiro lugar (Juv. 2, 7).
Archicus, -a, -um, adj. De rquias, feito pelo
clebre marceneiro (Hor. Ep. 1, 5, 1).
Archas, -ae, subs. pr. m. rquias: 1) Poeta
grego, defendido por Ccero, em juzo (Cc.
Arch. 1). 2) Marceneiro clebre.
Archidmus, -, subs. pr. m. Arquidamo, chefe
dos elios (T. Lv. 35, 48, 10).
Archidmus, -I, subs. pr. m. Arquidemo, filsofo
de Tarso (Cc. Ac. 2, 143).
ARCHIGNS 94 ARDA

Archigns, -is, subs. pr. m. Arqugenes mdico
da poca de Trajano (Juv. 6, 235).
Archilocus, -I, subs. pr. m. Arquiloco, poeta
grego de Paros (Cc. Tusc. 1, 3).
Archilochius, -a, -um, adj. Injurioso, sat rico
(Cc. At. 2, 21, 4).
archimagrus, -i, subs. m. Chefe dos cozinheiros,
arquimagiro (Juv. 9, 109).
Archimds, -is, subs. pr. m. Arquimedes,
clebre gemetra de Siracusa (Cc. Tusc. 1,
62).
archipirta, -ae, subs. m. Arquipirata, chefe dos
piratas (Cc. Verr. 5, 64).
Archippus, -I, subs. pr. m. Arquipo. 1) Rei dos
Marsos (Verg. En. 7, 750). 2) General de
Argos (T. Lv. 34, 40, 6).
architecttus, -a, -um, part. pass. de ar-chitctor.
architctn, -nis, subs. m. Arquiteto (Plaut.
Most. 760).
architctor, -ris, -ri, v. dep. tr. Inventar,
arquitetar planos, procurar (Cc. Fin. 2, 52).
architectra, -ae, subs. f. Arqutetura (Cc. Of. 1,
151).
architctus, -i, subs. m. 1) Arquiteto (Cc. De Or.
1, 62). 2) Inventor, autor (Cc. Clu. 60).
archn, -ntis, subs. m. Arconte (magistrado
ateniense) (Cc. Fat. 19).
Archytas, -ae, subs. pr. m. rquitas, filsofo
pitagrico de Tarento (Cc. Tusc. 4, 78).
arcipirta, v. archipirta.
arciptens (arquiptens), -ntis, subs. m.
Arcipotente, i. , que tem poder sobre
0 arco, hbil manejador do arco (ep
teto de Apolo) (V. Flac. 5, 17).
arcitnens (arquitnens), -ntis, subs. m. Que traz
o arco, ornado de arco (apelido de Apolo e
Diana) (Ov. Met. 1, 441). 2) Apolo (Verg. En.
3, 75). 3) Sagitrio (constelaco) (Cc. Arat.
182).
arct, ou arte, adv. I Sent. prprio: 1)
Estreitamente (Cs. B. Gal. 7, 23, 3). II
Sent. figurado: 2) Duramente, com severidade
(Sal. B. Jug. 52, 6). 3) Estreitamente,
ternamente (Pln. Ep. 6, 8, 1). Obs.: A grafia
arte prefervel .
arct (art), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
1 Sent. prprio: 1) Apertar forte
mente, estreitar (Lucr. 1, 576). II
Sent. figurado: 2) Reduzir, resumir
(T. Lv. 45, 36, 4). Obs.: A grafia arto
prefervel.
Arctoe = Arcti (Cc. Arat. 441): v. Arctos.
Arctophylax, -fieis, subs. pr. m. O Boieiro
(constelaco) (Cc. Nat. 2, 96).
Arctos. ou Arctus, -i, subs. pr. f. I Sent.
prprio: 1) A Ursa (a grande ou a pequena)
(Verg. En. 6, 16). II Sent. figurado: 2) O
Norte (Hor. O. 2, 15, 16). 3) A regio Norte,
ou os povos do Norte (Luc. 3, 74). 4) O polo
noro (Ov. Met. 2, 132). 5) A noite (Prop 3,
15, 25).
Arctus, -a, -um, adj. rtico, setentrional (Marc.
5, 68). '
arctum (artum), -I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Espaco estreito (T. Lv. 23, 27, 7). II Sent.
figurado: 2) Situaco embaracosa, apuros (T.
Lv. 26, 17, 5). Obs.: A grafia artum deve ser a
preferida.
Arctrus, -I, subs. pr. m. 1) Arcturo, estrela da
constelaco do Boieiro (Cc. Arat. 99). 2) A
constelaco inteira (Verg. G. 1, 204).
arctus (artus), -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Apertado, estreito, acanhado (Cc. Rep. 2, 69).
II Sent. figurado: 2) Profundo (Cc. Rep. 6,
10). 3) Tacanho, restrito (T. Lv. 2, 34, 5)
Obs.: Prefira-se a grafia artus.
arcutus (arqutus), -a, -um, adj. 1) Curvado em
arco (T. Lv. 1, 21, 4). 2) Ictrico, com
ictercia (Lucr. 4, 333).
arcui, perf. de arco.
arcla, -ae, subs. f. (dim. de arca). 1) Caixinha,
cofre pequeno (Cc. Of. 2, 25). 2) Caixa de
maquilagem ou de perfume (Cc. At. 2, 1, 1).
arcu, s, -re, -vi, -atum, v. tr. Curvar em arco,
dar forma de arco, arquear (T. Lv. 1, 21, 4).
arcuptens, v. arciptens.
arcus, (arquus), -As, subs. m. I Sent. prprio:
1) Arco (Cc. Nat. 1, 101). II Da: 2) Objeto
em forma de arco; a) arco-ris (Cc. Nat. 3,
51); b) arco da abbada (Verg. G. 2, 26); c)
arco de triunfo (Tc. An. 2, 41); d) arco de
crculo (Sn. Nat. 1, 10).
ardal, -nis, subs. m. Ardelio, homem
intrometido, metedico, trapalho (Marc. 2, 7,
7); (Fedr. 2, 5, 1).
1. arda, -ae, subs. f. Garca (Verg. G. 1, 364).
ARDA 9
2. Arda, -ae, subs. pr. f. rdea, antiga capital
dos rtulos, situada no Lcio, perto do Mar
Tirreno (Verg. En. 7, 411).
Ards, -tis, adj. De rdea, ardeate (Cc. Nat.
3, 47).
Ardets, -um, subs. loc. m. pl. Ardeates,
habitantes de rdea (T. Lv. 4, 11, 3).
ardel, v. ardali.
ardens, -ntis. A) Part. pres. de ardo. B) Adj. I
Sent. prprio: 1) Ardente, fervente (Cc.
Tusc. 1, 42). II Sent. figurado: 2) Brilhante
(Verg. En. 2, 734). 3) Ardente, sedento (Cc.
Fin. 2, 52).
ardnter, adv. Ardentemente, de modo ardente
(Cc. Tusc. 3, 39).
ard, -s, -re, arsi, arsum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Arder, estar em fogo, estar em
brasa: domus ardebat (Cc. Dom. 62) a casa
ardia, estava pegando fogo; (Verg. En. 2,
311). II Sent. figurado: 2) Brilhar, cintilar
(Cc. Verr. 5, 163). 3) Desejar ardentemente,
morrer por, estar ansioso por (Cs. B. Gal. 6,
34, 7). Na lngua ertica: 4) Estar apaixonado,
estar abrasado em amor (Hor. O. 2, 4, 7). 5)
Estar inflamado, preso por um sentimento
violento (dio, clera), aumentar com
violncia (Cs. B. Gal. 5, 29, 4).
ardela, -ae = arda 1. (Pln. H. Nat. 10, 164).
ardsc, -is, -re, rsi, v. incoat. intr. I Sent.
prprio: 1) Pegar fogo, comecar a arder,
inflamar-se (Lucr. 6, 670). II Sent.
figurado: 2) Inflamar-se, apai-xonar-se (Tc.
An. 1, 32).
Ardiaei, -rum, subs. pr. m. Ardieus, povo da
Ilria (T. Lv. 27, 30).
ardila, v. ardela.
Ardonae, -runi, subs. pr. f. Ardneas, cidade
da Aplia (T. Liv. 24, 20).
ardor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1) Calor
ardente, ardor (Cc. Rep. 6, 21). II Sent.
figurado: 2) Brilho resplendor (Cc. Nat. 2,
107). 3) Fogo, paixo, desejo ardente (Cc.
Cael. 76).
Ardunna, -ae, subs. pr. f. As Ardenas regio
montanhosa e coberta de florestas ao N. da
Glia Blgica (Cs. B. Gal. 5, 3, 4).
ardum, -i, subs. n. Lugar elevado, montanha,
lugar escarpado (geralmente no pl.) (Verg.
En. 5, 695). Obs.: No sing.

ARENSUS
s usado com preposico: per arduum, (T.
Lv. 38, 21, 3) atravs dos montes.
ardus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Alto,
elevado (Hor. St. 1, 2, 87). Donde: 2)
Escarpado, de declive rpido (Cc. Verr. 4,
51). II Sent. figurado: 3) Difcil, rduo,
desfavorvel (Cc. Or. 33).
ra, -ae, subs. f. I Sent. prprio 1) Espaco
desocupado (sem construes), praa (Hor. O.
1, 9, 18): a) ptio de casa (Pln. Ep. 2, 17, 4);
b) superfcie plana para construco (Cic. Rep.
2, 21); c) arena (para jogos) (T. Lv. 33, 32, 4);
d) eira (para bater o trigo) (Cc. Verr. 3, 20). II
Sent. figurado: 2) Carreira, teatro, poca
(da vida) (Cc. At. 9, 18).
Arecomici, -rum, subs. loc. m. pl. Arec-micos,
povo da Glia Narbonense (Cs. B. Gal. 1, 35,
4).
refac, -is, -re, -fc, -fctum, v. tr. Fazer
secar, secar, esgotar (Varr. L. Lat.
5, 38). Em Lucrcio aparece por tmese
a forma facit are: terram sol facit are
o sol faz secar a terra (6, 962).
refctus, -a, -um, part. pass. de arefacio.
refci, perf. de arefacio.
refi, -is, -firi, -fctus sum (pass. de arefacio).
Secar-se, esgotar-se (Pln. H. Nat. 32, 82).
Arelt, subs. pr. n. indecl. Aries, cidade da
Glia Narbonense (Cs. B. Civ. 1, 35, 4).
Arellius, -i, subs. pr. m. Arlio Fusco, re-tor
romano (Sn. Contr. 3, pref. 1).
Armorca, -ae, subs. pr. f. Armrica, provncia
ocidental da Glia (Pln. H. Nat. 4, 105).
Armorcus, -a, -um, adj. Da Armrica,
armrico (Cs. B. Gal. 5, 53, 6).
arena (harna), -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Areia (Ov. Her. 5, 115). Da: 2) Lugar coberto
de areia, arena, anfiteatro (Cc. Tusc. 2, 46). 3)
Terreno (Cc. Agr. 2, 71). 4) No pl.: bancos de
areia, deserto (Ov. Met. 4, 617). 5) Gladiador,
combatentes do circo (Juv.
6, 217).
arnria, -ae, subs. f. Areal, lugar donde
se tira areia (Cc. Clu. 27). arnsum, -i,
subs. n. Terreno arenoso
(Sal. B. Jug. 48, 3). arnsus, -a, -um, adj.
Arenoso (Verg. En.
4, 257).
ARENS 96 ARGOS
arens, -ntis, adj. 1) Seco, ressequido, rido
(Verg. G. 2, 377). 2) Abrasador, sedento
(Prop. 2, 17, 6)
r, -s, -re, -l, v. intr. I Sent. prprio: 1)
Estar seco (Ov. Met. 2, 211). Donde: 2) Estar
abrasado em sede, estar esgotado (Verg. Buc.
7, 57).
aropagita, -ae, (aropagits, -ae), subs. m.
Areopagita (membro do arepago) (Cic. Phil.
5, 14).
Aropgus (Arepagos), -I, subs. pr. m.
Arepago, o mais alto tribunal de Atenas (Cc.
Nat. 2, 74). Obs. Nom.: Areos pagos (Sn.
Tranq. 5, 1); acus. Ariuni pagum (Cc. Div. 1,
54).
rsc, -is, -re, v. incoat. intr. Tornar-se seco,
perder a umidade, secar-se (Cc. Inv. 1, 109).
Arestorids, -ae, subs. pr. m. Filho de Arestor
(Argos) (Ov. Met. 1, 624).
aretlgus, -I. subs. m. Tagarela, charlato (Juv.
15, 16).
Arethsa, -ae, subs. pr. f. Aretusa. 1) Ninfa do
squito de Diana, amada por Alfeu (Ov. Met.
4, 494). 2) Fonte perto de Siracusa (Cc. Verr.
1, 4, 118).
Artium ou Arretum, -I, subs. pr. m. Arcio,
cidade da Etrria (Cc. Fam. 16, 12, 2).
Aretini, -rum, subs. loc. m. pl. Aretinos,
habitantes de Arcio (Cc. At. 1, 14, 9).
1. Arus, -a, -um, adj. Do Arepago (Tc. An.
2, 55).
2. Arus, -i, subs. pr. m. Areu, nome de um
filsofo (Sn. Marc. 4, 2).
arfi = adfi.
Arganthnius, -I, subs. pr. m. Argantnio. rei dos
Tartssios, que teria vivido cento e vinte anos
e reinado oitenta (Cc. C. M. 69).
Argnthus, -I, subs. pr. m. Arganto, montanha da
Bitnia (Prop. 1, 20, 33).
Argi, -rum, subs. pr. m. pl. Argeus. 1) Bonecos
de junco que os sacerdotes atiravam ao Tibre
nos idos de maio, representando,
provavelmente, antigos sacrifcios humanos
(Ov. F. 5, 621). 2) Pequenos santurios ou
capelas, em Roma, destinados a sacrifcios (T.
Lv. 1, 21, 5).
Argentnum, -I, subs. pr. n. Argentano, cidade
do Brtio (T. Lv. 30, 19, 10).
argentaria, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Casa bancria, banco (T. Lv. 40, 51, 9). Da:
2) Ofcio de banqueiro, negcio de banqueiro
(Cc. Caec. 10). 3) Mina de prata (T. Lv. 34,
21, 7).

1. argentrius, -a, -um, adj. 1) De prata (Pln. H.
Nat. 33, 86). Da: 2) Moeda, dinheiro (de
prata) (Plaut. Ps. 300).
2. argentrius, -I, subs. m. Banqueiro, cambista,
cobrador (Cc. Of. 3, 58).
argenttus, -a, -um, adj. Prateado, ornado de
prata (T. Lv. 9, 40, 3).
argentus, -a, -um, adj. 1) Argnteo, de prata
(Cc. Cat. 1, 24). 2) Prateado, ornado com
prata (Cc. Mur. 40). 3) Branco como prata
(Pln. H. Nat. 2, 90).
argntum, -, subs. n. I Sent. prprio: 1) Prata
(metal) (T. Lv. 26, 47, 7). Da: 2) Objeto de
prata, baixela de prata, prataria (Cc. Verr. 4,
32). 3) Moeda de prata, prata cunhada, riqueza
(Pln. H. Nat. 33, 42).
Argus, -a, -um, adj. De Argos (Hor. O. 2, 6, 5).
Argiltnus, -a, -um, adj. Argiletano, do Argileto
(Cc. At. 1, 14, 17).
Argiltum, -I, subs. pr. n. Argileto, bairro de
Roma, perto do monte Palatino (Cc. At. 12,
32, 2).
Argilus, -a, -um, adj. De rgilos (C. Nep. Paus.
4, 1).
argilla, -ae, subs. f. Argila (Cs. B. Gal. 5, 43,
1)
Arglos, -I, subs. pr. f. rgilos, cidade da
Macednia (C. Nep. Paus. 4, 4).
Arginsae, -rum, subs. pr. f. pl. Arginu-sas,
ilhas do mar Egeu (Cic. Of. 1, 84).
argitis, -is, subs. f. Argita (videira que d uvas
brancas) (Verg. G. 2, 99).
Argius, -a, -um, adj. De Argos (Cc. Tusc.
1, 113).
Argivi, -rum, subs. loc. m. pl. Os argivos; em
poesia, os gregos em geral (Hor. O. 3, 3, 67).
Argivus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) De
Argos, argivo (Cc. Br. 50). II Dai: 2) Por
extenso: grego (Ov. Am. 3, 13, 31).
Arg, -s, subs. pr. f. Argo. 1) O navio dos
Argonautas (Cc. Top. 16, 61). 2) Nome de
uma constelaco (Cc. Arat. 126). Obs.:
Aparecem no acus. as formas: Argo (Cc. Nat.
3, 40); e rgon (Prop. 1, 20, 17).
Argolicus, -a, -um, adj. De Argos, arg-lico
(Verg. En. 5, 52).
Argonautae, -rum, subs. m. pl. Argonautas, os
companheiros de Jaso (Cc. Nat.
2, 89).
Argos, subs. pr. n., e Argi, -rum, m. pl. Argos,
capital da Arglida, e que passava por ser a
mais antiga cidade da

97 ARIT

Grcia (Hor. O. 1, 7, 9). Obs.: Argos s se emprega
no nom. e acus.
Argus, -a, -um, adj. De Argo (Hor. Epo. 16, 57).
argu, perf. de arguo.
arguiturus, part. fut. de arguo (Sal. Hist. fr. 2,
71).
argmentlis, -e, adj. Que contm uma prova
(Ascon., Cc. Caecil, 1, 2).
argmentt, -ni.s. subs. f. 1) Argumentaco
(Cc. Nat. 3, 9). 2) Argumentos (Cc Amer.
97).
argmenttus, -a, -um, part. pass. de ar-
ginntor.
argmentor, -ris. -ri, -tus sum v. dep. intr. e
tr. A) Intr.: 1) Aduzir prova de alguma coisa,
argumentar (Cic. Mil. 44). B) Tr.: 2) Aduzir
como prova, dar como prova, provar (Cic.
Clu. 64). 3) Demonstrar (Cic. At. 3, 12, 1)
Obs.: Constri-se como trans. com acus., com
or. inf. e com interrogaco indireta.
argunintum, -i, subs. n. 1) Prova, argu-
mento (Cc. Ac. 2, 117). 2) Matria ou
assunto (a explicar ou tratar), assunto (Cc. At.
10, 13, 2). arguo, -is, -re, argi, -gtum, v. tr. 1
Sent. prprio: 1) Indicar, demonstrar,
manifestar: si arguitur non licere (Cc Par. 20)
se se demonstra que no permitido. II
Da: 2) Acusar, arguir, censurar (Cc. Mur.
67). Argus, -i, subs. pr. m. Argo. 1) Filho de
Aresto, e que tinha cem olhos (Ov. Met.
1, 625). 2) O construtor do navio Argo (V. Flac.
1, 93). argtti, -ni.s, subs. f. Tagarelice (sent.
figurado) (Catul. 6, 11). argt, adv. Com
agudeza, com finura, agudamente, sutilmente
(Cc. Br. 42). argutia, v. argutiae, -rum.
argutiae, -rum, subs. f. pl. 1) Argcia,
sutileza (Cc. Lae. 45). Da: 2) Gracejo, graca,
vivacidade, finura, elegncia (Cc. Or. 59).
Obs.: O sing. raro e s usado na decadncia.
arguto, -s, -re, v. tr. Repetir sem cessar,
repisar constantemente, tagarelar (Prop 1. 6, 7).
argutulus, -a, -um, adj. Que um tanto
sutil, mordaz (Cc. At. 13, 18). argturus, -a, -
um, part. fut. de arguo. argtus, -a, -um. I
Part. pass. de arguo. II Adj.: 1) Claro,
distinto, arguto (Cc. At. 6, 5, 1). 2) Agudo,
penetrante, arguto (voz ou vista), picante,
ativo
(gosto ou olfato) (Verg. G. 1, 377). Na lngua
potica: 3) Sonoro, melodioso (Verg. Buc. 7,
24). 4) Sagaz, fino, arguto, expressivo (Cc.
Or. 42).
Argynnus, ou Argynus, -i, subs. pr. m. Argino,
menino a quem Agammnon elevou um altar
(Prop. 4, 6, 22).
argyraspids, -um, subs. m. pl. Argirs-pides,
soldados que usavam escudos de prata (T. Lv.
37, 40, 7).
Argyripa (Argyrppa), -ae, subs. pr. f. Argripa,
ou Argiripa, cidade da Aplia (Verg. En. 11,
246); (Cc. At. 9, 3, 2).
ara, v. rea.
Aridna, -ae, ou Aridn, -s, subs. pr. f.
Ariadne. filha de Minos e Pasfae (Ov. F. 3,
462).
Ariadnaeus, -a, -um, adj. De Ariadne (Ov. F. 5,
346).
Ariarths, is, subs. pr. m. Arirates. 1) Rei da
Capadcia (T. Lv. 42, 19, 3).
2) Outras personagens com o mesmo
nome (Cc. Fam. 15,'2, 6).
Aricia, -ae, subs. pr. f. Arcia. 1) Mulher de
Hiplito (Verg. En. 7, 762). 2) Aldeia perto de
Roma (Cc. Mil. 51).
Aricni, -rum, subs. loc. pl. Aricinos, os
habitantes de Arcia (T. Lv. 2, 14).
Aricinus, -a, -um, adj. Aricino, de Arcia (Cc.
Phil. 3, 15).
rd, adv. Secamente (Sn. Contr. 2, pref. 1).
ridits, -ttis. subs. f. Aridez, secura (Pln. H.
Nat. 11, 117).
ridlus, -a, -um, adj. (dim. de aridus). Um
pouco seco (Catul. 64, 317).
ridum, -, subs. n. Terra firme, lugar seco (Cs.
B. Gal. 4, 29).
aridus, -a, -um, I Sent. prprio: 1) Seco,
ressequido, rido (Cc. Pis. 97). II Sent.
figurado: 2) Magro, pobre, frugal (Ov. A. Am.
3, 272). Na lngua retrica:
3) Seco, sem ornato (falando do estilo)
(Cc. De Or. 2, 159).
aris, -tis, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Carneiro (animal); (signo do Zodaco) (Cc.
Tusc. 5, 115). II Da, na lngua militar: 2)
Arete (mquina de guerra) (Cs. B. Gal. 2,
32, 1), e escora, suporte (Cs. B. Gal. 4, 17,
9). 3) Aries constelaco) (Cc. Arat. 230).
arietti, -nis, subs. f. Choque (Sn. Nat. 5, 12,
5).
ariettus, -a, -um, part. pass. de arito.
arit, -s, -re, -v, -tum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Dar marradas, marrar

ARIMINNSS 98 . ARMA
(Cic. Br. 24). II Sent. figurado: 2) Tropecar,
chocar-se contra, bater contra (Verg. En. 11,
890). 3) Ferir, perturbar, inquietar (Sn. Tranq.
1, 11).
Ariminnss, -um, subs. loc. m. pl. Arimi
nenses, habitantes de Arimino (Cic. Caec.
102).
Arminum, -, subs. pr. n. Arimino, cidade da
mbria, no mar Adritico (Cic. Fam. 16, 5, 2).
Ariobarzns, -is, subs. pr. m. Ariobr zanes, rei
da Capadcia, (Cc. Fam. 15, 2).
Arin, ou Aro, -nis, subs. pr. m. Aron.
1) Poeta lrico grego de Lesbos que,
segundo a lenda, foi salvo por um del
fim (Cc. Tusc. 2, 67). 2) Filsofo pita
grico (Cc. Fin. 5, 87).
Arionius, -a, -um, adj. Arinico, do poeta
Aron (Ov. F. 2, 93). ariopagita, v. areopagita.
Ariovistus, -I, subs. pr. m. Ariovisto, rei
dos germanos, vencido por Csar (Cs.
B. Gal. 1, 31, 10). Aris, -inis, subs. pr. m. ris,
nome de homem (Cc. Scaur. 9). Arisba, -ae,
ou Arisb, -s, subs. pr. f
Arisba, cidade da Trade (Verg. En. 9,
264). arsta, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Barba da espiga (Cic. CM. 51). Da:
2) Espiga (Verg. G. 1, 8). II Sent.
figurado: 3) Plo do corpo (Prs. 3,
115).
Aristaeum, -I, subs. pr. n. Aristeu, cidade
da Trcia (Pln. H. Nat. 4, 45).
Aristaeus, -i, subs. pr. m. Aristeu, filho de Apolo
e de Cirene (Cc. Nat. 3, 45).
Aristrchus, -i, subs. pr. m. Aristarco. 1)
Gramtico e crtico alexandrino nascido na
ilha de Samotrcia (Cc. Fam. 3, 11). II
Sent. figurado: 2) Um crtico severo e
competente (Cc. At. 1, 14, 3).
Aristes, -I, subs. pr. m. Aristeu, nome de
homem (Cc. Verr. 5, 110).
Aristides, -is, ou -i, subs. pr. m. Aristides.
1) Homem pblico ateniense, clebre por
suas virtudes, o que lhe valeu o apelido de
Justo (Cc. Tusc. 5, 105).
2) Nome de um poeta de Mileto (Ov. Trist. 2,
413).
Aristipus, -a, -um, adj. De Aristipo (Cc. Fin. 2,
20).
Aristippus, -I, subs. pr. m. Aristipo, filsofo
natural de Cirene, chefe da Escola Cerenaica
(Cc. Fin. 2, 18).
Aristus, -I, subs. pr. m. Arstio Fusco, orador e
gramtico amigo de Horcio (Hor. Ep. 1, 10).
Arist, -nis, subs. pr. m. Aristo, filsofo de
Quios (Cc. Nat. 3, 77).
Aristoblus, -I, subs. pr. m. Aristobulo. 1) Rei da
Sria (Tc. An. 13, 7). 2) Nome de outras
personagens.
Aristodmus, -i, subs. pr. Aristodemo. 1) Tirano
de Cumas, junto de quem Tar-qunio o
Soberbo se refugiou, segundo T. Lvio (T. Lv.
2, 21, 5). 2) Nome de outras pessoas (Cc. At.
2, 7, 5).
Aristogitn, -nis, subs. pr. m. Aristog-ton. 1)
Orador tico adversrio de Demstenes (Quint.
12, 10, 22). 2) Ateniense que conspirou contra
os Pisistrtidas (Cc. Tusc. 1, 116).
Aristomch, -s, subs. pr. f. Aristma-que,
mulher do tirano Dionsio (Cc. Tusc. 5, 59).
Aristonus, -a, -um, adj. De Aristo, (Cc. Fin. 4,
40).
Aristonicus, -I, subs. pr. m. Aristonico, rei de
Prgamo (Cc. Agr. 2, 90).
Aristophns, -is, subs. pr. m. Aristfanes. 1) O
maior comedigrafo da Grcia (Cc. Leg. 2,
37). 2) Gramtico de Bizncio (Cc. Fin. 5,
50).
Aristophanus, -a, -um, adj. Aristofnico, de
Aristfanes (Cc. Or. 190).
Aristotelus, ou Aristotellus, -a, -um, adj. De
Aristteles, aristotlico (Cic. Fin. 3, 10).
Aristteles, -is, subs. pr. m. Aristteles, clebre
filsofo grego, nascido em Es-tagira, a quem
Filipe da Macednia confiou a educaco de
seu filho Alexandre Magno (Cc. Tusc. 1, 22).
Obs.: Gen. Aristoteli (Cc. At. 13, 28, 3): acus.
Aristotelen (Quint. 3, 6, 60).
Aristoxnus, -I, subs. pr. m. Aristxeno, filsofo
e msico, o mais distinto discpulo de
Aristteles (Cc. Tusc. 1, 20).
Aristus, -I, subs. pr. m. Aristo, filsofo
acadmico, amigo de Ccero (Cc. At. 5, 10,
5).
arithmtica, -rum, subs. m. pl. Aritmtica (Cc.
At. 14, 12, 3).
ritd, -inis, subs. f. Aridez, secura (Plaut. Rud.
524).
Arisus, -a, -um, adj. De Arisio (promontrio
da ilha de Quios) (Verg. Buc. 5, 71).
arma, -rum, subs. n. pl. I Sent. prprio: 1)
Armas (em geral), armas de-
ARMMENTA , 99 AR

fensivas (em oposico a tela) (Cs. B. Gal.
3, 14, 2). 2) Utenslios, instrumentos (Verg.
En. 1, 177). II Sen. figurado: 3) Exrcito,
homens armados (Cic. Mil. 3). 4) O combate,
as guerras (Cic. At. 7, 3, 5).
armmnta, -rum, subs. n. pl. Aprestos de toda
espcie, mas, sobretudo, equipamento de um
navio (Cs. B. Gal. 4, 29, 3). Obs.: O Sing.
raro.
armmentrum, -, subs. n. Arsenal (Cc. Rab.
Perd. 20).
armrium, -I, subs. n. 1) Armrio, cofre (Cc.
Cael. 52). 2) Guarda-louca (Plaut. Men. 531).
3) Biblioteca (Pln. Ep. 2, 17, 8). Obs.:
Armaria, -ae, (sing.) (Juv. 3, 219).
armtra, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Armadura, equipamento (Cic. Fam. 7, 1, 2). II
Sent. figurado: 2) Soldados armados,
tropas (Cs. B. Gal.
2, 10, 1).
1. armtus, -a, -um. A) Part. pass. de armo. B)
Adj.: 1) Armado, equipado. 2) Subs. m. pl.:
armti, -rum (Cic. Marc. 18) homens
armados, i., soldados.
Z. armtus, -s, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Armas, armaduras (T. Lv. 33,
3, 10). II Sent. figurado: 2) Solda
dos em armas, tropas (T. Lv. 26, 5, 3).
Obs.: No sing. s no abl.
Armnia, -ae, subs. pr. f. Armnia, regio da
sia ocidental (Cc. Div. 2, 79).
Armenius, -a, -um, adj. Armnio, da Armnia
(Cc. At. 5, 20, 2).
armnta, v. armntum.
armentlis, -e, adj. Pertencente a um rebanho ou
manada de gado grosso (Verg. En. 11, 571).
armentrius, -i, subs. m. Pastor (Verg. G. 3,
344).
armntum, -i, subs. n. 1) Rebanho de gado
grosso, armento (cavalos e bois no
domesticados) (Verg. En. 3, 540). Da, por
extenso: 2) Rebanho ou manada de qualquer
animal (Verg. G. 4, 395). 3) Boi de lavoura
(Cc. Phil. 3, 31).
armifer, -fera, -frum, adj. 1) Guerreiro,
belicoso, armfero (Ov. F. 3, 681). 2) Que
produz homens armados (Sn. Med. 471).
1. armiger, -gera, -grum, adj. Que traz armas,
armgero, que produz homens armados (
armifer 2) (Prop. 3, 11, 10).
2. armiger, -eri, subs. m. 1) O que traz as armas
de outro, escudeiro, armgero (Verg. En. 2,
477). 2) Armigra, -ae, subs. f. Ave (guia)
que leva as armas de Jpiter (o raio) (Verg.
En. 5,255).
armilla, -ae, subs. f. Bracelete (Plin. H. Nat. 28,
4, 9). Obs.: Geralmente usado no pl.
armilltus, -a, -um, adj. 1) Que usa braceletes
(Suet. Cal. 52). 2) Que usa colar (Prop. 4, 8,
24).
armillstrium, -i, subs. n. Lugar onde se fazia a
purificaco das armas, armi-lstrio (T. Lv. 27,
37, 4).
Arminius-, -i, subs. pr. m. Armnio, clebre
chefe germnico que derrotou, numa
emboscada, as legies de Varo (Tc. An. 1,
55).
armiptens, -ntis, adj. Poderoso nas armas,
belicoso, armipotente (Verg. En. 6, 500).
armisnus, -a, -um, adj. Que faz estrondo com as
armas, armssono (Verg. En. 3, 544).
armo, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I > Sent.
prprio: 1) Armar, dar armas a (Cc. Caec. 20).
Donde: 2) Equipar, prover (um navio) (Cc.
Verr. 5, 50). 3) Fortificar (uma praca forte)
(Cc. Agr. 2, 87). II Sent. figurado: 4),
Munir, preparar (Cc. Mil. 2).
armonia, v. harmonia.
armus, -i, subs. m. 1) A parte superior do braco
(que forma a articulaco com o ombro), ombro
(dos animais) (Ov. Met. 10, 700). 2) Ombro
(do homem) (Verg. En. 11, 644). 3) Braco
(Tc. Hist. 1, 36). 4) No pl.: armi, -rum:
flancos (de cavalo) (Verg. En. 6, 881).
Arn, -s, subs. pr. f. Arne. 1) Filha de olo, o
rei dos ventos (Ov. Met. 7, 465). 2) Nome de
uma cidade da Becia (Estc. Theb. 7, 331).
Arninsis, -e, adj. De Amo, arniense, nome de
uma tribo de Roma (Cc. Agr. 2, 79).
Arnus, -i, subs. pr. m. Amo, rio da Etr-ria (T.
Lv. 22, 2, 2).
ar, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. e intr. A) Tr. I
Sent. prprio: 1) Lavrar, arar: arare agrum
(Cc. De Or. 2, 131) lavrar o campo. Donde,
mais frequentemente: 2) Cultivar (Cc. Verr. 5,
53). II Sent. figurado, na lngua potica: 3)
Sulcar: arare aequor maris (Verg.
ARPI 100 ARRSUS

En. 2, 780) sulcar a superfcie do mar. B)
Intr. 4) Cultivar os campos, dar se a trabalhos
agrcolas, ser agricultor, produzir (Cc. Verr.
3, 11).
Arpi, -rum, subs. pr. m. pl. Arpos, ou Argiripa,
cidade da Aplia (Cc. At. 9, 3, 2).
Arpins, -tis, I Adj.: 1) Arpinate, de Arpino
(Cc. Agr. 3, 8). II Subs.: 2) O homem de
Arpino, o Arpinate: Mrio e, mais
frequentemente, Ccero (Juv. 8, 245) e (Juv.
8, 237).
Arpints, -ium, subs. m. pl. Os arpina-tes,
habitantes de Arpino (Cc. Of. 1, 21).
Arpinum, -i, subs. pr. n. 1) Arpino, cidade do
Lcio, que deu o berco a Mrio e a Ccero
(Cc. At. 2, 8). 2) Casa de campo em Arpino
(Cc. Tusc. 5, 74).
Arpinus, -a, -um, adj. De Arpino, i., de Cicero
(Marc. 10, 19, 17).
arqutus, v. arcutus.
arquitnens, v. arcitnens.
arqu = arcu.
arquus, v. anus.
arrd = adrd.
arrctus (adrctus), -a -um. A) Part. pass. de
arrigo. B) Adj.: I Sent. prprio: 1)
Escarpado (T. Lv. 21, 35, 11). II Da, em
sent. figurado: 2) Que est na expectativa,
atento, impaciente (Verg. G. 3, 105),
arrp (adrp), -is, -re, -rps, -rptum, v. intr.
I Sent. prprio: 1) Ir de rasto ou de
gatinhas, rastejar (Varr. R. Rust. 3, 7, 2). II
Sent. figurado: 2) Insinuar-se brandamente
(Cc. Verr. 3, 158).
arrpsi (adrpsi), perf. de arrpo (adrp).
arrxi (adrxi), perf. de arrigo.
Arra, -ae, subs. pr. f. Arria, nome de mulher
(Tc. An. 16, 34).
arrid (adrid), -s, -re, -risi, -risum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Rir-se para ou em
resposta, sorrir para, rir com (Hor. A. Pot.
101). Da: 2) Rir, sorrir (como aprovaco)
(Cc. De Or. 1, 134). II Sent. figurado: 3)
Sorrir, agradar, favorecer (Cc. At. 13, 21, 3).
arrigo (adrig), -is, -re, -rxi, -rctiun, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Levantar para, endireitar,
erguer (Verg. En. 11, 496). II Sent.
figurado: 2) Excitar, animar, dar coragem (Sal.
C. Cat. 39,
3). Obs.: Com o segundo sentido raro na
prosa, no aparecendo em Cicero.
arrip (adripi), -is, -re, -ripi, -rptum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Agarrar, arrebatar, tomar
violentamente, forca, apossar-se de,
apropriar-se de (Cc. Verr. 4, 95). Da: 2)
Atacar de surpresa, de repente, surpreender-se
com um ataque repentino (Cc. Sull. 54). II
Sent. figurado: 3) Atacar bruscamente (Cc.
Mur. 62). Na lngua jurdica: 4) Levar aos
tribunais, acusar (Cc. Plane. 54).
arripui (adripi), perf. de arripi.
arrisi (adrisi), perf. de arrid.
arrisor (adrisor), -ris, subs. m. O que sorri
quando fala, adulador (Sn. Ep. 27, 7).
arrd (adrd), -is, -re, -rsi, -rsum, v. tr.
Roer em redor (em roda), romper com os
dentes, morder em, roer (sent. prprio e
figurado) (T. Lv. 30, 2, 9).
arrgans, -ntis, part. prs. adjetivado.
Arrogante, presuncoso (Cc. Br. 30).
arrognter (adrognter), adv. Com arrogncia,
arrogantemente, com presunco (Cc. Of. 1,
2).
arrogantia (adrogantia), -ae, subs. f. Arrogncia,
presunco, altivez (Cs. B. Gal. 1, 33, 5).
arrogtus (adrogtus), -a, -um, perf. de arrogo.
arrg, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Pedir a mais, donde, na lngua
jurdica: ajuntar, associar: cui nico consuli
dictatorem arro-gari haud satis decorum visum
est pa-tribus (T. Lv. 7, 25, 11) ao cnsul ni-
co no pareceu ao senado dever ser associado
um ditador. Da: 2) Tomar por herdeiro,
perfilhar, adotar (A. Gl. 5, 19). II Sent.
figurado: 3) Arro-gar-se, atribuir a si, sem
fundamentos, temerriamente algo: sapientiam
sibi ipsum detrahere, eis tribuere qui eam sibi
arrogant (Cc. Amer. 89) recusar a si prprio
a sabedoria e atribu-la aos que se arrogam.
Na lngua potica: 4) Acrescentar, atribuir, dar
(Hor. Ep. 2, 1, 35).
arrsi (adrsi), perf. de arrdo.
arrsor (adrsor), -ris, subs. m. O que ri,
parasita (Sn., Ep. 27, 7).
arrsus (adrsus), -a, -um, part. pas. de arrdo.

ARRUN
S
101 ARTIFICIUM

Arruns, -tis, subs. pr. m. Arrunte, filho de
Tarqunio (T. Lv. 1, 56, 7).
Ars, artis, subs. f. 1) Maneira de ser ou de
proceder (natural ou adquirida, boa ou m),
qualidade (boa ou m) (Cic.
C. M. 29). 2) Habilidade (adquirida
pelo estudo ou pela prtica), conheci
mento tcnico (Cic. De Or. 1, 115). 3)
Talento, arte, habilidade (T. Lv. 25,39,
D. 4) Artifcio, astcia (Verg. En. 2,
15). 5) Ofcio, profisso (Cic. De Or.
1, 73). 6) Trabalho, obra, tratado (Cc.
Or. 114). 7) No pl.: obras de arte (Cc.
Leg. 2, 4).
Arsamsta, -ae, subs. pr. f. Arsamsata, cidade
da Armnia (Tc. An. 15, 10).
ars, perf. de ard e ardsc.
Arsa Silva, subs. pr. f. Floresta da Etr-ria (T.
Lv. 2, 7).
Arsppus, -I, subs. pr. m. Arsipo, pai do terceiro
Esculpio (Cc. Nat. 3, 57).
arsrus, -a, -um, part. fut. do ard.
arsus, -a, -um, part. pass. de ard.
Artabnus, -, subs. pr. m. Artbano. 1) General
de Xerxes (C. Nep. Reg. 1, 5). 2) Rei dos
partas (Tc. An. 2, 3).
Artacl, -s, subs. pr. f. Artcie, fonte dos
lestriges, povo da Siclia (Tb. 4, 1, 59).
Artaphrns, -is, subs. pr. m. Artafernes, general
persa (C. Nep. Milc. 4, 1).
arttus, -a, -um, part pass de art.
Artavsds, -is, subs. pr. m. Artavasdes, rei da
Armnia (Cc. At. 5, 20, 2).
Artaxta, -ae, sub. pr. f. Artxata, capital da
Armnia (Tc. An. 2, 5, 6). '
Artaxrxs, -is, subs. pr. m. Artaxerxes, nome de
vrios reis da Prsia (C. Nep. Dat. 1, 1). Obs.:
Acus. principalmente Artaxerxen.
arte, adv. v. arct.
Artemidrus, -, subs. pr. m. Artemidoro. 1)
Gegrafo de feso (Pln. H. Nat. 2, 242). 2)
Nome de outras personagens (Cc. Verr. 1,
79).
Artmis, -idis, subs. pr. f. rtemis, o nome
grego de Diana (Plin. H. Nat. 25, 73).
Artemsia, -ae, subs. pr. f. Artemsia, mulher de
Mausolo, rainha da Caria (Cc. Tusc. 3, 75).
Artemisium, -i, subs. pr. n. Artemsio, pro-
montrio e cidade da Eubia (C. Nep Them.
3, 2).
Artemita, -ae, subs. pr. f. Artemita, cidade da
Assria (Tc. An. 6, 41).
Artni, -nis, subs. pr. m. Artemo, nome de
vrias personagens (Cc. Verr.
2, 128).
Artna, -ae, subs. pr. f. Artena, cidade dos
Volscos (T. Lv. 4, 61).
1. artria, -ae, subs. f. 1) Traquia-art
ria, artria (Cc. Nat. 2, 138).
2. artria, subs. n. pl. Traquia-artria
(Lucr. 4, 529).
artrum, -i, subs. n. Traquia-artria (Lucr. 4,
527).
arthrtcus, -a, -um, adj. Gotoso, artrtico (Cc.
Fam. 9, 23).
articultim, adv. 1) Por partes, pouco a pouco
(Plaut. Ep. 488). Da: 2) Fragmento por
fragmento, distintamente (Cc. Leg. 1, 36).
articulti, -nis, subs. f. 1) Formaco de ns nas
rvores (Pln. H. Nat. 17, 136). 2) Doenca nos
gomos das videiras (Pln. H. Nat. 17, 226).
articulo, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Articular,
pronunciar distintamente (Lucr. 4, 549).
articulsus, -a, -um, adj. 1) Cheio de ns (Pln.
H. Nat. 24, 150). 2) Retalhado (Quint. 4, 5,
24).
articlus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Articulaco, juntura, n das rvores (Cc. C.
M. 53). 2) Juntura dos ossos (Cc. De Or. 2,
359). 3) Membro pequeno, dedo (Ov. Her. 10,
140). II Sent. figurado: 4) Ocasio,
momento preciso, circunstncia (favorvel ou
crtica) (Cc. Quinct. 19). 5) Secco, diviso,
membro de frase (Cc. De Or. 3, 96).
1. artifex, -leis, subs. m. e f. I Sent. prprio:
1) Artfice, operrio, pessoa que exerce uma
profisso, artista (Cc. Rep. 1, 35). II Sent.
figurado: 2) Autor, criador (Cc. Tim. 6). 3)
Especialista numa profisso, perito numa arte
(Cc. De Or. 1, 23).
2. artifex, -icis, adj. 1) Hbil, engenhoso, perito
(Cic. Br. 96). Da: 2) Feito com arte (Prop. 2,
31, 7).
artificilis, -e, adj. Feito segundo os princpios da
arte (Quint. 5, 1, 1).
artificilter, adv. Com arte (Quint. 2, 17, 42).
artificis, adv. Com arte, artisticamente (Cic.
De Or. 1, 186).
artificisus, -a, -um, adj. 1) Feito segundo os
princpios de arte, artstico (Cc. Inv. 1, 6). 2)
Engenhoso, hbil (Cc. Inv. 1, 61).
artificiam, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Profisso, ocupaco, arte, emprego (Cc. Verr.
4, 123). 2) Percia, competncia, trabalho
artstico (Cc. Verr. 4, 72). II Sent.
figurado: 3) Teoria, sistema, cincia (Cc. De
Or. 1, 93). 4) Ardil, manha, astcia (Cc. Verr.
5,174).


ART 102 ASCENDO

art, -s, -re, -vi, -atum, v. arct. artocras, -
tis, subs. n. Pastel de carne
(Prs. 6, 50). artolagnus, -I, subs. m. Espcie
de po
(Cc. Fam. 9, 20, 2). artpta, -ae, subs. f.
Artpta, espcie de
forma para cozer po (Plaut. Aul. 400):
(Juv. 5, 72). arta, -um, subs. n. pl., v. artus, -
s 2. art um, v. arctum.
1. artus, -a, -um, v. arctus, -a, -um.
2. artus, -fis (mais frequente no pl. artus, -uum),
subs. m. I Sent. prprio: 1) Articulaces,
junturas dos ossos (Cc. Nat. 2, 150). Da: 2)
Membros do corpo (Ov. Met. 2, 620). II
Sent. figurado: 3) Ramos de uma rvore (Pln.
H. Nat. 14, 13). Obs.: dat. abl. pl.: artubus o
mais comum.
ri, perf. de are.
rla, -ae, subs. f. Pequeno altar (Cc. Verr. 4,
5).
arundfer, -fera, -frum, adj. Que traz canas ou
canicos, coroado de canas ou canicos,
arundinoso (Ov. F. 5, 637).
arundinus, -a, -um, adj. 1) Arundneo, de canas,
de canico (Verg. En. 10, 710). 2) Flauta (feita
de canico) (Ov. Trist. 4, 1, 2).
arundinsus, -a, -um, adj. Frtil em canas, ou em
canicos, arundinoso (Catul. 36, 13).
arnd (liarnd), -nis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Cana (planta), canico (Verg. G. 2,
414). II Da: objeto de cana ou em forma
de cana, ou de canico: 2) Flauta (Verg. Buc. 6,
8). 3) Haste da flecha (Ov. Met. 1, 471).
Donde: 4) Flecha (Verg. En. 4, 73). 5) Canico
de pescar (Plaut. Rud. 294). 6) Basto,
bengala (Hor. St. 2, 3, 248). 7) Travessa de
tecelo (Ov. Met. 6, 55).
arspex, aruspicina, v. haruspex, haruspi-cina.
Arvae, -rum, subs. pr. f. pl. Arvas, cidade da
Hircnia (Q. Crc. 6, 4, 23).
arvctus, v. advctus.
arvna, v. advna.
Arvrni, -rum, subs. loc. m. pl. Arvernos, povo
da Glia Cltica, que habitava a regio
montanhosa da atual Auvergne (Cs. B. Gal.
1, 31, 3).
1. arvina, -ae, subs. f. Gordura, toucinho, banha
de porco (Verg. En. 7, 627).
2. Arvina, -ae, subs. pr. m. Arvina, sobrenome
romano (T. Lv. 8, 38).
arvum, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1) Terra
lavrada, campo (Cc. Nat. 1, 122). Da, na
lngua agrcola: 2) Seara (Verg.
G. 1, 316). 3) Pastagem (Verg. G. 3, 75). 4)
Litoral, costa (Verg. En. 2, 209). 5) Plancie
(Verg. En. 8, 604).
arvus, -a, -um, adj. Arvel, lavrado (Cc. Rep. 5,
3).
arx, arvis, subs. f. I Sent. prprio: 1) Parte
mais alta de uma cidade, onde fica a cidadela,
cidadela (Cc. De Or.
2, 273). 2) Altura, o ponto mais elevado, cimo,
cume, colina (Hor. O. 2, 6, 22); (Verg. G. 2,
535). 3) Lugar fortifi-cado, praca forte,
baluarte (Verg. En.
3, 291). II Sent. figurado: 4) Refgio,
proteco (Cc. Verr. 4, 17). 5) O Capitlio
(Cc. Of. 3, 66).
as, assis, subs. m. I Sent. prprio: 1) Asse
(unidade do sistema monetrio romano). Este
sentido conservou-se na expresso jurdica:
heres ex asse (Quint. 7, 1, 20) herdeiro
universais (da totalidade) em oposico aos
herdeiros parciais (Cat. apud. Sn. En. 94, 27).
II Sent. figurado: 2) Pouco valor coisa de
pouca valia (Catul. 42,13). Obs.: O asse
primitivamente subdividia-se em doze onas e
pesava uma libra (as li-brarius: A. Gl. 20, 1,
31); era uma placa de bronze de forma
retangular e no cunhada. O peso e, portanto, o
valor foram diminuindo com o correr dos tem-
pos. O gen. pl. geralmente usado assium.
Asblus, -I, subs. pr. m. sbolo, nome de ura
co de Acteo (Ov. Met. 3, 218).
Ascalphus, -i, subs. pr. m. Asclafo, filho de
Aqueronte com uma ninfa do Estige (Ov. Met.
5, 539).
Ascanius, -i, subs. pr. m. Ascnio, filho de
Eneias e de sua primeira mulher Creusa (Verg.
En. 1, 271).
asca, v. ascia.
Ascendi (adscndi), perf. de ascendo.
ascendo (adscnd), -is, -re, -ascendi, as-
cnsum, v. tr. e intr. A) Intr.: I Sent.
prprio: 1) Subir, fazer subir, trepar, montar: in
Capitolium ascendere (Cc. De Or. 2, 195)
subir ao Capitlio. II Da, em sent.
figurado: 2) Ele-var-se, crescer: ad regium
nomen ascendere (Cc. Dej. 27) elevar-se ao
ttulo de rei. B) Tr.: I Sent. prprio: 3)
Escalar, montar, chegar a (Cs. B. Gal. 7, 27,
2). II Sent. figurado: 4) Fazer subir, subir:
sum-mimi Iocum civitatis ascendere (Cc. Mur.
55) fazer subir ao posto mais alto da naco.
Obs.: Constri-se como tr. e intr. com as preps.
in ou ad.
ASCENSlO
103 ASIANI

scens (adsc-), -nis, subs. f. Aco de
subir, subida, ascenso (Plaut. Rud. 599).
1 ascnsus (adsc)'-a, um part- pass. de ascendo.
2 ascnsus (adsc), -us, subs. m. I Sent.
prprio: 1) Aco de subir, subida, escalada
(Cc. Sest. 131). Da: 2) Subida (caminho por
onde se sobe) (Cc. Verr. 4, 51)II Sent.
figurado: 3) Ascenso, acesso (Cic. Balb. 40).
ascia (asca), -ae, subs. f. Enx, machadi-nha
(Cc. Leg. 2, 59).
Asciburgium, -, subs. pr. n. Ascibrgio, antiga
cidade da Glia Blgica, s margens do Reno
(Tc. Hist. 4, 33).
asc (adsci), -Is, -ire, -Ivi, v. tr. Mandar vir,
receber, ajuntar-se a (Verg. En. 12, 3S). Obs.:
Verbo raro, aparecendo os primeiros exemplos
em Verglio e Tcito.
ascsc (adscisc), is, -re, -Ivi, -itum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Juntar por decreto,
associar oficialmente, mandar vir, chamar a si,
juntar, admitir, adotar (Cs. B. Gal. 1, 5, 4). II
Da, em sent. figurado: 2) Adquirir,
conseguir. amar (Cc. Br. 209). 3) Aprovar,
admi-tir, acertar (Cc. Ac. 2, 138). 4) Atri-
buir-se, arrogar-se, tomar (para si) (T. liv. 33,
21, 3).
ascitus (adscitus), -a, -um. A) Part. pass. de
ascsc. B) Adj.: Tomado emprestado,
admitido (C. Nep. Att. 4, 1).
Asclpides, -ae, subs. pr. m. Asclepades. 1)
Poeta epigramtico grego do perodo
alexandrino. 2) Clebre mdico da Bitnia
(Cc. De Or. 1, 62). 3) Filsofo cego de Ertria
(Cc. Tusc. 5, 113).
Ascnus, -i, subs. m. Quinto Ascnio Pe-diano,
gramtico do I sc. d.C, comentador de
Ccero.
Ascra, -ae, subs. pr. f. aldeia da Becia, berco de
Hesodo (Ov. P. 4, 14, 31).
1. Ascra cus, -a, -um, adj. 1 Ascreu, de
Ascra (Prop. 2, 13, 3). 2) Relativo a
Hesodo (Verg. En. 6,70). 2. Ascraeus, -i, subs.
m. O ascreu, i. , Hesodo (Ov. Am. 1, 15,
11).
ascrib (adscrib), -is, -re, -cripsi, -crp-tum,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Ajuntar por escrito,
acrescentar a um escrito (Cc. At. 3, 23). II
Da, em sent. figurado: 2) Ajuntar, inscrever,
marcar, gravar (Cc. Verr. 2, 115). 3) Admi tir
algum no nmero de, associar, alistar,
recrutar (Cc. Phil. 2, 102). 4) Imputar,
atribuir, referir (Pln. H. Nat. 34, 64). 5) Fazer
figurar entre, insere ver no nmero de (Cic.
Verr. 2, 110).
Obs.: Constri-se com acus., com dat., ou
com a prep. in com acus. ou abl.
ascripsi (adscripsl), perf. de ascribo.
ascripticius (adscriptcus), -a, -um, adj.
Inscrito, admitido numa comunidade (Cc.
Nat. 3, 39).
ascripti (adscripti), -nis, subs. f. O que se
ajunta a um escrito, adico (Cc. Caec. 95).
ascriptor (adscriptor), -ris, subs. m. O que
aprova, subscreve alguma coisa, partidrio:
collegae ascriptores Iegis agrariae (Cc. Agr.
2, 22) os colegas que subscreveram
(subscritores) a lei agrria.
ascriptus (adscrptus), -a, -um, part. pass. de
ascribo.
Ascua, -ae, subs. pr. f. scua, cidade da Espanha
(T. Lv. 23, 27, 2).
Asculni, -rum, subs. pr. m. Asculanos,
habitantes de sculo (Cc. Font. 41).
Asculnus, -a, -um, adj. Asculano, de Asculo
(Cc. Br.169).
Asclum, -I, subs. pr. n. sculo, cidade da
Itlia, antiga capital dos picentes, ou picenos
(Cs. B. Civ. 1, 15, 3).
Asdrbal, v. Hasdrbal.
aslla, -ae, subs. f. (dim. de asina). Burrinha
(Ov. A. Am. 3, 290).
Asell, -nis, subs. pr. m. Aselio (Sem-prnio
Aselio), historiador romano que tomou parte
no cerco de Numnia (Cc. Leg. 1, 6).
Asellius, -I, subs. pr. m. Aslio, nome de vrias
personagens (T. Lv. 4, 42).
1. aslius, -I, subs. m. 1) Burrinho, jumento (Cc.
At. 1, 16, 12). 2) Peixe de gua salgada (Varr.
L. Lat. 5, 77).
2. Aslius, -I, subs. pr. m. Aselo, sobrenome
romano (Cc. De Or. 2, 258).
1. asna, v. arena.
2. Asna, -ae, subs. pr. f. Asena, cidade da
Hispnia Ulterior (T. Lv. 23, 27).
sia, -ae, subs. pr. f. sia, 1) A maior das trs
partes do mundo conhecido dos antigos (Sal.
B. Jug. 17, 3). 2) sia Anterior, ou sia
Menor, assim chamada em oposico
precedente, tambm denominada sia Maior
(Cc. Br. 51). 3) A sia propriamente dita, a
provncia romana da sia (Cc. Pomp. 14).
Asiagns, -is, subs. pr. m. Sobrenome de
Cipio Asitico (T. Lv. 39, 44, 1).
Asin, adv. Em estilo asitico (Quint. 12, 10,
18).
Asini, -rum, subs. loc. m. pl. 1) Asiti cos, os
habitantes da sia (Cc. At. 1. 17, 9).
Especialmente: 2) Os oradores da chamada
Escola Asitica (Quint. 12, 10, 1).
ASINUS 104 ASPRE

Asianus, -a, -um, adj. Asitico (Cic. Phil.
5, 20). Asitici, -rimi, subs. pr. m. pl.
Asiticos,
i. , os oradores da Escola Asitica (Cc
Or. 27). Asitcus, -a, -um, adj. 1)
Asitico, da
sia (Cc. Pomp. 19). 2) Sobrenome de
L Cornlio Cipio, vencedor de Antoco
(T. Lv. 37, 58, 6). Asilas, subs. pr. m. Asilas,
nome de um
guerreiro (Verg. En. 10, 175). asilus, -i, subs.
m. Tavo (inseto) (Verg.
G. 3, 147).
1. usina, -ae, subs. f. Burra, asna, jumenta (Pln.
H. Nat. 8, 171).
2. Asna, -ae, subs. pr. m. sina, sobrenome da
gens Cornlia (T. Lv. 22, 34, 1).
Asinus, -i, subs. pr. m. Asinio, nome de famlia
romana, e em especial de Asinio Polio,
general, escritor e homem pblico romano,
amigo de Verglio e de Augusto, fundador da
primeira biblioteca pblica em Roma (Cc.
Fam 10, 31).
asinus, -I, subs. m. I Sent. prprio: 1) Burro,
asno, jumento (Cat. Agr. 10, 1) II Sent.
figurado: 2) Burro (homem estpido) (Cc.
At. 4, 5, 3).
Asis, -Idis, adj. Asitico (Ov. Met. 5, 648).
1. Asius, -a, -um, adj. Da sia (regio da Ldia)
(Verg. En. 7, 701).
2. Asius, -i, subs. pr. m. sio, nome de homem
(Verg. En. 10, 123).
Aspids, -ae, subs. pr. m. Asopade, des-
cendente de Asopo (Ov. Met. 7, 484).
Aspis, -idis, adj. 1) De Asopo (Estc. Theb. 4,
370). 2) Egina, filha de Asopo (Ov. Met. 6,
113).
Aspus, -i, subs. pr. m. Asopo. 1) Deus do rio do
mesmo nome, filho do Oceano e de Ttis (Ov.
Am. 3, 6, 41). 2) Nome de vrios rios (Prop. 3,
15, 27); (T. Lv. 36, 22, 7).
astus, 4, subs. m. Homem voluptuoso, dado aos
prazeres, devasso (Cic. Fin. 2, 22).
Aspar, -ris, subs. pr. m. Aspar, amigo do rei
Jugurta (Sal. B. Jug. 108. 1).
Asparagium, -i, subs. n. Aspargio, cidade da
Ilria (Cs. B. Civ. 3, 30, 7).
aspargo, v. asprg, -inis.
asprsi, v. asprsio, -nis.
Aspasia, -ae, subs. pr. f. Aspasia, mulher de
extraordinria beleza e inteligncia, amada por
Pricles, e que por sua cultura teria exercido
grande influncia literria e poltica em seu
tempo (Cc. Inv. 1, 51).
aspectbilis (adspectblis), e, adj. Visvel
(Cc. Tim. 12).
aspecttus (adspecttus), -a, -um, part. pass. de
aspecto.
aspecto (adspct), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
freq. I Sent. prprio: 1) Olhar
frequentemente ou atentamente para, olhar,
prestar atenco (Cc. Plane. 101). II Sent.
figurado: 2) Estar atento a (Tc. An. 1, 4). III
Termo tcnico da topografia: 3) Olhar
contra, estar voltado para, estar defronte
(Verg. En. 1, 420).
1. aspctus (adspctns), -a, -um, part.
pass. de aspicio.
2. aspctus (adspctus), -s, subs. m. I
Sent. prprio: 1) Aco de olhar, olhar
(Cc. Sest. 1). Da: 2) Vista (faculdade
de ver) (Cc. Tusc. 1, 73). II Sent.
figurado: 3) Aspeto, aparncia (Cc.
Of. 1, 126). Obs.: Formas arcaicas: iat.:
aspectu (Verg. En. 6, 465); gen.: aspecti
(c. Tr. 80, 188).
aspll, (abs, pllo), -is, -pellre (pll),
-plsum, v. tr. Expulsar, afastar, re-1
pelir (Plaut. Merc. 115); (Plaut. Capt.
519). Aspendii, -rum, subs. loc. m. pl. Aspn-
dios, habitantes de Aspendo (T. Lv.
37, 23, 3). Aspendius, -a, -um, adj. De Aspendo
(Cc.
Verr. 1, 53). Aspndos, -i, subs. pr. f. e
Aspndum, -i,
subs. pr. n. Aspendo, cidade da Panflia
(Cc. Verr. 1, 53).
1. Asper, -ri, subs. pr. m. sper, nome romano
(T. Lv. 3, 65, 4).
2. asper, -era, -rum, adj. I Sent. prprio: 1)
spero (sent. fsico e moral), rugoso (Cc. Fin.
2, 36). 2) Pedregoso, agudo (Cc. Agr. 2, 67).
3) Duro (ao ouvido). 4) Desagradvel (ao
paladar) (Cat. Agr. 109). 5) Rouco (Cc. De
Or. 3, 216). II Sent. figurado: 6) Rigoroso,
tempestuoso (Verg. En. 6, 351). 7) Duro,
penoso, severo, difcil, rduo (Cc. Mur. 60).
8) Intratvel (Hor. O.
1, 33, 5). Na lngua retrica: 9) Rude, spero,
sem harmonia (tratando-se do estilo) (Cc. Or.
20). Obs.: Formas sincopadas: aspris =
asperis (Verg. En.
2, 379); aspros = speros (Estc. Theb. 1,
622).
aspertus, -a, -um, part. pass. de aspro.
aspr, adv. I Sent. prprio: 1) spera mente
(referindo-se ao som) (Cc. De Or. 3, 45). II
Sent. figurado: 2) Com severidade,
duramente, com dureza (Cc. Q. Fr. 2, 4, 5).
ASPERGO
105
' ASSA
1 asprgo (ou aspargo), -Inis, subs. f. Asperso,
rega (Verg. En. 3, 534). Obs.: A forma aspargo
frequentemente en contrada nos manuscritos
de Verglio, Lucrcio, Ovdio, etc.
2. asprgo (adsprg), -is, -re, -sprsi, .sprsum,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Espalhar, derramar
(Cc. Div. 1, 23). Da: 2) Aspergir, borrifar,
molhar (Cic. Nat. 3, 88). II Sent. figurado:
3) Espalhar, salpicar, manchar (Cc. Mur. 66).
Obs.: A forma aspargo frequentemente
encontrada nos manuscritos de Ccero,
Lucrcio, Varro, etc.
aspertas, -ttis, subs. f. I Sent. pr prio: 1)
Aspereza, aridez (Cc. Nat. 2, 98). II Sent.
figurado: 2) Rigor, rudeza (Cc. Phil. 8, 1). 3)
Dificuldade de acesso, dureza, dificuldade
(Cc. De Or. 1, 3).
aspernndus, -a, -um. I Gerundivo de
asprnor. II Adj.: Desprezvel (Verg En. 11,
106).
aspernti, -nis, subs. f. Ato de afastar,
afastamento, desprezo (Cc. Tusc. 4, 31);
(Sn. Ir. 2, 2, 1).
asperntus, -a, -um, part. pass. de aspCr-nor.
asprno = asprnor.
asprnor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. tr.
I Sent. prprio: 1) Afastar, rejeitar, recusar,
renegar (Cc. De Or. 2, 88). Dai: 2) Repelir com
desprezo, desprezar, no fazer caso de (Cc. Pis.
81). aspr, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tornar spero, desigual (Varr. R.
Rust. 3, 16, 2(M. II Sent. figurado: 2)
Encapelar, encrespar
(as ondas) (Verg. En. 3, 285). 3) Agucar,
tornar agudo, afilar (Tc. An. 15,
54). 4) Tornar mais forte, violento.
agravar, excitar, irritar (Tc. Hist. 2,
48).
asprsi (adsprsi), perf. de asprgo. aspersi
(adspersi), -nis, subs. f. 1)
Aco de espalhar (Cc. Div. 1, 23). 2)
Asperso (Cc. Leg. 2, 24). 1. asprsus
(adsprsus), -a, -um, part.
pass. de asprgo. 9. asprsus (adsprsus), -
s, subs. m.
Asperso, rega (Plin. H. Nat. 8, 134)
Obs.: S usado no abl. aspxi (adspxi), perf.
de aspicio. aspxim (adspxim) = aspexrim.
aspici (adspici), -is, -re, -spxi, -pc-
tum, v. tr. I Sent. prprio: 1) Olhar
para, dirigir os olhos para, olhar, estar
voltado para, ver (Cc. C. M. 27). Da:
2) Examinar, prestar atenco a (Cc. Nat. 2,
87). U Sent. figurado: 3) Considerar,
socorrer (Cc. De Or. 3, 28). 4) Olhar para, ou
em frente, i., estar voltado (sentido
topogrfico), estar situado na direco de (Tc.
Agr. 24). Obs.: Constri-se com acus. sem
prep. ou acompanhado pela prep. ad.
aspirans (adspirans), -ntis, part. prs. de aspiro.
aspirti (adspirt), -nis, subs. f. 1) Aspiraco
(Cc. Nat. 1, 79). 2) Exalaco, emanaco (Cc.
Div. 1, 79). Na lngua gramatical: 3)
Aspiraco (Cc, Or. 160).
aspirtus (adspirtus), -a, -um, part. pass. de
aspiro.
aspiro (adspir), -s, -re, -vi, -atum, v. intr. e
tr. A) Intr.: I Sent. prprio: 1) Soprar para,
sofrar: aspirant aurae in noctem (Verg. En. 7,
8) as brisas sopram noite. 2) Soprar,
favoravelmente (sent. prprio e figurado),
favorecer (Verg. En. 2, 385). II Sent. fi-
gurado: 3) Aspirar, pretender (Cc. Fam. 7, 10,
1). B) Tr.: I Sent. prprio: 4) Fazer soprar,
soprar (Verg. En. 5, 607). II Sent. figurado:
5) Inspirar, infundir (Verg. En. 8, 373). in
Na lngua gramatical: 6) Aspirar, pronunciar
com aspiraco (Quint. 1, 5, 20).
aspis, -idis, subs. f. spide (serpente venenosa)
(Cc. Nat. 3, 47).
asportt, -nis, subs. f. Aco de transportar
(com ideia de afastamento), transporte (Cc.
Verr. 4, 110).
asporttus, -a, -um, part. pass. de aspr-to.
asprt, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
geral: 1) Levar (com ideia de afastamento),
transportar (de um lado para outro) (Cc. Verr.
4, 107). II Especialmente: 2) Conduzir,
levar num navio (Cc-. Verr. 1, 91).
asprtus, forma sincopada = aspertus.
asprta, -rum, subs. n. pl. Lugares pedregosos
(T. Lv. 9, 24, 6). Obs.: O sing. raro.
aspri, aspris, formas sincopadas = aspri,
aspris.
asprs, forma sincopada = asprs.
1. assa, -ae, subs. f., v. assus, -a, -um.
2. assa, -ae, subs. f. Ama-sca (que cuida das
criancas sem amament-las) (Juv. 14, 208).
3. assa, -rum, n. v. assum, -i 1.


ASSARACUS 106 ASSERVTUS

Assarcus, -I, subs. pr. m. Assraco, rei de Tria,
av de Anquises (Ov. Met. 11, 756).
assrius, -a, -um, adj. Do valor de um asse
(Sn. Apoc. 11, 2).
assecla (adsecla, adscla), -ae, subs. m. 1) O
que az parte da comitiva de algum, sequaz
(Cic. Verr. 1, 65). 2) Aclito, bandido (sent.
pejorativo) (T. Lv. 5, 11, 2).
assectti (ads-), -5nis, subs. f. Aco de
acompanhar, acompanhamento, cortejo (Cic.
Mur. 70).
assecttor (ads-), -ris, subs. m. 1) O que
acompanha, sequaz, partidrio (Cc. Verr. 2,
29). 2) Discpulo (Pln. H. Nat. 30, 160).
assecttus (adsecttus), -a, -um, part. pass. de
assctor.
assector (adsctor), -ris, -ri, -secttus sum, v.
dep. freq. tr. Acompanhar, seguir (Cc. De Or.
1, 239).
assecla, v. assecla.
assecfltus (adsectus), -a, -um, part. pass. de
assequor.
assdi (adsdi), perf. de assido e de ass-do.
assnsi (adsnsi), perf. de assentio.
assensi (adsen-), -nis, subs. f. Assentimento,
adeso, aprovaco (Cc. Br. 114).
assnsor (ads-), -ris, subs. m. Aprovador (Cc.
Fam. 6, 21, 1).
1. assnsus (ads-), -a, -um. 1) Part. pass.
de assentior: que consentiu. 2) Part.
pass. de assentio (raro): reconhecido
como verdadeiro (Cc. Ac. 2, 99).
2. assnsus (ads-), -us, subs. m. 1) Ade
so, assentimento, aprovaco (T. Lv.
34, 34, 1). 2) Acordo do esprito com
as percepces, harmonia dos sentimen
tos (linguagem filosfica) (Cc. Ac. 2,
108). Em lngua potica: 3) Concurso
(Verg. G. 3, 45).
assentti (ads-), -nis, subs. f. Assentimento
por clculo, lisonja (Cc. Lae. 91).
assenttiuncla (ads-), -ae, subs. f. Pequena ou
ligeira lisonja (Cc. Fam. 5, 12, 6).
assenttor (ads-), -ris, subs. m. I Sent.
prprio: 1) O que d sua aprovaco por
lisonja, adulador, lisonjeiro (Cc. Lae. 98). II
Sent. figurado: 2) Partidrio, conivente (T.
Lv. 31, 25, 10).
assenttri (adsenttiri), adv. De modo
adulador, como adulador (Cc. Q. Fr. 2, 14, 3).
assenttrix (ads-), -leis, subs. f. A que aprova
sistematicamente, aduladora (Plaut. Most.
257).
assenttus (adsenttus), -a, -um, part, pass. de
assntor.
assentio (adsenti), -is, -ire, -snsi, -sen. sum, v.
intr. (muito raro, mais comum: assentor).
Juntar seu assentimento ao de outrem, dar
assentimento, aprovar (Cc. At. 9, 9, 1).
assentior (adsentior), -iris, -iri -snsug sum, v.
dep. intr. Dar assentimento, ser da mesma
opinio, aprovar (Cc. Lae. 57)
assntor (adsntor), -ris, -ri, -tus sum, v. dep.
intr. I Sent. prprio: verbo de significaco
intensiva, com ideia de duraco e
correspondendo a sentio, 1) Ser da mesma
opinio que, aprovar, partilhar da opinio de
(Cc. Fam. 7, 12, 2). II Sent. figurado: 2)
Lisonjear, adular (Cc. Br. 296).
assequor (adsequor), -ris, -qui, -secutus sum, v.
dep. tr. I Sent. prprio: 1) Ir no encalo de,
perseguir, alcancar, atingir (Cc. At. 3, 5). II
Sent. u. gurado: 2) Chegar a, obter,
alcancar (Cc. De Or. 1, 84). 3) Seguir
mentalmen te, atingir pela inteligncia,
compreen der (Cc. Nat. 3, 38). 4) Atingir,
igua lar (Cc. Br. 288).
asser, -eris, subs. m. 1) Pequena pea de madeira,
barrote, estaca (Cs. B. Civ. 2, 2, 2). 2) Varais
de liteira (Suet Cal. 58).
1. assr (adsr), -is, -re, -seri, -ser tum. v.
tr. I Sent. prprio: 1) Puxar para si, chamar
a si (Plaut. Cure. 491). Da: 2) Reivindicar,
reclamar, afirmar, defender (T. Lv. 3, 45, 2).
II Sent, figurado: 3) Atribuir, arrogar, apro-
priar (Ov. Met. 1, 462).
2. assr (adsro), -is, -re, -svi, -stum, v. tr.
Plantar junto de (Cat. Agr. 32/ 2).
asserti (adserti), -nis, subs. f. Aco de
reivindicar para algum a condico de pessoa
livre (ou escrava), libertaco (Quint. 3, 6, 57).
assrtor (adsrtor), -ris, subs. m. 1) O que
declara diante do juiz, que algum livre ou
escravo (T. Lv. 3, 44, 8). 2| Defensor,
protetor, advogado, libertador (Tc. Hist. 2,
61).
assrtus (adsrtus), -a, -um, part. pass. de assro
1.
asseri (adseri), perf. de assro 1.
asservtus (adservtus), -a, -um, part de assrvo.
ASSERV
107 ASSIMULATUS

asserv (adservi), -Is, -Ire, v. intr. Su-
eitar-se, submeter-se, condescender,
ajudar (Cic. Tusc. 2, 56). Obs.: Cons-
tri-se com dat. _ _
assrv (adsrv), -s, -are, -avi, -atum, v tr D
Guardar perto de si, ter sob a sua guarda, ter
vista (Cc. Arch. 9). Dai" 2) Montar guarda,
vigiar (Cs. B. civ. 1, 21, 2).
assess (adsessi), -onis, subs. f. Aco de
se sentar junto a algum (para conso-J-lo),
assistncia (Cic. Fam. 11, 27, 4). assessor
(adsssor), -ris, subs. m. Assessor, auxiliar
(numa funco), ajudante (Cc. Div. 1, 95).
1. assssus (adsssus), -a, -um, part. pass.
de assido.
2, assssus (adsssus), -s, subs. m. Ato
de estar sentado ao lado de algum, as
sistncia (Prop. 4, 11, 50).
assevrnter (adsevrnter), adv. De modo
afirmativo, categoricamente (Cc. At. 15, 19,
2). assevrti (adsevrti), -nis, subs. f.
1) Asseveraco, afirmaco sria (Cc.
At. 13, 23, 3). Da: 2) Seguranca, fir-
meza (Tc. An. 4, 19).
assevero (adsevr), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
1) Afirmar (com energia ou com persistncia),
asseverar, dizer de modo categrico, falar a
srio (Cic. Br. 293).
2) Fazer profisso de (Tc. An. 13, 18).
3) Provar, atestar (Tc. Agr. 11). assvi
(adsvi), perf. de assro 2. assicc (adslcc), -s,
-re, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Secar, fazer secar (Sn. Nat. 4, 2,
28). II Sent. figurado: 2) Enxugar (Sn.
Polyb. 6, 5).
assid (adsid), -s, -re, -sdi, -sssum, v.
intr. e tr. A) Intr.: I Sent. prprio: 1) Estar
sentado perto de, estar sentado (Cc. Br. 200).
Da: 2) Acampar, sitiar (T. Lv. 23, 19, 5). II
Sent. figurado: 3) Assistir, no se afastar
de, ajudar, cuidar, ocupar-se assiduamente de
(Cc. Verr. 3, 30). B) Tr.: 4) Estar acampado
perto, assediar, cercar, sitiar (Verg. En. 11,
304).
assid (adsid), -is, -re, -sdi, (sssum), v. intr.
e tr. A) Intr.: 1) Assentar-se ao p de, tomar
lugar, estabelecer-se (Cc. Rep. 1, 18). B) Tr.:
2) Assentar--se, tomar lugar (Sal. B. Jug. 11,
3).
assid (adsid), adv. 1) Assiduamente, com
assiduidade (Verg. Buc. 2, 4). Da: 2)
Incessantemente, sem interrupco (Cc. Div.
1, 74).
assiduits (adsiduits), -ttis, subs. f. 1)
Assiduidade, presenca constante, perseveranca
(Cc. At. 12, 33, 2). 2) Persistncia,
permanncia, continuidade (Cc. Of. 2, 74).
assduo (adsid), adv. = assidue (Pln. H. Nat.
26, 16).
assiduus (adsidus), -a, -um, adj. 1) Assduo,
constantemente presente (Cc. Amer. 81). Da:
2) Incessante, permanente, perptuo (Cs. B.
Gal. 7, 41, 2). Na lngua jurdica: 3)
Domiciliado. Da vem o substantivo assidus,
-I: proprietrio, contribuinte (cidado inscrito
no censo, em oposico aos proletarii) Cc.
Rep. 2, 40).
assignti (adsignti), -nis, subs. f. Concesso,
distribuico, partilha (Cc. Agr. 3, 10).
assigntus (adsigntus), -a, -um, part. pass. de
assigno.
assign (adsgn), -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Assinar, fazer a assignaco
ou concesso (termo de direito pblico),
atribuir numa partilha (Cc. Dom. 116). II
Da, na lngua comum: 2) Atribuir, imputar,
destinar (Cc. Fin. 5, 44). Na lngua imperial:
3) Selar, firmar, chancelar (Prs. 5, 81).
assili (adsili), -is, -Ire, -sili, sltum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Saltar para, saltar sobre,
assaltar, acometer, atacar (Fedr. 4, 2, 14); (Ov.
Met. 11, 526). II Sent. figurado: 2) Passar
de repente a (Cc. De Or. 2, 213).
assimilti, v. assimulti (Pln. H. Nat. 11,
262).
assimiltus (adsimiltus), -a, -um, part. pass. de
assimilo.
assimilis (adsimlis), -e, adj. Muito parecido,
cuja semelhanca se aproxima de (Cc. Nat. 2,
136); (Verg. En. 6, 603). Obs.: Constri-se
com gen. e com dat.
assimilo (adsimil), -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
(forma mais usada na poca arcaica e
imperial). Tornar semelhante, tornar
semelhanca de (Plaut. Bac. 962); (Ov. Met. 5,
6); v. assiml.
assimulti (adsimulti), -nis, subs. f.
1) Semelhanca (Pln. H. Nat. 11, 262).'
2) Comparaco (Tc. An. 15, 49).
assimultus (adsimultus), -a, -um. I
Part. pass. de assiml. II Adj.: 1)
Simulador, fingido (Cc. Cael. 14). 2)
Reproduzido (Cc. Verr. 2, 189).

ASSIML 108 ASSYRIUS

assiml (adsiml), -s, -re, -vi, -atum,
v. tr, I Sent. prprio: 1) Representar
exatamente, copiar (Luer. 6, 189). II Sent.
figurado: 2) Fingir, simular (Plaut. Amph.
874). 3) Comparar, assimilar (Cc. Inv. 1, 42).
Obs.: Constri--se com acus., dat., e acus. com
inf.
assis, gen. de as, assis.
assisto (adsist), -is, -re, -stiti, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Manter-se junto de, estar ou
conservar-se junto de, parar (Cc. Arch. 24). II
Dai: 2) Assistir a (sentido prprio e
figurado), estar presente, comparecer em juzo
(Tc. An. 13, 4). 3) Estar ou manter-se de p
(Cc. Rep. 2, 37).
assol (adsol), -s, -re, v. intr. Costu mar, ter
por costume, ter costume: ut assolet (Cc. Leg.
2, 21) segundo costume. Obs.: S
empregado nas 3 pess. do sg. e pl., ou
impessoalmente.
assn (adsn), -s, -re, v. intr. Responder (a
uma voz), produzir eco, ressoar (Ov. Met. 3,
507).
Assrni, -rum, subs. loc. m. Assorinos,
habitantes de Assoro (Cc. Verr. 3, 47).
Assrum, -I, subs. pr. n. Assoro, cidade da
Sicilia (Cc. Verr. 4, 96).
assctus (ou adsctus), -a, -um, part. pass. de
assgo.
assufaci (adsufaco), -is, -re, -fci, -fctum,
v. tr. Acostumar, habitar, ensinar (Cc. Cat. 2,
9).
assufctus (adsufctus), -a, -um, part. pass. de
assufaci.
assufci (adsufci), perf. de assufaci.
assuram (adsuram) = assuevram.
assusc (adsusc), -is, -re, -suvi, -su-tum,
v. intr. e tr. A) Intr.: 1) Habituar--se a,
acostumar-se a (Cc. Fam. 9, 22, 5). B) Tr.
(raro e potico): 2) Habituar (Verg. En. 6,
832).
assutd (adsutd), -inis, subs. f. Hbito (T.
Liv. 25, 26, 10). Obs.: Geralmente em abl
assutus (adsutus), -a, -um. I Part. pass. de
assusc. II Adj.: 1) Habituado,
acostumado (Verg. En. 9, 509). 2) Habitual,
costumeiro, familiar, ordinrio (Ov. Met. 2,
603).
assuvi (adsuvi), perf. de assusc.
assg (adsg), -is, -re, -sctum, v. tr. Tirar
sugando, sugar, chupar (Lucr. 4, 1194).
assui, perf. de ass.
asslt (adslt), -s, -re, -vi, -atum, v. intr. e
tr. A) Intr.: 1) Saltar a, sal-
tar, lancar-se a, assaltar, atacar (Tc. | An. 11,
31). B) Tr. (raro). 2) O mesmo sentido anterior
(Tc. An. 1, 51) Obs.: Constri-se com dat. ou
acus. assultus (adsltus), -Os, subs. m. Salto,
pulo, ataque, assalto (Verg. En. 5, 442). J
1. assuni, -, subs. n. Assado (Hor. St.
2, 2, 73).
2. assum, v. adsum.
assm (adsm), -is, -re, -smpsi, -
sumptum, v. tr. I Sent. prprio: 1) ] Tomar
(acrescentando), associar a, to- 1 mar para si,
acrescentar, ajudar, aceitar, conceber (Cc At. 10,
12a, 3). II Sent. figurado: 2) Atribuir,
arrogar, aplicar, assumir (Cic. Of. 1, 2). Na ln-
I gua filosfica: 3) Dar a proposico me. | nor de
um silogismo (Cc. Inv. 1, 63). Na lingua
retrica: 4) Tomar metaf-ricamente (Quint. 10,
1, 121).
assmpsi (adsmpsi), perf. de assumo.
assumpti (adsumpti), -nis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Aco de se juntar ou associar,
tomada, aceitaco (Cc. Fin.
3, 18). 2) Proposico menor de um
silogismo (Cc. Inv. 1, 64).
assumptivus (adsumptivus), -a, -um, adj. Que
vem de fora (Cic. Inv. 2, 71).
assmptus (adsmptus), -a, -um, part. pass. de
assumo.
ass (ads), -is, -re, -si, -stum, v. tr. Coser
a (Hor. A. Pot. 16).
assrg (adsrg), -is, -re, -surrxi, -sur-rctum,
v. intr. I Sent. prprio: 1) ] Levantar-se,
erguer-se (Cc. Clu. 196). Da: 2) Erguer-se em
sinal de cortesia, mostrar-se corts, honrar (Cc.
Inv. 1, 48). II Sent. figurado: 3) Elevar,
crescer (Verg. En. 12, 494).
assurrxi (adsurrxi), perf. de assrgo.
assurretus (adsurrctus), -a, -um, part. pass. de
assrgo.
Assuria, Assurus, v. Assyra, Assyrius.
assus, -a, -um, adj. Assado (Hor. St. 2, 2, 51);
(Cc. At. 12, 6, 2).
assutus (adstus), -a, -um, part. part. pass. de
asso.
Assyria, -ae, subs. pr. f. Assria, regio da sia,
centro de poderoso imprio, depois anexado
Mdia, e posteriormente tornada por Trajano
em provncia romana (Pln. H. Nat. 5, 66).
Assyrii, -rum, subs. loc. m. Assrios (Cc. Div.
1,1).
Assyrius, -a, -um, adj. Da Assria (Verg. En. 4,
15).
AST
109 ASTRICTUS

ast, conj- D Por outro lado (introduz uma
segunda condico numa frase condicional): si
ego hic peribo, ast ille, ut dixit, non redit
(Plaut. Capt. 683) se eu morrer aqui, e, por
outro lado, le no voltar, como disse. 2)
Introduz uma frase que indica que um ato ser
editado, desde que uma condico pr-via seja
realizada: Bellona, si hodie no-bis victoriam
duis, ast ego tibi templum voveo (T. Lv. 10,
19, 17) Belona, se hoje nos deres a vitria,
eu por meu ldo te consagro um templo. 3)
Mas, porm, entretanto (Cc. At. 1, 16, 17).
Obs.: O terceiro sentido o mais comum,
principalmente usado pelos poetas imperiais.
1. asta, v. hasta.
2 Asta, -ae, subs. pr. f. Asta. 1) Cidade da
Ligria (Pln. H. Nat. 3, 49). 2) Cidade da
Btica (T. Lv. 39, 21).
Astacds, -ae, subs. pr. m. Astcida ou filho de
staco (Menalipo) (Estc. Theb. 8, 718).
Astae, -runi, subs. loc. m. Astas, povo da
Trcia (T. Lv. 38, 40).
astans (adstans), -tntis, part. pres. de asto.
Astpa, -ae, subs. pr. f. stapa, cidade da Btica
(T. Lv. 28, 22).
Astapnss, -um, subs. loc. m. Astapen-ses,
habitantes da stapa (T. Lv. 28, 22).
Astrt, -s, subs. pr. f. Astarte (Vnus),
divindade da Sria (Cc. Nat. 3, 59).
astssint = adstitrint.
Astnsis, -e, adj. Astense, de Asta (T. Lv. 39,
21, 2).
astr, -ris, subs. m. Estrela (Macr. Scip. 1, 14).
Asteria, -ae, (Aster, -s), subs. pr. f. As-tria.
1) Irm de Latona (Cc. Nat. 3, 42). 2) Nome
de outras mulheres (Hor. O. 3, 7, 1).
Aster, -s, subs. f., v. Asteria.
Astrn (adstrn), -is, -re, v. tr. Estender
perto, esticar-se, deitar se junto (usado
unicamente na forma passiva reflexiva) (Ov.
Met. 2, 343).
asteropletos, -on, adj. Atingido pelo raio (Sn.
Nat. 1, 15, 3).
Astic, -s, subs. pr. f. stice, regio da Trcia
(Pln. H. Nat. 4, 45).
asticus, -a, -um, adj. Da cidade, da capital (Suet.
Cal. 20).
'
Ast, rimi, subs. loc. m. stios, povo da
Trcia (T. Lv. 38, 40, 7). astipultor
(adstipultor), -ris, subs. m.
I Sent. prprio: 1) Abonador, fiador
(Cc. Pis. 18). II Sent. figurado: 2)
O que est de acordo com, partidrio
(Cc. Ac. 2, 67).
astiplor (adstipulor), -ris, -ri, -tus sum, v.
dep. intr. I Na lngua jurdica: 1) Obrigar-se
por outro, ficar por fiador de (Gaius Inst. 3,
110). II Da, na lngua comum: 2) Aprovar,
ser da mesmo opinio (T. Lv. 39, 5, 3). 3)
Aderir, dar adeso a (Pln. H. Nat. 7, 154).
astiti (adstt), perf. de assisto e perf. de asto.
ast (adst), -s, -re, -stiti, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Estar de p junto de, parar junto:
asta et audi (Plaut. Cist. 597) pra aqui e
ouve. Da: 2) Erguer-se, elevar-se perto de
(Verg. En. 2, 328). Por enfraquecimento de
sentido: 3) Estar perto, estar presente, com-
parecer: astante ipso (Cs. B. Civ. 2, 20, 4)
estando le prprio presente.
II Sent. figurado: 4) Erguer-se, le
vantar-se (Cc. Tusc. 1, 85).
Astraea, -ae, subs. pr. f. 1) Astria, filha de Zeus
e de Tmis, espalhava entre os homens o
sentimento da justica (Ov. Met. 1, 150). 2) A
Virgem (constelaco) (Ov. Met. 9, 534).
Astraeum, -i, subs. pr. n. Astreu, cidade da
Penia (T. Lv. 40, 84).
Astraeus, -i, subs. pr. m. Astreu, um dos Tits
(Ov. Met. 14, 545).
Astrgos, subs. pr. m. (ou Astrgon, subs. n.).
strago, fortaleza da Caria (T. Lv. 33, 18).
astrtus, -a, -um, part. pass. de astrno.
astrp (adstrp), -is, -re, v. intr. Responder
com rudo, fazer ruido perto, aplaudir com
rudo (Tc. Hist. 2, 90).
astrict (adstrict), adv. De modo cerrado,
estreitamente, estritamente (Cc. De Or. 3,
184).
astrictus (adstrictus), -a, -um, adj. I Part. pass.
de astringo. II Adj. I Sent. prprio: 1)
Apertado, estreito, ligado (Hor. Ep. 2, 1, 174).
II Sent. figurado: 2) Refreado,
constrangido, parco, econmico (Prop. 2, 23,
18). Na lngua retrica: 3) Conciso (Cc. Br.
309).
ASTRIFER 110 AT

astrifer, -fera, -frum, adj. 1) Astrfero, que traz
os astros, que conduz os astros (Luc. 9, 5). 2)
Colocado entre os astros, celeste (Marc. 8, 28,
8).
astrger, -gera, -grum, adj. Astrgero, que leva
os astros (Estc. Theb. 10, 828).
astring (adstring), -is, -re, -inxi, -trictum, v.
tr. intr. I Sent. prprio: 1) Amarrar
estreitamente a, ligar, atar, apertar (Cc. Verr.
4, 90). 2) Reduzir, enrugar, contrair: (alvus)
tum astringi-tur, tum relaxatur (Cc. Nat. 2,
136 (o ventre) tanto se contrai quanto se
dilata. II Sent. figurado: 3) Encadear,
ligar, obrigar, sujeitar (Cc. Prov. 34). 4)
Tornar-se culpado (reflexivo astringere se)
(Cic. Phil. 4, 9). Na lngua retrica: 5)
Resumir, abreviar: astrin gere argumenta (Cc.
Tusc. 3, 13) resumir uma argumentaco.
astrinxi (adstrinxi), perf. de astrngo.
astrologia, -ae, subs. f. 1) Astronomia (Cc. Div.
2, 87). 2) Astrologia (S. Jer. Pelag. 1, 8).
astrolgus, -i, subs. m. 1) Astrnomo (Cc. Div.
2, 87). 2) Astrlogo (Cc. Div. 1, 132).
astronomia, -ae, subs. f. Astronomia (Sn. Ep.
95, 10).
astrctus (adstrctus), -a, -um, part. pass. de
astro.
astrum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) Astro,
estrela (Ov. F. 2, 117). 2) Constelaco: Canis
astrum (Verg. G. 1, 218). a constelaco do
Co. II Sent. figurado: 3) No pl.: Cu
(Verg. En. 9, 641).
astr (adstr), -is, -re, -strxi, -strc-tum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Construir ao lado de,
construir em adico a (T. Lv. 42, 15, 16). 2)
Ajuntar, acrescentar (Te. Agr. 44).
astixi (adstrxi), perf. de astro.
1. ast, subs. n. indecl. A cidade por excelncia
para os gregos, Atenas (Cc. Leg. 2, 5).
2. astu, abl de astus.
astup (adstup), -s, -re, v. intr. Estar
pasmado de, admirar-se vista de, ficar de
boca aberta com (Ov. Met. 3, 418). Obs.:
Constri-se com dat.
Astur, -uris, adj. sture, das Astrias (Marc. 10,
16, 3).
Astra, -ae, subs. pr. m. stura. 1) Rio do Lcio
(T. Lv. 8, 13, 5). 2) Subs. f.: ilha e cidade do
Lcio (Cc. At. 12, 40); (Cc. Fam. 6, 19, 2).
asturc, -nis, subs. m. Cavalo da Astria, cavalo
que anda a passo travado (Marc. 14, 119).
Astres, -um, subs. loc. m. pl. Asturianos,
habitantes das Astrias (Flor. 4,12,46).
Asturia, -ae, subs. pr. f. Astria, provncia da
Hispnia Tarraconense (Pln. H. Nat. 4, 112).
astus, -s, subs. m. Habilidade, astcia (Verg.
En. 11, 704). Obs.: Geralmente usado no abl
sing.
astt adv. Com astcia, habilmente, ma-
nhosamente (Cc. Caec. 4).
asttia, -ae, subs. f. 1) Habilidade, ast-cia,
manha (Cc. Of. 3, 68). 2) Logro, trapaca
(Cic. Fam. 3, 10, 9).
asttus, -a, -um, adj. Astucioso, velhaco,
malicioso, astuto, (Cc. Verr. pr. 34).
asty, v. astu 1.
Astygs, -is, subs. pr. m. Astages: 1) Filho de
Ciaxares, ltimo rei dos Medas (Just. 1, 4). 2)
Inimigo de Perseu, me-tamorfoseado em pedra
(Ov. Met. 5, 203).
Astynax -ctis, subs. pr. m. Astanax. 1) Filho
de Heitor e Andrmaca, nascido durante a
guerra de Tria (Verg. En. 2, 457). 2) Nome
de um poeta trgico contemporneo de Ccero
(Cc. At. 4, 15, 6).
astyous, v. asticus.
Astypalaea, -ae, subs. pr. f. Astipalia, uma das
ilhas Cidades (Ov. A. Am. 2, 82).
Astypalaensis, -e, adj. De Astipalia (Cc. Nat.
3, 45).
Astypalaeius, -a, -um, adj. De Astipalia (Ov.
Met. 7, 461).
Asvus, -i, subs. pr. m. Asvio, nome de
homem (Cic. Clu. 36).
asylum, -i, subs. n. Templo, lugar inviolvel,
refgio, asilo (Verg. En. 8, 342).
at, conj. 1) Por outro lado, por outra parte, mas,
mas por outro lado, mas ao contrrio (Cc.
Plane. 11). 2) Pelo menos, ao menos: sit fur,
sit sacrilegus... at est bnus imperator (Cc.
Verr. 5, 44) que seja ladro, que seja mpio...
ao menos um bom general. 3) Mas talvez,
mas acaso (Cc. At. 15, 4, 3). Obs.: como conj.
adversativa, freqentemente empregada para
reforcar o sentido de outras partculas, como:
contra, tamen, enim: mas ao contrrio, mas
no entanto, mas com eleito.
ATABLUS 111 ATHNAE

