Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Język Polski
Język Polski
República da Polónia
Barbakan w Warszawie
Wawel Castle
Krakóvia - Kraków
Rzeczpospolita Polska
República da Polónia
Rzeczpospolita Polska
República da Polónia
LÍNGUA POLONESA
A língua polaca ou polonesa é uma língua eslava ocidental, falada por cerca de 60
milhões de pessoas, a maioria das quais vive na Polónia (Polônia no Brasil). É também
falada na Lituânia (400 000), Bielorússia (1 milhão), Ucrânia, Brasil (em várias cidades
dos Estados do Rio Grande do Sul, Santa Catarina, Paraná e no Espírito Santo), mas
também no Reino Unido, na França, na Argentina, nos Estados Unidos da América, em
Israel e no Canadá e em outros países. Este idioma é a língua eslava mais falada depois
do russo.
História
A história dessa língua divide-se em quatro períodos: antigo (séculos XII - XVI), médio
(século XVI - 1780), novo (1780 - 1945) e moderno. A língua polaca pertence ao ramo
lequítico do grupo ocidental eslavo, junto com dialetos extintos dos eslavos que viveram
a leste dos rios Oder (Odra, em polaco e português) e Elba. A história registrada da
língua polaca começa com uma bula papal redigida em latim em 1136 pelo arcebispo de
Gniezno, na qual aparecem 410 nomes polacos pessoais e geográficos. O registro polaco
mais antigo é datado do século XIII, sendo do século XIV o texto contínuo mais antigo.
No século XVI já se pode falar de língua literária mais ou menos normativa, que contém
algumas características do dialeto da região da Grande Polónia, no oeste do país, e da
região da Pequena Polônia, no sudeste, estando a história da época da Polônia conectada
com centros político-religiosos dessas regiões (Gniezno, Poznań e Cracóvia). As
influências diferenciadas de ambos dialetos acabaram com a seleção da variante mais
próxima ao Tcheco, que teve forte influência no começo do século X, quando o
cristianismo entrou na Polônia via Boêmia. A língua literária polaca teve
desenvolvimento contínuo desde então, ainda que o latim tenha sido um sério
adversário, concorrendo com o polaco até o final do século XVIII.
A maioria dos falantes dialetais mostram tendência à diglossia, ou seja, falam duas
línguas, a forma dialetal e a língua normativa.
Ortografia
O polaco contemporâneo possui sete fonemas vocálicos e 35 consonantais,
representados pelo alfabeto latino, com alguns sinais diacríticos. Os sons que não
existiam no latim foram transcritos com a utilização de dígrafos, como sz e cz, que são
fricativas sibilantes sonora (j) e surda (ch) respectivamente; ou por meio de marcas
diacríticas como ź e ś, procedentes do tcheco. O único sinal polaco de seu alfabeto é a
letra Ł, que equivale à semiconsoante w. Ao longo de sua evolução, o polaco deixou de
distinguir entre vogais longas e breves.
O polaco é a única língua eslava que possui vogais nasais (ą e ę), originárias das vogais
nasais do antigo eslavo. É uma língua muito flexionada e os verbos conjugam-se
variando em gênero, pessoa e número; a ordem das palavras na frase é bastante flexível,
por conta da clareza dada pela declinação de substantivos e adjetivos.
Alfabeto
O alfabeto polaco tem 32 caracteres; 9 são vocálicos e 23 são consonânticos.
AĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŹŻ
aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzźż
Gramática
Casos
Nominativo
Acusativo
Dativo
Genitivo
Instrumental
Locativo
Vocativo
Gênero
Masculino - pessoa
Masculino - seres vivos
Masculino - seres inanimados
Feminino - pessoa
Neutro
GUIA DE PRONÚNCIA
AĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUV
WXYZŹŻ
A som de a
Ą som de on
C som de ts
Ę som de êm
Ł som de u
Ń som de nh
Ó som de u
Ź som de j (brando)
Y som de ê
W som de v
DŻ som de dj (brando)
DŻ som de dj
SZ som de ch SI som de xi
(Português = Polski)
Several Polish letters cannot be easily viewed on the WWW. They will be
represented by the ascii characters: a, an a with a tail curling to the right; e, an
e with a tail; c' a c with acute accent; l/ an l with a diagonal slash through it;
n' an n with an acute accent; s' an s with an acute accent; z' a z with an acute
accent; and z. a z with a single dot over it.
(Português = Polski)
1 [ um ] 1 [ jeden ]
Pessoas Osoby
eu ja
eu e tu ja i ty
nós os dois my obaj/ obie/ oboje
ele on
ele e ela on i ona
eles os dois / elas as duas oni oboje
o homem mężczyzna
a mulher kobieta
a criança dziecko
2 [ dois ] 2 [ dwa ]
Família Rodzina
o avô dziadek
a avó babcia
ele e ela on i ona
o pai ojciec
a mãe matka
ele e ela on i ona
o filho syn
a filha córka
ele e ela on i ona
o irmão brat
a irmã siostra
ele e ela on i ona
o tio wujek
a tia ciotka
ele e ela on i ona
Conhecer Poznawać
Em que hotel vive? W którym hotelu pan/ pani mieszka?/ W którym hotelu państwo mieszkają?
Há quanto tempo já cá está? Jak długo pan/ pani już tu jest?/ Jak długo państwo już tu są?
Quanto tempo fica? Jak długo pan/pani tu zostanie?/ Jak długo państwo tu zostaną?
Gosta disto aqui? Podoba się panu/ pani tutaj?/ Podoba się państwu tutaj?
Está a passar férias aqui? Jest pan/ pani tutaj na urlopie? / Są państwo tutaj na urlopie?
Visita-me um dia! Proszę mnie odwiedzić!
4 [ quatro ] 4 [ cztery ]
Na escola W szkole
5 [ pięć ]
Países e línguas
Kraje i języki
6 [ seis ] 6 [ sześć ]
Eu leio. Ja czytam.
Tu lês. Ty czytasz.
Ele lê. On czyta.
Eu escrevo. Ja piszę.
Tu escreves. Ty piszesz.
Ele escreve. On pisze.
7 [ sete ] 7 [ siedem ]
Números Liczebniki
Eu conto: Liczę:
um, dois, três jeden, dwa, trzy
Eu conto até três. Liczę do trzech.
Eu conto. Ja liczę.
Tu contas. Ty liczysz.
Ele conta. On liczy.
8 [ oito ] 8 [ osiem ]
A hora Czas zegarowy
a segunda-feira Poniedziałek
a terça-feira Wtorek
a quarta-feira Środa
a quinta-feira Czwartek
a sexta-feira Piątek
o sábado Sobota
o domingo Niedziela
a semana Tydzień
da segunda-feira a domingo od poniedziałku do niedzieli
10 [ dez ] 10 [ dziesięć ]
13 [ treze ] 13 [ trzynaście ]
Actividades Zajęcia
2
Sim
2
Tak tɑk
3
Não
3
Nie ɲɛ
4
Por favor
4
Proszę ˈprɔʃɛ͂
5
Aqui está
5
Proszę ˈprɔʃɛ͂
6
Obrigado (a)
6
Dziękuję / Dzięki ʥ͡ɛnˈkui̯ɛ͂/ ˈʥ͡ɛnci
7
De nada
7
Nie ma za co ɲɛ mɑ zɑ ʦ͡ɔ
8
Com licença
8
Przepraszam pʃɛprɑʃɑm
9
Talvez | Pode ser
9
Być może / Może / Możliwe bɨʨ͡ mɔʒɛ/ mɔʒɛ/ mɔʒʎivɛ
10
Olá | Oi
10
Witam / Cześć vʲitɑm/ ʧ͡ɛɕʨ͡
11
Adeus!
11
Do zobaczenia! dɔ zɔbɑˈʧ͡ɛɲɑ
12
Bom dia! | Boa tarde!
12
Miłego dnia! mʲiˈu̯ɛgɔ dɲɑ
13
Bom dia!
13
Dzień dobry! ʥ͡ɛɲ ˈdɔbrɨ
14
Boa noite!
14
Dobry wieczór! ˈdɔbrɨ ˈvʲɛʧ͡ur
15
Boa noite!
15
Dobranoc! dɔˈbrɑnɔʦ͡
16
(Seja) Bem-vindo (a)
16
Witaj! (sg) / Witajcie! (plur) vʲitɑi̯/ vʲitɑi̯ʨ͡ɛ
17
Boa viagem!
17
Miłej podróży! / Szerokiej drogi! ˈmʲiu̯ɛi̯ pɔˈdruʒɨ/ ʃɛˈrɔcei̯ ˈdrɔɟi
Entendendo-se
Zrozumieć siebie nawzajem
19
Você fala...?
19
Czy mówisz...?
20
Falo...
20
Mówię...
21
Eu não falo...
21
Nie mówię...
22
Falo um pouco de...
22
Trochę mówię...
23
Inglês
23
po angielsku
24
Francês
24
po francusku
25
Alemão
25
po niemiecku
26
Espanhol
26
po hiszpańsku
27
Português
27
po portugalsku
28
Árabe
28
po arabsku
29
Chinês
29
po chińsku
30
Hindi
30
po hindusku
31
Russo
31
po rosyjsku
32
Italiano
32
po włosku
33
Holandês
33
po holendersku
34
Norueguês
34
po norwesku
35
Sueco
35
po szwedzku
36
Dinamarquês
36
po duńsku
37
Polonês | Polaco
37
po polsku
38
Urdu
38
w urdu
39
Farsi
39
w farsi
40
Japonês
40
po japońsku
41
Indonésio
41
po indonezyjsku
42
Malaio
42
po malajsku
43
Você está entendendo?
43
Rozumiesz?
44
Você está me entendendo?
44
Czy mnie rozumiesz?
45
Estou entendendo/ Eu entendo
45
Rozumiem
46
Estou te entendendo
46
Rozumiem cię (ciebie)
47
Não estou entendendo/Não entendo
47
Nie rozumiem
48
Não estou te entendendo
48
Nie rozumiem cię (ciebie)
49
Será que você poderia repetir, por favor?
49
Czy mógłbyś (mogłabyś) powtórzyć?
50
Será que você poderia falar mais devagar, por favor?
50
Czy mógłbyś (mogłabyś) mówić wolniej?
51
Será que você poderia escrever isso, por favor?
51
Czy mógłbyś (mogłabyś) mi to napisać?
52
Não sei como dizer isso
52
Nie wiem jak to powiedzieć
53
Não sei a palavra correta
53
Nie znam właściwego słowa
54
O que você falou?
54
Co powiedziałeś (-aś) ?
55
Como se diz isso em...?
55
Jak to powiedzieć... ?
56
Como é que se escreve isso?
56
Jak to napisać?
57
Como é que se pronuncia isso?
57
Jak to wymówić?
58
Será que você poderia traduzir isso para mim?
58
Czy możesz to dla mnie przetłumaczyć?
59
Será que eu falei isso certo?
59
Czy powiedziałem (-am) to właściwie?
Conversação Básica
Podstawowa rozmowa
61
Como vai?
61
Jak się masz?
62
Estou ótimo!
62
Świetnie!
63
Estou bem
63
Dobrze
64
Estou bem
64
W porządku
65
Não estou muito bem
65
Nie za dobrze
66
Quantos anos você tem?
66
Ile masz lat?
67
Tenho ... anos
67
Mam ... lat
68
Não sei
68
Nie wiem
69
Não gosto disso
69
To mi się nie podoba
70
Estou pronto
70
Jestem gotowy (-a)
71
Vamos!
71
Chodźmy!
72
Desculpe | Sinto muito
72
Przepraszam / Przykro mi
82
Quero trocar alguns dolares/ euros/ libras
82
Chciał(a)bym wymienić dolary / euro / funty
83
Qual é a taxa de câmbio?
83
Jaki jest kurs?
84
Qual é a taxa de inflação?
84
Jaki jest wskaźnik inflacji?
85
Onde posso trocar meu dinheiro?
85
Gdzie mogę wymienić pieniądze?
86
Onde é que eu posso tirar xerox?
86
Gdzie mogę zrobić kopie?
87
Onde é o banco mais próximo?
87
Gdzie jest najbliższy bank?
88
Onde é que eu assino?
88
Gdzie podpisać?
89
Você tem um catálogo?
89
Czy macie Państwo katalog?
90
Tenho uma reunião com...
90
Mam spotkanie z ...
91
Quanto é a taxa de entrada?
91
Ile kosztuje wstęp?
92
Quanto custa a diária?
92
Ile to kosztuje za dzień?
93
Quanto custa por hora?
93
Ile to kosztuje za godzinę?
94
Quanto custa por semana?
94
Ile to kosztuje za tydzień?
95
É de graça? | É grátis?
95
Czy to jest za darmo?
101
Posso enviar um e-mail?
101
Czy mogę wysłać emaila?
102
Posso ler meu e-mail?
102
Czy mogę przeczytać emaila?
103
Posso imprimir uma coisa?
103
Czy mogę coś wydrukować?
104
Posso escanear uma coisa?
104
Czy mogę coś przeskanować?
105
Meu computador travou
105
Mój komputer się zawiesił
106
Você tem que reiniciar
106
Musisz przeładować/zrestartować komputer
107
Será que eu posso instalar...?
107
Czy mogę zainstalować... ?
108
Qual é o seu e-mail?
108
Jaki jest twój email?
109
Meu e-mail é...
109
Mój email to...
110
Você tem uma página?
110
Czy masz stronę domową?
111
Qual é o endereço?
111
Jaki jest adres?
Educação
Nauka
113
Você estuda o quê?
113
Co studiujesz?
114
Estudo...
114
Studiuję...
115
Direito
115
prawo
116
Medicina
116
medycynę
117
Economia
117
ekonomię
118
Letras
118
języki obce
119
Linguística
119
językoznawstwo
120
Matemática
120
matematykę
121
Química
121
chemię
122
Física
122
fizykę
123
Computação
123
informatykę
124
Em que universidade você estuda?
124
Na jakim uniwersytecie studiujesz?
125
Estudo na...
125
Studiuję na...
126
Tenho aula hoje
126
Mam dziś zajęcia
127
Tenho o dia livre hoje
127
Dziś mam wolne
128
Você está no secundário?
128
Czy jesteś w szkole średniej?
129
Estou no secundário
129
Jestem w szkole średniej
130
Tenho que ir para a aula agora
130
Muszę teraz iść na zajęcia
Emergência
Zagrożenia
132
Chame um médico!
132
Niech ktoś zawoła lekarza!
133
Chame uma ambulância!
133
Niech ktoś zawoła karetkę!
134
Chame a polícia!
134
Niech ktoś zawoła policję!
135
Ele não está a respirar
135
Nie może oddychać
136
Ele não se consegue mexer
136
Nie może się ruszać
137
Ele não parou
137
Nie zatrzymał się
138
Ele atropelou-me
138
Wpadł na mnie
139
Ele estava a conduzir muito depressa
139
Jechał zbyt szybko
140
Ele cortou-se
140
Skaleczył (-a) się
141
Não consigo mexer o braço
141
Nie mogę ruszać ramieniem
142
Não consigo mexer a perna
142
Nie mogę ruszać nogą
143
Fui assaltado
143
Okradziono mnie
144
Apanha que é ladrão!
