Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
As autoridadr2.i. e nlaia pcssoas, n quez~lo conhecimento Do Conselho dos Inspectores do Ensino Primario
e a euecuyZo d k t e diploma compctir, o cunlpram e faynm
cuinprir tam inteiramonte colno nett. s.: contkn~. Art. j.0-0 Consrlho dos Inspectorrs do Ensino Priman[).
a16m doutr.1~inrurnbi.ncias legais quc lhc forcm ;~tribuidns,
tell1 as func6cs s~:guiutes:
I+~-Colaborar corn a Direccdo dos Scrvicos de lustrtlc,;lo
E6blica nos assuntos qni: sc rckcionam coin o ensino pri-
rn:irio, pIin~ipalmcntecon1 os pedegGgicos, sGbre 0 s qoais a
Regolamanto do Ensino Primirio lofaniil e C e ~ a l mesma Din!cq5.o entenda por convi:nicl~te oux'i-lo;
,,
-.odprcstar torlos 0s esclarecimentos e inform~cficsqUc:
pela Dlrec~rioIhe forem pedidos;
3.()-Organiear o cadnstro dos professores da toilos os
Da D i r e c ~ z odo Ensino grans do ensinu priin:irio oliciiil e particular (~nodiloil):
).u--Orgaoirar o cadastre dc tBd3.s as eicolas oiiciai~e
-4rtigo r.O--O cnsino primirio infanti1 e geral, nu ColSnia, lnrtici~~ares, (mod61o R);
est5 superiorrnmtc subordinarlo i DireccSo dor Sciriros =,,a-Inforli,ar sabre a organiza@o dns jilris de csanles cl<)
"
o s rusprctiw orglnicn Y do
dc Instnlcdo liiih!icn, nus t c r ~ ~ l da cllsillo primlivio ;
estnbelccido no presentc Rrg~~!:lnlento. 6.0-Organizar anualmente as rcla5dts di proL:ssuYer quc
Art. 2.0--4dstritos 5 U i r r q i o dos Serriqos d c instriii.io esti\rer.rm nni; condicfics dc scr prorrldot; tlciil?iti\;l.rncntc c
I-iiblica funci~narnduis u r g a ~ ~ i i md o~inbinnacZo
~? e a,nsah3: de ~ S S ; deL diutninidadc,
~ (n~odflosC e D);
0 Co~~sulho do$ inspcctorrs do Ensino fiiln;iricl c Con-,is- .r,o-Organizar c clnssijic;ir us prucessos de concurso e de
?'6cnica dns (:onstruydes Escolnres.
Art. 3.'--Nos distritos da Cuilbia, o cnsino piim;;rin i n h n -
ti1 e ~ s t Jdirect;tmcntc a cargo dnr Juntas nis,tritnis
do Enii~roc do^ Inepector,~~ (do Ensioo Primiriu, mrr-jl,on-
dendo-sc estes e oquc:ils entrc si e a l n l x , ~corn a I)irec(-do do.;
Serviyos de Instrn~;&o Ptiblica. ter;i urn presiidente e uln serreti~rlo.
Art. .$.o--A~ mtidadrs a clilern ac refera 0 art;go 2.0, dadil 3 1.0-0 llrrsidrntc s r l j o inspector mals antigo, c, em
a S U a frlnr?Io cs[~cc?nl,n5u sc correspondenl coin qualqllur igualdadc d.l c o l ~ ~ j i q ia~qoe
~ ~ itivor
, mdis all05 de strvlu) na
organismo dr cnsino ou q71e a i.le se refira.
A\ possulrcm coll~l~artimeiltr,str riec:ess:irio~para aulas,
Das Constru~BesEseolares saia (1,: t ~ ~ b ~ l mnnuais l : o ~ c l;lvores, bibliotcca e musai,
vecti$rios, vc.stihnlo, gabinete p;Xa profcssorc.h, e ~ ~ l t i n ~ ,
.li-t.,7."-0s pl;lnon de construr5o d ~ edificios
s cscolares rctretcs, ~lrinhisc b:~lncirios:
scl-Xo ~laboradospela CornissSo 'Lecnica rlas C0nstr~q6t.s C) ~ o s ; u i r p m cnisas de ;lr c p:rvirnu~lroc: ~o<t!hado> dl1
Escolnrt~s,110s tern~osdo presenll: Rcgvla~nento,scgundo os c:imentados;
melhore~prect:itos da higiclne e da pedag-ogi:i. d ) P o s s l ~ i r ~ nterrcllu
l ljnstantc 1>Xr" rccreio, CnlllpO d.:
jogos, all,cndrc, jarililu e llorto esco!nl';
$ r ."-Esta coniissko, composta por urn medico, urn peda- ); serem :IS Fala.: dc :ILI!:L clcl-idtu~~cnt~ vc.ntil:td:~sc ill]-
gogista. e urn arquitecto, scrci r~oineaclayelo Go\-c:rno da Cc16- I
nii~~aclns;
nin sob propostn do Director (10s Serviqos c!e 1nstruc;io j'i possuirriil ;1- ~ ~ 1 1dc ; ~au1:r
s n n u suprriicie nlmca infr-
kdblica. rior a I nletro quadmdu para cad;^ alano e altllra tam-
$ ~.~-Fre~irlirri a csto Con~issrinQ Director dos scrvicos
tlc T;l.5trnc50 F6blicn e scr:; seir srt:rctirio o prirneiro o;i,-ia,
(la mehma 1)irecqZo.
4 3 . O - A sun funqcio ser;i dc caracter- pcrmnncnte e gra-
tuito, podcndn, nu untnnto, qualq11~1-dos seus n~ctnbrobscr
substituido, a seu peliclo ou por iuiciativa da DireccSi~dos
Scrl-iqos de Instru(:Zo PGhlica, cluaorio haja j>arrl isso moti- g rO--hs esmhy infantis, nll'm das ~1c~cpcildCnci:is discri-
vos a t eil(li\reis. rninlldns llcste artigo, possuirho airlda urn dor~nithrio.
$ 2.0-0s p l ~ i n l e l l t o dils
~ sahs de aula dci.ar;lo ficar, ell1
; h i . 8."--,'i ~ o m ; s ~ r 'r&cnica
io das Construcdcs Esco;al cs qu;isi no niesmo ~livrldo rccrcio, tornando-st ohwsa-
tvln a st.u cargo a c:laboracrio de par.ecc:rrs, prnjectos e as tbria csta dispnsjc j o nos cdificios destillados J O crl~lIl0illfan-
normas tGcnicas, 11igiCnicns e 1)edugbgicas do..: etlificios e til.
1nat~:rl;iIcscolar qnt: pel:^ 1')irecc;Bo lllc forem rlctcrlninrttios, g 3,0-Nos eJificirJsadal~tnduspar;< C ~ t cc~~siillo ~bser\~nr-
( 1 1 1 qm: por sua inici:itiva clesejc propor.
se ha esta (ii~pasiqao,delltro (lo posaircl, de modo ~ U fiqoi. C
sempx llm idcil :lccwo dns sa1as de nilla para o exterior-.
$ q.O--Quonjo ester ediiicios ad~ptadnsn l o oicrecercm
local pro,yrio para 0s rrcreius cscolarts e 11ouver nar; imedia-
5fic.; recinto piibiico sdi:q~lsda, scr20, prda rrspectivn
aUtoridacle ndnlinistr;~tiva,tomadas as provid&ncixsnecus-
Sirins Para 1 1 s ~O f~~ - ~ rquiliquer
~ln iksac;~toas Crinn~ns't 05
-4rt. t;.lr-0s cdificios es~.~Iartts
ter;Io car.nctcristicns ade- scus professores.
qu:itlas As cor~dicdesn a t ~ ~cr tl.ac1icionais
: plao a clue
da re,"
iarcln destinados c scr9o de constrnc5o shhrin, leve e ele-
g a n t ~ devendo
. ohetlecer aos seguintes preccitos bssilares:
r?) Ser-en1 constr~lidosem local snl6bn: e de.! iriciI acesso;
etn rcrilltos fechados e isolados da via yilblica dontras cons-
(I
Art. 11.0--Ficam igllalnlente proibitlas L: edificac.;lo c o
trucdes; ficnrem distanci:~clos 300 metros, pelo menos, funcionamento de novas fAh~icas,matorlouros, ahego;irias,
tlc ccmit6rios, matadouros, t;ibrmas e outras casas qlie tabernas ou qunisquiucr outros estabolceimentos que ~ 0 n s t i -
cvnstitrram .r.-isi~lhaoqa.inc6mocla, pcrigosa insaluher olz tuanl visinhmc,a~incirmoda~perigosas, pcrniciosas on it1s:~-
perniciosn & forninc.So nroral das cri;~nc:as: lubres, a men(>. de 300 ali:tros dos edificios esco1arc:i c suas
$ dnico.-Esta proibi~doatingc a distzncia minima dc Art. 19.0-Para a realizaqdo tlos scus ohjectivos, o ensino
700 nzetros quando se trnte da constrnrao ou instalaqiio dc infantil, basilarzliente intuitive, 6 fcito sob a forina de li~Gcs
cc:mit6rios, ~litreirnsou fAbricas cujas emanacijes sejanl de coisas --sem sistematizac30 dc progranlas, hor5rio.s on
inchmndas ou doentias. esercicios-e con1 o aaxilio de inateria1 froebclia~loou mon-
tessoriano.
-1rt. rz.0--4s tnbcrnas, os Iupanares c quaisqller oiltras Art. zo.(l-Os objectos de ensino .a n~illi~tr:ir 5s c r i n l ~ ~ a s
CilsnS perniciosas sahdc e h fnrmar,Zo moral das pupulacdes scrio de curta duraqdo e apreselltaclos em fornla sinlples c
escoiarcs, actlialmente esistcntcs, ser.5.o mandadns encerrar atraente, de nlolde a clespcrtar-lhet; o int~rsssebastante,
desdc qut. n5o distcm 300 metros, pelo menos, dos edificios quando nZo fGrem as pr6prins crinncas, devidamcntc. orien-
c:scolares e suas depcnddncias, escepto nas pequenas povos- tadas pela professorn, n sugerirem os a s s ~ ~ n t das
o s liciie.;.
c;des, em que ess:~tiist9ncia podcra scr tle roo metros. Art. z1.0-As lic6cs metodizadaq sr', serjo ministrad:~~ 9>
Art. 13.~-Qualquer entidade escolar seri partc legitima crianqas dos seis aos sete anos, nr?opodc~lclocada u m a clelas
ptra, junto das autoridadcs conzpeteute~,solicitar o lovanta- durar lnais de vinte minutos.
nlento dc en~bargosks ediiicaqfies, instalac;6cs e fu11cion:~-
mcnto dos estat)eleci~i~entos de que tratam os artigos 1 o . O e S 6nico.-0s intcrvalos das 1ic;Ges st:rju semprc ocu-pados
'TI clo prcsentc licgrtlan~cnto. por cancdes populares e escolnres, jogos e outl-ns divcrsGes,
. k t . 14.0--Quando nZo houver etlificio prhprio, as csco- porque & hrincxndo c respeitando a naturcza da crianca qlie
las primcirias e as infantis ser;io instaladas em edificios do rlas escolas inlantis se educn.
I2staclo ou particular que mnis condici~esyossunm das estri-
I>t:iecidasn o artigo 9 . O Art. z2.O--Os trabslhos vscidares metodizados deverfio
5 h i ~ o . - ~ l ss:ilns d : ~;iuI;i d 6 s t ~ scilificios n.Xo poderzo dcst.nvc,lver-se em cada dia lectivo c, sempre que o assunto sc
ter menos ~ U L3' m2t1-05~ 1 nltura e e nma sul3erficic inferior a ljrcstc, em tArno dc nil1 nlesmo objecto dc cnsino.
I metro quarlrndo para a~cla:ilunn.
Art. z~.O----$actividndc educativa 11;:~scscolas infantis
devcrk ser realizad;~soh as seguintcs nor1n:ls:
. k t . Ij "-Senku~na escola poderi ser instalacla em edi-
I ."-C?&~~YIZjisii.g:-A ~ ~ I I C ~fisica
C ~ d
O e w rninistrnr-sc
ficio particuIar 0x1 do ISstado sem o pareccr favorhvel tlo
inspector e inCdico escolarus e dun1 enqrul~ciroou chefc,dn sob a forma cle cancfies, girnil&stica e iocos instrutivos t:
lic[)artiq$o Distrital clas Obras Pdblicas. ~ e c ~ e a t i v o stanto
, quanto possivel ao nr livre, tendendo *
senlpre para o vquilibrio e deserrvolvir~lento urg9nicos da
Art. 16.~-_Js vistorias das casas dcstinad;ls a escolas crianqa.
s riio detcrn2inarlas pcln Dircccgo clos Serviyos cie Instru~5o
Pixhlica, depois de feita a indicayjo rlo respective yredio pel:t A rultura fisica, que dc\-e ser prepondertz~ltcncrs d ~ i a s
.luntn Uistritnl do El~siiio. prirneiras classes, considerarci ainda a alimentacrio, a higit:l~c
Art. r ~ . ~ - - 4aquisiqzo dc mohilZrin cscolar ser;i feita e o asseio diririos.
mediante yarecer fnvorrivcl &a CoillissBo '16c~lica das Cons-
2."--Edttcn~do (?OS s~j:fidod:-~k cducaciio do5 6r@os dos
truciies Escolares.
sentidos deverli ser feita por interrnc'.dio de materlal c (10s
cvercicios fisicos nyropriados, de maneira que s crinrll:a.
dijtinga os sentidos: tact11 , termico, csteroogn6stico, do
Do Ensino Primario Infan tit tnmanho, forma, corcs, orierltaciio, posicdv o proporc5cs
dns coisas, do olfacto, do paladar, d a vista c cla nudiciio,
. k t . 18.~--0 ensino infantil i: ministrado nas escolas
~
e c.onheca intuitivamente as rel:irdes quc lit1 entrc: os senti-
infant's sob regime cneducativo, e destina-se educac8o e
desen~c~l\-itnentcjintegral da crinnca, de modo a bcnefic,i&-la dos do chriro c do gdsto e entre os do tacto, do pCso c clo
cnlor.
fisicn. moral e intclectnalmente, tendo pnr objective ime-
Corn o conhccimcntc, das corcs, d 3 distjncia, da fornla
diato a prt"par:~~;:iopara o ensino primirio gtral.
das coisas, dns s,uperficiesisperas, polidas , planas, curvas e
irr-c;i~l:~res,nor20 tcrrnic:~,ctc., tcnl-sc. por objvcti ~ - nn, le',111 c) 0 s processes de ccIuca~20dcvcln scr cssunciallne~~te
tlo conhccimcnto cl;ts coisns quc nos roc!ei:~~n, o ~lc~cli\;ol- intuitivos c~perantrs,e iundan~entadostia e..;pcrirnellt:i(;3o
~ i m e n t oda Eacrrldarle ilc u l ~ , c - r t ~ a +dns
~ cri:inca.i. e na nctividadu prhpria do educando.
5.a-Czrlfum ?zloial:--A cducaciio nloraI e social funda-
j.3-Hn;JiLidndi: rnair!tn/.---g CCIIII (3 ~ c ~ ~ c ' I0.3I ~t r~; ~o b, ; ~ l I ~ o ~
menta-sc no co~lhecirnciltoda natlircza psiquica da crian(::~
nl:u~u:iis c a mntlelac5o que sc devc opcrrr c! desenvc~lvi-
c rcalizar-se 112 corn 3 iliais estreita colnboraciio d : ~famili:~.
Inento da habiliclade manual das criancas. Qucr Csses erer-
cicios SZ.~;LM da i x ~ i r i ; ~ t i ~d -aa crianca qucr rrsuiten~do
1)a vi(l:~ u ~ c o l a ~da. crianca aproveitarfio as pi.ofessolns
t6cl:w as oc:.;?i6c.~par;! !orma1;5o mora! tlos educantlos,
chjccto tie cnsino i~inclamciitnlda licrio do di,l. ,L ~TOECSSOY;L
sen1 esqlieccr que ni contos e lentlas trndicionais portu-
dar5 a 111aior anlpiitutl~:L; iuicialiva do educaiiclo e 01-izii-
gur,sas t: ango!anas sico d(: ~n:ii:)r ntilidadc l~rd:~gilgic:i.
tar6 a, sila acciio dc ~lltlnciraa. ser a disectora qut.: csclal.ece
l l c ~ e n l ,porcrn, scr npropriados, ;~trntintes c de gr;i:ldc
i!rro~.clue corr-igc dcsvios tlt: obscrvac5o e tle inteligPncia e siniplicidndc cle acciio.
c!ne guix a cnriosicladc ~ l a t u r a ldas crian~:.~.;.
6 ."-Cz~if2vn :7d&isrl:-.\ cdtica(:;i~ estctica toma por
4:i(--f1titl1;.n ~~~~,iz:al:-:Icultura rnl-.ntal fc111 POT hasc ;i ponto d e particla a habiiic!adc natur;~lc a s tcndi.ncia~e Iiilii-
cus~c>sidndc das criancas, as su:~sactivici~~ilcs c'spnntlincas, tos d : ~ criancr~c rraliza-sc, principalnicnte, por i n t c r i ~ ~ k l i o
a sua ~ l l i t ~ l ~ . roc; : ~ :sen.;
~, instiiitni. Irttr:rv.;scs c ncccssi- :lo dcsci-.ho, tl:~cscrit:i, dos trab:ilhos m;inuai.s, d : i~ioc\clit-
~
cl:L[lcs. c8o, do canto 1- d:i p,ilns~risticaritnlicu.
A profcssol.:~ C U ~ ~ I ~oIrCi c ~ ~ t ne rdiscililin:~~- as tcnrl6nci:ls 0 s iins a atingir siio: a l i n ~ p c ~
110s
a tr;~lxilllosescol:~rc..~,tl(I
c (15 clesejos das ct-inncas c sugcrir-ihcs tr-; objectos st')brc \rrstll5rio e do corpo, o arrarljo e arrcxcaclac;5o metbtlira cios
o-: quais prctond;~tazrr n lic:io, tlcx.!:ntlo 1~rr:dsp5-las 1x11-a a bringuc~dosc clo nlatcriul dic1;ictico: a rorrccriio dns atitudos
: t p i . c ~ l d i ~ a ~dos e i n uolnes c ~rtilidndc(10s mljrcis c ut~:~isilios c do?;gestos ; a anularrio da asperoza (la voz, a entuaczo 111ol-
c:~seiros,tin vu;tl\:irin, clos alirnulltoi, !lo5 objectos dc uso dada no scntido das fl-ascs; n correcc.;?.~ d : linguagcm
~ c a djc;,o
colllul~?.do.; ]>rsr)!i c tl;t.; illt.dic!as, !):?la ;I ,~iclui:;ic'dc)tlc llo!:3cs espressil-n cle p e r l ~ i c n poe>;ias;
:~~ o conhccimento. cnfim rill
rl~:gc.ogr:~f'i:t cicscl.i\i\-a (pelti o b ~ e i ~ , a c :do5 ~ u ! u g s ~ c scul!ilc-- ninis con~plctapcrfeicYio.
citlos d:i c,sinrlc:a), clc ~ I . ; L I I ~ ( ; ' Z : L c sxai i ~ r porsbcs,o da ic1;111a 7,:"E~lzsijcr~Ha !cifuin c dn rsrtti!(~:- N a iniciaclio do ensino
(1;~scoisa,. p;ti-a o corll~i~cimcnto d ; i ~partcs pl-ii~cil~ais (lo d;! escl-ita c da, leitura empregar-se flri o sist~tii~n legogr.;i-
i.orpo linmnno. tlos ani~naisinais cor~l!t.cidos (: clos vcg:.tais fico, tendo ( s t ~considcrayio
i :
c mincrai.: c i u ~tsist:tin n;~.~.egiiio.p111.a a tic I I O C ~ ~ . e1~111cn- :
txrt:r; ex !)rbticris du j;lrdil~aqci~i t: l l o r ~ i c u i t n ~ -j3;ti':t
a : a. corn- it)?lie o desrnho i. a b:-~sc:tI;t escrita ;
i~rc.e~:scio12 ii:-:~riio. ~ ~ r l f i d~ ~ n ,t i ) d # ~;s i ~IIO('(:ICY e l r i n ~tnrcrs
l hl Quc as palavras 'I :il>reserltar 3s crinnc:\s, comu objr-cto
c c v i r l e n t ~cirlcx ~ ~ ';c ~ o n j ~ ~ g np:lro n z ~ i mgr;lchlai intc.gr;~l dc ensino, dcvelli pertcnccr tanto quanto poiisivcl ao s~11
I T Icia-:
~ ~ ~ . . ; c I I ~ ~ o ! T , ~t12 ~ : ~ I f;t"~~!(l:~de~~l:c!lf:ii.; do t,dirrni~do. t:ocnbnl:'irio c t?m de scr dc t1ificuld:tdc gradual: n n pro-
A%escol:~illfanti1 c1cx.e constituir um ::mhicntc. de vidn nuncia, no nl.?nlero rlc s i i a h a ~c ietras d ~cad:)
, silab:~e r1:i
i l l l t ' proporciona k crinn(;a tijdas ;I.; ocnsidcs e e s t i m u l ~ ~ s facilidadc tlo sen dcsenllo;
p;~r;lo scu liarlnbnico d~~senvolvimcnto. (:orrel:~tivamc~~tc c) <jue o nlec;~lli;mod s :~prendiz:lgemd3 lcitura c da cscrih
Cstr prt:ceito pedii~6gico~!rxvrct:i:~itl\r,ri - ;t. i j i ~ i l ; ~ : correspond;i a v:irio:? :iiolnentos psicol6gicos : - o da p{:r-
cc~c.iiotlos sons, u i l ; ~pcrccp~;iodos sirl:tis ~*isu:-~ic, ;c (!:IS
~ t )0 s cxercici~\\, 1 , y,iJ > v O C L I \ I , I I ~ ~ ~ t;s(:c
. ; - 11,1?-t 5 cl<:vr~ln c:st:ir repr~sct~?tac'F)es~notrizes,n dn fus9o dos ditrcrsos c!cnxwtos
t:m 1-elai;:ic>iine~liu'i:i~ Y I I I I;! vi(1;i rl;~ i.t~;li~c:x 11;) cscola c: na auditi\ros, xrisunis e motores:
f;~inilia; tli Cjne (J clisi~lcl d:t leitura e da ~ s c ~ i t1~01.: ~ .devc:i- sr!-
h ) 0 s t.ucrcic.io~. j(igo< v ocr~p:~{:Gc's ~lc~i'ttnl tt,r urn iniuito ntr;*cntc c pcrsitasit~o,tell1 de l'azcr-sc. sob a fornla dc: j(i$os c-
~ - ~ l l l r a t i vpondo
o, de partc. os tlcl mer,i ;~clr~isir%.i!> c!c: conllc.ci- cum nnxilio el(. cr~ntosoil dc yequen:is histtirins apropriadns.
nlcntlo.;; sc,gun(lo os prorcxisos L):.~-rol;\qI. ?/lo~~!cssci~,!';
c) Que no aprcndizado da Ieit~ir:~devcnl combater-se os Art. 30.O--Os I~orQrios-lirogr~-~llns dns escolas infantis 1:
dois vicios gravissjmos dn. antiga ineto~1ologi~:--o psita- das sccy6es infantis, scriio o~ganizadosde harmonia corn os
cisnlo ou papngueio maquinal dc palavrns e o verbaljsrno 16.-~itimosintcri.sscs das criancas e as condic6cs de vida da
cxcesso dc vazia ret6rica. localidade.
9 ilnico.-0s tenipos lectivos di6rios r!e cada classe ou
-4rt. 24 0--0ensino infantil scrk ~ l l i n j ~ t r a d
gratlualmente,
o secy5o iilfantil, ser;io (Ic.tcrminndos pelo critcrio pedagbgico
tanto quanto possivel individnalizado, e de harmonia corn a dxs proIessorns respectivns e conlorme (:s ol>jectivos dOste
idnde, a precocidade ou atraxo intelectual, o temperamentc cnqino e nctividndo dc cada dia.
r o desenvolvin~entofisico da cl-ianca.
Art. 31.0--0s l~orririosda.: escolns inf:intis dever8o ser
Art. z5 . O - 0 cnsino infantil coinprccndc tr?s classes accen- sut~metidosao parecer clo nlGdico escolar, sendo-lhcs aplici-
dentes : vei R doutri~lados artigos 56.0 e 57.0 d(..=te Kcgulamento.
Xlt. ;I.~-O tempo t:scolar das escolns infantis e rlas
~."Fasn criancas de ql~ntsoa cinco anos ; secq6t.s inlantis terA inicio na yrirncirn metride do dia e sLr&
2"-Para criancas de cinco s seis anos ; distribuido confor~neos h-jbitos dn populac;,io e o clima.
3."-Para crianc;as dc seis a sete anos ; . k t . 33.~'---0sdias e teni1)os lectil-os 340 os mesmos qut. os
cstnbclecidos pnrn ne cr-colasde u~:sino l%~.i;!ihsio ~ernl.
nfio podelldo recebcr este ensino cria~icascorn menos de
cluatro ou mnis de setc anos.
unico. --% distribuic3o dos alunos pelas tr6s classcs, con-
forme as idades, poderg srr altcrada em virtudc do scu atrazo Do Ensilro Prirnario Geral
9u precocidade lisica e iatclectual.
t<rt zti.0-As crianras nrio podcr2o cstar na escola aICm dn. .Art. 31."--- 0 enc;ino prin1:irio geral. ministmdo nns esco-
llora clo sell cncerranlento nem cntrar antes da sna nhcrtura, las prim,irias, sol:, rcgime coeduc-ntivo. sendo esscncial-
podendo, contudo, entrar ou sair :L qu3lqilt:r 11oi-a do dia mentc prAtico, intilitivo c utilitriuiu, rlusti~~n-st. n fornccer 2
lectivo. crianca os eiemcntos ?undamentr~.isduma cultura gcral e a
5 ilni!:o.-.-Is csiancas devvr3o cntrar r sair cla escola e m - pl-epard-In dc modo n cnnsti~uir-secw eienlentr, s5o c ufi-
prc acompatlhndxs; t: no cnsu <lo5pais, tutores ou responsk- cje~iteda colectiviclndc, ])or mvio duma pritica real das
vejs pela sua educacjo as manclarem desacon~panhadas, virtudcs morais e sociais.
cstes serdo advestirlos. Art. 3,5."--O cnsino prin3irio pcrnl orientar-se I16 seguntlo
.Irt. 27.0-0s a1uno.i das esco!,ts idantis e das secqbes as condit;irus fisicas c nlor:-lli do ambiente, dr n ~ o d oa sstiifa-
inlnntis serZo suhii~eticlosa umu inspec!:go n~i.clicapara os mi- as esigencias dus dii.crs;ls regifics cl:t Col6nia: agricolas,
fins t: nos teirnos d o art5;o 42.0 e scus $3 2.". 3.0 t: 4.0. industriais e mnritim:ts.
$ 6nico.-:I in~peccaomr?dic.a a clue qcr rclen? Fste artigo, ..lrt. 36 0 - 0 ensino prim:isio gcral, pos dever ser intcgral
rc:ixlixar-se hA dentro dos clez rlixs imttrliatos :I data da ma- e :tcti\ro, 111nria1:lcnt:tr-s 11;i no interOsse e nn actividade prb-
trimla tlas crinnc:as. pria dos ednc;lndos, cnjr!nndo h:lrm6nicamcntc n3o s6 d a
.'lrt. Z S . ~ - - - ~ Sql~intns-feirastt:s50 a aplical-5c1escolar ntri- Fun. cultura intClt'ctu31con?o tnml:lbm d:i sna. cc!uca$io fisicx,
brlidn .is CSCO~:LS pi-imirias, dentro (las ~ ~ s ~ i b i l i d adcel ~ s manual, scjcial e m:)r:tl.
:1tl:il~tnv5o :l indole ~nesami:i-rt~: edncati\7a e rccrc:ativa (lo Art. 37.0-0 ensino prinxirio geral, de hntmonia corn o
ensino ii.linntiI o regime coctlucntivo, dc~,c.constitnir um rtflcxo dn.s actjvi-
.Art. 2q.0-('arla clnsse ou 5~'1'(.;10 in:'311:jl 1150 podcrri trr, dn:lcs sc~ci:~is, e d~sp~)t~ria;,de~:~wvo!\-t!re itrit.ntar as tontli,n-
cm regm, maii; tlc vinte rj cillco alunos ile frcq~Cnci:~ c l ~ pr~fissii)n;iis
i r l v cdur,mcln.
nli.dia difiri:~.0 indsi:~iodc freqhsrrcia ~>crn~itid;t b tlij trinta. .Art. ,;);.0---.isc?icurai;c~;,visitas (. passi::os c:scol;lrcs, a par
al~lnos. (!:I sua naiurnl func;'ro rL>creL!ti:.:1, c!r.stinam-;c~ n colhcr c
coleccionar e5pi2cirnespara o cstudo da nztcrreza, a esclarclcer Art. ~j.o--4s quints.;-feiras siio destinadas 5 realiza~do
e precisar as noq6es mirlistradas na escola e a estreitar os de excursOes ,visit:ts e passcios escolares, ao canto coral e a
l a p s de camaradagenl e estilna entre os seus alunos e de en]:- erercicios girnnkst~cosem conjunto; e a quaisquer outras
fraternizxygo cntre alunos de escolas dif~rentes. actividades eriucutiv:ls, tais como: jardinagem, liorticul-
tura e tmbalhos ~nanuaisde maior vulto que o usual, onde
Art. 3qU-TGda a acq5.o educatitra das escolas prjm6rias se veriliqlie a apti(l5o pro~issional,dentro dn maior IibercIadc
visa., conseqiiente e substancialmentc, a preparar a crianqa- do educando.
fisica, ~ n o r a l e intelectualmente-para a luta da v'da, a
dusenvolver-lhe e firmar-lhe as faculdades cle :~uto-educa- S 1.0--0s traballzos escolares preconizndos nostc artigo
$,So, a snscitar-lhe a estima e considerac;;io pelo trabalho c pncler~nser rtalizados por t0das as crianqas duma ou mais
a fazer da escola unl lneio e s t i m u l ~ l o rde t6das as inicia- escolas qunndo a indole e a finalidacle dessas actividatles 0
tivns de interksc rnoral e intelectual para a colectividnde. poss:~n~ penilitir.
