Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
1
What is Feminsit Theory?
Ole Feminist Theory e agai tonu lea ile itupa o fafine e ala ile le amanaiaina lea o latou
I totonu o soo se Sosaiete poo se faalapotopotoga ile vaitau ole 1800 ile vaega ua taua ole
middle class male lower class. I totonu o lea piriota 18 th senituri ole malosi ole sauaina male
faapologaina ole itupa o fafine, sa leai se ola fetausi ai male ola felagolago ma’i ile va o fafine
ma Tamaloloa ua tasi mea uma e ala ile pule male malosi e umiaina lea e Tamaloloa ae tuu
lafoai fafine e pei o ni mea faigaluega e le manaomiaina so latou leo ma so latou sao. 1
E leo faasino pe patino le feminist theory ise tagata poo se fafine se toatasi, peitai ole mau
faatasi a fafine ua molimauina le ola taotaomia male leai ose saoloto ole latou itupa I totonu
o Sosaiete mai ile itu lagi i Sisifo (Western World).
Ole va tausi male va nonofo o fafine ma Tamaloloa ua le mafai ona tutusa, ona ole talitonuga
mai I lea vaitau o fafine e le lavea lo latou itupa ile tulaga e iai Tamaloloa ona e le tutusa lo
latou tofa male faautaga e ala I mea fai faatasi ai ma faaiuga fai I totonu o Sosaiete.
Ua faalauteleina lenei faafitauli ma ua aafia ai ma totonu o aiga e iai soo se tamaitai poo se
fafine ile tulaga ua le mafai ona maua avanoa e faalauteleina ai so latou malamalama e ala I
tulaga tau le aoaoina, ae le gata I lea ao le itu ole le mafai lea ona faaogaina I totonu o Ofisa
ma galuega maualuluga ale Malo. Ole mau lava I lea vaitaimi e leai se lumanai mase alualu I
luma ose nuu poo se atunuu pe afai e faaali se manatu poo se iloa foi o se fafine poo se
tamaitai.
Ole talitonuga lautele sa malosi I lea taimi ole manatu faa Patriarchy, soo se faalapotopotoga
poo se Sosaiete e taitaina lea ele pule toatasi a Tamaloloa. Afai e tuu se isi vaai faa faigofie o
Tiute poo le matafaioi lava ia o fafine e nao le faatinoina lea o feau pei ole fai mai o meaai ma
ipu ti ae leai se taimi e faaali ai se manatu pe silafia foi mea o loo faatinoina I totonu ole
faalapotopototoga.
Ose faiga ua pule toatasi ele manatu faa tamaloa ma alii soo se faaiuga e fai, ae nao le
savavali ma mulimuli tai iai fafine ma tamaitai e ala ile faaiuga ua maea ona malilie iai taitai e
faatinoina. Ole itu foi e ala I totonu o Malo maise o filifiliga faa le taitai ua tuueseina ai le
itupa o fafine ae alu tasi nao Tamaloloa e faia nei filifiliga. Ua leaga ma ua malepe le mea e
tau ole HUMAN RIGHT I lea vaitaimi ona ua faia ma faatinoina mea uma mai ile pule toatasi a
Tamaloloa ma alii.
1
R. Tong. Feminist Theory. International of the Social and Behavioral Science 2001.
https://www.sciencedirect.com/topics/social-sciences/feminist-theory#:~:text=In%20essence%2C%20feminist
%20theory%20is,the%20better%20if%20infused%20with Access 20/09/2023
2
Issues in the Society:
Discrimination (Faailoga Tagata)
Sa mafai ona fua le vaega ete galue ai e ala ile ituaiga tagata o loo e iai, afai o oe ose
tagata mativa ona le mafai lea ona maua sou avanoa ile faalapotopotoga e iai tagata
maualuluga. Ua iai foi nisi vaega e mafai ona e ulufale ai e fua ile ituaiga tagata o loo e iai, nisi
ua mafai ona tatala avanoa mo oe ao nisi foi ua le mafai.
