Você está na página 1de 6

25/05/2015

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

OCONSELHOBRASILEIRODEFITOTERAPIAtambmdesignadopela
siglaCONBRAFITO,foiconstitudoem15deMarode2009enomeou
ofarmacutico,Dr.SrgioTinocoPanizza,umdosfundadoresdesta
entidade,comopresidente.umapessoajurdicadedireitoprivado,
semfinslucrativos,eduraoportempoindeterminado,comsedeno
Maranho,CNPJ:10.938.115/000185,comatuaoemtodoterritrio
brasileiro.

OCONBRAFITOvematuandonarea,atravsdoseupresidenteDr.SrgioTinoco
Panizza,comarepresentaotitulardaAgriculturanoComitNacionaldePlantas
MedicinaiseFitoterpicos,quefoicriadoeaprovadopelaPortariaInterministerialn
2.960,de9dedezembrode2008einiciouseustrabalhosnodia29desetembrode2009.Vemparticipandocomoconvidadoemreunies
tcnicasparadiscussesdasConsultasPblicassobreoassuntoMedicamentosFitoterpicosnaAgnciaNacionaldeVigilnciaSanitria
(ANVISA)eemreuniessobretodaacadeiaprodutivadeplantasmedicinaisefitoterpicoscomoPRONAF(ProgramaNacionalde
AgriculturaFamiliar)CEDAF,RedesFitoMataAtlnticaediscussessobreBoasPrticasdeCultivoOrgnicodePlantasMedicinais.
OCONBRAFITOumaentidadequepossuioapoiodoConselhodeRegionaldeFarmciadoEstadodeSoPaulo(CRFSP)e,juntamente
comestergoecomosprofissionaisdarea,visaautorregulamentar,orientar,supervisionar,sistematizaroensinoeaprticada
FITOTERAPIA,almdeincrementaredivulgarosconhecimentosdaFITOTERAPIA,PlantasMedicinaiseBioativasassociadascomas
prticasalternativas,complementareseafins.
Juntamentecomseusparceiros,oCONBRAFITOem2013irrealizaroIVSeminrioMultidisciplinardeFitoterapia18CONGREFITOcomo
objetivodeexpandirosconhecimentosnareadeplantasmedicinais,fitoterpicosealimentosfuncionais,promovendoahabilitaosegura
econscientedoprofissionaldasade.
OCONBRAFITOelegeuositewww.fitoterapia.com.brcomositeoficialdestaentidade,porentenderqueesteumsitequeatende
populaoemrelaoassuasdvidassobrediversasreasdafitoterapiaeporestarsempresendoatualizadocomnotciasimportantespara
area.
OConselhoBrasileirodeFitoterapia(Conbrafito)considerafitoterapiaautilizaodeplantasmedicinaisoubioativas,ocidentaise/ou
orientais,innaturaousecas,plantadasdeformatradicional,orgnicae/oubiodinmica,apresentadascomodrogasvegetaisoudrogas
derivadasvegetais,nassuasdiferentesformasfarmacuticas,semautilizaodesubstnciasativasisoladasepreparadasdeacordocom
experinciaspopularestradicionaisoumtodosmodernoscientficos.Asprticaseaspesquisasrelacionadasaocultivoecoleta,extraoe
manipulao,dispensaoouconsumo,atenofarmacutica,orientaoassistida,prescrioourecomendaodafitoterapiaabrangem
diversosbiomasousistemascomo:Amaznia,Caatinga,Cerrado,MataAtlntica,EcossistemasCosteiroseMarinhos,PampaePantanal,
entreoutros,noquedizrespeitosplantasnativas,endmicas,introduzidaseexticas.Asprticasalternativas,complementareseoutras
