Você está na página 1de 18

TOPIKU

HEAD TRAUMA

NARAN HUSI GRUPU VI


1. Darlia Guteres Magno
2. Domingas De Jejus
3. Dulce Cardoso
4. Edelvino Dos Santos Babo
5. Ernesia Mayana Amaral Pintu
6. Laura Mascarina
7. Octaviana Soares Cabral
8. Pedro Matias Nejerio Falo

FAKULDADE CIENSIA DA SAUDE


DEPARTAMENTU EMFERMAGEM GERAL

UNIVERSIDADE ORIENTAL TIMOR LOROSA’E

(UNITAL 2022)
LIA MAKLOKE

Ami estudante Universidade Oriental Timor Loro-sa’e (UNITAL), Fakuldade Siensia De


Saúde, departamento Enfermagem liu-liu ami 4º SEMESTRE sira, ami hotu nia haka’as an
atu elabora servisu ou testu tuir nia títulu ne’ebe profesor ou dosente fo mai ami,
títulu “KUIDADUS ENFERMAGEM KONA-BA TRAUMA KRANIUM”.
Husi títulu ida ne’e ami bele haka’as an atu elabora no hatene kona ba oinsa fo kuidadus
enfemagem ba pasiente ida no oinsa ami estudante sira bele hatene no kompriende diak kona
asaun enfermagem nia. Iha títulu ida ne’e dia’k teb-tebes mai ami estudante sira.
Husi títulu ne’ebe mak dosente fo ba ami, bainhira ami sira iha vontade makas atu buka no
deskobre tuir ami estudante sira nia badinas. Badinas atu buka, badinas atu hakerek, badinas
atu le’e no badinas halo sondazem ka peskiza ba saida dei’t mak ami hetan ka ami estudante
sira hasoru iha dalan ba prosesu aprendizagem iha área universitariu ba edukasaun iha ensinu
superior nian.
Tamba liu husi edukasaun maka foti sa’e estudante universitariu hotu-hotu nia kapasidade
intelektual. Intelektual, ética, moral, disiplina hotu-hotu ne’ebe ami hasoru no enfrenta iha
área universitariu la saugate maibe nu’udar pasu ida atu ami bele kompete ba mundu ohin
loron ne’ebe hasa’e tebes nia kualidade iha eventu oi-oin liu husi informasaun hanesan
internet, televisaun, jornais,livru no modelu komunikasaun sira seluk ne’ebe liu husi
entrevista no seluk-seluk tan, i liu husi prosesu sira ne’e iha área edukasaun universitariu hotu
sei to’o nia rohan i sei sai hanesan pasu no profisaun ida.
AGRADECIMENTU
Uluk nana’in ami la haluha hato’o ami nia agradecimento ba aman Maromak liu husi nia
kbi’it tomak fó mai grupu lima (VI) hodi elabora ami nia trabalho ho diak no susesu I no
mós la haluha hato’o mós ami nia agredece wa’in ba professor Cornélio Maria Mok
Freitas L.Enf, ne’ebe mak fó ona trabalho ida ne’e ba ami hodi bele aumenta ami nia
konhesimentu liu-liu iha area Enfermagem Cirurgia I (KMB) nia. Nó hato’o mós ami nia
agrdece wa’in ba kolega sira ne’ebe mak fó sira nia ideia hodi suporta ami no ikus finaliza
ami nia trabalho ida ne’e no mós liu-liu ba kolega sira husi grupo lima (VI) ho ami hotu nia
servisu hamutuk ho di’ak to’o ohin loron finaliza ami nia trabalho ne’e ho diak.
Ikus liu ami mós la haluha hato’o ami nia agradece wa’in ba mestre Cornélio Maria Mok
Freitas ne’ebe mak fahe ona tempu hodi lé ami nia monografia ida ne’e, ami hato’o ba
mestre karik iha monografia ida ne’e elebora la tuir sistemátiku karik ami husu deskulpa no
ami sujere liu ba mestre atu bele hadi’a ami monografia ida ne’e diak liu tan karik la tuir
padraun sistematiku ne’ebe mak prepara husi mestre.
No ikus liu ami husi grupu lima (VI) la haluah hato’o ami nia obrigado wa’in liu-liu ba
mestre no mós kolega sira hotu.
INDISE

LIA MAKLOKE ........................................................................................................................