$ ~ . ~ - - l crianyas
s sercio Sempre acompanhatlas pclos seus
Art. 40.0--0s progranas do ensino primririo, a1i.m durn proiessores.
conjunto minilno e coInum de nnq6es fundamentais, atlaptar- 3.0--.1~ \-isitas e pasqcios escolares podcrr20, excepcio-
se h%o3s n~odalidadesda vida regional, orientando-se, sem-
pre que fhr possirel c iltil, nas ocupacr7es indigenas. nalmente t: c~unnclocircunstkncias determil~antescIo cnsino
$ 6nico.-.4 parte regional (10s programas serd elabor:~da o impoilh;~": realizar-se em qualyuer outr-o dia iectivo ou
segu~ldoinFormac;fii:s das Juntas Tjistritai.; do Ensino e do escolar.
Consclho dos Inspectores do Ensirlo Priin6rio. g 4 . O 0 s Cousc~IhosEs:olnres eIal.)orarrlo 9 plano das
es8.:urs6es, visitas ou passeios dc lllodo a ficar livre uma
Art. 4r.o.-0s trahalhos mamlaise osde rostura e l a v ~ r e ? , ~ qninta-fcira en] cada mEs.
realizar-se h8o iora dos tempos lectivos prbpriamente cfitos,
pertencendo a sua regi.r!cia aos professorcs e 5s ~roiessor-as l l ~ i i ~ das tlizciplinas das dife-
. k t . .td.o-Os t r ~ ~ h i . ~esco!;~r.es
duma mrsma escola, sob o regime de rotaq8o. rcntes classe, rea!iznr-sc. hZo simi~!t:inc:amente, o maior
F 1.0-l'ara esta 1>r5tica,as criarlgas ser;to distribuidas ern nl.?inero dehorns de prefer?ncia na prinleira metarle do dia.
grupos, de harrnonia com a idade, a hahilidadc c inteligi,n-
cia de cada uma e nlcio segundo as classes a que pertenc;am. Art. 45.''--,4 rreg'C-ncia d;ts classes da escc~la primriria. 6
fi 2.0--0s tempos lectivos rlestinados a estes trabalhos feit:~soil 0 rcgi~iledr; rotay3o.
serso de quarenta i. cinco a noventa mii~lrtns.
$ 10-:\. ~ professarc.; far-sc kri de tnodo ~ L I C2 I.:
i ~ t : t i ' idc
Art. qz.0-A educayiio fisica ser5 rninistrada, ol~ser~~zidos e n 3." c!asse.;, ma,s rlctermi~iact~ruente a 't .a, sc;janientregues
os respectivos programas segundo as indicaqiies da ins- -
: L ~ ) T O ~ L :3\30ra5.
pecqtio rneilica. $ z.0--;\ :<.:1, clas.;;~
r)i),]e XI. regicla por ~,>rof~:s~or ou gro-
1.0-A inspecy5.o mcdica dos alunos sera feit:l rltirantt. o irssorn; 02; p r o f c s s ~ r ~st:^
s : pwicnl s6r a n t o r i ~ a d rai illiriistrar
periodo destinado 5 matricula.. o el-lrino ;.: se po.:rni~plnespeciais ;1ptir!5es ~);tfiL
$ 2.0-Xa relaqso clos alunos sllbmetidos :d. il~specqSo, C l i t ~ magictCrio.
.
indicarA o inGdico os esercicios que catln urn &lev poclc 011
n.20 fazer, aI6m doutras prescriqves quc julgar necessArias I!
s a ~ d ee desenvolvimento iisico.
$ 3.0-SerBo dispensaclos dcsta disciplin:~os alunos cuic!
estado mbrbido formnlrriente a contra-indiq~lc.
$ 4.u-h inspecc;Zo m6dic:~ a que se relel-c &sty :~rtigo.
assim como toclos os scrvil:os medicos cscolares, C feita pelos
medicos escolares.
S 2.0-Estas escolas funcionarso corn inteira indrpcr~- --kt. 52.0-0s professores de*,?en~ t o ~ n a ras providenciils
rl$ncia uma da outra, fnzendo-se a 1-ot:~crioe distribuiyho de necesskias tendentes aos seus alunos se zipreselltarern n a
classes yelos respzctivos pmfessures conforme o determi- escola corn a maior compostura e asseio.
nxdo nos dois artigos ;mteriort.s. Art. 53.0--0s tempos lectivos seriio de vinte e cinco,
3 3.0--Ern carla ulna tlestaz escolas far-sc 116 sbrnente a trinta e cinco e quarenta 'e cinco minutos, respectivamentc
~natriculadas cIasscs e turmas que na mesrn:i f~~ncionem. para a 1." e 2.8, para a 3." e para a 4 classes.
Art. 47.0---4 nenhurn professor sei-ri atribuido scri~icoem $ 1,"--.0s tempos lectivos tei-50 inicio irnesrna horil, em
mais i!e tres classes ou turmas, a rig0 .;er em cscolns de urn s6 tbdas as classes que funcionem sirnu ithneamento.
lugar. Em principio, cada protzssor terri a reg?tlcir: de mna, § 2.0-Entre os segundo e terceiro tempos, quando foreni
sb classe ou turma. distribuidos qllatro ternpos de manh2 e u n de ~ tarde, haver2
3 hnico.--0s yrofzssores distrihuir-?~ entre si as classes de urn intervalo de trinta minutos, destinaclo a recreio, o entre
forms que cada um fique corn o menor ni~merode classe!: e os restantes rempo5, um intervalo de quinze minutos.
com urn nilmero apr6simadamcrlte igual cle a?ur;os. 3.0-Na I .&, 3 a e 3.a classes serk o tempo que falta p3KL
preencher qirarentrt e. cinco minutos, ocupado em trabalhos
da esclusiva iniciativ:~dos alunos, Inas sob a clirec$io do
Art. 48.0-0 servii;o doce~llcdos pr oiessores, poder5, em professor.
Consell!o Esco!ar, e scgundo as al>tiiltie.jtl sahcr de cada u n ~ , $ 4.0--Durante o dia escolar, as criancas estar&osempre,
ser distrib~zidopor rlisciplirins, em vex de :l:lsses ou tmmns. quer nas aulas quer nos recraios, sob a direcc;%oe vigil3ncia
S 1.0-0s trabal!tos ci;co!ares duma rncsmn classc serzo dos respectivos profcssores.
scinpre t~arm6nicose re;~linados segunrlo o piano prCvi,,-
mente elaboraclo 11eios resycctivoj professores. Art. 54.0-Na organixayiio dos horirios devem harmoni-
$ 2.0-X distribuir;Fto de disciplinss serA fc-ita rlc modo zar-se os preceitos pedag6gicos e higienicos corn a s necessi-
q i l e cada professor fique corn cinco tempos l r c t i v ~ scliArics dades e condi56es do meio, os interesses legitimos dos alu-
f x.O--O regime ?c disciplin:ts $6 6 permitido na regcncia nos e dos professores, as circ11nstrZncias dc f uncionamento
day 3." e 4.5 C ~ ~ S S C S . d a escola e seus c o m p a r t i ~ n ~ n teo scondiqdes 11igiPnica~.
Art. 4q.0-As passagcns ilc rlnssc; c l r ~ cscola primhia, Art. 55-O--0 nilmeso de tvmpos lectivos sem:tnais scrL,
sc2o feitas no firn do n:io kcti\-o pe!o respcctivo yroiessor - normalmcnte, o seyuinte:
tendo por base a hahi1itaq:io dos alunos n a s inatbrias do
progama-e, sa1i.o o dispostc> no n.O 19.'' do a r t i ~ a267.0
sob sua responsabi1ida.de.
$ linico.-N50 podem transitar dt. clnssc os alunos que
tenham faltado, pelo menos, i quartz1 pnrte dos dias lcctivos
Leitura e grsrn.jtica.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Art. 50.0-Xas diferentes classr-> csistirri urn caderno Escrita e composiqZo,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
especial em quc cada dia u n ~dos alunos regist e os csercicios Sci6ncias fisico-naiurais e agl.icultura. . . . . . . . .
Geometria, desenho c trabalhcrs ~ r ~ a n u a i.s. . . . .
escolares Hist6ria-piitria, nornoadaments de Angola, c edu-
caqSo cciyic,a.. ............................
Corog~afrade .%ngola c do restantc territbrio
Art. 51.0-Embora nzo s3an1 permitidos os traballlos portu~uSs... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
domiciliririos dos alunos fcitos por indicnqzo dos profe~- Aritm6tica e si,toma m61rico . . . . . . . . . . . . . . . .
sores, a estes cunlpre acolller e corrigil- os trabalhos que Total. . .
forem de completa iniciativa dos ~diicandos
5 1.0---;2srioqbcs de econonlia dom2stica. swZo ministr:idas s1.1;~acqiio, dcatro e fora da escola, de forinn a conseguirem (I
na-; aulas (12 costz1ra e as de ecqnomia rural conjunta1llel1te maior rendimento educati\.o e :t forn~ayitodo seu prestigiu
con1 a :~gricl~lt~~r;t. moral t. pl.ofissiona1.
$ 3 0-0s trabalhos priticos estraordin~rios,a cultur;, Art. .j?."---.%acc;ic, social e t,sco!:lr clos p!.ofissionais da
Cisica, i~iclnindort higicne, e o canto corai serfio n?i!listrados educn~go,ter:? de desenvolver-st., para isso, dentro dns
d i i r i ~ ~ ~ i > e nFeln
t e p~.ejuito:los t~iripostIcstin,zdns clisci- segirintes normas:
p1ina.s indicadas no cluadro.
3 3.0--0s prolessores aprovcitai-3111s lir6rs de lcitura e (6) Conrlnzindo-sc na 7-idn pnrticular e nn socicdade, dl.
, i ~ 11.
ci,l~. a i ~ i mnnuais
05 e as escur.s6cs, pac?!ios e visitns de ZST udo maticira a mcrecere~nrespeitcn e consideraq.50, :L prestiqiar a
para forilecerem lic,des cle coisns, objectos r!c ensino rites, rnissao educadorn c (L co~lstituirenla m ese~nplomoral a
quz clevc~nscr apresentarlos conforme o desc~~r~u!\~ixnento segulr;
incntai rla clarse c o intcri-ssc qlle dc.spcl-tar nos aini?ns. 61 Cuidando do sell averfeicnamento intelectua! e profis-
ij 4.0-.\s noc6i.s de 1nor:il e dc crlduca~5ocivim. srT;io for- sio~ialacompanliaildo ospr-ogresses da pedagogin e aplicanilo
nccidas h tlasse a prop6sito dc qualqtler licrlo, d o actos ~ (10:s -0s mn.is mod(:rnos c cficiejltes n16todos t.. processes qurj a.
alunos e de factos acoiitecidos d ~ n t r o ~ i'or:~ t d : ~CS(:CI~R. sci,:ncia da cducay.50 aconselhar;
I ) Criando no cspiriti, do.; aloiios o sentimento rln ~espoll-
Art. 50.0--0 Conselho I:scolarf ilc.pi7is cle tcr aprox-aclu- sst)i!i?a~lt; indi \-idn;lt c incutindo-!lxs l~ril>itos J c coitezia 1,
dentro do pr~ceituadono artigo 13.0 (lo di~)lol~za legislative de trahaiho, trxtandn a todos igunlrncntc, man.teudo C O I ~
do Alto Conlissariado, n.0 j18.C' e ileste Ke.<nlnniento---os eles iifectnosa f;~rizili;rridadc----rnerect.ndo-itsrespeitosa
!loririos flas classes e tm-ln:~s,s~~hznctC-ios 115 a n pareccr do estirna--e cducnnclo-oi no re~peitopelns outrr~?e por si
11lBrlico escolar. mesmos:
i!\ T~escrivo!ventic~o amor prciprio dc scus discipulos, aprc-
r.O-.-Eln C ~ S O~ l (liv~'~.g'tji~ci:~,
i st'rAo 05 hoi-/lrim suklillc- fei(;oando-lhes o car:ictcr, kc-lucando-lhc?:I vontadc e s t ] $ -
tirlos it apreci:~ciiott rcsolut;5o ell1 ilriinitivo i!;l 1)irccqiio clos citando-ll~esa confianp em si mesrnos;
S::r.ilii;os rlt: I1irtru~2oI'fil.>lica, por intcrnl+:!io ilo Conselilo c ) Cuidando con1 interesse da vidn fisica 111ora1 c inte-
do; 1izspecti)res tlo I:nsinc) IJri~nArlo,que ~)rrst;ir; :I sua lectual dos alunos e delendcndo-lhes os imperiosos direitos
!rilormac3o, n q-xi! 5vr5 obscrxvad:i jillltamzntt: coln :I i l : ~ -de~xo5rcss0,sa~idec hem ?star, qlle ihespertence~nna sock-
Direcc;.:io<lo; Se~-viros rlc S:tilci.i. c J-Liglenc. rl \: rlc :,
-
?,()-:I llirt;~:~;$i~j
do< Seri.i(-os (it, IIIS~SIIC;.~O h?bli~a, f ) Estabelecenrlo n coopprxyfio util c necessaria, das fan1.-
s ~ g ~ ~ nparecer tlo tl;ls c~~titla:lcsa iluern se rci'cri: o partiqrato lins dos alunos, na obra edilcatl:-a das escolas, obtendo delns
an terjor, k~oricrriem qualqucr a1tui.a , alteras oq hor5.-3s. in!ormes quc ~ n e l l ~ oosr habilitenl a conl-iecer a vidn psi-
r l ~ ~ ! l eclue I?&> ejtej:lm orgallizatlos ~oni'er~icnten:cntv, quica, os hdl~itc~s e as condi~ijesorg:inicas dos seus eds-
~ : o n i ~ n n LLS c nos1n;ts ;,edagbgicas e higitinicas e ctaTras cnndos;
i:icIicac;;~e.;[~rescritasnestu I<el;u?nrn~:xitc~. S ) !:sercendo uma. acyio educativa, tnet5rlicn e segura no
5 3.3-.4 Direci:8o ilus Servi~ostle 1nstr~:r:joP~ihlic:~ d~ve- sein das ia~nilla.; do3 nlunos e cm todo o a,g~-u])arncn!r~
~ - : i r r ser.?n:~i;ldascripi;ls 4os!:orArios, :t~ltrt.:e depois de subine- poi!l.~!ac'onal:
ti:los nc! parcccr do mCdico t:sccll;lr-. 11) i;orrigindo con? pacii:l:cia e tacto, os erro? dt. edilcac3.o
iamilia: e as ve!has t condcn;iveis !,rritic;is de 1iigie1z.oe I I ~ . P ( { ~ -
.4rt 57.0--05 hor,irios das cl;lsse; scrrio :~fis:~(.los crll 1ug;rr cilzcr dorn6sticas:
\ri.;ivcl. na escol;~,dt:\-cnrlo ser respcilado,<2clos respcctivos i) Colaborn~:do em t6das as ohras de dcsenvolvimcnto
~I"'~c"so~~. material e fnncinnnl c!a rscola, cuic1:uldo do seu embelezn-
. k t . 5F.O ,-P:~ra a mc!lior renlixai.20 clos cohjcrti;.os ~ I . I mimto tt &indo n totlos os organiqmos esira. intt?t.e ci~c:tlri-
t.n.;ino, cunlpre aos pro fcssores irl tegr:rrei~~-s!;
comj,!etamc~ntc escolares rle ensinv e assist611cia. n sc11melbol esfbrro, intcli-
112 doiiti-ina.c.stabelerid:i nos a r t i p s anteriores t: ,x-ietlt:~ra gi.nci;~c dc.dicaqbo;
j j Constituindo urn element^ aciivo t1c edncaqZo tcon6- moral dos alunos, pelos confrontos quc envaideqanl uns,
nnca, moral P social &a localidade ; deprimam o caracter ou amesquinlleill os outros e faqam
Ij F1re.;tigiando-qee fawndo da t.scol:~urn instrumenlo de perder a confianca em si mesmos.
direc~iir,e cnsino, e dt: rea1i~ac;desprogressiva; e iltels 5
colectividade, tornando-a assin1 respe:tar!a pela popnlaqCio. jirt, 62.0-0s objectos de ensino devclrn ser tratados pelo
professor em linguagem clara, correcta e atraente, dr har-
..kt. 60.0-A formayiXo moral dos educandos cleve cnnse- m o n k corn o dese~lvolvin~ento fisico e intelectiial do aluno,
guir-se orientarldo as suas tendcncias naturais, encami- de forma e poder despertar-lhe o inter5qse e a atenqgo,
nhando e despertando as suas actividades sens0ria.i~e nien- inlprescindiveis 8. disciplirta mental e moral de maneira a
tais, corrigindo as seus defeitos -mas n5o pela viol5ncia, rcalizar-se a ~ n a i s s6!ida prrcepc;iia rlos conhecimentos
pel0 autoritarismo ou pela intin~ida~%o-nuncaesquecendo h umalloq.
ao nlesrno tempo, que o aluncl 6 objecto de uma 0bi.n con~pleia
;L conseguir e quc 115 unl ?ficstrca cor~siderar.
.4rt. 61.0---4 acqiio moralnlentc, eilucativa do professor
clc.ve, tanto qilanto possivc!, hasear-sc na prevenc,?~e evi- Do Provimento da5 Escolas
tar o cometimento de faltas, para o que dcverri conhecer a s
condic;bes osg:inicas dos nlunos, as perturbncdes F: crises dos Art 64."-0 provin~cntoefect~vo,intvrino G U contratad0
seus orgsos iuncionais, a sua saitde, o CCII gsau cle sfectivi- das escolas de ensino primArio infnntil e gera!, serii feito,
dade e de desenvolvin~entointclcctual, a vida, cultura e mediante concurso docu~nental,pel0 (;overno da Col6nia.
1l;ibitos do sen rneio familiar e o ;imbicr,te social em que se 5 rinico.--0s serventes quc competii-en1 a cada escola,
desenvolve. ser5.0 nomeados pelo respcctivo Conse!l,o Escolar.
1.0.-.4 correc~dodas ialtss pmlicadas pelos a:unos deve
ser fcita dentro dos preceitos c1Cste ctrtigo e os castigos, .Art. 65.0-0s anlincios de concurso para provimcntc~
quando necessirios, ser50 empregados paternalmente. efectivo das .escolas, seriio puhlicados no Rolcfilli Oficinl e
$ 2.0-Em c;isos 1112ercepcional gral-idade ou quando o indicar;ln o lugar a prover t. se 6 de professor, proiessora. on
al~rnose nlostra. refractiirio i acc;:lo edncadora do professor de vigilante, a categoria da escola e a localidade.
c sc tornc por isso tin1 elemento pernicioso B formay50 moral t; I."--:\ Direcqao clos Servi:;oi; dc Instruqiio Filblica
da populaqiio escolar, poi1er:io aplicar-se os cnstigns dt: sus- anunciarli anualmente os concursos das vagas esistentes
p e n g o de frequPncia ou de cspulGo por unl ano ou rlefini- dentro dos prirneiros cjuinze dins do nl(*sdc Novembro.
tii7amentc. .-
$ ~.0--Ouando se tratc cle precnc!~ilnento cle vac,aturas
5 3.0----4i' penas dr suspcn~;:loser5o aplicadas pel<) Con- esistentes p e l ~criac4o de C S C O I ~ou ~ de novos lugares dc
s.ll!o Kscolar, mediante process^ organi~adopeIo professor l)rofessor, os colicursos scrXo ailu~~ciados no nlimero do
do aluno e cornunicarlns h 'amilia ou ao encarrcgado de edu- Li'olclin~.Qficial :t qeguir $ y u c l ~que puhlic;~o diploma da
cay80, a qrrcm cabe rccurso p:~rr~ :i Direcciio dos Serviqos de sua criaqiio.
Tnstruc5o Pi~!>lica. $' 3.O--Os co!~cursosserge abertos por espnc;o dc noventii
$ 4.0-..4s e..cp~ls;)esacriio cleter11:inadns pel3 DircccLo dos di:~s,a contar d:i data do h'olc!in.r Oficiai em clue i6rt.m publi-
Scrvicos dc Instruq?io I'i~blica ouvido o Consclho dos Ins- cados.
pectores do ISnsino T,rirnlirio, precedendo proctlsso organi-
ado pelo Cnnsvlho Escoiar, cabendo aos intrressados recurso -4rt. 66.0--Se ao prilneiro concurso para provimento de
para o Govilsno d : Colbni:~.
~ lusarcs de professor das escolas primriri:~~, n#o aparecer
co~lcorrcnte,nbrir-se hA novo concurso, a que poderiio con-
Art. 62.0-A distrihuiyZn rle prEmios ou quaisquer outras correr profesqpres e professoras.
recompcnsas deve ser feita tenrlo em vista o cvitar, tanto $ 6ilico.--Este scguncfo concurs0 serh anunciadcr dentro
possivel, :i cmulac;:?~,que t$o perniciosn qc tonl:l h formaq8o (10s trinta dias iincdiato; ao cncerramento c!o primciro.
.\rt. 67 .O--Xas escolas de mais de nni professor nAo c!cx-erd $ 2.0--.4o provimcnto intci-inn nns escolas yl imririas
ser p8sto a. concurso nenhum li~gar,scm q i ~ or Conselllo dos po23erZocol~correr(7s individuos habil~tadoscorn cs 7eguir1-
Inspectores do Erisino FrimArio infornle q u e nessa escola t c s cur-sos:
st. manti.m a frcqnsncia exigids parn a existencia de tal
lugar, nfio (levc11~Jotainl)6i~1n ~ s s ecaso ser pravido interina- I.a-X?as escolas norinais prin1:irlas ou c-quivalenies;
mente. 3.3-1)05 Ilceu.;, complementar de !ctras ou iciencins:
S rinico.--Estes lugares 11Go ser50 e x t i ~ ~ t oe' io scu provi- .~-0-T)os lie-us, 11 secq5o;
mento realizar-se 115. logo yue sc verifiyue a. sua nec~:ssidade.
4."--I?as e.ir.n!:!s 1~rim;irinssilpcriores;
.y.O-T)us liceus, I scccZo;
6 .c--Da; escolas especiais.
_%rr,hS.~---Senhun~avzga poder; ser pnsta. a concnrso
Jesde clue coristc t ~ havitio
r recurso contra a transi't:rencia Art. 71.0---Xo provimento efcctivo dns escolas prim;-
par concurs", do l,:.oi't~sqorou rla vigikt-nte que a c!n t c n t i : ~
rias os canS~datosrleverio aprcsentnr o s seus rccjucri-
dado ozigcrn. mtntos instr:~ir!o.; corn os documentos 3 scgnir designndos:
Art, fi9.n--ijs J u n t ~ sDistritais do Eil~i110nnu nri;ir:io,
par espaqo ds trint:~dins e na priineira quinzena do mi,s de
nj Eiploil~uon ccrtidiio tle hahi1itac;Lo legs!;
!I) .:ltestaJo m6iljco qui' prove t e ~ robustez suiiciente para
Janciro rle cada ano, o concurso parn o pro\.irnento intex-itio
escola.; que eristirc:n na 5rca da sun adi~~ini,trac;%o.
rI~&?r.i cserctr o ma~,isterio,tcr sido rcvacillarlo ou aiacado de
variola d c n t ~ odos ~!tirnossetc anos, nbo possuir d o c n p
. .
$ 611ico---As in teriniilades poder5o concorrcr, inclistinta- co~itagios;~ e nfio tvr dcEeito ou cleforml.cladc fisicn inco:npa-
nlentz, os ir?dilriduos do seso masculine e do seso icilfi- rivcl co?~:o csercicio da profiss'do e d:! discij~iinaescolar;
nine quc: pcjssuam as 1iecess9rias habi1itiicbe.i.
c) Ccrtiflcadns dc registo criminn! passados na comnrca
{la s1ia r ~ : i t ~ ~ ; i : i d aPd, tqxantlo
~ ausentes d i ~3Ietni;)ole. uas
cornarcas onde tiverdm residido;
d ) Atestado de horn cnmportan~cnto1110ra.! e civi!, P;IS~
a ) 50 pro?,imcnto das uscolas infantis e das seccijcs irlI;ln- 53.50 pe!o ar1min;str:idor ou cori~oaclminictrativo tlo con-
tis ,125 escoIas prin~hrias,o diploxn ds: lia!iilittic;20 pdm o celho, circunscriqdo ou bairro oncle os requerentes tenhatn
erlslno infanril; residido nos dltimos scis meses;
h ) Nr:, provimenro i!e 1ug:ires c!c vigilante; os curses: e) Documento ou documentos que proven? a eiectisridadc
e a qualidade do seu serviqo no magistgrio;
1.3-Dc vigilante; f ) CertidSo de idade, provando que j5 completou dcz6ito
2 0-De perccptora; anos;
7 .o--TJo$ lice~ls,II secq.iio; g) Documento comprovativo da sua situaqBo militar;
4.0--1):is c~colasprimhrias sul)criori.s; 71.) Atestado que prove a sua franca adcs$io-por act tls e
5.0--Dos liceas, I sec55o: lactos-As instituiqaes republicanas c o seu acatamento 5
6.0-Uas escolas pi.im2rias. constituiqiio c leis da Repilblica Portug~iesa;
i ) Dec1arac;io em cornr) nZo foj exonerado disciplinar-
c) s o ~ I - O V ~ I I ~ ~ I clas
- L ~ Oescolas primririas, o di1)loma de mc~ntcou quc foi exonerado, a seu pcdido, de qualqi~ercargo
habl1itac;:lo para o rna;isti.rio prirn$.rio. public0 hi mais de urn ano;
$ 1.0---Ascanrliilat3s indicadas nos nurneros 3.0 a 6.0 da j ) Docunlentos comprovativos d e factns ou habilitaqso
nline;;r b) .sl;.veriio possuir :lini?a o diploma dt. aptidSir pL:la- litc3rririas e s~icntificasqlle constituam lnotivos de prefe-
gcigica, t:xcepto nos concursos par; psovimcnto intcril-ro r5ncia.
Art. 76.0-0 yessoal de ensino prirrlririo em efectivo
5 1.0 0 s candidatos aprovados em concurso de pro\-as sersiiqo, em Angola, s6 poderj concorrcr passado urn ano
p6hlicas na Rlletrbpole, apresentariio. aI&mdo diploma ou lectivo, pelo menos,. da sua ultinla non~ea@o.
ccrtidso prescritos na alinea a), urn documento compro\?a-
tivo dos valores obtidos nesse concursn. Art. 77.O-0s documentos que niio possuirem s&Io!)ranco,
$ 3.0-0s documentos exigidos nas alineas b), c) e d ) s6 deveriio syr reconhecidos por notario e o sinal p6blico deste
ser8o vglidos por seis meses, a contar da data em que tiire- reconhecido na comarcn onde Psses documentos tivtrem de
rem sido passados. produzir efeito.
$ 3.O- 0 s candidatos B in'eriniclade, apresentarrio Art. 73.0-0s colicorrerites devcr20 indicar no r ~ q u e r i -
s6mente o certificado do registo criminal d i ~comarca ondc mento, a sua filiaqzo. nhturalidade e resid61lcia hal:itual; os
ten!~am residido nos ultimos seis mescs. valorrs e data do dipIoma e a escola q u e 1110 conferin; a
5 4.0-Para 0.; individuos que j A eserccrem algum cal-go qualidade do scu provimento, tempo c qualidsde de scrviqo
pGblico, oficial, serB o atestado a que se refere a alinea h l , e escolas onde o pscstou; o lugar d a escola em que dcseja scr
substituido pox dcclxraq%o escrita, passada pelo supe $01 provl'do e a data da pub1ic:lcS.o do rcspc.ctivo anilnrio; e
llierarquico sob cujas ordens estejam presta rid0 servi~o. amda qualquer circ~in~t5ncia que sej; rncltiro ili. preferSt~cirt
Se esta entidade nao possuir os elementos de informaq20 para a sun nornea~fio.
suficientes Fara fazer a declaraczo, devergo os inte~eesados 3 linicc-I.--@ co!tcorrentes as iriterinitlades indicarRo no
provar a sua adesiio 2s instituiqGes, pela forma prcceituada requcnmento a ortlem de preferencia das circonscric,.desd t ~ m
na referida alinea mesnlo distrito em clue clesejanl ser colocado?.