noconvencionaiscomvistasprevenodedoenas,promooerecuperaodasade,comohomeopatia,termalismo,acupunturae
afinsestarosendobeneficiadascomafitoterapiapormeiodofornecimentodematriasprimas,insumosvegetaiseprodutos.
Fitoterpico,deacordocomalegislaosanitriabrasileira,omedicamentoobtidoempregandoseexclusivamentematriasprimasativas
vegetais,cujaeficciaeseguranasovalidadaspormeiodelevantamentosetnofarmacolgicos,deutilizao,documentaes
tecnocientficasouevidnciasclnicas.caracterizadopeloconhecimentodaeficciaedosriscosdeuso,assimcomopelareprodutibilidade
econstnciadesuaqualidade.(Anvisa,RDCn14,de31demarode2010).
importantefrisarquenoseconsideramedicamentofitoterpicoaquelequeincluinasuacomposiosubstnciasativasisoladas,
sintticasounaturais,nemasassociaesdessascomextratosvegetais.(Anvisa,RDCn14,de31demarode2010).Segundoestudos
realizadospelaOrganizaoMundialdaSade(OMS),aproximadamente80%dapopulaodepasesemdesenvolvimentoutilizasede
prticastradicionaisnaatenoprimriasadee,dessetotal,85%fazemusodeplantasmedicinais(Carvalho,2007).Combasenesses
fatos,oestudodeplantasmedicinaiscomofontedemedicamentosadvogadopelaOMScomopartedoseuprogramaSadeParaTodos.
Apsdcadasdeesquecimento,asplantasmedicinaisefitoterpicosretornamdeummodobastanteamplo,porestaremaliceradasem
aspectossociaiseeconmicos,comocustoelevadodepesquisasqueenvolvemdesenvolvimentodemedicamentossintticos,almda
dependnciadematriaprimafarmacuticaeproblemasrelacionadosaspatentes.
Nosltimostempos,multiplicaramsenaimprensaasinformaessobreasvantagensdasplantasmedicinaisefitoterpicos,aflorandoainda,
emgrandenmero,ascasascomerciaisefarmciasespecializadasemervas.Paralelamente,foiocorrendoumasubstituiode
medicamentossintticospormedicamentosfitoterpicoseprodutosdeorigemnatural,emtodoomundo.EmpasescomooBrasil,esses
aspectosrevestemsedesingularimportnciaporvriosmotivos.Umdelesariquezadenossaflora,commais
de100.000espcies,ondeapenas8%dasespciesvegetaisforamestudadasembuscadecompostosbioativos(Simes,2003).Ooutro
queumagrandeparceladapopulaonotmacessoamedicamentos,pelofatodeoBrasilserextremamentedependentedeimportaes
dematriasprimasfarmacuticas.
Nossopasimportaaproximadamente90%doqueconsomedestetipodematriaprima(disponvelem:URL:http://www.sebraesc.com.br).
Almdaevidenteevasodedivisas,issoseconstituiatnumaquestodesegurananacional.Paraseterumaidiadaimportnciado
assunto,emcasodeinterrupesabruptasnasimportaesdematriasprimasemedicamentosqumicos,cercade25%dosnossos
diabticoscorreriamriscodevida,15%doshipertensoseportadoresdelcerasgastroduodenaisestariamprivadosdemedicao
supostamenteadequadaeaquasetotalidadedospacientestransplantadosestariavirtualmenteprivadademedicamentos
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ctable%20class%3D%22contentpaneopen%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%