I totonu o fale faigaluega ua fua lou totogi ile ituaiga tagata o loo ai lou tagata tusa lava pe e
tele atu lau galuega sa faatinoina e tuuina mai lava lou totogi ile ituaiga tagata o loo e iai. E
tutusa foi ma avanoa e maua pe a sulufai mose fesoasoani maise a I totonu o Falemai
Hospital) e faigofie ona maua lou avanoa pe a vaai mai le Falemai o oe ose tagata e
maualuga lou tulaga lona uiga ua fua ile vaai maise o laei, ua leai se vaai tutusa I tagata uma.
I totonu o aoga ua aafia ai le ola aoaoina e ala ile faailoga tagata, ona ua fua mea uma ile
maualuaga male agavaa o loo mafai ona laasia. Ua faigata tele ai I nisi I lea vaitaimi ona
aoaoina e ala ile poto ona ole malosi ole faailoga tagata. 2
Objectification
Ua mafai ona faaogaina fafine ma tamaitai e fai ma mea faigaluega ina ia maua mai ai
le tamaoaiga I totonu o Sosaiete. Na amata ona vaevae fafine I tulaga e mafai ona galue ai e
ala ile ituaiga fafine o loo iai, maise lava I tino ma foliga.
Ua mafai ona tutusa le vaai I mea faigaluega male vaai I fafine, ua tuu faa le maketi fafine ma
faatau atu pe faaogaina foi e fua ile aulelei male ituaiga fafine poo tamaitai foi o loo iai. E leo
faatauaina lou iloa poo sou agavaa pau lava le faamamafa male taulai ole tino ina ia aulelei
ma paleni ina ia mafai ai ona tuuina oe e faatinoina soo se mea e manao ma malie ai le loto
ole tagata o loo faaogaina oe.
Economic Inequality
O e mauaoa ma tele le tamaoaiga ua faaauau ai pea ona tupu tele le tamaoaiga ae o I
latou e Matitiva ua faapena ona faaitiitia pea le tau le maua ole alaoa I mea tau tupe. E I luga
la o lou tamaoaiga le mafai male le mafai ona e ausia nisi o vaega o loo manaomia e oe le
fesoasoani, pei o le soifua Maloloina, le ola aoaoina ona ua le mafai ona ausia e lou
tamaoaiga e maua ai ona faatupeina ia vaega uma.
2
Gender Matter. Feminism and Women Right Movement. Publishing as Allyn and Bacon 2002.
https://www.coe.int/en/web/gender-matters/feminism-and-women-s-rights-movements Access 20/09/2023
3
A fai o oe ole fafine e le faatusatusaina lou tamaoaiga e maua ile tamaoaiga e maua e
Tamaloloa tusa lava pe maualuga le tulaga o loo galue mai ai e ave lava le faamuamua I
Tamaloloa ae muliai ona totogi fafine.
4
Unity to make the change:
E le mafai ona tupu se suiga pe a le tutu faatasi fafine ma tamaitai ina ua tetee atu I
saua male ola pologa sa faatinoina ia tei latou. Ole faamoemoe atoa ina ia mafai ona tutusa
tagata uma ae leo le faapito o manu ia tasi, ia leai seisi e sili atu ile isi ae agavaa tagata uma I
soo se vaega poo se faamoemoe e faatinoina. Ia mafai foi ona tetee atu ma aveese atu tu ma
aga sa malosi ona faatinoina e ala ile va nonofo o fafine ma Tamaloloa, ae tuuina mai se faiga
e mafai ai ona tasi tagata uma I totonu o Sosaiete.
Ole faatinoina la o lea suiga fou I totonu o Sosaiete e faatinoina e ala ile solo tetee o fafine
ma tamaitai uma ina ia mafai ona tino mai lea vaega o loo naunau ina ia tupu. A fai e mafai e
Tamaloloa e iai foi le lagona a tamaitai e mafai foi e tamaitai ma fafine.