3 5.O-A apresentac;iio dos documentos a que se referem Art. 79.q-No provimento das cscolas atent-ler-st, 11;i :i
as alineas h) e i j , C ohrigat6ria em todos os concursos. qrrzlificaqiio do diploma dir hak~ilitay%olegal, acrescida du
4 6.0-As candidatas aos lugares de vjgilantes, que ainda tantas linidades quantas notas clc born que o candidato
niio exercerem cssas fgnc$jes. niio p-1der3oser admitidas a tiver obtido rlos prillleiros quinze anos de seri7ic;o como ins-
c.oncurso, desde quc tenham mais de trinta anos. pector oil professor clectivo c icterino.
$ 7 O-Xzo s e r i igualmentc adnlitido aconcurso o pcssoa! 9 r.O--.-Faraos cclndidatos aprovatlos em concurso de pro-
de ensino que tenha atingido i~ i m i t e de idade. vas p'ib!icas, Gstr adicionamento far-sc hd sabre os v;llores
n81e ohtido.
'11-t. 72.0-0s concorrentes clue tiverem os documentos 8 2.0-0 adicionannento &as liotas dc bonl far-se 116 i
exigidos no artigo anterior, apensos a outros processos de media de valores do diploma do curso e do cliploma de apti-
concurso, sera0 dispensados de os apresentar, desde que ddo pedagbgicn, qrranrlo se tratar de cnn&datos co111-
indiquem no requerimento a concurso a que est5o juntos. preendidos no 5 1.0 do artigo 70.O.
Art. 73.0-0 pes~oalde cnsino em s - r v i p efectivo n a
Colbnia, far$ acompanhar os seus requcrimentos, simplcs- Art. S0.O-0 atlicionamento a q u e se refere o artigo antc-
mcnte, do estracto dos mapas da qualidadc e efectividade cedente far-se hL srgundo a esca!a de valores que no mo-
dt: serviqo, conforme o mod610 oficial (mods10 E). mento estiver cm vigor na ATetr6gole, em correspond3ncia
Art. 74.0-3s candidatos que j:i exerceram o inagisterio corn as t1ossifirac;c)cstransactas
em Angola e quc desejem voltar ao serviqo, dei-er5o juntar Art. 81.0-Em igualdnde de va!orizaq;io, adquirida con-
todos os docnmeiltos da validacle temporiria, nimleros forme o estatnido nos artigos 70 O e 80.0 e a ordem dcsignada
do Bo1et.i~~ Ojicial que publicam os diplomas do seu afasta- na alinea h ) do a r t i ~ o70 e do seu $ 2 . O , dar-sc hri prefc-
mento e d;i. autorizaqiio de regress0 ao serviyo, e cbpia dos r&ncia:
mapas modelo E. I 0-90 candidato que ?I data do respcctivo concurso
Art. 7j.o-Uprofessor que viciar o rnrLpa do serviqo a quc estejn, provido interinamcnte nn respcctiva esccla e tenh:~
se referem os artigos 73.0 e 74.0, seri imediatan~entes~is- o serriqo classificado de bom;
penso c proccssado discip!inarmente.
2.0-.&0 candidato que tiver tirado o cusso ou obtido o
ciiploma de aptidho ~1edag6gjc;~ n a ColOnia;
3.0-Ao concorrente que far natural d a localidadc;
4.0-Ao candidato que far natural de Angola; :]st. 8j.O-N~s sedcs das Juntas Distritais do Eniilio
j.O-,ko candidato qne tiver o seu servic,~, cotllo professor st.l.r?o a f i ~ a . d,as
a ~listas graduadas dos candidatnl; 5s inte;-
particular na ColGnia, qualificado de born; nidadrs das c.sco!as (la sua Srea; e n a I)ir.ecq.50 dos Serviqos
6.0-,4o candidato que provar maiores hahilltay6es litcri- de Tnstrtq5o !'ilblica a lista correspondunte :,. Co16-
rias, scientifica,~011 profissionais; nia e a referente 20 provimento efectivo de cada escola
7.0-Ao inspector que concorrer ao provilllento da escola, (n1octi.10 F).
desde quc nada conste contra o seu scrviqo:
8.0-,40 cbnjugc dc qualquer funcion;irio p6hlico ou clos .Art. 86.0--4 non?eac;3o tfectiva de todo o pess3al d c
corpos adminisirativos que concorrtr ao provimento de ensin0 primkrio, recairk sempre no carjdidr;to :lassificndo
escola qiie n8o diste mnis de cinco q~iilhnietrosda localidade en1 primttiro logar.
onde 0 outre ~Gnjugeprcste serviqo efectivo ou interino; 6nico.-0 provimento dos lugares masculines das esco-
9.0-40 candidnto que posmirmaior antiguidadenomagis- 1a.s primarias ser& feito corn professoras, quanciu, nas con-
term ou no funcioualislno pfiblico; diche.; expressas nil artigo 65.0, nSo ho~i\rerprofcssores.
1o.O-*4o candidato A escoIa quc nr'io distar mais que cinco
quilbnletros da locnlidade onde residsm ~jarentesseur;- Art. 87.0--4s norneaq6es interinas ser5o kitas, respei-
ascendentes ou descendentes-at6 ao ~ e g u n d ograu; tando-sc a otdein de classificaq2o dos candidatos As interini-
II.O--\O candidat0 que possuir maior antiguidade dc dades a prover en1 cnda urn dos distritos.
dip:oma; 3 ~ . ~ - - Q u a n d onZo yuder cumprir-se, por faltn de cancli-
TZ .O-Ao ca~~didatcj dc mais idade. ciatos mosailinos, o disposto no artigo 24.0 do diploma legis-
lativo do .+It0 Cornissariado, n.O grR.O, serB 11ome;idaa pso-
Art. Sz.0-Quando no mesmo concurso houver candjda~os fessora que idata estiver em prirneiro lugar.
quc resiclam 113 MrtrhpnJc e candiclatos co111 esercii:in ou $ z..O-Na falta dt: concorrentcs para o provimento inte-
resir;2pncia ,\ngo!;~, o te~ilpode s e i v i ~ od?dtcs, sb para r h o das escolas infantis-ou socqdes inf:~ntir,scri a x7ilga
SCS& acrescido dr: 5:>a;,,
efeitos de valoriza~;5onessc..'soncl~rso, prernclliila po1a candidata As interinitlades dns escoias pri-
1x30 d2\rellda, porem. :IS fracqnes ser tomadas cm cons!- inirias qnr prove possuir prgtica daql~rieonsino on que
deracfir:. tvnha exercido o rnagist?rio nos Jarc!ins-Escolas de J oZo clc
Art. 8~~.0-.-0c&njugt.qut: crncorrer a cscoia clue 1120 ciistc Dens. 56 quando ndo lio~lvercandidatas nestas coodi~Jes,
mais dc;cinco quil5mctros daq~lelrtem que estiver ou tenha poder:i ser nonleada ,z professorn tle ensino prim;irio gcral
{le ser Drovido 0 outre c61;jnge, serii r ~ o n ~ e a dcorn
o prcl'c- qne possair, A data, G primeiro lugxr na !ista graduada.
r-kncin &so!uia sfbre todos~osre5t,ta~?i~s concorrente3. Art. BS.O--Qua~~rluhouver necessillade de 1)rover interi-
F iinico.-0 prcceituado neste astigo estendcr-sc hi A s namentrJ ulna escola para a qua! n50 haja candidato, a
prolessoras casz~dascorn. inspectores. Direcriio dos Serviqos de Instr~rr5.0Pdblica, mediante pedido
e jnformac;rio das Juntas Distritais do Ensino, nor-ncar6
.4rt. 84:O-0 Conselho dos I n ~ ~ c c t o r do
c s Ensino PrimA- aquele que estiver. em primciro lugar n2s listas gr:~duadas
ria, orga.nlzari 9s processes de provinento efect!vo das esco- dos outros distrito.;.
las coin a proposta graduada do.: troncurrentes, rltkntrodc)s $ 1.O-Estas nomeayBes ser;io leitas scgundo o precei-
quinzt: dias imediatos ao enccrramel~todo concurso. tuado no artigo anterior.
$ =.Q--As propostas graduadas dos candidatos 2s interi- $z.O-Se houver dois ou inais candidatos corn igt131valo-
nidnrles e respectivos processes, srrdo organizadas 110s rizaqio e prefcri.ncia, a nomcaq5o r r c n i ~no
i cnltdiiiato qor
q11inl.e itias imediatos b reccpcSo da docu~nrntn~Bo cnviad:~ residir i n ~ i perto
s da cscoln a prover.
pelns Juntas Tlistritais do Ensino.
\rt. 59."--4s nomr.lqbes interinas targo lugar yuando sf g3.O-f3r drspacl!os dr nornearso indicnrgo 0 5 yalores
verificar qne o impediment0 lrgd dos prof~ssure5efectivoi, do candidate, segnndo Estc K e ~ u l a m m t oe,
que possuireln . p,fer>nci:15
prcjudica o regular funcionan~e~ltoda escola e ainda quando,
nos termos di-ste Kegnlamento, as e s i g & ~ ~ c ido
a s enslno as 'f1.t. 94 "-:lbdos i s t~rtaos
legnis--portalias, cotltrat.tosoii
de terminarea. despachos-dr nomeaq50, transferencia, permuta, regrcsso
$ imlc0.--0 provimento interino aurar5 todo o tempo d a Scrviyo 011 comiss5o ile serviqo, comprccndidos n o
vacatura, n8o sendo neccss;irias novas no;neaqBes mesmo yrrscnte capitulo, n r r h , antes dr pub!icndos no Roletint Ofi-
aue as interinidades se prolonguem'at(. ao ano lectivo ime- d i a l , enviadoi para informar30 A Direc~Zo~ Q Serviros
S .de
Fazenda. a-iim-dc sercrn subnletidos ao YISTO do Tribmlnl
Administrative, Fiscal c dc Contas.
-4rt. 90.0-Xn Ialta de carididatos para o provirnento $ I.O-OF despachos produzirio US scus efeitos legais !ago
efectivo dc bga:ares dc vigilante, o Govdrno da CoMnia con- quc forem assinadas e sem necessidade de srrem antccipada-
tratarii paxi o esercicio d h e s lugares qnem possuir o maior mente submetidos ao T'ISTO,
mihero de requisites necessQrios para o sen born descm- 5 ?.'-Oi contntos estiio sujcitos aos emolumentos devi-
penho. dos pela publicaqilo de portarias ile nomeaggo, os quais
5 r.o--f)i contratos la\~rados.e n quadruplicado, soh pro- dev~riiodar entrada na D i r e c ~ j odos Scrviqos de I n s t r u ~ j o
posta. dss f u n t a s Distritai~do Ensino ou do$ lnspectorrs FdbIica.
do Ensino Prin&io. ~ ~ rfirmados. 5 ~ pel(>pra/,o & trCs anos
c con, 3. fazuldailr dc. pnderenl se; resclndidos se a cor~tra- Art. 95.'--0r tcrmos di- que trato
tad0 manifestas re<onhecidn incompeLEncia r~roiissionrtl, pard cfcitns do Vrsro, acornpanhadas[rrtigo anterior serjor
da docurncntay&o
r,edafibgica ou aoral, no exercicio das snas funqdes. s b t c Pegiliamento dcteinlina para cads
i n f o r m a ~ ~ eijue
urn d2les.
Art. 96.0-A posse do ptssoai de ensino efectivo nomeado
g
:.o.-l.ym dupl;ca,jo do col~tratolicar3 arquivado na
vigilante
ou contratado que residir tora da CoIbnia,, s e r j conienda
J antaT)jstritnl i\o Eurino, out m scrd e n t r ~ g ~ l pela Direc~Bonos Serviqos dc I n s t r u ~ g oPliblica, dentro do
rontratadJ. e ontro fic3r;l arquivado n a lIirec$Po dos Ser- prazo de cent0 e vinte dias,. a contar dn data da publicatSo
da nomraqio ou contrato no Boleritii Oficial,
$ unico.-Em igualdadc de prrfcr6ncia, serk nomeado o :kt. 188.0-A apro\;acrio no esalne d a 4." classe do ellsin0
professor que possuir maior ~~alorizacFio, conformc &te primhrio geral da direito B obtenqao do Diploma da Escola
Kegulamento, ou o candidato niio diplolnaclo dc rnais Prin~riria(mod610 I).
reconhecida compet&ricia.
;Irt. 189.0-0s professores das escolas de ensino prirngrio
Art. 183.O-Par:~ efeitos dc nonleaqiicr de professores (10s geral oficiais e particulares c os responsaveis pcla educaqao
cursos nocturnos, as Juntas Distritais do Ensino fariio, na clas crian~asque receba111 ensino dornPstico, enviarBo, em
mesrna data, as ~lecessririasconsultas aos professores pri- duplicado, at6 ao dia oito do n1i.s de Janeiro, i Junta Dis-
mArios que cstcjan~dentro clo estabelecido no artigo ante- trital clo Ensino, a relaydo dos canclidatos h prestaqgo do
rior. exame da 4.5 classe corn a indica~jiodo nome, idade, r a p ,
5 1.O-Colliidas as respostas-que cleveln serci dadas 110 naturalidade, residencia, filia.(;ao e.tempo de escola de cada
prazo de trinta dias, a contar d : ~data da recepc80 da con- urn (mod610 J).
sulta-as Juntas Distritais do Ensino orgailizariio a lista $ 1.0-0 original desta rc1ac;go serA rcmetido at4 ao dia
graduada dos candidatos e proporgo a nonleacgo dos res- 15 do mesnio mPs, uela Tunta Distrital do Ensino BDirecq2o
pectivos professores. dGs Serviqos de 1rktruG~oPhblica.
5 2.O-A lista graduada ser5 afisacla nas sedes das Juntas, E s ambos os sexos, corn inais de
j Z . ~ - ~ S i n d i \ ~ i d ~ ode
para conhecimento dos interessados, por espaqo de quir~zc catorze anos, que 11ao estejam uo abrigo do artigo 189.0 e que
dias. pretendan1 obter o diploma da escola prirnriria, conjunta-
5 3.0-N~o havendo canclidatos diplomados, as Juntas mente com os alunos das escolas oficiais, requerergo nesse
Ilistritais do Ensillo proporgo a liomea~&odos individuos sentido, em papel cornutl~, ao presidente da Junta Distrital
que reconE~eceremcoln maior i~ptidrioe saber. do Ensino, registando no requcrimento as ilidicaqcies exi-
5 4.O-T)a organizaqiio da lista graduada rabe recurso giclas neste artigo.
para a UirccqBo dos Scrvic,os dc 1nstr.uc;Bo Publica, dentro 5 3.O-0s calldidatos abrangidos pelo parAgrafo anterior
do prazo de trinta dias a contar da data da sua afisai:ao. terzo de juntar ac, requerirnento a sua certidso de idade OU,
sendo indigenas d a ColGnia, urn documento de idade p r o d -
$ 5.O--*4 reclamafSo sera fcita c111 yapel selado, devcndo vel passado yelaautoridade do registo civil da 5rca da resi-
os interessaclos juntar-lhe us documentos que julgarenl dencia do interessndo.
necessArios.
Art. 19o.O-O csame de 4." classe clu I<scola I'riinAria, 6) UIII excicicio sinlples, coin um ou clois periodos, para
constari de provn escrita, prova prgtica de traballlc~s an5Iise gramaticiil c 16gic:i de carictcr prGtico, escrito no
manuais e prova oral. quadro preto;
Art. 191.0-A prova escrita corny~.eender:i: c) Esercicios prriticos e interrogat6rio s6hrc aritin+tic,i,
a) Urn exercicio do redacqzo s8br.e urn tein'i dc fricil corn- sisterna inttrico e gcomctri;~;
posi$io e que esteja dentro do progranla e ao alcancc do d ) Interrogatiirios sribrc: a math-ia clos progr'lmas clas rcs-
presurnivel desenvolvi~nentointelectual dos examinandos; tantes disciplinas (la Escola Primkria.
Esta prova compreender5: cartas fainiliares, assuntos de
moral, noc;8es e1em~ntarc.sdc histbria ou corografia ango- Art. 194.0-A prova cscrita 1150 serHo submetidos, ern
lanas, descri~drsc utilidacles de plantas e anirnnis conhecidos rcgra, mais dc vinte alui~ospor dia, devendo svr feita em
ou narraqBes dc coisas e factos de erlunciado claro c q u c se dias consecutivos por todos os candidates.
presuina scr-m do conl~ecimentodos examinandos. 9 1.0-A prolr;i prtitica realizar-se h2 no nlesino dia d a
6) A resoluqfio de u111 problcma simples dc uso coinuin, prova escrita.
corzl uma ou duas operaqbes, redigiclo corn clareza t. cuja 2.0--4 pro\,a escrita-alineas a ) , b) c C) do artigo II)I , O -
soluqFio esteja clentro do programa de ar-itrncticn e sistema ser5 feita dentro de duas horas, o mjsimo; e n pro\-:I priticrt
mEtrico da 4." classe; de trabnlhos manunis c a de h\:ores, dcntro de quarent;\ c
c) Urn descnllo cm papcl almaqo liso, rcprcserltai~douin ~ i n c ominutos, cada uma delas.
objecto de fAcil rcpi-cscntaqiio grifica colocado 5 vista dos $ 3.0-Entre a realizn~iioda provrL tlscrita c. da prova pri-
examinandos. tic3 llnx-crli urn intcrvalo de trinta minutos.
3 1.0-0 csercicio de redacqiio-cornurn a todos o s csami- 3 4.0--A prova escrita seri notada e rubricada por todos
nanclos do rnesnlo dia-ser8 precediclo duma rripida c c1ar;l os inernbros do jriri, segunclo a escal~ide valorcs prescrita
exposiq20, feita por uill membro do juri. no artigo 197.O
Por Ele, aprcciarfi o jirri a clxrcsa do pcnsamc-nto, LI cur- $ 5.0-Findas as provas escrita e pr:ttica dc trabnlhos
recggo das frasr-.-;,o saber, 3 ortografia e ;L caligrarafia dos manunis, afisar-se h i em higar apropriado a ri~l:~c;io dos
alunos. exaininandos adinitidos 11 prova oral.
$ 2.0-0s problenlas seriio tirados h sortc, urn para cad;i
examinando. Art. rg j ."--0 n6mei-o de examinnndos da pro\-a oral
Art. rgz.0-A prova prdtica coinuln ;-.us dois sesos corl- seri , em regra , dc quctro a seis por dia.
sistiri em qualquer construc;80 livrernente cscolhida por 3 1.0-A duraqciu m:isiina dos interrogatCrio:; serri:
cada urn dos esaminandos.
3 1.0-0 jiri indicarli simplesmente, 110 acto da prova, a (I) I)c quiilzc minutes para ainbas as disciplinas das nlineas
niat6ria de que devein ser feitos 9s traballios manuais: papel, a) e b) do artigo 103.O;
cartgo, barro, plasticina, mabela, matebn, ou c1ualclnc.r outra ..
b ) I)e quinzc minlitvs para a disciplina d ; ~nlinca c) do
de generalizada scrventin. na regiiio. mesmo artigo;
$ Z . ~ - - ~ S alunas prestarzo altin da yrova a que sc refc1.c c) De dej: minutos para os interrogtltbrios de sci6nciris
o parrigsafo anterior, uma outra cle lavores, ~ ~ I I I I I I T aI t bdns hist6rico-11;~turaisc fisico-qu!micas, agricultura e cconomia
elas, comprecizdida nas nlatdrias d o respectivo programa.- . rural;
Art. 1g3.o-A p r o w c~ralcomprecnrlera. d)Dedez rninntus pnrn o s interr-ogatirrios dt: corogrnfi:~,
a) Leitura. correcta e csprcssiva c explicayio de ~ulltrecilo hist6ria e educaqRo civics;
ae qualquer dos livros aprovados para a 3." ou ~."lnsse c.
conl~ecimcnto do scntido tle palavras e frases tlr :11guns 5 2.0-0 interrogathrio shbre econc,mia ru~'alseri substi-
periodos; tuido, para as ctz;amin;lnd:~s,pelo dc, cconolnin dornCstic;~.
$ j.0-So fin1 de cada dia de provas orais, serri afixada, em
lugar apropriado, a relasZr~dos e s a m i n a ~ ~ d oaprovados
s e $ z."-.~s propostas de alunos de ensitlo particular e
respectivas qualifica@es, segundo a nomencIritura estabe- domkstico serge acornpanhadas da indica~soda escola o t ~
lecicla no $ 1.O do artigo 197.O. escolas oficiais que lhes fiqilem luais yrrjsiin:~~,
p;ira efeito
d a prestaqiio dos esanzcs.
Art. 1gh.O-0s esames realizar-se hgo, normalmente, da
parte da manh;l. -4rt, 20z.O-Nas escolas yarticulares que estejaln afas-
tadas mais de clez quilbrnetros das ofidais e que niu possuam
-4rt. 19 7.0-AS pl-ovas escritas, oral e prdtica serge clas- ~lleiosordingrios dc transporte, podergo renlizar-se os exa-
sificadas separadamente, por cada u111 clos membros do jfiri, mcs dos alunos nelas matricnlados, desde que o seu nd~nero
rle o a 20 valores, corresponclendo 18 a zo & qualificaqBo de seja superior a nove e haja possibilidade dii constituiy50
disti~zto,14 a 17 A de bop11e 10 a 13 de strficielztr. do5 j6ris respectivos.
$ 1.0-0s diplo~nasda Escola PrimGria serge passados $ 1.O-0 minimo de clez aluuos de que t r a t i ~Sste artigo
coIn a qualificaq8o de distirtfo, boi~se srtjicicilt:, conforme a podcrj purtenccr a unla ou mais cscolas de ensino particular
m4din final das c1assificac;ties obticlas nas trhs provas do e dt.ensino dom6stico existe~ltesna localidadc ou h sua volta,
ex ame. mas que distcnl mais de den quilbmetms dns escolas oficiais.
5 2.0-0s esaminandos que n8o obtiverem, pelo menos, S 2.0-No caso de htlver lnais que ulna escola particular
a media final de 10 valorcs, serAo ndiadns. na inesma localidade, observar-se hi o disposto no 1.O do
5 3 "-As provas esc.rit;ts e as prkticas ndo sZo ilimi- nrtigo anterior.
nat6rias
Art. 203.0--@3 ju1.i~serio constituidos por trPs membros:
Art. 198.0-05 diplomas da escol:~primaria seriio assina- 11111 inspector ou seu delejiado quc servirA cle precidcntc. e
dos pelos meinbros do juri, autenticados pclos inspectores, dnis professores.
isoladanlente ou em Conselho, e gratuitos. $ 1.0-Do jliri f;~r50~ x ~ r tsempre
e, quc s r j o possivel, urn
5 1.0-0s candidates abrangidos pelo 5 2 . O do artigo 1Sg.0 professor e uma professora de ensino oficial.
pagariio, p o r h , a propina de goSoo em cstampilhas ((Pro $ 2.0-0 professor proponentc substituiri, nas provas
Escolasn, afisadas no diploma e inutilizadas p ~ l opresidente orais, urn cfos vogais do jfiri, B escollla do presiclente, quan-lo
do juri. se tratc de cxalnirinr c)s alunos par &leleccionados.
Art. 1r)g.o-~4s provas escritas sesrIo enviadas, ternlinados 5 3.0-C)s presitlentes (10s jliris, quaildo vcrificarcrr~que os
os exames e por interll16dio das Juntas Distritais do Ensino, profcssores proponentes rcstringenl os scus interrogat6rios n
A Ilireccao dos Surviqos de Instru@o Pliblica, bem como a .deterininadas inaterias do programs, podcrcio indicar-llics
relacgo dos alunos aprovados e adiados, escolas a que per- os pontos shbre que d e w incidir o es;Lme ou podrrao @les
tenqaill e noine do professor proponcnte. pr6prios interrog,'A- 1OS.
Art. 2~10."- 0 rcsultado dos esames. seri registado em 5 4~--C~sexa1ninandosde ensino tlomCstico 011 particular
livro prbprio, qrie ficafii arquivado na Junta Distrital do sera0 ~nterrogadospelo juri norueado.
Ensino, e no livro de matricula a quc: o examinando tenlla 5.0-0s interrogatbrios das disciplinas dos esames surio
pertencido. clistribuidos pelos vogais do jfiri conforme pr6vianlente ibr
pstabelecido pelo presidente.
Art. 201.0-0s esames reali~ar-schiio clurante o m&s de
Fevereiro, en1 t6das a s localidades onde Iiouver escolas Art, zo4.0--HasrerA, em regra, urn jilri pxra cads grupo
prim6rias e possibilidade dc organizac;iio dos jiiri.;. dc trinta alunos. O nii~nerode juris, pordm, clepende dos indi-
5 1.0-Havendo mais que uma escola oficial na localidade, 17iduos idbneos que e s i s t a ~ npara a constituiyiio clos juris.
preferir-se ha aquela que fdr mais central e estivcr mell~or Art. 205.0-Compete ks Juntas ljistritais do Ensino a
provida de mobilia o utensilios escolares. escolha dos locnis onde devem funcionar ns jhris, clc llarmo-
nia coin a doutrina dos artigos 201.(l r 202.0 e scus $$.
Art. 206.0-0s ji~ris ~er2io nonleados 1x10 GovOrno da Art. 213.0-0 produto clas estampilhas ((Pr6 Escolasl>
C'ol6nia soh proposta da Direcq5o do.< Serviqos de Ins- reverter5 em beneficio do Fundo Auxiliar do Ensino Prim;-
truqgo l'fihlicn, onr~idoo Conselho dns Inspcctores do Ensino ria da respectiva Junta Distrital do Ensino.
Prim5rio. Art. 214.0-Ser3o isentos clo pagalnento de estampilhas
ttYr6 Escolaso, tddas as pessoas que provarem ser pobres ou,
-4rt. 2o7.O-0 presidente do j~irientrcgar-lidentro de quinze sendo menores, filhos de pessoas pobres.
dias na Secretaria dn Junta Distrital do Ensino acompa-
nhados de urn sclntGrio aonde conste ;I inaneira como
decorreram 0s esames, o grau de aproveitiimento dos alunos,
o modo de interrogar dos professores, todos os d o c u n ~ e ~ ~ t o s Da estatistica escolar
relatives aosesames. tais como livros dc assentosj e asprovas
realizadas. ,4rt. 215.0-0s serviqos de estatistica, cscrituraqjio e
$ finico.-A Junta Distrital do Ensirio enviarli o relatbrio denlais espcdiente das escolas de ensino prin~ciriogeral e in-
ti quc se refere este artigo 2 Direcc;Bo dos Serviqos de Ins- fantil, estQon cargo dos directores das escolas.
t r u ~ a oP6blica. Art. 216.0-Xos professores pertence fazcr a escrita do
Art. 2oS.O-S3o permitidas, precederldo requerinlellto em rcgisto diirio de freqhsncia e dos mayas lnensais e anuais da
papcl sclado, os esames da yscola prim&rin, eIn qualquer S L I classe,
~ dos quais o director extrairA os respcctivos mapns
Gpoca do ano lectivo, aos indivich~osde ~unbosos sesos coln de conjunto.
i l a d e superior a catorze anos. Art. 217.0-Para a escrituraqzo escolar llavera
5 1.0-0s requcri~nentosdeverrio indicar o none, idade, (Mod610 hlj-Guia de admissiio Q matricula;
raqa, naturalidade, resicl&llciae filiac,&odo interessado.
(ModPlos N e 0)-Livro de rcgisto de matricula;
5 z . O - A evtes cmdidatos aplicar-so ha, o disposto no 5 3.0 (Mod810 P)-Livro de registo de freqh6ncia e aprovcita-
do artigo 18g.O. rner?to;
§ 3.0-0s interessaclos pagasfio em estampilhas c(Pr6Esco- (Modelo H)-Inlpressos para o recenseamellto escolar;
l;wo, afixadas no requerimento, a propina de rooSoo. (Mod610 Q)-Guia para exanle ~nEdicodos alunos;
Art. z0g.O-Estes exanles reali~ar-se1120 na sede do con- (1LIodUo 13)-Livro de inventgrio do material e mobili5rio
cell10 ou circunscris5.0 civil da reside~~cia
dos requerentes, escolares;
dentro dos dez dias imediatos i non~eaqiiodo ji~ri (hlod&loS)-Livro de requisiqdes;
rj un1co.-Se o candidato, por motivo de fBrqa maior, deaj- (Mod610 T)-Livro de registo da corresyond?ncia entrada;
darnente comprovado, nAo prestar as provas, podera, sum (Mod&loG)-Livro dc registo cla correspondEncia espe-
pagarnento de nova propina, reclucrer novo rxamc. dida ;
(Mod210 J)-Irnpressos para propostas clc alunos a subme-
Art. 2 x 0 O--Estes examcs realiz~~r-se h8o nas condic;dcs .t er a exame;
estabelecidas para os alunos das escolas primarias oficiais. (Nodelo X)-Livro de registo dos alunos capazes e 1150
I$ 6nic0.-~4s provas d8stes esames rcnlizar-se h5o no capazes de praticar a educaCgo fisica;
lnesmo dia. (ModGlo 2)-Livro de registo das visitas, passeios r
Art. z r ~ . ~ - - Otermos
s destes esames srr5o lavrados no exl;ursdcs escolares;
livro prljprio que ficarg arquivndo na Junta Distrital do
Ensino. Art, 218.0-3s ~ervic;os
de eststistica scr5o rcgistndos nos
.Art. 21z.O-As certiddes dos esamrs serko passadas em sc;uintcs impressos:
papel selado yelos sccrctdrios clas Juntas Distritais do
Errsino, a requerirnentc~ 011 peclido vcrl):11, intlependentc (?vIodi.lo A.4)-Mapa nleilsal dc f~.eqili-nciae aproveita-
1:1t+iltede desprtcho (modPlo J-). m~nto;
(ModClo HE)-Mapa sernestral de freqhGncia;
(Mod610 CC)-Naps anual de freqilencia e aproveita-
mento; Da administra~iodo ensino
(Mod+lo LID)-Xnpa das faltas dadas pelo pessoal docente
e menor; Art. 226.0-0s serviqos administrativos do ensino pri-
(Modclo EE)-RiIapa anual dos alunos capazes c n5o capa- nlirio em cada distrito, corllpetern i s Jmitas Ilistritais do
zes de praticar a edncacbo fisica. Ensino.