Atblus, -i, subs. pr. m. Atbulo (vento quente
que sopra na Aplia) (Hor. St. 1, 5, 78).
Atacinus (Varro), subs. pr. m. Atacino (P.
Terncio Varro), poeta, latino (Hor. St. 1,
10, 46).
Atalanta, -ae (Atalant, -s), subs. pr. f. Atalanta.
1) Mulher de Melagro (Ov. Her. 4, 99). 2)
Filha de Esqueneu, rei de Ciros (Ov. Met. 10,
565). 3) Ilha vizinha da Eubia (T. Lv. 35, 37,
7).
Atalantaeus, -a, -um (ou Atalantus, -a, -um),
adj. De Atalanta (Estc. Theb. 7, 267).
Atalantides, -ae, subs. pr. m. Atalan-tada, filho
de Atalanta, Partenopeu (Estc. Theb. 7, 789).
Atangrum, -I, subs. pr. n. Atanagro, cidade da
Hispnia Tarraconense (T. Lv. 21, 61).
Atndrus, v. Antndros.
Atarnts, -ae, subs. pr. m. Hrmias, tirano de
Atarnes (Ov. Ib. 319).
atat, v. attat.
atvus, -, subs. m. I Sent. prprio: 1) O pai
do trisav ou da trisav (Cic. Cael. 14). II
Sent. figurado: 2) No pl.: Os antepassados
(Hor. O. 1, 1, 1).
Atax, -cis, subs. pr. m. Atax, riacho da Glia
Narbonense, que vem dos Piri-neus (Luc. 1,
403).
Ateius (Attus), -i, subs. pr. m. Ateio, nome de
homem. Ex.: Ateius Capito, ju-risconsulto
clebre (Pln. H. Nat. 14, 93); Ateius
Philologus, gramtico clebre, amigo de
Salstio e de Polio (Suet. Gram. 10).
Atlla, -ae, subs. pr. f. Ateia, cidade da Itlia, no
territrio dos Oscos, ao N. de Npoles,
conhecida por ter sido o berco das farsas
chamadas atelanas (Cc. Agr. 2, 86).
atellna, -ae, subs. f. Atelana, pequena peca de
teatro (Cc. Fam. 9, 16, 7).
Atellni, -ruin, subs. loc. m. Atelanos, ha-
bitantes de Ateia (Pln. H. Nat. 3, 63).
Atellnicus, -a, -um, adj. Atelnico, dos atelanos
(Suet. Tib. 45).
Atellnus, -a, -um, adj. Dos atelanos (Cc. Div.
2, 25).
1. Atellnus. -a, -um, adj. Atelano, de
Ateia (Cc. Q. Fr. 2, 14).
2. Atellnus, -I, subs. m. Ator que repre
senta nas atelanas (Quint. 6, 3, 47).
Atenas, v. Atinas.
ater, -tra, -trum, adj. I Sent. prprio: 1) Negro,
preto, atro, escuro (Cc. Tusc. 5, 114). II Sent.
figurado: 2) Obscuro, tenebroso, atro,
tempestuoso, sombrio, horrvel (Hor. St. 2, 2,
16). 3) Funesto, atro, cruel, infeliz, prfido,
maligno, afrontoso (Hor. O. 1, 28, 13). Aternius,
-I, subs. pr. m. Atrnio, nome
de um cnsul (Cc. Rep. 2, 60). Atrnus, -I, subs.
pr. m. Aterno, rio da Itlia Central, nasce na
Sabina e lanca as guas no Adritico (Pln. H.
Nat. 3, 44). Atsis, v. Athsis.
Ateste, -is, subs. pr. n. Ateste, cidade da Itlia na
Vencia, hoje Este (Tc. Hist. 3, 6). Atestnus, -a,
-um, adj. Atestino, de Ateste
(Marc. 10, 93). Atesi, -rum, subs. loc. m. pl.
Atsuos, povo da Glia Narbonense (Pln. H.
Nat. 4, 107). Athcus, -i, subs. pr. f. Ataco,
cidade da
Macednia (T. Lv. 31, 34). Athamns, -um,
subs. loc. m. pl. Atama-nes, habitantes da
Atamnia (Cc. Pis. 40). Athamnia, -ae, subs.
pr. f. Atamnia,
provncia do Epiro (T. Lv. 36, 14).
Athamnicus, -a, -um, adj. Da Atamnia
(Pln. H. Nat. 20, 253). Athamnus, -a, -um,
adj. Da Atamnia
(Prop. 4, 6, 15). Athamanteus, -a, -um, adj. De
Atamanta
(Ov. Met. 4, 497). Athamantids, -ae,
subs. pr. m. Filho
de Atamante (Ov. Met. 13, 919).
Athamanticus, -a, -um, adj. De Atamante (Pln.
H. Nat. 20, 253). Athamntis, -Idis ou Idos, subs.
pr. f. Ata-mntide, filha de Atamante, Hele (Ov.
F. 4, 903). Athms, -ntis, subs. pr. m.
Atamante, rei de Tebas, cuja lenda foi assunto de
vrias tragdias (Ov. Met. 3, 564). Athna, -ae,
subs. pr. f. Atana, nome grego de Minerva (Petr.
58). Athanagia, -ae, subs. pr. f. Atangia, cidade
da Hispnia Tarraconense (T. Liv. 21, 61).
Athnae, -rum, subs. pr. f. pl. Atenas, cidade
da Grcia, capital da tica. Teve seu apogeu com
Pricles, na metade do V sc. Deve seu nome a
Atena, deusa da sabedoria, a Minerva dos roma-
nos (Cc. Of. 1, 1).
ATHENAEI 112 ATQUE
Athnaei, -rum, subs. pr. m. pl. Atenienses, os
habitantes de Atenas (no da tica).
1. Athnaeum, -i, subs. pr. n. Ateneu, burgo de
Atamnia (T. Liv. 38, 1, 11).
2. Athnaeum, -I, subs. pr. n. O Ateneu, o
templo consagrado a Atena (Minerva) em
Atenas, onde os poetas e oradores vinham ler
suas obras.
1. Athnaeus, -a, -um, adj. Ateniense, de
Atenas (da tica) (Lucr. 6, 749).
2. Athnaeus, -, subs. pr. m. Ateneu, no
me de homem (Cc. Fam. 15, 4. 6).
Athnagras, -ae, subs. pr. m. Atengo-ras,
nome de homem (T. Liv. 31, 40, 8).
Athnis, -dis, subs. pr. f. Atenaide, nome de
mulher (Cc. Fam. 15, 4, 6).
Athninss, -ium, subs. loc. m. Os atenienses,
habitantes de Atenas (Cc. Flac. 26).
Athninsis, -e, adj. Ateniense, de Atenas (na
tica) (Cc. Fam. 1, 18).
Athn, -nis, subs. pr. m. Atenio, chefe dos
escravos revoltados na Siclia (Cc. Verr. 3,
66).
Athnodrus, I, subs. pr. m. Atenodoro, filsofo
estico (Cc. Fam. 3, 7, 5).
Athsis (Atsis), -is, subs. pr. m. dige, rio da
Vencia, que se lanca no Adritico, ao N. do
P (Verg. En. 9, 680).
Athis, v. Attis.
thlta, -ae, subs. m. Atleta, campeo (Cc. C.
M. 27).
thltc, adv. Atlticamente, maneira dos
atletas (Plaut. Baa 248).
Ath (Athn), -nis, v. Athos (Cc. Rep. 3, 49).
Athos (gen., dat., abl -; acus. - e -on), subs. pr.
m. Atos, montanha da Mace-dnia, na mais
oriental pennsula da Calcdica, a pennsula de
Acte, que s vezes tambm se . denomina
Athos.
Athrcis, v. Atrcis.
Ata, -ae, subs. pr. f. cia, me de Augusto
(Suet. Aug. 4).
Atinus, -a, -um, adj. Aciano, de cio Varro,
oficial de Pompeu (Cs. B. Civ. 1, 12, 3).
Atilinus, -a, -um, adj. Atiliano, de Atlio (Cc.
At. 5, 1).
Atilius (Attilius), -I, subs. pr. m. Atlio, nome de
familia romana e em particular: Attilius Reg-
ulus (Pln. H. Nat. 3, 138); Atilius Calatinus
(Cc. CM. 61).
Atimtus, -i, subs. pr. m. Atimeto, nome de
homem (Tc. An. 13, 22).
Atina, -ae, subs. pr. f. Atina, cidade dos volscos
(Verg. En. 7, 630).
Atins, subs. pr. m. Atinas, nome de homem
(Verg. En. 11, 869).
Atina Lex, subs. pr. f. A lei Atnia (Cc. Verr.
1, 109).
Atinius, -i, subs. pr. m. Atnio, nome de homem
(Cc. Dom. 123).
Atius, -I, subs. pr. m. 1) Nome de famlia
romana. 2) M. cio Bailo, av materno de
Augusto (Cc. Phil. 3, 16); (Suet. Aug. 4).
Atlantus, -a, -um, adj. De Atlante, de Atlas
(Hor. O. 1, 34, 11).
Atlanticus, -a, -um, ou Atlantcus, -a, -um, adj.
Atlntico (Cc. Rep. 6, 21).
Atlantids, -ae, subs. pr. m. Atlantada, filho ou
descendente de Atlas (Ov. Met. 2, 704).
Atlantids, -um, subs. pr. f. pl. Atlnti-das, i.,
as filhas de Atlas (Verg. G. 1, 221).
Atlntis, -Idis, subs. pr. f. 1) De Atlas (Luc. 10,
144). 2) Filha de Atlas (Ov. F. 4, 31). 3) A
Atlntida, ilha fabulosa (Pln. H. Nat. 6, 199).
Atlas, ou Atlans, -ntis, subs. pr. m. Atlas, ou
Atlante, gigante que teve, como castigo por
lutar contra os deuses, a pena de sustentar
sobre os ombros o peso do mundo (Cc. Tusc.
5, 8).
atmus, -I, subs. m. tomo, corpsculo (Cc.
Fin. 1, 17).
atque, ou ac, conj. I Sent. prprio 1) E por
outro lado, e o que mais: fa-ciam... ac lubens
(Ter. Heaut. 763) farei... e, o que mais, com
prazer; (Cc. Caec. 24). 2) E entretanto, e
contudo (freqentemente reforcada por
tamen): id sustulit ac tamen eo con-tentus
non fuit (Cc. Verr. 4, 190) roubou-o e
entretanto no se satisfez com isso. II Por
enfraquecimento de sentido: 3) E: o poema
tenerum, et moratum atque molle (Cc. Div. 1,
66) poema fraco, arrastado e mole. 4) Do
que, como, do mesmo modo que (nas
comparaces): vir bnus et prudens dici
delector ego ac tu (Hor. Ep. 1, 16, 32) eu me
regozijo como tu de ser chamado um homem
de bem e sensato. Obs.: Atque geralmente
usada antes de vogai ou h, e ac antes de
consoante, sendo que tal regra no de um
rigor absoluto.
ATQUI 113 ATTNDI
Atqui. conj. 1) Mas de qualquer modo, e
entretanto (Cc. At. 8, 3, 6). 2) Na verdade,
efetivamente, com efeito (Cc. Leg- 1. 15'-
Obs.: Nos manuscritos freqentemente
confunde-se com atque, conjunco de forma e
sentido prximos.
ataquin, conj. Forma posterior de atqui (Cc.
Phil. 10, 17). Atracds, -ae, subs. pr. m.
Atrcides (Ov.
Met. 12, 209). Atrcis, -dis, subs. f.
Hipodmia, (natural da Tesslia) (Ov. Am. 1,
4, 8).
atrmentiun, -i, subs. n. 1) Atramento, tinta
com que os romanos escreviam (Cc. Q. Fr. 2,
14, 1). 2) Liqido preto, cr preta (Cc. Fam.
9, 21, 3). Atratnus, -I, subs. pr. m. Atratino,
sobrenome romano (Cc. Cael. 2).
atrtus, -a, -um, adj. 1) Enegrecido (Prop.
3, 5, 34). Da: 2) Vestido de luto (Tc.
An. 3, 2).
Atrbas, -tis, adj. Atrbate (Cs. B. Gal.
4, 35, 1).
Atrebts, -um, subs. loc. m. Os Atrba-tes,
povo da Glia setentrional (Cs. B. Gal. 2,-41,
9).
Atreus, -, subs. pr. m. Atreu, filho de P-lops
e de Hipodmia, pai de Agamm-non e de
Menelau; foi rei de Micenas (Cc. Tusc. 4,
77).
Atra, -ae, subs. pr. f. tria, cidade da Ve ncia
(T. Lv. 5, 33, 7). Atrirus, -i, subs. m. Escravo
que guarda o trio, atririo (C. Nep. Dig. 4,
9, 1).
Atrida, ou Atrids, -ae, subs. pr. m. Atri-da,
filha de Atreu (Ov. Met. 12, 632). Obs.: O pl.
Atridae, -arum, os Atridas, Agammnon e
Menelau (Verg. En. 1, 458).
Atrinsis, -is, subs. m. Atriense, escravo
encarregado da guarda do trio (Cc. Pis. 67).
Atrilum, -I, subs. n. Atrolo, pequeno trio,
pequeno vestbulo (Cc. At. 1,
10, 3).
atrium, -I, subs. n. 1) trio, vestbulo
(Cc. Q. Fr. 3, 1, 2). 2) Prtico de um templo
(Cc. Mil. 59). Da, na lngua potica: 3) A
casa (Ov. Her. 16, 184). Atrus, -I, subs. pr.
m. trio, nome de famlia romana (Cs. B.
Gal. 5, 9, 1).a atrcits, -ttis, subs. f. 1)
Atrocidade crueldade, monstruosidade, horror
(Cic. Verr. 4, 105). 2) Violncia, furor, ru-
deza, rigor (Cc. Cat. 4, 11).
trcter, adv. 1) Atrozmente, com atrocidade,
cruelmente (Cc. Amer. 154). 2) De modo
rude, rudemente, duramente, com excessivo
rigor (Cc. Verr.
1, 70).
Atrpos, (sem gen.) subs. pr. f. tropo, uma das
Parcas (Marc. 10, 44, 6).
atrx, -cis, adj. 1) Atroz, medonho, de aspecto
terrvel, cruel (Cc. Amer. 62). 2) Perigoso
(Tc. An. 3, 64). 3) Violento, impetuoso,
implacvel, indomvel, impiedoso (T. Lv. 1,
51, 9).
Atta, -ae, subs. pr. m. Ata, sobrenome romano,
entre outros, do poeta dramtico latino C.
Quncio Ata (Hor. Ep.
2, 1, 79).
attg-n, -nis, subs. m. e attagna, -ae, subs. f.
Francolim, galinha brava (Hor. Epo. 2, 54);
(Marc. 2, 37, 3).
Attalnss, -Ium, subs. loc. m. pl. Ata-lenses,
habitantes de Atalia (Panflia) (Cc. Agr. 1, 5).
Attalicus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Atlico, do rei talo (Cc. Agr. 2, 50). II
Sent. figurado: 2) Suntuoso, rico (Hor. O. 1, 1,
11).
Attlus, -i, subs. pr. m. talo. 1) Nome de vrios
reis de Prgamo, o principal dos quais foi
talo I, clebre por sua imensa riqueza (Hor.
O. 2, 18, 5). 2) Nome de um filsofo estico
(Sn. Ep. 108, 13).
attmen (ou mais freqentemente em duas
palavras at tamen), conj. Mas no entanto, mas
contudo, mas ao menos (Cc. Br. 15).
ttt ou atttae, interj. Ah! Oh! (indicando
admiraco) (Ter. And. 125).
attega, -ae, subs. f. Choca, cabana (Juv. 14,
196).
attempr (adtempr), -s, -re, v. tr.
1) Adaptar, ajustar, (Vitr. 10, 7, 2).
2) Dirigir contra (Sn. Ep. 30, 8). attempt-
(adtempt-) = attent-,
attnd (adtnd), -is, -re, -tendi, -tn-tum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Estender para, tender a,
dirigir para (Apul. M. 4, 6). n Sent.
figurado: 2) Prestar atenco, estar atento,
donde: atender, cuidar (Cc. Verr. 5, 42). III
Locuces: attendere animuni ou animo
(Cc. Verr. 1, 28) prestar atenco. Obs.:
Constri-se com acus., dat., oraco inf. e
absolutamente.
attndi (adtndi), perf. de attndo.
ATTENTTUS 114 ATTING
O

attenttus (adtenttus), -a, -um, part.
pass. de attnto. attnt (adtnt), adv.
Atentamente,
com atenco, com aplicaco (Cc. Br.
200).
attenti (adt-), -nis, subs. f. Atenco, aplicaco
(Cc. De Or. 2, 150).
attnt (adtnt ou, melhor, attmpt), -s, -
re, -avi, -atum, v. tr. I Sent. prprio: 1)
Pr a mo em, tocar em, tentar, experimentar,
ensaiar: fidem alicuius attemptare (Cic. Or.
208) experimentar a boa f de algum. 2)
Atacar, atentar contra (Sn. Ir. 2, 28, 7). 3)
(Sem idia de hostilidade) Atacar: locos
laetiores attentavit (Tc. D. 22) atacou
(abordou) os desenvolvimentos mais
brilhantes.
attntus (adtntus), -a, -um. I - Part. pass. de
attndo ou de attino. II Adj.: 1) Atento,
aplicado, vigilante, solcito, desvelado (Cc.
Verr. 1, 126). 2) Econmico, interesseiro (Hor.
Ep. 1, 7, 91).
attenut (adtenut), adv. De modo simples
(tratando-se do estilo) (Cc. Br. 201).
attenutus (adtenutus), -a, -um, I Part.
pass. de atteno. II Adj.: 1) Fraco,
diminudo (Her. 4, 53). 2) Simples, tnue
(tratando-se do estilo) (Cc. Or. 108).
atten (adten), -s, -re, -avi, -atum, y. tr. I
Sent. prprio: 1) Afinar, diminuir,
emagrecer, afilar, enfraquecer (Ov. Met. 3,
489). II Sent. figurado: 2) Reduzir,
consumir, atenuar (Cs. B. Civ. 3, 89, 1). Na
lngua retrica: 3) Relaxar, reduzir (o estilo)
expresso mais simples (Cc. Br. 283)
attr (adtr), -is, -re, -trivi (ou -teri,) -
trtum, v. tr. I Sent. prprio: 1) Esfregar
contra, calcar aos ps, pisar (Hor. O. 2, 19,
30). Da: 2) Gastar com o uso, gastar (Pln. H.
Nat. 7, 70). II Sent. figurado: 3) Usar,
diminuir, arruinar, destruir, derrubar (Tc.
Hist. 3, 50); (Sal. B. Jug. 5, 4).
attei (adteri) = attrivi, perf. de attro.
attstor (adstestor), -ris, -ri, -testtus sum,
v. dep. tr. 1) Atestar, testemunhar, provar, dar
testemunho (Fedr. 1, 10, 3), 2) Confirmar (um
primeiro pressgio) (Sn. Nat. 2, 49, 2).
attx (adtx), -is, re, -texi, -txtum,
v. tr. Tecer contra, entrelacar, unir a, adaptar,
acrescentar a (Cs. B. Gal. 5, 40, 6).
attexi (adtexi), perf. de attxo.
attxus (adtxus), -a, -um, part. pass. de attxo.
Atthis, -dis, adj. f. 1) Ateniense (Marc. 11, 53,
4). Subs. pr. f.: 2) A tica (Lucr. 6, 1114). 3)
Uma amiga de Safo (Ov. Her. 15, 18). 4) A
ateniense Filomela, que foi transformada em
rouxinol, donde Atthis ser tambm empregado
como sinnimo potico de rouxinol (Marc. 1,
54, 9).
Attinus ou Accianus, -a, -um, adj. De cio
(Cc. Fam. 9, 16, 4).
Attca, -ae, subs. pr. f. 1) tica, regio da Grcia
central, que tinha por capital Atenas (Cc. Br.
43). 2) Filha de Pom-pnio tico (Cc. At. 12,
1).
Attc, adv. Do modo dos ticos, com ati-cismo
(Cc. Br. 290).
Attci, -rum, subs. loc. m. pl. Os ticos,
habitantes da tica e tambm, por extenso, os
atenienses (Cc. Br. 224; Of. 1, 104).
Atticla, -ae, subs. pr. f. Atcula (dim. de tica),
filha de tico (Cc. At. 6
:
4).
1. Atticus, -a, -um, adj. tico, da tica ou de
Atenas (T. Lv. 28, 8, 11).
2. Attcus, -I, subs. pr. m. Pompnio ti co,
amigo, correspondente e editor de Ccero (C.
Nep. At.).
attino (adtin), -s, -re, -tini, -tntum, v.
intr. e tr. I Sent. prprio: A) intr.:
1) Tocar em, chegar a, dirigir-se
estar contguo a, confinar com, esten
der-se (Q. Crc. 6, 2, 13). II Sent,
figurado: 2) Concernir, dizer respeito
a, referir-se a, pertencer a, interessar a
(Cc. Amer. 48). B) Tr.: 3) Ter perto,
reter, deter, (Tc. An. 1, 35); (Plaut.
Capt. 266). 4) Guardar, estar de guar
da a, garantir, manter (Cc. Inv. 2, 169)
5) Manter ocupado, ocupar, distrair
(Sal., B. Jug. 108).
atting (adting), -is, -re, -tigi, -tctum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Tocar em, atingir,
alcancar (Cc. Verr. 4, 112). Da
2) Chegar a, aportar a (Cc. Q. Fr. 1
1, 24). 3) Confinar com, estar contguo
a (Cs. B. Gal. 1,1, 5). 4) Tocar (falar)

ATTINUI -115 AUCEPS

meter-se a tocar: historiam attingere
(Cc. Br. 44) tocar na histria, i., falar da
histria. II Sent. figurado: 5) Atingir,
alcancar (Cc. Tusc. 5, 17).
attini (atltini), perf. de attino.
Attis, -idis, ou Attin, -inis, subs. pr. m. tis,
pastor frgio amado por Cibele (Ca-tul. 63).
1 attll (adtll), -is, -re, (sem perf. e sem
supino), v. tr. I Sent. prprio: 1) Levantar
para, erguer, levantar (T. Lv. 10, 36, 11). Da:
2) Elevar, erigir (Verg. En. 3, 134). II Sent.
figurado:
3) Elevar-se. elevar (T. Lv. 22, 26, 3).
4) Exaltar (Verg. En. 12, 4). 5) Realcar,
engrandecer (Sn. Ep. 94, 72).
2. attll (adtll) = affro (adfro).
attondo (adtond), -s, -re, -tndi, -tn-snm,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Talhar, cortar,
desbastar, podar (Verg. Buc. 10, 7). Da: 2)
Tosquiar, cortar, raspar (os cabelos, a barba)
(Verg. Buc. 1, 28). II Sent. figurado: 3)
Podar, tosquiar (Cc. Tusc. 5, 49).
attndi (adtnd), perf. de attondo.
attonitus (adt.), -a, -um. I Part. pass. de
attno. II Adj.: 1) Assombrado por um raio,
atordoado (Sn. Nat. 2, 27, 3). 2) Estupefato
(Verg. En. 5; 529). 3) Cheio de entusiasmo,
em delrio, inspirado (Verg. En. 7, 580). 4)
Que causa espanto ou temor (potico) (Luc. 8,
591).
attn (adtn), -s, -re, -toni, -tonitum, v. tr.
Tornar atnito pelo raio, assombrar, espantar,
atroar, aturdir (Ov. Met. 3, 532).
attnsus (adtnsus), -a, -um, part. pass. de
attondo.
attonl (adtoni), perf. attno.
attorqu (adtorqu), -s, -re, v. tr. Dirigir,
lancar, arremessar contra algum (um dardo)
(Verg. En. 9, 52).
attrct (adtrcto) = attrcto (adtrct).
attrctus (adtrctus), -a, -um. I Part. pass. de
attrho. II Adj.: contrado (Sn. Ep. 113,
26).
attrho (adtrh), -is, -re, -trxi, -trac-tum, v. tr.
I Sent. prprio: 1) Puxar para si, atrair (Cc.
Div. 1, 86). 2) Puxar violentamente, arrastar
(Cc. Verr. 3, 61). II Sent. figurado: 3)
Atrair, arrastar, seduzir (Cc. Fam. 7, 10, 4).
attrxi (adtrxi), perf. de attrho.
1. attrecttus (adtrecttus), -a, -um, part. pass. de
attrcto.
2. attrecttus (adtr-), -s, subs. m. Toque,
contacto (Cc. Tusc. 2, 50).
attrcto (adtrct ou attrct), -s, -re, -vi, -
atum, v. tr. I Sent. prprio: 1) Pr a mo
em, tocar em, apalpar, manusear (Cc. Har.
26). II Sent. figurado: 2) Apropriar-se,
apoderar-se de (T. Lv. 28, 24, 14). 3) Intentar,
empreender (Tc. An. 3, 52).
attribi (adtribi), perf. de attribo.
attribu (adtrib), -is, -re, -tribi, -tri-btum, v.
tr. I Sent. prprio: 1) Atribuir, destinar a,
designar, dar (Cs. B. Civ. 1, 14, 4). Da: 2)
Submeter, anexar, impor (Cs. B. Gal. 7, 9, 6).
II Sent. figurado: 3) Atribuir, imputar (sent.
moral) (Cc. Nat. 3, 89).
attributi (adtr-), -nis, subs. f. 1) Atribuico,
repartico, consignaco de uma quantia nas
mos de outrem (Cc. At. 16, 3, 5). 2)
Circunstncias (termo de retrica),
propriedade caracterstica de algum ou de
alguma coisa (Cc. Inv. 1, 38).
attribtum (adtr-), -I, subs. n. Quantia confiada
aos tribunos do tesouro para pagar o soldo dos
soldados (Varr. L. Lat. 5, 181).
attribtus (adtribtus), -a, -um, part. pass. de
attribo.
1. attritus (adtrtus), -a, -um. I Part. pass. de
attro: 1) Gasto (Verg. G. 1, 46). II Adj.: 2)
Gasto pelo atrito, usado (Verg. Buc. 6, 17). in
Sent. figurado: 3) Enfraquecido, arruinado,
gasto (Tc. D. 18).
2. attritus (adtr-), -Os, subs. m. Atrito, fricco
(Sn. Nat. 2, 22, 2).
attrivi (adtriv), perf. de attro.
attuli (adtli), perf. de affro.
Attus, -i, subs. pr. m. Ato, nome de homem (Cc.
Div. 1, 32).
Atur, -uris ou Atrrus, -I, subs. pr. m. Aturro
(Adur), rio da Aquitnia (Tib. 1, 7, 4); (Luc.
1, 420).
Atys, -yis, subs. pr. m. tis. 1) Rei de Alba (T.
Lv. 1, 3, 8). 2) Fundador da gens tia
(Verg. En. 5, 568).
au ou hau, interj. que indica perturbaco,
surpresa, impacincia, servindo ainda para
interpelar: Oh! Ah! Ol! (Plaut. Stich. 258).
auceps, aucupis, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Passarinheiro (Hor. A. Pot. 458). II Sent.
figurado: 2) Espio, que est espreitando
(Plaut. Mil. 955).
AUCTIFER 116 AUDENS
auctfer, -rra, -frum, adj. Fecundo (Cc. apud
Aug. Civ. 5, 8).
auctificus, -a, -um, adj. Que aumenta (Lucr. 2,
571).
aucti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Aumento (sentido raro) (Macr. Sat. 1, 14, 1).
Da: 2) Hasta pblica, venda em hasta pblica
(Cc. Amer. 23).
auctinrius, -a, -um. Relativo venda em
hasta pblica (Cc. Agr. 1, 7).
auctinor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. intr.
Vender em hasta pblica, em leilo (Cc.
Quinct. 23).
auct, -s, -re, v. tr. I Sent. prprio: 1)
Aumentar, acrescentar (Lucr. 1, 56). II
Sent. figurado: 2) Favorecer, proteger (Catul.
67, 2).
auctor, -ris, subs. m. 1) Aquele que faz crescer,
aquele que produz (Verg. G. 1, 27). Da: 2)
Aquele que funda, funda dor, inventor, autor
(Cc. Tusc. 4, 2); fundador de uma cidade
(Verg. G. 3. 36); criador de um culto (Verg.
En. 8, 269). 3) Autor (de uma obra literria ou
artstica) (T. Lv. 10, 9, 12); autor de uma
esttua (Pln. pref. 27). 4) Instigador, promotor
(Cc. Of. 3, 109). 5) Fiador, abonador (lingua
do direito) (T. Lv. 34, 2, 11). Vendedor em
hasta pblica, vendedor (Cc. Verr. 5, 56). 7)
O que tem poder para fazer uma coisa,
testemunha, ratificador (Cc. Br 55). 8)
Autoridade, defensor (Cc. At. 7, 3, 10). Obs.:
Auctor, como f., em: Ccero (Div. 1, 27);
Verg. (En. 12, 159); Ov. (F. 6, 709; Met. 7,
157); T. Lv. (40, 4, 14).
auctrmntum, -I, subs. n. 1) Soldo, salrio
(Cc. Of. 1, 150). 2) Obrigaco. ajuste (sent.
figurado) (Sn. Ep. 69, 4). 3) Contrato de
gladiadores (Sn. Ep. 37, 1).
auctrtus, -a, -um, part. pass. de auctro.
auctrits, -ttis, subs. f. 1) Cumprimento.
realizaco, consumaco (Cc. Inv. 1, 28. 43).
2) Instigaco, autoridade, exemplo (Cc. Of. 3,
109). 3) Garantia, fianca, responsabilidade,
compra afiancada pelo vendedor (Cc. Verr. 1,
144). 4) Voto emitido em primeiro lugar,
opinio dominante, parecer, deciso (Cc. Mil.
14). 5) Posse legtima, posse (Cc. Top. 23). 6)
Direito de propriedade, poder, jurisdico (Cc.
Verr. 2, 121). 7) Vontade, desejo (Cc. Mur.
47). 8) Consideraco, respeito, prestgio (Cc.
Verr.
4, 60). 9) Autoridade, peso (da pala-vra, da
aco) (Cs. B. Gal. 3, 23, 4).
auctr, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. 1) Garantir,
afianar (Pomp. Dig. 26, 8, 14). 2) Na lngua
dos gladiadores por especializaco
vender ou alugar mediante salrio (para
exercer o oficio de gladiador) (Sn. Apoc. 9).
auctror, -ris, -ri, -tus sum = auctro, v.
dep. tr. Dar, vender ou alugar mediante um
salrio (Hor. Ep. 1, 18, 36).
1. auctus, -a, -um. I Part. pass. de augo. II
Adj.: Aumentado, maior, prspero (T. Lv.
25, 16, 11).
2. auctus, -s, subs. m. Aumento, crescimento
(Tc. An. 2, 33).
aucuptrius, -a, -um, adj. Que serve para
cacar aves (Marc. 14, 218). aucuptus, -a, -
um, part. pass. de aucpor. aucpis, gen. de
auceps. aucupium, -i, subs. n. I Sent.
prprio:
1) Caca de aves (Cc. C. M. 56). Donde:
2) Produto de uma cacada de aves (Sn. Prov.
3, 6). II Sent. figurado: 3) Meio de apanhar
uma coisa, caca (sent. figurado) (Cc. Or. 84).
aucpor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. tr.
I Sent. prprio: 1) Cacar passari
nhos ou aves, apanhar aves (Varr. R.
Rust. 1, 23, 6). II Sent. figurado:
2) Espiar, espreitar, estar espreita
(Cc. Amer. 22). 3) Estar cata de,
andar cata de: aucupari verba (Cc.
Caec. 52) andar cata de palavras.
audcia, -ae, subs. f. 1) Audcia, ousadia
(geralmente com sentido pejorativo) (Cc. Cat.
1, 1). 2) Valor, coragem (sem matiz
pejorativo) (T. Lv. 21, 4, 5). 3) Deciso
ousada (sent. favorvel) (Sal. C. Cat. 51, 37).
audcter, adv. I (Pejorativamente): 1) Com
audcia, audaciosamente (Cc. Sull. 67). II
(Sem idia pejorativa):
2) Corajosamente, denodadamente, com
maior liberdade (Cc. Fin. 2, 28); (Cc.
Or. 202). Obs.: Por vezes, ocorre a for
ma audaciter (Cc. CM. 72).
audax, -cis, adj. 1) Audacioso, corajoso,
descarado, impudente (Cc. Verr. 4, 111). 2)
Ousado (sem matiz pejorativo) (Cc. De Or. 3,
156). Na lngua potica:
3) Confiante (Verg. En. 5, 67).
Audna, -ae, subs. pr. m. Rio da Etrria
(T. Lv. 41, 19). audens, -ntis. I Part.
pres. de audo.
II Adj.: Que ousa, audaz, audacioso,
ousado (Verg. En. 10, 283).
AUDENTER 117 AUFUG
audenter, adv. Corajosamente, com audcia
(Tc. Hist. 2, 78). audentia, -ae, subs. f.
Ousadia, coragem empreender (Tc. Germ.
31). audeo -s, -re, ausus sum, v. semi-dep.
intr. I Tr.: 1) Ter desejos de, querer, querer
muito (Plaut. Mil. 799). 2) Ter audcia de,
ousar, tentar, empreender (Cic. Mil. 34). II
Intr.: 3) Ter audcia, ser ousado, atrever-se
(Cc. Verr. 1, 2). Obs.: O sentido prprio ter
desejo de, querer, atestado principalmente
na frmula de polidez: si andes. e depois,
sodes, se queres. O pres. do subj. ausim, -is,
etc, freqente nos cmicos e nos escritores
do perodo imperial.
audbam audibam, imperf. do ind. de udio.
aurtbo =audam, fut. I do ind. de udio.
audiens, -ntis. I Part. pres de udio. II
Adj.: 1) Obediente (com dat.) (Cc. Verr. 1,
88). III Subs.: 2) Ouvinte (Cc. Br. 89).
audientia, -ae, subs. f. Silncio (para ouvir),
atenco (para alguma coisa que se quer ouvir)
(T. Lv. 43, 16, 8).
audii = audivl, perf. de udio.
audin = audisne (2 pess. sg. do ind. pres. +
partcula ne).
audi -is, -ire, -ivi (-i), -itum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Ouvir, estar com os ouvidos atentos
a, escutar (Cc. Rep. 6, 19). Da: 2) Entender,
compreender (Plaut. Capt. 240). II Sent.
figurado: 3) Ouvir dizer, ter conhecimento de,
saber, ser informado (Cc. Verr. 4, 117). 4)
Escutar, obedecer, acreditar (Cic. Verr. 5, 7S).
5) Ouvir ou escutar as splicas de (tratando-se
dos deuses): di immortales meas precis
audiverunt (Cc. Pis. 43) os deuses imortais
ouviram as minhas splicas. 6) Ser discpulo
de, ouvir as lices de, ouvir uma causa, julgar
uma causa (Cc. Nat. 1, 72). 7) Bene ou male
audire ter boa ou m reputaco (Cic. De
Or. 2, 277). 8) Ser bem ou mal apreciado por
algum: bene audire a parentibus (Cc. Fin. 3,
57) ser bem apreciado pelos pais. 9)
Potico: ser chamado, nomeado (Hor. Ep. 1, 7,
38). Obs.: Fut. andino, -is, etc. (Plaut. Capt.
619); imperf. audibani, -as, etc. (Ov. F. 3,
507); inf. perf. audisse; m. que perf. subj. au-
dissem, etc. so formas de emprego freqente.
audissem, audisti, formas sincopadas de:
audivssem e audivisti.
auditin = audistisne.
auditi, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Aco de ouvir (Cc. Fin. 5, 42). II
Sent. figurado: 2) Boato, voz cor
rente (Cs. B. Gal. 7, 42, 2). 3) Audi
co (de uma leitura pblica, de uma
declamaco, etc.) (Sn. Contr. 9, 3, 14).
auditor, -ris, subs. m. 1) O que ouve, ouvinte
(Cic. Br. 191). Dai: 2) Discpulo (Cic. Tusc. 4,
3).
auditrium, -i, subs. n. 1) Lugar, sala onde se
renem pessoas para ouvir algum (Tc. D. 9).
2) Auditrio (Plin. Ep. 4, 7, 2).
1. auditus, -a, um, part. pass. de udio.
2. auditus, -fls, subs. m. 1) O sentido da audico,
faculdade de ouvir (Cc. Tusc. 3, 41). 2) Aco
de ouvir, audico (Tc. An. 4, 69).
Aufntiun, i, subs. pr. n. Aufento, rio do Lcio
(Pln. H. Nat. 3, 59).
aufr, -fers, -ferre, abstli, abltum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Levar, tirar, tomar, retirar,
furtar (Cc. Amer. 23). 2) Deixar de, cessar de,
renunciar a (Hor. St. 2, 7, 43). 3) Retirar-se
(reflexivo ou passivo) (Plaut. As. 469).
4) Obter, receber, auferir, ganhar, ob-ter a
convicco de (Cc. De Or. 1, 239).
5) Levar com forca, arrebatar, arrancar (Cc.
Verr. 4, 57). 6) Potico: destruir, matar,
arrebatar, decepar, fazer desaparecer, apagar,
riscar (Hor. O. 2, 16, 29). 7) Passivo: retirar-se,
escapar--se, esquivar-se, levar (Verg. En. 11,
867).
Aufidna, -ae, subs. pr. f. Aufidena, cidade do
Smnio (T. Lv. 10, 12, 9).
Aufidinus, -a, -um, adj. De Aufdio (Cic. Fam.
16, 19).
Aufidinus, -i, subs. pr. m. Aufidieno, nome de
homem (Tc. An. 1, 20).
Aufidius, -i, subs. pr. m. Aufdio, nome de
homem (Cc. Tusc. 5, 112). Aufdus, -, subs.
pr. m. ufido, rio da
Aplia (Hor. O. 4, 9, 2). aufgi, perf. de
aufugi. aufugi, -is, -re, -fugi, v. intr. e tr.
I
Intr.: Fugir, escapar-se, escapu
lir-se (Cc. Verr. 1,35). II Tr. (po
tico): Fugir (Cc. Nat. 2, 111).
AUGA 118 AUGUSTINUS

Auga, -ae, ou Auge, -s, subs. pr. f. Auge, me
de Tlefo (Ov. Her. 9, 49).
Augas, -ae, v. Augus.
aug, -s, -re, aux. auctum, v. tr. e intr. A)
Tr.: 1) Fazer crescer, aumentar, amplificar
(sent. prprio e figurado): numero
pugnantium augere (Cs. B. Gal. 7, 48, 2)
aumentar o nmero de combatentes; augere
spem (Cc. Phil. 12, 2) aumentar a
esperanca. 2) Encher, carregar, prover, munir
(Cc. Nat. 2, 101). 3) Elevar em honra,
glorificar, enriquecer, favorecer (Cc. Of. 2,
21); (Cc. Agr. 2, 69). B) Intr.: 4) Tornar-se
maior, crescer, aumentar (Sal. Hist. 1, 77).
Obs.: Inf. pass. are: augerier (Plaut. Merc. 48);
auxitis = auxeritis (T. Lv. 29, 27, 3).
auger, v. augur.
augsc, -is, -re, v. incoat. intr. Sent. prprio e
figurado: Comecar a crescer, crescer, tornar-se
maior, medrar, engrossar (Cc. Nat. 2, 26);
(Sal. B. Jug. 34, 2).
Augus, -i, subs. pr. m. Augeu, rei da Elida,
morto por Hrcules (Sn. Herc. F. 247).
Augnus, -I, subs. pr. m. Augino, monte da
Ligria (T. Lv. 39, 2).
augmen, -nis, subs. n. Aumento (Lucr.
2, 73).
augmntum, -i, subs. n. Aumento (Sn. Suas.
1, 4).
augur, -uris, subs. m. e f. 1) O que anuncia o
incremento ou crescimento de uma empresa, o
que d pressgios, o intrprete (Hor. O. 1, 2,
32). 2) Augure (sacerdote que prediz o futuro,
principalmente pelo vo ou pelo canto das
aves) (Cc. Phil. 3, 12). 3) O que adivinha,
adivinho, intrprete (Ov. Am.
3, 5, 31); (Hor. O. 3, 17, 12).
augurle, -is, subs. n. 1) Lado direito
da tenda do general, onde le tomava os
auspcios (Tc. An. 15, 30). 2) Vara dos
augures (Sn. Tranq. 11, 9).
augurlis, -e, adj. Relativo aos augures, augural,
de augure (Cc. Div. 1, 72).
augurt, nis, subs. f. Aco de tomar os
agouros, ou augrios (Cc. Div. 2, 65).
1. augurtus, -a, -um, part. pass. de
augro e augror.
2. augurtus, -s, subs. m. Cargo de au
gure, dignidade de augure (Cc. Phil.
2, 4).
Augurinus, -i, subs. pr. m. Augurino, sobrenome
romano de muitos Mincios (Pln. H. Nat.
18, 15).
augurium, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Cincia dos augures (Verg. En. 9, 328): Da: 2)
Adivinhaco, pre-dico, profecia (Cc. Phil. 2,
83). II Sent. figurado: 3) Pressentimento,
previso (Cc. Tusc. 1, 33). 4) Observaco e
interpretaco de um pressgio (atravs de
sinais) sobretudo o vo das aves) (T. Lv. 10,
7, 10). 5) Sinal, indcio (T. Lv. 1, 34, 9).
augr, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tomar os augrios (Cc. Leg. 2,
21). II Sent. figurado: 2) Augurar, predizer,
pressagiar (Verg. En. 7, 273). 3) Passivo: ser
consagrado pelos augrios (Cc. Vat. 10).
augror, -ris, -ri, -atns sum, v. dep. tr. I
Sent. prprio: 1) Predizer diante dos augrios
(Cc. Div. 1, 72). Da: 2) Predizer, augurar,
pressagiar (Cc. Tusc. 1, 96). II Sent. figu-
rado: 3) Julgar, pensar, supor, conjec-turar
(Cc. Mur. 65). Obs.: Este verbo no aparece
antes de Ccero.
Augusta, -ae, subs. pr. f. 1) Augusta, ttulo das
imperatrizes romanas, por vezes da me, das
filhas ou das irms do imperador (Tc. An. 1,
8). 2) Augusta, nome de vrias cidades (ex.
Augusta Taurinorum Turim) (Pln. H.
Nat. 3, 123).
Augustls, -lum, subs. pr. pl. m. Sacerdotes em
honra de Augusto (Tc. Hist. 2, 95) ou sodales
Augustales (Tc. An.
1, 54), sacerdotes Augustales (Tc. An.
2, 83).
Augustlis, -e, adj. De Augusto: Ludi
Augustales (Tc. An. 1, 54) jogos em honra
de Augusto.
augst, adv. Reverentemente, segundo o rito,
religiosamente (Cc. Nat. 2, 62). Obs.:
augustius (comp.), mais religiosamente (Cc.
Br. 83).
Augustus, -a, -um, adj. De Augusto (certa
qualidade de mrmore) (Pln. H. Nat. 36, 55).
Angustiam, -rum, subs. m. Augustia-nos, corpo
de cavaleiros que constituam a claque de Nero
(Tc. An. 14, 15).
Augustinus, -a, -um, adj. Augustino, de Augusto
(Suet. Claud. 11, 2).
AUGUSTODNU
M
119 AURUS

Augustodnum, -I, subs. pr. n. Augusto-duno,
cidade da Glia Lugdunense, hoje Autum
(Tc. An. 3, 43). Augstus, -i, subs. pr. m.
Augusto, ttulo honorfico concedido pelo
Senado a Otvio, em 27 da era crist, e que
passou a fazer parte de seu nome, bem como
dos demais imperadores que o sucederam,
tornando-se, assim, uma designaco oficial dos
mesmos (Hor. O. 1, 12); (Ov. Met. 15, 860).
2. augstus, -a, -um, adj. 1) Augusto, majestoso,
venervel (T. Lv. 8, 6, 9). 2) Santo, sagrado
(Cc. Verr. 5, 186).
Augstus, -a, -um, adj. 1) De Augusto (Ov.
Met. 15, 869). 2) Ms de agosto, assim
chamado em honra de Augusto (Juv. 3, 9).
aula, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Ptio
(de uma casa ou de um palcio) (Hor. Ep. 1, 2,
66). 2) = atrium (Hor. Ep. 1, 1, 87). Da, por
sindo-que: 3) Palcio, corte (Verg. G. 2, 504);
(Tc. An. 1, 7). Obs.: Gen. are: auli (Verg.
En. 3, 354).
2. aula = olla, -ae, subs. f. Panela (Plaut. Aul.
390).
Aulaeum, -, subs. n. 1) Tapete, tapecaria
(Verg. En. 1, 697). 2) Cortina, pano de boca
(de teatro) (Cc. Cael. 75).
Aulrci, -rum, subs. loc. m. Aulercos, povo da
Glia (Cs. B. Gal. 7, 75, 2).
Aults, -ae, subs. pr. m. Auletes, sobrenome
de um Ptolomeu, rei do Egito (Cc. Rab.
Post. 28). aulici, -rum, subs. m. pl.
Escravos da corte, cortesos, ulicos (C. Nep.
Dat
5, 2).
aulicus, -a, -um, adj. Relativo corte
ou palcio do prncipe, ulico (Suet. Dom. 4).
Alis, -dis (acus. Aulim ou Aulida), subs. pr. f.
ulis, porto da Becia (Verg. En. 4, 426).
aulla, v. olla. auloedus, -i, subs. m. Tocador
de flauta (Cc. Mur. 29).
aulon, -nis, subs. pr. m. ulon. 1) Montanha
das redondezas de Tarento (Hor. O. 2, 6, 18).
2) Cidade da Elida (Pln. H. Nat. 4, 14).
Aululria, -ae. subs. pr. f. Aululria, ttulo de
uma comdia de Plauto.
Aulus, -i, subs. pr. m. Aulo, prenome romano,
cuja abreviatura A. (Cc. At.
6, 2).
aunclus, v. avunclus.
Aunius, -, subs. pr. f. unio, ilha vizinha da
Galcia (Galiza) (Pln. H. Nat. 4, 111).
aura, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) O ar (em
movimento), viraco, brisa (Cs. B. Civ. 3, 8,
2) Donde: 2) Eflvio, exalaco (Verg. G. 4,
417). II Sent. figurado: 3) Brilho, cintilaco
(Verg. En. 6, 204). 4) Popularidade (Cc. Har.
43). 5) No pl.: os ares, o cu (Verg. En. 4,
176). Obs.: Gen. are. amai (Verg. En. 6, 747).
aurria, -ae, subs. f. Mina de ouro (Tc. An. 6,
19).
aurta, -ae, subs. f. Dourado, nome de peixe
(Marc. 13, 90).
aurtus, -a, -um, adj. 1) Dourado (Cc. Sen. 28).
2) Ornado de ouro (T. Lv. 9, 40, 3). 3) Da cr
do ouro (Verg. G. 1, 217).
Aurela, -ae, subs. pr. f. Aurlia, me de Jlio
Csar (Tc. D. 28).
1. Aurlius, -i, subs. m. Aurlio. 1) Nome
de clebre famlia romana. 2) C. Au
rlius Cotta, clebre orador, interlo
cutor do De Oratore de Ccero.
2. Aurlius, -a, -um. adj. De Aurlio.
1) Via Aurelia (Cc. Cat. 2, 6) via Au-
reliana. 2) Aurelia Lex (Cc. Phil. 1,
19) a lei Aurlia (sobre a organiza
co dos tribunais). 3) Frum Aurelium
(Cc. Cat. 1, 24) cidade da Etrria,
na via Aureliana. 4) Aurelium tribu
nal (Cc. Sest. 34) o tribunal de Au
rlio (no frum). 5) Gradus Aurel
(Cc. Clu. 93) os degraus de Aur
lio (o tribunal).
1. aurelus, -a, -um, adj. I Sent. pr
prio: 1) De ouro, da cr de ouro (Plaut.
Ep. 640). II Sent. figurado: 2) Pre
cioso, encantador, gracioso: aurelus li-
bellus (Cc. Ac. 2, 135) livrinho de
ouro; aureoli pedes (Catul. 61, 167)
ps graciosos.
2. aurelus, -i, subs. m. Moeda de ouro
(Marc. 5, 19, 14).
aursc, -is, -re, v. incoat. intr. Tomar a cr do
ouro (Varr. L. Lat. 7, 83).
1. aurus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) De
ouro, ureo, da cr de ouro (Verg. En. 2, 488).
2) Ornado de ouro (Verg. En. 1, 492). II
Sent. figurado: 3) Formoso, esplndido,
cintilante (Verg. En. 10, 16). 4) Da idade de
ouro, puro, feliz (Ov. Met. 1, 89).
AUBUS 120 AUSCLTO
2. aurus, i, subs. m. ureo, peca de ouro
nummus aureus (T. Lv. 38, 11, 8).
Aurina Ala, subs. f. Diviso de cava laria
Auriana (de urio, um desconhecido) (Tc.
Hist. 3, 5).
auricilla (oricilla), -ae, subs. f. (dim. de auricla).
A parte inferior da orelha, o lbulo da orelha
(Catul. 25, 2).
auricmus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Aurcomo, de cabelos da cr de ouro (V. Flac.
4, 92). II Sent. figurado: 2) Que tem folhas
da cr de ouro (Verg. En. 6, 141).
auricla, ae-, subs. f. 1) Aurcula, orelha (parte
exterior do ouvido) (Cic. Q. Fr.
2, 15, 4). 2) Orelhinha (potico) (Hor. St. 2,
5, 33). 3) Orelha, ouvido (Marc.
3, 28). Obs.: Oricula (Cc. Q. Fr. 2, 15, 4).
aurifer, -fera, frum, adj. 1) Aurfero, que
produz ouro (Cc. Tusc. 2, 22). 2) Que contm
ouro (Tib. 3, 3, 29).
aurifex, -cis, subs. m. Ourives (Cc. Verr.
4, 56).
auriga, -ae, subs. m. 1) Auriga, cocheiro,
condutor de carro (Cs. B. Gal. 4, 33, 2). 2)
Moco de estrebaria, palafreneiro (Verg. En.
12, 85). Em poesia: 3) Piloto (Ov. Trist. 1, 4,
16). 4) Constelaco (Cc. Arat. 468). Obs.:
Feminino em auriga soror (Verg. En. 12, 918)
a irm que conduz o carro.
aurigrus, -I, subs. m. Aurigrio, cocheiro de
circo (Suet. Ner. 5).
aurgti, -nis, subs. f. Aco de guiar um carro
(Suet. Ner. 35).
aurigna, -ae, subs. m. Nascido de uma chuva de
ouro (Perseu) (Ov. Met. 5, 250).
aurger, -gera, -grum. adj. Aurgero, que traz
ouro (= aurifer) (Cc. pot. Div. 2, 63).
Aurgis ou Auringis, -is. subs. pr. f. Au-rige,
cidade da Btica (T. Lv. 24, 42, 5).
Auringis, v. Aurigis.
aurig, -s, -re, -v, -atum, v. intr. Guiar um
carro, governar, dirigir (Suet. Cal. 54).
auris, -is, subs. f. I Sent. prprio: 1) Orelha,
ouvido (Cs. B. Gal. 7, 4, 10). II Sent.
figurado: 2) Ouvido (conhecimento) (Cc.
Sest. 107). 3) Ouvido atento, atenco (Cc.
Arch. 26). 4) Ouvinte (Cc. Or. 119). Na
lngua
agrcola: 5) Aiveca (do arado) (Verg.
G. 1, 172). auriscalpium, -i, subs. n.
Instrumento
para limpar as orelhas (Marc. 14, 23).
auritlus, -i, subs. m. O orelhudo, o burro
(Fedr. 1, 11, 6). auritus, -a, -um, adj. 1) Aurito,
o que tem
orelhas grandes, orelhudo (Verg. G. 1,
308). 2) O que ouve, atento (Hor. O.
1, 12, 11).
Aurius, -, subs. pr. m. ureo, nome de homem
(Cc. Clu. 11).
1. aurora, -ae, subs. f. 1) A aurora (Cc.
Arat. 65). 2) O oriente, os pases orien
tais (Verg. En. 8, 686).
2. Aurora, -ae, subs. pr. f. Aurora, es
posa de Titono, deusa da aurora, re
presentada com dedos cr de rosa, que
abrem as portas do cu ao carro do Sol
(Verg. G. 1, 446).
aurum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) Ouro
(Cc. Nat. 2, 151). Da: 2) Objeto de ouro, jia
de ouro (Verg. G. 2, 195). 3) Moeda de ouro
(Cc. Cael. 30). II Sent. figurado: 4) Di-
nheiro, riqueza (Verg. En. 3, 56). 5) Cr do
ouro, brilho do ouro (Verg. G. 4, 91). 6)
Idade de ouro (Hor. O. 4,
2, 39).
Aurunca, -ae, subs. pr. f. Aurunca, cidade da
Campnia, na Itlia, hoje Sezza (Juv. 1, 20).
Aurncus, -a, -um, adj. De Aurunca (Verg. En.
7, 206).
Aurnci, -rum, subs. loc. m. Auruncos (Verg.
En. 11, 318).
Aurunculius, -i, subs. pr. m. Aurun culeio,
nome de famlia romana (Cs B. Gal. 2, 11,
3).
Ausci, -rum, subs. loc. m. Auscos, povo da
Aquitnia, na Glia, margem esquerda do
Garona (hoje cidade de Auch) (Cs. B. Gal. 3,
27, 1).
auscultti, nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Aco de escutar, de espionar (Sn. Tranq. 12,
4). II Sent. figurado: 2) Aco de obedecer
(Plaut Rud. 502).
ausculttor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
O que escuta, ouvinte (Cc. Part. 10). II
Sent. figurado: 2) O que obedece (Apul. M. 7,
16).
ausclt, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. e intr. I
Sent. prprio: 1) Escutar, dar ouvidos a (Ter.
Phorm. 995). II Sent. figurado: 2) Escutar
(em sinal
AUCULUM 121 AUT

de obedincia), obedecer (com dat): ...mihi
ausculta (Cic. Amer. 104) (ex. nico)
obedece-me.
ausclum, -i, v. osclum.
Auser, -ris, subs. pr. m. user, rio da Etrria,
na Itlia, afluente da margem direita do Arno
(Pln. H. Nat. 3, 50).
Austni, -runi, subs. loc. m. Ausetanos,
habitantes de Ausa (Cs. B. Civ. 1,
60, 2). Austnus .a .um adj. Ausetano,
de
Ausa, cidade da Hispnia Tarraconens? (T.
Lv. 29, 2, 2).
aus, perf. arc. de audo (Cat. Orig. 63). Ausim =
ausiverim. Freqentes nos cmicos, nos
poetas e prosadores da poca imperial.
Ausna, -ae, subs. pr. f. usona, cidade da
antiga Ausnia (T. Lv. 9, 25, 3).
Ausns, -uni, subs. loc. m. Ausnios, ha-
bitantes da Itlia (Estc. S. 4, 5, 37).
Ausonia, -ae, subs. pr. f. Ausnia, antigo nome
de uma parte da Itlia, e a prpria Itlia (uso
potico) (Verg. En. 10, 54).
Ausonidae, -um, subs. loc. m. Ausnidas.
habitantes da Ausnia (Verg. En. 10, 564).
Ausnis, -Idis, subs. pr. f. Ausnia, romana,
italiana (Ov. F. 2, 98).
Ausonii, -rum, subs. loc. m. Ausnios (Verg.
En. 7, 233).
1 Ausonius, -a, -um, adj. Ausnio, romano,
italiano (Verg. En. 4, 349).
2. Ausonius, -, subs. pr. m. Ausnio, escritor
latino.
1 auspex, -leis, subs. m. e f. I Sent. prprio:
1) uspice, o que advinha segundo o vo,
canto ou modo de comer das aves, adivinho
(Cc. At. 2, 7, 2). II Sent. figurado: 2)
Chefe, protetor (Verg. En. 4, 45). 3)
Testemunha (num casamento), padrinho (Cc.
Div. 1, 28).
2. auspex, -cis, adj. Favorvel, feliz, de bom
agouro, auspicioso (Sn. Med. 58).
auspict. I Abi. n. do part. pass. de auspico:
1) Tendo tomado os auspcios, com bons
auspcios (Cc. Mur. 1). n Adv. 2) Com
felicidade (Ter. Andr. 807).
auspictus, -a, -um. I Part. pass. de auspico.
II Adj.: A) Sent prprio: 1) Consagrado
pelos auspcios, sagrado (Cc. Rab. Post. 11).
B) Sent. figurado: 2) Favorvel, feliz,
auspicioso (Catul. 45, 26).
auspicitim, -I, subs. n. I Sent. prprio:
1) Ato de tomar os auspcios pela ob
servaco do vo, movimentos, canto ou
maneira de comer das aves; auspcio,
sinal fornecido pela observaco acima
referida (Cc. CM. 11). Da: 2) Pres-
sgio (T. Lv. 1, 34, 9). II Sent.
figurado: 3) Poder, autoridade (no pl.)
(Verg. En. 4, 103). 4) Vontade, arbtrio
(Verg. En. 4, 341).
auspico, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. are. Tomar
os auspcios (Plaut. Rud. 717).
auspicor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. tr. e intr.
1) Tomar os auspcios, observar o vo, o canto
das aves (Cc. Div. 2, 72). 2) Tomar os
auspcios para comecar um empreendimento,
comecar, iniciar (Suet. Aug. 38).
Auster, -tri, subs. pr. m. 1) Austro. vento sul
(Verg. G. 1, 462). 2) A regio de onde sopra
este vento, o meio-dia, pas do sul (Cc. Rep.
6, 22).
austr, adv. Severamente, duramente, com
austeridade, austeramente (Cc. Mur. 74).
austrits, -ttis, subs. f. 1) Rudeza, as-peridade,
de sabor acre (Pln. H. Nat. 14, 24). 2)
Gravidade, severidade, seriedade (Quint. 2, 2,
5).
austeras, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Rude, spero (falando do cheiro, do sabor ou
em sentido moral) (Pln. H. Nat. 12, 120);
(Pln. H. Nat. 35, 30). II Sent. figurado: 2)
Severo, rgido, austero (Cc. Cael. 33). 3)
Austero, grave (Cc. De Or. 3, 103).
austrlis, -e, adj. Austral, do sul (Cc. Rep. 6,
21); (Ov. Met. 2, 132).
austrnus, -a, -um, adj. 1) Austrino, do meio-dia:
calores austrini (Verg. G. 2, 271) os ventos
quentes do meio-dia.
2) Subs. n. pl.: austrina, rum = as
regies meridionais (Pln. H. Nat. 6,
213).
ausum, -i, subs. n. 1) Ato de audcia, coragem
(Ov. Met. 2, 328). 2) Crime (Verg. En. 2,
535).
Ausur, v. Auser.
ausus, -a, -um, part. pass. de audo.
aut, conj. 1) Ou, ou ento: nolebas aut non
audebas (Cc. Quinct. 39) tu no querias ou
ento no ousavas. 2) Ou seno, ou do
contrrio (C. Nep. Epam. 4, 3). 3) aut... aut; ou
.. .ou; ou .. .ou ento; ou ...pelo menos (Cc.
Caec.

AUTEM 122
AUZA

57); (Cc. Tusc. 3, 38). 4) [Depois de negaco
Nem (Cs. B. Civ. 3, 61, 2). Obs.: Aut uma
conj. disjuntiva que serve para distinguir dois
objetos ou duas idias das quais uma deve ex-
cluir a outra. Vem freqentemente reforcada por
um advrbio: aut omnino, ou ao menos (Cc. Br.
65); aut potius, ou antes (Cc. Verr. 3, 113); aut
fortas-se, ou talvez (Cc. Agr. 2, 51); aut denique,
ou enfim (Cc. Arch. 12), etc. autem, conj. Por
outro lado, ora, no entanto (Cs. B. Gal. 1, 37, 3);
(Cc. Phil.
, 29). Obs. Autem, formado de aut
mais a encltica -em, coloca-se geral
mente depois da primeira palavra da
frase, e serve para indicar uma oposi
co atenuada, constituindo como que
uma conjunco adversativa fraca.
authpsa, -ae, subs. f. Autepsa, espcie de panela
de dois fundos, ou panela, foga-reiro (Cc.
Amer. 133).
Autoblus, -I, subs. pr. m. Autobulo. 1) Nome de
um pintor grego (Pln. H. Nat. 36, 148). 2)
Nome de um dancarino (Cc. Pis. 89).
autochthn, -nis, subs. m. Autctone, indgena
(Apul. M. 11, 5).
autogrphus, -a, -um, adj. Autgrafo (Suet. Aug.
87).
Autolycus, -I, subs. pr. m. Autlico, filho de
Mercrio, av de Ulisses, famoso por sua arte
de furtar, que aprendera com seu pai, mas que
aperfeicoara (Ov. Met.
11, 313).
Automata, -s, subs. pr. f. Automtia, deusa que
preside, segundo sua vontade, os
acontecimentos (C. Nep. Tim. 4,4).
autoniton (-um), -I, n. 1) Autmato, mquina
que se move por si mesma (Petr. 54, 4). 2)
Movimento automtico (Petr. 140).
automtus, -a, -um, adj. Espontneo, voluntrio
(Petr. 50, 1).
Automdn, -ntis, subs. pr. m. Autome-donte.
1) Filho de Dioris, cocheiro do carro de
Aquiles e seu companheiro de combate (Verg.
En. 2, 477). 2) Condutor de carro (Cc. Amer.
98).
Auton, -s, subs. pr. f. Autnoe, filha de
Cadmo, mulher de Aristeu, me de Ac-teo
(Ov. Met. 3, 720).
Autonolum, -a, -um, adj. De Autnoe (Ov. Met.
3, 198).
autor e seus derivados, v. auctor.
Autrnus, -i, subs. pr. m. Autrnio, nome de
famlia romana (Cc. Sull. 1).
Autrninus, -a, -um, adj. De Autrnio (Cc. At.
1, 13, 6).
autumnlis, -e, adj. Do outono, outonal (Cc.
Arat. 287).
autumnus -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Outono (Tc. An. 11, 4). II Sent figurado:
2) Produces do outono (Marc. 3, 58, 7). 3)
Outonos, anos (Ov. Met. 3, 326).
auxi, perf. de augo.
auxiliarii, -rum, subs, m. pl. As tropas auxiliares
(Tc. Hist. 1, 57).
auxiliris, -e, adj. 1) Que socorre, auxiliar (Ov.
Met. 9, 699: Lucina). Da: 2) Eficaz (contra ou
a favor) (Pln. H. Nat. 23, 82). Na lngua
militar: 3) Tropas auxiliares, referentes s
tropas auxiliares (Cs. B. Civ. 1, 63, 1); (Tc.
An. 2, 52).
auxilirus, -a, -um, adj. De socorro, de auxlio
(Cc. Prov. 15).
auxilitor, -ris, subs. m. O que auxilia, auxiliar
(Tc. An. 6, 37).
1. auxilitus, -a, -um, part. pass. de auxi
lio e auxilior.
2. auxilitus, -us, subs. m., v. auxilum.
auxilior, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. intr.
1) Levar socorro, prestar auxlio (Cs.
B. Gal. 7, 50, 6). 2) Ajudar, socorrer,
curar (com dat.) (Pln. H. Nat. 13, 125).
3) Ser eficiente (com contra ou adver-
sus) (Pln. H. Nat. 27, 124). Obs.: Cons
tri-se com dat. e com acus. acompa
nhado de contra ou adversus.
auxilium, -i, subs. n. 1) Auxlio, socorro, ajuda,
assistncia (Cc. Cat. 2, 19). Da:
2) Meio de socorro, recurso, reforco
(Cs. B. Gal. 3, 5, 2). 3) No pl.: tropas
de reforco, tropas auxiliares, forcas mi
litares (Cs. B. Gal. 6, 10, 1). 4) Re-]
mdio, socorro (em medicina) (Ov.
Rem. 48).
auxim = augam.
Auximts, -um, subst. loc. m. Auxima-tes,
habitantes do uximo (Cs. B. Civ. | 1, 13, 5).
Auximum (Auximn), -i, subs. pr. n. u-ximo,
cidade do Piceno na Itlia, prxima do mar,
numa colina isolada (Cs. B. Civ. 1, 31, 2).
Auza (Auzia), -ae, subs. pr. f. uzea, cidade do
interior da Mauritnia (Tc. An. 4, 25).
AVARE
123 AVRSOR

Avr, adv. Com cobia, com avareza (Cic.
Of 3' 37)- Obs.: Superl.: avarissme
(Sn. Ot. 5, 7). Avaricum, -i, subs. pr. n.
Avrico (hoje
Bourges), capital dos Bitriges (Cs. B.
Gal. 7, 13, 3). avrita, -ae, subs. f. 1)
Grande desejo
(Sn. Const. 12, 2). 2) Cobica, avidez
(Cic. Com. 21). 3) Avareza, sofreguido
(Cic. Flac. 85). avrits, -i, subs. f., v.
avaritia (T. Lv.
24, 32, D.
avrus, a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Cobicoso, vido de dinheiro, avarento,
avaro, insacivel (Cc. Verr. pr. 41);
(Cic. Phil. 2, 113). II Sent. figurado:
2) vido, muito desejoso (Hor. Ep. 2,
179).
ou hav. 1) (Frmula de cumprimento): bom
dia, salve-o Deus! (Cc. Fam. 8, 16, 4); haveto
(Sal. C. Cat. 35, 5). 2) (Sobre sepulturas):
adeus! (Catul. 101, 10).
aveh, -is, -re, -vxi, -vctum, v. tr. Trans-
portar de, levar de, levar para longe
; (Cs. B. Gal. 7, 55, 8).
Avella, v. Abella. avellna, -ae, subs. f.
Avel (Cels. 3, 27, 4).
avlli = avls, perf. de avllo. avll, -is, -re,
-vlsi (-vls) ou -vlli, avlsum (avlsum), v.
tr. I Sent. prprio: 1) Arrancar, tirar forca,
separar violentamente, destacar, separar (Cc.
Verr. 4, 48). II Sent. figurado: 2) Tirar,
arrancar (Cc. Of. 3, 83). Obs.: Constri-se: a)
com ex (Cc. Div. 1, ); b) com ab (Cc. Tusc. 3,
12); c)
com de (Cc. Font. 46); d) com abl
(potico) (Verg. En. 2, 608); e) com dat. (Sn.
Ben. 5, 8, 5).
, -ae, subs. f. 1) Aveia: steriles ave-(Verg. G.
1, 154) a aveia estril. Dai. 2) Colmo de
aveia, colmo, palha (Pln. H. Nat. 6, 188).
Donde, na lngua potica: 3) Flauta pastoril,
gaita (Verg. Buc. 1, 2).
avennio, (Aven), -nis, subs. pr. f. Avi-
nho, cidade da Glia Narbonense, na margem
esquerda do Rdano (Pln. H. Nat. 3, 36).
aventicum, -i, subs. pr. n. Avntico, cidade
dos Helvcios, hoje Avenches, tem seu nome
tirado da deusa cltica Aventia
(Tc. Hist. 1, 68).
entnum, -i, subs. pr. n. Aventino (co-lina de
Roma) (Cc. Rep. 2, 58).
1. Aventnus, -i, subs. pr. m. Aventino.
1) Filho de Hrcules (Verg. En. 7, 657).
2) Rei de Alba (Ov. F. 4, 51). 3) Aventnus
mons (Cc. Rep. 2, 33) monte Aventino
(uma das sete colinas de Roma).
2. Aventinus, -a, -um, adj. Do Aventino
(Ov. F. 1, 551).
av, -s, -re, v. tr. defect. Desejar ar-
dentemente, ser vido com acus. (Lucr. 3,
1080); (Cc. At. 1, 15, 2). Obs.: Constri-se
em geral com oraco inf.
avre, inf. = ave. Passar bem: avere jubeo = eu te
sado; bom dia.
Avrna, -rum, subs. pr. n., v. Avrnus, -i,
(Verg. En. 3, 442).
Avernalis, -e, adj. Avernal, do Averno, dos
infernos (Ov. Met. 5, 340).
1. Avrnus, -a, -um, adj. Averno, avernal,
do Averno, das regies infernais (Verg.
En. 6, 118).
2. Avrnus, -I, subs. pr. m. Averno. 1)
Lago da Campnia onde os poetas co
locam a entrada dos infernos (Verg.
En. 6, 126). 2) Os infernos (Ov. Am.
3, 9, 27).
avrri, perf. de avrro.
vrr, -is, -re, -vrri, v. tr. Tirar, despojar
(Hor. St. 2, 4, 37).
averrnc, -s, -re, v. tr. e intr. Tr.: Afastar (um
mal), desviar (frmula religiosa) (T. Lv. 8, 6,
11). Intr.: (Cc. At. 9, 2, 1).
versabilis, -e, adj. Abominvel (Lucr. 6, 390).
versti, -nis, subs. f. Afastamento, averso
(Sn. Tranq. 2, 11).
verstus, -a, -um, part. pass. de avrsor.
versi, -nis, subs. f. 1) Afastamento,
aborrecimento (em locuces): ex aver-sione
(B. Hisp. 22, 3) de costas. 2) Figura de
retrica segundo a qual o orador afasta a
atenco dos ouvintes do assunto que est
tratando (Quint. 9, 2, 38).
vrs = avrsor.
vrsor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep. freq. intr. e
tr. Intr.: 1) Voltar o rosto em sinal de
repugnncia, desviar-se, afastar-se com
afetaco ou repugnncia (Plaut. Trin. 627). Tr.:
2) Afastar de, desviar (T. Lv. 8, 7, 14). 3)
Afastar, repelir, despregar (Tc. D. 20).
avrsor, -ris, subs. m. O que desvia (alguma
coisa) em seu proveito, ladro (Cc. Verr. 5,
152).
AVERSUS 124
AXIA

vrsus, -a, -um. I Part. pass. de avrto. II
Adj.: 1) Desviado, voltado para outro lado, do
lado oposto, afastado, desviado (Cs. B. Gal.
2, 26, 2). 2) Contrrio, oposto, hostil, inimigo
(Cic. Arch. 20). 3) Neutro-substantivo: Do
lado oposto (T. Lv. 5, 29, 4).
vrti, perf. de avrto.
vrt (vrt), -is, -re, -verti, avrsum, v. tr. e
intr. I Sent. prprio A) Tr.:
1) Voltar para outro lado, desviar,
afastar, repelir (Cc. Nat. 2, 152).
Da: 2) Afastar o esprito, desviar a
atenco (Cc. Lae. 5). II Sent. figu
rado: 3) Desviar, furtar, tirar, roubar
(Cc. Verr. 1, 11). 4) (Potico): Tirar,
levar (Catul. 64, 5). B) Intr.: 5) Afas
tar-se (Verg. En. 1, 104). C) Passivo
e depoente: 6) Voltar as costas, desviar-
-se de, evitar, fugir de, repelir (Cc.
Fam. 15, 4, 7). D) Reflexivo: 7) Vol
tar-se (Cc. Phil. 5, 38).
avte, avto, v. ave.
vxi, perf. de avho.
1. avia, -ae, subs. f. Av (paterna ou materna)
(Cc. Verr. 1, 92).
2. va, -riun, subs. n. pl. Lugares intransitveis
(Tc. An. 2, 68).
Avinius, -i, subs. pr. m. Avinio. Nome de
homem (Cc. Fam. 13, 79).
Avinus, -i, subs. pr. m. Aviano, nome de um
fabulista latino.
avirum, -, subs. n. 1) Galinheiro, pombal,
viveiro de aves (Cc. Q. Fr. 3, 1, 1). 2)
Arvoredo onde as aves fazem ninho (Verg. G.
2, 430).
avid, adv. Avidamente (Cc. Tusc. 4, 36); comp.
avidlus (Sal. B. Jug. 60, 1); su-peri. avidissime
(Cc. Phil. 14, 1).
avidits, -ttis, subs. f. 1) Avidez, desejo ardente
(Cc. Fin. 3, 7). 2) Cobica (Cc. Phil. 5, 20). 3)
Apetite (de comida) (Pln. H. Nat. 23, 144).
Avidius, -I, subs. pr. m. Avdio Cssio, im-
perador romano.
1. avdus, -a, -um, adj. 1) vido, que de
seja ardentemente (Cc. Fam. 9, 14, 2).
2) Ambicioso, cobicoso, avarento (Hor.
O. 4, 7, 19). 3) Sfrego, guloso, voraz
(Cc. Or. 104). 4) Insacivel (pot.)
(Lucr. 1, 1031).
2. avdus, -I, subs. m. O avarento (Cc.
Com. 21).
Avinus, -i, subs. pr. m. Avieno (Bufus Festus
Avinus), poeta latino do IV sc, tradutor dos
Fenmenos de Arato.
Avila, -ae, subs. pr. m. Aviola, sobreno-me
romano (V. Mx. 1, 8, 12).
Avins, -um, subs. loc. m. Avies, povo da
Germnia setentrional (Tc. Germ. 40).
avis, -is, subs. f. I Sent. prprio: 1) Ave (Cc.
Nat. 2, 160). II Sent. fi-gurado: 2)
Pressgio, auspcio (T. Lv. 6, 12, 9). Obs.:
Abi.: ave, ou avi
1. avitus, -a, -um, adj. Avito, de av, que vem
do av ou dos antepassados, here-ditrio (Cic.
Tusc. 1, 45).
2. Avitus, -i, subs. pr. m. Avito, apelido
romano: A. Cluentius Avitus, defendido por
Ccero (Cc. Clu. 11).
viiiin, -ii, subs. n., v. avia (2).
vus. -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Onde
no h caminho trilhado, nvio, intransitvel,
inacessvel (T. Lv. 9, 19, 16). 2) Errante,
extraviado (Verg. En, 11, 810). II Sent.
figurado: 3) Desviado de, afastado de (Lucr. 2,
82).
vocti, -nis, subs. f. Aco de distrair,
diverso (Sn. Ep. 56, 4).
vc, -s, -re, -vi, -atum v. tr. I Sent.
prprio: 1) Afastar (pela palavra), chamar de
parte (afastando) (T. Liv. 4, 61, 3). II Sent.
figurado: 2) Afastar, desviar (Cc. Amer. 90).
3) Divertir, distrair (Pln. Ep. 9, 2, 1).
vl, -s, -re, -vi, -atum. v. intr. I Sent.
prprio: 1) Voar para longe, fu. gir (voando)
(Catul. 66, 55). II Sent. figurado: 2) Sair
precipitadamente, fu. gir, desaparecer (Cc.
Fin. 2, 106).
vols-, v. avuls-.
Avna, -ae, subs. pr. m. Avona, rio da Bretanha
(Tc. An. 12, 31).
avonclus, v. avunclus.
avs, v. avus.
vlsi, perf. de avilo.
vlsus, -a, -um, part. pass. de avilo.
avunclus, -i, subs. m. Tio materno (Cic Br. 222).
avus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Av (Cc.
Cat. 3, 10). II Sent. figura-do: 2)
Antepassados (T. Lv. 4, 44, 2).
Axabricnss, subs. loc. m. Axabricenses, povo
da Lusitnia (Pln. H. Nat. 4, 118).
Axnthos, -i, subs. pr. f. Axanto, ilha ao N.O. da
Glia (Pln. H. Nat. 4, 103).
Axnus Pontus e Axnus, -i, subs. pr. m. xeno,
antigo nome do Ponto Euxino ou Mar Negro
(Ov. Trist. 4, 4, 55).
Axia, -ae, subs. pr. f. xia, praca forte da Etrria,
hoje Castel d'Asso (CC. Caec. 20).

AXIANUS 125 AZTUS

Avinus, -i. subs. pr. m. Axiano, sobrenome
romano (Cc. At. 19, 29). Axilla -ae, subs. pr. m.
Axila, sobrenome
romano (Cc. Or. 153). Axnus, -i, subs. m., v.
Axenus (Cc. Rep.
3, 15).
1 axis, -is, subs. m. I Sent. prprio:
D Eixo (T. Liv. 37, 41, 7). 2) Eixo do
mundo, eixo da terra (Cc. Nat. 1, 52).
3) Polo (norte ou sul) (Lucr. 6, 720);
(Verg. G. 2, 271). II Sent. figurado:
4) Cu, firmamento, regio celeste
(Verg. En. 6, 536). 5) Carro (Ov. F. 4,
562). Obs.: Abl. sing.: axe e axi (Cc.
Tim. 37).
2 axis, -is, subs. m. Prancha, tbua (Cs.
B. Civ. 2, 9, 2).
Axius, -i, subs. pr. m. 1) Axio, rio profundo da
Macednia, vindo do monte Scar-
dus (T. Lv. 39, 24). 2) Nome romano
(Suet. Cs. 9). Axna, -ae, subs. pr. m.
xona, rio da
Glia Blgica, hoje Aisne (Cs. B. Gal.
2, 5, 4). axungia, -ae, subs. f. Gordura de
porco,
enxndia (Pln. H. Nat. 28, 145). Axur, v.
Anxur. Axylos, subs. pr. f. xilos, regio da Ga-
lcia (T. Lv. 38,. 18). Azn, -anis, subs. pr. m.
Azane, heri ep-
nimo de um povo da Arcdia (Estc.
Theb. 4, 292). Azrus, -I, subs. pr. f. Azoro,
cidade da
Tesslia (T. Lv. 42, 53, 6). Aztus (Aztos),
-I, subs. pr. f. Azoto,
cidade da Palestina, na Judia (Pln.
H. Nat. 5, 68),
B

b, subs. f. n. indeclin 2 letra do alfabeto romano.
Baba, -ae, subs. pr. m. Baba, nome de escravo
(Sn. Ep. 15, 8).
babae, interj. de admiraco e aprovaco: oh! ah!;
muito bem, s mil maravilhas (Plaut. Cas.
906).
babaeclus, -i, (babae) subs. m. Tolo, imbecil
(Petr. 37, 10).
Baba, -ae, subs. pr. f. Bbia, cidade da Itlia
meridional (Pln. H. Nat. 14, 69).
Bablus, -i, subs. pr. m. Bbilo, astrnomo do
tempo de Nero (Suet. Ner. 36),
Babiillius, -i, subs. pr. m. Bablio, nome de um
romano rico, amigo de Csar (Cic. At. 13, 48,
1).
Babyln, -nis, subs. pr. f. Babilnia, antiga
capital da Caldia, e depois dos imprios
assrio e babilnio; estava situada s margens
do rio Eufrates (Cic Div. 1, 47).
Babylnia, -ae, subs. pr. f. Babilnia (T. Lv. 38,
17).
babylonica, -rum, subs. n. Tapetes babi-lnicos,
fazendas bordadas (Lucr. 4, 1026).
Babylonii -rum, subs. loc. m. Os babilnios
(Cic. Div. 2, 97).
bca, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Baga,
fruto (de uma rvore qualquer) (Cic. Tusc. 1,
31). Da: 2) Objeto em forma de baga, e
particularmente azeitona (Cic. Div. 2, 16). Na
lngua potica: 3) Prola (Hor. Epo. 8, 14).
bac, v. bacch.
bcnal, v. bacchanal.
bctus, -a, -um, adj. De prola, feito de prolas
(Verg. En. 1, 655).
bacaudae, v. bag-.
bacca, v. baca.
baccar, -ris, subs. n. e baccris, -is, subs. f. 1)
Nardo rstico usado como antdoto contra os
feiticos (Pln. H. Nat. 12, 45). 2) Planta de que
se tirava um perfume (Verg. Buc. 4, 19).
bacctus, v. bacatus.
Baccha, (arc. Baca), -ae e Bacch, -s, subs. pr. f.
pl.: Bacchae, -rum. Bacantes, mulheres que
celebravam os mistrios
de Baco, as Bacanais (Plaut. Amph. 703).
Bacchaeus, -a, -um. 1) v. Baccheius: 2) v.
Baccha.
Bacchanal (are. Bacnal), -lis, subs. n. 1
Sentido prprio: 1) Lugar onde se reuniam as
bacantes (Plaut. Aul. 408). 2) No sg. e, mais
freqentemente, no pl.: Bacchnlia, -um,
subs. n. Bacanais, festas em honra do deus Ba-
co (Cic. Leg. 3, 37). II Sent. figurado, na
lngua pot: 3) Orgia, intem-peranca,
devassido, libertinagem (Juv. 2, 3).
bacchar, v. baccar.
bacchti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Celebraco das orgias do Baco (Hig. Fab. 4,
8). II Sent. figurado: 2) Orgia (Cic. Verr. 1,
33).
bacchtus, -a, -um, part. pass. de baechor.
Bacch, -s, v. Baccha (Ov. Trist. 4, 1, 41).
Bachis, -Idis, ou -Idos. I Adj.: De B-quis,
rei de Corinto. II Subs. f.: Descendente de
Bquis, corntio (Estc. S. 2, 2, 34).
Baccheius, -a, -um, adj. De Baco, bquico
(Verg. G. 2, 454).
Bacchus, -a, -um, adj. 1) De Baco (Estc. Theb.
12, 791). 2) Das bacantes (Ov. Met. 11, 17).
Bacchidae, -rum, subs. pr. m. Baqua-das,
famlia corintia, descendente de Bquis (Ov.
Met. 5, 407).
1. Bacchicus, -a, -um, adj. De Baco, bquico
(Marc. 7, 63, 4).
2. Bacchicus, (baechius) pes. Bquico ou baquio
(p constitudo de uma slaba breve e duas
longas) (Quint. 9, 4, 82).
Bacchis, -idis, subs. pr. f. Bquis, nome de
mulher. Obs.: no pl. Bacchdes ttulo de
uma comdia de Plauto.
Bacchium, -I, subs. pr. n. Baquio, ilha perto da
Jnia (T. Lv. 37, 21, 7).
1. Bacchius, -a, -um, adj. De Baco (Ov. Met. 3,
518).
2. Bacchius, -i, subs. pr. m. Baquio 1)
Autor de Mileto que escreveu sobre r
agricultura (Varr. R. Rust. 1, 1, 8). 2 Nome de
um gladiador (Hor. St. 1 7, 20).
BACCHIUS i- 127 BALATRO

3, Bacchius Pes, v. bacchcus pes. bacchor, -ris,
-ri, -tus sum, v. dep. intr. I Sent. prprio:
1) Festejar Baco, celebrar os mistrios de Baco
(Cc. Ac. fr. 20). II Sent. figurado: 2) Estar
exaltado, estar fora de si, estar embriagado
(Cc. Cat. 1, 26). 3) Agitar-se : furiosamente,
enfurecer-se, agitar-se desenfreadamente (Verg.
En. 6, 77). 4) Gritar, fazer rudo como as
bacantes (Verg. En. 4, 666). 5) Passivo: Ser
percorrido, freqentado pelas bacantes (Verg. G.
2, 487). 6) Errar, espalhar-se (Lucr. 5, 823).
Obs.: part. pres.: Bac-chntes, -ium = Bachae,
Bacantes (Ov. Met. 3, 702). Bacchus, -i, subs. pr.
m. Baco, deus do vinho e da inspiraco
potica (Cc. Flac. 60). Bacenis, -is, subs. pr. f.
Bacenis, floresta
da Germnia (Cs. B. Gal. 6, 10, 5). bcifer, -
fera, -frum. adj. I Sent. prprio: 1) Bacfero,
que tem bagas, que produz bagas (Pln. H. Nat.
16, 50). Da, particularmente: 2) Frtil em
oliveiras, que produz azeitonas (Ov. Am. 2, 16,
8). barillum, -i, subs. n. 1) Varinha, basto
pequeno (Cc. Fin. 2, 33). Especialmen-te 2)
Vara que os litores usam (Cc. Agr. 2, 93).
Bacis, -dis, subs. pr. m. Bcis. 1) Nome um
famoso adivinho da Becia (Cc. Div. 1, 34).
2) Touro adorado no Egito (Macr. Sat. 1,
21, 20). Obs.: acus. em -in (Estrab. 17, 817).
Bactra, -rum, subs. pr. n. Bactras, cidade
sia central, capital da Batriana (Verg. G.
2, 138). actrius (Bactrnus), -a, -um, adj.
Btrio,
Bactras (Ov. Met. 5, 135). Actros (-us), -i,
subs. pr. m. Bactro, rio Bactriana (Luc. 3, 267).
actrum, -I, subs. n., v. Bactra. aclum, -i, subs.
n. 1) Basto, bengala (Cc. Verr. 5, 142). 2)
Cetro (Q. Crc. 9, 1, 30). 3) Basto de augure
(T. Lv. 1, 18, 7). 4) Basto dos filsofos
cnicos (Marc. 4, 53).
aclus, -i, subs. m. (s ocorre na decadncia)
v. baclum. aduhennae Lucus, -I, subs. pr. m.
Floresta de Baduena, na Germnia (Tc. An.
4, 73).
Baebius. -a, -um, adj. De Bbio (T. Lv. 40,
44, 2).
Baebius, -I, subs. pr. m. Bbio, nome de
famlia plebia romana, freqente-
mente citada na histria e nos monumentos
(Cc. Pis. 88).
Baecla, -ae, subs. pr. f. Bcula, cidade da Btica
(T. Lv. 27, 18).
Baetca, -ae, subs. pr. f. Btica, atual Andaluzia,
regio ao sul da Espanha (Pln. H. Nat. 3, 7).
Baetici, rum, subs. loc. m. pl. Bticos,
habitantes da Btica (Pln. Ep. 1, 7).
Baeticus. -a, -um, adj. Btico, do Btis, da Btica
(Juv. 12, 40).
Baetis, -is, subs. pr. m. Btis, rio do sul da
Espanha, hoje Guadalquivir, e que deu seu
nome Btica, regio por le banhada (Pln.
H. Nat. 2, 219).
Baetra, -ae, subs. pr. f. Betria, nome dado
parte noroeste da Btica (T. Lv. 39, 30, 1).
Baga, -ae, subs. pr. m. Baga, rei dos mouros (T.
Lv. 29, 30).
Bagaudae, -rum, subs. pr. m. Bagaudas, tribo de
salteadores que assolou a G-lia (Eutr. 9, 20).
bags, -ae, subs. m. e -gus, -I, subs. m. Nome
dado entre os persas ao eunuco, escravo
encarregado de guardar as escravas (Ov. Am.
2, 2, 1).
Bagrda, -ae, subs. pr. m. Bgrada, grande rio da
frica, que nasce na Numdia hoje Medjerda
(Cs. B. Cv. 2, 24, 1).
Biae, -rum. subs. pr. f. pl. 1) Baias, cidade da
Campnia, clebre por suas guas termais e
belas residncias de prazer, a construdas
pelos romanos ricos, nos fins da Repblica e
no Imprio (Cc. Fam. 9, 12, 1). 2) Banhos,
ter-mas (Cc. Cael. 38).
Bainus, -a, -um, adj. De Baias (Cc. At. 14, 8,
1).
Bius, -a, -um, adj. 1) De Baias. 2) Dos banhos
(Prop. 1, 11, 30).
b.jl (bail), -s. -re, v. tr. Levar s costas
(Plaut. As. 660).
bjulus, -i, subs. m. Carregador, moco de fretes,
bajulo (Cc. Br. 257).
blaena, v. ballaena, ballna.
balanaus, -a, -um, adj. Perfumado com blsamo
(Prs. 4, 37).
blans, -ntis. I Part. pres. de balo. II Subs.
f.: ovelha (Verg. G. 1, 272).
Balri, -rum, subs. loc. m. Blaros, povo da
Sardenha (T. Lv. 41, 6).
baltr, -nis, subs. m. Farsista, ator de baixa
categoria, charlato (Hor. St. 1, 2, 2). Obs.:
Palavra injuriosa cujo sentido exato
desconhecido.
BALATUS - 128 - BANTINUS
bltus, -s, subs. m. Balido (da ovelha),
berro (da cabra) (Verg. En. 9, 62). balb, adv.
I Sent. prprio: balbucian-
do, gaguejando (Lucr. 5, 1020). II
Sent. figurado: confusamente (Varr. d.
Non. 80, 7). Balblius, -i, subs. pr. m.
Balblio, nome
de homem (Cc. At. 15, 13, 4). Balblilus, -I,
subs. pr. m. Balbilo, nome de
homem (Sn. Nat, 4, 2). Balbinus, -i, subs. pr.
m. Balbino, nome
de homem (Hor. St. 1, 3, 40).
1. balbus, -a, -um, adj. Gago, que gagueja
(Cc. Fam. 2, 10, 1).
2. Balbus, -i, subs. pr. m. Balbo. 1) Sobrenome
romano (Cc. At. 8, 9, 4). 2) Monte da frica
(T. Lv. 29, 31).
balbutio, (albutti), -s, -Ire, -Ivi, v. intr. e tr. I
Sent. prprio: 1) Gaguejar, balbuciar,
pronunciar mal (Cels. 5,26, 31). 2) Dizer
balbuciando (Cc. Ac. 2, 137). Obs.: Constri-
se intransitiva e transitivamente e com oraco
infinitiva (Hor. St. 1, 3, 48). S transitivo
no 2" sentido.
Baleia, -ae, subs. f. v. Balta.
Baleris Inslae e Baleares, -um, subs. pr. f.
Ilhas Baleares (Cc. At. 12, 2, 1).
Balercus, -a, -um, e Baleris, -e, adj. Ba-
lerico, das ilhas Baleares (Cs. B. Gal.
2, 7, 1).
blna, v. bllaena.
Balesium, -i, subs. pr. n. Balsio. cidade da
Calbria, no sul da Itlia (Pln. H. Nat. 3,
101).
Baletum, -I, subs. pr. n. Baleto, rio do Bruttium,
ao sul da Itlia (Pln. H. Nat.
3, 72).
balinae, -rurn, subs. f. Banhos (Plaut.
As. 357). balinum, -i, v. balneum (Cc. At.
15, 3,5). Balininss, -ium, subs. loc. m. pl.
Bali-
nienses, povo do Lcio (Pln. H. Nat.
3,64).
1. blista, v. ballista.
2. Blista, -ae, v. Ballista.
bllaena (ballena), -ae, subs. f. Baleia (Ov.
Met. 2, 9).
ballena, v. bllaena.
Balli, -nis, subs. pr. m. Balio. I Sent.
prprio: nome de um mediador ou alcoviteiro
de uma peca de Plauto. II Sent. figurado:
velhaco (Cic. Phil. 2, 15).
1. ballista (blista), -ae, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Blista (mquina de arremessar
pedras ou dardos) (Cs. B. Civ.
2, 2, 2). Da: 2) Dardo ou projtil lancado pela
blista (Plaut. Trin. 668).
2. Ballista, -ae, subs. pr. m. Blista, monte da
Ligria (T. Lv. 39, 2, 7).
ballux (blux), -cis, subs. f. Areia de ouro
(Marc. 12, 57, 9).
balnae, -arum, subs. f. Banhos (Cc. Cael. 62;
62).
balneria, -rum, subs. n. pl. Banhos, local dos
banhos (Cc. At. 13, 29, 2).
balnerius, -a, -um, adj. De banho, balnerio,
relativo aos banhos (Catul. 33, 1).
balnetor, -ris, subs. m. O que tem es-
tabelecimento de banhos, o escravo que cuida
dos banhos (Cc. Cael. 62).
balnelum, -I, subs. n. Pequeno banho (Sn. Ep.
86, 3).
balnum, -i, subs. n. 1) Banho, sala de banhos
(Cc. At. 13, 52, 1). 2) No plural: banhos
pblicos (Hor. Ep. 1,1,62).
bl, -s, -re, -v, -atum, v. intr Balar,
balir, dar balidos (Ov. F. 4, 710).
balsmum, -i, subs. n. I Sent. prprio:
1) Balsameiro (Tc. Hst. 5, 6). Da:
2) Blsamo, produto do balsameiro
(Apul. Met. 10, 21); no plural: (Verg.
G. 2, 119).
balta, subs. n. pl. v. baltus.
baltus, -I, subs. m. ou baltum, -i, subs. n. I
Sent. prprio: 1) Cinturo, ta-labarte (Verg.
En. 12, 492). Da: 2) Cinto, cinta (potico)
(Luc. 2, 362). 3) Chicote de acoitar escravos
(Juv. 9, 112). Obs.: O neutro, embora menos
freqentemente, atestado em Varr. L. Lat. 5,
116; Prop. 4, 10, 22; Pln. H. Nat. 33, 152;
etc.
Baltia (-cia), -ae, subs. pr. f. Baleia, nome
antigo da Escandinvia (Pln. H. Nat. 4,95).
blux, v. ballux.
Bambali, -nis, subs. pr. m. Bambalio,
alcunha dada ao sogro de Marco Antnio (Cc.
Phil. 3, 16).
Bandusia, -ae, subs. pr. f. Bandsia, fonte
cantada por Horcio (Hor. O. 3, 13, 1).
Bantia, -ae, subs. pr. f. Bncia, cidade da Itlia,
nos confins da Lucnia e da Aplia (T. Lv.
27, 25, 13).
Bantini, -rum, subs. loc. m. pl. Banti-nos,
habitantes de Bncia (Pln. H. Nat. 3, 98).
Bantinus, -a, -um, adj. De Bncia, ban-tino
(Hor. O. 3, 4, 15).
BAPHRUS 129 BARCE

Bapbyrus, -, subs. pr. m. Bfiro, rio da
Macednia (T. Lv. 44, 6, 15).
baptistrium, -i, subs. n. Piscina grande onde se
pode nadar (Plin. Ep. 5,6,25).
barthrum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Abismo, bratro, sorvedouro (falan-do do
mar) (Verg. En. 3, 421). II Sent. figurado:
2) As regies infernais (Lucr. 6, 606). 3)
Estmago insacivel, abismo (Hor. Ep. 1, 15,
31). barba, -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Barba (do homem ou dos animais)
(Cc. Tusc. 5,58). II Sentido figu
rado: 2) Folhas tenras, ramos novos
(Pln. H. Nat. 15,89).
2. Barba, -ae, subs. pr. m. Barba, sobrenome
romano (Cc. At. 13,52,1).
Barbna, -ae, subs. pr. m. Barbana, rio da Ilria,
hoje Bojana (T. Lv. 44,31,3).
barbar, adv. I Sent. prprio: 1) De modo
brbaro ou estrangeiro (de qualquer pas que
no seja a Grcia) (Plaut. Asin. 11). II Sent.
figurado:
2) De maneira brbara, grosseira (Hor.
O. 1,13,14). 3) De maneira brbara,
viciosa (Cc. Tusc. 2,12).
barbar, -rum, subs. m. pl. I Sent. prprio
Brbaros: 1) Para os gregos, os romanos, os
latinos (Cc. Rep. 1,58); 2) Para os romanos,
todos os povos, salvo os gregos e os romanos
(Cic. Verr. 4, 112). II Sent figura do: 3)
Povos incultos (Cc. Mil. 30). Obs.: Gen. pl.
barbaram em C. Nep. Milc. 2,1; Ale. 7,4;
Fedro 4,7,11; Sn. Ciem. 1, 26, 5; Tc. An.
14,39; 15,25, etc.
barbaria, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) O
pas dos brbaros, qualquer pas que no seja a
Grcia ou a Itlia (Cic. Phil. 13,18). II Sent.
figurado: 2) Falta de cultura, costumes
grosseiros (Cc. Phil. 2, 108). Na lngua da
grama tica: 3) Linguagem rstica ou viciosa
(Cc. Br. 258).
1. barbaricum, n. tomado adverbialmente:
maneira dos brbaros (Sil. I. 12, 418).
2. Barbaricum, -i, subs. n. Pas estrangei
ro (Eutr. 7, 8).
barbarcus, -a, -uni, adj. I Sent. pr prio: 1)
Brbaro, estrangeiro (que no' grego nem
romano) (Pln. H. Nat. 15,56). E
particularmente: 2) Da Fr-gia (Verg. En.
2,504).
barbries, v. barbaria (Cc. Cat. 3, 25).
barbarismus, -i, subs. m. Barbarismo (Quint.
1,5,5).
barbrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Estrangeiro (que no grego nem romano)
(Cc. Verr. 5,160). II Sent. figurado: 2)
Rude, selvagem, inculto (Cc. Verr. 4, 148).
Na linguagem gramatical: 3) Incorreto
(falando de lngua) (Cc. At. 1,19,10). Obs.:
gen. pl. um, v. Barbari, -orum.
Barbatius, -i. subs. pr. m. Barbcio, nome de
homem (Cc. Phil. 13,2).
barbtlus, -i, subs. m. (dim. de barba-tus). 1) O
que deixa crescer a barba, que tem pequena
barba (Cc. At. 1, 14, 5). 2) Nome de um peixe
(Cc. Par. 38).
1. barbatus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Barbado, que tem barba (Cc. Nat. 1,83). Da:
2) Coberto de plos (falando de animais)
(Catul. 19, 6). II Sent. figurado: 3) Velho,
do tempo antigo (Cc. Cael. 33).
2. barbtus, -i, subs. m. 1) Filsofo (Prs. 4, 1).
2) Bode (Fedr. 4, 9, 10).
3. Barbtus, -i, subs. pr. m. Barbado, sobrenome
romano (T. Lv. 4, 7,10).
barbger, -gera, -grum, adj. Barbgero,
barbfero, que tem barba, barbado (Lucr. 6,
970).
barbitos (barbitus), -i, subs. m. e f. I Sent.
prprio: 1) Lira, alade (instrumento musical
de muitas cordas) (Hor. O. 1,32,4). II Sent.
figurado: 2) Canto (ao som da msica) (Ov.
Her. 15,8). Obs.: fem. (Ov. Her. 15,8).
Barbosthns, -is, subs. pr. m. Barbste-nes,
montanha da Lacnia (T. Lv. 35, 27,30).
1. barbla, -ae, subs. f. (dim. de barba).
I Sent. prprio: 1) Barba pequena,
buco (Cc. Cael. 33). II Sent. figu
rado: 2) Lanugem de certas plantas
(Pln. H: Nat. 27, 98).
2. Barbla, -ae, subs. pr. m. Brbula, so
brenome romano (T. Lv. 9,20,7).
Barcas (Barca), -ae subs. pr. m. Barcas, chefe,
fundador da famlia de Amlcar e de Anibal
(S. It. 10, 354); (C. Nep. Hamilc. 1,1).
Barcaei, -rum, subs. loc. m. pl. Barceos,
habitantes de Barce, na Clquida (Verg. En.
4,34).
Barc, -s, subs. pr. f. Barre. 1) Ama de Siqueu,
marido de Dido (Verg. En. 4, 632). 2) Cidade
da provncia da Lbia (Pln. H. Nat. 5,32).
BARCH- 130 BASTRNAE

barch-, v. barc-.
Barcini, -rum, subs. m. pl. De Barcas
(T. Lv. 21,3,3). Barcii (-nn). -nis, subs.
pr. f. Barci-
no ou Brcino, cidade da Hispnia
Tarraconense, hoje Barcelona (Plin. H.
Nat. 3,22). Barcinus, -a, -um, adj. Da
famlia dos
Barcas (T. Lv. 21,9,4). bardaicus, -a, -um,
adj.: bandaicus cal-
ceus, sapato de soldado (Juv. 16,13). barditus,
-fls, subs. m. Canto de guerra
dos germanos (Tc. Germ. 3,2). Bardo, -nis,
subs. pr. f. Bardo, cidade
da Hispnia Tarraconense (T. Lv. 33,
21,8). bardocucullus, -i, subs. m. Manto gauls
com capuz (Marc. 1,53,5).
1. bardus, -a, -um, adj. Estpido, tolo, retardado
(Cc. Fat. 10).
2. badus, -I, subs. m. Bardo (poeta gauls) (Luc.
1,449).
Bardylis, -is, subs. pr. m. Bardlis, rei da Ilria
(Cc. Of. 2,40).
1. Bara, -ae, subs. pr. f. Baria, cidade
da Hispnia Tarraconense, hoje Vera
(Cc. At. 16,4,3).
2. Bara, -ae, subs. pr. m. Brea, sobre
nome romano (Tc. An. 16,23).
Bargullum (-lum), -i, subs. pr. n. Brgu-
lo, cidade do Epiro (T. Lv. 19,12,13).
Bargsii, -rum, subs. loc. m. pl. Barg-
sios, povo da Hispnia Tarraconense
(T. Lv. 21,19,7). Bargyla, -rum, subs. n.
(Pln. H. Nat. 5,
107) e Bargylae, -rum, subs. pr. f. (T. Lv.
32,
33, 7) Barglias, cidade da Caria. Bargylitae,
-rum, subs. loc. m. Bargi-
lietas, habitantes de Barglias (Cc.
Fam. 13, 56, 2). Bargyliticus, -a, -um, adj.
De Barglias
(T. Lv. 37, 17, 3). Baria, -ae, subs. f. v.
Barea. 1. bris, -idos (ou -Idis), subs. f.
Pequeno
barco a remo (utilizado no Nilo) (Prop.
3, 11, 44). Brium, -i, subs. pr. n. Brio,
cidade da
Aplia, na Itlia, hoje Bari (T. Lv.
40, 18, 8). br, -nis, subs. m. Estpido,
imbecil
(Cc. Fin. 2, 76). Barpna, -ae, subs. pr. f.
Barpana, ilha
do mar Tirreno, na Itlia, hoje Caboli,
perto da ilha de Elba (Pln. H. Nat.
3, 81).

