Você está na página 1de 24

ANN. XII. - N. 76 NOVEMBRI ét DECEMBRI ANN.

MCMXLII

PALAESTRA
LATINA

IVLIVS CAESAR
ROMAE IN MVSEO CAPITOLINO

SUMMAR IU M
lllM IIIIIIIIIIItltlllflllltltlllllltllllllllM IIM IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllIfllllllllllllim i

Bibliographia (Jim é n e z )
De c ognomi ne Claret forma italica
(M a t t e o c c i)

(Animadversiones) (M ir )
V er b um Ca ro (R e s t r e p o )
C o m p o s i t i o n e s vertendae (P a l a e s t r ic u s )
H om e r i O d y s se a (R u iz )
Per o rbem * (M esa )
Pulvis et u m b r a s u m u s (C a r o )
La t e mp e st ad (C a n a ls )
Varia rer um (A c t u a r iu s )
I ndex r er um a u c t o r u m q u e
Ordinarii et Superiorum permissu

www.culturaclasica.com
J a v ier B a e z a , S. J. — C u r s o T e ó r ic o - p h o n t e , J o h a n n e C h r y s o s t o m o , Lucae
P rá c tic o d e S in ta x is L a tin a . — S a n ­ Evangelistae, Luciano, Pl a to n e , S o p h o ­
t an de r, S a l T e r r a e , 1941. 2.a. Ed. cle. O p u s duplici v o c ab u l ar i o c l au d i tu r ,
Q u a m q u a m l i br or um n u m e r u s ad n u m é r i c o videlicet et a lp h ab e ti c o. De ni ­
e ru di en do s pu er os in gr ae ca m et l a t in a m que br evi ssi mae n o t u l a e bi og r ap hi ca e
l ingua m magis in dies c res cat , d o l e n d u m g r a ec o ru m s c r i p t o r u m in e p h e b o r u m
s ane est, q uo d turpi pot i us a t qu e i m p r o ­ c o m m o d u m afferuntur. Auct or ibus gr a­
b a n d a c upi di t at e id fiat q u a m vero e ru d i ­ t u l a m u r et bene sit editoriali d o m u i .
endi s t udi o, qui n p u d e at a u c to r es libros C. S á n c h e z A lisa d a . — Q H o r a c i o
i n c o m p t o s edere, d oc tr i na et paedagogi- F la c o , — Edit. C a tó l i c a T o l e da n a,
cis vi rt ut i bus ha ud p r aedi t os . N u m et e­ T o l e do , 1941.
ni m ulla de te ri or ea c a l a m i t a t e inveniri
Hoc: H o r a t i a n u m v o l ume n q u i n q u e et
pot est qu ae in a n i m o s e p h e b o r u m p e s­
q u i n q u a g i n t a p r ae c ip u a c a r m i n a l a ti na
t em e r ro ru m et i gno r an t ia e s e ns i m sine
c o m p l e c ti tu r , brevibus sed s ollertissimis
s ensu ingerit? Sed longe ab his liber
n o t ul is h i s p á n i c a lingua il l ust r at a. A u c ­
q u e m hodi e c o m m e n d a n d u m s u s c e pi ­
t or i n t r o d u c t i o n e m p r a e m it ti t de vita et
mus. Est enim d o c t ri n a brevis, e xe rc it a ­
versibus I Ioratii p o e ta e et in prologo p r o ­
t io ni bu s dives, e locut i one pl anus. I m m o
mit t i t alia v o l u m i n a ad u s u m sc ho l ar um
ne quis in o r di n a t i o n e a c c u r a t a m e x p o ­
c onges t a de variis latinis scr ipt or ibus;
s i t io n em d es i de ra re t c o m p e n d i u m s y n -
quae o m n i a —ita s p e r o — e a d em c o m ­
t a x e o s sub fine operis t r a d i t u r a d o r d i ­
m e n d a t i o n e digna erunt, q u a m H o r a t i a ­
n e m g r a m m a tic a r u m a p ta tu m . Hoc
n o v o l u mi n i t r i bu i mu s .
u n u m , pace auct or is d i cam: d e s un t huic
p r a e s ta n ti operi selecta c la ss i c or um B e r e n g u e r , J. — AOIIXA, Ejercicios de
e xe mp l a q ua e pueris, a n t e singulas ver ­ Griego, I er Curso. — Bosch Editor.,
siones, perci pi enda et d e g u s t a n d a p r o p o ­ Apar t. 928, B a rc el on a .
n er ent ur , ad q u o r u m i mi t a t i o n e m hispa-
nicas s cr ipt i one s conficerent. O p e r a s cholastica ad j u v e nt u t e m in
G r a e c a n i c a lingua i n f o r m a n d a m n u n c in
J. C a r a sa - J. M artu ret, S. J. — F l o r e s H i s p a n i a mi ra q u a d a m celeritate flores­
d e A t i c a o pági nas escogidas de lite­ cere hic illic c oe p ta sunt; at ea q u a m
r a t u r a griega. — Biblios, S. A. A p a r ­ vario l abor e et meri t o. « Sunt b ona , s u n t
t a d o 203. Ba rc el o n a. 1942 q u a e d a m medi ocr ia; s u n t m a l a plura»,
T e x t u u m et s e n t e n t i a r u m facilium an- lucri t a n t u m sordidi c up i di ta t e p ar ta.
t h o l o g i a m a classicis s cr ipt or ibus collec­ O p u s vero q u o d acer s t r e n u u s q u e p r o ­
t o r u m hi d uo Professores collegii Xave- fessor no b i s offert, n e q u a q u a m ad p o s ­
riensis o p t i m o consilio s a pi e nt iq u e j u d i ­ teriora, sed ad p r ior a r ef er en d um. Est
cio o r d i n a r u n t ut Se mi n a r ii s et Scholis enim o p u s o p t i m u m : oculis si mul pjacet
m ed ia e i nst i t ut i oni s, qua e di cu nt ur , m a ­ et ment i ; pu e ro s del ect at nec magi s t r is
t er iam p r a e b e r e n t ad pu e ro s in lingua displicet; utile dulci a p p r i m e mi s c ui t
gr ae ca e do c en do s. a u c t o r p r o p o n e n d o , c o nv e ni en t er d i s p o ­
Exercitia quae ad g r a m m a t i c a m sese sita, exercitia i n t er pr et at io n i s, versionis,
referunt p au ci or a s u n t q u a m ad rei dif­ et ymol ogi ae c um vocabul ari i s et not ul i s
ficultatem e vi n c e nd a m o pu s essent. P l a ­ o p p o r t u n i o r i b us , o m n i a q u e selectis pic­
cet selecta f r a g m e n t o r u m copi a quae turis o r n a t a Q u a e cum ita s int qui dn i
sequitur, ab A n ac r eo n t e , Aristotele, De­ o p u s o m n i n o c o m m e n d e m u s , a uc to r i qu e
m o s t h e n e , Aesopo, Gr eg or i o Na za nz en i effuse q u i d e m p l a u d a m u s ?
et Nicaeensi, He ro do t o, Isocrate, X e n o ­ J. M.a J im én ez , C. M. F.

102

www.culturaclasica.com
La Fiesta Santificada La hoj lt a de p r o p a g a n d a religiosa má s popu-
lar en t o d a España. S e reparte en muchas
Lauria, 5 (Apartado, 1042) Barcelona pa rr oqui a s los do mi ng o s y fiestas del año

O
c ¿ o = F A B R I C A DE M E D A L L A S
w T! c
> «2 §
3 a r
=
= o
« w3
h
I
C R U C E S :: D I S T I N T I V O S = 8
o
-qj i u
^ i= INSIGNIAS :T E T C . !C
T3 · Oi S
- S ^
u t,
I

r
<0^ = o
c a e = (/)
< v2 ® = 33

, ^ = >
en = 3 n
o ® =
= P-|
tu <
«3 .2 «
o- 3
2 2v· G
i; o I g 3-
03 >
3 o
aO 4v> ^ I
-
OJ <0 r- 55 o
·» —
a o (J =
—-
C
“1
=
= aS.
£>*
o a «—i
W
o Ü c/> * S
== ti
2 «o CQ té>1 nn
3
y *C
P R O V E N Z A , 3 7 6 6» —
e-
a- 1,1
m ·
= I w
«J S B A R C E L O N A =
=
a g
H S -
l u
2 a
w 2
I ^il
. CQ
■o —
FOTOGRABADOS
a
H
W
a
©
«
u
a
OQ
M. SOLANO
U
O
[.NAVARRO
m iM H IlU llllItlIlim itim iM IIIM IlH H IIIIIIim illllllillllllM IIM IIIIIlItlIlllM ItM Il
•o imiiitiiuMiuftMiiiMiiiHifiiuiHimifiiiMimiiiiiiinimiiitiJuiiiimiiuiiftfli
a
•M
* h
a
U a
M <

< Ariban, 9, interior - Teléfono, 3 0 2 5 5 MATILDE, 7


w
cc S i TELEFONO, 78193
o a

BARCELONA | BARCELONA ( G. )
V
^inini J^
I lu s tr a c ió n d e l C lero (mensual)
- v i s
E l I ris d e P a z (quincenal)
E d itad as p o r PP. M isio n ero s d el C o ra z ó n de M aría E l M is io n e r o (mensual)
B u en S u ceso , 22 - M A D R I D T e s o r o S a c r o M u s ic a l (mensual)

www.culturaclasica.com
HW I N IW It lI M W I I I I I I K H I H I I I I I MI I H II H H M I H I MWIWW IMIIWM I I I i m W I M M n i H H I I H I I I I i m m H W I I H MHWM m il ;

Textos Palaestra Preparados por PP. Misioneros del C. de Majía


Pídanse a la Administración:

Lauria, 5 (Apartado, 10 4 2 ) - BARCELONA

Hist. Sacrae C o m p en d iu m P w d e n tii C arm ina Selecta


par p el p r i me r C u r s o latín 4 ptas.
p a r a el 6.° y 7.° c ur s o . 6ptas.
E pitom e H istoriae Graecae
p a r a el 2.° curso . . l . er
5pt as. Curso de L engua Latina
Ciceronis E pistulae Selectae a d a p t a d o al C u e s t i o n a '
rio Oficial . . . . 3 pt as
p ar a el tercer curso
sólo t exto l a ti n o . . 1 pta.
con n o t a s y v oc abul a ri o 3 ptas. 2·° Curso de L engua Latina
Ciceronis P ro A rchia Poeta a d a p t a d o al C u e s t i o n a -
rio Oficial . . . . 5ptas.
p a r a el 4.° C u r s o de latín
sólo text o l a ti n o . . 1 pta.
co n n o t a s y voc abul a ri o 3 ptas. H oratiana
C iceronis in C atilinam Co l ecci ón de E s t u d i o s
p ar a el 4.° curso Horádanos. . . . 6ptas.
sol o text o l a ti n o . . 1 pta.
con n o t a s y v o ca bu l a ri o 3 pt a s. P alaestra Latina
\
Vergili A en eid o s liber I I A go ta da s las colecciones c om p l e ta s ,
p a r a el 5.° cu r so sólo p o d e m o s servir varios
sólo t ext o l a ti no . . 2ptas. años- suel t os.
con n o t a s y v ocabul ar io 4 pt a s. Cada año retrasado . . 12 pt a s.

D C D C T Í T n D I M M en tela (pa pe l s u PeTíor) i s p *®*·


il II I 11 I I IU n I U IVI en c ar t on é . . . 12 p ta s.
De este h e r m o s o libro d e p r á c tic a s d e latín, m á s qu e c u a n t o n o s o t r o s
, p u d i é r a m o s decir, lo decl ar a e l o c u en t e me nt e la siguiente c a r t a qu e el E xc mo .
y R d m o . Sr. Dr. D. Miguel de los S a n t o s Díaz de G ó m a r a , O b i s p o de C a r t a ­
gena y A . A. de Ba r ce l on a , ha t en i do a bien dirigir a su a u to r .