$ i~nico.-0s trabalhos que co~npetelnn;L capital da Col6-
Art. z~ci.~-Xodltimo dia dc cada mCs serrI enviado A aia 5 Junta Distrital do Ensino, ficain directamente a cargo
Junta Distrital do Ensino o mapa das faltas dadas pelo pes- dn DirecqBo dos Serviqos de Instru~ZoY6blica.
soal docente e mynor.
Art. ~zo.~--Os mapas estatisticos rnerlsais (Moc16los ,\A Art. 227.0-As Juntas Distritais do Ensino, teriio a com-
e DD) serao enviados, em dtlplicado, ate ao dia 10do mits posiq5o a que se refere o artigo 62.0 do diplorna lcgislativo
imediato a Junta Ilistrital do Ensino, que remeter6 o origi- do Alto Comissariado, n O 518.
nal h Direcqgo dos Serviqos de Instruqao P ~ b l i c a .
Art. 228.0-A elei~iio dos representantes efectivos e
Art. 221.0--0s mapas estatisticos semestrais serCio envia- suplentes dos professores de ei~sino primLio e infantil
dos ern duplicado As mesmas enticlaclcs, at6 ao dia 15 dos efectuar-se ha no liltimo doming0 do riles de Fevereiro, a
meses de S-tcmbro e Pevereiro. convite e sob a presidencia do presidente d : ~Junta Distrital
Art. 222.O. -0 mnpa anual de freqilencia e aproveitainento do Ensino de cada distrito.
seri enviado, em duplicado, dentro dos dez dias imediatos ao 5 1.0-A eIeic;.gopode recair em professores ou prdfessoras
e~lcerramentodas proras finais dos alunos dn escola, A Junta e nelas, obrigatbriamente, teriio de intervir todos os profos-
Distrital do Ensino clue remcter6. o oriyinal A Direcr4o d ( ~ s sores oficiais.
5crvit;os de_Instruq&oPliblica. 5 2.0-0s professores de escolas afastadas mais de 20 qui-
f: 1.0-Este rnapa sera aco~npa~lllado de uin relatbrio 16mrtros d a sede do distrito, niio desejando comparecer,
su~nririoe iluc.i(tfativodo ~novimentoe da acqiio escol~res,ela- comunicar20 o seu voto em carta registada dirigida ao presi-
borado pel0 director da escola sbbre dados fornecidos pelos dente, que s6 sera aberta no act0 da e1eic;go.
restantes professores. 3 3.0-As disposiy6es do parigrafo anterior atinge~nospro-
S 2.O-Na mesma data e aos mesmos organismos escolares, fessores que, por motivo de doenqa, devida~nentecompro-
ser5 enviado o lnapa mod610 EP. vada, n8o possam comparecer & eleiyiio.
Art. zz3.O-As Juntas Distritais do Ensino, findo o ano sq.0-A eleic;8o 6 feita em escrr~tiniosecreto.
escolar, darZo publicidadc por intermbdio dos jornais e de
editais afiudclos nas sedes de tbdas as circunscric;des e postos Art. 22g.O-Quand0, por motivo de transferencia, faleci-
c i ~ i do
s distrito, do rnovimento escolar do ano lectivo iiltimo inento ou exoneraygo, vagar algum dos lugares de represen-
Art. 2.24 0-0s livros e impresses para a cscriturayiio tante do professorado, seri essa vaga precncllida nos termos
escolar 53.0 fornecidos pelas Juntas Distritais do Ensino. d o artigo anterior.
A4rt.225 0-Iiecchidos todos os elementos de inforrnayiio, $ I.*-Esta eleiqgo realizar-se llri no quarto damingo que
seri organizada na Direcygo dos Scrviyos de Instruqgo se siga A data do conl~ecimentooficial da vacatura pela
P6blica pelo Conselho dos Inspectores, o mapa das provas Junta, e por esta comunicada imrdiatamente ROS interessn-
Iinais (modklo 1; 1;) realizada.;, para organizavZo da estatis- dos.
tica geral de todo o ensitlo prin~ariu,respeitante n o ano 5 2 . O - 0 mandato dcstes reprcwntantei t ~ r m i n acorn s
lectivo findo posse dos eleitos para o triPnio imediato.
Art. 233.0-N0 dia 15 de Abril de cada tridnio reaIizsr-sc
Art. 23o."-Para os efeitos do 9 3 . O do artigo 62.O do 115 a primeira sessrlo das Juntas Distritais do Ensitlo.
diploma, legislativo do Alto Cornissariac!~, n.O 516,as corpo- 5 1.0-As sessdes ordinririas e as extraordinririas cfectuar-
raqdes administrativas comunicar20 anualmente, ao presi- -se h5o em qualquer dia 6til do mPs.
dente das Juntas Distritais do Ensino, as verbas do sru
orqamento destinadas ao ensino primario. 8 2.0-Nas actas das sessdes seriio csarados os rotos, de
todos os seus membros.
$ 1.O-Estas verbas, quer sejam entregues 2 administ~a-
5Z.o das Juntas quer ssjam aplicadas pelas corporaqbes § 3.0-.As Juntas reiinirgo con1 a illaioria absoluta do$
administrativas, terio de subordinar-se ao plano adminis- ssus membros e as votaqdes serrio nonlinais.
trativo e i s disposiyties lcgais adequadas. $ 4.0-0 prazo estabelecido no $ 2.0 do artigo 63.0 do
diploma 1cgisIativo do Alto Cornissariado, n.0 j18, diz s6
5 2.0--C'.on~ a c o m u n i c a ~ ~das
o verbas, as corporaqbes respeito i s sessdes ustraordinirias.
administratis-as indicario o nome do seu representaxlte,
escolhido entre os seus mcmbros, na Junta Distrital do 5.0-As Juntas comunicariio h DirccqSo dos Serviqos de
Ensino . InstruqBo P~iblica,o.dia escolhido para a realizaqiio das suas
sessdes ordinririas, logo que seja estabelecido.
5$ 3.0-As clisposii~desdo $ 3.0 do artigo 62.0 do diploma
legislativo do -Alto Coinissariado, n.O j16, dizeln respcito a Art Z ~ ~ . ~ - - AJuntas
S Distritais do Ensino reGnir30
tadas as Chmaras ou Cornissdes Municipais de urn mesmo sempre que esteja yresente a maioria absoluta dos membros.
distrito. que a constituem.
5 4.0-0s rcpresci~tantes clas corpora~.desadmirlistra-
t i ~ u sentrariio em cxercicio em qualquer eyoca, podendo o Art. 235.O-De tadas as actas das sessBes scrdo enviadas,
seu mandato ser r e v o ~ a d opelas entidades por $les represen- inensalmente, cbpias autSnticas & Direcc;iio dos Serviqos de
taclas. 111struqiio Publica, para conhecimt~ntoda sua acqiio.
3 ~ . o - - S o caso previsto na 6ltima parte do citado $ 3.O, a
representaqiio dxs corporaq6es administl-ativas serri retirada Art. 236.0-0s orqamentos dos serviqos escolarcs de cacla
e comunicada j. entidade intcrcssada, pelo presidcntc tln distrito a integrar no orqamento geral da Colbnis no nnc~
Junta Distrit:il do Ensino. etonomico imediato, seriio elaborados no m&s de Janeiro,
con1 incluslTo de tadas as escolas da sua Grea, mesmo que nrio
a r t . 231.0-0 secretkrio scrrd eleito n a primeira sessc~o funcionem, e abrangcndo t8das as receitas e despesa per-
ordiniria dc cada triCnio, devendo recair a cscolha no pro- t encentes ao ensino .primdrio.
fessor que mais aptiddes possua para o cargo c, quando pob-
sivel, qnc niio p e r t e n ~ aa escola de fora da sede da Junta. Art. ~37.O-As receitas seriio subordinadas i seguinte dis-
5$ 1.0-0 ax-quivo e espedlente a cargo das Juntas Dist~i- tribuiqso de verbas;
tais do Bnsino serA entregue - na mesma sessjo, pelo secre-
tirio cessnnte ao novo secretririo, mediante recibo. a) Dotaqiies do Gov&rnoda Col6nia;
5 z.0-No C ~ S Ode impedin~entocomprovado, serri n b) Verbas dos corpos administratioos e das circunscri-
entrcga feita por quem fizer as vezes dc prcsidcnte d a Junta. qdes civis; - ,- . -
c) Produfo da contribui@o especial;
Art. 232.0--40 secrctario-tesoureiro das Juntas Distri- d ) Brodutos de subsidios e donativos.
tais do Ensino, compcte ter cm dia a cscrita do Fundo Auxi-
liar do Ensino IJrim5rio, recligir as actas, catalogar e guardar Art. 238.0-0s orqamentos de despesa das Juntas Uistri-
o arquivo e realizar todo o serviqo dc expediente. tais do Ensino, incluirgo as verbas necessririas para o funcio-
$ ilnico -Aos funcionkrios do Estado que faqam partc das namento regular dos serviqos escolares, distribuidas con-
Juntas serL descontxdo urn dia de vencimento coinpleto por forme os nhmeros e alineas deste artigo.
cada faltn, n5o justificada, &ssessijcs.
b) Subsidies para rcnda de casa de professores que nzo
I .o-Vencimcntos de pessoal: t&mmoradia em edificio do Estado;
c ) Obras e reparaqaes nos edificios escolares;
a) TTencimentos de categoria, csercicio e subven$io d) Mobilia escolar e material de ensino;
colonial dos 1)rofessores efcctivos d a I.", z . ~
e sem
e) Expediente das escolas;
dihturnidadef f ) Expediente da Secretaria d a Junta;
bf 0 s mesnlos vencimentos das professoras efectivas g) Gratificaqjio do secrethrio da Junta;
cla I.", 2.a e sem dihturniclade; h) Despesas corn os exames das provas finais:
c) 0 s mesnlos vencimentos clos professores ajudantcs i) Uespesas corn a organizac;.rio dc biblioteras e muscu
da I." e sem dihturnidade; escolares;
d ) 0 s mesmos vencimentos das professoras ajudantcs j) 0,utras d~Ah -p~S:LS.
d a 1.8 e sem clihturnidade;
e) Vencimentos de vigilantes;
f) Import&ncia de percentagem de 15 O/b .para venci-
inentos dc interinos e aunlento dc venclmentos por a) De vcncirnentos e gratificayaes ao pessoal de ensino e
di hturnidade; menor;
g) Vencimentos de professores e vigilantes na situaqiio b ) De rendas de casa e construc;iio, rcyara$io e consel--
de aposentados; va@o de escolas;
11) Vencimentos de profcssores e vigilantes aposcntados; c ) De ~nateriale n1obiliArio escolar;
1:jVencimentos de iessoal mcnor clas escolas. d ) D'Iversas.
Art. 230.0-Quando as verbas das alineas b) e c) do ar-
tigo 65.0 do diploma legislativo (lo Alto Cnmissal.iadn,
a) Pela regdncia dc cursos nocturncrs; n.O j18, tenham sido destinadas a detern~inadoscursos, ;L
b) Pela regencia de cursos temporArios ou quaisquer serviqos de assist2ncia ou B construyiio, reparaq80, amp1iac;So
outros ; e funcionanlento de edificios escolares, a sua inelusdo no crc;a-
c) Gratificacdes diversns. mento serh feita subordinando-se ii epigraie das despesas a
que sLo,destinadas.
Art. 2~0.~-Nos orqamentos ordiniirios das Juntas serk
inscrita a importhcia correspondente a 15 '?.I do total dos
a) A escolas de ensino particular; vencimentos de categoria, esercicio, subven(;$o eventual de
6) D iversos.
' todos os professores-incIuidos no orqamento, como verba
destinada ao pagamento de dikturnidades e vencimentos aos
4.0-Despesas cobertas por donatives e legados: professores interinos.
Art. z4r.O70s or$amentos dos servi~osdc assist&nciadas
a) Vencimentos dc professores; Juntas Distritais do Ensino serjio feitos separadamente,
b) Gratificaqso ou vencimento pela regencia de cursos; , devendo tambem as despesas e receitas subordinar-se ao pre-
G) Constru@o, separaqzo e ampliagzo dc edificios esco-
lares; ceituado para a elaboraqiio do seu orSamento administrative
prbyriamente dito.
d) Material, mobiliririo e expediente escolar;
Art. 2 4 ~ . ~ - O sorqamentos suplementares das Juntas Dis-
tritais do Ensino lseriio elaborados quando se verificar o
5.0-Despesas de material e diversas: disposto no artigo 69.0 do jli referido diploma legislativo
a) Rendas dc casas das escolas c de habitaqgo ~ O pro-
S
do Alto Cornissariado, n.O 518, mesmo que Csses encargos
fessores; passem para. a Junta no ano econ6mico seguinte.
Art. 243.0-0s projectos de orqarnentos ordin5rios serio Art. z46.D-A culitribui@o dc que trata a alinca a) do
enviados Direcq3u dos Scrvi~osde Instru$io Publica quc artigo 6 5 . O do diylotlla legislative do Alto Comissariad~i.
os apreciari c submetera japrovaq5o do GovZrno da Coliinia n 518,scri cobrada pela entidade e nos termos que forcnl
at6 31 de BIarqo. estabelecidos no cliploma que a autorize.
3 finico.-0 yroduto desta contribuiqgo ser& entreguu is
5 1.O-Quando os orqamzntos n5o tiverem sido orgauiza- Juntas Distritais do Ensino a requisi+io sua, parcial ou total-
dos segundo as prescri~6eslegais ou a distribui~iio das mente e sera objecto cle ulna escrita especial.
verbas n8o tenha sido feita conforme os intcresses do ensino.
a Direcqfio dos Serviqos de Instruqao Psblica del-olv&-10sh d Art. ~47.~--4sJuntas Distritais do Ensino 1150 poderilo,
As respectivas Juntas Distritais do Ensino, a-fim-de sofrcrem sob pretexto algum, transferir as verbbas do orr;anlento, esce-
as nccess5rias correcqaes. der as despesas prcvistas ou dar ao Fulldo Allxiliar do Ensino
$ 2.0-0s orc;amc~~tosnestas condiqdes devein ,estar de Pri~nririooutra aplicac;%oque n.20 seja a legalmente pres-
noxro na Direcqgo dos Serviqos de InstruyZo P6blica at6 ao crita.
~ l t i m odia cto m?s de Ahril.
Art. 24S.O---%s Juntas Distritais do Ensino, no fin1 dc
S3.O-0s orqarnentos suplementares tei-50 para aprovaqgo cada ano lectivo, enviar5o unl relatbrio das suas actividades
e reenvio o prazo mi~simode trCs meses. A DirecGZo dos Serviqos du Instrtlqgo Publica.
§ 4.O-0s orqarnentos ordinBrios e suylementarcs sera0
assil~crdospor todos os mcinbros das Juntas. Art. ~ ~ g . ~ - - E s tisentos
ao .de contribuic;ao de reg-isto e de
qualquer outro imposto, todos e quaisquel- legados ou don;^-
Art. z+~.O-As Juntas Distritais do Ensino eilviarrio i s tivos destinaclos aos cdificios, ensino e assisthcia escolar.
Repartiqdes Distritais de Fazenda, ap6s a aprovaqgo dos S: 6nico.-0s legados ou clonativos que tenham sido ou
orqamentos, as relaqdcs das verbas a pagar pelos cofrcs do venham a ser arrccadados pelo GovCrno da ColBnia e quc
Estado e daqrrelas que hiio de str pagas yelo Fundo Auxiliar digam resyeito i s atribuiqaes das Juntas Distritais do Ensi~lo,
d o Ensino Primcirio, rnencionando as verbas d3s receitas serfio entregucs A adlninistraqso destas, conforme Pste Regu-
correspondentcs e a data da aprovay8o do mesmo orqa- lamento.
mento.
Art. ~:o.o-~As func;bes dos empregados do Estaclo nas
Art. 245.0-As receitas do Fundo Auxiliar do Ensino Pri- Juntas Distritais do Ensino constituem, para todos, scrviqo
mirio sera0 depositadas em estabelecimento de cr6dito da obrigat6rio e sujeito, em caso de recusa niio fundamentada e
sede do distrito que as Juntas Distritais do Ensino escolhe- I econhecida su periormentc, ao regulamento disciplinar .
rem, salvaguardando os intcrtsses do ensino e a garantia dos
dinheiros sub~lletidosri sua adrninistraqgo. Art. 251.0-0s funcion~iriosdo Estado que sejam membros
4 1.O-Nko existindo na sede do distrito estabelecimento das Juntas, sZo responskveis disciplinarmente pelas ilega-
de cr6dito nas condiqbes d&steartigo, serk o Fulldo Ausiliar lidades que forein cornetidas con1 o seu voto.
do Ensino PrirnArio depositado na Tesouraria de Fazenda i § 1.0-0s representantcs das corporaq6es administrati~as
sua ordem. cuja responsabilidade, pelos nlesmos motivos, far devidii-
3 2.O-0 paga~ncntodas despesas feitas por conta deste mente averiguada, deisargo, por determinaygo do Govsrno
Eundo s e r i realizado, depois de ter sido aprovado t-m sessgo d a Col61lis, de fazer partc das Juntas.
d a Junta, pelo tesoureiro sob autorizaq80 do presidente. 5 2.0--As corporaqGes administrativas, scgundo o pre-
'3 3.O-0s levantainentos de dinheiro para administra~go visto no parggrafo anterior, farso nova escolha dos represcn-
directa das Juntas 011 das ComissBes delegadas, seriio feitos tantes.
sob a responsabilidade e assinatura do presidente e do tesou- 5 3.0-.4s comiss6es delegadas das Juntas s5.o abr'mgidas
reiro. pel0 disposto nestc artigo e seu 4 1.0.
-4rt. 2j2.0-rZs sanc;Ges disciplinares a que se refere o aos alunos pol~rese einyregando torlo; os lneios conducelztcs
artigo antecedente niio iscntam os infractorcs d:ls respo~~sa- ao levantnniento fisico, moral e intelectunl &I..; crianqah,
bilidades criminais quc lhcs couberen~. scgundo a doutrina do a r t i ~ u64.0 do diplollla legislatirro
9 1.0-0s processes se1-50 organizados ex-ofirio pelos dele- n.O 518,de 16 dc Abril de 1927, e, especialmente:
gados do Procurador da Repirblica da cornarca respectiva,
por participaqao da DirtlcqHo dos Servi~osile 1nstruc;go a ) Distribuindo, aos alunos pobres, livros, uteilsilios escoln-
P~iblica. res, vesturirio e cal~ado:
§ 2.O-0s r~lenibrosda Junta visaclos poderao recorrer das 6) Organizanclo, mantendo e snbsidiando cantinas escol;~-
penalidades que lhes forenl coliietidas en1 process0 disci- res :
plinar, dentro do disposto no S ilnico do artigo 1 R . O do liegn- c) Proporcionando consultas e svcorro* n~t;tlicosAs c r i a n ~ a s
lamento Disciplinar. pobres, nomeaclamcntc, e fornecendo-lhcs medicamentos;
d ) dusiliando e prornovendo a. criaqgo de associnc,6es dc
solidaricdade infantil, tais colno caixas escolares e coopera-
tivas tornadas obrigatdrias pelo artigo 66.0 do diplolna legis-
lativo do .Alto Comissariado, n.0 5 I 8 :
e) Instalando balnekrios nas escolas;
Art. 2jj.o-h direcgiio e fomento da ;~ssist6nciaescolnr j ) Fundando escolas ao nr livre para crianqas dcbeis c
nos distritos, pertence As Juntas Distritais (lo Ensino e scri doentes;
exercida nas localidades fora das sedes, pelas conlissdes dele- g) Organizanclo col6nias de fi.1-ias campestres c maritimas;
gadas de q ~ l ctrata o artigo 67.0 do diploma 1egislati.vo 12) Promovendo a criaqfio cle jardins de recreic~;
n.0 518, e ainda pclos or-ganlsmos privativos dc cada escol:~. i) Pro~novendoa criaqzo dos organismos de educnc,8o e
5 I .O-:Is Comissdes delegadas serge collstituidas pelos ele- assistencia, a que se rcferc o artigo 69."do diplorna legisla-
mentos quc as Juntas julgarem necessGrios e a sua nomeac;iiu ti-rrodo Alto C,omissariado, 11.O jr F , nomeadnmente, a funda-
serli feita. por alvar5 do yresidente rttspectivo. $20 de grupos escotistas.
3 2.0-0 regulamcntc, desta comiss-20 serL elnborado pelas
Juntas em confornlidade con1 as disposiqdes legais. Art. ~j8.~-Constituen1reccitas da assist6ncia cscolar:
$3.0 As Comissdes delegadas siio responsiveis pelos diilhci-
ros e haveres qne estiverem h sua guarda junto das respecti- 1.O-.4s verbas das alineas a ) , b), c ) e c) do artigo 65.0 do
vns Juntas e estrls perante o (;ov@rnoda Col611ia. ji referido diplo~nalegislative do Alto Comi~sariado,11.0 IS,
que 1hc foram autorizadas;
Art. zj4.O-As Juntas Distritais do Ensino iarPo por 2.0-0 produto da venda, nos distritos, das estampilhas
interessar as corporaqdes adrninistrativas na obra de assis- ciPr6 Escolasv e das multas previstas na alinea fj do mesmo
tencia escolar quc lhes e s t i confiada. artigo;
3.0-0 produto das cotas instituidas a favor dos servicc~s
Art, zgj."-Os organisnlos de assistencia e 0%proIessores de assistencia;
estargo sempre em relaqdes directas, trabalhando de acardo 4.0-0s subsidios do GovQrnoda Col6nia;
e ausiliando-st mutuamente.
8 finico.-0s subsidios monet8rios: e os auxilios em gene-
Art. 25b.O---Os organismos dt: assistkncia dcven~estimir- ros ou utensilios, a prestar pel0 Gov&rnoda ColBnia, scriin
lar e ~nantera coopeiaq50 de tbdas as pessoas que possam, concedidos conforrne as possibilidades do Tesouro e propor-
pela sua respeitabilidade e qualidades de carActer e inteli- cionalmente ao n6mero de alunos beneficiados.
gsncia, ausili6-10s nas suas funqces.
Art. 257.0-A assistencia esco1;i-rnas escolas oficiais prati- Art, 25q.O-Para eieito de silbsidio a prestar pelo Governo
@L ColJnia, as Juntas Distritais do Ensino remeter%o, con-
cur-sehi, de urn mod0 geral, facilitandoa freqi~cnciada escola
juntamente coin o project0 de o r ~ a n ~ e n anual
to do distsito,
o mapa d a frcqiii%nciade alunos t. quaisqucr ol~trosdocunlen- Art. 266.0-~1 inspec~Hopedag6gica do ensino, altm das
tos cornprovativos das rcceitas, necessiclades e movimento funybes fiscalizndoras que lhe pertencem, tern por objective
dns cantinas, desde o inicio do ano lectivo. a meIhor 0rganizac;iio t6cnica das escolas em cada urn dos
$ .Slnico.--Estes suhsiclios podergo ser pcdidos e concedidos seus respectivos regimes, a aplicacgo dos mais pr6prios e efi-
en1 qualquer ontra epoca, desde que a situayiio econhnlicn cientes metodos e processes educativos, e a correcqgo das
clas cantinas urgentenlente o esija e as Juntas nPo possuanl suas defici6ncias-quer nas escolas oficiais quer nas parti-
otitros reciirsos particulares 011 oficiais. culares.
Art. 267.o-,~os inspectores do ensirlo pl-imririo incumbe:
Art. 260.~-.2 tBdas as autoridades escolares e aos profes-
sores, cumpre apoiar e estimulai- as obras particulares de T .O-1;iscalizar o ensino e n disciplina. em t6das as escolas
assisti.ncia escolar, dando-Ihes a cooper;~c;liocle que careqrtnl de ensino prinlirio, geral e infantil tanto oficiais como par-
para beill atingirern os objectivos a que se destinam, em con- ticulares.
formidado corn Ostc regulamento. 2.0-Orientar pedagogicamente os professores no que diz
Art. z01.U-As Juntas Distritais (lo Ensino enviarrio i respeito'g metodologia e processolngia do ensino e aos pro-
DirecqSo dos Servic;os dc InstruqZo I'liblic;~ uln esempl'lr, cessos de educa~aomoral;
ciactilografado ou impresso, dos estatutos das cantinas que 3.0-Iiealizar, segundo C) plsno elabc~radona DisecqSo dos
funcionem na su:i Area, ap6s a sua constituit;;jlu. Szrviqos de Instruc;.;ioPublica, conferencias e liq6es mod61os;
g6nico.--l<stt.s cstntutos seriio el:~bosaclospelas Juntas. ~.O-f~romover,d ~colaboraq50
' con1 a Junta Distrital do
Ensino, a criaqiio de muscus e bibliotecas escolares para uso
A%rt.~ 6 2 . ~ - - directores
-0~ das escolas ou outro professor dc professores e alunos, segundo os planos elaborados na
ajsistiriio 2s refeiqdes dos alunos, a-fim-de esercereni a sua mesma Direc~iio.
acqiio educadora. 5.O-Trisitar as escolas, pelo rnenos uma vcz em cada tri-
$ 1.0--Unl delegado dos corpos administrativos das can- mestre, podendo, al@ni disso, realizar as inspec~desque
tillas poderti tambhn assistir para facilitar e fiscalizar a s~iyeriormenteforem julgadas necesssrias para verificar sc o
esecu$Io (10s serviqos em mat6ria administrativa; funcionamentc~das escolas e o desernpcnho das funqi5es
S 2 .O-Os rn6dicos escolarcs fiscalizarjlo a qualidadc dos doccntes niio ofendem as leis e regulamcntos em vigor .e
gdneros a empregar na confecq3o da.s rcfeiqces, das quais or- ainda qnaisquer or~trospreceitos estabeIecidos;
ganizarAo tamhem, mensalmente, a emerita. 6.O-Vigiar pclo cs:~cto cumprimento das leis e regula-
mentos por parte do pessoal docentc das escolas oficiais e
Art. ~G3.0-~1correspond&nciadas calltinas oficiais e par- particulares e pel03 servi~osadministrativos do ensino pri-
ticulares que transite pelos correios da Colhnia, em postais m&rio, geral e infantil auxiliando as Juntas Distritais do
ou sobrescrito aberto, estii isenta dc franquiit. Ensino, devendo os inspectores tomar para tal fim, e quando
I Art. ~ 6 ~ . ~GovZrno
- 0 da Col6nia autorizari a instaIaq90 en1 viagem de inspec~rTo,as provid&ncias que estiverem
gratoita dns cantinas escolares, ern quaisquer edificios dentro das suas atribuiqdes e delas informar oportunamente,
piiblicos dcsde que nLo haja inconve.niente para os servi~cisa a Direcqiio dos Servic,:os de Instruqiio Piiblica e os gocrernos
clue porventurn estejan~ou sejam destinados. de distritos ;
7.0-Auxiliar por si s6 ou em Conselho a aquisi~5ode
C A P ~ T U L OXIV mobilihrio e material diddctico nccessArios ao ensino, de har-
monia corn as instruq6es da Direcqgo dos .Serviqos de Tns-
D e s I~spectores do Ensino Pri-drio truqiio Pi~blica.