1/6

25/05/2015

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

imunossupressores.
Vmsendofeitosinvestimentosdemontaempesquisas,financiadastantoporsetoresgovernamentaiscomopelainiciativaprivada,
correspondendoainteressesmundiaisouregionais.NoBrasil,entretanto,ondeapesquisaacadmicaquasenosetransformaemprodutos
ouserviosteissociedade,essesobjetivosnoestosendoalcanados,poisgrandepartedaspesquisascientficasnoaproveitada
emfavordodesenvolvimentoscioeconmico.
Apesquisaeodesenvolvimentodefitoterpicosportodoomundotmporfinalidadeatenderasnecessidadesdasempresasnabuscade
inovaeslevandoemcontaasseguintesinformaes:produtosmodernos,renovaopelanecessidadedenovoslanamentos,buscade
novosdesenvolvimentosqueatendamosrequisitoslegais(controledequalidade,seguranaeeficcia)eaperfeioamentodeprodutosj
existentes.Oestudodecampoeosdadosdoslaboratrioshojepermitemdesenvolverterapiasalternativascombasescientficase
etnofarmacolgicas,validandooconhecimentopopularrelacionadoasistemastradicionaisdemedicina.
Nospasesdeprimeiromundo,osmedicamentosderivadosdeplantasvmdesempenhandopapelcrescenteerelevante.Sparaseteruma
idia,ementreosanos60e80,25%detodoreceituriomdiconosEUAcontinhamextratosdeplantasoualgumprincpioativodeles
extrado.DadosdeumapesquisarealizadanoBrasilmostramqueapenas15%dosmdicosprescrevemfitoterpicosporseremafavorde
tratamentosalternativosenaturais,sendoque27%utilizadessaferramentaapenasquandohalgumarestrioaotratamentoaloptico.
Nessamesmaentrevista,38%dosmdicosprescreveriammaisfitomedicamentossehouvesseummaiornmerodeestudosclnicos
comprovandoeficciaeseguranadessesprodutose5%notemintenodeprescreverfitomedicamentos(Ach,2004).
OBrasil,comseuamplopatrimniogenticoesuadiversidadecultural,tememmosaoportunidadeparaestabelecerummodelode
desenvolvimentoprprioesoberanonoSistemanicodeSade(SUS)comousodeplantasmedicinaisefitoterpicos.Essemodelodeve
buscarasustentabilidadeeconmicaeecolgica,respeitandoprincpiosticosecompromissosinternacionaisassumidosepromovendoa
geraoderiquezascominclusosocial.
NoBrasil,noperodo20032007,onmerodeconsultasnoPSF(ProgramaSadedaFamlia)passoude77milhespara140milhes(MS,
2008).
MasosdadosdoMinistriodaSadeaindaapontamumafortedesigualdaderegionaleintraregionalnaofertadeservios,bemcomotoda
umasriedeiniqilidadesdegneroeclassesocial.Oenfrentamentodessasiniqilidades,juntocomampliaodaparticipaoedo
controlesocial,deveestarnocentrodoplanejamento,daexecuo,domonitoramentoedaavaliaodaspolticaseaesdasade.
AsfilasnasUnidadesBsicasdeSadeparaagendamentodeconsultas,examesecirurgiaseodifcilacessoamedicamentosdealtocusto
mostramqueasadepblicanoBrasilaindanoeficazparaatendertodaapopulaobrasileiraquenotemcondiesdepagarum
planodesade.Osgastoscomsadepblicaaindadevemsergrandesparamudarestasituao.
AOrganizaoMundialdaSade(OMS)eoFundodasNaesUnidasparaaInfncia(Unicef)promoveramem1978aConferncia
InternacionalsobreaAtenoPrimriaemSadeemAlmaAta,noCasaquisto,alertandoparaanecessidadedeaourgentedos
governos,profissionaisdasadeedesenvolvimento,bemcomodacomunidademundialparaprotegerepromoverasadedospovosno