E l O b isp o d e C a r ta g e n a , A d m i n i s t r a d o r A p o s tó lic o d e B a r c e l o n a
9 d e D i c i e m b r e d e 1941
R d o . P . José M . a J i m é n e z D e lg a d o , C. M . F.
t C iudad
M uy estimado en el Señor: He recibido el ejemplar de su R E P E T IT O R IU M , que con su
grata del 5 ha tenido Vd. la bondad de remitirme. i:
Le felicito cordialísimamento por esta nueva Obra, a la que efusivamente bendigo y para
la que anhelo vivamente el mayor éxito. Con la graduación de sus temas, con lo atractivo de su i;
i; contenido, con las ilustraciones del texto y demás facilidades que ofrece su Libro, ciertamente ha
de ayudar a cuantos se sirvan de él en la pronta adquisición de la lengua del Lacio, cuyo a pren­
dizaje cuesta a veces por no tener a mano guías tan adecuadas como este R E P E T IT O R IU M , i:
yo empleo tanto facilitará su labor a los alumnos de latín. — Una vez más demuestra V. con·*'." i:
esta obra cuánto se preocupan los Hijos del Inmaculado Corazón de María en seguir las huellas
del Bto. P. Claret, que no solamente fué tan excelso Misionero, sino fomentador constante de las
ciencias eclesiásticas, como lo es su Congregación, cuidando ante todo de divulgar el conocí- ii
miento de la lengua oficial de la Iglesia, que es a la vez la llave de oro de la antigua sabiduría.
Con todo afecto a V. R. saluda, felicita y bendice ■jf* El O bispo, A. A.

C u m e m e t i s , PALAESTRAM LATINAM n u n t i a n t i b u s r e f e r e t i s

www.culturaclasica.com
AN. XII. - N. 76 NOVEMBRI et DECEMBRI AN. MCMXLII

P alaestra L atina
S E U DE LATINITATE C OM M E NT AR I US ALTERNIS MENSI BUS ED EN DU S

Pretium subnotationis annuae» solutione antelata» est io pesetarum in Hispania et Lusitania, n pes. in America et Philippinis insu­
lis, et i a pes. in reliquis civitatibus - Pretium m ittatur oportet ad A dm inistratorem , L a u ria , 5 - Barcinone - A p a rt. i s ^ s

De cognominis "CLARET* forma Italica


(Animadversiones)
(C fr. Pal. Lat. p. 63)

Pervigili attentione i) elucubrationem de forma cognominis «Claret» legitima


prosecutus, atque progressum a categórica affirmatione ad minus firmam certitudi­
nem atque adeo evidens dubium de assertis cum notaverim, fidenter expe&avi, ne
forte, re melius perspedta, in sententiam veriorem audior incideret.
Cum quaestionem autem clausam P. Mir declaraverit atque in eadem conclu­
sione permanserit, opport unum putavi quasdam adjicere animadversiones.
De forma italica adjedlivi ex «Claret» quaeStionem poStremo P. Mir aggressu»,
meam opinionem refellere conatus eSl. Sed ejus rationes non congruere mihi utique
videntur.
Primo, non conSlat «Claret» nullo modo esse deminutivum, neque, si nomen
cSt loci, 2) esse positivum.
Secundo, si «Claret» italice esse deberet «Claretto», tum adjedtivum inde effor-
mandum, jam non esset «claretiano» ut contradictor proponit, sed «claretano». Ete­
nim arboretiano, frassinetiano... sicut ipse scribit, sunt in noSlro idiomate inaudita. 3)
Nos adjedtiva inde sic efformamus: arboretatw, frassinetano... ut in sequentibus
vulgatis exemplis: Olivetano (ex oliveto); Lauretano (ex laureto vel Ioreto); toletano
(ex Toleto); orvietano (ex Orvieto); etc. Distinguimus sane inter mereto et moretto,
inter frassineto et frassinetto, sed adje&iva non eodem modo inde efformamus. Ex
moretto, frassinetto, erit morettiano, frassinettiano, sicut ex Giolitti, giolittiano; Do-
tiiZiCtti, doniz,ettiano; Lá Salette, Sallettiani (Padri)... 4)
Leges geminationis in consonis difficile e£l Slatuere, ad eas iraque quae P. Mir,
a philologis mutuatas, proponit, sequentes aditruimus animadversiones:
a) ...«geminationem pluriens locum habere ex «u» (w) vel «i» subsequenti.
Sic: quattuor, braedhium, mil(l)ia». Sed contra, plurima verba sic se habent et non
duplicant; cx: acuo, mutuo, eruo,., melius, modius, dccius, vilior, etc.; dum e con-

* 103

www.culturaclasica.com
tra non minora sunt quae non s ubs equunt ur ab «u» vel «i» et tamen duplicant;
ex:vitta, reddo, siccum, collum, malleus, gibba, verres, ctc. Immo illud mirum quod
«mille» d uplicat, dum cum habeat «i» subsequens simplificat: «milia» contra pr or ­
sus ac in regula ex Meyer-Lubke deprompta. 5)
Ad confirmationem illud refert R. Menendez-Pidal: «en cl latin vulgar
hubo tendcncia a duplicar la consonante delante de yod, como en italiano». Faveat-
nc meae sententiae? ligo non affirmo. Si autem tibi videtur «haud ita», nihil obeft.
Illa eft observatio quaedam generalis, non regula morphologica, cujus tamen veri­
tatem jam nunc patebit. Haec exempla adducit: appio, labbio, prezzo . Sed ex una
parte numerosiora sunt verba quae ante yod non duplicant, ex: copia, prosapia,
marsupio, Alipio, aiirolabio, Macrobio, Cbitbibio (ex Boccaccio); et ex altera parte
innumerabilia quae duplicant quin ante yod inveniantur, ex: gobba, babbo, giubba,
Giacobbc, Pippo, puppo, zeppa, pappa, groppo, flrappo, ctc.
Quo ad p rezzo notandum quod littera «t» ante «i» cum in noflrum idioma
descendat, quandoque, sed raro potius, duplicat; saepe numero mut at ur simpliciter
in «z». Ex: prezzo, vizio, spazio; floltczza, anticizia, letizia. Unum et alterum sine
lege inveniuntur; altera autem sunt frequentiora. Forma « T I O N » semper in «zionc»
vertitur, salvis perpaucis exceptionibus.
c) ...«geminatur consona finalis quae in proparoxitonis vocalem acutam con­
sequitur, sic: commodo, cattcdra, femmina. (Meyer-Lubke Vel Bopp). Sed contra
considerentur haec acido, lecito, adito, abito, agito, ctc. Tandem cattcdra duplicat
regulariter, sed commodo eft obsoletum, et utimur comodo; femmina eit usitatior, sed
et femina datur.
d) Postremo notulam refert Americi de Caftro, qui loquitur de ultracorrec-
tione, et rem confirmat exemplo fi&icio, cujus vim non video; explicationem porro
quam profert P. Mir admittere non possumus. 6)
His praehabitis, veniamus ad rem.
Nostro sermone, si adje&ivum ex « Claret» quis efformaTe cupit, analogia sal­
tem usus, qua nos in similibus casibus nos gerimus, dicet «clarettiano».
Dico igitur: Nos utimur adje£tivo ex «Claret» derivato per suffixum «iano».
Jamvcro; quomodo itali illud pronuntiamus? Cum duplici «t», sicut duplici «t*
dicimus Sallettiano, mussettiano, bossuettiano, marattiano, frassinettiano, ctc.; ex La
Salette, Musset, Bossuet, M arat, Frassineti, etc., efformata. 7) Nos autem verba
scribimus ut et pronuntiamus. 8) Semel atque iterum relatum mihi e£t italcs proba­
tos viros hunc errorem nostris correxisse.
Poit usum, veniamus ad analogiam. Haec, ex exemplis allatis, suadet duplex
• t» etiam in efformando adjeftivo ex «Claret».
Usus et analogia revelant indolem. 9) Qua ndo nos litteras geminemus, difficile
eft ¿tatuerc. Cum dixerim: «nel formare un derivato da un nome ¿he termina in
consonante con 1’accento sulTultima siliaba, si raddoppia quella consonante» non
regulam aut legem dare, sed indolem declarare Itudui.

104

www.culturaclasica.com
Objecifti. «Apud vos desunt voces nativae quae consona finiantur». Assertio­
nem transmitto. Sed noftra lingua suam habet rationem tractandi ejusmodi verba,
quae ex aliis linguis in noilram irrepserunt.
Hos casus considerationi omnium subicio. io)
a) Ad enuntiandas consonas alphabeti, duplicatione utimur. Ex: effe, acca,
elle, emme, enne, erre, esse.
b) Verba extera, in consonam exeuntia, quae in noftrum irrepsere sermonem,
duplicaverunt regulariter; multoque magis si accentu sonabant acuto. Ex. Giobbe
(Job); Giosaffatte (Josaphat); Giuseppe (Joseph); Giuditta (Judit); Arontie (Aaron);
Gerusalemme (Jerusalem); Elisabetta (Elisabeth). Ex gallico sermone sic haec usu
venerunt: ¿hic = scicco, sctccheria; jarret = garetto; buffet = buffetto (cfr. Petroc-
¿hi). Etiam pater Dante gallicum «gibet» ita traduxit: *Io fei giubetto a me delle mie
case» Inf. XIII 151. Egomet, in itinere, vidi in aliquo pago diversorium ita praete­
reuntibus denuntiatum; «Otello·, quae eft scriptio vulgaris italica verbi «Hotel».
Tandem «Portugal» reddimus Portogallo; «Maroc» = Marocco; «Tenerife» =
leneriffa, etc.
c) Hoc aliud genus alterationum in italica, hispana, gallica lingua respon­
dens, consideremus conferentes: (Pane) it. panattiere; hisp. panadero; gal. panatier.
Panctteria; panaderia; pancterie. (Mulo) = mulattiere; mulatero; mulatier. (Caffe)
= caffettiera; cafetera; cafetier; et innumera similia.
d) Adde has phrases in noftris di£iionariis recensitas: «non manca un ette»
(omnibus numeris perfe&um eft) ubi «ette» eft conjun£Ho latina «et». Iterum «non
vale un acca», ubi «acca» = «h».
e) Verbum latinum «habet» et sim. sic noftrum vulgus pronuntiat «abette».
Nonne haec omnia indolem no&rae linguae satis declarant, et quid illa indo­
les sibi quaerat?
Jamvcro huic indoli morem gero si adje£tivum ex «Claret» «clarettiano» duco.
Qu od «Claret» sit deminutivum, hoc ad confirmationem advocavi. Et d eminu-
tivum esse, aut per altcrationem derivatum ab adjeftivo «clarus», minime adhuc
dubito, donec P. Mir suam thesirn melius probaverit.
Ratio prior, quae ab eo quod sit deminutivum praescindit, eft et potior. Num-
quid itali cogitant de deminutivo quando Elisabetta, garetto, marattiano, bossuettia-
nu, ab Elisabeth, jarret, M a r a t, Bossuet, derivant et conficiunt. 11)
Hujus ratio non cii etymologica, aut logica, sed analogica, phonetica, aeftheti-
ca. Illud «t» ita sonat, ut si ego in derivatis simplicem servabo, priftinam vim non
retinebit, et tunc longius aberrat «Claret». «Claretiano» enim parum attinet ad
«Claret» sed magis ad claret, clara, clari, 12) etc. Uti in «claretiano» proftat, illud
dixeris «t» epentheticum, quo utimur in formatione multorum adje&ivorum. 13)
Ex: napoletano (Napoli); cUgliaritano (Cagliari); carmelitano (Carmelo); milevitano
(milevi); veritiero (vero); puritano (puro).
C L A R E T suam vim non retinet nisi in hac forma «clarett’iano, ano, ino, etc.
Hanc rationem melius intelligent germani. «Bett» et «Gebet» sic illi pronun-

105

www.culturaclasica.com
tiant ut vox differenti satis modo quiescat in «ett» ac in «et»; idem ac nos, cum
dicimus claret et claret(o). Qui «Gebett» pronuntiat idem ac «Gebet» eam generat
confusionem ut germanus horrescit, dum exterus nihil advertit; neque mirum. Cur
ita? S uam quisque indolem sermo habet, quam apprehendere haud facile eft.
Jos. M atteocci, C . M . F.