Art. ~ 6 j . ~ - . 4 inspecqBo do ensino primdrio pertence no 8.0-Auxiliar e esclarecer tbdas a s entidades corn inter-
(iov&rrlod a Col6nia por Int~rmPdioda 1 irecqio dos Servjfos ferPncia na administraqilo escolar, para o escrupuloso cum-,
cie Instrilq50 rliblica e 6 exercida dircctnmente peIos inspec- primento das obrigaqdes que a lei e seus regulamentos lhe,
tclres do ensino prim5rio. irnpuze1-em;
9.0-Assistir hs sess'3es das Juntas Uistritais do Ensiuo, rS.O--I'ropa-. pa;. xnotia,os de ordem pedagGgica, tGcnica,
scnlpre quc llies 1Gr possivel; disciplii~are ~noral,a suspenszo, a tran~fer6rlcrae ainda a
10.0-Providenciai-, quando em viage~nde inspccc$o, em demissiio ou aposentaczo EX-officio dos proft%ssores primjrios,
todos os casos omissos, pedindo, se f6r preciso, as necessarias penaliilades que sb poderfio tornar-se efectivas, depois dc
instru~6csA I>irect;godos Sci-vices de Irlstru$Bo l'tiblica; organizados os rey>ectivos processes e lnediantc o voto afir-
11.0-Esecutar os trabalhos ordenaclos pcla Direcqso dos rnativo do Conscli~ode Instruq5o Publica e deliberaqiio do
Serviqos de Illstru~BoP6blica e prestar-llle todos os esclarr- Gov2rno d 3 Col6nia.
cimentos ~.infvrmaqbcs que pcla mesl~ln.lhe forenipedidos. 19.0-Fiscali~ar por si ou por seus dclegaclos o serviqo de
12.0-Corresponder-se, dentro d a area em quc estivc-r passagem de classe nas varias escolas,
fazendo service rle inspecqko, coin todos os professores dt: 2o.O-Intensificar 113sescolns o uso dos trabalhos manuais
ensino prirnario, geral e infantil, coiil as autor.idade:; e corpos educativos incluindo lavorcs e costura, clo canto coral e d s
administrativos, colll as corporaqBes que directa ou indirec- educac;20 fisicn, ~iomeadarne~~tc da gimn:istica.
tamente tenha111 interfer6ncia nos servi~osdo nlesrno ensino 21.0-Propor Dirccqgo drts Scrvifos de 1nsiruc;iio P6blica
-solicita~ldo-llies as infornia~6ese dacurnentos necessaries CIS nomm de individuos ou entidades que pelos seus serviqos
ao bom descinpenho do seu cargo e i elaboraqgo dos SCLIS 5 cam3 do Ensino, mereqam pfiblica distinqdo nos torlllos
relatdrios e prtreceres--c ainda coin a Direc@o dos Serviqos clrts leis ell1 vigor.
de InstruyXo Pitblicn, n%o praticando ahusos quando essa ~2.0--Prop1-)rpar si s6 OII em ConscIho, so1uc;Ces o alvitres
corresponclGncia tiver dc scr fuita tt.leg~.&ficamentc, o quc 56 pal-:t unl mel!lor rendirnenio escolar e nper-fcic;oan~entodos
dove ter lugar em casos rcstritos t: urgentcs. agi.ntes docentes c administrativos, e a s niodificaqfies A lei
13,0--Elaborar, c agrescntar dentro cle trinta dias, apus e szus regnl;~n~entos que a prhtica tcnha nconselhaclo como
o seu regrcsso, n:i Direcqiio dos Servic;.os cle I~lstrucBo nccess5rios.
Phblica, par cada ciclo de inspecqdes, ulll relatorlo minucioso
sabre o funcionamento das escolas, valor profissional e z.~.o-Propnr, ell1 Consclho, a nomeay5o (10s Inspectores
capacidade peclagbgica dos professores, nccessidrtdcs do do Ensino Pritnririo, interinos, seinpre que o inlpedimellto
ensiuo em cads localidadc, indicaildo q~zaisquermodifica$6e~ dos efectivos prejudique o regular funcionameilto dos scr-
que a prritict~tcnha aconselfiado e que devam ser introdu- v i ~ o s ,dcvcnrlo scr aprescntada para Estc eieito uma lista
zidas na lei ou nos seus regula~llentos,o qua1 servir4 de base t riplice.
para a qualificaqko de serviric;o dos professores e para a ela- ~4.*---L~utonticar, por si sb ou em Consclho, o diplo~nad a
boraqgo do relathrio anual da Dirccc;Ko dos Servi~osdc 111s- Escoln Prin~Lria.
tru@o Phblica. 25.0-Qua1ificn.r e certificar, s6 ou em Consellio, o serviqo
14.0-Propor, orgrtnizando o respective processo, a cria- dos ~rofessores(mod610 G G).
@o, transferhcia, coriversBo ou supressgo de escolas. 26.0-Elaborar, For si sb ou em Conselho. as iastrup3es
Ij .O-Elaborar, por si s6 ou em Conselho, as instruqBes necesslriss para o harri16nico desempeiiho cl;is funqdes dos
precisas e pormenorizadas dc barrnonix com a did'Actjc:i Inspectores dentro das atribui~desque por 114 Ihc srlo come-
moderna, para a redacqiio e coilcurso de livros destinados ao tidas.
ensino, quando llle forem pedidas pela Direcq50 dos Servicos 27.0--Impulsinnar o estabelecime~ito d c orga~lismos &
de I n s t r u ~ d oYiiblica ou por proposta sua quando a enten- post t f C;ii/ct.ti~iescolares e organizar, por si s6 oucmConseIho,
dam oportuna. as rcspectivas bases organicas.
16.0-Propor a ~~omeaqiio c a exoneray50 dos directores
das escolas. 26.0-Solicjtar dos gnvernos dos distritos as pro~riJidZncias
17.0-Propor o encerramento dos estabeleciinentos de necesshias para o born dttsempenho da s u miss20 ~ e prestar
ensirlo primirio particular, que estcjam funcionando sen1 aos rnesmos todos os esclarecimentos que Ihe sejam pediclos
autorizaplo legal ou ensinem doutrinas contr6rias i s leis do accrca da vida das escolas r: clos respeciivos organismos,
Estado, h libcrclade dos cidaclrios e h moral social. sob os seus sarios aspectos.
2g.0-lnformar telcgraIicamentc 3 I)ircc~8o dos Ser- 6nico.-Se o inspector adoecer, em viagein dc inspecyiio.
viqos da Instrucc;2o l'ublica durante as visitas 2s esco!as, comunicar6 imediata e tclegrificamcnte o seu estado 2
ac&rca cka data em que entram e sacm dos respectivos DirecqZo dos Serviqos de Instruq3o Publica, justificando
d~stritos. oportunalnente o seu impediment0 ao serviqo.
Art. 274.O-0s inspectores nSo poclem ser cditores dc
Art. 268.0-A competencia disciplirlar dos Inspectores do Iivros escolares destinados ao cnsino primirio dc Angola
Ensino Psimil-io 6 a que, no Regulame~ltoDisciplinar dos nem ta1nbi.m exercer o magistcrio.
I;uncion&rios Publicos da CoIbnia 6 atribuida aos chefes das Art. 275.O As nomaaqBcs de irlsyectores seriio fcitas pelo
Rcpartiydes Distritais. ,GovGrno da C,oldnia, mediante concurso de provas publicas.
Art. 269.0-0s Inspectores do Ensino Primgrio est5n sujei- 3 1.O-0s C O I I C U T ~ ~constar30
S de provas escritas, orais c.
tos ao Regulan~ontoDisciylinar dos Funcionirios Pilblicos, prgticas.
podendo ser deinitidos: 3 2.0-A40s concursos sb podergo scr admitidos os profes-
sores prirnririos diplomados e os das escolas de sllperior cate-
1.0-Por falta de zelo no desempcnl~odas suas funcGes; goria da CoIbnia, corn cinco anos, pelo menos, de bom e
2.0-Por abuso no exercicio do seu cargo; efectivo serviqo e que 1120 tenham sido castigados corn pena
3.0-Por desobediellcia S ordcns superiores em objecto de disciplinar superior A cstabeIecida no 11.O 3 . O do artigo 2o.O do
serviqo do ensino; Regdamento Disciplinar das Funcionzirios Publicos, apro-
4.O-Por actos ofcnsivos as leis do Estado, da moral e da vado por decreto provincial n.O 105,de 8 de Jilarqo dc 1922.
ordem priblicn; 3 3.O-0 ancncio da realizac,Zo dos concursos s e r j publi-
5.O-For nlanifesta incompetEncia rcvelada no esercicio ,cad0 no Boleiiut Oficial corn tima mtecedPncia nunca infe-
do seu cargo. rior a cento e vinte dias.
$ 6nico.-A pens de dcmissiio s6 lllcs poderci ser aylicada, Art. 2 7 6 . O - 0 jiiri dos concursos, dc nonleaqjo do
em processo disciplinar, depois dc ouvido o Conselho de Ins- GovGrno da Colbnia, serd constituido pel0 director dos Servi-
truciio Publica. qos de Instnx~5oPliblica, que servirL d e presidente; pordois
inspcctorcs do ensino primario; por urn professor efectivo
Art. ~~70.0-Como funcionam adstritos Direcc5o dos Ser- do 1,iceu tSalvador Correiao, de preferencia o reitor, e pelo
v i p s dc Instru@o Pdblica, os Inspcctores do Ensino YrimB- .director dos Serviqos de Sadde e Higiene ou urn rnbdico
rio tCm a sus rcsidgncia na capital da C,ol6nia, podendo escolar
todavia, ser mandados residir fora d a sede durante 0s Art. 277.O-0s pontos para as yrovas dos concursos seriio
periodos de tempo julgados convemente, segundo cletermi- organizactos pelo juri de harmonia corn o respectivo pro-
naqao csp-ciab granla.
Art. 271.0-Para o born e regular desempenlio das funq6es 5 1.0-0s pontos para 'a prova escrita seriio tirados i sorte
de fiscalizaqiio, serk fornecido pclo Estado aos Inspectores, pelo primeiro candidato a prestar provas nesse dia e por &le
o material e artigos de acanlpamento e viage~llque lhes lidos em voz alta.
forem necessirios, quando os houver, cumprindo As autori- 5 2.O-0s pontos para a prova yratica estabelecida nn
dades por onde transitarem proporcionar-lhes qualquer .alinea a) do artigo 281.O ser5.0 tirados A sorte para cada urn
auxilio de que careCarn e tBdas as facilidades de transportc. ,dos candiclatos, coln vinte e quatro horas de antecedencia.
Art. 272."-0s inspectorcs t ~ ' r 5 0direito i s ajudas de Art. 278.0-As provas escritas constar50 de duas compo-
custo que por lei lhes pertencerem. siq6es: uma sbbre pedagogia c: outra sbbre legislaqiio cscolar,
Art. ~73.~-Quando os inspectores estivereln impedidos executadas dentro do prazo mrixitno de cinco horas. 0 s can-
de serviqo por doenqa deveriio imcdiatamente solicitar supe- didatos, durante as duas primeiras horas e dentro da sala dc
riornlente uma guia quc os niandarg submeter a uma inspec- .exame, podergo consultar as obras de qrIe forern n~unidosou
$50 mcdica. q u c , a requisic;so sua, haja facilidade de lhes fornecer.
Art. zf9.0-.4sprovas orais con~~~reenderZo: Art. zS~.~--Ser;Loadmitidos, por dia, vinte candidatos i~
yrova escrita c B p r o w pritica indicada na aliilea c) do
n) Intcrrogat6rio feito por um ou dois mcnlbros do juri artigo antecedentc, dois ri prova oral c dois a cada uma dn>
s3bre lingua e literatura portuguesas, histbria pdtria, histo- restantes provas yrriticas.
ria dos tlescohrimentos, hist6rin e corografia angolanas, geo-
grai'ia e sci?ncias naturais; $ 6nico.-l\;o caso cle hztver mais de vinte candidatos hs
yrovns escritas, del-.erSo dividir-se ern grupos apr6simada-
b) Interrogatbrio, por um inembro do j h i , sGbre a mcltCria mentc iguais.
da prova. escrita de cada urn dos candidatos;
c) Interrogat6rio, por urn ou clois inembros do jilri, sbbre Art "3 o----A votayjo dns provas ser-i secrcta r ieita no
pedagogia, legisla~fioescolar colonial e hist6ria da i n s t r u ~ z o rncsrllo dia em que forem prestaclas, devendo scr qunllfica-
popular em Portugal e -A~lgolx; das, ir-rdependenterncnte, as duas composic6es d a prova
d ) D ~ S C L I Sd;lS ;tesc
~ ~ apresentadn pel0 candiclato. cscrita e cada urna das provas orais e prriticas.
-4rt. s84.0-I\- qualificaqiio das provas sera feitn corn as
$ i1nico.-Cada proya oraI t e r i a durac;8o mArima de t1.i-s dcsignal;fies de reprovado, suficiente, h o n ~e inuito born.
horas, s ~ n d o
mei:~hora para cada 11171 (10s interrogatiirios e o coniormc a rnedra dn valorizay50 obtida ern cada uma delas.
tcmpo restantr pa-a a. cTiscussao d,l tea-.
$ ilnico. As provas escritas niiu siio eliminat6rias
Art. d3o.@--:l disserta~iiodeverk tl-star tle qualquer qucs-
tlio de pedagogia, psicologia, peclologia ou legisla~5oescolar Art. zS~.u-C:oncluidas t8das as provas, o j6ri proceder5 li
llacional ou cstrangeira que interesse Coli)nia, B escolhx do classificaq5o final dos candidatos, obtida pela lnddia clas
candiclato. m&diasde cada prova e que serk expressa segundo n escala
$ 1.~--4 tese dt:vcrli ser entrcgue ria Direc~iio(10s Servi~os de valores vigcnte na Rlctrbpole.
tlc Instru~iioPitblica at6 quinzc dias antes da realixa@o do -4rt. zS6.u-.4s quaIificaq6es parciais e a qualificaqiio final
concurso, dactilografada ou cscrita em letra Iegi~~el. serge estabelecidas yela maioria de qualificaqijes iguais ou
S 2.0-0 jliri escolheri entrc si os arghcntes das teses pela maior, ern caso de empatc.
apresen tadas. Art. 287.0-Finalizadas as provas dc concurso o presi-
d e n t ~do j6ri enviara Direcqgo clos Serviqos de Instru55.0
Art. 281 .0LA4s provas prliticas compreendur-20: Pliblica a lista gradunda dos candidatos aprov;idos, acom-
panhada das actas do jliri, das provas escritas e de um rela-
a) Ulna liyiio feita numa escola primGria, corn a duraqso. torio sabre a preparayrio dos candidatos e o modo como as
de quarenta e cinco miriutos, seguida da discussdo da a ~ c t o - provas sc efectuaram.
dologia e da processologia en~prugadas.
h j A insyrcc~riofeita a uma escola prim5ria, seguida dunl $ dnico.--X lista dos candidatos aprovados s e r j publi-
relathrio clo catldidato, cscrito, deritro dc duns horas. na cada no.Bolctiwz Oficial,como poderA ser tanxhti-rn o relathrio
presen(;a do jiiri; do presidente do juri.
C) T-;ma, parte escrita, con1 a durnqiio nlrlxima, de duas Art. ~8E.o--~4s nomeay6es efectivas dos inspectores seriio
horas, vcrsa~ldoqucstdes praticns cle legislaqiio escolar da feitas a requerinlento dos interessados, respeitando-sc 3
Colbnia: Organizac$o cle urn proccsso de criac;l5o, transfe- ordem de merito expressa n a lista graduadil do concurso cle
rencia ou f u s h de escolas; de urn processo d e criaqBo de provas pirblicas.
lugares de professores; de urn processo dt; concurso; de u n ~
processo de aposentaqrio 6.t--qficio: de um processo discipli- 9 1.0-Ka falta de candidatos habilitados 110s ternlos dn
nar; de urn processo de criaq8o de ~ s c o l a dondas
s e nomeaqiio legisla~80da Colrjnia, recairgo os provimentos em inspecto-
do.; respectivosprofcssores; 011 sabre qualquer outro porito da res da lIetr6pole aprovados em concurso ou cm exercicio
IegislacZo escolar vigentc. efectivo
b) Relatbi-io sbbre as condic;bes da casa 01-lde se pretende b) Mapa estatistico cio ancl lectivo anterior:
instalar a oscola, elaborado por um inspcctos do ensino C) Mapas cslatisticos dos meses do ano lectivo que esti-
priin4rio e pel0 medico escolar ; ver correndo ;
C) Iielacjo do mobi1i;irio e material escolnr adqniridos; d) Re1a:rIo das c r i a n ~ a sem idacle esccilar, csis cntcs na
d) Parecer da Junta, co111 a indicaqao se ha ou niio verba Bre.1 du obrigatoriedade de ensinu da localidade para onde
no Orc;a~nentopara i11anutenc5o da escoln durante o ano se pretenda transferir a escola ;
econ6lnico respective ou se essa despesa 6 garantids pclas e) RolatBrio s8bre as condiqdes d:~casa onde sc psetendc
C h a r a s Municipais ou por qualquer outm eiltidade oficial instalar a escola, elaborado por unl inspector do cnsino pri-
ou particular. mlirio e pclo nltdico escolar;
1.0-Para 3 cri;ic;iio de scgnndos lugal-eq. os processos
f)Parcccs d;i Juntii 1)i:;tritaI do Eiisino.
tcrjo mais: -4rt. z0g.0-0s proccssus de convcrsilo de Escolas I1rim:i-
a ) Mapa estatistico dn escola, rcfescnte ao ano lectivn rias em Escolas Oficiiias ou da criayilo dos cursos psimLrios
anterior; anesos, ser5o orgunizndos con1 a cfocumenta(;50 seguinte :
b) IIapas estatisticos nle~lsaisrcferentes aos iueses do ano
lectivo que estivcr cosrendo; a ) Relac.2io das crianyas, discrinlinando :I raya, que ern
c j Informa750 do inspector do cnsino prinlririo sGbre se idade escolar residnnl na Area das escolas;
na jrea da escola, esistc outra escola oficial para oilde b) Mapa estatistico das escolas a. converter 01.1 dns escolas
possanl transitnr os alunos daquela onde se pretcnde a a funcionar, referc~iteao ano lectivo anterior;
criaqzo de um scgunclo lugar. r ) Rfapas estatisticos referentes aos ineses do ano lcctivo
$ 2.0-0s processos dc criq50 de escolxs do;iclas ao Estado que estiver decorrcndo:
ou de segundos lugares, por amp1iar;Zn de escolas j6 esistrn- d ) Rclat6rio do inspector e do m6dico escolar ;
tes, i: igu;rln~elitecustcada por doadores, n3o organizados rl Parccer da Jnnta Tli~tritnldo Ensill(.).
nas condiqdes cstabclecidas neste artigo e seu $1.0. 3 6nico.-A iusrio de Escolas lJririiarias e dc Escol:~sOki-
Art. 297.0-A criac,iio dc cscolas ou lugares dc profes- cinas scrri fcita nas condicdos previstas 110 astigo 99.0 do
sores, serj conditional: dipIonla legislativo do Alto Cornissariado, 11.051s.
a ) &uantlo niio houver verba no Orqa~~icnto;
b ) Orrando n5o houver casa para o seu funcionamento; Art. 300.0--Qs processos clc supressgo de escolas ou tlc
c) $J,)uandonjio houver mobilia e n~atcrialde ensino neccs- lugares de professores scrao instruidos crlnl os documentos
indicados nas ;ilineas do artigo 3gS.O.
$ 1.0-&% criaqiio a que se refere Cste artigo, ficarB defini- Art. 301.0-0s subsidies hs e s c o l ; ~pnrticulares
~ gratuitr;~
tiva e n ibertura do concurso para n seu provi~ncntocfecti- de ensino prirniirio ou infantil ser.50 concedidos nos termos
1-ar-se h.j se far obscrvado de modn afirrnntivo n disposto nas dos artigos 10.0 e 2 z . O do diploma legislativo do Alto
alineas antecedentes. Cotnissariado, n.0 518, por iniciativa das Juntas Ilistritais
~.~-,4cria~;iocle lugares cle prc~fcssorescm escolas doa- do Ensino ou do kovkrno da Colhnia ou rnediantt: ptdiclos
cl:ls, sb se tornari definitiva con1 a aceit;~@oda casa e dos interessados.
rlcpois de devirlan~entelnobilntla e dotndn (lo material de S 1.0-0s subsidies i s escolas particu1:~resdc cnsi:lo gr,L-
cnsino indisperis5vel. tuito scrio concedidos quando funcio~~cin em local it lad^^
Art. 2qS.O-0s proccssos para transfcrPncin dt: cscolas ou oncle 1150llaj:~C S C O ~ ~oficiais
S do rncsrno gr;m ou ondc o sru
lugares de j~rofessore:, sfrio instr~~idos corn os seguintes nrimero seja insuficiente para as nccessidndes dtr ensino, sc a
documcntos: utilidade dessas escolas i6r fundalnent:tda~llentercconhecid::.
a) Rrlaqiio das crinn~nsCIII idadc escolar residentes na $ 2.O--$s l'etir6cs scriio feitns por intermedio ckls Juntas
Area cla escola: Distritais do Ensino.
5 3.('-0s processos de concess%o dos subsidies dc que 5 6nico.-Yertence aos inspectores do ensino yrimario, a
trata este artigo ser5.o infomado.; pela Junta Distrital do orga~iizaqriodi-stes processos quando sc verificar o precei-
Ensino e pelo Conselho doh Inspectores do Enqino Primsrio. tuadono n.0 1g.O do artigo 7q.O do diploma legislativo do Alto
Con~issariado,n.O 518, e quando, segundo o artigo 96.0 do
Art. 302,O--As escolas de iniciativa particular, de reconhe- mesrno diploma, e ssa organizaqiio Ihe fbr ordenada.
cid5 utilidacle pilhlica, que existirem em localidades onde
n8o haja escolas oficiais, ou, havendo-as, n5o bastem AS
necessidades do ensino, podergo ser convertidas em Escolas Da instalagLo das Escolas
do Estado.
-4rt. 307.~-,4 insta1ac;rio das escolas infantis e das escolas
$ 1.0-0 professorado das escolas particulares convertidas prirnhrias seri feita com o material e o mobiliGrio descritos
em oficiais, desde que seja diplornado, continuara a consti- neste regularnento.
tuir o seu corpo docente efectivo e sera inscrito no cadastro -4rt.308.0-0 mohili;irio das Escolas Infantis constar&:
dos professores oficiais, corn as regalias e obrigac;des quc lhe
sfio inerentes. a ) De inesas coin ard6sias e respectivas cadeiras, apro-
5 2.0-.A converszo destas escolas em oficiais serA fcita por priadas 2cstatura c desenvolvimento fisico das criaiqas;
proposta das Juntas Distritais do Ensino, a pedido das enti- O) De armirios destinados h arrecaclaqiio do material
dades interessadas ou por iniciativa do Governo cla Colbnia. diclactico e h arrumayiio dos trabalhos dos alunos;
c) De ard6sias-quadriculadns e lisas-colocadas ao longo
Art. =~03.0-0sproccssos de conversio de escolas parti. d3s paredes clas salas de anla, A altura das crianqas;
culares em oficiais srriio instruiclos corn os documento? d) De cadeiras e secretarias para as professoras;
seguintcs;
e) De cailias para repouso das criancas e para servirem em
caso de d o e n ~ astibita;
n ) Relaqgo das crianqas residentes n a Area de obrigato- f ) De lavat6rios;
siedadc da localidade onde funciona a escola a converter; g) Dun1 balneario onde as c r i a n ~ a spossaln tomar banho
ou, pelo menos, de tinas destinadas ao inesrno fim;
b) Mapas estatisticos das escolas oficiais e das yarticulares 12) TJum foggo e indispensivel material de cosinhn para
a converter, respeitantes ao ano lectivo anterior; aquecimento ou preparaciio das refei~desdas criaiqas.
c) Mapas estatisticos das mesnlas escolas referentes aos
nleses do ano lectivo que estiver decorrendo; Art. 3 0 9 . ~ material
~0 didjctico destas escolas compreen-
d) A doc~in~enta~Cio exigida nas alineas b), c) e d) d o dera:
artigo 296.0. a ) Colecr,des de illaterial froebeliano ou montessoriano;
b) ColeccBes de jogos destinados a ausiliar a educaqiio
Art. = ~ 0 4 . ~ O s p r o c e s spara
o s convers53 de c:scolas parti- fisica e os orgrios dos sentidos e a fomentar a observac;Zo,
culares em oiiciais serge crganizados segundo o pseccituado a aten~iio,a precis50 e rapidez de movimentos;
no artigo 306 e a sua convers50 ser5 regulada pelo d:s- c) Tjte~lsiliosde jardinagem;
plsto no artigo 297.0. d) Rarro otz plasticina para modelaqgo;
Art. 30 j.0-Em nenhurna eszola prinlaria ou infantil e) Material para trabalhos manuais;
poderli hal-er mais de seis lugares de professorcs Quando a f ) Pesos, incdidas e mocdas mais gcralmente usadas e umn
freqi~cnciaescclar o aconselhe, o ntimero de lugares de vigi- b a l a r ~ ~Roberval;
a
lante nas es.olas ~n-lantisser6 elevado a dois. g) lJmn co1ect;iio dos nlinerais conllecidos;
Art. 306.0-0s processos de criac80, transfercncia, con- h) (:oleccdes de quadros rcpresentando os animais e as
\7ersZo,.iusiio o u estinqZo cle escolas ou lugares de profe - plantasmais conl~ecidasde .4ngola, de prcfcrhcia coloridos;
sores, s3r30 (laborndos pelas Juntas Distritais do Ensino. i) Urn piano ou uln harmbnio.
6nico.-Sempre que seja pos~ivcl,has-t.r% :tinda: csenl- bcm informatlo peln Co~nissdo 'r6cnica das Construqdes
plares zoolhgicos nilgolanos, embnlsamadns; pcquenas mobi- E5colases, on s-guudo o projecto por esta mcs~naelr~borado,
lias e boilecas; utensilios de cosinha t. q~~ai.;qucr
outros brill- ol~tidaem qnalyuer dos casos a aproT<ac%o da U i r c c ~ i odos
quedos ou material dc ensino apropriados. Scrviyos cle Instrur,8o I'ublica.
Art. 310,0--O nlobiliririo dss escolas prim5riae compree~i- $ I o-T;~nto u projecto proposto pelo doador como o cla-
dera : boraclu p:la Comissfio l'bcnica clas Constru~desHscolares
devesiir, subordinar-se aos termos que rcgulam a construyXo
a) Carteiras de urn e dois lugarcs em ndmero que comyortc dos cdificios escolarcs.
a populac3o cscolar:
6) Cadeiras o secretririas para os profussnr~~s. z.".--~\ doaqfio ser& aceite dcpois d:i. raferid;~Comiss5o
c) ArrnArios para guardn dos t r a b a l l ~ oescoi;trc.h
~ vcrificar que o projecto foi respeitado c que n co~~stru@io do
alunos, do ~naterialdidcictico e para arrunlacdo c ~ I . . ;espi.ci~s cdificio oferece a necessdria resist&lcia.
do museu; Art. 314.~-Se o crlificio a doar cstiver j i construido, a sua
d ) BIcsas conz ba.ncos ou cadeisas par;i tr.;~baltiusmanuais; ar~~tac-iiopor p,~rtccln (;ovt.rno da Colbui;~dependcr6 do
t.) 'Trip6s para supol-tc de rnapas t. quaili-os 1)nr.au ensirlo
pareces iavorsvel da ComissZo Ti'cnica IS C011str~iqr)es
inicial d c lcitur:~; E.colare<, clepoi.; tlc ter siclo feita n necessAri,~vistoria.
f)Ard6sia.;;
g ) I,avat6rias; $ fi~~ico.-Os edificios escola1.t.s a que se refere iste artigo
h) Bailhciras oli tillas para bar1110 dc 1i:~ilicsn das cr-jan(;;t>. deverrio scr de construy5o resisterlie e possuir a i conrliqdes
Art. 311. O - - - O seu inatcrial tlidictico coml?rccnd~.rrj: hi;iGnicas e pt.dagirgicas esigidas pelo prescntc 1ic:gulanlento
a) Cartas corogrciiicas de Portrlgal co:>tinenr;ll c. in:iul::r, e ontras di.iposicil,eslcgnis.
de Angola t: rzstantes po~sessCrs;
b) g1apas geogrrificos dc todos os corltincntcs: Art. 315."--C)s edificios escolarcs a doar deverao ter, pel0
c) Quadros parietais de botknica, zoologia, liist(;i-ia u n::nos, tantas s;~la5CIUaula, quai~tosos psotessores quc ve-
moral; n h a n ~a. coilstituir o quadro da escola.
d ) Esemy)larcs zoo!bgico$ dc 411gola ; 5 linico.-0 quadro dc profrssorcs a que sc refere Este
s) Colecrdes cln mincrais, madciras, c t ~ ;: a1 tlgo serri deterlninado yela Direcqiio dos Serviyos de In<-
f ) Colecc;8es de scilidos geom6tricos e poligonos ell1 ar:imi. e trucso P~iblica,baseado 110 cAlculo d a populacgo em idadc
madcira; cscolar qnc p=rten(;a B tires da escola.
g) Co1ecc;cies (12 c:~ractiiresm6vcis ;
Il.) Colec(;6es de pesos c medidas, ba1auc:aj dz 1>sa~os iguniv Art. 316.0-~l entidade doadorn. dos etiific~osconstri~idos
e b a l a n ~ a sdecimsis; no-, termos doi artigoi 313.0 e 3 1 4 . ~iica ) con1 o direito de
i) Prumos e niveis: propbr, por uma 56 vez, taiitos professores quantos os luga-
j ) hliquinas de costura. re5 estabelecidos, 110, termos do $ i~nicodo altigo .315.O.
Art. 31z.O-l'Je fnluro, n50 poderri funcionar qua1:luer S 1.0-0s professores propostos cleverzo npresc~~tar os
escola seIn que possua. pcli~nlenos, o material c o nlobilicirio d~~cumentos esigidos 110s concursos de lugares de Escolas
itldicados nos artigus antcriorrs. J'rimArias ou Infnntis, segundo o gran clc ensino a que o
edificio se destims e dcntro tlo disposto no artigy 2 4 . O do
diplomat legislative rla Alto Cornissariado, n.O 5 ~ h .
