Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
,
Digitized by Çoogle
,
'COMEDIAS
FAMOSAS
PORTVGVESAS.
2)os DoUores Francifco de Saa desFHíraia]
(<r Antonio Ferreira •
E VI -LISBOA.
fym tõJâs áslicençds/r áfprt uéçSisneetjfâriét,^
f
•Digitized by Google
Às Comedias deíle liuro fará às&gmnjtesT
*r*t
*\
LICENC,AS.
V
cotifa
I cfUs Comedias do Dou&or FranciToo de Sà dê
Miranda , & Antonio Fcrrcyra nam ba nellas
contra noííaSan&a Fee, & bons coftamesj pello
cjualfepode dar licença, para fc imprimirem. EmSãa
Francifco dc Lisbóa io.de lutho de i 621... ,
. •
Fr.yintonio da Gonuyçao.
V
feridas
I S T A
Comedias,
com
a informação poderafe imprimir eftas
& depois dc Imprdías
feu original para fe lhe dar licença para
tortfem con-
^
XJltÇdS*
:'/ ?* Pgde2
•
;
•
Digiiized by Google
O £> E MS E imprimir eftas CoirècTús as fj,
P cciiçis JoS in<5loOffido,& do
correram ícm tornarem a meia pci a fc
O
viíl^rs
& d u(n
iiinario J
taxarem, Em
Lisboa a 17. de Agoílo de 1621.
Cânu. Jrtonizs
iW
Jcm efle liuro quarenta folhas, & mç^
)
i
C^> t^í^^M-Yj ^ t^l O C$í
A GASPAR
'
SEVERIM
AR A
DE
F I &c.
,
Digitized by Google
DEDICATÓRIA.
bliothccaPortugueza dc todos os Aiíthores dcílc Rèy i-j.>
^nttnit yAluárcZf
A FAMA FAS O
PROLOGO.
VNAM VENHO A VOS V Ci-
ando, aue noua bem empenada, tantos olhos
quantas penas , tantas Jingoas , ouuidosj &
que joguem huns por debaixo dos outros
como artcihaiia , aíli como me pintarão eí-
tei chocarreires dos Poetas.que (emprc que-
lem gracejar. Mas afsi como todos me chamam Famarafli Te-
nho neftej hábitos de molher. Aqui no cabo do mundo he
agora o meu afíento,& nam nomeo onde‘os meínvps bons dos
Poetas me apoíentaráo,em hfia caía toda aberta, &
dcfcubei ta
(por certo mal ao menos para o imaerno. Daqui carrego pera
todas as partes de graciofas vi&orias , todas contra o$ infiéis.
De torna viagem as vezes n<da acho feiião patranhas j como
agora, que quereis que faç»? quereis que torne com as mãos
vazias. Ao menos farey nillo verdadeiros aquclles mefraos .
. /
^4 * »
br»
•
Digitized by Google
.*
PROLOGO,
-quem era o verdadeiro capitam da gente
bri aos contratios ,
aquella baiba ic xa. Quantas
Pomicucs,que logo fez tiemer
deltas ob igjçõcs tc.ho
cu cfpalhada* poio mundo , que mas
reconhecem m«*l. E ddxmdo a
gueira a de parteren. quantos
efcreucm?os Chio/nltas a cada paf
petiços focoí to eu aos que
fo nam í-bem por
onde vam íem mim. Os Poec-s andaò fem-
pre poloj.atcs né té outro
valhacouto , íenam a mim. e eftes T
que goucrnáo o mundo com feus cartapacios (eu digo osquo
oje lobre tudo
chamam Doutores ) como rematam elles fuaj
sczõcs>íeiiam co meu nomc,& autorid ádç,diztndo por derra
dtito. E dcfto he pubiida vos , &
fama. E depois com que
grauidade acodem nas íuas praticas encadarroadositama malú
&C re Hora todos eftes poítos a de parte, falemos ca entre nos.
E dizeime, das couías paíTadas que tendes fenam afama ? das
preícntes quanto vedes? E inda das que vedesMe quanto dais
fec,tudo h*v*nais a q\iem ho deueis íenam a mim. Do por vir
nam falemos, que o referuou Deos pera fí. De todo em todo
H
náo vos fieis em fonhos. o como aqueiío» bons antigos mor-
riam por mim com tam bom roíto.E eu também que aflim lho
pagaua: vos outros pondefme alma diante ( Sc aífi hc ra?am)
rodauia bom qtiinham me dais do v.os. Baila: que eu fom com
tente.nam leruis a pefiba defaguaidccida. Finalhiente quereis
faberem quanta obrigação me todo o mundo he:oihai bem,
que de quantas coufas em todo elle ha nenhíia reíponde igual
mente a fua fama : nem Paris efla cidade , nem eíTa Roma la
Sandia. Muyto me vo.* gabo oje,diruos ey fom (como vos ja
dilTc] vefinha,& moradora, obiigada frm a guardar voílo5 cuí
tumes? Hota venhamos as patranhas. Noseíbmosem Roma
naquelLs duas cafas viuem dous velhos cidadãos. Cujosno-
mes vedes, cada hum íobre a íua porta. Ho Pomponiotem
hum filho a que chamão Cefatião , o qual filho ho pay Sc a ,
Foi. r.
COMEDIA
DOS PANDOS.
VILHALi
Feyta pello Doutor Francifco de Sá
de Miromda.
FIGVRAS DA COMEDIA.
^Afama. Çnifcdrdd ütiha * &
^Pomponio Ytího. Daurelia.
Mario )>clho Vilhalfãndo i.fcldadtl
Faufla Matrona Romana Vilhaípando 2 .joldadc.
com hu4 companhia d<~* jêfoUmo birmuao.
leguinas. . Fabutno mactlf* tflrdtigeirei
M iluoalcMU iteiro Trtfo meço.
lAntonnto criado. Jor^ucmado moço.
(tjari&o mdnctbo Rmao. Ruhitt fdgc Franca.
JiCTO . /.
SCENA. • • •
I.
^
Digitized by Google
COMEDIA DOS
fym Nam cnganannynas foubc como eras vindo
tc
. • bigitized by Googl
VILHALPANDOS. '
2
«que o meu langue pcccaua mais dc queimado, que de
fobejo. Mar. Ah, que a nos jà nefta idade deuiãonos
de tornar a curar como meninos, & naó com bebera*
gens das boticas. Que da fua vifla fc arrepia o corpo
todo. fô m. Mexidas por cifras que elles fificos fôs cn*
tendem, &osbuticariosfcusfecrctarios. Mar. Afsí
fao maiseílimados, & os das outras íciencias também
c
quando os entendem menos. fom. Finalmente afsi os
foFrihum tempo. Depois cobrey fifo, &defpedios.
^ir.Hocomofizeftcbem. P om. Como dizem mi-»
lhor foy tarde que nunca, entam deixeime ir mais de-
uagarefprcirando fempre a natureza ,
& ajudandôa
com bom regimento. Mar. Nam foube tanto Hyp-
pocras. fam. Aprendi a minha cufía,& como foube da
bordam , que me
tua boa vinda leuanteimc fobre efte -
Digitized by Google
COMEDIA DOS
rhcíTigcifos. Mtr. Queres que nam vejam os hemés,
nem ouçam. P*«.Porcm nam correm cllcs afsi ao bé.
«^ídr.Nitn lhe acham canto fal. P om Vcyo logo aqui
ter, a cftanoflTa rua hüa velha Bolonhefa com hüa filha
'
Digitízed by C
!
VILH AL PANDOS. ? •
*
jnor dei Rcy de Mar. Efcandalizado fi-^
França.
caftedos fiíícos corporais. *Pom. O quem nam ti-
uera filho pera fe partir rindo dc tam mào mundo;
Mas do noií à negocio que concelho medas. Márl
,
Digitized by Google
COMEDIA DOS
ftrcnxos? ^«r.SobrcíIcmosafsi alguns dias entre tatí
co trabalha tu que rcu filuo fe emende poríí fô, & ra-
• zam,nam por agrauos da Bolonhefa, que comigo nam
fao necefTarias outras mais negociações. Nam
fora mào corrermos daqui màs molheres. Már.
eftas
Pera que jagora: pois onde quer que forem ham de le-
uar o coraçam de teu filho a pos fi Pm. Bom hc fem-
pre afaílar os azos. Wl<tr. As coufas da vontade nam
Digitized by Qopgle
9
VILHALPANDOS, 4
pera deuaflbs, & dcuaíTas ?Nam confintira Dcoscat.
Cefariam fc quifer auer fifo, & refpondcr ao fmgufc
donde vetxr.Seja meu filho: quando nam, a dor nam fe
efeufa: mas em fim coda a perda a de fer fua v Minha
falecer de todo
.
£ucm fae dc minha cafa ? oh Faufôfc
he minha molher grande companhia Ihfc vejõ toda dfc
Beguinas, noue faó,quam certo he,quc nam auiam dfc
SCENA IL
^
-
Fdufía. fwpmg;
’
. .... .. *
Digitized by Google
COMEDIA DOS.
por cada ramal. 2W Boa foma fazem. /U.Tarttàs
vezesha cada húa de dizer
acjuclUoraçáo.quc vosdcy
clcrica erapergaminho virgem que hc nuiyco
, efpri-
mentada.' %m. Como mezinha
de velhas. F att. E afsi
tereys acelas as noue candeas
que vos dei tambcmde
cera virgem. %m. As
beguinas quer o fc jaó quer não.
tau.E a ca da nô beijar a cerra, fem
Falar palaura neftc
fncyo tempo. Vem. Forte
ponto pcramolhercs.'F^.
dc tudo aucis dc dizer: afsi como
j j afsi
r°. ifto hc ver*
^ade de c ° r
?
&
có vontade, faya nomcayo
liurc,&
lao delta infirmidadc, quer íeja malícia quer maldade
«dema homçm,ou ma molher quer outra fortuna
qual
quer. % m. Que pode logo Deos
ahi al fazerfe vai por
coníoantcs. Vau. Entre tanto eu Falarei
com a conuer-
tida,& afsi efpero cm Deos,
&
nas pahuras dc muyta
virtude, &: na ajuda das peíToas dcuotasquc
meu filho
torne agrada dcPomponio,o qual có
paixão hc pofto
cm cuidados nouos,& não de pay. ?*m.
E poLsha cm
©bra.lc teu filho fe nam emenda. Ia
lã vaó tarde fc me
ordena oje o jantar. Qu,e>ocntic tanto
dar vifta ao,
banqueiros, naó cuidem os dcucdorcs
faó ja morto.
q
SCENA. ar.
\ .
^nttnioxt, \
mais palaaras pide pori>oca ã efc
colher cogao cm lauor dc aro igos.
A»t, Tam
Digitizee
'
VILHALPANDOS.
boãnouidade õuue cftc anno. M/7. Que na o ha onde
,>
SCENA. ML
’ ' - '
'
.
. .
. r
"'/inttnitttfta.
1 ‘
. *,**/ í
Do
Digitized by Google
COMEDIA DOS
O
que
Doudinho dc Antonioto, como auiás miíler cl?
rado dcíh tua cabeça. Cuydauas polaventurf
cm Portugal, onde dc toJo o negocio he foíV
cilas
•
dauos ,
& lírios das comedias que tam bons lhe ferani
,
& fobre
VILHALPANDOS, 7
& fobre cu 3o Dam quis morrer comocuitoamos ,a-
gora fam cm com nofla ama por via de dcua*
pratica
CtfdtiÃofoe.
em que praticas
ESTE meu coração concclhciro
começa entrar comigo,naó me queria cllc pouco
àfdltar do peito fora que onam podia eu fofrer?Dei-
xoumc cllc mais doim ir, nem aííoííegar, agora que a-
çonteceo de nouo,mandoufclhe porventura defeulpar
alguém, ou chora, &
fufpira alguém de todos nos,fe
Digitized by Google
Comedia dos
fal ocaíiam faleceííe afsi mcfmo, Ôc nam fc puícfTcèiS
faliio a pefar cio coração ,
chcgliey a noytc paflada a*»
doeu tal ,
o fangue me fogio de todoocorpo , &
me deixou como hua pedra fria, o que ellafcntindo
feguio adiante ,
va dormir onde ceou quem quer qua
hc
ViLHALPANDOS. 8
hè ,
ou ícandaera bufca dcalgííamaa ventura po'de
fcr que a achara aqui, & aísim a tornou acemr com
tamanho golpe que cam bem a mcfma janclla parecia
que amcaçaua, aqui que dcfculpa pode alter? não mc
conheceriam indemal muyras vezes que aoutrem
?
poderey enganar ,
com cila rezam, mas nam a miai
cracardc? Eílariam pelejadas? cmbcbedarfehia a ve-
lha? ah quantas dcfculpas que nam baílam , &opeor
he que mas nam daninguem fenam eu que nam do
,
SCENA. IL
Çujfctrda. Ctftriam.
Eguraimc bem
&C- ç ninguém
^ ate
cft.i porca, que
que eu torne. guem algúacon-
fc nao sbrã d
nheiro.
~ Cff, O maiuada, cilas an dc fer as difculpas.
"
Ç"'f-
Digitized by Google
-•
COMEDIA DOS
‘Çuif. Gentis fenridorcs , todo fcu feito hc rodcaruolâ
& os que
cafa,efprcitaras jaoe1as,cfpiar os que entram,
Digitized by (òoogle
:
VILHALPANDOS. p
bado,injuriado,& lançado fora. Çuif. Pois afsi queres
Yenhamos a todas cíTas tuas contas, ôc fcj) por a tua or
denança.Prim cif amente ao roubado, de que? [tf De
quanto tinha.C‘»i/. Se por não teres inais, queresque fe
jamuyco: vasarguindo mais efpiritualmcntc do que
deubs,cu nam conto fenam , por cres , & dous fazetrt
cinco. Cef Pois porque nam concas afsi quantas boas
obras de mircccbefte.C7&//.Àisi feja mas as que tu rccc
bcfte defta cafa, porque tambem te nam lembram, ôc
as nao contas.Ce/, Em quanto me fentiftes que dar não
me fallaueisafsi. Que foy daqucllc tempo? Cuif. Paf-
fou como ves que faz diffo te queixas? fef. Quem vos
tanto dç^ Corr,u ín>dia durar^Cfl/f.Quem tanto denos
T :
.
*
- * -.
.
* * ' ...
FtbUno. Cefdrido.
'^TAm me fujas Cefariam que tenho gràhde
neccfsidade de ti. Cefár. De peflba tam
hccefsitada? fab. £uequcr dizer que cíhstara dc«
Digitized by Googk
VILHALPANDOS» ro
Digitized by Google
COMEDIA DOS
eãrda,3c tufacfmc agora de rcfrefco com tuas razões* j
i
Fúbidnoftê.
Digitized by Coogle
VILHALPANDOS. u
tahtopreço. Vedes eftc Ofarião mancebo dcfpoffo,’
manholo hum íoo filho a feu pay um rico
,
que mao
pefar hc feico delle em
pouco tcmpoEncabcíbou-
tão
Ihoafsi aquella dcfnarig3da,com húa filha q cem bu«
nitarquche húa piedade velo.andalhe femprea darre-
dor da cafa,com a boca aberca como cncantado:infim
outro Cefarião de todo em todo,& não hc o que foia,
eu faó aqui cftrangeiro, & feu amigo ; quiferame oje
achar cm fua companhia auerHypolita que hc fora de
cafa erahúa deuação,podcra afsi ver mclhor.Mas eilo
que torna em grandes debates, vem com Antonioco,
todos feus caminhos faó pera efia parte, andaó cm buí
ca de dinhcirojdura negoceação traze,não os polí o eí*
perar.
*
SCENA. V.
^ Digitized by Goo^Ic
<- COMEDIA DOS
tliiei [e[. Achey Guifcarda, viemos ãr<fa
A»f. Corno.* 1
/
'•
*
SCENA ,*
VI;
-
.
'bAiriõfeút
Digitized by Google
COMEDIA OOS
itíêtíÉ 5 eSi-fal fogo a filha juntamente, & a- fazenda ai;’
'
inda fc osnoflus cafamcntos foflfem como os antigo
menos malrquc fc fazião, & desfazião tão breuemécc,
imas agora que foo
morte os pode apartar : digouos
a
SCENA. VIL
'jlnttniitol Fdup4l
VILHALPANDOS. i ?
outros ,
ca nam alcançamos? Vau, Nunca tal cuy-
deydeouuirncfte corpo peccador? ^Anten. Em que
falaftcs , fehe pera dizer? Fau. Em muytascoufas
Digitized by Google
COMEDIA; DOS '
Digjti^ed by CjOQgle
VILHALPANDOS. 14
uia qtíe tam occupada vinha do cfpirito. Eftás vos di-
go cu quefafn, graças que nara as dos cruães frios, que
SCENAI.
Mil vo. Vilhalp anelo c Apitam*
Mil:
4
Diqitized by Google
COMEDIA DOS
Mil. V E onam digo por mccíhr gabando^
ML mas quem as manda todas^c as goucrna
íenam Mi^uo? Vilh. Afsi me dizem que ,
ja venho a ti
por fama. Mil. Que te diíTcram de minha fee,& deli-»
Diuinas ,
aluas como a ncuc; compridas as vnhas
longas ,
Õc coradas. Mil. Alsi caçam. Vilh. gue-
*
riaíTcmc ontem lançar da janella abayxo : oje vejo
tudo fechado. Mil. Tem fuas occupaçõcs, nas cou-
ias das molheres nam has de fer muyto eípeculatiuo.
Vilh. O que boca, o que rifo ,
o que graça. Mil. Era
fupcrlatiuograo ,
mas a liogoa? Vilh. Como? Mil.
A da mãy digo, que dana cudo,he húa ferpente. Vilh.
Encantemola. Mil. Afsi hc occeflario.Mas com que?
Vilh. Com palauras branda», & a uifadas. M/7. Ccr-
" ialhe
•
Digitized by Google
VILHALPANDQS. 15
rilhe os ouuidos. com algúa fcy tiçatii. i}.
Vilh. Seja M
Traz dcfenfiuos. Vilb. Ou com muy to dc comer, & be
ber. Mil. Faz todos feus par tidos cm jejum. Vilb, Có^
dadiuas? Mil. EíTc pomo mc lec^coda acafahc nofc
fa. Vilh. SobriíTofarcy indahúa gentileza com cilas.
SCENA. II
‘ ‘
JiiMttitti. Miljên Vilbátyànâil >
4
*/**'
Díqiti;
t > COMED.I A DOS
tempo que fohtanrde dormiragora choram. Çmf. E
dc que fcruc? vigia, & negoeca. SrtiL E mais pera que
medranças. fef. Sempre cydc negocear ítequandoí
Çuif. Sempre as dç querer mais dc nos? tc q.iando?
Sc te não aprazemos ja,amigoscomo dantes. Çef.Qv&
pouco mais ou menos coda hc htía mcfma amizade.
Cuif. Em fira es cjfado vaycc para tua molhcr. Cef,
Cafado ? ôc quem me quererá a mim defta maneira?
Mancebo, gentil homem, humfílho íoo dum pay
Gut[.
muyco rico & muito velho :cs pera engeicar. (jf. E
,
Digitized by Google
VILHALPANDOS. 17
òra parece. Çuif. Sabes aquclla ncccfsidadc que tenho
menam daavagarriemopoíTodara ninguem. SrtiL
: . C Scen»
/*r
Uigitizedl .'X^OOgle
'
COMEDIA DOS
- 0
•
!
.*
^ r-V')
»
; . SCENA IIIL; .
;
•<’
•
,
.
VIL H A LP A ND OS. 18
fiioedà, Çuifo Nouos dagulhas queres que a chame,
Mi/. Nam,fc efta occírpado. Cjutfi Huy que occupa*
çim pode aucr pera ei. Md. Ferida vay eftes fam os
tiros do ouro, que dizem os poetas do feu Deos do
Amor. Aur. Quem hc cílc meu fcruiuor,quc nas
\i boasorasfeja. Tucras, olhay' os amores que ha mil
v
)
annos que me nam vio,nam ce quero fallar. Md. Ea-
a tamde que viuirey eu. Aur, Si, tolhes me a viíU
ft tantos dias ha, razam feria que te tolheflccu
tguori
3! afalla. Md. Ora por paíTar cftcs agrauos lancemos
ic* bumasforces. Çutf. Quetaes? ./ftd. Tenho neftc piK
hc nho humn peça, ncílc outra. Aur. Nam aja burla.,
pç Mil. Afee que nam, quem acertar a milhor a fua
tf,
\encura lhe valha, Gmf. Eíla feja a minha, iA.ur*
tas Ea minha Md. Primeiro vejamos a que
eftoutra-
só tomaram primcyro; Ffparía fcyta cm louuor da
ü* Sçnhora. Àurelia , por hum grande feu feruidor.
Cut[. Seja logo fua , vejamos eíToucra. Aur Ifto
Vf
tst Md. Eftas logo bem que cens por onde pagar,
•s Aur. Nam fam mais de dtz efeudos ,
quanta era
portim pouco vejamosa cfparça. Cuif. Q^ueigua-*
t. riapera cnfaíljados. Mil. Lafularcn os dentro. A»»*,
o Entra minhas baibinhas douro , minhas per bs que
" "
vem gente, Tr ”
]C x
la
- '
*
Cz
W— •-*
. SCENA.
r~m |
4 A fc
%
Digitized by Google
COMEDIA DOS
.1
'
scena. v. •
•
' )
Digitized by Google
, , O
'VILHALP ANDOS. 19
• ‘c, ,
• —
SCENA. VI.
.
... '
*
.
* *?*mj>oniõ fti. - -
,
K
ESTA tro cm
minha cafa toda anda trouada a molher deri
puridades, fora cm deuaçócs , não fcy que
ncgoccão todos, que aísi fc vcláodemim cm parecen-
do logomudãoapratica & todosfcaccnão. Quando
s
auiamos mifter mil olhos, & mil ouuidos pera nos va-
lermos de tanta gente então perdemoso Ycr,&ouuir.
Quando nos crao mais ncccíTarios os pès & as maos
entam nem os pes vos podem trazer, nem defender as
mãos:fobrc tudocrcccm osncgocios,& trabalhos, fale
cem os paíTaccm pos. Sohia a fer que ao erguer da ca-
ma pediade veftir,& pera ver,e coueríar,& agora tre
mo,& pareccmc que peço armas para fàyr a pelejar.
grande natureza como foftc up) bandeira ^por páitc
*p*r*aei
COMEDIA DOS
cfoscomeços das coufaSjCom os mininos todo munsíp
folga,te'.asfu3sfcmfaboTÍãs ) fclhescornão em graças.
Ao contrario com os velhos todos fe enfadam , to»
dos fc carregam,-aütcs,quc paflemos deita vidaja co»
meçamos dafombrar. Ás nnenhãas de fcu natural fant
graciofas^s tãrdçs trííles, & como difíe aquellc noffo
Romam as mais das gentes fazem íua oração para on*
de o Sol nace. O porque as vezes me falece paciência
afsi he ver bs mimnos em tão pouco tempo duas vezes
dcntcs,Sc a nosquenosdefemparem afsi pcrafcmpie
cm tempo de tanta neccísidadc ,
valnos aígfia experi-
com os dias por onde afsi paífo,
ência, que alcançamos
como andamos trilhamos lonje: Por ventura ferey cu
talojecom eíte meu bordam , que por iflo dizem,
qucíabco diabo muyio.
SCENA VIL
hAilvfifô6*.
J
$- .*
Digitized-by Gopgle
VILHALPANDOS.
òsHentcs cm Florença, & agora tecaem cadadiãciif
Ron) a, tornares afsi de uouo aengatinhar.Guidci,qué
âo menos neftc mefier das molhcrcs pola longa expe
TÍencia,quc ja tinha dcfcubctto tudo.Vclho tolò outra
Vez, 6c rnoytas que hoje neftc dia cornas a cntsuolar o
tetí jogo de noiro.Cuidcr.htim cémpoque valia ed ci-
las mocidade, auifo,nobrefa 4 boas manhas,bóparcccE
l^ão tardou muito que mudei a opinião, 8c cri outros
dias,quc tudo efíjua eimdiligcncra azos, conucrfaçaõ,
terceiras as orelhas. Fui mais auantp affirmeimc,que o
fegredo eílaua cm dadiuas, & que tudo o mais
ho era
Vento, & nifto afícntcy.Entam tinha grande paíTu tem
po com cftcs requebrados, mortos de amores, aqui cai
rei, ali cairei fem hú fo real na bolfa, agora ja no cabo
V s®
Digitized by Gqpgle i
VILHALPANDOS, n
> o aeuciíadiço he com igo,íc coft? cllc qUe farei a et-
>ucroque hey afsi de fazer, fe nam guardar mui bem
anel, a ellcs enuialos la cfta noite ambos fua ventura
SCENA. VIII.
Vilhálpànclt.
i
M ilat]
Digitized by Gòogl
VILH ALPANDOS. 22
qucllc paíío diuino Amor transforníolo cm oro,co-
0 agora a mim por vos ,Vilb Logo te y
ficou na cabc-
' *
'
*
Mo
'
'
-
' ‘
Digitized by Google
COMEDIA DOS*
Fâhidmfot.
\ 7*1 Hypoly tã, que hcaquillo, que eu vejo nos
tilas
1
V fcusolhos,ccrcoiíToquecllche não o ve outrem
íenão ciij6c afsi eu fò fam o que viuiria dc fua vifta feni
Digitized by Google
.