AGRADESIMENTU...................................................................................................................

KAPITULU I ATESENDENTE

1.1. Baze
Fundamental.............................................................................................................
1.2.
Objetivu.............................................................................................................................

KAPITULU II ENKUZDRAMENTU DA TEORIA

2.1 Definisaun............................................................................................................................
2.2 Kausas...................................................................................................................................
2.3 Sinais No Sintomas...............................................................................................................
2.4 Klasifikasaun........................................................................................................................
2.5 Anatomia No Fisiologia.....................................................................................................
2.6 Fisiopatologia.......................................................................................................................
2.7 Komplikasaun........................................................................................................................
2.8 Tratamento...........................................................................................................................

KAPITULU III KONSEITU KUIDADUS ENFERMAGEM

PROSESU ENFERMAGEM ......................................................................................................


3.1 Definisaun..............................................................................................................................
3.2 Assesmentu Enfermagem....................................................................................................
3.3 Diagnostiku Enfermagem.....................................................................................................
3.4 Intervensaun Enfermagem...................................................................................................
3.5 Implementasaun Enfermagem.............................................................................................

KAPITULU IV
4.1.KONKLUZAUN....................................................................................................................

BIBLIOGRAFIAS......................................................................................................................
KAPITULU I
INTRODUSAUN
1.1.BAZE FUNDAMENTAL
Trauma cranium hanesan kauza bele hamate ema no halo ema defisiente liu-liu ba jovem sira
maior parte akontese tamba hetan asidenti trafiku (Mansjoer, 2007).
Hanoin katak 100.000 pessoas ne’ebe mak mate kada tinan barak liu husi 700.000 hetan
trauma cranium ne’ebe precisa halo tratmentu iha hospital, 2:3 husi idade 30 ho nia total
mane mak barak liu duke feto, iha maior parte pasiente hotu ne’ebe mak hetan trauma
cranium iha signifikante hasoru trauma ba iha parte orgaun sira hotu (Smeltzer and Bare,
2002 ).
Iha tipu sira ne’ebe mak hatudu trauma ulun mak hanesan, trauma ulun simples, trauma ulun
natón no trauma ulun todan. Kuidadus enfermajem ba trauma ulun ou kuidadus enfermajen
ba trauma ulun ne’ebe mak diak ba trauma ulun simples, trauma ulun natón, trauma ulun
todan tenke halo atendementu ne’ebe mak apropriadu. Trauma ba iha cerebru hetan kauza no
influensia ba iha sistema nervozu central sei fó influensia ba nivel konsiensia ne’ebe mak
menus. Parte ezaminasaun ne’ebe mak presiza halo identifikasaun ruma karik iha trauma ba
funsaun cerebru nia ne’ebe mak kauza husi trauma ulun.
Iha parte balun iha fatin asidenti no durante halo transferensia moras ba iha hospital, avalia ba
asaun ne’ebe mak hahú husi sala urjensia ne’e importante atu hatudu ba iha intervensaun no
prognostiku kontinua. Halo resusitasaun, anamnesis no ezaminasaun fiziku jeral ho neurolojia
tenke halo hanesan. Sistematiku ne’ebe mak besik atu hamenus dalaruma liu husi evaluasaun
ba Sinais Vitais. Nivel asidente trauma ulun, sai mós hanesan natón ne’ebe mak hatudu nia
indikasaun bainhira pasiente to’o iha hospital (Sjahrir, 2004).