Dn doay.20 de edifIeios eseolares 3 2.0-Sera suspcnso o collcur.so ou o provimento dos
Art. y 3 . 0 - 0 s cdificios doados 5 Colbnii (!(. _\ngol;t pnr,l lugares de professores da escola cln 1oca.lidadea que o eclificio
instalaqiio dc escolds iliiantis ou pt.ltni~sic~s CIYY~rAo ~r ofertnclo sc destiny1 at6 quc sejaln caml>rirlasa s disposi~6es
construidos segu~ldomodClo aprescntcrclo pelr, doador, s t fbr d~ $ 2 . O (10 artigo 31.3."e as do artigo 314.O e scu pariigrafo.
Aceite o edificio, o doador fica no g6zo plerio dos direitos Art. 320.0--0 Gov&rnoda Col6nia obriga-se a fornecer o
espressos no presente artigo. material e o mobiliririo necessirios 2s escolas doadas quc os
niio possuam, de modo a estas poderem fl~nciollarlogo qlic
9 3.0-0 disposto no parigrafo antecede~lteser6 igualmc~ite sejn feita a nomea$io do seu professorado.
observado quanclo asvistorias a que se refercm o par6grafo z . ~ Art. 321.O-0s scrvi$os prestados ao ensirlo e os actos dt?
do artigo 313." e o artign 314,~vcrificarernqueos edificios nGo benemer2ncia pilblica, de realqado merito, seriio gnlardoados
se encontram dentro clas condi~descxigidas mas que o doador segundo as prescriqcies dos decretos n.093:48(1 e 1 4 : r p , res-
se compromete, dentro dos prazos a deterrninar pela Direc- pectivamente criando a Orden1 de InstruqBo e Benemercncia
do dos Serviqos de Instruqiio Publica, a rcalizar as obras que .e rehi~indonum sb diploma as Ordens I'ortuguesas, ainboi;
a esecu$go plena do project0 necessitar. transcritos no Boletint Oficinl, 1 . O serie, 11.0 41, de 8 de Outn-
Art. 317.~-Quando, para a rnesnla 1ocalid;lde. houvur bro de 1927.
mais do que urn doador, serri preferido aquele que, al61n do Art. 322."-As pro post;^^ de adrnissiio na Ordern de Ins-
edificio escolar, oferecer: trusiio e Kcncmer$ncia serge feitas pel0 C;ov@rnode -4ngola
1.0-ICesid&ncia para urn professor; sob parecer fundamentado da DiwcqBo dos Serviqos da Ins-
2.0-0 indispensivel mobilikrio escolar; truqgo Phblica.
3.0-0 necesskrio material didgctico. C . ~ P ~ T T LXVIII
O
publicara oportunamente a c1istribuic;iio dos colCgios elei- Art. 371.O-0s corlgressos e as confcr6ncias s5o priblicas
torais, a data c o modo dc eleiqiin. e obrigatbrias para todos os mt!dicos, vigilantes e professores
5 1.O--&4s mesas eleitorais cornunicarZo B Direcqgo dos que n3o distem a mais de 2 0 quilhmetros do local em que se
Serviyos de Instruqgo Phblica, os nornes dos eleitos ou dos realizarem
que tcnham obtido igual votayiio. Art. 3 7 ~ . ~ - O strabalhos dos congressos e confer6ncias
# 2.0-Em caso de empate, pertcnce h DirecqZt.) dos Ser- pedagbgicas coloniais, seriio publicados no R o l e l i ~do~ ~
Etasitlo
v i ~ o de
s I~lstniyiioPcblica o voto de qrialidade. ou em separata
Art. 373."-Exccpcionalmcnte poderd. sel dete~minado, 3 3 . O - 0 director das missdes de estudo perceber2 urn
por nleio dc d i p l o m ~ pelo
, Gov?rno d~ Colhnia, que estas subsidio lnaior do que o dos outros comissionados.
conEcr&ncias sqlnn~re lizadas coil1 o ca~ricterde cztisos tie Art. 377.0-Para a realizaqiio das missGes, quer sin~ples
jd~i.ins, para professores prjmkrios durallto os nlescs de qucr colectivas, terk preferkncia. o pessoal do ensino que
Rfarqo e Abril, regidos por professor~s nomeados por tiver de gozar licenqa graciosa, c de~ltre6stc o que desejc ser-
portaria. nomeado para o fin1 indicado, em condiq6t.s ecor16micas ou
CAP~TULOS S I I
illcsnlo sern dispendio para o tesouro, quando assirn o requeira.
Das Missaes de Estudo ,4rt. 378.0-As condiqdes a que t:tn de satisfazer os candi-
dates nos termos do artigo anterior, siio as seguintes:
Art, 373.O-0 Cov$rno da Colbtlia, poderj enviar 2 Afctr-6- a ) Requercr ad G~ovi.rnod a Col6nia ;
pole ou ao estrangeiro, o pessoal do ensino clue julgue neces- h ) Apresentar atestado por onde se prove que CJ rcyuerentc
sario para constituir as miss6es de estudo a que se refere u 6 dcdicado pelo servi~oe desempenha con1 conlyrtGncia as.
artigo 94.O do dipIoma legislative do Alto Comissariado, funydes do scu cargo;
n.O 518, a-fim-de se aperfeiqoar nos conhccimentos das suas Art. 379.O-0 pcssoal clo cnsino scibre que rccaia a reali-
especialidades, toznar parte cm collgressos ou confer2ncias zaqso das rnissGcs tle estudo, obtcr6 na DirecqBo dos Serviqos
escolares e estudar a organiza~Boe 0s m6todos clnpregados de 1nstruf;rlo Pilblica as facilidades e informaqGes necesscirias
no ensino primkrio, nos yaises que visitem, dc preferencia para o seu boin ctesempcnho, sendo obrigado a apresentar
nos coloniais e cntre estes nas suas proprias col0nias, nonlea- dcntl-o de scssenta dias apbs a sua aprcsentaciio, dc rcgresso
damente nas da Costa Ocidental de Africa. dn viagem, urn reIat6rio circunstanciado dos trahalhos sea-
Art. 375.0-0 pessoal a que se rcfcre o artigo anterior ser5 lizados.
escolhido dentre o que pela sua inteligGncia, sabcr e dedica-
$20 profissional, mclhores e n ~ a i sgarantias ofereqa de rca- $ 6nico.-Quando forum coIectivas :IS misstics, os res-
lizar corn aproveitamento as funqdes quc lht. s5o atribuidas. pxtivos relathrios serge elaborados indiviclunlmente por
cadn urn dos respectjvos men~bros,can~prindoao director :1
$ 1.0-As missdes da estudo de quc trata &stc artigo serZo reclacq80 do rclathrio rle conjunto.
esercidas por professores de qualqucr grAu ou ramo de ensixlo, Art. 380.0-Se pelo trabalho apresentado, fbr ~+cconhecido
medicos cscolares, inspectores do ensino prinlBrio e funcio- supsiorinentc, depuis de voto afirmativo do Conselho de Ins-
nArios supcriores da DirccqZo dos Servi~osde I n s t r u ~ g o truc;5o Ptiblica, qnc houve manifesto desleixo pelo inotitro da
Phblica, urn dos quais serk nomeado director, quando a mis- lniss80, P obrigat6ria a reposiqiio das in~portAnciasgastas, da
s5o f6r colectiva. rna.neira conlo fAr julgada convenientc pcla Fazendn P6blica.
3 2.0-0 diploma de nomeas50 indicark sempre os traba- Art. 38.1.~-Aqueles a quern tivcr cabido ulna miss30 dt.
lhos a que os comissionados ficam obrigados e demais estudo, s6 podergo fazer segunda quando tenllarn revelado
condiydes adstritas a sua missgo. aptidties escepcionais e tenha decorrido um periodo de
Art. 376.0-0s membros das miss6es de estudo terlio quatro anos, pelo menos, sBbre a primeira.
direito a viagcns e a u i ~subsidio,
l cuja importgncia ser5 calcu- Art. 362.0-Se por nlotivo de sahde de manifcsta gravi-
lada consoante as condiq6es econhmicas dos paises a visitar. dade IJU doutro reconhecido de fbrqa maior, a miss50 tiver de
ser interrompida yor mais de trinta dias, ngo haverit indrm-
$ 1.0-0s con~issionadoscontinuar5o a reccber os seus 11izac;Zoao Estado, das importi~lciasgastas,. ficando por6m
vencimentos completes. s ~ ~ s t a do oencargo das despesas a partir do dia em quc a mis-
5 2.0-0 tempo das comissdes seri contado como born c s i o tenha sido interrompida.
efectivo para os efeitus de yrovimento, diuturnidade e S 6nico.-Fora deste caso, terri de ser reembolsada a
aposentaq50, sc as informaqdes do director respective isso Iiazenda Pcblica de trjdas as importGncias dispendidas, por
determinarem. mcio de prcstacbes lnensais que a. mesrna determiliarti.
Art. 38j .o-0 pessoal encarregado das missdes e represen- $ para a obtenpio de dados a-fim-de informar da
taqdes de estudo, quando regresse, serb encarregado d a robustez fisica, o director de cada escola, solicitarj da Junta
reg6ncia de cursos de aperfeiyoamento e da realizaqiio ohri- Distrital do Ensino as providcncias necess-Arias para que o
gat6ria de conier&nciasonde e nas condiydes que o Gov6rno medico escolar inspeccione os aludiclos alunos.
da CoI6nia estabelecer.
Art. 384.0-9s relat6rios das miss6es de estudo e represen- Art. 38g:O-As Juntas Distritais do Ensino enviario dcvi-
taqdes a congressos ou conferencias, ser3o publicados no clamente informadas, j. Direcqgo dos Serviqos dc Instrt1~50
Bolctinz do Ejzsit~ooil em separata. Publica, logo que as recebam, as relaqaes 5 quc aludc o
Art. 3Sj.o-Q~~andoa realiza~iiode rniss6es tiver de ser artigo anterior, a-fim-de sescm feitas as classifica~dese se
feita a expensas clo l'esouro, as diversas despesas a efectuar proceder & organizac,Fio dc listas por ordern de mcrito t:
ser.20 pagas pcla verba a inscrevcr anualmeilte no Or~amento segundo as aptid6cs espcciais dos alunos.
da Colbnia, sendo o quantitative diario, aldm dos encargos
&as passsgen,, discriminado na portaria de non~eaqiio. tj unico.-A divisgo dos alunos en1 grupos, segundo a s suas
aptidaes especiais, ten1 por firn destinas os classificados aos
C A P ~ T U L OX S I I I cursos para quc sintam natural inclinaqiio.
Das Bolsas de Estudo Art. 390.0-Organizadas as listas de alunos, se~-20est:ls
publicadas no Bolctin~ Oficial c indicado anualmente no
Art. 386.0-0 Govern0 d a Col6nia adoptarri como Ptipilos mesmo, o nGmero de Bolsns dc Estttdos que o Gov6rno dn
dn Coldlain dc A~zgoln,urn certo nhmero de crianqas que nas Col6nia concede IIO ano lectivo prciximo.
escolas primririas se revelarem dotadas de notAveis qualida-
des de intcligkuciae mkritos q u e , uma vez aproveitados e -4rt. 391 .o-P~~hlicadas as listas, os interessados que
desenvolvidos, possanl ser de grandc utilidade, para o pais e assirn o clescjem, mediante requerimento ao G o v ~ r n oda
para a ColAnia. ColGnia solicitargo a Bolsa de estudos rcspectiva, a qua1 serri
Art. 387.0---?\-fin1-clc sere111 aproveitaclas as qualidades c concedida Aqueles quc estejam dentro do n6mero indicaclo e
mkritos das crianqas nas condi~Besdo artigo mterior, o consoante a dotacgo inscrita no Orcamento Geral.
Govern0 da Colbnia criarri Bolsns de Estudos para assistisem
5 continuaqfio dos respectivos cursos nos estabelecimentos
Art. 392.0-Se o n6mero de concorrentes exceder o n6mero
secund&rios da Col6nia e, caso ai continuem a manifestar de Bolsas, serrio aquelcs a quein ngo tenharn sido conce-
excepcional aproreitamento, serem enviados &s Escolas didas, incluidos nas relaqdes dos dois anos seguintcs, sendo
Silperiores da Metrbpole. no17amente classificados com os concorrentes de cada
Art. 38S.0-Anualmente os directores de cada escola ano.
enviarzo B Junta Distrital do Ensino uma rela$Zo dos alunos
que tenharn obtido as mais elevadas classificaqbes no esame
-4rt. 39:3.0-Sc no final do prirneiro ano dos cursos os alu-
de 4." classc, rclaqPo que deve ser acompar~hadadurn escla- nos a quem forern destinadas as Bolsas, n i o mostrareni apli-
recido relathrio acsrca das quslidades intelectuais, fisicas e ca@o ao estudo que mereqa a protecc20 do Estado, seriio
morais dos mesmos.
aquelas susperlsas imediatamente mediante processo orga-
1.~--~4-fim-deo director de cada escola poder informar nizado na Direcqrio dos Serviqos de Instruyiio Yublica.
con1 seguranqa sGbre o estado intelectual e moral dos alunos
a inscrever na rela~iio,procurarri durante o ano lectivo Art. 394.O-Caso se verifique o disposto 110 artigo anterior
quando d a visita dos inspectores, informar estes das qualida- ou o n6mero de alunos admitidos As Bolsas seja inferior ao
des exccpcionais daqueles e proporcionar a ocasido para nGmero destas, a verba n8o gasta inscrita no 0rc;amento
poclerern ser ohservados e interrogados n~inuciosnmentc. Gerai podes5 ser destinada A cornpra dc material didictico e
nesse senticlo pelos mesmos inspectores. mobiliririo escolar.
Art. 3??.O--Os serviqos dc direcc;kic,,redac~c~o, colaboraqCn
c administrn~aodo Bolcfi??l do Ensi7to ilZo serlio remuncrado.;.
Art. 3 q q . O - A distribuiqrio do Colefitit do Elrsirto scrri feita
d a segumte rnaneira:
Art. j q ~ . O - - 3 L'olctfirt do E71si710
crittdu i,t!lo artigo 0 3 . do
~
cliplollla legislative do -\It0 Con~issa~i;ltlo, 12.O 518, scr6 n) Gratuita~ncnttpor tbdas as escolas da Colbnia e pelos
bimensal c ter5 trCs s e c g . 6 :~ ~ professorcs e entidades oficiais nacionais e estrangeiras a
qucm iateressem os seus assuntos:
b) Por pcrniuta corn outras pul111caq~t.s;
c) POI- assinctturr~sr. venda avulsu.
, .
Iraballios scientificos e de divulgac;Lio, comportando:
A r t . 400.~- (1 produto das a sinaturas e clos anuncios,
a ) Trabalhos dc pedagogia geral c eipccial, pedologin t: estcs interessando sbmente ao Ensino, constituirri receita
psicologia; destinada 3 coillpra de nxltcrial diciictico e mobiliirio escolar.
B) Trabalhos de nletodoIogia e processologia do ensino: Art, 401.0- 0 s servi~osadministratiros do biol~fi71l do
c) Estados indigenas, de rolonizaciio e colbnias; Ensi~toseriio entregucs a0 funciongrio escolhido pela Direc-
dj N0ticia.s e artigos s6bre o movimento pcdag6gic0, social 920 dos Scrvi~os de Insrrn(:iio Publica, sob sua rtispon-
tr econGn~iconational e estrangeiro; sabilid:+de
c) Comu1lica(;6=scle estudos, osperi0ncias e factos obscr- 402.0-Para efeito da publicayso do Bo.'etinldo E~tsil-loset5
vados pelos profcssol-cs; incluida no O r ~ a m e n t oGeral d.1 C0l61lld ZI refpectiva d o i a ~ a o .
f ) Trabalhos dc cultura gem1 c cstudos sGbrc as ideas
directrizes art civilixa~2tr;
Legislr~l;;ioescolar c conjultas:
. . . . . tle .. . de 1 9 . ..
...
DE
*
Contern bste livro . . . devidamente numeradas e rubricadas corn
a rubrica . . . de que f a ~ ouso.
ENSINO PRIMARIO INFANTIL E GERAL
Nome do proiessor . . .
-I .- -
00s II.UNOS
- -- .. . .~- -
00 PROFESSOR
~ ~- ,
-
Naturalidade .. . I
6airaut
-
-
Filia~Bo ... --
Data do ndsciine~~to. . . '
-g
Valores do diploma e sscola que lho coofer~cl. . .
Outras habilitn~brs. . .
-E
Pro\-isbrio, pur
Definitive, 8
PKOVI3IEYTOS
s ,)
l)IUTLY<XID.%DES
s r . . . sCrie . . . de ...
_
. . . publicada no Bolrlirn Ojicinl n." . . . s&ie . . d c ... '
. -. r
$
i
1.. diuturnidade, por . publicado no RoZelin> 0fi;ial de . ., ;t contdr dc . , i !
2.1 . .. • > de . ., a contar de . :
• ..
(I .)
i I
!
i
! : 1 !
! I
I I
1 I I I
! i
' I ; II
! I I I
i II , ,
I
1
1
I
'
I
:
I
I
I
!
i
!
! " I
, I , ,
' I
I ! ! i
i I
- ~. ~~~ ~ ~~ ~~ 1 ,
Cu11t6m kste livru.. . fOlha drvidamcnte numeradah r rulrica-
.
das corn a r u b r i r a . de clue fac,o "so.
Ensino PrinArio d
LIVIIO
-=-
I
-- Nonles
Proviadrio Total
-- ObserrapGes
-. I -- -- I
-- -- I Data cni
~ ~ ~~ ~ ~
clrare
Qualidode de sei'viyo
Coiicelho Komrr
Circuaseric5o
,..
I I
I
~L~ ~ -
E nsina pfimhrio
Lists graduadz dos concorrentes
ao provimeuto de urn lugar de professor. . . da Escola (a).. . N.0.. . dc. ..
Localidade Circunsod civil
@,
Distrito
Data do anfincio de concurso :-Boletiaz @i c*l n,O, , - 111 skrie- de.. .
. de.. de 19.. .
ReaidLllckl
, ,
ml Plim2ria ou lnlznril.
Luanda ... de ... d e l g . . . Pel0 Conselho dns Inspectorrs.
...
= 111 =.
Mod. G (Art.r3o.n)
X, :P.
c o 1b 11 i a de
Classe . . .
Ano lrctjvo de
Egcok de ..., ..
n.0
Turma. ..
- .-
u q ~ s
. ~.
~
0 FYofessor,
...
.:
SuhliRlO UAS L I c ~ E S Sl31.4ltIO D A S
-
m
c Obrerr..
;
E
N
. 11. 4.. ti. i xr fcira 1 6.. reim 1 sibado ~Ber
/ .. / .. -
a
0
.
-,-,-.
i .
i
Dia... Diz. Din.
i .- Oir.
i
-_-
i
-1 -
E
I ! -
I
0
;
I I I
I
i , -
E
I
I I 1
I
> I I
.;
L--
a
0
l~
D
-
5 I, .
-------_
I
-.,
" !
1 , - 1 - !1 - - !
a
a
I
i ~ iI I
-
E
-,--
-
..
1 I
a
0
! -1-1
I
I - - I
- !
E
u
-.
.
I I I
<,
-~~
- i - -. I
0 Professor. 0 Professor,
= 115 :-
TERM0 DE ABERTURA
..
H6 de servir &ste !ivro para registo das criangas em idade
escolar, do sexo - da !ocalidade acima indicada. Ter6 as fblhas
.
devidamente numeradas e rubricadas com a mbrica . de q u e f a p
uso e cont6m o nbmero de iblhas oue const;~rdo t&mo de enccr-
RECESSEAMENTO ECCOLAR
..
Cantem &st=limo . devidamente nunleradas e rul~ricadascom
.
a rubrica . . de que iaqo ,>so.
Loralidade ... ..
O Presidente da Junta Distrita! de Ensino,
Circunscri~ioCivil
.
Distrita . . ...
Modelo I (art. 188.")
R. 1'.
Col6nia de Augola
. .
Faz-se saber que . ., coin . . anos de idade. natulal de . .,.
.. ..
freguesia de ., concelt~oou circunscri$Xo civil dc ., distrito de
.. . .
e filho de . ., cornpletou aa provas finais de instruy50 prim&-
.. .
ria em . de . . de 19. .. corn qualifica$Eo d c . . ., pelo que lbe
6 coaterido o presente diploma.
li. P.
COlC6K1.4 DE ANGOLA
ICNSINO
-
PRIM ARIC)
Nome do inatriculado . . .
Lugal- . .
iSa turalidade Freguesia
I . ..
Concelho ...I
Data d o nascimento - .
Nome dos pais ou m.Ze (d) . .
ProfissPo do pai ou r n H c . . .
Morada . . .
Corn quem nlora . ..
Escolas que frcquentou . ..
...
...
- -----A -- -- - - -- - .- --
Escola d e . . . . 11.'
I'reguesia.. .
Distrito.. .
.. -
O b l i l ~ 1 q O l f : - . X t8tml~rne606 scguida.
-Para melhor consults, d e r r clabolrv i r titn illdir.,. rllabr'ticc,
llle. p(.,,p,'I01 d01 ma,,~iCUlll.ios.
nl0di.b 0 (Art. 217.0).
K. P.
COLONIA DE ANGOLA
Escola Primaria .n ..
Localidade.. . Frcguesia.. .
Circunscri$io Civil.. . Distrito. ..
Obslw. :
I IL ~liatricula ieiti cocu repa~.acZodc reaos.
? Para melllor collaulla. d ? r e organirsr-w. srdr n81o. czni indirr all:th&ica do,
nomcs pr6prios das criancsr niatriculrdar
Mod610 P (A~tigo217.~)
R. P.
COL6NIA DE ANGOLA
SERVIQOS DE INSTRUCAO P~BLICA
P
Localidade. ..
Circunscri@o Civil.. .
Distrito.. .
0 Professor da classe
...
(a)PrimMa on infantil.
(b) Do Estado, Municipal, particular ou mission&ria
Ano dc r ~ . .--31Ei
. dr.. .
C O L ~ S I A DT.: . ~ ~ N G o L ; ~
sl<I<VI('OS DE I K S T R r c A O PCBLICA
Ensino Primario Infantil e Geral
Escola ... X . O . . . de . . . . . Circunsctrqiio .. Civil ...
Mapa diirro da frcqi~cncia I. nota mensal do comportamrilto dos aluuos
I.
'0 de disr icetivo#. Se, conliliuaudo B divisso aldm dnr unidadcr o algarismo dss dicirnar d.
matrisuladas
"Jl no m h . Sc, concilluando s dicisio, o a1gari;rno dnr decimsr do cociellle obtido
* ~ C S ~ O ~ ~ C sOS
~ I Tdim
~ S em .lue esrrve n>arricuiadodursnlo o mi.$. 'Icm frcqi~lncinirrcgulsr rc
- 129 =
AIod&loR z17.O)
Ti. P
C O I , ~ N I ADE ANGOLA
--
SERVICOS DE INSTRUCAO P ~ B L I C A
-- -
ENSIN0 PRIMARIO INFANTIL E GERAL
E~isino k'rimi~rio Infant il e (; era1
..., . . . de + . de .
19..
(J Director da Escoln,
3ImleIo S (Art 217.').
R. P.
-
ENSINO PRIMARIO INFANTIL E GERAL Rquisitu-sc & ... para s e r v i ~ odesta Escola, o seguinte :
~
O Director.
...
is,) s , ~ , , > s~, a i?~i:w!iI
i c,n
'%!,,:-\ ,.,,.L.,,,,~
J2~.Pv:,>..,:~ L, & ' O ' , ;r, I:.:< *,>>!r';?,<"r,,r,z *'r,~;>,,.
K.
C O L O N I A .'
DE .4NtiOL!I
SERVICOS DE INS
Ensino Primirio TRUCAO P ~ B L I C A
Escoln (a) ... Iniantil c (;era1
N.0 .. . <I<. . ,
CircunscricZo Civil.. . I iqreg~~esk.
LICK0 UII COIIRESPOX Diitrito.. .
~p~~~~ . ~ - ~ - p
DENCIA RI:Ci$EID.l
i)aia dc unirdda 1 do Cspicic i.oiiane~.o - .. -- -.
------
~ -~~~ - - ~ ~~~ ~
-
h',ii,,er" 1,s l<sc"ln di*"sleain do documcolo i
1 -
di. Pl.or<.ni;iicia
----------
ol.dein
AIIO ME- I I liia Esi~Ccic !
I \<$., :o c ' b s ~>,:x:<,L.
-
, . I
' 1
!
~ 1
i
i
1,.
!
!
I
I
I i 1
I
I i
I
i
i
I
1
I
I !I
II
~
I
i
~,
1 I
'
i
1
i l
:
I
! !
' .
I
I
I
! I
I
I
'> ! I :I'
\ '
~~
I
I
- ~ --- - -
i I
!
I
~~~~~. -
i
Modklo U (Art, 0217.0)
R P.
C O L ~ N I DE ~ ANGOLA
SERVICOS DE IN! TRUCAO POBLICA
Ensiuo PrimRri, Lnfantil e Geral
.
Esrola ( a ) . N.O. .. cle.. .
Localidadc . . . Freguesia ...
C i ~ c u n s c r i ~ iCivil.
o .. Distrito. . .
D ENCIA EXPEUIDA
= 130=
1
de rece berern
EDGCA(;~XO FfSIC.4
.$nos lectivos de ij,. .- 1 9 . . . a 19.. . - r y . . .
.
-
Sexo..
N.' do
An" lectivo de 19. .-19..'
1 I
i
I
I
i
i
~ .-
ial-A prreucilcrpelo Directvr da Errolnqur.e~icci.tnrit~o
l1,n doat!olci.livo o r u s p r s t i \ u ~ ~ g i r t a .
lbl-A prcrnehcr pcla m6dico-escoiar quc mcrriari no lim do auo ikcri, o o rzryr.cti\ ~ , : ~ r l a
(Nc,m - C n i o r P f<iiins t n , ~ r c n i a r i s no p v ~ qd,. ,
. y i:,,I
~ ,p,wa o
Nlodelo Z (Art. 217.3. Circunscdvi
K P. ICA
CoICia de Angola ;ER4L
Distrito de.
E N S I N O P R I N A R I O (a)...
Escola de ..., n.O.. .
LocaIidade.. . 1:reguesia... do mi.s de.. .
Circunscri$20 Civil. . . Distrito .... Srlar de aqdncia Kdmero de Professoror
--
LIVRO DE REGISTO --
"
m
I
I
Total geral.
- -.- --
(a) Prirndr.in ou i n i z ~ ~ t l i .
Ibi ilo Eslndo, municipal, mlssionjr.ia ou porticdnr.
[ c ) 0 total aeral C igual i 3oma dor totair p a l ~ i a i s .
R. P. ModPlo B B (Art. 218.0)
C O L ~ N I A DE ANGOLA
..............,, .
................ ..
.................,.,.... ,,...... 1..
................ .
................ 3:
................
.............................. ..
s
................ 4.-
, ,
-
....em ...de ... d e 1 9 . . 0 Director da Escola, .. .
n)=PrimAria ou inlantil. b)=Do Erisdo,municipzl, mirrion<iia ou particular. c)=hl. mareuiino. d)=F. icmiliino
Maduo C C (Art. 118 .a)
Cirdudscri~%o
civil de .. . ~-
- Escola (a) ... N.0 .. ., de .. .
ENSINO PRIMARIO INFANTIL E GERAL
Distrito de ... ESCOLA ( b ) .. .
...
( a ) PlimPriaou h h n t i l - (b] Eaado, hlunjcipsl mirsibrvliia ou panjeular._ (c) Toinl dor .iutlos rns~riculado?durante m a , qucr freqi,lsr~sscrn ou nKo a escola no ano nlncriar.-{dl achwse dlvidindo n sorna dos alvnor rom 6equB8icia regala?: en? cada
a.
m k pclo lllixnem.de meses lccriros. se. ~ ~ n t i ~ , diririo,
~ ~ ~ , dnlparirnlo
~ dar dcsima. do cocirnre
riar rslladas ctrl cad8 m i a p r l o numrru dr ineses le=tivos. Y C a d i r i r i o n i o ibr crnclr, faz.,~ Eomo
?hi maior glc&,
indicabo
luatn.rc
liara c.-
unidade p.rte 31
ida
tir. i r ) Acha.se da mcsms forms que a rcguiar.-l f I Aeha-re ~ i \ i d i r~ aome
. ~ ~ farma quc s aslecednitc,= l h ) o iatal gcial i n sanm do$ tornla pnrciarl.
. A C ~ ~dn~ mrsma
d ~ da. prr<riiqss media adis.
R. p. Mod&koD D (Art. 218.0)
COLONIA DE ANGOLA
CircutiscriqZo rivil d e . . Sl2l<VI~OSDE I N S T R U ~ A OPdBLIC,\ E-cola (a). . . N.0 ... d e . . .
Distrilo de . .. Ensino Primkrio Infantil e Geral Localidade ...
Mapa das ialtas dadas pel0 pessoal docente e menor no n l & s decorrido de r de . . . a . . . de .. . de ro ...
0 Director da Escaln,
-
e ) (jual foi o irnpeclimento lag81 clue o inibiu de cumpdrecer au scrviyo ;
b) -0 n6mero e a d a t a do rHoletim Oticialx em que Lenha sido publicado o diploma d c licensa e u
prazo desta;
c ) - O diploma que autorizd a conceder qualq~ler licenqa que llaja sido dada e o respective prazo de
concessZo.
0 s atestadas nlCdicos justiiicativos de faltas por doenya t 8 n ~de acompanhar 6ste mapa e d e ser reconhe-
cidos por notkrio.