Mary Wollstonecraft:
O Mary ole uluai fafine lea na tulai malosi ile lagolagoina le Aia Tatau a fafine I totonu
ole Sosaiete. Ole faatatau a lea tamaitai ole taumafai lea ina ia mafai ona ola saoloto le itupa
o fafine I totonu o Aoga e ala ile ola aoaoina, ina ia mafai ona taliaina fafine ile siosiomaga o
loo aoaoina ai Tamaloloa ma alii ina ia mafai ai ona tutusa le agavaa male silafia o fafine e pei
o Tamaloloa I lea foi vaitau.3
Ole metotia sa faaogaina e Mary e tulai malosi mai e ala I lana galuega ile faasaolotoina o
tamaitai, na ia tusiaina ai se tusiga ma faaigoaina ole “A VINDICATION OF THE RIGHT”. Ole
faamoemoe atoa o lea tusiga ina tutusa le ola aoaoina o fafine ma Tamaloloa ae leo pito tasi
nao Tamaloloa, maise foi I totonu o sosaiete, aiga ma ulugalii ina maua uma faamanuiaga e
ala ile ola aoaoina ma faalauteleina ole silafia.
Na ola ma soifua mai I totonu o Enelani ile vaitaimi ole Enlightment poo le vaitaimi o suiga e
ala ile poto male malamalama ua tuputupu ae pei ona faamamafa ai le Reason. Ole galuega
la sa faatinoina e Mary na afua mai I lona iloa ma lona agavaa sa mafai ona ia maua nate
tusiaina ai se tusiga aua le faasaolotoina ina ia mafai ona agavaa tamaitai poo fafine I soo se
vaega I totonu o Sosaiete. E manatu lava Mary e vaega tutusa lelei a tamaitai ma Tamaloloa,
e leai se mea e sili ai le isi ile isi, lona uiga e le mafai ona tupu se suiga fou pe a leai se avanoa
e faalia ai se manatu poo se iloa foi o fafine I totonu o Sosaiete.
O avanoa ina ia tatalaina mo tamaitai ma fafine e tatau ona sui mai I faiga tuai I faiga fou, ina
ia tuu ese le manatu faapito ile itu e tasi ae ava uma avanoa mo itu uma e lua. Sa tu malosi foi
Mary e ala ile ola aoaoina o tamaitai, aua ole afuaga le e mafai ai ona tupu le silafia male iloa
o tamaitai ina ua mafai ona aoaoina I vaega e leo mafai ona aoaoina ai I latou.
3
Brooklyn Museum. Mary Wollstonecraft. (London England 1797)
https://www.brooklynmuseum.org/eascfa/dinner_party/place_settings/mary_wollstonecraft#:~:text=(b.,treatise
%20advocating%20equality%20for%20women. Access 21/09/2023
5
Feminist Theory
Samoan Culture:
O Samoa I lona tala faasolopito ose tasi o atumotu o loo taumafai mai lona atiaeina I
totonu ole vasa Pasefika, peitai e ui I tulaga faaletamaoaiga I totonu o Samoa ae o loo
mamalu ma lelei lo nofo fetausi ai o ona tagata, e ala ona faamaonia lea tulaga ona ole va
nonofo o tamaitai ma alii o loo lelei lona faataotoga ona o lana faaaloalo. 4
I totonu lava ia o Samoa, o tamaitai I totonu o nuu ma Aiga e maualuga lona tulaga e nofo iai,
e tutusa le tausiaina ole tamaitai samoa male Matai I totonu o nuu ma Aiga ona e iai ona
mafuaaga. O Matai lava ia o taitai ia o Aiga ma Nuu, peitai e le mafai ai ona aveese le va
nonofo tutusa o tagata uma o Samoa, “e au ile fagota e au foi ile tauola” O tamaitai o pele ia
e puipui malu iai Aiga ma Nuu, e faavaeina le ola ole tamaitai Samoa e ala ile tautala, savali
ma lana nofo o mea uma ia e tausisi iai le tamaitai ina ia tumau lona mamalu, o vaega ia e le
mafai ona aveeseina ile faa Samoa.
Ole va nonofo ole tama ma lona tuafafine e maualuga tele lona tulaga e taua ole Feagaiga,
ona ole tama I lona tuafafine e puipui ma ia faaaloalo iai ma e tausia I soo se mea e manao iai
le feagaiga. Ole isi lea aia tutusa ole tama ma lona tuafafine I lo la va nonofo e fetausiai I laua
ona ole tu male aga lea faa Samoa.