i) De benevola tua, carissime frater, atten­ italum appareat; eademque pro claretiano consona
tione qua scriptiunculam meam de C L A R E T cog­ erit argumentatio. N on placet suffixum -iano reti­
nomine e d prosecutus, et ago et habeo gratias. nere, sed -ino? Ea igitur forma effingite et verbum
Argum enta quae in medium protuli quandam in vulgus propagate.
in animo generarunt certitudinem, licet — ut ipse а) , b), c) Ea omnia quae tu adnotas non ego
confessus sum — , omnem non expungeret haesita­ negavi, nec scriptores quos laudavi negarent, nam
tionem. Tamen ledoribus fratribusque novam pro­ quod pluriens et subinde evenit (bubo tendenda),
posui viam, qua nomen Bti. Patris n o d r i Claret exceptiones admittit, et illis legibus ipsemet aliquot
explicare forsitan valeamus. Etiam nunc vidi ne­ apposui exceptiones, tuisque alias apponere pos­
minem qui similibus argumentis C L A R E T demi­ sum; illius denique ne obliviscaris quod aperte
nutivum esse com mondraret. dixidi; «Leges geminationis in consonis difficile
a) Praeter documentum quod attuli et verba e d da tu e re » .
Encyclopediae Hispanicae vocem hodierni loci 5) M ilia m ille, [vilicus villa, Slelio
C L A R E T a C L A R E T O oriri posse, suadent ea Slella\ non geminat juxta optimos scriptores et ve­
quae de Claret ad Trem p, M adoz (Diccionario) as­ tera documenta (ex romanicis tamen linguis et
serit, illum sci. esse montuosum atque adeo ab m ilia et m illia habemus); quod vero non geminet
arboribus vacuum —et ideo clarum juxta Balari ea e d ratio quia vocalis prior longa e d; i d q u e p o d
explicationem— ut nec minimae ibi reperiantur diphthongos et vocales p r o d u d a s evenit: causea y
arbores: idque confirmare videtur quae de Clareto causa, divissio y divisio, cct. plurima. (Cfr. Ctci,
diximus. Quod si aliis sentenfia placeat ut Claret Gramat. lat. § q).
de minutivum a d d ru an t, non ego quidem adjedi- б) In exponenda natura illius quam c u a
vum dicerem — ut tu alibi p ro p o n i s — sed subSlan- Pidal et A. C a d r o ultra-corred tonem dixi, non est
tivum a CLARÁ (Cl aranum ) forte derivatum: cur immoremur. Mens fuit ut innuerem in linguis
quae tamen sententia ab iis, quibus placeat, vali­ casus nimiae corredionis inesse, quae in vitium
dioribus probari debet argumentis. ducit; sic, ait Castro, in voce m atiana (poma), ne
3) Scripsi arboretiano, fratsinetiatto, si ea sonaret m at’ana, versa est in m attiana, atque his­
conficere liceret, et vim subjundivi imperfedi tu panice dedit magaña, mangana, m anzana. N onne
-ttiam ipse nodi... Sit venia verbi. vos simili modo ex nimia forte corredione p r o n u n ­
q) Id efficere tua verba volunt ut suffixum tiatis, cum aliud «t» hic additis?
- iano post «t» semper ttiano fiat. Sed verbum 7) Ea sic desinunt, quia verum aut falsum
de quo agimus si plene esset evolutum C larezza- dem inutiv um supponunt.
no vel clareciano dedisset apud Ítalos; quia huic 8) Sed saepe saepius anceps haeret vestra
evolutioni non subjedum e d, aliud «f» addis? elocutio, ut statim videbis.
Tunc supponis in voce simplici deminutivum in 9) N on infitior vesiran linguam plurimum
-etto, quod e d caput primumque tibi probandum; consonas geminare idque amare. Sed nescio quae
in eoque casu claretiano scribere ego mallem, ne, vis argumento tuo insit de usu et analogia, cum
cum aliter proferas, quis datim virum italum Cla- ipsemet aliquas postquam evolvi paginas lexici cui
retto a te nominatum aib itretur. Effinge enim tibi titulus Vocabulario della lingua italiana da O. PlA-
adjedivum a cognomine Rmi. P. Maroto; illum NiGGiANi, 1937, has repperi elocutionis dubiae for­
ego M arotiano non vero M arottiano derivandum mas: mucco muco, muffola mufola, mugghiare mu-
censerem, quamquam apud vos et M arotto et ver­ gliare, miraggio miragio, niccolo ni&eto, niffo nifo,
ba in -otto finita per geminum «t » scribatis. C om ­ sabbato sabato, saggina sagina, guibba guiha, got-
modum ut cognomen hispanum maneat et non ta z z a g o ta zza , sarnactbiare sarnacare, marabutto

106

www.culturaclasica.com
marabuto; mattutirto matutino, cet. Praeterea a mi- non simili ratione ac deminutiva in -itta pronun
narete Hispano mutuastis minareto minaretto, deni­ tiant, qua re gbiareto v. g. in quo Haud obvium
que vicos Habetis Galliano et Galiano (a I. Gallia- prostat suffixum -etum deminutivis finitis in -etto
no) et Trebuliano — uno l — (a Trcbelliano vel non assimilant? Ex etymo forte? — Ergo ex etymo
Trebulliano). (Cfr. Pidal, Emerita, VIII, p. 19, 30); unum «t» in claretiano" adscribcndum.
si in His «1» litteram non geminatis, quare a gemi­
12) Vim tuo argumento de geminanda «t»
nando «t» in claretiano nostro, —cum prae primis
ex accentu non negarem nisi quae supra dixi ob­
ab origine non exigatur et aliis locis vos ipsi d u ­
sisterent, praesertim cum vos saepius dubitare in
bitetis— , abstinere non possumus?
geminando videam. Q uod dicis Claretiano ad clara,
10) In allatis a te exemplis non immorabor,
clari spe&are, omni — mihi videtur— fundamento
quamvis essent quaedam notanda, ea tamen indo­
carere; de accentu in Claret, mallem ego Claret,
lem, ut ita dicam, generalem manifestant, sed nul­ quam Claretto pronuntiare.
lam ad nostrum clarctianum solutionem afferunt.
11) Cum itali de deminutivo non cogitent, 13) T epentHeticum de quo agis est quid

qua re finita in ita ut Margarita, eremita, cet. omnino alienum a «t» quod claretiano inseris.

J osephus M.a iWlR, C. M. F.


Alabonae, sept. Kal· no», a. 1942.

VERBUM CARO
Quanto pro me vilior, tanto mihi carior. — 5 . Bern.

Me sine, Virgo Parens, turbare silentia noctis,


Ac penetrare specum me sine, Virgo Parens.
Servulus iste miser cunas accedere Nati
Audet, amore flagrans servulus iile miser...
Pupule, dulcis Amor, tenere cunabula miror,
Teque D E U M fateor, Pupule, dulcis Amor!
Usque ftupore premor lu a cum caeleflia pandis:
Te Puerum cernens usque ilupore premor.
Frigore membra rigent: refoventur munere Cujus
Auiler, aves, floresf frigore membra rigent!
Signa doloris edis lacrimis pressisque labellis:
Dumque beas Seraphim, signa doloris edis...
Quo magis ima petis, magis exaltaris in aether:
«Carior es nobis quo magis ima petis».
D A N IE L RESTREPO , S. J .
f

Sociis lectoribus que PA L A E S T R A E singulis NA1 ALITIA quae


i m m i n e n t festa, et ANNUM MCMXLIII, fa us ta atque felicia
c u m o m n i b o n o r u m plenitudine to to corde o m in a m u r .

107

www.culturaclasica.com
C o m p o s i t i o n e s v e r t e n d a e

Pro alumnis ícrtii vel quarti cursus z ado en edad 9, s i e nd o g r a nd e el lleno


20. Un h o m b r e inf ame h a bí a escrito (de e s p e ct a do r es ,0) n o se le dió l ugar
a la p ue rt a de su casa: «-Nada m a l o e n ­ en n i n g u n a par te e nt r e sus c o n c i u d a d a ­
t ra p o r esta puerta» Al ver Diógenes nos 1’. Mas a c e r c án d os e a u n o s e s p a r t a ­
este letrero L pr egunt ó: « ¿ Por d ó n d e e n ­ n o s que c o m o e m b a j a d o r e s e s t a b a n s en ­
t ra el a m o de la casa?» t a d o s en un l ugar d i s t in gu i do ( de t er mi ­
n a d o 12), dícese que t o d o s ellos se le­
¡) inscriptio, onis.
v a n t a r o n y le recibieron p a ra se nt ar le 13,
y que h a bi é n d o l e s a p l a u d i d o m u c h o 14
21. U n a d a m a p r eg u nt a a un ilustre
t o d a la concur renci a, dijo u n o de ellos
visitante: « Po r qué lleva Vd. do s r el o ­
que. los a t en ie ns es s a b í an lo que era
jes?» — El u n o 1 — r e sp o n d i ó el v i s i ta n ­
b u e n o ,5 pero qu e n o q uer ían hacerlo.
te — se a d e l a nt a 2 y el o t r o se a t r a s a 3.
P a r a venir a visitaros c on s u l t o el p r i m e ­ 1) Lysander; 2 ) Lacedaemon, onis;
ro y par a d e s p ed i r m e 4 el segundo». 5 ) par ti ci pi o de pret. con signific. de
pres.; 4 ) domicilium; 5) honestus; 6 )
/ ) alter, alter.,.; 2 ) cursum decelerare;
nusquam; y ) tribuere alicui; 8) ludi,
3 ) c. retardare; 4 ) vale aicere.
orum, c o n s t r ú y a s e c o m o c o m p l e m e n t o
de t i empo; g) grandis natu; io) conses-
Pro alumnis quarti et quinti cursus
sus, us; 11) civis; 12) certus; 13) sessum;
22. P r e s en t ó s e a Q u e v e d o un j o ­ 14) dare alicui multiplicem plausum; i 5 )
ven 1 d a d o 2 a la poesi a d i c i é n do ­ rectus.
lé 3: «D. Fr anci sco, a qu í le traigo dos
s o n e to s 4 que a c a b o 8 J e c o m p o n e r y
Pro alumnii sexti et septimi cursos
desear ía que Vd. escogiera el m e jo r p a ­
ra ofrecerlo a la S e ñ o r a a quien lo d e d i ­ 24. — N o n o m n is m o r ia r
co y el otro rasgar lo 6». — Q u e v e d o lee
a t e n t a m e n t e u n o de los dos 7 y e n t r e­ S c a n d a n t e t v e r t a n t H ispanice:
gó ndol o al joven le dice· «Amigo, ofre­ Exegi m o n u m e n t u m aere perennis^A
ce 8 el ot r o 9 a la Se ño ra » —¿El ot ro? Regalique situ p y r a m i d u m altius,
si t odaví a n o lo ha leído Vd. —Bien, Q u o d non i m b e r edax, n o n Aqui l o
pero 10 peor que éste, no pue de serlo. [ i mp o t e n s
/ ) adulescens; 2) deditus·, 3 ) trad. y le Po s s i t diruere a u t i n n u m e ra b i l i s
dijo; 4 ) sonetum, i; 5) con el adv. modo,
o m i t i e n d o el v. acabo-, 6 ) scindere; este A n n o r u m series et fuga t e m p o r u m .
v. d ep en de de escogiera para ofrecerlo... N on o m n i s m o r ia r , m u l t a q u e p a rs mei
yñ rasgarlo; y ) alter, 8 ) o ffe rre aliquid, V it ab i t Li bi t i nam: u s que ego p o s t e ra
remunerará aliqua re; 9 ) alter; 10) bien C r e s c a m la ud e recens, d u m C a p i t o l i u m
per o — atqui. S c a n d e t c u m t aci t a virgine pontifex.
Dicar, q u a violens ob s t r ep i t Aufidus
23. Refiérese que Li sandro 1 espar -' Et q u a p a u p e r a q ua e D a u n u s a gr es t i um
t a ñ o 2 solía 3 decir que E sp a r t a era la Regnavit p o p u l o r u m , ex h u mi l i pot en s,
m o r a d a 4 m á s h o n o r a bl e 5 de la vejez,
pues en ningún país 6 se tenía en t a n ­ Pr inceps Aeol i um c a r m e n ad i talos
to 7 la edad, ni era m á s h o n r a d a la ve­ Deduxi sse m o d o s . S u m e s u p e r bi a m
jez. Y aún más. c ué nt as e que en A t e n as Q u a e s i t a m meri t i s et mi hi De lphi ca
h a b ie n do e n t r a d o d u r a n t e ' u no s e s p e c ­ Lauroc inge volens, Melpomene, c o m a m .
tácul os 8 en el t e at r o un h o m b r e a v a n ­ (HORAT. Carm. 3, 30)