-
~Classcr
-------
Haw Rqs
H.
- -!
~
Ifsqa
sexo fe~ninino. .. . . .
sexo masculine . . . .
I
sexo feminino.. . . . . II i
sex" masculine . . . . . 1
. .. ..
sex0 feminina..
sexo masculino . . . . .
sexo feminino.. . . . . .
sexo.masculino.. . . . . ------------
sexo feminino . . . .
{
Total geral sexo masculinu.. . .
- - ~. ~-
1 ~~ ~
-- ~ -
= 151 ;=
..
..
Ser\.iqo prestado pelo profess01 ... EscoIa . . . n.0 . de .. .,
da localidade de .. circunscrido civil de .. .. distrito de . . .
Programas da Esoola Primaria
\ . (:orrec~iiode pronfincia.
I.lu~r~d;t..
, .,st,. .dt K,. . i',.lo i:anrelba .ins In,pi.c:ot.ea,
Conhecimento pritico do substantivo' e do adjectivo.
... do singular e do plural, do masculine e do feminino.
ot~senv.\cS~.;
~ w c t ~ qoe
ro cnilra~tl,u J.IJ.I a.
~llcnt,fi~ar;o ntl.u .CCV~;~. ESCRIT.~:Exercicios graduados dc crjpia (no papel) e
...... dr. ... dr I . , . . . r*i2ra~ca,ol, de ditado (no quadro preto, rias ardrjsias e no pnpel) de
{rases e pequenos trechos de periodos curtos.
C o a ~ ~ o s ~ c:, dConversa~Ges
o s8bre coisas e factos do Collhecimento das paIavras invari&vcls e conjugaqiio dos
conhccimento dos alunos e resumo dos trechos lidos, corn verbos regularcs e irregulares nos seus tempos srmples
o fim dc Ievai as crianqas a exprimirem-se corn clareza e compostos. Conhecimento intuitivo dos elementos da or@io
a habituarem-se a narrar, tendo em atenqgo, especialmente, e distin~iio,no periodo, da oraqao principal. Esquernatiza~Scr
a correcciio de pronlincia e de linguagem. das n o ~ d e sde grnm&tica jri aprendidas. Esercicios orLiise
Breves e fjceis composiqdes orais; inicio da co~nyosi~do escritos para aplica~iio da fonetica, tia morfologb e da
escrita. sintaxe. Estudo elementar d a composiqiio e derirayao clr
Esercicios de rnembria f k e i s c breves. vocAbulos. Acentuaqiio vocabular. Uso do dicion6rio.
E S C R I TExercicios
~: ortogrAficos, atendendo sempre A
pontuaqtio.
COMP~~IGAO: Compos;iqdesorais; resumo dc leituras feitas
LEITURA: Aperfeiyoamento da leitura corrente e pri- pelo aluno fora da aula. Composic;bes escritas conl tema
meiros exercicios de leitura espressiva, corn prPvia espli- dado e livre; redacq30 d e cartas e de documentos usunis;
cac;iXo dos voc&b~llose do sentido das irases e periodos. descriqdes, etc.
Leitura de manuscritos: nlodelos simples de cartas fami- Recitaqdes em prosa. e verso.
liares e de cortezia, recibos, facturas, req~zerimentos,ctc. Retris6es e aperfei~oamentodas noqaes nprendidas.
Correcqiio de pronlincia.
Conhecimento pr6tico dos artigos, do substantiuo, do
adjectivo, dos pronomes, dos nurnerais e dos verbos regn-
lares. Flesdes pr6ticas do gdnero e do n6mero; conjugacr?~ (Disciplinas auxiliares: Portuguls, Geometria, SrWncias fisica-
dos tempos si~llplcsde verbos regulares. Estudo sucinto e' -naturais e Trabalhos manuais
priitico da formaq%o de vcjc5bulos derivados. Exercicio;
orais e escritos para aplica~rtodas flesBes dos nomes e do?
verbos. Acentuac,i$o dos voc5bulos. Conhecimento intuitive
dos principais elementos da oraqiio: sujeito, predicado e FormaqHo concretizada dos numeros atd nove e sua repre-
complemento objective. senta+o giAfica; zero e unidade. Realizaqiic objectiva da
ESCRITA : Esercicios graduados de ditado, tendo em adiqgo e da subtracqgo, da nlultipIica~goe da divisgo, cujos
atenqzo especial a ortografia. CorrecySo, dos erros, tanto n6meros n5o esceda~n9 ; realizaqiio escr~tadac lnesmns
quanto possivel esplicada e individual. operaydes at6 ao limite indicado e conhecimento dos sinais
Conr~osrc,.Xo:Conversaqdes e breves composiqdes orais e +, -, X, : e =. Tabuada das quatro opera$8e_sat2 ao limit?
escritas que tenham por assunto leituras e factos ocorridos conhecido.
n a escola ou a cada unl dos alunos e descriqdes de objectos Mediqgo de comprimentos, l a r p r a s e aIturas com urn
s6bre que tenham recaido as liqdes de coisas, tendo senlpre comprirnento conhecido, de prefercncia o centimetro ou o
em atenqgo a corrcc~5o de pronfincia e de linguagem c decimetro, conforme o tamanho dos objectos, e dl- modo a
tamb6m a precisgo de conhecin~entossBbre que versareni niio ir al6m dos nlimeros conhecidos.
as composi~iiesou conversaqdes. No@o objectiva e nominal do dbbro, co! triplo, do q u i -
Esercicios de mern6ria ficeis e breves em prosa e verso,
previamente escolhidos, quanto B essgncia e B forma, e bem
druplo e -a- e -: e sua representaq50 grifica, dentro
explicatlos c compreendidos. do 2mbito dos nfirneros conhecidos.
A dezena. Formacdo sucessiva dos nrinleros at6 20, 30,
40, 50, 60, 70, 80, go e loo Contagem por dezenas corno
por unidades; contagem de dezenas e unidades. IieaIiza@o
LEITURA : Aperfeiqoamento d a leitura expressis-a e da de operaqdes, de mensurac;Ges directas, dos exercicios de
Ieitura de manuscritos. Resumo e esplicaqiio dos trechos tabuada e de problenlas, semelhantemente ao que se fez
lidos, curando sempre dq correc~Bode dicqiio e de linguagem. at6 ao nfimeso y.
--I, r: , >-
T 1
e G, deqi~i~ituplo,
-:
N o ~ z ointui'tiva, dada ria devida altilra, de 71--, , ,'; ,
sCxtuplo, sCptuplo, Gctuplo,
KOC,~LOd ~ nletro
) repre.;entay.io ejcrita de comprirnento~
ell1 rnctro~,decirnrtros, centilnetros r milirnetros, em resul-
.- tadu de mediqiiei directas; rt.1aq:lt.s entre CI metro e estcs
n6nuplo e decuplo, empregando n6meros en1 que a s fracqdes subm ultiplos
representem niliveros inteiros e os mIiltiplos nrio escedam No@o intuit~vado nletro quadrado. avaliaqEo ~ndrrectade
os n6meros sucessivamente ensinados e aprendidos ; conheci- superficies quadradas e rectangulareq, espressas em metro:,
mento e l c e n t a r e intuitive de ndmeros inteiro.: e fraccio- decin~etros, centimetros e rnilln~etrosqiladrados, r~ metro
nArios (representados en1 fracq8es). quadrado e seui subm6ltiplos e respecti\ as relac6es
hlensuraq6es de comprimentos, larguras e altnras suces- Soviiu intuitiva do n ~ e t r ocuhicu; avaliacgo indire ta do
sivamente ~naiores, tomando por ~ n i d a d co comprimento volume de cu bos e de paralelipipedos rect3ngulos, ?\press0
do palmo, do passo, do ponteiro da escoia, etc., sem esquecer en1 metros dccimetros, centilnetros e milimrtros c6blcos ;
o metro. Conhecimellto intu'itivo das relaqdes entre o cen.ti- mttro citbico e seus submilltiplus e respectivas relacdes.
metro. o dccinletro e o metro. Exercicioq e problemas simples e intuitrvos
Representa~iionum6rica do dinl~eiroportugut% at4 16oo.
Conhecimento objectivo de uniclade, grandeza e nirmero. 3: Classe
Cunhecimento oportuno dos nomes dos termos das apera- 12evisGes.
q6cs e dos seus resultaclos. Descnvolvimc.nto do conllecimento anterior de ntin2eros:
I'ossivcl aplicaq8o dos mesmos traballlos ate ao nhrnern inteiro, decimal, iraccionirio e mixto (decimal e frrtccio-
1 :ooo. nirio); grandezas comensuraveis e incon~ensurii\reis;quan-
Evercicios c. problemas simples e intui'tivos. tidade.
2.a Classe EsecuqZo corrtcta e I rcve das quatro operapaes coln
ni~mercs inteiros, mixtos e decimais. Idea intuitiva e
Continua~;iio,1netOdicamente ordcnada, da leitura e escrita sumiria da variagrio da soma e do resto, do produto e do
de n6mero.j inteiros a t & ;is rentenas de milliar. Exercicios cociente, quando os termos da adir,Ho, dn srrbtrac~ao.da
s6hre as quatro operacijes e Euas tAbuas, con1 nilineroc que multiplicaqiio e da divisgo variam.
j5 sejanl do conhecimento do aluno. Conhecimento prgtico Dejellvolvimellto do conhccimento antvrior de frac@es:
e noillinal dos sinais > e <.
ordiniria e decimal, pr6pria e im~;rGpria ExtsacqBo de
Desenvolvimento intui'tiw da nor,-;lo de fracqdes : frag6es inteiros a fracqdes, reduyio de fracqaes a dizima, conver s5o
ordinirias (prCprias) e decimais (prbprias) con1 denomina- de inteiros em fracc;Zo conz qualquer denominador.
tlores que niio escedaln 1:ooo e conhecimento n o ~ ~ i i n dos
al
ter:nos; n6meros decimais at& iis mil6ssimas e n:llmeros Adi~rioe subtracq20 de fracqdes con1 o mesmo denomi-
mixtos (decimaisj: sua leitnra e escrita. 4 s quatro opera- nador; multiplica~;?~ e divisjo dc fmccdes. T:aria@o do
qdes corn numeros decin~aise mixtos (decimais). valor das fracqces com a variaciio dos termos respectivos.
Provas das quatro operafbes pela mesma e pels opcra- Condic;bes de divisihilidade por 2 , 3, 5 c g.
$50 inversa. NumeraqBo romana: leitura e escrita de n6meros. 0 s
c'onhecimento noininal da fr.rcgito ordinriria e decimal, ordinais.
e do n61nero inteiro, decin-lal e rnistc! (decimal), abstract0 Medidas dts arco e de ternperatura de tempo, ni~ineros
e concrete. simples e composto; de m6ltiplo e sutmdltiplo. con~plesose incoinplesos; reduqdes.
fiepresenta~iionumPrica do tlinheiro port11guEs ati. ao L)esenvol\rimento das noqdes de metro linear, quadrado
l:.nlitc dos n u ~ ~ l e r oconhccidos
s . e c6bic0, seus rn6ltiplos e submfiItiplos e rsspectivas rela-
Col;dic:6es dr divisihilidad: por 2 , 5 e 9 . provas dos 9 ; ~ k s esercicios
; de lcitura e escrita.
nilmeros pares e impares.
Nuinerac5o rolnana: conhecinien to dos algarismos e escrita 0 litro e o quulograma: correspond:nci:~ das niedidas dc
dc n6meros at6 50. volume cam as tie cspacidade e corrsspond?ncia condicio-
nada cIas lnedidas de volun~ce capacidadu con1 as de massa
(peso); mliltiplos e submilltiplos de ambas as medidas; exer- 1ledic;tiio directa de arestas (s6lidos) e lados (poligonos), t.
cicios de leitura e escrita. dt. faces quadradas e rectangulares (10s prismas.
Problemas simples e variados de caricter pratico. Alfnterinl:
Esfcrrt, cilindro, c,one, cubo, prismas e pirbrnidcs trian-
4
: Clssse gularcs e quadrangulares regulares; circulos, quadrados t..
lievis6es. trigngulos eqhiPltteros em cart50 ou madeira; centimetros
Divisibilidade por 2 . 3, 5 , g, e ro; determinaqgo, sem e decinxetros lineares; centimetros e deciinetros quadrados;
exrcutar op-rar,Ges, d o resto d a divisZo de n6meros inteiros rilgua graduada.
por 3, 3, j,9 e 10ou potkncia de 10. Y6meros primos. 2 . a CIasse
Ernprcgo de letras para substituir nemeros: uqo de Kevisiio do conheciille~ltointuitive dos sblidos apwscn-
fbrmula. muito simples; razbes e proporqbes; regra dc tr&s tados na I.& classe, para fo~ncciillentode ulna idea mais
simples e composta; regra d e juros 5imples. completa de compri~nento,de superfjcie e de volume.
Convers5o de fracques ordin5rias em dccimais e vice- Conhecimento objectivo e nominal de superficies curva>
-versa. t! planas e desenvolvimento do conhecimento intuitive e
Nriximo divisor comum e rnenor multiplo comum. nominal das formas das s?~perficies : circulo, quadrado .
Keduqiin de fracqdes ao meslno denominador; adi@,), losango, rectringulo e triringulo (eqhilktero); conl~ecimento
subtraygo, inultiplicaqBo c diviszo de fracqaes, de f r a c ~ d e s objectivo dos poligonos e dos lados e vertices dns 1 oligonos.
e inteiros ou d e inteiros e fracc;8es. Conhecimento objectivo e nominal, pela observa~5odos
Desenvolvinlento das n o ~ 6 e sde sistenia-m6trico jii minis- lados dos poligonos conhecidos, clas linhas perpendicu1:cres.
tradas: metro linear, quadrado e c ~ b i c olitro
, e quilograma, paralelas e obliquas; dos ingulos recto, agudo e obtuso;
are e estere; milltiplo e snbmilltiplos e respectivas re!a@es: dos lados e vhrtice dos iingulos.
correspondSncia e relaq6es entre as v5rias unidades; exer- Xediqiio directa das linhas, quadrados, rectAngulos, cub05
cicios de leitura e escrita. Medidas monetiirias. e paralelipipedos rect5ngulos.
Esercicios e problemas de aplica@o pr6tic:. Revisdes.
RevlsGes. ;lilnter.iaE :
Geometria Esfera, cilindro, cone, prisnlas e piriimedes triangulares c
(Djseiplinas auxiliares :Aritmetiea, Trahalhos manuais quadrangulares regulares ; circulos, quadrados, losangos.
e Desenho) rectkngplos e trikngulos eqhilkteros em cartgo ou rnadeira;
poligonos vzirios, em cartgo ou rnadeira; decimetros e cen-
1.a Classe timctros c ~ b i c o ;s decimetros e centimetros cjuadrados :
metros, decimetros e centi~netroslineares; esquadros c.
Conhecimento objectivo e ilominal d a esfera, do cilindro, reguas graduados.
do conc, do cub0 e dos prismas e pirAmides triangulares e 3.8 Classe
q~~adrangulares regulares. Arestas.
Conhecirnento objectivo e nominal do circulo, do quadrado Nor,Zo mais esacta de ponto; a linlla como sdrie de pontos,
e do tri2ngul0, (eqhilAtero) pela observaqZo das faces dos -4s linhas consideradas ern si mesmo: rectas, curvas,
silidos j& conhecidos. Lados. poligonais e mixtas; o fio de prumo e a 1inh;t vertical ; o
Cvnhecimento objectivo e 11o1ninal das linhas recta e nil-el e a linlla horisontal; linha obliqua.
curva pela observac,jio dos limites das faces dos s6lidos. Cornbinaqbes de linhas: linhas paralelas, perpentlicularcs
Conhecinlento objectivo e nominal do ponto pela obser- e obliquas ; tingnlos rectos, agudos e obtusos; trildteros,
vaq;io do encontro e cruzamento das linhas. quadrilAteros e restantes poligonos regulares e irregularec:
Nuyfie, ob jectivas de volume, superficie e corn priniento at6 ao dec5gono. Hipotenusa e catetos; apbtenla, perimc-
tro; 6rea.
Circunfer&r!cia: ~ e n t r o ,raio, diitr etro, corda, secante e Esercicios e prul~lenlassin~piesd e utilidaclc pr~itila .
tangente ; arc20 ; circulo : segment0 t: sector circulares: cir- J<evisGe~.
cunfer&nciai con( Entricas, esctrntricas t : ~ ~ . r gtes
e ~e~secrt~~tes; !PI tzterinl :
coroa circular. Poligonos regulares e irregulans, corn lnais c: 111e1loq dc.
J'lediqZo direCt;l do pcrimetro dos poligonos. dez Iados, ein nlacleira ou cart20 ; cirrunferCncias e poligonos
Mediyiio directa, do perimctro da circunfer6nci:i con1 urn regular^:^ e irregulares, corn nlais e menos de dez lados em
cornprimento igual ao diimetro; valor de PI; fbrmula aritme- aralne; tctraedros, octaedros, icosaedros, liexaedros e dode-
tica para achar o perimetro da circunfersncia. cacdros re~ulares;prisn~asre~ularese irregulares; pir%mides
3'ledicao directa c:e 2rgulos e de arcos. regularcs e irregulars; esferas, cilindros e cones; duple
-4valiaq5o do perimctro de ~ l i s m nregulares. d*icimctroe metro lineares; rkguas e esquadros graduado~;
Avaliacio da irea de trihngulos, quarlrilateros e dt. qu:i.l- romp isso e transleridor.
quer outro poligono regular: da circa do circulo e da corua
circular. Sciencias fisico-naturais, Agricultura e Economia rural
Mate~inl: (Disciplinas auxiliares: Portuguls, Trabalhos manuais,
Trabalhos de oosturq, Corogralia, Aritmbtiea e Geometria)
Linhas recta.; t' curvas em aramc; Angvlos rectos, agudos, 1 .a classe
obtuse.;, curvilineos e rectiiineus em aramc; circunfer6nciac;
Conversa~Gcssimples para conhecimento objectiva dos
r poligonos regularcs e irreg!ilares at6 ao decagono eIri
arame; sectores e segmentus circu1a1-esen] arame; circulos tI,lemcntos constitutivos da Naturexa : aniniais, vegetais e
nliilerais; de corpos ~blidos,!iquidos e gasosos.
conc$ntricos e exc6ntricos t:m madeira ou cartiin, coroas,
segmentos e sectores ci~cularer:cm madeira ou cartrio; poIi- Nordcs lnuito sun1;irias c intuftivas sbbrc a s partes do
gonos regulares e irrcg\~larc.:;,con1 menos de dez lados err1 corpo e os sentidos dx vista, do tacto, do g k t o , d o cheiro
tA do ouvido.
rnadeira ou cartgo; csquadro e r6gua graduados; cornpasso c
transferidor; nivel de ~wdreiroe dc bblha de a1 . fio dt. 1 rtmro. Noqdes sumdrias e prriticas sdbro vegetais: collliecimento
~:lementar das yrinciyais partes duma planta c trabalhos de
jardimgem (sementeira de plantas em pequenos canteiros
Kevisrio da n13tPria tlas classes anteriores. or: em vasos, ylantaq&o,rega, sacha e monda).
Conheci~nentodos poligonos regulares e irregllares con1 I-ic,Ges de coisas, com cariicter elementar, sabre objectos
mais de dez lados. A circunfer$ncia e os po!lgonos inscritos de ensino que tenham despertado ou despertem a curiosi-
e circunscritos. clade da crianqa e que sirvam de base ao e n i n o das
I:ombinac;8o de poligonos e circulos: formaygo e conhr- ~nateriasda 2." classe.
cimento objective dos poliedros, prismas e das pir5niedes 2." Classe
regulares, da esfera, do cilindro e do cone ; relaq5o entre a l<evis&odas noq6cs lninistraclas n a 1.a classe.
esfera e os poliedros, o cilindro e 05 prismas, o ccnc :t a.; Tdea yrgtica elementar e nominal de vertebrados e inver-
piriimides : conhecirnento nominal dos prismas e pir5midt.s tebrados; roril~ecimentointuitivo df: ~namiferos,aves, reptis,
conforme o poligono d a base e dos poliedros regulares de l~atriiquiose peixes, em face de unl exemplar de cada classe,
harmonin com os poligonos das faccs. Conhecimento objec- e palestras muito elementares sdbre as principais espPcies
tivo do? prismas, pirhmides, lilindros e cones rectos e rle vertebrados existentes na regiiio.
obliques, regulares e irregulares. Apcitema r generatri7. (3s meios onde v-ive~n os animais : terrestre, aereo e
Avaliaqzo d a Area dos poliedros regulares e da esfera ; aquhtico, fazendo-se observar a rrlaqZo existente entre os
d a Srea tutal e lateral do5 prismas e piramides rtguiares e cjrgrios de loconloq8o dos aninlais e o meio em que vivc?m.
do cilindrn e cone rectos.
12valiaqiXo dn ~Tolumedo cubo; do paraielipipedo; dos Dcsen~ol\~imento da noq?io, ainda clcn~entar,de raiz.
prismas reglilares e dv cilindro; do cone e da pirfimicte; d a cauit., fdlhas, ?ores e frutos, corn exe~nplaresp r e w n t e ~ sun
'
Gravidadc: nociies elenlentares sbbre a queda dos corpos; l.a, 2.8, 3.& e 4.8 Classes
,J peso dos corpos e diversidade de y6so em volumes iguais de
0 uso do fato : cornpostura; limpeza; adaptaqiio ao
corpos diversos; unidade de peso, densidade e balanqas; fio clima; ao traballlo; h est&ica, consentindo a liberdade de
de p r ~ ~ r n
e olinha vertical. lnovimentos do pescoyo, clos pGs, das fun~6t-sda respiray20,
0 s corpos em movimento: movimento iectilil~io e curvi- da circula$iio; sua qualidade; deiiciencia; seus enfeites;
linio, de r o t a ~ g oe transla@o; tiajectbria, fbr! a centrifuga, a sua fun@o como protector d a pele.
velocidade. Miquinas simples: alavanca, roldana e sarilho. A limpeza do corpo : a excreta e a sua remo~gopronta;
Eqailibrio dos liquidos: superficie livre dos liqilidos ern a necessidade do hkwito ritmico das funq6es excrenlenti-
repouso; equilibria em vasos comunicantes e de liquidos cias; o des!eixo, causas da intorrica~Bopelos detritos or@-
tcliferentes nun1 s6 vaso (bps e qualquer 61eo): o nivel de nicos.
Cantos e canqks a ulna iroz e descnvolvimento dos Utilidade do vestuario e do c a l ~ a d o ,-4 costureira, o
nlotivos indicaclo; para a classe anterior; tentativas de alfaiate e o sapateiro. Fatos de homeln e de mulher. Nomes
giinnkstica rit.:1 11ca.
'
das suas pec;as. As \?Arias espCcies de cal~ado.Limpeza e
Chnones e p-.quenas canydes a duas voz. s iguais. conservaqgo do vestuzirio e do calqado. Higiene do vestuzirio
e do cal~ado.Economia e previdencja.
4 . n Classe Higiene da habitaqgo; o p6 e a 1112; o frio e o caIor. A
noite e o dia. IluminaqBo natural eartificisl: o Sol, as srelas,
CanqOes a uma e duas vozts iguais; cancue.; de grstos a o petrbleo, os 6leos. o acetilene, a gasolina e a electriridade.
uma e duns Lazes iguais; c a n ~ d e se danqas dialogadas; Pterauc;Ges para evitar os inccndios.
jogos e gimnastica rltmica a nma e duas Yozes iguais; dan-
Gas de gesto ritmicos (coreadas). Higiene d a alimentaqgo. Alimentos crus e codnhados.
Eebidas: o leite, a Qguae alco6lir.a~.0 s cereais, as farinhas
Cantos corais a uma e duas vozes iguclis e desiguais. e o p5o. A mandioca, A farinha, a semea e o farelo. \'&rias
Ci~nonesa iluaq vozes. espkcies de p5o e sgas quahdades nutritivas.
Eeonomia domestics 3." C l a s s e
(Discipliaas auxiliares : Trabalhos manuais, Trabalhos de costura, (1vestu&rio e o calqado em rela~iioaos clin~ase ds estaqdes
Scitncias-naturais, Carogralia, AritmCtica e Higiene) do ano : cbres e qualidades de tecidos; sistemas de cal~ado.
Regifies quentes e ylanalticas.
1." Classe
0 s alimentos : carnes, ovos, leite, frutas e vegetais.
X bont.cn. Pcra qut' serve e ondc se compra. Como se Carne de aqougup, de c a p , de peise: suas qualidades c
esculh+:>.Compra c prcqo. Conlo sc conserva t. lirnpa. conservaqiio. Nomes das principais especies da carne de
h casn cla boneca. Nomes das principais'divis6es. As aGougue.
portas, as janulas, os vidros, o soalho e o teto. Arejnmcnto Ovos : suas qualidades nutritivas e sua conservaqlio.
e limpeza. Lavar e varrer. 0 s mbveis. A mobilia de quarto, Leite: seu valor nutritivo, conservaqgo e modo de reco-
da sala (It: refei~des,da cosinha. Nomes dos m6veis. 0 foggo nhecer a sua pureza.
e o Iume. 0 trem de cosinha, sua limpeza e conservaq80. Frutas: suas espCcies ai~golanase metropolitanas, seu
0 s tcllheres e os apetrecl-ios mais vulgares. -4 roupa de valor alimentar e processos de co-servaqgo.
mesa 0 sabrio e a agua. Lavagem. 0 s alimentos: os frutos, \legetais: hortali~ase legumes s k o s e verdes; nomes,
os vegetais, o leite, a carne. Xumero c nomrs das rcfeiq6es. q ualidades nutritivas e conservaqilo. 0 cacau .
Colno se devr comer. Criaqgo de aves domilsticas : sua influCncia na economia
Arrun~acBoe disposiq20 dos mhvcis. -4s peqas do vestuti- iloa16stica; sua alimentaqilo e engorda. Suas doenqas e
rjo: sun nomencl~iturae tecidos prbprios a cada urn3 delas. cuidados que exigern para as evitar.
Onde se conlpram os tecidos 0 algodrio, a 18 e a seda. Remedies.
I\iomenclatura d a ronpa de c:~inae dos tecidos corn que 6 Hortns e poniares.
cunieccionada, Como se fazcnl as cnmas Roupa de calna no 4 . a Clnsse
cacimho e nas cstaqtes das c h u ~ a s nas
; regi6cs plan;ilticas
c nas rvgiiies quentes. 0 vestuario : cdres e qualidades de tecidos e feitios con-
Como sc d e w deitar a boneca. Higiene do sono. forme as ocupa$&s, as idades, o clima e as estaq0es do nno.
Limpeza, crtnservac;5o c- arrmnaqao da roupa. Economiz e 0 arranjo e a beleza do vestu6rio c do calqado sem pre-
pre~idCncia. juizo da sadde. ConsOrtus.
Arrumaygo do vestu6rio Dobragem da roupa .l\lbi.eis A distribui~~?o do 11ol11c1111 nos continentes. R a p s e seu
prbprios para a sua arrecada~80.Arte de dispor e arrumar cstado dc civiiizaqiio. Evol~qjiohuniana e tipos de habi-
o mobiliario. tnqio.,
Cuidados a ter con1 os inin~igosdo vestu8rio e dos A Africa e a s i t u a ~ s odt: -Angola. I.imites. LocaljznqBo
miveis: traqa, a forlniga branca (salali.), o carrlndio, a s de tGdz a terra portuguesa.
baratas c os fungos.
0 s alimentos : mnncira de os preparar; fabrico do p2o. 4.5 Classe
Nomes e sintomas das principais doenqas. 0 que se deve
fazer em casos urgentes, antes d a visita mkdica Cuidados Angola-Orografia e hidrografia. Fauna e flora.
para corn os doentes. Climas. Caracteristicas das esta~6es do ano em Angola
Antidotos de venenos nlais vulgares e sua ap1icac;iio. e en1 Portugal. Prrcursos do5 rios e sua import;incia na
Como st: deve administrar uma casa. Necessidade do fertilizayiio do solo. Nomenclatura hidrogr5fica mais com-
orqarnento e d ; ~escrituraqiio d a despesa e d a receita certn pleta. Principais acidentes da costa
e eventual. P u n ~ g odo homem e da mulher no lar. Em que Divis-20 e organizar,50 aclministrativas. Cidades, vilas e
consistc a econornia doin6stica. aldeias, suas caracteristicas e imytoztr2ncia. Nomenclatura
port~zguesae gentilica.
Notn:--AICm das n~ateriasa trstar na 2.", 3." e 4.5 cbs- Po~oa(;Besinais importantes de .4ngola.
ses, ser6 em cztda ulna delas gradual~nentedesenvoIvido o Principai?, riquezns e cultaras d e Angol:~t locais onde
plano de ensino da I . ~ . prednminam .
Principais regities aptas para a coloniza~cioeuropeia.
Corografia de Portugal e seus dominios Costumes angolanos. X agricultura, a indcstrin, e o
(Disciplinas auxiliares: Trabalhos manuais, Desenho. e Historia) com4rcio. Esportac;iio e importayiio. Principais vias dc
comunicaqiio. Porta;, 1)esenvolvimento dn nornenclatura
2." Classe r11:lritima.