144
Zatrzymać złodzieja!
145
Roubaram-me o passaporte
145
Ukradziono mi paszport
146
Roubaram-me o dinheiro
146
Ukradziono mi pieniądze
147
Roubaram-me o carro
147
Ukradziono mi samochód
148
Há um incêndio!
148
Pożar!
149
Onde é o hospital mais próximo?
149
Gdzie jest najbliższy szpital?
150
Onde é a esquadra mais próxima?
150
Gdzie jest najbliższy komisariat policji?
Emoções e opiniões
Emocje i opinie
152
Você gosta disso?
152
Podoba ci się?
153
Eu gosto disso
153
Podoba mi się
154
Eu estou feliz
154
Jestem szczęśliwy (-a)
155
Eu estou zangado
155
Jestem zły (-a)
156
Eu estou decepcionado
156
Jestem rozczarowany (-a)
157
Eu estou contente
157
Jestem zadowolony (-a)
158
Eu estou cansado
158
jestem zmęczony (-a)
159
Eu estou com medo
159
Boję się
160
Eu estou com calor
160
Jest mi gorąco
161
Eu estou com frio
161
Jest mi zimno
162
Eu estou com sono
162
Jestem śpiący(-a)
163
Nós gostamos daqui
163
Podoba nam się tutaj
164
É (muito) interessante
164
To (bardzo) ciekawe
165
Nós achamos isto muito interessante
165
To jest interesujące
166
É (muito) chato
166
To (bardzo) nudne
167
É bonito
167
To jest piękne
168
Ele é (muito) bonito
168
Jest (bardzo) przystojny
169
Ela é muito bomita
169
Jest (bardzo) ładna
170
Ele é gostoso!
170
171
Ela é gostosa!
171
172
Ele/ ela é muito gentil
172
On/Ona jest bardzo miła
173
Veja!
173
Spójrz! / Patrz!
174
Ouça!
174
Słuchaj!
175
Legal!/ Massa!
175
Super!
176
Incrível!
176
Świetne!
286
Onde é a farmácia/ drograria mais próxima?
286
Gdzie jest najbliższa apteka?
287
Posso obter isto sem receita médica?
287
Czy mogę dostać to bez recepty?
288
Você tem algo para mordidas de insetos?
288
Czy ma pan (=man)/ pani (=woman) coś na ukąszenia?
289
Você tem algo para queimaduras?
289
Czy ma pan (=man)/ pani (=woman) coś na oparzenia słoneczne?
290
Eu tenho uma receita médica
290
Mam receptę od lekarza.
291
Eu preciso de algo para...
291
Potrzebuję coś na...
292
Com que freqüência devo tomar isto?
292
Jak często powinienem (=man)/ powinnam (=woman) to brać?
Hobbies/ passatempos
Zainteresowania
294
Quais são os seus hobbies/ passatempos?
294
Jakie są twoje zainteresowania?
295
O que você faz no seu tempo livre?
295
Co robisz w wolnym czasie?
296
Você gosta de ler?
296
Co lubisz robić?
297
Eu não gosto de ler
297
Nie lubię czytać
298
Eu gosto de ler
298
Lubię czytać
299
Eu gosto de cozinhar
299
Lubię gotować
300
Eu gosto de ouvir música
300
Lubię słuchać muzyki
301
Eu gosto de tocar piano
301
Lubię grać na pianinie
302
Eu gosto de tocar guitarra
302
Lubię grać na gitarze
303
Eu gosto de cantar
303
Lubię śpiewać
304
Eu gosto de jogar xadrez
304
Lubię grać w szachy
305
Eu gosto de sair
305
Lubię wychodzić.
306
Eu gosto de viajar
306
Lubię podróżować
307
Eu gosto de ir ao shooping
307
Lubię robić zakupy
308
Eu gosto de jardinagem
308
Lubię ogrodnictwo.
309
Eu gosto de ver TV
309
Lubię oglądać telewizję
310
Eu gosto de navegar na Internet
310
Lubię przeglądać Internet.
311
Qual tipo de música você gosta?
311
Jakiego rodzaju muzykę lubisz?
312
Eu gosto de música clássica
312
Lubię muzykę klasyczną
313
Eu gosto de música pop
313
Lubię muzykę pop
314
Eu gosto de ópera
314
Lubię operę
315
Eu gosto de jazz
315
Lubię jazz
316
Eu gosto de techno
316
Lubię techno
317
Eu gosto de rock pesado
317
Lubie hard rocka
318
Quias são as suas bandas favoritas?
318
Jakie są twoje ulubione zespoły?
319
O que você prefere?
319
Co wolisz?
320
Eu prefiro ...
320
Wolę...
Apresentações
Przedstawianie się
322
Meu nome é ...
322
Nazywam się...
323
Qual é o seu nome?
323
Jak się nazywasz?
324
Eu sou...
324
Jestem...
325
Quem é você?
325
Kim jesteś?
326
Posso apresentar você a ...?
326
Pozwolisz, że ci przedstawię...
327
Vou apresentar você a ....
327
Przedstawię ci...
328
Esta é minha esposa
328
To moja żona
329
Este é meu marido
329
To mój mąż
330
Esta é minha namorada
330
To moja dziewczyna
331
Este é o meu namorado
331
To mój chłopak
332
Este é o meu amigo
332
To mój przyjaciel / To moja przyjaciółka
333
Este é o meu filho
333
To mój syn
334
Esta é a minha filha
334
To moja córka
335
Esta é a minha mãe
335
To moja mama
336
Este é meu pai
336
To mój tata
337
Prazer em conhece-lo
337
Miło mi cię / pana / panią poznać
Política
Polityka
355
Eu sou interessado em política
355
Interesuję się polityką
356
Eu não sou interessado em política
356
Nie interesuje mnie polityka
357
O que você pensa sobre o governo?
357
Co myslisz o rządzie?
358
O que você pensa sobre o rei/ a rainha?
358
Co myślisz o królu / królowej?
359
O que você pensa sobre o presidente?
359
Co myślisz o prezydenicie?
360
O que você pensa sobre o primeiro ministro?
360
Co myślisz o premierze?
361
O que você pensa sobre a liberdade de expressão?
361
Co myślisz o wolności słowa?
362
O que você pensa sobre os militares?
362
Co myślisz o wojsku?
363
O que você pensa sobre a democracia?
363
Co myślisz o demokracji?
364
O que você pensa sobre direitos humanos?
364
Co myślisz o prawach człowieka?
365
O que você pensa sobre os direitos das mulheres?
365
Co myślisz o prawach kobiet?
366
O que você pensa sobre os direitos dos homossexuais?
366
Co myslisz o prawach gejów?
367
Você é membro de algum partido político?
367
Czy należysz do partii politycznej?
368
Quando são as eleições?
368
Kiedy będą wybory?
369
Em quem você votou na última vez?
369
Na kogo ostatnio głosowałeś (=man)/ głosowałaś (=woman)?
370
Em quem você vai votar?
370
Na kogo zagłosujesz?
371
Eu sou ....
371
Jestem...
372
comunista
372
komunist(k)ą
373
capitalista
373
kapitalist(k)ą
374
democrata
374
demokrat(k)ą
375
cristão-democrata
375
chrześcijańskim demokrata (=man)/ chrześcijańską demokratką (=woman)
376
republicano
376
republikaninem (=man)/ republikanką (=woman)
377
esquerdista
377
lewicowcem (=man)/ lewicowczynią (=woman)
378
nacionalista
378
nacjonalist(k)ą
379
socialista
379
socjalist(k)ą
380
liberal
380
liberałem
381
fascista
381
faszystą/faszystką
Relacionamentos e Família
Związki między ludźmi i rodzina
383
Você é casado?
383
Czy jestes żonaty? /to a man/ Czy jesteś zamężna? /to a woman/
384
Eu sou casado
384
Jestem żonaty / Jestem zamężna
385
Eu não sou casado
385
Nie jestem żonaty / Nie jestem zamężna
386
Você tem namorado?
386
Czy masz chłopaka?
387
Você tem namorada?
387
Czy masz dziewczynę?
388
Eu tenho namorado
388
Mam chłopaka
389
Eu tenho namorada
389
Mam dziewczynę
390
Qual é a idade dele/ dela?
390
Ile on/ona ma lat?
391
Ele/ ela tem... anos
391
on/ona ma ... lat
392
Ele/ela trabalha em/com quê?
392
Czym on/ona się zajmuje?
393
Você tem filhos?
393
Czy masz dzieci?
394
Eu não tenho filhos
394
Nie mam dzieci
395
Eu tenho um filho/ um filho/ uma filha
395
Mam jedno dziecko / jednego syna / jedną córkę
396
Eu tenho dois filhos
396
Mam dwoje dzieci
397
Eu tenho três/ quatro/ cinco/ seis/ sete filhos
397
Mam troje / czworo / pięcioro / sześcioro / siedmioro dzieci
398
Quantos parentes você tem?/Quantos irmãos e irmãs você tem?
398
Jak liczne masz rodzeństwo? | Ilu masz braci, a ile sióstr?
399
A sua mãe ainda está viva?
399
Czy twoją matka wciąż żyje?
400
O seu pai ainda está vivo?
400
Czy twój ojciec wciąż żyje?
Religião
Religia
404
Você é religioso?
404
Czy jesteś religijny(-a)?
405
Eu não sou religioso
405
Nie jestem religijny(-a)
406
Eu sou ateu
406
Jestem ateist(k)ą
407
Eu sou agnóstico
407
Jestem agnostykiem (=man)/ agnostyczką (=woman).
408
Eu sou muçulmano
408
Jestem muzułmaninem
409
Eu sou judeu
409
Jesten żydem
410
Eu sou budista
410
Jestem buddystą
412
Eu sou católico
412
Jestem katolikiem
413
Eu sou cristão
413
Jestem chrześcijaninem
414
Onde posso encontrar uma Igreja?
414
Gdzie mogę znaleźć kościół?
415
Onde posso encontrar um mesquita?
415
Gdzie mogę znaleźć meczet?
416
Onde posso encontrar uma sinagoga?
416
Gdzie mogę znaleźć synagogę?
417
Onde posso encontrar um templo?
417
Gdzie mogę znaleźć świątynię?
418
Graças a Deus
418
Dzięki Bogu
420
Ó, meu Deus!
420
O mój Boże!
496
Você é lésbica?
496
Czy jesteś lesbijką?
497
Você é bissexual?
497
Czy jesteś biseksualistą?
Compras - Shopping
Zakupy
499
Você pode me ajudar?
499
Czy możesz mi pomóc?
500
Posso lhe ajudar?
500
W czym mogę pomóc?
O que você está procurando?
502
Czego szukasz?
503
Estou só olhando
503
Tylko się rozglądam
504
Eu gosto deste
504
Podoba mi się ten/ta/to.
530
Você tem algo mais barato?
530
Czy jest inne tańsze?
531
De que isto é feito?
531
Z czego to jest zrobione?
532
Pode consertar isto?
532
Czy można to naprawić?
Vistas Panorâmicas
Zwiedzanie
534
Posso tirar fotos?
534
Czy mogę robić zdjęcia?
535
Aqui, você pode tirar fotos
535
Tu nie można robić zdjęć
536
Há passeios de barco no lago?
536
Czy są jakieś wycieczki statkiem po tym jeziorze?
537
Há passeios de barco no rio?
537
Czy są jakieś wycieczki statkiem po tej rzece?
538
Há passeios com guia?
538
Czy są jakieś wycieczki z przewodnikiem?
539
Quanto tempo dura o passeio?
539
Jak długo trwa ta wycieczka?
540
Há alguma boa boate/ casa noturna?
540
Czy są tu jakieś dobre kluby nocne?
541
Há algum festival local?
541
Czy są jakieś lokalne święta?
542
Eu gostaria de visitar a catedral
542
Chciałbym zwiedzić katedrę
543
Eu gostaria de visitar a igreja
543
Chciałbym zwiedzić kościół
544
Eu gostaria de visitar a mesquita
544
Chciałbym zwiedzić meczet
545
Eu gostaria de visitar o templo
545
Chciałbym zwiedzić świątynię
546
Há desconto para crianças?
546
Czy jest zniżka dla dzieci?
547
Há desconto para grupos?
547
Czy jest zniżka dla grup?
548
Há desconto para idosos?
548
Czy jest zniżka dla emerytów?
549
Há desconto para estudantes?
549
Czy jest zniżka dla studentów?
550
Em que horas está aberto?
550
W jakich godzinach to jest otwarte?
551
A que horas vocês fecham?
551
O której godzinie zamykacie?
552
A que horas vocês abrem?
552
O której godzinie otwieracie?
553
A que horas começa o show ?
553
O której zaczyna się przedstawienie?
554
Quando foi construído?
554
Kiedy to zbudowano?
555
Quem construiu este?
555
Kto to zbudował?
556
Qual é a altura desta montanha?
556
Jak wysoka jest ta góra?
557
Qual é o nome deste animal?
557
Jak sie nazywa to zwierzę?
558
Qual é o nome daquele pássaro?
558
Jak sie nazywa ten ptak?
559
Qual é o nome desta flor?
559
Jak się nazywa ten kwiat?
560
Qual é o nome desta árvore?
560
Jak się nazywa to drzewo?
561
Qual é o nome daquele edifício?
561
Jak się nazywa ten budynek?
562
Qual é o nome daquela montanha?
562
Jak się nazywa ta góra?
563
Qual é o nome daquele rio?
563
Jak się nazywa ta rzeka?
Fumando
Palenie
565
Fumar faz mal a saúde
565
Palenie szkodzi zdrowiu!!!!
566
Você se importa se eu fumar?
566
Czy mogę zapalić?
567
Você tem fogo?
567
Czy masz ognia?
568
Poderia dar-me um cigarro?
568
Mogę papierosa?
569
Esta seção é para não fumantes
569
Czy to miejsce dla niepalących?
570
Poderia dar-me um cinzeiro?
570
Czy mogę prosić o popielniczkę?
Esportes
Sporty
572
Há correntes perigosas?
572
Czy są tu jakieś niebezpieczne prądy?
573
Há alguma caminhada interessante por perto?
573
Czy są w okolicy jakieś ciekawe miejsca do spacerów?
574
Há alguma montanha de ski?
574
Czy są tu jakieś wyciągi?
575
Onde é o campo de golfe mais próximo?
575
Gdzie jest najbliższe pole golfowe?
576
Onde é a piscina pública?
576
Gdzie jest publiczna pływalnia?
577
Eu posso pescar aqui?
577
Czy można tu łowić ryby?
578
Eu posso nadar aqui?
578
Czy mogę tu popływać?
579
Eu posso alugar...?
579
Czy mogę wynająć/wypożyczyć..?
580
um taco de baseball
580
kij baseballowy
581
uma bola de futebol
581
piłka nożna
582
um par de skis.
582
para nart
583
um raquete de tênis
583
rakieta tenisowa
584
um barco
584
łódka
585
uma toalha
585
ręcznik
586
Eu posso ter aulas?
586
Czy mogłabym/mógłbym brać lekcje?
587
Eu quero ver uma partida de futebol
587
Chcę zobaczyć mecz piłki nożnej.
588
Você joga....?
588
Czy grasz w...?
