Você está na página 1de 66

SUMRIO 1 - Introduo, 1 1.1. Histrico, 1 1.2. Classificao, 1 2 - Ti os d! "roc!ssos Cro#ato$r%ficos, 3 2.1. Cro#ato$rafia d! adsoro, 3 2.2. Cro#ato$rafia d! artio, 4 2.&.

Cro#ato$rafia !# fas! l'(uida, 6 2.). *ator!s (u! influ!# na s! arao, 7 2.5. Cro#ato$rafia !# fas! $asosa, 11 & - Trata#!nto t!rico da Cro#ato$rafia, 14 &.1. +(uao d! ,an -!!#t!r, 14 &.2. *as! !stacion%ria, 14 &.&. Su ort!, 15 &.). Coluna, 16 &... *as! #/!l, 16 ) - O Cro#at$rafo, 18 ).1. O Cro#at$rafo a 0%s, 18 ).2. O Cro#at$rafo a 1'(uido, 20 ).&. -!t!tor!s, 23 . - 2n%lis! 3ualitati/a, 30 4 - 2n%lis! 3uantitati/a, 31 4.1. Introduo, 31 4.2. M!dio d! %r!a, 31 4.&. M5todos d! c%lculo, 33 4.). S!l!o do #!l6or #5todo d! c%lculo, 37 7. Oti#i8ao do roc!sso anal'tico, 39 7.1. "ar9#!tros anal'ticos, 39 7.2. "ro:!tando u# #5todo anal'tico, 41 7.&. ,alidao d! u# #5todo anal'tico, 43 ;. T5cnicas adicionais d! id!ntificao, 50 ;.1 T!# o d! r!t!no ! r!t!no r!lati/a, 50 ;.2. <ndic! d! r!t!no, 50

;.&. +(ui/al=ncia !ntr! fas!s !stacion%rias, 51 >. ?i@lio$rafia, 52 1A. 2 =ndic! 1 BCaract!r'sticas ?%sicas dos -!t!tor!sC, 53 1A.1. S!nsi@ilidad!, .3 1A.2. D'/!l d! ru'do, 53 1A.&. 1i#it! d! -!t!co, .3 1A.). *aiEa d! 1in!aridad! -in9#ica, 54 11. 2 =ndic! 2 BT5cnicas d! introduo da a#ostraC, 55 12. 2 =ndic! & BSist!#as d! a(uisio d! dadosC, 57 1&. 2 =ndic! ) BO d!s!n/ol/i#!nto cro#ato$r%ficoC, 58 1). 2 =ndic! . BOutros d!t!tor!s utili8ados !# Cro#ato$rafiaC, 60 1.. 2 =ndic! 4 B+stat'sticaC, 64

Alexandre Schuler - Cromatografia 1 - IDTRO-UFGO 1.1. Histrico Cro#ato$rafia 5 u# t!r#o $!n5rico, a licado a u# roc!sso d! s! arao f'sico-(u'#ico, o (ual 5 @as!ado nos f!nH#!nos d! adsoro ! partio. +st! t!r#o foi !scol6ido or(u! as ri#!iras s! araI!s fora# r!ali8adas co# su@st9ncias coloridas. +ntr!tanto, o roc!sso cro#ato$r%fico no 5 r!strito a !ssa class! d! su@st9ncias, constituindo-s! na atualidad! no #5todo #ais !fici!nt! d! s! arao, co# a licaI!s na 3u'#ica 2nal'tica 3ualitati/a ! 3uantitati/a, ara co# ostos or$9nicos ! inor$9nicos, ind! !nd!nt!#!nt! d! s!u !stado f'sico. 1.2. Classificao Du# roc!sso cro#ato$r%fico so !n/ol/idas u#a fas! #/!l ! u#a fas! !stacion%ria. 2 fas! !stacion%ria 5 u# slido ou u# l'(uido B*i$ura 1.1C. Do s!$undo caso, !st! fica i# r!$nado !# u# slido Bsu ort!C ! o f!nH#!no #ais atuant! 5 a partio. Do ri#!iro caso, t!# r!do#in9ncia a adsoro. 2ssi#, od!-s! classificar a Cro#ato$rafia !# dois ti os $!raisJ Cro#ato$rafia d! 2dsoro ! Cro#ato$rafia d! "artio.

Figura 1.1 - O Processo Cro atogr!"ico .

2 *as! M/!l trans orta a a#ostra atra/5s da *as! +stacion%ria. 2 /!locidad! #5dia das art'culas da a#ostra d! !nd! da sua natur!8a. -!ss! #odo, cada co# on!nt! atin$ir% o final da coluna !# u# instant! dif!r!nt!.

2 fas! #/!l od! s!r u# l'(uido ou u# $%s. Do ri#!iro caso, d!no#ina-s! o roc!sso d! Cro#ato$rafia !# *as! 1'(uida ! no s!$undo caso d! Cro#ato$rafia !# *as! 0asosa, ou si# l!s#!nt! Cro#ato$rafia a 1'(uido ! Cro#ato$rafia a 0%s. e pregadaJ 2 Cro#ato$rafia od! ainda s!r classificada !# funo da t#c$ica

Cro#ato$rafia !# "a !l Cro#ato$rafia !# Ca#ada -!l$ada Cro#ato$rafia !# Coluna Cl%ssica Cro#ato$rafia !# *as! 0asosa

Alexandre Schuler - Cromatografia Cro#ato$rafia !# *as! 1'(uida d! 2lto -!s!# !n6o +sta Klti#a 5 #ais con6!cida s!$uint!s t5cnicasJ Cro#ato$rafia d! "!r#!ao !# 0!l B0"CC Cro#ato$rafia d! Troca IHnica BI+CC

!la iniciais d! s!u no#! !# in$l=s

BHigh Performance Liquid Chromatography - H"1CC ! constitu!#-s! /ariant!s suas as

0"C Bdo in$l=s Gel Permeation Chromatography C 5 !# r!$ada na an%lis! d! ol'#!ros, !n(uanto a I+C Bdo in$l=s Ion Exchange Chromatography C 5 !# r!$ada na an%lis! d! 'ons Bction ! !nion C.

Alexandre Schuler - Cromatografia 2 - TI"OS -+ "ROC+SSOS CROM2TO0R*ICOS 2.1. Cro#ato$rafia d! 2dsoro

&

2dsoro 5 u# f!nH#!no f'sico-(u'#ico atra/5s do (ual u# slido Badsor/!nt!C fiEa !# sua su !rf'ci! u# l'(uido ou u# $%s, or #!io d! int!raI!s s!#!l6ant!s Ls Mforas d! ,an -!r NaalsO. C6a#a-s! co!fici!nt! d! adsoro L r!lao

"a =

#a #n

ond! #a ! #n so r!s !cti/a#!nt! o nK#!ro d! #ol!s adsor/idos ! no adsor/idos d! u#a d!t!r#inada su@st9ncia. Co# ostos dif!r!nt!s ossu!# dif!r!nt!s /alor!s d! "a, !st!s /ariando co# a t!# !ratura ! co# a natur!8a do adsor/!nt!. S! u#a #istura d! /%rios co# on!nt!s 5 forada a assar atra/5s d! u# tu@o cont!ndo u# adsor/!nt! Bcoluna cro#ato$r%ficaC, cada co# on!nt! n!c!ssitar% d! u# int!r/alo d! t!# o di"ere$te ara trans or a coluna. +ss! int!r/alo d! t!# o 5 d!no#inado t!# o d! r!t!no B $rC. 2 *i$ura 2.1a ilustra u# roc!sso d! Cromatografia por Ad or%&o. 2 su@st9ncia #ais fort!#!nt! adsor/ida 5 #ais dificil#!nt! arrastada !la *as! M/!l.

aC Cro#ato$rafia d! 2dsoro

@C Cro#ato$rafia d! "artio

*i$ura 2.1 - -if!r!na !ntr! Cro#ato$rafia d! 2dsoro ! Cro#ato$rafia d! "artio. 2.2. Cro#ato$rafia d! "artio

Alexandre Schuler - Cromatografia

S! u#a su@st9ncia 5 adicionada a u# r!ci i!nt! cont!ndo dois l'(uidos no #isc'/!is, !la s! dissol/!r% arcial#!nt! !# cada sol/!nt!, d! #odo a s!r constant! a r!lao C' ( C), ond! C' ! C) so as conc!ntraI!s da su@st9ncia !# cada u# dos dois l'(uidos. -!no#ina-s! co!fici!nt! d! artio L r!lao

"p =

C1 C2

S! *+ 5 a #assa total da su@st9ncia ! *' 5 a #assa dissol/ida no sol/!nt! 1, od!#os !scr!/!r

*1 ,1 "p = B * A * 1C
lo$o,

= ,2

*1 ,2 , 1 * A *1
B!(. 1C

* 1 = * A.

" p, 1 , 2 + " p, 1

S! a su@st9ncia !sta/a inicial#!nt! dissol/ida no sol/!nt! 1, *' 5 a #assa (u! !r#an!c! n!st! sol/!nt! a s adio do sol/!nt! 2, o (ual !Etraiu a #assa B *+ - *'C. S! as duas fas!s for!# s! aradas Bco# auE'lio d! u# funil d! s! arao, or !E!# loC, a adio d! outra (uantidad! do sol/!nt! 2 /ai !Etrair a #assa B *' - *)C, ond!

* 2 = * 1.

" p, 1 , 2 + " p, 1

B!(. 2C

Su@stituindo na !(. 2 o /alor d! *' B!(. 1 C, fica *) - *o ."p,'//,) 0 "p,'12) 2 !(. & od! s!r $!n!rali8ada ara *n - *o ."p,'//,) 0 "p,'12n B!(. )C B!(. &C

(u! d% a #assa *n (u! !r#an!c! no sol/!nt! 1 a s n !EtraI!s co# o sol/!nt! 2. -%-s! ao roc!sso a$ora d!scrito o no#! d! !Etrao. "or outro lado, tratando-s! d! u#a #istura d!, or !E!# lo, 2 co# on!nt!s, co# P P Q , u# dos co# on!nt!s ficar% r!f!r!ncial#!nt! no sol/!nt! 1 ! o outro no sol/!nt! 2. 2ssi# s!ndo, L #!dida (u! n cr!sc!, cada fas! ficar% #ais ura !# u# dos co# on!nt!s. Do caso ant!rior B!EtraoC, a oro d! l'(uido 1 !ra s!# r! a #!s#a, r!no/ando-s! a !nas o l'(uido 2. 2$ora, a#@os so r!no/ados. O +s(u!#a 2.1, ond! o l'(uido 1 5 o su !rior, ilustra o roc!sso, (u! od! s!r /isuali8ado a n'/!l #ol!cular na *i$ura 2.1.@.

Alexandre Schuler - Cromatografia

S!:a# duas su@st9ncias 2 ! ?, ond! "A 5 #aior (u! "3. Isto si$nifica (u! o l'(uido 1 /ai s! !nri(u!c!ndo d! 2 ! o l'(uido 2, r!lati/a#!nt!, /ai s! !nri(u!c!ndo d! ?, a cada !ta a do roc!sso. Os nK#!ros da !s(u!rda, !# cada (uadr'cula, indica# a frao d! 2 ! os da dir!ita indica# a frao d! ?. -o #!s#o #odo, os nK#!ros su !rior!s indica# a frao d! 2 ! d! ? no l'(uido 1 ! os inf!rior!s indica# a frao d! 2 ! d! ? no l'(uido 2. Do !E!# lo, foi utili8ada u#a #istura co# (uantidad!s i$uais d! 2 ! d! ?, cu:os co!fici!nt!s d! artio /al!#, r!s !cti/a#!nt!, & ! 1R&. "ara !st! s!$undo ti o d! roc!di#!nto, a !(. ) no 5 /%lida. +# s!u lu$ar, od! s!r d!du8ida, d! #odo s!#!l6ant!, a !(. ., ond! *n 5 a #assa !Etra'da a s n !ta as. 2 artir dos /alor!s d! *An ! *3n, od!-s! calcular a co# osio da #istura Bou o $rau d! ur!8a d! cada co# on!nt!C !# cada sol/!nt!, a s n !ta as Bn artiI!sC.

+s(u!#a 2.1 - -istri@uio B artioC d! duas su@st9ncias B2 ! ?C, !# dois l'(uidos B1 ! 2C no #isc'/!is. *n - *o .,)//,) 0 "p,'12n B!(. .C

2 artio, co#o !nt!ndida n!st! s!$undo !E!# lo, d!scr!/! o roc!sso cro#ato$r%fico. O nK#!ro d! M!(uil'@riosO B!ta asC (u! ocorr!# d!ntro d! u#a coluna B nC 5 con6!cido co#o o MnK#!ro d! ratos t!ricosO, rato t!rico s!ndo u# onto d! !(uil'@rio B!ntr! u#a fas! ! outraC. 2 dist9ncia !ntr! dois ontos d! !(uil'@rio cons!cuti/os c6a#a-s! Maltura !(ui/al!nt! a u# rato t!ricoO BHC. Os ar9#!tros n ! H s!ro no/a#!nt! discutidos #ais adiant!. %&PO'()*(+ , S! "3 ta#@5# for #aior (u! a unidad!, a !rda d! ? s!r% #uito $rand! ! ta#@5# a urificao d! 2 s!r% #uito d!#orada B!Ei$ir% #aior nK#!ro d! !ta asC.

Alexandre Schuler - Cromatografia 2.&. Cro#ato$rafia !# *as! 1'(uida

O !E!# lo #ais si# l!s d! cro#ato$rafia a l'(uido 5 a s! arao !# u#a ca#ada d!l$ada d! s'lica-$!l d! ositada so@r! u#a laca d! /idro BCro#ato$rafia !# Ca#ada -!l$adaC. 2 *i$ura 2.2 ilustra o roc!sso. O l'(uido asc!nd! B or capilaridadeC ! arrasta s!l!ti/a#!nt! os co# on!nt!s d! u#a #istura @in%ria B2 ! ?C colocada !# 1 Bpo$to de ap-icaoC. 3uando o sol/!nt! s! a roEi#a da outra !Etr!#idad! da laca B 2C, !sta 5 r!#o/ida da cu@a (u! cont5# o sol/!nt! ! na (ual !sta/a arcial#!nt! #!r$ul6ada, na osio /!rtical ! a u# n'/!l a@aiEo do onto d! a licao. 2s ra8I!s d! fr!nt!, Rf 2 S d1 R d& ! Rf? S d2 R d& so caract!r'sticas d! cada su@st9ncia, d! !nd!ndo da natur!8a da fas! #/!l ! da fas! !stacion%ria. 2 Cro#ato$rafia !# Ca#ada -!l$ada 5 a #ais !# r!$ada !# 2n%lis! 3ualitati/a ou s!#i-3uantitati/a. +# /irtud! da !(u!na (uantidad! d! a#ostra utili8ada, 5 #!nos indicada ara fins r! arati/os, (uando !nto s! !# r!$a a Cro#ato$rafia !# Coluna Cl%ssica. D!st! s!$undo ti o d! roc!sso, a fas! !stacion%ria 5 colocada !# u# tu@o d! /idro Bcoluna cro#ato$r%ficaC colocado na osio /!rtical. 2 coluna 5 dotada d! u#a torn!ira na !Etr!#idad! inf!rior B*i$. 2.&C, (u! 5 utili8ada ara controlar a /a8o da fas! #/!l, (u! d!sc! or $ra/idad!. *i$. 2.2 - Cro#ato$rafia !# Ca#ada -!l$ada.
D!st! !E!# lo, a a#ostra cont5# dois co# on!nt!s, 2 ! ?, (u! so id!ntificados !los r!s !cti/os /alor!s d! R f

2 n!c!ssidad! d! s! controlar a /a8o da fas! #/!l ! a t!# !ratura da coluna, al5# da i# ossi@ilidad! Bna(u!la 5 oca - anos .AC d! s! @o#@!ar u# l'(uido co# fluEo constant! ! cont'nuo, l!/ara# os ro:!tistas a a@andonar !ssa t5cnica, assando a utili8ar u# g!s co#o fas! #/!l B1>.4C. O onto 2T indica o n'/!l da fas! !stacion%ria ! o onto 2 indica o n'/!l da fas! #/!l. 2 dif!r!na 2T - 2 d!/! s!r o #!nor oss'/!l, ara !/itar a diluio do #at!rial a s!r cro#ato$rafado, o (u! r!sultaria !# 8onas Bna *i$. 2.&, as faiEas 1, 2 ! &C #ais lar$as. 2o s! fa8!r a !luio B assa$!# da fas! #/!lC, os co# on!nt!s afasta#-s! do onto d! a licao Bto o da colunaC a u#a dist9ncia d tal (u! dR l S Rf B l 5 o co# ri#!nto da colunaC, o@t!ndo-s! assi# u#a coluna d!s!n/ol/ida . 2 artir da', continuando-s! a !luio, cada co# on!nt! od! s!r col!tado isolada#!nt!, (uando atin$ir o final da coluna. -!no#ina-s! ,olu#! d! R!t!no B, rC o /olu#! d! fas! #/!l n!c!ss%rio ara a !luio co# l!ta d! u# co# on!nt!. -!ss! #odo, t!#-s! , r S , 1 R Rf, ond! , 1 5 o /olu#! ocu ado !la

*i$ura 2.&

Alexandre Schuler - Cromatografia

Cro#ato$rafia !# Coluna

fas! #/!l d!ntro da coluna. 2 artir da' od! s!r calculado o /olu#! total d! sol/!nt! n!c!ss%rio ara a !luio d! todos os co# on!nt!s da a#ostra. Do 2 =ndic! ), so discutidos #ais d!tal6!s so@r! o dese$.o-.i e$to da coluna.

2.). *ator!s (u! influ!# na s! arao Ind! !nd!nt!#!nt! do roc!sso !n/ol/ido na s! arao cro#ato$r%fica Badsoro ou artioC, !sta 5 funo d! u#a s5ri! d! fator!s, a sa@!rJ *ature/a da "ase estacio$!ria Co$ce$trao da "ase estacio$!ria *ature/a da "ase 1.e0a/o da "ase 1.e(e peratura 2ra$u-o etria e geo etria do suporte

2 olaridad! da fas! !stacion%ria 5 u# fator i# ortant! a s! consid!rar. +# rinc' io, (uando s! t!# u#a fas! !stacion%ria $o po-ar , os di/!rsos co# on!nt!s da a#ostra eluem na ord!# cr!sc!nt! d! s!us ontos d! !@ulio ! o roc!sso ass!#!l6a-s! @astant! a u#a d!stilao B*i$ura 2.)C. 3uando a fas! !stacion%ria a r!s!nta olaridad!, !ssa ord!# d! !luio !# funo do onto d! !@ulio fica alt!rada B*i$ura 2..C ! s 5 o@!d!cida (uando os co# on!nt!s a r!s!nta# olaridad! d! #!s#a ord!# d! $rand!8a Bco# on!nt!s 2-C ! --0 da *i$ura 2.4C. +# al$uns casos, a dif!r!na d! olaridad! od! s!r !(uili@rada co# a dif!r!na d! onto d! !@ulio, fa8!ndo co# (u! dois co# on!nt!s distintos !lua# :untos B*i$ura 2.7C. D!ss!s casos, outros fator!s od!# auEiliar na s! arao, co#o a ont! d! 6idro$=nio !ntr! os co# on!nt!s --0 da *i$ura 2.4.