108

www.culturaclasica.com
601
cr f> P H O D- n
2 S* cP >1 “
Cu (P%
r» Ul m 0 p n c r» O n3
o. ... ■1
N

íin g
-«* ClQ P 13 ^ §* 2 3 CTQ
3 ’ fe O
B 3m O(A 0 O C fe
o- 5 3'
0 0· O 2 p m P gLi p1 0 »> P
fi. (A 0 -I ^ O OI 3 2. n M
r \ ;i ■-I -T3 ^ 0 c 1 *». <
3a\
P P 3“
0*
*O P 13 O O. n ' fe- S fe- P O £o . > ,

, etc.
^ & o- EL 3 5T 3 0 <v 0 <* C' 3 0
P* K 0 C- m< _ 0 # p 3
c' y P CU fe- m« m O- J' m<
a v 2. fe 0 P 3 = << <
rt m 1 s ^ s 1 c o’
3 "n C~ fe -
_ s. - r] £L » 13 5
"O -■ 3 3 0>< 2 3 r *>
3
fc* ?í = Q. CU
ím —3 JC
3 3' i*
>* O- rn < ^ < ° O
C - f»
-C( %·
O
s &> * n
X O mí
g ^rt ►n atr fe. 3 tT*'
H ero m Mi
! 91 H
Z
r> n su. H ^ p a> · M
3 ?J 2! M Oj H -
I . £ 1* 0 Ji > -
fe
o, s fe- e
-j M c „ O - · cr-oo
o
•‘l, 5a
"00 p m 5: t 2 -1 33
b c. f».
— o
c -<i
"O -■ 5.
Cu ^ ¡C H C
n >5 5 2 r. -i £ m
n " »S
. P
oq tj~
X ' O O 3 rr 3 «» ? 34
C u; e ” ^ 55
C *ts £* < —— Q-. ^ a .
&* ° " 5“ SI ^ 2. £r STS
a .^ o- *· «· 2. to
Ü- o P Q . J» ■* * · £* §
O » o·
3 O <A g
to
3 p. C P 5 ’ ;,{.
13 n P - r» . . . m
O 5“ | *■< 2 5 3 Cu
O (A u 1 »i P U 0 p x . T-
O
13 oq H ST ^ Cu p " ® i S *g (t
O *» (5 iZ P O <= f *
O Cu o 0
3 r» 0^ r> ^ · US
-** S - s : á . 8 ¡o 2
Cu 0 •n c
0 2 0 s -' 3 L

O tra
<
q u e

. 7 j-> 0 ¡T ¥ s á ? 1 ti 1 3 Z

'O. ^ < -n ^ A n ^1 2. 3 2- S .K n — (1>


n rn 2 br X a £“*
^ m" ^ P 13—
0 ^3T <
- PdH, r2SL om u» fe
3 -I
C ? 3* nm' -Pg O?.
a “O fe . ¡T 2
r* cP o§
w 3 2 . o -« fe- »-
5' 0' -o
Su _ , «. 3 n . •^3 *
= n uá '

O-
s í' 3T o 2. ^
3 0
ro .

0 s> ¿ ñ Z. s
con

G VK » -a 13 O
pa<

O 0 « P S 0
n 3 2 . '0 « JQ n • Q c *1
P 3 < O- c - n >5 u 0 f}< — 3
3 1
P O 3 „0 H c íi 2 S* E. O P C 3 .
P p “
3 cu ro -_ P 0 "fe 2 13 1 <’
P- n C- Ou Q 9 o •n < O
“ P 0 0 0 P
0 0 0 -i" - 0 0 —
r. n ' 3 v -? f? c ;- a > 0 -o - -S , P 3 C
O ·■*■» m -C 3 ■* 2 . rt
rS * C 1= 3 n
3 (é n c 0 ’ O O
1 5 r> ? II ^ ?· = - _ «> .' c2 . o r> v 3 «A
? S 0 3

r~ ->■.
O "3 “ C- O
o , 5 1 !
vo
5r s s O £
un

P U c» cu 3 t 2 : O. g
erro

_Sí 1 fO - N
a 0 0 R
o Z 2. r> t> ■hrr — — P P 13 a- ^
"0n
i* c-
u ^ -
3r.
S> o- o 0 P^T3
2- < R< S H P ero rl O r \
f» 5· -i
P- 13
www.culturaclasica.com

CT 3 0 &“ ·-! O P -1
P3 v> 2- _ ero a K O p
O p 0 P 3 ps 5 U
_s< 0 3 Cu P, “
" 3 O *<■1
^■ > a •n
J T v5 CU ja a-
O 3 i c r>
f- J* 0 3 R o
P O* o¡ 2 P
En t

n O
3 — P°rr* -0 0P
u. p - s
r , A 3 - c cr fe- 3
o R -£ cu &r » 3- o
rl 5 I- p o- M' * 3
¿s 2 , z¡ S 3 v¿ e
P O ^ (fl
f> Z 2 2, c
o 7 fe- P-
c J, .2
c_ « o r2 ~a v c \* -O 0 - 3
'W Λ *>
μ IS c CS O «
utw
* ί - 3 -3-S -
. « O »N a U C g ~ ><
S- O 3 H -O -3
-2 **
co .
--N —« .2 * eu « - r <3 J2 « 3 ’c
-2 Hs « Cu 1t LU
v o¿
*^ U3 o1 σ —* *-*
v
o-
n_, -ηo - -& £ Ά
Vï Λ •O 's3 « ,-$ .£ t
O K ., S' c w .r u 1)
^ ^
O* —
u F S 1
-O y* "T-
J-. o
5b U • ^T 3 cl_ -V > υ 3 1 ^
~P
~T5 b
0 « ^ r
mc*i c >3 o ” £ cr
> C « rL O - -e - u c J2 S1 o
r3
'C5 0u
di vil

_->l *° « -C a CO 5
resp

II ' o
m ás

f îfc 55
~L '£T eu >3 g 43 13 CO VJ
Πυ3 Ό
,"?-
>
riü >
2 rî Λ U
a', ë > -o 5fc »3 *13 ÍÜ "S rt*
¿50 ¿o o S• -nO c
rs μ .O £ rs «-O» «. f c 6 δ v3 o -3
o c μ bû
www.culturaclasica.com
2 μ «
cO
10 C) 8 '§- 1 CO s >o 5
t2
*υ /O S
s.
h 1 -tJ :o^ > 3 «·
Λ Ό O c I ¿ O --Î*
δ «1 U - c O '5 V U s 1
C (0
ê_ S O- iJ oc . Cu u Kt
s
δ Λ c S (Il (Ü
*U "Ο
-ω Œ H
rtid
co n
que

C «f n ■- 3 δ
3 o o x ε cT
Q 3u l> J n
U -ω o cb -5 r 5 2
U
C V 4> w ,s - 5 - 2
2 S Ó- ë ^5 u
* O n I I«-» υ O
£< o
5b U
3 Ô- d c*
<n ω 1 -c uH 2 V
Πu3 •4 «
ζΓ (0
> .2
MO *3 Ι·ί
_Ξ '» c3 '»o
ί­ O
CO _ 'Z £O t 3 "i> ο O- -g »f
sb 35
«
• VJ
■» ε —
-o ^
r- -« ^2 ?"
•ΐ oΕ νω
O ■O-. o «U >
, O ° δ δ
19,
eoA

OO ^
^5 çr-. „e2 O . Λ “ HO
-j pv
U r* > rs _· '-J
U
eu ocû
« D §o ε
(i O rt u

Ia t.
,o y s .S «
* ij ε
- > 2
co g "5 >
V
- o *— Π3 "0
ffl
E j* ω *β ~ 3 O rS *T33 u
O
1 U „
o — ·» o 3 o -2 J—
3
u 6 ^
tñ o
O
rt
rt tK Ό c ni

e tc
« c5 -o
μ) *jr *o
V
3
cr o b t .5 u
^gc *U) >
*ü < ΠO3 tí, __ ^T3 -σ Cu
O $
—1 oo P «
·- ÍS 'O 3
d *3 ^
ΙΛ 3 c«) *t--< ■·* >
s o¿ « ¿.- __ - CU « Π3 ». o υ ho
i - §3 !L C t_p >e d rL
u o
UJ ■— « Q
.*> . Jd « O <g ^
-oυ 5h;
• — V* “3 2 Cu ¡2 s «
_ /¿ .
, O 3 - -— jT T 5 _o ·* s G
u S
E « <ú
f9
LU O-
- *-s-" cu ^ υo -o
— U oJ
(O
Ts3 gC V £ 2 g « i=î
épici
ta y

blo:

• 0 f- u
καί

•t< vT
ις> <U

raí
lat
jet
ífc o << U υ
O i o o o o m
C “O cu έ a I -T3 Π3
í> -í E v«
ε ^s* o VJ «o/> O
o *T3 O >5 u CU
ό u c E
c ^c. o

cog
vT δ -o

lat.

• O V
< ?É
2 ^ ·- rT
o et; y cu %
>
O- v> O T3 o V o u 3
u
Q_ . ^
U“ o t* « 3 Η rs u Ό be

pot
W ró *XJ 2 « -o -2 e- u 00 eu ni «i 2S
'rt X O 2 <*0
*■ « $*- δ o Cu -Ci Q
a 3 O
3 v*t % j
-3 a tr HS
a 5 <5 ^ “ -ó (0 a '=n
ii
:e °· · θ -. o H
o. « ^ Ό
s ε '3 de « id !—
υ ^ μ σ w

uc c
cto .2 U> U <J
Ί3 — *“ « 1> a T3
uT<
ω 'S ^ o cu JE 9- CwOΌ■ - e,

t-ior,
Ai > tí oo >
>; s
• ω ■—- o- 5
•Γ 4c ^ 6
? .-< Û ε cr
β. s rt c C H
O <3 r<JJ OC
Γ» ni *o
1I b- μ ocu aυ 11 -αυ
3 υ el eu *j 2 Πo3
9 ------ H3 ¿c n Hj
llü
til
0 P *T3 eu P ST' fi.
fi' » r> —· ¿> s* n & <
' nc —· ’-cX er s S 0 rÔ-
P
I K ./V
ST ^ O P <
R.