mundo.Nessaconferncia,recomendadoaosestadosmembrosproceder:
Formulaodepolticaseregulamentaesnacionaisreferentesutilizaoderemdiostradicionaisdeeficciacomprovadaeexplorao
daspossibilidadesdeincorporarosdetentoresdeconhecimentotradicionalsatividadesdeatenoprimriaemsade,fornecendolhes
treinamentocorrespondente(OMS,1979).
Aofinaldadcadade1970,aOMScriouoProgramadeMedicinaTradicional,querecomendaaosEstadosmembrosodesenvolvimentode
polticaspblicasparafacilitaraintegraodamedicinatradicionaledamedicinacomplementaralternativanossistemasnacionaiseateno
sade,assimcomopromoverousoracionaldessaintegrao.
Emboraamedicinamodernaestejabemdesenvolvidanamaiorpartedomundo,aOMSreconhecequegrandepartedapopulaodos
pasesemdesenvolvimentodependedamedicinatradicionalparasuaatenoprimria,tendoemvistaque80%dessapopulaoutilizam
prticastradicionaisnosseuscuidadosbsicosdesadee85%utilizamplantasoupreparaesdestas.Emvistadessesfatos,e
considerandoaricabiodiversidadebrasileiraesuaenormepotencialidadenoquedizrespeitoasplantasmedicinais,noanode2006duas
polticasforampublicadasparaosetordeplantasmedicinaisefitoterpicosnoBrasil,afimdeincentivaraprticadessetipodeterapiapelos
profissionaisdasade.AprimeirafoiaPortariaMinisterialMS/GMn971,de03demaiode2006,aprovandoaPolticaNacionaldePrticas
IntegrativaseComplementares(PNPIC)noSistemanicodeSade(SUS),queprevaincorporaodeterapiascomoahomeopatia,o
termalismo,aacupunturaeafitoterapianessesistema.
Asegundafoiodecretono.5813,de22dejunhode2006,queaprovaaPolticaNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicos(PNPMF)e
doutrasprovidncias(Carvalho,2008).EssaPolticaestabelecediretrizeselinhasprioritriasparaodesenvolvimentodeaespelos
diversosparceirosemtornodeobjetivoscomunsvoltadosgarantiadoacessoseguroedousoracionaldeplantasmedicinaisefitoterpicos
emnossoPas.Tambmtraadiretrizesparaodesenvolvimentodetecnologiaseinovaes,assimcomoofortalecimentodascadeiasedos
arranjosprodutivos.Apolticaorientatambmparaousosustentveldabiodiversidadebrasileiraeodesenvolvimentodocomplexoprodutivo
dasade(MS,2007).ParaomonitoramentoeaavaliaodaPolticaNacionaldePlantas
MedicinaiseFitoterpicos,foicriadoeaprovadopelaPortariaInterministerialn2960,de9dedezembrode2008,oComitNacionalde
PlantasMedicinaiseFitoterpicos,queiniciouseustrabalhosnodia29desetembrode2009.Comasuacriaoessapolticatornouseo
ProgramaNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicos.Comcarterconsultivoedeliberativo,ocomitcompostoporrepresentantesdo
governoedasociedadecivil.
CompeteaoComitNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicos:
Idefinircritrios,parmetros,indicadoresemetodologiavoltadosavaliaodaPolticaNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicos
(PNPMF),sendoasinformaesgeradasnointeriordosvriosplanos,programas,projetos,aeseatividadesdecorrentesdessapoltica,
agoraProgramaNacional
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ctable%20class%3D%22contentpaneopen%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%

