Você está na página 1de 41

 

TORSHAWN

BRASÃO DE ARMAS
Vesturkirkjan opført i 1975

TRAJE TÍPICO FEROÊS


LÍNGUA FEROESA

A língua feroesa (ou feróica; nativamente føroyskt) é a língua oficial das Ilhas Feroé,
falada pelos 47.000 habitantes da ilha mais cerca de 12.000 feroeses na Dinamarca.
Junto com o islandês e com o extinto norn, é uma das três línguas escandinavas
insulares descendentes do norueguês antigo.

História
O feroês deriva do Norueguês Antigo falada pelos povoadores noruegueses que se
estabeleceram nas ilhas Féroes no século IX. Como nestas ilhas não houve uma era
viking nem fontes medievais, conhece-se pouco sobre seu desenvolvimento até antes da
Reforma. Durante a reforma, a línguas nas Féroes foi o dinamarquês, sendo esta língua
até o século XIX o meio de transmissão da língua escrita nas ilhas.

Os únicos resquícios de feroes da época anterior à Reforma são documentos épicos


medievais realizados por copistas nativos (aprox. século XVI), uns poucos fragmentos
de canções do século XVII e documentos épicos ocasionais em escritos dinamarqueses
(séculos XVI e XVII).

V. U. Hammershaimb, padre, político e linguista feroês, criador da moderna língua


feroesa escrita, representado num selo das Ilhas Féroes

A língua nativa das ilhas (independentemente de seu status anterior à Reforma) havia se
convertido no final do século XVI em pouco mais que uma língua familiar e de
trabalho. Os assuntos públicos, religiosos e legais eram tratados em dinamarquês, além
do uso ocasional do norueguês antigo em alguns manuscritos legais ou cópias dos
mesmos.

Portanto, o conhecimento da evolução da língua nas ilhas Féroes, da sua ocupação até as
primeiras tentativas de se gravar por escrito os textos orais da língua nativa, nos anos
finais do século XVIII, é muito escasso. Devido à falta de status oficial no período
posterior à Reforma o feroês sofreu uma série de conseqüências, sendo uma delas a
forte influência do dinamarquês, especialmente no léxico.

Sua ortografia, estabelecida em meados do século XIX, deve muito ao antigo norueguês
e um pouco ao islandês, tendo estas línguas influência na morfologia, sintaxe e léxico
do feroês escrito. Ainda que cada povoado feroês tenha suas próprias características no
estilo da língua, a compreensão mútua é total, e a capital, Tórshavn, converteu-se no
centro lingüístico das ilhas, do que se pode supor que com o passar do tempo a língua
falada nesta cidade se converta na variante normativa.

A língua escrita foi definida pelo lingüista e folclorista feroês Venceslaus Ulricus
Hammershaimb em 1846. Em 1912 foi autorizada para uso em algumas escolas e igrejas
e em 1938 se converteu na única língua para ensino nas escolas, no lugar do
dinamarquês.

Dados
O feroês é a língua materna de cerca de 47.000 habitantes das Ilhas Feroé, um grupo de
18 ilhas no Atlântico Norte, a meio caminho entre a Escócia e a Islândia, constituindo,
junto com o dinamarquês, as línguas oficiais do país. Estas ilhas perteceram à coroa
norueguesa até 1816, quando passaram ao domínio da coroa dinamarquesa, recebendo
um status semi-independente em 1948.

Dialetos
A partir do século XVIII, pelo menos, o feroês experimentou uma considerável variação
lingüística. Foram definidas fronteiras dialetais básicas, nas quais cada povoado conta
com uma forma de falar própria e definida. A maioria das diferenças se observa na
ordem fonológica, ainda que não existam problemas de incompreensão mútua; ao
contrário, cada pessoa usa sua própria variedade de língua sem que ocorram
dificuldades de entendimento.

Devido à imposição do dinamarquês como língua oficial, não se elaborou uma forma
normativa de feroês, nem tampouco está claro que isso seja feito no futuro. Desde 1958,
um instituto de línguas (e posteriormente um comitê lingüístico) tem observado a
evolução do feroês, tendo as atividades desta instituição orientado seu trabalho a
purificar a língua da influência dinamarquesa e de outros elementos estrangeiros o que
pode ser considerado um possível formato para uma futura língua padrão.

Escrita
Disposição de um teclado em língua feroesa

Em contraste com o islandês, o feroês não possui tradição escrita até recentemente. Os
textos mais antigos, exceto algumas características feroesas em textos noruegueses, são
três canções de 1773. Desde o século XIX a língua feroesa deixou de ser uma língua
meramente falada para ser uma língua ensinada na escola, dos jornais, igrejas e rádios,
além da administração pública.

Gramática
Como língua escandinava ocidental, a língua feroesa está relacionada com a islandesa e
a vários dos dialetos noruegueses ocidentais e se desenvolveu a partir da língua falada
pelos noruegueses que colonizaram as ilhas até o século IX. Ainda que haja variantes
significativas em pronúncia de ilha a ilha não há verdadeiras variantes dialetais. É
notável pelos vários ditongos desenvolvidos das antigas e simples vocais.

Os substantivos têm variações fortes e fracas, havendo três gêneros, dois números e
quatro casos.

O artigo determinado singular masculino e feminino é hin e neutro hitt, com formas
plurais hinir, hinar e hini.

A numeração de 1 a 10: ein, tvær, tríggir, fýra, fimm, seks, sjey, átta, níggju, tíggju; 11
ellivu, 12 tólv, 20 tjúgu 30 tríati, 40 fýrati.

Os verbos têm:
Três vozes: ativa, intemediária e passiva.
Modos: indicativo, subjuntivo e imperativo
Oito tempos: perfeito, imperfeito, mais-que-perfeito, futuro perfeito e passado
condicional. Os tempos presente e imperfeito são simples, os demais compostos.

Os pronomes pessoais em terceira pessoa dintinguem gênero. Singular 1 eg, 2 tú, 3


hann, hon, tað; Plural 1 vit, 2 tit, 3 teir, tær, tey. O demonstrativo masculino e feminino
é tann. O pronome relativo é ið/sum.

A ordem da frase é sujeito, verbo e objeto.


GUIA DE CONVERSAÇÃO FEROÊS

 Portuguese (Português) Mask


 Faroese (Føroyskt) Mask

Expressões mais comuns


Most common expressions
2
Sim
2
Ja
3
Não
3
Nei
5
Aqui está
5
Ger so væl
6
Obrigado (a)
6
Takk
7
De nada
7
Tað var so lítið
8
Com licença
8
Orsaka meg
9
Talvez | Pode ser
9
Kanska
10
Olá | Oi
10
Halló | Hey
11
Adeus!
11
Farvæl. Bei.
12
Bom dia! | Boa tarde!
12
Góðan dag.
13
Bom dia!
13
Góðan morgun.
14
Boa noite!
14
Gott kvøld.
15
Boa noite!
15
Góða nátt.
16
(Seja) Bem-vindo (a)
16
Vælkomin.
17
Boa viagem!
17
Góða ferð.