1. barrus, -i, subs. m. Elefante (Hor. Epo. 12,
1).
2. Barrus, -i, subs. pr. m. Barro, sobrenome
romano (Cc. Br. 169).
bascauda, -ae, subs. f. Bacia pequena, bacia de
mos (Marc. 14, 99).
bsiti, -nis, subs. f. Aco de beijar, beijo
(Catul. 7, 1).
bsitor, -ris, subs. m. Que gosta de beijar,
beijador, beijoqueiro (Marc. 11, 98,1).
bsitus, -a, -um, part. pass. de basio.
baslica, -ae, subs. f. Grande edifcio pblico
onde funcionavam os tribunais judiciais e
onde os negociantes faziam transaces (Cc.
At. 2, 14, 2).
basiliscus, -i, subs. m. 1) Basilisco (serpente
venenosa) (Pln. H. Nat. 8, 78).
Basilus, -i, subs. pr. m. Bsilo, sobrenome
romano (Cc. Of. 3, 73).
bsi, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Beijar. dar
beijos (Catul. 8, 18). Obs.: Constri-se com
acusativo de pessoa e de obj. dir. interno:
aliquem basia multa basiare (Catul. 7, 9) dar
a algum muitos beijos.
basis, -is, subs. f. I Sent. prprio: 1) Base (de
esttua, coluna, etc), pedestal (Cic. Verr. 4,
74). 2) Base (de tringulo) (Cc. Nat. 2, 125).
Obs.: Alm do gen. regular em -is, tambm
aparece em -eos (Vitr. 10, 15, 2); o acus.
geralmente em -im, mas tambm aparece o
acus. -em (Vitr. 9, 4, 2).
bsium, -i, subs. n. Beijo (Catul. 5, 7).
Bassnia, -ae, subs. pr. f. Bassnia, cidade da
Ilria grega (T. Lv. 44, 30, 7).
Bassanitae, -rum, subs. loc. m. Bassani-tas,
habitantes da Bassnia (T. Lv. 44, 30, 13).
Bassarus, -l (-s), subs. pr. m. Bassa-reu, um
dos nomes de Baco (Hor. O. 1, 18, 11).
Bassaricus, -a, -um, adj. De Baco (Prop. 3, 17,
30).
Bassris, -idis, subs. f. Bacante (Prs. 1, 101).
Bassi, -rum, subs. loc. m. Bassos, povo da
Blgica (Pln. H. Nat. 4, 106).
Bassus, -i, subs. pr. m. Basso. 1) Sobrenome
romano, por ex., dos Ceclios. 2) Um poeta
amigo de Marcial (Marc. 3, 76, 1).
Basta, -ae, subs. pr. f. Basta, cidade da Calbria
(Pln. H. Nat. 3, 100).
Bastrnae, -rum, subs. loc. m. Bastar-nas, povo
da Dcia (T. Lv. 40, 5, 10).
BASTERBINI 131 BELBIVATES
Basterbini, -rum, subs. loc. m. Basterbi-nos,
povo da Itlia inferior (Pln. H. Nat. 3, 105).
Bastrnae, -rum, subs. m. v. Bastrnae. (Pln.
H. Nat. 4, 100).
Basternni, -riim, subs. loc. m. Basterni-nos,
habitantes da Bastia, cidade da Calbria (Pln.
H. Nat. 3, 105).
Batvi, -rum, subs. loc. m. Batavos, habitantes
da Batvia (hoje holandeses) povo de origem
germnica, rude e belicoso (Tc. Hist. 4, 12).
Batvodrum, -i, subs. pr. n. Batavoduro, cidade
dos batavos (Tc. Hist. 5, 20).
1. Batvus, -a, -um, adj. Batavo, da Batvia
(Marc. 8, 33, 20).
2. Batvus, -i, v. Batvi.
Batni, -rum, subs. loc. m. Batenos, povo da
sia,, alm do mar Cspio (Pln. H. Nat. 6,
48).
Batrnae, -rum, subs. m. v. Bastrnae (V.
Flac. 1, 96).
Bathyllus, -i, subs. pr. m. Batilo. 1) Jovem
cantado por Anacreonte (Hor. Epo. 14, 9). 2)
Famoso pantomimo de Alexandria, favorito de
Mecenas e rival do no menos clebre Pilade
(Tc. An. 1, 54).
Batllum, -i, subs. m. Braseiro, turbulo (Hor.
St. 1, 5, 36). "bat, -nis, subs. pr. m. Bato:
1) Chefe germano, feito prisioneiro por
Germnico (Ov. P. 2, 1, 46). 2) Filho de Lon
garo, rei dos dardnios (T. Lv. 31, 28).
battra, -ae, subs. pr. m. Btara, romano cuja
morte assinalada por Ccero (Cc. Fam. 7, 9,
2).
battids, -ae, subs. pr. m. Batades, des-
cendente ou filho de Bato, Calmaco (Catul.
65, 16).
battis, -Idis, subs. pr. f. Btide, mulher de Cs,
cantada pelo poeta Filetas (Ov. Trist. 1, 6, 2).
batt (bt), -is, -re, v. tr. e intr. I Tr.: 1)
Bater, ferir (Plaut. Cas. 496). II Intr.: 2)
Bater-se, esgrimir, cru-
zar armas (Suet. Cal. 32). Da: 3) Ter relaces
(sent. obsceno) (Cc. Fam. 9, 22, 4).
Battus, -I, subs. pr. m. Bato. 1) Nome dado a
Aristteles de Ter, fundador de Cirene (Ov.
Her. 586). 2) Pastor que presenciou a morte de
Artos e denun-
ciou a Mercrio, sendo por este transformado
em pedra (Ov. Met. 2, 688).
Batlum, -i, subs. pr. n. Btulo, fortaleza da
Campnia (Verg. En. 7, 739).
bt, v. batto.
baubor, -ris, -ri (onomatopaico) v. intr. Latir
(Lucr. 5, 1071).
Baucidias, -adis, subs. pr. f. Baucade, ilha do
mar Egeu (Pln. H. Nat. 4, 56).
Baucis, -Idis, subs. pr. f. Sent. prprio: 1)
Bucis ou Bucide, mulher de File-mo (Ov.
Met. 8, 631). II Sent. figurado: 2) Uma
mulher velha (Prs.
4, 21).
Bauli, -rum, subs. pr. m. Baulos, cidade da
Campnia (Cc. Ac. 2, 125).
Bavus, -i, subs. pr. m. Bvio, mau poeta,
inimigo de Verglio e de Horrio (Verg. Buc.
3, 90).
Bazaira, -ae, subs. pr. f. Bazaira, regio da Ctia
asitica (Q. Crc. 8, 1, 10).
bet, adv. Com felicidade, felizmente, segundo
se deseja (Cc. Ac. 1, 33). Obs.: comp.
beatius, (Cc. Rep. 1, 32); superl. beatissime
(Cc. Fin. 5, 81).
betitas, -tiis, subs. f. Felicidade (Cc. Nat. 1,
95).
betitd, -Inis, subs. f. Felicidade (Cc. Nat. 1,
95).
betlus, -a, -um, (dim. de beatus) Um tanto
feliz, um pouco feliz (Prs. 3, 103).
betum, -i, subs. n. Felicidade (Cc. Tusc.
5, 45).
betus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Cumulado de bens, que tem tudo que
necessrio (Cic. Verr. 4, 126). Da:
2) Rico, opulento (Hor. O. 1, 29, 1). II
Sent. figurado: 3) Que torna feliz, feliz (Cc.
Fin. 1, 32). Donde: 4) Bem--aventurado (Cc.
Fin. 5, 53). 5) Termo de retrica: rico,
abundante (Quint. 10, 1, 61).
Bebricum, Bebriacnsis, v. Betricum,
Betriacnsis.
Bebrycia, -ae, subs. pr. f. Bebrcia, regio da
sia Menor, posteriormente chamada Bitnia
(V. Flac. 5, 502).
Bebrycius, -a, -um, adj. Da Bebrcia (Verg. En.
5, 373).
Bebryx, -ycis, subs. pr. m. Bbrice, rei dos
Bbricos, tambm chamado Amico (V. Flac.
4, 261).
beceus, -I, subs. m. Bico (especialmente de galo)
(Suet. Vit. 1, 8).
Begorrits Lacus, subs. pr. m. Begorri-ta, lago
da Macednia (T. Lv. 42, 53, 5).
Belbnts (ager), subs. pr. m. Territrio da
Belbina, cidade da Arcdia (T. Lv. 83, 34, 8).
BELENA 132 BEIXUM

Belena, are. por Helena (Quint. 1, 4. 15).
Belga, -ae, e Belgae, -rum, subs. loc. m. Belga
e belgas, habitantes da Glia Blgica, ao norte
da Glia Cltica, Csar denominava assim a
todos os povos do norte da Glia, entre o Sena
e o Reno (Cs. B. Gal. 1, 1, 1).
Belgicus, -a, -um, adj. Dos belgas, belga (Verg.
G. 3, 204).
Belgium, -i, subs. pr. n. Blgio, parte da Glia
Blgica (Cs. B. Gal. 5, 12, 2).
Blias, -adis, subs. pr. f. Belada, neta de Belo, e
uma das Danaidas (Sn. Herc. Oet. 961).
1. Blids, -ae, subs. pr. m. Belida. 1) Fi
lhos de Belo, isto , Danau e Egito
(Estc. Theb. 6, 291). 2) Neto de Belo,
Linceu (Ov. Her. 14, 73). 3) Descenden
te de Belo, Palamedes (Verg. En. 2,
82).
2. Blids, -um, subs. pr. f. As Danaides,
netas de Belo (Ov. Trist. 3, 1, 62).
Belitae, -rum, subs. loc. m. Belitas, povo da
sia (Q. Crc. 4, 12, 10).
1. belltor, -ris, subs. m. 1) Guerreiro (T. Lv.
9, 1, 2). 2) Peo no jogo do xadrez (Ov. A.
Am. 3, 359).
2. belltor, -ris, adj. I Sent. prprio: 1)
Belicoso, de guerra, de batalha (Ov Met. 15,
368). II Sent. figurado: 2) Fogoso (Verg.
G. 2, 145).
1. belltrix, -leis, subs. f. Guerreira (Verg. En.
1, 393).
2. belltrix, -icis, adj. I Sent. prprio: 1)
Belicosa, de guerra, de combate (S It. 9, 516).
II Sent. figurado: 2) De guerra (Cic. Tusc.
4, 54).
belltlus (bellitlus), -a, -um, adj. dim. de
bellus. Lindo, gracioso (Plaut. Cas. 854).
bell, adv. Lindamente, bem, deliciosamente
(Cc. At. 12, 37).
Bellerphn, ou mais freq. Bellorophn-ts, -
ntis, subs. pr. m. Belerofonte, filho de
Netuno, ou segundo outros, de Glauco; com o
auxlio do cavalo alado Pgaso, venceu a
Quimera (Cc. Tusc. 3, 63).
Bellerophontus, -a, -um, adj. De Belerofonte
(Prop. 3, 2, 2).
Bellitlus, v. belltlus.
bellicsus, -a, -um, adj. 1) Belicoso, guerreiro,
aguerrido (Cc. Pomp. 28). 2) Fecundo em
guerras (T. Lv. 10, 9, 10).
bellicum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Toque de trombeta. para chamar os
soldados s armas, sinal de combate (Cc.
Mur. 30). n Sent. figurado: 2) Sinal de
guerra (Cc. Or. 39). bellcus, -a, -um, adj. I
Sent. prprio:
1) De guerra, guerreiro (Cc. Mur. 22).
II Sent. figurado, na lngua potica:
2) Valoroso, aguerrido (Ov. Met. 4, 754).
Bellinus, -i, subs. pr. m. Belieno, nome
de homem (Cc. Font. 18).
bellfer, -fera, -frum, v. belliger.
belliger, -gera, -grum, adj. I Sent. prprio:
1) Belgero, que traz a guerra, belicoso (Sil. I.
8, 261). Da, referindo-se a coisas: 2)
Guerreiro (Marc. 5, 25).
belligr, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Fazer a guerra (T. Lv. 21,
16, 4). II Sent. figurado: 2) Combater, lutar
(Cc. Quir. 19).
Belliocssi ou Velliocssi ou Velliocsses, subs.
loc. m. Belocassos, habitantes da regio da
Glia hoje chamada Vexin (Cs. B. Gal. 2, 4,
9).
Belliptens, -ntis, adj. I Belipotente,
Poderoso na guerra (En. An. 181). II Como
subs. m.: o deus da guerra (Marte) (Verg. En.
11, 8).
Bellius, -i, subs. pr. m. Blio, nome de homem,
forma contrata de Duellius (Cc. Or. 153).
bell, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Fazer guerra, guerrear (Cic. Pomp.
32). Da, por generalizaco de sentido: 2)
Guerrear, lutar (Ov. Met. 5, 101). Obs.:
Constri-se: intransitivamente, ou com
acusativo, precedido de adversum,
adversus ou contra, ou ainda com
ablativo, acompanhado de pro ou de, ou
ainda com dativo (em poesia), ou com a ex-
presso inter se ou, finalmente, com a
passiva impessoal.
Bellna, -ae, subs. pr. f. Belona, a deusa romana
da guerra, irm de Marte (Verg. En. 8, 703).
bellor, -ris, -r, v. dep. are. = bello. Fazer a
guerra, combater (Verg. En. 11, 160).
Bellovci, -rum, subs. loc. m. Belvacos, povo
da Glia Blgica, chamada hoje Beauvais
(Cs. B. Gal. 2, 4, 5).
Bellovesus, -i, subs. pr. m. Beloveso, rei dos
Celtas (T. Lv. 5, 34, 3).
bellua, v. belua.
bellutus, -a, -um, v. belutus.
bellum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) Guerra
(Cc. Verr. 5, 124). Da: 2) Combate, batalha
(T. Liv. 8, 10, 7).
ELLUSUS 133 BENEVOLENTA
Sent. figurado: 3) No plural: exrcitos (Ov.
Met. 12, 24). 4) (Subs. pr.) Guerra (divindade)
(Verg. En. 1, 294). Bellusus, v. belusus.
Bellus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Bom
(falando de pessoas ou coisas), em bom
estado (Verr. s. Non. 77, 30) Donde: 2) De
boa sade (Cic. Fam. 16, 18, 1). II Da: 3)
Bonito, encantador elegante, delicado. Obs.:
Na poca cls sica, aplica-se aos homens em
sentido irnico (Cc. Fin. 2, 102). 'Belo, v.
balo.
Bela (bella), -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Animal, fera (em oposico ao homem) (Cc.
Of. 1, 30). Da: 2) Animal de grande
corpulncia e ferocidade (Cc. Nat. 1, 97). II
No sent. figurado, referindo-se ao homem:
3) Bruto, imbecil, bronco (Cc. Verr. 5, 109).
Obs.: O segundo significado freqente no
perodo clssico, mas no nico, nem
obrigatrio.
Belutus, -a, -um, adj. Com formas de animal
(Plaut. Ps. 147). Blusus, -a, -um, adj.
Povoado de monstros (Hor. O. 4, 14, 47). Mus,
-i, subs. pr. m. Belo. 1) Primeiro rei dos
assrios, pai de Nino (Verg. En. 1, 729). 2) A
mais antiga divindade dos assrios, isto , seu
primeiro rei deifi-cado (Cc. Nat. 3, 16, 42). 3)
Pai de Egito e de Danau e av das Danaides
(Hig. F. 168). 4) Pai de Dido (Verg. En. 1,
621). 5) Rio da Fencia (Tc. Hist. 5, 7).
Bencus, -I, subs. pr. m. O lago Benaco na
Itlia, hoje lago de Garda (Verg. G. 2, 160).
Bendidius, -a, -um, adj. Relativo ou pertencente
a Bndis, nome pelo qual era conhecida Diana
entre os trcios (T. Lv. 38, 41, 1).
bene, adv. I Sent. prprio e geral: bem. 1)
Junto a verbos e advrbios, refor-cando-lhes o
sentido (Cc. C. M. 57); (Cc. Sest. 23); (Verr.
2, 169). II Em expresses idiomticas: 2)
bene agis (Cc. Verr. 3, 135) ages bem. 3)
bene dicere (Cc. Sest. 110) falar bem (de
algum). 4) Nas cartas: si vales bene est ego
valeo, ou em abreviatura s.v.b.e.e.v.: se ests
passando bem, est bem, eu tambm estou.
Obs.: comp. melius, superl.: optime.
benedc (benedc), -Is, -re, -dixi, -dlc-tum, v.
intr. Bendizer, falar bem, elogiar (Cc. Sest.
110).
benedictum, -I, subs. n. Boa palavra, palavra
benevolente (Plaut. Pers. 495).
benedictus, -a, um, part. pass. de benedc.
benedixi, perf. de benedico.
benefaco (bene faci), -is, -re, -fci, -fc-tum,
v. intr. I Sent. prprio: 1) Agir bem:
pulchrum est benefacere rei pu-blicae (Sal. C.
Cat. 3, 1) belo agir bem no interesse do
estado. Dai: 2) Fazer bem a algum, prestar
um servico a, fazer um favor (Plaut. Bacch.
402); (Sal. Cat. 3, 1).
benefctum, -i, subs. n. (geralmente no pl.) Boa
aco, servico, benefcio (Cc. De Or. 2, 208).
benefctus, -a, -um, part. pass. de bene-facio.
benefci, perf de benefaco.
benefc, adv. Com beneficncia, beneficamente
(A. Gell. 17, 5, 13).
beneficentia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Beneficncia, tendncia para praticar o bem
(Cc. De Or. 2, 343). Da: 2) Clemncia (Tc.
An. 12, 20).
1. beneficirius, -a, -um, adj. Que provm de um
benefcio (Sn. Ep. 90, 2).
2. beneficirius, -I, subs. m. 1) Soldado que
deve a sua promoco a alguma pessoa,
soldado que, como recompensa, foi isento do
servico, beneficirio (Cs. B. Civ. 3, 88, 4). 2)
Agregado ao chefe (Cs. B. Cv. 1, 75, 2).
benefieium, -I, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Benefcio, favor, servico prestado (Cc. Of. 1,
56). Donde: 2) Distinco, favor, merc
(oficialmente falando) (Cc. Mur. 2). 3)
Gratificaco (Cc. Arch. 11).
benefcus, -a, -um, adj. Benfico, generoso,
liberal (Cc. Mur. 70). Obs.: Superl.:
beneficentissmus (Cc. Nat. 2, 64).
benefi (bene fi), is, -flri, passiva de
benefaco.
beneventnus, -a, -um, adj. Beneventano, de
Benevento (Cc. Verr. 1, 38).
Benevntum, -I, subs. pr. n. Benevento, antiga
cidade dos hirpinos, no Smnio, na Itlia, hoje
Benevento (Cc. Verr. 1, 38).
benevl, adv. Com benevolncia, benvo-
lamente (Cc. Fin. 1, 34).
benevlens, -ntis, adj. Benevolente, favorvel
(Cc. Fam. 3, 3, 1).
benevolentia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Disposico para querer bem,

BENEVLUS > 134 BESTIARIUS
benevolncia, afeico, dedicaco (Cic. Verr. 5,
160). Donde: 2) Boa vontade, disposico
favorvel (Cic. Lae. 61).
benevlus, -a, -um, adj. Benvolo, afeicoa-do,
dedicado (Cic. Verr. pr. 23). Obs.: Comp.:
benevolentor, -us; superl.: be-
nevolentississimus, -a, -um.
benigno, adv. I Sent. prprio: 1) Com
bondade, com benevolncia (Cic. Balb. 36).
Da: 2) Com beneficncia (Cic. Dej. 36). II
Sent. figurado: 3) Generosamente (T. Lv. 26,
9, 5). 4) Muito obrigado (em frmulas de
agradecimento) (Hor. Ep. 1, 7, 16).
benignits, -ttis, subs. f. I Sent prprio: 1)
Benignidade, benevolncia (Cic. Sest. 31). II
Sent. figurado: 2) Bondade, generosidade
(Cic. Clu. 196). 3) Liberalidade (Pln. H. Nat.
1, 29, 30).
bengnus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Benigno, benvolo, bondoso, indul-gente (T.
Lv. 28, 26, 6). II Sent. figurado: 2)
Generoso, liberal (Cic. Of.
1, 44). 3) Abundante, frtil (Hor. O.
2, 18, 10). benivlens, v.
benevlens. benivolentlae, v.
benevolenta. benivlus, v. benevlus.
b, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Cumular (os votos de algum),
satisfazer os votos de. II Sent. figurado: 2)
Tornar feliz, consolar (Plaut. Amph. 641). 3)
Gratificar, recompensar, enriquecer (Hor. O.
4, 8, 29).
berbna, -ae, v. verbna.
berbex, v. verbex.
Berecyntids, -ae, subs. loc. m. Berecin-tiada,
habitante de Berecinto, monte da Frigia
consagrada a Cibele (Ov. Ib. 503).
Berecyntus, -a, -um, adj. Berecntio, do
Berecinto (Verg. En. 6, 785).
Beregrn, -rum, subs. loc. m. Beregra-nos,
habitantes de Beregra, cidade do Piceno, na
Itlia (Pln. H. Nat. 3, 111).
Berenice, -s, subs. pr. f. Berenice. 1) Em
particular, filha de Ptolomeu Filadelfo e de
Arsino (Pln. H. Nat. 2, 178). 2) Nome de
muitas cidades (Pln. H. Nat. 5, 31). 3) Coma
ou crinis Berenices: constelaco em que foi
mudada a cabeleira de Berenice (Pln. H. Nat.
2, 178). 4) A Cabeleira de Berenice, ttulo de
um poema grego de Calmaco, traduzido em
latim por Catulo (66).
Berenicaeus (ou -cus), -a, -um, adj. De Berenice
(Catul. 66, 8).
Bergae, -rum, subs. loc. pl. Bergas, cidade do
Bruttium (T. Lv. 30, 19, 10).
Bergistni, -rum, subs. loc. m. Bergis-tanos,
habitantes da Hispnia Tarraco-nense (T. Lv.
34, 16, 9). Obs.: sg.: -nus (T. Lv. 34, 21, 2).
Bergium. -i, subs. pr. n. Brgio, cidade da
Hispnia Tarraconense (T. Lv. 34, 21, 1).
berna, -ae, v. verna.
Bernic, -s, subs. f. sinc. por Berenice (Juv. 6,
156).
Ber, -s, subs. pr. f. Broe. 1) Ama de Semeie
ou Semeie (Ov. Met. 3, 278). 2) Uma das
ninfas, filhas do Oceano (Verg. G. 4, 341). 3)
Nome de uma troiana, esposa de Doriclo de
Epiro (Verg. En. 5, 620).
Beroea, -ae, subs. pr. f. Beria. 1) Cidade da
Macednia (Cic. Pis. 89). 2) Cidade da Sria
(Pln. H. Nat. 5, 89).
Beroeaeus, -a, -um, adj. De Beria (T. Lv. 40,
24, 7).
Beroensis, -e, adj. Bereense, de Beria (Pln. H.
Nat. 5, 82).
bs, bessis, subs. m. 1) Dois tercos de um todo
de doze partes, fraco do asse ou da libra, oito
oncas; heres ex bes-se (Pln. Ep. 7, 24, 2)
herdeiro dos dois tercos (Pln. H. Nat. 18,
102). 2) Nmero oito: bessem bibamus (Marc.
11, 36, 7) bebamos oito tacas. 3) 2/3% ao
ms = 8% ao ano (Cc. At. 4, 15, 7).
bslis, v. besslis.
Besbicos, (-eus), -i, subs. pr. f. Bsbico, ilha da
Propntida (Plin. H. Nat. 5, 151).
Besidiae, -rum, subs. pr. f. Besdias, cidade do
Bruttium, na Itlia (T. Lv. 30, 19, 10).
besslis, -e, adj. Que contm oito oncas (Marc.
8, 71, 7).
Bessi, -rum, subs. loc. m. Bessos, povo da
Trcia (Cc. Pis. 84).
Bessicus, -a, -um, adj. Dos bessos, pertencente
aos bessos (Cc. Pis. 84).
1. bestia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Animal (de toda espcie, em oposico ao
homem) (Cc. Tusc. 2, 21). Da: 2) Animal
feroz (terrestre), fera (Cc. Pis. 89).
2. Bestia, -ae. subs. pr. f. Bestia, sobrenome da
familia Calprnia (Cc. Br. 128).
1. bestirius, -a, -um, adj. De animal feroz (Sn.
Ep. 70, 22).
BESTIRIUS 135 BICRNIS

2. bestirius, -I, subs. m. Bestirio, gladiador
(que combate contra as feras) (Cic. Sest. 135).
bestila, -ae, subs. f. (dim. de bestia) Animal
pequeno, inseto (Cic. Nat. 2, 123).
Bestius, -I, subs. pr. m. Bstio, nome de homem
(Prs. 6, 37).
1. beta, subs. n. indeclinvel. I Sent. prprio:
1) Beta (2 letra do alfabeto grego) (Juv. 14,
209). 2) Segundo (Marc. 5, 26).
2. beta, -ae, subs. f. Acelga, ou celga (planta
hortense) (Cc. Fam. 7, 26, 2)
Betasi ou Betas ou Baet-, -rum, subs loc. m.
Betasos ou betsios, povo da Blgica (Tc.
Hist. 4, 56). btis, -is, subs. f., v. beta 2.
betss = betizo. btz ou betss, -s, -re, -
avi, -atum, v. intr. Estar mole, lnguido (Suet.
Aug. 87). beto = bito. Btriacnsis, -e, adj. De
Betraco (Suet.
Oth. 9). Btricum ou Bdricum, -I, subs. pr. n.
Betraco, ou Bedraco, cidade perto de Verona
(Tc. Hist. 2, 23). Bturia, v. Baeturia. Bettius, -I,
subs. pr. m. Betcio, nome
de homem (Cc. Br. 169). Beudos Vtus, subs.
pr. n. Beudovelho, cidade da Frgia (T. Lv. 38,
15, 14). Bvus, -i, subs. pr. m. Bevo, rio da Mace-
dnia (T. Lv. 31, 33). Binor (Bi-), -ris, subs.
pr. m. Bianor, nome de um centauro morto por
Te-seu (Ov. Met. 12, 345). Bis, -ntis, subs. pr.
m. Biante, um dos
sete sbios da Grcia (Cc. Par. 8). Bibclus, -I,
subs. pr. m. Bibculo, sobrenome de Furius,
poeta romano do I sculo (T. Lv. 22, 49, 16).
Biberus, -, subs. pr. m. Bibrio, nome ridculo
dado ao imperador Tibrio, por causa da sua
inclinaco para o vinho (Suet. Tib. 42). bib, perf.
de bibo. bibitus, -a, -um, part, pass. de bibo.
bibliopla, -ae, subs. m. Livreiro (Marc. 4, 72).
bibliothca, -ae, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Biblioteca (lugar onde se guardam livros) (Cc.
Fam. 7, 28, 2). Donde: 2) Estante (onde se
arrumam livros) (Pln. Ep. 2, 17, 8). Obs.: acus. sg.
bi-bliothecen (Cc. Fam. 13, 77, 3).
biblothc, -s, v. bibliothca.
Biblis, v. Byblis.
bib, -is, -re, -bib (bibitum), v. tr. e intr I
Sent. prprio: 1) Beber (Cc. Tusc 5, 97). II
Sent. figurado: 2) Beber respirar, aspirar,
absorver, sorver, im pregnar-se: Infelix Dido
longum bi bebat amorem (Verg. En. 1, 749) a
infeliz Dido bebia um longo amor. 3) Beber,
habitar: qui profundum Danu-vium bibunt
(Hor. O. 4, 15, 21) queles que bebem as
guas do profundo Danbio, i. , que habitam
s margens do Danbio. Obs.: As frmulas
derivadas do supino s vo aparecer a partir do
sculo III p. C.
Bibrct, -is, subs. pr. n. Bibrate, cidade da Glia
Cltica, capital do pas dos duos, atual Autun
(Cs. B. Gal. 1, 23, 1).
Bibrax, -ctis, subs. pr. f. Bibrate, cidade da
Glia Blgica, no territrio dos remos (Cs. B.
Gal. 2, 6, 1).
Bibrci, -rum, subs. loc. m. pl. Bbrocos, povo
do sul da Bretanha (Cs. B. Gal. 5, 21, 1).
Bibla, -ae, subs. pr. f. Bbula, nome de mulher
(Juv. 6, 142).
1. Biblus, -I, subs. pr. m. Bbulo, sobrenome
romano, especialmente da gens Calprnia
(Cc. At. 1, 17, 11). 1) Marcus Calpurnius
Bibulus, cnsul com Csar, partidrio de
Pompeu, morto durante a guerra civil (Hor. O.
3, 28, 8). 2) Lucius Calpurnius Bibulus, filho
do precedente, e que morreu como governador
da Sria; etc.
2. bibulus, -a, -uni, adj. I Sent. prprio: 1)
Que bebe bem, que bom bebedor, que gosta
de beber (Hor. Ep. 1, 14, 34). Donde: 2) Que
se impregna, que se embebe, poroso, que
chupa (Verg. G. 2, 348). II Sent. figurado:
3) vido, atento (Prs. 4, 50).
biceps, -cipitis, adj. I Sent. prprio: 1) Que
tem duas cabecas (Ov. F. 1, 65). Donde, na
lngua potica: 2) Que tem dois cumes (Ov.
Met. 2, 221). II Sent. figurado: 3) Duplo
(Apul. Flor. 18).
biclor, -ris, adj. De duas cores (Verg. En. 5,
566).
bicorniger, -gera, -grum, adj. Bicorngero,
bicrneo. Que tem dois chifres (Ov. Her. 13,
33).
bicrnis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Bicorne,
que tem dois chifres (Ov. Met.
BICRPOR 136 BIMBELLI
15, 304). Da: 2) Que se divide em dois
braos, que tem duas embocaduras, que tem
dois cimos (Ov. Met. 11, 763); (Es-tc. Theb.
1, 63).
bicrpor, -ris, subs. m. e f. Que tem dois corpos
(emprego potico) (Cc. Tusc. 2, 22).
bideus, -ntis, adj. 1) Bidente, que tem dois
dentes, que s tem dois dentes (Priap. 2, 26).
2) Que tem dois anos (falando de ovelha)
(Verg. En. 4, 57). Da: 3) Ovelha (Fedr. 1, 17,
8). 4) Qu? tem dois bracos, dois ramos (Verg.
Cr. 212). 5). Alvio, enxado (Verg. G. 2,
400).
bidntal, -lis, subs. n. Lugar fulminado por um
raio e purificado pelo sacrifcio de uma ovelha
(Hor. A. Pot. 471).
Bidinus, -a, -um, adj. De Bid (Cic. Verr. 2, 54).
Bidis, -is, subs. pr. f. Bid, cidade da Sic-lia,
perto de Siracusa (Cc. Verr. 2, 53)
bidum, -i, subs. n. Bduo, espao de dois dias
(Cc. At. 5, 17, 1); (Cc. Nat. 2, 96).
biennum, -i, subs. n. Binio, espaco de dois anos
(Cc. Phil. 5, 7).
bifariam, adv. I Sent. prprio: 1) Em duas
direces, em duas partes (Cic. Tusc. 3, 24). II
Sent. figurado: 2) De duas maneiras, em
duas acepces (Dig. 38, 10, 2).
bifer, -fera, -frum, adj. Bfero, que produz duas
vezes por ano (rvore) (Verg G. 4, 119).
bifidtus, v. bifdus, -a, -um.
bifidus, -a, -um, adj. Bfido, tendido em duas
partes, dividido em duas partes (Ov. Met. 14,
303).
bifris, -e, adj. 1) Bfore, que tem duas aberturas,
duplo (Verg. En. 9, 618). 2) Que tem dois
batentes (Ov. Met. 2, 4).
biformtus, -a, -um, adj. De forma dupla (Cc.
pot. Tusc. 2, 28).
bifrmis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Biforme,
de forma dupla; de dois rostos (Ov. F. 1, 87).
Da: 2) Monstruoso (Tc. An. 12, 64).
bifrons -ntis, subs. f. Bifronte, que tem duas
caras (Verg. En. 7, 180).
bifarcus, -a, -um, adj. Que tem duas pontas,
bifurcado (T. Lv. 35, 5, 9).
biga, -ae, subs. f. (geralmente no plural: bigae, -
arum) Carro puxado por dois cavalos, biga
(Verg. En. 2, 272).
1. bigtus, -a, -um, adj. Que tem cunhada a
figura de um carro puxado por dois cavalos (T.
Lv. 33, 23, 7).
2. bigtus, -i, subs. m. (geralmente no plural).
Moeda cujo emblema um carro puxado por
dois cavalos (T. Lv. 23, 15, 15).
Bigrra, -ae, subs. pr. f. Bigerra, cidade da
Hispnia Tarraconense (T. Lv. 24, 41, 11).
Bigerrins, -um, subs. loc. m. pl. Biger-ries,
povo da Aquitnia, na Glia, junto aos
Pireneus, regio chamada atualmente Bigorre
(Cs. B. Gal. 3, 27, 1).
bijgi, -rum, subs. m. pl. Carro puxado por dois
cavalos, parelha de cavalos (Verg. En. 10,
575).
bijgis, -e e bijgus, -a, -um, adj. 1) Bijugo,
puxado por dois cavalos atrelados,
emparelhados um com o outro (Verg. En. 10,
253). 2) Relativo aos carros ou aos jogos do
circo (Verg. En. 5, 144).
Bilbilis, -is, subs. pr. f. Blbile, pequena cidade
da Hispnia Tarraconense, hoje Baubola,
ptria do poeta latino Marcial (Marc. 10, 103).
bilibra, -ae, subs. f. Peso de duas libras (T. Lv.
4, 15, 6).
bilibris, -e, adj. Que tem duas libras, que contm
duas libras (Hor. St. 2, 2, 61).
bilinguis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Que tem
duas lnguas (Plaut. Ps. 1260). II Sent.
figurado: 2) Que fala duas lnguas, bilinge
(Hor. St. 1, 10, 30). 3) Que tem duas
palavras, prfido, falso (Verg. En. 1, 661).
bilis, -is, subs. f. I Sent. prprio: 1) Blis
(Pln. H. Nat. 22, 49). II Sent. figurado: 2)
Mau humor, clera, indignaco (Cc. Tusc. 3,
11). Obs.: abl: bili (Plaut., Lucr., Cc); bile
(Hor., Pln., Juv.).
bilix, -icis, adj. Que de dois tecidos, que de
dois fios (Verg. En. 12, 375).
bilustris, -e, adj. Que dura dois lustros (Ov. Am.
2, 12, 9).
bimris, -e, adj. Bimare, que fica entre dois
mares, banhado por dois mares (Hor. O. 1, 7,
2).
bimaritus, -I, subs. m. Bgamo (Cic. Plane. 3).
Obs.: Palavra inventada, segundo Cicero, por
Laterensis.
bimter, -mtris, adj. Que tem duas mes (Ov.
Met. 4, 12).
Bimblli, -rum, subs. loc. m. pl. Bimbe-los,
povo da Itlia (Pln. H. Nat. 3, 47).
IMMBRS 137 BISQUIVI
bimmbrs, -ium, subs. m. pl. Os cen-
tauros (Ov. Met. 12, 240).
Bimmbris, -e, adj. De dois membros, de
dupla natureza, bimembre (Juv. 13, 64).
bimstris (bimnstris), -e, adj. De dois
meses (Hor. O. 3, 17, 15).
bimlus, -a, -um, adj. Que tem apenas
dois anos de idade (Suet. Cal. 8). bimus, -a, -
um, adj. 1) Bimo, de dois anos,
que tem dois anos (Hor. O. 1, 19, 15).
2) Que dura dois anos (Cc. Fam. 3, 8,
9). Obs.: Etimolgicamente: que
passou dois invernos, de bis hiems.
Bingum, -i, subs. pr. n. Bngio, cidade da
Glia ou da Germnia superior, atual
mente chamada Bngen (Tc. Hist.
4, 70). bini -ae, -a, num. distrib. 1) De dois
em
dois, dois de cada vez, dois para cada
um (Cc. Verr. 2, 133). 2) Dois (com
subs. que s se usam no plural) (Cc.
At. 5, 3, 1). 3) Um par, uma parelha
(Cc. Verr. 4, 32). binoctium, -i, subs. n.
Espaco de duas
noites (Tc. An. 3, 71). binminis, -e, adj.
Que tem dois nomes
(Ov. Met. 14, 609). binus, -a, -um, adj. Duplo
(Lucr. 5, 879). Bn (B), -nis, subs. pr. m.
Bio Boris
tenita, filsoo satrico grego (Cic.
Tusc. 3, 62). Binus. -a, -um, adj. De
Bio, espiri-
tuoso, mordaz, satirico (Hor. Ep. 2,
2, 60).
Biplmis, -e, adj. Que tem dois palmos
(de altura, comprimento ou largura)
(T. Lv. 42, 65, 9). biparti (bipert), -is, -
ire, v. tr. Dividir
em duas partes, bipartico (Col. 11,
2, 36). bipartit ou bipertit, adv. Em
duas
partes, pela metade (Cc. Flac. 32). bipartitus
(bipertitus), -a, -um, adj. I
Part. pass. de biparto. II Adj.: Dividido
em dois, bipartido (Cc. Inv.
1, 67). biptens, -ntis, adj. Bipatente, aberto
dos
dois lados, aberto de par em par (Verg.
En. 2, 330). bipedlis, -e, adj. De dois
ps, bipedal
(Cs. B. Gal. 4, 17, 6). Bipedimi, -rum,
subs. loc. m. pl. Biped
muos, povo da Aquitnia, na Glia
(Pln. H. Nat. 4, 108). bipennifer, -fera, -
frum, adj. Bipenifero,
que traz uma machadinha de dois gu-
mes (Ov. Met. 4, 22).

1. bipnnis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Que
tem duas asas, bipene (Pln. H. Nat. 11, 96).
Da, especialmente: 2) Que tem dois gumes
(Verg. En. 11, 135).
2. bipnnis, -is, subs. f. Machadinha de dois
gumes (Verg. En. 2, 479).
bipertitus, -a, -um, v. bipartitus.
1. bips, -pdis, adj. I Sent. prprio:
1) Que tem dois ps, bpede (Verg. G.
4, 389). II Sent. figurado: 2) Imbe
cil (Juv. 9, 92).
2. bips, -pdis, subs. m. Animal de dois
ps (Cic. Dom. 48).
bipnnis, v. bipnnis.
1. birmis, -e, adj. 1) Movido por dois
remos, birreme (Hor. O. 3, 29, 62).
2) Que tem duas ordens de remos, bir
reme (T. Lv. 24, 40, 2).
2. birmis, -is, subs. f. 1) Birreme, na
vio de duas ordens de remos (Cc. Verr.
5, 59). 2) Barco movido por dois re
mos (Luc. 10, 56).
biridis, v. viridis.
Birrius, -i, subs. pr. m. Brrio, nome de homem
(Hor. St. 1, 4, 69).
bis, adv. Duas vezes (Cc. Tusc. 5, 100). Obs.: 1)
E' um adv. multiplicativo, de emprego
freqente com os numerais distributivos e
cardinais: bis bina (Cc. Nat. 2, 49) dois
vezes dois; bis cen-tum (Verg. En. 8, 518)
duas vezes cem, duzentos. 2) bis ad eundem
(= bis ad eundem lapidem offendere, Aus
400), expresso proverbial (Cc. Fam. 10, 20,
2) cometer duas vezes a mesma falta.
Bisltae, -rum, subs. loc. m. Bisaltas, habitantes
da Bislcia (Verg. G. 3, 461).
Bisaltia (A. Gl. 16, 15) e Bisaltica, -ae subs. pr.
f. Bislcia, regio da Maced-nia perto da
Trcia (T. Lv. 45, 29, 6).
Bisltis, -Idis, subs. pr. f. Bisltide, ninfa
transformada em ovelha por Netuno (Ov. Met.
6, 117).
Bisambritae, -rum, subs. loc. m. pl. Bi-
smbritas, povo da ndia (Pln. H. Nat.
6, 78).
Bisanth, -s, subs. pr. f. Bisante, cidade a SE da
Trcia, na costa da Propntida, e atual
Rodosto (Pln. H. Nat. 4, 43).
bsn, -ntis, subs. m. Bisonte (espcie de boi
selvagem) (Marc. Spect. 23, 4).
bisquni ou melhor bis quini, -ae, -a, num. distr.
Dez, que so em nmero de dez (Verg. En. 2,
126). Obs.: palavra potica.
BISSNI
_ 138 _ BLANDITUS

bisseni ou melhor, bis sni, -ae, -a, num. distr.
Doze, que so em nmero de doze (potico)
(Ov. Met. 8, 243).
Bistonia, -ae, subs. pr. f. Bistnia ou a Trcia
(V. Flac. 3, 159).
Bistnis, -idis, adj. . Da Trcia (Ov. P.
2, 9, 54).
Bistonides, -um, subs. pr. f. Bistnides,
as bacantes ou sacerdotisas de Baco
(Hor. O. 2, 19, 20). Bistonius, -a, -um, adj.
Da Trcia (Ov.
Met. 13, 430). Bithynia, -ae, subs. pr. f. Bitnia,
regio
a NO da sia Menor, banhada pelo Ponto,
entre a Propntida e o Mar Negro
(Cic. Verr. 5, 27). Bithynicus, -a, -um, adj. Da
Bitnia (Cc.
Fam. 13, 9, 2). Bithynion, -I, subs. pr. n.
Bitinio, cidade
da Bitnia (Pln. H. Nat. 5, 149). Bithynis, -dis,
subs. f. Mulher da Bitnia
(Ov. Am. 3, 6, 25). Bthynus, -a, -um, adj. Da
Bitnia (Hor.
Ep. 1, 6, 33). Bitis, -ae, subs. pr. m. Bcias,
nome de
um companheiro de Enias (Verg. En.
1, 738). bit (beto), -is, -re, v. int. Ir,
caminhar,
andar (Plaut. Cure. 141). Biton, -nis, subs.
pr. m. Bito, um dos
dois filhos de Cidipe, sacerdotisa de
Heros, em Argos (Cc. Tusc. 1, 113). Bittis, -
dis, subs. f. v. Battis. Bituitus, -i, subs. pr. m.
Bituito, rei dos
arvernos (V. Mx. 9, 6, 3). bitmen, -inis,
subs. n. Betume (Verg. G.
3, 451).
bitumintus, -a, -um, part. pass. de bitu-nuno:
misturado com betume.
bitminus, -a, -um, adj. De betume (Ov. Met.
15, 350).
bitmin, -s, -re, v. tr. Cobrir, impregnar de
betume (Pln. H. Nat. 31, 59).
Bitriges, -um, subs. loc. m. 1) Bitriges, povo
da Glia Aquitnia, habitantes da regio
compreendida entre o Loire e o Garona (Cs.
B. Gal. 7, 5, 1). 2) Bitriges Vivisci, bitriges
ubiscos, povo da Aquitnia, beira do Oceano,
nas proximidades da atual Bordeaux (Pln. H.
Nat. 4, 108).
bivum, I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Cruzamento de dois caminhos, lugar onde dois
caminhos se encontram (Verg. En. 9, 238). II
Sent. figurado: 2) Dupla via, duplo meio
(Varr.
R. Rust. 1, 18, 7). 3) Dvida (Ov. R, Am.
486).
bivius, -a, -um, adj. Que tem dois caminhos
(Verg. En. 11, 516).
Bizac, v. Byz.
Bizanth, v. Bisanthe.
Blaesinus, -a, -um, adj. De Blsio (Marc. 8, 38,
14).
Blaesius, -I, subs. pr. m. Blsio, nome prprio
romano (Marc. 8, 38, 10).
1. blaesus, -a, -um, adj. Gago (Juv. 15, 48).
2. Blaesus, -I, subs. pr. m. Bleso, nome de vrias
personagens da histria antiga.
bland, adv. I Sent. prprio: 1) Li-
sonjeiramente, com carcia, blandicio-samente
(Fedr. 1, 14, 5). II Sent. figurado: 2) Com
docura, agradvel-mente (Cc. At. 10, 2, 2).
Obs.: Comp.: blandius (Cc. De Or. 1, 112).
superl.: blandissime (Cc. Clu. 72).
Blandenonne (abi), subs. pr. f. Blan-denone,
cidade da Itlia, perto de Pla-centia (Cc. Fr. 2,
13, 1).
blandidicus, -a, -um, adj. Que diz palavras
lisonjeiras, meigo no falar (Plaut. Poen. 138).
blandiloquentia, -ae, subs. f. Docura no falar,
palavras doces (En. Ap. Cc. Nat. 3, 26).
blandilquus, -a, -um, adj. = blandidicus (Plaut.
Bac. 1173).
blandimntum, -i, subs. n. (geralmente no pl.: -a, -
runi). I Sent. prprio: 1) Carcias, carinho,
lisonja (Cc. Tusc. 5, 87). II Sent. figurado:
2) Encanto, prazer, agrado, docura (Tc. An.
15, 64). 3) Condimento (Tc. Germ. 23).
blandor, -ris, -iri, -itus sum, v. dep. intr. I
Sent. prprio: 1) Acariciar, afagar (Cc. Flac.
92); (T. Lv. 32, 40, 11). Da: 2) Lisonjear,
persuadir pela lisonja, atrair, encantar (Cc. Ac.
2, 139). Obs.: Constri se intransitiva-mente,
ou com dat., ou com a expresso inter se, ou
ainda com ut.
blanditia, -ae, subs. f. (geralmente no pl.
blanditiae, -rum). I Sent. prprio: 1)
Carcias, blandcias, palavras ternas, lisonja
(Cc. Lae. 91). II Sent. figurado: 2) Agrado,
prazer, seduco, encanto (Cc. Fin. 1, 33).
blandities, -i, subs. f. v. blanditia (Apul. Met. 9,
28) .
blanditus, -a, -um. I Part. pass. de blandor. II
Adj.: Agradvel, encantador (Pln. H. Nat.
9, 35).
BLANDUS 139 BOMBUS
blandus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1)Carinhoso, meigo (geralmente re-erindo-se
voz e pessoa), lisonjeiro (Verg. En. 1, 670).
Donde: 2) Atraente, insinuante (T. Lv. 23, 18,
12).
Blannovii -rum, subs. loc. m. pl. Bla-nvios,
povo cltico (Cs. B. Gal. 7, 75, 2).
Blas, -nis, subs. pr. m. Blasio, sobrenome
romano (T. Lv. 33, 27, 1).
Blasius, -I, subs. pr. m. Blsio, chefe dos
Salapinos (T. Lv. 26, 38).
Bltr (blattr ou blactr), -s, -re, -vi, -
atum, v. intr. Tagarelar (Hor. St. 2, 7, 35).
blti, -is, -ire, v. tr. Dar lngua, ta-ramelar,
falar sem preciso, para satisfazer, apenas, ao
hbito de falar (Plaut. Amph. 626).
blatta, -ae, subs. f. Traca (Verg. G. 4, 243).
blattr, v. blatro.
blattinus, -a, -um, adj. Da cr da pr pura (Eutr.
7, 14).
blatt, v. blatio.
Blossius, -i, subs. pr. m. Blssio, nome de
homens, entre os quais o de um filsofo
estico, partidrio de Tibrio Gra-co (Cc.
Lae. 37).
brus, -a, -um, adj. De bois, relativo aos bois
(T. Lv. 10, 23, 3).
bbus, dat. abl pl. de bos.
Boccr, -ris, subs. pr. m. Bocar, nome de
Africano (Juv. 5, 90).
Bocchris, -is, subs. pr. m. Bcoris, rei do Egito
(Tc. Hist. 5, 3).
1.Bocchus, -I, subs. pr. m. Boco, rei da
Mauritnia, sogro de Jugurta (Sal. B. Jug. 19,
7).
2. bocchus, -I, subs. m. Nome de uma planta
(Verg. Cul. 404).
Bdincomgum, -I, subs. pr. n. Bodinc-mago,
cidade da Ligria, na Itlia (Plin. H. Nat. 3,
122).
Bdincus, -i, subs. pr. m. Bodinco, nome que os
Lgures davam ao rio P (Pln. H. Nat. 3, 122).
Boduogntus, -I, subs. pr. m. Boduogna-to,
nome de um Nrvio (Cs. B. Gal. 2, 23, 4).
Boeb, -s (T. Lv. 31, 41, 4) e Boebis, -idos,
subs. pr. f. Bebe, lago da Tesslia (Luc. 7,
176).
Boctrchs, -ae, subs. pr. m. Beotarca (um dos
principais magistrados da Be-cia) (T. Lv. 33,
27, 8).
Boeti, -rum, subs. pr. m. Becios, habitantes
da Becia (Cc. Pis. 86).
Boeta, -ae, subs. pr. f. Becia, provncia
central da Grcia continental (Cc. Nat. 3,49).
Bothus, -I, subs. pr. m. Boeto. 1) Escultor e
cinzelador cartagins (Cc. Verr. 4, 32). 2)
Filsofo estico do tempo de Augusto (Cc.
Div. 1, 13).
Bogud, -fulis, subs. pr. m. Bgudc, rei da
Mauritnia Tingitana (Cic. Fam. 10, 32, 1).
Bogudina, -ae, subs. pr. f. A Mauritnia
Tingitana (Pln. H. Nat. 5, 19).
bia, -ae, (pl.: boiae, -rum), subs. f. 1) Correia
de couro de boi, donde: 2) Qualquer espcie
de argola, colar ou lago feito de couro (Plaut.
Asin. 550).
Boihmum, -i, subs. pr. n. Pas dos boios, na
Germnia (Tc. Germ. 28).
Biiou Bi, -rum, subs. loc. m. pl. Boios. 1)
Povo cltico da Glia Lugdunense, do
territrio chamado atualmente Bourbonnais
(Cs. B. Gal. 1, 5, 4). 2) Povo da Glia
Transpadana (T. Liv. 5, 35, 2).
Boirix, -gis, subs. pr. m. Boiorige, rei dos
boios (T. Liv. 34, 46, 4).
Bola, -ae (Bolae, -rum, T. Lv. 4, 49, 6), subs.
pr. f. Bola, antiga cidade do L-cio (Verg. En.
6, 775).
Bln, -rum, subs. loc. m. pl. Bolanos,
habitantes de Bola (T. Lv. 4, 49, 3).
1. Blnus, -a, -um, adj. De Bola (T.
Lv. 4, 49, 11).
2. Blnus, -I, subs. pr. m. Bolano, nome
de homem (Cc. Fam. 13, 77, 2).
Bolbiticum, ou -tinum ostium, subs. pr. n. Foz
Bolbtina, uma das desembocaduras do Nilo
(Pln. H. Nat. 5, 64).
Bolblae, -rum, subs. pr. f. Blbulas, ilha perto
de Chipre (Pln. H. Nat. 5, 137).
bolbus, -i, v. bulbus (Ov. Rem. 797). bltar,
-ris, subs. n. Prato destinado
aos cogumelos, ou prato em geral
(Marc. 14, 101). bltus, -I, subs. m. Boleto
(cogumelo)
(Sn. Nat. 4, 13). bombi, -is, -Ire, v. intr.
Zumbir (Suet.
frg. 254). bombus, -i, subs. m. I Sent.
prprio:
1) Zumbido (das abelhas) (Varr. R.
Rust. 3, 16, 32). Da: 2) Rudo, aclamaco
(Lucr. 4, 544).
BOMBYCINUS 140 BOTTIAEA

bombycnus, -a; -um, adj. 1) De seda. 2) Subs. n.
pl.: bombycina, -rum,: vestidos de seda
(Marc. 8, 68, 7).
bombyx, -ycis, subs. m. e f. I Sent. prprio:
1) Bicho-da-seda (Marc. 8, 33, 11). Da: 2)
Seda, vestido de seda (Prop. 2, 3, 15).
Bmlcar, -ris, subs. pr. m. Bomlcar. 1)
Almirante cartagins que levou alguns
reforcos a Anbal, depois da batalha de Canas
(T. Lv. 23, 41, 10). 2) Aventureiro nmida,
favorito de Jugurta (Sal. B. Jug. 35).
bna, -rum, Hl. subs. f. I Sent. prprio: 1)
Bens, vantagens, felicidade (Cic. De Or. 3,
36). Igual sentido na lngua filosfica (Cc. De
Or. 2, 46). Dai: 2) Bens, riqueza, prosperidade
(Cs. B. Gal. 5, 56, 3).
2. Bna Da (Diva), f. Boa Deusa, nome da
deusa da fecundidade (Cc. Pis. 95).
bn, -rum, subs. m. v. bnus.
bonitas, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1) Boa
qualidade, bondade (Cc. Of. 3, 14). Donde: 2)
Ternura, benevolncia (Cc. Lae. 11). 3)
Virtude, honestidade (Cc. Of. 3, 77).
Bonnnsis, -e, adj. Bonense. de Bona, cidade da
Germnia, banhada pelo Reno, e hoje
chamada Bonn (Tc. Hist. 4, 20).
Bnnia, -ae, subs. pr. f. Bonnia, 1) Cidade da
Itlia Cispadana, atual Bolonha (Cc. Fam. 12,
5, 2). 2) Cidade da Blgica, hoje Boulogne-
sur-Mer (Eutr. 9, 21).
Bonninsis, -e, adj. Bononiense, de Bonnia
(Cc. Br. 169).
bnum, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1) Bem
(moral) (Cc. De Or. 1, 222). II Sent.
figurado: 2) Vantagem, utilidade, bom xito
(Cc. Br. 123).
bnus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Bom,
boa (Cc. Clu. 108); (Cc. Sest. 98). II Sent.
figurado: 2) Corajoso, valente, bravo (Cc.
Fin. 1, 25). 3) Prprio para, conveniente (com
dativo) (T. Lv. 29, 31, 9). 4) Honesto,
virtuoso (Cc. Verr. 4, 10). 5) Nobre (de nasci-
mento) (Cc. Mur. 15). 6) Favorvel, propcio
(Cc. Nat. 3, 83). 7) Querido, caro (Hor. St. 2,
3, 31). 8) Hbil (potico com infinitivo)
(Verg. Buc. 5, 1).
b, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Mugir (Plaut. Amph. 232). II
Sent. figurado: 2) Ressoar, reboar (Ov. A. Am.
3, 450).
Bots, -ae, subs. pr. m. Bootes, Boieiro,
constelaco boreal de que faz parte a estrela
Arcturo (Verg. G. 1, 229). Obs.: dat. Booti
(Cc. Nat. 2, 110), acus. Booten (Catul. 66,
67), abl Boote (Pln. H. Nat. 18, 202).
Bora, -ae, subs. pr. m. Bora, montanha da
Macednia (T. Lv. 45, 19, 8).
Borcn, -rum, subs. loc. m. pl. Borcanos, povo
da Aplia, na Itlia (Pln. H. Nat. 3, 105).
1. Brs, -ae, subs. pr. m. 1) Breas, ven-
to norte (Verg. G. 1, 93). 2) O seten-
trio (Hor. O. 3, 24, 38).
2. Brs, -ae, subs. pr. m. Breas, per
sonificaco do vento do norte (Ov. Met.
6, 682).
Brus, -a, -um, adj. Boreal, setentrional (Ov.
Trist. 4, 8, 41).
Borysthns, -is, subs. pr. m. Borstene, grande
rio da Sarmcia europia, atual Dnieper (Pln.
H. Nat. 4, 82).
Borysthnus, -a, -um, adj. Boristnio, borstene
(Ov. P. 4, 10, 53).
bs, bovis, subs. m. e f. Boi, vaca (Cc. At. 5, 15,
3). Obs.: Nom. sg. bovis (Petr. 62, 13).
Gen. pl. bovum, em alguns manuscritos (Cc.
Rep. 2, 16); bo-verum (Cat. Agr. 62), sendo,
porm, boum a forma mais usada. Dat. e abl
pl. bobus ou bubus.
Bosphrni, -rum, subs. loc. m. pl. Bos-foranos,
habitantes do Bsforo(Cc. Pomp. 9).
Bosphrnus (-rus), (rius), -a, -um, adj.
Bosforano, do Bsforo (Ov. Trist. 2, 298).
Bosphrus (-rs), -i, subs. m. Bsforo, estreito
entre a Trcia e a sia Menor. atual
Dardanelos (Cc. Mur. 34).
Bospr-, v. Bosphor-.
Bostar, -ris, subs. pr. Bstar, nome cartagins
(T. Lv. 22, 22, 9).
Bostrnus, -i, subs. loc. m. Bostreno, habitante de
Bostra, cidade da Arbia, ao sul de Damasco,
no deserto srio (Cc. Quinct. 2, 10, 3).
Boterdum, -, subs. pr. n. Boterdo, cidade da
Celtibria, regio da Hispnia Tar-raconense,
habitada pelos celtiberos (Marc. 1, 49, 7).
btr, -nis, v. botryo.
botry, -nis, subs. m. Cacho de uvas (Marc. 11,
27, 4).
Bottiaea, -ae, subs. pr. f. Botiia, parte da
Macednia (T. Lv. 26, 25, 4).

BOTLUS 141 BRVILQUENTIA

Btlus, -i, subs. m. Chourico, salsicha
(Marc. 14, 72).
Boudicca, -ae, subs. pr. f. Boudica, rainha dos
Icenos (Tc. An. 14, 31).
Bvinum, -I, subs. pr. n. Boviano, cidade dos
samnitas, na Itlia (Cc. Clu. 197). Bovits, -
um, subs. pr. m. Boviates, povo da Aquitnia,
na Glia (Plin. H. Nat. 4, 108).
Bovillae, -rum, subs. pr. f. pl. Bovilas,
antiga cidade do Lcio, na Itlia, beira da Via
pia (Tc. An. 2, 41). Bovillnus, -a, -um, adj.
Bovilense, do Bovilas (Cc. Plane. 23).
Bovllus, -a, -um, adj. De boi, bovino (T. Lv.
22, 10, 3). Bovis, gen. de bos.
-ae, subs. f. (geralmente no pl.: bracae, -
rum). Bragas (calces compridos, largos e
apertados em baixo, usados pelos brbaros)
(Tc. Hist. 2, 20); (Ov. Trist. 5, 7, 49) bragas
usadas pelos romanos.
Brcri, -rum ou Brcres, -um, subs. loc. m.
pl. Os Gauleses da Hispania Tarra-conense
(Plin. H. Nat. 3, 28). Bracti, -rum, subs. m.
pl. Os gauleses (Juv. 8, 234).
bctus, -a, -um, adj. 1) Que usa bragas (Cc.
Font. 53). 2) Narbonense: bracata Gallia (Plin.
H. Nat. 3, 31) a Glia Narbonesa.
bracchium, v. brachium. achilum, -i, subs. n.
(dim. de brachium). Braco pequeno, bracinho
(Ca-tul. 61, 181).
brachium, -I, subs. n. I Sent prprio: 1)
Braco, antebraco (Verg. G. 1, 202); antebraco
(Tc. Germ. 17); expresso popular: dirigere
brachia contra tor-rentem (Juv. 4, 89) nadar
contra a mar. Da: 2) Membro anterior de
um animal (Plin. H. Nat. 9, 85). 3) Ra-Tno
(das rvores) (Verg. G. 2, 368). 4) Braco (de
mar) (Ov. Met. 1, 13). 5) Cadeia (de
montanhas) (Plin. H. Nat. 5, 98). 6) Linha de
comunicaco (T. Lv. 4, 9, 14). 7) Neutro
plural: brachia, rum (potico): antenas de
navio (Verg. En. 5, 829).
bracta, -ae, subs. f. Folha (de metal), folha de
ouro, lmina de metal e especialmente de ouro
(Verg. En. 6, 209).
bractetus, -a, -mn, adj. I Ssnt. prprio: 1)
Coberto de flhs de metal, de lminas de
metal, especialmente de ou-
ro, dourado (Sn. Ep. 41, 6). II Sent.
figurado: 2) Dourado, superficial (Sn. Ep.
115, 9).
bractola, -ae, subs. f. Pequena folha de ouro
(Juv. 13, 152).
Brancus, -I, subs. pr. m. Branco, rei dos
albrogos, na Glia (T. Lv. 21, 31, 6).
Brannovics, -um, subs. loc. m. pl. Bra-novices,
nome de uma parte dos auler-cos, povo da
Glia Lugdunense (Cs. B. Gal. 7, 75, 2).
bratta, v. braeta.
brattetus, v. bractetus.
Bratuspantium, -I subs. pr. n. Bratuspn-cio,
cidade da Glia Blgica, primeira capital dos
belvacos, no territrio dos mesmos (Cs. B.
Gal. 2, 13, 2).
Brennus, -i, subs. pr. m. Breno. 1) Chefe gauls
que invadiu a Etrria em 190 a.C. penetrou em
Roma e a destruiu, depois de ter massacrado
oitenta consulares que tinham permanecido
nos seus postos (T. Lv. 5, 38, 3). 2) Chefe de
uma tribo gaulsa do vale do Danbio, que
invadiu a Macednia, devastou a Tesslia,
transps as Termpilas, e marchou sobre
Delfos para pilhar-lhe o templo; uma
tempestade, porm, os assaltou, no longe do
lugar sagrado, e sua destruico foi completada
pela armada grega (Cc. Div. 1, 81).
Breuc, -rum, subs. loc. m. pl. Breucos, povo da
Pannia (Plin. H. Nat. 3, 147).
Breuni, -rum, subs. loc. m. pl. Breunos, povo da
Rcia (Hor. O. 4, 14, 11).
brvi (abl n. de brevis, empregado ad-
verbialmente). I Sent. prprio: 1)
Brevemente (Cc. Fin. 1, 55). Da: 2) Em
pouco tempo, durante pouco tempo, por um
momento (T. Lv. 1, 9, 9). 3) Dentro de pouco
tempo (Cc. Verr. 173). 4) Locuces: brevi
post (T. Lv. 24, 3, 14) pouco depois; brevi
post-quain (T. Lv. 6, 20, 15) pouco depois
que; brevi deinde (Tc. Agr. 8) pouco
depois; brevi ante (Sn. Suas. 6, 19) pouco
antes.
brva, -mm, subs. n. pl. Baixios, bancos de
areia (Verg. En. 1, 111).
brvirium, -i, subs. n. Resumo, sumrio,
inventrio (Sn. Ep. 39, 1); (Suet. Aug. 101).
brvitus, -a, -um, part. pass. de brevo.
brvilquens, -ntis, adj. Que se expressa em
poucas palavras, conciso (Cc. At. 7, 20).
brvilquentia, -ae, subs. f. Conciso, 1?
conismo (Cc. Rep. 5, 11).
BRV 142 BRIXIANI

brvi, -s, -re, -v, -atum, v. tr. Abreviar,
resumir (Quint. 11, 3, 83).
brvis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Breve,
curto (no tempo ou no espaco); estreito,
profundo (no espaco) (Cs. B. Gal. 3, 4, 1);
(Cs. B. Civ. 1, 43, 4). Da: 2) De pequena
estatura, baixo (falando de pessoas) (Cc. De
Or. 2, 245). 3) De curta duraco, passageiro
(Cc. Fin.
2, 93). II Sent. figurado: 4) Efmero
(pot.) (Hor. O. 1, 36, 16). 5) Conciso,
breve (Cc. Cael. 9); (Cc. At. 11, 7, 6).
6) Pequeno (Ov. Trist. 5, 2, 70). Na
linguagem gramatical: 7) Breve (sla
ba): syllaba brevis (Cc. Or. 217) s
laba breve.
brvits, -ttis, subs. f. Sent. prprio: 1) Curta
extenso (no espaco), brevidade (no tempo)
(T. Lv. 8, 19, 8); (Cc. Verr. 5, 26). Da: 2)
Pequena estatura (Cs. B. Gal. 2, 30, 4). 3)
Conciso, brevidade, referindo-se a escritos,
discursos, etc. (Cc. Verr. 1, 42). 4) Curta
duraco (Cc. Fin. 3, 47). Na linguagem
gramatical: 5) Quantidade breve (de uma
slaba) (Cc. Or. 173).
brvlter, adv. Sent. prprio: Com brevidade (no
tempo ou no espaco). 1) Brevemente, em
pouco tempo (Sn. Contr. 1, 7, 9). 2) Em curto
espaco (Prop. 4, 8, 41); (Pln. H. Nat. 36, 30).
Na lngua retrica: 3) Com brevidade, com
conciso, concisamente (Cc. Cat.
3, 2); (Cc. Br. 197). Na linguagem gra
matical: 4) Com a quantidade breve
(Cc. Or. 159).
Briareus, (triss.), -i ou -os, subs. pr. m.
Briareu ou Egio, gigante da mitologia, de
cem bracos e cinqenta cabecas, filho do Cu
e da Terra (Verg. En. 6, 287).
Brig-nts, -um, subs. loc. m. pl. Brigan-tes,
povo da Britnia Romana (Inglaterra) (Tc.
An. 12, 32). Obs.: Acus.: -as (Sn. Apoc. 12).
Brigantinus Lacus, subs. pr. m. Lago Bri-
gantino, grande lago da Rcia, atual lago de
Constanca (Pln. H. Nat. 9, 63).
Briginl, -rum, subs. loc. m. pl. Brigia-nos,
povo dos Alpes (Pln. H. Nat. 3, 137).
Brilssus, -i, subs. pr. m. Brilesso, montanha da
Atica (Pln. H. Nat. 4, 24).
Brlm, -s, subs. pr. f. Brimo, outro nome de
Hcate, deusa das almas penadas, filha de
Perses e Astria (Prop. 2, 2,12).
Brinits, -um, ou -um, subs. loc. m. pl.
Briniates, povo da Ligria oriental, na Itlia
(T. Lv. 39, 2).
Brininus, -a, -um, adj. De Brnio, nome de
famlia romana (Cc. At. 13, 12, 4).
Brinta, -ae, subs. pr. m. Brinta, rio que passa em
Pdua, na Itlia, hoje Brenta (Marc. 4, 677).
Brisaeus (-eus), -I, subs. pr. m. Briseu,
sobrenome de Baco, tomado do nome de um
promontrio da ilha de Lesbos, o promontrio
Brisa (Prs. 1, 76).
Brisis, -dis ou -idos, subs. pr. f. Briseide filha
do sacerdote Brises, feita prisio neira na
guerra de Tria e tornada es crava de Aquiles.
Tomada por Aga mmnon, provocou a clera
de Aquiles que se recusou a combater at que
Bri seide lhe fosse restituda (Hor. O. 2, 4, 3).
Brisus, v. Brisaeus.
Britnni, -rum, subs. loc. m. pl. Britanos,
habitantes da Britnia ou Gr-Bretanha, atual
Inglaterra (Cs. B. Gal. 4, 21, 5). Obs.: no
sg.: Britannus (Hor. Epo. 7, 7).
Britannia, -ae, subs. pr. f. Britnia, ou Gr-
Bretanha, ilha a NO da Europa, habitada por
populaces clticas, com os mesmos costumes
dos gauleses; foi conquistada pelos romanos,
que a se estabeleceram no sul e no centro, no
tempo de Cludio (Cs. B. Gal. 4, 21, 2).
1. Britannicus, -a, -um, adj. Britnico, da
Britnia (Cc. Nat. 3, 24).
2. Britannicus, -i, subs. pr. m. Britnico
(Cludio Tibrio), filho de Cludio e de
Messalina (Tc. An. 11, 4).
Britannus, -a, -um, adj. Britano, da Bretanha
(Prop. 2, 1, 76).
Britns (Britt-), -um, subs. loc. m. pl. Bretes,
povo cltico estabelecido na Britnia, ou Gr-
Bretanha (Juv. 15, 124). Obs.: sg.: Britto, -
nis (Marc. 11, 21, 9).
Brittnia, -ae, subs. f. v. Britannia.
Brittnnus, -a, -um, v. Britannus (Lucr. 6,
1106).
Britti, subs. v. Bruttii (Cc. Caec. 54).
Brixia, -ae, subs. pr. Brxia, cidade da Glia
Transpadana, atual Brscia (T. Lv. 5, 35, 1).
Brixinus, -a, -um, adj. De Brxia (Tc. Hist. 2,
27).
Brixini, -rum, subs. loc. m. pl. Brixia-nos,
habitantes de Brxia (T. Lv. 21, 15, 14).
BROCCHUS 143 BUCCLA
Brocchus, -I, subs. pr. m. Broco, sobre-
nome romano (Cc. Lig. 32).
Brogitrus, -I, subs. pr. m. Brogtaro, que
quis suplantar seu sogro Dejtaro, feito rei da
Galcia, na sia Menor, por
Csar e o Senado, acusando-o de ter
conspirado contra Csar. Ccero prova a
inocncia do rei da Galcia pronun-
ciando o seu Pro rege Dejtaro (Cc. Sest.
56).
Brmius, -I, subs. pr. m. Brmio, sobrenome de
Baco, tomado do nome da ninfa Broma, que o
criou (Ov. Met. 4, 11). Bronts, -e, subs. pr. m.
Brontes, um dos Ciclopes (Verg. En. 8, 425).
Brots, -ae, subs. pr. Brtea. 1) Nome de
um dos Lpitas (Ov. Met. 12, 262). 2) Nome
de um filho de Vulcano (Ov. Met. 5, 107).
Bructri, -riim, subs. loc. m. pl. Brte-ros,
povo da Germnia (Tc. Germ. 33). Obs.: sg.:
Bructrus (Suet. Tib. 19). Bructrus, -a, -um,
adj. Brtero (Tc. Hist. 4, 61). bruma, -ae,
subs. f. I Sent. prprio:
1) O dia mais curto do ano (Varr. L.
Lat. 6, 8). Da: 2) Solstcio de inverno
(Cs. B. Gal. 5, 13, 3). II Sent. figu
rado (na lng. pot): 3) Inverno (Verg.
G. 3, 443). 4) Ano (Marc. 4, 40, 5).
brumlis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Relativo
ao solstcio de inverno, do solstcio de inverno
(Cc. Nat. 3, 37). Da:
2) De inverno (Cc. Arat. 61).
Brundisin, -oram, subs. loc. m. pl. Brun-
disinos, ou brundsios, habitantes de
Brundisio (Cic. At. 4, 1, 4). Brundisinus, -a, -
um, adj. De Brundisio, brundisino (Cc. Sest.
131). Brundisium (Brundusium), -I, subs. pr.
n. Brundisio, cidade e porto da Calbria, no
sul da Itlia, atual Brindes (Cc. At. 9, 3).
Brittii (Britt-), -rum, subs. loc. m. pl. Os
brtios, habitantes do Brtio, regio
meridional da Itlia, hoje Calbria, provncia
napolitana (Cc. Amer. 132). Bruttius, (ou-
tinus), -a, -um, adj. De Brtio, brtio
(Pln. H. Nat. 16, 53); (Pln. H. Nat. 19,
141). brutum, -I, subs. n. Animal
irracional (Sn. Ep. 121, 4). Obs.:
geralmente empregado no plural. brutus, -a,
-um, adj. I Sent. prprio: 1) Pesado
(Hor. O. 1, 34, 9). II Sent. figurado: 2)
Pesado de esprito, bruto, irracional (Cc. At.
6, 1, 25).
2. Brtus, -I, subs. pr. m. Bruto, sobrenome
romano. 1) Lucius Junius Brutus, filho de
Lucius Junius e de uma irm de Tarqunio o
Soberbo, e o principal autor da revoluco que
destruiu a realeza em Roma e estabeleceu a
repblica (T. Lv. 1, 56, 7). 2) Marcus Junius
Brutus, um dos chefes da conjuraco contra
Csar. Este f-lo governador da Glia
Cisalpina e depois pretor, mas apesar disso
Bruto deixou-se arrastar para a conspiraco
pelas exortaces de Cssio e seus amigos (Cc.
Phil. 1, 8). 3) Brutus, ttulo de um tratado de
retrica de Ccero. 4) Outras personagens do
mesmo nome (Cc. Br. 107; 175; 222).
Bryanlum, -i, subs. pr. n. Brinio, cidade da
Macednia (T. Lv. 31, 39, 5).
bblus, -i, subs. m. Bfalo, antlope (Marc.
Spect. 23, 4).
Bubsis, -dis, adj. f. De Bbaso (Ov. Met. 9,
644).
Bubstis, -is, subs, pr. f. Bubaste, nome de Diana
entre os egpcios (Ov. Met. 9, 691).
Bbsus, -, subs. pr. f. Bbasco, cidade da Caria
(Pln. H. Nat. 5, 104).
Bubetni, -rum, subs. loc. m. pl. Bubeta-nos,
habitantes de Bubeto, antiga cidade do Lcio
(Pln. H. Nat. 3, 69).
bub, -nis, subs. m. e f. Mcho, coruja (Verg.
En. 4, 462).
Bbn, -nis, subs. pr. f. Bubo, cidade da Licia,
na fronteira da Panflia (Pln. H. Nat. 5, 101).
bublcus, -I, subs. m. Boieiro, vaqueiro (Cc.
Div. 1, 57).
bbus, dat. abl pl. de bos.
1. bca, v. bueca.
2. Buca, -ae, subs. pr. f. Buca, cidade dos
frentanos, no Smnio, na Itlia (Plin.
H. Nat. 3, 106).
bueca, -ae, subs. f. I. Sent. prprio: 1)
Cavidade bucal, boca (Cc. At. 1, 12, 4). 2) No
plural: face, bochechas, queixo (Hor. St. 1,
1, 21).
bucclla, -ae, subs. f. Bocado, bocadinho,
migalha (Marc. 6, 75, 3).
buccilla, v. bucclla.
buccla (bcla), -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Boca pequena (Suet. Cal. 4). II Sent.
figurado: 2) Convexi-dade do escudo (T. Lv.
44, 34, 8). 3) Parte do capacete que defende as
faces .(Juv. 10, 134).
BUCCULNTUS 144 BUSA
bucculntus, -a, -um, adj. Que tem bochechas
gordas, bochechudo, ou que tem uma boca
larga (Plaut. Merc. 639).
buclla, v. bucclla.
Bcphls, -ae e -us, -I, subs. pr. m. Bu-cfalo,
nome do cavalo de Alexandre. Alexandre deu-
lhe funerais magnficos, s margens do
Hidaspo, e fundou junto ao tmulo do animal
uma cidade, Bu-cfala (Pln. H. Nat. 8, 154).
bcerlus, -a, -um, adj. Que tem chifres de boi, de
boi (Lucr. 2, 663).
bcrus, -a, -um, adj. De boi (Ov. Met. 6, 395).
bctum, -i, subs. n. Pastagem para bois (Luc. 9,
185).
bficina, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cometa de boieiro (Cic. Verr. 4, 96). Dai: 2)
Trombeta (Verg. En. 11, 475). II Sent.
figurado: 3) Viglia (anunciada pelo toque de
trombeta): prima, secunda bucina (T. Lv. 26,
15, 6) primeira, segunda viglia. Sent.
potico: 4) A trombeta do Tnto (Ov. Met. 1,
335).
bcintor, -nis, subs, m. I Sent. prprio: 1) O
que toca cometa ou trombeta (Cs. B. Civ. 2,
35, 6). II Sent. figurado: 2) Apologista,
panegirista (Cic. Fam. 16, 21, 2).
bcn, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. Tocar
trombeta (Sn. Contr. 7 pr. 1).
bcla, -ae, subs. f. Novilha, vaca nova: (bucula)
ex aere Myronis (Cic. Verr. 4, 135) a novilha
de Mron em bronze.
Budla, -ae, subs. pr. f. Budlia, aldeia da Baixa
Pannia, berco do imperador D-cio (Eutr. 9,
5).
bf, -nis, subs. m. Sapo (Verg. G. 1, 184).
bulba, v. vulva.
bulbus -i, subs. m. Bulbo, protuberncia das
plantas (Pln. H. Nat. 19, 61).
bleutrion, -I, subs. n. Lugar onde se rene o
Senado (Cc. Verr. 2, 50).
bulla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Bolha de
ar que se forma na superfcie da gua (Pln. H.
Nat. 31, 12). Da, objeto em forma de bolha: 2)
Cabeca de prego para ornamentar as portas
(Cc. Verr. 4, 124). 3) Prego que serve para
marcar os dias felizes e infelizes (Petr. 30, 4).
4) Boto de tala-barte (Verg. En. 12, 942). 5)
Bolinha de ouro ou de outro metal e de couro
que os filhos dos patrcios traziam ao pescoco
at a idade de 17 anos (Cc. Verr. 1, 152). 6)
Bola metlica suspensa
ao pescoco de um animal (Ov. Met. 10, 114).
II Sent. figurado: 7) Um nada, uma ninharia
(Petr. 42, 4).
bulltus, -a, -um, adj. 1) Ornado de pregos, de
botes (Varr. L. Lat. 5, 116). 2) Que traz
bulla ao pescoco: bulla ta statua (V. Mx. 3,
1, 1) esttuas com a bolinha de ouro (ao
pescoco).
Bullidnss (Byll-) ou Bullinss (Byll-), -um
ou Bullini (Byll-), -rum ou Bulli-ns, -um,
subs. loc. m. pl. Bulidenses ou bulienses ou
bulinos ou bulies, habitantes de Bules (Cs.
B. Civ. 3, 12, 4).
bullii = bullivi, perf. de bullio.
bulli, -Is, -Ire, -Ivi, ou -ii, -itum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Ferver, estar em ebulico
(Sn. Nat. 631). II Sent. figurado: 2) Ferver
(Prs. 3, 34).
Bullis (Byl-), -dis, subs. pr. f. Blis ou Biles,
cidade do Epiro na Diria Grega (Cc. Phil. 11,
27).
bullltus, -a, -um, part. pass. de bullio.
Bultus (amnis) subs. pr. m. O Buloto, curso
d'gua nas vizinhancas de Locros (T. Lv. 29,
7, 3).
bmstus, -a, -um, adj. Qualidade de uvas que
tem os bagos grandes (Verg. G. 2, 102).
Bplus, -I, subs. pr. m. Bpalo, clebre escultor
grego, de Quios (Hor. Epo. 6, 14).
Buprasium, -I, subs. pr. n. Buprsio, cidade da
Acaia (Pln. H. Nat. 4, 13).
Bra, -ae e Bris, -is, subs. pr. f. Bura, cidade da
Acaia (Ov. Met. 15, 295).
Burdegla (Burdigla), -ae, subs. pr. f.
Burdgala, cidade da Aquitnia, na G-lia,
hoje Bordeaux (Marc. 9, 32, 6).
Burgundu, -rum, e Burgundins, -um, subs.
loc. m. Burgndios, povo germnico
estabelecido na Glia, no territrio dos atuais
Burguinhes (Pln. H. Nat. 4, 99).
Bri, -rum, subs. loc. m. pl. Brios, povo da
Germania (Tc. Germ. 43).
bris, -is, subs. f. Rabica do arado (Verg. G. 1,
170).
Burrinus, -I, subs. pr. m. Burrieno, nome de
homem (Cc. Quinct. 25).
Burrus, -I, subs. pr. m. Burro. 1) Are. por
Pyrrhus (Cc. Or. 160). 2) Afranius Burrus,
comandante das coortes preto-rianas, e que
contribuiu para fazer proclamar Nero
imperador (Tc. An. 13, 2).
Bursa, v. Byrsa (T. Lv. 34, 62, 12).
Busa, -ae, subs. pr. f. Busa, nome de uma dama
romana que viveu na Aplia no IIP sculo a.C.
(T. Lv. 22, 52, 7).
USIRIS 145 BYZANTIUS

Busris, -is ou -dis, subs, pr. m. e f.
Bu siris. 1) Masc: rei do Egito, um
farac cruel que, segundo a lenda,
sacrificava a seus deuses todos os
estrangeiros que penetravam no Egito
(Verg. G. 3, 5). 2] Fem.: cidade do
Egito (Pln. H. Nat
5, 64).
Bussenus, -I, subs. pr. m. Bussnio, nome de
famlia (Cc. At. 8, 12c, 1). bustuarius, -a, -um,
adj. 1) Relativo aos
lugares onde se queimavam cadve-
res, e da: relativo aos funerais (Cc
Pis. 19). 2) Que freqenta os lugares
onde se queimaram cadveres (Marc
3, 93, 15).
bustum, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1]
lugar onde queimado e sepultado um
cadver, fogueira (Cc. Leg. 2, 64). I]
Da: 2) Tmulo, sepultura, monu mento
fnebre (Cc. At. 7, 9, 1). III Sent. figurado:
3) Cinzas (Cc. Pis. 9).
But, -nis, subs. pr. m. Bteo ou Boteo
sobrenome de um Fbio (T. Lv. 30
,26, 6).
Butes, -ae, subs. pr. m. Butes, nome de
homem (Verg. En. 5, 732).
Bthrtum, -I, subs. pr. n. Butroto, cida
de martima do Epiro, hoje em runas
perto de Livari (Cc. At. 2, G, 2). Obs.:
Buthrtos, -i, subs. f. (Ov. Met. 13, 721)
Buthrotus -a, -um, adj. De Butroto (Cc
At. 14, 10, 3). Obs.: subs. loc. m. pl.: ha
bitantes de Butroto (Cc. At. 14, 11, 2)
Butrum, -I, subs. pr. n. Btrio, cidade da
Umbria, na Itlia, perto de Ravena (Pln. H.
Nat. 3, 115).
Butrtus, -, subs. pr. m. Butroto, rio da Magna
Grcia (Itlia), perto da atual povoao de
Bucorta; corresponde hoje ao rio Bruciano (T.
Lv. 29, 7, 3).
Butunti, -rum, subs. pr. m. pl. Butun tos,
cidade da Calbria (Marc. 4, 55)
btyrum, -I, subs. n. Manteiga (Pln. H. Nat. 28,
133).
Buxentum, -i, subs. pr. n. Buxento, cidade da
Lucnia, na Itlia, hoje Policastro (T. Lv. 32,
29, 4).
buxtum, -I, subs. n. Plantao de bu-xos (Marc.
3, 58, 3).
buxs, -a, -um, adj. 1) De buxo (planta) (Col. 8,
15, 5). Da: 2) Da cr do buxo (amarelo)
(Marc. 2, 41, 6).
buxfer, -fera, -frum, adj. Que produz buxos
(Catul. 4, 13).
buxis, subs. f. v. pyxis.
buxum, -i, subs. n. e buxus, - (-us), subs, f. I
Sent. prprio: 1) Buxo (planta) (Verg. G. 2,
437). Da: 2) Buxo (madei ra) (Verg. G. 2,
449). II Sent. figu rado: Objetos fabricados
com buxo: 3) Peo (Verg. En. 7, 382); flauta
(Verg. En. 9, 619); pente (Juv. 14, 194); ta
buinha de escrever (Prop. 3, 23, 8).
Buzygaeus, -i, subs. pr. m. Busigeu, mon tanha
da Tesslia (Pln. H. Nat. 4, 29)
bybliopla, v. bibliopla.
Byblis, -dis (-idos), subs. pr. f. Bblis. fi lha de
Mileto e de Ciania (Ov. Met. 9, 452).
Byllis, v. Bullis.
Byrsa, -ae, subs. pr. f. Birsa, cidadela de Cartago,
fundada por Dido (Verg. En.
1, 367).
Byzcum, -I, subs. pr. n. Bizcio, regio da
frica (T. Lv. 33, 48). Byzantium, (-tion), -i,
subs. pr. n. Bizn-
cio, cidade da Trcia, sobre o Bsforo
da Trcia (Cc. Sest. 56). Byzanti, -rum,
subs. loc m. Bizantinos,
habitantes de Bizncio (Cc. Verr.
2, 76).
Byzantus, -a, -um, adj. De Bizncio, bizantino
(Cc. Dom. 129).

c

C subs. f. n. 3' letra do alfabeto latino.
empregada: a) como abreviatura de Caius,
nome prprio; b) em matria de julgamento, o
c significa: condemno eu condeno; c)
como sinal numrico, C = cem.
caballinus, -a, -um, adj. De cavalo (Prs. prl. 1).
1. cabllus, -I, subs. m. Cavalo de trabalho,
cavalo pequeno (Hor. Ep. 1, 7, 88).
2. Cabllus, -I, subs. pr. m. Cavalo, sobrenome
romano (Marc. 1, 41).
Cabinss, -um, subs. loc. m. Cabienses, povo do
Lcio (Plin. H. Nat. 3, 63).
Cabillnum, -I, subs. pr. n. Cabelono, cidade dos
duos (Glia), hoje Chalon--sur-Sane (Cs.
B. Gal. 7, 42, 5).
Cabra, -rum, subs. pr. n. Cabiros, cidade do
Ponto, na sia Menor (Eutr. 6, 8).
Cabirus, -I, subs. pr. m. Cabiro. 1) Divindade
adorada sobretudo na Macednia e na ilha de
Samotrcia (Cic. Nat. 3, 58). 2) Rio da ndia,
vizinho do Indo (Plin. H. Nat. 6, 94).
Caburus, -i, subs. pr. m. Caburo, sobrenome de
um gauls (Cs. B. Gal. 1, 47, 4).
Cabyl, -s (Cobyla, -ae), subs. pr. f. C-bila,
cidade ao norte da Trcia (Eutr. '6, 8).
Cabyltae, -rum, subs. loc. m. pl. Cabile-tas,
habitantes de Cbila (Plin. H. Nat. 4, 40).
cacturi, -is, -Ire, v. desid. intr. Ter vontade de
ir sentina, ter vontade de de-fecar (Marc. 11,
77).
cachctes, -ae, subs. m. Caquetico, que tem uma
sade precria (Plin. H. Nat. 28, 125).
Cachinna, -ae, subs. pr. f. Cidade da Arbia
(Plin. H. Nat. 1, 150).
cachinnt, -nis, subs. f. Gargalhada (Cic.
Tusc. 4, 66).
cachinn, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Rir s gargalhadas, rir a bandeiras
despregadas, zombar (Cic. Verr. 3, 62). II
Sent. figurado: 2) Fazer estrondo (falando das
ondas) (c. Trag. 573). Obs.: Transiti-
vamente: Falar rindo, zombar de (Apul. Met. 3,
7). cachinnus, -i, subs. m. I Sent. prprio:
1) Grande risada, gargalhada (Cic. Fat.
10); (Suet. Cal. 32). II Sent. potico:
2) Murmrio das ondas (Catul. 64, 273).
caco, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. 1)
Defecar (Catul. 23, 20). 2) Sujar (Catul. 36, 1).
cacoths, -is, subs. n. Mau hbito, mania,
cacoete (Juv. 7, 52).
cacozlia, -ae, subs. f. Imitaco de mau gosto,
imitaco ridcula, ou inepta (Sn. Suas. 7, 11).
cacozlus, -a, -um, adj. Imitador ridculo (Sn.
Suas. 2, 16).
cacmen, -nis, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Cimo (de uma rvore ou de um monte), ponta,
cume, extremidade (Cs. B. Gal. 7, 73, 2). II
Sent. figurado: 2) Auge, perfeico, apogeu
(Lucr. 2, 1130).
cacmin, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Tornar
pontudo, agucar, terminar em ponta (Ov. Met.
3, 195).
Cacurius, i, subs. pr. m. Cacrio, nome de
homem (Cc. Verr. 4, 37).
Ccus, -i, subs. pr. m. Caco, filho de Vul-cano,
que tinha trs cabecas pelas quais vomitava
fogo (Verg. En. 8, 190).
cadver, -ris, subs. n. Sent. prprio e figurado:
cadver, corpo morto (Cc. Tusc. 5, 97); (Cs.
B. Gal. 7, 77, 8).
Cadi, -rum, subs. loc. m. Cados, povo da Frgia
(Prop. 4, 6, 8).
Cadmaeus, -a, -um, v. Cadmeius.
Cadma, -ae, subs. pr. f. Cadmia, cidadela de
Tebas (C. Nep. Epam. 10, 3).
Cadmis, -idis, adj. f. 1) De Cadmo, de Tebas
(Ov. Met. 4, 545). 2) Subs. f.: Filha de Cadmo
(Semele, Ino, Agave) (Ov. Met. 3, 287).
Cadmeus (Cadmus), -a, -um, adj. 1) Cadmeu,
de Cadmo, de Tebas (Estc. Theb. 1, 376). 2)
Dos cartagineses (descendentes dos Trios) (S.
It. 1, 6).
Cadmus, -i, subs. pr. m. Cadmo. 1) Heri do
ciclo tebano, filho de Agenor, irmo de
Europa, fundador de Cadmia (Cc.
CADO 147 CAECUS
Tusc. 1, 28). 2) Nome de um verdugo em
Roma (Hor. St. 1, 6, 39). Cad, -is, -re,
cecidi, csum, v. intr. I Sent. prprio: 1)
Cair (Cc. De Or. 3, 186); (Verg. Buc. 1, 83).
II Sent. figurado: 2) Cair, estar abatido,
sucumbir, desfalecer, desaparecer (Cc. Phil. 3,
35). 3) Cair, morrer, ser imolado (Ov. Met. 12,
68); (Cic. Fin. 2, 61). 4) Declinar, pr-se, cair
(referindo-se aos astros, ao dia, noite) (Verg.
En. 4, 480); (Ov. Met. 4, 627); (Tc. Agr. 12,
8). 5) Acontecer (Cc. De Or. 2, 15). 6) Vir dar
em, terminar, acabar (Cic. Rep. 1, 68). 7)
Aplicar-se, caber a, convir a (Cc. Tusc. 5, 40).
Na lngua retrica e gramatical: 8) Terminar,
acabar, ter uma desinncia (Cc. Br. 34); (Cc.
Or. 84).
cadra -ae, subs. pr. f. Cadra, colina da sia
Menor (Tc. An. 6, 41).
Cadcetor, -ris, subs. m. Portador de
um caduceu, emissrio, arauto, caducea-dor
(T. Lv. 26, 17, 5). Cadcus, -I, subs. m.
(Cdcum, -I, subs. n.) Caduceu (vara ou
insgnia de Mercrio e dos arautos) (Cc. De
Or. 1, 202). cadcifer, -fera, -frum, adj.
Caducfero, que traz o caduceu (Mercrio)
(Ov. Met. 8, 627).
cadcum, -I, subs. n. Propriedade sem
dono, bem caduco (Juv. 9, 88).
cadcus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Que cai, sujeito a cair (Cc. C. M. 52); (Verg.
En. 10, 622). II Sent. figurado: 2) Fraco,
perecvel, transitrio (Cc. Lae. 102). Termo de
jurisprudncia. 3) Caduco, perdido, sem dono
(Cc. De Or. 3, 122).
cadrci, -rum, subs. loc. m. Cadurcos, povo
da Glia Cltica, mais tarde da Aquitnia (Cs.
B. Gal. 7, 64). cadrcum, -i, subs. n. Colcho
de cama, cama (Juv. 6, 537). Obs.: Usado
apenas no perodo imperial. cadrcus, -a, -um,
adj. Cadurco, de Ca-durco (Cs. B. Gal. 7, 5,
1). cadus, -I, subs. m. (cadum, -I, subs. n.) I
Sent. prprio: 1) Cado, vasilha para vinho cuja
capacidade equivalente a trs urnas. s
vezes nela guardava-se tambm mel, leo, etc;
por extenso tonei, barril (Verg. En. 1,
195). II Da: 2) Vaso de mrmore, urna
funerria (Verg. En. 6, 228). Cadsii (Cadsi), -
rum, subs. loc. m. Ca-
dsios, povo da sia, perto do mar Cspio (T.
Lv. 35, 48, 5).
Caea, v. Cea.
caectus, -a, -um, part. pass. de caeco.
Caecilia, -ae,. 1) subs. pr. f. Ceclia, nome de
mulher (Cc. Div. 1, 99). 2) adj. v. Caecilius, -
a, -um.
1. Caecilinus, -a, -um, adj. De Ceclio (Cc.
Amer. 16, 46). Obs.: Caeciliana cerase (Pln.
H. Nat. 15, 102) espcie de cerejas
redondas.
2. Caecilinus, -I, subs. pr. m. Ceciliano, nome
de homem (Tc. An. 3, 37).
1. Caecilius, -a, -um, adj. De Ceclio :Cae-cila
Didia lex (Cc. Phil. 5, 8) lei Ceclia Ddia
(proposta por Ceclio e Ddio).
2. Caecilius, -i, subs. pr. m. 1) Caecilius Statius,
Ceclio Estcio, poeta cmico de Roma (Cc.
De Or. 2, 50). 2) Nome de uma gens qual
pertencia a famlia dos Metelos (Cc. Flac.
36).
Caecina, -ae, subs. pr. m. Cecina, nome de um
ramo da gens Licnia, entre os quais A.
Licinius Caecina, defendido por Ccero.
caects, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cegueira, falta de vista (Cc. Tusc. 5, 113). II
Sent. figurado: 2) Cegueira (de esprito)
(Cc. Tusc. 3, 11).
caec, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. 1) Cegar,
privar da vista (Lucr. 4, 325). Da: 2)
Deslumbrar, ofuscar, subornar (Cc. Sest. 139).
3) Obscurecer (Cc. Br. 264).
Caecbus, -a, -um, adj. De Ccubo, cidade
afamada pelo seu vinho (Hor. St. 2, 8, 15).
Obs.: Tomado substantiva-mente: o vinho
de Ccubo, o ccubo (Hor. O. 1, 20, 9).
Caecbus Ager, subs. pr. m. Ccubo, plancie do
Lcio, clebre por seus vinhos (Pln. H. Nat. 2,
209).
Caeculus, -i, subs. pr. m. Cculo, filho de
Vulcano e fundador de Preneste (Verg. En. 7,
678).
1. caecus, -a, -um, adj. I Sent. pr
prio: 1) Cego, que no v (Cc. C. M.
37). II Da: 2) Invisvel, privado de
luz, obscuro, tenebroso (Verg. En. 12,
444). 3) Secreto, oculto, dissimulado
(Cc. Rep. 2, 6). III Sent. figurado:
4) Cego, obscurecido (de esprito) (Cc.
Quinct. 83). 5) Incerto, duvidoso (T.
Lv. 45, 31, 11). 6) Indistinto, surdo
(Verg. En. 10, 98).
2. Caecus, -i, subs. pr. m. Cego, sobrenome
de pio Cludio (Cc. C. M. 16).
CAEDES
CAELUS

caeds, -is, subs. f. I Sent. prprio: 1) Aco de
cortar, corte (das rvores) (A Gl. 19, 12, 7). II
Da: 2) Matanca massacre, carnificina
(Cs. B. Civ. 3,
65, 1). II Sent. figurado: 3) Imolaco
(de animais) nos sacrifcios (Hor. O. 3,
23, 14). 4) Sangue derramado (Verg.
En. 9, 818). Obs.: Nora. are. caedis (T.
Lv. 1, 98, 10; 3, 5, 9).
Caedci, -rum, subs. loc. m. Cedicos, povo
do Smnio, na Itlia (Pln. H. Nat.
3, 108). caedis, v. caedes. Caedicinus, -i,
subs. pr. m. Cediciano,
nome de homem (Marc. 10, 32). Caedieus, -i,
subs. pr. m. Cedcio, nome
de homem (T. Lv. 5, 45, 7). caed, -is, -re,
cecidi, cesum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Cortar (as rvo
res), abater (cortando): caedere arbo-
res (Cc. Div. 2, 33) cortar as rvo
res. II Da: 2) Cortar, encaixar,
entalhar, gravar, abrir a buril (Cc.
Verr. 1, 147). 3) Ferir (com um instru
mento), imolar, sacrificar (Cc. Sest.
79). 4) Ferir mortalmente, matar (Cc.
Mil. 14). Lngua militar: 5) Cortar em
pedacos, desbaratar (T. Lv. 7, 30, 14).
Tratando-se de animais: 6) Degolar
(Cc. Phil. 3, 31).
caeltor, -ris, subs. m. Cinzelador, gravador
(Cc. Verr. 4, 54).
caeltus, -a, -um, part. pass. de caelo.
caeltra, -ae, subs. f. Arte de gravar ou cinzelar,
celatura, obra feita a cinzel (Quint. 2, 21, 9).
caelebs, -bis, adj. Celibatrio, solteiro, que no
casado (diz-se dos homens, dos animais, das
plantas e das coisas) (Hor. Ep. 1, 1, 88); (Hor.
O. 3, 8, 1) homens; (Pln. H. Nat. 10, 104) ani-
mais; (Hor. O. 2, 15, 4) plantas.
1 caeles, -tis, adj. Celeste, do cu (Ov. F. 1,
236). Obs.: O nom. no usado.
2. caeles, -tis, subs. m. (geralmente no pl.:
caelites, -um). Habitantes do cu, os deuses
(Cc. Rep. 6, 9).
caelestia, -ium, subs. n. pl. Coisas celestes (Cc.
C. M. 77).
1. caelstis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Do
cu, celeste; (Cc. Rep. 6, 17). II
Sent. figurado: 2) Divino, excelente,
maravilhoso (Cc. Phil. 5, 28). Obs.: O
comp. caelestior ocorre em Sneca (Ep.
66, 11) e o superl caelestissimus em V
Patrculo (2, 66, 3). O abl caeleste apa-
rece em Ovdio (Met. 15, 743); e o gen. pl.
caelestum em Lucrcio (6, 1272).
2. caelstis, -is, subs. m. (geralmente no pl.:
caelstes, -um). Uma divindade (sg.), os
deuses (pl.) (Cc. Of. 3, 25).
Caelina, -rum, subs. n. Os escritos de Caelius
Antipater (Cc. At. 13, 8).
Caelinus, -a, -um, adj. De Clio (Tc. Or. 21).
caelibtus, -s, subs. m. Celibato (Sn, Ben. 1, 9,
4).
caeliclae, -rum (-um), subs. m. pl. Ce. lcolas,
habitantes do cu, deuses (Catul. 30, 4); (Verg.
En. 2, 641). Obs.: O gen. pl. caelicolum o
mais freqente.
Caeliclus, -I, subs. pr. m. Celculo, parte do
monte Clio (Cc. Har. 32); cf. Cae-lius minor
(Marc. 12, 18, 6) monte Clio Menor.
caelifer, -fera, -frum, adj. 1) Celfero, que traz
o cu (Verg. En. 6, 796). 2) Que leva ao cu
(M. Capei. 6, 637).
Caelimontna Porta, subs. pr. f. Porta
Celimontana, uma das entradas de Roma,
junto ao monte Clio (Cc. Pis. 55).
Caelimontnus, -I, subs. pr. m. Celimon-tano,
sobrenome romano (T. Lv. 3, 65, 2).
caelipotens, -tntis, Celipotente, senhor do cu
(Plaut. Pers. 755). .
caelites, v. caeles.
Caelius, -i, subs. pr. m. Clio. 1) Monte Clio,
uma das sete colinas de Roma (Cc. Rep. 2,
33). 2) Caelius Antipater, historiador e jurista
do tempo dos Gra-cos (Cc. Br. 102). 3)
Marcus Caelius Rufus (que foi defendido por
Ccero (Cc. Br. 273).
cael, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Gravar, cinzelar, burilar (Cc. Div.
1, 79); (Cc. Tusc. 5, 61). Da: 2) Ornar (T.
Lv. 23, 24,. 12).
1. caelum, -i, subs. n. Cinzel, buril (Cc. Ac. 2,
85).
2. caelum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Cu, abbada celeste (Cc. Nat. 1, 34). Da: 2)
O cu como habitaco dos deuses, e, por
sindoque, os deuses, imortalidade (Ov. Met.
1, 761). 3) O espaco, as regies do ar, a
atmosfera (Cc. Nat. 1, 22). 4) Clima, regio,
zona (Cic Div. 1, 79). II Sent. figurado: 5)
Auge de felicidade (Cc. Arch. 22). Sent
potico: 6) Fenmenos celestes (raia etc.)
(Cc. Div. 1, 16).
Caelus, -I, subs. pr. m. 1) O Cu (o Urano dos
gregos), a personificaco e divinir
CAEMNTUM 149 CAESELLIUS

zaco do cu (Cc. Nat. 3, 44). 2) Pai
de Saturno (Cc. Nat. 2, 63). Caenintiim, -I,
subs. n. Pedra britada, pedra mida (Cc. Mil.
74). caena, v. cena. caeneus, -i (-eos), subs.
pr. m. Ceneu, 1) Filha do lpita Elado,
transformada em homem por Netuno (Verg.
En. 6, 448). 2) Nome de um guerreiro troiano
(Verg. En. 9, 573). caeni, -nim, subs. loc. m.
Cenos, povo da Trcia (T. Lv. 38, 40, 7).
caenina, -ae, subs. pr. f. Cenina, cidade do
Lcio (Pln. H. Nat. 3, 68). caeninnss, -um,
subs. loc. pl. Ceninen-ses (T. Lv. 1, 9, 8).
caeninus, -a, -um, adj. De Cenina (Prop. caenis,
-idis = Caeneus. caenophrrium, -i, subs. pl. n.
Cenofr-rio. cidade da Trcia (Eutr. 9, 15).
caensus, -a, -um, adj. Lodoso, lamacento
(Juv. 3, 266). caenum, -, subs. n. (cenum ou
coenum). i Sent. prprio: 1) Lodo, lama
(Cc. Tusc. 4, 54). II Sent. figurado: 2)
Lama, imundcie, ceno (Cc. Vat. 17). 3)
Imundo (termo injurioso) (Cc. Sest.
20). Obs.: No usado no plural. nus, -I, subs.
pr. m. Ceno, promont-rio do Brtio, sobre o
desfiladeiro da Siclia (Pln. H. Nat. 3, 73).
caepa (cepa), -ae, subs. f. e caepe (cepe), subs. n.
Cebola (Hor. Ep. 1, 12, 21). Obs.: O neutro
caepe (cepe) s se usa no nom., acus. e abl
sg..
Caeprus, -i, subs. pr. m. Ceprio, nome de
homem (Cc. Cat. 3, 14).
caepe, v. caepa.
Caep, -nis, subs. pr. m. Cepio, sobrenome
dos Servlios (Cc. Br. 135).
Caertus, -a, -um, adj. De Cerato, rio de Creta
(Verg. Cir. 113).
Caere, subs. pr. n. indecli. e Caers, -tis (ou -
tis), subs. pr. f. Cere, cidade da Etrria, antes
chamada Agila, uma das doze cidades da
confederaco etrusca
I(T. Lv. 1, 60, 2). caerellia, -ae,
subs. pr. f. Cerlia, nome de mulher
(Cc. Fam. 13, 72, 1). caeremna, v.
caerimonia. caeretna, -oram, subs.
n. pl. Cs vinhos de Cere (Marc. 13,
124). caeres, -itis, v. Caere. I Sent.
prprio: 1) Dos censores, na
expresso: caerites tabulae listas
dos censores, em que eram inscritos os
cidados privados do
direito de sufrgio. II Sent. figurado: 2)
Caerite cera digni (Hor. Ep. 1, 6, 62) dignos
de censura, i. , de serem citados pelos
censores.
caerimonia (eaere-), -ae, subs. f. (O sg. raro). I
Sent. prprio: 1) Culto, prtica religiosa,
rito sagrado (Cc. Amer. 113). II Da: 2)
Religio, respeito, veneraco (Cc. Balb. 55).
3) Cerimnia do culto (geralmente no pl.) (Cc.
Dom. 105).
Caerts, -Itum, subs. loc. m. pl. Crites,
habitantes de Cere, que receberam dos
romanos o direito de cidade, mas sem o direito
de voto (T. Lv. 7, 19, 8).
Caeroesi, -rum, subs. loc. m. Ceresos, povo da
Glia Blgica (Cs. B. Gal. 2, 4, 10).
caerla, -rum, subs. n. pl. I Sent. prprio: 1)
As regies celestes, a superfcie azulada do cu
e dos cumes das montanhas (Ov. Met. 11,
158). II Da: 2) A superfcie azulada do
mar, o mar (Verg. En. 4, 583).
caerulus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Azul, de cr azul, cerleo (Cs. B. Gal. 5, 14,
2). II Dai: 2) Do mar, marinho (Cc. Nat. 1,
83). 3) Azul carregado, azul marinho (Verg.
En. 8, 622). Obs.: Epteto da lngua potica.
caerlus, -a, -um, = caerulus. Crulo, cerleo
(Hor. Epo. 13, 16); (Cc. pot. Div. 1, 41).
Caesar, -ris, subs. pr. m. Csar, nome de famlia
na gens Jlia, da qual Caio Jlio Csar foi o
membro mais proeminente. Caesar no
Imprio, passou a ser o ttulo dos imperadores
romanos.
Caesarus, Caesarinus, Caesarinus, a, -um, adj.
De Csar, cesreo (Cc. At. 16, 10, 1; 6, 8, 2).
Caesara, -ae, subs. pr. f. Cesaria, nome de
diversas cidades da Palestina, Capa-dcia,
Armnia, Mauritnia, Lusitnia (Pln., Tc,
etc).
caesaris, -ii, subs. f. I Sent. prprio:
1) Cabeleira (comprida e farta do homem ou
da mulher), madeixa (Verg. En. 1, 590);
(Verg. G. 4, 337) II Da:
2) Plo (da barba) (Ov. Met. 15, 656). Obs.:
Palavra potica, sempre usada no sg.
Caesari, -nis, subs. pr. m. Cesario, filho de
Csar e Clepatra (Suet. Aug 17).
Caesellius, -i, subs. pr. m. Ceslio, nome romano
de famlia (Tc. An. 16, 1).