O tamaitai Samoa e faaigoaina lea o Taupou, o lona matafaioi ma lona nafatausi ole fautua
male tuu alalo I faiga nuu maise foi o totonu o Aiga, o tofa mulimuli lea e lafo iai se mataupu
e faaiuina mai ile manatu ale Taupou ma ole tausia filemu foi lea.
4
Motusaga. Mema. Women in Decision making in Samoa. (Asian and Pacific Studies)
https://vuir.vu.edu.au/35037/1/MOTUSAGA%20Mema-Thesis_nosignatures.pdf Access 21/09/2023
6
Globalization:
O Samoa ole atunuu e lavea I le lalolagi o loo iai le tele o atunuu. E lei mafai ona suia le
tu male aga faa Samoa ile tele o tausaga, peitai ina ua ofi mai le mafaufau faa le papalagi ma
avea ai faafitauli tele I totonu o Samoa e faasino lea I tamaitai.
Ole faa Samoa lava ia e mamalu le tamaitai Samoa ona ole puipuiga lea o lona Aiga, peitai I
nei vaitaimi ua leai lava se mamalu males paia o tamaitai Samoa o toe mafai ona laiae mai.
Fesili asiea? Ona ua mafai ona ofi ma faatinoina le tu male aga faapapalagi e tagata Samoa,
ma ua faafaigata ai ona faafoi le Faa Samoa ile olaga na ola ma tutupu mai ai.
O tamaitai Samoa e mamalu I lona laei, ole tu lea male aga e iloa gofie ai le tamaitai Samao
ona o lona tino e puipuia lea e tusa male aganuu faa Samoa. Peitai o nei vaitau ua mafai ai
ona leai se faamamafa o tamaitai e puipui mai I lo latou mamalu. Ua iai suia ma ua le mafai
ona taofia le sosolo male saosao ona lona aliae mai, ua tai tutusa lava laei o alii ma tamaitai
ae le gata I lea ae o nofoaga ua laeiina ai laei e le tatau pei ona silafia.
Conclusion:
O lea ua taoto le faamoemoe e pei ona taumafai ai so matou vaivai e faamatalaina le
Autu sa tuuina mai. E talitonu e le atoatoa foi so matou iloa maise foi ose agavaa I nisi o
suesuega ina ia mafai ai ona manino le faamoemoe o lenei pepa
Ole ata atoa o loo fofola mai ele Autu, ole nofo lelei o tamaitai I totonu ose Sosaiete po se
faalapotopotoga foi. O tamaitai I lo latou va nonofo ma alii e ao ona tutusa lona faatinoina, e
le mafai ona sili le isi ile isi. A lelei le va nonofo I totonu ose faalapotopotoga ole vave foi lea
ona alualu I luma le atiaeina o lea faalapotopotoga poo le sosaiete foi, ae afai e tausisi ile pito
e tasi pei ole afuaga na fai ai le Feminist Theory e le mafai ona tupu ma aliae mai ni suiga lelei
ma nofo tutusa maise foi ole aia tatau.
O Samoa ole atunuu ua taoto ona faavae, e ui a ile tele o suiga ua mafai ona ofi mai I totonu
o ona eleele ae le mafai ai ona aveeseina le aoaoina o tatou I totonu o Aiga ma Afioaga. Ole
tu lea ma aga faa Samoa e le mafai ona aveeseina, maise lava ile itupa o tamaitai e puipui
malu iai Aiga ma nuu aua o pae ia ma auli I totonu o soo se faalapotopotoga. A lelei se Aiga
poo se nuu ole mafuaaga ole lelei ole fautua male tuualalo a Faletua ma Tausi, Saoao ma
tamaitai.
7
Bibliography:
R. Tong. Feminist Theory. International of the Social and Behavioral Science 2001.
Gender Matter. Feminism and Women Right Movement. Publishing as Allyn and Bacon 2002.
Motusaga. Mema. Women in Decision making in Samoa. (Asian and Pacific Studies)