25.
ja n »

cuyo
Ou

e fu t.,
p s P c C O O
—1 sr a 0
Cu p P S n °s.
n P »
Ci CP
0P 0 cp ’ 0 <
o M Cu < — _s — n ®, S 3 "< crv s 3 P H o*
O p C • 5^ C' < n
«A
Os n
O " JL O»· ijC S r, 3 C 5-
? 2. « ? O C
Il 3* O- o* *· _.
O ^ 3 s °
"P r» ^ -.-s-
O ^ o < « I ? q fi<
CJ 5 o .** «3
O '7 3 ’ 2, n 3 g _ ^
P 3 eu S· 3
C- o 5* O o 2 Ci ’-q
3a :i'o„ o s~P -3O - z 3 2. ? 2 <* p
— CP 3' ^ ^ O 2- 2 eu « CW sr>
R< 1
f». ¿_ ^ 3 £ O m
n T- — C 2 ^ 2 3 5 -= R'
t. 3 i 1
'?' I» 3 £_
5 C
.“ O

N >: n . 2 > 5 . p R -o R.
5* I 3
M O) o VJ- r* n j ¡ < 3 ^ o a» p K> TO 3 K> eu
r*
K 3 e 3 c 0 57 g £> v© P -û QO
C O . ■? ^ _ç ’-O
HO M ERI O D Y SSEA a

3 = -p 2 o j —
n < •q ?¿ 2 tu 5
X ~ — _ C F s< O p,
íñ’- *■* 2 R Q CU . 9
ff)« o ' _ _ 3 ^ 05 —
N N yv, sT gi 2- 3 x S 3
a 2 = 3 n ,n 3
H 3
3 oo li
5 -p
P —! s -o 2 "c
-e
n El &*, = U. _ p — C o
P <-«
I 3P P JS 2 . ~Q
. “O Cu
. "2 , C 0 fi U "t
Cu p) > -= R. S «A
a-
s=* 0 Ccm , ^ 1 & C- 2r *
y. o <* "o Q·· r% 1/1 'P 0 2. i*
fo a 5' cp S 3
n "3 a 2 fi P r - s p- Ci j*

o o r~ N
2 ~ 3 2 . on
"O ît. p W S os 3
R 27 — — tr ™ <“ =· CP
fc -» *-»
5- P
3 =r a-
Q - -T- P —
01 C·■
Jtj*. _j
a i? Sa J^· I o
P. o 3 =S» _S> xi -c ^
H* £CO c3
Cu Í•I
- ·-» c & 3- c
P
No

fr>- ï 2 fl- <s> s; ü


~o O' a s et,= O XÍ
>- 3. 2- p '"PO ^
0 R'
£ O ^c
P n *n 3 « s
? 0 »* " Q o
c. r 3 c o 5 II 1 O3h 0 fi 03 * 3U
C fi
1 su s

O 0 f) r+
3 pw
T* pJ2 fî* 5 ‘ 0)
t, ro< •-1 U2
< O *' r* O ST 0 S *§ E- £r 3 ?
C 0 c P U n
Ci a r ^ Il n o^. R
U 1T eu 5 os
m- 3 r. co e & fi ^ 0 S 1
0 0 -1 CU
O S* C~ 3 5 S- ET
e i 0 Ci Cu
por

s*
inc-
v a t.

1
o b re
: los
con
:on-

Ci P Q- *
l1 5 3 0
O 1 1' 6
O
D A N IEL RUI Z,

< 3 P eu *3 eu fi m Cl. US't


n> P 0 O 0 3 n Q
fiCv
00 C
ov

U) "1 r r Oh -o w
C & 0n
O O
ri <* G* P 2 C' ^E_ PH 5 fi< fin
0- 0 1 cu 0m
36 ,

P -T5 c£* £T P 0 ^i O ç 0 O’ O
3 Ji ri 3 O P O- P 3 £7 fJ
Ci S" cn^ rn O 3* VJ n
3 V) » C· < c^ R; P
O 0 0c 0 3' ^5' «H 0 P Ct
www.culturaclasica.com

O CP fi U 3 2 - Q. o x' 0 O M
sea.

N n 3 CP* "P
C Cu
0 S"
3' 2 y -i
“ ? -* « c
S 2 E' E -o N 3 s
S 3. : 3
P
___ s •n 0
p p •U O
ÿ«i nsa 0 eu -0 * P & **· ♦ aW C
j* 2 a 3 •n ) 3
C 2n Sh. 0
O P O n c 'P
& p Ü 5: 0»
P ;. 0 0 n 3 < ~ H
c- - *1 P -» 3 «-
a s^- C fl.
■ P eu <* 3 f i'
(¿3 i IL 0
P 5* c 3 U C- 3
P 2> 0
iole
ant

o* *3* 'O 9r
O eu P P 3 ^1 Os 0
3 P 2: S 1 0 7' O P
Z ll

·» ,F
n Îk
Ci nO » _
jn « * 0
s 00
cE’ 00 0
rT
-i p
OfQ
c> L < P>U
► 1 0
uSs & ^ST
P fi* "CO 0*
, , ^ uS> > er.
o * R q n < ri
a , «s
«< Îo s
<
Z-
-^ R
Su ~ t. ■* 0
eu p- 0
eu 3
G-“ O ïü « eu a
a
d
do ST
= m 3
$ -=«'
xo 2. w P < 0 «1 r
C. a , 3 5> i. an -
k 6 M n(■A C P
0 P O O a n

o 3 -ts g -
cû 2 "o S «,- g* < O o r-* r»
s * a 5 g 3 P ^ — u. fl
O — "> G." & w C- 00 3 «
O* O £ * a g* K >
HOMEKI ODYSSEA

K- L
o s- p _s
z. 3 O "O V 3 CJ3C H3
a

2. O -6 3 &
3 a ~o Cu Ü ri a
O J",
£ Z JL 2 S a a a — £ eu
P ï* T— —' 5 ' -6 S. c 5= B> 3
3 "O Os f«K — fO 3 “T^ "TD v■.'g -©^
s^j £)
e- g
> S O s s S - p 5) o) a- —· 2 S.
► £5o« ~ p s<· i g- * o, 3 1- ^ U ° _§< 3
s, s S ?* Su O ^3
6 6 -o r· x a - Si I a- „ s ! i
O §' =* -s - a
o "I Su o- § ^ a
r» __ m- M 3
ï? "O
& - Cu » eu o
Su ~<
2. brr o_ -5 ' ° n
-O S* I - o r,
6 « a U v< S eu « P
O- us.
2— —· „
i' 3 Z »

> o* 0 o2 "o
►. (sSu
•X3 itk 0 S >ft -o O _
El 3 eu m M S*
H 3 O ^ N O P s (* m -n J2J os - eu
O
r-m
M
¿J 0’ ers s: o- E :, 2 d
(/J » b> * 0 B a
0 >: Pi.
§ . s* 3'
3 SiT _<2 ,
P 1 M 0 Q, « CU c :S' o •m "XO 1 S: g
T 3 H X J? 3 3 £ r, . o *
» 'S O ç <A £ 3 3'
o o 2. C- 0
s -. m ri < _ M
N "* 3 C* O
ibién

ni 2- 3“ ·.2 H £ ..
de 0/

O.J2 â eu B
ibre c

o -·. o- "CO «n «a. p P


H
«I *“ < Z.
V o C
» "O oU ^ r* E NI "0 P S 1X1 p <> 2 o M
a5 o ro 9
i (A su ^ ST to
1-0 S c-l 22 ST a ·** Cc. 3 3
o ”E tu
o ns
p rr
«f>
CS *§ o
Para

« -;· E 3 § c o ■^3 iep — 3 h p B» - c 2 ~


G c n n, P r« S 5 t» c « E o
— a2 & 2
n (I) s t^ f w U ·· T O 0 “0*
3
2 N _ i 0«·
S> 3 3 -rS
o -■ o £ BT>20. ^»> 2*^
» : <v
2, 2 O) ° ►£ F 2 «s 0 e; n 0
3 ^ Un &* g, S, p n 3
« >-►
' SO
Hera
Ate-

»p- o2 - eu A l i' 9 O O

O-» v> 2T 27 “· nT S ' rr


Se

n
P
5'
F*
cs nK 3
www.culturaclasica.com

PC n 2 c (* 0 2. o S, 3 :
HS L2 F*. O ?<V 0- v3-*
£7 ro' o 3, -<3 oe
**ET J 2 'O
°S. cr îP o N -O · o —■
DANIEL RUIZ C. M.

£- 3 So *S
s HD jT 0' -S" ». P u ©/ 2
C C P “PO O* N eu -5 ·
P V<- O < ^ W
PJ N 'sT* 00 p.
eu w 2' »çr* -S- r I ·· C s eu fl 0 <
’“CA S1 uX S 0 î5 5( 0n a 'H- 3 ">3 H g
2. -®J o n "2 O afcu 2 P o . oy Ü «n ET O/
ica

00 & *C p H S-» r» O R ET
23 -«
a a
3 fa '-S Æ P· c T 00 -r* Su • z o
C 2 a a- o ' - P cv ^3 & 0 c ns a
2 « O- ^ rÎ3=S "S 0 “ 1 rv "5 '
«‘ A TJ W
3 h-M
C O « J? n O 57
... o i.’ < 2O — eu a Q
-c •n f l C'Z
pc Pc a
eL ^ 2' e u C s — 3 p* » E—
"O 00 3 33 «v> Su a c·' 2 2 z
1 §' Ê. C' P r> C»Q <«
O Q « « I m 3 j—
| 2- 5 0c ET ns US. 2 &
» £ **J p 3 T3 fl
en

Î O I : 0» 2O P ns >
_ «*· O 3 m s
0 r ft N
£< — V
31 ns p. 0 M
&. o e. é tu d»-
s 0 w» P*· 0 CA T*
P e r o r b e m

De l i t t e r a r u m l a t i n a r u m c o n v e n t u R o m a e h a b i t o
Die 21 m. aprilis currentis anni praecipui linguae latinae cultores R o m a m ex
t o t a Italia c onve ne runt ut r at i one m seu, uti ajunt, «didacticam» litterarum l at i nar um
diligenti exami ni subjicerent. Hoc enim, nulla discrepante sent ent i a tenetur, linguae
lat i nae tot annis, tot scholis protracte, fructus percept os miseriores esse vel quasi
nullos.
Q ui d ergo? Docent es deficiant an «methodi»? Vetus docendi via r et i nenda vel
p ot i us r e no v an d a? Hic cardo rei.
No t i s s i m a e praepri mi s doct i s s i mae dissertationes Clm. Prof. Rispoli et Dalmas-
si; i m m o et J Bottai, a mpl i s s i mi viri, s u m m i s t u di or um moderatoris, copiosa dis-
s e rt a que oratio, q u a m habui t de r o m a n o r u m linguae studio q u a t en u s totius e d u c a ­
tionis f u n d a m e n t u m , mentis di scent i um mensura, seligendorum arbiter, i n s t r u m e n ­
t um t a n d e m quo non t a n t u m optimi latinitatis magistri praenoscent ur, verum ii
o m n e s qui severioribus et iam disciplinis oper am d a bunt . Ea enim est lingua latina
qu ae m e n t e m ad difficiliora sollicitat, patet tenacibus, ignavos pellit.
Divisa est igitur tot a ista de didaclica linguae latinae quaestio in partes tres:
De didactica gr am m a t ic a e et linguae,
De didactica l it t er ar um et historiae,
De p r a e p ar a nd i s linguae latinae magistris.
En ergo praecipua a D Dal masso, cl. prof. pr oposita;
1) G r a m m a t i c a e s t u d i u m , qu a de causa non uberiores fructus reportet? Br e­
vi dicam: aut exiguum, a ut n i mi um au t i m p r o b u m est. Ad hoc stilisticae, ut aiunt,
n ot io n es in liceo t r ad e nd a e ut re vera a discipulis linguae nat ur a teneatur. Hic licci
classici verus u nu sq ue s copus sit.
Di scentium exercitationes a ug e an t u r c um d omi t um scholis, idque o m n i u m
activo c oncur su. Q u a e n a m vero exercitationes praeferandae: in nativam an in lati-
n a m linguam versiones? Illud, u t c um q u e est, prae oculis h a b e at u r l inguam lingua
disci. Q u o d d e m u m eo ipso convent u loculenter p r o b a t u m est a Rvmo. Dno. Van-
nutelli qui l a ti nu m ad o m n i a adhibuit s e r mo ne m. Ars ergo usu cohaereat.
2) C u m l inguarum s tudi um classi carum in hunc s copum praesertim vergat ut
sc. di t i ssi mus a nt i qui t a ti s t he sa ur us plene possideatur, sequent i a nobis occurrunt:
a) D e c l a s s ic o r u m lectione. Hujus exercitationis m o m e n t u m ne mo est qui
ignoret cum classici h a b e a n t u r opt i mi a nt i qui t at i s praecones, o m n i u m vel hujus
t e m p or i s a rt i um s u m m i magistri. Nativa igitur lingua non t r ansl at a eos o por te t legi.
b) D e in te r p r e ta tio n e c la s s ic o r u m . Ne quid nimis, ne quit pa ru m. O p p o r ­
t uni or a a p p o n a n t u r c o m m e n t a r i a historica, g r am m a ti ca , philologica, ita ut vera
scriptoris me n s interpretetur, pul c hr a qua eq u e nitescant- Auctoris ani mus, non
i nterpretis, non c o m m e n t a t o r i s pateat.
c) D e h is to r ia l i t t e r a r u m l a t i n a r u m ■Ex a uc t or um cognitione, l it t er ar um l a ­
t i n a r u m historia s p o n t e profluet. Textus igitur historiae a l u m n o s veluti m a n ud u -
c an t ad e b ib en du m g e nu in u m illum a nt i qui t at i s spiritum in artis, rei politicae,
l it t e ra rum praecipuis m o n u m e n t i s p a t en t e m Hinc versiones a dmi ni cul o sint, a c ­
cur at a e t a me n et selectiores.
3) D e p r a e p a r a n d i s lin g u a e la tin a e p r o fe s s o r ib u s D. Rispoli relator alter,
con v en ie nt iu m a n i m os in ma gi st r or um f or ma ti one m, quod caput totius controversiae
e xi st ima ba t, gravibus > en t e n t i i s convertit. Schol as, ait, veris apt i sque magistris
indigere. Q u i b u s ergo m u n u s hoc gravi ssi mum c o mm i t e n d u n i ? Universitatibus an