CAESNA 150
CALAMTS

Caesna, -ae, subs. pr. f. Cesena, cidade da Glia
Cispadana (Cc. Fam. 16, 27, 2).
Caesennius, -, subs. pr. m. Cesnio, nome
romano de famlia (Cc. Phil. 12, 23).
caesim, adv. 1) Por cortes, por talhos (T. Lv. 2,
46, 5). Na lngua retrica-2) Com pequenas
frases explicativas (Cc. Or. 225).
1. caesus, -a, -um, adj. Esverdeado (Cc. Nat. 1,
83).
2. Caesius, -i, subs. pr. m. Csio, nome de
homem, e, em particular, Csio Basso (Cc.
Verr. 1, 130).
Caes (Kaes), -nis, subs. pr. m. Ceso,
prenome dos Fbios, dos Qunctios, dos
Dulios (T. Lv. 2, 43, 2).
Caesna, -ae, subs, pr. f. Cesnia, esposa de
Calgula (Juv. 6, 616).
Caesninus, -I, subs. pr. m. Cesonino, so-
brenome romano (Cc. Sen. 13).
Caesnius, -, subs. pr. m. Cesnio, nome de
famlia romana (Cc. At. 1, 1, 1).
caespes (cspes), -itis, subs. m. I Sent.
prprio: 1) Cspede, pedaco de terra com
relva, torro de terra, moita (Tc. An. 1, 52).
Da: 2) Relva, terreno coberto de relva, solo
(Verg. En. 11, 566). II Sent. figurado: 3)
Cabana (Hor. O. 2, 15, 17). 4) Altar (Tc. Hist.
4, 53).
caestus, -s, subs. m. (caestus, -I). Manopla,
cesto (correia de couro guarne-cida de chumbo
ou ferro, enrolada em volta das mos e bracos
e usada pelos pugilistas, espcie de luva) (Cc.
Tusc. 2, 56).
caesra, -ae, subs. f. 1) Aco de cortar, corte
(Pln. H. Nat. 17, 150). 2) Termo de mtrica:
cesura (Diom. 496).
caesus, -a, -um. I Part. pass. de caedo. II
Substantivo: 1) Morto, cadver (T. Lv. 37, 44,
3).
caetra, caetriun, v. cetra, cetrum.
caetra e seus derivados, v. cetra.
Caeus, v. Cus e Coeus.
Caeyx, v. Ceyx.
Caia, -ae, subs. pr. f. Caia ou Gaia, prenome de
mulher (Cc. Mur. 12).
cinus s, subs. m. O asse reduzido por
Calgula; moeda de nfimo valor (Estc. Silv.
4, 9, 22).
Caitia, -ae, subs. pr. f. Caicia, cidade da Itlia,
situada direita do Volturno (T. Lv. 9, 43, 1).
Caitnus, -a, -um, adj. Da Caicia (T. Lv. 22,
13, 6).
Caicus, -i, subs. pr. m. Caic. 1) Rio da Msia
(Cc. Flac. 72). 2) Um dos companheiros de
Enias (Verg. En. 1, 183).
Cita, -ae, e Cit, -s, subs. pr. f. Caiete. 1)
Ama de Enias (Verg. En. 7, 2). 2) Cidade do
Lcio, num promontrio, bom porto de mar,
hoje Gaeta (Cc. De Or. 2, 22).
ci, -s, -re, v. tr. Bater, castigar, corrigir
(Plaut. Cist. 252).
Cius, -i, subs. pr. m. Caio ou Gaio, prenome
romano (Cat. 10, 30).
Calber, -bra, -brum, adj. Calabrs, da Ca-lbria
(Verg. G. 3, 425).
Calbria, -ae, subs. pr. f. Calbria, nome dado
pelos romanos extremidade SE da pennsula
itlica, chamada Messpia pelos gregos (Hor.
O. 1, 31, 5).
Calct ou Calect, -s, subs. pr. f. Ca-lata,
cidade martima do norte da Sic-lia (Cc.
Verr. 3, 101).
Calactini, -rum, subs. loc. m. Calatinos,
habitantes de Calata (Cc. Verr. 3, 101).
Calagrris (ou Calagrris ou Calagris), -is,
subs. pr. f. Calagrris, ou Calagr. ris, cidade
da Hispnia Tarraconense, berco de
Quintiliano (Aus. 191, 7).
Calagurritn, -rum, subs. loc. m. Cala-
gurritanos, habitantes de Calagrris (Cs. B.
Civ. 1, 60, 1).
Calais, -is, subs. pr. m. Calais. 1) Filho de
Breas e Oritia, irmo de Zetes, morto por
Hrcules e transformado em vento (Ov. Met.
6, 716). 2) Nome de um jovem (Hor. O. 3, 9,
14).
calamrius, -a, -um, adj. De penas de escrever
(Suet. Cl. 35).
Calmis, -idis, subs. pr. m. Clamis, escultor
grego da primeira metade do sculo V,
considerado mestre de Fdias (Cc. Br. 70).
calamister, -tri, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Calamistro, ferro de frisar (Cc. Sen. 16). II
Sent. figurado: 2) Afetaco de estilo,
ornamentos excessivos (no pl.) (Cc. Br. 262).
calamistrtus, -a, -um, adj. Frisado, que tem o
cabelo frisado (Cc. Sest. 18).
calamits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Calamidade, flagelo, desastre, desgraca (Sal.
C. Cat. 39, 4). II Dal especializou-se em: 2)
Flagelo que atinge as colheitas e conseqente
perda das mesmas pela geada, doenca, etc
(Cc. Verr. 3, 227). Obs.: Por vezes, ocorre o
gen. plural calamitatium (Sn, Contr. 1, 1,
11).
CALAMITSE . 151 CALCO
calamits, adv. Desastradamente, desgra-
adamente (Cc. Of. 3, 105). calamitsus, -a, -
um, adj. I Sent. pr-prio: 1) Que causa
grandes prejuzos, pernicioso, funesto (Cc.
Verr. 1, 96).
2) Sujeito s calamidades (especial-
mente na agricultura: granizo, doen-
as, etc.) (Cc. Agr. 2, 81). II Sent.
figurado: 3) Infeliz, desgracado, cala-
mitoso (Cc. Lae. 46).
calmus, -I, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Cana, clamo (planta) (Pln. Ep. 16, 159). II
Da: Objeto feito de cana: 2) Caneta, pena de
escrever, clamo
(Cc. At. 6, 8, 1). 3) Flauta (Lucr. 4,
590). 4) Canico de pesca (Ov. Met. 3,
587). 5) Flecha (Verg. Buc. 3, 13). III
Outros sentidos: 6) Colmo (de plan-
Itas) (Verg. G. 1, 76).
calnus (ou Callnus), -, subs. pr. m. calano,
nome de um filsofo (Cc. Tusc. |2, 52).
calathiscus, -i, subs. m. Cesto pequeno Catul.
64, 319).
Calathus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Cesta
feita de junco entrelacado, aafate (Verg. En. 7,
805). II Da: 2) Copo, taca, recipiente (Verg.
Buc. 5, 71).
caltia, -ae, (e Calatiae, -rum), subs. pr. .
Calcia, cidade da Itlia, ao longo da Via pia, a
SE de Cpua, hoje Guajaz- zo (Cc. At. 16, 8, 1).
caltini, -rum, subs. loc. m. pl. Calatinos,
habitantes de Calcia (T. Lv.22,61,11).
caltinus, -I, subs. pr. m. Calatino, sobre-nome
dos Atlios (Cc. Sest. 72). calator, -ris, subs.
m. Arauto a servico de um magistrado, sacerdote
ou particular (Suet. Gram. 12); (Plaut. Merc.
852).
caltus, -a, -uni, part. pass. de calo. calaura
(ou Calaura), -ae, subs. pr. f. Calauria, ilha
da Grcia no golfo de Salonica (Ov. Met. 7,
284). calautica, -ae, subs. f. Espcie de touca de
mulher (Cc. fr. A. 13, 24). calavius, -I, subs.
pr. m. Calvio, nome de uma famlia de
Cpua (T. Lv. 9,
26, 7).
calcar, -ris, subs. n. I Sent. prprio: l)
Espora (T. Lv. 2, 20, 2). II Sent.
figurado: 2) Aguilho, estmulo (Cc.
De Or. 3, 36).
bicaria, -ae, subs. f. v. calcarius. calcrius, -a, -
um, adj. Relativo cal, cal- cario, de cal (Cat.
Agr. 38, 1).
Calcs v. Calchas
calctus, -a, -um. 1) Part. pass. de calco. 2) Adj.
Comum, trivial, banal, batido (Sn. Contr. 4
pr. 9).
calcemen, -nis, subs. n. (calceamntum, -i,
subs. n.) Calcado, sapato (Cc. Tusc. 5, 90).
calcerium, -, subs. n. (calcirum, -i) Dinheiro
para calcado (dado aos solda. dos) (Suet.
Vesp. 8).
1. Calcetus (ou calcitus), -a, -um, part. pass.
de calceo.
calcetus (calcitus), -s, subs. m. Calcado
(Suet. Cal. 52).
calc (clcio), -s, -re, vi, -atum, v. tr. 1)
Calcar (Suet. Vesp. 21); (Cc. Cael. 62);
(Suet. Vesp. 23).
calcelus, -i, subs. m. (diminutivo de cal-ceus).
Calcado, pequeno sapato (Cc. Nat. 1, 82).
calces, v. calx 2.
calcus, -I, subs. m. Calcado, sapato (Cc. De Or.
1, 231). Obs.: Note-se a expresso: calceos
mutare (Cc. Phil. 13, 28) mudar os sapatos,
i.: tornar-se senador, isto porque os
senadores usavam um sapato especial,
vermelho com cordes de couro.
Calchs, -ntis, subs. pr. m. Calcante, clebre
adivinho grego (Cc. Div. 1, 87).
Calchdon (Chalcdon ou Calcdon), -nis,
subs. pr. f. Calcednia, cidade da sia Menor,
Bitnia (T. Lv. 42, 56). Obs.: Ocorre tambm
nos textos o gen. Cal-chedonos, e o acus.
Calchedona ao lado de Calchedonem.
Calchdonii -rum, subs. loc. m. pl. Os
calcednios, habitantes da Calcednia (Tc.
An. 2, 63).
Calchdonius, -a, -um, adj. Calcednio, da
Calcednia (Cc. Br. 30).
calcitus = calcetus.
calci = calco.
calcis, genit. de calx 1 2.
calcitr, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Atirar para longe com violncia,
escoicear, dar coices (Pln. H. Nat. 30, 149). II
Sent. figurado: 2) Recalcitrar, resistir, mos-
trar-se recalcitrante (Cc. Cael. 36).
calcius, v. calcus.
calco, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Calcar com os ps, pisar, amassar
com os ps (Verg. G. 2, 243); (Varr. R. Rust.
1, 54, 2). Da: 2) Calcar aos ps, pisar (Sn.
Ep. 86, 7).
CALCULATOR 152 CALSCO

II Sent. figurado: 3) Espezinhar. pisar,
calcar aos ps, esmagar (T. Lv. 34, 2, 2).
calciltor, -ris, subs. m. Calculador, guarda-
livros (Marc. 10, 62, 4).
calclus, -i, subs. m. (dim. de calx 2). I Sent.
prprio 1) Calhau, pedra pequena, seixo (Cic.
De Or. 1, 261). II Da: 2)Bola para votar
(branca ou vermelha), voto (Ov. Met. 15, 44);
(Pln. Ep.
1, 2, 5). 3) Clculo (na bexiga) (Cc.
Div. 2, 143). 4) Peo (pedra de uma
espcie de jogo de xadrez) (Quint. 11,
2, 38). 5) Conta, clculo (T. Lv. 5,4,7).
calda, -ae, subs. f. gua quente (Sn. Ep.
77, 9).
caldarium, -i, subs. n. Estufa, caldeira (Sn. Ep.
86, 11).
calidrius (calidarius), -a, -um, adj. De estufa, de
gua quente, de caldeira (Pln. Ep. 5, 6, 26).
Caldius, -I, subs. pr. m. Cldio, nome dado por
gracejo ao imperador Tibrio Cludio, por
causa do costume que le tinha de se
embriagar (Suet. Tib. 42).
caldum, v. calidum.
1. caldus, -a, -um (calidus), adj. Quente; caldior
(Hor. St. 1, 3, 53) mais quente.
2. Caldus. -i, subs. pr. m. Caldo, sobrenome
romano (Cc. Inv. 2, 28).
Cale, -s, subs. pr. f. Cale, cidade da Glia (Sal.
frg. 3, 43).
Calednia, -ae, subs. pr. f. Calednia, nome dado
parte setentrional da ilha da Bretanha,
habitada pelos calednios, povo de costumes
rudes e primitivos (Tc. Agr. 10).
Caldoncus -a, -um, (caledonius, -a, -um), adj.
Calednico, da Calednia (Pln. 4, 102).
calefaci, -is. -re, -fc, -fctum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Aquecer, esquentar (Cc. Nat. 2,
151). II Sent. figurado: 2) Excitar, inflamar,
comunicar calor (pot.) (Verg. En. 12, 269). 3)
No dar descanso (Cc. Q. Fr. 3, 2, 1). Obs.:
Freqentes so as formas sincopadas: calface
(Cc. Fam. 16, 18 2); calfacias (Cc. Fam. 9,
16, 9); calfi-ciendum (Cc. Nat. 2, 151).
calefct, -s, -re, v. freq. tr. I Sent. prprio:
1) Aquecer muitas vezes, aquecer muito (Hor.
Ep. 2, 2, 169). II Sent. figurado: 2)
Esquentar com pancadas (Plaut. Cas. 400).

1. calefctus, -s, geralmente no abl, calefactu,
subs. m. Aco de esquentar (Sn. Nat. 4, 2,
27).
2. calefctus, -a, -um, part. pass. de calefaci.
calefci, perf. de calefaco.
calefi, -is, -fir, -fctus sum, v. intr.
(passiva de calefaco). Tornar-se quen.
te, aquecer-se (Cc. At. 2, 3, 3). calndae
(Kalndae), -rum, subs. f. pl
I Sent. prprio: 1) Calendas (o pri.
meiro dia do ms entre os romanos)
(Cc. At. 2, 2, 3). II Da: 2) Ms
(Marc. 10, 75, 7). 3) Note-se a expres
so: ad calendas Graecas (Suet. Aug.
87) para as calendas gregas, i., nun
ca, porque o ms grego no tinha ca
lendas. 4) Calendae Martiae (Hor. O. 3,
8, 1), as calendas de marco, i. , as fes
tas em honra de Juno, celebradas nesta
data pelas matronas romanas.
calendris, -e, adj. Relativo s calendas
(Macr. 1, 15, 18). calendrium
(Kalendrum), -i, subs. n.
Registro, livro de contas (Sn. Ben. 1,
2, 3). calens, -ntis, I Part. pres. de calo.
II Adj.: Sent. prprio: 1) Quente,
ardente (Cc. Nat. 2, 25). Em sent. fi-
gurado: 2) Ardente, inflamado (Sn. Ir.
2, 20, 2).
Calntum, -I, subs. pr. n. Calento, cidade da
Btica (Pln. H. Nat. 35, 171).
Calnum, -i, subs. pr. n. 1) Caleno ou Cales,
cidade da Campnia, numa regio frtil e rica
(Pln. H. Nat. 3, 63). 2) Propriedade de Ccero
perto de Gales (Cc. At. 8, 3, 7).
1. Calenus, -a, -um, adj. De Cales (Cia Fam. 9,
13, 3).
2. Calnus, -I, subs. pr. m. Caleno, nome
romano (Cc. Phil. 8, 13).
cal, -s, -re, cal, v. intr. I Sent. prprio:
1) Estar quente, ser quente, ter calor, estar
aquecido (Cc. Fin. 1', 30). II Sent.
figurado: 2) Estar sobre brasas, estar numa
situaco difcil, estar embaracado (Cc. At. 7,
20, 2). 3) Estar inflamado, inflamar-se, estar
excitado, arder (T. Lv. 25, 39, 9); (Cc. Br.
234). 4) Desejar ardentemente, estar
impaciente por (Prop. 4, 3, 62).
Cales, -ium, subs. pr. f. Cales, cidade da
Campnia, clebre pelos seus vinhos Cic
qualidade, hoje Calvi (Hor. O. 4, 12, 14).
calsc, -is, -re, v. incoat. intr. I Sent.
prprio: 1) Tornar-se quente, aquecer-se

ALETES 153 CALLICLA

(Cc. C. M. 57). II Sent. figurado: 2)
Aquecer-se (Ov. F. 6, 5). Caltes, -um (Calti,
-rum), subs. loc. m.
Caletos. povo da Glia, que ficava ao
norte do curso inferior do Sena (Cs.
B. Gal. 7, 75, 4). Caletrnus Ager, subs. pr.
m. Territrio
de Cletra, antiga cidade da Etrria (T. liv. 39,
55, 9).
calfaci forma sincopada de calefaco.
calfct forma sincopada de calefcto.
calfctus forma sincopada de cale-
fctns, -a, -um. calfctus, -s, subs. m. (sinc.
de cale-
fctus). Aco de esquentar (Pln. H.
Nat. 29, 48).
Calidae Aquae, subs. pr. f. Caldas, nome
de umas trmas na Zengitnia (T. Lv. 30. 24,
9). calidrium, calidrius, v. caldarium, cal-
darus. Calidinus, -a, -um, adj. De Caldio
(Cc.
Verr. 4, 43). cald, adv. Com ardor e da:
prontamente
(Plaut. Ep. 285). Calidus, -i, subs. pr. m.
Caldio, nome de
homem (Cc. Br. 274). Calidns, -um, subs.
loc. m. Calednios,
habitantes da Calednia (Tc. Agr. 25;.
caldona, -ae, v. Caledona, -ae. calidum, -,
subs. n. 1) Calor (Lucr. 3, 295). 2) Vinho
temperado com gua quente (Plaut. Cure.
293). calidus, -a, -um, adj. (caleo) I Sent.
prprio: 1) Quente, clido (Cc. Nat. 2, 23).
II Sent. figurado: 2) Ardente,
arrebatado, fogoso (Verg. G. 3, 119). 3)
Temerrio, precipitado (Cc. Of. 1, 82). 2.
Calidus, -i. subs. pr. m. Clido, nome romano (C.
Nep. At. 12, 4). calindrum, -I, subs. n. Touca de
senhora,
cabeleira postia (Hor. St. 1, 8, 48). calga,, ae,
subs. f. I Sant. prprio: 1) Cliga, sapato com
atacadores (usados, principalmente, pelos
soldados rasos romanos) (Cc. At. 2, 3, 1). II
Sent. figurado: 2) Profisso de soldado (Pln. H.
Nat. 7, 135).
1. caligtus, -I, subs. m. Soldado raso
(Suet. Aug. 25).
2. caligtus, -a, -um, adj. Que traz o cal
cado chamado cliga (Suet. Vit. 7).
clign = clig.
clisinsus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Sombrio, tenebroso, caliginoso (Cc. Tusc. 1,
43). II Sent. figurado: 2) Incerto, obscuro,
confuso (Hor. O. 3, 29, 30).
1. clig, -s, -re, -vi -atum, v. intr.
I Sent. prprio: 1) Estar enevoado,
estar escuro, estar cerrado, estar car
regado (Cc. Arat. 205); (Verg. En. 2,
606). II Sent. figurado: 2) Ter a vis
ta enevoada, no ver com clareza, ficar
cego (Q. Crc. 10, 7, 4).
2. clig, -nis, subs. f. I Sent. prprio
1) Fumo negro, nuvem ou nevoeiro cer
rado e negro, caligem (Verg. En. 12,
466). Da: 2) Escurido, cerraco, trevas
(Cic. Agr. 2, 44). II Sent. figurado
3) Ignorncia (trevas da inteligncia)
desgraa (= poca de revoltas, de de
sordens) (Cc. Plane. 96). 4) Vertigem
perturbao da vista (T. Lv. 26, 45, 3)
Caligla, -ae, subs. pr. m. Caio Calgula
imperador romano, sucessor de Tibrio assim
chamado por ter usado, quando crianca, uma
pequena cliga, nos acam pamentos
comandados por seu pai Ger mnico (Tc.
An. 1, 41).
Clist, v. Callsto.
caliturus, -a, -um, part. fut. de calo.
calix, -icis, subs. m. I Sent. prprio: 1) Copo,
vaso para beber (de forma redonda e sem asa),
clice (Cc. Pis. 67). Da: 2) Vaso (de qualquer
espcie), marmita, panela (Ov. F. 5, 509). II
Sent. figurado: 3) O contedo do vaso (Catul.
27, 2).
Callaecus, -a, -um, adj. Calaico, da Galcia
(Marc. 4, 39, 7).
Callaicus, -I, subs. pr. m. Calaico, sobrenome de
Jnio Bruto, vencedor dos ca-laicos (cf. Ov. F.
6, 461).
callanus, -a, -um, adj. De cr verde plido
(Marc. 14, 139).
call, -s, -re, callui, v. intr. e tr. I Sent.
prprio: Intr. 1) Ter calos, estar calejado (Pln.
H. Nat. 11, 211).
II Sent. figurado (intr. e tr.): 2) Es
tar calejado em um ofcio, ser versado
em alguma coisa, conhecer bem, saber
por experincia (Cc. Balb. 32).
Callas, -ae, subs. pr. m. Clias, nome de
homem (C. Nep. Cim. 1, 3). Callicinus, -i,
subs. pr. m. Calicino, colina
da Tesslia (T. Lv. 42, 58, 5). Callicrats, -Is,
subs. pr. m. Calcrates. 1)
Escultor da Lacedemnia (Pln. H. Nat.
7, 85). 2) Outros do mesmo nome (C.
Nep. Dion. 8, 1). Callicratids, -ae, subs. pr. m.
Calicrtidas,
general lacedemnio (Cc. Of. 1, 84). Callicla, -
ae, subs. pr. f. Calcula, montanha da
Campnia (hoje Cajanello)
(T. Lv. 22, 15, 3).

CALLIDAM 154 CALPURNIU
S

Callidm, -s, subs. pr. f. Caldame, nome grego
de mulher (Cc. Verr. 2, 89).
callid, adv. 1) Com habilidade, habilmente (Cc.
Verr. 1, 97); callidius (Cc. De Or. 2, 32) com
muita habilidade. 2) Com astcia,
astuciosamente, com ve-lhacaria (Cc. Verr. 1,
141).
callidits, -tis, subs. 1. 1) Habilidade, esperteza
(no bom e no mau sentido) (Cc. Part. 76).
Da: 2) Astcia, velha-caria (Cic. Of. 1, 63).
Cllidrmos, -i, subs. pr. m. Caldromo, nome do
cume do monte Eta (T. Lv. 36, 15, 10).
callidus, -a, -um, adj. 1) Hbil, esperto (no bom
e no mau sent.). Da: 2) Astuto, velhaco,
manhoso (Cc. Tusc. 1, 47); (Cc. Lae. 99).
Callifae, -rum, subs. pr. f. pl. Califas, cidade do
Smnio (T. Lv. 8, 25, 4).
Calligns, -is, subs. pr. m. Calgenes, nome de
um mdico (T. Lv. 40, 56, 11).
Callimchus, -I, subs. pr. m. Calmaco, poeta
elegaco, crtico e fillogo, nascido em Cirene
(Cc. Tusc. 1, 84).
Callinicum, -I, subs. pr. n. Calinico, cidade da
Mesopotmia (Eutr. 9, 24).
Callinus ou Callinus, -I, subs. pr. m. Ca-lino
poeta grego de feso, considerado inventor do
verso elegaco (T. Maur. 1722).
Callip, -s, subs. pr. f. Caliope. 1) A mais
augusta das nove musas, por vezes
considerada como esposa de Apoio (Hor. O. 3,
4, 2). 2) Musa da eloqncia e da poesia pica,
e da: musa em geral, poesia (Verg. En. 9,
523); (Ov. Trist. 2, 568).
Calliopa, -ae, subs. pr. f. O mesmo que o
precedente (Verg. Buc. 4, 57).
Callipeuc, -s, subs. pr. f. Calipeuce, des-
filadeiro da Tesslia (T. Lv. 44, 5, 11).
Calliph, -ntis, subs. pr. m. Califonte, nome de
um filsofo grego (Cc. Ac. 2, 131).
Callipia, -ae, subs. pr. f. Calpia, nome de uma
fonte do feso (Pln. H. Nat. 5, 115).
Callipids, -is, subs. pr. m. Calpides nome de
um ator grego (Cc. At. 13, 12, 3).
Calliplis, -is, subs. pr. f. Calpolis, nome de
diversas cidades, inclusive da Itlia e da Siclia
(T. Lv. 36, 30, 4); (Pln. H. Nat. 3, 100).
Callippus, -I, subs. pr. m. Calipo, general da
Macednia (T. Lv. 44, 28, 1).
Callipygis, -e, adj. Calipgio (que tem
formosas ndegas) (Hor. St. 1, 2, 94).
Callirh (ou Callire), -s, subs. pr. t
Calrroe, filha de Aquelau, e esposa de
Alcmeon (Ov. Met. 9, 414). callis, -is, subs.
m. I Sent. prprio:
1) Caminho de rebanhos, caminho fei.
to pelos animais (T. Lv. 22, 14, 8). II
Dai: 2) Atalho, caminho (T. Liv.
31, 42, 8). Callisthns, -is, subs. pr. m.
Calstenes
filsofo grego (Cc. Tusc. 3, 21). Callist, -
s, subs. pr. f. Calisto, uma
ninfa amada por Jpiter, que a trans
formou posteriormente na constelaco
da Ursa (Prop. 2, 28, 23). Callistrtus, -I,
subs. pr. m. alistrato,
orador ateniense (C. Nep. Epam. 6, 1).
Callistus, -i, subs. pr. m. Calisto, nome
de homem (Sn. Ep. 47, 9). Callithra, -
rum, subs. pr. f. Caliteros,
cidade da Tesslia (T. Lv. 32, 13, 11).
callsus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Caloso, que tem calos (Cels. 6, 3).
II Da: 2) Duro, espesso (Hor. St
2, 4, 14). calli, perf. de callo. callum, -i,
subs. n. I Sent. prprio:
1) Pele espessa e dura (dos animais e das
plantas) (Cc. Tusc. 5, 98). Da:
2) Calosidade, calo (Pln. H. Nat. 22, 25, 70).
3) Crosta dura (Pln. H. Nat 17, 33). II
Sent. figurado: 4) Insensi. bilidade,
endurecimento (Cc. Tusc. 2, 36).
cl, -nis, subs. m. Criado de baixa categoria,
criado de um soldado ou de exrcito,
bagageiro (Cs. B. Gal. 2, 24, 2).
1. calor, -ris, subs. m. I Sent. pr
prio: 1) Calor (Cc. Nat. 2, 27). 2) Fe
bre (Tib. 4, 11 2). II Sent. figurado
3) Impetuosidade, arrebatamento, cor
gem (Quint. 2, 15, 28). 4) Amor arden
te (Hor. O. 4, 9, 11).
2. Calor, -ris, subs. pr. m. Calor, rio c
Smnio (T. Lv. 24, 14, 2).
Calptus, -i, subs. pr. m. Clpeto Slvio, antigo
rei do Lcio (Ov. F. 4, 46).
Clpurninus, -a, -um, adj. De Calprnio,
calpumiano (T. Lv. 39, 31, 7).
1. Calpurnius, -a, -um, adj. Da famlia
Calprnia, ou de Calprnio (Cc. Mur, 46).
2. Calpurnius, -i, subs. pr. m. Calprnio, nome
de uma famlia romana (Cc. Br. 239).
CALTHA , 155 CAMNA
caltha (culta), -ae, subs. f. Cravo de de-
funto, rosa de ouro (Verg. Buc. 2, 50).
cali, perf. de calo.
calumna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Chicana, falsa acusaco, calnia
Cic. Verr. 2, 21); (Cc. Fam. 1, 4, 1).
Da, na lngua comum: 2) Falso pre-
texto, cabala, trapaca, embuste, intriga,
fraude, m (Cc. Fam. 1, 1, 1).
calumnitor-, -ris, subs. m. Sent. pr-
prio: 1) Chicaneiro (nos tribunais), rbula
litigioso (Her. 2, 14). 2) Da: O
que acusa alsamente, caluniador (Cc.
Verr. 1, 27).
calumnior, -uris, -ri, -tus sum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Acusar falsamen-
te, sem razo, caluniar (Cc. Fam. 9,
2, 31. Da: 2) Usar de trapacas em
juzo (Cc. Amer. 55). Obs.: Cons
tri-se com acus. e intransitivamente.
1 calva, -ae, subs. f. Crnio, caveira (T. Lv. 23,
24, 12).
2, Calva, -ae, subs. pr. m. Calva, nome ro-
mano (Cc. At. 15, 3, 1).
Calvna, -ae, subs. pr. m. Calvena, apelido do
calvo Matius, amigo de Csar (Cc. At. 14, 5,
1).
Calventus, -, subs. pr. m. Nome de famlia
romana (Cc. Pis. 53).
Calvna. -ae, subs. pr. f. Calvina, nome de
mulher (Juv. 3, 133).
1 Calvnus, -I, subs. pr. m. Calvino, nome de
famlia romana (Cs. B. Civ. 3, 34, 3).
2. Calvmis, -, subs. pr. m. Calvino, nome dos
Domcios, Vetrios, etc. (Cc. Br. 130).
calvits, -i, subs. f. Calvcie (Petr. 108, 1).
calvitium, -i, subs. n. = cavites (Cc. Tusc. 3,
62).
1 calvus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Calvo, sem cabelo (Plaut. Amph. 462). II
Sent. figurado: 2) Liso (Cat. Agr. 8, 2). 3)
Desguarnecido, desprovido (Marc. 12, 32,
20).
2. calvus, -I, subs. m. Calvo (Fedr. 5,
3, 1).
S. Calvus, -, subs. pr. m. Calvo, nome, em
particular de Licnio Calvo, poeta e orador
amigo de Catulo (Catul. 14, 2).
calx, calcis, subs. f. I Sent. prprio: D
Calcanhar (Cc. Sull. 71). Da: 2) P (do
homem ou dos animais) (Verg. En. 5, 324).
2. calx, caleis, subs. f. I Sent. prprio: D Cal,
pedra de cal (T. Lv. 21, 11,
8). II Sent. figurado: 2) Termo
da carreira (marcado, primitivamente,
com cal) (Cc. C. M. 83). Da: 3) Fim,
termo (Cc. Tusc. 1, 15). Calyb, -s, subs.
pr. f. Clibe, nome de
mulher (Verg. En. 7, 419). calybita, -ae, subs.
m. Habitante de uma
cabana (Verg. Cop. 25). Calycdnus, -i, subs.
pr. m. Calicadno, rio
e promontrio da Cilicia (T. Lv. 38,
38, 9). Calydn, -nis, subs. pr. f. Clidon,
antiga
cidade da Etlia (Cs. B. Civ. 3, 35, 1).
Calydnis, idis, subs. pr. f. A Calidnia,
i. , Dejanira (Ov. Met. 9, 112). Calydnus, -
a, -um, adj. Calidnio (Ov. Met. 8, 324).
Calymn, s (Calyna, -ae,) subs. pr. f.
Calimne, ilha do mar Egeu (Ov. Met.
8, 222).
Calyps, fls, subs. pr. f. Calipso, ninfa de
mitologia grega, de extraordinria beleza (Cc.
Of. 1, 113).
calyx, -ycis, subs. m. I Sent. prprio: 1) Clice
(das flores) o que envolve (as flores) (Pln.
H. Nat. 21, 25). II Da, o que contm a
semente ou o fruto: 2) Caroo, casca de fruta
(Pln. H. Nat. 15, 92). 3) Casca de vo (Pln.
H. Nat. 28, 19). 4) Concha do caramujo ou
casca da tartaruga (Pln. H. Nat.
9, 100).
Camalodunum (-ulodnum), -i, subs. pr. n.
Camaloduno, cidade da Britnia Romana (Tc.
An. 12, 32).
Camarina (-erina), -ae, subs. pr. f. Ca-marina,
cidade da costa SO da Siclia, atual Camarana
(Pln. H. Nat. 3, 89).
Camarnus, -a, -um, adj. De Camarina (Verg. En.
3, 701).
Camars, -tis, subs. pr. f. Camarte, cidade da
Etrria, na Itlia, chamada tambm Clusium,
atual Chiusi, na Toscana (T. Lv. 10, 25, 11).
CambniiMontes, subs. pr. m. Serras
Cambnias, cadeia de montanhas que separa a
Macednia da Tesslia (T. Lv. 42, 53, 6).
Camlla, -ae, subs. f. Gamela, tigela (Ov. F. 4,
779).
camlus, -i, subs. m. Camelo (T. Lv. 37, 40, 12).
Camna, -ae, subs. pr. f., e Camnae, -rum
(mais usado). I Sent. prprio: 1) Camenas,
ninfas de cantos profticos, mais tarde
identificadas com as Musas (Verg. Buc. 3, 59).
II Sent. figurado:
CAMRA 156 CANCLLI
2) Poesia, poema, canto (Hor. O. 1, 12, 39).
Obs.: Usado principalmente no pl.
camra (eamra), -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Teto abobadado, abbada, arco (Cic. Q. Fr.
3, 1, 1). Da: 2) Coberta de navio, navio com
cobertura em forma de arco (Tc. Hist. 3, 47).
camertus, -a, -um, part. pass. de camro.
Camr, -s, subs. pr. f. Cmere, cidade-zinha da
Itlia, perto de Sbaris (Ov. F. 3, 581).
Camera, -ae, subs. pr. f. Camria, antiga cidade
do Lcio, na Itlia (T. Lv. 1, 38, 4).
Camerina, v. Camarina.
Camerinum, -i, subs. pr. n. Camerino, cidade da
mbria nos limites do Piceno e atual Camerino
(Cic. At. 8, 12B, 2).
Camerinus, -i, subs. pr. m. Camerino. 1)
Sobrenome romano, dentro da gens.
Sulpcia (T. Liv. 3, 31, 8). 2) Nome que
designa a alta nobreza (Juv. 8, 38).
camr, -s, -re, v. tr. Construir em forma de
abbada (Pln. H. Nat. 10, 97).
Camers, -tis, adj. Camerte, de Camerino Cc.
Sull. 53).
Camrtes, -ium, subs. loc. m. pl. Camertes,
habitantes de Camerino (Cic. Bali. 47). Obs.:
No sg.: (Sal. C. Cat. 27, 1).
Camertinus, -a, -um, adj. De Camerino (Cic.
Balb. 46).
Camilla, -ae, subs. pr. f. Camila, rainha dos
Volscos, aliada de Turno (Verg. En. 7, 803).
Camillus, -i, subs. pr. m. I Sent. prprio: 1)
Camilo, sobrenome dos Frios. M. Furius
Camillus, clebre ditador que salvou Roma dos
gauleses (T. Lv. 5, 19, 2) II Sent. figurado:
Camilli, rum as pessoas como Camilo
(Cc. Sest. 143).
caminus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Forno,
forja (Ov. Met. 7, 106). II Da: 2) Fogo (de
chamin), fogo (Hor. Ep. 1, 11, 19). III
Sent. figurado: 3) Lar, lareira da chamin (Cc.
Fam. 7, 10, 2). Sent. potico: 4) Forja (de
Vulcano) (Verg. En. 3, 580).
Camirus (Camiros), -i, subs. pr. m. Cami-ro, filho
de Hrcules, que deu o nome a uma cidade da
ilha de Rodes (Cc. Nat. 3, 54).
Camisrs, -is, subs. pr. m. Camsares, nome de
um strapa persa (C. Nep. Dat. 1).
Camoena, v. Camna.
Campni, -rum, subs. m. Habitantes de
Campnia (Cc. Agr. 2, 94).
Campnia, -ae, subs. pr. f. Campnia, re gio da
Itlia Meridional, na costa do mar Tirreno
(T. Lv. 2, 52, 1).
Campnus (Campnicus), -a, -um, adj, Da
Campnia (Cc. Agr. 1, 20); (Hor. St. 1, 5,
62); (Hor. St. 1, 5, 45).
campster (campstris), -tris, -tre, adj I
Sent. prprio: 1) Da plancie, da campina
(Hor. O. 3, 24, 9). Da: 2) Re lativo ao campo
de Marte, do campo de Marte (onde se
realizavam exerccios fsicos, os comcios,
as eleies, etc). Donde: 3) Comcios,
eleies (T. Lv. 7, 1, 2). Obs.: O nom. m.
campstris muito raro (Col. 3, 13, 8).
campestria, -ium, subs. n. pl. Plancies, lugares
planos (Tc. Germ. 43).
Campni, -rum, subs. loc. m. Camponos, povo
da Aquitnia (Pln. H. Nat. 4, 108).
campsa, v. capsa.
campus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Plancie, terreno plano: erat ex oppi-do
despectus in campum (Cs. B. Gal. 7, 79, 3)
havia da cidade uma vista para a,plancie.
Da: 2) Campina cultivada, campo (Verg. Buc.
4, 28). 3) Campo para exerccios ou campo de
batalha (Tc. Hist. 2, 70). 4) Campo de Marte,
exerccios no Campo de Marte (e como a se
realizavam os comcios): comcios, eleies
(Cc. De Or. 3, 167). II Sent. figurado: 5)
Superfcie do mar, o mar (Verg. G. 3, 198), ou
do cu. o cu (Ov. Met. 6, 694). 6) Campo
livre (carreira, teatro) (Cc. Phil. 14, 17).
Camulodnum, v. Camalodnum.
camur (eamrus), -a, -um, adj. Recurvado para
dentro (falando dos chifres dos bois) (Verg.
G. 3, 55).
Cana, -ae, subs. pr. f. Cana, nome de mulher
(Cc. At. 13, 41, 1).
Canc, -s, subs. pr. f. Cnace, filha de olo
(Ov. Her. 11).
Canchus, -i, subs. pr. m. Cnaco, nome de dois
artistas de Sicione (Cc. Br. 70).
:

Canae, -rum, subs. pr. f. Canas, cidade e
promontrio da Elida (T. Lv. 36, 45, 8).
canlis, -is, subs. m. 1) Fosso, canal, tubo, cano,
aqueduto (Verg. G. 3, 330). 2) Veio (de uma
mina) (Pln. H. Nat. 33, 69).
Canastraeum, -i, subs. pr. n. Canastrcu,
promontrio da Macednia (T. Lv. 31, 45,
16).
cancllus, -i, subs. m. (geralmente no pl.:
canclli, -rum) I Sent. prprio: 1) 1)
Grades, balaustrada (Cc. Sest. 124).
CNCER
157 CANIDIUS

II __ Sent. figurado: 2) Limites, bar
reira (Cic. Quinct. 36).
cncer, cancr (ou cancris) subs. m.
j __ Sent. prprio: 1) Caranguejo, la-
gostim (Pln. H. Nat. 9, 97). II Sent.
diversos: 2) Cncer (constelaco) (Cic. Arat.
263). Sent. pot: 3) O Sul (Ov. Met. 4, 625).
4) Calor violento (Ov. Met. 10, 127).
Candva, -ae, subs. pr. f. Candvia, provncia
da Macednia (Cic. At. 3, 7, 3).
candela, -ae, subs. f. 1) Crio, candeia (Pln. H.
Nat. 16, 178). 2) Corda encerada (T. Lv. 40,
29, 6).
candlbrum, -I, subs. n. Candelabro (Cc. Verr.
4, 64).
candlbrus, -I, v. candlbrum (Petr. 75, 10).
candens, -ntis. I Part. pres. de cando. II
Adj.: 1) Sent. prprio: ardente, candente, em
brasa (Cc. Of. 2, 25). 2) Da: branco brilhante,
tornado branco pelo calor (Lucr. 1, 258). 3) O
Sol (Lucr. 6, 1197). 4) A lua (Cc. Rep. 1, 23).
cand, -s, -re, candi (sem supino), v. intr. I
Sent. prprio: 1) Estar inflamado, queimar
(Ov. Met. 1, 120). II Sent. figurado: 2) Brilhar
de bran-cura, ser de uma brancura brilhante, ser
branco como a neve (Catul. 64, 45). candsc, -
is, -re, -dl, v. incoat. intr. I Sent. prprio:
1) Fazer-se em brasa, inflamar-se (Lucr. 1,
490); (Ov. Met. 2, 230). II Da: 2) Tornar-se
branco brilhante, embranquecer (Ov. Met. 6,
49).
candidta, -ae, subs. f. A que aspira a um
cargo (ao sacerdcio) (Quint. Decl.
252).
candidtrius, -a, -um, adj. Relativo
candidatura (Cc. At. 1, 1, 2). candidtus, -i,
subs. m. I Sent. prprio:
1) Candidato, vestido com uma toga branca
(Cc. At. 4, 15, 7). II Sent. figurado: 2) O que
pretende alguma coisa, aspirante (Quint. 6, pref.
13); I (Pln. Pan. 63).
candid, adv. I Sent. prprio: 1) De cr branca
(Plaut. Cas. 767). II Sent. I figurado: 2)
Cndidamente, de boa f; simplesmente (Quint.
12, 11, 8). candidlus, -a, -ura, adj. (dim. de
candi- dus). Branco brilhante, branquinho (Cc.
Tusc. 5, 46).
candidum, -i, subs. n. Cr branca (Ov.
Met. 11, 314).
candidus, -a, -um. adj. I Sent. prprio: 1)
Branco brilhante, vestido de branco (Tib. 2, 1,
16). Da: 2) Brilhante, resplandecente,
ofuscante (pela brancura de neve: lrio,
cegonha, barba, cabelos, roupa, etc.) (Hor. O.
1, 9, 1). 3) Claro, radioso (Verg. En. 5, 571). II
Sent. figurado: 4) Feliz, favorvel (Tib. 1,
7, 64). 5) Sincero, franco, lmpido (Hor. Ep. 1,
4, 1).
candor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Brancura brilhante, alvura (Cc. Nat. 2, 40).
Da: 2) Brilho, esplendor, beleza (Cc. Cael.
36). II Sent. figurado: 3) Clareza, limpidez;
candura, pureza (Quint. 10, 1, 101); (Pln. Pan.
84).
candi, perf. de cando e candsco.
1. cnens, -ntis, part. e adj. (cano) Branco,
esbranquicado, meio grisalho (Verg. En. 10,
192).
2. Canens, -ntis, subs. pr. f. Epteto de uma
ninfa do Lcio, personificaco do Canto,
esposa de Pico (Ov. Met. 14, 333).
cno, -s, -re, cani, v. intr. (raro e pot.): 1)
Estar branco, branquejar. Da: 2) Ter os
cabelos brancos, enca-necer (Verg. En. 5, 416).
Canphros, -, subs. f. (pl. Canphrae)
Canfora, mulher que leva uma cesta cabeca,
esttua de mulher com uma cesta cabeca
(Cc. Verr. 4, 5).
canrit = cecinrit.
cnsc, -is, -re, cani, v. incoat. intr. I) Sent.
prprio: 1) Tornar-se branco, embranquecer
(Ov. F. 3, 880). II Sent. figurado: 2)
Envelhecer (sent. fsico e moral) (Cc. Leg.
1, 2).
Cangi, -rum, subs. loc. m. Cangos, povo da
Bretanha, no pas de Gales (Tc. An. 12, 32).
cn, -rum, subs. m. pl. Cs, cabelos brancos,
velhice (Cc. C. M. 62).
canicla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cadela pequena (Pln. H. Nat. 32, 79). Da: 2)
Cancula (constelaco) (Hor. O. 3, 13, 9). 3)
Nome de um peixe (co marinho) (Pln. H.
Nat. 9, 151). II Sent. figurado: 4) Mulher
rabu-jenta, arengueira (Plaut. Cure. 598). 5)
Lance de co, lance infeliz no jogo de dados
(Prs. 3, 49).
Cnida, -ae, subs. pr. f. Candia, nome de uma
feiticeira (Hor. Epo. 3, 8).
Cnidius, -I, subs. pr. m. Candio, nome de
homem (Cc. Fam. 10, 21, 4).
CANININUS 158 CANTICUM
Canininus, -a, -um, adj. De Caninio (Cc. Fam.
1, 7, 3).
Caninhis, -I, subs. pr. m. Caninio, nome romano.
1) Caninius Rebilus, lugar-te-nente de Csar
nas Glias (Cc. At. 12, 37, 4). 2) Caninius
Gallus, acusador de Antnio, mais tarde seu
genro (Cic. Fam. 1, 2, 1).
caninus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Canino, de co (Varr. R. Rust. 2, 7, 3). II
Sent. figurado: 2) Agressivo, mordaz (Quint.
12, 9, 9). 3) Canina litera (Prs. 1, 109) a letra
r (cuja pronncia lembra o rosnar do co).
canis (canes), -is, subs. m. e f. I Sent. prprio:
1) Co, cadela (Cc. Verr. 4, 31). II Sent.
figurado: 2) Co (termo de injria) (Hor. Epo.
6, 1). 3) Agente de polcia (Cc. Verr. 4, 40).
III Sent. diversos: 4) Cancula (constelaco)
(Hor. St. 1, 7, 26).
cnisc, v. cansco.
canistra, -rum, subs n. pl. Cesto (de junco ou
cana), acafate (Cc. At. 5, 1, 13).
cnitia, -ae, subs. f. = canities (Pln. H. Nat. 31,
91).
cnits, -i, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Brancura (Ov. F. 6, 134). n Da 2) Brancura
dos cabelos e da barba, cs, velhice (Verg.
En. 10, 549).
Cnius, -, subs, pr. m. Cnio, nome de homem
(Cc. Of. 3, 58).
1. canna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cana, junco, (planta) (Ov. Met. 8, 337). II
Objeto feito de cana: 2) Flauta pastoril (Ov.
Met. 2, 682).
2. Canna, -ae, subs. pr. m. Cana, rio vizinho de
Canas, na Aplia (T. Lv. 25, 12, 4).
Cannae, -rum, subs. pr. f. Canas, aldeia da
Aplia, clebre pela vitria de Anbal sobre os
romanos, em 216, a.C. (Cc. Tusc. 1, 89).
Cannnsis, -e, adj. De Canas (Cc Br. 12).
Canneneftes, v. Cannineftes.
Canninfas, -tis, subs. pr. m. Caninefate (Tc.
An. 11, 18).
Cannineftes, -tum, subs. m. Caninefates, povo
da Germnia (Tc. Hist. 4, 15).
cano, -is, -re, cecini, cantum, v. intr. e tr. Intr.: I
Sent. prprio: 1) Cantar (falando de
pessoas): canere ad tibicinem (Cc. Tusc. 1, 3)
cantar com acompanhamento de flauta. 2)
Tratando-se de animais (Cic. Div. 1, 12). 3)
Tratando-se de instrumentos: tubae cornea-que
cecinerunt (T. Lv. 30, 33, 12)
cantaram as trombetas e clarins. Usado
transitivamente: II Sent. prprio: 4) Cantar
(Cc. De Or. 2, 352). Da: 5) Celebrar em
verso, celebrar (Cc. Tusc. 4, 3). Na lngua
religiosa: 6) Predizer, profetizar, anunciar
(Cc. Cat. 3, 18); (Verg. En. 5, 113). Em-
pregos especiais: 7) Dar sinal, produzir um
som (com instrumento), tocar (um
instrumento) (Cc. Verr. 1, 53, 8) Ressoar,
retumbar (Ov. Met. 1, 340). 9) Tocar um
instrumento (Cc. Tusc. 1, 4).
cann, -nis, subs. m. Regra, medida, c-none
(Pln. H. Nat. 34, 55).
Canoptae, -rum, subs. loc. m. Canopitas
habitantes de Canopo (Cc. seg. Quint. 1, 5,
13).
Canpus (Canpos), -I, subs. pr. m. 1) Canopo,
cidade do Baixo Egito, na costa mediterrnea
(Tc. An. 2, 60). 2) Uso potico: Baixo Egito,
Egito (Prop. 3, 11, 39).
canor, -ris, subs. m. Som, som melodioso,
canto, melodia (Verg. G. 4, 71).
canrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Canoro, que canta (Verg. G. 2, 328). II
Sent. figurado: 2) Sonoro, melodioso,
harmonioso (Cc. Br. 234).
Cantber, -bri, subs. loc. m. Cntabro (Hor. O.
2, 6, 2).
Cantbri, -rum, subs. loc. m. Cntabros, povo
da Hispnia Tarraconense (Cs. B. Gal. 3,
26, 6).
Cantabria, -ae, subs. pr. f. Cantbria, pais dos
Cntabros (Pln. H. Nat. 34, 148).
Cantabricus, -a, -um, adj. Cantbrico, da
Cantbria (Hor. Ep. 1, 18,55).
cantmen, -inis, subs. n. Encanto, encantamento
(Prop. 4, 4, 51).
canttor, -ris, subs. m. Cantor, msico (Marc.
13, 77).
canttus, -a, -um, part. pass. de canto.
cantrius (cantherius), -i, subs. m. Cavalo
castrado (em geral) (Cc. Nat. 3, 11).
canthris, -idis, subs. f. 1) Cantrida (inseto
venenoso) (Cc. Tusc. 5, 117). 2) Gorgulho
(Pln. H. Nat. 18, 152).
1. canthrus, -, subs. m. Taca ou copo de duas
asas, cntaro (Verg. Buc. 6,17).
2. Canthrus, -i, subs. pr. m. Cntaro, nome de
homem (Plin. H. Nat. 34, 85).
canthus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Arco
de ferro em volta da roda de uma carruagem
(Quint. 1, 5, 88). II Da: 2) Roda (Prs. 5,
71).
canticum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Canto, canco (Sn. Ep. 114, 1). II
CANTILENA 159 CAPENTES

Da, no teatro: 2) Cntico (parte cantada com
acompanhamento de flauta por um cantor, de
p, ao lado do msico, enquanto que outro
ator fazia a mmica) (T. Lv. 7, 2). 3)
Recitativo (Cc. Or. 57).
cantilna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1
Canto, canco, cantilna, estribilho (Ter.
Phorm. 495); (Cc. At. 1, 19, 8). II Sent.
figurado: 2) Ninharia, bagatela, tagarelice
(Brut. Fam. 11, 20, 2).
Cantilus, -, subs. pr. m. Cantlio, secretrio de
um pontfice acoitado at morrer (T. Lv. 22,
57, 3).
canti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Canto, canco (Plaut. Bac. 38). II Da: 2)
Feitiaria, encantamento (Cc. Br. 217).
cantit, -s, -re, -vi, -atum v. freq. iterat. tr.
Cantar muitas vezes, freqentemente (Cc. Br.
75).
Cantum, -I, subs. pr. Cntio. parte da Britnia
Romana, hoje a regio de Kent (Cs. B. Gal.
5, 13, 1).
cantiuncla, -ae, subs. f. Pequena canco,
canconeta (Cc. Fin. 5, 49).
canto, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. e intr. (freq. de
cano com valor intensivo). Intr.: I Sent.
prprio: 1) Cantar
(tratando-se de pessoas e animais) (Cc. Cat. 2,
23). Tr. II Da: 2) Celebrar em verso,
celebrar (Hor. O. 3, 28, 9). 3) Declamar,
recitar (Hor. St. 1, 10, 19). 4) Cantar em
verso, expor em verso (Hor. O. 3, 1, 4). III
Empregos especiais: 5) Ressoar, tocar (um
instrumento): cantabat tibia ludis (Ov. F. 6,
659) ressoava a flauta para os jogos. 6)
Praticar cerimnias mgicas, encantar (Verg.
Buc. 8, 72).
Cantor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Cantor, msico (Hor. St. 1, 3, 1). Da: 2)
Ator, cmico (Hor. A. Pot. 155). II Sent.
figurado: 3) O que repete constantemente, o
que repisa (Cc. De Or. 1, 236). 4) Panegirista
(Cc. Tusc. 3, 45).
1 cantus, -fls, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Canto (das aves ou das pessoas) (Cc. Cael.
35). Da: 2) Som (de um instrumento) (Cc.
Mur. 22). II Sen. figurado: 3) Poesia,
verso, poema (V. Mx. 3, 2, 22). 4) Feiticaria,
encantamento (Ov. Met. 7, 195).
2._ cantus, -i, subs. m. v. canthus.
cnui, perf. de cano e cansco.
1. Canulius, -a, -um, adj. De Canuleio referente
a Canuleio (Cc. Rep. 2, 63).
2. Canulius, -, subs. pr. m. Canuleio, tribuno
popular (T. Lv. 4, 1, 1).
cnus, -a, -um, adj. I Sent. prprio 1) Branco,
branco prateado (Hor. O. 1,
4, 4). 2) Branco (referindo-se aos cabe
los, barba, penugem ou plumagem)
(Hor. O. 2, 11, 15); (Marc. 4, 36); (Ov.
Met. 2, 373). II Da, em sent. figura
do: 3) Velho, antigo, venerando (Verg.
En. 1,292). 4) Aplica-se especialmente
para caracterizar a velhice (Catul.
108, 1).
Cnus (Kan-), -I, subs. pr. m. Cano, nome
romano (Cc. At. 13, 31, 4).
Canusni, -rum, subs. loc. m. pl. Canusi-nos,
habitantes de Cansio (Hor. St. 1, 10,30).
Canusinus, -a, -um, adj. Canusino, de Cansio
(Cc. At. 1, 13,1).
Canusium, -I, subs. pr. n. Cansio, cidade da
Aplia, hoje Canossa (Cc. At. 8, 1).
capacitas, -ttis, subs. f. 1) Capacidade,
possibilidade de conter alguma coisa. 2)
Receptculo (Cc. Tusc. 1, 61).
Capaneus, -i ou -os, subs. pr. m. Capa-neu,
homem violento, de altura gigantesca, um dos
prncipes de Argos, que marcharam contra
Tebas na expedico dos Sete Chefes (Ov. Met.
9, 404).
Capaneius (Capaneus), -a, -um, adj. De Capaneu
(Estc. Theb. 12, 545).
capax, -cis, adj. I Sent. prprio: 1) Que pode
conter, que contm, que tem capacidade,
espaoso, amplo (Hor. Epo. 9, 33). II Sent.
figurado: 2) Capaz, digno, idneo (Tc. Hist.
1, 49). 3) Insacivel, vido (Cc. Or. 104).
capd, -inis, subs. f. v. capis.
capduncula, -ae, subs. f. Pequeno vaso de uma
s asa, usado nos sacrifcios (Cc. Nat. 3, 43).
1. caplla, -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Cabrita, cabra (Verg. Buc. 7, 3).
II Sent. fiugrado: 2) Prenuncio de
estao chuvosa com o aparecimento da
estrela Cabra (Ov. F. 5, 113).
2. Caplla, -ae, subs. pr. m. Capela. 1)
Nome de um poeta do sculo de Augus
to (Ov. P. 4, 16, 36). 2) Sobrenome de
um Statilius (Suet. Vesp. 3).
Capellinus, -a, -um, adj. Capeliano, relativo a
um Capela (Marc. 11, 31, 17).
Capna, -ae, subs. pr. f. Capena, cidade da Itlia,
na Etrria, margem direita do Tibre (T. Lv.
22, 1, 10).
Capnas, -tis, adj. De Capena (T. I.Iv.
5, 16, 2); (Cc. Flac. 71).
Capentes, -um, subs. loc. m. Os nabitan-
CAPENUS 160 CAPITLINUS
tes de Capena, os capenates (T. Lv. 26 11,
9).
Capnus, -a, -um, adj. De Capena (Verg. En. 7,
697): porta Capena (Cic. Tusc. 1, 13) a porta
Capena (situada ao sul de Roma, na Via
pia).
caper-, -pri, subs. m. I Sent. prprio: 1) Bode
(Verg. Buc. 7, 7). II Sent. figurado: 2) Mau
cheiro das axilas (Catul. 69, 6). Em
astronomia: 3) A constelaco do Capricrnio
(Manil. 2, 178).
capss, -is, -re, -sivi, -stum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Procurar apanhar, procurar
alcanar, procurar tomar (Verg. En. 4, 346). II
Da: 2) Tomar, agarrar, apanhar (Verg. En.
3, 234). 3) Empreender (sent. fsico e moral)
(Cc. Of. 1, 71). 4) Emprego especial: se
capessere (are), dirigir-se para, ir, partir para
(Plaut. Amph. 262). Obs.: Constri-se,
geralmente, com acus. Formas contratas:
capessisse (T. Lv. 10, 5, 4): capessisset (Tc.
An. 13, 25).
Capetus, -i, subs. pr. m. Cpeto Slvio, rei de
Alba (T. Lv. 1, 3, 8).
1. Caphreus, -a, -um, adj. De Cafaru (Ov.
Trist. 5, 7, 36).
2. Caphreus, -a, -um, adj. O mesmo que o
precedente (Prop. 3, 7, 39).
3. Caphreus (Caphreus), -i, ou -os, subs. pr.
m. Cafaru, promontrio da Eubia (Verg. En.
11, 260).
Caphris, -idis, adj. De Cafaru (Sn. Herc. Oet.
805).
capilltus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Que tem cabelos, de cabelos compridos (Cc.
Agr. 2, 59). II Da: 2) Fino como cabelo
(Pln. H. Nat. 19, 98).
capillus, -, subs. m. I Sent. prprio:
1) Cabelo (sing. coletivo) (Cs. B. Gal.
5, 14, 3); plural: (Cc. Pis. 25). II
Da: 2) Plo da barba (Suet. Ner.
1). 3) Plo dos animais (Col. 9, 10, 1).
cap, -is, -re, cp, captum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Apanhar, tomar nas mos, agarrar
(com idia accessria de conter): cape saxa
nianti (Verg. G. 3, 420) toma nas mos as
pedras. Da:
2) Conter (sent. prprio e figurado)
(Cc. Phil 2, 16). II Sent. figurado: 3)
Conter, conceber, compreender (Cc.
Mil. 87). 4) Ser capaz de (Sen. Ep. 47,
2). 5) Aprisionar, fazer prisioneiro (Cic
Verr. 5, 72). 6) Tomar, apoderar-se, to
mar forca, ocupar (Cs. B. Civ. 3, 59,
2). 7) Adquirir, obter: ...consulatum
(Cc. Pis. 3) obter o consulado. 8)
Ocupar (Cs. B. Gal. 7, 62, 8). 9) Esco
lher, receber, alcancar (Cs. B. Gal.
5, 9, 1). Na lngua jurdica: 10) Receber (por
testamento, doaco ou legado), possuir (Cc.
At. 1, 20, 7). 11) Seduzir, cativar, enganar
(Cc. Tusc. 5, 31). 12) Passivo: Estar doente,
padecer, sofrer, suportar (Cc. Ac. 2, 66). Da:
13) Estar privado (da utilizaco de um rgo)
(Cc. Tusc. 5, 117). 14) Tomar, retomar,
perceber (sent. fig.) (Cc. Phil. 3, 29); (Cs. B.
Gal. 7, 26, 3). Obs.: Formas arcaicas: capso =
cepero (Plaut. Bac. 712); capsit = ceperit
(Plaut. Ps. 1022); capsimus = cepe-rimus
(Plaut. Rud. 304).
capis, -idis, subs. f. Vaso ou taa de uma s asa,
usado nos sacrificios (T. Lv. 10, 7, 10).
capiss = capsso.
capistr, -s, -re, -atum, v. tr. Pr o cabresto
em, aaimar (Ov. Her. 2, 80).
capistrum, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Mordaa (Verg. G. 3, 188). II Sent.
figurado: 2) Cabresto (referindo--se a-
casamento): maritale capistrum (Juv. 6, 43)
o cabresto conjugai.
capital, -lis, subs. n. I Sent. prprio:
1) Veu que as sacerdotisas trazem na cabeca
(nos sacrificios) (Varr. L. Lat. 5, 130). II
Termo de jurisprudncia:
2) Crime capital, crime que se expia com a
pena de morte (Cc. Leg. 3, 6). Impess.: 3)
Capital est... (mais oraco infinitiva) crime
capital... (T. Lv. 24, 37, 9). Obs.: H uma
forma de nom. capitale (Tc. Agr. 2).
capitlis, -e, adj. I Sent. prprio: 1) Da
cabeca, capital (Cc. Verr. 2, 68). Da, na
lngua do Direito: 2) Relativo pena de
morte, que determina a morte (natural ou
apenas a morte civil) (T. Lv. 6, 4, 5). II
Sent. figurado:
3) Mortal, fatal, funesto (Cc. Cat. 2,
3). 4) Principal, de primeira ordem
(Cc. Q. Fr. 2, 11, 4).
capitliter, adv. Com perigo de vida, mor-
talmente, de pena capital (Pln. Ep. 1, 5, 4).
Capitinus, -a, -um, adj. De Capcio (Cc. Verr.
3, 103).
Capitium, -i, subs. pr. n. Capcio, cidade da
Siclia (Cc. Verr. 3, 103).
capito, -nis, subs. m. Sent. prprio: 1) O que
tem cabeca grande (Cc. Nat. 1, 80). 2)
Epteto dado aos parasitas (Plaut. Prs. 60).
Capitlini, -rum, subs. m. pl. Sacerdotes
capitolinos, encarregados da celebrao dos
jogos capitolinos (Cc. Quinct. 2,5,2).
1. Capitlinus, -a, -um, adj. Capitolino, do
CAPITLINUS 161 CAPTIS
Capitlio (Cic. Verr. 4, 66); (T. Lv. 5, 50, 4).
Capitlinus, -I, subs. pr. m. Capitolino,
sobrenome romano aplicvel a vrias pessoas
especialmente M. Mnlio Capi tolino, que
salvou o Capitlio (T. Lv.
3, 12, 2).
Capitlium, -I, subs. pr. n. Capitlio, uma das
sete colinas da Roma republicana entre o
Quirinal e o Tibre (Cc. Verr.
4, 129).
Capitultim, adv. Sumariamente (C. Nep.
Cat. 3, 4). capitlum, -i, subs. n. I Sent.
prprio:
1) Cabeca pequena, cabeca (Plaut. Cure
293). II Sent. figurado: 2) Pessoa,
individuo (Plaut. As. 496). Cappadcs, -um,
subs. loc. m. pl. Os ca-
padcios, habitantes da Capadcia (Hor.
Ep. 1, 6, 39).
cappadocia, -ae, subs. pr. f. Capadcia
regio do centro da sia Menor (Cc.
Agr. 2, 55).
Cappdox, -cis, I Subs. pr. m. Cap-Idoce,
rio da sia, que deu nome Ca-padcia (Pln.
H. Nat. 5, 9). II Adj.:
da Capadcia (Cc. Sen. 14). fera, -ae, subs. f. I
Sent. prprio: 1) Cabra (Cc. Lae. 62). Da:
2) Capricrnio (constelaco) (Hor. O. 3, 7, 6).
II Por anologia; 3) Catinga, mau cheiro das
axilas (Hor. Ep. 1, 5, 29). Caprae Palus, subs.
pr. O Pntano da .Cabra, situado, durante a
poca real, no centro do Campo de Marte (T.
Lv. 1, 16, 1).
Capra, -ae, subs. f. 1) Cabra montes (Hor, O.
3, 15, 12). 2) Em expresso .proverbial:
jungere capreas lupis (Hor. 0. 1, 33, 8) cruzar
as cabras com os
lobos (quando se quer fazer referncia
a uma coisa impossvel). caprae, -rum, subs.
pr. f. pl. Capri, ilho-
ta do mar Tirreno, muito escarpada, onde
Tibrio mandou construir um palcio (Tc. An.
4,67). cappregnus, -a, -um, adj. Da raca das
cabras (Plaut. Ep. 18). caprelus (caprilus),
-I, subs. m. I
Sent. prprio: 1) Cabrito montes (Verg. Buc.
2,41). Da: 2) Enxada de dois den-tes,
lembrando os chifres do cabrito
montes (Col. 11, 3, 46). II Sent. figu-rado:
3) Caibro, suporte (Cs. B. Civ. [2, 10, 3).
capricrnus, -I subs. pr. m. O Capricrnio,
Signo do Zodaco (Cc. Arat. 91). caprificus, -
I, subs. f. Figueira brava (Hor.
Epo. 5, 17).
caprignus, -a, -um, adj. Caprgeno, nascido de
uma cabra (Verg. En. 3, 221).
caprimlgus, -i, subs. m. Cabreiro, o que
ordenha as cabras (Catul. 22, 10).
Caprinus, -i, subs. pr. m. O Caprneo, apelido
dado a Tibrio, por no deixar a ilha de Capri
(Suet. Tib. 43).
caprinus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Caprino, de cabra (Cc. Nat. 1, 82). II Na
expresso: de lana caprina (Hor. Ep. 1, 18, 15)
"ninharia, bagatela".
caprilus, v. caprelus.
caprips, -pdis, adj. Que tem ps de cabra,
caprpede (Hor. O. 2, 19, 4).
Caprius, -I, subs. pr. m. Cprio, nome de
homem (Hor. St. 1, 4, 66).
1. capsa, -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Caixa de madeira, funda e de forma
circular, que serve para conter e trans
portar livros (os papiros) (Hor. St.
1, 4, 22). II Da: 2) Caixa para con
servar frutas (Marc. 11, 8).
2. Capsa, -ae, subs. pr. f. Capsa, cidade da
Numdia (Sal. B. Jug. 89,4).
capsrus, -I, subs. m. Escravo encarregado de
levar a capsa de seu senhor, ou os livros dos
meninos que vo escola (Suet. Ner. 36).
Capsnss, -ium, ou Capsentni, -rum. subs.
loc. m. pl. Capsenses, habitantes de Capsa
(Sal. B. Jug. 89, 6).
capsim = ceperim, perf. subj. de capio.
capsis, -it = ceperis, -it, fut. perf. de capio (Plaut.
Ps. 1022).
caps = cepro, fut. perf. de capio.
cpsula, -ae, subs. f. Caixinha, cofrezinho
(Catul. 68, 36).
Capta, -ae, subs. pr. f. Capta, sobrenome de
Minerva (Ov. F. 3, 837).
captti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Aco de apanhar, captaco (Pln. H. Nat.
20,160). II Da: 2) Aco de sur-peender,
procurar (Cc. Part. 81).
capttor, -ris, subs. m. I Sent. prprio:
I) Captador, o que procura ou anda
caca de alguma coisa (T. Lv. 3, 33, 7).
II) Da: 2) O que anda caca de he
ranca, cacador de heranca (Hor. St.
2, 5, 57).
capttus, -a, -um, part. pass. de capto.
capti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1) Aco
de tomar posse de alguma coisa, agarrar (A.
Gl. 7, 10, 3). Da: 2) Cilada, armadilha,
engano (Cc. Quinct. 53). II Sent. figurado:
3) Sutileza, sofisma (Cic. Div. 2, 41).
captis, adv. Capciosamente, de modo
capcioso (Cc. Ac. 2, 94).
CAPTIOSUS 162
CARBASUS

captisus, -a, -um, ad]. 1) Capcioso, enganador
(Cc. Com. 29). 2) Sofistico, de sofisma (Cc.
Com 52). 3) Captisa, -rum (Cc. Fin. 1, 22):
sofismas.
captiuncla, -ae, subs. f. Sutileza, astcia (Cic.
At. 15, 7).
captiva, -ae, subs. f. Cativa, escrava (Eutr. 1, 7).
captivts, -tis, subs. f. 1) Cativeiro, escravido
(Tc. An. 12, 51). 2) Conjunto dos
prisioneiros (Tc. An. 11, 23).
1 captivus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Prisioneiro, cativo (falando dos homens e dos
animais) (Cc. Verr. 5, 69). II Sent.
figurado: 2) Cativo (do amor) (Ov. Am. 1, 2,
30). III Sent. potico: 3) De prisioneiro
(Verg. En. 10, 520).
2. captivus, -I, subs. m. Prisioneiro, prisioneiro
de guerra. (Cc. Fam. 5, 11).
capto, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. freq. (iterat. de
capo). I Sent. prprio: 1) Procurar apanhar,
fazer por tomar: laqueis captare feras (Verg. G.
1, 139) procurar apanhar as feras com lacos
II Sent. figurado: 2) Apanhar, tomar: frigus
captabis opacum (Verg. Buc. 1, 52) tomaras o
fresco e a sombra. 3) Cobicar, ambicionar,
procurar obter (Ov. Trist. 1, 75). 4) Captar,
granjear fazer a corte a (Hor. St. 2, 5, 23). III
Empregos especiais: 5) Espiar, es preitar
(Cc. Har. 55). 6) Procurar apa nhar em
flagrante, surpreender (Cc. Ac. 2, 94). Obs.:
Constri-se com acus. e or. inf., podendo
ser usado in-transitivamente no sentido de
fazer caca aos testamentos ou s herancas
(Marc. 8, 38, 3).
captura, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Aco
de tomar, apanhar, tomada, captura (Pln. H.
Nat. 19, 10). Da: 2) Presa, o que se apanha na
caca ou na pesca (Pln. H. Nat. 35, 99). II
Sent. figurado: 3) Ganho, lucro inescrupuloso
(V. Mx. 9, 4, 1). 4) Salrio, jornal (V. Mx.
6, 9, 8).
1. captas, -a, -um, part. pass. de capo.
2. captus, -s, subs. m. I Sent. prprio:
1) Tomada, faculdade de apanhar, aco
de apanhar (V. Mx. 3, 3, 7). II Sent.
figurado: 2) Capacidade (sent. fsico e
moral), poder de compreenso, alcance
do esprito (Cs B. Gal. 4, 3, 3).
Capa, -ae, subs. pr. f. Cpua, cidade da
Campnia, na Via pia, fundada pelos
etruscos (Cc. Agr. 1, 18).
capd, -inis, subs. f. Vaso para os sacrifcios
(Cc. Par. 11).
caplus, -I, subs. m. e caplum, -T, subs. n. I
Sent. prprio: 1) Cabo (de uma arma), punho
(da espada) (Verg En 2, 553). 2) Rabica (do
arado) (Ov. P
1, 8, 67).
caput, -pitis, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Cabeca (do homem ou dos animais) (Hor. Ep.
1, 1, 76); (Cc. C. M. 34). II Da: 2) Pessoa,
indivduo (Hor. St
2, 1, 27). 3) Vida, existncia (Cc. Of."
3, 107). III Sent. figurado: 4) Cimo, parte
superior, extremidade (de um objeto), ponta
(Verg. En. 9, 678). 5) Fonte, origem, ponto de
partida (Cc. De Or., 1, 195). 6) Pessoa
principal, chefe, cabeca (T. Lv. 8, 19, 13). 7)
O essencial, a parte principal (falando de
coisas) (Cc, Pis. 47). 8) Capital (de cidade)
(T. Lv. 6, 9, 1). Obs.: abl: capiti, era Verg.
(En. 7, 668) e Catulo (68, 124).
caputlis, v. capitlis.
Capys, -yos (-yis), subs. pr. m. Cpis. 1) filho de
Assraco e pai de Anquises (Ov. F. 4, 34). 2)
Nome de um companheiro de Enias (Verg.
En. 1, 183). 3) Um dos reis de Alba (T. Lv. 1,
3, 8). 4) Um dos fundadores de Cpua (Verg.
En. 10, 145). 5) Nome de um rei de Cpua (T.
Lv. 4, 37, 1).
Cr, -is, subs. pr. m. Cris ou Care, heri
epnimo da Caria, que inventou a cincia de
adivinhar os augrios pelo vo das aves (Pln.
H. Nat. 7, 203).
Caraclla, -ae, subs. pr. m. Caracala, nome de
um imperador romano (Eutr. 8, 20).
Carls, -ium, subs. pr. f. Cralis, capital da
Sardenha (T. Lv. 23, 40, 8).
Caralitni, -rum, subs. loc. m. Caralita-nos,
habitantes de Cralis (Cs. B. Cv. 1, 30, 3).
Caralitauus, -a, -um, adj. De Cralis (T. Lv. 27,
6, 14).
Caralitis, -is, subs. pr. f. Caralitis, pntano da
Pisdia, na sia Menor (T. Lv. 38, 15, 2).
Carnus, -I, subs. pr. m. Crano, primeiro rei da
Macednia (T. Lv. 45, 9, 3).
Caratcus, -i, subs. pr. m. Cartaco, rei dos
siluros (Tc. An. 12, 33).
Caravndis, -idis, subs. pr. f. Caravndis, cidade
da Ilria (T. Lv. 44, 30, 9).
Caravantius, -I, subs. pr. m. Caravncio, nome
de um ilrio (T. Lv. 44, 30, 9).
carbasus, (sinus, -simis), -a, -um, adj. De
linho fino (Cv. Verr. 5, 30).
carbsus, -I, subs. f. (carbsa, -rum, n. pl.
freqente a partir de Ovdio). I Sent.
prprio: 1) Tecido de linho fino, crbaso, e
da: 2) Vestido de linho
CARBATINU
S
CARISTIA

(Verg. En. 8, 34). II O que se faz com o
linho: 3) Vela de navio (Ov. Met. 6, 233). 4)
Cortina (de teatro) (Lucr. 6, 109). Obs.:
Como adj. carbasa lina (Prop. 4, 3, 64)
linho fino. Aparece como masculino em V.
Mx. (1, 1, 7) e como neutro em Plnio (Pan.
12, 33).
carbatnus, v. carpatnus.
1,carb, -nis, subs. m. I Sent. prprio:
1)Carvo (vegetal), brasa (Cic. Of. 2, 25). II
Sent. figurado: 2) Sinal de infmia (feito a
carvo), e da: descrdito, censura: mox haec
carbone notasti (Prs. 5, 108) logo marcaste
isto a carvo, i. , censuraste.
2. Carb, -nis, subs. pr. m. Carbo, sobrenome
dos Paprios (Cic. Fam. 9, 21, 3).
Carcs, -nis, subs. pr. f. Carcassona, cidade
da Glia Narbonense (Cs. B.
Gal. 3, 20, 21.
carcer, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Recinto fechado, barreiras que formam a pista
dos carros, recinto donde partem os carros
numa corrida (na prosa pl.) (Cic. Br. 173).
Da: 2) Priso (Cc. Nat. 2, 6). II Sent.
figurado:
: 3) Ponto de partida (Cc. C. M. 83). Por
sindoque: 4) O que encerra a priso, i. , os
prisioneiros, ladres, bandidos, delinqentes
(Cc. Pis. 16).
Carchdonus, -a, -um, adj. Cartagins, natural
de Cartago (Plaut. Poen. 53).
carchsium, -I, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Copo para beber (Verg. G. 4, 380). II Da:
2) Cesto da gvea de um navio (Luc. 5, 418).
3) Cabrestante, espcie de guindaste para
levantar grandes pesos (Vitr. 10, 2, 10).
carcinma, -tis, subs. n. I Sent. prprio: D
Cancro (doenca) (Cels. 5, 28, 2). II Sent.
figurado: 2) Chaga (Suet. Aug. 65).
Carcnos, (-nus), -, subs. m. O Cncer, signo do
zodaco (Luc. 9, 536).
Cardcae (Cardces), aram, (-um), subs. m. pl.
Crdaces, milicia persa aguerrida, mas dada
pilhagem (C. Nep. Dat. 8, 2).
cardicus, -I, subs. m. Doente do estmago
(Cc. Div. 1, 81).
1. card, -inis, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Gonzo, couceira (Verg. En. 1, 449). Sent.
diversos: 2) Polo (Norte e Sul), ponto cardial,
linha transversal traada do norte ao sul:
cardines tem-porum (Pln. H. Nat. 18, 218)
as quatro estaes. 3) Linha de demarcao
(T. Lv. 37, 54, 23). II Sent.
figurado: 4) Ponto capital (de um assunto),
conjuntura (Verg. En. 1, 672).
2. Card, -nis, subs. pr. f. Cardo, cidade da
Hispnia Ulterior (T. Lv. 33,21).
cardus, -i, subs. m. Cardo, alcachofra (Verg. G.
1, 151).
cr, adv. Caro, de alto valor (Varr. R. Rust. 3,
5, 2). Obs.: comp. carius (Cc. Dom 115),
superl. carissime (Sn. Ep. 42, 6).
crctum (caroectum), -I, subs. n. Terreno cheio
de tbua (planta), tabual (Verg. Buc. 3, 20).
car, -s, -re, -i, v. intr. I Sent. pr prio:
1) Ter falta de alguma coisa, no ter, estar
privado ou isento de algo (Cc. Br. 279). II
Da: 2) Passar sem, abster-se de, sentir falta de
(Cc. Tusc. 1, 87). Obs.: Constri-se com
abl, raramente com gen. ou acus. Part. fut:
caritrus (Ov. Met. 2, 222).
Crs, -um, subs. loc. m. Crios, habitantes da
Caria (Cc. Flac. 65).
crex (carix), -icis, subs. f. Tbua (planta)
(Verg. G. 3,231).
Carfulnus, -i, subs. pr. m. Carfuleno, nome de
um senador (Cc. Phil. 3, 23).
Cra, -ae, subs. pr. f. Caria, provncia da sia
Menor (Cc. Flac. 65).
crica, -ae, subs. f. Qualidade de figo (vindo da
Caria) (Cc. Div. 2, 84).
caricus, -a, -um, v. carisus.
caries, -I, subs. f. Podrido (Ov. Trist. 5,12, 27).
Obs.: S usado no nom., acus. e abl sg.
carina, -ae, subs. f. I Sent, prprio:
1) Casca de noz (propriamente as duas
partes ocas da casca de noz) (Pln. H.
Nat. 15, 88). II Da, por analogia:
2) Quilha de navio (pela semelhanca
com a metade da casca de noz) (Cs. B.
Gal. 3, 13, 1). 3) Navio (Verg. G. 1,
303).
Carinae, -rum, subs. pr. f. As Carinas, bairro
muito populoso de Roma (Cc. Q. Fr. 2, 3, 7).
carintus, -a, -um, part. pass. de carino.
carn, -s, -re, v. tr. Dispor em forma de quilha
(Pln. H. Nat. 9, 103).
carisus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Apodrecido, podre (Cat. Agr. 5, 6). II Sent.
figurado: 2) Decrpito, arruinado (Ov. Am. 1,
12, 29).
carita, v. caryta.
cris, -Idis, subs. f. Espcie de caranguejo (Ov.
Hal. 132).
caristia, -rum, v. charista.
CARITAS 164 CARRCA
crits, -ttis, subs. f. 1) Ternura, afeico. amor
(Cc. Of. 3, 100). 2) Carestia, alto preco (Cc.
Of. 3,50).
caritrus, -a, -um, part. fut. de caro.
Carmlus, -i, subs. pr. m. 1) Carmelo, monte da
Judia (Tc. Hist. 2, 78). 2) Carmelo, deus
adorado no monte Carmelo, na Judeia (Tc.
Hist. 2, 78).
carmen, -inis, subs. n. I Sent. prprio: 1) Tudo
que escrito em verso, fr mula ritmada,
frmula mgica, frmula solene (religiosa ou
jurdica) (Cc. Mur. 26). 2) Palavras mgicas,
predi-co (Verg. Buc. 9, 69). 3) Poema, es
pecialmente poesia lrica ou pica (Cic. Br.
71), donde: malum carmen ( Hor. Ep. 2, 1,
153) ou carmen famosum (Hor. Ep. 1, 19, 31)
poesia satrica. 4) Diviso de um poema
(canto, livro) (Lucr. 6, 937). 5) Canto, som da
voz, som de um instrumento (Verg. En. 4,
462).
Carmnta, -ae (T. Lv. 1, 7, 8) ou Car-mntis, -is,
subs. pr. f. Carmnta, me de Evandro,
profetisa muito estimada (Verg. En. 8, 336).
Carmentlia, -inm, subs. n. Carment-lias, festas
em homenagem a Carmnta (Ov. F. 1, 585).
Carmentlis, -e, adj. De Carmnta, relativo a
Carmnta (Cc. Br. 56).
Carmo, -nis, subs. pr. f. Carmo, cidade da
Btica (T. Lv. 33, 21, 8).
Carmnnss, -iam, subs. loc. m. Carmo nenses,
habitantes de Carmo, cidade da Btica' (Cs.
B. Civ. 2, 19, 4).
carnarius, -i, subs. m. Grande comedor de carne,
grande apreciador de carne (Marc. 11, 100,
6).
Carneds, -is, subs. pr. m. Carnades de Cirene,
filsofo grego, fundador da Nova Academia,
que combatia o estoi-cismo (Cc. De Or. 3,
68).
Cameadeus, (-Ins), -a, -um, adj. De Carnades de
Cirene (Cc. Ac. 2, 148); (Cc. Fin. 5, 16).
carnifex (carnfex), -leia, subs. m. I Sent.
prprio: 1) Carrasco, algoz (Cc. Verr. 1, 9). II
Sent, figurado: 2) Carrasco (termo de
injria) (Cc. Pis. 11). III Sent. potico
(adj.): 3) Que tortura, algoz (Marc. 12, 48,
10).
carnidicatus, -a, -um, part pass. de carni-fico.
carnificina (carnuficina), -ae, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Lugar onde se fazem as execuces,
patbulo (T. Lv. 2, 23). 2) Ofcio de carrasco
(Plaut. Capt. 132). II Sent. figurado: 3)
Tortura (Cc. Tusc. 5, 78).
carnifico -s, -re, v. tr. Executar, decapitar (T.
Lv. 24, 15, 5).
carnis, -is, subs. f. v. caro (T. Liv. 37, 3, 4).
carnuf- (v. carnif-) (are).
Carnts, -um, ou Carnti, -rum, subs. loc. m.
Carnutos, povo da Glia (Cs. B. Gal. 2, 35,
2); (Pln. H. Nat. 4, 107).
caro, carnis, subs. f. I Sent. prprio: 1) Pedaco
de carne, carne (Cs. B. Gal. 6, 22, 1). II
Sent. metafrico: 2) Polpa (de um fruto) (Pln.
H. Nat. 15, 96), III Sent. figurado: 3) Carne
(em oposico ao esprito), o corpo, a matria
(Sn. Ep. 65, 22).
Carpathius, -a, -um, adj. De Crpatos, ilha do
mar Egeu (Verg. G. 4, 387); Carpa-thium
mare: Mar de Crpatos (Verg. En. 5, 595).
carpatinus, -a, -um, adj. De couro bruto,
grosseiro (Catul. 98, 4).
carpntum, -I, subs. n. 1) Carruagem de duas
rodas (coberta e para uso das mulheres) (T.
Lv. 5, 25, 10). 2) Carroca para carga (Pald.
10. 1, 2). 3) Carro do exrcito (entre os
gauleses) (T. Lv. 10, 30, 5).
Carpetnia, -ae, subs. pr. f. Carpetnia. territrio
dos carpetanos (T. Lv. 39, 30, 1).
Carpetni, -rum, subs. loc. m. Carpetanos,
povo da Ibria (T. Lv. 21, 5, 7).
carp, -is, -re, carpsi, carptum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Colher, arrancar (Verg. G. 2,
89/90). II Na lngua dos teceles: carmear,
desenredar a l (Verg. G. 4, 334/335). 2) Da:
desfiar, rasgar, separar (sent. fsico e moral),
cortar, recortar (Cc. De Or. 3, 190). Na lngua
comum: 3) Colher, gozar, recolher (Hor. O. 1,
11, 8). III Empregos especiais: 4)
Consumir, enfraquecer, atormentar (Cs. B.
Civ. 1, 78, 5). 5) Censurar, atacar (Cic. Q. Fr.
2, 3, 2). Na lngua militar: 6) Cansar o inimigo
por ataques repetidos, perseguir (Cs. B. Civ.
1, 78, 5).
carpsi perf. de carpo.
carptim, adv. Colhendo daqui e dali, por
parcelas, por grupos (Sal. C. Cat. 4, 2); (Tc.
Hist. 4, 46).
carptor, -ris, subs. m. Trinchador (escravo que
trincha a carne) (Juv. 9.109).
carptus, -a, -um, part. pass. de carpo.
Carrae, -rum, subs. pr. f. Carras, cidade da
Assiria (V. Mx. 1, 6, 11).
Carrins, -tis, subs. pr. m. Carrinas, nome de
um retor (Juv. 7, 205).
carrca (carrucha), -ae, subs. f. Carro (de origem
gaulesa) (Marc. 3, 62, 5).
CARRUS 165 - CASSANDREUS

carrus, -, subs. m. Carro (de quatro rodas),
carroca (Cs. B. Gal. 1, 26, 3).
Carseolnus, -a, -um, adj. De Carsolos, cidade
do Lcio (Ov. F. 4, 710).
Carseli, -nim, subs. pr. m. pl. Carsolos,
cidade do Lcio (T. Lv. 10, 3, 2).
Carslae, -rum, subs. pr. f. Crsulas, cidade da
mbria (Tc. Hist. 3, 60).
carta e seus derivados, v. charta.
Cartago, v. Carthgo.
Carteia, -ae, subs. pr. Carteia. 1) Cidade da
Btica (Cc. At. 12, 44, 4). 2) Cidade da
Hispnia Tarraconense (T. Lv. 21, 5).
Cartinus, -a, -um, adj. De Carteia (Pln. H.
Nat. 3, 17).
Carthaeus (-thius), -a, -um, adj. De Carteia de
Cos (Ov. Met. 10, 109); (Ov. Met. 7, 358).
Carthgininss, -um, subs. loc. m. Os
cartagineses (Cc. Agr. 1, 2, 5).
Carthgininsis (Kar), -e, adj. Cartagi-ns,
referente a Cartago (T. Lv. 24, 48).
Carthgo (Karthgo), -nis, subs. pr. f. Cartago.
1) Colnia fencia, na costa norte da frica,
fundada, segundo a lenda, por Dido (Cc. Or.
160). 2) Nome de uma filha de Hrcules (Cc.
Nat. 3, 42). Obs. Loc: Carthagini (Cc. Agr. 2,
90) em Cartago.
Cartima, -ae, subs. pr. f. Crtima, cidade da
Btica (T. Lv. 40, 47).
Cartsmanda, -ae, subs. pr. f. Cartismn-dua,
rainha dos Brigantes (Tc. An.
12, 36).
carca, v. carrca.
caru, perf. de caro.
caruncla, -ae, subs. f. Bocadinho de carne (Cc.
Div. 2, 52).
1 crus, -a, -um, adj. 1) Querido, caro, estimado
(Cc. Fam. 1, 7, 1). 2) Caro, de alto preco,
custoso (Cc. Div. 2, 593). Obs.: comp. caror
(Cc. Div. 2, 593); superi. carissimus (Cc.
Dom. 14).
2. Crs, -, subs. pr. m. Caro. 1) Nome de um
poeta da poca de Augusto (Ov. P. 4, 16, 9). 2)
Sobrenome de Lucrcio.
Carventna Arx, subs. pr. f. A cidadela de
Carvento, no Lcio (T. Lv. 4, 53, 9).
Carvilius, -I, subs. pr. m. Carvlio. 1) Rei breto
(Cs. B. Gal. 5, 22, 1). 2) Nome romano (Cc.
De Or. 2, 61).
Car.yae, -rum, subs. pr. f. Crias, povoado da
Lacnia (T. Lv. 34, 36, 9).
Carytids, -um, subs. pr. f. Caritides. 1)
Sacerdotisas de Diana, no povoado de Crias
(Pln. H. Nat. 36, 38). 2) Cari-
tides, esttuas de mulher que em arquitetura
servem de colunas (Vitr. 1, 1, 5).'
Carybdis, v. Charybdis.
caryta, -ae (carytis, -idis) subs. f. T-mara
(Marc. 11, 31, 10).
Carystus (-eus), -a, -um, adj. De Ca-risto (Ov.
F. 4, 282).
Carystus, -, subs. pr. f. Caristo. 1) Cidade da
Eubia (T. Lv. 32, 16). 2) Cidade da Ligria
(T. Lv. 42, 7, 3).
casa, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Cabana,
choupana (Verg. Buc. 2, 29). 2) Tenda, barraca
(de soldados) (Cs. B. Gal. 5, 43, 1).
Casca, -ae, subs. pr. m. Casca, sobrenome da
gens Servlia (Cc. At. 13, 44, 3).
Cascellius, -i, subs. pr. m. Aulo Casc-lio,
famoso jurisconsulto, contemporneo de Csar
e Augusto (Hor. A. Pot. 371).
cascus, -a, -um, adj. Antigo, velho (Cc. Tusc. 1,
27).
csus, -I, subs. n. (casum, -, subs. m.) 1)
Queijo (Cs. B. Gal. 6, 22, 1). 2) Termo de
carinho (Plaut. Poen. 367). Obs.: O masculino
caseus a forma preferida.
casia, -ae, subs. f. 1) Caneleira (Plaut. Cure.
103). 2) Laurola (planta) (Verg. G. 2, 213).
Casilinnss, -um, subs. loc. m. pl. Casi-
linenses, habitantes de Casilino (Cc. Inv. 2,
171).
Casilinum, -i, subs. pr. n. Casilino, cidade da
Campnia (Cc. Phil. 2, 102).
Casins, -tis, adj. De Casino (Cc. Agr. 3, 14).
Casinum, -i, subs. pr. n. Casino, cidade do Lcio
(Cc. Phil. 2, 103).
caso as v. casso.
Caspera, -ae, subs. pr. f. Caspria, cidade da
Sabina (Verg. En. 7, 714).
Caspium Mar, subs. pr. n. Mar Cspio (Pln. H.
Nat. 6, 39).
Caspius, -a, -um, adj. 1) Cspio, do mar Cspio
(Verg. En. 6, 798). 2) Caspiae Pylae, ou
Caspiarum claustra, ou Caspiae portae: Portas
Cspias, desfila-deiro do monte Taurus (P.
Mel. 1, 81); (Tc. Hist. 1, 6); (Luc. 8, 222).
Cassndra, -ae, subs. pr. f. Cassandra, filha de
Hcuba e Pramo, de grande beleza. Apoio
enamorou-se dela, conce-dendo-lhe o dom da
profecia (Verg. En. 2, 246).
Cassandreus, -i, subs. pr. m. O Cassan-dreu
Apolodoro, o tirano de Cassan-dria (Ov. P. 2,
9, 43).
CASSNDRUS .- 166 CASTlTA
S

Cassandrus (Cassnder), -dri, subs. pr.
m. Cassandro: 1) Prncipe da Maced-
nia (Just. 12, 14, 1); (C. Nep. Eum. 13,
3). 2) Astrnomo clebre (Cc. Div.
2, 88). casses, -um, v. cassis 2. Cassi, -rum,
subs. loc. m. Cassos, povo da
Bretanha (Cs. B. Gal. 5, 21, 1). Cssia Via,
subs. pr. f. A via Cssia, em
Roma (Cic. Phil. 12, 22). Cssia Lex, subs.
pr. . A lei Cssia (Cc.
Leg. 3, 35). Cassinus, -a, -um, adj. De Cssio
(Cc.
Mil. 32); (Cs. B. Gal. 1, 13, 2). cassida, -ae,
subs. f. Capacete de metal
(Verg. En. 11, 774).
Cassin-, v. Casin-.
1. Cassip, -s (Cassiepia), subs. pr. .
Cassiopeia, mulher de Cafeu, rei da
Etipia e me de Andrmeda (Ov. Met.
4, 738).
2. Cassip, -s, subs. pr. f. Cassiopeia, ci
dade da Corcira (Cic. Fam. 16, 9, 1).
1. cassis, -idis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Capacete de metal (Cs. B. Gal. 7, 45, 2). II
Sent. figurado: 2) Guerra (Juv. 7, 33).
2. cassis, -is, subs. m. (casses, -ium, m. pl.). I
Sent. prprio: 1) Rede, armadilha de rede (para
caca ou pesca) (Marc. 3, 58, 28). Da: 2) Teia
de aranha (Verg. G. 4, 24). II Sent. figu-
rado: 3) Ciladas (Tib. 1, 6, 5). Obs.: O sg.
raro (Ov. A. Am. 3, 554).
Cassius, -i, subs. pr. m. Cssio. nome romano.
Destacam-se: 1) Caio Cssio, assassino de
Csar (Cc. At. 5, 21, 2). 2) Cssio de Parma,
nome de um poeta (Hor. Ep. 1, 4, 3).
Cassivellaunus, -i, subs. pr. m. Cassive-launo,
chefe breto (Cs. B. Gal. 5, 11, 8).
1. casso = quasso.
2. casso, -s, -re, v. intr. Vacilar, estar
a ponto de cair (Plaut. Mil. 956).
cassum, adv. Sem motivo, sem razo (Sn Herc.
Oet. 353).
cassus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Vazio
(Hor. St. 2, 5, 36). II Sent. figurado: 2)
Vo, intil (Verg. En. 12, 780). Donde a
expresso: 3) in cassum frustraque (Lucr. 5,
1428) vmente e sem resultado. Obs.: Com
abl: privado de: cassum lumine corpus (Lucr.
5, 178) corpo privado de luz.
Castalia, -ae, subs. pr. f. Castlia, nome
de uma fonte da Becia consagrada a Apoio e
s Musas. (Verg. G. 3, 293).
Castalius, -a, -um, adj. De Castlia, re ferente
fonte Castlia (Ov. A. Am
1, 15, 36).
castana, -ae, subs. f. 1) Castanha (Verg
Buc. 1, 82). 2) Castanheiro (Col. 5 10,
14).
castanus, -a, -um, adj. De castanheiro
(Verg. Buc. 2, 52).
cast, adv. I Sent. prprio: 1)Honestamente,
virtuosamente, segundo os tuais (Cc. Fin. 4,
63). II Sent. figu rado: 2) Puramente,
castamente (Cc Br. 330). 3) Religiosamente,
puramen-te (Cc. Leg. 2, 24).
castellni, -orum, subs. m. pl. Guarnico do
castelo fortificado (T. Lv. 38, 45, 9)
castellnus, -a, -um, adj. Que se refere ao
castelo fortificado, do castelo fortifi cado
(Cc. Br. 256).
castelltim, adv. maneira de pracas for tes, i. ,
em pequenos grupos isolados em pequenos
montes (T. Lv. 7, 36, 10).
castllum, -i, subs. n. I Sent. prprio:
1) Fortaleza, campo fortificado (Cs.
B. Gal. 1, 8, 2). II Sent. figurado: 2)
Abrigo, caverna (Cc. Pis. 11). 3) Aldeia'
nas montanhas (Verg. G. 3, 475). Obs.:
Castllum propriamente o dim. de
castrum. V. esta palavra.
castigt, adv. 1) Com reserva, com moderaco,
com recato (Sn. Contr. 6. 8). ]
2) Concisamente (Macr. Somn. 1, 6).
castigti, -nis, subs. f. I Sent. pr
prio: 1) Repreenso, castigo (Cic. Tusc.
4, 45). II Sent. figurado: 2) Apuro
de estilo, cuidado em castigar o estilo
(Macr. St. 2, 4, 12).
castigtor, -ris, subs. m. Castigador, o que
castiga ou repreende, censor (T. Lv. 1, 59, 4).
castigtus, -a, -um. I Part. pass. do castigo,
II Adj.: 1) De linhas puras, regular
(tratando-se de beleza) (Ov. Am. 1, 5, 21).
2). Estrito, contido (A ! Gl. 4, 20, 1).
castigo, -as, -re, -avi, -atum, v. tr. 1) Re-
preender, censurar (Cc. Tusc. 3, 64). 2)
Castigar, punir, corrigir (Quint. 2,
2, 5). 3) Conter, reprimir (T. Lv. 39,
25, 13).
castimnia, -ae, subs. f. 1) Pureza de costumes,
moralidade (Cc. Cael. 11). 2) Continncia,
castidade de corpo (Cc. Leg. 2, 2, 4).
castits, -ttis, subs. f. 1) Pureza de costumes (A.
Gl. 15, 18, 2). 2) Castidade (principalmente
das mulheres) (Cc. Leg. 2, 29).
CASTIT
UDO
167 CATALAUNI

castitudo -nis, subs. f. v. castitas (Ac. Tr. 585).
Castor, -ris, subs. pr. m. Castor, filho de Leda e
irmo de Plux (Cic. Nat. 2 6). Obs.: No pl.
Castres os Dios-cros, i. : Castor e Plux
(Pln. H. Nat. 7, 86). 2 castor, -ris, subs. m.
Castor (Juv. 12, 34). -castorum, -I, subs. n. e
castora; -rum, subs. n. pl. Castreo,
medicamento tirado do castor (Verg. G. 1, 59).
castorus, -a, -um, adj. Castreo, de Castor (Sn.
Phaedr. 810). castra, -rum, subs. n. pl. I Sent.
prprio: 1) Acampamento, lugar fortificado,
quartel (de inverno, vero) (Cs. B. Gal. 1, 48,
1). Dai: 2) Caserna (Tc. An. 4, 2). II Sent.
figurado: 3) Dia de marcha (Cs. B. Gal. 7, 36,
1). 4) Servico militar (Cs. B. Gal. 1, 39, 5). 5)
partido poltico, escola filosfica: Epicuri
castra (Cc. Fam. 9, 20, 1) a
escola de Epicuro. III Notem-se as
expresses da lngua militar: 6) castra movere
(Cs. B. Gal. 1, 15, 1) levantar acampamento.
7) castra ire (Cs. B. Gal 1, 49, 2) cons-
truir um acampamento. 8) castra po-nere
(Cs. B. Gal. 1, 22, 5) assentar acapamento,
acampar. 9) castra stativa. (Cs. B. Civ. 3,
30, 3) acam-ento permanente. 10) castra
aestiva (Tc. An. 3, 21) acampamen-to de
vero, quartel de vero. 11) castra hiberna
(T. Lv. 29, 35) acam-nto de inverno. Obs.:
Nas duas ultimas expresses comum omitir-
se lavra castra. castratus, -a, -um, part. pass. de
castro. castrensis, -e, adj. Relativo ao acampa-
:o, ao exrcito ou ao servio mili-(Tc. Agr. 9).
castricinus, -a, -um, adj. De Castrcio At. 12,
28, 3). Castricius -i, subs. pr. m. Castrcio,
nome amem (Cc. Flac. 54). castro-s, -re, -
vi, -atum, v. tr. I . prprio: 1) Cortar, podar
(Cat. 2, 33, 2). 2) Castrar (Plaut. Merc. Da: 3)
Amputar (Col. 7, 12, 14). - Sent. figurado: 4)
Emascular, de-bilitar (Cc. De Or. 3, 164). rum,
-, subs. n. Entrincheiramento, lugar fortificado,
praca forte (C. Nep. 2 Castrum, -i, subs. pr. n.
Castro, campo, nome que serve para designar
locali-
dade. Assim: Castrum Julium (Pln. H. Nat. 3,
15) Jlio, cidade da Btica; Castrum Novum
(T. Lv. 36, 3, 6) Novo, cidade da Etrria.
Pode aparecer absolut: Castrum (Ov. Met. 15,
727) cidade do Lcio, entre rdea e ncio.
Castl, -nis, subs. pr. f. Castulo, cidade da
Hispnia Tarraconense, na fronteira da Btica
(T. Lv. 28, 19, 2).
Castulonnss, -ium, subs. loc. m. Castu-
lonenses, habitantes de Castulo (Pln. H. Nat.
3, 25).
Castulonnsis Saltas, subs. pr. m. Macico
montanhoso da Btica (Cs. B. Civ. 1, 38, 1).
castas, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Que se
conforma com as regras ou ritos religiosos,
religioso, piedoso (Verg. En. 3, 489). II
Sent. figurado: 2) Santo, sagrado (Tc. Germ.
40). 3) Isento de culpa, de impureza, virtuoso,
ntegro (Cc. Phil. 3, 15). 4) Casto, puro (Hor.
O. 3, 3, 23). Na lngua retrica: 5) Correto
(falando do estilo) (A. GL 19, 8, 3).
csulis, -e, adj. Relativo aos casos gramaticais
(Varr. L. Lat. 8, 52).
casula, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Cabana
(Juv. 14, 179). II Sent. figurado: 2) Tmulo
(Petr. 111, 5).
casrus, -a, -um, part. fut. de cado.
casus, -us, subs. m. I Sent. prprio: 1) Queda,
ato de cair (ou morrer, por eufemismo) (T. Lv.
21, 35, 6). Da: 2) Fim (Verg. G. 1, 340). 3) O
que cai, acidente, acaso, circunstncia
imprevista, sorte (sent. favorvel), ocasio
(Cc. Div. 2, 15). 4) Desgraca, desventura
(Cs. B. Gal. 3, 22, 2). II Sent. figurado: 5)
Queda (Cc. Sest. 140). Na linguagem
gramatical: 6) Caso: rectus (Cc. Or. 160)
(caso) reto (i. , o nom.).
Catabthmos, -i, subs. pr. m. Catabatmos, monte
e praca forte na Lbia (Sal. B. Jug. 17, 4).
Catadupa, -rum, subs. pr. n. Catadupa, catarata
do Nilo (Cc. Rep. 6, 19).
Catadpi, -rum, subs. loc. m. Catadupos, povo
vizinho da catarata de Catadupa (Pln. H. Nat.
5, 54).
cataegis, -dis, subs. f. 1) Vento tempestuoso
(Apul. Mund. 12). 2) Vento da Panflia (Sn.
Nat. 5, 17, 5).
catagraphus, -a, -um, adj. Bordado, enfeitado
(Catul. 25, 7).
Catalauni (Catelauni), -rum, subs. loc. m.
Catalaunos, povo da Glia Blgica (Eutr. 9,
13).
CATALI 168 CATILINA
Catli, -rum, subs. loc. m. Ctalos, povo dos
Alpes (Pln. H. Nat. 3, 133).
Catamitus, -, subs. pr. m. Catmito, antigo
nome de Ganimedes (Plaut. Men. 144). Em
sent. fig.: Homem devasso (Cc. Phil. 2, 77).
Cataonia, -ae, subs. pr. f. Catania, regio da
sia Menor, ao sul da Capad-cia (C. Nep.
Dat. 4, 1).
cataphrct, -s (catapracta, -ae), subs. f.
Catafracta, cota de malha guarnecida com
escamas ou lminas de ferro (para homens e
cavalos) (Tc. Hist. 1, 79).
1. cataphrctus, -a, -um, adj. Coberto de
ferro, couraado (T. Lv. 35, 48, 3).
2. cataphrctus, -I, subs. m. Catafracto,
couracado (Prop. 3, 12, 12).
cataplxis, -is, subs. f. Beleza estarrece-dora
(Lucr. 4, 1163).
catplus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Regresso de um navio ao porto, entrada no
porto (Cc. Rab. Post. 40). II Sent.
figurado: 2) Frota mercante (Marc. 12, 74, 1).
catapulta, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Catapulta (Cs. B. Civ. 2, 9, 4). II Da: 2)
Projtil lancado pela catapulta (Plaut. Capt.
796).
catareta (catarets), -ae, subs. f. e m. I Sent.
prprio: 1) Catarata, cata-dupa (Pln. H. Nat.
5, 54). II Sent. figurado: 2) Comporta,
dique, represa (Pln. Ep. 10, 61, 4).
Especialmente: 3) Grade de madeira ou ferro
que pro-teje a porta de uma praa forte ou o
acesso a uma ponte (T. Lv. 27, 28, 10).
catsta, -ae, subs. f. e catsta, -rum, subs. n. pl.
I Sent. prprio: 1) Catsta, estrado em que
os escravos eram expostos venda (Tb. 2, 3,
60). II Sent. figurado: 2) Estrado (Marc. 9,
29, 5).
cate, adv. Com habilidade, com tato, com arte
(Cc. Arat. 304).
tateia, -ae, subs. f. Cateia, espcie de dardo dos
gauleses, guarnecido de pregos e preso por
uma correia (Verg. En. 7, 741).
1. catlla, -ae, subs. f. (catula). Cadela pequena
(Juv. 6, 654).
2. catlla, -ae, subs. f. (catena). I Sent.
prprio: 1) Cadeia pequena, colar (Hor. Ep. 1,
17, 55). U Da: 2) Colar (recompensa
militar) (T. Lv. 39, 31, 19).
1. catllus, -i, subs. m. (catulus). I Sent.
prprio: 1) Cozinho (Plaut. St. 620). II - -
Sent. figurado: 2) Termo
de carinho, queridinho (Hor. St. 2, 3, 259).
2. catllus, -I, subs. m. Cadeia pequena, pulseira
(Plaut. Cure. 691).
catna, -ae, subs. f. (geralmente no pl.: catnae, -
rum). I Sent. prprio: 1) Cadeia (Cs. B.
Gal. 1, 47, 6). II Sent. figurado: 2) Laco,
embaraco, sujeico (Cc. Sest. 16).
catnrus, -a, -um, adj. Preso por uma cadeia
(Sn. Contr. 7, 5, 12).
Catents, -um (-im), subs. loc. m. Ca-tenates,
povo dos Alpes (Pln. H. Nat. 3, 137).
catntus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Preso com corrente, acorrentado: (Hor. Epo. 7,
8). II Sent. figurado: 2) Ligado,
acorrentado (Marc. 1, 15, 7).
caterva, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Bando
(armado e em desordem ), caterva, tropas dos
brbaros (em oposico s legies romanas) (C.
Nep. Chabr. 1, 2). Da: 2) Esquadro (de
cavalaria) (Verg. En. 8, 593). 3) Multido,
caterva (Cc. Verr. 5, 113).
catervtim, adv. Por grupos, aos bandos (Sal. B.
Jug. 97, 4); (Verg. G. 3, 556)."
cathdra, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cadeira, assento (Hor. St. 1, 10, 91). II
Da: 2) Cadeira de professor, ctedra (Juv. 7,
203).
cathedrlicus, -a, -um, adj. Feito para cadeira de
bracos, efeminado (Marc. 10, 13, 1).
cathedrrius, -a, -um, adj. I Sent, prprio: 1)
Relativo cadeira de bracos. II Da: 2)
Relativo cadeira de professor (Sn. Brev. 10,
1).
Ctia, -ae, subs. pr. f. Ccia, nome de mulher
(Hor. St. 1, 2, 95).
1. Catinus, -a, -um, adj. De Ccio, o filsofo
epicurista (Cc. Fam. 15, 16, 1).
2. Catinus, -i, subs. pr. m. Caciano, nome de
homem (Marc. 6, 46, 2).
Catina, -ae, subs. pr. f. Caciena, nome de
mulher (Juv. 3, 133).
Catinus, -i, subs. pr. m. Caiceno, nome de
homem (Hor. St. 2, 3, 61).
Catilina, -ae, subs. pr. m. Lcio Srgio Catilina,
o clebre conspirador romano, contra quem
Ccero escreveu as famosas Catilnrias e
Salstio, A respeito da conjuraco de
Catilina (Cc. Cat. 1,1). Obs.: Ccero
empregou a palavra em sentido figurado:
seminarium Catilinarum (Cc. Cat. 2, 23)
viveiro de conspiradores.
CATILINRUS 169 CAULLAE

Catilnrius, -a, -um, adj. Catilinrio, de Catilina
(Pln. H. Nat. 33, 34).
Catilius, -I, subs. pr. m. Catlio, nome de homem
(Cc. Fam. 5, 10, 1).
catlla, -rum, v. catillus, -i, (Petr. 50, 6).
catill, -s, -re, -atum, v. tr. Lamber os pratos
(Plaut. Cas. 552). catillus, -I, subs. m. Prato
pequeno '(Hor. St. 2, 4, 77).
2. Catillus (Catilus), -I, subs. pr. m. Ca-tilo, filho
de Anfiarau e undador de Tbur (Verg. En. 7,
672); (Hor. O. 1, 16, 2).
Catina, -ae, subs. pr. f. Ctina, cidade da
Siclia (Cc. Verr. 4, 50).
Catinnsis, -e, adj. De Ctina (Cc. Verr. 4, 17).
catinum, -i, subs. n. e catinus, -I, subs. m.
Travessa (para servir mesa) (Hor. St. 2, 2,
39).
Catius, -i, subs. pr. m. Ccio, filsofo epi-curista
da poca de Augusto (Cc. Fam. 15, 16, 1).
Cato, -nis, subs. pr. m. Cato, sobrenome dos
Prcios. Destaca-se entre todos Marco Prcio
Cato, o clebre censor, modelo de austeridade
(Cc. C. M. 3) Da, em sent. figurado: Catones
(Cc. De Or. 3, 56) homens virtuosos e aus-
teros como Cato. Catmum, -i, subs. n. Aco
de ficar pendurado nos ombros de outro para ser
chicoteado nas ndegas (Cc. Fam. 7, 25, 1).
Catninus, -a, -um, adj. De Cato, cato-niano
(Cc. Q. Fr. 2, 4, 5). Catnnus, -I. subs. m.
Catonino, partidrio ou admirador de Cato de
tica (Cc. Fam. 7, 25).
catta, -ae, subs. f. Gata (Marc. 13, 69, 1).
cattus, -I, subs. m. Gato (Pal. 4, 9, 4).
catla, -ae, subs. f. Cadelinha (Prop. 4, 3, 55).
Catulinus, -a, -um, adj. De Catulo (Pln.
H. Nat. 34, 17). "Catulla, -ae, subs. pr. f. Catula,
nome de mulher (Juv. 2, 49).
Catllus, -I, subs. pr. m. Gaio Valrio Catulo,
natural de Verona, um dos maiores poetas
latinos, contemporneo de Ccero e Csar;
morreu muito moco (Tb. 3, 6, 41). . catlus, -I,
subs. m. I Sent. prprio:
1) Filhote de animal, cria (Plaut. Ep. 579).
2) Cachorinho (por se relacionar com
canis) (Cc. Nat. 2, 38). 3) Leozi nho
(Verg. G. 3, 245). 4) Lobo pequeno (Verg.
En. 2, 357).
2. Catlus, -i, subs. pr. m. Ctulo, sobrenome da
famlia Lutatia.
Caturigs, -um, subs. loc. m. Caturiges, povo
dos Alpes Cotios, na Glia Nar-bonense
(Cs-. B. Gal. 1, 10, 4).
catus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Agudo,
pontiagudo, spero (falando do som) (En. An.
447). II Sent. moral: 2) Sutil, sagaz, hbil,
sensato (Plaut. Ep. 258).
Caucasus, -a, -um, adj. Do Cucaso (Prop. 2,
25, 14).
Caucasius, -a, -um, adj. Caucsio, do Cucaso
(Verg. G. 2, 440).
Caucsus, -i, subs. pr. m.. O Cucaso, cadeia de
montanhas entre o Ponto e o mar Cspio (Cc.
Tusc. 2, 23).
cauda, -ae, subs. f. (coda, -ae). I Sent. prprio:
1) Cauda (Cc. Fin. 3, 18). II Sent.
figurado: 2) Passar por bobo, na expresso:
caudam trahere (Hor. St. 2, 3, 53) trazer
rabo, i. , servir de bobo. 3) Adular, na
expresso: caudam jactare popello (Prs. 4,
15) adular o povilu.
caudex, -cis, subs. m. (codex, -icis). I Sent.
prprio: 1) Tronco de rvore (Verg. G. 2, 30).
Da: 2) Tabuinhas de escrever, e depois: 3)
Livro, registro (Cc. Verr. 1, 119).
Caudinus, -a, -um, adj. 1) Caudino, de Cudio
(Cc. C. M. 41). 2) Furcae Cau-dinae (Lucr.
2, 137) e Furcule Cau-dinae (T. Lv. 9, 2),
as Forcas Caudi-nas, desfiladeiro dos
Apeninos Centrais, onde os romanos foram
obrigados a capitular.
Caudium, -i, subs. pr. n. Cudio, cidade do
Smnio, capital dos caudinos, na Itlia central
(Cc. Of. 3, 109).
caulae (caullae), -rum, subs. f. I Sent. prprio:
1) Barreira que cerca um curral de gado
langero, bardo (Verg. En. 9, 60). II Sent.
especial: 2) Poros da pele, cavidades (Lucr. 3,
255).
Caularis, -is, subs. pr. m. Caulare, rio da
Panfilia(T. Lv. 38, 15).
caules, v. caulis.
caulis (colis, coles), -is, subs. m. I Sent.
prprio: 1) Caule, haste das plantas (Cat. Agr.
157, 2). Da: 2) Couve (Cc. Nat. 2, 120). II
Sent. figurado: Objeto parecido com a haste de
uma planta : 3) Caneta, haste da pena (Pln. H.
Nat. 11, 228).
caullae, v. caulae.

