Você está na página 1de 11

1.

INTRODUO O teste por aglutinao classifica o sangue de acordo com a presena dos antgenos principais A e B na superfcie das hemcias e de acordo com os anticorpos sricos anti-A e anti-B. A tipagem sangnea ABO, usando tanto o mtodo direto quanto o reverso, necessria antes de uma transfuso, para evitar uma reao letal. Na tipagem direta, se ocorrer aglutinao quando as hemcias do paciente forem misturadas com o anti-soro A, o antgeno A est presente e o sangue tipado como A. Se ocorrer aglutinao quando as hemcias do paciente forem misturadas com antisoro B, o anti-soro B est presente e o sangue tipado como B. Se ocorrer aglutinao em ambas as misturas, tanto antgenos A e B esto presentes e o sangue tipado como AB. Se no ocorrer aglutinao em qualquer uma das misturas, no h antgenos presentes e o sangue tipado como O. Os grupos sanguneos de maneira geral so constitudos por antgenos que so a expresso de genes herdados da gerao anterior. Quando um antgeno est presente, isto significa que o indivduo herdou o gene de um ou de ambos os pais, e que este gene poder ser transmitido para a prxima gerao. O princpio das reaes de aglutinao e precipitao,

fundamentalmente o mesmo. Os resultados obtidos que tomam rumos diferentes. As reaes de aglutinao promove a fixao do anticorpo na superfcie das hemcias (para posterior lise, se necessrio) e a fixao do alrgeno na superfcie da IgE. Com as reaes de aglutinao, formam-se agregados suficientemente grandes, de clulas interligadas por pontes moleculares de anticorpos que se combinam simultaneamente com determinantes antignicos iguais, porem situados em clulas diferentes. Na reao de aglutinao ocorre o fenmeno de pr-zona, semelhante ao processo que ocorre na reao de precipitao onde alguns anticorpos no conseguem

precipitar o antgeno quando esto em maiores quantidades. Para evitar este fenmeno, se faz necessrio utilizar soros diludos para se observar aglutinao. Alguns anticorpos, ditos incompletos ou bloqueadores, so incapazes de aglutinar as hemcias. A explicao est na dificuldade de acessar o antgeno na superfcie da hemcia, porque o determinante antignico deste antgeno est localizado na regio intramembranar, e/ou as cargas eltricas presentes na membrana da hemcia dificultam o acesso do anticorpo. Um tratamento enzimtico da hemcia com tripsina, papana ou bromelina melhor expem estes antgenos e altera as cargas eltricas da membrana da hemcia favorecendo a reao com o anticorpo. Foi no incio do sculo XX que a transfuso de sangue, adquiriu bases mais cientficas. Em 1900 foram descritos os grupos sanguneos A, B e O por Landsteiner e em 1902 o grupo AB por De Costello e Starli. A descrio do sistema Rh foi posterior (1940), por Landsteiner e Wiener.

SISTEMA ABO H vrios grupos sangneos herdados independentemente entre si sendo que so conhecidos diversos sistemas de grupo sangneos. Entre eles podemos citar os sistemas ABO, Rh, MNS, Kell, Lewis, etc. O sistema ABO o de maior importncia na prtica transfusional e no ensino da imunologia por ser o mais imunognico, ou seja, por ter maior capacidade de provocar a produo de anticorpos, seguido pelo sistema Rh. Os antgenos deste sistema esto presentes na maioria dos tecidos do organismo. Fazem parte deste sistema trs genes A, B e O podendo qualquer um dos trs ocupar o loco ABO em cada elemento do par de cromossomos responsveis por este sistema.
Os genes ABO no codificam diretamente seus antgenos especficos, mas sim enzimas carreadoras que tem a funo de transportar acares especficos, para uma substncia precursora na superfcie dos eritrcitos resultando nos antgenos ABO.

O indivduo do grupo AB possuidor de um gene A e de um gene B, sendo que um foi herdado da me e o outro do pai. Ele possui nos seus glbulos vermelhos os antgenos A e B e seu gentipo AB. No caso do grupo O, foi herdado do pai e da me o mesmo gene O. As clulas de grupo O so reconhecidas pela ausncia de antgeno A ou B. Quando o gene O herdado ao lado de

A, apenas o gene A se manifesta; e se herdado ao lado do gene B apenas o gene B se manifesta. Ao realizarmos os testes rotineiros em laboratrio, no podemos diferenciar os indivduos BO e BB, e nem AO e AA. Os smbolos A e B, quando nos referimos a grupos sanguneos, indicam fentipos, enquanto que AA, BO etc. so gentipos (ver quadro abaixo).

FENTIPO A A O B B AB

GENTIPO AO AA OO BO BB AB

dito homozigoto o indivduo possuidor de genes iguais (AA, BB, OO), e heterozigoto quando os genes so diferentes (AO, BO, AB). Regularmente as pessoas expostas a um antgeno que no possuem, podem responder com a produo de um anticorpo especfico para este antgeno. Entretanto, h alguns antgenos

que possuem uma estrutura que se assemelha muito com antgenos de bactrias e plantas, aos quais estamos constantemente expostos. Nestes casos, ocorre a produo de anticorpos a partir do contato com as bactrias e plantas, e no ao antgeno eritrocitrio.
Neste grupo encontramos os antgenos do sistema ABO. Por este processo, os indivduos com idade superior a seis meses, possuem o anticorpo contra o antgeno que no tem nasuperfcie de seus eritrcitos, pois j foram expostos a essas bactrias e plantas, atravs da alimentao. Estes anticorpos so chamados de isoaglutininas ou aglutininas naturais e so da classe IgM.

