Esse glossário contém as palavras mais comuns/frequentemente usadas, com base nas lições

do projeto Ẹ̀ KỌ́.

ALFABETO
a ajá - cachorro

b bùbá - camisa
d dúdú - preto
e ewu - perigo
ẹ ẹja - peixe
f fìlà - chapéu
g gúgúrú - pipoca
gb gbó - latir
h hù - crescer
i ìjà - luta
j jígí - espelho
k korò - amargo
l labalábá - borboleta
m mu - beber
n nọ́ - gastar
o omi - água
ọ ọmọ - filho(a)
p pẹ́pẹ́yẹ - pato
r rà - comprar
s sín - espirrar
ṣ ṣe - fazer
t tà - vender
u bú - xingar
w wúrà - ouro
y yìn - adorar

VERBOS
Acabar parí
Achar rí
Acordar jí
Amar fẹràn
Aprender/Ensinar kọ́
Beber mu
Brincar ṣeré
Chegar dé
Comer jẹ/jẹun
Dar fún
Deixar fi sílẹ̀
Dirigir wà
Dizer sọ
Dormir sùn
Entender yé
Escrever kọ
Estar wà
Falar sọ̀rọ̀
Fazer ṣe
Ficar dúró
Haver wà
Ir lọ
Ler kà
Ouvir gbọ́
Parecer jọ
Passar kọjá
Pedir bèèrè
Pensar ronú
Poder lè
Querer fẹ́
Receber - gbà
Rir/Sorrir rẹ̀rìnín
Saber/ Conhecer mọ̀
Sair jáde
Ser jẹ́ / ni
Ter ní
Trabalhar ṣiṣẹ́
Ver ri
Vir wá

CORES - ÀWỌN ÀWỌ̀

Amarelo àwọ̀ ìyèyè
Azul àwọ̀ aró / ojú ọ̀run
Branco àwọ̀ funfun
Cinza àwọ̀ eérú
Laranja àwọ̀ òféèfé / omi ọsàn
Marrom àwọ̀ igi
Negro àwọ̀ dúdú
Prata àwọ̀ fàdákà
Preto àwọ̀ dúdú
Rosa àwọ̀ pupa fẹ́rẹ́fẹ́
Roxo àwọ̀ elése àlùkò
Verde àwọ̀ ewéko
Vermelho àwọ̀ pupa

TAMANHO
Alto Ga / Gíga
Baixo Kúrú / Kúkúrú
Estreita Gbọọrọ
Grande Tóbi / ńlá
Grosso Nípọn
Largo Fẹ̀ / Fífẹ̀
Longo Gùn / Gígùn
Magro Tínrín
Pequeno Kéré / Kékeré
Profundo Gbòòrò
Reto Tóóró

GOSTO
Amargo korò
Apimentada aláta
Azedo kan / kíkan
Doce dùn / dídùn

ADJETIVOS
Alegre Aláyọ̀
Alguns àwọn
Alto Ga / Gíga
Anterior Tẹ́lẹ̀
Antigo ògbó
Baixo Kúrú / Kúkúrú
Barato Pọ́nkúlowó
Barulhento Ariwo
Belo Rẹwà / Arẹwà
Bom Rere / Dáa
Bom Dáa / Didáa
Bonito Rẹwà / Arẹwà
Breve Kíá
Brilhante Dán / Dídán
Calado ìdákẹ́jẹ́
Calmo ìfarabalẹ̀
Cansado Rẹ̀ (+ Pronome Possessivo)
Capaz Nípa
Caro Wọ́n
Caro Wọ́ n
Cego Fọ́jú / Afọ́jú
Certo Dára
Cheio ẹkùn / Kún
Cheio Kún / Kíkún
Completo Pé / Pípé
Comprido Gùn / Gígùn
Comum Wọ́pọ̀
Contente ìtẹ́lọ́rùn
Correto òótọ́
Curioso Aájò
Curto Kúrú / Kúkúrú
Deitado Faralélẹ̀
Diferente Yàtọ̀
Difícil Le
Difícil Le
Distante Jìnnà
Doce Dùn
Doente Aláàárẹ̀
Duro Le
Enorme Tóbi
Errado Irọ́
Errado òṣì
Escuro òkùkù/ Dúdú
Escuro Dúdú
Especial Pàtàkì
Esquerdo òsì
Estrangeiro àjòjì
Estranho ìfunra
Feliz Aláyọ̀
Feminino Abo
Fino Tínrín
Forte Lágbára
Fraco ọ̀lẹ
Frio òtútù
Fácil Rọrùn
Gordo Sanra
Grande Tóbi / ńlá
Grosso Nípọn
Horrível Burú / Búburú
Igual Bákan
Importante Pàtàkì
Infeliz Oníbànújẹ́
Inteiro Gbogbo
Interior Inú
Inútil àìnílò
Jovem ọmọdé or ọ̀dọ́
Jovem ọ̀dọ́
Junto Papọ̀
Justo Yẹ
Leve Fẹ́lẹ́
Leve Fúyẹ
Limpo Mọ́
Livre òmìnira
Magro Tínrín
Mal ìbàjẹ́
Maravilhoso ìyanu / Oníyanu
Mau Burú / Búburú
Meio àárín
Mole Rọ̀
Molhado Tútù
Morto òkú
Muito Gan
Muito ópọ̀ or Púpọ̀
Natural Adáyébá
Necessário Nílò
Normal Déédéé
Novo Titun
Novo Titun
Nu ìhòòhò
Pesado Wúwo
Pesado Wúwo
Pobre Oníṣẹ̀ẹ́
Poderoso Alágbára
Pouco Díẹ̀
Profundo Gbòòrò
Quente Gbóná / Gbígbóná
Rico Olówó
Rápido Yá
Rápido Yára
Seco Gbẹ
Seco Gbẹ
Secreto àṣírí
Semelhante Jọ
Sentado Lórí ìjókòó
Silencioso ìdákẹ́jẹ́
Silêncio ìdákẹ́jẹ́
Sujo ìdọ̀tí
Sujo Dọ̀tí
Só Nìkan
Triste Banújẹ́
Vazio Kòròfo
Velho Arúgbó
Velho Arúgbó
Verdadeiro Onítòótọ́