CAULN 170 CAVO
Cauln, -nis, subs. pr. m. e Caulna, -ae,
subs. pr. f. Caulnia, cidade do Brtio
(Verg. En. 3, 553). Caunaravi, -rum, subs.
loc. m. Caunara-
vos, povo da Arbia (Pln. H. Nat. 6,
159). caunae, -rum, subs. f. pl. Figo seco (de
Cauno) (Petr. 44, 13). Caun, -rum, subs.
loc. m. Cunios, os
habitantes de Caunos (Cc. Q. Fr.
1, 1, 33).
Caunos (-us), -I, subs. pr. f. Caunos, cidade da
Caria (Pln. H. Nat. 5, 103).
Caunus, -, subs. pr. m. Caunos, o heri,
fundador de Caunos (Ov. Met. 9, 452).
caup (copo), -nis, subs. m. Taberneiro (Cc:
Clu. 163).
caupna, -ae, subs. f. 1) Taberna, estala-gem
(Cc. Pis. 53). 2) Taberneira (Apul. Met. 1, 21).
caupnus, -a, -um, adj. De taberna: puer
cauponius (Plaut. Poen. 1290) garcon.
caupnla, -ae, subs. f. Taberna pequena (Cc.
Phil. 2, 77).
Caurnss, -lum, subs. loc. m. Caurenses, povo
da Lusitnia (Pln. H. Nat. 4, 118).
Caurus, -i, subs. pr. m. Cauro. 1) Vento de
noroeste (Verg. G. 3, 278). 2) Vento de
sudoeste (Cs. B. Gal. 5, 7, 3),
causa, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Causa,
motivo, razo (Cc. Tusc. 3, 23). II Da, na
lngua do direito: 2) Causa (de uma das partes
num processo), processo, questo, litgio
(Cc. De Or.
2, 114). III Sent. diversos: 3) Mo
tivo alegado, pretexto, escusa (Cs. B.
Civ. 1, 2, 3). 4) Partido, facco (Cc.
Phil. 5, 43). 5) Relaco (entre pessoas),
ligaco (Cs. B. Gal. 5, 41, 1). 6) Po
sico, situaco, caso (Cc. Phil. 2, 59).
causa, prep. Por causa de, em vista de: honoris
causa (Cc. Amer. 6) para honrar (como
honraria). Obs.: Geralmente fica depois da
palavra a que se refere; raramente antes, como
em Cc. Lae. 59; T. Lv. 40, 41, 22.
causarns, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Doente, enfermo (Sn. Nat. 1, Pref. 4). II
Da: 2) Invlido (reformado, na ling. militar)
(T. Lv. 6, 6, 14).
causara, -rum, subs. m. pl. Os reformados (T.
Lv. 6, 6, 14).
caustus, -a, -um, part. pass. de causor.
causa (causia), -ae, subs. f. Chapu ma-cednio
de abas largas (Plaut. Mil. 1178).
causidcus, -, subs. m. Advogado, o que
defende uma causa em juzo (Cc. De Or. 1,
202). Obs.: Geralmente com senti. do
pejorativo.
causifcor, -ris, -ri, v. intr. Pretextar, refutar
(Plaut. Aul. 755).
causor (eaussor), -ris, -ri, -tus sum, v.
dep. intr. Alegar, dar como razo pretextar
(Tc. An. 13, 44).
caussa, v. causa.
causla, -ae, subs. f. Pequena causa, pe-queno
processo judicial (Cc. Opt. 9),
caut, adv. Com cautela, prudentemente (Cc.
Clu. 118). Obs.: comp. cautius (Cc. Dej.
18). superl. cautissme (Cc. At. 15, 26, 3).
cautela, -ae, subs. f. Desconfianca, precauco,
cautela (Plaut. Mil. 603).
cantes (cotes), -is, subs. f. (geralmente no pl.:
cauts, -lum). Ponta de rochedo, escolho,
rocha (Verg. En. 4, 366).
cautim, adv. Com precauco, prudentemente
(Ter. Heaut. 870).
caut, -nis, subs. f. I. Sent. prprio: 1)
Precauco, cautela, prudncia (Cic. De Or. 2,
300). II Sent. concreto: 2) Cauco,
garantia, fianca (Cc. Or. 131). Da: 3)
Promessa, empenho (Cc. Sest 25).
cautor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Homem precavido (Plaut. Capt. 256). II
Da: 2) Fiador, o que garante ou protege (Cc.
Sest. 15).
cautus, -a, -um, I Part. pass. de cavo. II
Adj.: 1) Precavido, prudente, circunspecto
(Cc. Amer. 117). 2) Cauteloso, esperto,
matreiro (Hor. Ep. 1, 1, 73). 3) Seguro, certo,
protegido (Cc. Amer. 56). Obs.: Constri-se
com acus. acompanhado ou no de ad,
adversum ergo, ou contra; com gen. e inf.
Cavarinus, -, subs. pr. m. Cavarino, nome de um
chefe gauls (Cs. B. Gal. 5, 54, 2).
cavtus, -a, -um. I Part. pass. de cavo. II
Adj.: Cavado, escavado, co, vazio (Verg. En.
3, 229); (Lucr. 6, 1194).
cava (cava), -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Gaiola, jaula (de madeira ou ferro, para
pssaros ou animais ferozes) (Cc. Div. 2, 73).
II Da: 2) Cortico (feito de vime) (Verg. G.
4, 58). Por extenso: 3) Parte do teatro onde se
sentam os espectadores, platia (Cc. Lae. 24).
cav, -s, -re, cvi, cautum, v. intr. e tr. I
Sent. prprio: 1) Tomar cuidado, precaver-se,
acautelar-se (Cc. Amer.
CAVERNA 171 CEDO
17) II Da: 2) Velar por, cuidar de, olhar
pelos interesses de, tomar providncias para (c.
dat.) (Cc. Pis. 28); (Cic. Com. 25). Na lngua
jurdica: 3) Tomar providncias, velar no
interesse das partes, regular (por uma lei); pro-
var garantir, dispor em testamento (Cc Agr.
12); (Cc. Leg. 2, 61). Obs.: Constri-se
intransitiva e transitiva-mente com dativo e
ablativo precedido ou no da prep. ab.
Constri-se ainda seguido de subj., precedido
ou no de ne ou ut ne; com inf., com acus. de
pessoa ou coisa; e com acus. de coisa e dat. de
pessoa.
Cavrna, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cavidade, abertura, fenda (A. Gl. 15, 16, 3).
Da: 2) Caverna, covil (Lucr. 6, 597)- 3) Poro
de navio (lng. nutica) (Cc. De Or. 3, 180). II
Sent. figurado: 4) Cavidade que forma a
abbada celeste (Cc. Arat. 252). cavsis, ou
cave sis: toma cuidado, por favor (Plaut.
Amph. 845; Aul. 584). vi, perf. de cavo.
cavii, -rum, subs. loc. m. Cvios, povo da
Ilria (T. Lv. 44, 30). Cavilla, -ae, subs. f.
Gracejo, brincadeira (Plaut. Aul. 638).
cavillt, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Gracejo, zombaria (Cc. De Or. 2, 218). II
Da: 2) Sutileza, sofisma (Quint. 10, 7, 14).
cavilltor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Zombeteiro, folgazo (Cc. At. 1 13, 2). II
Da: 2) Sofista (Sn. Ep. 102, 20).
cavilltrix, -icis, subs. f. 1) Uma sofista
(Quint. 7, 3, 14). 2) A sofistica (Quint. 2, 15,
25).
. cavilltus, -a, -um, part. pass. de cavD-lor.
cavilltus, -s = cavillati. cavllor, -ris, -ri,
-tus sum, v. tr. e intr. dep. I Sent. prprio:
1) Gracejar, dizer por gracejo, zombar,
escarnecer (Cc. At. 2, 1, 5). II Intr.: 2)
Usar de sofismas (T. Lv. 3, 20, 4). Obs.:
Constri-se com acus. e or. inf. cav, -s, -re,
-vi, -atum, v. tr. 1) Cavar (Lucr. 1, 313).
Pot.: 2) Abrir covas (Verg. G. 1, 262).
cavum, -i, subs. n. (geralmente no pl.) Buraco,
cavidade (T. Lv. 24, 34, 9). . cavus, -a, -um,
adj. I Sent. prprio: 1) Cavado, cncavo,
co, profundo (Verg. Buc. 1, 18). II Sent.
figurado: 2) Vazio, vo (Verg. En. 6, 293).
2. cavas, -i, subs. m. Buraco, abertura (Hor. St.
2, 6, 116).
Caystrus, -a, -um, adj. De Castro: Cays-trus
ales (Ov. Trist. 5, 1, 11) a ave de Castro, i.
, o cisne.
Caystros (-us), -i, subs. pr. m. Castro, rio da
Jnia (Verg. G. 1, 384).
-ce, part. reforcativa que se acrescenta aos
demonstrativos: hisce (Plaut. Amph. 974)
aqueles ali. Transforma--se em -ei- diante de
-ne interrogativo: hicine, haecine, etc. No
perodo clssico geralmente se reduz a -c: hic,
haec, illuc, etc.
Ca, -ae, subs. pr. f. Cea ou Ceos, a ilha mais
importante das Cidades, no mar Egeu (Verg.
G. 1, .14).
Cebnna, -rum, subs. pr. n. As Cevenas, montes
situados na Glia (Cs. B. GaL 7, 8, 2).
Cebrnia, -ae, subs. pr. f. Cebrnia. regio da
Trade (Pln. H. Nat. 5, 124).
Cebrnis, -dis, subs. pr. f. Cebrnide, filha do
rio Cebrnis, da Trade (Ov. Met. 11. 769).
1. cecidi, perf. de cado.
2. cecidi, perf. de caedo.
cecini, perf. de cano.
Cecinna, -ae, subs. pr. m. Cecina, rio da Etrria
(Pln. H. Nat. 3, 50).
Cecropia, -ae, subs. pr. f. 1) Cecrpia, cidade de
Ccrops, i. , Atenas (Catul. 64, 79). 2)
Cidadela de Atenas (Pln. H. Nat. 7, 194).
Cecropidae, -rum, subs. loc. m. Cecrpi-das, i.
, os atenienses (Verg. En.
6, 21).
Cecropids, -ae, subs. m. Cecrpida, des-
cendente de Ccrops (Ov. Met. 8, 550).
Cecrpis, -idis, subs. pr. f. Ccropis, a des-
cendente de Ccrops (Ov. Met. 2, 806).
Cecropius, -a, -um, adj. De Atenas, ou da tica
(Verg. G. 4, 177).
Ccrops, -pis, subs. pr. m. Ccrops, o primeiro
rei de Atenas (Ov. Met. 2, 555).
1. cd, -is, -re, cessi, cessam, v. intr. e tr. I
Intr. Sent. prprio: 1) Ir, andar, caminhar,
chegar (Plaut. Aul. 526). 2) Tocar a, caber a
(com dat.) (Cc. Verr. 2, 170). 3) Geralmente,
idia de caminhar, marchar, junta-se a idia
subsidiria de retirar-se, ir-se embora, re-. cuar,
caminhar para trs (Cs. B. Gal 5, 50, 5); (Cc.
MU. 34, 93); (Cc. At
7, 12, 4). Da: 4) Ceder a, no resistir
(Cs. B. Gal. 7, 89, 2); (Cc. Phil. 2,
20). Empregos especiais: 5) Fazer
cesso de bens; renunciar posse (Cc.
CEDO 172 CELERITAS

Mil. 75). 6) Passar, decorrer (o tempo) (Cc. C.
M. 69). II Tr.! 7) Ceder, conceder, dar,
entregar (Cc. Of. 2, 64). Obs.: Constri-se
com' abl com prep. ou sem ela, com de ou ex;
com acus. sem prep. ou com ad ou in, podendo
o acus. ser substitudo por uma proposico
com ut e subj., e com dat.
2. cedo, cette, formas de imperativo: 1) D, dai,
d c, dai c (Ter. Phorm. 321). 2) Traze,
deixa ver, mostra (Cic. Verr. 1, 84). 3) Dize,
fala (Cc. Rep. 1, 58). 4) Vamos (simples
interjeico exortati va) (Plaut. Aul. 157). Obs.:
Comumen. te se constri com a enclitica dum
(Plaut. Men. 265). Nota: cedo, cette aparecem,
em geral, na lngua falada.
Cedrosi, v. Gedrosi.
cedrus, -i, subs. f. I Sent. prprio: 1) Cedro
(Pln. H. Nat. 13, 52). II Da:
2) Madeira de cedro (Verg. G. 3, 414).
3) Resina de cedro (utilizada para con-
servaco dos manuscritos) (Hor. A. Pot. 332).
Ce, -rum, subs. loc. m. Ceos, habitantes da ilha
Ceos (Cc. Div. 1, 130).
Celdn, -ntis, subs. pr. m. Celadonte, um
guerreiro lpita (Ov. Met. 5, 144; 12, 250).
Celadssae, -rimi, subs. pr. f. Celadus-sas, ilhas
do mar Adritico (Pln. H. Nat. 3, 152).
Celaenae, -rum, subs. pr. f. Celenas, cidade da
Frgia (T. Lv. 38, 13, 5).
Celaen, -s, subs. pr. f. Celeno. 1) Uma das
Pliades (Ov. Her. 19, 135). 2) Uma das
Harpias (Verg. En. 3, 211).
cltra, v. caelatra.
celber, -bris, -bre, adj. I Sent. prprio: 1)
Freqentado, movimentado, populoso (Cc.
Mil. 66); (Cc. Arch. 4). II Da: 2)
Apressado, precipitado (falando-se do andar),
abundante, numeroso (c. Tr. 23). 3) Falando
de fes. tas religiosas festejadas por uma mul-
tido numerosa, concorridas (Cc. Phil. 14,
16). 4) Divulgado, exaltado, soleni-zado (T.
Lv. 4, 53, 12). Enfim, no perodo imperial, e
quase que exclusivamente em poesia: 5)
Clebre, ilustre (T. Lv. 26, 27, 16). Obs.: O
masc. ce-lebris ocorre em alguns escritores
imperiais geralmente tardios (Tc. An. 2, 88);
(Apul. Met. 2, 12).
celebrssis = celebravris, 2' pess. sg. fut. perf e
perf. subj. de celebro.
celebrt, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Afluncia, concurso de pessoas (Cc. Sull. 73).
II Da: 2) Celebraco, solenidade (Cc. At.
15, 29, 1).
celebrtor, -ris, subs. m. O que celebra, o que
louva (Marc. 8, 78, 3).
celebrtus, -a, -um. I Part. pass. de celebro. II
Adj.: Sent. prprio: ]) Freqentado (Sal. B.
Jug. 47, 1). 2) Celebrado (Ov. Met. 7, 430). 3)
Usado, empregado, difundido (Cc. Phil. 2,
57).
celebrits, -ttis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Grande nmero, afluncia (falando de lugares
e pessoas) (Cc. At.
3, 7, 1); (Cc. Leg. 2, 65). Da: 2) Sole
nidade (a que comparece em dias de
festa uma multido) ( Cc. Verr. 5, 361.
II Sent. figurado: 3) Celebridade,
reputaco, larga difuso (de um nome)
(Cc. Arch. 5).
celebrter, adv. Freqentemente (Suet. Tib. 52).
celebro, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Freqentar, ir muitas vezes a um
lugar, ir em grande nmero, assistir em massa
a uma festa ou solenidade (Cc. Mur. 70). Da:
2) Fazer alguma coisa muitas vezes, praticar,
exercer:... artes (Cc. De Or. 1, 2) praticar as
artes. II Sent. figurado: 3) Celebrar,
solenizar, festejar, fazer exquias (Cc. Arch.
13). 4) Honrar, louvar, elogiar, tornar clebre
(T. Lv. 9, 17, 6). III Empregos especiais:
5) Divulgar, espalhar, tornar conhecido (Cc.
De Or. 3, 155).
Celits, -iuni, subs. loc. m. Celeiates, povo da
Ligria (T. Lv. 32, 29, 7).
Celmna, -ae, subs. pr. f. Celemna, cidade da
Campnia (Verg. En. 7, 739).
1. celer, -ris, -re, adj. I Sent. prprio:
1) Pronto, rpido, clere (Verg. En.
4, 180). Da: 2) Sbito, repentino (T.
Lv. 21, 1, 5). II Sent. figurado: 3)
Vivo, rpido (Cc. De Or. 2, 88).
2. Celer, -ris, subs. pr. m. Clere. 1) Ofi
cial de Rmulo, que organizou a sua
cavalaria (Ov. F. 4, 837). 2) Apelido
de diversas famlias (Cc. Br. 247).
celertus, -a, -um. Part. pass. de celro.
celr, adv. are. Cleremente, rapidamente
(Plaut. Cure. 283).
celrs, -um, subs. m. Os cleres, trezentos
cavaleiros que formavam a guarda de Rmulo
(T. Lv. 1, 15, 8).
celerips, -pdis, adj. Celerpede, ligeiro de ps,
veloz na carreira (Cc. At. 9, 7, 1).
celerits, -ttis, subs. f. I Sent. pr-
CELEBITER 173 . ' CENITO
prio: D Celeridade, rapidez, presteza (Cs. B.
Gal. 1, 48, 6). II Sent. figurado: 2)
Agilidade, rapidez (Cc. C. M. 78).
celerter, adv. Prontamente, rapidamente, com
presteza (Cc. At. 15, 27, 1). Obs.: Comp.
celerius, (Cic. Verr. 3, 60); su-perl. celerrme
(Cc. Fin. 2, 45).
celer, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. 1) Apressar,
acelerar (Verg. En. 9, 378). 2)
Intransitivamente: Apressar-se, dirigir-se
apressadamente (Tc. An. 12,64).
Celtrum, -I, subs. pr. n. Cletro, cidade da
Macednia (T. Lv. 31, 40, 1).
celeuma, -tis, v. celeusma.
Celus, -i, subs. pr. m. Cleo, rei de Elu-sis
(Verg. G. 1, 165).
celeusma (celeuma), -tis, subs. n. e celeusma, -
ae, subs. f. Canto ritmado (para regular os
movimentos dos remadores ou dos
vindimadores) (Marc.
3, 67, 4).
cella, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Pequeno
compartimento (com idia acessria de lugar
onde se oculta algu ma coisa), quarto
pequeno, cela (Cc. Phil. 2, 67). Da: 2)
Capela, santurio (de um templo) (T. Lv. 5,
50, 6). 3) Celeiro, adega (Cc. C. M. 56). 4)
Al-volos das colmeias, clulas (Verg. G.
4, 164).
cellla, -ae, subs. f. Compartimento pequeno
(Ter. Eun. 310).
Celmis, -is, subs. pr. m. Celme, aio de Jpiter,
metamorfoseado em diamante por ter dito que
esse deus era mortal (Ov. Met. 4, 282).
cl, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. Esconder,
ocultar, ter escondido (Cc. Ac. 2, 60).
celox, -cis, subs. m. e f. I Sent. prprio: 1)
Navio ligeiro, bergantim (T. Lv. 21, 17, 3). II
Sent. figurado: 2) Ventre, barriga (Plaut.
Ps. 1305).
1 celsus, -a, -um. I Sent. prprio: 1) Elevado,
alto, excelso (Hor. O. 2, 10, 10). II Sent.
figurado: 2) Soberbo, orgulhoso (Cc. Tusc. 5,
42).
2. Celsus, -I, subs. pr. m. Celso. 1) Clebre
mdico e enciclopedista (Quint. 10, 1, 124). 2)
Jurisconsulto do tempo de Trajano (Pln. Ep.
6, 5, 4).
Celtae, -rum, subs. loc. m. Celtas, habitantes da
Glia Central (Cs. B. Gal. 1, 1).
Celtibr, -ri, subs. m. Celtibero (Catul. 39, 17).
Celtibri, -rum, subs. loc. m. Celtiberos, povo
da Espanha (Cc. Tusc. 2, 65).
Celtibria, -ae, subs. pr. f. Celtibria, regio da
Espanha (Cc. Phil. 11, 12).
Celticum, -i, subs. pr. n. O pas do celtas (T.
Lv. 5, 34, 2).
Celticus, -a, -um, adj. Cltico, que se refere aos
celtas (Pln. H. Nat. 4, 106).
Celtillus, -i, subs. pr. m. Celtilo, chefe ar-veno,
pai de Vercingetorige (Cs. B. Gal. 7, 4, 1).
cmntum, -, subs. n., v. caementum.
cena (cesna), -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Jantar (refeico principal, entre as trs e quatro
horas da tarde) (Cc. Fam. 7, 9, 3). II Da:
2) Sala de jantar (Pln. H. Nat. 12, 11). 3)
Convidados (Juv. 2, 120). 4) Conjunto de
iguarias que se servem ao mesmo tempo
(Marc. 11, 31, 5).
cenbum, cenabnsis, v. gen-.
cnclum, -I, subs. n. 1) Sala de jantar (Varr. L.
Lat. 5, 162). No pl.: c-ncla: 2) Andares
superiores, quartos colocados nesses andares
(Cc. Agr. 2, 96).
Cnaeum, -T, subs. pr. n. Ceneu, capital da ilha
Eubia (T. Lv. 36, 20, 5).
Cnaeus, -a, -um, adj. De Ceneu (Ov. Met. 9,
136).
cnass = cenavro, fut. perf. de ceno.
cnti, -nis, subs. f. Sala de jantar (Sn. Ep.
90, 9).
cntiuncla, -ae, subs. f., dim. de cena. Pequena
sala de jantar (Pln. Ep. 4, 30, 2).
cnturi, -is, -Ire, v. intr. Ter vontade de jantar
(Marc. 11, 77, 3).
cntus, -a, -um, part. pass. de ceno. 1) Que
jantou, jantado (Plaut. Aul. 368). 2) Passado
ao jantar, mesa (Plaut. Truc. 279).
Cenchrae, -rum, subs. pr. f. Cncreas, porto de
Corinto (T. Lv. 28, 8, 11).
Cenchris, -dis, subs. pr. f. Cencreide. 1) Me
de Mirra (Ov. Met. 10, 435). 2) Ilha do mar
Egeu (Pln. H. Nat. 4, 57).
Cenchrius, -i, subs. pr. m. Cncrio, rio da Jnia
(Tc. An. 3, 61).
Cenimgni, -rum, subs. loc. m. Cenimag-nos,
povo da Bretanha (Cs. B. Gal. 5, 21, 1).
cnit, -as, -re, -vi, v. freq. intr. Jantar muitas
vezes, jantar freqentemente (Cc. Fam. 7, 16,
12).
CNO 174 CENTRNS
1. cn, -s, -re, -v, -atum, v. intr. e
tr. I Intr.: 1) Jantar, cear (Cc. Fam.
1, 2, 3). II Tr.: 2) Comer ao jantar,
jantar (Hor. Ep. 1, 5, 2).
2. Cen, -nis, subs. pr. f. Ceno, cida
de dos volscos (T. Lv. 2, 63, 6).
Cenomni, -rum, subs. loc. m. Cenoma-nos. 1)
Povo da Cltica (Cs. B. Gal. 7, 75, 3). 2)
Povo da Glia Cisalpina (T. Lv. 5, 35, 1).
censen = censesne.
Censennia, -ae, subs. pr. f. Censnia, cidade do
Smnio (T. Lv. 9, 44).
cens, -s -re, censi, censum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Declarar alto e bom som, declarar
de forma solene e categrica, dar a sua opinio
segundo as frmulas prescritas (T. Lv. 1, 32,
11). II Na lngua jurdica: 2) Declarar a
fortuna e a categoria de cada pessoa, fazer o
recenseamento, recen-sear (Cc. Verr. 2, 139).
III Na ln gua comum: 3) Julgar, pensar, ser
de parecer (Cc. Verr. 5, 10). Da: 4)
Aconselhar, aprovar (Cc. At. 11, 22, 2). 5)
Avaliar, estimar, ter em conta (Cc. Par. 48). 6)
Ordenar, determinar, decretar (Cc. Plane. 42).
Obs.: Constri-se com acus., com inf. e acus.,
com gen. Usa-se tambm subj. com ut, e, se a
oraco fr negativa, com ne ou ut ne.
cens, -nis, subs. f. I Sent. prprio:
1) Avaliaco (feita pelo censor), recen-
seamento (A. Gl. 10, 28, 2). II Da:
2) Castigo (aplicado pelo censor), multa
(Plaut. Aul. 601).
censor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Censor (magistrado encarregado de se
pronunciar sobre a pessoa e os bens de cada
cidado) (T. Lv. 4, 8, 7). II Sent. figurado:
2) Censor, crtico (Cc. Cael. 25).
Censrinus, -I, subs. pr. m. Censorino, so-
brenome da gens Mrcia (Cc. Br. 311).
censrius, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) De
censor (Cc. Cael. 35). II Sent. figurado: 2)
Rgido, severo, re-provador (Quint. 1, 4, 3).
censi, perf. de censo.
censura, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Censura, dignidade do cargo de censor (Cc.
Br. 161). II Sent. figurado: 2) Censura,
crtica, juzo, exame (Pln. H. Nat. 14, 72).
1. census, -a, -um, part. pass. de censo.
2. census, -s, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Censo, recenseamento (registro das pessoas e
bens feito pelos censores) (Cc. Verr. 2, 63). II
Da: 2) Lugar que se ocupa nesse registro,
categoria de cada pessoa, posses de cada um, e
da: 3) Bens, fortuna (Cc. Flac. 52).
centaurum, -I, subs. n. Centurea (plan-ta
(Verg. G. 4, 270).
Centaurus, -a, -um, adj. Dos centauros, relativo
aos centauros (Hor. O. 1, 18, 8).
Centaur, -rum, subs. pr. m. Os centauros,
monstros mitolgicos com a cabeca e o tronco
de homem, e o resto do corpo de cavalo
(Verg. En. 7, 675).
Centaurus, -I, subs. pr. m. Centauro, a
constelaco (Cc. Nat. 2, 114).
centni, -ae, -a, num. distrib. 1) Cem (para cada
um) (Cc. Par. 49). 2) Cem (n. cardinal)
(Verg. En. 10, 566).
Centnus, -, subs. pr. m. Centnio, nome de um
pretor (C. Nep. Han. 4).
centnus, -a, -um, adj. Centsimo, em nmero de
cem (Marc. 8, 45); (Verg. En. 10, 207).
centsima, -ae, subs. f. 1) A centsima parte
(Cc. ad Br. 1, 18, 5). 2) No plural: juro a um
por cento ao ms, ou a doze por cento ao ano
(Cc. Verr. 3, 165).
centsimus, -a, -um, num. ord. Centsimo (Cc.
Mil. 98).
centiceps, -cipitis adj. Que tem cem cabecas
(Hor. O. 2, 13, 34).
centiens (centies, adv. Cem vezes (Cc. Pis.
81).
centimnus, -s, subs. m. Centmano, que tem
cem mos (Hor. O. 2, 17, 14).
Centips, -pdis, adj. Centpede, que tem cem
ps, ou que tem grande nmero de ps (Pln.
H. Nat. 9, 145).
centiplex, v. centplex.
1. cento, -nis, subs. m. I Sent. prprio:
1) Espcie de manta feita de retalhos
cosidos uns aos outros (para vrios
fins e, especialmente, para apagar in
cndios) (Cs. B. Civ. 2, 10, 7). II
Da: 2) Cento (poesia constituda
por versos ou parte de versos de algum
autor clebre) (Aus. Idil. 13).
2. Cento, -nis, subs. pr. m. Cento, so
brenome romano (Cc. De Or. 2, 286).
Centrs, -um, subs. loc. m. pl. Cntores, povo
vizinho da Clquida (V. Flac. 6, 150).
Centrns, v. Ceutrns.
CENTRUM 175 CPHEUS

centrum, -i, subs. n. Centro (Pln. H. Nat. 2, 63).
centum, indecl., num. card. I Sent. prprio: 1)
Cem (Cs. B. Gal. 4, 1, 4). II Sent.
figurado: 2) Um grande nmero (Hor. O. 2,
14, 26).
Centumlus, -I, subs. pr. m. Centumalo,
sobrenome romano (Cic. Of. 3, 66).
Centumcllae, -rum, subs. pr. f. Cento-celas,
cidade e porto da Etrria (Plin. Ep. 6, 31, 1).
centumgeminus, -a, -um, adj. Que tem cem
vezes um membro, cntuplo. 1) Briareu, que
tem cem bracos (Verg. En. 6, 287). 2) Tebas,
que tem cem portas (V. Flac. 6, 118).
centmvir, -vir, subs. m. Centnviro (membro
de um tribunal constitudo por cem juizes, que
julgavam os negcios civis, sobretudo
questes de heranca) (Cc. Caec. 67).
centumvirlis, -e, adj. Centunviral, relativo aos
centnviros, da competncia dos centnviros
(Cc. De Or. 1, 173).
centunclus, -I, subs. m. (dim. de cento). I
Sent. prprio: 1) Vestimenta de arlequim
(Apul. Apol. 13, 7). Da: 2) Farrapos, trapos
remendados (T. Lv. 7, 14, 7).
centplex, -leis, adj. Cntuplo (Plaut. Pers. 560).
centuplict, adv. Por preco centuplicado (Pln.
H. Nat. 6, 101).
centria, -ae, subs. f. 1) Centria (grupo de cem
cavaleiros) (T. Lv. 1, 13, 8). Da: 2) Diviso
de homens (uma das 193 classes em que
Srvio Tlio dividiu o povo romano) (Cc.
Planc. 49). Obs.: A centria compreendia,
teoricamente, 100 homens, e parece que, de
fato, tal nmero no era fixo inicialmente;
depois o nmero variou muito, e entre centria
e centum passou a existir, apenas, uma relaco
etimol-gica.
centuritim, adv. 1) Por centrias (T. Lv. 6, 20,
10). 2) Por centrias militares (Cs. B. Civ. 1,
76, 4).
1 centuritus, -a, -um. 1) Part. pass. de centurio,
tomado adjetivmente: formado por centrias
(Cc. Agr. 2, 26). 2) Alistado, disposto,
formado (T. Lv. 22, 38, 4).
2. centuritus, -s, subs. m. Diviso em
centrias (T. Lv. 22, 38, 3).
3. centuritus, -us, subs. m. Grau de
centurio (Cc. Pis. 88).
1. centurio, -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
Formar em centrias (Cc. At. 16, 9).
2. centurio, -nis, subs. m. Centurio
(comandante de uma centria militar)
(Cs. B. Gal. 6, 36, 3); (Tc. An.
14, 8).
centurintus, -s, subs. m. 1) Inspeco dos
centuries (Tc. An. 1, 44). 2) Cargo ou
dignidade de centurio (V. Mx. 3, 2, 23).
Centuripini, -rum, subs. loc. m. pl. Cen-
turipinos, habitantes de Centripas (Cc. Verr.
3, 108).
Centuripnus, -a, -um, adj. De Centripas, nidade
situada ao p do vulco Etna (Cc. Verr. 2,
120).
centssis, -is, subs. m. Quantia de 100 asses
(Prs. 5, 191).
cnla, -ae, subs. f. (dim. de cena) Pequeno
jantar, pequena refeico (Cc. Tusc. 5, 91).
cnum, v. caenum.
(

Cos, -I, subs. pr. f. Cos, ilha do mar Egeu, em
frente tica (Cc. At. 5, 12, 1).
cpe, v. caepe.
Cephali, -nis, subs. pr. m. Cefalio, nome de
um escravo de tico (Cc. At. 7, 25).
Cephallnia (Cephallenia), -ae, subs. pr. f.
Cefalnia, grande ilha do mar Jni-co, em
frente Acarnnia (T. Lv. 38, 28, 6).
Cephaloedis, -idis, subs. f. Cephaloedium -I,
subs. pr. n. Cefaldio, cidade da costa
setentrional da Siclia (Cc. Verr. 2, 128).
Cephaloeditni, -rum, subs. loc m. Ce-
faleditanos, habitantes de Cefaldio (Cc. Verr.
2, 130).
Cephalus, -i, subs. pr. m. Cfalo. 1) Filho de olo
ou de Mercrio, e amado da Aurora (Ov. Met.
6, 681). 2) Pai do orador Lsias (Cc. At. 4, 16,
3).
Cphis, -idos, subs. pr. f. Andrmeda, filha de
Cefeu (Ov. A. Am. 3, 191).
Cphius, -a, -um, adj. Descendente de Cefeu, de
Cefeu: Cepheia arva (Ov. Met. 4, 669) a
Etipia.
Cephns, -um, subs. loc. masc. Cefenos, povo
da Etipia (Ov. Met. 5, 97).
Cephnia, -ae, subs. pr. f. Cefnia, pas dos
cefenos (Pln. H. Nat. 6, 41).
Cphnus, -a, -um, adj. De Cefenos (Ov. Met. 4,
764).
Cpheus, ei (-os), subs. pr. m. Cefeu, rei da
Etipia e pai de Andrmeda (Cc. Tusc. 5, 8).
CPHISIS 176 CERBR
Cphisis, -dis, subs. f. Do Cefiso (Ov. Met. 1,
369).
Cphisius, -I, subs. pr. m. Filho de Cefiso, i. ,
Narciso (Ov. Met. 3, 351).
Cphsus (Cephissus), -I, subs. pr. m. Cefiso, rio
da Grcia setentrional, que atravessa a Drida,
a Fcida e a Be-cia, e que se vai lancar no
simis Eu-boicus (Luc. 3, 175).
cpi, perf. de capio.
cera, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Cera (Cic.
Tusc. 1, 108). Da: Objeto feito de cera: 2)
Sinete ou selo em cera (Cc. Flac. 37). 3)
Imagem ou busto de cera (Juv. 8, 19). No
plural: 4) Ta-buinhas enceradas para escrever,
pgina (Quint. 10, 3, 31); (Suet. Ner. 17). II
Sent. potico: 5) Clulas das abelhas (Verg. G.
4, 241).
Cermbus, -I, subs. pr. m. Cerambo, nome de um
homem que, metamorfoseado em ave pelas
ninfas, conseguiu escapar ao dilvio (Ov. Met.
7, 353).
Ceramcus, -I, subs. pr. m. Cermico, nome de
uma praca e de um bairro de Atenas (Cc. Fin.
1, 39).
crrum, -, subs. n. Imposto para cera (imposto
de selo) (Cc. Verr. 3, 181).
cerasinus, -a, -um, adj. Da cr da cereja (Petr.
28, 8).
Cerstae, -runi, subs. loc. m. Cerastas, povo que
vivia na ilha de Chipre, e que Vnus
metamorfoseou em touros (Ov. Met. 10, 222).
crsts, -ae, subs. m. Cerastes, serpente com
chifres (Lucr. 9, 716).
Cerstis, -Idis, subs. pr. f. Cerstide, antigo nome
da ilha de Chipre (Pln. H. Nat. 5, 129).
cersum, -, subs. n. Cereja (Pln. H. Nat. 15,
102).
cersus, -i, subs. f. 1) Cerejeira (Verg. G. 2, 18).
2) Cereja (Prop. 4, 2, 15).
crtus, -a, -um. I Part. pass. de cero. II
Adj.: cerata tabell: Encerado, boletim de
votos dos juizes (Cc. Caecil. 24): ceratae
pennae (Hor. O. 4, 2, 2) penas coladas com
cera.
Ceraunia, -rum, subs. pr. n. Montes Ce-runios
ou Acrocerunios, no Epiro (Verg. G. 1, 332).
Ceraunus, -i, subs. pr. m. Cerauno, sobrenome de
Ptolomeu II, rei da Mace-dnia (C. Nep. Reg.
3, 4).
Cerbalus, -, subs. pr. m. Cerbalo, riacho da
Aplia (Pln. H. Nat. 3, 103).
Cerberus, -a, -um, adj. Cerbreo, de Cr-
bero (Lucr. 4, 731). j
Cerbrus (Cerbros), -i, subs. pr. m. Cr-bero,
co monstruoso de trs cabecas, que guardava
os infernos (Cc. Tusc.
1, 10).
Cercetius Mons, subs. pr. m. Cerccio,
montanha da Tesslia (T. Lv. 32, 14, 7).
Cercinum, -i, subs. pr. n. CercniO) cidade da
Tesslia (T. Lv. 31, 41).
Cerco, -nis, subs. pr. m. Cerco, sobrenome
romano (T. Lv. 42, 6).
Cercps, -um, subs. loc. m. Cercopes, povo
metamorfoseado por Jpiter em macacos (Ov.
Met. 14, 90).
cercopithcus, -i, subs. m. Macaco de rabo
comprido (Juv. 15, 4).
Cercops, -pis, subs. pr. m. Cercope, filsofo
pitagrico (Cc. Nat. 1, 107).
cercrus, (cercyrus), -I, subs. m. 1) Navio
ligeiro, navio de carga (T. Lv. 23, 34, 4). 2)
Nome de um peixe do mar (Ov. Hal. 102).
Cercy, -nis, subs. pr. m. Cercio, clebre
salteador morto por Teseu (Ov. Met. 7, 439).
cercyrus, v. cercrus.
Cerdicits, -um, (ium), subs. loc. m.
Cerdiciates, povo da Ligria (T. Lv. 32, 29,
7).
cerd, -nis, subs. m. Artfice, operrio da mais
baixa categoria: cerdo sutor (Marc. 3, 59)
sapateiro remendo.
Cerelia (Cerilia), -ium, subs. pr. n. pl.
Cerelias, festas em louvor a Ceres, a deusa
que protegia as colheitas (Cc. At. 2, 12, 2).
1. cerelis, -e, adj. Relativo ao trigo, ao
po, do po (Verg. En. 1, 177).
2. Cerelis, -e, adj. 1) De Ceres: Cereale
nemus (Ov. Met. 8, 742) bosque con
sagrado a Ceres. 2) Cerelis, -is, subs.
pr m. Cerelis, nome de homem (Tc.
Agr. 12) .
Ceretini Mariani, subs. loc. m. Nome de um
povo do Lcio (Pln. H. Nat. 3, 63).
cerebllum, -i, subs. n. Mioleira pequena (de
vitela, carneiro, etc.) (Suet. Vit. 13, 2). Obs.:
Termo de culinria.
cerebrsus, -a, -um, adj. Arrebatado, violento
(Hor. St. 1, 5, 21).
cerbrum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Crebro, miolos (Cc. Tusc. 1, 19). II Sent.
figurado: 2) Crebro, cabeca (como sede da
inteligncia ou da clera), razo, juzo,
clera (Hor. St.
2, 3, 75).
CRELLA 177 CERT
Crellia, -ae, subs. pr. f. Cerlia, nome de
mulher (Cc. At. 12, 51, 3).
cremna, v. caerimona.
Cers, -ris, subs. pr. f. I Sent. prprio:
1) Ceres, deusa da agricultura, identificada
com a divindade grega Demter (Verg. G. 1,
147). II Sent. figurado:
2) Seara, cereais, trigo, po (Cc. De Or. 3,
167).
1 crus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) De
cera, feito de cera (Cc. Nat. 3, 30). Da: 2)
Da cr da cera, amarelo:
(Hor. O. 1, 13, 2). II Sent. figurado:
3) Flexvel, dcil, suave (Hor. A.
Pot. 163).
:2 crus, -I, subs. m. Vela de cera, ci-'rio
(Cc. Of. 3, 80). cerilis, v. cerelis. cerimnia,
v. caerimona. crintha, -ae, e cerinth, -es,
subs. f. Chu-pa-mel (planta) (Verg. G. 4, 63).
cerinthus, -I, subs. pr. m. e f. Cerinto.
1) Nome de homem (Hor. St. 1, 2, 81).
2) Cidade da Eubia (Pln. H. Nat.
4, 64).
Cermlus, -i, subs. pr. m. Crmalo, colina de
Roma prxima ao Palatino (Cc. At. 4, 3, 3).
cern, -is, -re, crvi, crtum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Passar pelo crivo, peneirar,
separar: per cribrum cernere (Cat. Agr. 107,
1) passar pelo crivo. II Sent. figurado: 2)
Distinguir, dis cernir, ver claramente,
perceber: ex cruce Italiam cernere (Cc. Verr.
5, 169) distinguir a Itlia do alto da cruz. 3)
Compreender, ver pelo pensamento ou pela
imaginaco (Cic. Leg.
2, 43). Por enfraquecimento de sentido:
4) Ver, escolher (Cc. Ac. 2, 20). 5)
Decidir, resolver, decretar (Cc. Leg.
3, 9). 6) Na lngua jurdica: Fazer
termo ou declaraco de herdeiro, acei
tar o direito de sucesso (Cc. Agr.
2, 40). Obs.: Constri-se com acus. e inf.
O perfeito raro, unicamente usado na
lngua tcnica, significando decidir. O
particpio, tambm raro, significa pas
sado pelo crivo.
cernl, -s, -re, v. intr. Cair de frente, cair de
cabeca para baixo (Sn. Ep. 8. 4).
cernus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Que
inclina a cabeca, inclinado para o cho. II
Da: 2) O que cai de cabeca para diante
(Verg. En. 10, 894).
crma, -ae (tis), subs. f. (n.). I Sent.
prprio: 1) Ungento composto
de cera e azeite, usado pelos lutadores (Sn.
Ep. 57, 1). II Sent. figurado: 2) Sala de
exerccios (Sn. Brev. 12, 2). III Sent.
potico: 3) Luta (Marc. 5, 65, 3).
crmaticus, -a, -um, adj. Untado com ceroma
(Juv. 3, 68).
crtum, -i (crtum, -i), subs. n. Ceroto ou
cerato (Marc. 11, 98).
cerrtus, -a, -um, adj. Furioso, delirante,
demente (Cc. At. 8, 5, 1).
certmen, -Inis, subs. n. I Sent. prprio: 1)
Luta (em que se disputa alguma coisa),
corrida, torneio, certame (Cc. Tusc. 2, 62).
Da: 2) Combate, peleja (T. Lv. 2, 44, 11). 3)
Disputa, rivalidade (Sal. B. Jug. 41, 2). II
Sent. figurado: 4) Ardor, esforco, empenho
(Cic. Or. 126).
certtim, adv. A porfia, com insistncia, (Cc.
Phil, 2, 118).
certti, -nis, subs. f. I Sent. prprio:
1) Combate, peleja, luta (nos jogos p
blicos ou no ginsio) (Cc. Leg. 2, 38).
II Sent. figurado: 2) Disputa, con
flito (Cc. Fin. 2, 44). 3) Aco, questo,
debate judicirio (T. Lv. 25, 4, 8).
1. certtus, -a, -um. 1) Part. pass. de
certo: contestado, combatido (Ov. Met.
13, 713); abl n. (abs.): multum certato
(Tc. An. 11, 10) depois de um longo
combate.
2. certtus, -s, subs. m. Luta (Estc.
Silv. 3, 1, 152).
cert, adv. 1) Certamente, seguramente, sem
dvida (Cc. Tusc. 1, 9). 2) Pelo menos, em
todo caso (Cc. Fin. 4, 7).
Certima, -ae, subs. f. Certima, praca-forte da
Celtibria (T. Lv. 40, 47).
Certis, -is, subs. pr. m. Certis, outro nome do rio
Btis (T. Lv. 28, 22, 1).
1. certo, adv. 1) Certamente, com certeza, na
verdade, realmente sem dvida (Cc. At. 1, 12,
3). 2) De maneira irrevogvel,
irrevogvelmente (Ter. Hec. 586).
2. certo, -s, -re, -vi, -atum, v. intr. e tr. 1)
Tr.: Termo da lngua do direito: Procurar obter
uma deciso, debater, demandar, contestar (T.
Lv. 25, 3, 14).
2) Da: (Intr.) Combater, lutar (para
conseguir determinado fim), disputar
prmios nos jogos pblicos, rivalizar
(Cc. Fam. 7, 31, 1). 3) Em poesia:
Esforcar-se, fazer esforcos, resistir
(Verg. Buc. 5, 8). Obs.: Constri-se na
lngua pot. com dat e inf.
CERTUS 178 CTRUS
certus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Resolvido, decidido (T. Lv. 2, 15, 5). 2) Que
decidiu, decidido a, resolvido a (Verg. En. 5,
54). II Da: 3) Determinado, fixo, preciso
(Cc. Cat. 1, 7). 4) Seguro, fiel, com que se
pode contar, constante (aplicado aos homens)
(Cc. Sull. 5). No pl. certi: homens de
confiana (C. Nep. Diom. 9, 1). 6) Seguro, de
confiana (aplicado s coisas) (Cc. Phil. 11,
4). 7) Certo (com valor indeterminado =
quidam): certi ho-mines (Cc. Sest. 41) certos
homens. III Locuces principais: a) certum
est com inf. = estou resolvido a (Cc. Verr.
pr. 53); b) certiorem facere ali-quem (Cc.
Verr. 2, 55); (Cs. B. Gal. 5, 49, 4) informar
algum (de alguma coisa); c) pro certo
affirmare (T. Lv. 1, 3, 2) afirmar
categoricamente; d) pro certo negare (Cc. At.
5, 21, 5) negar categoricamente; e) pro certo
polliceri (Cc. Agr. 2, 108) prometer
categoricamente; f) pro certo ponere (Cs. B.
Gal. 7, 5, 6) dar como certo. Obs.: Constri-
se: 1) com inf. 2) com genit. 3)
absolutamente.
crla, -ae, subs. f. (dim. de cera). Boca-dinho de
cera (Cc. At. 15, 14, 4).
cerva, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Corca
(fmea do veado) (Cc. Nat. 2, 127). II
Sent. potico: 2) Cervo (Verg. En. 4, 69).
cervicula, -ae, subs. f. Pescoco pequeno, nuca
pequena (Cc. Verr. 3, 49).
cervinus, -a, -um, adj. De veado (Juv. 14, 251).
cervix, -icis, subs. f. (geralmente no plural). I
Sent. prprio: 1) Nuca (Suet. Tib. 68, 2).'II
Da: 2) Pescoco (Cc. Phil. 2, 51). III Sent.
figurado: 3) Cabeca, ombros (servindo de
apoio, esteio) (Cc. Sest. 138). 4) Confiana na
sua prpria forca, audcia, orgulho, obstinaco
(Cc. Verr. 3, 135).
cervus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Cervo,
veado (Cc. Tusc. 3, 69). II Da, na
linguagem militar: 2) Abrolhos, cavalo de
frisa, estacadas feitas de troncos de rvore com
os respectivos ramos (semelhantes aos chifres
do veado), que se espetavam no cho para
impedir a marcha da cavalaria (Cs. B. Gal. 7,
72, 4).
cesna, -ae, v. cena.
cessti, -nis, subs. f. Sent. prprio: 1)
Descanso, repouso (Cc. Nat. 1, 36).
II Da: 2) Cessaco, parada (A. Gl. 1, 25,
8).
eesstor, -ris, subs. m. Vagaroso, preguicoso
(Cc. Fam. 9, 17).
cesstus, -a, -um; part. pass. de cesso.
cessi, perf. de cedo.
cess, -nis, subs. f. Aco de ceder, cesso
(termo jurdico) (Cc. Top. 28).
cesso, -s, -re, -vi, -atum, v. freq. intr. I
Sent. prprio: 1) Parar, permanecer inativo,
cessar, estar sem fazer nada (Cc. C. M. 18). II
Sent. figurado: 2) Demorar-se, tardar,
diferir (Cc. Prov. 15). 3) Na lngua jurdica:
No comparecer perante o tribunal, deixar
revelia, faltar (Suet. Cl. 15). 4) Relaxar,
negligenciar (Hort. A. Pot. 357).
cessor, v. censor.
cessus, -a, -um, part. pass. de cedo.
Cestinus, -a, -um, adj. De Cstio (Sen. Contr. 1,
7, 17).
Cestus, -I, subs. pr. m. Cstio. 1) Nome de um
pretor (Cc. Phil. 3, 26). 2) Nome de um
clebre retor (Sn. Suas. 7, 12).
Cestria, -ae, subs. pr. f. Cstria, cidade do Epiro
(Pln. H. Nat. 4, 4).
cestrosphendon, -s, subs. f. Arma de arremesso
usada pelos macednios (T. Lv. 42, 65, 9).
ctra, -ae, subs. f. (cetarum, -I, subs. n.)
Viveiro (de peixes) (Hor. St. 2, 5, 44).
Ctrini, -rum, subs. loc. m. Cetarinos,
habitantes de Cetria, cidade da Sic-lia (Cc.
Verr. 3, 103),
ctrius, -I, subs. m. Peixeiro, negociante de
peixes do mar (Ter. Eun. 257).
ct, subs. n. pl. indecl. Cetceos (peixes grados
do mar) (Verg. En. 5, 822).
ctra (acus. pl. n. tomado adverbialmen-te). 1)
Quanto ao resto, quanto ao mais, de resto (Sal.
B. Jug. 19, 7). 2) Daqui para diante, de hoje
para o futuro (Verg. En. 9, 656).
cterqui e cterqun, adv. De sobra,
sobejamente, em demasia, alm de (Cic. Or.
83).
ctrum, n. tomado adverbialmente. 1) De resto,
quanto ao demais, alis (Sal. C. Cat. 17, 6). 2)
Mas, porm (Sal. B. Jug. 48, 1).
ctrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Que
resta, restante (Sal. C. Cat. 36, 2). II Da, no
plural: 2) Os outros, os restantes, o resto (Cc.
Verr. 5, 171). Obs.: cetri contrape-se a alii.
CETHGI 179 CHNIS
Cethgi, -rum, subs. pr. m. pl. Os Cete-gos, i-
, romanos do tempo antigo (Hor. A. Pot.
50).
cethgus, -I, subs. pr. m. Cetego. 1) So-
brenome dos Cornlios (Cc. Br. 57; C M. 50).
2) Nome de um cmplice de Catilina (Sal. C.
Cat. 43, 3). Cet, -s, subs. pr. f. Ceto. 1)
Ninfa marinha, mulher de Forco e me das
Gr-gonas (Lucr. 9, 646). 2) Uma das nerei-
das (Pln. H. Nat. 5, 69). Cetos, n. v. ctus.
cetra (caetra), -ae, subs. f. Cetra, pequeno
escudo de couro (T. Lv. 28, 5, 11); (Verg. En.
7, 732).
cetrtus (caetrtus), -a, -um, adj. 1) Armado
de cetra (v. cetra) (Cs. B. Civ.
I, 39, 1). 2) No plural: Soldados arma
dos de cetra (Cs. B. Civ. 1, 70, 4).
Cetrnus, -i, subs. pr. m. Cetrnio, nome
de famlia romana (Tc. An. 1, 44). cetus, -I,
subs. m. I Sent. prprio: 1) Cetceo, atum
(Serv. En. 1, 550). II
_ Da: 2) Baleia (constelaco) (Ma-
nil. 1, 612). 3) Peixe do mar (Plaut. Aul. 375).
u, adv. e conj. 1) Como, assim como, bem
como (Verg. En. 5, 740). 2) Como se (Verg.
En. 2, 438). Obs.: A partcula ceu, quer
isolada, quer em correlaco com sic, ita, etc,
designa comparaco. sinnima de ut, sicut,
quasi. Ceutrns, -um, subs. loc. m. Ceutres.
1) Povo da Blgica (Cs. B. Gal. 5, 39, 1). 2)
Povo da Glia, nos Alpes (Cs. B. Gal. 1, 10,
4).
ceutroncae Alpes, subs. pr. m. Alpes Ceutres
(Pln. H. Nat. 11, 240). cev, -s, -re, cvi,
v. intr. 1) Mover as ndegas (Juv. 2, 21). 2)
Fazer festa como os animais, adular (Prs. 1,
87). Ceyx -ycis, subs. pr. m. Ceix, esposo de
Alcone e que, juntamente com ela, foi
metamorfoseado em alcio (Ov. Met.
11, 727).
Chabrs, -ae, subs. pr. m. Cbrias, nome
de um general ateniense (C. Nep. Chabr. 1).
chaere, interj. Bom dia, salve! (Cc.
n. 1, 9).
Chaera, -ae, subs. pr. m. Qurea, sobrenome
romano (Cc. Com. 1).
Chaers, -ae, subs. pr. m. Qureas. 1) Nome
de um estaturio (Pln. H. Nat. 34, 75). 2)
Autor de um tratado de
agricultura (Varr. L. Lat. 1, 1, 8).
Chaerestrtus, -I, subs. pr. m. Quers-trato, nome
de um personagem de comdia (Cc. Amer.
46).
Chaerippus, -I, subs. pr. m. Queripo, nome de
homem (Cc. Fam 12, 22, 4).
Chaerna, -ae, subs. pr. f. Queronia, cidade da
Becia (T. Lv. 35, 46, 4).
chalcaspids, -um, subs. m. pl. Soldados
armados com escudos de bronze (T. Lv. 44,
41, 2).
chalcus, -a, -um, adj. De bronze (Marc. 9, 94,
4).
Chalca, -ae, subs. pr. f. Clcia, ilha do mar Egeu
(Pln. H. Nat. 17, 31).
Chalcidna, -ae, subs. pr. f. Calcidena, regio da
Sria (Pln. H. Nat. 5, 81).
Chalcidcus, -a, -um, adj. Calcdico, de Caleis,
na Eubia (Cc. Nat. 3, 10). -
Chalcioecos, -I, subs. pr. m. Calcieco, nome de
um templo de Minerva em Es-parta (T. Lv.
35, 36, 9).
Chalcis, -idis, (-idos), subs. pr. f. Caleis. 1)
Cidade, capital da ilha de Eubia (T. Lv. 35,
46, 1). 2) Cidade da Sria (Pln. H. Nat. 5, 89).
3) Cidade da Et-lia (Pln. H. Nat. 4, 6).
Chaldaea, -ae, subs. pr. f. Caldia, regio da sia
(Pln. H. Nat. 5, 90).
Chaldaei, -rum, subs. loc. m. Caldeus,
habitantes da Caldia (Lucr. 5, 725).
Chaldaeus, -a, -um, adj. Caldeu, caldaico (Juv.
10, 94).
Chaldaicus, -a, -um, adj. Caldaico, caldeu (Cc.
Div. 2, 88).
chalybus (chalybeus), -a, -um, adj. De ao (Ov.
F. 4, 405).
Chalybs, -um, subs. loc. m. Clibes, povo do
Ponto, afamado por suas minas de ferro e
fabricaco de aco (Verg. G. 1, 58).
chalybs, -ybis, subs. m. 1) Aco (Verg. En. 8,
446). Da: 2) Objeto feito de aco, espada (Sn.
Th. 364).
Chamavi, -rum, subs. loc. m. Camavos, povo
das margens do Reno (Tc. An. 13, 55).
chann (chane), -ae, subs. f. Nome de um peixe
desconhecido (Ov. Hal. 108).
Chn, -nis, subs. pr. m. Con, filho de Pramo
(Verg. En. 3, 335).
Chns, -um, subs. loc. m. Cones, ou canios,
habitantes da Cania (T. Lv. -43, 23, 6).
Clionia, -ae, subs. pr. f. Cania, regio do Epiro
(Cc. At. 6, 3, 2).
chnis, -Idis e Chonius, -a, -um, adj. Da
Cania, do Epiro (Ov. Met. 10, 90); (Verg. En.
3, 334).

CHOS 180 CHIMAERA
chos, -I, subs. n. I Sent, prprio: 1) Caos,
confuso dos elementos de que se forma o
universo (Verg. G. 4, 347). II Da: 2) O
Caos personificado (Verg. En. 4, 510). 3) Os
infernos (Ov. Met. 10, 30). III Sent.
figurado: 4) Trevas profundas, abismo (Estc.
Silv. 3, 2, 92).
chara, -ae, subs. f. Planta ou raiz desconhecida
(Cs. B. Civ. 3, 48, 1).
Charax, -cis, subs. pr. f. Crax, fortaleza da
Tesslia (T. Lv. 44, 6, 10).
Charxus, -I, subs. pr. m. Caraxo. 1) Irmo de
Safo (Ov. Her. 15, 117). 2) Um dos centauros
(Ov. Met. 12, 272).
Charcl, -s, subs. pr. f. Criclo, esposa de
Quiro (Ov. Met. 2, 636).
Charidmus, -i, subs. pr. m. Caridemo, nome de
homem (Cic. Verr. 1, 52).
Charimnder, -dr, subs. pr. m. Cariman-dro,
autor de um tratado de astronomia (Sn. Nat.
7, 5, 2).
Charini, -rum, subs. loc. m. Carinos, povo da
Germnia (Plin. H. Nat. 4, 99).
Charinus, -i, subs. pr. m. Carino, nome de
homem (Ter. Andr. 345).
Charis, -tos, subs. pr. m. Crites, nome grego
das Gracas (Plin. H. Nat. 36, 32).
Charisius, -, subs. pr. m. Carsio. 1) Orador
ateniense (Cc. Br. 286). 2) Gramtico latino
(Serv. En. 9, 329).
charistia, -rum, subs. n. pl. Banquete de
famlia (Ov. F. 2, 617).
chritas, v. caritas.
Charts, -um, subs. pr. f. As Crites, i. , as
Gracas (Ov. F. 5, 219).
Charmds, -ae, subs. pr. m. Crmadas,
filsofo grego (Cic. Tusc. 1, 59).
1. Charn, -ntis, subs. pr. m. Caronte, o
barqueiro dos infernos, que tinha por funco
fazer passar as almas dos mortos para a outra
margem do Aqueron-te, o rio dos infernos
(Verg. En. 6, 299).
2. Charn, -nis, subs. pr. m. Cron, estadista
tebano (C. Nep. Pel. 2, 5).
Charnds, -ae, subs. pr. m. Carondas,
legislador de Trio (Cc. Leg. 1, 57).
Charnus, -a, -um, adj. Relativo a Caronte, aos
infernos (Plin. H. Nat. 2, 208).
Charops, -pis, subs. pr. m. Crope, nome de
homem (Ov. Met. 13, 260).
chart a (carta), -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1) Folha de papel, papel, papiro (Hor. Ep. 2, 1,
11). U Sent. figurado: 2) Folha escrita,
documentos escri-
tos, livros, arquivos (Hor. A. Pot. 310). Da:
3) Volume (Catul. 1, 6).
chartla, -ae, subs. f. Papel pequeno, escrito de
pouca extenso (Cc. Fam. 7, 18, 2).
chrus, v. crus.
Charybdis, -Is, subs. f. Caribde. I Sent.
prprio: 1) Sorvedouro do mar da Si-clia (Cc.
Verr. 5, 146). II Sent. figurado: 2)
Sorvedouro, abismo (Cc. De Or. 3, 163).
chasma, tis, subs. n. 1) Abertura, abismo,
sorvedouro (Sn. Nat. 6, 9). 2) Espcie de
meteoro (Sn. Nat. 1, 14).
Chasuri, -rum, subs. loc. m. Casurios, povo
da Germnia (Tc. Germ. 34).
Chauci, -rum, subs. loc. m. Caucos, povo da
Germnia (Tc. Germ. 35).
Chaus, -, subs. pr. m. Caus, rio da Caria (T. Lv.
38, 14).
chelae, -rum, subs. f. pl. Os bracos do
Escorpio, a Balanca (constelaco) (Verg. G.
1, 33).
Chelidn, -nis, subs. pr. f. Queldon, nome de
uma cortes (Cc. Verr. 4, 71).
chelydrus, -i, subs. m. Serpente venenosa (Verg.
G. 2, 214).
chelys, -yis e -yos, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Tartaruga (Petr. fr. 32, 5). II Sent. figurado:
2) Lira, citara (feita da concha da tartaruga
(Ov. Her. 15, 181).
chergra (chirgra), -ae, subs. f. Gota nas mos,
quiragra (Hor. Ep. 1, 1, 31).
Cherronsus ou Chersonsus, -i, subs. pr. f.
Quersoneso, regio da Trcia (Cc. Agr. 2,
50); (Cc. At. 6, 1, 19).
Chersidms, -ntis, subs. pr. m. Quersi-
damante, nome de um troiano morto por
Ulisses (Ov. Met. 13, 259).
chersos, -i, subs. f. Cagado (Marc. 14, 88).
Chersonsus v. Cherronsus.
Chersci, -rum, subs. loc. m. Queruscos, povo
da Germnia (Cs. B. Gal. 6,10, 5).
Chesippus, -i, subs. pr. m. Quesipo, nome dado
por Zeno ao filsofo Crisipo (Cic. Nat. 1,
93).
Chii, -rum, subs. loc. m. Habitantes de Quios
(Cc. Arch. 19).
Chilirchs (chilircus), -ae, (-1), subs. pr. m.
Quiliarca (comandante de mil homens) (Q.
Crc. 5, 2, 3).
chilirchus, -i, subs. m. Primeiro ministro entre
os persas (C. Nep. Con. 3, 2).
Chimaera, -ae, subs. pr. f. Quimera. 1) Monstro
fabuloso com cabeca de leo, corpo de cabra e
cauda de drago, que
CHIMAERUS 181 CHRISTIANUS
expelia chamas pela boca. Coube a Be-
lerofonte mat-lo, livrando seu pais do terrvel
monstro (Lucr. 5, 902). 2) Nome de um dos
barcos de Enias (Verg. En. 5, 118).
Chimaerus, a um adj Da Quimera relativo a
Quimera (Verg. Cul. 14).
Chimaerfer, -fera, -frum, adj. Que produziu a
Quimera (Ov. Met. 6, 339).
Chindrum, -, subs. pr. n. Quindro, rio da sia
(Plin. H. Nat. 6, 48).
Chion, -s, subs. pr. f. Quone. 1) Ninfa amada
por Apoio e Hermes. 2) Nome de mulher (Juv.
3, 136).
Chionds, -ae, subs. pr. m. Quinides, filhos de
Quone, i. , Autlio e Filemo (Ov. P. 3, 3,
41).
Chios (Chius), -I, subs. pr. f. Quios, ilha do mar
Egeu (Cic. Verr. 5, 127).
chirgra, v. chergra.
chiramaxium, -, subs. n. Carrinho de mo (Petr.
28, 4).
Chirocmta, -rum, subs. pr. n. Os trabalhos
manuais, ttulo de uma obra de Demcrito
(Plin. H. Nat. 24, 160).
chirogrphum, -I, subs. n. (chirogrphus, -i,
subs. m. e chirogrphon,.-!, subs. n). I
Sent. prprio: 1) O que se escreve de prprio
punho, autgrafo (Cc. Fam. 2, 13, 3). II
Da: 2) Manuscrito (Cc. Phil. 2, 8). 3) Escrito
assinado pelo punho daquele que contrai uma
obrigaco, obrigaco, recibo (A. Gl. 14, 2, 7).
Chirn, -nis, subs. pr. m. Quiro. 1) O mais
clebre e o mais sbio dos centauros, que
vivia numa gruta do monte Plio, na Tesslia
(Verg. G. 3, 550). 2) A constelaco do
Sagitrio (Luc. 9, 536).
chronoma, -ae, subs. f. Arte do gesto (Quint. 1,
11, 17).
chironmn, -ntis, (chironmos, -I), subs. m.
Pantomimo (Juv. 6, 63).
chirurgia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cirurgia (Cels. 7, pref.). II Sent. figurado:
2) Remdio violento (Cc. At. 4, 3, 3).
Chum, -i, subs. n. Vinho de Quios (Hor. St. 1,
10, 24).
Chius, -a, -um, adj. Da ilha de Quios no mar
Egeu (Petr. 63, 3).
chlamydtus, -a, -um, adj. Vestido de cl-mide
(Cc. Rab. Post. 27).
chlamydti, -rum, subs. m. pl. Gente vestida de
clmide (Sn. Vit. 2, 2).
chlamys, -ydis, subs. f. 1) Clmide (manto
grego seguro no pescoco ou no ombro
direito (Verg. En. 4, 137). 2) Capa de militar
(Plaut. Mil. 1423).
Chlid, -s, subs. pr. f. Clide, nome de mulher
(Ov. Am. 2, 7, 23).
Chlo, -s, subs. pr. f. Clo, nome de mulher
(Ov. Am. 2, 7, 23).
Chlreus, - (-os), subs. pr. m. Cloreu,
sacerdote de Cibele (Verg. En. 11, 768).
Chlris, -idis, subs. pr. f. Clris ou Flora. 1)
Deusa das flores, mulher de Zfiro, (Ov. F. 5,
195). 2) Nome grego de . mulher (Hor. O. 2,
5, 18).
Chlrus, -i, subs. pr. m. Cloro. 1) Nome de um
rio da Cilcia (Plin. H. Nat. 5, 91). 2), Nome
de homem (Cc. Verr. 2, 23).
Choerilus, -i, subs. pr. m. Qurilo, poeta grego,
contemporneo de Alexandre (Hor. A. Pot.
357).
Chma, -tis, subs. pr. n. Coma, cidade' da Lcia
(Plin. H. Nat. 5, 101).
choraul (choraula), -s, (-ae), subs. m. Coraulo,
tocador de flauta que acompanha os coros
(Marc. 5, 56, 9).
chorda, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Tripa
(Petr. 66, 7). Donde: 2) Corda de instrumento
de msica) (Tb. 2, 5,, 3). II Da: 3) Corda,
barbante (Plaut. Most. 743).
chora (chora), -ae, subs. f. (geralmente no pl.):
Danca em coro (Verg. En. 6, 644).
chorus, -, subs. m. Coreu ou troqueu (p
constitudo por uma slaba longa seguida de
uma breve) (Cc. Or. 212).
chorius, v. chorus.
chorocitharists, -ae, subs. m. Msico que
acompanha o coro com citara (Suet. Dom. 4,
4).
chorus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Coro
(de dancarinos, msicos e cantores), danca em
coro (Hor. O. 1, 1, 31). Da: 2) Coro (do
teatro) (Verg. G. 4, 460). II Sent. figurado:
3) Reunio, ajuntamento, conjunto, roda,
assemblia ou grupo (Cc. Mur. 49).
Chrems, -mtis (-mis), subs. pr. m. Cremes,
nome de uma personagem de comdia (Ter.
Andr. 472).
Chrestus, (-os), -i, subs. pr. m. Cresto. 1) Nome
de homem (Cc. Fam. 2, 8, 1). 2) O mesmo
que Cristo (Suet. Cl. 25, 4).
chria, -ae, subs. f. Desenvolvimento oratrio de
um lugar comum (Sn. Ep. 33, 7).
1. christinus, -a, -um, adj. Cristo (Eutr. 10,
16).
CHRISTIANUS 182 CICERO
2. christinus, -i, subs. m. Cristo (Tc.
An. 15, 44). Christus, -I, subs. pr. m. Cristo
(Tc. An.
15, 44); (Pln. Ep. 10, 96, 5).
1. chromis, -is, subs. f. Peixe do mar, hoje
desconhecido (Ov. Hal. 121).
2. Chromis, -is, subs. pr m. Crmis. 1) Nome de
um centauro (Ov. Met. 2, 933). 2) Nome de
um pastor (Verg. Buc. 6, 13).
chronicus, -a, -um, adj. Relativo cronologia (A.
Gl. 17, 21, 1).
Chrysa, -ae, e Chrys, -s, subs. pr. f. Cri-sa. 1)
Cidade da Msia (Ov. Met. 13, 174). 2) Ilha
perto de Creta (Pln. H. Nat. 4, 61).
Chryss, -ae, subs. pr. m. Crisas, rio da Siclia
(Cic. Verr. 4, 96).
Chrysis, -idis, subs. pr. f. Criseide, filha de
Crises (Ov. Trist. 2, 373).
chrysendta, -rum, subs. n. pl. Pratos ornados
com esculturas em ouro (Marc.
2, 43, 11).
Chryss, -ae, subs. pr. m. Crises, grande
sacerdote de Apoio (Ov. A. Am. 2, 402).
Chrysippus, -a, -um, adj. De Crisipo, o filsofo
(Cic. Ac. 4, 30).
Chrysippus, -I, subs. pr. m. Crisipo. 1) Filsofo
estico (Cic. Fin. 2, 43). 2) Liberto de Ccero
(Cc. At. 7, 2, 8).
Chrsis, -ydis, subs. pr. f. Criside, nome de uma
personagem de comdia (Ter. Andr. 58).
chrysius, -a, -um, adj. De ouro. No pl.: objetos
em ouro (Marc. 9, 94, 4).
Chrysognus, -i, subs. pr. m. Crisgono nome de
homem (Cc. Amer. 124).
chrysolthos (chrysolithus), -I, subs. m. Crislito
(pedra preciosa), topzio (Prop. 2, 16, 44).
Chrysoplis, -is, subs. pr. f. Crispolis. 1)
Promontrio e cidade da Bitnia (Pln. H. Nat.
5,150). 2) Cidade da Arbia (Plaut. Pers. 506).
Chthonius, -I, subs. pr. m. Ctnio, nome de um
centauro (Ov. Met. 12, 441).
Chytri, -rum, subs. pr. m. Quitros, cidade da
ilha de Chipre (Pln. H. Nat. 5, 130).
Chytros, -i, subs. pr. f. Quitros, cidade da ilha de
Chipre (Ov. Met. 10, 718).
Ciani, -rum, subs. loc. m. Cianos, habitantes de
Cio, na Bitnia (T. Lv. 31, 31, 4).
cibria, -rum, subs. n. pl. I Sent. prprio: 1)
Alimentos, vveres (Cat. Agr. 56). II Da:
2) Raco (do soldado) (Cc. Tusc. 2, 16).
cibrium, -I, subs. n. Alimento (Sn. Ben.
3, 21, 2).
cibrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio;
1) Relativo ao alimento, abastecimento
(Plaut. Capt. 901). II Sent. figurado;
2) Comum, grosseiro (falando de ali mento)
(Cc. Tusc. 5, 97).
cibtus, -s, subs. m. Alimento, comida
(Plaut. Mil. 224). Cibilitn, -rum, subs. pr.
m. Cibilitanos,
colnia da Lusitnia (Pln. H. Nat. 4
118). cib, -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
Alimentar,
nutrir (Suet. Tib. 72, 2). cibor, -ris, -ri, v.
dep. intr. Tomar ali.
mento, nutrir-se (Apul. Apol. 26, 8).
cibrium, -I, subs. n. Cibrio, copo de duas
asas (semelhante s vagens da fava do
Egito) (Hor. O. 2, 7, 22). cibus, -i, subs. m. I
Sent. prprio: 1)'
Alimento, comida (do homem, animais
e plantas), cibo (Cc. Tusc. 2, 64)'. Dai:
2) Seiva (Lucr. 1, 352). II Sent. u.
gurado: 3) Alimento, estimulante (Ov.
Met. 6, 480). 4) Isca, engodo (Tib. 2,
6, 24). Cibyra, -ae, subs. pr. f. Cbira, cidade
da
Cilcia e da Panflia (Cc. Verr. 4, 30).
Cibyrta, -ae, subs. m. e f. Cibirata, de
Cilcia (Cc. Verr. 4, 30). cibyrticus, -a, -um,
adj. De Cbira (Cia
At. 5, 21). cicda, -ae, subs. f. Cigarra (Verg.
Buc.
2, 13). cictricsus, -a, -um, adj. I Sent.
pr-
prio: 1) Coberto de cicatrizes (Sn. Ir.
2, 35, 5). II Sent. figurado: 2) Muito
emendado (falando de um escrito),
(Quint. 10, 4, 3).
cictrix, -leis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cicatriz (Cc. De Or. 2, 124). II Sent.
figurado: 2) Cicatriz (Cc. Agr.
3, 4). III Sent. diversos: 3) Esfola-
dela feita numa rvore (Pln. H. Nat
17, 235). 4) Rasgo, buraco, fenda
(Pln. H. Nat. 34, 63).
cicer, -ris, subs. n. I Sent. prprio: D!
Chcharo, gro de bico (Plaut. Bac. 767). II
Sent. figurado: 2) Homem do povo (Hor. A.
Pot. 249). Obs.: pL desusado.
Cicr, -nis, subs. pr. m. Ccero. 1) Marco
Tlio Ccero, o mais brilhante orador de Roma
(Quint. 10, 1, 105). 2) Quintus Cicero
Quinto Ccero, seu irmo (Cc. Q. Fr. 1, 1). 3)
Marcus Cicero Marco Ccero, seu filho
(Cc. At. 16,
CICERNS 1
3, 2). 4) E ainda Quintus Ccero Quinto
Ccero, seu sobrinho (Cic. At. 16, 1,6).
Cicerns, subs. pr. m. pl. Sent. figurado:
Cceros, oradores eloqentes como Ccero, ou
comparveis a Ccero (Sn. Ciem. 1, 10).
Cicerninus, -a, -um, adj. Ciceroniano, de
Ccero (Sn. Contr. 7, 2, 12).
cichorum, -I, subs. n. (cichorium, -I), Chicria
(Hor. O. 1, 31, 16).
Cicirrus, -i, subs. pr. m. Cicirro, sobrenome
romano (Hor. St. 1, 5, 52).
Cicns, -um, subs. loc. m. Ccones, povo da
Trcia (Verg. G. 4, 519).
cicnia, -ae, subs. f. Cegonha (Hor. St. 2, 2,
49).
ccur, -uris, adj. Domesticado, manso, domstico
(falando de animais) (Cc. Nat. 2, 99).
Cicurini, -rum, subs. pr. m. Cicurinos,
sobrenome da famlia dos Vetrios (Varr. L.
Lat. 7, 91).
1 cicuta, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Cicuta (Prs. 4, 2). II Da: 2) Flauta rstica
(Verg. Buc. 5, 85).
2. Cicuta, -ae, subs. pr. m. Cicuta, sobrenome de
homem (Hor. St. 2, 3, 69).
ci, -s, -re, civi, citum, ou ci -s, -Ire, cvi
citum, v. tr. I Sent. prprio: 1) Pr em
movimento, mover, (Cc. Tusc. 1, 54). II
Da: 2) Mandar vir, chamar, invocar, apelar,
nomear (Tc. Hist. 5, 17). III Empregos
especiais: 2) Na lngua jurdica: Citar, citar
judicialmente (em justica) (T. Lv. 10, 8, 10).
4) Na lngua militar: animar (T. Lv. 1, 21, 2).
5) Por extenso: excitar, provocar, abalar,
agitar (Cc. Nat. 2, 81). 6) Soltar (gritos,
gemidos, sons), proferir palavras (Lucr. 5,
1060). Obs.: As formas de cio so usadas
quando ao
..e- do tema se segue outra vogai. Ex.: cio em
vez de cieo, ciam em vez de cieam.
Ciros, -i, subs. pr. m. Cero, cidade da Tesslia
(Catul. 64, 35).
Cilcs, -um, subs. loc. Cilicianos, habitantes da
Cilicia (Cs. B. Civ. 3, 101, 1).
Cilicia, -ae, subs. pr. f. Cilcia, regio da sia
Menor, transformada em provncia romana, que
teve Ccero como pro-cnsul, de 52 a 50 a.C.
(Cc. Fam. 15, 1, 2). Cilicinsis, -e, adj.
Ciliciense, da Cilcia (Cic. Fam. 13, 67,1).
CIMON
cilicum, -I, subs. n. Tecido grosseiro de plo de
cabra (da Cilcia) (Cc. Verr.
1, 95).
Cilicum mar, subs. pr. n. Mar da Cilcia, uma
parte do Mediterrneo (Pln. H. Nat. 5, 96).
Cilicius, -a, -um, adj. Cilcio, da Cilcia (Pln. H.
Nat. 5, 92).
1. Cilix, -icis, subs. pr. m. Cilice, filho de
Agenor, que deu o nome Cilcia (Cc. Fam.
3, 1, 2).
2. Cilix, -leis, adj. m. Da Cilcia, cilcio (Lucr. 2,
416).
Cilla ae subs. pr. f. Cila, cidade da Tra-
de (Ov. Met. 13, 174). Cilnius, -I, subs. pr. m.
Clnio, nome de
uma famlia nobre da Etrria, da qual
descendia Mecenas (T. Lv. 10, 3). Cilo -nis,
subs. pr. m. Cilo, sobrenome
romano (Tc. An. 12, 21).
1. Cimber, -bri, subs. pr. m. Tlio Cmber,
um dos assassinos de Csar (Cc. Phil.
2, 27).
2. Cimber, -bri, adj. m. Cimbro (Ov. P.
4, 3, 45).
Cimbii, -rum, subs. pr. m. Cmbios, cidade da
Btica (T. Lv. 28, 37).
Cimbri, -rum, subs. loc. m. Cimbros, povo da
Germnia (Cs. B. Gal. 1, 33, 4).
Cimbric, adv. Ao modo dos cimbros (Quint.
Decl. 3, 13).
Cimbricus, -a, -um, adj. Dos Cimbros (Cc. De
Or. 2, 266).
Cimetra, -ae, subs. pr. f. Cimetra, cidade do
Samnio (T. Lv. 10, 15, 6).
Cimex, -icis, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Percevejo (Catul. 23, 2). II Sent. figurado:
2) Termo de injuria (Hor. St. 1, 10, 78).
Ciminius, -a, -um, adj. Do Cmino (T. Lv. 9,
36).
Ciminus, -i, subs. pr. m. Cmino, montanha
(Ciminus Saltus) e lago (Ciminus Lacus)
da Etrria (Verg. En. 7, 697).
Cimmeri, -rum, subs. loc. m. Cimrios. 1)
Povo da Ctia (Pln. H. Nat. 6, 35). 2) Povo
fabuloso da Itlia (Cc. Ac. 2, 61).
Cimmerum, -I, subs. pr. n. Cimrio, antiga
cidade da Campnia (Pln. H. Nat.
3, 61).
Cimlus, -I, subs. pr. f. Cimolo, uma das ilhas
Cidades, no mar Egeu (Ov. Met. 7, 463).
Cimn, -nis, e Cimo, -nis, subs. pr. m. Cmon
(ou Cimo), general ateniense (C. Nep. Cim.
1); (V. Mx. 5, 4, 2).
CINAEDUS 184
CIPPUS

1. cinaedus, -a, -um, adj. Dissoluto, torpe,
efeminado, pederasta (Catul. 10, 24).
2. cinaedus, -i, subs. m. Devasso, pederasta
(Juv. 2, 10).
Cinra, -ae, subs. pr. f. Cinara, nome de mulher
(Hor. Ep. 1, 7, 28).
1. cincinntus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) De cabelos anelados (Cic. Sest. 26). II
Sent. figurado: 2) Cometa (Cic. Nat. 2, 14).
2. Cincinntus, -i, subs. pr. m. Lcio Qun-cio
Cincinato, o ditador (Cic. C. M. 561; (T. Lv.
3, 25).
cincinnus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Anel
de cabelo (Cic. Pis. 25). II Sent. figurado:
2) Ornato artificial (de estilo) (Cic. De Or. 3,
100).
Cincilus, -i, subs. pr. m. Cincolo (dim. de
Cncio) (Cc. De Or. 2, 286).
1. Cincius, -a, -mn, adj. De Cncio (Cc. C. M.
10).
2. Cincius, -, subs pr. m. 1) Lcio Cncio
Alimento, historiador latino (T. Lv. 21, 38, 3).
2) Marco Cncio Alimento, tribuno da plebe,
autor da Lei Cncia (Cc. De Or. 2, 286). 3)
Nome de um amigo de tico (Cc. At. 1, 1,
1).
cinctra, -ae, subs. f. Cintura, cinta (Quint. 11, 3,
139).
1. cinetus, -a, -um, part. pass de cingo.
2. cintus, -s, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Maneira de se cingir, modo especial de cingir
a toga: cinetus Gabinus (Verg. En. 7, 612)
maneira de cingir a toga como os habitantes
de Gbios. II Da: 2) Cintura, cinto (Suet.
Ner. 51).
cincttus, -a, -um, adj. Cingido, que traz a tnica
chamada cinetus (Hor. A. Pot. 50).
Cins, -ae, subs. pr. m. Cneas, embaixador
enviado por Pirro a Roma (Cic. Tusc. 1, 59).
cinefctus, -a, -um, adj. Reduzido a cinzas (Lucr.
3, 904).
cinerrius, -i, subs. m. O que frisa os cabelos
(fazendo aquecer o ferro na cinza, cabeleireiro
(Catul. 61, 138).
Cinga, -ae, subs. pr. f. Cinga, ribeiro da Hispnia
Tarraconense (Cs. B. Civ. 1, 48, 3).
Cingetrix, -gis, subs. pr. m. Cingetori-ge. 1)
Chefe dos trviros (Cs. B. Gal. 5, 3, 2). 2)
Chefe breto (Cs. B. Gal. 5, 22, 1).
Cingilia, -ae, subs. pr. f. Cinglia, cidade dos
Vestinos (T. Lv. 8, 29).
cing, -is, -re, cinxi, cinetum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Cingir, rodear com
um cinto (Cc. Scaur. 10). Da: 2) Rodear,
envolver, revestir (Cc. Nat. 3, 94). Empregos
especiais: 3) Na linguagem militar: Proteger,
cobrir (Cs. B. Civ. 1, 83, 2). II Sent.
figurado: 4) Ter ao lado, ter junto de si, estar ao
lado (T. Lv. 40, 6, 4). 5) Passiva: Cin-gir-se,
armar-se (Verg. En. 11, 486). Obs.: Constri-se
com abl. cingla, -ae, subs. f. Cilha, cintura (Ov.
Rem. 236).
1. cinglum, -I, subs. n. Cintura (Verg.
En. 1, 492).
2. Cinglum, -i, subs. pr. n. Cngulo, cida
de do Piceno (Cs. B. Civ. 1, 15, 2).
cingulus, -i, subs. m. Faixa de terra (Cc. Rep. 6,
21).
cinis, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1) Cinza
(Suet. Tib. 74). Da: 2) Cinzas dos mortos,
restos mortais (Cc. Quinct. 97). 3) Runa,
cinzas (da cidade) (Cc. Cat. 2, 19). II Sent.
figurado: 4) Morto, defunto (Fedr. 3, 9, 4). 5)
Morte (Marc. 1,2).
Cinna, -ae, subs. pr. m. Cina. 1) Lcio Cor-nlio
Cina, cnsul juntamente com Mrio (Cc.
Tusc. 5, 54). 2) Nome de um conspirador
perdoado por Augusto (Sn. Clem. 1, 9, 1). 3)
Hlio Cina, poeta, amigo de Catulo (Catul. 10,
31).
cinnammum (cinnmum, cinnmon), -i, subs. n.
I Sent. prprio: 1) Cane-leira,, canela (Ov.
Met. 10, 308). II Sent. figurado: 2) Termo
de carcia (Plaut. Curc. 100).
Cinnnus, -a, -um, adj. De Cina (Suet. Cal. 60).
cinxi, perf. de cingo.
Cinyphius, -a, -um, adj. Do Cnife (Verg. G. 3,
312).
Cinyps, -ypis (yphis), subs. pr. m. Cnife, rio da
Libia (Pln. H. Nat. 5, 25).
Cinyrs, -ae, subs. pr. m. Cniras, pai de Adnis
e rei de Chipre (Ov. Met. 10, 299).
Cinyrus, -a, -um, adj. De Cniras (Ov. Met. 10,
369).
Cinyria, -ae, subs. pr. f. Ciniria, cidade de
Chipre (Pln. H. Nat. 5, 130).
ci = cio.
Cipius, -I, subs. pr. m. Cpio, nome de homem
(Cc. Fam. 7, 24, 1).
cippus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Marco,
poste (Varr. L. Lat. 5, 143). II Da: 2)
Pedra funerria (Hor. St. 1, 8, 11). Na lngua
militar: 3) Estaca agucada espetada no cho
para impedir o avanco das tropas inimigas
(Cs. B. Gal. 7, 73, 4).