*+J +s(ualano Bu# 6idrocar@on!to d! @aiE'ssi#a olaridad!C

*+J TC+" Btri ciano!toEi ro anoC

2 ?!n8!no B onto d! !@ulio S ;A,2 oCC

? ciclo-H!Eano B onto d! !@ulio S ;1,A oCC

*i$ura 2.) U S! arao !# funo da dif!r!na no onto d! !@ulio

*i$ura 2.. - +f!ito da olaridad! so@r! a s! arao cro#ato$r%fica

2 conc!ntrao da fas! !stacion%ria l'(uida ta#@5# influi na s! arao, co#o od! s!r o@s!r/ado na *i$ura 2.;. 2li%s, co# o uso, 5 nor#al di#inuir a conc!ntrao, or arrast! !la fas! #/!l, #!s#o L t!# !ratura a#@i!nt!, d! #odo (u! colunas co# fas! !stacion%ria l'(uida ossu!# u# t!# o d! /ida Ktil "i$ito, (u! od! s!r @astant! curto, L #!dida !# (u! a t!# !ratura da an%lis! s! a roEi#a da te peratura

Alexandre Schuler - Cromatografia

-i ite, (u! or d!finio situa-s! 1.A oC a@aiEo da t!# !ratura d! !@ulio da fas! !stacion%ria. 2tual#!nt!, t!# sido d!s!n/ol/idas fas!s quimicamente ligada B/!r S!o &.2 - *as! +stacion%riaV . 1)C. Co-u$a3 dig-icero-4 2054 6 etros

)- n-$o$a$o 6154oC7 8- n-deca$o 6174oC7 C- n-u$deca$o 6194oC7 no olar, no for#a ont!

9- eta$o- 678oC7 +- n-propa$o- 694oC7 F- n-:uta$o- 6118oC7 2- n-pe$ta$o- 6132oC7 olar, ont! d! 6idro$=nio #5dia

;- !gua 6100oC7

olar, ont! d! 6idro$=nio fort'ssi#a

*i$ura 2.4 U +f!ito da ont! d! 6idro$=nio so@r! a s! arao cro#ato$r%fica

Outro fator i# ortant!, rinci al#!nt! !# H"1C, 5 a olaridad! da fas! #/!l. 2li%s, !ss! 5 o rinci al r!curso ara i# l!#!ntar u#a s! arao B/!r 2radie$te de Po-aridade, na S!o ).2V . 22C. Ta#@5# a .a/o da fas! #/!l 5 #uito i# ortant! na s! arao. 2 *i$ura 2.> ilustra a situao, (u! foi al/o d! u# !studo s!#it!rico r!ali8ado or /an -!!#t!r BCa 'tulo &C. Ta#@5# a te peratura Ba (u! !st% 2 ?!n8!no B onto d! !@ulio S ;A,2 oCC su@#!tida a colunaC 5 fator d!t!r#inant! na ? ciclo-H!Eano B onto d! !@ulio S ;1,AoCC s! arao, articular#!nt! !# C*0, confor#! r!su#! o (uadro an!Eo L *i$ura 2.1A. *i$ura 2.7 - U#a s! arao #alsuc!dida *inal#!nt!, a gra$u-o etria da fas! !stacion%ria slida Bou do su ort! slido da fas! !stacion%ria l'(uidaC, confor#! #ostrado na Ta@!la 2.1, ta#@5# influi na s! arao. Ta@!la 2.1 - +f!ito da $ranulo#!tria do su ort!R*+ slida so@r! a s! arao cro#ato$r%fica a-<a=po-egada 4A-;A ;A-1AA 1AA-12A $ !> )&AA )4AA .7AA ; ?$ A,>& A,;7 A,7A Fo 6 @= i$7 2A 2A 2)

*+J 2 i!8on Bu# 6idrocar@on!toC

Alexandre Schuler - Cromatografia -.+. S 1R;OV l S ) #V C S 1A W

>

*i$ura 2.; - +f!ito da conc!ntrao da fas! !stacion%ria so@r! a s! arao cro#ato$r%fica.

o$de3

0 1 A 02 A 03 A 04

*i$ura 2.> - +f!ito da /a8o da fas! #/!l so@r! a s! arao cro#ato$r%fica.

Alexandre Schuler - Cromatografia

1A

*i$ura 2.1A - +f!ito da t!# !ratura so@r! a s! arao cro#ato$r%fica.


O (uadro a r!s!ntado a s!$uir su#ari8a a r!lao !ntr! o !f!ito ! o ti o d! roc!sso.

(%PO )9BO'EFO P)'(%EFO

F)B+ &C0+@ F)B+ +B()C%O*D'%) +F+%(O 2 B 9%&%*G% (' @ B 9%&%*G% (' 2 @ 9%&%*G% (' @ @ *FO )@(+') ('

2... Cro#ato$rafia +# *as! 0asosa BC*0C Da Cro#ato$rafia a 0%s !# r!$a#-s! colunas @!# #ais lon$as (u! a(u!las usadas !# Cro#ato$rafia a 1'(uido. O rinc' io 5 o #!s#o, #as a fora #otora 5 a r!sso do $%s ! no a fora da $ra/idad!, d! #odo (u! as colunas nor#al#!nt! so do@radas !# !s iral, a fi# d! ocu ar #!nos !s ao d!ntro do cro#at$rafo. 2 *i$. 2.11 !s(u!#ati8a u# cro#at$rafo a $%s. 2 a#ostra B$%s, l'(uido ou slido !# soluoC 5 in:!tada B/!r 2 =ndic! 2C, co# auE'lio d! u#a #icros!rin$a ou /%l/ula a ro riada, no In:!tor, (u! ta#@5# 5 o ,a ori8ador B,C ! os s!us /a or!s so arrastados ara o int!rior da coluna !la fas! #/!l B$%s d! arrast!C. Da sa'da da coluna, a a#ostra assa !lo -!t!tor B-C, (u! !n/ia u# sinal

Alexandre Schuler - Cromatografia

11

*i$. 2.11 - Cro#at$rafo a 0%s ara o R!$istrador BRC. Co#o s!r% /isto adiant! B 9etetores, . 2&C, !st! sinal 5 ro orcional L (uantidad! d! cada co# on!nt!, o (u! !r#itir% u#a an%lis! (uantitati/a. ,al! acr!sc!ntar (u! a Cro#ato$rafia a 0%s 5 tal/!8 o #5todo d! an%lis! #ais r!ciso. O sinal !l!trHnico ca tado !lo r!$istrador 5 transfor#ado nu# #o/i#!nto da !na do #!s#o. Co#o o a !l d! r!$istro !st% !# #o/i#!nto, o@t5#-s! u# $r%fico B*i$. 2.12C d!no#inado cro#ato$ra#a.

*i$. 2.12 - Cro#ato$ra#a d! u#a a#ostra co# dois co# on!nt!s. 2s %r!as 21 ! 22 so@ as duas cur/as do cro#ato$ra#a da *i$. 2.12 so ro orcionais Ls (uantidad!s dos dois co# on!nt!s na #istura. -ist9ncia d! R!t!no B-rC 5 a dist9ncia, no a !l, !ntr! o onto r!$istrado no #o#!nto da in:!o B %$?cioC ! o onto corr!s ond!nt! ao #%Ei#o d! cada cur/a B icoC. -r /aria co# a /!locidad! do a !l B8C, #as o t!# o d! r!t!no BTr S -rR8C 5 u#a caract!r'stica da su@st9ncia (u! /aria co# a /a8o da fas! #/!l, a natur!8a ! a conc!ntrao da fas! !stacion%ria ! co# a t!# !ratura. "or isso, o cro#at$rafo ossui controlador!s d! /a8o da fas! #/!l ! da t!# !ratura do forno da coluna. 2 coluna B! cons!(u!nt!#!nt! a fas! !stacion%riaC od! s!r su@stitu'da, at5 !ncontrar-s! a coluna id!al ara u#a dada a#ostra. 2l5# disso, !Eist! u#a /a8o id!al ara cada coluna, ind! !nd!nt!#!nt! da natur!8a da a#ostra B/!r *i$.

Alexandre Schuler - Cromatografia

12

2.1&C. 2ssi# s!ndo, a t!# !ratura da coluna 5 o rinci al r!curso dis on'/!l ara o@t!r-s! u# #%Ei#o d! s! arao !ntr! os di/!rsos co# on!nt!s da a#ostra. Outro ar9#!tro usado !# C*0 5 a R!t!no R!lati/a BRRC, (u! 5 ta#@5# usado na id!ntificaoJ

RR S

Tr 2 ,r 2 -r 2 S S Tr 1 ,r 1 -r 1

+ssas r!laI!s so !(ui/al!nt!s, d!sd! (u! ,r 2 S *.Tr ! * ! 8 so constant!s B* S /a8o da fas! #/!lC.

*i$. 2.1& - R!lao !ntr! * ! n ou H. *i 5 a ,a8o Id!al Bos ar9#!tros 2, ? ! C so d!scritos na S!o &.1, !(. 4C. O@s.J +E !ri#!ntal#!nt! d!t!r#ina-s! H a licao das !(uaI!sJ n S B)-rR1C2 ! or #!dio da dist9ncia d! r!t!no ! H S l Rn,

ond! l 5 o co# ri#!nto da coluna ! 1 5 a lar$ura do ico na @as!. 2 *i$ura 2.1) ilustra o roc!di#!nto. O ar9#!tro $ ede a e"iciH$cia de u a coluna cro#ato$r%fica B/! r C a ' t ul o &C.

Alexandre Schuler - Cromatografia

1&

*i$ura 2.1) - "roc!di#!nto ara d!t!r#inao do nK#!ro d! ratos t!ricos. 2s duas $rand!8as d!/!# s!r #!didas !# #il'#!tros Bou !# #inutos ou s!$undosC.

Alexandre Schuler - Cromatografia & - TR2T2M+DTO T+XRICO -2 C*0 &.1. +(uao d! ,an -!!#t!r

1)

,an -!!#t!r !sta@!l!c!u u#a !(uao !# 'rica B!(. 4C (u! r!laciona as di/!rsas /ari%/!is da Cro#ato$rafia a 0%s co# H Baltura !(ui/al!nt! a u# rato t!ricoC. Co#o H 5 i$ual a l Rn ! n #!d! a !fici=ncia do roc!sso, @usca#-s! condiI!s !# (u! o /alor d! H 5 #'ni#oJ B!(. 4C

S d S -$ S S YT S DS df S -l S /S

ar9#!tro adi#!nsional (u! #!d! as irr!$ularidad!s no !# acota#!nto da coluna. di9#!tro #5dio das art'culas do su ort!. co!fici!nt! d! difuso da a#ostra na fas! #/!l. fator d! corr!o ara a tortuosidad! dos canais !ntr! art'culas. P.Dl RD$ V P S co!fici!nt! d! artio. frao d! fas! !stacion%ria BlC ou da fas! #/!l B$C d!ntro da coluna. !s !ssura !f!ti/a do fil#! l'(uido B !l'cula d! fas! !stacion%ria na su !rf'ci! do su ort!C. co!fici!nt! d! difuso da a#ostra na fas! !stacion%ria. /!locidad! lin!ar da fas! #/!l. 2 !(uao d! ,an -!!#t!r od! s!r !scrita so@ a for#a $!ral H S 2 Z ?R/ Z C./ B!(. 7C

(u! 5 a !(uao d! u#a 6i 5r@ol! B*i$. 2.1&C. Co#o od! s!r /isto na !(. 4, o #odo d! !# acota#!nto, o di#!nsiona#!nto do su ort! ! o co!fici!nt! d! difuso da a#ostra !# cada fas! so fator!s (u! d!/!# s!r s!ria#!nt! consid!rados, (uando 5 ro:!tada u#a coluna. T!# !ratura 5 tal/!8 o fator #ais i# ortant!, !#@ora no a ar!a !E licita#!nt! na !(. 4. [ (u! YT ! - so alta#!nt! d! !nd!nt!s da t!# !ratura. R!al#!nt!, o@s!r/a-s! na r%tica (u! !sta 5 a /ari%/!l (u! #ais influi na r!soluo, /ariando drastica#!nt! a r!t!no r!lati/a. -! u# #odo $!ral, o t!# o d! r!t!no d! !nd! da natur!8a da fas! !stacion%ria, da t!# !ratura d! o !rao ! da /a8o da fas! #/!l. &.2. *as! !stacion%ria 2 fas! !stacion%ria 5 u# slido BCro#ato$rafia d! 2dsoroC alta#!nt! oroso B#ais d! 1.A # 2R$C, ou, #ais co#u#!nt!, u# l'(uido BCro#ato$rafia d! "artioC. Do s!$undo caso, o l'(uido 5 d! ositado so@r! u# slido Bsu ort!C, (u! s!r% discutido #ais adiant!. Int!raI!s !ntr! di olos, olaridad! ! ont!s d! 6idro$=nio so os rinci ais fator!s, na fas! !stacion%ria, (u! d!t!r#ina# a s! arao cro#ato$r%fica. +ss!s fator!s so d! !nd!nt!s da t!# !ratura, da' ta#@5# a n!c!ssidad! d! u# control! d!ssa /ari%/!l. Os Cro#ato$ra#as &.1.a ! &.1.@ ilustra# a influ=ncia da olaridad! ! da ont! d!

Alexandre Schuler - Cromatografia

1.

6idro$=nio so@r! a s! arao. +# a#@os, co#o so usadas fas!s !stacion%rias olar!s, os icos a ar!c!# na ord!# cr!sc!nt! d! olaridad! dos co# on!nt!s. Mas, no Cro#ato$ra#a &.1.@, co#o a fas! !stacion%ria Bdi$lic!rolC int!ra$! co# o !tanol B ont! d! 6idro$=nioC, o t!# o d! r!t!no d!st! 5 @astant! au#!ntado B/!r ta#@5# S!o 2.)V . 7C. 2lto onto d! !@ulio ! in5rcia (u'#ica ! catal'tica B!# r!lao L a#ostra, L fas! #/!l ! ao #at!rial d! (u! 5 constitu'do o tu@o da colunaC so os rinci ais r!(uisitos ara u#a fas! !stacion%ria. +# r!lao ao onto d! !@ulio B"+C d!/! s!r l!#@rado (u! a t!# !ratura li#it! ara o !rao co# u#a dada coluna 5 1.A AC a@aiEo do "+ da fas! !stacion%ria. 2ci#a d!ssa t!# !ratura, a !rda or /olatili8ao 5 !Ec!ssi/a. +# anos r!c!nt!s t!# sido utili8ada a *31 B*as! 3ui#ica#!nt! 1i$adaC, ond! a *+ un!-s! ao su ort! #!diant! u#a r!ao (u'#ica. 2s fas!s !stacion%rias #ais fr!(\!nt!#!nt! utili8adas, co# u# a# lo !s !ctro d! a licaI!s, so ol'#!ros d!ri/ados d! sil'cio, as poli iloxana Bou ilicona C, co#o a S+-&A, or !E!# lo. Outra fas! ta#@5# @astant! utili8ada 5 o oli!til!no$licol B!E.J Car@o]aE 2AMC. &.&. Su ort! O su ort! t!# a funo d! fiEar d!ntro da coluna a fas! !stacion%ria. [ n!c!ss%rio (u! o su ort! s!:a (u'#ica ! catalitica#!nt! in!rt!. O #at!rial a s!r !# r!$ado ta#@5# no od! !Ei@ir %r!a su !rficial #aior (u! .A # 2R$, alta orosidad!, n!# $rand! od!r d! adsoro. C!ntros ati/os B%cidos ou @%sicosC od!# ro/ocar #odificaI!s !struturais na a#ostra, d!/!ndo s!r r!#o/idos. T!rras diato#%c!as, $raas L sua @aiEa ca acidad! d! adsoro ! L sua @aiEa orosidad!, so ainda #uito !# r!$adas co#o su ort!. U# !Ec!l!nt! su ort! L @as! d! diato#%c!a 5 co#!rciali8ado co# u# no#! constitu'do da ala/ra C6ro#osor@ s!$uida d! u#a ou #ais l!tras B!E.J C6r NH"C. 2tual#!nt!, t=# sido d!s!n/ol/idos #at!riais sint5ticos, co ol'#!ros do !til/inil@!n8!no co# di/inil@!n8!no. 2 d! !nd!r do roc!sso d! fa@ricao, !ss!s ol'#!ros ta#@5# od!# s!r !# r!$ados co#o fas! !stacion%ria B+E.J "ora aP 3, C6ro#osor@ 1A1, !tcC. "!r#it!# u# @o# !# acota#!nto, $raas L unifor#idad! na $ranulo#!tria ! na r ria $!o#!tria das art'culas.

*i$ura &.1 - 2us=ncia BaC ! r!s!na B:C d! ont! d! 6idro$=nio !ntr! *+ ! !tanol &.). Coluna

Alexandre Schuler - Cromatografia

14

O #at!rial d! (u! 5 constitu'da a coluna Btu@oC od! s!r ao inoE &14, alu#'nio, n'(u!l, /idro ou t!flon. 3uando no s! con6!c! o #at!rial a s!r analisado, d%-s! r!f!r=ncia Ls colunas d! /idro Btrata-s! d! u# /idro !s !cial#!nt! tratado, ara r!#o/!r c!ntros %cidos d! sua su !rf'ci!C ou d! t!flon, s!ndo (u! a Klti#a t!# !# r!$o #ais r!strito, d!/ido L s!nsi@ilidad! ao calor ! L r!sso. 2s colunas so classificadas (uanto ao di9#!tro !Et!rnoJ - Coluna #icroanal'tica Bca ilarC ............ - Coluna anal'tica .................................. - Coluna s!#i- r! arati/a ..................... - Coluna r! arati/a .............................. A,1 a A,. ## 1R;O, &R14O ! 1R)O &R;O, 1R2O ! .R;O ., 7 ! 1A c#

2s colunas anal'ticas #ais co#u#!nt! !# r!$adas ossu!# 2 a & # d! co# ri#!nto, co# 1.AAA a 1A.AAA ratos t!ricos. Colunas ca ilar!s so @!# #ais lon$as. 2s ri#!iras ca ilar!s fa@ricadas ossu'a# #ais d! 1AA #. Co# o a/ano da t!cnolo$ia, o co# ri#!nto atual situa-s! !ntr! 2A ! )A #, !#@ora co# c!rca d! 1AA.AAA ratos t!ricos. T!#-s! not'cia d! u#a coluna ca ilar co# c!rca d! 14AA # d! co# ri#!nto ! 1 #il6o d! ratos t!ricos. 2tual#!nt! fora# d!s!n/ol/idas colunas co# A,.& ## Bcolunas M#!$a@or!OC co# !Ec!l!nt!s r!sultados. Mais si# l!s d! instalar, r!Kn!# as (ualidad!s das colunas anal'ticas ! das ca ilar!s. 2s colunas usadas !# C12- Bs!o ).2, . 22C so @!# #ais curtas B1A a )A c#C ! os di9#!tros !ncontrados #ais co#u#!nt! no co#5rcio !s !ciali8ado /aria# !ntr! & ! . ##. &... *as! #/!l +# C*0, a fas! #/!l 5 u# $%s in!rt!, d!/!ndo a r!s!ntar-s! @astant! uro, rinci al#!nt! (uando tratar-s! da an%lis! d! traos. Os $as!s #ais !# r!$ados so H2, D2, H!, 2r ! D!, od!ndo ta#@5# s!r!# utili8ados outros, !# casos !s !ciais. Da !scol6a da fas! #/!l Bou $%s d! arrast!C, d!/!# s!r consid!rados os s!$uint!s fator!sJ - -is oni@ilidad!Rcusto. - +fici=ncia na s! arao. - +f!ito so@r! o t!# o d! an%lis!. - S!$urana. - +f!ito so@r! o sist!#a d! d!t!co. 1 - 2 !(uao d! ,an -!!#t!r si# lificada B!(. 7C, a licada aos $as!s D 2 ! H2, a r!s!nta os s!$uint!s co!fici!nt!s Ba#ostraJ "ro anoC, co# u#a dada colunaJ Ha S A,1 Z A,A7R/ Z A,A./ H@ S A,1 Z A,2;R/ Z A,A./ BD2C BH2C

O?S.J

Alexandre Schuler - Cromatografia +ss!s dados co# ro/a# a influ=ncia da natur!8a do $%s d! arrast! so@r! a !fici=ncia.

