Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
INTRODUSAUN
1.1. Antesendente
Disturbio psikologiku ou disturbio mental barak liu hetan iha komunidade nia
le’et, hahu hosi nivel Kaman to’o todan. Komuniade balun seidauk komprende klean
liu kona ba problemas mentais liu – liu mak perturbasaun bipolar. Alem de peskisa
ou jornal ruma seidauk foti kona liu kona – ba moras perturbasaun bipolar.
Perturbasaun bipolar hanesan moras mental ida ne’ebe mak comum liu, severo no
presistente ( Ikawati, 2011 ).
Tuir ( WHO, 2018 ) Perturbasaun bipolar hanesan disturbio hosi mood ne’ebe
mak kompostu hosi episodio mania no depresaun ne’ebe mak hafahe hosi periodo
humor normal. Ema ne’ebe mak iha ataque maniaku, maibe la iha episodio depresivu
bele mos klasifika ba perturbasaun bipolar normal. Ema ho perturbasaun bipolar iha
periodo mood ne’ebe mak normal (APA,2017 ). Bipolar klasika ba ha’at (4) mak
hanesan : Bipolar I, Bipolar II, Perturbasaun Cyclothymic, no perturbasaun bipolar
ne’ebe mak espesifiku ( wells et al.,2015 ).
1
milhoes pessoas, embora prevalensia ba perturbasaun mental iha jawa barat ho valor
1,6 % ou barak liu 465,973 pessoas ( Pusdalisbang Jabar, 2014 ). Prevalensia hosi
perturbasaun bipolar I ( episodio maniaku ida / liu ou misto ) mak 0,4 % too 1,6% no
ba bipolar II ( episodio depresaun kontia amenta ho episodio hypominiako ) mak
cerca hosi 0,5 % . perturbasaun bipolar I akontese hanesan ba feto no mane, mais
bipolar II nia perturbasaun akontese liu ba feto. Difenrensia entre feto ho mane mak 3
: 2 ( Drayton & Weinstein, 2008 ). Episodio maniaku akontese liu ba jovem sira, mais
episodio depresaun domina liu ba grupo ne’ebe mak ho idade avansadu. Idade inicio
ba perturbasaun bipolar ne’e ho variasaun oin – oin deit. Faixa etaria hosi bipolar I
no bipolar II ne’e hahu hosi infansia ate 50 anos. Maioria kausa komesa hosi idade
15-19 anos.
1.3. Objektivu
a. Objektivu jeral
b. Objektivu espesifiku
2
2. Atu konhese no hatene kona ba etiologia hosi pertubasaun bipolar
3. Atu hatene kona ba manifestasaun klinika hosi perturbasaun bipolar
4. Atu komprende didiak kona ba tratamentu hosi perturbasaun bipolar
1.4. Benefisiu
Ba estudante
Atu bele komprende diak liu tan kona ba risku oho aan ,no sai
hanesan fontes referensia ne`ebe mak klean liu tan ho maneira atu
halo prosesu kuidados enfermagem ne`ebe mak sistematiku.
Ba akademiku
Sai hanesan arkivu/referencia ba instituisaun akademika.
Ba le’e nain sira
Atu aumenta konhesementu, no komprende di`ak liu tan kona ba
risku oho aan no fo atensaun ba idak-idak nia aan.
3
KAPITULU II
KONSEITU TEORIKU
2.1. DEFINISAUN
4
2.2. ETIOLOJIA
Kauza ne’ebe bele hamosu disturbiu bipolar mak hanesan tuir mai ne’e :
1. Jenetika
2. Fisolojia
c. Ambiente
Fator risku ba disturbiu bipolar iha factor balun ne’ebe konsidera hanesan risku ba
disturbiu bipolar mak hanesan :
Stress severa
Akontasimentu traumatiku
Iha historia familia ( maun-alin rasik , ou inan-aman) ne’ebe mak sofre bipolar
5
2.3. MANIFESTASAUN KLINIKA
Disturbiu bipolar iha faze hamutuk rua mak hanesan faze mania ( naik ) no
depresaun ( tun ) . Iha periodu mania sofredor sente ativu tebes , enerjiku no koalia
lais. No entantu iha periodu depresaun sofredor sente faraku no laiha vontade atu halo
atividade ruma / atividade diaria .
Bazeia ba siklu humor , iha parte disturbiu bipolar balu ne’ebe hasoru
situasaun normal entre mania no depresaun. Iha balun mos ne’ebe hasoru ciclku
ne’ebe lais husi mania ba depresaun ou bele visevera/ kontrariu, la ho period normal
( rapid cycling ).
Alende ida ne’e iha mos sofredor ne’ebe hasoru mania no depresaun
simultaneamente .Ezemplu , bainhira sofredor sente enerjetiku los maibe ao mesmu
tempu nia mos sente triste no lakon esperansa . Sintoma ida ne’e hanaran periode
mista ( mixed state )
Sofredor ba disturbiu bipolar iha faze mania bele hatudu sintoma , hanesan :
Anoreksia
Hanoin katak bele halo buat barak dala ida ou iha tempu ne’ebe hanesan
6
Sintoma ba disturbiu bipolar faze depresaun mak hanesan :
Sente nervozu
Lakon esperansa , sente la vale no mosu hanoin atu mate ou oho aan
2.4. KLASIFIKASAUN
c. Disturbiu siklomitik akompanha ho menus liu mak tian rua husi total
period ba sintomahipomania , ne’ebe la kompleta kriteria episodiu
mania no peeriodu sintomadepresaun ne’ebe la kompleta kriteria
depresaun mayor .