1.2.OBJETIVUS
a. Objectivo Geral
Estudante bele fo kuidadus enfermagen ba pasiente ho problema trauma ulun ne’ebe
makaas, hodi utiliza persepsaun gestaun enfermagen ho los no klaru no tenke hanesan ho
estandarte enfermagen ho professional
b. Objectivo Espesífiku
 Estudante bele halo asesmentu ba pasiente ne’ebe mak hetan trauma ulun ho makaas.
 Estudante bele identifika dadus hodi determina problema enfermagen ne’ebe mosu ba pasiente
ho trauma ulun maka’as.
 Hatene prinsipiu inplementasaun kuidadus enfermagen bá pasiente ho trauma ulun ne’ebe
maka’as.
 Hatene no kompriende entre teoria ho pratika iha baze.
KAPITULU II
ENKUADRAMENTO TÉORIKA
2.1 DEFINISAUN
Trauma ulun hanesan influensia ida husi serebru ne’ebe mak relasiona ho la hamosu
hemorajia intestinal iha substansia serebru nia laran, la tuir deskontinuidade husi
serebru (Suriadi dan Yuliani, 2001).
Tuir Brain Injuri Association of America (2001) mensiona katak trauma ulun hanesan estrgus
ida ba ulun, maibe la ho karaker kongenital no mós degenerativa, maibe kauza husi atakasaun
fisiku husi liur, ne’ebe mak bele hamenus ka muda konsiensia ne’ebe mak hamosu estragus
ba iha kapasidade kognitivu no fiziku nia.
Trauma ulun hanesan influensia ida ba funsaun normal kakutak nia tamba trauma ne’ebe
simples no trauma agresaun no trauma husi kro’at. Dificiente neurolojia akontese tamba
estraga husi substansia alba, iskemia, no influensia ba peso tamba hemorajia, no edema
serebral iha area tecidus kakutak nia (Batticaca, 2008).

2.2 KAUSAS
Kauza husi trauma ulun mak hanesan hetan asidenti trafiku humanu, mak hanesan monu,
hetan trauma ruma bainhira halo ezerciciu ruma, trauma ulun aberta akontese bei-beik kauza
husi ema sona ho tudik ka sasan kroat ruma (Corwin, 2000).
Tuir Hudak no Gallo dehan katak kauza husi trauma ulun hanesan trauma ne’ebé halo
diferensia sai fator 2 mak hanesan :
 Trauma primariu, akontese tamba impaktu direita no mos indireita.
 Trauma sekundariu, akontese tamba trauma nervosu ne’ebé haluan, hipertensaun intracranial,
hipoksia. Hiperkapnea ou hipotensia sistemika.

2.3 SINAIS NO SINTOMAS


 Lakon konsiensia menus husi 30 minutus ou bele liu
 Iritabilidade
 Kamutis
 Laran sae no muta
 Ulun moras
 Hetan hematoma
 Kolen
 Difisil atu hader
 Karik fratura, dalaruma iha likuidu serebro espinal ne’ebe sai husi inus no tilun karik fratura
ruin temporal.

2.4 KLASIFIKASAUN
Trauma ulun hetan klasifikasaun mak hanesan tuir mai ne’e :
1. Tuir mekanisme
a. Trauma fiziku : hanesan trauma ne’ebe mak akontese tamba kauza husi asidenti ne’ebe lori
motor, iha tempu olaraga, asidenti bainhira tempu servisu, no mós trauma mosu husi agresaun
sira.
b. Trauma direita hanesan trauma ne’ebe mak akontese tamba hetan tiru no mós ema sona ho
sasan sira ne’ebe mak kro’at.
2. Tuir peso trauma
The traumatic coma data banck halo klasifikasaun ba GCS (Mansjoer,
dkk, 2000) :
a. Trauma ulun menor (grupo ba risku ne’ebe mak tun) mak hanesan GCS 14-15, pasiente
konsiente no tuir orientasaun, lakon konsiente ou amnesia kleur liu husi 30 menit, la iha
intosikasaun ba alcohol no aimoruk ruma, kliente sente moras no okupadu hela, la hetan
fratura ruma husi kakorok, hematoma, la iha kriteria ne’ebe mak hatudu trauma ulun natón
to’o grave.
b. Trauma ulun natón (grupu risku ne’ebe mak natón ) mak hanesan GCS 9-13 (konfujaun,
letarjia no estupor), pasiente la lakon konsiente , no sei bele tuir orientasaun simples, lakon
konsiente ka amnesia liu husi 30 menutu husi 24 horas nia laran.
c. Trauma ulun todan (grupu risku bo’ot) hanesan GCS 3-8 (koma) nivel konsiensia nia menus
ho progresivamente, lakon konsiente ka amnesia liu 24 horas, sinais neurolojia fokal, trauma
ulun penetrasaun, ka fraktur makás halo depresaun ba iha cranium.
2.5 ANATOMIA NO FISIOLOGIA