17

2 - 2 /!locidad! r!lati/a d! !luio au#!nta na ord!# H2 ^ D2 ^ H! ^ 2r, fato (u! d!#onstra a influ=ncia da natur!8a do $%s d! arrast! so@r! o t!# o d! an%lis!. 2 Ta@!la &.1 r!su#! a a licao dos crit5rios aci#a #!ncionados, ara s!l!o da fas! #/!l !# funo do d!t!tor !# r!$ado. Ta@!la &.1 - 0as!s #ais r!co#!ndados ara C*0, or ti o d! d!t!tor. TI"O -+ -+T+TOR Conduti/idad! T5r#ica Ioni8ao d! C6a#a Ca tura +l!trHnica 02S+S M2IS US2-OS BOrd!# d! rioridad!C ;2 _ H! __ D2 *2 _ D! _ H! *2 _ H!

+# Cro#ato$rafia a 1'(uido !# r!$a#-s! co#o *as! M/!l rinci al#!nt! %$ua d!ioni8ada, #!tanol, ac!tonitrila, !tc. 2 s!l!o d! !nd! do d!t!tor a s!r !# r!$ado ! a fas! #/!l d!/! s!r i#isc'/!l co# a fas! !stacion%ria li(uida.

Alexandre Schuler - Cromatografia ) - O CROM2TX0R2*O ).1. O Cro#at$rafo a 0%s

1;

2 *i$. 2.11 B . 11C r! r!s!nta !s(u!#atica#!nt! u# Cro#at$rafo a 0%s. [ oss'/!l a$ora d!scr!/!r #ais d!tal6ada#!nt! o instru#!nto. aC Control!s d! T!# !ratura O cro#at$rafo dis I! d! t!r#ostatos ara control! ind! !nd!nt! do a(u!ci#!nto dos tr=s rinci ais s!tor!sJ c9#ara d! /a ori8ao, forno da coluna ! @loco do d!t!tor. O a(u!ci#!nto da coluna, ro#o/ido or u#a r!sist=ncia !l5trica locali8ada na @as! do forno, 5 6o#o$!n!i8ado or u# /!ntilador, (u! od! !r#an!c!r li$ado a s o final do a(u!ci#!nto, d! #odo a ac!l!rar o r!sfria#!nto. D!ss! caso, o co# arti#!nto do forno d!/! !r#an!c!r a@!rto, !Ec!to nos !(ui a#!ntos (u! ossua# dis ositi/o d! r!sfria#!nto auto#%tico.

*i$ura ).1 - *luE'#!tro d! @ol6a @C Control!s "n!u#%ticos

*i$ura ).2 - -i/isor d! fluEo ara col!tor

Os cro#at$rafos a $%s nor#al#!nt! ossu!# u#a /%l/ula controladora d! r!sso ! outra ara a:ust! da /a8o da fas! #/!l. Id=nticos sist!#as !Eist!# ara o control! da /a8o dos ga e auxiliare B/!r s!o ).&.2.@V . 2.C. 2 /a8o 5 #!dida co# o auE'lio d! u# fluE'#!tro d! @ol6a, ou @ol6H#!tro B*i$. ).1C. 2 M =raO B art! inf!riorC cont5# u#a soluo d! sa@o l'(uido. Co# ri#indo-s! a M =raO, o n'/!l do l'(uido so@! ! o $%s for#a u#a @ol6a (u! asc!nd! !lo tu@o. "ara s! d!t!r#inar a /a8o, 5 sufici!nt! #arcar co# u# cronH#!tro o t!# o $asto ara a @ol6a !rcorr!r os 2A #1 do tu@o. Da atualidad!, !Eist!# no #!rcado al$uns !(ui a#!ntos total#!nt! #icro roc!ssados, tornando o@sol!tos !ss!s ac!ssrios. cC Col!tor d! *raI!s

Alexandre Schuler - Cromatografia

1>

O col!tor d! fraI!s 5 u# ac!ssrio utili8ado !# Cro#ato$rafia r! arati/a. O #at!rial !flu!nt! da coluna od! assar or u# di/isor d! fluEo B*i$. ).2C, d! #odo (u! u#a art! 5 d!s/iada ara o col!tor, ond! cada co# on!nt!, isolada#!nt!, 5 cond!nsado. Colunas d! #aior!s di#!nsI!s !r#it!# a in:!o d! u#a #aior (uantidad! d! a#ostra, !r#itindo assi# a produo d! !(u!nas (uantidad!s d! u# #at!rial co# alta ur!8a B#aior (u! >>,>>>>WC, (u! od! s!r !# r!$ado co#o adro, or !E!# lo. dC -!t!tor!s "or s!r n!c!ss%rio u# !studo #ais d!tal6ado, s!ro discutidos #ais adiant!. !C +l!trH#!tro O !l!trH#!tro 5 u# a# lificador d! sinal. +st! #dulo od! s!r controlado a (ual(u!r instant!, d! #odo (u! u# sinal fraco Bco# on!nt! #!norC od! s!r a# liado ind! !nd!nt!#!nt! dos outros, !n(uanto (u! u# sinal #uito fort! Bco# on!nt! #aiorC od! s!r at!nuado o sufici!nt! ara (u! s!u ico fi(u! contido no a !l do r!$istrador. Os Cro#ato$ra#as ).1 ! ).2 ilustra#, r!s !cti/a#!nt!, a r!lao r!al d! %r!as ! outro r!$istro da #!s#a a#ostra, co# a# liao do ri#!iro sinal ! at!nuao do t!rc!iro, ou #ais !Eata#!nt!, at!nuao #!nor ara o ri#!iro ! at!nuao #aior ara o t!rc!iro, !# r!lao L at!nuao do s!$undo. 1o$ica#!nt!, as %r!as #!didas no s!$undo cro#ato$ra#a, #ulti licadas !los r!s !cti/os fator!s d! at!nuao, forn!c!# os /alor!s r!ais das %r!as r!lati/as.

Cro#ato$ra#a ).1 - M!s#a at!nuao fC R!$istrador

Cro#ato$ra#a ).2 - 2t!nuaI!s dif!r!nt!s

O r!$istrador 5 u# instru#!nto ac!ssrio, (u! transfor#a o sinal !#itido !lo d!t!tor ! a# lificado !lo !l!trH#!tro, !# u# sinal #!c9nico. Da !Etr!#idad! do sist!#a #!c9nico !Eist! u#a can!ta B !naC ! a #a$nitud! d! s!u d!sloca#!nto, aci#a da lin6a d! @as!, 5 ro orcional L (uantidad! do co# on!nt! na a#ostra. Co#o o a !l !st%

Alexandre Schuler - Cromatografia

2A

!# #o/i#!nto, o@t5#-s! u#a cur/a Bcro#ato$ra#aC, ond! a dist9ncia do in'cio da an%lis! B onto d! in:!oC ao #%Ei#o d! cada ico 5 a dist9ncia d! r!t!no B-rC. -i/idindo -r or 8 B/!locidad! do a !lC, o@t5#-s! o t!# o d! r!t!no, Tr. Id!al#!nt!, co# s! arao co# l!ta ! condiI!s ti#as Bincluindo s!l!o !rf!ita da fas! !stacion%riaC, o@t5#-s! u#a cur/a si#5trica. Do 2 =ndic! & so discutidas outras t5cnicas d! a(uisio d! dados. $C "ro$ra#ador 1in!ar d! T!# !ratura 3uando a r!t!no r!lati/a BRRC d! al$uns co# on!nt!s 5 rEi#a da unidad! B@aiEa r!soluoC ! no !ntanto a t!# !ratura d! !@ulio dos co# on!nt!s #!nos /ol%t!is 5 #uito alta BCro#ato$ra#a ).&C, u# au#!nto na t!# !ratura da an%lis! Bt!# !ratura da colunaC, co# o o@:!ti/o d! r!du8ir o t!# o d! an%lis! ! o@t!r u# ico #ais a$udo ara os Klti#os co# on!nt!s Bo (u! inclusi/! di#inuiria o !rro na d!t!r#inao d! -rC, acarr!taria u#a di#inuio na :% !(u!na r!t!no r!lati/a dos ri#!iros co# on!nt!s BCro#ato$ra#a ).)C. +# situaI!s co#o !ssa, od!-s! a licar u# $radi!nt! d! t!# !ratura, co# o auE'lio d! u# "ro$ra#ador 1in!ar d! T!# !ratura B"1TC. 2 /!locidad! d! a(u!ci#!nto od! s!r controlada, s!ndo oss'/!l ta#@5# ro#o/!r u# a(u!ci#!nto isot5r#ico !# al$u#as r!$iI!s. +# o !raI!s d!ss! ti o d!/!s! indicar no cro#ato$ra#a a t!# !ratura inicial BT iC, a t!# !ratura final BT fC, (u! no d!/! dif!rir da t!# !ratura d! !@ulio da fas! !stacion%ria !# #!nos d! 1.A AC, ! a /!locidad! d! a(u!ci#!nto, ara (u! o cro#ato$ra#a ossa s!r r! rodu8ido ost!rior#!nt! BCro#ato$ra#a )..C.

Cro#ato$ra#as ).&, ).) ! ).. - 2n%lis!s !# dif!r!nt!s t!# !raturas ).2. O Cro#at$rafo a 1'(uido O cro#at$rafo a l'(uido B#ais co#u#!nt! con6!cido !la si$la in$l!sa da t5cnica, H"1C BHigh Performance Liquid Chromatography V !# ortu$u=sJ Cro#ato$rafia 1'(uida d! 2lto -!s!# !n6oC, 5 u# instru#!nto #ais si# l!s (u! o cro#at$rafo a $%s nos s!$uint!s as !ctosJ aC s ossui u# canal anal'tico, !n(uanto C0Ts od!# t!r at5 (uatro canaisV

Alexandre Schuler - Cromatografia

21

@C 5 #odulado, isto 5, sist!#a d! @o#@!a#!nto ! d!t!tor so ind! !nd!nt!s, o (u! facilita a su@stituio d! d!t!tor!sV cC o !ra $!ral#!nt! L t!# !ratura a#@i!nt!V 2 *i$ura ).& 5 u# dia$ra#a !# @locos d! u# C1 t' ico. Cada @loco 5 d!scrito a s!$uirJ

*i$ura ).& - -ia$ra#a !# @locos d! u# H"1C t' ico aC R!s!r/atrio d! *as! M/!l 2 *as! M/!l Bu# l'(uido uro ou u#a #istura d! co# osio d!finidaC d!/! s!r filtrada !# #!#@ranas co# A,)4 # d! di9#!tro d! oros ! d!s$as!ificada B/!r rEi#o it!#C. @C Sist!#a d! d!s$as!ificao 2 *as! M/!l d!/! s!r d!s$as!ificada, ara !/itar a for#ao d! @ol6as, as (uais od!# ro/ocar ca4ita%&o Bco# cons!(\!nt! dano L @o#@aC ou $!rar pico fal o , ao assar!# !la c5lula do d!t!tor. So con6!cidas /%rias t5cnicas d! d!s$as!ificaoJ - a(u!ci#!nto co# a$itaoV - @or@ul6a#!nto d! $%s 65lioV - ultra-so#V - /%cuo cC ?o#@a O @o#@!a#!nto da *as! M/!l 5 r!ali8ado or u#a @o#@a controlada or u# #icro roc!ssador, o (ual od! alt!rar a .e-ocidade de suco B ara !/itar /a ori8ao d! fas! #/!l #ais /ol%tilC ! a .a/o Bi# ortant! (uando a an%lis! 5 r!ali8ada co# 0radi!nt! d! "olaridad!, !# cu:o caso 6% n!c!ssidad! d! u#a s!$unda @o#@aV /!r #ais adiant!C. dC ,%l/ula d! in:!o

Alexandre Schuler - Cromatografia

22

2 a#ostra 5 s!# r! introdu8ida co# auE'lio d! u#a /%l/ula, or(uanto a r!sso d! tra@al6o nunca 5 #!nor (u! .A at#osf!ras B2 =ndic! 2C. !C Coluna 2s colunas !# r!$adas !# C1 so r!tas, u#a /!8 (u! s!u co# ri#!nto rara#!nt! ultra assa &A c#, ocu ando ortanto #uito ouco !s ao no !(ui a#!nto. fC -!t!tor Os d!t!tor!s utili8ados !# C1 s!ro d!scritos na rEi#a s!o. $C Sist!#a d! a(uisio d! dados. Os sist!#as d! a(uisio d! dados !# r!$ados !# C1 so !Eata#!nt! os #!s#os !# r!$ados !# C0, ou s!:a, r!$istrador!s, int!$rador!s ou #icroco# utador!s B2 =ndic! &C. 2radie$te de Po-aridade 3uando o C1 dis I! d! a !nas u#a @o#@a, 5 !/id!nt! (u! a fas! #/!l t!# u#a co# osio constant!, do in'cio ao fi# da an%lis!. D!ssa situao, a olaridad! da #!s#a ta#@5# 5 constant!. -i8-s! !nto (u! o roc!sso 5 isocr!tico . 3uando dis I!-s! d! duas @o#@as Bou #aisC, 5 oss'/!l /ariar a co# osio da fas! #/!l, colocando-s! !# cada r!s!r/atrio u# l'(uido d! olaridad! dif!r!nt!. O #icro roc!ssador alt!ra a /a8o d! cada lin6a d! l'(uido, d! #odo (u! a artir do onto d! conflu=ncia a /a8o s!:a constant!. D!ss! caso, di8-s! (u! o roc!sso ocorr! co# gradie$te de po-aridade . Su@stituindo-s! t!# !ratura or olaridad!, od!-s! utili8ar os Cro#ato$ra#as ).& ! ).) B . 2AC co#o ilustrao d! roc!ssos isocr%ticos co# olaridad!s dif!r!nt!s ! o Cro#ato$ra#a ).. co#o ilustrao d! u# roc!sso co# $radi!nt! d! olaridad!. ).&. -!t!tor!s ).&.1. 0!n!ralidad!s

Os d!t!tor!s #ais !# r!$ados so do ti o dif!r!ncial. 2 sua r!s osta BRC, dada !las %r!as r!lati/as dos icos, 5 ro orcional L conc!ntrao d! cada co# on!nt! Bd!t!tor!s d! conduti/idad! t5r#icaC ou L /!locidad! d! fluEo d! #assa do co# on!nt! Bd!t!tor!s d! ioni8aoCJ

R S Y1.C

R S Y2.

d# dt

Alexandre Schuler - Cromatografia

2&

-!ntr! os d!t!tor!s dos ti os d!scritos aci#a, d!staca#-s!, !lo #aior uso, os s!$uint!sJ d!t!tor d! conduti/idad! t5r#ica B-CTC, d!t!tor d! ioni8ao d! c6a#a B-ICC ! d!t!tor d! 'ndic! d! r!frao B-IRC, !#@ora !Eista# outros, d! #ais r!strita a licao. 2 !scol6a do d!t!tor 5 i# ortant! ! d! !nd! do #at!rial a s!r analisado. 2s rinci ais caract!r'sticas dos d!t!tor!s, (u! d!/!# s!r consid!radas (uando da s!l!o do d!t!tor #ais a ro riado, so as s!$uint!s B/!r 2 =ndic! 1, .&CJ - S!nsi@ilidad! - D'/!l d! ru'do - R!s osta - *aiEa d! lin!aridad! din9#ica - CustoR/ida Ktil - Uni/!rsalidad! - +s !cificidad! R S!l!ti/idad! - Conduti/idad! t5r#ica B ara -CTC

).&.2. -!t!tor!s !# r!$ados !# Cro#ato$rafia a 0%s aC -!t!tor d! Conduti/idad! T5r#ica B-CTC O sist!#a d! d!t!co or diferen%a de conduti4idade t5rmica consist! d! dois fila#!ntos Bc5lula ara a#ostra ! c5lula d! r!f!r=nciaC, os (uais fa8!# art! d! u#a ont! d! N6!atston! B*i$uras ).)a ! ).)@C. *a8-s! assar corr!nt! !los fila#!ntos ! !st!s !rd!# calor ara o $%s d! arrast!. Do #o#!nto !# (u! a a#ostra atin$ir a c5lula corr!s ond!nt!, o fila#!nto !rd!r% calor ara a soluo B$%s d! arrast! Z a#ostraC. Co#o a soluo ossui conduti/idad! dif!r!nt!, a t!# !ratura do fila#!nto 5 alt!rada, o #!s#o ocorr!ndo co# a sua r!sist=ncia !l5trica. +ssa /ariao na r!sist=ncia 5 #!dida !la ont!. Dot!-s! (u! (uanto #aior for a conc!ntrao do #at!rial analisado, #aior s!r% a /ariao na corr!nt! ! ortanto #aior s!r% o sinal BR S Y.CC. 2 s!nsi@ilidad! d! u# d!t!tor d! conduti/idad! t5r#ica !(uaoJ od! s!r a/aliada !la

S S YI 2 .
ond!J

B $ - sC . BTf - T@ C $

B!(. ;C

S S s!nsi@ilidad! B#,.c# &R#$C Y S constant! da c5lula I S int!nsidad! d! corr!nt! R S r!sist=ncia do fila#!nto

S conduti/idad! t5r#ica do $%s d! arrast! S conduti/idad! t5r#ica da su@st9ncia Tf S t!# !ratura do fila#!nto T@ S t!# !ratura do @loco

IM"ORT2DT+ ` S! a c9#ara do d!t!tor conti/!r ar at#osf5rico no #o#!nto !# (u! o circuito for !n!r$i8ado ocorr!r% (u!i#a do fila#!nto. "ortanto, d!/!-s! ri#!iro fa8!r circular o $%s d! arrast!.