589
Futebol americano
589
amerykański football
590
futebol
590
piłka nożna
591
golfe
591
golfa
592
tênis
592
tenisa
593
baseball
593
baseball
594
basquete
594
koszykówkę
Tempo
Czas
596
Que dia é hoje?
596
Jaki dzisiaj jest dzień?
597
É......
597
Jest...
598
Que dia foi ontem?
598
Jaki dzień był wczoraj?
599
Ontem foi....
599
Wczoraj był...
600
Que dia será amanhã?
600
Jaki jest dzisiaj dzień?
Amanhã será.....
601
Jutro będzie...
602
Segunda-feira
602
poniedziałek
603
Terça-feira
603
wtorek
604
Quarta-feira
604
środa
605
Quinta-feira
605
czwartek
606
Sexta-feira
606
piątek
607
Sábado
607
sobota
608
Domingo
608
niedziela
609
Qual é o mês?
609
611
Mês passado foi
611
Ostatni miesiąc to był...
612
Próximo mês será....
612
Następny miesiąc to...
613
Janeiro
613
styczeń
614
Fevereiro
614
luty
615
Março
615
marzec
616
Abril
616
kwiecień
617
Maio
617
maj
618
Junho
618
czerwiec
619
Julho
619
lipiec
620
Agosto
620
sierpień
621
Setembro
621
wrzesień
622
Outubro
622
październik
623
Novembro
623
listopad
624
Dezembro
624
grudzień
625
Que horas são?
625
Która godzina?
626
São oito horas.
626
Ósma
627
São oito e meia/ São oito e trinta.
627
W pół do czwartej. Trzecia trzydzieści.
628
São oito e quinze
628
Kwadrans po ósmej/ Ósma piętnaście
629
São quinze para as nove/ São oito e quarenta e cinco.
629
Za piętnaście (za kwadrans) dziewiąta/Ósma czterdzieści-pięć
630
São oito e dez.
630
Dziesięć po ósmej/Ósma dziesięć
631
São oito e vinte.
631
Dwadzieścia po ósmej/Ósma dwadzieścia
632
São vinte para as oito/ sete e quarenta.
632
Za dwadzieścia ósma/Siódma czterdzieści
633
São dez para as oito/ sete e cinqüenta.
633
Za dziesięć ósma/Siódma pięćdziesiąt
634
Qual é a data?
634
Jaki jest dziś dzień?
635
É quinze de Dezembro de 1982
635
Jest piętnasty grudnia 1982
636
Posso ir?
636
Kiedy mogę przyjść?
637
Quando você vai me visitar?
637
Kiedy mnie odwiedzisz?
638
Eu vou o/a visitar essa manhã
638
Odwiedzę cię dziś rano
639
Eu vou visitá-lo/la pela manhã.
639
Odwiedzę cię rano
640
Eu vou visitá-lo/la essa tarde
640
Odwiedzę cię dziś wieczorem
641
Eu vou visitá-lo/la pela tarde.
641
Odwiedzę cię wieczorem
642
Eu vou visitá-lo/la essa semana.
642
Odwiedzę cię w tym tygodniu
643
Eu vou visitá-lo/la esse final de semana.
643
Odwiedzę cię w ten weekend
644
Eu vou visitá-lo/la no final de semana.
644
Odwiedzę cię w weekend
645
Eu vou visitá-lo/la ao meio-dia
645
Odwiedzę cię w południe
646
Eu vou visitá-lo/la em duas horas.
646
Odwiedzę cię za dwie godziny
647
Eu vou visitá-lo/la às dez e meia
647
Odwiedzę cie o w pół do jedenastej
648
Eu vou visitá-lo/la após as dez e meia.
648
Odwiedzę cię po dziesiątej trzydzieści
649
Eu vou visitá-lo/la antes das dez e meia.
649
Odwiedzę cię przed dziesiąta trzydzieści
650
Eu vou visitá-lo/la entre as dez e meia e as onze horas.
650
Odwiedzę cię między 10.30 a 11.00
651
Eu vou visitá-lo/la das dez e meia às onze horas.
651
652
Eu vou visitá-lo/la na primavera
652
Odwiedzę cię na wiosnę
653
Eu vou visitá-lo/la no verão.
653
Odwiedzę cię w lato
654
Eu vou visitá-lo/la no outono.
654
Odwiedzę cię na jesieni
655
Eu vou visitá-lo/la no inverno.
655
Odwiedzę cię w zimie
656
Eu vou visitá-lo/la no dia 15 de dezembro.
656
Odwiedzę cię 15 grudnia
657
Quanto tempo pode ficar comigo?
657
Jak długo możesz ze mną zostać?
658
Posso ficar duas horas.
658
Mogę zostać dwie godziny
659
Eu vou visitá-lo/la por duas horas.
659
660
Você está atrasado demais.
660
Spóźniłeś (-aś)/-liście/-łyście się.
661
Você chegou bem na hora.
661
Jesteś (-cie)dokładnie na czas.
662
Você chegou cedo demais.
662
Jesteś (-cie) za wcześnie
663
Que estação estamos?
663
Jaką mamy porę roku?
664
Não tenho tempo.
664
Nie mam czasu
665
Por favor, espere um minuto.
665
Poczekaj minutę, proszę.
666
Estaremos aí em cinco minutos.
666
Będę tam za pięć minut.
Transportes
Transport
668
Você tem carro?
668
(Czy) masz samochód?
669
Eu tenho carro
669
Mam samochód
670
Eu não tenho carro
670
Nie mam samochodu
671
Devemos ir no seu carro ou no meu?
671
Weźmiemy mój czy twój samochód?
672
Você tem carteira de motorista?
672
(Czy) masz prawo jazdy?
673
Eu não tenho carteira de motorista
673
Nie mam prawa jazdy
674
Quando nós vamos partir?
674
Kiedy ruszamy w drogę/wyjeżdżamy?
675
Aonde estamos indo?
675
Gdzie idziemy?
676
Aonde está indo?
676
Gdzie idziesz?
677
De onde você está vindo?/ veio
677
Skąd przychodzisz?
678
Eu tenho que mudar de ônibus?
678
679
Onde estão os ônibus?
679
Gdzie są autobusy?
680
Onde é a parada de ônibus?
680
Gdzie jest przystanek autobusowy?
681
Você poderia me avisar quando devo descer?
681
Czy możesz mi powiedzieć, kiedy wysiąść?
682
Esse ônibus vai para....?
682
Czy ten autobus jedzie do... ?
683
Onde é o aeroporto?
683
Gdzie jest lotnisko?
684
Quando parte o avião?
684
Kiedy odlatuje ten samolot?
685
Quando chega o avião?
685
Kiedy przylatuje ten samolot?
686
Qual é a duração do vôo?
686
Jak długi jest lot?
687
A que horas devemos embarcar?
687
O której godzinie powinienem/powinnam zgłosić się do punktu odprawy?
688
Poderia ver seu passaporte, por favor?
688
Czy mogę zobaczyć twój/Pana/Pani paszport?
689
Aqui está meu passaporte.
689
Oto mój paszport
690
Posso levar isso comigo?
690
Czy mogę zabrać to ze sobą?
691
Posso pegar minha bagagem?
691
Jaki jest teraz miesiąc
692
Não encontro minha bagagem
692
Gdzie mogę znaleźć mój bagaż?
693
Poderia me ajudar com minha bagagem?
693
Czy możesz mi pomóc z moim bagażem?
694
Acho que esse é meu assento.
694
Myślę, że to moje miejsce.
695
Este lugar está ocupado?
695
Czy mogę usiąść?
696
Onde é a estação de trens?
696
Gdzie jest stacja kolejowa?
697
Tenho de trocar de trens? Tenho de fazer baldeação?
697
698
Este trem para em ...?
698
Czy pociąg zatrzymuje się w...
699
Este trem vai para...?
699
Czy ten pociąg jedzie do...?
700
Por quanto tempo este trem para aqui?
700
Jak długo pociąg się tu zatrzymuje?
701
Que estação é esta?
701
Jaka to jest stacja?
702
Quando é o proximo trem?
702
Kiedy będzie następny pociąg?
703
Quando é o último trem?
703
Kiedy odjeżdża ostatni pociąg?
704
Onde posso peagr um taxi?
704
Gdzie mogę znaleźć taksówkę?
705
Onde é o estacionamento mais próximo?
705
Gdzie jest najbliższy parking?
706
Posso estacionar aqui?
706
Czy można tu zaparkować?
707
Por quanto tempo posso estacionar aqui?
707
Jak długę mogę tu parkować?
708
Onde posso estacionar?
708
Gdzie mogę zaparkować?
709
Meu carro quebrou
709
Mój samochód się zepsuł
710
Meu carro não dá a partida
710
Mój samochód nie zapali
711
Onde é posto de gasolina mais perto?
711
Gdzie jest najbliższa stacja benzynowa?
712
Onde é a garagem mais perto?
712
Gdzie jest najbliższy warsztat samochodowy?
713
Eu tenho um pneu furado
713
Złapałem gumę
714
Estou sem combustível
714
Skończyło mi się paliwo
715
Posso ver sua licença de motorista, por favor?
715
Czy mogę zobaczyć twój dowód jazdy?
716
Aqui está a minha licença de motorista
716
Oto moje prawo jazdy.
717
Qual a distancia até a próxima vila?
717
Jak daleko jest następna wioska?
718
Quanto demora de carro?
718
Ile czasu potrzeba, by dojechać tam samochodem?
719
Quanto demora a pé?
719
Ile czasu potrzeba, by dojśc tam na piechotę?
720
Eu gostaria de alugar um carro por uma semana/ por três dias
720
Chciałbym wypożyczyć samochód na tydzień/ na trzy dni. ˈxʨ͡ɑu̯bɨm ˌvɨpɔ
ˈʒɨʧ͡ɨʨ͡ sɑˈmɔxut nɑ ˈtɨʥ͡ɛɲ / nɑ tʃɨ dɲi
Clima
Pogoda
722
Qual a previsão do tempo para amanhã?
722
Jaka pogoda będzie jutro? i̯ɑkɑ pɔˈgɔdɑ ˈbɛnʥ͡ɛ ˈi̯utrɔ
723
Como é o tempo normamlmente?
723
Jaka jest zwykle pogoda? i̯ɑkɑ i̯ɛst ˈzvɨklɛ pɔˈgɔdɑ
724
Choverá amanhã
724
Jutro będzie padać deszcz ˈi̯utrɔ ˈbɛnʥ͡ɛ ˈpɑdɑʨ͡ dɛʃʧ͡
725
Está chovendo
725
Pada deszcz ˈpɑdɑ dɛʃʧ͡
726
Está nevando
726
Pada śnieg ˈpɑdɑ ɕɲɛk
727
Está sol
727
Jest słonecznie i̯ɛst su̯ɔˈnɛʧ͡ɲɛ
728
Está nublado
728
Jest pochmurno i̯ɛst poxˈmurɲɔ
729
Está calor aqui dentro
729
Na dworze jest gorąco nɑ ˈdvɔʒɛ i̯ɛst gɔˈrɔnʦ͡ɔ
730
Está frio lá fora
730
Na dworze jest zimno nɑ ˈdvɔʒɛ i̯ɛst ˈʑimnɔ
731
Que tempo horrível!
731
Jaka paskudna pogoda! ˈi̯ɑka pɑˈskudnɑ pɔˈgɔdɑ
732
Que dia maravilhoso!
732
Jaki piękny dzień! ˈi̯ɑkʲi ˈpʲɛknɨ ʥ͡ɛɲ
733
Lindo dia, não está?
733
Łany dzień, prawda? ˈu̯ɑdnɨ ʥ͡ɛɲ, prɑvdɑ
734
Está sempre assim tão quente?
734
Czy zawsze jest tak gorąco? ʧ͡ɨ ˈzɑfʃɛ i̯ɛst tɑk gɔˈrɔnʦ͡ɔ
735
Está sempre assim tão frio?
735
Czy zawsze jest tak zimno? ʧ͡ɨ ˈzɑfʃɛ i̯ɛst tɑk ˈʑimnɔ
736
Está sempre assim tão chuvoso?
736
Czy zawsze jest tak deszczowo? ʧ͡ɨ ˈzɑfʃɛ i̯ɛst tɑk dɛʃˈʧ͡ɔvɔ
737
Está sempre assim tão nublado?
737
Czy zawsze jest tak pochmurno? ʧ͡ɨ ˈzɑfʃɛ i̯ɛst tɑk poxˈmurɲɔ
738
Estou ensopado
738
Zmokłem (=man)/ Zmokłam (=woman) zmɔˈku̯ɛm/ zmɔˈku̯ɑm
Trabalho
Praca
740
Onde você trabalha?
740
Gdzie pracujesz? gʥɛ͡ prɑˈʦ͡ui̯ɛʃ
741
O que você faz da vida?
741
Czym się zajmujesz? ʧɨm ɕɛ zɑi̯ˈmui̯ɛʃ
742
Sou professor
742
jestem nauczycielem /nauczycielką/ ˈi̯ɛstɛm ˌnɑuʧ͡ɨˈʨ͡ɛlɛm/ ˌnɑuʧ͡ɨˈʨ͡ɛllɔ͂
743
Sou estudante
743
Jestem studentem /studentką | uczniem/ uczennicą (=pupil) ˈi̯ɛstɛm stuˈdɛntɛm/
stuˈdɛntkɔ͂ | ˈuʧ͡ɲɛm/ uˈʧ͡ɛnɲiʦ͡ɔ͂
744
Sou trabalhador por conta-própria
744
Zatrudniam sam siebie zɑˈtrudɲɑm sɑm ˈɕɛbʲɛ
745
Trabalho num restaurante
745
Pracuję w restauracji prɑˈʦui̯ɛ͂ ˌvrɛstɑu̯ˈrɑʦ͡i̯i
746
Trabalho num supermercado
746
Pracuję w supermarkecie prɑˈʦui̯ɛ͂ ˌfsup̮ɛrmɑrˈkɛʨ͡ɛ
747
Trabalho nma loja
747
Pracuję w sklepie prɑˈʦui̯ɛ͂ ˈfsklɛpʲɛ
748
Sou médico
748
Jestem lekarzem/ fizykiem ˈi̯ɛstɛm lɛˈkɑʒɛm/ fʲiˈzɨcɛm
749
Sou psicólogo
749
Jestem psychologiem ˈi̯ɛstɛm ˌpsyxoˈlɔɟɛm
750
Sou programador
750
Jestem programistą ˈi̯ɛstɛm ˌprɔgrɑˈmʲistɔ͂
751
Sou engenheiro
751
Jestem inżynierem ˈi̯ɛstɛm ˌinʒɨˈɲɛrɛm
752
Sou um mecânico
752
Jestem mechanikiem ˈi̯ɛstɛm ˌmɛxɑˈɲicɛm
753
Sou escritor
753
Jestem pisarzem /pisarką/ ˈi̯ɛstɛm pʲiˈsɑʒɛm/ pʲiˈsɑrkɔ͂
754
Sou motorista
754
Jestem kierowcą ˈi̯ɛstɛm cɛˈrɔfʦ͡ɔ͂
755
Sou ator/atriz
755
Jestem aktorem /aktorką/ ˈi̯ɛstɛm ɑkˈtɔrɛm/ ɑkˈtɔrkɔ͂
756
Sou assistente social
756
Jestem pracownikiem socjalnym ˈi̯ɛstɛm ˌprɑʦ͡ɔˈvɲicɛm sɔˈʦ͡i̯ɑlnɨm
757
Sou um político
757
Jestem politykiem ˈi̯ɛstɛm pɔʎiˈtɨcɛm
Nikodem
3
1 Był wśród faryzeuszów pewien człowiek, imieniem Nikodem, dostojnik
żydowski. 2 Ten przyszedł do Niego nocą i powiedział Mu: «Rabbi, wiemy, że od
Boga przyszedłeś jako nauczyciel. Nikt bowiem nie mógłby czynić takich znaków,
jakie Ty czynisz, gdyby Bóg nie był z Nim». 3 W odpowiedzi rzekł do niego Jezus:
«Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci, jeśli się ktoś nie narodzi powtórnie 1, nie może
ujrzeć królestwa Bożego». 4 Nikodem powiedział do Niego: «Jakżeż może się człowiek
narodzić będąc starcem? Czyż może powtórnie wejść do łona swej matki i narodzić
się?» 5 Jezus odpowiedział: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci, jeśli się ktoś nie
narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego 2. 6 To, co się z ciała
narodziło, jest ciałem, a to, co się z Ducha narodziło, jest duchem. 7 Nie dziw się, że
powiedziałem ci: Trzeba wam się powtórnie 3 narodzić. 8 Wiatr4 wieje tam, gdzie chce, i
szum jego słyszysz, lecz nie wiesz, skąd przychodzi i dokąd podąża. Tak jest z każdym,
który narodził się z Ducha». 9 W odpowiedzi rzekł do Niego Nikodem: «Jakżeż to się
może stać?» 10 Odpowiadając na to rzekł mu Jezus: «Ty jesteś nauczycielem Izraela,
a tego nie wiesz? 11 Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci, że to mówimy, co wiemy, i o
tym świadczymy, cośmy widzieli, a świadectwa naszego 5 nie przyjmujecie. 12 Jeżeli
wam mówię o tym, co jest ziemskie, a nie wierzycie, to jakżeż uwierzycie temu, co
wam powiem o sprawach niebieskich?6 13 I nikt nie wstąpił do nieba, oprócz Tego,
który z nieba zstąpił - Syna Człowieczego.