Ü*» V '
T •
VILHALPANDOS. 2$
fanguc Romam,que cam caras comprou as fuas Sa*
ias, MdSVcjo Antonioco afadigado anda, como não
:
Jntomett. Fabián»,
nr. 1 A las qúe os homens nam podem ir ã-
ha hi,
Digitízed by Google
COMEDIA DOS
fe fizeres hua coua na terra a que o diíTefes, Awr.Nem*
eífas não mantem fcgrcdo,olha qu e me fio d« ú,Féb% \
,
q
o trifte do meu coração fofrer tal.Ondc quer que cllc
va eflà fo,he a dor que o pode matar, & cila mc maca»
rà.Ahtrifte de mi, que nem aqucllcsmcusamortscaro
limpos poderão fer fero ftl,& fem lagrimas onde as :
SCENA. III.
*Pmp6niâ [o o]
farei, onde me acoutarei? aos amigos? donde
V^jis acharei eu?as caías doraçáo?& abi,quc a rouy
Fa hypourcfia?a íuinha^ & ell«t hc tod? poíU cm poder
dc
Digitized by Google
VILHALPANDOS; 54
fhcusinimígos.Eftcscráo osc 6 celhos,& puridades
auiao dc vir parar as deuaçoes de minha trolhcr
os irmitãesdo ermo me íaqucáo a cafaífc forão foi
Josaqucltc heofeu offició,mas irmítácsídc híidcf-
çobarbudo,todocubercodefcu capc|o,qué fcauiâ
tcmeríDefpoisculpaoosvelhos dc fofpcitofos
q ,
SCENA, tllL
Trtfi mece. AntoniectS
1
.COMEDIA DOS.
ZVf.ü Alando vay o velho configo,Cefariaoníi6pã,.
•1- rccc.noíía ama reza, querome lograr do dia,
A nt. Pera qua me diíTcraõ y
que vinha hum perdido
quem o acharajveyo Tri fo que
fae de caía.TW. Hircy
.
- Sccna,
. Digitized by Google ,
’
VLLH ALPAKDOS. 25
t
SCENA. V.
*y>
r» v
'
< • "
Vilhálpdnâe. h\i!ua.
Digitized by Google
COMEDIA DOS’
nome de feicor frd
dcllc dito fcnhor Capitão.f//^, Efle
muyco mercantil. Jfáif. Par mão dodicoMiluo feu pro
curador. Vilb. Pedirechao logo conta da procuraçam. .
Digitized by Gqoglej
,
VILHALPANDOS. 26
Vilh.Wh ves* quanto releua büa fo palaura.M//. As ve
Zcs,maisc|pquc arazao quer, por iílo naó lhe ajamos
dò dellas.fjfií.Dizc mais.M//.De forte, modo, forma,
ic maneira.F//.. lure, via, & caufa.M/Y.Aque prcpofíco
Fi//?.Tudo acham que aproueita.M^muyco embora,
jure,via,& caufa,que fendo o dia feguinte tcrçafeyra,'
:omo ferà dc menhãa , logo a noite doje faça por elle
iitofenhor capitam cò leu dia,& outro canto asquin-
:as feiras dc cada fomana? durante 0 termo dos dous
COMEDIA DOS.
* >
aja ciume$,nem jchaqucs.iV. Os ciumcs to Ja vía nHm
fcefcufaó nos amores. JMj/.Refaluando fcm^rc os ciu-
mesa que femm pode porjey. Vilb. Galan temente
proílgue.M /.N ra cera a dita íenhora Aurelia aqudl
l;s dias amigo,aiflda que fc ja de boa amizade, nem p*
.
-
"
Digitóed byGoogli
a
VILHALPAKDOS, 27
M» Adiara tangerà^nem cantara taro alco,quc poftafcii
íiaal aos de fora.Fí/tf.Çuantas vezes me ja iflb aconcc-
eco com as amigas afheas?Mih Aquellcs dias tudo fc js
moíica de Qamct&.VtlIa Delicado ponto. ^t/ANão aja?
.
py l
Digitized by Google
' : COMEDIA DOS
mi fobreditoMiluo.L^/.Iflb hc muito deftcs notários
que dizem fcmprc no fim, rogado, ôcrequcrido-
JkliL Eafsi mandarão ao dito cubftto de Mi!uo,qo efi*
crcucíTc.yi/.Parece q te anojjfte*^»/. Enteste digo cj
topafic com huro liomé muito pontofo.t/'*/. Nã pode
citar milhar, vai, &âf$ina..&íi7.
q enfadonho poncofo,
o acutihdiço não ha tambem de querer perder ponto
dc dt ligencia La fcaiienbáo,a noite hc como dize capa
dorfáos,cubrãoíç cô clU.-Ah com quanta fadiga ganha
,*
pios eíta inferno., . ,•
•
scena yjr.
CefdrUml isintonur»,
'^ff.Afsi mc cocasíAwr. Aísi dcitouàpçrdrraquelIcbf
lhar dão tantos trabalhos, & cfpcrãças, Cf/.E a minha vi
da tambem deu volta. A^r.^ue faremos afortuna,quã
doelia nãquer?por oje cfcufadohc roais ncgoci6,virà
amctfhãa,cntãopera todos amanhece. velho
cepoeomo hc meu pai, olha nã nos engane cíTc irmitã
tãbcmanos Awr.Náoquercs^meficdos meus olhos
Cef.Com hú vilão robufio.Awr.afii feadefereçafobrç
© íc capelo, ou lho huarà.ou nao.C ef, Que viítada ba
ii
Digiffeed by Gqgglg;
f
VILHALPANDOS; 28
1
0 ftgunlo VillulpjnJo [
E mc cila ventura fac como cfpero,quc heojc mais
S béiuenturado q eu? De hui parte cílão cm Roma,
onde homénãofube de quefe fie.Tenho imigos o ne-
gocio he de noice,c eide ir lò. Doutra parte, Miluo por
ü)
me enganar iVq lhe fu^dame linais certos, do diadas
gjiiem. Vjib )
Q q dc vencido ycRceo, Té,. Como hc
paruq
VILHALPANOOS. 29
ípifooeftcractumo. Ç«f/.Cada*ioire aucmosdc «r
qucbradores de porcas Vdh). Aberta me ouuera cila
de cíUr por obrigaç-ió,mas pareccmc q nefta terra, ne
contratos deiaforados valem. Atfí-Bem começa anoi-
-teCuifiO Roma que patranhas faó as tuas. ^«.Eíla hc
bua das b0as.fi/l7. j. que contrataíle oje cõ Miluo,:C#i/I
O que com Mil uo contratei cuocompri.V;7 j.Nam J?
fo Vilüíilpando.V/4/.Agorame rtlçuaua.W.y.Pora-
“ '
.
gora*
. _
.
VILHALPANDOS. jò
gorã queromc afsicfiar em minha poíTe, depois que
me algííacoufaquifcr, rcqucipme hú por híi,& como
dcuc.V/7./. Ah Romamfcofalfo,& licigiofo.ViAy.Vay
pafFcar, q afenhora Aurelia me té prelo, & naó me dei
x \ la fair.V/i./.Oracapitã Vilhalpando nouamencedef
cuberto,eíLs bé agafalhado por efta noite, e eu mal, de
meDhãa eu paffarei por S. Agoítinho ce as dez oras cõ
bum penacho bráco,qucro cu ver que hç ovilhalpado
cjpor hi parece có outro ul final, pera q uos conhece-
mos. Vr/.^.Logo qrcs.q tenha eu penacho brãco •V/íj.
T escne o creu nome,télmc a amiga, tés a minha cfparfa
& o meucócrato, & fo penacho brãco Ce Falece? Vtl ij,
ora vai
q oá falecera. ?«*. Fechou a janclarquiferame pri
meiro declarar có cllc,& tótigo.vr/./'. E de q. *?a.Com
quale.idc ficar. V;/.;. ,qucres
q te esbarre àqlla parede,
onde acharei Miluo, & entre cãto òdc acharei paciécia
T^.quádo ce não abre a tua porta, corr o te abrira as a-
lhcas.V;7.j.Nã te queres çaljr?rccolbamonos.?a. Reco
lharoos,^ enfim lepre ouui dizer, qmilhor era o meu
qo noíío. V;7. j jdeu, cabra, fala as portas fechadas, eu
I
q
o acollc rc i. .Da o o de m o,g rá des fin a is da ua \il.
j q íi .
*'
,
chaftc
Digitized by Google
COMEDIA DOS
chaftc.W/.j Tu queres pagar por todos*y/#r.O gr
o fabrofo acontecimento, o Cefarião q afsi empregai
bem teus fufpiros;;& as tuas lagrimas. Qué te me aqui
dera, tu queres morrer damores por Aurelia, & os Ví
lbalpados apares. Ia me he ncccflariocfpcrar a menhá.
andando por cftas rius.
^CTO, V: SCENA. L
Miíuofte.
SCENA. II..
-
Antonuu*
Digitized by Google
VILHALPANDOS. 31
m ja
eu tenho aculpa por te dar parte de meus fegredos.
A *»r. E do contrato quem roo difife.
Mi/* Falas afsi ade
“ — —
uiahar.Aw.E adcuiaho de hum lenço que o dc dentro
-
'
COMEDIA DOS
tinha dauèntajcm.M/ADofl lio demo tantos íínais pa-f*
"W*'-
T
rccemcque o moço dcfporas»andou de pcs. Anr.Ohja*
cííoutra hc pior,dondc ouucfte o aoel.Mi/? Qjjc tens
com meu anel oüueo de minhas aucnwras.
tu dc ver ,
StPI^N A. UI.
jkurtlidl Cuifcdvclé.
Digitized by Gopgle
\
VILHALPANDOS. 32
fome, que eu tambcm jafuy ferroofa, ajudatc do tetfi-.
po,que paíía muytoaímha.A«r.Sclhcscu nam tomar
ocoraçan* com m iabãs branduras, que poder teras tu
fobre fua fazenda. Cuif. O teu coraçam queria cu que
te ellcs nam tomaflem.A hum foldado Efpanhol, qud
nam deixam coufa que nam roubem :auias de moítrar
tanto amor? A nr. Tinha mos neccfsidade deíla li-
cença T afsi vifteqoam íeuemcnte no la deu? Cuif, Ek
k fc tornara a enrreguar fc os eu mal nam conheço.
Sabe Dcos que a prdFa me fez a mim accytar o parti*
do, não vide kgoascnuoltas? Aur. Pafmospora*
migos,& queres queos trate como iftimrgos, Çuif.
Ho que te cu mando, ho que cc cu digo, oquetc cu a»
concelho a (sim he, queostraces a elies, como clles
tratam a ti. Qjjtrcm lograr cíTe eua mocidade nanj
©s poupes. A«r. Afsi vez,queo faço. Cuí/Anóa mal
tiHjytas vezes
,
porque nem eu pofíb tornar a cíí* .
• SCENAIIIL
*
M
’ ‘
iluff*
v
t/íurelf*.
/ . I*
gjscsai
Digitized by Google
#.
COMEDIA DOS
0
*
SCENA. V.
Qtfártém .
^ nt .
que te benzes tanta§ vezes, do diabo, ou
dc Aurciia? C tf i^uc monta mais de hum
diabo,que doutro. Aor.Pois não te conto q tjçrço do
que pafíbu. Cf/. Eftariasfora dc ti? Jtlik Lavem Çç-.
iarum
Digitized by Google
Vt L.H AliPA-N ÜQf. n
fariao com Antonioto» Am. Ai vozesctiydaõaique cri
íonho.fif. E mai* fendo danokc.A»^Míisfcn>prc af-
ícntey,que efam cmbutilhidas <íè Miluo. CV/jEcILi
eram todas de Aurelia. Affirmafle, que era aquelkp
meu anel. A»r.VcloiScom otccusolhosyqueeudiíTe a
Mflbo,que nosefperaífeporaqüi. ;£*/. Q
meu anel,
quemccllj tomou do dedo, tm trocado feu coraçarn
• como cila dizia, que lhe eu um bem tomara. «A»f. A-
mor cfperauas cu dc achar em cafa dc Gmifcarda, nun-
quaouuiftcs dizcr,quecm caíadoalbcrgudro. Q f.O
mtuanc^que lhe eu tancas vezes achcy entre os peitos:
• dizendo elia,que aquclle cra o feu lugar ,
& não os de-
dos, por o trazer mais perco do coração:* Mil. No anel
falão, halemcdir,cuftumehcdomal ganhado. O/.
.Digitized by Google
ç? Comedia dos
nõficá tal preftcza vi tMag«ma*,&dc palauras,quc tí?
direi r>ac|uelUertreitcz.i dc tempo, raie rogou, me cho*
rou,nje ameaçou CtJ.Com qual te vcncco mais. jft/A,
Pera que te hcy Je enganar ,com asameaças. C Srn»
<f.
elo cam moça,que ferpede ali cria?Aor. Acolhe te Cela
xiaocom tem po.O/. Frade de miro, que fam em plrto
fcguro,aj.imosconccího do Aqui todoseftã
bcm/akio cu,& V lihalpaodo dc fora.O/.Gram parte *
Digitized by Google
r *
VILH ALPÀNDOS. Y4
^nglfiar.Mi/.Com a cobiça. A»r. VcjaàidS cíU Fcíla.
SGENA. Ví. . - r
í. . .. .» í i ;!,.»} 1. .?
j
J iri f
r .Ânttnioiil -
‘
Ctfáriám' *
yilbülpánJt» *> iiv
/71 • * / .
*
•*
TdJ(, ,
£4 pitaõ
Digitized by Google
COMEDIA.. iDOS
;
V » C«
"
*S1
,S'GJE-N A. Vw- i
•
1
V i J.»
yp'
. c i.ir. . *r yí
Trefi»• •
QefátUm. ^/fníonitul
" "
• .* ’
x» . Sj . J
l f - 1 •
Digitized by Google
. .
VILHALPANDOS. $7
cjucfcmpreajLHTCam pera outrem. Rub. Pois quanto
efteouro,& crta prata uam fey pera que he,nam fc co-
Digitized by Google
•I» r
COMEDIA. -DOS
^DÍta mí ftf.Paia .ytflcarahakf fr* Vdhalpítidõs de dií, &
Vilhalpandosde noite rimad' hum ripas com
cíTitua lingoa.^.Digo vcrdade^olla ventura lhe ba
fia a cllc fer Viliialpàndo deáiokc^/.j.S jalogo mor-
cegOjOucuruja.ftí.E mais ainda cllc tinha tempopera
vir ao dcbfidlV&Y, N*m f<m jâdez horas: TV*. Nam
defte Rclogío,que indaas j.Dcuaslogo nam deu, V;/
o de campo de flor.^.E tu queres paflear era Sanóto
Agoftmho polas horas de campo de frol Vr/.j. Venha
clíc agora^ faqa taraBem fua diligencia, como o de»
J
>..*
/; r
•K! : SCENA. V. fítJV V idi í
1
cli.i; !
•'
í;
I
V E noyte de Deos fe nos ordena eüa, ja h© t
i
fumeiro amlaa faco y mal polas opüey*
ras , onde nam ha coufa viui . ou afinha a nana aucra.
Of Trefo fae de cafa de roiro a roim v não ha aqui me
lhoria.A&f.O nauudo quer acabar nam vcs,quaniocí*
ces rapazesfabem^ 7Ví»Tu^o o jp ha de andar a iode*
'
. ?<•«*,
Digitízed by GQ.Qgle
VILH A LP AND OS. $7
que Icmpre ajuntam peTa outrem. Rub. Pois quanto
cfteouro,& efh prata uam fey pera que he,nam ic co-
me nem bebe ca fica tudo. / nr Ah-, qh, filha dc Mil
.
Oigitized by Google
'
•V
COMEDIA -DOS
p ít a m l $4 Boh yeh cu raSaJtf tó*V d b alpao d bs de dií, Sc
. .
‘
« . ,w
, ) ,
»
r
•:!
SOE NA. V. v
»
i )!>
T-
* '
i . í .
[
jlntmuttl
. u ..
I
V E noyte de Dcos le nos ordena eíla, ja ho
fumeiro andáá faco, , mal pòtas capüey*
i
Digítized by Google
VILHALPANDOS. $7
cjucfcmpreajumam pera outrem. Rub. Pois quanto
cfteouro,& efta prata nam fey pera que hc,nam fc co-
Digitized by Google
r • r
i
COMEDIA* -DOS
pitam? fri.Poia yen tu raSalt ç V H halpao dos Je di#, &
VilhalpanJosdç noirc.^i/^Tnoiadr hum rapáscom
eííâ tua lingoa.^.Digo verdade, poíl,* ventura lhe ba
ílaa ellc fer Vilíialpanda de-nokeJV.j.S jj logo mor*
cego.oucuruju^a.E mais ainda clic tinha teropopera
vir ao dcfafioÚft&y, N*m f*m jà dez horas: Tá. Nam •
‘
t
o *
ííi
. *?.
SGEKA.
... *
j Ó
. :V rfi . I. r* . :
’
r
CifátUmi jÊntonitttl
. r ú
... . ; . ..
I
V B noyte de Dcos fe nos ordena cHa y ja ho
j fumeiro anda a faco , mal polas cjpüey*
ras onde nam ha coufa viui * ou afinha a nam auera.
y
Digitízed by Googltj
VILHALPANDOS. $7
cjuclcmprcajumam pera outrem. Rui. Pois quanto
efíeouro,& eíta prata uam fey pera que hc,nam fc co-
Digitized by Google
VILH ALPÀKDOS. Y4
£ng5iiar.M;7.Com a cobiça. AnuVcjaxntíi cila fcfià.
SGEKA. VI.
L » <
,ír: .1 V.C 3
''
í! yinitniõíêl Cefáridm yiJhkbânJ^ > li/
D
.
t pdjí.
£* piw 6
Digitized by Google
VILHALPANDOS. $7
cjiicfcmprcajiNrtam pera outrem. Rub. Pois quanto
efíeouro,& efta prata nam fey pera que fardam fc co-
me nem bebe ca fica tudo. / nr Ah* ah, filha de Mil
.
Digitized by Google
COMEDIA DOS
trás dc cabeça. #r.Vi rcc vezes tr ais que filha <3c Mil
uo.Cwi/.Infim dizes verdade, cm tudo cem graça vaife,
queroofeguir.Mal fiz, porem que pode fer? O anel a-
|uclle bc digo que o tomaflem a Aurclia, & mandaf-
?emeapor rir* Zombar ias fam, que das tais cafas, Sc
piflbas fempre íaccm proucito.£«£. Embaraçada dei
xo a velha com aqucllc meu nome cam comprido, que
rome trafm aliar, poi;cftas traucflas,cornarcy ao brial,
Ce ao trançado, quem lhe dara finais de mim , Sc mais
ué fia enuolca de Roma. Sc Guifeardafora como eftes
tolciroés, que fempre efião cm íeus treze, nunca a en-
ganara. Bem mo dizia meu pay,quc detie ja de efiaç
com os olhos longos. .
^internet» ftf.
ESTEfariam
negocio eflà
i\
f
I-
Tim dá [omedU dot Uilhátyándésl
Digitized by Google
Digitized by Google
-•
Digitizèd by Google
$9
COMEDIA
INTITVLAD Ai OS ESTRANGEIROS.
;
AO, INFANTE CARDEAL,
j j, •
,
Dora Hcarriquç.
, " * -
Yj/ - > ] t \ i
O CLVE V. A. manda;
que pode dizer tnaisíA comedia
íc
,
«qual Ue.talvay,Aldeãa,& wal aC *".
uiada. Eftaíop lembrança
Digitized by Google
HA
COMEDIA DOS.
Doutor nouo,barbaro,& prcfuntuoftyromo faõ mbí
tos titulos afsi dos cfcricorcs, como das obras dos nof-
fos tempos, cun diffcrentcs do comedimento dos
p«tf-
fadoscomofoyo de Philofbpho dado por Pychago-
ras. Tulliocom queamcaçaua jafeu amigo Yrc
ba-
cio tamanho Iurilconfulco/c não com as graças de Li
berio & Horacio com quantas de fuas graças pafTa
,
OS ESTRANGEIROS.
feffoás da Comedi*.
semente mancebo. .
CafsUno kye.
Uá moça de feruir. ^AmbnoÇja Vtlhé.
tdidal feruidor. .
Reyttaitj Velho.
A PESSOA, DA COMEDIA :
fazoPrologo. - - *
* r
4 " . r
. r
\
Digitized by Google
COMEDIA DOS
Quanto ao primeiro fou hü.i pobre velha cflrangei
ra,o meu nome lic CGmedia m3s b-atn ctiitícís cjue mc
>
Digitized by Google
ESTRA KGEÍROS. 41
dos daquellcs fcus confoances Eu trato coufas corren-
tesjfou muyco clara, folgo dc aprazer a rodos. Direis
vòs,que não he muito boa manha de dona honra*da, di
reis que Portugucfes fois.Finalmcntca mi nunca mc a
Fj ACTO
Digitized by Google
COMEDIA DOS
f
’ * *
\ .
AC T O. I.
•
. r
. .
'
* •
*•»
ESTRANGEIROS. 42
Ayo,chamâ cite ora* catiuciro , ®ra dcfaucntura ,
nam
fofpires,creme,queteheidcfcguir, como a tua fom-
bra.^í mente.Eüa nao mc feguc pelo cfcuro, & tu fy.
Mas citemos ja ncftcs debates, antes me tornarei a cala
hi que mal polTo fazer, cu guarda a porta fc quifertSt J
* »
* i
' »
« • • *
CafiUno foi.
fy, pollo nam nam, ofeu rego vay rego vem , o fiu ,
. . F 4 dizei;
Digitized by Google
COMEDIA DOS 1
A
hrofíd.
S Slhi
demos
Bem
como dizes minha tia AmbroíÍ3,mas
mais, que faço ja grande detença,
dizes Alda filha, fe eu puíTefle, mas vou
ân*
Digitized by Google
ESTRANGEIROS. 4$
ivmyto. C tfsidtn. Atningoa daqutlla cfifrt?g;a,.anda
meu criado Amcntc cão lcue. Aldd. MalhctíTc,quc
•
trando qpode cafar fem lhe cuíW nada , & mais com
tal ajuda de Dcos,cqjeo hc parecer feu, fie o fifo. A Ué.
Là
Digitized by Google
*
comedia; dos.
Làfaberastudo,nam façamoè mais detença.
*
•
#
^ %
'
CffiUniftõ. ,
*
•
• *
••
. ; .
»
* . m J • • •
* { * ’ .
Digitized by Google
ESTRANGEIROS. 44
A TE quando traremos nòs ao pefcoço eftc juo-o
^ doscfpanhoesí Atèqnando jazeremos neftc fono
Sc ncfte eíquecimento da nofla liberdade? C Jtfúàno^
Também cile vem bracejando
, & fàllando confioo!
Dorio. Quando lhe cantaremos nos outros vefporas
Cezilianas, como fizemos aos Fr.incefes? Venha, co-
mo dizem o dia bom f efeolha , toda via o Francez
roubarc,& conuidatr,o Efpaahol fempre quer
fcuho-
rcar,como fc pode iofrer tanto fenhor capitam?
C*/-
fun\ Coitados, quencfle murmuramos mantemes.
~ jDorio, Sca terra deftes he,comocl!csdizem, que
buf-
camnanoíTu? Ollhatam abafhda, & tam rica por
teu mal? Mas vejo quem bufcaua. C «fsUno. A mi
feveni,nam o conheço qnc me quererá? Derio. }
$ c -l
nhormeu quando oafsi por bemouucííe, Telctkmc
muyto,cuuircfmc duaspalauras. C afsune. Nam di-
go eu duas, mas doas mil, fe tantas mandares, üorm.
Pda tua humanidade, & cortefia. Ora a mi rrc cha-'
mam Dorio,nam ícy fc me conheces, mas founumo
conhecido nc fia cidade, por tratar meu officio
muitos
annoshà com grande limpeza Ôc fuldadr.
,
frfsunt.
E que officio he o tcu ;
Grande de muyca con-
fiança. C<í/í/ 4»9. Q^uc tal? Ocrie. Caiamcnteiro
Deos, Sc dos bons. fafiúno* Pera
íèruiço de
tra-*
camtnaaha, Sc tam fantacoufa,como beocaíãmcn-
to,nam fepodiacl colher, fisluo pcífoa das qualida-
des que .dçuo.dc haqcr cm ti. -Peii^ Nam pdo J
!
Digitized by Google
COMEDIA DOS
nam dcfmérccriv
cu merecer :mas faço todauia pcllo
E.vindoao mcucafpdigo, que viuendocuaquient-
paz,& amor de todos, feruindo meu cfíkio, como tór
doo mundo fabe vagpr3 ja no derradeiro quartel da
Digitized by Google
.