Entendendo-se
At skilja hvønnannan
19
Você fala...?
19
Dugir tú... ?
20
Falo...
20
Eg dugi...
21
Eu não falo...
21
Eg dugi ikki...
22
Falo um pouco de...
22
Eg dugi eitt sindur av...
23
Inglês
23
Enskt
24
Francês
24
Franskt
25
Alemão
25
Týskt
26
Espanhol
26
Spanskt
27
Português
27
Portugisiskt
28
Árabe
28
Arabiskt
29
Chinês
29
Kinesiskt / Kinverskt
30
Hindi
30
Hindiskt
31
Russo
31
Russiskt
32
Italiano
32
Italskt / Italienskt
33
Holandês
33
Niðurlendskt
34
Norueguês
34
Norskt
35
Sueco
35
Svenskt
36
Dinamarquês
36
Danskt
37
Polonês | Polaco
37
Pólskt
38
Urdu
38
Urdu
39
Farsi
39
Farsi
40
Japonês
40
Japanskt
41
Indonésio
41
Indonesiskt
42
Malaio
42
Malaysiskt / Maleisiskt
43
Você está entendendo?
43
Skilir tú?
44
Você está me entendendo?
44
Skilir tú meg?
45
Estou entendendo/ Eu entendo
45
Eg skilji
46
Estou te entendendo
46
Eg skilji teg
47
Não estou entendendo/Não entendo
47
Eg skilji ikki
48
Não estou te entendendo
48
Eg skilji ikki teg / Eg skilji teg ikki
49
Será que você poderia repetir, por favor?
49
Kanst tú endurtaka hatta?
50
Será que você poderia falar mais devagar, por favor?
50
Kanst tú tosa spakuligari?
51
Será que você poderia escrever isso, por favor?
51
Kanst tú skriva hatta niður?
52
Não sei como dizer isso
52
Eg dugi ikki at siga hatta
53
Não sei a palavra correta
53
Eg veit/kenni ikki rætta orðið
54
O que você falou?
54
Hvat segði tú?
55
Como se diz isso em...?
55
Hvussu sigur tú hetta á... ?
56
Como é que se escreve isso?
56
Hvussu skrivar tú hatta?
57
Como é que se pronuncia isso?
57
Hvussu úttalar tú hatta?
58
Será que você poderia traduzir isso para mim?
58
Kanst tú umseta mær hetta?
59
Será que eu falei isso certo?
59
Segði eg tað rætt?

Conversação Básica
Vanligar samtalur
61
Como vai?
61
Hvussu gongur? Hvussu gongst?
62
Estou ótimo!
62
Tað gongur gott. Tað gongst mær væl.
63
Estou bem
63
Eg havi tað gott.
64
Estou bem
64
Tað gongur.
65
Não estou muito bem
65
Eg havi tað ikki so gott.
66
Quantos anos você tem?
66
Hvussu gamal ert tú? (m) / Hvussu gomul ert tú? (f)
67
Tenho ... anos
67
Eg eri ... ára gamal/gomul
68
Não sei
68
Eg veit ikki
69
Não gosto disso
69
Mær dámar ikki hatta.
70
Estou pronto
70
Eg eri klár/ur.
 
72
Desculpe | Sinto muito
72
Orsaka. / Tað harmar meg.

Faroese Phrasebook
Vowels

Accented vowels are treated as letters in their own right in Faroese, with their own
pronunciation. All vowels have long and short forms. Vowels are short in front of two
or more consonants, otherwise they are long.

A a 
(Short) like "a" in "land", (long) like "ea" in "bear".
Á á 
(Short) like "aw" in "law", (long) like "wha" in "whack".
E e 
(Short) like "e" in "bet", (long) like "ai" in "air".
I i 
(Short) like "i" in "sit", (long) like the "ee" in "see".
Í í 
(Short) like the "wi" in "with", (long) like "whee" in "wheeze".
O o 
(Short) like "aw" in "law", (long) like "oa" in "oar".
Ó ó 
(Short) like "e" in "father", (long) like "o" in "wrote".
U u 
(Short) like "oo" in "foot", (long) like "oo" in "food".
Ú ú 
(Short) like Faroese long "i" but said with rounded lips, (long) like Faroese long
"u" but said with rounded lips.
Y y 
Same as Faroese "i": (Short) like "i" in "sit", (long) like the "ee" in "see".
Ý ý 
Same as Faroese "í": (Short) like the "wi" in "with", (long) like "whee" in
"wheeze".
Æ æ 
Same as Faroese "a": (Short) like "a" in "land", (long) like "ea" in "bear".
Ø ø 
(Short) like "e" in "father", (long) like short Faroese "ó" but lengthened.

[edit] Consonants
B b 
Like "b" in "bed".
D d 
Like "d" in "day".
Ð ð 
Silent when it is the final letter of a word, otherwise used to separate two vowels
when they they are different syllables.
G g 
Silent when it is the final letter of a word, pronounced directly before and after
consonants. It is used as a separator between two vowels when these are in
different syllables.
H h 
Like "h" in "hot".
J j 
Like "y" in "yes".
K k 
Like "k" in "k".
L l 
Like "l" in "like".
M m 
Like "m" in "me".
N n 
Like "n" in "nurse".
P p 
Like "p" in "push".
R r 
Like rolled "rr" as in Spanish "perro".
S s 
Like "s" in "sun"
T t 
Like "t" in "take".
V v 
Like "v" in "value".
[edit] Common diphthongs
ei 
(Short) Like "ey" in "hey", (Long) Like "e" in "father" fused together with "ey"
in "key", like (but not the same as) "oy" in "boy".
ey 
(Short) Like "e" in "bet", (Long) Like "ey" in "hey".
oy 
(Short) Like "o" in "hot" fused together with "ey" in "key", like (but not the
same as) "oy" in "boy".
ðr 
Like "gr" in "great".
dj, ge, gi, gy, gey, gj, ggj 
Like "j" in "jaw".
ft 
Like "tt" in "butter".
hj 
Like "y" in "yes".
ke, ki, ky, key, kj 
Like "ch" in "church".
ll 
Like "h" and "l" fused together. Similar to Welsh "ll".
rn 
Like "dn" in "hadn't".
sj, sk, ske, ski, sky, skey, skj 
Like "sh" in "ship".

[edit] Phrase list


[edit] Basics

Note: The hyphens (-) are only there to help you break down the pronunciation of
words. Pronounce the word without pausing on hyphens.