Alexandre Schuler - Cromatografia

2)

*i$ura ).).a - ?loco do -!t!tor d! Conduti/idad! T5r#ica. @C -!t!tor d! Ioni8ao d! C6a#a B-ICC 2 fi$ura ).. r! r!s!nta o circuito !l!trHnico d! u# -IC. R / 5 u#a r!sist=ncia /ari%/!l, cu:o /alor d! !nd! do nK#!ro d! art'culas !ntr! os !l!trodos. O !flu!nt! da coluna, ao assar !ntr! os !l!trodos, 5 ioni8ado. Dos -IC, a font! d! ioni8ao 5 a c6a#a r!sultant! da co#@usto d! <idrogH$io co# ar Bga e auxiliare C. 2 corr!nt! cont'nua $!rada !la font! Bfont! CC, *i$ )...@C 5 trans ortada do po-ari/ador ara o co-etor B*i$ )...aC or i# ur!8as !Eist!nt!s na fas! #/!l ou or art'culas d! fas! !stacion%ria l'(uida arrastada !la fas! #/!l, or !E!# lo. Do a p-i"icador !Eist! outra font! d! corr!nt!, s!ndo !sta .ari!.e- ! d! s!ntido contr%rio, !r#itindo assi# /erar a corr!nt! r!sultant! no circuito. 3uando u# co# on!nt! da a#ostra atin$! o d!t!tor, caso ossua %to#os d! car:o$o ! %to#os d! <idrogH$io, !ntrar% !# co#@usto, s!ndo io$i/ado. Co# a ioni8ao, au#!nta a corr!nt! sa'da do col!tor, o (u! ir% $!rar u#a t!nso B,C, a (ual 5 a# liada !lo amplificador eletrom5trico ! !n/iada ao r!$istradorRint!$rador. +/id!nt!#!nt!, a s!nsi@ilidad! do d!t!tor d! !nd!r% da facilidad! r!lati/a d! ioni8ao d! cada co# on!nt! da a#ostra.

Alexandre Schuler - Cromatografia

2.

*i$ura ).)@- -ia$ra#a +l!trHnico do -CT

*i$. )...a- +strutura f'sica d! u# -IC cC -!t!tor d! Ca tura +l!trHnica B-C+C +#@ora ossuindo circuito s!#!l6ant! ao d! u# -IC, o -C+, ao contr%rio da(u!l!, #!d! a (u!da d! corr!nt! (uando da assa$!# d! a#ostra !los !l!trodos BR/C. U#a font! d! &H-1 ou d! 4&Di ioni8a as #ol5culas do $%s d! arrast! BD 2C, li@!rando os !l5trons r!s ons%/!is !la corr!nt! Bcorr!nt! d! fundoC. S! u#a su@st9ncia ca a8 d! a@sor/!r !ss!s !l5trons assar !lo d!t!tor, 6a/!r% u#a (u!da na corr!nt!, r!sultando nu# sinal (u! ta#@5# s!r% a# lificado ! !n/iado ao r!$istrador. 2(ui, a s!nsi@ilidad! do d!t!tor d! !nd! da ca acidad! d! a@soro d! !l5trons or art! dos di/!rsos co# on!nt!s da a#ostra.

Alexandre Schuler - Cromatografia

24

*i$. )...@- Circuito !l!trHnico d! u# -IC R -C+ dC "ro ri!dad!s dos d!t!tor!s 2 Ta@!la ).1 5 auto-!E licati/a ! su#ari8a as rinci ais ro ri!dad!s dos d!t!tor!s, auEiliando no tra@al6o d! s!l!o do d!t!tor #ais a ro riado ara u#a an%lis!. O 2 =ndic! . d!scr!/! outros d!t!tor!s d! uso #!nos !Et!nsi/o, co#o o -D". Ta@!la ).1 - "ro ri!dad!s dos rinci ais ti os d! d!t!tor!s !# r!$ados !# C*0. "RO"RI+-2-+S 1i#it! d! d!t!co *aiEa d! lin!aridad! ,a8o da fas! #/!l 3uant. T' ica a#ostra Co# . -!t!ctados r!as d! a licao -CT 1 # 1A) & 1-1A #1R#in 1 - )A 1 todos uso $!ral -IC 1AA @ 1A7 1-2AA #1R#in A,A. - . 1 or$9nicos or$9nicos -D" -C+ A,1 @ A,1 @ 1A) 1A2 1A-1AA #1R#in 1A-1AA #1R#in 1 - . 1 1 - . 1 nitro$!nados ! 6alo$!nados fosforados r!s'duos d! r!s'duos d! !sticidas !sticidas

).&.&. -!t!tor!s !# r!$ados !# C12Os d!t!tor!s #ais !# r!$ados !# Cro#ato$rafia a 1'(uido d! 2lto -!s!# !n6o BC12-C, !#@ora !Eista# outros ti os d! d!t!tor!s soJ aC -!t!tor!s d! 'ndic! d! r!frao a s!#!l6ana do d!t!tor d! conduti/idad! t5r#ica, o d!t!tor d! 'ndic! d! r!frao 5 o #ais anti$o, #!nos s!ns'/!l ! o Knico u$i.ersa-, d!ntr! os d!t!tor!s !# r!$ados !# C12-. ?as!ando-s! na dif!r!na d! 'ndic! d! r!frao !ntr! a fas! #/!l ! cada co# on!nt! da a#ostra, con6!c!#-s! dois ti os d! d!t!tor!s IRJ

Alexandre Schuler - Cromatografia

27

Os d!t!tor!s ti o deflex&o utili8a# co#o !l!#!nto ati/o u# diodo ca a8 d! $!rar u#a corr!nt! cont'nua cu:a int!nsidad! 5 ro orcional ao I$gu-o de i$cidH$cia da lu8 (u! atra/!ssa a c5lula B*i$ura ).4C. 2o assar !la c5lula anal'tica u#a su@st9ncia co# 'ndic! d! r!frao dif!r!nt! da(u!l! da fas! #/!l, 6a/!r% u#a alt!rao no 9n$ulo d! incid=ncia, r!sultando nu#a /ariao na int!nsidad! d! corr!nt!, (u! 5 ro orcional L conc!ntrao d!ssa su@st9ncia na c5lula ! cons!(u!nt!#!nt! ta#@5# ro orcional L sua conc!ntrao na a#ostra.

*i$ura ).4 - -!t!tor d! <ndic! d! R!frao ti o deflex&o6 Os d!t!tor!s tipo Fres$e- @as!ia#-s! no fato da lu8 incid!nt! so@r! o sist!#a #ostrado na *i$. ).7 s!r fracionada !# dois f!iE!sJ u#a art! da lu8 5 r!fl!tida ! a outra art! 5 r!fratada. -! acordo co# a 1!i d! *r!sn!l, a r!lao !ntr! !ssas duas fraI!s 5 funo do 'ndic! d! r!frao. 2ssi#, ao assar u#a su@st9ncia Btrans ortada !la fas! #/!lC !la c5lula, alt!ra-s! o 'ndic! d! r!frao ! ortanto o !rc!ntual d! lu8 r!fratada. Utili8ando-s! co#o foto-d!t!tor u# diodo se$s?.e- J i$te$sidade de -u/, a corr!nt! $!rada or !st! s!r% alt!rada d! u# #odo ro orcional L conc!ntrao d!ssa su@st9ncia na a#ostra. @C -!t!tor!s d! U,-,IS Os d!t!tor!s d! ultra/iol!ta-/is'/!l BU,-,ISC @as!ia#-s! na 1!i d! 1a#@!rt-?!!r, (u! !sta@!l!c! u#a r!lao lin!ar !ntr! 2@sor@9ncia ! Conc!ntraoJ 2S.l.c ond! l 5 o ca#in6o tico Bdist9ncia !rcorrida !la lu8 d!ntro da soluoV !s !ssura da c5lulaC. 2 constant! d! ro orcionalidad! d!no#ina-s! a7 orti4idade molar. 2 a@sor@9ncia, or sua /!8, 5 ro orcional L tran mit!ncia , frao d! lu8 trans#itida. 3uando o cont!Kdo da c5lula B*i$. ).;C 5 tran parente L radiao !# r!$ada BU, ou ,ISC, a trans#it9ncia 5 1AA W ! !/id!nt!#!nt! a a@sor@9ncia 5 b+RO.

Alexandre Schuler - Cromatografia

2;

+ntr!tanto, (uando c6!$a L c5lula u#a su@st9ncia (u! a@sor/a !ssa lu8, o sist!#a d! d!t!co #!d! a dif!r!na !# int!nsidad!, $!rando o cro#ato$ra#a corr!s ond!nt!. Os instru#!ntos #ais co#uns B! #ais @aratosC utili8a# co#o font! d! radiao u#a l9# ada d! #!rcKrio, cu:o co# ri#!nto d! onda rinci al B>A W do total da radiaoC #!d! 2.) n#. +ss!s instru#!ntos, ortanto, o !ra# co# u# co# ri#!nto d! onda fiEo B! KnicoC. 2 *i$. ).; r! r!s!nta u# dia$ra#a !s(u!#%tico d!ss! ti o d! instru#!nto. Co#o a r!$io Ktil da radiao U, /aria d! 1>A a &AA n#, 5 d! s! !s !rar (u! #!s#os os co# ostos (u! a@sor/!# lu8 U, no /!n6a# a s!r d!t!ctados !# u# d!t!tor do ti o fixo , ou (u! s!:a# d!t!ctados co# @aiEa s!nsi@ilidad!. "ara s! cons!$uir u#a /arr!dura !# toda a r!$io U,, 5 ri#ordial, !/id!nt!#!nt!, (u! a font! d! radiao Bl9# ada d! d!ut5rioC ossa !#itir lu8 co# todos os co# ri#!ntos d! onda da faiEa d! int!r!ss! Bfont! no #onocro#%ticaC. -!ss! #odo, o instru#!nto BU, /ari%/!lC n!c!ssita d! u# dis ositi/o (u! s!l!cion! u# d!t!r#inado co# ri#!nto d! onda, d! #odo a irradiar a a#ostra co# u#a lu8 #onocro#%tica. +ss! dis ositi/o c6a#a-s! M#onocro#adorO. "ara s! o !rar na faiEa 4i 84el B)AA-7.A n#C, !# r!$a-s! u#a l9# ada d! tun$st=nio.

*i$ura ).7 - -!t!tor d! <ndic! d! R!frao ti o *r!sn!l.

Alexandre Schuler - Cromatografia

2>

*i$ura ).; - -!t!tor d! Ultra/iol!ta fiEo 4 - 2D1IS+ 3U21IT2TI,2 O t!# o d! r!t!no BTrC 5 u#a caract!r'stica f'sico-(u'#ica ! co#o tal !r#it! (u! s! faa an%lis! (ualitati/a, d!sd! (u! s! dis on6a d! u# adro. Da falta do adro, 5 n!c!ss%rio col!tar cada co# on!nt! isolada#!nt! ! id!ntific%-lo or outros #5todos anal'ticosV !s !ctro#!tria, or !E!# lo. 2tual#!nt!, so co#!rciali8ados cro#at$rafos cu:o d!t!tor 5 u# !s !ctrH#!tro d! #assas. 3uando u#a a#ostra 5 su@#!tida L an%lis!, 5 analista al$uns dados a r!s !ito da #!s#aJ r!ciso forn!c!r ao

- Ori$!# Bd! s'nt!s!, natural, !tc cC. - Co# on!nt!s ro/%/!is B!s 5ci!, nK#!roC. - Co# osio (uantitati/a ro/%/!l. - *aiEa d! onto d! !@ulio Ba#ostra l'(uidaC. - Outros dados r!lacionados co# as /ari%/!is do roc!sso. 3uanto #aior for o nK#!ro d! infor#aI!s, #ais ra ida#!nt! o analista !ncontrar% as condiI!s id!ais d! an%lis!. Co#o !Eist! a !nas u#a /a8o id!al ara cada coluna, r!sta ao analista rocurar a coluna ! a t!# !ratura Bou ro$ra#ao d! t!# !raturaC id!ais. +Eist!# outros #odos d! !f!tuar a id!ntificao, os (uais s!ro !studados #ais adiant! BCa 'tulo ;C.

Alexandre Schuler - Cromatografia 4 - 2D1IS+ 3U2DTIT2TI,2 4.1. Introduo

&A

"ara s! d!t!r#inar a co# osio d! u#a #istura B2n%lis! 3uantitati/aC 5 n!c!ss%rio #!dir as %r!as r!lati/as dos icos d! todos os co# on!nt!s. +ntr!tanto, n!# s!# r! o nK#!ro d! icos 5 i$ual ao nK#!ro d! co# on!nt!s, ois al5# da ro@a@ilidad! d! ocorr!r su !r osio, al$uns co# on!nt!s od!ro no s!r d!t!ctados, o t!# o d! an%lis! od!r% s!r inf!rior ao t!# o d! r!t!no d! u# co# on!nt! #!nos /ol%til, !tc. O uso d! u#a r!f!r=ncia B adroC !r#it!, contudo, d!t!r#inar a !rc!nta$!# d! u# dado co# on!nt!, #!s#o (u! no a ar!a# os icos dos outros co# on!nt!s. 2nt!s d! s! !f!tuar o c%lculo da co# osio, !ntr!tanto, 5 r!ciso fa8!r as corr!I!s das %r!as, ois a r!lao das %r!as d! dois co# on!nt!s (uas! s!# r! 5 dif!r!nt! da r!lao !ntr! as suas #assas Bco# osio !# #assaC. Isto or(u! a s!nsi@ilidad! B9e po taC d! u# d!t!tor a duas dif!r!nt!s su@st9ncias nor#al#!nt! 5 dif!r!nt!. 2nalisando a !(. ; B . 2&C, o@s!r/a#os (u! al5# d! outros fator!s, a s!nsi@ilidad! dos d!t!tor!s d! conduti/idad! t5r#ica d! !nd! da dif!r!na $ - s. Co#o s /aria d! su@st9ncia ara su@st9ncia, od!#os di8!r (u! u#a #istura @in%ria (ual(u!r cont!ndo .AW d! cada co# on!nt! #uito ro/a/!l#!nt! t!r% u#a r!lao d! %r!as dif!r!nt! da unidad!. Co# os d!t!tor!s d! ioni8ao d! c6a#a B! ta#@5# co# os d! ca tura d! !l5tronsC !Eist! !ss! #!s#o ro@l!#a, ois a facilidad! d! s! ioni8ar Bou d! ca turar !l5tronsC /aria d! su@st9ncia ara su@st9ncia. 2li%s, !ssa afir#ao /al! ara (ual(u!r outro ti o d! d!t!tor, inclusi/! a(u!l!s !# r!$ados !# Cro#ato$rafia a 1'(uido. 2ssi# s!ndo, /al! a !na r! !tir, 5 n!c!ss%rio ri#!iro d!t!r#inar os fator!s d! r!s osta ara as %r!as ! s d! ois !f!tuar o c%lculo da co# osio. 4.2. M!dio d! r!a 2 %r!a d! u# ico od! s!r #!dida or /%rios #5todos, a sa@!rJ i - Co# auE'lio d! u# lan'#!tro. ii - "or !sa$!# Br!corta-s! cada ico ! !sa-s! !# @alana anal'ticaC. iii - Co# auE'lio d! u# int!$radorJ aC d! disco B!l!tro#!c9nicoC ou

Alexandre Schuler - Cromatografia @C !l!trHnico i/ - -!t!r#inao $r%ficaJ aC S S 6.1 ou @C S S 6.1T,

&1

ond! h 5 a altura do ico, #!dida d!sd! a lin6a d! @as! at5 o % ic! do #!s#o, 1 5 a lar$ura na @as! Bdist9ncia !ntr! os ontos !# (u! a lin6a d! @as! 5 int!rc! tada !las tan$!nt!s traadas nos dois ra#os da cur/aC ! 1T 5 a lar$ura do ico na #!tad! d! sua altura, co#o s! /= na *i$ura 4.1. +ssas $rand!8as d!/!# s!r #!didas !# #il'#!tro. O plan8metro 5 u# dis ositi/o #!c9nico, articulado. a #!dida !# (u! s! !rcorr! o !r'#!tro do ico, u# ont!iro !rcorr! u#a !scala. 2 l!itura ao final do !r'#!tro 5 a %r!a do ico. O traado do integrador de di co 5 #ostrado a@aiEo do ico, na fi$. 4.1. O uso d! u# int!$rador !r#it! d!t!r#inar a %r!a co# u# !rro da ord!# d! A,1W. +ntr!tanto, os !rros dos outros #5todos, !# torno d! A,. - 1W, 5 @astant! ac!it%/!l ara a #aioria das finalidad!s. -ado o alto custo dos int!$rador!s, rinci al#!nt! os eletr:nico , #uitos 1a@oratrios ainda utili8a# o m5todo grfico . 2tual#!nt!, !ncontra#-s! no #!rcado /%rias /!rsI!s d! oft;are Bco# a r!s !cti/a interface C, (u! su@stitu!# co# #uitas /anta$!ns Binclusi/! d! custoC os integradore eletr:nico . 2 utili8ao do lan'#!tro !Ei$! 6a@ilidad! do o !rador, d! #odo (u! o !rro od!r% s!r @!# #aior (u! 1W Ba r!ciso nor#al#!nt! 5 @aiEaC. O #5todo d! !sa$!#, or sua /!8, 5 ouco !# r!$ado !# /irtud! d! !Ei$ir a d!struio do cro#ato$ra#a. -!ntr! os #5todos $r%ficos B a ! 7 C, o da #!ia altura B@C 5 r!co#!ndado ara os icos cu:a lin6a d! @as! no !st% @!# d!finida ! ta#@5# or causa da i# r!ciso no traado das tan$!nt!s. +ntr!tanto, a #!dio d! u#a lar$ura 1T Bda ord!# d! . ##C #uitas /!8!s acarr!ta u# !rro da #!s#a #a$nitud! do !rro da #!dida d! 1, d! #odo (u! os dois roc!ssos, !# $!ral, od!# s!r consid!rados i$ual#!nt! r!cisos. 2 !E !ri=ncia indicar%, !# cada ocasio, (ual #5todo d!/!r% s!r !# r!$ado. S! os icos no !sto co# l!ta#!nt! s! arados, ao onto d! no s! od!r #!dir a lar$ura 1T, utili8a-s! o #5todo MaO BS S 6.1C, #!dindo-s! 1 do s!$uint! #odo B*i$. 4.2CJ 1C Traar, co#o na *i$. 4.1, a tan$!nt! do icoV #as s as #ostradas na fi$. 4.2V 2C 2 artir do onto 2 B*i$. 4.2C, traar u#a /!rtical at5 cortar a lin6a d! @as!V &C 11 ! 12 so as @as!s dos dois icos da *i$. 4.2 ! as suas %r!as so 6 111 ! 6 212.

Alexandre Schuler - Cromatografia

&2

*i$. 4.1 - M5todo $r%fico ara d!t!r#inao d! %r!as r!lati/as !# cro#ato$rafia.

O?S.J +ssa t5cnica od! s!r !# r!$ada ta#@5# nos casos !# (u! 2 fica a@aiEo d! 1T ! 5 d!no#inada CO''+EFO 0+'(%C)@. S! o ri#!iro ico for #uito #!nor (u! o s!$undo B*i$. 4.&C, o roc!di#!nto 5 !Eata#!nt! i$ual. "or outro lado, na situao in/!rsa, a #!dio da %r!a do s!$undo ico 5 f!ita co#o #ostrado na *i$. 4.). +ssa s!$unda t5cnica c6a#a-s! CO''+EFO ()*2+*C%)@. S! 6ou/!r u# outro ico so@r! a cauda do ri#!iro ! o onto 2 !sti/!r aci#a da tan$!nt!, roc!d!-s! a u#a corr!o /!rtical !ntr! os dois !(u!nos.