113

www.culturaclasica.com
Collegiis sic dictis di dacticis? An n o v a i n s t it u t io , U n i v e rs i t a ti s o p e si mul ac
sc ho la e mediae, creanda, cui m u n u s t r i b u a t u r p r a e p a r a n d i l it t e r a r u m l a t i n a r u m
ma gi st ro s? Haec a li aq ue p l u r i m a m i r a m f r u c t u o s a m q u e e xc it a ve runt d i s c u s s i o n e m
ex qu a pro vitae usu l u m i n a n o n s p e r n e n d a c e n s e m u s n a s c i t u r a (1)
# ■£
A L P H O N S U S M N A V I A , C. M.
H a u d d u d u m ex hac n os t r a e p h e me r i de id accepi q u e m d a m g e r m a n u m de l a t i ­
ni t at e c o m m e n t a r i u m cui n o m e n L a tin a F id e s a p u d c o l u m b i a n o s vulgari c o e p t u m .
C u m ergo certis n u nt i i s cognovi illius c o m m e n t a r i i m o d e r a t o r e m esse R. P. Alphon-
s u m M. Navia e C. M., S e m i na r i i T un q u e n s i s ( T u n j a ' C o lo m b ia ) p r of es s or em, cujus
in litteras s t u d i u m j a m al i un d e satis c o m p e r t u m h a b e b a m , id t a n t u m , i nc oe pt i
exsecut i oni s pignus a t qu e idem mirificum esse a u g ur i um a rb i tr a ba r .
A ni mo ergo s t a t u e r a m viro illo c la ri s s i mo litteras mi t t er e q u i bu s m e a m etsi
t e nu e m significarem p r o b a t i o n e m c u m per e p i st u l a m socii a ce rb u s ad me a d l a t u s
est n u nt iu s P a t r e m Navia n e c o p i n a t a m o r t e e vivis decessisse. Sic d i ra m o r s o m ­
n i u m spem fallebat
A l p h o n s u s Maria Navi a o r tu s est Pa l my r ae , q u o d est C o l u m b i a e o p p i d u m , die
16 maji an. 1887. D u o de c im a n n o s n a tu s in Co n l e gi u m A p o s to l i c um St ae . Ro s a e de
C a ba l q u od ad e f fo r ma nd o s a d ul es ce nt es , P a t r e s Missionis m o d e r a b a n t u r , Al-
p h o n s u s. ipse a du l es c en s , se c on t ul it litteris i m b u e n d i ca us a . P e r a c t o g y mn a si i
curriculo, h a b i t u m i n d u t u s Vi ncent i i a Pa ul o, Cali n o v i c i at u m perfecit. P h i l o s o ­
p h i a m ac t h e ol o g i a m aeque ac sci ent i as n a t u r al e s pari l a ud e coluit, fuit eni m
s u m m o i ngenio eoque ad o m n i a versatili.
An. 1911 sacris i ni ti at us est; d uo s a n n o s a p u d S t m . R o s a m a l u m n i s l i ng u a m
l a t i n a m h i s p a n a m q u e tradidit; dei nde per 27 a n n o s o m n e s fere s t u d i o r u m ecclesias­
t i c or u m disciplinas, a b a n n o 1913 ad m o r t e m usque, T u n q u a e in S e m i n a r i o C o n c i ­
liari s uscepit ed o c en da s.
Joseph Ort ega, n o t u s s cr ipt or sal esi anus, a b eo a ud i ss e m e m o r a t se o m n i b u s
scientiis n a t u r a l e s liberalesqve l i benter a n te p o n e r e . D u m eni m priores e r er um c o n ­
t e m p l a t i o n e et invest i gat i one ad D eu m quasi g r a da t im m a n u d u c u n t , liberalia s t u ­
dia, ut a M. T. Ci cer one didicerat, s e cu n da s res or na nt , adversis refugium ac s o l a ­
c iu m p r a e be n t, d e le c ta n t domi , non i m p e d i u n t foris.
Se d e um p o s t e r o r u m m e m o r i a e m a xi m e c o m m e n d a b i t o pu s q u o d inscribitur;
L a P r o n u n c i a c i ó n c lá sic a d e l L a tín , publici juris fact um q u a r t o r ecur rent e c e n t e ­
nar io a T u n q u a c on d i ta , uti hoc e p i g r a m m a t e t e s ta t us est auctor:
«Jam quater saecli moriente luce
Palladis c ultrix, tibi, clara Tunqua,
abs tuis arvis religata serta
porrigit auctor».
Q u a m E m m a n u e l lové, ci mus. P a l a e s t r a e L a t i n a e f undat or , r ec t am linguae la-
ti nae p r o n u n t i a t i o n e m validis a r g um e nt i s stabilierat. h a n c q u o q u e P. Navi a q u a m -
p lur imi s suffultus g r a m m a t i c o r u m c la s si c or u mq u e t e st imo ni is a f f ir ma n da m d e ­
crevit. O p u s igitur q u e m a d m o d u m sit a c t u m s a pi e n t i u m e x i st im a t io n e d e cl ar at ur.
L a ud a ve r un t enim mul t i et praeclari viri ut s api ens ille Marouzeau qui ing e nu e p r o ­
fessus se p l u r i m a invenisse a p u d Navia q u a e a p u d a uc t or e s c e te r um p r o b a t i s s i m o s
d e si de ra re nt ur ; l a ud a ve ru n t et Academi ae, ut d o c t a C o l u m b i a n a , qua e ob o pu s
s c r i pt u m a u c t o r e m inter socios a d n um e ra v i t . T a n t o filio Religiosae So c ie ta ti o r b a ­
tae i n t i m u m d e c l a r a m u s d o l o r e m, qui P a l a e s t r a e L a t i n a e et s u b n o t a t o r e m et a m i ­
c u m et c o m m i l i t o n e m a m i s i m u s . — C a r o i . u s E. M e s a , C . M . F .
( i ) A m pliora apud La r iv iltà C a tto lie a (6 giugno 1941): -U n im portante co n sen o di latinisti» a M, Barbera S. }.; S cu ti*
F a n iita . A nno I, n. 7, giugno 194a; ubi sententiam leges clam. m. Piovano, Bignone, Ussani, V olpicelli, Perrota, D evoto. L * S i
tuaz.ione délia n a îtra Scuala di L a tino (33 p.) a Cl. L a u rin tio D alm ano. Per la lingua di Rom a, (a6 p.) a el. G uido Riapoli. A dde
praesertim : Per lo Stu dio e 1 ’uio dei la tin o , Roma, anno IV, n. 1.

114

www.culturaclasica.com
Pulvis et umbra sumus
Cuando cadran le foglie e tu verrai Cuando al caer las amarillas hojas
A cercar la mia croce in campo santo, A buscar mi sepulcro te encamines,
In un cantuccio la ntroverai Lo encontrarás en un rincón, y en torno
E molli fior le saran nati accanto. Muchas Jlores silvestres que lo visten.
Cogli tu allor per tuoi biondi capelli . Orna con esas Jlores tus cabellos:
I fio ri nali del mio cuor. Son quelli Yo de mi corazón brotar las hice,
I canti che pensai, ma che non scrissi, Ellas son mis endechas no cantadas
Le parole d'amor che non ti dissi, Y las frases de amor que no te dije'.
L. S T E C I I E T T I . J. A. C A LC A ÑO.

Cum frondes, mea vita, cadent, si forte sepulcra


Lustrabis, nostram sedula quaere crucem:
Floribus invenies obtectam et suavibus herbis;
Hinc tibi sumenda .est apta corona comis.
Quos tacito vivens celavi pectore amores,
Floridula e tumulo tunc tibi messis erunt.
M IC H A E L A N T O N IU S C A R O

LA TEMPESTAD ÍAe » . / . « - « )

Como en formado batallón, los vientos Y suena vocear de navegantes


por do encuentran salida se desatan, ij estridencia de jarcias. Prestas nubes
y al rozar con la tierra, torbellinos hurtan cielo y claror, y a los troyanos
de polvo se levantan; entre tinieblas sumen.
Ecbanse al mar y agitan sus abismos Lóbrega oscuridad arropa el ponto;
Abrego procelario y Euro y Noto ensordece con truenos el espacio.
y a su impulso golpea las riberas Uno tras otro cruzan por el éter
oleaje furioso. los ígneos relámpagos.
L U IS C A N A L S , C. M . P.
Atagón, 19^2. del V año dt L a tín

Varia rerum
— Recens apud nos diversabatur Dr. Stroux in In Palaestrae aduaria salutationes accepimus socio­
universitate Berlincnsi Prof. et Collegiorum ad rum A . Sinue's R ui/ et Micliael Valles, ambo lin ­
«Corpus Inscriptionum Latinarum » et ad «Thesau­ guae litterarumque lati narum professores in institu­
rum Linguae Latinae» praeses clarissimus. Tum tis *Afonserrat» et «A usias Alarch» comparate de­
M a tu iti tum Barcinone collationes habuit perpolitas signati. A d multos annos!
frequenti et amplissimo auditorum concursu. — In Seminario Barcinonensi Dr. Pius Bosih,
— A iatriti m. O&obri socium noSlrum versatis- Pber. orationem habuit auguralem *De mortis cogi­
sim um Xaverium E£have Sustaeta m axim a cum tatione apud vates latinos» quam puldirc editam
laude laurea donabat illusltris professorum Coetus. auditoribus tradidit. — A ctuarius.

115

www.culturaclasica.com
Index rerum auctorum que
1939 — P a la e s tr a L a tia a — N. 53*58
(Fasciculos signamus et paginas)

A llo q u ia s o c i i s e t le c t o r ib u s Viator — Mol ae S u b t e r r a n e a e , 53, 13;