Common signs

OPEN 
Opið
CLOSED 
Stongdur
ENTRANCE 
Høll
EXIT 
Fara út
PUSH 
Skumpa
PULL 
Toga
TOILET 
Baðiverilsi, Brúsibað,
Bað, WC
MEN 
Menn
WOMEN 
Kvinnur
FORBIDDEN 
Bannaður
Hello. 
Halló. (hahloh)
Hello. (informal) 
Hey. (Huhy)
How are you? 
Hvussu hevur tú tað? (Kvuss-u hev-ur too tya?)
Fine, thank you. 
Gott, takk. (Gohtt, tyakk)
What is your name? 
Hvussu eita tygum? (Hvuss-u eit-a tyg-um?)
My name is ______ . 
Eg eiti ______ . (Eh eit-i _____ .)
Nice to meet you. 
Stuttligt at hitta teg. (Stut-leegt at heett-a teh)
Please. 
Gerið so væl. (Jer-i soh vyal)
Thank you. 
Takk. (Takk)
You're welcome. 
Onki at takk fyri. (On-chi at tak fi-ree)

Yes. 
Ja. (Ya)
No. 
Nei. (Nay)
Excuse me. (getting attention) 
Orsaka. (Or-sya-ka)
Excuse me. (begging pardon) 
Umskylda. (Um-shil-da)
I'm sorry. 
Orsakið meg. (Or-sya-kee meh)
Goodbye 
Farvæl. (Far-vyal)
I can't speak Faroese [well]. 
Eg geri ikki tosaður føroyskt [gott]. (Eh jer-i ich-i tosya-ur Fur-oy-sht [got])
Do you speak English? 
Dugir tú eingilskt? (Du-ir too ain-gilsht?)
Is there someone here who speaks English? 
Dugir nakar her eingilskt? (Du-ir hehr nak-ar ain-gilsht?)
Help! 
Hjálp! (Yolp!)
Look out! 
Ansa tær! (An-sa tyar!)
Good morning. 
Góðan morgun. (guh-an mor-gun)
Good day. 
Góðan dag(in). (guh-an dya-(in))
Good evening. 
Góðan kvøld. (guh-an kvuhld)
Good night. 
Góðan nátt. (guh-an nawt)
Good night (to sleep) 
sov gott. (sov got)
I don't understand. 
Eg skilji ikki. (Eh shil-yi ich-i)
Where is the toilet? 
Hvar er Brúsibaðið? (Kvar er broo-see-ba-i?)

[edit] Problems
Leave me alone. 
Far burtur. (Fyar bur-tur)
Don't touch me! 
Ikki nerta meg! (Ee-chee ner-ta meh)
I'll call the police. 
Eg ringi eftir løgregluni. (Eh rin-jee eft-ir luhg-reg-lun-ee)
Police! 
Løgregla! (Luh-gre-la)
Stop! Thief! 
Steðga! Tjóvur! (Ste-ga! Choh-vur!)
I need your help. 
Eg tørvi sind hjálp. (Eh tuhr-vee sind yolp)
It's an emergency! 
Hetta er ein neyðstøða! (Hett-a er ayn nuy-stuh-a!)
I'm lost. 
Eg eri vilst/ur (f/m). (Eh er-ee vil-/stur)
I lost my bag. 
Eg havi mistur mínur tasku. (Eh ha-vee mist-ur mee-nur tash-oo)
I lost my wallet. 
Eg havi mistur minn pengapungur. (Eh hav-ee mee-stur meen peng-a-pung-ur)
I'm sick. 
Eg eri sjúk/ur (f/m). (Eh er-ee syook-/ur)
I've been injured. 
Eg eri spilt/ur (f/m). (Eh er-ee syar-th-/ur)
I need a doctor. 
Eg tørvi ein lækni. (...)
Can I use your phone? 
Kann eg læna telefonina? (Kann eh lya-na te-le-fon-een-a)

[edit] Numbers

NOTE: The numbers 1 to 3 have three gender forms in Faroese, and this gender form
changes depending upon whether the number is attached to a masculine, feminine, or
neuter word. Only numbers one to three have these gender forms. In addition the
numbers one to three change for the four grammatical cases.

half 
hálvt (holvt)
third 
triðjingur (tree-ying-ur)
quarter 
fjórðingur (fyoh-ring-ur)
less 
minni (min-ni)
more 
meiri/fleiri (mu-ee-ri/flu-ee-ree)

[edit] Cardinal

Examples:

(m) Ein maður (ayn ma-ur) "a/one man".


(f) Ein kvinna (ayn kvin-a) "a/one woman".
(n) Eitt barn (aytt bahrn) "a/one child".

ein, (masculine) (ayn)
ein, (feminine) (ayn)
eitt, (neuter) (aytt)

tveir, (masculine) (tvay-r)
tvær, (feminine) (tya-r)
tvey, (neuter) (tv-u-ee)

tríggir, (masculine) (truee-gir)
tríggjar, (feminine) (truee-jar)
trý, (neuter) (truee)

fýra (fuee-ra)

fimm (fim)

seks (sehks)

sjey (shay)

átta (otta)

níggju (nwi-joo)
10 
tíggju (twi-joo)
11 
ellivu (ehl-ee-voo)
12 
tólv (tohlv)
13 
trettan (tret-an)
14 
fjúrtan (fyoor-tan)
15 
fimtan (fim-tan)
16 
sekstan (sex-tan)
17 
seytan (suhy-chan)
18 
átjan (och-an)
19 
nítjan (nuee-chan)
20 
tjúgu (choo-u)
21 
einogtjúgu (ayn-o-choo-u)
22 
tveirogtjúgu (tvay-ro-choo-u)
23 
tríggirogtjúgu (truee-gi-ro-choo-u)
30 
tretivu (tret-i-voo)
40 
fjøruti (fyuh-root-ee)
50 
fimti (fim-tee)
60 
seksti (sex-tee)
70 
sjúti (shoo-tee)
80 
áttati (ott-a-tee)
90 
níti (nuee-ti)
100 
hundrað (hund-ra)
101 
hundrað og ein (hund-ra o ayn)
200 
tvey hundrað (tvuee hund-ra)
300 
trý hundrað (truee hund-ra)
400 
fýra hundrað (fuee-ra hund-ra)
1000 
túsund (too-sund)
2000 
tvey túsund (tvuee too-sund)
100,000 
hundrað túsund (hund-ra too-sund)
1,000,000 
millión (mee-hlion)
1,000,000,000 
miljarður (meel-yar-ur)
1,000,000,000,000 
billión (bee-hlion)