ESTR ANGEIUOS, 45
^áfjiámà^ar te por eííc medo te áibeaçou? A
rflc a mi.
gorafeati foffc^ndariacu mais íeguro. 0 me. Amigo
& fenhor mcu,mais gente mata o defeuido, que os cut
dados. Hems necelFanq dar mil voltas a cidade de dia
& denoite,digcteqüc hei medo aos acontecimentos,
quanto maisaospropoíjtos.Cj/jMw^.TensIhe Feito al-
gum agrauoíDím.NaòquccuíYiba.Ca/jMBe.^uc tc
diz o coração? Do>i NaómeFeiaFfirmar , mas pode
ferj que por ir a caía de Bertrando, onde ja nam vou,
no quexecebi a perda, que Dcosfabc.///jiw»i.Dc cu-
jo mandado hias la? Ootio. líío naó poíío dizer,que fao
fcgrcdosdooffíciojquc tenhoj CtfsUne. Ea cíTc teu
matador , que lhe vayniíío? Que hàs, porque coípes?
Derio. \ longe và o maoagoyro.C*/}/*»*. Porque Ihc
chamey teu matador? callate,quc naótc ha por iíTo dc
matar. Dono. As vezes fc dizem as palaurascm ca! coiv
junçam. CdfsUne. Grandes arrcceyos trazes a eíla tua
Digitized by Googl
COMEDIA •
DOS'
orá c3c dirq fc mefartajogo dc ixa raflo por ode vifi
que faria, fc lhe eu Canto nam defle cm que entender*
Houue dò do pcccaclor que fe dà por morco,& tremi-
amlhe os beiçes que badelejaua. Oramcdcyxaico
,
+ m »
*
AC TO. If.
A SS
I
que me tendes aqui caciuo em Palcrmo em
tempos dc paz,& terra deChriftãos^Dítfffrawrí.
Sam obras do amor? que jajfez a Hercules conquifta-
dor do mundo fiar, & doba*. Brubu. Ecu,que achan*
dome na dc Ruuena,Chirinola, Vicença,Milião, que
vicíTc afsi a cair nasmáos dc hõa moça, que te pareccf
D.ur.fante. Afsi contão,quc fe toma oAlicornc animal
-tam Çcto.Uriêbis.E afsi acontcceo a Roldão, & Reinai
ào.Dtuoráffre.E hontem a cl Rcy Carlos o da cabeça
grande cm Piamonte.B'/e£/.f. Nam fou acoftumado a
fofrer dcfejcs.Dí««r(í»fí.AboRumate por amor de mi
que os amores de feu natural faõ brandos, [& qucrcmfc
por bem. Unobis. Arrenego deíhs voíTas branduras tç
nhome co a guerra, onde fe tudo faz por^força. Dr»#r.
Fala maisfem paixão, que te demudas, & fazcímc aucr
medOjBWí^ij.Eííc mal cenho, fou tcmcçofo.Drtforrfw..
O que
'Digitizedtiy Google
ESTRANGEIROS, 46
Oque doutra parte es maisgraciof©,cj a tncfmã gradar
Bm^/.Porem quando me vem efh paixão, perdony.
Sc me viras no campoíDf««r4»ff.Ahi dão oshomés te
ftemunho verdadeiro de quem faó,B< w£i/.Digo, q lc
me là viras, andaua mais acompanhado, q o capitão. El
lc morria deenueja,5c cu não morria dc bafas.Concei
te ja dos toques que lhe dei? D*#0r4»fe.OdaTcmuda.
hrtúbii.E cÃe não foi mao.mas primeiro tc hei dc con
tar doutros Anjos cogidos. D tuonmte. Que arama la
fuPcuidci dc atalhar, & rodcci,apost(les virã os fritos
depois os aíTados.Bri^i/.Eftccapitão tocaua nol rib.ti
Digitized by Google
COMEDIA DOS
Dwftruifteo.Elíc homcm,ccmorfc na© foi logoTançatf'
num poçoí iftoern éizen do fazendo.
.Sam graças naturacs, qué Deos reparte por que
quer bcm.5rip£«.Naõ o digo por.me gabar, mas quá
tas vezes me acontedeo natn me darem fomentevagar
Digitized by Google
ESTRANGEIROS. 47 .
Dtutrtnufcd.
G Aquc
Digitízed by Google
s
COMEDIA DOS'
-A ÇoetcmpomcDf:osapparoucfieíoJdac|o? que
nam achaua ja aqui húa vczdc agoa. Ncfle num
do tudo fam comemos, foimc bem huns dias, agora an«
dam ja às mofcas.Cada.tafde me aflentaua fobre hum
penedo a diuifar dali o mundo,& dando ao papo co? ,
Digilized by Coogle
ESTRANGEIROS.' 48
fno fallaes,& nao lhe chameis roubos, fcnao olhac por
Vos,facos fi, quantas vezes quifcrdcs.Querr. mc mete i
mi com feus pontos dehonraíVcnba donde vier, ganha
fco como quifcfle,fou pola vétur a fêu confe ííor, com c
bebe, joga, & he dc molhcrcs^qucllcstacsfáoos meus
homéf.O mal ganhado malic ha de dcfpcnder. Viua«*
mos todos, he dc louuaminhas,fartoo delias. Çucr côci
tarluas mentiras, aparelho os ouuidos,cnchoo devaida
dc, 5ccIle amiqucnáo fou táoefpiricua!,cnchcme dif
J fo,quc fe vende na praça, feja nas boas oras, trato he,c ro-
0 que elle poem dinheiro, &
cupahuras, dure o que du-
rar.He enfadonhoíNáo ha logo de fer tudo, como ho
)t mcmqacr, & de q me podem melhor feruir os meus
CJ oui\idos,& a minha lingoa, quede me gatiharé de co-
nJ
iftojfaz bom barato, os paruos daruoshão antes dínhei
aif
ro,& eu antes o queria, Iílo náo fc aprende cm Pariz,
íc
voumcacomer. .
. •
Qáfiianu lAmtnte, .
t « .
* *
t
'
V Gl Meu
Digitized by Google
COMEDIA DOS
M E V criado,como mc
& parcio.
ícntío
Vcrdadciaamrntromaisceitoprcça
be quem guarda o preço* Achei eíh carta parece me
em cafa diísimulotj
q
lhccabiocomaprcíla.lcrradc molhcr hcdcuc defer
da moça, quero ver oquediz*(Não fei porque folga*
fazer tanto mata ti,& a mi.)Bcm me poderá e*íla mo-
ça também áqtd meter no começo defta carta (que te
pejrdes,& não olluscom quanta perda minha qtterco-
dome obrigar com (To.) Milagre sfam, que as fermo-
i
Digitized by Google
ESTRANGEIROS.’
I •>
" 4? *
f *'
„ .
, . I •
Am entefot*
por mi mefmoàpri-
de CifsivVBO.eifmc agora torno
fam de que fugia A
o prazei de todo perdidoA a car-
ta pouco menosA mais. a
que tempo, quando me jaiu
outro bem, outro deícanço, outra nenhüa
confo
ficaua
'
Lacao/aluo a aqucllas poucas regras*
Cuidey que a Ic-
a nunca ciraua,elle
uaua nofeofobre o coração, donde
queriame faltar fora do pei-
foy 0 que a achou menos,
cornarem fuabufca.M 3 S.heaqoelltCallidio
to, feraic
ácabeçã
euctooefperar,nam fcyquc nouastrarà,com
cabem jade
baixa vem, naó hc aqudle o feucufti}mc,a
pie matar os am ígos A os im*g®s.
CMii. ^ mentí
QVE
Chat falda, hrnenu. que ahi náo ha, como fe pode a-
O
char. CMdii. Eftes namorados
náo viuefn feoam de
mui faborofas.
efp=;ança,^ WÍ »«.Quc aüifana ellas
honrado, & rico OS
Ca/Wi». Olhai que pcffoas. Doutor
dedos cheos de ancis. fi.mnti. Pera mal
vau (te conto.
Ber-
CM>. Callidio.Callidio. E 0 negocio eílaemtrando
G$
Digitized by Google
' '
COMEDIA DOS
mndotamfcfudo^íâo pcfado. Awwtt.CallldiVou
ucfaie? Vem quà ioubcfte m ais aloúi noua? C «llidio,
Fallci com Aldii mentt. Com Alda, & que te cliíTc?
CíIIíJio.Qüc o Doutor apertaua muito o negocio. A-
j»í»«.EdeLucrecià? fallidio^Qüc nam trazia roftode
contente. kmcnte.O que farei a eftes roftos,quc tam a-
5
finha fc mudam.' £?ue difle de Bertrando? Çallidic.Quà
calla,& paíTea.A^fw/f.E amolher?£a//í^V.A ambas as *
.
*
Dtwdmei
-» -«•
Callidií*
W- •- - .
*
. .
Eft'
Digitized by Goosle
ESTRANGEIROS.,
' *
'50
1
'
*
Digitized by Google
COMEDIA DOS€
C meço. D euorante.
Se es quebrado ou fe es inteire. Eras p:ra ji Ifdoeiro
Que afsi \ds aos folies dando, QueVai caftaucis tocado
D<b d cabiçdejcornande Btm/eiqfcfle apalpado
Se es touroyou Velho ftnddre. mas na ts be checarreirs
Br to bis. D uerante.
T^ASS Â M as horas dc comerão gentar danaíe,grão
-I- força dc negocio detern a Deuorantc. D^or*nt<,
^andomcauercy eu dentro naquclL caía quçrnç
,
. pjç
Digitízed by Google
ESTRANGEIROS. çt
ojctâtítàscoufas defendem ,
tinas Vejootiíeufoldado.
'Rritbis. Qge detenha foi cita? ouuc quem te fizefle al-
Digitized by Google
COMEDIA DOS.
grandc,coftioqucrn dcfcarçafobrefí.Pí0írd»/^Não
,bc pera asruascoufas de tal fcgredo,& preço. 'Brubis.
Entremos em cafa,làfabcràs marauilhas,e eu tarrbem
contarei das minhas.Df00rrf«ír.Odcmo3izacfte,quç
AG TO. III.
fttromo Dcmor.
'
V *
V
E nos outros paTaft os taôafinhajC^podemos fazer
Sque dure muÍtorTfro/>#,j eâtx rertm ; tuque o mui dia
Digitized by Google
*
‘ESTRANGEIROS. 5*
de embranqueci fobre os liuro s.Tttriá efí vii cumejue
\
Digitized by Google
E
COMEDIA DOS
3
Sárgintá', fetrtnic'
Digitized by Googk
COMEDIA DOS.
fuzcm vtXmcç.Tttronit.XL maisfegundo o Philofopíio^
no cafarr.cnto o homem hà de ter boa auentage de an-
nosà molher.iar^wa.Miiito relcuaoquc qucroPht
loFopho pera o que ellas querem. Tet ro nio. Ao homem
henecefTariomaisíiPo,& mais experiência, como quê
ha de goucrnar. Mas aqui temos Deuorance acolhcte*
Sargcnca,qucc(lc fempre aodaetr eFpreita pera lcuar
cotias de huns pera os outros Saneara. Que dita cama
nha vir quem noscfpartiíTV.Nãofci porque dizem ta
tos males da mentira, digam o que quiferem. Como?
E bom fifo Fora contar cu a noílo amo rouy verdadei
ramentCj-londc vinha, & tudo o que fizera* Oo que
1
D euordntt» Tetrtnio. : . i
"
'
* *
•
*
NM
*
• • • »
A haja hi mais tal paruoice, nem Fe enforque
ninguem por paixão que lhe vença. Tetronio. De
boa tempora parcccquc vcrr..Deuorjmt*Como eu oje
andaua ]oya?com todos queria aticr brigas. B.m dize
que Fomc,& Frio, mas o frio hc vento, típera rei quãto
fi io ha é Alemanha co cila capa çafada^á rr.e folie nm
guem em fome//Vfr0»i*.Fom'c ou querNao )
he pera O-
cfperar,que Fe inuUria aos dentes. Dtuoranrt.Em fim
quiFnie Deos dar Fofrimçnto, quando chcgucy, schcy.
tudo
ESTRANGEIROS. 54
tuJo preftcs. O fpldado bebera ja ha minha rcuclÍ 3
}
cntam começou a contar dasíuas façanhas, m atou ven-
ceo,catiuou ,
cu também entre tanto por nam eftar o-
ciofo,dci faco a mefa.TVrrajíif.Bem efU,fat to de ue da
vir. Saybamos nouas. Onde fe vay o grande meu a-
fnigo Deuorante? Deuerdnt<* Qnde maiscupiprír a*
osíenhorcs, & amigos Taronio, Que nouas correm**
Dtuorantt . Muyeas,& pouco certas, como cm Paler-
mo acontece cada dia, faluance fe he verdade humas
que me deram pouco hà Pwviw.Que taes Dcuoran-
te. Dtuorántc. Q^ucesjadosnoííos. Petrenio.P iffo
has por coufa noua. Deuarante. Sy, que dantes tinha-
mos cfte como cm preíhdo. Pètrvnn. E agora como:
Pruorante. Por mais que noífo. P ttronic, Afsi quis
afortuna. Dtuorantt. E o amor também, P tronio.
Ab,ja te entendo, & niflbhauerà mil fentenças. Deuo-
ouço fallar por huma boca deixe-
tAnic. Antes 3 todos
mos alguns dedos queimados fora. Perrow/í.Hàjhajha
& eílesfarãoa mi inda mais velho, & a elU inda mais
moça. Diu ránte. Comoquenam viíícmos por c-
qui moças ftfudas , & velhas doudas que farte , & fe
muyto tecumprirem de minha cafa podes fer fer*
uido. Pi trtnit. Eu to agradeço rnuyto,mas por
agora na praça e ff um as moças. Deuoranre. Tomay.
li. Afsi fazem, p3gam hÜ4 graça com outra. Pitu*
pto> gue dizes? D uarante, Que tudo fe acha cm
ij
fizos, graças, & galapurias. Petrtnii. De ti rr.c vem
* quç
Digitized by Google
COMEDIA DOS
que me nleuanwsasefpiritoSjmasfaJIandodc flfograri
tiespriujl giostem as m olhe res <3 os doutores fcos cU
Digitized by Google
*
estrangeiros. K
tícreuencloeljç tão altamente.
Defumntà Trinitate, (7
fiJe
Dw«r<tnte.Tàm enfadonho hc trte,& tão
cMic*
conuida cambe. £ue
vão como o meu íoldado,& não
façoaqui.mandas de mi algúa coufa mais?P ctronMto
al fe não que fou teu, eu,& quanto
tenho. D epcrdnte.
Eifmc rico,&: beroauenturado. Afsi viua clle , &
afsi
..j
'
¥etrfoi»Do»hrfõe.
r
Digitized by Google
COMEDIA DOS '
Digitized by Ggpglç
ESTRANGEIROS* 56
*
cuberto de noífos irrigns,& da fec. ^rwV.Seduükia'
5
algua cík hc,ô meu irroãoGuido boa feja a tua vinda.
Çuida.Wlzo irmão & p&y es tu cílclPmonic. Pois tu es
3 vindo a faluaroento çfte lou,& tudo hc fuluo. ÇhidoSa
3 inda o bem foubcíTes íegundo lc 0$ cen pos tornarão
s aos naue»antes.Ah pecador dc mi, que bem deqcram
i dc abaílar os feus males proprios de m.tr. Tctronia .
Digitized by Google
COMEDIA DOS
dcrã cm Roma a peílc cm mercador ÍIõ
caia daque-lle
qucaqucmquifer.C»ú£>.Porquc? Pír™»;<7.Porquc as
moiheres nãbhão de andar muitos caminhos, que iam
bua perigofa mercadoria, quebrão como vidro. Cuide»
Em tem pos de cantos trabalhos,& tamanhas m udãças,
que menos fe podia acontecer. fetrènio.Eu to direi per
deríe de todo,que nunca delia maisfoubcramos.ÇW.
Tu moencomendâfte.Píírtffl.Defcjauade ter nouascj
*
efcrcuer a feu pa^,& eíías quem lhas efcreuerà.Cifiíta
ACTO. II».
* I
fc
Céfsiano*
< . C<tt; • ‘
• Çfiàêm. • •
Y- *
•. . ..i. : . zeu:-^ ;•
•
*
les fazem
~~
mal. C *ÜhHj» E cu que mal te fiz? C álliJie.
- ;
r;
“
H3 £uan"
Digitized by Google
E .
COMEDIA DOS»
Quintos paíTamcs cm Palernio quría.m muyto?, CnU
o dizes a todo p mundo C*/ui*»s.E áinda ef«*
íidtt.E afsi
'
l
i «sÁttitftfC* OJidiâr \
• a
<À
ESTRANGEIROS; 58
^Afsiahonãoapparcce,ncmCallidiOjOncte fugirfey
C>de hum,& ondeacharcy OQUtro*CW/*^ Ȓwpe-t 4
* «*
COMEDIA DOS
pdauras fiãfa podem fer muyttw. Teupajr bnttocrw
nhcccs hà dc trazer foascpnus repartidas cm duas-paf
ces ntm iguacs,conttcm a fabcr>a cireprehendmc^&a
mícafíigarmr.Bcm fab«s,quc fc criou cmGalez,aqucf
kamor depay que oqua traz vtciha<ic valer, não te ca
çomendes a ©utreJ facto, a mi hc neccfíarío cncotncn-
darme aos meus pès.QuIàqucm hc aquclIcBTodoo ho
mem meagora parece Valcnciano* ^4menit. Àfsi me
doirarias cm tBldefcn*pacoi >
Çttíidfo. Taraeífoio me
deu ias de aconfe lhar que fug i íle fc te krubraíFe o pe r I
go cm que me ves pois hc can tç m or que o teu. A *»r
Lembra mas namvesemque tempo mecíle mal to~
ixnfCdiliJii.Sc vifíeetn que te pudcíTc fer bom > tudo
©rnaismç; cfqueccria.r -
1
t \ » * > , • 7 , • ’ , . !
, *
« X » . • l I * tt* » v* »..<#•.' • * • - *
Digitized by Googl
ESTKANGEtRm; ' 59
uUorcs. ^ww^Enecudcftç* OtMWAnttMinctbos
barbipocBtes.bcm dcípoílos. Vertí hum doutor velho
com ícus habi tos longos, & derruba lhes a lebre diante p
^4 vente. Parece que falia no Doutor. l)eu*rántjt. Eo
me-u foi dado muy pofto em Cair para Dominga eom
húa iatençao de Uberinthps,por Lucrccta. A«w/j/r.Oh
mcucoração?Dí#flr4»íí*Efta noite teremos ícftas, êc
cea. yímtnu.Qiietc parece? que
Calacciro,
nunçaíonha em al/aluo em coouites. D/a^arí.For-
temeose atalharam a minha »egociaçam,quc cu anda*
• vapor alongar»& eacurtaraoma. Agora quero bufear
a dos Laberinthos>& tirallocy daqucllc trabalho , cm
que anda.
Emente. falliJic.
»«• • '
’
f
Digilized by Google
ESTRANGEIROS.' 6o
esmolo. Enímatc a acudir fépre-ao mor perigo. A»
mntt. Nam tenho rofloconcra a vcrdade.Ca///^.A-
ctaras logo muytos que o tenham, & ficar te hao com
grande auenugem, tn agibihbuSy como dizem efies
práticos. A«*e»rc,Logoa mentira fc cif rema da ver-*
diàc.Cjlltdiá. Anysfc yieram aparecer tanto, que ca-
da dia fc paíTahumapor outra. Awafr.Triftc de ml
quefarey? Ctlhdi*. Se queres eonfelho, nega, &fe
»am entregatc. Amentt. Como bey de negar coufa
tam ícm duuida? Callili». Negando ( dizem cllcs)
O . V .
*
*»o i
• *. íofrer>
Digitízed by Google
r* COMEDIA DOS
Philofophos ja paliarão mal auindos huns com os oii*
tros com fuasbarbas,& grauidade. Poetas tudo pocm
cm flores, pelo fruito naó efpercis. Os oradores nos ds
tiramos das fuas vczes.Os Aílrologos fempre tratã do
por vir, de que clles nem ninguém fabc pouco , nent
,
*
*»
Çítido y & Waronio irmãos» +. .
Djgitizêd by-Google
I
. t
ESTRANGEIRO Sr 56
C ubcrfo de noííos imigos,& da fcc. Tr/rwV.Sçduui da'
algüa cílc hc,ô meu irmãoGuido boa feja a tua vinda.
Çuid*. Meu irmão & pay es tueftc CPttrcnic, Pois cu cs
vindo a falmmcnto cftc lou,& tudo hc fuliio. Çuido, Sc
inda o bem ioubcíTcs íegundo fc os tempos tornarão
aos naue»antes.Ah pecador de mi, que bem deqcrani
deabaílaros feus males proprios de m.iT. Tctror.io .
Digitized by Google
COMEDIA DOS •
•
, - -r. :
AC TO. IIIK
Céfiiano*
* - •
•
*
: ; ,
• - •*
.y v/.<
• • • •
'
•i . Cátljdí^ •: C*[iÜ»9.
\ ,
*
: „ ;
:j./. . i. . ;
— V..'. lúM'-*-:' j
*
*
m Hj Quw
Digitized by Google
y
COMEDIA DO Sr
^tjintos paíTamos em Palcrmo qurfam muycos, C'nk
Mn E - afsi o dizes a todo o mondo. Ca/k»/.E áinda ek
fa mà vingança não queres que tome.
CMio.E afsi o
has de dizer a ròíFo anao. QafjMTio. guando fera
iíTo>
Oi//;difl,Cedo.Ç#/sÍ4v,i.Qf\dç'iQaUi4H* Ncflc mcímo
Palcrmo.C4//Í4»*.Doudo,& nunca homem fabe qua-
do falia de verdade. C4///di<?.Agora. QafsUno. Quem
to dj(Tc.Cá//wííí).ERes meus olhos be lios* sUnc.íinn
que lugar? Porque o
ÇZdltidxf* Na Ribeira. Cafs^ftí.
nã acõpanhauas./^f/.Vim diante a dar recado.C a/jw»#
Torna apos roivjV
,
Por agora íbo> Fotgucy .
a
ile me dcfpcjar deftepor bufear Amencc pera lhedar
f Ras boas nouafccom que haja íeu confelho^que eu ad
^ido tenhoonje^deapaiíhwvos pc.s> Àndauaotrifte
pera perder o fiíoco negro eafamento. Agora que fa-
ia com tal ajuda? Ay raimofoscrkdosem voflfosap»
pctiteS) que cm fim vem a fcro quc naro quereis crer (
Digitized by Cqpgle
ESTRANGEIROS* 58
^Alsiancrnão apparccc^cmCallidiOjOnde fugú fey
C >dc hum,de onde acharcy o outro, Crf//i^í.No:pc-‘
or náo falias, que he teu pay. yimtnu, Hoje com a
cmquefallcmosànoflavoncade.O/M/0. Oh Amen*
te ànoífa vontade não podemos nos fallar ..jtanntt*
Porque Callídio. C tllidu, Defpoisque mc deixaftrv
dei cotnigo na Ribeira,que:mc temia muyto do mar,*
&; ve lauaroc delle. Em Jini cantas vezes fui la atè que l
Digitized by Google
COMEDIA DOS
jpaUuras fiáfa podetn fer muyaw. Tctipay bem oco*
nhcccshà de trazer fim conus repartidas cm duaspr
ccsnam iguaes,ccmitcm afabcr»a tirepreberidme,&ji
noicafíigarmr.Bem fabes,quc fe criou cmGalcz,aqucI
kamor depay que oqua cra2 ,tehadc valer, não teca
comcfvdcs aoucrd finto, a mi he n cceíí a rio encora cn-
darme aos meus pès.Oulàqucia heaquclIcíTodooho
mem meagora parece Vaknciano* ydmtntt, Afsi me
deixarias em tal deferoparof ÇaUiJto. Tumefmo me
deubsdc aconíclharque íugiííè jete lembraííeoperi
gocmquemevcs poisbc tantQ mor que o teu. A *»tn.
Lembra maarum vescm-qiit tempo mecfte raai to»
fM?Cálhdi».Se viiíe cm que te pudcíTc fer bom > tudo
ornais me cfqucccrúu vi. * yuy . -
CM Doutor
L-i
fec faltais efe tempo de paz^Tté
mc parccíáa mi, que auia omgceiodedar
atfaues» ^ awwer, Aquellc hc Deuorantc que ja cam-
Digilized by Google
estrangeiros; ; 59
tende fte* tbwdnteMwccbos .
mtntt* falüJic*
Digitized by Google
' •
w'mr
o COMEDIA DOS.
que ò porão muy afinha em cantar Oeiíiaho com& i
Digitized by Google
*
ESTRANGEIROS.* 6o
-«moço. Eníinatc a acudir fépretio mor perigo, A»
Mtnte Nam tenho roftocontra a vcrdade-Cü/Z/^.A'*
duras logo muy tos que o Ecnham, & ficar tc hão com
grande aucnugcm, tn agibihbttSy como dizem cftes
Digitized by Google
'
^ - .
-^1
COMEDIA DOS .
Digitized by Google
ESTRANGEIROS., 61
Digitized by Google
&
*
COMEDIA *
DOS.
curou dc todo do meu medo. A razam o velho iconhc .
••
'
.
‘
ACTQ
* •'
Oigitized by Googje
ESTRANGEIROS.
* * %
< ’ /
. V; ACTO V.
* ' V . *
KtynAÜ) foo.
Digitized by Google
• CO MEDIA DOS •
CâllidiK Xtymlât,
Digitized by Google
ESTRANGEIROS. 6$
que hçáJrReynaldo.Olhtí nam vaz,como dizem, de xr.fi
em peor.CU//^».Velho, falíb,xlifsimulado como me ,
NM
eticias.
