Você está na página 1de 9

1

EXERCÍCIO XI (substantivos da III declinação – imparissílabos, parissílabos e neutros em -al, -ar, -e)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:_____________________________________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

Proceder à correta declinação das seguintes palavras latinas

3ª Declinação (masculino, feminino ou neutro) – Genitivo em -is – Com adjetivos de 1ª e 2ª classes


Mos, moris (m)/ Vulpes, vulpis (f) Veritas, veritatis (f)/ Cor, cordis (n)/ Hostis, is (m)/ Exemplar, exemplaris (n)/
Bonus, a, um (bom/a) / ferox, cis (feroz) sacer, -cra, -crum (sagrada/o)/ volucer, cri, cre (alado/a)/ tristis, e (triste) levis, e (sutil, leve) /
Noster, -tra, -trum Vester, -tra, -trum Noster, -tra, -trum Tuus, -a, -um
Nosso bom costume Raposa feroz Vossa verdade sagrada Nosso coração alado Estrangeiro triste Teu sutil modelo
Nom

Voc
SINGULAR

Gen

Dat

Abl

Ac

Nom

Voc
PLURAL

Gen

Dat

Abl

Ac

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


2

EXERCÍCIO XII
Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais
Disciplina: Latim / Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira Discipulus:_____________________________________________________________

Indicar os grupos a que pertencem os nomes da terceira declinação e justificar tal pertença
NOME TRADUÇÃO GRUPO MOTIVO DA PERTENÇA AO GRUPO INDICADO
libertas, libertatis (f) Liberdade Primeiro grupo Imparissílabo com 1 consoante antes do –is (g. s.)
civis, civis (m/f) Cidadão/cidadã Segundo grupo Parissílabo
mens, mentis (f) Mente Segundo grupo Imparissílabo com 2 consoantes antes do –is (g. s.)
mare, maris (n) Mar Terceiro grupo Neutro terminado em –e (n.)
pater, patris (m) Pai Primeiro grupo Falso imparissílabo (palavras terminadas em –ter)
labor, laboris (m)
iter, itineris (n)
urbs, urbis (f)
moral, moralis (n)
miles, militis (m)
dens, dentis (m)
mater, matris (f)
altare, altaris (n)
nomen, nominis (n)
calcar, calcaris (n)
hostis, hostis (m)
frater, fratris (m)
os, ossis (n)
fraus, fraudis (f)
omne, omnis (n)

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


3
EXERCÍCIO XIII (Adjetivos de segunda classe)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:_________________________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

3 saídas: silvester, silvestris, silvestre (silvestre) 2 saídas: saevis, saeve (bravo, violento) 1 saída: vivax (vivaz, ligeiro)
CASO m. f. n. m. e f. / n m. e f / n.
Nom. silvester silvestris silvestre saevis saeve vivax
SINGULAR

Voc.
Gen.
Dat.
Abl.
Ac.
Nom.
PLURAL

Voc.
Gen.
Dat.
Abl.
Ac.

Declinar os substantivos e adjetivos. Verifique se a solicitação se encontra no singular ou no plural


Pais prudentes Carne podre Tristes modelos Célebre sede Reta razão
Pater, patris (m); Prudens, entis Caro, carnis (f); Puter, ris, e Exemplar, ris (n); Tristis, e Sitis, is (m); Celeber, bris, bre Ratio, onis (f); Rectus, a, um
Nom

Voc

Gen

Dat

Abl

Ac

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


4

EXERCÍCIO XIV

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:_____________________________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