[edit] Ordinal
1th 
fyrsti (feer-stee)
2th 
annar (an-ar)
3th 
triði (tree-ee)
4th 
fjórði (fjohr-ee)
5th 
fimti (feem-ti)
6th 
sætti (syat-ee)
7th 
sjeyndi (shuen-dee)
8th 
áttandi (o-tand-ee)
9th 
níggjundi (nuee-jund-ee)
10th 
tíggjundi (tuee-jund-ee)
11th 
ellivti (ehl-eev-tee)
12th 
tólvti (tohlv-tee)
13th 
trettandi (tret-and-ee)
14th 
fjúrtandi (fyoort-and-ee)
15th 
fimtandi (fim-tand-ee)
16th 
sekstandi (sex-and-ee)
17th 
seytjandi (suee-chand-ee)
18th 
átjandi (o-chand-ee)
19th 
nítjandi (nuee-chand-ee)
20th 
tjúgundi (choo-und-ee)
21th 
tjúgundi og fyrsti (choo-und-ee o feer-stee)
22th 
tjúgundi og annar (choo-und-ee o an-ar)
23th 
tjúgundi og triði (choo-und-ee o tree-ee)
30th 
tretivundi (tret-iv-und-ee)
40th 
fjørutandi (fyuhr-ut-and-ee)
50th 
fimtandi (fim-tand-ee)
60th 
sekstandi (sex-tand-ee)
70th 
sjútandi (shoo-tand-ee)
80th 
áttandi (o-tand-ee)
90th 
nítandi (nuee-tand-ee)
100th 
hundraðandi (hund-ra-and-ee)
200th 
tveyhundraðandi (tvuhy-hund-ra-and-ee)
300th 
trýhundraðandi (truee-hund-ra-and-ee)
1000th 
túsundandi (too-sund-and-ee)
2000th 
tveytúsundandi (tvuhy-too-sund-and-ee)
1,000,000th 
milliónandi (meehl-ion-and-ee)
1,000,000,000th 
túsund milliónandi (''too-sund meehl-ion-and-ee)
1,000,000,000,000th 
billiónandi (beehl-ion-and-ee)

[edit] Time
now 
nú (noo)
early 
árla (aur-la)
later 
eftir (eft-ir)
before 
fyrr (feer)
morning 
morgun (morg-un)
afternoon 
seinnapartur (sayn-a-part-ur)
evening 
kvøld (kvuhld)
night 
nátt (nott)

[edit] Clock time

The Faroe Islands use the 24hr clock format like most of Europe.

one o'clock AM 


klukkan er eitt (kluk-an er aytt)
two o'clock AM 
klukkan er tvey (kluk-an er tvuee)
noon 
á miðdegi (o mi-de-ee)
one o'clock PM 
klukkan er trettan (kluk-an er tret-an)
two o'clock PM 
klukkan er fjúrtan (kluk-an er fyoor-tan)
midnight 
midnátt (mid-nott)

[edit] Duration
_____ minute(s) 
_____ minuttur (meen-oo-tur)
Plural; minuttar (meen-oo-tar)
_____ hour(s) 
_____ tími (tuee-mee)
Plural; tímur (tuee-mur)
_____ day(s) 
_____ dagur (da-ur)
Plural; dagar (da-ar)
_____ week(s) 
_____ vika (veek-a)
Plural; vikur (veek-ur)
_____ month(s) 
_____ mánuður (mon-oo-ur)
Plural; mánuðir (mon-oo-ir)
_____ year(s) 
_____ ár (awr)

[edit] Days
today 
í dag (uee dya)
yesterday 
í gjár (uee gyor)
tomorrow 
í morgin (uee mor-gin)
this week 
hesa vikuna (he-sa veek-u-na)
last week 
í siðstu viku (uee see-stu vee-ku)
next week 
næstu viku (nya-stu vee-ku)
Sunday 
Sunnudagur (sun-u-da-ur)
Monday 
Mánadagur (mon-a-da-ur)
Tuesday 
Týsdagur (tuees-da-ur)
Wednesday 
Mikudagur (mee-ku-da-ur)
Thursday 
Hósdagur (hohs-da-ur)
Friday 
Fríggjadagur (fruee-ja-da-ur)
Saturday 
Leygardagur (luee-gar-da-ur)

[edit] Months
January 
Januar (jan-oo-ar)
February 
Februar (feb-roo-ar)
March 
Mars (marss)
April 
Apríl (ap-ruel)
May 
Mai (migh)
June 
Juni (yun-ee)
July 
Juli (yul-ee)
August 
August (a-gust)
September 
September (sept-em-bir)
October 
Oktober (Okt-o-bir)
November 
November (nov-em-bir)
December 
Desember (des-em-bir)

[edit] Writing time and date

DATE: The date in Faroese is written in the dd/mm/yyyy format.

Long date

Leygardagur 05. apríl 2008


Saturday 5th April 2008

Short date

05-04-2008
05/04-2008

Time

Written: klukkan 07.05


Spoken: "klukkan er fimm minuttar eftir syey" (Kluk-an er fim meen-u-tar eft-ir
shey)
Literal Meaning: "The clock is five minutes after seven."

[edit] Colors
black 
svartur (svart-ur)
white 
hvítur (kvuee-tur)
gray 
gráur (gro-ur)
red 
reytt (rueet)
blue 
blátt (blot)
yellow 
gult (gult)
green 
grønt (gruhnt)
orange 
appelsingult (ap-el-sing-ult)
purple 
lilla (lee-hla)
brown 
brúnt (broont)

[edit] Transportation

Note Ther are no trains in the Faroe Islands.


[edit] Bus
A single ticket to _____. 
Kundi eg fingið einvegis ferðasil til _____? (Kun-dee eh finj-ee ayn-vay-ees fer-
a-seel teel _____?)
A return ticket to _____. 
Kundi eg fingið ferðasil aftur og fram til _____? (Kun-dee eh finj-ee fer-a-seel
aft-ur o fram teel _____?)
How much does that cost? 
Hvat kostar tað? (Kvat kost-ar ta?)
Where does this bus go? 
Hvar fer bussurin? (Kvar fer buss-ur-in?)
Where is the bus to _____? 
Hvar er bussurin til _____? (Kvar fer buss-ur-een teel _____?)
Does this bus stop at _____? 
Steðgar bussurin hjá _____? (Ste-ar buss-ur-een hjo _____?)
When does the bus leave? 
Nær fer bussurin? (Nyar fer buss-ur-een?)
When does the bus leave for _____? 
Nær fer bussurin til _____? (Nyar fer buss-ur-een teel _____?)
When does the bus arrive? 
Nær kemur bussurin? (Nyar kem-ur buss-ur-een?)
When will the bus arrive in _____? 
Nær kemur bussurin í _____? (Nyar kem-ur buss-ur-een uee _____?)

[edit] Boat
Which harbour is next? 
Hvor er næsta havn? (Kvor ehr nya-sta havn?)
Is this the ferry for _____? 
Er hetta ferjan til _____? (Ehr het-a fer-yan teel _____?)