A CLASSIFICAO SANGNEA ABO A determinao do grupo sangneo deste sistema feita usando dois tipos de teste. 1o Atravs da identificao da presena de antgenos nos eritrcitos, usando como reativos anticorpos purificados (anti-A, anti-BB). Esta a chamada classificao ou tipagem direta e ser utilizada na aula prtica. 2o Atravs da identificao da presena de anticorpos no soro/plasma usando como reativos antgenos conhecidos (hemcias A e hemcias B). Esta a classificao ou tipagem reversa (ver quadro abaixo). GRUPO SANGUNEO SORO DE TIPAGEM Anti-A Anti-B HEMCIAS DE TIPAGEM AB A B AB O + + + + + + + + A B AeB Anti-B Anti-A Ausente Anti-A e anti-B ANTGENO ANTICORPO

Observando o quadro acima podemos perceber a presena dos antgenos e anticorpos em cada grupo sanguneo. nesta presena ou ausncia de antgenos e anticorpos que se baseia a tipagem sangunea e a escolha do sangue a ser transfundido.

As transfuses podem ser: Isogrupo quando doador e receptor so do mesmo grupo ABO Heterogrupo doador e receptor so de grupo sanguneo diferente.

A escolha do sangue se baseia no fato que o indivduo no pode ser transfundido com um sangue que possua um antgeno que ele no tem, pois o anticorpo presente no seu plasma, contra esse antgeno, iria reagir com essas hemcias transfundidas. Em vista disso e observando o quadro acima, fica claro que um indivduo do grupo A no pode receber sangue B e assim por diante. Nas transfuses sangneas, em relao ao sistema ABO, preciso considerar, inicialmente, que a taxa de aglutinognios nas hemcias significativamente maior que a taxa de aglutininas no plasma. Dessa maneira, so inviveis as transfuses em que o sangue doado contm aglutinognios que encontraro no receptor as aglutininas contrastantes. Isso significa que, se o sangue doado apresenta aglutinognios A, o sangue do receptor no pode conter aglutininas anti-A; e que, se o sangue doado contm aglutinognios B, o receptor no pode apresentar aglutininas anti-B. Assim, exemplificando, um indivduo do grupo B no pode doar sangue para outro do grupo O, uma vez que as aglutininas anti-B do receptor reagiriam com os aglutinognios B do doador, semelhana de uma reao antgeno-anticorpo. Dessa reao, na qual os aglutinognios B atuariam como antgeno (estranho ao receptor do grupo O) e as aglutininas anti-B como anticorpos, resulta a aglutinao do sangue doado, fato que pode provocar a obstruo de vasos sangneos, com conseqncias que podem levar o receptor morte. No entanto, um indivduo do grupo O pode doar sangue para outro do grupo B. Isso porque o volume de sangue doado no contm aglutininas em taxa suficientemente grande para provocar a aglutinao das hemcias do receptor. Observe ento, que as hemcias que se aglutinam so aquelas presentes no sangue doado e, para tanto, devem conter aglutinognios (antgenos) estranhos, isto , que no existem no sangue do receptor. No entanto, sempre que possvel, deve se transfundir sangue isogrupo, pois se, por exemplo, transfundimos um sangue do grupo O a um paciente do grupo A, junto com as hemcias transfundidas temos uma quantidade de plasma onde h anticorpo anti-A, que poder reagir com as hemcias deste paciente causando um certo grau de hemlise maior ou menor, mas que poder ter um significado dependendo do quadro clnico do paciente. Cada caso deve ser particularmente analisado pelo hemoterapeuta . Este sistema ABO, tambm pode ocasionar incompatibilidade materno-fetal, com desenvolvimento da doena hemoltica peri-natal. Apresenta tambm importncia em

transplantes renais ou cardaco, com menor papel nos hepticos ou de medula ssea. Em alguns processos pode ocorrer a perda parcial do antgeno A ou B, como em algumas leucemias.

TIPO SANGNEO A B AB O

AGLUTINOGNIOS NAS HEMCIAS A B AeB -

AGLUTININAS NO PLASMA anti-B anti-A anti-A e anti-B

2. OBJETIVO GERAL: Aprender a prtica da tcnica de reao por aglutinao Estabelecer o grupo sangneo de acordo com o sistema ABO.

ESPECFICO:

3. MATERIAIS E MTODOS Lmina para microscpio Reagente anticorpo anti-A Reagente anticorpo anti-B lcool para assepsia Algodo Lanceta

Aps a organizao do material necessrio, foi-se feita assepsia do dedo escolhido para fazer o teste e utilizado da lanceta para fazer um furo na pessoa escolhida para demonstrar a tcnica. Aps o furo, foi despejado duas gotas distintas de sangue na lmina e colocado um tipo diferente de reagente em cada uma delas. Em seguida mexeu-se a lmina com cuidado para que o resultado fosse efetuado, alguns segundos depois, obtivemos os resultados.

4. RESULTADOS O primeiro teste feito foi com o acadmico Jorge Barros e aps a efetuao do processo, obtivemos a aglutinao do reagente anti-A e do anti-B, logo, seu tipo sanguneo AB. A segunda acadmica, Renata Braga, obtivemos a aglutinao somente do reagente anti-B, logo, seu tipo sanguneo B.

5. CONCLUSO

REFERNCIAS BIBLIOGRFICAS

Você também pode gostar