CIPRUS 185 CIRCLUS
Ciprius ou Cyprius Vicus, subs. pr. m. Rua de
Roma (T. Lv. 1, 48, 6).
Cipus (Cippus), -I, subs. pr. m. Cip, nome de
personagem lendria (Ov. Met. 15, 565).
1. circ, prep. (acus.) I Sent. prprio: 1) Em
volta de, circa urbem (T. Lv. 7, 38, 7) em
volta da cidade. II Dai: 2) Ao p de, nas
imediaces de: circa montem Amanum (Cs.
B. Cv. 3, 31, 1)nas imediaces do monte
Ama-no. 3) roda de, por (com idia de
movimento de um lugar para outro), de todos
os lados: circa domos ire (T. Lv. 26, 13, 1)
ir por todas as casas em volta. 4) Sent.
temporal: Pouco mais ou menos, cerca de,
quase: circa eamdem horam (T. Lv. 42, 57,
10) mais ou menos na mesma hora. 5) Com
nomes de nmero: cerca de: oppida circa
septua-ginta (T. Lv. 45, 34, 6) cerca de 70
fortalezas. III Sent. figurado: 6) A
respeito de, acerca de, para com (poca
imperial): omne tempus circa Thyestem
consumere (Tc. D. 3) consagrar todo tempo
acerca de Tiestes.
2. circ, adv. 1) Em redor, em toda a volta, em
circulo: montes qui circa sunt (T. Lv. 1, 4, 6)
montanhas que esto em redor. Da: 2) De
uma parte e de outra, de todos os lados:
duabus circa portis (T. Lv. 23, 16, 8) nas
duas portas, de uma parte e de outra. 3) Na
vizinhanca de, prximo, vizinho: urbes circa
subegit (T. Lv. 30, 9, 2) subme teu as
cidades na vizinhanca.
3. Circa, -ae, subs. f. v. Circe (Hor. Ep. 1, 2,
23).
Circaeus, -a, -um, adj. 1) De Circe (Cic Caecil.
57). 2) De Circeios (Verg. En. 7, 10).
Circ, -s, subs. pr. f. Circe, clebre feiti ceira,
filha do Sol, a qual transformava os homens
em animais (Cc. Nat. 3, 54).
Circii, -rum, subs. pr. m. Circeios, cida de e
promontrio do Lcio, onde morava Circe (T.
Lv. 1, 56, 3).
Circinss, -um, subs. loc. m. Circeien-ses,
habitantes de Circeios (Cc. Nat. 3, 48).
circenses, -ium, subs. m. pl. Jogos de circo (Juv.
10, 81).
circnsis, -e, adj. Circense, do circo (Cc. Verr.
4, 33); (Marc. 14, 160).
circin, -s, -r, -vi, atum, v. tr. 1) Sent.
prprio: Formar um crculo em volta de,
arredondar, formar em crculo (Pln.
H. Nat. 17, 88). 2) Percorrer formando crculo
(Ov. Met. 2, 721).
circinus, -i, subs. m. Compasso (Cs. B. Gal. 1,
38, 4).
1. circiter, adv. 1) Em toda a volta, em todos os
sentidos, em todas as dimenses (Pln. H. Nat.
13, 85). 2) Quase, pouco mais ou menos:
circiter pars quarta (Sal. C. Cat. 56) pouco
mais ou menos a quarta parte.
2 circiter, prep. com acus. 1) Nas vizinhancas de,
prximo de: circiter haec loca (Paut. Cist. 677)
nas vizinhancas destes logares. 2) Cerca de,
perto de, por volta de: circiter meridiem (Cs.
B. Gal. 1, 50, 2) por volta de meio dia.
circit, -s, -re, v. tr. Perturbar, agitar, fazer
andar roda (Sn. Ep. 90, 19).
circlus, forma sinc. de circlus (Verg. G. 3, 166).
circu = circumo.
circuit, v. circumitio.
1. circutus, -a, -uni, part. pass. de cir-cuo ou
circumo.
2. circuitus, -s, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Aco de ir volta de, movimento de rotaco
(Cc. Nat. 2, 49). II Sent. figurado: 2)
Contorno, circunferncia (Cs. B. Gal. 2, 30,
1). 3) Volta, desvio (Cs. B. Gal. 1, 41, 4). Na
lngua retrica: 4) Perodo (Cc. Or. 204). 5)
Perfrase (Marc. 11, 15).
circuivi, perf. de circuo ou circiuno. circultim,
adv. Por grupos (Suet. Cs.
84, 5). circultor, -ris, subs. m.
Saltimbanco,
charlato (Sn. Ep. 29, 5). circultrius, -a, -
um, adj. De charlato
(Quint. 2, 4, 45). circulairix, -cis, adj.
Charlat (Marc.
10, 3, 2). circultus, -a, -um, part. pass. de
circlor. circlor, -ris, -ri, -tus sum, v. dep.
intr.
I Sent. prprio: 1) Circular, formar
um crculo, reunir se em crculo (Cc.
Br. 200). 2) Fazer-se de charlato (Sn.
Ep. 52, 8). circlus, -i, subs. m. I Sent.
prprio:
1) Crculo (Cc. Nat. 2, 47). Da: 2)
Crculo (zona do cu), rbita (de um .
astro)" (Pln. H. Nat. 18, 230); (Cc.
Rep. 6, 15). Objetos em forma circular:
3) Anel (Suet. Aug. 80). 4) Bolo (Varr.
L. Lat. 5, 106). II Sent. figurado: 5)
Reunio, assemblia, circulo (Cc. At.
2, 18).
CIRCUM 186 CIRCUMDC
O

1. circum, prep. I Sent. prprio: 1)
Em volta de, em torno de: terra circum
axem se convertit (Cc. Ac. 2, 123)
a terra gira em torno de seu eixo. II
Da: 2) Ao p de, nas imediaces de
(sent. local): circum haec loca commo-
rabor (Cc. At. 3, 17, 2) demorar-me-ei
nas imediaces destes lugares. 3) Ao
p de, ao lado de (falando de pessoas):
Hectora circum pugnas obibat (Verg.
En. 6, 166) ao lado de Heitor tomava
parte nos combates. 4) Por (com idia
de movimento de um lugar para outro
ou de uma pessoa para outra): concur-
sare circum tabernas (Cc. Cat. 4, 17)
correr de um lado para outro por to
das as tabernas.
2. circum, adv. 1) roda de, em volta
de, em torno de, de todos os lados (Cs.
B. Civ. 2, 10, 1). 2) Dos dois lados, de
ambas as partes, em todos os sentidos
(Tc. An. 4, 74).
1. circumctus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumgo.
2. circumctus, -s, subs. m. 1) Aco de andar
volta (de um centro ou de um eixo) (Pln. H.
Nat. 28, 141). 2) Termo de astronomia:
revoluco (Sn. Nat. 7, 2, 2).
circumg, -is, -re, circumgi, circumc-tum,
v. tr. I Sent. prprio: 1) Conduzir em volta,
levar em redor (Varr. L. Lat. 5,143). 2) Da:
Fazer dar a volta, voltar, modificar (T. Lv.
1, 14, 6). II
Empregos especiais Passiva: 1)
Executar o movimento circular (tra
tando-se de astro), girar sobre si mes
mo (Lucr. 5, 883). 2) Voltar-se para um
e outro lado, dar uma volta (Hor. St.
1, 9, 17). 3) Deixar-se levar (sent. figu
rado) (T. Lv. 44, 34, 4). 4) Locuces:
se circumagere executar o movimen
to circular (tratando se de astro), gi
rar sobre si prprio, passar, virar-se,
voltar-se (T. Lv. 23, 39, 4). 5) Ser liber
tado, ser alforriado (isto porque o se
nhor, ao alforriar o escravo, o tomava
pela mo direita e o fazia girar em tor
no de si mesmo em sinal de alforria)
(Sn. Ep. 8, 7).
circumamplctor (circum amplctor), -ris, -
ecti, -plxus sum, v. dep. tr. Abra car, rodear
(Verg. Buc. 3, 45).
circumr, -s, -re, -vi, v. tr. Lavrar em roda,
encerrar em um crculo feito com o arado (T.
Lv. 2, 10, 12).
circumcaesra, -ae, subs. f. Contorno exterior
(dos corpos) (Lucr. 3, 219),
circumcidi, perf. de circumcldo. circumcd, -
is, -re, -cidi, -csum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Cortar em volta, aparar,
podar (Cc. Fin. 5, 39). 2) Da: Circuncidar
(Petr. 102, 14). II Sent. figurado: 3)
Reduzir, diminuir, suprimir (Cc. Fin. 1, 44).
circumcing, -is, -re, -cinxi, -cinctum, v. tr.
Cercar, cercar por todos os lados (S. It. 10, 2).
circumcis, adv. Com conciso, coneisa-mente
(Quint. 8, 3, 81).
circumclsus, -a, -um. I Part. pass. de
circumcido. II Adj. 1) Escarpado abrupto,
alcantilado (Cs. B. Gal. 7, 36, 5). Da: 2)
Abreviado, curto, reduzido conciso (Pln. Ep.
1, 20, 4).
circumclaud = circumcldo.
circumclausus ou circumclsus, -a, -um, part.
pass. de circumcldo.
circumcldo, -is, -re, -clusi, -clsum, v. tr.
Fechar por todos os lados, encerrar, cercar
(Cs. B. Civ. 3, 30, 7).
circumclsi, perf. de circumclso.
circumcl, -is, -re, v. tr. Habitar em roda de,
habitar nas proximidades de, margem de (T.
Lv. 5, 33, 10).
circumcuml, s, -re, v. tr. Acumular em
volta (Estac. Theb. 10, 655).
circumcrr, -is, -re, v. intr. I Sent.
prprio: 1) Correr em volta de, ir em roda
(Quint. 1, 10, 41). II Sent. fi-gurado: 2)
Circular (Quint, 2, 21, 7).
circumcrs, -s, -re, -vi, -atum (freq. de
circumcrr), v. tr. e intr. I Tr.: 1) Correr
em volta de, percorrer (Catul. 68, 133). II
Intr. 2). Correr por toda parte, andar por aqui e
ali, andar roda, girar: hac illac circumcursa
(Ter. Heaut. 512) corre para c e para l (por
toda parte).
circumdtus, -a, -um, part. pass. de cir-cmdo.
circumddi, perf. de circmdo.
circmd, -s, -re, -ddi, -dtum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Pr em volta, colocar, dispor
em volta (Cs. B. Gal, 7, 72, 4); (T. Lv. 36,
45, 8). Da: 2) Rodear, cercar, encerrar (Cc.
Fam. 15, 4, 10). II Sent. figurado: 3) Limi-
tar, fechar, circunscrever (Cc. De Or. 1, 264).
Obs.: Constri-se com acus.; com dat.; com.
abl; com duplo acus..
circumdc, -is, -re, -dxi, -dctum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Conduzir em volta, levar
roda (Cs. B. Gal. 1, 38, 4). 2) Cercar, fazer
um crculo em vol-
CIRCUMDC 187 CIRCUMFUSUS
ta (Varr. L. Lat. 5, 143). II Sent. figurado:
3) Embair, enganar, iludir, lograr, surripiar
(Plaut. Bac. 311). 4) Na lngua dos
gramticos: Alongar uma slaba na pronncia
(Quint. 12, 10, 33). 5) Na lngua dos rtores:
Desenvolver (Quint. 9, 4, 124). Obs. Constri-
se com acus. e com duplo acus. Imperat. are.
circumduce (Plaut. Mil. 221).
circumduct, -nis, subs. f. Velhacaria (sent.
figurado) (Plaut. Capt. 1031).
circumdctum, -I, subs. n. Perodo (termo de
retrica) (Quint. 9, 4, 22).
1. circumdctus, -a, -um, part. pass. de
circumdco.
2. circumdctus, -s, subs. m. I Sent. prprio:
1) Contorno (de uma figura) (Quint. 1, 10,
43). II Da: 2) Movimento circular (dos
astros) (Macr. Somn. 2, 1, 5).
circumdxi, perf. de circumdco.
circumg, perf. circumgo.
circum ou circu, -is, -Ire, -Ivi (ou ii) -itum,
v. tr. e intr. I Sent. prprio: 1) Ir em roda
de, rodear, cercar, envolver, a) Intr. (Pln. Ep.
5, 6, 31); b) Tr. (Ov. Met. 7, 258). 2) Ir roda,
andar roda, contornar, flanquear (tr.) (Cs.
B. Gal. 7, 87, 4). II Da: 3) Percorrer
solicitando, solicitar, ir de casa em casa (T.
Lv. 1, 9, 14) (intr.). III Sent. figurado: 4)
Embair, enganar, lograr (Plaut. Ps. 899). 5)
Usar de circunlquios (rodeios), exprimir por
meio de perfrases (Quint. 8 pr. 24). Obs.:
Constri-se com acus. ou intran-sitivamente.
Inf. pass. are. circumirier (Plaut. Cure. 451).
circumequit, -s, -re, -avi, -atum, v. tr. Ir a
cavalo em roda de, dar a volta a cavalo,
cavalgar em volta de (T. Lv. 10, 34, 7).
crcumrr, -s, -re, v. intr. e tr. I Intr.: Dar a
volta em torno de, girar, errar em volta de
(Sn. Contr. 2, 1, 7). II Tr.: (Verg. En. 2,
599).
circumfr, -fers, -ferre, -tli, -ltum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Levar em volta de, levar
volta, levar em roda, mover circularmente
(Verg. En. 10, 886/ 887). Da: 2) Levar de um
lado para outro, fazer andar de mo em mo,
fazer circular (Suet. Cs. 85); (Cc. Verr. 2,
104). II Sent. figurado: 3) Divulgar,
propalar, difundir, publicar (T. Lv. 43, 17, 2).
4) Na passiva reflexiva: Mover-se
circularmente, mover-se em torno de (Cc. De
Or. 3, 178).
circumflct,, -is, -re, -flx, -flxum, v.
tr. Descrever um crculo, percorrer volta de
(Verg. En. 5, 131).
circumflxi, perf. de circumflct.
circumfl, -s, -re, v. tr. e intr. Soprar em volta,
soprar para todos os lados (sent. prprio e
figurado) (Estc. Theb. 11, 42); (Cc. Verr.
3, 98).
circumflens, -ntis. I Part. pres. de
circumflo. Em sent. prprio: 1) Circulante,
circunfluente (Apul. Met. 9, 11). II Adj.
Abundante, rico (Cc. Br. 203).
circumflo, -is, -re, -flxi, -flxum, v. intr. e tr.
I Tr.: 1) Correr em volta de, rodear,
circundar, circunfluir (Ov. Met. 13, 779). II
Intr.: 2) Sent. prprio: Sair do leito,
transbordar (Pln. H. Nat. 2, 163). 3) Sent.
figurado: Estar na abundncia, ser abundante,
transbordar, estar repleto (Cc. At. 2, 21, 3).
Obs.: Constri-se com acus.; quando intr. pode
aparecer com abl, sendo de notar que o sent.
prprio muito raro.
circumflus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Que corre em roda (Ov. Met.
1, 30). Da: 2) Rodeado de gua (Ov.
Met. 15, 624). II Sent. figurado: 3)
Cercado, rodeado, bordado (Estc. Theb.
6, 540).
circumflxi, perf. circumflo.
circiunfornus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Das proximidades do frum (Cc. At. 2, 1,
11). II Da: 2) Que percorre os mercados,
circumfor-neo, ambulante (Cc. Clu. 40).
circumfrm, -is, -re, -fremi, v. tr. e intr. Fazer
barulho em volta de, bra-mir em volta de (Sn.
Marc. 7, 2).
circumfremi, perf. de circumfremo.
circumfd, perf. de circumfndo.
circumfulgo, -s, -re, -flsi, -fulsum, v. tr.
Brilhar em volta de (Pln. H. Nat.
2, 101).
circumfsi, perf. de circumfulgo.
circumfndo, -is, -re, -fdi, -fsum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Circunfundir, derramar em
volta, espalhar (Cat. Agr. 93). II Da: 2)
Envolver, rodear, cercar (Cc. Nat. 2, 17). 3)
Pass.: Espalhar-se por toda a volta (Cs. B.
Gal.
7, 28, 2). 4) Reflex.: Espalhar-se por
toda a volta, envolver (com dat.) (T.
Lv. 29, 34, 14).
circumfsus, -a, -um, part. pass. de circumfndo.
CIRCUMGM 188 CIRCUMPLAUD
O

circumgm, -is, -re, v. intr. Roncar (gemer)
em volta, bramir em volta (Hor. Epo. 16, 51).
circumgst, -s, -re, v. freq. tr. 1) Vender de
rua em rua, andar a vender. Da: 2) Espalhar
notcias, circular (Cc. Q. Fr. 1, 2, 6).
circumgredor, -ris, -grdi, -grssus sum, v.
dep. tr. I Sent. prprio: 1) Fazer a volta de
(A. Marc. 16, 12, 59). II Sent. figurado: 2)
Investir, acometer de todos os lados (Tc. An.
2, 25).
circumgrssus, -a, -um, part. pass. de
circumgredor.
circumici = circumjico .
circumens, circumeuntis, part. pres. de
circumo.
circuminjic (circuminico), -is, -re ,v. tr.
Lancar em redor (T. Lv. 25, 36, 5). Nota:
igual a circumjico.
circumitio, -nis, stibs. f. (circuito). I Sent.
prprio: 1) Ronda, patrulha (T. Lv. 3, 6, 9).
Da: 2) Contorno, curva (A. Marc. 24, 2, 2). II
Sent. figurado: 3) Circunlquio, rodeio,
sutileza (Cc. Div. 2, 40).
1. circumtus, -a, -um, part. pass. de cir
cumo.
2. circumtus, -fls, v. circutus 2.
circumjac, -s, -re, v. intr. Estar estendido
em volta ou perto, estender-se ao p de, jazer
em volta de, circunjazer estar colocado em
roda de (Tc. An. 2, 72). Obs.: Constri-se
tambm com dat..
circumjci, perf. de circumjico.
1 circumjctus, -a, -um. I Part. pass. de
circumjico. II Tomado substan-tivamente
no pl. n.: circumjecta, -rum: regies
circunvizinhas, imediaces (Tc. An. 1, 21).
2. circumjctus, -fls, subs. m. I Sent. prprio:
1) Aco de envolver, rodear (Cc. poet. Nat. 2,
65). II Da: 2) Circuito, cerca, mbito (Cc.
Rep. 2, 11).
circumjico (circumicio), -is, -re, -jci, -
jctum, v. tr. 1) Lancar em roda, pr ao redor,
colocar em volta (Cc. Div. 2, 62). 2) Rodear,
cercar, envolver (Cc. Tim. 26). Obs.:
Constri-se com acus. e dat. Aparece tambm
na voz pass. com acus. por causa de circum.
circumlatr, -s, -re, v. tr. 1) Ladrar em redor
de algum, ladrar junte de algum (A. Marc.
22, 16, 16); (cf. Son. Marc. 22, 5). 2) Intr.:
Fazer rudo em volta de.
circumltus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumfro.
circumlv, perf. de circumlno.
circumligtus, -a, -um, part. pass. de cir.
cumligo.
circumlig, -s, -re, -v, -atum, v. tr. Ligar
em volta, rodear, ligar uma coisa outra
(Verg. En. 11, 555). Obs.: Constri-se com
acus. e abl, e acus. com dat.
circumlno, -is, -re, -lv (ou livi), -litum ou
circumlini, -is, -ire, -linivi, -Uni. tum, v. tr.
ntar em volta, revestir com uma camada,
embocar em volta (Cic. Tusc. 1,108). Obs.
Constri-se com acus. e abl; com acus. e dat.
As formas de circumlini no so clssicas.
circumlitus, -a, -um, part. pass. de circumlno.
circumlocfiti, -nis, subs. f. Circunlo-cuco,
perifrase (A. Gl. 3, 1, 5).
circumlcens, -ntis, part. pres. do desus.
circumluco. Que brilha em volta (Sn.
Marc. 2, 5).
circuml, -is, -re, v. tr. Banhar em volta de,
banhar (T. Lv. 25, 11, 1).
circumluv, -nis, subs. f. e circumlu-vum, -i,
subs. n. Nateiro, lodacal (Cic. De Or. 1, 173).
circummis, perf. de circummitto.
circummissus, -a, -um, part. pass. de cir-
cummitto.
circummitt, -is, -re, -ms, -mssum, v. tr.
Enviar em toda a volta, enviar por toda parte
(Cs. B. Gal. 7, 63, 1).
circummoeni = circummuno.
circummug, -Is, -ire, v. tr. Mugir em volta
(Estc. Theb. 7, 753).
circummuni (circummunvi), perf. de
circummunio.
circummun (circummoeni), -is, -ire, -
munv (ou -munii), -munitum, v. tr. Cercar
de fortificaces, fortificar em volta, bloquear
(Cs. B. Cv. 1, 81, 6).
circummunitio, -nis, subs. f. Circunva-laco,
obras de circunvalaco (Cs. B. Cv. 1, 19, 4).
circummnitus, -a, -um, part. pass. de cir-
cummunio.
circumnavig, -s, -re, -vi, v. tr. Navegar em
torno de (Vel. 2, 106, 3).
circumpadnus, -a, -um, adj. Que vizinho do
P, que vem das proximidades do P (T.
Lv. 21, 35, 9).
circumplaud, -is, -re, v. tr. Aplaudir em
volta de, aplaudir por toda a volta (Ov. Trist.
4, 2, 49),
CIRCUMPLECTO
R
189 CIRCUMSN

Circumplctor, -ris, -plct, -plxus sum,
v dep. tr. Abraar, cingir, rodear (Cs. B Gal.
7, 83. 2)- Obs.: A forma ativa circumplecto
etc. arcaica e da deca dncia (Plaut. As.
6491 ;(A. Gl. 15, 1, 6).
circumplxus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumplctor.
circumplicatus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumplico-circumplic, -s, -re, -avi, -atum,
v. tr.
Envolver com as suas roscas, enroscar,
enrolar (Cic. Div. 2, 62).
circumpn, -is, -ponre, -pos, -posltum, v tr. I
Sent. prprio: 1) Pr em volta, colocar ao
redor (Tc. An. 14. 15), II Dai: 2) Servir
em volta, mesa (Hor. St. 2, 4, 75). Obs.:
Constri-se com acus. e dat..
circumpositus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumpn.
circumposi, perf. de circumpn.
circumrt, -is, ire, -ivi, -Itum, v. tr. Sent.
prprio e figurado: Cercar com redes, apanhar
em uma rede, enredar, embaracar (Cic. Verr.
5, 150).
circumrtitus, -a, -um, part. pass. de circumrt.
circumrd, -is, -re, -rsi, -rsum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Roer em volta, roer (Cic. At.
4, 5, 1). II Sent. figurado: 2) Dilacerar,
caluniar, difamar (Hor. Ep. 1, 18, 82).
circumrrans, -ntis, adj. Aspergindo em volta,
borrifando (Apul. Met. 11, 23).
circumsacpi, -s, -Ire, -saepsi, -saeptum, v. tr. 1)
Rodear, cercar (T. Lv. 1, 49, '2). Da: 2) Sitiar
(Cic. Har. 45).
circumsaepsi, perf. de circumsaepo.
cireumsaeptus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumsaepo.
circumscind, -is, -re, v. tr. Rasgar em volta,
dilacerar (T. Liv. 2, 55, 5).
circumscrib, -is, -re, -scripsi, -scriptum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Tracar um circulo em
volta, circunscrever, rodear (Cic. Phil. 8, 23).
Da: 2) Limitar, circunscrever, restringir,
abreviar (Cic. Mil. 88). II Sent. figurado: 3)
Da idia de limitar passou de: Definir,
explicar, interpretar, interpretar capcio-
samente (Pln. Ep. 8, 18, 4). Da: 4) Enganar,
iludir, sofismar, lograr (Cic. Com. 24). 5)
Revogar, suspender, (um magistrado), impedir
algum de exercer um cargo, eliminar, afastar
(Cic. Verr. 2, 149).
circumscrpsi, perf. de circumscrib.
circumscript, adv. 1) Com limites precisos, de
modo preciso (Cic. Nat. 2, 147). Na lngua
retrica: 2) Em frases peridicas, i. , por
perodos (Cic. Or. 221).
circumscript, -nis, subs. f. I Sent. prprio:
1) Crculo tracado em volta (Cic. Phil. 8, 23).
Da: 2) Circuito, contorno, extenso circular
(Cic. Tusc. 1, 45). 3) Espaco medido, espaco
determinado (Cic. Nat. 1, 21). II Sent.
figurado: 4) Astcia, ardil, dolo (Sn. Ep. 82,
22). 5) Perodo (termo de retrica) (Cc. Or.
204).
circumscriptor, -ris, subs. m. Embusteiro,
trapaceiro (Cic. Cat. 2, 7).
circumscriptus, -a, -um. 1) Part. pass. de
circumscrib. 2) Adj. Circunscrito, conciso
(Cc. De Or. 1, 189).
circumsc, -s, -re, -seci, -sctum, v. tr. 1)
Cortar em volta (Cat. Agr. 114, 1); (Cc. Clu.
180). 2) Da: Circuncidar (Suet. Dom. 12).
circumsctus, -a, -um, part. pass. de circumsc.
circumsec, perf. de circumsc.
circumsed, -s, -re, -sdi, -sssum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Estar sentado em volta de
(Sn. Ep. 9, 9). 2) Rodear, cercar (Cc. Cat. 4,
3). Da: 3) Sitiar, bloquear (Cc. Phil. 7, 21). II
Sent. figurado: 4) Enganar, iludir (T. Lv.
24, 4, 4).
circumsdi, perf. de circumsedo.
circumsep = circumsaepo.
circumsptus = cireumsaeptus.
circumsess, -nis, subs. f. Cerco (de uma
cidade) (Cc. Verr. 1, 83).
circumsssus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumsedo.
circumsid, -is, -re, v. intr. Colocar-se em volta
de, hostilizar, sitiar, bloquear (T. Lv. 9, 21,
6).
circumsili, -is, -ire, v. intr. 1) Saltar de um lado
para outro (Cat. Agr. 3, 9). 2) Assaltar por
todos os lados (Juv. 10, 218).
circumsist, -is, -re, -stt, v. intr. 1) Parar em
redor, estar sentado em volta de (Cc. Verr. 5,
142). 2) Cercar (de modo hostil), bloquear,
envolver (Cs. B. Gal. 7, 43, 5). Da: 3)
Envolver, invadir, apoderar-se (Verg. En. 2,
559). Obs.: Quando tr. constri-se com acus.
O perf. circumstiti raro.
circumsn, -s, -re, v. intr. e tr. 1) Intr.:
Retumbar em volta, retumbar por todos
CIRCUMSNUS 190 CIRCUMVALLO

os lados, ressoar (T. Lv. 39, 10, 7); (cf. Cc.
Of. 3, 5). 2) Tr.: Retumbar em volta de,
ressoar, atroar (Verg. En. 8, 474).
circumsnus, -a, -um, adj. Que retumba em
volta, circunsoante (Ov. Met. 4, 723).
circumspecttrix, -leis, subs. f. Aquela que olha
em volta espionando, espi (Plaut. Aul. 41).
circumspct, adv. Com prudncia, caute
losamente, com circunspecco (Sn. Ep. 110,
7). Obs.: Comp. circumspectius (Sn. Ben. 3,
14, 1).
circumspecti, -nis, subs. f. I Sent. prprio:
1) Aco de olhar em volta (Macr. Somn. 1, 15,
17). II Sent. figurado: 2) Circunspeco,
atenco (Cc. Ac. 2, 35).
circumspct, -s, -re, -v, -atum, v. freq.
intr. e tr. I Sent. prprio: Intr.: 1) Olhar
freqentemente em torno de si (Cc. Nat. 2,
126). II Sent. figurado:
2) Estar atento (Cc. Tusc. 1, 73). Tr.:
3) Considerar, examinar com atenco ou com
desconfianca, ponderar (Tc. An. 4, 69). Da:
4) Espiar, espreitar, procurar (T. Lv. 21, 39,
5).
1. circumspctus, -a, -um. I Part. pass.
de circumspicio. II Adj.: 1) Circuns
pecto, prudente, sensato, discreto (Suet.
Cl. 15, 1). 2) Distinto, notvel, digno
de consideraco (Ov. F. 5, 539).
2. cimuspctus, -s, subs. m. I Sent.
prprio: 1) Aco de olhar em volta,
vista de olhos por todos os lados (Pln.
H. Nat. 11, 177). II Sent. figurado:
2) Contemplaco, observaco cuidada
(Ov. Trist. 4, 6, 44).
circumspxi, perf. de circumspicio.
circumspxti = circumspexisti, 2 pess. sg. perf.
de circumspicio.
circumspicio, -is, -re, -spxi, -spctum, v. intr.
e tr. I Intr.: 1) Olhar em torno de si, lancar
a vista em roda (Cc. Div. 2, 72). Ser
circunspecto, ser cauteloso, estar atento (Sn.
Ep. 40, 11). 3) Contemplar-se, observar-se
(Cc. Par. 30). II Trans.: 4) Olhar em torno
de, percorrer com os olhos, examinar com
atenco ou desconfianca, considerar (Cs. B.
Gal. 5, 31, 4). Da: 5) Espiar, espreitar, buscar,
procurar (T. Lv. 5, 6, 2); (Cs. B. Gal. 6, 43,
4).
circumstantia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Aco de estar de volta em roda de (Sn. Nat.
2, 7, 2). II Sent. figurado: 2) Situaco,
circunstncia (A.
Gl. 14, 1, 14). 3) Particularidade (termo de
retrica): ex circumstantia (Quint. 5, 10, 104)
segundo as particularidades (da causa).
circumstti, perf. de circumsisto e de
circmsto.
circumst, -s, -re, -stti, v. intr. e tr. I
Intr.: 1) Manter-se em volta, rodear (Cc. At.
14, 12, 2). II Trans.: 2) Rodear, sitiar,
bloquear (Cc. Cat. 1, 21). III Sent.
figurado: 3) Ameacar, rodear (Cc. Phil. 10,
20).
circumstrepitus, -a, -um, part. pass. de
circumstrpo.
circumstrp, -is, -re, -pi, -pitum, v. intr. e
tr. I Intr.: 1) Fazer rudo em volta, gritar em
volta (Tc. An. 11, 31). r
Tr.: 2) Fazer ouvir com rudo, gritar,
assediar com gritos (Tc. An. 3, 36).
circumstrep, perf. de circumstrpo.
circumtnd, -is, -re, -tntum, v. tr. Envolver,
rodear, cercar (Plaut. Mil. 235).
circumtntus, -a, -um. part. pass. de cir-
cumtnd.
circumtr, -is, -re, v. tr. Esmagar em volta,
fazer grande presso em volta (Tib. 1, 2, 95).
circumtxtus, -a, -um. I Part. pass. do
desusado circumtxo. II Adj.: Tecido em
volta, bordado (Verg. En. 1, 649).
circumtn, -s, -re, -toni (sem supino) v. tr.
Trovejar em torno, atroar em torno, fazer
grande barulho em volta, aturdir (Hor. St. 2,
3, 223).
circumtnsus, -a, -um, part. pass. do desus.
circumtondo. 1) Cortado em volta, cortado
em redor da cabeca (Petr. 131). 2) Tratando-se
de estilo: limado, burilado (Sn. Ep. 115, 2).
circumtoni, perf. de circumtn.
circumtli, perf. de circumfro.
circumvd, -is, -re, -vsi (sem supino), v. tr. I
Sent. prprio: 1) Atacar de todos os lados
(T. Lv. 10, 2, 12). II
Sent. figurado: 2) Apoderar-se de,
tomar, invadir (T. Lv. 9, 40, 13).
circumvgus, -a, -um, adj. Que se espraia por
todos os lados, que erra em redor (Hor. Epo.
16, 41).
circumvalltus, -a, -um, part. pass. de
circumvllo.
circumvll, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Fazer linhas de
circunvalaco, circunvalar, bloquear, sitiar
(Cs. B. Civ. 3, 43, 2). II Sent. figurado: 2)
Cercar, rodear (Ter. Ad. 302).
CMVSI 191 CISPIUS
circunivs, perf. de circumvdo.
circumvect, -nis, subs. f. I Sent prprio:
1) Transporte de mercadorias (Cc. At. 2, 16,
4). II Da: 2) Movimento circular (Cc.
Tim. 29).
crcumvctor, -ris, -ri, -vecttus sum. v.
dep. tr. I Sent. prprio: 1) Transportar-se
em torno de, ir em volta de (T. Lv. 41, 17, 7).
Da: 2) Percorrer, visitar sucessivamente
(Plaut. Rud. 33). II Sent. figurado: 3)
Expor com mincias, descrever (Verg. G. 3,
285). Obs.: A forma ativa circumvcto, etc.
ocorre em Slio Itlico (3, 291).
cireunivctus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumvhor.
circumvhor, -ris, -vhi, -vctus sum, v. dep.
tr. I Sent. prprio: 1) Transportar-se em
volta de, fazer a volta de, contornar (Cs. B.
Gal. 7, 45, 2). Sent. figurado: 2) Demorar-
se em torno de, estender-se num assunto
(Verg. Cir. 271). Obs.: Constri-se com acus.
circumvl, -s, -re, v. tr. Cobrir em volta,
envolver (Ov. Met. 14, 263).
circumvn, perf. de circumveno.
circumven, -s, -ire, -vni, -vntum, v. tr. I
Sent. prprio: 1) Vir em volta de, rodear
(Cs. B. Gal. 6, 16, 4). Da: 2) Na lngua
militar: Cercar, atacar por todos os lados,
sitiar, assaltar (Sal. B. Jug. 57, 2). II Sent.
figurado: 3) Oprimir, afligir (Cc. Clu. 9).
circumvntus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumveno.
circumvrsor, -ris, -ri, v. dep. intr. Andar
roda, voltar-se para todos os lados (Lucr. 5,
520).
circumvrsus, -a, -um. 1) Part. pass. de
circumvrto. 2) Part. pass. do desus
circumvrro, varrido em volta (Cat. Agr.
143, 2).
circumvrti, perf de circumvrto.
circumvrto (-vrt), -is, -re, -verti, -vr-
sum, v. tr. I Sent. prprio: 1) Fazer girar
roda de, voltar-se em torno de (Suet. Vit. 2,
5). II Sent. figurado: 2) Lograr, enganar
(Plaut. Ps. 541).
circumvis, -is, -re, v. tr. Examinar em volta,
olhar roda (Plaut. Amph. 1110).
circumvoltus, -a, -um, part. pass. de cir-
cumvlo.
circumvolit, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. e intr.
Voejar em torno, esvoacar em volta,
circunvoar (Verg. G. 1, 377).
circumvl, -s, -re, -vi, -atum, v. tr.
Voar em torno de, circunvoar (Verg. En. 3,
233).
circumvlvi perf. de circumvlvo.
circumvlv, -is, -re, -volvi, -voltum, v.
tr. 1) Circunvolver, rolar em torno de, em
volta de, enrolar em volta de (Pln. H. Nat. 16,
244). Da: 2) Percorrer (Verg. En. 3, 284).
Obs.: Constri-se somente como reflexivo ou
na voz passiva.
circumvrt = circumvrto.
circus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Crculo
(Cc. Arat. 248). Da: 2) Circo, o grande circo
(de Roma) (T. Lv.
1, 35, 8). II Sent. figurado: 3) Os
espectadores (do circo) (Juv. 9, 144).
ciris, -is, subs. f. 1) Garca (Ov. Met. 8, 151). 2)
Subs. pr. Ttulo de um poemeto atribudo
outrora a Verglio.
cirrti, -orum, subs. m. pl. Cabecas com cabelos
encaracolados (falando de criancas) (Prs. 1,
29).
Cirrha, -ae, subs. pr. f. Cirra, cidade da Fcida,
consagrada ao culto de Apoio (T. Lv. 42, 15,
5).
Cirrhaeus, -a, -um, adj. De Cirra (Luc. 5, 95).
cirrus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1) Tufo de
cabelos ou plos, anel de cabelo, caracol (Juv.
13, 165). Da: 2) Topete de penas (de aves)
(Pln. H. Nat. 11, 122). II Sent. figurado: 3)
Franjas (de vestido): s no pl. (Fedr.
2, 5, 13).
Cirta, -ae, subs. pr. f. Cirta, cidade da Numdia,
hoje Constantina (Sal. B. Jug. 21, 2).
Cirtnss, -lum, subs. loc. m. Cirtenses,
habitantes de Cirta (Tc. An. 3, 74).
eis, prep. com acus. 1) Aqum de, da parte de c
(Cc. Fam. 3, 8, 5). 2) Antes de (tratando-se do
tempo) (Plaut. Truc. 348).
Cisalpinus, -a, -um, adj. Cisalpino, que est
aqum dos Alpes (Cs. B. Gal. 6, 12).
cisum, -I, subs. n. Codeira de duas rodas.
charrete (Cc. Amer. 19).
Cismontnus, -a, -um, adj. Cismontano, que
habita do lado de c das montanhas (Pln. H.
Nat. 3, 106).
Cispius, -i, subs. pr. m. Cspio. 1) Nome de
homem (Cc. Plane. 75). 2) Uma das colinas
de Roma (Varr. L. Lat. 5, 50).
CISRHNNUS 192 CITRA
Cisrhnnus, -a, -um, adj. Cisrenano, si tuado
aqum do Reno (Cs. B. Gal 6, 2, 3).
Cissis, -idis, subs. pr. f. Cisseide, filha de
Cisseu, isto , Hcuba (Verg. En. 7, 320).
Cissus, -i (-os), subs. pr. m. Cisseu. 1) Rei da
Trcia e pai de Hcuba. 2) Nome de um
companheiro de Turno (Verg. En. 10, 317).
Cissis, -is, subs. pr. f. Cssis, cidade da Hispnia
Tarraconense (T. Lv. 21. 60, 7).
cisla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Cesto de
vime, cofre (Hor. Ep. 1, 17, 54). II Da: 2)
Cesto usado em ai guns sacrifcios (Tb. 1, 7,
48). 3) Urna eleitoral (Her. 1, 21).
cistlla, -ae, subs. f. Pequena caixa ou cofre
(Plaut. Rud. 1109).
Cistellria, -ae, subs. pr. f. Ttulo de uma
comdia de Plauto.
cistelltrix, -leis, subs. f. Aquela que guarda os
cofres (Plaut. Trin. 253).
cisterna, -ae, subs. f. Cisterna, reservat rio
(Sn. Ep. 86, 4).
cisternnus, -a, -um, adj. De cisterna (Sn Ep.
86, 21).
cistophros, -i, subs. m. Cistforo, moeda de
prata cujo cunho era a cesta mstica de Baco
(Cc. At. 11, 1, 2).
cistla, -ae, subs. f. Cesto pequeno (Marc. 4, 46,
13).
cittim, adv. Apressadamente, com precipitaco
(B. Afr. 80, 4). Obs.: Comp. citatius (Quint.
11, 3, 112); superl. ci-tatissmi (Quint. 1, 1,
37).
cittus, -a, -um. I Part. pass. de cito. II
Adj.: Sent.: prprio: 1) Rpido. apressado,
veloz (Cs. B. Gal. 4, 10, 3). Empregos
especiais: 2) Na lngua da retrica: Vivo
(Quint. 11, 3, 111).
citerior, -ius, comp. de citer, adj. I Sent.
prprio: 1) Citerior, que est do lado de c (em
oposico a ulterior) (Cc. Prov. 36). II Da:
2) Mais prximo (Cc. Leg. 3, 4). 3) Mais
recente (falando do tempo) (Cc. Farn. 2, 12,
1).
citerius, adv. Muito aqum, e da: menos (Sn.
Ir. 1, 17, 7).
Cithaern, -nis, subs. pr. m. Citron, ou
Citero, monte da Becia, clebre por seus
rebanhos. Era teatro das orgias das Bacantes
(Verg. G. 3, 43); (Ov. Met. 3, 702).
cithra, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1) Citara
(Quint. 1, 10, 13). II Sent.
figurado: 2) Canto (na lira) (Prop. 2, 10, 10). 3)
Arte de tocar a citara (Verg. En. 12, 394).
citharsta, -ae, subs. m. Citarista, ou eita-redo,
tocador de citara (Cc. Verr.
1, 53).
citharistria, -ae, subs. f. Citarstria, to-cadora de
citara (Ter. Phorm. 82).
cithariz, -s, -re, v. intr. Tocar citara (C. Nep.
Ep. 2, 1).
citharoedicus, -a, -um, adj. Relativo aos
tocadores de citara (Suet. Ner. 40, 2).
citharoedus, -I, subs. m. Citaredo, cantor que
canta ao som da citara (Cc. Mur. 29).
Citii, -rum, subs. loc. m. Ctios, habitantes de
Ctio (Cc. Fin. 4, 56).
Citius, -I, subs. m. Ctio, da cidade de Ctio
(Cc. Tusc. 5, 34).
citimus, -a, -um, adj. superl. Muito prximo, o
mais prximo (Cc. Rep. 6, 16).
Citum, -i, subs. pr. n. Cicio. 1) Cidade da ilha
de Chipre (Pln. H. Nat. 5, 130). 2) Cidadc da
Macednia (T. Lv. 42, 51, 1).
Citius, -i, subs. pr. m. Ccio, montanha da
Macednia (T. Lv. 43, 21, 7).
1. cito, adv. 1) Depressa, rapidamente (Cc. De
Or. 3, 146). 2) Facilmente Cc. Br. 264). 3)
Citius: mais depressa que, antes que, de
preferncia (Cc. Br. 238).
2. cito, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Pr em movimento, brandir (S. It.
4, 536). II Sent. figurado: 2) Lancar,
provocar, causar (Cc. Tusc. 3, 24). III No
perodo clssico usado na lngua jurdica e
poltica como: 1) Convocar (o Senado),
chamar (T. Lv. 27, 24, 2); (Cc. Verr.
2, 41). 2) Citar (em juzo), acusar (Cc.
Verr. 2, 97). 3) Citar como testemunha,
invocar o testemunho (Cc. Verr. 2,
146). 4) Citar, chamar as partes peran
te o tribunal (Cc. Verr. 2, 98).
1. citr, adv. Desta parte, do lado de
c, aqum (Ov. Met. 5, 186); (Tc. Hist.
3, 23).
2. citr, prep. com acus. I Sent. pr
prio: 1) Aqum de (Cs. B. Gal. 6, 32,
1). II Sent. potico: 2) Sem ir at,
sem atingir (Ov. Trist. 5, 8, 23). 3) Me
nos que (Ov. A. Am. 3, 757). 4) Antes
de (Ov. Met. 8, 365). III Na poca
imperial: 5) Sem, fora de (Quint. 12,
6, 4).
citra, -ae, subs. f. Limoeiro, tuia (Pln. H. Nat.
16, 107).
ClTREUM
193 CLMOR

Citrum, i subs. m. Limo (Pln. H. Nat. 23,
105).
citrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Ctreo, de limoeiro, de tuia (Plin. H Nat. 15,
110). II Da: 2) De ma deira do limoeiro
(Cic. Verr. 4, 37).
citr, adv. empregado sempre com ultro: ultro
citro (Cic. Nat. 2, 84) l e c; ultro citroque
(Cic. Verr. 5, 170) de um lado e de outro.
citrum, -i, subs. n. Madeira de cidreira, de tuia
(Marc. 10, 80).
citmus, v. citimus.
citus, -a, -um, I Part. pass. de cio.
II _ Adj. 1) Pronto, rpido, gil, li
geiro (Cic. De Or. 3, 216). 2) Com va
lor de advrbio: prontamente, sem tar
dar (Verg. En. 4, 574). Obs.: Sem
comp. nem superl.
Cius (Cios), -i, subs. pr. f. Cio, cidade da Bitnia
(T. Lv. 32, 33, 16).
cvi, perf. de cio e de cio. civicus, -a, -um, adj.
1) De cidado, civil, cvico (Ov. P. 1, 2, 126);
(Cc. Plane. 72); ou subs.: civica (Sn. Ciem. 1,
26. 5) coroa civica. cvilis, -e, adj. I Sent.
prprio: 1) De cidado (Cc. At. 7, 13, 1). II
Da: 2) Civil (Cc. Div. 2, 24). 3) Cvel (t.
jurdico) (Cc. Leg. 1, 17). 4) Vida poltica que
se refere ao conjunto de cidados de um pas),
poltica (Cc. Or. 30). 5) Digno de cidado (Sal.
B. Jug. 85, 35). III Sent. figurado: 6) Popu
lar, moderado, afvel (Suet. Cs. 75). Civilis, -
is, subs. pr. m. Civil, nome de um chefe batavo
(Tc. Hist. 4, 13). civlits, -ttis, subs. f. I
Sent. prprio: 1) Cincia de governar, a poltica
(Quint. 2, 15, 25). II Sent. figurado: 2)
Afabilidade, bondade, cortesia (Suet. Aug. 51,
1).
civiliter, adv. 1) Como bom cidado, como
convm a um bom cidado (Cc. frag. Ep. 9, 4).
2) Com moderaco, af-velmente, com bondade
(Ov. Trlst. 3, 8, 41). Obs.: Comp. civilius (Pln.
Paneg. 29, 2); superl. civilissme (Eutr. 7, 8).
civis, -is, subs. m. 1) Cidado ou cidad
(membros livres de uma cidade a que pertencem
por origem ou adoo), concidado (Cc. Cat. 1,
17). 2) Sditos (Cic. Rep. 3, 37). Obs.: Ao lado
do abl sg. cive, usada tambm a forma civi
(Cc. Sest. 29). civitas, -ttis, subs. f. I Sent.
prprio: 1) Condico de cidado, direito
de cidado (Cc. Balb. 20). II Da: 2)
Conjunto de cidados, sede de um governo,
Estado, cidade (Cs. B. Gal. 4, 3, 3); (Cc.
Verr. 2, 145). III Sent. raro: = urbs (Tc.
Hist. 4, 65). Obs.: No gen. pl. aparecem as
duas formas: civitatium e civitatum.
civittla, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Direito de cidado numa cidade pequena (Sn.
Apoc. 9, 4). II -Da: 2) Cidadezinha (Apul.
Met. 10, 1).
clds, -is, subs. f. I Sent. prprio:
1) Runa, destruico, perda, calamida
de, flagelo, desgraca: mea clades (Cc.
Sest. 31) minha runa, minha desgra
ca (referindo-se ao exlio); (T. Lv.
2, 13, 1). II Da: 2) Desastre na
guerra, derrota (T. Lv. 25, 19, 16).
Obs.: Gen. pl. cladium, raramente cla-
dum (S. It. 1, 41).
cldis, -is, subs. f. v. clades (T. Lv. 2, 22, 4).
Claen, -ntis, subs. pr. m. Cleonte, forte da
Frgia (Pln. H. Nat. 31, 19).
1. clam, adv. s escondidas, secretamente (Cc.
Clu. 55).
2. clam, prep. com acus. e abl 1) s escondidas
de, s ocultas de: clam patrem (Ter. Hec. 396)
s escondidas de meu pai; clam vobis (Cs.
B. Civ. 2, 32, 8) sem o saberdes. Obs.: A
construco com acus. freqente em Plauto e
Te-rncio.
clmtor, -ris, subs. m. Homem que grita muito
(Cc. Br. 182).
clmtus, -a, -um, part. pass. de clamo.
clmitti, -nis, subs. f. Gritaria (Plaut. Most.
6).
clmittus, -a, -um, part. pass. de clamito.
clmto, -s, -re, -v, -atum, v. freq. intr. e tr. I
Intr.: 1) Gritar repetidas vezes, gritar muito
(Cc. Plane. 75).
2) Pedir com grandes gritos (Tc. An.
11, 34). II Tr.: (raro) 3) Repetir
gritando, chamar com gritos freqen
tes, gritar (Pln. Ep. 9, 6, 2).
clm, -s, -re, -v, -atum, v. tr. e intr. I
Intr.: 1) Dar gritos, gritar, clamar (Cc. Amer.
57). II Tr.: Gritar por, chamar em altas
vozes, proclamar, declarar (Verg. En. 4, 674).
Obs.: Constri-se com acus., com dois acus.,
com acus. exclamativo e com or. infinitiva.
clamor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Grito, brado, clamor (do homem e dos
animais) (Cc. Flac. 15); (Verg. G. 1, 362). II
Da: 2) Grito
CLAMSUS 194 CLASSICI
de guerra (T. Lv. 4, 37, 9). 3) Aclamaco,
aplauso (Cc. Br. 327). 4) As-suada, vaia (Cc.
Q. Fr. 2, 1, 3). III Sent. figurado: 5)
Barulho, rudo, estrondo (Verg. En. 3, 566).
clmsus, -a, -um, adj. I Sent. pr prio: 1)
Cheio de gritos, barulhento, que tem o
costume de gritar (Quint. 6, 4, 15). II Da:
2) Que retumba ou ecoa com gritos (Estc.
Theb. 4, 448).
Clampetia, -ae, subs. pr. f. Clampecia, cidade
do Brtio (T. Lv. 29, 38, 1).
clamys, v. chlamys.
clanculrius, -a, -um, adj. Secreto, oculto,
annimo (Marc. 10, 3, 5).
clancl, adv. Furtivamente, discretamente
(Macr. Saturn. 5, 18).
clanclum, dim. de clam. 1) Adv.: em segredo
(Plaut. Amph. 523). 2) Prep. com acus.: s
escondidas de (Ter. Ad. 52).
clandestinus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Clandestino, secreto, que se faz s escondidas
(Cc. C. M. 40). II Da: 2) Imperceptvel,
invisvel (Lucr. 1, 128).
clang, -is, -re, v. tr. e intr. I Intr.:
1) Gritar (tratando-se de aviso) (A.
Marc. 28, 4, 34). II Tr.: 2) Fazer
ressoar (Estc. Theb. 4, 342).
clangor, -ris, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Grito de certas aves (guia, pato, pavo) (T.
Lv. 1, 34, 8). II Da: 2) Som (de certos
instrumentos) (Verg. En. 2, 313).
Clanis, -is, subs. pr. m. Clnis, personagem
mitolgica (Ov. Met. 5, 140).
Clanius, -, subs. pr. m. Clnio, rio da Campnia
(Verg. G. 2,225).
clr, adv. 1) Claramente, nitidamente (para os
sentidos) (Plaut. Mil. 630).
2) Claramente, distintamente (para o
esprito) (Quint. 2, 17, 2). Obs.: Comp.
clarius (Cc. Verr. 3, 175); superl.
clarissime (Pln. H. Nat. 10, 193).
clr, -s, -re, v. intr. I Sent. prprio: 1)
Brilhar, luzir, resplandecer (En. Tr. 367). II
Sent. figurado: (En. apud Cc. C. M. 10). 2)
Ser Dus-tre, evidente, claro (Lucr. 6, 937).
clrsc, -is, -re, clri, v. incoat. intr. I
Sent. prprio: 1) Tornar-se claro, brilhar (Sn.
Herc. Fur. 123). II Sent. figurado: 2)
Tornar-se ilustre, notabilizar-se (Suet. Ner. 1).
3) Tornar--se distinto ou claro, tornar-se
evidente (Verg. En. 2, 301).
clrigti, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Aco de reclamar do inimi-go o que le
tomou injustamente (Quint. 7, 3, 13). II
Da: 2) Direit de represlia (T. Lv. 8, 14, 6).
clrisnus, -a, -um, adj. Que soa claro, claro
(falando da voz) (Catul. 64, 125).
clrits, -ttis, subs. f. I Sent prprio: 1)
Claridade, brilho (Pln. H. Nat. 9, 107). II
Da: 2) Sonoridade (da voz) (Cc. Ac. 1, 19).
II Sent. fign-rado: 3) Brilho (Quint. 2, 16,
10). 4) Ilustraco, celebridade (Cc. Fam. 13,
68).
clritud, -nis, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Claridade, brilho (Tc. An. 1, 28). II Sent.
figurado: 2) Celebri-dade, reputaco (Sal. B.
Jug. 2, 4).
Clrius, -i, subs. pr. m. Clrio. 1) Apoio (Verg.
En. 3, 360). 2) Antmaco, o poe-ta de Claros
(Ov. Trist. 1, 6, 1).
claro, -s, -re, -vi, -atum, v. tr. I Sent.
prprio: 1) Tornar claro, luminoso (Estc.
Theb. 5, 284). II Sent. figurado: 2) Aclarar,
esclarecer (Lucr. 4, 776). 3) Tornar ilustre,
ilustrar (Hor. O. 4, 3, 4).
Claros, -i, subs. pr. f. Claros, cidade da Jnia,
famosa por um templo de Apoio (Ov. Met. 1,
516).
clari, perf. de clarsco.
clrus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1) Claro,
sonoro (falando dos sons ou da voz): clara
voc (Cic. Clu. 134) com voz sonora. Dai:
2) Claro, brilhante (falando das sensaces
visuais) (Cc. Of. 2, 44). II Sent. figurado:
3) Claro, manifesto, evidente (Cc. Cat. 1, 6).
4) Ilustre, glorioso, famoso (Cc. Verr.
2, 86).
classirii, -rum, subs. m. pl. I Sent. prprio:
1) Marinheiros (Cs. B. Cv.
3, 100, 2). II Da: 2) Soldados da
armada (C. Nep. Tem. 3, 2). 3) Pees
que faziam servico de Roma a stia,
e Putolos (Suet. Vesp. 8, 3).
classiarius, -a, -um, adj. Da armada, da marinha
(Tc. An. 14, 8).
1. elassiei, -rum. subs. m. pl. 1) Marinheiros
(Q. Crc. 4, 3, 18). 2) Soldados da armada
(Tc. Hist. 2, 17).
2. classici (subentend. eives), -rum, subs. m.
pl. I Sent. prprio: 1) Cidados
pertencentes primeira das classes institudas
por Srvio Tlio (A. Gl. 7, 13, 1). II Sent.
figurado: Adj.: 2) De primeira ordem,
exemplar, clssico (A. Gl. 19, 8, 15).
CLASSICLA 195 CLAVICLA
classicla, -ae, subs. f. Flotilha (Cc. At. 16, 2,
4).
classcum, -i, subs. n. I Sent. prprio: 1) Sinal
dado pela trombeta (para chamar as diversas
classes de cidados), e da: 2) Som da
trombeta, trombeta (Cs. B. Civ. 3, 82, 1). II
Sent. potico: 3) Trombeta guerreira (Verg.
G. 2, 539).
classcus, -a, -um, adj. 1) Da armada, naval (T.
Lv. 26, 48, 12). 2) Classc -rum, subs. m.
(Tc. Hist. 1, 36) a legio dos soldados da
armada: 3) Os marinheiros (Q. Crc. 4, 3,
18).
classis, -is, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Chamada, convocaco. Da: 2) Classe
(categoria em que se dividiam os cidados
romanos suscetveis de serem amados s
armas), categoria (T. Lv. 42, 5). 3) Tropa,
exrcito (Verg. En. , 715). 4) Armada,
esquadra (Cc. Pomp. 9). II Sent. figurado:
5) Classe, graduaco (Cc. Ac. 2, 73).
Clastidum, -I. subs. pr. n. Clastdio, cidade da
Glia Cisalpina (Cc. Tusc.
4, 49).
Clatrma, -ae, subs. pr. f. Claterna, cidade da
Glia Clspadana (Cc. Fam. 12,
5, 2).
cltra, -rum, v. clatri (Prop. 4, 5, 74).
cltri, -rum, subs. m. pl. Grades (Hor. A. Pot.
473).
claud, -s, -re, v. intr. Coxear (Cc. Or. 170).
Claudia, -ae, subs. pr. f. Cludia, nome de
mulher (Ov. F. 4, 305).
Claudilis, -e, adj. De Cludio, o imperador
(Tc. An. 13, 2).
Claudinus, -a, -um, adj. Que se refere a um
membro da familia Cludia (Sn. Nat. 7, 17,
21).
claudictio, -nis, subs. f. Claudicaco, aco de
coxear, coxeadura (Cc. De Or. 2, 249).
claudic, -s, -re. -v, -atum, v. intr. I
Sent. prprio: 1) Coxear, claudicar (Cc. De
Or. 2, 249). Da: 2) Ser desigual, vacilar
(Lucr. 4, 518). II Sent. figurado: 3) No
andar direito; claudicar, no proceder bem
(Cc. Nat. 1, 107).
1 Claudus, -a, -um, adj. Da famlia Cludia, de
um Cludio (Hor. O. 4, 4, 73); (Ov. P. 1, 8,
44).
2. Claudus, -I, subs. pr. m. Cludio. 1) Nome de
famlia romana, notadamente pio Cludio
Cego (Cc. C. M. 16). 2) O imperador Cludio
(Suet. Claud. 2,1).
1. claud (clud), -is, -re, clausi, clausum,
v. tr. 1) Fechar, trancar, cerrar (Cc. Tusc. 5,
59). 2) Encerrar, cercar, cingir, enclausurar (T.
Lv. 23, 2, 9). Da: 3) Deter, suspender,
impedir, cortar (Ov. Met. 6, 572). 4) Encerrar,
terminar, acabar (Ov. F. 3, 384). 5) Empregos
diversos: Na lngua da retrica: encerrar:
pedibus verba... (Hor. St. 2, 1, 28) encerrar
as palavras no ritmo. 6) Loc: claudere
urbem operibus (C. Nep. Milc. 7, 2) cercar
uma cidade com obras de circunvalaco;
agmen claudere (Cs. B. Gal. 2,19, 3)
formar a retaguarda, encerrar a marcha.
Obs.: A forma cludo no ocorre em Csar nem
em Ccero.
2. claud, -is, -re, clausrus, v. intr. Co
xear, claudicar (Cc. Tusc. 5, 22).
claudus, -a, -um, adj. I Sent. prprio: 1)
Coxo, claudicante (Hor. O. 3, 2, 32). Da: 2)
Que anda com dificuldade (Lucr. 4, 436). II
Sent. figurado: 3) Vacilante, hesitante,
desigual, defeituoso (Ov. P. 3, 1, 86).
clausi, perf. de claud.
claustra, -rum, subs. n. pl. I Sent. prprio:
1) Tudo que serve para fechar (barreira,
ferrlho, cerca, estacada, limite) (Cc. Verr. 4,
52). H Sent. figurado: 2) Barreira, chave,
limite (Cc. Mur. 17).
claustrum, -I, subs. n. f geralmente no pl., v.
claustra, -rum). V. claustra.
clusula, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Concluso, fim (Cc. Phil. 13, 47). II Da:
2) Clusula, fim de frase, remate do perodo
(termo de retrica) (Cc. Or. 213).
clausum, -i, subs. n. 1) Lugar fechado, cerrado
(Col. 7, 6, 5). 2) Encerramento, fechadura
(Lucr. 1, 354).
clausrus, -a, -um, part. fut. de claudeo e de
claud 2.
1. clausus, -a, -um, 1) Part. pass. de claud. 2)
Adj.: Escondido, secreto, oculto (Tc. An. 3,
15).
2. Clausus, -I, subs. pr. m. Clauso, ancestral da
famlia Cludia (T. Lv. 2, 16, 4).
clava, -ae, subs. f. Basto, pau grosso, clava
(Cc. Verr. 4, 94).
clvrium, -, subs. n. Gratificaco dada aos
soldados para as tachas dos sapatos (Tc. Hist.
3, 50).
clvicula, -ae, subs. f. Gavinha de videi-ra (Cc.
C. M. 52).
CLAVIGER 196 CLUAS

1. clvger, -gera, -grum, adj. Clavigero, que
traz uma clava ou maca, um basto (Ov. F. 4,
68).
2. clvger, -geri, subs. m. Clavigero, que traz
uma chave (epteto de Jano) (Ov. F. 1, 228).
clvis, -is, subs. f. 1) Chave (Cc. Phil. 2, 69). 2)
Tranca (Tib. 1, 6, 34). Obs.: Acus. clavim
(Tib. 2, 4, 31). Abl. clave ou clavi.
clvus, -, subs. m. I Sent. prprio: 1) Cavilha
(de madeira ou de ferro), prego, cravo (Cs. B.
Cv. 2, 10, 2). II Empregos especiais: 2)
Cavilha que segura o leme: Dai: O leme (sent.
prprio figurado): clavum rectum tenere
(Quint. 2, 17, 24) manter reto o leme;
clavum imperi tenere (Cc. Sest. 20) manter
o leme do poder. Na lngua rstica: 3) N
das rvores (Pln. H. Nat. 17, 223). Donde: 4)
N de prpura ou de ouro (na guarnico da
toga dos senadores ou dos cavaleiros), banda
de prpura que guarnece a toga; (ou larga
(laticlavo) para os senadores, ou estreita
(angusticlavo) para os cavaleiros). Da: latum
clavum impe-trare (Pln. Ep. 2, 9, 2) obter a
dignidade de senador. 5) Na lngua mdica:
Tumor, cabeca de prego, calo (Pln. H. Nat.
20, 184).
Clzomnae, -rum, subs. pr. f. Clazme-nas,
cidade da Jonia (Hor. St. 1, 7, 5).
Clzomenius , -a, -um, adj. De Clazme-nas
(Cc. De Or. 3, 138).
Clender, -dri, subs. pr. m. Cleandro, oficial de
Alexandre (Q. Crc. 3, 1, 1).
Clenths, -is, subs. pr. m. Cleantes, nome de
um filsofo estico de Assos na Trade,
sucessor de Zeno na chefia da escola estica
(Cc. Fin. 2, 69).
Clerchus, -I, subs. pr. m. Clearco. 1) Tirano de
Heraclia (Just. 15, 4). 2) General
lacedemnio (V. Mx. 2, 7, 2).
1. clmens, -ntis, adj. I Sent. prprio: 1) De
declive suave (sent. raro) (Pln. Paneg. 30).
Da: 2) Que corre docemente, com calma (Q.
Crc. 5, 3, 2). II Sent. moral: 3) Que se
deixa dobrar, dcil, clemente, bom, indulgen-
te, humano (Cc. Plane. 31). III Sent.
potico: 4) Suave, calmo, manso, tranquilo
(falando do ar, da temperatura, do mar)
(Catul. 64, 272). Obs. Abl. mais comum:
elementi, mas a forma clemente ocorre s
vezes (T. Lv. 1, 26, 8).
2. Clemens, -ntis, subs. pr. m. Clemente, nome
prprio (Tc. An. 1, 23).
clmnter, adv. 1) Com clemncia, com
indulgncia, com bondade, clementemente
(Cs. B. Cv. 3, 20, 2). 2) Com calma,
pacientemente (Cc. At. 6, 1, 3). 3) De aclive
suave, de fcil acesso (Tc. An. 13, 38).
clementia, -ae, subs. f. I Sent. prprio: 1)
Serenidade (dos elementos), suavidade,
bonanca (Luc. 8, 366). II Sent. moral: 2)
Bondade, clemncia (C. Nep. Alc. 10, 3).
Clebis, -is, subs. pr. m. Clobe, irmo de Bito
(Cc. Tusc. 1, 113).
cleombrtus, -i, subs. pr. m. Clembroto.
1) Chefe lacedemnio (Cc. Of. 1, 84).
2) Filsofo adepto de Plato (Cc.
Tusc. 1, 84).
Cleomdn, -ntis, subs. pr. m. Cleome-donte,
lugar-tenente de Filipe da Macednia (T. Liv.
32, 21).
Cleomns, -is, subs. pr. m. Clemenes. 1)
Nome de um estaturio grego (Pln. H. Nat.
36, 33). 2) Nome de um sira-cusano (Cc.
Verr. 2, 36).
Clen, -nis, subs. pr. m. Cleo, homem de
Estado, general e clebre orador ateniense por
ocasio das guerras do Pelo-poneso (Cc. Br.
28).
Clenae, -rum, subs. pr. m. Cleonas, cidade da
Arglida (Ov. Met. 6, 417).
Cleonicus, -, subs. pr. m. Cleonico, nome de
um liberto de Sneca (Tc. An. 15, 45).
Clepatra, -ae, subs. pr. f. Clepatra, a famosa
rainha do Egito, de invulgar beleza, por quem
se apaixonaram Csar e Marco Antnio (Suet.
Cs. 35, 1). Obs.: A penltima longa no verso
frequente em latim: (Luc. 10, 56); (Marc. 4,
22) etc. Mas o adj. Cleop-tricus (Sid. 8, 12,
8) atesta a quantidade breve da penltima.
Cieophntus, -i, subs. pr. m. Cleofanto, nome de
um mdico grego (Cic. Clu. 47).
Clephn, -ntis, subs. pr. m. Cleofonte, nome
de um filsofo ateniense (Cc. Rep. 4, 10).
clep, -is, -re, elepsi, v. tr. 1) Roubar, furtar
(Cc. Tusc. 2, 23). 2) Esconder, ocultar,
dissimular (Sn. Med. 156).
clepsi, perf. de clepo.
clepsydra, -ae, subs. f. Clpsidra (relgio de
gua) (Cc. De Or. 3, 138).
Clus, -ae, subs. pr. m. Cleuas, nome de um
general do rei Perseu (T. Lv. 43, 21).
CLIENS 197
diens, -ntis, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Cliente (em oposico ao patronas). aliado,
vassalo, o que est sob a pro-
teco de (Cs. B. Gal. 4, 6, 4). II -
" Sent. figurado: 2) Adorador de uma
divindade particular (Hor. Ep. 2, 2, 78>.
clientela, -ae, subs. f. I Sent. prprio:
1)Proteco (concedida ao cliente). alianca,
condico de cliente (Cc. Amer. 93). II No
pl.: 2) Clientes, clientela
I. (Cic. Cat. 4, 23). 3) Vassalos (Cs. B.
I Gal. 6, 12, 2).
clientlus, -i, subs. m. (dim. de cliens) Cliente
pequeno (Tc. D. 37).
clnmen, -inis, subs. n. Inclinaco, desvio
(Lucr. 2, 292).
clintus, -a, -um, part. pass. de clno.
Clinids, -ae, subs. pr. m. Filho de Cl-nias, i.
, Alcebades (Ov. Ib. 633)
Clins, -ae, subs. pr. m. Clnias, pai de
Alcebades (C. Nep. Ale. 1).
elinicus, -, subs. m. I Sent. prprio: 1
Clinico, mdico que visita os doentes (Marc.
9, 96, 1). II Coveiro (Marc.
_1, 30).
clin, -s, -re, v. tr. Inclinar, fazer pender:
clinatus (Cc. Arat. 287) inclina do. Obs.:
S empregado nos compostos, exceto o part.
pass..
CI, -us, subs. pr. f. Clio. 1) A musa da
Histria (Hor. O. 1, 12, 2). 2) Nome de uma
nereida (Verg. G. 4, 341).
clipetus, -I, subs. m. Soldado de armadura
pesada (T. Lv. 44, 41).
clip (clyp), -s, -re, v. tr. Armar de escudo
(Verg. En. 7, 793).
clipum, -T, subs. n. v. clipus (T. Lv. 1, 43,
2).
clipus (clupus), -I, subs. m. I Sent. prprio:
1) Clpeo, escudo (geralmente de metal,
redondo e cncavo) (Cc. Tusc 1, 34). Da: 2)
Escudo de armas em que se representa o busto
dos deuses ou dos homens clebres (T. Lv.
25, 39. 13). 3) Disco do Sol (Ov. Met. 15.
192). 4) Espcie de meteoro de forma
redonda, semelhante do clipus (Sn. Nat. 1.
1, 15).
Clisthns, -is, subs. pr. m. Clstenes, clebre
orador ateniense (Cc. Br. 27).
Clitae, -rum, subs. loc. f. e m. Clitas. 1) Cidade
da Calcdica (T. Lv. 44, 11, 4). 2) Povo da
Cilcia (Tc. An. 6, 41).
Clitrchus, -I, subs. pr. m. Clitarco, historiador
grego (Cc. Br. 42).
clitllae, -rum, subs. f. pl. Albarda, carga (de
animal) (Hor. Ep. 1, 13, 8).
CLTH
cltellrius, -a, -um, adj. Que traz albarda, de
carga (Cic. Top. 36).
Cliternia, -ae, subs. pr. f. Clitrnia. cidade do
Smnio (Pln. H. Nat. 3, 103).
Cliterninus, -a, -um, adj. De Cliterno, a cidade
dos quos (Cic. Fam. 9. 22, 4).
Clitomchus, -i, subs. pr. m. Clitmaco, filsofo
grego (Cc. Tusc. 5, 107).
Clitorius Fons, subs. pr. m. Fonte de Clitrio,
cidade da Arcdia (Ov. Met. 15, 322).
Clitus, -i, subs. pr. m. Clito, general de
Alexandre (Cc. Tusc. 4, 79).
clivsus, -a, -um, adj. I Sent. prprio:
1) Que se ergue em declive, ladeirento
(Verg. G. 2, 212). II Sent. figurado:
2) Escarpado, ngreme (S. It. 6, 120).
clvus, -i, subs. m. I Sent. prprio: 1)
Clivo, outeiro, ladeira, encosta, vertente
(Verg. Buc. 9, 8); (Cc. Mil. 64). H Sent.
figurado: 2) Dificuldade, trabalhos (Sn. Ep.
31, 4).
cloca, -ae, subs. f. (cluaca). I Sent. prprio:
1) Cloaca, esgoto: Cloaca mxima (T. Lv. 1,
56, 2) a grande cloaca (em Roma). 2) Em
sent. figurado: ventre (Plaut. Cure. 121).
Cldia, -ae, subs. f. v. Claudia.
1. Cldinus, -a, -um, adj. De Cldio (Cc.
Dom. 24).
2. Cldinus, -, subs. pr. m. Clodiano,
nome de homem (Cc. At. 1, 19, 3).
cldic, v. claudico.
1. Cldus, -a, -um, adj. De um Cldio, ou da
famlia Cldia (Cc. Dom. 34).
2. Cldus, -I, subs. pr. m. P. Clodius Pul-eher,
pertencente nobre gens Cludia, irmo de
Cldia, e tribuno da plebe, inimigo figadal de
Ccero; foi morto por Milo, num combate de
rua (Cc. At. 2, 21, 6).
cld claudo.
Cloelia, -ae, subs. pr. f. Cllia, jovem romana,
cuja facanha para se ver livre de Porsena nos
relatada por T. Lv. (2, 13, 6); (Verg. En. 8,
651).
Cloelii, -rum, subs. pr. m. Cllios, famlia de
Alba, que foi admitida no patri-ciado romano
(T. Lv. 1, 30, 2).
Cloelus (Cluilus), -, subs. pr. m. Cl-lio, nome
de homem (T. Lv. 4, 17, 2).
Clonus, -i, subs. pr. m. Clnio, nome de um dos
companheiros de Enias (Verg. En. 9, 574).
clo, -s, -re, v. cluo.
clostrum, v. claustrum.
Clth, -fls, subs. pr. f. Cloto, uma das Parcas
(S. It. 5, 404).
CLD 198
COACCDO

cludo, -is, -re, v. claudo (Suet. Aug. 22).
Cludrus, -i, subs. pr. m. Cludro, rio da Caria
(Pln. H. Nat. 5, 108).
1. cluens, -ntis, part. pres. de clu: clebre,
afamado.
2. cluens, v. cliens.
Cluentia, -ae, subs. pr. f. Cluncia, nome
de mulher (Cic. Clu. 30). Cluentinus, -a,
-um, adj. De Cluncio
(Cic. Clu. 125). Cluentius, -I, subs. pr. m.
Cluncio, nome
romano (Cic. Clu. 11). clu, -s, -re, v.
intr. e tr. 1) Ouvir-se
chamar de, ter a reputaco de, ter a
fama de, ser nomeado de (Plaut. Trin.
309). Da: 2) Ser celebrado, glorioso,
ilustre, tornar-se famoso (Plaut. Capt.
689). 3) Por extenso: Ter um nome,
existir (Lucr. 2, 351).
1. Cluilius, -a, -um, adj. De Clulio (T. Lv. 1,
23, 3).
2. Cluilius, -i, subs. pr. m. Clulio, chefe dos
albanos (T. Lv. 1, 22, 4).
clunis, -is, subs. m. e f. (geralmente no pl.:
clns, -um). Ndegas, ancas (Juv. 5, 167).
1. clu, -is, -re, v. intr. v. cluo (Sn. Apoc.
7, 2).
2. clu, -is, -re, (are.) v. tr. Limpar (Pln. H.
Nat. 15, 119).
Clupa, -rum, subs. pr. n. Clpeos, cida
de da Zeugitnia, na frica (Cs. B.
Civ. 2, 23, 2). clupus, v. clipus. clurinus, -
a, -um, adj. De macaco (Plaut.
Truc. 269). clsi, perf. de cludo. Clusini
Fontes, subs. pr. m. Fontes de
Clsio (Hor. Ep. 1, 15, 9). Clsilum, -i, subs.
pr. n. Clusolo, cidade da mbria (Pln. H.
Nat. 3, 114). Clusium, -i. subs. pr. n. Clsio,
cidade da
Etrria (Verg. En. 10, 167). Clusius, -i,
subs. pr. m. Clsio, epteto de
Jano, cujo templo permanecia fechado
em tempo de paz (Ov. F. 1, 130). Cluvia, -
ae, subs. pr. f. Clvia. 1) Cidade
do Samnio (T. Lv. 9, 31). 2) Nome de
mulher (Juv. 2, 49). Cluvimun, -i, subs. pr.
n. Cluviano, casa
de campo de Clvio (Cic. At. 14, 10, 3).
Cluvidinus Quitus, -i, subs. pr. m. Clu-
vidieno Quieto, nome de homem (Tc.
An. 15, 71). Cluvinus, -i, subs. pr. m.
Cluvieno, nome
de um poeta (Juv. 1, 80).
Cluvius, -I, subs. pr. m. Clvio. 1) Nome de um
amigo de Ccero (Cic. At. 6, 2, 3). 2) Nome de
um historiador romano (Tc. Hist. 4, 39).
Clymenaeus, -a, -um, adj. De Climene(Es-tc. S.
1, 2, 123).
Clymn, -s, subs. pr. f. Clmene 1)Me de
Faetonte (Ov. Met. 1, 736). 2) Nome de uma
ninfa (Verg. G. 4, 345).
Clymenius, -a, -um, adj. De Clmene (Ov Met.
2, 19).
Clymnus, -i, subs. pr. m. Clmeno. 1) Nome de
um companheiro de Fineu (Ov. Met. 598). 2)
Epteto de Pluto (Ov. F. 6, 757).
clypetus, clypo, clypus, v. clip-,
clyps = clipo.
clystr, -ris, subs. m. 1) Clister (Suet. Ner. 20,
1). 2) Seringa (de dar cliste-res) (Suet. Cl.
44, 3).
Clytaemnstra, -ae, subs. pr. f. Clitem-nestra,
figura feminina de uma peca de Esquilo, e que,
para vingar a morte da filha, assassina o
marido, Agamm-non (Cc. Inv. 1, 18). Da:
em sent, figurado: Mulher que mata o marido
(Juv. 6, 656).
Clytidae (Clutidae), -rum, subs. pr. m. Cltidas,
nome de uma famlia de lis (Cc. Div. 1, 91).
Clyti, -s, subs. pr. f. Clcie, ocenide amada
por Apoio e que foi metamorfo-seada em
girassol (Ov. Met. 4, 206).
Clytius, -i, subs. pr. m. Clcio, nome de um
guerreiro (Verg. En. 10, 129).
Clytus, -i, subs. pr. m. Clito. 1) Nome de um
centauro (Ov. Met. 5, 88). 2) Nome de homem
(T. Lv. 36, 11, 8).
Cnaeus (Cneus), -i, subs. pr. m. Gneu. prenome
romano, cuja abreviatura Cn. (Quint. 1, 7,
28).
Cnidii, -rum, subs. loc. m. Cndios, habitantes
de Cnido (Cc. Verr. 4, 135).
Cnidus (Gnidius), -a, -um, adj. De Cnido, cndio
(Cc. Br. 316).
Cnidus (Gnidus), -, subs. pr. f. Cnido, cidade da
Caria, onde havia um templo de Vnus (Cc.
Pomp. 33).
Cnsus, Cnossus, Cnossiacus, v. Gnoss.
1. Coa, -ae, subs. pr. (de coo). Epteto dado por
Clio a Cldia (Cael. apud. Quint. 8, 6, 53).
2. Coa, -rum, subs. n. pl. Tecidos transparentes
de Cs, ilha do mar Egeu (Hor. St. 1, 2, 101).
coaccd, -is, -re, v. intr. Juntar-se a (Plaut.
Cure. 344).
COACERVATI _ 199
COARG


COARTATI 200 COENU
M

CO 201 COGNATOS


COGNITI 202 COHRS

cognit, -nis,
cognoram, cognoras, cognoro, cognorim,
cognossem, cognsse. cognitor, -ris,
cognsse = cognovisse.
cognsti = cognovisti.
cognvi, perf. de cognsc.
cg, -is, -re, -cogi, coctum,
cognitra, -ae,
cogntus, -a, -um.
cognmen, -inis
cognmntum,
cohaernter,
cognmintus,
cohaerentia, -ae,
cognmino -s, -re, -vi. -atum,
cohaer, -s, -re, cohaesi, cohaesum,
cognoram = cognoveram.
cognsc, -is, -re, -gnv, -gnitum,
cohaeres. v. cohres.
cohaersc, -is, -re, cohaesi,
cohaesl,
cohaesus, -a, -um,
coherc v. coerco.
cohrs, -edis,
COHIB
O
203
COLLACERATUS


cohib, s, -re, cohibi, cohibtum,
1. coitus, -a, -um,
cohibi,
2. coitus, -s, cohonst
Cohorrsco, coivi,
colphus, -,
Colch, -rum,
cohorrui,
cohors, -1 Colchicus, -a, -um,
1. Colchis, -idis,
2. Colchis, -idis, (ou idis).
Colchus, -a, -um,
clsc,
colus, -i,
colis, -is, v. caulis.
collabsc (conlabsc), -is, -re,
collabefacttus,
cohortti,
collabefcto.
collabefct,
collabefctus cohorttus, -a, -iim,
collabefi, -is, -fir, -fctus sum, cohrtor, -ris, -ri, -horttus sum
collbor, -bris, -lbi, lapsus sum.
coiens, -entis,
coinquintus, -a, -um,
collacertus,
coinqun, -s, -re, -vi, -atum,
COLLACRIMATI 204
COLLICIO

collacrimt (conl-), -nis, collecta (concl), -ae,
collacrim (conlacrm), -s, -re, -vi,
collectnus, -a, -um,
Collectcius (conl), -a, -um,
collecti, -nis,
collacta, -ae,
collaev, v. collvo.
collpsus, -a, -um,
Collta, -ae,
collectitius, v. collecticus.
collticus, -a -uni.
collectivus, -a, -um,
Colltni, -runi,
1. collctus, -a. -um.
colligo II
1. Collatinus, -a, -um,
2. collctus, -s,
2. Collatinus, -i,
collga (conl-), -ae,
colltio, -nis,
collegi, perf. de collgo.
collgium (conl-),
colltivus, -a, -uni,
collv (collaev), -s, -re,
collator, -ris,
collib (conlub), -s, -re, collibui,
colltr, -s, -re,
collibrtus (conl-), -I,
colltus, -a, -um,
collaudti (conl-),
collibet (conlibet ou collbet), -re, coll
bit, collibtum
collaudatus, -a, -um,
collaud (conl-), -s, -re, -vi, -atum,
collibi, perf. de collibo.
collici, -is, -re, collx (conlx), -as, -re,
COLLID

205 COLLU


collid (conlid), -is, -re, collisi, collisum,
colloctus, -a, -um,
collc (conl-), -s, -re, -vi, -atum,
colligati (conl-), -nis,
Colligtus, -a, -um,
1. colligo (conlig), -s, -re, -vi, -atum,
collocuplt, -s, -re, -vi,
2. collg (conlig), -is, -re, collgi. col-
collocti (conl-), -nis, lctum
colloquium (conl-),
collquor (conl-), -ris, -lqu. colloctus
collbet = collibet.
collbus, v. collybus.
collc (conl-), -s, -re,
Collna Porta,
Collina Porta,
colld (conl-), -is, -re, collsi, collsum
collin (conlin), -s, -re, -vi, -atum,
Collipp, -nis,
colli, perf de collo.
colliquefctus (conl-)
collum, -i,
collis, -is,
colla fortunae
collisi, perf. de collido.
1. collisus, -a, -um,
coll (conl), -is, -re, collui, colltum,
2. collisus, -fis,
collocti (conl-), -nis,
COLLSI
206 COLBRA


collusi, perf. colludo. colncus, -a, -um,
collusi (conl-), -nis,
collsor (conl-), -ris,
colnus, -i,
collustrtus, -a, -um,
collstr (conl), -s, -re, -vi, -atum,
Colphn, -nis,
Colophnicus, -a, -um,
Colophnu, -rum,
collutus, -a, -um,
colluvi (conl-), -nis,
Colophnus, -a, -um,
color, -ris,
collxi, perf. de colluco.
collybus (collbus),
collyrum, -I,
colo, -is, -re, colui, cultum,
coloratus, -a, -um.
colr, -s, -re, -vi, -atum,
colocsium, -I,
colos = color
clon, ou clum -i, colssus (colossos), -I,
colona, -ae,
colstra, -ae, subs. f. e colstrum,
Colnae, -rum,
Colnus, -a -um,
colstrum, v. colostra.
colpa, v. culpa. colnia, -ae,
colber, -bri,

comans, -ntis.
colubrifer -fera, -frum,
galea comans
clum, -i,
cmrchus, -i,
colmba, -ae,
Comb, -s,
columbinus, -a, -um,
1. combib, -is, -re, -bibi, -bibitum,
colmbus, -i,
2. combib, -uis,
1. columlla, -ae,
Combulteria, -ae,
2. Columlla, -ae,
Combulterin, -rum,
colmen, -Inis,
combr, is, -re, -bssi, -bstum,
combssi, perf. de comburo.
combstus, a, -um,
Cm, -s,
columnrium, -I,
comdm = cometiam,
comd, -edis ou cms, -dit ou cmest,
colrnus, -a, -um,
colus, -s, (-1),
clyphia, -rum,
coma, -ae,
Cmnss, -lum,
Cmnsis, -e,
1. comes,
do.


2. comes, -Itis,
cmiter,
comitia, -rum,
cmesst, v. cmisst.
1. comitilis, -e,
comessator, v. comissator.
comesse, comessem = comedre, comede-
comstis (= comedtis),
comstus, -a, -um,
2. comitilis, -is,
cometa, -ae,
comititus, -s,
cometes, -ae,
comitium, -i,
cmic,
1. cmicus, -a, -um, comto, -s, -re, -v, -atum,
2. cmicus, -I, comitor, -ris, -ri, comittus sum,
Cominium, -i,
Cominus, -I,
cmis,
cmma, -tis,
cmist, v. cmisst.
commaculatus, a, -um,
comissbndus, -a, -um,
commacl, -s, -re, -v, -atum,
cmisst, -nis,
Commgna, -ae, e Commgn, -es,
cmisstor, -ris,
Commgni, -rum,
cmits, -ttis,
Commgnus, -a, -um,
commandctus, -a, -um,
1. comittus, -a, -um.
commandc e commanducor.
commandc, -s, -re, -vi, -fitam,
commanducor, 2. comittus, us.


commanipularis, -e,
commanuplris, v. commanipulris.
commetor, -ris, commentarilum, -i,
commetus, -us,
commentarius, -1,
co-
pia frumenti et reliqui commeatus
commentti, -nis,
commeditor, -ris, -ri,
commemn, -isti, -isse
eommenttus, -a, -um,
commentcus, -a, -um, commemorblis, -e,
commemort, -nis,
commemortus, -a, -um,
commentitius, v. commenticius.
1. commntor, -ris, -ri, commenttus
commemr, -s, -re, -vi, -atum
commendblis, -e,
2. commntor, -ris,
commendaticius, -a, -um,
commntum, -i, commendti, -nis,
commntus, -a, -um,
commendatrix,
comm, -s, -re, -vi, -atum,
commendtus, -a, -um.
commnd, s, -re, -vi -atum, commerctus, -a, -um,

comminctus, -a, -um = commictus, part.
pass. de commingo. comming, -is, -re,
comminxi, com-
commercum, -I,
mictum ou comminctum,
comminiscor, -ris, -minisci, commntus
commrcor, -ris, -ri, -merctus sum, v.
comminor, -ris, -ri, -tus sum,
comer, -s, -re, -meri = commeror
commini, perf. de commino. comminu, -is,
re, commini, commin- commeror -merris, -merri, -meritus
commeritus, -a, -um.
comminus,
commeri, perf. de commero. commtor, -
ris, -Iri, commnsus sum,
coniminutus, -a, -um,
comminxi, perf. de commingo. commisc,
-s, -re, -misc, -mixtum
1. commt, -s, -re,
2. commt -s, -re, -vi,
commictus, ou comminctus, -a, -um,
commigrti, -nis, commisci, perf. de commisco.
commiserti, -nis,
commigr, -s, -re, -vi, -atum,
commiserscit (me), -re,
commilitium.
commisror, -ris, -ri -tus sum,
commilit, -onis,
comminans, -ntis, part. pres. de commi-nor.
commsi, perf. de committo.
commissatio, v. comissato.
commistor, v. comisstor.
commissi, nis, subs. f. I -
comminti, -nis,
com commintus, -a, -um,
minor.


commissum,
commodl e commodlum,
commissura, -ae,
,1. commdum,
2. commdum, -I,
commissus, -a, um, part
commtt, -is, -re, commisi, commissum,
commdus, -a, -um,
comlor, -iris, -iri, commolitus sum,
committere proelium
commolitus, -a, -um, part. pass. de com-
molior.
committere
commonefac, -is, -re, -fc, -fctum,
commonefci, perf. de commonefac.
commonefi, -Is, -firi, -fctus sum (passi- Commius, -I,
commixtus, -a, -um, part. pass. de com-
misco. commodtus, -a, -um, part. pass. de
com-
mdo.
common, -s, -re, -moni, monitum,
commoniti,
commodits, -ttis,
commonitus, -a, -um, part. pass. de com-
mono. commonstrsso = commonstravro,
fut.
perf. de commnstro. commonstrtus, -a, -
um, part. pass. de
commnstro.
commd, -s, -re, -vi, -atum, commnstro, -s, -re, -vi, -atum,


commv, -es, -re, -movi, -mtum,
commoni, perf. de commono.
commram = commovram,
-perf. de commovo.
commortio -nis, subs.
commotus
commord, -s, -dre, (-morsum),
commossem
commrim = commovrim,
commosset
commorior, -ris, -mri, -mortus sum
commune, -is, communis,
Commoris, -is,
in commune
commr, -s, -re = commror
commnicti, -nis,
commror, -ris, -ri, -mortus sum,
commrsus, -a, -um,
mordo. commortus,
-a, -um,
morior.
communictus, -a, -um,
communico.
communic, -s, -re, -vi, -atum,
commrunt = commovrunt,
commovo. commossem =
commovissem,
perf. subj. de commovo.
commstr = commnstr.
commun, perf. de communio.
1. commfini, -nis,
commtiuncla, -ae,
2. communi, is, -ire, -ivi, commotus, -a, -um.
commovo. II
commvens, -ntis,
commovo. II
nisset (Cs.
communisse
communimbo

commnis,
cmoedice,
1. cmoedus,
commnits,
2. cmoedus, -i,
commniter
compacscor, -ris, -pacsc, -pctus
communitio -nis,
compacti, -nis.
compctum (compctiim),
commnitus, -a, -um, part. pass. de com-
muno. Dommurmurtus, -a, -um, part.
pass. de
commurmror. commurmror, -ris, -ri, -
tus sum, v.
compctus,
compngo.
compgs, -is,
commtblis,
1. compr, -paris,
commtti, -nis,
2. compr, -paris,
1. commttus,
comparblis. -e.
2. commttus, -fls, subs.
comparassit = comparavrit, e
perf. do subj. de comparo
commt, -s, -re, -vi, -atum
1. comparati, -nis comparo
comparati
como,
2. comparati, -nis,
comparatvus,
cmoeda,
Comdia, gnero cmico
COMPARATUS 214 COMPERI
O

compedium, gen., v. compes.
compgi, perf. de compingo.
compellti, -nis, subs. f.
compartus, -a, -um, part.
comprc (comprc), -is, -re, -si,
1. compll, s, -re, -vi, -atum
compr, -s, -re, -pri
2. compll, -is, -re, -pli, -plsum.
1. comparo, -s, -re, -v, -atum,
compendirium
compendirius,
compendium,
2. comparo, -s, -re, -v, -atum
compenst, -nis
compenso, -s, -re, -v, atum,
compari, perf. de comparo.
compsc, -is, -re (sem. perf.), -pstum.
comperendinto, -nis,
comperendintus, -s,
comperendin, -s, -re, -v, -atum,
compascus, -a, -um,
compstus, -a, -um,
compctum, v. compctum.
compri, perf. de comperio. comperi, -
Is, -Ire, -pri, -prtum,
compedi, -is, -ire, -ivi, -itum,

2. compilo, -s, -re,
comperor, -ris, -iri, -prtus sum, 1. compng, -is, -re, -pgi, -pctum
comprtus, -a, -um.
2. compng, -is, -re, pnxi,
comps, -edis, subs. pl.:
compdes, -ium.
Compitlia, -rum,
Compitlicius -a, -um,
compitlis, -e,
compsco, -is, -re, -c,
compitum, -i,
complac, -s, -re, -placi ou -plactus
compesci, perf. de compsco.
competitor,
compeltrix,
complnti, -nis,
compt, -is, -re, -petivi ou petu, -petitum
complntor, -ris,
complntus, -a, -um,
compln, -s, -re, -vi, -atum,
complector, -eris, -plecti, -plxus sum,
compllt, -nis,
compiltus, -a, -um, part. pass. de compilo.
complmntum,
1. compilo, -s, -re.
compl, -s, -re, -plvi, -pltum,

I complit, -re,
1. complrs, -plra,
complurmi
2. complrs,
complram, -rim, -esse = complevram,
complevrim, complevisse, formas con-
compluvum,
compltus, -a, -um.
complexi, -onis,
compn -
positum,
1. complxus, -a, -um, part. pass. de com-
plctor.
2. complxus, -s, subs.
complictus, -a, -um, e complicitus, -a,
um, part. pass. de complico.
complico, -s, -re, -vi (ou -i), -atum,
compldo, -is, -re, -plsi, -plsum
complrti, -nis, comporttus, -a, um, part. pass. de
comporto. comporto, -s, -re, -vi, -atum, v.
tr. Trans-
1. complrtus, -a, -um, part. pass.
complro.
2. complrtus, -s, v. comploratio
comps, -ptis,
complor, -s, -re, -vi, -atum,
compost,
complsi, perf. de compldo. complsus, -a, -
um, part. pass. de compldo.


composit,
comprehensibilis,
comprehens (comprensi), -nis,
compositor,
compositora,
comprehnsus (-prnsus), -a, -um, part.
pass. de comprehndo.
comprnd = comprehndo.
compresse
cisamente
compositus,
compno.
comprssi, perf. de comprimo.
compressi, -nis,
compostus, 1. comprssus,
composi, perf. de compno.
2. comprssus,
comptti,
comptor,
comprimo, -is, -re, -prssi, -prssum,
comptrix, -icis,
comprnsor, -ris,
comprecti
comprcor
comprobti,
comprobtor, -ris,
comprobtus, -a, -um,
comprehndi, perf. de comprehndo.
comprb, -s, -re, -vi, -atum,
comprehndo
comprmisi, perf. de compromitto.
comprmssum,
comprmitt, -is, -re, misi, -missum,

Compsa, -ae,
Compsni, -rum,
Compsnus, -a, -um,
compsi,
compt,
1. comptus,
cntus,
conca, v. concha.
compli, compllo
concc, -s, -re,
complsus.
Compulteria,
concd, -is, -re,
compunctus,
concaeds, um,
-pnctum, compngo,
-concalefaci, -is, -re, fc, -fctum
concalefactrius, -a, -um,
compngo. compnxi,
concalefctus, -a, -um, part. pass. de con-
calefacio.
concalefci, perf. de concalefacio.
concalefio, -Is, -firi, -fctus sum, v. pass. de
concalefacio: Aquecer-se, ser aquecido.
comprg, s, -re,
computtio -nis,
computtor, -ris,
concalfaci = concalefacio.
computtus,
cmputo.
cmputo,
concallsc, -is, -re, -calli
computrsc, -putri,
concalli, concallsc.
concalesco. concali,
concamertus. conque putrescunt
camro.


concamr, -s, -re, -vi, -atum,
concntus,
concni, -rum,
concastigo, -as, -are,
concavtus, -a, -um,
concpi, concipio.
concavo. -s, -re, -vi, -atum,
conceptio, -onis,
concavus,
concdnlus,
cssum, concedo,
concptum,
1. concptus,
2. concptus,
concrp, -crpsi, -crptum,
concrpo. concrpsi,
concertti,
concerttivus,
concerttor,
concelebrtus,
celebro.
concelbr, -
s,
concerttrius,
concerttus,
concerto,
cncssi, perf. de concedo.
concessi, -nis,
concnt, -nis,
concenti, -nis, concessum,

conci, 1. concssus,
2. concssus,
concha,
concilibluni (conciliablum),
conchus, conchea
conchis,
conciliti,
conchita,
conchylia, -rum,
conchyliti, -rum,
concilitor, -ris,
eonchylitus,
conciliatricula, -ae,
conchyiium,
concilitrix,
concilitra,
concidi,
concido. concidi,
1. concilitus,
concd,
2. concilitus,
concilio,
2. concd,
concilium,


concinntus,
concipere ignem
concinne
concipere
concisa, -rum,
concise,
concinnits, -ttis,
concis, -nis,
concisra,
concisus,
concinn,
concisa,
concitmntum,
concinnus
concitt,
concitti,
cin, concin
concittor,
concittus,
concito.
concini,
concito,
concio
conci = concio.
concipi, -is, -re, -cpi, -eptum,
adversus;

conctor, -ris,
concitus, -a, -um.
conclsiuncla,
conclsus, -a, -um,
concld.
concoctio, -nis,
conciuncla, v. contiuncla.
conclmtio, -onis,
concoctus,
cquo.
conclor,
conclmtus, -a, -um,
concoqu, concxi,
concctum,
conclamilo, -as, -are,
conclm,
concordtus,
1. concrdia.
conclausus = conclsus,
concludo.
2. Concrdia,
conclave,
3. Concrdia, -ae,
Concrdia-Jlia
concld,
Concordinss,
concorditer
concordo,
concls,
conclsi, concld. concorportus,
concorporo. conclsi, onis,
concorpr,


concors, -crdis,
concubia
concubna,
concubintus,
concoxi, concoqno.
concubinus,
concrbrsc,
concubtus,
concrebr,
concrdid,
concrdtus,
concrbrsc.
concrdo.
didi, -ditum, concrdo,
conclc,
concrdo concrduo,
-cubui, concmb,
concrematus,
concrmo,
concupiens,
concupisco
crepi, -crepitum, concrepo
Concupinss, -ium,
concupi, concupisco.
concupisc.
concrepui, perf. de concrepo. concrsc, -
is, -re, -crvi, -crtum,
concupistis
concupitus,
cupisco
concr,
concrsse = concrevisse.
concrri, concretio,
concrr,
concrtus,
concrsco
concrvi, concrsco.
concrucor,

concursti,
condemnt,
condemntus,
condmn,
concurstor,
eondemnare capins
concurs,
demnare capitali poena
demnare ad bestias
concurso,
condens, condenso
condenso,
condnsus,
condic,
concss, concuto.
concussi,
concssus.
concssus,
condic, dictum,
concuti,
condictus, condico
condidi,
condidici condisco.
condigne,
condignus,
condcet,
condimntum,
condecoro,


conditus,
conditus,
condi,
condxi, condico.
conddi, conditum,
condiscipula,
condiscipultus,
condisciplus,
condisc.
condocefacio,
conditi, -nis,
condocefctus,
condocefacio
condocefc, condocefacio.
conditivum,
condoc,
condlor,
condctus,
condoco.
condol,
conditrium,
condolesc,
conditrix,
condolsco. condoli,
condnatio,
conditra,
condntus, con-
conditra,
condn,
condtus,

condxi. condco.
Condylon,
cnct,
conexi, conxum
condorm,
domivi, condormisc,
Condrusi,
condcibilis,
-dctum, condc,
cnex,
conexi, concto.
cnxum,
cnxus,
concto.
cnxus,
confblor,
conducier
conducticius,
confarret,
confarretus,
conducti,
confarr,
conftlis,
confci, confico.
confect,
condctuni,
condctus,
condco. condcti,
-rum
conduplicti,
confctor,
conduplc,
condr,
confico.
confctus,


confervsco. confesso conferbi,
confercio. -frtum
confstim,
conferndus, eonfxim confecrim,
conficio.
conficiens, contli, colltum
(conlatum),
confici,
con- manum,
ficere viam
conficti,
confidens.
confercio. confrsi,
confrtim,
confrtus,
confidnter,
confidentius
confervfaci,
confidenta,
confervsco, ferbi,
confd, fisus
confessi,
equitatui
Confssus,
confitor.

config,
confine,
-fictum. confingo,
confinis,
confisus,
confido.
firi, conficio.
confinis
confinum,
confit, confieri.
confitor, fssus fitri,
confinxi, confingo.
confio, conficio.
confiterier
confirmti,
confixi, configo.
confixus, -a,
conflagrati,
conflagratus,
confirmtor,
conflagro,
confirmtus,
confirmo. II
confltus, confio.
confirmitas,
conflictati,
confirmo,
conflict,


conflxi, conflct, conflo.
confodio. confdi,
confod,
fossum,
conflictor,
conformti, -nis,
conflictus,
conflctus, -
-flixi, flictum,
conflgo.
conformo,
confrctus,
fringo.
confragsum
contra adversus
confragsus, conflxi,
conflo,
confrgus,
fragsus (Lucr. 6, 126).
confrgi, perf. de confringo.
confrm, -is, -re, -fremi,
(confluents, confluens, -entis,
confrictus,
Conflunts,
confrico, frici,
confl, fluxi (-flxum),
confric,
confring,
confrico. -frg, -
frctum,
conflunt conflont =
conflxet confluxisset confdi confndo.
confugio. confugi,
conflxet confluxisset, contugio,
conflo.

confugium,
confit, confutrum, confre,
-fltum, confulci,
congemint,
confulg,
confnd, fsum,
congemintus, -
gemino.
congemin, -s,
congm,
confs
confusius
congemi,
congeris,
congemo.
confusi,
congr, gssi, gstum,
confsus,
confusus animo
congero. congssi,
congestcus,
confttus, confto.
congstus,
conft,
congstus,
congiarium,
confut,
Congdus,
congelli, -nis,
congeltus, congelo.


congs,
congregblis,
conglacitus,
glacio. congregt,
conglobti,
congregtus,
grego.
congrego, -s,
conglobtus
globo.
conglb,
congressi,
conglomertus,
conglomro.
conglomr, -s,
.congrssus,
gredior.
congltinti,
congltintus,
congltn,
congrtulti,
congrtlor
congredor, -grdi, -grssus sum,

conjctrix, congrus,
conigor, conjectura, cnifer,
Conimbrica (Conimbriga)
conire,
conjectrlis,
Conisium, conjctus.
cnisus, conitor. conjctus,
cnitor (connitor), conisus
conixus sum,
conjr, -re v. conjro.
cniv (conniv),
conivi, perf. de conivo.
conixi, perf. de conivo.
conjci. nerf. de conjicio.
conjecttus,
conjuglis,
conjectio,
conjugt,
conjct (conict), -s, -re, -vi, -atum conjugtor
conjugtus,
conjugo.
conjugilis,
conjugum,
conjctor, -ris,
conjugo,


conjuncte,
conjunctius
conjunctissime
conjrtus,
conjunctim
conjuro.
conjuncti,
conjurati
conjuro,
conjnctum, conjngo,
conjux,
oonjnctus,
conniv-, connect-,
conjng,
jnctum, connexi, v. conxio.
connxum, v. conxum.
connxus, v. conxus.
connubium v. conubium.
Conn,
cnpum, -, (conopium,
conjungere
cnor,
conjunx, v. conjux.
conjungo.
conjrti,

conquisti,
conquaer = conquiro.
conquasst,
conquasstus,
conquisitor,
conquss,
conquisitus,
conquror,
conquisiv,
consaepio
-saeptum,
conquesti,
consaepsi,
consaeptum,
consaeptus,
consaltt,
conqustus,
conquror.
conqustus,
consalttus,
conquirit, conquisse conquievrit,
consalt,
conquievisse,
conquisc, quivi, -quietam,
consnsc,
consanguina,
consanguinus,
conquisse
conquietrus
conquinisc,
conquir, -quisitum,
consanguinus,
consanguinitas
conquisivrit
conquisisset conquisivisset
consni, consansco.

consceleratus,
conscivi, conscisco.
conscribill,
consceler,
conscndi,
conscnd, conscrbo,
conscensi,
conscrbo. conscripsi,
conscripst conscripsisti, conscnsus,
conscribo
conscrpt,
conscidi, conscindo.
conscientia,
conscrptor,
conscrptus,
conscrbo.
conscripti
conscindo,
conseco, sctum,
scitum, consco,
consecrti, -nis,
conscisco,
consecrtus,
consciscere
conscr,
Conscissus,
consectrus,
conscisco. conscitus
conscius,
consectt,

Consentini, consecttrix,
Consentinus,
consecttus,
consecti, consenti,
consctor, -ris, -r, -secttns sum
consco. consctus,
conseci,
consect,
conseni, perf. de consensco. conspo =
consaepio. consptum = consaeptum.
consquens, -ntis. I Part. pres. de con-
consecutus,
consido.
consensco,
consequenta,
consento. consensi,
consensi,
consquor,
consnsus,
consnsus,
consentnus,
consr,
Consentana, -rum,
conserere manum
Consnts Dii.
consentiens,


considertius
consdertissime
considerado, proelium
conserere pugnam
considertus,
5. consro,
conserte.
considero,
consrtus,
consro conseri,
conserva,
conservans,
conservo. II
consid, sssum,
conservtio,
conservtor,
conservatrix,
conservtus,
conservitium,
conservo,
consignti,
consigntus,
consigno,
conservla,
consrvus
eonsssor,
consilsc,
consssus
consilirus,
consv, consro
consilirus,
considernter,
Considert,

consilitor,
conscer,
Consilinum,
consociti,
consilior,
consocitus,
conscio,
consilum,
conslbilis,
conslt,
consili, consilsco.
consimilis,
consltor,
consltrus,
Consingis,
conslatus,
conslor,
consstens, consisto.
consisto,
consnans,
consno, (-sonitum), -sni
consno. consonui,
consit,
consntis,
Consitus
consitor,
consp,
consitra,
constus,
consobrina
consptus,
consobrinus,


consornni
conspicuus,
consors,
conspirti,
consortio,
consortium,
conspirtus
conspiro,
conspctus,
conspiro,
conspctus,
conspisstus,
pisso.
conspiss, -s,
conspnsor,
consp,
consprg,
conspurctus,
prco.
conspurco, -s
conspttus,
conspt.
consprg. consprsi,
consprsus
conspt,
consptus,
constabili,
conspxi
conspictus,
conspicor.
conspicindus,
constabilitus
tabilio. 1.
constans,
conspicio.
-pctum, conspici,
Constans,
conspc conspicor.
conspicor, constnter,

constitt,
constantia,
constittor
Constantia Jlia,
constittum,
Constantinus,
constitutus. Constantius,
consto: (stturus)
constturus,
consternt,
consterntus,
consterno,
consternantur
consterno,
constrtum,
constip,
consisto e
constituo.
constrtus, constiti,
constitui,
constituo,
constrv,
constring, strictum,
constrinxi, constringo.
construti,


consuetu
consusc
constrct
consuv consusc
conso. cnsui,
consul,
construo,
consulri
construxi, construo.
constuprtor,
constuprtus,
constupro,
consulris,
consulriter.
consultus,
consud
consuilitu consulo.
consuli, sultum,
Consuarni,
consufacio,
consufc, perf. de consuefacio-
consuemus, consuram, consusti,
consuevram, consuevisti,
consusco,
consultti,
consulttor,
aliquo
consultt
consulto.
consut
consulte,
consulto.

consmpse, consmpsti consumpsis.
se, consumpsisti.
consmps, consumo.
consumpt, consulto,
consultor,
consmptor,
consmptus,
consltrix,
cons,
consltum,
senatus consltum
consrg, -surrx,
surrctum,
consltus,
consurrct,
consltus jris
consltus consrgo. consurrxi,
consussrr
conslo. consuli, perf.
consummbilis constus, -a,
contbfac,
conso.
consummt,
contbsc, -tbi
consummtus,
consmmo.
contabult,
consmm,
contabultus,
contabl,
consumo. sumpsi, -smptum,
contbndus, v. cunctbndus.
contactus,
contctus,


contempltor,
contages, contempltor,
contagio, contemplhis,
contemplo e contmplor.
contempltus,
contemplo,
contagium
contagia,
contmplor,
contmintus,
contamino.
contemno. contmpsi,
contmptim
contamino.
contemptius
contempto,
contmptor
contmptrix.
contmptus,
contemno.
contatio, cunctt.
contemptissimi cnsules
contctus, contgo.
conteg,
contmsi = contmpsi. contmtus =
contmptus. contendi, perf. de
contendo. contendo, -is, -ere, -tnd, -
tntum,
contemr,
contemnrdus,
contmno.
contemno, tmpsi, -tmptum,
contemplti,
Contempltivus,

Contenbra.
contxi contgo.
contente. contxo,
contento,
contxt,
contxtim
contentisus.
contxtus,
contxtus,
Comentus,
contendo.
contntus,
contex, contexo.
conticesc ou conticisco, contici,
conterminus,
conticisc = ronticsco
contici, conticesco.
contngo.
contr,
contigi,
contignti,
contigntus,
contigntus
contign,
contrivris contigus,
conterrneus,
conterro,
continctus,
continens conterritus
conterri,
contestti
contestatus,
contstor,


continnter,
continentia,
contionem prodire contineo,
contionem ascendere
continbundus,
continlis,
conting,
continrius,
contintor,
continor,
contingu, conting
continuatio,
contiuncla,
continutus,
continuo.
contll,
confero
contnat,
. continuo.
contor = cunctor.
contorqu,
continuo,
contrsi,
contrt,
contorqu
continus
contorti,
contrtor,
contortlus, contingi
conti, -

contortus, contrpn,
contorquo
contrpositum,
Contrta, contrpositus.
contrarie,
contra,
contrrus,
contra,
contraria
contractbiliter,
contraho. contrxi,
contract,
Contrebia,
contrectt,
contrecttus, contractiuncla,
contrct contrct
contrctus.
contrctus,
contremisc -tremi
contrdic
contrdict,
contremi.
contradictus,
contribui,
contribuo,
contrdico. contrdixi,
contraho,
contribtus,
contrist,


contritus,
contro. contrivi,
contrversa
contudi, contundo.
contuor,
contrversisus,
contuitus,
controversor, contutus,
contli, confro.
contrvrsus, contumcia,
contumciter,
contrucidatus.
contrucido
contmax,
contrudo,
contumla,
Contrnco,
contumlis,
contrdo. contrsi,
contrdo. contumeliosissime
contrsus, -a,
contubernli
s
contumeliosus,
contuml,
contnd
contrubernius ,
contuo, contuor contuor,
conturbti,

conturbtor
convulsi
conturbtus
convna
conturbo
convnae,
conturbo
convenam,
convnio.
convenibo, conveniam,
convnio.
convenens,
contus
convenienter,
contndo.
conttus, v. contuitus
convenientia,
cnbialis,
cnbium,
convnio, -vntuni,
cnus,
convalesco,
conventicum,
convllis,
convalesco. convali,
convs,
conventiclum,
convecto
convctor, convent,
convh,
convntum
convntus convlli,
convll, vlsum
convntus.