14 A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni7, tak potrzeba, by wywyższono7 Syna
Człowieczego, 15 aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne8. 16 Tak bowiem
Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego
wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. 17 Albowiem Bóg nie posłał9 swego Syna na
świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony. 18 Kto
wierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy, już został potępiony, bo nie
uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego. 19 A sąd polega na tym, że światło
przyszło na świat, lecz ludzie bardziej umiłowali ciemność aniżeli światło: bo złe były
ich uczynki. 20 Każdy bowiem, kto się dopuszcza nieprawości, nienawidzi światła i nie
zbliża się do światła, aby nie potępiono jego uczynków. 21 Kto spełnia wymagania
prawdy, zbliża się do światła, aby się okazało, że jego uczynki są dokonane w Bogu».
22 Potem Jezus i uczniowie Jego udali się do ziemi judzkiej. Tam z nimi przebywał i
udzielał chrztu10. 23 Także i Jan był w Ainon, w pobliżu Salim, udzielając chrztu,
ponieważ było tam wiele wody. I przychodzili [tam] ludzie i przyjmowali chrzest.
24 Nie wtrącono bowiem jeszcze Jana do więzienia.
25 A powstał spór między uczniami Jana a [pewnym] Żydem 11 w sprawie oczyszczenia.
26 Przyszli więc do Jana i powiedzieli do niego: «Nauczycielu, oto Ten, który był z tobą
po drugiej stronie Jordanu i o którym ty wydałeś świadectwo, teraz udziela chrztu i
wszyscy idą do Niego». 27 Na to Jan odrzekł: «Człowiek nie może otrzymać niczego,
co by mu nie było dane z nieba. 28 Wy sami jesteście mi świadkami, że powiedziałem:
Ja nie jestem Mesjaszem, ale zostałem przed Nim posłany. 29 Ten, kto ma
oblubienicę, jest oblubieńcem12; a przyjaciel oblubieńca, który stoi i słucha go, doznaje
najwyższej radości na głos oblubieńca. Ta zaś moja radość doszła do szczytu.
30 Potrzeba, by On wzrastał, a ja się umniejszał.
31 Kto przychodzi z wysoka, panuje nad wszystkimi, a kto z ziemi pochodzi, należy do
ziemi i po ziemsku przemawia. Kto z nieba pochodzi, Ten jest ponad wszystkim.
32 Świadczy On o tym, co widział i słyszał, a świadectwa Jego nikt nie przyjmuje.
33 Kto przyjął Jego świadectwo, wyraźnie potwierdził, że Bóg jest prawdomówny.
34 Ten bowiem, kogo Bóg posłał, mówi słowa Boże: a z niezmierzonej obfitości udziela
[mu] Ducha13. 35 Ojciec miłuje Syna i wszystko oddał w Jego ręce. 36 Kto wierzy w
Syna, ma życie wieczne; kto zaś nie wierzy Synowi, nie ujrzy życia, lecz grozi mu gniew
Boży».
NOWY TESTAMENT
1 List do Koryntian
Hymn o miłości
13
1 Gdybym mówił językami ludzi i aniołów1,
a miłości bym nie miał,
stałbym się jak miedź brzęcząca
albo cymbał brzmiący.
2 Gdybym też miał dar prorokowania
i znał wszystkie tajemnice,
i posiadał wszelką wiedzę,
i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił.
a miłości bym nie miał,
byłbym niczym.
3 I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją,
a ciało wystawił na spalenie2,
lecz miłości bym nie miał,
nic bym nie zyskał.
4 Miłość cierpliwa jest,
łaskawa jest.
Miłość nie zazdrości,
nie szuka poklasku,
nie unosi się pychą;
5 nie dopuszcza się bezwstydu,
nie szuka swego,
nie unosi się gniewem,
nie pamięta złego;
6 nie cieszy się z niesprawiedliwości,
lecz współweseli się z prawdą.
7 Wszystko znosi,
wszystkiemu wierzy,
we wszystkim pokłada nadzieję,
wszystko przetrzyma.
8 Miłość nigdy nie ustaje,
[nie jest] jak proroctwa, które się skończą,
albo jak dar języków, który zniknie,
lub jak wiedza, której zabraknie.
9 Po części bowiem tylko poznajemy,
po części prorokujemy.
10 Gdy zaś przyjdzie to, co jest doskonałe,
zniknie to, co jest tylko częściowe.
11 Gdy byłem dzieckiem,
mówiłem jak dziecko,
czułem jak dziecko,
myślałem jak dziecko.
Kiedy zaś stałem się mężem,
wyzbyłem się tego, co dziecięce.
12 Teraz widzimy jakby w zwierciadle, niejasno;
wtedy zaś [zobaczymy] twarzą w twarz:
Teraz poznaję po części,
wtedy zaś poznam tak, jak i zostałem poznany3.
13 Tak4 więc trwają wiara, nadzieja, miłość - te trzy:
z nich zaś największa jest miłość.
Os poloneses são um povo que têm fama de hospitaleiro. Durante toda sua história
Polónia têm visto passar pelo seu território numerosos moradores que, em maior ou
menor medida, que se assentaram em ele: judeus (que chegaram a ser muito
importantes, com o Holocausto mingou consideravelmente a vila hebrea), lituanos,
ucranianos, bielorrusos, alemães, italianos, franceses, mas sobre tudo, eslavos. Esta
mistura de culturas têm configurado o atual mosaico polonês confiríndo-le uma unidade
sólida que têm sabido absorver as melhores características de cada etnia.
A religião católica é vivida com grande devoção pela maioria da vila polonesa e isto se
percebeu notavelmente na sociedade. Convém respeitar as normas deste credo, em
especial, durante as visitas a igrejas e demais templos religiosos.
São cultos, amante da arte, em especial da música clássica, não em vão Polónia é a
pátria de Chopin. A mortalidade infantil resulta muito baixa, a medicina é avançada e o
índice de alfabetização é de um 99 %.
Os anciãos e os crianças são tratados com especial mimo e os matrimônios são uma
importante instituição, núcleo da sociedade polonesa. Tios, primos, avôs e demais
parentela conformam um círculo de estreitas relações que se abrem para seus vizinhos,
amigos e conhecidos. A solidariedade é um rasgo característico dos poloneses e, de fato,
assim se chamou o sindicato que promoveu a volta à democracia em Polónia. Quando se
sofre um problema os poloneses se unem para soluciona-lo, sobre tudo a nível familiar.
GRAMÁTICA POLONESA/POLACA
Navegação
1. Pronunciação - Alfabeto
2. Apresentando-se - "Cześć", "Co słychać?" e outras expressões úteis
3. O que é isto? Quem é ele? - być no presente
4. Números - Números de 1 a 10, "Ile to kosztuje?", mieć no presente
5. Direções - "Gdzie jest ...?", direções, os advérbios blisko e daleko
6. Teoria básica das frases polonesas - Pronomes demonstrativos, substantivos
no acusativo
7. Verbos - Verbos
Introdução
O primeiro passo para aprender a ler é, naturalmente, saber pronunciar as palavras. Para
um lusófono a pronúncia do polonês é ao mesmo tempo fácil e difícil. Fácil pois muitos
sons são compartilhados, incluindo os sons nasais. Ą, por exemplo, é pronunciado como
on, sendo bastante fácil. Por outro lado existem muitos sons que se parecem com "tch",
"sh", "zh", etc, no polonês que são bastante difíceis de distinguir e falar para os
lusófonos.
Alfabeto
AĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPRSŚTUWYZŹŻ
aąbcćdeęfghijklłmnńoóprsśtuwyzźż
Caracteres Q V X - q v x aparecem apenas em palavras de origem estrangeira. São
chamados "caracteres históricos" e não são considerados parte do alfabeto polaco
contemporâneo.
ó u Exatamente como u
ś ɕ sh suave. Similar, porem mais suave que sz
Dígrafos
IPA Comentários Exemplo
ch x Mesmo som do h polones.
cz t͡ʂ Um tch duro.
dz [dz]
dź d͡ʑ Similar ao g em "gene". Similar, porem mais suave do que dż.
dż
rz ʐ Exatamente o mesmo som que ż.
sz ʂ sh forte.
Dicas
Se você não souber como pronunciar pares duros/suaves, pode-se utilizar apenas
uma forma e geralmente ser compreendido mesmo assim.
É preciso notar que na cultura polonesa é necessário utilizar as formas formais, como o
equivalente de "senhor" em polonês ao conversar com as pessoas, exceto com
estudantes e crianças. Utilizar a forma informal com alguém que se acaba de conhecer
será certamente estranho, podendo até ser considerado rude.
A forma formal desta pergunta é "Co pan słychać?" (como vai o senhor?) e "Co pani
słychać?" (como vai a senhora?).
Expressões Úteis
Algumas úteis expressões no polonês são:
Original Traduzida
Cześć Oi, Olá, tchau
Co słychać? Como vai você?
Dziękuję Obrigado. A pronuncia é diferente da escrita: "djinkuia"
Jak się Pan (masc.),
Qual é o seu nome? (formal)
Pani (fem.) nazywa?
Jak masz na imię? Qual é o seu nome? (informal).
Nazywam się ______ Meu nome é ______.
Miło mi Um prazer te conhecer.
Proszę Por favor.
Nie ma za co De nada.
Tak Sim.
Nie Não.
Desculpe-me ou com licença. Utiliza-se para chamar a atenção da
pessoa e iniciar uma conversa com desconhecidos com o objetivo
Przepraszam
de pedir ou perguntar algo, como se faria com "por favor" em
português.
Nie mówię [dobrze]
Eu não falo [bem] polonês.
po polsku
Czy mówi Pan po
O senhor fala inglês?
angielsku?
Czy mówi Pani po
A senhora fala inglês?
angielsku?
Pomocy! Ajuda!
Dzień dobry Bom dia/ boa tarde
Dobranoc Boa noite.
Nie rozumiem Não entendo.
Diálogo
Felipe e Kasia estão numa loja de lembranças e procuram algo para comprar.
Vocabulário do diálogo
Polonês Classe gramatical Português
album substantivo album (de fotos)
ale conjunção mas
bardzo advérbio muito
dla preposição para (alguém)
drogi (masc.), droga (fem.), drogie
adjetivo caro, cara
(neutro)
figurka substantivo miniatura
kolega (masc.), koleżanka (fem.) substantivo colega, conhecido
książka substantivo livro
kupować (kupuję, kupujesz) verbo comprar
ładny (masc.), ładna (fem.), ładne
adjetivo bonito, bonita
(neutro)
mama substantivo mamãe
może partícula talvez
nie - não
pomysł substantivo idéia
praca substantivo trabalho
sprzedawczyni, sprzedawczyna substantivo vendedor, vendedora
pronome
tamten (masc.), tamta (fem.), tamto aquele, aquela, aquilo
demonstrativo
tak - sim
pronome esse, essa, isso, este, esta,
to
demonstrativo isto
wiedzieć (wiem, wiesz) verbo saber
zabawka substantivo brinquedo
znać (znam, znasz) verbo conhecer
Pessoa Verbo
Ja jestem
Ty jesteś
On/Ona/Ono jest
My jesteśmy
Wy jesteście
Oni/One są
A pergunta: Co to jest?
Co to jest? - O que é isto ?
Exemplos:
- Co to jest?
- To jest książka. - Isso é um livro.
To jest...
Exemplos:
- Kto to jest?
- To jest człowiek. - Esse é um homem.
- Kto to jest?
- To jest ludzie. - Esta é uma pessoa.
As seguintes sentenças podem ser empregadas para introduzir sua família para alguém:
As seguintes sentenças podem ser empregadas para introduzir seus amigos e colegas
para alguém:
Esta pergunta é utilizada para obter respostas do tipo sim ou não. Respostas possíveis
em polonês são:
Tak - Sim
Nie - Não
Nie wiem - Não sei
Nie wiem, może figurka - Não sei, talvez seja uma miniatura
Diálogo
Piotr e Basia vão a uma cafeteria.
Vocabulário do diálogo
Polonês Classe gramatical Português
kelner (masc.) substantivo o garçom
Números cardinais de 0 a 10
0 zero
1 jeden
2 dwa
3 trzy
4 cztery
5 pięć
6 sześć
7 siedem
8 osiem
9 dziewięć
10 dziesięć
Pessoa Verbo
Ja mam
Ty masz
On/Ona/Ono ma
My mamy
Wy macie
Oni/One mają
Diálogo
Felipe acabou de chegar na estação de trem em Kraków, mas não consegue encontrar a
praça principal, então decide pedir informações.
Após uma bela estadia em Kraków, Felipe procura seu caminho de volta para a estação
de trem.
Felipe Prosze, gdzie jest ? Com licença, aonde fica a estação de trem?
Pan Prosto, prosto. Siga em frente, vire a direita e ande uma quadra.
Felipe Dzie,kuje, Obrigado
Vocabulário do diálogo
Polonês Classe gramatical Português
kelner (masc.) substantivo o garçom
Introdução
Após aprender o vocabulário básico indispensável, chegou a hora de introduzirmos
alguns conceitos básicos da gramática polonesa para aprendermos a formar nossas
próprias frases corretamente.