2.5.1 KULIT ULUN


Iha parte ne’e laiha vaso sanguineo. Karik naklees, vaso sanguine sira ne’e sei halo
vasokonstriksi ne’ebé bele kauza lakon raan barak. Iha vena emiseria no diploika ne’ebé bele
lori infeksaun bá kulit ulun nian to’o iha ruin (intracranial) trauma bele kauza abrasi,
kontusio, laserasi ou avulasi.
2.5.2 RUIN ULUN
Kompostu husi calvaria (atap tengkorak) no basis eranium (dasar tengkorak). Fraktur ruin
hanesan danos kontinuitas kranio kauza husi trauma. Fraktur calvarea bele forma risku
(liners) bele non impresi (labele tama/presaun bá laran). Ruin ulun nian kompostu husi parede
rua (2) ne’ebé separa husi ruin ocos (berongga), parede liur (tabula eksterna) no parede laran
(tabula interna).
2.5.3 KAMADA HODI PROTÉGÉ KAKUTAK/MENINGES
Kakutak falun ho membrana kakutak (meninges) ne’ebé komposto husi kamada 3 mak
hanesan :
a. Durameter
Kamada liur, husi tesidu kesi mahar no forsa ne’ebé nia karakteristika rijo (tough), mahar no
la elastika, hanesan fibra no ho kor malahuk.
b. Arachnoid
Membrana iha parte klaran, ho nia karakteristika mihis no macio (lembut). Kor mutin tamba
raan laiha parte ne’ebá, iha pleksus khoroid ne’ebé produs likidu serebrospinal (CSF) iha villi
ne’ebé halo absorsaun CSF iha tempu raan tama bá iha sistema (kauza husi trauma,
aneurismu, stroke).
c. Piameter
Membrana ne’ebé iha laran, hanesan parede ne’ebé mihis, transparante ne’ebé taka kakutak
no haluan bá iha kamada kakutak hotu.

2.5.4 KAKUTAK
Kakutak iha iquor cerebro Spiraks. Danos bá iha kakutak bele hetan iha trauma ulun bele
akontese liu husi mistura 2 :
˗ Efeitu direita trauma bá iha funsaun kakutak.
˗ Efeitu ne’ebé kontinua husi selula kakutak ne’ebé reasaun hasoru trauma.
Karik iha relasaun direita entre kakutak ho eksternu (fraktur cranium aberto, fraktur basis
cranium ho likidu kakutak sai husi inus/tilun), hanesan kondisaun ne’ebé perigu tamba bele
hamosu inflamasaun kakutak.
Bele bubu (pembekakan) iha kakutak (edema serebri) no tamba kraniu hanesan fatin ne’ebé
taka metin.
Serebrum, kompostu husi lobus 4, mak hanesan :
a. Lobus Frontal
Sentral bá funsaun intelektual ne’ebé a’as, hanesan abilidade atu hanoin abstraktu no logical,
koalia (area broka iha hemisfer karuk), sentru emosaun.
Sentru kontorola movimentu voluntariu iha gyrus presentalis (area motorik primariu).
Iha area asosiasaun motorik (area premotor).
b. Lobus Parietal
Sentru konsiensia sensorial iha gyrus postsentralis (area sensorial primariu).
Iha area asosiasaun sensorial.
c. Lobus Temporal
Sai hanesan formasaun no progresu emosaun
Sentru audiusaun.
d. Lobus Oksipital
Sentru bá vizaun no area asosiasaun vizaun : interpretasaun no prosesu bá estimulasaun
vizaun ne’e husi nervu optiku no halo asosiasaun estimulasaun ho informasaun nervus seluk
no memoria.
Sai hanesan lobus ne’ebé ki’ik.

