Você está na página 1de 8

SEMIOLOGIA CARDACA:

ANAMNESE:

Sexo feminino associa-se menor incidncia de doena coronariana no perodo frtil,


elevando-se aps a menopausa.
Aspectos ligados etnia negra predispem a distrbios da hemoglobina e evoluo
maligna da HAS.

SINTOMAS CARDINAS DA DCV:

1. DOR ou DESCONFORTO PR-CORDIAL;


2. DISPIA;
3. FADIGA;
4. PALPITAES;
5. TONTURA;
6. SNCOPE;
7. EDEMA.

Dor pr-cordial:

1. Tipo da dor;
2. Intensidade da dor;
3. Localizao e irradiao da dor;
4. Fatores de melhora e piora;
5. Durao e periodicidade da dor;
6. Padro de recorrncia da dor;
7. Sintomas relacionados dor.
8. Associada? (Sudorese, nuseas , vmitos).

Sinal de Levine: Mo em punho cerrado junto ao peito, descrevendo a dor; Sugestivo de dor
precordial de origem ISQUMICA.

Angina de peito: desconforto torcico associado isquemia miocrdica. Referida como


SUFOCAO, queimao, constrio ou aperto na regio precordial (peso no peito). Pode
estar presente sudorese, palidez e mal-estar.
Desencadeadores: emocional e esforo fsico. Mais presente durante a manh. Geralmente os
episdios tem durao de 2-10 minutos e no mximo at 15 minutos.

ANGINA ESTVEL: dor precordial desencadeada sempre por esforos de mesma intensidade o
contrrio denominado ANGINA INSTVEL.

Dor anginomatosa de maior durao (mais do que 15 minutos) e maior intensidade: deve-se
suspeitar de INFARTO DO MIOCRDIO. Referida como dor e no desconforto, ao contrrio da
ANGINA. Acompanhado de nuseas, sudorese profusa, palidez, mal-estar e astenia intensa.

Dor precordial cardiognica de outra patogenia:

1. Dor precordial da Hipertenso pulmonar;


2. Pericardite aguda (geralmente ocorre aps quadros virais);
3. Dor da disseco artica.

Dor torcica no patognica:

1. Refluxo esofageano;
2. Espasmo esofageano;
3. lcera pptica;
4. Doena biliar;
5. Osteoartrose da coluna vertebral;
6. Dor musculoesqueltica;
7. Dor psicognica;
8. Sndrome da hiperventilao;
9. Sndrome de Da Costa ou astenia neurocirculatria (ansiedade, causa frequente de dor
no cardiognica);
10. Dor pulmonar.

INSUFICINCIA CARDACA causa

1. Ortopnia (o paciente tem maiores dificuldades para respirar em decbito), sendo


preciso elevar a cabeceira com travesseiros para melhor respirao.
2. Dispnia paroxstica noturna: sobrecarga volmica resultante da reabsoro dos
edemas gravitacionais. O paciente acorda depois de 2-4h de sono com tosse, sibilos,
dispnia e sudorese.
3. Pode ocorrer a ASMA CARDACA: broncoconstrio por edema pulmonar.
DISPNIA:

Sbita: Pneumotrax ou embolia pulmonar ou edema agudo de pulmo ou obstruo


brnquica.
De piora progressiva: IC ou pneumopatia crnica.
De repouso: Edema pulmonar ou embolia pulmonar ou pneumotrax.

CIANOSE:

Existem 2 tipos de cianose:

1. Cianose central: causada por diminuio da saturao de sangue por um shunt


direito-esquerdo ou problema pulmonar;
2. Cianose perifrica: causada por vasoconstrio perifrica relacionada ao baixo DC,
exposio ao frio ou fenmeno de Raynaud.

EDEMA:

Na IC o edema geralmente mais vespertino, gravitacional, bilateral e simtrico. Relatam


dispneia aos esforos e ortopnia (dormem em decbito elevado, evitando edema de face,
caracterstico tambm da sndrome nefrtica).

No se observa ortopnia em I.Tricspide e Pericardite Constritiva, onde observa-se edema de


face.

Dispnia precedendo edema > pensar em Disfuno Ventricular Direita ou Estenose mitral,
levando ao comprometimento das cmaras direitas.