Artigos no polonês
Não existem artigos em polonês. Artigos definidos (o, a, os, as) não são substituídos por
nada, eles simplesmente não existem. Os artigos indefinidos (um, uma, uns, umas)
podem ser substituídos por outras palavras, como se utilizássemos algum, alguns,
alguma ou algumas em português. Estas palavras serão ensinadas mais a frente no
curso.
Para marcar o gênero de substantivos isolados podemos utilizar pronomes
demonstrativos (este, esta em português). Os pronomes demonstrativos poloneses estão
na próxima sessão.
Pronomes demonstrativos
Na sessão anterior já apresentamos um uso dos pronomes demonstrativos: Marcar o
gênero de substantivos soltos. Eles também são utilizados para deixar mais claro sobre
qual objeto ou pessoa nos referimos e se o mesmo está perto ou longe de nós. Nestes
dois casos utilizaremos ten, ta e to, respectivamente para masculino, feminino e neutro,
todos no singular.
Polonês Português
Ten dom jest nowy Essa casa é nova
Ta kawa jest moja Esse café é meu
To piwo jest drogie Essa cerveja é minha
Além disso também há um pronome específico para apresentar objetos ou pessoas: to,
independente do gênero. No português utilizaríamos este, esta, esse, essa, isto ou isso.
Polonês Português
To jest album Isso é um album
To jest Marek Esse é o Marek
To jest opera Isso é uma ópera
To nie jest album Isso não é um album
To nie jest Marek Esse não é o Marek
To nie jest opera Isso não é uma ópera
Casos gramaticais
No polonês. substantivos e pronomes variam de acordo com o caso gramatical, o que é
chamado de declinação. No português não há declinação, apesar de podermos observar
resquícios dela nos pronomes pessoais, que mudam de forma conforme a função
gramatical (eu --> me, Tu --> ti, Nós --> nos). Justamente esta mudança é que é
chamada de declinação.
Polonês Português
Piotr widzi Basię O Piotr vê a Basia
Basia widzi Piotra A Basia vê o Piotr
Basia widzi dziecko A Basia vê uma criança
Mais exemplos
Outros exemplos de frases:
kot - o gato
mleko - o leite
kawa - o café
Note que o pronome pessoal normalmente não é utilizado, exceto na poesia ou para dar
ênfase. Não está errado usá-lo, mas não soa natural. Exemplo:
"Ja piję kawę" - Estou bebendo café (correto, mas não é natural)
"Piję kawę" - Estou bebendo café (melhor)
O caso locativo responde às perguntas onde? (gdzie) assim como às perguntas sobre o
quê? (o kim) e sobre quem? (o czym). O locativo aparece quando o substantivo é
controlado por uma das seguintes preposições:
sobre, em
Na A padaria é na esquina. (objeto parado)
(posição)
sobre, em
O Estou pensando em você.
(assunto)
Construção no singular
Declinação dos substantivos
Gênero Regra Terminação Exemplos
-i w sali
-y w pracy
Construção no plural
Declinação dos substantivos
Gênero Regra Terminação Exemplos
Declinação de adjetivos
Gênero Regra Terminação Exemplos
Pronomes pessoais
Português Nominativo Locativo
o quê? co? czym?
eu ja mnie
tu ty tobie
ele on nim
nós my nas
vós wy was
reflexivo sobie
As formas marcadas com (*) devem ser usadas para grupos com pelo menos
uma pessoa do sexo masculino.
Use as formas com (**) para grupos onde há apenas mulheres/garotas.
Pronomes possessivos
tipo
meu teu (informal) teu (formal), vosso nosso
masc. pess. pl. moi moich twoi twoich wasi waszy nasi naszy
outros plurais moje moich twoje twoich wasze waszych nasze naszych
tipo
qual / quem que / que tipo isto / aquilo próprio / mesmo
masc. pess. pl. którzy których jacy jakich ci tych sami samych
Nomes de países
Polska - Polônia
Afganistan - Afeganistão
Albania - Albânia
Algieria - Argélia
Andora - Andorra
Angola - Angola
Antigua i Barbuda - Antígua e Barbuda
Arabia Saudyjska - Arábia Saudita
Argentyna - Argentina
Armenia - Armênia
Australia - Austrália
Austria - Áustria
Azerbejdżan - Azerbaijão
Bahamy - Bahamas
Bahrajn - Bahrein
Bangladesz - Bangladesh
Barbados - Barbados
Belgia - Bélgica
Belize - Belize
Benin - Benin
Bhutan - Butão
Białoruś - Belarus
Birma - Myanmar
Boliwia - Bolívia
Bośnia i Hercegowina - Bósnia e Herzegovina
Botswana - Botswana
Brazylia - Brasil
Brunei - Brunei
Bułgaria - Bulgária
Burkina Faso - Burkina Faso
Burundi - Burundi
Chile - Chile
Chiny - China
Chorwacja - Croácia
Cypr - Chipre
Czad - Chade
Czarnogóra - Montenegro
Czechy - República Checa
Dania - Dinamarca
Dominika - Dominica
Dominikana - República Dominicana
Dżibuti - Djibuti
Egipt - Egi(p)to
Ekwador - Equador
Erytrea - Eritréia
Estonia - Estônia
Etiopia - Etiópia
Kongo - Congo
Gęstość
Położenie
Powierzch Liczba zaludnie
Lp. Mapa na
Państwo Stolica nia w ludności nia
kontynenci
km² os/km2
e
33 609
1 Afganistan Azja Kabul 647 500 51,9
937
3 620
2 Albania Europa Tirana 28 748 126
000
33 770
3 Algieria Afryka Algier 2 381 740 14
000
Andora
4 Andora Europa (Andorra la 468 83 137 178
Vella)
17 312
5 Angola Afryka Luanda 1 246 700 14
000
Antigua i Ameryka
6 Saint John's 435,3 85 420 196,2
Barbuda Północna
Arabia 28 686
7 Azja Rijad 2 149 690 13,34
Saudyjska 633
Ameryka 40 677
8 Argentyna Buenos Aires 2 766 890 15
Południowa 000
2 969
9 Armenia Azja Erywań 29 800[1] 100
000
Australia i 21 714
10 Australia Canberra 7 686 850 2,8
Oceania 000
8 348
11 Austria Europa Wiedeń 83 871 99,5
233
8 178
12 Azerbejdżan Azja Baku 86 600 94
000
Ameryka
13 Bahamy Nassau 13 940 307 451 21
Północna
14 Bahrajn Azja Manama 620 718 306 1158
15 Bangladesz Azja Dhaka 144 000 153 547 1066
000
Ameryka
16 Barbados Bridgetown 431[2] 281 968[3] 654
Północna
10 584
17 Belgia Europa Bruksela 30 528 346
534
Ameryka
18 Belize Belmopan 22 966 266 440 11,6
Północna
8 295
19 Benin Afryka Porto-Novo 112 620 74
000
20 Bhutan Azja Thimphu 47 000 682 321 14
9 662
21 Białoruś Europa Mińsk 207 600 47
900[4]
Naypyidaw 48 137
22 Birma Azja 678 500 70,9
(od 2005) 741
Ameryka 9 248
23 Boliwia La Paz, Sucre 1 098 580 8,4
Południowa 000
Bośnia i 4 552
24 Europa Sarajewo 51 129 86
Hercegowina 000
1 842
25 Botswana Afryka Gaborone 600 370 3
000
Ameryka 8 511 196 343
26 Brazylia Brasilia 23
Południowa 965[5] 000[6]
Bandar Seri
27 Brunei Azja 5770 381 371 66
Begawan
7 262
28 Bułgaria Europa Sofia 110 910 65
675
15 746
29 Burkina Faso Afryka Wagadugu 274 200 57,4
232
8 691
30 Burundi Afryka Bużumbura 27 830 312
000
Ameryka Santiago de 16 928
31 Chile 756 950 22,1
Południowa Chile 873
1 330
32 Chiny Azja Pekin 9 596 960 138,6
044 605
4 437
33 Chorwacja Europa Zagrzeb 56 542 79
460
34 Cypr Azja Nikozja 9 250 794 600 132
9 944
35 Czad Afryka Ndżamena 1 284 000 7,5
201
36 Czarnogóra Europa Podgorica 13 812 672 180[7] 48,7
10 467
37 Czechy Europa Praga 78 866 133
542
5 500
38 Dania Europa Kopenhaga 2 210 579 2,49
510
Demokratyczn
66 515
39 a Republika Afryka Kinszasa 2 344 858 28
000
Konga
Ameryka
40 Dominika Roseau 754 72 000 91,5
Północna
Ameryka Santo 9 049
41 Dominikana 48 730 185
Północna Domingo 595
42 Dżibuti Afryka Dżibuti 23 200[8] 506 221[9] 21
81 714
43 Egipt Afryka Kair 1 001 450 82
000
Ameryka 13 928
44 Ekwador Quito 283 560 49
Południowa 000
5 028
45 Erytrea Afryka Asmara 121 320 41
000
1 307
46 Estonia Europa Tallinn 45 226 29
600
78 254
47 Etiopia Afryka Addis Abeba 1 127 127 69
000
Australia i
48 Fidżi Suva 18 270 844 330 47
Oceania
92 681
49 Filipiny Azja Manila 300 000 309
000
5 313
50 Finlandia Europa Helsinki 338 145 16
026
63 753
51 Francja Europa Paryż 675 417 94
140
1 454
52 Gabon Afryka Libreville 267 667 5,4
867
1 690
53 Gambia Afryka Bandżul 11 295 150
000
23 000
54 Ghana Afryka Akra 239 460 96
000
11 216
55 Grecja Europa Ateny 131 940 85,01
708
Ameryka Saint
56 Grenada 344 89 258 262
Północna George's
4 630
57 Gruzja Azja Tbilisi 69 700 67
841
Ameryka
58 Gujana Georgetown 214 970 769 095 3,6
Południowa
Ameryka 12 013
59 Gwatemala Gwatemala 108 890 119
Północna 907
9 950
60 Gwinea Afryka Konakry 245 857 40,5
670
1 475
61 Gwinea Bissau Afryka Bissau 36 120 41
000
Gwinea
62 Afryka Malabo 28 051 616 459 22
Równikowa
Ameryka Port-au- 8 925
63 Haiti 27 750 322
Północna Prince 000
64 Hiszpania Europa Madryt 504 645 46 661 91,40
950
16 509
65 Holandia Europa Amsterdam 41 526 397,6
303
Ameryka 7 325
66 Honduras Tegucigalpa 112 090 65
Północna 000
1 166
67 Indie Azja Nowe Delhi 3 287 590 354,7
079 217
237 512
68 Indonezja Azja Dżakarta 1 919 440 124
000
28 220
69 Irak Azja Bagdad 437 072 65
000
GUIA DE PRONÚNCIA
AĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUV
WXYZŹŻ
A som de a
Ą som de on
C som de ts
Ę som de êm
Ł som de u
Ń som de nh
Ó som de u
Ź som de j (brando)
Y som de ê
W som de v
DŻ som de dj (brando)
DŻ som de dj
SZ som de ch SI som de xi
Phrase list
Kurwa
[edit] Basics
Hello
Informal - Cześć (Tch-esh-ch) Formal - Dzień dobry (Jeyn Dob-ry)
How are you?
Jak się masz? (Yahk sheng mah-sh)
Fine, thank you
Dziękuję, dobrze. (Jenkoo-yeng dob-zhe)
What is your name?
Jak masz na imię? (yahk mah-sh nah eem-ye)
My name is ______ .
Nazywam się ______. (Nah-zivam sheng ____)
Please.
Proszę (PRO-she)
Thank you.
Dziękuję. (Jenkoo-ye)
You're welcome
Informal - Nie ma za co (nye ma za tso) Formal - Proszę (PRO-she)
Yes.
Tak (tahk)
No.
Nie (nye)
Excuse me.
(for getting attention) Przepraszam. (pshe-pra-sham)
I'm sorry.
Przepraszam. (pshe-pra-sham)
Goodbye
Informal - pa (pah) Formal - Do widzenia (do vee-dze-nya)
I can't speak Polish [well].
Nie mówię [dobrze] po polsku. (nye moo-vye [dob-zhe] po pol-skoo)
Do you speak English?
Czy mówisz po angielsku? (chi moo-vish po ang-gyel-skoo?)
Is there someone here who speaks English?
Czy ktoś tu mówi po angielsku? (tch-y ktosh too moo-vee po ang-yel-skoo)
Help!
Pomocy! (po-mo-tsy) or Ratunku! (ra-toon-koo)
Good night
Dobranoc. (doh-brah-nots)
I don't understand
Nie rozumiem (Nyeh roh-zoom-yem)
Where is the toilet?
Gdzie jest toaleta? (g-jeh yest twa-leta)
[edit] Problems
Leave me alone.
Zostaw mnie. (Zostaff mnieh)
I'll call the police.
As in summoning - Zawołam policję! (ZAH-voh-wam poh-litz-yeh) As in using a
phone - Zadzwonię na policję (ZAH-dzvohn-yeh nah poh-litz-yeh)
Police!
Policja! (po-litz-yah)
Stop the thief!
Zatrzymać złodzieja! (zah-tschy-matz zwoh-TZIEH-yah)
I need your help.
Potrzebuję pomocy. (poh-tscheh-BOO-yeh poh-moh-tsi)
It's an emergency.
To nagła potrzeba (toh NAH-gwah poh-CHEh-bah)
I'm lost.
Zabłądziłem. (zah-bwon-TZEE-wehm)
I lost my bag.
Zgubiłem torbę. (zgu-BEE-wehm TOHR-beh)
I lost my wallet.
Zgubiłem portfel. (zgu-BEE-wehm pohr-tvehll)
I'm sick.
Jestem chory. (YEH-stehm hoh-ry)
I'm injured.
Jestem ranny (YEH-stehm rahn-ni)
I need a doctor.
Potrzebuję lekarza. (Pohtschehbooie leckaschah)
Can I use (your) phone?
Czy mogę zadzwonić (od pana/pani)? (tshy moh-gheh zah-tzvoh-nitz (ohd pa-nih
[fem.]/pah-nah [masc.])
[edit] Numbers
Comma is the decimal point in Polish, and space is used as a thousand
separator.
For negative numbers, the minus sign is before the number.
The currency symbol is zł (sometimes also PLN where different currencies are
involved or, incorrectly, PLZ) and it goes after the amount.
Common abbreviations are tys. for 'thousands' (SI: k), mln for million (SI: M).
Miliard or mld is a billion, and bilion is a trillion (as in the old British notation).
Examples: 1,000,000 is 1 000 000, 3.141 is 3,141. PLN 14.95 is 14,95 zł, and the Polish
public debt is -500 000 000 000 zł or -500 000 mln zł or -500 mld zł or 0,5 bln zł (not
that much, actually).
