Você está na página 1de 21

0

Tópicos em Estudos Clássicos


- Latim Intensivo

Docentes:
Ana María Sanchez Tarrío
Catarina Gaspar

13 de fevereiro de 2023
1

Morfologia nominal
§ 3ª declinação
§ Substantivos dos três géneros;
§ Subtipos:
§ Imparissilábicos – tema em consoante
Ex: mulier, mulieris – mulher; pax, pacis - paz

§ Parissilábicos – tema em -i
ex: nubes, nubis – a nuvem; ciuis, ciuis – o cidadão
Mas, e canis, canis – o cão?
2

Morfologia nominal
§ 3ª declinação
§ Imparissilábicos / tema em consoante
§ Masc./ fem. – exemplo:
singular plural
Nom. mulier mulieres
Voc. mulier mulieres
Acus. mulierem mulieres
Gen. mulieris mulierum
Dat. mulieri mulieribus
Abl. muliere mulieribus
3

Morfologia nominal
§ 3ª declinação
§ Imparissilábicos / tema em consoante
§ Masc./ fem. – exemplo – rex, regis (m.)
§ Ex: color, coloris (m.); leo, leonis (m.); sol, solis (m.)
singular plural
Nom. rex reges
Voc. rex reges
Acus. regem reges
Gen. regis regum
Dat. regi regibus
Abl. rege regibus
4

Morfologia nominal
§ 3ª declinação
§ Imparissilábicos / tema em consoante
§ Neutro – exemplo: tempus, temporis
singular plural
Nom. tempus tempora
Voc. tempus tempora
Acus. tempus tempora
Gen. temporis temporum
Dat. tempori temporibus
Abl. tempore temporibus
5

Morfologia nominal
§ 3ª declinação – temas em consoante – m./f.:
§ Pax, pacis
§ Rex, regis
§ Flos, floris
§ Imago, imaginis
§ Pater, patris
6

Morfologia nominal
§ 3ª declinação:
§ Temas em –i
§ Parissilábicos
§ Masc. e fem. são sigmáticos : ciuis, ciuis (m.) - cidadão
§ Neutros são assigmáticos / -ar, -e, -al: mare, maris (n.) –
mar
7

Morfologia nominal
§ 3ª declinação
§ parissilábicos / tema em -i
§ Masc./ fem. – exemplo:
§ Hostis, hostis (m.) – o inimigo; ouis, ouis (f.) – a ovelha

singular plural
Nom. ciuis ciues
Voc. ciuis ciues
Acus. ciuem ciues
Gen. ciuis ciuium
Dat. ciui ciuibus
Abl. ciue ciuibus
8

Morfologia nominal
§ 3ª declinação - tema em -i
§ neutro – exemplo: mare, maris (n.) - mar
§ Ex: Animal, animalis, (n.) – o animal;

singular plural
Nom. mare maria
Voc. mare maria
Acus. mare maria
Gen. maris marium
Dat. mari maribus
Abl. mari maribus
9

Morfologia nominal
§ 3ª declinação - algumas notas:
§ Acusativo do singular em –im:
§ uis, uis (f.) – força, violência; / uires, uirium (f. pl.) –meios, forças.
§ tussis, -is (f.) – tosse – acus. sing. tussim
§ sitis, -is (f.) – sede – acus. sing. sitim
§ peluis, -is (f.) – taça – acus. sing. peluim / peluem
§ messis, -is (f.) – ceifa – acus. sing. messim / messem
§ febris, -is (f.) – febre – acus. sing. febrim / febrem
§ Hispalis (f.) – acus. sing. Hispalim

§ Ablativo do singular:
§ -e
§ Em –i nos nomes neutros de tema em –i:
animal, animalis (n.) – abl. sing. animali
10

Morfologia nominal
§ 3ª declinação - algumas notas:
§ Genitivo do plural:
§ Temas em consoante, imparissilábicos: -um
§ Temas em –i / parissilábicos têm o genitivo em –ium
§ Mas,
§ Mus, muris (m.) – o rato – gen. pl. murium
§ Nox, noctis (f.) – a noite – gen. pl. noctium
§ Canis, canis (m./f.) – o cão – gen. pl. canum
§ Iuuenis, iuuenis (m.) – o jovem – gen. pl. iuuenum
11

Morfologia nominal
§ 3ª declinação - algumas notas:
§ Pater, patris (m.) – o pai – gen. pl. patrum
§ Frater, fratris (m.) – o irmão – gen. pl. fratrum
§ Mater, matris (f.) – a mãe – gen. pl. matrum
12

Morfologia nominal
§ 3ª declinação - algumas notas:
§ Genitivo do plural:
§ Temas em consoante, imparissilábicos: -um
§ Temas em –i / parissilábicos têm o genitivo em –ium
§ Mas, podem ter duas formas:
§ apis, apis (f.) – a abelha – gen. pl. apum / apium
§ mensis, mensis (m.) – o mês – gen. pl. mensum /
mensium
§ uates, uatis (m.) – o adivinho – gen. pl. uatum / uatium
§ uolucris, uolucris (f.) – a ave – gen. pl. uolucrum /
uolucrium
13

O Presente do conjuntivo
§ Verbo sum:
Presente ind. Presente conjuntivo
1 sum sim
2 es sis
3 est sit
1 sumus simus
2 estis sitis
3 sunt sint
14

O Presente do conjuntivo
§ Verbos da 1ª conjugação: laudo, -as, -are, -aui, -atum

Presente ind. Presente conj.


1 laudo laudem
2 laudas laudes
3 laudat laudet
1 laudamus laudemus
2 laudatis laudetis
3 laudant laudent
15

O Presente do conjuntivo
§ Verbos da 2ª conjugação: teneo, tenes, tenere, tenui, tentum - “ter”

Presente ind. Presente conj.


1 teneo teneam
2 tenes teneas
3 tenet teneat
1 tenemus teneamus
2 tenetis teneatis
3 tenent teneant
16

O Presente do conjuntivo
§ Verbos da 3ª conjugação: lego, legis, legere, legi, lectum - “ler”

Presente ind. Presente conj.


1 lego legam
2 legis legas
3 legit legat
1 legimus legamus
2 legitis legatis
3 legunt legant
17

O Presente do conjuntivo
§ Verbos da 3ª conjugação: capio, capis, capere, cepi, captum - “apanhar”

Presente ind. Presente conjuntivo


1 capio capiam
2 capis capias
3 capit capiat
1 capimus capiamus
2 capitis capiatis
3 capiunt capiant
18

O Presente do conjuntivo
§ Verbos 3ª conjugação - tema em -u: tribuo, -is, -ere, -ui, -utum - “dar,
repartir”

Presente ind. Presente conjuntivo


1 tribuo tribuam
2 tribuis tribuas
3 tribuit tribuat
1 tribuimus tribuamus
2 tribuitis tribuatis
3 tribuunt tribuant
19

O Presente do conjuntivo
§ Verbos da 4ª conjugação: audio, audis, audire, audiui, auditum - “ouvir”

Presente ind. Presente conjuntivo


1 audio audiam
2 audis audias
3 audit audiat
1 audimus audiamus
2 auditis audiatis
3 audiunt audiant
20

Exercícios:
Hic habitamus: felices nos dii faciant.
(CIL 6, 8670)

Habito, -as, -are, -aui, -atum;


Felix, -icis (adj.)
Facio, -is, -ere, feci, factum;

Você também pode gostar