A
eíla
acharemos hoje cite Dou&or,
curta que a das fuas aúdt-
demanda mais
Utuorante. Nunqua homem acha o que buf«
Sc faremos
cingiria cf-
lha nome. 'Briobis. E fe nam nunqua mais
D.uorante
pada. Onde Cem efte Dou&or a poufada?
•" Iunto
• 1 j
Digitized by Google
COMEDIA DOS
Junto daquclla Igreja alta. $rUbit. Bem cftà, perfrò
tem logo outra poufada ? pera mais dus,.Oeuoranrei
Nam no has agora de achar cm cafa. ‘Briobis. Efpera-
fcy ate noytCjtiarn tem onde fe me acolha ,
fetc bra-
das entrarey depos clle pclla cerra dentro, como pe-
dra de corifco. Deuorjote. San ftaBarbora Virgem,
cuydey que era morto , Pater nofter pella alma do
Dou&or.2ry»<^.£ftoucra Palcrmo ouço fallar cm
Pctronio Dou<5tor,ouço fallar cm Lucrccia, que cuy-
darey/quero falar ao que fica foo no terrcyro. Ami-
go Dcos te (alue, D «utrante. Sejas vindo nas rouy*
tas das
ês
V
Digilized by Google
ESTRANGEIROS. 64.
•“ - * : . . r' . . -
•
{
^ • Câlbant. , . Díuountel * .
v
Digitized by Google
CO MEDIA . DOS.:
bem, mas ja hc cometo de paga. I
ifcoicãfítm
boa encradk- O
euo^dntt ^
rar Júsfruytas d£ Valertça,:*
que cflàhoracmpafmudodè canta gentileza, A: per-.?
feiçam. CAlano, Tempo fcy p,ttfdó itío hc pafía-:
doa Portugal. Pftterwtt - 1 «m conóidador* vinhas?|
**
- Çd?
- H
m Digitizedby Goqgle |
ESTRANGEIROS.- 65
CalbaM.huh muito qucnosnam viramos. Deuoranteí
Afsi hlo dc fcr os homens de tua qualidade. Ora dize-
me que iguarias tacis là entre vos por mais faborofas?
Caibam. A vingança. Octtovantc. Eufallocm iguarias
mm cm aleg onãS.Calbdno. Queres que te diga 0 claro
vingucime em chegandodefle ladrão que mandcy.a*
çoutar, nunqua mecoufaafsi foube , cncendcftemcí,
Diuorante. Agora fy,i(To chamo cu fallar ao pe da le-
tra.Gilbano.On ja aquelle pagou, os outros pagarao,
Demranie. Outros ou como. Caiba»». Truhães mal-
uados que tanto do meu aqui tem com ido, & bebido*
Deuorante. Comigo 0 hà. Caiba»». Mas eu volo farcy
amargar. D iuorante. h me a mi çoraeçao mao fabor
da boa.Galbano. Comei beber, jugar, franquear. Dá-
itorantc. Que mais claro quereis, que hum homem fal-
k.^com que negros conuidadorcs vou copar hoje, que
rotiíc acolher com minha honra fc puder. (jalbam.Hz
aquelle CalsÍ3no.D-'tt«r4»rf. Aquelle hehum bom ho
mem,ora me contay cos conuidados íc mais aqui ef-
,
V ENHO doem
pifmadodcsacontecrmcntos,. ãftdam*
bufca dc noflfo amo,fuy dar
paMonoíTo natural,quc agora cambem chegou.
com Rey-
A
hum trouxe quàhuro filho perdino,ao outro húa filha
que perdera nuiyto hà* Oh filhos dcfcjados> Õc effcs
fam os vofTov dvícanços» Doutra parte ccndoa Dou-
tor concertadafcucafamento, chega Reynaldo y Sc
acha ncfte proprfodia,ncfta hora, Befle pomo ,
que
Lucre eia a que lia que a todos nos, tem dado, tanto tra-
b4ho,heafua proprji filba,qucandaua bufcaodopcr
mar,& por terra^ fobre tudo que he afilhada do mef
Rio Doutor,afsi lhe pederà fer a-iuda m ais.E naofcfir-
ber a carpo Ocoicadoque não via ja odia,ncm aor»
& cy.iec ftaua com a boca aberta para papar a moça,fw
taraafsicoeltaasroofcas.Epellocontrario mcucria-
doAmcntejquelheera japofto o cutellona garganta
cípcrando ío peloprcgáo vem a fortuna melhor eafa-
m ente ira m uito que Dorio, Õc m* gocialho tudoa pe-
dir de boca.guedircmosascQidasdeífle Murado, hfias
parece que íe alcança o a poder dc racgociação,& \dua
diligencia,outrospor fòdica>&bom accrto.LiachareE
noílo Amo cm cafa,vaumc là dar lhe eíLs.nouas,& paf
farão as paixões, & tormentas, que tam armadas efía-*
uam-
Dç-
Digitized by t . .
ESTRANGEIROS. 66
f * * .... . .
4 .
Deuirante foe.
i
* * • i
- j
Digitízed by Google
V
COMEDIA DOS '
'
Como
Digitized by Google
. :
estrangeiros:’'
• •* <j 7
Como difpcnkção; Gaiiidíe.£i'mih crdigo,.qiic fofj
tOtthujiia ma palaura..^wí«r/í. Qac odjCr.rlltf dMni^
GaIIvJíu. DiíTcque pordinheir* natrdÊcaífc^ & bateo
na bolça.*4 mente A cíTariam chamas, cu mais que
màpaláura? cham olhexyjr oí tal fàttUiÀü Mas fabcsi ,
Digitized by Google
;
.
COMEDIA DOS.
Durate ainda aqudla vea de tronar, romperemos ÍJ
qui hum par de lanças porfefta diantp de AmenceJ
yimtnte. Deixaopcraoiicra horaDeuorantc que te*
mos a! cm que «acender, Deuerantc.la hey dc yfcrpe»
ra quanto hcque nam mevaleo hojccom cile crára,'
nemíopec* . .
• .
;
*
•
.
’
Digitized by Google .
ESTRANGEIROS. 67 1
O Rtçrtjtuiédor»
parte,
cos
COMEDIA
*
BRISTO.
<
DE «#
<
COMEDIA DE
BRISTO.
Digitized by Google
. BRISTO.
COMED IA
«
BRISTO.
À i
D E
Digitizéd by Google
estrangeiros:' 6?
Domo difpcníacâo. Galüdic.fcimih crdigov qtic fof-i
Sm hura mapalaura.^^arrr.Qujc oáí,tcrítadtitfU£
a
Digitized by Google
COMEDIA - DOS.
Duraté ainda aquella vca-de tronar, romperemos 13
quihirm par de lanças por fefta diante de AmcnteJ
• tj j .. K , íi I
* Dtuorame. i . Câlüdiol
Digitized by Googl
ESTRANGEIROS. 67
E tu ío me has Je falecer cno que cu tinha toda minha
efperança. D tuorânte. Vem quà Callidio, dame eíTa
mam/tjamos amigos, & direi como façamos, que ca
também nam mc fio ora muyco de ninguem. Acom-
panhemos Amentc acc a porta, dahi efpreitaremos, &
afsi como viremos, afsi baueremos noflo acordo. Ia íà~
’
O Ktpnjeuiddor*
parte,
cos
COMEDIA DE B R I S T O.
PROLOGO
EM SEY que entre tantos juizos
namfakaraoaqucllas differcnças
que a natureza taõ variamente re
partiocom tódos, nos roftos, nas
proporções, nas falas, & nas letras.
Porque poucas vezes fc vio cm
cres cabeças hum fí,ou hum não, ou hum duuido. Por
ifto não eftranharei o rir dcftc, o murmurar uaqucllej
o praguejar daqucloutro. Com cftcs ainda fc podia
pafíar,mas ha hthuns coléricos tam arrebatados, que
como acham húacoufafora de feu gofto, naõ querem
fofrer,as outras cam cegos na razão, que lhes nam lem-
bra,quc fam os goftos diuerfos,& o que a cllcs nam a-
praz,podc aprazer a outros. Comedes taesme nam
ponho cm juízo, foomente fam aqui vindo pera ou-
iros a que a natureza deu as condições manças,o$ juy-
zosliures, as tenções bem inclinadas. Eftes julguem
íche vicio querer cada hum feguir com fuas forças
ascoufasquebem parecem, principalmcnte efla, que
antigamente, foy tida cm tanta conca. E polia qual
aqucl-
Digitized byGoogle
.
P R O LOGO.
iquellf Liuio Andronico Romam antiquifsimo al^r
«*.
•
„
1
'
t
7
*’
»
.
'
'
... •
Digitized
. .
. COMEDIA DE
fhancebo chamado Lionardo, que leguindo fccretã-
mcnte huns amores perdidos, que o trazem perdido,
vindo faber como o feu pay quer cafar,vcm metidó
tm agonia. Outro feu amigo o aconíclhaque vença co
razão feu appetite, Mas como ja tenha nellc criado rai
zcsnâo aprOueica razam nemconcelho. E porque dei
Ics, & dos outros comprchendcrcis ruais o argumento
fauorcccy coro fílencio pera que melhor julgueis.
jjtnardo. Mánctbil
^yiliXandre. Mtnctbo*
_ «j
’
.
1
Roberto. Velho. :
Gdlidonie. Velho
t^Alcouiteiro'.
Tinerfe. Moco.
*
Monulum Scldado .
!TiUrtt
QornrlU- ><:*> *
,
Cdmlu* Filho.
« » • .
>A C TO
Digitized by'Go’ogIé
<
BRISTO. 7i
r ^£ro. /. •: SCENA. r,
Licnárdo. hkxdnirc.
ST O VEIO AMIGO
mçu Alexandre, que a agoa, & ha
fogo podem os homens efeufar, a
amizade não.Porq fc te nam tiue-
ra para comunicação de meus ma-
les, como poderá com elles. A lex.
Verdadeiramente eu o finto como meus, & muytosin
conuenientes grandes que dahinafccm,namfcy, por-
#
quenão queres olhar por ty. 4w».Não pofío que ef*
tou a mil nòs atado. A/íx. Todos o* quebraras com ha
razão quehe maisforte, fc a quiferes conhecer. LienJ
Que faretfque me aconfelhasíA/íX.Qjje te hei eu de
aconfelharpoistunamefiãs pera cenfclho. Lion. Ia
que minha ventura foyefla , ncccflario hcfeguih. O
amor nam confcntc força. yjlex.Dz hi bem fabesquão
honrado ficas, & teu pai tão contente, pefam e pf lo pe-
rigo, em que pòsa ty,& a ellc.Lw#.Nam fiy fc rrevà
daqui, mas como o podcrcy cu acabarcomigo. Áhx.
Pode fer fe o fizeíTes,quc o tempo, & o cfquccimento
tecuraficm:porque,em quanto cftiucresapar tic fogo
fempre tc queimaras. Lion. Enganaíle,quc efíe fo^o
nam fe apaga com agoa, nem com aufencia ,
antes Jla
k3 hç
Digitized by Google
COMEDIA DE
he o qjus mais acende. .Alex.B :be logo algum va (To,
toma algum remcdiode cfqueCimento. ZT*Jí.Ncm a
a iíTo me Jà o amor licença, jíltx. Pois cu nam foto
que te mais diga, choro tua psoa,doeme tua perdição,
Deos te defeòaracc o juizo pera te remediares. Lwn.
Quedirey a rncupiy ? quccrcufallaedarcy com que
tne não fintar* ^Alex. Q^j.ié cs ainda moço, que te não
queres fogeitar tam cedo. Lun. Bem mc aconcclhas.
^4lex. Eu cambem (fe mefallarcm niflb) coma mef-
Digitized by Googl
,
BRISTO . 71 .
jC ro h SCENAII.
v . A hxandrefoâ.
Q Vcm
^
deu tamanha força ao amor? corro alcan-
çou tamanho poder nos corações dos hotpcns
que os cega, que os aleija, que os ata tic pes & mãos, &c
os traz apos íy, como encantados, porque(dcixando os
antigos deque lemos grandcscoulas)pello que ago-
ra vemos nes prcíentes ? quem fe nam dpantarà
K4 de
Digitized by Googl
COMEDIA DE
devir andar, homens perdidos apos feus apetites tàm
metidos acilcs, caocíquecidos de fy mcfmos,que hc
<5c ,
Digilized by Google
.
BR IS TO. *
7?
tudo cfqucce,tud0 dcíprcza,nam ha ja confdho nem ,
Digitized by Google
•
COMEDÍ A DE - '
.JW-.
nãm quinto algum tanto Ee determinado ,
masiílcr
não hc tacha que lhe o tempo, & a idade nam mudem,
Tc ihcafsi mudaflem atençum que tão 6rmc tem cm
feu dano.Eíles amores o tem feito doudo, trifte,folita-
'
CnilliJcnio Velhe.
i ;
,
Digitized by Googli
BRISTO, \ *74
bem parecem os bons filhos, 5c quãm fralosqucho
nam fam, que vejo por aqui andar huns perdidos, v.i-
que deshonram a fy, 5c aos pays.Por-
dios,csfqJacaras,
que nam haucra entre os Chriftãos o qoehauia anti-
guamente entre os (Gentios? Dous homens, qnccllcs
chamauamCenforeSigraucSjaotigos^rudcnteSjqiie ti-
J e
t- .
Digitized by Google
±'r
4’. 'j? «fe Ji
r
ífeífco * ±£ Jt ífe&jfe
Cj£> vfil Tp c]fj cft t^> <^cj£
Digitized by Google
A
*
BRISTO. 7i
JC T0 - t- •: SCENA. I,
Licndrio. A lextndre.
ST O VEIO AMIGO
meu Alexandre, que a agoa, & ha
fogo podem os homens efeufar, a
amizade não.Porq fc te nam tiuc-
meus ma-
ra para comunicação de
como poderá com elles. A Itx,
les,
honrado ficas, & teu pai tão contente, pefame pelo pe-
rigo^m que pòsaty>& a elle.LwR.Nam fiy fc rrcvà
como o podcrcy cu acabar comigo. Ahx.
daqui, mas
Pode fer fc o fize{Tes,que o tempo, &
o cfquccimcnto
tecuraíTcm:porque,em quanto cftiueres a par tic fogo
lcmprc te queimaras. L nn. Enganalfe,quc efíc fogo
nam fc apaga com agoa, nem com aufencia , antes ellu
Kj he
Digitized by Google
COMEDIA DE
he 6 cju3 mais acende. .Alexfèiht logo algum vaíTb,
toma algum remccliode cfqueCimcnto. LienVNcm a
a iíTo me dà o amor licença, Jiltx, Pois cu nam fthco
que te mais diga, choro tua peca,docme tua perdição,
Deos te ddebaracc o juízo pera te remediarei Lu».
Que direy a meupiy ? queefcufalhedarcy com que
ime não Qjae es ainda moço, que te não
fintai’ ^4. Isx .
7“T~“ Tc
J «M
f * I
Digitized by Çoogle i
,
'
- •
BRISTO. '
7* .
fe Deosqiiis qucfoííeccafsirctoíiurr,porq
me cfírá
níharà clle vlar cu de minha liberdade. Ux. Por que ^
nao he fundada cm virtude, mas cm apetite, que o cala
mento podefet liure,virtuoío,& muito hõrado. Lxon
TambemDeos querque fefaça hiiaobra deMileri-
cordia. AíVx-.E tu por cífa razão ofazes^pois nffírmo-
te,que nunca te cfta kuc ao paraifo.Z.;cn. Sc quiftíTcs
bem nao me dirias iflo. A/í x.Çpe roto logo a ti, & por
iffocodigo,andascego,nãovrs,nem entendes, guarte .
JC T0 A SCENAII.
Alexandre fo.
Digitized by Google
,
COMEDIA DE
tlc vir andar homens perdidos apos feus apetites tàm
metidos ôcllcs,5c cãoclquecidos de fy mcfmos^ue hc .
Digitized by Coogle
.
BRISTO. *
7?
tudo cfquece,tudc> dcíprcza,nam ha ja coníèlho nem ,
nam
Digitizeü by Google
• /f
••
•
. . — .
'COMEDIA DE *
, \ vY'
RtbcrtoVclbv. AleX4uJre, i
OullíJmio Vclbc .
. . >.
Digitized by Google
BRISTO, 1 *?4
3crh parecem &
os bons filhos, quam mai os que ho
iam fam, que vejo por aqui andar huns perdidoSçVa-
deshonram a fy, &aospays.Por-
;lios,csfqJacaras, que
qiie namhaucra entre os Chriílãos oquehauia anu-
guamente entre os .Gentios? Dous homens, quecllcs
chamauamCcnforeSigraiics^ntigoSjprudcntes^iíe ti-
Digitized by Google
* COMEDTA DE
Rtb. Aqui o tens.Cd/.Oh Roberto, Òeos venha conti-
a tua câÇi.Reb.E eu venho em tua buíca.
go, agora hia
Cal Queres que fubamos. Rob. Mas paíTeemos hu pou
.
S°
Digitized by Google
B R I S T O '
75
go mirytas vezes de os ver cão am igos ,
& tara b ons
compaohciros.C</.Se fc lhes a cllcs apegafTem as ou-
tras noflãs condições como cornaram elíu. #e£-Quan
teu nam vejo em algú dellcs manhas dcshoncílas dou-
tros mancebos, porque j
a ceu filho femprede tuo^o te
ue couías dehomem, hum fifo,& hum repoufo de que
muitos velhos podem terenueja. C dl. Eu não te que*»
ro gabar o teu quecufabes bem o que tcnsnellc.
#fl£.Bafhque nefta parte não temos de que nos quei-
xar. Ora a honeftidade, Sc recolhimento dc noíTas fi-
Digitized by Google
CO MEDIA DE
o utrOj&rcuògar cflc,& mais nom faltada à hu malfím
quetcíayadc tráucs,que ou a fabornafte oulhofizcf-
te fazer por força, ou eftando fora de fcu juizo, & mil
achaques outros coflumados. Rek E parececeat^ , q
nom íabcria cu fazer com fifo coufa,que mc tanto re-
lcua?G/.Eu nom digo que tu o non farias, mas o que
te podem fazer, que cu fique taóefcaldado do meufo
ro,quc depois dc gaftar na demanda mais doque valia
•vendio logo, ío pelo aborrecimento, que ire deyxou.
£ek Hc verdade que fe fazem muitas buíras» mas cana
bem afsi me podem vir demandar quanta fazenda te-
nho.Ca/.E tu duuidas diíTo.'’ Rcb. Pois digote euque
antes largaua tudo, que andar por audiências. Ca/. So-
liia fcr,quc fc auia por injuria andar homem em dcirâ
cia. Rck Agora tèosReys, & os fenhores andam meti-
dos ncllvis.Cú/.Poi iíío os letrados fam tantos RokVim
ucm,& Rcynam.O/.As noírascuftas.í^.Pode fcr,íç
Digitized by Google
BRISTo; ; 76
fez R»£. Quintas mais leis, mais buíras, mais roubos
ais malicias.Crf/.Afsidizo Rifam Icaliano.R*£.Mas
rnando a pratica.creo que quanto ao doce, com cfta
os dififerentes. Ora nos eííados tu bem me conheces
bé conhecefíe meu pay,& meus paíTados. [al.Etu os
eus. R^.guc feropre fe ajudarão huns dos outros.
*7 .Dahi nos ficou a nos nofia aro izade.R fl £. Pois bern
itendcsqiiantofaz a igualdade no cafamcnto.C«.Di
i foi a hum grande fabio.Cafa com igua/. R*£. Alem
iam tam fermofas quefaçaòciu
iíTonoífas filhas não
ics,Dcm tão feasque nam contentem. Antes té aqucl
parecer meão, a que hum Romum chamou muy bc
mtnofura decafada. Cal. Bem vejo que cm iflo tudo
ílamos conformes.RflkEm que achas tu logo adiífc
cnça.Cá/. Nas idades.R«£.Como?C.*/.£>uedles mo-
osfam ainda muito moços. R^.Pcra cftc Mayo que
em^faz o meu 22.annos.C4Z.Etu nam fabesque man
auam os Antigos, que o homem foíTc de 35.6c a mo
aerde 1 8. pera que os filhos naíceficro mais robu fios
c coto menos debilitaçam dos pays. RoL Iffo era np
;ropo que os homens viuiam cem annos,quem agora
hega aos óo.ji nam prcfta.Oi/.Todauia fogeicar afsi
C *liitm>fti.
/^\Quánto deuem os filhos aos pays, nem fem caufa
dauam os Antigos poder deos matarem,
lhes
pois os pays fe matam por llics dar. a vida, por os por
;
• - < ’• Lque
Digitized by Googl
BR I S TO 77
que às vezes enfada.m > & canção rasCí4ueíTuras da mo*
cidade, os íobreídcos que com cilcs tendes cada hora,
com que fe podem pagar^ora desque fam homens, as
brigadas doudices,os jogos, as molhcrcs. Verdadeira-»
fnente muyco deue a Dcos,a quem clics deu filhos má
ços, & obedientes, porque tftes iam os que dcfcaoção
os trabalhos da vida, & os qucconfoláo a trifteza da
morte.Contentc morre hum homem quando cuyda,
que deixi quàno mundo hum bom filho em confèrua
^am dc fua memória, que lhe reze prlla aTOa,que viíi*
Digitized by Google
COMEDIA DE
* 1
JCTO. I. SCENA. V.
lAltxànârc foo.
D
ir.iliaq
fgouos q nao culpo Lionardo em feus efírernos
mecfpantod^ver coro tanto fifo.Ves Ca
antes
me parceeo a maisfermofacoufaq meusolhos
viraó, hc vcntooqfe diz ja agora naò culparei quem
fizer qualquer de f mancho por eíla.Naõ parece íc nao*
que a ferraofura,afsi como reprefenta mais aquella fc
melhãça de Dcos,aísi tem htía força natural com q af-
feiçoa ©solhos, & as vontades.E por iííb lhe chamou o*
Grego, reinofem vaííalo*, todaura o mais feguro he
gu.udarfc homem deftes encontros. Pqjq j a cu come-;
Digitized by Google
q
, B R I S T O. 78
JÍCTO . ir. * SCE N A. L
Digitized by Google
COMEDIA DE
^ífl.Hiirn dia deites lhe hão de vir bíLspaucasdc do-
c
bras.Ali ccnsenrão bom laico. Brif. Quan cos a nncs hà
que tu>& c 11c mc anpcaçiis com iíTa? 1?,». O que tarda
não fc perde, Brif Tanto qur pode cardar fique pera’
q
meus herdeiros. Ttn. Forte diabo he cite que nunca fc
farca.$r;/.EíTe ceu fenhor cuida que eu íbm Camalião
que nrc hey dc manter com vento? ?/». Queres trocar
cíTcs t.-us ventos polo meu pão?Br;/.Não vou nunç^a
cafa dc nenhum hornctn honrado, que por hua cantiga
íô que lhe cante ao rr eu adufe,nãovcnha com bum na
papo, outro no fjco.P//>.Pcra que he fer maisRcy.2?//.,
- Pois que cuidas^pareccrcehà ora qzòbo? TVw.Ecomo
tc creo,quc vós outros fois os cítoruais as obras piasj
q
Mas pera ta boa réda, nao trazes grande aparato?Br;/Í
Huy como es moço?fou eu por ventura como cftcs ,
Digitized by Google
BR I s T o; \ 79
que
dnf Nom ofnrto à dizima, nem à fifa, D.os heo
.
. % ,
Digitized by Google
0- ,
«
COMEDIA DEi
Digitized by Google
.
BR IS TO. -
So
go,ò$mancebos todos fáo meus fermofcs^cusnarnò.
rados,meus manos, minhas rofinhas.Húmedàograui
outro a camifa, outro ofaio,& o dinheiro. AÍsi ganha
,
L4 eilç
Digitized by Google
.
COMEDIA DE
cllcqueria mais, que aos fens olhos, foifeáefía índia,’
que he pc©r,que as couas dc Salamanca, por hum ficão -
fcte;coitado ytendofeurooucl feito, & vindofe cóclle,,
& com outro filho q lcuouconfigo, deu a corméta nel
les, não parecerão mais,dous annosbaqostcpor mor
tos. A coucadinha da moça q hc hua fantinha,fermofa .
Djgitized*by Google
BRISTO. Si
roubo fem hum fabsr parte do outro, & cada hum dei
les, cuida que a tem nas vnhas. Hum mancebo ío anda
*
^«./^VVEtediíTeeírcFanchonoíPm.Não fernan»
o cntendo.T c m iopofto em m ui m ao foro
^«.Dequc maneirarP;».Parccemcque quer que Hio
encham de cada vez a bo!fa,& a barriga» yi»»Nora jo
guete cllc comigo. P/V.Mas porque poés tu tua hon-
ra na roam dc fie, que nom tem ley com Dcos,ncm ver
dadccom os homens» Ainda ate qur onam colhr
cm nenhuma,a primeira pagara por todos» Pi»» Nom
hei por bom concelho fazer cfíaexpcricncu ,
que o
velhaco hc ram trincado que Fará feu Fardem fem o
ninguem fentir. Nom
oufaràcüc iffocomrgoy
quceuaomíom horoero de Palha. Pw. Hc cam maa
que hcy medo que nos engane.