Edema + Ictercia = Edema de origem heptica

Edema da Insuficincia Venosa Crnica: mais acentuado em um dos membros com


hiperpigmentao local e lceras varicosas.

TOSSE

De origem cardaca ocasionada por Hipertenso Venocapilar Pulmonar = Edema alveolar e


intersticial.

1. Seca;
2. Irritativa;
3. Espasmdica;
4. Piora com a gravidade do edema;
5. Mais intensa noite (perodo de maior congesto pulmonar)

Em casos extremos de congesto pulmonar, a tosse pode vir acompanhada de secreo rsea,
caracterizando o EDEMA AGUDO DE PULMO.

OBS: aumentos importantes de trio esquerdo (geralmente estenose mitral) podem causar
rouquido crnica e tosse, por causa da compresso do nervo larngeo recorrente esquerdo.
EXAME FISICO:

INSPEO
Hemlise: febre, ictercia, aumento de bilirrubina indireta.

Petquias: podem acompanhar quadros de endocardite infecciosa.

Pericardite: postura antlgica de inclinao do trax para a frente.

IVC: dermatite ocre = colorao mais escura em pernas, devido fagocitose de sangue
extravasado dos vasos.

Abdome globoso sugestivo de ascite.

PESCOO

1. VEIAS JUGULARES: fornece informaes sobre o corao direito. Paciente deitado com
a cabea a 30-40 graus.
SINAL DE LANCISI: Estase jugular bilateral pulstil. Corresponde ao aumento da PVC,
principalmente na ICC. Pode comprometer o VE e VD ou s o VD (cor pulmonale ou
estenose de tricspide).
SINAL DE BOINET: Estase jugular direita no pulstil. Corresponde ao aneurisma de
aorta ascendente.
SINAL DE DORENDORFF: Estase jugular esquerda no pulstil. Corresponde
compresso do tronco braquiceflico esquerdo (por tumor mediastinal ou dilatao
aneurismtica da convexidade da crosta da aorta).
2. MOVIMENTOS DA CABEA:
SINAL DE MUSSET: pulsao flexora da cabea. Sinal perifrico de insuficincia artica.
SINAL DE FELLET: Pulsao extensora da cabea. Predomnio da circulao cerebral
pelas artrias vertebrais (aneurisma de aorta descendente).

3. SINAL DE KUSSMAUL
O sinal de Kussmaul consiste no aumento paradoxal da turgncia jugular (Presso Venosa
Jugular), ou das pulsaes venosas durante a inspirao.
Em situaes fisiolgicas, sabe-se que durante a inspirao a presso intra-torcica
diminui e, portanto, o retorno venoso aumenta, de modo que o grau de turgncia jugular
dimunui. No entanto, em situaes de limitao do enchimento ventricular, como na
pericardite constritiva, esse volume que chega ao trio no passa para o ventrculo e se
acumula no trio direito e consequentemente no sistema jugular, gerando um aumento das
pulsaes no mesmo.
Algumas Causas:

- Pericardite constritiva;
- Tamponamento Cardaco com complicaes;
- Cor pulmonale (agudo ou crnico);
- Miocardiopatia restritiva (como sarcoidose, hemocromatose e amiloidose);
- Estenose da vlvula tricspide;
- Infarto ventricular direito (Lembre-se de que o sinal de Kussmaul pode estar presente em
33-100% dos pacientes com infarto ventricular direito. Assim, em um contexto de infarto
agudo do miocrdio, o sinal de Kussmaul no deve ser interpretado como um sinal de
tamponamento, mas como um indcio de leso ventricular direita simultnea).

Ictus cordis:
CARACTERSTICAS:
1. SEDE: geralmente no 4 EIE entre a LHM esquerda e a LPE (paraesternal). Ou no
5 EIE com o paciente em p ou sentado.
Patolgicos: Para fora e baixo > aumentos de VE
Para fora horizontalmente > aumentos de VD
Bscula diagonal ascendente normal; Bscula diagonal descendente
patolgica e indica aumento importante de VE.
2. Extenso;
Dimetro maior do que 2cm provavelmente anormal, indicando cardiomegalia
3. Intensidade e forma;
4. Mobilidade;
Realizar decbito de pachon (decbito lateral esquerdo, tambm auxilia no aumento
dos sopros da cmara esquerda);
5. Ritmo.