Numbers
liczby
1
jeden (YEH-den) (pierwszy)
2
dwa (dvah) (drugi)
3
trzy (tzhih) (trzeci)
4
cztery (CHTEH-rih) (czwarty)
5
pięć (pyench) (piąty)
6
sześć (sheshch) (szósty)
7
siedem (SHEH-dem) (siódmy)
8
osiem (OH-shem) (ósmy)
9
dziewięć (JEV-yench) (dziewiąty)
10
dziesięć (JESH-yench) (dziesiąty)
11
jedenaście (yeh-deh-NAHSH-cheh) (-nasty)
12
dwanaście (dvah-NAHSH-cheh)
13
trzynaście (tzhi-NAHSH-cheh)
14
czternaście (chter-NAHSH-cheh)
15
piętnaście (pyent-NAHSH-cheh)
16
szesnaście (shes-NAHSH-cheh)
17
siedemnaście (sheh-dem-NAHSH-cheh)
18
osiemnaście (oh-shem-NAHSH-cheh)
19
dziewiętnaście (jev-yent-NAHSH-cheh)
20
dwadzieścia (dva-JESH-cha) (dwudziesty)
21
dwadzieścia jeden
22
dwadzieścia dwa
23
dwadzieścia trzy
30
trzydzieści (tzhi-JESH-chee)(trzydziesty)
40
czterdzieści (czterdziesty)
50
pięćdziesiąt (pięćdziesiąty)
60
sześćdziesiąt (sześćdziesiąty)
70
siedemdziesiąt (siedemdziesiąty)
80
osiemdziesiąt (osiemdziesiąty)
90
dziewięćdziesiąt (dziewięćdziesiąty)
100
sto (setny)
200
dwieście (dvyesh-SHCHEH) (dwusetny)
300
trzysta (trzysetny)
400
czterysta (czterysetny)
500
pięćset (pięćsetny)
600
sześćset (sześćsetny)
700
siedemset (siedemsetny)
800
osiemset (osiemsetny)
900
dziewięćset (dziewięćsetny)
1000
tysiąc (tysięczny)
2000
dwa tysiące (dwutysięczny)
1 000 000
milion (milionowy)
number _____ (train, bus, etc.)
numer _____
half
pół/połowa (poow/powova)
less
mniej (mnyey)
more
więcej (VYEW-tsey)
[edit] Time
now
teraz (tehraz)
later
później (poozniehy)
morning
rano (ranoh)
afternoon
popołudnie (popo-oodnye)
evening
wieczór (viehtzoor)
night
noc (nohtz)
12-hour clock is used in informal speech only, 24-hour clock being used in all other
situations. Common date formats are 2006-12-25 (ISO-compliant), 25.12.2006 and 25
XII 2006 r. Time of day can be expressed with: rano (in the morning), po południu (in
the afternoon) and wieczorem (in the evening).
today
dziś (jeesh)
yesterday
wczoraj (f-chore-eye)
tomorrow
jutro (yoo-troh)
this week
w tym tygodniu (f tyhm tyghodnioo)
last week
w poprzednim tygodniu (f pohp-shed-neem tyghodnioo)
next week
w następnym tygodniu (v nastenpnym tyghodnioo)
Monday
poniedziałek (poniedzialehck)
Tuesday
wtorek (vtorehck)
Wednesday
środa (srodah)
Thursday
czwartek (tshvartehck)
Friday
piątek (piontehck)
Saturday
sobota (sobota)
Sunday
niedziela (nyehtzyehla)
[edit] Months
January
styczeń (stitshen)
February
luty (loot-ay)
March
marzec (majehtz)
April
kwiecień (kviehtziehn)
May
maj (mai)
June
czerwiec (tzehrviehtz)
July
lipiec (lipiehtz)
August
sierpień (siehrpiehn)
September
wrzesień (vjehciehn)
October
październik (pazchiehrnick)
November
listopad (listohpahd)
December
grudzień (qrootziehn)
[edit] Colors
black
czarny (char-nay)
white
biały (bee-ah-way)
gray
szary (sha-ray)
red
czerwony (chair-vo-nay)
blue
niebieski (nyeh-bee-es-kee)
yellow
żółty (zhoh-tay)
green
zielony (zhielony)
orange
pomarańczowy (po-mar-an-cho-vay)
pink
różowy (roo-zho-vay)
brown
brązowy (braw-zho-vay)
[edit] Languages
German
niemiecki(nyemee -aitskee)
English
angielski(anghyelskee)
French
francuski(frantsooskee)
Spanish
hiszpański(hishpanskee0
Italian
włoski(vwoskee)
Russian
rosyjski(rhoseeyskee)
[edit] Transportation
[edit] Timetable
time table, schedule
rozkład jazdy (wheeled), rozkład lotów (by air)
route
trasa
from where
skąd, od
where to
dokąd, do
departure
wyjazd, odjazd (wheeled), wylot, odlot (by air)
arrival
przyjazd (wheeled), przylot (by air)
hour, time, date
godzina (godz.), czas, data
holidays, Easter
w dzień świąteczny (w dni świąteczne), w święta, w Wielkanoc
at night
nocą (nots-oh)
stop
przystanek (pshi-STA-neck)
station
stacja (stats-ya), dworzec (dvo-zhets)
regular connection
kurs osobowy, kurs zwykły
accelerated connection
kurs pośpieszny
connection
połączenie
change
przesiadka
find
wyszukaj, szukaj, znajdź
[edit] Bus and train
How much is a ticket to _____?
Ile kosztuje bilet do _____? (...)
One ticket to _____, please.
Proszę jeden bilet do _____. (...)
Where does this train/bus go?
Dokąd jedzie ten pociąg/autobus? (...)
Where the train/bus to _____ depart from?
Skąd odjeżdża pociąg/autobus do _____? (...)
Does this train/bus stop in _____?
Czy ten pociąg/autobus staje w _____? (...)
When does the train/bus for _____ leave?
Kiedy odjeżdża pociąg/autobus do _____? (...)
What time (when) will this train/bus arrive in _____?
O której (kiedy) ten pociąg/autobus przyjeżdża do _____? (...)
domestic
krajowy
international
międzynarodowy
ticket
bilet
check the ticket
kasować bilet
reservation
rezerwacja
1st (2nd) class
pierwsza/druga klasa
entrance
wejście
exit
wyjście
train
pociąg
platform
peron
track
tor
train car
wagon
train compartment
przedział
place
miejsce
row
rząd
place near window
miejce przy oknie
for (no) smoking
dla (nie)palących
sitting place
miejsce siedzące
lying/sleeping place
miejsce leżące/sypialne
[edit] Directions
How do I get to _____ ?
Jak dostać się do _____ ? (...)
...the train station?
...stacji kolejowej? (...)
...the bus station?
...dworca autobusowego? (...)
...the airport?
...lotniska? (...)
...downtown?
...centrum? (...)
...the youth hostel?
...schroniska młodzieżowego? (...)
...the _____ hotel?
...hotelu _____? (...)
...American
amerykańskiego konsulatu?
Where are there a lot of...
Gdzie znajdę dużo... (...)
...hotels?
...hoteli? (...)
...restaurants?
...restauracji? (...)
...bars?
...barów? (...)
...sites to see?
...miejsc do zwiedzenia? (...)
...museums?
...muzeów?
Can you show me on the map?
Czy może pan/pani pokazać mi na mapie? (...)
street
ulica (...)
avenue
aleja
place
plac
round
rondo
bridge
most
Turn left
Skręć w lewo. (...)
Turn right
Skręć w prawo. (...)
left
lewo (...)
right
prawo (...)
straight ahead
prosto (...)
towards the _____
w kierunku _____ (...)
past the _____
minąć _____ (...)
before the _____
przed _____ (...)
Watch for the _____.
uważaj na _____. (...)
intersection
skrzyżowanie (...)
north
północ (Pn.) (...)
south
południe (Pd.) (...)
east
wschód (Wsch.) (...)
west
zachód (Zach.) (...)
uphill
pod górę (...)
downhill
w dół (...)
[edit] Taxi
Taxi!
Taxi!, Taksówka! (...)
Take me to _____, please.
Proszę mnie zawieźć do ______. (...)
How much does it cost to get to _____?
Ile kosztuje przejazd do _____? (...)
Take me there, please.
Proszę mnie tam zawieźć. (...)
[edit] Lodging
Do you have any rooms available?
Czy są wolne pokoje? (...)
How much is a room for one person/two people?
Ile kosztuje pokój dla jednej osoby/dwóch osób? (...)
Does the room come with...
Czy ten pokój jest z... (...)
...bedsheets?
...prześcieradłami? (...)
...a bathroom?
...łazienką? (...)
...a bath?
...wanną?
...a shower?
...prysznicem?
...a telephone?
...telefonem? (...)
...a TV?
...telewizorem? (...)
May I see the room (first)?
Czy mogę (najpierw) zobaczyć pokój? (...)
Do you have anything quieter?
Czy jest jakiś cichszy? (...)
...bigger?
...większy? (...)
...cleaner?
...czystszy? (...)
...cheaper?
...tańszy? (...)
OK, I'll take it.
Dobrze. Wezmę go. (...)
I will stay for _____ night(s).
Zostanę na _____ noc(e/y). (...)
Can you suggest another hotel?
Czy może pan/pani polecić inny hotel? (...)
Do you have a safe?
Czy jest tu sejf? (...)
Where is/are locker(-s)?
Gdzie jest/są szatnia/szatnie? (...)
Is breakfast/supper included?
Czy śniadanie/kolacja jest wliczone? (...)
What time is breakfast/supper?
O której godzinie jest śniadanie/kolacja? (...)
Please clean my room.
Proszę posprzątać mój pokój. (...)
Can you wake me at _____?
Czy może mnie pan/pani obudzić o _____? (...)
I want to check out.
Chcę się wymeldować. (...)
[edit] Money
Do you accept American/Australian/Canadian dollars?
Czy mogę zapłacić amerykańskimi/australijskimi/kanadyjskimi dolarami? (...)
Do you accept credit cards?
Czy mogę zapłacić kartą (kredytową)? (...)
Can you change money for me?
Czy mogę wymienić pieniądze? (...)
Where can I get money changed?
Gdzie mogę wymienić pieniądze? (...)
Can you change a traveler's check for me?
Czy może pan/pani wymienić mi czek podróżny? (...)
Where can I get a traveler's check changed?
Gdzie mogę wymienić czek podróżny? (...)
What is the exchange rate?
Jaki jest kurs wymiany? (...)
Where is an automatic teller machine (ATM)?
Gdzie jest bankomat? (...)
Can you change me this for coins?
Czy może mi pan/pani wymienić to na monety?
[edit] Eating
eat
jeść
food
jedzenie
A table for one person/two people, please.
Poproszę stolik dla jednej osoby/dwóch osób. (...)
Can I look at the menu, please?
Czy mogę zobaczyć menu? (...)
Is there a house specialty?
Czy jest specjalność lokalu? (...)
I'm a vegetarian.
Jestem wegetarianinem. (Yestem vege-tar-ian-em)
I don't eat meat.
Nie jem mięsa.
Can you make it "lite", please? (less oil/butter/lard)
Czy mogłoby to być podane "dietetycznie" (mniej oleju/masła/smalcu)? (...)
fixed-price meal
? (...)
à la carte
z karty, z menu (...)
breakfast
śniadanie (...)
lunch
drugie śniadanie/obiad/lunch (...)
dinner
obiad/kolacja(supper)
I want _____.
Poproszę _____. (...)
I want a dish containing _____.
Poproszę danie z _____. (...)
chicken
kurczaka (...)
beef
wołowiny (...)
fish
ryby (...)
ham
szynką (...)
sausage
parówką, kiełbasą (...)
cheese
serem (...)
egg, eggs
jajkiem (...)
salad
sałatką (...)
(fresh) vegetables
(świeże) warzywa (...)
(fresh) fruit
(świeże) owoce (...)
bread
chleb (...)
bun, roll
bułka
toast
tost (...)
noodles
makaron (...)
rice
ryż (...)
potato
ziemniak, kartofel
beans
fasola (...)
pea
groch, groszek
onion
cebula
sour cream
śmietana
red/green pepper
czerwona/zielona papryka
May I have a glass of _____?
Poproszę szklankę _____? (...)
May I have a cup of _____?
Poproszę kubek _____? (...)
May I have a bottle of _____?
Poproszę butelkę _____? (...)
coffee
...kawy (...)
tea (drink)
...herbaty (...)
mint
mięta
sugar
cukier
juice
sok (...)
(bubbly) water
woda (gazowana) (...)
beer
piwo (...)
red/white wine
czerwone/białe wino (...)
May I have some _____?
Czy mogę dostać trochę _____? (...)
salt
...soli? (...)
black pepper
...pieprzu? (...)
butter
...masła? (...)
Excuse me, waiter? (getting attention of server)
Przepraszam? (...)
I'm finished.
Skończyłem. (...)
It was delicious.
Było bardzo dobre. (...)
The bill, please.
Proszę rachunek. (...)
[edit] Bars
A beer/two beers, please.
Piwo/Dwa piwa proszę. (...)
A glass of red/white wine, please.
Kieliszek czerwonego/białego wina proszę. (...)
rum
rum (ROOM)
water
woda (...)
orange juice
sok pomarańczowy (...)
Coke (soda)
Kola (or Cola) (KO-lah)
One more, please.
Jeszcze raz proszę. (...)
Another round, please.
Jeszcze jedną kolejkę proszę. (...)
When is closing time?
O której zamykacie? (...)
[edit] Shopping
Do you have this in my size?
Czy jest w moim rozmiarze? (...)
How much is this?
Ile to kosztuje? (...)
Price.
Cena.
That's too expensive.
Za drogo. (...)
Would you take _____?
Czy weźmiesz _____? (...)
expensive
drogo (...)
cheap
tanio (...)
I can't afford it.
Nie stać mnie. (...)
I don't want it.
Nie chcę tego. (...)
I'm not interested.
Nie jestem zainteresowany. (..)
OK, I'll take it.
W porządku, biorę. (...)
Can I have a bag?
Czy mogę dostać torebkę? (...)
I need...
Potrzebuję... (...)
...toothpaste.
...pastę do zębów. (...)
...a toothbrush.
...szczoteczkę do zębów. (...)
...soap.
...mydło. (...)
...shampoo.
...szampon. (...)
...pain reliever. (e.g., aspirin or ibuprofen)
...środek przeciwbólowy (na przykład aspirynę lub ibuprofen). (...)
...cold medicine.
...lekarstwo na przeziębienie. (...)
...stomach medicine.
...lekarstwo na żołądek. (...)
...a razor.
...maszynkę do golenia. (...)
...an umbrella.
...parasol. (...)
...sunblock lotion.
...krem przeciwsłoneczny. (...)
...a postcard.
...pocztówkę. (...)
...postage stamps.
...znaczki pocztowe. (...)
...batteries.
...baterie. (...)
...writing paper.
...papier listowy. (...)
...a pen.
...długopis. (...)
[edit] Driving
Polish street signs are pictograms. There are no 'one way', 'yield', etc. signs written in
words.
[edit] Authority
I haven't done anything wrong.
Nie zrobiłem nic złego. (...)
It was a misunderstanding.
To było nieporozumienie. (...)
Where are you taking me?
Dokąd mnie zabieracie? (...)
Am I under arrest?
Czy jestem aresztowany? (...)
I am an American/Australian/British/Canadian citizen.
Jestem obywatelem amerykańskim/australijskim/brytyjskim/kanadyjskim. (...)