Digitized by Googli
a
COMEDIA DE
Jn .Nunca mc ninguém enganou cm mancebo, me-
nos mc enganara cm velho. “h». Hei por mui roim íi- J
couil
Dlgitized by Google
' B R IS T o: > 82 -
*
^C7 0. II.
•
SCENA.^
{li!.
BRISTO. *
S; .
^j».2jipfò®chíi»ar*MQ8taluãa. mc
ch vryiavOh fenhor no ni te vi fur-dc cafi. ^4 ,). Dc que
te vinhas queixando agora? /tf#». Dirtohei, Vinha ef-
; mo
Digítized by Google
COMEDIA DE
ino cu.Enes6 pera q preílaua. Mon.Pcra o c] clles pref
cariao iefoíVcm como ti. A/^guc dizes, ;K 0 #.Çuevcjo
pa^íar cerros mancebos por aquclla rua, defejo de me
ddcnfadarcom ellcs.A», Naó cures de efcandalizara
gente, ido fique pera a guerra. M-j»» Matame logo, &
morrerei honrado. Porquc.Mow.Porquehcy me-
do, quem e mat^i pa3p.A^.Ht J ha,hc,^íí».Deilhe,no
goco.Bcm fabes que a natureza do homem he viuercò
aquillo fo com que fe criou. A». Es diabólico. Mas q
honra podes ganhar com cila gente tão mifera. M«».
Eu não o hei pola hóra.Bcm me baílaoquc tenho em
íer tcu,& te feruir,mas por fartar a vontade. A*;». Oh
Rhoíies.KhodcSjMíw.Abjal^ja me hàenueja, ellc co-
meçara com as (uas. Aa.Lembrate aqucllc
Digitized by Google
BR I S T O.' 84
viuo. A», Qóe dirás a ifToíMíff.Çue tuas carnes nõ cori
Digitized by Google
COMEDIA DE
conhecido, & noir.eado entre Chriflãos, Sc Turcos
andar afsifogcyto a miferias dos outros homens.
An Sdô mudanças dafortuna, que no meu tempo bem
fabcsru,quc quer fofle enfada, quer foice ira,ou dózela
ou enterrada, não era neceflario mais que faberfe,quc
entendia eu nifíb,pcra o pai,oa o marido ma trazeré a
cafa acamada. M^.Q^uando me lembra iíTo ficopaf
mado, olho para ti,& paíeceme,quc não eseíTe. A»,ía
me aconttcco fobre ceima(olha que couínsfaz a moei
dade)f«dcar com hüs dcz,qtie fc tinha por lubis hoir.és
& comarlheshúa Turca, q ate li fe podia dizer ferir o-
lhor acerto pode ter cila que eftc?nam vai roais ícr tua
manceba que molher dc nenhum homem? An. Iííb
,
,
jiCTO, II. SCENA. V.
fttontAludm [00.
Digítized by Google
COMEDIA DE
grãnde ácerto)lançomc a fcus pes , começoo de abrá-
çar,como fc o íempre conhecera, cllc na verdade à pri
meira ficou confufo , roas desque meouuio falarem
Rhodes nos cauallciros, nos Turcos, & dizer mil faça-»
nhas que que cu foubc q fc clle gabaua muy-
fizera, de
Digitized by Google
BRISTO. Só
ãrte que ponho em lembrança as mais afsinadas cou-
fas,quc mc conta.Tornolhasa contar dahi a huns dias
tam naturalmcnte como fe lhas cu vira fazer pelos mc
usolhos.Masa graça he,que aindaalgumas dcífasme
di2,que lhe nam lembram. Eftc hey cu por mayor a*
peito, porque eflou eftalando com rifo , quando mc
nam poífo ter.digolhc que mc lembrou huma graçà
fua. Q^ue quereis mais? Aconteceome ja hilo cfprci-
tarhúa noite afuacamara,& velo andar paíTeando fo
ascfcurascontandofle afyracfmo mil mentiras im**
pofsiucis. Como entrou, como vcyo, quantos npatot?;
que golpes deu, que de todo cm todo euidey que era
doudo. È com ifto arrencgaua,defcrhi,bradaua,como
fc andaua metido em todo o furor das armas, quando
Digitized by Google
COMEDIA DE
crco,q o traz enganado téno roubado de quãto tc,tnàs
ido famartes do diabo, faz edes taes feus defpenfciros
porque nem com feus bes façam bem, nem os empre-
guem fenam cm feus minidros.E afsi fodenca ha mor
parte do mundò em fe u fcriaço,que cambem eu lhe dc
uo meuqumham. Nam íeiquem vejo là vir em quan-
to Brido nam vem, quero dar hum paííeo pela praça,
íe o perder, perco bem pouco niíEo-
afsi
coufas npuas,que os
o
Digilized by Google
BR ISTO $7
do ã?Áor,fc foubcflfc entéder aquella perfeição de Ca-
milia,3qucllc fífo,âquellc repoufo,aquella grauidade,
aquclla graça, & viucza dos feus olhos, hum dcfpejota
honcftojhüm rir tão fefudo } hum náo fei que,qeu quà
entendo, certo hc que teria cm pouco perder mc por
clla.Masfe eu nam mouro antes de muitos dias farta-
rei efta vontade. Quem me ifto tiucr a mal, naô qtjc
ro que lhe pareça bem nenhúa coufa minha.Meupay,
pois cambem com meu erro. Aqucllc
errou, difsimulc
cxemplojcom que fc clle cfcufaua,q com a virtude fc a
uia dc cafar & nam com dote, com efle mefmo me
,
Q
íngreme
V E dizes.*’ P \l Q^uc te não arrependeras dc Ccii
m trabalho. 2?ri/?f.Eu tc dircy. Nao hâ rocha U
$ & tão afpera por onde não trepe hum afno
1
Digitized by Google
*
. :
- COMEDIA DE H «
Digitized by Google
BR IS TO. 8S
Brifto.Br //.2u c
,
doudo hecflc que afsibâr rega? 'Lxtihl
Digitized by Google
COMEDIA DE
não dos dotes do corpo , Sc da alma, queã todos os ou*
tros faz ventagem.Lio*. E não attentas tu, que dcuo ete
iíTo a mi mefmo?aos meus olhos, & a minha alma. Ah
quantas lagrimas chorei?Ah quantos paííeos dei? Ah
quantos trabalhosmetem euftado? Como poffo co-
meter contra mi mcfmo hua ingratidam tamanha?Di
zerae por tua vida não era pera reprehender mais efta
crueldade que comigo vfaílc.que cometer iílo fera li-
Digitized by Google
9
BR IS TO. S
Digítized by Google
COMEDIA DE
jicro . S C E N A.
ir. -
VIII.
Montiluao. B rifla.
Digitized by Google
BR I S T o: •
90
Vff,cyo defpántar,porq me tema. B>í]*.Moí medo hcy
q de hum
dcftc algoz.M*0.Scgundo eu agora ando da
nado, pouca cpufa baflaua pera deftruir omundo Brif.
\ ,
Digilized by Google
COMEDIA DE
^ri/.ÇuántoâAnnibal^ãopudc la i
r,
porque an do ent
feu fcruiço. Mcn. E quem tens tu pera cfta parte que
lhe releue. Br//. Ando logo era feruiço de Camilia,dc
que lhe a elle náo pçza.Eftou tremendo como a verga
De medo nao fei o que <\\go.Mon<YL quando determi
nas de dar fim acftaobra. #r//.E tu cuidas,queheifto *
i/iltxándrejot.
.
. j
i
r Digitized by Googl
-
BR isto; £)I
Q^
cho he
V E nouidadcs Iam cilas tam cftranhas para miV
gue nouos aluoroços finco comigo? gue bi-
cfie que comc?guc imigo tão forte que meper.
pou-
Digitized by Google
COMEDIA DE
pouco V>â que viuia contente, & liure. Vedcfme àgorà
mais catiuo,quc nenhum catiuo, mais triftc
q todos os
triftes, mais perdido que nenhum homem perdido.
Coroo?& pode o amor?Afsi troca as vótades dos
canto
homens. Per certo nao creoeu,qcom os outros pode
tanto como comigo, pois me trocou a minha que tão
diífcrencc era de todas, de tal maneira me mudou
q cu
mcfmome defeonheço. Não me lembra ja Lionar-
do, ftnáoparalbe auer ínueja ,
todo o tempo straz
hcy por perdido ,
todo o que viui por morte , ja
)
Digitizee
q
B R I S TG 92
cura.Briflonam tem lealdade com ninguém, ho amor
tmiyto menos, com rogos,com promefTas, & com da-
diuaso porei da minha parte. Por derradeiro cu deuo
mais a mi meíraoque aningucro.Vou faber de Pilar-
te o que paíTou com clle. Mas eilo que fahc com meu
pai de caía. E m grandes praticas vem, elle mas cotará.
Querome ir entretanto ver com Brifto.
C alidoniâ, TiUrvi
D Izemc
nam
a verdade poisque
fabes que nunca
me fio
me achaftc em
Cd/*Vejoo dontem peraqua tam demudado, que mc
de ti. Til.
mentira.
E cii
p,/.
Digitized by Google
CO MEDIA DE
íi/.Mas que me dà a mi que lho digas. Iíío he pòr ve«
tura coufa de que cllc aja vcrgonha?ou tu defeontenta
mento. Antes me parece, que te obriga a mais amor,
porque quem he tam bom amigo dos amigos, melhor
o ferà dc leu pay. Cai.Nam te entendo. Pd. jTeu filho
como fabe$,foy letrprc tão encolhido, que nunqua ce
pediohum ceitil. £a/.Hc verdade. P/7. Antes pera as
coufas ncccíTarias tomaua fempre fua may por tercei-
ra. fa/.Não por cllc conhecer nunca em midefarror,
ou cfquaceza.Pi/.Por iíío lhe dcucs tu mais, porque ho
filho, que com branduras fe não dana menos o faria,
'
Digitized by
7Google
,
BR IS TO 92
Htiàffl poJerfafcer cfta obra dc aíhifade,<rqiiemdhc fez
<ji outras muitas. £*/. Jflo he verdade- F/AEu nam fcy,
mais que quanto me elle diíTc.£a/.N5o me parece iíío
caufa pera tanto fcncimento.Pi/.Encrcfpoufc.C*/.qite
pois elle eftà cm poder dc feu pay & não tem mais q
quanto lhe elle quer dar, tê jufta caufa para fe efcufafli
cíTe homé.P</. Eíícs próprias palautas lhe diíTc tu. Ref
pondcome,quc como fe auia de prefumir dellc q nam
tendo tu outro filho tiueííc tão pouço poder fobre teu
dinbciro.E q pera iflb erão os amigos pera fc ajudaré
Jhús dos outros. £ál. Tem razão. Mas no cj hcjufio,&
pofsiucl.P//.Ncm iíTo mc ficou no tintciro.Dificmc.q
4 Digitized by Google
COMEDIA DE
dPi/.Metiocm,confufani ,
qucroo deixàfcufdar ver(>
.jnosem que fica. Ct/.Por iífofe diflequeoamor natti
íalmcnte mais dcce doque fobc.Poisque determinaf
Em que afientou^Pi/.Paílaria cfla vergonha , porque
não he nelle quererco auer por engano, como outros
fazem, ou pedilo empre fiado, porque o ha por baixeza
Cá/.Ora poisafsi he Pilarte como me tu dizcs.P//.An*
ídar.Cj/.Eufom contente de lhe dar cíTe dinheiro.P//.
Digitized by
)
Google
*
iB ri st o:
tu ficaras obrigado a mos tornares a ftaift.P/7.Eííao-
brigaçam nam quero eu accytar. Porque ha hi hüf
amigos que pedem enipreftado pera fcnipfc. C 4 /.O
ra cu confio de ty , que os arrecadaras. P/7. Folgo de
pje teres neíía conta,& nam erras. Gd. Rogote Pilar»
te, que me olhespor cíTemoço, reprchendeo , con-
- WLrte fui
GO M O os cega
enganam os pays com os filhos, hus
fe
c Digitized by Google
*
? COMEDIA IDE »
Digitiz • ,k
B R I S TO . 95
enganar. ProuueíTe a Dcos
ÍSiua L»onãrdo,afsi o hà de
peitaria, porq
que foíTc afsi, que dc melhor vontade o
he grande mal perderíc aísi hum
mãeibo, em q o puy
quer edificar toda fua obra. Coitados dos pais>q iuã,&
MwtAltta*. fiUrtrl
* * • .
Nj ÍS
Digitized by Google
*
COMEDIA DE
'
Mtf.^ucocomcíícnaos,qorocflenios.P//.Çuc taes ca
Ihccbegao.Mow.quc otrouxefTemos enganado, por
fcs
\i
• ’
W*
s
Digitized by
B R I S T o:
Mffl.Por por mais fcgurocftoutfâ vida. Por
iflo hei
^cto. nr . SCENA. V.
B rifli. Jrtontdluam.
N Am pode
dia
ier
4 Digítized by Google
COMEDIA DE
Brif. Aqucllc Reliquario de Lionardo nao fei fe o pêr*
di^ou fe rao tomaráo.Parcccuos que fam cftas boas da
ças,em que mc o diabo mete? Mo#. Ia heyde verem q
a(Tenta.2?n/.Defque feaquelle diabo foy de minha ca
Auante.Brj/.Vcyo dar comigoAlcxandre que
mc deteue ategoraj & me fez perder o tento do q me
maisrcleuaua.Não feiondt o perdi, nem onde opuz*
Venho outra vez correr quãtos caminhos andei. Mon.
Aquelle me parece bom concelho. Brif, Ora que mtí
matem, fe mo nam leuouaqlle ladrauazde Montaluã*
Jíton Ia m e eu efpantaua,querome ora acolher com o
.
=.
•
m
Digilized by
‘
BR ISTO. 97
ti do as vcíTascuflâsi' An ». Afsi lhcvay.P/».Çue tc
digo
cu náofaças conta dcfteq hccviuo diabo. A«».Nani
cuido que me conhccco.Pi0.Mas por iflbnam acudió.
nem olhou.^»».Dcixame com 0 cargo, não Tc pode
ter tanto íifo.Pjfi.lc fu que he aquillo, vejo vir Mon*
taluam,eom a cfpada nua todo enfiado.M;». A verda*
de henam ter homem comprimentos com ninguém.
Arrancar da cfpada, meterlha pola barriga. A*>».Cha*
mao.Pifl.Montaluam. Mon. Mas eu vos prometo que
0 ferre da minha marca. nn Montaluão. Tu vayte
.
te acontecco.’ 1
Mí». Nam conheces hum filho dc Ro-
berto nofio cidadam. A»w.£?ue fczi^íw.Encontra
te
V
f Digitized by Google
COMEDIA DE
Brif. Aqucllc Rcliquario de
Lionardo não fei feo per-
doou raotomarão.parcceuosquc fam cilas boas da
fe
deixaram
" ~
JgRiílo, Briílo.Au.Negociado vai. Br;/
eítes ociofos.'/fa,Marinello.Br/Maa*
" '
Nam mc
s
*
BRISTOé
lhevay.P/a.Çue te digo
tivlo as voíTascuílâsí' A»».Afsi
QígiiLzed by Google
COMEDIA DE %
'
B R I S T O. 98
cflimao os homés/cnão fabem ler porBartoío.M<w.E
mais não acharias coufas cóforme a teus cfpiritos. A».
Tanabé efla foi algua coufa.Mán.£) ue grão feita te fa-
riáo cflcscaualeirosdrRhodcsquádocníradc.^jKA
incU mc não conhccião,mascu como cheguei, por mc
dara conhecer, arrepelei nãofeiquácos,depQÍsquiferã
fe vingar em defufio,& euacabei de mc vingar dellcsv
Mtf».Ovifúíle fazer tão grã feito é cerra alkca. Aw.Ido
foioqefpancou coda a gcncc.E o grã medre me kuoií
entã a fua cafa acõpanhado dc todolos outros, Mí.Aísi
alcançadc cm pouco tépo htiadashòradas comédasda
ordé, A». Grandes partidos me faziã.tras por fcréfora
do reino, não quis aceitar ncnhÍT.Bé íabes quanro dcue
mos a noífa natureza. Mon.Ella be a q te dcue,q tu hõ
rala,<3e cila dcshonratc. Aa.Naó mc tornes lébrar iíTo,
q me farás fazer oq naõ queria. Mun.Deixame
tu a mi
qeu me faberei vingár.Em quanto ede braco forviiio
Baó ajas medo, qvà pedir outro empredado.A««Omat
hc q he com rapazes, M- j». ois cdescacsGadigalos,co
iBorapnzc^porq mataloshe honra, qnaò mcrccé.A»,
E qrcsq andccupor Ayo dos Villaõs ruins.M<>n,Meu:
cõfelhohcnao te ds>rcs por achado nidb, porque fe os
erros Ce feaodc cadigar conforme apeíIoa,q fcoflFen-
debem vezo alooroço.em que porascodaa ccrra.A^
Parccemc ido bcm.Porque eu,como cc digo, ma? mm
feinunca temperar, quando cftiuer birréíOjlcbretc dc
mc fjugires diante>porq nerncupai eataó conbccerei.
I
'
Oigitized by Google
COMEDIA DE
3tf.o n.Dias ha que te cu fcy a condição. ^Ann, Orá de
hua coufa me gabauam muico em Rhodes. Min-Dc
bua dizes. A»«.De húa cipccialmétc entre todas. Mo».
De feres incanfaucl. A»#.Alcm dcífa de ter hÚ3 feroei
<Jade braua no rofio,& nas paljuras,com que fazia ta-
to medOjComo com as armas.^£f ».Entam dizem là q
rum cuidam doushutn cuido. Iífo mctiraflc da boca,
pois ainda te efquccc outra cxcdlenda grande.^»»,
guai? Men.Os teus cartéis de defafio. yínn.Bcm apon
tas.J?rf tf».Kãoha homem que afsi os note. A»». Nunca
ah ife fazia deEfio, que fenam vieíTcmami. Míw.Hc
muyta verdade. Nam fei onde achas ranta diucrfídade
de palauras furiofas. A nn. Nunca dtfaíici homem ne-
nhum, que vendo o meu cartel, fc nãro rendeíTe. Mo».
Qjae fizera fc te vira as obras. A»». Quando melem
me enforcar. Mo».Talinfpiraçam
bra iftojcílou pera
tc vieííc, & fize ^»». Qjic me
flefrne teu herdeiro.
99
tCTEnhodcfconrenie de Roberto cftando
de caía
; V ambos ordenando noííos concertos, nos vicrão
dizer a gram preífa que andaua Lionardo ascuciladas
com hum rafianaz,quc aqui anda, fomos là achamos a
rua reuolta, & ningué que nos foubefle dizer o fobre
que fora Se nam quanto diziáo todos que oviram por
alli pa íTcar codolos dias,& algú.s noices.Logo me do
Digitized by Google
r - COMEDIA DE
grãràs Jo tempo.£,n». gue ncgocios tens tu com AIc-í
xandre,quc tc vi hoje com ellc. Enf. Faloutc ellc mais
cm teus amores? C*/.Em Alexandre falam.Tambcm
ellc anda na volta? Licn. Falou. Br/f. guclhe diíTeííei*
iVrif.
.1
BR I S T o: íoo
Car.Vinha dcqua decima hum foldado doudo muy-
.to recachado, toparam 1c ambos, nam fei que ouucrão,
Digitized by Google
O .
COMEDIA " DE
Cor. defpcjo filha, não he m2o,fc hchcnefio,& tem
.perado.Porque nem a moça ha cie fer cftatua,nem dia
brete.Todalas coufas té feu mcyo Naó mc contcntão
nadahüasfcrmofuras morras q vcjo,ncro outras catn
viuas,quc parccc que efião acenando aos homens. Tu
filha antre cftcs dous cftrcmos (como tc fempre digo)
toma hum meyo para que naócrres.Cítw.Afsicom hi
ha c{Ta$,afsi também auerà alguns doudos a que bem
pareçam O
r. Bem di^efie doudos, & mais no tempo
'Brijlúfoh
Digitized by Google
;
COMEDIA DE
.jtCTO. UI!, . SC E NA. III.
ViUrtt. Alexandre»
m
% '
\
s
Dlgilized by Coogle
-•'1 COMEDIA DE
PiJ.Oh Lionardo maiauéct*rs<í©,poIsna€cfBr pirã dcf*
honrai a cy,^ teus parentes.Dizeine por ct>* vida,qu«
ganfiauascom hõj rapar iga, pobre, orfam, feguida de
quantos perdidos hàna terra > que hõa hora per outra
atiu de lançar mão de htu efmolía pera firu mantiir ert
to vas euftas do qDeosfabc? Atex Nam me digas iff(\
.
Digitized by Google
>
rs
i COMEDIA DE '
,
falfo,en vi uirei comigo daqui por diante , &c alguc m§
aucràmcdo* .
-
Xehrt*
Ah
) i
BR I S T o; *>
104
<.
A Hcàfti 3c tni,que fe mc foi,queavida Ihc ocuerà
<*"^dccirar.C*/. Roberto cem íifo,olha o que fazes;
Reb.Uim filho do diabo, que nunca o eu fiz ncmDeos
imo deu. C.#/.Socega ora não te entregues tanto a yra.
Xok Oh Calidonio, porque mc não deíxauas, viras ho
exemplo que daua aos pays,& aos filhos. Cá/.Naõ cuy
'
dciquccrastãarrcbatado.Deixaafuriapera ceusimi
gos. Sfl^.Não tenho eu agora outro roayor ncílc mun /.
* .. <
Digitiz.ed by Google
‘ <• COMEDIA DE
Pi/.Naô deixarei dc ir cfprcitarot|uefétíüâ pâífa cfS
cafa dc Roberto por quanto ha no mundo. Alexandre
f» zlhe Ocos bcm y quc tomou mcuconfelho.Tcmosor
denado dc tomarmos efic fauchono as mãos, heyo dé
íeguir todalasaoitcs por cftas ruas ate que algm acer*
te. £«£.MaLiuentiiradabc o homem, que defe ja filho#
quantoderaeu agora pc los na m ter, pois em minha vi
. fcicc auia de aucr tanto nojo de hum fo,que mc deram
meus pcccado$.C*/.Roberto nao te agafies. A paixanr
uünca remedeou nada.Por derradeiro a ty fazes maí»;
acllç nenhum bcm.P/7.Grão rcuolta vai quâ.
toe faria ora Deos tamanha merce, que là por onde vai
topaffc a morte com elle.CU/.Guarcko Deos, ifib has
dc àhcr.XikSyy o filho que nega o fanguc do feupay
& odeshonra pera que hc viuo. P //. Se Alexandre ifio
©uuira* 7ítb . Nam feengane efle com ig©yque cu nanr
fiam comooutrosparuos, que cfmorcccm logo dc no*
jo. Agora me hei de ccirar,ede poupar, &ga fiar quan*'
to tenho cm leuar muico boa vida. K/.Em feu filo efià
Digitized by Google
m .
BR IS TO, '
7bf
da. P/I.VcJc ora fc meenganàuâ eu muyto. Tudo a-
qüillohcnoffa perda. C*f.Mam cuides tu Roberto, cj
COMEDIA ÜE
& riam cRar fogeito a cílas miferias. Eu nao fci fe ráé
engano, mas para mi cenho q jaque homem nafee para
caminhar por efta cftradi trabalhofa,hc bem mal acò-
felhadoem tomar as coRas outra carga alem da fua.
Sam cam comprados, & tamamargadoshúsmeyosgo
ftos de hum bem cafado,que quando ja chegam naõ fc
goftam.Q^uc farà os dos mal caiados? Tornome ji A-
lcxandre,que ficou efperando por mi.
* * r , .
I
jtCTO.
'
IIII.
'
SCENA. .
VI.
s
ê
P inevfa. ,
P ildrte. .
V . T-
,
DigitizetKby Google
B R I S T O Yo6
ofpcdes,ou ofpadas,aucmos nosojc de tcr(como dize)
bonaxica.P//.Tcufcnhor foi fcmpre grande homcdç
feros, & de banquetes. Se tecnculcar oq bjfcas,nam
Pw.Emais dartchci bom ganho, qã
partirascomigo?
mi não mecomáo conta. Pd. Ora vaite por aqui abai-
xo, no fundo da rua cm virando pera arrão cfqrda eflã
húa traucíla eílrcita.Tema per cila acima, viras dar nú
beco ondefe faz hú ccrrcirinho.Pi/».Bé te cntcndo.Pd.
Na derradeira cafa do canto, q tem húa grande pedra
a porca, poufa húa molher gorda, q chamã a Braua dal
cunha. Efta te dara coda a caça
q quifercs.Píw.Deos te
auie fempre afsi me auiaílc agora.Poisfsbes quanto
q
vai nifto.Quc mc prometerão hú vcftido fe as troaxef
fc.Pd.Nao me dirasq gente hc cfla?P/». pera q te hcy
de negara verdadc?Içaacfía noite, Btiílo, ameuamo
húa moça porque anda perdido a mil annos.P;/ Çue
portua vida. Pin. Quem cu não creo , nem tu creras
Pd. Por vida de quem mo dize. P w. Não to cy de di-
zer ate que anam veja cm cafa.Pd.Etodocftc gafto hc
peraclIa.Pifl.Iftohc o menos tem banquete pera hum
Principe.Pi/.E a que oras te parece, que vira. Pm. Bem
tarde, quando p todos jouuerem.P//. Ora não cc
que-
ro deter que fefaz noycc, P/w.Ficate embora. Pd.Co-
mo o diabo fabe bem ordenar as coufas de proucito.'