Jleios de comunica~cio coin o continente e rcstantes
Conhccimento, por nleio de conversas sirn1)lese adecjua- ilominigs portugueses. Posic%es cnmpar adas.
das, dos principais acidentes geogrAficos da localidadt.. A X Europa e a Peninsula Ib6rica Conhecimentos gerais
terra o a Ag~la.Fen6menos atmosfkricos mais vulgares. da geografia fisica, politica e econbmica de Portugal. Cli-
Pontos clrdeais t: sua cletern~inaq%o em relaqiio ao Sol, Ins r a p e costuilles rcgioaais.
Horisonte. Conhecirnento elementar dos ternlosmais conluns Conhecimento elementar da ustensSo, s i t u a ~ g oe pro-
da nornencIatura geogrifica. duq3es das ilhas adjacentes e restantes possesscies portu-
Idea d a fornla d a Terra e esplicaqZo demonstrativa dos guesas. Erevc descriciio fisica e politica d6sses dominios.
sells movimentos principais. Converscis simples acsrca dos liecapitula$io e desens.olvimento.
corpos celestes : a Tei-ra, o Sol e a Lua; estrelas e planetas.
Grandcza conlpararla dos tr&sastros. His t6ria-patria
e Sol 0 dia e a noite, o nascimento
hfovimento a p a r ~ n t do
e ocaso do Sol. 0 dia solar e o dia civil. 0 ano comum e o (Diseiplinas auxiliares : Corograiia e Portugubs)
ano bisscsto. Relnqaes enrre as vkrias medidas dc tempo.
Fases da 1,ua. 3.8 Classe
3 . %CIasve
Breve noticla dos povos de Angola : r a p s , religiiio, idio-
Indicaq2o dos contincntes t dos oceanos no glbbo ter- lnas go~Grno,IISOS e c o s t ~ l i n ~ s
restre, fornecendo prAticamente os elementos para a lei- (11S.--16oo) Descoberta de rlngola. c!,f$o missionAria,
tura rJas cartas. militar, politica c cvlonizadora dos portugueses no Congo
Desenvolvimento da non~enclaturageogrifica. c no ctKeino de Angoja);
liclaydes d e Portugal corn o cd<eino do Congot) ; os mis- Iicorganiza~50e desenvolvimento do ensino : o ens~no
sion5rios. FundaqZo de I ~ a n d ae inic-io da ocupn~;3odo primirio e o ensino profissional.
interior; os itpresidios~),centros de colonizaqiio. Escmva- Melhoramentos materiais. T. S. F., caminhos de ferro
tura e trrifico de escravos. RelaqSles corn o Brasil. e estradas.
(1600-164s) Ocupa~Zo cIe tcrras de Angola por fra11- 4.u C l s s s e
cescs e liolandcses e a situaqzo dos portugueses drrrante o
dominio destes ~ l t i m o s A PeninsuIa Ibdrica. Noticia sum.Aria dos povos cjue habi-
taram a peninsula antes d a existencia do Condado de
Priiiieir~~stentativas para a tra~ressiada Africa, dc An- Portugal : iberos e celtas ; colonizac;20 fenicia, gregd e cartn-
gola & contra-costa. ginesa ; os lusitanos, a domina~zoromana e o paganism() ;
(164s-1764) Reconquista de Angola aos holandezes us invasrio da peninsula pelos brirbaros ;os visigodos e o cristjn-
franceses c os ingleses em Angoia; firinaqzo do dominil.) nismo; donlinaq20 arabe e o islamismo; fundaqiic? das
portuguCs com a snbmissiio clos seis do Congo e de Ma- inoilarquias cristk e do condado portucalense. Afunso T'I,
tamba e a conquista do ({Iieino de bngolao. Conde D. Henrique e I). Tereza.
Inicio da coloniza$io portuguesa. (1143-?379) IndependCncia de Portugal e funclaqbo da
(1764-1836) Loverno de Soi.lsa Coutinho : dese~lvolvi- monarquia. Afonso Henriqucs.
mento da agricultura e criaqdo cle inddstrias; fundacgo das Alargamento do territ6rio portugucs e sua colonizaqbo.
primeirrts escolas e oficinas. 0 s cruzados e as ordens militares.
E..iplorac,5o nas terras do sul. 0 clero, a nobreza e o povo ; regahas das classes prcpon-
Intcnsificaqdo (la colonizac,-Ao agricola en1 geral e &a cul- derantes e lutas dos reis com o clero e a nobre?a.
tura do algodBo. 0 s concelhos. As cbrtes. D. Afonso 111.
Primeiros cstuclos da fauna t. &a llora angolanas. (1279-138 j)Organizaq8o adrninistrativa do roino; lnedidas
(18x6-1910) Aboliqdo e repressgo do tr6fico de escravos: ,de fonlento ; lei das sesmarias.
aboliygo da escravatura e liberta@o dtrs escravos. S5 da Funda@o dos Estudos Gcrnis em Lisboa. 1). l)cnis.
Kandeira e Andrade Corvo. Lutas corn Castela e defesa do reino.
In.tensifica@io comercia1 e agricola; .i'unda~Podc aldcias
ou col6nias, cultura da cana do aqdcar e proibiq8o do ISTERREGKO
: Mestre de Avis c JoCo das Regra-.
fabrico do rilcool de cana; colonizayBo de Jloss2medes e O rei e as classes; o povo r: as cbrtes. Ferngo I'asqaes.
da Huila. Exploraqdes rnincrias e reforma administrativa. (13S5-1521) Aclama~iiode D. Joiio I. ContinuaqjZc) drts
OcupaqBo mais larga e efectiva do territ6rio angolano. lutas com Castela ; batalha de Aljubarrota. h'uno AIx-ares
Viagens de esploraciio comercial e scientificas: Rodri- Pereira. Mosteiro d a Ratalha.
gues Graqa, Brochadn, Silvo Fdrto, Jodo Francisco Garcia, Conhecin~eutos geogr5ficos no s6culo XIV. Primeiras
Hermenegililo CapClo, Robe,rto Ivens, Serpa Pinto, Jose descobertas e conquistas alkrn-mar. Infante D. Henrique.
Anchieta e Frederico IT'el~vitscIi. Conquistas no norte dc Africa e os privi16gios d a nobrrza.
Desenvolvimento do ensino. D. Afonso Ti.
Melhoramentos materiais : estradas, pontes, caminhos de Epopeia maritima ; primeira viagem de circumnavcgaqZu .
ferro ; ligay2o teIegrAfica com a bfetrbpole e rede telegri- L). Jog0 11, Diogo CBo, Bartolorneu Dias, Pedro Alvares
fica de Angola ; inauguraqiio das cnrreiras maritimas con1 a Cabral, CGrtt-Reais, Vasco da Gama e Ferngo de BIagalhZes,
JIetrbpole. Duarte Pacheco Pereira e Pedro Nunes.
A RepLiblica e a autonomia, a reorganizaqilo e o desen- As cbrtes (D. Jog0 1) c a consolida~Bodo podtrr real
volvimento administrativa de Angola. (D Joiio TI).
Intensificaydo d a agricultura e da pecuziria, colonizaciio Conquistas no Oriente. Afonso de Albuquerque.
operriria e piscat6ria e crias2o efectiva de coI6nias agricolas. Lisboa ernp6rio comercial ; os prodntos do Oriente ; 0s
Intcnsificnqfio das exploraqbes minbrias. jndrus.
Progrcsso agricola, comercial e niaritimo. 0 s Jer6nimos h1clhoranlentos ucon6micos, politicos, scicntificvs e
e a Tbrre de BelPn~. literirios. Passos Manuel, Manuel Fernandes Tomjs,
(I j21-1640) IndicaGZo sumriria das causas da decad;tncia D. Pedro IV, 9. Pedro V., Herculano, Garrett, Eya,
econbmica, politica e social ; elevaqrio do poder clerical Junqueiro, Te6filo Braga, Antero, Castilho, JoLo de Deus
depois de T). JoXo I1 ; jesuitas e Inquisi@o. e Camilo
Xbandono das praqar de ,ifrica e lutas na India. Ocupaqgo Actualidade-Proclama$io da Repiiblica.
de -4nqola e desastre de ,4lcAcer-Quibir. D. 3080 de Castro A Grande Guerra.
c Pa-110 Dias de Novais. Progressos realizados n a liepublica. Descnvolvimcnto
0 ensino no tempo de D. Jogo 111. de Angola nn vigencia da Repfiblica.
Tentatiras contra a indcpend$ncia de Portugal ; dorninio
espanhol. Cardeal D Henrique, Febo nioniz e P r i ~ rdo EducaqBo moral, social e civica
Crato. A%Tlobreza, o clero e a dolninayio filipina.
,Ibandono das colinias portuguesas. (Disoiplina$ auxiliares : PortuguBs, Hist6ria e Corografia)
Prc,gressos nas artes, nas sciCncias e nas letras. Luis de
Cam Ges. I.*, 2.",3.8 e 4." Classes
(1640-~Szo) Restaura$io e lutas pela independ&lcia ;
Guerra da Succssiio. Conde de Castelo Afelhor. (Moral e social)
DecadQcia do podcr colonial ; lutas corn os 1~olandesi.s
no Brrisil e em Angola. Salvador Correi;~de SB e D. Fran- 0 s actos dos alunos dentro c fora da escola; u s actos c
cisco de Sousa Coutinho. suas conseqh$ncias para consigo mesmo c para con1 os sens
Conso1iilac;:io do poder al~soluto.Decadencia do clero e semelhantes.
d a nobreza ; expuls%odos jesuitas e a b o l i ~ l odo PIZIJC:~. Xlotivos determinantes dos actos e as condic;Ges em quc
Xboli~iioda escravatura no reirio. se praticam ; actos bons e maus, ~ o c i v o se prejudiciais.
11ivasBes francesas e sua repercuss50 em Angola. Trans- Ayrrciaqiio dos actos observados pelos alunos ou supridos
fergncia do govsrno real para o Brasil ; conjuraqgo de 1817. na realizaq%odos trabalhos escolares e na l e i t ~ r a .
Beresford e Comes Freire. Procedimento do individuo para consign e para com os
3Ielhoramentos econitmicos, scientificos e IiterArios. outros.
Lhliversidade de Coimbra. i\Parq119s de Pombal, padre A responsabilidade
, - individual.
Ant6nio Vieira, Bocage, Erotero, Marcos Portugal, 0 amor A vida e B dignidadc prGpria e respeito pelas
Domingos de Sequeira e biachado de Castro alheias. A verdade e a lealdade. A consci@ncia,a amorabi-
(I820-1910) Revoluq%o de 1820 ; queda d a rnonarquia Made; a tolerhcia e a solidariedade.
absoluta. Aboli~iiode previlkgios e da Inquisiqiio ; extin~Zo A moral. 0 egoismo e o altruismo.
das ordens religiosas. Joaquim Ant6nio de Aguiar. 0 ser humano e a organiza~goda familia. O casameilto:
Independencia do Brasil. formas de casamento c sua disso1u~;To.Iiunyiio do pai e da
Outorga d a Carta Constitutional ; lutas entre liberais e miie no lar domkstico ; direitos e deveres dos pais e dos
absolutistas e sua repercuss50 em Angola ; consolida$Zo da filhos dentro d a familia. 0 poder maternal e o poder
monarquia constitutional. paternal. Condi~Zosociill da mulhcr, A lleranqa e o direitcl
Desenvolvimento do foment0 nas col6nias. Aboliqso do de testar.
tr6fico de escravos e da escravatura e viagens de exploraqiio .I fun750 d . ~hornem comci rnembro da sociedndc. Scus
co~nerciaise scientificas, em Angola e h1oc;ambique. Marques direitos e deveres. Luta pela esistenci;~. Organismos de
de S i da Bandeira, Rodrigl~esGrasa, Silva PGrto, Serpa solidariedade social.
Pinto, Capelo e Ivens, Deveres da sociedadt: para com as crianqas, os vcllios c.
Extiny50 dos vinculos e abolic,iio da pena de mortc. os incapazes: as creches, os a s i l o ~c os hospitais Associa-
0 UlZinznizri~~ e a rcevolta de 31 de Janeiro. q8es de socorsos m6tuos.
OrganizaqZo do Estado Kepublicano e seus Poderes:
(Social e ojvica)
Po der Legislative, 6rgHo da autoridade suprcrna da
Na@o; ma organizagso e fun~des.As leis.
Breve e yrecisa noticia da evoluq5o moral, social e intc- 0 Poder Judicial, 6rgBo da aplicaqZo das leis. 0 s tribw-
lectual dos povos : a antropofagia, a caqa, a pesca, a pas- nais, a justiqa e as penas. Tribunais r6gios, tribunais reli-
toricia, a agricultura e a inddstria; povos guerreiros, p0.r.o~ giosos, tribunais politicos t: tribunais da naqgo; a magis-
navegadores, povos agricultores e povos colonizadores; tra tura. Tribunais gentilicos.
povos n6madas. Princiyais raqas e seu grau de civilizac;&o 0 Poder Esecutivo, Brggo de administra~go.Organiza@io
actual. administrativa de Portugal e de Angola.
A Repbblica e a igualdade politica das classes. 0 cidsdBo,
Impossihilidade da vida isolada do homem ; necessidade seus direitos e deveres.
espirit-~ale material do ser humano viver em sociedade; Evoluqzo politica, social e moral do povo portugu6s.
inter-dependCncia e m ~ t u oa ~ x i l i odos elementos constitu-
tivos da sociedade; a fun~iiodo ser humano 'como mcmbro Trabalhos manuais
da sociedade A sociabilidade e a solidariedade social.
Equivalencia social de tddas as profissks de utilidacle
colectiva; a consideraqgo moral e social devida ao trabalho Mo~l<t.4cdo : Exercicios prep;tratbrios; modelaqiic dos
manual r. intelectual; a fun~iiosocial das profi~sbes. srjlidos geomEtricos mais simples j a conhecidos; modelaq50
A propriedade e o trabalho. Condiqdes de trabalho 0 s de objectos de iieqhente uso e de formas muito simpIes,
escravos, os servos, os oyerrirjos, os trabalhadores do campo, derivados dos s6lidos geom6tricos j6 moldados; circulos,
os colonos. quadrados e trigngulos; modelaGo livre.
TKJBALHOS EM PAPEL : Dobrar, vincar, preguear e rasgat
0 s hornens constituindcr n a ~ 6 e s ;a pdtria, territ6rio das
naq6es; o Estado, como organiza~goadministativa da naggo. papel; divis5o de papel em partes iguair e medicgo do
papel.
TeceIagem e t-ntrelasamento con1 fitas de papel de car.
Conhecinlento e combina~6es das c8res mais vulgares.
Associac;%odecorativa de quadrados e rect%ngulosiguais:
tapetes, mosaicos, cercaduras e cantos.
0 poder politico e a f u n ~ g oadministrativa do Estado. Execuqiio de objectos ~ ~ s u a ei s de animais: capacetes,
0 poder politico e o poder sacerdotal. barcos, caixas, papagaios, pombas, etc.
0 poder detido pelos chefes. 0 poder e o direito; o direito Arrunlaqiio do material escolar de cada aIuno e seu addrno
dt. conquista e o direito da i3rsa. As lutas e as guerras; os e limpeza; colaboragiio no adfirno e arrumaqiio da classe.
guerreiro s, origem da aristocracia.
Formas do poder politico despbtico, absoluto e democrk-
tico. Areia fina, serradura de madeira, barro, plasticina ou
0 s reis, chefes por direito divino. 0 clero, a nobreza e outra substancia mold&vel; papeI branco e colorido: carto-
o p01~o;sua situaggo social e politica; previleios. Monar- lina e cartzo; faca de cortar papel; goma.
quias absolutas e monarquias constitucionais
As cartes e sua constituiqiio. 0 parlamento monirquico.
A democracia grega e a repcblica; as assembleas populares Revis20 das materias da I.& classe
da GrGcia e o parlamento republicano. 0 povo e a bur- MODELAC50: Modelac50 de frutos, f d h a s e objectos de uso
guesia. comum ; modela~Bo de superficies : circulo, quadrado,
Representa~godirects e indirecta do povo na adminis- rect5ngul0, losango, trigngulo e outros paligonos regulares
traqgo do Estado. e irregulares ; modelaq50 livre.
TRABLLHVS EM . I R ~ L I E :Emprsgo do alicate e di? corta-21-a- T~au ~ L H O S EX P A P E L : Continuaq5o dos trabalhos das
:ne, endireitar e dobrar aramc; esecu@o de circunfer&ncias, cIasscs anteriores. Capas para forrar livros, embrulhos e
quailrados, losangos, rectringn!~~, tri&ngulos e outros poii- sobrescritos.
gonos ; ringulos, linhas rectas e linl~ascurvas; construq50 Desenvolvirnento de recortc dc figuras. Cortes ell1 anguio
de argolas, letras e outros trabalhos simples. recto, agudo, obtuso e ern cur-c-as.Recorte en1 papel, carto-
TRABALHOS EII PAPEL: Desenvo!t<men+o dos esercicios lina e cartiio.
anteriores de tecelage~n e entrelap.mento ; encanastra- b
Esesuq5o de letras, legandas, frisos, etc., ern trceiagem
mento. de fitas dc: papel de cbr.
Frisos: Cornbinac6es decorati~asde circunferencias, qua- TR~EALHO S bfA4DEIIZ.4: Serrar, aplainar: apsrclhar,
EM
drados. rt.c,tringulos e tri2ngulos; mosaicos, tapetes, centres, etc. Non~enclatura da ferrarnenta empregada. Construqlio
cercarluras e cantos. dc pequenos objectos: taboleiros, prateleiras, cantoneiras,
Recorte de figuras simitricas e geomdtricas, dr bonecos, etc.
de objectos de us0 vulgar, de ihlhas, de animais e ontras, TRA$ALHOS El1 PIOS E FIERAS: Tranqas, rodiihas para pra-
de contGrno simples. Prirneiras colagens pelos alunos. tos, travessas e tachos e outras construp3es apropriadas e
TRAEALHOS Ear MADEIR-4: Empr$go da faca e do canioete, .dn aplicaqiio prAtica. Eedes.
pequeno nlartelo e preguinhos; execu~%ode cabos de Arrumayio, lilnpeza e adbrno do material escolar pcr-
caneta, pgs, facas de pxpel, caixinhas, hotes c outras ~011s- toncente ao aluno; colaboraqiio no adBrno c arrurnar.20 i!a
trilqdes simples. classy.
TRAE.-~LIIOS EX PIOS E FIRRAS: Ni) simples, lapada, nlj
corredio, n6 cego, nB de Invrador ; corddes e tzanq:is com
trd-s, quatro a oito pernas ; aplica5Ge~. Suhstancia rnolcl5vel; madeiras ~naciasaplainadns c em
rIrruinac;%o,li~npezae ad6rno do material escnlar perten- bruto; tlrame de virias espcssuras e qualidades; rrifia,
cente a o nhlno; colaborac,iio no ad:irno c arrumac;iio (la corclel, fibras, iio, etc. ; papcl branco e dc cbr, cartoiina
classe. e cartgo; catrilogos, figurinos e outras qravuras apropria-
das; serras, plainas, bancos de carpinteiro, formdes, scr-
rotes, martelos, corte-chb, goivas, cepos de nloldura corn
Substhncia pl6stira ; aramc zincado; iaadciras macias lerros, grude, esquadros em nladeira e ferro, Iipis de car-
aplaiaadas e bordiio de ~alnleira; cartolina, cartso, papel pinteiio, pregos e ponias de Paris, tesonras, alicates,
branco c de ciires; figurinos e catrilogos; tesouras, alicates, .corta-arames, compasses, pequenos tornos de serralheirc, e
corta-arames, pequenos martelos, pontas de Paris, alfinetes; bigornas; meia-esquadria t. rdguas de madeira.
gonla; fio de algod20 e de 12, corde!, corda, rAfia, fibras ; Materiais da regirio aplicriveis.
canivetes e facas.
Subst Ancias aplicdveis da regi,;io. 4.a Classe
se coadlr?tnut coltz a fraca agztdezn azrditi79n dos indiztidztos yzcf A primeira expressgo grliiica do pensamento humano,
as exe~celwf? ; a primeira linguagem escrita do homem, foi e 6 ainda hoje
1.
4.07As pr~fiss6esde relojoeiro, miniatuiista, gravador, em parte, representada pel0 desenho ; e para desenhar, para
a l f a ~te,
a costureira, bordadora, rendeira, fotcigrafo, pintor, ornamentar os objectos que inventou para seu uso, para
escultor, entalhador, dactilbgrafo, etc.-na"o podern ser exer- decorar as suas cavernas, procurou o homem na Natureza
cidas POTiadzi1idzto.s c?~jaagzideza zliszrnL sejn fraca 011 1rzesti:o os motivos da sua arte.
nzkdia ;
Rolaram os sPculos, criaram-se a escrita, a pintura e a
, 5 .o-A profissrZo de professor niio pode set exercida ppr escultura, modificou-se a orientaqdo do ensino do desenho
gagos; a de cirurgigo ou sapateiro por quem n5.o tenba (desviando-o dos motivos reais, dos objectos eupressivos)
firmeza de mso; etc., etc.
at6 chegamos, hoje, B concluGo de que a Natureza nunca
dcvia deixar de ser o grande comp&ndio,o variado, sublime 0 desenho livre, o desenho em que a c r i a n ~ arevela o
e unico comp2ndio que a escola deve fazer folhear peIas seu sentimento, o seu gbsto e as suas predilecqaes, deve
crianqas. ocupar nas duas prirneiras cIasses urn lugar de destaque ;
A crjpia dc estampas-tantas vezes de in& estanlpas- nas duas restantes serL o desenho caracterizado pela cdpia
deve ser quanto possivel banida da escola, substituindo-a do ~ a f z ~ r apor
l , exigir mais rigor e, conseqhentemente, mais
pelo desenho do natural; nZo develnos fazer trasladar para atenq5.o.
o papel desenhos complicados ou simples dum livro. c(Kso Ambidextria
silo-diz Gast20 Quknious, Director do ensino do desenho
em Franqa-linhas sern significa~iioe sern interesse ime- ,.5. educaqgo ambidextra consiste en1 exercitar igual-
diato para a crianqa que lhe devemos propor esecutar, mas mente as duas m5os de mod0 a poder ser empregada, indi-
~ b j e c t o scuja representa~gosatisfaqa o seu instjnto e seja f erentemente, qualquer delas.
para ela urn prazen). Esta educa~iiopraticar-se hB corn exercicios de desenho,
0 lugar que a cbpia de estampas deve ocupar no ensino escrita, modela@o, costura e outros traballlos n~anuais.
do desenho deve ser, por isso mesmo, limitado, pela mono- Por habit0 ancestral, servirno-nos mais da mHo direita
tonia que aquele acto dc qurisi pura mecrinica represent3 que da esquerda, pelo que esta se mantern impossibilitada
para a crianca. 0 s modelos naturais coloc.~dosQ frente do de substituir a direita nos trabalhos que edjam mais fbrqa,
aluno-s6bre a carteira ou niio-interessam-no rnjxirna- destreza c precis80, A escola ~rinlkriae 5. familia pertence
mente. dar 2s crianqas a liberdade de se servirem indiferenternente
0 professor, apresentandv o modelo, indicark em poucas das duas mfios e fazer desaparecer o preconceito ridiculo
pLalavrasas suas particularidades, o seu uso, o seu fabrico, d e considerar os ca?zhotos como individuos risiveis e desa-
a sua proveni&ncia, terminando por chamar a atenqzo dns geitados.
crianyas para a express20 artistica dos rnodGIos, para as Em cdsa e na escola d e w a c r i a n ~ ahabituar-se a pegar
suas caracteristicas de forma, de modo a fazer observar os . servir-se dos talheres e dos brinquedos, do ]&pis
r- a - - . . e da
.
traqos que distinguem unl objccto de um outro objecto pena, corn qualquer das rniios, mas de m o d ~a dar k mHo
anilogo, pois que a observayiio dessas caracteristicas cons- esquerda, como compensa@o, maior exercicio que 2 1n5o
titui a opera520 mais importante do desenhado. diriit a.
Mas nem s6 mod8los de objectos manufacturados devem M o podcm, portanto, deixar de realizar -se exercicios
ser desenhados. preparatbrios de ambidestria, corn o desenho e a modela-
$20 principalmente, para que mais tarde, na 3." e 4.a
ColecqGes de conchas, de fornlas e coloridos variados; classes, o professor possa mandar fazer esercicios vririos
fdlhas de varies exemplares, f6lhas grandes e pequenas, corn qualquer das mzos.
inteiras e recortadas, simples ou compostas, etc.; frutos, Para consea;lir Cste objective, pode seguir-se a seguinte
tlores e as pr6prias plantas; patas e cabeqas de anirnais e ordem :
os prdprios animais; insectos ou seus fragmentos, como
Asas de borboletas, de gafanhotos, de lib6lulas, etc.; insec- 1.0-Obrigando a fazer rhpidamente desenhos sim6-
tos, rnarniferos, reptis, batrkquios, aves e peises; inverte- tricos no quadro preto ou em papel fiso 2 carteira ou 2
brados e vertebrados -utCis e nocivos, perigosos e domk- mesa (aproveitando a tendencia que tern os menlbros
ticos, inofensivos e ferozes; objetos escolares e o s usuais na sim6tricos de produzir movimentos igualmente siinktricos
Iocalidade : dom6sticos, agricolas, profissionais, industriais;
etc., etc., constituem um manancial completo de moiivoc.os e por vezes involunt&rios): linhas rectas, quebradas, curvas
de desenho do ~zafztml,de nzenzdria, de ilzter$retagBo, livre e e mixtas, figuras, desenhos e ornatos v&rios simCtricos,
or?zantettlal, que, ao mesmo tempo que cativam a crianqa, etc., corn as duas m5os, simultgneamente primeiro, e depois
lhe fornecem urn scm ntimero de ronhecimentos seguroe e indistintamente corn qualquer delas;
- recrcativos. 2.O-Escrevendo letras (escrita direita) e palavras
corn as duas mios, simtllt5neamente, de lnodo que uma
p a t e fique invertida. Primciro, trabalhando corn as duas
m2os e depois s6 con1 a esquerda, no quadro preto e depois
iazenclo esercicios de escrita no papel ;
3.0-Insistindo o mais possivel na realiza~gode traba-
lhos manuais que utilizem o mais simetricamente as duas I,~II~IU Ostlc se 16: J.cla..;e :
mHos (modela$io especialmente) ; 15." 8 11;dc \L:ir$o de ~ q ' l ~ ?ti dc XIarqo de I ~ ? S
.>.?.U 0 (:011~~1110d~ [ I I S P ~ L I I O ~ ' C S 0 (:n~i>ellrodos I I I S ~ & C I ~ I ' , : T
5 .O-Procurando fazer utilizar as ferrementas corn a 31J.'' rcriposa iosaiubci p c r i ~ o s a ,it~saluhr~'
2.' i ~ ~ l u i t(1s
i i oprrnlltrs e hind> i~itititircr\c oper~ultes,Fuiida.
m i o esquerda, realizando trabalhos esclusivamente corn ela; mr.nln,ios mcl11a.ios
5.O-Obrigando durante os trabalhos manuais e na vida
pratica a utilizar indistintamente as duas m8os.
-
..'..,,
.1 yes \ eL
Direc~iiodos Servir,os de InstmqZo TGbjica, em Luanda, 'h. i ~ ~ t c r tnzri\,i.iedc
ia it~tcrisaacti\-id:idc
podcrfio pcrt~izulcccr pod$* pcr.maricccr
26 d e Abril de 1928. - 0 Director, interino, Sivzenlo 27.,s
20." snl11a;io~;i rcpujiilalilc ' collraglosa oil ~ L , ~ I I , ~ I I : I ~ I I ~ '
~Vzwzes Tz'it o'rin. . ,zi c r i a ~ ~ brallcas
~as c prcra. .ti srinllp.; brn~rcas,rZesti<ar e
I,..C,II
illllbl'tlh
,zcriicio I: S I I ~ ' V P I I + ~ O
c;r>,.crl~n,.ios Uiztritos
r. igrlal~~ic~ltecusteadii pol d\r,ido.
rcs, sdo orgn~rizn~io<
quc n podcr:~anlpli:~?.
lllll~lSC'I !'cllte
rtlrso, ehcols
lbr11zcern
':I 011slar:1 1
4.' 1 citrid dntos
I
I >.,'
2cj." :
p IltOS
I:olsa Jc c s r ~ r ~ o ~
I 11:' ~ola~ii;~s
CilliSl;lllt e
!,..I rcfcr.?i~sia r, <eIQ~rcins
' 2-1.~ R".'? gi.to
! .[I>'
[i..' -,," rellllliio
t y ~ . ; ~ l , i ~ i , ~ l npela
~ c ~modeln\r+io,
~tc,
re\*1s:io
a I ~ r i ~ ~ i i p : ~ ~prin
t n cmojcla$-;io)
~~tC .I
\i,.str?~ildos dedos, ~1c.l: .icstrcz:~do, dcdos, cii.:
. I ~il-c;tordo C I I S ~ I I Odo d c s r ~ ~ h o ] ) i r ~ * i t oJra Lnsino do I ~ ~ s c ~ t h o
descnllo
' 91. dcser~lrado
-." :.,' - I'roc~lral~do fazer uliliznr. a.; 1.'' -
t'roc~~ratrdo(:IL~T iitili/.nr n r
it-rraniCntas
?li;It Jlal-$0
6----u4- , - ,