[edit] Directions
How do I get to _____? 
Hvussu komi eg til _____? (...)
...the port? 
...havnið? (...)
...the bus stop? 
...bussteðgiplássið? (...)
...the airport? 
...flogvøllurin? (...)
...the youth hostel? 
...vallarheimið? (...)
...the _____ hotel? 
... _____ hotellið? (...)
...the American/Canadian/Australian/British consulate? 
...Ameriskt/Kanadiskt/Avstraliskt/Breskt konsúlatið? (...)
Where are there a lot of... 
Hvar er mangt... (...)
...hotels? 
...hotell? (...)
...restaurants? 
...matstovur? (...)
...bars? 
...drykkjustovur? (...)
...sites to see? 
...staðir verur at síggja? (...)
Can you show me on the map? 
Kunnu tygum vísa mær á kortinum? (...)
street 
breyt (...)
Turn left. 
Fær vinstru. (...)
Turn right. 
Fær høgru. (...)
left 
vinstra (...)
right 
høgri (...)
straight ahead 
Beint fram (...)
towards the _____ 
til _____ (...)
past the _____ 
framvið _____ (...)
before the _____ 
á undan _____ (...)
opposite (the) _____ 
á ímóti _____ (...)
Watch for the _____. 
at tykja _____. (...)
north 
norður (...)
south 
suður (...)
east 
eystur (...)
west 
vestur (...)
uphill 
upp (...)
downhill 
niður (...)

[edit] Taxi
Taxi! 
Taxi! (Tax-ee!)
Take me to _____, please. 
Tak meg til _____, gerið so væl. (Tak meh teel _____, je-ree soh vyal)
How much does it cost to get to _____? 
Hvat kostar tað til _____? (Kvat kost-ar tya teel _____?)
Take me there, please. 
Tak meg til higar, gerið so væl. (Tak meh teel hyar, je-ree soh vyal)

[edit] Lodging
Do you have any rooms available? 
Eru nøkur leys kømur? (Eh-roo nuhk-ur luhys kuhm-ur)
How much is a room for one person/two people? 
Hvat kostar ein einkultkamar/dupultkamar? (Kvat kost-ar ayn-kult-kam-ar/dup-
ult-kam-ar?)
Does the room come with... 
Kemur tað við... (Kem-ur tya vuhy...)
...bedsheets? 
...songløkum? (song-luhk-um)
...a bathroom? 
...bað? (bya)
...a telephone? 
...einari telefon? (ayn-ar-ee tel-eh-fon)
...a TV? 
...einum sjónvarpi? (...)
May I see the room first? 
Kann eg sleppa at síggja tað? (Kan eh slep-a at suhy-ja tya?)
Do you have anything quieter? 
Eru nøkur við stillari kami? (Eh-roo nuhk-ur vuhy stihl-ar-ee kam-ee?)
...bigger? 
...stórari? (stur-ar-ee?)
...cleaner? 
...reinari? (rayn-ar-ee?)
...cheaper? 
...bíligari? (buhy-lee-ar-ee?)
OK, I'll take it. 
Tað er fínt, eg taki tað. (Tya ehr fuhynt, eh tak-ee tya)
I will stay for _____ night(s). 
Eg steðgi í _____ nátt/nætur. (Eh steh-ee uhy _____ nott/nyat-ur)
Can you suggest another hotel? 
Kunna tit bjóða annað hotell? (Kun-a teet bju-a yana hotehl?)
Do you have a safe? 
Hava tit trygg? (Hav-a teet treeg?)
...lockers? 
...skáp? (skop?)
Is breakfast/supper included? 
Er morgunmatur/døgurði uppi í? (Ehr morg-un-mat-ur/duh-ur-ee upp-ee uhy?)
What time is breakfast/supper? 
Nær er morgunmatur/døgurði? (Nyar ehr morg-un-mat-ur/duh-ur-ee upp-ee?)
Please clean my room. 
Kunna tit reinsa kamar mín? (Kun-a teet rayn-sa kam-ar muhyn?)
Can you wake me at _____? | Kunna tit vakna meg klokkan _____? (Kun-a teet vak-na
meh klok-an _____?)
I want to check out. 
Kann eg fáa rokningina? (Kan eh fo-a rok-neeng-een-a?)
[edit] Money
Do you accept American/Australian/Canadian dollars? 
Samtykkja tit Ameriskar/Avstraliskar/Kanadiskar dollarar? (Sam-teech-ah teet
am-er-eesh-ar/av-stral-ee-shar/kan-ad-eesh-ar dohl-ar-ar?)
Do you accept British pounds? 
Samtykkja tit Breskar pund? (Sam-teech-ah teet bresh-ar pund)
Do you accept credit cards? 
Samtykkja tit gjaldkort? (Sam-teech-ah teet gyald-kohrt?)
Can you change money for me? 
Kunna tit hjálpa meg at broyta pening? (Kun-a teet hjolp-a meh at broy-ta pen-
ing?)
Where can I get money changed? 
Hvar kann eg broyta pening? (Kvar kan eh broy-ta pen-ing?)
Can you change a traveler's cheque for me? 
Kunna tit broyta ferðapening fyri meg? (Kun-a teet broy-ta fer-a-pen-ing fee-ree
meh?)
Where can I get a traveler's cheque changed? 
Hvar kann eg broyta ferðapening? (Kvar kan eh broy-ta fer-a-pen-ing?)
What is the exchange rate? 
Hvat er kursurin fyri ___? (Kvat ehr kur-sur-een fee-ree ___?)
Where is an ATM? 
Hvar er ATM? (Hvar ehr ah-te-em?)

Heimsins lond

Innihaldsyvirlit A Á B D Ð E É F G H I Í J K L M N O Ó P R S T U Ú V Y Ý Æ Ø

[rætta] A
 Abkasia
 Afganistan
 Albania
 Algeria
 Amerikanska Jómfrúoyggjar
 Amerikanska Sámoa
 Andorra
 Angola
 Antigua og Barbuda
 Argentina
 Armenia
 Aserbadjan
 Avstralia
[rætta] Á
 Áland

[rætta] B
 Bahamasoyggjar
 Bangladesj
 Barbados
 Barein
 Belgia
 Belis
 Benin
 Bolivia
 Bosnia-Hersegovina
 Botsvana
 Bouvetoy
 Brasil
 Bretland
 Brunei
 Bulgaria
 Burkina Faso
 Burma
 Burundi
 Butan

[rætta] D
 Danmark
 Djibuti
 Dominka
 Dominikanalýðveldið

[rætta] E
 Egyptaland
 Ekvador
 Ekvatorguinea
 El Salvador
 Eritrea
 Estland
 Etiopia
 Evropasamveldið
 Eysturríki
 Eysturtimor

[rætta] F
 Falklandsoyggjar
 Fijioyggjar
 Filipsoyggjar
 Finnland
 Fílabeinsstrondin
 Fólkalýðveldið Kina
 Fólkaræðiliga Lýðveldið Kongo
 Frakland
 Føroyar

[rætta] G
 Gabon
 Gambia
 Gana
 Georgia
 Gibraltar
 Grenada
 Grikkaland
 Grønhøvdaoyggjarnar
 Grønland
 Guam
 Guatemala
 Guinea
 Guinea-Bissau
 Gujana