*i$ura 4.2 - Corr!o /!rtical

*i$ura 4.& - Corr!o /!rtical

*i$. 4.) - Corr!o 6ori8ontal

4.&. M5todos d! C%lculo Os #5todos d! c%lculo d!scritos a s!$uir :% inclu!# a corr!o da %r!a. aC Dor#ali8ao d! %r!a Usa-s! u# dos co# on!nt!s da #istura co#o r!f!r=ncia. S!:a u#a #istura das su@st9ncias S1, S2, ... , Sn ! Sr, ond! Sr 5 a r!f!r=ncia. 2 s!$uint! r!lao 5 /%lida ara u# cro#ato$ra#a d!ssa #isturaJ

Alexandre Schuler - Cromatografia

&&

#r #i S 2r 2ci

2ci S

#i . 2r #r

B!(. >C

ond! 2ci 5 a %r!a corri$ida d! u#a su@st9ncia (ual(u!r i. "or outro lado, od!#os di8!r (u!J

A ci = A i. <i

B!(. 1AC

ond! *i 5 o fator d! corr!o. I$ualando-s! os s!$undos #!#@ros das !(uaI!s > ! 1A, ficaJ

2i.*i S

#i . 2r #r

ou

*i S

#i 2r . #r 2i

B!(. 11C

O?S.J "ara u#a #!s#a soluo, # i R #r S Ci R Cr, lo$o *i S Ci R Cr . 2r R2i B!(. 11TC a licando-s! a !(. 11 a u#a a#ostra d! conc!ntrao con6!cida B#istura adroC, !ncontra-s! *i. +nto, a artir da !(. 1A Ba licada L a#ostra d! conc!ntrao d!scon6!cidaC, 5 calculada a %r!a corri$ida 2ci. *inal#!nt!, a co# osio 5 dada !la !(. 12J

Ci S

2ci . 1AA 2ci

B!(. 12C

3uando todos os co# on!nt!s d! u#a #istura !rt!nc!# a u#a #!s#a funo (u'#ica, os fator!s d! corr!o Bta#@5# d!no#inados fator!s d! con/!rso - ois con/!rt!# a %r!a !# conc!ntrao ou #assa - ou fator!s d! r!s ostaC so ratica#!nt! i$uais. 2ssi#, ad#itindo-s! (u! * 1 S * 2 S ... S * n S *, od!-s! fa8!r * S 1 ! a !(uao 12 si# lifica-s!J

Ci

2i . 1AA 2i

B!(. 12TC

O caso $!ral 5 con6!cido co#o #ormali=a%&o de >rea com <ator de 9e po ta B#orm ?C ! o caso articular B!(. 12TC co#o #ormali=a%&o de >rea em <ator de 9e po ta, ou si# l!s#!nt! >rea ?. @C "adroni8ao Int!rna "ara a d!t!r#inao da co# osio d! u#a a#ostra !lo #5todo da Dor#ali8ao d! r!a, 5 n!c!ss%rio (u! todos os s!us di/!rsos co# on!nt!s s!:a# d!t!ctados Ba !(. 12 !Ei$! (u! s!:a# calculadas todas as %r!asJ 2ciC. +ntr!tanto, no 5 f%cil t!r c!rt!8a a@soluta d! (u! todos os co# on!nt!s fora# r!al#!nt! d!t!ctados. 2l5# disso, s! a !nas u# Knico co# on!nt! int!r!ssa ao analista, a sua d!t!r#inao a artir d! u#a a#ostra co# #uitos co# on!nt!s traria dois outros a$ra/ant!sJ iC Todo tra@al6o d! #!dio ! c%lculo dos icos d! int!r!ss!.

Alexandre Schuler - Cromatografia

&)

iiC 2 ro@a@ilidad! #aior d! u# outro co# on!nt! t!r o #!s#o t!# o d! r!t!no do co# on!nt! d! int!r!ss!. "ara r!sol/!r o ro@l!#a BiiC o analista r!f!riria usar u# d!t!tor (u! s! oss'/!l s d!t!ctass! o co# on!nt! d! int!r!ss!. Mas, co#o r!sol/!r o ro@l!#a inicial c 2 r!s osta a !ssas (u!stI!s !st% na adio L a#ostra d! u#a su@st9ncia no/a, co# as s!$uint!s caract!r'sticasJ - SolK/!l na a#ostra. - -!t!ct%/!l. - "ossuir Tr dif!r!nt! d! (ual(u!r co# on!nt! d!t!ct%/!l. - Do r!a$ir co# a a#ostra. +ssa su@st9ncia 5 d!no#inada d! adro int!rno. S!:a u#a soluo adro cont!ndo todas as su@st9ncias d! int!r!ss! ! o adro int!rno B"iC, cu:as conc!ntraI!s ! %r!as s!:a# r!s !cti/a#!nt!J 2i ! Ci - u# co# on!nt! (ual(u!r d! int!r!ss!. 2"i ! C"i - o adro int!rno. 2s r!laI!s Ci R2i S Ri B!(. 1&C ! C"i R2"i S R"i B!(. 1)C do a r!s osta do d!t!tor ara (ual(u!r co# on!nt!, inclusi/! "i. Du#a #!s#a soluo, a r!lao Ri R R"i 5 constant! ! i$ual a *i Bco# arar co# a !(. 11C.

Ci 2 i . S *i 2i C i

B!(. 1.C

2 adio do adro int!rno a u#a a#ostra d! conc!ntrao d!scon6!cida, r!sulta !# u#a soluo ara a (ual so /%lidas as r!laI!sJ

CiQ S Ri AiQ

B!(. 14C

CQ"i S R" i 2 Q"i

B!(. 17C,

!(ui/al!nt!s Ls !(uaI!s 1& ! 1). 1o$o,

2ssi#,

CQ"i CQi . * i S Ri S 2 Q"i 2 Qi 2 Qi CQi S . CQ"i . *i 2 Q"i

B!(. 1;C B!(. 1>C

Alexandre Schuler - Cromatografia

&.

O?S.J 2 r!ciso d!ss! #5todo, @!# co#o a do #5todo MaO, ind! !nd! do !rro d! in:!o, #as a r!ciso d! a#@os d! !nd! do !rro na r! arao dos adrI!s. cC "adroni8ao !Et!rna Mais r%tico (u! o #5todo ant!rior ! no n!c!ssitando ta#@5# da d!t!co d! todos os co# on!nt!s da a#ostra, o #5todo do adro !Et!rno, !ntr!tanto, d! !nd! do /olu#! in:!tado, d! #odo (u! sua r!ciso 5 influ!nciada !lo !rro d! in:!o. Consid!r!#-s! as !(uaI!s 1& ! 14. Du#a soluo d! co# osio con6!cida Bsoluo adroC ! nu#a a#ostra d!scon6!cida, t=#-s! r!s !cti/a#!nt!J

Ci S Ri 2i

CQi S Ri 2 Qi

I$ualando-s! os dois ri#!iros #!#@ros, t!#-s!, tirando o /alor d! C Qi J

CQi S 2 Qi .

Ci 2i

B!(. 2AC

Co#o Ri 5 constant!, u#a /!8 d!t!r#inado o s!u /alor, a artir da soluo adro ! ara cada co# on!nt! d! int!r!ss!, o analista t!r% a !nas (u! a licar a !(. 21J

CQi S 2 Qi . Ri
O?S.J

B!(. 21C

1 - Os /alor!s d! Ri, o@tidos nu# d!t!r#inado la@oratrio, od!# s!r ta@!lados, ou forn!cidos a u# co# utador Bint!$radorR roc!ssadorC, ara a$ili8ao das an%lis!s. -!/ido a alt!raI!s na s!nsi@ilidad! do d!t!tor B/ariao na r!lao d! fluEo dos $as!s auEiliar!s no -IC, corroso, d!cai#!nto natural na font! radioati/a do -C+, !tc.C, os /alor!s d! *i Bou d! RiC d!/!# s!r r!calculados !riodica#!nt!. O analista d!/!r% d!t!r#inar !E !ri#!ntal#!nt! a !riodicidad!. 2 - O #5todo do adro !Et!rno Br!$ra d! tr=s si# l!sC 5 u#a si# lificao do #5todo do adro int!rno Br!$ra d! tr=s co# ostaC, ond! s! fa8 , i S ,ia , ond! ,i 5 o /olu#! in:!tado d! soluo adro ! , ia 5 o /olu#! in:!tado da a#ostra. "ortanto, a r!ciso d!st! #5todo d! c%lculo d! !nd! da !r'cia do analista na #!dio do /olu#! a s!r in:!tado. dC T5cnica ara f!c6ar u#a an%lis! Muitas /!8!s 5 n!c!ss%rio fa8!r duas in:!I!s. Isso acont!c! (uando u#a Knica coluna no cons!$u! s! arar todos os co# on!nt!s !Rou u# Knico d!t!tor no d!t!cta todas as su@st9ncias.

Alexandre Schuler - Cromatografia

&4

Consid!r!-s! o #5todo d! Dor#ali8ao d! r!a ! u#a situao !# (u! u# dos co# on!nt!s a ar!c! isolado nos dois cro#ato$ra#as. Co#o nas duas in:!I!s o /olu#! no foi !Eata#!nt! o #!s#o, 6a/!ria u# !rro $ross!iro s! as di/!rsas %r!as dos dois cro#ato$ra#as foss!# so#adas dir!ta#!nt!. Do !E!# lo a s!$uir, a a#ostra ossui cinco co# on!nt!s, s!ndo (u! os co# on!nt!s B1C, B2C ! B)C so (uantificados no cro#ato$ra#a 2. O@s!r/a-s! (u! B2C a ar!c! nos dois cro#ato$ra#as. T!orica#!nt! as suas %r!as, nos dois cro#ato$ra#as B2 a2 ! 2@2C s!ria# i$uais. Da r%tica, $!ral#!nt! !ncontra-s! 2a 2 2@ 2 . 3ual(u!r u#a das %r!as 5 corr!ta, d! #odo (u! 2 ou ? od! s!r to#ada co#o r!f!r=ncia, indif!r!nt!#!nt!. To#ando o cro#ato$ra#a 2 co#o r!f!r=ncia, t!#-s!J

A a2 S Y A 72

B ara corri$ir as %r!as no cro#ato$ra#a ?C

2a1. *1 Z 2a 2. *2 Z 2@&. Y. *& Z 2a ). *) Z 2@.. *.. Y S

ci

ond! 2ci 5 (ual(u!r t!r#o do 1 o #!#@ro. 2 conc!ntrao d! (ual(u!r co# on!nt! 5 calculada a artir da !(. 12. 4.). S!l!o do #!l6or #5todo d! c%lculo "ara s! d!cidir so@r! o #!l6or #5todo d! c%lculo a#ostra, @asta r!s ond!r Ls (u!stI!s a r!s!ntadas no +s(u!#a 4.1. ara u#a dada

Alexandre Schuler - Cromatografia

&7

+s(u!#a 4.1 - Crit5rios ara s!l!o do #!l6or #5todo d! c%lculo.

Alexandre Schuler - Cromatografia 7 - OTIMIb2FGO -O "ROC+SSO 2D21<TICO 7.1. "ar9#!tros anal'ticos

&>

Confor#! foi /isto ao lon$o dos ca 'tulos ant!rior!s, #uitos fator!s influ!# no roc!sso cro#ato$r%fico. +ssa influ=ncia no 5 al!atria, od!ndo ortanto s!r controlada !lo o !rador, co# o o@:!ti/o d! oti#i8ar o roc!sso d! s! arao. 2 Ta@!la 7.1 #ostra a i# ort9ncia do corr!to di#!nsiona#!nto d! u#a coluna cro#ato$r%fica, !n(uanto (u! a Ta@!la 7.2 #ostra a influ=ncia do /olu#! in:!tado so@r! 1 Blar$ura do ico na @as!V /!r *i$. 2.1), . 1&C, n ! H B/!r *i$. 2.1&, . 1&C. O 0r%fico 7.1 #ostra a r!lao !ntr! C ! n #aE BC ! !ntr! C ! H#inBC, ond! C 5 a conc!ntrao da fas! !stacion%ria. O 0r%fico 7.2 #ostra co#o !ss!s ar9#!tros B n ! HC /aria# co# o co# ri#!nto da coluna BlC. 2 t!# !ratura BTC #odifica o t!# o d! r!t!no Bt rC. 2 /ariao do tr co# T no 5 lin!ar. 2 r!lao tr R T d! !nd! do co# osto !# !studo ! da faiEa d! t!# !ratura !# r!$ada. 2 Ta@!la 7.&, o 0r%fico 7.& ! os Cro#ato$ra#as 7.1.a,@ ! 7.2.a,@,c !/id!ncia# !ssas afir#aI!s. *inal#!nt!, a Ta@!la 7.) #ostra (u! n #aE, H#in ! *o B/a8o id!alC d! !nd!# inclusi/! da $ranulo#!tria do su ort!. Ta@!la 7.1 - +f!ito do co# ri#!nto da coluna ! da conc!ntrao da *+ so@r! a !fici=ncia. Coluna d C BWC 1A 1A 1A 1A 1A 1 2 . 2A ,a8o Id!al *o B#1R#inC &AZ. 2AZ. 2;Z. 21Z. &;Z. 1;Z. 24Z. &)Z. &7Z.

l B#C
1 2 ) > 14 ) ) ) )

# B$C A,1& A,2) A,.7 1,2) 2,1. A,A. A,12 A,24 1,1;

n E 1A-& A,; 1,) ),& ;,A 14,A 1,> 2,A 2,7 &,&

H B##C 1,2. 1,)& A,>& 1,1& 1,AA 2,11 2,AA 1,); 1,21

BdC aC *as! !stacion%riaJ 2 i!8on 1V -+ S 1R;OV -I S 2,A) ##V Su ort!J C6ro#osor@ "V 4A-;A #!s6 @C l S co# ri#!nto da colunaV C S conc. da *+V # S #assa da *+ na coluna.

Ta@!la 7.2 - +f!ito do /olu#! in:!tado so@r! 1, n ! H.

Alexandre Schuler - Cromatografia

)A

,olu#! B1C A,. 1,A 1,. 2,A

1 B##C 7 > 11 12

n 1..;AA >74A 4;AA .27A

H B##C 1,A1 1,4) 2,&. &,A&

Ta@!la 7.& - +f!ito da t!# !ratura so@r! o t!# o d! r!t!no Co# osto n- !ntano n-6!Eano n-6! tano n-octano 7AoC 1,4A &,2> 7,&; 1;,;; 1AAoC 1,17 1,>& &,4. 7,A; 1&AoC A,;. 1,2& 1,>2 &,2. 14AoC A,4; A,77 1,&. 2,AA

2 artir d!ssas infor#aI!s 5 oss'/!l !sta@!l!c!r, or !E!# lo, ara u#a coluna co# 1R;O d! di9#!tro !Et!rno Bcoluna anal8tica C, (u!J "ara u#a #!s#a *+, #!s#o su ort! ! #!s#a $ranulo#!tria, $#aE 5 funo lin!ar d! l. O /alor d! $#aE au#!nta, (uando di#inui a $ranulo#!tria do su ort!. O /alor d! $#aE /aria co# C, s!ndo #%Ei#o (uando C S 12 W, ara su ort! co# faiEa d! $ranulo#!tria d! 4A-;A #!s6 B #al6as or ol!$ada lin!arV !(ui/al! a u# di9#!tro d! art'cula d! 17.-2&A ##C. 2 faiEa d! /a8o id!al no /aria co# a t!# !ratura. O t!# o d! r!t!no di#inui d! #an!ira no lin!ar co# o au#!nto da t!# !raturaV a r!lao tr R T /aria co# a natur!8a do co# osto ! o int!r/alo d! t!# !ratura consid!rado. 7.2. "ro:!tando u# #5todo anal'tico

Alexandre Schuler - Cromatografia "ara s! ro:!tar u# no/o #5todo anal'tico n!c!ss%rias /%rias a/aliaI!s, r!lacionadas a s!$uirJ

)1 or cro#ato$rafia, so

S!l!o do ti o d! cro#at$rafo Ba $%s ou a l'(uidoCV S!l!o do d!t!tor, !# funo dos co# ostos a s!r!# analisados ! d! suas conc!ntraI!sV "ar9#!tros d! funciona#!nto do d!t!torV S!l!o da colunaJ natur!8a da *as! +stacion%ria B! sua $ranulo#!tria, caso s!:a slidaCV di#!nsI!s da coluna Bco# ri#!nto ! di9#!troCV conc!ntrao da *as! +stacion%ria B*+C, natur!8a ! $ranulo#!tria do su ort!, no caso d! *+ l'(uidaV

S!l!o da t!# !ratura Bou ro$ra#ao d! t!# !raturaC ara a coluna, no caso d! C*0V S!l!o do 0radi!nt! d! "olaridad!, s! n!c!ss%rio, no caso d! C*1 BH"1CCV -!t!r#inao do 1i#it! d! -!t!co B1-C ! da *aiEa d! 1in!aridad! -in9#ica B*1-CV -!t!r#inao dos *ator!s d! R!s ostaV -!t!r#inao das d!#ais condiI!s d! an%lis!J /olu#! in:!tado, t5cnica d! in:!o, at!nuao Bs! no dis us!r d! sist!#a d! int!$raoC, t!# !ratura do /a ori8ador B!# C*0C ! do d!t!tor ! /a8o da fas! #/!l Bou $radi!nt!CV Conc!ntrao dos co# on!nt!s na soluo adro, natur!8a do sol/!nt! !# r!$ado ! t5cnicas d! a#ostra$!# ! d! r! arao da a#ostra ! da soluo adroV M5todo d! c%lculo utili8adoV DK#!ro #'ni#o d! d!t!r#inaI!s !# aral!lo ! !rro #%Ei#o Br! roduti@ilidad!CV 2/aliao do !rro !stat'stico $lo@al, associado Ls di/!rsas o !raI!s B r! arao d! soluI!s, t5cnica d! a#ostra$!#, t5cnica d! in:!o ! #!dio d! %r!aCV !E r!sso do r!sultado finalV

O@s!r/aI!sJ aC na s!l!o do d!t!tor, /!rificar s! o #at!rial a s!r analisado 5 d!t!ct%/!l or !l! ! s! o s!u 1i#it! d! -!t!co 5 co# at'/!l co# a faiEa d! conc!ntrao d! int!r!ss! B/!r, or !E!# lo, a Ta@!la ).1 na . 24CV @C na a/aliao dos !rros !stat'sticos, consid!rar todas as o !raI!s !n/ol/idas, tais co#o !sa$!#, #!dio d! /olu#!, diluio, t5cnicas d! a#ostra$!# ! d! in:!o, !tcV cC ara c%lculos !stat'sticos, utili8ar o 2 =ndic! 4 B/!r S!o 7.&C.V dC !# r!lao aos di/!rsos #5todos d! c%lculo, l!#@rar (u!J &#todo prep. Padro prep. ) ostra i$Keo co p. *o detectados a-tura617

Alexandre Schuler - Cromatografia r!a W Dor# W ". +Et. ". Int.


B1C

)2 Do Do Do Si# Do Do Si# Do Si# Si# Do Do Si# Si# DoB2C DoB2C

Do Si# Si# Si#

co#o #!dida da M%r!aOV B2C d!ntro d! u#a faiEa #ais ou #!nos !str!ita d! conc!ntrao.