Diensefalon kompostu husi talamo, hipotalamo no glandula hipofise:


a. Talamo
Sensorik-motorik.
Simu-lori informmasaun bákortek serebru.
b. Hipotalamo
Temperature no emosaun.
c. Glandula Hipofise
Iha hormonio no nia funsaun kontrola husi glandula ne’e. Hipofise lobus anterior produz
hormonio prolaktina, TSH, ACTH, Lh. Lobus posterior iha hormonio ADH.

2.6 FISIOPATOLOGIA
Trauma ulun hetan kauza husi estragus ba iha estrutura, porezemplo estragus ba iha parenkim
kakutak nia, estragus ba iha vasus sanguineos sira, hemorajia, edema no disturbiu ba iha
biokimia kakutak nia hanesan hamenus ba iha adenosis tripospat, mudansa ba iha
permiabilidade vesikular nia.
Patofisiolojia trauma ulun fahe ba prosesu rua mak hanesan trauma ulun primaria no trauma
ulun sekundaria, trauma kepala ulun primaria hanesan procesu biomekanika ne’ebe mak
akontese direitamente bainhira forma ulun nia la los no hetan estragus ba iha tecidus kakutak
ninia. Ba trauma ulun sekundaria akontese kauja husi trauma ulun primaria, mak hanesan
kauza husi hipoksemia, iskemia no hemorajia.
Hemorajia ba kakutak akontese tamba hematoma mak hanesan hematoma ba iha epidural,
ne’ebe mak akumula entre perioteum kakorok ho durameter, subdural hematoma kauza
akumulasaun ran ba iha area durameter ho subaraknoide no intr-erebral, hematoma hanesan
akumulasaun ran iha tecidu serebru nia. Akontese mate ba sofrimentu trauma ulun akontese
tamba hipotensia ba influensia autoregulasaun, akontese autoregulasaun mosu husi perfuzaun
tecidus kakutak no ikus liu akontese ba iha iskemia tecidus kakutak nia (Tarwoto, 2007).

2.7 KOMPLIKASAUN
 Hemorajia
 Vajamento bá iha kakutak
 Infeksaun iha kanek ou sepsis
 Mosu edema serebru
 Mosu edema pulmonum neurogenik, tamba elevasaun iha presaun intracranial.
 Moras iha ulun bainhira pasiente sadar.
 Konvulsaun

2.8 TRATAMENTO
Jeralmente halo jestaun terapeutiku ba pasiente ho trauma ulun mak hanesan tuir mai ne’e:
 Observasaun 24 horas
 Karik pasiente sei muta entaun haruka pasiente halo uluk jejum
 Fo terapia intravenosa karik hatudu indikasaun ruma.
 Labarik haruka nia deskansa ou toba latan
 Fo aimoruk profilaksis karik iha indikasaun
 Fo aimoruk analgesika
 Halo operasaun karik iha indikasaun
Atu halo jestaun ba pasiente trauma ulun bele utiliza metodu:
 Ba pasiente hotu ho trauma ulun/ kakorok hasai foto ba iha ita nia ruin kotuk cervical kolar
foin ita husik depois ita espera katak ruin servical hotu C1 – C7 ho normal.
 Ba pasiente hotu ho trauma ulun naton no mos makaas, halo prosedur hanesan tuir mai, tau
soru ho solusaun normal salin (Nacl 0,9%)/solusaun RL no solusaun ida ne’e la aumenta ou
hamosu edema serebral.
Halo CT scan, ba pasiente ho trauma ulun minoria, naton no makaas iha evaluasaun tenke
iha:
 Hematoma epidural.
 Ran iha subaraknoid no infra ventrikel.
 Kontusio no hemorajia iha tesidu kakutak.
 Edema serebral.
Ba pasiente ne’ebe mak koma :
 Elevasaun ulun 300.
 Hiperventilasaun: intubasaun no fo ventilasaun mandotorika intermitten ho velosidade 16 –
20X/minute ho volume tidal 10 – 12 ml/kg.
 Fo manitol 20% 19/kg intravena iha 20 – 30 minutus.
 Monta kateter foley.
 Halo konsultasaun ba tesidu ne’ebe mak opera ba karik hetan indikasaun operasaun.