7
PROSESU ENERMAGEM
a. Asesmento
8
b) Konteudu Mental :Hatan wahana ou lae , hanesan mos tama fiar no
fuan nebe bot,fasil atu multiplika non realistic tamba pasiente ho
psikosis iha ilusaun no imaginasaun.
c) Pensamento hanoin :hetan wahan ou lae, pensamento hanoin inklui
tema fiar ho autograndeza , b afrequentamente bebeik hela deit.
d) Progresaun hanoin :Fligh of ideia ou palestra antes hanoin ho koalia /
komunikasaun nebe haksoit haksoit, ou intonasia koalia makas no
lalais o endrodo koalia la hetan disela , sirkuntansial ou koalia fila ba
fila mai.
7. Romanseoin : Babain mimic barak
8. Afeitu :Dalaruma efeitu impropriadade ou efeitu la hanesan , pasiente
maniaku babain euforik no hirus / nervogu. Sira iha toleransia frustasaun
nebe menus nebe hetan sentimentu nervoju no inimigu no maneira
emosional hanesan labil husi ser tawa sai hanesan hirus dor / nervogudor.
9. Distrubiu persepsaun :wainhira nonpsikolojia la iha imaginasaun , maibe
wainhira psikolijista iha imaginasaun.
10. Relasaun mental :Wainhira non psikosis relasaun mental bias se diak ,
maibe wainhira psikosis jeralmente relasaun mental hanoin la diak / aat.
11. Care : Bias fasil dada atu sukat dada, no fasil tara ou sakurdicamtum.
12. Insight
a) Vizaun etapa 1 : Hanoin ba iha nia moras
b) Vizaun etapa 2 : Ambivalem ba moras
c) Vizaun etapa 3 : Fo sala ba factor seluk hanesan kaujador ba nia
moras
d) Vizaun etapa4 :rekonese nia an ne’ebe moras no presija ajuda nomos
ba komprende kaujasaun ba nia moras.
e) Vizaun etapa 5: rekonese moras no factor- factor ne’ebe iha relasaun
ho moras no mos la utilija ba iha hahalok pratiku sira.
9
f) Vizaun iha etapa 6 : ( saudavel ) e siete complete konaba situasaun
husi nia an konaba motivasaun atu atinji nia saudavel
7 )Penatalaksanaan.
Planu terapia atu distribui hipolak mak hanesan atu prevene akontesimentu episode
nian , hyportenia , ou depresif , nafatin kaer metin funsaun – funsaun normal , no atu
prevene episode ne’ebe kontinua mania ou depresaun ( Daytonswenstein 2008).
10
ASSESMENTO
Diagnostika.
11
Diagnossa enfermagem ba disturbiu natureza nia sentimentu komprende
konseitu nebe iha ligasaun entre tauk, konseitu n no inimigo / odiu malu tuir
mai ne’e.
Diagnostika enfermagem primeira nanda :
1. Koping individu nebe la efektivu.
2. Distress spiritual.
3. Estraga an.
Implementasaun.
Tuir base intervensaun iha bazeia liu ba
1. Sociedade.
Prioridade primeira iha kuidados kliente mania no depresaun hanesan
prevene mos asidente, tamba kliente mania iha valor nebe menus
hiperaktivu ,asaun haksolok ne’e ariskadu a as.
Tan ne’e kliente tau iha fatin sociedade nebe hakmatek mak hanesan.
1. Iha uma okos (lantai dasar )
2. Fatin ne’ebe simples
3. Relasaun kliente ho pesoal saude.
Evaluasaun :
1. Iha mudansa responde emosaun mal adapitivu ba area adaptive iha ne’ebe
kliente hetan / bele simu no hateke sai nia sentimentu no sentimentu ema
seluk nia.
Komesa halo komunikasaun
Kontrola hahalok hanesan ho limitasaun
12
Uja prosesu halakon problema.
2. Problema kliente hatudu ba konseitu an rasik ,sentimentu hirus no relasaun
interpersonal hetan cavado.
3. Historia individu kliente no sai antes fase depresaun hetan evaluasaun nakonu.
4. Reaksaun mudansa kliente hetan identifikasaun no liu husi diak husi kliente.
KAPITULU III
13
KAPITULU IV
ENSERAMENTU
3.1. KONKLUZAUN
3.2. SUJESTAUN
Iha traballu sientifiku ida ne’e lubun hakerek nain, halo traballu
tuir tempu ne’ebé mak determinadu ona husi professor , tan ne’e
lubun hakerek nain hakarak sugere ba maluk le’e nain sira, katak
iha traballu sientifiku ida ne’e seidauk kompletu no klaru liu husi
14
traballu sientifiku kompostu, ho nune’e lubun hakerek nain sei
simu kritika no sugetaun husi maluk le’e nain sira atu bele hadia
diak liu tan iha traballu sientifiku tuir mai.
BIBLIOGRAFIA
15