Jiménez. — I te rum ad P a l a e s t r a m n.° 57. 6; 58. 8.
53. p . 2 . Jové. — D e a mb u l a t i o , 56, 9.
López, Z . — M o n i t u m . 54 et 57, in oper-
culis; G r a t u l a t i o , 54. 12; P a l a e s t r a La­ C o m p o sitio n e s v e r te n d a e
t in a m a r ty r es celebrat, 56, 4. 1 S e n t e n t i a e . — 2. R e s p u e s t a de u n s ol ­
d a d o esp a ño l . — 3 De H i s p a n i a p at r ia
B ib lio g r a p h ie n o s t r a. — 4 Pa v o et Ju n o . — 5. Seré
Jiménez- — E s p i n o s a Polit, La p a st o r a l c o n d u c t o r de t a n q u e s . — 6. De legio­
Vi rgiliana de W hi ch er ; Martija, P r u ­ ne r o m a n a . — 7. Ni ño a u n y héroe,
dentii C a r m i n a selecta; C a p e l l a n u s 53. 7.
L a m e r , G u í a de co n v er sa ci ón latina; 8. H i r u n d o nigra, n u n c alba. — 9· A m o r
B o r n e c q u e . L a Cl asse en latin; Gaffiot, p a tr iót i c o. — 10. Q u i d valeat scientia,
Dict. latin-français; Hervier, V er s io ns — 11. M o d u s p r oe l ia n di in r o m a n a le­
latines, 53, p. 15-16; Pot ucek, F on t e s gione. — 12. R a z a de héroes, 54. 7.
litt. l at i n ar un i ; Boèce, La C o n s o l a t i o n 13. El juego. — 14. J a ct a n t i a s e m p e r ri­
de la Ph il os ophi e , 54, 20; Paoli, P r i ­ dicula. — 15- U n di est r o c azador . —
m u s liber; T h ie me , Scr ibi s ne l itterulas 16. De a r m i s r o m an i s , 55, 15.
l at in as ? 55, 20; Echauri. Di c ci o na ri o
l a ti no -e sp añ ol , 57. 20; Navia, P r o n u n ­ C u rsu s G y m n asticu s
ciaci ón del latín, 58, 16. López de Z . — H o r a t i i C a r m i n a I, 2, (54,
Martija. — O g a r a , Pr i sc a Fides. 55, 20; 10; 57. 3); H o r a t i i C a r m . 1. 12 (58, 6).
Mo r ab i to , E p i g r a m m a t u m liber; P i ­
nard, Jesús vivant d a n s l'Eglise; W a g ­ E x e rc ita tio n e s S ch o la re s
ner, C a r m i n a Hor at i i ad m o d o s a p t a ­
A. Alonso, J. Bagarí a, 53, 10.
ta, 56, 20; P a l a ta . A n t h o l o g i a poetica,
G T ho u r t e, K. di Cesare, 54, 9.
57. 20.
M. Ruiz, M. Mol i na, A. Troi, J. C e m-
Martinez, C. — Sánchez, O r to g r a fí a E s ­
b o r ai n , M. Ruiz C. Pa l ac í n. 57, 16.
p a ñ ol a , 55, 20.
V. Sa nz , M. del M a n so , 58. 12.
Herrera. — Farinelli, Lope en A le ma ni a;
Divagaci ones Hi s p á ni ca s. 57, 20; B e l ­ G ra m m a tic a
lissima, Liviola-Senis, 58, 18.
• López de Z . — De duplici f o r ma passiva
Zubiria. — F o n t y Puig, De la vejez y de
«sum» et «fui», 55, 4.
la a m i s t a d , 58, 16.
H is to ric a
C o m m e r c iu m E p istu la r e
A r g e nt o r a t us — Jiménez. 54. 12; 55, in López de Z . — P i us XI et P i u s XII, 54, 1.
operculis. Jiménez. — E m m a n u e l Jové di catio. 56,
S a r m i e n t o — Avenari us, 56, in opere. 1; Q u a n t a a n i m i f or ti t udi ne m o r t e m
B e ll i s s i ma — López Z. 58, 13. filiorum p a r e nt e s ferant 55, 6; 56. 13.
M arlija. — S ol l e m n i a in h o n o r e m P. J o ­
C o llo q u ia in s c h o la m vé Val li sb o na e c el e br a ta 56, 5; S e n e ­
Jiménez — Dulce et d e c o r u m est pro p a ­ cae et Lucani c o m m e m o r a t i o . 57, 12.
tria mori, 53. 11. Sarmiento. — De m a r t y r i o P. E m m . J o ­
Miquelarena — P r o H i s p a n i a in bello et vé, 56, 6.
in m o r te consoci at i , 54, 13. Surribes. — Suavi s recor dat i o, 56, 10.

116

www.culturaclasica.com
L itter a e . Martija. — Pe r lo st udio e 1’uso dei lati­
Cabello, M. — De epistula latina, 53, 5; no, 58, 10.
54, 5; 55. 12
P o £ tic a
López, Z . — Litteras latinas excolamus,
54, 2. Lbpez de Z. — Laudes in hi sp a no s m a r ­
tyres, 53. 4.
Luengos. - De bucolicis Vergilianis,
57, 16. Lacruz. — Juxta Crucem, 54, 4.
Marcos. — C a st ra Metellina, 54. in opere.
Restrepo. — De act i one oratoria, 57, 1.
I maguncul ae Cl aret i anae, 57 et 58. i i
Jim é ne z —‘ln At la nt id o s C a n tu s , 58, 1.
opere.
N e c r o ló g ic a Martija. — Pio XII, 55, 2.
Pastor. — De vitae rusticae felicitate,
Pujol. — In m e m o r i a m Dris. Segalá, 54, 55, 8.
in operculis. Matteocci. — Emm. Jov6, 56, 2
Herrera. — P. Leander Fanlo, 56, 8, Velasco. — Victimis Lispanis, 56, 12.
López, Z . — P. Julius Leache, 56. 11. . Sarmienlo. — S u r s u m Hi s p a ni a mater,
Avenarius. — Ma xi ma a n im i fortitudo 57. 2.
R. P. E m m . Jové, 56, 14. Lacruz. — In nativitate Domini, 58. 5.
M. Cabello. — B o n us miles Christi, 56. 15.
V aria
P e r O rb em Marcos — Mirifica Po r t en ta , 53,14; 54, 6;
Jiménez. — M e mo ra bi li a q u a e d a m belli 55 et 56 in oper.·, 57. 8; 58, in oper.
hispanici, 57,10. Palata. — Aenigmata, 57, 14; 58, 11.
Mesa. — De litteris latinis a pu d C o lu m- P. Syrius. — Sententiae, 54, 3 et 8.
bianos, 58, 14. Varii. — Lect orum voces, 53, in oper.

1940 — P a la e str a L atina — N. 59-64


(Paginas tantum signamus)
A llo q u ia s o c i i s et le c t o r ib u s Sarmiento. — Plauti. Miles gloriosus; Ci ­
Jiménez — P os t fata et nubila, 63; Lec­ ceronis, O r a t i o I in Cat il in a m, 78.
t or ibus m o n i ta , 76. C o m m e r c iu m E p istu la r e
Martija. — Lectori sal ut em, 86.
Avenaríus-Jiménez, 2, 74.
B ib lio g r a p h ic a Pi us P a p a XII-Rigoberto Domé ne ch , 3.
López de Z . — Tena, I er Cur so de latín. Rozo Moder at or i Pal. Lat. 9.
Text os par a lect ura y traducción; Stu- López de Z.-Martija, 27.
di R o ma n i, la figura e Topera di Ora- Navia Jiménez, 56.
zio, 17; G oñ i , G r a m á t i c a latina, 60. C o llo q u ia in sc h o la m
Jiménez. — Crési, de re met r ica et p r o ­
Viator — Molae - Su bt er r an e ae, 7, 28,
sódica D Ausonii, 1 7 ; H u r t a d o , A n t o ­
47. 69.
logía latina, Vo ca bu l ar io s latinos;
Avenarius. — Schiperliana Colloquia, 73.
Laín Tena, Hi st or ia y Lírica, 40; Ma-
r ouz ea u, C o m m e n t p r o n o n ça i e nt les C u rsu s G y m n a stic u s
Latins: Torrente, B r oc ha zo s . 78; E- López de Z . — Horatii I, 12 Ca r me n , 34.
chauri. Diccionario latino, 120. Martija. — Aenei dos liber secundus,
M artija,—Jiménez, 1er curso de Latín. 60. 87-115.
Mir. - A. G u a s c ’n, Ant ol ogí a Latina;
E x e r c ita tio n e s S c h o la r e s
Fer nández, Diálogos de Vives; Weis,
C u r i o s a et Jocosa; Czech, De r e p ra e ­ F. Zubíri, C Palacin, 16; M. Molina, A .
s e nt at io ne graphi ca pr op os i t i o n is lati- Troi, C. López, M. Latasa, L. Azque-
nae; E r ra n do n ea , G r a m á t i c a latina, ta, 37; López et Russo, A. Anda, F.
119. O ró , 77

117

www.culturaclasica.com
G r a m m a tic a P er orb em
Jiménez. — De var ia linguae l a t ln a e p r o ­ Jiménez. — S o l l e m n i a A ug us t e a, 52.
n u nt i a t i o ne , 8; De pe ri od o C a e s a r i a ­ Sarmiento. — A c a d e m i a C o r d u b e n s i s in
na, 32. Ar gent i na, 57; D e I n s t i t u t o C l as s i co
Fantini. — De usu e x e m p l o r u m in syn- Bo n a ér en si , 75.
taxi d oc e nd a , 43. P h ilo lo g ic a
M . Cabello. — De met ri ci s p e d ib u s lati-
M ir. — De c o r d i m a r i a n a voce, 65, 83.
nis, 70.
P o e t ic a
H is to r ic a Martija. — C o l u m n a m d u c e m h a b u i ­
López de Z — XIX c e nt e n a r i a c o m m e ­ m u s , 6. •i
m o r a t i o Virginis a C o l u m n a , 4. Viator. — Ulixi k a n s u - t i b e t a n o , 26.
Bellissima - De Mari a D. Mazarella, 12. Marcos. — I m a g un c ul a e c la ret i anae, 42.
Herrera. — D. Isidori in C a e sa r au g us - L a c ru z. — Mat r i pulchrae dilectionis, 43.
t a m p r a e c on i u m , 51. Marcos. — In P a l a e s t r a m L a ti n a m, 64.
R e s p o n s o r iu m , 16, 75
L itte r a e
V a r ia
Viñas. — A t l a n t i d o s S u m m a r i u m , 23.
Luengos. — A d h u c de bucolicis vergilia- López de Z . — S t a t u t u m est, 9; B. Virgo
nis, 72. o m n i u m g r a t i a r u m m e di a tr i x, 53.
Palata. — A en i gm a ta , 14, 36, 57, 76.
N ova et v etera Marcos. — Mirifica P o r t e n t a , 19, 39, 59,
Jiménez. — Ludicra, 10; V e s t i m e n t a , 30; 62. 82.
De c a l a mi s et litteris, 48. Varii. — Sal et piper, 77.

1941 — P a la e str a L atina — N. 65-70


(Pagiaas tantum notamus)
B ib lio g r a p h ic a dr á el cascabel al gato?, 14; E s p a ñ a
M ir. — Bossert, G re c i a y R o m a ; Ros- R o m a n a . — V e n t a j a s de la le ng u a l a ­
tovtzeff. H is t o r ia social y e c o n ó m i c a tina. — Los perros, 34.
dei i mp er i o r o m a n o , 17; Pérez, I er C u r ­
G r a m m a tic a
so de latín; Bini. L'uso vivo della lin­
gua latina; Turany, Róvid latín nyelv- Jiménez· — De v e r b o r u m c o m p o s i t i o n e ,
tan, 38; Múgica. Di c ci ona ri o latino- 11; De o r t h o g r a p h i a l at i na, 23, 43, 66,
español; Tovar, Eglogas de Virgilio, 79; -91.
Pari beni , L’i m p e r o r o m a n o ; lnst. di M ir. — De genetivis n o s t r u m , nostri, 55,
St ud i R o m a n i , Q u a d e r n i Augustei, M . Cabello. — De metricis caesuri s lati
103; M. Pi dal , M a n ua l de G r a m á t i c a nis, 95.
hi st ór ica esp añ o la , 116.
H is to r ic a
C o m m e r c iu m E p is tu la r e López de Z . — De vita et o p e ri bu s C a e ­
Mir·Calvo, 27; Avenar ius j i mé ne z, 53; saris Augusti, 49.
Ar gent or at us- Ji ménez, 98; C el s o n en - Tena. — C a e s a r A u g us t u s et ejus m e ­
ses p h i l os op h i , 99. m o r i a in m o n u m e n t i s Christianis, 51.
C o llo q u ia in sc h o la m Surribas. — O r d o s t u d i o r u m ad l i tteras
l a ti na s a Bto, Cl a re t e xa ra tu s , 57.
Viator. —Molae s u b t e rr a ne a e, 7, 32, 100.
Jiménez. — Au r ea m a r t y r u m t e s t i mo n i a ,
Avenarius. — Sc hi pe rl ia na colloquia. 68.
75; P o s t A n n u m A u gu s t e um , 102.
C o m p o s itio n e s v e r te n d a e Pujol. — Exiit e d i ct u m a C ae sa re A u ­
Cavete, pueri, ne tricis i n r et ia mi n i — A- gusto, 107.
l a b a nz a s que ofenden, — ¿ Q u i é n p o n ­ Avenarius. — De Ma ri a Gor et t i , 111.

118

www.culturaclasica.com
V IN O S D E MISA w
Vsi-
C'P
V-Sit

'M
0
M

J. DE MULLER. S. A. m
m
WZT'\

T A R R A G O N A ü
M
'M,
Casa Fundada en 1851 mi

SF/Ls
M

Mi
7.-7'!£

Medalla de O ro en la 7hj¿
Exposición Vaticana de 1888 (S. S. León XIII)
Proveedores de Sus Santidades ím

Pío X, Benedicto XV, Pío XI y Pío XII.