Alexandre Schuler - Cromatografia

)&

Ta@!la 7.) U +f!ito da $ranulo#!tria do su ort! so@r! a !fici=ncia &a-<a=po-egada $ !> 4A-;A )&AA ;A-1AA )4AA 1AA-12A .7AA -.+. S 1R;OV l S ) #V C S 1A W ; ?$ A,>& A,;7 A,7A Fo 6 @= i$7 2A 2A 2)

7.&. ,alidao d! u# #5todo anal'tico 7.&.1. O@:!ti/o 2 id!ntificao or Cro#ato$rafia Ba $%s ou a l'(uidoC 5 f!ita or co# arao dos te pos de rete$o , ara u#a dada su@st9ncia, !ntr! u#a soluo adro ! a a#ostra. +ntr!tanto, 5 sa@ido (u! nu# d!t!r#inado siste a cro atogr!"ico B*as! M/!l, *as! +stacion%ria ! -!t!torC, #!s#o !# r!$ando-s! co#o fluEo da *as! M/!l a(u!l! !ncontrado or s!r o idea- Bd! acordo co# os !E !ri#!ntos d! /an -!!#t!rC, no 5 nula a ro@a@ilidad! d! outro co# on!nt! da a#ostra a r!s!ntar o #!s#o t!# o d! r!t!no (u! o da su@st9ncia d! int!r!ss!. 0a-idar u# #5todo anal'tico consist! !# $arantir (u! nas condiI!s anal'ticas, a su@st9ncia- ro@l!#a e ape$as e-a a r!s!nta a(u!l! t!# o d! r!t!no. +/id!nt!#!nt! u# #5todo /alidado d!/! s!r o !racionali8ado atra/5s d! u# #anual BDor#aC, o (ual d!t!r#ina condiI!s adroni8adas (u! $aranta# a sua r! !ti@ilidad!Rr! roduti@ilidad!. -!/! s!r !nfati8ado (u! u# d!t!r#inado #5todo anal'tico /alidado ara u# d!t!r#inado ti o d! a#ostra no 5 n!c!ssaria#!nt! /%lido ara outro ti o d! a#ostra B!E.J dosa$!# d! u# rinc' io ati/o !Eist!nt! !# u# d!t!r#inado #!dica#!nto 4er u a #!s#a d!t!r#inao nas /'sc!ras do cad%/!r d!

Alexandre Schuler - Cromatografia

))

u#a su osta /'ti#a d! su !r-dosa$!#C, osto (u! outro ti o d! a#ostra od! cont!r outras su@st9ncias ta#@5# ass'/!is d! s!r d!t!ctadas no #!s#o t!# o d! r!t!no do a$a-ito ! (u! no t!n6a# sido inclu'das na !s(uisa d! /alidao. 7.&.2. Conc!itos Co# o o@:!ti/o d! $arantir u#a corr!ta co# r!!nso d!st! t!Eto, so a r!s!ntados a s!$uir os t!r#os t5cnicos a(ui !# r!$ados, co# suas r!s !cti/as d!finiI!s. *o e 2nalito 2#ostra "adro Unit!d Stat!s "6ar#aco !a Conc!ntrao Soluo +sto(u! Soluo Int!r#!di%ria Soluo d! Tra@al6o *aiEa d! 1in!aridad! Cur/a d! Cali@rao Co!fici!nt! d! Corr!lao r US" c S+ SI ST *1 $otao descrio Su@st9ncia- ro@l!#a. 3ual(u!r #at!rial, ind! !nd!nt!#!nt! d! sua ori$!#, (u! cont!n6a o analito. O analito, co#!rciali8ado co# alta ur!8a. *ar#aco 5ia 2#!ricana. *ont! d! consulta. Conc!ntrao do analito Bou do adroC. Soluo do adro a alta conc!ntrao B od! s!r $uardada or al$uns #!s!s, d! !nd!ndo da natur!8a da su@st9nciaC. Soluo do adro, n!c!ss%ria ara s! c6!$ar L Soluo d! Tra@al6o. Soluo do adro co# conc!ntrao s!#!l6ant! ao (u! s! !s !ra da a#ostra. Int!r/alo d! conc!ntrao !# (u! !Eist! re-ao -i$ear co# a !rea do pico. Cur/a constru'da co# os dados da *aiEa d! Tra@al6o. "ar9#!tro (u! #!d! a r!ciso co# (u! a Cur/a d! Cali@rao r!laciona as %r!as co# as r!s !cti/as conc!ntraI!s. [ usado ara a/aliar o fi# da r!$io lin!ar na construo da *1. Int!r/alo contido na *1, co# r!!nd!ndo as conc!ntraI!s usuais da a#ostra. Conc!ntrao #'ni#a d!t!ct%/!l do analito no !Etrato in:!tado. Conc!ntrao #'ni#a d!t!ct%/!l do analito na a#ostra. Conc!ntrao #'ni#a do analito (u! corr!s ond! a u# !rro #%Ei#o ac!it%/!l. Ca acidad! d! s! arar a su@st9ncia- ro@l!#a dos d!#ais co# on!nt!s da a#ostra.

*aiEa d! Tra@al6o 1i#it! d! -!t!co do +(ui a#!nto 1i#it! d! -!t!co da 2#ostra 1i#it! +f!ti/o S!l!ti/idad!

*T 1-+ 1-2 1+

Alexandre Schuler - Cromatografia R!soluo "r!ciso Rs M!d! a s!l!ti/idad!. 2/al i a a r ! ! t i @i l i da d! ou a r! roduti@ilidad! d! u# #5todo anal'tico, or #!dida da 1a ou da 2a !sti#ati/a do d!s/io adro B2 =ndic! 4C. 0rau d! fid!lidad! co# (u! o r!sultado !E ri#! o /alor r!al da conc!ntrao do analito. 2/aliado co# auE'lio do t!st! t 1 Bd! Stud!ntC, or co# arao co# u#a soluo adro B2 =ndic! 4C. Dos casos !# (u! s! fa8 u#a !Etrao, 5 n!c!ss%rio d!t!r#inar o !rc!ntual d! !Etrao ! sua r! !ti@ilidad!. R!co#!ndas! (u! a soluo adro s!:a su@#!tida L #!s#a o !rao. M!d! a dis !rso dos r!sultados o@tidos or r! !tio da an%lis!, nu# #!s#o 1a@oratrio, co# o #!s#o !(ui a#!nto ! #!s#o analista. ,!r Preci &o. M!d! a dis !rso dos r!sultados o@tidos or r! !tio da an%lis!, !# dif!r!nt!s 1a@oratrios, dif!r!nt!s !(ui a#!ntos ou dif!r!nt!s analistas. Usa o t!st! * B2 =ndic! 4C. M!d! a influ=ncia so@r! a r! !ti@ilidad!, das di/!rsas o !raI!s constant!s do #5todo. M!d! a influ=ncia so@r! a R! roduti@ilidad!, das di/!rsas o !raI!s constant!s do #5todo.

).

+Eatido

R!cu !rao

R! !ti@ilidad!

R! roduti@ilidad!

Consist=ncia Ro@ust!8 7.&.&. "roc!di#!nto

aC S!l!ti/idad! R Id!ntificao 2 rinci al fas! do tra@al6o 5 a(u!la !# (u! 5 t!stada a confia@ilidad! da id!ntificao. Isso inclui a d!t!r#inao do t!# o d! r!t!no d! toda ! (ual(u!r su@st9ncia (u! ossa !/!ntual#!nt! !Eistir na a#ostra, (uais s!:a#J i# ur!8as d! s'nt!s! Bno caso d! rodutos naturais, !ss! tra@al6o od!r% s!r @astant! !nosoCV

i# ur!8as d! d!$radao B!ssas infor#aI!s od!# s!r o@tidas d! !studos helflife CV !Eci i!nt!s, cons!r/ant!s, aditi/os ! outros rinc' ios ati/os constant!s da for#ulao Bno caso d! associaI!sCV

Alexandre Schuler - Cromatografia

)4

-!/! s!r l!#@rado (u! a id!ntificao ura ! si# l!s or cro#ato$rafia B#5todo no /alidadoC no t!# /alor ci!nt'fico. 2ssi#, o id!al, o r!co#!ndado #!s#o, 5 associar L t5cnica cro#ato$r%fica, a t5cnica d! +spectro etria de &assas . +ssa associao od! s!r #anual, atra/5s da s! arao f'sica, or col!ta na sa'da da coluna, s!$uida da o@t!no do espectro de assas . 2 id!ntificao od! s!r ainda co# l!#!ntada co# auE'lio d! outra t5cnica anal'tica, co#o a +s !ctro#!tria d! R!sson9ncia Ma$n5tica Ducl!ar, +s !ctrofoto#!tria no Ultra/iol!ta-,is'/!l ou a +s !ctrofoto#!tria no Infra/!r#!l6o. 2tual#!nt! !Eist!# cro#at$rafos BC*0 ou H"1CC acop-ados a u# !s !ctrH#!tro d! #assas, o (ual su@stitui o d!t!tor tradicional do cro#at$rafo. +#@ora os !E!# los a(ui a r!s!ntados s!:a# t' icos da indKstria far#ac=utica, os di/!rsos roc!di#!ntos so i$ual#!nt! a lic%/!is a (ual(u!r outro ti o d! a#ostra. -! u# #odo $!ral, rodutos d! s'nt!s! Bd! uso far#ac=utico ou $oC od!# t!r s!u #5todo anal'tico /alidado s!# auE'lio da !s !ctro#!tria B!#@ora s!u !# r!$o d= #aior cr!di@ilidad! L /alidaoC. "or outro lado, (ual(u!r outro #at!rial B i$c-usi.e de uso "ar acHuticoC !Ei$! a associao d! #5todos !s !ctro#5tricos. e% s! sa@! (u! a !fici=ncia BnC d! u#a coluna 5 dir!ta#!nt! ro orcional ao te po de rete$o. "ortanto, (uanto #aior for o t!# o d! !luio, #aior s!r% a sua !fici=ncia. 2ssi#, a eleti4idade od! s!r #!dida co#o a ra8o dos t!# os d! r!t!noJ S tr 1Rtr2 +ssa r!lao 5 ta#@5# d!no#inada reten%&o relati4a B . 12C ou ainda fator de epara%&o ! d!#onstra-s! (u! 5 !(ui/al!nt! Ls r!laI!s dos co!fici!nt!s d! artioJ S P 1RP
2

+ntr!tanto, !ss! crit5rio 5 al$o insatisfatrio, osto (u! colunas co# dif!r!nt!s !fici=ncias od!# a r!s!ntar #!s#os fator!s d! s! arao, confor#! od! s!r /isto na *i$ura 7.1.a,@. "orisso, !# /!8 da s!l!ti/idad!, !# r!$a-s! a re olu%&o BRsC, co#o #!dida !f!ti/a da ca acidad! d! s! araoJ Rs S 2Btr 2 U tr 1CRB11 Z 12C ou s!:a, a r!soluo 5 i$ual L dif!r!na !ntr! os t!# os d! r!t!no di/idida !la #5dia da lar$uras na @as! B*i$ura 2.1), . 1&C. [ @/io (u! a r!soluo di#inui co# o alar$a#!nto do ico ! !/id!nt!#!nt! ta#@5# di#inui s! a cauda, r!sultant! d! u#a int!rao !Ec!ssi/a co# a fas! !stacion%ria, 5 @astant! ronunciada B*i$ura 7.2C. +ssa d!for#ao do ico d!/! s!r consid!rada (uando da s!l!o da coluna. C6a#a-s! fator de deforma%&o ou fator de a imetria BT*, do in$l=s tailing factorC a r!lao

Alexandre Schuler - Cromatografia

)7

T* S

?C 2?

ond! a dist9ncia ?- 5 i$ual a 1A W da altura do ico B -+ C. O T* #%Ei#o ad#iss'/!l 5 &.

*i$ura 7.2 U "ico co# cauda Bd!for#aoC *i$ura 7.1 U R!soluo aC @aiEaV @C alta @C -!tal6a#!nto da M!todolo$ia 2 #!todolo$ia anal'tica inclui todos os ar9#!tros !E licitados na S!o 7.2 B %$ina )1C. cC 2/aliao !stat'stica "ara r!ali8ao dos t!st!s !stat'sticos, su$!r!-s! (u! (ual(u!r o !rao B r! arao da soluo adro, to#ada d! al'(uotas, !tcC s!:a r!ali8ada !# tri licata Bou #aisC ! (u! cada soluo o@tida s!:a in:!tada !lo #!nos cinco /!8!s. D!ss!s casos, d!/! s!r !# r!$ada a 2 a !sti#ati/a do d!s/io adro Bs R V 2 =ndic! 4C. 2 1 a !sti#ati/a BsC s d!/! s!r !# r!$ada !# con:untos d! dados co# #ais d! 1A it!ns. dC +E!# lo

Alexandre Schuler - Cromatografia

);

2 s!$uir, 5 a r!s!ntado u# !E!# lo, ara ilustrar toda a o !rao. "ara !st! !E!# lo, foi s!l!cionado o roduto a pirina. 2 as irina 5 co#!rciali8ada !# /%rias for#as, s!ndo s!l!cionado co#o a ostra o co pri ido. 2 as irina B%cido ac!tilsalic'licoC 5 rodu8ida industrial#!nt! a artir do %cido salic'licoJ

-!ss! #odo, 5 d! s! !s !rar (u! o r!cursor B2SC s!:a u# conta#inant! co#u# no roduto B22SC. Cons!(u!nt!#!nt!, o 2S 5 u#a das su@st9ncias (u! d!/!# t!r s!u t!# o d! r!t!no #!dido, ara /!rificar s! coincid! ou no co# o do 22S. U#a /!8 co# l!tada a !ta a d! id!ntificao B/al! r! !tirJ confir#ao d! (u! nada (u! !/!ntual#!nt! ossa !star r!s!nt! na a#ostra a r!s!nt! o #!s#o t!# o d! r!t!no do 22SC, art!-s! ara as a/aliaI!s !stat'sticas. i. CondiI!s anal'ticas J Cro#at$rafo a l'(uido #od!lo C0 );A+, co# d!t!tor d! ultra/iol!ta C0 )&7?. Co# ri#!nto d! ondaJ 2.) n#. ColunaJ R"-1;, 2.A ## f ),4 ##, 1A #V t!# !ratura a#@i!nt!. *as! M/!lJ H2OJM!tanolJcido 2c5tico B)4J.2,.J1,.CV 1,. #1R#in Bisocr%ticoC.

Preparao das so-uLes padro B ara 22S ! 2SCJ 2 soluo !sto(u! foi d! .AA #$R1AA #1. 2s d!#ais soluI!s fora# d! 2AA, 1AA, 2A, 1A ! . #$R1AA #1. Preparao da a ostraJ 2 artir d! . co# ri#idos ul/!ri8ados !# al#ofari8, foi to#ada u#a al'(uota !sando .. #$ B1AW do !so #5dio d! u# co# ri#idoC. O #at!rial foi dissol/ido !# 1A #1 da fas! #/!l, co# auE'lio d! ultra-so# ! !# s!$uida filtrado BA,)4 #C. %$Keo da a ostraJ /%l/ula R6!odgn!, co# loop d! 2A 1.

Alexandre Schuler - Cromatografia ii. *aiEa d! 1in!aridad! ! 1i#it! d! -!t!co

)>

2s soluI!s adro fora# in:!tadas !# tri licata, s!ndo (u! a #ais dilu'da foi in:!tada d!8 /!8!s. 2 artir da #5dias das %r!as o@tidas, fora# constru'das as r!s !cti/as *aiEas d! 1in!aridad! B0r%ficos 7.) ! 7..C, ond! !/id!ncia-s! (u! as #assas in:!tadas confor#! r!scrito !# Preparao da a ostra !r#an!c!# d!ntro da r!$io lin!ar. O ru8do B#!dido co# at!nuao #'ni#a n!c!ss%ria ara u#a altura no inf!rior a . ##C foi d! 7 ##, o (u! or co# arao co# a #5dia das alturas dos icos das d!8 in:!I!s da soluo #ais dilu'da r!sultou !# u# 1i#it! d! -!t!co B ara 22S ! 2SC, da ord!# d! A,& #$R1AA #1.

2 ;,AE1A

)AA

2 4,AE1A

&AA

r!a do ico

2 ),AE1A

r!a do ico

2AA

r S A,>>>>4
2 2,AE1A

r S A,>>>>>
1AA

A,A A A .AA 1AAA 1.AA 2AAA A 1AA 2AA &AA )AA .AA

Conc!ntrao B#$R1C

Conc!ntrao B#$R1C

0r%fico 7.) U *1- do 22S. iii. "r!ciso ! !E r!sso dos r!sultados

0r%fico 7.. U *1- do 2S.

2 artir dos dados B%r!asC das d!8 in:!I!s da soluo #ais dilu'da r!f!rida no it!# ii aci#a, od! s!r calculado o erro anal8tico Bd! repeti7ilidade C ! a artir d!st! B1,2WC, d!t!r#inar a for#a corr!ta d! !E r!sso do r!sultado B/%lida ara a#@os os co# ostosCJ R! S f A,A1 #$R1

Alexandre Schuler - Cromatografia ; U T[CDIC2S 2-ICIOD2IS -+ I-+DTI*IC2FGO ;.1. T!# o d! r!t!no ! r!t!no r!lati/a

.A

2 id!ntificao 5 f!ita tradicional#!nt! atra/5s da #!dio do tempo de reten%&o BtrC. +ntr!tanto, a !ssa for#a d! #!dio !st% associado u# !rro, d!corr!nt! d! u#a natural /ariao no t!# o transcorrido !ntr! a in:!o ! o aciona#!nto do sist!#a d! r!$istro. +ss! !rro costu#a s!r da ord!# d! 2 W !# r!lao ao t!# o d! r!t!no. [ !(u!no d!#ais, na #aioria das /!8!s. Mas 6% casos !# (u! a dif!r!na d! t r !ntr! dois co# on!nt!s 5 d!ssa #!s#a ord!# d! $rand!8a. +# tais casos 5 r!co#!nd%/!l o !# r!$o da 9eten%&o 9elati4a BRRC. U# dos co# on!nt!s 5 to#ado co#o r!f!r=ncia BRR S 1C ! as RRTs dos d!#ais so calculadas co# auE'lio da r!laoJ RR@ S tr@Rtra , ond! tra ! tr@ so, r!s !cti/a#!nt!, os t!# os d! r!t!no da r!f!r=ncia ! d! outro co# on!nt!. ;.2. <ndic! d! r!t!no Outro ar9#!tro utili8ado ara id!ntificao, o @ndice de 9eten%&o BIrC 5 d!t!r#inado !E !ri#!ntal#!nt! a artir do cro#ato$ra#a da #istura do d!scon6!cido B iC co# duas arafinas nor#ais co# n ! m Bm S n Z 1C %to#os d! car@ono, d!sd! (u!J ,rn ^ ,ri ^,r# ond! ,r S /olu#! d! r!t!no S *.t r