[rætta] H
 Haiti
 Hetland
 Hitt Sameinada Kongsríki Bretlands og Norðurírlands
 Holland
 Honduras
 Hongkong
 Hvítarussland

[rætta] I
 India
 Indonesia
 Irak
 Iran
 Italia

[rætta] Í
 Írland
 Ísland
 Ísrael

[rætta] J
 Jamaika
 Japan
 Jemen
 Jordan

[rætta] K
 Kambodja
 Kamerun
 Kanada
 Kasakstan
 Katar
 Kekenia
 Kekkia
 Kenja
 Kina
 Kirgisia
 Kiribati
 Kíli
 Kjad
 Kolombia
 Komoroyggjar
 Kongo
 Kosovo
 Kosta Rika
 Kroatia
 Kuba
 Kuveit
 Kýpros

[rætta] L
 Laos
 Lesoto
 Letland
 Libanon
 Liberia
 Libya
 Liktinstein
 Litava
 Luksemburg
 Lýðveldið Kina
[rætta] M
 Madagaskar
 Makao
 Makedónia
 Mann
 Malavi
 Maleisia
 Maldivoyggjar
 Mali
 Malta
 Marokko
 Marshalloyggjar
 Maudland
 Mauritania
 Mauritius
 Meksiko
 Miðafrikalýðveldið
 Mikronesiasamveldið
 Moldova
 Monako
 Mongolia
 Montenegro
 Mosambik
 Myanmar

[rætta] N
 Namibia
 Nauru
 Niðurlond
 Nepal
 Nikaragua
 Niger
 Nigeria
 Norðurírland
 Norðurkorea
 Norðurmarianoyygjar
 Noreg
 Nýsæland

[rætta] O
 Oman
 Ongland
 Orknoyggjar

[rætta] P
 Pakistan
 Palau
 Palestina
 Panama
 Papua Ný Guinea
 Paraguei
 Perú
 Peteroy
 Portugal
 Pólland
 Puerto Riko

[rætta] R
 Rumenia
 Russland
 Ruanda

[rætta] S
 Sankt Kitts og Nevis
 Saint Lusia
 Saint Vinsent og Grenadinene
 Salomonoyggjar
 Sambandsríki Amerika
 Sambia
 Sameindu Emirríkini
 Samoa
 San Marino
 Sao Tomi og Prinsipi
 Saudi-Arabia
 Senegal
 Serbia
 Seyskelloyggjar
 Sierra Leona
 Simbabvi
 Singapor
 Skotland
 Slovakia
 Slovenia
 Somalia
 Spania
 Sri Lanka
 Stóra Bretland
 Sudan
 Suðurafrika
 Suðurkorea
 Suðurossetia
 Surinam
 Svasiland
 Sveis
 Svøríki
 Sýria

[rætta] T
 Tadsjikistan
 Tansania
 Teiland
 Teivan
 Tibet
 Togo
 Tonga
 Trinidad og Tobago
 Tunesia
 Turkaland
 Turkmenistan
 Tuvalu
 Týskland

[rætta] U
 Uganda
 Ukraina
 Ungarn
 Uruguei
 Usbekistan

[rætta] V
 Vanuatu
 Vatikanríkið
 Venesuela
 Vestursahara
 Vjetnam

[rætta] W
 Wales

Føroyar (danskt: Færøerne) (62° norðurbreidd, 7° vesturlongd) eru oyggjaland


íNorðuratlantshavi. Føroyar er partur av Norðurlondum og Norðurevropa og hoyrir framvegis
tilDanmark. Íbúgvarnir verða nevndir føroyingar, og tungumálið er føroyskt. Føroyska flaggið
verður nevnt Merkið og føroyska skjaldarmerkið ímyndar ein veðr á bláum
skjøldri. Oyggjarnarhava egið løgting og egið flagg. Tó eru Føroyar ikki við í ES,
hóast Danmark er.

Føroyar liggja í Norðuratlantshavi, 280 km norðan fyri Hetland, 430 km frá Íslandi og 575 km


vestan fyri Noreg. Landið er fjallaland, 18 størri og smærri oyggjar, umleið 1400 km2 í alt. Norður
og suður er landið 113 km, og eystur og vestur eru 75 km. Veðurlagið er óstøðugt.

Tann 1. januar 2011 búðu 48.561 fólk í Føroyum. Umleið 19.300 búgva í


høvuðsstaðarkommununi, Tórshavn, og uml. 4 700 fólk búgva í næststørsta býnum í Føroyum,
sum er Klaksvík. Miðallívsævin í landinum er 79,29 ár.[1] Fiskivinnan er tann týdningarmiklasta
inntøkukeldan í Føroyum, og fevnir hon um 95% av øllum útflutningi úr Føroyum.[2]

Innihaldsyvirlit
 [fjal]

1 Søga

2 Fólkið
o 2.1 Føroyingar

 2.1.1 Føroyingar í Danmark
o 2.2 Mál

o 2.3 Átrúnaður

3 Politikkur
o 3.1 Evropasamveldið

o 3.2 Sí eisini

4 Mentan
o 4.1 Sí eisini

5 Landafrøði
o 5.1 Sí eisini

6 Búskapur
o 6.1 Arbeiði

 6.1.1 Arbeiðsloysi
o 6.2 Fiskiskapur

o 6.3 Uttanlandshandil

o 6.4 Ferðavinnan

 6.4.1 Ferðafólk komin loftvegis

 6.4.2 Ferðafólk komin sjóvegis

 6.4.3 Ferðamannaskip
7 Myndasavn

8 Sí eisini

9 Slóðir
10 Keldur

[rætta]Søga

Høvuðsgrein:  Føroya søga

Thule.

Grímur Kamban.

Tá, ið ístíðirnar vóru av um ár 12 000-10 000 f.Kr., komu Føroyar undan ísinum, men enn lógu
tær óbygdar í nógv túsund ár. Sjálvt eisini eftir at fólk um 4 000 f.Kr.búsettust
í Orknoyum og Hetlandi. Eftir at ísurin var horvin, kom gróðurin umsíðir, borin
av havstreymum og vindi, og líðir og dalar vallaðust. Rannsóknir av jóansøkugrasfræi kundu
bent á búseting í Føroyum longu um 2300 f.Kr., m.a. í Hoydølum. Jóansøkugras er planta, ið
fylgir menniskjum og dýrum. Pythias úr Massalia gjørdi umleið 310 f.Kr. rannsóknarferð út
í Norðuratlantshavið. Hann kom til Bretlands, haðan sigldi hann í seks dagar norðureftir og
síðani eystureftir og kom til land, ið hann nevndi Thule. Semja er ikki um, hvat land hetta var, gitt
hevur verið Orknoyar, Hetland, Føroyar og Noreg.
Írski munkurin Dicuil skrivar í 825 bókina Liber de mensura orbis terrae (føroyskt: "Bók um mát
jarðarkringsins"), har oyggjar, ið helst eru Føroyar, eru nevndar. At døma eftir fjarstøðu og
landafrøðiligu lýsingini mugu hesar oyggjar vera Føroyar. Hann sigur, at norskir ránsmenn nú
hava rikið einbúgvarnir burtur. Grímur Kamban er fyrsti landnámsmaður umleið 825. 998 taka
føroyingar viðkristindóminum, men tað er politiskt og átrúnaðarligt stríð millum Sigmund
Brestisson og Trónd í Gøtu. Tróndur í Gøtu stendur á odda fyri mótstøðuni móti trúarskiftinum.