2/6

25/05/2015

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

IIcriarinstrumentosadequadosmensuraoderesultadosparaasdiversasvertentesdaPNPMF
IIIavaliaraampliaodasopesteraputicasaosusurioseagarantiadeacessoaplantasmedicinais,fitoterpicoseservios
relacionadosfitoterapianoSUS
IVacompanharasiniciativasdepromoopesquisa,desenvolvimentodetecnologiaseinovaesnasdiversasfasesdacadeiaprodutiva
Vavaliarasquestesrelativasaoimpactodepolticasintersetoriaissobreplantasmedicinaisefitoterpicos,taiscomo:desenvolvimento
sustentveldascadeiasprodutivas,fortalecimentodaindstriafarmacutica,usosustentveldabiodiversidadeerepartiodosbenefcios
decorrentesdoacessoaosrecursosgenticosdeplantasmedicinaiseaoconhecimentotradicionalassociado
VIacompanharocumprimentodoscompromissosinternacionaisassumidospeloPasnombitodaPNPMF
VIIAcompanharaconsonnciadapolticaedoprogramacomasdemaispolticasnacionais.
Atualmente,oConselhoBrasileirodeFitoterapia(Conbrafito)fazpartedesteComitrepresentandoaAgriculturacomoTitularpormeiodeseu
presidenteemexerccio.
OProgramaNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicoscontemplatodasasetapasdeproduodefitoterpicos,desdeoincio,comas
pesquisasquedemonstremevidnciascientficasdaplantaparaumdeterminadotratamento,passandopelocultivo,colheita,extrao,
produoecomercializaodoproduto.Porenvolvertambmasabedoriapopular,oprogramanopoderiadeixardeladooconhecimento
dascomunidadestradicionais.
NoEstadodeSoPaulotemostambmoexemplodaLein12739/07,propostapelodeputadoRodolfodeCostaeSilva,queautorizouo
PoderExecutivoacriaroProgramaEstadualdeFitoterpicos,PlantasMedicinaiseAromticas.
OArtigo7dizqueoProgramaEstadualdeFitoterpicos,PlantasMedicinaiseAromticasdeverrespeitarosseguintesprincpios:
Iapesquisacientficavoltadaparaaidentificaoeaclassificaodeplantasparaanlisedesuasqualidadesteraputicas
IIocultivodeplantasmedicinais
IIIapesquisacientficavoltadaparaodesenvolvimentodoprocessodeproduodeprodutosfitoterpicos
IVaproduodefitoterpicos
Vadistribuiodosprodutosfitoterpicos
VIocontroledequalidadedosprodutosfitoterpicos
VIIadivulgaodosprodutosfitoterpicoscomvistaaorientaracomunidademdicousuriodasadearespeitodesuautilizao.
ALein12951,de07deoutubrode1999(D.O.15deoutubrode1999)dispesobreaPolticadeImplantaodaFitoterapiaemSade
PblicanoEstadodoCear.OArtigo1dessaleidizqueficaoEstadodoCearautorizadoaimplantarpolticadeincentivopesquisae
produodeprodutosfitoterpicos,comoobjetivodefacultaraoSistemanicodeSadeSUS,ousodetaismedicamentosnapreveno,
nodiagnsticoenotratamentodeenfermidadesespecficas.Em2007aAssistnciaFarmacuticanoEstadofoiregulamentadacomo
Coordenadoria(CoasfCoordenadoriadeAssistnciaFarmacutica),setornandodivisodiretadoorganogramadaSecretariaEstadualde
Sade(Sesa),oNcleodeFitoterapia(Nufito)quevemdesenvolvendoatividadesquevodesdeacapacitaodeprofissionaisparao
conhecimentoecultivodasplantasorientaocientficasobreautilizaodessesmedicamentosnaFarmacologiadaSadePblicana