2 r!lao

od! s!r su@stitu'da orJ

D!ss! sist!#a, assu#!-s! (u!J PadrLes para deter i$ao do %r 3

Alexandre Schuler - Cromatografia

.1

aC co#o /isto aci#a, as arafinas nor#ais so, or d!finio, adrI!s ri#%rios, co# I r S 1AAn. @C !# (ual(u!r s5ri! 6o#lo$a co# #ais d! . %to#os d! car@ono, o I r cr!sc! d! 1AA unidad!s ara cada CH2 adicional ! no 5 influ!nciado !la t!# !ratura. +ss!s co# ostos od!#, ortanto, s!r utili8ados co#o adrI!s s!cund%rios. ;.&. +(ui/al=ncia !ntr! fas!s !stacion%rias [ con6!cida a r!lao I = ri I ri , ond! I ri ! I ri so, r!s !cti/a#!nt!, os 'ndic!s d! r!t!no d! u# co# osto i nu#a fas! olar (ual(u!r ! nu#a fas! !stacion%ria no olar to#ada co#o r!f!r=ncia B$!ral#!nt! e qualanoC, #!didos a u#a #!s#a t!# !ratura. +ssa r!lao !r#it! a/aliar a influ=ncia, na s! arao, da fas! !stacion%ria ! d! $ru os su@stituint!s r!s!nt!s na #ol5cula da su@st9ncia consid!rada. McR!gnolds, @as!ado !# tra@al6o inicial d! Ro6rsc6n!id!r, to#ou cinco co# ostos co#o r!f!r=ncia ! associou o so#atrio dos s!us /alor!s d! % co# a olaridad! da fas! !stacion%ria, c6!$ando a classificar c!nt!nas d! fas!s !stacion%rias. 2 Ta@!la ;.1 a r!s!nta al$uns !E!# los Bo@s!r/!-s! (u! as *+Ts !sto colocadas !# ord!# cr!sc!nt! d! olaridad!C. Os /alor!s d! %, d!no#inados constant!s d! McR!gnolds, fora# d!t!r#inados a 12A oC. Os /alor!s d! Ir ara os cinco co# ostos, co# a fas! !stacion%ria e qualano, soJ :e$/e$o, 4.&V n-:uta$o-, .>AV 2-pe$ta$o$a, 427V $itropropa$o, 4.2 ! piridi$a, 4>>. "or co# arao !ntr! os nK#!ros d! McR!gnolds d! duas dif!r!nt!s fas!s !stacion%rias, 5 oss'/!l concluir s! as #!s#as so !(ui/al!nt!s ou no. [ oss'/!l ta#@5# r!/!r co#o #!l6or u#a s! arao, co# arando-s! a natur!8a d! duas su:stI$cias-pro:-e a co# duas das cinco su@st9ncias to#adas co#o r!f!r=ncia. Ta@!la ;.1 U ,alor!s do DK#!ro d! McR!gnolds BIC ara al$u#as fas!s !stacion%rias. F)B+ +B()C%O*D'%) +s(ualano BdC Du:ol 2 i!8on 1 S+-&A S+-.2 Hallco#id M-1; O1 3*-1 Car@o]aE 2AM -i$lic!rol -+0S TC+" 0)@O'+B 9+ % C 9 + A A A A . 2 4 11 22 1. &2 )2 .& )) 4) )1 72 4. >; 47 2;A 1)& 2&> 14. 2&& &.. )4& &A. .&4 &4; .72 .1A ;24 .4A 474 ;.) 7&& .;1 ;&& 7>1 ;.7 7.2 1A2; >1.
n n

) A > &2 1. &2 ;> 1)) &22 &71 )>2 .>&

% A && 1)& 217 &&) >14 1.AA 2&A; &2;7 &)&A )1).

Alexandre Schuler - Cromatografia > U ?I?1IO0R2*I2BdC 1. H!ft#ann, +. Chromatography. ,an Dostrand R!in6old, Holland. 1>47.

.2

2. Ciola, R. <undamento da Cromatografia a G 6 +d. +d$ard ?l\c6!r 1tda., So "aulo, 1>;.. &. Ciola, R. $Apico em Cromatografia a L8quido6 Inst. Ci!nt'ficos C. 0. 1tda., So "aulo, 1>;). ). Hadd!n, D. ! Col. 3a ic Liquid Chromatography. ,arian 2!ro$ra 6, Cal. US2, 1>71. .. McDair, H. ! ?on!lli, +. 3a ic Ga Chromatography6 ,arian 2!ro$ra 6, Cal. US2, 1>4;. 4. 3a ic of Liquid Chromatography. S !ctra-"6gsics, Cal. US2, 1>77. 7. <undamental of Ga Analy i 7y Ga Chromatography6 ,arian 2!ro$ra 6, Cal. US2, 1>77. ;. Sc6ul!r, 2. Caderno de Prtica de Cromatografia. -! to. +n$. 3u'#icaRU*"+, 1>>).

BdC 2 1it!ratura a(ui a r!s!ntada s!r/iu d! @as! ara a !la@orao d!st! t!Eto ! 5 r!co#!ndada L(u!l!s (u! r!t!nd!# a rofundar-s! na #at5ria.

Alexandre Schuler - Cromatografia 1A U 2"hD-IC+ 1 Caracter?sticas :!sicas dos detetores 1A.1. S!nsi@ilidad!

.&

2 sen i7ilidade d! u# d!t!tor 5 #!dida !la sua 'esposta, (u! 5 a #a$nitud! do sinal r!c!@ido !lo Sist!#a d! 2(uisio d! -ados BR!$istrador ot!ncio#5trico, Int!$rador ou Soft;areC, so@ a for#a d! !rea do pico . 2ssi#, (uanto #aior for a %r!a do ico d! u#a #!s#a a#ostra, #aior s!r% a s!nsi@ilidad! do d!t!tor !# r!$ado. 1A.2. D'/!l d! ru8do O ru8do 5 u#a caract!r'stica ind!s!:%/!l dos d!t!tor!s, ou #!l6or, d! (ual(u!r dis ositi/o !l!trHnico. Do caso do cro#at$rafo, o ru8do 5 d!/ido a u# con:unto d! fator!s, tais co#oJ - i# ur!8as dos co# on!nt!s !l!trHnicos - int!rf!r=ncias na r!d! !l5trica - d!f!itos !# circuitos !l!trHnicos - conta#inao no s! to da coluna - /a8a#!nto d! fas! #/!l - #au contato !# ca@os ! con!ctor!s - angramento da coluna - conta#inao na /%l/ula d! a#ostra$!# - conta#inao no d!t!tor - conta#inao na coluna

+ssas causas od!# s!r r!#o/idas, !Ec!to a ri#!ira, (u! d! !nd! no s da qualidade do roduto, #as ta#@5# d! suas caract!r'sticas r rias. 2ssi#, !Eist! u# $?.e- ?$i o de rudo (u! no od! s!r r!#o/ido. +/id!nt!#!nt!, u# ico co# altura i$ual L do ru8do no od!r% s!r r!con6!cido co#o tal. O ru8do fa8 co# (u! a -i$<a de :ase no s!:a u#a r!ta !rf!ita, #as al$o ar!cido co# o traado #ostrado na *i$. 1A.1.

*i$. 1A.1. 1in6a d! @as! co# ru8do. 1A.&. 1i#it! d! -!t!co 1i#it! d! -!t!co B1-C, ou 3uantidad! M'ni#a -!t!ct%/!l B3M-C, co#o o r rio no#! o di8, 5 a #assa #'ni#a in:!t%/!l (u! rodu8a u# ico (u! ossa s!r id!ntificado co#o tal. "or d!finio, 1- 5 u#a #assa cu:o ico t!n6a u#a altura i$ual ao do@ro da altura #5dia do ru8do B6 r, *i$. 1A.1C. 1A.). *aiEa d! 1in!aridad! -in9#ica

Alexandre Schuler - Cromatografia

.)

+nt!nd!-s! or *aiEa d! 1in!aridad! -in9#ica B*1-C o int!r/alo co# r!!ndido !ntr! a 3uantidad! M'ni#a -!t!ct%/!l B3M-C ! a #assa #%Ei#a in:!t%/!l cu:a 'esposta ainda s!:a lin!ar. 2 *i$. 1A.2 ilustra a situao. 2 lin6a /!r#!l6a co# r!!nd! a regio -i$ear . 2l$uns d!t!tor!s, ossu!# u#a faiEa a# la B-ICC, !n(uanto outros a r!s!nta# lin!aridad! nu#a faiEa @!# #ais !str!ita B-C+C. 2l$uns o !ra# co# #assas altas B-CT, -IRC, !n(uanto outros s a r!s!nta# lin!aridad! a altas diluiI!s B-C+, -U,C. "ara s! d!t!r#inar a *1d! u# d!t!tor, em rela%&o a um determinado compo to, 5 n!c!ss%rio r! arar soluI!s d!ntro do int!r/alo d! int!r!ss! ! #ontar u# $r%fico !(ui/al!nt! ao a r!s!ntado na *i$. 1A.2. +# s!$uida, o analista d!/! calcular o coeficiente de correla%&o BrV 2 =ndic! 4C ara todo os ontos ! d! ois r!calcular o co!fici!nt! d! corr!lao a s r!tirar, suc!ssi/a#!nt!, os ontos n, Bn-1C, Bn-2C, !tc, at5 (u! o /alor d! r !r#an!a !st%/!l ! rEi#o d! 1. Do t!ndo 6a/ido !rro $ross!iro na r! arao das soluI!s, nas in:!I!s, n!# nas #!diI!s d! %r!as, d!/!-s! *i$ura 1A.2 U *aiEa d! 1in!aridad! -in9#ica. !ncontrar u# /alor d! r #aior ou i$ual a A,>>>.

Alexandre Schuler - Cromatografia 11. 2"hD-IC+ 2 (#c$icas de i$troduo da a ostra

..

Tradicional#!nt! a a#ostra Bslido !# soluo, l'(uido ou $%sC 5 introdu8ida co# auE'lio d! u#a #icros!rin$a B*i$ura 11.1C. +# Cro#ato$rafia a 0%s BC*0C, !Ec!to co# colunas ca ilar!s ou mega7ore B/!r a@aiEoC, r!co#!nda-s! in:!tar d! & a . #icrolitros B1C, s!ndo (u! o !rro d! #!dio 5 in/!rsa#!nt! ro orcional ao /olu#!.

*i$ura 11.1 U Micros!rin$a ara a#ostras l'(uidas !# C*0 +# s! tratando d! a#ostras $asosas, !Eist!# duas outras t5cnicasJ s!rin$a !s !cial ara $as!s Bs!rin$as ga -tight , (u! r!/in!# conta#inao ou diluio da a#ostra co# arC, (u! 5 utili8ada (uando a a#ostra no !st% r!ssuri8ada ! a /%l/ula in:!tora d! s!t! /ias B*i$ura 11.2C. +# Cro#ato$rafia a 1'(uido BH"1CC, a a#ostra Bl'(uido ou slido !# soluoC 5 introdu8ida co# auE'lio d! u#a s!rin$a nu#a /%l/ula !(ui/al!nt! L /%l/ula da *i$ura 11.2, s!ndo do ti o rotati/a ! r!sist!nt! L alta r!sso !# r!$ada n!st! ti o d! !(ui a#!nto. 2#@as as /%l/ulas !ncarr!$a#-s! d! #!dir o /olu#! in:!tado, (u! /aria d! u#as oucas d!8!nas d! #icrolitros BH"1CC a 1 U 2 #1 BC*0C. Do caso d! colunas ca ilar!s Bou mega7ore C, o /olu#! #%Ei#o in:!t%/!l 5 #uito !(u!no ara s!r #!dido or u#a #icrolitros BA,A1 a 1 1C. 2l5# disso, o di9#!tro das #!s#as 5 to !(u!no B A,.& ##C (u! a in:!o no od! s!r f!ita dir!ta#!nt! na coluna, co#o acont!c! co# as colunas d! #aior di9#!tro BC*0C. D!ss!s casos, 5 n!c!ss%rio u# in:!tor !s !cial, ond! a a#ostra, u#a /!8 /a ori8ada, 5 dissol/ida na fas! #/!l ! !sta soluo sofr! u#a di/iso Bdi/isor n!u#%ticoC, d! #odo (u! 1R1AA ou u#a frao ainda #!nor 5 r!al#!nt! !n/iada ara a coluna, !n(uanto (u! o r!stant! 5 d!scartado.

Alexandre Schuler - Cromatografia

.4

*i$ura 11.2.a U ,%l/ula d! in:!o d! a#ostra $asosa B osio cargaC

*i$ura 11.2.@ U ,%l/ula d! in:!o d! a#ostra $asosa B osio inBe%&o C

Alexandre Schuler - Cromatografia 12. 2"hD-IC+ & Biste as de aMuisio de dados

.7

M!s#o na atualidad! ainda so !# r!$ados registradores ara a a(uisio dos dados cro#ato$r%ficos. 3ual(u!r (u! s!:a o d!t!tor !# r!$ado BC*0 ou H"1CC, o sinal $!rado !lo #!s#o 5 u#a t!nso Bcorr!nt! cont'nuaC. Tra@al6ando-s! co# r!$istrador, o@t5#-s! u# $r%fico Bcro#ato$ra#aC, co# auE'lio do (ual so #!didos os t!# os d! r!t!no ! as %r!as dos dif!r!nt!s icos. O t!# o $asto n!ss! tra@al6o 5 #uito $rand! ! o !rro 5 Ls /!8!s @astant! !E r!ssi/o B. a 1A WC. O int!$rador !l!tro#!c9nico r!ali8ou u#a /!rdad!ira r!/oluo na Cro#ato$rafia, articular#!nt! !# la@oratrios d! Control! d! 3ualidad!, ac!l!rando ! au#!ntando @astant! a r!ciso do tra@al6o anal'tico B!rro da ord!# d! A,. WC. Co# o d!s!n/ol/i#!nto da !l!trHnica, al$uns r!$istrador!s assara# a s!r co#!rciali8ados co# u# int!$rador !l!trHnico cu:o r!$istro $r%fico !ra i$ual ao do int!$rador !l!tro#!c9nico, d! #odo (u! no 6ou/! di#inuio /is'/!l no !rro d! int!$rao, ois a l!itura continua/a s!ndo anal$ica. Mas lo$o !# s!$uida sur$ira# os /!rdad!iros int!$rador!s !l!trHnicos. Os ri#!iros li#ita/a#-s! a i# ri#ir a %r!a #!dida. Os c%lculos !ra# ainda r!ali8ados !lo analista, !#@ora co# u#a r!ciso na int!$rao B#!dida da %r!aC da ord!# d! A,AA1 W. 2 S!$unda $!rao d! int!$rador!s /!io co# l!#!ntar o tra@al6o. 2 s a int!$rao, o !(ui a#!nto, utili8ando o #5todo d! c%lculo r!/ia#!nt! s!l!cionado !lo analista, r!ali8a/a a o !rao final, c6!$ando a i# ri#ir a conc!ntrao na unidad! d!s!:ada. +ss!s !(ui a#!ntos d!no#ina#-s! integradore -proce adore . 2l$uns, #ais sofisticados, i# ri#!# o cro#ato$ra#a, !# t!# o r!al, utili8ando os r!cursos d! correo .ertica- ! correo ta$ge$cia- ! inclusi/! r!ali8ando c%lculos s-an%lis! B$!ral#!nt! !# ?2SICC, al5# d! auto#ati8ar o aciona#!nto d! /%l/ulas. Da r!alidad! !ss!s int!$rador!s d! Klti#a $!rao so co# utador!s d!dicados. S!u alto custo, aliado a u#a curta /ida t!cnol$ica, d!cr!tou o fi# d!ss!s !(ui a#!ntos. Da atualidad!, os la@oratrios d! cro#ato$rafia !sto su@stituindo os int!$rador!s or oft;are @astant! co# l!tos ! sofisticados, (u! co# auE'lio d! u# #icroco# utador ti o "C ! d! u#a interface , r!ali8a# o tra@al6o do int!$rador co# a #!s#a !fici=ncia, a u# r!o @!# #!nor, al5# d! od!r!# #onitorar at5 (uatro cro#at$rafos d! u# #odo total#!nt! ind! !nd!nt!.

Alexandre Schuler - Cromatografia 1&. 2"hD-IC+ ) O dese$.o-.i e$to cro atogr!"ico

.;

2s *i$uras 1.1 B . 1C ! 2.1 B . &C #ostra#, r!s !cti/a#!nt!, a distri@uio das art'culas slidas Bfas! !stacion%ria slida ou su ort!, no caso da fas! !stacion%ria l'(uidaC d!ntro d! u#a coluna !# acotada ! o roc!sso d! s! arao a n'/!l #ol!cular B ictorica#!nt!C. Da S!o 2.2 B . )C 5 dado u# !(u!no trata#!nto #at!#%tico ao roc!sso d! s! arao or artio, (uando !nto 6% r!f!r=ncia a etapas ou po$tos de eMui-?:rio. +ntr! as %$inas 4 ! 7 5 of!r!cida u#a !(u!na discusso a r!s !ito do (u! acont!c! nu#a coluna d! cro#ato$rafia cl%ssica Bfas! !stacion%ria slidaC, (uando fa8-s! r!f!r=ncia a u#a coluna d!s!n/ol/ida. Do final da S!o 2.., ao discutir as *i$uras 2.1& ! 2.1) B . 1&C, 5 f!ita r!f!r=ncia ao nK#!ro d! ratos t!ricos B$C, co#o #!dida da e"iciH$cia Bca acidad! d! s! araoC d! u#a coluna cro#ato$r%fica. *inal#!nt!, no Ca 'tulo & B . 1)C, 5 a r!s!ntada a !(uao d! /an -!!#t!r ! s!us di/!rsos ar9#!tros so discutidos. O roc!sso d! s! arao cro#ato$r%fica od! s!r analisado, or analo$ia, co#o u#a d!stilao fracionada. Do ro:!to d! u#a coluna d! d!stilao cont'nua, o !n$!n6!iro (u'#ico calcula !# (u! ontos d!/!# s!r colocadas @and!:as B ratosC ara a r!tirada d! fraI!s d! dif!r!nt!s ontos d! !@ulio. Du#a d!stilao !# @at!lada no !Eist!# !ssas @and!:as, #as !/id!nt!#!nt! o c%lculo 5 o #!s#o. Co#o no !Eist!# ontos d! r!#oo ao lon$o da coluna, tudo sai !lo to o da #!s#a, na ord!# cr!sc!nt! do onto d! !@ulio. O #!s#o acont!c! co# a cro#ato$rafia. 2 dif!r!na 5 (u! outros fator!s ta#@5# int!rf!r!# no roc!sso, tornando-o #ais co# l!Eo, or5# ta#@5# #ais co# l!to, #ais !fici!nt!. 2ssi#, !n(uanto u#a coluna d! d!stilao cont5# c!rca d! )A4A @and!:as, u#a coluna d! cro#ato$rafia ossui al$u#as c!nt!nas ou #!s#o #il6ar!s d! @and!:as B ratos t!ricosC. Cada co# on!nt! da a#ostra, co# dif!r!nt! coeficiente de parti%&o Bou d! ad or%&oC, #o/i#!nta-s! ao lon$o da coluna, trans ortado !la fas! #/!l, co# u#a .e-ocidade #dia dif!r!nt!J (uanto #aior for sua afinidad! co# a fas! !stacion%ria Bou #!nor co# a fas! #/!lC, #aior s!r% o coeficiente ! ortanto #aior s!r% s!u t!# o d! r!sid=ncia Bt!# o d! r!t!noC na coluna, ou s!:a, #!nor s!r% sua /!locidad! #5dia. O #at!rial !lu'do co# orta-s! co#o u# isto #/!l, co# conc!ntrao #%Ei#a nas roEi#idad!s da art! c!ntral ! distri@uio d! conc!ntrao (uas! $aussiana. a #!dida !# (u! o t!# o assa, a lar$ura do isto au#!nta B or !f!ito da di"usoC, d! #odo (u! s! o t!# o d! !luio for #uito $rand!, os icos coal!sc!# ! a s! arao s!r% inco# l!ta B/!r *i$ura 2.>, /a8o ,1, na %$ina 1AC. "or outro lado, s! o t!# o for #uito curto, B/a8o ,) da *i$ura 2.>C, od! s!r insufici!nt! ara !r#itir s! arao co# l!ta. +ss! racioc'nio l!/ou L !la@orao da !(uao a@aiEo, ara o c%lculo da !fici=ncia d! u#a coluna cro#ato$r%fica B*i$. 2.1), . 1&CJ n S B)-rR1C2 "ictorica#!nt!, u#a #istura d! tr=s co# on!nt!s a r!s!ntaria o co# orta#!nto #ostrado na *i$ura 1&.1 ! a distri@uio d! conc!ntrao Bou d! #assaC d!

