Você está na página 1de 3

21/12/2016 Apsicologiasciohistricanaformaodepsicoterapeutas

PsicologiaparaAmricaLatina ServiosPersonalizados
versoOnlineISSN1870350X
artigo
Psicol.Am.Lat.n.6Mxicomaio2006
ArtigoemXML

Refernciasdoartigo
ALTERACIONESPSICOLGICASYPROPUESTASPSICOTERAPUTICAS
Comocitaresteartigo

Traduoautomtica

Apsicologiasciohistricanaformaode Indicadores
psicoterapeutas Acessos
Compartilhar

Mais

SimoneMarangoniIJoaquimMariaQuintinoAiresII Mais

I InstitutodePsicologiaAplicadaeFormaoemLisboaPortugal
Permalink
II UniversidadeNovadeLisboaPortugal

RESUMO

AformaodepsiclogosclnicosfundamentadosnaabordagemScioHistricaumanovaalternativana
realidadebrasileira.umanovaperspectivaealternativanosentidodesubstituirasconcepestradicionaise
desuprimiradicotomiaobjetividade/subjetividadeencontradanamaioriadasabordagens,principalmente
quandoofocoapsicoterapia.AcontribuiodomodeloclnicoRelacionalDialgico,desenvolvidoporMaria
RitaMendesLeal,possibilita,aosprofissionaisdoIPAFInstitutodePsicologiaAplicadaeFormao,discutira
formaodepsiclogosclnicosepsicoterapeutasScioHistricos.

Palavraschave:Psiclogosclnicos,Abordagemsciohistrica,Modelorelacionaldialgico.

ABSTRACT

ThetrainingofclinicalpsychologistssupportedintheSocialHistoricalapproachisanewalternative,inthe
Brazilianreality.Itisanewperspectiveandalternativeinthesenseofreplacingthetraditionalconceptions,
suppressingthedichotomyobjectivity/subjectivityfoundinmostoftheapproaches,mainlywhenthefocusis
thepsychotherapy.ThecontributionoftheDialogicalRelationalModelcreatedbyMariaRitaMendesLeal
permitsthepsychotherapistofIPAFInstituteofAppliedPsychologicalandTrainingtodiscussthetrainingof
theSocialHistoricalclinicalpsychologistandpsychotherapist.

Keywords:Clinicalpsychologist,Socialhistoricalapproach,Dialogicalrelationalmodel.

Ointuitodessetrabalhoapresentarediscutiraformaodospsiclogosclnicosepsicoterapeutasutilizando
comofundamentaotericaabordagemScioHistricaeoModeloClnicoRelacionalDialgico.Porqueo
IPAFInstitutodePsicologiaAplicadaeFormao,emmeadosde2002,iniciouessaformaonoBrasileato
presentemomentoonicoinstitutoaformarprofissionaisnessaperspectiva.

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1870350X2006000200014 1/3
21/12/2016 Apsicologiasciohistricanaformaodepsicoterapeutas

OIPAFeosprofissionaisqueneletrabalhamencontramnasidiasdeL.Vygotsky,A.R.Luria,A.Leontieve
MariaRitaM.Lealsubsdioparaacompreensodoindivduopsicolgico.

MariaRitaLealportuguesa,nasceuem1921eatopresentemomentotemdesempenhadoumpapel
importantenaPsicologiaClnicacomoModeloRelacionalDialgicoemPortugaleBrasil.

VygotskyeaPsicologiaScioHistricatmsuahistriamarcada,noBrasil,naformaodeeducadores,em
trabalhossociaisenaNeuropsicologia,noentantoanfasedessaabordagemnaatuaoclnicaenaformao
depsiclogosepsicoterapeutasumanovaalternativa,narealidadebrasileira.

umanovaperspectivaealternativanosentidodesubstituirasconcepestradicionaisedesuprimira
dicotomiaobjetividade/subjetividadeencontradanamaioriadasabordagens,principalmentequandoofocoa
psicoterapia.

Aconcepodoindivduocomoumserativo,socialehistricosopremissasbsicasparaentenderoser
humanoesuacapacidadedepercebereinteragircommundoecomarealidadequeocerca.Compreendendo,
portanto,oserhumanoeasuaconstruodesentidos.

OsalicercesprincipaisdaformaodePsiclogosClnicosePsicoterapeutasquefundamentamaformaodos
profissionaisso:

Oprincpiodaorigemsocial/relacionaldohomem(descritaporVigotskyem1929,enfatizandoa
importnciadasrelaessociaisparaodesenvolvimentodopsiquismohumano,ouseja,o
desenvolvimentodasfunesnervosassuperiorescomoalinguagem,pensamento,planejamentos
sedesenvolvecasoohumanoestejaemrelaocomoutroshumanos.Caberessaltarque
entendemososocialnosomentecomoofatodoindivduoestaremgrupo,viveremsociedadeou
pertenceraumacultura(societal),massimestaremintercmbiorelacional(euoutrorealidade)).

Princpiodalocalizaosistmicaedinmica,difundidoporA.R.Luriaem1930e1934e,

OProcessodeatividade,elaboradoporLeontiev.

Essessoosalicercesquenorteiamaformaoclnica.Segundoessafundamentao,omodeloclnico
RelacionalDialgico(aconstruodoeuoutroerealidade),baseadonostrabalhosdeMariaRitaMendesLeal,
disponibilizainstrumentosparaentenderodesenvolvimentopsquicoeemocionaldosindivduos,donascimento
ataadultezpsicolgica,bemcomodesenvolverumpensamentocrticoarespeitodavisonaturalistae
estruturalistadopsiquismohumano,visoesta,enraizadanahistriadaformaodospsiclogosnocontexto
brasileiro.