Føroyar verða nevndar sum biskupssetur í pávabrævi í 1133. Ormur, Føroya biskupur, er á


kirkjufundi í Lund í 1139. Av tí at hann er hin 4. biskupurin, kann bispasetrið verða stovnað
fyri 1100. 1035 tekur Leivur Øssursson Føroyar í len frá Noregs kongi og 1100 verða Føroyar
biskupsdømi undir Nidaros erkabiskupsdømi. Erlendur bispur skrivar
í 1298 Seyðabrævið í Kirkjubø, har múrurin síðani verður bygdur í 1300, men ikki
liðugur. Erlendur er biskupur í Føroyum 1269-1308.

Seyðabrævið.

Vatikanríkið fær pæturspengar/rómaskatt úr Føroyum fyri árini 1319-1326. Rómaskatt guldu


húsbøndur við ávísari ogn. At rokna eftir hesi uppgerðini vóru tá í minsta lagi 270 sjálvstøðug
hús við hesi áogn í Føroyum. 1380 fylgja Føroyar við Noregi undir danskan kong.
Eftir trúbotina 1538 verður biskupstólurin niðurlagdur og Føroyar verða biskupsdømi
undir Bergens biskupi. Kongur tekur 2/3 av kirkjugóðsinum. 1619 fylgir handilin við Føroyar
frá Bergen til Keypmannahavnar. 1620 kemur Føroya kirkja undir Sælands biskup.

Í Gablatíðini 1655-1709 fær Kristoffur Gabel Føroyar í len. 1662 fær hann, og seinni sonurin,


eisini einkarrætt til Føroya handil. 1673 skrivar presturin Lucas Debes bókina Færoæ et Færoa
reserata. Eldur er í í Tinganesi, og flestu bygningar hjá handlinum brenna í
grund. 1688 verður Norska Lóggaldandi í Føroyum. Stóra turkaránið er í Hvalba í 1629.
Sjórænarar á tveimum skipum úr Algeria, ið tá var partur av turkiska Osmannaríkinum, drepa 6
fólk og taka fleiri enn 30 kvinnur og børn við sær til trælamarknaðin í Norðurafrika. Annað skipið
fer á land í Hvalba og gerst vrak. Helst høvdu hesi somu skip í 1627 rænt 250 fólk í Íslandi;
35 íslendingar vórðu seinni leyskeyptir úr trældómi. Men ongin føroyingur kom aftur.

Seyðabrævið verður týtt til danskt í 1637. Nú hava danskir myndugleikar ikki longur skilt


tað norrønamálið. Seyðabrævið var í gildi, til Hagalógin kom í 1886. Síðan 1709 er kongligur
einahandil. Rybergs handil er 1768-1788 í Vágsbotni, Tórshavn. Føroyingar læra at salta sild,
og klippfiskur verður útfluttur. Umsitingin av Føroyum verður 1776 løgd
undir Sælands stiftsamt. 1781-1788 er Føroyaferðin hjá Jens Christian Svabo, sum skrivar
bókinaIndberetninger fra en Reise i Færøe 1781-1782.

Nólsoyar Páll byggir Royndina Fríðu 1804. Eisini í 1804 verður latínskúlin stongdur


(stovnaður 1547). 1809 gongur Nólsoyar Páll burtur við skipi sínum. Eftir Fríðurin í
Kiel 1814 fer Noreg frá Danmark undir svenskan kong. Føroyar, Ísland og Grønland vera
verðandi saman viðDanmark. Løgtingið verður avtikið 1816 og Føroyar verða danskt amt.

V. U. Hammershaimb ger taðføroyska skriftmálið í 1846.

Ein avleiðing av kjakinum um undirvísingarmálið í fyribils skúlaskipanini verður, at V.U.


Hammershaimbger uppskot til føroyskt skriftmál í 1846, ið tekur støði í norrøna upprunanum.
Við smærri broytingum er hetta tað skriftmál, vit nýta í dag. Giftingarbannið í “Trælalógini”
frá 1777 verður tikið av. 28 føroyingar senda umbøn til stættartingið í Roskilde, um at fáa
løgtingið endurreist sum ráðgevandi stovn. Brennivínsnýtslan er farin at vaksa. Avhaldsrørslan
byrjar.

Danska grundlógin frá 1849 verður sett í gildi í Føroyum 1850. Fyrsta val í Føroyum


til danskaríkisdagin er 1851, og 1852 verður Løgtingið endurreist sum ráðgevandi amtsráð.
Kongligi einahandilin verður avtikin tann 1. januar 1856. Føroyar hava nú fríhandil.

1861 verður realskúlin í Havn stovnaður og 1870 læraraskúlin. Almúguskúlar koma 1872.


Kvinnur sleppa tó ikki inn á skúlan fyrr enn í 1884. I hetta árið verður eisini kommunulóg fyri
Føroyar sett í gildi, og sluppfiskiskapurin byrjar. “Dimmalætting” (danskt Amtstidende for
Færøerne) kemur út í1878. Alt er skrivað á donskum.

Tann tjóðskaparligi fundurin í tinghúsinum er 2. jóladag 1888 og førir til, at Føringafelag verður


stovnað. Fundurin samtykti m.a., at virkast skuldi fyri:

 At kristniundirvísingin skuldi vera á før.


 At føroyskt skuldi verða fak í skúlanum.
 At undirvísast skuldi í føroyskari søgu.
 At loyvt skuldi verða at prædika á før.
 At stovnseta føroyskan háskúla.

At fremja hesi endamál varð Føroyingafelag stovnað ein mánað seinni.


Í 1890 fór Føroyingafelag undir blaðútgávu. “Føroyingatíðindi” var fyrsta blað, ið varð skrivað
á føroyskum. Jóannes Patursson og Rasmus Effersøe stóðu á odda fyri nýggju føroysku
tjóðskaparrørsluni.

1899 verður Føroya Fólkaháskúli settur á stovn. Mortensens handil keypir eisini í 1889 fyrsta


føroyska dampskipið Føring. Hann sigldi við fiskitil Suðurevropa, og heim við aftur høvdu teir
salt og aðrar vørur. Jákup Jakobsen doktari leggur fram sítt nýggja føroyska stavingarlag. Hetta
byggir á framburðin (ljóðfrøðina) og ikki á upprunan (upprunafrøðina) sum stavingarlagið
hjá Hammershaimb.