capitalenointerior.AsatividadessoresultadosdaparceriaentreoGovernodoEstadoeoProjetoFarmciasVivas,idealizadopelo
ProfessorFranciscoJosdeAbreuMatos,daUniversidadeFederaldoCear.OutrosEstados,comooRiodeJaneiroeaBahia,tambm
apresentaramseusprogramasestaduaisdefitoterpicoseplantasmedicinais.Algunsmunicpiostambmcriamsuasprpriaspolticas
pblicasqueincentivamautilizaodaprticadafitoterapiacomoaLeiMunicipaln14903,de06defevereirode2009quedispesobrea
criaodoProgramadeProduodeFitoterpicosePlantasMedicinaisnoMunicpiodeSoPauloedoutrasprovidncias,agora
regulamentadapeloDecreton51435,de26deabrilde2010.
SegundooDecreton51435:
Art.3:OProgramatemporobjetivoprincipalproporcionarapopulaooacessoseguro:
Isplantasmedicinais,comaadoodeboasprticasagcolasrelativasaorespectivocultivo,manipulaoeproduodemudas
certificadasevalidadas,parautilizaodeacordocomorientaosobreousocorreto
IIaosfitoterpicos,produzidossegundolegislaoespecfica,afimdeseremdisponibilzados,medianteprescriodeprofissionais
autorizadoslegalmente,mdicosecirurgiesdentistasnassuasrespectivasespecialidades,nasunidadesdesadedaSecretariaMunicipal
daSade.
Vamosvernodecorrerdestelivroqueoutrosprofissionaisatualmenteestolegalmentehabilitadosparaprescreverfitoterpicos.Eisaquiuma
crticaesseDecreto,quepoderiatercontempladoprofissionaislegalmentehabilitadosaoinvsdemdicosecirurgiesdentistas.
OutraLeidomunicpiodeSoPaulocomomesmointuitoaLein13717,de8dejaneirode2004,ProjetodeLein140/01,doVereador
CelsoJatene,D.O.U.domunicpiodeSoPaulode9dejaneirode2004,quedispesobreaimplantaodasTerapiasNaturaisna
SecretariaMunicipaldesade,edoutrasprovidncias.OArtigo1dizqueficaoPoderExecutivoMunicipalincumbidodaimplantaodas
TerapiasNaturaisparaoatendimentodapopulaodoMunicpiodeSoPaulo.
1EntendesecomoTerapiasNaturaistodasasprticasdepromoodesadeeprevenodedoenasqueutilizembasicamente
recursosnaturais.
2DentreasTerapiasNaturaisdestacamsemodalidades,taiscomo:massoterapia,fitoterapia,terapiafloral,acupuntura,hidroterapia,
cromoterapia,aromaterapia,geoterapia,quiropraxia,ginsticateraputica,iridiologiaeterapiasderespirao.
Em2005,aSecretariadeCinciaeTecnologiaeInsumosEstratgicos,pormeiodoDepartamentodeAssistnciaFarmacuticaeInsumos
Estratgicos(DAF/SCTIE/MS)elaborou,emparceriacomoutrosministriosecomcolaboraesdeconsultoresepesquisadores,umalistade
espciesvegetaisconsiderandoasjutilizadasnosserviosdesadeestaduaisemunicipais,oconhecimentotradicionalepopulareos
estudosqumicosefarmacolgicosdisponveis.
Essedocumentosubsidiou,em2008,aelaboraodaRelaoNacionaldePlantasMedicinaisdeInteresseaoSUS(Renisus).Afinalidade
doRenisussubsidiarodesenvolvimentodetodaacadeiaprodutiva,inclusivenasaesqueserodesenvolvidastambmpelosoutros
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ctable%20class%3D%22contentpaneopen%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%