M
A \V l\

M
G arantía de absoluta pureza W.
a
EXQUISITA CALIDAD M
i m

Certificados del Exmo. Sr. Arzobispo de


m
Tarragona y de muchos otros limos. Prelados m
m

C u m e m e t i s , PALAESTRAM LATINAM n u n t i a n t i b u s r e f e r e t i s

www.culturaclasica.com
N ostin ’ n o v o s m ed ication is n atu ralis productus?
SANATORIUM F o r m u l a e s u n t Rdi. Dri s. J. G a r c i a R o c a
V e n e u n t in p h a r m a c o p o l i s et speci f icor um s e di bus

Hijo de Quintín Ruíz de Gauna


fr" t" f· 11 11 ■«■mnuiMuiiiiJJJ.y.pMM —

C ontra phthisim in om nibus m orbi periodis, S a n a to r iu m R e g e n e r a tiv u m .


V e la s L itú rg icas p a ra el C u lto
E c o n o m í a increíble u s a n d o mi s velas especi al es co n el
£ CAPITEL GAUNA patentado.
s L A M P A R A DE C E R A «GAUNA* p a r a a l u m b r a d o del T a be rn á cu l o,

S a n a to r iu m P u r g a n s , contra restrictionem ejusque causas.


de c u a t r o días de d u r ac ió n .

¡LIMPIEZA A BSO L UT A ! ¡ T R A N Q U I L I D A D C O MP L E T A!
S a n a to r iu m D e p u r a tiv u m , contra arthritism um .

V I T O R I A (Alava)
Eurep

♦HHiIIHII WMIllH| j+MHMHMIM»lnMMMMIMHWwl MIH1IIHHHMMH·

i R E L O JE S , PIPAS Y PORTAMINAS
REPARACION DE PLUMAS
LENCERIA
ESTILOGRAFICAS
ESPECIALIDAD
CASA ESMARATS (
C ontra affectiones gastricas, S a n a t o r i u m

EN PLUMAS DE MARCA j M. E SM A R A T S

u t : C a s a f u n d a d a en Ü6 7
■BM
Casa d e la F A B R IC A DE T E JID O S DE

ESTILO Q R A fIC A SAN


L IN O Y A L G O D O N E N
G IN É S DE V IL A S A R I
ji n K B f l n r a n m B n o |
mmmm
jj SELLOS d e GOMA y GRABADOS'
Fontanella, 21, (antes Combia 8-10-12)
VENTAS
MAYOR Y 1 Teléfono, 14386 - BARCELONA
■M·
DETALlr

I Fontanella, 1 9 -T eléfo n o , 12133 V e n ta s al


| BARCELONA M a y o r y D etall

............................................................. ....................................... ....................................................


! _ j
• ESCULTURA RELIGIOSA

\ R O S E N D O O L I V E L . L A . \
BOTERS, 19 -2 1 ( c o n t i n u a c i ó n P u e r t a f e r r i s a ) T e l . 23973-BARCELONA i
Imá ge ne s en m a d e r a t a l la d a y p a s t a m a d e r a . — S a n t a s C e n as . — Crucifijos.
Altares. — O r a t o r i o s . — Capillas. — Atrilea. — S ac ra s. — Recl i nat or ios.
P e a n a s y t o d a clase de t ra ba jos c onc er ni e nt es al r a m o de la E sc ul t ur a.

URNAS PARA LA VISITA MENSUAL DOMICILIARIA

S a n a to r iu m P ilu la e F e r r u g in e a e ,
cantra anaem iam , clorosim et organicas fem inarum perturbationes
www.culturaclasica.com
N o v a e t v e te r a Jiménez. — Grégori an Gregóri?, 29.
Jové. — Dact yl og ra ph um, 8; Vehi cul a­ Griera. — Varia Augustea, 63.
ria, 30. P o e tic a
Jiméne^. — Pi tt ac ia Augustea, 117. Velasco. — Miles Hi spanus. 6.
P er orb em Palata. — Duo c a r mi n a bohémi ca, 26.
Dutoit. — De lingua latina in G e r m a ­ Martifa. — Ad B t am. Virginem de C o ­
nia. 15. l u m n a c ar me n saeculare, 46; C h r i s ­
Mir. — Anipurias, 16* tus Rex Mar tyr um, 74.
Jiménez. — Latina fides, 25; De lingua la­ Matteocci. — In mar tyr es Barbast renses,
71.
tina in Hi s p an ia , 31; Emerita, 58; Sol ­
Marcos. — I maguncul ae Claretianae. 18.
l e m n i a August ea C a e s a ra u gu s t a e h a ­
Hernández. — Adveniat r egnum tum, 90.
bita. 80.
Avenarius, — In Mari am Goret t i , 112.
Herrera. — Q u a e praesentiret a ni mus .
121 . V aria
Hilarius. — Aenigmata, 13.
P h ilo lo g ic a
Paoli. —- Aenigmata, 33, 69.
M ir. — De C o r d i m a r i a n a voce, 3; De Marcos. — Mirifica Po r te n ta , 20, 40, 60,
* voce «pondo», 70; De co g n omi ne «Cla­ 84, 104, 124.
ret», 87, 113. Palaestricus. — Nugae m in o r u m, 94.

1942 — P a la e str a L atina — N. 71-76


(Signamus tantum paginas)
A llo q u ia s o c i i s le c t o r ib u s C o m m e r c iu m E p is tu la r e
Jiménez. — De doct or e mystico, 83. Dublán-Mir, 30; Mir-Mesa, 67.
B ib lio g r a p h lc a C o llo q u ia in sc h o la m
Herrera. — Hughes, Dicci onari o griego; Viator. — Molae Su b t e r ra n ea e, 10.
De Craecher, Tableaux de g r amma ir e Jové. — Eunt es in sch o l am, 34.
latine; Jiménez. Re pe ti to r iu m, Ci cer o­
nis pro Archia; Mir. Ciceronis e pi st u­ C u rsu s G y m n a stic u s
lae selectae, 18, Riber, Un celtíbero en Mir. — Cic 1. 33 de orat., 29.
R o m a . 38; Pl a nque , Ci ceroni s oratio
pro Milone. 58; Pl an q ue , G r a m m a i r e C o m p o s itio n e s v e r te n d a e
grecque, 78.
R e pe ti t or ium, 88, 1. — Sent ent i ae. — De
Velasco. — Polo. Lecciones gr aduadas lusu et severitate. — H a s t a los h o m ­
de c a n t o coral, 38. bres juegan con los ni ños — Aeneidos
M ir, — Basabe, Te ma s griegos. Manual I. 34. — O navis..., 36; Pa st or et c a ­
de estilística latina, 58; Remy, Trois pella. — L a criada y el gallo. — C a t i ­
Ph il ip pi qu e s de Cicerón; Pighi, De
lina exsilio m u l t a n d u s . — Ven g an z a
ludis saecul ar ibus populi ro ma ni , 78.
de un filósofo. — G u m m i e xp e ri me n ­
Jiménez. — Walde, Lateinisches etytn. t um . — I mitatio r het or ica — Exerci ­
W ôr t er b uc h , 38. 82; Magariños, Si ­ tatio poetica. 53; Arcadius s t u p i d u s , —
n op si s de oraci ones latinas. 38; Lipa- Mercancía barata. — Justicia de A u ­
rini, Vita R o m a n a ; Bailly, Giulio C e ­ gusto. — A sc t ns i o mi ra at p ar um gra­
sare. 78; De Backer, Pa la es t r a X e n o ­ ta. — Dionysius t yrannus. — Ant oni us
p h on te a, P a l a e st r a Gr ae ca ; Jelusich, d i a d e m a Caesari porrigit, 96; Non o m ­
Julio César, 82; Baeza, C u rs o Teórico- nis moriar. 108.
Pr ác ti co de Si nt axi s Latina; Sánchez,
E x e r c ita tio n e s S c h o la r e s
Q. Ho ra ci o Flaco; Ca ra sa -Ma rt ur et .
Flores de Atica; Berenguer, AbHXA, F. Sa nt e st e ba n . Molina, Fellows. Miller,
Ejercicios de Griego, 102. Brady. Elsekn. 77.

119

www.culturaclasica.com
G r a m m a tic a P h llo lo g ic a
J im in e \. — De o r t h o g r a p h i a l at i na, 6, Mir. — C la re tia n u s, C la r e tis ta ,
Claret-
47; I ndex o r t h o g ra p hi c us . 69. tia n u s ? , 43, 62; N o tu la e , 107.
M. Cabello. — De B o e t h i a n i s metris, 11. Matteocci. — De c o g n o m in is «Cieret»
fo r m a Italica, 103.
H is to r ic a - Pére^. — M e ta th e sis q u a e d a m , 87.
Surribas — N o t a n d a in Bti. Cl a re t S t u ­ - P o e tic a
d i o r u m or di ne. 13. Palata. — C a r m e n b o h e m ic u m , 5.
Herrera. — M. Val. Martialis vita, 23. Laserna. — O t i u m divos, 5.
A/. Cabello. — M. Val. Martialis e pi g ra m- Velasco. — M atriti obsidio, 25.
m a t i c o r u m p o e t a r u m p r inceps , i6- Martifa. — P io P P . XII, 41; N o c tis o b s ­
c u ra e in te r p r e ta tio , 84.
L itte r a e •Pombo. — N u llu s a r g e n to 25; O navia,
Alvare\. —De «cursu» in o r a t i o n i b u s li- 37, 46.
turgicis, 3; De i m i t a t i o n e Ch r i st i libri Sarmiento. — In na ve m , 46.
q u a t t u o r r h y t h m i c e dispositi, 65- Juberias. — Εί’ς έρωτα, 77·
Avenarius. — D e er rat i one Ge or gi i Pel- Mesa. — Q u id d e d ic a tu m , 93.
leterii pueri, 57, 74, 87. Restrepo. — V e rb u m caro, 107.
Canals. — La te m p e s ta d , 115
N o r a c t V e te r a Caro. — Pulvis et u m b r a su m u s; 115.

Jovi. — Sc ho la , lyceum, aula, 32. V aria


M ir. — De re navali, 52. 90. Marcos. — Mirifica P o r te n ta , 2, 22. 99.
Homerus. — O d y s s e a e c a n tu s α, 19, 39.
P er orb em . 42, 59, 62, 79.109.
J im in e \. — C o m m e n t a r i i varii de re phi- N ugator, — C u r io s a et Jocosa, 60 80, 100.
lologica, 14. Jiménez. — De b re v ia tio n ib u s c o g n o m i­
M ir. — Aloisius L au r an d , D o m i n i c u s ni re lig io so ru m a p p o sitis, 97; V a ria
Miral, V. Fehdr, 98. r e ru m , 115.
Mesa. — De l i t t er a ru m l a t i n a r u m c o n ­ Actuarius. — F a u s ta p r e c a n te s (A dm . R.
vent u R o m a e ha bi to , 113; A l p h o n s u s P. C. R a m o s i 76; S o c iis le c to r ib u s ­
N av ia C. M., 114. que, 107.

Luctuosum cum lectoribus sociisque P alaestrae L atinae communicamus n u n ­


tium, clarissimum J O S E P H U M F O R N A R I , Almae Romae Moderat orem Littera­
rumque Latinorum jam diu strenuum signiferum, necopinato correptum morbo,
Ecclesiae Sacramentis rite munitum ac peculiari Summi Pontificis benedi&ione re­
creatum, piissime e vita cessisse Neptuniae, die 18 septembris c. a. Luctuosa nunc
commotione perciti, non possumus de tanto viro qui dquam praedicare; cum O m ­
nipotenti Deo enixe commendemus, dum venit hora in qua debitum admirationis
testimonium et virtutum litterarumque praeconium eidem in P alaestra L atina sere­
na mente tribuimus.

R. I. P.

Typographia — F. Camps Calmct. — Teleph. 54. — Tarregae in Prov. Ucrdcnai.

www.culturaclasica.com

Você também pode gostar