I want to talk to the American embassy/consulate.
Chcę rozmawiać z ambasadą/konsulatem amerykańskim
I want to talk via English translatator.
Chcę rozmawiać przez tłumacza języka angielskiego.
Can I just pay a fine now?
Czy mogę po prostu natychmiast zapłacić karę? (...)
Polônia
==> DICAS EXCLUSIVAS VOUDEMOCHILA - Dicas que você não vê em guia
nenhum!
Fryderyk Franciszek Chopin (ur. 22 lutego lub 1 marca 1810↓ w Żelazowej Woli, zm. 17
października 1849 w Paryżu) – polski kompozytor i pianista.
Spis treści
[ukryj]
1 Życiorys
2 Data urodzenia
3 Twórczość
o 3.1 Okresy twórczości
4 Anegdoty
Chopina
7 Fryderyk Chopin w kulturze masowej
o 7.1 Nagrody Akademii Fonograficznej – "Fryderyki"
8 Zobacz też
9 Przypisy
10 Bibliografia
11 Linki zewnętrzne
[edytuj]Życiorys
[edytuj]Dzieciństwo Chopina
Osobny artykuł: Dom Urodzenia Fryderyka Chopina.
Chopin urodził się (wedle legendy przy grze jego ojca, Mikołaja, na skrzypcach) w jednej z
dworskich oficyn hrabiego Fryderyka Skarbka, w której mieszkała rodzina Mikołaja
i Justyny. Na chrzcie nadano mu imiona Fryderyk Franciszek (na cześć ojca chrzestnego i
zapewne dziadka – François). W księdze metrykalnej z kościoła w Brochowie jako
chrzestni widnieją Franciszek Grembecki ze wsi Ciepliny wraz z panną Anną Skarbkówną,
hrabianką z Żelazowej Woli. Sami Chopinowie jako chrzestnego zwyczajowo traktowali
młodego hrabiego Fryderyka Skarbka oraz jego rok młodszą siostrę Annę Emilię. Około
połowy 1810 Mikołaj i Justyna wraz z dziećmi przenieśli się do Warszawy do pałacu
Saskiego, w którym mieściło się Liceum Warszawskie, gdzie Mikołaj miał uczyć języka
francuskiego. Przeprowadzka wynikała prawdopodobnie z pogarszającej się sytuacji
finansowej Skarbków. Hrabia prowadził hulaszczy tryb życia i popadał w długi, a po
rozwodzie z Ludwiką (1807) uciekł z Księstwa Warszawskiego w poznańskie. Również
dorastające dzieci Skarbków nie wymagały już opieki guwernera. Prawdopodobnie Mikołaj
myślał o przeprowadzce do stolicy jeszcze przed urodzeniem się syna. Po wyjeździe na
stałe do Warszawy Chopinowie utrzymywali bliskie kontakty z rodziną Skarbków, Fryderyk
jeździł tam na wakacje, a młody Fryderyk Skarbek wydał pierwsze polonezy Chopina.
Na przełomie czwartego i piątego roku życia Chopin rozpoczął naukę gry nafortepianie,
początkowo u swej matki. W 1816 zaczął brać lekcje u Wojciecha Żywnego. Bardzo
szybko się uczył. 27 listopada1831 Mikołaj pisał do Fryderyka:
Technika gry zabrała Ci bardzo niewiele czasu [...]. Twoje palce mniej się natrudziły niż umysł [...] inni trawili
całe dni, przebierając palcami po klawiaturze, Ty [...] rzadko spędzałeś przy niej godzinę[1].
Żywny sam nie był wybitnym muzykiem, a zdolnego i pojętnego ucznia uczył techniki
palcowania i tradycyjnego ułożenia ręki. Podczas lekcji koncentrował się głównie na
zaznajamianiu ucznia z dziełami muzyki barokowej i klasycznej oraz objaśnianiu budowy
utworów fortepianowych Johanna Sebastiana Bacha, Josepha Haydna,Wolfganga
Amadeusza Mozarta oraz (w mniejszym stopniu) Johanna Nepomuka Hummla.
Pozostałością po tej niekonwencjonalnej edukacji było zamiłowanie Fryderyka do dawnych
kompozytorów. Następnym nauczycielem Fryderyka był, pochodzący – tak samo jak
Żywny – z Czech, Wilhelm Wacław Würfel.
Przed ukończeniem 7 roku życia był już autorem kilku drobnych kompozycji (były
topolonezy – owa forma muzyczna była w polskiej muzyce fortepianowej tą, która wraz z
wychowaniem muzycznym Żywnego oraz modną w owym czasie operą w stylu
włoskim składała się na atmosferę muzyczną, w jakiej dorastał Fryderyk), które pomagali
zapisywać mu Żywny oraz ojciec.
Nie tylko bowiem z łatwością największą i smakiem nadzwyczajnym wygrywa sztuki najtrudniejsze na
fortepianie, ale nadto jest już kompozytorem kilku tańców i wariacji, nad którymi znawcy muzyki dziwić się
nie przestają, a nade wszystko zważając na wiek dziecinny autora. Gdyby młodzieniec ten urodził się w
Niemczech lub we Francji, ściągnąłby już zapewne uwagę na siebie wszystkich społeczeństw; niechże
wzmianka niniejsza służy za wskazówkę, że i na naszej ziemi powstają geniusze, tylko że brak głośnych
wiadomości ukrywa je przed publicznością[3].
Do 1818 mały Chopin znany był tylko w kręgach akademickich, w których obracała się
jego rodzina. Pierwsza recenzja, która ukazała się drukiem, wzbudziła duże
zainteresowanie jego osobą. Marsz wojskowy, który tak spodobał się księciu
Konstantemu, ukazał się drukiem, choć bezimiennie. Marsz grywany był w czasie
ulubionych przez księcia parad wojskowych i kompozycja wykonywana była przez
orkiestry wojskowe[3].
24 lutego 1818 roku odbył się pierwszy koncert publiczny Chopina w Pałacu Kaznowskich,
zorganizowany na rzecz Towarzystwa Dobroczynności przygotowany przez ordynatową
Zamoyską. Julian Ursyn Niemcewicz fakt wykorzystania talentu 8-letniego dziecka dla
potrzeb filantropii skomentował w komedii, gdzie wyśmiał pogoń za sensacją i gorliwość
filantropek, które na fikcyjnym zebraniu licytują się w odejmowaniu lat „Szopenkowi”, a w
końcu sztuki zapada uchwała, że cudowne dziecko na scenę wniesie niańka[3].
Było dosyć osób [...] W przeciągu wieczora grał na fortepianie młody Chopin, dziecię w ósmym roku życia,
obiecujące jak twierdzą znawcy, zastąpić Mozarta[4].
[edytuj]Pierwsze sukcesy
20 września 1818 odwiedziła Warszawę carowa Maria Fiodorowna, której Chopin
ofiarował dwa swoje tańce polskie. Wójcicki wspomina, że gdy mały Chopin grywał u
księcia Konstantego, namiestnika warszawskiego, podczas gry Marsza wojskowego
wznosił oczy w górę, że książę go pytał: „Co tam patrzysz w górę mały? Czytasz nuty na
suficie?”. Później Chopin otrzymał od cara pierścień z brylantem, a w Paryżu nawet
propozycję zostania nadwornym kompozytorem carskim. Chopin jednak pierścień
sprzedał, a propozycję odrzucił.
W latach 1823–1826 Chopin uczył się w Liceum Warszawskim, gdzie pracował jego
ojciec. W tych latach zwiedził sporą część Polski. Spędzał wakacje
na dworze ks. Antoniego Radziwiłła w Antoninie i bywał u przyjaciół mieszkających w
odległych miejscach kraju. Z pobytów w Szafarni (lata 1824–25) wysłał swoje słynne listy –
„Kuriery Szafarskie” do rodziców, będące parodią „Kuriera Warszawskiego”, które
rozsławiły sielankowe wakacje w majątku Juliusza Dziewanowskiego. Słynna jest również
anegdota mówiąca, że został niegdyś w szkole przyłapany na rysowaniu nauczyciela w
czasie lekcji. Obrazek tak zadziwił rysowanego, że ten go pochwalił. Maurycy Karasowski
wspomina również anegdotę z tradycji rodzinnej, w której Chopin pomógł guwernerowi
uspokoić hałaśliwych wychowanków. Zaimprowizował im opowieść, a potem uśpił
wszystkich łącznie z guwernerem kołysanką. Gdy pokazał uroczy widok siostrom i matce,
obudził wszystkich przeraźliwym akordem. Wraz z siostrą Emilią Fryderyk pisał także dla
zabawy wiersze i komedie. Balzac wspominał, że Chopin miał zastraszająco prawdziwy
dar naśladowania każdego, kogo tylko zechciał.
W latach 1826–1829 był studentem warszawskiej Szkoły Głównej Muzyki, będącej częścią
Konserwatorium, która związana była z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie podjął naukę
harmonii i kontrapunktu u Józefa Elsnera. Został zwolniony z przedmiotu instrumentu,
ponieważ zauważono nieprzeciętny sposób i charakter gry Chopina. Ten okres w jego
twórczości charakteryzuje fascynacja muzyką ludową. Powstały wówczas Sonata c-
moll op. 4, Wariacje B-dur na temat "Là ci darem la mano" z "Don Juana" W. A.
Mozarta op. 2 na fortepian i orkiestrę, Trio g-moll op. 8 i pierwsze Mazurki (op. 6, 7) oraz
oparte na motywach ludowych Rondo c-moll op. 1 i Rondo à la Krakowiak F-dur op. 14. W
raporcie po trzecim roku nauki Józef Elsner zapisał: "Trzecioletni Szopen Fryderyk –
szczególna zdatność, geniusz muzyczny".
W 1826 Chopin odbywał swoją pierwszą zagraniczną podróż do Berlina. W 1826 spędził
wakacje także w Bad Reinertz (dzisiejsze Duszniki-Zdrój) w Kotlinie Kłodzkiej.
Pianino Chopina
Lata 1829–1831 były dla Chopina okresem pierwszej miłości (do śpiewaczki Konstancji
Gładkowskiej) i pierwszych ogromnych sukcesów kompozytorskich. W liście do swojego
przyjaciela, Tytusa Woyciechowskiego, Chopin nazywał Konstancję ideałem. Powstały
wówczas Koncerty fortepianowe f-moll op. 21 i e-moll op. 11.
W lipcu 1829, niezwłocznie po ukończeniu studiów, Fryderyk Chopin wraz z przyjaciółmi
wyjechał na wycieczkę do Wiednia. Dzięki Würflowi wszedł w środowisko muzyków. W
Kärntnerthortheater wystąpił dwukrotnie; grał Wariacje B-dur za pierwszym, a
oprócz Wariacji także Rondo à la Krakowiak za drugim razem. Odniosły one fenomenalny
sukces wśród publiczności. Nawet krytyka mimo zastrzeżeń dotyczących jego gry (zbyt
mała siła dźwięku) uznała kompozycje za nowatorskie. Dobre przyjęcie kompozycji na
koncertach ułatwiło kontakt z wydawcami: w kwietniu 1830, po raz pierwszy za granicą,
wydano drukiem w Austrii, w oficynie Tobiasa Haslingera grane tu jużWariacje op. 2.
Lata dojrzałości
W Paryżu Chopin zamieszkał początkowo w małym mieszkaniu przy Boulevard Poissonniere.
26 lutego 1832 w salonie Pleyel przy 9 rue Cadet dał pierwszy z dziewiętnastu publicznych
koncertów w Paryżu (podczas 18 lat pobytu w tym mieście). Organizował go Friedrich Wilhelm
Kalkbrenner, pianista. Chopin zagrał Koncert e-moll i Wariacje B-dur op. 2. Koncert oszołomił
publiczność, w tym obecnego na nimFranciszka Liszta. Krytyk François Fétis zapowiadał, że
Chopin odrodzi muzykę fortepianową[7]. Następnego dnia wydawcy przysyłali Chopinowi
propozycje kupna utworów. Chopin zaczął prowadzić żywot wirtuoza, komponując utwory, które
szybko stawały się modne na salonach. Przyjaźnił się z wieloma wybitnymi muzykami
(Liszt, Vincenzo Bellini, Hector Berlioz), był zapraszany na prywatne występy nie jako muzyk,
ale jako gość, nawet na sam dwór. Szybko więc przeprowadził się do Chaussée d'Antin, modnej
dzielnicy Paryża. Przyjaciele nazywali jego mieszkanie Olimpem ze względu na dającą się
stamtąd słyszeć boską muzykę. Jednak z powodu trudnej sytuacji finansowej Chopin zaczął
dawać coraz więcej lekcji gry na fortepianie. Oszałamiała go ogromna liczba propozycji. Chopin
uczył między innymi księżniczkę de Noailles, księżnę de Chimay i de Beauvau, baronową
Rothschild, hrabinę Peruzzi i Potocką. Wśród uczniów także wielkie talenty – Karolina
Hartmann, Karol Filtsch, a także wierny przyjaciel Chopina Adolf Gutmann. Chopin jako
nauczyciel znany był z niezwykłych wymagań i nerwowości.
George Sand
W 1836 zaręczył się z Marią Wodzińską. Była ona uzdolniona muzycznie i malarsko. Hrabina
Teresa Wodzińska, matka Marii zaczęła nazywać wtedy Chopina swym dzieckiem. W podzięce
za darowane Chopinowi kompozycje Marii przysyła on Walca As-dur i niektóre ze słynnych
Pieśni. Ostatecznie jednak rodzina sprzeciwiła się związkowi, uważając, że Chopin jest zbyt
chorowitym kandydatem na męża. W 1836 roku zaczął poważnie chorować
na gruźlicę (Niedawno pojawił się pogląd, że przyczyną „chorowitości” i śmierci kompozytora
była nie gruźlica, a choroba genetyczna o zewnętrznych objawach bardzo podobnych do
gruźlicy – mukowiscydoza, zobaczhipotezę mukowiscydozy). W 1837 poznał starszą od siebie o
6 lat i dominującą nad nim George Sand i rzucił się w ramiona „spełnionej miłości” (słowa
George Sand), która jednak wkrótce zamieniła się w nerwowy i chaotyczny związek. Para
istniała jednak jako związek jedynie w plotkach. W dziennikach Sand opowiada, że przez 9
lat przyjaźni z Chopinem żyła jak w klasztornym celibacie. W liście do Justyny Chopinowej Sand
nazwała się drugą matką Chopina. Uciekając przed zazdrością byłego kochanka George, udali
się na Majorkę do Valldemossa, która powitała ich okropną pogodą. Jednocześnie w Hiszpanii
trwała wojna, a choroba Chopina wzmagała się. Sand zabrała swoje dzieci, które miały się tam
leczyć (syn Maurycy chorował nareumatyzm) i uczyć. Mieszkali tam w byłym klasztorze. Chopin
skomponował wtedy Preludia op. 28, Preludium Des-dur, które Sand uznała za straszne.
Wspominała ona pamiętny wieczór, gdy podczas spaceru rozszalała się burza, a po powrocie
do domu Chopin zaczął pluć krwią. Gdy stan zdrowia Chopina poprawił się, kochankowie wrócili
do Francji. Sprowadzono wtedy z Neapolu ciało samobójcy, wielkiego śpiewaka, Adolfa
Nourrita. Chopin zagrał w Marsylii podczas pogrzebu na organach. Pomimo iż instrument był
rozstrojony, Chopin oszołomił publiczność graną na organach pieśnią Schuberta.