. convertier converbr,
convest,
convesttus, converri.
converritor
convxi, convho.
convexits,
convrr,
convxum,
convxa,
convinco.
convcitor,
conversi,
convicior,
convicium,
converso,
convicti,
conversor,
convictor,
convictas.
convrsus converto
convictas,
converti. converto.
converto
convinc,

cooptssint = cooptavrint convivilis, v. convivlis.
convivum,
coopttus
copt,
convivo. convvor.
coorior,
convivo,
convvor,
convocat,
convoctus,
convoco, -s
coortus,
cortus,
convolnr convulnro. Coos,
convl,
Copa,
convlsus
convoltor
convlsus.
Cpae,
convoltus
Cps,
convlvl,
convlv
cooperculum. coperclum,
-voltum
cooperio
cophinus.
. Cpia,
convm
convrram
convulnertus,
vulnro.


coquin
coquinus
coquo,
Cpia,
cpis,
coquus
cor
Cpnius,
Cora.
copra,
Coracsum,
copta,
coraliuin. v. corallium,
Corlli, -rum,
coptatio, v. cooptatio.
cpla,
(curallium) corallium
coram,
coram
cpulti
Corni,
copultus,
coplo.
II
Cornus,
: copultum,
Cornus
cpulo,
Coras,
Corax
coqua, Corbi

Corinum
corbis, Corinna,
corbita,
Corinthicus
corinthirus,
corbla,
Corinthinsis,
Corbl,
Corinth, corcodilus, crocodilus
Corclum,
Corinthus,
(corcilluni) corclum
Cornthus,
Corcyra,
Coriolni,
Corcyraei,
Coriolnus,
Corcyraeus,
Coriolnus,
chorda.
cordt,
Corili,
cordtus,
corium,
cordax,
Cordba,
Cormsa.
Cordubnsis,
Corne,
Cordus,
Cornelia,
cordyla,
Cornlina Cornelia castra) Corfidus,
Corfninss,
Cornlinus,
Corfininsis,
Cornlum Frum,
Corfinum,
Coria, Cornlus,


Cornlus,
cornelus,
cornus,
cornus,
corncen,
Cornicen,
cornu
Cornicnus, Corncen
cornum, cornu
corncor,
cornum,
corncla,
Corniculnus, cornns,
corniculrius,
corniclum,
cornus,
Comtus,
Corniclum,
Coroebus. cornifer,
Cornificius,
corlla,
corollarum cornger, -gera, -gerum,
cornips, -pdis,
cornix,
corna,
corn,

corona vendere liberum corpus
Corna
corpus omnis juris
Romani
Cornae,
cornrus,
corpusclum
corno, corontus
Corna
Coronnsis
corrd Coronus,
Cornids,
Cornis,
Corrgum Corrgon
cornis,
Corrgus,
corn,
corrsi, perf. de corrdo.
corrsus, -a, -um, part. pass. de corrdo.
correcti, -nis, subs. f. I Sent. prprio:
corporlis,
corporliter,
corrctor,
corpro. corportus, -a
corporus, -a,
corrctus, -,
corrp (ou
corpr,
corrpo. corrps,
corrpt, corpulntus
correptius:
corpus, -ris,
correpti, -nis,


corrg,
corri, correptor,
corrmpo, -rupi, rptum,
corripo. corrptus,
corrigo. corrxi,
corrde (conrd)
corrigia,
corrigo,
corrmptor, corruptor,
corripio -rptum
corrmpo. corrpi,
corrpt,
corripio. corripi,
corrisi corrideo. corruptius
corruptissime corrivatus,
corriv, -:
corruptela,
corrupt
corrd,
corrogtus,
corruptor,
corrogo
corrptrix,
corrptus,
corrmpo.
corrsi,
corrotundtus,
Cors,
corrotnd, Corsica
Corsus,
corruda,
cortex,
corrgtus,
(arboris)

Corycus,
Crycus,
crycus,
Corydn,
Cortna,
Corylnus,
Cortnnss,
coryltum,
Cortnnsis,
corylus,
Corrusa,
corynibifer,
corruda. corda,
corlus, coryltum, corylus. coruletum,
Cormbus,
corymbon,
Coruncanius,
corymbus,
Caurus
corsc,
Corynaeus,
Coryphaeus,
Coryph,
corscus,
Corythus,
crytos
Corvinus,
cnsul, consle. Cos.,
cs, ctis,
Corvus,
Corybnts,
Corybantus,
Cosae, -rum
Corybs
Cosanum
Corycids,
Cosnus,
Corycidas.


Cots, Coscnus,
Cotta,
cosrvus,
cosmts
coctna.
Cottinae Alpes.
csmicos
cottdian, cottid
cosmoe
cottidinus,
cosmos,
cnsules
Cossinius,
quottidinus.
cottid,
1. cossus,
2. Cossus, quottidie.
Cottn,
Cossutia
cottona, v. coctana
cotla, v. cotyla.
cotrnix, Cossutinae Tabrnae,
Cossutinus,
cotrnus, v. cothrnus.
Cossutius, Cotus,
costa,
(colla), cotyla
costum, costus
Cotyla,
Cosra Cotys,
cts, v. cautes
Cotyttia.
cothurntus,
Cotytt,
Cothurnt, -rum, Cum,
cothrnus, Cus,
coven
covnnrus
covnnus,
cotid-, v. cottid-,
cotila, v. cotyla.

coxndix,
crastnum,
grabtus. crastnus, crabttus,
Crabra (
Crateis, -dis, crbro,
Crataeis Cragus,
crt,
cramb,
Cran,
Crnn (Crannn),
Crtr,
Crannius,
cratera,
Crantor
Cratrus,
crpla,
crates,
Crates,
Crathis
crs,
crticla, crass
Cratinus,
Crassps, cratl,
Crassitius, Cratippus,
crassitudo,
crtis (crates)
crassus,
cratem
Crassus,
cret,


cretor,
cretrix,
crdulits, -ttis,
cretus,
crdlus,
creber,
cremt,
cremtus.
Cremra,
crebra
Cremernsis,
cremo,
crebrsc
Cremna,
crebrits,
Cremnnss,
Cremnnsis,
crebr,
Cremnis Jugum,
crebrius
creberrime
crebrsco. crebui,
cremor,
credibilis
Cremtus,
crdibilter,
credo.
credidi
credim
creditor,
Crn,
credisne
-ris,
cr,
crditum,
crdtus, credo.
crd, credidi, creditam,

Cr cresc,
Crepereius
creprum,
Cresphonts,
crepida,
crepidtus,
Cressa.
Cressa genus
crepid,
Cressus (Cresus)
crepidula.
crepitcillum,
crepitclum,
crept,
Crta,
crtcus,
crepitus,
Crtaeus, Crtcus) crtnsis,
crepi, crep, creptum,
Crtni,
crttus,
crepi, crepo.
crepunda
Crtnss, Crtni,
Crtnsis,
crepusclum,
crtrra crtra, cratera
Crts,
Crs, ertis
crtus,


Crthus,
crinle,
Crethides
crnlis,
crt,
erlnger
Crtis,
crnis,
crtsus,
crtla,
Crsa,
Crinusus
crv,
cribrtus,
crinitus,
cribr,
Crinivlum.
cribrum,
cripta, v. crypta.
crimen, -nis,
crisis, acus. crisin,
(crisso), cris
crispo. crisptus,
Crispina,
Crispinus,
Criminti,
crispo,
crimintor,
criminatus,
crisplus,
criminor.
: crimn,
Crispus,
Criminor,
Crispus.
crimins,
criminosissime crista,
criminsus,

cristall-, v. crystall-.
cristatus, -a, -uni
Crits, -ae
crocus, -i = crocum
Crodnum,
criticus,
Croesus,
Crit, -nis
Cromyn,
Critoblus,
crotalistria
Critogntus
crotlum,
Critolus,
Crotlus
(Crotn), Crot
Crocl,
crocus
Crotna,
Crotnitae,
crocnum,
Crotnits,
crocnus,
Crotninsis
Crotpids,
crocodla,
crucibilis,
Crocodln Oppidum,
crucibiltas,
crocodilus,
crucibiliter,
corcodilus
crucimntum,
crocos, v. crocum.
Crocos,
crucitus,
crucitus, crocota,
croctla,
crucifg crocum, crocus,


crucifigo. crucifix
crucifixus.
cruc,
cruntus,
crux.
crucis,
crumna (crumina),
crdlis,
cror, -ris,
cruor
crudlits,
crdlter,
crudelius
cruppelarii -orum
crudelissime
crdsco,
Cruptorix,
cruditas,
crudsco. crudi,
crdus,
Crus, Crris.
crusma,
crusta,
crustllum, v. crystllum.
crusttus,
crustta, -rum,
cruenta,
crust.
cruenttus, cruento
crunt,
crustulrus,
cruento,
crustluni,

crustum,
Crustumri,
Crustumerimius,
Crustununum,
cubital.
Crustumium,
cubitalis
crux,
cubit,
crucem
cubitum,
crypta,
cubitus,
crystallinum,
crystllus (crystllos),
cubitum
Ctesiphn, -ontis.
Ctsiphn,
cuthus, v. cythus.
cubo, cubitum, Cubllum,
cubans, -ntis.
cubtus, -s, v. cubitus
cubvi cubi.
cubuclarius, cubucularius, v. cubiculanus.
cubuclum, v. cubiclum. cubi, perf. de cubo.
cubiclum, cubiclum
cubiculris,
cubus,
cubiculrius,
cuccuma, v. cucuma. . cubiculrius,
cucullus,
cubicultus,
cubiclum,
cuclo,
cuclus, -i cuculus,
cubile,


culex,
Culici Curici Flamonienses,
cucuma,
culina,
thermae)
cucurbta
culix, v. culex.
Cullelus. -i. s
cullus, -, v. culus.
curro. cucurri,
culmen, nis,
cudo.
cdi, csum, Cdo,
Cugrni,
culmus,
cujuscujusmdi, cuicuimdi
culpa,
cuimdi, cujusmdi.
cujas, -tis ou cujtis,
cujus
cujus culptus
CULPO
quoius.
culta, cujusdammdi (cujusdam modi)
cult,
cjusmdi
cultus
cjusquemdi cultllus, (cjusque mdi)
cjsvis, cujavis, cujmvis. culter,
culcita, culter tonsorius
culus (cullus).
cult, -nis,

cultor,
cum, quom,
cultrrius,
cultrix,
cultura,
cultus
Cmae,
Cmaeus (Cymaeus),
cultus,
Cmni,
Cmnum,
Cumnus,
cmatilis, v. cymatilis.
cumba, v. cymba
cumbla, v. cymbla.
cumra,
cullla, culullus,
cuminum,
culus,
cum,
cumprimis e cum primis = in primis,
cumque (cunque, quomque), cum prima luce
exit cum nuntio
quicumque, qualiscumque,
quo cuiquest
que voluptas
cum lingua lingere
cumult,


cumulatus
cumulatissme
cumulatus
cunctus,
cumulo
cuncta
cunetim
cumulus,
cumetus.
cun,
cnbla,
Cunus,
cunc-
tans ramus
cuniculsus,
cunctnter,
cuniclus,
cunctt
concttor,
Cuncttor
cunque. cumque.
cpa (cuppa)
cuncttus,
cunctor
cupdia (cuppda)
cunct, cunctor
cupdinrus (cuppdinrius)
cunctor, cuntctus
cupdiuni (cuppdium),


Cupncus,
cupide,
cupisti, cupisset, cupisse.
cupitor, cupidius
cupidissime
cupio. cuptus,
cuppa, v.
cuppdia,
Cupidns,
Cupidinus,
cupidits,
cupressifer,
cuprssus,
cupiditatum,
Cuprius, v. Cyprius.
Cupid,
cupdus,
crblis,
curalium, coralum
Cupiennius,
curans,
cursso
crt,
curavro.
cupens,
crti,
cupientis-
snius
cupii= cupivi, perf. de cupio.
cupi,
curator


Curicta, crtura,
Curictae, curatus,
Curidius.
curculi, Curi, -rum,
Curcul
cr,
curculiunculus,
cr,
Curnsis,
Cr,
Cures, Scribonia.
Cures,
cris,
curiosus Curts,
ttis, crisits,
Curtis,
Curiosolites,
Corfidns. Curfidus
cra, ae
crisus,
crilis,
Curiosvelits, Curiosolites
Curinus,
curis,
Critii -rum,
Curus
Critim, Curius Dentatus
Critiiis,
Critus
curo,
critus,
comitia curiata

Curtius
Curtius Montanus,
Curictae Currictae,
curriculum,
Curtius Rufus,
Curtius Lacus,
Curtius Fons,
curto,
cursum. cucrrl, curr,
curtus,
currus,
Crbis,
curlis,
. curru
currum
sella curulis
cursim,
curst,
curso,
curvmen,
curvtus, cursor, curvo.
curvo,
curvus,
Cursor,
cursus,


curvo dignoscere rectum
Cusibis
Cusus,
Cusnus cuticla,
Cutilae cuspidtim,
cuspidatus,
Cutilinsis,
cuspido.
Cutilius
cuspis,
Cutina,
cutis
Cuspius.
Custidius
custdla, Cyn,
Cyan
custodiam, custodbo
custodio,
Cyaneus,
custodii
custodio,
custodivi.
cythus,
custdit, Cytis,
custoditius
cybaea,
custditus custodio
custos, Cybb
Cyb5I,


Cyds,
Cydippe,
Cybelius, (Cydnos), Cydnus
Cydn,
Cyblus,
Cibyra, Cibyra Cybra, Cybiraticus,
Cydnus (Cydonus)
Cybistra,
Cydonitae,
cycladtus,
cygnus, v. cycnus.
cylindrus,
Cyclds,
Cylla,
Cyllrus (Cyllros] cycls,
Cycls
Cyllna,
Cylln,
cyclicus,
Cyclpus
Cyclops,
Cyllnus,
Cyllna Proles,
Cyllnis,
Cyclopa
Cyllnius,
Cycnus,
Cylnius,
cycnus (cygnus),
Cymaeus cycnus (cygnus)
Cumaeus.
Cymae,
cymatlis (cumatilis),
Cycnus,
cymba (cumba)
cydrum, cymblum,


Cynosris,
Cynthia, cymbium,
Cynthus, cymbla,
Cyni,
Cynthus,
Cynus,
Cymin,
Cyparissa, cyminum, v. cuminum. Cymodc, -
s (Cymodoca, -ae)
Cyparissa,
Cymoth, cyparissis,
Cynaegirus,
cyparissus,
Cynaethae,
Cyparissus,
Cynpss

Cyn
ice
cyn
cyparitts, v. cyparissis.
Cynicus,
Cypssis,
Cynicus,
Cyphans Portus
Cyniphus. v. Cinyphius.
cypreus,
Cyniras, v. Cinyras.
Cypria, Cynocephlae, v. Cynoscephlae.
cynocephalus,
Cyprus (Cypricus)
Cynosrgs,
Cypria pyxis
Cynoscephlae,
Cyprus (Cypros)
Cynosra
Cypro
Cypsla,
Cynosrae
Cypselids,

Cypslus, Cysss, -ntis,
Cyra, Cyta, Cytae
(Cyrn, Cyrnae,
Cytae,
Cytaei,
Cyrenaei, Cyrenaci
Cytaeis.
Cyrnaca,
Cytin.
Cyrnaici,
Cythaer, v. Cythre.
Cythaeron, v. Cithaeron.
Cythra, -rum, subs. pr.
Cyrnaicus,
philosophia
Cythr,
Cyrn,
Cytheris, -dis (Cythereis, -idis),
Cyrnae.
Cyrnnss,
Cytherius (Cythricus)
Cyrnnsis,
Cytherius heros
Cirenenses agri
Cythrius mensis
Cyretiae, -rum (Chyretae, -rum),
Cythris,
Cyrus,
Cythrius,
Cyrnaeus, v. Cyrneus.
Cythnos
Cyrn, -s (Cyrnus ou Cyrnos,
Cythnius,
Cyrnus (Cyrnaeus ou Cyrnicus),
cytsus,
Cyrrha, v. Cirrha.
Cytrus,
Cyrrhestca, -ae (Cyrrhestic,
Cytricus,
Cyrtaei ou Cyrtii,
Cytrius,
Cyrus, Cyzicnus,
Cyzicni,
Cyzcus

Daedalius, v. Daedalus.
d,
Decimus 1. Daedlus,
dabam
dare Daedlus
d,
Dc, v. Dcus.
Dacia,
dafn-, v. daphn-.
Dhae (e no Dae),
'Dcicus,
Dalmta,
Dalmtae,
Dalmatia.
Dactulus, v.
dactylus dactylicus,
-a, -um,
Dalmatcus
Caecilus Metllus,
dactyliothca
dactylus,
dama (damma),
Dama,
Damlis, -Idis,
Dcus,
Demartus. Damartus, -I,
Damasichthon,
Daedla,
Daedalus,
Damasppus,
Daedalin,
Dm,
dmirgus, v. demirgus.

Danaidae, damma, v. dama.
damnt, -nis,
Danades,
damntrius,
damntus,
Danus,
damno,
Danus,
Danai.
Dandarica,
damns,
Danthelthae, Denthelti
Denselatae
damnosus,
Danubius, -i, e Danuvius,
damnum,
danunt = dant.
Danuvius, v. Danubius.
Daphits,
Dmcls,
Daphn,
Dmocritus,
Dmoets,
Daphnis,
Dmon,
daphnn,
dapis,
daps, Daps,
Dan,
Danaius,
Danai,


Dassarnss, Dassaretii, dapsilis.
Dardani
dattim
Dardania,
dati
dt,
dator,
Dardanidae, dtum,
dtus, Dardands,
Dardnus.
dtus,
Dardnis, Daulias,
Dardanius,
Dardanius senex,
Dardanius
Dardanius minister,
Daunas
Roma,
Dannus,
Dardnum,
Daunus,
Dardmis,
Dvos,
Dardi,
detrah-
Dares,
re decedre
effugre
Darta
Daren
Drus, Drius
Drius
Darsa
Dasius,


dbens,
debnts,
dbe, dbi, dbitum,
integro
improviso
quid facere
susque deque,
oportet, necesse
deinde, dehinc,
dejicio;
decdo, dedco;
despro;
demiror.
defngor dbilis,
da,
delb,
debilitas,
deambulti,
deambl,
dbilitti,
dem,
debilito,
dearm
deart,
dbiti,
deasci,
dbitor,
dbcchor,
dbitum,
dbelltor,
dbllo. dbelltus,
dbll,
dbitus, -a, -um, part. pass. de dbo. dblatr,
-s, -re, -vi, -atum, v .tr. De-


decemviri,
dbui.
decanttus,
decnt.
Decemviri sacris faciundis
decd,
decni
decnnis,
decens,
decnter (decens)
decentius
decem,
Decentius,
decmber,
dcpi, dcipo.
dcptor, Decmbris,
Decembres
decnio,
decemjgis,
decempda,
decempedtor,
decmplex,
deceniprimi
decreram, decrerim, decrero, decresset,
decresse. etc.
decemsclmus,
dcrp, crpsi, crptum,
decmvir,
decemvirlis,
decemvirtus
dcrpsi, dcrpo.

dcrptus,
dcertti,
decido, -is, -re, decidi, -cisum
dcerttus,
dcrt,
dcsse = dcssisse
dcssi, dcdo.
dcidus
dcessi,
sidera
deciens e deces
dcssor
dcima (decma),
decimae.
dcssus,
decet, -re, decit,
Decetia,
decimnus (decumnus),
Decinus,
decumni, -runi,
Decinus,
decimtes (decumtes) agri,
decidi,
decidi,
decido.
decido.
Decidus,
decm (decm),
decido,
decimum (decmum),
decimum,


decmus (decmus),
dclm,
Decimus,
cptum,
dcipi,
dclrt,
delrtor,
dcis,
declaro. dclrtus,
dcisus,
1. Decus,
Decius Magius,
dclinti
Decius
Decus,
dclintus,
declinis,
declino,
dclmtor,
dclmtrius,
dclnitus,
dclmit,
dclivis,

decor, -ris,
decortus, -a, -um
decr (decrus).
dclivitas,
dcc = dcquo.
decr.
dccta,
icctor,
dcctus,
cquo.
decrum,
decoctior
decrus,
decrum
dcx dcoquo,
decrpitas,
dcolrti, dcrsc, dcrvi, decrtnm,
dcolrtus,
dco!r, dcrtrius,
dcnd, dcrtum.
dcqu (decc),
dcrtus,
dcrvi,
dcubi. decumbo.
dcucurri dcrro.
dcit,
dcum-, dcim-.
dcmb, cub, decor,
decura,


decusstus,
decuriatio,
dcssi,
decss,
decuritus,
dcssus,
dcut,
decurito decuritus,
decuri,
ddcet, ddecit,
ddecr,
dcrro. dcrri,
decrr, dcrr (dcucrri),
ddecrus,
decursum,
ddecit,
ddcus.
dcursi,
ddi,
dd.
dcrsus,
ddict,
dcrsus,
dedictus,
dcurttus, dedo. ddidi,
ddidici ddisco.
ddignti,
decus,
ddigntus,
dgnor.
ddgnor,

deduct,
ddisc,
ddctus,
dditicius,
dduxi,
derat,
dduco.
derit,
dditi,
derro.
ddtus,
deest,
dfaec
dd, ddidi, dditum,
dfatigti
ddoc, ddoci, ddctum,
dfatigtus,
dfatig,
ddoci,
ddol,
ddoco. -
doli
dfatscor = dfetiscor.
dfci, deficio.
ddolui, ddolo.
dfecti,
ddc dduc
ddc,
dfctor
dfctus,
dfctus,
ddcta, defendo. defendi,
dfnd,


dfervsc.
dfssus,
defetig-
defnr,
dfetiscor dfatscor)
dfensi,
dfxit dfecrit
defensit,
dficens,
defic,
dfens,
defensor,
progenies Caesarum in Nerone defecit
dfnstrix,
dfig,
defensus
deferbu
i
defero
-
coronam
dfng, finxi, -fictum,
dfin,

dfinit (definitus')
dfinitio,
dflo.
dfodo.
dflxi,
dfdi,
dfodi,
dfinitvus,
dfnitus
dfnx. dfingo.
dfit, defieri
dfre,
dformt
dfiat, defir,
dfxi,
dlixus,
dflgrat,
deformatus.
dfrmis
dflgrtus,
deflagro,
dformts,
dflcto,
dfrm,
dfl,
deflo. dfltus
dflvi,
dflx.
dfssus, de dfodo.
de dfrngo.
dflo.
dflcto.
defrctus,
dfraentus, v. dfrntus.
dflcto. dflxus,
dflxus,
dfraud ou dfrd,
dflcc,
dflrsc,
dfregi. dfrngo.
dfrntus,
dfrictus,
dflrsc. dflri
dfl, dfrc,
-frctum,


dgr,
defricatus
degi,
defrictus
dglb. defrictus,
dtrici-
dfrngo,
dg,
dfrd
defrstror,
dfrtum,
dfndo.
dfugio.
dfdi,
dfg,
dfugi
dgrandinat,
dgravtus,
df,
dgrv,
dfunctorie
drunctrus,
dgredior,
dfunctus,
dfnd,
dgrssus,
dfngor, dgrunno,
dgusttus,
degusto,
dehinc,
dfsus,
degener,
dgenertus,
degenero, dehsc,
dehonestmentum
dehonesttus,

dehonst.
djectus,
dehortor,
djctus,
Dianira,
djr,
dici = djico.
djico ou dici, -is, -re, djci, djctum,
Didamia,
Deillius,
dende
deinceps,
Djotrus
Pro Dejotaro.
djnctus,
dende,
djng,
djv,
dlbor,
dende
deintgr,
dlmntor,
Donids,
dlpsus.
Diopa, dlassus,
dlss,
Diphb,
dlti,
Dipbbus,
dltor,
Dejanira, v. Dianra.
djci, perf. de djico. delatus,
dlbilis, djecti,


delram, delssem dlectblis,
dltrix,
dlectmntum,
dltus,
delvi,
delectti,
Delfi. Delficus. v. Delph-,
Delia,
dlecttus
dlcto,
Dlicus,
dlibmntum,
dlctus,
delctus
dlibtus, -a, -
dliberbundus
dliberti,
dlgtio,
dlibertivus,
dlibertor,
dlegatus,
dlegi,
dlg,
dllbertus,
delibero. ]
delibero,
dlnimntum,
dlib, dln, ou dlni,
dlnitor dlibrtus
dlbr,
delenitus,
dle, -s,
dlibui,
dlib,
dlicta,
dlict, padas: delerunt, delerit, delerat, de-
lerant, delesset.

dliqusc,
dlictus,
dliqui,
dliquo
dliqus
dlirmntum,
dlictus,
dliciae,
dlicilae,
dlirus
dlicilum,
dltsc dlitisc,
dlicium,
dlictum,
dlitiu,
Dlium,
dlictus,
dlicui,
dligtus.
Delius,
dlg,
Delia
Delius
Delius,
dlig,
Dlos.
Delphi,
dlimtus,
dlim,
Delphica Mensa
dlnqu,
Delphicus,


Dmarta, Delphicus,
delphn.
delphina
Dmaratus,
Delphnus,
Delphis,
Delta,
deltoton,
Dmrchus,
dlubrum,
dmens,
dlct,
dludifico,
dld
dlumbo,
dmeror,
dmrg, Delus,
dlusi,
delusus,
dlt,
dmeritus
Dmds,
demersi,
dmrsus,
dmeri,
dmadsc,
demessui,
dmssus,
dmtior,
dmadi
dmandtus,
demando,
dmet dimeto.
dmn

demissus,
Dmtrias,
dmitig,
Dmtrion
dmitt,
Dmtrus,
dmigrti,
dmirgus.
dmgr,
dmin,
dminuo,
Demochrs,
Democratas
dminti,
Dmocritus
dminutus.
dmirtus
Dmocritus,
demiror,
Dmodcus,
dmisi,
dmiss
Dmolon,
Dmolos
dmiss, dmlior,


dmvi
dmps, demolitio,
demptus,
demugitus
demolitus,
dmulc, dmonstrti,
dmlsi,
dmum,
demonstrativas,
dmurmr,
dmonstrtor,
dmtti,
dmonstrtus,
dmttus,
demonstro,
dmut,
dnrius.
Dmophn,
dnrro,
denato,
dmortus
dmrd,
dng,
dmoror,
deni,
dmror,
dnicls
dnique,
dmrsus
dmortus,
dnminti Dmosthns.
denomino,
dmtus,
demoveo, dnrm,
dnott,

dnottus, Denthalis,
dnt,
Denthelti
Denticlus,
dentiscalpmm,
dnb,
dndtus,
dnstus,
dnuntitus,
densissme
Denseletae,
dnunti,
dnstus,
dnsits,
dn,
densus,
dnpsi.
dnus,
Dis
Dus,
dentlia,
deonr
denttus,
dersum,
Denttus
deorsus
deoscultus,
Denter,


deosclor,
dpaciscor
depactus,
dependi,
dpnd,
dpng,
dprcus, dperdd,
dperdtus,
dpsc,
dprd,
dpscor,
dpstus
dpv
dpecscor
dperitrus
dpxus, depcto.
depingo. depictus,
dpiltus,
depecto
dping,
depctus
dpecltor,
dpeculatus,
depinxi,
dpinxti dpeculor
deplngr,
dplrti,
dpll dplrtus,
dplr,
dplit,
dpend,
dpn

dprector,
dprectus
dprcor,
dpopsci,
dpopulto,
dpopultor,
dpopultus,
dpoplor
dprehnd,
dprehnd
deprenhndo.
dporttus.
deporto,
dprehensi,
dpsc,
dprnd deprehndo.
dpositum.
deprssi.
dprsssus,
dpositus
dposivi
dpstus
deposi.
deposui,
dprvt,
deprimo,
dprvti,
dprvtus
deproelins,
deproelior
dprm, dprecbndus,
dprect,


dprompsi,
dprmptus
drelinqu
dpropr,
dreliqui,
drepnt,
dps.
drp
dpsi,
dpdet drps,
drptus
drid,
dpugntus,
dridichun,
dpugn
dridiclus,
drigsc
depllo. dpli,
depulsio,
drig
drig,
drip,
depulsor
dplsus,
depungo,
dripi,
drisi,
drisor.
dprg,
dput,
dqiinu
drisus,
derido.
dersus,
Derbts
drisus,
drvti,
Dercnna.
Derctis
drivtus,
drctus

descisc,
drotrti,
drsr.
descrb,
drsus,
dri,
dr
drptus,
dsaevio. dsaevi,
dsaevi, descrips,
descript,
descriptl,
dslto
descendi,
descendo
descriptiuncla,
descrptus,
dsc,
dseci,
dsctus descens,
dsdi.
dsen,
descnsus,
descnsus,
dsr,
descii


dsidis,
desidiosus,
desertor,
dsid.
dsrtum,
dsd,
desgnat, dsrtus,
dsgntor
dserv,
dsideo
dsigntus
dsgn,
dsiderbilis
dsidrns,
dsiderti,
dsii
dsilo,
desidertus,
dsiderium,
dsili.
desin,
dsidr,
dsipens,
dsipienta
dsipio,
dsids,
dsidia,
Desipere

desisto, despicens
:
despici,
dsitus,
dsltus,
desolo,
despecti,
despolitus,
despct,
despol,
despond,
despctus
despicio.
despectus,
desprnter,
despndi, desprt,
desponstus
despons,
desprtus,
despro.
despnsus,
despr,
despmtus
despumo,
despxi.
despicti,
despuo,
despictus,
despictus
despicindus,
destrt,


destructi, destertui
destillo
destinatio destructus
destruo,
destinatus,
destrxi,
dsubit,
Desudba
desfn,
dsdatus,
dsd
destinabant
dsufctus,
dsufi.
dsusc,
destiti,
destitui
destituo.
dsutd
dsutus.
dsuv,
dsltor
destitt,
dsultrus,
destittus,
dsultrus,
destrictus,
destrngo.
dsum,
destring,
destrinx,

dsm,
deterrimus, dsmpsi,
dsper,
dterritns.
dsrg deterri,
dtrsi,
dtersus.
dtestblis, dtctus,
dtg,
dtestt,
dtesttus, dtndo,
dtnsus
dtntus,
dtrg
dtstor,
dtergo,
dtxi,
dtx,
dteror,
dtxtus
dtex,
dterius. dtin,
dterminti,
determino,
dtini,
dtond
dtnd,
dtn.
dtr,
detonat
dterr,
dtnsus,
dtoni,


dtorquo,
dtritus,
dtrivi,
detrud,
dtrsi,
dtrtus,
detractatus,
dtracti,
dtrnc,
dtrct
dtrctor
detrusi,
dtrsus,
dtli,
dturbatus
dtrctus,
dtrb,
dtrctus,
dtrh
deturpo,
Deucaln,
Deucalinus.
deunx,
dtrxe
dtrx.
Deuripos
dtrectt,
deuro,
dtrecttor,
dtrct deus,
dtrimentsus, deussi
deustus,
detor, dtrimntum.

dvst,
dvxi,
dvx
dvctus,
dvh, -
dvxus,
dvll,
dvll,
devia,
dvici,
dvictus,
dvinc,
dvl,
dvenror,
dvinc,
dvinctus,
devincio.
deverbium
1. dvrsor
dvinx,
dvitt
dvttus,
devit,
dvrsor,
dvns
dversrilum,
dversrium
dvoctus,
dvc,
dversrius
dvrsus,
dverti.
dvorticlum
dvl,
devolutas.
devolvi, dvrt (dvr),
dvlv,


DIAETA
DEVORTUS
dextra
devortus
devoro
devortucum , deverticlum.
devortium
dextr
dvrto = devrto.
dexteror,
dvt, -s, -re, -vi, -atum,
dextimus,
dvlus, -a, -um.
dextra,
dextr
dvovo, - s, -re, -vvi, -vtum,
Dexujates,
Dia,
Dexamnus,
Dxippus,
Diabtae,
Dxus,
Diablinti,
D xn, Dxo
diadema,
diaeta,
dexter,


DIAGONDAS DICRTUM
Diagnds,
Dicaerchus,
Diagrs,
dict ,
dicio
dicis
Dina e Dna,
dic, -is, -re, dixi, dictum,
Dinum,
Dinius,
diapsma,
diatrtus,
dibus,
dic,
dica,
dicrtum,


DIDXI DICTA
Dicta, -ae,
Dictynna,
Pictaeus, Dictynnaeum,
Dictynnaeus
Dictys,
Dida Lex,
dicttrius,
Ddus, dicttra,
dicttus, -
dictriu
m,
Dd,
dictt,
dict,
dictum,
ddctus,
Didumn
did xi,

DIFFID DIDYMAN
Didymn v. Didumon.
Didym ,
differitas,
Didymus,
diffr, -frs, -ferre, distl , diltum,
dirctus,
diffrtus,
difficlts,
difficlter,
2. Dis, -i,
Diespter,
diffmtus,
diffdentia,
diffid ,
diffid, diffrns,
differenta,


DIFFINDO DIGNATIO
diffusus, -a, -um.
digmma,
Digentia,
diffin
diffissus,
diffsus,
diffl .
digssi,
dgest,
diffl xi,
diffring,
Digit Idaei,
Digitius,
diff nd,
diffs ,
digladior,
diff s ,
dignans,
dignt

DIGNTUS
DILTTUS
digressi,
digntus,
dign,
1. digrssus,
dior.
2. digrssus,
1. Dii,
2. Di
derum,
dijdictus,
dign,
dignor,
dilbor,
dignsc
dignus,
dilacr
dgredior,
dilpsus,
dilargor,
dilargitus,
dilttus,


DIMIC DILATIO
dilclum, dilt, -nis,
dili,
diluo,
diltor,
dilaudo,
dilectus,
dild,
diluvium,
dimchae,
dilignter,
dilgo
dimnsus,
dimtior,
dilric,
dmt
dimicti,
dilcid ,
dimic,
dilcidus,

DIMIDI
DIODOTUS
dimidi,
Dindymna,
dimidum,
Dindymus,
dimin,
Dindymus,
Diniae,
D nocrt s,
Dnomch ,
Dinomchus, dimissus,
dimtt,
Dinn
Dio e Din,
dimmin
dimtus,
dimov,
Diochrs,
Diocharinus,
Diodrus,
Dinaa,
Dinrchus,
Dindyma, Diodtus,


DIRECTUS DIOECESIS
Dir s,
diogns,
Diphilus,
Diogntus,
1. Dipsas,
2. Dipss,
Diomds,
Dipylum
1. Dirae,
Pin,
Dina,
Dinaens,
Dirca,
1. Dionysa, Dirc ,
2. . Dionysa,
Dircaeus,
Dionysipoltae,
Dionysius,
Dionysodrus,
Dionysopolitae,
dirctus
Dionysus
Diophns,

DIRMI
DIS
diripi,
dirts,
dirmi,
direpti,
dlrptor,
dirmp
dirib,
diribiti,
diribtor,
dirupi,
diribitriun,
diruptus,
dirig
dirtus,
Dirini,
Ds, ou Ditis


DISCO DISCALCEATUS
discalcetus
1. discssus,
2. discssus,
discidum,
Discens,
discinctus,
discepttor,
disciplina,
discrn,
discissus,
discpsi,
discrpsi,
discl si,
disco,

DISCOBLOS DISCRBO
discoblos,
discrtus,
discondc,
discordb lis,
discrmintus,
2. Discrdia,
discrps ,
discruci,
discrpans,
discrepti,
discup,
discrp,
discrr ,
disc rr,


DISPND DISCURST
disjnct ,
disjunct
discrs,
1. discursas,
disjnctus
discss ,
discssus,
disjnxi,
dispnsus,
disert ,
dispartus, -a, -um,
1 disrtus,
disprg = disprgo.
1. dispctus,
disic = disjicio.
disjct,
dispendium,
disjicio
disp nd, v. dispndo


DISPENSATIO DISPUTAT
displic, dispensti,
displictus,
dispenso,
dispnsus,
disperdidi,
dispostus
dispositra,
disper
disperse
dispertior,
displi,
dispng,
disputti,
displicentia,


DISSIGN DISPUTTIUNCLA
disputtiuncla,
disspsi
dissptus
disputtus,
dissernat,
disquir,
dissertti,
dissctus,
dissvi,
dissc dissnsi,
dissid,
2. dissnsus,
dissgn,
dissent,

DISSILI DISSORS
dissitus, dissili,
dissociti,
dissimiliter,
dissolundus,
dissimulnter,
dissol ti,
dissimultor,
dissolvi,
dissolvo,
dissipti,
dissipo
dissnus,
dissors,


DISTRACT DISSUD
dissud,
distnctus,
2. distnctus,
disslt,
diss p
distantia,
distini,
distinxi,
distermintus,
distrsi,
distchon,
distract,
distincti,

DISTRACTUS
DIVELLO
dithyrambcus, distrctus,
dito,
distrxi,
distribui,
diurnum,
dius,
distrinxi,
distrnc,
diturnits,
disturbti,
dist rb,
dvrc,
divlli,
divll,
dittus
ditsc,

DIVISIO DIVENDITUS
dividus,
divendtus,
divintus, diverbum,
divnts,
d versits,
dvrsus
divino,
dives,
divinum,
Divicicus,
divido,
dvisi,

DOCTE DIVISOR
divisor,
dvsse
Diviticus,
doc,
Divodrum,
divulgo
divulsi,
dochmius,
1. divus,
docilis,
dixe = dixisse,
doct ,


DOLPS
DOCTOR
dolnter,
doctor,
dol,
doctus,
documntum,
Ddna,
Dolichn,
Dolche,
Ddnaeus,
dogma,
Dolblla,
Dolbellinus,
Dolts,
Doln,
Dolp s,

DOLOPIA DOMITIANUS
dominans, Dolopia,
1. domintus,
2. domintus,
dols ,
Dominicum,
dominuni,
domestictim,
omesticus,
Domitia,
Domitia Via,
Domita Lex,
1. Domitins,
domina,
2. Domitin s,


DORILAEI
DOMITIUS
dntvum,
3. Domitus,
2, Domitus Marsus,
domtrix,
Donnus,
domui .
domus
Donossa,
Donsa,
Drcus,
dnrium,
Dorilaei,

DR1N
Drin,
Dorylaei
1. Dris, Dorylaeum,
2. Doris,
Drius,
Dsith ,
dormit,
Dt,
Dors,
2. Drac,
Drancaeus, v. Drangae.
Dranc s.
Doryclus,


DRANGAE
Dryp ,
Drangae,
Dryopius
Dravus,
Dryps,
Drepnum,
Dbis,
Dromos,
Dubi ttus,
Druenta,
Drsus,
dubius,
Dryantd s,
Drymae,
ducnrus,
Drym,

DUCNI
DULICE
ductus,
ducnti,
dudum,
d c,
Dullius
Dulius,
dulc d,
ductit,
dulcter,
ductor,
Dulgubn
ductus,


DULICHIUM DUPLUS
Dlichium, duodni,
duod octgint,
duodtricns,
dmtum,
duoetvcsimni,
Dumnrix,
duplicrius,
duplum,
duodecmus,

DURA DYNASTES
Drocortrum,
drmen,
Durnus,
d rtus,
duum = duorum, v. duo.
Dris,
Duvus,
d r ter,
Dyimaeus,
Dymas,
Durnium,
d r,
dynsts


DYRSPS
dyrsps,
Dyrrachum,
Dyrrachinus,

E

britas,
bris ts,
edem,
Earnns,
bulli,
blandior,
Eburina Juga,
Ebra,
Eborcum,
Ebrnes,
Ebosia,


EBURVICES ECLUS
Eburvcs, echinus,
Ebusa,
Echin,
Echionus,
Ecbatna,
eclipsis,
eclga,
Ecdini,
ecqund,
Eched mus,
2. Echdna,
ecquisnam,
Echidnaeus,
Echinds,
eculnum,
eclus,

ECUS
EDOCEO
ecus, v. equus. edim
edx,
Edent s,
diticius,
Edssa,
Edessaeus,
editor,
dictum,
doc,
ddi,

EFFCTUS
EDCTUS
dctus,
drus,
Ednis,
Eetinus,
ducti,
efftus,
ductrix,
effectivus,
d c,
effctus,
effctus,

EFFMENT EFFIGIES
eff mint ,
efftus,
effertus,
effcx,
effr,
efficientia,
eff rs ,
efferv sc,
effigia,
eff rv,


EFFUGI EFFING
effluvium,
effng,
effdi,
effnxi,
efflgittus,
effrctus,
effrntus,
efflctim,
effric,
efflr sc,
efflri,
effugi,

GESTIO EFFUGIUM
effut,
effut
effugium,
effnd
egnus,
Egerus,
Egesnus
efft,
gest,
efftitus,


JICIO
1. gstus,
2. gstus,
gressi,
Egetini,
grssus,
Egilus,
Egypticus,
Egntulus
egmet,
ioi
jectmntum
egrgia,
1. jctus,
2. jctus
gregus, jic


JULBILIS
ELA
Elts,
julbilis
julti
elang i,
Elat a
Elatus,
jus
Elver,
labrtus,
lv,
Ela,
1. Elaeus,
2. Elaes,


ELETS ELEUSIS
Elets, elegia
lis,
lect,
Elele s,
Elctra,
elementrius,
Elephntis,
lgans,
elephntus,
legantia,
Eleusina,
Eleusnus,
Eleusis


ELEUTTI
LQUOR
Eleut ti, linguis,
Eleuthri
Eleutherocilces,
Elis,
Elias,
Elissa,
lisus,
lius,
Elicius,
lcti,
El,
Elima
loquentia,
lquor,
lim,


EMANCIPO ELRIN1
Elrin ,
Elusts,
Elrum,
lsus,
ltus, Elpnor,
Elpinic ,
lxi,
Elymis,
lcbrtus,
lysum,
lysius,
lgo,
emancipo
lmbis,


EMPORITANI
MINATl
moderndus,
modlor,
mlor,
eminentia,
eminu
,
emisi,
Empedcls,
missicus,
Empedoclus,
mitt,
Emporia,
Emporitni,

EMPORIUM
ENGONASI
emporium,
nscor, empticius,
ntus,
Emplum,
Empylus,
Enceldus,
mnctus,
Endymin,
mnxi,
nervtus,
Enaesimus,
Engonsi
nrr,


ENSIS
ENGUINI
Enguini.
Ennmus, Enguinus,
Ennosigaeus,
Enini,
ndti,
nitsc,
nrmis,
nttus,
not
Ennensis,
Ennius ensis,

EOS
ENTELLINUS
npsi,
ntro
Entellinus,
Eny,
Entllus,
nb,
nuntiti,
nuntitivus,
Ei,
Eordaea,
Es,
nupti, -nis,


EPIDICTICUS
Ephyri,
Epicdus,
Epiclrus
Epicurus,
Epicrus,
Epidaphna e Epidphn s,
Epidaurius,
2. Epidaurum,
epidicticus,


EPIDICUS
EPPONNA
Epidicus, Epirt cus,
Eprus
Epidius,
Epign ,
epistulris,
epitaphus,
Eponina,
Eppeus,
Eporeda,
epos,
Epiphnia,
Epirnsis,
Eppius,
Epirt s,
Eppon na,


ERDIC EPLA
epla,
equifrus,
equiriu
equittus,
equrius,
equus
Equusttcus
equestria,
equidem, rdic,

RD
ERGO
rd,
erepsem = erepsissem.
Erna,
rept,
Erasinus,
Eretria,
Eratosthns,
Eretri ns s,
Erbsos
Ertum,
Ercavica,
Erebus,
Erchthis,
Ergavca,
Ergavicnss,
r p, ergo,


ERICHTHEUS ERRATUM
Ernys, v. Erinnys. Erichtheus, v. Erectheus.
Eriphyla,
Erchth,
2 Erichthonus,
Eridnus,
Erisichthn.
Eriza,
Erign ,
Ers,
Erilli,
errbndus,
Erind s,
Erinnys
errtor,
errtum,

ERRATUS
ERUS
1. errtus,
2. errtus.
rudt ,
ruditlus,
errnus,
rmp
rubescndus,
rub sc,
r ,
Erucius,
erud,
rudi,
ertus,
erus,


ESSENTA
ERVUM
ervum,
Erycnus,
escas,
escnd,
Erymanthus,
Erysichthon,
Erythrae,
Esernia,
Esquilae
Esquilinus,
Erthis,
essedrus, Eryza,
essenta, escrus,


ESSITO EUAN
esst = es to.
etsus,
Ethle,
Ess i,
etholgus,
Esturi (Esturr )
Esubini,
Esla,
etimdum
Etovissa,
Etrscus,
Etecls,
Etenos,
Eugrus,
et s as,


EUNIAS EUANDER
Eugenum, Eunder,
Euandrius,
Euhmrus,
Euboea,
Euhius,
Euclides,
Eumaeus,
Eudmus,
Eumns,
Eu mrus,
Eumlpus,
Enganei,
euge,
Eunias,


EUNE
EURYLCHUS
Eun , 2. euripus,
Eunmus,
Eurm
Eurpa,
Eunus,
Europaeus,
Euphrt s,
Eurybtes,
Euphrosyna,
Eurydms,
Eurpds,
Euripidus,
1. Euripus Eurylchus,


EVASTI EURYMACHUS
Eutraplus,
Eurymchus, 1. Euxinus Pontus.
2. Euxinus,
Eurymnae,
Evdn ,
Eurypylus,
vgor,
Eurytn,
val i,
Eurytus,
Evander.
vaprt ,
Euthyd mus,
evasti = evasisti, Euthynus,


VAST EVIGIL
vst, evrri,
evax, v. euax.
vctus,
v rr,
evli
vrsor,
ev rt,
Ev nos,
Evhmrus,
victus,
vntus,
vinter,
vigl, Ev nus,
verbr,
vrg,


VILSC EX
gvil sc,
evlsus,
vol ti,
vnc,
vlv,
vinctus,
vomitus,
vitb lis,
vls
v t,
vlsus,
ex,
voctus,
evoe, v. euhoe.
vl,


EXACERBATUS
EXAGITO
Exadius,
ecferre exaedifict,
exaedific,
exsequi, excutere, exquirere.
exaequtus,
exaest ,
exacerbtus,
exacerbo,
exaggert ,
exctor,
exctus, exagittor,
exaci,
exac,
exagittus,
exagt,


EXALBSC EXAUDIO
exanimus,
exantltus
exalb sc,
exalbdus,
exalbi,
exarttis,
exardsc,
examinatus, exarmtus,
exnel = exntlo.
exrsi,
exari,
exaspero,
exauctrtus,
exanimis,
exanim,
exaudi,

EXAUDITUS EXCRNO
exauditus,
exaugurt,
exaugr,
excllens,
excaectus,
excellnter,
excalceti,
excll,
excandescentia,
excelsts,
excantassit
exceptiuncla,
excavt,
excptus,
exc d,


EXCERPO EXCLD
exc rp,
excrpsi,
1. excssus,
2. excssus,
excisus,
excito,
1. excid,
2. excid,
exclmti,
exclmtus,
exci , exclmo,
excl tl,
excip,


EXCLSI EXCRSOR
excrucitus,
excraci,
exclsi,
exclsti = exclusisti
excubiae,
excgittor,
excubtor,
excgit,
excl,
excubi,
excudi,
excqu,
exclp = exsclpo.
excr = exscro.
excrvi, excrsor,
excruciblis


EXO EXCRSUS
exd, 1. excrsus,
exdra
excsbilis, exedrum,
excusatus
excusti,
exmplum,
exmptus,
exc ss ,
ex,
excusus,
ex c = exsco.
exdim = exedam,


EXEQUIAE
EXHORRO
exrtus = exsrtus. exequae,
exerc,
exest
exfodi
exgign
exhltus,
exercittrix,
exhausi,
exh r d,
exercitor,
exhibitus,
exerc i, exhodium, v. exodum.
exhorro = exhorrsco.


EXHORRSC EXIRE
exhorrsc,
ex,
exhorri,
exilits,
exhorttus,
exib , = exhibo.
exibl = exsiblo.
exilium,
exig ,
exin,
exigiram,
exinde
exigus,
exintr = exentro.


EXORNATIO EXISTIMATI
existimti,
exoltus,
exl = exslo.
exlv = exslvo.
existimtor,
existmo
expt,
existo = exsisto.
exrtus,
exordior,
1. extus,
2. extus,
exorre
exlido = elido. exlquor
= elquor. exmovo =
emovo
exorntio,
exolsc,


EXORNTOR EXPEDITUS
extcus,
exorntor,
exorntus,
exr,
expnsus,
expator = exspator.
exors,
2. exrsus,
expedo,
exos,
exoscult,
exosstus,
expedit,
exstra,
exsus,
expeditus,
extericus,

EXPIO EXPELL
experrctus,
exp ll,
expndi,
exp nd,
expetndus,
expnsum,
expet,
expnsus,
expergfctus,
expergiscor,
expiti,
expergitus,
experens,
experienta,
experor, expio,


EXPIRO EXPLORATORIUS
explictor,
expro = exspro.
explnbilis,
2. explictus,
explicv = explicui,
explntor,
explaudo = expldo.
explici = explicvi,
explet, explrt ,
explicbilis,
explict, explrtrus,

EXPLORATUS
EXPRESSI
exporttus,
explr,
expsc,
explsi,
expositcius,
expostus,
expolitus,
expostl,
expopsci,
exposi,
exptus,
exportt ,


EXPRSSUS EXQUISIVI
exprssus,
expugntus,
expli,
exprobrt,
expnctus,
expurg,
exprm,
Exquiliae,
exprmpsi,
expugnbilis,
exquisit ,
expugnti,
expugntor,
exquisivi,


EXRADIC
EXSQUOR
exrd c = eradco. exsecvi = exsecui,
exsc,
exsnguis
exsecrblis,
exsani,
exsarc
exsatitus,
exsect,
exsctus, exscnd = escndo.
exscssus,
exscripsi,
exsquor,
exsclptus,


EXSPIRTI
EXSR
exslvi,
exsr,
exsrtus,
exsorb ,
exsicctus,
exsprg = exsprgo.
exsicc,
exspecttus,
exsilum
exsili,
exsisto
exsp rs ,
exsoltus = exoltus,
exspirt, exsoltus,

EXSPIR
EXSULTATIO
exspir exstirptus,
exstti, explendsc,
exstrctus,
exst rn,
exsctus,
exstincti,
exsul
exstingu
exsltans,
exsultat,
exstinxi


EXTERNI EXSLTIM
ext mpl,
exsltim,
extemporlts,
exsuperb lis,
extensi,
exsuperantia
extnt,
extenutus,
exsurdtus
exsurrx ,
extermintus,
exta, -rum,
extrn


EXTRNUS EXTRICO
extrnus, -a, -um,
extr,
extrh,
exterr,
ext rs ,
extraordinrus,
extimsc,
extrrus,
extingu
extr m ts,
extispicium,
extorqu,
extr mus,
extrs,
extrc,


EXUVIAE
EXTRINSCUS
exulcertus,
extrinscus,
exulultus,
extriv ,
ex nd,
extrsi,
extrbertus,
ex i,
extli.
exrg
exturbtus,
exbr, exusti,
exuvae,
exg


F

Fabrtria,
faba,
fabr ,
fablis,
fabr f ci,
fablla,
fabrict ,
Faberus,
Fabricus
Fbi ns s,
fabricor,


FABRILIS FACI
fabrlis,
fac s,
fbulris,
Fabllus,
faclis,
fbulsus,
farss ,
facete,
facinorsus
fac t ae, facio,


FACIS FAENUM
alicui facultatem judicandi factisus,
factt,
iter facere
facere palam
facere contra
factus,
facere magni
facere aliquem regem fcunda,
Fadius,
facis,
facticus,
faecla,
faenum,


FALX FAESLAE
Faliscus,
Faesulnus,
fallciosus,
Fgifulani,
fallens,
gigas,
Fgtlis,
falcrius,
falsrius,
Falcidus,
falsilcus,
falsiprens,
falrae,
falsus,
Falrnus,


fma,
familiritas,
familiriter,
famlcus,
fmsus,
famlcus,
famul
fmigerti,
fmigertor,
famultus,
familia,
familatus,
famlus,
famlus,
familiris.


FASTDIO
FANNIANUS
fascela,
Fanninus,
Fnum Fortnae,
fasciclus,
fr,
farc,
fascinum,
farina,
farrg,
faslus,
farsus
fasti,
fartus,
fastdio,


FASTIDISE FATISCOR
ftl ter,
fastidis ,
fastiditus
fticnus,
fastgte
ftfer,
fastigum,
fatig,
fastsus,
fatisc,
fastus,
ftlis,


FAVRBILITER
FATA
faustus,
fata,
fatuts,
Faustus,
fautrix,
fator,
Faventini,
fats,
favilla,
Faucius,
Favnius,
Faunus,
Faustts,
Faustlus,
favrbil ter,


FAVUS FEMEN
favus,
feflli,
febricit,
felictus,
febris,
flicter,
februrius,
fl,
fci,
f c nd ,
felltor
fcndus,
femen,


FERENTARIUS
FEMINA
f n le
fminal,
fnum
fmininus,
fnusclum
f nbris
ferc ter,
f nertrix
ferax,
fnror
ferclum
fenstra,
ferens,
Fniculrius


FERENTINA FEROX
fermntum,
Ferentins,
fer
Feretrius,
f r ae,
ferinus,
fercia,
fror,
ferc ter,
ferox,
Fertor,


FERVOR FERRAMNTUM
ferramntum,
fertilts,
ferraria,
ferla,
ferrtus,
ferrus,
ferv faci,
ferr ginus,
ferv,
ferruni,
fervi,
fervor, fertilis,


FESCENNIA FICELIAE
fta, Fescenna,
fessus,
ftdus,
festint,
ftus
festnus,
fex,
fibra,
festvus,
festca
fibla,
Ficelae,
Fslae,


FIDES
FICTUM
fidl a,
fitum,
ficticus,
fid l ts,
Fd na,
fictor,
fdens, -ntis.
Fidentin ,
fictra,
Fcula,
fides,
ficlnus
fid l ,


FIDS
FILICTUS
figo,
fidi,
fidicina,
figura,
Fidiculnus,
Fidius,
fidca,
figrtus,
fidus,
filictus


FILIOLA FIO
filiola.
finiens,
filus,
filosoph-,
finis,
fimbritus,
fnit ,
findo,
fnitor,
fing,
finitus,
fio,


FIRMMEN FITILIA
firmus.
firmmen,
fisclis,
fiscina,
Firmam,
firmtus,
fisslis,
firmter,
fissus,
firmo,
fistultor,
fitula,


FLAMINIA FIX1
flgitisus, fx ,
flbellum,
flagit,
flacc,
fraccsc
flagranta,
flagell,
flagrum,
flgitt ,
flgitis ,
Flaminia


FLAMINIANUS
FLTUS
flv o, Flmininus,
Flvus,
flbil,
Flamma,
flamnitus,
flammsc,
flbiliter,
flammus,
flamm,
flendus,
flamnium,
fltus,


FLRIFER
FLTUS
floccus,
Flvum,
Flora,
flexi,
flrens,
flexilquus
flexps,
flr,
flexusus,
flrus,
flridlus,
flictus,
flrifer,


FLORILGUS
FLUTO
fluens,
Flrna,
fls,
fluentum,
fluito,
fluctifrgus,
fluctans,
Flmentna
fl,
fluctusus,


FOLLICLUS
FLUVIALIS
foedertus,
fluvitls,
fluvus, foedts,
fluxus
fcle,
focla,
foemna,
foen r, focus,
fodc,
Fla,
foedtus,
folliclus,


1. fors,
fmntum,
fortus,
Fons,
fornsis,
Fontnlia,
Font a, 2. fornsis
Fontius,
Forentni,
Foret
Fontinlis
Fontus,


FORICAE FORMULA
forcae,
formicinus,
formidbilis,
forma.
formidols ,
Formio,
formamntum,
forms ,
formtura,
frmslus,
formla,
Formini,


FORNACALIA
FORTUNO
forticlus,
Fornclis
fortiter,
fornctim,
fornictus,
fortuit,
fortuna,
fors,
fortnt ,
forsitan,
fort n,
fortssis,


FRAGSUS
FRLI
fossus,
Frli,
forum,
fov,
fract ,
Fonini,
fraga,
fragilits,
fossa,
Fossa
fragor,
fossi,
fragsus,


FRGRANS
FREMEBNDUS'
frtricida,
frgrantia,
fraudtor,
frama,
frango,
fraudulentia,
fraus,
frter,
frterlus,
Fregrllae,
Frearellnus.
frtrnus,
fremebndus,


FREMENS
FRETNSIS
frnum,
fremetis,
frequens,
fremor,
fr ntor,
frequenttus,
frequentia,
fr n,
Frentnus,
Fresila,


FRETUM
FRONDUS
fretum,
frig,
frgus,
fritus,
frictra,
Frinit s,
frigfct,
Frisus,
frigr,
frivlum,
frgula,
frixus,
frgidlus,
frond sc,


FRUOR
FRONDIFER
frondsus,
Frges,
frugilgus,
frontla,
fruiturus,
fructurius
frmentt,
frmntor,
frundus
frnscor,
fr gl ts,


FRUSINAS
FUGA
fruticsus
Frusns,
frustilltim,
Fryg-,
frustratio
Fcntes,
Fcinus
f csus,
frustro,
frustulntus,
f di,
Ffidinus,
frutictum,
Fufus,
frutcor,


FULGURO
FUGCITER
fulcipedia,
fulgens,
fugens,
fulgidus,
fulgor,
fugitans,
fugt,
fulgurat,
fulcmen,
fugurtus,
fulci,


FULICA
FUNDA
fllginus,
fulvus,
full,
fmidus,
fmifc,
fulmnta,
fumsus,
fulmintus,
fulmno,
f nlis,
functus,
Fulva,
Fulvinus,

FUNDAMEN FNICLUS
lundus,
fundmntum,
Fundnius
f nertus,
fundator,
fundit,
fnst,
funditus,
fungndus,
fungus,

FUNIS
FURO
funis,
F r a
Furae,
furilis,
f r,
furibndus,
frans,
furca,
furis ,
furcla,
furnaria,
furnter,
f r,


FUTRIX
FUROR
fs ,
fror,
fs,
furor,
fusturium,
furtim,
f t lis
furtiun.
fut,
furvus,
fusco,
fut ti,

G

Gaet l a,
gabta,
Gabllus,
Gus.
Gabini,
Galnthis,
Gabnius,
Galata,
Gds,
Gdtni,
galbnum,
gaesum,


GALLINARA
GALBEUS
Galilaea,
Galbini,
Galla,
galbinus,
Galli,
galetus,
gallimbus,
Gallc .
Galetae,
Galli nus,
galriclum,
Gallncus
galerus,


GALLINRIUS
GARRULITAS
ganni,
gallnrius,
ganta,
Gallius,
Ganymdus,
Gallograecus,
Garamntis,
Gargra,
Gamla,
Gargilius,
gn,
garri,
Gng s,


GELLIUS
GARRLUS
gauspe
Gar li,
gaza,
Garmni,
Gegnus,
gaudeo,
Gels, -ae,
gaudimnium,
geltus,
Gaurelos,
gelidus,
Gellius, gausaptus,

GELO
GEMO
geminus,
Gelni,
Geltinus,
gemma, -
gelum,
gemmeus,
geminti,
gemm,
gomm,
Geminus, gemo,


GENITALIS
GEMNIAE
gemi,
generostas,
Genabnses,
Gnesis,
genae
Genaun ,
gentrx,
gener,
generaliter
geniliter,
geniculsus,
generti,
genitabulis
genertus,


GENITALITER
GENUS
gentrix,
genti ts,
Gentius,
genus,
genul a,
germine, gens,
Genulicus,
gentilicius


GERO
GENUSINI
Gensus,
germnits,
gemetria,
Geraesticus,
germen,
gerens,
germinti,
Gergovia,
ger,
Germn ,
Germnicinus,


GERNUM
GIBBUS
Gerontia,
Gerrunium,
gestito,
Gryn,
gestor,
gssi,
Geta,
gestati,
Gethon ,
gesttrius,
Gtlus,
gesticulatus,
gibbus,


GLAUCUS GIGANTES
gladitrium,
Gigantus,
gladius,
gign,
glandifer,
gilvus,
Glanis,
Gissa,
Glaphyrus,
glabrra,
Glauca,
glacitus,
Glaucus,
glaci,


GLEBA GNAVE
glris ,
glbla,
globsus,
glossma,
glomermen, glten,
glomr,
gltitus,
Gnaeus,
gloria,
gnta,
glrila,
gntus,


GRACCHI
GNVTS
Gorgs,
gnv ts,
Gnus,
Gnosia,
Gorgnes,
Gnossius
Gorgosthns,
Glgi
Gortynicus,
Gonni,
Gortynius,
Gordium,
grabtulus,
Gorditichos,
Grcchi,

GRACCHUS GRAIUGNA
Graecncus, Gracchus,
Graece,
Graeci,
gracilits,
grclus,
gradti
Graecostsis.
gradior,
Graeclus,
Grdivus
gradus,
Graecun,
Graecus,
Grai


GRATS
GRAIUS
gradiscpus,
gralltor,
granditer,
grmineus,
grnfer,
grammatc
graphirium,
graphicus,
grammatista,
grasstra,
grandsc,
grandifer,
grandis,
grats,


GRATIA
GRAVTUS
grtia, gratuito,
grtulbndus,
grtlor,
Grtudius.
grtiis
gravnter,
grtis
gravtim,


GRESSUS GRAVDINOSUS
gravd,
graviter,
grav sc,
gravidits,
gravor,
gravis,
gregrus,
gremum,
gravits,


GRX
GURGULIO
gubernbilis,
gubernti,
Grinns,
Grovi, gubernatrix,
Grumbestni,
gubrnum,
grunditus,
gr s, gulsus,
Gulusa
Grynus,
gubrna,


GYTHUM GURGULI
Gys
gurgustium,
Gyg s,
gustatrium
gymnasirchus,
gust,
gynaceum
1. gutta,
gypsum,
Gyrtn,
gyrus,
guttur,
Gyra,


H

habilits,
habitbilis,
habna,
habittor,
habe,
habitdo,
habui.
hablis,
hactnus,


HALEX
HADRANUM
haered-
Hadrnum,
Hadricus
haer sc,
haesitantia,
Hadrmtinus,
haediliae,
haesit,
haedlus
Hagna,
Haemonids,
Halaesus,
Haemonius,
halec,
Halsa,


HALIACMN
HARIOLAT
Halys,
haliaetos
Hamadryds,
Halicarnasses,
Hamaxitos,
Halicyenss,
hmus,
hlitus,
hallcinti
haph ,
hal,
halsis,
harila,
Halyatt-,


HASTLA
HARILOR
harnd,
harilus,
haruspicina,
harmoncus,
hasdrbal
Harpalyc ,
harp , hasttus,
Harpyia,


HATERIUS
HECTORUS
heb,
haud
haudququam,
hebsc,
Hebraeus
hausi,
Hecta,
hausrus,
Hecatis,
Heautontimrmnos
hecatombe
Hebe,
Hectorus,


HELLENI
HECBA
Helnus,
Hecyra-
Hlides,
hederiger
Helic ,
Hedssa,
Hdymeles,
Helicnius,
H lioplis,
Hgsilchus,
heic,
Hellas,
helcium,
Helln,
Helenius,
Hellni,


HELLESPONTIUS
HERACLEA
hem,
Hellespontius,
hmicyclium,
hmnrium
helutio,
Henti,
hellor
Henna,
Helvecnae,
Hennaeus,
Helvtii,
Hephaestium,
heptrs
Helvina
H rcl a


HERCULNIUM HERACLENSES
herbus,
Heraclenses
Herbta,
H rcl,
herbsus,
Hrclum,
Herct s,
Hrclinsis,
herctum
Hrclius,
Herculneum,
herba,
Herculnium,


HERCULNUS
HERMANDICA
Herennus,
Hrcules,
herg-,
Herculus,
herifuga,
Hercyna
Hrllus
Hercynna,
Hermae,
Herdnius,
Hermagor ,
hrdum,

HESPERIDES HERMAPHRODITUS
Hermaphroditus,
H rodtus,
hermeneuma,
hrin ,
Herminius,
hrum,
Hermins,
Hersilia,
Hermodrus,
Hsidus,
Hermus,
Hesperia
H rd s,

HESPRIS
HICETAONIUS
hiberna,
Hespergo,
Hiberna,
hestrnus,
Hibis.
Hetriclum,
hexaclinon,
Hexapylon,
hice,
hians,
hitus,
Hicetaonius.


HICETAS
HILLUR
hieronca
hiemlis,
Hierosolyina
hiemtus,
hierum,
hilr ,
hiems.
hilr,
Hir
Hilrnus,
Hiercls,
hillur-


HII.LUS
Hippsus,
hiluni,
Hippius,
Himeraeus,
Hippocn
Hippocr n ,
hinnulus
Hippodamia,
Hippolchus,
hippaggoe


HIPPOLYTUS HISPANIA
hippomnes,
Hirpinus,
Hippomenes,
hirstus,
hirtus,
Hippnnsis,
Hippothus,
hisc,
hira,
hircusus, Hispni,

HISPANUS
HOMO
Hispnos,
hodi ,
hodirnus,
Hisp,
Hol historia,
Homricus,
Hom rus,
Histri,
homo,
histrinia,
hilcus,


HORA HOMEOMERIA
Homole
Homonadnss,
honorrius,
homunci,
honrific,
honesttus,
honstum,
honrus,
hoplomchus,


HORA
HORRIFICE
horrens,
Hrae,
Horatus.
horr sc,
hordum
horrid ,
horntinus,
hroscpus,
horrfer,


HORRIFICO HOSPITOR
horrisnus,
hortlus,
hosps,
horsum,
horttivus,
hospitlis,
hospitium,
Hortensus,
hortor,

HOSPITUS
HMANUS
Hostus,
hstia,
hosticum.
hjuscemdi,
Hostil a,
hmnits,
hostiliter,
hostis,
hmnitus


HYACINTHUS
HUMATI
humtus
humilts,
hmens
humilter,
humor
h m sc
hyacinthnus,
humifer

HYADS.
HYMENAEUS
hydrp eus, Hyd s,
Hyamplis,
Hy s,
Hyblaeus,
Hylctor,
Hydsps,
Hylrna,
hydraulcus,
Hylonm,
hydria,


HYSTERICA HYMENAEUS
hypocrta
hypomnmta,
Hymttus,
Hypsaeus,
Hypnis,
Hypsipylus,
hyperbton,
Hyrcanus
Hyperbori,
Hyperinis,
Hyrminum,
Hyrtcus,
Hypobolimaeus,

I

Iacchus,
Ipys,
Ilysus,
Iardnis,
imbus,
Iasius,
Inth
Iass ns s,
Ipis,
Izygs,


IDA
IBER
Iber
Iceni,
Ibrna.
Ichnsa,
ibidem,
Iconum,
Icris,
Icrus,
Ida,

IDAEUS
IGITUR
Idistavisus
Idaeus,
Idal ,
Idomenius,
idnus,
idcrc,
iens,
identidem,
igitur,


IGNORO
IGNRUS
ignis,
Ignrus,
ignsc
ignvus.
ignbil ts,
ignifer, ignrbilis,
ignrtus, igniptens,


IGNOSCENS ILLABRO
Ilas,
ignscens,
ignsc,
ilictum,
fgnvi,
Ilithyia,
Ilerdnss,
lex,
illabefctus
Ilicus,
illabr


ILLICIO
ILLAC
illecebra
illacrimabilis
illecebrsus
illacrmor
illepidus
illanc,
illibtus
illtr
illiberlits
ille
illici


ILLICITATOR
ILLMINO
illius,
illictus
illid
lluc
illuctans
illim,
illino
illumint
illisi
illmintus
Illiturgitni,


IMAGUNCLA
ILLUNC
Illyrus,
Illurcis,
ills
Ilucia,
illstris,
mginarius,
imaginor,
Illyria,
imaguncula,

IMAN
IMlTOR
Imbreus,
Imbrus,
imbricus,
imbcillius,
imbi,
imbllis,
imbbi,
imittus,
Imbrasids,


IMMIN IMMACULATUS
immadsc,
immemortus,
Immnis,
imm nsus,
imm rg,
immtrus,
immrsi,
immigr,
immemorbilis,

IMMINI
IMMODICUS
immin,
imm,
immintus,
immodert ,
immiserblis,
immissus.
immodestia,
immodc ,
immtt,


IMMODUI.ATUS IMMUTATUS
immolatio immulg,
immolitus,
immunis
immror
immortls
immuslus
immutti,
immortus,

IMMUTSCO
IMPENDEO
impatienta,
immutiltus
immtui
impedimntum,
impaenitndus,
impedit,
impartus,
impgi,
impatiblis,
impatinter,
impend,


IMPERIUM
IMPENDl
impertrix,
impercptus,
impendisus,
imperfectus,
impenetrblis,
imperisus,
impertia,
impnsus,
imperum
impertorius

IMPERJRATUS
IMPIGER
impetrblis,
impermssus,
impetritum,
imperpetus,
impetus
impert,
impxus,
impervius,
impiets,


IMPOLIT
IMPIGRE
implictus,
impigritas
implic,
impi
implacdus,
implr,
impl,
impl,
impltus,
impoenitndus,
implicti,

IMPOLITUS
IMPROBABILIS
impossiblis,
Impollutus
imptens,
importtus,
impraesentirum
imprssi,
importnus,
mprmis
impossse
improbbilis,


IMPUDICITIA
IMPROBATI
imprvid
imprb .
imprvisus,
Imprb,
imprudnter
improcrus,
imprmiscus
impdens,
impropr,
impudentia,
improsp r ,

IMPUDICUS
IMUS
imputtor,
impugnti,
imputo,
imum,' impli,
implsor,
in,
in meridiem
impnits,
in militem
impr ,
carmen in aliquem scribere
imprus,


INAESTIMABILIS
INABRPTUS
Inachia,
in senatu litteras recitare
Inacchius,
bis in die
in hoc ipso Cotta
inadstus,
inaequbiliter,
incalesco
in.
inaequliter,
inaestimbilis,
inaccssus,

INAESTUO
INAUGURO
inniter,
inagittus,
inard sc,
namrsc,
inrsi,
inamoenus,
inascensus,
inaudax,
inanimis,
i nni s.
inaugurt,


INCPI INAURATUS
incautos,
Inauris.
Inauspicatus,
incntus,
incallid ,
incnd,
incantmentum,
incnus,
incens,
incastigtus,

INCEPTO
INCIPIO
incestificus,
incpt,
incest,
incptum,
incstum,
inc r,
inchotus,
incertum,
incid,
incil,
inc ss,
incin,
incssus,
incipss


INCLINO
INCIPISS
incitus,
incivilius,
incise
inelr sc, Incisum.
inclmenta,
incitamntum,
inclintus,
incit,

INCLITUS
INCOMPOSITUS
incl,
incomittus,
lnclsi,
incommd ,
incoactus,
incgitans,
incommd,
incohtus,
incommutbilis,
incla.
incomposit ,


INCOQUO INCOMPREHENSIBILIS
inconsdert ,
incnstans,
incompte ,
inconsult ,
Inconcil.
inconcinnus,
incontntus,
incontinenta,
inconfstis,
incqu, inconsirterantia,

INCORPORALIS INCULCO
incorporlis
incorrptus,
increbr i.
incruenttus,
incrdlus
incubtus,
incdis,
increpitus,


INCUSSUS
INCULPATUS
inclte,
incursi,
incurso,
Incumb,
incurvsc,
Incrtus,
incus,
incurri,
incssi,

INCUSTODITUS
INDVITTUS
incustditus,
indclinbilis,
incuti,
indecrus,
indfltus,
indgtrix,
indlibatus,
ind,
indprvtus,
indcnter, indtnsus.


INDIGNATIO
INDEX
inddem,
Indi,
indifferentia,
Indict
indicium,
indigentia,
Indig t s,
indict,
indignans,

INDIGNATIUNCLA
INDCTUS
indirptus,
indiscrtus,
Indigntas.
indisposit ,
indignor,
indistrictus,
indiligens,
indocilis,
indipisco
indctus,


INDULGO INDOLENTIA
indoles,
indomblis,
indctor,
indttus,
indlgens,
indubius,
indulgentia,
indc,


INDLSI INO
inebrio,
indltus,
ineffcax,
ind rtus,
inlgnter,
indur i,
inmptus
industrie,
in,


INEXPLETUS
INEPTE
inesse,
involtus,
Ineptae,
inexcssus,
Inequitbilis,
inexrab lis,
In rr,
lnertia,
inexpibilis,
inexpltus,
In sc,

INFCTUS INEXPLICABILIS
infm,
infans, inexplicitus,
inexpugnbilis,
inexsuperbilis,
infrc o
infcndus,
infctor,
infmis,


INFESTUS
INFECUNDTAS
infecundus,
inferna,
infrn,
Inflix,
inf r,
Infnsus,
infrsi,
Infri,
inferior,
infeste,
infstus,

INFLAMMO INFICTIAE
infictus,
infirm,
infidlis,
infirmus,
infidus,
infimus
infitil,
infnit ,
infixus,
infinitus,
inflammatus,
infirmti,


INFRNATUS
INFLATIO
inflxi,
inflatius,
informatus,
inflexibilis,
infortunium,
Inflictus,
infract,
infl ,
infrm,

INFRENDENS INGENRO
infrend,
infulci,
infr n,
infusctus,
infrequenta,
Ingauni,
ingemisc,
infructusus,
infla, ingenertus,


INGREDIOR INGENIATUS
ingss ,
ingenios ,
inglomr,
Ingenium,
ingrta,
Ingenu ,
ingravtus,
ingrv,
inger

INGRESSI
INHOSPITALITS
inhaesi,
inhibeo,
ingress,
inguen,
inhon st ,
inhablis,
inhonrifcus,
inhospitlis,
inhaersc,


INJCTUS INHOSPITUS
iniqu ,
Inhmn,
Inhumaniter,
initimnta,
inibi,
initium,
inimice,
injecti
inimicus,

INJICI
INNCENS
injic
injustas
injucndus
innt,
injurtus
innxus,
injurisus
inn,
injst


INNOCENTER INOLSC
innunerlis,
innocentia,
innpta,
nnocus.
Ino.
Innoxus,
inobservblis,
inoff ns ,
innb,
inlens,
Innumerbilits

INOLITUS
INQUINATUS
inp-,
inmintus,
inopinans,
inque,
inopinus,
inquietatus,
inquii, inopttus,
inquint inorntus,
Inus,


INSCITA
INQUINO
insants,
inqur.
insnus,
inquistor,
insatibil ter,
Insaepti
insaturbiliter,
insnb s,
insciens,
insani,
inscit ,

INSERVIO
INSCITUS
inscius,
insdbiliter,
Inscrpsi,
insepltus
insclp,
insc,
inserttus,
insecttor,
inserv ,


INSINCERUS
INSSSUS
Insvi
insid
insignis,
insignitus,
insiditor,
Insidisus,
insil ,
insiml,
Insigne,


INSINUATI
INSOMNIUM
insinutus,
inslens,
insipinter,
inslsco,
insitcius,
insolbilis,
insmnis,
insociblis,


INSTAURO
INSN
inspolitus,
insons.
insnus.
instans,
Inspct,
instantia,
insprans
Inspic,
instaurtus,
inspiro,

INSTRPO
INSTRNO
instgrtor,
instit ,
instill
insto,
instingu,
instrnus,
institui,


INSULTO
INSTREPI
insu sc,
instructi,
insuvi,
Instrmntum,
insulrius,
instro,
inslsus,
insult,
insd,

INSULTRA
INTEGRSCO
intabi
i nsum
intmintus,
insmpsi,
intgr,
insuperbilis,
insurr xi,
intg,
intbsc,


INTEGRATIO INTEMPRIES
integre,
integro,
Intemeli,
intempernter,
intellgens,
intemperiae
intellg,

INTEMPESTIV
NTER
intempestivus,
intep
intempttus,
intep sc,
inter,
intentti,
intnt,


INTERAEST INTERCLD
intercptor,
intermnta,
intercssor,
Interamnts,
Intercalarius,
intercin,
Interctinsis,
intercis ,
intercpi,

INTERCLSI
INTERFICIO
interdictus,
interels,
intercucrri
inter,
intercrs,
intrest,
interdtus,
interfctrix,
interdicti,


INTERFIO INTERLOQUOR
Interfl,
nterius,
interfodi,
interject
interibi,
interlbor,
Interior,
interlitus,
interiores,

INTERLUCATUS
INTERPELLTOR
interluctus, intermoror,
intermunda,
interlunium,
interman,
internecvus
interm,
interndium,
internunt,
intermitt,
interpellt,
intermixtus,


INTERROGO
INTERPELLATUS
interprtor,
interplc,
interpunct,
interpng,
Interpn,
interpositio,
intrrex,
interrogtus,
Interpretmntum,

INTERVENIO INTERRMPO
intrsum,
interr p ,
intersaep,
intertexo,
interscripsi,
intervlhum,
interspirtio,
intervni,
interstti,


INTERVNTOR INTORQU
Intervntus,
intbus
intervs,
intinctus,
Intervlsi,
intolrans,
intno,
intestinus,
intoni,
intxtus,

INTRSI
INTRRUMP
intrtus,
intrduct ,
intracttus,
intrfer,
intremisc,
introtus,
intrimntum,
intrrsum,
intrivi,

INTRORUPI INVD
inmbr,
introspxi,
innctus,
Intl ,
inurbn ,
Inturbtus,
insitt ,
intilis,
Inttus,
Inus,
lnumbrtus,

INVALSCO
INVICTUS
inverecndus,
invalsc,
invecticus,
invrsus,
investg,
invendiblis,
invetr,
invntum,
invictus,


INVC INVIDENTA
Invid,
invitto,
invida,
invt,
Invidus,
invitus,
invioltus,
invoct ,
invis,

INVOLATUS
IPSE
lolls,
involit,
Inia,
involcrum,
Inius,
invulnerblis,
Iphias,
Iphinus,
Iocsta,
Ipra,
Iolcicus,


IRREVERNTER
INPSMET
Irmen ,
ipsmet.
irraucsc,
irreligisus,
ircunde,
irr p
Ircndus,
irrequitus,
Iratus,
irr t
Irini ,
irreverns.

IRREVERENTIA
IRRPTIO
irrittus, irreverentia,
irrevoctus,
irrogt
irridiclum
irrig
irror
irrisi,
irrmp
irrtamen,
irrpi,
irrttor,


ISTER IRRUPTUS
Isis,
Irus,
Ismrus,
Isocrt s,
Issaeus,
Issos
Isaeus,
Istaevones,
Isaurus,
Ister
Isidrus,

ISTHMIA ITRO
Isthmus
Itlica,
Itnum,
istim,
isto,
iter,
Istrus,
tertus,


IXION
ITERUM
itum,
Ithca,
Iturum,
itdem,
Itys,
it,
Ilus,
Itna,


J

jactt
jac
Jacetn
jactra
jactantia
jaci,
jactt
jacultor
jacttor


JEJNITS JACULTUS
jntrix
jaculor
jna jaclum
jam
Jnus
jampridem
jecinoris
Jniclum
j j n
jnitor

JJNIUM
JUBEO
jjuniun
joclor
Jordns
jentclum
jubar
jubtus
jocs
joculris


JGRA
JUCUND
j dicilis
jcnd
jdicium
Jcndus
judic
Jdaea
judex
juglis
judictum juger

JGRUM
JUNCTIM
Jugurthinus
jgis
jugo
Jlinus
ingultus,
jugum
jumntum
juncsus
Jugrtha


JURISDICTIO
JUNCTIO
Jnnicla
junctra
Juppiter
jungo
Jura
j niprus
jridicilis
Jno
jurisdicti,

JURO
JUVENLITER
juste
juro
justitia
justus
jussi,
Juvenla
justa
juvenlter


JUVNCA JUXTIM
juvencus,
juv nt s
juvensc
juv
juvenilter
Juv nts
juxtim

K

kalndae,
klepsydra,
Kaeso,
L

labefactt
labans,
labsc,
labefctus,
Labdcus,
lbens,
lbecla,
Laberinus,


LABORO
LABERIUS
lbs,
laba.
Labici,
labrifer,
labum,
labr,

LABOS
LACHANISSO
Lacedaemonius,
Labr,
lacertus,
lacr,
labrsca,
lacessitus,
Lacaena,
Lacetnia,


LACUNA
LACHS
lacrim
lachrim
lact ,
Lacnium,
Lacnis,
lactis
lacuna,
lacrimtus,

LACNAR LAETITDO
Lertid s,
lac n,
laetndus,
Lcyds,
Lueca
laetificans,
laetifcus,
Laelius,
laetits,
Laens,


LMENTBILIS
LAET
laetor,
lagnum,
Lgus,
laetus,
Lius
laevmntus,
lambi.
laevum,
lamentblis,

LAMENTATI
LANGUI
Lampsus,
lmenttus,
Lamyrus,
Laminus,
Lntus,
lanciJa,
lampas,
languens,
langusc,
Lampscum


LAPICIDINAE LANGUlDE
lanius,
lenguidlus,
languor,
Lnuvum
lanil,
Laodmia,
lanina,
Lomedontids,
lnigra,
lapicida,
lnitum,

LAPICINI
LARCIUS
Lapicini,
Lapthae,
lapidatio
lappa,
lapido,
laquar
lapllus
laquus,


LASCIVI
LARDUM
Lrins
Lrentlia,
Larisa
large,
Lrssus
largiloquus,
largits,
larvtus
lasciv ,
largtus,
lascivii


LASCIVUS
LATIALIS
latebricla,
latebrsus,
lascivus,
lserpicifer,
later,
lass sc,
latre,
lasslus,
Laterum,
lastaurus,
lternrus
latbra
latex,


LATUS
LATIAR
latiblum.
latitud,
latifundum.
Latius,
Latobrigi,
Latnts,
ltomae
Ltnigna,
lti,
Ltus,

LATRANS
LAUDBILIS
latrtor,
latrunculra
Latreus,
latra,
latrcintus,
latrocnor,
laudbilis,


LAUDABILITER LAUTITIA
laudndus,
laurus,
laudtor,
laurus,
laudtus,
leuretus,
Lausus,
Laurnts, laut ,
laurela,
lautitia,


LAUTIUSCLUS
LECTICA
laxmntum,
Lautlae
laxts,
lavbrum,
laxus,
Lavernum,
Lnder
Lvinus
Lebdos
lecte,


LECTICARIOLA LEGIO
Ld.
lecticarius
lgt,
lect,
lgtum,
lectit,
lectlus,
lgfer,
Leda,


LEGIONARIUS
LNAEUS
Lelegius,
lgirpa,
lemma,
lgitim ,
legiuncla,
lemniscus,
Lmnia,
lemrs,
lgulius,
lna,


LENTUS LANAEUS
lncinor,
lnb
Lenimentum,
lenttus,
lentiscum,
lnits,
Lentults,
Lnus
lentus,


LNUNCLUS
LESBOS
Lepont,
le,
Lecoron,
Lepttani,
Lends,
Lernaeus,
Leontinus,
Lesbas,
lepd ,
Lesbos,


LESBOUS LEVASS
Lesbus,
Leuc ,
Lethaeus
Leucippus,
lthergus
Leuconicus,
ltum,
Leucotho
Leucadus,
Levci,
Leurts
levss

LEVATIO
LIBELLA
levo
levtus,
levifidus,
lexov ,
lbmentum l vi s
lbati,


LIBERATOR
LIBELLUS
libens
Liberalia,
libnter
Libentna
liberaltas,
libert,

LIBERTUS
LIBRA
libidinor
l br ,
libido
libero,
liberta,
Lbtus,
libra,
Libthrdes


LIBRAMNTUM LICHN
Libyssus,
Libystis,
librra.
Librator,
licentisus,
librtor,
libit,
licssit
Liburnicus
Lichs,
libyes,


LICINIA
LIGUR
Licinia,
Ligrus,
Ligi
licitator,
ligntor,
licitrum
licium
lignum,
lici,
ligula linsus.
ligumen,
ligmntum,


LIMYRE LIGURES
limen,
Ligures
liguri
limes,
lilium.
Limnats,
limpidus,
limatus
limbus,
Limyr ,

LINARIUS
LINUM
linctus,
lingrurium,
liniger,
lnemntum,
linqu,
lineris,
lintelum,
lingo
lingua,
linteus,
l i num,


LIS
LINUS
liqu sc,
Linus
liquidits
Lipra
liqudum,
Liparnses,
lippus,
liqu,
liquefi
Lris,
liqu,

LITURA
LISINAE
l torus
Lissus,
littus,
littrae,
Lternum
litterte
litigatus,
litit,
litterla,
litura,
litoralis


LOCPLES
LITUS
locto,
litus,
locit,
livens,
livi,
Locrnss,
lividlus,
loculmntum,
Livilla,
locpls,
lixa,

LUCUPLETTOR
LONGlTDO
lollg,
locuplttus,
loctis,
Londinum
longe,
Loctus,
longnquus,
logum
longitud,
lolium,


LBRIC LONGIUSCULUS
lrrus,
Longula.
longum
lrtum,
lr c,
loqucts,
loqux,
ltium,
loquenta,
loquor,
Lua.
lbric,

LBRICUM
LUCILIUS
Lcrs,
lbricus
Lcernus.
lucesco
Lcgus,
Lcninus,
lcidum,
lcar,
lucellum,
Lcifra,
luc,
Lucilius


LOCULENTUS
LUCINA
luctifer,
Lucina
lucrtivus,
luctus ,
Lucrtius
luctus
lucrsus,
lcubrtus
luculntus,
lucttus,

LUCULLIANUS
LUGEO
ldifc,
Lcllus,
ldius,
lucus,
ldibrium,
ludus,
lus,
ldcrus,
Lugdnum,
ldificatus,
lg,


LUPERCALIS
LUGUBRE
lminsus,
lugubria ,
l nris,
luiturus-
lunla,
lumbus,
lupa,
Luprca,
lminre,
lmin, Luperclis,

LUPERCUS
LUSTROR
Lsitani
lup .
Lpia.
Lsrus, lupor,
lustramen,
luror,
lustrifcus,
luscinius.
lsi,
lustror,


LUXURI LUSTRUM
lstrum,
lux
lsus,
Luttus,
luxo,
luxuria,
lutit,
luxur,
lutulntus,

LUXURIOR LYCURGIDES
Lycum
luxuris ,
Lycids,
Lycbs,
Lycomds,
Lycris,
Lycn,
Lycts,
Lycurgids,
Lycaonius,


LYSIMACHINSIS LYCRGUS
Lycus
Lyncids,
lynx,
Lyd ,
Lydus,
lyricus,
lympha,
lymphticus,
Lysnder,
Lysidcus,
Lyncestius Amnis,
Lysimachnsis,

LYSIMACHUS
LYSITHOE
Lysis, -idis, Lysimchus,
Lysis, -is,
Lysippus,
Lysith , s,


M

Macae,
mac,
Macareus,
mcertus,
maccus,
mcer s,
Macedns,
macsc,
Macedonius,
Machanidas,
Machoncus
macllum,

MACHINALIS
MACULATIO
Macro,
macrocollum. machinalis.
mchinmntum,
macttor,
mactus,
mchintrix
mchinsus,
macresco,
maculti,

MACULTUS MAENALA
macl,
Madylos
Madrus,
madefci,
Maecns,
lad,
Maecilus,
Maedicus,
madid ,
Maelius
Maenla,

MAENALIDES
MAGISTER
Maenalid s,
maestus,
Maena Colmna,
maga,
Maeonia,
Magetobria
Maenis,
magis,
Maetcus
maerens,
magister,
maeror,


MAGNITD
MAGISTERIUM
Magni Campi,
magnificentia,
magistenium
magnfico,
magistrtus,
magnanimits,
magnlocus,
Magnsa,
magnilquus,
magntrchs,
magni,

MAGNOPR
MALEDICA
magnopere
majrs
mala.
Mg,
Malchinus,
Maia,
mjlis,
maledicax


MALIVOLENS MALEDIC
malentus
maledicens,
malvola,
maledic
malevolentia
maledictt,
maledcus,
malign,
malignus,
malefc ,
mlim,
Malitiosa
malelquor
malivolens,

MALLEATOR
MANCIA
mallelus,
Mallus,
Mmercinus,
mlo,
Mmil
Malthnus,
mamma,
mnbilis,
Mancia,

MANES MANCINUS
manciptus,
Mandonius,
Mandroplis,
mancp
Mandura,
mandtum,
manndus,
Mandla,
mns,

MANGO
MANO
manipulrius,
manibiae,
manipulas
manictus,
manifestrius
Manis
Manlinus,
Mnilinus,
mano,
manipl-,


MANPRETIUM
MANSI
mantca,
mantil-,
mansto.
mansufctus,
Manta,
manss,
manubiae
mansut
mansutus,
manumiss,
manmissus,
mansus.
manpretium mantelum

MANUS
MARCOR
Marcellinus, manus,
marcens,
marc sc,
marcidus,
maplia,
Marathnus,
Marcomn
Marathnius,
marcor,
Marcellia,


MARMOR
MARCLUS
Marccus,
marclus,
mar,
marit,
Mar n ,
marium,
margarita,
Marmardae,
Margum, marmor,

MARMORRIUS
MAS
Marsaeus,
Marsicus,
marmortus,
marsupium
Mar,
Martils,
Marpessius,
Marticla,
Marrcinus,
Mars,
Marus,


MTERA MASCULINUS
mastga,
masculus
mastrctus,
Masinissa,
mter,
Massagtae,
mteria
Massila,
Massyli
mastichnus,

MATERIARIUS
MTRITAS
mteritus,
matrix,
Mteri,
mtertra,
matrnlis.
matla,
Math
Mtius,
mtur ,
mtricidium,
mtrits,


MAZACES
MATURO
Mauslum,
maturo
mavellem
maturui,
Mvortus,
Matuta,
Mumi,
maximitas,
Maursicus,
Mazcs,

MEDIMNUM
MAZONMUS
m ,
metus,
medicmntum,
mechanicus,
medicina,
medens,
Medi.
medicor,
medicbilis,
medimnum,


MEDIOCRIS MDIUS
medtor,
medicris,
mediocrts,
mdium,
Mediolnnsis,
medioximus
meditt ,
mdus
mediterrnas,

MELANDRYUM MEDN
megarus,
medlla,
Medullia,
Megrus,
medullla,
Megist
Medusa,
m i
Megalnsis
Melmps,
Megara,
melandryum,


MELLUS MELANEUS
Mel ,
Melanppe,
melior,
Melanthius,
Melnthus,
Melita,
Meld ,
Melitnsis,
Meletinus,
Mella. melicus,

MELIFER
MEMORIA
mellilla,
Memmids,
mellitus,
Memmius,
Melpomn ,
Memnonius,
membrana,
memorbilis
memortor,
membrtim,
memoria,
memini


MENELAIUS MEMORIALIS
memorilis
mendict,
memoriter
mendicits,
Mena
mends ,
Mennder
menda,
Men cls,
Menelus.
mendax,
Menelus.

MENELAUS
MENTENS
Menelus
Menphrn,
mensi,
Menoeceus,
menstra,
mensla,
mensa,
mentbor


MERCURIUS MENTIO
Mentor,
mercdrius,
mercdla,
mercimonium,
mentla,
mentum.
mphitis
Mercurils,
mercbilis, Mercurius,
merctura,

MERDA
MERULA
merda, Mrins,
merens,
meritria,
mertum,
meretrc ,
meretrcla,
Mermros
merg,
merb bus,
meridinus,
mers,
mersus, meridi,


METELLINUS MERULA
merum
Messius,
messorus,
merx,
mesembriacus,
metllum,
Messlina,
Messpia,
Metapontinus,
Messnus,
mttus,
messis,
Metellinus,

METELLUS
MEUS
Mtrnax. Metera
Methymna,
Mtropolitae,
meticulsus
Mettius,
Metiscus,
metor,
mettus,
meum,
Mtrodrus,


MEVANIA MILITIA
mihimet,
Mvna,
mezentus, Mile,
Milsiae,
micans,
mico,
micui,
mils,
migrssit,
militris,
migrtus,
milita,

MILITIS
MINA
Milphidiscus,
milva,
miltis,
mille,
Milyas,
Mimallonids,
millesmus,
mi micus,
milliarus,
mimla,
mina,
Milnina,

MINOIS MINACIAE
minister,
minaciter
minanter
ministra,
Mincus
ministrtrius,
Minervum,
minime,
ininitbndus,
minmus,
minium,
Minis,

MINOIUS
MIRBILITER
Minus,
minus
min ttim,
mintia, Mins,
Mntaurus,
minxi, Minturnae,
Minyds,
minuo,
mirbiliter,


MIRABNDUS
MISER
miscui,
mirclum,
Misnum,
mirt, Misnus,

mirml
miserbl ,
miserbiliter,
mirus
misc,
miser ,

MISEREOR
MITHRIDTES
misereor,
missilis,
misret
missittus,
missor,
misericordia,
miserter,
mist
mitlla,
misror,
miserui,
missiculo, Mithridt s,


MODERMEN MITHRIDATICUS
Mithridtcus,
Mitylenaeus,
Mitys,
mitigatio,
Mnsylus,
mitis,
mnmosynon
mbilis,
mitra,
mitto,
mbilter,
modermen,

MODERANTER
MODULATUS
modilis,
modert ,
modicum.
modertor, modificti,
modo,
modror,
mod st ,
modulti,
modultor,
modestus,


MODULATUS MOLESTE
modultus,
oer
modlus,
Moesia,
mola,
mls,
moechor,
moenia, moleste,

MOLESTIA
MOLLITIA
molstia,
moll sc,
mollimentum,
mlimntum,
mliti,
molliter,
mltrix,
mollitia,


MONILE
MOLLITDO
mollitudo.
momrdi,
Monda
Molorchus,
mon,
Molossicus,
Molpeus.
Monta,
mmen,
momentum,
montarius,

MONIMNTUM
MONUNIUS
monstr,
monitio,
monstrum,
monitorius,
monstrusus
monogrammus,
mons,
montivagus,
monstrator,
monstrifcus,
Monunius,


MONI MORIGERO
Mops,
Mopsum,
morbus,
mopsus,
mordas,
mrlis,
mr ,
moribundus,
Morbnia,

MORIGEROR
MORUM
mrigrus,
mors,
moror,
morram,
moriri
mormyr,
mortalitas
mrs ,
mortif r ,
mrsus, mortus,


MORUS
MGIL
movens,
morus,
Mosa,
Moslla,
movi,
Mostellaria,
mtiuncla,
Mcinus,
motor,
Mcus,
mucus,
Motynsis,

MUGINOR
MULTI
mginor, mulctas,
muliebris,
mugitus,
mlco,
muliercla,
mulcta
mulinius,
mulctt
mulsum,
mulctrrium,
multi.


MULUCHA
MULTIBlBUS
multiplicto,
multicvus,
multifriam,
Multitd,
multifrus,
multivolus.
multijgis,
multus,
multiplex,
Mulucha,
multiplicbilis,

MLUS
MNITIO
munr
Mulvinus,
munia,
Muntius,
mundnus,
mundicia,
mnific,
mundities,
mundulus,
munimentum,
mnerrius,
mniti,


MURMROR MUNITO
murex,
mnit.
Murgantni,
mnitus,
muriatica,
murmur,
mnusclum
mrlis,
murmurillum,
Murcus,
murmror,

MURRANUS
MUSSO
murrha
muscipulum,
Mursa,
mrus,
mseus,
Msae,
Msnius,
Msaeus,
muss,


MUTATUS MTUS
Mutinnsis,
mustcum
mustlinus
Muttins,
Mta,
mtti,
mut ,
Mutila,
mtus,
mutilus,

MUTSCA
MYSUS
myrca,
mtum,
Mutycnsis,
Myr
Mycnae,
myrrheus,
Mycnis,
myrta
myrtus
Mygdonus,
Myndus
Mysi,
myopr,
Mysus


MYXA MYSTA
mysta
mysts, mystaggus,
Mystes,
mystrum,
mysticus,
myxa,


N

Nabalia,
nablia,
Namnts,
Naevinus,
nanciscor,
naevus,
Nanneini,
nam.
nnus,
Nap ,


NASTURTIUM
NARAGGARA
Naraggara,
Narbnnsis,
narthecium,
Nasamn s,
nascor,
Narisci
Nsidinus, Narna,
Ns,
narrtor,
nasturtium


NSUM
NTRLTER
ntivus, ns um,
nato,
ns t ,
Natta,
ntl s,
ntlicus,
ntra,
natator,
nturlis,
nt rl ter,


NAUSTATHMOS NATUS
Naulchum,
Naupactos
Nauplides,
nanei,
Naucrt s,
nausa
naufragium, nausetor,
nausela,
naufrgus,
Naustthmos


NE
NAUTA
Naut s,
nauticus,
Nvisalvia,
nvle,
nvlis, nvtas
Navus,
nviculrla,
Nxos nvigbilis,
nviger,
nvig,


NE
NECESSITDO
nebulsus,
nec,
ne,
necessri ,
Neaera,
necesse,
Nepoltnus,
necessitas,
neb l, necessit d,


NECESSUM
NEFSTUS
necssum
ncbi,
necnon,
nec,
nefndum,
nefr ,
necopinus,
nefs,
nefstus,
nect,


NLIDS NEGANTIA
negtilis,
ncg ,
negtit,
neglet.
negtor,
neglegnter,
negtium
negls,
Nlius, neglig,
Nlids,


NEMA
NEOPTOLMUS
Nema,
Nemeaeus,
nnia
Nemts,
nemorlis,
Neob l ,
Neoclds,
nemoricultrix,
Neoptolmus, Nemssus,

NEPA NRIDS
Nepte,
nququam,
nequii
nepttus
nquis,
neptis,
Neptnus,
nquita
nquam,
Nreides

NREIN
NESCIL
Nerva,
Nris
Nervicus,
Nreus,
nervsus,
Nrin ,
Nritius,
nervus,
Nern a,
Neroplis,
nescens,
Nerlum,


NICANDER NESCIO
neutro,
nescitus,
Nevius,
Nsitae,
nexum,
Nessus,
nexus,
Ntinenss,
neuter,
Nicaenses,
Ncnder,
neutrlis,


NIHIL NICATORES
Nicphorum
niger,
Nicphrus,
Nicis,
nigr sc,
nigr,
Nicolus,
nihil
Nicoplis,
nihil nom
nidulus,


NIHILDUM NIPHATES
nimiopcr,
nihili .
nimis,
nihlum
Niloticus,
ningit
nimbatus,
Ninnus,
nimbus,
ninxit,
nimio, Niphts,


NIPHE NITOR
nit,
Nptra,
Nisis,
Nisuetae,
nitidiusculus,
Nitiobrigs,
n tla

NOCTIFER NITOR
Nbilior,
nbills,
nitrtus,
nivrus,
nbiliter,
nbiscum
nivis,
noc.
Nixi,
nocivus,
nocitfer,


NOMEN
NOCTILUCA
noctivgus,
Nomn,
noctubundus,
nl,
noctrnus,
ndsus,
nmen,
ndus.