Dizer o caso, o número e a função sintática dos termos das orações, em latim, e traduzir do latim para o português
Caso e
Frases Vocabulário Palavra Função Tradução
número
Aqua sitim sedat aqua, -ae (f) – água; sitis, is (f) – sede; sedat Aqua
(sēdo, sēdas, -vi, -tum, sēdāre) – aplaca sitim
Senes vexantur tussi Senex, senis (m e f) – ancião; tussis, is (f) – senes
tosse; vexantur (vexo, vexas, -vi, -tum, -āre) – tussis
Tussis vexat senes afligir, atacar (são afligidos)
Murium foramina canum canis, is (m e f) – cão; custodia, ae (f) – Murium
custodiam vexant guarda; foramen, inis (n) – buraco; mus, muris foramina
(m) – rato. canum
custodiam
Os agricultores matam a Agricola, ae (m) – agricultor; honra – honor, agricultores
sede da boa honra honoris (m); boa – bonus, -a, -um; matar sede honra
– sedo, are boa
Antônio desejava Roma desejar – desidero, are; Nápoles – Neapolis, is Antônio
e Nápoles (f); Roma – Roma, ae (f); Antônio – Antonius, Roma
ii (m) Nápoles
Muitas vezes os soldados muitas vezes – saepe; fome – fames, is; sede – soldados
são atormentados pela sitis, is; atormentar – vexo, are; soldado – fome
fome e pela sede miles, militis (m) sede
muitas vezes
e
As doenças são doença – morbus, i (m.); força – vis, roboris doenças
prejudiciais às forças do (f); corpo – corpus, oris (n); são prejudiciais – forças
corpo (tollo, tollis, sustuli, sublatum, tollĕre): tollunt corpo
Os corpos dos soldados corpo – corpus, oris (n); soldado – miles, itis; corpos
estão apodrecidos pelas apodrecido – puter, ris, e; ferida – cicatrix, is soldados
feridas apodrecidos
feridas

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


5
EXERCÍCIO XV (Substantivos da III declinação, adjetivos de segunda classe e verbos no presente)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:_________________________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

TRADUZIR DO LATIM PARA O PORTUGUÊS

Pinus silvestris montium clivos saepe ornat. bella civilia nobili duci
Marci Aurelii statuam equestrem in Capitolio dulcibus donis humilis
vidimus agricolae
Avia in silva herbas salutares colligebat. miti cum animo humile genus
Magistrorum praeceptis discipuli vivaces urbi et orbi omnium
oboedient hominum
Proelium equestre in palustri campo acre fuit. per iter difficile tale ingenium
Limpidorum fontium salubres aquas bibimus. in urbibus urbis et orbis
insignibus
Celebria deorum templa vidistis. Opus est utile Aurum est grave
Mens sana in corpore sano Deus omnia videt
Obsides sunt tristes. Judices sunt sapientes
Opera sunt facilia Milites sunt audaces
Hostes sunt potentes Virgines sunt felices
Vulnera militis sunt levia Ministri sunt fideles
Mel est Dulce Fortes et audaces laudat
Animalia sunt utilia Fideles et infelices amat
Itinera sunt difficilia Sol lucem omnibus dat
Ira furor brevis est Lux colorem floribus dat
Corpus est mortale, animus immortalis Boni sunt felices sed mali
infelices
Rex forti militi praemium dat Elephanti animalia ingentia
sed non ferocia sunt

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


6

EXERCÍCIO XVI (graus dos adjetivos)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

Especificar os tipos de comparativo (igualdade, inferioridade ou superioridade) e propor tradução para o português

Frase Formação do comparativo Caso, gênero e número do Tradução


adjetivo na frase
Pueri callidioris (callidus, a, um – esperto) callid-i = callidior, callidius gen. masc. sing. Do menino mais esperto

Minus audax miles O soldado menos audacioso

Verba rixosiora (rixosus, a, um – litigioso) palavras mais litigiosas

Graviore morbo (gravis, e – pesado, sério) com a doença mais grave

Pirus minus alta / pirus, i (f) – pereira pereira menos alta

Philosopho sapientiori filósofos mais sábios

Itinera longiora (longus, a, um – longo) os caminhos mais longos

Metallo viliore (vilis, e – vil, vulgar) ao mais vil metal

Magistrum severiorem (o. d.) o mais severo dos mestres

Simulacris splendidioribus às mais esplêndidas figuras

Urbium pulchriorum (o. d.) a mais bela cidade

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


7

EXERCÍCIO XVII (graus dos adjetivos)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