Fyrstu politisku flokkar í Føroyum verða til 1906-


1908: Sambandsflokkurin og Sjálvstýrisflokkurin, ið fyrstu ferð fær meiriluti á
tingi 1918.Løgtingsskipanin verður broytt 1923: Amtmaður og próstur eru ikki
longur løgtingsmenn. Tingið velur sjálvt formann. 1928 færJavnaðarflokkurin umboð á
tingi. 1937 setir Løgtingið Føroya Studentaskúla á stovn. Grein 7 í fyriskipan frá 1912, um at
undirvísingarmálið í skúlunum skuldi vera danskt, verður avtikin tann 13. desember 1938.
Føroyskt bleiv kirkjumál tann 13. mars 1939.

1940-1945 eru Føroyar hersettar av Bretland. Tann 25. apríl 1940 bleiv Merkið góðkent sum


føroyskt flagg. Fólkaflokkurin, sum varð stovnaður1939, fekk 6 mans á ting í 1940.
Við fólkaatkvøðu um stjórnaruppskot ella loysing tann 14. september 1946 er meiriluti fyri
loysing, men kongur sendir løgtingið heim, og løgtingsval gevur meiriluta fyri
sambandi. Heimastýrislógin kemur í gildi 1948, og Tjóðveldisflokkurinstovnaður.

1957 verður Útvarp Føroya stovnað. Føroyar fáa 12 fjórðinga fiskimark í 1964. Fróðskaparsetur


Føroya verður sett á stovn í 1965.

Føroyar fáa umboð í Norðurlandaráðnum í 1970, og í 1974 er løgtingssamtykt um, at Føroyar


ikki gerst limur í E.E.C.
Fyrsta føroyska frímerkjaútgávan hjá Postverki Føroya er 1. apríl 1976. Árið fyri hevði danska
postverkið útgivið frímerki við føroyskum teksti.

1977 fáa Føroyar 200 fjórðinga fiskimark.

Í byrjanini av 1990'unum valdaði kreppa í Føroyum. Kreppan, ið vardi frá '89 til '95, hevði við


sær eina mikla fráflyting. Sagt verður, at umleið 10 % av samlaða fólkatalinum flutti av landinum,
nógv av hesum til Danmarkar.

[rætta]Fólkið

Føroyski tjóðbúnin.

Føroyingar koma frá víkingum, sum av óvart komu til Føroyar, meðan teir sigldu vestur
tilÍslands.

Jónas er tað mest vanliga drongjanavnið hjá nýføðingum í Føroyum í 2010 [3].

[rætta]Føroyingar

Eingin ivi kann vera um, at ríkisrættarliga støða Føroya ger tað trupult at greina
hugtakiðføroyingur. Hetta kemst serliga av, at føroyingar ikki hava sjálvstøðugan føroyskan
ríkisborgararætt, men eru fevndir av danska ríkisborgararættinum, sum er galdandi fyri
altdanska ríkið. Ein føroyingur er tí í heimastýrishøpi einans "dansk statsborger henboende på
Færøerne" og hvørvur sostatt hagfrøðiliga sum føroyingur, um hann flytur til Danmarkar. Hetta
hevði við sær, at neyðugt var at skilmarka hugtakið "føroyskur útiseti". Henda skilmarking kundi
verða nýtt sum grundarlag fyri leitan í dátasøvnunum hjá Danmarks Statistik. Avgjørt varð tí, í
samstarvi við Danmarks Statistik, at hendan skuldi vera soljóðandi:
 1. Ættarlið: Fólk, sum eru fødd í Føroyum, men sum í dag eru búsitandi í Danmark og
hava ikki undanfarin ættarlið búsitandi í Danmark.
 2. Ættarlið: Fólk, sum eru børn hjá 1. ættarliði og eru búsitandi í Danmark. Hesi kunnu
annaðhvørt vera fødd í Føroyum ella aðrastaðni, til dømis í Danmark.
 3. Ættarlið: Fólk, sum eru ommu- ella abbabørn hjá 1. ættarliði, og eru búsitandi
íDanmark. Eisini hesi kunnu annaðhvørt vera fødd í Føroyum ella aðrastaðni, til dømis
íDanmark.

[rætta]Føroyingar í Danmark

Sambært hagtølunum, búgva í alt 22.549 føroyingar, býttir yvir 3 ættarlið, í Danmark. Í 1.
ættarliðunum er býtið millum kynini ógvuliga ójavnt, av 7.737 fólkum er ein meiriluti á 1.799
konufólk. Samanlagt eru 9.741 av teimum 22.549 fødd í Føroyum. Sum skilst av skilmarkingini
av einum føroyingi í innganginum, eru øll 7.737 fólkini í 1. ættarliði fødd í Føroyum, hetta svarar
til 79 % av teimum 9.741. Tey írestandi 2.004 eru tískil býtt á 2. og 3. ættarlið.

Teir 22.549 føroyingarnir, sum búgva í Danmark, svara til nærum helvtina (46,75 %) av samlaða
fólkatalinum í Føroyum, sum 1. januar 2006var 48.219 [4]. Føroysku útisetarnir eru tó einans
0,415 % av samlaða danska fólkinum, sum um sama mundið var 5.427.459. Øll trý ættarliðini
hava tó til felags, at aldursbólkarnir 25-39 ár og 7-16 eru størstir. Hetta er felags fyri bæði kyn.

Eisini hava øll trý ættarlið til felags, at størsti parturin av hesum eru búsitandi
í Keypmannahavnarøkinum, Norðurjyllands kommuna, Ribe kommuna og Århus kommuna.
Minst av fólki býr í Bornholms Amt [5].

[rætta]Mál

Móðurmálið er føroyskt, sprottið úr forna norrøna málinum. Føroyskt líkist mest íslendskum og


nøkrum dialektum av norskum, tó er føroysktvorið ávirkað nógv av donskum. Tað at Føroyar
liggja so langt burtur frá umheiminum hevur hjálpt føroyska málinum at vera verandi eitt sera
sermerkt tungumál.

Í barnaskúlanum er undirvísing í málunum føroyskum, donskum og enskum kravd. Føroyingar


flestir skilja hini norðurlandamálini, bæði skrivliga og munnliga.

[rætta]Átrúnaður

Átrúnaðurin hevur ein stóran leiklut í føroysku mentanini. Um leið 82,8 prosent av fólkinum
hoyrir til ta evangelisku-luthersku fólkakirkjuna,[6]og næststørsti bólkurin, sum verður mettur at
vera 10 prosent, hoyrir til brøðrasamkomuna. Av tí at brøðrasamkoman ikki skrásetur limir, eru
eingi nágreinilig hagtøl yvir, hvussu nógv hoyra til brøðrasamkomuna. Restin eru smærri
trúarbólkar, sum flestir eru kristnir.

Você também pode gostar