Alexandre Schuler - Cromatografia

.>

cada co# on!nt! 5 #ostrada na *i$ura 1&.2. O@s!r/!-s! (u! a *i$ura 1&.2 no 5 u# cro atogra a. 2 su@st9ncia (u! sai ri#!iro da coluna 5 a ri#!ira a atin$ir o d!t!tor. -o #!s#o #odo, a ri#!ira oro d! cada co# on!nt! a atin$ir o d!t!tor 5 a da !Etr!#idad! direita Bna *i$uraC. O cro#ato$ra#a, or outro lado, 5 traado da !s(u!rda ara a dir!ita Bn!st! li/roC. 2ssi#, !n(uanto a *i$ura 1&.2 #ostra u#a cauda frontal, o cro#ato$ra#a corr!s ond!nt! #ostraria u#a cauda no ra#o n!$ati/o Bd!sc!nd!nt!C do ico d! cada co# on!nt!.

*i$ura 1&.1 U -!s!n/ol/i#!nto cro#ato$r%fico d! u#a #istura t!rn%ria.

*i$ura 1&.2 U -istri@uio d! #assa.

Alexandre Schuler - Cromatografia 1). 2"hD-IC+ . Outros detetores e pregados e Cro atogra"ia

4A

1).1. -!t!tor d! Ditro$=nio ! *sforo B-D"C O -D" 5 u# d!t!tor utili8ado !# cro#ato$rafia a $%s ! foi ro:!tado !s !cifica#!nt! ara a d!t!co d! co# ostos nitro$!nados BDC ! fosforados B"C a n'/!l d! traos Bconc!ntraI!s da ord!# d! @C. Ta#@5# con6!cido co#o detetor termoi:nico , o -D" utili8a u#a !l!trHnica B! o r rio hard;areC !(ui/al!nt! ao -IC, inclusi/! co# os #!s#os $as!s BDitro$=nio co#o fas! #/!l ! Hidro$=nio ! 2r Sint5tico co#o $as!s da c6a#aC. O olari8ador cont5# u#a astil6a alcalina ! a ra8o d! fluEos dos tr=s $as!s B(u! 5 dif!r!nt! ara co# ostos nitro$!nados ou fosforadosC 5 insufici!nt! ara rodu8ir c6a#a, #as o ot!ncial !l5trico !sta@!l!cido no local $!ra u# !stado d! las#a, (u! au#!nta d! 1)-1A. a s!nsi@ilidad! do d!t!tor fr!nt! a !ss!s co# ostos, r!lati/a#!nt! a outros co# ostos. -!/ido a !ssas caract!r'sticas, o -D" 5 dito se-eti.o ara co# ostos nitro$!nados ! fosforados, unica#!nt! ara soluI!s !Etr!#a#!nt! dilu'das, s!ndo ortanto id!al ara a d!t!co d! traos d! !sticidas or$ano-clorados ! or$ano-fosforados. 1).2. -!t!tor *oto#5trico d! C6a#a B-*CC O -*C 5 @asica#!nt! u# d!t!tor d! ioni8ao d! c6a#a, no (u! di8 r!s !ito ao hard;are. +ntr!tanto, a d!t!co @as!ia-s! na a@soro da radiao !#itida !lo !nEofr! B! ta#@5# !lo fsforo ! ainda outros !l!#!ntosC na r!$io /is'/!l do !s !ctro !l!tro#a$n5tico. Trata-s! ortanto d! u# !s !ctrofotH#!tro, o@!d!c!ndo assi# L 1!i d! ?!!r. 2 radiao !#itida !la c6a#a atra/!ssa u# filtro, o (ual s!l!ciona o co# ri#!nto d! onda d!s!:ado B&>) n# ara o !nEofr! ! .24 n# ara o fsforoC. "ara co# ostos cont!ndo u# d!ss!s !l!#!ntos, sua s!nsi@ilidad! 5 da #!s#a ord!# d! $rand!8a do -D", s!ndo ortanto indicado ara a d!t!co d! traos B @C d! !sticidas fosforados ! sulfurados. 1).&. -!t!tor d! <ons 2t5 os anos 7A a Cro#ato$rafia Instru#!ntal a !nas no !ra !# r!$ada na an%lis! d! 'ons Bc%tions ! 9nionsC. "ost!rior#!nt! foi o@s!r/ado (u! o @o#@!a#!nto !# aral!lo d! u# r!a$!nt! co# l!Eant! od!ria transfor#ar o 'on !# u# d!ri/ado Bna sa'da da colunaC, colorido, o (ual s!ria d!t!ctado nu# !s !ctrofotH#!tro B!E.J d!t!tor U,-,ISC. 2 s! arao cro#ato$r%fica d! 'ons, no discutida n!st! li/ro, ocorr! nu#a coluna cont!ndo u#a r!sina trocadora d! 'ons a ro riada, tratando-s! ortanto d! u#a t5cnica @astant! anti$a, #ais lar$a#!nt! !# r!$ada na urificao d! %$uas Bd!ioni8aoC. O !(ui a#!nto 5, !# Klti#a an%lis!, u# H"1C t' ico. "ara !/itar o tra@al6o d! d!ri/ao, foi d!s!n/ol/ido u# d!t!tor !s !c'fico, o d!t!tor d! 'ons, (u! 5, !# Klti#a an%lis!, u# conduti48metro. Consta d! u# ar d! !l!trodos contidos nu#a c5lula t!r#ostati8ada. 2 lica-s! u# ca# o !l5trico !ntr! os !l!trodos. O !flu!nt! da coluna assa !la c5lula, /ariando a r!sist=ncia i !ntr! os

Alexandre Schuler - Cromatografia

41

!l!trodos, d! acordo co# a 1!i d! O6#. 2 condut9ncia B1C 5 in/!rsa#!nt! ro orcional L r!sist=ncia ! 5 #!dida !# O6# -1. +ssa unidad! atual#!nt! d!no#ina-s! Siemen . 3uando a dist9ncia !ntr! os !l!trodos 5 d! 1 c#, t!#-s!J P S 1R2 ond! N 5 a condut!ncia e pec8fica ! ) 5 a %r!a do !l!trodo. "or outro lado, a condut!ncia equi4alente BC!C 5 r!lacionada co# a condut9ncia !s !c'fica co#oJ C! S 1AAA PRc ond! c 5 a conc!ntrao do 'on !# !(ui/al!nt!-$ra#aR1. 1).). -!t!tor d! *luor!sc=ncia O -!t!tor d! *luor!sc=ncia, utili8ado !# H"1C, 5 !(ui/al!nt! a u# -!t!tor d! Ultra/iol!ta. 2 Knica dif!r!na consist! na locali8ao Borto$onal ! no lin!arC !# r!lao ao ca#in6o tico. -!ss! #odo, 5 ca tada a !nas a radiao ro/!ni!nt! do roc!sso d! fluore cCncia , caract!r'stico d! c!rtas class!s d! co# ostos. 2ssi#, su@st9ncias (u! no fluor!sc!# od!# !Eistir na a#ostra s!# int!rf!rir na d!t!co. U#a i# ortant! a licao 5 a an%lis! d! aminocido !# #at!riais @iol$icos B!E.J t!st! do !8in6oC. D!st! !E!# lo, os a#ino%cidos so transfor#ados !# d!ri/ados fluor!sc!nt!s co# o r!a$!nt! 23C Bcar@a#ato d! a#ino(uinolil-D-6idroEisuccini#idilaC. Do/! a#ino%cidos od!# s!r analisados !# a roEi#ada#!nt! d!8 #inutos, !# $radi!nt! t!rn%rio, co# li#it! d! d!t!co #!nor (u! 1A #$R1. 1).). -!t!tor +l!tro(u'#ico O -!t!tor +l!tro(u'#ico, ta#@5# utili8ado !# H"1C, 5 @asica#!nt! u#a c5lula !l!tro(u'#ica. O analito oriundo da coluna, ao assar !la c5lula, 5 oEidado Bou r!du8idoC !lo ot!ncial a licado, $!rando u#a corr!nt! !l5trica (u! 5 ro orcional L sua conc!ntrao. +Eist!# dois ti os d! d!t!tor!sJ aC 9etetor cou-o #tricoJ a a#ostra assa atra.#s da c5lula. -!ss! #odo, todo o #at!rial 5 oEidado Bou r!du8idoCV @C 9etetor a pero #tricoJ a a#ostra assa !la su !rf'ci! do !l!trodo. 2ssi#, a !nas c!rca d! 1W a .W do #at!rial 5 r!al#!nt! oEidado Bou r!du8idoC. -!s!n/ol/ido ara d!t!ctar traos B @ a tC d! 'ons, !st! d!t!tor !Ei$! alta ur!8a d! sol/!nt!s ! r!a$!nt!s. 2 %$ua, or !E!# lo, d!/! s!r d!ioni8ada, urificada !# sist!#a Milli-3 ou !(ui/al!nt! ! filtrada !# filtros co# A,2 # B#!#@rana d! nglon 44C ! sua r!sisti/idad! d!/! s!r ao #!nos 1;,2 Mo6#.c#. O fa@ricant! inclusi/! acons!l6a (u! ao sair do sist!#a Milli-3 a %$ua ass! !# coluna co# fas! #/!l C 1; ara !Etrao.

Alexandre Schuler - Cromatografia 1.. 2"hD-IC+ 4 +stat?stica 1..1. +rro !stat'stico

42

Todo tra@al6o !E !ri#!ntal 5 dotado d! !rro. Trata-s! a(ui d! dois ti os d! !rroJ aC erro e tat8 tico ! @C erro i temtico . O !rro !stat'stico ossui caract!r'sticas al!atrias. "od! s!r a/aliado ! #ini#i8ado, #as nunca anulado. 2 r!s!nta u# co# orta#!nto gau iano, isto 5, !# u# c!rto nK#!ro d! r! !tiI!s, os /alor!s (u! #ais s! afasta# da #5dia Barit#5ticaC ocorr!# co# #!nor fr!(\=ncia ! !rros ositi/os ! n!$ati/os d! #!s#a $rand!8a ocorr!# co# i$ual fr!(\=ncia. O !rro sist!#%tico, or outro lado, 5 u# !rro deter i$ado, ossui sinal B5 ositi/o ou n!$ati/oC. +# Cro#ato$rafia, o !rro sist!#%tico 5 corri$ido auto#atica#!nt! !lo r rio #5todo d! c%lculo BS!o 4.&V . &&C. 1..2. 2/aliao do !rro !stat'stico U#a das #an!iras d! s! #!dir o grau de di per &o d! u# con:unto d! r!sultados anal'ticos Br! !tiI!sC 5 o de 4io padr&o BsC, o (ual od! s!r calculado co# auE'lio da !(uao s S jBEi - E CRBn U 1Ck1R2 B!(. 22C ond! Ei 5 u# r!sultado (ual(u!r, E 5 a #5dia arit#5tica ! $ o nK#!ro d! r! !tiI!s. +ss! ar9#!tro 5 d!no#inado primeira e timati4a do de 4io padr&o, :% (u! o /!rdad!iro d!s/io adro s od! s!r calculado (uando $ t!nd! ara infinito. +ntr!tanto, s s od! s!r !# r!$ado (uando $ 5 #aior (u! 1A. Co#o nor#al#!nt! $ 5 #uito !(u!no B& a . d!t!r#inao !# aral!loC, !# r!$a-s! !# s!u lu$ar a egunda e timati4a do de 4io padr&o BsRCJ sR S Yn R B!(. 2&C

ond! R 5 a amplitude , ou s!:a, a dif!r!na !ntr! o /alor Br!sultado anal'ticoC #aior ! o /alor #!nor. O /alor d! Yn 5 o@tido da Ta@!la 1..1. 1..&. 2/aliao da !Eatido Da r!alidad!, !rro d! !Eatido 5 o !rro sist!#%tico, (u! s!ria corri$ido !lo r rio #5todo anal'tico, confor#! afir#ado aci#a. +ntr!tanto, o analista od! co#!t!r !rros o !racionais (u! r!sult!# !# !rro sist!#%tico B!E.J uso d! sol/!nt!s cont!ndo i# ur!8as (u! int!rfira# na id!ntificaoC. O !rro sist!#%tico od! s!r a/aliado co# auE'lio do t!st! t Bd! Student C, (u! co# ara a conc!ntrao r!al d! u#a soluo adro, r! arada co# todo crit5rio B or !E!# lo, r! arada or u# 1a@oratrio d! R!f!r=nciaC co# a conc!ntrao do adro !# r!$ado na cali@rao do !(ui a#!nto. 2 !(uao s!$uint! 5 a licada, co# auE'lio da Ta@!la 1..2J

Alexandre Schuler - Cromatografia

4&

Ta@!la 1..1 - ,alor!s d! Yn ara c%lculo d! sR. $ O$ 2


A,;;42

&
A,.>A;

)
A,);.7

.
A,)2>>

4
A,&>)4

7
A,&4>;

;
A,&.12

>
A,&&47

1A
A,&2)>

t=

f n s

B!(.2)C

ond! f 5 a #5dia arit#5tica das $ d!t!r#inaI!s, 5 a conc!ntrao r!al, s 5 calculado d! acordo co# a !(. 22 B . 4&C ! t 5 co# arado co# o /alor ta@!lado BTa@!la 1..2C. S! o /alor d! tcalc for #!nor ou i$ual ao d! t ta@ na coluna " S >.W, ara o corr!s ond!nt! /alor d! $-1, o 1a@oratrio !# a/aliao !st% corr!to. Ta@!la 1..2 - ,alor!s d! t ara a licao do t!st! t. " BWC >. 12,7A4 ),&A& &,1;2 2,774 2,.71 2,))7 2,&4. 2,&A4 2,242 2,22;

n-1 1 2 & ) . 4 7 ; > 1A

>A 4,&1) 2,>2A 2,&.& 2,1&2 2,A1. 1,>)& 1,;>. 1,;4A 1,;&& 1,;12

>> 4&,4.7 >,>2. .,;)1 ),4A; ),A&2 &,7A7 &,)>> &,&.. &,2.A &,14>

1..). 2/aliao da r! roduti@ilidad! O o@:!ti/o 5 co# arar a r!ciso d! u# 1a@oratrio, d! u# analista, d! u# !(ui a#!nto ou d! u# #5todo Bou u# d!t!r#inado roc!di#!ntoC co# outro. 2 licas! o t!st! *, (u! co# ara a dis !rso d! u# con:unto d! dados co# a d! outro. S! as dif!r!nas !# r!ciso for!# !statistica#!nt! si$nificati/as, o /alor d! * calc s!r% #aior (u! o /alor d! *ta@ BTa@!la 1..&C. "ara uso da !(. 2., o #aior d!s/io adro 5 colocado no nu#!rador, d! #odo a t!r-s! u# /alor d! * #aior (u! 1.

s2 *= 2 s2 ?

B!(. 2.C

Ta@!la 1..& - ,alor!s d! * ara a licao do t!st! *

Alexandre Schuler - Cromatografia

4)

Bn -1C d! ? 1 2 & ) . 4 7 ; > 1A

1 141 1;,. 1A,1 7,7 4,4 4,A .,4 .,& .,1 .,A

2 2AA 1> ;,4 4,> .,; .,1 ),7 ),. ),& ),1

& 214 1>,2 >,> 4,4 .,) ),; ),) ),1 &,> &,7

Bn - 1C "2R2 O M[TO-O 2 ) . 4 7 ; 22. 2&A 2&) 2&7 2&> 1>,2 1>,& 1>,& 1>,) 1>,) >,1 >,A ;,> ;,; ;,; 4,) 4,& 4,2 4,1 4,1 .,2 .,1 .,A ),> ),; ),. ),) ),& ),2 ),2 ),1 ),A &,> &,4 &,7 &,; &,7 &,4 &,. &,) &,4 &,. &,) &,& &,2 &,. &,& &,2 &,1 &,1

> 2)1 1>,) ;,; 4,A ),; ),1 &,4 &,& &,1 &,A

1A 2)2 1>,) ;,; 4,A ),; ),1 &,4 &,& &,1 &,A

1.... DK#!ro id!al d! r! !tiI!s O nK#!ro id!al d! r! !tiI!s Bd!t!r#inaI!s !# aral!loC 5 calculado co# a licao das !(. 24 ! 27J

t.s

B!(. 24C

1 S 1AAR

B!(. 27C

Os dados so or$ani8ados no 3uadro a@aiEo Bos /alor!s so !E!# lo fict'cioC, ara facilitar a int!r r!tao. Da Klti#a coluna 5 indicada a dif!r!na !ntr! o /alor d! 1 atual ! o da lin6a ant!rior. Do #o#!nto !# (u! a dif!r!na B/al! di8!r, a di#inuio na dis !rso dos /alor!s, ou ainda o au#!nto na r!cisoC fica d!s r!8'/!l, a crit5rio do analista, !st! adota o nK#!ro ant!rior co#o s!ndo o nK#!ro id!al d! r! !tiI!s.

n 2 & ) . 4 A,24A A,A72 A,A)4 A,A&4 A,A&A

a#ostra 2J S 1W 1 -if. 24,A 7,2 ),4 &,4 &,A 1;,; 2,4 1,A A,4

1..4. +E r!sso do r!sultado final

Alexandre Schuler - Cromatografia

4.

"ara !E licitar o $rau d! confia@ilidad! !# u#a an%lis!, 5 n!c!ss%rio indicar os li#it!s d! confiana. Da r%tica, 5 co#u# d!finir os li#it!s a artir da a# litud!. 2ssi#, u# r!sultado R! 5 r! r!s!ntado co#oJ

R! S f Z RR2
Da r!alidad!, caso o #5todo t!n6a sido su@#!tido a u#a a/aliao !stat'stica co# l!ta, !# r!$a-s! a r!laoJ

R! = f + t.Yn.

R n

1..7. C%lculo do co!fici!nt! d! corr!lao BrC Da S!o 1A.) B . .)C foi solicitado o c%lculo do co!fici!nt! d! corr!lao. +st! c%lculo 5 r!ali8ado co# uso da !(. 2;J

B!(. 2;C

"ara ord!nar os c%lculos, fa8-s! uso do (uadro a@aiEo, ond! > ! P so, r!s !cti/a#!nt!, conc!ntrao ! %r!a do ico.

"onto n o 1 2 ... ... ... n Totais

E E1 E2 ... ... ... En E

g g1 g2 ... ... ... gn g

E.g E1.g1 E2.g2 ... ... ... En.gn E.g

E2 E12 E22 ... ... ... En2 E2

g2 g12 g22 ... ... ... gn2 g2

Você também pode gostar