3/6

25/05/2015

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

ministriosparticipantesnoProgramaNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicos,relacionadasregulamentao,cultivo,manejo,
produo,comercializaoedispensaodeplantasmedicinaisefitoterpicos.Tertambmafunodeorientarestudosepesquisasque
possamsubsidiaraelaboraodaRenafito(RelaoNacionaldePlantasMedicinaiseFitoterpicos),odesenvolvimentoeainovaona
readeplantasmedicinaisefitoterpicos.Asespciesvegetaisforamprselecionadasporregiesquereferenciavamseuuso,por
indicaesdeusoedeacordocomascategoriasdoCdigoInternacionaldeDoenas(CID10).Essaparteinicialdotrabalhofoirealizada
portcnicosdaAnvisaedoMinistriodaSade(MS),profissionaisdeservios
epesquisadoresdareadeplantasmedicinaisefitoterpicos,vinculadosrea
dasade,representandoasdiversasregiesbrasileiras.Apartirdessaprseleoforamexcludasespciesexticaseasqueconstamda
listadeespciesdaflorabrasileiraameaadasdeextino,doMinistriodoMeioAmbiente(INn6/2008).ARenisusficoucom71plantas
(vejaaseguirarelaooficialcompleta).
RENISUSRelaoNacionaldePlantasMedicinaisdeInteresseparaoSUS
1AchilleamillefoliumMilfolhas,aquilia,milemrama
2AlliumsativumAlho
3Aloespp(A.veraouA.barbadensis)Babosa
4Alpiniaspp(A.zerumbetouA.speciosa)Alpnia,falsocardamomo,pacov
5AnacardiumoccidentaleCajueiro
6AnanascomosusAbacaxi
7Apuleiaferrea=CaesalpiniaferreaPauferro
8ArrabidaeachicaCrajiru,pariri,cipcruz
9ArtemisiaabsinthiumLosna,absinto
10BaccharistrimeraCarqueja
11Bauhiniaspp(B.affinis,B.forficateouB.variegata)Patadevaca
12BidenspilosaPicopreto
13CalendulaofficinalisCalndula
14CarapaguianensisAndiroba
15CaseariasylvestrisGuaatonga
16Chamomillarecutita=Matricariachamomilla=MatricariarecutitaCamomila
17ChenopodiumambrosioidesErvadesantamaria,mentrasto,mentruo,mentruz
18CopaiferasppCopaba
19Cordiaspp(C.curassavicaouC.verbenacea)Ervabaleeira
20Costusspp(C.scaberouC.spicatus)Canadobrejo
21Crotonspp(C.cajucaraouC.zehntneri)Sacac
22CurcumalongaAafro,aafrodaterra,crcuma
23CynarascolymusAlcachofra
24DalbergiasubcymosaVernica
25EleutherineplicataMarupari,marupazinho
26EquisetumarvenseCavalinha
27ErythrinamulunguMulungu
28EucalyptusglobulusEucalipto
29EugeniaunifloraouMyrtusbrasilianaPitanga
30FoeniculumvulgareFuncho,falsaervadoce
31GlycinemaxSoja
32HarpagophytumprocumbensGarradodiabo
33JatrophagossypiifoliaJalapa,pinhoroxo
34JusticiapectoralisAnador,chamb
35Kalanchoepinnata=BryophyllumcalycinumPirarucu,folhadafortuna
36LamiumalbumUrtigabranca
37LippiasidoidesAlecrimpimenta,alecrimbravo
38MalvasylvestrisMalva
39Maytenusspp(M.aquifoliumouM.ilicifolia)Espinheirasanta
40MenthapulegiumPoejo,mentamida
41Menthaspp(M.crispa,M.piperitaouM.villosa)Menta,hortel
42Mikaniaspp(M.glomerataouM.laevigata)Guaco
43MomordicacharantiaMelodesocaetano
44MorusspAmoreira,amora
45OcimumgratissimumAlfavaca
46OrbignyaspeciosaCocobabau
47Passifloraspp(P.alata,P.edulisouP.incarnata)Maracuj,passiflora
48Perseaspp(P.gratissimaouP.americana)Abacateiro
49PetroselinumsativumSalsa,salsinha,cheiroverde
50Phyllanthusspp(P.amarus,P.niruri,P.tenelluseP.urinaria)Quebrapedra
51PlantagomajorTanchagem
52Plectranthusbarbatus=ColeusbarbatusFalsoboldo,boldodejardim
53Polygonumspp(P.acreouP.hydropiperoides)Ervadebicho
data:text/htmlcharset=utf8,%3Ctable%20class%3D%22contentpaneopen%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%