KAPITULU III

KONSEITU KUIDADUS ENFERMAGEM

1. Prosesu Enfermagem

3.1 Definisaun
Prosesu enfermagem hanesan etapa ne’ebe mak sistematiku hodi defini problema kliente
nian, formula planu hodi resolve problema sira ne’ebe mak identifika ona, halo
implementasaun ba planu asaun sira no halo avaliasaun hodi avalia formulasaun ba planu
/atividades sira ne’e efektivu duni hodi resolve problema sira ne’ebe mosu (Yura,1978 citado
por Ali, 2001).
a. Objetivu procesu enfermagem
Atu hetan resultadu ba kuidadu enfermagem nebe ho kualidade , eficaz, eficiente, tuir
necesidade.
Ba implementasaun normalmente halao ho sistematiku, dinamiku & iha kontinuasaun
b. Funsaun procesu enfermagem
 Sai hanesan padraun hodi fo orientasaun nebe mak sistematiku no iha natureza ba sientifika
 Sai hanesan karakteristika ba profesionalismu husi kuidadu enfermagem
 Pasiente sira hetan kuidadu enfermagem nebe mak optimo.
c. Benefisiu ba utilizasaun procesu enfermagem
Ba pasiente :
 Servisu enfermagem nebe kualidade, eficaz e eficiente
 Pasiente livre hato’o nia opiniaun
 Procesu nebe sistematiku bele alkansa procesu sikatrizasaun
Ba Pesoal Enfermagem :
 Kapasidade intelektual no desenvolvimento pesoal enfermagem nian nebe autonomia
 Melhora independensia pesoal enfermagem
 Aumento satisfasaun ba pesoal enfermagem nian
Ba Komunidade :
 Komunidade bele hetan asistensia nebe ho kualidade diak
Ba Instituisaun/Hospitais :
 Aumento visitante
 Imagem hospital sai diak
d. Faze prosesu enfermagem
1. Asesmentu Enfermagem
2. Diagnóstiku Enfermagem
3. Intervensaun Enfermagem
4. Implementasaun Enfermagem
5. Evaluasaun Enfermagem

3.2 Assesmentu Enfermagem


Asesmentu hanesan tentativa ba koleta dados nian nebe kompleta no sistematiku.
Fase ne’e inklui :
- Koleta dados
- Analise data
- Defini diagnostiku enfermegem.
Tipo de dados :
 Data subjetive:
Data nebe hetan husi keisa ou sentimento pasiente sira nian ou husi familia moras nian.
Ex : pasiente hatete laran sae & muta
 Data objetive :
Data nebe hetan liu husi exame, sukat no halo observasaun ruma
EX : Tensaun Arterial (TA), Respiratory Rate (RR), Pulsus, Temperatura (T).
Metodu coleta de dados :
 Entrevista/interview
 Observasaun
 Exame fisico (Inspeksaun, Palpasaun, Perkusaun & Auskulta) Head to toe, ROS, Pola
Gordon
 Estudo literatura
 Estudo dokumentasaun
 Kolaborasaun ho equipa profesional saude sira seluk
Sistematika
1. Data geral (Identidade) Pasiente
2. Keixa prinsipal
3. Istoria presente moras nian
4. Istoria pasadu moras nian
5. Istoria moras familia nian
6. Istoria socioekonomia