Completar a frase com o comparativo de acordo com o caso, gênero e Tradução


número dos substantivos

Vulpis animal callidius (callidus, a, um) quam gallus est A raposa é um animal mais esperto do que o galo

Vulpis animal ___________________(callidus, a, um) gallo est

Nullam urbem ____________________(splendidus, a, um) Roma vidimus

Exempla _____________________(utilis, e) quam consilia sunt

Caesar _____________________( gratus, a, um) multitudini Catonis fuit

Dictatoris auctoritas ____________________(amplus, a, um) consulis


auctoritate erat

Ciceronem _____________________(eloquens, entis) Hortensio iudicamus

Fili mi, iuventutis tempus _____________________ (pretiosus, a, um) quam


aurum puta!

Exercitus Romanus _______________________ (fortis, e) quam cautus est

Clementia non minus victori quam victo ___________________ (utilis, e) fuit

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


8

EXERCÍCIO XVIII (graus dos adjetivos)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

Frases em latim Análise dos graus dos adjetivos Tradução em português


Nihil est virtūte amābilius (Cícero) amabilis, e = amabilior, amabilius
Ignorātiō futurōrum malōrum utilior est utilis=utilior,ius
quam scientia (Cícero)
Non faciunt meliōrem equum aurei frēnī não se fazem melhores cavalos com freios de ouro
(Sêneca)
Nulla servĭtūs turpior est quam turpis,=turpior,ius
voluntāria (Sêneca)
Homō levior quam pluma (Plauto) levis=levior,ius
Exēgī monumentum aere perennius perenis=perenior, ius Eu construí um monumento mais perene do que o bronze e mais alto
regalique situ pyramidum altius (Horácio)
altus, a, um = altior, ius do que a real estrutura das pirâmides
Vilius argentum est aurō, virtutĭbus vilis=vilior,ius a prata é mais vil do que o ouro, o ouro mais vil do que as virtudes
aurum (Horácio)
Nemō repente fuit turpissĭmus (Juvenal) ninguém foi torpíssimo repentinamente
Qui multum habet plus cupit (Sêneca)
Senectūs est natūrā loquācior (Cícero) loquax, loquacis=loquatior, ius
Nihil (n) est in homine dulcius quam dulcis=dulcior, ius nom. Nihil, nil/Gen. nullius rei/Dat. nulli rei/Abl. nulla re/Ac. nihil, nil
prudentia
Luce sunt clariora filiis filiabusque patris clarus=clarior,ius (clariora) os conselhos do pai aos filhos e filhas são mais claros do que a luz
consilia.
Orationis difficilius est exitum quam difficilis=difficilior,ius a conclusão de um discurso é mais difícil do que conseguir o princípio
principium invenire

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)


9

EXERCÍCIO XIX (graus dos adjetivos - Superlativos)

Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais


Disciplina: Latim Discipulus:________________________________________
Prof.: Ibraim Vitor de Oliveira

Transpor os comparativos para superlativos seguindo caso, gênero e número e propor tradução para o português

Frase no comparativo No superlativo Caso, gênero e número do Tradução do superlativo


adjetivo na frase
Pueri callidioris (callidus, a, um – esperto) Pueri callidissimi gen. masc. sing. Do menino espertíssimo

Audaciores milites (audax, cis – audacioso)

Verba rixosiora (rixosus, a, um – litigioso)

Graviore morbo (gravis, e – pesado, sério)

Piri altiores (altus, a, um – alta)


pirus, i (f) – pereira
Philosopho sapientiori

Itinera longiora (longus, a, um – longo)

Metallo viliore (vilis, e – vil, vulgar)

Magistrum severiorem

Simulacris splendidioribus

Urbium pulchriorum

Prof. Ibraim Vitor de Oliveira – Curso de Latim (Filosofia – PUC Minas)

Você também pode gostar