ROUPA
Boné fìlà
Calça ṣòkòtò
Camisa ẹ̀wù pénpé
Chapéu akete
Cueca àwọ̀tẹ́lẹ̀
Meia ìbosẹ̀
Saia yẹ̀ẹ̀rì
Sapato bàtà
Sinto ìgbádìí
casaco ẹ̀wù àwọ̀ lékè
jaqueta ẹ̀wù àwọ̀ lékè
pajamas ẹ̀wù àwọ̀sùn
sweater ẹ̀wù òtútù
CASA É MÓVEIS
Banco àpótí
Banheiro balùwẹ̀
Cadeira àga ìjókòó
Cama ibùsùn
Casa ilé
Colher ṣíbí
Copo ife
Cozinha iyàrá-ìdáná
Faca ọ̀bẹ
Geladeira ẹ̀rọ amóhúnjẹ tútù
Janela fèrèsé
Mesa tábìlì
Parede ògiri
Porta Ilẹ̀kùn
Prato abọ́
Quarto ìyẹ̀ wù / iyàrá
Sala iyàrá
Televisão amóhun-máwòrán
Teto òrùlé
toilette Ilé ìgbọnsẹ̀

PREPOSIÇÕES
Abaixo ní ìsàlẹ̀ / ní abẹ́
Antes ṣáájú
Atrás ní ẹ̀yìn
Com pẹ̀lú
De láti
Dentro ní inú
Depois lẹ́hìn
E àti
Em cima ní orí/ ní òkè
Em frente ní iwájú
Entre láàrín
Fora ní ìta
Longe jìnnà
Mas ṣùgbọ́n
Para sí
Perto súnmọ́
Por fún
Sem láìsí
Sobre nípa

ADVÉRBIO
Agora nísinsìnyí
Amanhã ọ̀la
As vezes nígbàmíràn
Em breve láìpẹ́
Essa noite alẹ́ yìí
Hoje òní
Junto wàpọ̀
Lento/lentamente yọ́kẹ́lẹ́
Ontem àná
Quase ku díẹ̀
Rápido/rapidamente kíákíá
Sempre nígbàgbogbo

COMIDA
Café da manhã oúnjẹ àárọ̀
Almoço oúnjẹ ọ̀sán
Jantar oúnjẹ alẹ́

adìẹ - frango
ata - pimenta
àgbàdo - milho
àgbálùmọ́ - cereja selvagem
àkàrà - acarajé
àlùbọ́sà - cebola
àsáró - comida feita de inhame
búgan - pão
bọ̀ọ̀lì - banana assada
dòdò - banana frita
ewédú - um tipo de molho verde frondoso
ègbo - comida feita de milho
ègúsí - semente de abóbora
èlùbọ́ - farinha feita de inhame
èso- fruta
ẹja - peixe
ẹja peixe
ẹlẹ́dẹ̀ - carne de porco
ẹmu - vinho de palma
ẹran - carne / bovino
ẹran adìẹ frango
ẹyin ovo
ẹyin awó - ovo caipira
ẹ̀bà - comida feita de farinha de mandioca
ẹ̀dọ̀ - fígado
ẹ̀kọ - um alimento feito de milho
wàrà leite
wàrà kàsì queijo

PARTES DO CORPO
Braço Apá
Boca ẹnu
Costas Ẹ̀ yìn
Orelha etí
Olho ojú
Pé àtẹlẹ̀ẹsẹ̀
Dedo ìka ọwọ́
Dente eyín
Cabelo irun
Mão ọwọ́
Cabeça orí
Coração ọkàn
Perna ẹsẹ̀
Boca ẹnu
Pescoço Ọrùn
Nariz imú
Dente eyín
Língua ahọ́n
Ombro èjìká
Peito àyà
Pé atẹlẹsẹ
Bunda ìdí
Cintura ìbàdí
Coxa itan
Joelho orúnkún
Cotovelo igbọ́nwọ́
Palma atẹlẹwọ́

ESTAÇÕES DO ANO
Outono Ìgbà Ọyẹ́
Inverno Ìgbà Òtútù
Primavera Ìgbà Afẹ́rẹ́
Verão Ìgbà Ooru

TEMPO/HORÁRIO

Hora Wákàtí

Minuto Ìṣẹ́jú

Segundo ekeji

Frio òtútù
Quente gbóná
Chuva Òjò
Neve yin-yin
Sol Oòrùn
Vento afẹ́fẹ́

DIREÇÃO
Longe Jìnnà
Aqui Ìhín
Esquerda Òsì
Direita Ọ̀tún
Perto nítòsí
Direto Tààrà
Lá Ọ̀hún