Examinasaun Fisiku
1. Utiliza ka lae equipamentu suporta
2. Examinador hola parte iha sorin los pasiente
3. Maneira :
Inspeksaun : hare
Palpassaun : kaer
Perkusaun : baku (dere)
Auskulta : rona
Head to Toe Examination :
 Kondisaun geral
 Sinais vital
 Ulun
 Matan
 Tilun
 Inus
 Ibun no nehan
 Kakorok
 Thoraks :
 Pulmaun : (IPPA)
 Fuan : (IPPA)
 Abdomen : (IAPP)
 Genitalia
 Ekstremidade : Superior ho Inferior
Asesmentu functional
 Pola persepsaun saude no gestaun saude
 Pola deskansa no toba
 Pola aktividade no treino nian
 Pola nutrisaun
 Pola eliminasaun
 Pola hygiene pesoal
 Pola funsaun no relasaun
 Pola hanoin no persepsaun
 Pola auto konseptu
 Pola auto persepsaun
 Pola seksual no reproduksaun
 Pola fiar no valores
Ezame Diagnostiku
 X – Ray,
 EKG,
 USG,
 CT SCAN,
 MRI.

Análise Data
 Análise data katak kapasidade atu desenvolve hanoin ne’ebe kritiku tuir kapasidade hanoin
nian ne’ebe rasional, tuir formasaun científica.
 Passo ba análise data: :
• Agrupa data
• Tabulasaun data
 Formulasaun problema enfermagem
Formula ba problema enfermagem nian, hodi nune’e bele forma nia intervensaun sira tuir
necesidade kuidadu enfermagem nian.

3.3 Diagnostiku Enfermagem


Diagnostiku Enfermagem katak response individu ba problema saude nebe aktual no
potensial (ANA citado por Ali, 2001).
Diagnostiku Enfermagem katak deklarasaun ne’ebe badak no klean konaba kondisaun saude
pasiente nian (Ali, 2001)
Problema saude nian ne’e inklui :
 Ignorancia konaba oinsa atu reduz necesidade loro-loron asosiadu ho (a/h) ninia saude.
 Falta vondate pasiente nian atu reduz necesidade loro-loron asosiadu ho (a/h) ninia saude.
 Falta vondate pasiente nian atu atende necesidade loro-loron asosiadu ho (a/h) ninia saude.