Pareccuosq poderá cu topar cóeftc em outro mclbor
tempo,ncceítario he,que vig emos,cfta noite, porque
posnam efeape Bíiífo.
V To
1 r
Digitized by Google
,
COMEDIA DE
/ ' •
Digitized by Googl
m
BR lST Q . • 107
quequtfeí. Air. Eem cafadamãy íc fcZõtaíámento?
Br^Agora embora.Não fc lhe entende a-ellataò pou
coXorco lhe cu leucias nonas foyfe logo com a filha
,
jítized by Google
.
COMEDIA DE
quán Jo em quando polos ncllc com gcitinho riamorà
iio,& em c 11c vínuo cos icustornalos a abaixar mOyto
vcrgonhofa. Lir.lfio fçi fc te diíTeja
húa manha que
tenho, que tu verias cm poucas.B^/.Q^uc janda/ L ic.
í^° bulir de húa pcítana me torno tam corada como
hum lacre. B-*i/.Como fazes Lfi.Com
iíTo. rcccr hum
pouco o foi ego, 5c embridar afsi a barba fobre o peito
"Brif. Ainda cu cífa mcftria nam fabia* lic. Pois pera
chorar não tenho necefsidadc que mc efpanqué. Brif.
£uem medeííe cftar efpreitando como te negauaw
Lic.Porque. Brz/lPorque ao longe pareceras
melhor.
Lie. Antes me a mi dizem, que ao perto
fam mais fer- *
mofa. Enganaílc.LíV.Por vida minha Briflo,
que : -
Digitized by Google
'
B R I S T O ’
: io$
propr ias borás, corno ha dccfíarquão coitado aluofà
çado. Pi/.guc me matéfeaquellenaõhcBriílo. jUx*
Tardamos muito.Nãofaó efiasas fuasoras. 7'iJ Antes .
Digitized by Google
BRISTO. ‘it$
façlo. A»».Dáqui façovoto folennc dc ficnhühoiretj
cfta noite achar, deixar com vida. Mo». Mas de mea
concelho ja que íe nos foram ^encubramos o negocio
por honra delia moça.E a manhaa deixam c que eu tos
tdeícubrirei.A»».Nunquao diabo armou tamanho de
faílre . vamonos a caía fe a lanam acho nam me ha de
ücar cafa cm toda a cidade.
jiClO* V. SCENA. L
P mââro pdy, jitnolfefilho*
f^VVem aucra agora aqui q nos conheça,ou qucrti fe
cfpãtar j^dc nos ver,pois paíTa de dous annos
Digitized by CjOO^Ic
V
J
COMEDIA DE
Bri/.Todo mc romperão, todomçpifarao, aeinlraS
JTooíIomc deixarão faro nocorpo. pefarde
jnc-upay que tua matdidam he caufa defta deshonra.
'*
Dígitized by Google
BRISTO.
fação. Afltf.Daqui façovotofolennc dc ftcnhu hoirécj
cíia noite achar, deixar com vida. Mon. Masdemeu
concelho jaque íe nos foram
encubramos o negocio
,
Digitized by Googl
COMEDIA DE
J&if.T od© mc toro perão, todo me pifarae, aèjh fctriS
JTo oflome deixarão fam ao corpo. Ma*.hh pefarde
Digitized by Google
BRJSTO. ',*!
façaov Aa».Dàqui façovoto foknne «3c ficnhiíhoiréiq
cfta noite achar, deixar com vida. Jfríc». Mas de meu
concelho jaque fe nos Foram encubramos o negocio
por honra ddhmoça.E amanhaãdcixamcquc eu tos
>defcubrirei.A»».Nunquao diabo armou tamanho dc
faftrc ,
vamonos a caía fc a là nam acho nam me ha de
ficar cafa cm toda a cidade.
jíClO. V. SCENA* I.
Q
cj
Vem aucra agora aqui q nos conheça, ou quefa fe
«*na efpãtar^de nos ver,pois pafla de dous annos
nos tem por mortos. Ar». Conheço eu logomuybc
cfla terra em q nafci,& em q mc criei, Iouuorcs a nof**
fo Senhor Pi». Coitadiohasde tut
q nos tornou atila.
niãy ,& ir mãa,quc afsi eíla rão ora aqui tr iftes dcfêpará
'das,cubcrtas dedo de mifcria,& de pobreza. Arw.Ia os
trabalhos faõ paíTados,afsinoííos como feus, agora vi*
ià o defcanço,&ocontétamcnto. P/».Afsi faóascoufas
defte mundo Arnolfo, filhofehinâoouucfíe mal, na®
aucria bem,fe não paffaíTemospcr trabalhos norti co-
nheceriamos o defeanío bemauenturado aqucllequc
foubc paíTar por tudo. Ar». EíTcs Teremos nos logo pb
is des que daqui faimos, toda noíTa vida foi mortc.p/».
Ves aqui filhoej coufa he fcrpai & ter filhos. Eu com
)
Digitized by Googl
COMEDIA DE
J^i/.Todo foc romperão, todo i»« pifarao, Crcns litriS
.fooíTooic deixarão fam no corpo. Mt*. Ah pefar de
jneu pay que tua manfidam hc caufa defta deshonri.
,
Digitized by Google
•
ir**
BRISTO. 'jí|
faça o. A»».Daqui faço voto fole nne dc ncnhiíhoireq
cila noite achar T dcixar com vida. Mon. Mas dc meu
concelho jaque íe nos foram ^encubramos o negocio
por honra ddlamoça.Eamanhaãdeixamcquceu tos
de fc u b ri rei. A »«- N
un q ua o dia bo armou tamanho dc
faílre , vamonos acafa te a lanam achonam me ha de
ficar cafa cm toda a cidade.
jiCTO .V. SCENA. L
P màiro pdy. ^irnolfefilho»-
Vem aucra agora aqui q nos conheça,ou qucib fé
^4^na efpãtar^ie nos vcr,pois paíTa de dous annos
<\ nos tem por mortos. Ara.Conheçoeu logo muy bc
CÍla terra em q nafci,& cmqmccrieijouuorcsanof-
foSenhorq nos tornou a cila. Pi». Coitadinhasdetua
inãy,& irmãa,quc afsieftarãooraaquitriftcsdcíeparâ
'claSjCubcrtas dc dò dcmifcria,&: de pobreza Ara.ia os
Digitized by Google
COMEDIA DE
Bri/.Todofàe romperão, todo me pilarão, nemlraS
JTo oí?omc deixarão fam no corpo. M**.hh pelar dç
Brj/XiciícaíHuy por m
fcíc me foi Licifca.Acolhco
i
de diaquemordiluuioouacraéefazcr,q8eode Rho
des.Montaluam^onde te f ode? ;&£*». Vitc ram btauo,
que tc ouue medo. A». Agora te dou licença pera toda
las cruezas. Qjicprcftapoisnam lu em quefe
,
s ,
Digitized.by Gopgle
BRISTO. ii|
façao. A»».Dáqui façovotofolenne dc ficnhuhoireq
cila noite achar, deixar com vida. Mon. Mas dc meu
concelho jaque nos foram > cncubramos o negocio
íe
v'. P lha
Diqiti íoogle
• *
- ,
1
COMEDIA' W"
DE
quãndoem quando polos ncllc com gcitinho riàmoríl
do,& em clle vindo cosfcustornalosaabaixarmtiyto
vcrgonbofa. Z./7.Nao fci fc te difte ja húa manha que
cm poucas.B^Q^uc janda/ L ic«
tenho, que tu verias .
» *
X
• \ #
< .
'
Digitized by GoQglf
'
BRISTO W
íoS
J
poupar a vida.Er//.
Ah que dei Rey. A/ex. Azado tc parecia cu pera
zombi
res dc mi.Lic. Iufhça,juíb'ç.,,ah que
da jnflka. ^4{(X ,
Nao tenhasde ver com brados, dalhe,nam
fao poupes.
Brz/.Ay, Ay. A/fx.Tapalhc cíTa
boca afogao, Brif.Qn c
me matam. A/f\*.Pagaras por mi,&poroutros,Pí/
Va
monos quç acode gente. A/r*.£ucm me
dera lo mar a^
quclJj putaque vaygritando.MCafoumeovdhaco <
q P
ç' A " IW - * per la,nã n :
ftí^r 0$
•
$tif
Digítized by Google
BRISTO. ‘ií|
façao. A»».Dáqui façovotofolennc de ficnhúhoireq
cfla noite achar,dcixar com vida. Mon, Mas dc meu
concelho jaque íe nos foram ^.encubramos o negocio
por honra dcílamoça.Eamanhaãdcixamcqueeu tos
(defcubrirelA »».N un qua o diabo armou tamanho de
faflrc .
9
vamonos a caía fc a lanam acho nam me ha de4
•• \
jíQTO. V. SCENA. I.
Digitized by Googi
I
COMEDIA DE '
q te nom conheça
bo,cafadodc pouco. ^/írn,Poéc fer
cllc logo. Pi Não fei aamiíade nõcratãopono para
lhe cunão lcbrar^ mas cô tudo efie he qcu o conheço.
7,*“ '
'
yíCTp
Digitized by Gopgle
BÍUSTO ‘
IIO
^ . ,,, .
.• A CTO. V, SCEHÀ ;
H.
C ililonio. ‘Pinddre. ^Arnolfs. ,*T. ;
•
. . C S • -
Digitized by Google
ri COMEDIA BE
Pia.Eidevcr femcconhcce.Deostc falbefenhor hora
«Jo.£*/.Afsi o faça ati també. Eu vi ja cfiehorrté fc me
não cnganoPiff.NãestuGalÈdooio filho de Aícxadre
qfoi muito tcpoguarda-mor dcft a cidade.G*/.Si,q he
o cg roandas>Pi».Be me parecia ami,qte conhecia. Foi
go dc te ver louuores a Dcos viuo,c faõ,pofto q muito
mudado» do qte deixei. £*/.Dôdemc conheces. Pw. da.
qui.CWLEftou enleado cócigo f parcccmc cambem qte
vi p>t5ao me lembra aonde. ÍWNãohc muito, que o f
Digitized by Google
BR I S T O, i iT
'(a\. Oh fenhor Dcos quamanhos fam teus myftcriosj
Digitized by Google
:,m COMEDIA DE
pen ir Ipga vifitarCornclia» Mas tis aqui vê Pilaf tój
irmoha chamar. & .
1 '
‘ ' ! :
t • . i i .
i . i.
Digitized by Goq^le
'
B R I S T Oy ) ÍT 2
ra?'P/».’Huá moça muyto fetmofa filha dc húa viiiuá
muyto’ honrada que acjui mora, P/7. Como fe chama?
Pz». Camilia. P d. Qjae mc dizes.'’ P/«. Mas cu nam o
crerei cm que mo pregue dom Paulo.P/7. Ay,Ay.P/*.
£>uehàs? P//.Que graça tamanha. P/».De que tc ris?
P//.Deixame rir por tua vida. Pin.Quc he ííFo? ÍV/.Ajr
queme afogo. P/ff.Zoni bas, ou qW fazes. P/7. Agora
me nam quero cfpancar dc nada pois eífe fanebono tc
tie poder pera tanto. ?/».Em quc?P//.Em que?em rou
bar teu amo ccgora , & per derradeiro zombar dellc
Digitized by Google
COMEDIA DE
•**'••*, l . 4 c
. c
jíUxánàre* PtUrtú '•
Digitized by Google
BRISTO.
nim te colha Dcosem fobcrbaiDà aoíteffier eflc irntfr
ccgoque ic cega,abre osolhoSjCOflhctfcuabetínNaô
tc lembre LionardOjncm^Gamilia, fcnsfti paraaútres
doo del!cs,que tu veras c ftc goftoíinho de apetite có-
ucrtido cm lagrimas de arrependímchto.Deixaoscn.
tar emborque do fuor de feus roftos viüi&õ. Vamos
que tardamos muito. .yf/.x.Tu ves aquellé doudo,cc*
mo vem enfiado.Pd.Por vida tua que lhe fujamôs,qu^
Vem danado, contartecy de que,& confolartchas.
* •
. » .
#
. , *
ACTO.V SCEN A . V. -V
„Annihál. Mentalüdt.
T
do. Se
Amanha injurie como efta hei dc fofrer
taluão?Antes morte.Scria iflbpaciencia de cornil
nam faço coufas que focm em todo o mundo.
cuMon
Digitized by Google
.
COMEDIA :~DE
queres que pareça? A/?», Todolos diabos
!
ttic enganai
ran*,& me crouucráo a cila terra, que fendo cm coda*
honrado, amado, & tem ido de grandes,
Jss outras
Digitized by Googk
: B RIST O '
í»4
>ífi».Pircccn\e que tc dou bom concelho. A»».Efpri
Digitized by
•BK IS TO/' Ji 115
jLCT O. V. SC E N A vitimai
,
‘Brijlrl M »nt*ltt4nt-
hede
que o dia hc ccaerciia.
dc prazer, 8
v< tam doudo£,
c dc fcfta. Mtn Eftc vos;
Digitized by Google
> : ; COMEDIA DE
E fe u ho con íígo m uí to r ícò a m bo rj
Kl o n. A mj B
9
/'
if, fi J
anno
B R I S T o: í \6
COME-
Digitized by Google
. Digitized by Google
nr
ijj t)£ <&> C^» C^J v|» «^5 I
cj^
^ t^; C^ú
COMEDIA
CIOSO.
DO
' . ? ' * / ^ 1
* * * ' '
PESSOAS DA comedia; i 1
i # V . >
2
-
lArâtlís : Vagem. \ .1
Unete. Pagem.
CUrtti. MeU de cdfd,
Litiil
'
Cefar. Velbepay de
^Bernardo. Mancebo Tertuguez.
Vãdui #. Mancebo Venezstenff,
Faufind» Certtfam*
%rcid+ Mdtrena mai de liuià
Valtrit» Vtlbt Vtmztdnt.
Inecie. Velho ‘Pirtugttez,*
Digitized by Google
r: COMEDIA D O
que dou dos ha, q não fazem tanto mal. Coicadinha dg
ti Liuia minha filha, 5c minha Senhora
,
que eu cricy a
cíks peitos, pois^que pera tão masfadas te criaua nãp
,
buuera d* aucr amor no miido,fc do amor, com o elles
dizem, vem a tanto mal, roas quanteu não íci como po
de fer,nafcer de amor obras de odio,& de crueza., t fi-
tes Negros caramentos quem osacertara bo
pay,mao
,
Digitized by Google
c cios o: it
r '*
- . J*tifctr folio cíofi0. ‘Brmiél .<
Digitized by Google
I COMfcDÍÀ 6o
M.Afsizombaõdoquc cu faço,afsi fazem o q eü mán
do.Brrw. Ay IulioquamodeBes aLhiia , & quam mal
lho agradeces, /«/. Voume de cafa,deixoas jancllasfba
chadas as freftas tapadas, ás por rasquefe nam abrãb,fc
qucfro,roga,mando, & ameaço, que fc não bula com
cilas atè que eu corne que aproueica. Bw». Vedes ah*
todos feus males. /«/.Torno acho logo íinais>as janelas
tfcal jtirítasqud parece que então as scab^raõ de cerrar
asfreftás quceutrao foi porellasa võcade.Brcw.Aus
CTOtde vitíef fempre-em trenas? kl. Sy, Porque
IttAPorquc euqocro.Brm. baila- lul. Náofam euho
Rcyncílacaía não guardarão as leis que eu ponho*
,
9
CIOSO. ii£
Ia/.Dcftas mais àduuida? Bnm.Qut Iuizde virtudes.
I ui A quem dáo mais licença do que coniie,mais quer
0^,5 nem
Digitized by Google
?
. •
. COMEDIA' DO
fiem pdrcnts,nfcrn vifínho,nem amigo, nem ãmrga, tíe
•compadre, nem comadrc y ncnvRcy,ncrnRaynha, nem
Digitized by Google
r cioso:* :j txS
3c tuã morte eu prometo,que elles o aguardem. I»/.
tc
Recalbefe.Ficd luliofit.
,
1
/
,
• *'*•-’
.4r . . -
V
.
*
\
.
.
•
,
»
O
« • •+
Dígitized by Google
'
COMEDIA- DO
f
' t ,
Digitized by Google
,
COMEDIA DO- *
é
B tcw,
•
\
Dígitized by Google
COMEDIA DO
Br*m.Como lho tolherei eu. lul.l olhelhe logo ã ptsK
tica,& dize nara hc aqui,&fccha logo a janella.Brm.
E fe tu nara queres que fallc com igo, como hey eu dc
fallarcom cllc.IW.Nunca vi velha tam pcrnoftica,ciH
do que o faz a cinte, fc lhe poderes deixar de falar^aó
lhe falles. Br#w.Iefus,quc efeonder dc ladroes hc cftc,
íc dizes mais.Iwi.Nam ha nem fei fe perguntara mais.
Bnm, Sc algo deucs a juQiça cila te dcfcubra.MParc
ccuos que me vco bom aluitre mancebo dcfpofto, Iuf-'
trofo,gencil homem,Efpanhcl,& creo ainda que Por-
tügueZjleuayoa voflTacafa,mofiírayo a voíía molher,
agafaihayo dc noy ce,& de dia. O bom de Benedito o
q coíluroo em Genoa, cuida que fam eu obr igado a fa-
zerqua; feeilche liberal dclua molher eu faó muito
efcaíTb da minha, encoracadcme cllc outras coufas de
bdaaraiíade,acharmea.
NM A ha tal
molher he pera
homem no mundo, hum Alexandre,*
fer fenhora de Genoa, fermofa,
rcuerenda,libcral,prazenteira.Iá».Agora te crco,pOT
que nefias coufas a molher he o principal. ArJ.Q^uó
mais nos agaíalhaua com feurofto, que com iguarias,
& mimos.Lffl.O homem queria eu na praça, & a mo-
lher em cafa.^/r</.Ecambem hc ja coftumada a ban-
quctcSjBcpedico copio digOyhcgroíToj&hrgo.nanT
Digitized by Google
L
C CIOS O. OD ,25
pWTa dlaéctt trcsquatço homons.Lr».Qjje tacs qucí
judas trazes. ^r^.Pois digote qbfc com agreci na nao;
I*».Dequc mal Tc ceenxcrga.Ar*/.Áfsi dc enfoado,co
fwodc hâisfcrtasfaodadcsqla ficãd- Ia». De quêeftá
bem fora de as ter de ty. ^Arã Masas alHcas finto ca
.
Digltized by Google
r-. COMEDIA! DO
çaAdtt. Marido ta deíagartado,q anda cego,cfeÍfitàIbs
outros cegos. Kr d* Dc maneira qífc a matarão em vez
dc a caiarem. I<*#. Mas não lhe fizeraó ainda tão boa o?
bra.A^.guéhcellCjComofechama? Up.Micer Iulio.
* Ard* Miccr Iulio. WSy, Ar^.Mercador /fcir, Merca-
\
Digitized by Coogle
cciõs o;o r24
èíhahi, B mm]
recado no fcnhor Miccr Iulio.
Kão he ca. ktL 1S5 aòfàe à janella, hn 'iNunca fc nam
.
Bioçisparuaos apctitofascabcctnhasdevêto.frfw.Quc
culpa tcm.Ard.Naòcra meu fcnhor homé pera fc cila
Saefg
Digilized by Google
COMEDIA DO
1
, > tr, , X.
i
"• ! •;
'
t > ; ;
t
^ .
Digitized by Google
k v
CJOSO* I iç
Digitized by Google
comedia ido*
ikrn dtzerá,que de rofto a roíio. CUr.Sabcis mais do
Hcçcífario. Iifl. Tu ves diante fazer o campo franco,
C/ar.Mas pera que vejas quão mao es, não quero là ir,
dizelhe que me achafte no caminho. hn. TudoiíTô,
CÍ4K.^uedizFauílina,quca veja ainda ojc.Lw.Tcm
kofpcdcs,nam fey fe podera. C Ur. Não zombes, quc !
Xticcr Cífirjoi*
Digitized by Google
cioso: *
izs
ve cílc mundo, que fc nao efpàhta,& vcida*
^ V< dciramcncc olhando bem codas as çouías por
Dcos criadasfazcm dircitamcntc feu oficio natural, fc
- nam o homem nos fos andamos fora dcllc, ainda a ra*
Dkjitized by Google
COMEDIA DO
1 . _
4Í«m tkcras tu mais doí^ac^ prra ti buftjucí,^ rauflã
CIOS Or Yljr
R5 erros.
Digitized by Googk
COMtfDIA DO
crios.Iai.Muito grade bem mcqaercs,cuido que mè
poras na forca. C//*Ná he mais graue matares tua mo-
lhcr.I«/.Si.Cf/'.Pois, porque a matas tão fem caufa. W„
Masporqmc dizcsiflbtãfécaufaO/.Digaoa vifinba
ça,digaono os que o ouucm,& o que cu vejo.I«/.E o
q
cu faço das minhas portas a dentro ninguém o ouuc,
nem o íabc,lc otua filha nam palra.Cf/.Folego lhe das
tu pc^a ifíojfc o penfamenco lhe poderás tirar, també
o fizeras.IW.O que tu ves hc.Ce/.Qjjantas vezes to di
xe/IvhQuantas vezes tc rcfpondi.C/.Oh IuBo.IW.Oh
Ccfar.O/'. Quero difsimular. M.Sarn mais moço que;
ty.entcndo muito bem o que cumpre a minha honra,
& tua. Cr/] Como o cncendcSjOu ern que? Vw/.Tunam
tens,fenaò pelo que prcfuroes.Cf/.Eu prcíTumò o que
vejo.1v/.E naó pelo que veras adiantc.Cr/. Que hey dc
ver.l»/.OÍifo,& o rcpoufo,& a honefíidadc com qtua
filha fairà da forja quando for tempo.Cf/.E quando fç
ttgJtizettb^Google
'
cioso. ; lis
posCr/Tü os fazes, que fem pre os hofties honrados ho
r|o muito fuasmolhcrcs,& as tratam igualmcnce.M.
•
E eu que deshonro a minha. Cr/. No que cuidas que â
roais honras. /«/.Deque mancira.Cc/. Em dares falar
q
delia aos ociofos» /W.Como íe todos meus trabalhos fa
fcgurarlhe a fama cõtra a infamia.Cr/.Tu veras como
té cngaaas,nE queres tu, q dos tacs diremos prcííuma
grandes coufas.U/. Antes as prefumão, que as afirmar.
Eu não quçro que as prefumão, nem menos que as aja
não fabes quanto mais pode a opinião, que a verdade
& de que ves valerem tanto os roílos magros, & defu-
mados, & tampouco as faces lanadas, como Deos mao
da.U/.E nos andamos ao cuflume.Cr/ Sc tccífcYalcf
" fe no outro mundo, bem dizcs.I»/.Ora dizeme aquém
doe mais minha hóra a mi,ou a ti. Ce/, Pode fer q a mi.
iW.Mais me es tu logo do.q me eu fou.O/.E como f|
& por ifTo me cu mato,& por iflb fofro. W.Eu louuo-
res aDeos nã faõ doudo, nê paruo,& cõtétomc muyco
dc nieu íifo.O/.EíTa mercenosfez Dcos, repart ode
maneira q cada hüfecõtcnta. IW.Sã pera éíiuar todos
os velhos, e moços, & viucr cô fuasmolhcres./r/.Espc
ra tceíinarétodososmoçosa viuercó tuamolher,be
nã daras tu mais credito a cilas cãs tato tuasamigas,na
te parece
q fuy eu mãcebo,& q vi,& andei,& fiz,ná ía
bts tuqaaroifadede teu pay me obriga ami a eftcscó
fedcramétos.Ia/.Obrigoutc ati teu proueito.£V/.bé fç
"
'
u t;
K
; , -v
' R4
.. .
Digitized by Google
COMEDIA DO
I ttl. mc enganáfífe, eu infpòrtutícite íificíÊ
Pois pofquc
Cí/.Tu me cnganaflc,tü me dcftrüifte, tu mc foubafte
Im/.E tu agaílafte.Cf/.Não mc agafto,qfc mc agaflara
jacílíucradefagaftadojmaslembrame qtcnhoa culpa
& com iíTomc componho, lul. Çuertstu Ccfar, què
deixe cu andar tua filha pelas praças,& pelos banquei-
ros, &quc me encerre eu emcafa.C ef.Que eftrcmos de
bom fiío.Iwi.Pois minha molher a pefar de todo oitu
do hade viucr a roeu modo.Cí/lPois cu fou Micer Ce
far,que ainda tenho nome, Sc vida,& em quãto a tiuer
fmnha filha ha de fer outra. I«/.Ora nom mais ifio v®
delli,a caía iremos. Ctf, Se hc Iiure,que viua liurc/e he
companheira que nao feja eferaua ,
Sc peor q cícraua,
pera que fez Deos ajuftiça no m undo fc nao pera bem
dos bons,& mal dos maos, W.Es velho nam te refpon-
do. Cf/.Áfsi velho fe outras forças mc nam atalhara aís
minhas,masefiamosnarua. Ul. Eu tenho mais poder;
fobre tua filha que ty,& heide fazer delia o que quifer
prefajCatíua^ etida em ferroS.Cf/. Quebrado he ó
folgo muito, porque me corria do que paífaua, minha
filha vira para minha cafa,antcsdc oito diasfc cu viuo
JuLifío ganharas tucom todos eíTcs teus fcros,nãoey
*u de tapara boca a e(lc velho, que nunca me deixa,an
do por mc honrar, & tirar fua filha de infamia ( como
‘todo bom,& prudente deuc fazer) nam qncrfcnSoar
rancarme os olhos nam he ja dcjlcs, ainda agora 0 aca-
bcy dc conhecer, femprç ate qui me fallou poi outro
'
.modo
'
C J O s o. n§
ffcodo tant braodo.A fenhoxa fua filha lhe dcü aquclfe
Digitized by Google
;
COMEDIA DO r
Digitized by
^
Google
cioso: v» f
ijó
*
t
MDlgoqüc tc nam conhcço & quenunqua tc ví, v
8c
confente ,
mandemlhe tomar a molher, & demnai
ha quem ha merece. \ul Mancebo meu cofíuire hcí
^vam ouuir praguejar dc quem o merece quanto ,
* -
v'
.