W 1839 wrócili do Francji. Fryderyk był wówczas bardzo chory, kaszląc, wypluwał duże
ilości krwi. Mieszkał w Nohant, w posiadłości George Sand. Chwilowa poprawa zdrowia
wniosła okres spokoju do życia przyjaciół, wkrótce jednak nastąpiło ponowne pogorszenie.
George Sand napisała kontrowersyjną książkę Lukrecja Floriani, w której według Liszta
ośmieszyła Fryderyka. Chopin przemilczał tę obrazę, jednak jego rodzina w Polsce była
oburzona. Sand tłumaczyła, że nie opisała w niej Fryderyka, jednak biografowie Chopina
podważają te tłumaczenia. Pojawił się wtedy znany rzeźbiarz Auguste Clésinger, który
poślubił Solange – córkę Sand – wbrew woli matki. Gdy w wynikłym konflikcie Fryderyk
stanął po stronie Solange, pisarka wpadła w szał i zerwała z kompozytorem. Okres przed
rozstaniem z George Sand, a także po rozpadzie związku oraz pogłębiająca się choroba
odcisnęły głębokie piętno na twórczości i życiu towarzyskim Chopina. Powstały wówczas
najpiękniejsze z jego nokturnów i mazurków.
[edytuj]Śmierć i pogrzeb
Spokój Paryża nie został w tych dniach ani na chwilę zakłócony, mimo że spodziewano się pewnych rozruchów
z powodu gwardii ruchomej, którą reglamentowano, lub z powodu projektu ministerstwa o rozwiązaniu
klubów. Wczoraj, w poniedziałek, pełno było wszędzie żołnierzy i armat, i ta mocna postawa zaimponowała
tym, którzy byliby chcieli wywołać nieporządki[9].
Fryderyk coraz rzadziej udzielał lekcji. Niektórzy z jego uczniów wyjechali, a on sam ze
względów zdrowotnych postanowił ograniczyć lekcje tylko do uczniów bardziej
zaawansowanych. Wśród nich byli m.in.: Catherine Soutzo, Maria Kalergis, Delfina
Potocka, Charlotte de Rothschild oraz (od marca) Marcelina Czartoryska. Pierwszą
połowę 1849 Chopin spędził w mieszkaniu na Square d'Orleans. Odwiedzali
go Franchomme, Ernest Legouvé, Natalia Obrieskow, Nathaniel Stockhausen, Thomas
Albrecht, Charles Gavard i Marie de Rozieres, a przede wszystkimDelacroix.
Mieszkanie
Chopina było wtedy miejscem wieczornych spotkań, na których Delfina Potocka
śpiewała, a Chopin i Kalergis grali na fortepianie. Z początkiem wiosny Chopin
zaczął wybierać się na przejażdżki kabrioletem, w których towarzyszył mu
Delacroix. Rozmawiali wtedy głównie o muzyce. Chopin przedstawił malarzowi
własną koncepcję logiki w dziele muzycznym, wyjaśniając również dlaczego jego
zdaniem Mozart góruje technicznie nad Beethovenem. Za namową Delacroixa
Fryderyk zaczął spisywać swoje uwagi teoretyczne na temat metody gry
fortepianowej, które z powodu nietypowego wykształcenia muzycznego pianisty
przedstawiają jednak niewielką wartość. Z tego okresu pochodzą mazurki: nr 2 z
op. 67 i nr 4 z op. 68. Stan zdrowia artysty pogarszał się. Viardot zauważyła, iż
podlegał on ogromnym wahaniom:
[...] bywają dni znośne, gdy może wyjeżdżać powozem, oraz inne, kiedy pluje krwią i ma napady kaszlu, który
go dusi[12].
Moje Życie. Jeżeli możecie, to przyjedźcie. Słaby jestem i żadne doktory mi tak, jak Wy, nie pomogą[14].
Świadek ostatnich tygodni życia i męki Chopina – Cyprian Kamil Norwid zamieścił nekrolog w
„Dzienniku Polskim”:
Rodem Warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel Fryderyk Chopin, zszedł z tego świata[...].
Chopin zmarł w otoczeniu kilkorga bliskich mu osób około 2 w nocy 17 października 1849, a na
świadectwie zgonu jako przyczynę lekarz wpisał gruźlicę. Auguste Clésinger wykonał
pośmiertny odlew twarzy i dłoni artysty, a następnie zaprojektował też i wykonał jego nagrobek.
Msza żałobna odbyła się dopiero 30 października w paryskim kościele Św. Magdaleny, a
solowe partie basowe wykonanego na życzenie Chopina Requiem Mozarta zaśpiewał Luigi
Lablache. Liczny kondukt żałobny, któremu przewodniczył książę Adam Jerzy Czartoryski,
przeszedł na Cmentarz Père-Lachaise, gdzie zmarłego artystę pożegnały dżwięki Marsza
Żałobnego jego własnego autorstwa.
Koszty pogrzebu i pomnika nagrobnego pokryła Jane Stirling. Ona też opłaciła powrót do
Warszawy siostry Chopina Ludwiki, która przewiozła do kraju serce kompozytora. Ostatecznie
spoczęło ono w Bazylice Świętego Krzyża na warszawskim Krakowskim Przedmieściu.
[edytuj]Hipoteza mukowiscydozy
Osobny artykuł: Choroba Fryderyka Chopina.
[edytuj]Data urodzenia
Roku 1810, 23 miesiąca kwietnia o godzinie trzeciej po południu przed nami proboszczem brochowskim,
sprawującym obowiązki urzędnika stanu cywilnego parafii brochowskiej powiatu sochaczewskiego w
departamencie warszawskim, stawili się Mikołaj Chopin, ojciec lat mający 40, w wsi Żelazowa Wola
zamieszkały, i okazał nam dziecię płci męskiej, które urodziło się w domu jego w dniu 22 miesiąca lutego o
godzinie szóstej wieczorem roku bieżącego, oświadczając, że jest ono spłodzone z niego i Justyny z
Krzyżanowskich, liczącej lat 28, jego małżonki, i że życzeniem jego jest nadać mu dwa imiona Fryderyk
Franciszek. Po uczynieniu powyższego oświadczenia i okazaniu dziecięcia w przytomności Józefa
Wyrzykowskiego, ekonoma, liczącego lat 38, tudzież Fryderyka Geszta, który rok 40 skończył, obydwóch w
wsi Żelazowa Wola zamieszkałych, ojciec i świadkowie po przeczytaniu niniejszego aktu urodzenia
stawiającym wyznali, iż pisać umieją. My akt niniejszy podpisaliśmy, Ksiądz Jan Duchnowski, proboszcz
brochnowski, sprawujący obowiązki urzędnika stanu cywilnego, Mikołaj Chopin, ojciec. Nr 2.23.IV /1810/. Ja,
jak wyżej, spełniłem obrzędy nad niemowlęciem ochrzczonym z wody, dwojga imion Fryderykiem
Franciszkiem, urodzonym 22 lutego z Wielmożnych Mikołaja Choppen Francuza oraz Justyny Krzyżanowskiej,
ślubnych małżonków. Rodzice chrzestni – Wielmożny Franciszek Grembecki ze wsi Ciepliny z Wielmożną
panną Anną Skarbkówną, hrabianką z Żelazowej Woli[17].
. Data ta jest jednak kwestionowana. Fryderyk, jak i jego rodzina, za poprawny dzień
[18]
zawsze podawali 1 marca[19] – taką datę podał Fryderyk, gdy w styczniu 1833 został
członkiemTowarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Kontrowersje nie dotyczą
jednak daty rocznej, która jest pewna, pomimo że miały miejsce sytuacje, przy których
rodzina dodawała mu jeden rok życia (dotyczyło to pojawienia się informacji w prasie lub
występów publicznych Fryderyka).
[edytuj]Twórczość
W drugim okresie twórczości (począwszy od op. 6) skrystalizował się w pełni styl Chopina jako
kompozytora narodowego i romantycznego. Wyrastająca z ducha okresu Romantyzmu stylizacja muzyki
tanecznej otrzymała w walcach pogłębiony artystycznie wyraz. Nowe podejście do techniki pianistycznej,
manifestujące się w obu cyklach etiud, zaczęło decydować o obliczu wszystkich podstawowych
gatunków... Kontrast wyrazowy o silnych znamionach dramatycznych stał się charakterystycznym rysem
takich form jak scherzo, ballada, nokturn[20].
[edytuj]1840–1849 (późny okres)
[edytuj]Gatunki
Polonezy cis-moll i es-moll op. 26, skomponowane wkrótce po klęsce powstania listopadowego, oddają
tragiczną atmosferę, w jakiej powstawały. Polonez A-dur op. 40 z racji uroczystego charakteru nazwano
„wojskowym”; stosunkowo często opracowywano go na orkiestrę, gdyż jest to jeden z nielicznych
utworów Chopina poddających się transkrypcji. Nastrój nieomal triumfalny stwarza najpopularniejszy,
wirtuozowski Polonez As-dur op. 53. Od stylizowanego tańca najbardziej oddala się Polonez-Fantazja
As-dur op. 61. Niektóre tematy w Polonezie-Fantazji w ogóle nie mają związku z tanecznym rytmem.
Przypominając swobodną fantazję o złożonej „fabule uczuciowej”, utwór ten zasługiwałby na miano
„poematu symfonicznego” na fortepian., charakteryzuje te niezwykle ważne utwory w dorobku Chopina
D. Gwizdalanka[22].
Mazurki
Pierwowzorem Chopinowskiej stylizacji były trzy rodzaje tańców: zamaszysty mazur, szybki, wirujący
oberek i powolny, melancholijny kujawiak. Tę ostatnią, „dworkową” wersję, kompozytor lubił
najbardziej. Zazwyczaj przekształcał ją w taki sposób, że stawała się liryczną, bardzo osobistą,
refleksyjną miniaturą odległą od jakichkolwiek związków z popularną „piosnką”[23].
Nokturny
Scherza
Ballady
Mówi się, że 4 ballady Chopina: g-moll op. 23, F-dur op. 38, As-dur op. 47 (jedyna z
„optymistycznym” zakończeniem) i f-moll op. 52 powstały pod wrażeniem lektury
ballad Adama Mickiewicza, lecz nie znaleziono na to dowodów. Ewentualne
pokrewieństwo z poezją
co najwyżej zdradza narracyjny rodzaj dramaturgii. Dwa tematy przekształcane są na wzór perypetii w
opowieściach poetyckich, po czym efektowna koda przynosi „rozwiązanie”, odległe jednak od
jakiejkolwiek apoteozy[24].
Ukończone zostały dwa cykle etiud: op. 10 i op. 25. Zgodnie z nazwą (fr.étude =
studium, ćwiczenie) są one utworami pedagogicznymi i mają służyć doskonaleniu
techniki pianistycznej. Ale po raz pierwszy w historii tego gatunku nie są to "nudne
ćwiczenia", którymi zamęczano pokolenia początkujących pianistów. Każda etiuda
Chopinowska to arcydzieło. Jedną z najbardziej znanych jest, zamykająca opus 10,
etiuda c-moll, zwana „rewolucyjną”.
Preludia
Sonaty
Koncerty
Powstały dwa koncerty na fortepian i orkiestrę: f-moll op. 21 z 1829 r. i e-moll op. 11
z 1830 r. – oba z pierwszego okresu twórczości, pisane jeszcze w Polsce, osadzone
w formie klasycznej.
Inne
[edytuj]Anegdoty
Gdyby potężny samowładny monarcha z północy wiedział, jak niebezpieczny wróg grozi mu w dziełach
Chopina, w prostych melodiach jego mazurków, zabroniłby tej muzyki. Dzieła Chopina to armaty ukryte
w kwiatach[26].
Zabraniano nam Słowackiego, Krasińskiego, Mickiewicza. Nie zabroniono nam Chopina. A jednak w
Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki,
krakowskie rogatywki, szlacheckich brzęk szabel, naszych kos chłopskich połyski, jęk piersi zranionej,
bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych,
niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń [...].
Znajdował on naśladowców nie tylko w Warszawie, lecz od Północy do Południa, od Oslo do Palermo,
od Wschodu do Zachodu, od Petersburga do Paryża. Podobnie jak żaden kompozytor muzyki
symfonicznej XIX wieku nie mógł nie dostrzec Beethovena, tak żaden kompozytor muzyki fortepianowej
po roku 1830 nie mógł pominąć Chopina[27].
[edytuj]Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im.
Fryderyka Chopina
Wnętrze Filharmonii Narodowej podczas I etapu XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego
im. Fryderyka Chopina
[edytuj]Piosenka Gazebo
W 1983 roku na listy przebojów w całej Europie wspięła się piosenka I like
Chopin włoskiego piosenkarza Paula Mazzoliniego (Gazebo). Chociaż
Mazzolini śpiewał o muzyce Chopina, fortepianowy motyw, który przewija się w
piosence, nie jest kompozycją Polaka. Przebój Gazebo nadal jest nadawany
przez komercyjne rozgłośnie, choć najczęściej jako cover. Początek piosenki
miał następujące słowa po angielsku:
[edytuj]Eternal Sonata
Japońską fascynację muzyką Chopina oraz sztuką anime łączy gra Eternal
Sonata na konsolęXbox 360, wydana w Japonii w czerwcu 2007. Bohaterem
gry jest Fryderyk Chopin, który na trzy godziny przed śmiercią trafia do
bajkowej krainy, tam wraz z przyjaciółmi szuka leku na swoją chorobę.
Fabularnej grze towarzyszy muzyka Chopina w wykonaniu rosyjskiego
pianisty Stanisława Bunina.
Powstało wiele filmów o życiu Chopina, w wielu z nich wiodącym wątkiem jest
związek kompozytora z George Sand. Niektóre z filmów o Chopinie to:
Pamiętna pieśń (A Song to Remember) z 1945 roku w reżyserii Charles'a
Vidora. Rolę Chopina zagrał Cornel Wilde, a Sand – Merle Oberon. Film był
nominowany do Oscara w 6 kategoriach[28].
Młodość Chopina (1951) w reżyserii Aleksandra Forda, traktował o okresie
młodzieńczym życia artysty, zaś w rolę Chopina wcielił się Czesław
Wołłejko.
Błękitna nuta (1991) w reżyserii Andrzeja Żuławskiego ukazał 36 godzin z
życia Chopina, którego rolę zagrał Janusz Olejniczak.
Improwizacja (Impromptu, 1991)), komedia romantyczna z Hugh
Grantem jako Chopinem iJudy Davis jako Sand[29].
Ostatnia podróż (1999), fabularyzowany dokument o podróży Chopina do
Londynu i Szkocji. Kompozytora zagrał Andrzej Niemirski[30].
Chopin. Pragnienie miłości (2002) w reżyserii Jerzego Antczaka ukazał
historię życia artysty przez pryzmat relacji i związku z George Sand. W
postać Chopina wcielił się w tym filmie Piotr Adamczyk.
Sztuka Jarosława Iwaszkiewicza Lato w Nohant została sfilmowana cztery
razy.