Objetivu Diagnostiku Enfermagem


 Identifika problema asosiadu ho response pasiente ba estadu saude nian
 Identifika fator nebe sai hanesan kauza ou etiologia ba problema nian
 Identifika abilidade pasiente nian atu prevene ou rezolve problema sira nebe iha/mosu
Prioridade ba problema enfermagem
 Prioridade bazeia ba :
- Importancia (Urgencia)
- Lalais (Tempu)
- Hirarkia Maslow
Karakteristika Diagnóstiku Enfermagem ne’ebe diak
 Ilustra response pasiente nian (Ignorancia, falta vontade, inkapacidade)
 Orienta liu ba nesesidade báziku humanu bazeia ba hirarkia maslow
 Altera tuir response pasiente nian em relasaun ho moras
 Inklui orientasaun/ konselhos ba CE nebe professional & autonomia
3.4 Intervensaun Enfermagem
Plano Cuidadus Enfermagem katak dokumentasaun nebe regista konaba intervensaun no
planu enfermagem nian (Hunt & Mark, 2001).
Plano Ccuidadus Enfermagem katak defini formulasaun objetivu, asaun no
avaliasaun Cuidadus Enfermagem ba pasiente bazeia ba análise dados hodi nune’e problema
saúde ka enfermagem nian bele resolve (Ali, 2001).
Objetivu intervensaun enfermagem
 Identifika fokus enfermagem em relasaun ho kliente,
 Fo diferencia responsabilidade entre enfermeiro ho professional saude sira seluk,
 Fornese kriteria ba avaliasaun enfermagem,
 Fornese padraun ba redasaun leitura,
 Komunika ho pesoal enfermagem sira seluk konaba saida mak implementa ona,
 Fornese outcomes
3.5 Implementasaun Enfermagem
Implementasaun katak inisiativa husi planu asaun hodi atinji objetivu nebe especifiku (Iyer,
1996).
Implementasaun enfermagem hanesan faze da-ha’at husi procesu
enfermagem. Implementasaun enfermagem tenki asosia ho planu enfermagem.
Prinsipiu durante halao asaun enfermagem :
˗ Saudasaun
˗ Sorriso
˗ Respeito
˗ Paciente
˗ Gratidaun
Implementasaun enfermagem tenki ho :
˗ Respeito
˗ Inovativu
˗ Rasionalidade
˗ Integradu
˗ Bele no otonomia
Fase implementasaun asaun enfermagem :
1. Fase intrudusaun
2. Fase implementasaun
3. Fase terminasaun
Faze introdusaun
 Review ba asaun enfermagem antisipada,
 Analise ba konesemento no skill,
 Hatene konaba komplikasaun ne’ebe sei akontese,
 Prepara equipamentos,
 Prepara ambiente ne’ebe kondusivu,
 Identifika aspeto leis no etika
Faze implementasaun
 Independente
 Interdependente
 Dependente
Faze Terminasaun
 Validasaun
 Evaliasaun ba rezultadu

3.5 Avaliasaun Enfermagem


Avaliasaun hanesan faze da-limak ba buat ne’ebe planea tiha ona no hodi hare balansu ba
estatuto saude kliente ka pasiente nian relasiona ho atinjimento ba objetivu ( Griffith and
Christensen, 1986).
Sucesu ba avaliasaun sei hare ba komparasaun entre nivel independencia pasiente nian iha
ninia atividades loro-loron em relasaun ho nivel saude pasiente nian tuir objetivu ne’ebe
planea ona.
Objetivu Avaliasaun
Hodi hare ba kapasidade kliente nian ba atijimento metas.
Procesu Avaliasaun
 Sukat atinjimento ba objetivu kliente nian.
 Kompara dados ne’ebe elabora tiha ona ho atinjimento ba objetivu.
Avaliasaun sei inklui :
 Kognitivu
 Psikomotor
 Afektivu
 Alterasaun ba funsaun isin-lolon nian.
Targetu Avaliasaun
 Prosesu kuidadus enfermagem, sei bazeia ba objetivu & sasukat sira nebe formula ona.
 Rezultadu husi asaun enfermagem, sei bazeia ba objetivu & sasukat sira nebe planea ona.
 Rezultadu Avaliasaun :
- Objetivu atinji
- Objetivu atinji parte balun deit
- Objetivu la atinji.

KAPITULU IV
4.1.KONKLUZAUN
Trauma cranium hanesan kauza ida ne’ebe mak importante tebes ba ema nia vida tamba bele
halakon ema vida ka mate no aleijadu, ho nune’e ema enfermeiro/a tenke halo kuidadus lalais
no lós tuir area etapa enfermajen nia no prontu atu halo atendementu iha 24 horas nia laran.
.BIBLIOGRAFIAS
http://worldhealth-bokepzz.blogspot.com/2012/03/asuhan-keperawatan-pada-pasien-
cidera.html
http://www.pebijulianto.co.vu/2009/06/ckb-cedera-kepala-berat.html

http://www.scribd.com/doc/20357839/Cedera-Kepala
http://asuhan-keperawatan-yuli.blogspot.com/2009/11/laporan-pendahuluan-cedera-
kepala.htm
http://satriadwipriangga.blogspot.com/2014/01/asuhan-keperawatan-pada-nnf-
dengan.html

Você também pode gostar