AintersecodosmodelospermiteintegraraabordagemScioHistricanocontextodaPsicologiaClnicaena
Psicoterapia.

Portantooobjetivodaformaodepsiclogosclnicosepsicoterapeutassegundoessaconcepotericaso:

Proporcionarcondiestericaseprticasparaopsiclogodesenvolverraciocnioclnicoe
posturasinterventivasadequadassegundoaabordagemScioHistrica

Compreenderodesenvolvimentodopsiquismohumanosegundoaconceposocial/relacionaldo
serhumano

Desenvolverumpensamentocrticoarespeitodaconceponaturalistaeestruturalistado
psiquismohumanocitadaanteriormente

Opsicoterapeuta,especialistaemsademental,fundamentadonessaabordagemnecessitadesenvolver
conscinciacrticaarespeitodoseupapeleconstruirumaidentidadeprofissionalfortalecida,poissuaatuao
interventivaetransformadora.Poressemotivoapropostadeformaofocaaconstruodaidentidadeea
conscinciadotrabalhoquedelineiamativamenteaatuaodopsiclogo.

Aidentidadecompreendidacomoumresultadodaconstruodoindivduo,asrelaessociaisestabelecidas
poreledurantetodaavida,eomodelosocialnoqualestinserido,poisestesocialforneceasregrasenormas
decondutanosdiferentescontextos.Entendemaconscinciacomoatividadesocialdohomemligadaao
trabalho,eenfatizamqueelasaparecenesseprocesso.

Mesmoaconscinciasendosubjetiva,noexistesemarealidadeobjetiva,poisocontedodomundointerior,
subjetivo,reflexomodificadodessarealidadeobjetivaeasconstruesdessemundoseconcretizamatravs
daatividadedohomemnomeiosocial,ouseja,aidentidadeeconscinciasoumprocessodeconstruo
recprocoealternanteentreindivduoeomeiosocialqueestinserido.

Deacordocomessesconceitos,aformaovoltadaparaodesenvolvimentodaconscinciacrticaeda
atividadetransformadora,direcionadatantoparaaproduocientficacomoe,principalmente,paraaatuao
profissional.

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1870350X2006000200014 2/3
21/12/2016 Apsicologiasciohistricanaformaodepsicoterapeutas

Opsicoterapeutaatuandonoconsultrio,naescolaouemqualquerinstituiodeveteraresponsabilidadeda
intervenodirecionadaparaproduzirtransformaesnooutroenomeiosocialaoqualestinserido.

Aintervenodopsiclogovistacomotrabalho,ouseja,comoempregodeenergiadeformaintencionada
paraproduzirtransformaesnomeio.

Napsicoterapianessaposturasedesencadeiacomoumprocessodeconstruodesentidoetransformao.O
indivduoemcontatocomooutro(psicoterapeuta)capazdeconstruirsentidoeresignificaroseumodode
pensar,sentir,agireestarnomundo.

Opsicoterapeuta,portanto,ummediadordarelaoeuoutrorealidadecomautilizaodastcnicas
psicolgicas,nointercmbiododilogorecprocoealternante.(AGORATUAGORAEU).Opsicoterapeutatem
quesercapazdeseemprestarnarelaoEUOUTRO(psiclogo/cliente),conformedescreveLealpara
propiciarodesenvolvimentopsquicoeemocionaldocliente.

Essaintervenorelacionalpossibilitaumaatuaoobjetivanarealidadeatual,bemcomoumainterveno
histricadoshomensinseridosnasociedade,poispossibilitaaresignificaodaidentidade,daconscincia
crticaedacidadaniarefletindonaaodoindivduonomeiosocial.

Paraissoaconstruodaidentidadeprofissionaldopsiclogoclnicoepsicoterapeutadevemestarfortalecida
paranogerarinseguranadoseupapelprofissional.

Nessesentido,aformaodepsiclogosclnicostemcomoeixoprincipalprofissionalizaosustentandouma
atuaoprofissionalespecializadaequalificada,parapromover,aindamais,aPsicologiacomocinciae
profisso.

RefernciasBibliogrficas
Bock,A.M.B.(org.).APerspectivaScioHistricanaFormaoemPsicologia/AnaMercsBahia
Bock(org.).SoPaulo:Cortez,2003.

Ciampa,A.AEstriadoSeverinoeaHistriadaSeverina:umEnsaiodePsicologiaSocial/
AntoniodaCostaCiampa.4ed.SoPaulo:EditoraBrasiliense,1994.

Leal,M.R.M.APsicoterapiacomoAprendizagem:umProcessoDinmicodeTransformao/Maria
RitaMendesLeal.Lisboa:FimdeSculoEd.Ltda.,1999.

Leal,M.R.M.IntroduoaosProcessosdeSocializaoPrecocedaCriana/MariaRitaMendes
Leal.SoPaulo:IPAF.,2003.

Todoocontedodesteperidico,excetoondeestidentificado,estlicenciadosobumaLicena
CreativeCommons

SecretariaExecutivadaULAPSI
RuaIrundiara,35VilaOlmpia04535050
SoPauloSPBrasil

publicacion@psicolatina.org.

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1870350X2006000200014 3/3

Você também pode gostar