NONNULLUS NOMENCLATOR
nmencultor,
Nnaerinus,
Nmentnus,
nnae,
nomintus,
nmn,
nnni.
Nomius
nn,
nndum,
nnn,
nnnllus


NNNMQUAM
NOTBLIS
nnnsquam,
nosmet,
nonusdecimus,
Norbni,
nostrs,
Nrnsis,
nota,
Nortia
nsct,
notbllis,


NOVEM NOTBILITER
notarius,
ntor,
notatus,
nothus,
Novae
notitia,
nov,
novllus,
not,


NOVEM
NOX
nov,
november,
Novensles
novus,
noverclis,
novicus,
nox,
novissim ,
Novius,
hac


NCIS NOXA
n b lis
noxa,
nxim,
nbilum,
nubcla, nubis,
Ncera.
nctum,
nbifer,
nucipersicum,


NUCLUS NMEN
Nuithns,
Ncla,
nudius,
ndus,
nllsdum,
Numanta,
nugtor,
Numnus
ngigerlus,


NUMMLUS MUMERBILIS
numerblis,
Numida,
numertum,
Numida,
numro,
Numitor,
Numus,
numrus,
Nummus,
nummlus,


NUMMUS
NUNTIUS
nundi nae.
numquam,
nundinatus,
numquidnam,
nundinus,
nuncupt,
n ntit ,
nuncupatus,
nuntium,


NTUS NUO
nut,
n ,
ntrctus,
nuperus,
ntrcor,
nuptilis,
nfltri,
Nursia,
ntritum
nusquam,
ntrtus,
ntti,


NUX
NYSIUS
nux, Nyphaeum,
Nymphidius,
Nyctis,
Nysa,
Nyctimn ,
Nyseus,
Nysius,


o

obaertus,
obrm,
Oaenum,
obbrtsc,
Ox s
obd,
obdormisc,


OBDUCTIO
OBJECTUS
obdct,
obfui
obdr,
obhaesi,
obirscor,
obdx
obt ,
objac
ob s ts,
objectt
obj ct
obentis,


OBJECTUS OBLIQUO
objic
obln,
oblid,
obligtus,
objurgt
objurgtritis
oblmtus,
oblansgusc,
obliqu ,
obltr,
oblquo,
oblectatio,

OBLIQUUS OBNOXUS
oblctor,
oblscor
obmurmur.
oblittr
obmutui,
obliv,
obnlor,
obliviscndus,
obnxus
oblvium,
obnoxisus,


OBSCNITAS OBNBO
obr pt.
obnubo,
obnunt,
obr ,
oboedinter,
obrutsc
oblus,
obsaepsi,
obrep,
obsc nits,


OBSCENUS OBSERVABILIS
obscr,
obsicrti.
obsecutus
obsequens,
obscrts,
obscuro,
obsequium,
obscrus,
obsertus,
obsecrti,
observbilis,

OBSRVANS OBSOLETUS
obsrvans,
obsidinlis,
observanta,
obsigntor,
observtus,
obsst,
obses,
obsolsc,
obsid,
obsoletus,
ebsidi,


OBSOLVI OBSTRX1
obstitus,
obsntor
obsonium
obstrglum,
obsorb,
obstrepi,
obstinado,
obstrinxi.
obstruo
obstipsc

OBTIN OBSTUPEFACO
obtntus,
obstupefi,
obstupidus,
obtestt,
obs,
obtstor,
obsurdui
obtempert,
obtic sc,
obtndi,
obtin,


OBTINGO OBUSTUS
obtndo
obtni,
obtratus,
obtorpui,
obtrecttor,
obtrsi,
obtritus,
obttus,
obtr nc,
obstus,
obtuor


OCCIA
OBVALLO
occaltus
obvenio,
obvrsor,
obv rt
occsurus,
occator,
obvoltus,
occntus,
occaeco
occ pt,
Occia,


OCCIDENS
OCCMBO
occidens, occlsti
occidi,
occb,
occiduus,
occultatio.
occin,
occlt,
occipitium,
occld, occuli,


OCRA OCCUPASSIM
Ocenus,
occupt,
ocellti,
occup
ocllus,
Ochus,
occrr,
cior,
cius,
occrs,
occursus, Ocra,


OCRA
OCLUS
October,
ocretus,
Octdrus,
Ocriculnus,
octgint, Octvia,
octophron
octavus,
ocultus,
octingenti.
oclus,
oct,


OEBALIUS
OCYRHOE
odrtus,
Ocyrh ,
dram,
odr,
Odis
odrus,
Odts,
Odrysus,
Oegrus,
Odomantcus,
Oeblis,
odrti,


OEBALUS
OFFND
Oenopius,
Oechala,
Oenopin,
Oeclides
Oens,
Oedipodnds,
oesypum,
Oedips,
Oenis,
Oet ,
Oenidae,
offci,
off nd,
oenophrum,


OFFIRMO OFFENSA
officina,
offnsa,
offico,
offensclum,
officis ,
offensi,
officium,
offensiuncla,
offg
offirmt ,
off r,
offirm


OFFXI
OLENS
offla.
oinos,
off di,
Olbinsis,
offulsi,
Olcinum,
Ofilus
oleaginus,
Oleros
Ogygs.
Olends,
h
olens,


OLUS OLENTICTUM
olenticetum,
oltor
ol,
olivtum,
olera,
olvitas,
olun,
olla,
Ollus,
olfct,
olor,
Oliros
olus


OLUSCLUM
OMNIPOTENS
Ombria,
Olympni,
mntum,
Olympiads,
minsus,
omitt,
Olympicus,
Olympiodrus.
omnfer,
Olympius,
omnimdis,
omnmodus,
Olynthii
omnipotens. omsum,


OPERA
OMNIS
omnis
Onsimus,
Onomstus,
omnivgus,
onger
onstus,
Onchesmit s,
onyx,
Oncheus,
opc,
on r,
opla,
onersus,


OPRANS OPHTHALMICUS
operosits,
op rt ,
oprans,
oper
Ophlts,
operti,
operimntum,
Ophionus,
opror, Ophisius,
ophthalmis,
opers


OPORTNUS OPICUS
opinatus,
opifer,
opinio,
opificina,
opipr ,
opm ,
opimits,
Opter,
opitlor,
opimus,
oporinus
opinti,
oportit,


OPPANG
OPPRESSIO
Oppus,
opp do,
oppetii
opportne,
oppidni,
opportunus
Oppiduis,
oppostus,
oppidum,
oppressio,
oppil,


OPULENTER OPPRSSOR
opprssor,
optt,
opprobrium,
optms,
oppugnti,
optimus
oppgn,
opto,
optndo
Opsius,
opulnter,


OPULENTIA ORATIUNCLA
opulentia, opusclum,
Opuntii
Opuntus,
rclum,
Orta
opus,
rtiuncla,


ORATOR ORCHESTRA
rtor,
Orbitanum,
orba, -ae,
orbus,
Orbilus,
Ords,
orchstra,
orbita,


ORCHIVIUS ORSTS
ord, Orchivius,
natorius
Orcus,
Ordes,
ordntus,
Orstes,


ORNAMNTUM ORESTUS
1. org, - nis, Orestus,
Ortni,
Orin,
Oritae,
Orgus,
Orus
ornmntum,
oriens, -ntis,


ORNATE
ORTONA
ornt,
Ord s,
Orpos
Ornus,
Orphidius,
Ornytus,
Oronda,
Orthsa,
Ortna,


OSPHAGUS ORTULANUS
oscillum, ortulnus,
oscit, Ortygi ,
Osi,
osc ,
Osismi, -rum,
Osci,
Osphgus,


OSSA
OTHRYADS
1. Ostia
Ossaeus,
Ostinsis,
Ostrius,
ostnsus
ostrinus,
ostento,
Oth,
ostntum,
Othryds,


OTIOR OXYGARUM
Ovidinus,
otior,
ovilis,
tum,
vum,
topta,
Ov a, oxygrum,


p.
pabulris,
pctus,
Pcnsis,


PAENITET PACORUS
Pacrus,
Pada,
Pactlis, paedaggus,
Paeducus,
pactus,
paenitens,
paenitet,


PAENITIT
PALAEMON
Paetus,
pgnus, paenitit,
pglla,
Paen s,
Paestni, pginla,
paetlus,
Palemn,


PALLA PALAEPHARSLUS
Paltina,
Palaepharslus,
paltum, Palaest ,
Palste,
palam,
Palinurus,
palang-,
palia,


PALLACA PALLOR
Pall ne,
pallca,
Pallantum,
pallsc,
Pallantius,
pallilum,
pallor,


PALLUI PALDMENTUM
pallui,
palmps,
Palmaria
palpti,
palmtus,
palpito,
paludmentum,
palmeus,

PALDTUS PANCHRESTUS
paldatus,
pampnus,
Palumbinum,
panaca,
Panaetlium,
Pamphgus,
Panchaeus,
pampinti,
panchrstus,


PANCRATIASTES PANNONICUS
pandus,
pancratists
pangyrcus,
Pandtar a,
Panhrmus,
Pandionus,
pnis,
Pandrsos, Pannonicus,


PANN
PAPHUS
Pannnis, Panthoids,
pannus,
Pantilus,
panxi,
Panorm-,
pantex,
Paphus,
Panthum, Paphus,


PAP1A PARASITUS
Ppia,
gladiatorum
paradxon,
Pp ns,
paralyticus,
papyrum,
pr, paris,
parastor,
parasitas,

PARASTICHIS
PRl
parcus,
parastichis,
paratragoed,
pardrus,
prens,
parc ,
parentlis,
parco,
pr o,


PARNASSUS
PARHDRUS
Prisii,
Parhedrus,
Parma,
parietinae,
Parmenids,
pari, -is, -re, pepri,
Parmnsis,
Paris,
Parnssus

PARO
PARSIS
paro,
parricdium
paro,
pars, partis
Paror a
Parrhsis,
Parrhasus,
parsimna
parricida
parsis,


PARSTRYMONIA PARTITIO
Parthicus,
Parstrymonia,
Parthn.
participlis,
Parthnn,
Parthenopaeus,
partcula,
Parthenp ,
partim,
part t ,
Partiria,


PARTITDO PASITHA
partitd,
parvus,
parturi,
parais,
Pasargda
par
pascor,
parvior,
parvum,
Psiphaa,
Psitha,


PASSAGARDAE PAT
Patl ,
Passron
Pataraeus
Passerinus,
patefaci, passum,
pastllus,
patlla,
pastricius
pastorus,
patenter,
pat,


PATER
PATRTOR
patibulatus,
pater,
patinter,
patra,
patinrius
paternus,
Patiscus,
patiblis,
patrtor,


PATRATUS PATULCIANUS
patrcinium,
Patrnsis,
Patrcis,
patr ,
patrona,
patrus.
pat i,
Patulcinus,
Patrobus,


PAUXILLATIM PATULCIUS
Patulcius,
paulum
pauca,
pauper,
paucits,
pauprts,
paulatim
paulsper
pausicus,
paullum
pauxilltim


PAUXILLULUM PECORA
pauxillulum pvninus,
pauxllus,
Pavor,
pavicla,
pavdus,
Paxaea,
pavt,
pavtus,
pecra,


PEDANI PECORIS
pecten,
pec l ,
pectitus,
pecna,
pecnirius,
pecuria,
pecus,
pedlis,
pecltus,


PEGASEIUS PEDANIUS
pdiculsus, Pednus,
peditastllus,
pedatus,
Pedus,
Pedia Lex
pedster,
Pducaenus,
Peditia,
Pedum,


PEGASIS PELIGNUS
Pgsis, - dis,
pelgus,
Pelsgis,
pegma, -tis,
pegmris,
Pleus,
P l as,
Plis,
Pelignus, Pelagona,


PELOPEIUS PELIGNUS
Pelignus,
pellis,
Pella,
pell, -is,
pellect, -nis,
pellex (plex, paelex),
pellc
pellicla,
Pelopias,
Pelopus


PELOPIDAE
PENELOPAEUS
Pelopidae,
pendes,
Pelras,
pendo,
peltstae,
pendlus,
Plsicus,
Pemma,
penarius,
Penelopaeus,


PENSILIS PENELOPE
P nelp ,
pnicillum,
penes,
penitus,
Penus,
penetrbilis
pentro,
penslis,


PER PENSI
p n r a,
pens,
Peparthos
penso,
pensum,
per,
pentamter,
Pentri,


PARATTNTE
PERA
peragrt,
pra,
percer,
perlbus,
peramoenus, -a, -um,
Peraea,
perappostus,
perg,
perattnt , adv.


PERATTENTUS
PERCIO
perattntus,
percalu
percautus,
perbll ,
perbito,
Percennus,
percensi,
perbrvi,
perci,
percallesc,
perci


PERCULTUS PERCIPIO
percip,
perconttor,
percitus,
percontmax,
percognitus,
percreb i,
percucrr
percnor,
percltus,


PERDO PERCUPDUS
percupidus,
perdlrus,
percrri,
perdignus,
perdit ,
percrsus,
perdiutrnus,
perd,
percuti,


PEREGRlNUS PERDOC
perdullis,
perdoc ,
perdolsc,
peregrinabndus,
perdc,
peregrinor,
peregrinus,
perddum,


PERELEGANS PERFECI
perlgrans,
perequt,
permptor
perrr,
pernnis,
perexclsus,
perexpeditus,
per,
perfacl ,
perfamiliris,


PERFRICTUS PERFECT
perfct ,
perfltus,
perfrens,
perfdi,
perfic,
perfrctus,
perfric,
perfidum,
perfrictus


PERGRAECOR PERFRICI
perfrici
perfr,
perfrng,
Pergma,
perfror,
Pergmos,
perfugi,
pergnrus,
perfngor,
pergraecor,

PERIMELE PERGRANDIS
pergrndis,
periclittus,
prgula,
perculsus,
perhilum,
Perillus,
perillstris, Pricles,
Periml ,


PERIMO PERJUCCNDUS
perim
peripetsma,
periphrsis,
perind ,
peristsis,
peringenisus,
prita,
Perinthus
perivi
peridus,
perjcndus


PERMAGNUS PERJRIOSUS
perjrisus
perlibet,
perlbor, perlng ,
perli,
perltus,
perl str,
permgni,
permgnus,
perliberlis,


PERMANANTER PERMOTIO
permnnter,
permisc,
permno,
permissum,
permitt,
permtrsc,
permedittus,
permixt,
permodcus,
perming,
perml,
permti,


PERNOTUS PERMTUS
pernecsse est, permtus,
permulc,
pernics,
permultum,
perniger,
permut,
pernsc,
perna,
perntus,


PERNOVI PERPESS
pernvi,
perprc ,
perolesc,
perpauper,
perpnd ,
perrt ,
Perprna,
perr,
perpessi,


PERPURGATUS PERPESSUS
perpessus,
perpl ,
perpoli,
perpetro,
perptt ,
perpetuts,
perpet,
perpropinquus,
perpr risc,
perplexor,
perpurgtus,


PERPURGO
PERSCISSUS
perp rg,
perrg,
perpt,
perrpi,
perquisivi,
persaep ,
Perrnths
persal t,
Perrhaebi,
persapinter,
perscissus, perridiclus,


PERSQUOR PERSCITUS
perscitus,
persedeo,
Persus,
perscript,
perscriptus,
perseni,
persquor,
persec t ,


PERSERO
PERSONO
Persicus,
pers r,
persign,
persisto,
persevrans,
perslv,
Prsia,
persn,
perscum,


PERSUASIO
PERSONI
personus,
perstrn,
perspeclor,
perstrepui,
perspici,
perstrudis ,
perspicus,
persusibilis,
persusi,


PERSUASTRIX PERTINENS
pert r,
persustrix,
persubtilis,
pert x,
pertimsc,
pertmpt
pertinax,
pertergeo,
pertinens,


PERTINO PERURO
pertin ,
pertdi,
perturbt ,
pertolr,
perturbo,
pernctus,
pertransii
pertritus, per r,

PERRSI
PERVESTIGO
perrsi,
perv n ,
perssi,
perversts,
pervgor,
perverto
pervh,
pervestg,


PERVTUS PS
pervtus,
perviam,
pervum,
pervolto,
pervil,
pervlv,
pervigl,
pervinc,
p s, pdis,


PESCENNIUS
PETELINI
pessmd,
pestifr ,
Pescennus,
petastus,
pesslus,
Petlia
pessum,
Petelin ,


PETROSUS PETELINUS
Petelinus
petrtum
Petila,
Petra,
petit,
petitur,
Petrocori,
peto,
petrsus,


PETTALUS PHALANGAE
Pettlus,
Phaedmus,
Phaens,
Peuc ,
Phaethn,
Phaethsa,
Phaecs,
Phalacrin ,
phalngae, Phaecis,


PHASELITAE PHALANGITES
phalangits
phantasia,
phalanx,
Pharasmans,
Phalasia,
Pharmacsa
Phalreus,
Pharsl a,
Phanaeus,
Phaselitae,


PHASLUS PHILAS
phaslus
Pherecydus,
Phil ,
Phgius,
phiditia,
Phenetae,
Philaeni,
Pherecrt s,
Phils,


PHILMA
PHILOPATOR
philma,
Philocrts,
Philetaerus,
Philodrus,
Philippicae
philolgus,
Philstus,
Philomelinss,
PhU
Philoptor,


PHILOPOEMN PHOCAEA
Philopoemn,
Phinds,
philosphor,
Phlegn,
Philostrtus,
Phlegys,
Philus,
Phlius
Phims,
Phineus, Phcaea,


PHRENETICUS PHCAEENSES
phcaenss,
Phoencus,
Phcii,
Phol ,
Phoebas,
Phorcis,
Phoebigna,
Phosphrus,
Phoenicus,
phrenticus,


PHRIXEUS PIAMNTUM
Phrixus, Phylacus,
Phyllacds,
Phrygia,
Phryx,
piculris,
Phylc ,
pimntum,


PIGER PIATIO
piti,
pie,
pictus,
Pierus,
picus,
Pirus
pictra,
piger,
pictus,

PIGET PILUS
pigit,
pigmentrus,
plrus,
pigneror,
plus
pilpit,
pigrita,
pilus,


PENNIRAPUS PILUS
pingu sc,
Pimpla,
pinster,
pinguita,
Pindos,
pinntus,
pinnirapus
pingue,


PINNLA PISCATORIUS
pinnla,
pirata,
pinsitus,
Pirithus,
pinxi,
Pisn ,
piscrus,
Piraeus, pisctrius,


PITTACUS
PISCATUS
pisciculus,
Pistrinsis,
pistrinum,
piscsus,
pithcum,
Pisistrtus,
pistillum,
Pittcus


PITTHIS PLACITURUS
Pitthius
plctus,
Pityssae,
Placentinus,
pix, picis,
placdus,
plcmntum,
placitrus,


PLANTARA PLACITUS
placitus,
Planasia,
Plaetrius,
pln ,
plancies,
plgiger,
plantaria,
Plgulius,


PLANTARIS PLEBECULA
Platn ci,
plantris,
plausi,
planxi,
Plataeae,
Plauta,
Plat,
plbcla,


PLBEIUS PLINIUS
plbius plnilnum,
plebs
plrus
plectrum,
Pleuronius,
Plemmyrum
Plinus,


PLISTHENICUS PLRMUM
Plisthenicus,
plumbsus,
plrtor,
pliirlis,
pluma,
plumbtus,
plrimum,


POEANTIUS PLURIMUS
plrimus,
pluvilis,
pclum,
plusclum,
Pltchus,
Podalrus,
Poeantius,
Pltnius,


POLIORCETES POEAS
Poenlus, Poes,
poena,
Poetnum,
Poenc ,
Polemnicus, Poenicus,
Poliorcts,


POLLIO POLITE
polite,
Politrum,
Pollia
pollicilt,
pollens,
pollinctor
poll,
Poll,


POLLIS POLYPMON
polluc,
Polybus,
polluctum,
Polydaemon,
Pollux,
Polyhymna,
Polyartus,
Polynic s,
Polybins,


POMPONIUS POLYPHAGUS
Pomp ia,
Polyphemus
Pompeinus,
pomrium,
Pompeioplis,
Pomti,
pomoerum
Pompillus,
pompa,
Pompnus,


POMPTINUM PONTO
Pomptinum,
pondero,
Pontini,
pondus,
pontificatus,
pn,
ponto,


PONTUFEX POPULIFUGIA
populbndus,
popnum,
popularts,
populti,
poples,
poppysma,
populifugia


PORRIGO POPULISCITUM
Populn a,
porclus,
populsus.
porrectio,
por,
porrxi,
porcllus,
porcinrius,


PORTUNUS PORRMA
Porrma,
porticus,
porrum,
portisclus,
portentsus,
portorium,
Portnus,

PORTUOSUS POST
possdi,
portus,
possssor,
Posidum,
possid,
posit,
post.
positra,


POSTAUTUMNALIS POSTPONO
post urbem
postgenti,
post,
posthaec
posticum,
posterior,
postis,
postliminium,
postrus
postprtor,
postpn, postfutrus,


POSTPOSI POTNTER
postquam,
Postumia,
Postuminus,
postridi ,
pottus,
postultum,
potnter,


POTOR POTENTIA
potis,
Poteli,
potissimum,
potitor,
Pothinus,
pt,
ptin,
ptor,


PRAECLLO POTRIX
prabitor, ptrix,
ptulntus,
praecn,
ceteris
praececini
praeb,
praecllens,
praebbi, praecll,


PRAECIPITANTER PRAECELSUS
praecent,
praecrptus,
praecpi,
praecn,
praecept,
praecip,
praecipitans,
praecptus,


PRAECIPITATIO PRAECORDlA
praecipitis,
praecl d,
praecip ,
praecogt,
praeconium, -i,
praecis ,
praecordia,


PRAEDICATIO PRAECORRUMPO
praeda,
praecorrmp,
praecxi,
praedtrus,
praec rr,
praeditus,
praedicti,
praecrsus,


PRAEO PRAEDICATOR
praedictor,
praedm,
praeductus,
praedict,
praedrus,
praedidc ,
prae min
prae,
praedvs,


PRAESSE PRAEFODI
praeferrtus,
praefndus,
praefectra,
praefidens,
praefxus,
praefr,
praefc,
praefdi,


PRAEGUSTATOR PRAEFODIO
praefodi,
praegermn,
praegns,
praeformtus,
praegrv,
praefrctus,
praefulg,
praegusttor,


PRAELONGUS
PRAEGSTO
praeh nd ,
praelbor,
praehibi,
praelautus,
praejct
praelib,
praejdicum
praelngus,

PRAEMONSTRO PRAELQUOR
praemisi,
praeluceo,
praemodultus,
praemtr ,
praemllis,
praemet,
praemnstr,
praemgro


PRAEPARTI PRAEMONUI
praemord,
praenunta,
praemuniti,
praeoccd, -is,
praeocc p,
praenvigt,
praenit,
praepart ,


PRAEPROPERE PRAEPARATUS
praepn,
praepedimntum,
praeposit,
praepost r ,
praept,
praeposi,
praepoll , praeprop r ,

PRAEPROPERUS PRAESCRIPSTI
praeproprus,
praesgi,
praereptus,
praesgus,
praerd,
praescitus,
praerpi,
praescripsti,


PRAESCRIPTIO PRAESES
praesentrius,
praescriptum,
praes nt,
praesens,
praespsi
praeses,
praesentnum


PRAESTO PRAESICO
praestantia,
praesdens,
praestatus,
praesudium,
praestgitrix,
praesignis,
praestiti,
praestans,
praest,


PRAEST PRAETNT
praesum,
praesm,
praestlor,
praestrictus,
praestus,
praetnd,
praesul,
praet nt
praeslto,


PRAETENTUS PRAETERNAVIGO
praetenuis, praeterendus,
praetepi,
praetergredior,
praeterltus,
praetergo,
praetermtt,
praeter,
praeternvig,


PRAETRO PRAETORIUM
praeterprpter,
praetexttus,
praetervctus,
praeterverto,
praetor,
praetxta,
praetrini,
praetrium,


PRAEVRTOR
PRAETORIUS
praevr cor,
praetrtus,
praevntus,
Praettinus
praevrtor
praevalidus,

PRAEVIDI PRECATUS
praevidi,
prv ,
praevisus,
pravus,
prand,
Praxitelius,
pransrius,
prtum,
prectus,


PRETIUM PRECES
prendo
Precor,
prehns
pressus,
premo,
pretum,

PRIMORES PREX
primae,
prex
Primigena,
Primus,
primtus,
pridem,
primrs,
prima,


PRIOR PRIMRIS
principlis,
primlum,
prncipes,
Primus,
prior, prius,

PRIORES
PRO
prisc ,
Pr vernt s,
privus,
pristis,
pro,
privtus,


PROCD
PROAGORUS
probits,
progorus,
probrum,
probbilts,
procax,
prob , prc d,


PROCLLA PROCLIVITAS
proclla,
prcd,
Procls,
prcrits,
prcessi,
prclivits,


PROCURATRIX PROCLIVUS
procul,
prcnsul,
prcrastint,
Proclus,
prcr ,
prc rtrix, prcubi,

PROCURATUS
PRODITOR
prcur,
prdic,
prdigisus,
procurstores,
prcrsus,
prdgus,
prd, prditor,


PROFATUS
PRODITUS
prdxe,
prdoce ,
Proetus,
prdcta,
profnus,
prdctus,
proftus,


PROFCI PROFLUVIUM
profitr,
profct,
professor, prfl,
proficiscor
prfluvium,


PROGRESSO PROFLXI
profutrus,
prfre,
prgentor,
profndum,
Progn ,
prgress,
profusos,


PROGRESSUS
PROLETARIUS
progressus,
prjectus
pribor,
prohibitio,
prlatus,
prjecticus
prltrius,


PRLTRUS PROMISSOR
prlici,
prmer tus,
prminens,
prlub um,
prmisc ,
prmer ,
promissor,


PRMISSUM PRNUNTIATUM
promptus, promi ssum,
prmissus,
prmitt,
prmulgti,
promo,
prmulsis,
prmuntur um,
Promlus,
prmut us,
prmov,
prnuntiti,
promovi,
prnuntitor
prompt,
prnuntitum,

PRPNSUS PRNUNTITUS
prniintitus,
prnunt , -i
propago,
prpnsus
pron rus,
prpatulus,
prp ll,
prooemium,
propemdum,
propgtor,
prp nd
, prp
propg s,
prp nsus,


PROPRANS PRPN
prop nquo,
proprans,
propinquus,
propert ,
proper ,
propior,
propr,
prop rus,
proph ta,
propitius,
propincus,
propla,
propn,
propinquits.

PROPULSATIO PROPNTIS
Propntis,
propter prporr,
prposit ,
prpudisus,
prpositum,
propugnaculum,
propsitos,
propugnatio,
proprietas,
prpugntus,
prpulst ,


PROPULSATOR PRSCRIB
prpulstor,
prorsus
prp ls,
prpulsus,
prorsus,
Propylaeon,
prquam
prora,
prr ,
prruptus,
prorutus, proripi,
proripui
prris, -
prr
prosc nium
proscind,
prrogtivus,
prscissus,
prrogtus,
prorog,


PRSCRIPSI PROSPER
prscripsi,
prscriptio
prosevi,
prsic
prsilib
prsilii,
prsili, prosectus,
prsistens,
prsec tus,
prosp ct,
prs m n,
prosp ctus,
prs quor
prospeculor,
prosperus,
Proserpina,


PROSPERA PRTND
prostiti,
prospera,
prostit tus,
prospertus,
prosperits,
prostrsse
prosperas,
prosp xi,
prostrvi,
prsub g,
prospic ,
Prtagrs,
prostans,
prost rn,
prt lum,
prt nam
prt ndi,
prt nd, prostibilis,
prostiblum,


PRVC PRTN
Prtog Prt nor,
protenus,
prtoll,
prterre,
prtrctus
prot
prtrim
Prtesilu
protrpon
prt prtrd,
Prteus,
prtrsi,
Protho nor,
prothymia,
protinam
prv
prtinus

PRVH PRVSOR
prvh,
prvidus,
prven ,
provncia,
prv ntus,
Prvinc a,
prverb um,
prvincialis,
prvidens,
prvincitim,
prvid nt a,
prvis,
prvid , prv sor,


PROVISUS PRDENTIA
prvisus,
prox m .
prvocti,
proximi,
prvoctor,
prvc, proximus,
prvlg
prvl,
prdens,
prvolutus,
prvlv,
prdnter,
prdentia,
prvulgtus,
proxim


PRUINA PTERLAS
Pseudoct,
pruinsus,
Pseudodamasippus
pr nicius
prnum,
Pseudophilippus,
prrg,
pseudothyrum,
prytan um,
psilthrum,
Prytnis,
psychomantium,
psychrolta
psalt rium
psaltr a,
Psamth ,
Ptel um,
Pter ls,
Ps cas,


PBLCUM PTISANA
pb sc, ptisna,
ptolemae um,
Ptolemaei,
Publinus,
2. pblicnus,
2. Ptolemaeus,
pblictus,
Ptolemis,
pblictus,
Ptolemocratia.
P blicius,
pbens,
pub rts,
p b s P blicla
p blicum,

PBLICUS
PUERILTER
pblcus, pudicitia,
pud cus
Pblilia
pudor,
Pblilius,
pudi,
pudit,
Publius,
pud nda,
puellla,
pu llus,
pudentius
pud ,
pudet,
puersc,
puerilits,
pudibndus,


PULCHER
PUERITIA
puerp ra,
pugntor,
puerperium,
pugntus,
puer lus,
pga,
pugn us,
pugil,
pugno,
pugillttus,
plumbeus
Pulch llus, pgiunclus,
pulcher
pugncits,
pugnc lum,

PULCHER
PULVERUS
Pulcher,
pulmentrium,
Pnlchra,
pulchr
pulmo,
pulchrit d
pulpa,
p l ium
pulpm ntum,
pul nta,
pullrius, puls,
pullti,
pulstus,
pulsus,
pullulo,
pullum,
pultrius
pulver,
pulvereus, pullus,


PNICUM PULVRIS
pulvris,
pulverul ntus,
pumictus,
p lmicus,
Pulvillus,
pulvinar,
p mili
p milus,
pulvinris
punctiunc la,
pulvis,
punctus,
pung,
punicus,
pulvisc lus,

PNICUS PURPURUS
p pus, P nicus
p nio
purgmen,
punior
purgm ntum,
punitor,
purgt ,
p nitus, -
purgatus,
purgo, Pupia
p pillris,
P pinia
purifico,
Pup us,
purpura,
purpurtus,
pup gi,
p p la
p p lus, -


putti,
puttus.
putal,
purpur ,
purpurissum
put,
purrhus,
Puteolnum,
purus,
Puteli.
put us,
pusillus,
pusio,
putidiusc lus,
pustulatus,
putidus,
pusula,
puta,
putillus, putamen,

PUTO
PYRTHRUM
puto.
Pyld s,
pylae,
Pylaemn s,
putrefac ,
Pylos
putr sc,
putris
putr
Pyracmn,
Pyrmus
Pydna,
pygargos
Pyreneus,
pygmaeus,
Pygmal n,
pyr thrum


PYXIS PYRETUS
Pythagrs, pyr tus,
Pyrgensis,
pyrg,
Pythagor us
Pythagor i
pyriphlegethon,
Pythagor cus,
Pythartus,
pyrpus,
Pyth n,
pyrrhich us,
Pythium,
Pyrrh,
Pyrrhnci,
Pyrrhi
Python,
Pyrrhus,
pyt ss,

quadrg sima
qua, quadrgs mus;
quadrans,
quc mqu
quadrntal,
qudam,
quadrantrius,
qudmtnus,
Quadrtilla,
Qud ,
quadrtus,
quadra,
quadrg nrius,
quadrifriam,
quadrifidus,


QUADRIGA QUDRUPLO
quadring nti, quadriga,
quadripartiti,
quadripartitus
quadrivium,
quadrigarius
quadrigatus,
quadrupdans
quadrijug s
quadr p s,
quadrij gus
quadrim stris,
quadrupltor,
quadrimus,
quadr plex,
quadring ni,
quadruplico,
quadringentesimus,

QUADRPLOR QUAESTUS
quadr plor,
quadr plus,
quaesti,
quaero,
quaestiuncula,
quaes i
quaes t , -
quaestrium,
quaesitor,
quaesitum,
quaestr us,
quaesitus,


quaestusus,
qulum,
quaest ra,
quam
quaestus,
qulibet
quamdi
quamdudum,
quamlibet
qualiscumqu
quammxim ,
quampl res
qualisl bet.
qualisnam,
qual ts,
quam primurn,

QUAMQUAM QUANTMVIS
quanti
quantillus,
quantits,
quamvis,
quantopr
qunam,
quando,
quant lus,
quandc mqu
quantum,
quandqu,
quantum,
quandqu
quantmvis,
quanquam,


QUATEFECI QUANTUS
quartni,
quartrius,
quantus,
quartum,
quantusc mque,
quasi,
quantuslibet,
quasillria,
quassns,
quassti
ququ
quasstus,
qur ,
quassus
quartadecimni
quatefac ,

QUATENUS
QUERIMNA
quemadmodum
quater,
que
quat rnus
quatriduum,
Quercens,
quattuord cim,
querc ns,
quattuorviri,
quer la
quer lla,
queribundus,


QUICMQUE QUERITOR
quer tor,
quernus
queror,
Querqu tulni,
qui,
Querqu tulnus,
quer lus,
questio,
questus,
quinam
qui,
quibo,
quic mque

quicumvis
quid,
qui sc,
quidam,
qui sse,
quidem,
qui tus,
quidnam,
quidque,
quidquid
qui vi,
quidum,
quidvis,
quiens,
quin
qu s,

quingenti s
quinid n ,
quinivic ni
Quinctinus
qu nqugesima,
Quindins,
Quinctius,
quinqug simus,
quinctus,
quinqutrus
quindeci s
Quinquegentini,
quindecimpr mi,
quinquennlis,
quinqu nnis,
quindecimviri,
qu ng nr us,
quingeni,
qu nquepert tus,
quinqueprimi,


QUINQUERMIS QUIRITES
quinquer mis,
quinquvir
quipp
qu nquevirtus,
Quinta
Quir nlia,
quintna,
Quirinius,
quitni,
Quirinus,
2. Quintilinus,
Qu ntilis
quiris,
Quintilius
Quir t s,

QUCUM
QUIRIT
quisquiliae,
quis,
quisquis.
quisse,
quisnam
quiviscumque,
quispiam,
quisquam,
quisque,
quoad,
quocirca,

QUOTENS QUOCMQU
quoniam,
qupiam,
quod,
quoque
ququ,
qudammd
qumdo
quotcal ndis,
qumodoc mqu
quot ni,
qumodnam,
quondam,
quotidi ,


QUVIS QUOTIENSCMQU
quotienscumqu , quotuscumque,
quotquot
quotusquisque,
quo sque,
quotumus,


rbula,
Rabul ius,
rabidus,
rac mus,
Rabi nus
Racilius
radians,
rabio
radiatus,
rabis ,
rabis lus,
radicatus,
rdicesc,
rabisus,
rdicitus,
rdicor, Rabirius,
rdicula,
radio,
Raboc ntus,


RAPAX RADIOSUS
rm nta,
ramentum,
rad us,
Ramnes,
ramosus,
rmus,
rd x,
rd,
rancid lus,
rancidus,
Baecius,
rnula,
ranunculus,
Raeti
Rlla
rapcits, rallus,
rapx,

RAPAX
RASTER
raptus.
rp lum,
raphnus,
rapide,
rr faci,
rr f
ci, rr
rapidits,
rapidus,
rrits,
rapi,
rrus,
rapttus,
rapt ,
rast llus,
raster,
raptor,
raptum,


REATINUS RASTRA
ras
rauc,
raucisnus
Raudiius
raticinti,
raudusc lum,
raticintivus,
ratic nor,
raus rus,
rvast llus
Rav nna,
ratinlis,
Ravenns,
ratinliter,
ratinr um,
ravis,
ratiuncula,
repse,
Retinus,


REATINI
RECEPSO
recanto,
rebellt ,
recantatus,
rebelltrix,
reb llis,
recs rus,
rec d,
reb ll,
reb,
rec ll,
recalcitr,
recalefaci
recal ,
recens,
recalfaci,
recalf ci,
recal i,
recensi,
recandesco,
recens i,
recensus,
recand ,
rec pi,
recepso


RECEPTACLUM RECIPI
receptc lum, recid
recepti,
recid,
rec ptus,
recinxi
recipi,
tecesse,
rec ssi,
rec ssus,
recharm d,
rec d

RECIPROCATUS RECONCILIO
recl si,
reciproco,
recctus,
reciprocus
recognitio,
recognsc,
recisus
recittor,
recoll gi
recoll
recittus,
recolui,
recl,
reclmatio,
recomminiscor,
reclamo,
recompositus,
reclintus,
reclinis, -e
reconcilit ,
reclin,
reconcilitus
reconcilio,
recl d,


RCTUS RECONCINNO
reconcinn,
recr sc.
recondidi
recond tus,
recrudesco,
recrud ,
recnd,
r cti,
r ctor,
recnfl,
reconm ntor
recrdor,
r ctrix,
r ctum,
r ctus,
recorr xi,
recorrig,
recrast n,
recretus,

RECUBO REDDO
recubo,
recucurri,
recultus, '
recurvus,
recupert
rec stus,
recupertor,
recupertorius,
recupero
recussus,
recutitus,
rec rr
,
redctus,
redarg , recurso,
reddib
redd tus,
recursus,


REDDC EEDIVIVUS
rediens,
redi s,
redd c
red mi,
redimi,
redim tus,
red mpt,
redemptor,
redintegr,
redempt ra,
red mptus, redipiscor,
redit rus
redeuntis,
rediv a,
redhib , rediv vus,
redhibitus
redhib i,


REDOL
REFERCIO
redndana,
redol,
redundtus,
redndo,
redomitus,
redorm,
redc ,
redcis,
reduva
redux,
reduct,
redxi,
refci,
redctus,
redncus. referbui,
referci,


REFODI REFERIO
refibl,
refcio,
refr,
refg,
reflgit,
refltus,
refrsi,
rfert,
reflx ,
reflxus,
refrtus,
r
reflri,
refrvens,
reflus,
refervsc, refdi,
refod


REFORMATI
REFUNDO
refrigerti,
reformt .
refriger
reformtor,
reformtus,
refriagsc,
reformid,
refssus,
reftus, -
refov,
refrixi,
refdi,
refugi,
refugio,
refractrilus
refractrus,
refrctus,
refugiam,
refrgi,
refrnt o,
refulgo,
refrictrus,
refnd


REGO REFUSUS
Rginss,
Refttio,
refttus,
regign,
reft,
Rgillnsis,
Rgillum, rglter,
1. rgllus,
Rgillus
regermin,
rgina.
regss ,
regia,
Rgini,
Rginus,
Regia,


regintim, regredor,
regress, Rgum,
regrssus,
regula,
regltn,
regnndus,
regntrix, Rgulus,
rgno,
rgnum,
rehlo
ric
rjectnea


rjcti
rjct
relctus,
relgti.
rjctus
relgtus,
relg,
rjic
relbor,
relentsc,
relevtus, relangusc,
relict,
relicus,
reltus,
religtus,
relaxtus,

RELIGIS
REMEDIABILIS
relquum
reliquus
religis,
religisus,
relltus
relc.
relcsc,
relctans,
relucttus,
relin,
relxi,
relinquo
remacr
remnd.
remand,
relqui,
reliquae,
remn,
remansl,
remedibilis,


REMEDUM
remiss. remedum,
remelig,
remissi
remnsus,
remtor,
rmex,
remissus.
rmigti,
remistus
remitt,
rmg,
reminiscor,
remisc, remixtus,
remolor,
remiscui,


REMLITUS RMUS
remg,
remollsc,
remulceo,
remlcum,
remlsi,
remlsus
remra,
remormen,
remnerti.
remortus
remnr
remnror,
remror
remurmr,
remsse,
rem ,
Remus,
remtus,
remis
remov,
removi,


REPELLO BENARRO
renrro, renuntitus.
renunt,
rentus,
renv
ren,
renuntius,
renid,
renidsc,
Rnus,
rent,
rentor,
renodtus.
repgla,
renovt ,
repndus,
renovtus.
reparblis,
repartus,
reparo,
renmr,
repastinti,
renuntiti,
repet,
repll,


REPNDI
REPO
reprtus, repndi,
repnd.
repetenta,
repetit,
repetitor,
repns,
rept,
repns,
repnsus
repent,
repentin
repentinus,
repetndae
repercssi,
repercussi,
repexus,
repercssus,
replrat,
repltos,
repri
reper
replicti,
replictus,
replmb,
reprtor,


REPRIMO
REPONO
reppri
repplI
repraesentti,
repraesnt,
reprehndi,
reprehnd
reporttus,
reprt,
reprehensi,
repositrium,
reprehns,
repositus,
reprehnsor,
reprehnsus
reprnd
Reposiv
reprssor,
repstor,
reprssus,
repostus
reposi,
reptia.

REPRMISI REQUIR
reprmissi,
replsans
repuls, -
reprmitt,
reptbndus,
replsus,
reptt ,
repung,
reprgatus,
reputtio
requirant
requirunt
repuersc,
requis,
repgnans,
repugnnter,
repugnati,
requisc,
repgno,
requissem
requitus,
repli
requir,


RESDI REQUISITS
resaluttti,
resalt,
resnsc,
requisivi
rre
rs,
rescissus,
rescrib, -
rescriptum,
rescrptus,
resectus,
rescr
resctus
reseci,
rescr
resaev
resectus,

RESD
RESLV
resmin,
resquor,
resignatus,
resili,
resr,
reservtus,
resili
resmus,
reses,
rsintus,
resevi,
resid,
resipi,
resipi,
resist,
residis,
resido,
resoltus,
residum,
residus,


RESPONDI
RESONABlLIS
espxis,
respic,
resn,
resprmen
respirti,
resonui,
resnus,
respir,
respctus
resplendi,
respond,
resprgo,
resprsi,
respersio,
respersus,


RESTRICTE RESPONSIO
restnx ,
restipult,
restiplor,
respons t,
respns,
restiti,
restit,
respnsor
restiti,
restit,
respnsus,
rspblica,
respi,
resp,
restittio,
restittus,
restns,
restauro,
resto,
resticla,
restincti,
restinctus,
restingu,


RETX RESTRICTUS
resurrxi
resusct,
restrictus,
retardti,
retardatus.
restringo,
retx,
rte,
restringuo
retctus,
retndi,
retend,
resmo,
retnsus.
retenttus,
resmptus,
retenti,
resupintus,
resupn,
retnt,
resupinus,
retentus,
resrg,
retxi,

RETEXTUS
RETRO
retorrdus,
retexi,
rtia,
retrsi,
rtirius,
retractti
reticentia,
retracttus,
retic,
retrct
retici,
rticultus,
retrctus,
Btcus,
retinclum,
retrh,
retinenta,
retin,
retribui,
retribo,
retribtus,
retini
retr
rtis,
retn
retorqu,


REVEROR
RETROAGO
reos
revalsc,
retrocedo,
revali,
revh, retrcssi,
retro
retrgrdis,
revltus,
retrgrdus,
revlli,
revll,
retrrsus,
revn ,
reven,
retrd,
retrsus,
reverndus,
rettdi
rettli
revrns,
revernter,
retsus
reverentia,
rus,

REVERITUS
REVOCO
revisit,
reviso,
reverro
reversi,
revivsc
revrsus,
reverti,
reverto
revocmen,
revocti,
revxi,
revci,
revoctor,
revictus,
revid,
revoctus,
revilsc,
revincio,
revinc,
revinctus,
revirsc.
reviri,


RHEMM
REVL
Rhadamistus,
rhadin,
Rhaeti
Rhaeticus
rhaetus,
Rhamns,
Rhamnsa
revulsus,
Rhamnsis,
Rhamnsius,
rhapsdia,
Rha
rheda,
Rhacotes,
Rhadamnthus
Rhemi,
Rhemm

RHENI RHSICUS
Rhium,
rhn
Rhznitae,
Rhenum
Rhoda,
Rhsus,
Rhodnus,
Rhod ,
Rhodius,
Rhetiens,
Rhodp,
rhtor,
Rhodopus
rhtorce,
rhtoricus,
Rhodunta,
Rhoeteus,
Rhnocolra,
Rhoetus,
Rhinthn
Rhion rhombus
rhonchus,
Rhpeus


RHYTHMUS RIMATUS
rigsc
rhytion
rigd,
ricinum,
rigidus,
ricnus,
rictum,
rig,
rid,
Rigodlum,
rigor,
ridor
ridibndus,
ridiculrus,
ridicl,
rgi,
rigum,
ridiclum,
rigus,
rima,
ridiclus,
rigtus
rig,

RIMOR
ROBORATUS
rimor, rivlis,
rimsus
rivlits,
rivlus,
ringor, rivus,
ripa,
rixa,
rixtor,
Bipheus,
rix,
rixor.
riscus,
risi,
robidus, '
Rbigla
risor.
risus,
rbiginsus.
Robigo.
rit,
rituls
ritus,
rbor


ROMANI
ROBRO
rogtor, rbr,
rbur
rogtum,
rogtus,
rogitt,
rogt,
rogo,
robus.
rbstus,
rd,
roglis,
rogos,

Roma,
Rmnnsis
rogtiuncla,
Rmni,


RMANLA
RSIA
rris,
Rmnus,
Rmechium,
Rmulia Rmilia
Rmilius
rosrum
Rmula.
Roscia
Rmulus,
Rmulia,
roscidus,
Roscius,
Rmlus,
rrns,
Rsa,
rrt,
Rosellni,
rrtus,
rrdus,
rosus,
rr.


RUBSC RS1DUS
rotundtus,
rsmarinus
rotundts,
rotnd,
rotndus,
rostrtus,
rostrum,
rubefc,
Rubellius,
rubllum,
rubns,
rsus,
rub,
ruber,
rotatus,
rote,
rotula


RUBTA
RUDIS
rubus,
rubetum,
ructbndus,
ructtrix,
rubus
Rubi,
ructor,
Rubic,
rudens,
Rubicndlus,
rubdus,
rudirus,
rbiginsus,
rudimntum,
rubor
rudis,
rubrica
rubricatus
Rubrius,
Rubrum


RUMOR RUDITAS
Rug
rudts,
rugsus,
rud,
ru na,
rudor,
Rufa,
r fsc,
Rufllus,
ruinsus,
R f ,
Rullus,
Rufrae,
Rmia
Rfli,
rumifc,
Rufus,
rminlis,
r mint,
ruga,
rumin,
rumor,
r gtus,


RUMPO
RSTICANUS
ruptor,
ruptus,
rricla,
r r,
rmusclus,
rrsus
ru,
rus,
Rusca,
r ps,
R scin,
Rusellni,
Rupilia
Rs,
russus,
Rupillus,
russus,

RYTHMICI RUSTICATl
Ruthni,
rutiltus,
rutilsc,
rstice,
Rutlius,
rsticits,
rutil,
rstcor,
rutlus,
rstclus,
rutrum
Rutba,
rsum Rutl
ruta,
Rutlus
rutundus,
Ruteni,

s

Sabina,
sabina
Sabin
Sabini,
Sabaea,
Sabaei,
Sabr a,
Sbt a
sabinuni,
Sabatina
Sabinus,
Sbtini
Sabis,
sabbtum,
Sabbra,
saburra,
Sablla,
saburrtus,
Sabellcus
Sacae,
Sabllus,
Sacassn ,
Sabllus, saccria


SACRIFICO SACCARIUS
sacerdotlis, saccatus
sacerdtium,
saccllus
sacra, sacchron
sacrmntum,
sacciprum,
sacclus,
sacranium
Sacllum,
sacllus,
sacricla,
sacrificlis
sacrificti,
sacrifictus,
Sacer,
sacrificium,
sacerdos,

SACRIFICOR
SAEPTA
sacrificor,
sacrificlus,
Sadla
saeclum,
saeculris,
sacrilegium,
saeclum
Sacriprtus,
saep,
sacris,
sacro.
saepenumr
saeps
sacrosnetus,
saepimntum
sancta
Saepinum,
Sacrvir,
saepi
Sacrovirinus,
sacrufico
saeps.
saepsi
saepta,


SAGEV
SAEPTUM
saga,
sagcits,
saeta
sagaciter,
saetbus
Sagalassnus
saetger,
Sagalssos,
Sagna
Sagarinus,
saev,
Sagris,
saevidcus,
saevii,
saevi
Sagartis
sagx,
saeviter,
sagina,
saevitia,
saevus,
sagin,


SAGIO
SALARIUM
Sagntum,
sgus,
sagtta,
Satae,
sagittrius,
Salc a,
sagittifer,
salcts,
sagittiptns,
Salaeca.
sagmen,
Salaminius,
Salmis,
sagum,
Salapa
Salapini,
Salria,
Saguntini,
salarium,
Saguntinus,


SALARIUS SALLUSTIANUS
salarius,
Salssi,
salx,
salillum,
salmo,
salbra,
Salintor,
salimim,
Slentinus.
saliptns,
Salrnum
Salisubsli,
Saliae,
saliva,
saliatus,
salictum,
Sallentini,
sall,
salignus,
Sallustinus,


SALLUSTIUS
SALI
salttrus,
salttus,
saltem
Salmcis,
salti,
salto, Salmneus
Salmnis,
Sal,
Salnae,
salturius,
saltusus,
salpa
saltus,
Salpsa,
Salpins,
salsmentrius,
salsmntum,
salber,
salsiptns,
sal brits,
salsura,
salsrus,
salbriter,
saltatio
sali,


SAMNIUM
SALUM
salve,
sals
salvt,
Salvia
Salvius
salvus,
Samaei,
Sumaria,
Saltris,
Samarobrva,
saltriter,
sambca,
saltt,
salutatus,
saltifer, Samirmis,
salutigerlus,
Samus,
Samnis. sal
tis,
Samnites
salve.
Samnium.


SAMOS
SANGUIN
Samos sanctts,
sanctitud,
Samothracia, sanctus,
Sampsicermus,
Sancus,
snti,
sandaligerla,
Saneia,
sandalium
sancio,
sandix,
sne,
sancitus
sanet,
Sangarus,
sanguen,
sanguinrius,
sanctimn a,
sanguinus
sanct


SAPPHiCUS SANGUINOLNTUS
sangunolentus, sanx
,
Sape
sangus,
sprda,
Sph,
sapns,
sanis,
sapinter,
Sapnia
sanni,
spinus
sap,
sanqulis,
Sanquinius,
Santnes
Santn ,
sapisti
sapor,


SAPPHO
SARTUS
Sapph, sardnyx,
Sardus
Sapriprtus,
Sariolnus,
saprophg,
sarissphms,
sarcina,
Sarmtae,
Sarmaticus,
sarcinria
Sarmtis,
sarcintus,
sarmentum,
sarc,
Sarmntus,
Sarnus,
Sarpdn,
sarclum,
Sarrnus,
Sardanaplus
Sarrsts,
Sardi,
Sardin ,
Sarsintis,
Sardinia,
sartra, Sardis,
sardon a


SATISFIO
SARUS
sati,
Sarus.
Sassula,
satira
Sataccipio
satagito
satis
satagius,
satis
satg
satgi.
satisdati,
satisdo
satisddi,
satisfaci.
Satellius,
sats,
satiatus,
Saticla,
satits,
satin
satisfc ,
satine

SATIUS SATURO
saturum,
satius, Saturi,
saturits,
sator,
Saturius,
Sturnlia,
satrpa,
satrapa,
Satrapn,
satrps,
Sturn a,
satrapia,
satur,
satura
Sturn a
Sturnius,
Strnus,
Satrae
saturtus,
saturo,
Saturinus,


SCAENA
SATUS
satus,
saxifer,
saxificus,
Saxla,
saxulum,
saxum,
Satyricon
satyricus,
gatyriscus,
scabellum
scaber,
saucptis
scb ,
saucitus,
saucus
Scdinvia
Sauroctnos,
Scaea
scaena
Sauromtae,
Sv,
saxtum,


SCAENIC
SCATBRA
scalptrum,
scaenicus,
scaeptrum,
scamnum,
scandi,
scand,
Scaevla, Scanta,
Scantinia
Scantinius,
scaevus,
scaphium,
scafa,
sclae,
Scaptius,
Scaldis,
scaplae,
scalpllum,
scapulnus,
scalp,
scalprum,
scarus,
scatebra,
scalps ,


SCAT SCIDI
Scpsius,
sceptrifer,
sceptriffer.
scptrum
scaurus,
Sctnus,
scelert,
schedum,
scelertus, schma,
scelr,
schoenobts,
scelersus,
scelrus,
schola,
scelstus,
scholastcus,
scelus,
Scithus
scibam,
scma,
scna,
Scepsius,
scid ,


SCIENS
SCISSE
Scipidas
scip,
scinter, :
scientia,
Sc rn,
scirpa
sciscitti,
sciscittor,
sciscittus,
scintlla,
scisctor,
scintill,
sci,
scisc,
scisse,


SCISSOR SCORTUM
solutae
scissura, Scopas,
scopulsus,
scisti,
sctmnta,
scoplus,
sctor,
scitlus,
scordlus,
scitus,
Scordus,
scorp,
scorpios
scvi,
scloppus
scorttor,
scorta,
scola,
Scolus scorteus,
scomber,
scortor,
scpae,


SCOTINUS
SCRPSUS
scriptt,
scotinus
scrptor,
scriptlum.
scretus,
scre,
scriblita,
scriptra,
scrb,
scriptus,
Scribnia.
scriplum
Scribninus,
Scribnus,
scrinium,
2. Scrfa,
scripse
scripsi,
scrpus,
script,


SCYLLAEUS SCRPLOSE
scurrilits,
scrptsus,
scurrla.
scrupulum,
escrupulus
scutrius,
sctti,
scutll,
scutica,
sctigerulos,
scrutns,
scrtt
scrtatus,
scrttor,
scutla,
scrtinium,
scutultus,
scutulum,
sculp,
sculpnae scyfus,
Scylax,
sculptra, Scylla,
sculptus,
scurra
Scyllaeum,
Scyllaeus,
scurrilis.


SCYMNOS SECRTUS
scyphus,
secessi,
scessi,
Scyrias,
Scyrus,
scssus,
Scyrn,
Scyrus
Scythae,
scl d,
Scythia,
sclum,
sclusi,
sclsus Scythis,
s
scrtrium,
Sbthos scrt,
Sbsus,
scrtum,
Sebsini,
scd,
secrtus,
Scrn,


SECRVl SECRIS
secundae,
secundni,
secta, -
secundo,
sectrius,
secttor,
secndum,
sectlus,
sectlis,
secndus,
sector,
Sectra,
scubitus,
sc r,
secricla,
sc b,
securfer,
securis,

SECRITS SEDES
sdmen,
scrus,
sdti,
sedtus,
secus,
sdcim
sdcla,
sedens,
sedentrius,
sed,
secutor,
sectus,


SGNITAS SDI
sd l,
sedulus,
Sedni,
sdi,
Sdigitus,
sd
xi,
sditi,
Segsta,
seditiosins
Segestni,
sditiosus,
Segestnum,
Segestnns,
sdo,
segmenttus,
sdc,
sducti,
Segn ,
sdctus,
sgnips,
sgnis,
sdulits,
Sdulius,

SEGNITER SELLARILTJS
Sgnitia, sjnxi,
slct
slctus,
sgnit s,
Selen,
Segontia
Selepitn ,
Segontici,
Segovax,
Seleucinus,
segregtus,
Seleucus,
segregis,
segrg,
Selinuntii,
Segulius,
Sellinus,
Seius
sella,
Sjaninus,
Sjnus,
sjugtus,
sj g,
sjuneti,
sellaria,
sjunctus
sjng,


SELLARIUS SMIDCTUS
smnt,
Sellasa,
semermis,
smssus,
smstris,
Selloe, Selli
semet,
semi: Sellius
sellla,
Slymbr a,
smanimis,
smiadopertlus,
smiambstus
smiaprtus,
semibarbarus,
smibs,
Semelus,
smicper, smen,
smicinctium,
smicremtus
smicrdus,
smida,
smentivus, smidctus,


SMIMIS
SEMIRTUS
seminatus,
smifctus,
smfer,
seminis ,
sminium,
smifltus,
Smigermnus,
Smigraec,
sminudus,
Smigraecus,
smigrvis,
smipagnus,
smihins, smiperfctus,
smihilcus
Smiplacentinus,
smihra,
smiputatus, smilcer,
smilber,
semillus
sminiarinus,
Semiramius,
semirsus,
smimortus,
smirefctus,
Smirmanus
smintor, semirutus


SEMIS SNRILI
smivocls,
smtus,
smov,
smisepltus,
smv
,
sempiternum, smssis,
smisupinus
Semprnia
Semprninus,
Smitls
Scmprnius,
smittus,
smitctus,
smiustultus
smuncirius,
smistus
Sena,
senclum,
smivivus,
semivocalis,


SENRIUS SNSILIS
sentor,
sentrius,
sni,
Senae
senidni
sen lis,
sentuscnsltum,
snior,
Senca,
senis,
senium,
Senecio,
senectus,
Sennts,
Senones,
Snnsis,
snsa,
snsibilis,
sensc,
snsifer,
senex,


SEPELO SNSIM
gnst ,
sentis,
snsus,
sentisco,
sentus,
sersum
Sententia,
spr,
spartim,
sententila,
sententis,
spartius
spartus,
sentina,
Sentms,
spr,
senti,
sepelibilis,
sepeli
sepeli,


SEPES SEPTIMANI
Septemdcim
septemfluus
aspes,
septemgeminus,
sephyrus,
septempedalis
Septempedn ,
spio
septmplex,
septemvin,
septemvirtus,
Spositus
septnrus,
sposi,
Seppus,
septn ,
septentrio
sps ,
spta,
septnus,
Septicius,
Septem scptiflus,
semptmber,


SEQUOR SEPTIMATRS
seplcrum
Septimi llus, sepltus,
Sepyra,
Septimius,
Squn ,
Septimontilis,
Squanicus
Septimulius,
septimum,
sequens,
septingentsmus,
sequster,
septingenti,
septirmis,
septugsmus,
seqestra,
septugint,
septunnis,
septumus,
sptus
sepulcrlis,


SER
SERMUNCLUS
sria,
ser,
srica,
srictus,
sricus,
Serpn.
srcus,
series,
sernum,
sernus,
Sermio,
serm,
1. sersc,
Serstus,
Sergia, sermcint,
sermcinor,
Sergilus,


SERVATUS
SR
serrla,
Sertrnus,
ser,
sertum
sertinus,
sertus,
seri,
serpentisrna,
srum,
serperstra,
serp,
serpullum
Servaeus,
servans,
Serrnus,
servss,
servti,
Serrtus,
servtrix,
Serrum


servibam
servil,
Servilinus, servolus,
servulicla
servil ter,
servlus,
Servlius,
serv,
servus,
ssmum
servitum,
sscplex
Sesstris,
servt s.
ssquilter,
ssquimodus,
Servus,
ssquioctvus,
ssquipus,
ssquipedlis,


SSQUlPES SEXCENARUS
stsus.
ssquipes.
gsquitertius,
svhor
sess,
sevrits,
sessit, sevrit do,
Sevrus,
sessrium,
Sstertilus,
svoctus,
sstertius,
sstertius,
sexgnrius,
sexgni,
sexgsmus,
Sestinus,
sexgis
stiger,
Stini,
sexangulus,
St nus,
sexcnrius,

SEXCNI
SIC
sexcni
sexcentis
sexnnis,
sexs
sextadecimn ,
sibi,
sibila
sibilus,
sextrius,
Sextinus,
Sibuztes,
sextilis,
Sibylla,
Sextilis,
sextla,
Sextas
sibyllinus,
sexas


SICUT SICA
siccus
Sicmbri,
Sicni,
Sichaeus
Sicilia,
sicania,
Sicanius
Sicilinsis,
Sicca,
Sicimina,
Sicctus,
Sicinus,
sicbi,
sicesc,
Sicli,
sicctas,
Siclus,
Sicc, sicut
siccuni,


SICYON SIGNIFICATIO
Sicin,
Sicynus,
Sigum,
siderus,
Sgus
sigilltus,
sidi
Sidicini,
sigillum,
Sidicinus
Sido,
Sidon,
signfer,
Sidn,
signifcns,
Sidnius
signifcnter,
sidus,


SLEX SINIFICATUS
Silnus,
significo,
Silrus
Siln ,
Signin ,
Silnicus,
signo,
silentium,
Signum,
sil,
silndus,
Sigovesus,
silsc,
Silna, silex,


SILIANUS SIMIUS
Silvia
silvicola,
silicernium
silvicultrix,
silcs,
siliginus,
Silvius silig,
silvsus,
Silius,
s mia,
simila,
Silpia,
similis,
Silures.
silva, similiter,
simililud,
Silvni,
Silvnus,
similus,
simit ,
silvstris


sim, .
Simis,
simulmen,
simlns,
Simnids,
simplex,
simult,
simulti,
simultus,
simulo,
simplum,
simpuvium,
simultas,
simlus,
Simlus,
Simus,
simul
Sin.
Simulac,

SINISTRE SINCRITAS
singuli
sincrus,
Singultio,
sincipitmentum
singlt,
sinciput,
sinflus,
sinister,
Singarnus
singulares,
singulris,
sinisterits,
singulriter,
sinistra,


SIRPICUS
SINISTRORSUM
Sinncs,
s par um,
sipho,
ginn,
squi
Sinitc,
siquis
senuatus,
Sinuess
a
Siren,
Sinum,
Sin,
sinusus,
Sirius,
Sirmi,
sinus,
Sirpcus

SIRPO
SITUS
sis
sitlla,
Sithon, Sisp,
Sithnes
Sisnna,
Sithnis,
Siser,
Sithonus,
sissent,
Sist,
sitinter,
sitii,
sitio,
silis,
sistrtus,
sistrum,
sititor,
Sittinus,
Sisyphds,
Sisyphus,
sittybos,
Sisyphus
sitla
siturus,


SITUS SOCIUS
socctus,
soccus,
socer,
socrus,
sve
socibilis,
sivi,
smargdus,
socilis,
Sminthus,
socilits,
Smyrna,
sociatus,
socits,
Smyrnaeus,
sobles,
sbrits
soc,
sobrina,
Sobrinus,
sociofraudus,

SOCIUS
SOLENS
Sohaemus,
socordia
socordus,
Scratci.
sltilum,
Scraticus,
sltus,
socrus,
sodlicium, soldus,
sodalis,
solerus,
sodlts,
solemn-,
solens,


SOLLERTA
SOLNSS
slistitum
slitrus,
sol ,
solitum,
soltus,
solidsc,
slivgus,
solidits,
sollmne,
solido.
solidum,
solidus,
sollemniter,
sollrter
slifer,
sollertius,
slistmum


SOLLICITATIO
SOLTUS
Solovettus,
slstitilis,
sollicittor,
solstitium,
sollict,
soli,
slum,
sollicitd,
slus,
solliferrum,
soloecismus,
soloecus
solutilis,
Solonium
slor, solutus,


SOLVI SONUS
somnolentus
solv,
somnus,
sonbilis
sontrus,
sono
sonips,
sonitus,
sonivius,
Solymus,
somnculs,
somnculsus,
sono,
somnificus
somni,
sontis,
Sontits,
sonns,
somnium,


SOPATER SORDS
srcum,
sophia,
Srnus,
sophists
sorbilis,
Sophoclus
spitus,
Sopolis,
sorbus,
sordeo,
sords,
Sopor,
soprifer,
soporus,


SORDESC SSIS
srdidatus,
sorticla,
sortilgus, sordidlus,
sordidus,
sorditd,
sortis,
sricinus,
sortit,
soror,
sortitus,
sorricida,
Ss a,
Ssibius
sorrius,
Ssilus,
sors,
Soslus,
Ssis,


SSITHUS
SPATISUS
sparsi
sparsim,
Ssus,
sparsus,
sospes,
Sparta,
Sospita,
Spartnus,
sospittor,
Spartitae,
partiticus,
Ssus,
spartum,
sparus,
steria,
Strcus,
Sotimus,
spathalium
spatitus,
sparg,
spatis,
spargier,


SPATIUM SPECLA
spectblis,
spectclum,
spectmen,
specilis,
spectt ,
specilter,
specttor,
specttrix,
spect,
specillum,
spect
specmen,
speci
specis,
Speciosus,
spectrum,
specla,


SPECLA
SPEUSIPPUS
splnca,
Splnca,
speculblis, sperabulis
speculbndus,
Sperchis
Sperchos
speculra,
Sperchionides,
speculris,
Sperchae,
specultrius,
spernor,
specultrix,
specultus,
speclr,
sps,
specus, -
Speusippus,
splaeum,


SPIRO
SPEXI
sphaera,
Spinthrus,
spinthr
spinus,
Spi,
spica
spira,
spiceus,
spirc lum,
spicio
spic,
spirmntum,
spclum,
Spiridn,
spicum,
spina,
spir,
spintum,
Spino,


SPISSATUS SPONDEUS
Splt n ,
spiss,
spisssc,
spoliriun,
spissitd,
spolit,
spissus,
spolitor,
spolitrlx
spolitus,
spln,
splend,
splendsc, spolium,
splendd,
splenddus,
sponda,
spondaulium
splendor,
splendi,
splnion
Spltinus,


SPURCUS SPONDYLUS
sportla,
spongia
Sporus
sprrunt,
sponsa,
sprtus,
sprvi,
spnslis,
spunia,
spmtus,
spmsc,
spnsiuncla,
spmsus,
spnsus,
sponte
spurctus,
spurc,
spurcidicus,
spontis,
spopndi,
sportlla,
spurcus,


SPURINNA
STACTA
Stabinus,
Spurius,
Stabinum,
spttor,
sptum
stabili,
squl,
stabilis,
squlidus,
stabilits,
squlitud
squlitud,
stabilitus,
stabultus,
squma, stablor,
stabulum,
squmus,
squmsus


STADIUM STATUARIUS
statra,
Stagiruts,
Statilius,
Stagnum,
stat,
stalagmium,
stmen
Sttus,
stmintus,
statvus,
Stass,
statrus,
Statrius,
stata,
steturius, Statr i,


STATI STERILIS
stelltus,
statmin,
stellger,
stelli
stemma,
Stena,
Stentor,
status,
stercorus,
stattus,
sterculinum,
stlla,
stercus,
sterilsc,
Stelltis
Stellatina


STERILITAS STILP
Sthenelus,
Sthenlus,
Sterilits,
Sthenus,
Stern,
Stichus,
Stict,
sternmntum,
stigmats,
stiliadum,
sterntmntum,
sternuto,
stillrium,
Sterps,
stilltus,
Stertinus,
still,
stert,
sterti,
Stilp


STILUS STIPLA
stptor,
stipendirus,
stipendium, Stimichn,
Stimon,
Stimla,
stimulti,
stimultrix,
stimulus,
stip,
stiml.
stimlus,
stips,
stipto,


stpult,
stipultiuncla,
stiplor,
stica,
Stirpes,
stirpsc
stcus,
stola, stirpitus,
stirps,
stoltus,
stolidits,
Stlis,
stomachtus,
stomchor,

STOMACHSUS
STRATOS
strangl,
Stomchus,
strangra,
Strapellini ,
stratgma,
strab
Strat ,
strages,
Stratus.
S ral
strgla,
Stratcls,
Stratoncnss,
strglus,
Stratoniceus,
strmntum,
Stratonicus
strangulti,
strangultus,


STRIX STRTUM
strid,
stridi,
strtra,
strtus,
Strvi,
strena,
stridulus,
striga,
strigs,
Strn,
strnu ts,
strnus,
strigis,
strig,
strepit,
string,
strep,
strepi,
stritus
strinxi,
strictra,
stritt,
strictus,

STRONGYL
STULTILQUUS
Strymonus,
stud,
stropha,
strophium,
structilis
structor
s t udi um,
Strma,
studi,
stult,
stultiloqiienta,
strthiocamlus
Strym


STULTITIA SUADELA
stuppa
stuprtor,
stuprtus,
stultivdus,
stultus,
stuprsus,
stuprum,
Stpa,
stupefci,
Stupefi, stupui,
Stura,
Sturnn ,
Stupns,
Stygius.
stylus,
Stymphlis,
Stymphlos
Stupsc,
Styphlus,
stupidts,
Suada,
Stupor,


SUAD SUB
suvior
suvis,
suvisvitio
suvits,
suviter,
Susor,
suvum
susria,
sub
susrius,
suasum,
Suasus
suvelns
suvitus,
suvillum
suvilquens,
suvilum


SUBDLE SUBABSRDE
subagrstis,
subamnis,
subarrognter,
subaurtus, -a
subauscult,
subblandior,
subcontumlis,
subdblis,
subdebilittus,
suslineo.
subdidi,
subabsurd ,
subditivus.
subabsurdus,
subditus,
subact,
subadrognter,
subdoco,
subaertus,
subagt,


SUBDLUS
SUBIND
subdm,
Sberinus,
subduc,
subdc
subgrndis,
subhorridus,
subictus
subigitt,
subducti,
subdxe,
subg,
subduxi,
subdxt
subgi,
sub,
subi,
subinnis,


SUBLAQUUM SUBINSLSUS
subinslsus,
subjectus,
subinvsus,
subinvit,
subirscor,
subjici
subissem
subitnus,
subitrius,
subitus,
subjugtus,
subjng
subjct
subject
subjnxi,
subjectissim,
subjct,


SUBLTE
SUBMERGO
sublt,
sublmtus,
sublime,
subltus,
sublgi,
sublg,
sublimits,
sublstus,
sublimo,
sublevtus,
sublilus,
sublc,
sublica,
subli,
sublu
sublcs,
subligclum, subltus,
sublxi


SUBNT
SUBMRSI
submol st , submrsi,
submrus, -
submon
subminia,
submoni,
submorosus,
subministrtus,
submov
submisse,
submvi,
submissi
Submissus
subnatus,
submitt
subnexi,
subnxus,'
subnger,
subnixus


SUBNBA SUBSCRIB
subrepticus,
subrptus,
subnblus,
subrxi,
subrd,
subobscnus,
subrg
subringor, subodisus,
suboffnd,
subrip
subolsc,
sublet,
subripi,
subrs
subolfac,
suboror,
subrub,
subrubicndus,
Subta,
subp-
subri,
subr
subrctus
subrmg,
subrupl
subrp


SUBSISTO SUBSCRIPSI
subsicvum,
subsicivus
subsidiarii
subscriptio
subsidium,
subsellium,
subsignnus.
snbsns ,
subsenti,
subsili,
subsili
subsp, subservi.
subsisto
subsssor,


SUBSLNUS SUBTERFUGI
substrinxi,
substructi,
subslnus,
substructus,
subsortitio
substrx
subslt,
substrn,
substiti,
substitui,
subtndi,
substitutas,
subterdc,
substratos.
subterdxi,
subterfl, substrvi,
substrictus
substring, subterfgi,
subterfgio,


SUBTERLBOR
SUBSTUS
subtractus,
subterln,
subtrxi,
subtristis
subtrivi,
subterrnus,
subtrpis,
subtersc,
subtsus,
subtervcns,
sbla,
Sbl,
subtexi,
subtxus,
Subrnus,
suburbnits,
subtlits,
Suburbnum,
subtlter,
suburbum,
Subrra.
subtim,
substus,


SUBVECTIO
SUCCENSUS
subvirdis,
subvl,
1. subvctus,
succn,
succd,
subvni
subveni,
subveror,
subvrs,
succendi,
succnd,
subverti,
subverto
subvxi,
subvxus succnsui,


SUCCSSI SCINUS
successi,
succlm
succll,
successus,
succidnus,
succrv
succmb,
succidus,
succurr ,
succid,
succidus,
succursrus
succus,
succing,
succssus,
succuti,
succn,
sucidus
succini,
succinxi, sucinam.


SFES SCSUS
SCSUS,
sudus
Sub ,
Subri,
sctus,
scla,
Suedius,
Sculntus,
surint,
Sussa,
sdrium,
Suessnus,
sudtrius
Suessins,
sudtus,
Suetius,
sudis
siid,
sutus,
suvi,
Suvus,
s dor


suffixus,
suffarcin,
suffcci,
suffctus
sufflmin,
sufflo.
Suffnus,
suffr
suffc,
suffdi,
suffodi
suffes,
suffici,
suffrgti,
suffrgtor,
suffg
suff
suffrgor,
suffmentum
suffregi,
suffrng
sufftus,


SUFFUCIUS SULFUR
suggilti, Suffucius,
suffdi,
suffg
suggillus,
suffugi,
Suffugium,
suggrndis,
suggredor
suffulci
sugillo
suffror,
suffsus,
Suillus,
suggr,
sultus,
Sulcius,
suggssi,
sulcus,
suggstum
suggstus,


SULFRTI SUMMANUS
sulfurti,
Sulfurus
Sulla
Sullni,
sullaturi,
Sulimo,
smen,
Sulmnnss,
summa.
sulphur,
Sulpicia
Sulpicinus,
Sulpicius,
sultis summn,


SUMMAS SUPER
summs,
sumpsi
summtim,
sumptifaci,
sumpti,
summ,
summopr.
summum,
sumptusus,
smptus,
s ummus .
suovetaurilia
suppllectilis,
sm,
super


SUPRFLUO SUPERA
Suprbus,
supercilisus,
supera,
supercilum,
superbilis,
supercrsc,
superadorntus,
superduc,
suprns
superst.
suprest,
superbib,
super r,
superbificus,
superfcies,
superfi,
superfxus,
superflens,


SUPERFLUXI SUPERLITUS
superingr,
superindxi,
superinjc ,
superflxi,
superfdi,
superfnd,
superinstrtus,
superfsus,
superinstrvi,
supergredior,
supergrssus,
superillin,
superius,
superjac
superincern,
superjci,
superlbor
superincmb,
superlti,
superindc,
superlv ,
superlin, superindi,
superind,


SUPERMAND
superscrpsi,
supersed,
supermeo,
supernt,
suprn,
supersdi,
suprnus, superstgn,
suprsts,
supersteti,
superstiti
superobr ,
superobr,
superstitiose
superstitisus,
superpndns
superstitis,
superstt,
superposui,
superrsus,
superscnd,
superstrtus,


SUPERSTR
SUPPARUS
superstrx ,
suprsum, superventus,
supervixi,
superviv,
supintus,
supinits,
supertg,
supertli,
suprus,
supinus,
supervacnus,
suppaenitet,
suppar,
supervd,
supparasitor
supervhor,
supprus, superveni,
superven,


SUPPEDITTI SUPPN
suppltus,
suppedittus,
supplicti,
suppliciter,
suppd
supplicium,
suppllex,
suppetiae,
suppeti
supplieo
suppilo
supplnt
suppld
supplsi,
supplsi
suppoenitet
suppl,


SUPPORT SURDUS
supposticius
suppositus
supposivi
suprscnd,
suprema,
supposui,
supprssi,
supprssus,
supremum,
suppudet
sura,
supprti,
surclus,
surdaster,
supputtus,
supr,


SUSPENDO SURNA
surg,
suscittus,
Surrentinus,
surrexi,
surripi
suspctus
suspendiam,
snscens
suspendo,


SUSPENSUS SUSRRO
suspiro,
suspensus,
suspendo
susqu
suspexi,
sustentclum,
suspcor,
suspirt, sustini,
sustll,
susprtus
sustuli,
susrr,


SYNDRUS SUSRRUS
Sybaritis
susrrus
Sychaeus,
6fita,
sycophantios,
Suthul,
Sygmbra,
syllba
s trius,
Strini,
syllogsmus,
Symaethus
strinus
sutra,
symbla,
sutus,
suus,
sympathia,
symphonicus,
Synaristosae,
Sybris


Syr , Synephbi,
syngrpha,
syrinx,
syngraphus,
Syriscus,
Syrium,
synoccium,
Syrus
synthsis,
Syr,
Syracos,
Syrts,
Syracsni,
Syrtis,
Syracsnus,
Syrus,


T

tabernrus,
Tribunicia tabernla,
tabellrius,
tabrna,
tbificblis,
tabernclum,
tubi,
tabula tabernrius,


TABULARIS TAEDIT
tabeli
tacitus,
tabulrum,
tactilis,
tabultum,
tactus,
Taburnus,
tacui,
Tacfarnas,
taedet,
tacit,
Taedifra
taciturnits,
taedium,
tacitrnus,


TALNA TAENARIDS
Tagus,
Talaionus,
Taenris,
tlrs
talarius,
Taenrum
taenia,
taesum
talntum,
taetr.
tlis,
taetricus
taetritd
tagax,
Tags,
tltrum
Talius,


TALPA TANGO
Tamyris
tlus,
Tanger,
Tnagraeus,
tam,
Tanatis,
Tamasns,
Tanarus,
tandem,
Tantum
Tanfna,
Tamsis,
tango,
tamtsi,
Tamini,


TARBELLUS TANQUAM
Tantaleus.
tantlum
tantlus,
Tantlis,
tantum,
tantumdem,
tanti,
tantlluni,
Tansius,
tantisper,
Tapplus,
Tprobn,
Tarblli,
tantopere,
Tarbllus,


TARCH
TARSA
tarmes,
Tarpa,
Tarcondimotus,
tardtus, Tarpia,
Tarpius
tardilquus,
tardits,
Capitolinus
tarditis,
Tarquininss,
tardiusclus,
Tarquininsis,
Tarquinius,
tardi,
tardus,
Tarquinus,
Tarracina,
Tarracinnses,
Tarentini,
Tarracinnsis,
Tarntum,
Tarracnnsis,


TAUBUS TARSNSES
Taunus,
Tarsos,
Taura,
Tartrus,
Tauri,
taurifrmis,
Tartarus,
taurignus,
Tartess
Tartessius
taurnus,
Tauriscus,
Tarutus,
Tasgetius,
Tauromenum
Tatus,
Tauromenitnus,
Tauroplos,
Tugta,
Taulant,
Taum,


tecta,
Taurus,
taxti,
tectrilum,
tectrum,
Taximaglus,
Tectosgs,
Tygta
Tennses,
Tenum,
Tedius,
Tegeaea
techna,
Tecmessa, tegeticula,
Tecmn


Tlebae,
tegmen
Tlegnus,
Tlemchus,
Tlmus,
Telsts,
tgla, Telethusa,
tliger,
tegumen,
tells,
tela,
Telmssus
Telm
Tel,
Teln,
Telamnius,


TEMPERATOR TLUM
tmtum.
Temnits,
temn,
Temnos, Temenits,
tempanius, Temenos
temerarie,
tempermntum,
temertus,
temprans,
temperantia,
temeritd,
tempert,
temperti,
Tems,
tempertor,
Temesaeus,


TEMPERATURA TEMPTATUS
tempestivits,
tempertus
tempri
templum,
tempenius
tmpora,
temporlis,
Tempsnus ou Temsnus
temptbndus,
tempsts,
temptmntum,
temptt,
tempttor,
tempttus


TEMPT
TENBRAE
tenc ts,
tenciter,
tempus,
tenchtri ou Tenctri,
Tempore,
Tendba,
tendicula,
tempus,
Tena,
tenbrae,
tmulntus,


TENIS TENEBRICSUS
tenersc,
tenebrcus,
tenerits,
Tenedus,
teneritd,
Tened,
Tens
Tendos
Tenns,
tenntur
ten,
tensus,
tenta,
tento
tentus,
tenutus
tener,
tenuis,


TENUITAS TREIDS
tep,
tepsc,
tenuits,
tepidarium,
tenuter,
tepidus,
tepu,
. tenus.
tercenti,
terebinthinus,
terbra,
tenus
terbr,


TERMESSUS TERENTIA
terginum,
Terentianus,
tergo,
Terentillus,
tergum,
Terentius,
tergus.
teres,
Teridts,
Tergemna,
termes,
Termessnss,
terg,

TERMEST1N1 TERRIFIC
Terpsichr, Termestni,
terra,
Terminla,
termintio,
termintus,
terracn-,
Terrc
termmus,
terr
ternus,
ter,
terriblis,
terrifc,


TESTICULUS
TERRIFICUS
tessla,
terrigna,
tesselltus,
territo
terrtus.
tesserrus,
Tessuinum
testa.
tertiadecimni
testacus
tert.
2. terti
teruncius,
testti,
testtuSi
tesca
testiculus,


TESTIFICATI TEUTHRANS
Tthys,
testifictus.
tetgi.
testimnium,
Tetraphylia
testis,
tetrasticha,
testor,
tetrcus,
Tetrilus
testdinus,
Teucer
testla,
Teucrus,
tedndi,
Teuthni


THAMIRAS
TEUTHRANTEUS
textus,
Thabusion
Teuthrs,
Teuticus,
thalamgus,
Teutonicus,
thalassicus,
textle, I Thals,
textrius,
textrina,
textrix,
Thalirchus.
textum,
Thallmtus,
thallus
Thalna,
textura,


THAMYRAS
THEMISTA
Thbgns,
Thbis,
Thasos
Thasus
Thbnus,
Thaumantus,
Thaumantas,
Thaums, Thb,
Thbogns,
Thenum,
Thlebae,
thema,
Thbae,
Themis,


THERMDN
THEMISTAGRAS
Theophrstus,
Themistcls,
Theopmpus,
Thomistoclus,
Theoxna,
Theodrus,
Thrmns,
Thras a
Theogonia,
theologus,
thermae
Thermaeus
Thends,
Thermitni.
Thermitnus,
Theophnes,
Theophilus


THERMODONTUS
THESSALONICA
Thseus.
Thermoplum, Thsids,
thesis,
Thermopylae,
Thespids,
Thespiae,
Throdamantus
Thspis,
Thromdn Throdms,
Thesprti,
Thrn,
Thesprtus,
Thesprtus,
Thersits,
thesauraius
Thessalia,
thessalcus,
Thsus,
Thessalonca,


THRAEC
Thirmida, Thessalnicnss,
Thisb,
Thessndrus,
Thocts,
Thestids,
Ths,
Thestorids,
Thestylis,
tholus,
Thetidium,
thrax,
Thetis,
Thora
Theuds,
Thoth
Theudtos,
Thrces,
Theutni,
thisus.
Thrcus,
Thrchas,
Thimrum,

THRAECIDICA THYMUM
Thraecus, thurus,
Thraeissa Thrae,
Thr um,
thrascis,
Thusca,
Thrasimnus,
Thyas
Thrasyllus,
Thybris,
Thrasymnnus,
Thrc,
Thyestids,
Thricius,
Thymbraeus,
Thymbris,
Thumbuscum,
Thymoets,
Thucydidus,


TICIDA
THYNIA
Tibris,
Thrynicus,
Tiberus,
thynnus
Thyn,
tibilis,
thyrsiger,
Tbur,
thyrsus,
Tbrnus,
Tibarn , Tibrts,
Tiberinus, Tiburtinus,
Tibrtus,
Tiberinis,
Tiberinus, Tichius,


TICINUM
TIMIDE
Ticnum,
Tillus
Ticnus,
Tifta,
Tifrnum,
Timgrns,
Tigellius
Timnor,
tigllum,
timrchides,
Tmsithus,
tignum,
Tigranocrta,
timens,
Tigris,
tim,
Timsithus,
Tigurnus


TURUNCLUS
TIMIDITAS
timidus,
Timocrts,
tinnitus,
Timlits,
Timon, tintinnbulum,
Tincs, Tiridts,
Tiro,
tinctus,
Tircinium,
ting
tirsus,
Tinia,


TIRYNTHIUS TITLUS
Tithnus,
Tirynthis,
Tisamnus
Titidius,
Tisidum,
T siphn,
titillti,
titill,
Tisiphonus,
Titna,
ttivillicium,
titubnter,
titubantia,
Titni,
titubtus
Ttnicus,
Titnus,
titlus,
Tthnus


TOLERBILIS
TITURIANUS
toculli,
tfus
Titurinus
Titurnius
Titus,
Tityos,
Togta
Tlpolmus,
togtrius,
togtlus,
Tmlitae,
togtus,
Tognus,
Tmlts,
Tolnum
Tmlus


TOND TOLERABILITER
tolerbiliter,
talrans,
tolerantia, Tolosn ,
Tolsnus.
tolertus,
Tolumnus,
tomentum
Tomi,
Toltum,
Toltni,
Tomitae,
Tomitnus,
tolln,
Tomyris Thamyris,
tonans,
tond,


TORPO TONITRUS
topothesa,
toreuma
tormntum,
tonsillae,
tnsrius,
torminsus,
tnstricla
tornus,
tnstrnus,
Tornaeus,
Tornicus,
tnsus,
torpedo,
topiria,
Topica,
topice,


TORPESC TORUS
torpdus,
torrsc,
torpi,
Torqutus,
torri,
tortlis,
torqu,
tortusus,
tortus,
torquis
torus,
torrens,


TRACTATIO TORVITAS
toxicum
trablis,
torvum,
Traba,
torvus,
tostus, trabetus,
totdem.
Trchs,
totiens
Trchinius,
ttius
Trchyn,
tractbilis
totus,
tractt,


TRACTATOR
TRDUX
tracttor,
tracttrix,
traditor,
tracttus,
tractus,
trducti,
trdctor
trdctus, trdidi,
trditi,

TRDXI TRANO
traduxi,
tragic,
trjctus,
tragicus,
trjici
Trallin ,
trahax,
trlquor
trluc
trm
trames,
trnt trici
trjci,


TRANQUILLATUS TRANSD-
Trnsalpinus,
tranquilltus,
transcendi,
transcendo
tranquillius
trnsc di,
trnsc d,
tranquill,
tranquilluni.
tranquillus,
trnscriptus,
trnscrri,
trnsab,
trnsabii,
trnsctor
trnscrsus,
trnsadg ,
trnsadg,


TBANSGI TRANSGRSSUS
trnsformtus,
transnna
transfm,
trnsfr,
trnso,
trnsfrt
trnsfdi,
trnsfugi,
trnsfr, trnsfugum,
trnsfsus,
trnsfigurti,
trnsgredior
transfiguro,
transfixus,
trnsgress,
trnsfl x ,
transfod,
transgredior.


TRANSGRSSUS TRANSMITT
trnsg,
trnsltivus
trnsltus, trnsii,
trnsil
trnslg,
trnslc
trnstus,
trnsmgr,
transmisso,
trnsmssus
trns vi :
transmitto
translat


TRANSVRSUS TRANSMONTANI
Trnstiberinus,
trnsmov,
trnstli,
trnsult
transnato
trnsi, p
trnsm
trns c
Trnspadnus,
trnsvect
trnspici
trnsvctus,
trnsportti,
transporto,
trnsverbr,
trnsposi,
trnsvrsus
Trnsrhnnus,
Trnstiberni,


TREMO TRANSVEXI
trnsvolit,
Trebus,
Trbla,
trapetum,
Trbulnus,
trapezophrum,
trecents mus,
Transumnus,
trechedipnum,
Transus,
tremebundus
trvl
Trebtius,
tremndus,
tremsc
Trebini,
Trebinus,
tremo,

TREMOR
TRIBN1CIUS
Trvri
trvericus,
trianglum, tremlus,
trianglus,
trepidnter,
tribi,
trblum,
tribunal,
tressis,
trsviri
tribunatus,

TRIBUNUS TRINS
tricps,
Tricipitinus, trib,
tricipitis,
triclinia.
triclnum,
triclum
tributrius,
Tricor ,
tribtum,
tricspis,
tribtus,
tridens,
Trienna,
Tricca,
triennum
tricnrius,


TRIENTABLUM TRIO
trignlis,
trientblum
trilinguis,
trirrchus,
Trietr ca,
trimestria,
Trietr ds,
trimtrus
Trifnum,
trimlus,
trifaux,
Trifolinus,
Trinacrius,
Trinobnts,
trgrus,
Trigemna
trinoctum
trgsmus, trinundinum


TRIOBLUS TRISTIS
Triocalinus, Triptolmus,
trins,
tripudium,
Triopius,
tripartit
tripartitus
tripedlis,
triqutrus,
tripednus,
trirmis,
triplex,
triplictus,
trista,
trstifcus,
triplus,
tripdis
tristimnium,


TRISTlTS TRIV1A
tritor,
tritura.
tristits,
tristitia,
trium,
triumf
trisulcus
triumphtor,
trumphtus,
Tritia,
Tritn,
trimphus,
Tritnia,
Tritnicus, triumvirlis,
Tritnis,
trivenf ca,
Tritnos,


TRIVIALIS
TRUCIDO
trivilis,
Trjni
Trjugna
Tras,
Tromentna
tropaeum,
trochla
Trophninns,
Trglodytae,
Tros,
Trogmi,
trossli,
Trcus,
trucdt,
Trolus


TUBULA TRUCIL
trs ,
trutina,
trucl,
trutinor
trulla,
trunctus,
truncus
Tubrtus,
tubilustrium
truncus,
tubula,


TUBULATUS
TUMENS
Tulla,
Tullius,
Tublus,
Tullinum,
tubus
Tucca,
Tulli,
Tullus
tu,
tum,
Tugi,
tumefac,
tuitus,


TNICA TUM
tumultuosus,
tumsc.
tumltus,
tumidus,
tumor,
tumlus,
tumui.
tumul
tund,
tumulturus
tumultut,
tunica
tumultor,


TUNICATUS TURDETANIA
tunicatus,
turbinus,
tnsus
tuor, e
turbo,
Turbali,
turbt,
turbtor,
turbulentus,
turbelae
turben,
(urda,
turbidus, Turdetni


TURDLUS
TURPO
turmlis,
turdus,
turg Turnus,
turgsc, Turons,
turgidlus,
turpifictus,
Turpilus, T ria,
Turianus,
turpis,
T rinsis,
Tri ,
turpiter,
Turus,
turma,
turpitd,
turmlis,
turp,


TURRANIUS TTLA
Tusci,
Turrnus,
Tusca,
Tuscilus,
turriger,
Tusculni,
Tusculnum,
turris,
Tusclum
Tuscus
Turras
tuss,
ttmen,
turturilla
ttmntum,
Tlnus
tttus,
Tuscncus
ttla,
Tuscnius,


TYNDARUS TTLINA
T l na
Tyba,
Tycha, T t a,
Tuticnus,
Tychus,
Ttilius
Tydeus,
Tydids,
tut,
Tymlus,
Tyndareus,
Tutor,
Tyndarids,
Tynclris,
Tyndaritni,
tuus
Tyndaritanus,
Tyndrus,


TYNS
TYSIAS
Tyns,
Typheus,
Tyrius,
Typhis,
Tyr,
Typhn,
tyrotarichum,
tyrannc
tyrannicida,
Tyrrhn ,
tyrannicidiu
Tyrrhna
tyrannicus,
Tyranni,
Tyrrhnus
Tyrrhdae,
tyrnnus,
Tyrrhus,
Tyrs,
Tyrus
Tyrs, Tyscos,


u

ubicmque
Ubii,
uber,
ubilbet,
Uberi, ubiququ,
berus,
ubique,
ubiqumqu,
ubivis.
ubrtim,
ud.
ubrt,
udus,
Ufentnus,
Uffugum
ulcerti,


ULTIMUS
ulcr, ulmus,
ulcersus,
ulterior,
ulcus
ulcusclum,
ulterira,
ulteriores,
ulterus,
ultime
ulmrum,
ulmus,
ultimum,
ulmitriba
ultimus.


UMBRACLUM ULTIO
Ulyspp,
ultio
umbilicus
ultor,
timbra,
Ulbrae,
ulultus,
umbrclum,


UMBRATICLA UNCTORIUM
umbrticla,
umbrticus,
unae,
unaetvicesimani
unanimits,
umbrtus,
nanimus,
Umbria,
Umbricus,
uncilis,
umbrifer,
uncirius,
umbr,
uncinttis,
umbrsus,
unc,
unctt,
unctiusclus,
unctrum,


UNCTUM
UNGUENTARIA
undnngint,
undqudrgsmus
undquadrgis
uncus
undquinqugint,
undtrics mus
unda
undtricsimus
undicla,
undatus,
undisnus,
undcentsimus,
undcim, undsus,
undecirmis,
unsco
undecumni,
netvicsimus,
nndecflmqu,
unguentria,
undnngsimus,


UNGUENTARIUS NUS
unguentrius, unicus
unguenttus,
unguntum,
niformis.
unguiculus
unguinsus,
nimnus
nisc
nits,
niter,
unitus,
niuscjsque,
nivrs,
univrsi,
universts
ungla,
nivrsum,
nivrsus.
ungulus.
noclus,
unguo
funis,
unic,


URNA NUSQUISQUE
Urbicus,
Urbignus
Urbins,
Urbints,
unxi,
upili
Urbus
Urana,
urbn,
rd,
urgens
urgeo
urbnts,
urina,
rintor,
urino
rinor
2. urbnus,
Urits,
Urbica,
urbicus,


Usp,
Uspnses,
urnla,
r,
usquam
ursa,
usqueququ,
Ursnus,
Ustca:
ursus,
urtca,
u s t u l o
ruca,
urus,
Uscna
Uscnnss,
s capi,
Usipts,
scptus,
Qsitt,
usura,
sitor


s rrius,
usurpatio,
surptus,
usurpo,
usus,
svenit
ut


UTCMQU UTRICULARIUS
Uticnsis, utcumqu,
tendus,
tilis, Utens,
utilts
uter,
utiqu,
uterlibet,
utrque,
utpt,
utqui
uti utrlbet,
utrrius, tibilis
utriculrus, Utica,


UXRUS UTRICLUS
utrumne,
utrimqu
vens,
utrimquescus
utrinquescus
vidlus,
vdus,
Utrobiqu
uxor,
utrqu,
uxorcla,
utrum,
uxrius,
utrmnam,


V

vacill,
Vaclus,
vacans,
vacivits,
vacivus,
vact ,
Vacca,
Vaccnss,
vacufac,
vaccinum,
Vaccius,
Vacna,
Vaccus,
Vacimlis, -
vac,
Vacrra,
vacus,
vacillti


VAGUS VADA
vafer,
vafr,
vafrita,
vagt ,
Vada,
vagtus,
Vadimnis
Vagnss,
vadimnium
vgina,
vgitus,
vadis,
vd,
vador,
vadsus,
vadum,
vagus,


VAH
VALITRUS
Vahlis.
Valeriani
Valerius.
vale,
valens,
valtdinrium Valens,
valnter,
valt d,
Valentia,
Valentns,
Valgius,
valentlus,
val,
valide,
valdus,
valeo
valitd,
valiturus,


VAPR
VALLRIS
valllus,
Vannus,
vall,
vnus,
vallus,
vapidus,
Vandili
Vang,
vanidcus,
vaporrium,
vaprtus,
vnilquus.
vnils,


VAS VAPS
Varola,
vappa,
Varisidus,
vpl,
Varguntius, -
Varus,
Varia,
variantia,
Varro,
varitus,
varictus,
Varrninae,
vricus,
Varroninus, varie,
varits,
Vrus,
Varni,
vas, vadis,
Vrnus, -


Vasaces,
vsum
Vascns,
vasculrus,
Vticnus,
vasclum,
vs ,
vticint ,
vasttor,
vasttus,
vasttas,
vticinus,
Vatininus,
vastits,
Vatinius vasto,


VE VIENTNUM
Vecilius, veg.
vcors
vgrndis
vehmens,
vecttus,
vectgal,
vectis,
Vehilius,
vect, -
Veia.
vectrus,
Vinus,
vectra
Veientni,
Vdus,


VEIENTANUS VELTRAE
Velda,
Vint,
Vi,
Velia,
Vjvis,
Velinss,
vlifict,
vlific,
velim,
Velinia,
Vlbrum,
Velinus,
vlitaris,
Veltrni,
Velnnis,
Veltrae,
vltus,


VENAFRANUS
VLIVLUS
Vellaunodnum,
vlc tr,
Vlcius,
Vellius,
vellicti,
vlum,
vell,
Velunum,
Velloctus, vna,
vellus.
Velltus,
venabulum,
Venfrnus,


VENNUM VENAFRUM
vendittor
vendit,
venalicuim,
vnlicius,
venditor
vendo,
vnt ,
Vendi,
vntor,
vntrius,
vennrus,
venenatus,
vntus,
vendiblis,
vennum,
vendidi,


VENTILO VN
vn,
venibam,
venerbndus,
Venla,
veni,
venerrius,
Vent ,
vnsus,
Veneta,
venter,
Ventidius
Venetulni,


VER
vnus
vent,
ventsus,
ventrus,
venustlus,
ventus,
venstus,
vpallidus,
veprcla,
veprs,
Venulia,
Venlus,
vn md vr.


VERAGRI VERCNDUS
verbivlitt,
Vergri,
verbosus
Vrania,
verbum, Vranus,
Vranilus,
verbna,
Vercllae,
verbnrus, Vercingetrix,
verbntus.
verclum,
vercunda,
verberbndus,
verberus,
vercndor,
verbr.
vercndus,
verbex,


VERNILIS VERNDUS
vrissimlis
veror.
vertus,
vriverbium,
vermiclus,
vertrum,
Vermina,
Vergestn
verminti,
Vergestnus,
Vergilinus,
Vergilius
verminor,
verna,
verg,
vernculas,
vernclus,
vergobrtus,
vernlis,
vriloquium,


VERNILITAS VERSICAPILLUS
Verritus,
vernililer, Verrius,
vern,
verrca,
vernla,
verrcsus,
vr,
verrnc,
Verrutius,
Vrna,
Vrnnss,
versbndus,
verpus,
versti,
Verrs,
verstus,
verriclum,
versicapillus,


VERSICLOR VERTO
versus,
versiclus,
versificor, verstia,
verstus,
verso
vertgus
vertebrtus,
vetex
versor
versria
verticsus,
versra
verto
versur


VERTUMNALIA VESRIS
vrus,
vertum.
vertus,
vervgi,
vervex,
Vesaevus,
Vertumnla,
vsnens,
vsnus,
Vertmnus,
Vescelia,
Vesca,
Verulamium,
Vescinus,
Vurulna
Verulnus
Vesculrus,
vescus,
verum,
vrumtmen
Vesris,


VESTINI VESVUS
Vestlis,
vesicla.
Vesont,
Vestia, Vespasinus,
Vespasus,
vestiblum
vespersc,
vespertinus,
vespill,
vestig,
Vesta,
vest
vestimntum,
vestlis,


VESTINUS VETI
vetertr,
vest,
vetertrus
vetrs,
vestiplica,
vetrnus,
vestitus.
Vetilius,
vestri,
vet
Vestrum
Vesuvius,
Vetra,
Vettinus,
Veternus,
Vettius,
veterrum,
Vettninus,
vetertor,


VIBINUS VETULNUS
vexillum,
vetlus,
Veturia, vex,
Veturus,
vetus,
vetsts,
vilis,
vetstus,
vitictus,
vexmen,
vitcus,
vextor,
Vibennus,
vibex,
vexillrus,
Vibidius,
Vibinus, vexillt,


VIBILIUS VICINUS
Vibus.
vcesimrius,
vicsmus
vibrtus
Victia,
Vibullius,
Vicilinus,
vibrnum,
vicina,
vicinia,
vicnus,
. vicarius,
vctim
vicinum,
vicem,
vicinus, vicnrus,
vics ma,


VICIS VIDLICET
victritus,
victrila.
Victrus
victrix,
vicisstim,
victulis,
vicissitd,
Victumlae,
victima,
vctit,
vclus,
VCUS,
victr,
victria,
vidlicet,


VIDEN VIGILANTE
viduus,
vidns,
Vinna,
Viennnss
Viennnsis,
vio,
vidr,
vietus,
yigellus,
vidsis
vigsc
Vidicn ,
Vidius, vigil,
vida,
Vidulra
viglns,
vid,
vigilnter,
lantissime


VIGILANTIA VINACUS
vilicus
vigilrium
vlits,
viglia,
villa
villla,
vgnti,
villum,
vimntum,
vigor,
vigui,
Vimitellri,
vilicti
vilic
vincus,


VINLI VINDL
Vinla, vindmit
vinrus,
vincibilis,
Vindex,
vinc
vindicti,
vindicae,
vinc,
Vindicius
vinculum
vindma,
vind mitor,
Vindints,
Vindonissa,


VINA VIPSANIA
violrus,
violt,
violtus.
violens,
violnter,
Vinicinus,
violenta,
Vincius,
Vinius
vinnlus,
violntus, -
vil,
vinsus,
vnum,
vipra,
vinxi
viola.
violblis
viperinus,
violrium,


VRGULA VIPSANIUS
virga,
Vipsnus,
Vipstnus,
vrgtus,
virgtum,
virgidm a,
virginrius,
virg,
virginus,
Virbius,
Virgnia
Virginisvendn ds,
Virdomrus
Virginus
virctum
virg,
vir ,
virs,
vrgula,


viruni, virglta,
virsus,
virts, virgltum
virguncla,
Viritus,
Viritnus,
viridrum
viridia,
vir i,
vrus,
vindis,
viridts,
virid,
virilis,
virilits,
virlter,
vis,
viriptens,
visctus,
viritim,


VITELLIANI VISCELLINUS
visum, Viscellinus,
Visrgis.
viscerti,
visus,
viscum,
vita,
viscus
vitbilis,
vitbfindus,
Visius,
vsi,
vlllis,
visit,
vitlits,
vitlter,
vitatus,
Vitellia,
Vistla
Vitellini,


V1TELLIANUS VITULINUS
Vitellinus,
Vitellius,
vitllus,
vitus,
vit,
Vitirium,
vititio,
vitiatus,
viticla,
vitrerius,
vitisits,
vitta,
vitisus
vitis,
vitttus,
Vitulria
vitistor, vitulna,
vitium, vitulinus,


VITLOR VOCALIS
vitlor, Vivsci,
vivisco
vitlus,
vituperbilis,
vitupert ,
vituperator,
vivcits,
valeque
vivrum,
vivatus,
vivum,
vvus
vivsc
vix,
vixdum,
vivi,
Vivinus,
vixi,
vividius,
vivdus,
vocblum,
vclis,
vivirdx,


VOLCIANI
VCALIS
Vocnia
vocalis,
Vocnius,
vocaliter,
vocmen,
Vocont ,
vcula.
voct ,
Volndum,
Vocetius
Volnerus,
Volatrrae,
vcifror,
Volaterrni,
Voci,
volt lis.
voc,
voltus,
Volcae,
volcentini,


VOLEMA VOLSINI
volma volo,
volens,
volenter,
Volsus,
volgtus
vol,
volg
volpes
volpnor
volit, -
volgus,
voln-, v
Volscini,
Volscius,
volnr
Volscus,
volsi
Volsininss.
Volsininsis,


VOLSUS
VOLUPTAS
Volumnia,
Volumnus,
volt
voluntrius,
Voltina
Voltininss,
vol nts,
volbilis,
vol bilits,
volubiliter,
volcer,
volup,
volcris,
voluptblis,
voluptri,
vol,
volmen.
volpts,


VOLUPTUSUS VORATUS
voluptusus, -
Vomnum
vomica,
Volustna,
voltbrum,
vomtor,
vomitra,
voliitt ,
vomitus.
volttus,
vom,
Vopscus,
voltus,
volva,
volvi,
volvo,
Vornus,
vortus,


VORAX
VUI.GO
Vulcnal,
vors-,
Vulcnalia,
vortex,
Vosgus,
vulcnius,
vsmet,
Vulcnus,
Vtinus,
Vulechal
vtum,
vulgar ter,
vulgtor
Vulgints,
vtus,
vov,
vulgivgus
vvi
,
vulgo


VULVA VULGUS
vulsus
Vultius,
vultis,
vultum, vulnerbilis
vulnerrus
vultur
vulnr Vultur,
Vulturcius,
vulnifcus, vulturinus
Vultrnum
vultrnus
vulpcla
vulpes
vultus
vulpinus
vulp.
vulva
vulsi
Vuls,

X

Xenomns,
Xenn.
Xenophns,
Xanthipp,
Xenphn,
Xanthippus,
Xenophontus
Xanth,
xrampelina,
Xenrchus,
xiphs,
Xychus,
Xyln,
Xen,
Xyniae,
Xencls,
xystc ,
Xenocrts,
Xenocrts,
Y

ypogaeum,

Znoba,
Zacynthius,
zephyria
Zacynthos
Zephyritis,
Zephyrium
Zaleucus,
Zama,
zmia, Zrynthus,
Zancle
Zthus,
Zlasum
Zeugma,
zlotypa,
zlotypus,
Zn
Ziminth-,
Zdicus,


ZONA ZYTHUM
Zpyrus,
zna,
Zsppus,
zygia,
znrius,
znla,
Composto, Impresso e Encadernado em
ARTES GRFICAS GOMES DE SOUZA S/A.
Rio de Janeiro.

Você também pode gostar