- \
- Digitized by Google
COMEDIA DO
I*/.Ia pode fcr,c]uc o
fcrà mais que todos. Jtr j.Ia po
• Digitized by Google
a
i*f
^ 1
* n r
vazam
Digitized by Google
,
COMEDIA DO *
^ãzãih tem agora perafe vingir. Toda ?ia tiiclhor fç»
tàfcguil ohum poucoaverfe torna do caminhOipor-
cjiíe faça meu ídto mais feguro, & tomarcy cffc gofio
por mantimento, . -
... ,
«
* s ''
* r, *i » . r ''
Y •
t , %
•
i
Digitized by Google
cioso: 0 - *
Digitized by Google
»
, ,
COMEDIA DO
0#.Tq çaiJasqucf o^fa ahi*Bír».Poisondc? Ctf.Vs-
ironos auaiwe,vc*aqui o caflello^ro qatuaLiuia t fta.
Digitized by Google
'
. CIOS O. .
os meus.Bír».Nam tcDsrazam.Otf.Naõ.#fr»;Asma
lheres faó de pao,ou de pedra namfentero,nam goftíy.
nam tem òlbos.nam fc aflfeiçoam. 0$. Antes por mais
fraC35,&mais affeiçoadasnã fofreria eu fofpeka.Bír»*
Eor tOoíc tu táodifereto ,;qoc fcneJlaconhccesxflTá
affeiçam cam viua,ouc$'tão desconfiado, que tc pode
dar ma yida a deixes, & bufqucs outra. Otf.Ero amo-
res medas tu efle vagar. B«'».E qres fe tcclles cegam
Cc formão hua vontade liurc,yingarte cm quem te não
tem;C«lp3.0#.£ucrrmcdio.2Lír». Q^uc com mimos
Scbranduras a aíFeiçecs,& nam com ufperezas, & deí
confianças. Otf. Oh que a molher, ou ama, ou auorre*
çe. Ber».
Sy,mas ante$,quecaya ncífcscftremos; paíía
&
pormuytas obrigações, a húa affeiçam deolhos fo-
mente nam os gcra,dc maneira que com feumaridoá
nam pcrca.6#. Mofina Liuia quem te prcndeo.Br».
Ella cítara mais rica, mas certo que cfíiuera mais con-
tente. Otf.Todauia ve jamola.B-rw.Nam pode fer, que
por feu perigo o nam tentaria, üftr Pera tudo ha hi rc
mcdio.Bfra.Como lc pode entrar forta Lczatão guar
dada. ütf.Coma vonrade.Br»».Edequcm. Otf.Dc
Liuia. Be/-». (?uam mal IuÜo crera iíTo, que cuyda
qqc os olhos fara os que pcccam • E como a verem osj*
' -
‘
•< S Oft.
Digitized by Google
'
COMEDIA DO
Ofl.Com tc ver, ou fabcr dctua vihda. Bem. EfpérS'
àfsi.O#*£Hichc iflb? Bern. He aquellc Ardelio que de
Digitized by Google
,
COMEDIA DO
•Kaorc deu hüa carta de Gcnoua. W.£uéim,^r./.Bér
nardo Portuguez. /vl.Quç Bernardo que Portuguesa? i
• '
Digítized by Google
cios o: i jó
Irf/.Digoqüé tc nara conheço, & quenunqua te ví, êi
que nam fei quem cs?Ari.Verdadeiramcnteeu jurará
que eras clle,mas querote antes crer que aos meus o-
,
fo ho buícauas. ^
ri. Nam fcy ha quem chamaras
H
'
- Digitized by Google
i
COMEDIA OO
Jjij.Ia pode fer, que o ferà mais que todos. JfL Iapo-?
de fcr,que fua molhcr,tal não fora.IW. £?uc fora. Ar li
Deos o fabc,naò vè o paruo,quc oque fc m ais guarda
maisfedefeja. I«/.Vay bufear quem te ouça, ondas fe
; mc vam, ondas fc m evcm,mas melhor be ja diísimular
ate o cabo. yird Pois fe o cu conheces, & o vires, dize-
.
^ ’ • Digitized by.Google J
J O $ Òr J?I
* 1
... .
“
.
•
M .
-
. . . .» .
v •;••••
••
...
*
8
(
A M chcos de Veneza andauão os meus olhos qué
I aeadapaíladaa vião,& com ifto defcançauão,&
pgora de a v'erem,çhoram,& cançam,0#.Nam te en-
tregues a efies penfamcntos.que elles fe desfarão per
íi.2?m>.Namfcy*tarn viua trago cu aalmacro Liuiaq
cm quanto viuer a beide achar fempre nclía,9<?.Leni
brete que a tem morta, & morrera cambe emti.B^w*
Mas iíTo hc oq a fazem li mais viua ,* com eíla magoa
nao podem os meus olhos. OB . Efta ja tal
q tc aborre*
cera vires.Bcr#.Nam pode fer,que com afua alma,
fe a
Digitized by Google I
cioso: r '
Í53
godaprifam do corpo. Btrn. Masdanié jàórfcr cor-
po daquella alma.0#.Eu tc dou dc boamente codas as
almas dc quantas molhcresa no mundo, & damc cu os
fcuscorp®ç.B;r/».Os teus penramenros fam dífferétcs
dos meus. 0#.Nam fcy fer tam cfpirituaí.Brr* «.Claro*
cfta,qac quem quer bem, nam quer mal aos olhos quer
o afFciçoam,.mas quem bem o fabe querer T o dcleytc
poem a hm parte & o verdadeiro contentamento ai
,
e ,
t
COMEDIA DO
jP#.Tq cuidasquepotffa ahi*B> r».Poisbndc?
3
• i
*
, Digitized by Google i
í CIOSO. ijj"
cc. Ber».
Sy,mas antes^uecayancflescftreuios, paíTa
&
por muytas obrigações, a h fia afife içam deolhos fo-
mente nam os gcra,dc maneira que com feu marido a
nam perca. 6/?. Mofina Liuia quem te prendeo. B r».
Ella cftara mais rica, mas certo que cftiucra mais con-
tente.Otf.T odauia ve jamola.B^rw.Nam pode fer, que
por feu perigo o nam tentaria. 08r Pera tudo ha hi rc
mcdio.B?r».Como íc pode entrar forta Lczatão guar
dada. Otf.Coma vonrade. Brr».Edc quem. Otf.Dc
Liuia. B ern. Çuam mal Iu lio crera iíTo, que cuyda
quf os olhos faro os que pcccair. • E como a veremosi*
~
'
S 08 .
Digitized by Google
*
COMEDIA DO
0#*Com tc B em, E/pcrS
Vcr,ouíabcf de tua vihda. -
^C T0 - UI* '
- SCENA. I;
„
fduíHnâ tèrtefta. fclareta meça .
TA Oiosq minha vontade me não lauei,&ea
tanto a
.
«4-Afeiteicomoagora.Ciar.Se te o amor laua,& cu-’
Feita, nã queres fer diferente do
q dantes eras.F4»/ÍDÍ
zes verdade, aos olhos fos de meu Oftauio me efeito.-
< •*,
Digitized by GQQgle-
cioso: »
SÇENA
Digítized by Google J
ciosa ijj
i SCENA. fc
•*, , ’i * i
-
• .
... •..*
Ccláuia foâ, -
Digitized by Google
V » .
COMEDIA íDO
eiH mc
não querer ver nunca, mas qucheyja cfófa-
zer, rogounae, abraçourtic, choroume.vcnccomc. Eu
auentuio honra, ou perda dalgua coufa.^perda he toda
via agrauar hfu vontade tanto minha, vergonha mc hà
de fer,mas a amifade então feve quádo fe cm mpr pref
fa proua.La mc vounam fcicom que palauras Iho pc-%
-
. _ . SCENA. III.
.
,
» ,
.
.*'*••« -
\
-l . V » ,
. , í
/ Digitized by Google
CIOSO.'- * *
3
r
oaceííe
r - •
“
Iulio meu amigo tam bom homem , & tam fcfudq
•; *.S4 trl
Digitized by Google
COMEDíAí DO
Pír.Porque fiam prcfumiajoque vi*,
& poíqfií gjM
preguotaras por íuatida,*
(«ifcmcjhamestóftetu
fctrpre ospws com osfilbos.O/CPowqBemwmrrwa
™cs que me m«çP„.M. squs
*ô dd« ma r*
tua filha. £</.Force raolher he
eft>,& e» que faço as cá
Jol.çoes que me cila da, os confclhos,
& os remediò»
?.r.E tu queres meus coofc lhos, nem
quifefteos nuocâ
Cf E teus confclhos cem razam em nada, íenam acera
los,def*ltres,& appetices. 2W. Bem
o tens viflo,deífa
confiança tc vera a ti terefmcem tam
pouco.Gr/.Partf
cc que oquiferam meus peccadoSjque^rtâíTcs
tu nif
to para mor trabalho meu,
&
pera cada dia me tirarei
cs olhos, & a alma. P cr. A mia tirara; eu dc boam<mr&
fcpoderá '.O/ Fi zeras qua pouca. falta.Prr.Bem
creyd
eu,que ati a faria cu menos pelomayto
amor que me
moftrafte fcmpre,quc nunca ja húa ora
me fiztfte a vô
tadeem nada.Cf/.ProuueraaDeosqneforaáfsijâôtr-í
iravidatiucra cn,& outra tenho.Paftfcetjosque
fepo-
de ido fofrer ,fc a filha tal he nam
culpooqdie faz o-od
6*0. P^r.Coj? tada
dc mr,a mi fc tornam tentas
as culpai
mas-os homens que dcfprczãoosconfelhos
de fiíasmO
Kwres,cacra ncíks erros, como fc cilas
nam dtkfléw
razam como cllcs ,.cntam aos erros das
coyfadas nam
ha defcufpas osfeus-tenr trinta mil; Minhas
coitas enà
boashziao por taes refpcitos, quem hauia
dc ciiyda*
fe me ifTo a mi parecera. Com ifTo pafLm,& quere w
^ ^ -• m *• '^1 cnham juizo,nt m eutvndimcn-
!°>
Digitized by Google
o o
'
CIOSO. I
?
7
toç Sc que harárvejam oqua vbm > 6c qué fíátti enten^
dam e que entendem-
SCENA. Itíl
Digitized by Google
* COMEDIA. DO
ÍJaç fci que dou Jo,cu vou fazer õ qüel
fare iaquellc
ir»i conucm.gue mancebo he eíle,ja o co aquivi outro
ra, homem de bem parece. Nam ícy que hc ifto,qoc a
:
:
.
SCENA. -
V*.
mi
'Btrnirio.
Digitized by Google
cios o: ^
qõc dize?; yjrj. Deííe rauyco lhe diíTé cu hum pou-
co. Hern. guc pouco. Âr</.Oh que enfadamento efte?
tres vezes lhocontcy ja , & nam o acabou dc ouuirv
Bí»'», Nam mo queres dizer? ArJ. Ouuilohas tw.B^r»,
Eeuporqueo pergunto. AW- Para mo tornares ba
c
perguntar logo. Bern. Dtzcmoque cú to ouurrey»
. jJrd. Ora lembrete que to digo. DiíTclhe que agora-
veria, onde chegaua hum eogario, & hum arrependi-
mento* Bírw.E mais. «^r-J.^uemais. Brrn^Vaypor
•
diante; ^ArL E outras palauras conforme aos mef-
mos propoíltos, Hern. Q^uaes? ArJ» £uae$ tumefma
AW.Nifto leuanta os olhos a.*'
íhc diíTercs.Bír».E-eHa.
osccoSjOU aos tclhados(nam queria nunca mentir cc*
nada); chorando,, & çaluçandor & torcendo as mâosv
Bi r». Dizendo. Nada r mas tornouos abaixar fcnn
A.rd.
k
•
• BI/?*.*'
Dígitized by Google
COMEDIA DO
Bírm Chorarias fctu bem tjuifcífcs. Jírd. Antes pqf
jiam chorar hei de trabalhàr por querçr fempre maL
B^íj.Graciofo e(Ms que cm tamanha magoa me fazes
rir por força. Ard.Nam he melhor qüe chorar por vo
tade.Bíro.FmalmcBtecm qucficaíle. Ard. Noquê ja
fabes.2kr«.Eu que fey? A rd. Cuido que me queres fa?
zer chorar de rayua com canta pergunta. Birii.Com
que palauras to diíTci com que geico, com que olhos/
Ja rd. As palauras crcyo eu, que crão Venezeanos^o gei
-tome nam lembrarem os olhos. B trn. Parccemc que
queres chocarrear afsintc; Ar<J.Muytos outros chocar
rciros veras afsintc , & que por ventura ganham mais
coro luas graças contra feitas, que eu cõ asminhas natH
raes.Ser»' Afsiquc te difle que me queria vcr,& falar
0 flaute* Btrnarde.
‘
Ardtlie, '
' •
'
GB.
Digitized by Google
CIOSO, J
5 p
'tf&^VVcrãrvez tc prómcto,efTc amor, & cflfas Ugri
V-' mas minhas. Pauftina naõ me roerecccnga-
rart e pefamc fomente de teu defgofto,nem deíconfics
Digitized by Google
COMEDIA DO
r
.Como nam. Ar Quem o fabéráfiè » </.
lhor elle,ou cu,be hum feu amigo que lhe anda arreca-
dando as pefTa$.B«\0&auio ha, ha,ha. A^.De ma gra
ça vem,deixaimc com cllc & efcoodciuos pera aqui,
,
N
mal, &
Am íey quem dfzque hum mal he começo de hu
bem, eu digo que hum bem hc começo de hum
hum mal começo de muytos males. A rd. Ber-
nardo, macemos eílc, que maca Liuu,foseftamos nant
ha ccíícmunha.Oíf?. Talcolcricoouuera ahi, que to-
mara teu confelho. lul. Dou aho diabo Benedito,
dou aho diabo meu fogro dou aho diabo aquel-,
Digilized by Googl
cioso: 140
fiticforaícmándara vir Iulio donde cila pera arreca-
dar o vento. Ar i,Quc vento? lul. Q^ue pcíías ou que
mentiras farn qscuas.Ard.Iulio,oudigoamigode Jú-
mal falares, mal ouuiras. IaJ.Fui faber do Piloto
lio, íc
Digrtized by Google
COMEDIA DO
W.Dfgo porque antre 05 bons amigos a huafo áltfif.
Ar</.EíTa fera boa, mas do amigo mao como cflc, feri
tam ma que danara as outras. W.Tu nam o conheces,
6c quereslhe mal. Ar</.Peor hc conhecerdo tu, 6c que*
rercslhc bcm.Btrn.Eu fenaõ vira iflo naó O crcra.Ó#.
Nem o crera ninguém a quem 0 contar. I »/. Ora eu
metornoa negociar, pode fer, que ainda ojefe arreca
dcm.Ar</.Vc)otc doutro cabo tam follicico.quc pare-
ce, que tens nifto algum quinhaõ. UI.Quc melhor qui«
nham queres tu.quc a boa amifade.O homem de bera
ha tanto de folgar com o bem de íeu amigo, como co
o feu proprio,que outro dia fara cllc por mi omefmo
Ard.Mascuidoquefazfempre.Em fim làca vcw,6cfe
tardares, tu perderas eíTegofto, & elle letJproueito.
Meu fenhor cfta de cam inho, corno te diííc,rornalasha
a mandar a Gcnoua.la/.Purcceme que hei de vir ainda
a dar ao diabo as peííascom tantos encarregos, ja cfte
dia afsi ha de paíTar.o outro que vier Deos o melhore
A^. Apeçonhentado vai, que vos par cee. Ofl.Ccy cada
da molher,& do fogro,quc tam boa honra tem nefte.
B r». Mas coitada de mi, quem eflimaram menos
a q
a cllc. A rj. Souberas tu tarr.b'. m caçar dvfquc tcuc a
prea nas mãos tornou ao feu. Nam hc a condiçam coui
tempo encubra. 08. Andatia aquellc
faqiic fc tanto
vdhotamcego,qucomaldefte lhe parecia bim,ago:
ra algum bem íe o tiuer lhe parecera outro tanto mal
B*ri>» Oranos vamosjvigiemosçfianoyte. Ard, As
vezes
Digitized by Google
CIOSO V45 /
"
SCENA. VIII.
'
1
CUret4, Fáuílinâ•
f A Y Clarcta tal ha no mundo, & tacs fam os homeni
x \ £
Ur. Ay Fauftina , que te dizia cu? aprenderas as
tuas euftas, pois náoquifeftc asalhcas. Fa»/. Somos tant
coitadas, & taó paruoas,que os queremos, &dezcjamoÍ
C(át % Agora faberas que o amor canto fe cílima, quant
caro fe vende. F40/.O que nao hc jflb amor, mas roubd
que creras j-i,ou a quem creram. Oh meu Odtauio, oh
meu amor, ou meu man o. C Ur. Oh teu ladráo,oh teu
rafíáo^h teu cnganador.FáWjf.A quero me cu dei toda
que tantas vezes juraua, que outra coufa nam queria,
Ckr.Se naó lograrfc de ti quantas vezes quis,& depois
pdTarte aoutro.Fjwf.Não pode fcrfcnáoquc me quis
tentar. C/ár. Ay como te vejo tornar a meter no fogo.
Fauílina olha o que te cumpre, eftes paruos dormem cá
íeguiosfobrcfcus enganos, que nam acordam fenan*
depois, que fe acha nelles, ja que taro bem contrafizcíh;
teu nojojdciximc que cu o trarei às redes. Vou onde te
diííe. Féuf Cuytada de mi que farcy, que me nam ío-
fre o coração lançar foraa quem ramanho lugar dey
Dcjlf,quem me mudou tanto daque dantes era, quantos
fe mataram por mi, quantos fe dedruiram,quantos chef
Digitized by Google
X
COMEDIA DO
I#/.D*go porque antre 05 bons amigos a huafo álmí.
Ar</.Efla fera boa, mas do amigo mao como eflc, feri
tam ma que danara as outras.M.Tu naro o conheces,
Ôc quereslhe mal.Are/.Pcor hc conhece relo cu, Ôc qüc*
rereslhc bcm.B<r».Eu fenaõ vira iflo naõ o crcra.Ó#.
Kcm o crera ninguém a quem oconcar. l«l. Ora eu
me torno a negociar, pode fcr.que ainda ojefe arreca
dcm.Arí/.VcjoCc doutro cabo tam follicito.quc pare-
ce, que cens niflo
algum quinhaó. Ul.Quc melhor qui»
nham qpcrestu.quea boa amifade.O homem de bem
ha canto de folgar com o bem de íeu amigo, como c6
o feu proprio,que outro dia fara cllc por nu omcfmo
Ard.Mas cuido que faz fcmprc.Em fím vem,&fc
là ca
Digitized by Google
cioso, t+Si
^czcseftafaos acertos guardados há quem os bufa.’
* * *
/
SCENA. VIII. - .
'
CUretd, FauÍIím.
< A
Y Clarcta tal ha no mundo, & tacs fam os homeni
•L\. ^Ur, Ay Fauílina > que te dizia eu? aprenderas as
tuas cuílas, pois não quifeftc as alheas. F*»/. Somos tant
coitadas, & tao paruoas,que os queremos, &dezcjamos
C Ar. Agora faberas que o amor canto fe cftima,
!
quarri
caro fe vende. ¥auf.O que não he iflb amor, mas roubò
que creras ji,ou a quem creram. Oh meu Odhuio, oh
meuamor,oumcumano. C/ar. Oh teu ladrão, oh teu
rafíáOjOhteucnganador.Fjw/lAquero mc cu dei coda
que tantas vezes juraua, que outra coufa nam queria,
QUr.Sc naõ lograrfe de ti quantas vezes qui$,& depois
paíTarte mc quis
aoutro.Fá»/.Náo pode ferfenãoque
tentar. C/i»-. Aycomo te vejo tornar a meter no fogo.
Fauílina olha o que te cumpre, eíles paruos dormem ca
íègurosfobrcfcus enganos, que nam acordam fenan*
depois, que feacha nel!es,ja que também contrafizcftc
teu nojojdcixime que eu o trarei às redes. Vou onde te
diíTe. Féuf. Coycada de mi que farcy, que me nam ío-
Digitized by Goosle
l
COMEDIA DO
W.Dígo porque antre os bons amigos a hua fo álífif.
Ar J.Efla fera boa, mas do amigo ttao como efle, ferà
tam ma que danara as outras.W.Tu naro o conheces,
5c quereslhe mal. /W.Pcor hc conhccerelo cu, 5c que*
rereslhc bcm.Bwí.Eu fenaó ví/a iflo naõ o crera. Òã,
Kcm o crera ninguém a quem o contar. !«/. Ora cu
me torno anegociar,pode fcr.quc ainda ojefe arreca
dem.Ard.Vejotc doutro cabo tam follicito.quc pare-
ce,quetcnsniílo algum guinhaõ. I«/.£ue melhor qui*
nham q uercstu,qiica boa amifade.O homem de bera
i
Digitized by Google
CIOSO ttfi
czcs eíhfo os acertos guardados há quem os bufea.'
SCENA. VIII.
'
QUrttd. F*ttftind.
f A Y Clarcta tal ha no mundo, & tacs fam os homeni
fjdr. Ay Fauftina ,
que te dizia cu? aprenderas aS
tuas euftas, pois não quifeftc asalheas. Fa»/. Somos tant
coitadas, & cao paruoas,que os queremos, &dezcjamos
QUu Agora faberas que o amor tanto fe cftima, quaní
caro fe vende. F40/.O que não hc iffo amor, mas roubo
que creras j
i,ou a quem creram. Oh meu Odhuio, oh
meu amor, ou meu man 0. C Ur. Oh teu ladrão, oh teu
rafíãojoh teu cnganador.Fáw/.A quem me cu dei coda
que tantas vezes juraua, que outra coufa nam queria,
ÒUr.Sc naõ lograrfe de ti quantas vezes quis,& depois
paíTarte aoutro.F 4 «/.Náo pode ferfenãoque me quis
tentar. C/^r. Ay como te vejo tornar a meter no fogo.
Faudina olha o que te cumpre, eftes paruos dormem tã
Dígitized by Google
l
COMEDIA DO
W.Digo porque ahtrc 05 bons amigos a hua fo âlmf.
Ar^.Eíía fera boa, mas do amigo mao como cfíc, ferà
tam ma que danara as outras.W.Tu nam o conheces,
6c quereslhe mal. Ar</.Pcor hc conhecendo tu, 6c quc«
rereslhc bem.Bírw.Eu fenaõ vira iftona5 ó crera .Oft.
Nem o crera ninguém a quem o contar. Uh Ora eu
metornoa negociar, pode fcr.que ainda ojefe arreca
dem.An/.Vcjotc doutro cabo tam follicico.quc pare-
ce, que tens nifto algum quinhaõ. UI.Quc melhor qui»
Digitized by Google
CIOSO. V4J /
CUretd. Fauílind.
< A Y Clareta tal ha no mundo, & tacs fam os homeni
f^Ur, Ay Fauftina ,
que te dizia cu? aprenderas a$
tuas euftas, pois náo quifeftc asalheas. Fa«/. Somos cant
coitadas, & taó paruoas,que os queremos, Sedezejamós
C-*r. Agora faberasque o amor canto fc eflima, quatri
caro fe vende. F40/.O que nao hc iflb amor, mas roubd
que creras ji,ou a quem creram. Oh meu Odlauio, oh
meu amor, ou meu man 0. C Ur, Oh teu ladrão, oh teu
rafiáo^htcucnganador.FaWjf.Aquem me cu dei coda
que tantas vezes juraua, que outra couía nam queria,
ÒUr.Sc naô lograrfe de ti quantas vezes quis,& depois
paííarte a outro.F 4 »/.Não pode fer fenáo que me quis
tencar.C/if. Ay como te vejo cornar a meter no fogo.