4/6

25/05/2015

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

54PortulacapilosaOraprnbis,beldroega
55PsidiumguajavaGoiababranca
56PunicagranatumRom
57RhamnuspurshianaCscarasagrada
58RutagraveolensArruda
59SalixalbaSalgueirobranco
60Schinusterebinthifolius=SchinusaroeiraAroeira
61SolanumpaniculatumJurubeba
62SolidagomicroglossaArnicabrasileira
63Stryphnodendronadstringens=StryphnodendronbarbatimamBarbatimo
64Syzygiumspp(S.jambolanumouS.cumini)Jambolo,Jamelo
65TabebuiaavellanedeaeIproxo,paudarco
66TagetesminutaCoari,cravodedefunto
67TrifoliumpratenseTrevodosprados,trevovermelho
68UncariatomentosaUnhadegato
69VernoniacondensataBoldobaiano,boldojapons
70Vernoniaspp(V.ruficomaouV.polyanthes)Assapeixe
71ZingiberofficinaleGengibre
Essarelaoestdisponvelnoseguinteendereoeletrnico:
http://portal.saude.gov.br/portal/arquivos/pdf/RENISUS.pdf
Medicamentosparaatenobsicasade
APortarian533,de28demarode2012,estabeleceoelencodemedicamentoseinsumosdaRelaoNacionaldeMedicamentos
Essenciais(RENAME)nombitodoSistemanicodeSade(SUS).
OsdozemedicamentosfitoterpicoscontempladosnaRENAMEestolistadosnatabelaabaixo:

data:text/htmlcharset=utf8,%3Ctable%20class%3D%22contentpaneopen%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%

5/6

25/05/2015

ConheaaCONBRAFITO(ConselhoBrasileirodeFitoterapia)

Todasaspolticasapresentadasestimulamaadoodafitoterapianosprogramasfederais,estaduaisemunicipaisde
sadepblica,mostrandoaimportnciadoaperfeioamentodosprofissionaisdasadenessarea,quevemcrescendo,
ganhandoforaeconfianadacomunidade.
Nosltimosanosumagrandepartedapopulaopassouamudarseushbitosdecompra:osetordeprodutosnaturais
vemdespertandoaatenodeconsumidorespreocupadoscomasadeequebuscamalternativasdetratamentocomo
mnimopossveldeefeitoscolaterais.Damesmaforma,osprofissionaisdasadeestoprocurandocadavezmais
alternativasaosprodutossintticosealopticosparaamelhoriadossintomaseotratamentodediversaspatologias.
Estelivrofoiconcebidoparaajudarosprofissionaisinteressadosemaplicarafitoterapiaemequipesmultidisciplinares,
tantonosistemanicodesade(SUS)comonaredeprivada,arecomendare/ouprescreverfitoterpicoseplantas
medicinaissegundoalegislao.Autilizaodafitoterapiaestcadavezmaispadronizadaesegura,constituindouma
excelenteteraputica,seutilizadacomodevidoconhecimentoeresponsabilidade.
Lembramosqueaslegislaesestosempresendoatualizadas,modificadase/ourevogadas.Asleis,resolues,
instruesnormativaseoutrosdecretosjapresentadoseosqueaindaserocitadosestoatualizadosatadatada
publicaodestelivro.Recomendamosqueosprofissionaisqueseutilizaremdalegislaooficialnaprescrioou
recomendaodeplantasmedicinaisefitoterpicosverifiquemseessasleisnoforamalteradasouatualizadaspor
outras.
OConselhoBrasileirodeFitoterapia(Conbrafito)sinalizaaimportnciadabuscaconstantedoaprimoramentona
prescrioe/ourecomendaoseguradeplantasmedicinaisefitoterpicosatravsdecursos,congressos,leiturade
artigoscientficosedafiliaoainstituiesdeclassequeestabeleam,definam,reciclemefortaleamessas
regulamentaes.
Leiamaisem:Comoprescreverourecomendarplantasmedicinaisefitoterpicos.AutorSrgioTinocoPanizza
Pergunteaoespecialistanohttp://www.fitoterapia.com.br/portal/eatualizese.
Paradvidas,entreemcontatoconoscopelotelefone:(11)55711906.

data:text/htmlcharset=utf8,%3Ctable%20class%3D%22contentpaneopen%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%

6/6

Você também pode gostar