Sinal de Weckenbach:
No elevao inspiratria do tero inferior do esterno com o processo xifoide na
PERICARDITE ADESIVA ANTERIOR.
Sinal de Broadbent:
Retrao dos ltimos espaos intercostais, abaixo da escpula no hemitrax esquerdo na
PLEURO PERICARDITE ADESIVA ANTERIOR.

PALPAO:

Realizada com o tero proximal das mos e distal dos dedos ou eminncia
hipotnar e tenar da mo.
Objetivo de localizar os frmitos (sensao ttil do sopro) e suas irradiaes.
Identificam um sopro +++ ou ++++.
PULSOS:
Pulso de amplitude aumentada: magnus clere. Presenta na insuficincia artica
ou situaes de alto DC como sepse, anemia ou tireotoxicose.
Pulso de amplitude diminuda: parvus et tardus. Presente em pacientes com IC,
que leva a uma diminuio do DC.
Pulso bisferiens: so palpados 2 picos sistlicos por sstole. Presente na
insuficincia artica grave (grande volume sistlico ejetado na aorta).
Pulso alternante: batimentos rtmicos, porem a intensidade do pulso varia entre
batimentos. Presente em pacientes com grave comprometimento da funo
ventricular esquerda.
Pulso paradoxal: constitui um exagero da diminuio da presso arterial sistlica
durante a inspirao, e na palpao percebido como uma diminuio do pulso
inspirao. Objetivamente corresponde reduo maior do que 10mmHg na
presso sistlica durante a inspirao. Presente no TAMPONAMENTO
CARDACO, PERICARDITE CONSTRITIVA, doenas das vias areas ou embolia
pulmonar.
Pulso arrtimico: Arritimico e de intensidade varivel. Presenta na FA (ritmo
chamado de delirium cordis).

AUSCULTA:

reas de ausculta:
Foco artico = 2 EID linha esternal
Foco pulmonar = 2 EIE linha esternal
Foco mitral = ictus cordis
Foco tricspide = base do apndice xifoide articulao xifoesternal
Foco artico acessrio = 3 EIE linha paraesternal

COMPONENTES DE RETORNO VENOSO:


1. Visatergo;
2. Contrao m.m. esqueltica dos MMII;
3. Presso negativa torcica.

Classificao semiolgica dos sopros:


ORGNICOS:
1. Organo valvulares;
2. Organo musculares;
3. Organo vasculares;
4. Organo septais;
5. Organo pericrdicos.

ANORGNICOS:
1. Fisiolgicos;
2. Cardiopulmonares;
3. Cardioserosos.

B1 = M1 + T1
B2 = P2 + A2
ROTEIRO PARA AUSCULTA CARDACA:
1. Avaliao das bulhas:
a. Distinguir a primeira da segunda bulha;
b. Existe hiperfoese? Hipofonese?
c. Existe 3 ou 4 bulha?
2. Avaliao do ritmo e frequncia cardaca;
3. Avaliao de cliques e estalidos;
4. Avaliao de sopros;
5. Avaliao de rudos acessrios (atrito pericrdico).
SOPROS:
Sistlicos:
Insuficincia Mitral/Tricspide:
Fluxo regurgitante > sopro
Holossistlico
Sopro regurgitante
Estenose Artica/Pulmonar:
Restrio abertura da vlvula > Sopro sistlico
Intensidade varivel. Crescente e decrescente.
Formato de losango ou diamante.
Sopro ejetivo.

Diastlicos:
Estenose Mitral/Tricspide
Restrio abertuda da vlvula > Sopro diastlico
Sopro em ruflar
Brasil >>> Estenose mitral geralmente secundria (acometimento por Febre
Reumtica)
Insuficincia Artica/Pulmonar
Fluxo regurgitante > Sopro diastlico
Sopro aspirativo
Intensidade decrescente

Observaes Clnicas:
O diagnstico de arritmia feito com ECG e ROUTER.

Na manobra de Rivero-carvalho evidenciam-se sopros do lado direito, pois aumenta o


volume e a velocidade do sangue que chega ao lado direito do corao.

Na manobra de valsalva evidenciam-se os sopros do lado esquerdo, pois reduz o


volume e a velocidade do sangue que chega ao lado esquerdo do corao.

Desdobramentos fisiolgicos desaparecem ao se realizar as manobras de Rivero-


carvalho e Valsalva.

Você também pode gostar