Fiuílína olha te cumpre, eíles paruos dormem ca
o que
íegurosfobrefeus enganos, que nam acordam fenaro
depois, que feacha nelUs,ja que tambem concrafizcíh;
teu nojojdcixime que cu o trarei às redes. Vou onde te
diíTe. Féuf. Coycada de mi que farcy, que me nam ío-
Dlgitized by Google
COMEDIA t>0
r
Jír^Nao.O<Í.ConiQnani.A»'c/.Quem o fabcráiSié »
lhor elle,ou tu,hc hum fcu amigo que lhe anda arreca-
dando as peíTaSiBirO&auio ha,ha,ha. A^.De ma gra
ça vem,deixaimc com clle , Sc efeondeiuos pera aqui,
Sc rireis hum pouco.
1
SCENA.VI. ) ’
.
* »*
.
*
. i
*
folio, ^drdeli), OBíuio. 'Btrturdtl
Cá * »
* '
. . . )
N
mal, &
Am feyqucm diz que hum mal he começo de hu
bem, eu digo que hum bem hc começo dc hum
hum mal começo de muytos males. A rd. Ber-
nardo, macemos efte, que maca Liuu,foseftamos nani
ha ccflcmunha.O#. Talcoícricoouuera abi , que to-
mara teu confelho. lul. Dou aho diabo Benedito,
dou aho diabo meu fogro dou aho diabo aquel- ,
£jie'' i
Digitized by Google
cioso: í 46
fiuc Fora fe mandara vir Iulio donde cfta*pèra arreca-
dar o vento. Ari.Quc vento? hl. Q^ue pcfíasou que
uientirasfam as tuas. Ar</. Iulio, ou digo amigo de lu-
*
lio,(e mal falares, mal ouuiras. I#J.Fui faber do Piloto
da naodeGenoua, diflemeq naõ trazia eífc teu amo
inais fato, que o de fua peftoa,& que o fabia cm cerco,
Ard.lílo tc diíTc.Iíí/.Pcrantc trinta homens, que dirão
o mefmo. /rd Foftc ditofo cm o creres logo.hl. Enj
.
Digitized by Google
*
CIOSO *4* /
SCENA. VIII.
‘
CUretJ. Fauftiná.
f A Y Clarcta tal ha no mundo, & tacs fam os homeni
XX £ Ur . Ay Fauftina que te dizia eu? aprenderas as
,
Digitizçd by Google
cios o: .
142
Hto fam ilíar,quclhc diz, quanto eu faço J qüc 'ja agora
Bofcu rofto,& nosíeus olhos entendo eu, que me entetí
de,tnas como a enganarei, ora andar, boa difsimulaçaní
tenho.Bromia.Brflw.Ia me chama, começara com féus
cfconjuros.Itf/.Bromia.Brflw.Que mandas hs//.0ianta
jme deues pela confiança, que cm ti tenho.l^m.Deos o
fabe Jtt/.Eu fam conuidado pera hua certa fefía dc hun|
Wcu amigo, por iífo vou afsi dc fefta,nam me parece, q
tornarei efta noite, BraOT.Pcra que me das eífas costas,
auefado esircs,& vires quando, & cada vez que queres
achaftc por ventura algíía ora asportas abertas a outré^
& fechadas a ty./i«/. Nam papees por iflb to digo ,
por-
que durmas defeançada de mc vires abrir.Bríw.Çucni
ciueífc o teu defeançoí’ W.A porta da maneira que a cu
deixar afsi fique ate que cu torne. B rom. Que nam fcjí
mais que pelo coítumc cila o fara ja dc fy.M.E porqutí
muyta^vezcs acontecem enganos falo ifto pelo que já
d; itized by Google
C.O MEDIA DO
B /m> Ay que mao homem. Ora doiilbe qut a cohteçi
ifto,em entrando nam auera ahi olhos que o conheção*
J*i.Em entrando. E queriasque encraflfe, Br«»».Qjjb
peccado era entrar,coydandoqye eras tu. J#/. Ma*
qucpccçadohe auifartccu , pera que nam entre nam ,
Digitized by Google
cioso':
i 4?
- ... SCENA. 1L
‘ ' 1
*• . -i i t
/ * « - . . • • *< • I
£
Ittliofoo.
Digitized by Google
COMEDIA D O
com meu modo, o aluoroço me eügl
forà telas feguras
nou torno là: mas pera que, táo pouco mc temem que ,
• ’
,
- • i
•
. . : .
•
i
> S CE NA. HL »
eíle me
queira empecer aTortuna aciate.05.Dc que te vé cíTa
«deíconfian^a,nfiatésque arrecear- Ard. Bom coraçam>
campo, de que hasmedo'
i&coílas que cc feguraraó o
Birn.Malmc entendeis ambos, fc com minha morte fie
jeneobriffe a infam ia dc Liuia,feguro, & perfeito ícr ia
©meu gofto. 05.Ora te digo quí hc eíTehum bõ eferm
pulo fc cila iíTo não eeme, porque o temes tu. Bfrw.Pot
«juc o amor que mc tem, me faz nam temer, & cu nan*
lho queria pagar mal. Ari.Nam ha dc que temer, Túlio*
Jrcforànofrvigiarcmosjograrc da noite, de oa m cfpe-
amanham, fitrn. NMn creoquc mcheydc ver ern?
fcés
Digiti^ed by.
' c i o s o: > Y44
Tornatc pèirâ cafa ircy que nam quç4,
a Liuía,dirlhchei
SCENA. HIl
\
08âhhfioi i
Dlgitized by Google
* *1
COMEDIA DO :
0*
rr: .
^rieUâ. í lrtmtfm- ’ Pi-. . \0
Vata agora vingar,bofe lanotonos vamohosbufi.
car noflfavida.l40.Betc parece iffo,A: 8 ernardòi.
Àrd.Naohe cíla a primeira auentura>homem beq da^
ia bom recado de fiem todaapartc.iv/.Af&ifp fazHfo
ah rafiãopxaidorpnfameJaw.gue brados faò os q ouço
JuL Ah treiçaó, ahputa > ciuil encubridora dc ladrões*
Ard.Eu nam conheço aquella falia. /«/. Tinhãofe con-
ccrtado > eute conhecerei quem quer qes.Iiw.Pcraqua
vem. I»/. Antes damenháa a eftas oras hum» & outro ía-
iberãocom quómoouiKram^Poisdepeoaria eiíquan-
tasbarbas tenho, fc com cfta me cfittpaflfcm.Pareceuos
íefoygrandcvalentb faicarcom quem cftaua a mefa
pera cear cam feguio como quem cíbuta com hwa mo-
*
í li .\T lher
1
" C I O S O. "
144
Hrcaf scs pofrta* fçcha^^fcfciUiiolsíasábertaS áorafiâ<»,
ah bclcguinaZQ/ügtdi^íjiasgaleSyCttQ.aQolhcfci. I*»*
Èftc parocc lulto» ü/.Nãodc baldémc detinha cila em
jogos>& cm trapaça# codaafeffa cradoirvcuanel, q
me l0go ^rçbaiou em entrando* Ar<J. IatK>tó»bofl,cft«
.í.SCENA* VL
Z_ I; coohc-
~á
Digitized by Google
q
COMEDIA DO
conheccs.B^w.^orque nam fci quem ef Ari. OH bdãí
vclha,Deos te faça moça fc lhe nam abres. luL I», já,
Iembramc o que deixei dito,aeontcceo cornar, que te*
mçdio,nam mc vestu. 2?nj ».Vcjoque tiam cseile,!!cni
7
Qigitized by Google
cios o: •
46
tfiosjalmâ do diabo,porque me não abres. Bmw. Agon-
ia fy, com eíFes rogos, bem podcacntrar, Ari. Fechou»
lhe a jancllaJw/.Tamanha ma ventura foya minha, que
me trouuc a itlo.Sou eu Iulio,ou nam. Conheçome cif
©u perdime. I ati. Viítc tal acontecer. 1*1. Fazem mais » •
* s cefa vir..
.U\V .
.b
, (Sfl4uiü. I kflttti-
'
v
'
'a • Nàmi
Digitized by Google
COMEDIA >DO
N Am fêi quem ca vem
Liuiaik vcrgoaha,
era lulio,
,
guarde Deos Bernardo,
& de perigo. Se fouberaque
fie me aquclla puta deixara, viera maisccdoc
fifc
SCENA. VIII.
BíMárJt ft*»
Efpe-
Digilized by
C|O S O. 147
SPERA vèrcy fe pafla alguém. Bem he,ningucm
E parece. Dcos fique contigo. £ue dcfaftresvani
pello rmmdo J & que acontecimento? fe fe podeimagi*
rçar coufa que nam aja, Bem me prophítizaua amfho
meu efpiritu tudo o que paífey que eu naifc finto por
,
Digitized by Google
COMEDIA D O
nu pafTafte, porque a qué cu agora paíío,fei que rhê det
xara cedo. E porque aquelle amor paflado nam hc jai
cm mi poderto pagar com outro que cllc mcrccia^on
tcntatccom eftas lagrimas de meu arrependimento. E
niftocorrião cilas de maneira que por hum cfpaço lhe
impediam a pratica, & as minhas lhe começarão afazer;
boa companhia.Eotam me deu conta de toda fua vida,
a que cila charaaua morte, fem eu poder acabar comi-
gode adeixarde ouuir,ou lançar mão domaisdoq me
íua virtude, de honcftidade conccdia Finalmcnte,q gai-
:
‘
• /
'
.
. Djgitizedby 4
,
cioso: '
~i
48
fcm entre nosbaucr mais qué
rar ã vida por fua honra’,
lagrimas magoadas de amor, & dc íaudade. Alguns íe
riram dc mi ,
principalmcnte ertes endiabrados perdi-
dos por homés,que fe agora coftumão,roas cu certo mc
não arrependo do que fiz folgo de lhe dcucr aquclle a~
~
mor tão cafto,& tão honeílo,cy ja dc cfperar o q fobre
• ifto paíTa,Deos o remedee, que íe Liuia mal pafla, nara
me fofreraotíhmago deixalafcm vingança.
J CTO.V , SCENA.I.
i
Mictr Cifarfoe.
/^XVcfarcbqucm mcaconfclharaem tamanha afroâ
ta tenho minha honra, & minha filha ofFereci-
Idaa fortuna» Ah, velho paruode mira, quem me ce-
gou quem me matou. Oh ouro tam perigofo nefie
mundo pera canto mal achado, naro fcy que diga, nam
fey que faça? Entrou aquelle doudo cm minha cafa
cftanoyte,tal que houue medo dclle, jurando, brasfe-
mando que hauia de matar minha filha. Ah filha
. Digitized by Googk
COMEDIA DO
de áuer no mundo bater cllc a íua porta , 5c nàrh lhê £
brirem fonhouo,inucntouo o diabo pera me acabar de
matar. Vou faber dc Liuia como paflou o negocio, que
ainda me Dcos fez grande merce em mo crazer a cafa,
J
que ja gora nam tiuera filha.
‘ *
SCENA.
” *
II.
• -
. . %
- ' ' • * -
i
•t
Digitized by Coogle
CIOSO. 149
iné cífâjcnas fiam Kc fcnam peca vícios ,& pera ter que
contar depois, ou mentiras, ou peccados , que cu dcíTes
diasque ja por aqui gaílcy,nam tirey mais que aconfe*
lhar a todos que viuam cm fuas terras. Vai. EíTe hc h(J
maisfcgurOjUias a mocidade fcruc.Ôc em quanto feruô
não lhe lançar agoa,quc fera peor,os roais dcllcs tornao
taro cfcaldados dos dcfaftres.fc dos perigos
que fe Con-
tentam quando vem dc fc verem fora de lies. Deu-
*
lhe o pay licençaa cftc por dous antros, 5c paíTa jt
de cin
•
Digitized by Google
Cp ME DIA DO
V<d.Elogo hi foubcm os, que Francefcsovc'hdcrao.Tg«;
Ay ja pode fcr que entre cfTesiriaomeuArobrofioquc
cu criei ir «iam de Bernardo. Vai. Bem apofio cu que
naolembre iíloa O&auioque feha por mais natural
da terra que eu.^fl.Naoi fei que aluor oço finto ao cfpi
rito,mas que pode fcr a tanto tem po.Vá/.(9uc falas com
tigo, Nada, afigurauafcme fe por defaftre poderia
fer efTe.VW.Grandcs iam os milagres de Deos. Ign. Sy.
Mas quem lhos mercce.LW.As vezes os faz ellc aquém
lhe apraz, & tu coabecclohias. I^».Syrque o criey r qus
iftofam fachos com Bernardo mc contentaria, rogote
que cornemos la, pode fer que fera vindo. VaL Vamos
luas deuias ver primeiro efla eidadc,que tanto ha que a
deixaftc ainda que aquem'vem dc Lisboa nenbua ou-
tra coufa parccc grande. I^.Senam Veneza, que certo
jhecoufa grande, & dc cada vez mayor,iHàs hi fica tem
po depois, vamos que me nam repoufà o coraram. VW*
QjLiiícra dar hua jkduaraa cfle horocm»qi4c qua-vem,
depois o farcy.
SCENA.IIL
t . . *
hélio foâ.
N
N VC A ninguém tambem ordenou fuà vida,.
que o ccmpí>,& os mudanças delk,]hc nam troo
xcíTcm algúa nouidade^< çnílnafTcm, queaquilloque
> linha •
* -
• '
v • Digitizod b v Gqo yl
q
C. I O S O. 1^0
tinha põr melhor /experimentado o otiuefle ^or peor
como a mi agora acócecco.Defquc cafci ategora feguí
Juu maneira de viucr v q ao meu juizoera melhor, & ma
fsfegura pera minha honra, & defeanço, agora vejo
q
nao tão fomente não era vida, mas hua vergonha, & bai
'*cza.Olhac asccgueiras,& defenganos, ainda hoje qujz
/ , mal, &deshonrcyaquem me dizia que meenganaua.
Agora que acabei de me ver,&*que me lembra o paíTa
do afsi me aborreçoa mi mcfmo , como a hum im igo^
•gora conheço que todos aquelles meus fundamentos/
& boas razoes eram ccgueiras,& doudiccs, & todas a-
qucllas minhas contas, cm.que cu cuidauaq mais que to
dos acertaua,erão erradas,& befiiacs.Tal força tiuerão
as razões, & osconcelhos^uccm q me pez me der ao,
de cego que era, me abrirão os olhos, de danado, & de-
terminado de matar minha molher, depor fogo as cafas
me tornarão cão manfo, que não fcyja fenam chorar
as triftezas, & magoas, com que ate qui a tratey. £ue
coufa he o peccado cam pefado,& defgoftofo. Em to-
do eíle tempo que viuia,cu tinhagofto de nada, no mor,
contentamento entriltrcia, no mais pefado fono acor-
dariaem cafa,& fora de cafa,quc vida era a m iaha tc- ,
\
/>” V 2 fubc
Digitized by Google
;
COMEDIA -DO
fabe vfar Jclle.ía Íei,quí me dcjí Deoi mblfecí' jté iri flftl
Os qüe mcdántcS Ju
certe,& todos c rrcm,riàni pode íèr.
conheciãOjVe ja0me,3c cbnhcçSòme hoíwmcritei qüai** A.
SCENA.HII. /*
hi
" CIOSO, içf
..
' Digitized by Google
I
COMEDIA DO ; .
•s
* -
Iulio.^^J.IuJioJcomo podeícr^U/.Encobfimcatcgo
ra,ou neguéime ,
porque me temi de hum certo nego»
ck)deGeooa.Ari.ComofcouueíTc muyco, quecufal-
ley contigo U/.Nam zombo. y/r^.Eeomo crerei, que
I
es tu agora mais que dantes. I»/. O que tc cu digo ,
hc
afsi. A^iMuy to fe parece contigo aquellc teu amigo.
Ia/.Q-ue amigo. Ard.Hum que la andaua muyto nego-
ciador por tua parte. Ul. Tens razam, porque cu era ho
inefmo. A rd.Perdoa mc logo, porque tu metirafte de
meu fifo/ecreras que era Iulio,como eu cria, namean -
çaramos tato. W.Perdoamc tu o que eu paíTci contigo
que cu te perdoo codas tuasgraças, mas Bernardo de- .
... . digo
Digitized by Godgle
; cio so. 152
digo béifJ, cu riam y todauia, crco que ainda cíta de
fé
S CENA. V.
C Uretdfce.
»
i * /
SCENA. VIII. •
•
\
Digíli.ed by Goògle
*> - -
cios
o: 154
mc contas, ^rJ.Efpera,to-
üe fuá noui vida.I<i».0uc
pao neflaruacom O<5bauio,icuouos ambos com gran-
des defculpas,& perdam do paííado , infpiroulhe Deos
graça pera fe conhccer,& arrependerfe da vida paliada
defoje por diante coma outra, & ôjc faz conta que recc
be fua molhcr.I^a.E por iíío aucraos de ir a Portugal.
t
ArJ.Nam oque conto, iflo cc ouuera dizer primei-
fei
, SC E N A. vitima-
Cefdrfctr.
Q Vanto dcuo
«je liurar
go catn
a Dcospeflo prazer q me moflrotic-
minha filha de infamia, & de hum peri-
cerco ratnanho,eamanhe era ha (ofpeita que ha
marido comoudelh, E tu verdade pofto q^ciuclTcin
algüa defeulpa dc ícu--medo, que eUc auefado craadizer
& faze r-Poç«m pão fc íbfria eodauia velo bater a poft*
& tí£a>
Digitized by Google
a
COMEDIA D O
Va/. Eu o creyo,pnas fc o queres entender', vay onde te
difle,quc eu vou dtprefla.
T
SCENA. VIII. •
\
'
*
. 0*
. I inotol k
•
w" ..'
<^'
. SC E NA. vitima.
Qefdr fc9.
Digitized by Google
d
COMEDIA D O
Va/. Eu o creyo,pnas fc o queres entender, Vay ohdcte
dííTc, que eu vou dcpreíTa.
s. . .
SCENÃ. VIII.;
‘
*
, ,Crf
rielio • lámtdl , v
Digitized by
CIOS
O] 154
mc contas, ^rJ.Efpera,to*
de fua noui vida.Liw.£>uc
pao ncflaruacom O<5tauio,lcuouos ambos com gran-
des deículpas^&i perdam do paíTado , infpiroulhe Deos
graça pera fe & arrcpenderíc da vida paííada
conhecer,
defoje por diante coma outra, & ôje faz conta que recc
be fua molhcr.Ia/j.E por iífo aueraos de ir a Portugal.
t
Ari.Nam fei oque conto, iflb cc ouuera dizer primei-
ro, ^mbrofio he irmam de Bernardo, >4». £ual Am- v
, SC EN A. vitima*
Cefdr fos.
SCENÃ. vm
wJflc!h\ Umtf. A. i
Digitized by Googte
.
CIOS
O" 154
de fua noui vida.L*».£?ucmc contis, j&rL Efpera vto*
pao ncflfa rua com Oítauio,icuouos ambos com gran -
des defculpas,& perdam do paíTado , infpiroulhe Deos
graça pera conhcccr,& arrependerfe da vida paííada
fc
defoje por diante coma outra, & õje íaz conta que recc
bc fua rnolhcr.Ua.E por iíío aucraos de ir a Portugal.
Ari.Nam fei oque conto,iíTo cc ouucradizcr primei-
ro,^mbrpfiohe irmam de Bernardo* ,^». £JuaI Am*
brofio?Ar d.OcUuio ecu fenhor Jííw.Humytü cens fifb.
Ard.Nam duuidas tconhccerãono agora m ilag roíam <>
tc.Iáw.Comp eftou encantado. ^rd.E cu cambem hu
yelho natural daqui contou a fua hiíloria & ígnaçio o
,
, SC E N A* vitima*
<Zefdrfco
& Ci'
Digitized by Google
COMEDIA .DO
fabc vfar delleJa fci,quê tne dçjí Deoi mbífeciP plti ffc!
hha igual companheira cfo meus praZerc$,& tfòbafhtâ
& mais que molhei? Oh Líúiaêòní que òihos cc ©ih**
rcy agora. Liuii quito pòuéò amor tfic ácU?s, fhàs ctí
SCENA.IIU.
Coufa
Digitized by Googl
CIOSO, Tfr
C
ejue
Oufa ha ahi,que parece, que acinte
bo,& as defta noite taes foram.
mais tnc ria/e da paruoice de Bernardo, ou ríosue
ãs ordena
Eunam
o
fcy
dia*
do
por foiça, & jura que he verdadc,quc ella lho jutou, &
chorou. UI. Em quantas vergonhas meus me ri cteratn
pcccados, corrido eftou doque paíTou por mi.Ard.A-
quclla velha Càtn endiabrada, que negou o oiicro, pare
cerne que o fohheijtalaconteceo codaviadi.e veV3adeq‘
amime lembra que hão dormi eftà noite. Andei deílífi’
Vj ...
julio.
jitized by Google
COMEDIA DO •*s
0 -
Iulio.^^JuJiaScomo podeíer^Itf/.Encobrimeatcgo
ra,ou neguóimc , porque me temi de hum certo nego-
cio de Genoa. Ari.Como fc ouueíTc muyto, que êu Fal—
ley contigo h/.Nam zombo. ^drJ.Ecomo crerei, que
es tu agora mais que dantes. !«/. O que tc eu digo hc ,
- '
S CENA. V. /
Qlárttáfo«,
>CEN,4 .
(
Digitized by Googte
, .
CO ME EMA DO *
V
s •
; i { . v. .*
i
SCENAi VI.
Eu toda eílã noite andei com eíla com agóas & cOtfT ,
falta oeotação’
fora.Iáw.Ia chtendd. Gkr.Dizque fc lhe Õ&iuiionarn*
f>il3,& a u.uw otiue,que robreclíc càrrcguè ar
fiía moí-te^
Ia».Hà,ha,he .Girff .E riíle.Irftf.Endíubrada espias cu te’
Digitized by Google
CIOSO, 15$
fiirJPcri qücm,que ainda Fauftinã crê que era zembá
ria.Aw.Porque hei do delia, &
dc ty.to quero dizer. Pc
SCENA. VII. •
«
Vâltrii. Unttt.
f 1
{
/V Dias,que tanto prazer na m tiuc,coiriooje.Oh$c-
L jL nhor Deosque grandezas fam as voíTas. Q^uem
; cuidara depois de vinte annos,quctan to aucra,que vie*
mos dó TuTCo/evicíea defeobriroque agora por mi
nhacaufa fc deftobrio. Pera algum bem grande guar-
dou Deos .'q idlerooço.Uw.Valerio, vifteme por aqui
Odhuio.V*/. Q^ualOítauioínam he fe nam Ambro-
fio. 1 4». Gomo Ambrofio?cu digo meu amo.LM.Eo
digo teu a mo, ja nam hcO<5huio. Uw.Conionam.Vrf/.
Vavcc a cafa de Gelar, la o veras. Ii/í.Nam te entendo.
-v. -
/. •.
- W.
*
. _
\ Digitized by Google
COMEDIA D O
VaL Eu o creyojjflas fc o queres entender, vay onde te
diiTc,que eu vou depreíía.
- V .
• '
. 1
SCENÃ. *
VIII. •
. - *
_
Unctà ,
^
’
Ainda que cm noíla mam fora dar bom fim a tees peri
gos.nam poderá icr,corr;oacontcceo. Un. Ardelio, qus
hc iííb. ytri.O\\ imoto hcyce de abraçar. Un . Que ou-
ueflc.dequc venscam aiuoraçado. A»- */.Ha Portugal, ha
Portugal. litj.Quc dizes*
5
A ri gucaucmos^lc
y
ir todos
& Otta
a Portugal. Ltff.Quacs todos, yi rd. Bernardo,
üio,& Ardelio, & Ianoco.ljw.Tu cs doudo, A rd. Nam
ic pode crer Iulio, ja nam hc iulio. Ij». Morrco? yird,
M*s mudoufe de mancira-que o nam conhcccras,digo
te que aquellc defufirc dontem foy bemauenturado pa
ra Liuia,jabe molhcr,ja he caiada, ja viuc. Un. Muito
allbmbrado vens, começas nua coufa, «5c faltas noutra.
Arí/.Cuidasque cílou em miro.I 40 .Toma folcgo, nam
te afogues, yitd . Em fim pera que me hey de deterem
palauraSjVcyo aqui cm noíla bufea Ignacio amo de Beo
nardo, foy dar com cl!e a caía de Ceíar ,
onde o leuoti
Iulio conuidado pera hum banquete ,
que faz porfefla
'de
.. *
•'
'
- ^ #
’
. ^
• ’ Digitizèd by Google
CIOS o: *54
3c fua noui vida.I<*».£Hic rac contâs, ^rí/.Efpera,to*
pao nefla rua com Q<5lauio,lcuouos ambos com gran -
des defculpas,& perdam dopaííado, infpiroulhe Deos
graça pera fe conhcccr,& arrcpcndcrfc da vida paílada
dcíoje por diante coma outra,& òje faz conta que recc
bc fua moihcr.l4».E por iíío auemos de ir a Portugal.
Ard.Nam fei oque conto,ifTo cc ouuera dizer primei-
ro, ^m br o fiohc irmam de Bernardo. Jan* gual Am-
brofíoíArJ.Ochauio ceu fenhor.f<<».Hum r ta tens ílíb.
, SC E N A. vitima.
Ge[arfes.
là( ROWA
-
t
fl^do Ordinário, dedcfuaMagcftade.
Por AntonioAluarcz ImprcíTbr,&mercador de liuros.
E feitas a íuacufta. Annoi622.
Digitized by Googl
Digitized by Google
Digitizciiby CoQgle